PROJECT ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΕΝΟΤΗΤΑ : ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ by 1epalnemeas

PROJECT ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η Α’ ΤΑΞΗ ΕΠΑ.Λ. ΝΕΜΕΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟ PROJECT ΤΗΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΙΤΛΟ: Ένα ταξίδι στο χρόνο με φόντο τη βιομηχανική επανάσταση Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μυτιληναίου Ευγενία

ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ E. HOBSBAWM: «η πλέον βαθιά αναταραχή της ανθρώπινης ύπαρξης στην παγκόσμια ιστορία που έχει καταγραφεί σε τεκμήρια» C. CIPOLA: «Η Βιομηχανική Επανάσταση μεταμόρφωσε τον άνθρωπο από γεωργόκτηνοτρόφο σε χειριστή μηχανών που λειτουργούν χωρίς ζώσα ενέργεια»

ΣΤΟΧΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ  1)Να μπορούν να δώσουν οι μαθητές έναν ορισμό της Β.Ε. και να διακρίνουν τα γνωρίσματά της, να συγκρίνουν την προηγούμενη μορφή οικονομίας με τη βιομηχανική οικονομία.  2) Να αντιληφθούν- ανακαλύψουν την επίδραση που είχε η εκμηχάνιση της παραγωγής κατά τη Β.Ε. στους διάφορους τομείς οικονομίας (κλωστοϋφαντουργία, μεταλλουργία, χημική βιομηχανία, συγκοινωνίες-μεταφορές, επικοινωνία, αγροτική οικονομία)  3)Να συνειδητοποιήσουν τις οικονομικές(οικονομικός φιλελευθερισμός), κοινωνικές(νέες κοινωνικές τάξεις-αστική/εργατική), πολιτικές συνέπειες (συνδικαλισμός) της εκβιομηχάνισης της παραγωγής.  ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ-ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΙ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ  Να αναπτύσσουν πρωτοβουλία, να αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο, να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη και συνεργατικότητα, να λαμβάνουν αποφάσεις, να επιλύουν προβλήματα που θα προκύψουν, να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση.  ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ  1) Να αξιοποιούν τους Η/Υ στη μαθησιακή διαδικασία, το διαδίκτυο ως πηγή πληροφόρησης  2) Να αναπτύσσουν δεξιότητες αναζήτησης, επιλογής, διαχείρισης πληροφοριών από το διαδίκτυο και δεξιότητες επεξεργασίας και παρουσίασης ιστορικών πληροφοριών με χρήση υπολογιστικών εργαλείων. 



ΠΡΟΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ 

Μετά την παρακολούθηση βίντεο, την αξιολόγηση πηγών και εικόνων και χρησιμοποιώντας τη βοήθεια του σχολικού βιβλίου και ιστοσελίδων, καταλήξαμε σε γενικά συμπεράσματα σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικά της βιομηχανικής επανάστασης. Ιδού τα συμπεράσματά μας:

ΟΡΙΣΜΟΣ 

Ο όρος Βιομηχανική Επανάσταση αναφέρεται σε μια πολύ μεγάλη και ριζική μεταβολή της καθιερωμένης κατάστασης στον τομέα παραγωγής προϊόντων, που πλέον γίνεται με τη χρήση μηχανών και λιγότερο με την ανθρώπινη εργασία και προκάλεσε πλήθος άλλων αλλαγών που μετέβαλαν την πολιτική και κοινωνική κατάσταση της εποχής.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Μορφή οικονομίας

Αγροτική

Ως προς τον χώρο εργασίας Ως προς τις πηγές ενέργειας

Χωράφι, σπίτι, μικρά εργαστήρια Άνεμος, νερό, ζώα

Ως προς τα μέσα

Ανθρώπινα χέρια, χειροκίνητες μηχανές αργός

Ως προς το ρυθμό ανάπτυξης

Βιομηχανική εργοστάσια Γαιάνθρακας, σίδηροηλεκτρισμός, πετρέλαιο Ατμοκίνητες μηχανές γρήγορος

ΧΩΡΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ Μ. Βρετανία ΧΩΡΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Β.Δ. Ευρώπη και Η.Π.Α

ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ –ΦΑΣΕΙΣ τέλη του 18ου αιώνα έως τις αρχές του 20ου η Α’ Φάση: από το 1750 έως το 1870, η Β’ Φάση: από το 1870 έως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΗΣ   



Διαφωτισμός επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος Εφευρέσεις (γρανάζια, βαρούλκα, αρθρωτές αλυσίδες που μεταφέρουν την κίνηση, ελάσματα κ.α.) ατμομηχανή του Βατ (ελευθέρωσε τις μηχανές που κινούσε από την περιορισμένη ιπποδύναμη που μπορούσαν να αποδώσουν οι υδατοτροχοί, από την αστάθεια των ανεμόμυλων και από την αυθαιρεσία της θέσεως των υδατοπτώσεων που χρειάζονταν για να κινηθούν οι υδατοτροχοί) ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ Β.Ε

  

κλωστοϋφαντουργία μεταλλουργία μεταφορές- συγκοινωνίες

Χαλυβουργεία

Ένας τελειοποιημένος τύπος ιστιοφόρου

Από τις πρώτες ραπτομηχανές

Ένας σιδηρόδρομος στις Η.Π.Α.

ΚΥΡΙΩΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ 

Σε αυτό το στάδιο η εργασία έγινε κατά ομάδες των 4-5 ατόμων, οι οποίες χωρίστηκαν με ψυχομετρικά κριτήρια και εργάστηκε η καθεμιά σε ένα επιμέρους θέμα που αφορούσε την Β.Ε. Συγκεκριμένα:

ΟΜΑΔΕΣ 

1η: Εξέλιξη της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία, την υπόλοιπη Ευρώπη, την Αμερική και την Ελλάδα – λόγοι εμφάνισης, εξάπλωσης ή καθυστέρησής της στις διάφορες χώρες



2η: Εξελίξεις στους διάφορους τομείς βιομηχανικής παραγωγής και άλλους τομείς παραγωγής κατά τη βιομηχανική επανάσταση στην Ευρώπη και την Ελλάδα



3η: Πληθυσμιακές μεταβολές- αστικοποίηση- χαρακτήρας πόλεωνμετανάστευση κατά τη βιομηχανική επανάσταση



4η: Εξελίξεις στο οικονομικό σύστημα-νέες οικονομικές θεωρίες κατά τη βιομηχανική επανάσταση



5η: Κοινωνική διαστρωμάτωση-συνθήκες ζωής αστικής και εργατικής τάξης κατά τη βιομηχανική επανάσταση



6η: Σοσιαλιστικές θεωρίες που αναπτύχθηκαν κατά τη βιομηχανική επανάσταση-συνδικαλισμός (διεκδικήσεις εργατών)- γυναικείο ζήτημα

ΟΜΑΔΑ 1η ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ, ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – ΛΟΓΟΙ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ, ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ Ή ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΜΑΝΤΖΙΩΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΤΡΑΝΤΖΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΡΠΕΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Από 1740 έως 1780 εμφάνιση Β.Ε. σε

Αγγλία

ΛΟΓΟΙ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΗΣ Β.Ε. ΠΡΩΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ

3η και 4η δεκαετία του 19ου αι. εξάπλωση της Β.Ε. σε Γαλλία, το Βέλγιο, τις χώρες της Γερμανίας , τη Β . Ιταλία , στις Κάτω Χώρες και γενικότερα στη Βορειοδυτική Ευρώπη, αλλά και στις Η .Π .Α.

ΛΟΓΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ Σ

ΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΩΣ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ» ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΤΗΣ  τελευταίο τέταρτο του 19ου οικονομική κρίση  παραγωγή αγαθών ξεπερνούσε τη ζήτηση  οι τιμές τους έπεφταν  συμπαρέσυρε τους μισθούς των εργαζομένων ανεργία

η γερμανική και η αμερικανική αγορά περιορίζει την αγγλική

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 



κατά το 19ο αιώνα στο μικρό ελληνικό κράτος απουσία των απαραίτητων για την ανάπτυξη της βιομηχανίας προϋποθέσεων τις πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας εμφάνιση μονάδων παραγωγής με αποσπασματικό, ευκαιριακό ίσως τρόπο για την επεξεργασία αγροτικών προϊόντων (αλευρόμυλοι, ελαιοτριβεία, βυρσοδεψεία και κλωστήρια) ΑΛΛΑ: παρέμειναν στάσιμες και περιορισμένες ως προς τα οικονομικά τους μεγέθη Γύρω στα 1870 κύμα ίδρυσης βιομηχανικών επιχειρήσεων(›100) ΑΛΛΑ: οι σχετικές δραστηριότητες επέστρεψαν στην ύφεση και τη στασιμότητα. στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα και, κυρίως, στα πρώτα χρόνια του 20ού ένα βιομηχανικό δυναμικό σχετικά σταθερό, πολυδιάστατο, με τάσεις ανάπτυξης της βαριάς βιομηχανίας, της μεταλλουργίας, της ναυπηγικής και της τσιμεντοβιομηχανίας ΑΛΛΑ: Η βιομηχανία εξακολουθεί και υποφέρει μετά το 1912-1913 αλλαγή των δεδομένων ΑΛΛΑ: η βιομηχανία παρέμεινε προσηλωμένη σε δευτερεύουσες δραστηριότητες δεκαετία 1922-1932 άφιξη των προσφύγων αναζωογόνησε τη βιομηχανία διπλασιάστηκε ο αριθμός των βιομηχανικών μονάδων (κλωστοϋφαντουργία, την ταπητουργία, τη βυρσοδεψία, τη μεταξουργία, την κεραμική, χαλκουργία, αλευροβιομηχανία και παραγωγή οικοδομικών υλικών)

