Windows-problemen oplossen: maak een schermfilm Slechts
€
3,50
Nr 9 k 4 - 18 apr 2017
www.computeridee.nl
CHECKLIST
Nieuwe pc oos l e g r o Z WINDOWS BIJWERKEN g a l s e d n a a STRESSTEST DOEN IMAGE MAKEN ENZ.
BROWSEN EN ZOEKEN
ZONDER POTTENKIJKERS VOORDELIG GENIETEN
Bouw uw
eigen htpc Zo leuk was het MWC! MOBIELE MALWARE
MINDER ONLINE = MEER RUST Tips DIGITALE voor DETOX
Workshops 1 RiffStation: akkoorden vinden 1 Versleutel uw mappen 1 Gratis uw foto’s beheren
Houd uw smartphone schoon Doe méér met PDF: slimme tips en tools
Inhoud IN DIT NUMMER
Een nieuwe pc, en dan?
10 Oude pc? Maak er ’n htpc van Weggooien is zonde ...
Hebt u een nieuwe pc? Bekijk dan snel onze checklist! Want: nu een paar uur investeren betekent jarenlang probleemloos werken ...
12 Mobiele malware
18
De stand van zaken
15 Digitale detox
Fijn: even niet bereikbaar zijn
18 Stappenplan nieuwe pc
Zo hebt u er langer plezier van
22 Breng orde aan in uw foto’s Gestructureerd kijken
28 Beursberichten
Computer Idee op het MWC
30 Beveilig uw clouddata Versleutelen maar!
32 Mobiele agenda’s
Welke app past het best bij u?
34
Zo houdt u uw smartphone veilig Mobiele malware is een groeiend probleem. Hoe werkt dit soort malware eigenlijk en, belangrijker nog, wat kunt u er zelf tegen doen?
36 Doe méér met pdf
Met onze handige tools en tips
40 Onbespied online
12
Voor wie aan z’n privacy hecht
44 Snaartheorie
Online akkoorden vinden
Maak uw eigen htpc
Workshops 22 Organiseer uw fotocollectie
52 Babbel eens met een bot
Met MediaPortal transformeert u uw afgedankte computer of laptop razendsnel tot een veelzijdig afspeelmonster.
10
Maak kennis met EncFSMP
44 Vind de juiste akkoorden Bekende hits naspelen wordt een makkie dankzij RiffStation
60 Pc-probleem, The Movie Een filmpje zegt meer ...
ol ongeloof staarde ik naar het scherm. In de enorme banner bovenaan de site van de Volkskrant prijkte de volledige wensenlijst die ik de avond ervoor had gevuld op de site van een postorderbedrijf. De verbijstering zat ’m niet zozeer in de advertentie – immers, als je via Google zoekt word je wel meer lastiggevallen – maar in het feit dat ik voor die wensenlijst eerst had moeten inloggen bij de online winkel. Hoe kon het dat mijn lijstje, ingevuld op wat ik zag als een privéaccount, bij een advertentienet-
Windows Probleemrecorder laat zien wat er schort Se hs
€
58 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat ’t best bij u past!
Surfen zonder pottenkijkers ‘Ze’ willen alles van u weten, maar met de juiste browsers en zoekmachines laat u zo min mogelijk digitale sporen na.
3
Nr 9 k 4 - 18
www co
40
RUBRIEKEN
maak een schermfilm
ap 2017
CHECKLIS
T Nieuwe p c u e i ee n
WINDOWS STRESSTE BI WERKEN Zorgeloos ST DOEN MAGE MAK aan de slag EN ENZ
BROWSEN
VOORDELIG
MINDER ONLI Tips voor
eigen htpc MOBIELE
NE =
DIGITALEMEER RUST DETOX
Workshop s
MALW
ARE Houd uw sm
Doe méér
4 Mailbus
EN ZOEK
ZONDER EN POTTENKIJK ERS
GENIETEN
Bouw uw
Zo leuk was het MWC!
art
1 Rif S a ion akkoo den vinden 1 Vers eu mappen el uw 1 Gratis uw beheren foto s
met PDF: slimphone schoon me tips en tools
Lezers geven hun mening
6 Nieuws
Hè?
V
60 Kijk, hier gaat het mis!
Windows problemen oplossen 50
Met StudioLine Photo Basic
30 Versleutel uw data in de cloud
Zó werken slimme robots
Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten
werk terecht was gekomen? De online winkel snapte niet waar ik me druk om maakte. Men repte van cookies en mensen van Computer Idee die toch wel wisten hoe dit werkte … Nou, wat mij betreft gaat dit een stap verder. Waarom moet ik inloggen – op een account waar allerlei privé-informatie aan gekoppeld is – als ik vervolgens alsnog wordt gespamd? Schaf dan dat inloggen af en volg me gewoon via Google. Afijn, ik doe mijn inkopen vanaf nu elders. En ben blij dat we – geheel toevallig! – in deze editie laten zien
hoe je het hinderlijk volgen en gluren op internet zoveel mogelijk kunt voorkomen. Veel succes daarmee! Dick van de Schraaf, Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl
25 Tips & Trucs
Handige slimmigheden
39 Krijgt u onze nieuwsbrief al? Nee? Meld u snel aan!
46 Vers Getest
Nieuw spul, voor u bekeken
55 Apps & Downs
Smartphone als wekker
56 Voor Nop
De leukste gratis software
62 FAQman
Problemen opgelost
6 6 Uitsmijter
Vpn uit Nederland
67 Abonneeservice/Colofon Plus: volgend nummer
9 k 2017 k www.computeridee.nl
3
Belastingaangifte Iedereen wil natuurlijk het liefst geld terug van de Belastingdienst. Logisch dat ons Excelbestand voor de belastingaangifte van Wim de Groot gretig aftrek vindt. Het bestand levert ook wat vragen en suggesties op, waar we heel blij mee zijn! U kunt nog tot 1 mei 2017 inzenden, en het Excelbestand vindt u op www.computeridee.nl/belastingaangifte.
1Belastingaangifte 1
Bedankt voor het aangifteprogramma van Wim de Groot. Hierbij nog wat extra correcties op de fouten die ik gevonden heb bij het testen van de belastingaanslag. Aangifte blad cel F55 hyperlink verwijst naar Aangifte!C20, moet Bankrek!C20 zijn. Aangifte blad cel N43 hyperlink verwijst naar Vermogen!K5, moet Bankrek!L4 zijn. Jullie moeten nog wel even kijken of ik gelijk heb met deze correcties. Ik ben zelf nog even bezig geweest met het aanbrengen van wat kleur in het Excel-bestand, leuk om mee te spelen. Ron Knoops
1Belastingaangifte 2
In het Belastingaangifteprogramma van Wim de Groot staat bij de alleenstaande ouderenkorting een onjuist bedrag vermeld. Vermeld is € 433,00 (dit is het bedrag aan alleenstaande ouderenkorting van 2015) Het bedrag voor 2016 moet echter € 436,00 zijn. Henk van der Burg
1Belastingaangifte 3
Kan het zijn dat er een fout zit in het belastingaangifteprogramma van Wim de Groot? Van de bedragen die je invult op het blad ‘Giften’ zie je de totalen niet terug op hetzelfde blad en ze worden ook niet overgenomen op het eerste blad ‘Aangifte’. Het betreft hier gewone giften aan ANBIinstellingen. De aangifte komt dan ook niet overeen met die van de belastingdienst. K. Kerkhof
4 www.computeridee.nl k 9 k 2017
“Dat u van de bedragen die u invult op het blad ‘Giften’ de totalen niet terugziet op hetzelfde blad, is niet zo erg. U kunt de totalen zien als u op het knopje met de + boven kolom P klikt. Maar dat ze niet worden overgenomen op het eerste blad ‘Aangifte’, komt waarschijnlijk doordat u nog iets meer moet invullen. Als u een gift invult, moet u in het programma van de Belastingdienst aangeven of het een Periodieke gift is, of deze gegeven is aan een ANBI en of dat een culturele ANBI was. In dat programma vindt u een hele selectie rondjes met Ja en Nee. In ons Excel-bestand is dat compacter gemaakt: u treft hiervoor keuzelijstjes aan, in d de kolommen H, I en K (bij de p rtner: kolom U, partner: V en X). Met deze keuzes komt het be rag in de e bedrag juiste groep terecht. Hierna worden de giften wel overgenomen op het eerste blad ‘Aangifte’. Op onze website op www.computeride .nl/belas www.computeridee.nl/belas tingaangifte is inmiddels een update ve schenen van het verschenen Aangiftebestand, waarin alle hierboven genoemde opmerkingen en meer in zijn verwerkt,” aldus Wim de Groot.
1Op commando
Naar aanleiding van de tips voor het programma Free Commander in Computer Idee 7 heb ik de software meteen geïnstalleerd. Ik wil u erop wijzen dat ik onmiddellijk de Nederlandse tekst kreeg na het downloaden, dus ik hoefde geen afzonderlijke helpbestanden te downloaden. Op de
downloadpagina kun je namelijk kiezen uit een versie met helpbestanden, eentje zonder en een msi-bestand, dat je meteen kunt installeren zonder het bestand eerst te hoeven uitpakken. A. Scholten
ONDERTUSSEN...
op de redactie
Stellen we u onze nieuwe koffiejuffrouwrobot voor. De MiP werd getest door onze collega’s van Hyped. Juffrouw Jannie 2.0, zeg maar.
Prijswinnaars 1In Computer Idee nummer 6 mochten we van Logitech tweemaal een set Pop Home Switch ter waarde van € 129,– weggeven. De winnaars zijn Lydia Boudewijns en Tieme Haar. Allebei van harte gefeliciteerd met jullie prijs.
De link verwijst inderdaad naar een ander product. Maar googelen zou wel resultaat moeten opleveren. Met de zoekopdracht ‘ASUS Tinker Board’ komt in ieder geval de site van ASUS zelf over dit apparaatje als eerste zoekresultaat naar boven: www. asus.com/uk/Single-boardComputer/tinker-board.
1Creatieve update
1In (s)tinker
In Computer Idee 6 staat op pagina 7 een stukje over het ASUS Tinker Board. Daarbij wordt ook een url vermeld, maar die link bestaat dus niet en even googelen heeft ook geen zin. Kunt u mij verder helpen met informatie over dit product? Richard Huisman
Op internet lees ik dat de Windows 10 Creators Update eraan komt, maar ik heb eigenlijk geen idee hoe ik aan die Windows 10-versie kom. Wat moet ik precies doen om deze software te bemachtigen? Jeroen Peterse De Windows 10 Creators Update is een geüpdatete versie van de huidige Windows 10. Als u Windows 10 al hebt, hoeft u eigenlijk niet zoveel te doen om in aanmerking te komen voor de Creators Update: deze komt via een Windows Update-download automatisch op uw computer
Mailbus Onder redactie van Mark Gamble.
schone installatie van Windows 10 Creators Update kunt u alleen uitvoeren als u beschikt over een geldige Windows-licentie of als uw computer al is geactiveerd met de vorige versie van Windows 10.
mailbus@computeridee.nl
1Intern(i)et Explorer
Mailbus
binnen. U krijgt daar overigens ook een melding van in de taakbalk, want het betreft een grote update waarbij uw computer meerdere malen opnieuw wordt opgestart. Tegelijkertijd is het ook mogelijk om de Creators Update handmatig te downloaden via de Media Creation Toolkit, waar altijd de nieuwste versie van Windows 10 mee wordt binnengehaald. Deze tool – en ook de isobestanden voor Windows 10 – kunt u hier downloaden: www.microsoft.com/nl-nl/ software-download/ windows10.. Let wel: een
Ik maak op mijn pc met Windows 7 Pro 64 bit gebruik van Internet Explorer 11. Mijn vraag gaat over die laatstgenoemde. Want veel websites krijg ik niet aan de praat, zoals Mijn Ziggo, de Tele2 persoonlijke pagina en de websites van de NPO. Ik heb ten einde raad de nieuwste browser Opera geïnstalleerd en alle toegangsproblemen behoren tot het verleden. Nou vraag ik mij af hoe het mogelijk is dat Opera iets voor mekaar krijgt dat schijnbaar niet lukt met
Winbrief Snelle Jelle!
Al een behoorlijke tijd zat ik te twijfelen of ik een ssd in mijn oude Sony-laptop zou gaan inbouwen. De artikelen over dit onderwerp uit Computer Idee heb ik natuurlijk verslonden, maar toch bleef ik twijfelen. Dit betekende dat ik maar door-worstelde met de oude harde schijf en de tijd dat het kostte om mijn computer te starten. Totdat er meldingen kwamen dat de harde schijf de geest ging geven en ik actie moest ondernemen om niet alles kwijt te raken. Nu had ik de keuze: een nieuwe laptop of mijn oude laptop een nieuw leven inblazen? Op internet vond ik een hulp in de vorm van het bedrijf Staples in Zuidoost. Daarheen gegaan en ik ben fantastisch geholpen. Toen ik weer met de laptop thuis kwam, en hem met een wat kriebelig gevoel in de buik aanzette, wist ik niet wat mij overkwam. Ik wist niet dat een computer zó snel kon zijn. Ik zette hem aan en nog geen één seconde later het wachtwoordscherm. Daarna nog vier seconden wachten en ik kon aan het werk. Ik heb deze Samsung ssd van 500 GB nu al een paar maanden en de laptop is nog steeds zo snel. Hierbij mijn dank aan Computer Idee, want zonder jullie artikelen had ik dit nooit gedaan en waarschijnlijk gewoon een nieuwe pc gekocht. Gerard Bongers Ssd’s maken uw pc of laptop inderdaad vele malen sneller, en dat komt natuurlijk omdat er geen bewegende onderdelen in zo’n ‘schijf’ worden gebruikt. En zoals u bewijst kunt u zelfs uw oude computer nog eens van een flinke snelheidswinst voorzien!
Internet Explorer 11, en wat kan er dan fout zijn met Internet Explorer 11? J.M.T Nijsen We vermoeden dat het te maken heeft met de instellingen van Internet Explorer 11. Het kan bijvoorbeeld zijn dat het uitvoeren van scripts daarin is uitgeschakeld. Dit controleert u via het menu Internet-opties, en vervolgens opent u het tabblad Beveiliging. Klik nu op het pictogram Internet, en daarna op de knop Aangepast niveau … Scrol in de lijst vervolgens een heel eind naar beneden, tot u de optie Actief uitvoeren van scripts tegenkomt. Controleer of deze op ‘Uitschakelen’ staat, en zet ’ m op ‘Inschakelen’. Nu zouden de sites ook moeten werken onder Internet Explorer 11.
1Striemen
Op jullie Gratis Downloadpagina op de website van Computer Idee wordt het programma Spotydl aangeboden. Maar wat u daar aanbiedt is malware. Het is ongelooflijk dat u dat aanbiedt, en dat op een website over computers nog wel! Advies: zo snel mogelijk van de site halen, Spotydl installeert de meest baarlijke nonsens en ondertussen is de werking van
het programma allang onklaar gemaakt. Dhr. Derksen “We hebben het zelf nog even voor u nagekeken. Op de pagina waar de software daadwerkelijk kan worden gedownload (vanuit Computer Idee linken we alleen naar de downloadlocatie van software, we bieden het zelf niet aan) staat wat ons betreft toch een duidelijke melding in het rood: ‘OPMERKING! Deze software wordt ondersteund door reclame en wil graag software van derden installeren, die niet noodzakelijk zijn voor de werking van de applicatie zelf. Dit kan een toolbar zijn, aanpassen van je browser-startpagina of standaard-zoekmachine, of extra programma’s van derden. Het is dus een kwestie van goed opletten tijdens de installatie en de ongewenste items niet selecteren’. Het lijkt me dat deze alinea een behoorlijke waarschuwing is voor iedereen die met dit programma aan de slag wil. Het feit blijft dat veel tools en programma’s die helpen films, series en muziek gratis binnen te halen, ook nogal eens proberen dubieuze zaken te installeren op de pc van de gebruiker. Wilt u daarvan verstoken blijven, dan is het betalen voor alles wat u wilt zien en horen de enige oplossing.” Was getekend: Dick van de Schraaf, hoofdredacteur.
t
1 1
Iets te MELDEN of te KLAGEN? Schrijf ons: MAILBUS@COMPUTERIDEE.NL Hebt u een leuk COMPUTERIDEE? Mail: idee@computeridee.nl
9 k 2017 k www.computeridee.nl
5
Mix-bril
Oog om oog Er zijn weinig fabrikanten die zó veel verschillende smartphones binnen dezelfde serie uitgeven als Sony. Zo wordt de Xperia X-lijn deze maand verrijkt met de XZs. Dit is het opgevoerde broertje van het Xperia XZ-topmodel. Naast het extra werkgeheugen (4 GB ten opzichte van 3 GB) zit het verschil hem voornamelijk in de camera. Het is de eerste telefoon met Sony’s Motion Eye-technologie, waarmee extreme slowmotionvideo’s te maken zijn. Goedkoop is ’ie niet, en later dit jaar komt er een nog duurdere variant uit: de XZ Premium. Deze heeft een 4K-scherm en de nieuwste mobiele processor. € 649,– http://bit.ly/2lg6MAv
1
Als het aan Microsoft ligt, wordt Windows 10 in de nabije toekomst dé plek voor mixed reality. Deze variant op virtual en augmented reality gaat net weer een stapje verder dan we gewend zijn. Objecten uit onze wereld duiken op in de virtuele werkelijkheid, en vice versa. Belangrijk daarbij is dat de headsets die dit mogelijk maken betaalbaar moeten blijven, rond de 300 euro. Hier ziet u
Nieuws Onder redactie van Randolf Bouwma.
redactie@computeridee.nl
1
Tijdelijke prijs Vooropgesteld: deze nieuwe smartwatch van de Zwitserse horlogefabrikant Tag Heuer is erg duur: ruim duizend euro duurder dan de meeste andere smartwatches. Toch willen we de zogeheten Connected Modular 45 even met u delen, omdat de techniek erachter wel degelijk interessant is. Het display kan namelijk vervangen worden voor een analoog uurwerk. Handig, want de schermen in smartwatches vreten energie en daarom moeten deze gadgets vaak aan de lader. Met een analoog klokje hebt u daar geen last van. Het beste van beide werelden dus. Hopelijk zien we dit modulaire design snel terug in goedkopere modellen. $ 1.600,– (ongeveer € 1.490,–) www.tagheuer.com
1
1
RAAR MAAR WARE
CHROME GEEFT ENERGIE
Het aantal soorten ransomware neemt in razend tempo toe. In 2015 werden er door Trend Micro 29 varianten ontdekt, vorig jaar maar liefst 247.
Google heeft de Chrome-browser een kwart energiezuiniger gemaakt, doordat inactieve tabbladen voortaan minder van de processor vragen. Gevolg voor Chromegebruikers: uw laptop-accu gaat langer mee.
6 www.computeridee.nl k 9 k 2017
alvast een voorbeeld van zo’n bril, die Microsoft samen met Acer bouwde. Wanneer u ’m kunt kopen, is nog niet bekend. Prijs: n.n.b. http://bit.ly/2mu3KO6
1 1
Nieuws
Luisterlader Wat hebben een draagbare speaker en een powerbank met elkaar te maken? U gebruikt beide gadgets vooral onderweg, lekker in de buitenlucht. Tja, waarom kan dat dan niet in één apparaat? Nou, dat kan wel degelijk! Zo zien we steeds vaker bluetoothspeakers opduiken met powerbank-functie, zoals de S300-speaker van XQuisit. Daar kunt u muziek mee luisteren en tegelijk bijvoorbeeld uw smartphone mee opladen. Dankzij een capaciteit van 5000 mAh zijn de meeste telefoons daar wel een keertje volledig mee vol te krijgen, en met een beetje geluk zelfs twee keer. € 219,99 www.xqisit.com/86-s300-bt-speaker.html
Hebben? Hebben! Van XQuisit mogen we eenmaal de S300-speaker met powerbankfunctie weggeven. Kans maken? Laat dan voor 18 april uw gegevens achter op www.computeridee.nl/winnen!
1 1
Schoolboek Als Chromebooks ergens goed tot hun recht komen, dan is het wel in het onderwijs. Relatief goedkope notebooks die uiterst geschikt zijn voor browsen en Office-werkzaamheden, dat spreekt studenten aan. Voor hen komt HP met de HP Chromebook x360 11 G1 Education Edition. De opvolger van de vorig jaar gelanceerde G4 is een convertible, die zodoende net zo makkelijk als tablet in te zetten is. Door de extra stevige behuizing moet het apparaat daarnaast tegen een stootje kunnen. Prijs: n.n.b. http://hp.care/2mvqZCN
1
1
TB-ssd SanDisk introduceert een nieuwe reeks Ultra II-ssd’s in variaties van 250 GB, 500 GB en zelfs 1 TB. Eerdere ssd’s uit deze lijn waren 240, 480 en 960 GB groot. De schrijfsnelheid ligt wat hoger, de leessnelheid juist wat lager. Die verschillen zijn dusdanig klein dat u zich daar niet blind op hoeft te staren. Vanaf € 92,99 www.sandisk.com/ssd
1 1
Camouflage-kampioen De GE62 Camo Squad Limited Edition van MSI is een opvallende gaminglaptop, met name aan de buitenkant. Tussen alle zwarte concurrenten is de camouflage-behuizing even stoer als speels. Gamers kunnen kiezen tussen varianten met een GTX 1050Ti- of een GTX 1060-videokaart, waarvan bekend is dat ze eigenlijk nauwelijks onderdoen voor de grote broers die in volwaardige gaming-pc’s gebouwd worden. De prijs is even slikken, maar omvat ook de game Ghost Recon Wildlands en de bijbehorende uitbreidingen: een rugzak, een waterfles en een muismat in dezelfde stijl als de notebook. Vanaf € 1.649,– www.msi.com
1 AUDIOBOETE Een Duitse man moet een boete van 1000 euro betalen voor het illegaal downloaden van een audioboek, ook al bleek zijn zoon uiteindelijk de ‘dader’.
1
MCAPP McDonalds komt met een app voor het plaatsen van bestellingen. Thuisbezorgen doet men nog niet, de Big Mac moet gewoon opgehaald worden. Verwacht wordt dat de app pas na 2017 in Nederland uitkomt.
Met verve Vorig jaar las u in dit blad over de VerveOnes+, compleet draadloze oordoppen van Motorola. We waren niet unaniem positief. Het geluid was prima, maar de slechte verbinding met de bijbehorende app gooide vaak roet in het eten. Ook vielen ze nogal duur uit. Met de VerveOnes Music Edition probeert Motorola het opnieuw, dit keer in een lagere prijsklasse. Deze doppen vallen ongeveer honderd euro goedkoper uit, met als voornaamste verschil een lagere accucapaciteit (acht uren luisterplezier). Of deze beter presteren dan het duurdere broertje hebben we nog niet kunnen testen. $ 149,99 https://verve.life/ verve-ones-me
1 1
KOOPJESREGEN
GOUDEN TIP
Spotify laat in Amerika een reclame voor regenkleding alleen horen zodra het regent. De dienst weet namelijk of de luisteraar in een ‘nat’ gebied is.
Microsoft looft een beloning uit aan ethische hackers die lekken kunnen vinden in Office. De bedragen lopen op tot maar liefst 15.000 dollar.
9 k 2017 k www.computeridee.nl
7
Nieuws
Stukje bij bitje
Schietgebedje
De fitness-tracker Alta van Fitbit is op de schop gegaan. De Fitbit Alta HR bezit in tegenstelling tot zijn voorganger een ingebouwde hartritmesensor, een functie waar volgens de fabrikant veel vraag naar was. Ook de batterij gaat langer mee: een volle week in plaats van vijf dagen. Het bandje met oledscherm toont nog steeds smartphone-notificaties, en meet nog altijd stappen en slaappatronen. De prijs valt een paar tientjes hoger uit. Als u geen behoefte hebt aan de nieuwe sensor, bent u goedkoper uit met het eerdere model. Fitbit blijft die wearable gewoon verkopen. € 149,95 www.fitbit.com/nl/shop/altahr
Schietspellen lenen zich uitstekend voor virtual reality. Maar naast rondlopen zou het wel zo spannend zijn als u zelf ook een beetje kunt knallen, nietwaar? Daarom komt Sony in mei met deze PS VR Aim-controller, die geschikt is voor de PlayStation VR-headset. Uw bewegingen worden geregistreerd aan de hand van het roze bolletje op de geweerloop, dat communiceert met de PlayStation Camera. De eerste game die er ondersteuning voor heeft, heet Farpoint en is alleen op de PlayStation 4 speelbaar. € 89,99 (met game) http://play.st/2m64x3W
1 1
Op eigen houtje De Tivoli Audio Model One Digital is een nieuwerwetse radio in een klassiek jasje, afgewerkt met hout (wit, zwart of bruin) en met slechts één ronde draaiknop ter bediening. De radio kan het dab+-signaal ontvangen, de stabielere en beter klinkende opvolger van het fm-signaal. Via bluetooth, wifi of een 3,5mm-aansluiting luistert u er muziek van uw smartphone op af. Met de draadloze speakers van Tivoli kan daarnaast een multiroom-setup worden gebouwd, voor muziek in iedere kamer van uw woning. € 299,– https://tivoliaudio.nl
1
1
Noki-A-B-C Nokia is terug en pakt direct uit met een breed scala aan toestellen. Over de terugkeer van de simpele 3310 las u eerder in deze rubriek al, maar daarmee alleen gaat het Finse bedrijf het niet redden. Vandaar dat ook de Nokia 3, 5 en 6 worden uitgebracht. De drie smartphones richten zich op het midden- en budgetsegment, met de Nokia 6 als duurste optie en de Nokia 3 als goedkoopste. Met name de Nokia 6 valt in positieve zin op. Voor 229 euro hebt u een 5,5inch-toestel (13,97 centimeter) met 4 GB werkgeheugen. De Nokia 5 en 3 zijn kleinere
telefoons (respectievelijk 5,2 en 5 inch – 13,21 en 12,7 centimeter) met beide 2 GB werkgeheugen en tragere processoren. € 139,– (Nokia 3) / € 189,– (Nokia 5) / € 229,– (Nokia 6) www.nokia.com/phones
1 1
NIEUW SPEELTJE
GOED BEKEKEN
Microsoft en Google experimenteren met speelbare advertenties. U kunt binnen deze reclames appdemo’s spelen zonder de app te installeren. Hoera?
In de helft van de Nederlandse huishoudens is inmiddels een smart-tv te vinden, meldt Telecompaper. Dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van twee jaar geleden.
8 www.computeridee.nl k 9 k 2017
1 1
Web & App Helemaal Zen(fone) De Zenfones van ASUS zijn nu ook te koop in Nederland. En dat is interessant, want ze staan bekend om hun goede prijs-kwaliteitsverhouding. Voor 399 euro hebt u bijvoorbeeld de Zenfone 3, een redelijk high-end toestel met onder meer 4 GB werkgeheugen en 64 GB opslagruimte. De goedkopere Zenfone 3 Max bezit minder krachtige specificaties, maar heeft op accugebied een streepje voor. De forse capaciteit van 4100 mAh zien we namelijk niet vaak. Tot slot is er nog de budgetvriendelijke Zenfone Go. De 2 GB ram en 16 GB opslag zorgen ervoor dat dit model prima geschikt is voor browsen en sociale media, maar niet voor taken die veel intensiever zijn dan dat. € 149,– (Zenfone Go) / € 199,– (Max) / € 399,– (Zenfone 3) www.asus.com/nl
1 1
Lek(ker) dan
Antivirusfirma Trend Micro merkte vorig jaar de helft minder kwetsbaarheden op in producten van Microsoft. Desondanks werden er toch weer veel lekken ontdekt. Welke bedrijven stonden het meest op de tocht in 2016?
oer Zoekt Vrouw is weer op de buis en dat betekent dat televisiekijkend Nederland gezamenlijk snakt naar de romantiek van het platteland. Verhuizen zit er niet zomaar in, vandaar deze apptip. In Egg Inc runt u een kippenboerderij en is het de bedoeling zoveel mogelijk eieren te produceren. Met de winst maakt u telkens grotere rennen, zodat u meer kippen kunt houden en nóg meer eieren kunt verkopen. Dit spel behoort tot de clicker-categorie, dus alsmaar hersenloos doortikken is aan de orde van de dag. Lekker laagdrempelig, maar oh zo verslavend. Gratis App Store en Play Store
1
1
E
r staat meer op Netflix dan u te zien krijgt. Dat is te danken (of te wijten ...) aan de slimme algoritmen van de streamingdienst, die u alleen tonen wat u waarschijnlijk wilt zien. Maar dat kunt u natuurlijk zelf nog het allerbeste bepalen. In dat geval loont het om de verborgen Netflix-categorieën in te duiken. Daar vindt u namelijk honderden verschillende genres, van historische documentaires tot films die gebaseerd zijn op kinderboeken. De site Netflixcodes.me zet ze allemaal handig op een rijtje. Door op de Surprise Me-knop te drukken, krijgt u een willekeurig genre toebedeeld. Veel kijkplezier! https://netflixcodes.me
1
H
Bron: Trend Micro
1Adobe (150 lekken) 1Microsoft (90 lekken) 1Apple (80 lekken)
B
Meten is weten Dit lijkt een doodnormale koptelefoon, maar deze Mindset-headset meet ook hersenactiviteit. Zodra de sensoren in het apparaat merken dat u afgeleid raakt, krijgt u daarvan een seintje. Zodoende hopen de makers u te stimuleren om gefocust te blijven op uw werk. Uiteraard hoort daar ook ruisonderdrukking bij, zodat u helemaal afgesloten bent van de buitenwereld. Klinkt het u als muziek in de oren? Even geduld is vereist, want deze koptelefoon komt pas eind dit jaar op de markt. $ 349,– (ongeveer € 325,–) http://kck.st/2mFYgg5
1 1 VEILIGE VOS
MAN, MAN, MAN De tijd dringt voor Firefox-gebruikers die nog Windows XP of Vista draaien. Vanaf september komen er geen veiligheidsupdates meer uit voor deze versie van de browser. Nieuwe functies slaan deze besturingssystemen nu al over.
Illegale downloaders zijn vaak jonge mannen met een goede opleiding en een bovengemiddeld hoog salaris. Dat blijkt uit Brits onderzoek.
et leuke aan Android is dat u het mobiele besturingssysteem helemaal naar smaak kunt aanpassen. Maar er zijn zó veel opties op het gebied van widgets, wallpaper-apps en alternatieve ‘launchers’ dat u het overzicht snel kwijt kunt raken. Google wil daarbij helpen en lanceert een site die aan de hand van stellingen uw smaak in kaart brengt. Wat heeft uw voorkeur, licht of donker? Realisme of abstractie? Modern of retro? Zomaar wat voorbeelden van de vragen die u krijgt. Aan het einde van de rit raadt Google bepaalde apps aan die bij u passen. U bepaalt verder zelf of u ze wilt installeren. www.android.com/myandroid/taste-test
1
H
ebt u toevallig een slimme thermostaat of beveiligingscamera van Nest in huis? Dan willen we u even wijzen op de vernieuwde Nest-app. Sinds kort is het daarin namelijk mogelijk om tweestapsverificatie in te stellen ter extra beveiliging. Aangezien u de app gebruikt om thermostaat dan wel camera op afstand mee te bedienen, raden we aan hier snel werk van te maken. Gaat u naar Account, Account beheren en vervolgens naar Accountbeveiliging. Zet daar Verificatie in twee stappen op Aan. Bij inloggen ontvangt u in het vervolg per sms een code ter extra controle. Wel zo veilig! App Store en Play Store Gratis
1
1
9 k 2017 k www.computeridee.nl
9
Bouw uw eigen met MediaPortal 2 Nouja, bouwen ‌ gereedschap of allerlei onderdelen hebt u niet nodig. Met MediaPortal transformeert u uw afgedankte pc of laptop vliegensvlug tot een veelzijdige afspeelbak voor al uw mediabestanden en televisiekanalen. Een bak popcorn erbij en genieten maar!
