MARZEC 2013/ NUMER 16 / www.standardypomocy.pl
S t r o n a |1
ILE UDAŁO SIĘ JUŻ ZROBIĆ ?
S t r o n a |2
Zmiany widoczne i widziane Gdy rozpoczynaliśmy wspólna przygodę, pracę w projekcie „Standardy w Pomocy” dosyć często mówione było, że jest to bardzo ważny projekt dający szanse na zmiany w przyszłości, że wypracowane przez nas produkty i rezultaty będą miały realną szansę na rewolucję w sferze pomocy ludziom bezdomnym – ta przyszłość staje się powoli rzeczywistością. Zbliża się już trzeci rok pracy w projekcie Standary w Pomocy, w międzyczasie wydarzyło się wiele rzeczy, raz mieliśmy z górki, a raz pod górkę. Kilka razy stawaliśmy nad przepaścią i z obawą o dalsze losy naszego projektu zastanawialiśmy się co dalej? Lecz ciągle mieliśmy gdzieś w głowie te słowa, że ważna jest nasza praca, jak wiele możemy zmienić i jaki możemy mieć wpływ na zmiany w polityce społecznej. I udało się. W chwili obecnej znajdujemy się w 2/3 realizacji pilotażowych wdrożeń Modelu GSWB. Wypracowane przez nasze partnerstwo standardy przechodzą chrzest bojowy i może nie wszystkie wyjdą z tego działania całe, to my poza zdobytą wiedzą wyniesiemy również świadomość tego że przyczyniamy się do realnych zmian. W ostatnim czasie, 27 lutego br. miało miejsce pierwsze robocze spotkanie zespołu wypracowującego projekt Krajowego Programu Rozwiazywania Problemu Bezdomności. Zaproszenie na spotkanie zostało rozesłane do ministerstw i instytucji, które powinne włączyć się w prace nad tym programem. I tak dzięki naszemu wspólnemu zaangażowaniu w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych. Celem pierwszego spotkania było rozpoczęcie dyskusji nad potrzebą wypracowania i wdrożenia dedykowanego programu krajowego poświęconego problematyce bezdomności. Uczestnicy spotkania próbowali umiejscowić niniejszy program w szerszej perspektywie strategicznych zadań dla Polski w latach 20142020, w tym w perspektywie finansowej funduszy Unii Europejskiej. Uczestnicy zapoznali się z dotychczasowymi próbami powołania takiego programu1. Jak pokazuje powyższe przedsięwzięcie, jesteśmy coraz częściej odbierani przez instytucje sektora publicznego jako równy partner do dyskusji i prac związanych ze zmianami w systemie pomocy społecznej. Musimy jednak pamiętać, że w chwili obecnej nasza obecność na krajowej arenie jest zauważana dzięki naszemu całemu partnerstwu. Jak mówi powiedzenie „w jedności siła drzemie - więc chodźmy razem”, jest to najlepszy czas, aby z naszego partnerstwa projektowego stworzyć podwaliny pod ogólnopolską federację organizacji działających w obszarze problematyki bezdomności. Federacja taka rozbrzmiewać będzie silnym głosem, który ciężko będzie schować na półkę i udawać, że się go nie słyszy. Będzie płaszczyzną do wypracowywania wspólnych stanowisk, działań i kierunków w zmianach Szersze sprawozdanie z tego spotkania znajduje się na stronie www.pfwb.org.pl w zakładce aktualności. 1
polityki społecznej ukierunkowanej na pomoc ludziom bezdomnym i zagrożonych bezdomnością. Federacja będzie obszarem dla rzecznictwa osób bezdomnych, wzmacniania partycypacji osób bezdomnych, tworzenia platformy wymiany wiedzy i doświadczeń, przełamywania stereotypów, podejmowania badań itp2. Spotkanie założycielskie przewidziane jest na początek czerwca, a już od maja będziemy zapraszać także inne organizacje na działające na polu przeciwdziałania bezdomności. Obydawa działania nie miałyby zapewne miejsca jeszcze trzy lata temu, a na pewo nie byłyby prowadzone z takim rozmachem. Dlatego trzeba zgodzić się ze słowami członków Grupy Zarządzajacej naszego zadania, że każdego dnia widzimy zmiany zachodzące w obszarze polityki społecznej, którą się zajmujemy. Widzimy, jak partnerstwa lokalne zmieniają się z projektowych w partnerstwa ukierunkowane na zapobieganie bezdomnosci. Cieszymy się, że problem bezdomności coraz częsciej jest zauważany jako problem nie tylko ośrodków pomocy społecznej, a szerszego środowiska. I tak jak w pierwszych zdaniach ujętych we wstępie nasze początkowe szanse na zmiany w polityce społecznej stają się faktem i należy się tylko cieszyć i chlubić tym, że jesteśmy częścią tej histori. Paweł Janowski
W BIEŻACYM NUMERZE:
Grupa Zarządzająca Mieszkanie wspierane Streetworking Ogrzewalnia,, Pielęgniarska opieka długoterminiwa
Monitoring Kalendarium
2
Cały szereg działań przypisanych Federacji zawiera wiele punktów pogrupowanych na tematy i obszary działań. Dostępny będzie wraz z szerszą informacja dotyczącą Federacji w okolicach maja 2013r. na stronach internetowych partnerów Zadania 4
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a |3
Grupa Zarządzająca W Krakowie odbyło się kolejne spotkanie Grupy Zarządzającej, na którym byli przedstawiciele wszystkich partnerów Zadania 4. Lista obszarów do dyskusji i tematów wymagających decyzji była tym razem wyjątkowo długa. Wiązało się to z trwającą obecnie fazą pilotażu i zaangażowaniem 19 partnerstw lokalnych w testowanie Modelu: Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności. Omówiona została aktualna sytuacja we wszystkich partnerstwach, przedstawione zostały uwagi, rekomendacje i spostrzeżenia realizatorów pilotażu. Obecny okres to także intensywna praca nad ewaluacją standardów oraz stałym monitoringiem wskaźników ilościowych. Mamy już raporty z I części ewaluacji, prezentujące opinie kluczowych osób zaangażowanych w projekty pilotażowe na temat standardów. Czeka nas uruchomienie II etapu ewaluacji. Nad tymi i innymi zagadnieniami pochylają się członkowie konsorcjum badawczego wraz z kierownikiem zespołu badawczego. Jest nadzieja, że nie zabraknie zapału do pracy w kolejnym etapie. Podczas wizyty w Krakowie mieliśmy okazję spotkać się z przedstawicielami Krakowskiego Partnerstwa Lokalnego, w skład którego wchodzą:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Dzieło Pomocy św. Ojca Pio, Fundacja Dzieło Pomocy św. Ojca Pio, Polski Komitet Pomocy Społecznej Małopolski Zarząd Wojewódzki w Krakowie,
Stowarzyszenie Lekarze Nadziei.
