100% Milaan incl. navigatie-app by mo'media

ANNEMARIE HOFSTRA Freelancevertaalster Annemarie Hofstra woont ruim tien jaar in Italië. Voor 100% Milaan doorkruiste ze de stad, op zoek naar de leukste en origineelste cafés, winkels en bezienswaardigheden. Ze schreef ook de reisgids 100% Noord-Italië.

100% APP leiden je langs HIGHLIGHTS ÉN DE LEUKSTE ADRESSEN volgens de LOCALS. De bezienswaardigheden, musea, parken, restaurants, cafés en winkels zijn bovendien overzichtelijk gerangschikt per stadsdeel. Voor ’s avonds zijn er uitgaanstips voor iedereen en comfortabele hotels voor elk budget. En met de HANDIGE PLATTEGRONDEN vind je altijd je weg. ISBN: 978-90-5767-626-0

ZES WANDELINGEN LANGS HIGHLIGHTS ÉN DE LEUKSTE ADRESSEN 9 789057 676260

UITNEEMBARE PLATTEGROND

M I L A A N

Met 100% MILAAN op zak ontdek je de stad in no time. De wandelroutes

WWW.100PROCENTTRAVEL.COM

MILAAN_NL13_COVER.indd 1

door de stad. Op de kaart zie je waar je op dat moment staat, en welke 100% adressen er in de buurt liggen. De app is te downloaden voor iPhone en Android.

DUIDELIJKE KAARTEN REALTIME ZIEN WAAR JE JE BEVINDT

MET 100% MILAAN OP ZAK ONTDEK JE DE STAD IN NO TIME.

DUIDELIJKE ROUTEKAARTEN VAN DE LEUKSTE WIJKEN GRATIS 100% APP VOOR JE SMARTPHONE

Met de 100% app voor je smartphone volg je live je weg

inclusie navigatief

APP

B E Z I E N S WA A R D I G H E D E N + M U S E A + R E S TA U R A N T S W I N K E L S + U I T G A A N + H O T E L S + P L AT T E G R O N D E N

IN ÉÉN OOGOPSLAG DE DICHTSTBIJZIJNDE ADRESSEN OFFLINE, DUS GEEN KOSTEN VAN DATAROAMING IN HET BUITENLAND

Voor meer informatie over het downloaden van de app, kijk op www.100procenttravel.com/apps

27-05-13 16:23

1 0 0 % M I L A A N In Milaan valt zo veel te beleven; waar moet je dan beginnen? Natuurlijk wil je de Duomo bezichtigen en shoppen in de chique winkelstraten. Maar ga ook eens kijken in de kunstenaarswijk Brera met de vele boetiekjes, tussen de fotomodellen een aperitivo drinken in Naviglio en een heerlijk gebakje eten bij een pasticceria. Vergeet ook niet om de antiekmarkt te bezoeken, binnen te lopen bij een van de vele kerken, te luieren in het Parco Sempione en een opera in het Scala te bezoeken. Deze gids leidt je in no time langs alles wat je graag wilt zien. Sightseeing, shoppen, culinair genieten en avontuur. De overzichtelijke plattegrondjes wijzen je de weg.

10 0 % M I L A A N , ontdek de stad in no time !

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 2

02-04-13 14:21

Inhoud 100% overzichtelijk

Hotels

Vervoer

WIJK 1: CENTRO & GIARDINI PUBBLICI

WIJK 2: BRERA & GARIBALDI

WIJK 3: NAVIGLIO & SOLARI

WIJK 4: SANT’AMBROGIO, PORTA TICINESE & VIA TORINO

WIJK 5: CORSO VERCELLI, corso MAGENTA & parco SEMPIONE 96 WIJK 6: PORTA ROMANA & PORTA VITTORIA

116

OVERIGE BEZIENSWAARDIGHEDEN

136

UITGAAN

138

INDEX

142

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 3

Sectie - PB

02-04-13 14:21

100% overzichtelijk Om deze gids overzichtelijk te maken, hebben we Milaan opgedeeld in zes leuke wijken en die voorzien van een gedetailleerde plattegrond. Op de overzichtskaart voor in de gids kun je zien waar de wijken zich ten opzichte van elkaar bevinden. Met de letters A t/m Y staat aangegeven waar je de hotels, overige bezienswaardigheden en uitgaansgelegenheden kunt vinden die verderop in de gids worden beschreven. In de zes hoofdstukken die volgen staat steeds uitgebreid beschreven wat er in de betreffende wijk allemaal te doen is, wat de belangrijkste bezienswaardigheden zijn en waar je lekker kunt eten & drinken, shoppen, luieren en leuke dingen kunt doen. Elk adres is voorzien van een nummer 1 dat terug te vinden is op de plattegrond achter in het hoofdstuk van de wijk. Aan de kleur van het nummer kun je zien om wat voor adres het gaat en waar je het adres terug kunt vinden bij de beschrijvingen:

bezienswaardigheden eten & drinken

shoppen leuk om te doen

ZES WANDELINGEN Aan elk hoofdstuk is een wandeling toegevoegd die, zonder de genoemde adressen uitgebreid te bezoeken, ongeveer drie uur duurt. Op de plattegrond staat met een lijn aangegeven hoe de route loopt. De beschrijving van de wandeling vind je op de pagina ernaast en deze voert je vanzelf langs de interessantste plekken en leukste adresjes van de wijk, zodat je niets mist. Je komt dan niet alleen langs bezienswaardigheden, musea en parken, maar ook langs bijzondere winkeltjes, lekkere lunchadressen en goede restaurants voor â&#x20AC;&#x2122;s avonds. Wie geen zin heeft om de route te volgen, kan met de beschrijvingen en de plattegronden ook prima alles zelf ontdekken.

