zeker doen eten & drinken O Centro Habana, La Gitana > 55 O Trinidad, Paladar Estela > 92 O Baracoa, La Colonial > 120
Overnachten O Centro Habana, Casa Particular Moraima García García > 55
O Cienfuegos, Casa Particular Villa Lagarto > 80
O Trinidad, Brisas Trinidad del Mar > 91 O Cayo Coco, Blau Colonial > 101 O Baracoa, Hotel El Castillo > 119 SHOPPeN O Habana Vieja, Galería Oficios > 42 O Habana Vieja, La Casa Cubana del Perfume > 43
O Centro Habana, Galería Salvador González > 56
O Camagüey, Casa de Arte Jover > 102
uitgaan O Habana Vieja, Casa de la Música Habana > 43
met de kids O Cienfuegos, Delfinario > 76 O Habana Vieja, Cámara Oscura > 34 O Habana, Miramar Acuario Nacional de Cuba > 53
O Oost-Cuba, Valle de la Prehistoria > 115
O Centro Habana, Callejón de Hamel > 56 O Trinidad, Casa de la Música > 93 O Cayo Coco, Cueva Jabalí > 103 O Santiago de Cuba, Casa de la Trova > 121 STRAND En zee O Varadero > 40 O Camagüey, Playa Santa Lucía > 98 O Baracoa, Playa Maguana > 118 O Cayo Largo del Sur, Playa los Cocos > 66 de natuuR in O Trinidad, Topes de Collantes > 90 O Oost-Cuba, Parque Nacional Sierra Maestra > 110
O Baracoa, Parque Nacional Alejandro de Humboldt > 118
6562-6794_100%Cuba.indd 2
01-07-11 12:03
Inhoud O........... . .......O..O..O..O..O..O..O..O
voorwoord 5 over Cuba Cuba nu 6 Het lot in Havana 8 Overal dans en muziek 10 Dorpskeuken en coole cocktails 12 Het onoverwinnelijke eiland 14 Belangrijke jaartallen 16 Samen als broers 18 De held met de harde blik 19 Schatkamer van de natuur 20
Habana Vieja 23 Centro Habana en Vedado 45 west-cuba 59 Cienfuegos en zapataschiereiland 71 Trinidad 85 Camag端ey en Jardines del Rey 95 oost-Cuba 105 Praktisch 123 Voor vertrek 123, Reis en aankomst 126, Vervoer 126, Praktische info 128, In geval van nood 129, Lokale gebruiken 130, Agenda 132, Overnachten 133, Eten & drinken 134, Shoppen 134, Uitgaan 135, Handig om te weten 135, Activiteiten 136
Woordenlijst 137 100% actief 140 index 142
6562-6794_100%Cuba.indd 3
01-07-11 12:03
6562-6794_100%Cuba.indd 4
01-07-11 12:03
voorwoord In de bus met airconditioning zit een groep toeristen als in een glazen kooi uit de rijke wereld naar de werkelijkheid van de Cubanen te kijken: mensen die meeliften op de laadbak van oude, walmende vrachtauto’s, paard-en-wagens en fietsen op de middelste rijbaan van de snelweg. Als reiziger word je betoverd door de fraaie nationale parken van Cuba, met de rijkste flora en fauna van de Cariben. Het is maar een paar uur van de bergen met grotten en watervallen in het tropische bos naar stranden en een onderzeewereld van prachtige koralen en kleurrijke vissen. Bezoek de prachtige steden uit de koloniale tijd en verblijf in Cubaanse huizen, met Madonnabeelden en hartvormige klokken aan de muren. Het is een fascinerend eiland, maar overal zie je ook de beproevingen die de Cubanen hebben moeten doorstaan. Aan de beste stranden van het eiland verblijven toeristen in all-inclusive resorts, waar je kunt genieten van buffetten, mojito’s aan de kant van het zwembad, nachtcabaret en modeshows met schaars geklede schoonheden. En dat in de wetenschap dat bijna geen Cubaan zich een dergelijk verblijf kan veroorloven. Het land is verdeeld in twee werelden: een eersteklas deel voor toeristen en een vijfdeklas deel voor Cubanen. Ook al willen de autoriteiten deze twee werelden het liefst gescheiden houden, ze kunnen ontmoetingen tussen toeristen en Cubanen gelukkig niet voorkomen. De Cubanen zijn erg direct en Op C u b a i s h e t s o c i a l i s m e n i e t zo s a a i a l s i n d e S o vj e t- U n i e .
zoeken graag contact. Niet zelden verwachten ze hier echter een beloning in de vorm van geld voor terug. Maar als je weet dat een Cubaanse ambtenaar 15 euro per maand verdient, begrijp je de oplichters en prostituees misschien wat beter. Een van de bijzondere dingen die je aangrijpen op Cuba is dat de inwoners zo ambitieus zijn en dat terwijl ze in een systeem leven dat initiatieven probeert te sturen en te ontmoedigen. Cubanen zijn direct en krachtdadig in alles, behalve in de politiek. Het sys-teem verwent de burgers met dans, muziek, theater, sport enzovoort, maar berooft ze tegelijkertijd van vrije meningsuiting en hun werklust. Daarnaast zijn er nog de strenge controle en de verraders. Loop je met een Cubaan over straat, dan riskeer je dat je begeleider opeens wordt aangehouden door de politie. Officieel om de toerist te beschermen, maar ook omdat het rondleiden van toeristen de arbeidsmoraal aantast: de Cubanen verdienen er namelijk meer mee dan met werken voor het regime. Het communisme met alle ideeën van expresident Fidel Castro hoort duidelijk bij de charme van het eiland. De vele billboards, die de helden van het land huldigen en de imperialisten bespotten, zorgen voor een vreemd gevoel van anachronisme. Ja, Cuba is een tijdmachine. Het ene moment rijd je rond in een paard-en-wagen in een donker provinciestadje en het volgende moment cruise je in een gehuurde luxe Audi. Of je hier nu komt voor kitsch, salsa, rum of zon; Cuba staat garant voor mooie contrasten, felle kleuren en fraaie vakantiefoto’s. O Ole Loumann voorwoord
6562-6794_100%Cuba.indd 5
5
01-07-11 12:03
Cuba NU Cuba is cool, omdat de Cubanen in oude Amerikaanse auto’s rondrijden, dikke sigaren roken en met rum en mooie mensen feesten op Afrikaanse ritmes. Daarbij trotseren ze ook nog de Amerikaanse blokkade. Minder cool zijn de beperkingen van de mensenrechten die het regime oplegt. Maar door de zonnebril van de toerist gezien is het Cuba van de Castro broers met zijn salsa en socialisme op zijn eigen
hij de ideeën van de revolutie afwijst, maar dat hij erkent dat de staat een te grote rol speelt in de economie van Cuba. RAÚLS HERVORMINGEN In september 2010 kondigde president Raúl Castro de grootste hervorming van de Cubaanse staat sinds 1968 aan. Het plan betekent massale ontslagen in de publieke sector.
Achter alle propaganda is duidelijk dat Cuba in conflict is met zichzelf en dat de zeepbel elk moment kan barsten. manier interessant. Het land zweeft namelijk in een anachronistische tijdscapsule rond, die je de diepte van de geschiedenis laat voelen. Achter alle revolutiepropaganda is het echter duidelijk dat Cuba een eiland in verwarring is. ‘Het Cubaanse model werkt niet meer voor ons,’ zei Fidel Castro in een interview met journalist Jeffrey Goldberg in 2010. Die verrassende constatering was het antwoord op de vraag of het Cubaanse model nog wel de moeite van het exporteren waard is. Castro’s uitspraak betekent niet dat 6
Als gevolg daarvan zullen voor het eind van 2011 een miljoen mensen (een vijfde deel van de beroepsbevolking) in de private sector werken als taxichauffeur, kapper, winkelof restauranteigenaar of als boer in private coöperaties. Ondanks een economische liberalisering volgens het Chinese model houdt het regime vast aan een eenpartijmodel. Ook zijn volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch de represailles tegen voorstanders van de westerse democratie en de persvrijheid niet
over cuba
6562-6794_100%Cuba.indd 6
01-07-11 12:03
De Cubanen zijn gewend geduld te hebb e n e n i n d e r i j t e sta a n , b i jv o o r b e e l d a l s z e f r i s d r a n k ko p e n d i e u i t g r o t e ta n k s w o r dt v e r ko cht.
versoepeld. Een recent voorbeeld is journaliste Yoani Sánchez, die door veiligheidstroepen werd gemolesteerd, omdat ze op haar blog ‘Generation Y’ het regime bekritiseert. Ze kreeg voor haar werk verschillende internationale prijzen en in 2008 stond ze op de lijst van honderd meest invloedrijke personen ter wereld van Time Magazine. De 35-jarige blog-
ger denkt niet dat Castro’s hervormingen een overgang naar democratie aanduiden, maar eerder een poging zijn van de oude elite om de macht te behouden. ‘Cuba heeft een injectie van creativiteit en vrijheid nodig om succes te kunnen hebben en het socialisme houdt dat tegen’, zegt ze vanuit haar huis in Havana. O
CUBA in het kort Analfabeten: Minder dan 0,2% Aantal geboorten per vrouw: 1,6 Werkloosheid: 1,7% Oppervlakte: 110.860 km² Bevolking: mulatten 51%, blank 37%, zwart 11%, Chinezen 1% BNI: 9700 US-dollar Kindersterfte: 6 promille Export: Nikkel, suiker, staal-, ijzer- en olieproducten, citrusvruchten, farmaceutische en biotechnologische producten Belangrijkste handelspartners: Venezuela, Spanje, Canada en China
Hoogste berg: Pico Turquino 1.972 m Inwoners: 11,4 miljoen Levensverwachting: Man 75 jaar, vrouw 80 jaar Religie: katholiek gemengd met Afrikaanse religies als santería Taal: Spaans Grootste steden: Havana (2,2 miljoen), Santiago de Cuba (556.000), Camagüey (348,000), Holguín (319.000) Valuta: Peso cubano (CUP) en peso convertible (CUC)
Cuba nu
6562-6794_100%Cuba.indd 7
7
01-07-11 12:03
6562-6794_100%Cuba.indd 22
01-07-11 12:03
|
H A B ANA V IE J A ch e c k : WWW. H AVANA - C ULT URA .COM B e zo e k : MU S EO DE B ELLA S AR T E S p r o e f: P IZZA o p st r a at
HABANA VIEJA
t y p i sch H ava n a m e t o u d e a u t o ’ s , v e r va ll e n h u i z e n e n h e t p r a cht i g e C a p i t o l i o, d at e r o p d e a cht e r g r o n d b o v e n u i tst e e k t.