Przegląd różnych problemów w projekcie, refleksje dotyczące zapisów w standardzie oraz płomienne dyskusje nad możliwościami zmian w regulacjach prawnych zdominowały spotkanie. Bliski kontakt z osobami zmagającymi się z pilotażami wzbudza w nas motywację do dalszej pracy i doskonalenia zapisów Modelu Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności. Spotkanie było okazją do uzgodnień terminów wydarzeń, które zrobimy do końca pilotażu, do sierpnia 2013r. Uświadomiło też zebranym ogrom pracy, która nas czeka. Przypominamy jednak o potrzebie zrównoważenia obowiązków zawodowych z tymi, które czekają nas w naszych rodzinach! Ostatni dzień poświęciliśmy głównie pomysłowi zawiązania ogólnopolskiego partnerstwa przeciwdziałającego bezdomności. Grupa Zarządzająca podjęła decyzję o założeniu federacji, która będzie platformą współpracy podmiotów działających na rzecz osób bezdomnych i da możliwość wykorzystania i dalszego doskonalenia produktów zadania 4. Zaproszenie do współtworzenia federacji wystosowane będzie do wszystkich organizacji zaangażowanych obecnie w pilotaże oraz dużych organizacji sieciowych zajmującym się tą problematyką. Spotkanie założycielskie planujemy już w czerwcu 2013!
S t r o n a |4
Co dalej z Modelem GSWB Będąca już za półmetkiem faza pilotażu to przełomowy dla Modelu GSWB okres. Po wielu miesiącach tworzenia jego wyjściowej wersji aktualnie jesteśmy w fazie jego wielopłaszczyznowej weryfikacji. Oczywiście podstawową jest praktyczne przetestowanie zaproponowanych rozwiązań poprzez gminne pilotaże, ale to tylko jeden z kilku sposobów weryfikacji. Warto więc napisać kilka słów o tym, co dzieje się niejako w tle pilotażowych wdrożeń. Od kilku miesięcy opiekunowie merytoryczni partnerstw lokalnych część swoich spotkań poświęcają na dialog z ich przedstawicielami w zakresie ich własnych uwag do poszczególnych obszarów Modelu GSWB. Uwagi te są zbierane, a następnie przekazywane do dalszej pracy w Zespole Merytorycznym. Aktualnie, po pierwszym etapie konsultacji, powstały dwa kilkunastostronicowe dokumenty zawierające zebrane z wszystkich 19 partnerstw uwagi do standardów z obszarów partnerstw lokalnych oraz zatrudnienia i edukacji. Dalsza nad nimi praca to swoiste filtrowanie zebranego materiału - przyjmowanie "na warsztat" poszczególnych uwag, ale też i odrzucanie niektórych z nich. Choć tych ostatnich nie p[powinno być wiele, to jednak planowane jest stworzenie odrębnego dokumentu zbierającego te uwagi, ale też i uzasadniającego nie przyjęcie ich jako wskazówek do dalszej pracy na ostateczną wersja Modelu GSWB. Podobny tryb pracy dotyczy wszystkich sześciu obszarów. Ponadto każde z PL na koniec fazy pilotażu opracować i złożyć musi swój własny dokument szeroko komentujący cały Model GSWB. Pod koniec 2012 roku przez dwa podmioty partnerstwa pozarządowego (kielecka Caritas i Zarząd Główny Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta) ogłoszone zostały konkursy na opracowanie szerokich, kompleksowych zewnętrznych ekspertyz Modelu, obejmujących jego aspekty prawne (zgodność z prawem, wykonalność), systemowe, merytoryczne i metodologiczne, ale także oceniające jego wewnętrzną spójność i przejrzystość. Spośród złożo-
nych ofert wyłoniono dwóch wykonawców tych ekspertyz Panią Julię Wygnańską i Pana Jerzego Boczonia. Choć osoby te znane są ze swojej biegłości w tematyce usług społecznych, to jednak materiał wydaje się na tyle obszerny i trudny w kompleksowej ocenie, że na chwilę obecna nie jesteśmy w stanie jeszcze przedstawić szczegółów tych ekspertyz. Kolejnym źródłem informacji o Modelu GSWB, jego odbiorze, użyteczności, zgodności z rekomendowaną praktyką itp. będą dla nas w najbliższym czasie sami opiekunowie wdrożeń. Osoby te wydają się mieć bardzo cenne opinie w tym zakresie, wynikające w charakteru ich pracy z jednej strony są bardzo blisko partnerstw pilotażowo wdrażających poszczególne usługi, z drugiej stoją trochę z boku obserwując zmagania z praktyczną realizacją zapisów standaryzacyjnych. Minął dopiero półmetek pilotaży i wydawać by się mogło, że jest jeszcze sporo czasu na przygotowanie się do ponownej pracy eksperckiej. Nic jednak bardziej mylnego koleje realizacji projektu potoczyły się tak, że nałożeniu uległy fazy pilotażu i rekomendacji. Tym samym choć trwały będą jeszcze pilotażowe wdrożenia, to już w swoim tempie pracować zaczną tematyczne grupy eksperckie, których tryb pracy będzie nieco inny niż ten, jaki znamy z faz diagnozy i modelu. Ale o tym może następnym razem... Rafał Stenka