10 0% OVERZICHTELIJK - 4

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 4

04-04-13 13:44

PRIJSINDICATIE BIJ HOTELS EN RESTAURANTS Om je een idee te geven van de prijzen in hotels en restaurants, vind je bij hun adresgegevens steeds prijsindicaties. Tenzij anders vermeld, is het bedrag bij een hotel de prijs voor een tweepersoonskamer per nacht inclusief ontbijt. En bij een restaurant is het bedrag de gemiddelde prijs van een hoofdgerecht. ITALIAANSE GEWOONTES Italianen ontbijten niet erg uitgebreid. Veel Italianen halen in een bar een brioche (croissantje) en een espresso of cappuccino. Wie zijn espresso aan de bar drinkt, betaalt minder dan iemand die aan een tafeltje gaat zitten. Vandaar dat er altijd zo veel Italianen aan de bar staan. Lunchen gebeurt in Italië tussen 12.30 en 14.00 uur. ’s Avonds gaat men vaak niet voor 20.00 uur aan tafel. Veel restaurants zijn voor die tijd ook nog niet open. Om de honger tot het avondeten te stillen, eet men rond 16.00 uur een merenda, een tussendoortje dat zowel zoet als hartig kan zijn. Voor het eten wordt vaak een aperitivo gedronken. Je betaalt veel voor zo’n drankje, maar daar staat tegenover dat je niet hoeft bij te betalen voor alle hapjes die op de bar staan uitgestald. In Milaan zijn die zó uitgebreid dat ze voor veel mensen inmiddels een vervanging zijn van het avondeten. Het avondeten bestaat voor Italianen uit een antipasto (voorafje), een primo (voorgerecht), en een secondo (de hoofdmaaltijd). De primo is een pasta of rijstgerecht. Het hoofdgerecht bestaat meestal uit vis of vlees. De groente en aardappels moet je er vaak apart bij bestellen. Deze vind je in het menu onder het kopje contorno. De Italianen kennen drie soorten restaurants. Een ristorante is vrij chic. Een trattoria heeft een wat eenvoudiger keuken en serveert vaak grote porties. Een osteria ten slotte is van oudsher een goedkoop restaurant waar vrachtwagenchauffeurs zich ophielden. Tegenwoordig zijn de osteria’s bij veel mensen populair vanwege de lage prijzen. Overigens hoef je in Italië geen fooi te geven, deze zit meestal al bij de rekening inbegrepen (de coperto, die minstens € 1 per persoon is. Het precieze bedrag staat nagenoeg altijd op het menu aangegeven).

10 0% OVERZICHTELIJK - 5

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 5

02-04-13 14:21

GOED OM TE WETEN Italianen zijn gewend om hun kleine kinderen mee op stap te nemen, waardoor het zeker in de wat eenvoudiger restaurants erg lawaaierig kan zijn. Veel winkels zijn gesloten tussen 13.00 en 15.30 uur, maar ze blijven ’s avonds wel tot 19.30 uur open. Sommige warenhuizen zijn zelfs tot 22.00 uur geopend. NATIONALE FEESTDAGEN Italië kent naast Nieuwjaar, Pasen en Kerstmis de volgende officiële vrije dagen: 6 januari - 25 april - 1 mei - 2 juni - 15 augustus - 1 november - 7 december - 8 december -

Befana (heks die een sok met snoep brengt aan zoete kinderen) Bevrijdingsdag Dag van de Arbeid Feest van de Republiek Maria Hemelvaart Allerheiligen Sant’Ambrogio (beschermheilige van Milaan) Maria Onbevlekte Ontvangenis

Op deze dagen zijn de meeste winkels en veel restaurants gesloten. Ook tussen 15 augustus en 1 september zijn veel winkels, bars en restaurants dicht. Milaan verandert in die weken in een ovenhete spookstad, waar de temperatuur kan oplopen tot 40 °C. Ten slotte zijn tussen 1 en 5 januari veel winkels gesloten. Op 6 januari begint de uitverkoop! HEB JE NOG TIPS? We hebben deze gids zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. Het aanbod van winkels, eetgelegenheden, cafés en bars wisselt in Milaan echter regelmatig. Mocht je onverhoopt een adres niet meer kunnen vinden of heb je andere opmerkingen of tips voor deze gids, kijk dan op www.100procenttravel.com of ga naar onze Facebookpagina www.facebook.com/100procentreisgidsen. Voor de goede orde moet worden vermeld dat geen van de geselecteerde adressen voor zijn vermelding betaald heeft, niet voor de tekst en niet voor de foto’s. Alle teksten zijn geschreven door de onafhankelijke redactie. 10 0% OVERZICHTELIJK - 6

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 6

02-04-13 14:21

10 0% OVERZICHTELIJK - 7

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 7

02-04-13 14:21

Hotels Vanwege de vele (internationale) beurzen heeft Milaan een uitgebreid hotelaanbod. De hotels zijn er wel duurder dan in de meeste andere Italiaanse steden. Een goed middenklassehotel kost ongeveer € 170 per nacht, maar tijdens bepaalde beurzen en in de modeweek worden de prijzen vaak verdubbeld of zelfs verdrievoudigd. Het is verstandig ver van tevoren te boeken, omdat veel hotels tijdens de beurzen vol zitten. Vaak scheelt het behoorlijk in prijs als je direct bij een hotel boekt. Vraag de hotels naar hun weekendarrangementen! Milaan is vrij groot, dus bedenk van tevoren goed welke wijken je graag wilt bezoeken. Natuurlijk geldt dat hoe centraler of geliefder de wijk is – Brera bijvoorbeeld is erg populair – des te duurder de kamers zijn. In bepaalde wijken, zoals Isola en bij het Centraal Station, kun je beter geen hotel boeken, deze buurten zijn ’s avonds niet veilig. Houd het gebied tussen de centrale metrohaltes (lijn 1 Bande Nere/Amendola Fiera - Loreto, lijn 2 Porta Genova Garibaldi en lijn 3 Porta Romana - Centrale) aan, dan zit je meestal goed. Meer hotels kun je vinden op www.100procenttravel.com, www.hotelsinmilan. it en www.bbitalia.it. De hotels in de lagere prijsklasse (één of twee sterren) hebben vaak een badkamer op de gang en niet altijd airconditioning. Check dus vooral in de zomer of je een kamer met airco hebt. In alle hotels wordt aan de receptie Engels gesproken. LAGERE PRIJSKLASSE In Nuovo Marghera zijn alle kamers geluiddicht gemaakt. Het hotel, dat op loopafstand van dé gelateria van de stad ligt (Marghera), biedt zijn gasten tegen betaling leuke extraatjes, zoals een garage, auto met chauffeur of tripjes naar outlets van bekende designers. Overal in het gebouw hangen kunstwerken, die te koop zijn. De kamers zijn niet heel groot, maar wel comfortabel. via marghera 2, www.hotel-marghera.com, telefoon 02 4814321, prijs vanaf € 75, metro 1 wagner A

