Λευτέρης Τσίλογλου
Μια αστυνομική ιστορία Μυθιστόρημα
Αθήνα 2016
[1]
[2]
Περιεχόμενα 1. Εηζαγωγή ………………………………………….. 5 2. Σν πηώκα ………………………………………….. 6 3. Η πξώηε εηθόλα ……………………………………. 9 4. Η θνπέια …………………………………………. 13 5. Η γλωξηκία ………………………………………. 15 6. Ο θύξηνο πξνϊζηάκελνο …………………………… 18 7. Σν πξώην ξαληεβνύ ………………………………. 20 8. Η ζρέζε πξνρωξάεη ……………………………….. 22 9. Ο δηαξξήθηεο …………………………………….. 24 10. Νέεο εκπεηξίεο ……………………………………. 27 11. Η αλαγλώξηζε ηνπ πηώκαηνο …………………….. 32 12.Σν αδηέμνδν παξακέλεη ……………………………. 36 13. Η αλάθξηζε ζπλερίδεηαη …………………………. 39 14. Σν «ηαιέλην ………………………………………
43
15. Η Πόπε ……………………………………………. 47 16. Η Δηνλπζία θνηηήηξηα ……………………………. 49 17. Η ηδξπηηθή ζπλεδξίαζε …………………………… 57 18. πλωκνηηθνί θαλόλεο …………………………….. 54 19. Σν δεύηεξν δίθηπν ………………………………… 58 20. Ο ζπληεξεηηθόο Πξνθόπεο ……………………….. 60 21. Η νηθνγέλεηα ………………………………………. 62 22. Νέεο έξεπλεο ……………………………………… 66 23. Η πξώηε επηηπρία …………………………………. 70 [3]
24. Η δνινθνλία ηνπ ππνπξγνύ ………………………. 74 25. Η ηαξαρή ηνπ Λεπηέξε …………………………… 76 26. Η αληηηξνκνθξαηηθή ……………………………… 79 27. Η Δηνλπζία θηάλεη ζηα όξηά ηεο ………………….. 82 28. Η Μαξία πεξλάεη ζ’ άιιε θάζε ………………….. 89 29. Ο Κώζηαο …………………………………………. 92 30. Ο Νηθόιαο ………………………………………… 95 31. Ο Σζε θη ε Ρόδα…………………………………… 100 32. Η παξαθνινύζεζε ………………………………... 103 33. Η ηειηθή εθόξκεζε ……………………………… 106 34. Σα «απνκλεκνλεύκαηα» ηνπ αξρεγνύ …………… 110 35. Η ζηάζε ηνπ Νηθόια …………………………….. 114 36. Κώζηαο θαη Μαξία ……………………………… 115 37. Η επίδξαζε ζηελ θνηλωλία………………………. 116 38. Ο Αδακίδεο ………………………………………. 118
[4]
1. Εηζαγωγή Γηάθνξεο ηζηνξίεο εθηπιίζζνληαη παξάιιεια, αλεμάξηεηα ε κία απφ ηελ άιιε, θαηλνκεληθά μέλεο, αιιά κ’ έλαλ παξάδνμν ηξφπν φιεο ζηγά-ζηγά ελψλνληαη. Οη ήξσεο ηεο κηαο γίλνληαη ζπκκέηνρνη ζηελ άιιε, ζαλ ηα ξπάθηα πνπ κεηαηξέπνληαη ζε κηθξά πνηάκηα θαη απηά κε ηε ζεηξά ηνπο ζρεκαηίδνπλ ηνλ κεγάιν πνηακφ. ην ζέκα, πέξα απφ φια η’ άιια γηα ηε δηαιεχθαλζε ηνπ θφλνπ θαη ηε ζχιιεςε ηνπ ελφρνπ, εκπιέθεηαη θαη κηα παξάλνκε, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ηξνκνθξαηηθή, νξγάλσζε. Ζ πνξεία ηεο ξηδνζπαζηηθήο εμέιημεο ηεο, νη εζσηεξηθέο ηδενινγηθέο αξρηθά δηακάρεο θαη ε ηειηθή εμέιημε ηεο ζε κηα εθδηθεηηθή δξάθα εθηειεζηψλ πνπ έρνπλ πιήξσο ιεζκνλήζεη ηελ αθεηεξία ηνπο θαη κπιέθνπλ ζηνλ παξάινγν θχθιν ηνπ αίκαηνο. Ζ εμήγεζε πνπ έρνπλ βξεη ζην αδηέμνδν πνπ νδήγεζαλ ηνλ εαπηφ ηνπο είλαη: Φηαίλε νη άιινη! ινη νη θαζξέθηεο πνπ ζα έδηλαλ ηα είδσιά ηνπο θη ίζσο ηελ αθχπληζε ησλ ζπλεηδήζεσλ ζπληξίθηεθαλ ζε ρηιηάδεο θνκκάηηα κέζα ζηνλ νξπκαγδφ ησλ άγνλσλ «αγψλσλ» ηνπο.
[5]
2. Σν πηώκα Ο νδνθαζαξηζηήο ηνπ δήκνπ είρε αξρίζεη εδψ θαη ηξεηο ψξεο λα θάλεη ηελ εκεξήζηα βάξδηά ηνπ. Ήηαλ πξνζσξηλφο αληηθαηαζηάηεο ελφο ππαιιήινπ πνπ βξηζθφηαλ ζ’ αλαξξσηηθή άδεηα θαη ήηαλ άδειν πφζν ζα θξαηήζεη απηή ε απαζρφιεζή ηνπ. Ο δηνξηζκφο ηνπ ήηαλ πξνζσξηλφο. Ο ξφινο ηνπ ήηαλ λα θαιχπηεη ηξχπεο πνπ παξνπζηάδνληαλ θάζε θνξά, ιφγσ εθηάθησλ πεξηζηαηηθψλ. Δλψ ζθνχπηδε, κε ην πάζν ηνπ βέβαηα, ην πεδνδξφκην θαη θάζε ηφζν κάδεπε ηα ζθνππίδηα γεκίδνληαο ηε ζαθνχια, πνπ έζεξλε πίζσ ηνπ, κνλνινγνχζε ζπλερψο γηα ηε καχξε θη άξαρλε δσή ηνπ. Σα πεξηζζφηεξα απφ ηα ιφγηα ηνπ ήηαλ βξηζηέο θαη παξάπνλα γηα ηε κνίξα ηνπ. Βξηζηέο γηα ηνπο ηαθηνπνηεκέλνπο, ηηο θνπθάιεο πνπ είραλ φιε ηελ άλεζε θαη ηελ εμνπζία, ηνπο ςεινκχηεο, πνπ είραλ θαηαιάβεη ηα θαιχηεξα πφζηα, ηνπο πνχζηεδεο πνπ είραλ ηνπ θφζκνπ ηα θαιά... Παξάπνλα, πνπ απηφο ήηαλ ζπλέρεηα ξέζηνο θαη βνγθνχζε γηα έλα ςσξνκεξνθάκαην κέζα ζηε βξψκα. Βιέπεηο θάπνηνη ήηαλ ηπρεξνί απφ ηα γελλνθάζθηα ηνπο. Γηάιεμαλ απφ ηελ αξρή ηνλ ζσζηφ κπακπά κε ηνλ γεκάην κπεδαρηά θαη κ’ φια ηα αγαζά ηεο θχζεο. Απηφλ κήπσο ηνλ βξήθαλ ζην δξφκν, κήπσο ηνλ γέλλεζε θνπλέια; Γηαηί ηφζε αδηθία;. Ζ δήιηα πνπ ζπλερψο ηνλ θπλεγνχζε θαηά πφδαο είρε - ρσξίο ν ίδηνο λα ην θαηαιαβαίλεη ή λα ην ζπλεηδεηνπνηεί - κεηεμειηρζεί ζε θζφλν, ζε θαθία, ζε καλία εθδηθήζεσο. Αγλννχζε παληειψο ή ππνηηκνχζε αζπλεηδήησο ηελ πεξίπησζε ησλ αλζξψπσλ πνπ δψζαλε κάρεο, πνπ πνιέκεζαλ επί ρξφληα κε επηκνλή θαη πείζκα θαη θάλαλε πνιχρξνλε πξνζπάζεηα, κε ζηφρν λ’ αλέβνπλ θνηλσληθά απνθηψληαο φια ηα πξνζφληα γη’ απηφλ ην ζθνπφ. Να εμαζθαιίζνπλ γηα ηνλ εαπηφ θαη ηελ νηθνγέλεηά ηνπο ηηο νηθνλνκηθέο πξνυπνζέζεηο γηα κηα πην άλεηε δσή. Ο ίδηνο πνηέ δελ έκεηλε ζηαζεξφο γηα έλα αμηφινγν ρξνληθφ δηάζηεκα πάλσ ζηνλ ίδην ζηφρν. Σνπ έιεηπε ε ζηνρνπξνζήισζε, ηνπ έιεηπε θαη ην πείζκα. Δίλαη έλα ραξαθηεξηζηηθφ πνπ ζπλαληηέηαη ζπρλά ζηνπο κέηξηνπο αλζξψπνπο. Σελ πξνζσπηθή ηνπο αδπλακία θαη ηεκπειηά, ηελ έιιεηςε, φια ηα ρξφληα πνπ κεζνιάβεζαλ, ζπζηεκαηηθήο θη επίκνλεο πξνζπάζεηαο θαη άξα, ηελ εθ ησλ πξαγκάησλ πεξηζσξηνπνίεζε ηνπο, λα ηελ απνδίδνπλ ζηελ θαθία ησλ άιισλ θη φρη ζηηο πξνζσπηθέο ηνπο ειιείςεηο, ζηελ αδπλακία ηνπο λα βάινπλ έλα ζθνπφ θαη λα δψζνπλ επίκνλε κάρε γηα ηελ πξαγκάησζε ηνπ. Μνλαδηθφ ηνπο θαηαθχγην είλαη ε κεηάζεζε ησλ επζπλψλ ζε ηξίηνπο θαη ε θαληαζίσζε φηη νιφθιεξε ε θνηλσλία ηνπο αληηκάρεηαη πξνζσπηθά. ινη νη άιινη θηαίλε, φινη ηνπο θπλεγάλε. Απηνί δε θηαίλε ζε ηίπνηα. Απιψο είλαη ζχκαηα ησλ πεξηζηάζεσλ. Γελ αληέρεη άιιν απηήλ ηελ θαηάζηαζε…
[6]
- Θα έξζεη ε ψξα λα ηνπο εθδηθεζψ, λα δσ θη εγψ κηα άζπξε κέξα, λα πάξσ θη εγψ ηε ξεβάλο κνπ! Ο ειεγθηήο ηνπ δήκνπ ζήκεξα είρε αξγήζεη. Γελ είρε αθφκα πεξάζεη λα πάξεη παξνπζία θαη λα ηνπ θαηαγξάςεη ην κεξνθάκαην: - Αο ην δηάνιν, ν γιείθηεο, ν θνςνκεζάθηαο! Λεο θαη ην θάλεη επίηεδεο. Έηζη δελ κπνξνχζε αθφκα λα θάλεη ην δεθαηηαλφ δηάιιεηκα θη ε θνηιηά ηνπ ήδε γνπξγνχξηδε. Ζ αλεθδηήγεηε δηθηά ηνπ - πνπ ζε θάπνηα κπφζηθε ζηηγκή ηε ζηεθαλψζεθε βάδνληαο θη άιινπο κπειάδεο ζην θεθάιη ηνπ - ηνπ είρε εηνηκάζεη έλα απφ ηα ζπλεζηζκέλα, ηα άλνζηα ζάληνπηηο πνπ θάζε κέξα ηνπ έδηλε ζην ρέξη πξηλ θχγεη γηα ηε δνπιεηά. Α, φρη! Απηφο ζα πήγαηλε ζην ζπλεζηζκέλν θαζηθνπληάδηθν πνπ ήηαλ ιίγν παξαθάησ θαη ζ’ αγφξαδε έλα απ’ ηα λφζηηκα ληφλαηο, πνπ θάζε ηφζν κε ιαρηάξα θαηαβξφρζηδε. ηαλ έπεθηε ν κηζζφο θξάηαγε γηα ηελ πάξηε ηνπ έλα πνζφ. Να κπνξεί λα έρεη απηήλ ηελ απφιαπζε. Ζ δηθηά ηνπ έβαδε ηηο θσλέο φηη δελ θηάλνπλ ηα ιεθηά πνπ ηεο δίλεη θάζε κήλα. Αο θφςεη ην ιαηκφ ηεο ε γακεκέλε. Έρσ θη εγψ επηζπκίεο θαη δηθαηψκαηα. Γε ζα ηα ηξψεη φια κφλε ηεο. Σνλ είδε απφ καθξηά λα έξρεηαη κε ην πάζν ηνπ θαη απηφκαηα ρίιηεο βξηζηέο έθηαζαλ ζηα ρείιε ηνπ. Γελ ηφικεζε βέβαηα λα εθζηνκίζεη θακηά απ’ απηέο. Σν ζάξξνο ηνπ έθηαλε κέρξηο εδψ. Γελ ήηαλ ψξα λα θηλδπλεχζεη ηε δνπιεηά πνπ ηνλ έηξεθε. Ζ πίθξα γηα ηελ θαθηά ηνπ ηχρε φιν θαη κεγάισλε. Πξνο ην παξφλ έπξεπε λα παξακείλεη ππνηαθηηθφο θαη ππάθνπνο. Κάπνηα κέξα, κφιηο ζα ηνπ δνζεί ε επθαηξία, ζα ηνπο έδεηρλε φινπο απηνχο, ηνπο ηαθηνπνηεκέλνπο. Σψξα, πξνο ην παξφλ αληίζεηα, αο ηνπο έθαλε γαιηθηέο θαη ηεκελάδεο ειπίδνληαο ππνγείσο λα εμαζθαιίζεη ηελ παξάηαζε ηεο απαζρφιεζήο ηνπ. ηαλ ηέιεησζε απηή ε ππνρξέσζε ν επφπηεο ζπλέρηζε παξαθάησ, λα βξεη ηνλ επφκελν ππνηαθηηθφ ηνπ. Σφηε, θαη κφλν ηφηε, παξάηεζε ηε δνπιεηά θαη ρψζεθε κέζα ζην δηπιαλφ ιφθν λα ηελ αξάμεη ιίγν, λα πάξεη κηα αλάζα, θάηη πνπ θάζε κέξα ζπλήζηδε λα θάλεη. ρη, ζα θάηζσ λα ζθάζσ!, κνλνιφγεζε απφ κέζα ηνπ. Σε ζηηγκή πνπ άπισλε ην θνξκί ηνπ πάλσ ζην ρνξηάξη κε ηελ άθξε ηνπ καηηνχ είδε ιίγν πην πέξα κηα αζπλήζηζηε εηθφλα. Έλα φκνξθν θαη ιαρηαξηζηφ θνξκί ζρεδφλ γπκλφ αθίλεην μαπισκέλν ζην ρνξηάξη. Γελ είρε πξνιάβεη λα θφςεη ηε πξψηε δαγθσληά απφ ην ζάληνπηηο θαη πεηάρηεθε έληξνκνο φξζηνο γηα λα δεη θαιχηεξα ηη αθξηβψο ζπλέβαηλε. Μηα λέα φκνξθε θνπέια ήηαλ μαπισκέλε θαη δελ έδεηρλε ζεκεία δσήο. Ίζσο ήηαλ λεθξή. Γε ηφικεζε απφ θφβν λα ηελ αθνπκπήζεη. Ζ φξεμε γηα θνιαηζηφ ηνπ θφπεθε κε ην καραίξη. Ζ πξψηε ζθέςε ηνπ ήηαλ λα ην βάιεη ζηα πφδηα θαη λα θάλεη ηνλ αλήμεξν.
[7]
- Γελ είδα, δελ άθνπζα, δελ μέξσ, ηίπνηα. Πνχ λα κπιέμσ ηψξα κε ηνπο κπάηζνπο θαη φια η’ άιια, κνλνιφγεζε. κσο ηαπηφρξνλα ηνπ ήξζαλ ζην κπαιφ θη άιια ελδερφκελα. Σν είδε ην πξάγκα σθειηκηζηηθά. Δπηηέινπο, κσξέ, ηνπ δηλφηαλ θη απηνχ, γηα πξψηε θνξά, ε επθαηξία λα βγεη ζην πξνζθήλην. Να ηνλ πξνζέμνπλ, λα θάλεη επηηέινπο θη απηφο κηα θνξά ηε θηγνχξα ηνπ Ζ εηθφλα λα δίλεη ζπλέληεπμε ζηελ ηειεφξαζε θαη ηηο εθεκεξίδεο, γηα ην πψο αλαθάιπςε ην πηψκα, θαη λ’ απαληά ζηηο εξσηήζεηο ησλ δεκνζηνγξάθσλ. Σνπ θαιάξεζε έλα ηέηνην ελδερφκελν θαη είδε ην πξάγκα δηαθνξεηηθά. Έζησ θαη γηα ιίγν ζα γηλφηαλ απηφο ν πξσηαγσληζηήο. ην πεξίπηεξν ηεο γεηηνληάο, ζηε γσλία ηνπ δξφκνπ, πήξε ηειέθσλν ην εθαηφ θαη ελεκέξσζε ηνλ ηειεθσλεηή γηα ην ζπκβάλ. ην φξγαλν έδσζε ην ζηίγκα ηνπ. Πξάγκαηη ζε ιίγν ην πεξηπνιηθφ ηεο αζηπλνκίαο κε ηε ζεηξήλα ζηε δηαπαζψλ θαηέθηαζε δίπια ηνπ θαη γεκάηνο ηθαλνπνίεζε θαη έπαξζε ελεκέξσζε ηνλ αζηπθχιαθα γηα ηε ζέζε ηνπ πηψκαηνο. Δθείλνο ην κφλν πνπ ηνλ ξψηεζε ήηαλ αλ είρε πεηξάμεη ηίπνηα. Μεηά ηελ αξλεηηθή ηνπ απάληεζε ηνπ είπε λα πεξηκέλεη ιίγν πην πέξα ηνπο ππεχζπλνπο θαη ην ζπλεξγείν ζήκαλζεο πνπ ζε ιίγν ζα θαηέθζαλαλ. Ακέζσο επέζηξεςε ζην πεξηπνιηθφ θαη κε ηνλ αζχξκαην ελεκέξσζε ηελ ππεξεζία. Γελ πέξαζε πνιχο ρξφλνο θαη ε αξκφδηα αλαθξηηηθή ππεξεζία έθηαζε επί ηφπνπ, αξρίδνληαο φια ηα πξνβιεπφκελα, ζ’ απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, βήκαηα. Ο νδνθαζαξηζηήο πεξίκελε κάηαηα λα καδεπηνχλ γχξσ ηνπ ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο. Αιιά κάηαηα. Με εμαίξεζε έλα αζηπλνκηθφ φξγαλν πνπ ηνπ δήηεζε λα ηνλ ελεκεξψζεη γηα ην ηί ζπλέβε, ηίπνηα άιιν δελ επαθνινχζεζε. ην ηέινο ην κφλν πνπ ηνπ είπε ήηαλ λα πάεη ζηελ Αζθάιεηα ηνπ θηηξίνπ ηεο ιεσθφξνπ Αιεμάλδξαο, γηα λα δψζεη επίζεκε θαηάζεζε. Καλείο άιινο δελ έδεημε ην παξακηθξφ ελδηαθέξνλ γηα ην άηνκφ ηνπ. Ζ αξρηθή ηνπ εθηίκεζε φηη ζα είλαη ην πξσηαγσληζηηθφ πξφζσπν δελ επαιεζεχηεθε ζηε πξάμε θαζφινπ. Ζ κφληκε πίθξα ηνπ γέκηζε ην ζηφκα: - Αο πάλε ζην δηάνιν, νη ξνπθηάλνη! Αο ήηαλ θάπνηνο επψλπκνο, ηφηε ζα έηξεραλ φινη απφ πίζσ ηνπ ζαλ βδέιιεο. Δκέλα θη εδψ αθφκα κ’ έρνπλ παξαπεηακέλν. Να μέξνπλ φκσο. Κη εγψ ηνπο έρσ γξακκέλνπο!
[8]
3. Η πξώηε εηθόλα Ο ππαζηπλφκνο Λάκπξνο Αδακίδεο, αλήθε ζην ηκήκα εγθιεκάησλ θαηά δσήο, ηεο Γεληθήο Αζθάιεηαο. Απηφο νξίζηεθε σο επηθεθαιήο αμησκαηηθφο ζηελ ππφζεζε ηεο εμηρλίαζεο ηνπ θφλνπ ηεο άγλσζηεο λεαξήο θνπέιαο. Ο Αδακίδεο είρε κπεη ζηε ζρνιή ησλ αμησκαηηθψλ ηεο αζηπλνκίαο κε ηνλ λέν ηξφπν εηζαγσγήο, δειαδή κε ηηο παλειιαδηθέο εμεηάζεηο. Γελ ήηαλ παιηά θαξαβάλα, νχηε έζεξλε πίζσ ηνπ κλήκεο απφ ηηο παιαηφηεξεο αζρνιίεο κε ηηο νπνίεο είρε ε Αζηπλνκία ρξσκαηηζηεί θη «έδξεςε δάθλεο» ζην παξειζφλ. Έηζη δελ είρε θακηά πξνζσπηθή επζχλε γη απηήλ ηελ πιεπξά ηνπ ζέκαηνο. κσο, ζέινληαο θαη κε, εηζέπξαηηε φιν ην αξλεηηθφ θνξηίν κε ην νπνίν ε αζηπλνκία είρε ζηακπαξηζηεί κέζα ζηελ ζπλείδεζε ηνπ απινχ πνιίηε. Ζ αληίιεςε γηα ηελ αζηπλνκία είλαη αξλεηηθή, έηζη θη αιιηψο, εμαηηίαο ηνπ ξφινπ πνπ θαιείηαη λα παίμεη κέζα ζηελ θνηλσλία. Απηφ είλαη έλα δεδνκέλν, αιιά αο απαληήζεη κε ην ρέξη ζηελ θαξδηά ν κέζνο νηθνγελεηάξρεο, ν ηπραίνο θηιήζπρνο πνιίηεο πψο ζα αηζζαλφηαλ ρσξίο ηελ χπαξμή ηεο. Απφ λσξίο είρε θηηάμεη δηθή ηνπ νηθνγέλεηα. Παληξεχηεθε ηνλ λεαληθφ ηνπ έξσηα, κηα γεηηνλνπνχια απφ ην ρσξηφ θαη ήδε ν γάκνο ηνπ νινθιεξψζεθε κε ηε γέλλεζε ηεο θφξεο ηνπ. Έλα ιαηξεκέλν παλέκνξθν πιάζκα πνπ είρε δσληαλέςεη ηελ θαζεκεξηλφηεηά ηνπ θαη απνξξνθνχζε ζρεδφλ φιν ηνλ πεξηνξηζκέλν ειεχζεξν ηνπ ρξφλν. Δίρε ινηπφλ ηηο ππνρξεψζεηο πνπ ε νηθνγέλεηα δεκηνπξγεί θαη ήηαλ πιήξσο αθνζησκέλνο ζηελ επηηπρή εμέιημε ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπ ζηαδηνδξνκίαο. Ζ αιήζεηα, φκσο, πξέπεη λα ιέγεηαη. ηε ζέζε απηή δελ βξέζεθε ηπραία. Ζ ζρνιή ηεο αζηπλνκίαο ήηαλ ε πξψηε ηνπ επηινγή θαη κε ηε βαζκνινγία πνπ είρε ζπγθεληξψζεη ηνπ εμαζθάιηδε ζίγνπξα ηελ επηηπρία. Πξέπεη απ’ ηελ αξρή λα μεθαζαξηζηεί θάηη. Γελ ηνλ καγλήηηζε ε δχλακε θαη ε εμνπζία πνπ ζνπ δίλεη ε ζηνιή, νχηε ε άκεζε εμαζθάιηζε ελφο κηζζνχ, πνπ απηή ε ζρνιή ζνπ πξνζθέξεη. Έπαημαλ θη απηά ην ξφιν ηνπο, ζα ήηαλ ζηξνπζνθακειηζκφο λα ην αξλεζεί, αιιά ζνβαξφηεξε επηξξνή ήηαλ άιιε. Μηα ζεηξά βηβιίσλ πνπ είρε δηαβάζεη απφ κηθξφο, νη πνιιέο ηαηλίεο ζηνλ θηλεκαηνγξάθν θαη ηα ζίξηαι ζηελ ηειεφξαζε ήηαλ ην αίηην απηήο ηνπ ηεο επηινγήο. Πνηα ήηαλ πην ζπγθεθξηκέλα απηά ηα ζηνηρεία; Ζ δηαδηθαζία θαη ε πεξηπέηεηα ηεο έξεπλαο γηα ηελ αλαθάιπςε θαη ηηκσξία ηνπ ελφρνπ. Ζ δηαδνρηθή ζπγθέληξσζε ζηνηρείσλ, ε ινγηθή ηνπο αλάιπζε θαη ζπζρέηηζε, ε θαηάιεμε ζηελ ηαπηφηεηα ηνπ ελφρνπ θη ε ηειηθή ηνπ ζχιιεςε.
[9]
Ο ζξίακβνο ηεο απνζηνιήο ήηαλ ηα πξάγκαηα πνπ ηνλ γέκηδαλ, σο επαγγεικαηία θαη κέινο ηεο θνηλσλίαο. Απηφ ήηαλ ην θχξην θίλεηξν πνπ ηνλ νδήγεζε ζην ρψξν. Ζ πνξεία ηνπ κέρξη ηψξα ζην ψκα πεξηιάκβαλε θαη επηηπρίεο. ρη ηίπνηα ηδηαίηεξν θαη ηξαληαρηφ, αιιά νη πξννπηηθέο εμέιημεο ζην ζψκα δηαγξάθνληαλ ζεηηθέο. Αλέιαβε ηελ ππφζεζε ηεο θνπέιαο πνπ βξέζεθε λεθξή ζην ιφθν ηνπ ηξέθε κε φιε ηε δηάζεζε λα θηάζεη ζην αίζην απνηέιεζκα. Έγηλαλ κε απζηεξφηεηα θαη ζρνιαζηηθά φιεο νη πξνθαηαξηηθέο θαη πξνβιεπφκελεο ελέξγεηεο γηα ηέηνηεο αλάινγεο πεξηπηψζεηο. Φσηνγξάθηζε ηνπ ζχκαηνο απ’ φιεο ηηο πιεπξέο θαη απφ δηάθνξεο απνζηάζεηο. Φσηνγξάθεζε ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ. Έγηλε ε πξφρεηξε αξρηθή εμέηαζε ηνπ πηψκαηνο απφ ηνλ ηαηξνδηθαζηή. Ζ πξψηε γλσκάηεπζε ηνπ ήηαλ: Απφθξαμε ησλ αλαπλεπζηηθψλ νδψλ κε ηζρπξή πίεζε γχξσ απφ ην ιαηκφ ηνπ ζχκαηνο. Με απιά ιφγηα ζηξαγγαιηζκφο. Αλαδήηεζε απνηππσκάησλ ζηα γχξσ αληηθείκελα θαη πάλσ ζην ζχκα. Μεηά ηε κεηαθνξά ηνπ πηψκαηνο ζην λεθξνηνκείν γηα αλαιπηηθή δηεξεχλεζε ησλ αηηηψλ ηνπ ζαλάηνπ, άξρηζε ε εμνλπρηζηηθή έξεπλα ηνπ ρψξνπ. πιιέρηεθαλ φια ηα θηλεηά αληηθείκελα ζε αθηίλα αξθεηψλ κέηξσλ. Κάζε ζθνππίδη. Υαξηηά, απνηζίγαξα, ηα πάληα. Βξέζεθαλ δπν ρξεζηκνπνηεκέλεο ζχξηγγεο θη έλα πξνθπιαθηηθφ. Ίζσο απηά βεβαίσο λα ήηαλ απφ παιαηφηεξεο επηζθέςεηο άιισλ ζηνλ ίδην ρψξν, ίζσο φκσο λα είραλ ζρέζε κε ην θφλν. Σν αξρηθφ εξψηεκα πνπ απαζρνινχζε ηελ ππεξεζία ήηαλ πξνθαλέο: Πνηά είλαη ε ηαπηφηεηα ηνπ ζχκαηνο; Πνηφ είλαη η’ φλνκά ηεο θνπέιαο, πνηά είλαη ε δηεχζπλζε θαηνηθίαο ηεο; Δίλαη ληφπηα Διιελίδα ή είλαη μέλε, θακηά θαθνκνίξα νηθνλνκηθή κεηαλάζηξηα, πνπ «δηέζεηε» ηνλ εαπηφ ηεο ζηνλ νπνηνδήπνηε έλαληη επηεινχο ακνηβήο; Δξψηεκα επφκελν: Ο θφλνο έγηλε ζηνλ ηφπν πνπ βξέζεθε ην ζψκα ηεο ή κεηαθέξζεθε απφ θάπνπ αιινχ; εηξά θη απφ άιια εξσηήκαηα πνπ πξέπεη λα βξνπλ απαξαίηεηα ηελ απάληεζή ηνπο. Ζ πξψηε εληχπσζε είλαη φηη ν θφλνο έγηλε ζ’ απηή ηε ζέζε . Γελ βξέζεθαλ ελδείμεηο θαη ζεκάδηα κεηαθνξάο. Απηφ ζα ην επηβεβαίσλε νξηζηηθά ν ηαηξνδηθαζηήο. Έλα πξψην πηζαλφ ζελάξην ήηαλ: Ήξζε κε θάπνηνλ γλσζηφ ηεο ζ’ απηήλ ηελ απφκεξε γσληά κάιινλ γηα εξσηηθή ζπλάληεζε ή νηηδήπνηε άιιν θη ν ζπλνδφο ηεο, γηα άγλσζηνπο πξνο ην παξφλ ιφγνπο, έγηλε ν κνηξαίνο άλζξσπνο πνπ ηεο αθαίξεζε ηε δσή; Μήπσο, φκσο, ππάξρεη ζηελ ππφζεζε θάπνηνο ηξίηνο, έλαο απφ ηνπο γλσζηνχο καηάθεδεο, πνπ ηελ είρε ζηεκέλε ζηε ζέζε θαη γηα θάπνηνλ έθηαθην ιφγν νδεγήζεθε κεηά απφ θηινληθία ζην έγθιεκα; κσο ελδείμεηο πάιεο δελ ππήξραλ ζην ρψξν. Σφηε πνχ είλαη ν άληξαο, ν αξρηθφο ζπλνδφο ηεο; ηαλ επέζηξεςε ζην γξαθείν ηνπ, έγηλε ε πξψηε ζχζθεςε κε ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ αξρηθψλ ζηνηρείσλ. Μηα πξψηε εηθφλα. Ακέζσο κνίξαζε ηα [10]
πξψηα θαζήθνληα. Έλαο αξηζκφο αζηπλνκηθψλ νξγάλσλ εθνδηάζηεθε κε θσηνγξαθίεο ηνπ ζχκαηνο, φπνπ απεηθνληδφηαλ κφλν ην πξφζσπν, θάπσο ξεηνπζαξηζκέλν. Άξρηζε ε γχξα ζηε γεηηνληά θαη νη εξσηήζεηο ησλ θαηνίθσλ ζηα θνληηλά ζπίηηα. Με επηκνλή θαη ππνκνλή παληνχ ξσηνχζαλ. Με ηπρφλ είδαλ ή άθνπζαλ νηηδήπνηε. Ο γηαηξφο επηβεβαίσζε ηελ επφκελε κέξα θάπνηα πξψηα ζηνηρεία. Γελ ππήξραλ εμσηεξηθέο ελδείμεηο φηη ε θνπέια ήηαλ ρξήζηεο λαξθσηηθψλ, αιιά ε ηειηθή γλσκάηεπζε ζα δηλφηαλ κεηά απφ ηελ ηνμηθνινγηθή εμέηαζε. ην ρξεζηκνπνηεκέλν πξνθπιαθηηθφ είρε βξεζεί αλδξηθφ ζπέξκα. Ίζσο απηφ αλήθε ζηνλ εξσηηθφ ηεο ζχληξνθν. Σν DNA ηνπ ζα ήηαλ ζηε δηάζεζε ηνπο. Αξθεί βεβαίσο λα βξεζεί πνηφο είλαη απηφο. Παξά ηηο εληαηηθέο αλαδεηήζεηο επί ηξεηο εκέξεο κεδεληθφ ην απνηέιεζκα. Σδίθνο! Γελ κπφξεζαλ λα βξνπλ θακηά άθξε ζην γξίθν. Ζ ηαπηφηεηα ηνπ ζχκαηνο ζπλέρηζε λα παξακέλεη άγλσζηε. Χο επηαζθξάγηζην κπζηηθφ. Κακηά ζρεηηθή θαηαγγειία ζηελ ππεξεζία αλαδεηήζεσλ εμαθαληζκέλσλ πξνζψπσλ, θακηά αμηνπνηήζηκε πιεξνθνξία απφ ηελ αλαιπηηθή αλάθξηζε ησλ πεξίνηθσλ ζηελ πεξηνρή. θνηάδη απφιπην απφ παληνχ. Ο Αδακίδεο βξέζεθε κπξνζηά ζε έλα ηείρνο ζησπήο θαη ε αλεζπρία άξρηζε λα ηνλ πεξηδψλεη. Λεο ε ππφζεζε λα θαηαγξαθφηαλ ζην θάθειφ ηνπ ζαλ απνηπρία; Γπζηπρψο απηφ ήηαλ έλα ηζρπξφ ελδερφκελν! Δθείλν πνπ πεξηζζφηεξν ηνλ έηξσγε ήηαλ ε αληίδξαζε ηνπ πξντζηάκελνχ ηνπ. Δπθαηξία ζα έβξηζθε ν αρψλεπηνο λα ηνπ βάιεη ηηο θσλέο θαη λα θάλεη αξλεηηθή έθζεζε. ’ φινπο ην ίδην δελ θάλεη; Ο ίδηνο δελ πξνζθέξεη ηίπνηα. Έλα ινγηθφ εξψηεκα είλαη αλ κπνξεί θηφιαο. Απηφο, ην κφλν πνπ μέξεη λα θάλεη είλαη λα «επνπηεχεη». Απιψο εθκεηαιιεχεηαη ηε ζέζε ηνπ θαη εηζπξάηηεη ηε δνπιεηά θαη ηνλ ηδξψηα ησλ άιισλ, φηαλ κηα ππφζεζε ελδερνκέλσο μεθαζαξίδεη. Αλακέλεη ζηε ζπλέρεηα ηα ζπγραξεηήξηα ησλ αλσηέξσλ ηνπ γηα ηελ επηηπρία, θξνληίδνληαο λα ηελ πξνζεηαηξηζζεί εμ νιφθιεξνπ. Θα ηζρπξηζηεί παληνχ φηη ε «επηπρήο θαηάιεμε» ζπλέβε θαηφπηλ πξνζσπηθψλ ηνπ ελεξγεηψλ, ππνβαζκίδνληαο θαηά ην δπλαηφλ ηε ζπκβνιή φισλ ησλ πθηζηακέλσλ ηνπ. Αληίζεηα αλ δελ ππάξμεη αίζηα εμέιημε λα βάδεη ηηο θσλέο θαη λα θαηεγνξεί φινπο ηνπο άιινπο γηα αληθαλφηεηα. Σί ζεκαζία έρεη αλ ν ίδηνο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ είλαη ηθαλφο λα ρσξίζεη δπν γατδνπξηψλ άρπξα; Σν θαιχηεξν γηα ηνπο πθηζηάκελνπο ηνπ ζα ήηαλ λα κελ κπιέθεη θαζφινπ ζηα πφδηα ηνπο. Γηαηί, αλ ηζαιαβνπηήζεη, ηφηε ιεηηνπξγεί αλάπνδα σο ηξνρνπέδε. Αιιά ηη λα θάλνπκε; - ήηαλ πξντζηάκελνο θη είρε, σο εθ ηνχηνπ, a priori ην δηθαίσκα λα επεκβαίλεη θαη λα ηζρπξίδεηαη φηη ηειηθά έρεη θαη δίθην απφ πάλσ.
[11]
Γελ είρε θαη ελαιιαθηηθή ιχζε. Σν κφλν πνπ κπνξνχζε λα θάλεη απηφο είλαη ην θαζήθνλ ηνπ: Αο αλνίμεη δξφκνπο γηα ηε ιχζε ηνπ αηλίγκαηνο θη αο θακαξψλεη κεηά αξηζηεξά θαη δεμηά ν αλίθαλνο θχξηνο. Ήηαλ έλαο παηεληαξηζκέλνο θφπαλνο, αιιά ήηαλ θαη πξντζηάκελνο. Μηα ήηαλ ε δπλαηή αληίδξαζε: Να θάλεη ην κφθν Σν πξφβιεκα ηψξα ήηαλ αιινχ. Ζ ππφζεζε δελ πξνρσξάεη κε ηίπνηα. Ζ θνπέια ήηαλ ζαλ λα έπεζε μαθληθά απ’ ηνλ νπξαλφ. Καλέλαο δελ ηελ ήμεξε, θαλέλαο δελ ηελ είρε δεη πξνεγνπκέλσο! Πιήξεο απνπζία έζησ θαη κηαο αζαθνχο καξηπξίαο. Γελ κπνξεί φκσο! Κάπνπ ζα ήηαλ ε άθξε ηνπ λήκαηνο, πνπ ζα ηνλ βνεζνχζε λα μεηπιίμεη ηελ αιήζεηα. Κάπνηνο ζα ηελ αλαδεηήζεη ζην ηέινο. ’ απηφλ ρξεσλφηαλ λα βξεη ηελ ηαπηφηεηά ηεο. Θα έθαλε φ,ηη πεξλνχζε απ’ ην ρέξη ηνπ λα ην πεηχρεη. Δίρε θη απηφο ηνλ εγσηζκφ ηνπ. Θα αλαζθάιεπε ηνπο πάληεο θαη ηα πάληα. Ζ πνξεία ήηαλ κνλφδξνκνο. Καη κε δπζθνιίεο ζα ηνλ πεξπάηαγε.
[12]
4. Η θνπέια Ζ Μαξία είρε θάεη ζηε κάπα, απφ ηα πξψηα ρξφληα ηεο δσή ηεο, ηνπ θφζκνπ ηηο πξνζβνιέο. Σηο πεξηζζφηεξεο θνξέο αλαίηηεο έσο θαη θαηάθσξα άδηθεο. αλ νδεγφ ηεο είρε πάληα ηηο ζπκβνπιέο ηνπ αθεληηθνχ ηεο. Σνπ θπξίνπ Μηζέι. - Μαξάθη, θνξίηζη κνπ, γηα λ’ αληέμεηο ζηε δνπιεηά καο πξέπεη λα έρεηο κεγάιν ζηνκάρη. Να είζαη πξνεηνηκαζκέλε γηα φιεο ηηο παξαμεληέο θαη ηηο ηδηνηξνπίεο ησλ πειαηηζζψλ καο. Απηέο, δπζηπρψο, πξέπεη λα έρνπλ πάληα δίθην! Έζησ θη αλ έρνπλ άδηθν, έζησ θη αλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη γατδνχξεο σο ην θφθαιν. Να ην μέξεηο, δελ θξαηηέηαη έλα καγαδί δηαθνξεηηθά. Πξέπεη λα πεγαίλνπκε κε ηα λεξά ησλ πειαηψλ. Σν έρνπλ πεη απφ παιηά: Ο πειάηεο έρεη πάληα δίθην! Δίζαη ηθαλή λα η’ αληέμεηο φια απηά; Σφηε θαιψο, ε δνπιεηά είλαη δηθηά ζνπ. Αλ φρη, είλαη θαιχηεξα - απ’ ηελ αξρή ζην ιέσ - λ’ αλαδεηήζεηο άιινπ δνπιεηά. Απηή είλαη ε δηθή κνπ παηξηθή ζπκβνπιή. Ήηαλ μεθάζαξνο! ην θνκκσηήξην έξρνληαη θπξάηζεο πνπ εθ ησλ πξνηέξσλ ζεσξνχλ ηνλ εαπηφ ηνπο παληνγλψζηε. Έπξεπε εθείλε λα είλαη νπιηζκέλε κε έλα κεγάιν θνξηίν ππνκνλήο θαη εγθαξηέξεζεο. Κη απηφ έθαλε απ’ ηε πξψηε κέξα πνπ κπήθε, σο καζεηεπφκελε, ζην καγαδί ηνπ θπξίνπ Μηζέι. Σν αθεληηθφ ηεο ήηαλ παηδηθφο θίινο ηνπ παηέξα θαη κε δηθή ηνπ ζχζηαζε ηελ πξνζέιαβε ζην καγαδί. Θα κάζαηλε κηα θαιή ηέρλε θαη ζα αθνινπζνχζε απηήλ ηε ζηαδηνδξνκία ζηε δσή ηεο. Απφ ηελ αξρή ην επάγγεικα ηεο θνκκσηηθήο ηελ θέξδηζε. Έδσζε πνιχκελε κάρε λα επηβάιεη ηνλ εαπηφ ηεο ζην καγαδί θαη λα ηηκήζεη ηελ νηθνγέλεηά ηεο. Απφ απιή βνεζφο ζηελ αξρή, καζαίλνληαο ζηγά-ζηγά ηε δνπιεηά, θέξδηζε ηελ παξαδνρή θαη εκπηζηνζχλε ηνπ αθεληηθνχ ηεο, αιιά θαη ησλ άιισλ εξγαδνκέλσλ ζηελ επηρείξεζε. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ απέθηεζε πξνζσπηθέο πειάηηζζεο, πνπ ηελ πξνηηκνχζαλ γηα ηελ ηθαλφηεηά ηεο ζηε ηέρλε, αιιά θαη γηα ηνλ ήξεκν θαη ηαπεηλφ ηξφπν πνπ αληηκεηψπηδε ηηο δηάθνξεο θαηαζηάζεηο. Ήμεξε λ’ αθνχεη θαη λα αληηκεησπίδεη κε θαηαλφεζε ζηα πξνβιήκαηά, πνπ άθνπγε θαη κάιηζηα ρσξίο λα παξεκβαίλεη. χληνκα θαηάιαβε πφζν κεγάιν πξνζφλ ζ’ έλα επαγγεικαηία είλαη λα είλαη θαιφο αθξναηήο. Οη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη αλαδεηνχλ έλαλ βνιηθφ εμνκνινγεηή λα ηνπ εμηζηνξήζνπλ ηα πξνβιήκαηά ηνπο. Υξεηάδνληαη λα βξίζθνπλ «επήθνν νπο», λα θάλεη καδί ηνπο ππνκνλή θαη ηειηθψο λα ηνπο δίλεη δίθην. Ήηαλ πηα κηα απφ ηηο θχξηεο ζπλεξγάηηζζεο ζην καγαδί ηνπ θπξίνπ Μηζέι θη έηζη κε ηα πνζνζηά πνπ ήηαλ ε θχξηα ακνηβή ηεο, ηα ζπρλά πνπξκπνπάξ πνπ ηε θηινδσξνχζαλ νη πξνζσπηθέο ηεο πειάηηζζεο, κάδεπε έλα θαιφ, γηα ηα δηθά ηεο κέηξα, εηζφδεκα. Σν βαζηθφηεξν: Ο θχξηνο Μηζέι είρε φινπο ηνπο εξγαδφκελνπο ζηελ επηρείξεζή ηνπ αζθαιηζκέλνπο. Σνπο θνιινχζε θαλνληθά έλζεκα, πξάγκα πνπ γηα [13]
ηνλ παηέξα ηεο, ήηαλ θάηη πνιχ ζεκαληηθφ. Με απηά ηα ιεθηά βνεζνχζε ηελ νηθνγέλεηα πνπ ρξεηαδφηαλ ηελ νηθνλνκηθή ζηήξημε ηεο, αιιά κεηξεκέλε, φπσο ήηαλ, έθαλε κέξα κε ηε κέξα έλα πξνζσπηθφ θνκπφδεκα γηα ην κέιινλ. Δίρε θαη βηβιηάξην θαηαζέζεσλ ζηελ ηξάπεδα! Σα πξνζσπηθά ηεο έμνδα ήηαλ πεξηνξηζκέλα. Πνηέ δελ είρε θαηαιεθζεί απφ ηε ζχγρξνλε κφδα ηνπ άθξαηνπ θαηαλαισηηζκνχ πνπ γχξσ ηεο θπξηαξρνχζε. Κη νχηε δήιεπε. Ζ ζηάζε απηή εμεγνχληαλ απφ ηνλ ηξφπν πνπ κεγάισζε θαη ηελ αλαηξνθή πνπ ηεο έδσζαλ νη δηθνί ηεο. Απφ ηα κηθξάηα ηεο ε πην δσληαλή κλήκε πνπ θπξηαξρνχζε ζην κπαιφ ηεο είλαη ην αίζζεκα ηεο ζηέξεζεο γηα πξάγκαηα θαη θαηαζηάζεηο πνπ γηα πνιινχο άιινπο ζεσξνχληαλ απηνλφεηα. κσο απηή ε έιιεηςε δελ είρε κφλν αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζηε δσή ηεο. Αληίζεηα ηελ φπιηζε κε ηα ζηαζεξά ζηνηρεία, πνπ δηέθξηλε εχθνια θάπνηνο ζηνλ ραξαθηήξα ηεο. ηαλ θαη εθφζνλ ηεο δηλφηαλ ε επθαηξία λα γεπηεί κηα εκπεηξία, ξνπθνχζε κέρξη ηνλ πάην ηε ραξά θαη άθελε κέζα ηεο ζεηηθή εκπεηξία. Απφ ηελ αξρή θαηάιαβε ηελ αδπλακία ηεο νηθνγέλεηάο ηεο λα ηεο δψζεη ηελ επθαηξία γηα ζπλέρηζε ησλ ζπνπδψλ ηεο θη έηζη είρε δερζεί κε εγθαξηέξεζε, σο αλαπφθεπθην, απηφ ην γεγνλφο. ινη δε ζα γίλνπλ επηζηήκνλεο, είπε απφ κέζα ηεο. Καη κηα ηέρλε ήηαλ θαιφ εθφδην γη απηήλ. Αληί φκσο απηφ λα ηελ εμνπδεηεξψλεη θαη λα ηελ αδξαλνπνηεί ν πεξηνξηζκέλνο νξίδνληαο ησλ δπλαηνηήησλ, αληίζεηα ηε δξαζηεξηνπνηνχζε θαη ηελ εμηηάξηδε. Ήηαλ ηα γελεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηα νπνία δελ η’ έπλημε, αληίζεηα ηα αλέπηπμε ζην έπαθξν. Καηάιαβε φηη έπξεπε λα δψζεη κεγαιχηεξεο κάρεο γηα λα θαηαθηήζεη κηα ζέζε ζηε δσή. Έηζη νπιίζηεθε κε ηε ζέιεζε πνπ ρξεηαδφηαλ. Απηή ε ζέζε, ηεο φμπλε ηελ θξίζε, ηελ έθαλε παξαηεξεηηθή γηα φηη ζπκβαίλεη γχξσ ηεο. Γελ νλεηξνβαηνχζε. Ήηαλ ξεαιίζηξηα, πξνζγεησκέλε θαη δπκσκέλε ζηηο πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο ηηο δσήο. Ίζσο, απηή ε ζηάζε ήηαλ κηα αζπίδα άκπλαο απέλαληη ζηηο αληημνφηεηεο πνπ ζα ζπλαληνχζε. Με βάζε ηηο εκπεηξίεο, πνπ νη ζπλζήθεο ηεο δσήο ηελ θηινδψξεζαλ, αληηκεηψπηδε ηε δσή κε εξεκία, κε θαηαλφεζε, ρσξίο μεζπάζκαηα θαη αλεδαθηθέο επηδηψμεηο. ηα αηζζεκαηηθά ζέκαηα ήηαλ ιεπθφ ραξηί. Γελ είρε γλσξίζεη αθφκα θαλέλα αγφξη, δελ είρε ληψζεη θαλέλα δπλαηφ αίζζεκα, αιιά ε θαξδηά ηεο ήηαλ αλνηρηή γηα ηέηνηεο εκπεηξίεο. ίγνπξα κε πξνζνρή θαη πξνζεθηηθά βήκαηα. ηνλ ηνκέα απηφ αλήθε ζε πξνεγνχκελε επνρή.
[14]
5. Η γλωξηκία Κάζε κέξα ζηε δηάξθεηα ηνπ σξαξίνπ ηεο, ε Μαξία έξηρλε - θαη ρσξίο λα ην ζέιεη καηηέο ζην δξφκν. Ζ ηδακαξία ηνπ θαηαζηήκαηνο πξφζθεξε ηελ εηθφλα ηνπ δξφκνπ ζην πηάην. Υσξίο λα κεηψλεη ηελ πξνζνρή ηεο ζηελ πειάηηζζα, ρσξίο λα ππνβαζκίδεη ην ξπζκφ ηεο εξγαζίαο, παξαηεξνχζε ηνπο αλζξψπνπο, η’ απηνθίλεηα θη φ,ηη άιιν δηαδξακαηηδφηαλ έμσ απφ ην καγαδί. Γλψξηκα ηα πεξηζζφηεξα πξφζσπα. Ζ γεηηνληά ηεο ήηαλ νηθεία. Άιισζηε θαη ην δηθφ ηεο ζπίηη ζηελ ίδηα πεξηνρή βξηζθφηαλ. Απφ θάπνηα ζηηγκή θαη πέξα παξαηήξεζε θάηη ην ηδηαίηεξν πνπ ηεο θίλεζε ην ελδηαθέξνλ. Έλαο θαινβαικέλνο λεαξφο πεξλνχζε θαη μαλαπεξλνχζε έμσ απφ ην καγαδί θαη κάιηζηα θνληνζηέθνληαλ ζηελ πξνζήθε θαη θνίηαδε ζην εζσηεξηθφ ηνπ. Ζ ππνςία ηεο ήηαλ φηη ην βιέκκα ηνπ ήηαλ πξνζεισκέλν ζηελ ίδηα. ηελ αξρή δελ ήζειε λα ην πηζηέςεη, αιιά κε ηελ επαλάιεςε ηνπ ίδηνπ θαηλνκέλνπ αλαγθάζηεθε εθ ησλ πξαγκάησλ λα ην δερζεί. Μεηά απφ θάπνηεο κέξεο ηνλ είδε λα ηελ αθνινπζεί απφ απφζηαζε ζην ηέινο ηνπ σξαξίνπ ηεο. Πηζαλφλ λ’ αλαδεηνχζε λα κάζεη πνχ θάζεηαη. Τπήξρε πξνθαλέο ελδηαθέξνλ γηα ην πξφζσπφ ηεο, άγλσζην φκσο γηαηί, κε πνηεο πξνζέζεηο θη επηδηψμεηο εθ κέξνπο ηνπ. Παξ’ φια απηά ν λεαξφο δελ έπαηξλε θακηά πξσηνβνπιία λα ηελ πιεζηάζεη θαη λα ηεο κηιήζεη. Ζ ζπκπεξηθνξά ηνπ ήηαλ παξάμελε ζε κηα επνρή πνπ κάιινλ ζα έπξεπε λα έρνπλ μεπεξαζηεί ηέηνηνπ είδνπο αλαζηνιέο θαη ληξνπαινζχλεο. Ήκαζηαλ πηα θνληά ζην ηέινο ηεο πξψηεο δεθαεηίαο ηνπ εηθνζηνχ πξψηνπ αηψλα. θέθηεθε απφ κέζα ηεο: - Αο ηνλ, ινηπφλ, λα ζέξλεηαη απφ πίζσ κνπ. Σηο ζφιεο ησλ παπνπηζηψλ ηνπ ζα ιηψζεη ν θαεκέλνο. Αλ ζέιεη θάηη εδψ είκαη. Αο πάξεη ην ζάξξνο, λα κνπ ην πεη ν ίδηνο θαηά πξφζσπν! Απηφ ζπλερίζηεθε γηα κέξεο ρσξίο λα ππάξμεη θακηά πξσηνβνπιία απφ κέξνπο ηνπ. Απιψο επαλάιεςε ηεο ίδηαο δηαδηθαζίαο. πρλά πεξάζκαηα έμσ απφ ην θνκκσηήξην θαη κεξηθέο θνξέο ε εθ ηνπ καθξφζελ ζησπειή ζπλνδεία κέρξη ην ζπίηη ηεο. Απφ κηα ζηηγκή θαη κεηά ε αλνχζηα απηή απξαμία άξρηδε λα ηελ θνπξάδεη, ίζσο θαη λα ηελ ελνριεί. Σε ιχζε ηελ έδσζε ε αηψληα ζχκπησζε. Μπαίλνληαο ζην θνληηλφ ζνχπεξ κάξθεη, λα θάλεη θάπνηα ςψληα πνπ ηεο είρε παξαγγείιεη απφ ην πξσί ε κάλα ηεο, ηνλ είδε απαζρνιεκέλν λα βξίζθεηαη ζηελ αλαδήηεζε θάπνησλ πξαγκάησλ απφ ηα ξάθηα. Σν γεγνλφο φηη ην θαιάζη πνπ θξαηνχζε ζηα ρέξηα ηνπ είρε κέζα ήδε θάπνηα επηιεγκέλα ςψληα έδεηρλε ρσξίο θακηά ακθηζβήηεζε φηη ε ζπλάληεζε, δελ ήηαλ εθ κέξνπο ηνπ, πξνζρεδηαζκέλε. ηαλ [15]
θάπνηα ζηηγκή ηα βιέκκαηά ηνπο ζπλαληήζεθαλ ε έθπιεμή ηνπ ήηαλ έθδειε. Έκεηλε σο ζηήιε άιαηνο, αδπλαηψληαο λα πάξεη ηελ νπνηαδήπνηε απφθαζε θαη πξσηνβνπιία Πξνζγεησκέλε θαη ξεαιίζηξηα φπσο ήηαλ ε ίδηα, πήξε απηή ηελ πξσηνβνπιία Υσξίο ηδηαίηεξε ζθέςε θαη ίρλνο αλαζηνιήο, ηνλ πιεζίαζε κε ζάξξνο θαη ηνλ ξψηεζε θαηάθαηζα: - Γελ έρνπκε πεη θνπβέληα κεηαμχ καο, νχηε γλσξηδφκαζηε. Αιιά λνκίδσ φηη θάηη ζέιεηο λα κνπ πεηο. Δκπξφο ινηπφλ, ιέγε. Σψξα έρεηο φιε ηελ επθαηξία θαη ην ρξφλν! Παξ’ φιε ηελ ακεζφηεηα θαη ην ζηαξάην ηεο πξσηνβνπιίαο ηεο απηφο παξέκελε ζησπειφο, ιεο θη έλαο γισζζνδέηεο ηνλ εκπφδηδε λ’ αξζξψζεη έζησ θαη κία ιέμε. Απιψο ηελ θνίηαδε, ρσξίο θνπβέληα. Σφηε ε ίδηα έζπξσμε ηα πξάγκαηα θη άιιν: - Δκέλα κε ιέλε Μαξία. Πνην είλαη ην δηθφ ζνπ φλνκα; Σφηε θαη κφλν ηφηε επηηέινπο κίιεζε, δηαςεχδνληαο ηνπο θφβνπο πνπ άξρηδαλ λα ηελ πεξηδψλνπλ κήπσο ηειηθά ν άλζξσπνο είλαη κνπγγφο. - Με ιέλε Κψζηα, είπε κε δηζηαθηηθή θσλή θαη παίξλνληαο ζάξξνο ζπλέρηζε: - Πξάγκαηη, Μαξία, έρεηο απφιπην δίθην. Ναη, ζα ήζεια λα γλσξηζηνχκε. Απφ θαηξφ ζ’ έρσ μερσξίζεη θαη ζα ήηαλ κεγάιε ραξά γηα κέλα λα θάλνπκε καδί ιίγν παξέα. Μέρξη ηψξα δελ ηφικεζα λα ζε πιεζηάζσ θαη λα ζην δεηήζσ. Ση λα θάλσ; Δίκαη δεηιφο, δελ έρσ ην ζάξξνο πνπ άιινη έρνπλ. Δίκαη ίζσο πεξηζζφηεξν ζπλεζηαικέλνο απ’ φηη πξέπεη. - Γηα πνην ιφγν ζέιεηο λα θάλνπκε παξέα;, ηνλ ξψηεζε ιίγν απφηνκα Απηφο κε ηε θφξα πνπ πήξε ζπλέρηζε: - Ήδε, δε ην είπα; Γηαηί κ’ αξέζεηο! Αο δψζνπκε ζηνπο εαπηνχο καο ηελ επθαηξία λα γλσξηζηνχλε θαη αο αθήζνπκε ην ρξφλν λα δείμεη πνηα ζα είλαη ε ζπλέρεηα θη ε ηειηθή θαηάιεμε. Σν είδε ινγηθφ. Ακέζσο ηνπ απάληεζε: - Άθνπ λα δεηο, Κψζηα. Ξέξεηο, έρσ πνιιέο ππνρξεψζεηο. ρη κφλν ζηε δνπιεηά κνπ, πνπ πξέπεη λα ηελ πξνζέρσ σο θφξε νθζαικνχ, αιιά θαη ζηελ νηθνγέλεηα κνπ. Γελ ηνπο έρσ ζπλεζίζεη λα ιείπσ απφ ην ζπίηη πνιιέο ψξεο ρσξίο λα μέξνπλ πνχ βξίζθνκαη. Κη εγψ πξνζσπηθά δελ έρσ πνιιά πάξε-δψζε κε παξέεο θαη ηα παξφκνηα. Σν μέξεηο άιισζηε θαληάδνκαη αθνχ εδψ θαη θαηξφ βξίζθνκαη θάησ απφ ηε ζηελή παξαθνινχζεζή ζνπ. Πίζσ κνπ αθνχσ ηα βήκαηά ζνπ, - Ναη Μαξία ην θαηαιαβαίλσ, αιιά δε ζνπ δεηάσ θάηη παξάινγν. Θέισ κφλν ιίγν ρξφλν απ’ ηε δσή ζνπ. Να θάλνπκε καδί παξέα. Να! αλ παξάδεηγκα, λα πάκε κηα βφιηα καδί, λα θάηζνπκε θάπνπ λα πηνχκε έλα θαθέ, λα δνχκε καδί θακηά ηαηλία. Έηζη ζα έρνπκε ηελ επθαηξία λα γλσξηζηνχκε. Να ζπδεηήζνπκε ιίγν, λα κάζεη ν έλαο ηα ρνχγηα ηνπ άιινπ. νπ ππφζρνκαη θάζε ζεβαζκφ ζην πξφζσπφ ζνπ. Γε ζα ζε ληξνπηάζσ θαζφινπ, κε θνβάζαη! [16]
Έκεηλε ιίγν ζθεθηηθή θαη κεηά ηνπ απάληεζε: - Καιά. Γψζε κνπ ιίγν ρξφλν λα ην ζθεθηψ θαη ζα ζνπ απαληήζσ. ηαλ έκεηλε κφλε ην μαλαζθέθηεθε θαη δε ρξεηάζηεθε πνιχο ρξφλνο λα πάξεη ηελ απφθαζή ηεο. Γελ είλαη παξάινγνο ν λεαξφο. Αληίζεηα κάιηζηα! Δίλαη επγεληθφο θαη κεηξεκέλνο. - Μηα δσή είκαη απνκνλσκέλε! Αο ηελ επρή! Γελ πξέπεη θη εγψ σο άλζξσπνο λα θάλσ έλα δεζκφ; Ίζσο λα κελ αμίδεη ηνλ θφπν, αιιά δε κπνξεί λα ’καη ζπλερψο θιεηζκέλε ζην θαβνχθη κνπ. Δπηηέινπο αο μαλνηρηψ ιηγάθη. Αο δνθηκάζσ θαηηηίο βξε αδειθέ. Δίκαη θη εγψ άλζξσπνο θη έρσ δηθαίσκα ζηε δσή. Αο ην θαιφ, πηα! Ζ πνξεία ζα δείμεη. Αλ δελ κνπ θάλεη, ζα ηνλ μαπνζηείισ απφ θεη πνπ ήξζε. Ζ αιήζεηα είλαη πσο ε νηθνγέλεηά δελ ηεο ήηαλ πνηέ ζηελφο θνξζέο, νχηε ηεο είρε ππνβάιιεη ηηο ζπλεζηζκέλεο απαγνξεχζεηο. Θα κπνξνχζε κε άλεζε λα βγαίλεη απ’ ην ζπίηη ηεο. Ήδε, ε κάλα ηεο είρε ξίμεη ηηο πξψηεο ζπφληεο: - Καιά, εζχ δε ζα γλσξίζεηο, επηηέινπο, έλα θαιφ παηδί; Μφλε ζνπ ζα κείλεηο; Δθεί ζηε δνπιεηά δελ ππάξρεη θαλέλαο πνπ λα ζ’ αξέζεη; Κνίηαμε θαθνκνίξα κνπ κε κείλεηο ζην ξάθη γεξνληνθφξε! Θα ζε παληξέςσ ηφηε εγψ κε πξνμεληφ θαη κάιηζηα κε ην δφξη. ’ αξέζεη δε ζ’ αξέζεη! Έηζη απφ ην ζπίηη είρε ην νθέπ. Ζ ίδηα έπξεπε λ’ απνθαζίζεη θαη λα πάξεη ηελ πξσηνβνπιία. - Αο δνθηκάζσ λα δσ αλ ν ηχπνο αμίδεη ηίπνηα. Φαίλεηαη ζεκλφο θαη ληξνπαιφο. αλ εηθφλα δελ είλαη ην βαζηιφπνπιν ησλ παξακπζηψλ, αιιά ζα έιεγα είλαη αξθεηά ζπκπαζεηηθφο. Σελ απφθαζε ηελ είρε ήδε πάξεη. Απιψο, αο κελ βηαδφηαλ. Θα πξνρσξνχζε κε κεηξεκέλα βήκαηα. Σν ζέκα ήηαλ γηα ηελ ίδηα πνιχ ζνβαξφ. Αο έθαλε ιίγν ηελ δχζθνιε. Μελ ηνπ δψζεη ηελ εληχπσζε φηη είλαη θακηά θνπέια απφ ηηο εχθνιεο θαη δηαζέζηκεο. Έηζη, άθεζε ιίγεο κέξεο λα πεξάζνπλ ρσξίο λα ηνπ δίλεη ηελ απάληεζε πνπ απηφο κ’ αδεκνλία πεξίκελε. Μηα κέξα, φηαλ ηνλ είδε λα ηελ έρεη πάξεη απφ πίζσ ζηακάηεζε θη ήξζε θαηάθαηζα καδί ηνπ: Δίζαη ην επφκελν άββαην λα πάκε καδί λα δνχκε κηα ηαηλία ζην ζηλεκά; ην Αηηηθφλ. Άθνπζα γη απηήλ ζην καγαδί λα ιέλε θαιά ιφγηα. Σν πξφζσπν ηνπ άιινπ έιακςε: - Μεηά ραξάο! Ναη, λαη. Δίκαη κέζα! Αθνχ ζπκθψλεζαλ ηηο ιεπηνκέξεηεο ρψξηζαλ θη νη δπν ραξνχκελνη κε ηελ αλακνλή ηεο ζπλάληεζεο.