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a |5
Mieszkanie wspierane w Dąbrowie Górniczej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Dąbrowie Górniczej w partnerstwie z Caritas Diecezji Sosnowieckiej realizuje od 2012 roku projekt pn. „Bliżej domu – model wychodzenia z bezdomności” obejmującego pilotażowe wdrażanie standardów usług w zakresie bezdomności i przetestowanie Modelu Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności. W przekazanym prze gminę lokalu wykonano prace remontowe oraz jego wyposażenie. Jeszcze w lutym dwie osoby bezdomne zamieszkają w mieszkaniu w celu usamodzielnienia i uniezależnienia się od instytucji pomocy społecznej. Do mieszkania kierowane będą
w pierwszej kolejności osoby bezdomne objęte IPWzB i realizujące bez zastrzeżeń jego postanowienia zgodnie z zaplanowaną ścieżką. Osoba bezdomna będzie mogła skorzystać ze wsparcia w następujących obszarach: trening budżetowy, trening samoobsługi i zaradności życiowej, nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych, aktywności i odpowiedzialności, umiejętności rodzicielskich, spędzania czasu wolnego oraz aktywizacji ukierunkowanej na znalezienie pracy i utrzymanie mieszkania. Przedsięwzięcie realizowane jest w ramach wdrażania standardu Mieszkalnictwa i pomocy doraźnej.
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a |6
Streetworkerzy na dwóch kółkach Streetowrerzy z Radomia, może nie posiadają floty samochodowej jak Samusocial de Paris, ale radzą sobie równie dzielnie. Jest ich czwórka, są zatrudnieni przez Caritas Diecezji Radomskiej. Pieszo i rowerem docierają do osób przebywających w miejscach niemieszkalnych na terenie Radomia, ale odwiedzają również placówki dla osób bezdomnych. Na co
dzień współpracują ze służbami mundurowymi i ratownictwem medycznym. Nie strasznym im deszcz czy śnieg. Oto Streetworekrzy z Radomia.
Streetworkerki ze Słupska W Słupsku stretworking realizowany jest przez Stoowarzyszenie „Horyzont”,a dokładniej przez dwie streetworkerki: Katarzynę Urwan i Paulinę Ostrowską. Ich praca na ulicy to nie tylko dzienne monitorowanie ulica ale i wieczorne, a czasami i nocne patrole ze strażą miejską i pracownikami socjalnymi by dotrzeć do najbardziej potrzebujących. Dzięki ich dużej aktywności są rozpoznawane przez środowisko
osób bezdomnych, którzy wiedzą gdzie można spotkać dziewczyny i z jakimi problemami można się zwrócić o pomoc. Słupski streetworking jest uzupełnieniem funkcjonującego w gminie systemu Pomocy osobom bezdomnym i stanowi doskonałe źródło informacji o OB znajdujących się poza placówkami.
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a |7
Ogrzewalnia w Białogardzkie otwarta! Pod koniec 2012 roku w Białogardzie udało się otworzyć ogrzewalnię dla osób bezdomnych. Początki działań były trudne, ponieważ nie wszystkie prace adaptacyjne pomieszczeń socjalnych były zakończone przed otwarciem. Biorąc jednak pod uwagę dobro osób, które w okresie dużych mrozów nie miały żadnego schronienia, mimo, że nie wszystkie prace adaptacyjne były zakończone, ogrzewalnia została uruchomiona. W ciągu dnia grupa uczestników z Centrum Integracji Społecznej, w ramach nowopowstałego warsztatu ogólnobudowlanego, kontynuowała prace adaptacyjne w ogrzewalni, a od godz. 20 ogrzewalnia była otwierana dla osób bezdomnych potrzebujących schronienia. Tego typu działania to w Białogardzie zupełnie nowa forma pomocy. Wiele osób nie wiedziało czego się po ogrzewalni spodziewać: beneficjenci spodziewali się, że będzie to pewna forma zapewnienia noclegu, że będzie istniało przyzwolenie na przychodzenie do ogrzewalni pod wpływem alkoholu. Część osób liczyła na to, że dzięki ogrzewalni znikną z ulic osoby bezdomne. W początkowej fazie działalności pracownicy musieli uzbroić się w cierpliwość i podjąć działania uświadamiające osobom korzystającym z ogrzewalni jak i całemu otoczeniu, jaki jest charakter i forma udzielanej pomocy w tego typu placówce. Osoby, które zgłaszają się do ogrzewalni mają zapewniony posiłek (jest on zapewniany przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), mają możliwość wykąpania się, a dwa razy w tygodniu pielęgniarka udziela pomocy tym, którzy zgłaszają problemy zdrowotne. Od połowy grudnia do połowy lutego z ogrzewalni skorzystały 24 osoby, które łącznie 506 razy spędziły w ogrzewalni noc. Średnio każdego wieczora ok. 7-9 osób jest przyjmowanych, a w okresie silnych mrozów od 10 do 14 osób.