8 - HOTELS

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 8

02-04-13 14:21

N uovo M arghera

HOTELS - 9

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 9

02-04-13 14:21

Antica Locanda Solferino

BBHotel Navigli ligt in de gezellige wijk Naviglio, op vijf minuten loopafstand van de kanalen. De bed & breakfast bevindt zich op een rustig binnenpleintje, waar je even van de drukte kunt bekomen. De negen kamers, verdeeld over slechts twee verdiepingen, zijn modern ingericht, alle met privĂŠbadkamer en voorzien van airconditioning, koelkast en internetverbinding. Er is echter geen lift. via gentilino 7, www.bbhotels.it, telefoon 02 87381614, prijs vanaf â&#x201A;Ź 79, tram 3 san gottardo lagrange, 9, 29, 30 piazza xxiv maggio B

10 - HOTELS

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 10

02-04-13 14:21

Op tien minuten loopafstand van het centrum ligt Foresteria Monforte. Deze kleine bed & breakfast met drie designkamers, alle met luxe privébadkamer, bevindt zich op de eerste verdieping van een 18e-eeuws gebouw (met lift). Er is een keukentje voor algemeen gebruik, maar het ontbijt wordt in de ruime slaapkamer geserveerd. Alle kamers zijn voorzien van airco en flatscreentelevisie. piazza del tricolore 2, www.foresteriamonforte.it, telefoon 340 2370272, prijs vanaf € 150, metro 1 san babila, palestro, tram 9, 23 piave tricolore C

MIDDENKLASSE B&B Alle Meraviglie bevindt zich midden in het centrum. Een smalle lift brengt je naar de tweede verdieping van het 18e-eeuwse gebouw, waar zich zes luxe kamers bevinden, allemaal anders ingericht. Voor een spannende nacht kun je het beste gli specchi (de spiegelkamer) boeken. via san tomaso 6, www.allemeraviglie.it, telefoon 02 8051023, prijs vanaf € 170, metro 1 cairoli D

Vlak bij het nachtleven van Milaan ligt Townhouse 12 verscholen. Dit trendy designhotel heeft achttien kamers, modern ingericht en met een luxe privébadkamer. Het ontbijt wordt aan een grote houten tafel genuttigd waaraan alle gasten kunnen aanschuiven. Voor het slapengaan kun je een afzakkertje nemen in de relaxte loungebar. piazza gerusalemme 12, www.townhouse.it/th12, telefoon 02 89078511, prijs vanaf € 170, tram 1 sempione-domodossola, 7 procaccini-gramsci, 12, 14 cenisio-messina E

Midden in de oude kunstenaarswijk ligt de Antica Locanda Solferino, een knus hotelletje dat al sinds 1926 bestaat. De elf kleine kamers zijn ingericht met meubels uit het begin van de vorige eeuw en beschikken over een privébadkamer met hydromassage. Het interieur van de twee appartementen is in jarenzestigstijl. Het ontbijt wordt in de kamers genuttigd. Alle zijn voorzien van airco en WiFi. Aan de receptie kun je met al je vragen (en eventuele reserveringen, voor bijvoorbeeld Het Laatste Avondmaal) terecht. via castelfidardo 2, www.anticalocandasolferino.it, telefoon 02 6570129, prijs vanaf € 185, appartement vanaf € 230, metro 2 moscova F

HOTELS - 11

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 11

02-04-13 14:21

HOGERE PRIJSKLASSE Wie echt iets anders wil dan een standaardhotel, moet naar 3 Rooms gaan. Deze exclusieve bed & breakfast met slechts drie studio’s ligt in het centrum van het uitgaansgebied van Milaan, in de binnentuin van het bekende 10 Corso Como. Styliste Sozzani heeft elke studio anders ingericht, met meubels van internationale ontwerpers als Arne Jacobsen en Charles en Ray Eames. De grote badkamers hebben prachtige mozaïekmuren. corso como 10, www.3rooms-10corsocomo.com, telefoon 02 626163, prijs vanaf € 280, metro 2 garibaldi G

Slapen in hotel Straf is bepaald geen straf! Dit fantastische designhotel ligt op drie minuten loopafstand van de Duomo en het stadscentrum. Van de 64 hightechkamers heeft een aantal massagestoelen of een wellnessruimte. De architect Vincenzo de Cotiis heeft het hotel ingericht met leisteen, ijzer en warme kleuren, afgewisseld met veel spiegels. Helemaal hot is ook de aperitivobar in het hotel. via san raffaele 3, www.straf.it, telefoon 02 805081, prijs vanaf € 290, metro 1, 3 duomo H

Modemerk Bulgari heeft een hotel geopend in Milaan. Vanzelfsprekend ligt dit hotel op slechts vijf minuten loopafstand van de duurste winkelstraat, Via Montenapoleone. De elegante ruimtes en kamers, waar de witte muren met donkere designmeubels een elegant contrast vormen, zijn tot in de kleinste details verzorgd. Het hotel mag zich dan ook een van de beste van Milaan noemen. In de enorme binnentuin kun je heerlijk relaxen. via privata fratelli gabba 7b, www.bulgarihotels.com, telefoon 02 8058051, prijs vanaf € 670, metro 3 montenapoleone I

Four Seasons is het meest exclusieve hotel van Milaan. Meteen bij binnenkomst proef je de chique sfeer. Hier komen de rijken der aarde. De enorme entree biedt uitzicht op de schitterende binnentuin van het voormalige klooster. Dat er vroeger nonnen in de luxe hotelkamers woonden, is bijna niet meer voor te stellen. via gesù 6-8, www.fourseasons.com/milan, telefoon 02 77088, prijs vanaf € 725, metro 1 san babila, 3 montenapoleone J

