Οι θεοί του Ολύμπου

Page 1

2ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΤΑΞΗ Γ’

Σχολικό έτος

2016 - 2017

:

1


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή…………………………………………………………………………………………………………………3 Ο Δίας…………………………………………………………………………………………………………………….4 Ο Ποσειδώνας……………………………………………………………………………………………………….8 Ο Απόλλωνας………………………………………………………………………………………….……………12 Ο Ερμής…………………………………………………………………………………………………….…………..16 Ο Ήφαιστος …………………………………………………………………………………………………………20 Ο Άρης ……………………………………………………………………………………………………….………..24 Ο Πλούτωνας ……………………………………………………………………………………………..………28 Ο Διόνυσος ………………………………………………………………………………………………..….……32 Η Ήρα ………………………………………………………………………………………………………..……….36 Η Αθηνά ………………………………………………………………………………………………...………..…40 Η Αφροδίτη …………………………………………………………………………………………………….….44 Η Δήμητρα ……………………………………………………………………………………………..……….…48 Η Άρτεμη …………………………………………………………………………………………………….….….52 Η Εστία …………………………………………………………………………………………………………...….56 Τα σύμβολα των Ολύμπιων Θεών …………………………………………………………….…..…60 Περιγράφω μία μέρα από τη ζωή του αγαπημένου μου Θεού ……………………...61 Τα επαγγέλματα που θα έκαναν σήμερα οι Θεοί και τα παρατσούκλια τους….63 Πλανήτες με τα ονόματα των Θεών του Ολύμπου …………………………………………66 Πίνακες ζωγραφικής εμπνευσμένοι από τους Θεούς …………………………………….71 Ο Όλυμπος, το βουνό των Θεών ……………………………………………………………………..80 Τοπική Μυθολογία - Μυθολογία της Κορίνθου ……………………………………………..84 Ναοί – Γιορτές αρχαιότητας ……………………………………………………………………………..89

2


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης και με αφορμή την πρώτη ενότητα του βιβλίου της Ιστορίας «Η Δημιουργία του κόσμου» αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τους Δώδεκα Θεούς του Ολύμπου. Στόχος του προγράμματός μας ήταν να γνωρίσουμε καλύτερα τόσο τους δώδεκα Θεούς του Ολύμπου όσο και τη μυθολογία του τόπου μας και να αναπτύξουμε δεξιότητες συνεργασίας και καταμερισμού εργασίας. Χωριστήκαμε σε ομάδες, ψάξαμε πληροφορίες για τους θεούς, φτιάξαμε το γενεαλογικό τους δέντρο και δημιουργήσαμε τις ταυτότητές τους. Φτιάξαμε ακροστιχίδες, αινίγματα, λίμερικ και σταυρόλεξα με την ιστορία τους και τους ζωγραφίσαμε. Τους «στολίσαμε» με όμορφα επίθετα και παράξενες λέξεις και ζωγραφίσαμε τα σύμβολά τους. Περιγράψαμε μια μέρα από τη ζωή του αγαπημένου μας Θεού και φανταστήκαμε τα επαγγέλματα που θα αντιστοιχούσαν στο κάθε Θεό, αν ζούσε στη σημερινή εποχή. Βρήκαμε πληροφορίες για τον Όλυμπο, το πλανητικό μας σύστημα και τους Ναούς – Γιορτές της αρχαίας Ελλάδας. Συγκεντρώσαμε πίνακες ζωγραφικής διάσημων ζωγράφων με σκηνές από τη ζωή των Θεών και μελετήσαμε τη τοπική μυθολογία της πόλης μας και του νομού μας. Τέλος, κατασκευάσαμε το κουτί της Πανδώρας, το κέρας της Αμάλθειας, τον Όλυμπο και φτιάξαμε τα πορτρέτα των Θεών.

3


Ο ΔΙΑΣ

4


Ο Δίας ή Ζεύς σύμφωνα

με

την

αρχαία ελληνική θεογονία είναι ο "Πατέρας ανθρώπων"

των

θεών που

και

των

κυβερνά

τους Θεούς του Ολύμπου. Αυτός είναι ο θεός του ουρανού και του κεραυνού στην ελληνική μυθολογία. Είναι το νεότερο παιδί του Τιτάνα Κρόνου και της Ρέας, είναι δηλαδή θεός που ανήκει στη δεύτερη θεϊκή γενιά, όπως άλλωστε και οι άλλοι ολύμπιοι θεοί. Υπήρχε ένας χρησμός που έλεγε ότι ο Κρόνος θα έχανε το θρόνο του από ένα παιδί του. Έτσι, μόλις η Ρέα γεννούσε ένα παιδί ο Κρόνος το καταβρόχθιζε. Η Ρέα όμως, στο έκτο της παιδί, τον Δία, ξεγέλασε τον Κρόνο, τυλίγοντας μια πέτρα στα σπάργανα, την οποία κατάπιε ο Κρόνος νομίζοντας πως είναι το παιδί του. Στο μεταξύ η Ρέα είχε κρύψει τον νεογέννητο Δία στην Κρήτη στο όρος Ίδη. Ο Δίας ανατράφηκε στην Κρήτη από τους Κουρήτες και τις Νύμφες με γάλα, που το έδινε μια κατσίκα, η Αμάλθεια και με μέλι. Αφού μεγάλωσε ο Δίας, πάλεψε με τον πατέρα του, αναγκάζοντάς τον να ξεράσει τα αδέλφια του που τα είχε καταβροχθίσει. Στη συνέχεια συγκρούστηκε εννιά ολόκληρα χρόνια με τους Τιτάνες, τους παλιότερους θεούς, και τους γκρέμισε στα Τάρταρα, με τον Άτλαντα, τον Μενοίτιο, τον Προμηθέα και τον Επιμηθέα, με τους Γίγαντες που ήθελαν να τον εκδικηθούν για το κακό που έκανε στους Τιτάνες, τέλος, με τον Τυφώνα που ήθελε να καταστρέψει τον κόσμο. Ήταν πια αρχηγός και μοιράστηκε τις εξουσίες του κόσμου με όσους θεούς στάθηκαν στο πλευρό του κατά τους αγώνες του. Έτσι έγινε κύριος του ουρανού, ενώ ο αδελφός του Ποσειδώνας έγινε κύριος του νερού και ο άλλος αδελφός του, ο Άδης, κύριος του κάτω κόσμου.

5


Η Ταυτότητα του Δία

Θεός

Του ουρανού, των Θεών και των ανθρώπων

Μητέρα

Ρέα

Πατέρας

Κρόνος

Παππούς

Ουρανός

Γιαγιά

Γαία

Αδέρφια Σύζυγος

Ποσειδώνας, Πλούτωνας, Ήρα, Δήμητρα, Εστία Ήρα

Παιδιά

Αθηνά, Ήφαιστος, Άρτεμη, Απόλλωνας, Ερμής, Άρης

Σύμβολα

αετός, αστροπελέκι, σκήπτρο

Μύθος

Η αρπαγή της Ευρώπης

Χαρακτηρ ιστικό

Αρχηγός

6


ΑΙΝΙΓΜΑ Σύμβολό του ο κεραυνός των Θεών ο αρχηγός! Ποιος είναι; ………………….

ΛΙΜΕΡΙΚ Ο Δίας ο θεός είναι τρομερός, πάντα δυνατός και πολύ καλός. Στο ένα χέρι κεραυνό στο άλλο αετό, Τον κόσμο κυβερνά με το καλό και το κακό. Δία δυνατούλη είσαι τρομερός.

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ Δ_____ Ι_ _ _ _ _ _ Α_ _ _ _ _ _ _ Σ______ 1. Μαντείο αφιερωμένο στον Απόλλωνα. 2. Πατέρας του Προμηθέα. 3. Η αγαπημένη κατσίκα του Δία. 5. Ένα από τα σύμβολα του Δία. 7


Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ

8


Ο Ποσειδώνας είναι ένας από τους κύριους Ολύμπιους

Θεούς,

ο

υπέρτατος θεός των υδάτων, {λιμνών, ποταμών, πηγών) και κατ΄ επέκταση της θάλασσας. Ο Ποσειδώνας φερόμενος ως γιος του Κρόνου και της Ρέας είχε υποστεί και αυτός ως νεογνό την τραγική τύχη των αδελφών του, δηλαδή της κατάποσής του από τον πατέρα του. Όταν όμως ο μεγαλύτερος αδελφός του Δίας, έχοντας κρυφά ξεφύγει της άγριας αυτής μοίρας, με τέχνασμα της μητέρας τους και έχοντας στο μεταξύ ανδρωθεί στην Κρήτη αποφάσισε να δώσει τέλος στην κυριαρχία του πατέρα τους. Τότε επανήλθαν στο φως τόσο ο Ποσειδώνας όσο και ο Άδης ή Πλούτων. Κυριότερο σύμβολο - έμβλημα του Ποσειδώνα είναι η τρίαινα, που αποτελούσε ταυτόχρονα σκήπτρο αναγνώρισης αλλά και μέσον ή όπλο επιβολής της θελήσεώς του. Με αυτή, κεντρίζοντας ανάλογα τη θάλασσα ή βράχους, προκαλούσε θεομηνίες, τρικυμίες, σεισμούς, καταποντισμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις κ.λ.π. αλλά και αντίστροφα γαλήνη, ηρεμία, στερεότητα μέχρι και ανάδυση στεριάς, ή ανάβλυση υδάτων. Ζούσε στα βάθη της θάλασσας με τη γυναίκα του, τη Νηρηίδα Αμφιτρίτη. Ήταν ο προστάτης των ναυτικών και των ψαράδων. Με την Αμφιτρίτη απέκτησε τον Τρίτωνα και την Κυμοπόλεια. Είχε πολλές εξωσυζυγικές σχέσεις με θεές, νύμφες και θνητές. Ερωτεύτηκε τη Μέδουσα, μια από τις Γοργόνες. Έσμιξε και με τη Γη, που του γέννησε τον γίγαντα Ανταίο. Ο Ανταίος βασίλεψε στη Λιβύη και τον σκότωσε ο Ηρακλής καθώς περνούσε από τη Λιβύη για να πάει στον Κήπο των Εσπερίδων. Ο Ποσειδώνας συμμετείχε στη Γιγαντομαχία. Βοήθησε τον αδελφό του Δία και κατεδίωξε το γίγαντα Πολυβώτη μέχρι την Κω. Έριξε πάνω του ένα τεράστιο κομμάτι βράχου, το οποίο αργότερα έγινε η Νίσυρος.

9


Η Ταυτότητα του Ποσειδώνα

Θεός

Της θάλασσας

Μητέρα

Ρέα

Πατέρας

Κρόνος

Παππούς

Ουρανός

Γιαγιά

Γαία Δίας, Πλούτωνας, Ήρα, Δήμητρα, Εστία

Αδέρφια Σύζυγος Παιδιά

Αμφιτρίτη Πήγασος, Αρίωνας, Πολύφημος, Νηρέας, Πελίας κ.ά.

Σύμβολο Χαρακτηριστικό

Τρίαινα, δελφίνι δυναμικός

Μύθος

Διαμάχη με την Αθηνά για την Αθήνα

10


ΑΙΝΙΓΜΑ Στη θάλασσα έχει το παλάτι Και στην Αθήνα πρόσφερα ένα άτι. Κρατάει την τρίαινα στο ένα του χέρι Και την Αμφιτρίτη έχει για ταίρι. Ποιος είναι; ………………….

