Η Πόλη Ζει | τ.95 Σεπτέμβριος 2022

95 // 09-22 STREET PRESS

WWW.BORGIAS-ART.GR

Θέμιδος 9, Παλαιό Φάληρο (Στάση Τραμ «Αμφιθέας») Τ: 210 9323437 | 210 9886778 Fb: @borgiasart YouTube Channel: BORGIAS Fine Art, Culture & Design Με πολύχρονη εμπειρία, βραβεύσεις, συνεχή ερεθίσματα και μελέτη, η σχολή προσφέρει εικαστικές σπουδές υψηλού επιπέ δου για κάθε ηλικία και για κάθε επιθυμία σε σχέση με την ενα σχόληση με τη ζωγραφική μέσα από ένα προσεκτικά επιλεγμένο πρόγραμμα σπουδών που βασίζεται σε σύγχρονα πανεπιστημιακά Ηπρογράμματα.Σχολήέχοντας απόλυτη εξειδίκευση στο ανώτατο επίπεδο σπου δής των εικαστικών τεχνών, προσφέρει το πρόγραμμα FINE ART. Το πρόγραμμα είναι ισοδύναμο σε γνώση με κάθε αντίστοιχο πανεπιστημιακό Σχολής Καλών Τεχνών. Αφορά σπουδαστές, οι οποίοι επιθυμούν να σπουδάσουν τη Ζωγραφική ή, γενικότερα, τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία, στην ολότητά της, με στόχο την επαγγελματική σταδιοδρομία. Η Σχολή διαθέτει όλη την απαραίτητη τεχνογνωσία και υψηλή δι δακτική εμπειρία, έχοντας ως υπόβαθρο πρόσφατη 8ετή συνεργα σία με κρατικό Πανεπιστήμιο της Μεγάλης Βρετανίας. Σπουδαστές του προγράμματος FINE ART είναι από πολλά κράτη της Ευρώπης, ΗΠΑ και από κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελ λάδος, παρακάμπτοντας τα εθνικά Πανεπιστήμια… Σήμερα προσφέρει το ίδιο πρόγραμμα, με αρκετές αναβαθμισμέ νες προσθήκες, ενώ παρέχει τη δυνατότητα για part time παρακο λούθηση, ακόμη και για distance learning. Represantational Art: Διετές πρόγραμμα. (προσωπογραφία-το πιογραφία-μελέτη στο γυμνό, Ιστορία & Φιλοσοφία της Τέχνης). Realism: Ετήσιο πρόγραμμα, όπου δίνεται έμφαση τόσο στο θεω ρητικό, όσο και στο πρακτικό μέρος. Φυσικά, η μάθηση και η δημιουργία δεν έχει όρια… Κι αν προτιμάς να καλλιεργήσεις το χόμπι σου ή να βρεις το ταλέντο σου, προσφέρονται κι άλλοι κύκλοι σπουδών, καθώς και ειδικά Σεμινάρια. Βasic level: Μαθήματα ζωγραφικής αρχαρίων, εφήβων & ενηλίκων Παιδικά: Ζωγραφική –κατασκευές-πηλός, για παιδιά 6-10 ετών. Τμήμα κόμικ: Για παιδιά 7-10 ετών και για εφήβους 11-16 ετών Ετήσιο πρόγραμμα, Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Τέχνης. Ειδικό τμήμα προετοιμασίας για εισαγωγή σε Αρχιτεκτονική, Διακόσμηση, Γραφιστική. Άλλο ένα επιπλέον στοιχείο που κάνει το «BORGIAS» να διαφέ ρει, είναι η δυνατότητα που δίνεται στους σπουδαστές να επισκε φθούν Μουσεία, ιστορικές πόλεις και πολιτιστικούς χώρους στο εξωτερικό. Μια επίσκεψη στη σελίδα στο facebook όπου ο κ. Βορ γίας κάνει συχνά, διαλέξεις και εκπομπές σχετικά με την εικαστική Tέχνη, θα σας πείσει ότι το «BORGIAS» στο Παλαιό Φάληρο, συν δυάζει την τεχνογνωσία με την καλλιτεχνική έκφραση. Αν θέλεις να μελετήσεις την καλλιτεχνική σου Δημιουργία, αν αποφάσισες να γνωρίσεις από κοντά τη ζωγραφική, τις τεχνικές της, την ιστορία και φιλοσοφία της, τότε μπορείς να απευθυνθείς με εμπιστοσύνη στο «ΒΟRGIAS» Fine Art. Boργίας , Οδός δημιουργίας

www.galaxy92.gr ΜΕ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΚΟΥΣ ΑΛΛΟΥ ΒΑΛΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ ΤΟ ΝΕΟ

[ΕΚΔΟΣΗ] Λογότυπο Γραφικές Τέχνες / www.logotypo.com.gr Θήρας 19, Κυψέλη / Τ.: 210 82 29 040, 210 82 29 604 www. ipolizei. gr Σε όλα τα θέματα με τα οποία καταπιανόμαστε, προσπαθούμε να κυκλώνουμε τα ζητήματα και όχι απλά να παραθέτουμε μία οπτική γωνία τους. Αυτό έχει άμεση σχέση και με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την παιδεία και τη μόρφωση εν γένει. Ως ανοιχτά πεδία δηλαδή που έρχονται κόντρα με την υπερ-εξειδίκευση των εποχών μας και τα όρια στο πλάτος και το βάθος της γνώσης. Βέβαια αναγνωρίζουμε ότι πολλά από τα προβλήματα στον τομέα της παιδείας προέρχονται από την πίεση που ασκεί η σύνδεση αγοράς-εργασίας-ε παγγελματικής αποκατάστασης. Η καλλιέργεια του ανθρώπου ξεκινάει από τα πρώτα του βήματα και συνεχίζεται –με διαφορετικές προφα νώς δυναμικές– μέχρι και το τέλος της ζωής του. Αυτή η καλλιέργεια δε θα έπρεπε να καλουπώνεται, να περιορίζεται, να στριμώχνεται αποκλειστικά και μόνο ανάμεσα σε βαθμούς, πτυχία, χαρτιά και άγχος. Ενάντια, λοιπόν, στον κανόνα των εποχών που επιβάλλει κατακερματισμένη γνώση, τεμαχισμένη πληροφο ρία και μονόπλευρη αφήγηση. Που απορρίπτει το συναίσθημα, το βίωμα και τη δημιουργία ως σοβαρά κομ μάτια της παιδείας και της μόρφωσης, τα θεωρεί υποδεέστερα και ζητά αποκλειστικά όλο και περισσότερες τεχνικές γνώσεις, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα τεύχος όπου μνήμες, αφηγήσεις, επιστημονικά δε δομένα, χιούμορ και κριτική μπλέκονται για να φτιάξουν ένα μεγάλο κάδρο. Έτσι, σε αυτό το αφιέρωμα θα βρείτε κείμενα που αφορούν τα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών, τη μορφωτική αξία των παραμυθιών, την αποτύπωση της εκπαίδευσης και του σχολείου στην ελληνική λογοτε χνία, καθώς και το ρόλο των τεχνών και των δημιουργικών ασχολιών (μουσική, αθλητισμό, ρομποτική, ξένες γλώσσες, δημιουργική απασχόληση) στη μορφωτική/εκπαιδευτική διαδικασία. Ακόμη, θα βρείτε απόψεις απλών ανθρώπων για την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και αναμνήσεις από τα μαθητικά τους χρόνια. Τι σημαίνουν τελικά όλοι αυτοί οι όροι που σχετίζονται με τις γνώσεις και τη δημιουργία ενός γενικότερου συστήματος αξιών; Πώς μπορούμε να τους προσεγγίσουμε καλύτερα, διερωτώμενοι, χωρίς κόμπλεξ, πάνω στα σημεία τους; Από το Η ΠΟΛΗ ΖΕΙ ελπίζουμε να βάλουμε ακόμη ένα δημιουργικό ερωτηματικό στα πράγματα και σας ευ χόμαστε καλή σχολική χρονιά και καλή δύναμη! ΗΛΕΚΤΡΑ ΤΖΩΡΤΣΟΥ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΕΣ ΚΎΚΛΩΣΗΣ H ΠΟΛΗ ΖΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ο ιδανικός χρόνος για να αρχίσει η διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού είναι εκατό χρόνια πριν τη γέννησή του. William Ralph Inge, 1860-1954, Βρετανός ιερωμένος & ακαδημαϊκός Παιδεία είναι αυτό που επιβιώνει όταν όλα όσα έχουν μαθευτεί ξεχνιούνται. B.F. Skinner, 1904-1990, Αμερικανός ψυχολόγος Ενώ τα περισσότερα παιδιά είναι έξυπνα, οι περισσότεροι ενήλικες είναι κουτοί. Άρα κάτι πρέπει να μην πάει καλά στην εκπαίδευση. Αλέξανδρος Δουμάς υιός, 1824-1895, Γάλλος συγγραφέας Ο κυριότερος στόχος της εκπαίδευσης δεν είναι η γνώση, αλλά η δράση. Herbert Spencer, 1820-1903, Βρετανός φιλόσοφος Η εκπαίδευση σήμερα είναι, στο μεγαλύτερο μέρος, μνημειωδώς αναποτελεσματική. Συνήθως δίνουμε στους νέους κομμένα λουλούδια, όταν θα έπρεπε να τους μάθουμε να καλλιεργούν τα δικά τους φυτά. John W. Gardner, 1912-2002, Αμερικανός πολιτικός 95//09-22 ISSN: 2623-4068 www,ipolizei.gr

...που η εκπαίδευση είναι δωρεάν και δημόσια, που έχουν πρόσβαση εν δυνάμει όλοι, που το επί πεδο σπουδών στην Ελλάδα είναι υψηλό, το ότι οι περισσότεροι καθηγητές που έχω συναντήσει αντιμετωπίζουν τη δουλειά τους ως λειτούργημα. ...που μαθαίνω καινούργια πράγματα και κάθε χρόνο κι άλλα. Μ’αρέσει επίσης γιατί στο σχολείο βλέπω τους φίλους μου βασικά και παίζουμε και περνάμε ωραία. ...το πρωινό ξύπνημα. Τα 40 σκαλιά που ανεβαίνω κάθε μέρα, ο καθηγητής των μαθηματικών μου (και τα μαθηματικά), μερικά παιδάκια, πιεστικό πρόγραμμα και οι αναπληρώσεις που βάζουν… Γενικά μου αρέσει πάντως το σχολείο! ...που η χρηματοδότηση είναι ελλιπής και, συνε πώς, οι υποδομές και οι παροχές προς τους φοι τητές είναι συχνά απαρχαιωμένες ή και ανύπαρ κτες, που δεν γίνονται προσλήψεις καθηγητών και τα τμήματα ασφυκτιούν και φυσικά η προο πτική της πανεπιστημιακής αστυνομίας. ...που καμιά φορά το μάθημα γίνεται κουραστικό, σαν να μην περνάει η ώρα και αργεί να έρθει το διάλειμμα και κουραζόμαστε. Και δεν μπορώ πολύ που ξυπνάμε πρωί. Δεν μου αρέσει τόσο πρωί. ....τα αστεία με τον καθηγητή των οικονομικών, το κυλικείο, το μάθημα της βιολογίας, η ανακοίνωση των κενών, χαβαλές με καθηγητές, το βόλεϊ με όλο το σχολείο μαζί, το παλιό πιάνο και τα graffiti στους τοίχους.LOVELOVE HATELOVEHATELoveHATE& Hate ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΑΓΑΠΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ www.ipolizei.gr95//09-22 Για πολλούς από εμάς, το να γράψουμε τι μας άρεσε και τι όχι στην εκπαίδευση θα ήταν ένα ταξίδι ανάμεσα σε αναμνήσεις και θύμησες. Γι’ αυτό βρήκαμε τέσσερις ανθρώπους που βρίσκονται μες στην εκπαιδευτική διαδικασία, σε διάφορες βαθμίδες για να εκφράσουν τα καλώς και τα κακώς «καμωμένα» του πανεπιστημίου ή του σχολείου. Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εμείς, μετά τη συζήτηση μαζί τους, όσα κι αν είναι τα άσχημα ή τα καλά, μια νοσταλγία την ένιωσα. Θα θέλαμε πάρα πολύ να ξαναβρεθούμε σε τάξεις και αμφιθέατρα. Και γιατί να μην τοπ προσπαθήσουμε; Η μάθηση, η μόρφωση, η παιδεία, η εκπαίδευση δεν έχουν ηλικία. H ΠΟΛΗ ΖΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΗΛΙΆΝΆ / 32 ΧΡΟΝΩΝ ΠΡΟΠΤΎΧΙΆΚΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΆ ΆΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΕΜΠ ΜΆΤΙΛΝΤΆ / 9 ΧΡΟΝΩΝ ΜΆΘΗΤΡΙΆ ΔΗΜΟΤΙΚΟΎ ΚΆΤΕΡΙΝΆ / 16 ΧΡΟΝΩΝ ΜΆΘΗΤΡΙΆ ΛΎΚΕΙΟΎ ΆΠΟΣΤΟΛΗΣ / 22 ΠΡΟΠΤΎΧΙΆΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ, ΤΜΗΜΆ ΨΗΦΙΆΚΩΝ ΣΎΣΤΗΜΆΤΩΝ ... το ότι υπάρχουν καθηγητές και καθηγήτριες, οι οποί οι μας ωθούν, μας βοηθούν να αναπτύξουμε αυτό που είμαστε. Όπως επίσης και μαθήματα τα οποία μας ανοί γουν ορίζοντες και μας βοηθούν να επιλέξουμε μια πο ρεία για μετέπειτα. ...το ότι υπάρχουν καθηγητές που απλά δεν θέ λουν να κάνουν την δουλειά τους. Πολλή πίεση κατά την διάρκεια των πανελλαδικών, με αποτέ λεσμα τα παιδιά να αγχώνονται σε υπερβολικό βαθμό. Υπάρχει ελλιπής έλεγχος του συστήμα τος γενικότερα. LOVEHATE

άλλες Η ΕΚΠΆΙΔΕΎΣΗ ΣΤΙΣ ΆΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ Τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι σα μια χρωματική παλέτα. Τα χρώματα είναι πολλά και διαφορετικά, μα κάπου κάπου το ένα συναντά το άλλο δημι ουργώντας καινούριες αποχρώσεις. Έτσι και τα εκπαιδευτικά συστήματα ανά τον κόσμο. Με τις ομοιότητες αλλά και τις διαφορές τους, τα θετικά και τα αρνητικά τους στοιχεία, όλα έχουν κάτι να μας δείξουν για την κουλτούρα, για τον πολιτισμό της κάθε χώρας. Αν και τα περισσότερα εκπαιδευτικά συστήματα συγκλίνουν ως προς τον διαχωρισμό τους σε πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, η κάθε χώρα διαφοροποιείται στα επιμέρους στοιχεία, δίνοντας βάση σε διαφορετικά μαθήματα ανά σχολική βαθμίδα και εφαρμόζοντας ξεχωριστές εκπαιδευτικές μεθόδους. Από τον παραδοσιακό τρόπο εκπαίδευσης, που κέντρο του βάζει τον “παντογνώστη” καθηγητή να μεταλαμπαδεύει τη γνώση, σε πιο προχωρημένες και βιωμα τικές εκπαιδευτικές πρακτικές, που τοποθετούν καθηγητές και μαθητές ως ισότιμους συνομιλητές και συνοδοιπόρους στα νέα μονοπάτια της γνώσης, παρακάτω κάνουμε τον γύρο του κόσμου της εκπαίδευσης σε 5 σελίδες! ΕΝΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΓΝΩΣΗ Σοφία Αργύρη

