Velkommen som foresatt i 4H_SAMISK

Page 1


Višuvdna 4H bargá servodaga ovdii gos buot mánát ja nuorat vásihit hálddašeami ja gullevašvuođa.

Hei, ja bures­boah­tin

fuo­la­head­djin

Fuolaheaddjin dus leat várra olu gažaldagat. Jus dus ain leat gažaldagat, maŋŋá go leat lohkan dán gihppaga, de leat eanet dieđut 4h.no siidduin. Don sáhtát maiddái váldit oktavuođa iežat fylkka 4H:in

Mii lea 4H?

4H lea astoáiggefálaldat gos mánát ja nuorat sáht­tet suokkardit aktivitehtaid ja vejolašvuođaid. Sii leat mielde mearrideamen, ohppet ođđa áššiid ja ožžot ođđa ustibiid. Miellahtut leat čadnon báikkálaš 4H-klubbaide miehtá riikka.

4H lea eallinoaidnoneutrála ja bellodatpolitihkalaččat sorjjasmeaht­tun mánáid- ja nuoraidorganisašuvdna.

Mii bargat iežamet ulbmilparagráfa, 4H-lohpádusa ja mot­to mielde.

Miellahtut mearridit!

4H:s miellahtut mearridit. Sii mearridit ieža maid sii háliidit suokkardit ja man birra háliidit oahppat eanet. Go geahččaladdet ja meddet, de vásihit hálddašeami ja seammás ožžot praktihkalaš vásáhusaid ja ođđa máhtu.

4H:s mánát ja nuorat ožžot buori demokratiija- ja organisašuvdnaoahpaheami. Olusiidda lea dát sin vuost­taš vásáhus miellaht­todemokratiijain.

Buot 4H-klubbain leat klubbastivra mas leat nuorra miellahtut. Klubbat ožžot buori veahki rávis klubbaráđđeaddiin, geat dávjá leat fuolaheaddjit.

Klubbaráđđeaddi lea klubba ráđđeaddi ja veahkeha stivrra plánet ja doaimmahit klubba.

Klubba jahkečoahkkin dat mearrida klubbaráđđeaddiid.

Oahppat barggadetin

4H:s mánát ja nuorat ohppet

go barget. Miellahtut (10 jagi ja boarrásat) čogget čuoggáid nu gohčoduvvon 4H-gilvvus.

Miellahtut geat leat čoaggán unnimus 1000 čuoggá ja leat 18 jagi dahje boarrásat, ožžot plakeahta, mii lea 4H stuorámus árvomearka.

Miellahtut čogget čuoggáid go leat aktiivvalaččat 4H:s. 4H-gilvu lea álki, go dan sáht­tá heivehit ovt­taskas olbmuide. 4H-jahki loahpahuvvo čakčafeast­tain, gos miellahtut čájehit iežaset 4H-prošeav t­ta.

Geažohis vejolašvuođat ja ođđa ustibat Leat olu vejolašvuođat 4H:s!

Miellahtut eai dárbbaš válljet ov t­ta dihto aktivitehta, sii sáht­tet čiekŋudit áššiide ja suokkardit dan maid háliidit.

Miellahtut ožžot eanet máhtu ja ođđa vásáhusaid praktihkalaš oahppama ja fysalaš aktivitehtaid bokte min pro-

Ulbmilparagráfa

4H galgá ovddidit aktiivvalaš ja servodatberošteaddji nuoraid geat dovdet ovddasvástádusdovddu ja árvvusatnet luonddu ja olbmuid. Organisašuvnna barggu vuođđu lea luonddudoalloealáhusain ja báikkálašbirrasis.

grámmasurggiin: luondu, kultuvra, servodat ja dearvvašvuohta.