M
ediaPortal geeft u toegang tot al uw eigen muziek, series en films in een overzichtelijke mediabibliotheek. De software is bovendien geschikt om televisiekanalen te ontvangen. De drempel om ermee aan de slag te gaan is laag, want MediaPortal is een regulier Windows-programma. U hoeft uw machine dus niet uitsluitend als htpc gebruiken, al mag dat natuurlijk wel. U kunt MediaPortal bijvoorbeeld installeren op een wat oudere pc of laptop en het apparaat op uw televisie aansluiten. Het mediaprogramma is vanwege de grote menu-items namelijk zeer geschikt voor grote schermen. Bovendien zijn uw films dan ook meteen in groot formaat beschikbaar!
hebt u minimaal een computer met een Pentium 4-processor nodig, waarbij de kloksnelheid 2 GHz of hoger bedraagt. Een AMD-processor mag overigens ook, mits het een XP-2000+ of recenter exemplaar betreft. Verder hebt u minimaal 1 GB werkgeheugen en 600 MB harde-schijfruimte nodig. Bent u van plan om tv-uitzendingen op te nemen, dan moet u meer opslagruimte reserveren. Ten slotte is er een videokaart vereist met 128 MB videogeheugen en DirectX 9-ondersteuning. Vindt u het lastig om te bepalen of het beoogde systeem aan alle eisen voldoet? Probeer MediaPortal dan gewoon eens uit. Op systemen met Windows 7, 8(.1) en 10 is de kans zeer groot dat het werkt.
Systeemeisen
MediaPortal installeren
Wilt u MediaPortal op een oudere machine zetten, let dan even op de systeemeisen. Zo
Om het programma te downloaden, surft u naar www.
1 9Via de pictogrammen aan de bovenzijde bereikt u allerlei soorten media.
10 www.computeridee.nl k 9 k 2017
2 9MediaPortal voegt op eigen houtje filminformatie en afbeeldingen toe.
3 9
Tijdens de weergave activeert u het juiste audiospoor en Nederlandstalige ondertiteling.
team-mediaportal.com/ mediaportal-download. Kies hierbij voor MediaPortal 2. Zodra u het gedownloade zipbestand hebt uitgepakt, start u via MP2-Setup.exe de installatie. Belangrijk is dat u in de instellingen van de installatiewizard kiest voor Client and Server. Later kunt u eventueel besluiten om de client van MediaPortal op andere systemen te installeren, waarna u de mediabestanden via uw thuisnetwerk bij de server (uw huidige machine) ophaalt. Er bestaat een kans dat tijdens de installatie de firewall van uw antivirussoftware tegenspartelt. Geef MediaPortal in dat geval toestemming om verbinding met internet te maken.
Mediamappen selecteren
De bediening in MediaPortal werkt erg eenvoudig. U gebruikt bovenaan de pictogrammen om verschillende media te openen (afbeelding 1). Via de Escape-knop op uw toetsenbord keert u terug naar het voorgaande scherm. Voordat u iets kunt afspelen, wil het programma graag weten in welke mappen uw mediabestanden staan opgeslagen. Klik bovenaan op het pictogram Instellingen (twee tandwieltjes) en kies nogmaals voor Instellingen. Via Mediabronnen, Mediabronnen configuratie, Mediabron toevoegen en Lokaal bestandssysteem kiest u voor Doorgaan. U wijst de juiste mediamappen aan, waarna u bevestigt met Doorgaan. Geef de locatie vervolgens een logi-
Workshop
htpc sche naam. In de volgende stap selecteert u de aanwezige mediasoorten, bijvoorbeeld Audio, Movies en Series. Klik als laatste op Voltooien. MediaPortal voegt nu alle mediabestanden uit de opgegeven map(pen) toe aan de bibliotheek. Overigens kunt u ook netwerklocaties opgeven, zoals een nas of netwerkschijf. In dat geval kiest u in een eerder stadium voor Netwerkomgeving, waarna u de gewenste mediaserver in uw thuisnetwerk selecteert.
Media afspelen
Het afspelen van mediabestanden is in MediaPortal een koud kunstje. Open maar eens de videohub door bovenaan op het pictogram met de filmstrip te klikken. Via Films kiest u een leuk genre uit. De titels zijn op alfabetische volgorde gerangschikt. Zodra u een titel selecteert, verschijnt er een omschrijving en afbeelding in beeld (afbeelding 2). Klik op de film om de weergave te starten. Bij kopieën van dvd’s en blur-rays verschijnt er mogelijk eerst nog een menu in beeld. Gebruik het contextmenu onder de rechtermuisknop om zo nodig de juiste audiostream, beeldverhouding (Zoom mode) en ondertitels (Subtitle) te selecteren (afbeelding 3).
Weergave aanpassen
U kunt de weergave in MediaPortal aanpassen. Zo bepaalt u
4
om alle filmcovers te bekijken (afbeelding 4). U gebruikt het Main Menu ook om filters in te stellen en de mediabestanden op andere wijze te sorteren. Verder is er in dit menu een zoekfunctie verstopt.
5 9Na het starten van een live-uitzending kiest u eerst de gewenste resolutie. bijvoorbeeld dat het programma alleen filmcovers laat zien, waardoor een Netflix-achtige interface ontstaat. Blader naar een leuk filmgenre en open het zogeheten Main Menu door rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes te klikken. Bij Weergave modus activeert u de optie Covers. Navigeer naar rechts
Internettelevisie
Fijn is dat MediaPortal standaard Nederlandse gemistdiensten aan boord heeft. In tegenstelling tot bij het welbekende Kodi is het niet nodig om hiervoor plug-ins te installeren. De NPO-kanalen kunt u zelfs live bekijken. Open de videohub van MediaPortal en ga naar Online Videos. Er ver-
qMet een tv-
tuner voegt u eenvoudig een ‘televisiefunctie’ toe aan MediaPortal.
eU bepaalt
zelf hoe MediaPortal de mediabibliotheek presenteert.
6 schijnt een ellenlange lijst met streaming-videodiensten. Wanneer u een stukje omlaag scrolt, komt u vanzelf bekende namen als KIJK, Uitzending Gemist en NPO tegen. RTL XL is weliswaar ook beschikbaar, maar die werkt helaas niet goed. Open uw favoriete gemistdienst en klik op een tv-programma om de uitzending terug te kijken. Bij NPO hebt u keuze uit elf livekanalen, waar-
onder uiteraard NPO 1, 2 en 3. Bedenk wel dat de maximale resolutie hierbij is beperkt tot 768 x 432 pixels (afbeelding 5).
Live-televisie
Als uw computer een tv-tuner bevat, gebruikt u MediaPortal om live naar televisiestations te kijken en uitzendingen eventueel op te nemen. Dat kan bijvoorbeeld via een dvb-t-tuner in de vorm van een usb-stick, al kunt u in Nederland daarmee alleen de publieke omroepen en een regionale zender ontvangen. U gebruikt het hulpprogramma MediaPortal 2 TV Configuration om de tv-tuner te activeren. Vouw het onderdeel TV Servers open en klik op de naam van uw pc. Nadat u de tv-tuner hebt gekozen, vult u de juiste geografische instellingen in. Bevestig daarna met Scan for channels. MediaPortal loopt alle frequenties na en voegt gevonden kanalen toe (afbeelding 6). Klik op OK.
Aansluitingen
Het menu van MediaPortal is geoptimaliseerd voor grote beeldschermen. U kunt natuurlijk een omvangrijke pc-monitor op uw bureau neerzetten, maar de software leent zich beter voor bediening vanaf uw luie zitbank. MediaPortal komt dan ook pas écht tot z’n recht op een televisie. U gebruikt het beste een hdmi-kabel om uw htpc met een televisie te verbinden. Is deze uitgang niet op uw machine beschikbaar, gebruik dan een dvi- of vga-kabel. Met laatstgenoemde verbinding hebt u overigens wel een lagere beeldkwaliteit. Wilt u geluid via uw home-cinemaset afspelen, dan sluit u de hdmi-kabel op de juiste ingang van uw receiver aan. Via een optische, coaxiale of analoge kabel kunt u het audiospoor ook apart aan uw home-cinemaset doorgeven. In de woonkamer is het natuurlijk omslachtig om MediaPortal met een toetsenbord en muis te bedienen. Gelukkig laat het programma zich ook met een geschikte (mce-)afstandsbediening aansturen. Wel zo makkelijk!
t
Tekst: Maikel Dijkhuizen
9 k 2017 k www.computeridee.nl
11
Zo blijft uw smart Niet alleen op computers, maar ook op smartphones is malware een groeiend probleem. Hoe werkt dit soort malware eigenlijk en, belangrijker nog, wat kunt u ertegen doen?
V
irussen, malware, phishing en ransomware zijn allang geen probleem meer dat alleen desktopgebruikers raakt. Ook op de smartphone is het goed mogelijk malafide software binnen te halen. Regelmatig worden er apps gevonden die gegevens stelen van gebruikers of ransomware verspreiden. Onlangs verscheen zo’n app zelfs in Google Play, vermomd als applicatie die pretendeerde de accuduur van een telefoon te verbeteren. Ondanks de controle die Google toepast op apps voor ze in Google Play verschijnen, slipt er regelmatig een malafide app door de veiligheidscheck. Vorig jaar ging er zelfs een virus rond dat inloggegevens van Google-gebruikers wist te stelen. Malware voor mobiele apparaten bestaat dus, maar gedraagt én verspreidt zich anders dan op computers. Hoe werkt dat precies?
12 www.computeridee.nl k 9 k 2017
9Deze cijfers van G Data laten zien dat de hoeveelheid nieuwe
Android-malware jaar na jaar toeneemt.
9De meeste malware komt voor in Azië en Rusland. eWereldwijd wordt Geld verdienen
het overgrote merendeel van de mobiele malware nog verspreid via sms.
Het eerste mobiele virus ooit heette Cabir. Kwaad in de zin had het niet: het werd gemaakt door onderzoekers die wilden aantonen dat mobiele malware wel degelijk mogelijk was. Dat bleek het geval en het duurde dan ook niet lang voordat ook cybercriminelen zich op mobiele malware stortten. Uiteraard met minder goede bedoelingen … Dat beaamt Michael van der Vaart van beveiligingsbedrijf ESET. “Of virussen nu als sms-dienst of als ransomware worden verstuurd, is niet zo relevant. Hackers willen gewoon snel geld verdienen.” Dat gebeurde aanvankelijk vooral met sms en mms, uiteindelijk wereldwijd nog steeds de belangrijkste manier om malware te versturen. Vooral in het buitenland worden sms’jes nog vaak ingezet voor phishing. De berichtjes lijken afkomstig van een lokale dienst of bedrijf en proberen het slachtoffer te verleiden om op een link te klikken, waarna het toestel wordt geïnfecteerd. Het virus stuurt op de achtergrond constant sms’jes
9
Uit een recent rapport van Nokia blijkt dat vooral Android-toestellen het slachtoffer van malware zijn.
naar bepaalde dure betaalnummers, waar de ontvangers veel geld mee verdienen. In Nederland is sms inmiddels een veel minder aantrekkelijk middel voor criminelen om uw smartphone te besmetten. Dat komt deels omdat providers hier strengere maatregelen hebben getroffen tegen malafide sms-praktijken – denk aan de vroegere tv-reclames voor sms-abonnementen met ringtones, die inmiddels flink ingeperkt zijn. Daarnaast zijn we in Nederland ook massaal overgestapt op WhatsApp, waardoor slachtoffers minder snel geneigd zijn om in smsphishing te trappen. Phishing gebeurt echter nog wel via e-mail.
Onduidelijke cijfers
Het is moeilijk te zeggen hoe groot het probleem van mobiele malware in Nederland is. Cijfers over virussen en infecties verschillen namelijk van onderzoek tot onderzoek, en iedere meetmethode is anders. Sommige onderzoeksbedrijven kijken naar het aantal infecties dat wordt
Mobiele malware
phone veilig tegengehouden op telefoons waar hun eigen virusscanner op draait en extrapoleren dat percentage naar het totale aantal toestellen in omloop. Andere onderzoeken kijken naar het aantal geïnfecteerde apps dat in de app-winkels verschijnt. Er zijn echter een paar dingen waarover alle rapporten het eens zijn: het aantal aanvallen verdubbelt bijna ieder jaar, waarbij de meeste slachtoffers vallen in landen als Rusland en China. Volgens een rapport van Kaspersky komt slechts negen procent van de mobiele malware voor in Europa. Nog een opvallend punt: verreweg de meeste virussen zijn gericht op Android.
App-winkels
In tegenstelling tot wat u misschien zou denken, komen veel virussen binnen via de officiële app-winkels: Google Play op Android en (in veel mindere mate) de App Store van Apple. Het gaat hierbij vooral om apps die zich voordoen als handige tool voor uw smartphone (zoals applicaties die uw accuduur zeggen te verlengen) of in spelletjes die gewoon te spelen zijn maar intussen op de achtergrond malafide code draaien. Door zich zo te vermommen, weten de makers ze door de controle van Google en Apple te loodsen. Tussen de manier van controleren bij Google en Apple zit wel een duidelijk verschil, zegt Van der Vaart van ESET. Apple controleert veel strenger, terwijl Google apps sneller tot de store toelaat. Daardoor staan vrijwel alle malwareapps in Google Play, terwijl er maar weinig in de App Store op iOS staan.
Zo blijft u veilig
Hoewel het dus nog relatief meevalt met mobiele malware, kan het zeker geen kwaad om uw smartphone goed te beveiligen. Enkele tips:
De basisbeveiliging De beste manier om een infectie te voorkomen, is door goed op te letten. Volg dus de standaard-veiligheidstips: open geen bijlagen van e-mails die u niet verwacht, download geen apps van dubieuze websites en klik niet zomaar op iedere link. Download ook geen apps die te mooi lijken om waar te zijn (zoals ‘gratis’ Adobe-software), zelfs niet uit Google Play of de App Store.
Maak back-ups
Groot bereik
Wat ook meespeelt is dat Android een veel groter bereik heeft. Ruim 83 procent van alle smartphones draait op Googles besturingssysteem, en dat maakt het aantrekkelijker voor criminelen om dat platform uit te buiten. Bijkomend probleem voor Android: de versnippering. Android-toestellen zijn voor hun updates afhankelijk van Google, maar daarna ook nog van iedere individuele fabrikant die voor ieder type toestel in omloop het besturingssysteem moet aanpassen, én van de provider die de updates verstuurt naar de telefoons. Veel oudere Android-toestellen krijgen geen beveiligingsupdates meer en blijven op een oud besturingssysteem draaien. Daar zitten beveiligingsgaten in, die door hackers makkelijk kunnen worden uitgebuit. Een app kan bijvoorbeeld malware bevatten die specifiek gebruikmaakt van een gat in Android 4.4. Iedereen die een telefoon heeft met dat verouderde besturingssysteem, loopt dan risico. Een mogelijke oplossing is het downloaden van alternatieve ROMs (zoals CyanogenMod) en die dan regelmatig te updaten naar de nieuwste versie van Android … óf een nieuwe telefoon kopen.
Malvertising
Malware kan overigens niet alleen via apps op een telefoon terechtkomen. Dat kan ook gebeuren met ‘malvertising’ (een samentrekking van ‘malware’ en ‘advertising’). Bij malvertising worden advertentienetwerken misbruikt om via gaten
9In de zomer van
vorig jaar probeerden veel virus-apps mee te liften op het succes van Pokémon GO, dat toen nog niet beschikbaar was in Nederland.
Zoals altijd geldt ook hier: voorkomen is beter dan genezen. Zorg dat u altijd voldoende back-ups hebt van uw documenten, bijvoorbeeld door ze automatisch naar een clouddienst te sturen. Sla de bestanden ook regelmatig offline op, zodat u geen door ransomware getroffen bestanden back-upt!
Pas op met externe bronnen Hoewel er malafide apps in Google Play en App Store staan, is het downloaden uit deze appwinkels nog steeds de veiligste manier om applicaties binnen te halen. De controle van Google is niet zaligmakend, maar nog steeds beter dan helemaal geen controle. Download applicaties dus alleen uit de officiële app-winkels. Let bovendien op dat u in Android bij uw instellingen uitschakelt dat u apps uit externe bronnen kunt installeren.
Gebruik een vpn
9
Door het schuifje ‘Onbekende bronnen’ uit te schakelen, kunnen op de achtergrond geen malafide apps worden geïnstalleerd.
Sommige malware kan uw data onderscheppen. Zorg dus dat u altijd een versleutelde verbinding gebruikt. Dat kan met een vpn. Let op: kies wel een betaalde vpn – bij vrijwel alle gratis vpn’s zitten namelijk dubieuze addertjes onder het gras!
9 k 2017 k www.computeridee.nl
13
Mobiele malware Geen gevoelige info De beste manier om uw gevoelige informatie te beschermen, is om het nergens op te slaan. Ontkomt u er niet aan en moet u toch een kopie bewaren van bijvoorbeeld uw paspoort of documenten met uw wachtwoorden? Sla zulke bestanden dan versleuteld op en doe dat bij voorkeur niet in de cloud, maar offline.
q
De meeste mobiele malware komt voor op Android.
Houd apps up-to-date Malware maakt gebruik van lekken in software. Zorg daarom dat u uw apps altijd up-to-date houdt (door ‘Automatisch updaten’ aan te zetten in Google Play of in de App Store), en doe hetzelfde met uw besturingssysteem. Hebt u een oude telefoon die geen updates voor het besturingssysteem meer krijgt? Overweeg dan een modernere te kopen. Dat kost wat, maar u bent tenminste wel veilig!
in het besturingssysteem malafide code te injecteren. Dat gebeurt nu al regelmatig op de desktop, zelfs op websites die normaal gesproken heel betrouwbaar zijn (het overkwam vorig jaar bijvoorbeeld Nu.nl nog), maar weinig controle hebben over de automatische advertenties in hun netwerken. Dat is te voorkomen met een adblocker, maar die zijn er helaas niet voor apps ...
Gebruik een adblocker Er is inmiddels een aantal adblockers voor de browser van Android, en u kunt alternatieve mobiele browsers zoals Firefox downloaden waar ook adblockers voor bestaan. In veel (meestal gratis) apps zitten advertenties, die ook malvertising kunnen verspreiden. Dat is moeilijk te voorkomen, al is het het slimst om geen apps te downloaden die veel advertenties laten zien. Vaak is er een premiumversie van een app beschikbaar, waarbij u voor een paar euro verlost bent van advertenties. Malvertising heeft zo geen kans en u ondersteunt bovendien het werk van de ontwikkelaars.
Hackers willen lekker snel geld verdienen – aan u! Lucratieve ransomware
Gebruik een virusscanner Hoewel de meningen over het nut verdeeld zijn, adviseren wij toch het gebruik van een mobiele virusscanner. Baat het niet, het schaadt ook niet. Het hoeft u niets te kosten: veel betaalde scanners voor de pc hebben een kosteloze variant voor de smartphone.
e
Mobiele virusscanners kijken naar veel meer onderdelen van Android dan u zelf kunt vinden.
Zoals Van der Vaart van ESET al zegt, gaat het de hackers vooral om geld, maar hoe verdienen zij dat precies? Dat zit voor een klein deel in het stelen van persoonlijke gegevens. Zo ging in november vorig jaar het ‘Gooligan’-virus rond, dat ruim een miljoen Google-accounts inclusief wachtwoord wist te bemachtigen. Maar ransomware is volgens
e
Mobiele ransomware versleutelt geen losse bestanden, maar de complete telefoon.
Van der Vaart een nog grotere dreiging. Ransomware, of ‘gijzelsoftware’, is op dit moment vooral bekend van desktop-pc’s. Zodra een computer met deze software is besmet, worden alle (belangrijke) bestanden zoals documenten, foto’s en video’s versleuteld. Tegelijk verschijnt er een mededeling dat u alleen tegen betaling de sleutel krijgt om de bestanden weer toegankelijk te maken. Van der Vaart: “Ransomware is zo populair onder criminelen omdat het werkt. Veel slachtoffers betalen toch het losgeld om hun bestanden terug te krijgen, en dat maakt het erg lucratief.” Ook op mobiele apparaten is ransomware in opkomst, al gaat dat wel op een iets andere manier. Van der Vaart: “Telefoons hebben een grote hoeveelheid persoonlijke informatie. Foto’s, WhatsApp-berichten, e-mails ... Toch heeft het voor criminelen weinig zin dat te versleutelen. Heel veel informatie hebben we namelijk ook online staan, omdat cloudopslag zo makkelijk en goedkoop is.” Ransomware op telefoons heeft daarom een iets andere vorm. De criminelen versleutelen niet de bestanden, maar het hele apparaat. Het thuisscherm wordt vergrendeld met een pincode of ander wachtwoord. De enige manier om het scherm weer te ontgrendelen, is door losgeld te betalen. Dat is vaak heel effectief, want slachtoffers willen graag hun (vaak dure) smartphone terug. Een andere tactiek is om een paginagrote advertentie in beeld te tonen, die slachtoffers oproept te betalen via een speciale website. Dat doet veel denken aan het Ukash-politievirus, dat een aantal jaren geleden op de desktop een hardnekkig probleem was.
t
Tekst: Tijs Hofmans
14 www.computeridee.nl k 9 k 2017
Lekker rustig!
Digitale detox Neemt u elke avond uw smartphone mee naar bed, boekt u alleen nog hotels met wifi op de kamer of hebt u constant het gevoel dat u iets mist op sociale media? Dan wordt het tijd voor een digitale detox!
H
et is een modern probleem dat steeds erger lijkt te worden, vooral bij jonge mensen: de afhankelijkheid van smartphones en dan met name de sociale media. Voor het slapen gaan nog even Facebook checken? Dat betekent dat de smartphone of tablet mee naar bed wordt genomen en dit is niet bevorderlijk voor uw nachtrust. Onderzoek heeft uitgewezen dat het blauwe licht dat uw smartphone uitstraalt, een negatief effect op uw hersenen heeft. Het blauwe licht wordt door onze hersenen als zonlicht geïnterpreteerd, waardoor uw lichaam stopt met het aanmaken van melatonine – een stof die ervoor zorgt dat we moe worden. Hebt u moeite met inslapen, dan kan dit te maken hebben met het feit dat u kort daarvoor uw smartphone nog hebt gebruikt. Niet alleen het inslapen is hiermee in gevaar, ook het doorbreken van slaapcycli en vaak wakker worden zijn een direct gevolg. Dit kan bovendien weer voor andere gezondheidsproblemen zorgen, zoals depressies en algehele moeheid.
Niet storen
Een simpele tip om ervoor te zorgen dat u beter gaat slapen, is om uw smartphone vanaf vandaag niet meer mee naar bed te nemen. We horen het u al zeggen: “Maar ik gebruik mijn iPhone ook als wekker en ik wil ’s ochtends meteen de
NOS-app raadplegen!” Onzin. Om wakker te worden, koopt u weer gewoon een normale wekker en de nieuwsberichten leest u tijdens het ontbijt. Facebook, Instagram en WhatsApp kunnen sowieso prima wachten tot na het douchen. Zorg ervoor dat de slaapkamer weer voor nachtrust wordt gebruikt en u in een donkere omgeving rustig kunt inslapen. Een ander probleem is dat u in uw vrije tijd te veel met werkgerelateerde zaken bezig bent. Een verslag voor de vergadering van morgen doorlezen of nog even een werkmail beantwoorden op de bank. Niet meer doen, het verhoogt allemaal de kans op een burn-out. Een handige oplossing is om uw smartphone en computer na een bepaalde tijd ’s avonds gewoon uit te zetten. Maak hier een ritueel van en zet samen met uw partner of kinderen uw digitale apparaten bijvoorbeeld om acht uur ‘s avonds uit. Een andere optie is om de niet-storen-functie van uw smartphone te gebruiken. Zo kunt u niet meer gebeld worden en worden meldingen tegengehouden. U vindt de optie bij Instellingen, Niet storen op uw iPhone. In Android vindt u dit onder Instellingen, Geluid, Niet storen. U kunt overigens bepaalde mensen wél toestaan u te bellen: deze personen zet u in een favorietenlijst. Uw familie kan u zo bijvoorbeeld ’s avonds wel bereiken, uw collega’s moeten maar even wachten.
9
Een van de beste adviezen? Zet ’s avonds uw smartphone gewoon uit of activeer de niet storen-modus.
Nachtmodus
Bent u er nog niet aan toe om uw smartphone geheel uit te zetten, weet dan dat u op de meeste smartphones een nachtmodus kunt activeren. Op de iPhone veegt u naar boven en tikt u op de knop Night Shift. Het scherm wordt minder blauw en zorgt ervoor dat uw melatonineproductie minder wordt aangetast. U kunt Night Shift ook automatisch elke dag aanzetten. Dit doet u door bij Instellingen te kiezen voor Beeldscherm en helderheid en daar te tikken op de optie Night Shift. Zet de schuif achter Gepland aan en kies een tijdspanne bij Van/Tot. De kleur past u aan met de regelaar onder Kleurtemperatuur. Voor uw Android-toestel kunt u de app Night Shift: Blue Light Filter downloaden.
9 k 2017 k www.computeridee.nl
15
Minder afleiding
Slaapt u alweer wat beter? Mooi, dan is het nu tijd om uw verspilde tijd overdag aan te pakken. Onderzoek van het Britse Tecmark gaf aan dat Britten onder de 35 meer dan tweehonderd(!) keer per dag hun smartphone erbij pakken. Misschien een beetje overdreven, maar feit is wel dat we gemiddeld veel te veel tijd besteden aan het verversen van onze Facebook-tijdlijn of het zoeken naar leuke Instagram- of Pinterest-plaatjes. U kunt complete websites op een zwarte lijst in uw smartphone zetten. Op uw iPhone doet u dit bij Instellingen, Algemeen, Beperkingen, Websites. Op een Android-apparaat kunt u de app Clear Lock: Block Distractions installeren. U kiest een tijd voor de blokkade en geeft aan of alle apps geblokkeerd moeten worden of slechts enkele. Uiteraard kunt u de blokkade handmatig tussendoor opheffen, maar deze app biedt wel een extra stok achter de deur. Voor de iPhone is bovendien Freedom – Reduce Distractions een goede optie. Het programma is ook voor de pc en Mac verkrijgbaar. Een andere optie is de Chrome-extensie Block Site. De extensie blokkeert niet alleen websites, maar kan ook trefwoorden herkennen en u zo al tegenhouden vóórdat u naar een site wilt navigeren.
9
De nieuwe 3310 is de ultieme detoxtelefoon met 100% nostalgie-garantie.
De comeback van de Nokia 3310 De Nokia 3310, die goeie ouwe tijd. Een telefoon die u twee weken niet hoefde op te laden, waar de enige afleiding het spelletje Snake was en waarmee u sneller sms’jes kon typen dan op welke smartphone dan ook. Zeventien jaar oud is de telefoon inmiddels en dit jaar komt er een moderne versie op de markt. De nieuwe versie heeft een gelimiteerde internetverbinding (gprs), een fysiek toetsenbord en geen appstore. U kunt muziek op een sd-kaart zetten en luisteren via een normale koptelefoon, want in tegenstelling tot de originele 3310 heeft de nieuwe versie daar wel een aansluiting voor. Het mooiste? Het apparaat gaat vijftig euro kosten. De perfecte detox-telefoon.
tBlokkeer webinhoud met de Chrome-extensie Block Site.
q
Met Friendly stroomlijnt u uw Facebook.
Stoppen met sociale media
Hebt u er last van dat u te vaak naar uw smartphone grijpt en hebt u daarnaast het gevoel dat u te veel tijd aan sociale media besteedt, dan is het tijd om in actie komen. Voordat u zich compleet afmeldt voor bepaalde diensten, kunt u een paar andere opties proberen. De app Friendly is voor zowel iOS als Android beschikbaar en kan Facebook voor u stroomlijnen. Friendly is gratis, maar voor twee euro koopt u een versie met adblocker, om het helemaal rustig te houden. U kunt nu in Friendly uw Facebook-tijdlijn raadplegen zonder de gesponsorde berichten van Facebook. Dit scheelt al aardig in het afgeleid worden. Bovendien kunt u filters instellen van inhoud die u niet wilt zien in uw tijdlijn. Ga in
16 www.computeridee.nl k 9 k 2017
de app naar Hide Posts by Keyword en geef hier bijvoorbeeld woorden aan als Trump, katten en meme. Als een bericht één van deze trefwoorden bevat, zal het niet in uw tijdlijn worden weergegeven. U stelt bovendien makkelijk in dat de meest recente berichten worden weergegeven en u kunt uw account extra beveiligen met uw vingerafdruk of een toegangscode. Wilt u uw tijd op sociale media limiteren, installeer dan de Chrome-extensie StayFocusd. U stelt in dat u bijvoorbeeld hooguit een halfuur per dag op Facebook mag rondneuzen. Als de tijd op is, kunt u de site niet meer bereiken. Uiteraard kunt u de extensie handmatig uitzetten, maar hiervoor moet u dan een irritant typ-spelletje doen.
Lekker rustig! Facebook deactiveren
U kunt uw Facebook-profiel verwijderen, maar een tussenoplossing is om uw account te deactiveren. Al uw informatie blijft bewaard, maar uw profiel is niet meer zichtbaar en mensen kunnen u niet meer vinden, taggen of schrijven. Zodra u weer inlogt, wordt uw profiel hersteld en kunt u weer normaal van Facebook gebruikmaken. Handig als u bijvoorbeeld even een maandje geen last wilt hebben van Facebook-afleidingen. Het voordeel is bovendien dat u Facebook Messenger nog wel kunt gebruiken. U gaat in uw account naar Instellingen, Beveiliging, Je
account deactiveren. Klik op Bewerken en vervolgens op Je account deactiveren. Geef uw wachtwoord en zorg ervoor dat u een vinkje zet voor de optie Aangemeld blijven bij Messenger. Het kan een paar uur duren voordat uw profiel niet meer is te zien voor uw vrienden. Wilt u uw Instagram-profiel verwijderen, dan gaat u naar www.facebook. com/help/instagram/3704526231 49242 en kiest u voor Hoe verwijder ik mijn account? Ook bij Instagram kunt u tijdelijk uw account deactiveren door te klikken op Hoe kan ik mijn account tijdelijk uitschakelen?
t
Een tijdje geen sociale media? Begin met het deactiveren van Facebook.
Werkplek optimaliseren
Bij een goede digitale detox hoort ook voldoende rust en een goede arbo-geoptimaliseerde werkplek. Op www.arboportaal.nl vindt u allerlei tips over een goede werkhouding en werkplek. Om ervoor te zorgen dat u elk uur even een paar minuutjes niet naar uw beeldscherm staart, is het handig om een app te installeren. U kunt instellen om de hoeveel tijd u een pauze wilt en hoelang deze moet duren. Microbreaks zijn korte momenten waarop u even uw ogen op iets anders kunt focussen of uw spieren ontspant. De meeste programma’s detecteren ook wanneer u uw pc of Mac niet gebruikt en zullen dit als een natuurlijke pauze interpreteren. Een goede app voor de pc is EyeLeo; voor de Mac kunt u Time Out – Break Reminders installeren. Vervolgens is het zinvol om eens in de zoveel tijd oefeningen te doen op de werkplek om ervoor te zorgen dat u geen last krijgt van spierpijn. Op www.demorgen.be/wetenschap/ zittend-werken-10-yoga-oefeningen-die-jegemakkelijk-op-kantoor-kan-uitvoeren-b624a27a vindt u een paar handige yoga-oefeningen die u vanuit uw bureaustoel kunt doen. Een handig gereedschap is bovendien de Lumo Lift Posture Coach (www.lumobodytech.com/lumo-lift), een apparaatje dat u op uw schouders bevestigt en u feedback geeft wanneer uw houding gecorrigeerd moet worden.
Achtergrondgeluiden met Noisli
9
Bepaal zelf welke geluiden u tijdens het werken wilt luisteren met Noisli.
Kooi van Faraday
Afgeleid zijn tijdens het werk hoeft niet alleen door sociale media te komen. Ook geluiden in huis of op uw werkplek kunnen behoorlijk storend zijn. De site www.noisli.com komt hier van pas. U hebt een aantal achtergrondgeluiden tot uw beschikking die u zelf kunt mixen tot een prettig omgevingsgeluid waarin u rustig kunt werken. Combineer een kampvuur, kabbelende golven en de krakende geluiden van een zeilboot tot een relaxte mix. Bonus: u bent meteen in vakantiestemming!