ΛΙΜΕΡΙΚ Ο Ποσειδώνας ο θαλασσινός Που είναι και λαμπρός Έχει παλάτι στο βυθό Που είναι φοβερό. Ο Ποσειδώνας ο τυχερός!

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Π________ 1. Ένας από τους αδελφούς του. Ο_____ 2. Έγραψε την Οδύσσεια. Σ_____ 3. Ο Ποσειδώνας με την τρίαινά του προκαλούσε.. Ε____ 4. Ο αγγελιοφόρος των Θεών. Ι____ 5. Λέγεται αλλιώς το άλογο. Δ_____ 6. Λατρευτικό κέντρο του Δία. Ω_ _ _ _ _ _ 7. Μεγάλο κομμάτι θάλασσας. Ν_____ 8. Γιός του Ποσειδώνα. Α____ 9. Διαμάχησε με αυτήν για την πόλη της Αθήνας. Σ_______ 10. Ήταν Θεός της ………………….. (αντίστροφα). 11


Ο ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ

12


Ο Απόλλωνας είναι ο Θεός του φωτός, ο Θεός της μαντικής τέχνης και των οραμάτων, της μουσικής, των τραγουδιών

και

της

ποίησης

(προστάτης των καλών τεχνών), ο αιώνιος έφηβος. Ακόμη είναι ο Θεός της θεραπείας. Ο Απόλλωνας ή πολύ συχνά ονομαζόμενος με το γνωστότερο προσωνύμιο του, Φοίβος, είναι ο δίδυμος αδελφός της Θεάς Άρτεμης. Πατέρας του είναι ο Δίας και μητέρα του η Λητώ. Ο Δίας σε μία από τις πολλές απιστίες του στην Ήρα, ερωτεύτηκε την Λητώ και έσμιξε μαζί της. Μην μπορώντας η Ήρα να τιμωρήσει τον άπιστο σύζυγό της, στράφηκε στη Λητώ μην αφήνοντάς την να γεννήσει. Ύστερά από καιρό, βρέθηκε το κατάλληλο μέρος για την Λητώ, ήταν ένα πλεούμενο ξερονήσι το οποίο φανέρωσε ο Ποσειδώνας. Το όνομά του αρχικά ήταν Ορτυγία και σήμαινε γη των ορτυκιών στη συνέχεια όμως μετά την γέννηση του Απόλλωνα και αφού ο Θεός το στερέωσε με τέσσερις πασσάλους στο βυθό, το ονόμασε Δήλο (Φωτεινό). Χαρακτηριστικό της γέννησης του Απόλλωνα ήταν ότι δεν βύζαξε καθώς αμέσως η Θέμιδα έσταξε στο στόμα του μερικές σταγόνες από νέκταρ και αμβροσία και το βρέφος άρχισε να μεγαλώνει με εκπληκτικό ρυθμό. Μέσα σε λίγη ώρα πήρε την οριστική του μορφή. Άφησε το νησί και πήγε στον Όλυμπο όπου στήθηκε μεγάλη γιορτή για χάρη του, στην οποία έπαιζε την λύρα που μόλις του είχε χαρίσει ο πατέρας του και δεν την αποχωρίστηκε ποτέ. Ήταν ο ομορφότερος θεός. Με ψηλή κορμοστασιά, ξανθές μέχρι τον ώμο μπούκλες, γαλάζια μάτια και άτριχο και καλογυμνασμένο σώμα. Παρ'όλη την ομορφιά του, οι γυναίκες έμεναν αδιάφορες και ψυχρές μαζί του. Κι όμως, τα παιδιά που έκανε ήταν διάσημα για τις αρετές τους. Το καλύτερο παράδειγμα είναι, ο θεός Ασκληπιός που τον απέκτησε μαζί με την θνητή Κορωνίδα.

13


Η Ταυτότητα του Απόλλωνα

Θεός

Της μουσικής, της μαντικής, του φωτός

Μητέρα

Λητώ

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά Αδέρφια

Ρέα Δίδυμος αδελφός της Άρτεμης

Σύζυγο

Κορωνίδα

Παιδιά Σύμβολο

Ασκληπιός Κιθάρα, δάφνινο στεφάνι

Χαρακτηριστικό

Μουσικός

Μύθος

Ο θάνατος του δράκοντα Πύθωνα

14


ΑΙΝΙΓΜΑ

ΛΙΜΕΡΙΚ

Θεός της ποίησης και του φωτός, Της μουσικής, γιος της Λητώς, Όταν γεννήθηκε, πλημμύρισε φως! Ποιος είναι; ……………

Ο Απόλλωνας ο καλός που είναι και μελωδικός, έχασε τη λύρα του Και τον έπιασε η τρέλα του!!! Ο Απόλλωνας ο τυχερός!

ΑΚΡΟΣΤΙ ΧΙΔΑ Α_____ Π_ _ _ _ _ _ _ _ _ Ο______ Λ___ Λ___ _Ω___ Ν_____ Α___ Σ______

ΟΡΙΣΜΟΙ 1. Δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα. 2. Ήταν ο θεός της θάλασσας. 3. Το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. 4. Μία από τις γυναίκες του Δία. 5. Το μουσικό όργανο που έπαιζε ο Απόλλωνας. 6. Ο Απόλλωνας ήταν και θεός του ……… 7. Θεότητες που μεγάλωσαν το Δία. 8. Ήταν ο θεός του πολέμου. 9. Σύμβολο του Απόλλωνα ήταν το δάφνινο…… 15


Ο ΕΡΜΗΣ

16


Στην Αρκαδία, σε μια σπηλιά, γεννήθηκε ένας από τους πιο προικισμένους και λαοφιλείς θεούς

των

αρχαίων

Ελλήνων,

ο

Ερμής.

Πατέρας του ο Δίας και μητέρα του η πλειάδα Μαία. Ο Ερμής είναι περισσότερο γνωστός ως ο θεός

της

επικοινωνίας

και

των

δρόμων,

προστάτης του εμπορίου, των κλεφτών, της πονηριάς, των γυμνασίων, της αστρονομίας, της αστρολογίας

και πολλών

άλλων. Στο όρος Κυλλήνη γεννήθηκε ο θεός που από τα πρώτα του βήματα έδειξε αρκετά από τα χαρίσματα με τα οποία ήταν προικισμένος.

Βρέφος ακόμη,

κατάφερε να πηδήξει έξω από την κούνια του, να βγει από την σπηλιά χωρίς να γίνει αντιληπτός και να κλέψει τα βόδια του αδελφού

Ο Απόλλωνας

εξοργίστηκε και για να τον εξευμενίσει ο Ερμής του παίζει με την αυτοσχέδια λύρα του μουσική. Βλέποντας το καταπληκτικό όργανο που κατασκεύασε ο μικρός του αδελφός σαστίζει και μαγεύεται τόσο που του το ζητάει ως δώρο. Ο Ερμής του το δίνει αφού του επιτρέψει να κρατήσει τα βόδια που του είχε κλέψει αρχικά. Η ανταλλαγή γίνεται και επιπλέον ο Απόλλωνας του χαρίζει το ραβδί του πλούτου και της ευτυχίας. Οι ικανότητες του Ερμή ήταν πολύ χρήσιμες για όλους σχεδόν τους θεούς οι οποίοι τον θαύμαζαν για την ευστροφία και την πονηριά του και του εμπιστευόντουσαν διάφορες δύσκολες αποστολές. Πρώτος και καλύτερος ο Δίας, ο οποίος τον έχρησε κήρυκα και αγγελιοφόρο του, χαρίζοντας του φτερωτά σανδάλια και το κηρύκειον. Με αυτά ο γοργοπόδαρος θεός πετούσε πάνω από στεριά και θάλασσα και μετέφερε στον υπόλοιπο κόσμο την θέληση του Δία. Ο βασιλιά του Κάτω Κόσμου Άδης εκτιμώντας όπως και ο Δίας τις ικανότητες του Ερμή τον έχρησε συνοδό των νεκρών στον άλλο κόσμο και έκτοτε απέκτησε μία εκ των βασικών του ιδιοτήτων, αυτήν του ψυχοπομπού.

17


Η Ταυτότητα του Ερμή

Θεός

Του εμπορίου, ψυχοπομπός, αγγελιοφόρος των θεών

Μητέρα

Μαία

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος Ρέα

Γιαγιά Αδέρφια

Απόλλωνας, Άρτεμη, Άρης, Αφροδίτη, Αθηνά, Ήφαιστος

Σύζυγος

-

Παιδιά Σύμβολο Χαρακτηριστικό

Κυρήκειο, φτερωτά σανδάλια πονηρός

Μύθος

Η κατασκευή της πρώτης στον κόσμο λύρας

18


ΑΙΝΙΓΜΑ Με τα φτερά στα πόδια του μηνύματα πηγαίνει, βοσκούς, εμπόρους κι αθλητές όλους τους προστατεύει. Ποιος είναι;……………

ΛΙΜΕΡΙΚ Ο Ερμής ο ξακουστός που είναι και ψυχοπομπός τις παραγγελίες του Δία οδηγεί στον Άδη κάτω στη στιγμή ο Θεός ο Ερμής ο πονηρός!

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Ε____

1. Θεά των νοικοκυριών.

Ρ___

2. Σύμβολο της Ήρας.

Μ___

3. Η μητέρα του Ερμή.

Η__

4. Ζηλιάρα θεά.

Σ_______

5. Σύμβολο του Ερμή τα φτερωτά ………

19


Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ

20


Ο

θεός

προστάτης

της

φωτιάς,

της

σιδηρουργίας των πέτρινων κατασκευών και της γλυπτικής. Γιος του Δία και της Ήρας. Ο Ήφαιστος είναι ο πιο άσχημος από τους θεούς, μαυριδερός και κουτσός. Μόλις τον παρουσίασαν στην Ήρα, λίγο μετά τη γέννησή του, μην μπορώντας να δεχθεί πως μια πανέμορφη θεά σαν και αυτήν γέννησε ένα τόσο άσχημο πλάσμα, τον πέταξε από τον Όλυμπο. Ο μικρός Ήφαιστος έπεσε στον Ωκεανό όπου τον περιμάζωσαν και τον ανέθρεψαν για τα πρώτα εννέα χρόνια της ζωή του η Θέτιδα και η Ευρυνόμη στις οποίες και χάριζε τα περίτεχνα κοσμήματα από κοράλλια και μαργαριτάρια που κατασκεύαζε. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μύθος στον οποίο ο Ήφαιστος στην γιορτή της μητέρας του στον Όλυμπο, της κατασκεύασε και της έδωσε ως δώρο έναν ολόχρυσο θρόνο με ανάγλυφες σκαλιστές παραστάσεις. Ο Ήφαιστος ζήτησε από τον Δία για γυναίκα του την Αφροδίτη και ο Δίας του την έδωσε. Ο Ήφαιστος ήταν ο θεϊκός σιδηρουργός. Κατασκεύαζε όπλα, παλάτια, κοσμήματα, όλα περίτεχνα και σπουδαία. Η σχέση του με τον Δία ήταν σχέση υποταγής. Ο Ήφαιστος ήταν αυτός που του άνοιξε το κεφάλι με το σφυρί του για να ξεπήδησε η Αθηνά από μέσα και ήταν αυτός που ύστερα από εντολή του πατέρα του αιχμαλώτισε τον Προμηθέα στον Καύκασο. Θεωρείται επίσης και ο θεός των ηφαιστείων και πολλά γνωστά ηφαίστεια συνδέονται με μύθους για τον Ήφαιστο. Πολλοί πιστεύουν πως κατοικεί στην Σικελία, εκεί όπου καταπλακώθηκε από την Αθηνά ο γίγαντας Εγκέλαδος. Ο Ήφαιστος αναπαριστάνεται συνήθως με παχιά γενειάδα, μαυριδερός , κοντός, κουτσός με παχιά άσχημα πόδια. Τα σύμβολά του είναι το σφυρί, το αμόνι κα η λαβίδα.