Lázaro rijdt zijn klanten met stijl en harde muziek door het grootste deel van Havana, maar zijn fiets mag niet in de oude binnenstad komen. Daar is een ander Havana ontstaan met gerenoveerde pleinen, paleizen, hippe winkeltjes, hotels en dure restaurants, waar je overal kunt betalen met de harde valuta CUC. Stadsarchitect Eusebio Leal en zijn kantoor Oficina del Historiador de Habana leiden een groots project om het oude Havana, Habana Vieja, te herbouwen. Het is totaal versleten door de Amerikaanse handelsboycot en het vochtige tropische klimaat met orkanen. Via het bedrijf Habaguanex hebben Eusebio Leal en zijn mensen economische controle verkregen over de meeste hotels, restaurants en musea in Habana Vieja. De inkomsten uit het toerisme moeten hierna leiden tot restauratie van nieuwe gebieden in de wijk, die sinds 1982 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO staat. Het ambitieuze plan, dat er tot nu toe voor heeft gezorgd dat een derde van het oude H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 23
|
De salsatonen uit Lázaro’s riksjataxi, een zelfgemaakte fiets met oude autostoelen, Ladastuur en feestelijk knipperende lampen, mengen zich met het lawaai van auto’s, misthoorns en mensen die elkaar roepen. Voor een paar pesos brengt hij klanten naar hun bestemming in Havana. Hij stuurt zijn bijzondere voertuig door de straat, tussen oude walmende Amerikaanse auto’s en enorme bussen door en waar de mensen zo dicht op elkaar staan dat ze bijna een gratis sauna en massage krijgen. De zon laat Havana’s belangrijke gebouwen glimmen als koper, maar de fraaie avondverlichting kan niet verhullen dat veel huizen al vijftig jaar niet meer geverfd zijn en dat de mooie kalksteengevels aan het scheuren zijn door de zoute wind. Die komt van zee Havana binnen, terwijl het water tegen de Malecónpromenade golft.
|
In het oude Havana vind je veel antieke gebouwen met balkons, glas-in-loodramen, gietijzeren traliewerk en weelderige binnentuinen, waar je kunt uitrusten en kunt genieten van een mojito. Er zijn talloze statige musea en subliem gerestaureerde plaza’s met een sfeer uit de tijd van kolonisten, slaven en zeerovers. Ze zijn verrezen midden in de vervallen, maar mooie wijk.
23
01-07-11 12:03
H A B ANA V IE J A
Havana gerestaureerd is, krijgt de kritiek dat het de wijk omvormt tot ansichtkaartachtige oases voor toeristen zonder betere voorwaarden te scheppen voor de Cubaanse bewoners. De mensen achter Habaguanex wijzen die kritiek echter af en beweren dat een derde van het budget wordt besteed aan sociale arbeid. Feit is echter dat 70.000 mensen in Habana Vieja nog steeds in vervallen en overbevolkte gebouwen wonen en zich voorbijgestreefd voelen door de vooruitgang óf een gedwongen verhuizing naar verre betonnen voorsteden als Alamar of Capdevila in het vooruitzicht gesteld krijgen. Midden op Calle Obrapía en zijn zijstraten kun je nu heel precies de grenzen zien tussen het fancy en het arme Havana. Een schizofrenie die nog duidelijker wordt als je het vergelijkt met de vervallen en overbevolkte buurwijk Centro Habana, die velen zien als het echte Havana. Overgerestaureerd of niet, het is moeilijk om niet heel enthousiast op ontdekking te gaan door Habana Vieja’s mooie straten en plaza’s uit de koloniale tijd. En dat alles ligt een paar stappen van de zee, waar de Spaanse schepen altijd stopten. Daardoor werd Havana de grootste en rijkste stad van de Cariben. Een bezoek aan de schitterende burchten, die de meest complete verdedigingswerken van dit werelddeel vormen, hoort bij een tocht door het hart van koloniaal Havana.
IN DIT HOOFDSTUK
Het grensgebied tussen de wijken Habana Centro en Habana Vieja biedt prachtige architectuur, zoals het congresgebouw Capitolio en enkele van Cuba’s belangrijkste musea. Hiervandaan leidt de voetgangersstraat Calle Obispo naar het oudste paleis van de stad, Plaza de Armas. Twee huizenblokken verder wacht Plaza de La Catedral, dat een koloniale romantiek ademt voor de fraaie barokdomkerk, waar Columbus begraven is. Volg de paleisstraat Calle Mercaderes, die vol staat met winkels, musea en restaurants tot aan Plaza Vieja, waar de belangrijke gebouwen uit de koloniale tijd waardig hersteld zijn. Parallel aan Mercaderes leidt Havana’s oudste handelsstraat Calle Oficios naar Plaza de San Francisco, waar een groot kerk- en kloostercomplex een mooie architectuur- en kunstbelevenis biedt. Vanuit het oude stadscentrum is het maar even 24
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 24
met de veerboot of bus naar de Havana Baai met een berg met superuitzicht, waar een enorm Jezusbeeld en twee sprookjesachtige burchten staan. Wil je baden, dan lokken drie oogverblindende resorts in het oosten.
het grensgebied Rond het verkeersknooppunt Parque Central, waar de oude koloniale wijk samenkomt met het Havana van de 20e eeuw, vind je een deel van de mooiste nieuwe architectuur van de hoofdstad. Zoals het congresgebouw Capitolio, de art-decotempel Edificio Bacardí en het vroegere presidentiële paleis, dat nu museum van de Cubaanse revolutie is. Tegenover ligt het fabelachtige Museo Nacional de Bellas Artes met een afdeling voor Cubaanse kunst. Hiervandaan leidt Paseo del Prado naar de oude Pártagas tabaksfabriek, Museo Nacional de Bellas Artes’ afdeling voor internationale kunst en Museo de las Orishas, waar je een goede inkijk in de Afro-Cubaanse godenwereld krijgt.
PARQUE CENTRAL 1
Aan de zuidkant van het plein zie je soms een groep verhitte mannen midden in een discussie over het beste honkbalteam: Industriales (uit Havana) of Santiago de Cuba. Op de marmeren banken onder de bomen aan de overkant zitten een paar mannen te schaken. In het midden pronkt het witte standbeeld van José Martí. Aan de westkant kun je de pompeuze zuilen en arcades van Gran Teatro uit 1915 bewonderen, waar de beste balletgezelschappen van Cuba op vrijdag- en zaterdagmiddag optreden. Het witte naastgelegen gebouw Hotel Inglaterra is Cuba’s oudste hotel en heeft een beroemd stoepcafé. Daar kun je genieten van een mojito en het uitzicht over het plein, dat altijd vol is met mensen die onderweg zijn tussen Habana Vieja en Centro Habana. 10200 Centro Habana.
CAPITOLIO 2
De steile trap, die naar het koepelvormige gebouw leidt, is het begin van een grote architectuurbelevenis. Aan het eind van de trap treed je de enorme receptiezaal binnen, Salón de los Pasos Perdidos, met marmeren vloer, bronzen deuren en een 17 meter hoog, gouden beeld van een vrouw, die Cuba symKaar t op achter flap
01-07-11 12:03
D e 5 k i l o m e t e r l a n g e M a l e c o n p r o m e n a d e , H ava n a’ s h o o f d a d e r , l o o pt d wa r s d o o r meerdere wijken.
EDIFICIO BACARDÍ 3
Een kruising tussen een Babylonische tempeltoren en een fantasie van legoblokjes. De zwarte vleermuis van het rummerk zit op de top van de wolkenkrabber uit 1929 van twaalf verdiepingen in art-decostijl. De gevel is versierd met kleurrijk graniet, Moorse Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 25
tegels en reliëfs met bloemen en vrouwenfiguren. Binnenin kun je art-decodetails bewonderen, zoals blauwe spiegels, elegante stucreliëfs, glasmozaïeken, marmer in vele kleuren en fraaie messinglampen. Het gebouw dient als kantoor voor onder andere reisbureaus en de toegang is beperkt tot de bar tussen de begane grond en de eerste verdieping. Monserrate 261, v. San Juan de Dios, 10100 La Habana Vieja.
H A B ANA V IE J A
boliseert. De gigant van 49 ton is gemaakt door de Italiaanse beeldhouwer Angelo Zanelli. Hij beeldde zijn vrouw, het mooie Cubaanse model Lily Válty, af in de kleren van Pallas Athene en verenigde daarmee zijn twee droomvrouwen in één. De reuzendame, belegd met 22 karaats goud, is het op twee na grootste beeld dat binnen staat, na Boeddha in Nara, Japan en het beeld van Abraham Lincoln in Lincoln Memorial, Washington. De renaissancekoepel is de op vier na grootste ter wereld en is geïnspireerd op de Sint Pieter in Rome. Een diamantreplica in de vloer onder de koepel geeft alle afstanden op Cuba aan. Het gebouw werd in 1929 geopend door dictator Machado en was tot de revolutie in 1959 zetel van de regering. Nu huizen Cuba’s wetenschapsacademie en de nationale natuurwetenschappelijke bibliotheek er. Paseo de Martí, tussen San José (San Martín) en Dragones, 10200 Centro Habana, å dgl 9-18.30.
MUSEO DE LA REVOLUCIÓN 4
Groezelige vitrines met unieke rekwisieten uit de schatkamer van de geschiedenis. De lange hulde aan de revolutie krijgt een wending vanwege de slechte staat van het eens zo mooie paleis, dat vanaf de jaren 20 werd bewoond door corrupte presidenten. Tot de grootste iconen van de tentoonstelling behoren Batista’s gouden pistool, Che Guevara’s zwarte baret en de Woodstock typemachine waarop Fidel Castro in 1953 zijn verdedigingsrede ‘De geschiedenis zal mij vrijspreken’ schreef. Buiten ligt het jacht de Granma, dat in 1956 83 rebellen van Mexico naar Cuba bracht, onder wie Fidel Castro en Che Guevara. In de tuin staat ook een T-34 tank, waar Fidel mee op het bevoorradingsschip h e t g r e n sg e b i e d
25
01-07-11 12:03
Houston’ schoot tijdens de door de VS gesteunde invasiepoging in de Varkensbaai in 1961. Verder zie je de resten van een Amerikaans B-26 vliegtuig, dat bij dezelfde gebeurtenis werd neergeschoten. Refugio 1, tussen Av. de las Misiones en Zulueta, 10100 La Habana Vieja å dgl 10-17.
