ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η συγκεκριμένη δραστηριότητα εντάσσεται στο πρόγραμμα πολιτιστικών θεμάτων με τίτλο: «Στη γλώσσα μου είναι «καλημέρα», στη δική σου;»
Τίτλος θεματικής ενότητας: Πάσχα στην Ελλάδα Σχολείο: 23ο νηπιαγωγείο Πατρών Ονοματεπώνυμο εκπαιδευτικού: Μαράνου Τάνια
Στόχοι:
Παιδί και ανθρωπογενές περιβάλλον -Να γνωρίσουμε ήθη, έθιμα και παραδόσεις της χώρας μας -Να
απεικονίσουμε
όπως
μπορούμε
τα
έθιμα
που
γνωρίσαμε
Παιδί Δημιουργία και έκφραση -Να εκφράσουν μέσω της ζωγραφικής τις εντυπώσεις τους
Δραστηριότητες -Καταιγισμός ιδεών σχετικά με το Πάσχα και καταγραφή αυτών. -Δημιουργία ιστογράμματος σχετικά με το Πάσχα
-Αναζήτηση (έντυπο υλικό και διαδίκτυο) και ανάγνωση πληροφοριών σχετικά με τα έθιμα του Πάσχα -
Συζήτηση
των
πληροφοριών
που
συγκεντρώσαμε,
εμπλουτισμός αυτών με τις προσωπικές μας εμπειρίες. -Αναζήτηση στο διαδίκτυο και σε έντυπο υλικό για τα έθιμα του Πάσχα ανά την Ελλάδα. -Συζήτηση για τα έθιμα αυτά με την ολομέλεια της τάξης (Τί τους εντυπωσιάζει περισσότερο, έχουν βρεθεί σε κάποιο από αυτά τα έθιμα, γνωρίζουν κάποιο άλλο, κ.τ.λ.) - Δημιουργία ομάδων εργασίας τόσες όσα τα έθιμα που βρήκαμε. Δημιουργούμε ομάδες εργασίας με τα παιδιά με τυχαίο τρόπο -Ζωγραφική σε ομάδες των τοπικών εθίμων του
Πάσχα ανά
την Ελλάδα και επικόλληση αυτών σε χαρτί του μέτρου ανά περιοχή. Κάθε ομάδα συζητάει και αποφασίζει ποιο έθιμο από αυτά που συζητήσαμε στην ολομέλεια επιθυμεί να ζωγραφίσει. Τα παιδιά ζωγραφίζουν(ομαδικά- σε ένα χαρτί) στις ομάδες το έθιμο που αποφάσισαν και στη συνέχεια επικολλούμε όλες τις ζωγραφιές σε χαρτί του μέτρου και βάζουμε τους ανάλογους τίτλους πάνω από το κάθε έθιμο. -Συζήτηση σχετικά με το «Σε ποια περιοχή της Ελλάδας θα θέλατε να περάσετε τις διακοπές του Πάσχα και γιατί» (ανατροφοδότηση –έλεγχος επίτευξης των στόχων)
Παράρτημα Τα έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα με τα οποία ασχοληθήκαμε
Χίος Πάσχα στη Χίο σημαίνει ρουκετοπόλεμος, ένα έθιμο που ξεκινά από την εποχή της Τουρκοκρατίας, "πόλεμος" ανάμεσα στην ενορία του Αγίου Μάρκου και στην ενορία της Παναγίας
Ερυθιανής. Οι δύο
εκκλησίες είναι κτισμένες σε δύο αντικρινά υψώματα που απέχουν περίπου πεντακόσια μέτρα. Όπως λένε οι παλαιότεροι, ξεκίνησε από τα παιδιά των δύο ενοριών που έπαιζαν πετροπόλεμο με σφεντόνες. Στη συνέχεια άρχισαν να εμπλέκονται και οι μεγαλύτεροι με αποτέλεσμα οι σφεντόνες να αντικατασταθούν από τα όπλα της τότε εποχής που ονομάζονταν «σουρυτάδες» και αργότερα από τα κανονάκια που έφερναν οι ναυτικοί από τα παροπλισμένα πλοία. Το βράδυ της Ανάστασης έριχναν κανονιές από την αυλή της μιας εκκλησιάς στην άλλη, και με τον δυνατό κρότο τους προσπαθούσαν