[17]
6. Ο θύξηνο πξνϊζηάκελνο Βαξέζεθε λα παξακέλεη ηξία ρξφληα ζηνλ ίδην βαζκφ. Υφξηαζε απφ ππνζρέζεηο θαη ηάκαηα. Πάληα είρε ηηο άθξεο ηνπ ζηελ εμνπζία. Γελ ήηαλ δα φπνηνο θη φπνηνο. Παιαηά θαξαβάλα ζην επάγγεικα, είρε μεθηλήζεη απφ απιφο ρσξνθχιαθαο θαη κε ηηο ζρέζεηο πνπ επηκειψο θαιιηεξγνχζε, αλέβεθε βαζκνινγηθά ηα πξνεγνχκελα ρξφληα. Σελ εβδνκάδα, πνπ καο πέξαζε, πεηάρηεθε, θαηά ην ζπλήζεηφ ηνπ, ζην ππνπξγείν, φπνπ είρε ειεχζεξε είζνδν, θη ν ηδηαίηεξνο ηνπ ππνπξγνχ ηνπ ην είπε θαζαξά θαη μάζηεξα: - ηελ επφκελε θξίζε ησλ αμησκαηηθψλ, Υαξίιαε, είζαη απφ ηνπο πξψηνπο πνπ ζα πξναρζνχλ. ην ππνγξάθσ εγψ. Μνπ ην είπε μεθάζαξα ν ππνπξγφο! Γελ ζα αθήζνπκε ηνπο πνιηηηθνχο καο θίινπο έηζη. Γελ είκαζηε δα θη αράξηζηνη. Κνίηα! Να κνπ έρεηο εκπηζηνζχλε θη φια ζα γίλνπλ φπσο πξέπεη. Ση κπνξνχζε λα πεη κεηά απ’ απηφ; Σν θαθφ είλαη φηη ηέηνηεο ππνζρέζεηο θαη ηέηνηεο ζηγνπξηέο, ηηο είρε μαλαθνχζεη θη άιιεο θνξέο απφ πνιινχο, κα ζην ηέινο δε γηλφηαλ ηίπνηα. - Θα ηνπο πάξεη θαη ζα ηνπο ζεθψζεη απηήλ ηε θνξά. Ζ ππνκνλή κνπ έθηαζε ζηα φξηά ηεο. ηαλ κε είραλ αλάγθε, εγψ ηνπο μειάζπσλα. Πφζεο θαη πφζεο ςήθνπο δελ ηνπο εμαζθάιηδα ζηηο πξνεγνχκελεο εθινγέο; Με ρίιηνπο ηξφπνπο, αθφκα θη απεηιέο. πνηε ρξεηάζηεθε λα δηαησλίζνπλ ηελ εμνπζία, εγψ έθαλα φ,ηη ρξεηαδφηαλ ή κνπ δεηνχζαλ. Αιιά απηνί είλαη κφλν αξπάρηξεο. Γε δίλνπλ θη έλα μεξνθφκκαην παξαπέξα. Μνλνθαγάδεο ηνπ θεξαηά! Ση ηνπο δήηεζα, κσξέ; Μηα πξναγσγή, έλα γαιφλη ηνπιάρηζηνλ. Απφ ηελ ηζέπε ηνπο ζα κε πιεξψζνπλ; Δίλαη απιφ θαη πεξλάεη απ’ ην ρέξη ηνπο λα ην θάλνπλ. Σψξα ήξζε ε ζεηξά ηνπο λα θάλνπλ θάηη θαη γηα κέλα… Φνπλησκέλνο, ζπλέρηζε ην ζπιινγηζκφ ηνπ: … Έρσ νηθνγέλεηα λα ζξέςσ, ξε! Έρσ θηινδνμίεο θη εγψ. Αιιά, έρσ θαη νηθνλνκηθέο ππνρξεψζεηο, αλάγθεο αηέιεησηεο. Ζ γπλαίθα κνπ, ζθνξπάεη ηα ιεθηά αξηζηεξά θαη δεμηά ζαλ καξνπιφθπιια. Υσξίο πξφλνηα γηα ην αχξην θαη ρσξίο θαλέλα θξέλν. Σεο ηα είπα θαζαξά! Σν θαθφ είλαη πσο δελ ηνικάεη λα ηεο βάιεη ηηο θσλέο. Θα ηνπ θάλεη κεηά ηε δσή θφιαζε. Απηή, ε θαξηφια, έρεη ηνλ ηξφπν ηεο. Απηφο ην μέξεη πνιχ θαιά. ην ζπίηη ε γπλαίθα ηνπ έρεη ην πάλσ ρέξη θη αο ην θξχβεη απ’ ηνπο άιινπο θαη πνηέ δελ ζα ην παξαδερζεί αλνηρηά. Αθφκα ηνλ ελδηαθέξεη θαη ηνλ θαίεη γηα ιφγνπο πξεζηίδ. - Με ηη κνχηξα, κε ηη χθνο ζα θπθινθνξψ ζηελ θνηλσλία; Άζε ην άιιν Έρεη θαη έμηξα ην καλάξη πνπ ηνπ θαιχπηεη θάζε ηφζν ην επηπιένλ θαηηηίο. Έρεη θη απηφ ηα έμνδά ηνπ. Δίλαη άλδξαο θαη πξέπεη λα ην δείρλεη! [18]
Καη ηψξα ηνπ έιαρε ε δνινθνλία απηήο ηεο θνπέιαο. Πξέπεη ζχληνκα λα έρεη ρεηξνπηαζηά απνηειέζκαηα. Αιίκνλν δηαθνξεηηθά. Πήξε απφ ηελ πξψηε ζηηγκή ηα κέηξα ηνπ. Σελ ππφζεζε ηελ αλέζεζε ζηνλ αληηπαζεηηθφ θη αρψλεπην κελ Αδακίδε, αιιά, λα πνχκε θαη ηνπ ζηξαβνχ ην δίθαην, είλαη ν πην απνηειεζκαηηθφο απφ ηνπο ππάξρνληεο. Απιψο, ηειεπηαία έρεη ζεθψζεη πνιχ ηε κχηε ηνπ θαη πηζηεχεη φηη απηφο είλαη ν κφλνο έμππλνο, πνπ θπθινθνξεί ζηελ πηάηζα. Απηφο, ιεο θη είλαη ν αλαληηθαηάζηαηνο, ελψ φινη νη άιινη είλαη αλίθαλνη θαη ραδνί. Ίζσο ηψξα λα ηνπ δηλφηαλ ε επθαηξία λα ςαιηδίζεη ιίγν, λα θνπξέςεη ιίγν απηήλ ηελ έπαξζε ηνπ. - Αρ θαθνκνίξε κνπ, κέζα ζ’ φια απηά ηα ρξφληα, έρσ θάεη γηα θνιαηζηφ πνιινχο εμππλάθεδεο ζαλ θη εζέλα. Δζχ, ην πνιχ-πνιχ, ζα είζαη έλαο αθφκα. κσο απφ κέζα ηνπ ήμεξε - απιψο δε ζα ην νκνινγνχζε πνηέ θαζαξά - πσο ν Αδακίδεο είλαη ν πην θαηάιιεινο γη απηήλ ηελ απνζηνιή. Σνπ ηελ έδηλε φκσο ε ζηάζε ηνπ, ην χθνο θη ε απηαξέζθεηά ηνπ. Αο ην δηάνιν ην ζθαηφ! Πήξαλ ηα γαιφληα ζην έηζη κε ηε ζρνιή θαη λνκίδνπλ φηη πηάζαλε ηνπ πάπα η’ αξρίδηα. Πξνο ην παξφλ δελ κπνξνχζε λα θάλεη ηίπνηα ην δηαθνξεηηθφ. Αο θάλεη αθφκα ην θνξφηδν. Αλ ε έξεπλα δελ πξνρσξνχζε θαη δελ είρε ηελ επηπρή θαηάιεμε, πνπ φινη πξνζδνθνχζαλ, ζα είρε επηιέμεη ην ζσζηφ εμηιαζηήξην ζχκα θαη λα ηνπ θνξηψζεη ηηο ακαξηίεο φινπ ηνπ θφζκνπ. Δίρε δψζεη ζαθείο εληνιέο. Να ηνλ θξαηάλε ζπλερψο ελήκεξν γηα θάζε εμέιημε ζηελ ππφζεζε. Μέξεο ηψξα ε κφλε ελεκέξσζε πνπ είρε ήηαλ φηη ε ππφζεζε δελ πξνρσξάεη θαζφινπ. Δίρε βάιεη ηηο θσλέο, είρε απεηιήζεη ζενχο θαη δαίκνλεο. Αιιά απηφ ζα βνεζνχζε θαζφινπ; Αλ ε ππφζεζε είρε κηα πηζαλφηεηα λα πξνρσξήζεη ζηεξηδφηαλ ζηελ ηθαλφηεηα ησλ πθηζηακέλσλ ηνπ. Απιψο, ν ίδηνο αο αγξίεπε ιίγν κελ ηπρφλ ηνπο θηλεηνπνηνχζε πεξηζζφηεξν.
[19]
7. Σν πξώην ξαληεβνύ Ζ Μαξία δελ είρε θακηά πξνεγνχκελε εκπεηξία. Πξψηε θνξά ζηε δσή ηεο ζα έβγαηλε ξαληεβνχ κ’ έλα αγφξη. Γελ ήμεξε θαζφινπ πψο πξέπεη λα ζπκπεξηθέξεηαη κηα θνπέια ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο. Σν κφλν πνπ ήμεξε ήηαλ φηη πξέπεη λα ’λαη ζπγθξαηεκέλε, λα κελ ράζεη ηνλ έιεγρν θαη λα θξαηήζεη ηελ αμηνπξέπεηα ηεο. Δηνηκάζηεθε κε ηδηαίηεξε θξνληίδα. Γελ δηέζεηε θάηη ιακπεξφ γηα λα ληπζεί, αιιά κέζα ζηελ απιφηεηα ηνπ γνχζηνπ ηεο δελ έλησζε θαζφινπ κεηνλεθηηθά. - Αλ ηνπ αξέζεη. Αλ φρη, κε γεηα ηνπ κε ραξά ηνπ! Μφλν πεξηπνηήζεθε ηδηαίηεξα ηα καιιηά ηεο θη έβαιε απφ ηελ θαιή θνιφληα, απηή πνπ ζπάληα ρξεζηκνπνηνχζε θη είρε αγνξάζεη ζε κηα ζηηγκή πνπ άθεζε ζηελ άθξε ηνλ πάληα κεηξεκέλν εαπηφ ηεο. Σελ πεξίκελε ζην ζεκείν πνπ είραλ ζπκθσλήζεη ληπκέλνο θη απηφο κε θξνληίδα θαη ζην ρέξη ηνπ έλα κηθξφ κπνπθεηάθη ινπινχδηα. Δλψ ζπλήζσο ζλνκπάξηδε ηέηνηνπ είδνπο ρεηξνλνκίεο, ηψξα πνπ ε ίδηα ήηαλ ε απνδέθηεο απηνχ ηνπ δψξνπ, ηεο θαινθάλεθε θη έλησζε πνιχ θνιαθεπκέλε. Σνπ είπε επραξηζηψ θαη ηνπ ρακνγέιαζε ελζαξξπληηθά. ’ φιε ηε δηάξθεηα πνπ παξαθνινπζνχζαλ ηελ ηαηλία δελ θαηφξζσζε λα είλαη πξνζεισκέλε ζηελ ππφζεζε ηεο ηαηλίαο, παξά ην γεγνλφο φηη ήηαλ κηα ζπγθηλεηηθή θαη ηξπθεξή ηζηνξία. Σν κπαιφ ηεο ζηξηθνγχξηδε ζην ηη ζα επαθνινπζήζεη θαη πνηά ζα πξέπεη λα είλαη ε δηθή ηεο ζηάζε. Γελ ήηαλ απιψο πξσηάξα. Γελ είρε πάξεη θη απφθαζε αλ ζα αθήζεη ηα πξάγκαηα λα πξνρσξήζνπλ. Μηα ηέηνηα πξννπηηθή, ελψ ηελ αλαζηάησλε, ηελ θφβηδε ζπγρξφλσο θηφιαο. ’ φιε ηε δηάξθεηα ηεο πξνβνιήο ηεο ηαηλίαο δελ αληηιήθζεθε - θαη θαιψο - ηελ παξνπζία ηνπ δηπιαλνχ ηεο, νχηε θαη θακηά απφπεηξα επαθήο. Γελ κπνξνχζε βέβαηα λα μέξεη ηελ ηξηθπκία αηζζεκάησλ πνπ δηαδξακαηηδφηαλ θαη ζηνλ δηπιαλφ ηεο. Αλ απηή ήηαλ κηα θνξά θνβηζκέλε ν Κψζηαο ηαιαληδφηαλ εηο δηπινχλ, πξνζπαζψληαο λα κείλεη ζησπειφο θαη νπδέηεξνο. Κάπνηα ζηηγκή ην έξγν ηέιεησζε. Αιιά απφ θαλέλαλ δελ έγηλε θαλέλα ζρφιην, αθνχ θαη ζηνπο δπν δε ζηάζεθε δπλαηφλ λα ζπγθεληξσζνχλ ζηε πινθή ηνπ. Έηζη θνβηζκέλνη λ’ αλνίμνπλ ζρεηηθή ζπδήηεζε, κε ηπρφλ θαηαιάβεη ν έλαο ηελ αζρεηνζχλε ηνπ άιινπ, δελ είπαλ θνπβέληα γηα ηελ ηαηλία. Δθείλνο ηεο πξφηεηλε λα πάλε γηα έλα πνηφ, αιιά ε ίδηα ζεψξεζε φηη ζηελ πξψηε ζπλάληεζε ν θηλεκαηφγξαθνο ήηαλ αξθεηφο. Σψξα έπξεπε λα πάεη ζην ζπίηη. Ο ζπλνδφο ηεο δελ επέκεηλε, απιψο ηε ζπλφδεπζε κέρξηο εθεί. ηαλ έθηαζε ε ζηηγκή λα ρσξίζνπλ ε ακεραλία θαη ζηνπο δπν ήηαλ έληνλε. Ζ γπλαίθα πήξε ηελ πξσηνβνπιία λα νξίζεη ην επίπεδν ησλ κεηαμχ ηνπο δηαρχζεσλ. [20]
Πνιχ γξήγνξα ηνλ πιεζίαζε θαη αθνχκπεζε απαιά ηα ρείιε ηεο ζην κάγνπιν ηνπ ζπλνδνχ ηεο ιέγνληάο ηνπ ζπγρξφλσο: - ’ επραξηζηψ Κψζηα! Καιελχρηα. Κάλνληαο κεηαβνιή κπήθε ζην ζπίηη πξηλ απηφο λα πξνιάβεη λα πεη ή λα θάλεη νηηδήπνηε. Θα πεξλνχζαλ κέξεο λα θαηαθάηζνπλ θαη ζηνπο δπν νη εληππψζεηο ηεο πξψηεο ηνπο ζπλάληεζεο. ηελ ίδηα ζαλ πξψηε εληχπσζε έκελε κηα ζεηηθή αχξα. Πξσηάξεδεο θη νη δπν δελ είραλ φκσο θαζφινπ κέηξα ζχγθξηζεο θαη ηθαλφηεηα αμηνιφγεζεο
[21]
8. Η ζρέζε πξνρωξάεη Σνλ είδε λα ηελ πεξηκέλεη απέλαληη απφ ην καγαδί. Απηφ δελ ηεο άξεζε θαζφινπ. Γελ ήζειε λα γίλεη βνχθηλν φηη γλσξίδνληαη. Να έρεη κεηά ν νπνηνζδήπνηε ηξίηνο ηε δπλαηφηεηα λα ηεο ην θνπαλάεη αξγφηεξα. Ήηαλ θάζεηα απνθαζηζκέλε. Σα πξνζσπηθά ηεο ζέκαηα ήζειε λα ηα δηαηεξήζεη ζην αππξφβιεην. Με ηελ πξψηε επθαηξία ζα ηνλ έβαδε ζηε ζέζε ηνπ. ηαλ ηέιεησζε ε βάξδηά ηεο πήξε ην δξφκν γηα ην ζπίηη θαη ζηελ άιιε γσλία ηνλ είδε λα ηελ πεξηκέλεη. Ακέζσο πήγε θνληά ηνπ θαη ηνπ έθαλε κεησπηθή επίζεζε. Ο Κψζηαο αηθληδηάζηεθε ηφζν πνπ έκεηλε σο άγαικα απφ ην μάθληαζκα. - Κψζηα δελ ζα έξρεζαη έμσ απ’ ην καγαδί! Θέιεηο λα καο βάινπλ φινη ζην ζηφκα ηνπο; Αλ θάηη ζπκβαίλεη αο κείλεη κφλν κεηαμχ καο. Γε ζα βγάινπκε δειηίν ηχπνπ γηα ηνπο άιινπο. Απηφο είλαη ν φξνο κνπ αλ ζέιεηο λα ζπλερίζνπκε. Δληάμεη; - Δληάμεη Μαξία κνπ! ,ηη πεηο. Αιιά δψζε κνπ ηε άδεηα θαη ηε δπλαηφηεηα λ’ έξρνκαη ζ’ επαθή καδί ζνπ, ρσξίο λα ζ’ ελνριεί ε παξνπζία κνπ. Δίρε θη απηφο ην δίθαην ηνπ. Με έθπιεμε αηζζάλζεθε λα ηεο αξέζεη ε πξνζσλπκία Μαξία κνπ. Έηζη δελ ηελ είρε απνθαιέζεη; - Θα ζνπ δψζσ ην θηλεηφ κνπ, αιιά ζα ην ρξεζηκνπνηήζεηο κφλν ζε αλάγθε θη αλ έρεηο θάηη ζεκαληηθφ λα κνπ πεηο. Με ηελ επθαηξία λα ζνπ θάλσ κηα πξφηαζε. Δίζαη ηελ επφκελε Κπξηαθή λα πάκε κηα βφιηα πξνο ηε ζάιαζζα θαη εθεί λα θάκε γηα κεζεκέξη. Με κηα πξνυπφζεζε φκσο: Σα έμνδα πνπ ζα θάλνπκε ζα ηα κνηξαζηνχκε. Απηφο είλαη ν φξνο πνπ ζνπ βάδσ - πκθσλψ. Γπζηπρψο δελ έρσ απηνθίλεην. Έηζη ζα πάκε κε ηε ζπγθνηλσλία. - Απηφ δε κε πεηξάδεη. Δίκαη απιφ θνξίηζη, Κψζηα. Με ληψζεηο άβνια γηα ηέηνηνπ είδνπο δεηήκαηα. - Δληάμεη ηφηε! Ραληεβνχ ζηηο δέθα ην πξσί κπξνζηά ζην Παλεπηζηήκην. ηαλ ρψξηζαλ ζπλεηδεηνπνίεζε πφζεο ιίγεο πιεξνθνξίεο ήμεξε ηειηθά γηα ηνλ Κψζηα. Με ηη αζρνιείηαη, απφ πνχ είλαη ε θαηαγσγή ηνπ, πνηά είλαη ε νηθνγελεηαθή ηνπ θαηάζηαζε. Σα πάληα. Μέρξη ηψξα δελ είραλ ζπδεηήζεη θαζφινπ γηα ηα πξνζσπηθά ηνπο. Θα έθαλε απηή ηελ αξρή ιέγνληαο ηα δηθά ηεο. Γελ είρε άιισζηε ηίπνηα λα ηνπ θξχςεη. κσο αηζζαλφηαλ ηελ αλάγθε λα μέξεη ηα πάληα γηα ηνλ άλζξσπν κε ηνλ νπνίν άξρηζε λα ληαξαβεξίδεηαη. Απηά φια πξέπεη λα ηα κάζεη. Γελ είλαη δπλαηφ λ’ αξρίζεη πάξε-δψζε κ’ έλαλ άλζξσπν γηα ηνλ νπνίν δελ μέξεη θαζφινπ απφ πνχ θξαηά ε ζθνχθηα ηνπ. Απηή είλαη ε κηα πιεπξά ηνπ ζέκαηνο. Ζ άιιε - θη αλ ζεο ε θπξηφηεξε - είλαη λ’ απνθαζίζεη κέζα ηεο γηα ην επίπεδν θαη ην βάζνο ηεο ζρέζεο πνπ αξρίδεη κεηαμχ [22]
ηνπο. Ο λεαξφο ηεο άξεζε. Σφζν γηα ηα εμσηεξηθά ηνπ ραξαθηεξηζηηθά φζν θαη γηα ηνλ ληξνπαιφ ηνπ ραξαθηήξα. Ίζσο ζε κηα άιιε θνπέια απηφ λα θαηαγξαθφηαλ σο ειάηησκα. ρη φκσο θαη γηα ηελ ίδηα. Κη απηή ήηαλ ζπγθξαηεκέλε, παξά ην γεγνλφο φηη ε δσή ηελ έθαλε λα γίλεη ξεαιίζηξηα θαη πξνζγεησκέλε. Έηζη θαη’ αξρήλ ήηαλ δηαηεζεηκέλε λα πξνρσξήζεη ηε ζρέζε καδί ηνπ εθηφο αλ λέα ζηνηρεία, άγλσζηα κέρξη ηψξα, αιιάμνπλ ηα δεδνκέλα. Καλέλαο άλδξαο δελ ηελ είρε θηιήζεη αθφκα. Απηφ έπξεπε λα μεπεξαζηεί. Ακάλ πηα! Νηζάθη.
[23]
9. Ο δηαξξήθηεο Σνλ ηειεπηαίν θαηξφ δε ηα πήγαηλε θαζφινπ θαιά. Κηλδχλεπε λα κείλεη ηαπί. Παξά ηηο επαλεηιεκκέλεο πξνζπάζεηεο, εδψ θαη κέξεο, λα ηνπ θάηζεη κηα θαιή, δελ είραλ απνθέξεη κέρξη ζηηγκήο ηίπνηα. ηγά ηε δσή πνπ δνχζε. Σε ζηνηρεηψδε εμαζθάιηζε ηεο δηαηξνθήο, ζπάληα θαλέλα ζηλεκά θη αθφκα πην ζπάληα έλαο πιεξσκέλνο έξσηαο ζ’ έλα ηζφγεην δσκάηην κε ηελ θφθθηλε ιακπίηζα απ’ έμσ. Σξίρεο! Δπηπρψο πάληα έθξπβε ζε κηα αζθαιή γσληά ηνπ δσκαηίνπ ηνπ, θάησ απφ κηα ιαζθαξηζκέλε ζαλίδα ηνπ παηψκαηνο έλα κηθξφ απφζεκα γηα ηηο δχζθνιεο ψξεο απφ δνπιεηέο πνπ ηνπ άθελαλ θάηη. Μαδί κε ηα ρξήκαηα θξαηνχζε θη νξηζκέλα αλακλεζηηθά πνπ ηνπ ζχκηδαλ θάπνηα πεξηζηαηηθά ή άιια πνπ ζεσξνχζε πσο θάπνηα ζηηγκή ζα ηνπ θαλνχλ ρξήζηκα ζην κέιινλ. Απηφ είρε ηνλ θίλδπλν ηνπ αλ θάπνηα ζηηγκή ηνλ γξάπσλαλ, αιιά ν θαζέλαο δεη κε ηηο ςεπδαηζζήζεηο φηη ε δηθή ηνπ ψξα δε ζα έξζεη πνηέ. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ αλζξψπνπ απηφ. Σψξα είρε αλάγθε λα «ζεθψζεη» θαηηηίο απ’ απηά ηα ιεθηά. Με πξνζνρή άλνημε ηελ θξχπηε. Μέζα ζην ηελεθεδέλην θνπηί είρε δηάθνξα ελζπκήκαηα καδί κε ηα ιεθηά. Πήξε κεξηθά απ’ απηά δίλνληαο ζηνλ εαπηφ ηνπ ηελ ππφζρεζε φηη ζχληνκα ζα η’ αλαπιεξψζεη. Φαρνχιεςε κε ηελ επθαηξία θαη η’ άιια κηθξνπξάκαηα θη είδε ηα δπν ξνιφγηα πνπ ηα είρε ζηε θαηνρή ηνπ απφ θαηξφ, αιιά δελ ήζειε λα ηα «ζθνηψζεη» φζν-φζν ζην δξφκν. Πνιπθαηξηζκέλα, είραλ ζηακαηήζεη λα δνπιεχνπλ κα ήμεξε πνιχ θαιά φηη κε ηελ αιιαγή ηεο κπαηαξίαο ζα ήηαλ πάιη κηα ραξά. Σελ αζεκέληα θαξθίηζα, ην ρξπζφ ζηαπξφ, θάπνηα άιια κπηριηκπίδηα θαη ηελ ηαπηφηεηα κηαο θνπέιαο ζ’ εθείλε ηελ γακεκέλε θάζε πνπ λφκηδε πσο ρηχπεζε θιέβα θαη ζην ηέινο απνδείρηεθε ηδίθνο. Σν ηζαληάθη κηαο λέαο θνπέιαο, πνπ ηεο ην άξπαμε ζην δξφκν, δελ πεξηείρε ζηελ νπζία ηίπνηα ρξήζηκν γη’ απηφλ. Μφλν ε ηαπηφηεηα ηεο θνπέιαο. Άγλσζην γηαηί ηελ θξάηεζε. Ίζσο ε ιχζζα γηαηί δελ είρε θαζφινπ ρξήκαηα. Ίζσο γηαηί ηνπ άξεζε ε θσηνγξαθία πνπ ήηαλ πάλσ ηεο, ίζσο γηαηί έηζη ηνπ ήξζε εθείλε ηε ζηηγκή. Πξέπεη ληε θαη θαιά γηα φια λα ππάξρεη εμήγεζε; Σψξα πνπ μαλαζπκφηαλ αρλά ην γεγνλφο ηνπ ήξζε λα ηελ θάςεη ή λα ηελ θαηαζηξέςεη. Σίπνηα απ’ απηά δελ έθαλε, γηαηί έλησζε φηη θάηη ηνλ ζπλδέεη κε ην πξφζσπν πνπ εηθνλίδεη. Ξαλάβαιε ην θνπηί ζηε ζέζε ηνπ, ηαθηνπνηψληαο ηε ζαλίδα ζηε ζέζε ηεο. Ζ ψξα είρε πεξάζεη. Ήδε ζνπξνχπσλε θη είρε απ’ ην πξσί λα βάιεη θάηη ζην ζηφκα ηνπ. Ζ θνηιηά ηνπ γνπξγνχξηδε θαη έθπγε λα πάεη γηα δπν ζνπβιάθηα κε φια. Καη γηαηί φρη, κσξέ; ήκεξα ζα έπηλε θαη κηα παγσκέλε κπχξα! Μεηά έλησζε γεκάηνο θη έηνηκνο
[24]
γηα λέεο εκπεηξίεο. Θπκήζεθε ην άδεην ζπίηη πνπ είρε απφ θαηξφ βάιεη ζην ζεκάδη, θνληά ζηε γεηηνληά. - Έθηαζε ε ψξα λα θάλσ ηε κπάδα κνπ! Πξνζνρή θαθνκνίξε κνπ γηαηί ην ζπίηη είλαη ζε θεληξηθφ δξφκν θη ππάξρεη θίλδπλνο. Άθεζε λα λπρηψζεη γηα ηα θαιά θαη κε ρίιηεο πξνθπιάμεηο ρψζεθε κέζα αθνχ ην άλνηγκα ηεο θιεηδσκέλεο πφξηαο ήηαλ έλα παηρληδάθη γηα ηα έκπεηξα ρέξηα ηνπ. Αλ δελ έβξηζθε ρξήκαηα ή ρξπζαθηθά ζ’ άξπαδε φηη είρε ελδηαθέξνλ. Δίρε άλζξσπν λα ηα παζάξεη. Σνλ Φψληα ηνλ παιηαηδή. Βέβαηα ηνπ έδηλε εμεπηειηζηηθέο ηηκέο γηα αμηφινγα αληηθείκελα. Αιιά κήπσο είρε θη ελαιιαθηηθή ιχζε; Γελ γηλφηαλ θαη δηαθνξεηηθά. ’ απηή ηε θάζε ήηαλ πνιχ ζηξηκσγκέλνο θαη δελ ηνλ έπαηξλε λα έρεη θη απαηηήζεηο. Γελ άλαςε θαλέλα θσο. Πάληα ρξεζηκνπνηνχζε ην θαθφ-ζηπιφ πνπ είρε θιέςεη παιηφηεξα. Πξνζέρνληαο κελ θάλεη ηνλ νπνηνδήπνηε ζφξπβν κπήθε ζ’ έλα δσκάηην θη άλνημε ην πξψην ζπξηάξη ζην γξαθείν πνπ είδε ζηε γσληά. Γελ πξφιαβε λα θάλεη θάηη άιιν. Έλαο αθφξεηνο θαη μαθληθφο πφλνο ηνλ έξημε ζην πάησκα θη έραζε ηηο αηζζήζεηο ηνπ. ηαλ ηηο μαλαβξήθε, ην θεθάιη ηνπ ην ζνχβιηδε έλαο δηαπεξαζηηθφο πφλνο. ηαλ πξνζπάζεζε λα ζεθσζεί είδε κε ηξφκν φηη ηα ρέξηα ηνπ ήηαλ θιεηδσκέλα κε ρεηξνπέδεο. ήθσζε ηα κάηηα ηνπ θη αληίθξηζε ην αζηπλνκηθφ φξγαλν απέλαληί ηνπ. Σνλ είραλ ζπιιάβεη! Αο ην δηάνιν! Ση γθαληεκηά θη απηή! Πήγαηλε λα ζθάζεη. Πψο ηελ πάηεζε έηζη ν έξκνο; Σφηε άθνπζε ηε ζηηρνκπζία: - Σνλ πήξα είδεζε απ’ ηελ αξρή. ηαλ ζθάιηδε ηελ πφξηα. Πήξα ζηα ρέξηα κνπ ην μχιν θη φηαλ κπήθε ζην ζαιφλη ηνπ έδσζα κηα δπλαηή ζην θεθάιη. ηαλ έπεζε θάησ ζαο πήξα ηειέθσλν! Ο δηαξξήθηεο θιαςνχξηδε μαπισκέλνο ζην πάησκα δεηψληαο λα ηνλ βνεζήζνπλ. Σν αζηπλνκηθφ φξγαλν ήηαλ θνθηφ: - Να ζνπ ιείπνπλ νη θιάςεο θαη ηα θακψκαηα, παιηνηφκαξν. λνκα θαη δηεχζπλζε θαηνηθίαο! Ακέζσο! Ζ αγξηάδα ηεο θσλήο ηνλ ζηακάηεζε. κσο δελ έβγαιε ηζηκνπδηά. Ίζσο δελ είρε αθφκα αθνκνηψζεη ην ηεηειεζκέλν ηεο θαηάζηαζεο ηνπ. - Με κνπ θάλεηο ηνλ δχζθνιν. Αλ δε κηιήζεηο θαθνκνίξε κνπ, ζα ζαπίζεηο ζηε θπιαθή. Πξνο επίξξσζε ηνπ ηζρπξηζκνχ ηνπ, ηνπ έξημε κηα μαθληθή αλάπνδε θαη πξηλ πξνιάβεη λα πάξεη αλάζα ηε ζπλφδεπζε κε κηα θισηζηά ζηα αρακλά. Άξρηζε λα ζπλεηδεηνπνηεί ηελ λέα θαηάζηαζε. - ε ιίγν ζα έξζεη ην απηνθίλεην λα ζε πάεη ζηελ Αζθάιεηα. Αιίκνλν ζνπ θαθνκνίξε κνπ αλ θαηαιάβνπλ φηη ην παίδεηο ζθιεξφο. Θα ζε θάλνπλ καχξν ζην μχιν. Θα ζε ηπιίμνπλ ζε κηα θφιια ραξηί θαη χζηεξα δε ζα ζε ζψδεη ηίπνηα! Απηά ήηαλ αξθεηά γηα λ’ αλνίμεη ην ζηφκα ηνπ: [25]
-
Γηάλλε Παιηνχξα κε ιέλε. Κάζνκαη Πεηζφβνπ 80 ζ’ έλα παιαηφ ζπίηη. Πνηέ κέρξη ηψξα δελ είρε δειψζεη ήξσαο. Έλα ρακεξπέο ππνθείκελν πάληα ήηαλ, πνπ δνχζε παξαζηηηθά ζε βάξνο ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ. Σνλ κεηέθεξαλ βηαζηηθά ζην θξαηεηήξην θη ν αμησκαηηθφο ππεξεζίαο έζηεηιε δπν φξγαλα λα θάλνπλ θχιιν θαη θηεξφ ηα πξάγκαηα ζην ζπίηη ηνπ. Γε ρξεηάζηεθε πνιχο θφπνο θαη θαληαζία λα πέζνπλ πάλσ ζην «ζεζαπξφ» ηνπ. Μαδί κε θάηη άιια ςηιά ηα κεηέθεξαλ ζηε δηεχζπλζε Αζθάιεηαο, ζηε ΓΑΓΑ. Ζ ππφζεζε ηεο απφπεηξαο πήξε ην δξφκν ηεο πξνεηνηκαζίαο γηα ηελ παξαπνκπή ζηε δηθαζηηθή νδφ.
[26]
10. Νέεο εκπεηξίεο ηαλ ε Μαξία έθηαζε ην πξσί ηεο Κπξηαθήο έμσ απ’ ην Παλεπηζηήκην ν Κψζηαο ήηαλ ήδε ζηε ζέζε ηνπ θαη ηελ πεξίκελε. Μαδί ηεο είρε πάξεη ιίγα κηθξνπξάγκαηα κήπσο ρξεηαζηνχλ. Σελ ηειεπηαία ζηηγκή ην ζθέθηεθε: - Θα πάξσ καδί θη έλα καγηφ. Πνπ μέξεηο; είπε απφ κέζα ηεο. Μπνξεί λα θάλσ θαη θακηα βνπηηά ζηε ζάιαζζα. Πήξαλ ην ιεσθνξείν γηα ηε αξσλίδα. Κάζηζαλ καδί. Μέζα ζην ιεσθνξείν δελ άθεζε ηελ ψξα λα πάεη ρακέλε. Σνλ βνκβάξδηζε απφ ηελ αξρή κε εξσηήζεηο θη νη απαληήζεηο ηνπ, ηεο έδηλαλ κηα πξψηε εηθφλα γηα ηνλ άλζξσπν. Ζ θαηαγσγή ηνπ ήηαλ απφ έλα κηθξφ ρσξηφ ζηνλ λνκφ Καξδίηζαο. Πάλσ ζηελ νξεηλή πεξηνρή ηεο Πχιεο. Οη γνλείο ηνπ αζρνινχληαλ θπξίσο κε ηελ θηελνηξνθία. Δίρε δπν αθφκα αδέιθηα. Μηα παληξεκέλε αδειθή ζε δηπιαλφ ρσξηφ θη έλαλ αδειθφ πνπ δελ ζπλέρηζε ην ζρνιεηφ θαη ζα έκελε ζην ρσξηφ θνληά ζηνπο γνλείο λα ζπλερίζεη ηελ νηθνγελεηαθή παξάδνζε. Ο ίδηνο ήηαλ ην κηθξφηεξν παηδί ηεο νηθνγέλεηαο. Απφ λσξίο θαηγφηαλ απφ ηε θηινδνμία λα ζπάζεη ην θέιπθνο ηεο επαξρηαθήο απνκφλσζεο. Έδσζε εμεηάζεηο θαη πέξαζε πξηλ απφ ηξία ρξφληα ζην Οηθνλνκηθφ ηκήκα ηνπ ΟΠΑ. Έρεη ηελ νηθνλνκηθή ζηήξημε ησλ δηθψλ ηνπ, αιιά ληψζεη ελνρέο πνπ δεη αθφκα ζε βάξνο ηνπο. Ζ αιήζεηα είλαη φηη πάληα πξνζπαζεί, φπνηε ηνπ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα, λ’ αζρνιείηαη, έζησ θαη πξνζσξηλά, κε νπνηαδήπνηε εξγαζία. Με ηνλ ηξφπν απηφ πξνζπαζεί λα έρεη θάπνηα έζνδα. Να ηνπο ειαθξχλεη, φζν είλαη δπλαηφλ. Ο ξπζκφο ηεο δσήο ηνπ είλαη ζπληεξεηηθφο, ρσξίο ηδηαίηεξα θη άζθνπα έμνδα. Μέρξη ηψξα ηα έρεη πάεη θαιά θη φζν εμαξηάηαη απφ ηνλ ίδην παξαθνινπζεί θαλνληθά ηε ζρνιή θαη δε ρξεσζηάεη πνιιά καζήκαηα. Μεξηθέο θαζπζηεξήζεηο βέβαηα ππήξμαλ, αιιά νη πεξηζζφηεξεο είλαη γηα ιφγνπο αλεμάξηεηνπο απφ ηηο δηθέο ηνπ πξνζέζεηο. Σνλ ζηακάηεζε κε ηελ εξψηεζε: - Γηαηί; Γελ ην θαηαιαβαίλσ. - Απεξγίεο Μαξία, θαηαιήςεηο θη φια ηα ζρεηηθά. Θα αθνχο θαη ζα καζαίλεηο ηη γίλεηαη κε ηα παλεπηζηήκηα. Πξνζσπηθά δε ζπκκεηέρσ ζ’ απηά. Κάζνκαη ζηελ άθξε. Γηα κέλα απηέο νη απαζρνιήζεηο είλαη πεξηηηή πνιπηέιεηα. Δγψ, εθείλν πνπ ζέισ, είλαη λα ηειεηψζσ ηε ζρνιή φζν πην ζχληνκα κπνξψ. Γε κπνξεί λα είκαη αηψλην βάξνο ζηελ νηθνγέλεηα! Αλ ήηαλ ζην ρέξη ηνπ ζα ήζειε λα ’λαη απηνζπληήξεηνο. Κη απηφο είλαη ν κειινληηθφο ηνπ ζηφρνο. Παξά ηα ηξία ρξφληα ζηελ Αζήλα παξακέλεη ιίγν απνκνλσκέλνο, επαξρηψηεο, ρσξίο ηδηαίηεξεο εκπεηξίεο θαη ζρέζεηο πνπ βιέπεη λα [27]
έρνπλ άιινη ζπκθνηηεηέο ηνπ. Ξέξεη φηη απηά πνπ ηεο ιέεη, ίζσο λα ηνλ ππνβηβάδνπλ ζηα κάηηα ηεο, αιιά δελ ζέιεη λα ηεο δψζεη ιαζεκέλε ή ςεχηηθε εηθφλα γηα ην άηνκν ηνπ. Πηζηεχεη φηη ε εηιηθξίλεηα είλαη ε θαιχηεξε πξνυπφζεζε γηα κηα ζηέξεε ζρέζε θη έρεη θηινδνμία ε ζρέζε ηνπο λ’ απνθηήζεη απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά. ια φζα άθνπγε ηεο άξεζαλ. ηε ζπλέρεηα θη ε ίδηα, κε ηε ζεηξά ηεο, ηνπ πεξηέγξαςε ηε δηθή ηεο νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε. Ήηαλ κνλαρνθφξε, παξά ην γεγνλφο φηη νη δηθνί ηεο ήζειαλ πνιιά παηδηά. Ο παηέξαο ηεο, εδψ θη αξθεηά ρξφληα, εξγάδεηαη ζ’ έλα κεγάιν θνχξλν θαη ην σξάξην εξγαζίαο ηνπ είλαη δεδνκέλν. Ζ κάλα ηεο εξγάζηεθε ρξφληα ππάιιεινο ζε έλα εκπνξηθφ θαηάζηεκα, αιιά ε θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηεο δελ ηεο επέηξεςε λα ζπλερίζεη. Γηα θάπνην δηάζηεκα έπαηξλε κηα κηθξή αλαπεξηθή ζχληαμε, αιιά απηή δελ ηεο αλαλεψζεθε θη έηζη δελ έρεη δηθφ ηεο εηζφδεκα. Ο παηέξαο ηεο γηα λα ηελ πξνζηαηέςεη δελ ηελ άθεζε λα ζπλερίζεη ηελ εξγαζία. Δπηπρψο ε θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηεο παξέκεηλε ζηάζηκε θαη ζπλερίδεη λα δεη – επηπρψο ήξεκα - θνληά ηνπο θξαηψληαο άμηα φιν ην λνηθνθπξηφ ηνπ ζπηηηνχ. Κάησ απ’ απηέο ηηο ζπλζήθεο δε ηελ έπαηξλε λα ζπλερίζεη ηηο ζπνπδέο ζην παλεπηζηήκην. - Γηάιεμα λα κάζσ κηα ηέρλε, Κψζηα. ’ απηφ κε βνήζεζε ν παηέξαο κνπ πνπ κε ζχζηεζε ζην ζεκεξηλφ αθεληηθφ κνπ. Πάσ θαιά θαη βνεζάσ θηφιαο ηα νηθνλνκηθά ηεο νηθνγέλεηαο, αθνχ απηφ είλαη αλαγθαίν. Αγαπάσ ηε δνπιεηά κνπ θαη ιέσ εθεί λα ζπλερίζσ, εθηφο αλ θάηη έθηαθην βξεζεί ζην δξφκν κνπ θαη κνπ αιιάμεη ηα ζρέδηα. ηαλ ην ιεσθνξείν έθηαζε ζην ηέξκα αλαδήηεζαλ κηα ήζπρε γσληά δίπια ζηε ζάιαζζα θη εθεί ηελ άξαμαλ. Ζ πξνλνεηηθή Μαξία είρε θέξεη ζην κηθξφ ζαθίδην πνπ κεηέθεξε ζηελ πιάηε ηεο κηα θνπβεξηνχια ηελ νπνία άπισζε ζηε άκκν, αθνχ θαζάξηζε ην ρψξν γχξσ. - Δγψ Κψζηα ζα θάλσ κηα βνπηηά. Δζχ; Ο άιινο κε πξνθαλή ακεραλία ηεο απάληεζε: - Δίκαη ειίζηνο! Γελ έθεξα ηίπνηα καδί κνπ. Γελ κπνξνχζε λα ηνπ πξνηείλεη ηίπνηα. Με επηδέμην ηξφπν άιιαμε θαη θφξεζε ην καγηφ ηεο. - Γε ζ’ αξγήζσ κηα βνπηηά ζα θάλσ. Έηζη γηα ην θαιφ. Άιισζηε θέηνο είλαη ην πξψην κνπ κπάλην. Σελ ψξα πνπ ε Μαξία ζρεδφλ ηξέρνληαο έθηαλε πξνο ηε ζάιαζζα ν Κψζηαο πξφιαβε λα ζαπκάζεη ηε ιπγεξή θνξκνζηαζηά ηεο θη ε επηζπκία ηνπ λα ελσζεί καδί ηεο έγηλε πην ζπγθεθξηκέλε, ψξηκε θαη πηεζηηθή. Έλησζε ηφζν άβνια λα ηελ παξαηεξεί απ’ έμσ, αιιά απφ ηελ άιιε απηφ ήηαλ θαη βνιηθφ γηα ηνλ ίδην. Γε θεκηδφηαλ δα γηα ηελ εμνηθείσζή ηνπ κε ην λεξφ. Κάηη έπξεπε ζχληνκα λα θάλεη ζηνλ ηνκέα απηφ. [28]
Ζ Μαξία ραξνχκελε θαη γεκάηε δσληάληα βγήθε απ’ ηε ζάιαζζα θαη ηπιίρηεθε ζηε πεηζέηα ηεο. - Καθψο πνπ δε ζνπ είπα φηη πξνηίζεκαη λα θάλσ κπάλην. Θα είρεο θαη ζπ πξνεηνηκαζηεί αλαιφγσο. Γελ πεηξάδεη φκσο ηελ άιιε θνξά ζα κπνχκε κέζα καδί! Ζ ππφζρεζε ηεο λέαο ζπλάληεζεο ππνδεινχζε ηελ απφθαζή ηεο ε ζρέζε ηνπο λα έρεη ζπλέρεηα θη απηφ ηνλ γέκηδε ραξά. ηαλ εθείλε ληχζεθε θαη ρηελίζηεθε πξφρεηξα, μαλαγχξηζαλ ζηελ πιαηεία λα ηζηκπήζνπλ θάηη. Μπήθαλ ζην πξψην θαζηθνπληάδηθν θαη παξάγγεηιαλ ηα ζπλεζηζκέλα. Ζ Μαξία αλαςνθνθθηληζκέλε θαη ραξνχκελε έηξσγε ην θαγεηφ ηεο κε φξεμε θη άξρηζε λα δηεγείηαη πεξηζηαηηθά απφ ηε δνπιεηά ηεο θαη απφ ηηο παξαμεληέο πνιιψλ πειαηηζζψλ ηεο. Έλησζε πξνθαλψο άλεηα θαη ραηξφηαλ αλεπηηήδεπηα ηελ θάζε ζηηγκή. Απηφο ήηαλ ιίγν θνπκπσκέλνο, αζπλήζηζηνο κε ηε ζπληξνθηά θνπέιαο θαη κάιηζηα απηήο, πνπ απφ θαηξφ είρε αξρίζεη λα ληψζεη ηξπθεξά αηζζήκαηα. Πξνζπάζεζε λα θξχςεη ηελ αγσλία ηνπ θαη λα επζπγξακκηζηεί κε ηελ άλεζε ηεο. Άξρηζε λα ηεο δηεγείηαη πεξηζηαηηθά απφ ηε ζρνιή ηνπ, επεηζφδηα πνπ ηνπ ζπλέβεζαλ θαη θξαηήζεθαλ ζηε κλήκε ηνπ, κλήκεο παηδηθέο απφ ηε δσή ζην ρσξηφ. Ζ ψξα πεξλνχζε ήξεκα θη ν έλαο άξρηζε λα εμνηθεηψλεηαη κε ηελ παξνπζία ηνπ άιινπ. Φπζηνινγηθά ήξζε θη ψξα ησλ πξνζσπηθψλ εξσηήζεσλ. Ζ Μαξία ηνπ πέηαμε ηελ αξρηθή απνξία ηεο - Πφηε θαη γηαηί έδεημεο ελδηαθέξνλ γηα κέλα; - Κάζνκαη θνληά ζην ιφθν ηνπ ηξέθε, ζε κηα εκηππφγεηα γθαξζνληέξα. Μεξηθά πξσηλά πξηλ πάσ ζηε ζρνιή, φηαλ βέβαηα έρσ ρξφλν, θάζνκαη γηα ιίγν ζην θαθελείν ζηελ γσλία Σξηθνχπε θαη Καιιηδξνκίνπ λα πησ έλαλ θαθέ. Δθεί ζε πήξε ην κάηη κνπ λα πεξλάο γηα λα παο ζηε δνπιεηά ζνπ. Μ’ άξεζεο απφ ηελ πξψηε ζηηγκή πνπ ζε είδα. Μνπ ζχκηζεο θνπέια απ’ ην ρσξηφ κνπ. Γελ ήζνπλ θακηά απφ ηηο ραδνβηφιεο θαη μηπαζκέλεο πνπ ζσξεδφλ θπθινθνξνχλ γχξσ καο. Σν απιφ ληχζηκφ ζνπ, ην πεξπάηεκα ζνπ, ε θαζεκεξηλή πξνζήισζε ζηελ εξγαζία ζνπ, αιιά θπξίσο ην γιπθφ θη αγαπεκέλν πξνζσπάθη ζνπ κε ζθιάβσζαλ. Δίπα απφ κέζα κνπ: Κώζηα, απηό είλαη ην θνξίηζη γηα ζέλα! … Πήξε κηα αλάζα θαη κε ζάξξνο ηψξα ζπλέρηζε: … Σφηε θφιιεζα απφ πίζσ ζνπ. κσο, ην είδεο θαη ζπ. Δίκαη ηφζν δεηιφο θαη ηφζν άπεηξνο πνπ δελ ηνικνχζα λα ζε πιεζηάζσ. Πνιιέο θνξέο είπα απφ κέζα κνπ: Αύξην ζα ηεο κηιήζσ, δελ πάεη άιιν. Αιιά φηαλ έθηαλε ην αχξην ν ίδηνο θφβνο γηα ηελ απφξξηςε θαη ηελ απνηπρία κε ζπγθξαηνχζε. Γελ μέξσ. Αλ εζχ, Μαξία, δελ έπαηξλεο ηελ πξσηνβνπιία λα κνπ κηιήζεηο, ίζσο αθφκα λα ζεξλφκνπλ παξαπνλεκέλνο απφ πίζσ ζνπ.
[29]
Απηή ε εηιηθξηλήο θη επζεία εμνκνιφγεζε ηελ ζπγθίλεζε. Ήηαλ ηφζν αγλφο, ηφζν άκεζνο, φζν επηζπκνχζε θαη πήξε ην ιφγν λα ηνπ εμεγήζεη ηε δηθή ηεο ζέζε: - ε είρα πξνζέμεη κέζα απφ ην καγαδί θαη θάπνηα ζηηγκή θαηάιαβα φηη εκέλα είρεο βάιεη ζην κάηη. ηαλ αξγφηεξα κ’ έπαηξλεο απφ πίζσ, πεξίκελα κηα θίλεζε ζνπ. Μα εζχ ηίπνηα, θνπβέληα. Φνβήζεθα κελ είζαη κνπγγφο! Ναη! Πξαγκαηηθά, θνβήζεθα. αλ παξνπζία απφ καθξηά θαηλφζνπλ ζπκπαζήο θαη είπα απφ κέζα κνπ. Τη ζα γίλεη κ’ απηόλ; Θα πάξεη επηηέινπο θακηά πξσηνβνπιία; Απφ ηελ άιιε λα ζνπ νκνινγήζσ θάηη; Μ’ άξεζε ε ληξνπαινζχλε ζνπ. Έδεηρλε αγλφηεηα θη φρη ην ζπλεζηζκέλν ζξάζνο θαη ηε ρπδαηφηεηα ησλ αλδξψλ πνπ βιέπσ γχξσ καο. Έηζη, φηαλ ηα βήκαηά καο ζπλαληήζεθαλ ζην ζνχπεξ κάξθεη είπα απφ κέζα κνπ: Μαξία, πάξε εζύ ηελ πξσηνβνπιία. Ή ηώξα ή πνηέ! ε ιίγν μαλαγχξηζαλ ζηε ζάιαζζα, εθεί πνπ ήηαλ ην πξσί. Σψξα έλησζαλ πην άλεηνη, πην απειεπζεξσκέλνη. Σφηε θαη κφλν ηφηε ν Κψζηαο έθαλε ηελ πξψηε θίλεζε. Πιεζίαζε κφλνο θνληά ηεο. Με ηα δπν ηνπ ρέξηα θπιάθηζε ηξπθεξά ηα δπν κάγνπιά ηεο θαη ηα ρείιε ηνπ αθνχκπεζαλ απαιά, αιιά αθφκα θνβηζκέλα ηα δηθά ηεο ρείιε. Ήηαλ ην πξψην ηεο θηιί θη ήζειε λα ην γεπηεί κ’ φιε ηεο ηελ χπαξμε. Πέξαζε ηα δπν ηεο ρέξηα γχξσ απφ ηε κέζε ηνπ θη έζθημε ηα ρείιηα ηεο πάλσ ζηα δηθά ηνπ. Σα ρείιηα θαη ησλ δπν άλνημαλ απηφκαηα θαη ην θηιί απφθηεζε ην πάζνο πνπ απαηηνχζε ε ζηηγκή. Σελ ηξάβεμε δπλαηά πάλσ ηνπ θαη ηα ζψκαηά ηνπο ελψζεθαλ ζ’ φιν ην κήθνο ηνπο. Με ζπγθινληζκφ έλησζε πάλσ ηεο ηνλ δσληαλεκέλν αλδξηζκφ ηνπ θη ε πξσηφθαληε απηή εκπεηξία ηελ παξέιπζε νινθιεξσηηθά. Έλα δπλαηφ ειεθηξηθφ ξεχκα πέξαζε απφ ηε ζπνλδπιηθή ηεο ζηήιε θαη ηελ έθαλε λα ράζεη ηελ ηζνξξνπία ηεο. ηεξίρηεθε θνβηζκέλε πάλσ ηνπ θη απηφ επέηεηλε ηελ πξνεγνχκελε αίζζεζε. - Υξηζηέ κνπ, είπε απφ κέζα ηεο, ζα ιηπνζπκήζσ! Κξαηήζνπ, Μαξία, γηαηί ζα ράζεηο ηειείσο ηνλ έιεγρν. Πξσηνδνθίκαδε δπλαηά αηζζήκαηα θη απηφ ηελ ηξφκαδε. Απηά πνπ άθνπγε κέρξη ηψξα, απηά πνπ ζπδεηνχζε ζην ζρνιεηφ κε ηηο θίιεο ηεο, απηά πνπ δηάβαδε ζηα ξνκάληδα, πνπ ζπλαληνχζε ζε ηαηλίεο ζηελ ηειεφξαζε σξίκαζε ν θαηξφο λα ηα δνθηκάζεη θη ε ίδηα. Αο κε βηαζηεί. Αο έξζεη κφλν ηνπ θπζηνινγηθά θη φρη ηψξα, κπξνζηά, ίζσο, ζηα κάηηα ηξίησλ. Με πξνζπάζεηα μεθφιιεζε απφ θνληά ηνπ. νβαξεχηεθε, ιεο θαη θάηη ηελ ελφριεζε. Ο άιινο ην εηζέπξαμε ζαλ απφξξηςε θαη θαηέβαζε κνχηξα. Ζ Μαξία ην θαηάιαβε θαη μεθαζάξηζε γηα κηα αθφκα θνξά ηα πξάγκαηα: - Γελ ζπλέβε ηίπνηα πνπ λα κ’ ελφριεζε, Κψζηα. Μελ αλεζπρείο. Αληίζεηα έλησζα ηφζν δπλαηά, πνπ ζπγθξάηεζα ηνλ εαπηφ κνπ. Έρνπκε κπξνζηά καο, ειπίδσ, πνιχ θαηξφ λα γλσξηζηνχκε θαιχηεξα θη ε ζρέζε καο λα πεξάζεη ζ’ άιιν επίπεδν. Έβγαιε έλαλ αλαζηελαγκφ αλαθνχθηζεο θαη ηεο ρακνγέιαζε επραξηζηεκέλνο: [30]
-
Ση ζα έθαλα, Μαξία, ρσξίο ηε δηθή ζνπ σξηκφηεηα; Θα ’ζεια κηα κέξα λα έξζσ ζην δσκάηηφ ζνπ. Απηφ ηνπ δεκηνχξγεζε άιιε αγσλία. - Να είζαη πξνεηνηκαζκέλε. Γελ είλαη κφλν έλα θησρηθφ δσκάηην εξγέλε. Γελ δηαζέηεη νχηε θαη ηα ζηνηρεηψδε ελφο λνηθνθπξηνχ. ηαλ ρψξηζαλ θη νη δπν ήηαλ γεκάηνη απφ λέεο εκπεηξίεο θαη λέα δεδνκέλα. Ζ Μαξία ήηαλ ην θνξίηζη ηνπ θη απηφ ηνπ άξεζε θαη ηνλ θνιάθεπε. Δθείλε κεηέθεξε ακείσην κέζα ηεο ην έληνλν πάζνο πνπ έλησζε φηαλ ηα ζψκαηά ηνπο ζηηγκηαία ελψζεθαλ. Ρεαιίζηξηα φπσο ήηαλ ήμεξε φηη πιεζίαδε ν ρξφλνο λα γίλεη γπλαίθα. Ζ επίζθεςε ηεο ζην ζπίηη ηνπ είλαη ην νξηαθφ ρξνληθφ φξην, πνπ έβαδε ζηνλ εαπηφ ηεο, γηα ηελ αλαπφθεπθηε εμέιημε. Γελ ζηεθφηαλ αξλεηηθά ζ’ απηφ ην ελδερφκελν. ρη! Δίρε φιν ην δηθαίσκα λα δήζεη φ,ηη δηθαηνχηαη κηα θνπέια ηεο ειηθίαο ηεο. Γε ζα πεη πξνο ην παξφλ ηίπνηα ζηε κάλα ηεο. Βεβαίσο έπξεπε θάπνηα ζηηγκή λα ηελ ελεκεξψζεη, αιιά ε ίδηα ζα έθαλε ηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ ρξφλνπ.
[31]
11. Η αλαγλώξηζε ηνπ ζύκαηνο Ο Αδακίδεο ήηαλ λα ζθάζεη. Ζ ππφζεζε ηνπ πηψκαηνο ηεο θνπέιαο είρε θνιιήζεη. ε ιίγεο κέξεο ζα ζπκπιεξψλνληαλ δπν άθαξπεο βδνκάδεο εληαηηθψλ εξεπλψλ θη αθφκα δελ είρε πξνζδηνξηζηεί νχηε ε ηαπηφηεηα ηνπ ζχκαηνο. Ο πξντζηάκελφο ηνπ ήδε ηνλ είρε έκκεζα εηξσλεπηεί γηα αληθαλφηεηα: - Κξίκα, ξε, Αδακίδε! Πεξίκελα πεξηζζφηεξα απφ ζέλα. Μήπσο πξέπεη λα ζνπ πάξσ ηελ ππφζεζε θαη λα ηελ αλαζέζσ ζε θάπνηνλ ηθαλφηεξν; - πσο ζέιεηε, θχξηε πξντζηάκελε. Δζείο είζζε ν ππεχζπλνο εζείο παίξλεηε ηηο απνθάζεηο. Γελ άθεζε αλαπάληεηε ηελ απαμησηηθή ηνπ παξέκβαζε. Λεο θη ππήξρε θάπνηνο δξφκνο ή γσληά πνπ λα κελ ηελ είρε μεςαρλίζεη, ιεο θη ν ίδηνο ν πξντζηάκελνο έξημε θάπνηα ηδέα, είπε θάπνηα επνηθνδνκεηηθή πξφηαζε θη απηφο ηελ αγλφεζε. Ζ αιήζεηα βέβαηα είλαη πσο ε ππφζεζε είρε ζθαιψζεη θαη ππεχζπλνο γηα ηε δηαιεχθαλζε ήηαλ ν ίδηνο. Βαξχζπκνο θη εξηζηηθφο, ρσξίο εκθαλή ιφγν, έβγαδε κηα επηζεηηθφηεηα πξνο ην πεξηβάιινλ ηνπ θη έηζη ε παξνπζία ηνπ ζ’ έλα απφ ηα δσκάηηα ηεο Αζθάιεηαο δεκηνπξγνχζε ζηνπο γχξσ ηνπ έληαζε, ακεραλία θη αξλεηηζκφ. Μπαίλνληαο ζην γξαθείν ηνπ αμησκαηηθνχ ππεξεζίαο παξαηήξεζε ην θνπηί πνπ είραλ θέξεη ζην ηκήκα νη δπν αζηπλνκηθνί κεηά ηελ έξεπλα ζην δσκάηην ελφο δηαξξήθηε, πνπ πηάζηεθε ζηε θάθα. Μάιινλ ιφγσ αδξάλεηαο, αθνχ δελ ήηαλ δηθή ηνπ ππφζεζε, αλαπνδνγχξηζε ην θνπηί γηα λα δεη ην πεξηερφκελφ ηνπ. Μέζα ζηα άιια είδε ηελ ηαπηφηεηα θαη ην κάηη ηνπ απηφκαηα πξνζειψζεθε ζηε θσηνγξαθία. Μηα ιάκςε πέξαζε απ’ ηα κάηηα ηνπ θαη ηνλ ηχθισζε γηα ιίγν. Σν πξφζσπν πνπ έβιεπε κπξνζηά ηνπ, ρσξίο θακηά ακθηβνιία, ήηαλ ην ζχκα άγλσζηεο ηαπηφηεηαο πνπ κέρξη ηψξα κάηαηα αλαδεηνχζε. Έβαιε θσλέο ραξάο θη φινη κέζα ζην γξαθείν, αιιά θαη ζηα δηπιαλά, καδεχηεθαλ θνληά ηνπ αλαδεηψληαο λα κάζνπλ ην αίηην απηήο ηεο απφηνκεο έθξεμεο. Γηάβαζε δπλαηά, λα η’ αθνχζνπλ φινη γχξσ ηνπ. - Γηνλπζία Σακπάθε ηνπ Υξήζηνπ θαη ηεο Κπξηαθνχιαο. Γελλήζεθε ζηηο 17 Ηνπλίνπ ηνπ 1985 ζηε Πξέβεδα. Άξα; Γηα λα θάλσ έλα ινγαξηαζκφ. Ναη, λαη! ηαλ ηε ζθφησζαλ ήηαλ 24 ρξνλψλ. Πνηφο αιήζεηα θαη πνχ βξήθε απηφ ην θνπηί; Ζ εξψηεζε είρε θάηη ην επηηαθηηθφ. Σνλ ελεκέξσζαλ γηα ηε ζχιιεςε ηνπ δηαξξήθηε θη ακέζσο έδσζε εληνιή λα ηνλ θέξνπλ κπξνζηά ηνπ: - Με ηνπ πείηε φκσο ηίπνηα. Αθήζηε ηνλ λα έρεη αγσλία. Δγψ ζέισ πξνζσπηθά λα ηνλ αλαθξίλσ.
[32]
ε ιίγν έλαο ςνθνδεήο ηχπνο, ραξαθηεξηζηηθή πεξίπησζε θνηλσληθνχ απφβιεηνπ, ζηάζεθε ηξεκάκελνο κπξνζηά ηνπ, πεξηκέλνληαο λέεο θάπεο κεηά ηελ απνηπρεκέλε απφπεηξα θινπήο. Πξάγκαηη απφ θεη άξρηζε ηελ αλάθξηζε ηνπ ν αμησκαηηθφο: - Γε ζνπ ήξζε απηή ηε θνξά βνιηθφ ην κπάζηκν ζην ηειεπηαίν ζπίηη, ε, θαζίθη; νπ ηελ έθεξε θαιά ν ηδηνθηήηεο ηνπ. Καη πνιχ θαιά ζνπ έθαλε! Γεηα ζηα ρέξηα ηνπ. Σψξα νη δηαθνπέο πνπ ζα θάλεηο ζηε θπιαθή ειπίδσ λα ζε ζπλεηίζνπλ. - Ση λα θάλσ θχξηε αμησκαηηθέ κνπ; Πξέπεη θη εγψ λα δήζσ. - Καη γηα λα δήζεηο, ξε ξεκάιη, πξέπεη λα θιέβεηο; Ρε άρξεζην παξάζηην ηεο θνηλσλίαο, έηζη θάλνπλ νη άιινη άλζξσπνη; - Έρεηε δίθην θπξ-αζηπλφκε. Σειεπηαία θνξά. Γε ζα ην μαλαθάλσ! αο δίλσ ην ιφγν κνπ. αο νξθίδνκαη ζηελ ςπρή ηεο ζπγρσξεκέλεο ηεο κάλαο κνπ! - ηακάηα λα νξθίδεζαη. Φαληάδνκαη φηη ηνλ φξθν απηφλ ζα ηνλ έρεηο δψζεη πνιιέο θνξέο κέρξη ηψξα. - Γηαηί ην ιέηε απηφ θπξ- Αζηπλφκε; - Απηφ ιέεη ε θαβάληδα πνπ βξήθακε ζην δσκάηηφ ζνπ! Καη ηνπ παξνπζίαζε ην θνπηί πάλσ ζην ηξαπέδη. Ο Γηάλλεο ριφκηαζε κφιηο ην αληίθξηζε. Απφ κέζα ηνπ κνλνιφγεζε: - Γακώ ην. Τελ έβαςα ηώξα γηα ηα θαιά. Τν βξήθαλ νη πνύζηεδεο ην θνπηί! - Πίζηεπεο φηη ε Αζηπλνκία δελ ζα ηα βξεη, ξε θαθφκνηξε;. Γηα ηφζν αλίθαλνπο καο πεξλάο; Γηα λα δνχκε ηψξα ηη έρνπκε εδψ; Ρνιφγηα! Καιά θαίλνληαη. Πνηνη ηα θιαίλε; Καξθίηζα, βξαρηνιάθη, ιεθηά. Φαληάδνκαη θιεκκέλα. Θα καο πεηο γηα ην θαζέλα πσο βξέζεθε ζηα ρέξηα ζνπ. Α! Ση βιέπσ! Καη κηα ηαπηφηεηα. Απφ πνχ ηελ μεηξχπσζεο απηή; - Οχηε ζπκάκαη. - Γηα πξνζπάζεζε. Δδψ ζα ηα πνχκε φια κε ην λη θαη κε ην ζίγκα, γηαηί αιιηψο ζα ζε ιηψζνπκε θαθνκνίξε κνπ. Να ην πηζηέςεηο απηφ. Γε ζα ηειεηψζεηο καδί κνπ αλ δελ ηα πεηο φια ραξηί θαη θαιακάξη! - Α! ηαζείηε κηα ζηηγκή! Σψξα ην ζπκήζεθα. Σε βξήθα κέζα ζην ηζαληάθη. Σν άξπαμα απφ κηα ραδνβηφια ζην δξφκν. Σδάκπα θφπνο ηειηθά γηαηί κέζα δελ είρε ηίπνηα. Μφλν θάηη ραξηνκάληηια, ιίγα ςηιά θαη ηελ ηαπηφηεηά πνπ κνπ δείρλεηο. Καλνληθά έπξεπε λα ηελ πεηάμσ. Βιαθεία κνπ κεγάιε. Αιιά απφ πίθα πνπ δελ βξήθα ηίπνηα αμίαο ηελ θξάηεζα. Ίζσο γηα ελζχκην. Μνπ άξεζε θη ε θνπέια ηεο θσηνγξαθίαο. Υαδνκάξα κνπ κεγάιε, ηειηθά! - Πεο ην. Με ληξέπεζαη. Μάιινλ ζα είλαη ην θνξίηζη ζνπ. Γελ εμεγείηαη δηαθνξεηηθά πσο βξίζθεηαη ζηα ρέξηα ζνπ. - λεηξα βιέπεηε θπξ-αζηπλφκε; Δίλαη δπλαηφλ θνξίηζη ζαλ θη απηφ λα γπξίζεη λα θνηηάμεη έλαλ ηχπν ζαλ θαη κέλα; Σψξα πνπ κνπ ην ιέηε ηα ζπκήζεθα φια. Μφιηο είρε [33]
βγεη απφ έλα ζηελφ θαη πεξπαηνχζε ακέξηκλε ζην δξφκν θξαηψληαο ην ηζαληάθη απφ ην έμσ ρέξη. Γηα κέλα - πεηλαζκέλν θη άθξαγθν - ήηαλ ζθέηνο πεηξαζκφο. Σν άξπαμα ζην πη θαη θη. Έβαιε ηηο θσλέο αιιά εγψ κε ην παπί ρψζεθα γξήγνξα ζηα ζηελά θαη κελ ηνλ είδαηε ηνλ Παλαγή! - Πφηε έγηλε απηφ; - Γε ζα έρνπλ πεξάζεη πέληε κέξεο. Ο Αδακίδεο έκεηλε άγαικα απφ ηελ έθπιεμε: - Γελ είλαη δπλαηφλ… ηνπ μέθπγε. Γαγθψζεθε κελ πεη ηε ζπλέρεηα πνπ ηνπ εξρφηαλ ζηα ρείιε. - πσο κε βιέπεηο θαη ζε βιέπσ, θπξ Αζηπλφκε. Έθαγα ηέηνηα απνγνήηεπζε φηαλ αλνίγνληαο ην ηζαληάθη δελ βξήθα ηίπνηα ρξήζηκν γηα κέλα, πνπ δελ κπνξψ λα ζνπ πεξηγξάςσ! Πέξαζαλ κεξηθά ζησπειά δεπηεξφιεπηα. Ο Γηάλλεο δελ είρε θαλέλα ιφγν λα βηάδεηαη. Ο αμησκαηηθφο άθελε ρξφλν λ’ αθνκνηψζεη κέζα ηνπ ην λέν ζηνηρείν πνπ έκπαηλε ζηελ ππφζεζε. Ήηαλ αιήζεηα απηά πνπ ηζρπξηδφηαλ ν αιεηάθνο ή κήπσο ηνπο πνχιαγε θνχκαξα; Σνλ ξψηεζε απζηεξά: - Πψο ήηαλ ε θνπέια, πνπ ηεο άξπαμεο ηε ηζάληα; - Γε ζπκάκαη θαιά, αιιά ήηαλ κηα μαλζηά θαη ιίγν γεκάηε. ίγνπξα αξθεηά πην ςειή απφ κέλα. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζχκαηνο ζην ιφθν ηνπ ηξέθε δε ζπλέπηπηαλ κε ηηο πεξηγξαθέο ηνπ θιέθηε. Άξαγε, κήπσο έιεγε αιήζεηα; Ήμεξε γηα ην θφλν ηεο θνπέιαο; Ήμεξε φηη ε ηαπηφηεηα δελ είλαη δηθή ηεο, αιιά απεηθνλίδεη άιιε; - Έρεηο κπιέμεη πνιχ θαθνκνίξε κνπ θαη πξέπεη λα πεηο ηελ θαζαξή αιήζεηα θαη κφλν απηή. Θα πάκε κε ην ππεξεζηαθφ απηνθίλεηα λα καο δείμεηο βήκα-βήκα ηα κέξε, πνπ καο είπεο. Ζ θσηνγξαθία ιεο ήηαλ δηθή ηεο; - Σψξα πνπ ην ιέηε, ην ζθέθηνκαη θη εγψ. Γελ λνκίδσ φηη ηεο κνηάδεη. Αιιά πνιιέο θνξέο κε ηα ρξφληα ν άλζξσπνο δελ αιιάδεη; Γελ είκαη ζίγνπξνο. Ση άιιν κπνξψ λα πσ; Δηνηκάζηεθε κηα κηθξή νκάδα θαη κε ηνλ δηαξξήθηε ζηα πίζσ θαζίζκαηα μεθίλεζαλ. Μέζσ ηεο ιεσθφξνπ Αιεμάλδξαο θηάζαλε ζηελ νδφ Ηνπιηαλνχ θαη ζηελ ζπλέρεηα ζηξίςαλε ζηελ Αραξλψλ. ε θάπνην χςνο ηνπο έδεημε απφ πνηφ ζηελφ βγήθε ε θνπέια. Ήηαλ έλα αδηέμνδν, ζηελφ δξνκάθη. Σνπο έδεημε ζε πνηφ ζεκείν άξπαμε ηελ ηζάληα θαη ηα δξνκάθηα πνπ αθνινχζεζε γηα λα ην ζθάζεη. ηελ Αιεμάλδξαο κπήθε ζε κηα αλεθνξηθή πάξνδν θη έθηαζε ζηα ζθαινπάηηα, πνπ ζε αλεβάδνπλ ζηνπ ηξέθε. Δθεί ληψζνληαο θάπνηα αζθάιεηα άλνημε κ’ αδεκνλία ην ηζαληάθη θαη έθαγε ηε κεγάιε απνγνήηεπζε. Δίδε φηη ηδάκπα έθαλε φιε ηελ απφπεηξα. Σν ηζαληάθη ην πέηαμε. Σελ
[34]
ηαπηφηεηα δελ μέξεη γηαηί ηελ θξάηεζε. Ίζσο απφ πίθα γηα ηελ απνηπρία. ίγνπξα ήηαλ κηα ραδνκάξα ηνπ. Σφηε ν αζηπλφκνο ηνλ ξψηεζε: - θέςνπ θαιά πξηλ απαληήζεηο. Μελ βηάδεζαη. Πφηε ζπλέβεζαλ φια απηά; - Έρεη ηφζε ζεκαζία απηφ; νπ είπα ήδε. Πξηλ κηα βδνκάδα. Γηαηί δίλεηο ηφζν κεγάιε ζεκαζία ζε κηα αξπαγή ηζάληαο; Γελ κπνξψ λα ην θαηαιάβσ. Ο αμησκαηηθφο ηεο Αζηπλνκίαο ήμεξε φηη ην πηψκα βξίζθεηαη ζε ζάιακν ηνπ λεθξνηνκείνπ ζρεδφλ είθνζη κέξεο. Τπάξρεη εδψ ζέκα. Αιιά δε ρξεηαδφηαλ λα δψζεη θακηά εμήγεζε ζηνλ αιεηάθν. Απηά ελδηέθεξαλ ηνλ ίδην θη ίζσο ήηαλ ε αξρή λέσλ εμειίμεσλ.