H A B ANA V IE J A
MUSEO NACIONAL DE BELLAS ARTES – CUBAANSE KUNST 5
Bezoek met name de gedeelten met moderne kunst van de jaren 20 tot 60 in deze lichte kunsttempel. Je vindt hier onder andere Victor Manuel García’s kleine portret Gitana Tropical (Tropische zigeunerin) uit 1929, dat met zijn kubisme en art naïf de weg baande voor het modernisme op Cuba. Camagüeyschilder Fidelio Ponce de León is de man achter een reeks enge, spookachtige, maar erg mooie portretten en landschappen in bruine en witte kleuren. Bekijk ook René Porto Carrero’s kleurrijke, expressionistische portretten en bijna abstracte stadslandschappen, waarin huizen slechts verfklodders lijken. Aan Cuba’s grootste moderne kunstenaar Wifredo Lam is een hele afdeling gewijd. Zijn meesterwerk El Tercer Mundo (De derde wereld) uit 1966 is geïnspireerd op Picasso’s Guernica: vervormde gedaanten, losgerukte dierlijke ledematen en kleine gehoornde monsters in een claustrofobische wirwar op een groene achtergrond. Op de afdeling voor hedendaagse kunst op de tweede verdieping zie je Cuba’s antwoord op Andy Warhol: Raúl Martínez. Hij heeft de Marilyn Monroe-afbeeldingen geruild met popart-karikaturen van José Martí en Che Guevara. Manuel Mendive heeft een reeks expressieve foto’s gemaakt met motieven uit de Afro-Cubaanse mythologie. Ook een andere grote hedendaagse kunstenaar, Nelson Domínguez, is hierdoor geïnspireerd. Trocadero, tussen Zulueta en Monserrate, 10100 La Habana Vieja å di-za 10-18, zo 10-14.
PASEO DEL PRADO 6
Acht bronzen leeuwen bewaken de brede wandelboulevard, waar aristocraten uit de 18e en 19e eeuw rondreden in mooie koetsen. Nu zijn het vooral jonge stellen die in de straat feesten, als ze net getrouwd en mooi gekleed uit Palacio de Los Matrimonios (> zie
26
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 26
onder) komen en in een oude Amerikaanse auto stappen en de hele wijk met hun geluk aansteken. Op meer alledaagse momenten kun je lekker wandelen onder de schaduwrijke bomen op de boulevard of ontspannen op de marmeren banken, terwijl stelletjes flikflooien en jongens op skateboards voorbijstuiven. De hiervoor genoemde bronzen leeuwen en marmeren banken komen uit 1927, toen de paseo opnieuw werd ingericht door de Franse architect Jean Forestier. De fraaie gietijzeren lantaarns en het meerkleurige marmerplaveisel werden al in 1834 aangebracht. Langs de boulevard, met de officiële naam Paseo de Martí, staan chique, honderd jaar oude gebouwen met arcaden van zuilen. 10100 La Habana Vieja.
Palacio de Los Matrimonios
De sleep van de lange, witte bruidsjurk hangt over de kofferbak van de oude Amerikaanse slee als het gelukkige bruidspaar poseert voor de fotografen. Niet lang nadat hun voertuig is vertrokken voor een rondrit door Havana, lopen nog een witte bruid en haar nieuwbakken echtgenoot uit het oude casino in neobarokke stijl uit 1914. Cubanen trouwen en scheiden continu. Zaterdag is de beste dag voor een bruiloft en Palacio de Los Matrimonios is het perfecte decor. Je kunt gratis naar binnen en de pompeuze stucdecoraties op de eerste verdieping bewonderen. Paseo del Prado 302, v. Ánimas, 10100 La Habana Vieja å di-vr 10-17, za-zo 16-17.30.
Centro Andaluz
Het zweet staat de jongens en meisjes op het voorhoofd. Diep geconcentreerd dansen ze de flamenco voor een publiek van veeleisende ouders en anderen die gekomen zijn om wat Zuid-Spaanse sfeer in Havana te proeven. De middagen in het ooit zo mooie paleis uit 1919 zijn gereserveerd voor het onderwijzen van jonge talenten in Andalusische thema’s. De resultaten zie je in de gratis voorstellingen die hier ’s avonds worden gehouden. Paseo del Prado 106, 10100 La Habana Vieja å wo, vr en za 20-23.
Kaar t op achter flap
01-07-11 12:03
Museo Nacional de Bellas Artes – i nternationale kunst 7 Veertien prachtige impressionistische werken van Joaquín Sorolla lichten op in het museum dat ook werken van Spaanse barokzwaargewichten als Diego de Velázquez en Francisco de Zurbarán tentoonstelt. Op de tweede verdieping vind je fascinerend, antiek keramiek en beelden uit Egypte, Italië en Griekenland. Boven in het gebouw is een grote Europese collectie met vrouwenportretten van de Engelsman John Hoppner uit de 18e eeuw en een landschapsschilderij van John Constable: een van de frontmannen van de Engelse romantiek. San Rafael, tussen Zulueta en Monserrate, 10100 La Habana Vieja å di-za 10-18, zo 10-14.
Fábrica de Tabaco Partagás 8
Er werken 700 mensen in de sigarenfabriek, onder wie mooie mulatvrouwen. Bekwame torcedores kunnen na 9 maanden training gemiddeld 120 sigaren per dag rollen, terwijl een professionele voorlezer volgens een 140 jaar oude traditie via een microfoon de krant Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 27
van die dag of een stukje literatuur voorleest. De fabriek werd gebouwd in 1845 door de Catalaan Jaime Partagás Ravelo, naamgever van de beroemde Partagás-sigaren. Sindsdien zijn ook andere grote merken als Cohiba en Bolívar aan het assortiment toegevoegd. Indústria 520, tussen Dragones en Barcelona, 10200 Centro Habana å ma-vr 9.30-11 en 12.30-15.
H A B ANA V IE J A
I n m e e r d e r e C u b a a n s e st e d e n k u n j e s i g a r e n fa b r i e k e n b e zo e k e n , wa a r j e e e n e e r st e k l a s c r o o n e r s i g a a r l e e r t o n d e r sch e i d e n va n g o e d ko p e i m i tat i e s .
Museo de las Orishas 9
De sensuele Ochún, godin van de liefde, vruchtbaarheid en geld, heet je welkom. Ze houdt van feesten en offers als bier, wijn en champagne. Rondom haar staan 28 andere goden en godinnen als levensgrote kleibeelden, met daarachter geschilderde landschappen. De begeleidende Engelse teksten zijn een uitstekend begin van het sprookjesachtige universum van de Orishas. Het museum fungeert als tempel waar mensen komen bidden en offergaven brengen. Bijvoorbeeld voor de zwerver Obaluaye, van wie men denkt dat hij ziekten als aids kan genezen. Paseo de Martí 615, tussen Monte en Dragones, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-17. h e t g r e n sg e b i e d
27
01-07-11 12:03
de SALSA is los
H A B ANA V IE J A
Heb je ooit geprobeerd een Latino-charmeur op de dansvloer te zijn? En heb je je ooit zo ongelofelijk klunzig gevoeld? Dan is het misschien een idee om de muziek en passen in het vaderland van de salsa onder je huid te laten kruipen. De Cubaanse versie van de dans, die hier ook casino of salsa cubana genoemd wordt, is ongekend populair in Latino-discotheken of salsotecas over de hele wereld. Los cubanos dansen in een erg losse stijl, waarbij je je heupen, bekken, bovenlijf en schouders beduidend meer beweegt dan bij de New York-salsa. Die is meer ballroomachtig en theatraal, terwijl de Cubaanse versie speels en uitdagend is. Bijvoorbeeld als men onverwacht een gestrekt been over de arm van de vrouw zwaait, gehurkt gaat zitten en op grappige wijze doet alsof men de partner ‘aantrekt’. Waar men in New Yorkse stijl meestal op een lijn danst, leidt de man in de Cubaanse salsa de vrouw in een cirkel rond. Ondertussen variëren ze tussen vaste figuren en freestyle, waarbij de partners elkaar loslaten. Elke figuur heeft opvallende namen als ‘Haar onder stroom zetten’, ‘Haar mee uit nemen’, ‘De hoed’, ‘De slang’ en dergelijke. Het moeilijkst is het om de basispas-
sen in je systeem te krijgen. Als je de meeste figuren beheerst, begin je het patroon door te krijgen en begrijp je dat veel figuren variaties op hetzelfde thema zijn. Voor sommige Nederlandse vrouwen kan het moeilijk zijn om zich door de man te laten leiden, terwijl het voor de mannen vaak een uitdaging is om te leiden, totaal overzicht uit te stralen, zelfvertrouwen te ademen, enzovoort. Anders dan bij lessen in Nederland krijgt op Cuba elke leerling een leraar en dan ook een leraar die het zelf met de paplepel ingegoten heeft gekregen. w viadanza.nl, w two4salsa. nl en w salsadansreizen.com verzorgen salsapakketreizen naar Cuba. Wil je op eigen gelegenheid dansen, dan kun je je wenden tot Marisuri, die een van Havana’s beste scholen runt. Ga naar Consulado 19, bovenste etage, tussen Prado en Genio in 10200 Centro Habana, t (07) 867 6640. w marisuri.com. Een alternatief is de erg bekwame Omaida Pereira, die je vindt op San Miguel 569, tussen Belascoain en Gervasio, 10200 Centro Habana, t (07) 878 4377 of (05) 261 5572.
‘ w i e d a n st, w i n t ’ ( é l q u e b a i l a g a n a), z i n gt ‘ L o s Va n Va n ’ i n e e n b e k e n d s a l s a n u m mer . een cur sus op Cuba k a n een le v ensl a nge liefde voor de da ns v eroor z a ken.
28
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 28
01-07-11 12:03
leuk om te doen Casa Natal de José Martí 0
Met zijn poëzie veroverde hij vrouwen en de harten van het Cubaanse volk. Fidel Castro haalde inspiratie uit de gedachten van deze dichter over een vrij en onafhankelijk Cuba. José Martí gaf woorden aan de gedachten van heel gewone mensen, zoals in het lied Guantanamera, waarvan de tekst de diepe gevoelens van een boer over de natuur en zijn volk schetst (uit Simple vers, 1891). Het kleine huis waar José Martí in 1853 werd geboren, staat vol met rekwisieten van zijn rebelse leven vol omzwervingen, verblijf in gevangenissen en ballingschappen. Leonor Pérez 314, v. Av. de Bélgica, Casa Natal de José Martí: 10100 La Habana Vieja å dgl 8.30-18.30.
voetgangersSTRaat CALLE OBISPO q
La Floridita w
Een rasechte cultbar met een beeld van Hemingway op zijn oude stamplaats. De wat donkere en zwaar gemeubileerde bar, door het Amerikaanse lifestylemagazine Esquire in 1953 uitgeroepen tot een van de zeven beste ter wereld, was de favoriete plek van de schrijver om daiquiries te drinken. Deze cocktail bestaat uit witte rum, citroen, maraschino en suiker. Het aangrenzende restaurant staat bekend om zijn goede vis- en schaaldiergerechten. Obispo 557, v. Monserrate, Calle Obispo: 10100 La Habana Vieja t (07) 8671 299 å dgl 11.30-24.
Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 29
Voor sommigen zijn het bewonersverenigingen die iets proberen te doen aan sociale problemen in de wijk als drugs, prostitutie of criminaliteit. Anderen zien de CDR’s (Comités ter bescherming van de revolutie) als Cuba’s antwoord op de Oost-Duitse geheime politie Stasi. Dit omdat ze ook een oogje in het zeil houden en ‘verdachte dingen’, abnormaal contact met buitenlanders, illegale werkzaamheden en dergelijke van buurtgenoten rapporteren. In het museum zien we natuurlijk het positieve beeld van de CDR’s, waarvan het doel door Fidel Castro is beschreven als: ‘We zetten een revolutionair bewakingscomité in elk huizenblok in, dat het volk moet bewaken en observeren, zodat zij (red. de VS) inzien, dat als het volk zich organiseert, geen imperialist of zijn lakeien een voet aan de grond krijgen.’ Obispo 308, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-17.
Museo Numismático r
De geschiedenis van Cuba wordt verteld via medailles, munten en papiergeld. Met onder andere militaire orders uit de koloniale tijd, medailles voor de inzet tegen de Amerikanen in de Varkensbaai, het eerste papiergeld van de republiek, ondertekend door Manuel Céspedes, en nationale pesos met Che Guevara’s handtekening. Obispo 305, 10100 La Habana Vieja å di-za 9.1516.45, zo 9-13.
H A B ANA V IE J A
Het is slecht gesteld met de eerbaarheid van de smalle wandelstraat die is genoemd naar de geestelijken die hier in de 18e eeuw flaneerden. Constant ontmoet je brutale blikken of aanbiedingen. Calle Obispo is een lange promenade die naar het hart van het oude Havana leidt. Naast winkels, levendige bars, restaurants en muziekclubs vind je er ook de Hemingway-cultbar en twee musea; één over Cuba’s CDR-comités en één over papiergeld en munten. De straat komt uit op het statige Plaza de Armas waar de mooiste barokpaleizen van de stad herinneren aan de bloeiperiode van de Spaanse koloniale macht.
Museo Nacional de los CDR’s e
Farmacia Taquechel t
Er heerst een authentieke ouderwetse sfeer in deze mooie apotheek, waar men natuurgeneesmiddelen, natuurcosmetica en homeopathische medicijnen verkoopt. Obispo 155, tussen Mercaderes en San Ignacio, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-18.
Plaza de Armas y
De state-of-the-art-paleizen uit de koloniale tijd zijn compleet begroeid, wat ze tot een lust voor het oog maakt. De Plaza, die oorspronkelijk een militair exercitieplein was, is nu omgeturnd tot een idyllische boekenmarkt met stoeprestaurants, vermaak en muziekoptredens. Het witte marmerbeeld van de held van de revolutie, Manuel de Céspedes, staat recht voor de gouverneurswoning Palacio de los Capitanes Generales; het symbool van de v o e tg a n g e r sst r a at c a l l e o b i sp o
29
01-07-11 12:03
H A B ANA V IE J A
C e n t r o C u lt u r a l A n t i g u o s A l m a c e n e s S a n J o s é i s d e j u i st e p l e k o m o p zo e k t e g a a n n a a r k u n sth a n d w e r k , k i tsch e r i g e sch i l d e r i j e n e n l e u k e p o pa r t- k u n st.
koloniale macht die hij bevocht. Het is druk rond de grote openluchtboekenmarkt, waar je de meeste van Che Guevara’s dagboeken en literatuur over rum, sigaren en oude Amerikaanse auto’s kunt vinden. q Boekenmarkt wo-za 9-18, 10100 La Habana Vieja.
Museo de la Ciudad de la Habana u
De enorme zuilengangen en overdadige salons van het barokpaleis tonen de bloedige en controversiële geschiedenis van Cuba. De zalen van de Spaanse aristocratie vol pracht en praal tegenover wapens en symbolen van het rebellenleger van slaven, vrije mulatten en schildknapen, die gezamenlijk vochten tegen de kolonisator. Meer dan zestig vertegenwoordigers van de Spaanse kroon resideerden hier sinds de bouw van het paleis in 1791 tot aan de Amerikaanse machtsovername 107 jaar later. De spiegelzaal boven heeft een aantal fantastische met goud omlijste 18e-eeuwse spiegels uit Venetië, Franse porseleinen vazen, bronzen beelden, overdadige kroonluchters en een portret van Luis de las Casas y Aragorri; de eerste gouverneur van 1790-1796. De zaal was het decor van belangrijke hoofdstukken in Cuba’s geschiedenis, zoals de over30
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 30
dracht van de soevereiniteit over het land aan de Amerikanen door de Spaanse gouverneur in 1898. Maar ook de inauguratie van de eerste president van de Republiek Cuba in 1902. De aangrenzende vertrekken zijn gevuld met de beste meubels, porselein en ander interieur uit die tijd. In de vlaggenzaal hangt een grote verzameling banieren van het slagveld, portretten van rebellenleiders als Máximo Gómez, Antonio Maceo, José Martí en meer en een selectie van hun wapens en persoonlijke spullen als kleden, pennen, horloges, enzovoort. Onder de relikwieën is ook Gómez’ sierzwaard van Tiffany in New York, gemaakt van staal, zilver, goud, ivoor en met een diamant op de punt. Tacón 1, tussen Obispo en O’Reilly, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-18. g voor toegang tot de zalen met de meest waardevolle voorwerpen betaal je voor een rondleiding, die het extra geld meer dan waard is.
El Templete i
Klein heiligdom met grote symbolische waarde. De tempel uit 1928 is gebouwd op de plek waar in 1519 Havana’s eerste kerkdienst en stadsraad werd gehouden. Binnen hangen drie enorme schilderijen van Jean Baptiste Vermay. Het echtpaar Vermay stierf tijdens Kaar t op achter flap
01-07-11 12:03
een grote cholera-epidemie in 1833. Hun resten zitten in een urn die voor de schilderijen in de tempel staat. In de kleine tuin voor het gebouw staat een ceibaboom waaraan bovennatuurlijke krachten worden toegedicht. Heb je bijvoorbeeld woon-, gezondheids- of liefdesproblemen, klop dan drie keer op de ceibaboom, loop er even zo vaak omheen, doe drie wensen en leg wat geld bij de stam. Calle Baratillo, v. O’Reilly, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-18.
Museo Nacional de Historia Natural o
Castillo de La Real Fuerza p
Echte goudklompjes, blauwe tranen van glas en groene smaragden uit Colombia. Het zijn
D e 16 e - e e u w s e b u r cht C a st i l l o d e l a R e a l F u e r z a d i e n d e a l s w o n i n g v o o r C u b a’ s g o u v e r n e u r s e n a l s sch at k a m e r v o o r g o u d e n z i lv e r , o p w e g va n A m e r i k a n a a r S pa n j e .
Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 31
v o e tg a n g e r sst r a at c a l l e o b i sp o
H A B ANA V IE J A
Een 15 miljoen jaar oude versteende schildpad uit Havana, gigantische haaientanden van 3 miljoen jaar oud en de schedel van een lange, uitgestorven diepzeekrokodil behoren tot de meest sensationele voorwerpen van het museum. Kinderen vinden vast de zaal met opgezette vogels, zoogdieren en reptielen, aangevuld met junglegeluiden en speciale verlichting het meest interessant. Obispo 61, Plaza de Armas, 10100 La Habana Vieja å wo-zo 11- 18.30.
maar een paar van de gezonken schatten, die voor de kusten van Cuba zijn opgevist en nu veilig hier onder de burcht bewaard worden. Het imponerende verdedigingswerk heeft 6 meter dikke en 10 meter hoge muren, die in scherpe hoeken eindigen. De vesting werd in 1582 gebouwd, maar heeft zijn waarde nooit in de strijd kunnen bewijzen, omdat de verdediging van de stad als snel werd overgenomen door twee nieuwe burchten (> 38, 39). Het was daarna een paar eeuwen de woning van Cuba’s gouverneurs en opslagplaats voor goud, zilver en andere waardevolle spullen op weg van Amerika naar Spanje. Op de punt van de vestingtoren spiedt het kleine standbeeld, la Giradilla, aan de horizon naar de zeilen van de boot van haar geliefde. Het bronzen beeld van de kleine vrouw met een kruis in de handen stelt Doña Isabel de Bobadilla voor. Haar man, gouverneur Hernando de Soto, voer in 1539 uit om Florida te veroveren maar kwam om op deze reis. De arme vrouw stierf hierna van verdriet. La Giradilla is sindsdien het symbool voor Havana geworden en staat in het logo van rumproducent Habana Club. Het originele standbeeld uit 1631 kun je zien in Museo de la Ciudad de la Habana (> 30). O’Reillys 2, tussen Av. del Puerto en Tacón, 10100 La Habana Vieja å ma-za 9-18.30.
31
01-07-11 12:03
PLAZA DE LA CATEDRAL Het plein rond Havana’s kathedraal is een van de mooist gerestaureerde in Habana Vieja. De barokke kathedraal met een gevel van golvend kalksteen schittert samen met de glasmozaïeken van de paleizen in koloniale stijl en blauwgeverfde deuren in de zon. Naast de museumachtige omgeving is er moderne kunst te zien in Centro de Arte Contemporaneo Wifredo Lam en zijn er mojito’s in Hemingway-kroeg La Bodeguita del Medio.
H A B ANA V IE J A
Catedral de San Cristóbal de la Habana å
Heb je problemen met je schoonmoeder, dan kun je een kaarsje branden, een klacht schrijven of een klein huis plaatsen aan de voet van Nuestra Señora de Loreto. Dan zorgt zij er misschien voor dat de vrede in huis terugkeert. Naast de Madonna troont Havana’s beschermheilige San Cristóbal, in 1633 in Sevilla gemaakt en een van de oudste beelden van Havana. De kerk van solide kalksteen en marmer, werd in 1747 gesticht door jezuïeten. Na de uitbouw tot kathedraal kwam er in 1793 een extra toren op de hoek van Calle San Ignacio.