21


Η Ταυτότητα του Ήφαιστου

Θεός

Της φωτιάς

Μητέρα

Ήρα

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά Αδέρφια

Ρέα Άρης, Αθηνά, Απόλλωνας, Άρτεμη, Ερμής, Αφροδίτη

Σύζυγος

Αφροδίτη

Παιδιά

Εριχθόνιος, Παλαίμονας, Άρδαλος Σφυρί, λαβίδα

Σύμβολο Χαρακτηριστικό

Άσχημος, δεξιοτέχνης

Μύθος

Η αναπηρία του Ήφαιστου

22


ΑΙΝΙΓΜΑ

ΛΙΜΕΡΙΚ

Άσχημος είναι και κουτσός,

Ο Ήφαιστος ο σιδηρουργός

σπουδαίος σιδηρουργός.

επίσης και κουτσός

Με φωτιά και με αμόνι

κάνει θρόνους φοβερούς

τα όπλα όλα τα τελειώνει!

σαν να είναι από ναούς.

Ποιος είναι;……………

Ο Ήφαιστος ο φωτεινός.

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ Η__ Φ_____ Α________ Ι_____ Σ__________ Τ______ Ο______ Σ____

ΟΡΙΣΜΟΙ 1. Η μητέρα του Ηφαίστου. 2. Ο Ήφαιστος ήταν Θεός της …… 3. Ένας από τους αδερφούς του Ηφαίστου. 4. Την έγραψε ο Όμηρος. 5. Το επάγγελμα του Ηφαίστου. 6. Τεράστιοι γίγαντες που γέννησε η Γαία. 7. Ο Ήφαιστος έπεσε από εκεί στη θάλασσα. 8. Σύμβολο του Ηφαίστου. 23


Ο ΑΡΗΣ

24


Άρης

ο

Θεός

του

πολέμου,

της

ανδρείας και της αστικής τάξης. Σε αντίθεση με την αδελφή του, την Θεά Αθηνά, ο Άρης δεν μάχεται με σοφία και αυτός είναι και ο λόγος που αρκετές

είναι

οι

φορές

που

έχει

ηττηθεί, ντροπιαστεί και κατατροπωθεί από την Αθηνά. Αγαπάει τον πόλεμο για τον πόλεμο και του αρέσει να μάχεται με όλο του το είναι. Είναι ο νόμιμος Υιός του Δία και της Ήρας. Συνήθως απεικονίζεται κρατώντας δόρυ και φορώντας κράνος σε κάποια πολεμική σκηνή, ενώ φημίζεται για το καλοσχηματισμένο γυμνασμένο ανδροπρεπές του κορμί και το ωραίο του πρόσωπο. Πριν από κάποια μάχη γινόντουσαν θυσίες προς τιμή του Άρη έτσι ώστε να τον έχουν με το μέρος τους στον πόλεμο. Παρόλα αυτά όμως δεν ήταν πάρα πολύ αγαπητός και δημοφιλής και ελάχιστοι ναοί χτίστηκαν προς τιμή του, ιδιαίτερα στην περιοχή της Θράκης. Μία από τις ήττες του Άρη από την Αθηνά περιγράφεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα. Ο Άρης αν και είχε υποσχεθεί σε Ήρα και Αθηνά πως θα βοηθούσε τους Αχαιούς, πέρασε στην αντίπαλη παράταξη των Τρώων και βοηθούσα τον μεγαλύτερο ήρωά τους τον Έκτορα. Τότε η Ήρα ζήτησε από τον Δία να μεσολαβήσει και αυτό έστειλε την Αθηνά να τακτοποιήσει το ζήτημα. Η Αθηνά, φόρεσε την Κυνέα (κράνος) του Πλούτωνα, έγινε αόρατη, και επιβιβάστηκε στο άρμα του Διομήδη, ο οποίος ετοιμαζόταν να αντιμετωπίσει, χωρίς να γνωρίζει με ποιον πολεμάει, τον Άρη στο πεδίο της μάχης. Ο Άρης εκτόξευσε το χάλκινο δόρυ του προς τον Διομήδη και ενώ κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί πως θα υπήρχε περίπτωση να αστοχήσει, η Αθηνά το έσπρωξε με τα δυο τις χέρι και το έκανε να αλλάξει πορεία.

25


Η Ταυτότητα του Άρη

Θεός

Του πολέμου

Μητέρα

Ήρα

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά

Ρέα

Αδέρφια

Αθηνά, Ήφαιστος, Ερμής, Αφροδίτη, Απόλλωνας, Άρτεμη

Σύζυγος

Αφροδίτη

Παιδιά

Φόβος, Δείμος, Αρμονία, Οινόμαος όπλα

Σύμβολο

Χαρακτηριστικό μαχητικός Μύθος

26

-


ΑΙΝΙΓΜΑ Με ασπίδα και στολή στις μάχες ρίχνεται μ’ ορμή! Την Αφροδίτη αγαπούσε, κανένα κίνδυνο δεν αψηφούσε! Ποιος είναι;……………………….

ΛΙΜΕΡΙΚ Ο Άρης ο θεός Προκλητικός και δυνατός Φόρεσε πανοπλία Ξεκινώντας για την Τροία. Ο πολεμοχαρής ο Άρης ο θεός.

ΑΚΡΟΣΤΟΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Α______

1. Κόρη του Άρη.

Ρ___

2. Λέγεται αλλιώς η σωματική δύναμη.

Η__

3. Μητέρα του Άρη.

Σ______

4. Το βουνό που κατοικούσαν οι Θεοί (αντίστροφα).

27


Ο ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ

28


Ο Πλούτωνας, θεός του κάτω κόσμου, ήταν γιος των Τιτάνων Κρόνου και Ρέας. Είχε τρεις αδελφές, την Εστία, την Δήμητρα και την Ήρα και δύο αδελφούς, τον Ποσειδώνα και τον Δία. Μετά τη γέννησή του τον "κατάπιε" ο πατέρας του Κρόνος όπως και τ΄ αδέλφια του. Ο Δίας, που είχε διασωθεί από την παιδοκτόνο τακτική του πατέρα του, κατάφερε να αναγκάσει εκείνον να εμήσει τα αδέλφια του. Μετά την απελευθέρωσή τους οι έξι νεώτεροι θεοί διεκδίκησαν από τους γονείς τους και τους θείους τους την εξουσία προκαλώντας την Τιτανομαχία. Οι τρεις αδελφοί έλαβαν από τους Κύκλωπες τα όπλα που θα τους βοηθούσαν στη μάχη. Ο Δίας έλαβε τον κεραυνό, ο Ποσειδώνας μία τρίαινα και ο Πλούτωνας ένα κράνος που έκανε αόρατο όποιον το φορούσε. Ο πόλεμος διήρκεσε 10 χρόνια και έληξε με τη νίκη των νεώτερων θεών. Μετά τη νίκη ο Πλούτωνας και οι δύο νεώτεροι αδελφοί του, ο Δίας ανέλαβε τον ουρανό και κυρίαρχος των πάντων, ο Ποσειδώνας τις θάλασσες και κάθε υγρό στοιχείο, ενώ ο Πλούτωνας τον κάτω κόσμο, το αόρατο βασίλειο στο οποίο πηγαίνουν οι νεκροί. Ο Πλούτωνας είχε σύζυγο την Περσεφόνη και κυβερνούσε τους νεκρούς. Εκτός από τον Ηρακλή, οι μόνοι άλλοι ζωντανοί άνθρωποι που τόλμησαν να εισέλθουν στον Κάτω Κόσμο και να επιστρέψουν, επίσης όλοι ήρωες, ήταν: ο Ορφέας, ο Θησέας, ο Οδυσσέας και ο Αινείας. Κανείς τους δεν ευχαριστήθηκε ιδιαίτερα από ότι είδαν στο βασίλειο των νεκρών. Οι νεκροί εισέρχονταν στον κάτω κόσμο διασχίζοντας τον ποταμό Αχέροντα, με τη βάρκα του Χάροντα, ο οποίος χρέωνε έναν οβολό για το πέρασμα. Οι άποροι και όσοι δεν είχαν φίλους παρέμεναν για πάντα στην όχθη του ποταμού. Η αντίπερα όχθη φυλασσόταν από τον Κέρβερο, τον τρικέφαλο σκύλο που νικήθηκε από τον Ηρακλή. Οι πέντε ποταμοί του Άδη ήταν οι Αχέρων (o ποταμός της θλίψης), Κωκυτός (του θρήνου), Φλεγέθων (με πύρινες φλόγες), Λήθη (της λησμονιάς) και Στυξ (του μίσους).

29


Η Ταυτότητα του Πλούτωνα

Θεός του κάτω κόσμου Θεός Μητέρα

Ρέα

Πατέρας Παππούς

Κρόνος Ουρανός

Γιαγιά

Γαία

Αδέρφια Σύζυγος

Δίας, Ποσειδώνας, Ήρα, Εστία, Δήμητρα Περσεφόνη

Παιδιά

-

Σύμβολο

Η περικεφαλαία που τον έκανε αόρατο, νάρκισσος, κυπαρίσσι

Χαρακτηριστικό

άγριος

Μύθος

Η αρπαγή της Περσεφόνης

30


ΑΙΝΙΓΜΑ

ΛΙΜΕΡΙΚ

Θεός των νεκρών Και του κάτω κόσμου.

Ο Πλούτωνας ο τρομερός Που είναι και Άδης ως γνωστός

Ποιος είναι;……………..

την Περσεφόνη αγαπά και τον κάτω κόσμο με τον Κέρβερο φυλά Ο Πλούτωνας ο τρομερός!

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ Π________ Λ___ Ο______ Υ_ _ _ _ _ Τ______ _Ω____ Ν______ Α ___ Σ_______

ΟΡΙΣΜΟΙ 1. Γυναίκα του Πλούτωνα. 2. Μητέρα του Απόλλωνα και της Άρτεμης. 3. Παππούς του Πλούτωνα. 4. Ο Πλούτωνας ήταν Θεός του κάτω … (αντίστρ.) 5. Ήταν ο Κρόνος. 6. Το μαντείο των ………(αντιστρ.) 7. Ο Πλούτωνας συνόδευε τους …….. 8. Κατοικία του Πλούτωνα. 9. Φύλακας του κάτω κόσμου (αντίστροφα) 31


Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ

32


Στην ελληνική μυθολογία, εκτός από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου. Ένας απ' αυτούς ήταν και ο θεός Διόνυσος. Ήταν ο πιο πρόσχαρος από τους θεούς και από τους πιο αγαπητούς στους ανθρώπους. Όπως ο Προμηθέας τους έδωσε τη φωτιά ή ο Ασκληπιός τις πρώτες βάσεις της ιατρικής, ο Διόνυσος τους πρόσφερε το αμπέλι και το κρασί. Και στους θεούς ήταν αγαπητός. Άλλωστε τους είχε βοηθήσει αρκετές φορές. Πολύτιμη υπήρξε η συμμετοχή του στη μάχη που έδωσαν οι θεοί εναντίον των Γιγάντων. Όλοι οι θεοί τον σέβονταν, αλλά μεγάλη ευγνωμοσύνη του όφειλε ιδιαίτερα η Ήρα, επειδή μόνος αυτός, απ' όλους τους θεούς, έπεισε το γιο της, τον Ήφαιστο, να επιστρέψει στον Όλυμπο και να την απελευθερώσει από τα δεσμά της. Ο εύθυμος θεός ταξίδευε συνέχεια κι επισκεπτόταν πολλές χώρες και πολιτείες για να μάθει στους ανθρώπους πώς να καλλιεργούν τα κλήματα και πώς να φτιάχνουν από τους καρπούς τους το κρασί. Και βέβαια, ως θεός της χαράς και του κεφιού, δεν ταξίδευε μόνος του. Τον ακολουθούσε ένα πολύβουο πλήθος. Αλλού

τους

υποδέχονταν

φιλικά,

αλλού

τους

κορόιδευαν

ή

τους

αντιμετώπιζαν σαν εχθρούς. Πάντα όμως επικρατούσε η καλοσύνη του Διόνυσου και των συντρόφων του. Γρήγορα συμφιλιώνονταν με τους κατοίκους,

που

μάθαιναν

πώς

να

καλλιεργούν

το

αμπέλι.