[35]
12. Σν αδηέμνδν παξακέλεη Σν ζήκα ζηάιζεθε ακέζσο ζηελ ππνδηεχζπλζε αζηπλνκίαο ηεο Πξέβεδαο. Μέζα απφ ηνλ ηειεθσληθφ θαηάινγν επηζεκάλζεθε ε νηθνγέλεηα ηεο Γηνλπζίαο, αιιά εθεί πέζαλε ζε άιιε έθπιεμε. Ζ νηθνγέλεηά ηεο είρε θαηξφ λα κάζεη λέα ηεο. Απηφ δελ ήηαλ πξφζθαην. Δδψ θη έλα ρξφλν νη ζρέζεηο ηεο Γηνλπζίαο κε ηνπο γνλείο ηεο ήηαλ ςπρξέο. Σνπο ην είρε μεθαζαξίζεη. Γε γνχζηαξε θαη πνιιά καδί ηνπο. ηνλ νηθνλνκηθφ εθβηαζκφ πνπ ηεο θάλαλε φηη ζα ζηακαηήζνπλ λα ηεο ζηέιλνπλ ιεθηά ηνπο απάληεζε νξζά θνθηά φηη δελ έρεη ηελ αλάγθε ηνπο. Μπνξεί κφλε λα δεη ηνλ εαπηφ ηεο. Μάιινλ είρε κπιέμεη ζε άιινπο θχθινπο θαη δελ κπνξνχζαλ πιένλ λα ηελ ειέγμνπλ. Σνπο δεηήζεθε λα θαηέβεη έλαο ηνπο ζηελ Αζήλα. Τπνπηεχζεθαλ φηη θάηη πνιχ άζρεκν ζπκβαίλεη. Μφλν πνπ, παξά ηηο παξαθιήζεηο ηνπο, δελ ηνπο έιεγαλ ηη είλαη απηφ. Ο γηνο θαηέβαζε ηνπο γνλείο κε ην απηνθίλεην ζηελ Αζήλα θαη ζχκθσλα κε ηε ζπκβνπιή ηεο αζηπλνκίαο ηεο Πξέβεδαο πήγαλ θαηεπζείαλ ζην θηίξην ηεο αζηπλνκίαο ζηε ιεσθφξν Αιεμάλδξαο. Δθεί ζπλάληεζαλ ηνλ Αδακίδε, πνπ αλέιαβε ην άραξν θαζήθνλ. Σνπο πήγε ζην λεθξνηνκείν φπνπ ην πνιπθαηξηζκέλν πηψκα πεξίκελε ηφζεο κέξεο ηελ αλαγλψξηζή ηνπ. Σν ζνθ ηεο νηθνγέλεηαο ήηαλ αλακελφκελν. ην αδήηεην πηψκα νη ραξνθακέλνη γνλείο αλαγλψξηζαλ ηελ αηίζαζε θφξε ηνπο λεθξή. Δίρε πιεξψζεη ην ηίκεκα ηεο ζθνηεηλήο δσήο ηεο. Σελ έθιαςαλ θαη δήηεζαλ λα ηελ πάξνπλ καδί ηνπο. Ήηαλ ην παηδί ηνπο, ε κνλαρνθφξε γηα ηε ραξνθακέλε κάλα. Αθνχ ηαθηνπνηήζεθαλ νη γξαθεηνθξαηηθέο ιεπηνκέξεηεο απηφ έγηλε δπλαηφ, αιιά ν Αδακίδεο ήζειε λα αλαθξίλεη ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο γηα πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο. Έπξεπε λα θάλεη ππνκνλή κέρξηο φηνπ ην ζψκα ηεο θνπέιαο αλαπαπζεί ζην ρψκα ηεο ηδηαίηεξε παηξίδα ηεο. Ο Αδακίδεο ήηαλ επηηφπνπ, θάλνληαο ππνκνλή λα ηειεηψζνπλ ηα ηππηθά. Άξρηζε απφ ηνλ αδειθφ. - Έθεβε ήηαλ έλα ήξεκν παηδί, ιίγν θιεηζκέλν ζηνλ εαπηφ ηνπ, άξρηζε λα αθεγείηαη απηφο. Γελ θάλακε πνιχ παξέα, νχηε εμνκνινγνχληαλ ν έλαο ζηνλ άιιν ηα κπζηηθά ηνπ. Δίρακε, βιέπεηο, δηαθνξά ειηθίαο. Βεβαίσο, σο κεγαιχηεξνο αδειθφο, πάληα έλησζα ην θαζήθνλ λα ηελ πξνζέρσ θαη λα ηελ πξνζηαηεχσ, αιιά θη απηφ κνπ ην είρε μεθφςεη θαη δε κνπ άθελε θαζφινπ πεξηζψξηα. Μνπ απάληεζε θνθηά, ρσξίο λα κνπ αθήλεη πεξηζψξην: Δε ρξεηάδνκαη ζσκαηνθύιαθα, αδειθέ! Μπνξώ κόλε κνπ λα θαλνλίδσ ηνλ εαπηό κνπ. Σπλελλνεζήθακε; … αλ καζήηξηα ήηαλ θαιή. Πέξαζε κε ηελ πξψηε ζηηο εμεηάζεηο πνπ έδσζε. Δγψ έκεηλα ζην καγαδί κε ηνλ παηέξα καο. Ήηαλ κηα ζηξσκέλε δνπιεηά θαη ζέισ εδψ, ζηελ ηδηαίηεξε παηξίδα κνπ, λα θάλσ νηθνγέλεηα. [36]
Με κηα θσλή γεκάηε πίθξα, ν αδειθφο ηεο λεθξήο, ζπλέρηζε: … Ζ ζρνιή ηεο ήηαλ ε Κνηλσληνινγία ζην Πάληεην παλεπηζηήκην. Σίπνηα ην αμηνζεκείσην θαη ηίπνηα ην ηδηαίηεξν κέρξη πξηλ έλα ρξφλν, φηαλ αληηιήθζεθα κηα κεγάιε αιιαγή ζηε ζπκπεξηθνξά ηεο. Κάπνπ βξήθε θαηλνχξγηεο παξέεο θη εκείο, ε νηθνγέλεηά ηεο, γίλακε μαθληθά αλεπηζχκεηνη θαη θαηαπηεζηηθνί. Καζπζηεξεκέλνη θαη ζπληεξεηηθνί, επαξρηψηεο. πλερείο θαπγάδεο κε ηε κάλα, πνπ πάληα, ηεο είρε ηδηαίηεξε αδπλακία. Ζ κάλα πιεγψζεθε πνιχ κε ηε ζπκπεξηθνξά ηεο θαη ζέιεζε λα πάεη ζηελ Αζήλα λα δήζεη ιίγν θνληά ηεο, λα δεη ηη ζπκβαίλεη θαη λα πξνζπαζήζεη λα ηε βνεζήζεη ζ’ φπνηα πξνβιήκαηα θη αλ ππήξραλ… … Σν ελδερφκελν απηφ ζπλάληεζε ηελ θάζεηε αληίδξαζή ηεο, ηφζν πνιχ πνπ κφιηο έθηαζε ζηελ Αζήλα κεηαθφκηζε ζ’ άιιν ζπίηη, ηε δηεχζπλζε ηνπ νπνίνπ δε κάζακε έθηνηε. ηαλ ν παηέξαο ηελ απείιεζε πσο ζα ζηακαηήζεη λα ηεο ζηέιλεη ιεθηά ηνπ απάληεζε πεξηθξνλεηηθά φηη δελ έρεη αλάγθε ηα ιεθηά ηνπ. Απηφ, θαηαιαβαίλεηο, καο αλεζχρεζε αθφκα πεξηζζφηεξν. Ζ κάλα πξνζπάζεζε, ρσξίο λα ηελ ελεκεξψζεη, λα κάζεη ηε λέα δηεχζπλζε ηεο θαη ηελ έζηεζε έμσ απ’ ηε ζρνιή κε ζηφρν λα παξαθνινπζήζεη πνπ ζα πάεη. Υακέλνο θφπνο. Ζ Γηνλπζία ηελ πήξε ρακπάξη θαη πάηεζε πφδη: … Αλ επηκέλεηε, είπε ζηε κάλα ηεο ζα κε ράζεηε νξηζηηθά. Δε ζα μαλαλέβσ ζηελ Πξέβεδα, νύηε ηηο γηνξηέο, νύηε ην θαινθαίξη. Ξεγξάςηε κε από θόξε ζαο ηόηε! Με αλαζηελαγκφ ζπλέρηζε ηελ αθήγεζε ηνπ: … Ση λα θάλακε: Πεο καο θαη εζχ; Γελ καο άθεζε άιιε επηινγή. Αλαγθαζηηθά δερηήθακε ηνπο φξνπο ηεο. Με ην δφξη ε κάλα καο, ηεο έδηλε θάπνηα ιεθηά φηαλ εξρφηαλ - ζπάληα πηα - ζηελ Πξέβεδα. Ξέξακε φηη ε αδειθή κνπ έρεη κπιέμεη άζρεκα, αιιά ειπίδακε φηη φια θάπνηα ζηηγκή ζα ηα μεπεξάζεη. Πέζακε έμσ. Σειηθά θέξακε πίζσ ην πηψκα ηεο. Δθείλνπο πνπ ζθέπηνκαη είλαη νη θαεκέλνη νη γνλείο κνπ. Σν γεγνλφο απηφ, ε απψιεηα ηεο κνλαρνθφξεο ηνπο ηζάθηζε θπξηνιεθηηθά! ηαλ ήξζε ε ζεηξά ηεο κάλαο ε αλάθξηζε έγηλε αλάκεζα ζηνπο ιπγκνχο ηεο. Σν ζπκβάλ ήηαλ αθφκα πξφζθαην, αιιά ν Αδακίδεο δελ είρε ηελ άλεζε ηνπ ρξφλνπ θαη ην ηξάην λα πεξηκέλεη γηα λα πεξάζνπλ νη πξψηεο εληππψζεηο Βηαδφηαλ λα επηζηξέςεη ζηελ Αζήλα Σα ππφινηπα ζα η’ άθελε ζηνπο ληφπηνπο ζπλαδέιθνπο κε εληνιέο λα πάξνπλ ηηο αλαγθαίεο έλνξθεο θαηαζέζεηο. Γηα φηη λέν ζηνηρείν πξνέθππηε ζα ππήξρε ηειεθσληθή ζπλελλφεζε κε ηελ ηνπηθή αζηπλνκία. - Έραζα ηφζν άδηθα ηελ πξηγθεπέζα κνπ θπξ-αζηπλφκε. Μεγάισζε κε αγάπε θαη ηελ πξνζνρή απ’ φιε ηελ νηθνγέλεηα. Ήηαλ ε κηθξή καο. Ζ θφξε πνπ θάζε κάλα ζέιεη θαη ρξεηάδεηαη. ’ φια ηα ρξφληα ήηαλ ην θαιχηεξν παηδί. ην ζπίηη, ζηε γεηηνληά, ζην ζρνιείν. Ζ Αζήλα κνπ ην ράιαζε ην παηδί θαη ζην ηέινο, απηή κνπ ην ζθφησζε… [37]
Αλάκεζα ζη’ αλαθηιεηά θαη ηνλ έθδειν πφλν ε κάλα ζπλέρηζε: … Ξαθληθά ην πξνπεξαζκέλν Πάζρα πνπ ήξζε ζπίηη γηα δηαθνπέο αηζζάλζεθα ηελ αιιαγή. Σν γιπθφ θαη ςπρνπνληάξηθν θνξηηζάθη κνπ έβγαδε κηα ζθιεξάδα πνπ πνηέ κέρξη ηφηε δελ είρε. Πξνζπάζεζα κε πνιιέο εξσηήζεηο λα θαηαιάβσ ηί ζπκβαίλεη, κα δελ απαληνχζε ζε ηίπνηα. Λεο θαη δελ ήκνπλ ε κάλα ηεο. Απαληνχζε κε ιφγηα πνπ δελ θαηαιάβαηλα. Μηινχζε γηα εθδίθεζε, γηα πεηζνθφπεκα πνπ ρξεηάδνληαη θάπνηνη εθκεηαιιεπηέο, φηη έξρεηαη ε ψξα ηνπο, φηη ζα πάξνπλ ηελ απάληεζή ηνπο θη άιια ηέηνηα. ηηο ιίγεο θνξέο πνπ ήξζε απφ ηφηε, ε θαηάζηαζε ρεηξνηέξεπζε. Αλεζπρήζακε φινη. Ο άλδξαο θη ν γηνο κνπ. Έθαλα κηα απφπεηξα λα πάσ ζηελ Αζήλα λα θαηαιάβσ ηη ζπκβαίλεη αιιά ζπλάληεζα έλαλ ηνίρν… Κιαίγνληαο αδηάθνπα ζπλέρηζε: … Μνπ είπε πσο αλ ζπλέρηδα λα ηελ ελνριψ δελ ζα ηελ μαλαβιέπακε. Σν ζπδεηήζακε ζηελ νηθνγέλεηα θαη είπακε λα θάλνπκε ππνκνλή γηα ιίγν ρξφλν. Να κελ ελεκεξψζνπκε θαλέλα ζπγγελή ή θίιν. Ίζσο ιίγν απφ ληξνπή πξνο ηνπο ζπγγελείο θαη ηνπο γλσζηνχο, ίζσο γηαηί ε ειπίδα είλαη ην ηειεπηαίν απνθνχκπη ηνπ αλζξψπνπ. Σί άιιν λα θάλακε αζηπλφκε κνπ; Διπίδακε φηη θάπνηα ζηηγκή ζα ινγηθεπηεί θαη ζα γπξίζεη θνληά καο… Παίξλνληαο κηα αλάζα, ζθνππίδνληαο ηα δάθξπα πνπ έηξεραλ απ’ ηα κάηηα ηεο ζπλέρηζε κε ηελ ίδηα απφγλσζε ζηε θσλή ηεο: … Άξρηζα λα πξνζεχρνκαη θαη λα δεηάσ ηε βνήζεηα ηνπ ζενχ. Κάιεζα ηνλ παπά ζην ζπίηη λα θάλεη έλα επρέιαην. Άδηθα ησλ αδίθσλ. Ο ζεφο δελ καο ιππήζεθε. Σν ράζακε άδηθα ην θνξηηζάθη καο, θχξηε Αζηπλφκε. Πνπ είρε κπιέμεη δελ μέξσ, νχηε κπνξψ λα ππνζέζσ. Αθήλσ φιεο ηηο ειπίδεο κνπ λα βξείηε εζείο ηνλ έλνρν. Απηφ δελ ζα ηε θέξεη βέβαηα πίζσ αιιά ηνπιάρηζηνλ ζα εξεκήζεη ηελ ςπρνχια ηνπ.
[38]
13. Η αλάθξηζε ζπλερίδεηαη ηαλ ν Αδακίδεο γχξηζε ζηελ Αζήλα, θνπξαζκέλνο θαη αλήζπρνο, ελεκέξσζε ηνλ πξντζηάκελν ηνπ γηα φιεο ηηο εμειίμεηο θη εθείλνο ην κφλν πνπ βξήθε λα πεη ήηαλ: - Γελ έθαλεο θαη ηίπνηα ζηελ νπζία! Γηα θξφληηζε ινηπφλ λα πξνρσξήζεη ε ππφζεζε. Απφ ην ππνπξγείν κε πηέδνπλ αθφξεηα. Σν μέξεηο πνιχ θαιά. Θέινπλ ρεηξνπηαζηά απνηειέζκαηα! Σνπ ήξζε λα ηνλ ρέζεη παηφθνξθα. Να ηνπ δψζεη κηα αλάπνδε κ’ φιε ηε δχλακή ηνπ. Να μεζπάζεη πάλσ ηνπ φιε ηε καδεκέλε κέζα ηνπ πίθξα θη αδηθία. Παξ’ φια απηά δελ είπε θνπβέληα θαη δελ έθαλε ηίπνηα. Σν θαηάπηε. Απηή είλαη ε ππεξεζία θη απηή ήηαλ ε ινγηθή ηεο ηεξαξρία ηεο. Αλ ζέιεη θαλείο λα ζηαδηνδξνκήζεη εδψ ζην ψκα, πξέπεη λα θάλεη ππνκνλή. Κάζηζε ήξεκα θη έβαιε πάλσ ζ’ έλα ραξηί φια ηα κέρξη ηψξα ζηνηρεία πνπ είρε καδέςεη. Σν έλα ζηνηρείν θάησ απφ η’ άιιν. πλέρηζε κε ηηο εθθξεκφηεηεο πνπ ππήξραλ θαη ζε άιιε ζειίδα θαηέγξαςε φιεο ηηο εηθαζίεο πνπ πεξλνχζαλ απ’ ην κπαιφ ηνπ. Πνηα είλαη ηα πηζαλά ελδερφκελα; ίγνπξα θάπνπ είρε κπιέμεη ε κηθξή θη απηφο έπξεπε λα βξεη ηελ άθξε ηνπ λήκαηνο. Μηα πηζαλφηεηα ήηαλ λα έκπιεμε κε θάπνηνλ θαθνπνηφ, θάπνηνλ ηχπν ηνπ θνηλνχ εγθιήκαηνο θαη λα ηελ έθαλε ππνρείξην ηνπ. Κάπνηα ζηηγκή θαίλεηαη λα ηα ηζνχγθξηζαλ, λα δηαθψλεζε κε θάηη, λα έραζε ηελ εκπηζηνζχλε ηνπ ή γηαηί φρη απιψο ηελ πξνηίκεζή ηνπ. Δπεηδή φκσο ήηαλ ελήκεξε ησλ παξάλνκσλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θαη απηφ ίζσο απνηεινχζε έλαλ αλεμέιεγθην θίλδπλν. Απηφο λα θνβήζεθε ηελ πξνδνζία θαη ην κφλν πνπ ηνπ έκελε ήηαλ λα ηεο θιείζεη ην ζηφκα. Μπξνζηά ηνπ ππήξραλ πιεζψξα θη απφ άιια ελδερφκελα. ια έπξεπε λα ηα εμεηάζεη εμνλπρηζηηθά. Ο ηαηξνδηθαζηήο ηνλ είρε δηαβεβαηψζεη φηη ην ζχκα δελ ήηαλ ρξήζηεο λαξθσηηθψλ. Άξα δελ ήηαλ αλαθαηεκέλε ζε αληίζηνηρεο ππνζέζεηο. Πξέπεη φκσο ν ίδηνο λα είλαη αλνηρηφο ζ’ φια ηα κέησπα. Ο δξφκνο πνπ πξέπεη λ’ αθνινπζήζεη είλαη λα βξεη αλζξψπνπο πνπ ηελ γλψξηδαλ, πνπ είραλ ζε θάπνηα θάζε επαθή καδί ηεο, πνπ γλσξίδνπλ νηηδήπνηε γηα ηε δσή ηεο ζηελ Αζήλα. Πξψηα πξέπεη λ’ αζρνιεζεί κε ηελ αλαδήηεζε ηεο θνπέιαο πνπ θαηείρε ηελ ηαπηφηεηα ηνπ ζχκαηνο, κέξεο κεηά ηνλ ζάλαηφ ηεο. Σν πηζαλφηεξν είλαη λα έρεη ζρέζε κ’ απηήλ ή έζησ λα γλσξίδεη πιεξνθνξίεο γηα ην ηξαγηθφ γεγνλφο. Έρνπκε ηελ πεξηγξαθή ηεο απφ ηνλ θιεθηάθν θαη ην αδηέμνδν ζηελφ απφ ην νπνίν βγήθε φηαλ έθιεςε ην ηζαληάθη ηεο. ια απηά κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ε πεξηγξαθή ηνπ είλαη πξαγκαηηθή θαη δελ θαιχπηεη άιιεο δηθέο ηνπ παξάλνκεο πξάμεηο. Πξέπεη λα ηνλ αλαθξίλεη πάιη θαη πάιη. Λίγνο εθθνβηζκφο δε ζα ’ηαλ άρξεζηνο. Δπηπρψο είλαη ζηα ρέξηα ηνπο, αθνχ ν αλαθξηηήο απνθάζηζε ηελ πξνθπιάθηζή ηνπ. [39]
Μεηά είλαη ε ζρνιή ηεο. Γελ κπνξεί; Θα ππάξρνπλ θνηηεηέο πνπ ηελ ήμεξαλ, παξέεο πνπ - έζησ θαη παιαηφηεξα - ζρεηίζηεθε καδί ηνπο. Πφηε έδσζε ηειεπηαία θνξά εμεηάζεηο ζε καζήκαηα θαη πάλσ απ’ φια πνηα ήηαλ ε δηεχζπλζε ηεο ηειεπηαίαο γλσζηήο θαηνηθίαο ηεο. Απφ ηελ νηθνγέλεηά ηεο είρε πξνκεζεπηεί δηάθνξεο παιαηφηεξεο θσηνγξαθίεο ηεο, γλσζηνχο θαη θίινπο πνπ ήμεξε ε νηθνγέλεηα θαη δηεπζχλζεηο πξνεγνχκελεο θαηνηθίαο ηεο. Μπξνζηά ηνπ ππήξρε πνιχο δξφκνο θαη ρξεηαδφηαλ αλζξψπνπο θη νξγαλσκέλεο θηλήζεηο. κσο απφ θάπνπ έπξεπε λ’ αξρίζεη. Νέα ζεηξά θσηνγξαθηψλ κνηξάζηεθαλ ζε αζηπλνκηθά ηκήκαηα θαη δεθάδεο αζηπλνκηθά φξγαλα άξρηζαλ λα ηηο επηδεηθλχνπλ αξηζηεξά θαη δεμηά, ζε καγαδηά, ζε θαθελεία θαη πνιπζχρλαζηα ζηέθηα ζε δηάθνξεο γεηηνληέο. ε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο κεξηθέο θνξέο απφ ηχρε πέθηεηο πάλσ ζ’ εθπιήμεηο, εθεί πνπ δελ ην πεξηκέλεηο. Ο ίδηνο πήγε ζηηο θπιαθέο Κνξπδαιινχ λα ζπλαληήζεη ηνλ θξαηνχκελν Γηάλλε Παιηνχξα. Ήζειε λα θξεζθάξεη, αιιά θαη λα θημάξεη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ηνπο είρε δψζεη. ηελ αξρή ηνλ θφβηζε. Σψξα ν θξαηνχκελνο ήμεξε γηα ηε δνινθνλεκέλε θνπέια θαη ε αγσλία γηα ην κπιέμηκφ ηνπ ζε ππφζεζε θφλνπ είρε πνιιαπιαζηάζεη ηνπο αξρηθνχο ηνπ θφβνπο. - Αλ δελ πεηο ηελ αιήζεηα, θαθνκνίξε, ζα ζε θαηεγνξήζνπκε γηα ηνλ θφλν. Δίζαη έλαο βνιηθφο έλνρνο - λα ην μέξεηο - θαη δελ ην έρνπκε πνιχ, γηα λα μεθνξησζνχκε ηελ ππφζεζε, λα θνξηψζνπκε ζε ζέλα ην θφλν. Απηφ ζα γίλεη αλ δε βξνχκε λέα ζηνηρεία. Πξφζεμε θαιά ηη ζα κνπ πεηο. Απφ ηελ εηιηθξίλεηα ησλ ιφγσλ ζνπ ζα εμαξηεζνχλ πνιιά. Ο θξαηνχκελνο θαηαιάβαηλε φηη έλα ηέηνην ελδερφκελν ήηαλ ππαξθηφ. Με ηελ θσιναζηπλνκία δελ βγάδεηο άθξε. Απηνί, νη κπάηζνη, δελ έρνπλ αλαζηνιέο. Θα έθαλε ηα πάληα γηα λα ην απνθχγεη. - Μα θχξηε αζηπλφκε ζαο είπα φιε ηελ αιήζεηα. Σν νξθίζηεθα ζηελ ςπρή ηεο κεηεξνχιαο κνπ. Ση άιιν κπνξψ λα θάλσ; - Πεο ηα κνπ πάιη απφ ηελ αξρή. ηγά-ζηγά θαη κε θάζε ιεπηνκέξεηα. Κάλε κνπ κηα πεξηγξαθή ηεο θνπέιαο απφ ηελ νπνία άξπαμεο ηελ ηζάληα. Σν αθξηβέο ζεκείν πνπ απηφ έγηλε θη ν ρξφλνο πνπ απηφ ζπκβαίλεη. Μήπσο καο δνπιεχεηο θη φια απηά είλαη θνχκαξα. Μήπσο γηα λα μεκπιέμεηο καο πάζαξεο πιάζκαηα ηεο θαληαζίαο ζνπ; ,ηη βνιηθφ ζνπ ήξζε ζην κπαιφ; Με ππνκνλή, δηαθφπηνληαο ηνλ ζπρλά κε λέεο εξσηήζεηο, άθνπε ηνλ Παιηνχξα λα επαλαιακβάλεη φζα είρε πεη θαη ζηελ πξνεγνχκελε θάζε. Δπέκεηλε ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θνπέιαο. Μέζα ηνπ είρε απνθιείζεη ην ελδερφκελν λα έρεη ν ισπνδπηάθνο ζρέζε κε ην θφλν. Απηφ βέβαηα δε ζα ηνπ ην έιεγε πνηέ. Θα ηνλ άθελε εθεί. Να βξάδεη ζην δνπκί ηνπ. Καιχηεξα έηζη. Αο ηνλ θξαηάεη ζπλέρεηα ζηελ πξίδα. [40]
Σα ζπκπεξάζκαηα ηνπ ήηαλ θάπνηα - ζρεδφλ βέβαηα - γεγνλφηα θαη θάπνηα απιέο εηθαζίεο. Σν βέβαην ήηαλ φηη ε θνπέια απφ ηελ νπνία έθιεςε ηελ ηαπηφηεηα δελ ήηαλ ην ζχκα. Σν ζπκπέξαζκα εδξαδφηαλ ζηελ πεξηγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο θνπέιαο θαη ην ρξφλν πνπ έγηλε ε αξπαγή ηεο ηζάληαο. Πψο φκσο βξέζεθε ε ηαπηφηεηα ζηα ρέξηα ηεο; Πνηα ήηαλ ε κεηαμχ ηνπο ζρέζε; Θα έςαρλε κε ηδηαίηεξε πξνζνρή ηε δηάζηαζε απηή ηνπ δεηήκαηνο. Πξνο ην παξφλ φκσο ζθέθηεθε λα αλαδεηήζεη ν ίδηνο ζηνηρεία γηα ηε Γηνλπζία ζηε ζρνιή ηεο. Γε κπνξεί. Θα ππήξμαλ ζηα ρξφληα ηεο θνίηεζήο ηεο, θίινη θαη θίιεο. Ίζσο θαη εξσηηθνί δεζκνί. Αλάκεημε ζηα ζπλδηθαιηζηηθά δξψκελα θαη γηαηί φρη θάπνηα κε αλακελφκελε έθπιεμε. Ζ πξψηε επίζθεςε ήηαλ ζηε γξακκαηεία ηεο ζρνιήο. Εήηεζε δηαθξηηηθά λα δεη ηελ πξφνδν ηεο θνίηεζεο ηεο θη φια ηα ζρεηηθά. Οη ππάιιεινη ηεο γξακκαηείαο ήηαλ πξνθαλψο αδχλαηνλ κέζα ζηηο ρηιηάδεο ησλ θνηηεηψλ ηεο ζρνιήο λα γλσξίδνπλ πξνζσπηθά ηε θνηηήηξηα Γηνλπζία Σακπάθε. Έηζη θνίηαμαλ ζηα αξρεία. Ζ Γηνλπζία δελ είρε δψζεη θαλέλα κάζεκα ηνπο ηειεπηαίνπο δεθαηέζζεξηο κήλεο. Ζ ηειεπηαία ζπκκεηνρή ζε γξαπηέο εμεηάζεηο ήηαλ ζην κάζεκα ηεο Δπξσπατθήο Ηζηνξίαο θαη κάιηζηα ήηαλ αλεπηηπρήο αθνχ ν βαζκφο ηνπ γξαπηνχ ηεο ήηαλ δπν. Μειεηψληαο ην θχιιν πξνφδνπ θαη ηελ πνξεία ηεο ηα πξνεγνχκελα ρξφληα ην ζπκπέξαζκα πνπ έβγαιε ήηαλ πξνθαλέο. ηελ αξρή έδηλε κε επηηπρία θαη εγθαίξσο φια ηα καζήκαηα θαη ήηαλ εληάμεη ζ’ φιεο ηηο ππνρξεψζεηο σο θνηηήηξηα. Καζψο πεξλνχζε ν θαηξφο παξνπζηάζηεθαλ απνηπρίεο, απνπζίεο θηι. Φαίλεηαη φηη απφ κηα ζηηγκή θαη πέξα έπαςε λα ελδηαθέξεηαη γηα ηε ζρνιή θαη ηα καζήκαηα ηεο. Πξνθαλψο βξήθε αιιφηξηεο αζρνιίεο, πνπ απνξξφθεζαλ ην ελδηαθέξνλ θαη ην ρξφλν ηεο. ια απηά έπξεπε λα ηα ςάμεη. Ναη, αιιά πψο; Εήηεζε απφ ηε γξακκαηεία έλαλ θαηάινγν ησλ ζπκθνηηεηψλ ηεο, δειαδή απηψλ πνπ κπήθαλ ηελ ίδηα ρξνληά καδί ηεο ζηε ζρνιή. Απηφ δελ ήηαλ θαζφινπ εχθνιν φζν απηφο λφκηδε. Ζ γξαθεηνθξαηία θη εδψ δνχζε θαη βαζίιεπε. Με επηκνλή, επηθαινχκελνο ηηο αλάγθεο ηεο αλάθξηζεο, πέηπρε ζην πεξίπνπ απηφ πνπ δεηνχζε. Αιιά κέζα ζηα ηφζα νλφκαηα απφ πνχ λ’ αξρίζεη; Σφηε ζθέθηεθε ηελ νηθνγέλεηά ηεο θαη ήξζε ζε ηειεθσληθή επαθή κε ηνλ αδειθφ ηεο. - Θέισ νλφκαηα γλσζηψλ ηεο ζ’ φιε ηε δηάξθεηα ηεο παξακνλήο ηεο ζηελ Αζήλα. Κάηζε λα ζθεθηείο. Ρψηεζε ηνπο γνλείο ζνπ γηα φ,ηη ζπκνχληαη. ε πνηα ζπίηηα θαζφηαλ, ηνπιάρηζηνλ απηά πνπ μέξεηε. Δίλαη θξίκα θη άδηθν λα κείλεη αηηκψξεηνο ν άλζξσπνο πνπ αθαίξεζε ηε δσή ηεο αδειθήο ζνπ. Θα ζε πάξσ αχξην ζηηο δέθα ην πξσί λα κνπ πεηο φ,ηη ζηνηρεία κάδεςεο. Κάλε φ,ηη κπνξείο. θέθηεθε λα κελ αλαδεηήζεη απφ ηελ αξρή ζπκθνηηεηέο ηεο πξηλ απνθηήζεη κηα ηδέα πνχ πεξίπνπ βξίζθεηαη. ’ απηνχο ηνπο ρψξνπο κηα βηαζηηθή θη άζηνρε ελέξγεηα κπνξεί λα ζθαιίζεη ζηφκαηα. [41]
Μέρξη ηψξα ε αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ κέζσ ηεο επίδεημεο ηεο θσηνγξαθίαο δελ είρε απνθέξεη θάπνην αμηνπνηήζηκν ζηνηρείν. Πήγε ζην ζηελφ δξνκάθη απφ ην νπνίν βγήθε ε γπλαίθα κε ην ηζαληάθη. Γπν πνιπθαηνηθίεο παιαηέο θαη βξψκηθεο θαη κηα κνλνθαηνηθία έξεκε θη εγθαηαιεηκκέλε. Άξρηζε λα ρηππάεη ηπραία θνπδνχληα. ηελ πξψηε ε θαηάζηαζε ήηαλ ζιηβεξή. Κπξίσο κεηαλάζηεο, πξνζσξηλνί θαη ζπλερψο ελαιιαζζφκελνη ελνηθηαζηέο. Γελ βξήθε άλζξσπν λα έρεη κηα εηθφλα ησλ αλζξψπσλ πνπ δηαθηλνχληαλ εθεί. Γχζθνια ζα απνθηνχζε κηα εηθφλα. Ζ δεχηεξε πνιπθαηνηθία ήηαλ πην καδεκέλε, κε κφληκνπο έλνηθνπο αθφκα θαη ηδηνθηήηεο. Αλαδήηεζε ηνλ δηαρεηξηζηή πνπ ήηαλ έλαο ζπληαμηνχρνο, ηδηνθηήηεο δηακεξίζκαηνο απφ ηελ αξρή πνπ θαηνηθήζεθε ε πνιπθαηνηθία θη ήμεξε ηε δηαθίλεζε ησλ αλζξψπσλ πνπ δηαρξνληθά θαηνίθεζαλ εδψ. Σνπ εμήγεζε πνηα πιεξνθνξία ρξεηαδφηαλ, ηη δεηνχζε απφ απηφλ. Σνπ πεξηέγξαςε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο γπλαίθαο πνπ βγήθε απφ ηε πφξηα ηνπ. Βεβαίσο δελ ηνπ είπε φηη εδψ θαη κηα βδνκάδα δηαηεηαγκέλα φξγαλα κε δηθή ηνπ εληνιή παξαθνινχζεζαλ επί 24ψξνπ βάζεσο ηελ θίλεζε κέζα ζην ζηελφ θαη ηελ δηαθίλεζε ησλ αλζξψπσλ πνπ κπαίλνπλ θαη βγαίλνπλ. Καλέλα αμηνζεκείσην κέρξη ζηηγκήο απνηέιεζκα. Ο δηαρεηξηζηήο δελ ηνλ βνήζεζε θαζφινπ. Μάιηζηα ηνπ είπε ην απηνλφεην: - Ίζσο ήηαλ επηζθέπηξηα ζε θάπνην δηακέξηζκα. - Ναη αιιά ζε πνην; Έρε ηα κάηηα θαη η’ απηηά ζνπ αλνηρηά. Αλ θάηη ζπκεζείο ή θάηη ζθεθηείο κε δηζηάζεηο λα κε πάξεηο ηειέθσλν. Σνπ έδσζε ηελ θάξηα ηνπ, κ’ φια ηα ηειέθσλα ζηελ ππεξεζία θαη ηνπ ζπηηηνχ ηνπ.
[42]
14. Σν «ηαιέλην» Απφ κηθξφο είρε φλεηξα θη αλεζπρίεο. Ζ κάλα ηνπ πεξήθαλε έιεγε, θακαξψλνληαο, ζην ζχδπγφ ηεο: - Άληξα κνπ, ν Μαλψιεο, ην παηδί καο, είλαη αζηέξη. Να δεηο πνπ κεγαιψλνληαο ζα γίλεη κεγάιε πξνζσπηθφηεηα. Δδψ ζα είζαη θαη ζα ην επαιεζεχζεηο! Με φ,ηη αζρνιηφηαλ ν Μαλψιεο, έδεηρλε ηελ ππεξνρή ηνπ ζε ζρέζε κε η’ αληίζηνηρα παηδηά ηεο ειηθίαο ηνπ. Πιεζσξηθφο ζηα ελδηαθέξνληα θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο, αεηθίλεηνο, γεκάηνο πεξηέξγεηα γηα θάζε ηη πνπ έπεθηε ζηελ αληίιεςή ηνπ. Ρσηνχζε, έσο ελνριήζεσο, ηνπο πάληεο γηα ηα πάληα. Αθνκνίσλε εχθνια ηελ θάζε γλψζε εληππσζηάδνληαο ηνπο εθάζηνηε δαζθάινπο πνπ είρε. Αληίιεςε μερσξηζηή, κεγάιε αθνκνησηηθή ηθαλφηεηα, κλήκε ειέθαληα κε πείζκα θη επηκνλή ηδηαίηεξε. Απφ λσξίο δηάβαδε φηη έπεθηε ζηα ρέξηα ηνπ. Άξρηζε κε ηα παηδηθά παξακχζηα, ζπλέρηζε κε ηηο πεξηπέηεηεο, πέξαζε ζε βηβιία επηζηεκνληθήο θαληαζίαο, βηνγξαθίεο ηζηνξηθψλ πξνζσπηθνηήησλ θαη ζε ιίγν μεθχιιηδε κε γνξγνχο ξπζκνχο θάπνηνπο απφ ηνπο θιαζηθνχο. Οχηε ζ’ απηά ζηακάηεζε. Δίρε κηθξή, έσο κεδακηλή ζπκκεηνρή ζηα παηδηθά παηρλίδηα ησλ ζπκκαζεηψλ ηνπ. Απηέο ηηο αζρνιίεο ηηο ζεσξνχζε γηα ηνλ εαπηφ ηνπ μεπεξαζκέλεο θαη ππνηηκεηηθέο. Σα ελδηαθέξνληά ηνπ ππεξέβαηλαλ ηα άηνκα ηεο ειηθίαο ηνπ, θάηη πνπ ηνλ απνκφλσλε εθ ησλ πξαγκάησλ απφ ην πεξίγπξφ ηνπ. Απφ ηελ εθεβηθή ειηθία ελδηαθέξζεθε γηα ζέκαηα γεληθνχ θνηλσληθνχ πεξηερνκέλνπ. Έηζη παξαθνινπζνχζε αλειιηπψο ηηο πνιηηηθέο εμειίμεηο, δηάβαδε εθεκεξίδεο θαη άθνπγε δειηία εηδήζεσλ. Αλήζπρνο, αθνχξαζηνο, ραιθέληεξνο. Πεξίπησζε ηδηαίηεξε. Νσξίο, πξνρψξεζε ζηε κειέηε ησλ πνιηηηθψλ θεηκέλσλ, ηα ζπγγξάκκαηα ηεο νηθνλνκίαο θαη ηνλ απαξαίηεην καξμηζκφ. Γηάβαζε Λέληλ, Σξφηζθη, Μπαθνχληλ θαη φιε ηελ γθάκα ησλ γλσζηψλ αλαξρηθψλ. Οη ηειεπηαίνη ηνλ γνήηεπζαλ ηδηαίηεξα. Κπξίσο ηνλ πξνζήιθπε ε κεδεληζηηθή ινγηθή θαη απνιπηφηεηά ηνπο. Σα θείκελα απηά ηα έλησζε πην νηθεία. Σαηξηάδνπλ ζηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπ. Μέζα απφ ηα βηβιία ζπλεηδεηνπνίεζε ηελ αληζνθαηαλνκή ηνπ πινχηνπ ζηελ θνηλσλία θαη ηε ρνληξή εθκεηάιιεπζε, πνπ γίλεηαη ζε βάξνο ησλ αζζελέζηεξσλ ηάμεσλ. Δθεί βπζίζηεθε ζηηο αλεζπρίεο θαη ηα εξσηήκαηα γηα ην δηθφ ηνπ ξφιν κέζα ζην θνηλσληθφ γίγλεζζαη. Ζ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ – επηπρψο - ήηαλ ηέηνηα ψζηε δελ πηεδφηαλ λα εξγαζηεί κε θαζεκεξηλφ πηεζηηθφ θη αληαξφ σξάξην. Έηζη δε ρξεηάζηεθε λα γίλεη ν ίδηνο αληηθείκελν εθκεηάιιεπζεο ηνπ ηπραίνπ αλάιγεηνπ αθεληηθνχ. Ζ κάλα [43]
ηνπ, πνπ ηνπ είρε ηδηαίηεξε αδπλακία - κνλαρνγηφο γαξ - θξφληηδε εγθαίξσο λα θαιχπηεη θάζε αλάγθε πνπ παξνπζηαδφηαλ θαη θάζε επηζπκία πνπ εθδήισλε. Αο είλαη θαιά, ε θαιή ηνπ. Μπήθε, σο ελεξγφ κέινο, ζην ιαβχξηλζν ησλ θιαζζηθψλ λενιαηίζηηθσλ πνιηηηθψλ νξγαλψζεσλ. Γνθίκαδε αξθεηέο απφ ηηο ππάξρνπζεο, αιιά ζχληνκα απνρσξνχζε απνγνεηεπκέλνο. Λφγηα, ιφγηα! Γξαθεηνθξαηία ηνπ θεξαηά! Ήηαλ πξνθαλψο νιίγνη γηα ηα δηθά ηνπ κέηξα. Καη νη άλζξσπνη θαη νη πνιηηηθέο ηνπο ζέζεηο. Γελ εχξηζθε απηφ πνπ ζα ηνλ γέκηδε. Σφηε κεηαπεδνχζε εχθνια - πιελ καηαίσο ζ’ άιιεο. Παξά ηηο επίκνλεο πξνζπάζεηεο λα μεζεθψζεη, καδί κε θάπνηνπο άιινπο, φινπο ηνπο αδηθεκέλνπο, ηα αληηθείκελα ηεο αλάιγεηεο εθκεηάιιεπζεο απφ ηνπο θξαηνχληεο, ηνπ έκελε ε απνξία γηα ηελ έιιεηςε αληηδξάζεσλ απφ ηε κεξηά ηνπο. Μνηξαίνη θη άβνπινη. ηελ πνξεία απηήο ηεο αλαδήηεζεο ζπλάληεζε φισλ ησλ ινγηψλ αλζξψπνπο. Δθείλν πνπ δελ κπνξνχζε λα θαηαιάβεη ήηαλ ε αδξάλεηα θαη ν εθεζπραζκφο ηνπο. Σνπ ήηαλ αδχλαην λα δερζεί ηελ αδηαθνξία ηεο ζπληξηπηηθήο πιεηνςεθίαο ηνπ θφζκνπ ζηελ εθκεηάιιεπζε πνπ γηλφηαλ ζε βάξνο ηνπ. Άγλνηα ή θφβνο; ,ηη θαη λα ήηαλ δελ κπνξνχζε κε ηίπνηα λα ην αθνκνηψζεη θαη πνιχ πεξηζζφηεξν λα ην δερηεί. Πάληα νη ίδηνη ιηγνζηνί άλζξσπνη, αλάιγεηνη εθκεηαιιεπηέο, θεθαιαηνθξάηεο ηνπ θεξαηά, ξνπθνχζαλ ρσξίο ληξνπή θάζε πινπηνπαξαγσγηθή πεγή. Παληνχ νη ίδηνη θαηείραλ ηα θχξηα πφζηα ζηνλ θνηλσληθφ ηζηφ θαη ηα κέζα παξαγσγήο. Απηνί δηαρεηξίδνληαλ ηα θνλδχιηα θη έπαηξλαλ ηηο θξίζηκεο απνθάζεηο. ρη! Απηφ δε ζα ην αλερφηαλ ν ίδηνο κε ηίπνηα. Ήηαλ πάλσ απφ ηηο δπλάκεηο ηνπ. Θα αθηέξσλε ηνλ εαπηφ ηνπ ζηελ αθχπληζε ησλ ιατθψλ καδψλ, ζα έδηλε φιε ηε δσή ηνπ γηα ηε ζπλεηδεηνπνίεζε ησλ πξαγκαηηθψλ θίισλ θαη ησλ εμ αληηθεηκέλνπ ερζξψλ ηνπ, ζα γηλφηαλ θαη νινθαχησκα αλ ρξεηαδφηαλ. Σα πξάγκαηα γηα ηνλ ίδην ήηαλ ηφζν θαζαξά θαη ζαθή πνπ δελ ζεθψλνπλ ακθηζβήηεζε. Μέζα ηνπ θαηέιεγε ζην ζπκπέξαζκα φηη δε ζ’ αξγνχζε ε ζηηγκή ζα πεηχρεη ην ζηφρν ηνπ. Δίλαη ειίνπ θαεηλφηεξνλ. Σν δίθην, δελ κπνξεί. Κάπνηα ζηηγκή, πνπ δελ είλαη θαη καθξηά, ζα ζξηακβεχζεη! Σν ζρνιείν ήηαλ έλαο αληαξφο πεξίπαηνο γη απηφλ. Απιψο πνιχ ζχληνκα δελ ηνλ γέκηζε ν ηξφπνο δηδαζθαιίαο θαη ην πεξηερφκελν ζπνπδψλ. Οη ηδηαίηεξεο ηθαλφηεηεο ηνπ, ζε πξψηε θάζε, κπνξεί λα πξνθαινχζαλ ην ζαπκαζκφ ησλ θαζεγεηψλ θαη ζπκκαζεηψλ ηνπ, αιιά απφ κηα ζηηγκή θαη πέξα ήηαλ ε αθνξκή γηα ηελ ελφριεζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ απνκφλσζε πνπ αθνινπζνχζε. Αλαπφθεπθηεο δήιηεο, εληζρπκέλεο απφ ην ππεξνπηηθφ χθνο ηνπ, δεκηνπξγνχζαλ κηα αηκφζθαηξα θαθνινγίαο θη απνκφλσζεο. Γελ ηνλ απαζρνινχζε απηφ ην θιίκα. Σν εξκήλεπε εχθνια. Αθνινχζεζε ηελ πεπαηεκέλε, γλσξίδνληαο φηη πξνο ην παξφλ δελ γίλεηαη [44]
αιιηψο. Έθαλε ππνκνλή. Απιψο ρξεηαδφηαλ ν αλαγθαίνο ρξφλνο γηα λα ηειεηψζεη απηή ε θάζε πνπ θπινχζε αξγά θαη γηα ηνλ ίδην βαζαληζηηθά. Οη λνκηθέο ζπνπδέο κε ηηο νπνίεο αζρνιήζεθε έπαςαλ πνιχ ζχληνκα λα ηνπ πξνθαινχλ ην νπνηνδήπνηε ελδηαθέξνλ. Αλία θαη κεηξηφηεηα. Καζεκεξηλή πξνπαγάλδα άκεζε ή έκκεζε ηεο θπξίαξρεο ηδενινγίαο. Δλψ αξρηθά φηαλ κπήθε ζηε ζρνιή, ηνπ θάλεθε πσο άλνημε ε πφξηα ηεο επηηπρίαο, λα δείμεη ζηνπο λένπο πην ψξηκνπο ζπκθνηηεηέο ηνπ ηηο απφςεηο ηνπ, ζχληνκα νη ειπίδεο ηνπ θάεθαλ ζηελ πεδή θαζεκεξηλφηεηα, ηελ θπξηαξρία ησλ ζθνπηκνηήησλ θαη ηελ αληαξή επαλάιεςε ησλ ίδησλ πεξηζηαηηθψλ. Οη κφληκνη ηπράξπαζηνη θαη ηπρνδηψθηεο, πνπ κε ζπδεηήζηκνπο ηξφπνπο θαηέιαβαλ ηηο θαζεγεηηθέο έδξεο ή νπνηνδήπνηε άιιν ζρεηηθφ αμίσκα, έγηλαλ πηζηά θαη ρξήζηκα γξαλάδηα ηνπ ζπζηήκαηνο ελψ ζπγρξφλσο απφ ηελ άιιε, αξθεηνί απφ απηνχο ην έπαηδαλ ζηα ιφγηα θαη πξννδεπηηθνί. Μεηξηφηεηεο ηνπ θεξαηά νη ίδηνη, έζεζαλ γηα ηελ νπνηαδήπνηε πξσηνβνπιία θαη πξάμε εμ αξρήο κηα ζίγνπξε πξνυπφζεζε: Να κελ θηλδπλεχζνπλ κε θαλέλα ηξφπν ηα θεθηεκέλα, ηελ αζθάιεηα ηεο ζέζεο ηνπο, ηα πιενλεθηήκαηα πνπ απηή ε ζέζε ζπλεπάγεηαη θαη φια η’ άιια ζπκπαξνκαξηνχληα, πνπ ε αζάθεηα ησλ ζεζκψλ θη ε δηθή ηνπο αξπαθηηθφηεηα, ηνπο είραλ εμαζθαιίζεη σο δηθαηψκαηα. Απηά ηα δηθαηψκαηα εχθνια ηα κεηέηξεπαλ ζε πεγέο πξφζζεησλ εηζνδεκάησλ. Ζ επηλνεηηθφηεηά ηνπο ζ’ απηφλ ηνλ ηνκέα ήηαλ αμηνδήιεπηε. Γηαηί απηφ ην ηαιέλην ηνπο δελ ην αθηέξσλαλ ζηελ ππεξεζία ηνπ θνηλσληθνχ ζπκθέξνληνο; Γηαηί θνίηαδαλ κφλν ηελ πάξηε ηνπο θαη ην πξνζσπηθφ ηνπο ζπκθέξνλ; ρη! Απηφο δελ είρε ηέηνην πξννξηζκφ. Γε ζα επηθχιαζζε γηα ηνλ εαπηφ ηνπ κηα ηέηνηα αζθαιή, αιιά αλνχζηα, ζηαδηνδξνκία. Απηφο είρε φλεηξα, είρε ηδαληθά θαη ζηφρνπο. Γεκάηνο αιηξνπηζκφ γηα ην θνηλσληθφ ζχλνιν ζα αθηέξσλε φιεο ηηο πξνζπάζεηέο ηνπ ζηελ ππεξάζπηζε ησλ ιατθψλ αλαγθψλ. Απηφ πνπ ζα ηνλ γέκηδε ήηαλ ε επηπρία θη ε επεκεξία ησλ ιατθψλ ζηξσκάησλ θαη ηδηαίηεξα ηεο εξγαηηθήο ηάμεο. Σψξα ήμεξε πνηνο είλαη ν δξφκνο γηα ηνλ ίδην θη απηφλ ην δξφκν κε πείζκα ζα αθνινπζνχζε. Πιήξεο αθνζίσζε ζην πξνζσπηθφ ηνπ φλεηξν. Πξνο ην παξφλ κε απνξία έβιεπε φηη απηφ πνπ ζεσξνχζε ν ίδηνο μεθάζαξν θη απηνλφεην δελ ήηαλ αθξηβψο ην ίδην απηνλφεην θαη γηα ηνπο άιινπο. Μηα θπζηνινγηθή απνγνήηεπζε άξρηζε λα θαηαθηά ιίγν-ιίγν κηα άθξε ηνπ κπαινχ ηνπ. Αιιά ήηαλ πνιχ λσξίο λα ην παξαδερζεί ν ίδηνο. Ο ηφο ζα ρξεηαδφηαλ αξθεηφ αθφκα ρξφλν λα επεθηαζεί ζηελ πιεηνςεθία ηνπ εγθεθάινπ ηνπ. Σν αδηέμνδν αξρίδεη λα ζπλεηδεηνπνηείηαη ζηγά-ζηγά κέζα ζνπ. Σφηε έραζε θαη ηνλ άλζξσπν πνπ αγάπαγε πάλσ απ’ φια. Σνλ άλζξσπν πνπ ηνπ έιπλε, σο δηα καγείαο, φια ηα πξνβιήκαηα ησλ αλαγθψλ κέζα ζηε δσή. Μηα ξαγδαία [45]
εμειηζζφκελε αξξψζηηα, πήξε απφ ηε δσή ηελ αγαπεκέλε ηνπ κάλα. Απηήλ πνπ πάληα ηνπ εμαζθάιηδε έλα αζθαιέο δίρηπ πξνζηαζίαο. Απφ ρξφληα είρε ράζεη ηνλ παηέξα ηνπ, αιιά απηή ε πξψηε απψιεηα πέξαζε κέζα ηνπ ζρεδφλ απαξαηήξεηε. Βέβαηα, ε ηζρπξή νηθνλνκηθή επηθάλεηα ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ θαη η’ αγαζά πνπ απηφκαηα θιεξνλφκεζε δελ ζα είραλ επηπηψζεηο ζην επίπεδν ηεο δηαβίσζήο ηνπ, αιιά ε απψιεηα ηεο κάλαο ηνπ ζηνίρηζε θαη ηε ζεψξεζε ζαλ πξνζσπηθή ηηκσξία απφ ηελ άδηθε θνηλσλία. ια απηά ηνλ απνκάθξπλαλ αθφκα πεξηζζφηεξν απφ ηε θπζηνινγηθή δσή. Άξρηζε λα δίλεη ηηο κάρεο ηνπ. Να πεγαίλεη ζηηο δηάθνξεο ζρνιέο, λα βγάδεη ιφγνπο, λα θάλεη ζπδεηήζεηο κ’ αλζξψπνπο, λα ςάρλεη απεγλσζκέλα γηα αδειθέο ςπρέο. Έπξεπε λα δεκηνπξγήζεη ηνπο δηθνχο ηνπ επαλαζηαηηθνχο ππξήλεο. Σα ζρέδηα πνπ είρε ζην κπαιφ ηνπ απαηηνχζαλ ηελ χπαξμε αλζξψπσλ κε ηδενινγηθή ζχκπλνηα, απνθαζηζκέλσλ λα δηαθηλδπλέςνπλ καδί ηνπ ηα πάληα. κσο κελ ηνπ μεθχγεη θηφιαο ε ππφζεζε. Απηφο ζα είλαη ν αδηαθηινλίθεηνο εγέηεο, ν θαζνδεγεηήο ησλ ελεξγεηψλ πνπ ζα αθνινπζήζνπλ. Απηφο ζα μεζεθψζεη ηηο κάδεο, αθνχ δψζεη ηε κάρε γηα λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ ην ηαμηθφ ηνπο θαζήθνλ.
[46]
15. Η Πόπε Γηα πξψηε θνξά ηνλ είδε σο αθξνάηξηα ζηε ζπλέιεπζε ηεο ζρνιήο ηεο. Ο Μαλψιεο δελ ήηαλ θνηηεηήο ηεο ζρνιήο. Ήξζε σο εθπξφζσπνο ησλ αλεμάξηεησλ αξηζηεξψλ θηλήζεσλ λα κηιήζεη ζηε ζπλέιεπζε θη ε εληχπσζε πνπ ηεο πξνμέλεζε ήηαλ ζπγθινληζηηθή. Θα κπνξνχζε λα ηζρπξηζηεί, ρσξίο λα ππάξρεη θαλέλα ζηνηρείν ππεξβνιήο, φηη ζηε δηάξθεηα ηεο νκηιίαο ηνπ ιεο θαη είρε εμ απνζηάζεσο εξσηηθφ ζπαζκφ καδί ηνπ. Σέηνηα ήηαλ ε επηξξνή πάλσ ηεο. Έλησζε, ρσξίο ν άιινο λα ην μέξεη, φηη ε κνίξα ηελ έλσζε κνηξαία καδί ηνπ. Μεηά ην ηέινο ηεο παξέκβαζήο ηνπ, βξέζεθε δίπια ηνπ θαη κε πξσηφθαλην ζάξξνο, γηαηί φρη ζξάζνο, ηνπ είπε φηη ζπκθσλεί απφιπηα καδί ηνπ θαη λα ηε ζεσξεί ζηε ζρνιή σο εθπξφζσπν ησλ απφςεψλ ηνπ. Γε ζηακάηεζε εθεί. Ήζειε λα δηαζθαιίζεη φηη ζα ηνλ μαλαδεί κφλν ηνπ, εθηφο ζρνιήο. Σελ ζπλάξπαδε σο άλδξαο. Ζ νξκεηηθφηεηα θαη ε θαζαξφηεηα ησλ ζηφρσλ ηνπ, ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ζηε δηάξθεηα ηεο νκηιίαο, ε απφιπηε αθνζίσζε ζηνλ ζθνπφ ηνπ , ε ιάκςε ζην πξφζσπφ ηνπ, ηελ είρε εμαξρήο αηρκαισηίζεη. Δίρε γηα εθείλε ην λαθ λα ηεο γελλά ηελ εξσηηθή δηάζεζε. Έηζη, ρσξίο λα ράζεη ρξφλν, ηνπ δήηεζε άκεζε ζπλάληεζε. Ζ Πφπε ήηαλ κηα εληππσζηαθή γπλαίθα, ςειή μαλζηά θη αεξάηε. Σν άκεζν κπάζηκν ηεο θαη ε απφιπηε δηαζεζηκφηεηά ηεο δελ κπνξνχζε λα ηνλ αθήζεη αδηάθνξν. Γελ ήηαλ δα θη απφ πέηξα! Έθπγαλ απφ ηε ζρνιή καδί θαη πήγαλ λα ηζηκπήζνπλ θάηη. Σφηε ηνπ είπε θαηάκνπηξα θη επηηαθηηθά: - ην ζπίηη κνπ έρσ ηε ζπγθάηνηθν θαη είλαη πηζαλφλ απηή ηελ ψξα λα είλαη εθεί. Έηζη απνθιείεηαη λα είκαζηε κφλνη. Μήπσο έρεηο εζχ θακηά ηδέα πσο ζα βξεζνχκε κε άλεζε κφλνη καο; Γε κπνξψ λα πεξηκέλσ. Να ην μέξεηο. Γελ ληξέπνκαη θαζφινπ λα ην πσ. ε ζέισ, εδψ θαη ηψξα! Ζ πξφηαζε ήηαλ ζαθήο, άκεζε θαη πξνθιεηηθή. Θα κπνξνχζε λα ηεο πξνηείλεη έλα απφ ηα γλσζηά μελνδνρεία-επηζθεπηάδηθα, αιιά εδψ κχξηδε ηελ επθαηξία λα βξεη έλαλ πηζηφ θη αθνζησκέλν νπαδφ γηα ηηο απψηεξεο βιέςεηο ηνπ. Καη ηέηνηνη πηζηνί άλζξσπνη ζα ηνπ ρξεηαδφηαλ ζηελ πνξεία. Ήηαλ κέζα ζηα πιαίζηα ησλ κειινληηθψλ ηνπ ζρεδίσλ. Σν ζπίηη ηνπ ήηαλ κεγάιν θη άλεην. Καλέλαο δελ ζα ηνπο ελνρινχζε. Μεηά απφ κηθξφ δηζηαγκφ ην απνθάζηζε θαη ηεο ην είπε: - Πάκε ζην ζπίηη κνπ. Δθεί ζα έρνπκε φιν ην ρξφλν λα ζπδεηήζνπκε γηα φια ήζπρα θαη κε αζθάιεηα. Δλψ ζαλ νκηιεηήο ήηαλ ζπλαξπαζηηθφο θαη ζαλ άλδξαο κε βάζε ηα εμσηεξηθά ραξαθηεξηζηηθά, αξθεηά πάλσ απφ ην κέζν φξν, νη γλψζεηο ηνπ γηα ηε κεηαρείξηζε [47]
κηαο γπλαίθαο ήηαλ αθφκα πεξηνξηζκέλεο. ην πξφζσπν ηεο Πφπεο βξήθε ηελ ηδαληθή θαζεγήηξηα, πνπ εμαξρήο ηνλ ιάηξεςε θαη ήηαλ απνθαζηζκέλε λα ηνπ πξνζθέξεη φρη κφλν ην ζψκα, αιιά θαη ηελ ςπρή ηεο. Ζ εξσηηθή απφιαπζε γηα ηνλ Μαλψιε ήηαλ επράξηζηε θαη ρξήζηκε, κα ε Πφπε δελ κπνξνχζε λα μέξεη φηη απηή ε δηάζηαζε ησλ πξαγκάησλ δελ ήηαλ θαη κέζα ζηηο θχξηεο επηινγέο ηνπ. Απφ ηελ αξρή θαηάιαβε πφζν πνιιαπιψο ρξήζηκε ζα κπνξνχζε λα ηνπ θαλεί ζην κέιινλ ε Πφπε. Μεηά απφ αξθεηέο ψξεο έξσηα θαη ιίγνπ χπλνπ, αθνχ άδεηαζαλ ην ςπγείν απφ φια ηα θαγψζηκα, ήξζε ε ψξα ηνπ θχξηνπ - γη’ απηφλ - θαζήθνληνο - ηε ζρνιή ζνπ, Πφπε, ππάξρνπλ άλζξσπνη κε παξαπιήζηεο ηδέεο κε καο; Άλζξσπνη πνπ κπνξνχκε λα ηνπο δείμνπκε εκπηζηνζχλε θαη λα ηνπο πιεζηάζνπκε; Δθείλε, αθνχ ην ζθέθηεθε ιίγν, ηνπ απάληεζε: - Κάηη έρσ ζην κπαιφ κνπ. Σελ πξφιαβε κελ θάλεη θακηά παηάηα: - Κνίηαμε φκσο, κε πξνζνρή θη φρη βηαζχλεο. ην ηνλίδσ απηφ ηδηαίηεξα. Ζ επηινγή πνπ ζα θάλσ είλαη απζηεξή. Θέισ γχξσ κνπ αλζξψπνπο απνθαζηζκέλνπο θη ηθαλνχο. Θαξξαιένπο θη έηνηκνπο γηα ηα πάληα. Αγφξηα θαη θνξίηζηα. Κνίηαμε πψο κπνξείο λα βνεζήζεηο. - Θα θνηηάμσ θαη ζα ζνπ πσ! Σελ πξψηε πνπ ζθέθηεθε ήηαλ ε ζπγθάηνηθφο ηεο, ε Γηνλπζία. Δίρε ηα πξνζφληα θαη ηηο ηδηφηεηεο πνπ απαηηνχζε ν Μαλψιεο. Ήμεξε φηη αλαιάκβαλε κεγάιε επζχλε, αιιά ήζειε λα θαλεί ε έγλνηα ηεο γηα η’ φλεηξν ηνπ δηθνχ ηεο. Σνλ ζαχκαδε, ηελ θαζήισλε ε αθνζίσζε ηνπ ζηνπο ζηφρνπο ηνπ, αιιά κε ηε Γηνλπζία έπξεπε λα ην μεθαζαξίζεη απ’ ηελ αξρή. Ο Μαλψιεο, σο άλδξαο, είλαη δηθφο ηεο, κφλν δηθφο ηεο. Αλ ζην κπαιφ ηεο κπεη θάηη δηαθνξεηηθφ ζα ηεο βγάιεη ηα κάηηα.