ΛΟΓΟΙ ΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ    



η μικρή έκταση της εγχώριας αγοράς, η πίεση των εισαγόμενων προϊόντων η έλλειψη πολυάριθμου, ειδικευμένου και φθηνού εργατικού δυναμικού. η έλλειψη κεφαλαίων και η διασπορά των υπαρχόντων σε πλήθος δραστηριοτήτων, Η ασφυκτικά περιορισμένη -εδαφικά και πληθυσμιακά- βάση οικονομικής εξάπλωσης, Η έλλειψη πρώτων υλών ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΚΑΝΑΝ ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΛΟΓΩ: υπερείχαν σε σύγκριση με τους αυτόχθονες σε επιχειρηματικό πνεύμα, εκπαίδευση, κατάρτιση και προοδευτικές αντιλήψεις. Ο κοσμοπολίτικος χαρακτήρας της ζωής τους, η γνώση ξένων γλωσσών, οι επαφές που είχαν αναπτύξει με την Ευρώπη και η πείρα που διέθεταν τους βοήθησαν, όταν εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, να οργανώσουν δικές τους επιχειρήσειςβιομηχανίες ή να στελεχώσουν επιχειρήσεις-βιομηχανίες άλλων, προσφύγων ή γηγενών.



Αρχιτεκτονικό σχέδιο του Μεταξουργείου

Εσωτερικό υφαντουργείου

πρόσφυγε ς

ΟΜΑΔΑ 2η ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΖΟΡΜΠΑ ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΑΡΑΜΗΤΣΙΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΖΟΥΖΙΑΣ ΗΛΙΑΣ

ΤΟΜΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ Β.Ε.      

κλωστοϋφαντουργία μεταλλουργία-εξόρυξη ορυκτών χημική βιομηχανία μεταφορές-συγκοινωνίες επικοινωνίες γεωργία και κτηνοτροφία

ΤΟΜΕΑΣ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ  



Έγινε κέντρο της Βιομηχανικής Επανάστασης αναπτύχθηκε μέσα από το αποικιακό εμπόριο εξασφάλιζε τις πρώτες ύλες αλλά και τις αγορές του τελικού προϊόντος στις αρχές του 19ου αιώνα: εξαγωγική αγορά βαμβακερών υφασμάτων από τη Βρετανία ξεπέρασε την εσωτερική υιοθέτηση νέων τεχνολογιών για να ανταποκριθεί (χρήση πρώτα του υδροτροχού και κατόπιν του ατμού, ιπτάμενη σαΐτα, μηχανή λαναρίσματος, τελειοποίηση του μηχανικού αργαλειού, μηχανή του Arkwright , μηχανή «μουλάρι» του Crompton, μηχανές «κλώστρια Τζένη») άλλες ανακαλύψεις, ειδικά στον τομέα των χημικών (οξέα, αλκάλια, κλπ) που χρησιμοποιούνταν στο καθάρισμα, τη λεύκανση και τη βαφή συνεισέφερε στη συσσώρευση κεφαλαίου περισσότερο από όσο οι άλλες βιομηχανίες.

Η παραγωγή βαμβακιού (1830-1870) (η άξια σε χιλιάδες λίβρες στερλίνες). Έτη

Αγγλία

Ε.ΠΑ.

Γαλλία

Γερμανία

1830

250

1840

454

135

116

1850

588

288

1860

1.140

390

226

140

1870

1.101

400

220

147

140

Όψη του εργοστασίου επεξεργασίας λιναριού στο Ληντς της Αγγλίας.

Κλωστική μηχανή του Χαγκρέιβς, «κλώστρια Τζένη»

Μια από τις πρώτες ραπτομηχανές

ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΟΡΥΚΤΩΝ 

 



Α΄ φάση (1750-1870) : μεγάλη παραγωγή γαιάνθρακα που χρησιμοποιείται πλέον για καύσιμη ύλη σε αντικατάσταση του ξύλου ρυθμός και η ποσότητα της παραγωγής αυξήθηκαν ανάπτυξη μεταλλουργίας σιδηρουργία αναπτύσσεται με αλματώδη ρυθμό αρχές του 19ου αιώνα στο Βέλγιο, τη Γερμανία, τις Ενωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία διανοίγονται μεγάλα ανθρακωρυχεία Η επεξεργασία του χάλυβα αρχίζει, αλλά δεν γενικεύεται η χρήση του Κατά τη Β’ φάση (1870 κ.ε.) :ηλεκτρισμός παραγωγή χαλκού και αλουμινίου η παραγωγή χάλυβα αυξάνει λόγω των εφερεύσεων του Μπέσεμερ και των Μαρτέν-Ζίμενς 1861 στις Ε.Π.Α. τα πρώτα πηγάδια άντλησης πετρελαίου

Έτη

Αγγλία

1790

1800

1820

Ε.Π.Α.

Γερμανία

Γαλλία

0,3

0.8

—

12.5

—

1,5

1,1

1830

—

1.7

1840

2,1

3,4

1850

6,7

1860

1870

110

1880

149

1890

184

143

1900

230

245

100

1913

290

510

190

παραγωγή γαιάνθρακα (1790-1913) (σε εκατομμύρια τόνους).

Αγγλία Έτη

Ε.Π.Α.

χυτοσίδηρος χάλυβας

Γερμανία

χυτοσίδηρος χάλυβας

1800

0.2

—

1820

0.4

0,02

1840

1.4

0,6

0,18

1860

3,8

1,5

0,9

1880

7,8

3.7

3,9

1900

9,1

1913

10.4

31,4

— -

χυτοσίδηρος χάλυβας

Γαλλία χυτοσίδηρος χάλυβας

0,04

0,06

0,09

0,14

0,17

0.1

0.35

0,24

0,5

0.3

0,9

0,5

1.2

2,4

1,7

1,3

7.5

7.3

2,7

1,9

31,8

16,7

5.2

3,6

Η παραγωγή χυτοσιδήρου και χάλυβα (1800-1913) (σε εκατομμύρια τόνους).

Το βιομηχανικό συγκρότημα χαλυβουργίας της οικογένειας Κρουπ στη Γερμανία

Εργοστάσιο ψευδαργύρου στη Γάλλια.

ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ τα χερσαία μέσα μεταφοράς μέχρι το 19ο αιώνα δε διέφεραν και πολύ από εκείνα της αρχαιότητας. Απόσταση Λονδίνο - Νέα Υόρκη Ιστιοφόρο καράβι Ατμόπλοιο

περίπου 2 μήνες 17 μέρες

Απόσταση Νέα Υόρκη - Σαν Φρανσίσκο Ταξιδιωτική άμαξα 2 μήνες (15 άτομα) Σιδηρόδρομος (δεκάδες άτομα)

8 μέρες



Ταξιδιωτική άμαξα:

Ταξιδιωτική άμαξα: Η μέγιστη απόσταση που μπορούσε να διανύσει την ημέρα ήταν 40 χλμ.

Α΄ ΦΑΣΗ: σιδηρόδρομος ατμόπλοιο δρόμοι, τούνελ, κανάλια, γέφυρες Β΄ ΦΑΣΗ: αυτοκίνητο (φορτηγά, λεωφορεία, τρακτέρ) πτητικές συσκευές (αεροπλάνο) τραμ, μετρό ποδήλατο

Α’ ΦΑΣΗ Σιδηρόδρομος

 



  

Η αμαξοστοιχία μεταξύ Λίβερπουλ και Μάντσεστερ το 1830, ήταν η πρώτη σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ πόλεων παγκοσμίως

Το 1816 ο άγγλος Στέφενσον θέτει σε κίνηση τον πρώτο σιδηρόδρομο. μέσα στη δεκαετία του 1830 τα πρώτα σιδηροδρομικά δίκτυα αρχίζουν να κατασκευάζονται. Τεράστια κεφάλαια επενδύονται στη σιδηροβιομηχανία και κυρίως στη βιομηχανία κατασκευής σιδηροτροχιών. Στην αρχή το δίκτυο καλύπτει την πεδινή Β.Δ. Ευρώπη. Όμως το 1871 και 1882 κατασκευάζονται οι σήραγγες του Μον Ζενίς και του Σαιν Γκοτάρ στις Άλπεις. Η Β. Ευρώπη ενώνεται σιδηροδρομικώς με τη Νότια και τη Μεσόγειο. Η ταχύτητα του νέου μέσου μεταφοράς συνεχώς αυξάνεται . Οι αποστάσεις μειώνονται. Κατασκευή της διηπειρωτικής γραμμής στις Ηνωμένες Πολιτείες(άρχισε να κατασκευάζεται το 1869) και του υπερσιβηρικού στη Ρωσία (1904).

Ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου (σε χιλιόμετρα)

Ατμόπλοιο 



Συνεχώς τελειοποιούνται και με την προσθήκη της έλικας θα εκτοπίσουν τα ιστιοφόρα. το 1840 λειτουργεί ατμοπλοϊκή γραμμή Αγγλίας Ηνωμένων Πολιτειών. Από το 1890 το προβάδισμα θα το πάρουν τα ατμόπλοια. Σταδιακά αυξάνεται και η χωρητικότητα και η ταχύτητα των νέων πλοίων. Διανοίγονται διώρυγες όπως του Σουέζ (1869) και του Παναμά (1914) για μείωση των αποστάσεων.

ΑΛΛΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 

  

νέοι δρόμοι με επίστρωση ανθεκτικότερη (οδόστρωμα μακάνταμ) Το τσιμεντένιο τούνελ του Τάμεση ήταν η πρώτη υποθαλάσσια τούνελ υποθαλάσσια σήραγγα παγκοσμίως και άνοιξε για το κοινό το 1843 κανάλια γέφυρες

Σιδηρά γέφυρα στο Σρόπσαϊρ, Αγγλία, η πρώτη σιδερένια γέφυρα παγκοσμίως, κατασκευής 1781

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο σιδηρόδρομος, τα ατμόπλοια, το νέο οδικό δίκτυο, τα κανάλια, έδιναν τη δυνατότητα μαζικής και γρήγορης μεταφοράς ανθρώπων και προϊόντων. Η ταχύτητα των νέων μέσων αποτέλεσε ισχυρό παράγoντα προώθησης του διεθνούς εμπορίου.

Παλιά διαδρομή

νέα διαδρομή

Η μείωση των αποστάσεων με τη διάνοιξη διωρύγων και την κατασκευή διηπειρωτικών σιδηροδρομικών γραμμών.

Β’ ΦΑΣΗ Αυτοκίνητο 



Τη μηχανή εσωτερικής καύσης ο γερμανός Μπένζ κατορθώνει και την ενσωματώνει σ' ένα όχημα (1885). 1ο αυτοκίνητο Τελειοποίηση κιβωτίου ταχυτήτων, ελαστικών, ηλεκτρικού φωτισμού, ανάρτησης Η πρώτη μαζική παραγωγή αρχίζει στις Ε.Π.Α. από τον αυτοκινητοβιομήχανο Φορντ ΤΟ 1908.

Το αυτοκίνητο διαδέχεται:  Η παραγωγή φορτηγών για τις μεταφορές των προϊόντων,  Η παραγωγή λεωφορείων για τη μεταφορά ανθρώπων και  Η παραγωγή τρακτέρ, που θα επιτρέψουν την αύξηση του ρυθμού της αγροτικής παραγωγής.

Ένα από τα πρώτα λεωφορεία των αστικών συγκοινωνιών του Λονδίνου (1910).

Αεροπλάνα 



Την τελευταία δεκαετία του 19ου :απογείωση πτητικής συσκευής με τη βοήθεια κινητήρα (πρωτοπόροι ο μηχανικός Κλεμάν Αντέρ 1897 και οι αμερικανοί αδελφοί Ράιτ 1903) Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα το αεροπλάνο του γάλλου Λουί Μπλεριό θα διασχίσει για πρώτη φορά τη Μάγχη (1909)

Οι αποστάσεις στον πλανήτη μας θα μειωθούν



ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιείται για την κίνηση των σιδηροδρόμων και αυξάνει την ταχύτητά τους εμφανίζονται οι πρώτοι ηλεκτροκίνητοι τροχιόδρομοι (τραμ) οι πρώτες γραμμές ηλεκτροκίνητων αστικών υπόγειων σιδηροδρόμων (μετρό). εισάγεται στη ζωή των ανθρώπων και το ποδήλατο.

ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ εκτύπωση πολύ μεγαλύτερου αριθμού φύλλων ο Τύπος γίνεται προσιτός σε περισσότερου ς ανθρώπους.

Στα μέσα του αιώνα : τεχνικές βελτιώσεις της τυπογραφίας

ανάπτυξη της σχολικής εκπαίδευσης και τη μείωση των αναλφάβητων

σε τιμές χαμηλότερες

στα τέλη του 19ου : φωτογραφία φωνόγραφος τηλέφωνο τηλέγραφος κινηματογράφος μαγνητόφωνο ραδιόφωνο (1925) τηλεόραση αφίσα γελοιογραφία τραγούδι Το πρώτο τηλέφωνο από τον Γκράχαμ Μπελ

Ο κόσμος μικραίνει, οι ιδέες διαδίδονται ταχύτητα

επιστρατεύονται για τη διαφήμιση μαζική κατανάλωση

ΤΟΜΕΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑ 



ΑΓΓΛΙΑ-Η.Π.Α.: εκμηχάνιση των μέσων αγροτικής παραγωγής κάνουν ταχύτερη την εργασία του οργώματος και της συγκομιδής κι έτσι ένα κτήμα μπορεί να καλλιεργηθεί οικονομικότερα και καλύτερα. Δ. ΕΥΡΩΠΗ: μόνο το τελευταίο τέταρτο του 19ου αι. τα γεωργικά μηχανήματα εισδύουν στην αγροτική παραγωγή η καθυστέρηση δίνει το προβάδισμα στις Η.Π.Α. ΟΜΩΣ:Ο μικρός και μεσαίος καλλιεργητής αδυνατεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης καλλιέργειας κεφαλαιούχοι αγοράζουν τις μικρές αγροτικές εκτάσεις και δημιουργούν μεγάλα αγροκτήματα «αγροτικός καπιταλισμός». ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΑΙ Α. ΕΥΡΩΠΗ: Η κατάσταση στην αγροτική οικονομία παραμένει η ίδια όπως και στο παρελθόν. Τεράστιες αγροτικές εκτάσεις ανήκουν στους ευγενείς ή στην εκκλησία και οι αγρότες είναι δουλοπάροικοι. Οι τρόποι καλλιέργειας παραμένουν πρωτόγονοι. Ν. ΕΥΡΩΠΗ: το μεγαλύτερο μέρος των αγροτικών εκτάσεων ανήκει κι εδώ στην εκκλησία ή σε μεγαλογαιοκτήμονες. Εξαίρεση αποτελεί η Β. Ιταλία.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ   

Οι διασταυρώσεις επιτρέπουν τη βελτίωση του παραγόμενου κρέατος Αύξηση της κτηνοτροφικής παραγωγής. Ο πληθυσμός καταναλώνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες κρέατος

Στοιχεία παγκόσμιας παραγωγής προϊόντων πρωτογενή τομέα (σε εκατομμύρια τόνους)

Έτος

Σιτάρι

Πατάτες

Μπαμπάκι

Γαιάνθρακες

Πετρέλαιο

1850

29.700

3.828

330

8.316

67.000

1914

74.184

72.270

3.630

72.600

53.539.000

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ   

  



Η εκμετάλλευση των ορυχείων Για τις τοπικές ανάγκες: λατομεία για την παραγωγή οικοδομικών υλικών Για εξαγωγές: το βάρος έπεσε σε μεταλλευτικά προϊόντα( ακατέργαστα ή με στοιχειώδη μόνο επεξεργασία) ποικιλία κοιτασμάτων, συνήθως όμως σε μικρές ποσότητες. Το 1860 η ευνοϊκή νομοθεσία προκάλεσε τη ραγδαία εξέλιξη του κλάδου. Οι πιο γνωστές περιοχές μεταλλευτικής δραστηριότητας υπήρξαν: Λαύριο( άργυρος και μόλυβδος), Μήλος (θειάφι), Νάξος (σμύριδα) και Θήρα (θηραϊκή γη) μετά τη δεκαετία του 1870: αξιοποίηση των θαυμάσιων μαρμάρων της χώρας Το δίκτυο των σιδηροδρόμων Λόγοι καθυστέρησης: 1) ήταν ιδιαίτερα πολυέξοδη υπόθεση και απαιτούσε κεφάλαια που το μικρό ελληνικό κράτος δεν μπορούσε να εξοικονομήσει ,2) η προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, επιχειρήσεων ή πιστωτικών ιδρυμάτων, προϋπέθετε ότι το προς κατασκευή δίκτυο θα ήταν αποδοτικό, ενώ δεν ήταν , γιατί οι μεταφορές γίνονταν από τη θάλασσα Δεκαετία 1880: Οι ελληνικές κυβερνήσεις (με πρωθυπουργό τον Τρικούπη, κυρίως) έκριναν ότι οι ελληνικές συγκοινωνιακές υποδομές έπρεπε ταχύτατα να προωθηθούν, ώστε να συνδεθεί η χώρα με τους διεθνείς άξονες. Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας ολοκληρώθηκε σε τρεις περίπου δεκαετίες, από το 1880 και μετά, κατασκευάστηκαν 900 χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής , με γραμμές πλάτους ενός μόνο μέτρου, για τοπικές κυρίως ανάγκες Το κράτος ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους του έργου. Από την αρχή της λειτουργίας του παρουσίαζε σοβαρή υστέρηση στα έσοδά του. Μπορεί το δίκτυο να πρόσφερε πολλά αλλά δεν κατόρθωσε να φέρει την ανάπτυξη και την εκβιομηχάνιση στις περιοχές όπου έφτασε.