Vanwege de beperkte ruimte is de nieuwe toren slanker gebouwd dan de oude. Een gedenkplaat op het altaar vertelt dat de stoffelijke resten van Columbus in 1796 van de Dominicaanse Republiek hiernaartoe kwamen, maar dat zijn botten daarna naar Sevilla moesten omdat Spanje in 1898 zijn heerschappij over Cuba afstootte. Bewonder de gigantische kroonluchter die in de hoofdkoepel hangt en het altaar van 2,5 ton dat is gemaakt uit één enkel stuk marmer uit Carrara, met in het midden een tafereel met het Laatste Avondmaal. De Franse schilder Jean Baptiste Vermay, stichter van de eerste school voor de schilderkunst op Cuba, is de man achter het grootste deel van de maagdenbeelden in de zijkapellen. Plaza de La Catedral, 10100 La Habana Vieja å ma-vr 10-16, za 10-14, zo 9.30-12.
Museo de Arte Colonial s
‘Om in dialoog met de zon te gaan moet je de juiste bril opzetten, zodat hij barmhartiger voor de mensen is.’ El medio punto cubano, waar schrijver Alejo Carpentier hier over filosofeert, is het waaiervormige raam van
I n d e z i jst r at e n va n h e t g e p o l i jst e d e e l va n h e t o u d e H ava n a sp r i n gt h e t m e e r v e r va ll e n e n v o l k s e k a r a k t e r va n d e w i j k m e t e e n i n h e t o o g .
32
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 32
Kaar t op achter flap
01-07-11 12:03
gekleurd glas dat Cubanen gebruiken boven de deuren om het felle zonlicht te verzachten, dat van de patio de kamers binnenvalt. Het museum huist in een fraai paleis uit de 18e eeuw en staat vol met design uit de koloniale tijd zoals medio punto cubano, copas flamígeras (grote porseleinen kruiken, die in vroeger tijden werden gebruikt om daken te versieren), aldabones (erg mooie deurkloppers), deurbeslag, sleutels en dergelijke. Op de eerste verdieping zijn drie schitterende kamers en suite vol met overdadige kwaliteitsmeubels. Op de begane grond kun je een 18e-eeuwse koets bewonderen, die getrokken werd door een calasero: een slaaf in uniform, hoge zwarte hoed en een band die aangaf van welke familie hij was. Zelfs kleine slavenkinderen moesten netjes gekleed zijn als ze hun heer begeleidden in de stad. San Ignacio 61, Plaza de La Catedral, 10100 La Habana Vieja å dgl 8.30-18.30.
Palacio de los Marqueses de Aguas Claras d
Centro de Arte Contemporaneo Wifredo Lam f
Hij groeide op op Cuba met een grootmoeder die voodoo praktiseerde en werd volwassen in Parijs, waar hij bevriend raakte met Picasso. Cuba’s beroemdste schilder Wifredo Lam heeft zijn naam aan het uitstekende kunstcentrum gegeven, met zowel Lams eigen, half surrealistische, half kubistische werken als exposities van hedendaagse kunstenaars. San Ignacio 22, v. Empedrado, 10100 La Habana Vieja å ma-za 10-17.
Bodeguita del Medio g
Van simpele garage tot wereldberoemde cultbar. De kroeg was oorspronkelijk gewoon een stal, waar de heer van het naastgelegen paleis zijn paard-en-wagen parkeerde. Later werd het een kruidenierswinkel en omdat Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 33
CALLE MERCADereS Met een kleine omweg door zijstraat Calle Obrapía voert Calle Mercaderes langs mooi gerestaureerde paleizen, musea, winkels en een prima chocoladecafé naast het pas gerenoveerde Plaza Vieja. Dat heeft naast meerdere goede restaurants een speelkaartenmuseum en een charmante Camera Oscura, waar je het straatleven in Havana door spiegels en prisma’s kunt bekijken.
Casa de La Obra Pía h
Graaf Martin Calvo de la Puerta y Arrieta gaf geld aan wezen, maar hield slaven die in belabberde kamers op zolder woonden. Daar was het verschrikkelijk warm en konden ze amper rechtop staan. Ondertussen bad hij in een kleine kerk op de eerste verdieping om vergeving voor zijn zonden. De graaf bewoonde vanaf 1665 het huis, een van de mooiste uit de koloniale tijd in Havanna. Op de gevel van het gebouw prijkt zijn wapen. Het gebouw is net als de straat naar zijn liefdadigheidswerk genoemd (obra piadosa). Op de eerste verdieping zie je de overdadige kamers met Italiaanse keramische vazen, fraaie kroonluchters, meubels met ingelegd marmer en parelmoer en kasten vol met oud zilverwerk. In de eetkamer hangt een enorme, handgeschilderde stamboom met twintig generaties, tot de laatste familie die hier in 1932 woonde. Verder is er een expositie met slavenarmbanden met daarop het familiewapen. Op de begane grond kun je een kobaltblauwe Volkswagen, schrijfgerei, boeken en meubels bewonderen die aan schrijver Alejo Carpentier (1904-1980) toebehoorden. Hij werd als ambassadeur uit Parijs naar Cuba gezonden. Obrapía 158, 10100 La Habana Vieja å di-za 10.30-17.30, zo 9-13 E gratis, vrijwillige donatie. c alle merc aderes
H A B ANA V IE J A
Zonlicht gefilterd door glasmozaïeken vormt rode en blauwe waaiervormige lichtplekken op de vloer van de eerste verdieping. Het dak is versierd met eeuwenoude porseleinen kruiken. Het fraaie paleis werd tussen 1751 en 1775 gebouwd als woning voor de markies van Aguas Claras. Nu huist er het dure en uitstekende restaurant El Patio (> 41), waar je kunt eten op het levendige terras aan het plein of in de rustige binnentuin. 10100 La Habana Vieja.
die in Havana meestal op de hoek van de straat zaten kreeg het de bijnaam Bodeguita del Medio (Winkel midden in de straat). Die naam bleef toen de plek in 1950 bar en restaurant werd. Hemingway dronk hier graag mojito’s en nam een hele rij andere beroemdheden met zich mee. Bijvoorbeeld acteur Errol Flynn, die de kleine bar een prima plek vond om dronken te worden. Empedrado 207, 10100 La Habana Vieja å dgl 12-24.
33
01-07-11 12:03
Casa de África j
Op Madagascar maken ze muziek met de klapperende kaak van een Cebu-koe. Als ze in Angola een vreemd staatshoofd eren, sturen ze slagtanden met de naam van het staatshoofd erin gegraveerd, zoals bij deze tanden ter ere van Fidel Castro. Het huis is een soort antropologiemuseum, vol met cadeaus aan Cuba van in totaal 51 Afrikaanse landen. Obrapía 157, tussen San Ignacio en Mercaderes, 10100 La Habana Vieja å di-za 8.30-17, E gratis, vrijwillige donatie.
H A B ANA V IE J A
Casa de Guayasamín k
Lange, kromme vingers die hoopvol grijpen of een pijnlijk gezicht beschermen. Er is veel solidariteit met de onderdrukten in de expressionistische portretten van de Ecuadoriaanse schilder Oswaldo Guayasamín (1919-1999). Zijn inspiratie ligt in de indianenkunst uit de tijd voor Columbus. Misschien wel daarom werd hij een goede vriend van Fidel Castro, die hem deze atelierwoning ter beschikking stelde. Op de eerste verdieping kun je zijn slaapkamer zien, met een aantal persoonlijke bezittingen en het portret Las Manos de Fidel (Fidels handen), dat Guayasamín voor de Cubaanse leider schilderde voor diens zeventigste verjaardag. Obrapía 111, tussen Oficios en Mercaderes, 10100 La Habana Vieja å di-za 9-16.45. Zo 9-13.
Casa de Simón Bolívar l
Alleen het hoofdhaar van Latijns-Amerika’s grootste bevrijdingsheld Simón Bolívar is origineel in dit museum. De Venezolaan is de drijvende kracht achter de afscheiding van Spanje door zes Zuid-Amerikaanse landen en stichter van een groot Colombiaans rijk, dat bestond van 1819 tot 1830. In 1799 bezocht Bolívar Cuba kort. Op de begane grond vertelt de Venezolaanse kunstenaar Glenda Mendoza Bolívars leven middels figuren en landschappen in keramiek. Op de eerste verdieping vind je een kopie van het zwaard van de revolutionair in goud, zilver, diamant en robijn en schilderijen van kunstenaars uit Cuba en Venezuela. Mercaderes 156, tussen Lamparilla en Obrapía, 10100 La Habana Vieja å di-za 9-17, zo 9-13 E gratis, vrijwillige donatie.
Museo de la Cerámica æ
Een verdraaid gezicht staat bij de ingang van het keramiekmuseum, waar je sculpturen van 34
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 34
moderne kunstenaars als Osmany Betancourt en Carlos Enrique Prado kunt bewonderen. De expositie omvat ook enkele fraaie vazen en schalen van Amelia Peláez (1896-1968), wiens lichte, haast kinderlijke stijl duidelijk is geïnspireerd door Picasso. Mercaderes, tussen Lamparilla en Amargura, 10100 La Habana Vieja å dgl 8.30-18.30.
La Casa del Chocolate z
Zodra je het café binnenstapt, ruik je de geur van chocolade. In glazen vitrines zie je oude chocoladeblikken en porseleinen kopjes uit Europa en Japan. Je kunt ook chocolate frío proeven, een koude chocoladedrank met honing. De warme versie is er in twee uitvoeringen: caliente a la taza tradicional, met kaneel en vanille en caliente a la taza azteca met kruiden als peper en nootmuskaat. Mercaderes 255, v. Amargura, 10100 La Habana Vieja å dgl 10-19.30
Plaza Vieja ø
Van lelijke parkeerplaats in de jaren 50 tot mooi plein met historische atmosfeer en marmeren fontein nu. De vervallen woningen, die tot een paar jaar geleden het plein omringden, hebben een imponerende facelift gehad. En de gebouwen die onderling verbonden zijn via harmonische zuilengangen zien er nu haast ansichtkaartachtig uit. Van de noordwestelijke hoek heb je mooi uitzicht op het Capitoliogebouw, dat als een juweel aan het eind van de vervallen straat prijkt. De gebouwen op Plaza Vieja zijn een mix van koloniale architectuur uit de 16e tot 18e eeuw en een enkel art-nouveaupaleis, Palacio Cueto, voorheen pakhuis en hoedenfabriek, gebouwd in 1906 en geïnspireerd door de Spaanse architect Gaudí. Alleen de buitenmuren zijn bewaard gebleven, terwijl binnenin de bouw van een luxehotel gepland staat. 10100 La Habana Vieja.