Tego typu placówki, gdzie istnieją nawet minimalne wymagania, są dobrymi miejscami do motywowania osób bezdomnych do podjęcia kolejnych kroków w wyjściu z bezdomności. Oczywiście jest to długotrwały proces, ale uruchomienie ogrzewalni w dłuższej perspektywie może przyczynić się do skuteczniejszego oddziaływania na osoby bezdomne, które nie będą już musiały przebywać w miejscach niemieszkalnych (jak piwnice, klatki schodowe, działki, pustostany) a w bezpieczny sposób będą mogły przetrwać najbardziej trudny okres, jakim jest zima. Przemawia za tym chociażby fakt, że już w tak krótkim okresie działania ogrzewalni kilka osób bezdomnych podjęło pewne kroki, które mogą zaowocować trwałymi zmianami w ich życiu. Czterem osobom udzielono pomocy w formie przeniesienia do schroniska (hostelu prowadzonego przez stowarzyszanie TEEN CHALLENGE w Białogardzie), a trzy osoby zostały skierowane do zakładów leczenia uzależnień. Ogrzewalnia w Białogardzie poszerza ofertę miasta w przeciwdziałaniu bezdomności i stwarza nowe możliwości to zmiany życia dla osób, które często są już postrzegane przez społeczeństwo, jako osoby stracone, „z marginesu”. Przykłady z ogrzewalni pokazują, że w żadnej sytuacji nie można „skreślić” człowieka. Naszym obowiązkiem jest zawsze podać pomocną dłoń i nie kalkulować czy się „opłaca” czy nie. Nigdy nie jest za późno. Opracowanie: Jan Kwiatkowski Maria Sadowska
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a |8
O problematyce bezdomności i sposobom jej przeciwdziałania – debata ze studentami i uczniami z Jarosławia W czwartek, 29 listopada w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno -Ekonomicznej im. Ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu odbyło się spotkanie z młodzieżą ponadgimnazjalną i akademicką dotyczące problemu bezdomności i sposobom jej przeciwdziałania w ramach wolontariatu na rzecz potrzebujących. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Fundacja Pomocy Młodzieży im. Jana Pawła II "Wzrastanie" w ramach Jarosławskiego Partnerstwa na Rzecz Wychodzenia z Bezdomności, realizuje projekt "Pilotażowe wdrożenie standardów usług w zakresie bezdomności i przetestowanie modelu Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności". Głównym celem projektu jest podniesienie skuteczności systemu rozwiązywania i łagodzenia skutków problemu bezdomności. W ramach Gminnego Programu Wychodzenia z Bezdomności określono następujące standardy: streetworking, praca socjalna, mieszkalnictwo i pomoc doraźna, partnerstwo lokalne, zdrowie, zatrudnienie i edukacja. Kwota dofinansowania jaką uzyskało Partnerstwo to 750 000 zł. Projekt będzie realizowany do 31.08.2013 r.
domność jest problemem społecznym i niezwykle skomplikowanym. Zaś, Piotr Kufel z MOPS zachęcił do podjęcia inicjatywy w ramach wolontariatu na rzecz potrzebujących. Młodzież zapoznała się z postępami prac nad wdrażaniem projektu. W obszarze wsparcia osób bezdomnych utworzono przy schronisku dla bezdomnych mężczyzn ogrzewalnię niskoprogową dla 10 osób, wygospodarowano pokój dla niepełnosprawnych, uruchomiono łaźnię z wydawaniem odzieży oraz Punkt Informacyjno-Konsultacyjny. Podjęto również współpracę z PGKiM, spółdzielnią mieszkaniową oraz z Powiatowym Urzędem Pracy. We wrześniu br. dla 2 osób przeznaczono mieszkanie wspierane. Założono gabinet pielęgniarski, a także rozwinięto współpracę ze służbami mundurowymi, głównie z Policją i Strażą Miejską.