Misschien hebt u er al eens over gelezen: de Kooi van Faraday. Dat is een behuizing die elektromagnetische signalen kan blokkeren. Een dergelijke constructie wordt bijvoorbeeld gebruikt in ziekenhuizen om interferentie te voorkomen van andere apparatuur bij het maken van een mri-scan. Een magnetron is ook een voorbeeld van een kooi van Faraday. Een kooi van Faraday kan ook gebruikt worden om wifi en andere draadloze signalen te blokkeren. Zo heeft de eigenaar van een bar in Londen metalen gaas in de muren verwerkt, waardoor smartphones geen verbinding met een netwerk kunnen maken. Doel van de eigenaar is dat mensen in zijn bar gewoon met elkaar gaan praten in plaats van constant op
q
U stelt in hoe vaak u een break wilt inlassen en hoelang microbreaks moeten duren.
q
Block is een kooi van Faraday voor onderweg.
hun smartphones kijken. Een drastische maatregel, maar wel effectief. Een Nederlands initiatief is Block, een mobiele kooi van Faraday die u overal mee naartoe kunt nemen en ruimte biedt voor een aantal smartphones. Tijdens een etentje kunt u uw tafelpartners vragen om hun smartphones in de Block te leggen, u schroeft Block dicht en geen van de tafelpartners kan WhatsApp-berichtjes, Facebookmeldingen en telefoongesprekken ontvangen. Lekker rustig voor een keer. Uiteraard kunt u er ook voor kiezen om uw telefoon helemaal thuis te laten.
t
Tekst: Richard Veenstra
9 k 2017 k www.computeridee.nl
17
Nieuwe pc?
Zo maakt u een vliegende start
2
Hebt u een nieuwe pc of notebook aangeschaft? Loop dan voordat u er daadwerkelijk aan de slag gaat onze checklist door. Zo zorgt u ervoor dat uw pc de komende jaren zonder problemen blijft werken!
H
et positieve effect van de introductie van Windows 10 op de computerverkopen waarop Microsoft had gehoopt bleef helaas uit in 2016. Desalniettemin gingen er volgens marktonderzoeker IDC afgelopen jaar zo’n 72 miljoen apparaten over de toonbank. Opvallend is dat vooral notebooks het goed doen. Bent u van plan om een nieuwe computer aan te schaffen of hebt u dat net gedaan, lees dan vooral even verder. Met deze tien stappen vlíegt uw pc straks uit de startblokken.
1
Inspecteer uw koop
Of u uw nieuwe computer nu koopt bij een fysieke winkel of online: als het goed is, krijgt u er een pakbon bij waarop precies staat wat u besteld hebt. Als u uit losse componenten een computer hebt samengesteld, dan is deze pakbon waarschijnlijk zeer gedetailleerd. De eerste controle die u dient uit te voeren, is nagaan of u inderdaad hebt gekregen wat u hebt besteld. Dat doet u door de verschillende type-aanduidingen van de levering te vergelijken met de pakbon en uw oorspronkelijke bestelling. Dit is eveneens een goed moment om te checken of uw nieuwe computer netjes is gemonteerd, geen krassen of deuken vertoont en of het beeldscherm geen dode pixels heeft
18 www.computeridee.nl k 9 k 2017
9
Geen vlotte internetverbinding en heel veel updates voor Windows 10? Ga gerust even een blokje om …
(www.dodepixels.nl/test). Uiteraard is het wat lastig om te zien of ‘onder de motorkap’ wel alles conform uw bestelling is geleverd. Komen type processor, hoeveelheid opslaggeheugen, grootte ssd, type grafische kaart en andere zaken wel overeen met wat uw besteld had? Het gratis Belarc Advisor (www. belarc.com/free_download.html) licht uw pc helemaal door en geeftt u een gedetailleerd rapport waarin u alle onderdelen en hun specificaties kunt terugvinden.
9
ePakbon kwijt?
Log dan even in bij uw winkel om daar te checken wat u ook alweer precies had besteld.
Belarc Advisor kan zelfs ‘zien’ welke geheugenbanken zijn gevuld zodat u kunt controleren of de bestelde 2 x 4GB-geheugen niet per ongeluk is vervangen door een goedkopere 4 x 2GB-variant …
Werk Windows bij
Uiteraard wilt u zo snel mogelijk aan de slag gaan met uw nieuwe aankoop, maar u zult eerst nog wat geduld moeten hebben. De kans is groot dat u binnen enkele minuten na het maken van een verbinding met uw thuisnetwerk de melding zult krijgen dat er updates voor Windows beschikbaar zijn. Afhankelijk van hoelang uw pc van onderweg is geweest van de fabriek naar uw huis, zullen eerst honderden MB’s aan updates moeten worden gedownload en zal uw computer één of meerdere malen herstarten. Ons devies: des te minder u tijdens dit proces met uw computer doet, des te sneller dit is het bijwerken afgerond.
3
Update stuurprogramma’s
Tijdens het bijwerken van Windows worden vaak ook de standaard stuurprogramma’s van Microsoft voor onderdelen in uw pc bijgewerkt. In veel gevallen zijn er echter op de website van de fabrikant van uw nieuwe pc ook nieuwe stuurprogramma’s terug te vinden die – niet zelden – allerlei grote en kleine problemen oplossen. Het is dus een goed idee om daar eerst even een kijkje te nemen. Veel fabrikanten voorzien computers tegenwoordig van een tool waarmee dit kan worden gecontroleerd. Er zijn allerlei programma’s te krijgen die automatisch checken of er nieuwe stuurprogramma’s beschikbaar zijn, hoewel veel van deze programma’s adware bevatten. Bij Snappy Driver Installer (SDI Lite) is dat niet het geval. U vindt het op http://sdi-tool.org. Check wel eerst de handleiding en maak een herstelpunt voordat u nieuwe stuurprogramma’s installeert.
Stappenplan
4
Met de vorige stap hebt u Windows helemaal up-todate gebracht, maar hebt u nog geen andere software geïnstalleerd. Dit is een goed moment om een schijfkopie of imageback-up te maken. Mocht het gebeuren dat u in de toekomst door een crash de pc naar de oorspronkelijke instellingen terug zou moeten brengen, dan bent u naderhand – door het werk dat u onder stap 2 en 3 hebt verricht – niet meer zoveel tijd kwijt aan het bijwerken van het
9
Met een schijfkopie kunt u uw systeem altijd weer naar de oorspronkelijke situatie terugbrengen en hoeft u bij calamiteiten geen (her)installatie van Windows uit te voeren.
Zeker wanneer u een computer met een zogeheten ‘dedicated’ videokaart hebt gekocht, is het verstandig om te kijken of er voor dit onderdeel inmiddels nieuwe drivers beschikbaar zijn. Kijk (via de pakbon of Belarc Advisor) welke chipset uw grafische kaart heeft en haal deze vervolgens op bij AMD (http://support.amd.com) of Nvidia (www.nvidia.com). In sommige gevallen is er ook een update beschikbaar voor het bios van het moederbord of de ssd. We raden aan om eerst de toelichting te lezen en te checken of deze update problemen oplost waarmee u te maken kunt krijgen. Installeer een bios-update alleen als deze ook echt meerwaarde biedt en pas nádat u een imageback-up (volgende stap) hebt gemaakt.
Maak een schijfkopie
9
SDI Lite checkt of er nieuwe stuurprogramma’s beschikbaar zijn.
5
Verwijder bloatware
Veel nieuwe computers zijn voorzien van wat in de volksmond wel crapware of bloatware wordt genoemd. Denk aan allerlei hulprogramma’s die u nooit zult gebruiken, ongewenste snelkoppelingen op het bureaublad of dertig-dagen-versies van programma’s waar u helemaal niet op zit te wachten. Veel bloatware start bovendien automatisch op wanneer Windows wordt geladen en maakt uw computer onnodig langzaam. Een eerste stap is te zorgen dat deze software niet langer opstart. Om dat in te stellen opent u met de toetscombinatie Shift+Ctrl+Esc het onderdeel Taakbeheer. Kies het tabblad Opstarten. Door met de rechtermuisknop te klikken op de verschillende programma’s
besturingssysteem. Windows 10 biedt u hiervoor het onderdeel Back-up maken en terugzetten (Windows 7). Belangrijk daarbij is dat de kopie die u maakt op een andere schijf terechtkomt dan waarop uw besturingssysteem is geïnstalleerd. Het is ook mogelijk om hiervoor een gratis programma te gebruiken als Clonezilla (http://clonezilla. org) of EaseUS Todo Backup Free (www.easeus.com). Vergeet niet om een boot-cd of opstart-stick te maken waarmee u de computer toch nog kunt opstarten als het misgaat en waarmee u de schijfkopie kunt terugzetten.
kunt u ervoor kiezen om deze al of niet uit te schakelen. Een meer permanente oplossing bereikt u door het onderdeel Programma’s installeren en verwijderen in te zetten om deze plaaggeesten voor eens en voor altijd te verwijderen. Zit uw nieuwe computer echt boordevol dit soort ongevraagde software of weet u niet wat u wel of niet kunt verwijderen? Gebruik dan het handige programma The PC Decrapifier (www.pcdecrapi fier.com). Dat scant uw pc en kan u aan de hand van ervaringen van andere gebruikers exact vertellen wat u wel of juist beter niet kunt weggooien. Tot slot: wanneer u zeker weet dat u bepaalde bloatware echt nooit gaat gebruiken, kunt u ervoor kiezen om deze stap uit te voeren vóórdat u een schijfkopie maakt van uw systeem.
e
Firmware- en bios-upgrades zijn niet zonder risico, dus voer ze alleen uit als problemen niet op een andere manier kunnen worden opgelost.
9
The PC Decrapifier rekent genadeloos af met allerlei ongewenste programmatuur die de leverancier op uw nieuwe computer heeft geïnstalleerd.
9 k 2017 k www.computeridee.nl
19
8
tEen hulpje als
Recuva, waarmee u in geval van nood gewiste bestanden kunt terughalen, hoort op iedere pc vanaf dag één aanwezig te zijn …
6
Beveilig het systeem
Uw nieuwe pc is nu helemaal opgeschoond en bijna klaar voor gebruik. Maar voordat u uw favoriete software en games gaat installeren, is het belangrijk om eerst de beveiliging op orde te hebben. Gaan meerdere mensen deze pc gebruiken? Dan is de eerste stap het aanmaken van een account voor deze andere gebruikers. Wilt u niet het standaard meegeleverde Windows Defender gebruiken om uw computer tegen virussen te beschermen, dan is dit het uitgelezen moment om uw favoriete beveiligingsoplossing – al of niet gratis – te installeren.
7
Installeer favoriete software
Hoewel we steeds meer in de browser doen, is een pc zonder programma’s nog altijd niet erg bruikbaar. Tijdens deze stap is dan het ook zaak dat u uw favoriete kantoorpakket, mailprogramma, browser, grafische software en andere dagelijkse apps installeert en eventueel van updates voorziet. Grote stappen, snel thuis? Een van onze meest favoriete hulpjes bij het inrichten van een nieuwe computer is het slimme Ninite (https://ninite. com). Met deze tool kunt u, door het simpelweg plaatsen van vinkjes, veel
Tot de programmatuur voor het beveiligen van de pc rekenen we ook programma’s voor het beheer van uw wachtwoorden, zoals KeePass (http://keepass.info), of uitbreidingen voor uw browser waarmee u bijvoorbeeld voorkomt dat u wordt gevolgd. Ook een programma voor het terughalen van bestanden die u per ongeluk hebt verwijderd, zoals bijvoorbeeld Recuva, behoort standaard op elke pc aanwezig te zijn. Verder is dit ook het moment om te besluiten of u persoonlijke bestanden wilt versleutelen. Dat kan bijvoorbeeld met BitLocker (Windows Pro) of een oplossing als VeraCrypt (http://veracrypt. codeplex.com).
handige gratis softwareprogramma’s in één keer te installeren en daarmee heel veel tijd te besparen. Start na installatie vervolgens het onderdeel Standaard-programma’s om aan te geven welke programma’s u wilt gebruiken voor bijvoorbeeld het versturen van mail en surfen. Kies onderaan eventueel ook voor Standaard-apps per bestandstype. Tot slot is het nu ook tijd om documenten, foto’s, bestanden en instellingen over te zetten. Dat kan bijvoorbeeld door deze terug te zetten via een back-up of ze vanuit een cloudopslag te downloaden of te synchroniseren.
9Met Ninite installeert u in één keer een selectie freeware-titels op uw nieuwe computer.
20 www.computeridee.nl k 9 k 2017
e
Zorg ervoor dat u altijd een reservekopie hebt van uw bestanden door er – bijvoorbeeld met Duplicati – elke dag automatisch backups van te maken.
Configureer back-ups
Tijdens stap 4 hebt u al een schijfkopie gemaakt van uw systeem en de kans is groot dat u dit periodiek wilt blijven doen. Daarnaast is het goed om ook van uw documenten, foto’s en andere (werk)bestanden – liefst dagelijks – een reservekopie te maken. In Windows 10 hebt u hiervoor de beschikking over het onderdeel Back-ups maken met bestandsgeschiedenis, al moeten we hierbij opmerken dat dit alleen werkt wanneer u de beschikking hebt over extra stations. Gratis alternatieven zijn er in overvloed, al zien we wel dat steeds meer tools voorzien worden van reclame of beperkte functionaliteit bieden, tenzij u een betaalde versie aanschaft. Cobian Backup 11 (www. cobian.se/cobianbackup.htm) wordt niet langer onderhouden, maar werkt nog altijd prima. Ook fijn, maar wel wat ingewikkelder in het gebruik, is Areca Backup
Check garanties en verzekeringen Uw nieuwe computer werkt helemaal naar behoren? Hopelijk blijft dat zo. Mocht er toch iets misgaan, dan is het fijn als zaken als garantie en verzekeringen goed zijn geregeld. Naast garantie van de leverancier, hebt u ook fabrieksgarantie. Het is verstandig om hiervoor de aankoopbon en andere gegevens te checken en op een veilige plek te bewaren. Er zijn fabrikanten die de fabrieksgarantie gratis voor u uitbreiden wanneer u uw aankoop binnen een bepaalde termijn registreert. Ook kunt u ervoor kiezen om de garantie tegen betaling bij de leverancier uit te breiden, al is het goed om daarbij te controleren of u niet voor iets betaalt waar u wettelijk gezien sowieso al recht op hebt.
Stappenplan
9
Voer een stresstest uit
Uw nieuwe computer is nu feitelijk klaar om u de komende jaren van dienst te zijn. Nu bent u natuurlijk nieuwsgierig naar de prestaties. Professionals gebruiken om die te controleren het zeer uitgebreide PCMark (www. futuremark.com), maar voor thuis volstaan tools als SiSoftware Sandra Lite (www.sisoftware.co.uk) of Performance Test 9 (passmark. com). Die laatste stelt u bovendien in staat om de geklokte waarden te vergelijken met andere systemen.
Een benchmark geeft u niet alleen een aardig inkijkje in hoe uw nieuwe pc presteert, het uitvoeren ervan is nog om een andere reden van belang. In dit proces krijgen de verschillende componenten in uw pc een maximale belasting voor de kiezen. Componenten die niet goed functioneren of niet correct zijn gemonteerd, zijn onder een zware belasting eerder geneigd om het loodje te leggen. Wanneer dit aan het licht komt, kunt u waar nodig stuurprogramma’s vervangen of de leverancier contacteren. Wanneer u een klacht indient die binnen de wettelijke bedenktermijn valt waarin u producten zonder opgaaf van reden kunt terugsturen, zullen ze u erg graag willen helpen.
9
Met een ‘benchmark’ ontdekt u of uw nieuwe pc een zware stresstest doorstaat.
Met een paar simpele handelingen maakt u uw systeem klaar voor jarenlang gebruik (http://areca-backup.org). Wie liever periodiek back-ups wil maken naar online opslag, kan hiervoor het handige Duplicati (www.duplicati.com) gebruiken. Hiermee kunt u reservekopieën op onder andere Google Drive en OneDrive bewaren en daarvandaan oook weer terugzetten.
Zeker bij apparaten die u meeneemt, zoals een ultrabook of twee-in-één, is de kans dat deze beschadigd raken of gestolen worden een stuk hoger dan een bij een desktop. Dit risico kunt u grotendeels afdekken door uw aankoop goed te verzekeren. Veel (web)winkels zullen u hiervoor tijdens het aankoopproces een voorstel doen. De ervaring leert echter dat het in veel gevallen voordeliger is om zelf elders een verzekering af te sluiten.
9
Na al het zwoegen is het fijn om een persoonlijke stempel op uw nieuwe computer te mogen drukken door uiterlijk en gedrag naar uw hand te zetten.
10
Personaliseer uw systeem
Als dit niet uw eerste Windows 10-computer is en u gebruikmaakt van een Microsoft-account, dan is de kans groot dat (praktisch al) uw instellingen, achtergronden, kleuren en andere persoonlijke zaken automatisch worden overgezet naar uw nieuwe computer. Windows 10 zorgt er zo voor dat u op al uw apparaten min of meer dezelfde ervaring hebt. Zo niet, dan is dit moment om Windows 10 helemaal naar uw hand te zetten. Om het uiterlijk te personaliseren kunt u met de rechtermuisknop klikken op het bureaublad. U kiest in het menu voor Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Hiermee kunt u zaken
als de achtergrond, taakbalk en kleuren naar uw hand zetten. Het is ook mogelijk om – net als bij voorgaande versies van Windows – kant-en-klare thema’s voor uw systeem te downloaden. Wie nog een stap verder wil gaan, kan met Classic Shell (http://classicshell.net) het startmenu aanpassen; hulpjes als Winaero Tweaker (http:// winaero.com) of Ultimate Windows Tweaker 4 (www.the windowsclub.com/ultimate-win dows-tweaker-4-windows-10) laten u het gedrag van Windows 10 veranderen. Groot voordeel van de laatste is dat u er ook een aantal zaken op het gebied van privacy mee kunt aanpassen.
t
Tekst: Art den Boer
9 k 2017 k www.computeridee.nl
21
Alle foto’s verza Digitale fotocollecties hebben de neiging hard uit te dijen. Niks mis mee, mits zo’n verzameling goed gesorteerd en snel doorzoekbaar is. Dat gaat zeker lukken met hulp van het (gratis!) StudioLine Photo Basic.
I
n deze workshop gaan we aan de slag met StudioLine Photo Basic, de – ietwat – uitgeklede versie van het betaalde pakket StudioLine Photo Classic (70 euro). Ietwat, want het Basic-pakket heeft genoeg te bieden! U vindt het op www.studioline.net/en/ products/overview-photobasic, waar u ook een uitgebreide (Engelstalige) pdfhandleiding vindt. De installatie is zo gebeurd en indien nodig wordt ook MS Visual C++ 2015 Redistributable automatisch mee-geïnstalleerd. Na een herstart van de pc kunt u beginnen. Start u StudioLine de eerste keer op, dan moet u wel nog even de locatie voor de datamap aangeven (standaard is dat C:\StudioLine4 Data). Mocht StudioLine niet in de gewenste taal verschijnen, dan past u dat aan via Preferences, System Language (English). Let wel: als u deze tool langer dan dertig dagen gratis wilt blijven gebruiken, moet u een activatiecode aanvragen via https://keys.studioline.net/ License/?Document=Activate. asp&Language=EN. Die vult u dan in via het Help-menu, Product Activation.
Foto’s importeren
De interface met fraaie grijstinten staat nu voor u, maar foto’s zijn er nog niet te zien. Logisch, want die moeten we eerst nog importeren in het beeldarchief van StudioLine. Dat doet u linksboven via de knop Import, waarmee u de Load Assistant activeert. Vanuit het navigatievenster bladert u naar de gewenste fotomap. Rechtsboven geeft u met een vinkje bij Include Subfolders aan dat u ook foto’s uit de onderliggende mappen wilt ophalen. Alle
9
U moet een activatiecode aanvragen als u StudioLine gratis wilt blijven gebruiken.
wilt u importeren en waar wilt u ze neerzetten?
q
Een niet onbelangrijke beslissing: wel of geen kopie, wel of geen proxy?
22 www.computeridee.nl k 9 k 2017
Klik onderaan op Load om de foto’s in het fotoarchief op te halen. De eerste keer dat u dat doet, krijgt u de gelegenheid aan te geven hoe StudioLine uw foto’s precies moet importeren. Standaard stelt de tool de volgende instellingen voor: Harde schijf: geen kopie, geen proxy (zie kader ‘Importmodi’). Verwijderbare harde schijf: geen kopie, creëer proxy. Cd/dvd, verwijderbare media (sd-kaartjes, usb-sticks, enzovoort), netwerkshares (zoals van een nas): kopie. De standaardinstellingen zijn op zich prima, maar mogelijk oordeelt u daar anders over. In het tekstkader ‘Importmodi’ leest u in elk geval meer over de verschillen tussen deze instellingen. Eventueel stelt u bij een of meer media de optie Ask in, dan wordt u bij elke importbeweging opnieuw om een keuze gevraagd.
Foto’s bekijken
9Welke foto’s
foto’s verschijnen dan in miniatuur in het middenvenster. Ze zijn standaard geselecteerd voor import, maar u kunt het vinkje weghalen bij individuele foto’s. Standaard neemt het archief de mappenstructuur en de bestandsnamen van die locatie over, maar ook dat valt aan te passen in het rechtervenster. Plaats een vinkje bij Create SubFolder en vink bijvoorbeeld Folder Name aan, waarna u zelf een
Importmodi vastleggen
geschikte mapnaam verzint voor alle geïmporteerde foto’s. Of u klikt op Browse en wijst de assistent de weg naar een (sub) map in het fotoarchief. Wilt u de bestandsnamen in het archief aanpassen, plaats dan een vinkje bij Set New Image Names, voorzie een naam en laat het vinkje staan bij Append Sequence Number. Uw foto’s krijgen in het archief dan bestandsnamen als <naam>.001, <naam>.002, enzovoort.
De geïmporteerde foto’s krijgt u in het middenvenster te zien. Het is mogelijk geïmporteerde foto’s uit het archief te verwijderen of zelfs in één klap een complete fotomap uit het archief te laten verdwijnen. Of die foto’s nu intern zijn opgeslagen of alleen via een verwijzing zijn opgenomen: de originele foto’s blijven nog altijd intact. Overigens bevat StudioLine zelf ook een eigen prullenmand, rechts bovenaan, waaruit u ‘verwijderde’ foto’s altijd weer kunt terughalen. U wilt natuurlijk meer dan alleen miniatuurafbeeldingen te zien krijgen. Geen nood: een diashow hoort tot de mogelijkheden. Die start u via View, Slide Show (Full Screen). De foto’s worden getoond in de volgorde zoals u die in het middenvenster ziet. U kunt de volgorde handmatig aanpassen.
Workshop
melen! Wilt u de volgorde bewaren, kies dan View, Sort by, Save Order. Via Restore Order keert u weer terug naar de originele volgorde. U kunt het sorteerwerk echter ook verregaand automatiseren. Dat doet u via View, Sort by, Descriptors. Hier vindt u categorieën terug als User, System, Camera (Exif), IPTC/ NAA en Windows. Elk van deze categorieën bevat diverse criteria waarmee u de volgorde van de beelden kunt bepalen. Een
voorbeeld: kies voor Camera Descriptos (Exif), Date (Original) en klik op het pijltje naar rechts. Eventuele andere criteria haalt u weer weg via het pijltje naar links. Bevestig met OK: de foto’s worden nu netjes volgens datum van aanmaak gesorteerd.
Foto’s taggen & zoeken
U hebt het hierboven vast al gemerkt: de categorie User Descriptors is nog (zo goed als) leeg en wellicht zijn ook andere
t
Foto’s op datum sorteren? Zó gebeurd met de juiste descriptor(s)!
9Bestaande
tags (descriptors) aanpassen of eigen tags toevoegen: het kan allemaal.
q
Descriptors maken ook krachtige zoekopdrachten mogelijk.
categorieën nog niet echt royaal gevuld. Gelukkig kunt u daar zelf iets aan doen. Selecteer in het middenvenster één of meer foto’s die u van dezelfde descriptors (tags, eigenlijk) wilt voorzien. In het rechtervenster opent u vervolgens het tabblad Describe, waarna u (bijvoorbeeld) de categorie IPTC/NAA Descriptors aanklikt. De beschikbare descriptors komen in beeld. Klik de descriptor aan die u wilt wijzigen en vul de gegevens naar wens in. Open zeker ook even User Descriptors. Hier kunt u namelijk zelf willekeurige tags toevoegen, via het plus-knopje. U kunt bijvoorbeeld een tag als Kleuren creëren, waarna u telkens zelf de hoofdkleur van de dia invult. Of u bedenkt iets als Water (zee, zwembad, …) en u vult bij de gewenste foto’s Ja (of Nee) in. Zoals hierboven beschreven kunt u uw foto’s dan snel volgens deze criteria sorteren via View, Sort by, Descriptors, User Desciptors. Let wel, al deze informatie wordt niet in de originele foto’s zelf weggeschreven; die wordt alleen in de interne database van StudioLine bewaard. Deze descriptors zijn ook zeer handig om snel naar specifieke foto’s te zoeken. Ga naar het menu Edit en kies Search and Replace. Vul uw zoekterm in en geef eventueel aan binnen welke descriptor(s) u wilt zoeken. Plaats een vinkje bij Advanced Search voor extra zoekfilters met Booleaanse operatoren AND, OR, NOT en volgens datum. Merk tevens op dat u uw zoektermen meteen ook door andere kunt laten vervangen mocht u dat wensen. Plaats dan een vinkje bij Replace en geef de vervangende term op.
Foto’s geotaggen
Naast de klassieke descriptors (nou ja, wat heet klassiek) kunt u foto’s in StudioLine ook prima geotaggen, oftwel van geografische coördinaten voorzien. Maak de applicatie bij voorkeur fullscreen en kies Geotagging, Geotag Images. Het rechtervenster maakt nu plaats voor een Google Mapskaartje. Door het vliegtuigpic-
Importmodi
Wanneer u Copy kiest bij het importeren, dan worden de foto’s uit de originele locaties daadwerkelijk naar het fotoarchief van StudioLine gekopieerd. StudioLine heeft het dan over interne afbeeldingen. In het andere geval wordt er alleen een verwijzing naar de originele (locatie van de) foto’s opgenomen in het archief. We spreken dan over externe afbeeldingen. Als er een proxy is ingesteld, wordt er wel een lokale miniatuurafbeelding in het archief opgenomen, zodat er toch iets is te zien, mocht het originele medium tijdelijk niet beschikbaar zijn. De kwaliteit en grootte van deze proxy’s stelt u in via Preferences, Proxy Images. Overigens is het ook achteraf nog altijd mogelijk van interne afbeeldingen opnieuw verwijzingen naar externe afbeeldingen te maken en omgekeerd. Dat kan vanuit het contextmenu van een complete archiefmap (Store Originals Externally/ Internally) of van individuele foto’s (Original, Store Externally/Internally).
9
U kunt foto’s ook naderhand nog intern bewaren of via een externe verwijzing opnemen.
togram aan te klikken, ziet u de geografische locaties van alle foto’s uit uw selectie. Met de kleine knopjes linksboven de miniaturen geeft u aan of u alleen de reeds gegeotagde foto’s wilt zien of net niet. Om een foto te geotaggen, kunt u het juiste adres in de zoekbalk boven het kaartje invullen of u
9 k 2017 k www.computeridee.nl
23
Workshop qStudioLine
heeft allerlei bewerkingstools aan boord.
t
Foto’s laten zich heel nauwkeurig geotaggen (met wat hulp van Google Maps).
t
De gesplitste weergave toont duidelijk hoe de foto er voor en na de bewerkingen uitziet.
klikt het plus-knopje aan, waarna u het kaartje verschuift tot de juiste locatie net onder het dradenkruis (vizier) komt. Vervolgens selecteert u de gewenste foto(’s) en klikt u het vergrootglasicoon-met-plusje aan om de geotags aan die foto(’s) te koppelen. Hebt u Google Earth geïnstalleerd, dan is het een koud kunstje uw gegeotagde foto’s in de vorm van een reisroute uit te zetten. Selecteer de gewenste foto’s, ga naar het menu Geotagging, kies Create KML File (with Thumbnails) en sla het kml-bestand op. Met een dubbelklik opent u dat vervolgens in Google Earth en kunt u hier uw virtuele tour starten.
Red Eye Removal), Correction (elf tools waaronder Auto Tone Levels, Image Enhancement, Despeckle, Sharpness en Blur) en Effects (vijftien effecten waaronder Sepia, Soft Edge, Text en Transparancy). Afhankelijk van uw keuze verschijnt een aangepast venster, aan de rechterkant van uw scherm (op het tabblad Edit). Het is trouwens mogelijk meerdere tools en effecten tegelijk te activeren: elk item verschijnt dan in een eigen venster, netjes onder elkaar. Selecteer de foto(’s) die u wilt bewerken en pas de gewenste instellingen aan – in de meeste gevallen doet u dat eenvoudigweg door schuif-
Foto’s bewerken
StudioLine heeft zich niet alleen tot een flexibele fotobeheerder ontpopt, er zijn ook heel wat opties aan boord om uw foto’s te bewerken en te optimaliseren. Klik bovenaan de knop Thumbnails aan en druk vervolgens op de knop Image Tools. Een dialoogvenster opent zich, met drie rubrieken: Preprocessing (twee tools: Crop and Rotate en
24 www.computeridee.nl k 9 k 2017
knoppen te verplaatsen. Hebt u een wijziging aangebracht voor een fotoselectie, dan merkt u dat door een klein blauw rechthoekje linksboven het venster waar u iets hebt aangepast. Natuurlijk, de details van een bepaald effect zijn niet altijd even goed zichtbaar in de miniatuurafbeeldingen. Geen nood: met een dubbelklik roept u een groter beeld op waarbij het plaatje standaard in tweeën is gesplitst, waardoor u meteen voor en na ziet.
Foto’s: mail & galerij
Waarschijnlijk wilt u uw foto’s ook met anderen delen. Dat kan op twee manieren. Stel, u wilt een paar foto’s graag als bijlage via e-mail doorsturen. Selecteer die foto’s dan, klik uw selectie met de rechtermuisknop aan en kies Send via Email. Er verschijnt nu een dialoogvenster waar u de gewenste grootte bij
q
Een leuke manier om uw foto’s te delen? Probeer eens een webgalerij.
t
Versturen als bijlage: bepaal zelf grootte, formaat, metadata en effecten.
Image Size kunt instellen of u kiest Custom en vult zelf de groottes in (in pixel, inch, of centimeter). Verder legt u bij Format ook het gewenste afbeeldingsformaat vast (zoals png of jpg). Handig is nog dat u hier ook kunt aangeven of u de aanpassingen ook in de doorgemailde foto’s wilt zien (Apply Image Tools) en of u de descriptors (tags) in de foto’s wilt opnemen (Export descriptors). Nog handiger: klik op het knopje bij Preview/Detail Settings om na te gaan of uw instellingen voor de bijlagen wel naar wens zijn. Rechtsonder leest u af hoe groot de bijlagen zijn. Met OK zet u uw e-mailclient aan het werk. Of wat dacht u van een heuse webgalerij voor uw foto’s? Rechtsklik op uw selectie en kies Create Web Gallery, waarna u een van de zes beschikbare stijlen selecteert. Bevestig uw keuze met Continue. U kunt nu nauwkeurig aangeven welke informatie u in de galerij wilt opnemen en hoe dat er precies moet uitzien. Klik nogmaals op Continue (2x), vul een geschikte naam in voor uw galerij en druk alweer op Continu. Vervolgens opent u het menu Publish en kiest u Render en vervolgens Browse a preview of the rendered page(s). Ziet alles er goed uit, dan kiest u Transfer to Server en vult u alle nodige gegevens in van – bijvoorbeeld – de webserver bij uw provider. Overigens vindt u via Publish, Open Directory in Windows Verkenner ook alle nodige bestanden terug.
t
Tekst: Toon van Daele
Tips & Trucs
Van online fotogalerij tot emoji-mozaïek WINTIP MICROSOFT-ACCOUNT
ANDROID
Locatiegegevens
Als u zich met een Microsoft-account aanmeldt bij Windows 8.1 of 10 en u hebt Windows zo ingesteld dat uw locatie mag worden bijgehouden (via Instellingen, Privacy, Locatie) dan kunt u op https://account.microsoft.com/privacy#/location de locatiegegevens van het apparaat nagaan, zowel in de vorm van een (chronologische) lijst als op een Bing-kaartje. Dat kan handig zijn als u uw computer dige tip bent kwijtgeraakt. E e n han e r z le n De geregistreerde va ken in V e gegevens wissen ll Je doet u met de knop Locatieactiviteit wissen. Overigens is het ook mogelijk om te verhinderen dat uw computer die gegevens opnieuw bijhoudt. Dat doet u via Instellingen, Privacy, Locatie.