χώρες 030201 ΕΥΗΜΕΡΙΑ (TRIVSEL): Έννοια που συμπυκνώνει τη βασική αρχή του εκπαιδευτικού συστήματος της Δανίας. Η ακαδημαϊκή επιτυ χία προϋποθέτει την προσωπική ευτυχία, καθώς σύμφωνα με τους Δανούς όταν νιώθουμε καλά, μαθαίνουμε ευκολότερα. Γι’ αυτόν τον λόγο, στη Δανία το να έχουν οι μαθητές υψηλό trivsel, είναι πολύ πιο σημαντικό από τις υψηλές βαθμολογίες στις εξετάσεις. (DIFFERENTIERE):ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ Οι Δανοί μαθητές αντιμετωπίζονται ως μοναδικά άτομα, με διαφορετικά δυνατά σημεία και αδυναμίες. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά εκπαιδευτικά συστήματα που προ άγουν τη “συγκλίνουσα σκέψη”, αυτή δηλαδή που κρίνει και αξιο λογεί, στη Δανία έχουν υιοθετήσει την “αποκλίνουσα σκέψη”, που προωθεί τη φαντασία και τις νέες Ηιδέες.ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ (BARNESYN): Barnesyn σημαίνει να βλέπουμε τη ζωή μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Με όρους παιδαγωγικούς, είναι η κατανό ηση από τη μεριά των ενηλίκων αυτών που θέλουν να μαθαίνουν τα παιδιά. Εκείνα δείχνουν τον δρόμο για το τι είναι σημαντικό και ενδιαφέρον στη μάθηση. www.ipolizei.gr95//09-22H ΠΟΛΗ ΖΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ένα αφιέρωμα σε διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα ανά τον κόσμο δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει τη Δανία. Οι λόγοι λίγο-πολύ γνωστοί. Η Δανία εμ φανίζεται πάντα πολύ ψηλά στους πίνακες κατάταξης με τους πιο ευτυχισμένους ανθρώπους στον κόσμο. Όμως, ένας ευτυχισμένος ενήλικας σημαίνει ότι υπήρξε και χαρούμενο παιδί! Αυτός ο αναλογικός συλλογισμός με οδήγησε στο να αναζη τήσω ποιο διαφορετικό εκπαιδευτικό τρόπο διαπαιδαγώγησης -και κατά συνέπεια εκπαιδευτικό σύστημα- ακολουθούν οι Δανοί. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ; Η απάντηση βρίσκεται σε κάτι πολύ απλό, αλλά τόσο ουσιαστικό. Η βάση του εκ παιδευτικού συστήματος της Δανίας δεν είναι οι βαθμοί και οι ακαδημαϊκές επι δόσεις. Είναι κάτι πολύ βαθύτερο. Είναι η επαφή με το σώμα, η κατανόηση και έκφραση των συναισθημάτων, η κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των μα θητών. Τα σχολεία στη Δανία ενθαρρύνουν μια προσωπική αξιολόγηση για κάθε μαθητή, με βάση τις προσωπικές του αξίες και ικανότητες. Για τους Δανούς, ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει τη θέση του στην κοινωνία βοηθώντας μέσα από τη δου λειά του. Όλα τα παραπάνω ξεκινούν από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, για να μην πούμε ότι εμφυσούνται ήδη από την προσχολική ηλικία. Άλλωστε, η νομοθεσία της Δανί ας το αναφέρει ρητά: Το σύστημα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να παρέχει στους μαθητές όχι μόνο τις βασικές γνώσεις, αλλά και τις απαραίτητες δεξιότητες για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. ΠΩΣ ΠΕΡΝΟΥΝ ΛΟΙΠΟΝ ΤΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΤΕΡΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ; Εδώ, το παιχνίδι συνδυάζεται με τη μάθηση. Τα πρωτάκια και τα δευτεράκια ξε κινούν τη μέρα τους στο σχολείο καθισμένα κάτω με χνουδωτά αρκουδάκια και μαξιλαράκια αγκαλιά. Η δασκάλα τους διαβάζει ένα παραμύθι. Με αυτόν τον τρό πο, οι Δανοί εκπαιδευτικοί ενεργοποιούν τα αισθητήρια όργανα των μικρών, που θα τα βοηθήσουν στη συνέχεια να απορροφήσουν καλύτερα τα νέα ερεθίσματα, δηλαδή τη νέα γνώση! Έπειτα, σειρά έχει η Γλώσσα. Η διδακτική ώρα δεν διαρκεί ένα ατελείωτο δίωρο, όπως συνηθίζεται στα ελληνικά σχολεία, αλλά πολύ γρήγορα τη μάθηση διαδέχεται το παιχνίδι. Η προσπάθεια των μικρών μαθητών να κατακτή σουν τις νέες πληροφορίες επιβραβεύεται με διάλειμμα χαλάρωσης. ΤΟ 10 ΤΑΞΙΟ ΒΑΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η για ένα χρόνο φοίτηση στο νηπιαγωγείο, για έξι χρόνια στο Δημοτικό και για τρία χρόνια στο Γυμνάσιο είναι υποχρεωτική και γίνεται στο ίδιο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Δηλαδή, οι μαθητές δεν αλλάζουν σχολείο από το Νηπιαγωγείο στο Δη μοτικό, ούτε όταν έρχεται η ώρα της εισαγωγής τους στο Γυμνάσιο. Γι’ αυτό, στη Δανία χρησιμοποιείται μια κοινή ονομασία για το σχολείο αυτό, στο οποίο πρέπει να φοιτήσουν όλοι οι μαθητές από τα 6 μέχρι τα 16 τους χρόνια (folkeskole). Ο ενδέκατος χρόνος, σα να λέμε η Α’ Λυκείου, είναι προαιρετικός, αλλά γίνεται και πάλι στο ίδιο σχολείο. Η ιδέα πίσω από το folkeskole είναι να δημιουργηθεί μια μαθητική κοινότητα που θα παραμείνει ίδια για 10 ή 11 χρόνια, ώστε οι μαθητές να μοιράζονται ίδιες εμπειρίες σε όλα τα μαθήματα με τους συνομηλίκους τους. ΔΆΝΙΆ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

030201 ΟΙ ΣΧΟΛΙΚΕΣ “ΠΑΝΤΟΦΛΕΣ”: Οι μαθητές της Νότιας Κορέας δεν μπορούν να εισέλθουν στον χώρο του σχολείου με τα παπούτσια τους! Για την ακρίβεια, πριν μπουν στο σχολείο βγάζουν τα παπούτσια που φορούν εκτός σχολικού χώρου, για να φορέσουν “παντόφλες”! Το κάθε σχολείο αποφασίζει ποιο μοντέλο παπουτσιών εσωτερικού χώρου θα φορούν οι μαθητές του. ΤΟ ΥΨΟΣ ΜΕΤΡΑΕΙ: Δυστυχώς, οι Νοτιοκορεάτες μαθητές δεν μπο ρούν να κάτσουν στο ίδιο θρανίο με τον καλύτερό τους φίλο, γιατί κάθο νται με βάση το ύψος τους! Οι πιο ψηλοί είναι οι τυχεροί που πιάνουν πάντα τις πίσω θέσεις, αφήνοντας τα μπροστινά θρανία για τους κο ντύτερους συμμαθητές τους! ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΟΛΥ ΣΤΕΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Όποιος νομίζει ότι στα διαλείμματα μπορεί να χα λαρώσει φλερτάροντας με κάποιον συμμαθητή ή συμμαθήτριά του είναι πολύ γελασμένος! Το να βγαί νεις ραντεβού με συμμαθητή σου μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή! Μάλιστα, όποιος “δώσει” συμμαθη τές του που διατηρούν κρυφή σχέ ση επιβραβεύεται, γι’ αυτό προσοχή στους χαφιέδες! Στην άλλη άκρη της υδρογείου υπάρ χει ένα εκπαιδευτικό σύστημα εκ διαμέτρου αντίθετο από αυτό των Δανών. Ο λόγος για την Νότια Κορέα. Εδώ η κουλτούρα δεν στηρίζεται στο ταλέντο και τις ιδιαίτερες κλίσεις του κάθε ατόμου, παρά μόνο στην σκλη ρή δουλειά και την εργατικότητα. Δεν είναι τυχαίο που οι μαθητές της Νότιας Κορέας κατέχουν κορυφαίες θέσεις στον διεθνή διαγωνισμο PISA, έναν διαγωνισμό που μετράει κατά κάποιο τρόπο τις επιδόσεις των μα θητών από όλο τον κόσμο. Η πρωτιές όμως δεν έρχονται αβίαστα. Η Νότια Κορέα έχει τη φήμη της χώρας με το σκληρότερο εκπαιδευτικό σύστημα, που αντιμετωπίζει τη σχολική επιτυ χία ως διαβατήριο για επαγγελματική καταξίωση και κοινωνική διάκριση. Η ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Ο εξαντλητικός ανταγωνισμός είναι βέβαια πρακτική που πηγάζει πρωτί στως από το κράτος, το οποίο δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαίδευση. Η γενναία κρατική χρηματοδότηση φτάνει έως και το 75% των εκπαι δευτικών αναγκών -πράγμα που μας κάνει να τρίβουμε τα μάτια μας. Η ευρεία αξιοποίηση των νέων τεχνολο γιών πληροφορίας και επικοινωνίας δεν είναι είδος πολυτελείας στα νοτι οκορεάτικα σχολεία. Οι μαθητές χρη σιμοποιούν ψηφιακά βιβλία, ασύρμα το δίκτυο και δικό τους υπολογιστή! ΤοΚΑΙΣΧΟΛΕΙΟ-ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΤΟΥΜΠΑΛΙΝεβδομαδιαίοπρόγραμμα πε ριλαμβάνει εκτός από τα κλασικά μαθήματα κορεάτικης γλώσσας, μα θηματικών, φυσικής, αγγλικών και το μάθημα της ηθικής εκπαίδευσης, ώστε να γαλουχηθούν πολίτες με αξί ες και -υπέρμετρο θα έλεγα!- σεβα σμό. Αφού χτυπήσει το κουδούνι για το σχόλασμα, οι μαθητές καθαρίζουν την τάξη τους -ναι, καλά είδατε, οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να συμ μετέχουν στον καθαρισμό της τάξης τα απογεύματα- και μετά τρέχουν στα φροντιστήρια, τα οποία τελικά δεν είναι μόνο ελληνικό συνήθειο! Τα cram schools -έτσι λέγονται αυτά τα φροντιστήρια- μπορούν να χαρα κτηριστούν ως άψυχα ιδρύματα που αποτελούνται από δωμάτια το ένα δίπλα στο άλλο, χωρισμένα με λε πτούς τοίχους, φωτισμένα με δυνα τές λάμπες και γεμάτα από μαθητές που αποστηθίζουν αγγλικό λεξιλόγιο, κορεάτικη γραμματική και μαθηματι κούς τύπους. Οι μαθητές πηγαίνουν εκεί μετά το σχολείο και κάθονται μέχρι τις 10 το βράδυ ή ίσως και πα ραπάνω! Ακόμα και το Σάββατο δεν αποτελεί ημέρα διασκέδασης, καθώς οι μαθητές μπορεί να μην πηγαίνουν σχολείο, αλλά συνηθίζουν να παρα κολουθούν προγράμματα αυτο-διδα σκαλίας σε ήσυχες αίθουσες. ΑνΜΑΜΑΔΕΣ-ΝΤΕΤΕΚΤΙΒΣπιστεύετεότιοιΕλληνίδες μαμά δες είναι αυστηρές με το διάβασμα των παιδιών τους, τότε πρέπει να γνω ρίσετε μια Νοτιοκορεάτισσα και θα αλλάξετε αμέσως γνώμη! Οι μητέρες στη Νότια Κορέα έχουν τον ρόλο του επιστάτη, γι’ αυτό και συνηθίζουν να τις αποκαλούν “educational agents”, αφού επιβλέπουν κάθε λεπτό τα παι διά τους για να εξασφαλίσουν ότι διαβάζουν. ΜΙΑ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΚΑΚΟΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥΝΟΤΙΆ ΚΟΡΕΆ

www.ipolizei.gr95//09-22H ΠΟΛΗ ΖΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Το οδοιπορικό στη γνώση συνεχίζεται στη μαύρη ήπειρο. Σειρά έχει η Νότιος Αφρική. «Η εκπαίδευση είναι η μεγάλη μηχανή της προσωπικής ανάπτυξης. Είναι το πιο ισχυρό όπλο για να αλλάξεις τον κόσμο», είπε ο Νοτιοαφρικανός Νέλσον Μαντέλα, θερμός πολέμιος του Απαρτχάιντ. Όμως, η τωρινή πραγματικότητα απέχει πολύ από αυτό που είχε ονει ρευτεί. Σε μια χώρα που κατέχει τη δεύτερη θέση στην αφρικανική οικο νομία, μετά τη Νιγηρία, η εκπαίδευση φαίνεται να παραμένει προνόμιο των ευπορότερων. Στο νότιο άκρο της μαύρης ηπείρου μένουν ακόμα άσβηστα τα σημάδια του απαρτχάιντ ακόμα και στον τομέα της εκπαί ΠΟΙΑδευσης.ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟ ΑΦΡΙΚΗ; Υποδομές που καταρρέουν, υπερπλήρεις αίθουσες διδασκαλίας και φτωχά εκπαιδευτικά αποτελέσματα είναι η κληρονομιά που άφησε το απαρτχάιντ. Για την ακρίβεια, πολλά σχολεία συνεχίζουν να επωμίζο νται τις πολιτικές και οικονομικές συνέπειες μιας πολιτικής που χώριζε τους ανθρώπους με βάση το χρώμα του δέρματος. Πού γεννήσατε το παιδί σας; Πόσο πλούσιοι είστε; Να δω καλύτερα το χρώμα σας! Τρία κριτήρια από τα οποία εξαρτάται η ένταξη των παιδιών στην Πρωτοβάθ μια Εκπαίδευση. Ωστόσο, η καταγωγή δεν διασφαλίζει την ποιότητα της εκπαίδευσης, αφού υποδομές και εγκαταστάσεις παραμένουν σε εξαι ρετικά χαμηλά επίπεδα. Η ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Τα σχολεία στη Νότιο Αφρική έχουν δίδακτρα, τα οποία καθορίζονται στις ετήσιες δημόσιες συνεδριάσεις των διοικητικών οργάνων των σχο λείων. Σε αυτές, οι γονείς ψηφίζουν για το ποσό που θα καταβληθεί. Οι γονείς που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τα σχολικά δίδακτρα μπορούν να υποβάλουν αίτηση στα διοικητικά όργανα του σχολείου που θα φοιτήσει το παιδί τους για μερική ή πλήρη απαλλαγή από την πληρω μή των σχολικών διδάκτρων. Ένας κανονισμός που ισχύει επίσης είναι ότι τα σχολεία δεν πρέπει να χρεώνουν δίδακτρα για τα ορφανά. Μέχρι το 2019 υπήρχε ένας κανονισμός που απαγόρευε να εγγράφονται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση παιδιά χωρίς πιστοποιητικό γέννησης, κάτι που καταργήθηκε, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Αφρικής αποφάνθηκε ότι η καθολική συμμετοχή των παιδιών στην εκπαίδευση είναι ένα σημαντικό κοινωνικοοικονομικό δικαίωμα, που στοχεύει στην προώθηση και ανάπτυξη της προσωπικότητας, των ταλέντων και των πνευματικών και σωματικών ικανοτήτων του παιδιού. Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ Τι γίνεται με τις κλασικές τέχνες όπως το μπαλέτο; Είναι ευρέως αποδε κτό ότι το να μαθαίνει κανείς να χορεύει δίνει στον άνθρωπο πολλά οφέ λη εκτός από το να κινείται με χάρη. Στο Γιοχάνεσμπουργκ πολλά παιδιά μη προνομιούχων οικογενειών επενδύουν στην εκπαίδευσή τους στο μπαλέτο. Το να χορεύει κανείς στο θέατρο είναι σημαντικό για πολλούς Νοτιοαφρικανούς χορευτές. Τρανό παράδειγμα η σχολή χορού Joburg, μία από τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες της χώρας, που δίνει την υπόσχεση στους μαθητές για επαγγελματική αποκατάσταση τόσο στο κλασικό μπαλέτο όσο και στον μοντέρνο χορό. 030201 Η ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Πριν το 2009, τα σχολεία έπρεπε να δι δάσκουν αγγλικά από την 3η τάξη, ενώ από την επόμενη τάξη όλα τα μαθήματα γίνονταν στα αγγλικά. Από το 2009, τα σχολεία διδά σκουν τα αγγλικά από την 1η τάξη, με εξαίρεση ορισμένα σχολεία που κάνουν όλα τα μαθήματα στην αφρικανική γλώσσα. ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Η Νοτιοαφρι κανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δι καιωμάτων διαπίστωσε ότι το 40% των παιδιών έχουν υπάρξει θύματα εγκληματικότητας στο σχολείο, ενώ πάνω από το ένα πέμπτο των σεξουαλικών επιθέσεων σε παιδιά της Νότιας Αφρικής διαπιστώθηκε ότι έγινε σε σχολεία. Οι συμμορίες και τα επικίνδυνα όπλα συνθέτουν τη σχολική πραγματικότητα του Κέιπ Τάουν, πρωτεύουσας της Νότιας ΣΧΟΛΙΚΑφρικής.ΗΑΠΟΤΥΧΙΑ: Η υποχρεω τική εκπαίδευση στη Νότιο Αφρική διαρκεί από τα 7 έως τα 15 χρόνια του παιδιού, με το ποσοστό συμ μετοχής να ανέρχεται στο 96,6%. Δυστυχώς, όταν πρόκειται για το Λύκειο, το ποσοστό των μαθητών πέφτει κατακόρυφα στο 64,3%. Η δυσκολία των μαθητών να ανταπε ξέλθουν στις απαιτήσεις των μα θημάτων είναι ιδιαίτερα εμφανής, καθώς το 24,3% του συνόλου των μαθητών είναι 20άρηδες που βρί σκονται ακόμα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. ΝΟΤΙΟΣ ΆΦΡΙΚΗ ΕΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ

030201 ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΤΟ ΜΠΑΡΜΠΑ ΝΤΟΣ: Διαρκεί 6 χρόνια, όπως και στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, με τη διαφορά ότι εδώ τα παιδιά ξεκινούν στην ηλικία των 5 ετών. Μάλιστα, για να δια σφαλιστεί η συμμετοχή όλων των παιδιών στην Πρωτοβάθμια εκπαί δευση ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης της οικογένειας, η πολιτεία παρέχει σχολικά γεύματα σε όλους τους μικρούς μαθητές. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ: Στην ηλικία των 11 ετών τα παιδιά περνούν από εξετάσεις, το Common Entrance Examination, ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν τη φοίτησή τους στο Γυμνάσιο, η οποία διαρκεί 5 χρόνια. Στα 16 τους μπορούν να φοιτήσουν στο Λύκειο ή να εισα χθούν σε κάποια Τεχνική Σχολή. Η ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΣΗ: Η φοίτηση είναι δωρεάν και διαρκεί τρία χρόνια σε προπτυχι ακό επίπεδο. Η πολιτεία θεωρεί πολύ σημαντική την εισαγωγή των μαθητών στο Πανεπιστήμιο για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του συνόλου, καθώς πιστεύει ότι οι απόφοιτοι μπορούν να συμβάλ λουν στην ευημερία του κράτους με τις αποκτηθείσες γνώσεις. Στην αναζήτηση “ιδιαίτερων” εκπαι δευτικών συστημάτων ανά τον κόσμο -με τα καλά τους, αλλά και τα κακά τους- σίγουρα δεν περίμενα να δω ένα νησί της Καραϊβικής, που μετρά μετά βίας 300 χιλιάδες κατοίκους, να προέχει ως κράτος με ένα από τα πιο οργανωμένα εκπαιδευτικά συστήματα. Ο λόγος γίνεται για το Μπαρμπάντος (αγγλικά: Barbados) -ένα νησί γνωστό σε αρκετούς ως γε νέτειρα της ποπ τραγουδίστριας Ριά να- που αποτελεί ανεξάρτητο κράτος από το 1966, όταν και έλαβε την ανε ξαρτησία του από τη Βρετανία, ενώ μόλις το 2021 άφησε πίσω τους δε σμούς του με την αγγλική μοναρχία, με το πολίτευμα να μεταβάλλεται σε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. ΛΙΓΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το Μπαρμπάντος δεν είναι απλά ένα γνωστό τουριστικό θέρετρο και ένας αγαπημένος προορισμός διακοπών για την πλειοψηφία των Αμερικάνων. Πρόκειται για μια αναπτυγμένη και ειρηνική χώρα, που κατάφερε να εξα σφαλίσει ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο, επενδύοντας πρωτίστως στην εκπαί δευση των μόνιμων κατοίκων της. Έτσι, αν και η απαρχή της επίσημης εκπαίδευσης στο νησί πηγαίνει πίσω στο 1680, το Μπαρμπάντος μετά την Ανεξαρτησία του το 1966 ξόδεψε 15 δις δολάρια στην εκπαίδευση, ένα ποσό αστρονομικό για μια τόσο μικρή χώρα, κάνοντας φανερό πόσο σημα ντική είναι η οργάνωση αυτού του τομέα για την άνθιση ενός κράτους. Παρόλο που η εκπαίδευση βασίζεται στο βρετανικό μοντέλο, το κράτος φρόντισε για την ανάπτυξη ενός παι δαγωγικού συστήματος που να αντα ποκρίνεται πλήρως στην κοινωνική πραγματικότητα και στις ανάγκες του Μπαρμπάντος. Το αποτέλεσμα κρίνε ται κάτι παραπάνω από επιτυχημένο: από το 1960 κιόλας η πρόσβαση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκ παίδευση έγινε εφικτή για όλα τα παι διά, ρίχνοντας τον αναλφαβητισμό σε ποσοστό μικρότερο του 1%! Μάλιστα, το 2009 δαπανήθηκαν 290 εκατομ μύρια δολάρια για να αναβαθμιστούν όλα τα σχολεία με νέες τεχνολογίες. ΚΑΙ ΠΩΣ ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΣΧΟ ΛΕΙΟ ΣΤΟ ΜΠΑΡΜΠΑΝΤΟΣ; Αρχικά, η πολιτεία έχει μεριμνήσει να υιοθετηθούν μαθητοκεντρικές μεθοδολογίες εκπαίδευσης σε όλα τα σχολεία, θέτοντας την εκπαιδευτι κή διαδικασία κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες των μαθητών. Μάλιστα, το κράτος δίνει την ευκαιρία και για homeschooling έπειτα από αίτηση των γονιών. Επιπλέον, η εκπαίδευση των δασκάλων αποτελεί μια δια βίου διαδικασία: Οι δάσκαλοι καταρτίζο νται συνεχώς παρακολουθώντας σε μινάρια που αφορούν αποτελεσμα τικότερες μεθόδους διδασκαλίας και εκπαιδεύονται στη χρήση νέων τε χνολογιών. Το κράτος του Μπαρμπά ντος έχει κατανοήσει ότι η εκπαίδευ ση είναι ένας ζωντανός οργανισμός, όπως και οι μαθητές στους οποίους απευθύνεται, που συνεχώς εξελίσσε ται και γι’ αυτό έχει ανάγκη από ενη μέρωση και εκσυγχρονισμό. ΝΤΟΣ Η ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΕΡΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

www.ipolizei.gr95//09-22H ΠΟΛΗ ΖΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι ένα ομοσπονδιακό κράτος απο τελούμενο από 7 εμιράτα. Μπορεί εμείς να τα έχουμε συνδέσει με το Ντουμπάι και το Άμπου Ντάμπι, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο μόνο πρωτεύουσες από τις 7 συνολικά. Σε όλα τα εμιράτα επίση μη θρησκεία είναι ο ισλαμισμός, ενώ επίσημη γλώσσα τα αραβικά. Αυτό που κάνει όμως ιδιαίτερη εντύπωση είναι πως στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συνυπάρχουν 100 διαφορετικές εθνικότητες, με τους γηγενείς να αποτελούν μόνο το 20% του πληθυσμού. Τι εθνικότητες απαρτίζουν το υπόλοιπο 80%; Η μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προέρχεται από την Ινδία, το Πακιστάν και το Μπα γκλαντές. Αυτή η ιδιαιτερότητα της χώρας αντικατοπτρίζεται σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας, καθώς η κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτική ανο χής σε άλλα θρησκεύματα. Η πολιτική συμπερίληψης δεν θα μπορούσε να λείπει από την εκπαίδευση. Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα άρχισαν να επικεντρώνονται στην οικο δόμηση ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος μαζικής κλίμακας μετά την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανία το 1971. Τα τελευταία 50 χρόνια, η χώρα έφερε επανάσταση στο εκπαιδευτικό της σύστημα ευθυ γραμμίζοντάς το τόσο με τη σύγχρονη όσο και με τη δυτική προσέγγιση. Το εκπαιδευτικό σύστημα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατέστησε την εκπαίδευση υποχρεωτική για όλα τα παιδιά ηλικίας πέντε ετών και άνω, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων των ομογενών. Η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε ιδρύματα παρέχονται δωρεάν για κάθε υπήκοο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων έως την ηλικία των 18 ετών. Από την τρυφερή ηλικία των 18 μηνών τα παιδιά γίνονται δεκτά στους παιδικούς σταθμούς. Λόγω της πολυπολιτισμικότητας του περιβάλλο ντος διδάσκονται από τόσο μικρά βασικές δεξιότητες ομιλίας στην αγ γλική γλώσσα. Στη συνέχεια, τα παιδιά ηλικίας 4 έως 5 ετών γίνονται δεκτά στο Νηπι αγωγείο, όπου διδάσκονται διάφορα μαθήματα όπως Αγγλικά, Αραβικά, Μαθηματικά, Μουσική και Τέχνη. Τα Θρησκευτικά είναι επίσης μέρος του προγράμματος σπουδών και οι μαθητές διδάσκονται την αντίστοιχη θρησκεία τους. Οι μαθητές γίνονται δεκτοί στο δημοτικό σχολείο στα 6 τους έτη. Τα αραβικά είναι η πρώτη γλώσσα διδασκαλίας, με τα αγγλικά να διδάσκο νται ως πρώτη ξένη γλώσσα. Λόγω όμως του μεγάλου ποσοστού μετα ναστών στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, υπάρχει πληθώρα ιδιωτικών σχολείων, όπου η κύρια γλώσσα διδασκαλίας είναι τα Αγγλικά. Χαρα κτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Ντουμπάι, όπου πάνω από το 90% των σχολείων ανήκει στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, πολλά σχολεία δι δάσκουν στα Αραβικά, και μερικά σε άλλες ξένες γλώσσες όπως Χίντι, Γαλλικά καθώς και Ρωσικά. Μετά την ολοκλήρωση του δημοτικού, οι μαθητές συνεχίζουν τη φοί τησή τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Υπάρχουν δύο είδη γυμνα σίων, τα κλασικά σχολεία που εστιάζουν σε ακαδημαϊκά μαθήματα και τα τεχνικά σχολεία που επικεντρώνονται στην παροχή συγκεκριμένων δεξιοτήτων στους μαθητές. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι δωρεάν στα δημόσια ιδρύματα. Ωστό σο, υπάρχει μια πληθώρα ιδιωτικών Πανεπιστημίων που απευθύνονται κυρίως στους μετανάστες, και έχουν προκύψει από τη συνεργασία του εκπαιδευτικού συστήματος των Εμιράτων με Πανεπιστήμια του εξωτε ρικού. 0302 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΤΥΞΗ: Τα Εμιράτα γνωρίζουν ότι τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν θα διαρκέσουν για πάντα. Για τον λόγο αυτό ακολουθούν μια συστημα τική στρατηγική οικονομικής διαφορο ποίησης, με αφετηρία την ενίσχυση της εκπαίδευσης. Βασική αποστολή η ανά πτυξη ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θα δημιουργήσει μια ανταγωνιστική οικονομία υψηλής ειδίκευσης, βασισμένη στη γνώση. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Τον Σεπτέμβριο του 2010 υιοθετήθηκε το Μοντέλο του Νέου Σχολείου (New School Model), βασισμένο σε αυτό της Νέας Νότιας Ουαλίας, που βρίσκεται στην Αυ στραλία. Ένα πρόγραμμα σπουδών βασι σμένο στην κριτική σκέψη, που παραγκω νίζει την παθητική αποστήθιση, καλώντας τον μαθητή σε ενεργό συμμετοχή. ΤΟ ΙΣΧΥΡΟ ΙΝΔΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ: Με ένα σημαντικό ποσοστό Ινδών ομογενών να κατοικούν στο Ντουμπάι, υπάρχουν αρκετά ινδικά σχολεία. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι το Ινδικό Γυμνάσιο, το οποίο ξεκίνησε το 1961 ως το πρώτο σχολείο που ενσωμάτωσε το ινδικό πρό γραμμα σπουδών. ΗΝΩΜΕΝΆ ΆΡΆΒΙΚΆ ΕΜΙΡΆΤΆ ΕΚΕΙ ΠΟΥ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗ ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΆΦΙΆ: ΕΠΤΆ ΙΔΙΆΙΤΕΡΕΣ ΜΆΤΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΒΙΔΑ, ΜΕΛΟΥΣ Ε.ΔΙ.Π. ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΤΟ NEAPAIDEIA-GLOSSA.GRΣΤΙΣ07/07/2022 Το σχολείο δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί πεδίο αφηγημα τικής ανάπλασης για τη νεοελ ληνική πεζογραφία. Από την εποχή του Ιωάννη Κονδυλάκη (Όταν ήμουν δάσκαλος, 1916) και του Ζαχαρία Παπα ντωνίου (Τα ψηλά βουνά, 1918) μέχρι τους δεκάδες νεότερους εκπαιδευτικούς-συγγραφείς που θεματοποίησαν μνήμες και βιώματα της σχολι κής τάξης στα αφηγηματικά τους έργα (Ιωάννου, Μηλιώ νης, Γιατρομανωλάκης, Γρηγοριάδης, Μήτσου, Νικολαΐδου, Ακρίβος κ.ά.) η σχολική πραγματικότητα ενδιαφέρει για δύο, βασικά, λόγους την πεζογραφία μας: αφενός ως διερεύνηση της μύχιας και ιδιωτικής «πατρίδας» των παιδικών και εφηβικών χρόνων της διαμόρφωσης των συγγραφέων, αφετέρου ως μικρογραφία της κοινωνίας, τόπος γέννησης αλλά και συχνά ακύρωσης κάθε ελπίδας για το μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, η ζωή στη σχολική κοινότητα αναπαραστάθηκε πολλαπλώς στη νεοελληνική πεζογραφία ως μακρινός για τους ενή λικες τόπος μιας χαμένης αθωότητας, αλλά και ως πεδίο διαμόρφω σης της υποκειμενικότητας και της σχέσης με τους άλλους και τον κόσμο, μαθητείας σε πρόσωπα, αναγνώσματα και καταστάσεις. Για μια χώρα όπως η Ελλάδα, που για πολλές δεκαετίες το σχολείο και η εκπαίδευση αποτέλεσαν (είναι άραγε ακόμη;) τον βασικό μοχλό κοινωνικής κινητικότητας και ανέλιξης και τον πιο αποφασιστικό πα ράγοντα των κοινωνικών και πολιτισμικών μετασχηματισμών, είναι απολύτως φυσικό οι αναπαραστάσεις του σχολείου στη νεοελληνική λογοτεχνία να είναι άπειρες και εξόχως ενδιαφέρουσες. Η εντυπω σιακή ανθολογία που επιμελήθηκε ο συγγραφέας και εκπαιδευτικός Κώστας Ακρίβος πριν μερικά χρόνια (Να μαθαίνω γράμματα… Το σχολείο στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, Μεταίχμιο, 2004) είναι ενδει κτική της ευρύτητας των θεματικών, των προσεγγίσεων και της πλη θώρας των Ελλήνων συγγραφέων που επιχείρησαν να αποτυπώσουν λογοτεχνικά μνήμες, εμπειρίες και σκέψεις γύρω από τη σχολική Επισκοπώνταςζωή. τη σύγχρονη πεζογραφική παραγωγή, βρίσκουμε πολλά έργα που αναφέρονται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου στο σχολείο, τους δασκάλους και τη μαθητική εμπειρία. Ξεχωρίζω για διαφορετι κούς λόγους κάποια από τα κείμενα αυτά που καλύπτουν χρονικά τη σχολική πραγματικότητα από τη δεκαετία του ’40 μέχρι σήμερα. Ο Θανάσης Βαλτινός στο τελευταίο του αφηγηματικό έργο, Νέα Σελή νη. Ημέρα πρώτη (Εστία 2022), μας μεταφέρει στα προσωπικά του βιώματα ως μαθητή στην Τρίπολη το 1948, περίοδο έξαρσης του εμ φυλίου πολέμου, κατά την οποία διαμορφώθηκε ο ίδιος ψυχοσυναι σθηματικά. Ο Κοσμάς, ο Νίκος και οι συμμαθητές τους στο Γυμνάσιο Αρρένων της πόλης ζουν σε νοικιασμένα δωμάτια με λίγα έπιπλα, μακριά από τις οικογένειές τους που είναι στα χωριά, και βιώνουν με παράλληλη ένταση τη φρίκη των εικόνων του εμφυλίου και την ερωτική ενόρμηση της εφηβείας. Η λαγνεία και ο θάνατος δένονται σ’ ένα αξεδιάλυτο κουβάρι. Ορισμένες από τις εναργέστερες σκηνές του βιβλίου τοποθετούνται στις αίθουσες διδασκαλίας με τη νεαρή Γαλλίδα καθηγήτρια να μετατρέπεται σε σκοτεινό ερωτικό αντικεί μενο του πόθου και άπιαστη ονειρική φαντασίωση για τους μαθητές, τον φιλόλογο Βόγαρι να ανοίγει μαζί τους υπαρξιακές συζητήσεις και τον εθνικόφρονα γυμνασιάρχη να γελοιοποιείται μαζί με τον φαιδρό, αν όχι αποτρόπαιο, ιδεολογικό κόσμο που αντιπροσωπεύει. Με το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη Αδέλφια (Μεταίχμιο 2018) περνάμε στη μετεμφυλιακή πραγματικότητα, τη βραδυπορού σα δεκαετία του ’50 και την ορμητικά ερχόμενη δεκαετία του ’60. Στο βιβλίο περιγράφεται η δύσκολη σχέση δύο αδελφών με απολύ τως διαφορετικούς χαρακτήρες στην Ελευσίνα εκείνης της μεταιχ μιακής εποχής. Ο αφηγητής και ο τρία χρόνια μεγαλύτερος αδελφός του Θανάσης ενηλικιώνονται μέσα από τις διαφορές τους. Ενδιαφέ