4H mánát ja nuorat ožžot ođđa ustibiid. Sii leat oassin searvevuođas gos sis leat aktivitehtat klubbas, barget 4H-prošeavt­taid, vulget tuvrraide, kurssaide ja leairraide. Sii spellet volleyspáppa, leat mielde gilvvuin ja ožžot buori organisašuvdnavásáhusa ja ohppet miellaht­todemokratiija birra.

Sadji buohkaide

4H:s mánát ja nuorat sáht­tet ovdánit ja geahččaladdat iežaset premissaid mielde. Mii guovdilastit ovdáneami ja buriid árvvuid

– eat prestašuvnnaid. Eai leat erenoamáš gáibádusat šaddat miellaht­tun. Mis lea sadji buohkaide – beroškeaht­tá eavt­tuin.

Min guovddášárvvuin čielga jurdagat (hode), liekkusis váibmu (hjerte), čeahpes gieđat (hender) ja buorre dearvvašvuohta (helse) leat ovt­taárvosašvuođa ja árvvusatnima vuođđoášši. Miellahtut leat oassin mánáid ja nuoraid sosiála searvevuođas geat leat oadjebasat guhtet guoibmáseaset, rápmásat guhtet guimmiineaset ja beroštit ja árvvusatnet guhtet guoimmiset.

Min miel­lah­tut

Buotahkásaš mánát ja nuorat sáhttet leat mielde 4H:s, muhto aktivitehtat ja fálaldagat rievddadit ahkejoavkku mielde gosa gullet.

Min ahkejoavkkut:

• 0–9 jagi

• 10–18 jagi

• 19–26 jagi

Ahkejoavkkus 10–18 jagi leat eanemus aktivitehtafálaldagat. Nuoramus ja boarráseamos ahkejoavkkus leat unnit ja earálágan fálaldagat. Dán guov t­ti joavkku miellaht­tomáksu lea danne veahá hálbbit.

Min nuoramus miellahtut (0–9 jagi) ja sin fuolaheaddjit leat dehálaččat 4H:i. Iešguđetlágan bearašaktivitehtaid bokte sihke mánát ja ollesolbmot buorebut oahpásmuvvet 4H:i ja min aktivitehtaide. Miellahtut geat leat nuorat go

10 jagi, eai čoakke čuoggáid 4H-gilvvus.

Min boarráseamos miellahtut (19–26 jagi) – maiddái gohčoduvvon alumnin – leat dábálaččat čađahan 4H-gilvvu ja ožžon plakeahta. Dát nuorat sáht­tet ain leat mielde áŋgiruššamin 4H:s dahje čađahit 4H-gilvvu.

Fina min neaht­t asiiddus lohkamin eanet dieđuid miellaht­tovuođa ja miellaht­tovuođamávssu birra.

Ak­ti­vi­teh­tat

Klubbaaktivitehta

Klubbain leat klubbačoahkkimat iešguđetlágan aktivitehtaiguin.

Miellahtut ieža mearridit maid aktivitehtaid klubba galgá čađahit ja man dávjá sii galget deaivvadit.

4H­gilvu

Miellahtut geat čogget čuoggáid 4H-gilvvus, mearridit ieža mo áigot čoaggit daid. Sii sáht­tet čoaggit čuoggáid čađahet­tiin bargguid, válddedet­tiin badjelasaset áirrasdoaimmaid dahje aktiivvalaš rollaid ja searvvadet­tiin kurssaide ja leairraide jnv.

Stivrradoaibmaoahpaheapmi

Miellahtut geat leat válljejuvvon klubbastivrii dahje fylkkastivrii, ožžot oahpaheami iežaset stivradoaimmain, juogo stivrradoaibmakurssaid dahje fylkkastivrraoahpaheami bokte. Goappašat kurssat deat­tuhit sosiála, oahppavaš ja aktiivvalaš beali.