Αμαξοστοιχία στο σιδηροδρομικό σταθμό Βόλου

 



 

Τα δημόσια έργα Ως το 1830, οι υποδομές του ελληνικού κράτους ήταν ακόμη πρωτόγονες. Γέφυρες, αμαξιτοί δρόμοι, λιμάνια, υδραγωγεία, δημόσια κτίρια είτε δεν υπήρχαν καθόλου, είτε βρίσκονταν σε κακή κατάσταση λόγω αδυναμίας εξεύρεσης των αναγκαίων οικονομικών πόρων και έλλειψης ιδιωτικού ενδιαφέροντος προς το τέλος του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού: Η οικονομική ανάπτυξη, οι πιο γρήγοροι ρυθμοί αστικοποίησης, η δημιουργία των κεντρικών σιδηροδρομικών αξόνων και η ανάπτυξη του εσωτερικού εμπορίου ήταν παράγοντες που προώθησαν την κατασκευή οδικού δικτύου. αποξήρανση μεγάλων εκτάσεων που καλύπτονταν από νερά λιμνών και ελών 1881 - 1893 : διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου διάνοιξη του πορθμού του Ευρίπου- κατασκευή φάρων

Η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου

ΟΜΑΔΑ 3η ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ- ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΠΟΛΕΩΝ- ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΑΝΤΖΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΝΙΚΙΩΤΗΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ

ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΥΞΗΣΗ- ΑΙΤΙΕΣ

1. μείωση της παιδικής θνησιμότητας 2. ο μέσος όρος ζωής πλέον ανέρχεται από 37 σε 50 έτη. 3. ο πληθυσμός της γης : ενώ το 1850 είναι 1100 εκατομμύρια κατοίκους το 1914 φτάνει τα 1650 εκ..

Η ανάπτυξη των μεγαλουπόλεων (σε χιλιάδες κατοίκους). Η δημογραφική αύξηση διαφόρων κρατών το 19ο αιώνα. (Από το βιβλίο του Ρ. Σνερμπ, Ο 19ος αιώνας, 1957).

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ :ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Στις

βιομηχανοποιημ ένες χώρες της Ευρώπης (Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ρηνανία): Στις φτωχές αγροτικές περιοχές της Ευρώπης (Ιρλανδία, Ν. Ιταλία, Α. Γερμανία, Βαλκάνια, Ρωσία):

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της υπαίθρου φεύγει από τη ύπαιθρο και απορροφάται από τις βιομηχανικές πόλεις.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ Οι αγροτικοί πληθυσμοί των περιοχών αυτών παίρνουν το δρόμο για τις χώρες του Νέου Κόσμου (Ε.Π.Α., Ν. Αμερική, Αυστραλία), με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής εγκαταλείποντας την ύπαιθρο.

ΑΙΤΙΑ Η κρίση της αγροτικής οικονομίας και η επακόλουθη ανεργία που επικρατούσε στην αγροτική ύπαιθρο.

Από το 1821 ως το 1914 μεταναστεύουν περίπου 51 εκατομμύρια Ευρωπαίοι (τα 33 εκ. μεταναστεύουν στις Ε.Π.Α).

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΜΕΓΑΛΟΥΠΟΛΕΩΝ 



Αλματώδης αύξηση του πληθυσμού τους επέκταση των προαστίων τους και δημιουργία νέων εργατικών προαστίων. Δημιουργία νέων πόλεων δίπλα σε βιομηχανικά συγκροτήματα και σε σιδηροδρομικούς κόμβους 18ος αιώνας 19ος αιώνας «Γύρω από τα εργοστάσια βρίσκονταν μικρά, φτωχικά εργατικά 17ος αιώνας σπιτάκια, στα οποία οι άνθρωποι ζούσαν μέσα στην αθλιότητα και το θάνατο. Τα σπιτάκια των εργατών ήταν μονώροφα, από σανίδια Η επέκταση μιας και με σπασμένα τζάμια. Στο καθένα στριμώχνονταν δέκα με δεκαπέντε άνθρωποι που δεν είχαν άλλη επιλογή. Γύρω από τα βιομηχανικής πόλης: Λονδίνο. σπίτια των εργατών υψώνονταν τα εργοστάσια, ενώ πυκνά μαύρα σύννεφα υψώνονταν πάνω από την πόλη.» Έτσι περιγράφει το Μάντσεστερ της Αγγλίας ο Γάλλος ιστορικός και διπλωμάτης Αλέξις ντε Τοκβίλ.



Γενικά ο χαρακτήρας των βιομηχανικών πόλεων και ιδίως των πόλεων της Βρετανίας, είναι πλέον βιομηχανικός και εμπορικός, ενώ οι πόλεις στην



  

    

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΟΥΠΟΛΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ έχουν σχέση με την ύδρευση, την τροφοδοσία, την υγιεινή, την κατοικία, την κυκλοφορία. ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΟΥΠΟΛΕΩΝ Διανοίγονται νέοι δρόμοι, δρομολογούνται λεωφορεία κτίζονται εργατικές κατοικίες στα προάστια και πολυκατοικίες, για να χωρέσουν τόσο κόσμο Ο ρυθμός της ζωής εντείνεται η ζωή ομαδοποιείται. αλλοτρίωση και μαζοποίηση κοινωνική ανισότητα γίνεται αισθητότερη οικολογική ρύπανση Αστικές περιοχές:

Εργατικές περιοχές: ρυπαρές, με λασπόδρομους και τρώγλες

ρυμοτομημένες, καθαρές, με ωραία ευρύχωρα, περιποιημένα και διακοσμημένα σπίτια

Αστική συνοικία

Εργατικές συνοικίες

Μια εργατική συνοικία Μ' όλο που ο Όλιβερ είχε αρκετά για ν' απασχολεί την προσοχή του με το να προσπαθεί να μη χάσει απ' τα μάτια του τον οδηγό του, δεν μπόρεσε να μη ρίξει μερικές βιαστικές ματιές εδώ και κεί στο δρόμο καθώς περνούσαν. Πιο βρωμερό και πιο άθλιο μέρος δεν είχε ξαναδεί. Ο δρόμος ήταν πολύ στενός κι όλο λάσπη κι ο αέρας γεμάτος βρωμερές αναθυμιάσεις. Υπήρχαν αρκετά μικρομάγαζα, μα το μόνο εμπόρευμα που πλεόναζε ήταν κοπάδια ολόκληρα από κουτσούβελα που ακόμα και την προχωρημένη αυτή ώρα μπαινόβγαιναν απ' τις πόρτες ή ξεφώνιζαν απ' το εσωτερικό των σπιτιών. Τα μοναδικά μέρη που φαίνονταν να ευημερούν ανάμεσα στο γενικό μαρασμό αυτού του τόπου ήταν τα καπηλειά- κει μέσα καυγάδιζαν κάνοντας μεγάλο σαματά Ιρλανδοί κατώτερης υποστάθμης. Σκεπαστά σοκάκια και αυλές που εδώ και κει ξέκοβαν από τον κεντρικό δρόμο, άφηναν να φαίνονται σωροί από χαμόσπιτα όπου μεθυσμένοι άντρες και γυναίκες κυλιόταν κυριολεκτικά μέσα στο βούρκο κι από μερικές πόρτες ψηλοί, αγριόθωροι άνθρωποι ξεπρόβαλλαν προφυλαχτικά ξεκινώντας, κατά τα φαινόμενα, για καμιά όχι πολύ έντιμη κι αθώα αποστολή. Καρόλου Ντίκενς Όλιβερ Τουίστ (μετάφρ. Π. Αναγνωστόπουλου)

ΟΜΑΔΑ 4η ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΝΕΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΤΣΟΥΛΟΥΧΑ ΝΑΤΑΛΙΑ ΝΟΚΑ ΝΤΑΦΙΝΑ ΠΑΝΟΥΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΖΙΝΕΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΑΝΤΖΑ ΗΡΑΚΛΗΣ

ΤΟ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗ Β.Ε. οικονομία της ελεύθερης αγοράς ή κεφαλαιοκρατία ή καπιταλισμός Η διακίνηση και η επένδυση του κεφαλαίου σε νέες επιχειρήσεις παίζει αποφασιστικό ρόλο στη οικονομία ΑΡΧΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΣΤΗΡΙΧΤΗΚΕ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ιδεολογική βάση :οικονομικός φιλελευθερισμός του οικονομολόγου Άγγλου διαφωτιστή Άνταμ Σμιθ

Άνταμ Σμιθ

 

οι βασικές αρχές του οικονομικού φιλελευθερισμού «laissez faire, laissez passer» α) Οικονομικός ατομικισμός β) Ελευθερία συμβάσεων και καταμερισμός εργασίας γ) Υπακοή στους φυσικούς νόμους δ) Το κράτος δεν πρέπει με κανένα τρόπο να παρεμβαίνει στις οικονομικές διαδικασίες.