WEBDIENST
Emoji-mozaïek
Emoji’s (letterlijk e-moji ofwel afbeelding + karakter) kent u vast wel. De ideogrammen of emoticons werden gebruikt in
Japan, op webpagina’s en in tekstberichten. Tegenwoordig zijn ze zowat overal op pc’s en smartphones terug te vinden. Een zekere Eric Andrew Lewis is blijkbaar een grote fan van emoji’s: u hoeft maar naar http://ericandrewle wis.github.io/emojimosaic te surfen, een willekeurige foto te uploaden en geduld te hebben. De webdienst maakt er een mozaïek van met duizenden minuscule emoji’s. Het resultaat kunt u meteen downloaden.
WINDOWS 10
Wifi-wachtwoord zichtbaar
In het kader‘5 tips voor …’ las u al over een tool waarmee u een vergeten wifiwachtwoord kunt achterhalen. Dat kan echter ook via Windows zelf, op een toestel dat u al eerder verbonden had met uw draadloze netwerk. We gaan uit van Windows 10. Klik met de rechtermuisknop op het netwerkpictogram, rechts in Windows Taakbalk, en kies Netwerkcentrum openen. Vervolgens klikt u de naam van uw draadloze netwerk aan, bij Verbindingen. Druk op de knop Eigenschappen van draadloos netwerk, ga naar het tabblad Beveiliging en plaats een vinkje bij de optie Tekens weergeven, onder het veld Netwerkbeveiligingssleutel. U leest hier het wachtwoord af.
Offline zoeken
Gebruikt u vaak de Google-app om iets op internet te zoeken? Dan hebt u uiteraard wel een verbinding nodig, zoals 4G of wifi. Vervelend als er even geen verbinding is, want dan vergeet u wellicht wat u wilde opzoeken. Niet zo met de nieuwste versie van deze app, want die ondersteunt offline zoeken. U voert de zoekterm in. Dan verschijnt er wel een melding dat er op dat moment geen verbinding is, maar zodra
Tips & Trucs Onder redactie van Toon van Daele.
tiptruc@computeridee.nl
die wel weer beschikbaar is, wordt uw zoekopdracht alsnog uitgevoerd. U krijgt daarvan zelfs een melding.
Uw tip of truc is een cadeau waard
Stuur uw veelbelovende pc-tip of computertruc, met uw naam en (thuis)adres en liefst ook met een verduidelijkende schermafdruk naar tiptruc@computeridee.nl. Misschien levert uw tip u een prijs op. In dat geval brengen wij u enige tijd na de publicatie via e-mail zelf op de hoogte.
Kaspersky Total Security 2017 Kaspersky Total Security beschermt uw privacy, foto’s, financiën, identiteit, bestanden en gezin tegen cybercrime en malware. De licentie biedt een jaar bescherming op maximaal drie apparaten tegelijk. Van realtime bescherming tegen internetdreigingen en beheer van wachtwoorden tot veilig bankieren en geïntegreerde
t.w.v. € 79,99 back-upfunctie: zo internet u een stuk zorgelozer. Meer informatie? www.kaspersky. com/nl.
WINDOWS 10
Lay-out startmenu
Lezer Gert Rave meldt dat hij heeft uitgedokterd hoe u een back-up kunt maken van de lay-out en de tegels van het startmenu van Windows 10. Dat kan handig zijn wanneer u Windows 10 opnieuw installeert en graag datzelfde startmenu wilt blijven gebruiken. Belangrijk evenwel is dat u zich met een administratoraccount aanmeldt en dat u bent afgemeld van het account waarvan u de back-up wilt maken. Open de Verkenner, zorg dat ook verborgen mappen zichtbaar zijn en navigeer naar C:\Users\<naam_van_het_ account>\AppData\Local\TileDataLayer. Hierbinnen bevindt zich de map Database en het is deze map die u met alle bestanden dient veilig te stellen naar een extern opslagmedium. Die map kunt u dan naderhand op dezelfde manier terugzetten. 9 k 2017 k www.computeridee.nl
25
MS WORD
Randstijlen
U knutselt een mooie maar ingewikkelde tabel in MS Word (we nemen versie 2016 als voorbeeld). Op een gegeven moment wilt u sommige celranden, al dan niet willekeurig verspreid over de tabel, stuk
voor stuk hetzelfde uiterlijk meegeven. Dat kan als volgt. Klik met rechts op zo’n rand en kies Randstijlen in het contextmenu. U kunt meteen kiezen voor een van de beschikbare themaranden, waarna u de gewenste randen alleen maar met het ‘penseel’ hoeft aan te klikken. Of u kiest Voorbeeld van rand, klikt met het pipet de rand aan die u wilt kopiëren, waarna het pipet ook weer in een penseel verandert. Hiermee klikt u dan achtereenvolgens alle beoogde randen aan.
CHROME
Tabbladen
U weet uiteraard dat u tabbladen kunt verplaatsen in Google Chrome – met ingedrukte Ctrl-toets verhuist u een set geselecteerde tabbladen zelfs in één keer. Ook mogelijk is het om een tabblad ‘vast te zetten’: het wordt dan kleiner, maar blijft over uw browsersessies heen zichtbaar. Dat kan handig zijn om uw vaak bezochte pagina’s snel bij de hand te hebben. Het volstaat zo’n tabblad met de rechtermuisknop aan te klikken en de optie Tabblad vastzetten te selecteren. Hier vindt u onder andere ook de optie Tabblad dempen: sites die u belagen met automatisch startende en andere ergerlijke advertenties-met-audio zet u daarmee schaakmat.
IOS 10
Vergrootglas
Vindt u het soms wat lastig om klein afgedrukte tekst te lezen en hebt u een iPhone met iOS 10, dan activeert u toch gewoon het vergrootglas? Open Instellingen, Algemeen, en navigeer naar de optie Toegankelijkheid. Open nu Vergrootglas en schakel beide opties in. De functie staat nu klaar; u activeert ’m door driemaal op de thuisknop te drukken. Tijdens het gebruik van het vergrootglas hebt u nog enkele handige opties: met de schuifknop zoomt u snel in of uit, met de bliksem schakelt u de flitser in, met de drie bolletjes kiest u een kleurenfilter of past u helderheid en contrast aan. Via het hangslotje ten slotte zet u de autofocus vast.
BROWSERS
Incognito
Nagenoeg elke browser biedt een modus waarin niet wordt bijgehouden welke pagina’s u bezoekt en waarbij ook geen cookies worden bewaard. Die functie kunt u op elk moment activeren, maar maakt u er wel vaker gebruik van, dan vindt u het wellicht handiger om er een specifieke snelkoppeling voor te maken. Klik met de rechtermuisknop op de snelkoppeling naar uw browser en kies Eigenschappen. Open het tabblad Snelkoppeling en voeg in het tekstvak Doel helemaal achteraan (en buiten eventuele aanhalingstekens) een van de
volgende items toe: -incognito (voor Chrome), -private (voor IE) of -private-window (voor Firefox). Het is uiteraard ook mogelijk twee snelkoppeling te maken: een met en een zonder zo’n privacy-modus.
MINIWORKSHOP: JUICEBOX (LITE)
Online fotogalerij U hebt tijdens die leuke weekendtrip of dat onvergetelijke verjaardagsfeestje een grote hoeveelheid foto’s genomen die u graag met anderen wilt delen. Wat dacht u dan van een heuse online fotogalerij? Met Juicebox kan het niet alleen snel en makkelijk, maar ook gratis én volgens de regels van de (html5-)kunst.
1
Surf naar www.juicebox.net en klik op Get juicebox! Zoals u ziet zijn er ook betaalde varianten van het programma, maar met een maximum van vijftig foto’s per fotogalerij en een ongelimiteerd aantal galerijen komt u met de gratis Lite-versie al een heel eind. Als u de zip-download hebt uitgepakt komt een airbestand tevoorschijn. Daarvoor hebt u wel nog even Adobe Air nodig (https://get.adobe. com/air) – of u gebruikt de plug-in voor Adobe Lightroom.
gewoon lokale afbeeldingen uploaden; vink dan Local aan. Zo’n upload opzetten kan met de Browse-knop, maar ook door de plaatjes te verslepen naar het venster. Daar verschijnen de foto’s in miniatuur; de gewenste volgorde kunt u zelf nog aanpassen.
3
In het linkervenster geeft u aan of u foto’s automatisch naar een instelbare grootte wilt laten schalen. Wanneer u individuele foto’s selecteert, krijgt u nog de gelegenheid een titel, onderschrift en bijhorende url in te vullen. Ziet alles er goed uit, klik dan bovenaan op Customize. U kunt nu allerlei parameters wijzigen voor (het uiterlijk van) uw galerij, zoals een titel, hoogte en breedte, kleuren voor achtergrond, tekst en rand, enzovoort.
2
Start de tool op en druk op de knop New Gallery. U wordt meteen uitgenodigd om afbeeldingen te importeren. Dat kan direct vanuit uw Flickr-account, maar u kunt ook
26 www.computeridee.nl k 9 k 2017
2
3
4
Over naar de laatste fase: Publish. Geef aan waar de galerij terecht mag komen en bevestig met de Save-knop. Let wel, als u dit lokale (!) resultaat wilt bekijken, dan hebt u Firefox of Safari nodig – andere browsers doen hier blijkbaar nukkig over. Hoe dan ook, het is de bedoeling dat u de complete mapinhoud kopieert naar uw online webruimte (die u waarschijnlijk al gratis van uw internetprovider gekregen hebt), wellicht met een ftp-tool als de gratis FileZilla-client (https://filezilla-project.org). Stel, u kopieert alle inhoud naar de locatie /vakantiefotos ergens op uw webruimte (we nemen als voorbeeld even het niet-bestaande www.ditismijn site.nl), dan volstaat het te surfen naar www. ditismijnsite.nl/vakantiefotos, waar uw webgalerij te bewonderen zal zijn.
VIJF TIPS voor ... ... een optimaal draadloos netwerk Een draadloos netwerk vindt u tegenwoordig in nagenoeg elk huisgezin en ongetwijfeld ook in dat van u. Maar soms loopt alles niet zoals u dat wenst: de verbindingen is niet optimaal, u zoekt de beste plaats voor uw draadloze router of u bent uw wachtwoord kwijt. De volgende tips en tools kunnen u daarbij helpen.
1
U wilt een snel overzicht van alle draadloze netwerken in uw onmiddellijke omgeving (lees: van uw buren)? Daar zorgt het gratis Xirrus Wi-Fi Inspector (www.xirrus.com/inspector) voor. Meteen na de opstart krijgt u een lijst van nagenoeg alle aspecten van de omringende netwerken, waaronder (b)ssid, frequentie, signaalsterkte, beveiligingsmodus, kanalen enzovoort.
2
Werkt u zelf (nog) binnen de 2.4 GHz-band en doet een aantal buren dat ook, dan kan het lastig zoeken zijn naar het optimale kanaal voor uw eigen netwerk. Idealiter liggen alle kanalen van uw buren en uzelf goed uit elkaar (1, 6 en 11), maar dat valt in de praktijk vaak tegen. De gratis tool WiFi Channel Picker kan u vertellen welk kanaal u het beste kunt instellen (www.logon analyzer.com/freeware.html).
3
Bent u op zoek naar de optimale locatie voor uw (nieuwe) draadloze router of hebt u plannen voor een tweede toegangspunt, dan kunt u het gratis NetSpot gebruiken (www.netspotapp.com), met name in de Survey-modus. U laadt bij voorkeur een (ingescande) plattegrond van uw woning in en vervolgens loopt u met uw laptop-en-Netspot rond in het huis, waarbij u frequent uw exacte locatie aangeeft. Het resultaat is een ‘heat map’ die de signaalsterkte binnen uw woning aangeeft.
4
Uw draadloze netwerk hebt u al weer enige tijd geleden opgezet en nu wilt u een nieuw apparaat aansluiten. Helaas: u bent het wifiwachtwoord vergeten. Misschien is het nog te vinden via de webinterface van uw draadloze router, maar ook de gratis tool Magical Jelly Bean WiFi password revealer (www.magicaljellybean.com/ wifi-password-revealer) kan u daarbij helpen. U hoeft het maar te draaien op een computer die u al met uw netwerk had verbonden.
5
Natuurlijk, soms wilt u ook buitenshuis draadloos gaan, maar misschien hebt u alleen een bekabelde verbinding tot uw beschikking. In dat geval creëert u gewoon uw eigen hotspot op uw laptop met Windows 10 (Jubileumupdate). Ga via Instellingen naar de rubriek Netwerk en internet en kies Mobiele hotspot. Zet de schakelaar op Aan en wijs de bekabelde netwerkverbinding aan als ‘buitenlijn’ voor uw hotspot. Geen Windows 10? Dan kan het altijd nog met de gratis versie van Connectify Hotspot 2017 (www.connectify.me/hotspot).
IOS
Automatische helderheid
U kunt zelf de helderheid van het scherm van uw iPad of iPhone aanpassen, maar u kunt dat ook volautomatisch laten doen. Dat is meestal gunstiger voor de batterijduur. De helderheid wordt dan bepaald met de lichtsensor. Die meet het omgevingslicht en stemt daarop de helderheid af. U stelt dat in via Instellingen, Beeldscherm en helderheid, Pas automatisch aan. Wilt u incidenteel de helderheid eens aanpassen, veeg dan met één vinger vanaf de onderkant omhoog. Op het eerste bedieningsvenster gebruikt u de schuifknop met het zonnetje om de helderheid aan te passen.
Tips & Trucs WEBDIENST
Bestandsoverdracht zonder server
U kent vast wel webdiensten (zoals het populaire www. wetransfer.com) waarmee u ook grote bestanden naar een beoogde ontvanger kunt versturen. Dat versturen loopt gewoonlijk via een externe server en dat vindt u misschien minder prettig als het om privacygevoelige data gaat. Het is echter ook mogelijke grote bestanden rechtstreeks
naar de ontvanger de versturen – peer-to-peer dus. Dat kan onder meer met het gratis Take A File (https://takeafile.com), vanuit Firefox en Chrome in ieder geval. Versleep het gewenste bestand naar deze pagina, kies Live Transfer en geef de bijhorende url door aan de bedoelde ontvanger. Zodra die de url opent in zijn browser gaat de transfer van start. Let wel, beide partijen moeten de pagina geopend houden zolang de transfer bezig is.
INTERNET
Ipv6
U hebt vast al gehoord dat het aantal beschikbare ip-adressen langzamerhand opraakt en veel heeft te maken met IoT: het Internet of Things, waarbij ook koelkasten, thermostaten, auto’s, machines en dergelijke een ip-adres nodig hebben. Om dat probleem tegen te gaan werd ipv6 ontwikkeld, de opvolger van ipv4, dat voor véél meer adressen zorgt. Wilt u achterhalen in hoeverre uw provider (en router) al met ipv6 overweg kunnen, surf dan naar www.test-ipv6.com – controleer eventueel wel of ipv6 in (de webinterface van) uw router is ingeschakeld. Om te weten of uw internetdomein (of dat van iemand anders) klaar is voor ipv6, surft u naar https://ip6.nl en vult u daar het domein in.
POWERPOINT
Snelle animatie
U wilt in PowerPoint een of meer objecten automatisch naar een andere locatie laten verplaatsen wanneer u een
volgende dia opent? Dat kost u nauwelijks moeite! Open bij wijze van test een willekeurig PowerPoint-sjabloon. Ga naar Invoegen en kies Vormen, waarna u een vorm op uw (eerste) dia plaatst. Klik met rechts op de dia in het overzichtsvenster en kies Dia Dupliceren. Op deze tweede dia verplaatst u het object naar de gewenste locatie. Selecteer nu ook de eerste dia door deze met ingedrukt Shift-toets aan te klikken in het overzicht, ga naar het menu Overgangen en kies Morphing. PowerPoint zorgt voor de rest. 9 k 2017 k www.computeridee.nl
27
Telefoons, robots en 5G op het MWC Tekst: Tijs Hofmans
Iedere MWC-beurs wemelt van de robots. Die doen niet echt iets. Ze staan er gewoon als decoratie. Schattig â&#x20AC;Ś
Deze gekke helm draait op Ubuntu. Wat je ermee kunt? Eh, tja, daar is Tijs zelf ook nog niet achter. Iets met augmented reality, maar het demomodel was net kapot â&#x20AC;Ś
Het Mobile World Congress in Barcelona is de grootste beurs ter wereld op het gebied van smartphones en alles daaromheen. Redacteur Tijs reisde voor Computer Idee af naar Spanje om zich daar te vergapen aan de mooiste telefoons, robots en gekke gadgets!
Tijs herenigd met een oude liefde, die misschien wel meer indruk maakte dan alle nieuwe en hippe supersmartphones bij elkaar. De Nokia 3310 is natuurlijk pure nostalgie!
Beursberichten Een telefoonbeurs waar Apple niet aanwezig is, draait natuurlijk voor 99 procent om Android. Daarom kom je deze vrolijke poppen overal tegen.
… of juist niet.
Op sommige stands kun je gratis wijn proeven. Natuurlijk heeft dat niets met telefoons te maken, maar lekker is het wel. Proost!
We hebben stiekem nog altijd een zwak voor BlackBerry, met die fijn klikkende fysieke toetsen. Daarom zijn we ook erg blij met deze Key One, mét Android.
Sommige telefoons zi n zijn zó duur en exclusief dat ze veilig achter dik glas zitten, zodat niemand ermee weg kan rennen. En als je naar deze Xperia XZ kijkt, snap je dat best!
Deze robot is via 5G, virtual reality en sensoren zó aan te sturen dat hij precies beweegt zoals Tijs dat ook doet.
9 k 2017 k www.computeridee.nl
29
Onbespied online
Versleutel uw data Het is intussen een publiek geheim: onze online data zijn een open boek voor bepaalde (overheids)instanties. Wilt u uw privacygevoelige gegevens afschermen, dan moet u ze grondig versleutelen. Dat kan met het gratis EncFS MP, zowel voor Windows als voor MacOS.
E
ncFS MP staat voor Encrypted File System Multi Platform en voor alle duidelijkheid: de tool gaat uw online data niet rechtstreeks in de cloud versleutelen. EncFS MP past encryptie toe op mappen op uw Windows- of MacOS-computer. Dat lijkt een tegenstrijdigheid, maar is het niet: u kunt immers net zo goed ook een submap binnen de synchronisatiemap van een Dropbox, Google Drive of OneDrive laten versleutelen en de synchronisatie van deze diensten doet de rest. De versleutelde data worden dan netjes ook naar de cloud overgebracht. Nu u weet hoe de vork in de steel zit, kunnen we aan de slag.
1
1 9
Er is hier nog geen versleutelde map gecreëerd.
Installatie
U vindt EncFS MP op https://sourceforge.net/ projects/encfsmp. Druk op de groene downloadknop en de webserver haalt het programmabestand op dat bij uw besturingssysteem past. Wij nemen hier versie 0.10.7 voor Windows als voorbeeld. Met een dubbelklik zet u de installatie op gang. Kies de gewenste taal (Deutsch, English of Français) en aanvaard de licentievoorwaarden. Laat gerust de standaardinstallatiemap staan en bevestig met Install, Next en Finish. U kunt de tool nu starten.
2 Map creëren (1)
Het programmavenster oogt behoorlijk leeg. Dat is logisch, want u hebt nog geen (versleutelde) mappen gecreeerd met EncFS MP. Daar brengen we meteen verandering in met de knop Create new EncFS.
2 Er verschijnt nu een wat intimiderend dialoogvenster – geen zorgen, dat komt wel goed. Allereerst geeft u een geschikte naam (bestaande uit één woord) aan de ‘mount’: dat is de koppeling die u gaat maken tussen EncFS MP en een map op uw computer. Vervolgens wijst u EncFS MP via de knop Browse de weg naar de map die u gaat versleutelen. Wij kozen een (nog lege) submap binnen onze OneDrive-synchronisatiemap. Uiteraard wilt u deze map afschermen met een heel stevig wachtwoord, iets in de buurt van tien geheel willekeurige tekens, bijvoorbeeld. Dat vult u tweemaal in: bij Password en bij Retype Password. We raden u ten stelligste af een vinkje te
30 www.computeridee.nl k 9 k 2017
t
Een stevig wachtwoord – dat u bij voorkeur niet op de pc bewaart!
plaatsen bij Store password. Immers, uw wachtwoord wordt dan in leesbare vorm op uw pc bewaard en dat is altijd een veiligheidsrisico. U kunt het wachtwoord beter ergens op een papiertje noteren en achter slot en grendel te bewaren, of
een wachtwoordbeheerder als KeePass (www.keepass.com) inzetten.
3 Map creëren (2)
EncFS MP kiest zelf een vrije stationsletter – normaliter de laatste vrije letter uit het alfabet – om de gekozen map te kunnen benaderen, maar u kunt ook zelf de letter kiezen. Klik dan op het pijltje naast Drive letter en selecteer de gewenste stationsletter. Standaard zal uw systeem dit station als een lokaal station beschouwen, maar wanneer u het vinkje verwijdert bij Local drive zal het als een netwerkschijf worden gezien. Het vinkje bij Enable caching laat u maar beter weg. Deze functie is namelijk nog wat experimenteel. Bovendien verhoogt dit het risico op dataverlies wanneer twee personen tegelijkertijd wijzigingen aanbrengen aan data van het gekoppelde station. Bij Configuration ten slotte kunt u de gebruikte encryptietechniek aanpassen. De standaardconfiguratie gebruikt 192bit-aes en dat kan heus wel volstaan. Wilt u het nog wat krachtiger maken (en dus ook iets trager), klik dan Paranoia aan voor een 256bitsaes-encryptie. Is cryptografie toevallig een van uw passies en weet u precies waar begrippen als Cipher blocksize, Per-block HMAC, Chained IV en Key derivation duration voor staan, voel u dan vrij Expert aan te
t
Wie graag zelf sleutelt aan alle encryptieparameters … dat kan!
3
Workshop
in de cloud map naar een andere schijflocatie te verhuizen, waarbij de versleutelde data automatisch worden ontsleuteld. Het volstaat de map in de lijst te selecteren en in het menu Tools de optie Export te kiezen. U hoeft nu maar de gewenste doelmap te selecteren en de verhuizing begint zodra u het bijhorende wachtwoord hebt ingevuld.
vinken en vervolgens alle encryptie-onderdelen naar uw wensen af te stemmen. Bevestig alle aanpassingen met OK.
4 Map benaderen
Meteen na uw bevestiging wordt de map aan de lijst met Mounts toegevoegd. Het is overigens mogelijke meerdere mappen aan te maken en die als een virtueel station te koppelen, elk met een (ander) wachtwoord. U hebt weliswaar aangegeven dat u die map aan een bepaalde stationsletter wilt koppelen, maar de daadwerkelijke koppeling is op dit moment nog niet gebeurd. Dat is echter een kwestie van een paar muisklikken. Selecteer de gewenste map in de lijst en druk op de knop Mount. Vul het bijhorende wachtwoord in en bevestig met OK. Een paar seconden later is uw Windows Verkenner een (virtueel) station rijker.
4 9U moet nog
wel even de koppeling van uw map activeren.
t
U kunt bepaalde aspecten van een koppeling bewerken.
5
Verboden toegang voor onbevoegden Open dit station: alle data die u hierin plaatst worden automatisch versleuteld. Dat merkt u wel wanneer u nogmaals de map in de lijst selecteert en op Unmount klikt – of wanneer u EncFS MP afsluit en met Ja bevestigt. Als u de map op dit moment benadert via uw Verkenner … dan zijn noch de namen van de mappen en bestanden, noch de inhoud herkenbaar dankzij de stevige versleuteling! Kijk dat gerust ook even na door rechtstreeks uw online data te bekijken vanuit uw browser: alle gesynchroniseerde data in die map zijn daar altijd versleuteld en dat was net uw bedoeling, toch?
6 Opdrachtregel
e
start “Mijn data koppelen” “c:\program files\ encfsmp\encfsmp.exe” mount /m [Koppelings naam] /p [Wachtwoord]
Batchbestand met een muisklik opstarten en de koppeling is een feit.
6 5 Andere taken
Wilt u de map om een of andere reden niet in de lijst te zien krijgen, dan hoeft u deze maar te selecteren en op de knop Remove te drukken. Om ’m alsnog boven water te halen klikt u op Open existing EncFS, verwijst u met Browse naar de juiste map en vult u ook de andere gegevens in (zoals een
Gevorderde gebruikers die de opdrachtregel niet schuwen en bijvoorbeeld via een batchbestand bepaalde taken (vanuit Windows Taakplanner wellicht) willen automatiseren: ook EncFS MP laat zich via zulke commando’s aansturen. U zou bijvoorbeeld het volgende batchbestand in uw Kladblok kunnen aanmaken, dat met de extensie .cmd bewaren en op uw bureaublad plaatsen:
koppelingsnaam en eventueel de gewenste stationsletter). Deze gegevens kunt u overigens ook altijd nog aanpassen via de Edit-knop. Met Show Info krijgt u onder meer de gebruikte encryptieparameters te zien en waar de knop Change password voor staat, kunt u vast zelf wel raden. Ten slotte is het ook mogelijk een EncFS-
Uiteraard vervangt u [Koppelingsnaam] door de juiste naam van uw koppeling en [Wachtwoord] door het juiste wachtwoord. Let wel, beide items zijn hoofdlettergevoelig! Wees u er tevens van bewust dat het wachtwoord leesbaar is voor wie de inhoud van het batchbestand zou (kunnen) openen. Is er geen wachtwoord, dan laat u de /p parameter vanzelfsprekend gewoon weg. Mogelijk dient u ook het pad naar het exe-bestand aan te passen. Met een ander batchbestandje kunt u die koppeling dan weer ongedaan maken; het volstaat daartoe onderstaand commando uit te (laten) voeren.
“c:\program files\ encfsmp\encfsmp.exe” unmount /m [Koppelings naam]
t
Tekst: Toon van Daele
9 k 2017 k www.computeridee.nl
31
Staat genoteerd! Bent u niet onverdeeld gelukkig met de standaard meegeleverde agenda-app op uw smartphone? Gelukkig zijn er, voor zowel Android als iOS, alternatieven genoeg!
D
e Filofax, Succes Agenda of andere papieren planner wordt steeds vaker vervangen door een digitale variant in smartphone of tablet. Alle mobiele apparaten hebben er wel standaard eentje aan boord. Maar of deze ook ‘lekker’ werkt en aan al uw eisen voldoet, ontdekt u vaak pas na een tijdje. Dan blijkt dat even een snel een afspraak maken met de ene
agenda een stuk vlotter gaat dan met de andere. Ook is er behoorlijk verschil tussen de verschillende apps in de manier waarop afspraken, verjaardagen en vergaderingen worden getoond. Vast aan de standaard-app zit u niet, kijk maar naar de alternatieve apps op deze pagina’s!
t
Tekst: Art den Boer
1 MICROSOFT OUTLOOK
Compleet maar niet complex
De mobiele versie van Outlook (voorheen Acompli) is bijna zo uitgebreid als het grote broertje op uw desktop-computer. Naast e-mail, contactpersonen en toegang tot bestanden (Dropbox, OneDrive enzovoort) zit er ook een uitgebreide agenda in. Als we er iets op moeten aanmerken, dan is het misschien dat deze app onze afspraken alleen als lijst, dag of per drie dagen kan tonen. Daar staat tegenover dat de integratie met andere Microsoft-apps zoals Skype en Wunderlist erg goed geregeld is. Outlook is bovendien Nederlandstalig, kost niets en werkt met vrijwel alle servers, waaronder Gmail, Exchange, iCloud en Office 365. Platform: iOS, Android Prijs: gratis
1
1
3 WEEK AGENDA ULTIMATE
Nostalgisch bladeren
Waar veel mensen die afscheid hebben genomen van een papieren agenda vooral aan moeten wennen, is het feit dat bij de digitale variant het ouderwetse weekoverzicht ontbreekt. De makers van Week Agenda Ultimate hebben dit opgelost door de papieren agenda zoveel mogelijk na te apen, inclusief pagina’s die kunnen worden omgeslagen. Er kan worden gekozen tussen weekoverzicht of één blaadje per dag. Simpel, maar doeltreffend. Platform: iOS Prijs: € 0,99
1 1
32 www.computeridee.nl k 9 k 2017
2 GOOGLE AGENDA
Slim en slank
De Google Agenda is onlangs op de schop gegaan en het resultaat mag er zijn. De minimalistische en goed doordachte app is erg visueel ingesteld en voorziet bepaalde afspraken automatisch van een afbeelding, waardoor scrollen door de planner een feest wordt. Er zijn bovendien veel verschillende weergaven en hij werkt – ondanks dat een Gmail-account vereist is – probleemloos met andere platformen, waaronder Exchange. Fraai is ook de mogelijkheid om doelen te plannen, zoals meer bewegen, mediteren of tijd voor uw gezin. Google Agenda plant het dankzij een handige wizard desnoods automatisch voor u in zodat u geen excuus meer hebt om niet naar de sportschool te gaan. Platform: iOS, Android Prijs: gratis
1
1
Wensdag, wonderdag, wijdag, schaterdag! 4 BUSINESS CALENDAR 2
Agenda voor zwaargewichten
Deze agenda mag zich met een score van 4,6 uit 5 de hoogst gewaarde kalender uit Google Play noemen. De in Duitsland ontwikkelde app is zeer uitgebreid en erg geschikt voor wie meerdere agenda’s beheert, bijvoorbeeld privé, voor de sportclub en zakelijk. Een handige balk aan de onderkant maakt filteren of combineren erg makkelijk en er zijn zes verschillende weergaven. Ook het maken van een afspraak gaat erg snel. Tegen betaling kan Business Calendar 2 worden uitgebreid met een zogeheten Full Pro Pack waarin onder andere aanvullende thema’s, widgets, uitgebreide takenbeheerder en allerlei andere extra’s zijn opgenomen. Platform: Android Prijs: gratis; met in-app-aankopen
1 1
Mobiel Widgets
Veel mensen gebruiken widgets om via het homescreen (Android) of berichtencentrum (iOS) direct een app te gebruiken. Vooral bij een veelgebruikte app als een agenda is dat erg handig, want een afspraak is via deze weg vaak snel gemaakt. Een aantal van de door ons besproken agenda’s hebben één of meerdere widgets, al zijn deze soms pas beschikbaar nadat u alle mogelijkheden via een in-app-aankoop beschikbaar hebt gemaakt. Daarnaast zijn er voor Android allerlei losse agenda- en kalenderwidgets te vinden die in combinatie met uw agenda-app werken.