Το υπέροχο ποτό που κερνούσε ο θεός σκόρπιζε παντού το κέφι. Έκανε τους ανθρώπους να ξεχνούν τις στενοχώριες τους. Όπου περνούσε ξεκινούσε τρικούβερτο γλέντι με μουσικά όργανα και ζωηρά τραγούδια. Πώς λοιπόν να μη λάτρευαν οι άνθρωποι αυτό το θεό; Κι ήταν θεός, παρόλο που η μητέρα του ήταν θνητή, η Σεμέλη, η κόρη του βασιλιά της Θήβας Κάδμου. Ο Διόνυσος απέκτησε την αθανασία, που ξεχωρίζει τους θεούς από τους θνητούς επειδή πατέρας του ήταν ο Δίας.

33


Η Ταυτότητα του Διόνυσου

Θεός

Του γλεντιού, της χαράς και του κρασιού

Μητέρα

Σέμελη

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά

Ρέα

Αδέρφια

-

Σύζυγος

-

Παιδιά

-

Σύμβολο

Αμπέλι, κισσός

Χαρακτηριστικό χαρούμενος Διάσωση ως βρέφος από το Δία

Μύθος

34


ΑΙΝΙΓΜΑ

ΛΙΜΕΡΙΚ

Θεός του κρασιού

Ο Διόνυσος ο αμπελουργός

Μα και του γλεντιού.

που είναι καταπληκτικός

Ποιος είναι;……………..

σταφύλια μαζεύει κι όλους τους λατρεύει. Ο Διόνυσος ο χαρωπός!

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ Δ___ Ι_____ Ο______ Ν_____ Υ___ Σ______ Ο_____ Σ_____

ΟΡΙΣΜΟΙ 1. Αρχηγός των θεών. 2. Γιός του Δαίδαλου. 3. Βουνό της Ελλάδας. 4. Ποτό των θεών. 5. Λέγεται αλλιώς το νερό. 6. Προϊόν του αμπελιού. 7. Σημαντικός αρχαίος ποιητής. 8. Σύμβολο του Διόνυσου (αντίστροφα).

35


Η ΗΡΑ

36


Ήταν η σπουδαιότερη και αρχαιότερη θεά του ελληνικού δωδεκάθεου. Ήταν κόρη του Κρόνου και της Ρέας, αδελφή του Δία και νόμιμη γυναίκα του. Μαζί του απόκτησε τον Άρη, την Ήβη, την Ειλείθυια και τον Ήφαιστος. Η Ήρα έχει τις ίδιες ιδιότητες που έχει και ο Δίας. Είναι θεά που όλοι οι άλλοι θεοί τη σέβονται. Έχει έντονη προσωπικότητα και είναι η μόνη που μπορεί να αντιμετωπίσει το Δία, άλλοτε με μεγαλείο και θάρρος και άλλοτε με γυναικεία πανουργία. Η θεά θεωρείται προστάτρια του γάμου, του τοκετού και της μητρότητας. Επειδή ο Δίας αγαπούσε τις περιπέτειες με άλλες γυναίκες, η Ήρα είχε γίνει πολύ ζηλότυπη. Οι αντίζηλές της η Αλκμήνη, η Σεμέλη, η Λητώ, η Ιώ, η Καλλιστώ κ.ά. υπόφεραν από την εκδικητικότητά της. Η μανία της στρεφόταν και εναντίον των παιδιών που αποκτούσαν από το Δία οι γυναίκες αυτές. Π.χ. ο Ηρακλής δοκίμασε την καταδίωξή της από τη στιγμή που γεννήθηκε. Μόνο μετά το θάνατό του συμφιλιώθηκε μαζί του και του έδωσε την Ήβη για γυναίκα του στον ουρανό. Στην

Ήρα

αποδόθηκαν

και

πολεμικές

ιδιότητες.

Παρουσιάζεται

να

συμμετέχει στον Τρωικό πόλεμο. Βρίσκεται σε αντίθεση με τους θεούς που παίρνουν το μέρος των Τρώων ή την εμποδίζουν να βοηθήσει τους Έλληνες. Το αρχαιότερο κέντρο λατρείας της ήταν το Άργος. Οι γιορτές που τελούνταν εκεί προς τιμήν της είχαν κυρίως πολεμικό χαρακτήρα και ονομάζονταν Ηραία. Ο σημαντικότερος όμως τόπος λατρείας της ήταν η Σάμος. Εκεί τελούσαν, όπως και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, τον Ιερό Γάμο, που συμβόλιζε την ένωσή της με το Δία. Πάντως η λατρεία της ήταν εξαπλωμένη σε όλη την Ελλάδα. Στην τέχνη η θεά εικονίζεται μεγαλόπρεπη και επιβλητική. Φορεί στο κεφάλι διάδημα ή πόλο. Κρατάει σκήπτρο, δηλαδή σύμβολο εξουσίας, και ρόδι, που είναι σύμβολο γονιμότητας. Ο κούκος ήταν πουλί που της είχαν αφιερώσει οι αρχαίοι και συμβόλιζε την ένωσή της με το Δία.

37


Η Ταυτότητα της Ήρας

Θεά

Του γάμου και της οικογένειας

Μητέρα

Ρέα

Πατέρας

Κρόνος

Παππούς

Ουρανός

Γιαγιά Αδέρφια

Γαία Δίας, Ποσειδώνας, Πλούτωνας, Εστία, Δήμητρα

Σύζυγος Παιδιά

Δίας Ήφαιστος, Άρης, Ήβη, Ειλειθύια

Σύμβολο

Παγώνι, Σκήπτρο, ρόδι

Χαρακτηρι στικό

ζηλιάρα

Μύθος

Απόπειρα δολοφονίας του Ηρακλή

38


ΑΙΝΙΓΜΑ Θεά της οικογένειας μα και της ηρεμίας, ποτέ της δεν θυμώνει κι όλους τους ενώνει. Ποια είναι;………………

ΛΙΜΕΡΙΚ Η Ήρα η θεά Που τον κόσμο κυβερνά Τις γυναίκες προστατεύει Και τον γάμο τον λατρεύει.

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Η____

1. Αγώνες που γίνονταν προς τιμή της Ήρας.

Ρ_ _ _

2. Το …….… ήταν σύμβολο της Ήρας.

Α_ _ _

3. Γιός της Ήρας.

39


Η ΑΘΗΝΑ

40


Η Αθηνά ήταν η θεά της σοφίας, της στρατηγικής και του πολέμου. Μητέρα της ήταν η Μήτις, πρώτη σύζυγος του Δία. Ο Δίας ύστερα από προφητεία έμαθε ότι η Μήτις θα γεννούσε το παιδί το οποίο θα ανέτρεπε από την εξουσία τον πατέρα του, οπότε την κατάπιε ενώ ήταν έγκυος στην Αθηνά. Αργότερα, ο Δίας άρχισε να υποφέρει από πονοκεφάλους και κάλεσε τον Ήφαιστο να τον βοηθήσει. Τότε ο Ήφαιστος με ένα μεγάλο σφυρί χτύπησε το κεφάλι του Δία και πετάχτηκε η Αθηνά πάνοπλη, φορώντας περικεφαλαία και κρατώντας μια ασπίδα. Βλέποντας τον Δία, τα πέταξε στα πόδια του, δείγμα αναγνώρισης του ως υπέρτατου θεού.Η Αθηνά, ως θεά του πολέμου, ήταν περιβεβλημένη με Αιγίδα, διαφορετική από αυτήν του Διός. Κατά μία εκδοχή, η Αθηνά κατασκεύασε την αιγίδα της από το δέρμα της Χίμαιρας. Η Αθηνά και ο Ποσειδώνας διεκδικούσαν την ίδια

πόλη.

Ανέβηκαν

της Ακρόπολης και αποφάσισαν κατοίκους

ότι το

λοιπόν

ενώπιον όποιος

ωραιότερο

στον

των

Αθηναίων

προσέφερε δώρο,

βράχο

θα

στους την

αποκτούσε. Ο Ποσειδώνας χτύπησε σε μια πλευρά του λόφου με την τρίαινά του και αμέσως ανάβλυσε μια πηγή με νερό. Ο λαός θαύμασε, αλλά το νερό ήταν αλμυρό σαν το νερό της θάλασσας. Το δώρο της Αθηνάς ήταν ένα δέντρο ελιάς, κάτι που ήταν καλύτερο, μιας και παρείχε στην πόλη τροφή, λάδι και ξυλεία. Έτσι, κέρδισε τη μονομαχία η Αθηνά και ονόμασε την πόλη της Αθήνα. Η Αθηνά αγαπούσε τις πολεμικές και τις καλές τέχνες και ασχολούνταν διαρκώς μ' αυτές. Δεν είχε καθόλου ερωτικές περιπέτειες και συμβόλιζε την αιώνια παρθενία. Η πολεμική θεά στάθηκε στο πλευρό πολλών γνωστών ηρώων της αρχαιότητας, του Ηρακλή του Διομήδη, του Αχιλλέα και του Οδυσσέα. Η Αθηνά - Παλλάδα συμβόλιζε μερικά από τα πιο σημαντικά ιδεώδη του αρχαιοελληνικού πνεύματος. Συνδύαζε τη δύναμη και τη γενναιότητα με τη σύνεση και την εξυπνάδα. Αγαπημένα της σύμβολα ήταν η αιγίδα, το δόρυ, η κουκουβάγια και η ελιά.

41


Η Ταυτότητα της Αθηνάς

Της σοφίας και των τεχνών Θεά Μητέρα

Μήτιδα

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά

Ρέα

Αδέρφια Σύζυγος

Άρης, Ήφαιστος, Απόλλωνας, Αφροδίτη, Άρτεμη, Ερμής -

Παιδιά

-

Σύμβολο

Κουκουβάγια, περικεφαλαία, ελιά

Χαρακτηρι στικό

Σοφή, έξυπνη

Μύθος

Γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία

42


ΑΙΝΙΓΜΑ Της σοφίας η θεά, σύμβολο έχει την ελιά. Απ’ του Δία το κεφάλι δείτε την πώς ξεπροβάλλει. Ποια είναι; ……………..

ΛΙΜΕΡΙΚ Κόρη του Δία αγαπημένη κόρη σοφή και μυαλωμένη. Που κρατούσε την ασπίδα και προστάτευε όλη την Αθήνα.