[48]
16. Η Δηνλπζία θνηηήηξηα Δίρε ζηραζεί ηε καληδηξηά ηεο επαξρηαθήο δσήο ζηελ ηδηαίηεξε παηξίδα ηεο. Σα ίδηα θαη ηα ίδηα. Κάζε κέξα επαλάιεςε θη αλία! Απφ ηελ αξρή ην είρε μεθαζαξίζεη κέζα ηεο. Γελ ζα δνχζε ζηελ Πξέβεδα. Απηή δελ ήηαλ πιαζκέλε γηα ηα ζηελά θαη ζπληεξεηηθά φξηα κηαο επαξρηαθήο πφιεο. Απηή αλήθε ζηηο πνιηηείεο, ηνπο αλνηθηνχο νξίδνληεο, ηηο κεγάιεο ιεσθφξνπο, ηα επψλπκα θαηαζηήκαηα, ηελ κεγάιε θίλεζε, ηελ έληνλε λπρηεξηλή δσή. Σεο άξκνδαλ ηα κεγάια, ηα ζπνπδαία θαη ηα ζπλαξπαζηηθά. Σε δσή ηελ έβιεπε ζπλερψο φρη κέζα ζην ζπίηη ηεο, νχηε γχξσ ζηελ πφιε ηεο. Σελ έβιεπε κέζα απ’ ηελ ηειεφξαζε, ζηα πεξηνδηθά, ηηο εηδήζεηο ησλ εθεκεξίδσλ, ηα ζπλαξπαζηηθά λέα ηεο δσήο ησλ celebrities. Δθεί θη απηή ζα πξέπεη λα κπεη θαη λα δνθηκάζεη ηα πάληα. Φηάλεη πηα ην ηίπνηα ηεο επαξρίαο. Γελ κπνξνχζε λα αθνινπζήζεη ηελ επίπεδε κνίξα ηνπ παηέξα ηεο. Καζεκεξηλά ην ίδην δξνκνιφγην. πίηη, καγαδί θαη πάιη ζπίηη γηα έλα ςσξνκεξνθάκαην, ρσξίο δηαθνπή επί ηφζα θαη ηφζα ρξφληα . Απηφ δε ζεκαίλεη φηη δελ ηνλ αγαπά. Παηέξαο ηεο είλαη. Απιψο δελ ηνλ θαηαιαβαίλεη θαη ζίγνπξα δε ζπκθσλεί θαζφινπ καδί ηνπ. Πνιχ πεξηζζφηεξν δελ θαηαιαβαίλεη ηνλ αδειθφ ηεο. Έλαλ λέν ζρεηηθά άλζξσπν. Ζ θηινδνμία ηνπ θηάλεη θαη ζηακαηά ζηελ θιεξνλνκηά ηνπ καγαδηνχ ηνπ παηέξα ηνπο. Γηα ηε κάλα ηεο δελ ππάξρεη εξψηεκα, πνπ λ’ απαηηεί απάληεζε. Απηή κε ηελ λννηξνπία ηεο επαξρίαο, εθεί πνπ γελλήζεθε θαη κεγάισζε, ήηαλ θαηαδηθαζκέλε απφ ρέξη. Απιψο ηε ιππφηαλε γηα ηε θαθηά ηεο κνίξα. Αιήζεηα κέζα ζηελ πεδή δσή ηεο έλησζε πνηέ έλα δπλαηφ αίζζεκα; Ίζσο κφλν ηελ αγάπε θη αθνζίσζε ζηα παηδηά ηεο. Απηφ εληάμεη, ην είρε πνιιαπιψο δήζεη. Αιιά κφλν απηφ θηάλεη ζηε δσή κηαο γπλαίθαο; Σελ είραλ ηξειάλεη απφ κηθξή ζηελ θαζεθνληνινγία θαη ηηο ζπκβνπιέο: - Να είζαη πξνζεθηηθή, λα κελ ακαξηάλεηο, λα κελ ιεο ςέκαηα, λα πξνζέρεηο πψο ληχλεζαη, λα είζαη ζεκλή ζην δξφκν, λα κελ κηιάο κε αγλψζηνπο, λα θξαηάο ην κέησπφ ζνπ θαζαξφ. Να πεγαίλεηο ηελ Κπξηαθή ζηελ εθθιεζία, λα δηαιέγεηο ζσζηά ηηο παξέεο ζνπ απφ ηίκηα θαη θαιά παηδηά, λα κελ θάλεηο πνηέ άζθνπα έμνδα. Γελ ρξεηάδνληαη ηα ινχζα. Βιέπεηο κε ηη θφπν βγαίλνπλ ηα ιεθηά! ηαλ ήξζε ε άγηα κέξα λα μεθχγεη απφ ηελ αζθπμία ηεο πφιεο ηεο, ηα καζήκαηα ζπλερίζηεθαλ θαη κε έληαζε: - Σψξα πνπ κεγάισζεο θαη ζα παο ζηελ Αζήλα γηα ζπνπδέο λα πξνζέρεηο, θνξίηζη καο. Δθεί νη θίλδπλνη είλαη πεξηζζφηεξνη γηα έλα λέν θνξίηζη. Καη λα κελ θαζπζηεξήζεηο ζηηο ζπνπδέο ζνπ Γελ καο πεξηζζεχνπλ ιεθηά γηα παξαηάζεηο ησλ ζπνπδψλ ζνπ. Να πξνζεισζείο ζηα καζήκαηά ζνπ θαη λα πάξεηο ην ραξηί ζνπ θαλνληθά, φζν πην ζχληνκα γίλεηαη. Κάπνπ λα ηαθηνπνηεζείο ζε κηα δνπιεηά θαη λα θηηάμεηο θαη ζπ ηελ νηθνγέλεηά ζνπ. [49]
Σειηθά φηαλ ήξζε ζηελ Αζήλα θη έκπιεμε ζηε δσή ηεο κεγαινχπνιεο ζε θαλέλα ζεκείν δελ αθνινχζεζε ηηο ζπκβνπιέο ησλ δηθψλ ηεο. πσο ην είρε πξναπνθαζίζεη γηα φια ζα έθαλε ηνπ θεθαιηνχ ηεο. Ζ πξψηε ηεο έγλνηα ήηαλ λα βξεη θάπνηνλ, ηνλ νπνηνλδήπνηε - πξνο ην παξφλ δελ ηε ραιάεη - λα ηελ θάλεη επηηέινπο γπλαίθα. Φαληαδφηαλ κε ην δηθφ ηεο ην κπαιφ φηη δεθανθηψ ρξνλψλ θνπέια θαη λα παξακέλεη παξζέλα ήηαλ ληξνπή θαη φλεηδνο γηα ηελ ίδηα. Αλ ην κάζνπλ νη άιινη ζα ηελ θνξντδεχνπλ. Γε ρξεηάζηεθε πνιχο θφπνο γηα λα δηνξζσζεί ην «ειάηησκα». Έλαο θνηηεηήο ηεο ζρνιήο κχξηζε εχθνια ην πεηλαζκέλν ζήξακα θαη έδξεςε πξφζπκα ηνλ πξνζθεξφκελν θαξπφ. Απηφ πνπ έλησζε ε ίδηα ζηε δηάξθεηα ηεο εξσηηθήο πξάμεο δελ πεξηιάκβαλε ηίπνηα ην ζπληαξαθηηθφ. Οχηε ήηαλ αληίζηνηρν ησλ πξνζδνθηψλ ηεο, αιιά δελ ηελ ράιαζε. Μεηαηφπηζε ηελ πξνζδνθία θαη ηε θηινδνμία ηεο γηα ηα δπλαηά αηζζήκαηα ηελ επφκελε θνξά. Απφ λσξίο γνεηεχηεθε κε ηελ αηκφζθαηξα ησλ θνπιηνπξηάξηθσλ γθξνππνχζθνπισλ θαη ηηο αηέιεησηεο ψξεο ησλ βξαδηλψλ νηλνπνζηψλ ζηα κπαξ θαη ηα θνπηνχθηα ηεο πεξηνρήο. Μέζα ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα ζην θπλεγεηφ θαη ηελ αλαδήηεζε ηεο εξσηηθήο πιήξσζεο αθέζεθε θαη γλψξηζε δηάθνξεο θξεβαηνθάκαξεο, αθφκα θαη κνλαρηθά δσκάηηα μελνδνρείσλ. Με γλσξηκίεο ίζσο θαη κηαο βξαδηάο ζε απφκεξεο γσληέο, άβνιεο θαη ππνηηκεηηθέο ηφζν γηα ηελ ίδηα φζν θαη ηελ εξσηηθή ζπλάληεζε, ζε βξψκηθα ζηελά κε ηνλ θίλδπλν λα έρνπλ αζέαην παξαηεξεηή. Απηή ε έληαζε ησλ πξψησλ κελψλ γξήγνξα ηελ θνχξαζε, είδε ην αδηέμνδν ησλ πξάμεψλ ηεο θαη ζχληνκα άιιαμε πξνζαλαηνιηζκφ. ηνλ ηνκέα ησλ αηζζεκαηηθψλ ζρέζεσλ άξρηζε λα αλαδεηά ηψξα θάηη πην ζηαζεξφ θαη δπλαηφ. ηνλ ηνκέα ηεο ελεξγνπνίεζεο ζηελ πνιηηηθή, ηελ άθελαλ ζρεδφλ αδηάθνξε νη επίζεκεο νξγαλψζεηο ησλ λενιαηψλ. Σεο θαίλνληαλ φινη λεξνπινί θαη μεθνπζθσκέλνη, εμαπηέξπγα ηεο θπξίαξρεο εμνπζίαο. Απηή δεηνχζε θάηη ην ηδηαίηεξν, θάηη ξηδνζπαζηηθφηεξν, πξάμεηο πνπ ζα ηελ εμηηάξνπλ θαη ζα θάλνπλ ηνπο απφ πάλσ λα θαηνπξήζνπλ ηα βξαθηά ηνπο. Δδψ δελ παίδνπκε! Μηα ζπκθνηηήηξηά ηεο, ε Πφπε ήηαλ θαιά δηθηπσκέλε ζηνπο θχθινπο ηεο ξηδνζπαζηηθήο Αξηζηεξάο. Σελ γνήηεπζε ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν νη αλαξρηθνί γξάθαλε ζηα παιηά ηνπο παπνχηζηα φινπο ηνπο θαζηεξσκέλνπο ζεζκνχο. Σελ πξνζέιθπε ην γεγνλφο φηη δελ είραλ νχηε φζην, νχηε ηεξφ. Απηή ε ζηάζε ηεο πήγαηλε γάληη. Σελ ηξαβνχζε ε ηνικεξή δσή ηνπο έμσ απφ ηνπο πεξηνξηζκνχο θαη ηα ζηεξεφηππα ηεο αζηηθήο θνηλσλίαο. Μέζα ηεο είρε ηελ πξνδηάζεζε θαη ηψξα απηή ε πξνδηάζεζε βξήθε πξφζθνξν έδαθνο λα εθδεισζεί θαη λ’ αλαπηπρζεί. Ζ Πφπε έγηλε ζπγθάηνηθφο ηεο, θίιε θαη θαζνδεγεηήο ζηα επφκελα βήκαηά ηεο.
[50]
17. Η ηδξπηηθή ζπλεδξίαζε Με πνιιή θφπν θαη κεηά απφ αξθεηφ ρξφλν, ν Μαλψιεο είρε θαηνξζψζεη λα ηνπο πείζεη πάλσ ζε κηα ρνληξή πνιηηηθή πιαηθφξκα. Δίραλ πξνεγεζεί πνιιέο ζπλαληήζεηο ζε αηνκηθή βάζε. Με δηάθνξνπο, απφ δηάθνξνπο ηνκείο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο. Με βάζε δηθά ηνπ απζηεξά θξηηήξηα είρε θάλεη ηελ πξψηε επηινγή. ηε ζπγθέληξσζε ήηαλ επηά άηνκα, δηαιεγκέλα κε πξνζνρή, επεηδή - θαη’ απηφλ είραλ ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ έθξηλε σο αλαγθαία. Απηφο πήξε ην ιφγν. Μίιεζε ψξεο γηα ηελ θεληξηθή πνιηηηθή ηνπ πιαηθφξκα. Οη βαζηθέο ζέζεηο ηεο αλάιπζήο ηνπ ελ πεξηιήςεη ήηαλ: Οη θνκκαηηθνί ζρεκαηηζκνί πνπ ππάξρνπλ ζηε ρψξα καο θαη νη λενιαίεο ησλ θνκκάησλ είλαη αλαπφζπαζην κέξνο ηνπ θπξίαξρνπ ζπζηήκαηνο. Δλφο ζπζηήκαηνο πνπ έρεη ζηήζεη ε άξρνπζα ηάμε γηα λα δηαηεξεί θαη λα αλαπαξάγεη ηελ εμνπζία ηεο. Σα επίζεκα αξηζηεξά θφκκαηα είλαη ε ρξεζηηθή δεμακελή αλάζρεζεο ηνπ ξηδνζπαζηηζκνχ κεξηθψλ λέσλ επαλαζηαηψλ, πνπ έρνπλ φλεηξα γηα θάηη πεξηζζφηεξν. Πξφζεζε ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη λα απνξξνθήζεη απηνχο πνπ μεθίλεζαλ κε επαλαζηαηηθέο αξρηθέο πξνζέζεηο αλαηξνπήο, αιιά ζχληνκα, θάησ απ’ ηνλ έιεγρν ηεο άξρνπζαο ηάμεο, μεράζαλε ηελ αθεηεξία ηνπο. Μάιηζηα κηα επηιεθηηθή ηαθηνπνίεζε κεξηθψλ απφ απηνχο ζε θαιά ακεηβφκελεο ζέζεηο ηνπο εξεκεί, ελψ ζπγρξφλσο ηνπο εληάζζεη ζην ζχζηεκα αμηνπνηψληαο, γηα δηθφ ηεο φθεινο φια ηα ελδερφκελα ηαιέληα ηνπο: Δκείο δελ πξέπεη ζε θακηά πεξίπησζε λα πέζνπκε ζ’ απηήλ ηελ παγίδα πνπ εθκαπιίδεη θαη ηειηθά αδξαλνπνηεί ηνπο αγσληζηέο. Δκείο δελ ζα γίλνπκε θνκκάηη ηνπ ζπζηήκαηνο. ’ απηφ πξέπεη λα αληηηάμνπκε έλα θάζεην φρη. Δκείο είκαζηε ηαγκέλνη ζηελ εμππεξέηεζε ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ ιατθψλ καδψλ. Σν θχξην θαζήθνλ ελφο επαλαζηάηε ζήκεξα είλαη λα παξακείλεη έμσ θαη πέξα απφ ηνπο ζεζκνχο ηεο αζηηθήο θνηλσλίαο. Να ζηέθεηαη ειεχζεξνο θη αδέζκεπηνο απφ θάζε άκεζε ή έκκεζε ζρέζε. Ο αλαηξνπέαο ησλ αζηηθψλ δνκψλ πξέπεη λα είλαη νιφςπρα πξνζεισκέλνο ζηελ αθχπληζε θη ελεξγνπνίεζε ηεο κεγάιεο πιεηνςεθίαο ησλ θησρψλ αλζξψπσλ πνπ πθίζηαληαη ζην πεηζί ηνπο ηελ εθκεηάιιεπζε. Να μεθχγεη απφ ηα παξαδνζηαθά θιηζέ θαη «πξέπεη» ηεο αζηηθήο εζηθήο. Γελ είλαη ζθνπφο καο λα θάλνπκε δηνξζσηηθά κεξεκέηηα ζην ππάξρνλ. Πξψηα πξέπεη λα γθξεκίζνπκε απφ ηα ζεκέιηα ηε ζάπηα θνηλσλία. ’ επφκελε θάζε ζ’ αξρίζνπκε λα ρηίδνπκε ηε λέα! Ζ πνιχρξνλε ηζηνξηθή πείξα έδεημε φηη ν ζπλήζεο πνιηηηθφο αγψλαο είλαη αλαπνηειεζκαηηθφο θαη αηειέζθνξνο. Ο πνιηηηθφο ζηίβνο, γηα λα ππάξμνπλ νξαηά απνηειέζκαηα, απαηηεί θάηη πην δξαζηηθφ θαη [51]
ιπζηηειέο. Πξσηνβνπιίεο θαη ελέξγεηεο πνπ ζα ζπλεγείξνπλ ηηο ιατθέο κάδεο, ζα ηηο αθππλίζνπλ θαη ζα ηηο θάλνπλ ξηδνζπαζηηθφηεξεο. Δλέξγεηεο πνπ ζπγρξφλσο ζα ζνθάξνπλ θαη ζα ηξνκνθξαηήζνπλ ηνπο θξαηνχληεο, πνπ ζα ζπείξνπλ παληνχ ηελ αλαζθάιεηα, ηνλ παληθφ θαη ζα παξαιχζνπλ ηνπο ζεζκνχο. Πξέπεη ρσξίο δηζηαγκνχο θαη ςεπηνεζηθέο αλαζηνιέο λα δείμνπκε ηε δχλακε καο. Σελ νξκή θη απνθαζηζηηθφηεηα ηνπ λένπ καο θηλήκαηνο. Σίπνηα δελ κπνξεί λα γίλεη θξαγκφο ζ’ έλαλ πξαγκαηηθφ επαλαζηάηε… Ήηαλ ρεηκαξξψδεο θαη απνθαζηζηηθφο. Υσξίο λα πάξεη κηα αλάζα απηφεηνο ζπλέρηζε λα παξαζέηεη αλάγιπθα ην ζρέδηφ ηνπ: … Σν ράνο είλαη ην αζθαιέο κνλνπάηη κέζα απφ ην νπνίν ζα πεξάζεη ε ληθεθφξα επαλάζηαζε. Πάλσ ζηα εξείπηα ηεο πεζακέλεο θνηλσλίαο ζα θηίζνπκε ηε λέα, απαιιαγκέλε απφ ηελ αδηθία θαη ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο πξνεγνχκελεο. Ζ κειέηε ηεο ηζηνξίαο δείρλεη φηη ηηο κεγάιεο πνιηηηθέο αιιαγέο ηηο επηηπγράλνπλ ζπλεηδεηνπνηεκέλεο κεηνςεθίεο, απνθαζηζκέλεο γηα δξάζε θαη κε μεθάζαξε πνιηηηθή θαη ζαθείο ζηφρνπο. Αλ πεξηκέλνπκε κε ην θνηλνβνπιεπηηθφ παηρλίδη λα θεξδίζνπκε ηελ εμνπζία… δήζε Μάε κνπ λα θαο ηξηθχιιη! Απηέο είλαη κηθξναζηηθέο ςεχηηθεο θη αλεδαθηθέο πξνζδνθίεο. Πξέπεη, ινηπφλ, λα είκαζηε απνθαζηζηηθνί θαη ηειεζίδηθνη! Δίρε ρξεζηκνπνηήζεη γηα λα ηνπο πείζεη φια ηα δηαζέζηκα εξγαιεία ηνπ. ε φινπο θνιάθεςε ηελ έκθπηε καηαηνδνμία πνπ έρεη απνζεθεπκέλε ζην DNA ηνπ ν άλζξσπνο. ηα αγφξηα ππνδαχιηζε ηελ έκθπηε ελεξγεηηθφηεηα ηνπο, ππνζηήξημε ην απφζεκα ηεο αλάγθεο, πνπ έρνπλ λα μνδέςνπλ ην πεξίζζεπκα ηεο δχλακεο ηνπο. Τπνδαχιηζε ηελ έκθπηε αληηθνηλσληθή ηνπο δηάζεζε, ηελ πίθξα πνπ δεκηνπξγεί ε έιιεηςε κηαο ζεηξάο απφ αζρνιίεο πνπ απαηηνχλ νηθνλνκηθφ θφζηνο. Μνίξαζε ππνζρέζεηο κειινληηθψλ πιενλεθηεκάησλ. ηηο θνπέιεο ηθαλνπνίεζε ηελ αλάγθε ηεο γπλαίθαο λα απνδείμεη ηηο ηθαλφηεηεο ηεο κέζα ζ’ έλαλ πνιηηηζκφ πνπ ηηο ζεσξεί κφλν ζθεχε εδνλήο θη φξγαλα αλαπαξαγσγήο θαη δηαηψληζεο ηνπ αλζξψπηλνπ γέλνπο. πγρξφλσο, κέζα ζηα άιια, ηνπο πνχιεζε κε έκκεζν ηξφπν αίζζεκα θαη κηα αζαθή ππφζρεζε, ζηελ θάζε κηα μερσξηζηά, γηα κειινληηθή εξσηηθή αληαπφδνζε. Κπξίσο έδσζε ηε κάρε ζην κέησπν ηεο ηζφηεηαο ησλ δπν θχισλ, ζέκα ηδηαίηεξα αγαπεκέλν γηα ηηο ίδηεο. Δίρε πνιιά ηαιέληα ν άζιηνο. Ήηαλ ξσκαιένο ζηελ φςε θαη ζπγρξφλσο φκνξθνο. Δλζνπζηψδεο θαη παξαζπξηηθφο νκηιεηήο, κπνξνχζε λα εκπλεχζεη ηνπο άιινπο, λα ηνπο ζπληνλίζεη ζην δηθφ ηνπ κήθνο θχκαηνο θαη λα ελζνπζηάζεη ηνπο αθξναηέο ηνπ. Δίρε φια ηα ζηνηρεία ελφο εγέηε. Σα άιια κέιε ηεο ζχλαμεο ήηαλ άλζξσπνη πνπ είραλ ζίγνπξα ζηνηρεία επαλαζηαηηθνχ παξειζφληνο, θάπνηνη απινί κηκεηέο, θάπνηνη απνγνεηεπκέλνη απφ ηελ αδηθία ηεο θνηλσλίαο ζην πξφζσπφ [52]
ηνπο, αδηθεκέλνη παξά ηα πξνζφληα ηνπο θαη κεξηθνί κε πξνθαλή ςπρνινγηθά θαη άιια πξνζσπηθά πξνβιήκαηα. κσο φια απηά ακνξθνπνίεηα θαη, πξνο ην παξφλ, φρη μεθάζαξα κέζα ηνπο. Έηζη δελ ηνπ ήηαλ δχζθνιν λα βξεη καδί ηνπο θνηλφ παξνλνκαζηή. πκθψλεζαλ ζηα βαζηθά. Δθεί πνπ φια θπινχζαλ ξνιφη κηα θνπέια πεηάρηεθε θάπνηα ζηηγκή απφ θάησ, ρσξίο ιφγν θαη αηηία, θη έβαιε έλαλ φξν πνπ φινη, εθηφο θπζηθά απφ ηνλ ίδην, θάλεθε λα ζπκθσλνχλ, αθνχ δελ ππήξμε θακηά δηαηππσκέλε δηαθσλία: - Θα ήζεια απφ ηελ αξρή, ζχληξνθνη, λα ζπκθσλήζνπκε ζε θάηη. Δίκαη κέζα ζ’ φια! πσο ηφζν μεθάζαξα πεξηέγξαςεο ζπκθσλψ θαη επαπμάλσ, αιιά κε κηα πξνυπφζεζε. ,ηη θη αλ θάλνπκε αο κε βάςνπκε ηα ρέξηα καο κε αλζξψπηλν αίκα! Απηφ δελ ην ζέισ! Ζ παξέκβαζε απηή θάπνηνπο, κεηά ηνλ αξρηθφ αηθληδηαζκφ, ηνπο μελέξσζε θη απηφκαηα ζην κπαιφ κεξηθψλ κπήθε ην εξψηεκα: Μήπσο ε πξφζθιεζε απηήο ηεο θνπέιαο ζηελ ηδξπηηθή ζπλεδξίαζε ήηαλ έλα ιάζνο; Ζ ζπγθαηαβαηηθφηεηα κε ηελ νπνία, ν εθ ησλ πξαγκάησλ αξρεγφο, αληηκεηψπηζε ηελ θνπέια θαζεζχραζε ιίγν ηνπο απνθαζηζκέλνπο. Γηα ιφγνπο ηαθηηθήο θη ν ίδηνο δελ αλαθέξζεθε ζην ζέκα θαη ην άθεζε λα πεξάζεη ληνχθνπ. Γελ κπνξνχζε κπξνζηά ζ’ φινπο λα παξαδερηεί ην ιάζνο ηνπ. Ζ κε απάληεζε εξκελεχηεθε σο ηαθηηθή ζπκπεξηθνξά. Κάηη ζα μέξεη απηφο ζθέθηεθαλ απφ κέζα ηνπο.
[53]
18. πλωκνηηθνί θαλόλεο ηαλ έκεηλε κφλνο ηα θισζνγχξηζε φια εμαξρήο ζην κπαιφ ηνπ. Καηάιαβε ακέζσο φηη ήηαλ ρνληξφ ιάζνο ε ηδξπηηθή ζπγθέληξσζε πνπ νξγάλσζε ζην ζπίηη ηνπ Νηθφια. Γελ ιεηηνπξγνχλ έηζη, βξε ειίζηε, νη επαλαζηαηηθέο νξγαλψζεηο! Καιά, πψο ηελ πάηεζε έηζη; Πψο δελ πέξαζε πξηλ απφ ην κπαιφ ηνπ απηφ ην ελδερφκελν; Πψο απηφο έθαλε απηήλ ηελ απνθνηηά; Αο ειπίζεη φηη νη πεξηζζφηεξνη δελ θαηάιαβαλ ηε ρνληξάδα ηνπ. Δίλαη ν εκπλεπζηήο θαη αξρεγφο απηήο ηεο νξγάλσζεο θη έρεη σο εθ ηνχηνπ επζχλεο γηα ηελ ηχρε ηεο. Πξψην θαη θχξην θαζήθνλ ηνπ ζα πξέπεη λα είλαη ε πξνζηαζία ησλ κειψλ απφ ελδερφκελν ρηχπεκα ησλ κπάηζσλ. Σν ιάζνο απηφ έγηλε, δπζηπρψο, θαη δε γπξίδεη πίζσ. Απφ δσ θαη πέξα φκσο; Σέξκα! Θα πςσζνχλ πξνζηαηεπηηθά ηείρε απνκφλσζεο ηνπ ελφο απφ ηνλ άιινλ. Θα εθαξκφδνληαη ζην αθέξαην νη ζηδεξέληνη θαλφλεο ηεο παξαλνκίαο. Πάεη θαη ηέιεησζε. Γελ κπνξνχζε, έηζη θη αιιηψο, ελψπηνλ φισλ λα μεηπιίμεη φιεο ηηο χζηεξέο ηνπ επηδηψμεηο. Κη έθαλε πνιχ θαιά. Γελ είδεο ηε ραδνραξνχκελε ηί βξήθε λα πεη κπξνζηά ζ’ φινπο; Πψο ηελ έιεγαλ; Α! λαη, Γηνλπζία, θίιε ηεο Πφπεο. Δπαθέο κφλν κέζσ ηξηάδσλ θαη κάιηζηα κε ςεπδψλπκα. Σα πξαγκαηηθά νλφκαηα φισλ ζα ηα γλσξίδεη κφλν απηφο. Γε ζα επηηξέςεη ζην κέιινλ λα γίλνπλ ηα ίδηα ιάζε πνπ θαηέζηξεςαλ άιιεο πξνεγνχκελεο επαλαζηαηηθέο πξνζπάζεηεο. Ζ δηθή ηνπ νξγάλσζε δελ ζα ’ρεη ηελ ηχρε ησλ άιισλ. Γελ ππάξρεη ρψξνο γηα λέα ιάζε. ε θάζε επηρείξεζε απηφο ζα επηιέγεη φζνπο ζεσξεί γηα ηε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε αλαγθαίνπο θαη ηθαλνχο. - Θα γξάςσ ηζηνξία ζην ρψξν! είπε πεξήθαλα απφ κέζα ηνπ. Σνλ ςηινέηξσγε βεβαίσο ε καηαηνδνμία λα βγεη ζηηο κάδεο θαη λα πεη κ’ φιε ηε δχλακε ηεο θσλήο ηνπ: - Δγψ είκαη ν εκπλεπζηήο θαη θαζνδεγεηήο φιεο ηεο εθζηξαηείαο. Δγψ ηα ζθέθηεθα θαη ηα εθηέιεζα, εγψ ηνπο έρσ αλαζηαηψζεη! κσο ήμεξε φηη πξνο ην παξφλ απηφ ήηαλ αδχλαην. Ζ δηθαίσζε ζα έξζεη ζην κέιινλ φηαλ σξηκάζνπλ ηα πξάγκαηα. Σφηε ζα ρηππήζνπλ νη ληθεηήξηεο θακπάλεο γη’ απηφλ. Ο ίδηνο απφ ζήκεξα ζα είλαη ν Σζε, ν πξνζσπηθφο ηνπ ήξσαο. Ο Νηθφιαο ζα είλαη ν Μάξθνο θαη ε Πφπε ζα είλαη ε Ρφδα. Σέινο ν Λεπηέξεο ζα είλαη ν Άξεο. Έθαλε κηα θαηαλνκή ησλ κειψλ ηεο νξγάλσζεο ζε ηξηάδεο, κε επηθεθαιήο ησλ ηξηψλ πξψησλ νκάδσλ ηνπο Μάξθν, Ρφδα θαη Λεπηέξε. Ζ κηα ηξηάδα δελ ζα έξρεηαη ζε επαθή κε κέιε άιιεο ηξηάδαο θαη δελ ζα γλσξίδεη ηε ζχλζεζε ηνπο εθηφο απφ ην αξρηθφ ιάζνο ηεο ηδξπηηθήο ζπλεδξίαζεο. [54]
Κάζε ηξηάδα κε δηθή ηεο επζχλε θαη ηα γλσζηά απζηεξά θξηηήξηα ζα κπνξνχζε λα ζηξαηνινγήζεη λέα κέιε ζηε ινγηθή ησλ ηξηάδσλ. Απηφο θαη κφλν απηφο ζα έδηλε φκσο ην ηειηθφ νθέπ. Απηφο θαη κφλν απηφο ζα κπνξνχζε γηα κηα απνζηνιή λα επηιέμεη άηνκα απφ δηαθνξεηηθέο ηξηάδεο, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηεο απνζηνιήο θαη ησλ πξνζφλησλ πνπ απαηηνχληαλ γηα ηελ επηηπρή εθηέιεζε ηεο. Σν θαιχηεξν φισλ είλαη ε ηδξπηηθή ζπλεδξίαζε λα μεραζηεί. κσο ζα έρεη ζε ζηελή παξαθνινχζεζε απηήλ ηε γπλαίθα. Πξνο ην παξφλ ηε Γηνλπζία ζα ηε ρξεψζεη ζηνλ Μάξθν κε ηελ εληνιή λα ηνλ ελεκεξψλεη ζπλερψο γηα ηε ζπκπεξηθνξά ηεο. Απφ δσ θαη πέξα ζα αλαθέξεηαη κε ηνλ θσδηθφ Ναηάζζα. ε κηα κηθξή αηδέληα κε θξππηνγξαθηθφ ηξφπν είρε θαηαγξακκέλα ηα ηειέθσλα φισλ ησλ ζπλεξγαηψλ ηνπ, αιιά ηα δηθά ηνπ ηειέθσλα δελ ηα έδσζε ζε θαλέλαλ. πνηε ζα ρξεηαδφηαλ θάηη, απηφο ζα ηνπο έπαηξλε ηειέθσλν. Δπηπρψο θαλέλαο, πιελ ηεο Πφπεο, δελ γλψξηδε ηα πξνζσπηθά ηνπ ζηνηρεία φπσο, νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε, δηεχζπλζε θαηνηθίαο θηι. Απφ κέζα ηνπ ήμεξε φηη ζ’ απηή ηελ ηξηάδα δε ζα αλαζέζεη ξηςνθίλδπλεο απνζηνιέο αθνχ ε παξέκβαζε ηεο Ναηάζζαο έθαλε ηελ πεξίπησζε ηεο ακθηιεγφκελε. Ήδε ππάξρεη κηα ζθηά ακθηβνιίαο σο πξνο ηελ αληίδξαζε ηεο ζε πξσηνβνπιίεο πνπ έρεη ζην κπαιφ ηνπ. Μέρξη ηψξα, ρσξίο λα ην γλσξίδνπλ φινη, είρε θέξεη ζε επηηπρέο πέξαο, πξάμεηο πνπ πξνθάιεζαλ εληχπσζε θη αλαζηάησζαλ ηνπο θπξίαξρνπο. Γηα ηελ θάζε κία απφ απηέο ρξεζηκνπνηνχζε δηαθνξεηηθφ φλνκα νξγάλσζεο ψζηε λα ζνιψλεη ηα λεξά. Να κελ θαηαιαβαίλνπλ πνηφο θαη πνχ. Απηφο ήηαλ ν ζπληάθηεο ησλ αλαθνηλψζεσλ, πνπ έζηειλε ζηηο εθεκεξίδεο. Αλαθνηλψζεηο πνπ ήηαλ θείκελα επαλαζηαηηθά, έλα αλειεέο καζηίγσκα ησλ θξαηνχλησλ. Σνπο πέξλαγε γεληέο δεθαηέζζεξηο, καδί κε ηηο απαξαίηεηεο απεηιέο θαηά πξνζψπσλ θαη ζεζκψλ. Έηζη ψζηε λα ηνπο έρεη δηαξθψο ζηελ πξίδα ηεο αλακνλήο θη αγσλίαο. Καζψο δηάβαδε ηα ζρφιηα ζηηο εθεκεξίδεο ησλ δηαθφξσλ εηδηθψλ θαη ηηο εηθαζίεο πνπ δηαηχπσλαλ έλησζε κηα πξσηφγνλε επραξίζηεζε: - Μα ηφζε ειηζηφηεηα θπθινθνξεί γχξσ καο απφ αλζξψπνπο κε πηπρία, κε εηδηθφηεηεο θαη θπξίσο κε θαηεηιεκκέλεο θαίξηεο ζέζεηο, πνπ ζεσξνχληαη εηδηθνί; Αρ θαθνκνίξεδεο αθφκα δελ είδαηε ηίπνηα. ην κέιινλ ζαο εηνηκάδσ πνιιέο εθπιήμεηο. Ναη, επηηέινπο. Απηφο είλαη ν θπξίαξρνο ηνπ παηρληδηνχ. ρη, απηφλ πνηέ δελ ζα ηνλ αλαθαιχςνπλ! Έρεη απφ πνιιέο πιεπξέο θαιπκκέλα ηα λψηα ηνπ. Μφλν ε απψιεηα ηεο κάλαο ηνπ ηνλ ηαξαθνχλεζε θαη ηνλ έθαλε λα ληψζεη έλα επηπιένλ κίζνο γηα ηελ θνηλσλία. Έλα κφλν δηθφ ηνπ άλζξσπν είρε πνπ ιάηξεπε θαη ζηεξηδφηαλ θη απηφλ. Ζ έιιεηςε έγθαηξεο δηάγλσζεο, ε απνπζία ζσζηήο ηαηξηθήο θξνληίδαο ηνπ ηελ ζηέξεζαλ.
[55]
κσο θαη κφλνο ηνπ ζα ηα θαηάθεξλε. Ζ κάλα ηνπ ήηαλ ην πξψην άηνκν πνπ εγθαίξσο θαηάιαβε ηελ εηδηθή πνηφηεηα ηνπ παηδηνχ ηεο φηη είρε επινγεζεί απφ ηε θχζε κε εμαίξεηα πξνζφληα. πλερψο ηνπ ην έιεγε. Σψξα είρε σξηκάζεη ν θαηξφο γηα ην πνηνηηθφ άικα. Οη θξαηνχληεο πξέπεη λ’ αξρίζνπλ λα πιεξψλνπλ κε ην αίκα ηνπο ηελ εθκεηάιιεπζε. ρη κφλν θξνηίδεο θη εκπξεζκνί. Απηή ήηαλ ε πξψηε αλαγλσξηζηηθή θάζε. Ζ θάζε πξνεηνηκαζίαο. Σψξα σξίκαζε ε ψξα ηεο αιιαγήο. Σνπ πνηνηηθνχ άικαηνο. Δπηινγή θαίξηνπ ζηφρνπ, επηινγή θαηάιιεισλ ζπλεξγαηψλ θαη επηκειεκέλε πξνεηνηκαζία ηνπ εγρεηξήκαηνο. ε απηή ηελ απνζηνιή ζα έρεη ν ίδηνο ηνλ θχξην θαη εθηειεζηηθφ ξφιν. Ζ άκεζε ζπκκεηνρή ηνπ ζα απνηειέζεη θαη παξάδεηγκα γηα ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ θαη ζα αλέβαδε ηελ εθηίκεζε ηνπο ζην πξφζσπφ ηνπ. Ο ζηφρνο πξέπεη λα θάλεη κπακ! Αο κε βηαζηεί, αο βαζαλίζεη ηε ζθέςε ηνπ γηα ηελ θαιιίηεξε νξγάλσζή ηεο. Θα πξέπεη λα είλαη επψλπκν πξφζσπν ηεο πνιηηηθήο ή επηρεηξεκαηηθήο δσήο. Καη γηαηί φρη; Να πξσηνηππήζεη κε θαλέλαλ αλψηεξν αμησκαηηθφ ηνπ ηξαηνχ ή θάπνηνλ αμησκαηνχρν ηεο Δθθιεζίαο. Οη θαξαβαλάδεο θη νη δηανινπαπάδεο ρξεηάδνληαη θη απηνί ην κάζεκά ηνπο. Μεηά πνιιή ζθέςε πήξε ηελ απφθαζή ηνπ γηα ην ζηφρν: ππνπξγφο ηεο Κπβέξλεζεο. Σνλ είρε εμνξγίζεη απηφο πνπ εκθαληδφηαλ σο ν «ππεξαζπηζηήο ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ εξγαδνκέλσλ». Ο ππνπξγφο Απαζρφιεζεο κε ηε ζσξεία ησλ ςεκάησλ πνπ ζθνξπνχζε αξηζηεξά θαη δεμηά, ελψ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα αθαηξνχζε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη ηηο ηειεπηαίεο θαηαθηήζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ. χληνκα, ν ελ ιφγσ θχξηνο ζα ληψζεη ηελ νξγή ησλ αδηθεκέλσλ πάλσ ηνπ. Καη κάιηζηα νξηζηηθά θη ακεηάθιεηα. Θα πξέπεη λα πξνεηνηκαζηεί θαιά πξηλ ζέζεη ζ’ εθαξκνγή ην ζρέδην ηνπ. Έβαιε ηελ Πφπε-Ρφδα θαη ηνλ Λεπηέξε-Άξε λα δνχλε κε βάξδηεο, ηηο ζπλήζεηέο ηνπ, ην εκεξήζην πξφγξακκα ηνπ ππνπξγνχ, ηε ζπκπεξηθνξά θαη ηνλ αξηζκφ ησλ ζσκαηνθπιάθσλ, πνπ είλαη θνιιεκέλνη πίζσ ηνπ. Αλ ππάξρνπλ θελά ζηε θχιαμή ηνπ θαη πφηε, πνηα είλαη ε νηθνγελεηαθή ηνπ θαηάζηαζε, πνηα είλαη ηα ζπίηηα πνπ επηζθέπηεηαη. Με ηπρφλ έρεη θαλέλαλ παξάλνκν δεζκφ θαη ηφηε δηαθεχγεη ζπλεηδεηά ηεο πξνζνρήο ηεο πξνζσπηθήο ηνπ θξνπξάο. Σνπο έδσζε έλα ρξνληθφ ηξάην είθνζη εκεξψλ θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηνπ θάλνπλ ηελ αλαθνξά. Δίρε απνθαζίζεη ηνλ ηξφπν ηεο εμφλησζήο ηνπ. Αθαξηαίνο θαη απνηειεζκαηηθφο. Με έλα απφ ηα φπια πνπ είρε πξνκεζεπζεί ηφζν θηελά θη εχθνια ζην ηαμίδη ηνπ ζηε Βνπιγαξία, απφ θνληά ζα ηνπ ζθήλσλε κεξηθέο ζθαίξεο. Δθεί εκθαλίζηεθε σο Κξεηηθφο πνπ ρξεηαδφηαλ φπια γηα λα ηηκήζεη ηα έζηκα πνπ έρεη ε ηδηαίηεξε παηξίδα ηνπ. Αλαζηνιέο δελ είρε θαζφινπ. Σα θαζάξκαηα αμίδνπλ ην βίαην ηέινο ηνπο. Οη εθκεηαιιεπφκελνη έρνπλ δηθαίσκα, αιιά θαη ην θαζήθνλ λα πάξνπλ ηελ
[56]
εθδίθεζή απφ ηνπο εθκεηαιιεπηέο ηνπο. Γελ κπνξεί λα ζπλερίδεηαη επ’ άπεηξνλ θαη ρσξίο ζπλέπεηεο ε εθκεηάιιεπζε. Απηφ δελ ζα ην πεη εθ ησλ πξνηέξσλ ζηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ. Οη εληππψζεηο αο θαηαγξαθνχλ κεηά ην γεγνλφο Άζε πνπ κπνξεί λα βξεη αλαζηνιέο θαη πξνβιήκαηα απφ θνβηζκέλνπο θαη δεηινχο πνπ ηνλ πεξηηξηγχξηδαλ. Με εμαίξεζε ηε Ρφδα πνπ ήηαλ ην πηζηφ ηνπ ζθπιί. Αο έρεη ζηελ πξνζνρή ηνπ ηελ Ναηάζζα. Σν είρε ήδε πεη, ε ζθξφθα . Αλ παξ’ φια απηά ππήξραλ αληηδξάζεηο θαη θίλδπλνη κπξνζηά ηνπ είρε ην δξαζηηθφ θάξκαθν. Θα μεζθαξηάξηδε ν ίδηνο φια ηα πεξηηηψκαηα. Με ηίπνηα δελ ζα άθελε λα δηαθηλδπλέςεη ε ζπλνρή, ε αζθάιεηα ηεο νξγάλσζεο θαη ν απνπξνζαλαηνιηζκφο απφ ην θχξην ζηφρν. Σελ εθδίθεζε, ηελ αλαζηάησζε, ην ράνο. Μέζα ζηε δηθή ηνπ νξγάλσζε δελ ζα εηζρσξνχζαλ ξεθνξκηζηηθέο αλαζηνιέο. ’ απηφ ήηαλ θάζεηνο θη απνθαζηζκέλνο. Γελ ζα επέηξεπε παιηλσδίεο θαη ηαιαληεχζεηο.
[57]
19. Σν δεύηεξν δίθηπν Πέξαζε απφ ην κπαιφ ηνπ κηα άιιε ζθέςε. Ναη! Θα ιεηηνπξγνχζε σο δηθιείδα αζθάιεηαο. Να δεκηνπξγήζεη έλα δεχηεξν δίθηπν ζπλεξγαηψλ, αλεμάξηεην θαη πξνζηαηεπκέλν απ’ φινπο ηνπο κέρξη ηψξα ζπλεξγάηεο ηνπ. Αθφκα θη απ’ ηελ Πφπε. ρη φηη πέξαζε απ’ ην κπαιφ θάπνην ίρλνο ππνςίαο γη απηήλ. ρη! Ζ Πφπε ήηαλ νινδηθηά ηνπ. Απιψο ηνλ γνήηεπε ε ζθέςε λα έρεη κπζηηθά αθφκα θη απφ απηήλ. Ζ κπζηηθνπάζεηα ήηαλ ζην αίκα ηνπ. Άξρηζε λα θέξλεη ζην κπαιφ ηνπ αλζξψπνπο πνπ γλψξηζε ζηηο ζρνιέο ζηελ πξψηε θάζε ηεο δξάζεο ηνπ, φηαλ θνηλνπνηνχζε θαη πξνπαγάλδηδε ζε δηάθνξνπο ρψξνπο ηηο απφςεηο ηνπ. Αο θάηζεη λα θαηαγξάςεη ζ’ έλα ραξηί ηέηνηεο ππνςήθηεο πεξηπηψζεηο θη αο αξρίζεη, ζηα κνπισρηά, λέν θχθιν επαθψλ. Φάμηκν! Καη κπζηηθφηεηα. Ο πξψηνο πνπ ζπκήζεθε ήηαλ ν ζπλνλφκαηφο ηνπ Μαλψιεο, απφ ην Μαζεκαηηθφ ηεο Αζήλαο. Αιήζεηα, ηί ήηαλ απηφ πνπ ηνλ εληππσζίαζε ζηνλ Μαλψιε θαη ηνλ έθεξε πξψην ζην κπαιφ ηνπ; Ζ επξχηεηα ησλ γλψζεψλ ηνπ, ζπγθξίζηκε ζρεδφλ κφλν κε ηνλ ίδην, ε πιεζψξα ησλ βηβιίσλ πνπ είρε δηαβάζεη θαη ε επθνιία κε ηελ νπνία επηθαινχληαλ ρξήζηκα απνζπάζκαηα απφ απηά. Θπκφηαλ απφ ηηο πνιιέο ζπδεηήζεηο πνπ είραλ θάλεη νη δπν ηνπο, φηη ελψ ζπλέπηπηαλ ζηελ αλάιπζε ηεο ζεκεξηλήο θαηάζηαζεο ησλ πξαγκάησλ, δηαθσλνχζαλ ξηδηθά ζηνπο ηξφπνπο ησλ ελεξγεηψλ. Ναη! Ο Μαλψιεο ήηαλ έλαο ζθέηνο ξεθνξκηζηήο! Πίζηεπε - αλ είλαη δπλαηφλ – ζηε ζηαδηαθή βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ, πίζηεπε φηη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ θαη κε ηνπο καδηθνχο αγψλεο ζα θαιπηέξεπε ε θαηάζηαζε γηα ηνπο εξγαδφκελνπο. Γηα ηνλ ίδην απηέο είλαη ραδνκάξεο θαη ςεπδαηζζήζεηο, αιιά ζα γνχζηαξε κεηά απφ ηφζν ρξφλν πνπ έρεη λα ηνλ δεη, λα ηνλ πείζεη πάλσ ζηελ δηθή ηνπ πιαηθφξκα. Πνχ μέξεηο άιισζηε; Τπάξρεη ην ελδερφκελν ν ίδηνο κφλνο ηνπ, θάησ θη απφ ηελ πίεζε ησλ θαηαζηάζεσλ, λα έρεη ξηδνζπαζηηθνπνηεζεί θαη λα έρεη πεξάζεη ζην επαλαζηαηηθφ ζηξαηφπεδν. Θα ήηαλ ζίγνπξα έλα ρξήζηκν γξαλάδη ζηνλ κεραληζκφ πνπ νλεηξεπφηαλ. Θα ήζειε λα βξίζθεηαη ζην πιεπξφ ηνπ. Θα κπνξνχζε λα πξνζθέξεη λέεο ηδέεο, λα ιεηηνπξγεί ζηελ νξγάλσζε ζαλ αλεμάξηεηε δεμακελή ζθέςεο. Πνηέ δπν άλζξσπνη δελ ζπκθσλνχλ ηειείσο θαη γηα πνιχ ρξφλν κεηαμχ ηνπο. Αιιά αθνχγνληαο έλα δπλαηφ κπαιφ λα ιέεη ηδέεο κπνξείο λα πάξεηο αθνξκή γηα θάηη πνπ δελ πέξαζε απφ ην δηθφ ζνπ ην κπαιφ. Πξέπεη λα ηνλ δσ. Βεβαίσο δελ ζα ηνπ πσ ηίπνηα, απφ απηά πνπ έρσ κέρξη ζηηγκήο νξγαλψζεη. Σα ζηεγαλά πξέπεη λα δηαηεξεζνχλ κε θάζε ζπζία. Σειέθσλν θαη δηεχζπλζε θαηνηθίαο δελ δηέζεηε. Σελ
[58]
έζηεζε έμσ απφ ηε ζρνιή θαη βξήθε έλαλ θνηλφ ηνπο γλσζηφ. Απηφο ηνπ έδσζε ην θηλεηφ ηνπ. Με ηελ πξψηε απφπεηξα ηνλ πέηπρε. Αθνινχζεζε ε πξφηαζε: - Ρε, Μαλψιε, ραζήθακε. Πνχ θπθινθνξείο; Έρσ θαηξφ λα έρσ λέα ζνπ. Θα’ ζεια λα ηα πνχκε θακηά θνξά, φηαλ ζα’ ρεηο ρξφλν θη φξεμε. Βξήθε άκεζε αληαπφθξηζε θαη ην ξαληεβνχ νξίζηεθε γηα ην βξάδπ ηεο επφκελεο κέξαο. Δλψ ράξεθε κε ην άκεζν θιείζηκν ηεο ζπλάληεζεο, φηαλ απηή πξαγκαηνπνηήζεθε ήηαλ κηα ζθέηε ςπρξνινπζία. Ο καζεκαηηθφο, κε ηα ηφζα θαη ηφζα πξνζφληα, είρε κεηαζρεκαηηζηεί ζ έλα ηππηθφ ζπκβηβαζκέλν κηθξναζηφ. Αο ην δηάνιν! Άξρηζε λα ηνπ ιέεη απίζαλα πξάγκαηα. Γηα ηε «κέζε νδφ», πνπ είλαη ρξήζηκν λα αθνινπζεί ζηε δσή ηνπ ν άλζξσπνο, γηα ηελ αλάγθε ζήκεξα φιεο νη πγηείο δπλάκεηο ηεο ρψξαο λα εξγαζηνχλ γηα ηε «ζσηεξία ηεο Παηξίδαο» ζηελ θξίζηκε πεξίνδν πνπ δηέξρεηαη. Οη αθξφηεηεο κφλν θαθφ κπνξνχλ λα θάλνπλ ζηε θνηλσλία καο. Καη άιια ερεξά παξφκνηα. Ση θξίκα! Έλα ηέηνην κπαιφ λα εγθισβηζηεί ζε ηέηνηεο αληηδξαζηηθέο απφςεηο! Καηάληεζε θη απηφο ηειηθά ηζαλάθη ηεο εμνπζίαο. Απνινγεηήο ηεο θξαηνχζαο ηδενινγίαο. κσο δελ απνγνεηεχηεθε θαζφινπ. Τπάξρνπλ θη αιινχ πνξηνθαιηέο πνπ θάλνπλ πνξηνθάιηα. Με αζίγαζην πείζκα ζπλέρηζε ηηο επαθέο θαη ήδε είρε ζηήζεη ηελ πξψηε αλεμάξηεηε λέα ηξηάδα. Μάιηζηα είραλ θέξεη κε επηηπρία ζε πέξαο κηα απνζηνιή πνπ ακέζσο ηνπο αλάζεζε. ρη ηίπνηα ζπληαξαθηηθφ, αιιά ε είζνδνο ζε ζνβαξφηεξεο απνζηνιέο πξέπεη λα γίλεηαη πξνζεθηηθά, βήκα-βήκα. Αλάζεζε θαζεθφλησλ, εθηέιεζε, έιεγρνο ησλ απνηειεζκάησλ θαη ζπλέρηζε ηεο πνξείαο παξαθάησ.
[59]
20. Ο ζπληεξεηηθόο Πξνθόπεο Δληάμεη! Γελ ήηαλ θη ν πην φκνξθνο άλδξαο πνπ θπθινθνξνχζε κέζα ζηε ζρνιή, κα νχηε θη ν ηειεπηαίνο παξαθαηηαλφο πνπ ππήξρε. Ήηαλ έλαο κέζνο, ππνθεξηφο λένο κε γνλείο δαζθάινπο πνπ ηνλ πξφζεμαλ θαη ηνπ έδσζαλ θάπνηεο ζηαζεξέο αξρέο. Καιφο θνηηεηήο, παξαθνινπζνχζε αλειιηπψο ηα καζήκαηά ηνπ θαη είρε ηελ πξνθαλή επηζπκία λα ηειεηψζεη φζν ην δπλαηφ πην ζχληνκα ηηο ζπνπδέο θαη λα πάξεη ην πηπρίν ηνπ. ηε ζπλέρεηα λα ραξάμεη ηελ πξνζσπηθή ηνπ πνξεία ζηε δσή. Να ζηαδηνδξνκήζεη. Σνλ είπαλ ζπληεξεηηθφ, ζπαζίθια θαη φια ηα παξεκθεξή. Καιά, απηφο δελ έπξεπε λα είλαη ν πξννξηζκφο θάζε λένπ ζπνπδαζηή; Αλαξσηήζεθε. Να έρεη ζε πξψηε πξνηεξαηφηεηα ηα καζήκαηά ηνπ; Ηδηαίηεξα, φηαλ ιάβνπκε ππφςε καο φηη ζηε ζπληξηπηηθή ηνπο πιεηνςεθία νη πεξηζζφηεξνη θνηηεηέο ζπνπδάδνπλ κε ηηο ζπζίεο - θαη γηαηί φρη - ηηο ζηεξήζεηο ησλ γνλέσλ ηνπο; Σνπ ήηαλ αλεμήγεηε ε αλεπζπλφηεηα αξθεηψλ απφ απηνχο. Να κελ παξαθνινπζνχλ θαλνληθά ηα καζήκαηά ηνπο, λα κε ζπκκεηέρνπλ ζπρλά ζηηο πεξηνδηθέο εμεηάζεηο; Αληίζεηα, κε ηφζε επθνιία λα δέρνληαη αδηακαξηχξεηα ηηο επηζπκίεο χπνπησλ κεηνςεθηψλ, πνπ επηδηψθνπλ απεξγίεο, θαηαιήςεηο θη αλαβνιέο εμεηάζεσλ. Καλέλαο ζεβαζκφο ζε ζεζκνχο, θακηά αλαγλψξηζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζπζηψλ ηεο νξγαλσκέλεο θνηλσλίαο γη’ απηνχο, θαλέλαο δηζηαγκφο λα θαηαζηξέθνπλ ηελ μέλε πεξηνπζία, ηθαλνπνηψληαο άγλσζηε ζηνλ ίδην εζσηεξηθή αλάγθε. Δθείλν πνπ ηδηαίηεξα ηνλ ελνρινχζε ήηαλ φηη πνιιέο θνξέο νη πξσηνβνπιίεο απηέο ιακβάλνληαλ απφ άγλσζηα άηνκα, μέλα κε ηε ζρνιή, ακθίβνιεο πξνέιεπζεο θαη ζπδεηήζηκσλ πξνζέζεσλ, πνπ ελψ δελ έρνπλ θακηά ζρέζε κε απηή, ζηε πξάμε κε ηηο ελέξγεηέο ηνπο είλαη απηνί πνπ θαζνξίδνπλ ηηο εμειίμεηο. Ο ίδηνο δε κπνξνχζε λα δερζεί αδηακαξηχξεηα ηέηνηα θαηλφκελα. Έηζη ζηε ζπλέιεπζε ηεο ζρνιήο δελ έκεηλε απαζήο. Πήξε ην ιφγν θη είπε ηελ άπνςή ηνπ. ζν κπφξεζε βέβαηα θη φζν αθνχζηεθε. Γηαηί απφ θάησ νη αιαιαγκνί θη απνδνθηκαζίεο θάιπςαλ ζηε νπζία ηα ιφγηα ηνπ, πνπ αληηκεησπίζηεθαλ κε ριεπαζκνχο θαη γηνπραΐζκαηα. Καηέβεθε απφ ην βήκα θαθήλ θαθψο. Δίλαη ηφζν δχζθνιν λα είλαη θάπνηνο ζε αληίζηνηρεο θαηαζηάζεηο ηππηθφο θαη πξνζγεησκέλνο. Οη ελ δπλάκεη ππνζηεξηθηέο ησλ απφςεσλ ηνπ, είλαη άλζξσπνη ρακειψλ ηφλσλ θαη δελ είλαη θαζφινπ πξφζπκνη ζα δψζνπλ ηε κάρε ηεο ππεξάζπηζεο ησλ ηδεψλ ηνπο, κέζα ζε έλα αθεληαζκέλν αθξναηήξην. Κη απηφ είλαη εχθνια εξκελεχζηκν γηα πνηθίινπο ιφγνπο. ηνπο πεξηζζφηεξνπο ιφγσ ηδηνζπγθξαζίαο. Γελ είλαη άηνκα πνπ ζα θνληαξνρηππεζνχλ κέζα ζε έλα θαλαηηζκέλν αθξναηήξην. Απιψο ζα απνηξαβερηνχλ [60]
ζηελ άθξε θαη ζα θξαηήζνπλ γηα ηνλ εαπηφ ηηο απφςεηο ηνπο. ηηο θαηαζηάζεηο εληάζεσλ ηηο εληππψζεηο ηηο θιέβνπλ ζρεδφλ πάληα νη θσλαζθνχληεο, νη θαλαηηθνί, πνπ αξθεηέο θνξέο είλαη ζπγρξφλσο θαη θχκβαια αιαιάδνληα. Ο Πξνθφπεο ηελ είρε μερσξίζεη απ’ ηελ πξψηε ζηηγκή πνπ ηελ είδε. Σνλ γνήηεπε ε άλεζε ζηελ θίλεζε, ε ηφικε ζην βιέκκα, ε αζπξνζηνκία ζηηο ζπδεηήζεηο κέζα ζην ακθηζέαηξν ή ζηνπο δηαδξφκνπο ηεο ζρνιήο, ην αεξάην βάδηζκά ηεο. Κη φρη κφλν. Σνλ αηρκαιψηηδε ε ηδηφηππε νκνξθηά ηεο. Υσξίο κε ηελ ηππηθή έλλνηα λα είλαη ε θαιινλή, απέπλεε έλα δηάρπην εξσηηζκφ. Καζψο ηελ αληίθξηδε θάζε θνξά έλησζε πηεζηηθή ηελ επηζπκία λα ηε ζθίμεη ζηελ αγθαιηά ηνπ. Σνπ είρε γίλεη εθηάιηεο. ε θάπνηα θάζε ηεο έθαλε έλα ζαξξαιέν κπάζηκν, μεπεξλψληαο ηελ έκθπηε δεηιία θαη ηνλ κφληκν ζπγθξαηεκέλν ραξαθηήξα ηνπ: - Γεζπνηλίο Πφπε ζα ήζειεο θακηά θνξά λα θάλνπκε παξέα; Να πάκε ίζσο καδί λα δνχκε θαλέλα έξγν ζε ζέαηξν; - Ση ιεο βξε Πξνθφπε; Ση ιεο καλάξη κνπ; πγθνηλσλείο κε ην κπαιφ ζνπ; Δζχ είζαη παηδί ηνπ θαηερεηηθνχ θη εγψ γνπζηάξσ αιεηάθηα θη αιινπαξκέλνπο. Δίκαζηε κε ηα θαιά καο πνπ ζα βγσ ξαληεβνχ καδί ζνπ; Να μεθηηιηζηψ ληηπ γηα ληηπ κέζα ζηε ζρνιή; ρη αγφξη κνπ, λα κνπ ιείπεη. Γε κνπ ηαηξηάδνπλ απηά. Γελ ρξεηάδνκαη ηέηνηεο επθαηξίεο! Βξεο, βξε Πξνθφπε, κηα γπλαίθα γηα ηα γξάδα ζνπ. νπ πξνηείλσ λα ηελ ςάμεηο ζην ζρφιαζκα ηνπ θπξηαθάηηθνπ εθθιεζηάζκαηνο. Δθεί ζα βξεηο πνιιέο δηθέο ζνπ! Έηζη, ζηελ ςχρξα, θάζεηα, ρσξίο έλα παξάζπξν ειπίδαο, κηα ραξακάδα επθαηξίαο, έθαγε ηε ρπιφπηηα. Σνλ έθηπζε θαηάκνπηξα θαη ηνπ έθνςε νξηζηηθά ην βήρα. Απηφο φκσο δελ ην έβαιε θάησ. Σνπ έκεηλε ην απσζεκέλν, ζπλδπαζκέλν ηψξα κε κηα πίθξα, πνπ εκπεξηείρε θη έλα ζηνηρείν θαθίαο. Καζψο νη κέξεο δηάβαηλαλ ε Πφπε ραλφηαλ απφ ηα ζηέθηα ηεο ζρνιήο. Οη πιεξνθνξίεο πνπ κπφξεζε λα ζπγθεληξψζεη ήηαλ ζθφξπηεο: Ζ Πφπε έγηλε νπαδφο ελφο θαλαηηθνχ πνπ θάπνηα ζηηγκή πέξαζε απφ ηε ζρνιή. αλ λα ηελ πφηηζε, ν θεξαηάο κε άγλσζην εξσηηθφ βνηάλη. Καηά πάζα πηζαλφηεηα ζα ηνλ ζπίησζε ή ζπηηψζεθε θνληά ηνπ. Απιψο δελ είρε πιεξνθνξίεο γηα ην φλνκα ηνπ αθξναξηζηεξνχ πνπ ηελ έθαλε δνχια ηνπ. ζν θη αλ πξνζπάζεζε λα ηε ζβήζεη απφ ην κπαιφ ηνπ, απηφ κέρξη ζηηγκήο δελ ην είρε θαηνξζψζεη.
[61]
21.