5 ACALENDAR
Plan uw dag, red de tapir
Tien procent van de verkoopopbrengsten van aCalendar komt ten goede aan de bedreigde bergtapir. En dat is een investering waard, want naast karmapunten haalt u hiermee een gelikte agenda in huis. Met name de slimme manier om via horizontaal en verticaal vegen snel een afspraak in te plannen werkt top. Door voor 3,99 euro uit te breiden naar aCalendar+ krijgt u een takenlijst, tien thema’s, extra mogelijkheden voor afspraken en automatisch vakanties. En hopelijk ook meer bergtapirs … Platform: Android Prijs: gratis; met in-app-aankopen
6 CLOUDCAL
Overzicht met magische cirkels
Het bijzondere van CloudCal is dat de app bij het tonen van agenda-overzichten gebruikmaakt van cirkels. Hoe voller deze zijn, des te voller is uw agenda. Dit onderscheid wordt nog duidelijker wanneer u ervoor zorgt dat activiteiten als werk, vrije tijd, sporten, enzovoort door het kiezen van een categorie een eigen kleur krijgen. Dat moet u wel even vooraf definiëren. Naast vegen is het ook mogelijk om met behulp van de volumeknoppen op uw toestel snel door de verschillende weergaven te gaan. Met de gratis versie van CloudCal kunt u synchroniseren met onder andere Exchange en Gmail. Wilt u ook gegevens binnenhalen uit agenda’s van Facebook, Evernote, Trello of bijvoorbeeld Meetup, dan moet u upgraden naar de betaalde Pro-versie. Platform: Android Prijs: gratis; met in-app-aankopen
1 1
1 1
8 VMWARE BOXER
Alles-in-één-kalender
VMWare Boxer lijkt in zekere zin op Outlook, want net als deze app is het een alles-in-één-oplossing voor mail, contactpersonen, bestanden en agenda. Deze laatste is simpel en functioneel. Er kan worden gekozen tussen een dagoverzicht of een lijst. Met behulp van puntjes wordt in de maandagenda – die kan worden getoond door van boven naar beneden te vegen – aangegeven hoe vol uw schema zit voor bepaalde dagen. Het is mogelijk om meerdere agenda’s te gebruiken en weeknummers te tonen. Kijk voor meer informatie eerst even op www.getboxer.com. Platform: iOS, Android Prijs: gratis; met in-app-aankopen
1 1
7 WEEK CALENDAR
Lange leve het overzicht
Week Calendar wordt door het Nederlandse WeekCal ontwikkeld en is er in twee smaken: voor iPhone en iPad. De app blinkt uit in de uitgebreide weergavemogelijkheden en laat u tijdens het gebruik in- of uitzoomen door met meerdere vingers te vegen. Ook het aanpassen van (meerdere) afspraken gaat supersnel. Het is ook mogelijk om afspraken te voorzien van een pictogram, sjablonen te gebruiken en het snelmenu aan te passen. Dat maakt deze agenda dan ook uitstekend geschikt voor wie veel te plannen heeft en/of regelmatig het rooster weer moet omgooien. Week Calendar is er alleen voor iOS. De Week Calendar Planner voor het inplannen van vergaderingen en groepsbijeenkomsten is er ook voor Android. Platform: iOS Prijs: € 1,99; met in-app-aankopen
Meerdere agenda’s gebruiken Het is onder zowel Android als iOS mogelijk om tegelijkertijd meerdere agenda-apps te gebruiken. Op die manier kunt u een nieuwe agenda uitproberen, zonder dat u afscheid neemt van uw oude. Wel kan dit tot gevolg hebben dat er meer tijd nodig is om te synchroniseren, waardoor uw batterij sneller leeg gaat. Ideale agenda gevonden? Wis dan uw account(s) in uw ‘oude’ agenda of verwijder de agenda-app die u niet langer gebruikt.
1 1
9 k 2017 k www.computeridee.nl
33
O
Lichaam zonder grenzen 34 www.computeridee.nl k 9 k 2017
p afstand je lichaam laten besturen. Het kan, dankzij moderne technologie. Dat demonstreerde de zeventigjarige performancekunstenaar Stelarc tijdens de STRP BiĂŤnnale, die van 24 maart tot 2 april werd gehouden in Eindhoven. Fysiek was zijn lichaam dan wel aanwezig in Eindhoven, maar zijn waarneming speelde zich elders af. Van wat er in Eindhoven gebeurde, kreeg hij niets mee. Een headup display (hud) zorgde ervoor dat hij via een livestream-verbinding zag wat iemand in Manchester zag. Een koptelefoon liet hem horen wat iemand in Basel hoorde. En de controle over zijn rechterarm had Stelarc ook al niet. Die arm was namelijk ingepakt in een tien kilo zwaar uitwendig robotskelet. Zo kon het publiek zijn schouder, elleboog en vingers afzonderlijk bedienen. Via een aanraakscherm in dezelfde ruimte, maar ook via internet. Je moet maar durven.
t
Tekst: Jolein de Rooij
Machine-mens
Foto: Steven Aaron Hughes
Meer info: 1www.strp.nl 1www.stelarc.org
9 k 2017 k www.computeridee.nl
35
Pdf-documenten zijn alomtegenwoordig. Zo’n pdf is dan ook erg handig om met anderen te delen, omdat het document er op elk toestel hetzelfde uitziet. Met de tips en tools uit dit artikel haalt u nog meer uit uw pdf’s – en uit die van anderen.
u gewoon zelf toe! BullZip PDF Printer (www.bullzip.com/ products/pdf/info.php) is zeer degelijke én gratis software en gezien de vele opties is het zelfs geen slecht idee om ’m ook in Windows 10 te installeren. Laat tijdens de installatie het vinkje staan bij Download en installeer Ghostscript Lite, maar u hoeft PDF Power Tool en Xpdf niet mee te installeren. Na de installatie vindt u de virtuele printer in het afdrukvenster onder de naam Bullzip PDF Printer. Via Printereigenschappen/Voor-
ment hangen en op het tabblad Beveiliging stelt u desgewenst een wachtwoord in en bepaalt u of het document mag worden afgedrukt (en in welke kwaliteit) en of de inhoud naar het klembord mag worden gekopieerd.
qMS Office biedt een aantal extra mogelijkheden bij het bewaren van pdf’s.
Windows 10
Vroeger was het een behoorlijke opgave om zelf pdf-documenten te creëren, maar met de komst van Windows 10 is dat flink vergemakkelijkt. Er zit namelijk een virtuele pdf-printer ingebouwd. Start een willekeurige toepassing op en roep het afdrukvenster op, bijvoorbeeld via het menu Bestand, Afdrukken of met Ctrl+P (of Ctrl+Shift+P in Chrome). In het uitklapmenu bij Printer of in het venster Printer selecteren kiest u Microsoft Print to PDF. Via Printereigenschappen of Voorkeursinstellingen, Geavanceerd kunt u extra opties instellen, maar erg veel zijn dat er niet. Niets houdt u echter tegen om een alternatieve virtuele pdf-printer te installeren die meer opties biedt (zie verderop in dit artikel).
9
Virtuele printer in Windows 10: handig, maar beperkt.
q
In LibreOffice zet u uw pdf-document geheel naar eigen hand.
Doe méér met Windows 7/8
Hebt u geen Windows 10, dan ontbeert u die handige ingebouwde pdf-printer. Maar wat niet is, voegt
9
Een alternatieve virtuele pdf-printer, boordevol handige opties.
36 www.computeridee.nl k 9 k 2017
keursinstellingen, Geavanceerd komen al meer opties beschikbaar. Pas nadat u echter op de knop Afdrukken hebt gedrukt, ontvouwt zich een heel scala aan opties, op diverse tabbladen. Zo kunt u op het tabblad Document de gewenste kwaliteit instellen (zoals Scherm, Ebook of Printer), het initiële zoomniveau bepalen en aangeven of u afbeeldingen wilt comprimeren. Op het tabblad Watermerk voegt u een eigen, heel nauwkeurig in te stellen watermerk toe. En op het tabblad Samenvoegen kunt u het document aan een ander pdf-docu-
Kantoorsuites
Aangezien heel veel gebruikers een kantoorsuite op hun systeem hebben staan, willen we ook daar even op inzoomen. We beginnen met MS Office (2016). Open het menu Bestand kies Opslaan als en klik op Meer opties. Er verschijnt een nieuw venster waar u bij Opslaan als het bestandstype *.pdf kiest. Kies Minimale grootte als u de pdf alleen online wilt publiceren en niet wilt afdrukken. Via de knop Opties kunt u onder meer aangeven dat u het document met een wachtwoord wilt versleutelen of dat u slechts een beperkte paginaselectie in de pdf wilt opnemen.
Digidocs Pdf’s converteren
Ook met de gratis kantoorsuite LibreOffice kunt u pdf’s creëren: ga naar Bestand en kies Exporteren als PDF. De opties (verdeeld over zes tabbladen) zijn hier nog veel uitgebreider dan bij MS Office – te uitgebreid om hier allemaal te bespreken. Eén opvallende functie willen we u niet onthouden. Op het tabblad Algemeen treft u Hybrid PDF aan. In dit geval wordt niet zomaar een pdf-document gegenereerd, maar wordt in dat document ook een odfbestand ingebed, zodat u het document naderhand nog altijd in LibreOffice kunt bewerken. Het bestand wordt daardoor wel groter.
Mobiel
Een van de handigste methodes voor het maken van een pdf op uw Android-smartphone is via de Google Drive-app. Start die, tik onderaan het +-teken aan en kies Scannen. Neem een foto van uw document. Tik het plusje aan als nog meer pagina’s wilt ‘scannen’ en tik op het vinkje wanneer u klaar bent: de gescande pagina’s worden automatisch naar een pdf geconverteerd en onder de naam Gescand_[datum_tijdstip].pdf bewaard. Houd er wel rekening mee dat het om niet-bewerkbare pdf’s gaat. Wilt u bestaande foto’s in een pdf onderbrengen, dan is de gratis app Image to PDF Converter (DLM Infosoft) een handige oplossing: foto’s selecteren, pdf een naam geven, aangeven of u wachtwoord-
9
9
Met de Google Drive-app scant u documenten in en krijgt u automatisch een pdf.
Acht uiteenlopende bewerkingstools staan voor u klaar.
Er bestaan verschillende tools en diensten waarmee u pdf-documenten omzet naar een ander formaat of omgekeerd. Een zeer degelijke – en vooralsnog geheel gratis – nieuwkomer is https://pdfcandy.com, die maar liefst zestien verschillende conversietools heeft. Deze conversietools zijn opgedeeld in twee logische groepen: Convert from PDF (5) en Convert to PDF (11). Voor wie wel vaker conversies tussen MS Office en pdf wil uitvoeren: u vindt hier weliswaar Excel / PPT / Word to PDF evenals PDF to Word (.doc), maar vreemd genoeg niet PDF to PowerPoint of PDF to Excel. Beide ontbrekende opties vindt u echter wel terug bij het populaire Zamzar (www.zamzar.com). PDF Candy is echter wat minder opdringerig en de conversies worden praktisch ogenblikkelijk uitgevoerd. Meteen na de conversie kunt u het geconverteerde bestand ook downloaden.
Meer met PDF Candy
9
PDF Candy: goed voor zestien conversietools en acht bewerkingstools.
9Kies tekst of afbeelding en locatie en PDF Candy maakt er een watermerk van.
beveiliging en/of compressie wilt en klaar. Ook voor iOS zijn er verschillende – eveneens gratis – documentscanners die het scanresultaat in een pdf kunnen stoppen. Een van de betere is Genius Scan (The Grizzly Labs), waarmee u tevens foto’s in pdf’s (van meerdere pagina’s) kunt omzetten. De betaalde versie (7,99 euro) biedt meer mogelijkheden, waaronder wachtwoordbeveiliging van documenten en uploads naar cloudopslagdiensten als OneDrive, Google Drive en Dropbox.
Keren we nog even terug naar PDF Candy. Naast de conversietools treft u hier nog acht andere tools aan waarmee u, elk op hun eigen, andere manier, een pdf-document kunt bewerken. Hebt u bijvoorbeeld meerdere pdf-bestanden die u, in de gewenste volgorde, tot één groot pdf-document wil samenvoegen, dan kiest u voor Merge PDF. Ook het ‘omgekeerde’ is mogelijk: via Split PDF geeft u zelf aan waar u een pdfdocument in afzonderlijke pdf’s wilt laten opsplitsen. Met Compress PDF dan weer zorgt u ervoor dat uw pdf-documenten minder schijfruimte in beslag nemen. Dat gaat echter merkbaar ten koste van de kwaliteit van (vooral) de afbeeldingen en u hebt ook geen zeggenspraak over de gebruikte compressiegraad. Er bestaat natuurlijk nog een andere manier om uw pdf’s een kopje kleiner te maken: via Delete pages bepaalt u zelf welke pagina’s uit uw document mogen worden weggehaald. Verder kunt u nog een eigen watermerk op uw pdf-pagina’s plaatsen met Add watermark, waarbij u zelf de tekst of de afbeelding evenals de positie op de pagina vastlegt. Tot slot is er nog het duo Protect PDF en Unlock PDF. Met de eerste koppelt u een wachtwoord aan het document en met het tweede haalt u een (bekend!) wachtwoord weer weg. 9 k 2017 k www.computeridee.nl
37
Digidocs tDe annotatie-
mogelijkheden van Gaaiho Reader zijn behoorlijk indrukwekkend.
eScan alle
gewenste documenten in en voeg ze samen in één pdf.
t
Zo’n pdfmanager kan best handig zijn om sneller uw pdf’s terug te vinden.
Gaaiho PDF Reader
Een veelzijdiger, veiliger en sneller alternatief voor de Adobe Reader is Gaaiho Reader 4 (https://store. gaaiho.com/download/reader. aspx). We stellen de belangrijkste mogelijkheden aan u voor. Installeren. De installatie hebt u in elk geval met een paar muisklikken achter de rug. U krijgt nog de gelegenheid dit programma als standaard pdf-viewer in te stellen. Hebt u die optie gemist en wilt u dat alsnog, dan kan dat als volgt (in Windows 10). Klik op de Windows-startknop en kies Instellingen, Systeem, Standaard-apps, Standaard-apps per bestandstype instellen. Scrol tot bij .pdf, klik de huidige applicatie aan en kies Gaaiho Reader. Annoteren. Terwijl een simpele ‘reader’ het doorgaans bij het louter tonen van een pdf-document houdt, laat Gaaiho u ook toe allerlei annotaties aan het document te hangen. De belangrijkste onderdelen vindt u verzameld in de menu’s Home en vooral bij Comment. Bij Home kunt u onder meer terecht voor een Handwritten Signature. Selecteer deze optie en kies Place a Handwritten Signature. U kunt nu uw handtekening zelf tekenen (of intikken) in de door u gewenste kleur en lijndikte, maar ook als een (gescande) afbeelding ophalen. Deze handtekening kunt u vervolgens in een zwevend venster op een willekeurige plaats in uw document plaatsen.
38 www.computeridee.nl k 9 k 2017
Adobe heeft niet het alleenrecht op pdf De meeste ‘annotaties’ vindt u echter terug in het menu Comment. Dat gaat van het markeren, doorhalen en onderstrepen van tekst en het toevoegen van memoblaadjes, tekstkaders, tekstballonnen (Callout) en stempels tot het invoegen van pijlen, geometrische figuren (Draw Tools) en het koppelen van bijlagen (bestanden en zelfs geluidsopnames via een ingebouwde opnametool)! Beheren. Werkt u vaak met pdf-documenten, dan zult u vast uw profijt halen uit de ingebouwde pdfbeheerder van Gaaiho. Open het tabblad Home en kies PDF Manager. U krijgt nu de vraag waar de manager naar eventuele pdf-documenten mag scannen. Kies Customize als u heel nauwkeurig de mappen of locaties wilt aangeven. Na uw bevestiging gaat de module aan de slag en worden alle aangetroffen pdf’s getoond. Absoluut handig is de schuifknop onderaan rechts waarmee u zelf bepaalt hoe groot u de miniatuurafbeeldingen van de pdf’s wilt. In het linkervenster vindt u de boomstructuur van uw mappen. U kunt via Search Files echter ook naar namen van pdf-bestanden zoeken. Klik een pdf-document met de
eBewaar screen-
shots, voeg er tekst en uitleg bij en u hebt een handleiding in pdf.
rechtermuisknop aan als u het wilt verwijderen of verplaatsen of om een miniatuurweergave van alle bijhorende pagina’s te zien (Expand).
Scanner
Hebt u een scanner waarmee u geregeld documenten scant en voorziet uw scansoftware niet in een optie om die meteen naar het pdf-formaat om te zetten, dan kunt u bij het gratis NAPS2 terecht (https://source forge.net/projects/naps2/files/ latest/downloads). Allereerst creëert u een nieuw scanprofiel via de knop Profielen, Nieuw. Via Apparaat kiezen selecteert u uw scanner en stelt u alle instellingen (zoals Paginaformaat, Resolutie en Schalen) naar wens in. Bevestig met OK. Selecteer het juiste profiel en druk op Scannen. Na afloop klikt u op PDF opslaan om het gescande document te bewaren – of u scant eerst nog andere documenten in die u dan in één groot pdf-bestand onderbrengt.
Screenshots
Wilt u een handleiding samenstellen waarbij u ook (heel) veel schermafdrukken wilt betrekken, dan kan StepsToReproduce een zeer nuttig hulpmiddel zijn (http:// stepstoreproduce.findmysoft.com/ download). Deze gratis tool, die een stuk verder gaat dan de in Windows ingebouwde Stappenbeschrijving, maakt, bij het indrukken van de muisknop, telkens een nieuwe schermafdruk en voegt die vervolgens in chronologische volgorde toe aan uw verzameling. Na afloop krijgt u ze allemaal netjes te zien en voegt u eenvoudig tekstkaders, pijlen, geometrische figuren, markeringen enzovoort aan de screenshots toe. Het resultaat laat zich tot slot naar een pdf exporteren, waarbij u ook nog enige inspraak hebt in de kwaliteit ervan.
t
Tekst: Toon van Daele
Altijd een stapje voor?
Schrijf u in voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
GA NAAR COMPUTERIDEE.NL/NIEUWSBRIEF
Onbespied op internet
Surfen zonder Wie het internet opgaat, krijgt te maken met bedrijven die het niet zo nauw nemen met de privacy. Advertentiebedrijven bouwen profielen op met allerlei persoonlijke gegevens. Hoe voorkomt u dit soort praktijken? Met onze tips surft én zoekt u anoniem.
V
eruit de meeste internetters gebruiken de browser Chrome. Die staat bekend als vlot en veilig, maar als het aankomt op privacy valt er wel wat op af te dingen. Chrome wordt ontwikkeld door Google. Dat bedrijf wil zoveel mogelijk informatie verzamelen over gebruikers om zo ‘gerichte advertenties’ te tonen. Chrome levert voor Google een goudmijn aan informatie op. Het bedrijf weet precies welke sites u bezoekt en welke zoektermen u gebruikt. Er zijn gelukkig alternatieven. Van de grote browsers springt Firefox het meest in het oog. Er zijn veel instellingen om de privacy naar een hoger plan te tillen. Daar staat tegenover dat Firefox niet de snelste browser is. Ook met de beveiliging loopt het Firefox-team niet voorop. Ontwikkelaars werken nu pas aan een sandbox om een sessie volledig af te schermen van de rest van het systeem. Andere browsers gebruiken die technologie al veel langer. Voor wie serieuze eisen stelt aan beveiliging en privacy is het de moeite waard om eens te kijken naar andere browsers die zich daar specifiek op richten. Er is inmiddels al behoorlijk wat keus in privacyvriendelijke browsers, kijk maar:
scherm staan. Pluspunt: u kunt per site advertenties toestaan om zo uw favoriete websites financieel te ondersteunen. Epic Browser kan overweg met extensies om de functionaliteit uit te breiden, maar het aantal beschikbare extensies is beperkt. Een slimme keuze, want slecht geprogrammeerde extensies vormen een veiligheidsrisico.
Tor Browser
Amerika, Duitsland of India. De surfsessie is niet meer te herleiden naar uw computer. Ook wordt het verkeer versleuteld om afluisteren te voorkomen. Na het afsluiten van Epic Browser wordt de surfgeschiedenis gewist. Doordat advertenties, cookies en andere volgtechnieken worden geblokkeerd, staan nieuwsgierige adverteerders buitenspel. Het blokkeren van advertenties betekent ook dat websites sneller op het
9Met Epic Brow-
ser stelt u per website in of advertenties en plug-ins gebruikt mogen worden.
eTor Browser
laat zien via welke verbindingen het verkeer loopt.
De vermoedelijk beste bescherming biedt Tor Browser (www.torpro ject.org/projects/torbrowser.html. en). Internetverkeer gaat via Tor, een versleuteld netwerk dat is ontwikkeld met als doel volledig anoniem te kunnen communiceren. De data gaat langs diverse servers (zogeheten ‘nodes’) die telkens alleen informatie krijgen over de vorige en de volgende server. Daardoor is bij de laatste node (de ‘exitnode’) niet meer bekend wat de herkomst van het verkeer was. Let op: om anoniem te blijven is het belangrijk dat een verbinding verloopt via ssl, anders heeft de exitnode wel toegang tot uw gegevens. Nadeel van Tor is dat de datasnelheid lager ligt, al blijkt uit een test dat YouTube-video’s bekijken gewoon mogelijk is. Tor Browser is geba-
BROWSERS
Epic Browser
Dit is een prima keuze als u gewend bent aan Chrome, maar toch wat meer privacy wilt. Epic Browser (www.epicbrowser.com) is gebaseerd op Chromium, dezelfde opensource-broncode die ook aan de basis staat van Chrome. De aanvullingen van Google ontbreken, waardoor uw privacy beter is gewaarborgd. Epic Browser bevat een ingebouwde proxy waardoor het verkeer wordt omgeleid, bijvoorbeeld via pc’s in
40 www.computeridee.nl k 9 k 2017
Comodo (Ice) Dragon
Beveiligingsbedrijf Comodo (www.comodo.com) maakt twee alternatieve browsers die zijn gericht op privacy. Comodo Dragon is gebaseerd op Chromium, terwijl Ice Dragon werkt met Firefox-code. Er zijn aanpassingen gedaan om te voorkomen dat gebruikers worden gevolgd. Ook is het mogelijk te kiezen voor een alternatieve dns-server die controleert of u wel op de juiste site zit. Het gaat om de dienst SecureDNS van Comodo zelf. Comodo kwam vorig jaar in opspraak toen een Google-ontwikkelaar fouten in de browser ontdekte, al zegt Comodo dat die inmiddels zijn opgelost.
Privacy
pottenkijkers seerd op Mozilla Firefox, maar er zijn allerlei extraatjes ingebouwd. Zo is er een knop om objecten op de pagina te blokkeren. Ook kunnen de beveiligingsinstellingen worden aangescherpt; u kunt bijvoorbeeld javascript uitschakelen. Houd er wel rekening mee dat bij de strengste beveiligingsinstellingen websites niet meer goed kunnen werken.
Vivaldi
Dooble Web Browser
Dit is portable software: er hoeft dus niets te worden geĂŻnstalleerd op de pc. Klikken op het exe-bestand volstaat om Dooble (http://dooble. sourceforge.net) te starten. De opensource-software is gebaseerd op de lichtgewichtbrowser QtWeb. Dat veiligheid voorop staat, blijkt direct bij het opstarten: u wordt gevraagd om een wachtwoord in te stellen. Daarmee worden bladwijzers, cookies en andere onderdelen beschermd. Zolang u geen wachtwoord hebt ingesteld, gedraagt
9Opera biedt zowel een gratis vpn-verbineDooble Web
Browser ziet er eenvoudig uit, maar werkt daardoor wel lekker snel.
ding als een ingebouwde adblocker.
Doodle zich als het incognitovenster van Chrome: alles wordt verwijderd zodra de browser wordt afgesloten. Veel zaken staan standaard uit, zoals javascript en flash. Dat is heel veilig natuurlijk, maar daardoor ontbreken er wel veel zaken bij het surfen. Een video afspelen op YouTube bijvoorbeeld werkt niet. Dooble is alleen geschikt voor wie zoveel mogelijk veiligheid wil en daarbij voor lief neemt dat dit ten koste gaat van de gebruikerservaring. Wie een hogeresolutiescherm heeft komt er bekaaid vanaf: Dooble kan daar niet goed mee overweg, waardoor paginaâ&#x20AC;&#x2122;s verkleind worden weergegeven.
Avira Scout
9Comodo wil graag dat u via de dienst SecureDNS surft.
De naam Avira kent u misschien van de virusscanner, maar het beveiligingsbedrijf heeft ook een heuse browser (www.avira.com/en/avirascout). Meteen bij het starten verschijnt het advies om verbinding te leggen via een vpn. Vermoedelijk is dat ook het verdienmodel achter de browser. De eerste (schamele) 500 MB dataverkeer is gratis. Voor 7,95 euro is er een onbeperkt abonnement. Overigens is Avira Scout ook zonder vpn te gebruiken, maar dan ontbreekt de extra beveiligde verbinding. Neemt niet weg dat er voldoende andere mogelijkheden zijn. Avira
De browser Opera is enige tijd geleden gestopt met het sociale netwerk My Opera. Twee oud-medewerkers van Opera waren ontevreden over deze koerswijziging. Zij ontwikkelden Vivaldi (https://vivaldi.com), een fraai ogende browser met de oude mogelijkheden van My Opera (inclusief webmail en weblogs). Scout is gebaseerd op Chromium, met wat extra functies. Zo controleert Avira de bezochte sites en blokkeert het toegang tot phishingsites. Ook wordt er een ssl-verbinding gebruikt indien beschikbaar. Verder worden trackers geblokkeerd, zodat adverteerders u niet kunnen volgen. Het is best mogelijk om zelf deze mogelijkheden aan Google Chrome toe te voegen met behulp van extensies, maar het is handig dat Avira dit kant-en-klaar levert.
Opera
Deze browser is vermoedelijk de bekendste naam in de lijst. Opera (www.opera.com) bestaat al sinds 1996. Hoewel er een schare trouwe gebruikers is, heeft de grote massa het programma nooit omarmd. Jammer, want het is prettige software. De nieuwste versie besteedt extra aandacht aan veiligheid en privacy. Zo is er een adblocker ingebouwd. Hij staat standaard uit, maar kan via de instellingen worden aangezet. Er is een witte lijst om een financieel duwtje te geven aan uw favoriete websites. Belangrijkste privacyoptie van Opera is wel het ingebouwde vpn. Daarmee gaat het surfen weliswaar wat trager, maar dankzij de versleuteling blijven surfgedrag, ipadres en locatie wel geheim. Er geldt geen datalimiet voor het vpn. 9 k 2017 k www.computeridee.nl
41
Mobiele browsers
Privacy is niet alleen belangrijk op de desktop. Ook op smartphones en tablets is het zeker iets om rekening mee te houden. Er zijn verschillende mobiele browsers die uw privacy beschermen. Lightning Browser (Android) Deze lichtgewichtbrowser valt op door zijn snelheid. Wie een wat ouder toestel gebruikt zal hiervan profiteren. Door de app Orbot te installeren, kunt u met Lightning Browser surfen via het sterk versleutelde Tor-netwerk. Een adblocker ontbreekt, maar zit wel in de betaalde versie Lightning Browser + (1,66 euro). Firefox Focus (iOS) Op de iPhone en iPad is Firefox Focus een browser die uitblinkt in privacy. Dat heeft alles te maken met de Spartaanse opzet. Er kan alleen een website worden bezocht; functies als bladwijzers, geschiedenis of het onthouden van wachtwoorden ontbreken. Bij het afsluiten van de app wordt meteen alles gewist. De browser blokkeert automatisch advertenties. Ghostery Privacy Browser (iOS, Android) Dit is een complete browser die voorkomt dat trackers uw surfgedrag in kaart brengen. Van iedere site verschijnt een overzicht van trackers. Ghostery geeft ook informatie over iedere tracker. Overigens is er ook een Ghostery-extensie voor desktopbrowsers. Opera VPN (iOS, Android) Via de browser Opera VPN surft u via een vpn waardoor uw ip-adres en locatie geheim blijven. Dit vertraagt de verbinding wel iets, maar de snelheid blijft goed bruikbaar. Ook blokkeert de software trackers.
t
Brave Browser heeft de optie om gepersonaliseerde advertenties te vervangen door algemene advertenties.
Brave Browser
Een bijzonder geval is Brave Browser (www.brave.com). De browser gebruikt waar mogelijk ssl-verbindingen en voorkomt dat websites u volgen. Tot zover vrij gebruikelijke mogelijkheden, maar de ingebouwde adblocker valt op door een aparte functie. Het is namelijk mogelijk om advertenties te blokkeren, maar ook om ze te vervangen door reclameboodschappen die Brave uitkiest. Het voordeel? Deze alternatieve banners worden niet geselecteerd op basis van een profiel. Brave wil de inkomsten doorsluizen naar bezochte websites. Brave Browser is gebaseerd op Chromium en is er niet alleen voor de desktop, maar ook voor smartphones en tablets (Android en iOS).
ZOEKMACHINES Om uw privacy te beschermen is natuurlijk niet alleen de browser belangrijk. U geeft ook heel veel informatie prijs aan zoekmachines. Google bewaart al uw zoekopdrachten. Er zijn gelukkig steeds meer alternatieven, zoals deze:
DuckDuckGo
DuckDuckGo (www.duckduckgo. com) is de afgelopen jaren uitge-
9Ghostery toont een volledi- 9Opera VPN bevat een inge-
ge lijst met trackers, inclusief informatie.
bouwde vpn voor het anonimiseren van dataverkeer.
42 www.computeridee.nl k 9 k 2017
q
DuckDuckGo is de bekendste en wat ons betreft beste privacyvriendelijke zoekmachine.
groeid tot een volwaardige site met prima zoekresultaten. In tegenstelling tot Google belooft DuckDuckGo geen profielen op te slaan. Zoekresultaten worden dus niet op de persoon aangepast. Ook op andere manieren zorgt DuckDuckGo voor een goede bescherming van uw privacy, bijvoorbeeld door geen informatie te versturen naar gevonden websites over uw zoekopdracht. Er is een Nederlandse versie van DuckDuckGo, maar met een muisklik schakelt u over naar de zoekresultaten voor China, ArgentiniĂŤ of Zuid-Afrika. Er is ook een app om te zoeken op smartphone of tablet.
Startpage
Dit is een initiatief van het Nederlandse bedrijf Ixquick. De zoekresultaten zijn prima in orde, want afkomstig van Google. Startpage (www.startpage.com) fungeert als een filter tussen de bezoeker en Google, waardoor de Amerikaanse zoekmachine niets te weten komt over de persoon die zoekt. Zo kunt u Google dus volledig anoniem gebruiken. Ixquick zelf slaat ook geen informatie over de bezoeker op. Handig is de optie om gevonden websites anoniem via een proxy te bezoeken. De website ziet dan niet
Privacy
DuckDuckGo als standaardzoekmachine t
uw ip-adres en kan ook geen cookies plaatsen. Javascript is via de proxy wel uitgeschakeld, waardoor veel sites niet goed werken.
Yippy
Net als Startpage belooft Yippy (www.yippy.com) optimale privacy voor de bezoeker, maar veel andere informatie geeft de website niet. In het verleden was het een metazoekmachine die zijn resultaten van bijvoorbeeld Google haalde. Tegenwoordig lijkt het erop dat Yippy zijn eigen webcrawler draait om het web te indexeren. Yippy bouwt geen profielen op van gebruikers, maar slaat wel zaken op als ip-adres en taal. In de privacyverklaring waarschuwt Yippy dat inwoners buiten de VS gevolgd kunnen worden door de Amerikaanse overheid. Handig is dat Yippy direct gerelateerde zoektermen in beeld toont. De zoekresultaten zijn bruikbaar, maar niet van het niveau dat we bij Google gewend zijn.
Startpage plaatst advertenties van Google bij zoekresultaten, maar belooft dat Google geen informatie over de gebruiker ontvangt.
In de meeste browsers kunt u de zoekmachine eenvoudig wijzigen. DuckDuckGo is hierbij een prima keuze.
Het Zwitserse Hulbee (www.hul bee.com) gebruikt de zoekindex van Bing (Microsoft), maar werkt ook aan een eigen index. De zoekresultaten zijn in orde, mede dankzij de flinke sprongen die Bing de laatste tijd heeft gemaakt. Bijzonder is dat Hulbee gerelateerde zoektermen nadrukkelijk in beeld toont om zo de zoekresultaten te verbeteren. Zoektermen, ip-adressen en andere informatie over gebruikers worden niet opgeslagen, belooft Hulbee. Het gaat om een ‘family-friendly’ zoekmachine, dus links naar bijvoorbeeld naaktsites worden eruit gefilterd. De site verdient geld met het tonen van advertenties die aansluiten bij de ingevoerde zoektermen.
In Chrome wijzigt u de zoekmachine als volgt: 1. Klik met de rechtermuisknop in de adresbalk (zie afbeelding). 2. Kies voor Zoekmachine bewerken. 3. Er verschijnt een lange lijst met zoekmachines en andere sites. 4. Voeg DuckDuckGo toe door te klikken op ‘Instellen als standaard’. 5. Klik op Gereed. 6. Een volgende keer dat u zoekt via de browserbalk zal DuckDuckGo worden gebruikt.
Voor Firefox heeft DuckDuckGo een add-on ontwikkeld. 1. Start Firefox en ga naar https://addons. mozilla.org. 2. Zoek en installeer DuckDuckGo. De volledige naam van de add-on is DuckDuckGo Plus.
Hulbee
tKlik met
rechts in de browserbalk om de zoekmachine te wijzigen.