Το πλήρως ανανεωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Ηρακλειδών είναι εδώ! Απευθύνεται σε σχολεία και μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Ακολουθεί τις επιταγές της STEM & ART πολυθεματικής εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στηρίζεται και προωθεί τις νέες τεχνολογίες με τη χρήση tablets και σύγχρονου λογισμικού, όπως 3D printing 3D σχεδίαση, εικονική Χρησιμοποιείπεριήγηση.ταvideo games για εκπαιδευτικούς σκοπούς Εισάγει σύγχρονες έννοιες και μεθόδους, στηρίζοντας και δρώντας συμπληρωματικά στο έργο της εκπαιδευτικής κοινότητας. κτΙριο Ηρακλειδων 16 | 118 51 Θησείο τ.: 210 34 61 981 | e: info@herakleidon.org κτΙριο Απ. Παυλου 37 | 118 51 Θησείο τ.: 211 01 26 486 | e: museum@herakleidon.org www.herakleidon.org Herakleidon Museum

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΩΝ ΠΆΡΆΜΎΘΙΩΝ ΤΑ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Τι γίνεται με τα παραμύθια σήμερα; Τι θέση έχουν σε μία καθημερινότητα όπου ο γονιός κατάκοπος το βράδυ προτιμά τη λύση του τάμπλετ και της εικόνας, αντί να κάθεται να διαβάζει για μία ακόμα φορά το αγαπημένο παραμύθι του παιδιού; Όμως ο συνδυασμός της φωνής, του ξεφυλλίσματος του χαρτιού σε ένα ήρεμο περιβάλλον, της σπιτικής-ανθρώπινης μυρωδιάς, δημιουργεί έναν φανταστικό, μη άμεσα εικονοποιημένο κόσμο, που τοποθετεί το παιδί στη θέση του οδηγού και του δημιουργού, για το πώς θα πλάσει τη δράση. Εξαιρετικό είναι ακόμα το γεγονός πως τα παιδιά αγαπούν να ακούν το ίδιο και το ίδιο παραμύθι κάθε βράδυ. Μία μητέρα αναρωτιόταν αν έκρυβε κάτι ανησυχητικό αυτή η συνήθεια του παιδιού της. Δεν μπορούσε να αντιληφθεί πόση ανάγκη από σταθερότητα και σιγουριά έχουν τα παιδιά. Κάποιο παιδί εκμυστηρεύτηκε πως του άρεσε να ακούει το ίδιο παραμύθι για να είναι σίγουρο πως στο τέλος η καμηλοπάρδαλη γλίτωνε από το λιοντάρι! Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την καταγωγή και την εξέλιξη των πα ραμυθιών. Στην αρχαιότητα δεν αφορούσαν τους ανήλικους, μα τους ενήλι κες. Υπήρχε η διάσταση της συμβουλής, της παρηγοριάς και λίγο αργότερα και της ψυχαγωγίας. Έτσι, η νουθεσία γινόταν πιο αποτελεσματική, με ωμό και βίαιο χαρακτήρα, με ρητά, απαγορευμένες πράξεις - τόπους - αντιλή Σιγάψεις. σιγά τα παραμύθια απόκτησαν έναν καθαρά διαπαιδαγωγικό και μορ φωτικό χαρακτήρα στην προσπάθεια να δημιουργηθούν ταυτότητες, έννοι ες, πρότυπα συμπεριφοράς, ειδικά για τα νέα μέλη των κοινωνιών και της Ταοικογένειας.βίαιαχαρακτηριστικά δεν αμβλύνθηκαν ολοκληρωτικά. Ο Θάνατος, το κακό που παραμονεύει, η απώλεια δημιουργούσαν ένα καθαρό πλαίσιο στα μυαλά των ανθρώπων. Και αν σκεφτεί κανείς τη ζωή στα χρονιά του 16ου και 17ου αιώνα, πολλά από αυτά ερμηνεύονται. Η «ντισνεοποίηση» των κλασικών παραμυθιών, μέσω του κινηματογράφου, ωραιοποίησε, άμβλυνε, εκλέπτυνε, όχι μόνο το περιεχόμενο, αλλά και τη μορφή. Ο Δυτικός άνθρωπος έπρεπε να «προφυλαχτεί» από ακρότητες, την ώρα βέβαια που η παραγωγή παιχνιδιών αναπαράγει τη βία στο έπακρο. Μία ακόμη αντίφαση... Φτάνουμε έτσι, κάπως γρήγορα και εξαιρετικά αφαιρετικά, στο σήμερα. Νομίζω πως ελάχιστοι πια θα διαβάζουν στα παιδιά τους τη Χιονάτη, Τα εφτά κατσικάκια και την Κοκκινοσκουφίτσα. Όποιος βέβαια τα καταγγείλει ως στερεοτυπικά αδυνατεί να συλλάβει την εξέλιξη. Τα στερεότυπα δεν ήταν πάντα στερεότυπα. Ύστερα από μερικά χρόνια, ορισμένες ιδέες που σήμερα φαντάζουν πρωτότυπες στην καλύτερη περίπτωση θα μετασχημα τιστούν σε στερεότυπα. Στη χειρότερη, δε θα τις θυμάται κανείς, ούτε αυτές ούτε τους δημιουργούς τους. Στην Ελλάδα υπάρχουν εξαιρετικοί συγγραφείς και εκδοτικοί οίκοι που ανοί γουν δρόμους και δημιουργούν. Το παραμύθι εξελίσσεται, πλαταίνει σαν μόρφωμα για να μπορέσει να ανταποκριθεί στα σύγχρονα προβλήματα, σε βόμενο την παιδική ψυχή και τις πολύπλευρες ανάγκες της. Το να περιγρά φεις δύσκολες καταστάσεις χωρίς να καταφεύγεις σε βία και ωμότητα είναι κάτι εξαιρετικά πολύτιμο στις μέρες μας. Δύο επισημάνσεις για το τέλος: 1. Διαβάστε παραμύθια στα παιδιά. Μάθετέ τα να ταξιδεύουν. Δοκιμάστε να αφήσετε για μια δυο φορές έξω την εικονογράφηση, όσο όμορφη κι αν είναι. Εντάξτε τη λίγο λίγο. Το διάβασμα ή η αφήγηση ενός παραμυθιού εί ναι δημιουργικός-ποιοτικός χρόνος. 2. Ακούστε το παραμύθι που διαβάζετε, τις πιο πολλές φορές απευθύνεται και στον ενήλικα. Όταν ο λύκος τρώει την γιαγιά αναφέρεται ότι «απαλ λαγμένος από άκαμπτες, παραδοσιακές αντιλήψεις περί αρρενωπότητας και θηλυκότητας, φόρεσε το νυχτικό της γιαγιάς και χώθηκε στο κρεβάτι». Όταν ο ξυλοκόπος σπεύδει να βοηθήσει «“Και τι νομίζεις ότι κάνεις;” ρώτησε η Κοκκινοσκουφίτσα. Τα μάτια του ξυλοκόπου ανοιγόκλεισαν και προσπάθησε να απαντήσει, αλλά δεν του ήρθε καμία λέξη. “Ορ μάς εδώ σαν Νεάντερταλ, αναθέτοντας στο όπλο σου να σκεφτεί για σένα!” φώναξε. “Σεξιστή! Ρατσιστή! Πώς τολμάς να υποθέσεις ότι μια γυναίκα και ένας λύκος δεν μπορούν να λύσουν τα δικά τους προβλή ματα χωρίς τη βοήθεια ενός άνδρα!” Όταν άκουσε την παθιασμένη ομιλία της εγγονής της, η γιαγιά πήδηξε από το στόμα του λύκου, πήρε το τσεκούρι του ξυλοκόπου και απέκοψε το κεφάλι του». Και στο τέλος του παραμυθιού: «Μετά από αυτή τη δοκιμασία, η Κοκ κινοσκουφίτσα, η γιαγιά και ο λύκος αισθάνθηκαν δεμένοι με έναν κοινό σκοπό. Αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα εναλλακτικό νοικο κυριό με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό και τη συνεργασία, και έζησαν μαζί στο δάσος ευτυχισμένοι για πάντα». Του Χρύσανθου Ξάνθη ΑΦΉΝΩ ΕΔΩ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΉ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΡΩΤΉΘΟΥΜΕ ΑΝ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ «ΝΕΟ» ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ. ΤΟ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΙΚΟ ΚΑΠΟΤΕ ΕΙΧΕ ΜΙΑ ΑΞΙΑ. ΤΟ ΓΡΑΦΙΚΟ; Τα παραπάνω αποσπάσματα είναι μία εναλλακτική θεώρηση της Κοκκινοσκουφίτσας στο πλαίσιο των προγραμμάτων δεξιοτήτων, σύμφωνα με εκπαιδευτικό υλικό που έχει εγκριθεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

H ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΔΕΙΝΟΣΆΎΡΩΝ Τι θα καταλάβει ένα παιδί τού σήμερα με τη λέξη «σάκα»; Τι θα συμβεί αν του πεις ότι κάποτε η έδρα ήταν μισό μέτρο πάνω από το έδαφος και ότι ο δάσκαλος είχε και μία βέργα παραμά σχαλα; Πού θα πάει το μυαλό τους με τον όρο «γυμναστικές επιδείξεις»; Κι όμως, όλα αυτά, και τόσα άλλα, ήταν κάποτε η πραγματικότητα παρόλο που σήμερα μοιάζουν να ξεπήδησαν από ταινία με δεινόσαυρους. ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΥΠΗΡΧΑΝ ΚΟΎΔΟΎΝΆΣΆΚΆ ΒΕΡΓΆ Ιδανική τιμωρία για τον Μεσαίω να. Μία ξύλινη βέργα αρκετά λεπτή ήταν το εργαλείο του δασκάλου για να επιβάλλει την τάξη. Φώναζε τα παιδάκια, τους ζητούσε να ανοίξουν την παλάμη κι έδινε ένα δυνατό και γρήγορο χτύπημα αλά Τσάκι Τσαν. Ο πόνος ήταν ασύλληπτος λένε οι φή μες. Άλλες φήμες λένε ότι η βέργα έμπαινε σε εφαρμογή πριν καν γίνει η Κάποτεαταξία.μαύρος, πιο μετά πράσινος, χιλιοχαραγμένος από τις κιμωλίες που αρχικά ήταν άσπρες, μετά υπήρξε μια πολυχρωμία για να δο θεί το απαραίτητο στυλ. Το χέρι σου γέμιζε σκόνη, ενώ το πανβρόμικο σφουγγάρι ήταν το απαραίτητο συνο δευτικό. Σήμερα, στις σχο λικές αίθουσες βρίσκουμε τον ξενέρωτο «διαδραστικό πίνακα» με μαρκαδόρους που σβήνουν. Οι σχολικές τσάντες έχουν περάσει από πολλά κύματα. Ξεκίνη σαν παραλληλόγραμμες (σαν φάκελοι), δερμάτινες, με ένα ή δύο λουριά στο μπροστινό μέρος και το χαρακτηριστικό κούμπωμα που έκανε κλακ. Αυτές ήταν οι κλασικές σάκες που βλέπουμε στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες και ταινίες. Στα επόμενα χρόνια επι κράτησε το σακίδιο πλάτης που άλλοτε έφτανε μέχρι τις γάμπες, άλλοτε σχεδόν σου έκοβε τις μασχάλες, ήταν γεμάτο κονκάρ δες, φουλάρια στη χειρολαβή, ατάκες γραμμένες με μπλάνκο. Στο εσωτερικό δεν μπορούμε να ξέρουμε τι περιέχουν – και πολύ καλά κάνουμε.Ποιοηλεκτρικό κουδούνι; Παλαιότερα, υπήρχε ο επιστάτης που έβγαινε στο προαύλιο και βαρού σε μια χαλκόχρωμη κουδούνα για να βγουν τα παιδιά έξω να γλιτώσουν. Αν τον έπαιρνε κάνας ύπνος, το μάθημα συνεχιζόταν στο διηνεκές. ΜΆΎΡΟΠΙΝΆΚΆΣ Άντα Κουγιά, Ηλέκτρα Τζώρτσου

ΤΆ... ΚΡΕΜΆΣΜΕΝΆΕΔΡΆ,ΗΎΠΕΡΎΨΩΜΕΝΗΠαλιότερα στις αίθουσες μπορούσες να βρεις κρεμασμένους χάρτες (μπορού σαμε τότε τουλάχιστον να έχουμε μία ιδέα πώς είναι το σχήμα της Ελλάδας και κατά πού πέφτει ο κάθε νομός), τον Χριστό να σε παρακολουθεί σε όποιο θρα νίο κι αν κάθεσαι (κάτι σαν τη Τζοκόντα, αλλά στο πιο θρησκευτικό), σε κάποια σχολεία υπήρχε και το τρίπτυχο Κολοκοτρώνης-Καραϊσκάκης-Διάκος (καλύτερα από τον Χριστό, εκατό τοις εκατό), κάτι πλαστικοποιημένες αφίσες από τοπία με καταπράσινα δέντρα, ποτάμια, λίμνες και καταρράκτες που δεν είχες ιδέα πού βρίσκονται αλλά σίγουρα αν σε έπιανε κατούρημα δε βοηθούσαν καθόλου. «Τι εστί ανήρ» και «τι εστί γυνή» και «τι εστί έρως» σε ένα τετράδιο που αποκάλυπτε την αισθητική του ιδιο κτήτη. Δεν ξέρω αν υπάρχουν ακόμη. Σίγουρα όμως τα τσιτάτα τα οποία έδιναν την απάντηση στο εκάστοτε ερώτημα, υπάρχουν στο Google. Βέβαια, ας μην κρυβόμαστε. Όλο το θέμα ήταν να μάθεις τα κουτσομπο λιά της τάξης. Δεν είμαστε όλοι ίσα κι όμοια: Ο δάσκαλος και η δα σκάλα παλαιότερα έπρεπε να ξεχωρίζουν, να φαίνο νται ψηλότεροι, πιο επιβλητικοί, να έχουν προφανώς την εποπτεία όλων των μαθητών, να μην τους ξεφεύ γει τίποτα. Όλα αυτά προφανώς είχαν να κάνουν με την εξουσία που ο/η δάσκαλος/δασκάλα έπρεπε να έχει μέσα στην τάξη και αυτό έπρεπε κάπως να φανεί. Ευτυχώς αυτές οι... διαφορές ύψους που μόνο άγχος προκαλούσαν, μας άφησαν χρόνους. ΛΕΎΚΩΜΆ ΠΟΔΙΆ ΚΟΎΛΟΎΡΙ, ΛΟΎΚΟΎΜΆΣ, ΤΎΡΟΠΙΤΆ Κι όμως, δε χρειαζόταν πάντα να ψάχνεις από την προηγού μενη μέρα το βράδυ ή με την τσίμπλα στο μάτι να βρεις τι θα φορέσεις την επόμενη μέρα στο σχολείο. Ο λόγος; Ποδιά. Με μικρές διαφοροποιήσεις στα σχέδια, όλα τα αγοράκια φο ρούσαν κοντό μπλε παντελονάκι και πουκαμισάκι, και όλα τα κοριτσάκια μπλε φουστανάκι με λευκό γιακά. Πολλές φορές ήταν υποχρεωτική για τα κορίτσια και μία λευκή κορδέλα στα μαλλιά, η οποία γνωρίζω από αφηγήσεις πως αν δεν είχαν προ λάβει να την πλύνουν από την προηγούμενη μέρα, τρώγανε κι ένα χέρι ξύλο από το δάσκαλο. Αν και υπάρχει μεγάλη κουβέ ντα γύρω απ’ αυτή την ομοιομορφία και το αν βοηθάει στη φαι νομενική εξάλειψη των ταξικών διαφορών, όχι, παιδιά. Καλύτε ρα να φοράει ο καθένας ό,τι θέλει. Τα παιδιά θα τη βρουν την άκρη τους. Ούτως ή άλλως ο κόσμος εκεί έξω είναι γεμάτος δύσκολες αντιθέσεις. Το τρίπτυχο της χοληστερίνης (εντά ξει, όχι το κουλούρι, αλλά σιγά τη λιχουδιά). Αυτά τα τρία ήταν και οι μόνες επιλογές στο «κυλικείο» του σχολείου. Πολλές φορές δεν ήταν καν κυλικείο, αλλά πάγκος. Και πολ λές φορές δεν ήταν καν πάγκος, αλλά δίσκος που έδενε στο λαιμό του αρ μόδιου.

ΓΎΜΝΆΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΕΙΞΕΙΣ ΕΝΙΆΙΟΚΙΘΡΆΝΙΟΟΜΩΣ ΔΕΝ ΎΠΗΡΧΆΝ ΣΆΐΤΆ Το αστείο το παλιό το καλό το κρύο ήταν η δημιουργία σαΐτας και το πέ ταγμά της προς τον καθηγητή. Δεν προκαλούσε καν γέλιο από ένα ση μείο και μετά. Ήταν απλά μια συνή θεια που έπρεπε να διατηρηθεί. Σή μερα, δύσκολο να ξέρει κάποιο νέο παιδί να φτιάχνει σαΐτες. Η χαρά του ψυχαναγκαστι κού αφού το κάθε τι είχε τη θέση του. Έπιαναν όμως πάρα πολύ χώρο στη σάκα και σιγά σιγά άρχισαν να καταργούνται. Καλά, όχι, τελείως, κάπου θα βρεις, αλλά έχει περάσει στη φάση «παρωχημένο». Τώρα δεν το λες και θρανίο αυτό, αλλά φυλακή, αφού η θέση με το τραπέζι ενώνονταν και δεν μπορούσες να βολευτείς με κανένα τρόπο. Αγαλματάκι ακούνη το. Έξτρα αηδία: ο χώρος κάτω από την επιφάνεια που έγραφες που γέμιζε κάθε λογής βρόμα και σκουπίδια. Καλοκαιρινός θεσμός που σήμαινε τη λήξη του σχολικού έτους. Αμφιβόλου ποιότητας και αισθη τικής, προσέφεραν κυρίως στιγμές γέλιου στους γονείς και ανάγκη ηρεμιστικών στους δασκάλους. Σήμερα, οι γυμναστικές επιδείξεις έχουν αντικα τασταθεί από το γενικό τίτλο «Γιορτή». ΤΕΤΡΆΓΩΝΕΣ ΚΆΣΕΤΙΝΕΣ Κάποτε, αγαπητοί μας φίλοι, δεν υπήρχαν κινητά να βαράνε μες στην αίθουσα, να σε απα σχολούν από το μάθημα ή –για να είμαστε ειλικρινείς– να αντικαθιστούν τη διάδραση ανά μεσα στους συμμαθητές, έστω και κατά τη διάρκεια του μαθήματος! Υπήρχαν χαρτάκια για ανταλλαγή απόψεων και κοινωνικού σχολιασμού – ήτοι κουτσομπολιό. Υπήρχαν τα στυλό που χρησίμευαν κυρίως για να κάνεις «πλατούλα» στον μπροστινό. Υπήρχε το κολατσιό σε αλουμινόχαρτο ή διαφάνεια, υπήρχε το νερό από αμφιβόλου ποιότητας βρύσες και ψύκτες. Κάποτε στο μεταξύ, δεν υπήρχαν και μάσκες και αντισηπτικά επίσης. Πόσο άλλαξε ο κό σμος… Σαν ένα παράλληλο σύμπαν τόσο κοντινό και τόσο μακρινό ταυτόχρονα.

ΤΟ ΠΟΛΎΠΛΕΎΡΟ Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει σχετικά με τα πλαίσια που θέτει το σχολείο στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπως και γενικότερα για τον ίδιο τον όρο «εκπαιδευτική διαδικασία». Ο τρόπος μετάδοσης γνώσεων και μόρφωσης σε ένα ευρύτερο εννοιολογικό πεδίο καθιερώθηκε με γνώμονα συγκεκριμένες ανάγκες μιας εποχής. Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης ενός οποιουδήποτε συστήματος, ακανθώδεις πτυχές και κακώς κείμενα. Και η εκπαίδευση είναι τρανό παράδειγμα. Πολλά σημεία που θα βοηθούσαν μαθητές κάθε ηλικίας να βρουν την κλίση τους ή έναν πιο εύκολο τρόπο να μαθαίνουν, έχουν παραληφθεί ή παραγκωνιστεί από το σύστημα που επικρατεί. Οι επόμενες σελίδες είναι αφιερωμένες σε αυτά τα «σημεία»· εκμάθηση ξένων γλωσσών, δημιουργία, μουσική, αθλητισμός και ρομποτική σε έναν κόσμο που (ευτυχώς) αλλάζει και αγκαλιάζει δυσκολίες, διαφορετικότητες και εκσυγχρονισμούς. ΣΤΗΝ ΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Σοφία Αργύρη | Άντα Κουγιά | Ηλέκτρα Τζώρτσου

...ΌΠΩΣ OI ΙΣΤΌΡΙΕΣ ΠΌΥ ΑΦΗΓΌΥΝΤΑΝ ΌΙ ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ ΚΑΙ ΌΙ ΠΑΠΠΌΥΔΕΣ ΜΑΣ Μέσα στα δέντρα και το πράσινο, τα παιδιά γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη ζωή στο παραδοσιακό χωριό μιας άλλης εποχής, διασκεδάζουν με τα ζώα, μαθαίνουν πώς να ζουν σε αρμονία με τη φύση. Στο αθλητικό κέντρο «The Greeks» που βρίσκεται εντός του πάρκου, έχουν την ευκαιρία να κάνουν με ασφάλεια τα σπορ που τους αρέσουν. Αν βαρέθηκες τα ίδια και τα ίδια… στο «Μια φορά κι έναν καιρό» μπορείς να οργανώσεις: ΚΌΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ | ΕΤΑΙΡΙΚΑ EVENTS | ΠΑΙΔΙΚΑ ΠΑΡΤΙ | ΤΑ ΓΛΕΝΤΙΑ ΒΑΦΤΙΣΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΣΧΌΛΙΚΕΣ ΕΚΔΡΌΜΕΣ Το πρόγραμμα της εκδρομής στο «Μια φορά κι έναν καιρό» έχει καταρτιστεί από εξειδικευμένη ομάδα παιδαγωγών. Ανοιχτά καθημερινά & Σαββατοκύριακα ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΡΗΓΌΡΌΥΣΗΣ, ΑΥΛΩΝΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Τ: 22950-29933, 6977-656028 FB: ΜΙΑ ΦΌΡΑ ΚΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΌ www.miaforakienankairo.com

ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΕΝΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 01 ΠΙΣΩ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ….. 0302 Ελλάδα και γλωσσομάθεια: Αν και ως επίσημη έναρξη της ξενόγλωσ σης εκπαίδευσης στην Ελλάδα ορίζεται το έτος 1833, ουσιαστική παρουσία της αγγλικής γλώσσας στα προγράμματα των σχολείων έχουμε από το 1961, καθώς μέχρι τότε η Γαλλική τύχαινε ευρύτερης διάδοσης.Αγγλικάvs Γαλλικά: Νόμος σχετικός με τη διδασκαλία των αγγλικών ως υποχρεωτικό μάθημα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση απαντάται πρώτη φορά το 1945. Ωστόσο, αυτό δεν επιτυγχάνεται στα Γυμνάσια όλης της χώρας εξαιτίας της έλλειψης διδακτικού προσωπικού. Το 1961 η τρίωρη εβδομαδιαία διδασκαλία ξένων γλωσσών αποτελεί μέρος του «ωρολογίου προγράμματος των Γυμνασίων της πρώτης βαθμίδος», όπου ως ξένες γλώσσες νοούνται η γαλλική ή η αγγλική. Η καθιέρωση των Αγγλικών: Από το 1993 το περιεχόμενο του μαθήματος «Ξένες Γλώσσες» δεν αναφέρεται πια στην απλή επιλο γή μεταξύ αγγλικών ή γαλλικών, αλλά σε «Αγγλικά και Γαλλικά ή Γερμανικά». Μάλιστα, η εβδομα διαία διδασκαλία των Αγγλικών αυξάνεται σε πέντε ώρες. «Διάβαζε παιδί μου να πάρεις το «Ε,λόουερ!»μιαξένη γλώσσα παντού Μαχρειάζεται!»πόσεςφορές αντήχησαν οι φρά σεις αυτές στα παιδικά μας αυτιά; Και πόσες φορές νιώσαμε μεγαλώνοντας την αλήθεια που ήταν κρυμμένη πίσω από αυτές τις φράσεις! Η γλώσσα είναι το στοιχείο που μας ενώνει, αλλά και που μας χωρίζει. Η σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα το έχει κατανοήσει και μας δείχνει τον δρόμο. Η κινητικότητα των λαών, εκούσια ή υποκινούμενη από πιέσεις –με τρανό παράδειγμα την εισ ροή μεγάλου αριθμού προσφύγων στον ελλαδικό χώρο– έχει επηρεάσει την εκπαιδευτική διαδικασία, όπως και την άποψη περί γλωσσομάθειας. Κάποτε, τα Αγγλικά διδάσκονταν στα σχολεία για πρώτη φορά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στη συνέχεια, θες επειδή το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε, θες επειδή το ίδιο έγινε και με τις απαιτήσεις στη ζωή και την εκπαίδευση, να που τα Αγ γλικά εντάχθηκαν στο πρόγραμμα των Δημοτικών σχολείων. Στο Γυμνάσιο δε, τα παιδιά ήταν έτοιμα πλέον και για μια δεύτερη ξένη γλώσσα, επιλέγοντας ανά μεσα σε Γαλλικά ή Γερμανικά. Έπειτα, ούτε κι αυτό ήταν αρκετό. Η δεύτερη ξένη γλώσσα έγινε μάθημα υποχρεωτικό για τα πεμπτάκια του Δημοτικού. Και για του λόγου το αληθές, πολύ πριν μπει η δεύτερη ξένη γλώσσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα της Πρωτοβάθμιας εκπαί δευσης, ουκ ολίγοι μαθητές κατέφευγαν στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών για να μάθουν Γαλλικά ή Γερμανικά από τα 10 ή τα 12 τους χρόνια. Και γιατί τα λέμε όλα αυτά; Γιατί, προ φανώς, ο σύγχρονος άνθρωπος έχει κατανοήσει ότι η συνέχιση της ύπαρξής του στον κόσμο τούτο εξαρτάται άμεσα από το ευρύτερο περιβάλλον του, που είναι παγκοσμιοποιημένο. Η εκμάθηση ξένων γλωσσών φαίνεται η μόνη λύση μπροστά στη θέα ενός σύγχρονου πύρ γου της Βαβέλ, ο οποίος δεν είναι κατ’ αποκλειστικότητα γλωσσικός, αλλά κυ ρίως πολιτιστικός. Σε αυτό το σημείο έρ χεται η εκπαίδευση να παίξει τον ρόλο της, καθώς η διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας προσφέρει στον μαθητή αυτή τη σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο. Αν και γενικά η γλωσσομάθεια αντιμετω πίζεται ως στοιχείο χρησιμοθηρίας για μια θέση στην αγορά εργασίας, η εκμά θηση ξένων γλωσσών κρύβει πολλά πα ραπάνω. Είναι η ανακάλυψη ενός νέου πολιτισμού, καθώς υπεισερχόμαστε σε έναν κόσμο ανθρώπων με διαφορετικό τρόπο σκέψης. Ανακαλύπτουμε νέες συμπεριφορές, παύουμε να έχουμε προ καταλήψεις, επαναπροσδιορίζουμε τη στάση μας απέναντι στην κοινωνία. Μα τι πιο όμορφο απ όλα αυτά;!

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ 030201 Περισσότερα από 177.000 σετ ρομποτικής προορίζονται για παιδιά νηπιαγωγείου, δημοτικού και γυμνασίου, προσαρμοσμένα ανά ηλικιακή ομάδα και μαθησιακές ανάγκες, με σκοπό τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαί δευσης, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές να εγκύψουν ομαδοσυνεργατι κά στην κατασκευή και τον προγραμμα τισμό νέων προγραμμάτων ρομποτικής. Κεντρικός στόχος της διδασκαλίας STEM είναι η απόκτηση αυτοπεποίθησης μέσα από τη γνώση. Αυτός ο στόχος υπακούει στις νέες επιταγές που θα επικρατήσουν στο χώρο εργασίας στα επόμενα χρόνια, δεδομένου ότι το 65% των σημερινών μαθητών δεν γνωρίζει τι επάγγελμα θα κάνει, αφού αυτό δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη! Η εκπαίδευση στο STEM αποτελεί πλέον οικονομική επιταγή για την Αμερική, διότι σχεδόν όλα τα αναπτυσσόμενα επαγγέλματα μέσα στην επόμενη δεκα ετία θα απαιτήσουν κάποιο υπόβαθρο σε γνώσεις τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών. Σύμφωνα με έρευνες του U.S Department Commerce, τα επαγ γέλματα STEM αυξάνονται κατά 17% συγκριτικά με άλλα επαγγέλματα, τα οποία αυξάνονται με ρυθμό 9.8 %. Τα τελευταία χρόνια ακούω πολύ συχνά τον όρο «Ρομποτική». Κι όταν λέω τα τελευταία χρόνια, εννοώ τα πολύ τελευ ταία, μιας και μια δεκαετία έχει περάσει πάνω κάτω από τότε που τελείωσα κι εγώ το σχολείο, αλλά αυτά τα «πράγμα τα» δεν τα ξέραμε. Γονείς στέλνουν τα παιδιά τους για Ρομποτική ως εξωσχο λική δραστηριότητα και απορώ με αυτή την καινούρια μόδα. Είμαι τόσο μεγάλη;! Και τι είναι επιτέλους η Ρομποτική; Έκατσα λοιπόν κι έψαξα! Για να πάρου με τα πράγματα από την αρχή, πρόκει ται για κλάδο της μηχανοηλεκτρικής επιστήμης, που καθορίζει και ελέγχει τη λειτουργία διαφόρων μηχανικών εξαρ τημάτων. Με πιο απλά λόγια, ο κλάδος της Ρομποτικής μελετά τις μηχανές εκείνες που μπορούν να αντικαταστή σουν τον άνθρωπο στην εκτέλεση μιας εργασίας, η οποία συνδυάζει την εμπλο κή του ανθρώπου μέσω της φυσικής δραστηριότητας και της λήψης αποφά σεων. Η βιομηχανία και η ιατρική είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα ωφελούμενων τομέων από τα επιτεύγ ματα της ρομποτικής. Όταν όμως μιλάμε για μάθημα Ρομποτι κής σε παιδιά, η μάθηση και η δημιουρ γικότητα συναντούν το παιχνίδι και τη φαντασία μέσα από τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη χρήση ρομπότ. Πώς επιτυγχάνεται αυτό; Η επιστήμη της Ρο μποτικής έρχεται πιο κοντά στο εκπαι δευτικό περιβάλλον ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο μοντέλο εκπαίδευσης, που ακούει στο όνομα STEM. Πρόκειται για το ακρωνύμιο των λέξεων Science, Technology, Engineering, Mathematics, που μαρτυρά ότι οι μαθητές έρχονται σε επαφή με στοιχεία Φυσικής, Προγραμ ματισμού, Μηχανικής και Μαθηματικών, προσαρμοσμένων σε ένα περιβάλλον που σε προκαλεί να επιλύσεις προβλή ματα μέσα από την ομαδική εργασία. Τι περιλαμβάνει ένα μάθημα Ρομποτι κής; Ανάλογα με τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται, η Ρομποτική προσαρμό ζεται στις γνωστικές ικανότητες των παιδιών. Η κατασκευή απλών ρομπο τικών συστημάτων και αυτοματισμών μπορεί να αποτελεί το περιεχόμενο μιας πρώτης επαφής με το αντικείμενο. Προχωρώντας, τα παιδιά μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους στην κατασκευή μιας σειράς εφαρμογών, όπως έξυπνα σπίτια, έξυπνες πόλεις ή αυτόνομα οχήματα προγραμματίζοντας με μικροελεγκτές, αισθητήρες και ενερ γοποιητές. Σε μεγαλύτερη ηλικία, στις τάξεις του Γυμνασίου περίπου, τα παι διά καλούνται να οργανώσουν projects με χρήση τεχνολογιών αιχμής, όπως να σχεδιάσουν και να πραγματοποιήσουν μια τρισδιάστατη εκτύπωση, να κατανο ήσουν τη μηχανική όραση και να ανακα λύψουν πώς οι αισθητήρες «κυβερνούν» αυτά τα μοτέρ -αυτούς τους διαόλους που θα λεγε ένας μεγαλύτερος σαν κι εμένα!- μέσω του προγραμματισμού. Η ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΣΕ ΆΡΙΘΜΟΎΣ