Η νηθνγέλεηα
Έιεηπε εδψ θαη κέξεο απφ ην δηθφ ηεο ζπίηη. Ζ αξξψζηηα ηεο κάλαο ηεο ζην ρσξηφ θαη ε αλάγθε λα ππάξρεη έλαο άλζξσπνο λα ηελ θξνληίζεη ηελ αλάγθαζαλ λα παξακείλεη εθεί γηα κέξεο κέρξηο φηνπ ν ρξφλνο έδσζε ηελ δξαζηηθή θη αδπζψπεηε ιχζε. Γε κπνξνχζε λα αθήζεη ηα πξάγκαηα ζε ηξίηνπο. Γελ ηεο πήγαηλε. Έπξεπε ε ίδηα λα αληηκεησπίζεη ηηο θαηαζηάζεηο θαη ηηο γξαθεηνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο, πνπ δεκηνπξγεί ε απψιεηα ελφο δηθνχ ηεο αλζξψπνπ. Μεηέξα ηεο ήηαλ, απφ ηα ζπιάρλα ηεο βγήθε, ην δηθφ ηεο γάια βχδαμε. ηε δηάξθεηα πνπ κεγάισλε νη ζρέζεηο κεηαμχ ηνπο δελ βάζαηλαλ, αληίζεηα πνιιά ήηαλ ηα επεηζφδηα πνπ ηηο ηξαπκάηηζαλ. Απνκαθξχλζεθαλ αληί λα πιεζηάδνπλ. ην εξψηεκα πνηνο θηαίεη γη’ απηήλ ηελ θαηεθφξα δελ ππάξρεη κνλνζήκαληε απάληεζε. Πάληνηε κηα ζρέζε έρεη δπν παξάγνληεο, δπν κέιε πνπ ηε ρηίδνπλ, ηε ζηεξηψλνπλ ή αληίζηξνθα ηελ ππνζθάπηνπλ θαη ηελ γθξεκίδνπλ. Σφηε ην κεξίδην ηεο επζχλεο κνηξάδεηαη, ίζσο φρη ηζφπνζα, αιιά κνηξάδεηαη θαη ζηνπο δπν. ηε δηθή ηνπο πεξίπησζε ε απάληεζε είλαη πνιχ δχζθνιε. πσο ζε θάζε πξφβιεκα ππάξρνπλ πνιιέο πιεπξέο. Ζ θάζε πιεπξά εξκελεχεη ηα θαηλφκελα κε ηε δηθή ηεο νπηηθή καηηά θη απηή πνηέ δε κπνξεί λα είλαη νπδέηεξε θη αληηθεηκεληθή. Δθείλν πνπ ηειηθά κεηξάεη είλαη φηη νη ζρέζεηο κε ηε κάλα ηεο ήηαλ απφ θαηξφ πιεγσκέλεο θαη ε ίδηα δελ πξφιαβε ή πην ζσζηά δελ ην επηδίσμε θηφιαο λα ηηο γηάλεη. Ζ μαθληθή επηδείλσζε ηεο πγείαο ηεο κάλαο ηεο ηελ έθεξε άξνλ-άξνλ ζην ρσξηφ, φπνπ πεηζκαηηθά ζπλέρηζε λα δεη παξά ηηο επαλεηιεκκέλεο πξνζπάζεηέο ηεο λα ηελ θαηεβάζεη ζηελ πφιε. - Έια ξε κάλα θνληά καο ζηελ Αζήλα. Υψξνο δηθφο ζνπ ζην ζπίηη ππάξρεη θαη ζε πεξηκέλεη. Να ζε πξνζέρνπκε, ξε κάλα, λα καο βιέπεηο θαη λα ζε βιέπνπκε. Αθφκα λα ραίξεζαη θαη ην εγγφλη ζνπ. Μφλε θη έξεκε ζην ρσξηφ ζαλ θαιακηά ζην θάκπν ζα είζαη. Δδψ ζηελ Αζήλα ζα ’ρεηο αλζξψπνπο λα ζε πξνζέρνπλ, αλ ρξεηαζηείο βνήζεηα ή ηαηξηθή πεξίζαιςε. Σα λνζνθνκεία είλαη κηα αλάζα απφ ην ζπίηη. χλειζε κάλα θαη πξνζγεηψζνπ. Σα ρξφληα πέξαζαλ, δελ είζαη θνξηηζάθη πηα! Δθείλε ηίπνηα. Αξβαλίηηθν, αγχξηζην θεθάιη! - Γε θεχγσ καθξηά απ’ ηνλ άληξα κνπ. Δδψ ηνλ έζαςα. Γίπια ηνπ θη εγψ ζα θνηκεζψ. Ζ αιήζεηα ήηαλ φηη κέζα ζηε δεθαεηία πνπ είρε πεξάζεη απφ ην ζάλαην ηνπ παηέξα, ν ηάθνο είρε αλνίμεη θαη ηα θφθαιά ηνπ, ζαλ ηεξά θεηκήιηα, ηα θχιαγε ζην νζηενθπιάθην ηεο εθθιεζίαο. Πξέπεη λα ην νκνινγήζεη ζηνλ εαπηφ ηεο. Απηή ε αθνζίσζε ηεο κάλαο ζηνλ άλδξα ηεο ηε γνήηεπε θαη - γηαηί λα κελ η’ νκνινγήζεη; - ηε [62]
δήιεπε. ρη κφλν γηαηί ήηαλ ν παηέξαο ηεο, αιιά ήηαλ θαη θάηη πνπ ηφζν πνιχ ζα ήζειε λα ην ληψζεη θαη ε ίδηα γηα ηνλ δηθφ ηεο άλδξα. Αιιά πνχ; Ο δηθφο ήηαλ έλα αδηάθνξν θηήλνο, απαζρνιεκέλνο δήζελ κε ηα θνηλνβνπιεπηηθά ηνπ θαζήθνληα θαη ην θφκκα. Γελ αθηέξσλε γηα ηελ νηθνγέλεηα ηνπ νχηε πέληε ιεπηά απφ ην ρξφλν ηνπ. Σα είρε αθήζεη φια πάλσ ηεο. Κη απηή ηα είρε θάλεη ξφηδν. Μφλν πνπ απηφ δε ζα ην νκνινγνχζε πνηέ κπξνζηά ηνπ. Αλ άλνηγε καδί ηνπ ηέηνηα ζπδήηεζε ε θαηάιεμε ζα ήηαλ ζίγνπξε: Έλαο αλψθεινο θη αδηέμνδνο θαπγάο. ηελ θεδεία εηδνπνίεζε λα έξζεη ε νηθνγέλεηά ηεο, αιιά ν κελ ζχδπγνο πληγφηαλ απφ ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ, πνπ θαηά έλα πνζνζηφ ήηαλ θη αιήζεηα, ν δε κνλάθξηβνο γηνο ηεο απάληεζε ζηελ ςχρξα: - Πνχ λα θνπβαιηέκαη ξε κάλα ζηα θαηζάβξαρα ηψξα. Γε κνπ ιέεη ηίπνηα ην ρσξηφ ζνπ. Παξάρσζέ ηελ θη έια λα θάκε έλα θαγεηφ αλζξψπηλν. Βαξέζεθα πηα ηα εηνηκαηδίδηθα ζηα θαζη-θνπλη. Σα ιφγηα ηνπ ηα αηζζάλζεθε ζαλ καραηξηέο, αιιά νη αηηίεο ήηαλ κπξνζηά ηεο. - θαηά ηα έθαλα ζηε δσή κνπ! Δγψ ηνλ κεγάισζα έηζη. Δγψ ηνλ έθαλα αδηάθνξν γηα ηελ νηθνγέλεηα ηνπ… είπε πηθξακέλα απφ κέζα ηεο. … Γε θηαίεη κφλν απηφο. Δγψ ηνλ έθνςα απ’ ηνλ ηφπν ηεο θαηαγσγήο κνπ, εγψ ηνπ ζηέξεζα ηε γηαγηά ηνπ, εγψ ηνλ θαθφκαζα. Καιά λα πάζσ ηψξα, πνπ δε ληψζεη ηίπνηα γηα ηε κάλα κνπ. Απιψο απφ έλα ζεκείν θαη κεηά έραζε ηελ επαθή καδί ηνπ. Έγηλε αξλεηηθφο ζην θάζε ηη. Γθξίληα θη αληίδξαζε. Ήηαλ θαλεξφ φηη θάπνπ, αιιά άγλσζην πνχ, είρε θνπεί ε επαθή καδί ηνπ. Έηζη κε ζπλνδεία κφλν θάηη γεξφληηζζεο, καθξηλνί ζπγγελείο θαη ιίγνπο αξγφζρνινπο ηνπ ρσξηνχ ηελ έζαςε απιά θαη ηαπεηλά ζηνλ ίδην ηάθν πνπ είρε ηαθεί ν παηέξαο, ληψζνληαο φηη δεη ηελ ηειεπηαία πξάμε ηνπ δεζκνχ κε ηνλ ηφπν πνπ ηελ γέλλεζε θαη ηνλ άλζξσπν πνπ ηελ έθεξε ζηε δσή. Κνπξαζκέλε θαη θαηαπηνεκέλε, πεξηζζφηεξν ςπρηθά, γχξηζε ζηελ Αζήλα, ζην δηθφ ηεο ζπίηη. Ζ εηθφλα πνπ αληίθξηζε ήηαλ πέξα θαη πάλσ απ’ ηηο πξνζδνθίεο ηεο. Άζηξαςε θαη βξφληεμε! Ζ θαηάζηαζε κέζα ζην ζπίηη είρε μεθχγεη απφ ηε ζπλήζε αθαηαζηαζία. Δληάμεη, ν άλδξαο θη ν γηνο ηεο δελ έρνπλ θαη πξψηε έγλνηα λα βάδνπλ ηα πξάγκαηα ζηε ζέζε ηνπο, λα ηνπο ελνριεί ε νπνηαδήπνηε δπζαξκνλία ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή δηθή ηεο ηαθηνπνίεζε, αιιά εδψ ε ιέμε αρνχξη ήηαλ πνιχ θησρή λα πεξηγξάςεη ην αιαινχκ πνπ επηθξαηνχζε. Μηα δπζσδία ζαπηζκέλσλ θαγεηψλ ζε ζσξνχο άπιπησλ πηάησλ θη φισλ ησλ θνπδηληθψλ, αλακεηγκέλε κε ηελ ηδξσηίια ησλ αλζξψπσλ πνπ ζπλερίδνπλ απηφεηνη θαη θαζφινπ ελνριεκέλνη λα δνπλ θαη λα θνηκνχληαη εθεί. Υξηζηέ κνπ, πψο γίλεηαη απηφ; Ήηαλ θάηη πάλσ απφ ηηο δηθέο ηεο αληνρέο. Ση λα πξσηνθαζαξίζεη θαη ηη λα [63]
βάιεη ζηε ζέζε ηνπ; Δδψ ρξεηαδφηαλ έλα πγεηνλνκηθφ ζπλεξγείν πξνζηαηεπκέλν κε ηελ θαηάιιειε ακθίεζε λα θνξηψζεη ηα πάληα ζ’ έλα θνξηεγφ θαη λα ηα παξαρψζεη ζ’ έλα καθξηλφ ρψξν ηαθήο. Ήμεξε φηη απηά είλαη ππεξβνιέο. Αο αξρίζεη λα ηαθηνπνηεί. Έηζη θη αιιηψο απ’ ηα ρέξηα ηεο έπξεπε λα πεξάζνπλ φια. - θάζε ειίζηα θη άξρηζε λα δνπιεχεηο! ’ φιε ηε δηάξθεηα ηεο ιάηξαο ην κπαιφ ηεο ηαμίδεπε ζην παξειζφλ. αλ θηλεκαηνγξαθηθή ηαηλία ηα επεηζφδηα πεξλνχζαλ κε κηα αλάθαηε ζεηξά ζε ζρέζε κε ηε ρξνληθή αιιεινπρία θαη ηε ζεηξά πνπ ζπλέβεζαλ. - Ση φκνξθα πνπ ήηαλ ηα πξάγκαηα ζηα ληάηα ηεο; Θπκφηαλ ην ηεξάζηην απφζεκα δχλακεο πνπ αλαθάιππηε κέζα ηεο. Σελ απνθαζηζηηθφηεηά ηεο λα αιιάμεη ηα πάληα. Ήηαλ ην θέληξν ηεο γεο. Μηα εθαηζηεηαθή νξκεηηθφηεηα πνπ αλαδεηνχζε δηέμνδν γηα λα δαπαλεζεί. Οη πξνηεξαηφηεηεο πνπ είρε ζέζεη ζηνλ εαπηφ ηεο, εθ ησλ πζηέξσλ θξηλφκελεο, ήηαλ ππεξβνιηθέο ζε ζρέζε κε ηελ σξηκφηεηα ησλ αλζξψπσλ θαη ησλ θαηαζηάζεσλ. ηαλ ζπλάληεζε απηφλ πνπ ζηε ζπλέρεηα ζα γηλφηαλ άλδξαο ηεο πξνζγεηψζεθε, ε δσή ηεο πήξε άιιν πξνζαλαηνιηζκφ κε ξεαιηζηηθέο απνθάζεηο. ηάζεθε δίπια ηνπ θη αθηέξσζε ρηιηάδεο ψξεο λα ηνλ βνεζήζεη ζηελ πξαγκάησζε ησλ θηινδνμηψλ ηνπ. Έλησζε γεκάηε ζαλ αλζξψπηλε χπαξμε, φηαλ θαηάιαβε φηη ζα γίλεη κάλα θαη βξήθε λέν δσληαλφ πεξηερφκελν ζηε δσή. Ζ ζπλέρεηα ηελ πξνζγείσζε. Ήηαλ θπζηθφ ε απνηπρία ηεο πξαγκάησζεο ησλ νλείξσλ ηεο λα ηεο θνζηίζεη. Θα πεξλνχζε πνιιέο θαηαζηάζεηο γηα λα θαηαιάβεη φηη ην ζηάηνπο θβν πνπ θπξηαξρνχζε ζηελ θνηλσλία είρε πνιιέο παξαδνρέο θη αληνρέο απφ ηε κεγάιε πιεηνςεθία ηνπ πιεζπζκνχ. Πνιινί ιίγνη ήηαλ πξφζπκνη λα δηαθηλδπλεχζνπλ ηα θεθηεκέλα ηνπο θαη άιινη πνπ δελ ηα είραλ ήηαλ πιήξσο απνγνεηεπκέλνη απφ ηηο ζπλερείο απνηπρεκέλεο απφπεηξεο. Ζ πξνζγείσζε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ ήηαλ απφηνκε. πλέβε κε δηαδνρηθά αλεπαίζζεηα βεκαηάθηα θη αθφκα πην αλεπαίζζεηε θαη καθξφρξνλε ήηαλ ε παξαδνρή, εθ κέξνπο ηεο, απηήο ηεο απνηπρίαο. Γηέμνδν βξήθε ζηνλ έξσηα. Αγάπεζε θαη κάιινλ αγαπήζεθε. Απηά είλαη αηζζήκαηα δπλαηά, ζε γεκίδνπλ γηα έλα δηάζηεκα, αιιά είλαη ζαλ ηηο αξξψζηηεο. Έξρνληαη, θάλνπλ ηνλ θχθιν ηνπο θαη κεηά θεχγνπλ. Γελ κπνξνχλ λα ζε θαιχπηνπλ γηα κηα δσή. Ζ ξνπηίλα, ε επαλάιεςε, ε θαζεκεξηλφηεηα ηα θαηαηξψεη, ζαλ ην ζθφξν. Δθείλν πνπ ηειηθά απνκέλεη είλαη έλα θνπθάξη, ρσξίο δσή. Απηφ δε κπνξνχζε λα ηζρχεη γηα ην παηδί ηεο. Ο γηνο ηεο, ν Λεπηέξεο, ήηαλ έλα δηαξθέο θη αλεμφθιεην γξακκάηην. Σελ αγάπε ζ’ απηφλ ηελ έλησζε έληνλε θαη βαζεηά κέζα ηεο, αιιά δε κπνξνχζε λα ππεξεθαλεχεηαη φηη ζηελ αλαηξνθή ηνπ είρε επηηπρία. Κάπνπ ζηε κέζε ηεο δηαδξνκήο ηνλ έραζε. Μέζα ζ’ έλα ζπίηη πνιηηηθνχ ν γηνο
[64]
έδεηρλε κηα πιήξε αδηαθνξία. Γελ αθηέξσζε γηα ηνλ παηέξα ηνπ νχηε πέληε ιεπηά ηεο δσήο ηνπ, αιιά θαη πνηέ δελ αλαξσηήζεθε γηα ην αίηην απηήο ηεο αδηαθνξίαο ηνπ. Ζ αξρηθή πξνζσπηθή αληίζεζε παηέξα-γηνπ, θαηλφκελν ζπλεζηζκέλν, ζηγά-ζηγά εχξηζθε θηινζνθηθή θαη ηδενινγηθή επηθάιπςε. Δπεηδή ν δηθφο ηνπ δελ είρε ρξφλν γηα ζπδήηεζε θαη γεθχξσκα, ην αξρηθφ ζρίζκα έγηλε βάξαζξν, άβπζζνο αμεπέξαζηε. Ζ ζπκκεηνρή ηνπ Λεπηέξε ζηηο νξγαλψζεηο ηεο εμσθνηλνβνπιεπηηθήο αξηζηεξάο θαη ην πέξαζκά ηνπ ζηελ ηξνκνθξαηία ήηαλ κηα πνξεία εχθνια εμεγήζηκε. Οη δηθνί ηνπ, ελψ ήηαλ θαλαηηθνί παξαηεξεηέο ησλ γεγνλφησλ ζην πνιηηηθφ θαη θνηλσληθφ πεξηβάιινλ ηεο ρψξαο, ελψ ήηαλ ελήκεξνη ησλ εμειίμεσλ ζε δηάθνξεο ρψξεο ηνπ πιαλήηε, εζεινηπθινχζαλ γηα ην δηθφ ηνπο παηδί ζεσξψληαο σο απηνλφεηα πξάγκαηα πνπ δελ ήηαλ θαζφινπ έηζη. Έηζη δελ θαηάιαβαλ φηη ν κνλαρνγηφο ηνπο αιινχ πιένλ αξκέληδε. Ζ ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο θαηάζηαζεο ζα εξρφηαλ αξγφηεξα, φηαλ ζα έζθαγε πάλσ ηνπο ε βφκβα.
[65]
22. Νέεο έξεπλεο Σν ηειεθψλεκα απφ ηελ Πξέβεδα δελ έδσζε ζηελ νπζία θαλέλα μεθάζαξν ζηνηρείν. Μφλν θάπνηα κηθξά νλφκαηα, Νίθνο, Μάθεο, Αλησλία θαη Πφπε. Κάπνηεο παιαηφηεξεο δηεπζχλζεηο θαηνηθίαο. Σν πξψην πνπ έθαλε ήηαλ λ’ αληηζηνηρίζεη ηα νλφκαηα κε ηνλ θαηάινγν ησλ ζπκθνηηεηψλ ηεο. Οη αβεβαηφηεηεο ήηαλ πάκπνιιεο αζθαιψο. Οη παξέεο ηεο ήηαλ κφλν παηδηά απ’ ηε ζρνιή ή φρη; Θα αλήθαλ ζην ίδην έηνο κ’ απηήλ ή ήηαλ απφ δηαθνξεηηθά έηε; Κάηη πνπ είλαη ζπλεζηζκέλν θαηλφκελν κέζα ζηνπο θνηηεηέο. κσο, απηφο έπξεπε απφ θάπνπ λα μεθηλήζεη. ηνλ θαηάινγν πεξηιακβαλφηαλ δχν θνηηεηέο κε ην φλνκα Νίθνο. Σν Μάθεο αλαξσηήζεθε απφ πην βαθηηζηηθφ πξνέξρεηαη. Γεξάζηκνο, ίκνο; Τπήξραλ θαη ηφζα άιια. Αλησλία κηα θαη κνλαδηθή. Σέινο ην φλνκα Πφπε; Έπξεπε κε θάπνην ηξφπν, λα βξεη άλζξσπν απφ κέζα, πνπ λα γλσξίδεη ην ρψξν, ηηο ηδηνκνξθίεο ηνπ θαη φια ηα ζρεηηθά. Δθείλν πνπ ηνλ ηξφκαδε είλαη κε ηπρφλ κηα άζηνρε πξνζέγγηζε εθ κέξνπο ηεο αζηπλνκίαο - γλσζηνχ φληνο ηνπ γεγνλφηνο φηη ε αζηπλνκία δελ έρεη ζπκπάζεηεο ζηνπο θνηηεηηθνχο ρψξνπο - ζθξαγίζεη ζηφκαηα απφ γξακκή πνπ ζα πέζεη απφ ηνπο γλσζηνχο πνιηηηθνχο θχθινπο ή γηαηί φρη, απφ πξνζσπηθή πξνδηάζεζε ζπλδπαζκέλε απφ ην θφβν απέλαληη ζηελ εμνπζία. θέθηεθε ζπλαδέιθνπο πνπ είλαη ζπγρξφλσο θαη θνηηεηέο ζηε ζρνιή. Σνπ ήξζε ε πιεξνθνξία γηα έλαλ αζηπλνκηθφ, κφλν πνπ απηφο ήηαλ ζε άιιε, άζρεηε ππεξεζία. Γελ έραζε θαζφινπ θαηξφ. Με αίηεκα ζηνπο αλσηέξνπο ηνπ, δήηεζε λα ππάξμεη άκεζε κεηάζεζε ηνπ αηφκνπ δίπια ηνπ. ισο παξαδφμσο ην αίηεκα πινπνηήζεθε πνιχ ζχληνκα, πξάγκα αζπλήζηζην γηα ηε γξαθεηνθξαηία πνπ ραξαθηεξίδεη ζπλήζσο θάζε δεκφζηα ππεξεζία. ε ιίγεο κέξεο ηνλ ζπλάληεζε ζην ηκήκα. Ζ εληχπσζε απφ ηελ εμσηεξηθή εκθάληζε ήηαλ ζεηηθή. Νένο κε κνληέξλα εκθάληζε, ζηελ θαηάιιειε ειηθία. Ζ ζεηηθή εληχπσζε εληζρχζεθε θαη κεηά ηελ πξψηε ζπλνκηιία πνπ είρε καδί ηνπ. - Θέισ λα είκαη μεθάζαξνο καδί ζνπ, ζπλάδειθε. Δδψ κέζα ζα έξρεζαη ζπάληα, φηαλ εγψ ζε δεηήζσ θαη ρξεηάδνκαη αλαιπηηθή ελεκέξσζε. Έρεηο απφ κέξνπο κνπ ηελ άδεηα λα αθνζησζείο, γηα θάπνην δηάζηεκα θαη κε ηηο ζπνπδέο ζνπ. Αμηνπνίεζε απηή ηε δπλαηφηεηα θαη αλαλέσζε ηηο πξνζσπηθέο ζνπ ζρέζεηο κέζα ζηε ζρνιή. Σνλ ελεκέξσζε γηα ηελ απνζηνιή ηνπ, αθνχ ηνπ έδσζε φια ηα κέρξη ηψξα γλσζηά ζηνηρεία. Κπξίσο ηνλ θαηάινγν ησλ ζπκθνηηεηψλ ηεο Γηνλπζίαο, θαη ηα κηθξά νλφκαηα πνπ ηνλ εθνδίαζε ε νηθνγέλεηά ηεο. - Αλ εθηάθησο ζέιεηο λα έξζεηο ζ’ επαθή καδί κνπ, ζα κε παίξλεηο ζην θηλεηφ κνπ.
[66]
Σν ζέκα ηαθηνπνηήζεθε κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν. Δίλαη θαλεξφ φηη έηζη πνπ είρε ξπζκίζεη ηα πξάγκαηα, ε δηαδηθαζία ήηαλ ρξνλνβφξα, κα ζηνλ νξίδνληα δελ ππήξρε άιιε πην ζχληνκε θαη πξφζθνξε ιχζε. Σνπιάρηζηνλ πξνο ην παξφλ. Δδψ ρξεηαδφηαλ δνπιεηά κπξκεγθηνχ. Πεηζκαηηθή θαη καθξφρξνλε. Ίζσο κε απηφ ηνλ ηξφπν λα είραλ, θάπνηα ζηηγκή ην επηζπκεηφ ζεηηθφ απνηέιεζκα. Μηα νιφθιεξε βδνκάδα δελ είρε θαζφινπ λέα ηνπ. Γελ ηνλ ελφριεζε, αλ θαη έλησζε ζαλ λα θάζεηαη ζ’ αλακκέλα θάξβνπλα. Ο πξντζηάκελνο ηνλ είρε θαιέζεη γηα ελεκέξσζε. Σνπ είπε ην ζρέδην ηνπ, αιιά ν ζηξηκκέλνο δελ έδεημε θακηά ηθαλνπνίεζε. Δθείλν πνπ ηνλ ελδηέθεξε, ην κφλν πνπ δεηνχζε, ήηαλ ηα άκεζα απνηειέζκαηα. Λε ο θαη ζα ηα έβξηζθε πεγαίλνληαο γηα ςψληα ζηε ιατθή. Σέηνηα πξνο ην παξφλ δελ ππήξραλ. Σν θηλεηφ ηνπ ρηχπεζε ζε κηα ζηηγκή απφ ηηο ζπάληεο πνπ αθηέξσλε ζηε κνλάθξηβε θφξε ηνπ. ηαλ είδε πνηνο ηνλ θαιεί εζπεπζκέλα παξέδσζε ηελ θφξε ζηε γπλαίθα ηνπ θη άξρηζε λα ζπλελλνείηαη καδί ηνπ: - Πεο κνπ. ’ αθνχσ! - Βξήθα έλα θίιν πνπ έρσ ζηε ζρνιή. Δίλαη ζπκπαηξηψηεο κνπ θαη μέξεη πσο είκαη ζηελ αζηπλνκία. Αιιά απηφ δελ κ’ αλεζπρεί. Γηα κέλα είλαη άλζξσπνο ηεο απφιπηεο εκπηζηνζχλεο κνπ. Με δηθή κνπ πξσηνβνπιία ηνπ είπα απέμσ-απέμσ ιίγα ζηνηρεία γηα λα κπεη ζην λφεκα θαη λα μέξεη γηαηί ελδηαθεξφκαζηε. Έπξεπε απφ θάπνπ λ’ αξρίζσ, λα βξσ κηα άθξε ηνπ λήκαηνο. Δίκαη ηπρεξφο! Σν πήξε πνιχ δεζηά ην ζέκα θαη ζε δπν-ηξεηο κέξεο κεηά κνπ έδσζε ηελ πξψηε αλαθνξά. - Δίπε θάηη ζεκαληηθφ; - Γελ μέξσ, εζείο ζα ην θξίλεηε. Έλαο ζπκθνηηεηήο ηεο, ν Πξνθφπεο, ζπκάηαη ηε Γηνλπζία. Απφ ηελ αξρή αζρνιήζεθε κε ηηο νξγαλψζεηο, ζπλδηθαιίζηεθε κε κηα απφ ηηο γλσζηέο θη επίζεκεο αξηζηεξέο νξγαλψζεηο, αιιά μαθληθά δηαθψλεζε καδί ηνπο θαη ηνπο έθηπζε. Σνπο θαηεγφξεζε επηζήκσο ζηε ζπλέιεπζε σο ζπληεξεηηθνχο θαη ηξνθνδφηεο ηνπ ζπζηήκαηνο. Γήισζε φηη πιένλ δελ ηελ εθθξάδνπλ θη απνρσξεί. Απφ ηφηε εμαθαλίζηεθε απφ ηε ζρνιή θαη δελ παξνπζηάζηεθε θαλ ζε ηκεκαηηθέο εμεηάζεηο. Ο ίδηνο, ν Πξνθφπεο, ήηαλ ηζηκπεκέλνο κε ηελ ζπγθάηνηθφ ηεο, ηελ Πφπε, ρσξίο θακηά αληαπφθξηζε απφ κέξνπο ηεο. χκθσλα κε κηα κε επηβεβαησκέλε πιεξνθνξία άλνημε παξηίδεο θαη κ’ έλαλ ζθνηεηλφ ηχπν απφ άιιε ζρνιή. Απηφο είρε έξζεη λα κηιήζεη ζε κηα ζπλέιεπζε ηεο δηθηάο καο ζρνιήο. Καη ε Πφπε είλαη εμαθαληζκέλε απφ ηε ζρνιή. Απηά πξνο ην παξφλ. Μνπ ππνζρέζεθε φηη ζχληνκα ζα έρεη πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο. - Ωξαία ηα πήγεο, κπξάβν. πλέρηζε θαη πξνζπάζεζε λα βξεηο θη άιιεο άθξεο. Σφηε ηνπ ήξζε θαπάθη θη ε άιιε είδεζε. Έλα αζηπλνκηθφ φξγαλν δείρλνληαο ηε θσηνγξαθία ζηνλ ηδηνθηήηε ελφο ζπλνηθηαθνχ θαθελείνπ, ςειά ζηελ Αραξλψλ αλαγλψξηζε ακέζσο θαη ρσξίο θακηά ακθηβνιία ηελ θνπέια. Σνπ είπε: [67]
- Βέβαηα είλαη ε Ναηάζζα. Παιαηφηεξα εξρφηαλ ζπρλά η’ απνγεχκαηα κε ηνλ Μάξθν. - Με ζ’ απνζαξξχλνπλ ηα νλφκαηα. Δίλαη πηζαλφλ λα θπθινθνξνχζαλ κε ςεπδψλπκα. Με πηέδεηο ηα πξάγκαηα. Άζε αχξην ζα πάκε καδί λα ηνλ ξσηήζνπκε πην αλαιπηηθά. Πάλησο ζπγραξεηήξηα! Ίζσο αθνπκπήζακε θάπνπ. Ίζσο είλαη ε αξρή γηα λα μεηπιηρζεί ην λήκα. Γελ έραζε θαζφινπ θαηξφ. Σελ επφκελε κέξα νξίζηεθε ξαληεβνχ κε ηνλ αζηπλνκηθφ, κηα γσληά πξηλ ην θαθελείν. Θα κπνξνχζε λα θαιέζεη ηνλ ηδηνθηήηε ηνπ θαθελείνπ ζηε Γεληθή Αζθάιεηα. Γελ ην έθαλε φκσο. Γηαηί έθξηλε πσο κέζα ζην ρψξν ηνπ ζα ήηαλ πην αλνηρηφο θη απειεπζεξσκέλνο. Δίπε ζην φξγαλν λα κελ πεη ζηνλ θαθεηδή φηη είλαη ν πξντζηάκελνο ηνπ. - Απιά, πεο ηνπ φηη είκαη έλαο ζπλάδειθνο ζνπ. Μπήθαλ ζην θαθελείν. Οη πειάηεο ήηαλ ιηγνζηνί θαη ζηνλ πάγθν ήηαλ θη ε γπλαίθα ηνπ. Άξα κπνξνχζαλ λα απνκνλσζνχλ ζε κηα γσληά γηα λα ηα πνπλ κε ηελ εζπρία ηνπο. - ήκεξα έθεξα θαη ην ζπλάδειθν λα ζνπ θάλνπκε κεξηθέο ζπκπιεξσκαηηθέο εξσηήζεηο. Γηα πεο καο πάιη, θπξ Αληψλε. Πψο ήηαλ ε Ναηάζζα, πνηα ήηαλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο; Ζ πεξηγξαθή πνπ αθνινχζεζε ζπλέπηπηε κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Γηνλπζίαο, ην φλνκα ηεο νπνίαο απηφο δελ γλψξηδε. - Χξαία! Αο έξζνπκε ηψξα ζηνλ Μάξθν. Κάλε καο κηα πεξηγξαθή γη απηφλ. Με βάζε φ,ηη ζπκάζαη θαη πψο ζα ραξαθηήξηδεο ηηο κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο; - Μηα ζηηγκή παηδηά! ιν εγψ ζα απαληάσ; Δζείο δελ κνπ έρεηε πεη θνπβέληα. Γηαηί φιεο απηέο νη εξσηήζεηο; Πέζηε κνπ λα θαηαιάβσ πνχ βξίζθνκαη. Πεξί ηίλνο πξφθεηηαη; Αλαγθαζηηθά έπξεπε λα ηνπ πεη δπν ρνληξηθά ζηνηρεία: - Πξφθεηηαη γηα κηα ζνβαξή αζηπλνκηθή ππφζεζε. Θα ζε ελεκεξψζνπκε αλαιπηηθά αξγφηεξα. Πξνο ην παξφλ ζνπ ιέκε φηη πξφθεηηαη γηα πεξίπησζε πνπ πεξηιακβάλεη θαη έγθιεκα. Δζχ κπνξείο λα βνεζήζεηο ζεκαληηθά θη απηφ, λα μέξεηο, ζα ην εθηηκήζνπκε ηδηαηηέξσο. Ζ Ναηάζζα είλαη απφ κέξεο λεθξή. Πεο καο γηα ην Μάξθν θάλε κηα αλαιπηηθή πεξηγξαθή ηνπ. - Ση ιέηε κσξέ; Δθείλν ην σξαίν θνξίηζη ην ζθφησζαλ; Γε κπνξψ λα ην πηζηέςσ! Ση θξίκα θη άδηθν. Πέζηε κνπ πφηε θαη πνπ ζπλέβε απηφ; - Απάληεζε ζ’ απηφ πνπ ζε ξσηήζακε. Πψο ήηαλ ν Μάξθνο; - Έλα λέν θη επγεληθφ παηδί. Ήηαλ φκνξθν δεπγάξη νη δπν ηνπο. Ο Μάξθνο κειαρξηλφο, κε καχξα ίζηα θαη καθξηά καιιηά δεκέλα πίζσ κε ιαζηηράθη. Σν παληειφλη ηνπ πάληα ήηαλ έλα απφ ηα γλσζηά ηδηλ. Αληί γηα ζαθάθη είρε έλα δεξκάηηλν. Μνπ ήηαλ ζπκπαζήο γηαηί ήηαλ πάληα επγεληθφο θη εληάμεη ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπ. [68]
Μάιηζηα κηα θνξά κνπ είπε φηη δελ έρεη καδί ηνπ ιεθηά γηα λα πιεξψζεη θαη ζα ηα θέξεη αχξην. Πξάγκαηη ηελ άιιε κέξα ηήξεζε ην ιφγν ηνπ. Πξσί- πξσί ηα έθεξε, αιιά ηψξα ήηαλ κφλνο. - Απφ πνχ ζπκπεξαίλεηο φηη ήηαλ δεπγάξη; - Απηήλ ηελ εληχπσζε κνπ έδηλαλ. Έξρνληαλ ζην καγαδί πηαζκέλνη ρέξη-ρέξη θαη δελ ζπκάκαη φιν ην δηάζηεκα λα ππήξμαλ κεηαμχ ηνπο δηαπιεθηηζκνί. Πάληα ζπδεηνχζαλ ήξεκα. Αιιά ηψξα πνπ ην ιέηε εζείο, κεξηθέο θνξέο ζην ηειεπηαίν δηάζηεκα ππήξρε κηα θάπνηα έληαζε. Αιιά ηίπνηα πεξηζζφηεξν. Παηδηά είλαη, είπα απφ κέζα κνπ, ζα έρνπλ θαη θαλέλα θαβγαδάθη. Βέβαηα δελ έζηελα απηί. Πνπ λα ην μέξσ ηφηε; Δγψ ηνπο είρα ζαλ δεπγάξη θαη κάιηζηα αγαπεκέλν. - Πνχ λα ήηαλ ην ζπίηη ηνπο; - Απηφ δελ ην μέξσ. Φαληάδνκαη φηη ήηαλ θνληά ζηε γεηηνληά. Σν καγαδί κνπ ήηαλ ζηέθη ηνπο. Άξα δελ κπνξνχζε λα θάζνληαη πνιχ καθξηά. - Απφ πνηα θαηεχζπλζε έξρνληαλ; - Μηα θνξά ηνπο είδα λ’ αλεβαίλνπλ ηελ Αραξλψλ. Μάιινλ ην ζπίηη ηνπο ζα ήηαλ παξαθάησ. Γελ μέξσ αλ ζπδνχζαλ ή ήηαλ ζπίηη ελφο εθ ησλ δπν. Έρσ αξθεηφ ρξφλν λα ηνπο δσ. Ίζσο πάλσ απφ κήλα. Παιαηφηεξα έξρνληαλ ζπρλά. Σνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηελ εβδνκάδα. - Έρε ην λνπ ζνπ θη αλ θάηη πάξεη ην κάηη ζνπ εηδνπνίεζε κε ζ’ απηφ ην ηειέθσλν. Σνπ έδσζε θη απηνχ ηελ θάξηα ηνπ.
[69]
23. Η πξώηε επηηπρία Ο Αδακίδεο θαζηζκέλνο ζην γξαθείν δηάβαζε θαη μαλαδηάβαδε ηηο ζεκεηψζεηο πνπ είρε καδέςεη γηα ηελ ππφζεζε πνπ εξεπλνχζε. Πξνζπαζνχζε λα ζπλδπάζεη ηα ζηνηρεία, πνπ κέρξη ηψξα είρε ζπγθεληξψζεη. Έλησζε φηη κέζα ζ’ απηά βξίζθεηαη ε ιχζε ηνπ γξίθνπ. Πεξηζζφηεξν ήηαλ κηα δηαίζζεζε. Δλψ ηα είρε θαηαγξακκέλα αλάθαηα ζηα ραξηηά ηνπ θάπνηα ζηηγκή, ζαλ έλα θιαζάθη, έιακςε κέζα ηνπ ε ηδέα: Σν ζηέθη ηεο Ναηάζζαο θαη ηνπ Μάξθνπ ήηαλ ςειά ζηελ Αραξλψλ. Ζ πνιπθαηνηθία απφ ηελ νπνία κάιινλ βγήθε ε μαλζηά κε ην ηζαληάθη ήηαλ ιίγν πην θάησ ζε κηα αδηέμνδε πάξνδν ηεο Αραξλψλ. Μήπσο απηά ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο; Ακ έπνο ακ έξγνλ! Με ην ππεξεζηαθφ απηνθίλεην βξέζεθε, ζην ζπληνκφηεξν δπλαηφ ρξφλν, έμσ απ’ ηε γλσζηή ηνπ πνιπθαηνηθία θαη πάηεζε ην θνπδνχλη ηνπ δηαρεηξηζηή. Ζ απάληεζε ήηαλ άκεζε. Ζ πφξηα ηεο πνιπθαηνηθίαο άλνημε θαη κε ην αζαλζέξ βξέζεθε ζηνλ ηξίην φξνθν. ηαλ άλνημε ηελ πφξηα ηνπ αζαλζέξ ν δηαρεηξηζηήο ηνλ πεξίκελε ζηελ πφξηα ηνπ δηακεξίζκαηνο. Γελ έδεημε έθπιεμε. Σν κφλν πνπ ηνπ είπε, πξηλ ν Αδακίδεο πξνιάβεη λα ηνπ πεη θνπβέληα, ήηαλ: - Γελ έρσ θάηη ηδηαίηεξν λα ζνπ πσ. πκθσλήζακε φηη αλ έρσ θάηη ζα ζε πάξσ ηειέθσλν. - θέθηεθα εγψ θάηη θαη ήζεια λα ην επηβεβαηψζσ. Τπάξρεη θαλέλα δηακέξηζκα ζηελ πνιπθαηνηθία ζνπ, πνπ ν ηδηνθηήηεο ή ν ελνηθηαζηήο λα ιείπεη γηα αξθεηφ δηάζηεκα; Δθείλνο ήηαλ έηζη θη αιιηψο ελνριεκέλνο γηαηί κπαίλαλε ζηα ρσξάθηα ηεο δηθήο ηνπ δηθαηνδνζίαο. θέθηεθε ιίγν πξηλ απαληήζεη: - Σψξα πνπ ην ιεο, λαη θάηη ππάξρεη. ην δεχηεξν φξνθν ζην Β4 θάζεηαη κηα θνπέια γηα ηελ νπνία δελ μέξσ θαη πνιιά πξάγκαηα. Έρσ λα ηε δσ γχξσ ζην κήλα. Γελ έρεη πιεξψζεη θαη ηα θνηλφρξεζηα ηνπ κήλα. πρλά εξρφηαλ εδψ έλα αγφξη, αιιά κνπ είρε πεη φηη είλαη ν πξψηνο εμάδειθνο ηεο. Σνλ θηινμελνχζε ζπρλά γηαηί εξρφηαλ απφ ηελ επαξρία γηα δνπιεηέο ζηελ Αζήλα. Δίλαη ελνηθηάζηξηα ηνπ δηακεξίζκαηνο. Ο ηδηνθηήηεο ηνπ είλαη ζηελ Ναχπαθην. Σν ελνίθην ην θαηέζεηε ζε ηξάπεδα. Έρσ ην ηειέθσλφ ηνπ αλ ην ρξεηάδεζαη. Μέζα απ’ ηνλ ραξηνθχιαθά ηνπ έβγαιε ηηο θσηνγξαθίεο ηεο Γηνλπζίαο θαη ηηο έδεημε. Απηφο δελ ήηαλ βηαζηηθφο. Σηο παξαηήξεζε αξθεηά δεπηεξφιεπηα ρσξίο λα ιέεη ηίπνηα θαη ζην ηέινο ήηαλ θαηεγνξεκαηηθφο: - Ναη, απηή είλαη. Αιήζεηα ηη ηεο ζπλέβε; Φαληάδνκαη φηη δελ ζα είλαη γηα θαιφ. Γελ ηνπ έδσζε θακηά απάληεζε. Αληίζεηα πξφζζεζε:
[70]
- Κάλε κνπ κηα ράξε. Πάξε εζχ ηνλ ηδηνθηήηε ηειέθσλν θαη ξψηα ηνλ αλ θαηαηέζεθε ην λνίθη ηνπ ηειεπηαίνπ κήλα. Με θάπνηα δπζθνξία, βαξχζπκνο θη ελνριεκέλνο, εθηέιεζε ηελ εληνιή. ηελ άιιε άθξε ήηαλ ν ηδηνθηήηεο. Σνλ ξψηεζε. Ζ απάληεζε ηνπ επαιήζεπε ηηο ππφλνηεο ηεο αζηπλνκίαο: - Έρσ πνιιέο κέξεο λα δσ ηελ ελνηθηάζηξηά ζνπ. Έρεηο εζχ θαζφινπ λέα ηεο; - θεθηφκνπλ θη εγψ λα ζε πάξσ απηέο ηηο κέξεο ηειέθσλν. Σν ελνίθην δελ θαηαηέζεθε αθφκα. Κη απηφ ζπκβαίλεη γηα πξψηε θνξά. Πάληα ζηηο πιεξσκέο ηεο ε θνπέια ήηαλ ηππηθή θη έηζη ε θαζπζηέξεζε κνπ θάλεθε παξάμελε. - Άθνπ λα δεηο. Γίπια κνπ έρσ έλαλ αζηπλφκν πνπ έρεη απνξίεο γηα ηελ ηχρε ηεο. Θα ζηνλ δψζσ λα ζνπ κηιήζεη ν ίδηνο. Ο Αδακίδεο, ζέινληαο θαη κε, πήξε ζηα ρέξηα ηνπ ην αθνπζηηθφ: - Γεηα ζαο. Έρσ πιεξνθνξίεο φηη ε θνπέια είρε έλα αηχρεκα. Έηζη, εμεγείηαη ε εμαθάληζε ηεο. Έρσ κηα παξάθιεζε γηα ζαο. Με πνην φλνκα λνίθηαζε ην δηακέξηζκα; - Μηα ζηηγκή λα δσ ην ζπκβφιαην. Μεηά απφ ιίγν ε θσλή ζην ηειέθσλν ζπλέρηζε: - Ναηάζζα Παληειίδνπ. - αο έδεημε ηαπηφηεηα; Λίγεο ζηηγκέο ζησπήο απφ ακεραλία. Ο θφβνο ηεο εθνξίαο θαη νη ζπλέπεηεο ήξζαλ ζηελ επηθάλεηα. Ακέζσο αηζζάλζεθε κήπσο έρεη επζχλε θαη θφκπηαζε Φνβήζεθε πηζαλέο ζπλέπεηεο. Έδσζε κηα αφξηζηε απάληεζε: - Γελ ζπκάκαη θαζφινπ. Σνλ θαζεζχραζε ιέγνληαο: - Μελ αλεζπρείηε. Θα ήζεια θάηη. Μπνξνχκε λα κπνχκε ζην δηακέξηζκα γηα έλαλ έιεγρν. Μαδί κνπ ζα είλαη ν δηαρεηξηζηήο. - Σν ζπδεηάηε; Έρεηε ηελ άδεηα κνπ. Ο δηαρεηξηζηήο έρεη θιεηδί. Μπνξεί λα ζαο αλνίμεη. Έθιεηζε ην ηειέθσλν θη απεπζχλζεθε ζην δηαρεηξηζηή: - Μνπ είπε φηη έρεηο θιεηδί ηνπ δηακεξίζκαηνο. Μνπ έδσζε ηελ άδεηα λα ην αλνίμνπκε. Σνπ δηαρεηξηζηή δελ ηνπ άξεζε ε εμέιημε. Σνλ ελνρινχζε λα κπαίλνπλ ηξίηνη ζηα ρσξάθηα ηνπ. Μφλν πνπ ηψξα δελ κπνξνχζε λα θάλεη θαη δηαθνξεηηθά. Ήηαλ βιέπεηο ε αζηπλνκία θαη κπξνζηά ζηελ εμνπζία πξέπεη λα πξνζαξκφδεζαη. Με έλαλ αλαζηελαγκφ κπήθε κέζα ζην δηακέξηζκά ηνπ θαη ζε ιίγν βγήθε κε κηα αξκαζηά θιεηδηψλ. Αλέβεθαλ ζηνλ δεχηεξν φξνθν θαη ν δηαρεηξηζηήο άλνημε ηελ πφξηα. Με πξνζνρή, ζπκβνπιεχνληαο ηνλ δηαρεηξηζηή λα κελ αθνπκπήζεη ηίπνηα,
[71]
άξρηζε λα παξαηεξεί γχξσ ηνπ. πγρξφλσο εηδνπνίεζε ηελ ππεξεζία λα ζηείιεη ην ζπλεξγείν ζήκαλζεο. Έλα ηππηθφ θνηηεηηθφ δσκάηην. Σξαπέδη, θξεβάηη, δπν θαξέθιεο, κηα βηβιηνζήθε κε ηα βηβιία ηεο ζρνιήο θαη πνιιά γλσζηά θη άγλσζηα επαλαζηαηηθά βηβιία. Έιεηπαλ παληειψο ηα κπζηζηνξήκαηα, νη αηζζεκαηηθέο ηζηνξίεο θαη ηα πεξηνδηθά, δειαδή φ,ηη ζπλήζσο ελδηαθέξεη κηα ζεκεξηλή λέα θνπέια. Μηα ληνπιάπα κε ιίγα ξνχρα, ηα πεξηζζφηεξα θνξεκέλα θη αζηδέξσηα, κηα κηθξή θνπδίλα πγξαεξίνπ, έλα ςπγεηάθη θαη ηα ιίγα απαξαίηεηα θνπδηληθά. ηαλ άλνημε ην ςπγείν ηνλ έπλημε ε κπξνπδηά ησλ ραιαζκέλσλ ηξνθίκσλ, απφδεημε φηη είρε ρξφλν λα αλνίμεη. Αθίζεο θνιιεκέλεο ζηνπο ηνίρνπο κε ήξσεο ηεο Αξηζηεξάο, φπσο ν Μπνπράξηλ θη ν Σζε Γθεβάξα θαη ε Ρφδα Λνχμεκπνπξγθ. Δθείλν πνπ ακέζσο παξαηήξεζε θαη ηνπ έθαλε εληχπσζε ήηαλ ε παληειήο έιιεηςε πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ελνηθηάζηξηαο. Απνπζία θσηνγξαθηψλ. Μεξηθά θάδξα ηψξα ζηέθνληαλ ζηε ζέζε ηνπο, κα ήηαλ άδεηα. Σν ίδην επηβεβαίσζε θη έξεπλα ζην κνλαδηθφ ζπξηάξη ηνπ ηξαπεδηνχ. ηαλ κπήθε ζηε κηθξή ηνπαιέηα επηβεβαίσζε ηελ αξρηθή ηνπ παξαηήξεζε. Παξά ηελ πξνζπάζεηα ηνπ άγλσζηνπ επηζθέπηε λα εμαθαλίζεη ηα ππνιείκκαηα ηνπ εγρεηξήκαηνο, κέζα ζηελ ηνπαιέηα ππήξραλ απνθαΐδηα, πνπ έδεηρλαλ φηη κε επηκέιεηα θάπνηνο πξνζπάζεζε λα εμαθαλίζεη θάζε ζηνηρείν πνπ ζα πξφδηδε ηελ ηαπηφηεηα ηεο ελνίθνπ. Σν εξψηεκα ήξζε απηφκαηα ζην κπαιφ ηνπ. - Γηαηί ε μαλζηά, ελψ εμαθάληζε ηα πάληα θξάηεζε ζην ζρεδφλ άδεην ηζαληάθη ηεο ηελ ηαπηφηεηα ηεο Γηνλπζίαο; Ήηαλ ζπλεζηζκέλνο απ’ ηε δσή φηη πνιιέο θνξέο νη άλζξσπνη αληηδξνχλ κε παξάμελνπο θη αληηθαηηθνχο ηξφπνπο. κσο ππήξραλ θη άιια ελδερφκελα. Να ηελ θξάηεζε σο ελζχκην γηα ζπλαηζζεκαηηθνχο ιφγνπο, λα ηελ θξάηεζε σο απφδεημε ζε θάπνηνλ ηξίην φηη ε απνζηνιή πνπ ηεο αλαηέζεθε εμεηειέζζε ή ππάξρεη θάπνηνο ηξίηνο απξνζδηφξηζηνο ιφγνο; Άγλσζην. κσο αλάινγε δελ ήηαλ θη ε αληίδξαζε ηνπ θιεθηάθνπ; Δπηπρψο, ρσξίο λα ην ζέιεη απηφο ζπλέβαιε λ’ αλνίμεη ν δξφκνο γηα ηε δηαιεχθαλζε ηεο ηαπηφηεηαο ηνπ ζχκαηνο Ζ άθημε ηνπ ζπλεξγείνπ ζήκαλζεο θαη ε έθζεζε πνπ αξγφηεξα ηνπ παξέδσζαλ επηβεβαίσζε ηελ αξρηθή ηνπ εθηίκεζε. Καη θάηη πεξηζζφηεξν. Ζ μαλζηά πνπ κπήθε ζην δηακέξηζκα ηεο Γηνλπζίαο ζθνχπηζε κε θάζε επηκέιεηα φια ηα πηζαλά απνηππψκαηα θαη ηα ίρλε ηεο παξνπζίαο αλζξψπσλ ζην δηακέξηζκα. Έδεηρλε επαγγεικαηηθή αληηκεηψπηζε θη απηφ ήηαλ θάηη πνπ ηνλ έβαιε ζε ζθέςεηο. Αιιά θαη ηνλ θφβηζε. Σειηθψο ήηαλ κπξνζηά ζε κηα πεξίπησζε πνπ θαηά πάζα πηζαλφηεηα είλαη θάηη πεξηζζφηεξν απφ ηελ αθαίξεζε κηαο αλζξψπηλεο δσήο. Γε ζα άθελε ηα πξάγκαηα ζηε ηχρε. [72]
Με δηθή ηνπ πξσηνβνπιία, αγλνψληαο ηελ ηεξαξρία, ελεκέξσζε θίιν ηνπ αμησκαηηθφ, ζπκθνηηεηή ηνπ ζηε ζρνιή, γηα φινπο ηνπο θφβνπο ηνπ. Κη ν άιινο ηνπ έδσζε δίθην ζηηο εηθαζίεο ηνπ θαη ηνλ παξαθάιεζε λα ηνλ θξαηάεη ελήκεξν. Αλ ην κάζαηλε ν δηθφο ηνπ πξντζηάκελνο ζα ηνπ έβαδε ζίγνπξα ηηο θσλέο, αιιά δελ πάεη λα θφςεη ν ειίζηνο ην ζβέξθν ηνπ; Έλα λέν ηειεθψλεκα ηνπ ήξζε απφ ηε ζρνιή ηεο Γηνλπζίαο. Ο ζπλάδειθνο ηνπ ζπλερίδνληαο ηελ έξεπλα ηνπ πξφζζεζε ηα εμήο: - Έςαμα γηα ηελ Πφπε, αιιά ζαλ λα ηελ θαηάπηε ε γε. Έρεη εμαθαληζηεί απφ κήλεο. ηε ζρνιή ήηαλ απφ ηα εγεηηθά ζηειέρε ηεο αθξναξηζηεξάο. Ζ ζπκπεξηθνξά ηεο άιιαμε φηαλ γλσξίζηεθε κ’ έλαλ ηχπν γηα ηνλ νπνίν φινη κηιάλε κε ζαπκαζκφ ή θφβν. Μέρξη πξηλ ιίγν θαηξφ ε Γηνλπζία θη ε Πφπε ήηαλ θνιιεηέο, αθνχ γηα θάπνην δηάζηεκα ήηαλ θαη ζπγθάηνηθνη. Πξέπεη λα ζπλέβε θάηη κεηαμχ ηνπο πνπ ςχρξαλε ηηο ζρέζεηο ηνπο. Ζ Πφπε πξέπεη λ’ αλαδεηεζεί, αιιά πξνο ην παξφλ δε βιέπσ παξάζπξν γηα επηπιένλ πιεξνθνξίεο. - πλέρηζε ζπ ηελ έξεπλα ζνπ. Ρψηα γηα ηνλ ηχπν πνπ νη άιινη, φπσο κνπ είπεο, κηιάλε κε ζαπκαζκφ ή θφβν. Καιά ηα παο! Πεξηκέλσ ην ζπληνκφηεξν λέα ζνπ. Α! ζα ήζεια θάηη αθφκα. Πήγαηλε ζηε γξακκαηεία θαη θνίηαμε λα βξεηο φια ηα ζηνηρεία ηεο Πφπεο. Γηα κηα ζηηγκή, λα ζπκβνπιεπηψ ηνλ θαηάινγν πνπ έρσ. Α, Ναη! Σν βξήθα. Σν επψλπκν ηεο είλαη Μπάθα. Ίζσο εζχ ην μέξεηο ήδε. Αλ ζπλαληήζεηο άλζξσπν πνπ ηε ζπκάηαη κάζε ηελ πεξηγξαθή ηεο λα ηελ έρνπκε. Σν κπαιφ ηνπ ζηξάθεθε ζην ζπλνδφ ηεο Γηνλπζίαο. Ο ηδηνθηήηεο ηνπ θαθελείνπ ηνλ νλφκαζε Μάξθν θαη καο έδσζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ. Σνπο ραξαθηήξηζε δεπγάξη θαη κάιηζηα αγαπεκέλν ρσξίο εληάζεηο. Ο δηαρεηξηζηήο καο ηνλ αλέθεξε σο μάδειθν ηεο, πνπ εξρφηαλ απφ ηελ επαξρία θαη ε Γηνλπζία ηνλ θηινμελνχζε θάζε ηφζν. Δθεί πνπ ζρεδφλ ζπκπίπηνπλ νη θαηαζέζεηο ηνπο είλαη ε πεξηγξαθή ηνπ, πξάγκα πνπ επηβεβαηψλεη φηη πξφθεηηαη γηα ην ίδην άηνκν. Σνλ ηχπν απηφλ πξέπεη λα ηνλ αλαδεηήζνπκε θαη λα ηνλ βξνχκε κε θάζε ζπζία. Δίλαη ν θξίζηκνο θξίθνο γηα ηε ιχζε ηεο ππφζεζεο. Μήπσο ζπκπίπηεη κε ηνλ «ζθνηεηλφ ηχπν» πνπ αλαθέξνπλ πνιινί; Μάιινλ φρη, γηαηί φζνη ηνλ είδαλ δσληαλά κηιάλε γη απηφλ κε ζπκπάζεηα. ρη, δελ πξφθεηηαη γηα ηνλ ζθνηεηλφ ηχπν πνπ θηφιαο ζ’ φινπο πξνθαιεί θφβν.
[73]
24. Η δνινθνλία ηνπ ππνπξγνύ Σν γεγνλφο έπεζε ζαλ βφκβα κέζα ζηελ ειιεληθή θνηλσλία. Ο ππνπξγφο Απαζρφιεζεο δνινθνλήζεθε ηε ζηηγκή πνπ έβγαηλε απφ ην ζπίηη ηνπ αδειθνχ ηνπ. Ζ ζπλήζεο ζπλνδεία θαη ε πξνζσπηθή ηνπ θξνπξά δελ ήηαλ εθεί. χκθσλα κε θαηάζεζε θάπνηνπ απηφπηε κάξηπξα, πνπ φκσο ήηαλ ζε κηα απφζηαζε απφ ην ηξαγηθφ ζπκβάλ θαη δελ κπνξνχζε λα δεη ηα γεγνλφηα θαζαξά, ν δνινθφλνο ηνλ πιεζίαζε μαθληθά κφιηο βγήθε απ’ ην ζπίηη θαη ηνλ ππξνβφιεζε κε πεξίζηξνθν. Σνπιάρηζηνλ πέληε θνξέο. Δκθαλίζηεθε απφ ην πνπζελά θαη ςχρξαηκα εθηέιεζε ηελ απνζηνιή ηνπ. Σα πιήγκαηα ήηαλ ζαλαηεθφξα. Ο δνινθφλνο εμαθαλίζηεθε ακέζσο κε κηα κεραλή κεγάινπ θπβηζκνχ, ρσξίο θάπνηνο ηξίηνο λα κπνξεί λα ηνλ πεξηγξάςεη. Σν πηζαλφηεξν είλαη λα είρε ζθεπαζκέλν ην πξφζσπφ ηνπ κε θνπθνχια, αιιά νχηε απηφ ήηαλ ζίγνπξν. Ζ φξαζε ηνπ κάξηπξα δελ ήηαλ θαη ζηελ θαιχηεξε θαηάζηαζε. Ζ κφλε ειπίδα είλαη κήπσο νη θάκεξεο ηεο πεξηνρήο θαηέγξαςαλ ην γεγνλφο θαη πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε ζα επηθεληξσζνχλ πξνο ην παξφλ νη έξεπλεο. Οη ηειενξάζεηο άξρηζαλ λα αθηεξψλνπλ πνιχσξα πξνγξάκκαηα κε ηζηνξηθέο αλαδξνκέο ζε ηξνκνθξαηηθά ρηππήκαηα, κε αλνχζηεο ζπδεηήζεηο ησλ γλσζηψλ ηειεπαξνπζηαζηψλ θαη ησλ κφληκσλ ζρνιηαζηψλ ηεο επηθαηξφηεηαο επί παληφο ηνπ επηζηεηνχ. Οη «εηδηθνί» ιέγαλε ην θνληφ θαη ην καθξχ ηνπο. Αλνχζηα κπιακπια. Οη εθεκεξίδεο κε περπαίνπο ηίηινπο αλαθέξνληαλ ζην γεγνλφο θαη έθαλαλ αληηθαηηθέο κεηαμχ ηνπο εηθαζίεο. Αλ φια απηά ηα κάδεπεο θαη ηα έζηπβεο ν απνινγηζκφο ζα ήηαλ έλα ερεξφ ηίπνηα. Γηάθνξνη πνιχμεξνη δεκνζηνγξάθνη αλαθνίλσλαλ θαζεκεξηλψο βαξχγδνππεο απνθιεηζηηθφηεηεο, φκσο ηειηθψο θελέο πεξηερνκέλνπ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ε αληηηξνκνθξαηηθή ππεξεζία ήηαλ ζην απφιπην ζθνηάδη. Κακηά άμηα ιφγνπ πιεξνθνξία απφ ηνλ ηφπν ηεο ζηπγλήο δνινθνλίαο, νχηε απφ ηηο άιιεο πεγέο πιεξνθφξεζεο απφ δίθηπα πνπ ε αζηπλνκία έρεη απισκέλα ζε δηάθνξνπο ρψξνπο. Μφλε ειπίδα ε αλακνλή ηεο αλαθνίλσζεο πνπ ζπλήζσο ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο αθνινπζεί ην γεγνλφο. Μηα αλαθνίλσζε πνπ ζα αλαιάκβαλε ηελ επζχλε ηνπ εγρεηξήκαηνο. Σν πηζαλφηεξν ήηαλ ε επζχλε λ’ αλαιεθζεί απφ κηα άδειε θαη πξσηνεκθαληδφκελε νξγάλσζε. Ζ ππνςία ηεο αζηπλνκίαο ήηαλ πηα ζρεδφλ βεβαηφηεηα. Πίζσ απφ φιεο απηέο ηηο ελέξγεηεο ησλ ηειεπηαίσλ κελψλ θξχβνληαη πάληα νη ίδηνη δξάζηεο. Απιψο αιιάδνπλ ην φλνκα ηεο νξγάλσζεο φπσο ην θίδη αιιάδεη πεξηνδηθψο, ζαλ ην πνπθάκηζν, ην δέξκα ηνπ, ζεσξψληαο φηη έηζη ζνιψλνπλ ηα λεξά θαη δπζθνιεχνπλ ηηο έξεπλεο ηεο αζηπλνκίαο.. [74]
Απηή ηε θνξά ην ρηχπεκα ήηαλ νπσζδήπνηε ζε αλαβαζκηζκέλν επίπεδν θαη ε επίδξαζε ζηελ θνηλσλία αληίζηνηρε. Τπνπξγφο ήηαλ. Σν ρηχπεκα βξήθε ηελ θαξδηά ηεο εμνπζίαο θαη ππφγεηα ζθφξπηζε ζηνπο ρψξνπο ην θφβν δεκηνπξγψληαο ηελ παξάιπζε πνπ νη ηξνκνθξάηεο ήζειαλ. Απηφ αθξηβψο επεδίσθε ε δνινθνλία. Ζ πξψηε ζχζθεςε πνπ έγηλε ζηελ αζηπλνκία κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ εθλεπξηζκέλνπ αξκφδηνπ ππνπξγνχ θαη ησλ ππεξεζηαθψλ παξαγφλησλ ήηαλ λα ηξίμεη ηα δφληηα ζηνπο πθηζηάκελνχο ηνπ θαη λ’ απαηηήζεη απηά απνηειέζκαηα: - Γελ μέξσ ηη ζα θάλεηε. Να θφςεηε ην ιαηκφ ζαο. Να κελ αθήζεηε πέηξα γηα πέηξα πνπ λα κελ ζεθψζεηε. Ζ εληνιή απ’ ην γξαθείν ηνπ πξσζππνπξγνχ είλαη: Απνηειέζκαηα πάζε ζπζία. Οξαηά απνηειέζκαηα εηδάιισο ζα πέζνπλ πνιιά θεθάιηα. Μαδί κε ζαο θαη ην δηθφ κνπ! Ο θφβνο πνπ αλέδηδαλ ηα ιφγηα ηνπ ήηαλ εκθαλήο. Παξά ηηο απεηιέο, νη έκπεηξνη αμησκαηηθνί ήμεξαλ φηη δελ είραλ ζηα ρέξηα ηνπο ζρεδφλ ηίπνηα. Σν κφλν πνπ κπνξνχζαλ είλαη λα ηνπο έξζεη κ’ έκκεζν ή ηπραίν ηξφπν θάπνηα ζρεηηθή πιεξνθνξία. Οη θάκεξεο δελ έδσζαλ ηίπνηα ην αμηνπνηήζηκν. Μφλν θάπνην έθηαθην γεγνλφο ζα άλνηγε πξννπηηθή εμέιημεο ζηελ έξεπλα. Έπξεπε λα δείμνπλ γηα κηα αθφκα θνξά ππνκνλή θαη θαξηεξηθφηεηα. Σα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο ηνπο είραλε έηζη θη αιιηψο ζηε κπνχθα. Σψξα ζα βξνχλε ηελ αθνξκή γηα λέεο νμχηεξεο επηζέζεηο. ηνλ ηνκέα απηφ δελ ήηαλ πξσηάξεδεο. Σν κφλν πνπ θάπσο ζα κείσλε ην κέλνο ελαληίνλ ηνπο ήηαλ ε ζχιιεςε ησλ ελφρσλ. Αιιά πνχ; Απφιπην ζθνηάδη απ’ φιεο ηηο κπάληεο. κσο νη ίδηνη δελ ζα έκελαλ κε ζηαπξσκέλα ηα ρέξηα. Θα πξνζπαζνχζαλ κε φιεο ηηο δπλάκεηο ηνπο λα βξνπλ κηα άθξε.