12 - HOTELS

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 12

02-04-13 14:22

3 Rooms

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 13

02-04-13 14:22

Vervoer Milaan kun je via drie vliegvelden bereiken: Linate, Malpensa en Orio al Serio (Bergamo). Linate ligt het dichtst bij de stad, op 7 kilometer van het centrum. De lowbudgetmaatschappij Ryanair vliegt op Bergamo (vanaf Groningen, Eindhoven en Brussel), en Easyjet op Malpensa (vanaf Amsterdam, Rotterdam en Brussel). Bergamo ligt 55 kilometer van het centrum. Het is daarom niet aan te raden een taxi te nemen. De shuttlebus, die elk halfuur vertrekt (voor weekenddiensten kijk op www.orioshuttle.com) naar Stazione Centrale, kost € 10 (retourtje € 16). Kaartjes koop je in de bus. Vanaf Malpensa reis je het snelst met de Malpensa Express (www.malpensaexpress.it). Elk halfuur rijdt deze trein voor € 11 (retourtje € 14,50) in veertig minuten naar het centraal gelegen station Cadorna. Een taxi is veel duurder, zeker in de spits. Vanaf Linate gaat er elke tien minuten een bus (lijn 73), die je naar metrostation San Babila in het centrum brengt. Het kaartje kun je voor € 1,50 in een café of kiosk op het vliegveld kopen. De shuttlebus naar Stazione Centrale vertrekt elk halfuur en kost € 5. In Milaan zelf kun je het beste met de metro reizen. Voor langere afstanden kun je ook de tram nemen. Er zijn goede busverbindingen in Milaan, maar de tram en de metro zijn duidelijker aangegeven en ook sneller. Een metro-/tramkaartje kost € 1,50 en is geldig voor één rit, ongeacht de lengte. Mocht je van de tram op de metro willen overstappen (of andersom), dan kan dat met hetzelfde kaartje. De kaartjes zijn verkrijgbaar in de kiosken op de metrostations of in de vele tabakswinkeltjes in de stad (niet in de metro/bus/tram!). Je kunt ook een kaartje voor 24 uur (€ 4,50) of 48 uur (€ 8,25) kopen. De metro’s rijden de hele dag, van 6.00 tot 2.00 uur. Er is ook een nachtnet, maar de tijden daarvan veranderen nogal eens (www.atm-mi.it). In Milaan kun je niet zomaar een taxi aanhouden. De taxi’s stoppen onderweg naar hun bestemming niet om mensen op te pikken. Vraag dus altijd naar de dichtstbijzijnde taxistandplaats. Wil je met je auto de stad in, let dan goed op de verkeersborden. Vaak staat er een ‘verboden in te rijden’-bord met daaronder een wit bord met de 14 - Vervoer

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 14

02-04-13 14:22

uitzonderingen. Meestal geldt zo’n verbod van 7.30 tot 19.30 uur, maar check dit goed! In 2008 heeft Milaan tijdens deze uren de ‘Ecopass-zone’ ingevoerd, een soort tolsysteem met het oog op schonere stadslucht. Je kunt bij krantenkiosken en ATM-punten een pas kopen (www.ecopassmilano.it). Auto’s met Euro III of Euro IV (benzine en diesel) motor zijn echter gevrijwaard. Pak ook eens de fiets met BikeMi, het zogenaamde bike sharing. In het centrum staan 1300 fietsen, verdeeld over 103 stallingen (www.bikemi.com). Je kunt een kaartje kopen (dagkaart € 2,50, weekkaart € 6) via internet of bij de ATM-punten bij de metrohaltes Duomo, Cardorna, Loreto, Romolo en Centrale. Deze zijn van maandag tot en met zaterdag van 7.45 tot 19.15 uur geopend. Let op, je moet met creditcard betalen. Vervoer - 15

MILAAN_NL_VOORWERK.indd 15

02-04-13 14:22

Centro & Giardini Pubblici

Monumenten, shoppen en relaxen in het park In hartje Milaan is het een drukte van belang. En niet voor niets: hier bevinden zich vele historische monumenten en gebouwen en je kunt er naar hartenlust shoppen. Het centrum wordt gekarakteriseerd door het Domplein (Piazza del Duomo) en natuurlijk de imposante witmarmeren Duomo. Ten tijde van de Romeinen was het Piazza del Duomo al een ontmoetingsplaats en dat is door de eeuwen heen niet veranderd. Vanaf het grote plein kijk je uit op de beroemde Galleria Vittorio Emanuele en het Palazzo della Ragione. Naast een ontmoetingsplaats voor jongeren is het ook dé plek voor demonstraties, bijeenkomsten en… duizenden duiven! Je vindt hier een mix van toeristen en Milanese jongeren die afkomen op de populaire winkelketens in de aangrenzende Corso Vittorio Emanuele. Zo druk als het overdag is, zo leeg is het ’s avonds na sluitingstijd.

MILAAN_NL_T1.indd 16

02-04-13 14:23

Het gebied direct rondom het Domplein wordt gekenmerkt door imposante gebouwen die gebouwd zijn gedurende het fascisme of dateren van eeuwen geleden. De Corso Vittorio Emanuele hangt van winkels en cafés aan elkaar. Het ziet er heel gezellig uit, maar houd er rekening mee dat de prijzen op de terrassen aardig kunnen oplopen. Milaan is een ware modestad. De echt chique winkels zijn gevestigd in de ‘Gouden Vierhoek’ (Via Montenapoleone, Via Sant’Andrea, Via della Spiga en Via Borgospesso). De meest exclusieve winkels zijn te vinden in en om de oudste modestraten van Milaan: de smalle Via Montenapoleone en de iets minder bekende, maar zeker zo bijzondere Via della Spiga. In dit voetgangersgebied zijn niet alleen etalages te bewonderen, maar ook mooie gebouwen en paleizen, waarvan een groot aantal bewoond is. Je vindt er verder twee museumhuizen. Het is hier plezierig rondlopen door de smalle straatjes. In de fraaie Giardini Pubblici kun je bijkomen van alle indrukken. Centro & Giardini Pubblic i - 17

MILAAN_NL_T1.indd 17

02-04-13 14:23

6x zeker doen volgens de locals!

Duomo beklimmen

Museo Poldi Pezzoli

G Lounge

Op het dak van de

Bewonder een Botticelli,

Een aperitivo drinken

Domkerk genieten

blijf daarna hangen

in een voormalige

van het uitzicht.

voor een aperitivo.

biljartzaal.

Armani Casa

Gelateria Vanilla

Teatro alla Scala

Een heerlijk ijsje eten in

Een opera bezoeken in

de buurt van de Duomo.

het beroemde theater.