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Α_____

1. Μία από τις αδερφές της Αθηνάς.

Θ______

2. Κατοικία του Ποσειδώνα.

Η__

3. Γυναίκα του Δία.

Ν___

4. Τόπος λατρείας των θεών.

Α___

5. Σύμβολο της Αθηνάς (αντίστρ.).

43


Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ

44


Η ωραιότερη από τις θεές. Ανήκει στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου όπου και κατοικεί. Ένας μύθος τη θεωρεί κόρη του Δία και της Διώνης. Ένας άλλος υποστηρίζει ότι γεννήθηκε από τον αφρό της θάλασσας και κάποια κομμάτια από τις σάρκες του Ουρανού, όταν τον τραυμάτισε ο γιος του Κρόνος. Πάντως η λατρεία της φαίνεται ότι προέρχεται από την ανατολή και πέρασε στην Ελλάδα από την Κύπρο.Η θεά Αφροδίτη παντρεύτηκε τον θεό Ήφαιστο, που ήταν ο πιο άσχημος από τους θεούς. Βέβαια, δεν τον επέλεξε μόνη της, αλλά ο Δίας και η Ήρα της τον επέβαλαν. Όταν ο Ήφαιστος παγίδευσε την μητέρα του σε έναν θρόνο που είχε βάλει αόρατα δεσμά (για να την εκδικηθεί που τον πέταξε από τον Όλυμπο επειδή ήταν άσχημος), η Ήρα στην απόγνωσή της, του υποσχέθηκε ότι θα του πραγματοποιούσε οποιαδήποτε επιθυμία του. Ο Ήφαιστος ανακοίνωσε ότι θέλει για γυναίκα του την Αφροδίτη. Όλοι οι θεοί έμειναν άναυδοι, η ίδια η Αφροδίτη κοκκίνισε από ντροπή. Τότε ηΉρα και ο Δίας, μη έχοντας άλλη επιλογή συμφώνησαν. Ήταν θεά της ομορφιάς, του έρωτα και της γονιμότητας. Την ακολουθούσαν πάντοτε οι Χάριτες και οι Ώρες. Όπου περνούσε, προκαλούσε τον έρωτα. Θεοί και άνθρωποι ζητούσαν την εύνοιά της. Ο Πάρης στην Αφροδίτη χάρισε το μήλο της ομορφιάς που έριξε η Έριδα. Αυτή, για να τον ανταμείψει, τον παρακίνησε να πάει στη Σπάρτη. Εκεί γνώρισε την ωραία Ελένη, την έκλεψε κι έτσι προκάλεσε τον Τρωικό πόλεμο. Η λατρεία της Αφροδίτης ήταν πολύ διαδεδομένη, ιδίως στα λιμάνια, όπου τη θεωρούσαν προστάτρια των ναυτικών. Το αρχαιότερο και αρχαιότερο και σπουδαιότερο κέντρο λατρείας της ήταν η Κύπρος. Έπειτα τα Κύθηρα, η Κνίδος, η Κόρινθος, η Θήβα, η Αττική, η Σικελία και πολλά άλλα. Σύμβολά της είναι το περιστέρι, η μυρτιά, το ρόδο. Στα έργα τέχνης εικονίζεται σαν νέα όμορφη, άλλοτε γυμνή και άλλοτε ντυμένη, πότε να λούζεται και πότε να καλλωπίζεται. Συχνά εικονίζεται δίπλα της ο Έρωτας.

45


Η Ταυτότητα της Αφροδίτης

Θεά

Τα ης ομορφιάς και του έρωτα

Μητέρα

Διώνη

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά

Ρέα

Αδέρφια

Αθηνά, Ήφαιστος, Άρης, Ερμής, Απόλλωνας, Άρτεμη

Σύζυγος

Ήφαιστος

Παιδιά

Έρωτας, Φοίβος, Δείμος, Αρμονία

Σύμβολο

Περιστέρι, φτερωτός έρωτας

Χαρακτηρι στικό

όμορφη

Μύθος

46

Γέννηση από τον αφρό της θάλασσας


ΑΙΝΙΓΜΑ Απ’ τον αφρό της θάλασσας

ΛΙΜΕΡΙΚ Θεά της εξυπνάδας, της ομορφιάς

στην Κύπρο γεννημένη,

και της πονηριάς

ειν’ η πιο όμορφη θεά

που τον Πάρη ξεγέλασες

πλανεύτρα και χαριτωμένη.

και την Ελένη του έδωσες.

Ποια είναι; ……………..

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ Α___ Φ_______ Ε_____ Ρ___ Ο______ Δ___ Ι________ Τ______ Η__

ΟΡΙΣΜΟΙ 1. Η Αφροδίτη γεννήθηκε από τον ……………… της θάλασσας. 2. Ένα από τα σύμβολα της Αφροδίτης. 3. Ένα από τα σύμβολα της Ήρας. 4. Βουνό κατοικίας των Θεών. 5. Αρχηγός των Θεών και των ανθρώπων. 6. Άλλο σύμβολο της Αφροδίτης (αντίστροφα). 7. Μάχη ανάμεσα στους Θεούς και στους ………………… 8. Γυναίκα του Δία. 47


Η ΔΗΜΗΤΡΑ

48


Θεά της Γης, της γεωργίας, της χλωρίδας, της τροφής, της γονιμότητας και προστάτιδα των γεωργών. Ήταν παιδί του Κρόνου και της Ρέας. Μαζί με τον Δία γέννησε

την Περσεφόνη,

την

αγαπημένη της κόρη. Ήταν η αδυναμία της και ήταν εξαιρετικά προστατευτική μαζί της, και όταν ο Πλούτωνας, ο αδερφός της, απήγαγε την κόρη της και άκουσε τις κραυγές της, μερόνυχτα ολόκληρα την έψαχνε. Δεν έτρωγε, δεν έπινε, δεν κοιμόταν παρά μόνο έψαχνε την κόρη της. Από την στεναχώρια και κατάθλιψή της όλη η γη έπεσε σε βαρύ χειμώνα, με αποτέλεσμα τα φυτά και τα σπαρτά να μην φύτρωναν και τα ζώα να πέθαιναν. Ακόμα και οι υπόλοιποι θεοί υπέφεραν από αυτή την κατάσταση. Όταν έμαθε τι έκανε ο αδερφός της, ο Δίας αποφάσισε

έξαλλη η

από

θυμό

Περσεφόνη 6

απευθύνθηκε μήνες

να

τους

στον

Δία.

πέρναγε

Έτσι κοντά

στην μητέρα της (με αποτέλεσμα όλα να άνθιζαν) και 6 μήνες κοντά στον άντρα της, στον Κάτω Κόσμο (με αποτέλεσμα η γη να έπεφτε σε βαρύ χειμώνα). Έτσι δημιουργήθηκαν οι Εποχές. Η θεά Δήμητρα είχε

αδέλφια: την θεά Εστία, την θεά Ήρα, τον θεό

Πλούτωνα, τον θεό Ποσειδώνα και τον θεό Δία. Η Δήμητρα είναι μια θεά που αφιέρωσε όλη σχεδόν την ζωή της στους ανθρώπους. Σχεδόν τον πιο πολύ καιρό ήταν κάτω στην γη και τους μάθαινε πώς να οργώνουν, πώς να θερίζουν, πώς να ποτίζουν και πώς να τρέφουν τα κατοικίδια ζώα. Στα χέρια της κράταγε πάντα έναν χρυσό δρεπάνι που συμβόλιζε τους γεμάτους στάχυα αγρούς. Απ’ όπου πέρναγε οι πολιτείες πλούταιναν κι η γη γέμιζε καρπούς. Ως προστάτιδα της καλλιέργειας και της γεωργίας η Δήμητρα λατρευόταν κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Η λατρεία της θεάς Δήμητρας συνδέεται επίσης και με πολλές μυστηριακές τελετές του αρχαίου κόσμου, όπως τα Ελευσίνια μυστήρια, τελετές που είχαν ως σκοπό την κάθαρση και την εξύψωση της ανθρώπινης υπόστασης.

49


Η Ταυτότητα της Δήμητρας

Θεά

Της γεωργίας

Μητέρα

Ρέα

Πατέρας

Κρόνος

Παππούς

Ουρανός

Γιαγιά

Γαία

Αδέρφια Σύζυγος

Δίας, Πλούτωνας, Ποσειδώνας, Ήρα, Εστία Δίας

Παιδιά

Περσεφόνη

Σύμβολο

Στάχυ και δάδα

Χαρακτηρι στικό

Λάτρης τηςγης

Μύθος

Αρπαγή της Περσεφόνης

50


ΑΙΝΙΓΜΑ Φυτρώνει φυτά του κόσμου η θεά. Αλλάζει εποχές του κόσμου τις γιορτές. Ποια είναι; ……………

ΛΙΜΕΡΙΚ Θεά της γεωργίας κι έχει στο μυαλό όλους τους ανθρώπους και τον γεωργό.

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Δ___

1. Σύμβολά της το στάχυ και η ………

Η__

2. Μία από τις αδερφές της.

Μ_________

3. Οι 12 Θεοί είναι μέρος της ελληνικής…

Η________

4. Κόρη της Δήμητρας (αντίστρ.).

Τ______

5. Ήταν ο Κρόνος.

Ρ__

6. Μητέρα της Δήμητρας.

Α___

7. Θεός του κάτω κόσμου. 51


Η ΑΡΤΕΜΗ

52


Θεά της άγριας φύσης, του κυνηγιού, των ζώων και

της

γονιμότητας.

Κόρη

του Δία και της θεάς Λητώς, δίδυμη αδερφή του θεού Απόλλωνα. Γεννήθηκε πρώτη

και

την μητέρα της

μάλιστα να

βοήθησε

ξεγεννήσει

και

τον αδερφό της. Και γι' αυτό, από εκεί και έπειτα ήταν και θεά των τοκετών. Ήταν περήφανη και απαιτητική, κυρίως λίγο απομακρυσμένη από τους υπόλοιπους θεούς, αφού πάντα τριγύρναγε στα βουνά και τα δάση. Η Άρτεμη είχε ιδιαίτερη αδυναμία στα παιδιά και τους εφήβους. Όσοι ζούσαν σύμφωνα με τους νόμους και τα πιστεύω της τύγχαναν της εύνοιάς της. Αρκετές είναι οι φορές που η Άρτεμη πολέμησε μαζί με τον αδελφό της φανερώνοντας εκτός από την αδελφική αλληλεγγύη, την ιδιαίτερα στενότερη σχέση των διδύμων. Πολεμίστρια θεά η Αρτέμη δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τον τρωικό πόλεμο. Η συμμετοχή της στον πόλεμο υπέρ των Τρώων φανερώνεται σε πολλά σημεία της Ιλιάδας. Η θεά φανέρωσε τόσο την παρουσία της όσο και το πιο στρατόπεδο είχε επιλέξει. Τα πλοία των Αχαιών δεν μπορούσαν να αποπλεύσουν καθώς δεν υπήρχε ούριος άνεμος. Αυτό οφείλονταν στην Άρτεμη, η οποία έτσι τιμωρούσε τον Αγαμέμνονα, ο οποίος είχε καταπατήσει ένα από τα ιερά της άλση, στο οποίο και σκότωσε ένα ιερό της ελάφι. Η εξοργισμένη θεά απαίτησε προκειμένου να φυσήξει ούριος άνεμος, την θυσία της κόρης του Αγαμέμνονα, Ιφιγένειας. Τα σύμβολα της Άρτεμης ήταν πολλά και ποικίλα. Ξεκινούσαν από ζώα και φυτά και κατέληγαν σε όπλα: κατσίκα, τράγος, ελάφι, αρκούδα, σκύλος, φίδι, δάφνη, φοίνικας, κυπαρίσσι, σπαθί, φαρέτρα, ακόντιο και άλλα.