Oscobo
Deze Britse zoekmachine belooft geen enkele informatie over zijn gebruikers op te slaan. Oscobo (www.oscobo.com) heeft geen
Ook de browser Edge kan DuckDuckGo gebruiken als standaardzoekmachine. 1. Ga naar www.duckduckgo.com. 2. Tik op Instellingen, Geavanceerde instellingen, Zoekprogramma wijzigen. 3. Selecteer uit de lijst DuckDuckGo en kies ‘Als standaard instellen’.
t
Hulbee gebruikt opvallende blokken voor populaire en gerelateerde zoektermen.
eigen crawler om het web in kaart te brengen, maar gebruikt de indexen van Bing en Yahoo. Omdat het bedrijf zich nadrukkelijk richt op de Britse markt, zijn de zoekresultaten daarop afgestemd. In de toekomst wil Oscobo verder uitbreiden naar andere Europese landen. Door advertenties te tonen bij de zoekresultaten wil het bedrijf geld verdienen. Hierbij wordt geen informatie over de bezoeker gebruikt: alleen de ingevoerde zoekopdracht dient als basis.
t
Tekst: Dirkjan van Ittersum 9 k 2017 k www.computeridee.nl
43
Snaartheorie Bekende hits naspelen is leuk, maar hoe vindt u de juiste akkoorden? Dat kan tegenwoordig gewoon online, met RiffStation.
W
ie zeer geschoold is, hoort welke akkoorden in een nummer gespeeld worden. Wie goed bij kas zit, koopt gewoon de bladmuziek van een bepaald album. Wie lui is, zoekt de akkoorden van een hit op een van de vele sites met gitaartabs, maar vangt bot bij meer obscure nummers. Hebt u geen conservatoriumopleiding, een krappe beurs en wilt u meer dan de allerbekendste nummers spelen, dan kunt u nu terecht bij RiffStation. RiffStation is er als commercieel pc- of Mac-programma (29,99 euro met iets meer mogelijkheden dan de gratis alternatieven), als gratis iOSapp en als gratis online toepassing. Het belangrijkste verschil tussen de betaalde en gratis versies is dat u met de laatste alleen nummers kunt verwerken die via YouTube te beluisteren zijn, terwijl de eerste ook uw eigen muziekcollectie kan analyseren. Voordeel van de online- en app-versie is uiteraard wel dat u er altijd en overal gebruik van kunt maken. In deze workshop gaan we dan ook met die versies aan de slag.
Aan de slag
We surfen naar https://play. riffstation.com. Zoals u linksboven ziet, kunt u zich (gratis) registreren. Nodig is dat nog niet. Nóg, want wilt u echter nummers bewaren in uw eigen songbook (knop onder de video), dan moet u wel een account aanmaken. Wanneer we de pagina openen, wordt meteen al een populaire video geladen. Omdat veel gebruikers al nummers hebben laten analyseren, vindt u onder de video’s een alfabet dat u kunt gebrui-
ken om een bepaalde artiest te zoeken. Merk op dat de lijst gesorteerd is op voornaam en verre van volledig is. Als voorbeeld beginnen we met een eenvoudig drieakkoordennummertje. We zoeken onder de C naar Creedence Clearwater Revival (afbeelding 1) en klikken daar op Play achter het nummer Proud Mary (vaak zal RiffStation u op dit punt proberen te verleiden te registreren maar nogmaals: nodig is dat nu niet, dus u kunt dan gewoon op Close klikken).
3
Weergave
Het nummer begint automatisch te spelen en het is toevallig ook nog eens een karaokeversie, dus u kunt uit volle borst meezingen. Merk ondertussen wel op dat u onder de video het afspelen kunt pauzeren en dat u met Zoom Out iets verder vooruit kunt kijken. Rechts van de video ziet u hoe u het gespeelde akkoord op een gitaar moet pakken. Speelt u geen gitaar maar ukelele, dan kunt u met de middelste knop overschakelen naar de weergave voor dat viersnarige instrument. Speelt u tot slot een toetsinstrument, dan kunt u met de rechterknop overschakelen naar pianoweergave (afbeelding 2).
44 www.computeridee.nl k 9 k 2017
1
Transponeren
Zoals u ziet, blijft ook in pianoweergave de gitaarweergave rechts gewoon aanwezig. De keuze van akkoorden voor dit nummer is fijn voor gitaristen, maar minder fijn voor onervaren toetsenisten die graag zoveel mogelijk witte toetsen in hun akkoorden willen. Ook kan het nuttig zijn om de akkoorden te kunnen aanpassen wanneer de standaardakkoorden in een toongebied vallen waar de zanger of zangeres problemen mee heeft. Gitaristen zorgen eenvoudig
2
voor het aanpassen van de toonhoogte door een capo op de gitaarhals te plaatsen en in RiffStation kunnen we dat ook via de knop Capo. Klikken we daarop en vervolgens tweemaal op het plusteken, dan ziet elke toetsenist meteen zijn geliefde ‘witte’ akkoorden (C, G en Am) verschijnen (afbeelding 3). Merk op dat u hier ook kunt aangeven of u een links- of rechtshandige gitarist bent. Met een klik op Chord Diagram krijgt u de gitaargrepen terug, die zijn aangepast aan de nieuwe akkoorden. Slordig
Workshop de akkoorden in deze weergave wél worden getoond, weliswaar níet in de stipjes op de toetsen, maar wel in de balken die volgende akkoorden weergeven (afbeelding 5).
Instellingen
4 genoeg wordt de toetsenbordweergave niet aangepast – u ziet dat we volgens de oranje knop onder het gitaardiagram een C spelen, terwijl het klavier een D-akkoord laat zien. Een tweede nadeel van RiffStation is dat de weergave van de muziek niet mee-transponeert naar de nieuwe toon-
Get Chords is veranderd in Processing. We moeten nu wachten tot de analyse klaar is. Als het zover is, verandert Processing in Play. Laten we de cursor over het venstertje zweven, dan zien we dat we het nummer bovendien kunnen toevoegen aan onze eigen collectie (Add to Songbook). We doen dit en klikken vervolgens op Play. We hebben nu weer dezelfde mogelijkheden als bij Proud Mary. Willen we onze nieuwe vondst delen met de buitenwereld, dan kan dat door middel van de knop Share.
soort zodat we niet mee kunnen spelen. Tot slot kunnen we de weergave ook niet vertragen om het oefenen te vereenvoudigen.
Onderweg
Zoeken en delen
We hebben gezocht in de lijst met nummers die al geanalyseerd zijn door RiffStation, maar de kans is groot dat daar niet bij zit wat u wilt leren spelen. Voor die situatie is er het zoekvak. Als voorbeeld zoeken we hier op een meer obscuur nummer, namelijk ‘Blue Flame Joe Jackson’. We krijgen meteen een lijst met YouTuberesultaten en klikken op Get Chords bij de bovenste (afbeelding 4). Deze functie vereist wel registratie en dat kunt u op dit punt doen door op Sign Up te klikken. U kunt inloggen met uw e-mailadres of de bekende sociale media. Vragen we na het inloggen om de akkoorden, dan verschijnt een venster waarin we zien dat RiffStation het nummer aan het analyseren is. Klikken we dit weg, dan zien we dat
Het voordeel van een browserapp is dat u hem altijd, overal en op elk apparaat kunt gebruiken. Toch? Dat is maar ten dele waar; opent u de pagina bijvoorbeeld in Chrome op uw Android-apparaat dan is er geen vuiltje aan de lucht, maar doet u hetzelfde in Safari op uw iPad dan is de pagina ‘niet geoptimaliseerd voor uw browser’ en wordt u naar de gratis app verwezen.
In de app hebt u toegang tot een aantal instellingen die we in de online versie moeten missen. We tikken hiervoor op het instellingen-pictogram linksboven. U ziet nu Instrument, Capo, Tempo, Drums en Chords. De mogelijkheden van Instrument en Capo zijn al bekend van de online versie, maar de laatste drie zijn uniek voor de app. Tempo is daarvan verreweg het prettigst voor wie een nummer wil instuderen. Hiermee kunt u de snelheid van een nummer verlagen. Speelt u een nummer mee waarin geen drums zitten en wilt u toch een beetje ritmisch
houvast, dan kunt u bij Drums een automatische drummer aanzetten en aanpassen. De knop Chords geeft u een handig overzicht van alle akkoorden in een nummer voor het gekozen instrument (afbeelding 6).
Tot slot
RiffStation herkent vooralsnog alleen de meest basale drieklanken (majeur en mineur) en dus niet de meer exotische varianten als Dm7 of Csus4: akkoorden die een nummer vaak juist een bepaald karakter verschaffen. Het grote nadeel van de online versie is bovendien dat u het tempo niet kunt aanpassen en dat geen enkele versie de muziek zelf transponeert. Voor elk probleem bestaat echter een (gratis) oplossing en die vindt u in Voor Nop elders in dit nummer.
t
Tekst: Ap de Smits
5
De app
De iOS-app van RiffStation lijkt in grote lijnen op de webversie, maar biedt de nodige aanvullende mogelijkheden en ook enkele grote voordelen. Het aardige is dat u – eenmaal in het bezit van een account – de nummers in uw songbook ook vanuit de app kunt openen. Vooral toetsenisten zullen de voorkeur geven aan de app, omdat de klavierweergave die van een draaiorgelboek is en je dus tijdig de volgende akkoorden ziet aankomen. Nog een voordeel is dat getransponeer-
6 9 k 2017 k www.computeridee.nl
45
Vers Getest versgetest@computeridee.nl
Computer Idee
Aanrader
Als een product de zeer kritische blik van onze Computer Idee-testers doorstaat, krijgt het het predicaat Computer Idee Aanrader!
Beoordeling
Dit betekenen de sterren: Aanrader
%%%%% Prima product
%%%%% Te overwegen
%%%%% Kan beter
%%%%% Stelt teleur
%%%%%
Ouderwets wordt nieuwer
D
enkt u nog wel eens met weemoed terug aan de Nokia 3310? Die kleine, betaalbare telefoon uit het jaar 2000 met zijn verwisselbare covers … Zo ja, dan bent u niet de enige. HMD, het bedrijf dat sinds kort onder licentie Nokia-toestellen fabriceert, brengt de aloude Nokia 3310 daarom weer tot leven. Een prima marketingstunt, want een grote groep mensen blijkt nog altijd warme gevoelens te hebben voor de 3310. Voorafgaand aan de introductie deden geruchten de ronde dat de nieuwe 3310 écht een kopie zou zijn van het oude toestel, maar dat is (helaas) niet het geval. Sterker nog, het nieuwe toestel lijkt uiterlijk slechts met veel fantasie op zijn voorganger en ook onder de kap is het een heel ander beestje.
Nieuw smoelwerk
De nieuwe Nokia 3310 is een ‘feature phone’ zoals dat in jargon heet. Dat is een mooie
manier om te zeggen dat het een toestel is waarmee u kunt bellen, sms-en, foto’s kunt maken en eenvoudige spelletjes kunt spelen. Facebooken, instagrammen en whatsappen kan de nieuwe 3310 niet. Het toestel beschikt alleen over een 2G-modem, dus een snelle dataverbinding is sowieso niet mogelijk. Het nieuwe toestel heeft een 2,4inch-kleurenscherm met een resolutie van 320 x 240 pixels en is ietsje langer en breder, maar vooral veel dunner dan de originele 3310. Toch claimt HMD dat de Nokia 3310 een stand-bytijd van een maand heeft en dat u er tot twintig uur mee kunt bellen.
Onthaasten
Daarmee is de nieuwe 3310 vooral gericht op mensen die wel altijd bereikbaar, maar juist niet altijd online willen zijn. Duur is het toestel uiteraard ook niet: de adviesprijs is 49 euro. En voor dat geld krijgt u dus een toestel
Smartphone en nepcamera V
eel fotografen worden warm van de merknaam Kodak. Ondanks dat het echte merk ter ziele is, wordt de naam Kodak nu door Bullit Group gebruikt voor een smartphonecompactcamera-kruising: Kodak Ektra. De Androidsmartphone lijkt van afstand op een echte Kodak-camera van weleer, maar wanneer je het toestel in handen krijgt, is de eerste teleurstelling een feit. De leren behuizing en metalen rand blijken van plastic. Het lijkt alsof er een serieuze zoomlens in het toestel geplaatst is, maar ook dit is schijn. De Sonysensor in het toestel is al eerder gebruikt voor Xperia- en Motosmartphones van meer dan een jaar terug.
Ook als smartphone stelt de Kodak Ektra teleur. Het toestel is te duur voor wat je ervoor terugkrijgt: een oudere Android-versie, grauw scherm, weinig spierballen ... Gelukkig
46 www.computeridee.nl k 9 k 2017
is er zoals een echte camera betaamt wel ruimte voor een geheugenkaartje. Maar over het algemeen is deze smartphone Kodak-onwaardig.
Kodak Ektra
Conclusie De naam Kodak wordt gebruikt om een matige smartphone met dito camera te slijten. Het toestel kost ongeveer 500 euro. Ongeveer hetzelfde als de Galaxy S7 of de Huawei P9, smartphones met een veel betere camera. Een keuze voor de Kodak Ektra valt niet te verantwoorden, tenzij hij voor zo’n 200 euro wordt aangeboden.
%%
Adviesprijs € 499,– Info www.kodakphones.com
Minimalistische houder S
martphonehouders voor in de auto werken doorgaans met een zuignap, een lange zwanenhals en een klem waar u de telefoon in plaatst. Dat moet eleganter kunnen, dachten ze bij Reddot Mobile. De Bull’s Eye is ook bedoeld om uw smartphone in de auto te monteren, maar werkt heel anders. Het kleine apparaatje bestaat feitelijk uit een draaibaar balhoofd met aan de onderzijde sterk dubbelzijdig plakband
Vers Getest
wets
dat ‘Nokia 3310’ heet en waarop u het iconische spelletje Snake kunt spelen. Net als de telefoon zelf is ook Snake in een nieuw jasje gestoken. Wat ons betreft wederom jammer: ook hier is het oude gevoel waar HMD juist op probeert in te spelen eigenlijk afwezig.
Goede keus?
De vraag is natuurlijk of de Nokia 3310 onder de streep een goede keuze is als u op zoek bent naar een eenvoudige telefoon. Wat ons betreft wel. De bouwkwaliteit van het toestel is prima, de menustructuur zit goed in elkaar en het design is – helaas – geheel bij de tijd. De nieuwe 3310 heeft zoals gezegd zelfs een camera. Verwacht hier echter geen wonderen van. Het betreft een 2megapixelmodel dat niet meer dan redelijke kiekjes schiet, onvergelijkbaar met wat we van moderne smartphones gewend zijn. Overweegt u echter om de
en aan de bovenzijde een magnetische kop. In de verpakking vindt u ook twee metalen ringen die u met dubbelzijdig plakband op de achterzijde van uw telefoon(s) monteert. De Bull’s Eye zelf plakt u op uw dashboard en vervolgens kunt u uw telefoon eenvoudig magnetisch op de houder plaatsen. In de praktijk werkt het prima. De magneet is sterk genoeg om ook groter smartphones stevig op hun plek te houden. Enig nadeel dat wij zien ontstaat is als u van auto wisselt:
Haarscherp videobellen L Nokia 3310 uit nostalgische overwegingen aan te schaffen, dan zult u waarschijnlijk teleurgesteld zijn over deze nieuwe, moderne versie.
Nokia 3310
Conclusie Prima feature-phone die alleen in naam doet denken aan zijn illustere voorganger, maar (desondanks) wel een prima toestel is. Plus Goedkoop, lange stand-byen beltijd. Min Lijkt eigenlijk niet op de oer-3310
%%%
Adviesprijs € 49,– Info www.nokia.nl
het vergt wat knutselen om de houder los van het dashboard te maken.
Reddot Mobile Bull’s Eye Conclusie Prima smartphonehouder voor in de auto.
%%%%% %
Adviesprijs € 20,– Info www.blackbase.nl
ogitech staat bekend als fabrikant van de beste webcams voor consumentengebruik, en met de nieuwe Brio legt het merk de lat weer wat hoger. De tien centimeter brede en bijna drie centimeter hoge camera kan dankzij zijn buigbare voet gemakkelijk boven op elke monitor gemonteerd worden, maar u kunt hem ook op uw bureau neerzetten. Voor gebruikers met professionelere aspiraties is er ook schroefdraad voor een statief aanwezig.
4K hdr
Tot zover weinig bijzonders. Wat de Brio onderscheidt van andere webcams is dat het apparaat video in 4K-ultra-hdkwaliteit kan opnemen. Als uw internetverbinding het toelaat, kunt u met de Brio dus in zeer hoge resolutie videobellen. Daar komt bij dat Logitech hdr-functionaliteit aan de Brio heeft toegevoegd. Verwar dit echter niet met hdr zoals we dat op de nieuwste televisies tegenkomen. In de praktijk betekent het dat de camera goed in staat is zowel in lichte als in donkere delen van het beeld details weer te geven. Als u opneemt met tegenlicht verandert uw gezicht dus niet in een zwarte vlek, maar blijft u gewoon zichtbaar. In de praktijk blijkt dit inderdaad goed te werken, het dynamisch bereik van de camera is érg goed. Ook de geluidskwaliteit is prima. De camera heeft twee microfoons die spraak
goed oppikken en omgevingsgeluid beperken. De camera kan behalve in ultra-hd, ook in full-hd 1080p-resolutie en in 720p opnemen. Handig als u niet zo’n snelle internetverbinding hebt, of wanneer u een oudere pc hebt. Voor ultra-hd is namelijk een relatief snelle computer met minimaal Windows 8.1 en een usb 3.0-aansluiting nodig. In de praktijk blijkt de Bio zeer goede beeld- en geluidskwaliteit te produceren. Fijn om in hoge kwaliteit te videobellen, maar het maakt de camera ook zeer geschikt voor gamestreamers (een gamer die z’n verrichtingen live op YouTube zet). Het enige pijnpuntje is wat ons betreft de prijs, want het apparaatje kost maar liefst 240 euro, en is daarmee véél duurdere dan andere webcams.
Logitech Brio
Conclusie Uitstekende webcam met zeer goede beeld- en geluidskwaliteit, maar ook met een erg hoge prijs. Plus Beeldkwaliteit, geluidskwaliteit, montageopties Min Prijs
%%%%%
Adviesprijs € 240,– Info www.logitech.com
9 k 2017 k www.computeridee.nl
47
Prijzige precisie G amingmuizen maken doorgaans gebruik van de beste optische sensors, om handbewegingen snel en zeer nauwkeurig te registeren. Maar ze hebben vaak ook vreemde vormen, opvallende ledverlichting en knoppen op plaatsen waar niet iedereen die wenst. Logitechs nieuwe G Pro Gaming Mouse maakt wél gebruik van de uitstekende Pixart PWM3366-sensor, maar ziet er verder uit als iedere andere muis. Nou ja, het G-logo en een smalle strook aan de achterzijde kunnen door de ingebouwde rgbledverlichting oplichten, maar die verlichting kan ook uit. En dan hebt u
aan de G Pro een uitstekende muis die lekker licht is en op vrijwel elke ondergrond foutloos zijn werk doet. Dankzijn de maximale gevoeligheid van 12.000 dpi registreert de muis zelfs de kleinste bewegingen, waarbij u de gevoeligheid via de meegeleverde software precies naar wens kun instellen. Goedkoop is de G Pro helaas niet: de adviesprijs is 79,99 euro.
Nu ook sm A
SUS kent u waarschijnlijk als fabrikant van laptops, moederborden en videokaarten of smartwatches, maar de Taiwanese fabrikant ontwerpt
Logitec G Pro Gaming Mouse
Conclusie Zeer nauwkeurige, maar wel prijzige (gaming)muis
%%%%% %%
Adviesprijs € 79,99 Info www.logitech.com
Draagbare energiecentrale I n deze rubriek bespreken we met enige regelmaat powerbanks, waarbij het doorgaans om compacte modellen gaat waarmee u één of twee usb-apparaten zoals smartphones of tablets kunt opladen. De EasyACC PB26000 is van een heel andere categorie. Het apparaat weegt bijna een halve kilo, heeft maar liefst vier usbuitgangen en heeft een opgegeven capaciteit van 26.000 mAh. Daarmee kunt u zelfs high-end smartphones zes- tot tienmaal opladen. Om de enorme ingebouwde accu van de powerbank ook snel bij te kunnen laden, is de PB26000 voorzien van twee micro-usb
en fabriceert ook al enige jaren smartphones. Tot nu toe waren die doorgaans niet of slechts heel beperkt in Nederland verkrijgbaar, maar daar komt nu
ingangen, waarop u dus twee adapters kunt aansluiten.
Slim laden
Alle vier de usb-uitgangen zijn voorzien van ‘smart charge’technologie, wat wil zeggen dat de powerbank met het aangesloten apparaat communiceert
48 www.computeridee.nl k 9 k 2017
om vervolgens de hoogst mogelijke laadstroom te leveren. Qualcomm’s Quickcharge – een technologie waarbij ook het voltage verhoogd wordt tijdens het laden – wordt overigens niet ondersteund, h hett apparaat levert altijd 5 volt. Als extraatje heeft de powerbank ook een vrij krachtige led, zodat het apparaat ook dienst kan doen als zaklamp. Onze metin en laten zien metingen dat de capaciteit van de
EasyACC PB26000 inderdaad enorm veel energie kan leveren. Met een gemeten opbrengst van 81,5 Wh is het de krachtigste powerbank die wij tot nu toe in ons lab hebben gehad. Uiteraard heeft het apparaat ook nadelen. Naast de forse omvang en het relatief hoge gewicht is ook de prijs van 89 euro best stevig.
EasyACC PB26000
Conclusie Powerbank met zeer hoge capaciteit en vier aansluitingen, maar ook met forse omvang en hoge prijs. Plus Hoge capaciteit, tot vier apparaten gelijktijdig laden Min Prijs, zwaar, groot
%%%%%
Adviesprijs € 89,– Info www.mobisun.com
Vers Getest
artphones verandering in. De Zenfone 3 is het eerste toestel dat ASUS in Nederland uitbrengt. Toestellen, moeten we eigenlijk zeggen. De Zenfone 3 komt namelijk beschikbaar als Zenfone 3 en Zenfone 3 Max, waarbij die tweede vreemd genoeg juist wat mindere specificaties en daardoor ook een lagere prijs heeft. Beide varianten zijn bovendien in 5,2- en 5,5inchbeeldmaten beschikbaar, waarbij de grote variant van de Zenfone 3 beschikt over 4 GB werkgeheugen en 64 GB opslag, terwijl de andere drie varianten het moeten doen met 3 GB en 32 GB.
Glas
Wij gingen aan de slag met het duurste model, de 5,5 inch grote Zenfone 3 die een adviesprijs heeft van 399 euro. Het design van de telefoon is modern: een afgeronde zilverkleurige omlijsting en zwart glas aan zowel de voor- als de achterzijde. Die glazen afwerking maakt het toestel overi-
gens wel tot een vingerafdrukmagneet. Wilt u het toestel ‘schoon’ houden, dan betekent dat dus veel poetsen. Het toestel heeft aan de achterkant een vingerafdruksensor en aan de voorkant vinden we drie aanraakgevoelige knoppen onder het scherm. De ingebouwde 16megapixelcamera schiet prima foto’s, wat ook geldt voor de selfiecamera aan de voorzijde. Ook de werkduur op de accu is prima. Wat wel een beetje tegenvalt, is de rekenkracht van de ingebouwde processor. Dit betreft namelijk een Qualcomm Snapdragon 625, een midrange-chip die al enige tijd op de markt is.
ASUS Zenfone 3
Conclusie De Zenfone 3 van ASUS is een prima debuut, met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Plus Design, camera Min snelheid processor
%%%%
Adviesprijs € 349,– / 399,– Info www.asus.com
Zee van opslag H oewel een ssd voor de meeste gebruiksdoelen een betere optie is dan een harde schijf, blijft die laatste heer en meester als het gaat om de ideale combinatie van prijs en opslagcapaciteit. Wilt u veel grote bestanden opslaan, dan is een harde schijf nog altijd de meest voor de hand liggende keuze. De grootste harde schrijven die
u op dit moment kunt kopen hebben een capaciteit van 10 terabyte, het equivalent van bijna 15.000 cd’s. De Seagate BarraCuda Pro 10 TB is een goed voorbeeld van zo’n enorm grote schijf. Uit onze tests blijkt dat de BarraCuda prima presteert en bovendien ook lekker stil is, een voordeel voor desktopgebruik. Seagate is bovendien een van de weinig fabrikanten die vijf jaar garantie levert.
Seagate BarraCuda Pro 10 TB
Conclusie Prima presterende harde schijf met enorme opslagcapaciteit en ruime garantie
%%%%
Adviesprijs € 460,– Info www.seagate.com
Pc-games op uw tv P
c-gaming is populairder dan ooit, maar soms kan het ook fijn zijn niet achter het bureau, maar onderuitgezakt op de bank een spelletje te spelen. Daarvoor hebt u geen gameconsole meer nodig, want met de Steam Link kunt u games van uw pc via het thuisnetwerk naar uw televisie streamen. De Steam Link lijkt nog het meeste op een externe 2,5inch-schijf. Dat is het niet, want op de achterkant zitten aansluitingen die daar niet op thuis horen: een hdmi-aansluiting, een netwerkpoort, twee usbpoorten en een stroomconnector.
Steamen
Zodra u de Steam Link hebt geïnstalleerd, wordt een verbinding in twee richtingen opgezet. Uw input, bijvoorbeeld van een controller of een (draadloze) toetsenbord en muis, gaat naar de pc, terwijl het daar gerenderde beeld juist naar de Link wordt gestuurd en zo op uw televisie terechtkomt. De beeldstream wordt gecodeerd volgens de h.264-standaard en daarvoor wordt indien mogelijk gebruikgemaakt van hardware-encoding. Het streamen werkt met praktisch alle pc-games. Doorgaans werken Steam-games zonder
problemen, maar u kunt ook games toevoegen die u niet via Steam hebt aangeschaft. De Steam Controller – verkrijgbaar als bundel met de Steam Link – heeft als voornaamste doel om niet alleen games met ingebakken controllerondersteuning te kunnen spelen, maar ook spellen die eigenlijk voor toetsenbord en muis zijn ontwikkeld. De controller is daartoe geheel per spel te configureren.
Lichte vertraging
De Steam Link en controller werken in de praktijk erg goed. De beeldkwaliteit is prima en van vertraging (‘lag’) is maar heel beperkt sprake. De Steam Link is misschien minder geschikt voor first-personshooters, waar geen enkele vertraging gewenst is, maar voor het gros van de games werkt het apparaat prima.
Steam Link en Controller
Conclusie Met de Steam Link en Controller streamt u games vanaf uw pc naar de tv. Dat werkt in de praktijk erg goed. Plus Gebruiksgemak, goede werking, prijs Min Lichte vertraging
%%%%%
Adviesprijs € 99,– Info www.steampowered.com
9 k 2017 k www.computeridee.nl
49
Seagate
Hoe back-upt Nederland? heeft g en
w e n een goe
Er zijn allerlei manieren waarop u belangrijke gegevens kwijt m r it zijn kunt raken. Uw harde schijf kan defect raken, uw computer kan kinder ijdworden gegijzeld door gestolen worden, of uw gegevens kunnen ransomware. In al die gevallen biedt een back-up uitkomst alleen wijst onderzoek uit dat die back-ups lang niet door iedereen gemaakt worden.
I
n het kader van World Backup Day, waarin de rol van data in ons dagelijks leven centraal staat, heeft opslaggigant Seagate samen met onderzoeksbureau iVox een onderzoek uitgevoerd onder 2000 Belgen, Nederlanders en Duitsers, om te ontdekken hoe trouw zij back-ups maken van hun gegevens. De resultaten van het onderzoek zijn opmerkelijk én zorgwekkend. Zo blijkt maar liefst 38 procent van de Nederlanders geen idee te hebben dat een back-up een exacte kopie s van alle bestanden, bewaard op een veilige locatie. Volgens veel van de ondervraagden is een back-up namelijk het uitbreiden van de opslagcapaciteit en daar de gegeNEDERLANDE S om zo ruimte vrij te maken op vens opslaan, de computer.
ERS
geen foto
n o
e back u
Bijna nooit een back-up
Uiteraard betekent dit dat er ook heel veel mensen zijn die wél weten hoe ze een back-up moeten maken, maar weten en uitvoeren zijn twee verschillende dingen. Van de ondervraagde Nederlanders die weten hoe ze een back-up moeten maken doet slechts 42 procent dit op regelmatige basis (voortdurend, wekelijks of maandelijks). 22 procent besluit om een back-up te maken nadat er een belangrijke periode is afgesloten of na, bijvoorbeeld, een leuk feest waarbij veel foto- en filmmateriaal is geschoten. Maar liefst 36 procent geeft aan helemaal nooit een back-up te maken. Minstens zo zorgwekkend zijn deze getal-
len wanneer het gaat om de smartphone. 29 procent van de ondervraagde Nederlanders gaf aan geen idee te hebben hoe ze een back-up moeten maken van hun gsm of smartphone (in Duitsland is dit 31 procent en in België maar liefst 47 procent). Van de Nederlandse smartphonebezitters die wélN weten hoe ze een back-up dg moeten maken, doet slechts 33 procent dit met grote regelmaat. 17 procent doet het jaarlijks en 50 procent maakt helemaal nooit een back-up van z’n smartphone. Het maken van geen backm ups is altijd al gevaarlijk, maar in het geval van smartphones is het risico nog groter, simpelweg omdat je een telefoon eenvoudiger verliest een computer Dedanmeest voo
Definitief kwijt
Wie geen back-ups maakt, heeft daar uiteraard alleen last van als er daadwerkelijk iets met de gegevens gebeurt. Helaas is dat eerder regel dan uitzondering. Van de ondervraagde Nederlanders gaf 62 procent (dus ruim drie op de vijf!) aan in het verleden weleens digitale foto’s te zijn kwijtgeraakt. 37 procent van hen is die foto’s definitief kwijtgeraakt omdat ze niet meer konden worden hersteld/gevonden. De oorzaken van die ongelukjes lopen uiteen. Zo
18% Nederlanders
28% Belgen
“Wat is een back-up? Schrikbarend: 38 procent van de Nederlanders weet het niet precies”
19% Duitsers
Nederlanders heeft al digitale foto’s verloren
37% gaf 29 procent aan de foto’s zélf per ongeluk te hebben gewist, terwijl 20 procent de dier bare aandenkens verloor door een defect toestel. Materiële schade en een computer virus zijn daarnaast de twee overige belang rijkste oorzaken. Wie gegevens kwijtraakt door een gecrash te harde schijf of beschadigde hardware is overigens niet altijd z’n bestanden definitief kwijt, óók niet als er geen backup is. Van de mensen die hun bestanden terug wis ten te krijgen, deed 38 procent dit via software en 22 procent via een datahersteldienst.
kan ze niet meer recupereren
De meest voorkomende oorzaak
29%
Zelf gewist
13%
Computer virus
13%
Materiële schade
21%
Defect toestel
“62 procent van alle Nederlanders is weleens digitale foto’s kwijtgeraakt” Mooie cijfers, maar niet zo mooi als de 55 procent die de bestanden terug wist te krijgen via een backup van de harde schijf. Het is dus niet onmogelijk om zonder een backup bestanden terug te krijgen, maar: zou u de gok nemen? Want sommige zaken – zoals dierbare foto’s, bijvoorbeeld van uw kinderen – zijn onvervangbaar. Volgens het onderzoek heb ben slechts twee op de vijf Nederlanders al hun foto’s uit de kindertijd nog, ongeveer de helft van alle Nederlanders is een flink aantal foto’s kwijt en één op de tien heeft bijna hele maal geen jeugdfoto’s meer.
Een back-up maken dus, maar hoe?
Een backup maken is dus van essentieel belang voor het behoud van uw herinneringen, maar op wat voor manieren kan dat? Als het om foto’s gaat, kunt u natuurlijk de belangrijkste foto’s printen (8 procent van de ondervraagde back uppers doet dat). Daarnaast worden cloud diensten met 42 procent steeds populairder, maar de externe harde schijf is, met 72 pro cent, nog altijd favoriet.
Dunne harde schijf
Een handige oplossing in zo’n geval is het maken van geautoma tiseerde backups, bijvoorbeeld met een gratis tool zoals Seagate Dashboard.