Podczas spotkania Piotr Sanakiewicz z fundacji "Wzrastanie", przedstawił zjawisko bezdomności, jego przyczyny, wymiary i skutki. Podkreślił także, że bez-
Źródło: http://www.pwste.edu.pl/
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a |9
Monitoring Zespół opracowujący Raport z działań monitorujących pracuje pełną parą, dostępny jest pierwszy, a lada dzień pojawi się drugi raport z działań pilotażowych Partnerstw Lokalnych. Prezentowane niżej dane stanowią jedynie wyimek z gromadzonych w ramach monitorowania informacji na temat testowanych standardów. Standard partnerstwa lokalnego mimo, że wszystkie partnerstwa były zobowiązane go testować nie jest szeroko wdrażany. Jeśli w samym standardzie można wyróżnić dwie podstawowe kategorie działań – konstytuowanie się i pogłębianie współpracy partnerskiej oraz promowanie partnerstwa i tematyki, którą się zajmuje. Analiza wniosków aplikacyjnych pokazuje, że większym zainteresowaniem cieszyły się działania z drugiego obszaru – co dobrze ilustrują pozycje w arkuszach monitorujących: organizacja seminariów, organizacja konferencji tematycznych, wydawania ulotek, plakatów, kampania społeczna. Działania związane z funkcjonowaniem samego partnerstwa zawierają się w takich kategoriach jak: spotkania partnerstwa, mapa zasobów i potrzeb gminy w obszarze bezdomności, tworzenie procedur postępowania, ujednolicanie regulaminów placówek, poszerzenie partnerstwa, poprawa przepływu informacji, spójność systemu. Jedną z najważniejszych kategorii z perspektywy standardu jest chęć dalszej współpracy. Podawane przez partnerstwa dane ilościowe nie ilustrują trafnie całości pilotażu – często nie są podawane informacje o częstotliwości spotkań, o liczbie zaangażowanych partnerów, ale jeśli się pojawiają to w przypadku spotkań mowa jest o jednym – dwóch spotkaniach na miesiąc. W odniesieniu do liczby zaangażowanych podmiotów – w informacji od czterech partnerstw mowa o zaangażowaniu w spotkania łącznie 57 podmiotów. Pamiętać należy, że 19 testujących partnerstw jest tworzonych przez 54 podmioty sektora publicznego i pozarządowego. W przypadku standardu pracy socjalnej interesująca była by informacja o skali nowozatrudnionych pracowników socjalnych, którzy koncentrują się na pracy z ludźmi bezdomnymi i zagrożonymi bezdomnością. Dane te są jednak trudne do agregacji – w arkuszach monitorujących odnajduje się liczbę 5 pracowników socjalnych, jednak nie wszędzie partnerstwa podawały informację na ten temat (w Gdańsku jej brakuje). Prezentacja niektórych danych ilustrujących zakres testowanego standardu jest problematyczna, co wynika z przyjęcia przez partnerstwa różnych skal prezentowania rezultatów. Niektórzy podają liczbę przepracowanych godzin, inni zrealizowanych spotkań, jeszcze inni mówią o środowiskach objętych pomocą, a także pojawiają się odniesienia do liczby osób objętych wsparciem. Tak różnorodne dane nie podlegają agregacji, co za tym idzie nie jest uprawnione stawianie kategorycznych sądów dotyczących całości pilotażowych wdrożeń. Zwracając uwagę na podjęte działania należy wymienić – zrealizowane wywiady środowiskowe, niemniej niż 886; przeprowadzone diagnozy – nie
mniej niż 192; opracowane indywidualne programy wychodzenia z bezdomności – nie mniej niż 168. Wspomnieć należy też o opracowanych planach działania – nie mniej niż 95 czy zawartych kontraktach socjalnych – nie mniej niż 176. Na podstawie arkuszy monitorujących można też określić minimalną liczbę przeszkolonych pracowników socjalnych – 44. Obszar mieszkalnictwa i pomocy doraźnej wymaga odwołania się do pomiaru nasycenia standardu (arkuszy M2) – czyli ilustracji zakresu w jakim standard jest testowany. W tym standardzie jest dziesięć różnego rodzaju usług: ogrzewalnia – testuje ją 6 partnerstw (inna liczba wynika z analizy wniosków aplikacyjnych – 5); noclegownia – 4 partnerstwa (inna liczba wynika z analizy wniosków aplikacyjnych – 2); schronisko – 4 partnerstwa (inna liczba wynika z analizy wniosków aplikacyjnych – 3). Najwięcej podmiotów zdecydowało się wdrażać mieszkania treningowe/wspierane – 14. Usługi z zakresu pomocy doraźnej wdrażane są przez: świetlica – 2; punkt konsultacyjnoinformacyjny – 5; punkt wydawania żywności – 4; odzieży – 5; jadłodajnia – 2; łaźnia przez 4 partnerstwa. Pogrubione cyfry mówią o liczbie partnerstw wdrażających daną usługę, liczby w nawiasach odnoszą się do konkretnych usług zliczonych na podstawie analizy wniosków aplikacyjnych. W obszarze zdrowia podejmowane działania koncertują się w obszarze pomocy przedmedycznej, promocji zdrowego trybu życia, opieki pielęgniarskiej, lekarskiej, spotkań z psychologiem, korzystania z terapii uzależnień i ogólnie zabiegów koncentrujących się na zwiększaniu szans osób bezdomnych w dostępie do ochrony zdrowia. Można powiedzieć, że do października 2012 nie mniej niż 174 osoby korzystały z opieki pielęgniarskiej czy konsultacji medycznych, pomocy przedmedycznej udzielono co najmniej 1 293 osobom. Z konsultacji psychologicznych skorzystało co najmniej 77 osób. W ramach realizacji standardu przeprowadzono szkolenie z pomocy przedmedycznej dla co najmniej 37 osób. Ze standardu zatrudnienia i edukacji wdrażane były głównie takie działania jak kierowanie uczestników na prace społecznie użyteczne/roboty interwencyjne – co najmniej 72 osoby. Często wykonywano prace na rzecz placówki – w tej aktywności wzięły udział co najmniej 273 osoby. Na realizację działań z zakresu tego obszaru podpisywano też kontrakty socjalne, indywidualne programy czy indywidualne plany – nie mniej niż 77 osób objęto tego rodzaju współpracą. W różnego rodzaju warsztatach, szkoleniach, spotkaniach ze specjalistami uczestniczyło nie mniej niż 374 osoby. W ramach testowania zaangażowano takich specjalistów jak trener zatrudnienia, prawnik, psycholog.