Kurssat ja aktivitehtat

Miellahtut sáht­tet searvat iešguđetlágan kurssaide ja aktivitehtaide main leat iešguđetlágan fát­tát ja sisdoallu lágidemiid mielde. Báikkálaš ja regiovnnalaš čoagganemiide servet mánát

ja nuorat lagašbirrasis, ja nationála doalut čohkkejit miellahtuid miehtá riikka. Boarráseamos ahkejovkui, nu gohčoduvvon alumnin, leat sierra kurssat ja aktivitehtat.

Leairrat

Juohke jagi sáht­tet 4H-laččat searvat leairraide, mat addet olu gelddolaš ja oahppavaš vásáhusaid.

Dá leat moadde leairafálaldaga*:

• Aspirántaleairrat (10–11 jagi)

• Fylkkaleairrat (12 jagi ja boarrásat)

• Riikkaleaira / Dav viriikkalaš leaira (14 jagi ja boarrásat) (goappašagat lágiduv vojit juohke nuppi jagi)

Volleyspábba

Volleyspábba lea 4H-valáštallan. Muhtun fylkkat lágidit jahkásaš idjavolleyspábbagilvvuid, ja 4H-leairrain spellet sierra volleyspábbagilvvuid.

4H­dállu

Miehtá riikka gávdnojit 4H-dálut ja 4H-geassesajit main leat iešguđetlágan fálaldagat ja aktivitehtat mánáide ja nuoraide.

*Fálaldagat rievddadit fylkkaid mielde.

4H-jahki

• Juovlaloahpaheapmi/ juovlasuohkat klubbain

• Klubbačoahkkimat

• Jahkečoahkkin klubbain

• Klubbačoahkkimat

• Čakčafeasttat

• Klubbačoahkkimat

• Olgunastima vahkku

• Somá dálus

• Klubbačoahkkimat

• Riikkaleaira dahje Davviriikkalaš leaira

• Klubbačoahkkimat

• Stivrradoaibmakurssat

• Klubbaráđđeaddičoagganeamit

• Klubbačoahkkimat

• Klubbačoahkkimat

• Fylkkajahkečoahkkimat

• Fylkkastivraoahpaheapmi

• Klubbačoahkkimat

• Storkurs

• Klubbačoahkkimat

• 4H-beaivi (miessemánu 4.b.)

• Olggu ovddas

• Báikkálaš leairrat

• Aspirántaleaira

• Fylkkaleaira

Fuomáš ahte sáht­tet leat stuorra erohusat fylkkain/klubbain. Váldde oktavuođa iežat klubbain/fylkkain oažžun dihtii eanet dieđuid.

Olg­gos máil­bmái 4H:in

4H lea máilmmiviidosaš organisašuvdna, mii vuođđuduvvui USA:s 1902:s. 4H ja 4H ­ guoskevaš organisašuvnnat gávdnojit olu riikkain miehtá máilmmi.

Riikkaidgaskasaš lonohallan ja ovt­tasbargu riikkarájáid rastá dahká ahte mii bargat dehálaš bargu vásáhuslonohallamiin, kultuvrralaš áddejumiin ja ovt­taárvosašvuođain.

Gávdnojit olu riikkaidgaskasaš vejolašvuođat boarrásepmosiidda 4H:s: riikkaidgaskasaš lonohallan, verddebearaš nuoraide geat leat lonohallamis, oahppomátkkit, davviriikkalaš leaira ja iešguđet lágideamit min goavdeorganisašuvnnas Rural Youth Europe (RYE).

4H­lohpádus

Min miht­tomearri boahtá ovdan 4H-lohpádusas: Mii lohpidat bargat dan ovdii šaddan nuorran geain leat čielga jurdagat (hode), liekkusis váibmu (hjerte), čeahpes gieđat (hender) ja buorre dearvvašvuohta (helse).

Ol­le­sol­bmot 4H:s

Fuolaheaddjit leat dehálaš doarjjaolbmot 4H:s.

Fuolaheaddjin don sáhtát veahkehit iešguđet aktivitehtain ja doaluin ja searvat 4H buori sosiála searvevuhtii.