να σπάσουν τα τζάμια της,
χρησιμοποιώντας όμως μόνο πυρίτιδα. Αφού συνεχίστηκε αυτό για αρκετά χρόνια, για αδιευκρίνιστους λόγους, ο πόλεμος αυτός άρχισε να παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις το 1889 με τους αντιπάλους να χαλάνε τις βοτσαλωτές αυλές των εκκλησιών για να γεμίσουν με βότσαλα τα κανονάκια. Μετά την επέμβαση των Τούρκων, οι οποίοι φοβήθηκαν τη χρησιμοποίηση των κανονιών σε πιθανή εξέγερση των κατοίκων, τα κανονάκια κατασχέθηκαν και μεταφέρθηκαν στο κάστρο της Χίου. Μετά από αυτό το περιστατικό οι ενορίτες των δύο εκκλησιών άρχισαν να σκέφτονται έναν νέο τρόπο για να συνεχίσουν τον "πόλεμο" με κάτι εντυπωσιακό αλλά που να μην τους το απαγορεύσουν οι Τούρκοι. Η λύση δόθηκε από τους ενορίτες του Αγίου Μάρκου και τον πυροτεχνουργό Κορακάκη που είχε το εργαστήριό του στην πόλη. Τους έφτιαξε μερικές ρουκέτες τις οποίες μετέφεραν στον Βροντάδο.
Κέρκυρα Την Κυριακή του Πάσχα, από τις 7 το πρωί κάθε εκκλησία, όπως συμβαίνει και με τους Επιταφίους, βγάζει την Ανάσταση με φιλαρμονικές, σχολεία, προσκόπους και χορωδίες. Επίσης, οι Κερκυραίοι δεν σουβλίζουν την Κυριακή, αλλά την Δευτέρα. Το μεσημέρι της Λαμπρής τρώνε σούπα αυγολέμονο με 2-3 κρεατικά. Το πιο γνωστό, όμως, έθιμο είναι οι «μπότηδες»: Το πέταγμα, δηλαδή, των κανατιών από τα μπαλκόνια. Αυτό το έθιμο το πήραν από τους Ενετούς, που το είχαν για την Πρωτοχρονιά, για να τους μπαίνει καλά ο χρόνος. Οι Κερκυραίοι το μετέφεραν στο Πάσχα και είναι ίσως η πιο γνωστή εικόνα του νησιού για τη γιορτή αυτή. Λεωνίδιο Το βράδυ της Ανάστασης γεμίζει ο ουρανός από φωτεινά «αερόστατα». Κάθε σχεδόν σπίτι ετοιμάζει το δικό του αερόστατο. Είναι φτιαγμένα από καλάμι και χαρτί και το ύψος τους φτάνει τα δύο μέτρα. Ναύπακτος Ένα κατανυκτικό υπερθέαμα περιμένει όσους επισκέπτες βρεθούν στη Ναύπακτο για τις ημέρες του Πάσχα. Το έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής, με το «φλεγόμενο» λιμάνι κατά την ώρα της περιφοράς των επιτάφιων. Ο διακόπτης του ηλεκτροφωτισμού της πόλης σβήνει, η περιφορά των δύο επιτάφιων διασχίζει τους δρόμους της με πένθιμη μουσική υπόκρουση, η πομπή σταματά για λίγο στην πλατεία του φλεγόμενου λιμανιού και μόλις αποχωρήσει, ο νυχτερινός ουρανός γεμίζει από πυροτεχνήματα. Κρήτη και Ήπειρος Το Σάββατο του Λαζάρου το έχει περιβάλλει ο λαός μας με όμορφα έθιμα. Ένα από αυτά είναι τα κάλαντα του Λαζάρου. Τα κάλαντα αυτά, τραγουδούν μόνο κορίτσια, οι λεγόμενες «Λαζαρίνες». Από την
προηγούμενη έχουν μαζέψει λουλούδια και με αυτά έχουν στολίσει καλαθάκια. Με αυτά τα καλαθάκια γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν. Οι νοικοκυραίοι που ακούν τα κάλαντα δίνουν στις Λαζαρίνες φρούτα, διάφορα φαγώσιμα ή χρήματα.