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a | 10
W obszarze streetworkingu, testowanym w 11 partnerstwach, do października 2012 zatrudniono co najmniej 20 streetworkerów, którzy odnotowali co najmniej 418 kontaktów z osobami przebywającymi w przestrzeni publicznej. Liczby te należy traktować ostrożnie, zostały one zagregowane na podstawie arkuszy monitorujących, które nie muszą oddawać rzeczywistości partnerstwa lokalnego. Przywołać tu należy dwa arkusze – białostocki i kielecki. W tym pierwszym nie ma ilościowych miar dotyczących realizacji usługi, a określa się miękkie oddziaływania: Realizacja działania będzie miała pozytywny wpływ na osoby bezdomne pozostające poza systemem pomocy instytucjonalnej, natomiast w drugim już odnajdujemy: Liczba osób bezdomnych, które otrzymały wsparcie w ramach realizowanego standardu czy Liczba wypełnionych kart kontaktów. W oparciu o tak różnorodne podejście do mierzenie usługi należy pokreślić, że dane liczbowe nie oddają pełnej skali wdrożenia. Podana liczba jest niepełna, część partnerstw do tego czasu jeszcze nie podjęła działań, zatem docelowo skala będzie większa. Raport stanowi ujęcie stanu realizacji pilotażowych wdrożeń na przełom września i października 2012. Jest propozycją uogólnionej narracji o testowaniu modelu GSWB, stara się pokazać sposoby trafiania usług do ludzi objętych oddziaływaniem pilotaży, stara się pokazać skalę przedsięwzięcia i oczywiście zgodność rzeczywiście podejmowa-
nych działań w stosunku do wcześniejszych założeń. Przy prezentowanych danych znajdują się informacje o tym, jak autorzy raportu oceniają ich jakość. Te kwestie wydają się istotne z perspektywy dalszej obróbki i analizy zebranego materiału. W oparciu o zebrany w procesie monitorowania materiał badawczy uzasadnione wydaje się, stwierdzenie, że mimo znacznych opóźnień – sięgających pięciu miesięcy w podpisaniu umowy i zamykających się w półroczu – przekazanie środków finansowych wdrożenia przebiegają sprawnie. Mimo tak znacznych początkowych problemów wypełniono ponad tysiąc czterysta kart osoby bezdomnej i zagrożonej bezdomnością. Skala usług świadczonych w dwóch okresach sprawozdawczych również jest imponująca. Śledzenie zgodności z harmonogramem działań planowanych we wdrożeniach wskazuje na niewielką skale odstępstw. Pokazuje też dużą koncentrację działań w celu minimalizacji opóźnień. Cały rapor dostępny jest na stronie: www.standardypomocy.pl
Kolejny raport opisujący następne miesiące i kolejne działania powinien się pojawić mniej więcejj w tym samym czasie, w którym pojawia się newsletter. Zapraszamy do śledzenia tej publikacji, która jest przydatnym narzędziem, które pozwala śledzić działania pilotażowe.
.
Z wizytą w Madrycie W dniach 04-08.03.2013 PL z Jarosławia i Częstochowy gościło w Madrycie. Mimo niesprzyjającej pogody słońca jakoś mało w tej Hiszpanii - zwiedzaliśmy placówki zajmujące się bezdomnymi. Można powiedzieć, że w Hiszpanii, pomimo kryzysu, nie szczędzi się finansów na pomoc osobom pozbawionym dachu nad głową. Czasem nawet zaskakiwała nas wręcz nadmierna opie-
kuńczość, czy wręcz, jak niektórzy zauważyli - rozpusta. Ale oczywiście oceny systemu były różne i to co dla jednych było rozrzutnością, dla innych stanowiło przykład godny naśladowania.Gościliśmy w sześciu placówkach, ich nazwy znajdziecie na zdięciach.Mamy nadzieję, że dla wszystkich ten wyjazd stanowił doskonałe doświadczenia Jolanta Kałucka Opiekun Merytoryczny Wdrożeń
S t r o n a | 11
Pielęgniarska opieka długoterminowa domowa – realizowana w Domu dla Bezdomnych i Noclegowni Caritas Archidiecezji Białostockiej Realizowany pilotażowy Standard Zdrowia – Pielęgniarska Opieka Długoterminowa Domowa w Domu dla Bezdomnych i Noclegowni Caritas Archidiecezji Białostockiej w ramach Gminnych Standardów Wychodzenia z Bezdomności pozwala na objęcie specjalistyczną opieką medyczną osoby przebywające w placówce, a nie kwalifikujące się do leczenia szpitalnego. W ramach tego działania utworzony został gabinet lekarskozabiegowy w którym zatrudniono lekarza internistę oraz dwie pielęgniarki. Gabinet otwarty jest od poniedziałku do
piątku w godzinach od 8.00 do 20.00, w razie konieczności zabiegi medyczne wykonywane są również w soboty i niedziele. Zakupione medykamenty oraz sprzęt medyczny zapobiegają rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych, powikłaniom, stanom zapalnym, zakażeniom, odleżynom, a poprzez ciągłą kompleksową pomoc pacjenci w czasie choroby mają zapewnione bezpieczeństwo podstawowych funkcji życiowych.