Cámara Oscura c
Kinderen en volwassenen vergeten hier hun iPods, mobieltjes en digitale camera’s, als ze zich in tien minuten overgeven aan de magie van zonlicht, spiegels en lenzen. Vanuit de donkere kamer bovenin het gebouw kun je met een scherpe blik de mensen beneden op straat zien, een boot bespioneren of inzoom en op een vlag, die ver weg wappert. De periscoopachtige camera, die Leonardo da Vinci tijdens de renaissance uitvond, is door de Kaar t op achter flap
01-07-11 12:03
Op C u b a e n i n a n d e r e L at i j n s - A m e r i k a a n s e l a n d e n v i e r t m e n d e 15 e v e r j a a r d a g va n e e n m e i sj e m e t p r a cht e n p r a a l , d i e s y m b o l i s e e r t d at z e e e n v r o u w i s g e w o r d e n .
Museo de Naipes v
Egyptische erotische kunst, Spaanse voedseletiketten, allerlei hondenrassen en gebouwen in Peru: er zijn geen grenzen aan de motieven die je op speelkaarten kunt drukken. Veel van deze kaarten zie je hier. Murallas 101, Plaza Vieja, 10100 La Habana Vieja å di-za 9-16.45, zo 9-13 E gratis, vrijwillige donatie.
CALLE OFICIOs Havana’s oudste winkelstraat brengt je onder andere naar een stoffig museum voor oude Amerikaanse auto’s, een prachtig kerk- en kloostercomplex vol met religieuze kunstschatten en de mogelijkheid tot een omweg naar Habana Clubs rummuseum.
Museo del Automóvil b
Een Cadillac zo groot als een halve goederenwagon en lampen zo groot als scheepslampen zijn maar een paar voorwerpen in het wat sinistere automuseum. Het is alsof je in een garage uit vervlogen maffiatijden kijkt. Er is Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 35
ook actie en schietwerk, door de mintgroene Oldsmobile uit 1959 van guerrillaheld Camilo Cienfuegos achterin de ruimte, terwijl de witte Oldsmobile ernaast van Fidel Castro’s geliefde Celia Sánchez was. Oficios 13, 10100 La Habana Vieja å di-za 9-16.30, zo 9-12.30.
H A B ANA V IE J A
Spaanse stad Cádiz aan Havana geschonken en de enige in zijn soort in Latijns-Amerika. Teniente Rey, v. Mercaderes, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-17.
Casa de Los Árabes n
Mooie Andalusische tegels, glasmozaïeken en een witte marmeren vloer vormen het kader rond Havana’s enige moskee. Rond de vijftig moslims komen naar het vrijdaggebed van 13.00 uur. Op de begane grond kun je kunsthandwerk bewonderen. Oficios 16, 10100 La Habana Vieja å di-za 8.3017, zo 9-13.
Coche Presidencial Mambi m
Eliteleven op rails. De luxewagon, die Cubaanse presidenten tussen 1912 en 1959 gebruikten, is uitgevoerd met hardhout, gaslampen en een soort airconditioning van ijsblokken. De president en zijn vrouw baadden in een marmeren badkuip, terwijl Frans servies en zilverwerk van Tiffany uit New York door bedienden werden klaargezet. Callejón de Churruca, v. Oficios, 10100 La Habana Vieja å ma 9-13.45, di-za 9-17.45 E gratis, vrijwillige donatie. Calle Oficios
35
01-07-11 12:03
6562-6794_100%Cuba.indd 36
01-07-11 12:03
Plaza de San Francisco ,
Het grote, open plein is een van de weinige plekken in het oude, gerestaureerde Havana, waar je ook Cubaanse gezinnen ziet. Zij komen hier vooral ’s zondags om met de kinderen pony te rijden. Het plaza is ook een trekpleister voor uitgelaten meisjes die op hun vijftiende verjaardag voor de fontein Fuente de los Leones vereeuwigd worden. De fontein uit 1836 heeft vier imposante leeuwen. Het plaza wordt gedomineerd door het kerk- en kloostercomplex San Francisco de Asís (> zie onder) en het vijf verdiepingen hoge, neoklassieke gebouw aan de noordkant, Lonja del Comercio (warenbeurs). Het complex stamt uit 1907 en herbergt kantoren van onder andere internationale firma’s, nieuwsbureaus en touroperators. 10100 La Habana Vieja.
Iglesia y Convento San Francisco de Asís .
P l a z a d e S a n F r a n c i sc o i s i n d e r e g e l a ltijd gevuld met Cubanen, die poseren bij de fontein voor de kerk. Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 37
Kinderen zullen dol zijn op de grote modelspoorbaan, waar een oude trein door een dorp met kerk, raadhuis, rietsuikervelden en suikerfabriek tuft. De rest van het museum is een scène uit een rumfabriek met een kunstmatige geur van rum en slechtverlichte zalen die een authentieke sfeer moeten oproepen. San Pedro 262, v. Sol, 10100 La Habana Vieja å ma-do 9- 17, vr-za 9-16, zo 10-16.
Berg met superuitzicht Met de veerboot of de bus reis je in een paar minuten over de Havana Baai naar een rustige omgeving en schone lucht op de berg in Parque Histórico Militar Morro-Cabaña. Hier zorgen de twee schitterende vestingwerken Castillo de los tres Reyes del Morro en Fortaleza de San Carlos de la Cabaña voor een historische sfeer en een geweldig uitzicht over Havana.
Casablanca !
Verroeste, slooprijpe boten met fraaie namen als Cobre en Giradilla pendelen dagelijks door de smalle straat tussen Havana Vieja en Casablanca. Je moet staan, maar de overtocht duurt maar tien minuten. In 2003 werd een van deze vaartuigen gekaapt door dissidenten, die wanhopig pro beerden de VS te bereiken. De kapers bereikten internationale wateren, waar de boot zonder benzine kwam te zitten en teruggesleept werd door de Cubaanse kustwacht. De kapers werden terechtgesteld voor deze misdaad. Sindsdien controleren bewakers de bagage van elke reiziger, voordat deze toestemming krijgt om aan boord te gaan voor de kleine ‘cruise’ door de baai. Het beloofde land aan de overkant is niet de VS, maar Casablanca. Casablanca is genoemd naar de huizen, die ooit wit waren maar nu net zo vuil zijn als in elk ander Cubaans dorp. De lucht voelt direct schoner en de sfeer behaaglijk rustiger dan in de grote stad, die verder weg lijkt dan maar een paar kilometer. Op het plein honkballen jongens en het kan zijn dat nieuwsgierige kinderen van de balkons ‘Hello mi friend, where u from’ naar je roepen. 11200 Regla, f veerboot naar Habana Vieja gaat ieder kwartier (Handig om te weten, > 39).
b e r g m e t s u p e r u i t z i cht
H A B ANA V IE J A
Het beeld van ‘De Parijse man’ nodigt je uit in het prachtige kerk- en kloostercomplex, dat net als de man zelf een uiterst veranderlijk bestaan heeft gehad. De langharige man was een geliefde vagebond die in de jaren 50 in de straten van Havana woonde en nu in de crypte begraven ligt. Sinds de staat de kerk en het klooster in 1842 onteigende, heeft het complex dienstgedaan als pakhuis, postkantoor, douanekantoor en telefooncentrale. In 1846 verwoestte een orkaan het koor van de kerk, dat nooit werd herbouwd. Kerk en klooster zijn nu concertzaal en museum voor religieuze kunst, met onder andere het kleine ivoren madonnabeeld La Milagrosa. Moeder Theresa schonk dit aan Fidel Castro tijdens haar bezoek in 1986. Je vindt er ook een vitrine met de resten van de Spaanse veroveraar Hernán Cortéz. Andere parels in de collectie zijn een houten figuur van de heilige San Francisco uit 1739 en zilveren relikwieën en andere schatten uit de Spaanse tijd. Vanaf de 42 meter hoge klokkentoren heb je een fantastisch uitzicht. Oficios, tussen Armagura en Teniente Rey, 10100 La Habana Vieja å dgl 9-18.
Museo del Ron Habana Club -
37
01-07-11 12:03
Va n a f Av e n i d a d e l P u e r t o h e bb e n d e v i ss e r s u i t z i cht o p d e b u r cht C a st i l l o d e l o s t r e s R e y e s d e l M o r r o, d i e d e E n g e l s e n i n 176 2 b i n n e n v i e l e n .
H A B ANA V IE J A
El Cristo de la Habana "
Vanaf de veerboot wandel je door Casablanca’s kleine park en ga je linksaf de heuvel op. Na tien minuten bereik je de top, waar je samen met het 17 meter hoge Jezusbeeld kunt genieten van het uitzicht over de baai en het grootste deel van Havana. Het kolossale marmeren beeld is gemaakt door de Cubaanse kunstenaar Jilma Madera en werd in 1958 op verzoek van de vrouw van dictator Batista gemaakt. Carretera de la Cabaña, Casablanca, Habana del Este, 11200 Regla.
Centro Cultural Casa del Che en la Cabaña #
Tegenwoordig zou hij op Amerika’s lijst met ’s werelds meest gezochte personen staan, maar voor Cubaanse schoolkinderen is Che Guevara een voorbeeld. Het cultuurcentrum zit in het huis waar Che en zijn achtste colonne hun werkkantoren in Havana hadden. Het bureau en de telefoon zijn er nog, net als de slaapkamer waar hij bezoek kreeg van onder anderen Fidel Castro. In de bibliotheek van het centrum leren kinderen en volwassenen uit de wijk over de revolutie en spelen ze een partijtje schaak, waar Che een groot fan van was. Carretera de la Cabaña, Casablanca, Habana del Este, 11200 Regla å dgl 9-17. 38
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 38
Castillo de los tres Reyes del Morro ¤
De vesting biedt een haarscherp uitzicht over de kust. Het vredige beeld van Havana op de achtergrond staat in contrast met de dramatische geschiedenis van de burcht. In 1589 werd begonnen met de bouw van de vesting die samen met zusterburcht La Punta, aan de andere kant van het kanaal, vijandelijke schepen moest kunnen beschieten. Het verdedigingsplan werkte echter niet, toen de Engelsen in 1762 over land binnenvielen. De aanval kwam nadat Spanje de kant van de Fransen had gekozen in de zevenjarige oorlog van 1756-1763. Na een belegering van 44 dagen lukte het de Engelsen het fort binnen te dringen door een van de muren op te blazen. De Engelsen namen Havana in en verlieten de stad pas weer na zes maanden. Beklim ten slotte de 117 treden van de vuur- toren uit 1844 met het beste uitzicht van Havana. Totdat deze in 1945 elektrisch werd, werd voor de verlichting canolaolie gebruikt. De kruiken waarin die werd bewaard kun je beneden nog steeds zien. Het lichtbaken draait op een mechanisme dat in 1845 in Parijs is gemaakt en dat nog steeds om de vijf uur handmatig moet worden opgewonden. Carretera de la Cabaña, Habana del Este, 11200 Regla å dgl 9-19. b, (Handig om te weten > 39).
