PROJECT ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Adele-pi subproject
Subproject Adele-pi-Proj.09a 1.Γενικά για το Raspberry pi Το Raspberry pi είναι μια πλακέτα σε μέγεθος πιστωτικής κάρτας με αξιοσημείωτη υπολογιστική ισχύ. Έχει επεξεργαστή ArmV6 (πλατφόρμα που χρησιμοποιείται στην κινητή τηλεφωνία και τις συσκευές Android) χρονισμένο στα 700 ή 900Mhz και μνήμη Ram 512Kb (για το Model b). Μπορεί άνετα να χρησιμοποιηθεί για embedded systems 1, σε διάφορους αυτοματισμούς (ρομπότ, έλεγχο οικιακών συσκευών κ.ά.) αλλά και σαν προσωπικός υπολογιστής. 2.To project του σχολείου μας Το Δημοτικό Σχολείο Άδελε απέκτησε του πρώτο του Raspberry pi πρόσφατα και η πρώτη μας επαφή μαζί του ήταν συναρπαστική. Μέσα σε λίγες ώρες είχαμε γράψει ήδη δύο sd κάρτες με Rasbian2 και Openelec3 (βλ. Τεχνικό δελτίο). Σαν αποτέλεσμα είχαμε την δημιουργία δύο εξαιρετικών μηχανημάτων: ενός βασικού, αλλά ισχυρού pc και ενός γρήγορου media player απίστευτης ποιότητας, που αναπαρήγαγε αρχεία βίντεο και ήχου από τον εξυπηρετητή αρχείων (file server) του σχολείου. Έτσι, από την πρώτη κιόλας στιγμή, προσανατολιστήκαμε με σχετική ακρίβεια στο πού θα μπορούσε το Rpi να χρησιμοποιηθεί στο σχολείο: 1. Προσωπικός υπολογιστής. Πολλοί μαθητές δεν έχουν υπολογιστή στο σπίτι και δεν μπορούν να συμμετάσχουν στα προγράμματα η-τάξης που αναπτύσσονται στο σχολείο μας (κυρίως μέσω Edmodo και Moodle). Τα περιορισμένα οικονομικά μέσα των οικογενειών τους δεν επιτρέπουν την αγορά νέου υπολογιστή από το εμπόριο (κόστους περίπου 300-400€). Το Raspberry pi μπορεί να αποτελέσει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα. Προσφέροντας μια έξοδο βίντεο RCA (PAL ή NTSC) το Rpi μπορεί να συνδεθεί σε μια παλιά τηλεόραση και να την χρησιμοποιήσει σαν display. Έτσι, με ελάχιστο κόστος, μπορεί κάποιος να έχει ένα πλήρες pc (βλ. Πίνακα). HARDWARE
ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΟΜΜΑΤΙΩΝ
ΚΟΣΤΟΣ
Raspberry pi
1
45€
Πληκτρολόγιο usb
1
7€
Ποντίκι usb
1
5€
Κάρτα SD 4 ή 8Gb
1
15€
ΣΥΝΟΛΟ
4
72€
Αν τα παραπάνω συνδυασθούν με μια σύνδεση στο διαδίκτυο (από 19€/μήνα), δίνουν συνολικά μια πολύ οικονομική λύση σε καιρούς κρίσης. 1 2 3
1
Συστήματα συνδεδεμένα με διάφορους αυτοματισμούς που χρησιμοποιούνται κυρίως στην βιομηχανία. Το Raspbian είναι ένα Debian (Linux) λειτουργικό σύστημα ανοιχτού κώδικα που είναι προσαρμοσμένο στην αρχιτεκτονική και τις ανάγκες του Raspberry pi. Το Openelec είναι μια Linux διανομή που περιέχει το xmbc, ένα πρόγραμμα-πελάτη για media-server και μπορεί να αναπαράγει αρχεία ήχου, εικόνας και βίντεο.