ΤεχνογνωσίαΑξιοπιστίαΚατάρτισηΙκανότητεςΣτόχοι O ΟργανισμόςΕκπαιδευτικόςΑΚΤΙΣ δραστηριοποιείται από το 2002, εστιάζοντας στην Ανώτατη Εκπαί δευση. Πανεπιστημια κά μαθήματα, για την επιτυχία στο εξάμηνο & στις εξετάσεις.κατατακτήριες Κατευθυ ντήριες γραμμές στην εκπόνηση εργασιών και στατιστικών μελετών. Ή διδασκαλία γίνεται δια ζώσης στις αίθου σες μας, ενώ υπάρχει και η επιλογή για online μαθήματα Φροντιστηριακά μαθήματα για φοιτητές: Για υποψηφίους κατατακτήριων εξετάσεων των Σχολών: Υπεύθυνη υποστήριξη εκπόνησης εργασιών Α.Ε.Ι., Ε.Α.Π-ΑΠΚΥ, Ξένων Πανεπιστημίων & Κολλεγίων • ΕΚΠΑ : Ιατρικής, Οδοντιατρικής, Φαρμακευτικής, Βιολογικού, Χημικού, Φυσικού, Μαθηματικού, Γεωλογικού, Νομικής, Φιλοσοφικής. • Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ο.Π.Α) • Παντείου Πανεπιστημίου • Γεωπονικής Σχολής • Πανεπιστημίου Πειραιά (ΠΑΠΕΙ) • Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π) • Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π) & (ΑΠΚΥ) Ιατρικής, Οδοντιατρικής, Φαρμακευτικής, Κτηνιατρικής Διατροφής - Διαιτολογίας, Φυσικοθεραπείας, Εργοθεραπείας, Ψυχολογίας, ΤΕΦΑΑ, Παιδαγωγικού, Νομικής Πολιτικών, Χημικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων, Μεταλλειολόγων Η πολύχρονη πείρα των διδα σκόντων καθηγητών μας, εξα σφαλίζει στους σπουδαστές του φροντιστηρίου ΑΚΤΙΣ την επίτευ ξη των στόχων τους, στις πιο συμφέρουσες τιμές της αγοράς. ΑΚΑΔΑΘΉΝΑ:ΉΜΙΑΣ 85 Τ. 210 3833 353 WWW.AKTIS.EDU.GRΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΉ:ΤΣΙΜΙΣΚΉ135Τ.2310231100ΑΚΤΙΣΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΑΚΟ

ΚΕΝΤΡΆ ΔΗΜΙΟΎΡΓΙΚΗΣ ΆΠΆΣΧΟΛΗΣΗΣ ΠΆΙΔΙΩΝ (ΚΔΆΠ) ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ… ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΑ 030201 Τα ΚΔΑΠ είναι ιδιωτικά ή δημόσια, ενώ απασχολούν παιδιά από 5-12 ετών κατά κύριο λόγο. Σιγά σιγά υπάρχουν και ιδιωτικά ΚΔΑΠ τα οποία απασχολούν και μικρότερα παιδιά. Οι έφηβοι είναι πλέον συνηθι σμένοι στο να επικεντρώνονται σε μία ασχολία εκτός προγράμματος, χωρίς φυσικά την επιλογή για δωρεάν παροχή της εκμάθησης. Μήπως θα έπρεπε να υπάρχει μέριμνα και για αυτή την ηλικιακή ομάδα, με μια μορφή που να αντιστοιχεί στην ηλικία τους;Υπάρχουν Κέντρα Δημιουργικής Απα σχόλησης και για ΑμΕΑ. Σκοπός των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών με Αναπηρία (ΚΔΑΠ-ΜΕΑ) είναι η δημιουργική απασχόληση των παιδιών μέσω προγραμμάτων έκφρα σης και ψυχαγωγίας, άσκησης λόγου, ανάπτυξης ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, άθλησης και σωματικής αγωγής. Επίσης η συμμετοχή των παι διών σε προγράμματα προ-επαγγελ ματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης καθώς και η παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών προς τα ίδια και το οικογε νειακό - συγγενικό τους περιβάλλον. Σιγά σιγά, έχει αρχίσει να αναδει κνύεται η τάση για χρήση θεατρικών τεχνικών για την καλύτερη παράδοση του μαθήματος από τον δάσκαλο. Αυτές οι τεχνικές μπορεί να έχουν εφαρμογή σε κάθε μάθημα/διδακτέα ύλη αρκεί ο δάσκαλος να συνδυάσει τη γνώση για το μάθημα με τη γνώση θεατρικών τεχνικών. Έτσι, παιχνίδια ρόλων, κατασκευές, ομαδικά παιχνί δια μπαίνουν στην καθημερινή διδα σκαλία αποδεικνύοντας ότι τα παιδιά και μαθαίνουν και ψυχαγωγούνται. Ο τομέας που πάντα βρισκόταν στο πε ριθώριο του ωρολογίου σχολικού προ γράμματος είναι ο τομέας της Τέχνης: καλλιτεχνικά, θεατρική αγωγή, μουσική, χειροτεχνίες είναι από εκείνες τις ώρες που ακόμη κι αν επιβάλλονται στο πρό γραμμα, έστω σε πολύ μικρό ποσοστό, συνήθως «θυσιάζονται» στο βωμό της μελέτης και του κυνηγητού ενός καλύτε ρου βαθμού με τη στείρα αποστήθιση. Θα ήταν, δε, εξαιρετικά κουραστικό να αναλυθούν πάλι τα «θετικά» που προ σφέρει σε παιδιά και εφήβους η επαφή με τον τομέα του πολιτισμού, τη στιγ μή που έχουν χυθεί πολλά μελάνια και έχουν γίνει πολυάριθμες μελέτες που το αποδεικνύουν. Το σημαντικό είναι ότι, αν μη τι άλλο, υπάρχουν επιλογές ώστε να φέρουμε τους μαθητές, ειδικά τους μικρότερους, ένα βήμα πιο κοντά στην ΑπόΤέχνη.το 1996 υπάρχουν στην Ελλάδα τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ). Οι ειδικοί δίνουν ως ορισμό στον όρο «δημιουργική απα σχόληση» την ενεργή και αμέριστη συμμετοχή του παιδιού στην εμπειρική μάθηση, τη διασκέδαση και την κοινωνι κοποίηση μέσω πνευματικών και σωμα τικών δραστηριοτήτων που ωφελούν το παιδί ολιστικά. Έτσι, τα ΚΔΑΠ είναι παιδαγωγικοί χώροι οι οποίοι έχουν φτιαχτεί για να προσφέ ρουν χαρά και διασκέδαση μέσω της μά θησης. Σκοπός τους είναι να παρέχουν δραστηριότητες ποιοτικές και δημιουρ γικές, ατομικές ή ομαδικές, να γεμίσουν τον ελεύθερο χρόνο ενός παιδιού και να καλλιεργήσουν την κοινωνικοποίησή του. Παράλληλα, τα παιδιά κάνουν φι λίες, δυναμώνουν τις ήδη υπάρχουσες, εξελίσσουν τα ταλέντα τους και τις δεξι ότητες τους, δοκιμάζουν διάφορα πράγ ματα για να ανακαλύψουν τι είναι αυτό που τους αρέσει. Κάποιες από τις δραστηριότητες που συνήθως περιλαμβάνουν ή προτείνουν τα ΚΔΑΠ είναι καλλιτεχνικά εργαστή ρια, κατασκευές και κουκλοθέατρο, μουσικοκινητική αγωγή, μοντέρνος χορός, γυμναστική, θεατρικό παιχνίδι, εργαστήρια πληροφορικής, αφήγηση παραμυθιών, μικροί σεφ, πηλοτεχνίες, εργαστήρια αρχιτεκτονικής, origami, εργαστήρι κόμικς, εργαστήρι κουκλοθε άτρου, δραστηριότητες φιλαναγνωσίας, κατασκευές με ανακυκλώσιμα υλικά, εργαστήρι πειραμάτων, επιτραπέζια παιχνίδια, ελεύθερη ώρα παιχνιδιού, θεματικά πάρτι, δανειστική βιβλιοθήκη, ρομποτική κ.ά. Το πρόγραμμα των ΚΔΑΠ είναι απογευ ματινό, απασχολούν παιδιά από 5-12 ετών συνήθως, ενώ υπάρχουν προγράμ ματα ΕΣΠΑ τα οποία δύναται να δώσουν vouchers εισόδου κατόπιν κάποιων προ ϋποθέσεων ώστε να μην επιβαρύνονται οικονομικά οι οικογένειες. Ίσως αξίζει να δώσουμε ευκαιρία σε ιδιωτικά ή δημόσια ΚΔΑΠ της γειτονιάς μας. Μια δοκιμή μπορεί να ανοίξει και νούργια παράθυρα γνώσεων και ψυχα γωγίας στα παιδιά.

ΜΟΎΣΙΚΗ ΑΞΙΕΣ ΠΑΝΩ ΣΕ ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟ 030201 Σκέψου πόσα πράγματα έμαθες ως παιδί τραγουδώντας τα. Πόση χαρά ένιωθες όταν μάθαινες ένα καινούριο τραγούδι. Με πόση λαχτάρα γυρνούσες στο σπίτι για να τραγουδήσεις στην οικογένειά σου το τραγούδι που έμαθες στο σχολείο.Ημουσική «τσιγκλάει» το σώμα και το πνεύμα μας. Μας ενεργο ποιεί, μας κάνει πιο χαρούμενους. Πόσω μάλλον εάν είμαστε οι ίδιοι δημιουργοί της και ακόμη περισ σότερο εάν είμαστε σε ηλικία που ακόμη γνωρίζουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο και χρειαζό μαστε όσο το δυνατόν πιο πολλά δημιουργικά εργαλεία για να το Ηκαταφέρουμε.ενασχόληση με τη μουσική είναι ευκαιρία να ξεφύγουμε από τη βαρεμάρα. Αν και όλα τα παραπά νω σε σχέση με τα επιστημονικά αποδεδειγμένα πράγματα για τη λειτουργία της μουσικής είναι σημαντικά, έχουμε δικαίωμα και μόνο να ακούμε ή να παίζουμε μουσική επειδή απλά μας αρέσει, επειδή ξεχνιόμαστε, επειδή δεν έχουν μείνει και πολλά στην καθη μερινότητα που να μας ομορφαί νουν. Ας αφεθούμε στη μουσική! Είναι ιστορικά καταγεγραμμένο πως ο λαός μας διδασκόταν μουσική και χορό από τα αρχαία χρόνια και θεωρούσε την εκμάθηση τραγουδιού και μουσικών οργάνων ως τη βάση της εκπαίδευσης των ελευθέρων πολιτών, με σκοπό την καλλιέργεια της ψυχής και τους ήθους. Από την αρχαιότητα έως και σήμερα η μουσική υπήρξε πάντοτε άρρηκτα συν δεδεμένη με τον πολιτισμό και την κοι νωνική Νευροβιολογικέςζωή. έρευνες έχουν δείξει πως ακόμα και η απλή έκθεση σε μου σικά ερεθίσματα βοηθά στην τόνωση των περιοχών του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την μνημονική λειτουρ γία, την επεξεργασία ακουστικών πλη ροφοριών, την ανάγνωση, ακόμη και τον έλεγχο της προσοχής. Η δε παρα γωγή μουσικής εξασκεί και ενισχύει τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, τη γλωσσι κή και μαθηματική ακρίβεια, καθώς και τη συνδυαστική σκέψη. Μία εξίσου σημαντική συνεισφορά της μουσικής είναι η διευκόλυνση της έκ φρασης των εσωτερικών σκέψεων και συναισθημάτων των παιδιών. Δίνεται έτσι σε γονείς και δασκάλους η δυνα τότητα να αντιληφθούν τα προβλήματα και να βοηθήσουν να ξεπεραστούν απο τελεσματικά. Μάλιστα, έχει παρατηρη θεί ότι τα παιδιά που παίζουν μουσική έχουν λιγότερο άγχος, σκέφτονται πιο δημιουργικά, είναι λιγότερο εσωστρε φή κι έχουν περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Η μουσική, λοιπόν, μπορεί να αποτελέ σει μία ψυχαγωγική δραστηριότητα, η οποία συμβάλλει ουσιαστικά στην πνευ ματική ανάπτυξη των παιδιών, λειτουρ γεί ως ισχυρό μέσο συναισθηματικής έκφρασης και διαπροσωπικής επικοι νωνίας και εφοδιάζει τα παιδιά με κοι νωνικές δεξιότητες, οι οποίες θα είναι απαραίτητες στη ζωή τους ως ενήλικες. Επιπλέον, η μουσική βοηθάει στη δη μιουργία δεσμών μέσω του ήχου, του τραγουδιού, της κίνησης και του χο ρού. Μέσα από τη συμμετοχή τους σε μία μουσική ομάδα, τα παιδιά ψυχαγω γούνται ενώ παράλληλα μαθαίνουν να επικοινωνούν με τους ανθρώπους και να εργάζονται ομαδικά, να θέτουν στό χους, να αγωνίζονται και να συναγωνί ζονται, να εκτιμούν την προσπάθεια και να αναγνωρίζουν τα επιτεύγματα. Για όλους τους παραπάνω λόγους και για πολλούς ακόμα, προσωπική μου άποψη είναι ότι το μάθημα της μουσι κής θα έπρεπε να υπάρχει σε όλα τα σχολεία και σε όλες τις τάξεις, από το νηπιαγωγείο μέχρι και την τρίτη λυκεί ου, να υπάρχουν ειδικές αίθουσες στις οποίες θα λαμβάνει χώρα, καθώς και καθηγητές και δάσκαλοι διαφορετικών οργάνων ούτως ώστε τα παιδιά να έρχο νται σε επαφή με μία ποικιλία οργάνων. Αν όλα αυτά συνέβαιναν σοβαρά στα σχολεία μας, θα ήμασταν περισσότερο ευτυχισμένοι άνθρωποι, με λιγότερο άγ χος και νεύρα.

ΆΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ 030201 1833-1900: Η πρώτη σοβαρή οργάνωση συντελέστηκε επί Όθωνος (1833-1862), με τη γυμνα στική να προσανατολίζεται προς το γερμανικό σύστημα και τις στρατιωτικές σωματικές ασκήσεις, με βάση τα γυμναστικά όργανα, όπως μονόζυγο, δίζυγο, σχοινιά και την ακροβατική γυμναστική. Στόχος η σωματική ενδυνάμωση του1900-1950:παιδιού. Στις αρχές του 19ου αιώνα το γερμανικό σύστημα γυμναστικής αντικαθίσταται από ένα νέο, το σουηδικό. Το σουηδικό σύστημα προσιδιάζει στο αρχαι οελληνικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο η σωματική άσκηση γινόταν κυρίως μέσα από τα διά φορα αθλήματα και τις σχολικές δραστηριότητες, και όχι αποκλει στικά από τις αμιγώς γυμναστικές 1950-2000:ασκήσεις. Την περίοδο από το 1950 μέχρι το 1977 δοκιμάζεται η παιδαγωγική γυμναστική, που αποτελεί μια παραλλαγή του σουηδικού μοντέλου. Από το 1977 μάλιστα, η γυμναστική αλλάζει και όνομα: μετονομάζεται σε Φυσική Αγωγή, ως μετάφραση του αγγλικού Physical Education, ενώ εισάγονται και τα αθλήματα στο πρόγραμμα. Στη θεσμοθετημένη εκπαιδευτική διαδι κασία το μάθημα της Φυσικής Αγωγής κατέχει τη δική του θέση. Διδάσκεται σε όλες τις τάξεις της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και οι μαθητές βαθμολογούνται στο τέλος του κάθε τετραμήνου, όπως συμβαίνει και στα υπόλοιπα μαθήματα. Ίσως, όμως, δεν έχουμε δώσει στη γυμναστική την αξία που της αρμόζει μέσα στο εκπαι δευτικό σύστημα, καθώς η επικρατούσα νοοτροπία -που δυστυχώς ασπάζονται εκπαιδευτικοί, γονείς, αλλά και παιδιάθεωρούσε και θεωρεί «εκπαίδευση» την απόκτηση γνώσεων. Ο ΑΘΛΉΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΉΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΉΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΉΣ Ταξιδεύοντας πίσω στη σύσταση του ελληνικού κράτους ως ανεξάρτητου κράτους, το μάθημα της γυμναστικής έχει τη δική του ιδιαίτερη παρουσία στο σχολείο. Αν και καθιερώθηκε το 1862 ως σχολικό μάθημα, ήδη από το 1834 θεσπί ζεται στα Δημοτικά σχολεία με μια δίωρη διδασκαλία την εβδομάδα. Στα Γυμνάσια δε, γίνεται με το πέρας των άλλων μαθη μάτων, εκτός σχολικού προγράμματος δηλαδή, και κατά τους θερινούς μήνες επίσης. Το 1878 φαίνεται να αναγνωρί ζεται έμπρακτα η αξία του αθλητισμού στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου παιδιού και εφήβου, με την εισαγωγή της γυμναστικής ως υποχρεωτικού μαθήμα τος και στα Γυμνάσια, καταλαμβάνοντας ένα τρίωρο στο εβδομαδιαίο σχολικό πρόγραμμα. ΠΟΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ-ΜΙΑ Ή ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΉΤΙΣΜΟΥ Στην αρχαιότητα η έννοια της Φυσικής Αγωγής αποδιδόταν με τη λέξη Γυμναστι κή, με την ονομασία αυτή να χρησιμοποι είται και για το σχετικό σχολικό μάθημα. Ο όρος Φυσική Αγωγή, που χρησιμοποι είται από το 1977 μέχρι σήμερα στα σχο λεία, προέκυψε από τη μετάφραση του “Physical Education”. Η μετονομασία αυτή έγινε προκειμένου να αντικαταστα θούν από άποψη περιεχομένου οι δύο επικρατούσες ονομασίες: Γυμναστική και Σωματική Αγωγή, οι οποίες χρησιμοποι ούνταν στο σχολικό περιβάλλον από το 1900. Ίσως για τους κοινούς θνητούς η αλλαγή στην ορολογία να μένει κενή πε ριεχομένου, ωστόσο γυμναστές και παι δαγωγοί μάς λένε ότι με τον όρο Φυσική Αγωγή εννοούμε όλες τις γυμναστικές, αθλητικές, χορευτικές και άλλες σωματι κές δραστηριότητες. ΚΑΙ ΤΙ ΑΘΛΉΜΑ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΩ; Ένα ερώτημα που απασχολεί τους γο νείς, καθώς είναι αυτοί που θα δώσουν τα πρώτα ερεθίσματα στο παιδί τους για να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Ήδη από την προσχολική ηλικία το παι δί είναι έτοιμο να αρχίσει μια αθλητική δραστηριότητα, οπότε γονείς, βουρ στον αθλητισμό! Η αλήθεια είναι ότι μόνο με τη δοκιμή θα γίνει η κατάλληλη επιλογή αθλήματος, ενώ οι γονείς αφουγκρά ζονται παράλληλα τις προτιμήσεις των Καιπαιδιών.μηνξεχνάμε, ο αθλητισμός χρειάζε ται να είναι διασκεδαστικός! Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΎΜΝΆΣΤΙΚΗ ΜΕΣΆ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