[75]
25. Η ηαξαρή ηνπ Λεπηέξε Ζ δνινθνλία ηνπ ππνπξγνχ δελ ηαξαθνχλεζε κφλν ηελ απξφζσπε θνηλή γλψκε. Δίρε θαη ηηο εκθαλείο ζπλέπεηεο ζηνπο εζηθνχο θαη θπζηθνχο απηνπξγνχο ηεο απνηξφπαηεο πξάμεο. Γηφηη πψο λα ην θάλνπκε. Άιιν είλαη ε ζεσξεηηθή ηνπνζέηεζε πάλσ ζ’ έλα πνιηηηθφ ή ηδενινγηθφ ζέκα θαη άιιν ε πξαθηηθή εθαξκνγή ελφο ζρεδίνπ ζηνπο ηνκείο απηνχο. Ηδηαίηεξα φηαλ ζπλνδεχεηαη κε αίκα. Με αθαίξεζε αλζξψπηλεο δσήο. Δπί εκέξεο απφ καθξηά πάλσ ζην παπάθη παξαθνινπζνχζε ηηο κεηαθηλήζεηο ηνπ ππνπξγνχ θαη θαηέγξαθε δξνκνιφγηα. Ζ Ρφδα ήηαλ θπξίσο ζηαηηθφο παξαηεξεηήο. Γπν ήηαλ ηα ζηέθηα ηνπο. Σν έλα έμσ απφ ην ππνπξγείν θαη ην δεχηεξν έμσ απφ ην ζπίηη ηνπ. Βεβαίσο κε θαηάιιειε θάιπςε, πνπ ήηαλ ε παξνπζία ηνπ Λεπηέξε-Άξε δίπια ηεο. Σν έπαηδαλ εξσηεπκέλν δεπγάξη, γηα λα κελ θηλήζεη ππνςίεο ε παξνπζία ηνπο. Σν πξάγκα άιιαδε, φηαλ ε αζρνιία ηνπ ππνπξγνχ ηνλ αλάγθαδε λα πάεη ζε ηξίην, άιιν κέξνο. Σφηε ν Λεπηέξεο αλαιάκβαλε ηνλ θχξην ξφιν ζηε ζπλέρηζε ηεο παξαθνινχζεζεο. Σν κεηαθνξηθφ ηνπ κέζν - έλα απιφ παπάθη ήηαλ ρξεζηηθφ θη ν Λεπηέξεο αλαιάκβαλε ηνλ θχξην ξφιν λ’ αθνινπζεί ηνλ ππνπξγφ θαηά πφδαο. Βεβαίσο κε ηελ απαηηνχκελε πξνζνρή θαη απφ απφζηαζε κελ γίλεη αληηιεπηή ε παξαθνινχζεζε. Απηφο θαηέγξαςε ην εμήο επαλαιακβαλφκελν θαηλφκελν. Κάζε Σξίηε, αξγά ην βξάδπ, ν ππνπξγφο πήγαηλε γηα θαγεηφ ζην ζπίηη ηνπ κνλαδηθνχ αδειθνχ ηνπ, λα δεη ηα δπν αλίςηα ηνπ θαη λα θξαηάεη ηηο νηθνγελεηαθνχο δεζκνχο, θάηη πνπ ηνλ μεθνχξαδε απφ ην ζηξεο ηεο έληνλεο πνιηηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Ο ίδηνο ήηαλ εξγέλεο. Απηφ γηλφηαλ επί ηξεηο ζπλερείο εβδνκάδεο. Σν πην ελδηαθέξνλ ζεκείν ήηαλ φηη ε αζθάιεηά ηνπ ππνπξγνχ κεηά απφ θάπνηα ψξα αλακνλήο έθεπγε αθήλνληαο ην απηνθίλεηφ ηνπ νξθαλφ. Ίζσο λα ππήξρε ηειεθσληθή εληνιή απφ κέξνπο ηνπ. Λππφηαλ ν άλζξσπνο λα ηνπο θξαηάεη απ’ έμσ απίθν λα ηνλ πεξηκέλνπλ. Δίραλ θη απηνί νηθνγέλεηεο θαη δελ ηνπ πήγαηλε λα ηνπο επηβάιιεη απηφ ην επηπιένλ βαζαληζηήξην. Άιισζηε φηαλ θεχγαλε απειεπζεξσλφηαλ απφ ηηο ηχςεηο θαη κπνξνχζε λα θάηζεη ζην ζπίηη φζν ρξφλν γνχζηαξε. Ο Λεπηέξεο παξαηήξεζε απηήλ ηελ πεξηνδηθή ζπλήζεηα θαη κε ηδηαίηεξε ραξά θη ηθαλνπνίεζε ελεκέξσζε ηνλ Σζε. Απηφο ην εξκήλεπζε ζαλ έλα αζθαιέο παξάζπξν πξνζέγγηζεο θαη δελ άθεζε αλεθκεηάιιεπηε ηελ επθαηξία. Έβαιε ζε εθαξκνγή ην ζρέδην θαη ην έθεξε ν ίδηνο, κνλαρηθφο ιχθνο, ζε «επηηπρέο πέξαο». Ζ επίδξαζε πάλσ ζην Λεπηέξε ηεο δνινθνλίαο ηνπ ππνπξγνχ ήηαλ κε αλακελφκελε. Έλησζε ηελ άκεζε ζπκκεηνρή ηνπ ζην θφλν. Κη απηφο, καδί κε ην [76]
Μαλψιε, «ηξάβεμε ηε ζθαλδάιε». Κη απηφο ήηαλ έλαο απφ ηνπο θπζηθνχο απηνπξγνχο ηεο δνινθνλίαο. Σν θπξίαξρν αίζζεκα κεηά ηε ζπλεηδεηνπνίεζε ηνπ γεγνλφηνο ήηαλ λα θξπθηεί ζηελ «ηξχπα» ηνπ, δειαδή ζην δσκάηην ηνπ ζπηηηνχ πνπ δνχζε. Απφ θαηξφ ην δσκάηηφ ηνπ ήηαλ άβαην γηα ηνπο γνλείο ηνπ. Σν είρε επηβάιιεη, σο δηθαίσκα, εδψ θαη θαηξφ. Ο παηέξαο ηνπ, εθπξφζσπνο ηνπ Έζλνπο, έδηλε ηε κάρε γηα ην γεληθφηεξν θαιφ, αιιά δελ είρε πάξεη ρακπάξη ηη ζπκβαίλεη κέζα ζην ζπίηη ηνπ. Μηα ζηηο ηφζεο θαη κε ηελ απαξαίηεηε δηθή ηνπ επηζηαζία έκπαηλε ζην δσκάηην ηνπ γηα κηα ρνληξηθή θαζαξηφηεηα ε Σνχια, ε Αιβαλίδα θαζαξίζηξηα, πνπ έθεξλε κηα θνξά ηελ εβδνκάδα ε κάλα ηνπ γηα φιν ην άιιν ζπίηη. Αηηία ηεο αγσλίαο ηνπ δελ ήηαλ ν θφβνο ηεο ζχιιεςεο. Απηή ήηαλ κία δηάζηαζε ηνπ πξνβιήκαηνο, πνπ πξνο ην παξφλ δελ πξνέθππηε θηφιαο. Αλ θη φηαλ πξνθχςεη ηέηνηα εμέιημε ζα θαλεί ε αληίδξαζή ηνπ. Κπξίαξρε ήηαλ ε ζθέςε αλ ν δξφκνο πνπ θηάζαλε κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ είρε θάπνηα ζρέζε κε ηα αθεηεξηαθά ηνπ θίλεηξα. Έβαδε ην εξψηεκα: Οη θφλνη ζπλάδνπλ κε ηηο ηδενινγηθέο ηνπ παξαθαηαζήθεο, κε ηελ αληίιεςε ηνπ γηα ηελ αλζξψπηλε δσή; Σψξα δελ ήηαλ θαζφινπ ζίγνπξνο. Σνπ ρξεηάδεηαη, ηνπιάρηζηνλ, έλα δηάζηεκα ελδνζθφπεζεο θαη πεξίζθεςεο. Αιιηψο ηα είρε αξρηθά ζθεθηεί θαη ζε άιινπο δξφκνπο ηνλ νδήγεζαλ ηα γεγνλφηα. Έλησζε ην μεζηξάηηζκα θη απηφ ηνλ αλαζηάησλε. Θπκφηαλ κε ηξπθεξφηεηα ηα αζψα εθεβηθά ηνπ ρξφληα. Πνηνο ζα ην θαληαδφηαλ, πσο εθείλν ην φκνξθν αγφξη κε ηελ πεξίζζεηα αγάπε γηα ηε δσή, έηνηκν θαη δηαηεζεηκέλν λα ξνπθήμεη ηελ γλψζε γηα θάζε πιεπξά ηνπ επηζηεηνχ, δηαζέζηκνο εζεινληήο ζε θάζε αλζξσπηζηηθή πξσηνβνπιία, ζα γηλφηαλ ην εθηειεζηηθφ φξγαλν κηαο αδηέμνδεο πνιηηηθήο. Γελ έλησζε ηηο ηχςεηο ηεο ρξηζηηαληθήο ακαξηίαο. Γελ είρε πνηέ δηαβεί ηα κνλνπάηηα απηψλ ησλ αηζζεκάησλ θαη ιφγσ νηθνγελεηαθήο αηκφζθαηξαο ήηαλ μέλνο κε θάζε είδνπο απφ ηηο ζξεζθεπηηθέο δνμαζίεο. κσο, πψο λα ην θάλνπκε, θάηη δελ ηνπ πήγαηλε θαιά. Δίρε πάξεη ζηξαβφ δξφκν θαη ήηαλ θαηξφο γηα κηα επηζηξνθή ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Ζ κεηέξα ηνπ θαηάιαβε φηη θάηη ζπκβαίλεη ζην γην ηεο, αιιά ζπλεζηζκέλε σο ήηαλ, έδσζε ηελ επζχγξακκε θαη βνιηθή γηα ηελ ίδηα εμήγεζε: - Δξσηεπκέλνο ζα είλαη! Απηά έρνπλ ηα ληάηα. Μάιινλ ζα βίσζε θακηά ρπιφπηηα. Θα ηνπ πεξάζεη, φπσο πέξαζε θαη ζε κέλα. Ση κπνξψ λα θάλσ άιισζηε; Έηζη θη αιιηψο δελ κνπ ιέεη ηίπνηα, παξά ην γεγνλφο φηη ηνλ ξσηάσ ζπλέρεηα, αιιά δε κ’ αθνχεη πνηέ. Δθείλνο, ζθίγγα, ακίιεηνο πεξλνχζε ζε πςειφ επίπεδν, αιιά κφλνο θη έξεκνο, ηε ζπλεηδεζηαθή ηνπ θξίζε. Σν βαζαληζηηθφ εξψηεκα δνπδνχληδε ζπλερψο θη ελνριεηηθά κέζα ζην κπαιφ ηνπ. Πνηνο έρεη ην δηθαίσκα, έλαληη νπνηαζδήπνηε δηθαηνινγίαο, κε ην φπνην «αηξάληαρην» επηρείξεκα, λα αθαηξεί ηε δσή θάπνηνπ [77]
άιινπ αλζξψπνπ; Σα πξάγκαηα είλαη ηψξα θαζαξά. Μφλν κηα απάληεζε ήηαλ θαζαξή θαη μάζηεξε κέζα ηνπ. Καλέλα επηρείξεκα δελ εμαγλίδεη κηα δνινθνλία. Γηαηί απηφ δελ ην ζθέθηεθε πξηλ; ηε ζέζε ηνπ ππνπξγνχ ζα κπνξνχζε λα είλαη ν παηέξαο ηνπ. Ίζσο ε πξαγκάησζε ηνπ δνινθνληθνχ ζρεδίνπ λα έθεξε ζηελ επηθάλεηα ην αίζζεκα ηεο θνηλσληθήο ζπλππεπζπλφηεηαο. Άθεζε θαηά κέξνο ηηο ζεσξεηηθέο αλαιχζεηο θαη πξνζγεηψζεθε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. θιεξή θαη αθφξεηα πηα γηα ηνλ ίδην πηεζηηθή. Σφηε ήξζε ζηε κλήκε ηνπ θαη ην ζπκβάλ: Αιήζεηα ηη λα θάλεη εθείλε ε θνπέια πνπ ζηελ πξψηε ηδξπηηθή ζπλεδξίαζε είρε ζέζεη ην ζέκα ηνπ αίκαηνο; Πψο ηελ έιεγαλ αιήζεηα; Οχηε η’ φλνκά ηεο δε ζπκφηαλ πηα. Απφ ηφηε εμαθαλίζηεθε, δελ ηελ έρεη μαλαδεί. Μάιινλ απηή είρε δίθην γηαηί έγθαηξα είρε πξνβιέςεη ηελ εμέιημε. Δθείλεο ηηο ζηηγκέο ε παξέκβαζε ηεο ζε καο επέδξαζε αξλεηηθά, αιιά κάιινλ θαίλεηαη φηη ε λεαξά είρε θαιχηεξε αληίιεςε απφ καο. Με ην ρσξηζκφ ζε ηξηάδεο πνπ επέβαιε ν Μαλψιεο έραζε ηα ίρλε ηεο. Σελ επαθή καδί ηεο, ηελ θξάηεζε κφλν ν Νηθφιαο. Ση θάλεη αιήζεηα θη απηφο; Γελ ηνλ μαλαείδε θη απηφλ απφ ηφηε. Έλησζε κφλνο, έλνρνο θαη μέλνο, μεθξέκαζηνο ρσξίο ηε δπλαηφηεηα αιιά θαη ηελ επηζπκία λα κνηξαζηεί κε έλαλ ηξίην ην πξνζσπηθφ ηνπ δξάκα. Σνπ ρξεηαδφηαλ κηα πεξίνδνο απηναπνκφλσζεο λα μαλαδεί εμ αξρήο κεξηθέο κέρξη ηψξα απηνλφεηεο παξαδνρέο. Ώξεο πεξηζπιινγήο.
[78]
26. Η αληηηξνκνθξαηηθή Σνλ επηθεθαιήο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο ππεξεζίαο, επηζθέθηεθε έλαο αμησκαηηθφο ηνπ ηκήκαηνο ηνπ θαη ηνλ ελεκέξσζε γηα ηελ αλεπίζεκε αλαθνξά ηνπ θίινπ ηνπ απφ ηελ εγθιεκαηνινγηθή ππεξεζία. Ο αμησκαηηθφο αμηνιφγεζε ζσζηά ηελ είδεζε. Ναη! Απηφ ήηαλ έλα παξάζπξν ειπίδαο ζην πξνεγνχκελν ηίπνηα. - Να κνπ ηνλ θέξεηο ακέζσο εδψ. Θέισ λα ηνλ γλσξίζσ. Κνίηαμε. Μεηαμχ καο θη αλεπηζήκσο. Με βγάινπκε θαη αλαθνίλσζε ζηα γξαθεία. Σν μέξεηο φηη νη κηζνί αμησκαηηθνί εδψ κέζα είλαη ζε αλνηρηή γξακκή κε ηνπο δεκνζηνγξάθνπο. Να ηνπο ελεκεξψζνπλ, δήζελ θαη’ απνθιεηζηηθφηεηα, κε ηελ νπνηαδήπνηε είδεζε. Σν λα ηα έρεηο θαιά καδί ηνπο είλαη, βιέπεηο, ρξήζηκν. Αχξην ζα γξάςνπλ θάηη θαιφ γηα απηνχο αλαθέξνληάο ηνπο νλνκαζηηθά. Δκείο ζηηο δεκφζηεο ζρέζεηο δελ είκαζηε θαινί. Μείλακε κεηεμεηαζηένη εδψ θαη ρξφληα! Έηζη ν Αδακίδεο βξέζεθε εθψλ άθσλ ζε μέλα ρσξάθηα. Ο πξντζηάκελνο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο ηνπ δήηεζε πιήξε αλαθνξά ηεο ππφζεζεο πνπ ρεηξίδεηαη θαη ηνλ άθνπζε κε ππνκνλή λα πεξηγξάθεη φια ηα ζηνηρεία, πνπ ν Αδακίδεο ηνπ παξέζεηε. πγρξφλσο θξαηνχζε θάπνηεο ζεκεηψζεηο. ηαλ ηέιεησζε ηελ πεξηγξαθή ηνπ έγηλε ε εξψηεζε πνπ αλέκελε απφ ηελ αξρή: - Καη γηαηί, θχξηε Αδακίδε, έθξηλεο φηη ε ππφζεζε ζνπ κπνξεί λα ελδηέθεξε ηελ αληηηξνκνθξαηηθή; Σν πξψην πνπ αλέθεξε είλαη φηη ην ζχκα ήηαλ κέρξη ην ιαηκφ ρσκέλν ζηηο αθξναξηζηεξέο νξγαλψζεηο, πνπ ηα κέιε ηνπο, απηά πνπ ππνπηεπφηαλ ν ίδηνο σο κέιε, είλαη εμαθαληζκέλα απφ ηελ πηάηζα. Μεηά, είλαη ε νξγαλσκέλε θαη επαγγεικαηηθή πξνζπάζεηα πνπ έγηλε λα εμαθαληζηεί θάζε πξνζσπηθφ ζηνηρείν ηνπ ζχκαηνο, ηελ εμηρλίαζε ηεο δνινθνλίαο ηνπ, πνπ νπνίαο επηδηψθεη λα βξεη ηφζν θαηξφ. Υσξίο αθφκα λα έρεη απηά ζηνηρεία πηζηεχεη - έζησ πξνο ην παξφλ δηαηζζεηηθά - φηη πίζσ απφ ηε δνινθνλία απηή θξχβεηαη κηα πνιχ θαιά νξγαλσκέλε παξάλνκε ηξνκνθξαηηθή νκάδα θαη βξίζθεηαη ζε αλακνλή λέσλ ζηνηρείσλ. Κνίηαμε κε ζάξξνο ζηα κάηηα ηνλ αμησκαηηθφ ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο θαη ηνπ είπε κε απνθαζηζηηθφηεηα: - Κάπνηνο ζθνηεηλφο ηχπνο είλαη ν εγέηεο θη νξγαλσηήο ησλ ηειεπηαίσλ ηξνκνθξαηηθψλ ελεξγεηψλ. Δπεηδή ν κεραληζκφο έξεπλαο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο είλαη αλαβαζκηζκέλνο ζε ζρέζε κε ηηο δηθέο κνπ αηνκηθέο δπλαηφηεηεο ζέισ λα θάλσ ηελ εμήο ζπγθεθξηκέλε πξφηαζε: Πήξε κηα αλάζα, θπξίσο γηα λα νξγαλψζεη ηε ζθέςε ηνπ:
[79]
… Τπάξρεη κηα θνηηήηξηα ζην Πάληεην παλεπηζηήκην κε ην φλνκα Πφπε Μπάθα. Απηή είλαη πνπ θαηέζηξεςε ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ηνπ ζχκαηνο. Θπκίδσ φηη γηα έλα δηάζηεκα ήηαλ ζπγθάηνηθνη κε ηε Γηνλπζία Σακπάθε, ην ζχκα. Ίζσο ν θφλνο ηεο λα είλαη απνηέιεζκα ησλ εζσηεξηθψλ δηαθσληψλ ηεο νξγάλσζεο. Γλσξίδεηο, θαιχηεξα απφ κέλα, πφζν ζθιεξνί θη αλειέεηνη κπνξεί λα γίλνπλ νη ηξνκνθξάηεο θαη νη ζπλνδνηπφξνη ζηηο κεηαμχ ηνπο δηελέμεηο! Γεκάηνο πιένλ απηνπεπνίζεζε, βιέπνληαο ηα ιφγηα ηνπ λα βξίζθνπλ αληαπφθξηζε, αθάζεθηνο ζπλέρηζε: - Ζ ζπκβνπιή κνπ είλαη λα κελ ηελ πιεζηάζεηε, νχηε πξνο ην παξφλ λα ηελ αλαθξίλεηε. Αξρίζηε ηελ ειεθηξνληθή παξαθνινχζεζε ηνπ ηειεθψλνπ ηεο. Δίλαη πηζαλφλ λα ζαο νδεγήζεη ζηελ θαξδηά ηεο νξγάλσζεο. Ο επηθεθαιήο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο είρε αθνχζεη κε ηδηαίηεξε πξνζνρή ηελ αλάπηπμε ησλ ζπιινγηζκψλ ηνπ. Έκεηλε ελζνπζηαζκέλνο απφ ηελ ζπλεξγαζία κε ηνλ Αδακίδε. Οη ζπιινγηζκνί ηνπ είραλ κηα ινγηθή ζπλνρή θαη δελ κπνξνχζε λα ηνπο αγλνήζεη. Δληππσζηάζηεθε απφ απηφλ ηνλ αμησκαηηθφ. Ναη! Σέηνηνπο αλζξψπνπο ζέιεη θνληά ηνπ. Πξνο ην παξφλ αο κελ βηαζηεί. Δθείλν πνπ κφλν ηνπ είπε ήηαλ: - Κχξηε Αδακίδε, έκεηλα πνιχ επραξηζηεκέλνο απφ ηε ζπλεξγαζία πνπ είρακε. Δθηηκψ ηελ έξεπλα πνπ κέρξη ζηηγκήο έθαλεο. Κξάηεζε ηηο πιεξνθνξίεο, πξνο ην παξφλ, κφλν γηα ζέλα Ζ άπνςε κνπ είλαη λα είκαζηε ζε ζπλερή αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ, αιιά απηή ε επαθή λα κείλεη κπζηηθή θαη κφλν ζην πξνζσπηθφ καο επίπεδν. Δίκαη ζίγνπξνο φηη ζα ζπλαληεζνχλ πάιη νη δξφκνη καο. Θα ελεκεξψζσ ηηο αξκφδηεο αξρέο λα πάξσ ηηο ζρεηηθέο άδεηεο γηα ηα ηειέθσλα. Μελ αλεζπρείο. Θα ζε θξαηάσ ελήκεξν. Ο επηθεθαιήο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο δελ ζηακάηεζε κφλν ζηα ζεηηθά. Θέιεζε λα ηνλ πξνζγεηψζεη πξνζζέηνληαο ηελ εμήο δηάζηαζε: - Άθνπ λα δεηο Αδακίδε. Μελ πεηάο ζηα ζχλλεθα θαη κελ ηξέθεηο απηαπάηεο. Να είζαη πξνεηνηκαζκέλνο. Καζεκεξηλψο πθηζηάκεζα ζσξεία αξλεηηθψλ δεκνζηεπκάησλ. Ωο θνξάθηα, ζρεδφλ φινη δεηνχλ ρεηξνπηαζηά απνηειέζκαηα. Καη ζ’ απηφ έρνπλ ην δίθην ηνπο. Αλ φκσο ππνζέζνπκε φηη κε θάπνην καγηθφ ξαβδί ζπιιακβάλακε φινπο ηνπο ηξνκνθξάηεο, κελ πεξηκέλεηο απφ ηα καδηθά κέζα ελεκέξσζεο ζα καο πνπλ έλα κπξάβν. Πάιη ζα νξζσζνχλ ζηελ επηθαηξφηεηα φινη νη γλσζηνί, δήζελ ππεξαζπηζηέο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, λα ζπλερίζνπλ λα βγάδνπλ ηε ρνιή ηνπο ελαληίνλ καο. Ζ αζηπλνκία είλαη ρακέλε απφ ρέξη. Πάξ’ ην απφθαζε! Καη ζηα κνλά θαη ζηα δπγά. Ζ θνηλσλία, Αδακίδε ρξεηάδεηαη λα έρεη ζηε δηάζεζή ηεο θάπνηνπο βαξβάξνπο λα βγάδεη πάλσ ηνπο φια ηα θαηαπηεζκέλα
[80]
ηεο. Απφ ηε θχζε ηνπ επαγγέικαηφο καο είκαζηε θαηαδηθαζκέλνη λα παίμνπκε απηφλ ηνλ άραξν ξφιν. Να είζαη πξνεηνηκαζκέλνο γη απηφ! ηαλ ν Αδακίδεο γχξηζε ζην γξαθείν ηνπ, πήξε ακέζσο ηειέθσλν ηνλ άλζξσπφ ηνπ ζηε ζρνιή. ηαλ ηνλ βξήθε ηνλ ξψηεζε: - Ση θαηλνχξην έρνπκε;» - Ρψηεζα ηε γξακκαηεία γηα ηελ Πφπε Μπάθα. Ζ θαηαγσγή ηεο είλαη απφ έλα ρσξηφ ηεο πάξηεο, ηνλ Άε Γεκήηξε. Οη γνλείο ηεο ζπλερίδνπλ λα δνπλ ζην ρσξηφ θαη έρνπλ κφλν αγξνηηθέο αζρνιίεο. Απφ απηέο βγάδνπλ θαη ην εηζφδεκα ηνπο. Διηέο θη ακπέιη. Γελ έρεη θη απηή παξνπζηαζηεί εδψ θη ελάκηζε ρξφλν ζε εμεηάζεηο. Ρψηεζα ηνλ δηθφ κνπ κε πνηνλ έρεη δεζκφ θαη κνπ θαηνλφκαζε θάπνηνλ. Ο ίδηνο, ν Πξνθφπεο, είρε δαγθψζεη γηα ηα θαιά ηε ιακαξίλα καδί ηεο, αιιά κάηαηα. Έθαλα κηα ζπδήηεζε καδί ηνπ. Δίλαη πιεγσκέλνο πνιχ, γηαηί έθαγε άγξηα ρπιφπηηα. Σνλ ξψηεζα πνχ βξίζθεηαη ηψξα ε Πφπε, αιιά κνπ είπε φηη απφ θαηξφ έραζε ηα ίρλε ηεο. αλ λα ηελ θαηάπηε ε γε. Γελ μέξεη ηίπνηα. Απνδεηνχζε πεξηπέηεηα κνπ είπε. Θα αθνινχζεζε θαλέλαλ εμηξέκ! - Ωξαία. ηακάηα ηψξα ηηο εξσηήζεηο γηα ηελ Πφπε. Απιψο εζχ ζπλέρηζε λα έρεηο ηα κάηηα θαη η’ απηηά ζνπ αλνηρηά. Παξακέλεηο ζηελ απνζηνιή ζνπ. Με ηελ επθαηξία, κελ αθήλεηο ην ρξφλν λα πεγαίλεη ρακέλνο. Γψζε, ξε, θαη θαλέλα κάζεκα ζηε ρνιή. Κάπνηα ζηηγκή πξέπεη λα πάξεηο ην πηπρίν ζνπ!
[81]
27. Η Δηνλπζία θηάλεη ζηα όξηα ηεο Σελ είδεζε ηεο δνινθνλίαο ηνπ ππνπξγνχ ηελ άθνπζε απφ ηελ ηειεφξαζε. Υσξίο λα μέξεη ηίπνηα, απνκνλσκέλε θαη κνλαρή φπσο βξέζεθε δελ είρε θαλέλα ζηνηρείν. κσο γλψξηδε φηη απηφ δελ ήηαλ θαζφινπ ηπραίν. Ζ ππφλνηα εηζρψξεζε απηφκαηα θαη θαξθψζεθε ακέζσο ζην κπαιφ ηεο: - Γνπιεηά ηνπ Μαλψιε είλαη απηή. Δίκαη εθαηφ ηα εθαηφ ζίγνπξε! Παξά ηε δηαβεβαίσζε πνπ ηεο έδσζαλ ζηελ ηδξπηηθή ζπλέιεπζε, ην έγθιεκα ζπληειέζηεθε. Καιά ην είρε κπξηζηεί απηή. Ο Μαλψιεο ήηαλ αζπγθξάηεηνο, ρσξίο φξηα θη αξρέο. Καλέλαο ζεβαζκφο ζηελ αλζξψπηλε δσή. Σψξα άλνηγε κέζα ηεο έλα λέν κέησπν. πσο θαη λα ην θάλνπκε ην αίκα ηνπ ππνπξγνχ θειίδσλε εκκέζσο θαη ηα δηθά ηεο ρέξηα. ρη, δελ ζ’ αθήζεη λα πεξάζεη ληνχθνπ απηή ε ππφζεζε. κσο πξνεγνπκέλσο πξέπεη λα βεβαησζεί θαη λα βξεη θάπνηα ζηνηρεία. Αιιά εδψ θαη θαηξφ ηελ είραλ παξακεξηζκέλε θαη ζε εκπάξγθν πιεξνθνξηψλ. Απφ ηε κέξα ηεο ζπγθέληξσζεο ζην ζπίηη ηνπ Νηθφια, έγηλαλ κέζα ζε ιίγν ρξφλν κεγάιεο αιιαγέο. Πξψηνλ, νη ζρέζεηο ηεο κε ηελ Πφπε έθηαζαλ ζην θαηψηαην δπλαηφ επίπεδν. Δθείλε είρε ηνλ Μαλψιε γηα ζεφ ηεο θαη θαηά πάζα πηζαλφηεηα ζπηηψζεθε καδί ηνπ. Βέβαηα ν θεξαηάο είρε ηε γνεηεία ηνπ. Απηφ έπξεπε λα ην παξαδερζεί θαη ππνγείσο ηελ έηξσγε ε δήιεηα πσο ε πξψελ θνιιεηή ηεο ηνλ είρε θαπαξψζεη θαη’ απνθιεηζηηθφηεηα. Παξά ην γεγνλφο φηη ηελ ξψηεζε ζρεηηθά, απάληεζε δελ πήξε. Ξελνίθηαζαλ ην θνηλφ ηνπο ζπίηη θαη απηή ηφηε κεηαθφκηζε ζε έλα δπάξη ζε κηα πάξνδν ηεο Αραξλψλ. Απφ ηελ Πφπε ζηγή αζπξκάηνπ. Καλέλα λέν εδψ θαη θαηξφ. Με ηελ νηθνγέλεηά ηεο είρε δηαξξήμεη πιήξσο ηηο ζρέζεηο ηεο. Να δεηήζεη νηθνλνκηθή ζηήξημε απφ θεη, ηεο ήηαλ αθφξεην θαη ππνηηκεηηθφ. Ζ απνιπηφηεηά ηεο ζην παξειζφλ είρε ακβιπλζεί ζε κεγάιν βαζκφ κέζα ηεο, αιιά ν εγσηζκφο δελ ηεο επέηξεπε λα ην παξαδερζεί. Γηα λα εμαζθαιίζεη ηα πξνο ην δελ έπηαζε δνπιεηά ζ’ έλα κπαξ. Οη ψξεο ήηαλ άβνιεο αιιά δελ είρε ηελ πνιπηέιεηα ηεο επηινγήο. Με ηνλ κνλαδηθφ πνπ δηαηήξεζε θη αλαβάζκηζε ηηο ζρέζεηο καδί ηνπ ήηαλ ν Νηθφιαο. Σειηθά ν Νηθφιαο ήηαλ γιπθφ παηδί θαη ήηαλ θαλεξφ φηη ήηαλ ηζηκπεκέλνο καδί ηεο. Απηφ ηελ θνιάθεπε θαη ε παξέα ηνπ ηεο ήηαλ απαξαίηεηε. Γελ είρε θαη πνιινχο θίινπο. Κη έηζη ηνπ άθελε ιίγν ρψξν. Κνηκήζεθαλ καδί, έθαλαλ ζπρλή παξέα, αιιά ν αγλφο θη άπεηξνο κε ηηο γπλαίθεο Νηθφιαο δελ κπνξνχζε λα μέξεη ηη άβπζζνο είλαη ε θαξδηά θαη ην κπαιφ κηαο γπλαίθαο. Παξά ηελ ειεπζεξηφηεηά ηεο, είρε ηηο αλαζηνιέο ηεο θαη ηα φξηα πνπ κέρξη εθεί κπνξνχζε λα αλερζεί. Γελ ζα εζχραδε αλ δελ μεθαζάξηδε ηελ ππφζεζε. Ση δπλαηφηεηεο ππήξραλ; Πνχ λ’ απεπζπλζεί; [82]
Σφηε μαλάξζε ζην κπαιφ ηεο ε Πφπε. Δίρε ην θηλεηφ ηεο. Μηα πξνζέγγηζε καδί ηεο ζα ήηαλ ρξήζηκε. Έθαλε ηελ απφπεηξα. Σελ θάιεζε ζην θηλεηφ θαη κε επραξίζηεζε είδε φηη εθείλε ηεο απάληεζε. Άξα θξαηνχζε ηνλ παιαηφ αξηζκφ. Ζ ζθηά ςπρξφηεηαο, πνπ είρε εγθαηαζηαζεί κεηαμχ ηνπο, ήηαλ θαη ηψξα εκθαλήο. Ζ ίδηα ζα ηεο κηινχζε κε άλεζε θάλνληαο ηελ αλήμεξε. αλ λα κελ ζπκβαίλεη ηίπνηα: - Ση θάλεηο ξε Πφπε; Υαζήθακε, ξε παηδί! - Έρσ δνπιεηέο απηφλ ηνλ θαηξφ θαη δελ κπφξεζα λα ζε πάξσ. Δζχ κε ηη αζρνιείζαη; - Με ηελ νηθνγέλεηά κνπ μέξεηο φηη ηα έρσ ζπάζεη. Γηα λα ηα βγάισ πέξα εξγάδνκαη ηέζζεξηο κέξεο ζε βξαδηλή βάξδηα ζην κπαξ έμσ απ’ ηε ζρνιή. Θα ήζεια, κσξέ, λα ζε δσ θαη λα ηα πνχκε ιίγν. - Έρεηο λα κνπ πεηο θάηη ζπγθεθξηκέλν; - ρη αθξηβψο. Να ζπκεζνχκε απιψο ηηο θαιέο ζηηγκέο πνπ δήζακε καδί παιαηφηεξα. Να ζνπ πσ θάηη; ε λνζηάιγεζα θαη ιηγάθη. Δίλαη αιήζεηα κσξέ! Αηζζάλζεθε ην δηζηαγκφ ηεο. Μεξηθά δεπηεξφιεπηα ζησπήο. Ζ Πφπε δίζηαδε αιιά ε θπζηθή πεξηέξγεηα ηεο γπλαίθαο λίθεζε ηηο φπνηεο άιιεο αλαζηνιέο: - ην θαθελείν απέλαληη απ’ ηελ πφξηα ηεο ζρνιήο αχξην ην κεζεκέξη. Καηά ηε κία είλαη θαιά; - Δληάμεη! Σα ιέκε ηφηε. Πξάγκαηη ηελ άιιε κέξα ήηαλ παξνχζα ζηελ ψξα ηεο ζην ξαληεβνχ. ηαλ ζπλαληήζεθαλ θηιηά θαη ραξνχιεο, ζαλ λα κελ ζπκβαίλεη ηίπνηα. Σν ζέαηξν παηδφηαλ φκνξθα θη απ’ ηηο δπν πιεπξέο: - Ση γίλεηαη, ξε Γηνλπζία, κε ηνλ Νηθφια; Σξέρεη θάηη καδί ηνπ; Μηα ραξά παηδί είλαη. Γηα πεο ηα φια! - Ναη, βιεπφκαζηε ζπρλά θαη ηα πάκε θαιά. Σίπνηα ην ηδηαίηεξν. Δζχ πψο ηα παο; Δξγάδεζαη; Σα έρεηο κε θαλέλαλ; Πνχ δνπιεχεηο; - Δ, θάλε κηα ζηάζε, κε ηξέιαλεο ζηηο εξσηήζεηο. Αλάθξηζε κνπ θάλεηο; - ρη γιπθηά κνπ, απφ ελδηαθέξνλ ζε ξσηάσ. - Καιά ηα πάσ. Θα ζνπ πσ. Μηα ζηηγκή γηαηί ζα κνπ θχγνπλ. Καηνπξηέκαη πνιχ. εθψζεθε βηαζηηθά θαη πήγε ζηελ ηνπαιέηα. ηε βηαζχλε ηεο μέραζε πάλσ ζην ηξαπέδη ην θηλεηφ ηεο. Αζηξαπηαία ε Γηνλπζία, ιεο θαη ην είρε νξγαλψζεη, κε απνθαζηζηηθφηεηα άλνημε ην επξεηήξην θη έςαμε η’ φλνκα ηνπ Μαλψιε. Απνηχπσζε ηνλ αξηζκφ ηνπ ζην κπαιφ ηεο. ηαλ κεηά απφ ιίγν γχξηζε πίζσ ε Πφπε, ε Γηνλπζία θάπληδε ην ηζηγάξν ηεο δήζελ αθεξεκέλε θαη πιήξσο αδηάθνξε. Ζ ζπδήηεζε μεθνχζθσζε ζχληνκα, αθνχ ππήξραλ απαγνξεπκέλεο πεξηνρέο γηα άλνηγκα ζπδήηεζεο. Υψξηζαλ κε ηελ νξηζηηθή εληχπσζε φηη πξφθεηηαη γηα δπν μέλεο, πνπ δελ ηηο ζπλδέεη πηα ηίπνηα. [83]
Με ηνλ αξηζκφ ηνπ Μαλψιε ζηε δηάζεζή ηεο δελ έραζε θαζφινπ θαηξφ. Σνλ πήξε ηελ ίδηα κέξα ηειέθσλν. Ήηαλ αξηζκφο θηλεηνχ. Γπζηπρψο, δελ κπνξνχζε λα γλσξίδεη πνχ είλαη ην ζπίηη ηνπ. Μεηά απφ αξθεηά ρηππήκαηα άθνπζε ηε θσλή ηνπ: - Ναη, πνηνο είλαη; - Γεηα ζνπ Μαλψιε. Δίκαη ε Γηνλπζία. Σελ ηειεπηαία θνξά πνπ εηδσζήθακε ήηαλ ζην ζπίηη ηνπ Νηθφια. Θπκάζαη; Απφ ηελ άιιε άθξε ηεο γξακκήο θακηά απάληεζε. Απφιπηε ζησπή, Ζ ίδηα ζαλ λα κελ ην παξαηήξεζε ζπλέρηζε απηφεηε: - Αξγφηεξα έκαζα φηη κε βάθηηζεο Ναηάζζα. Έηζη κε απνθαιεί ζπλέρεηα ν Νηθφιαο. Άθνπ, ζέισ λα ζε δσ. Δπηηέινπο ε άιιε άθξε ηεο γξακκήο κίιεζε: - Να ζνπ θάλσ πξψηα κηα εξψηεζε. Απφ πνχ βξήθεο ηνλ αξηζκφ ηνπ θηλεηνχ κνπ Ναηάζζα; Ο Νηθφιαο ζηνλ έδσζε; Ζ εξψηεζε ήηαλ παξαπιαλεηηθή γηαηί ήμεξε πνιχ θαιά φηη ηνλ αξηζκφ δελ ην γλψξηδε νχηε ν Νηθφιαο. Μπήθαλ ςχιινη ζη’ απηηά ηνπ. Ζ απάληεζή ηεο ήηαλ αφξηζηε: - Έρσ θη εγψ ηηο πεγέο κνπ, Μαλψιε. Γελ κνπ απάληεζεο ζ’ απηφ πνπ ζε ξψηεζα. Δίπα φηη ζέισ λα ζε δσ. - Δληάμεη, ηψξα έρσ ηνλ αξηζκφ ζνπ. Θα θνηηάμσ ηηο ππνρξεψζεηο κνπ θαη ζα ζε πάξσ εγθαίξσο ηειέθσλν. Ήζειε πάζε ζπζία λα ζθεθηεί πξψηα κεξηθά πξάγκαηα θαη λα πξνεηνηκαζηεί αλαιφγσο. Καπηά εξσηήκαηα ζηξηθνγχξηδαλ ζην κπαιφ ηνπ. Πξψηνλ, απφ πνχ θαη πψο ε απνκνλσκέλε, απφ ηελ αξρή, Ναηάζζα βξήθε ηνλ αξηζκφ ηνπ; Κάπνπ ππήξμε δηαξξνή. Πνχ, αιήζεηα, λα βξίζθεηαη απηή; Δίλαη δπλαηφλ λα ηνλ πξφδσζε ε Ρφδα; Μάιινλ φρη. Σν ζεσξεί απίζαλν, αιιά πξέπεη λα εμεηάζεη εμνλπρηζηηθά αθφκα θη απηφ ην ελδερφκελν. Δθείλν πνπ επίζεο ηνλ πξνβιεκάηηδε είλαη ε ρξνληθή ζπγθπξία. Μεηά ην επηηπρεκέλν ρηχπεκα ηεο νξγάλσζεο κε ηνλ ππνπξγφ. Λεο λα ππνπηεχζεθε ηίπνηα ε πνπηάλα; Θα ηεο κπήθαλ ςχιινη ζη’ απηηά. Αιιά πψο θη απφ πνχ; Σελ είρε θξαηήζεη έμσ απζηεξά απφ ηελ νξγάλσζε. πσο θαη ηνλ Νηθφια. Μήπσο ήηαλ βαιηή απφ ηνπο κπάηζνπο; Λεο ξε; Αιιά ακέζσο ην πήξε πίζσ. Καιά είζαη ηξειφο Μαλψιε; πκπιήξσζε κφλνο ηνπ. Αλ νη κπάηζνη μέξαλε θάηη γη’ απηφλ ζα έβαδαλ ηελ Ναηάζζα λα ηνπ ηειεθσλήζεη; Θα εθνξκνχζαλ νη ιχθνη θαηεπζείαλ επάλσ ηνπ γηα λα μνδέςνπλ ηε ιχζζα ηνπο. ρη! Κάηη άιιν ζπκβαίλεη. Κάηη πνπ ηνλ ελδηέθεξε λα κάζεη. Γελ κπνξνχζε λα αθήζεη ην ζέκα ζε εθθξεκφηεηα. Σνλ αξηζκφ απηνχ ηνπ ηειεθψλνπ πξέπεη έηζη θη αιιηψο λα ηνλ θαηαξγήζεη. Δπηπρψο είλαη θάξηα θαη η’ φλνκά ηνπ δελ εκθαλίδεηαη πνπζελά. [84]
Σελ άιιε κέξα θηφιαο ηεο ηειεθψλεζε: - Έια, ν Μαλψιεο είκαη. Μπνξείο λα κε ζπλαληήζεηο αχξην; ηελ θαηαθαηηθή ηεο απάληεζε έγηλε πην ζπγθεθξηκέλνο: - Λέσ λα ζπλαληεζνχκε θνληά ζηα γλσζηά καο ιεκέξηα. Δίζαη ην βξάδπ ζηηο δέθα; Γσλία Μπελάθε θαη Καιιηδξνκίνπ, ζηα ζθαιάθηα κπξνζηά ζην πεξίπηεξν; - Οθέπ. Θα είκαη εθεί ζηελ ψξα κνπ! Γελ είπε πνπζελά θνπβέληα γηα ηελ πξσηνβνπιία ηεο. Οχηε ζηνλ Νηθφια, παξά ην άζρεκν πξναίζζεκα πνπ άξρηδε λα ηελ ελνριεί. Θα μεθαζάξηδε ηελ θαηάζηαζε κφλε ηεο. Γελ ζα ηνλ άθελε ζηηγκή ζε εζπρία. Θα ηνπ πέηαγε θαηάκνπηξα ηελ θαηεγνξία θαη ηφηε ζα δχγηαδε ηηο αληηδξάζεηο ηνπ. Πεξηπνηήζεθε ηνλ εαπηφ ηεο, φζν ηελ έπαηξλε. Ζ γπλαηθεία θηιαξέζθεηα δελ παξακειήζεθε θαζφινπ. Ήηαλ παξνχζα εθεί, αθφκα θαη θάησ απφ απηέο ηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο. Δπίηεδεο άξγεζε ιίγν ζην ξαληεβνχ. Αο ηνλ ζηήζεη θαη ιίγν ηνλ θεξαηά. Έηζη γηα ην γακψην. Καζψο πιεζίαδε ηνλ είδε. Δληππσζηαθφο φπσο πάληα, λα ζηέθεηαη ζην ζεκείν πνπ ζπκθσλήζαλ θη αζπλαίζζεηα, ρσξίο θαζφινπ λα ην επηδηψμεη, κέζα ηεο μχπλεζε ε θαιά θξπκκέλε εξσηηθή πξνδηάζεζε γηα ηνλ ηχπν. Πάληα ηεο άξεζε, ν θεξαηάο. - Γεηα ζνπ, Μαλψιε! Σνλ θίιεζε θαη ηνλ έζθημε ζηελ αγθαιηά ηεο. Κη απηφο αληαπνθξίζεθε κε ηελ ίδηα δεζηαζηά. Σεο είπε: - Πάκε λα θάκε εδψ δίπια ζην ηαβεξλάθη, λα ζπκεζνχκε ηα παιηά; - Έγηλε! Φάγαλε πινχζηα θαη ήπηαλε επίζεο αξθεηά. Αθνχ έγηλαλ νη πξψηεο εξσηήζεηο θαη ππήξμαλ νη αφξηζηεο απαληήζεηο ε Μαξία ρηχπεζε θαηεπζείαλ ζην ςαρλφ: - Γε κνπ ιεο Μαλψιε; Να ζε ξσηήζσ θάηη; - Βεβαίσο! ,ηη ζέιεηο. - Δζχ ηνλ ζθφησζεο, έηζη; - Πνηνλ θαιέ; Ση ελλνείο ; - Έια! Με κνπ θάλεηο ηνλ αλήμεξν. Μελ ην θξχβεηο απφ κέλα. Γελ είκαη θακηά ραδή. Πεο κνπ ηελ αιήζεηα. Μηιάσ γηα ηνλ ππνπξγφ. Δζχ ηνλ θαζάξηζεο, έηζη; - Γελ είζαη κε ηα θαιά ζνπ Γηνλπζία. Ση εξψηεζε είλαη απηή; Γελ ην είπακε θαζαξά; Δζχ, άιισζηε ην έζεζεο ζαλ φξν θη φινη νη παξαζηάκελνη ζπκθψλεζαλ. Δίπακε φηη δελ ζα βάςνπκε ηα ρέξηα καο κε αίκα. Απνξψ πσο ζνπ πέξαζε απ’ ην κπαιφ κηα ηέηνηα ζθέςε. Δίλαη δπλαηφλ; πλέρηζε κε έλαλ ρείκαξξν ησλ γλσζηψλ ηνπ επηρεηξεκάησλ θαη έθεξε ζηελ επηθάλεηα φιν ην νπινζηάζην ηεο πξνζσπηθήο ηνπ γνεηείαο. Σν κηθξφβην ηεο
[85]
ακθηβνιίαο εηζρψξεζε ζην κπαιφ ηεο θαη άκβιπλε ηηο αξρηθέο βεβαηφηεηεο θη αληηζηάζεηο ηεο. Σεο ην πέηαμε μαθληθά: - Πάκε δίπια ζην μελνδνρείν; Δίζαη; Σελ θνιάθεςε ε πξφηαζε. Σνλ γνχζηαξε ζαλ άλδξα, ηνλ επηζπκνχζε, απιψο ην έγθαηξν θαπάξσκα ηνπ απφ ηελ Πφπε ηεο αλέζηεηιε θάζε πξσηνβνπιία. Σψξα απηφ ην θαηαπηεζκέλν ζπλαίζζεκα δσληάλεςε κέζα ηεο θαη ηελ έπλημε. - Πάκε, αλ ην ζέιεηο! Αλέβαηλαλ ηα ζθαιηά γηα ην θνληηλφ επηζθεπηάδηθν θη φηαλ έθηαζαλ ζηελ πφξηα ηνπ μελνδνρείνπ, ν Μαλψιεο έδεημε ηδηαίηεξα ελνριεκέλνο βιέπνληαο ζην εζσηεξηθφ δπν άγλσζηα ζ’ απηήλ άηνκα. - Γε ζέισ Ναηάζζα λα κε δνπλ νη ηχπνη. Έρσ ηνπο ιφγνπο κνπ. Πάκε λα θχγνπκε απφ δσ. Σελ πήξε κε θφξα αγθαδέ, ιεο θη ήζειε λ’ απνθχγεη πάζε ζπζία ηε ζπλάληεζε καδί ηνπο, θαη ρψζεθε ζην δαζάθη ηνπ θνληηλνχ ιφθνπ. Απηή ε αίζζεζε ηνπ παξάλνκνπ θνχλησζε κέζα ηεο ηελ επηζπκία λα ελσζεί καδί ηνπ. Δξρφηαλ ζε ζπληνληζκφ κε ηελ ηδηνζπγθξαζία ηεο. Δθεί ζηελ εξεκηά ηνπ ρψξνπ δελ ηεο άθεζε άιιε επηινγή. Σελ αγθάιηαζε κε πάζνο θαη ηελ γέκηζε κε θηιηά θαη ράδηα. Υσξίο λα κπνξεί λα πάξεη νχηε κηα αλάζα. Κη ε ίδηα άξρηζε λ’ αληαπνθξίλεηαη ζην μαθληθφ ηνπ πάζνο. χληνκα ήηαλ μαπισκέλνη ζηα ρφξηα θαη παξαδνκέλνη ζηελ έμαςε. ηαλ έθηαζε ε ζηηγκή λα κπεη κέζα ηεο, κέζα ζην ζχλλεθν ηνπ αιινπαξκνχ ηεο, ην ζθέθηεθε. - Βάιε πξνθπιαθηηθφ. ε παξαθαιψ, Έρσ έλα ζηελ ηζάληα κνπ. Σελ άθνπζε. Γε ρξεηάζηεθε κεγάιε πξνζπάζεηα εθ κέξνπο ηνπ λα ηελ θέξεη ζηελ θνξχθσζε. Ήδε είρε ηελ πξνδηάζεζε. Δθείλε αθξηβψο ηε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο ηθαλνπνίεζεο ε Γηνλπζία καδί κε ηελ εξσηηθή γιχθα έλησζε ην ζηδεξέλην ζθίμηκν ησλ ρεξηψλ ηνπ γχξσ απ’ ην ιαηκφ ηεο. Γελ πξφιαβε λα ζπλεηδεηνπνηήζεη ηη ζπλέβαηλε. Δμνπδεηεξσκέλε απφ ην βάξνο ηνπ ζψκαηφο ηνπ πνπ ηελ είρε μαπισκέλε ππέθπςε ζην κνηξαίν. ε ιίγν ηαμίδεπε νξηζηηθά θη άδνμα ζηελ άιιε δσή. Απηφο ςχρξαηκνο, ζαλ λα έθαλε κηα δνπιεηά ξνπηίλαο, θνίηαμε κε πξνζνρή γχξσ ηνπ γηα ηελ ηπραία αλζξψπηλε παξνπζία. Ζ εξεκία ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ ηνλ θαζεζχραζε. Με ην καληήιη ζθνχπηζε κε επηκέιεηα ηα φπνηα ελδερνκέλσο ίρλε πάλσ ηεο. Κνίηαμε γηα ηπρφλ άιια ίρλε εθεί γχξσ θαη παίξλνληαο καδί ηνπ ηελ ηζάληα ηεο έθπγε αζφξπβα λα θξπθηεί ζην εζπραζηήξηφ ηνπ. - Δελ γηλόηαλ δηαθνξεηηθά. Δε κπνξνύζα λα δηαθηλδπλέςσ ηελ αζθάιεηα ηεο νξγάλσζεο, κνλνιφγεζε.
[86]
Ζ Ναηάζζα ήηαλ θηλνχκελνο θίλδπλνο-ζάλαηνο γηα ηελ νξγάλσζε θαη ηνλ ίδην. Δίρε ηελ επζχλε γηα ηε δηαηήξεζε ηεο αζθάιεηαο θαη ηεο αλσλπκίαο ηνπο. Έπξεπε λα ηελ εμνπδεηεξψζεη κηα γηα πάληα. Γελ έκπαηλε ζην κπαιφ ηνπ θαλέλα εζηθφ δίιεκκα. Σψξα ηνπ έκελε λα ζθεθηεί ηηο εθθξεκφηεηεο πνπ ε εμαθάληζή ηεο δεκηνπξγνχζε. ηαλ έθηαζε ζην ζπίηη άλνημε ηελ ηζάληα θαη έβγαιε πάλσ ζην ηξαπέδη φιν ην πεξηερφκελφ ηεο. Σα ζπλήζε πξάγκαηα πνπ έρεη κηα γπλαίθα καδί ηεο γηα ηελ νκνξθηά θαη ηνλ θαιισπηζκφ ηεο. Σν θηλεηφ ηεο, ιίγα ρξήκαηα, έλαο ινγαξηαζκφο θνηλνρξήζησλ ηεο θαηνηθίαο ηεο, αιιά φρη ε ηαπηφηεηά ηεο. Πψο θπθινθνξνχζε, ε ρακέλε, ζην δξφκν ρσξίο έλα απνδεηθηηθφ ζηνηρείν ηεο ηαπηφηεηαο ηεο; Θα βάιεη ηελ Πφπε λα θάλεη ηα ππφινηπα. Πξέπεη λα θαζαξίζεη ην ρψξν ηεο. Να κελ κείλεη ηίπνηα πνπ λ’ απνδεηθλχεη ηελ παξνπζία ηεο. Έκελε κηα αθφκα εθθξεκφηεηα, ε θπξηφηεξε κε βάζε ηε δηθή ηνπ αμηνιφγεζε. - Πψο έκαζε ε Ναηάζζα ην ηειέθσλφ κνπ; Ήδε είρε εξεπλήζεη ην δηθφ ηεο θηλεηφ, αιιά ε πνπηάλα είρε ζβήζεη απφ απηφ φιν ην παξειζφλ ηνπ. Με καλία ην θαηάζηξεςε θαη ηα θνκκάηηα ηνπ ηα πέηαμε ζηνλ θάδν ησλ ζθνππηδηψλ, φηαλ ηελ άιιε κέξα βγήθε απφ ην ζπίηη. Με ηνλ ίδην ηξφπν θαηάζηξεςε θαη ην δηθφ ηνπ. Δπηπρψο είρε θξνληίζεη λα έρεη πνιινχο αξηζκνχο κε θάξηεο. ηαλ είδε ηελ Ρφδα ην πξψην πνπ ηε ξψηεζε επίκνλα ήηαλ: - Μήπσο έδσζεο ζηελ ηξειή ηελ Ναηάζζα ην ηειέθσλφ κνπ; - Καιά, Μαλψιε, είζαη κε ηα θαιά ζνπ; Πψο ζθέθηεθεο φηη ζα κπνξνχζα λα θάλσ θάηη ηέηνην; Με πεξλάο γηα θακηά ραδή; - ε ελεκεξψλσ, ραδνχια κνπ, φηη ηελ είδα θαη πξνζπάζεζε λα κε απνπιαλήζεη. Μάιηζηα είπε γηα ζέλα φιεο ηηο θαθίεο πνπ πέξαζαλ απ’ ην κπαιφ ηεο. Βέβαηα, κελ αλεζπρείο, δελ πίζηεςα ηίπνηα. Με θνβάζαη πηα. Έθηαζε ζην ζεκείν λα κε απεηιήζεη φηη ζα πάεη ζηελ Αζηπλνκία θαη ζα ηηλάμεη ηα πάληα ζηνλ αέξα. Γε γηλφηαλ δηαθνξεηηθά. Ση λα έθαλα Πφπε; Πεο κνπ θαη ζπ. Αλαγθάζηεθα λα ηεο θιείζσ ην ζηφκα. Δζχ έρεηο ηψξα κηα δνπιεηά. Πξέπεη λα παο ζπίηη ηεο θαη λα θαηαζηξέςεηο θάζε ηη πνπ ζα καξηπξάεη ηελ ηαπηφηεηα ηεο εθεί. Απηφ λα γίλεη ην ζπληνκφηεξν δπλαηφλ. - Ναη, αιιά δελ ζα ’ρεη πιαθψζεη ε αζηπλνκία; - Θα ζ’ έζηειλα, βξε ραδνχια, ζην ζηφκα ηνπ ιχθνπ; Φξφληηζα λα κελ ππάξρνπλ πάλσ ηεο ζηνηρεία αλαγλψξηζεο. Πψο ζα πάλε ζην ζπίηη φηαλ δε ζα μέξνπλ πνην είλαη ην ζχκα; Να ηα θιεηδηά ηεο. Απφ ηελ απφδεημε θνηλνρξήζησλ θαίλεηαη πσο ην δηακέξηζκά ηεο είλαη ην Β4. Πξνζεθηηθά κπεο ζηελ πνιπθαηνηθία θαη θάλε θαζαξή δνπιεηά. Παξ’ φια απηά έρε ηα κάηηα ζνπ αλνηρηά γηα φ,ηη έθηαθην ζα κπνξνχζε λα ζπκβεί. Να έρεηο πξφρεηξε κηα δηθαηνινγία. [87]
Μέζα ζηελ πνιπθαηνηθία φια πήγαλ ηέιεηα. Μπήθε ρσξίο λα ηελ πάξεη ρακπάξη θαλείο. Έθαςε ζηνλ λεξνρχηε θάζε πξνζσπηθφ ζηνηρείν πνπ ζα πξφδηδε ηνλ έλνηθν θαη η’ απνθαΐδηα ηα ξνχθεμε ν Νηαγάξαο ηεο ηνπαιέηαο. Ήηαλ επραξηζηεκέλε απ’ ηε δνπιεηά ηεο. Μφλν γηα λ’ απνδείμεη ζηνλ δηθφ ηεο φηη ε απνζηνιή εθηειέζηεθε έρσζε κέζα ζην ηζαληάθη ηεο ηελ ηαπηφηεηα ηεο Ναηάζζαο. - Είδεο, ε ζθξόθα, ηη κπάζηκν έθαλε ζηνλ δηθό κνπ; είπε απφ κέζα ηεο Μέζα ζην κπαιφ ηεο πέξαζε ε ππνςία: - Μήπσο, ξε γακώην, θνίηαμε ην θηλεηό κνπ ζηε ζύληνκε ζπλάληεζε πνπ είρακε ζηε ζρνιή; Μηα αλαηξηρίια πέξαζε απφ ην ζψκα ηεο ζ’ έλα ηέηνην ελδερφκελν: - Ούηε λύμε βιακκέλε ζηνλ άιιν γη απηή ηελ πεξίπησζε, γηαηί ηελ έβαςεο θαη ζπ. Τόηε ζα έξζεη ε δηθή ζνπ ώξα. Κάλε ην θνξόηδν. Τζηκνπδηά! Δπηπρψο εθείλνο αληέδξαζε ζσζηά θαη ηελ μεπάζηξεςε κηα θαη θαιή. Απφ απηήλ μέλνηαζε. Βεβαίσο θάπνηε ππήξμαλ θίιεο, αιιά ην είδεο ην πνπηαλάθη πψο ρψζεθε ζηνλ δηθφ κνπ. Σεο ην είρα πεη εγθαίξσο μεθάζαξα: - Ο Μαλώιεο είλαη δηθόο κνπ. Μελ ην μεράζεηο πνηέ απηό! Δελ ηελ ιππάκαη ινηπόλ θαζόινπ. Ήηαλ άμηα ηεο κνίξαο ηεο. Σν έλζηηθην ηεο απηνζπληήξεζεο επηζθίαζε θάζε ηχςε. Σν αλεπάληερν ζπλέβε ιίγν κεηά ηελ έμνδν απφ ηελ πνιπθαηνηθία. Έλαο ηζαληάθηαο κε παπί, πεξλψληαο κε ηαρχηεηα δίπια ηεο, ηεο άξπαμε ην ηζαληάθη. Δπηπρψο δελ είρε κέζα θαλέλα πξνζσπηθφ ηεο ζηνηρείν. Δίρε φκσο ηελ ηαπηφηεηα ηεο Γηνλπζίαο. - Τη αηπρία θη απηή; Αο ην δηάνιν! Πώο λα ην πεη ζηνλ δηθό ηεο; Δε γίλεηαη λα ηνπ πεη θνπβέληα! Θα θάλεη ηνπκπεθί. Σαλ λα κελ ζπλέβε ηίπνηα. Ο ηζαληάθηαο, ηη ζα θάλεη; Θα ηελ παξαδψζεη ζηελ αζηπλνκία; ρη βέβαηα! Θα ηελ πεηάμεη ζε θαλέλα θάδν ζθνππηδηψλ. Σνπ είλαη πιήξσο άρξεζηε. Μεηά ην δχγηαζκα φισλ ησλ ελδερνκέλσλ, ζχληνκα θαηέιεμε. Απηφ ζα θάλεη. Σν αηχρεκα ζα παξακείλεη ην κπζηηθφ ηεο.