Je huis (in gedachten) inrichten met echte Armani-meubels.

eld

en =

Bezienswaardigheden Shoppen

MILAAN_NL_T1.indd 18

Eten & drinken Leuk om te doen

02-04-13 14:23

Bezienswaardigheden De Duomo van Milaan is een van de grootste kerken van Italië. In 1386 begon men met de bouw. Pas zes eeuwen later was de kerk klaar. Op de gotische kerk staan meer dan 3500 beelden van heiligen, dieren en monsters, zowel in de buitenmuren als op de vele torentjes. De gouden madonna op de hoogste toren is ’s avonds al van verre te zien. Voor een beetje geluk raak je het been of de hand van Jezus aan die rechts van de ingang staan afgebeeld. piazza del duomo 18, www.duomomilano.it, telefoon 02 72023375, open dagelijks 7.00-19.00, metro 1, 3 duomo 1

Het Palazzo Reale dateert van 1778 en is door dezelfde architect gebouwd als het Teatro alla Scala. Op de eerste verdieping bevindt zich het Museum voor Moderne Kunst. In het aangrenzende Palazzo della Permanente worden vaak tentoonstellingen gehouden van grote schilders als Klimt en Picasso. piazza del duomo 12, www.comune.milano.it/palazzoreale, telefoon 02 875672, open ma 14.30-19.30, di, wo, vr & zo 9.30-19.30, do & za 9.30-22.30, entree wisselend, metro 1, 3 duomo 4

Ten tijde van de bouw van kerk San Gottardo in Corte in 1330 stond deze gotische kerk geheel vrij, daar het Palazzo Reale destijds veel kleiner was dan de huidige versie. Met de uitbreiding van dit gebouw in 1700 is de kerk er bijna door opgeslokt. De toren, die als een van de mooiste van Milaan wordt beschouwd, heeft een van de oudste klokken van de stad. Bewonder in de kerk ook het beschadigde fresco uit 1360. via palazzo reale 14, telefoon 02 86464500, open ma-vr 8.00-18.30, za 9.00-12.30, zo 8.30-13.30, metro 1, 3 duomo 5

De chique winkelgalerij Galleria Vittorio Emanuele werd in 1867 geopend. De passage heeft een 47 meter hoge glazen koepel. De vloer eronder is versierd met een mozaïek van het wapen van het Huis van Savoye; een wit kruis op een rood veld. Hieromheen staan de symbolen van vier grote steden: Turijn, Rome, Florence en Milaan. Turijn wordt gesymboliseerd door een stier – een rondje draaien op zijn ballen schijnt geluk te brengen. piazza del duomo/piazza della scala, open ma 15.00-19.00, di-za 9.30-19.00, metro 1, 3 duomo 8

Centro & Giardini Pubblic i - 19

MILAAN_NL_T1.indd 19

02-04-13 14:23

Het Casa degli Omenoni ligt verstopt in een hoek en wordt daardoor vaak overgeslagen. Ook veel Milanezen kennen dit huis met zijn statige ‘grote mannen’ niet. Het werd in 1565 door beeldhouwer Leoni gemaakt. In de lijst boven de deur heeft hij zichzelf vereeuwigd naast twee leeuwen. Niet open voor publiek. via degli omenoni 3, metro 1, 3 duomo 18

Alessandro Manzoni (1785-1873) was een van de voornaamste schrijvers van Italië. Het beroemdste werk uit zijn oeuvre is Promesi Sposi (de Verloofden). In zijn woonhuis Casa del Manzoni kun je zijn werken bewonderen. via gerolamo morone 1, www.casadelmanzoni.mi.it, telefoon 02 86460403, open open di-vr 9.00-12.00 & 14.00-16.00, entree gratis, metro 1, 3 duomo 19

In 1871 besloot Poldi Pezzoli, toen de meest begeerde vrijgezel van Milaan, om van zijn 19e-eeuwse huis een museum te maken. Zo ontstond Museo Poldi Pezzoli. De collectie bestaat onder meer uit klassieke schilderijen – waaronder een Botticelli uit 1495 – antieke horloges en harnassen. Twee keer per maand kun je op woensdag blijven hangen om een aperitivo te drinken. via manzoni 12, www.museopoldipezzoli.it, telefoon 02 796334, open ma & wo-zo 10.00-18.00, entree € 9, metro 1 duomo, 3 montenapoleone 20

Ook het Museo Bagatti Valsecchi was vroeger een huis, een laat-19eeeuws palazzo van twee broers. De erfgenamen van deze baronnen besloten dat de uitgebreide renaissancekunstverzameling niet verloren mocht gaan en wilden de mensen een kijkje laten nemen in het huis zoals het destijds was. via santo spirito 10/via gesù 5, www.museobagattivalsecchi.org, telefoon 02 76006132, open di-zo 13.00-17.45, entree € 8 (wo € 4), metro 1 san babila, 3 montenapoleone 23

In het Palazzo Morando - Costume Moda Immagine is op de eerste verdieping een permanente tentoonstelling gewijd aan modegeschiedenis, met historische kledingstukken, stoffen en accessoires. Verder vind je boven ook schilderijen met stadsscènes van Milaan tussen de 16e en 19e eeuw. De begane grond wordt gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen. via sant’andrea 6, www.costumemodaimmagine.mi.it, telefoon 02 88465933, open di-zo 9.00-13.00 & 14.00-17.30, entree gratis, metro 1 san babila, 3 montenapoleone 29

20 - Centro & Giard ini Pubblici

MILAAN_NL_T1.indd 20

02-04-13 14:23

G a l l e r i a V i tto r i o Em a n u e l e

In de Giardini Pubblici ligt Villa Reale uit 1793, waar Napoleon ooit overnachtte. Hier huisvest de GAM, de Galleria dâ&#x20AC;&#x2122;Arte Moderna, een collectie 19e-eeuwse (Italiaanse) kunst met onder meer schilderijen en beelden van diverse kunstenaars, zoals Piccio en Pelizza. Daarnaast heeft het museum een internationale verzameling met kunstwerken van onder anderen Matisse, Picasso en Van Gogh. via palestro 16, www.gam-milano.com, telefoon 02 88445947, open di-zo 9.00-13.00 & 14.00-17.30, entree gratis, metro 1 palestro 36