Ντέιβιντ Ρικάρντο

ΑΛΛΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ Ο άγγλος τραπεζίτης Ντέιβιντ Ρικάρντο: Ο εργάτης πρέπει να αμείβεται τόσο, όσο του αρκεί για να επιβιώνει. Το κέρδος από το παραγόμενο προϊόν ανήκει ολόκληρο στον κάτοχο των κεφαλαίων.

Στιούαρτ Μιλ

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΤΟΥ



 

Η διαδικασία της καπιταλιστικής βιομηχανικής ανάπτυξης αντιμετωπίζει συχνά περιοδικές κυκλικές κρίσεις. Είναι «κρίσεις υπερπαραγωγής»(η παραγωγή αυξάνει αλλά η αγορά αδυνατεί να απορροφήσει τα προϊόντα εξαιτίας της οικονομικής στενότητας των εργαζομένων). Από το 1895 ως το 1914 :αναθέρμανση της οικονομίας Γενικά, όμως διαπιστώνεται ότι το καπιταλιστικό σύστημα πάσχει από μια δομική αδυναμία: η αύξηση της παραγωγής δεν είναι δυνατόν να συμβαδίζει πάντοτε με μια ανάλογη ανάπτυξη των αγορών. Έτσι, αρχίζει να εκδηλώνεται μια δυσπιστία προς αυτό και προαναγγέλλεται η επιστροφή στον οικονομικό κρατικό προστατευτισμό.

ΟΜΑΔΑ 5η ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ-ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΡΑΣΚΑ ΣΙΝΤΟΡΕΛΑ ΜΑΡΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΕΡΡΟ ΟΡΓΚΕΣΤ

Κοινωνικές τάξεις

Αριστοκρατία    



Η πολιτική της δύναμη μειώνεται αρχίζουν να ασχολούνται με το εμπόριο και επιχειρήσεις στενοί δεσμοί με τους μεγαλοαστούς Εξαίρεση :τα κράτη της Α. Ευρώπης, όπου η αριστοκρατία εξακολουθεί ακόμη να επιβάλλεται στην πολιτική και οικονομική ζωή. Αστοί Η κυρίαρχη τάξη μεγαλοαστοί( Βιομήχανοι, τραπεζίτες, μεγαλέμποροι) κατευθύνουν την κυβερνητική πολιτική μεσαίοι (ελεύθεροι επαγγελματίες, διευθυντές, βιοτέχνες) βελτιώνουν το βιοτικό τους επίπεδο μικροαστοί (δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι) βελτιώνουν το βιοτικό τους επίπεδο Επιχειρησιακά στελέχη (πολιτικοί μηχανικοί, νομικοί σύμβουλοι, κοστολόγοι, εμποριολόγοι κ.ά) : δεν ανήκουν στην κατηγορία των εργατών-εκτελεστών, δεν είναι όμως ούτε και οι διαχειριστές του κεφαλαίου Αγροτική τάξη Δ. Ευρώπη: Πλήττονται οι μικροί και μεσαίοι αγρότες από την εκμηχάνιση και γι΄αυτό φεύγουν από την ύπαιθρο, συρρέουν στις πόλεις, γίνονται εργάτες. όσοι όμως παρέμειναν στην ύπαιθρο γενικά βελτίωσαν το βιοτικό επίπεδό τους. Υπόλοιπο κόσμο: ο αγρότης ζει μια άθλια ζωή. Εργατική τάξη Ζει συνεχώς μέσα στην εξαθλίωση και την εκμετάλλευση.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΑΣΤΩΝ  



οικονομική άνεση επιδιώκουν να συσφίξουν τις σχέσεις τους με τους παλιούς αριστοκράτες αναζητώντας, για λόγους γοήτρου, τίτλους ευγένειας και ακολουθούν τους τύπους της αριστοκρατίας. Αποταμιεύουν τις οικονομίες τους στις τράπεζες ή αγοράζουν ακίνητα και μετοχές για να μπορούν να έχουν αυξημένο και σταθερό εισόδημα. ΜΠΕΛ ΕΠΟΚ: κατανάλωση αγαθών, διακοπές, ταξίδια, σπορ, συγχρωτισμός σε καφεζαχαροπλαστεία, ονομαστά εστιατόρια, καμπαρέ μουσικές συναυλίες, δημόσιοι χοροί, χοροεσπερίδες, δείπνα σε ονομαστά εστιατόρια, θεατρικές εκδηλώσεις, αναπτύσσονται λουτροπόλεις και παραθεριστικά κέντρα στα βουνά Η κοινωνία γίνεται περισσότερο ανεκτική, πιο φιλελεύθερη.

Το αριστοκρατικό ζαχαροπλαστείο Κλοπ στα Ηλύσια Πεδία συγκεντρώνει την αφρόκρεμα της γαλλικής πρωτεύουσας

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ Οι συνθήκες εργασίας και το ύψος των μισθών ήταν αποκλειστικά στη δικαιοδοσία των εργοδοτών.  χαμηλό ημερομίσθιο-πολλές ώρες εργασίας(16 ώρες)-άθλιες συνθήκες  Δεν υπήρχαν αργίες, εργάζονταν και τις Κυριακές  Δεν υπήρχε ασφάλεια σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή ασθένειας.  Ζούσαν σα νομάδες σε ξεχωριστές συνοικίες μέσα σε τρώγλες.  Υποσιτισμός, ανεργία, επιδημίες και αρρώστιες, πρόωρος θάνατος  Οδηγούνταν στο αλκοόλ και στην πορνεία  γυναίκες και παιδιά από την ηλικία των έξι ετών  ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: λόγοι: 1)εκτελέσουν συγκεκριμένες εργασίες που οι μεγάλοι δυσκολεύονταν , 2) πειθαρχούσαν ευκολότερα από τους ενήλικες, 3) οι αμοιβές των παιδιών στα εργοστάσια ήταν κάτω από το μισό και συνήθως το ένα τρίτο από τις αντίστοιχες των ενηλίκων εργατών. Τα παιδιά στερούνταν εκπαίδευσης, χαράς, ανεμελιάς, παιχνιδιού  ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ :Δούλευαν στα υφαντουργικά κυρίως εργοστάσια. Η γυναικεία εργασία βεβαίως θεωρούνταν κατώτερης ποιότητας από την ανδρική και δεν θεωρούνταν ειδικευμένη. Γι΄αυτό, αμείβονταν πολύ λιγότερο από τους άντρες . Όμως, τουλάχιστον ενίσχυαν το οικογενειακό εισόδημα. 

Σκηνή από ανθρακωρυχείο. Ένα μικρό κορίτσι Μικροί ανθρακωρύχοι, που μόλις έχουνσύρει, με μια αλυσίδα δεμένη στο πόδι του το ανέβει από τις στοές του ανθρακωρυχείουβαγόνι με το κάρβουνο. Η φλέβα που έχει ανοιχτεί είναι στενή και αναγκάζεται να (Αγγλία, 1895). περπατάει με τα τέσσερα, (Ξυλογραφία, 1840).

Ο μέθυσος.

Μέσος όρος ζωής στην Αγγλία το 1840 Ρούτλαντ (αγροτική περιοχή)

αγρότες -εργάτες

γαιοκτήμονες - αστοί

38 ετών

52 ετών

17 ετών

38 ετών

Μάντσεστερ (βιομηχανική περιοχή) Έσοδα (από εργασία πατέρα και μητέρας)

Έξοδα (για κατοικία, ενδυμασία, τροφή)

780 φρ.