Białystok - FOTOstory
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a | 12
Barka IE wpłynęła na decyzję o powstaniu pierwszego trzeźwego hostelu w Dublinie Po 15 miesiącach od rozpoczęcia pracy w Irlandii Barka IE odnosi pierwsze sukcesy we wpłynięciu na podejście do polityki społecznej samorządów w Irlandii. Sporo czasu upłynęło zanim przedstawiciele samorządu Dublina i organizacji współpracujących w stolicy Irlandii z Barką zaczęły dostrzegać i rozumieć jej filozofię działania. Barka IE rozpoczęła działalność w Dublinie po raz pierwszy w 2007 roku i po kilku latach przerwy wróciła do pracy z migrantami z Europy środkowo-wschodniej w styczniu 2012 roku. Efekty pracy to ponad 60 osób, które powróciły z ulic Dublina do Polski (część do rodzin, a inni do domów wspólnoty Barki w Polsce i do centrów z Barką zaprzyjaźnionych). Dzięki pracy Barki wiele osób, których sytuacja nie wymagała powrotu do ojczyzny, udało się skierować na detoks, pomóc w znalezieniu pracy, zdobyciu mieszkania czy odzyskaniu utraconej rodziny. Od początku działalności Barki w Irlandii można było zaobserwować zderzanie się różnych wizji i metodologii działania samorządu Dublina (i organizacji tam działających) i filozofii Barki IE, której korzenie pochodzą z Fundacji Barka w Polsce. Różnice istniały m.in. w podejściu do pracy z osobami żyjącymi na ulicach oraz mocne stanie pracowników Barki na straży zasady, że do pracy z osobami bezdomnymi bardzo ważna jest ich trzeźwość. Barka IE od początku optowała za wprowadzeniem hosteli dla osób bezdomnych z Europy środkowo-wschodniej (i nie tylko), w których będą przestrzegane reguły trzeźwości. W Dublinie takich hosteli niestety w ogóle nie ma. W kolejnych miesiącach działalności Barki IE w Dublinie irlandzcy partnerzy (przedstawiciele samorządu Dublina oraz organizacji pomocowych) odbyli kilka wizyt
studyjnych w Sieci Barki w Polsce, które w znaczący sposób wpłynęły na stanowisko i sposób rozumienia uczestników wizyty. Obserwując funkcjonowanie Wspólnot, Centrów Integracji Społecznej oraz przedsiębiorstw społecznych zrzeszonych w Sieci Barki w Polsce, irlandzcy partnerzy mieli okazję poznać zupełnie inną metodologię działań w walce z bezdomnością, uzależnieniem czy bezrobociem. Partnerstwo w Dublinie rozważa obecnie wprowadzenie „trzeźwego” hostelu, a może nawet czegoś na wzór barkowych Wspólnot zlokalizowanych wokół gospodarstw rolnych, takich jak w Polsce np. w Chudobczycach. To, zdaniem doświadczonych Liderów Barki, wpłynie znacząco na poprawę warunków pracy z migrantami, a co za tym idzie, da również większą efektywność podejmowanych wspólnie działań. Partnerstwo w Dublinie zainspirowane przedsiębiorstwami społecznymi funkcjonującymi w ramach Sieci Barki w Polsce, pracuje również obecnie nad założeniem takiego przedsiębiorstwa, które włączałoby migrantów nie tylko z Europy środkowo-wschodniej, w tamtejszy rynek pracy. Fakt zainspirowania irlandzkich partnerów do rozważań nad otwarciem hostelu, w którym przestrzegane są reguły trzeźwości bardzo cieszy. Dzięki tej decyzji istnieje szansa na bardziej efektywne działania podejmowane na rzecz osób bezdomnych. Opracowanie: Marysia Sadowska
Koncert dla bezdomnych
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a | 13
Fotorelacja z wizyty w Strzelcach Opolskich i Pile
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a | 14
Stara bezdomność - Bezdomna starość W dniu 26 lutego odbyło się pierwsze w tym roku seminarium tematyczne, poświęcone rozważanym w roku bieżącym zagadnieniom. Nosiło ono tytuł „Stara bezdomność. Bezdomna starość”, Spotkanie miało miejsce w Domu Pomocy Społecznej w Gdyni znajdującym się przy ul Pawiej. Wydarzenie prowadził Marcin Kowalewski, a występowali: Lilianna Szewczuk, która mówiła o adaptacji osób bezdomnych przebywających w gdyńskim domu do warunków bytowania. Prelegentka starała się przedstawić tę grupę na tle pozostałych mieszkańców. Z wystąpienia wynikało, że są to charakterystyczni pensjonariusze, kilkoma cechami odróżniający się od reszty. Po pierwszy stosunkowo łatwo adaptują się do nowego miejsca, opisuje ich również swoista zaradność, zdolność do podejmowania aktywności takich jak – handel, ale i aktywne włączanie się w życie domu (uczestnictwo w różnego rodzaju radach). Kolejne prelegentki – Katarzyna Sabela, Anna Pułjan-Laudańska opowiedziały uczestnikom o działaniu Środowiskowego Domu Samopomocy. Postawiły interesujące pytanie – czy istnieje różnica potrzeb między Środowiskowego Domu (domnymi) a bezdomnymi mieszkańcami placówek pomocowych. Czy róże doświadczenia życiowy i obecna sytuacja różnicują ich potrzeby w kontekście pracy z osobami w podeszłym wieku? Następnie głos zabrała Małgorzata Wasiewicz, która zarysowała funkcjo-
nowanie „Gdyńskiego Standardu Usług Opiekuńczych i jego roli w systematycznym podnoszeniu jakości usług opiekuńczych na rzecz mieszkańców Gdyni” Uczestnicy mieli okazję zapoznać się, przynajmniej w wymiarze teoretycznym, z funkcjonowaniem pilotażowego systemu teleopieki polegającym na całodobowym monitorowaniu osób starszych oraz niepełnosprawnych. Jako ostatnie głos zabrały Grażyna Sochacka oraz Beata Pawlik-Popielarska. Prelegentki opowiedziały o pracy z osobami starszymi w placówkach dla osób bezdomnych Osoby starsze w placówkach dla osób bezdomnych na przykładzie Domu „Panakeja”. Spotkanie wzbudziło interesującą dyskusję w obszarze dostępności miejsc z pomorskich DPS-ach oraz problemów w przepływie informacji w tym zakresie. Uczestniczący w spotkaniu przedstawiciele DPS-ów zwrócili uwagę na to, że na początku roku inwentaryzacja dostępnych miejsc w DPSach – wykazała ich około50. Taka liczba wolnych miejsc w regionie jest zaskakująca w porównaniu do sytuacji w dużych miastach, gdzie nadal mamy do czynienia z wydłużonym czasem oczekiwania na wolne miejsce w DPS.