Kaar t op achter flap
01-07-11 12:03
Fortaleza de San Carlos de la Cabaña %
handig om te weten over HABANA VIEJA i, Infotur, Obispo 526, 10100 La Habana Vieja, t (07) 8663 333, å dgl 8-21.15. Informatie over bezienswaardigheden in Havana en de rest van Cuba. Kaartverkoop en arrangementen naar Viñales, Trinidad, Varadero. 0 Geld wisselen in CADECA, Obispo 257. b HabanaBusTours is een goede en goedkope manier om Havana te beleven. Met een kaartje kun je in- en uitstappen zo vaak je wilt. dgl 9-21. T1 vertrekt van Av. del Puerto bij Castillo de La Real Fuerza en rijd naar Plaza de La Revolución. Stopt onderweg veertien keer. T2 vertrekt van Plaza de La Revolución naar Marina Hemingway, met stops bij Acuario Nacional en Cementerio de Colón. T3 vertrekt van Parque Central naar Playa de Santa María del Mar met stops bij o.a. Fortaleza de San Carlos de la Cabaña. t en @ Etecsa, Habana 406, v. Obispo, 10100 La Habana Vieja, å dgl 8.30-19. Kaar t op achter flap
6562-6794_100%Cuba.indd 39
resorts in het oosten Ben je moe van de stadswandelingen en verlang je naar ruimte, dan wachten ten oosten van Havana drie schitterende beachresorts; allemaal op reisafstand van de hoofdstad.
Playas del Este &
Een wereld van zacht, wit zand en lichtgroene golven. De 8 kilometer lange stranden met palmen zijn populair onder de Cubanen. Zij komen hier in de zomermaanden naartoe om in de golven te spelen, beachvolley te spelen, rum te drinken en te flirten. Playa Santa María del Mar is het breedste en mooiste stuk strand. 10900 La Habana del Este.
H A B ANA V IE J A
Als de lichtkegels van de vuurtoren over de rotsen achter de silhouetten van oude kanonnen schijnen, komen de magie en geschiedenis van deze plek tot leven. In de verte glinsteren de lichtjes van Havana. Elke avond om 21 uur voeren soldaten in 19e-eeuwse uniformen een marsceremonie uit, afgesloten met een oorverdovende kanonnade richting de Havana Baai. De ceremonie is een traditie uit de vroege koloniale tijd, waarbij het kanonsaluut de opening en sluiting van Havana’s stadspoorten markeerde. Nadat de Engelsen in 1762 de naastgelegen burcht El Morro (> 38) hadden veroverd, bouwde de Spaanse koning hier snel een nieuwe burcht, zodat de flanken op de heuvels ten oosten van de stad verdedigd konden worden. Pas na de Vrede van Parijs in 1763, waarbij Spanje Cuba behield in ruil voor Florida, verlieten de Engelsen Havana. Fortaleza de San Carlos de la Cabaña is het grootste en duurste vestingwerk dat de Spanjaarden in Noord-Amerika hebben gebouwd. De burcht is een stad van straten met kerken, tuinen, restaurants, souvenirwinkels en een wapenmuseum. In een gele villa nabij de hoofdpoort kun je Che Guevara’s commandopost uit 1959 bezoeken. Carretera de la Cabaña, Habana del Este, 11200 Regla å dgl 9-22. b, (> Handig om te weten).
@ Cibercafe Capitolio, Paseo de Martí, tussen San Martín en Dragones, ingang bij de grote trap van Capitolio, å dgl 9-17. @ Centro Hispano-Americano de Cultura, Malecón 17, tussen Prado en Capdevila, å ma-vr 10-16, za 9-12. Goedkoopste internetcafé van de stad. b Viazulbussen naar andere steden (> 54). b Naar de burchten El Morro en San Carlos de la Cabaña neem M-1, 58, 58B, 116, 195, 400 of 404 vanaf de rotonde bij het beeld van Máximo Gómez nabij Museo de la Revolución. Stap uit bij eerste stop na de tunnel. f Van Havana naar Casablanca aan de andere kant van Havana Baai, vertrek van San Pedro, v. Santa Clara, dgl elk kwartier 6.1524.15. Van Casablanca naar Havana dgl elk kwartier 6.30-23.30. a Zie praktische informatie (> 126).
handig om te weten over PLAYAS DEL ESTE x Ca. 20 minuten met de taxi van Habana Vieja. Prijs: 10-20 CUC. b HabanaBusTours route T3 vertrekt van Parque Central in Centro Habana naar Playa Santa María del Mar. Retour 3 CUC. Dgl 9-21.
Playa Jibacoa /
Het 500 meter lange zandstrand met kleine inhammen wordt beschut door een grote rotshelling en is ideaal om te zwemmen en snorkelen tussen oude scheepswrakken. 10900 La Habana del Este, t (47) 295 122, 60 km ten oosten van Havana. Huur liefst een auto.
r e s o r ts i n h e t o o st e n
39
01-07-11 12:03
Z e i l e n o f zo n n e n . g e n i e t o p v e r sch i l l e n d e m a n i e r e n i n va k a n t i e pa r a d i js Va r a d e r o.
H A B ANA V IE J A
Varadero (
Op het Hicacosschiereiland vind je 22 km mooie en bijna ongerepte stranden waar je je op allerlei manieren kunt vermaken in het water. Bijna alle chartertoeristen verblijven in all-inclusivehotels, met eten, shoppen, disco’s en cabaret inbegrepen. Maar je kunt ook gewoon van het mooie strand van Varadero tussen de straten 38 en 57 genieten, waar gewone Cubanen naartoe gaan om te baden en gezellig de middag door te brengen. Voor Hotel Dos Mares (> 41) ligt een strand met weinig toeristen en met het perfecte blauwe water. Voor een paar CUC huur je een ligstoel en parasol voor een dag. In de stad zijn goedkope restaurants, cafés, ijskramen en koekjeswinkels.
Delfinario Atletische dolfijnen voeren bewonderenswaardige stunts uit in de dagelijkse shows in een kleine natuurlijke mangrovebaai. Tegen extra betaling krijg je een kus in je gezicht of kun je een rit op de rug van een van de speelse dieren maken. Autopista Sur, km 12, 42200 Varadero å dgl 9-17. Show om 11, 14.30 en 16.30 uur.
oude rotstekeningen van indianen en langs de oudste cactus van Cuba. Deze is vijfhonderd jaar oud en heet ‘De patriarch’. Op de oostpunt van het schiereiland, ca. 1 km na Marina Chaplin, 42200 Varadero å dgl 9-16.30
handig om te weten over VARADERO i Havanatur, Av. de la Playa, tussen Calle 36 en 37, 42200 Varadero, t (045) 667 027. b Viazul-bussen rijden dagelijks naar o.a. Havana (3 uur), Santa Clara (3,5 uur), Trinidad (6,5 uur), Santiago de Cuba (15 uur). Check w viazul.com. Havanatur (> zie boven) organiseert ook bustransfers naar Havana. d Snorkelen tussen koralen en mooie vissen in Playa Coral 5 km ten westen van Varadero. l Sportvissen bij Marina Chaplin, Autopista Sur, 12 km, t (045) 667 550. f Veel mogelijkheden, met onderwatersightseeing op een boot met glazen bodem en een cruise naar het eiland Cayo Blanco, met snorkelen. Vraag in je hotel of bij Havanatur (> zie boven). y en K Te huur bij de meeste hotels en rond Parque Retiro Josone, Av. Primera en Calle 58, 42200 Varadero.
Reserva Ecológica Varahicacos Het reservaat van 3 km² biedt mogelijkheden voor lange wandelingen. Naar grotten met 40
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 40
01-07-11 12:03
overn ach ten Casas particulares * Casa de Pepe y Rafaela (Kaart > achterflap 6), San Ignacio 454, tweede etage, tussen Sol en Santa Clara, 10100 La Habana Vieja, t (07) 8675 551. Het appartement heeft twee hoge kamers met veel licht via de balkonramen. Beide met airco, meubels in knusse oude stijl en goede, gemoderniseerde badkamer. * Casa Chez Nouz, (Kaart > achterflap 7), Brasil 115, tussen Cuba en San Ignacio, 10100 La Habana Vieja, t (07) 8626 287. Twee grote kamers met balkon aan de straatkant en grote gezamenlijke badkamer. Gasten kunnen de schaduwrijke patio benutten of ontspannen in een ligstoel op het dakterras. * La Mulata Mary (Kaart > achterflap 8), Cárcel 59, tweede etage, tussen Morro en Zulueta, 10100 La Habana Vieja, w casaparticular cuba.org. Fantastisch terras met uitzicht op de haven en de El Morro-burcht. Twee mooie, lichte kamers. Elk met tweepersoonsbed en eigen bad en wc. Goede ligging tussen het Revolutiemuseum en Malecón.
VARADERO
** Hotel Dos Mares, Calle 53/1ra. Avenida, 42200 Varadero, t (045 )612 702, w islazul. cu. Hotel van drie etages in knusse Spaanse stijl met 34 standaardkamers en goede ligging aan het strand. ** Villa Tortuga, Calle 9, tussen Bulevar en Av. Kawama, 42200 Varadero, t (045) 614 747, w gran-caribe.com. All-inclusive middenklassehotel bij strand en centrum. Een- en tweepersoonskamer met balkon, airco en tv. Pooltafel, fitnessruimte aanwezig.