Centro & Giardini Pubblici - 21

MILAAN_NL_T1.indd 21

02-04-13 14:23

Eten & drinken De oudste biljartzaal van de stad, waar verschillende filmscènes zijn opgenomen, was ooit de pleisterplaats voor fascisten uit Milaan. Tegenwoordig is G Lounge een glamourbar waar ’s avonds vele modellen, ontwerpers en fotografen komen. Het souterrain met bogenplafonds, spiegels en zwartfluwelen banken geeft het gevoel van een sfeervolle (enorme) huiskamer. Overdag kun je er een broodje eten. via larga 8, www.glounge.it, telefoon 02 8053042, open ma 7.30-21.00, di-vr 7.30-2.00, za-zo 18.30-2.00, prijs aperitivo vanaf € 8, metro 1, 3 duomo 6

Bijna een eeuw nadat Gaspare Campari hier zijn bar begon, is Camparino in Galleria opnieuw geopend, op zijn originele plek. Begin 20e eeuw werd het café regelmatig bezocht door historische figuren als Puccini en Verdi. Het is een leuke plek voor een aperitief, met een mooi uitzicht op de Duomo. Geniet aan de bar van een Campari Orange of Americano, met wat olijven en nootjes erbij. Je kunt er ook terecht voor een kop koffie, al vanaf 's ochtends vroeg. galleria vittorio emanuele, hoek piazza del duomo 21, www.camparino.it, telefoon 02 86464435, open di-zo 7.15-20.40, prijs drankje aan bar € 4, metro 1, 3 duomo 7

Op de eerste etage van Palazzo Trussardi alla Scala bevindt zich het chique en peperdure Ristorante Trussardi Alla Scala, een van de beste restaurants van Milaan. Het biedt uitzicht op het mooie Piazza della Scala. Een aanrader is het keuzemenu van zeven gangen, met allerlei lekkers van de kaart. Op de benedenverdieping zit Trussardi Café (www.cafetrussardi.com), waar vooral snelle (jonge) zakenmannen en -vrouwen komen voor een lichte lunch en de aperitivo. piazza della scala 5, www.trussardiallascala.it, telefoon 02 80688201, open dagelijks 12.30-14.30 & 20.00-22.30, prijs hoofdgerecht € 45, keuzemenu € 135, metro 1 duomo 10

Ook buiten Milaan wordt Da Luini geroemd om zijn panzerotti. Je moet er even voor in de rij staan, maar dan heb je wel een heerlijke dubbelgeklapte pizza. Geniet er lekker van op de trappen van de Duomo. via s. radegonda 16, telefoon 02 86461917, open ma 10.00-15.00, di-za 10.00-20.00, prijs € 3, metro 1, 3 duomo 11

22 - Centro & Giardini Pubblic i

MILAAN_NL_T1.indd 22

02-04-13 14:23

C a M PARINO IN G ALLERIA

Centro & Giardini Pubblici - 23

MILAAN_NL_T1.indd 23

02-04-13 14:23

Da L uini

MILAAN_NL_T1.indd 24 PB - Sec tie

02-04-13 14:23

Doordat Gelateria Vanilla niet aan de drukke winkelstraat ligt, wordt deze zaak door toeristen vaak over het hoofd gezien. Maar het is de beste ijssalon in de buurt van de Duomo: uitstekend ijs in veel verschillende smaken. via pattari 2, telefoon 02 89092297, open dagelijks 7.00-20.00, prijs ijsje € 2, metro 1, 3 duomo 13

Voor wie bereid is diep in de buidel te tasten, is het exclusieve Japanse restaurant Nobu de place to be. Grote kans dat je hier een beroemd model of een filmster tegenkomt. Je gaat vooral naar Nobu om gezien te worden, want het eten is – hoewel verrukkelijk! – ontzettend duur. via manzoni 31, www.noburestaurants.com/milan, telefoon 02 62312645, open ma-za 12.30-14.30 & 19.30-23.30, zo 19.30-23.30, prijs € 75, metro 3 montenapoleone 21

Het stijlvolle café Cova bestaat al sinds 1817. Je kunt er een kop koffie aan de bar nemen, maar als je het in stijl wilt doen, ga je in de theezaal tussen de chique dames van Milaan zitten. Cova heeft een groot assortiment zelfgemaakte bonbons en andere zoetigheden. via montenapoleone 8, www.pasticceriacova.it, telefoon 02 76000578, open ma-za 7.45-20.00, prijs koffie met gebakje aan tafel € 10, metro 1, 3 duomo, 1 san babila 26

Restaurant Bagutta staat niet alleen bekend om zijn goede (maar vrij prijzige) keuken, maar ook om het feit dat er veel schrijvers komen eten. Zoek in de zomer een plaatsje in de mooie tuin. Probeer vooraf eens de pasta rigatoni alla Bagutta en als hoofdgerecht het typisch Milanese ossobuco con riso. via bagutta 14, www.bagutta.it, telefoon 02 76002767, open ma-za 12.00-15.00 & 19.00-0.00, prijs € 40, metro 1, 3 duomo, 1 san babila 30

Centro & Giardini Pubblici - 25

MILAAN_NL_T1.indd 25

02-04-13 14:23

Shoppen In een enorm gebouw aan het Piazza del Duomo zit het grootste warenhuis van Milaan, Rinascente. Vergelijkbaar met de Nederlandse Bijenkorf, maar dan exclusiever. Zo verkoopt het onder meer Dolce & Gabbana. Steek vanaf de tweede verdieping door naar het aangrenzende pand met sportieve kleding; van buitenaf is de ingang hiervan moeilijk te vinden. Voor een kop koffie met prachtig uitzicht op de Dom ga je naar de bovenste verdieping. piazza del duomo, via s. radegonda 3, www.rinascente.it, telefoon 02 88521, open ma-do 9.30-21.00, vr-za 9.30-22.00, zo 10.00-21.00, metro 1, 3 duomo 12

Ook al ben je geen Formule 1-fan, de Ferrari spreekt tot ieders verbeelding. In de superstrakke Ferrari Store word je begroet met een geluid als op de racebaan van Monza. In de kelder vind je heren- en kinderkleding. Op de andere etages zijn boeken, tijdschriften, modelautoâ&#x20AC;&#x2122;s en allerlei andere hebbedingetjes te koop. piazza del liberty 8, http://store.ferrari.com, telefoon 02 76017385, open ma-za 10.00-21.00, zo 10.00-20.00, metro 3 montenapoleone 14