860 φρ

Μαρτυρίες για τη ζωή των εργαζομένων παιδιών στην Αγγλία. Σάρα Γκούντερ. 8 ετών Δουλεύω στις θύρες εξαερισμού του ορυχείου Γκάουμπερ. Δεν κουράζομαι πολύ, αλλά πρέπει να δουλεύω τη νύχτα κι αυτό με φοβίζει. Πηγαίνω στο ορυχείο γύρω στις τέσσερις η ώρα, μερικές φορές κατά τις τρεισήμισι το πρωί και φεύγω στις πεντέμισι το απόγευμα. Όταν έχει φως τραγουδάω- ποτέ όμως μέσα στο σκοτάδιτότε δεν τολμώ να τραγουδήσω. Δεν αγαπώ τις γαλαρίες... Πολλές φορές έχω ακούσει να μιλούν για τον Χριστό. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ήλθε στη γη ούτε γιατί πέθανε. Αλλά αυτός εύρισκε κανένα λιθαράκι για να ακουμπάει το κεφάλι του. Πόσο θά θελα αντί για τις γαλαρίες να πήγαινα σχολείο. Μαίρη Μπάρετ, 14 ετών Δουλεύω πέντε χρόνια συνέχεια στο βάθος της γαλαρίας. 0 πατέρας δουλεύει στη γαλαρία δίπλα μου. Έχω δώδεκα αδελφούς και αδελφές. Ο ένας απ' αυτούς ξέρει να μετράει, ένας άλλος διαβάζει- τίποτε άλλο δε ξέρει, ούτε να γράψει. Κατεβαίνω στη γαλαρία στις επτά το πρωί και βγαίνω κατά τις έξι το απόγευμα, μερικές φορές κατά τις επτά. Δουλεύω πάντα χωρίς κάλτσες, χωρίς παπούτσια, χωρίς φόρμα μόνο το μισοφόρι μου φοράω. Δουλεύω μαζί με τους άντρες. Εκείνοι είναι ολόγυμνοι. Στην αρχή φοβόμουνα πολύ και δε μου άρεσε αυτό, τώρα συνήθισα και δε με νοιάζει. Μου φέρονται όμως καλά. Δε ξέρω ούτε να διαβάζω, ούτε να γράφω. Αναφορά της επιτροπής ορυχείων του λόρδου Άσλεϋ, 1842. Από τα πρακτικά του Κοινοβουλίου.

Η κατάσταση των εργατών στο γαλλικό βορρά γύρω στα 1830 Οι φτωχοί εργάτες, που τρέπονται από νωρίς προς τη βιομηχανία, είναι τελείως αμόρφωτοι και χωρίς φυσική και ηθική δύναμη. Έχοντας ως παράδειγμα την Αγγλία, οι εργοδότες στις βιομηχανίες τους θεωρούν αποκλειστικά σαν ένα εργαλείο. Επειδή όλος αυτός ο πληθυσμός βρίσκεται συγκεντρωμένος και κατά κάποιο τρόπο συμπιεσμένος σ' έναν πολύ στενό χώρο, τα ενοίκια είναι αναγκαστικά πανάκριβα. Το βιομηχανικό και αγροτικό σύστημα που εφαρμόζεται σ' αυτή την περιοχή της Γαλλίας έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα από τη μια μεριά να αυξάνει ο εργατικός πληθυσμός και από την άλλη να μειώνονται οι αμοιβές, να συγκεντρώνονται στα χέρια λίγων τα κεφάλαια και τα κέρδη από' τη βιομηχανία, και έτσι να δημιουργούνται όλα εκείνα τα εγγενή στοιχεία που οδηγούν τον εργάτη στη φτώχια. Σ' αυτή την περιοχή υπάρχει περισσότερος πλούτος από οποιαδήποτε άλλη επαρχία στη Γαλλία, αλλά είναι πολύ άνισα κατανεμημένος. Όλες αυτές οι αιτίες εξηγούν την άθλια κατάσταση του μεγαλύτερου αριθμού των εργατών σ' αυτό το κομμάτι του βασιλείου. Οι επίσημες απογραφές, που πραγματοποιήθηκαν το 1828, ύστερα από κυβερνητική εντολή, έδειξαν ότι στην περιοχή του βορρά ήταν γραμμένοι στο γραφείο απορίας 1 63. 453 κάτοικοι, δηλαδή περίπου το 1/3 του ολικού πληθυσμού. Βιλνέβ Μπαρζεμόν, Έρευνες για τη φύση και τις αιτίες της πενίας, 1834.

Η παιδική εργασία κατά τον 19ο αιώνα "Ανάμεσα στα παιδιά που απασχολούνται στα ορυχεία της Αγγλίας υπάρχουν πάντα και παντού μερικά που είναι μικρότερα από έξι ετών. Τα παιδιά μπαίνουν συνήθως στα ορυχεία στις τέσσερις το πρωί μαζί με τους άντρες και μένουν εκεί έντεκα με δώδεκα ώρες. Αυτά τα δυστυχισμένα πλάσματα στερούνται τον καθαρό αέρα, είναι κακοντυμένα και έχουν κακή διατροφή. Χλωμά πρόσωπα, κοκκινισμένα μάτια, πρησμένα κορμιά, βαθουλωμένα μάγουλα, δερματικά εξανθήματα και άσθμα τα διακρίνουν από πλευράς υγείας από άλλα παιδιά της ίδιας κοινωνικής τάξης".

ΟΜΑΔΑ 6η ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ-ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ (ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΤΩΝ)- ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΠΛΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ ΧΟΝΔΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΜΑΡΜΑΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ , ΛΟΓΟΙ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥΣ

Αιτία εμφάνισης Διαπιστώθηκε από νωρίς πως ο καπιταλισμός οδηγεί σε εξαθλίωση τον άνθρωπο. Η ιδιωτική πρωτοβουλία, η ιδιοκτησία, ο ελεύθερος ανταγωνισμός, δεν μπορούν τελικά να θεωρηθούν θεμέλια μιας δίκαιης κοινωνίας. Οι συνεχείς κρίσεις της φιλελεύθερης οικονομίας οδηγούν στο κλείσιμο των εργοστασίων, στην ανεργία. Γι’ αυτό, αναπτύσσονται νέες θεωρίες:

οι σοσιαλιστικές, που τονίζουν την προτεραιότητα του κοινωνικού συμφέροντος έναντι του ατομικού. Από αυτό άλλωστε πήρε αυτή την ονομασία ο σοσιαλισμός (αγγλική λέξη: social= κοινωνικός).

ΔΥΟ ΚΥΡΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

ουτοπικός σοσιαλισμός

Έμφαση στα συνδικάτα

επιστημονικό ς σοσιαλισμός

Έμφαση στο εργατικό κόμμα

ουτοπικός σοσιαλισμός Ρόμπερτ Όουεν

• συνεργασία κεφαλαιοκρατών και εργατών ή αγροτών με σκοπό τη δημιουργία συνεταιρισμών • Πείραμα στο χωριό Νιου Λάναρκ • αντίδραση των άλλων βιομηχάνων • αποτυχία

Σαρλ Φουριέ

• συνεταιριστικές κοινότητες(κεφαλαιούχων, εργατών και υπαλλήλων), τα φαλανστήρια. • Τα προϊόντα της εργασίας θα διανέμονται αναλογικά

Σαιν Συμόν • συνεργασία εργατών και κεφαλαιούχων ,ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες όλων. Λουί Μπλαν

• το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην εργασία και την οργάνωση της εργασίας μέσα σε κρατικά εργοστάσια όπου οι εργάτες θα ρυθμίζουν την παραγωγή και θα απολαμβάνουν τα κέρδη της εργασίας τους.

Προυντόν-Μπακούνιν

• απορρίπτει την ιδιοκτησία(=κλοπή) • δημιουργία μικρών, αποκεντρωμένων παραγωγικών συνεταιρισμών, που θα αλληλοβοηθούνται. • ελεύθερες συμβάσεις μεταξύ των μελών των επί μέρους οικονομικών ομάδων • Κάθε ομάδα δική της διοίκηση και δικό της οικονομικό προγραμματισμό • «λαϊκή τράπεζα»(θα δίνει δωρεάν (χωρίς τόκο) πιστώσεις) • αντίθετοι σε κάθε μορφή κράτους, σε οποιαδήποτε συνεργασία με το κράτος ή με το αστικό κοινοβούλιο

αναρχισμός

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΘΕΩΡΙΩΝ 



βασίζονται στην αισιοδοξία που δημιουργεί η πίστη ότι ο άνθρωπος είναι στην ουσία του καλός. Πιστεύουν ότι αρκεί η συγκατάθεση, η συνεργασία όλων σε μια κοινωνία. Δεν προσδιορίζουν όμως τα μέσα για να φτάσει ο άνθρωπος σε μια τέτοια κοινωνία. Τα πολιτικά γεγονότα τις διαψεύδουν(Η αποτυχία του πειράματος του Όουεν και των επαναστάσεων των εργατικών μαζών του Παρισιού το 1848 και το 1871)