53


Η Ταυτότητα της Άρτεμης

Του κηνυγιού Θεά Μητέρα

Λητώ

Πατέρας

Δίας

Παππούς

Κρόνος

Γιαγιά

Ρέα

Αδέρφια Σύζυγος

Απόλλωνας, Άρης, Αθηνά, Ερμής, Ήφαιστος -

Παιδιά

-

Σύμβολο

Τόξο, θήκη με βέλη, ελάφι

Χαρακτηρι στικό

Λάτρης της άγριας φύσης

Μύθος

54

Η γέννησή της τοποθετείται στο νησί Ορτυγία όπου είχε καταφύγει η έγκυος Λητώ, προκειμένου να κρυφτεί και να προφυλαχτεί από την Ήρα.


ΑΙΝΙΓΜΑ Τα ζώα προστατεύει Και με το τόξο της στοχεύει Ποια είναι;…………

ΛΙΜΕΡΙΚ Ελάφια και ζώα στα όρη τίποτα μη σας μέλει είναι η Άρτεμις η κόρη που με τα βέλη της σας προστατεύει.

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

ΟΡΙΣΜΟΙ

Α________

1. Δίδυμος αδερφός της Άρτεμης.

Ρ__

2. Η γιαγιά της Άρτεμης.

Τ___

3. Ένα από τα σύμβολα της Άρτεμης.

Ε____

4. Το ιερό ζώο της Άρτεμης.

Μ_____

5. Μητέρα της Αθηνάς.

Η__

6. Θεά του Ολύμπου.

55


Η ΕΣΤΙΑ

56


Η Εστία είναι μια από τις πιο αξιόλογες,

σεβαστές

και

σεμνές

μορφές του ελληνικού Δωδεκάθεου. Καλοσυνάτη και ευγενική Θεά, που εκφράζει

το

Ιερό

Κέντρο

του

παντός, πράα και δίκαιη αποτελεί την προσωποποίηση του σπιτιού, το σύμβολο της οικίας της οποίας είναι προστάτιδα και κατ’ επέκταση της πιστής και γερά δεμένης οικογένειας. Η Εστία είναι η θεά της φωτιάς, είναι η ζωντανή φλόγα που καίει ασταμάτητα στο κέντρο του σπιτιού, του ναού, της πόλης.. Η Εστία καθαγίαζε ναούς και κατοικίες και μόνον με την παρουσία της. Η εστία στους ναούς, που ήταν η απεικόνιση της θεάς Εστίας, άναβε πάντα από το φως του Ηλίου, άρα έχει σχέση με τις τροπές του Ηλίου και μάλιστα με την χειμερινή τροπή όπου θεωρείται ότι γεννιέται ο Ήλιος. Σ’ αυτήν οι Έλληνες απέδιδαν την επινόηση της τέχνης για το χτίσιμο του πρώτου σπιτιού, καθώς επίσης και στην ενότητα που η ίδια αντιπροσώπευε, γι΄ αυτό της είχαν αφιερώσει το κυριότερο μέρος της οικίας: εκεί δηλαδή που έκαιγε η φωτιά και συγκεντρώνονταν όλα τα μέλη της οικογένειας τριγύρω της. Σαν προστάτιδα της οικιακής ζωής και της οικογένειας, λάμβανε την πρώτη προσφορά σε κάθε θυσία στο σπιτικό, και στις ευωχίες οι πρώτες σπονδές γίνονταν προς τιμήν της, γι΄ αυτό και η έκφραση «αφ’ Εστίας». αλλά δεν είχε δημόσια λατρεία. Εξαιτίας της γαλήνης, της πραότητας και της ηρεμίας που τη διέκρινε δε συμμετείχε ποτέ σε πολέμους ή διαμάχες.

57


Η Ταυτότητα της Εστίας Του σπιτιού Θεά Μητέρα

Ρέα

Πατέρας

Κρόνος

Παππούς

Ουρανός

Γιαγιά

Γαία

Αδέρφια

Δίας, Ποσειδώνας, Πλούτωνας, Ήρα, Δήμητρα

Σύζυγος Παιδιά

-

Σύμβολο

σκήπτρο

Χαρακτηρι στικό

φιλόξενη

Μύθος

Υπόσχεση να μείνει ανύπαντρη.

58


ΑΙΝΙΓΜΑ Θεά της οικογένειας. Βωμούς στα σπίτια μας φτιάχνουμε όλοι προς τιμήν της. Ποια είναι;…………..

ΛΙΜΕΡΙΚ Η Εστία η τρομερή, είναι περιποιητική της αρέσει να καθαρίζει το σπίτι να συγυρίζει.

ΟΡΙΣΜΟΙ

ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ

1. Θεός του εμπορίου.

Ε____

2. Το σκήπτρο ήταν το …… της Εστίας

Σ______

3. Ο πόλεμος ανάμεσα στους Θεούς

Τ__________

και τους Τιτάνες

Ι____

4. Αλλιώς ο οίκος (αντίστρ.)

Α___

5. Λέγεται κι έτσι ο Πλούτωνας.

59


ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

60


ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΜΟΥ ΘΕΟΥ Ο αγαπημένος μου Θεός είναι ο Ερμής. Ο Ερμής ξυπνάει στις 5:00 το πρωί και πίνει το νέκταρ. Πηγαίνει στο ταχυδρομείο των θεών και ξεκινάει να μοιράζει τα γράμματα. Το μεσημέρι τρώει αμβροσία και παίρνει έναν υπνάκο. Το απόγευμα κάνει τζόκινγκ, καθαρίζει τα σανδάλια του και γυαλίζει το κηρύκειό του. Το βράδυ πηγαίνει στα πάρτυ του Διόνυσου.

Ο αγαπημένος μου Θεός είναι ο Ποσειδώνας. Ο Ποσειδώνας ξυπνάει πρωί-πρωί, παίρνει το άρμα του, ταξιδεύει σε όλες τις θάλασσες και τις ηρεμεί για τους ναυτικούς και τους ψαράδες. Όμως τον θύμωσε μια μέρα ένας ψαράς που πλήγωσε μικρά ψαράκια και σήκωσε μεγάλα κύματα. Κατά το βραδάκι γυρίζει στο παλάτι του για να ξεκουραστεί.

Η αγαπημένη μου Θεά είναι η Άρτεμη. Μια μέρα η Άρτεμη ξύπνησε γεμάτη ενέργεια. Σέλωσε το άλογό της, πήρε το τόξο της και τα βέλη της κι έφτασε σε ένα πανέμορφο ξέφωτο. Εκεί συνάντησε της Εστία, την Δήμητρα και τον Ποσειδώνα. Ήθελαν να τους μάθει τοξοβολία. Αφού τελείωσαν το μάθημα τοξοβολίας επέστρεψαν όλοι μαζί στον Όλυμπο κουρασμένοι αλλά πολύ ευχαριστημένοι

61


Ο αγαπημένος μου Θεός είναι ο Ερμής. Ο Ερμής ξύπνησε, ντύθηκε και έφυγε για τη δουλειά του. Σήμερα παντρευόταν ο Πηλέας με τη Θέτιδα κι έπρεπε να μοιράσει τα γράμματα γρήγορα για να προλάβει το γάμο. Όταν όμως έφτασε ο γάμος είχε τελειώσει και γύρισε πίσω στον Όλυμπο. Κουρασμένος όπως ήταν αποκοιμήθηκε έξω από την πόρτα του δωματίου του.

Ο αγαπημένος μου Θεός είναι ο Ποσειδώνας. Μια μέρα που ο θεός Ποσειδώνας έμαθε ότι τυφλώθηκε ο γιός του Πολύφημος, θύμωσε και με την τρίαινά του σήκωσε κύματα. Το βράδυ όταν ξάπλωσε να κοιμηθεί ήταν πολύ στενοχωρημένος και δεν έκλεισε μάτι όλη νύχτα

Η αγαπημένη μου Θεά είναι η Άρτεμη. Μια μέρα που ξύπνησε η Αφροδίτη στολίστηκε, βάφτηκε και ξεκίνησε την μέρα της. Όμως δεν έβρισκε τον φτερωτό έρωτα. Έψαχνε παντού αλλά ο φτερωτός έρωτας πουθενά. Τον ήθελε να τη βοηθήσει να μεταφέρει κάτι πράγματα. Τελικά τον βρήκε να κάθεται στο πίσω μπαλκόνι. Τον έστειλε να κάνει την δουλειά κι αυτός πήγε αν και βαριόταν πολύ.

Ο αγαπημένος μου Θεός είναι ο Ήφαιστος. Μια μέρα που ξύπνησε ο θεός Ήφαιστος είπε στο Δία αν θέλει να του φτιάξει κάτι. Εκείνος δεν ήθελε κάτι και έτσι πήγε να φτιάξει μια λύρα του Απόλλωνα γιατί του είχε χαλάσει. Ο Ήφαιστος κάθισε και την έφτιαχνε μέχρι το βράδυ και στο τέλος αποκοιμήθηκε.

62


ΤΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΘΑ ΕΚΑΝΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΤΙ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ ΘΑ ΕΙΧΑΝ Ο ΔΙΑΣ Ήταν ο θεός των θεών. Ο Δίας αν ήταν σήμερα εδώ θα ήταν πρόεδρος της Δημοκρατίας, γιατί ήταν ο κυρίαρχος του κόσμου.

Η ΗΡΑ Ήταν η γυναίκα του Δία και άρα η βασίλισσα όλου κόσμου. Αν η Ήρα ήταν σήμερα εδώ θα ήταν πρωθυπουργός. Το παρατσούκλι της θα ήταν: ζηλιάρα.

του

Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ Ήταν η θεά της ομορφιάς. Αν ερχόταν σήμερα στη Γη θα ήταν ιδιοκτήτρια ινστιτούτου ομορφιάς. Όλες οι κοπέλες της πόλης θα ήταν πελάτισσές της. Το παρατσούκλι της θα ήταν: Αφρούλα, γιατί γεννήθηκε από τον αφρό τις θάλασσας.

Η ΑΘΗΝΑ Ήταν η θεά της σοφίας. Αν ερχόταν στη Γη θα ήταν δασκάλα στο πανεπιστήμιο και οι μαθητές της θα την αγαπούσαν πάρα πολύ. Το παρατσούκλι της θα ήταν: Σοφή κουκουβάγια.

63


Η ΔΗΜΗΤΡΑ Ήταν η θεά της γεωργίας. Αν ερχόταν σήμερα στη Γη θα ήταν έμπορος σταριού. Το παρατσούκλι της θα ήταν: Καρποφόρος.

Ο ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ Ήταν ο θεός του κάτω κόσμου. Αν ερχόταν σήμερα στη Γη θα είχε γραφείο τελετών.

Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ Ήταν ο θεός της θάλασσας. Αν ερχόταν σήμερα στη Γη θα ήταν καπετάνιος.

Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ Ήταν ο θεός του κρασιού και του αμπελιού. Αν ερχόταν σήμερα στη Γη θα ήταν οινοποιός.

Ο ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ Ήταν ο θεός της μαντικής ,του φωτός και της μουσικής. Αν ερχόταν σήμερα στη Γη θα ήταν μαέστρος σε μεγάλη ορχήστρα.