Het dure merk Max Mara heeft ook een goedkopere lijn: MAX&Co. Het drie verdiepingen tellende gebouw aan het Piazza del Liberty heeft het grootste aanbod van Milaan: van elegant tot sportief. Het is bijna onmogelijk om hier niet iets te vinden dat bij je past. corso vittorio emanuele/piazza del liberty 4, www.maxandco.com, telefoon 02 780433, open dagelijks 10.00-19.30 (zo 14.00-15.00 gesloten), metro 1, 3 duomo 15

De grote boeken- en platenzaak Mondadori heeft in de kelder een enorme cd- en dvd-afdeling. Hier bevindt zich ook de drukbezochte Emporio Bar. Op de begane grond kun je tijdschriften, boeken en concertkaartjes kopen. Op de eerste verdieping vind je een enorm aanbod Engelstalige boeken, die je op een van de bankjes rustig kunt inkijken. galleria del corso 2, telefoon 02 760551, open ma 9.00-20.30, di-zo 9.00-22.00, metro 1 duomo/san babila, metro 3 duomo 16

26 - Centro & Giard ini Pubblici

MILAAN_NL_T1.indd 26

02-04-13 14:23

S e rm o n e ta

Schoenenwinkel Lolita gaat verscholen achter lange vitrines. Hierin staat de hele collectie damesschoenen uitgestald. Het aanbod is geheel volgens de laatste mode en voor een lage prijs. Ze hebben niet veel verschillende modellen, maar van elk model kun je wel alle kleuren van de wereld kopen. corso vittorio emanuele 13, telefoon 02 76022258, open zo & ma 15.00-19.30, di-za 10.00-19.30, metro 1, 3 duomo, 1 san babila 17

Centro & Giardini Pubblici - 27

MILAAN_NL_T1.indd 27

02-04-13 14:23

Lorenzi

PB - Sec tie 28 MILAAN_NL_T1.indd

02-04-13 14:24

Het gerenommeerde schoenenmerk Salvatore Ferragamo bestaat al sinds de jaren twintig. Eind jaren dertig ontwierp deze bekende Italiaanse schoenontwerper de sleehak, die een enorme hype werd: filmiconen als Judy Garland en Greta Garbo liepen op zijn schoenen. Ferragamo maakt ook accessoires en kleding. via montenapoleone 3 & 20, telefoon 02 76000054, open ma-za 9.00-13.30 & 15.30-19.30, metro 3 montenapoleone 22

Lorenzi heeft een groot aanbod originele cadeauartikelen voor mannen. In de oude zaak met stijlvolle houten vitrines vind je onder meer aanstekers, messen, schrijfwaren, houten scheersets en bijzondere wijnen met bijpassende glazen. via montenapoleone 9, www.lorenzi.it, telefoon 02 76022848, open ma-za 9.00-13.30 & 15.30-19.30, metro 3 montenapoleone 24

Maar liefst drie verdiepingen met kleding van Gucci: voor fashionista’s een walhalla! Dit wereldberoemde modemerk mag in de Montenapoleone natuurlijk niet ontbreken. De begane grond wordt gedomineerd door tassen, stropdassen en zonnebrillen. Kijk goed rond en ontdek de nieuwste trends. via montenapoleone 5/7, telefoon 02 771271, open dagelijks 10.00-19.00, metro 1, 3 duomo, 1 san babila 25

Prada heeft twee winkels in de Montenapoleone. Op nummer 6 vind je de herenafdeling en op nummer 8 de damesafdeling. Ongestoord rondneuzen gaat niet, want iedereen wordt nauwlettend in de gaten gehouden. Toch blijft het de moeite waard om dit befaamde modehuis te bezoeken, al is het alleen maar om de opgedirkte medeshoppers te bekijken. via montenapoleone 6, 8, telefoon 02 7771771, open ma-za 10.00-19.30, zo 11.00-19.00, metro 1, 3 duomo, 1 san babila 27

Dat Armani pakken maakt, weet iedereen. Minder bekend is dat het merk een uitgebreide lijn meubels en woonaccessoires heeft, waarvan sommige ook nog betaalbaar. Heb je het gehad met al die kledingzaken, kijk dan eens rond in Armani Casa, in het onlangs gerenoveerde pand in Via Sant’Andrea. via sant’andrea 9, www.armanicasa.com, telefoon 02 76260230, open ma-za 10.30-19.30, metro 1 duomo, 3 montenapoleone 28

Centro & Giardini Pubblici - 29

MILAAN_NL_T1.indd 29

02-04-13 14:24

Het Zweedse modemerk COS, het exclusievere zusje van H&M, opende in 2012 in dit pand zijn eerste winkel in ItaliĂŤ. In de lichte ruimtes vind je een ruim aanbod van stijlvolle, eigentijdse kleding en accessoires. COS staat bekend om de minimalistische stijl en goede prijs-kwaliteitverhouding. Een adresje voor fijne basics. corso venezia 5, www.cosstores.com, telefoon 02 76280649, open ma-za 10.00-20.30, zo 12.00-19.00, metro 1 venezia 31

Een heel klein winkeltje met een enorm aanbod. Bij Sermoneta vind je honderden leren handschoenen, voor dames en heren. En in allerlei uitvoeringen: met zijden binnenvoering, van buffelleer â&#x20AC;&#x201C; ze hebben bijna alles. Allemaal zelfgeproduceerd en nog betaalbaar ook. Ze hebben ook een ruime collectie hoeden en petten. via della spiga 46, www.sermonetagloves.com, telefoon 02 76318303, open ma-za 9.30-19.00, metro 1, 3 duomo, 1 san babila 32

Het Franse merk Vilebrequin staat bekend om zijn kleurrijke zwemkleding voor mannen. In de Via della Spiga is daar een hele winkel aan gewijd. Ze hebben er diverse gekleurde zwemshorts voor mannen en jongens. via della spiga 41, www.vilebrequin.com, telefoon 02 76340099, open ma-za 10.00-19.00, metro 3 montenapoleone 33

Romantisch, essentieel, vrouwelijk en toch simpel. Dat zijn trefwoorden van de Bolognese AnnaRita N. In de vrij kleine en overvolle winkel is het even zoeken, maar doordat alle kleding op kleur hangt en dankzij de vriendelijke bediening verlaat je de winkel niet zonder een complete outfit voor een redelijke prijs gekocht te hebben. via manzoni 41a, www.annaritan.com, telefoon 02 62695557, open ma-vr 10.00-19.00, za 10.00-19.30, metro 3 montenapoleone 34