PROJECT ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Adele-pi subproject
2. Media player. Πολλές τάξεις στα ελληνικά σχολεία έχουν δέκτες τηλεόρασης. Κάθε ένας από αυτούς, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν media player αναπαράγοντας πολυμεσικά αρχεία που βρίσκονται σε έναν κεντρικό file server ή σε έναν εξωτερικό usb σκληρό δίσκο συνδεδεμένο με ένα Rpi που λειτουργεί σαν συσκευή NAS4. Αυτό γίνεται με την εγκατάσταση του Openelec -μιας διανομής ανοικτού λογισμικού, που περιέχει το xmbc, ένα πρόγραμμα-πελάτη για media-server. Αν η τηλεόραση το επιτρέπει, ο χειρισμός γίνεται κατευθείαν μέσω τηλεχειριστηρίου και δεν υπάρχει ανάγκη χρήσης πληκτρολογίου και mouse. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε περίπτωση χρήσης νεώτερης τεχνολογίας τηλεοπτικού δέκτη (συνδεδεμένου σε hdmi θύρα) η ποιότητα εικόνας και ήχου είναι εντελώς απροσδόκητη για το μέγεθος και το κόστος της συσκευής, ενώ ακόμη και με χρήση παλαιότερης τηλεόρασης, η ποιότητα είναι ικανοποιητική. Με αυτό τον τρόπο, κάθε τηλεόραση του σχολείου μπορεί να χρησιμοποιείται άμεσα σαν συσκευή παράδοσης προαποθηκευμένου εποπτικού υλικού. 3. Raspberry pi και μαθήματα προγραμματισμού. Οι μαθητές διαθέτουν μια δική τους sd card ο καθένας και μαθαίνουν να προγραμματίζουν σε basic, scratch κ.ά. Συγχρόνως, μαθαίνουν να χειρίζονται και να προσαρμόζουν στις ανάγκες τους το λογισμικό του υπολογιστή, διδασκόμενοι την χρήση της γραμμής εντολών (command-line). Οι δυνατότητες σε αυτό το κομμάτι είναι σχεδόν απεριόριστες: Χρήση πρόσθετου hardware για τον έλεγχο αισθητήρων και κινητήρων, κατασκευή κουτιού, χρήση του Rpi για προγραμματισμό σε εκπαιδευτική ρομποτική κ.λ.π. 4. Thin client. Θεωρητικά, το Raspberry μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν σταθμός εργασίας που χρησιμοποιεί την LTSP εγκατάσταση του σχολείου για λειτουργία. Παρ' όλα αυτά, ίσως υπάρχουν καλύτερες και φθηνότερες λύσεις γι αυτό τον σκοπό, κι αυτό για τρεις λόγους: 1) Το Raspberry pi μπορεί να είναι μόνον thin client, άρα η μνήμη Ram που χρειάζεται για την λειτουργία του μπορεί να προέρχεται μόνον από τον server. Έτσι, σε μια εγκατάσταση με 10 σταθμούς εργασίας χρειαζόμαστε εξυπηρετητή με τουλάχιστον 8 gb RAM και τέσσερις πυρήνες. Άρα, η οικονομία που κάνουμε από τα Rpi αναιρείται από το κόστος του server. 2) Το Rpi διαθέτει αρχιτεκτονική ARM που δεν είναι συμβατή με την αρχιτεκτονική i386 ή amd-64 που χρησιμοποιούν οι servers. Για να το χρησιμοποιήσουμε χρειάζεται cross-compiling, στο οποίο γίνονται αβλεψίες και λάθη. 3) Υπάρχουν συστήματα i386 σε πολύ χαμηλή τιμή, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην θέση του. Ενδεικτικά, αναφέρω την mini-itx μητρική Asrock με ενσωματωμένο Via επεξεργαστή σε τιμή περί τα 50€5. Συμπερασματικά, το Raspberry pi με την φθηνή τιμή του και τις δυνατότητες που μας δίνει μπορεί να είναι αποτελέσει σπουδαίο εργαλείο για το ελληνικό σχολείο, τόσο σαν εξοπλισμός, όσο και σαν μέσο μάθησης προγραμματισμού. Το δεύτερο μπορεί να ξενίσει κάπως, αλλά θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα ευχολόγια περί καινοτομίας και οικονομίας της γνώσης δεν οδηγούν πουθενά, αν δεν ξεκινήσουμε να εφαρμόζουμε φτηνά και έξυπνα προγράμματα εκπαίδευσης στις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία. 4 5
2
Μια συσκευή NAS επιτρέπει σε ένα αποθηκευτικό μέσο (εξωτερικό σκληρό δίσκο ή άλλο) να είναι ορατό σε ένα δίκτυο υπολογιστών (για λεπτομέρειες βλέπε τεχνικό δελτίο). Βλ. subproject LTSP
PROJECT ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Adele-pi subproject
Και το παρόν πρόγραμμα -θέλουμε να πιστεύουμε- είναι τέτοιο. Αθήνα, 02-05-2013 Γιάννης Ανδριόπουλος
3