64


Η ΕΣΤΙΑ Ήταν η θεά του σπιτιού. Αν η Εστία ζούσε σήμερα εδώ θα μπορούσε να έχει συνεργείο καθαρισμού σπιτιών. Το παρατσούκλι της θα ήταν: η Σπιτόγατα.

Η ΑΡΤΕΜΗ Ήταν η θεά της του κυνηγιού και προστάτιδα των δασών και των άγριων ζώων. Η Άρτεμη αν ήτανε σήμερα εδώ θα προστάτευε και θα φρόντιζε τα ζώα στο ζωολογικό πάρκο και στον Αρκτούρο. Το παρατσούκλι θα ήταν: Τοξοβόλος.

Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ Ο Ήφαιστος αν ζούσε σήμερα εδώ θα ήταν σιδηρουργός και θα δούλευε τα μέταλλα, γιατί ήταν ο θεός της φωτιάς.

Ο ΕΡΜΗΣ Ο Ερμής αν ήτανε σήμερα στη Γη θα ήταν ταχυδρόμος, γιατί ήταν ο αγγελιοφόρος των θεών.

Ο ΑΡΗΣ Ο Άρης αν ζούσε σήμερα μαζί μας θα μπορούσε να είναι Υπουργός Εθνικής Αμύνης, γιατί ήταν ο θεός του πολέμου.

65


ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΜΕ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ Ο Ήλιος, οι οκτώ πλανήτες και οι δορυφόροι τους αποτελούν το ηλιακό μας σύστημα. Τα οκτώ ουράνια σώματα που κινούνται γύρω από τον ήλιο λέγονται πλανήτες. Οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος είναι οκτώ: ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας, κι έχουν πάρει τα ονόματά τους από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου.

66


ΔΙΑΣ O Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος. Μαζί με τον Κρόνο,

τον Ουρανό και

τον

Ποσειδώνα, αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες.

Ο

Δίας

είναι

το

τρίτο

φωτεινότερο αντικείμενο στον ουρανό τη

νύχτα

μετά

την Αφροδίτη. κυρίως

Ο

από Δίας

από υδρογόνο

τη Σελήνη και αποτελείται και ήλιο.

Ο

πυρήνας του είναι βραχώδης, λόγω της γρήγορης περιστροφής του.

ΓΗ Ο πλανήτης Γη είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος πλανήτης σε μάζα από τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.

Επίσης

είναι

ο

πλανήτης στον οποίο κατοικούν άνθρωποι και εκατομμύρια άλλα είδη και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Η ονομασία της Γης στην ελληνική γλώσσα προέρχεται από το όνομα της

θεάς

της

ελληνικής

μυθολογίας Γαίας.

67


ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ Ο Ποσειδώνας είναι ο όγδοος στη σειρά σε απόσταση από τον Ήλιο.. Δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι, παρά μόνο με τηλεσκόπιο και μοιάζει με πρασινομπλέ δίσκο. Αποκαλείται και ως «Γίγαντας Πάγου» Το εσωτερικό του Ποσειδώνα, όπως και του Ουρανού, αποτελείται κυρίως από πάγο και βράχους.

ΟΥΡΑΝΟΣ Ο Ουρανός είναι ο έβδομος σε απόσταση από τον Ήλιο, ο τρίτος μεγαλύτερος και ο τέταρτος

σε

μάζα πλανήτης του Ηλιακού

συστήματος. Το όνομά του προέρχεται από την αρχαία ελληνική θεότητα του ουρανού, ο οποίος

ήταν

πατέρας

του Κρόνου και

παππούς του Δία. Δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι από τη Γη, όπως οι άλλοι πλανήτες, γι’ αυτό σε συνδυασμό με την αργή κίνησή του δεν αναγνωρίστηκε στους αρχαίους χρόνους ως πλανήτης. Ο Ουρανός είναι ένας μεγάλος πλανήτης, ένας από τους τέσσερις γίγαντες αερίων του ηλιακού μας συστήματος. Λόγω της μεγάλης απόστασής του από τη Γη, δεν είναι σχεδόν καθόλου ορατός με γυμνό μάτι. Το 1977 ανακαλύφθηκε ότι ο Ουρανός έχει ένα σύστημα από δακτυλίους. Έχει έναν πετρώδη πυρήνα, στο μέγεθος της Γης, που καλύπτεται από έναν βαθύ "ωκεανό" νερού και αμμωνίας. Καθώς οι δορυφόροι και οι δακτύλιοί του περιστρέφονται κάθετα στον ισημερινό του πλανήτη, το όλο σύστημα μοιάζει σαν ένας "στόχος".

68


ΑΦΡΟΔΙΤΗ Η Αφροδίτη είναι ο δεύτερος πλανήτης σε απόσταση από τον Ήλιο. Είναι το πιο λαμπρό αντικείμενο στον νυκτερινό ουρανό μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Ονομάζεται από το λαό

Αυγερι-νός ή Αποσπερίτης.

Είναι παρόμοια με τη Γη σε μέγεθος, αλλά πολύ

διαφορετική

σε

φυσικά

χαρακτηριστικά. Καλύπτεται από πυκνά νέφη διοξειδίου του άνθρακα και η πίεση και η θερμοκρασία στην επιφάνεια της είναι πολύ μεγαλύτερες από της Γης. Η Αφροδίτη ονομάζεται "αδελφή της Γης", ως προς την ομοιότητα της με την Γη.

ΕΡΜΗΣ Ο Ερμής είναι ο πλησιέστερος στον ήλιο πλανήτης και ο μικρότερος στο ηλιακό μας σύστημα. Η επιφάνεια του είναι καλυμμένη

με

λάβα

και

περίεργους

ρηχούς «λάκκους», που δεν έχουν το όμοιό τους σε όλο το ηλιακό σύστημα. Ο Ερμής είναι παράξενος, οτιδήποτε πάνω του είναι παράξενο. Δεν ξέρουμε από τι είδους

βράχους

αποτελείται,

δεν

ξέρουμε καν το χρώμα του.

69


ΚΡΟΝΟΣ Ο Κρόνος είναι ο έκτος πλανήτης σε σχέση με την απόστασή του από τον Ήλιο και ο δεύτερος

σε

μέγεθος

του Ηλιακού

συστήματος μετά τον Δία, με διάμετρο στον ισημερινό

του

120.660 χιλιόμετρα και

ανήκει στους λεγόμενους γίγαντες αερίων. Το

όνομά

του

προέρχεται

από

τον Κρόνο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και σχετίζεται με την λέξη χρόνος. Λόγω της μεγάλης μάζας του Κρόνου και της μεγάλης βαρύτητας, οι συνθήκες που παράγονται στον Κρόνο είναι ακραίες. Οι εσωτερικές πιέσεις και θερμοκρασίες είναι πέρα από οτιδήποτε μπορεί να αναπαραχθεί πειραματικά στη Γη. Ο Κρόνος διαθέτει εννέα δακτυλίους, οι οποίοι αποτελούνται από σωματίδια σκόνης και πάγου, και 62 δορυφόρους, χωρίς να συνυπολογίζονται οι μικροί δορυφόροι και οι έλικες. Ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου, ο Τιτάνας, είναι ο μόνος δορυφόρος στο Ηλιακό σύστημα με πυκνή ατμόσφαιρα.

ΑΡΗΣ Ο Άρης είναι ο τέταρτος σε απόσταση από τον Ήλιο πλανήτης και ο δεύτερος πλησιέστερος στη Γη.

Λέγεται και «Ερυθρός πλανήτης»

εξαιτίας του χρώματός (κόκκινο). O Άρης είναι ένας «γήινος πλανήτης» με ηφαίστεια, κοιλάδες και ερήμους. Η ονομασία του προέρχεται από τον ολύμπιο θεό του πολέμου Άρη.

70


ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΘΕΟΥΣ

«Η γέννηση της Αφροδίτης» Σάντρο Μποτιτσέλι

«Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα», Peter Paul Rubens, 1636

71


«Η Άρτεμη στο κυνήγι», Guillaume Seignoc

«Το άγαλμα της Δήμητρας», Peter Paul Rubens

72


«Άρης και Αφροδίτη» Andrea Mantegna, 1497

«Δίας και Ευρώπη», Gustare Moreau

73


«Θυσία στην Εστία», Goya

«Ο Ερμής ως ψυχοπομπός», Eustache Le Sueur


«Απόλλωνας και Μούσες», Περούτζι

«Ο θρίαμβος του Ποσειδώνα», Nikolas Poussin 75


«Η Αφροδίτη, Δήμητρα και Ήρα», Raphael

76


«Μεθυσμένος Διόνυσος», Γιάννης Τσαρούχης

77


«Παλλάδα Αθηνά», Rembrandt von Rijin

78


«Η επιστροφή της Περσεφόνης», Frederick Leighton

79


ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΤΩΝ ΘΕΩΝ: ΟΛΥΜΠΟΣ Ο Όλυμπος είναι γνωστός παγκοσμίως κυρίως για το μυθολογικό του πλαίσιο, καθώς στην κορυφή του θεωρείται ότι κατοικούσαν οι «Δώδεκα Θεοί».

Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας με ψηλότερη κορυφή του τον Μύτικα - 2918 μ. Ο συμπαγής ορεινός του όγκος δεσπόζει επιβλητικός στα όρια Μακεδονίας και Θεσσαλίας, με μια σειρά από ψηλές κορυφές που αυλακώνουν βαθιές χαράδρες, γύρω από τις οποίες εκτείνεται μια περιοχή ιδιαίτερης βιοποικιλότητας.

80


Για την προστασία της μοναδικής αυτής κληρονομιάς, ανακηρύχθηκε ήδη από το 1938 ως ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας. Πρόκειται αξιολογότερα Ελλάδας, περιβάλλον

για

ένα

φυσικά

αφού

μνημεία

επιδεικνύει

φυσικού

κάλλους

πλούσια χλωρίδα και πανίδα.

Η τοποθεσία του σε μικρή σχετικά

απόσταση

από

το

Λιτόχωρο του Νομού Πιερίας τον

καθιστά

περιπάτων

ή

ιδανικό

τόπο

οργανωμένων

ορειβατικών εξορμήσεων.

81

από

τα της ένα με


Με κατεύθυνση από τους πρόποδες του βουνού προς τις κορυφές του η βλάστηση του Ολύμπου εντυπωσιάζει με την ποικιλία της: πουρνάρια, κουμαριές, ρόμπολο, μαύρο πεύκο, οξιά, πλατάνια.

82


Ο πλούτος της πανίδας του βουνού

είναι

εντυπωσιακός.

Διαφορετικοί μεταξύ τους βιότοποι συνυπάρχουν στο περιβάλλον του δρυμού και αποτελούν το καταφύγιο για είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων

μεγάλα

και

μικρότερα

σαρκοφάγα, φυτοφάγα και αρπακτικά πτηνά.

Ο δρυμός έχει καταγράψει 32 είδη θηλαστικών και 108 είδη πτηνών, ενώ πολλά από αυτά απειλούνται με εξαφάνιση. Επίσης, ο Όλυμπος φημίζεται για το μεγάλο αριθμό πεταλούδων, αμφιβίων καθώς και ερπετών.

83


ΤΟΠΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Η Εφύρα Η αρχική ονομασία της Κορίνθου ήταν Εφύρα. Ο Σίσυφος ήταν ο πρώτος της βασιλιάς, ο οποίος καταγράφεται στη μυθολογία μας ως ο μοναδικός άνθρωπος που κατάφερε δύο φορές να ξεγελάσει το θάνατο.