Voor vrouwen die zich geen Prada of Gucci kunnen veroorloven is Patrizia Pepe een geweldig alternatief. Deze Italiaanse ontwerpster maakt stoere, maar vrouwelijke kleren. En ze zijn niet overal verkrijgbaar. Zo heb je toch iets bijzonders. via manzoni 38, www.patriziapepe.com, telefoon 02 76014477, open ma 15.30-19.30, di-za 10.00-19.30, metro 3 montenapoleone 35

30 - Centro & Giard ini Pubblici

MILAAN_NL_T1.indd 30

02-04-13 14:24

R i n asce n t e

MILAAN_NL_T1.indd 31

02-04-13 14:24

Leuk om te doen Bij helder weer is het zeker de moeite waard om de Duomo te beklimmen. Boven op de kerk heb je een weids uitzicht over de stad. Bovendien kun je de torentjes van dichtbij bekijken, met alle tierelantijnen en heiligenbeelden. Het is net een openluchtmuseum! piazza del duomo 18, www.duomomilano.it, telefoon 02 72023375, open dakterras 9.00-19.00, kaartverkoop 9.00-18.00, entree lift € 12, trap € 7, metro 1, 3 duomo 2

Verbaas je op de bloemenmarkt over de vreemd gekleurde boeketten die de Milanezen kopen. Geverfde bloemen, zoals blauwe rozen, zijn hier heel normaal. Van het inpakken wordt een hele show gemaakt. De bloemen – de meeste komen uit Nederland – zijn wel erg duur. Voor een mooi ingepakte bos rozen ben je al snel € 35 kwijt. piazza del duomo (voor palazzo reale), open elke zo mrt-jun & sep-dec 9.30-12.00, metro 1, 3 duomo 3

Het operagebouw Teatro alla Scala uit 1778 heeft een van de grootste podia ter wereld en een fantastische akoestiek. Veel beroemdheden, zoals Maria Callas en de dirigent Toscanini, hebben opgetreden in dit monumentale pand. Het houten interieur is bekleed met rood fluweel en uitbundig versierd, waardoor je echt een feestelijk avondje uit bent. Reserveer wel tijdig voor het bijwonen van een voorstelling! Tickets kun je kopen op de hoek in Via Filodrammatici. Neem ook een kijkje in de boekhandel, waar ze onder meer aanplakbiljetten van oude voorstellingen verkopen en boeken over muziekgeschiedenis. piazza della scala, www.teatroallascala.org, telefoon 02 88791, metro 1, 3 duomo 9

Wil je even bijkomen van al het wandelen en shoppen, ga dan naar de Giardini Pubblici. In het grootste park van Milaan kun je op een bankje heerlijk van de zon genieten, of je aankopen bekijken. Het park is in Engelse stijl aangelegd en heeft daardoor veel goed onderhouden gazons en vijvers met fonteinen. via palestro/via bastioni di porta venezia, open dagelijks 6.30-20.00 (in de zomer langer), metro 1 palestro, 3 turati 37

32 - Centro & Giard ini Pubblici

MILAAN_NL_T1.indd 32

02-04-13 14:24

Du o m o b e k l i mme n

MILAAN_NL_T1.indd 33

02-04-13 14:24

Centro & Giardini Pubblici w a n d e l i n g

= bezienswaardigheden = eten & drinken = shoppen = leuk om te doen

(ca. 6 km)

Begin bij Piazza del Duomo 1 2 3 en loop naar rechts, naar het Palazzo Reale 4 . Loop hierdoorheen langs de kerk 5 totdat je bij de G Lounge uitkomt 6 . Loop terug naar het Domplein en wandel door de chique winkelpassage 7 8 naar het Piazza della Scala. Koop een kaartje voor de opera 9 en eet een lichte lunch 10 . Ga dan rechtsaf via de Via Tommaso Marino (neem links een kijkje op het mooie Piazza San Fedele) naar Via S. Radegonda 11 terug richting de Duomo. Op de hoek bij Rinascente 12 ga je linksaf de drukke winkelstraat in. Vergeet het zijstraatje rechts niet voor een lekker ijsje van Gelateria Vanilla 13 . Loop de winkelstraat uit 14 15 16 en ga de zijstraatjes en galerijen in, bijvoorbeeld voor schoenenwinkel Lolita 17 . Sla aan het eind van de Corso Vittorio Emanuele, op het plein San Babila, linksaf. Loop door tot het Piazza Meda en kies het smalle straatje rechtdoor naar het mooie Piazza Belgioioso. Loop even naar links om het huis met de beelden te bekijken 18 en vervolg de route door de Via Morone 19 . Bij de Via Manzoni ga je rechtsaf naar Museo Poldi Pezzoli 20 . Bij Nobu 21 ga je de beroemde Via Montenapoleone in 22 . Loop even Via GesĂš in 23 en vervolg daarna de winkelstraat langs de grote modehuizen 24 25 . Na een kopje koffie bij Cova 26 kun je rechtdoor 27 , maar om Armani-meubels 28 uit te kiezen of een bezoek te brengen aan het Palazzo Morando 29 ga je linksaf de Via Santâ&#x20AC;&#x2122;Andrea in. Wandel na het museum deels dezelfde weg terug en ga vervolgens links door de Via Bagutta 30 om bij San Babila uit te komen. Sla hier linksaf en bewonder het klooster aan je linkerhand. Vervolg Corso Venezia en koop een leuke, betaalbare outfit bij COS 31 . Na honderd meter kom je bij de luxe Via della Spiga uit 32 33 . Aan het einde hiervan loop je even naar links de Via Manzoni 34 35 in en vervolgens wandel je onder de oude stadspoort Porta Nuova door om in het park 36 37 op een bankje je aankopen te bekijken.

Palazzo Morando

34 - Centro & Giardini Pubblici

MILAAN_NL_M1.indd 34

04-04-13 13:50

Centro & Giardini Pubblici w a n d e l i n g

= bezienswaardigheden = eten & drinken = shoppen = leuk om te doen

(ca. 6 km)

Palazzo Morando

34 - Centro & Giardini Pubblici

MILAAN_NL_M1.indd 34

04-04-13 13:50