επιστημονικός σοσιαλισμός

•

Κάρολος Μαρξ - Φρειδερίκος Ένγκελς ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ πάλη ανάμεσα στην αστική τάξη(=εκμεταλλευτές) και την εργατική (προλεταριάτο) (=εκμεταλλευόμενοι) ο κεφαλαιοκράτης καρπώνεται το ποσοστό υπεραξίας(λόγω της υπερεργασίας και της ταυτόχρονης χαμηλής αμοιβής των εργατών)και αυξάνει τον πλούτο του Οι εργάτες λόγω εξαθλίωσής τους αδυνατούν να απορροφήσουν μεγάλο μέρος της βιομηχανικής παραγωγής ΚΡΙΣΕΙΣ • η εργατική τάξη πρέπει να ανατρέψει την καπιταλιστική κοινωνία και δημιουργώντας πολιτικό κόμμα (με στόχο τη επανάσταση)να καταλάβει την εξουσία (δικτατορία) • Έτσι θα γεννηθεί μια νέα κοινωνία: ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ –ΑΤΑΞΙΚΗ (χαρακτηριστικά της:1) διάθεση όλων των μέσων παραγωγής στο κράτος για το κοινό καλό (κολεκτιβοποίηση) που σταδιακά θα μεταβιβαστούν στις αυτοδιαχειριζόμενες κοινότητες των πολιτών, 2) ο καθένας θα εργάζεται και θα ανταμείβεται ανάλογα με την εργασία του και τις ανάγκες του, εξαλείφοντας την εκμετάλλευση

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΥΤΗΣ Οι ιδέες του Μαρξ έμελλε να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στο εργατικό κίνημα και να παραμερίσουν τις άλλες σοσιαλιστικές θεωρίες.

ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ

ΛΟΓΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ 



ήταν μια τάξη νέα, χωρίς παράδοση και πείρα οργανωμένων αγώνων Ήταν άνθρωποι ξεριζωμένοι από το φυσικό τους περιβάλλον, ριγμένοι σ' ένα περιβάλλον άγνωστο και εχθρικό Ήταν συνηθισμένοι να υπομένουν την πείνα, τη δυστυχία, την προσβολή, από φόβο μήπως χάσουν τα ελάχιστα που κέρδιζαν Κανένα νομικό πλαίσιο δεν τους προστάτευε. Η απεργία και το συνδικαλιστικό δικαίωμα απαγορευόταν  δεν είχαν ποτέ ελεύθερο χρόνο  δεν τους δίνονταν οι ευκαιρίες για να μορφωθούν. Γι’ αυτό, οργανωτές:

Αστοί με αναπτυγμένη κοινωνική και πολιτική συνείδηση.

ειδικευμένοι εργάτες (εμπειρία σε εργατικές οργανώσεις)

ΧΡΟΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ Στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου  ανοργάνωτες και σπασμωδικές εξεγέρσεις: καταστρέφουν τις μηχανές  Πιο οργανωμένες μορφές πάλης : στόχος:1) βελτίωση των συνθηκών εργασίας, 2)τροποποίηση της νομοθεσίας που απαγόρευε την απεργία και τη δημιουργία εργατικών ενώσεων, 3)δικαίωμα ψήφου.  1834 Αγγλία :Γενική Συνομοσπονδία Εργασίας, με 500.000 μέλη Στόχος: 1)οκτάωρη εργασία 2)αύξηση των ημερομισθίων  1837-1848: χαρτιστικό κίνημα με ηγέτες τον Λόβετ και τον Ο'Κόνορ Στόχοι: 1)θέσπιση καθολικής και μυστικής ψηφοφορίας για τους ενήλικους άνδρες, 2)ισότητα εκλογικών περιφερειών, 3)επιχορήγηση για τους βουλευτές 4) κατάργηση της υποχρέωσης ο βουλευτής να είναι γαιοκτήμονας ή να κατέχει άλλου είδους περιουσία κ.ά καταστολή του  πρώτο μισό του 19ου Γαλλία: εργατικές «εταιρείες αλληλοβοήθειας», «κοινωνικά εργαστήρια» Καταργούνται ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΩΣ ΤΟ 1850 ελάχιστα  68 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας για τους εργάτες κάτω των 18 ετών (1833),  απαγόρευση της χρησιμοποίησης γυναικών και παιδιών κάτω των 10 ετών στα ανθρακωρυχεία (1842),  12 ώρες ημερήσιας εργασίας για τους εργάτες 12-18 ετών (1847).

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1850-1875 Το προλεταριάτο πληθαίνει και αναδιοργανώνεται. Συνειδητοποιεί ότι πρέπει να θέσει ολοκληρωμένους στόχους και να προσδιορίσει την τακτική που θα πρέπει να ακολουθήσει. 



Στην Αγγλία δημιουργούνται οι Εργατικές Ενώσεις από ειδικευμένους μόνο εργάτες. Στρέφονται προς τη μέθοδο των διαπραγματεύσεων με τους εργοδότες. Το 1875 αναγνωρίζονται από την αγγλική κυβέρνηση και δημιουργούν ομοσπονδία. Στη Γαλλία οι εργάτες πιέζουν μεμονωμένα τους εργοδότες .Το 1864 κατακτούν το δικαίωμα της απεργίας .Το 1868 δημιουργούν τις «Εργατικές Εστίες» .Το 1884 κατοχυρώνεται νομοθετικά το δικαίωμα της απεργίας και της δημιουργίας συνδικάτων. Στο Λονδίνο, το 1864, η πρώτη Διεθνής Ένωση Εργατών (το 1870 είχε 100.000 μέλη). Σκοπός της να καθοδηγήσει τον αγώνα όλων των εργατών. Επικρατούν δύο τάσεις: οι απόψεις του Προυντόν και του Μπακούνιν με τις αντιλήψεις του Μαρξ.

Απόψεις Προυντόν και Μπακούνιν 

 

ο πυρήνας που θα δημιουργήσει τη σοσιαλιστική κοινωνία του μέλλοντος πρέπει να είναι το συνδικάτο και οι συνεταιριστικές ενώσεις. αρνούνται τον πολιτικό αγώνα Στόχος τους, να καταστρέψουν το υπάρχον πολιτικό — οικονομικό οικοδόμημα που στηρίζεται στο καθεστώς της ιδιοκτησίας και να δημιουργήσουν ελεύθερες συνεταιριστικές ενώσεις εργατών και αγροτών. η

θεωρία του λεγόμενου αναρχοσυνδικαλισμού.



Απόψεις Μαρξ Χρειάζονται παράλληλα με τη συνδικαλιστική οργάνωση και πολιτικός αγώνας Χρειάζεται η δημιουργία εργατικών κομμάτων με στόχο την κατάληψη της πολιτικής εξουσίας



Εξέλιξη- κατάληξη Πρώτης Διεθνούς Μέχρι τα τέλη του αιώνα οι ιδέες των αναρχικών κυριαρχούν. Ύστερα, οι ιδέες αυτές αρχίζουν να υποχωρούν προς όφελος των θεωριών του Μαρξ. Διαλύεται το 1876 (αποσύρθηκαν απ' αυτή οι αγγλικές Εργατικές Ενώσεις και οι αναρχικοί ήρθαν σε προστριβές με το Μαρξ.)

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1873-1895 Το εργατικό κίνημα μεθοδεύει τις διεκδικήσεις του. 



Το 1889 δημιουργούνται στην Αγγλία οι πρώτες Εργατικές Ενώσεις μη ειδικευμένων εργατών που διεκδικούν οκτάωρη εργασία και καθορισμό κατωτάτου ορίου ημερομισθίων Στη Γαλλία δημιουργείται η Γενική Συνομοσπονδία Εργασίας (1895-1902)· στο συνέδριο της Αμιέν (1906) διακηρύσσονται οι στόχοι του συνδικαλιστικού κινήματος Παντού ξεσπούν απεργίες-καταπνίγονται βίαια

Απεργία των οδηγών τραμ στη Νέα Υόρκη, 1886. Τη 1η Μαΐου του ίδιου έτους ξέσπασαν μεγάλες απεργίες στις Ε.Π.Α., με αίτημα την οκτάωρη εργασία. Το απεργιακό κίνημα καταπνίγηκε βίαια, κυρίως στο Σικάγο. Σκοτώθηκαν εκατοντάδες εργάτες. Το 1889 καθορίστηκε από το εργατικό και σοσιαλιστικό συνέδριο του Παρισιού να εορτάζεται η Πρωτομαγιά ως διεθνής εργατική εορτή σε ανάμνηση των γεγονότων εκείνων.