Γι' αυτή του την ύβρη, τιμωρήθηκε στον Άδη να κυλά διαρκώς μία πέτρα προς την κορυφή ενός λόφου, που έμοιαζε με τον Ακροκόρινθο, μα πάντα λίγο πριν φτάσει στην κορυφή, ο βράχος να φεύγει από τα χέρια του και να καταλήγει πάλι στους πρόποδες. Ο μύθος θέλει το Σίσυφο να λύνει, τρόπον τινά, το πρόβλημα λειψυδρίας της περιοχής της Κορίνθου χάρη σε μία συμφωνία που συνήψε με τον ποταμό Ασωπό. Ο πονηρός βασιλιάς της Εφύρας αποκάλυψε στον ποτάμιο θεό τον κλέφτη της κόρης του Αίγινας, που 84


δεν ήταν άλλος από το Δία, και ως αντάλλαγμα πήρε μια πηγή πάνω στο βράχο του Ακροκορίνθου. Εγγονός του Σίσυφου είναι ο περίφημος Βελλερεφόντης, ο οποίος κατάφερε να δαμάσει το φτερωτό άλογο Πήγασο και να σκοτώσει με τη βοήθεια των θεών τη Χίμαιρα, το αλλόκοτο πλάσμα με κεφάλι λιονταριού, κορμί κατσίκας και ουρά φιδιού. Ο Βελλεροφόντης, όμως, τιμωρήθηκε από τους θεούς με τραγικό θάνατο όταν, φτάνοντας στην ύβρη, όπως ακριβώς ο παππούς του, θέλησε με τον Πήγασο ν' ανέβει στον Όλυμπο και να συμβιώσει με τους θεούς.

Ο Ισθμός Ο Ισθμός, το στενό κομμάτι γης, που ενώνει την Πελοπόννησο με τη Στερεά Ελλάδα, αποτέλεσε σημείο τριβής μαζί με την Κόρινθο, μεταξύ του Ποσειδώνα και του Ήλιου. Οι υπόλοιποι θεοί που έκριναν τη διαμάχη αποφάσισαν ο Ήλιος να κρατήσει την περιοχή της Κορίνθου, ενώ ο Ποσειδώνας να κυριαρχήσει στην περιοχή του Ισθμού. Η διάσωση του Παλαίμωνα

Εκεί, σύμφωνα με το μύθο, η θάλασσα ξέβρασε το πτώμα του Μελικέρτη στην πλάτη ενός δελφινιού. Ο Μελικέρτης, γιος της Ινούς, της μητριάς του Φρίξου και της Έλλης, από τον Ορχομενό της Βοιωτίας, πνίγηκε στα νερά του Αιγαίου, όταν η μητέρα του αλλόφρων έπεσε στη 85


θάλασσα κρατώντας τον στην αγκαλιά της. Οι κάτοικοι της περιοχής συνέλεξαν το πτώμα του άτυχου παιδιού, τον ονόμασαν Παλαίμωνα και τον λάτρεψαν σαν θεότητα, καθιερώντας αγώνες προς τιμήν του, τα περίφημα Ίσθμια.

Ο Πήγασος

Ο Πήγασος ήταν το φτερωτό άλογο της Ελληνικής Μυθολογίας. Γεννήθηκε όταν ο Περσέας αποκεφάλισε την Μέδουσα οπότε ξαφνικά εμφανίστηκε από τον λαιμό της. Μια άλλη μαρτυρία λέει ότι ο Πήγασος γεννήθηκε από το αίμα της Μέδουσας που έπεσε στην θάλασσα. Ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Μέδουσας. Ο Πήγασος, φτερωτός όπως ήταν πήγε στον Όλυμπο, στην έδρα των Αθανάτων και διέμεινε στην υπηρεσία του Δία όπου μετέφερε τους κεραυνούς απ’ το εργαστήριο του Ήφαιστου στον Όλυμπο.

Ο ποταμός Ασωπός Ο Ασωπός ήταν βασιλιάς των Πλαταιών, θεός του ομώνυμου ποταμού της Βοιωτίας. Ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Πηρώς ή του Δία και της Ευρυνόμης ή του Ωκεανού και της Τηθύος. 86


Σύζυγός του ήταν η Μετώπη, κόρη του Λάδωνα. Απέκτησε δύο γιούς και είκοσι ή δώδεκα κόρες, που η καθεμία ονομάζει και μια περιοχή (Κέρκυρα, Σαλαμίνα, Αίγινα, Πειρήνη, κ.τ.λ.). Κάποιες από αυτές τις απήγαγαν οι θεοί. Ο Ασωπός στην προσπάθειά του να πιάσει τον απαγωγέα της κόρης του Αίγινας, εγκατέλειψε την κοίτη του, όμως ο Δίας έριξε κεραυνό και τον ανάγκασε να γυρίσει. Ο Σίσυφος, ο βασιλιάς της Κορίνθου, φανέρωσε στον Ασωπό ότι την κόρη του την είχε αρπάξει ο Δίας. Για να τον ευχαριστήσει του χάρισε μια πηγή στην Ακροκόρινθο. Ο Δίας θύμωσε με τον Σίσυφο και τον τιμώρησε να κυλά με τα χέρια και το κεφάλι του ένα βράχο στον Άδη.

Φενεός- Η Πατρίδα του Ερμή Ο Φενεός ήταν η "πατρίδα" του Ερμή και σε αυτό τον τόπο αναφέρονται τα πρώτα κατορθώματα του πανέξυπνου θεού. Η εύφορη πεδιάδα το χειμώνα, μετατρεπόταν σε λίμνη, μιας και τα νερά που μετέφεραν οι ποταμοί Όλβιος και Δόξας, δεν έβρισκαν διέξοδο στη θάλασσα.

87


Η πεδιάδα αποσυμφοριζόταν, όμως, μέσω των καταβοθρών, που υπάρχουν στους πρόποδες του όρους Σαϊτά. Ο μύθος, λέει πως οι καταβόθρες αυτές, είναι έργα του Ηρακλή. Ένας άλλος μύθος ισχυρίζεται ότι αυτά τα ανοίγματα, ήταν είσοδοι για τον Κάτω Κόσμο. Από εκεί κατέβηκε η θεά Δήμητρα στο σκοτεινό βασίλειο του Άδη για να αναζητήσει τη μονάκριβη κόρης της, Περσεφόνη. Έτσι οι κάτοικοι του Φενεού είχαν, ένα ιερό αφιερωμένο στη Δήμητρ

Οι Αλκυονίδες νήσοι Οι Αλκυονίδες νήσοι, καλούμενες και "καλά νησιά" αποτελούν ένα νησιωτικό σύμπλεγμα στο ανατολικό τμήμα του Κορινθιακού κόλπου. Η ονομασία τους οφείλεται στο ότι από τα πανάρχαια χρόνια βρίσκουν καταφύγιο στα χώματά τους τα πουλιά αλκυόνες. Αλκυονίδες μέρες λέγονται από τους Έλληνες οι ημέρες, συνήθως του Ιανουαρίου κατά τις οποίες επικρατεί ωραίος καιρός με ηλιοφάνεια. Οι μέρες πήραν το όνομά τους από το μύθο της ελληνικής μυθολογίας που έχει σχέση με το θαλάσσιο πτηνό, την Αλκυόνη. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως η Αλκυόνη ήταν η κόρη του Αίολου, του βασιλιά των ανέμων, που ο Δίας τη μεταμόρφωσε σε πτηνό μετά την αυτοκτονία της, λόγω του θανάτου του αγαπημένου της Κύηκα. Επειδή οι Αλκυόνες γεννούν τα αυγά τους τον Ιανουάριο μέσα στους βράχους, ο Δίας επέτρεψε στον Ήλιο να λάμπει δυνατά και να ζεσταίνει τις Αλκυόνες μέχρι να επωαστούν τα αυγά τους.

88


ΝΑΟΙ – ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ  Ο Ναός του Ποσειδώνα στα Ίσθμια

Στα Ίσθμια υπάρχει ναός αφιερωμένος στον θεό Ποσειδώνα. Εκεί διεξάγονταν κάθε 2 χρόνια (μέσα καλοκαιριού) οι ομώνυμες γιορτές προς τιμήν του, στο ιερό δάσος της περιοχής, φημισμένο για τα έλατά του.

 Ο Ναός του Απόλλωνα στην Αρχαία Κόρινθο

89


Ο ναός

του

Απόλλωνα,

είναι αρχαϊκός ναός

στην χτισμένος

με

μονολιθικούς δωρικούς κίονες. Από τους 40 που υπήρχαν, σήμερα σώζονται μόνο 7 όρθιοι σε περίοπτη θέση πάνω από τα ερείπια της αρχαίας αγοράς. Ο ναός χτίστηκε το 530 π.Χ. περίπου και αποτελεί σήμα κατατεθέν της Κορίνθου.

 Ηραίον – Ο Ναός της Ήρας στη Λίμνη Βουλιαγμένη

Στα βορειοδυτικά του Λουτρακίου, στη λίμνη της Βουλιαγμένης και κοντά στο Φάρο του ακρωτηρίου Μαλαγκάβι σώζονται τα ερείπια του περίφημου ιερού της Ήρας. Το Ηραίον αποτελείται από δύο τμήματα και για το λόγο αυτό πιστευόταν μέχρι πρόσφατα ότι επρόκειτο για δύο ιερά, αφιερωμένα στην Ήρα Ακραία (=στο άκρο της στεριάς) και στην Ήρα Λιμενία (=του λιμανιού). Νεότερες ανασκαφές έχουν οδηγήσει σήμερα τους ερευνητές στην άποψη ότι υπήρχε ένα και μόνο ιερό, της Ήρας Ακραίας - Λιμενίας.

90


 Ο Ναός του Νεμείου Διός Στην περιοχή της Αρχαίας Νεμέας βρίσκεται ο ναός του Νεμείου Διός, που περιελάμβανε μια σειρά από κτίρια και μνημεία, τα οποία χρησιμοποιούνταν για τις λατρευτικές και αθλητικές εκδηλώσεις των αρχαίων Αγώνων. Κυριότερο από αυτά ήταν ο επιμήκης βωμός ανατολικά του ναού. Εδώ οι αθλητές και οι προσκυνητές έφερναν ζώα για να τα θυσιάσουν στο Δία, με την ελπίδα να εισακουσθούν οι προσευχές τους. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο Νέμειος Δίας δεν ταυτίζεται με τον Ολύμπιο Δία. Ο δεύτερος είναι ο επιρρεπής σε κεραυνοβόλους έρωτες βασιλιάς των θεών. Ο πρώτος είναι ο θεός των βοσκών και της κτηνοτροφίας, σύμβολο της ταυτότητας της κοιλάδας ως τόπου μη καλλιεργήσιμου, αλλά κατάλληλου για βοσκή.

Το 573 π.Χ. καθιερώθηκαν αθλητικοί αγώνες προς τιμήν του Δία, τα Νέμεα και λάμβαναν μέρος στο στάδιο μήκους 178 μέτρων και χωρητικότητας 40.000 θεατών. Τα Νέμεα με γυμνικούς και ιππικούς αγώνες ήταν από τις πιο σημαντικές αθλητικές διοργανώσεις της αρχαίας Ελλάδας μετά τα Πύθια, τα Ολύμπια και τα Ίσθμια.

91


92


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.