[88]
28. Η Μαξία πεξλάεη ζ’ άιιε θάζε Ζ Κπξηαθή ζηε αξσλίδα ήηαλ γηα ηελ Μαξία ην ζεκείν θακπήο. Ο Κψζηαο ζέιεη λα είλαη πηα ν άλζξσπφο ηεο. ρη κφλν γηα ζήκεξα, αιιά γηα φιε ηε δσή. Σεο έξρεηαη θνπηί ν ραξαθηήξαο ηνπ. Σαηξηάδνπλ πιήξσο. Ηδηαίηεξα ε ζεκλφηεηα, ε άπνςή ηνπ γηα ηε δσή, ε κεηξεκέλε θαζεκεξηλφηεηα πνπ δεη, η’ φλεηξν ηνπ λα παιέςεη γηα ηελ απεμάξηεζή απφ ηελ νηθνλνκηθή ζηήξημε ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ, γηα κηα αμηνπξεπή ζηαδηνδξνκία. ’ φια απηά ηαηξηάδνπλ. Σα ίδηα ζέιεη θη απηή. Ήδε ζπκκεηέρεη ζηα έμνδα ηεο νηθνγέλεηάο ηεο θαη παξάιιεια θηηάρλεη θαη ην πξνζσπηθφ ηεο θνκπφδεκα. Απηφ δελ ζεκαίλεη ζε θακηά πεξίπησζε φηη ζέιεη λα ζπάζεη ηνπο δεζκνχο κε ηελ νηθνγέλεηά ηεο, δειαδή κε ηελ κάλα θη ηνλ παηέξα ηεο. Σν αληίζεην κάιηζηα. Πάληα ζα ηνπο αγαπά θαη ζα ηνπο ζηεξίδεη, κέρξη ην ηέινο. πσο θη απηνί ηε κεγάισζαλ κ’ αγάπε θαη πξνζνρή φια ηα πξνεγνχκελα ρξφληα. Ο Κψζηαο ηεο αξέζεη θη σο άλδξαο. αλ γπλαίθα ζα είλαη πεξήθαλε λα θπθινθνξεί ζην πιεπξφ ηνπ. Ζ κεγάιε έθπιεμε γη’ απηήλ ήηαλ ην έληνλν ζπλαίζζεκα πνπ έλησζε θνληά ηνπ, φηαλ ηα ζψκαηά ηνπο ήξζαλ ζε επαθή. Ο θφβνο θη ε παξάιπζε πνπ έλησζε ηφηε δελ κπνξεί παξά λα νθείιεηαη ζηελ απεηξία ηεο. κσο ήηαλ ηφζν δπλαηφ, αιιά ζπγρξφλσο θαη ηφζν φκνξθν ην ζπλαίζζεκα. Κάζε θνξά πνπ έθεξλε ζην κπαιφ ηεο ην ζπκβάλ κηα γιπθηά ζπγθίλεζε ηελ δηαπεξλά ζ’ φιν ηεο ην ζψκα. ηαλ ηνλ πήξε ηειέθσλν ζην θηλεηφ, ηνπ είπε θαηεπζείαλ ηελ πξφζεζή ηεο, κελ αθήλνληαο πεξηζψξηα γηα αληηξξήζεηο: - Σελ Κπξηαθή ην πξσί ζα έξζσ ζην ζπίηη ζνπ Κψζηα. Δπθαηξία λα θάλνπκε γεληθή θαζαξηφηεηα. Θα θξνληίζσ εγψ λα θέξσ ηα απαξαίηεηα απνξξππαληηθά. Μελ πεηο θνπβέληα. Γελ ζέισ αληηξξήζεηο! Μέζα ζ’ απηφ ην ζπίηη ζα πεξλάσ θη εγψ θάπνηεο ψξεο. Ο Κψζηαο θφκπηαζε. Γελ ηνπ άξεζε απηή ε εμέιημε, αιιά ηη κπνξνχζε λα θάλεη δηαθνξεηηθά; Έπξεπε λα ζπκβηβαζηεί κε ηε λέα θαηάζηαζε πξαγκάησλ. - Δληάμεη, ζα ζε πεξηκέλσ, Μαξία! Πξάγκαηη ηελ Κπξηαθή ήηαλ λσξίο ζην πφδη, έηνηκε γηα ην θαζήθνλ. Απφ ην ζπίηη πήξε καδί ηεο ηα ζηνηρεηψδε γηα ηελ θαζαξηφηεηα θαη μεθίλεζε λα ηνλ ζπλαληήζεη. ηελ απνξία ηεο κάλαο ηεο, ηελ θαζεζχραζε θαη ηεο είπε φηη ζα ηελ ελεκεξψζεη φηαλ γπξίζεη. Σν ξαληεβνχ ήηαλ θνληά ζην ζπίηη ηνπ. Δθεί ηνλ ζπλάληεζε. Απηφο ήηαλ γεκάηνο άγρνο θη αγσλία γηα ηελ εληχπσζε πνπ ζα ηεο έθαλε ην δσκάηην ηνπ. ηαλ κπήθαλ ζηελ παιηά πνιπθαηνηθία, αληί λα πάξνπλ ην αζαλζέξ ή λ’ αλέβνπλ ζθαινπάηηα, αληίζεηα θαηέβεθαλ ζην ππφγεην. Σφηε ε Μαξία ζπλεηδεηνπνίεζε απφ θνληά ηνπο πξαγκαηηθνχο φξνπο ηεο δσήο ηνπ Κψζηα. Γελ απνγνεηεχηεθε. Ήμεξε φηη [89]
φια απηά ζα είλαη πεξαζηηθά. Κη νη δπν καδί ζα έδηλαλ ηε κάρε γηα θαιχηεξεο ζπλζήθεο, γηα έλα αλεθηφ επίπεδν δσήο. Πξνο ην παξφλ, αο βνεζνχζε ηελ θαηάζηαζε φζν πεξλνχζε απ’ ην ρέξη ηεο. Μπήθε ζην δσκάηην θη ε κπξσδηά ηεο θιεηζνχξαο ηεο πήξε ηε κχηε. - Αρ, απηνί νη άληξεο! Τη λα θάλνπκε, δελ είλαη ηόζν επαίζζεηνη όζν εκείο ζηελ θαζαξηόηεηα! κνλνιφγεζε απφ κέζα ηεο. Άλνημε ην κηθξφ παξάζπξν θαη ηελ πφξηα λα πεξάζεη κέζα θαηά ην δπλαηφλ, θξέζθνο θαζαξφο αέξαο. ήθσζε ηα καλίθηα θη άξρηζε απφ ην ρνληξφ ζθνχπηζκα. Ο Κψζηαο γεκάηνο ακεραλία θαη ληξνπέο δεηνχζε ξφιν γηα λα βνεζήζεη. ζν κπνξνχζε ηνλ έθαλε ζπκκέηνρν ζηε δνπιεηά λα ηνπ θχγεη θαη ην άγρνο. Με βάζε ηα αληηθεηκεληθά δεδνκέλα, κε βάζε ηνλ ειιεηπή εμνπιηζκφ πνπ είρε ζηε δηάζεζή ηεο, κεηά απφ ηξεηο ψξεο αδηάθνπεο εξγαζίαο έθαλε ην αλζξσπίλσο δπλαηφλ. ηε ζπλέρεηα, έθηηαμε έλαλ θαθέ θαη θάζηζαλ ζηε κνλαδηθή θαξέθια πνπ ππήξρε θαη ην θξεβάηη. Σφηε θη νη δπν αηζζάλζεθαλ ην δέζηκν πνπ δεκηνπξγήζεθε κεηαμχ ηνπο. Μηα γιπθηά θνχξαζε ηνπο ηχιημε θη αθέζεθαλ. Ζ Μαξία άπισζε ην θνπξαζκέλν θνξκί ηεο θαηά κήθνο ηνπ θξεβαηηνχ. Ο Κψζηαο ήξζε θνληά ηεο, γνλάηηζε ζην πάησκα ζην χςνο ηνπ πξνζθέθαινπ ηεο. Έβαιε ηα ρέξηα ηνπ κέζα ζηα καιιηά ηεο ρατδεχνληάο ηα θαη ε Μαξία πιεκκχξεζε απφ έλα θχκα γιπθηάο ηξπθεξφηεηαο, πνπ έλησζε λα ηελ πλίγεη. Αηζζάλζεθε μαθληθά φηη κηθξαίλεη. Έλησζε φηη ζπζηέιιεηαη θαη μεθεχγεη απφ ην κίδεξν εκηππφγεην ρψξν. ηη κεηαλαζηεχεη ζε κηα αλεμεξεχλεηε, κέρξη ζηηγκήο, γσληά παξζέλνπ δάζνπο. Αηζζάλζεθε φηη δεη, φληαο μχπληα, έλα γιπθφ φλεηξν. Ζ κεγαιχηεξε έθπιεμή ηεο είλαη πσο ζ’ απηή ηελ ηειεκεηαθνξά ηελ ζπλνδεχεη ρσξίο δηαθνπή ν δηθφο ηεο, ν Κψζηαο. Ζ θνχξαζε πνπ πξνεγνπκέλσο ηελ είρε θπξηεχζεη ζαλ έλα αλεπηζχκεην ξνχρν, άξρηζε λα γιηζηξάεη απφ πάλσ ηεο θαη λα θεχγεη καθξηά. Σν ζψκα ηεο λα αλαδίδεη κηα δσληάληα πξσηφγλσξε. Αηζζάλεηαη ηα ράδηα ηνπ Κψζηα θαη ξνπθάεη κέρξη ζηαγφλαο ηελ επραξίζηεζε θαη ηελ εδνλή. Ναη! Ναη! Δπηηέινπο δεη ζ’ φιν ην κήθνο θαη ην πιάηνο ηε ραξά ηεο νινθιεξσκέλεο εξσηηθήο ζρέζεο κ’ έλαλ άληξα. Κη φρη ηνλ ηπραίν. Με ηνλ άληξα πνπ απφ δσ θαη πέξα ζέιεη λα είλαη ν παληνηηλφο ζχληξνθφο ηεο. ηαλ μαλαγχξηζε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα είδε κε έθπιεμε ην ξνιφη. Σν απφγεπκα ήηαλ πξνρσξεκέλν. Γίπια ηεο κε ρσκέλν ην θεθάιη ζην καμηιάξη αλέπλεε ήξεκα βπζηζκέλνο ζ’ έλαλ αλαθνπθηζηηθφ θη ήξεκν χπλν ν Κψζηαο. Φαίλεηαη φηη θάπνηα ζηηγκή, κεηά ηηο ππέξνρεο εκπεηξίεο πνπ έδεζαλ θαη νη δπν, ηνπο θέξδηζε ν χπλνο. Πξνζπάζεζε λα ζεθσζεί απφ ην θξεβάηη ρσξίο λα ηνλ μππλήζεη, πιελ καηαίσο. Σν ζηελφ θξεβάηη δελ άθελε πεξηζψξηα γηα ηέηνηεο πνιπηέιεηεο. Ο Κψζηαο άλνημε ηα κάηηα, ραζκνπξήζεθε θαη ηεο ρακνγέιαζε γιπθά. [90]
Ενχζε ηζηνξηθέο ζηηγκέο θαη έλησζε πιήξσο ηε ζεκαζία ηνπο. Ήηαλ γπκλή, αιιά ζεθψζεθε κπξνζηά ηνπ ρσξίο ηελ ληξνπή πνπ θπζηνινγηθά ζα είρε πξηλ ιίγεο κφλνλ ψξεο. Αλάκεζα ζηα πφδηα ηεο έλησζε πγξαζία θαη ρσξίο λα ηνπ πεη θνπβέληα ρψζεθε κφλε ηεο ζηελ κηθξή θη άβνιε ηνπαιέηα. Σφηε είδε ην ιίγν αίκα ςειά, αλάκεζα ζηα πφδηα ηεο. Ναη, επηηέινπο! Έγηλε γπλαίθα θαη κάιηζηα κ’ έλαλ νλεηξηθφ ηξφπν. Μ’ έλαλ ηξφπν πνπ ζα ζθξαγίζεη γηα πάληα ηε δσή ηεο ζ’ φια ηα ππφινηπα ρξφληα. Γελ ζα ην μεράζεη πνηέ. Πιχζεθε ξίρλνληαο άθζνλν λεξφ πάλσ ηεο θαη ζθνππίζηεθε κε επηκέιεηα. - Σα ππφινηπα φηαλ γπξίζσ ζην ζπίηη, είπε απφ κέζα ηεο. Ζ θνηιηά ηεο γνπξγνχξηδε, αιιά ζα πήγαηλε ζην παηξηθφ ζπίηη γηα θαγεηφ. Δίρε πάξεη κεγάιε δφζε παξέαο κε ηνλ Κψζηα. Σψξα ήηαλ ψξα πεξηζπιινγήο. Να θαηαθάηζνπλ κέζα ηεο ηα λέα δεδνκέλα, λα ζθεθηεί ηελ λέα θάζε πνπ άλνηγε κπξνζηά ηνπο. Ζ αγάπε μερείιηδε. ηαλ γχξηζε θνληά ηνπ, απηφο ήηαλ κηζνζεθσκέλνο, αθφκα θαζηζκέλνο ζην θξεβάηη. Σνλ έζθημε πάλσ ηεο γεκίδνληαο ηνλ κε θηιηά. Σνπ είπε: - Δίζαη ν άληξαο ηεο δσήο κνπ, Κψζηα. Μελ ην μεράζεηο πνηέ απηφ. ’ αγαπψ θαη ζα ζ’ αγαπψ κε φιε ηελ χπαξμε κνπ. Σψξα ζα πάσ ζην παηξηθφ κνπ ζπίηη. Δζχ αχξην πάξε κε ηειέθσλν. ηαλ έθηαζε ζην ζπίηη ηελ πεξίκελε ε κάλα ηεο: - Πνχ γπξλνχζεο φιε ηε κέξα, θαιέ; Καιά ηα έραζεο ηα κπαιά ζνπ; ε βιέπσ μαλακκέλε θαη πξέπεη λα κνπ ηα πεηο φια. Μάλα ζνπ είκαη! Μπήθε άληξαο ζηε δσή ζνπ, ε; Φαίλεηαη απφ ρηιηφκεηξα απηφ. Πξφζεμε θνξίηζη κνπ, νη πεηξαζκνί ζηελ θνηλσλία είλαη πνιινί. Διπίδσ λα είλαη θαιφ παηδί. Κνίηαμε! Να ηνλ θέξεηο ζπίηη λα ηνλ γλσξίζνπκε. Γελ έρνπκε πνιιά παηδηά. Δίζαη κνλαρνθφξε θαη λνηαδφκαζηε πνιχ γηα ην κέιινλ ζνπ. - Καιά, θαιά ξε κακά. Έρεηο δίθαην, ήκνπλ κε άληξα. Έλα φκσο λα μέξεηο: Δίλαη πνιχ θαιφ παηδί θαη θάπνηα ζηηγκή ζα ηνλ θέξσ ζπίηη. ρη λα ηνλ εγθξίλεηαη, απηφ ην έθαλα κφλε κνπ. Θα ηνλ θέξσ γηα λα ηνλ γλσξίζεηε. Σψξα βάιε κνπ έλα πηάην θαί γηαηί πεηλάσ ζα ιχθνο…
[91]
29. Ο Κώζηαο Ζ Μαξία ήηαλ γη’ απηφλ ν πξψηνο αξηζκφο ηνπ ιαρείνπ. Ο δεζκφο πνπ αλαπηχρζεθε καδί ηεο ήηαλ πάλσ απφ ηηο πξνζδνθίεο ηνπ. Μέζα ζην θέληξν ηεο Αζήλαο, ζε κηα πφιε δηεθζαξκέλε θη αξπαθηηθή, ε Μαξία έκνηαδε ζαλ έλα φκνξθν παξζέλν ινπινχδη αλάκεζα ζ’ αγθάζηα, ζηα βάηα θαη ηε βξσκηά. Πνηα επλντθή ζπγθπξία ηνλ έθαλε λα ηελ πάξεη ην κάηη ηνπ θη ακέζσο λα ηνπ δεκηνπξγήζεη ηελ πηεζηηθή αλάγθε λα ηελ γλσξίζεη; Βέβαηα ε θπζηθή δεηιία ηνπ, ε έιιεηςε εθ κέξνπο ηνπ αληίζηνηρεο εκπεηξίαο δπζθφιεςε ηα πξάγκαηα, αιιά επηπρψο ε πξσηνβνπιία θαη ε ακεζφηεηα ηεο Μαξίαο έζσζαλ ηελ θαηάζηαζε. ηελ πξαγκαηηθφηεηα απηή, κε ηνλ ηξφπν ηεο, έζπξσμε ηηο εμειίμεηο θαη δεκηνχξγεζε ηεηειεζκέλα. Γελ μέξεη αλ ν ίδηνο ζα ήηαλ ηθαλφο λα θηάζεη ηα πξάγκαηα εδψ πνπ έθηαζαλ. θεθηφηαλ φκσο, φηη θάηη πξέπεη λα έρεη θη απηφο πνπ ηελ ηξάβεμε θαη πήξε ηελ απφθαζή ηεο λα θάλεη καδί ηνπ ηνλ πξψην ηεο δεζκφ. Απηφ δε ζηεξηδφηαλ κφλν ζηε δηθή ηεο δηαβεβαίσζε. Απνδείρηεθε πεξίηξαλα φηαλ ζην θησρηθφ ηνπ δσκάηην ηνπ δφζεθε κ’ φιε ηελ ςπρή ηεο, κ’ φιε ηελ αγλφηεηα ηεο πξψηεο εκπεηξίαο. Υσξίο παηρλίδηα, ρσξίο δήζελ αλαζηνιέο. Ήηαλ κηα νλεηξεκέλε κέξα θαη γη’ απηφλ. Σα ζψκαηα ηνπο έζκημαλ θη έδεζαλ ζπάληεο θνξπθψζεηο, ιεο θη ήηαλ πξννξηζκέλα, καδί θαη κφλν καδί, λα ηηο δήζνπλ. Απνθιεηζηηθά! Απηφο είρε βέβαηα θάηη ρισκέο πξνεγνχκελεο εκπεηξίεο, ρσξίο λα ηηο ζπκάηαη θαλ μεθάζαξα, εθηφο απφ έλα κφληκν αίζζεκα κεηάλνηαο θάζε θνξά ζην ηέινο ηνπο. Γε θαληαδφηαλ πνηέ φηη ζα δήζεη ηφζν έληνλεο ζηηγκέο, αιιά θαη - γηαηί λα κελ ην πεη; - φηη ζα είλαη ηθαλφο λα ηηο εκπλεχζεη κε δπλαηά αηζζήκαηα θαη ζηελ εξσηηθή ηνπ ζχληξνθν. Σψξα ηα πξάγκαηα άιιαδαλ. Γεκηνπξγήζεθαλ λέα δεδνκέλα. Πξέπεη λα ζθίμεη ηα ινπξηά. Γελ ήηαλ δπλαηφλ λα ζπλερίζεη λα δεη ζ’ απηφ ην αρνχξη. Νηξεπφηαλ λα θέξλεη κέζα ζ’ απηφ ην αλήιηαγν ππφγεην, ην ινπινχδη πνπ ε κνίξα ηνπ επηθχιαμε. Έπξεπε, ρσξίο αλαβνιή, λα θάλεη θάηη. Σα πεξηζψξηα δελ ήηαλ πνιιά. Γελ κπνξνχζε, νχηε ήζειε λα ζηεξηρζεί ζηελ νηθνγέλεηά ηνπ. Γελ κπνξνχζε λα θιέςεη, νχηε λα δαλεηζηεί. Να δεηήζεη ζπλεηζθνξά ηεο Μαξίαο; Απηφ απνθιείεηαη θαη γηα ιφγνπο αξρήο. Ο κνλαδηθφο δξφκνο πνπ απέκελε είλαη λα αλαδεηήζεη κφληκε θη άκεζα απνδνηηθή εξγαζία. Σν θαιχηεξν ζα ήηαλ κηα δνπιεηά ζρεηηθή κε ηηο ζπνπδέο ηνπ, αιιά ε πίεζε ησλ πξαγκάησλ ζα ηνλ ππνρξέσλε λα δερζεί νηηδήπνηε. Γελ είρε αλαζηνιέο, ήηαλ δηαζέζηκνο γηα θάζε δπλαηφηεηα. Άξρηζε ην ςάμηκν ζηηο αγγειίεο ησλ εθεκεξίδσλ θαη ζηάζεθε πνιχ ηπρεξφο γηα ηηο ζεκεξηλέο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο. Μηα ινγηζηηθή εηαηξία δεηνχζε βνεζφ ζηηο εξγαζίεο [92]
ηεο. Ο επηθεθαιήο ηεο εηαηξίαο, ην πξψην πνπ ηνλ ξψηεζε ήηαλ γηαηί ηψξα ζέιεη λα δνπιέςεη; Ζ απάληεζή ηνπ ήηαλ ζρεδφλ αιεζηλή. ηηο ζπνπδέο ηνπ κέρξη ηψξα ηνλ ζηήξηδε ε νηθνγέλεηα, αιιά ζπλέβε θάηη έθηαθην θη ε δπλαηφηεηα ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ πεξηνξίζηεθε ζεκαληηθά. Δίλαη δηαζέζηκνο λ’ αθηεξψζεη ζηελ εηαηξία φζεο ψξεο ηνπ δεηεζνχλ. Αο ηνλ δνθηκάζνπλ θαη βιέπνπκε. Βέβαηα έρεη ηελ ππνρξέσζε ηνπ ζηξαηνχ, αιιά ε αλαβνιή πνπ έρεη ηνπ δίλεη πεξηζψξην ηνπιάρηζηνλ ηξηψλ αθφκα ρξφλσλ. Σν δήηεκα ηεο ακνηβήο ηνπ ην άθεζε ζηελ δηαθξηηηθή επηινγή ηνπ πξντζηάκελνπ. Γηα κηα αθφκα θνξά ε κνίξα ζηάζεθε θαιή καδί ηνπ. Ο πξντζηάκελνο ηνπ είρε ζην παξειζφλ αληίζηνηρεο εκπεηξίεο θαη εθηίκεζε απφ ηελ πξψηε ζηηγκή ηνλ ραξαθηήξα ηνπ Κψζηα. ηελ αξρή ηεο επφκελεο εβδνκάδαο ζα άξρηδε δνπιεηά. Σν σξάξην ζα είλαη νθηψ ην πξσί κε ηξείο ην απφγεπκα. ηελ πεξίνδν πνπ γίλνληαη νη δειψζεηο εηζνδήκαηνο ίζσο ζα ρξεηαδφηαλ λα θάλεη θάπνηεο ψξεο ππεξσξία. Υαξνχκελνο κεηά ην επηηπρέο επαγγεικαηηθφ απηφ ξαληεβνχ πήξε ζην ηειέθσλν ηε Μαξία λα ηελ ελεκεξψζεη γηα ηηο εμειίμεηο. Ζ Μαξία κε ην γλσζηφ ραξαθηήξα ηεο γέκηζε απφ πεξεθάληα γηα ηνλ άλζξσπφ ηεο θαη ηνπ είπε: - Αχξην ην άββαην είλαη δηθφ καο. Πξέπεη λα ην γηνξηάζνπκε καδί. Μπξάβν Κψζηα κνπ, είκαη πεξήθαλε γηα ζέλα. Καη είκαη επηπρηζκέλε πνπ έδεζα ηελ ηχρε κνπ καδί ζνπ. Έρνπκε λα ζπδεηήζνπκε θη άιια. Νσξίο ην απφγεπκα ηνπ αββάηνπ ηνλ πήξε ηειέθσλν θαη ηνπ είπε φηη έξρεηαη ζην ζπίηη ηνπ. ηαλ θαηέβεθε ηα ζθαιηά θαη κπήθε ζην ρψξν κέζα ηεο μχπλεζαλ νη φκνξθεο κλήκεο θαη ηνλ θίιεζε κε πάζνο. Γελ ζπλέρηζε. Δίραλ φιν ην ρξφλν ζηε δηάζεζή ηνπο. Σν πξψην πνπ ηνλ ξψηεζε ήηαλ πψο ηνπ ήξζε ηψξα λα ςάμεη γηα δνπιεηά. Ζ απάληεζή ηνπ ηεο έθεξε δάθξηα ζηα κάηηα: - Γελ ππέθεξα λα έξρεζαη ζ’ απηφ ην αρνχξη πνπ δσ. Έπξεπε θάηη λα θάλσ θαη ζηάζεθα ηπρεξφο. ε ιίγν ζα θχγνπκε απφ εδψ. Να έρνπκε ηε δηθή καο αλζξψπηλε γσληά. Έρσ πνιιά θη φκνξθα ζρέδηα γηα καο ηνπο δπν. Μφλν λα θάλεηο ιίγν ππνκνλή. Σελ άιιε ηελ έπηαζε ε ζπγθίλεζε: - Αγάπε κνπ, είλαη ηφζν φκνξθα απηά πνπ κνπ ιεο! Δηιηθξηλά, κνπ έξρνληαη δάθξηα ζηα κάηηα. Αιιά κελ ην μερλάο, απφ ηελ αξρή ην ζπκθσλήζακε. Θα ζπκβάιισ θαη εγψ ζηα έμνδα. νπ είπα φηη έρσ έλα θνκπφδεκα απ’ ηε δνπιεηά κνπ θη απηφ είλαη θαη γηα ηνπο δπν καο. Θέιεηο λα ςάμσ εγψ γηα δηακέξηζκα; Γελ ζα πάξσ θακηά πξσηνβνπιία αλ δελ ζπλελλνεζψ πξψηα καδί ζνπ. - Α, σξαία! Μνπ αθαηξείο έλα κεγάιν άγρνο. πκθσλψ πιήξσο. - Δληάμεη. Έρσ λα ζνπ πσ θάηη θαη δελ μέξσ πσο ζα ην πάξεηο. Ζ κάλα κνπ. Καηάιαβε φηη ηα έθηηαμα κε έλα αγφξη. Βιέπεηο ηελ πεξαζκέλε Κπξηαθή γχξηζα ζην [93]
ζπίηη μαλακκέλε θη νλεηξνπαξκέλε. Γελ κπφξεζα λα ηεο ην θξχςσ. Σν δηάβαζε ζην πξφζσπφ κνπ. Σεο είπα λαη, ρσξίο ιεπηνκέξεηεο θη νλφκαηα. Μνπ είπε: Αο ηνλ θέξεηο ζην ζπίηη καο λα ηνλ γλσξίζνπκε. Κνίηαμε, κε ην ζεσξήζεηο ππνρξεσηηθφ. Θεψξεζέ ην ζαλ κηα θνηλσληθή ππνρξέσζε, ρσξίο δεζκεχζεηο θη φ,ηη άιιν κπνξεί λα πεξλάεη απ’ ην κπαιφ ζνπ. - Μελ είζαη ραδφ, γιπθηά κνπ. Δζχ είζαη ην ιαρείν πνπ κνπ έηπρε ζηε δσή θη εγψ ζα έρσ ακθηβνιίεο λα γλσξίζσ ηνπο γνλείο ζνπ; Γειαδή απηνχο πνπ ζκίιεςαλ ην ζπάλην δηακάληη πνπ είζαη; πνηε ζεο ελεκέξσζε κε θη έξρνκαη ηξέρνληαο. Γηα ζέλα, θνξηηζάθη έρσ ζρέδηα δσήο. Ζ ππφινηπε εκέξα πέξαζε θαη γηα ηνπο δπν γεκάηε. Φαγεηφ παξάγγεηιαλ απ’ έμσ γηαηί νη πξνεγνχκελεο απαζρνιήζεηο ηνπο είραλ αλνίμεη ηελ φξεμε.
[94]
30. Ο Νηθόιαο Μπήθε ζηηο αθξναξηζηεξέο νξγαλψζεηο γηαηί είρε βαξεζεί ηνπο πνιηηηθνχο ησλ θαζηεξσκέλσλ θνκκάησλ. Ήηαλ δηαβξσκέλνη νη θεξαηάδεο κέρξη ην θφθαιν. θέηε γάγγξαηλα. Γελ πάεη άιιν! Ο ηφπνο ρξεηάδεηαη θάηη ξηδνζπαζηηθφηεξν, θάηη αλαηξεπηηθφ θαη νξηζηηθφ. Σέηνην, πνπ φινπο απηνχο ηνπο θεθήλεο ηεο πνιηηηθήο δσήο λα ηνπο αξπάμεη έλα νξκεηηθφ θχκα θαη λα ηνπο πεηάμεη ζην θάδν ησλ αρξήζησλ. Σφηε θαη κφλν ηφηε ζα γιπηψζνπκε απφ ηε δηαβξσηηθή επίδξαζή ηνπο. Ο απιφο θησρφο ιαφο έρεη ην δηθαίσκα γηα θαιχηεξε ηχρε. Έλαο λένο άλζξσπνο, πνπ απφ ηε ζέζε ηνπ κεηαθέξεη έλα κεγάιν θνξηίν αζσφηεηαο, έρεη ην δηθαίσκα λα πξεζβεχεη ηδέεο, πνπ γηα ηνπο πην έκπεηξνπο είλαη ςεπδαηζζήζεηο θαη γηαηί φρη ζθέηα θνχκαξα. ηαλ γηα πξψηε θνξά βξέζεθε ζην δξφκν ηνπ ν Μαλψιεο θαη ηνλ άθνπζε λα παξαζέηεη κε ηφζε δέζε θαη πίζηε ηηο απφςεηο ηνπ, εληππσζηάζηεθε. ληαο παηδί ηεο επαξρίαο θη αζπλήζηζηνο κε ηελ ζηγνπξηά ησλ αλζξψπσλ ηεο πξσηεχνπζαο αηρκαισηίζηεθε απφ ηελ νξκεηηθφηεηα θαη ηελ θαζαξφηεηα ησλ ζηφρσλ ηνπ. Ζ πεηζψ πνπ δηέζεηε ήηαλ θαηαιπηηθή. Αζψνο θαη θαινπξναίξεηνο ν ίδηνο εγθνιπψζεθε ηηο απφςεηο ηνπ θαη έζεζε ηνλ εαπηφ ηνπ ζηε δηάζεζή ηνπ. Δίρε ιάβεη κέξνο ζε επηρεηξήζεηο ηεο νξγάλσζεο, αιιά θάπνηα ζηηγκή, άλεπ ιφγνπ θαη αηηίαο, αηζζάλζεθε φηη παξακεξίδεηαη. Σν θξίζηκν ζεκείν ήηαλ φηαλ - ίζσο άθαηξα - ή Γηνλπζία έβαιε ην δήηεκα ηνπ αίκαηνο. Γηα άγλσζην ζηνλ ίδην ιφγν ηνπ αλέζεζαλ ηελ επηηήξεζή ηεο. Γηαηί δηάιεμαλ απηφλ, ηνπ ήηαλ άδειν. Μηα απνξία πνπ ηελ απάληεζή ηεο πνηέ δελ ηελ βξήθε. Ίζσο κχξηζαλ ηελ εχλνηα πνπ αζπλαίζζεηα ηεο έδεηρλε. Μηα εχλνηα πνπ ζηελ πνξεία κεηεμειίρζεθε ζε εξσηηθή έιμε. Ίζσο δελ ηνλ ζεψξεζαλ ηθαλφ γηα αλαβαζκηζκέλε δξάζε. Ζ Γηνλπζία ήηαλ δχζθνιε ζαλ ραξαθηήξαο. Αιιά ηνλ ελδηέθεξε θαη ηνλ έιθπε απηή ε θνπέια θη έηζη άληερε ηηο ηδηνηξνπίεο ηεο. Κάπνηεο θνξέο, απηφ ην θνξίηζη, είρε ηελ ηξπθεξφηεηα ελφο κηθξνχ λένπ θη αζψνπ παηδηνχ, αιιά ππήξραλ θαη ζηηγκέο πνπ έβγαδε κηα αλεμήγεηε ζθιεξφηεηα θη αδηαθνξία γηα ην πεξηβάιινλ ηεο. Υσξίο λα ην επηδηψμεη ν ζπγρξσηηζκφο καδί ηεο, ηνπ ελέπλεπζε έλα δπλαηφ έξσηα. Βξήθε ζπγθαηάζεζε ζηα αηζζήκαηά ηνπ, αιιά δελ βξήθε ζε θακία πεξίπησζε ηε δηθή ηνπ αθνζίσζε. Τπήξραλ πεξηνρέο ηνπ κπαινχ ηεο πνπ ηηο δηαηεξνχζε θαη’ απνθιεηζηηθφηεηα θαη δελ ήζειε λα ηηο κνηξαζηεί καδί ηνπ. Κη ε ίδηα είρε θαηαιάβεη ηελ απνκφλσζε απφ ηελ νξγάλσζε, αιιά απηφο είρε ηελ αίζζεζε φηη ην γεγνλφο απηφ δελ ηελ πείξαδε, φπσο ίζσο πείξαδε θη ελνρινχζε ηνλ ίδην. Έθαλαλ πνιιή παξέα νη δπν ηνπο θαη αξθεηέο λχρηεο ηνλ
[95]
θηινμελνχζε ζην κηθξφ ηεο δηακέξηζκα. Κάπνηεο θνξέο κάιηζηα ηνπ θαζφηαλ, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο δελ ήζειε νχηε λα ηελ αθνπκπήζεη. Με επραξίζηεζε ζπκφηαλ ηηο βφιηεο πνπ έθαλαλ ζηελ Αραξλψλ θαη ην θαθελεδάθη πνπ ζπρλά έπηλαλ ηνλ θαθέ ηνπο. Σνπο ηειεπηαίνπο κήλεο ε Γηνλπζία είρε θάπνηα νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα, αιιά δε δερφηαλ θακηά ζπδήηεζε πάλσ ζην ζέκα. Αξθεηά βξάδηα δνχιεπε ζην κπαξ θάηη πνπ εθείλνπ δελ ηνπ άξεζε θαζφινπ, αιιά δελ κπνξνχζε λα επέκβεη. Ζ θαηάζηαζε άιιαμε κε ηελ είδεζε ηεο δνινθνλίαο ηνπ ππνπξγνχ. Ακέζσο, κε ζηγνπξηά απηή ηνπ δήισζε φηη ήηαλ δνπιεηά ηνπ Μαλψιε: - αο ην είρα πεη, αιιά δελ κε πξνζέμαηε ηφηε. Μάιινλ ζπκθσλνχζαηε ζησπεξά καδί ηνπ. Απφ ηε κέξα εθείλε άιιαμε. αλ έλαο άλεκνο ηελ άξπαμε θαη ηελ έραζε νξηζηηθά. ην ηειέθσλν δελ απαληνχζε. ηαλ επαλεηιεκκέλα πήγε ζην ζπίηη ηεο θαη ρηχπεζε ην θνπδνχλη δε βξήθε αληαπφθξηζε. Αξγφηεξα, απφ ηηο εθεκεξίδεο, κε πφλν ςπρήο, πιεξνθνξήζεθε ην θξηθηφ ζάλαηφ ηεο. Απφ ηελ αξρή θαη ζ’ απηφλ ζαλ βδέιια θφιιεζε ζην κπαιφ ηνπ ε ηδέα: - Δνπιεηά ηνπ Μαλώιε είλαη! Γελ είρε ζηνηρεία, κφλν εηθαζίεο κπνξνχζε λα θάλεη. Ο Μαλψιεο ηελ θαζάξηζε γηαηί θνβήζεθε ηελ αληίδξαζή ηεο. Πξνζπάζεζε κ’ φινπο ηνπο ηξφπνπο λα ηνλ βξεη, αιιά απηφ δελ ζηάζεθε δπλαηφ. Σν ζπίηη ηνπ δελ ην ήμεξε έηζη θη αιιηψο, έλαλ παιηφ αξηζκφ ηειεθψλνπ πνπ ήμεξε φηαλ πξνζπάζεζε λα έξζεη ζ’ επαθή καδί ηνπ είδε φηη είλαη απελεξγνπνηεκέλνο. Αλαδήηεζε ηελ Πφπε, πνπ ήηαλ θνιιεηή ηνπ, αιιά θη απηή είρε εμαθαληζζεί Σφηε ην ζπλεηδεηνπνίεζε νξηζηηθά: - Μ’ άθεζαλ απέμσ! Δε κνπ είραλ θαζόινπ εκπηζηνζύλε. Άγλσζην γηα ηνλ ίδην πηα ήηαλ ε αθνξκή. Μηα δειεηεξηψδεο ζθέςε πέξαζε ηφηε απ’ ην κπαιφ ηνπ: Μήπσο ηψξα ζεσξεζεί θη ν ίδηνο, ζαλ ηε Γηνλπζία, επηθίλδπλνο; Σφηε ζα πξέπεη λα είλαη ν ίδηνο ζηφρνο! Σν ζπίηη ηνπ φινη ην μέξνπλ. Δδψ, ζ’ απηφ ην ζπίηη δελ έγηλε ε πξψηε ηδξπηηθή ζπλεδξίαζε ηεο νξγάλσζεο; Σνλ έπηαζε έλαο ςηινπαληθφο θαη φηαλ έλαο απιφο άλζξσπνο βξίζθεηαη ζε θαηάζηαζε παληθνχ παχεη λα ιεηηνπξγεί ινγηθά. Σν παξάδεηγκα ηεο Γηνλπζίαο ην ππνδήισλε ζαθψο. άλζξσπνο είλαη αδίζηαθηνο. Πξέπεη λα πξνθπιάμεη ηνλ εαπηφ ηνπ, λ’ αλαδεηήζεη λέν θαηαθχγην, λα θξπθηεί ζηα θαηάβαζα ηεο γεο. Μπνξεί λα απνηειεί ηνλ επφκελν ζηφρν. Πνπ λ’ απεπζπλζεί γηα ζηήξημε; Έζηπςε ην κπαιφ ηνπ. Σφηε ζθέθηεθε ηνλ παηξηψηε ηνπ Κψζηα. Βέβαηα ν άλζξσπνο είλαη καθξηά απφ ηα πνιηηηθά κπιεμίκαηα. ην παξειζφλ είρε θάλεη κηα πξνζπάζεηα λα ηνλ παξαζχξεη ζηελ επίζεκε ζπλδηθαιηζηηθή παξάηαμε ηεο Αξηζηεξάο, αιιά απφ ηφηε ζπλάληεζε ηελ θάζεηε άξλεζή ηνπ. Ζ κφληκε θνπβέληα ήηαλ:
[96]
- Γε κ’ ελδηαθέξνπλ φια απηά, Νηθφια. ’ αγαπψ, είζαη θίινο θαη ζπκπαηξηψηεο, αιιά παξ’ ην απφθαζε. Δγψ ην κφλν πνπ ζέισ είλαη λα ηειεηψζσ ηηο ζπνπδέο κνπ. Σίπνηε άιιν. Καη κάιηζηα φζν ην δπλαηφλ πην ζχληνκα. Υαξαθηήξηζε κε φπσο ζέιεηο, αιιά απηφο είκαη. Βιέπνληαο κε άιιε νπηηθή γσληά ηα πξάγκαηα είδε φηη ε θάιπςή ηνπ απφ ηνλ Κψζηα ζα ήηαλ ε αζθαιέζηεξε πεξίπησζε. Ήηαλ άγλσζηνο ζηνπο πνιηηηθνχο ρψξνπο θη απφ απηήλ ηελ άπνςε πεξηζζφηεξν αζθαιήο. Αξθεί λα ηνλ βξεη, γηαηί απφ θαηξφ θφςαλε ηηο κεηαμχ ηνπο επαθέο θαη δελ έρεη ηξφπν λα έξζεη ζ’ επαθή καδί ηνπ. Σφηε ζπκήζεθε έλαλ θνηλφ ηνπο θίιν, ηνλ Γεκήηξε Αγαπίνπ, απφ ηελ επνρή πνπ θη απηφο ήηαλ εληάμεη ζηηο θνηηεηηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο. Αξγφηεξα ν ίδηνο ηα θφξησζε ζηνλ θφθνξα, σο θνηηεηήο, θαη αζρνιήζεθε κε ηε ζσηεξία ηεο αλζξσπφηεηαο. Μήπσο κπνξνχζε λα βξεη θαλέλα ζηνηρείν κέζα απφ ηνπο ηειεθσληθνχο θαηαιφγνπο; Σα θηλεηά ηνπο δελ ηα ήμεξε. Κνίηαμε ηνπο ηειεθσληθνχο θαηαιφγνπο. Σνλ Κψζηα δελ ηνλ βξήθε, θάηη ζρεδφλ αλακελφκελν, γηαηί πάληα ήηαλ ζηελεκέλνο κε ηα ιεθηά. ηελ δεχηεξε απφπεηξα αλαδήηεζεο ζηάζεθε ηπρεξφο. Σν φλνκά ηνπ Γεκήηξε βξηζθφηαλ κέζα ζηνλ ηειεθσληθφ θαηάινγν. Με αλαπηεξσκέλε ηελ ειπίδα πήξε ακέζσο ηνλ αξηζκφ θαη ζηελ άιιε άθξε ηεο γξακκήο ε θσλή πνπ ηνπ απάληεζε ηνπ ήηαλ γλσζηή: - Γεκήηξε γεηα ζνπ. Δίκαη έλαο παιαηφο θίινο απφ ηε ζρνιή, ν Νηθφιαο Ησαλλίδεο! - Δ! Ση έθπιεμε! Γεηα ζνπ Νηθφια. Ση θάλεηο ξε αδειθέ; Πνχ ράζεθεο; Έρσ θαηξφ λα ζε δσ. Με ηη αζρνιείζαη ηψξα; - Καιά είκαη, Γεκήηξε. Υξεηάδνκαη κηα πιεξνθνξία, αλ κπνξνχζεο λα κνπ δψζεηο. Ξέξεηο θαζφινπ, κσξέ, πνπ βξίζθεηαη ν ζπγρσξηαλφο κνπ, ν Κψζηαο Πειέθεο; Μήπσο έρεηο ην ηειέθσλφ ηνπ; - Έρσ θαηξφ λα ηνλ δσ θη απηφλ ζηε ζρνιή. Α, πξνρζέο άθνπζα γη’ απηφλ. Έκαζα φηη έπηαζε δνπιεηά, γη’ απηφ δελ έξρεηαη ηηο ηειεπηαίεο κέξεο ζηε ζρνιή. Καζφηαλ θάπνπ ζην ιφθν ηνπ ηξέθε. Γελ μέξσ φκσο πνχ αθξηβψο. Σειέθσλν; Γηα λα δσ ηελ πεξζηλή αηδέληα κνπ. Μεηά απφ ιίγν μαλαγχξηζε ζην ηειέθσλν θαη ηνπ είπε: - Δίζαη ηπρεξφο ην βξήθα. Δίλαη έλαο αξηζκφο θηλεηνχ. Γξάςε ηνλ. Γε γλσξίδσ αλ είλαη ελεξγφο. Δζχ φκσο δνθίκαζε. - Δπραξηζηψ Γεκήηξε. Μηα άιιε θνξά ζα ζε πάξσ ηειέθσλν λα ηα πνχκε. Με ρίιηεο ακθηβνιίεο πήξε ηνλ αξηζκφ θαη άθνπζε θαλνληθά λα ρηππάεη. ε ιίγν ηνπ ήξζε ζηα απηηά ε γλσζηή θσλή ηνπ Κψζηα: - Παξαθαιψ; - Γεηα ζνπ Κψζηα. Ο Νηθφιαο είκαη. Ο παηξηψηεο ζνπ.
[97]
Απφ ηελ άιιε άθξε ππήξμε κηα ζησπή κεξηθψλ δεπηεξνιέπησλ. Ζ ακεραλία ζηε θσλή ηνπ Κψζηα ήηαλ θαλεξή: - Έια ξε, ηη θάλεηο; Υξφληα θαη δακάληα έρσ λ’ αθνχζσ ηε θσλή ζνπ. Ση ζέιεηο; - Να ζε δσ λα κηιήζνπκε! - Άθνπ Νηθφια. Αλ είλαη γηα πνιηηηθά, λα ζην μεθφςσ εμ αξρήο. Γελ κ’ ελδηαθέξεη ην ζέκα θαζφινπ. Απηφ ην μέξεηο ήδε. Ζ δσή κνπ έρεη άιιεο πξνηεξαηφηεηεο θαη απηφλ ηνλ θαηξφ βξίζθνκαη ζε κεηαβαηηθή θάζε. Δίκαη πληγκέλνο. - Σν θαηαιαβαίλσ. κσο, ζην φλνκα ηεο παιαηάο καο θηιίαο, ησλ θνηλψλ παηδηθψλ καο αλακλήζεσλ, δεηάσ ηε βνήζεηά ζνπ. Γελ έρσ πνχ αιινχ λ’ απεπζπλζψ. Θέισ έλα ξαληεβνχ γηα λα ζνπ εμεγήζσ. Ο Κψζηαο ήηαλ πιήξσο πεηζκέλνο φηη πξφθεηηαη γηα κπιέμηκν, αιιά δελ ήηαλ ζηνλ ραξαθηήξα ηνπ λα θιείζεη αδηάθνξα ηελ πφξηα ζ’ έλαλ παηξηψηε ηνπ κε ηνλ νπνίν έρεη θάπνηεο θνηλέο εκπεηξίεο. Σψξα είρε θαη επζχλεο κε ηελ Μαξία θη έπξεπε λα είλαη ζην έπαθξνλ πξνζεθηηθφο. Γελ ηνπ έδσζε θακηά πιεξνθνξία γηα ην ζπίηη θαη ηε δνπιεηά ηνπ. Σν ξαληεβνχ πνπ δφζεθε ήηαλ ζ’ έλα παιαηφ ηνπο θνηηεηηθφ ζηέθη. ηαλ βξέζεθαλ ν Νηθφιαο ηνπ έθαλε κηα πιήξε εμνκνιφγεζε ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ, ηνπο θφβνπο γηα ηε δσή ηνπ θαη ηελ αλάγθε γηα έλα δηάζηεκα λα εμαθαληζηεί απ’ ηελ πηάηζα. ια απηά ηνλ θφβηζαλ αθφκα πεξηζζφηεξν - Μηα θάιπςε κφλν ζέισ, Κψζηα, γηα έλα – ειπίδσ - κηθξφ δηάζηεκα. Δίκαη ζίγνπξνο φηη ζχληνκα φια λα μεθαζαξίζνπλ. - Μνπ είλαη πνιχ δχζθνιν απηφ πνπ κνπ δεηάο, Νηθφια. Σψξα δελ είκαη κφλνο κνπ. Γέζεθα κ’ έλα ρξπζφ θνξίηζη θαη δελ κνπ επηηξέπεηαη λα ην βάισ ζε θίλδπλν. Να ζνπ πσ ηε γλψκε κνπ; Παξάηα ηα φια θαη γχξλα ζην ρσξηφ, κέρξη λα μεθαζαξίζνπλ ηα πξάγκαηα. Έηζη δελ είλαη; Μφλνο ζνπ ην είπεο φηη απηφ γξήγνξα ζα γίλεη. - Μηα θνπβέληα είλαη απηή Κψζηα. Κη εθεί ηελ έρσ ρεζκέλε ηε θσιηά κνπ. Σνπο έρσ γεκίζεη ςέκαηα γηα ηελ πνξεία ησλ ζπνπδψλ κνπ. Απηνί πηζηεχνπλ φηη είκαη έλα βήκα πξηλ ην πηπρίν, ελψ θη εζχ μέξεηο φηη ρξσζηάσ έλα θάξν καζήκαηα. Δίκαη εγθισβηζκέλνο. Ση λ’ απαληάσ ζηηο εξσηήζεηο ηνπο; ηνπο πξψελ νκντδεάηεο κνπ δε κπνξψ λ’ απεπζπλζψ θη χζηεξα δελ ζέισ. Γελ κε εθθξάδνπλ πηα νη ηδέεο ηνπο, έρσ αιιάμεη πνιχ θαη λα ζνπ πσ ηελ θαζαξή αιήζεηα, θνβάκαη ηελ εθδίθεζε ηνπο. Ξέξεηο πφζν ζθιεξά κπνξνχλ λα θεξζνχλ ζηνπο «πξνδφηεο». Σέηνηνλ πηα ζα κε ζεσξνχλ. - Τπάξρεη θη άιιε ιχζε, Νηθφια. Να παο ζηελ αζηπλνκία θαη λα ηα πεηο φια. Θα έρεηο ηελ νκπξέια ηεο δηθηάο ηεο πξνζηαζίαο.
[98]
- Καη κεηά λα δήζσ φιε ηελ ππφινηπε δσή σο ν πξνδφηεο, ν ραθηέο, ν δαθηπινδεηθηνχκελνο; Γε ζ’ αληέμσ ηέηνηα δσή, Κψζηα. Καιχηεξα λα πέζσ ζ’ έλαλ γθξεκφ λα ηειεηψλνπκε κηα θη έμσ! Μέζα ζην κπαιφ ηνπ Κψζηα ζηξηθνγχξηδαλ φιεο απηέο ηηο ζηηγκέο θη άιιεο ιχζεηο. Ο Νηθφιαο ήηαλ πιήξσο μέζθεπνο θαη ζην φξην ηεο απφγλσζεο. Γελ ηνπ εξρφηαλ θαζφινπ θαιά απφ αλζξψπηλε πιεπξά λα κελ ηνπ δψζεη έλα ρέξη βνήζεηαο. Ξχπλεζαλ κέζα ηνπ νη αλζξψπηλεο επαηζζεζίεο. Πνηέ ν ίδηνο δελ επεξεάζηεθε απφ ηηο αθξναξηζηεξέο ηδέεο. Ζ άπνςε ηνπ ήηαλ φηη φια απηά ήηαλ πνιπηέιεηεο. Απαζρνιήζεηο θαη ρφκπη πνπ ηαίξηαδαλ πεξηζζφηεξν ζηνπο θαινβαικέλνπο, πνπ απφ ηελ γέλλεζή ηνπο έρνπλ ιπκέλα ηα βηνπνξηζηηθά ηνπο πξνβιήκαηα θαη ην πξνζσπηθφ ηνπο αδηέμνδν ην ληχλνπλ κ’ έλαλ δήζελ ηδενινγηθφ καλδχα. Απηέο νη ελαζρνιήζεηο δελ αθνξνχλ αλζξψπνπο ζαλ θη απηφλ, πνπ μεθηλνχλ απ’ ην κεδέλ θαη πξέπεη λα δίλνπλ ηελ θαζεκεξηλή κάρε ηεο επηβίσζεο. Θπκφηαλ φκσο φηη κε ηνλ Νηθφια κεγάισζαλ ζην ίδην ρσξηφ, πήγαλ ζην ίδην ζρνιείν. Σφζεο θνηλέο αλακλήζεηο. Απηά δελ κπνξνχλ λα δηαγξαθνχλ κε κηα κνλνθνληπιηά. Με πφλν ςπρήο θαη κε ηνλ θφβν πειψξην κέζα ηνπ κελ κπιέμεη θαη παξαζχξεη καδί ην αζηέξη ηεο δσήο ηνπ, ηε γιπθηά ηνπ Μαξία, πξφηεηλε ην εμήο: - ε δπν κέξεο αδεηάδσ ηελ ππφγεηα γθαξζνληέξα πνπ θάζνκαη θαη κεηαθνκίδσ ζ’ άιιν ζπίηη. Μπνξεί λα θάλσ ην εμήο: ρεδίαδα λα εηδνπνηήζσ ηνλ ηδηνθηήηε φηη ζα θχγσ. Θα ην αλαβάιισ. Μπνξείο λα έξζεηο έλα βξάδπ πνπ ζα ζπκθσλήζνπκε θαη λα εγθαηαζηαζείο κέζα. Γηα πφζν; Διπίδσ λα είλαη ζχληνκα. Θα έξρνκαη θάζε ηφζν λα ζνπ θέξλσ ηα ζηνηρεηψδε. ,ηη είπακε απζηεξά ζα κείλεη κεηαμχ καο. νπ είπα φηη ηψξα έρσ θαη ηελ επζχλε άιινπ αλζξψπνπ. Ο Νηθφιαο πήγε θνληά ηνπ ηνλ έζθημε ζηελ αγθαιηά ηνπ θαη ηνπ είπε: - Απηφ Κψζηα. Γελ ζα ην μεράζσ πνηέ! Δίζαη αδειθφο. Σε δσή κνπ ηελ έθαλα ζθαηά! Έηζη άξρηζε θη απηή ε θάζε. ηε Μαξία δελ ηνικνχζε λα πεη ηίπνηα. Θα άθελε ην θξεβάηη θαη κεξηθά άιια ζθεχε πνπ ήηαλ παιηά θη είραλ ζπκθσλήζεη καδί ηεο λ’ αγνξάζνπλ θαηλνχξηα. Θα παίξλαλε γηα ην λέν ζπίηη, πνπ ήηαλ ςειά ζηνπο Ακπειφθεπνπο φ,ηη εθείλε έθξηλε ρξήζηκν. ηε Μαξία ζα έιεγε φηη απηφο ζα παξαδψζεη ζηνλ ηδηνθηήηε ηα θιεηδηά. Απιψο ζα αλέβαιε απηήλ ηελ θίλεζε. Γελ είρε πξνιάβεη λα ηνλ εηδνπνηήζεη θαη ζα ζπλέρηδε λα πιεξψλεη ην λνίθη. Γελ ηνπ άξεζε θαζφινπ ε θαηάζηαζε αιιά ηη λα θάλεη, δε γηλφηαλ θαη δηαθνξεηηθά.
[99]
31. Ο Σζε θη ε Ρόδα Σνλ έρεη θνπξάζεη ε κφληκε ζπκβίσζε καδί ηεο. πλερψο λα κπιέθεηαη ζηα πφδηα ηνπ, ζπλερψο λα παξαθνινπζεί ηηο θηλήζεηο ηνπ, ζπλερψο λα δεηάεη ρψξν θαη δηθαηψκαηα. Απηφ δελ ηνπ ήηαλ θαζφινπ επράξηζην. Ζ εξσηηθή ηεο δηάζεζε δελ θφπαζε θαζφινπ, παξά ηνπο κήλεο πνπ πέξαζαλ. Σνλ έρεη ξνπθήμεη. Γε ιέεη. Σνλ θνιάθεπε ε πιήξεο αθνζίσζε ηεο, αιιά βξε αδειθέ ήκαξηνλ! Σν είρε ςηινβαξεζεί ην ςσκνηχξη! Παλ κέηξνλ άξηζηνλ! Σν είπαλ θη νη ζνθνί καο πξφγνλνη. Γελ ηνλ ελνριεί πνπ δεη απνθιεηζηηθά εηο βάξνο ηνπ. Απφ ηε κέξα πνπ ήξζε θη εγθαηαζηάζεθε ζην ζπίηη δελ έβαιε νχηε έλα επξψ ζηα θαζεκεξηλά έμνδα. Βέβαηα, απηφ ιίγν ηνλ απαζρνινχζε. Γε ζα πέζεη δα θη έμσ. Αο είλαη θαιά ε καλνχια ηνπ θη θνπζθσκέλνη ινγαξηαζκνί πνπ είρε ζηηο ηξάπεδεο. Απφ ηα κηθξάηα ηνπ πνηέ δελ έλησζε ην αίζζεκα ηεο νηθνλνκηθήο αλαζθάιεηαο. Γηαζέηεη θαη κηα ζπξίδα ζηελ ηξάπεδα. Μέζα ζ’ απηή έρεη δεζηφ θαη αθαηάζεην ρξήκα γηα ηελ έθηαθηε αλάγθε, καδί κε έλαλ αξηζκφ ρξπζψλ ιηξψλ. ρη δελ είρε, επηπρψο, ηέηνηεο έγλνηεο. Απηφο ήηαλ πξννξηζκέλνο γηα πνην ζνβαξά πξάγκαηα. Γηα ηα ςειά θαη ηα κεγάια. Γε κπνξνχζε λα θαηαηξίβεηαη κε ηηο ζπλήζεηο αγσλίεο θη αβεβαηφηεηεο ελφο θνηλνχ αλζξψπνπ. Σν κπαιφ θη ν ρξφλνο ηνπ πξέπεη λα είλαη απνθιεηζηηθά πξνζαλαηνιηζκέλα ζηνλ θχξην ζηφρν. Κη απηφο δελ ήηαλ άιινο απφ ηελ αλαηξνπή ηνπ ζάπηνπ θη εθκεηαιιεπηηθνχ θαζεζηψηνο πνπ φξηδε ηε κνίξα ησλ αλζξψπσλ. Απηφ ην θαζεζηψο ηεο πιήξνπο αληζφηεηαο πνπ είρε εγθαηαζηαζεί ζαλ θαηαξακέλε αξξψζηηα κέζα ζηελ θνηλσλία. Σν κφλν πνπ ήζειε απφ ηε Ρφδα ήηαλ λα κελ κπεξδεχεηαη ζηα πφδηα ηνπ, λα κελ πεξηζπάηαη ν ίδηνο ζηηο αλνχζηεο θαζεκεξηλέο αζρνιίεο ελφο λνηθνθπξηνχ. Έηζη ηνπ ήηαλ ρξήζηκε γηα ηηο απαξαίηεηεο αλζξψπηλεο αλάγθεο. Φαγεηφ, λνηθνθπξηφ θη φια ηα απηνλφεηα ηεο θνηλήο ζπκβίσζεο. Ση κπέξδεκα, αιήζεηα, θη απηφ; Γηαηί λα κελ είλαη ππεξάλσ απηψλ ησλ αλζξψπηλσλ αδπλακηψλ; Μηα επηηαθηηθή αλάγθε φκσο ηνλ θαηέηξσγε θαη ηνλ θπλεγνχζε απφ ηνλ πξψην θαηξφ πνπ κπήθε ζ’ απηφ ην καγθαλνπήγαδν: - Ση ζα γίλεη αλ πάζσ θάηη έθηαθην, αλ κε παηήζεη έλα απηνθίλεην, αλ πέζεη ην αεξνπιάλν, αλ ζπάζεη ην πφδη ηνπ ν δηάνινο; Ση ζα γίλεη ηφηε αιήζεηα; Να κελ αθήζσ, βξε αδειθέ, ην απνηχπσκα γηα ην πέξαζκα κνπ απφ απηήλ ηελ παιηνθνηλσλία; Αλ γηα θάηη είκαη ππεξήθαλνο είλαη ηα πιήγκαηα πνπ επέθεξα κέρξη ηψξα ζηελ αζηηθή θνηλσλία, γηα ην θφβν θαη ηελ αλαζθάιεηα πνπ ζθφξπηζα ζηνπο θπξίαξρνπο εθκεηαιιεπηέο. Δίλαη κηα θνηλσλία πνπ ζηγά-ζηγά αξγνπεζαίλεη. Δγψ ηα νξγάλσζα [100]
φια! Ωο ηδξπηήο θαη αξρεγφο ηεο νξγάλσζεο έρσ επζχλεο απέλαληη ζηνπο αλζξψπνπο πνπ κε αθνινχζεζαλ θαη πίζηεςαλ ζην φξακά κνπ. Θα είκαη ακείιηθηνο ζ’ απηνχο πνπ ζα απνπεηξαζνχλ λα κε βιάςνπλ! κσο απηφ, πξνο ην παξφλ, ην μέξεη κφλν ν ίδηνο. Ση ζα γίλεη αλ ππάξμεη ην έθηαθην γεγνλφο; ιε ε ζπκβνιή ηνπ, φινο ν αγψλαο ηνπ, ζα πάεη ζην βξφλην; Γελ ζα έρεη ππάξμεη ε απαξαίηεηε ηζηνξηθή θαηαγξαθή; Απηφ δε ζα ην άληερε κε ηίπνηα. Ζ καηαηνδνμία είλαη βαζεηά ραξαγκέλε ζην DNA ηνπ αλζξψπνπ. Κη απηφο δελ ήηαλ πάλσ απφ ηηο ζπλήζεηο αλζξψπηλεο αδπλακίεο. Ζ πζηεξνθεκία, ην πέξαζκά ηνπ απφ ηε δσή, ην πξνζσπηθφ ηνπ απνηχπσκα; Κάπνπ, θάπσο απηά έπξεπε λα θαηαγξαθνχλ. Με ηηο αλαγθαίεο νπσζδήπνηε δηθιείδεο αζθάιεηαο θαη ηνπο απαξαίηεηνπο ζπλσκνηηθνχο θαλφλεο. Γελ ζα άληερε φια λα πάλε ζηξάθη. Έπξεπε λα βξεη έλαλ αζθαιή ηξφπν. Ναη, φια πξέπεη λα θαηαγξαθνχλ κε έμππλν θψδηθα, κάιινλ δηθήο ηνπ εκπλεχζεσο, πνπ ζα είλαη δχζθνιν λα ζπάζεη απφ ηνλ νπνηνδήπνηε πεξίεξγν θη επηθίλδπλν πνπ ηπρφλ ελδηάκεζα ζα παξεκβιεζεί. ρη φκσο θη αδχλαην. Πξέπεη λα θάλεη έλα ζπλδπαζκφ. ’ έλα ρψξν λα αθήζεη ηελ πνιηηηθή ηνπ παξαθαηαζήθε καδί κε ηελ πεξηγξαθή ησλ πξάμεψλ ηνπ θαη ζ’ άιιν ρψξν, εληειψο αλεμάξηεην, λ’ αθήζεη ηε ιχζε ηνπ θψδηθα. Να ππάξρεη κηα δπζθνιία ζηε ιχζε ηνπ θψδηθα, αιιά θαη λα κελ είλαη άιπηνο. Πψο απηφ ζα δηαζθαιηζηεί; Κάηη ζα πξέπεη λα ζθεθηεί. Σίπνηα δελ είλαη αμεπέξαζην, ην έρεη πνιιέο θνξέο απνδείμεη ζην παξειζφλ. Σνπ πήξε πνιχ ρξφλν θαη θφπν λα πεηχρεη απηφ ην ζηφρν. Μ’ έλαλ ζχλζεην αιγφξηζκν δηθήο ηνπ εκπλεχζεσο έκπιεμε ηε δηθή ηνπ δξαζηεξηφηεηα κε ην θείκελν ηεο Παιαηάο Γηαζήθεο. Καηαλάισζε πάκπνιιεο ψξεο πξνζσπηθήο εξγαζίαο γηα λα ην πεηχρεη. Κιεηζκέλνο ζην γξαθείν αθηέξσζε αηέιεησηεο ψξεο γηα ηελ θαηαγξαθή. Καη ζε θάζε λέα ελέξγεηα ζπκπιήξσλε φ,ηη ρξεηαδφηαλ. ην θείκελν απηφ πνπ γηα ηνλ άζρεην ήηαλ έλα άλεπ λνήκαηνο κπέξδεκα γξακκάησλ εκπεξηέρεηαη ε πνιηηηθή ηνπ παξαθαηαζήθε, ηα «θαηνξζψκαηά» ηνπ. Έλα ζεκλφ θαη ιηηφ απνινγηζκφ δσήο. Γελ είλαη δπλαηφλ λα κελ αθήζεη γηα ηνλ κειινληηθφ ηζηνξηθφ ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ θαηαγξαθή ησλ γεγνλφησλ. Με ηδηφρεηξε γξαθή, κε επηκέιεηα, θαηάγξαςε ηηο πνιηηηθέο ηνπ ππνζήθεο αλαιπηηθά δηαηππσκέλεο. Κη φρη κφλν. Σνλ θαηάινγν ησλ ελεξγψλ θαη πηζηψλ κειψλ ηεο νξγάλσζεο, ηνπο θνληηλνχο κειινληηθά αμηνπνηήζηκνπο θαη ηηο γλσζηέο επηξξνέο. Πιήξε πεξηγξαθή ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ νξγάλσζε θαη έθεξε ζε επηηπρέο πέξαο κέρξη ηψξα. Μέζα ζ’ απηέο πεξηιακβάλεηαη θαη ην αξηζηνηερληθφ μεπάζηξεκα ηεο πξνδφηξηαο, ηεο Ναηάζζαο. Δθεί πνπ ήηαλ πην αλαιπηηθφο θαη πεξήθαλνο ήηαλ ην θνξπθαίν κέρξη ζηηγκήο ρηχπεκα ηεο νξγάλσζεο: Ζ εθηέιεζε ηνπ ππνπξγνχ. ια πήγαλ φπσο ηα είρε ζρεδηάζεη. Έκεηλαλ άλαπδνη νη θξαηνχληεο θαη δε κπνξνχζαλ λα [101]
θάλνπλ ηίπνηα. Πνχ λα μέξνπλ νη ειίζηνη φηη έπεηαη θαη ζπλέρεηα θαη κάιηζηα αλαβαζκηζκέλε. Ζ ιχζε ηνπ θψδηθα ελζσκαηψζεθε αλάκεζα ζηηο γξακκέο ηνπ ζπκβνιαίνπ αγνξάο ηνπ παηξηθνχ ηνπ ζπηηηνχ. ην ελνριεηηθφ εξψηεκα κελ ηπρφλ ππάξμεη απνθάιπςε ησλ ζηνηρείσλ ρσξίο ηε δηθή ηνπ ζέιεζε θέξδηζε ε απηνπεπνίζεζε θη ν εγσηζκφο ηνπ φηη πξνζσπηθά ε δηθή ηνπ νξγάλσζε θη αθφκα πεξηζζφηεξν ν ίδηνο βξίζθνληαη ζην αππξφβιεην. Σέηνηα πεξίπησζε δελ κπνξνχζε λα ππάξμεη. ινη νη ζπιινγηζκνί ηνπ άξρηζαλ θαη θαηέιεγαλ ζην εμήο: Απηφο έρεη δίθην! Πέξα σο πέξα. Απιψο νη άιινη ηνλ δειεχνπλ θαη ηνλ κηζνχλ. Εειεχνπλ ηελ νξγαλσηηθή ηνπ ηθαλφηεηα. Εειεχνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα εκπλέεη ζηνπο άιινπο εκπηζηνζχλε, λα ηνπο κεηαηξέπεη ζε πηζηνχο νπαδνχο ηνπ. Σν μεθαζάξηζκα ηνπ ππνπξγνχ, ηνπο έηζνπμε ζη’ αιήζεηα, ε; ηα ξαδηφθσλα θαη ηηο ηειενξάζεηο έβγαδαλ φιν ην δειεηήξην. Σνπο άθνπγε επί κέξεο λα ιέλε ην καθξχ θαη ην θνληφ ηνπο. Οη άζρεηνη! Οη αδαείο, νη κηθξφλνεο! Να ήμεξαλ κφλν πφζν λπρησκέλνη ήηαλ. Δλψ ιέγαλε ηνπ θφζκνπ ηηο βιαθείεο, δελ νκνινγνχζαλ ην πξνθαλέο. ηη δελ έρνπλ ηίπνηα ζεηηθφ ζηα ρέξηα ηνπο, φηη δε κπνξνχλ λα θάλνπλ ηίπνηα. Απηφο, κφλνο ηνπ, είρε ξπζκίζεη ηα πάληα. ινη νη πηζαλνί δηψθηεο ηνπ βξίζθνληαλ ζην απφιπην ζθνηάδη. Μνλνινγψληαο ζπκπιήξσζε: - Είκαη θαη ν πξώηνο! Αιιά πξνο ην παξόλ ηα μέξσ κόλν εγώ. Όηαλ σξηκάζνπλ νη ζπλζήθεο ζα κάζνπλ όινη πνηνο ήηαλ ν θαηαιύηεο ησλ εμειίμεσλ. Καη ηόηε ζα δνύκε ηη ζα απνινγεζνύλ νη ζπκβηβαζκέλνη, νη θηνηήδεο, ηα ηζαλάθηα θαη ηα ηζηξάθηα ηνπο! Τόηε, ζέινπλ δε ζέινπλ ζα παξαδερηνύλ ηε ζπκβνιή κνπ!
[102]
32.
Η παξαθνινύζεζε
Μφιηο κπήθε ζην γξαθείν ηνπ ν Αδακίδεο, ακέζσο ν βνεζφο ηνπ ηνλ ελεκέξσζε: - αο πήξαλ ηειέθσλν απφ ηελ αληηηξνκνθξαηηθή. Μνπ είπαλ κφιηο θηάζεηε, λα πάηε ακέζσο εθεί. Θα ζαο πεξηκέλνπλ. Έρνπκε εμειίμεηο, είπε απφ κέζα ηνπ. Με βηαζχλε θαη πξνθαλή αδεκνλία ζε ιίγν κπήθε ζην γλσζηφ γξαθείν, φπνπ ν αμησκαηηθφο ήηαλ θαζηζκέλνο ζην γξαθείν θαη δίπια ηνπ δπν άιινη κε πνιηηηθά. - Αθνινπζήζακε πηζηά, Αδακίδε, ηε ζπκβνπιή ζνπ. Με εηζαγγειηθή άδεηα αξρίζακε ακέζσο ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ ηειεθψλνπ ηεο Πφπεο Μπάθα. Σψξα πηα μέξνπκε ηε δηεχζπλζε ηεο δηακνλήο ηεο. Εεη ζε έλα λενθιαζηθφ ζηελ νδφ Γξνζνπνχινπ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ζπδεί κε ηνλ ηδηνθηήηε ηνπ ζπηηηνχ. Σν φλνκά ηνπ είλαη Μαλψιεο Μπαξκπέξεο. Ήηαλ θνηηεηήο πνπ ζπνχδαδε ζηε Ννκηθή, αιιά πνηέ δελ νινθιήξσζε ηηο ζπνπδέο ηνπ. Παιηφηεξα θηλνχληαλ ζε δηάθνξεο ζρνιέο θαη πξνπαγάλδηδε ηηο απφςεηο ηνπ. Πέξαζε θαη απ’ ην Πάληεην παλεπηζηήκην, πνπ ζ’ ελδηαθέξεη, αιιά απφ έλα ζεκείν θαη κεηά ηα ίρλε ηνπ ράζεθαλ. Δμαθαλίζηεθε! - Εδώ είκαζηε! είπε ν Αδακίδεο απφ κέζα ηνπ. Ο αμησκαηηθφο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο κεηά απφ κηα αλάζα ζπλέρηζε … Απηφο πξέπεη λα είλαη ν ηζχλσλ λνπο, ν αξρεγφο ηεο νξγάλσζεο. Απφ άιιεο πεγέο έρνπκε γηα ην άηνκφ ηνπ πνιιέο πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηηο αθξαίεο απφςεηο ηνπ, αιιά πνηέ κέρξη ηψξα δελ έπεζε, γηα νπνηνδήπνηε παξάπησκα, ζηα ρέξηα καο. Σν πνηληθφ ηνπ κεηξψν είλαη ιεπθφ. Οη ίδηεο πιεξνθνξίεο κηιάλε γηα άηνκν κε εηδηθέο ηθαλφηεηεο θαη πξνζφληα. Δίκαζηε ζε δίιεκκα. Να θάλνπκε κπάζηκν ζην ζπίηη ή φρη; Μήπσο ηα θάλνπκε κνχζθεκα. Σφηε ζα πέζνπλ φινη πάλσ καο λα καο θαηαζπαξάμνπλ… Γίζηαμε γηα κεξηθά δεπηεξφιεπηα, αιιά κε ηελ ίδηα απνθαζηζηηθφηεηα ζπλέρηζε: … Σν πηζαλφηεξν είλαη λα έρνπλ εμαθαλίζεη φιεο ηηο ελδείμεηο ηεο αλάκεημήο ηνπο. Μπνξεί ηα φπια θαη η’ άιια ζχλεξγα ηεο εγθιεκαηηθήο ηνπο δξάζεο λα ηα έρνπλ ζ’ άιιν θξεζθχγεην θαη απ’ απηήλ ηελ άπνςε ην θαιχηεξν ζα ήηαλ λα πεξηκέλνπκε γηα ηελ επφκελε επηρείξεζε ηνπο. Οπφηε ζα γπξίζνπλ λα ηα πάξνπλ. Δίλαη θαλεξφ βέβαηα φηη ε ζηξαηεγηθή απηή εκπεξηέρεη ζίγνπξα πνιινχο θηλδχλνπο… … Πξψηνλ λα πάξνπλ ρακπάξη ηελ παξαθνινχζεζε θαη λα εμαθαλίζνπλ ηηο ηειεπηαίεο ελαπνκέλνπζεο ελδείμεηο. πσο, λα εμαθαληζηνχλ θαη νη ίδηνη θαη κεηά άληε βξεο ηνπο. Γεχηεξνλ λα θάλνπλ θη άιιε ζεκαληηθή δεκηά, ζαλ ηε δνινθνλία ηνπ ππνπξγνχ. Σξίηνλ έρσ λα ζνπ πσ γηα ηηο αθφξεηεο πηέζεηο απφ ην Τπνπξγείν. Με ηνλ πξντζηάκελν ππνπξγφ έρσ άξηζηεο ζρέζεηο αιιά θη απηφο πηέδεηαη απφ παληνχ. [103]
Έρνπκε αθνχζεη άπεηξεο επηζέζεηο, ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο άδηθεο γηα αληθαλφηεηα θη έιιεηςε απνηειεζκάησλ απφ αλζξψπνπο πνπ δελ δηαζέηνπλ ην ζηνηρεηψδεο κπαιφ, ελψ δηαζέηνπλ πεξίζζην ζξάζνο. Δίλαη νη ίδηνη πνπ κε ην παξακηθξφ επηηίζεληαη ζηελ ππεξεζία. Με ηίπνηα δελ είλαη επραξηζηεκέλνη… … ηαλ δελ ζπιιακβάλνπκε παξαλνκνχληεο, βγάδνπλ θσλέο θαη θξαπγέο γηα αληθαλφηεηα θαη αηηκσξεζία. ηαλ ζπιιακβάλνπκε θάπνηνπο, αθνχκε ηηο ίδηεο θξαπγέο γηα άδηθεο θαη παξάλνκεο ζπιιήςεηο. Κάζε παξαλνκήζαο έρεη ηελ πιήξε θαη θαλαηηθή ππνζηήξημή ηνπο. Δκείο έρνπκε πάληα άδηθν. Δίκαζηε ζε θινηφ Θέισ ηελ άπνςε ζνπ πάλσ ζ’ φια απηά. Ο Αδακίδεο, θάζηζε ιίγα δεχηεξα ζησπειφο γηα λα αθνκνηψζεη φια φζα άθνπζε. Ακέζσο κεηά κ’ απνθαζηζηηθφηεηα άξρηζε λα παξαζέηεη ηηο απφςεηο ηνπ: - Καηαιαβαίλσ ηνπο δηζηαγκνχο ζαο, γηαηί φιεο νη επζχλεο είλαη πάλσ ζαο. Ζ πξνζσπηθή κνπ άπνςε είλαη λα είκαζηε απνθαζηζηηθνί. Έρνπκε θη άιια αμηνπνηήζηκα ζηνηρεία. Πξνζσπηθά είκαη ζίγνπξνο φηη πέζακε ζε πινχζηα θιέβα θαη πξέπεη άκεζα λα ηελ αμηνπνηήζνπκε. Ο αηθληδηαζκφο ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο είλαη ην πην απνηειεζκαηηθφ φπιν. Απηνί, κεηά απφ ηφζν θαηξφ, ρσξίο ελδείμεηο θηλδχλνπ, έρνπλ εθεζπράζεη θαη κεηαμχ ηνπο ζα επαίξνληαη φηη ηα θαηάθεξαλ, φηη είλαη αρηχπεηνη. Σψξα, πνπ ληψζνπλ αζθαιείο θαη επαίξνληαη γηα ην θαηφξζσκά ηνπο, είλαη ε θαηάιιειε ψξα λα ρηππήζνπκε… Υσξίο δηζηαγκφ θαη κε ηε ζαθή πξφζεζε λα πεξάζεη ηε δηθή ηνπ ζηγνπξηά θαη ζηνλ ζπλνκηιεηή ηνπ ζπλέρηζε: … Θέισ λα πξνζζέζσ δπν-ηξία αθφκα ζηνηρεία. Απηφο ν Μαλψιεο πξέπεη λα είλαη ν θπζηθφο απηνπξγφο θαη ηεο δνινθνλίαο ηεο Γηνλπζίαο Σακπάθε. Ίζσο δηαζέηνπκε ην DNA ηνπ δνινθφλνπ απφ ηνλ ηφπν ηνπ εγθιήκαηνο. Δίλαη πηζαλφλ λα αλήθεη ζηνλ χπνπην Μαλψιε. Αθφκα έρνπκε ηελ πεξηγξαθή ηεο Πφπεο. Μπνξνχκε λα επηθαιεζηνχκε ηελ καξηπξία ηνπ θξαηνχκελνπ δηαξξήθηε φηη απ’ απηήλ έθιεςε ηελ ηαπηφηεηα ηεο Γηνλπζίαο αξθεηέο κέξεο κεηά ηε δνινθνλία ηεο. Σα εξσηήκαηα είλαη ακείιηθηα. Πψο βξέζεθε ζηα ρέξηα ηεο; Πψο ζα ην εμεγήζεη απηφ; Ο αξρεγφο Μαλψιεο ηελ είρε βάιεη λα θαηαζηξέςεη ηα ίρλε, αιιά ε επηπρήο ζχκπησζε καο άλνημε ην δξφκν. Υσξίο αθφκα λα έρσ ζηα ρέξηα κνπ ηηο πιήξεηο απνδείμεηο ε δηαίζζεζή κνπ ιέεη επηηαθηηθά: … Απηφο είλαη ν δνινθφλνο! Σν θίλεηξν ηνπ ήηαλ ν θίλδπλνο πνπ έλησζε γηα ηελ αζθάιεηα θαη ηε δηαηήξεζε ηεο νξγάλσζεο. Φαίλεηαη πσο ε ζπκπεξηθνξά ηεο Γηνλπζίαο θάπνπ ηνπο θφβηζε. Γπζηπρψο δελ γλσξίδνπκε ην γηαηί θαη ην πψο. Σνλ ηχπν αλ δελ ηνλ ρψζνπκε κέζα γηα ηελ ηξνκνθξαηία ζίγνπξα ζα ηνλ ρψζνπκε ηνπιάρηζηνλ γηα ην θφλν… Με ηελ ίδηα απνθαζηζηηθφηεηα ζπλέρηζε: [104]
… Γελ έρσ ηελ εηθφλα ησλ δηθψλ ζαο πξνηεξαηνηήησλ, νχηε γλσξίδσ ην ζχλνιν ησλ ππαξρφλησλ ζηνηρείσλ. κσο ζ’ απηή ηε θάζε, πνπ νη παξάλνκνη έρνπλ εθεζπράζεη βέβαηνη φηη πάιη ηε βγάιαλε θαζαξή, έλα αηθληδηαζηηθφ γεληθφ ληνπ ζα ήηαλ πνιχ ρξήζηκν. Θα δεκηνπξγήζεη ζηηο γξακκέο ηνπο παξαιπζία. Ο αμησκαηηθφο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο ηνλ θνίηαμε γηα ιίγν ακίιεηνο θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπ είπε: - ε αθνχζακε κε πξνζνρή, Αδακίδε. Άζε λα ζθεθηνχκε φ,ηη καο είπεο ιίγν. Να δπγηάζνπκε φια ηα δεδνκέλα θαη κεηά ζ’ απνθαζίζνπκε. ε θάζε πεξίπησζε, λα μέξεηο φηη ζα ζε θξαηάκε ελήκεξν. Θα είκαζηε ζε δηαξθή επαθή θαη κε ηηο εηζαγγειηθέο αξρέο γηα φ,ηη άδεηεο ρξεηαζηνχλ. Δζχ θξάηα πξνο ην παξφλ ην ζηφκα ζνπ θιεηζηφ.