Απεργία ανθρακωρύχων στη Γαλλία, 1890. Στη σημαία γραμμένη η λέξη «ψωμί». Γκραβούρα του Μεόλ

Διεκδικούν: 8 ώρες εργασία, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνο

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

 



 

η κοινωνική νομοθεσία αρχίζει να τροποποιείται: Οι ώρες εργασίας μειώνονται σε δέκα δημιουργούνται ασφαλιστικά ταμεία (για εργατικά ατυχήματα, αρρώστιες, ανεργία). Παράλληλα επεκτείνεται και το δικαίωμα ψήφου ιδρύονται υπουργεία εργασίας. Υπογράφονται συλλογικές συμβάσεις εργασίας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου



  



Η εργατική τάξη αλλάζει τακτική: δημιουργούνται τα πρώτα εργατικά πολιτικά κόμματα 1889 στο Παρίσι, η ίδρυση της δεύτερης Διεθνούς, στην οποία δε συμμετέχουν συνδικαλιστικές οργανώσεις αλλά μόνο πολιτικά κόμματα που δέχονται τις απόψεις του Μαρξ. Το 1891 στη Γερμανία, ιδρύεται το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Στην Αγγλία το 1906 ιδρύεται το Εργατικό Κόμμα. Στη Γαλλία ιδρύεται το «Γαλλικό τμήμα της εργατικής Διεθνούς» (Σοσιαλιστικό κόμμα) με ηγέτη τον Ζαν Ζορές. Εργατικά κόμματα οργανώνονται και στην Ιταλία, την Ισπανία, τΟ Βέλγιο, τη Ρωσία κι αλλού Όλα αυτά τα κόμματα επιδιώκουν να καταλάβουν την εξουσία με την εκλογική δημοκρατική διαδικασία

Οι Γερμανοί Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο ρώσος Λένιν Προτιμούν τον επαναστατικό δρόμο προς το σοσιαλισμό

ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΖΗΤΗΜΑ

Ως το πρώτο μισό του 19ου αιώνα η θέση της γυναίκας ήταν διαφορετική από τη θέση του άνδρα Στις αριστοκρατικές, και αστικές οικογένειες  οι γυναίκες παρέμεναν στο σπίτι και ασχολούνταν κυρίως με την ανατροφή των παιδιών  Τα νεαρά κορίτσια σπάνια πήγαιναν σχολείο Οι γυναίκες της εργατικής τάξης  Ήταν αναγκασμένες να εργάζονται στο εργοστάσιο, στα πλυντήρια ή ως οικιακοί βοηθοί.  Τον υπόλοιπο χρόνο τους τον αφιέρωναν στην οικιακή εργασία και την ανατροφή των παιδιών Η γυναίκα της υπαίθρου  εκτός από την οικιακή ενασχόληση, προσέφερε την εργασία της και στα χωράφια ή εργαζόταν ως οικιακή βοηθός. Γενικά, όταν μια γυναίκα παντρευόταν η περιουσία της ανήκε στον άνδρα της ακόμη και τα παιδιά της.

μετά το δεύτερο μισό του αιώνα Α. χειραφέτηση της γυναίκας από την ανδρική εξάρτηση  



είσοδο των γυναικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Οι γυναίκες των αστικών οικογενειών, δυσφορώντας για την απραξία τους, άρχισαν να απαιτούν το άνοιγμα των επαγγελμάτων στο γυναικείο φύλο (Εργάζονται πλέον σε τηλεφωνικές και τηλεγραφικές υπηρεσίες και γραφεία εμπορικών επιχειρήσεων ή ως δασκάλες) επιτυγχάνουν την είσοδό τους στα πανεπιστήμια Η γυναίκα βγαίνει από το σπίτι, ανακτά την οικονομική της ανεξαρτησία, προσφέρει υπηρεσίες στο κοινωνικό σύνολο

Β. Αίτημα για νομικά και πολιτικά δικαιώματα. 

ψηφίζεται στην Αγγλία η πράξη για την περιουσία των παντρεμένων γυναικών (1882) (το δικαίωμα να διατηρεί τα περιουσιακά της στοιχεία και μετά τo γάμο)



Το 1903 στην Αγγλία, η Έμμελιν Πάνκχωρστ ( 1858-1928) ιδρύει την "Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών", η οποία διοργανώνει διαδηλώσεις με αίτημα το δικαίωμα ψήφου. Τα μέλη της Ένωσης αποκαλούνται σουφραζέτες (από το suffrage=δικαίωμα ψήφου). Τελικά οι Αγγλίδες κατέκτησαν το δικαίωμα ψήφου το 1918.

Πάνκχωρστ -Σουφραζέτ ες γυναικείο (φεμινιστικό) Το οργανωμένο

κίνημα εκδηλώνεται πρώτα στην Αγγλία, αλλά θα διαδοθεί σταδιακά σε όλες τις αναπτυγμένες βιομηχανικά και αστικοποιημένες χώρες .

ΜΕΤΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ  

Προβολή της ταινίας «Όλιβερ Τουίστ» Διαπιστώσεις για την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης πάνω στην ταινία.

ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ 



  



         

Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσμου από το 1453 μ.Χ. έως σήμερα, Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια, Β’ Τάξη- 1ου Κύκλου, Εκδόσεις «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη (1789-1909), Γ’ τάξη ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ, Σκουλάτου, Δημακόπουλου, Κόνδη, Εκδόσεις ΟΕΔΒ Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ’ Γυμνασίου, Εκδόσεις «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» https://el.wikipedia.org/wiki/Βιομηχανική_επανάσταση Ιστορία του Νεότερου και του Σύγχρονου Κόσμου (από το 1815 έως σήμερα), Γ’ τάξη ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ και Δ’ Τάξη ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, Εκδόσεις «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ’ Τάξη Γενικού Λυκείου (Θεωρητική Κατεύθυνση), Εκδόσεις «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» PROJECT στην Ειδική Θεματική Δραστηριότητα της Β’ Τάξης ΕΠΑ.Λ. Νεμέας του Τομέα Οικονομίας και Διοίκησης με θέμα: «Η συμβολή των προσφύγων της Μικράς Ασίας στην οικονομία και τον πολιτισμό της Ελλάδας», σχολ. έτος 2013-14. www.enet.gr/?i=news.el.article&id=62996 https://www.slideshare.net/musicflora/ss-41093951 https://www.slideshare.net/4gymsch/4-19-56266757 users.sch.gr/gkritikos/fl/1760-1860.htm https://istoriatexnespolitismos.wordpress.com/.../ευρωπη-βιομηχανικη-επανασταση-αν... https://www.slideshare.net/ageliki/ss-5231645 https://www.slideshare.net/dnima/13-10383574 https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/13-10174176 https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/12-10076607 https://www.slideshare.net/mavraroda/13-41413087

Α. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. Η εκβιομηχάνιση ξεκινά από …………………………… και επεκτείνεται ………….. …………………………………………………………………………………………………………  2. Χάρη στη χημεία αναπτύχθηκαν οι βιομηχανίες ……………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………..  3. Η κυριότερη καινοτομία του β΄ μισού του 19ου αι. στον τομέα της ενέργειας είναι …………………………………………………………………………………….............................. 4. Η επανάσταση στις συγκοινωνίες συντελείται με την κατασκευή και χρήση των ………………………………………………………………………………………………………………… …  5. Ο νέος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας ονομάστηκε …………………………………. και είχε ως ιδεολογική του βάση τον ……………………………………………………………....  6. Κυρίαρχη τάξη είναι πλέον οι ……………………………………………………,οι οποίοι διέθεταν ………………………………………………………………………………………………….......  7. Μια σειρά από θεωρίες που τόνιζαν την προτεραιότητα του …………………… έναντι του …………………………………… ονομάστηκαν σοσιαλιστικές. 8. Ο Μάρξ και ο Έγκελς δημοσίευσαν το ……………………………………………………, και διακήρυσσαν την ………………………………………………………………………………………….  9. Η εργατική Πρωτομαγιά γιορτάζεται σε ανάμνηση της ……………………………………. ……………………………………………………………………………  10. Οι πολιτική έκφραση του εργατικού κινήματος ήταν ……………………………………….. ………………………………………………….………………………… ……………………………………………………………………………………… 

Β. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Ποιος ήταν ο ρόλος σας μέσα στην ομάδα; Πρόεδρος…. Γραμματέας ….Χειριστής Η/Υ…. Συλλέκτης υλικού…. Αξιολογητής υλικού…. Παρουσιαστής….  Πώς θα χαρακτηρίζατε τη συμμετοχή σας στη εργασία; Ικανοποιητική… Μέτρια…. Μικρή…. Καμία….  Πώς θα χαρακτηρίζατε τη συνεργασία σας με τα άλλα μέλη της ομάδας; Ικανοποιητική… Μέτρια…. Μικρή…. Καμία….  Αντιμετωπίσατε προβλήματα; Ναι… όχι…. Ποια ήταν αυτά; …………………………………………  Πώς θα αξιολογούσατε το αποτέλεσμα της εργασίας σας; Ικανοποιητικό… Μέτριο…. Κακό….  Σας άρεσε αυτός ο τρόπος προσέγγισης του μαθήματος της ιστορίας; Ναι…. Όχι…. Άλλη παρατήρηση……… 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!