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a | 15
Szwedzcy goście w Centrum Pomocy Bliźniemu - Monar Przedstawiciele samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych z rejonu Sztokholmu odwiedzili warszawskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-MARKOT przy ul. Marywilskiej. Wizyta poświęcona była problematyce bezdomności. Szwedów interesowały polskie rozwiązania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania temu zjawisku. W CPB mieli okazję zapoznać się m.in. z systemem pomocy osobom bezdomnym uzależnionym od alkoholu. Dyrektor Centrum Robert Starzyński oraz Zofia Pisowicz, inicjatorka powołania Izby Chorych działającej na terenie CPB, przedstawili gościom poszczególne placówki wchodzące w skład systemu i omówili ich działanie. Podkreślali kompleksowy charakter pomocy, obejmującej detoksykację, terapię, a także wsparcie podopiecznych wychodzących z nałogu na etapie poszukiwania pracy i mieszkania.
z rządowego Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Prelegenci przedstawili m.in. Projekt systemowy 1.18 „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej”, w którym MONAR jest jednym z partnerów. Ponadto Maria Charmast, koordynatorka projektu PROM, opowiedziała o prowadzonych w ramach tego projektu działaniach wspierających osoby bezrobotne na rynku pracy. Pobyt w CPB był pierwszym etapem wizyty studyjnej Szwedów, zorganizowanej w ramach projektu Networking Europe, przy wsparciu Krajowej Instytucji Wspomagającej. Źródło http://monar.pl
Szwedzka delegacja wysłuchała też prezentacji Marty Stefaniak-Łubianki z MONARU oraz Tomasza Lipińskiego
Kalendarium W najbliższym czasie szykuje się kilka wydarzeń, t ym celu chcielibyśmy przypomnieć ich daty, tak aby każdy mógł je sobie wbić do kalendarz
19-20.03.2013 Debata tematyczna: partnerstwo lokalne, edukacja i zatrudnienie
Warszawa
21.03.2013 ogólnopolskie Spotkanie Opiekunów Merytorycznych Partnerstw Lokalnych
Warszawa
26.03.2013 Spotkanie zespołu Merytorycznego
Warszawa
09-11.04.2013
Debata tematyczna: mieszkalnictwo i pomoc doraźna, zdrowie, streetworking, praca socjalna
24-26.04.2013 Grupa Zarządzająca
Warszawa Kielce
24.05.2013 Seminarium regionalne PL – TPBA
Katowice lub Wrocław
28.05.2013 Seminarium regionalne PL - PFWB
Trójmiasto
05-07.06.2013 II Ogólnopolskie seminarium PL
Łódź
Newsletter 16. Marzec 2013 r.
S t r o n a | 16
Filmowo w projekcie Poniżej przedstawiamy cykl filmów zrealizowanych przez CAL o działaniach naszego zadania w ramach filmów poświęconych całemu projektowi. Wszystkie filmy dostępne na naszym facebookowym profilu.
Prezentowany film tak jak mówi o tym screenshot przedstawia lidera naszego projektu Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. W dokumencie możemy zapoznać się z działaniami jakie mają miejsce w CRZLu oraz poznać sylwetki pracowników zaangażowanych w nasz projekt.
Bohaterem kolejnego odcinka jest Sieć Barka. Narratorem, który wprowadza nas w działania projektowe oraz samej organizacji jest koordynatorka z ramienia Barki Lidia Węsierska-Chyc.
Spotkanie z Schroniskiem dla Osób Bezdomnych w Poznianiu i Wiesławą Cieślik opiekunem merytorycznym Piły i Stargardu Szczecińskiego, która opowiada o pracy socjalnej realizowanej w ramach standardu Pracy Socjalnej w Modelu GSWB.
Zapoznajemy się z działaniami Partnerstwa Lokalnego z Częstochowy, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie realizuje pilotaż kilku standardów pomocy społecznej jednocześnie. Na uwagę zasługują rozwiązania w zakresie przeciwdziałania bezdomności włączające osoby bezdomne np. do pracy w kuchni przy wydawaniu posiłków.
Wszystkie powyższe filmy, oraz wiele inny ciekawych dokumentów dostępne są na kanale TelewizjaCAL portalu Youtube.pl
Jak zawsze zapraszamy do przeglądania naszego profilu na FACEBOOKU, z którego dowiecie się więcej. Będziecie na bieżąco !!!
Newsletter 16. Marzec 2013 r.