Don oahpásmuvat sihke miellahtuide ja eará ollesolbmuide. Dasa lassin lea unnit bargu juohke fuolaheaddjái go máŋggas juogadit bargguid.

Mánát ja nuorat stivrejit 4H-klubbaid, muhto buorre ovt­t asbargu čeahpes klubbaráđđeaddiiguin ja áŋgirušši fuolaheddjiin dat dahká dan vejolažžan. Klubbat main lea buorre doarjja ollesolbmuin, birgejit bures.

Mii sávvat don háliidat searvat!

Váldde oktavuođa iežat báikkálaš klubbain – buotlágan áŋgiruššamis, veahá dahje olu, lea árvu.

Mii illudat gullat dus!

Doarjjo 4H!

Háliidat go addit ruđa 4H:i? Min addinbálvalusa sáhtát doar jut min dehá laš barggu mánáid ja nuo raid várás. Don válljet ieš háliidat go addit háválassupmi dahje fásta supmi mánnosaččat. Searvva 4H-bearrašii ja vuolgge mielde hábmet oadjebas ja movt­tiidaht­ti arena nuoraide!

Buorre dieh­tit

Miellahttomáksu

Máksojuvvon miellaht­tovuođamávssu bokte miellaht­tu lea dáhkiduvvon 4H-aktivitehtain.

Jus máksu ii leat mákson, de miellaht­tu ii leat dáhkiduvvon 4H bokte. Mui t­te danne máksit mávssu áiggil.

Oassálastindoarjja

Ruhtadilli ii galgga heht­tet searvamis 4H-aktivitehtaide. Buohkat geat háliidit, sáht­tet leat mielde – oza danne oassálastindoarjaga aktivitehtaide ja doaluide, jus lea dárbu dasa.

Miellahttobláđđi

Miellaht­tobláđis AKTIVITET leat reportášat, jearahallamat, fásta spált­t at jnv. Miellaht­tobláđđi sáddejuvvo buot 4H-bearrašiidda.

Riikkalotteriija

4H-klubbaide sáddejuvvojit loat­t at, maid miellahtut (10 jagi ja boarrásat) galget vuovdit. Riikkalot­teriija lea dehálaš dienasgáldu klubbaide ja muđui organisašuvdnii. Oassi badjebáhcagis manná 4H Norge

solidaritehtabargui Gambias.

Heivehanfoanda

Heivehanfoanddas miellahtut sáht­tet ohcat oažžut gokčojuvvot lassigoluid doaibmaheht­tehusaid ja/dahje eará hástalusaid geažil vai besset searvat kurssaide ja leairraide.

Gearggusvuohta ja sihkkarvuohta

4H galgá leat oadjebas arena. Buorre gearggusvuođabargu galgá geahpedit sávakeahtes dáhpáhusaid ja kriissaid jáhkehaht­tivuođa, ja duddjot oadjebasvuođa. Min gearggusvuođaplána čilge ovddasvástádusa, organiserema ja rutiinnaid sávakeahtes dáhpáhusaid ja kriissaid oktavuođas, mat sáht­tet čuožžilit 4H-oktavuođas.

Váldde oktavuođa ovddasvástáduslaččain klubbas, fylkkas, dálus dahje 4H Norgiin, jus dus ležžet áššit. Lea maiddái vejolaš dieđihit min dieđihanvuogádagas «Si ifra».

Min guovddášárvvut

4H-lohpádusa mielde dát leat: Čielga jurdagat (hode) | Liekkusis váibmu (hjerte) | Čeahpes gieđat (hender) | Buorre dearv vaš vuohta (helse)

4H Norge

Fitnančujuhus: Christian Kroghs gate 10, 0186 OSLO

Poastačujuhus: Postboks 9336, 0135 OSLO

Telefovdna: 64 83 21 00 | Neahttasiidu: 4h.no

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.