D e l e u k st e a d r e ss e n
**** Telégrafo (Kaart > achterflap 1), Prado 408, v. Neptuno, 10200 Centro Habana, t (07) 8611 010, w habaguanex.com. Verblijf businessclass in dit prachtig gerestaureerde hotel, dat naast art-decomeubels ook veel moderne beelden en designvoorwerpen heeft. **** Hotel Plaza (Kaart > achterflap 2), Ignacio Agramonte 267, 10200 Centro Habana, t (07) 8608 583/89, w hotelplazacuba.com. Middenklassehotel met mooie plafondversiering en gigantische kroonluchters. 188 ouderwets gemeubileerde kamers van goed niveau en dakterras met zonnestoelen. **** Hotel Ambos Mundos (Kaart > achterflap 3), Obispo, v. Mercaderes, 10100 La Habana Vieja, t (07) 8609 530, w habaguanex.com. Fraai gelegen en comfortabel hotel. Hemingway woonde hier in de jaren 30, terwijl hij For whom the bell tolls schreef. Bovenin is een terrasbar met uitzicht over het oude Havana. ** Hotel Islazul Lido (Kaart > achterflap 4), Consulado 210, tussen Ánimas en Trocadero, 10200 Centro Habana, t (07) 8671 102-06, w islazul.cu. Goedkoop backpackerhotel met vriendelijk personeel en erg dicht bij El Prado en Parque Central. 65 kamers met goede bedden en kleine, maar moderne badkamers, tv en airco. Voor maar 5 CUC extra heb je een iets grotere kamer met balkon. ** Hotel Caribbean (Kaart > achterflap 5), Paseo del Prado 164, v. Colón, 10200 Centro Habana, t (07) 8608 210/233, w islazul.cu. Hier vind je de privacy die je niet in casas particulares krijgt, voor bijna dezelfde prijs. Erg basic. Vier van de 38 kamers hebben uitzicht op straat. Alle kamers hebben eigen bad en airco.
eten & dr inken *** El Patio (Kaart > achterflap 9), Plaza de la Catedral, 10100 La Habana Vieja, t (07) 867 1034, å 12-24. Erg toeristische plek met goed Cubaans en internationaal eten. Je betaalt best veel om in de mooie omgeving te zitten. *** Al Medina (Kaart > achterflap 0), Oficios 12, tussen Obispo en Obrapía, 10100 La Habana Vieja, t (07) 867 1041, å 12-24.
Schaaldieren, kip, lam, rundvlees en vegetarische gerechten als Mezze de vegetales op Arabische wijze bereid en geserveerd in een 17e-eeuwse binnentuin. *** La Paella (Kaart > achterflap q), Oficios 53, v. Obrapía, 10100 La Habana Vieja, t (07) 867 1037, å 12-23. Gezellige Spaanse stijl met posters van stierenvechten en d e l e u k st e a d r e ss e n
6562-6794_100%Cuba.indd 41
41
01-07-11 12:03
d e l e u k st e a d r e ss e n
keramiekplaten aan de muren onder de vrijliggende hanenbalken. Goede visgerechten en paella’s. Aanbevolen worden Sopa de Pescados (vissoep) en Fillete de Pescado Grillé (gebakken gefileerde vis). ** Dominica (Kaart > achterflap w), O’Reilly 108, v. Mercaderes, 10100 La Habana Vieja, t (07) 8602 918, å 12-24. Houd je van Italiaans eten, dan moet je deze hippe, moderne tent bezoeken. Lekkere salades, pizza’s en pastagerechten.
* Café Paris (Kaart > achterflap e), San Ignacio 22, v. Obispo, 10100 La Habana Vieja, å 9-24. Grote pizza’s en sandwiches voor weinig geld maken het kleine, volle café-restaurant tot een hit onder backpackers en Cubanen. Meestal met livemuziek. * Pizzería Obispo (Kaart > achterflap r), Obispo 201 A, 10100 La Habana Vieja, å 8-20. Straatkraam, waar je in de rij staat met locals en voor een paar Cubaanse pesos een gloeiend hete pizza in je handen krijgt. Ook lekker ijs.
SHOPPEn Galería Oficios (Kaart > achterflap t), Oficios 166, tussen Amargura en Teniente Rey, 10100 La Habana Vieja, å dgl 10-17. Mythologische wezens, maskers, vis en vogels smelten samen in de expressieve schilderijen van Nelson Domínguez. Zijn meest recente onderwerp van een expositie: wasknijpers. Estudio Rigoberto Mena (Kaart > achterflap y), San Ignacio 154, 10100 La Habana Vieja, tussen Obispo en Obrapía, å ma-za 10-18. Kleine galerie met Mena’s abstracte composities. Hij werd geïnspireerd door bouwwerken uit Habana Vieja. Galería Manos (Kaart > achterflap u), Obispo 411, tussen Aguacate en Compostela, 10100 La Habana Vieja, å ma-za 10-18. Mooie selectie houtsculpturen, keramiek, mulatpoppen, sigaarkisten, sieraden, art-decolampen 42
enzovoort. Check ook de naastgelegen buitenmarkt met kunsthandwerk. Longina Música (Kaart > achterflap i), Obispo 360, tussen Habana en Compostela, 10100 La Habana Vieja, å ma-za 10-19.30, zo 10-13. Wil je Cubaanse muziek cd’s, dvd’s, gitaren of slaginstrumenten mee naar huis nemen, dan vind je in deze leuke boetiek veel leuke dingen. Habana 1791 (Kaart > achterflap o), Mercaderes 156, tussen Obrapía en Lamparilla, 10100 La Habana Vieja, å ma-za 9-18, zo 9-12. Hier kun je je eigen parfum krijgen met geuren als jasmijn, roos of tabak, al naar gelang je sterrenbeeld, humeur, favoriete geur enzovoort. La Casa Cubana del Perfume (Kaart > achterflap p), Teniente Rey 15, tussen Mercaderes en Oficios, 10100 La Habana Vieja, å
H A B ANA V IE J A
6562-6794_100%Cuba.indd 42
01-07-11 12:03
ma-za 10-18. Havana’s klassieke parfums op basis van citroen, tabak en jasmijn zijn hier te vinden. Meer dan driehonderd basisgeuren, voor 15-25 CUC met je eigen favoriete parfum te combineren. Casa del Abanico (Kaart > achterflap a), Obrapía 107, tussen Mercaderes en Oficios, 10100 La Habana Vieja, å ma-vr 9-17, za 9-12. Koop een mooie waaier, gedeco reerd met je zelfgekozen motief en initialen.
De waaiers kosten van bijna niets tot 750 CUC. De duurste zijn handgeschilderd en versierd met parelmoer en 14 karaat goud. Centro Cultural Antiguos, (Kaart > achterflap s) Almacenes San José, Av. Desamparados, 10100 La Habana Vieja, dgl 10-18. In het antieke pakhuis aan de haven vind je een grote markt met kunst en kitsch. Van soldatenpetten tot spreien, houten beelden en schilderijen.
uitg aan CAFÉs, kroegen en cocktailbars
El Floridita (Kaart > achterflap k), Obispo 557, 10100 La Habana Vieja. De bar, beroemd door Hemingway, bestaat sinds 1917. Bekend om zijn daiquiris (> 29). Bar Bilbao (Kaart > achterflap l), O’Reilly 302, v. Aguiar, 10100 La Habana Vieja, å dgl 7-21. Havana’s beste pesos-bar. Locals hangen hier aan de fraaie, 100 jaar oude bar. Een ober in wit schort en met vlinderstrik biedt lokaal Tínima-bier, flessen rum en sigaren aan. Bar Dos Hermanos (Kaart > achterflap æ), San Pedro 304, v. Sol, 10100 La Habana Vieja, å dgl 8.30-24. Heerlijke mojito’s zijn het handelsmerk van deze bar, met Havana’s langste bar van caobahout. Let op muziekgroep Palmas y Caña, die om de dag optreedt met echt goede son. Taberna de la Muralla (Kaart > achterflap z), San Ignacio, v. Muralla, Plaza Vieja, 10100 La Habana Vieja. Goed zelfgebrouwen bier in hoge glazen van 2 liter. Kies tussen oscura, negra of clara en drink ze op het mooie plein. Café El Escorial (Kaart > achterflap x), Plaza Vieja, 10100 La Habana Vieja, å dgl 9-21. Een paradijs voor koffieliefhebbers. De specialiteit zijn koude koffiecocktails als Café Freddoccino, bestaande uit amandellikeur, geschuimde melk en chocolade. Of de specialiteit van het huis Daiquiri Escorial met maraschinolikeur, koffielikeur, citroen en witte rum. La Luz (Kaart > achterflap c), Obispo 157, tussen Aguiar en Cuba, 10100 La Habana Vieja, å 24 uur. De plek voor een snelle caffeïnestoot. Kleine kopjes café cubano vliegen voor de weggeefprijs van 1 peso over de bar, waar het altijd spitsuur is. d e l e u k st e a d r e ss e n
6562-6794_100%Cuba.indd 43
d e l e u k st e a d r e ss e n
Casa de la Música Habana (Kaart > achterflap d), Galiano 255, tussen Concordia en Neptuno, 10200 Centro Habana, å dgl 1620 en 22-02. In de grote salsatempel vinden alle dagen van de week twee concerten plaats, vaak met grote namen als Azúcar Negra, Bamboleo, Los Van Van, Paulo FG, Charanga Habanera en anderen. Kijk voor het programma op w egrem.com.cu/egrem/ progcmusica.asp. Café La Taberna (Kaart > achterflap f), Brasil, v. Mercaderes, 10200 Centro Habana, å 07-0.30. De oude bar uit 1772 ademt een sfeer uit de jaren 50, door de vele foto’s van Beny Moré en andere beroemdheden van voor de revolutie. Bands met namen als Septeto Matamoros en Septeto Son de Trópico spelen dansbare son-muziek en bolero. Dgl van 11-17 en van 19-23. Cabaret Nacional (Kaart > achterflap g), San Rafaél, v. Prado, 10200 Centro Habana. In de kelder onder Gran Teatro kun je dagelijks vanaf 23.30 uur een soortgelijke sensuele dansshow als die van het beroemde Tropicana (> 57) meemaken, alleen voor meer geld. Na de show kun je dansen op reggaetón, salsa e.d. Mesón de La Flota (Kaart > achterflap h), Calle Mercaderes 257, tussen Calle Amargura en Calle Brasil, 10200 Centro Habana. De beste plek in Havana om flamencoshows te zien. Shows elke middag en avond tot 23 uur. Hotel Florida (Kaart > achterflap j), Obispo, v. Cuba, 10200 Centro Habana. Vanaf 21 uur vult de gezellige pianobar van het hotel zich met lokale salseros en buitenlandse salsawannabe’s van Havana’s diverse dansscholen. Dj- en livemuziek tot 01 uur.
43
01-07-11 12:03