[105]
33.
Η ηειηθή εθόξκεζε
Ζ αλακνλή δελ πήξε πνιχ ρξφλν. ε δπν κέξεο ηνλ εηδνπνίεζαλ φηη ν θχβνο εξξίθζε. Ζ ηειηθή εθφξκεζε ζα γίλεη ζήκεξα. Σνλ θνιάθεπε λα πηζηεχεη φηη νη απφςεηο ηνπ έγεηξαλ ηελ πιάζηηγγα πξνο ηε δηθή ηνπ άπνςε θαη επηηάρπλαλ ηηο εμειίμεηο. Έθηαζε ζην ζπίηη ηεο νδνχ Γξνζνπνχινπ ζε ρξφλν κεδέλ θαη ήδε έλαο κεγάινο αξηζκφο νξγάλσλ ηεο Αζηπλνκίαο ήηαλ ζηηο ζέζεηο ηνπο απνθιείνληαο ηα γχξσ ηεηξάγσλα. Ζ πξνζέγγηζε απηνθηλήησλ θαη αλζξψπσλ είρε απνθιεηζηεί. Γελ είρε αθφκα θαιά-θαιά θέμεη. Ο θφζκνο θνηκφηαλ, εθηφο απφ ιίγεο εμαηξέζεηο κε εθείλνπο πνπ δελ έρνπλ χπλν θαη μππλάλε απ’ ηα άγξηα κεζάλπρηα ή αληίζεηα θάπνηνπο θαζπζηεξεκέλνπο πνπ ηψξα γχξηδαλ γηα χπλν. Έθηαζε εθεί πνπ είδε ζπγθεληξσκέλν ην επηηειείν ησλ αμησκαηηθψλ θαη πιεζίαζε ηνλ επηθεθαιήο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο. Μφιηο απηφο ηνλ πήξε ην κάηη ηνπ, ηνπ είπε: - Βιέπεηο, Αδακίδε, πήξακε ηελ απφθαζε λα ην ξηζθάξνπκε! Αλ δελ βξνχκε ηίπνηε κέζα, ηφηε θσηηά ζηα κπαηδάθηα καο. κσο δελ κπνξνχζακε λα δηαθηλδπλεχζνπκε λέν ρηχπεκά ηνπο. Μελ αλεζπρείο, ηα δπν πνπιάθηα καο είλαη κέζα. Πεξηκέλνπκε ην ηειηθφ εληάμεη απφ ηνλ εηζαγγειέα. Δδψ δίπια κνπ είλαη. Ζ αγσλία ηνπ είλαη λα κελ θηλδπλέςνπλ αζψεο αλζξψπηλεο ςπρέο. Σνπ εμήγεζα φηη πξφθεηηαη γηα αδίζηαθηνπο δνινθφλνπο θαη πξέπεη πξηλ απ’ φια λα πξνζηαηεχζσ ηε δσή ησλ αλδξψλ κνπ. Θα κπνπθάξνπκε ζπάδνληαο ηελ πφξηα. Διπίδσ λα ηνπο αηθληδηάζνπκε θαη ε επηρείξεζε λα νινθιεξσζεί αλαίκαθηα. Να είζαη ζπλερψο δίπια κνπ. Μφιηο δφζεθε ην ζχλζεκα, νθηψ άληξεο θξαηψληαο έλα ρνλδξφ θαδξφλη, ελ είδεη πνιηνξθεηηθνχ θξηνχ, έπεζαλ κε δχλακε πάλσ ζηελ πφξηα πνπ γθξεκίζηεθε κε ηελ πξψηε. Γεθάδεο άιινη πάλνπινη αζηπλνκηθνί θνξψληαο αιεμίζθαηξα θαη θνπθνχιεο έηξεμαλ κέζα ζην ζπίηη θαη κέζα ζ’ έλα ιεθηφ, πξηλ πξνιάβνπλ λ’ αληηδξάζνπλ, νη δπν παξάλνκνη πηάζηεθαλ ζηε θάθα, ελψ αθφκα ήηαλ πάλσ ζην θξεβάηη. Άιια φξγαλα μεζθφληδαλ ηνπο ππφινηπνπο ρψξνπο κε ηπρφλ ππάξρνπλ θη άιια άηνκα. ηαλ κεηαβηβάζηεθε ε αλαθνξά, φηη ε επηρείξεζε ηεο ζχιιεςεο νινθιεξψζεθε έλαο αλαζηελαγκφο αλαθνχθηζεο βγήθε απφ ην ζηφκα ηνπ εηζαγγειέα. Γελ πεξλνχζε απηή ηε ζηηγκή απφ ην κπαιφ ηνπ φηη απφ δσ θαη πέξα ζα θξηλφηαλ ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο. Μηα θινχβα πνπ θαηέθηαζε ζε ιίγν ζα έπαηξλε καδί ηεο ηνπο δπν θξαηνπκέλνπο. ηαλ εκθαλίζηεθαλ κε ρεηξνπέδεο θαηεβαίλνληαο ηα ζθαιηά ε έπαξζε ηνπ Μαλψιε θαη ην ζξάζνο ηεο Πφπεο είραλ πάεη πεξίπαην.
[106]
Ο Μαλψιεο πειηδλφο θαη ςνθνδεήο, θαηάρισκνο θαη κε ηελ απνξία γξακκέλε αλάγιπθα ζην πξφζσπν, δελ κπνξνχζε λα ζπλεηδεηνπνηήζεη απηφ πνπ είρε ζπκβεί. - Μα πώο έγηλε απηό; αλαξσηήζεθε απφ κέζα ηνπ. Ο ίδηνο είρε πξνλνήζεη δεθάδεο δηθιείδεο αζθαιείαο. Κη φκσο απηέο δελ ιεηηνχξγεζαλ. Οη θνπθάιεο, νη κπάηζνη, ηα ηζαλάθηα ηεο εμνπζίαο θηάζαλε θαη ζ’ απηφλ! Απηφο, πνπ πίζηεπε φηη είλαη άηξσηνο. Σψξα ζα άξρηδε λα ζθέθηεηαη πνχ είρε θάλεη ιάζνο ζηνπο ππνινγηζκνχο ηνπ. Γελ κπνξνχζε λα βξεη άθξε. Κάπνηνο πξνδφηεο πξέπεη λα θειάεδεζε, δελ εμεγείηαη αιιηψο. Ναη, αιιά πνηνο ήμεξε ηε δηεχζπλζε ηνπ ζπηηηνχ ηνπ. Δίρε πξνζπαζήζεη λα ηελ θξαηήζεη εθηφο, αιιά ε Ρφδα ηελ ήμεξε απφ ηελ αξρή. Λεο; Γελ κπνξνχζε λα ην πηζηέςεη. Ζ δηθηά ηνπ ήηαλ νινθιεξσηηθά αθνζησκέλε ζ’ απηφλ. Σψξα άξρηδαλ ηα φξγαλα. Μεηά ηνλ πξψην αξρηθφ αηθληδηαζκφ άξρηζε λα βιέπεη ηελ εμέιημε κε δηαθνξεηηθφ κάηη. Ίζσο λα ήηαλ κηα ιχηξσζε γη απηφλ. Δπηηέινπο ζα πάςεη λα θξχβεηαη. Ήξζε ε ψξα λα κάζνπλ νη αληίπαινη, λα κάζνπλ νη ζπκβηβαζκέλνη, λα κάζεη θη ν ηπξαλληζκέλνο ιαφο, πνηνο ήηαλ ν αξρεγφο, πνηνο δνχιεςε φιν απηφ ην δηάζηεκα γηα ηα ζπκθέξνληά ηνπ. ηαλ νη δπν θξαηνχκελνη κπήθαλ ζηελ θινχβα θαη άξρηζε ην ηαμίδη ηεο λέαο θάζεο ηεο δσήο ηνπο, ε αζηπλνκία πξνζπάζεζε λα θξαηήζεη ρακειά ηνπο ηφλνπο. Ήηαλ πνιχ λσξίο γηα ζξηακβνινγίεο. Ζ αλαθνίλσζε ηεο κηινχζε γηα δπν πξνζαγσγέο ππφπησλ ζηε Γεληθή Αζθάιεηα, σο ππφπησλ γηα ηξνκνθξαηηθέο πξάμεηο. Σψξα άξρηδαλ ηα δχζθνια. Έπξεπε λα βξεζνχλ ηα ζηνηρεία, πνπ ζα δέζνπλ ηηο κέρξη ηψξα εηθαζίεο ηνπο. Δπηιεγκέλν ζπλεξγείν άξρηζε εμνλπρηζηηθή έξεπλα ζ’ φινπο ηνπο ρψξνπο ηνπ ζπηηηνχ. Σνπο ζπιιεθζέληεο ζα ηνπο έβιεπαλ αξγφηεξα. Σελ ίδηα ζηηγκή έγηλαλ νη αηηήζεηο ζηηο αξκφδηεο αξρέο γηα άλνηγκα ησλ ινγαξηαζκψλ, θαηάινγν κεηνρψλ θαη ρξενγξάθσλ, ηπρφλ χπαξμε ζε θάπνηα ηξάπεδα πξνζσπηθψλ ζπξίδσλ. Πηέζηεθε ν ππνπξγφο λα επηηαρχλεη ηνπο ζπλήζεηο αξγνχο ρξφλνπο κε ηνπο νπνίνπο ζπλήζσο θηλείηαη ν γξαθεηνθξαηηθφο κεραληζκφο. Ζ αλαθνξά πνπ έγηλε κεηά ηελ πξψηε θάζε ηεο έξεπλαο ζην δηψξνθν ζπίηη κε ηα ππφγεηά ηνπ, έδσζαλ ελζαξξπληηθά ζηνηρεία. Αξθεηά ρξεκαηηθά πνζά ζε δηάθνξα ζπξηάξηα θαη θξχπηεο. ην παιαηφ πιπζηαξηφ, ζε κηα εθ θαηαζθεπήο ηνπ ζπηηηνχ, θξχπηε βξέζεθαλ φπια. Πεξίζηξνθα. Θα εμεηαζηνχλ αλ έρνπλ ζρέζε κε ην θφλν ηνπ ππνπξγνχ. Μηζνεηνηκαζκέλνη εθξεθηηθνί κεραληζκνί, θάπνηα πνζφηεηα εθξεθηηθήο χιεο, ζρεδηαγξάκκαηα, παιαηέο θαη λέεο αηδέληεο κε νλφκαηα θαη δηεπζχλζεηο, θηλεηά ηειέθσλα θαη πνηθίια άιια επξήκαηα. Δπξήκαηα πνπ ίζσο ήηαλ ηθαλά απφ κφλα ηνπο λα ζηεξίμνπλ ηηο θαηεγνξίεο. Σν παξάμελν εχξεκα ήηαλ δπν κεγάια πνιπζέιηδα θηηάπηα γεκάηα. Απηά πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ παιαηφηεξα, σο βηβιία εζφδσλ-εμφδσλ νη ινγηζηέο. Γξακκέλα κε [107]
ρεηξφγξαθε γξαθή, ζε ζπλερή αθνινπζία γξακκάησλ ρσξίο θαζφινπ θελά, αιιά θαη κε κε θαηαλνεηφ πεξηερφκελν. Γελ έβγαηλε θαλέλα λφεκα. Απφ ηελ αξρή αμηνινγήζεθε ζαλ θείκελν γξακκέλν κε θψδηθα. Απηφο έπξεπε γξήγνξα λα ιπζεί. ια ζα κεηαθέξνληαλ ζηα εγθιεκαηνινγηθά εξγαζηήξηα. Τπνινγηζηέο, έγγξαθα θάζε θχζεσο, αζπλήζε αληηθείκελα θηι. ε πξψηε θάζε ν δηεπζπληήο ηεο αζηπλνκίαο έθαλε ηελ πξψηε ελεκέξσζε ησλ ΜΜΔ, κε εκθαλή ηα ζηνηρεία ηεο πεξεθάληαο, γηα ηε κεγάιε επηηπρία ηεο: …Ζ έξεπλα ζα ζπλερηζηεί θχξηνη. Γείμηε θαηαλφεζε.. Αθφκα βξηζθφκαζηε ζηελ αξρή... Θα ζαο ελεκεξψλνπκε ζπλερψο γηα ηελ πνξεία ησλ εξεπλψλ. ηηο αιιεπάιιειεο εξσηήζεηο ησλ δεκνζηνγξάθσλ έδσζε αζαθείο απαληήζεηο θαη ε αιήζεηα ήηαλ φηη δελ κπνξνχζε λα θεξζεί θαη δηαθνξεηηθά. Ο επηθεθαιήο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο θαη ν Αδακίδεο πέζαηλαλ απφ ηελ επηζπκία λα έξζνπλε θαηά πξφζσπν κε ηνλ κεγάιν επεξκέλν έλνρν. Ο πξψηνο κίιεζε γηα λα εμεγήζεη ζηνλ Αδακίδε ηελ ηαθηηθή πνπ ζ’ αθνινπζήζεη καδί ηνπ: - Κη απηφο ζα θαίγεηαη απφ ηελ πεξηέξγεηα λα θαηαιάβεη πψο θηάζακε ζ’ απηφλ. Δκείο πξέπεη λα παξακείλνπκε ζθήθεο. Κνπβέληα! Γε ζα ηνπ πξνζθέξνπκε θακηά πιεξνθνξία εθηφο απφ ηελ έλδεημε φηη έρνπκε πνιιά ζηνηρεία ζε βάξνο ηνπ ζηε θαξέηξα καο. Απηά ζα ηα παξνπζηάδνπκε ζηγά-ζηγά ζηελ πνξεία. Αο ηνλ αθήζνπκε κφλν ηνπ λα θνξδψλεηαη γηα ηελ επηηπρεκέλε πνξεία ηνπ. Αο ηνπο έρνπκε πιήξσο απνκνλσκέλνπο – απηφλ απφ ηελ άιιε - θη αο αθήλνπκε εληέρλσο ζπφληεο ζηνλ έλαλ γηα ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ άιινπ. Να μέξεηο πάληα φηη ε δηάζηαζε ηεο ςπρνινγίαο είλαη ζεκαληηθφηεξε ζπληζηψζα ζηελ αλάθξηζε. Πεξηζζφηεξν ζεκαληηθή απφ φ,ηη αξθεηνί πηζηεχνπλ. Οη εληνιέο ηνπ γηα ηελ Γξνζνπνχινπ ήηαλ ζαθείο: - πλερίδνπκε ηηο έξεπλεο γηα απνηππψκαηα θαη γηα άιια επξήκαηα πνπ ζε πξψηε θάζε δελ εληνπίζηεθαλ. ηεξίδσ πνιιέο ειπίδεο ζ’ απηφ. Ο Λάκπξνο Αδακίδεο πξφζζεζε ηελ άιιε δηάζηαζε ηνπ ζέκαηνο, πνπ δελ είρε ηεζεί αθφκα, αιιά πξνθαλψο ζα βξίζθεηαη ζηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο: - Κχξηε πξντζηάκελε ηη γίλεηαη κε η’ άιια κέιε ηεο νξγάλσζεο; Φαληάδνκαη φηη ε ππεξεζία ζα έρεη ζηνηρεία θη ππνςίεο. Παξαθνινπζνχληαη απφ θνληά απηνί; Πνηνη ηξνκνθξαηήζεθαλ απφ ηηο εμειίμεηο θαη πνηνη εμαθαλίδνληαη. Πξνζσπηθά ζέισ λα βξεζψ ελψπηνλ ηνπ Μαλψιε θαη λα ηνπ θάλσ ηελ εξψηεζε πνπ κε θαίεη: - Πνηα είλαη απηή; - Γηαηί ζθφησζεο, ξε άηηκε, ην θνξίηζη; Δίκαη ζίγνπξνο φηη απηφο είλαη ν θπζηθφο απηνπξγφο ηεο δνινθνλίαο πνπ έγηλε πάλσ ζην ιφθν ηνπ ηξέθε. - Πξνο ην παξφλ κελ ηνπ πεηο ηίπνηα. Αο ηνλ λα βξάδεη ζην δνπκί ηνπ. Δζέλα ζε ρξεηάδνκαη ηειηθά θνληά κνπ. Θα δεηήζσ ηελ νξηζηηθή κεηάζεζή ζνπ ζηελ ππεξεζία [108]
κνπ. Ήδε έθαλα εηζήγεζε ζηνλ αξρεγφ θαη πεξηκέλσ απάληεζε, αιιά κε βηάδεζαη. ια ζα έξζνπλ κε ηε ζεηξά ηνπο. κσο ζε ζέισ δίπια κνπ θαη ζ’ απηή ηε θάζε ησλ εξεπλψλ. Μεηά ηνλ αξρηθφ ελζνπζηαζκφ ήξζαλ ηα πξψηα αδηέμνδα. ’ νιφθιεξν ην ζπίηη δελ βξέζεθε θαλέλα απνηχπσκα ηξίηνπ αλζξψπνπ πέξαλ ησλ δπν ζπιιεθζέλησλ. Απηά ήηαλ δηάζπαξηα ζ’ φινπο ηνπο ρψξνπο ηνπ ζπηηηνχ, πξάγκα θπζηθφ γηα ηα άηνκα πνπ δηαβηνχλ κφληκα ζην ρψξν. Άξα, ην αλαγθαζηηθφ ζπκπέξαζκα πνπ έπξεπε λα δερζνχλ ήηαλ φηη ην δεπγάξη δελ δερφηαλ επηζθέςεηο ζην ζπίηη απφ ηξίηα πξφζσπα. Γεχηεξνλ, ηα φπια πνπ βξέζεθαλ ζηελ θξχπηε, κεηά ηελ εμνλπρηζηηθή έξεπλα πνπ ηνπο έγηλε απνδείρζεθε φηη δελ είραλ θακηά ζρέζε κε ην φπιν ηεο δνινθνλίαο ηνπ ππνπξγνχ. Απηφ γηα ηνλ Αδακίδε δελ ήηαλ έθπιεμε, παξά ηελ εληχπσζε πνπ έθαλε ζηνπο άιινπο θαη ηελ πξνβνιή ηνπο απφ ηα ΜΜΔ. ηνηρεηψδεο άκπλα θαη θνηλή ινγηθή ζα ήηαλ κεηά ηε δνινθνλία ηνπ ππνπξγνχ ην φπιν ηνπ λα θαηαζηξαθεί. Γφμα ησ ζεψ. ε πξνκήζεηα ελφο λένπ φπινπ ήηαλ πνιχ πην εχθνιε απ’ φ,ηη θάπνηνη λνκίδνπλ. Αιινχ ήηαλ γη απηφλ ε έθπιεμε θαη ε απξφζκελε εμέιημε. Σν DNA ηνπ ελφρνπ δελ ηαπηηδφηαλ κ’ απηφ πνπ ζπιιέρζεθε ζηνλ ηφπν ηνπ εγθιήκαηνο ηνπ ηξέθε. Σν ηειεπηαίν εηζπξάρηεθε απφ ηνλ Αδακίδε ζαλ πξνζσπηθφ πιήγκα. Ήηαλ ηφζν ζίγνπξνο γηα ην αληίζεην θαη ε είδεζε απηή ήηαλ κηα παηαγψδεο δηάςεπζε ησλ πξνβιέςεψλ ηνπ. Μεηά ην ζθέθηεθε πην ςχρξαηκα. Καλνληθά έπξεπε λα ην πεξηκέλεη θαη λα κε ζηεξίδεη ειπίδεο ζ’ απηφ. Σν θηήλνο δε κπνξνχζε λα είλαη ηφζν απξφζερην. Αληί λα ηνλ απνζαξξχλεη, ε εμέιημε απηή, ηνλ πείζκσζε πεξηζζφηεξν. Σν πήξε πξνζσπηθά ην ζέκα θαη δήηεζε απφ ηνλ αξρεγφ λα ειέγμεη ν ίδηνο ηα άιια επξήκαηα απφ ην ζπίηη. Απηφο ηνπ έδσζε ηελ άδεηα.
[109]
34. Σα «απνκλεκνλεύκαηα» ηνπ αξρεγνύ Μεηά ηνλ αξρηθφ αηθληδηαζκφ πνπ ληψζαλε νη δπν ζπιιεθζέληεο, κέζα ζε ιίγεο ψξεο μαλαβξήθαλ ηνλ εαπηφ ηνπο. θίγγεο, ακίιεηνη, δελ πέζαλε ζηηο παγίδεο ηεο δηρφλνηαο πνπ έληερλα νη αζηπλνκηθνί ζέιεζαλ λα ελζπείξνπλ κεηαμχ ηνπο. Απφ ηελ πιεπξά απηή ε αληηηξνκνθξαηηθή δχζθνια ζα έβγαδε άθξε. Ζ αζηπλνκία δελ είρε πιένλ ζηε δηάζεζή ηεο ηα απνηειεζκαηηθά φπια ζηα νπνία παιαηφηεξα είρε δηαπξέςεη. Βαζαληζηήξηα μχιν, απνκφλσζε, απεηιέο, εηθνληθέο εθηειέζεηο. Σφηε ην πηζαλφηεξν ζα ήηαλ λα ηα πνπλ φια ραξηί θαη θαιακάξη, αιιά ηψξα ήξζαλ άιιεο επνρέο θη ε ζπγθέληξσζε ησλ ελνρνπνηεηηθψλ ζηνηρείσλ έπξεπε λα είλαη απνηέιεζκα ζθιεξήο έξεπλαο θαη ινγηθήο αλάιπζεο φισλ ησλ δεδνκέλσλ. ε έθπιεμε βξεζήθαλε νη αμησκαηηθνί ηεο αζηπλνκίαο, κε ην άλνηγκα ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ Μαλψιε. Σν χςνο ησλ πξνζσπηθψλ ηνπ ινγαξηαζκψλ ζηηο ηξάπεδεο θαη ηα ρξήκαηα πνπ βξέζεθαλ ζηελ ζπξίδα ηνπ. κσο φια απηά εξκελεχνληαλ απφ ηελ θιεξνλνκία πνπ πήξε ν Μαλψιεο κε ηελ απψιεηα ησλ γνλέσλ ηνπ. Έδεηρλε ηελ νηθνλνκηθή άλεζε πνπ είρε. Μάιινλ δελ ήηαλ πξντφλ ιεζηεηψλ πνπ ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ ήηαλ ζηελ εκεξήζηα δηάηαμε. Ζ κφλε ηνπο ειπίδα γηα λα καδέςνπλ ζηνηρεία θαη λα δέζνπλ ηηο θαηεγνξίεο ήηαλ ε απνθξππηνγξάθεζε ηνπ θεηκέλνπ ζηα δπν θηηάπηα. Απφ ηελ πξψηε ζηηγκή νη εηδηθνί ηεο αζηπλνκίαο έπεζαλ κε ηα κνχηξα ζηε δνπιεηά, αιιά κέρξη ζηηγκήο δελ είραλ πεηχρεη ηίπνηα. Μηα αηέιεησηε αθνινπζία γξακκάησλ ρσξίο πξνο ην παξφλ λα βξνπλ έλα ινγηθφ πεξηερφκελν αλάκεζα ηνπο. Ο Αδακίδεο δήηεζε ηελ άδεηα λα εμεηάζεη ν ίδηνο φια ηα επξήκαηα. Υνισκέλνο απφ ηελ αξρηθή απνηπρία ήηαλ λα ζθάζεη. Φπιινκέηξεζε ηηο ζειίδεο ψξεο θη ψξεο ρσξίο θάπνην ζπκπέξαζκα. Σίπνηα! κσο θάηη ηνπ ζχκηδαλ, θάπνηα εζσηεξηθή ρνξδή ηνπ ρηππνχζαλ, ρσξίο φκσο λα κπνξεί λα πξνζδηνξίδεη ηη είλαη απηφ. Πξνρψξεζε ζηα άιια επξήκαηα. Λνγαξηαζκνί απφ ΓΔΚΟ, απνδείμεηο απφ αγνξέο αγαζψλ, νηθνγελεηαθέο θσηνγξαθίεο, ν Μαλψιεο παηδί ζηελ αγθαιηά ηεο κάλαο ηνπ, δηάθνξα παιηά ελζχκηα θαη θάπνηα ζπκβφιαηα ηδηνθηεζίαο ηνπ ζπηηηνχ απφ αγνξά ηνπ πνπ έγηλε πξηλ απφ δεθαεηίεο. Σα ζπλήζε πξάγκαηα πνπ έρεη ζπλήζσο έλα ζπίηη. Πείζκσζε θη άιιν: - Γε κπνξεί, ε ιχζε είλαη κπξνζηά καο, καο θσλάδεη θη εκείο δελ ηελ βιέπνπκε νχηε ηελ αθνχκε! Άιια ρεηξφγξαθα θείκελα δελ ππήξραλ; Οη αηδέληεο βξίζθνληαλ ζηα ρέξηα ησλ εξεπλεηψλ πνπ μεζθφληδαλ κε ηε ζεηξά νλφκαηα κε κέηξηα πξνο ην παξφλ απνηειέζκαηα. Άξρηζε κε ηα βηβιία. Σα μεθχιιηζε, ηα εξεχλεζε ζειίδα-ζειίδα ρσξίο [110]
λα βξεη θάηη. Δπέζηξεςε ζηα νηθνγελεηαθά έγγξαθα. Μεηά απφ κηα εβδνκάδα άθαξπσλ εξεπλψλ ηνπ θάηη άζηξαςε εκπξφο ηνπ. Πξφζεμε φηη ζην πνιπθαηξηζκέλν δαθηπινγξαθεκέλν ζπκβφιαην αγνξάο ηνπ ζπηηηνχ ππήξραλ θάπνηεο ρεηξφγξαθεο, κάιινλ πξφζθαηεο ζρεηηθά, ζεκεηψζεηο κε γξαθηθφ ραξαθηήξα πνπ πξνζνκνίαδε κε ηνλ ραξαθηήξα ηεο γξαθήο ζηα θηηάπηα. εκεηψζεηο αξαηέο γξάκκα-γξάκκα ρσκέλεο αλάκεζα ζηηο γξακκέο ησλ λνκηθψλ εθθξάζεσλ ηνπ ζπκβνιαηνγξάθνπ. Μέζα ηνπ ρηχπεζε ην θακπαλάθη ηνπ ζπλαγεξκνχ. Πξνο ην παξφλ δελ έθαλε θαλέλαλ θνηλσλφ ηεο απνθάιπςήο ηνπ. Γελ άληερε έλα λέν θηάζθν. Αληέγξαςε ζε θαζαξφ ραξηί φια ηα πξφζζεηα γξάκκαηα απφ ηηο ρεηξφγξαθεο πξνζζήθεο κε ηε ζεηξά πνπ ήηαλ γξακκέλα θαη κπξνο ζηα κάηηα ηνπ θάλεθε θαζαξά ην θιεηδί πνπ ζα μεθιείδσλε ην γξίθν. Γελ άληεμε ην ζξίακβν πνπ ηνλ πιεκκχξηδε λα ηνλ θξαηήζεη κφλν γηα ηνλ εαπηφ ηνπ. Φψλαμε ηνλ αξρεγφ θαη ηνπ έδεημε ηελ αλαθάιπςή ηνπ! Απηφο ελζνπζηάζηεθε: - Να, ινηπφλ! είπε απηφο. Καη ηα έμππλα πνπιηά απφ ηε κχηε πηάλνληαη. Δκπξφο δνπιεηά λα δηαβάζνπκε ηη ιέεη ν εμππλάθηαο! Ο Αδακίδεο δελ θάλεθε λα ζπκθσλεί: - Ίζσο επίηεδεο ην έθαλε ηφζν εχθνιν, ειπίδνληαο λα βξεζεί ε ιχζε. - Αδακίδε, νη άλζξσπνη είλαη παξάμελνη θαη ηίπνηα δελ κπνξείο λα απνθιείζεηο εμαξρήο. Ζ πνιχρξνλε πείξα κνπ ιέεη, ηίπνηα λα κελ απνθιείεηο. - Αο ειπίζνπκε φηη ηψξα ζα βξνχκε άθξε! ιεο νη ζειίδεο ζηα δπν πνιπζέιηδα θηηάπηα θσηνηππήζεθαλ γξήγνξα θαη κνηξάζηεθαλ θνκκάηη-θνκκάηη ζε έλαλ αξηζκφ εξεπλεηψλ ηεο ππεξεζίαο καδί κε ηνλ θψδηθα. Κη απνθξππηνγξάθεζε άξρηζε. Ο θψδηθαο δελ ήηαλ πνιχπινθνο. Μέζα ζην θείκελν ηεο Παιαηάο Γηαζήθεο παξεκβάιινληαλ άιια γξάκκαηα επηπιένλ κε κηα ινγηθή επαλαιακβαλφκελε αθνινπζία. Ίζσο γη απηφ ην ιφγν ην θείκελν εμαξρήο ηνπ ζχκηδε θάηη νηθείν. ε ιίγεο ψξεο άξρηζε λα μεηπιίγεηαη ην θνπβάξη . Ο ίδηνο ν θαηεγνξνχκελνο, ελ είδεη πξνζσπηθνχ εκεξνινγίνπ παξέζεηε αλαιπηηθά ηελ πνιηηηθή ηνπ πιαηθφξκα. Με έπαξζε θαη κε αξξσζηεκέλε ςπρξφηεηα πεξηέγξαθε κε φιεο ηηο ιεπηνκέξεηεο ηελ αθνινπζία ησλ παξάλνκσλ πξάμεψλ ηνπ, απφ ηε κέξα ηεο ζχζηαζεο ηεο νξγάλσζήο ηνπ κέρξη πξφζθαηα. Αλάκεζα ζ’ απηέο ήηαλ θαη ε επηρείξεζε ηεο δνινθνλίαο ηνπ ππνπξγνχ. Ζ «δεμηνηερλία» κε ηελ νπνία έιπζε κηα θη έμσ ην πξφβιεκα ηεο Ναηάζζαο. ια η’ απνδεηθηηθά ζηνηρεία, πνπ ε ζπγθέληξσζή ηνπο, ζε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε, ζα απαηηνχζε έξεπλεο πνιιψλ κελψλ, ηνπο πξνζθέξζεθαλ έηνηκα ζην πηάην. Σα νλφκαηα φισλ φζσλ αλακείρζεθαλ κε ηνλ νπνηνδήπνηε ηξφπν ζηηο έθλνκεο ελέξγεηεο.
[111]
Δλησκεηαμχ, ιίγν πξηλ ηελ απνθξππηνγξάθεζε, ε απζφξκεηε παξάδνζε ηνπ Νηθφια, πεξηθεξεηαθνχ κέινπο ηεο νξγάλσζεο, ήξζε ζαλ θαπάθη θαη επαιήζεπζε ηνπ ιφγνπ ην αιεζέο, ηνπιάρηζηνλ γηα ηα αξρηθά ζηάδηα. Σα θείκελα ζα απνηεινχζαλ πινχζην πιηθφ γηα ηνπο ςπρνιφγνπο πνπ ζα κειεηνχζαλ ζην κέιινλ ην ραξαθηήξα ηνπ δηαηαξαγκέλνπ αλδξφο. Πψο έλαο άλζξσπνο πξνηθηζκέλνο κε ηφζα θαη ηφζα ηαιέληα, αηρκαισηίζηεθε απφ κηα αξξσζηεκέλε ζπκπεξηθνξά θαη ζηάζεθε ακείιηθηνο απέλαληη ζηελ θνηλσλία. Πφζν έληνλε ήηαλ ε ζηγνπξηά ηνπ πσο φ,ηη έρεη θάλεη είλαη ζην φλνκα ησλ αδηθεκέλσλ, ιεο θαη δηαζέηεη ηε ιεπθή εμνπζηνδφηεζε εθ κέξνπο ηνπο. Αιιά θαη πφζν είλαη ζην άλζξσπν αλεπηπγκέλε ε καηαηνδνμία θη αλάγθε γηα παξαδνρή θαη «δηθαίσζε» απφ ηνπο άιινπο. Μέζα ζη’ άιια ήηαλ θη ε ιίζηα ησλ νλνκάησλ. Καλέλαλ δελ άθεζε λα κελ ηνλ αλαθέξεη θαη άξα λα ηνλ εκπιέμεη ζηε ζθνηεηλή ππφζεζε. Αλαδεηήζεθαλ φινη θαη ε ζχιιεςε ησλ πεξηζζνηέξσλ επηηεχρζεθε κέζα ζε ιίγν ρξφλν, κε εμαίξεζε πνιχ ιίγνπο εμαθαληζκέλνπο. Σα ζηφκαηα άλνημαλ θαη εχθνια έθιεηζαλ φ,ηη θελά ππήξραλ. Δπίηεδεο ε χπαξμε ηνπ πξνζσπηθνχ εκεξνινγίνπ αξρηθά δελ αλαθνηλψζεθε θαη ε γλψζε εθ κέξνπο ηεο αζηπλνκίαο ηφζσλ ιεπηνκεξψλ πιεξνθνξηψλ ζεσξήζεθε απφ ηνλ θάζε θαηεγνξνχκελν σο απφδεημε ηεο νκνινγίαο θάπνηνπ ηξίηνπ ζπλαγσληζηή. ε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο θπξίαξρν ζηνηρείν είλαη ε κεηάζεζε ησλ επζπλψλ ηνπ ελφο ζηνλ άιινλ. Υσξίο κεγάιε πξνζπάζεηα άξρηζαλ ηα θειαεδίζκαηα. ηηο εθεκεξίδεο αλαθνηλψλνληαλ κε ην ζηαγνλφκεηξν νη πιεξνθνξίεο, ππήξραλ νη απαξαίηεηεο «δηαξξνέο» πξαγκαηηθψλ ή θαληαζηηθψλ ζηνηρείσλ, πνπ είραλ εκθαλή ή αθαλή ζθνπηκφηεηα. Απηέο εκπινπηηζκέλεο κε ηελ δεκηνπξγηθή θαληαζία ησλ δεκνζηνγξάθσλ θξαηνχζαλ γηα κέξεο ην δήηεκα ηεο εμάξζξσζεο ηεο παξάλνκεο νξγάλσζεο, σο πξψην ζέκα, ζηελ εηδεζηνγξαθία ηειενξάζεσλ θη εθεκεξίδσλ. ινη παξνπζίαδαλ δήζελ απνθιεηζηηθφηεηεο, πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ήηαλ θνχζθεο γελλεκέλεο ζηα επθάληαζηα κπαιά ησλ ζπληαθηψλ ηνπο. Ο Λάκπξνο Αδακίδεο έλησζε γεκάηνο θαη δηθαησκέλνο. Οη δηθέο ηνπ πιεξνθνξίεο θη νη εηθαζίεο ηνπ, επαιεζεχηεθαλ πιήξσο. Ζ αξρηθή απνζηνιή ηνπ γηα ηελ εμηρλίαζε ηνπ εγθιήκαηνο ζην ιφθν ηνπ ηξέθε φρη κφλν επηηεχρζεθε, αιιά έγηλε ν θαηαιχηεο γηα ηε ιχζε κηαο επξχηεξεο ππφζεζεο πνπ ηαιάληδε ηελ ειιεληθή θνηλσλία. Σν έλησζε σο θαζήθνλ λα πάξεη ηειέθσλν ζηελ νηθνγέλεηα ηεο Γηνλπζίαο. Μηιψληαο ζηε κάλα ηεο είπε: - Σν θνξίηζη ζαο, θπξία Κπξηαθνχια, δελ ζα γπξίζεη πίζσ, δπζηπρψο. Σν μέξσ θαη ην μέξεηε, αιιά ν δνινθφλνο ηεο βξέζεθε θαη ζα πιεξψζεη γηα ην έγθιεκά ηνπ! - Να είζαη θαιά θπξ αζηπλφκε κνπ. Δίλαη ηφζν δχζθνιν ζήκεξα λα κεγαιψλεηο παηδηά. Οη πεηξαζκνί είλαη παληνχ. Παξ’ φια απηά, θηαίσ εγψ. Μάλα ηεο ήκνπλ. [112]
Έπξεπε λα ηελ έρσ απφ πην θνληά. Ο Θεφο λα κε ιππεζεί, ην θνξίηζη κνπ λα ην ζπγρσξέζεη θαη λα αλαπάςεη ε ςπρνχια ηνπ. Γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, ν Αδακίδεο δελ ζέιεη γαιφληα θαη ηηκέο. Σν κφλν πνπ επηζπκεί είλαη λα γιπηψζεη απφ ηνλ πξνζσπηθφ ηνπ πξντζηάκελν. Δίλαη απαξάδεθηνο. Αληί λα βνεζάεη ηελ πξνψζεζε ησλ ζηφρσλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα απνηεινχζε ηξνρνπέδε γηα ηελ ππεξεζία. - Αλ κε ξσηήζνπλ ζα ηνπο ην πσ. Πξνζσπηθά ζηεξίδνκαη ζηελ ππφζρεζε φηη ζα κε πάξνπλ ζηελ αληηηξνκνθξαηηθή. Δθεί νη δπλαηφηεηεο είλαη πεξηζζφηεξεο θαη ηα κέζα πνιχ αλαβαζκηζκέλα. Πξνζσπηθά ζα ην ήζεια!
[113]
35. Η ζηάζε ηνπ Νηθόια ηαλ ε είδεζε ηεο ζχιιεςεο ηνπ Μαλψιε έγηλε γλσζηή απφ ηα κέζα ελεκέξσζεο, ν Νηθφιαο ζεψξεζε ην γεγνλφο σο απειεπζέξσζε θαη ιχηξσζε απφ ηνλ βξφρν πνπ ηνλ θπλεγνχζε ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ. Σνλ πξαγκαηηθφ θφβν γηα ηε δσή ηνπ. κσο είρε θαη ην δηθφ ηνπ κεξηηθφ ζηηο επζχλεο. Ναη, ήξζε ε ψξα λα πιεξψζεη ην ιάζνο ηεο απεξηζθεςίαο ηνπ. Γελ είρε θακηά ζεκαζία φηη κε δηαδνρηθά βήκαηα άιιαδε ηηο πνιηηηθέο ηνπ αληηιήςεηο. Απηφ αθνξά ηνλ ίδηνλ θαη κφλν. Με βάζε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα ηνπ θαηλφηαλ καθξηλή θη αδηθαηνιφγεηε ε αλάκεημή ηνπ ζ’ απηήλ ηελ νξγάλσζε. Δπηπρψο ηνπιάρηζηνλ απηφο δελ είρε βάςεη ηα ρέξηα ηνπ κε αίκα. Απηφ ην νθείιεη ζηελ άκνηξε αδηθνζθνησκέλε Γηνλπζία. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ ην γεγνλφο απφ κηα ζηηγκή θαη κεηά βξέζεθε απνκνλσκέλνο θαη ζε πιεξνθνξηαθφ εκπάξγθν. Απηφο κελ γιχησζε ηε δσή ηνπ, αιιά ε άηπρε Γηνλπζία έγηλε βνξά ζηα ρέξηα ηνπ θαλαηηθνχ θη απάλζξσπνπ Μαλψιε. Σψξα ήξζε ε ψξα ηνπ λα πιεξψζεη ην ηίκεκα ησλ πξάμεσλ ηνπ, αλ θαη θνβφηαλ φηη απηφο ζα ην ζεσξνχζε σο ζξίακβν θαη επθαηξία, γηα κηα αθφκα θνξά, επίδεημεο ηεο εμππλάδαο θαη ηεο αλσηεξφηεηαο ηνπ. Γελ έρεη ην δηθαίσκα λα βάδεη ζε αγσλία ην κφλν άλζξσπν πνπ ζηε δχζθνιε θάζε ηεο δσήο ηνπ, ηνπ ζηάζεθε ζαλ πξαγκαηηθφο θίινο. Θπκφηαλ κε ληξνπή ηελ αληίιεςε πνπ είρε γηα ηνλ Κψζηα παιηφηεξα. Νεξφβξαζηνο, άρξσκνο θαη κέηξηνο. Σειηθά, λα κελ είλαη ζην κέιινλ ηφζν βηαζηηθφο ζηνλ ραξαθηεξηζκφ ηξίησλ. ήκεξα πνπ ν Κψζηαο πέξαζε λα ηνπ αθήζεη ηηο θησρηθέο πξνκήζεηεο γηα ην βηνπνξηζκφ ηνπ ηνλ ελεκέξσζε γηα ηηο πξνζέζεηο ηνπ. Θα πάεη ζηελ αζηπλνκία λ’ αλαιάβεη ην κέξνο ησλ επζπλψλ ηνπ. Σνλ επραξίζηεζε θαη ηνπ είπε φηη πνηέ δε ζα μεράζεη ηελ ζπκπαξάζηαζε πνπ ηνπ έδεημε ζε κηα δχζθνιε θάζε ηεο δσήο ηνπ. Δπηπρψο πξφιαβε λα παξαδνζεί πξηλ ε απνθξππηνγξάθεζε ησλ ζηνηρείσλ δψζεη ζην πηάην φιν ηνλ θαηάινγν ησλ κειψλ ηεο νξγάλσζεο. Ήδε ν Αδακίδεο γλψξηδε γηα ηε ζηάζε ηνπ απφ πξνεγνχκελεο καξηπξίεο ηξίησλ θη ε πιήξεο ζπλεξγαζία κε ηηο αξρέο ζα έθξηλαλ αληηζηνίρσο ηε ζπκκεηνρή θαη ην βαζκφ ηεο ελνρήο ηνπ. Κάζε άλζξσπνο έρεη δηθαίσκα λα θάλεη ηα ιάζε ηνπ, αιιά έρεη θαη ηελ ππνρξέσζε λα πιεξψλεη ην ηίκεκα γηα ην αληίηηκν ησλ πξάμεψλ ηνπ. Θα δερφηαλ ηελ θξίζε ηεο θνηλσλίαο αδηακαξηχξεηα. ην κφλν πνπ δελ δέρζεθε λα ζπλεξγαζηεί κε ηηο αξρέο ήηαλ ην ηειεπηαίν ηνπ θαηαθχγην. Σν ηειεπηαίν ζπίηη πνπ θηινμελήζεθε. Σν φθεηιε ζην θίιν ηνπ Κψζηα. ηαλ ξσηήζεθε γη απηφ ζηάζεθε αλέλδνηα πιήξσο αξλεηηθφο.
[114]
36. Κώζηαο θαη Μαξία Ο Κψζηαο γηα φιν ην δηάζηεκα πνπ θάιππηε ηνλ Νηθφια δηαθαηέρνληαλ απφ έλα αίζζεκα αγσλίαο. ρη θπξίσο γηα ηνλ εαπηφ ηνπ αιιά γηα ην θνξίηζη ηνπ, ηε Μαξία. Δθείλε δηάβαδε ζηα κάηηα ηνπ φηη θάηη ηνλ απαζρνιεί θαη ζε πξψηε θάζε παξεμήγεζε ην γεγνλφο: - Μήπσο, Κψζηα, ζε ελφριεζε ε πξφζθιεζε λα γλσξίζεηο ηνπο γνλείο κνπ; νπ είπα φηη δελ είλαη ππνρξεσηηθφ. Απιψο ζέισ λα μέξσ, πνχ βξίζθνκαη. - ρη θαιή κνπ! Κακηά ζρέζε! Θεψξεζε αλαπφθεπθην, κεηά ηηο εμειίμεηο, λα ηεο εμεγήζεη ην αίηην ηεο αγσλίαο ηνπ. Ζ Μαξία ζα είλαη ε γπλαίθα ηνπ θαη ζα έπξεπε λα κνηξάδεηαη καδί ηεο ηα πάληα. Σεο απαξίζκεζε φινπο ηνπο πξαγκαηηθνχο θαη εζηθνχο ιφγνπο πνπ ηνλ ππνρξέσζαλ λα δερζεί ηελ θάιπςε ηνπ Νηθφια. Σεο εμήγεζε φηη θηλδπλεχεη ε δσή ηνπ θη φηη ήδε ζθφησζαλ ην θνξίηζη ηνπ. Πξνζπάζεζε λα ηνλίζεη ηδηαίηεξα ην πξνζσξηλφ ηεο θαηάζηαζεο θαη φηη πνιχ ζχληνκα φια ζα ιήμνπλ. Ζ Μαξία άκαζε θη έμσ απφ ηελ αηκφζθαηξα ηέηνησλ θαηαζηάζεσλ αλαζηαηψζεθε θαη δχζθνια δηαηήξεζε ηελ ςπρξαηκία ηεο. Δθείλν πνπ ηελ θφβηδε πεξηζζφηεξν ήηαλ ν θίλδπλνο λα κπιέμεη ν δηθφο ηεο άλζξσπνο: - ε παξαθαιψ, Κψζηα, κε κνπ δεηάο λα θαηαιάβσ θάηη πνπ κνπ είλαη μέλν θαη άγλσζην. ε παξαθαιψ μέκπιεμε φζν πην ζχληνκα κπνξείο. Γε ζ’ αληέμσ λα πάζεηο θάηη. Απηφ κφλν κ’ απαζρνιεί ια η’ άιια δελ κ’ ελδηαθέξνπλ. Σελ θαηαιάβαηλε. Άιισζηε θη ε δηθή ηνπ επηζπκία ήηαλ ζην ίδην κήθνο θχκαηνο. Σελ αγσλία ηνπο ηελ έιπζε ε ζχιιεςε ηνπ Μαλψιε θαη ηεο Πφπεο. Ο Νηθφιαο παξαδφζεθε κεηά απφ ιίγεο κέξεο κφλνο ηνπ ζηελ αζηπλνκία, αλαιακβάλνληαο ην κεξηηθφ ηεο δηθήο ηνπ ζπκκεηνρήο. Έλα αίζζεκα αλαθνχθηζεο θάιπςε ηελ Μαξία: - Δπηπρψο ε αγσλία καο ηέιεησζε, ρσξίο θάηη δπζάξεζην. Σψξα, κφλν εθ ησλ πζηέξσλ θαηαιαβαίλσ ην αλζξψπηλν δίιεκκα ζην νπνίν βξέζεθεο, θαηαιαβαίλσ ηελ επαηζζεζία πνπ ζε αλάγθαζε λα δερζείο ηελ πξφηαζε θη απηφ ην εθηηκψ, γηαηί επηβεβαηψλεη κε ηη πνηφηεηαο άλζξσπν έκπιεμα. κσο ζε παξαθαιψ καθξηά απφ καο απηέο νη θαηαζηάζεηο ηψξα πνπ ζηήλνπκε ην δηθφ καο ζπηηηθφ… Με μαθληθή έκπλεπζε ζπλέρηζε ιέγνληαο: … Α! θαιά πνπ ην ζπκήζεθα. Σν θξεβάηη ζην δσκάηην ζνπ ην ζέισ. ρη γηα ην θαηλνχξην ζπίηη. Θέισ θακία θνξά λα πεγαίλσ λα ην βιέπσ θαη λα θξαηάσ δσληαλή ηελ αλάκλεζε πνπ έδεζα πάλσ ζ’ απηφ καδί ζνπ. Έρσ ρψξν λα ην βάισ. Θα πάεη ζηελ απνζήθε ηνπ παηξηθνχ κνπ ζπηηηνχ.
[115]
37. Η εληύπωζε ζηελ θνηλωλία Ο θαηαηγηζκφο ησλ δεδνκέλσλ πνπ ήξζαλ ζηελ επηθάλεηα κε ηηο ζπιιήςεηο θαη ηηο παξαδφζεηο ησλ κειψλ ηεο ηξνκνθξαηηθήο νξγάλσζεο μεθαζάξηζαλ αξθεηά ην ηνπίν. Ηδηαίηεξε εληχπσζε ζηνπο αξκφδηνπο ηεο αζηπλνκίαο έθαλε ε αλαθάιπςε ηνπ αλαιπηηθνχ εκεξνινγίνπ ηνπ Μαλψιε θαη ε έπαξζε πνπ απηφ απέπλεε. ηαλ ν γξίθνο επηηέινπο ιχζεθε, είδαλε φηη ζ’ απηφ πεξηέγξαθε ιεπηνκεξψο θάζε ελέξγεηα ηεο νξγάλσζεο, πνιιέο θνξέο θηφιαο παξαθνπζθσκέλε θη σξαηνπνηεκέλε. Απηφ ην εκεξνιφγην πήξε πνιινχο ζην ιαηκφ ηνπ θαη ζηήξημε φιεο ηηο θαηεγνξίεο πνπ ε εηζαγγειηθή αξρή κπφξεζε λα ζηνηρεηνζεηήζεη γηα ηνπο ζπιιεθζέληεο. πκπαξέζπξε καδί κε ηα μεξά θαη αξθεηά ρισξά, έκπιεμε ζε πεξηπέηεηεο θη αζψνπο πνπ θάπνηα ζηηγκή έδεημαλ κηα ζπκπάζεηα, αιιά ζηε ζπλέρεηα εμαθαλίζηεθαλ απ’ ηνπο ρψξνπο γηα πνηθίινπο ιφγνπο. Σξαγηθφηεξε ήηαλ ε ζέζε εθείλσλ πνπ ζηελ πνξεία κεηάλησζαλ γη’ απηφ ην κπιέμηκφ ηνπο θαη ελδηάκεζα άιιαμαλ απφ ιίγν έσο πνιχ ηηο απφςεηο ηνπο. Μέζα ζηα νλφκαηα ήηαλ θαη παηδηά θαιψλ νηθνγελεηψλ, αθφκα θαη παηδηά παξαγφλησλ ηεο πνιηηηθήο θαη θνηλσληθήο δσήο ηεο ρψξαο. Απηφ δελ ηνπο απάιιαζζε αζθαιψο απφ ην κεξηηθφ ζηηο επζχλεο. Έπξεπε θη απηνί λα θαζίζνπλ ζην ζθακλί. Ζ καηαηνδνμία θαη ην ππεξθίαιν ηνπ εγέηε έθηαζαλ ηελ ππφζεζε ζηνλ πιήξε επηειηζκφ ηεο. κσο εδψ είλαη ε θαηάιιειε ζηηγκή λα μεθαζαξηζηνχλ κεξηθά πξάγκαηα. ε ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο θνηλσλίαο δεκηνπξγήζεθε ε ςεπδαίζζεζε φηη ην πξφβιεκα ηεο ηξνκνθξαηίαο επηηέινπο ιχζεθε νξηζηηθά. κσο, ηα πξάγκαηα δελ είλαη θαζφινπ έηζη. Σν ίδην δηάζηεκα, πνπ νη κεραληζκνί ηεο νξγάλσζεο εμαξζξψλνληαλ, κέζα ζ’ άιινπο θχθινπο γελληφηαλ ε επηζπκία γηα κηα λέα απφπεηξα. ην κπαιφ άιισλ γίλνληαλ ηα πξψηα ζρέδηα. Μηα λέα νξγάλσζε κε πην μεθάζαξνπο ζηφρνπο, κε αξηηφηεξε δνκή, κε κεγαιχηεξε κπζηηθνπάζεηα ρξεηαδφηαλ λα δεκηνπξγεζεί. Ζ εκπεηξία ησλ ζθαικάησλ δελ κεηαδίδεηαη. Κάζε άλζξσπνο, είλαη ζρεδφλ αλαπφθεπθην, ζα θάλεη ηα δηθά ηνπ ιάζε. Σφηε θαη κφλν ηφηε ίζσο κάζεη. Μεξηθνί ηζρπξίδνληαλ φηη αλ ρηππεζνχλ νη αηηίεο πνπ γελλνχλ ηνπο ηξνκνθξάηεο ηφηε ην πξφβιεκα πξάγκαηη ζα ιπζεί θαηά ην κεγαιχηεξν ηνπ κέξνο. Απηφ είλαη έλα βάζηκν επηρείξεκα, πνπ κπνξεί ζ’ έλαλ πεπεξαζκέλν ρξνληθφ νξίδνληα λα αλαζηείιεη ηέηνηνπ είδνπο θαηλφκελα, αιιά είλαη ςεπδαίζζεζε λα πηζηεχνπκε φηη ζα εμαιεηθζεί νξηζηηθά. Γελ πξέπεη λα μερλάκε φηη ηα ειαηηψκαηα ηνπ αλζξψπνπ είλαη γελεηηθά θαη δε θαηαξγνχληαη κε εληνιέο, κε απεηιέο ηηκσξίαο, αθφκα θαη κε ηα πην επθπή πξνιεπηηθά κέηξα. Ζ ζπληεηαγκέλε πνιηηεία δε κπνξεί λα θάλεη ηίπνηα πάλσ ζ’ απηφ. Θέιεη δε [116]
ζέιεη έηζη ζα πνξεχεηαη θαη ζην κέιινλ. Θα παίξλεη κέηξα πνπ κεηξηάδνπλ ηηο αηηίεο ησλ αθξαίσλ παξεθηξνπψλ, αιιά πνηέ δελ πξέπεη λα πηζηέςεη φηη ηα πξνβιήκαηα ζα εμαθαληζηνχλ σο δηα καγείαο. Πάληα ζα αλαδχνληαη αθξαίεο απφςεηο θαη πάληα ζα ππάξρνπλ νκάδεο πνπ ζα ηηο ζηεξίμνπλ. Παξά ηελ θαζαξφηεηα ησλ δεδνκέλσλ, παξφιε ζηελ παξαδνρή ηεο ελνρήο απφ πνιιά κέιε ηεο νξγάλσζεο γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε παξάλνκεο πξάμεηο θαη ηελ κεηέπεηηα κεηακέιεηα ηνπο, εληνχηνηο πάιη παξνπζηάζηεθαλ εθείλνη πνπ πάληα ηίζεληαη έηζη θη αιιηψο απέλαληη ζηελ θξαηηθή εμνπζία ρσξίο εμαίξεζε. Δίλαη εθείλνη πνπ εκθαλίδνληαη σο απηφθιεηνη ππεξαζπηζηέο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Αγλνψληαο ηα γεγνλφηα βιέπνπλ πίζσ απφ θάζε πξάμε ην ελδερφκελν ηεο πιεθηάλεο ηεο ζθεπσξίαο απφ ηνπο ζθνηεηλνχο, αιιά πάληα αλνκνιφγεηνπο, θχθινπο. Έρεη παξαηεξεζεί ζπρλά φηη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο έρνπλ άκεζα αληαλαθιαζηηθά θαη δίλνπλ πεηζκαηηθέο κάρεο γη’ απηά, ελψ ζε άιιεο ηξαληαρηέο αλάινγεο πεξηπηψζεηο εκθαλίδνληαη παξάμελα νπδέηεξνη, ρσξίο αληηδξάζεηο, βαξήθννη θαη κνλφθζαικνη. Ζ επαηζζεζία φκσο δε κπνξεί λα είλαη κνλφπιεπξε, λα γέξλεη κφλν απφ ηε κηα κπάληα γηαηί ηφηε ράλεη ηελ αμηνπηζηία ηεο θαη ακαπξψλεηαη ε αζσφηεηα ησλ θηλήηξσλ. Ζ επαηζζεζία γηα λα γίλεηαη ζεβαζηή πξέπεη λα κελ θάλεη εμαηξέζεηο, λα εκθαλίδεηαη παληνχ θαη πάληα ρσξίο απνθιεηζκνχο θαη εμαηξέζεηο, ρξψκαηα, πνιηηηθέο απνρξψζεηο θηι. Δπαλαιακβάλνληαο, ηνλίδσ ην γεγνλφο: Σηο κέξεο, πνπ εμαξζξσλφηαλ ε νξγάλσζε ηνπ Μαλψιε θαη νη ζπιιήςεηο εμνπδεηέξσλαλ φινπο ηνπο ζχιαθεο ησλ κειψλ ηεο, κέζα ζην κπαιφ θάπνησλ άιισλ δεκηνπξγνχληαλ ηα πξψηα ζρέδηα γηα κηα θαηλνχξηα πξνζπάζεηα, γίλνληαλ νη πξψηεο ζπδεηήζεηο γηα κηα θαιχηεξε θαη πην απνηειεζκαηηθή λέα νξγάλσζε. Απηφο ν θχθινο, απηή ε ζπλερήο αλαπαξαγσγή ησλ ίδησλ «θαιψλ» ή «θαθψλ» ελεξγεηψλ ηνπ αλζξψπνπ είλαη ε δηαδξνκή πνπ θαηαγξάθεηαη σο ηζηνξία.
[117]
38. Ο Αδακίδεο Ζ δηθή ηνπ ζπκβνιή ζηε εμηρλίαζε ηνπ εγθιήκαηνο δελ πέξαζε θαζφινπ ζηηο εθεκεξίδεο. Οη αλψηεξνη ηνπ έθξηλαλ φηη ρξεηάδεηαη λα ρξεψζνπλ φιε ηελ επηηπρία ζηελ νξγαλσηηθή ηθαλφηεηα ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο ππεξεζίαο πνπ είρε κηα θαηαξξαθσκέλε εηθφλα ζηα ΜΜΔ. Με ηελ θαηαηγηζηηθή θξηηηθή γηα αληθαλφηεηα πνπ ηε ζπλφδεπε φιν απηφ ην δηάζηεκα. Δληάμεη! Σν είδε ινγηθφ θαη δελ ηνλ έπηαζε ην παξάπνλν. Ζ κεηάζεζε πνπ ηνπ είρε ππνζρεζεί ν επηθεθαιήο ηεο αληηηξνκνθξαηηθήο ππεξεζίαο πξαγκαηνπνηήζεθε ζρεδφλ ακέζσο θη έηζη ηνπιάρηζηνλ ε ππφζρεζε πνπ ηνπ δφζεθε έγηλε πξαγκαηηθφηεηα. Έηζη γιχησζε απφ ηελ επνπηεία θαη ην βξαρλά ηνπ αλίθαλνπ πξντζηάκελνπ ηνπ. Ζ ππεξεζία ηνπ έδσζε θαη ηηκεηηθή άδεηα νιίγσλ εκεξψλ. Ήηαλ πηα θαηξφο λ’ αθηεξψζεη θαη θάπνην ρξφλν ζηελ νηθνγέλεηά ηνπ. Σνπο ην φθεηιε, γηαηί νη ζπλερείο ππνρξεψζεηο δελ ηνλ άθεζαλ λ’ αζθήζεη κε ηελ πιεξφηεηα πνπ ήζειε ηηο ππνρξεψζεηο σο ζχδπγνο θαη παηέξαο. Σφηε ζθέθηεθε θαη ηε ραξνθακέλε κάλα ηεο Πξέβεδαο. Μήπσο κπνξνχζε λα ηα ζπλδπάζεη; ηε γπλαίθα ηνπ δελ είπε ηίπνηα γηαηί ζα ηεο ηελ έζπαγε. Σεο κίιεζε γηα κηα νιηγνήκεξε πεξηνδεία ζηελ Ήπεηξν, ηφπν ηεο θαηαγσγήο ηνπο. Φάλεθε θπζηθφ θαη ρξήζηκν αθνχ ζα κπνξνχζαλ λα δνχλε θαη ην παηξηθφ ζπίηη ηεο γπλαίθαο ηνπ ζηα Γηάλλελα. ηαλ πήγαλ ζηελ Πξέβεδα γηα ιίγα κπάληα απηφο πεηάρηεθε έλα βξάδπ ζην ζπίηη ηεο Γηνλπζίαο θαη ηνπο βξήθε φινπο καδεκέλνπο εθεί. Νηψζαλε έθπιεμε, αιιά θαη ραξά κε ηελ επίζθεςή ηνπ: - Σνλ ηζαθψζακε, επηηέινπο, θπξία Κπξηαθνχια. Ο δνινθφλνο ηεο θφξεο ζνπ είλαη ζηε θπιαθή. νπ ην είρα ππνζρεζεί. Σψξα ζα πιεξψζεη γηα ην έγθιεκά ηνπ! - Σν κάζακε παηδί κνπ! Σν κάζακε θαη ζ’ επραξηζηνχκε. Σν θηήλνο κνπ έθαγε ην θνξηηζάθη κνπ! ε ζέλα εχρνκαη, φ,ηη πνζείο θαη πξνζσπηθά θαη γηα ηε δηθή ζνπ νηθνγέλεηα! Γελ θάζηζε άιιν παξά ηηο παξαθιήζεηο ηεο νηθνγέλεηαο πνπ ήζειαλ λα ηνλ θηινμελήζνπλ. Δπηθαιέζηεθε ςεπδψο ππεξεζηαθέο ππνρξεψζεηο. ηαλ βγήθε ζην δξφκν λα ζπλαληήζεη πάιη ηελ νηθνγέλεηα ηνπ έλησζε αλάιαθξνο θαη γεκάηνο. Δίρε θάλεη ην θαζήθνλ ηνπ. Απηφ ηνλ γέκηδε…
[118]