In combinatie met een kleine fysieke harde schijf zorgt dit voor die broodnodige backup. Zo introduceerde Seagate vorig jaar de Seagate Backup Plus Ultra Slim, de dunste 2TBschijf ter wereld. Op dit schijfje, qua
afmeting niet groter dan uw handpalm, kunt u ál je foto’s, video’s en belangrijke gegevens opslaan. En dit met een overdrachtssnelheid tot 220 MB/s: tot twee keer sneller dan ande re in de markt verkrijgbare draagbare harde schijven. Welke backupmethode u ook kiest: het wordt tijd om daar serieus over na te den ken. Immers, de toekomst is misschien niet in gevaar, maar alle aandenkens aan uw ver leden wel!
Babbel eens met Bedrijven gebruiken steeds vaker chatbots om u te woord te staan en ook de kans dat u een sociale robots tegen het (fysieke!) lijf loopt wordt steeds groter. Hoog tijd om eens te kijken hoe deze slimme robots eigenlijk werken.
A
ls u tegenwoordig snel wilt overleggen of een berichtje sturen, gaat dat meestal via WhatsApp, WeChat of Facebook Messenger. Dat is ook bedrijven niet ontgaan. Ze zullen in de toekomst daarom steeds vaker contact met u leggen via een chatapplicatie. Zo kunnen klanten van energieleverancier Eneco sinds december via Facebook Messenger hun meterstanden doorgeven en KLM-passagiers kunnen via WeChat en Facebook Messenger vragen stellen over hun vlucht en van stoel wisselen. In beide gevallen spreekt u echter niet met een mens, maar met software. Door de snelle ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie worden computers steeds beter in het herkennen en spreken van natuurlijke taal. Dus nu mag de chatbot eindelijk echt aan de slag.
Een chatbot in plaats van een vragenlijst
Ook verzekeraar Univé deed in de herfst van 2016 een experiment met chatbots op Unive.nl en Facebook Messenger. Klanten die een adreswijziging wilden doorgeven, een schade op hun woonverzekering wilden melden of de premie wilden berekenen voor zo’n verzekering, hadden kans door een zogenaamde
52 www.computeridee.nl k 9 k 2017
chatbot geholpen te worden. In de eerste weken van de test voerden er dagelijks zo’n twintig klanten een gesprek met een chatbot. Liefst veertig procent van de gesprekken kon volledig worden afgehandeld door de chatbot. In de rest van de gevallen nam een adviseur het gesprek over. Daaruit blijkt wel hoe complex het voeren van een normaal gesprek is. Een chatbot moet de woorden van zijn gesprekspartner begrijpen en daar samenhangend op reageren. Dat is niet eenvoudig, omdat mensen nu eenmaal veel meer kennis hebben over de wereld dan computers. “Een chatbot is succesvoller naarmate het gespreksonderwerp beter afgebakend is”, zegt hoogleraar Vanessa Evers van de Universiteit Twente. “Denk bijvoorbeeld aan een chatbot op een makelaarssite, die in kaart brengt aan wat voor soort huurwoning een bezoeker behoefte heeft. Naarmate
9Passagiers van
KLM kunnen via WeChat en Facebook Messenger vragen stellen over hun vlucht.
het gespreksonderwerp minder goed is ingeperkt, neemt de kans toe dat een chatbot op een bepaald moment een antwoord geeft dat nergens meer op slaat.” Dat valt te merken wanneer we online een paar bezoeken brengen aan sites met conversatierobots. Dat zijn chatbots die in principe over elk mogelijk onderwerp met ons van gedachten willen wisselen. Ze zijn in veel gevallen ontwikkeld door wetenschappers, die hun chatbots graag zo veel mogelijk conversatielessen geven. Daardoor voeren dit soort conversatiebots online vaak duizenden gesprekken tegelijk met willekeurige internetbezoekers. De voertaal is daarbij eigenlijk altijd Engels, omdat dat nu eenmaal onze gemeenschappelijke internettaal is.
Ontspoorde conversatiebots
eKlanten van
energiebedrijf Eneco kunnen hun meterstanden doorgeven via Facebook Messenger.
We blijken Eviebot, Mitsuku en Cleverbot nauwelijks te kunnen verleiden tot een echt prettig gesprek. Af en toe gaat het een paar zinnetjes lang aardig, zeker als we onze antwoorden kort houden en het onderwerp eenvoudig. Vaak begrijpen de bots ons echter niet goed, of veranderen ze plotsklaps van onderwerp. Soms zijn ze zelfs onbeschoft. Dat laatste komt waarschijnlijk omdat hun eerdere menselijke conversatiepartners niet altijd beleefd zijn gebleven. Evers: “Wanneer een chatbot is gebouwd
Automaat(je)
een bot 9Eviebot is soms charmant, maar kan ook prikkelbaar zijn.
op basis van machine learning, leert de software converseren uit wat mensen tegen de bot zeggen. De bot gaat ervan uit dat dat sociaal acceptabele antwoorden zijn. Maar wanneer de omstandigheden niet goed in de hand worden gehouden, kunnen kwaadwillenden de bot corrumperen. Dat was het lot van Tay, de chatbot van Microsoft.” Twitterbot Tay ging in maart 2016 online. Zestien uur nadat ze haar eerste tweets de wereld inzond, moest Microsoft haar al offline halen omdat ze racistische en seksistische praat begon uit te slaan. Dat kwam omdat Tay zó geprogrammeerd was dat ze leerde van de reactie-tweets van andere twitteraars. Ze werd het doelwit van een activistische internetgroep, die Tay overspoelde met ongepaste opmerkingen. De groep toonde op deze manier overigens wel aan hoe beïnvloedbaar een machineleer-
9
Hoogleraar Vanessa Evers van de Universiteit Twente. Foto: Rikkert Harink.
eTwitterbot Tay
misdroeg zich zo, dat Microsoft haar offline moest halen.
Chatbots op Facebook Messenger Facebook-directeur Mark Zuckerberg kondigde in april 2016 aan dat het bedrijf chatbots toegang verstrekt tot Facebook Messenger. “De achterliggende gedachte is duidelijk: Facebook wil de vruchten plukken van de populariteit van messaging door bots toe te laten op het platform”, schrijven Sander Duivestein en Menno van Doorn van Het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) in het rapport ‘Het bot-effect: friending your brand’. “Iedere maand zijn er namelijk meer dan negenhonderd miljoen mensen actief op het Messenger-platform. En wereldwijd wordt er dagelijks door een kleine drie miljard mensen gechat. Niet alleen via Facebook Messenger, maar ook via bijvoorbeeld WhatsApp, Line, WeChat en Kik.”
algoritme kan zijn. Dat wil overigens niet zeggen dat machineleren geen goede methode is om een chatbot op te voeden, zegt Evers: “Het kan prima werken, mits je de bot beperkingen oplegt.” Dat kan bijvoorbeeld door de bot alleen conversaties te laten bestuderen van beschaafde gesprekspartners, zoals televisie-interviews van een bepaalde presentator.” Of door een aantal regels mee te geven over hoe je een beschaafde conversatie voert, zoals de makers van Mitsuku deden. Met deze chatbot wonnen ze in 2013 en 2016 de Loebner-prijs. Die wordt jaarlijks uitgereikt voor de chatbot die zich het meest als een mens gedraagt.
eq
Cleverbot leert van voorgaande conversaties. Dat pakt soms goed uit, maar soms ook niet.
9
Mitsuku is zo geprogrammeerd dat ze altijd beleefd blijft.
Robots met inzicht in sociale situaties
Het is lastig om een goede chatbot te bouwen, maar een fysieke robot sociaal acceptabel gedrag mee te geven is minstens zo ingewikkeld. Evers: “Een sociale robot moet niet alleen automatisch het sociale gedrag van mensen herkennen, maar er ook adequaat op reageren.” Bij sociale robots moet u niet alleen denken aan gezelschapsrobots, maar aan alle robots die rekening houden met mensen. Evers: “Wanneer een robot in een fabriek eieren selecteert of auto’s in elkaar last, dan is deze niet sociaal. Wanneer hij daarbij rekening moet houden met mensen aan de lopende band, door met hen samen te werken bijvoorbeeld, dan is het wel een sociale robot.” Zo experimenteerde Ford met een ‘co-bot’. Die helpt productiemedewerkers bij het monteren van schokdempers in Fiesta’s. Die taak vereist zowel nauwkeurigheid als 9 k 2017 k www.computeridee.nl
53
Automaat(je) q
of brommende geluidjes maken, net als een spinnende poes.”
Gidsrobot Spencer zal uit beleefdheid nooit een gezelschap doorkruisen.
Robots in het wild
eDe co-bot van Ford is uitgerust met
sensoren om te voorkomen dat er armen, handen of vingers bekneld raken.
Ook chatbots hoeven volgens Evers niet per se altijd warm te zijn: “Wanneer een chatbot medeleven toont, bijvoorbeeld omdat een pakje niet op tijd bezorgd is, kan dat juist onoprecht overkomen. Gebruikers weten toch wel dat het software is, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de voorgeprogrammeerde tekst van een telefoonmenu. Emotie werkt alleen wanneer het geloofwaardig overkomt, omdat de rest van het gedrag van de chatbot intelligent is. Anders werkt voorgeprogrammeerde emotie juist op de zenuwen van gebruikers.” Toch kunnen sociale robots een emotionele rol vervullen, in de zorg bijvoorbeeld – al moeten zorgrobots volgens Evers zeker niet worden gezien als vervanging van mensen. Wel zijn ze goed in sociale situaties die mensen vaak moeilijk vinden, zoals de omgang met mensen die aan het dementeren zijn. Evers: “Soms herkennen ouderen met dementie de mensen om hen heen niet, en kunnen ze niet worden gerustgesteld. Onderzoek toont aan dat een knuffelbare robot deze mensen kan helpen weer tot rust te komen. Dat zijn vrij simpele robots, maar ze wekken wel de zin op om hen te aaien. Bijvoorbeeld omdat ze bij aanraking zacht gaan vibreren,
kracht. Eerst tilt de robot de zware schokdemper tot de juiste hoogte en plaatst hij deze automatisch in de wielkast. De arbeider drukt op een knop om de montage vervolgens te voltooien. De co-bots beschikken over sensoren om te voorkomen dat de armen, handen of vingers van productiemedewerkers per ongeluk bekneld raken. Een robot die nog veel socialer is, is Spencer. De onderzoeksgroep van Evers, in samenwerking met andere Europese wetenschappers, stoomde deze gidsrobot klaar om passagiers van KLM op Schiphol naar de juiste gate te brengen. In maart 2016 werd Spencer op Schiphol getest. Spencer past zijn snelheid aan de groep aan en wijkt netjes uit voor obstakels die op zijn pad komen. Hij herkent groepen en zal daardoor nooit door een gezelschap (zoals een familie) heen denderen. Ook weet Spencer hoe je iemand benadert zonder hem of haar te laten schrikken: face-toface, aan de voorzijde. Zo heeft Spencer allerlei sociale regels meegekregen die wij vaak onbewust toepassen.
Zorgrobot hoeft geen emoties te tonen
Hoe lief moet een robot zijn? Moet hij of zij emoties tonen om prettig over te komen? Volgens Evers is dat lang niet altijd nodig. “Denk aan een robot die iemand in het ziekenhuis helpt om zich te wassen. Dat is gewoon een instrument. Niemand zit er op te wachten dat hij daarbij emoties toont.”
54 www.computeridee.nl k 9 k 2017
9
Gezelschapsrobot Pepper past zijn stemming aan de uwe aan.
Hoe lang duurt het nog voordat we omringd zijn door vriendelijke apparaten? Evers verwacht dat bestaande apparaten stapje voor stapje sociaal intelligenter zullen worden. “Denk aan Mercedessen en Tesla’s, die automatisch remmen wanneer ze zien dat iemand wil oversteken.” Behalve dat bestaande apparaten voorkomender worden, zullen we volgens Evers de komende jaren op steeds meer plekken sociale robots tegenkomen. Zoals op scholen, waar robots al succesvol zijn ingezet om kinderen voor programmeren te interesseren. Daarnaast wordt het voor bedrijven steeds gemakkelijker om een eigen robot aan te schaffen. Een voorbeeld is de meertalige gezelschapsrobot Pepper, gemaakt door SoftBank Robotics. Pepper meet 1,20 meter, kan menselijke emoties herkennen en past zijn gedrag aan uw stemming aan. In Japan werkt Pepper onder meer in Nescafé-winkels, waar hij klanten ontvangt en informatie geeft over producten. Bijzonder aan Pepper is dat eigenaren zijn gedrag naar eigen wens kunnen aanpassen door het installeren van software op het Pepper-platform. Zo kan Pepper uitgerust worden met intelligentie van Watson, de supercomputer van IBM. Ook is er software om Pepper in staat te stellen betalingen met Mastercards af te handelen. Vanessa Evers: “Ik verwacht dat deze robots de komende jaren ook in Nederland in winkels of cafés zullen opduiken.”
t
Tekst: Jolein de Rooij
Wekkers
Apps & Downs Sleep Timer
Puzzle Alarm Clock
In slaap vallen is soms al net zo’n uitdaging als wakker worden. Een muziekje kan helpen, zeker op Spotify moet u een passend deuntje kunnen vinden. Maar hoe zorgt u dat het volume na een ingestelde tijd wordt teruggedraaid? Met Sleep Timer krijgt u dit voor
vrijwel iedere app voor elkaar. Denk aan Spotify, maar ook bijvoorbeeld YouTube, Google Play Music en TuneIn Radio. In Sleep Timer geeft u hoofdzakelijk aan hoelang u wilt luisteren en stelt u de gewenste app in. Verder werkt het vergelijkbaar met de slaaptimer zoals die bijvoorbeeld op televisies is te vinden. Android – Gratis (met advertenties)
1
AutoSleep
Wakie
Wakie is geen doorsnee wekker: de app is bedoeld om met wildvreemden te praten over een onderwerp naar keuze. Dat kan op ieder moment, maar ook als wekker. U krijgt dan ’s ochtends op de ingestelde tijd een ‘wake-up call’. Dat gesprek, met een willekeurig persoon, verloopt via internet (en kost dus geen belminuten) en heeft een beperkte tijd. Een originele manier om wakker te worden. Uiteraard kunt u de app ook gebruiken om hulp te bieden aan anderen, bijvoorbeeld om tips te delen over koken of ouderschap. Bij de registratie vinkt u aan welke onderwerpen u interesseren. De interface van de app is overigens alleen in het Engels, maar u kunt wel met andere Nederlandstaligen spreken en, als u dat wenst, natuurlijk ook met Engelstaligen. Android, iPhone – Gratis
1
Er bestaan inmiddels talloze apps voor zowel Android als iOS om uw slaapritme te monitoren. Bekende voorbeelden zijn Sleep Better with Runtastic, Sleep as Android, Sleep Cycle, Pillow en Sleep Time.
De geoefende slaper kan in zijn slaap de wekker uitzetten. Bij deze app ligt die drempel een stuk hoger: u moet direct na het ontwaken een aantal puzzels zien op te lossen. Het alarm wordt alleen uitgeschakeld als de puzzels correct zijn opgelost. Desgewenst kan de app na vijf minuten nog eens vragen of u echt bent opgestaan. Als u nog zin hebt, kunt u ook proberen uw persoonlijke record te verbeteren. De app is prachtig vormgegeven en erg intuïtief. Het aantal puzzels is wat beperkt maar kan wel, via een in-app aankoop, Meestal registreren dergelijke apps geluiden en trillingen en moet u smartphone onder of bij uw kussen leggen. Veel slaap-apps kunnen de wektijd afstemmen op de fase van uw slaap, zodat u op het ideale moment wordt gewekt. Voor AutoSleep mag uw iPhone gewoon op het nachtkastje blijven. De app gebruikt sensoren van Apple Watch zoals de hartslagmeter en bewegingssensoren. Die is wel nodig én moet u ’s nachts dragen. Per dag kunt u bekijken hoelang en hoe diep u hebt geslapen. De belangrijkste details, zoals de slaaptijd, worden gedeeld met de Gezondheid-app. iPhone – € 2,99
1
I Can’t Wake Up
Moeite om wakker te worden ’s ochtends? Deze app, voor de echt hardnekkige slaper, trekt alle registers open om u wakker te krijgen. Zo krijgt u opdrachten als het oplossen van wiskundeproeven, spelen van memory, herschrijven van teksten, herhaaldelijk schudden van de smartphone of zelfs het scannen van een barcode in de badkamer. Al deze mini-
worden uitgebreid. Voor de iPhone bestaat een enigszins vergelijkbaar doch verouderd alternatief: Math Alarm. Die app maakt u wakker met een rekensom en een alarm of muziekje naar wens. Android – Gratis (in-app aankopen)
1
games (er zijn er acht in totaal) moeten ervoor zorgen dat u wakker uit bed stapt. Aan de reacties te lezen werkt het, al is het misschien niet altijd de leukste manier om wakker te worden. De app biedt verder alles wat u mag verwachten van een alarm-app, waaronder meerdere (en eventueel herhalende) alarmen en muziek in plaats van een alarmtoon. Android – Gratis
1
t
Tekst: Gertjan Groen
9 k 2017 k www.computeridee.nl
55
Voor Nop PRIVÉ Voor Nop Onder redactie van Ap de Smits.
voornop@computeridee.nl
Stiekem
Pssst, gratis software downloaden?
Snel binnenhalen? www.computeridee.nl/downloads SPELEN=LEREN
AKKOORD Elders in dit nummer kunt u lezen hoe u online kunt uitvinden uit welke akkoorden een nummer bestaat; handig wanneer u het wilt naspelen. Online-oplossing RiffStation heeft echter beperkingen. Gelukkig verschijnt er met grote regelmaat nieuwe software. Zo kunnen we sinds kort de klus ook klaren met Yamaha’s Chord Tracker. Weliswaar is deze app er alleen voor iOS, maar hij levert wel een gedegen analyse van de akkoorden van nummers uit uw eigen collectie en kan ze op elke toonhoogte en in elk tempo terugspelen. Dankzij de vingerzettingen voor gitaristen en toetsenisten is het de ideale oefenhulp. Wat: Chord Tracker OS: iOS Taal: EN
Swift is een door Apple ontwikkelde programmeertaal waarmee programma’s gemaakt kunnen worden voor iOS, macOS, tvOS en watchOS. Om kinderen van alle leeftijden te leren programmeren met Swift heeft men het briljante Swift Playgrounds uitgebracht. Hierin leert u spelenderwijs programmeren door spelfiguur Byte opdrachten te geven, die hem helpen alle edelstenen in een speelveld te verzamelen en alle schakelaars aan te zetten. Elk level brengt nieuwe uitdagingen met zich mee die alleen kunnen worden overwonnen door het gebruik van nieuwe programmeerconcepten. Leren programmeren was nog nooit zo leuk! Wat: Swift Playgrounds OS: iOS Taal: EN
Uw privacy ligt continu onder vuur. Is het niet door de overheid onder het mom van terrorismebestrijding, dan wel door grote bedrijven die graag alles over u willen weten. Een van die bedrijven is Facebook, dat ook eigenaar is van het immens populaire WhatsApp. Weliswaar heeft Facebook geen inzage in uw gesprekken, maar wel in waar, wanneer en met wie u appt. Wie dat maar niets vindt, heeft echter een uitstekend alternatief in de vorm van Signal Private Messenger. Met Signal kunt u goed versleuteld een-op-een of in een groep chatten met andere Signalgebruikers en zelfs volkomen veilig bellen. Wat: Signal Private Messenger OS: iOS, Android Taal: EN
Gezocht! Kent u gratis software die we beslist moeten noemen? Stuur een mailtje met de naam van het programma en het internetadres waar we het kunnen downloaden naar voornop@computeridee.nl. Vergeet niet uw naam en adres, misschien levert uw tip u een prijs op!
QUIZZZ Landgenoten die op hun bank neerploffen en de tv aanzetten, lopen een grote kans midden in een quiz te belanden. Want daar zijn we met z’n allen dol op. Maar als we zo graag quizzen spelen, waarom zouden we ze dan niet ook zelf maken? Dat kan met Online Quiz Creator. In de gratis editie mag uw quiz maximaal vijftien vragen bevatten (meerkeuze, vrije tekst of invuloefening) en maximaal honderd maal gespeeld worden op vaste en mobiele apparaten. Na het invoeren van uw opgaven dient u zich te registreren en vervolgens kan iedereen
56 www.computeridee.nl k 9 k 2017
die u de link geeft, uw quiz online spelen. Zo vindt u uw slimste vrienden. Wat: Online Quiz Creator Taal: NL
TOP TIP GOEDGEKLEURD
SLEUTEL We slaan steeds meer op in de cloud en niet iedereen voelt zich daar even prettig bij. Weliswaar zouden in de cloud opgeslagen gegevens alleen voor u leesbaar moeten zijn, maar wie zegt u dat de aanbieder van de dienst, een overheid of hackers geen achterdeurtje hebben? Daarom kan een extra laag met beveiliging nooit kwaad en die krijgt u dankzij CryptSync, een tip van Ernst Köhlenberg. Met dit programma kunt u twee mappen continu synchroniseren waarbij de ene map tegelijk versleuteld wordt. Uiteraard kunt u CryptSync lokaal gebruiken maar ook in combinatie met een aantal bekende clouddiensten. Wat: CryptSync Taal: EN
Voor heel veel toepassingen is een beeldscherm dat ‘ongeveer’ de juiste kleuren weergeeft geen enkel probleem. Wie echter veel doet met fotografie of videobewerking en die hobby zeer serieus beoefent, wil uiteraard de kleuren precies terugzien zoals ze zijn vastgelegd. Om dat te bereiken moet het beeldscherm gekalibreerd worden en daarvoor is een colorimeter nodig. Hebt u de beschikking over zo’n apparaat dan is DisplayCAL het programma om mee aan te slag te gaan. DisplayCAL leidt u door de noodzakelijke metingen, laat u het scherm op de juiste manier bijstellen en legt een kleurprofiel vast. Wat: DisplayCAL Taal: EN
STUURMANSKUNST Wie – zoals Max Verstappen – zijn auto bij pakweg 300 km/u uit een spin kan halen, is natuurlijk een ongelofelijke eindbaas.
Maar als het op stuurmanskunst aankomt moeten we ook zeker de rallyrijders niet vergeten, al gaan ze wat minder hard. Tussen de vele racegames voor de pc is het rally-genre altijd wat onderbelicht geweest en zeker als het om freeware gaat. Daarom waren we zeer blij om Trigger Rally te ontdekken. Deze racegame is weliswaar nog volop in ontwikkeling, maar biedt nu al een schat aan parcoursen (die u ook zelf kunt maken) en is zeer onderhoudend. Verwacht echter geen toppunt van realisme. Wat: Trigger Rally Taal: EN
VENSTER Wat zou het toch fijn zijn geweest als Windows een ingebouwde emulator had gehad waarmee we software voor alle voorgaande versies – inclusief dos – zouden kunnen draaien. Maar helaas … We moeten dus ons heil zoeken in alternatieven zoals virtuele machines, DOSBox of het tamelijk nieuwe DxWnd. De laatste is een program-
ma voor gevorderde gebruikers waarmee ze programma’s die alleen in volledig schermmodus draaien, dwingen om in een venster te werken. DxWnd is nog volop in ontwikkeling en vereist de nodige studie, maar u zult er maar net dat ene favoriete oude programma mee aan de praat krijgen! Wat: DxWnd Taal: EN
Meel
Voor wie niet met MS-Office/Outlook werkt, heeft Microsoft door de jaren heen het roer nogal eens omgegooid als het gaat om het verwerken van e-mail binnen Windows. Wie zijn eigen lot wil bepalen en gewoon jaar in jaar uit met hetzelfde e-mailprogramma wil blijven werken, moet dus op zoek naar een (liefst gratis) alternatief. Zo’n alternatief is er in de vorm van EM CLIENT, een tip van Alex Bijleveld, ten minste … wanneer u met niet meer dan twee mailaccounts werkt. eM Client kan uw gegevens importeren uit verschillende bronnen zoals Outlook (Express), Windows (Live) Mail en Thunderbird. U kunt vervolgens uw maildiensten configureren van zowel uw provider als bijvoorbeeld Gmail (maar nogmaals: niet meer dan twee). Is dat alles gebeurd, dan vindt u in de zeer goed instelbare eM Client niet alleen mail maar ook een agenda en kalender, een chatfunctie en uitgebreid contactbeheer. Wat: eM Client Taal: NL
En dit levert deze TopTip op:
Foscam C2 ip-camera t.w.v. € 139,90
De inzender van de TopTip krijgt een Foscam C2 full hd 2 MP ip-camera. Deze camera voor gebruik binnen, neemt kleurechte beelden op in 1080p, zodat wat u te zien krijgt (op uw pc, smartphone of tablet) haarscherp is. In de Foscam C2 zit een PIR-sensor; wanneer deze beweging detecteert, stuurt de Foscam C2 direct een alarmmelding naar uw mobiele apparaat. U kunt dan onmiddellijk actie ondernemen. Meer informatie? www.foscam.nl
De volgende Voor Nop ...
In de volgende VOOR NOP BESCHERMEN we ons tegen RANSOMWARE, VERKLEINEN we PDF’S en STARTEN we een WEBSERVER.
9 k 2017 k www.computeridee.nl
57
Een abonnement dat precies bij uw wensen past!
Bij Computer Idee kunt u nu zélf bepalen hoe u uw abonnement wilt hebben. Betaalt u liever in één keer voor het hele jaar, per halfjaar of doet u dit liever maandelijks? We hebben drie abonnementsvormen. Kies zelf de voor u ideale variant.
1
EEN JAAR 26 edities Computer Idee VOOR MAAR (€2,81 per editie)
2
EEN HALFJAAR 13 edities Computer Idee VOOR MAAR (€3,07 per editie)
3
€ 73,—
€ 39,95
IEDERE MAAND 2 edities Computer Idee VOOR MAAR (€3,25 per editie)
(maandelijks opzegbaar)
€ 6,50
GRATIS LEZEN op pc, tablet en smartphone
GA NAAR WWW.COMPUTERIDEE.NL/ABONNEREN
Kijk, hier gaat het Iedereen kent wel zo’n ‘handige jongen’ (m/v) die altijd klaar staat om bij anderen computerproblemen te verhelpen. Of misschien bent u dat zelf wel. Zo iemand kan wel een handje gebruiken. Windows beschikt over een tool om een probleem ‘op te nemen’. Dat maakt vage hulpvragen meteen een stuk duidelijker.
E
en plaatje zegt meer dan duizend woorden, dat weet iedereen. Nóg informatiever is een video. Met de schermrecorder die zit ingebouwd in verschillende Windows-versies kunt u een probleem ‘live’ reproduceren. Het resulterende stripverhaal – een mooie tussenvorm van foto en video – vertelt precies waar iemand mee bezig is geweest. Dus als u ’s avonds laat door een wanhopige kennis gebeld wordt, kunt u eenvoudig orde scheppen in de chaos: vraag hem of haar gewoon om het probleem te reproduceren via de problemenrecorder. En natuurlijk kunt u er zelf ook goed gebruik van maken. Bijvoorbeeld wanneer u een helpdesk even wat duidelijker wilt laten zien wat nou precies uw probleem is. Een duidelijke hulpvraag leidt vaker tot een duidelijk en to-the-point antwoord. Aan de slag dus!
t
U vindt de tool in het Startmenu onder Accessoires.
1
e
Klik op Opname starten.
Even pauze
Om de opname te pauzeren, klikt u op Opname onderbreken. Dat kan handig zijn als er flink wat onbelangrijke handelingen moeten worden uitgevoerd om het probleem te reproduceren. Of als u meerdere vragen over verschillende programma(onderdelen) in één filmpje wilt samenvatten. Om weer verder te gaan met de opname, klikt u op Opname hervatten. Bent u helemaal klaar, dan klikt u op Opname stoppen.
Het resultaat
2
Windows 7, 8 en 10
U vindt de schermrecorder in Windows 7 en 8.1 in het Startmenu onder Accessoires en Probleemstappenbeschrijving. Dat moet u dus als hulpverlener allereerst duidelijk maken aan een hulpvrager. In Windows 10 treft u de tool aan onder Accessoires en Stappenbeschrijving, eveneens in het menu Start (afbeelding 1). De app zelf is in eerste instantie heel minimalistisch. Zorg dat de hulpvrager het programma dat problemen geeft klaarzet. Vervolgens klikt hij of zij dan op Opname starten in het venster Stappenbeschrijving (afbeelding 2). We schrijven de rest van de workshop vanuit het oogpunt van de hulpvrager.
onderdeel waarover u vragen hebt. Handig is de knop Opmerking toevoegen. Klik hierop en markeer een deel van het scherm waar u een vraag of opmerking over hebt. Tik deze in het daarvoor bestemde opmerkingenvenstertje en klik op OK (afbeelding 3).
3 9Voeg opmerkingen toe. Deze moet de navolgende stappen precies doorlopen. Zo krijgt u aan het eind een mooi rapportje te zien en kunt u – hopelijk – snel hulp bieden.
Opmerkingen
Verplaats het venster van Stappenbeschrijving desgewenst
60 www.computeridee.nl k 9 k 2017
naar een schermhoekje. Dat kan praktisch zijn als het over het schermdeel ligt dat u wilt gebruiken. Doe nu gewoon uw ding om het probleem te reproduceren. Of open het
U ziet een venster met daarin alle door u uitgevoerde stappen. Telkens als u iets deed met de muis – denk aan slepen, klikken enzovoort – wordt daar een schermfoto van gemaakt. Althans: het beeld wordt vastgelegd op het moment van deze actie. Daarnaast worden automatisch bijschriften gegenereerd. In zo’n bijschrift staat precies omschreven wat u op een specifiek moment deed. Samen met de afbeelding ziet degene aan wie u hulp vraagt dan in één oogopslag wat er gaande is. Het mooie van
Workshop
mis! een ‘stripverhaal’ is dat het veel minder ruimte inneemt dan een videobestand. Mailen is dus geen enkel probleem, zelfs als u flink wat stappen doorlopen hebt. Scrollen door het gegenereerde stappenplan is een optie, maar ook de optie Review the recorded steps as a slideshow is interessant. Er start dan een automatische diashow. Deze onderbreekt u door bovenaan op Onderbreken te klikken. Daarna kan met Previous en Next handmatig door de diashow genavigeerd worden (afbeelding 4). Overigens: het programma is een beetje een mix van Engels en Nederlands, wat jammer is. Eigenlijk was het logisch geweest als met name de bijschriften (ook) Engelstalig zouden zijn. Dan kunt u het stripverhaal immers ook over de landsgrenzen gebruiken, wat voor software geen overbodige luxe is.
Klik op Word 2016 (of een oudere versie die op uw pc is geïnstalleerd) en klik op OK (afbeelding 5). Mocht u gevraagd worden of u van Word de standaard webeditor wilt maken, kies dan voor nee.
Van Word naar pdf
Enig nadeel van Word als mhteditor is dat de afbeeldingen niet mooi passend zijn. Geen
probleem natuurlijk, want u kunt deze afbeeldingen natuurlijk makkelijk zelf passend slepen. Omdat mogelijk ook niet iedereen Word achter de hand heeft – zeker niet op mobiele apparaten – is het geen slecht idee om de hulpvraag als pdf-bestand te bewaren. Dat is lekker universeel en kan tegenwoordig op vrijwel elk zichzelf respecterend systeem geopend
Beperk u tot de essentie
4 9
Bekijk het stripverhaal als een soort van presentatie.
Internet Explorer
Om de opgenomen stappensessie te bewaren, klikt u op Opslaan. Kies een map – bijvoorbeeld Bureaublad – en bewaar het zip-bestand (want dat wordt het) onder een logische naam. Ons voorbeeldstappenplan was in gezipte vorm maar 966 kB groot. Dat is makkelijk te mailen! De ontvanger unzipt het bestand. Dat levert een bestand op met de extensie mht, waar de ontvanger op dubbelklikt. Bijzonder is dat dit bestandstype wél in Internet Explorer geopend kan worden, maar niet in Edge. Vooralsnog geen drama, want ook in Windows 10 is nog altijd een versie van Internet Explorer aanwezig. Verder kan het mhtbestand (een open formaat, trouwens) geopend worden met Word. Klik daarvoor met de rechtermuisknop op het bestand. In het geopende contextmenu klikt u op Kies een andere app (onder Openen met). Scrol in het geopende venster iets naar beneden en klik op Meer apps.
t
Gebruik Word als alternatief voor het bekijken van de hulpvraag.
5
6
worden – inclusief smartphones en tablets. Klik in Word op het Lint op Bestand en daarna op Exporteren. Klik op PDF- of XPS-document maken en daarna op de gelijknamige knop meer naar rechts. In het venster Publiceren als PDF of XPS zorgt u dat achter Opslaan als de optie PDF (standaardinstelling) is geselecteerd. De bestandsnaam kunt u gelijk houden aan het origineel of aanpassen. Klik op Publiceren. Het pdf-bestand wordt bewaard en geopend in de pdfviewer op uw systeem (afbeelding 6). Het pdf’je is net ietsje groter dan het originele mhtbestand, maar heel veel scheelt het gelukkig niet. Eventueel zippen alvorens te mailen maakt het nog wat compacter.
e
De hulpvraag als pdf, na Word als tussenstap gebruikt te hebben.
Voor u daadwerkelijk een hulpvraag gaat opnemen, kan het geen kwaad om even ‘droog’ te oefenen. Zo krijgt u een compleet en beknopt stripverhaal, zonder onnodige tussenstappen veroorzaakt door klikken op verkeerde opties of koortsachtig zoeken door menu’s. Al dat soort acties wordt immers ook feilloos vastgelegd. Beperk u tot de essentie, dat scheelt een hoop ruis. Maak vooral ook gebruik van de pauzeknop tijdens de opname als u onverhoopt toch even de weg kwijtraakt. Deze tool is zeker geen vervanging voor een schermrecorder als bijvoorbeeld Snagit (www.techsmith.com/screencapture.html). Met dát (betaalde) programma maakt u niet alleen schermfoto’s, maar zijn ook video-opnamen inclusief gesproken commentaar mogelijk. Om het wat compacter te houden, kunt u ook gebruik maken van animated gifs. Heel mooi als u regelmatig met vragen rondloopt, of op uw blog instructiefilmpjes wilt plaatsen. Voor de gemiddelde hulpvraag is de gratis Windows-tool echter zeer bruikbaar. Veel beter in ieder geval al dan een lange mail waarin u een probleem in woorden probeert te vangen.
t
Tekst: Ronald Smit 9 k 2017 k www.computeridee.nl
61
FAQman
Tegeltjeswijsheid Lezer L. Horvath is vast niet de enige die er niet in slaagt om tegels te verwijderen uit Windows 10. Dankzij de FAQman is zijn probleem – en misschien ook wel het uwe – nu mooi opgelost! Windows 10 sluit niet af
L. Horvath
Ik heb CCleaner wat grondiger gedraaid dan doorgaans en zowaar: deze keer werd de Anniversary Update wél voltooid! Ik dank de FAQman voor de suggestie. Nu doet zich echter het volgende voor: Windows 10 sluit niet af! De monitor gaat nog wel op stand-by, maar de ventilatoren blijven lopen. Alleen door langdurig de aan-uitknop in te drukken, wordt de pc daadwerkelijk afgesloten. Ivo van der Velden
Oplossing: Wat de mogelijkheden zijn, is (1) deels afhankelijk van de programma’s en de apps die u hebt geïnstalleerd en is (2) deels afhankelijk van de mogelijkheden die (altijd weer) de rechtermuisknop u te bieden heeft. Maar! Hebt u Classic Shell (www. classicshell.net) al eens geïnstalleerd? Want dan hebt u namelijk opeens geen last meer van al die tegels!
Oplossing: Dat is een softwarekwestie die zich ergens in de buurt van het Apparaatbeheer afspeelt. Op de website van de fabrikant van uw merk en type moederbord moet u op zoek gaan naar de meest recente bios-firmware en naar de meest recente chipset-drivers. Gaarne downloaden en installeren!
Op mijn computer was ik de instellingen van het Onderhoudscentrum aan het bekijken en daar zag ik dat ‘nap’ op uitgeschakeld staat! Ik heb geen flauw idee wat dat is ... Ron
Tegels verwijderen
Ik wil tegels verwijderen uit Windows 10. Hoe doe ik dat?
t
2. Aan de slag met HandBrake. Let vooral op de H.265videocodec. Experimenteer met de instellingen van de kwaliteit.
Nap is uitgeschakeld
Oplossing: De afkorting nap staat voor Network Access Protection en het kan de gezondheid van een computersysteem testen aan de hand van de volgende gegevens: is het bestu-
9
1. Hier kijkt u naar Windows 10 en de wijze waarop 'nap' zich laat zien op dit besturingssysteem. Toch maar inschakelen, vindt u niet?
62 www.computeridee.nl k 9 k 2017
ringssysteem voorzien van de laatste updates, is er een firewall actief, is er antivirussoftware actief, is de antivirussoftware voorzien van de laatste updates enzovoort. U merkt het al: inschakelen kan geen kwaad! In verschillende versies van Windows laat dat nap zich op verschillende manieren zien (afbeelding 1).. Maar: het heeft altijd te maken met beveiliging en onderhoud.
rijk: gebruik de H.265-videocodec (afbeelding 2)! Experimenteer een paar keer met de Quality-instellingen om opslagtechnisch een zo mooi en zo klein mogelijk resultaat te krijgen.
Dvd’s omzetten
Dvd’s hebben niet het eeuwige leven. Vandaar dat ik enkele dvd’s die we zelf hebben, wil omzetten met behulp van HandBrake. Maar wat zijn nu de beste instellingen om van een dvd een bestand van maximaal 2 GB te maken, waarbij het beeld belangrijker is dan het geluid? Kasander Oplossing: HandBrake (www. handbrake.fr) is een programma waarmee u videobestanden kunt converteren en hier is sprake van het omzetten van dvd-video naar een los videobestand dat op een harde schijf kan worden bewaard. Twee dingen eerst: (1) geperste dvd’s doorstaan de tand des tijds veel beter dan dvd-r’s en dvd-rw’s die u zelf hebt gebrand en (2) met het extra comprimeren van het geluid valt niet zo veel te winnen. Wél winnen doet u door dingen weg te laten, zoals extra audiostreams, onnodige ondertitels, extra scènes, enzovoort. Verder moet de resolutie nooit hoger worden dan de originele resolutie, wat neerkomt op 720 x 576. En vooral belang-
FAQman Wij krijgen erg veel FAQmanvragen. Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet alle vragen beantwoorden. Stuur uw FAQman-vragen naar:
faqman@computeridee.nl Meer vragen en oplossingen vindt u in het FAQman-archief: www.computeridee.nl/faqman
FAQman Privé Is ook griezelig …
t 3. Kijkt u naar een gamingtoetsenbord met high profile keys. En nog veel meer ...
Toetsenbord met high profile keys
Bestanden kwijt na herstellen schijven
Oplossing: We praten mogelijk over meerdere dingen ... Lage toetsen (plat op het toetsenbord) en hoge toetsen (die uitsteken). Lage toetsen kunt u – laten we zeggen – aanraken. Hoge toetsen daarentegen moet u echt indrukken. Verder kan een gamingtoetsenbord voorzien zijn van extra (functie)toetsen waarmee u speciale spelfuncties handig en snel kunt bedienen. Dergelijke (functie)toetsen kunt u ook gebruiken binnen Windows of Office. Uw FAQman werkt sowieso het liefst met een toetsenbord met echte (!) knoppen; medium profile keys of high profile keys dus. De extra (functie)toetsen komen altijd weleens van pas, maar liever geen klavier met lichteffecten (afbeelding 3).
Oplossing: Het is de vraag of u geluk hebt ... Kijk eerst eens welke ssd’s en harde schijven die pc laat zien in Windows Verkenner. Het is mogelijk dat u namelijk naar het verkeerde C-volume kijkt en zoiets kan gebeuren als er per ongeluk van een ander opslagapparaat wordt opgestart; check daarvoor de bios-setup. Verder moet u in de map C:\Gebruikers of C:\Users kijken, want het is mogelijk dat uw bestanden bij een ander gebruikersaccount zijn neergezet. En anders zult u aan de slag moeten met de gebruikelijke herstelprogramma’s en dan is het maar even afwachten wat u kunt terugvinden. Probeer dan de EaseUS Data Recovery Wizard (www.easeus.com), want daarmee is bijna altijd wel wat te herstellen (afbeelding 4)!
Ik ben geen gamingfan. Ik gebruik thans een toetsenbord van Logitech met low profile keys. Ik krijg echter steeds meer interesse in een gamingtoetsenbord met high profile keys. Hoe kijkt de FAQman tegen zulke toetsenborden aan? G. Ramakers
Ik heb een ssd met Windows 10 verplaatst naar een andere pc en dat werkte meteen. Maar de volgende keer dat ik keek, ging Windows 10 de harde schijven herstellen en was ik al mijn gegevens kwijt. Hoe kan ik mijn bestanden terugkrijgen? Elias Dekker
I
n Frankrijk ga ik best regelmatig uit eten, want het is daar beter en – niet onbelangrijk – goedkoper dan in Nederland. Veel beter en veel goedkoper zelfs. Een goede vriend, de schipper is zijn nom de plume, prikt dan weleens een vorkje mee. En als het de schipper niet zint – en dat is al snel – dan krijgen we het vaste ritueel: (1) het humeur gaat op zeikerig, (2) hij eet en drinkt niettemin alles schoon op, (3) hij gaat boos klagen en (4) hij wil niet betalen en anders korting. Dat laatste – de kabels staan in z’n nek – onder het uiten van het dreigement: “Ik maak je af op Tripadvisor!” Hij moet altijd de volle mep afrekenen en hij plaatst nooit wat op Tripadvisor. Bij mij werkt het anders … Als de kok knoeiwerk aflevert, dan eet ik het niet op. Als het niet smaakt – want dat kan – dan stop ik halverwege. Ik betaal netjes de rekening en mij zien ze nóóit meer terug. Is al straf genoeg, toch? En als een restaurant me bij herhaling goed bevalt, dan zet ik een leuke recensie op Tripadvisor. Als journalist doe ik het op dezelfde manier. Als het slecht is, dan zwijg ik het dood. Als het goed is, dan informeer ik er graag over. Ik neem aan dat u daar geen problemen mee hebt? Afgelopen februari was ik weer eens een klein weekje in Frankrijk en samen met mijn vrouw had ik besloten niet ‘thuis’ te eten. Het moest en het zou een rondje favorieten worden. Te beginnen in Autun bij La Promenade. De patron was terug van ziek weggeweest en hoewel een jasje uitgedaan nog guitiger dan normaal. We zaten nog niet aan het mooiste tafeltje of er kwam al een rondje rosé champagne door. Gevolgd door z’n fameuze kaasfondue. De patron straalde werkelijk en bij navraag was dat geheel te danken aan mijn berichtje op Tripadvisor. Hij had de afgelopen maanden nog nooit zo veel Hollanders in z’n zaak gehad! Die rosé champagne zag ik dan ook nergens terug op de l’addition ... Een dag later zaten we in Brassy, in Hotel du Nord, alwaar chef Philippe Briard – zeer gepast gekleed – de scepter zwaait. Hij begon aan ons tafeltje een heel verhaal over z’n traditionele gerechten en z’n constante kwaliteit. Immers, zo werd hij geroemd op Tripadvisor. Ik keek alsof ik gek was en ik bestelde z’n toppers: de natte œufs meurette en de bœuf bourguignon van uitsluitend koeienwangen. Zalig! Toen de vier gangen uiteindelijk waren weggewerkt, stonden we nog even aan de bar. De chef kijkt me eens extra goed aan en vervolgens worden er wat likeurglazen op de toog geplant. Van het huis, z’n beste Marc de Bourgogne. En voor mijn vrouw iets met een suikerklontje. Met eveneens dit keer alle dank aan Tripadvisor, want ook hij had opeens veel vreemd volk binnengekregen en de kans gekregen om z’n Engels (…) eens goed te oefenen: “Thank you!” Om er met een knipoog schalks aan toe te voegen: “Hier altijd lekker eten!” Dat alles met het meest baggervette Franse accent dat u zich kunt bedenken. Grappig, de kracht en de macht van een website als Tripadvisor. Kunt u nagaan wat een rijtje slechte recensies met een restaurant kan doen! Is ook griezelig …
9 4. De EaseUS Data Recovery Wizard is aan de slag met een ssd. 9 k 2017 k www.computeridee.nl
63
Van Picasa naar Google Photos
FAQman’s keus
Ik las dat er een oplossing is om Picasa om te zetten naar Google Photos. Wat is die oplossing voor Windows 10? Ik heb wel 850 mappen met foto’s! Fred Valentijn
Oplossing: Ga naar https:// photos.google.com/apps, want daar vindt u de software die u nodig hebt om al uw foto’s richting Google Photos in de cloud te zetten. Deze software wordt voor meerdere platforms aangeboden (afbeelding 5). Let op: dat uploaden naar de cloud kan wel even duren!
Sleuteluitgifteprogramma
Bestaat er een gratis sleuteluitgifte-programma? Ik heb geen idee hoe ik zoiets moet maken. Henk Dikken Oplossing: Kijk eens op http:// sabsoftware.nl/sabsoftware/ sleuteluitgifte. En ook hier: www.sleutelbeheersoftware. nl. Dat is allemaal niet gratis, maar met een proefaccount kunt u onderzoeken wat u precies wilt gaan doen. En kijk vervolgens naar de gratis versie van es-Builder (www.esbuilder.com), want daarmee kunt u op een eenvoudige manier de kaartenbak in elkaar zetten die u nodig hebt. Waarom trouwens Excel niet gebruiken? Dat leent zich ook prima voor dit soort klusjes!
Beeldscherm uitgerekt Plotseling is mijn beeldscherm in de breedte uitgerekt, waardoor foto’s helemaal vertekend zijn. Hoe kom ik terug bij de oude beeldscherminstellingen die goed waren? F. Stoter
De Windows-toets werkt niet meer
Ik heb Windows 10 opnieuw geïnstalleerd en heb alles zoveel mogelijk aangepast en geoptimaliseerd. Bij het optimaliseren heb ik waarschijnlijk een fout gemaakt, want de Windows-toets werkt niet meer! Roelf Kok Oplossing: Open een dos-opdrachtvenster (via de rechtermuisknop) als Administrator. Geef daarna het commando SFC /SCANNOW gevolgd door een druk op Enter om de systeembestanden weer netjes te maken. Kijk verder wat er gebeurt als u Classic Shell (www.classicshell.net) installeert.
q
5.Google heeft applicaties waarmee u al uw foto’s in één keer kunt uploaden naar Google Photos.
gebruik van de Geavanceerde beeldscherminstellingen (afbeelding 6). Het is ook mogelijk dat de fabrikant van de videokaart een tool heeft meegeleverd die u via het contextmenu van het Bureaublad kunt bereiken.
Ssd met meer opslagcapaciteit
Ik heb een laptop met een ssd van 32 GB. Deze ssd staat altijd snel vol. Kan ik een ssd met meer opslagcapaciteit gebruiken? Herman Oplossing: Ja, dat is op zich
Oplossing: Dan kijkt u waarschijnlijk naar een 4:3-resolutie op een 16:9-beeldscherm. Die 4:3-resolutie (bijvoorbeeld 1024 x 768) wordt dan door de videokaart naar een 16:9-beelscherm (bijvoorbeeld 1920 x 1080) gestuurd en tijdens het afbeelden krijgt u dan een raar vertekend beeld te zien. De oplossing is het aanpassen van de resolutie die de videokaart uitstuurt en daarvoor maakt u
64 www.computeridee.nl k 9 k 2017
geen enkel probleem. Maar bouw éérst de bestaande ssd even uit om precies te weten welk formaat (we praten over de grootte en de plek van de stekkers) ssd u nodig hebt. Daarna kunt u een complete systeemkopie van de huidige ssd maken en die overzetten op de nieuwe ssd; mogelijk hebt u daar nog wel een externe harde schijf (voor de tussentijdse systeemkopie) en een usb-stick (om het restore-programma te kunnen booten) voor nodig. En na afloop moet u (met behulp van het Schijfbeheer) het extra opslagvolume van de nieuwe ssd aan de C-partitie toevoegen. Het is wat werk, maar gelukkig is het niet al te moeilijk.
q
8.Als de printer even later handmatig wordt geïnstalleerd, ziet u dat Windows 10 inmiddels bekend is met het merk en type!
t
6.Dit zijn de Geavanceerde beeldscherminstellingen.
OKI-printer versus Windows 10
Iemand heeft mij gevraagd om een laserprinter te installeren, en wel een OKI MC160n. Maar helaas, op de site van OKI kan ik de drivers nergens vinden. In een pdf-handleiding staat dat OKI de MC160n niet ondersteunt onder Windows 10. Weet de FAQman nog een zijweg? Hans Stoop Oplossing: U hebt natuurlijk zelf al gezien dat er voor Windows 7 nog wel een driver is te vinden voor de door u genoemde printer ... Haal die Windows 7-driver (in de juiste bit-versie) maar eens op. Het bestand dat u vervolgens hebt gedownload, kunt u uitpakken met bijvoorbeeld WinZip (www.winzip. com). Maar ook kunt u de selfextractable laten runnen. Kijk even later in de map met uitgepakte bestanden en klik het inf-bestand aan met de rechtermuisknop (afbeelding 7). Kies voor de contextmenu-optie Installeren. En als u daarna de printer handmatig (!) gaat installeren, dan zult u zien dat Windows 10 inmiddels is voorzien van de gewenste driver (afbeelding 8).
9 7.Hier gaat het om het inf-
bestand dat met de rechtermuisknop moet worden aangeklikt. Kies dan voor Installeren.
FAQman
9
Oplossing: Als AxCrypt (www. axcrypt.net) zichzelf niet laat zien binnen Windows 10, dan heeft dat een reden (afbeelding 9). Maar welke? Uw FAQman vermoedt dat AxCrypt onjuist is geïnstalleerd of dat u zich – mogelijk – nog niet correct hebt aangemeld bij de applicatie. Of, wat dat kan ook, de axx-extensie is door een ander programma gegijzeld en dan krijgt een ander pictogram te zien ...
en de kwaliteit van het moederbord spelen ook een grote rol. Immers, een ketting is zo sterk als z’n zwakste schakel en dat geldt dus ook voor de ssd-snelheid die u uiteindelijk zult ervaren. En dat geldt niet alleen voor ssd’s, nee, dat geldt ook voor Gbit/seconde-ethernetkaarten en wifi-n-adapters. Verder kunt u last hebben van software-vertragers, waarvan de virusscanner er zomaar eentje is. Dat alles nog los van drivers en andere zaken op het niveau van het besturingssysteem. Kijk eventueel naar de tool Tweak SSD die u vindt op: www.totalidea.com/products/ tweak-ssd (afbeelding 10). U zult dan, onder andere, te weten komen dat veel versnellingen moeten worden doorgevoerd binnen het besturingssysteem zelf! Een ram-disk is supersnel en handig, maar als u de pc uitschakelt, zijn alle gegevens die op die ram-disk staan wel weer verdwenen.
Boosten met ram-disk
Verbinding niet privé
9. Uw FAQman heeft AxCrypt getest binnen Windows 10: werkt prima! Daar ligt het dan ook niet aan ...
AxCrypt en Windows 10
Toen ik voorheen AxCrypt gebruikte, kwam er na de beveiliging een groen schild waarmee je kon zie dat het bestand was bewerkt. Maar in Windows 10 komt dat groene schild helemaal niet meer. Waar kan dat aan liggen? P. Kol
Ik wilde mijn Windows-systeem boosten met een ram-disk. Maar ik was weleens benieuwd naar de ssd-prestaties en via de tool CrystalDiskMark kon ik dat bekijken. De waarden voor de ssd tonen aan dat de ssd sneller is dan de hdd. Maar de versnelling valt wat tegen ... Dus voor ik een ram-disk installeer, zou ik toch wel eens willen weten waarom mijn ssd zo belabberd performeert en wat ik eraan kan doen? Patriek Hoet Oplossing: De snelheid waarmee de ssd z’n gegevens naar het moederbord (en de benchmark-software) kan doordrukken is afhankelijk van véél meer dan alleen de mogelijkheden van die ssd zelf. De snelheid van de processor, de hoeveelheid ram-geheugen, de snelheid van dat ram-geheugen
Ik kan Outlook niet meer opstarten. Ik krijg de melding: ‘Je verbinding is niet privé. Aanvallers proberen mogelijk je gegevens te stelen’. Jan Visser Oplossing: Dat zou kunnen betekenen dat u via standaard (= onbeveiligd) pop3, imap en/ of smtp aan het e-mailen bent.
U werkt met Outlook, dus u kunt de bestaande e-mailaccounts weggooien en deze opnieuw – door Outlook – laten aanmaken. Mocht de fout daarna nog steeds optreden, dan moet u naar uw e-mailprovider gaan om te weten te komen welke ssl-/tls-instellingen u kunt toepassen.
Ansichtkaarten maken
Ik ben op zoek naar een programma waarmee ik ansichtkaarten kan maken. Ik wil de kleuren van het kader kunnen aanpassen en daar dan een foto in plaatsen. E.S. Schoten Oplossing: Kijkt u eens naar de online PostCard Creator van de Zwitserse post: https:// postcardcreator.post.ch. Daarmee kunt u online werkelijk al van alles doen! Als alter-
natief noemt uw FAQman Canva (www.canva.com/create/ postcards). Hier nog een: Fotor Photo Cards (www.fotor.com/ creatives/photo-cards/all).
Uitgevallen muis kapot(?) usb
Omdat mijn muis was uitgevallen en de computer niet meer was uit te zetten, heb ik een harde herstart gedaan. Bij het opnieuw opstarten waren de externe harde schijven niet meer zichtbaar. Bij het Schijfbeheer zijn deze schijven ook niet meer te zien. Dan zijn de usb-poorten incorrect, heb ik uit een van de FAQman-antwoorden begrepen. Een andere usb-poort werkt wel, dus de externe harde schijven zijn niet kapot. Anja Oplossing: Bij het Apparaatbeheer kunt u – geheel ongevaarlijk – alles wat aan usb gerela-
q 11. Opdat u
weet waar u het moet zoeken: onderin bij de Apparaatbeheer vindt u alles wat usb is.
e 10. Tweak
SSD helpt u bij het optimaal inrichten van het besturingssysteem zodat de ssd optimaal kan worden benut.
teerd is weggooien (afbeelding 11). Om precies te zijn praten we over het ongedaan maken van installaties. En als al dat usb-gebeuren is weggegooid, dan start u de pc gewoon opnieuw. Windows moet die usb-poorten (als ze niet technisch defect zijn!) herkennen en de bijbehorende software opnieuw en goed installeren.
t
John Vanderaart 9 k 2017 k www.computeridee.nl
65
Uitsmijter
Uw eigen vpn Uw online privacy beschermen? De nieuwste Netflix-series kijken met een Amerikaans abonnement? Het kan allemaal met Goose, de eerste Nederlandse vpn-dienst.
H
et internet is bedreigender dan ooit. Internetcriminelen loeren er op onze wachtwoorden, bedrijven jagen op onze privégegevens en overheden slepen visnetten door onze digitale handel en wandel. De Rotterdamse ondernemer Joeri van de Watering besloot daarom drie jaar geleden om Goose te ontwikkelen, een vpn-dienst voor particulieren. Die is sinds november 2016 beschikbaar.
Ik mailde de support-afdeling en kreeg pas na drie dagen kortaf bericht in het Engels. Daarom besloot ik zelf de eerste Nederlandse vpn-provider op te richten. Goose draait op Windows, Mac, iOS en Android. De gebruikersvriendelijkheid is uitvoerig getest. En we hebben een Nederlandstalige ondersteuningsafdeling die snel reageert. Voor 2,99 euro per maand heb je 50 GB aan dataverkeer. Een gezins-
abonnement met onbeperkt dataverkeer kost 6,99 euro.”
Oproep
Hoe werkt Goose?
“Je logt in en klikt op Aan. Daarna ben je niet meer af te luisteren, ook niet op een openbaar wifi-netwerk. Ook je privacy wordt beschermd, omdat websites je eigen ip-adres niet kunnen zien. Zelfs wij bewaren dat adres niet. In Nederland is downloaden en streamen van beschermd materiaal illegaal. Met Goose kan niemand het gedownloade materiaal naar jou herleiden. Een vpn zorgt er ook voor dat je geografische blokkeringen kunt opheffen. Daardoor kun je in landen waar de overheid het internet censureert, toch alle websites bezoe-
Doet u iets bijzonders met uw pc? Of hebt u een handige softwareoplossing voor uw hobby bedacht? Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘Creatief met de pc’ naar redactie@computeridee.nl. Wie weet komt u ermee in Computer Idee. ken die je wilt. Overal ter wereld kun je je favoriete Nederlandse programma’s zien. En je kunt een Amerikaans Netflix-abonnement nemen om altijd de nieuwste series te volgen. Diensten als Netflix doen overigens hun uiterste best om vpn-servers te achterhalen en vervolgens te weren. Als dat gebeurt, huren we onmiddellijk een nieuwe vpn-server met een ip-adres dat niet op de zwarte lijst staat. We zijn daardoor verwikkeld in een continu kat-en-muisspel. Vervolging door justitie verwachten we overigens niet, want we bieden zelf geen content aan.”
Wat is een vpn?
“Een vpn is een extra beveiligingslaag bovenop internet. Als je Goose installeert, leg je niet rechtstreeks contact met het internet, maar via een vpnserver. Die zorgt er vervolgens voor dat alles wat je doet, versleuteld verzonden wordt. Ook wordt je eigen ip-adres afgeschermd. Je creëert met een vpn een soort veilige tunnel die indringers tegenhoudt. Je bent daardoor veilig en anoniem online. Er zijn ook gratis tools zoals Hola, maar daarmee ruil je tegelijkertijd ook je eigen ipadres uit. En je weet nooit zeker wat iemand anders daarmee doet.”
“De overheid adviseert sinds 2015 om op openbare netwerken altijd gebruik te maken van een Virtual Private Network (vpn). Mijn ouders vroegen mij: wat is dat? En hoe komen we aan zo’n vpn? Dat is nog niet eenvoudig, zo ontdekte ik. Ik vond een Amerikaanse leverancier, maar kreeg de vpn-verbinding niet aan de praat. Terwijl ik technisch niet onhandig ben.
66 www.computeridee.nl k 9 k 2017
“Vrijwel wekelijks zijn er updates om de vpn te verbeteren en de geografische dekking uit te breiden. We krijgen graag feedback van gebruikers. Zo kregen we laatst een mailtje van een Finse jongen die in Nederland woonde en zijn abonnement wilde opzeggen. Hij kon geen Finse televisie kijken. We hebben toen meteen een Finse server opgezet. Twee uur later zat hij al televisie te kijken.”
Wie: Joeri van de Watering Waar: Rotterdam Wat: Goose Waarom: Privacy Foto: Sander Dircken.
Hoe kwam je op het idee?
Toekomstplannen?
t
Tekst: Jolein de Rooij
SITES
1www.goosevpn.com 1https://youtu.be/-BfaNaRDd6c 1www.tinyurl.com/waaromvpn
Volgend Nummer Dokter Windows Hoofdredacteur: Dick van de Schraaf Eindredactie: Annemarie Korevaar, Martijn Overman, José Pauty, Theske Slijkerman Online: Randolf Bouwma, Daan Doedens Coördinators Vormgeving: Ilona Moerland, Bert Sluyter Vormgeving: Dian Geerts Uitgever: Remco de Graaf Marketing: Marjolein Sturk, Joep Preijde, Leontien Boere Redactieassistentie: Irene Roos Drukkerij: Roto Smeets Weert
Doet uw pc niet wat u wilt? Windows heeft allerlei tools aan boord waarmee u problemen kunt vaststellen en vaak ook oplossen. Handig, zo’n ingebouwde ehbo-kit!
Doe-het-zelf: tegelen maar! Toegegeven, Windows Startmenu werkt prima, maar aan het uiterlijk kan wel iets verbeterd worden. Met TileCreator maakt u zelf de mooiste tegels.
Internet over de grens
www.computeridee.nl REDACTIE COMPUTER IDEE
Uw mobiele abonnement is vanaf half juni in de hele Europese Unie te gebruiken en soms ook daarbuiten. Hoe zit het ook alweer? We praten u bij én zetten de beste apps op een rijtje.
Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem Algemeen: redactie@computeridee.nl FAQman: faqman@computeridee.nl Mailbus: mailbus@computeridee.nl Voor Nop: voornop@computeridee.nl Vers Getest: versgetest@computeridee.nl Tips&trucs: tiptruc@computeridee.nl Artikelideeën: idee@computeridee.nl Pers: persberichten@computeridee.nl facebook.com/ComputerIdeeNL twitter.com/computeridee
MEDEWERKERS René van Asselt, Art den Boer, Toon van Daele, Maikel Dijkhuizen, Dennis Ganda soebrata, Martin Gijzemijter, Gertjan Groen, Wim de Groot, Hardware Info, Dirkjan van Ittersum, Kees Krick, Sjoerd van der Linden, Jolein de Rooij, Emke Slij kerman, Ronald Smit, Ap de Smits, Erwin Suvaal, John Vanderaart, Jaap Veenstra
Een plaatje zegt meer dan duizend woorden. Wij verzamelden de leukste instant-camera’s en mobiele printers waarmee digitaal weer ‘ouderwetsch’ wordt. Inderdaad, op papier!
ADVERTENTIES Accountmanagers: Jerry Moi Thuk Shung, Marcel Ott, Raymond Ullers 023 543 0000 / sales@reshift.nl Advertentie aanlevering: Marco Verhoog, mverhoog@reshift.nl Telefoon: 023 543 0020
Als u boven een artikel het Partner logo ziet staan, is dit artikel gemaakt door de Partner redactie van uitgeverij Reshift. Deze redactie werkt apart van de regulie re redacties. Zowel de onderwerpkeuze als de inhoud van artikelen met dit logo komen tot stand in overleg met commer ciële partners.
DISCLAIMER Hoewel uiterste zorg is besteed aan Compu ter Idee, aanvaardt de redactie noch de uit gever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvol komenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Computer Idee. Alle in Computer Idee genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2017 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voor afgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Computer Idee is een uitgave van Reshift Digital.
Paint wordt Paint 3D Niet alleen de naam, maar (vooral) ook alles wat u kunt doen met het tekenprogramma van Windows is vernieuwd. Verft u mee?
De nieuwe Computer Idee is vanaf 18 april te koop KLANTENSERVICE Computer Idee verschijnt 26 x per jaar. Een jaarabonnement kost € 73,– en een halfjaarabonnement € 39,95. Maandabonnementen: € 6,50 per twee nummers. Een los nummer kost in de winkel € 3,50. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Een nieuw abonnement wordt gestart met de eerst mogelijke editie voor een bepaalde duur. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het abonnement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Een abonnement is alleen mogelijk in Nederland en België.
ABONNEMENTSVORMEN Jaarabonnement*
Kosten per jaar € 73,
Beëindiging abonnement Na de omzetting voor onbepaalde duur kan op ieder moment per wettelijk voorgeschreven termijn van 1 maand worden opgezegd. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch. U kunt de Klantenservice op werkdagen tussen 10 en 14 uur bereiken via 023 – 536 4401. Verhuizing, bezorgklachten en vragen Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Computer Idee. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw email-adres en wachtwoord.
Kosten per periode € 73,
Edities
Per editie
Betaling per
26
€ 2,81
jaar
Halfjaarabonnement*
€ 79,90
€ 39,95
13
€ 3,07
half jaar
Maandabonnement*
€ 84,50
€ 6,50
2
€ 3,25
4 weken
€ 91,
€ 3,50
1
€ 3,50
editie
Losse verkoop
* Deze prijzen gelden bij automatische incasso.
Abonneren kan via www.computeridee.nl/abonneren.
Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens in Den Haag door Reshift Digital, de verantwoordelijke voor uw gegevens. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementen-administratie. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. Uw gegevens kunnen aan door ons zorgvuldig geselecteerde partijen ter beschikking worden gesteld. De gegevens kunnen, samen met hun informatie over u, worden geanalyseerd om de aanbiedingen en/of informatie zoveel mogelijk op uw interesses af te stemmen. U kunt bij het opgeven van uw gegevens bezwaar maken tegen beschikbaarheidstelling van uw gegevens aan derden. Ook kunt u uw eigen gegevens opvragen en verzoeken ze te corrigeren of te verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Klantenservice Reshift Digital, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem.
9 k 2017 k www.computeridee.nl
67
Alle onderwerpen onder voorbehoud
Klik-klak-klaar