ΚΙ ΟΜΩΣ ΘΎΜΆΜΆΙ Όσα χρόνια κι αν περάσουν από την τελευταία ημέρα στα θρανία, κάποιες στιγμές μένουν ανεξίτηλες στη μνή μη. Το δράμα του διπλανού μας για τη χυλόπιτα που έφαγε από τη Μαιρούλα του Β1, και που τον έπιανε κάθε πρωί το παράπονο. Το σούσουρο για κατάληψη του σχολείου, που γινόταν συνήθως γύρω στα μέσα του φθινοπώρου, γιατί εκείνη την περίοδο έβγαινε κάπως μα γικά στους μαθητές των περισσότερων σχολείων μια επαναστατική διάθεση. Από το μπασκετάκι την ώρα της Γυμνα στικής, μέχρι το μπουγέλο την τελευ ταία ημέρα πριν πούμε αντίο ή στο επα νιδείν. Εκεί, ανάμεσα σε χαχανητά και τρεχαλητά στο προαύλιο του σχολείου, χωρούν και κάποιοι εκπαιδευτικοί που έχουν ριζωθεί στη μνήμη μας. Άλλωστε, είναι από τα πρώτα πρόσωπα που ερχό μαστε σε επαφή από μικρή ηλικία, μετά την οικογένεια. Μπορεί να είναι νηπια γωγοί, δάσκαλοι ή καθηγητές. Παιδαγω γοί που “απλώνονται” σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης κι ήρθαν κάποια στιγ μή στη ζωή μας για να μας διδάξουν, να μας εμπνεύσουν ή ακόμα και να μας απογοητεύσουν. Γιατί και αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι της εκπαίδευσης, που αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού, αυτού της ζωής. ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΘΟΡΙΣΑΝ

Ο ΚΎΡΙΟΣ “ΔΙΣ ΙΖ ΓΙΟΡ ΦΙΟΎΤΣΕΡ!” “ΚΆΛΟΣ ΜΕ ΤΟΎΣ ΚΆΛΟΎΣ, ΚΆΚΟΣ ΜΕ ΤΟΎΣ ΚΆΚΟΎΣ” Ο κύριος Μπίλης -όνομα που βγαίνει από το Μπιλ, που βγαίνει από το Βασίλης- ήταν κάτι σαν καθηγη τής-φιλόσοφος. Δεν ξέρω αν προσιδιάζει στα πρότυπα του Σωκράτη, αλλά σίγουρα κάθε μάθημα μαζί του δεν περιελάμβανε μόνο την ύλη των Αγγλικών, αλλά και διδάγματα για τη ζωή, την αγορά εργασίας, το δυσοίωνο μέλλον των νέων. Στα μάτια των μαθητών του, τα δικά μας δηλαδή, έβλεπε το νέο αίμα της κοινωνίας και προσπαθούσε να το τροφοδοτήσει με καθετί απαραίτητο, είτε αυτό ήταν ένα πτυχίο Proficiency, είτε ένα μάθημα ζωής, για να βγούμε αργότερα στη ζούγκλα των ενηλίκων. Με τον πεσιμισμό που τον χαρακτήριζε, ένα απόγευμα στο φροντιστήριο Αγγλικών, κι ενώ μας έλεγε πόσο σημαντικό είναι να διαβάζουμε για να βρούμε τη θέση μας σε μια κοινωνία που κυνηγά τα προσόντα και την εξειδίκευση, ένα απορριμματοφόρο πέρασε από τον δρόμο στον οποίο έβλεπε το παράθυρο της αίθουσας. Και σαν ένας άλλος Σοπενχάουερ, ο κύριος Μπίλης υψώνει το δάχτυλο προς το απορριμματοφόρο φωνάζοντας “Δις ιζ γιορ φιούτσερ!”. Στο μεγάλο διάλειμμα που είχαμε μετά το πρώτο δίωρο Γλώσσα-Γλώσσα βρίσκαμε την ευκαιρία να παί ξουμε με κάθε λογής μπιχλιμπίδια που φέρναμε από το σπίτι μας. Σε ένα τέτοιο διάλειμμα παίζαμε με μια γυάλινη σβούρα που είχε φέρει ένας φίλος μου από το σπίτι του. Η σβούρα πήγαινε από χέρι σε χέρι και όποιος κατάφερνε να την κρατήσει όρθια για περισσότερη ώρα ήταν ο νικητής. Μετά από πολλές περιστροφές, η σβούρα έφτασε στα χέρια μου. Θες λίγο η κακιά η ώρα, λίγο η αγωνία μου να κερδίσω, η σβούρα έφυγε από τα χέρια μου για να προσγειωθεί στο έδαφος σε χίλια κομμάτια. Τότε φάνηκε μπροστά μας ο δάσκαλός μας, ο οποίος ήταν από τους καλύτερους που είχαμε σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, και ρωτούσε ποιος έσπασε τη γυάλινη σβούρα. Όταν ήρθε η σειρά μου, του είπα πως δεν ήμουν εγώ, αλλά εκείνος με πολύ σοβαρό ύφος απάντησε “Είμαι καλός με τους καλούς, αλλά κακός με τους κακούς”. Αν και δεν κατάλαβα ακριβώς τι εννοούσε εκείνη τη στιγμή, η φράση αυτή χαράχτηκε στη μνήμη μου. ΟΝΟΜΑ: ΜΑΡΙΑ ΤΩΡΑ: 27 ΕΤΩΝ ΤΟΤΕ: Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΘΥΜΑΜΑΙ: ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΑΓΓΛΙΚΩΝ Η ΔΆΣΚΆΛΆ ΜΕ ΤΆ ΛΟΎΚΟΎΜΙΆ Στο διθέσιο Δημοτικό του Φλόκα, το σχολείο είχε δύο βάρδιες, μια πρωινή και μια απογευματινή. Χώρος άπλετος δεν υπήρχε, ούτε και διδακτικό προσωπικό. Η απογευματινή βάρδια δε μου άρεσε καθόλου, γι’ αυτό αποφάσισα να την παραλείπω. Άσε που η ξαδέρφη μου, που είχε μόνο πρωινά μαθήματα, με καλού σε σπίτι της να παίξουμε. Μετά από πολλές απογευματινές απουσίες, η δασκάλα έδωσε παραγγελία με ένα γειτονόπουλο μεγαλύτερης τάξης να πει στη μάνα μου να πάμε σπίτι της. Τηλέφωνο τότε δεν υπήρχε, ενώ οι γονείς μου, αγρότες στο επάγγελμα, έλειπαν όλη μέρα από το σπίτι. Εκείνη την εποχή, οι δάσκαλοι ήταν πολύ αυστηροί και το ξύλο ήταν συνηθισμένη πρακτική συμμόρφωσης των απείθαρχων μαθητών. Σε συνδυασμό με την αγριεμένη μάνα μου, για το τι μπορεί να ήθελε να της πει η δασκάλα, με έλουσε κρύος ιδρώτας. Όταν μπήκαμε στο σπίτι της δασκάλας, εκείνη με κέρασε λουκούμι και με πήρε αγκαλιά στα πόδια της για να με καλοπιάσει και να με πείσει να πηγαίνω στο σχολείο και τα απογεύματα. Αυτή η καλοσύνη της με εντυπωσίασε. Έκτοτε δεν έχασα κανένα απογευματινό μάθημα. ΟΝΟΜΑ: ΤΖΕΝΗ ΤΩΡΑ: 57 ΕΤΩΝ ΤΟΤΕ: Α’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΥΜΑΜΑΙ: ΤΗ ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΟΝΟΜΑ: ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΩΡΑ: 22 ΕΤΩΝ ΤΟΤΕ: ΣΤ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΥΜΑΜΑΙ: ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ ΤΗΣ ΕΚΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

Η ΆΡΧΗ ΕΙΝΆΙ ΤΟ ΗΜΙΣΎ ΤΟΎ ΠΆΝΤΟΣ Δεν τα πήγαινα καλά με το σχολείο. Ούτε έχω πολύ καλές αναμνήσεις από τα σχολικά μου χρόνια. Αν όμως πρέπει να ξεχωρίσω έναν άνθρωπο, αυτός είναι η κυρία Ουρανία. Η κυρία Ουρανία ήταν δασκάλα μου από την πρώτη έως και την τετάρτη δημοτικού. Τη θυμάμαι για πολλούς λόγους, αλλά ο βασικότερος είναι ότι επέμενε να μάθουμε καλή ορθογραφία. Είχε βρει πολλούς ενδιαφέροντες τρόπους για να μας κινήσει το ενδιαφέρον και η επιμονή της αυτή έπιασε τόπο. Και όντως έμαθα αρκετά καλή ορθογραφία και επίσης έμαθα να σκέφτο μαι πάνω στο πώς γράφονται οι λέξεις ακόμη κι όταν δεν γνωρίζω την ορθογραφία τους. Μεγαλώνοντας αγάπησα τις λέξεις πάρα πολύ και νομίζω ότι και σε αυτό έπαιξε ρόλο ο τρόπος που τις διδάχθηκα από τόσο νωρίς. Την ευχαριστώ βαθιά την κυρία Ουρανία. Ο ΜΟΝΆΔΙΚΟΣ ΔΆΣΚΆΛΟΣ Έτος 1965. Μόλις είχαμε επιστρέψει με την οικογένειά μου από την Αθήνα στον τόπο καταγωγής μας και θα πηγαίναμε στο καινού ριο μου σχολείο. Το μονοτάξιο σχολείο Μεσοχωρίου-Παρανεστίου Δράμας. Μια αίθουσα όλη κι όλη με τριάντα παιδιά και μ’ έναν και μοναδικό –στην κυριολεξία– δάσκαλο. Τα παιδιά χωρισμένα σε τά ξεις ανάλογα με την ηλικία μας και ο μοναδικός δάσκαλος δίδα σκε και συντόνιζε, μέσα στον ίδιο χώρο, παιδιά από την πρώτη έως και την έκτη δημοτικού, με τρόπο μαγικό, ανεπανάληπτο. Με τα πρωτάκια ο τόνος της φωνής του γινόταν τόσο γλυκός και ενθαρ ρυντικός! Με τα μεγαλύτερα παιδιά πάλι, γινόταν τόσο παραστα τικός και περιγραφικός όταν παρέδιδε το παρακάτω μάθημα, που μας έλυνε κάθε απορία. Μ’ ένα χαμόγελο εγκάρδιο μας εμψύχωνε και μας έδινε το θάρρος να εκφράζουμε τη γνώμη μας ελεύθερα. Ακόμη, εκπαίδευσε εμάς, τα παιδιά της μεθορίου, ν’ αγαπάμε την ανάγνωση βιβλίων, δημιουργώντας μία απίθανη σχολική βιβλιοθή κη. Μα πάνω απ’ όλα, αυτός ο μοναδικός δάσκαλος, ο Στέφανος Στεφανίδης, μας δίδαξε ότι: «Όταν το μεράκι περισσεύει, τίποτα δεν είναι ανέφικτο». ΟΝΟΜΑ: ΟΛΥΜΠΙΑ ΤΩΡΑ: 67 ΕΤΩΝ ΤΟΤΕ: 10 ΕΤΩΝ ΘΥΜΑΤΑΙ: ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΆΣΚΆΛΙΆΣ, "ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΆΚΟΙ" Ξεκίνησα το σχολείο το 1967. Ναι, καλά καταλάβατε… Όλα τα χρόνια του δημοτικού, μέσα στη Χούντα. Μικρή ήμουν, δεν καταλάβαινα τις τραγικές συνθήκες που επικρατούσαν στην κοινωνία. Αλλά στο σχο λείο, δυστυχώς, κατάλαβα τι σημαίνει αυταρχισμός, υπακοή, εξουσία. Είχα την «τύχη» να έχω τον ίδιο δάσκαλο από την πρώτη μέχρι και την τετάρτη τάξη του δημοτικού. Θα έχετε ακούσει για το Summerhill. Ε, καμία σχέση! Μέθοδοι διδασκαλίας «πρωτοποριακοί». Δύο κατηγορίες μαθητών, οι καλοί που πάντα είχαν την εύνοια, τα μπράβο, τους καλούς βαθμούς, και οι «κακοί», αλίμονο, τιμωρίες με… φαντασία: τράβηγμα αυτιών μέχρι να αιωρείται το σώμα από το πάτωμα, στήσιμο στη γω νία, περίγελος όλων, ξύλο με τη βέργα, προσβολές. Πού να βρεις το δίκιο σου; Το ʼλεγες στους γονείς και σου απαντούσαν «Κάτι θα ʼκανες, ο δάσκαλος ξέρει». Είχα την «ατυχία» να είμαι και αριστερόχειρας. Αυτό ήταν μεγάλο αμάρτημα. Έπρεπε να συμμορφωθώ. Άρα… ξύλο! Δε συμ μορφώθηκα όμως, έμεινα με την αριστερά!... Μετά από χρόνια τον συ νάντησα, συνταξιούχο πια, στο χώρο του σχολείου, μέρα εκλογών. Με είδε. Στο βλέμμα του κατάλαβα ότι με αναγνώρισε. Δεν τον χαιρέτησα. ΟΝΟΜΑ: ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ: 62 ΕΤΩΝ ΤΟΤΕ: 7 ΕΤΩΝ ΘΥΜΑΤΑΙ: ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟ ΟΝΟΜΑ: ΣΥΛΒΙΑ ΤΩΡΑ: 31 ΕΤΩΝ ΤΟΤΕ: 7 ΕΤΩΝ ΘΥΜΑΤΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑ

ΚΙ ΟΜΩΣ ΣΎΝΕΧΙΖΩ Η Παιδεία είναι μία διαδικασία που δε σταματά ποτέ. Οι ατομικές ανάγκες αλλά ζουν, αλλά επίσης, αλλάζει και το κοινωνικό περιβάλλον. Έτσι, δεν θα έπρεπε να αφεθούμε στα ήδη γνωστά. Θα έπρεπε να κάνουμε τη χάρη στον εαυτό μας και να μην επαναπαυθούμε ποτέ, όσον αφορά τη γνώση που μπορούμε να απορροφή Ποτέσουμε.δεν είναι αργά να ξεκινάς κάτι καινούργιο είτε στο επίπεδο κάποιας δραστη ριότητας είτε στο επίπεδο της σπουδής. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι –ειδικά γυναίκες που νωρίς ηλικιακά έπρεπε να αφοσιωθούν στην μητρότητα– ακούς ότι αποφασίζουν να τελειώσουν το σχολείο ή να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο. Το να μεγαλώνεις σε ηλικία, μπορεί να σε θλίβει, αλλά το να απασχολείσαι και να είσαι σε εγρήγορση, σου δίνει όρεξη για ζωή και σε επιστρέφει σε εποχές νεό τητας. Το να ανοίγεις τις παρωπίδες σε ήδη διαμορφωμένες και πάγιες απόψεις, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Επίλεξε κάτι που να έχεις απωθημένο ή που να θεωρείς ότι σε ολοκληρώνει. Κάτι που πάντα ήθελες να κά νεις, αλλά δεν είχες το χρόνο. Η εκπαίδευση σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από εμάς τους ίδιους, από δική μας ενασχόληση και ατομική προσπάθεια. Η ενασχόληση με ποικίλα γνωστικά αντικεί μενα (όσο σημαντικά ή μη σημαντικά κι αν «θεωρούνται») ανοίγουν πάντα παρά θυρα Φτιάξεγνώσεων.κοσμήματα ή μάθε να βάφεις, ζωγράφισε ή διάβασε ιστορία από διαφο ρετικές πηγές. Έλα σε επαφή με τη φύση, επιλέγοντας εκδρομές που θα σε βοη θήσουν σε αυτό ή γενικώς θα σε κάνουν να γνωρίσεις μέρη μοναδικά και απίθανα. Έλα σε επαφή με ομάδες, για να βρεις την αξία της ανθρώπινης επικοινωνίας. Τόλμησε να πας για δραματοθεραπεία ή μουσικοθεραπεία. Βρες ό,τι πιο απίθανο προσφέρει αυτή η Πόλη και όρμα με όρεξη κατά πάνω του. Απαλλαγμένος από δουλειές και άγχη, είσαι στην καλύτερη ηλικία, για να ζήσεις όσα δεν έζησες. Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσεις κάτι καινούργιο…Ποτέ δεν είναι αργά να δώσεις βάση στα θέλω σου…Ποτέ δεν είναι αργά να αφιερωθείς στον εαυτό σου! Αν δεν έχετε χρήματα, κάντε το μόνοι σας: Στο youtube μπορείς να βρεις διάφορα tutorials σχετικά με διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Σίγουρα δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη επαφή με κάποιον ειδικό, αλλά σε βοηθάει να αποκτήσεις μία αρχική γνώση πάνω σε κάτι και στην πορεία να το «ψάξεις» περισσότερο. Όταν ο πολιτισμός και η παιδεία είναι ο προορισμός, η εκπαίδευση, η ουσιαστική εκπαίδευση, γίνεται το καλύτερο μέσον για να φτάσεις. Αλλά δεν εξαρτάται μόνο από την οικογένεια, το σχολείο ή άλλους εξωτερικούς παράγοντες. Εξαρτάται κυ ρίως από εμάς τους ίδιους. Αν διψάτε για μάθηση, σίγουρα θα βρείτε τον τρόπο να ικανοποιήσετε αυτή τη δίψα σ’αυτήν την Πόλη που ζει Ακόμη! «ΓΗΡΑΣΚΩ ΑΕΙ ΔΙΔΑΣΚΟΜΕΝΟΣ» ΜΙΆ ΜΗΤΕΡΆ ΤΡΙΩΝ ΠΆΙΔΙΩΝ ΞΆΝΆΠΙΆΝΕΙ ΤΟ ΝΗΜΆ ΤΗΣ ΕΚΠΆΙΔΕΎΣΗΣ ΆΠΟ ΕΚΕΙ ΠΟΎ ΤΟ ΆΦΗΣΕ ΕΝΆΣ ΆΎΤΟΔΙΔΆΚΤΟΣ ΖΩΓΡΆΦΟΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΎ Αποφάσισα να ξαναρχίσω το σχολείο γιατί η δίψα για μάθηση και η προσωπική εξέλιξη υπάρχει ακόμα μέσα μου. Με δυσκολεύουν κάποια μαθήματα, κυρίως μαθη ματικής φύσης. Θα ήθελα να συνεχίσω και στο Πανεπι στήμιο. Θα ήταν μεγάλη χαρά και ικανοποίηση για εμέ να και για την οικογένεια μου που με στηρίζει. Έχω ως στόχο την Ψυχολογία, γιατί από μικρό παιδί μου άρεσε να ακούω τα προβλήματα των άλλων και να προσπαθώ να δίνω λύσεις. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που θα προ σπαθήσω να συνεχίσω και στο Πανεπιστήμιο. Από το πε ριβάλλον μου, έχω ακούσει μόνο ενθαρρυντικά σχόλια που μου δίνουν δύναμη και κουράγιο για να συνεχίσω. Το κυριότερο είναι ότι αυτή η ενθάρρυνση έρχεται πρώτα από την οικογένεια μου. Από μικρό παιδί ανακάλυψα την κλίση μου προς την ζω γραφική. Σε ηλικία 10 χρονών μπορούσα να ζωγραφίζω πρόσωπα και να αναγνωρίζονται. Είμαι αυτοδίδακτος, είναι όμως λάθος μου που δεν πήγα σε κάποια σχολή. Τα τελευταία 7 περίπου χρόνια παρακολουθώ στο δια δίκτυο και συνομιλώ με παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες. Μαθαίνω πολλά πράγματα από αυτούς όπως τεχνικές, υλικά που πρέπει να χρησιμοποιώ και διάφορα άλλα πολύ σημαντικά tips. Είμαι πολύ περήφανος που έχω κερδίσει τη 2η θέση σε έναν παγκόσμιο διαγωνισμό πορτραίτου με γραφίτη και κάρβουνο το 2018 στις ΗΠΑ που διορ γάνωσε η American Art Award. Τα πιο όμορφα σχόλια που έχω ακούσει είναι ότι δεν μπορούν να διακρίνουν εάν είναι φωτογραφία ή ζωγραφιά. Όμως ακούω πολλές όμορφες κουβέντες συχνά που με χαροποιούν και με εν θαρρύνουν να συνεχίσω. ΟΝΟΜΑ: ΒΑΣΩ ΤΣΕΚΟΥΡΑ ΟΝΟΜΑ: ΤΑΚΗΣ ΤΣΕΚΟΥΡΑΣ

ΚΆΚΩΣ ΚΕΙΜΕΝΆ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΟΥΝ Η κάθε κυβέρνηση αλλάζει τη δομή, την κατεύθυνση, την ύλη, τον τρό πο εισαγωγής, ακόμα και την ονομασία του Υπουργείου. Η αύξηση της ύλης, η οποία συνδυάζεται με την επιβολή της παλιάς δοκιμασμένης παπαγαλίας, και που δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο στους μαθητές. Τα βιβλία που στις πρώτες τάξεις του δημοτικού θυμίζουν στη μορ φή Μπομπ Σφουγγαράκη (δεν κερδίζεται έτσι το ενδιαφέρον του μα θητή-τριας). Τα πολυσέλιδα βιβλία, στις μεγαλύτερες τάξεις, που δεν προλαβαίνει κανείς να τα διδάξει και να τα διδαχτεί. Κοινώς, σπατάλη. Το χαντάκωμα του μαθήματος της Έκθεσης που έχει μετεξελιχθεί πια σε καθοδήγηση της σκέψης, πατρονάρισμα και ακύρωση της φαντασί ας του μαθητή. Η υπέρμετρη χρήση των εικόνων στο όνομα της εναρμόνισης με το διαδίκτυο, την οθόνη του κινητού και του ίνσταγκραμ Η διαιώνιση του θεσμού των αναπληρωτών, της μετακίνησης των εκ παιδευτικών από σχολείο σε σχολείο, από πόλη σε πόλη. Η διόγκωση της φροντιστηριακής υποστήριξης, όχι μόνο στα δύο τε λευταία χρόνια του λυκείου αλλά και στις κατώτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Δηλαδή αν δεν είχαμε δωρεάν δημόσια εκπαίδευση, τι θα γινόταν; Η υποτίμηση, από ένα τμήμα των εκπαιδευτικών, του παιδαγωγικού και μορφωτικού ρόλου τους, ο οποίος ξεπερνά τα στενά πλαίσια της μετα φοράς άνευρης και ξερής γνώσης. Η αποφυγή παρέμβασης των διευθυντών και των καθηγητών, όταν παρουσιάζονται προβλήματα βίαιης συμπεριφοράς, ρατσιστικών και επιθετικών αντιλήψεων και πρακτικών. Η υπέρμετρη χρήση κινητών μέσα στην τάξη, ακόμα και εν ώρα μα θήματος, το μπούλινγκ και η αύξηση των συμμοριών-χουλιγκανισμών ανάμεσα στους μαθητές-τριες. Ο στείρος συνδικαλισμός που αρνείται να παίξει έναν θετικό ρόλο στην καθημερινότητα, που αδυνατεί να πάει πέρα από τα στερεότυπα και τα κατεστημένα. 1110090807060504030201 Το κάθε ένα από αυτά και άλλα τόσα σηκώνουν πολλή συζήτηση, ερμηνείες και προβληματισμό. Η κοινω νία καθρεφτίζεται στα σχολεία και αυτά με τη σειρά τους επιδρούν στην κοινωνία. Όπως και σε άλλα θέματα, αδυνατούμε να συζητήσουμε, να κυκλώσουμε, να προβληματιστούμε έτσι ώστε να μπορούμε να αποφασίσουμε, να διαφωνήσουμε, να συμφωνήσουμε. Οπότε η ζωή προχωρά και εμείς μαζί ακολουθούμε όπως μπορεί ο καθένας. Απλά, αυτό το μέλλον δεν αξίζει στις νέες γενιές. του Χρύσανθου Ξάνθη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΟΡΝΕΡΑΚΉΣ Θήρας 19, Πλ. Αμερικής Τ: 210-8665611 E: Ώρεςornerakisart@gmail.comλειτουργίας:Καθημερινές 9:00-21:00, Σάββατο: 10:30-14:30 www.ornerakis.com

ΠΟΙΟΣ ΓΡΆΦΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΆ; Ξύπνησε στην ώρα του καθώς η δουλειά τον περίμενε. Χιλιάδες αρχεία έπρεπε να ταξινομηθούν άλλη μια μέρα που έμοιαζε ίδια με τις άλλες. Καλοντύ θηκε με το κολαριστό κοστούμι, φόρεσε τη μάσκα οξυγόνου και βγήκε από το σπίτι οδεύοντας προς το αμάξι. Εκείνη τη στιγμή χτύπησε ο μετεωρίτης κι ένα εκτυφλωτικό φως τα κάλυψε όλα. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν πλούσιος, εργασιομανής, με ακριβό αμάξι και έχαιρε εκτίμησης από συναδέλφους και το σύνολο του κοινωνικού περιγύ ρου. Σήμερα, σκουπίζει τα χώματα από πάνω του, περπατάει ξυπόλητος και ψάχνει φαγητό σε μια έρημη γη. Όλα τα σίριαλ του Νέτφλιξ είχαν προειδο ποιήσει για την επικείμενη καταστροφή, αλλά κανείς δεν το πίστευε ουσιαστικά. Η επιβίωσή του είναι αμφίβολη. Είναι ήδη θαύμα που είναι ζωντανός. Αλλά όχι για πολύ. Φαγητό και νερό δε βρίσκει κάθε μέρα. Θα του στρίψει. ΕΝΑ ΠΑΡΑΞΕΝΟ ΦΟΥΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ… ΧΩΡΙΣ ΒΙΒΛΙΟ της Άντας Κουγιά

Ο Λάμπρος, το φίδι που είχε πέσει για χειμερία νάρκη κάτω από την κου φάλα του δέντρου, άνοιξε τα μάτια του απορημένος. Κάτι περίεργο είχε συμβεί. Άνθρωποι, ζώα, δέντρα κανείς πουθενά. Μια απέραντη μοναξιά σε όλη την πλάση – ό,τι θεωρούσε δική του πλάση. Τι να έγινε εδώ; Κάπως έτσι, ξεπρόβαλε από τους άλλοτε υπονόμους και η Τίνα, η πο ντικοκοπέλα της γειτονιάς που την είχε γλιτώσει από φάρμακα που της έδιναν οι άνθρωποι, τροχαία και αρρώστιες. Τώρα επιβίωσε και από την καταστροφή· ο θόρυβος από την έκρηξη της είχε χαλάσει λίγο την ακοή, η σκόνη της είχε θαμπώσει το τρίχωμα, τα έβλεπε όλα λίγο πιο λαμπερά, αλλά όλα εντάξει, θα τα κατάφερνε. Είχε ακούσει από ιστορίες ότι πρέπει να βρει νερό και φαγητό. Κάποτε εκεί κοντά βρισκόταν ένα δάσος. Ίσως να μην είχε καταστραφεί ολοσχερώς. Ο Λάμπρος ξεκίνησε για την –άλλοτε– πόλη κι η Τίνα για το –άλλοτε– δά σος. Όταν ήρθαν αντιμέτωποι ο ένας με τον άλλον, πάγωσαν. Η Τίνα είχε ακούσει ότι τα φίδια τρώνε τα ποντίκια κι ο Λάμπρος χάρηκε τόσο που συνάντησε ένα άλλο έμβιο ον που ξέχασε και πείνα και δίψα. Σαν σε σα λούν, κοιτούσαν ο ένας τον άλλον, χωρίς να μπορούν να αποφασίσουν τι θα κάνουν και χωρίς να μπορούν να ερμηνεύσουν τις προθέσεις ο ένας τουΤελικάαλλουνού.ηΤίνα, με μια τσαχπινιά άλλων εποχών κάνει ένα βήμα μπρος. Ο Λάμπρος ανοιγοκλείνει τα μάτια και σέρνεται προς εκείνη. «Γεια! Είμαι η Τίνα». «Εγώ ο Λάμπρος. Ήμουν σε χειμερία νάρκη. Τι έγινε εδώ;» Από εκείνη τη μέρα, έγιναν αχώριστοι. Πρώτ’ απ’ όλα, χρειάζονταν ο ένας τον άλλον για να βρίσκουν τα προς το ζην. Όμως, ο Λάμπρος λάτρευε τα νάζια της Τίνας και τη ροζ μύτη της, ενώ η Τίνα αισθανόταν ξεχωριστή που ο Λάμπρος την προστάτευε και της έδινε πάντα την πρώτη μπουκιά. Κάποια στιγμή του το είπε: «Το ξέρεις, Λάμπρο, ότι παλιά τα φίδια έτρωγαν τα ποντίκια;». «Ναι, τι βλακείες! Κι εγώ έπεφτα σε χειμερία νάρκη, αλλά ξύπνησα. Τίνα μου, η φύση έφτιαξε νέους κανόνες, γιατί δε λειτουργού σαν οι παλιότεροι. Κι εμείς θα ακολουθήσουμε. Είμαστε προσαρμοστικοί και θα ζήσουμε παρέα πολλά πολλά χρόνια». Κι έτσι κυλούσαν οι μέρες, οι μήνες, τα λεπτά. Ο χειμώνας είχε έρθει κι ο Λάμπρος ήταν ακόμη ξύπνιος. Κι η Τίνα χαιρόταν να αράζει στο ζεστό κορμί του που έβγαζε μια ευχάριστη στιλπνάδα και βοηθούσε το τρίχωμά της να ξαναγίνει λαμπερό. Το είπε φωναχτά και το εννοούσε: «Λάμπρο, σ’ αγαπώ. Είσαι ο καλύτερός μου φίλος, όχι γιατί είσαι ο μόνος στη γη, αλλά γιατί είσαι εσύ». Εκείνη τη μέρα, όπως είχαν ξεκινήσει την καθημερινή τους εξόρμηση για σπόρους και σταγόνες νερού, η Τίνα ένιωσε κάτι που είχε να νιώσει πολύ καιρό· κάποιον να τους ακολουθεί. «Λάμπρο… Ένας… άνθρωπος. Θα μας σκοτώσει!» του ψιθύρισε. «Τίνα, τι είπαμε; Οι κανόνες άλλαξαν. Πάμε να τον βοηθήσουμε. Είναι κο καλιάρης. Θα έχει να φάει πολύ καιρό». Οι δυνάμεις του τον είχαν εγκαταλείψει. Σίγουρα μετράει τις τελευταί ες του μέρες. Νερό βρήκε χθες, αλλά σήμερα, τίποτα. Μέχρι που τους είδε. Ένα φίδι κι ένα κακοσχηματισμένο ποντίκι να έχουν πάρει μια πο ρεία προς τα κάπου. «Θα τους ακολουθήσω για να φάω αυτούς. Ήρθε η ώρα να γίνω κυνηγός». Παραμόνευε σε απόσταση ασφαλείας για να μη φοβηθούν και κρυφτούν. Και ξαφνικά, τους βλέπει να χώνονται σε μία τρύπα. Κοιτάει από ψηλά προς τα μέσα, στο χώμα και τι να δει; Ένα σωρό σπόροι και μπολάκια με νερό κι ένα σωρό χρήσιμα σκουπίδια σαν παλιές κουβέρτες και βρόμικα μαξιλάρια, μαζεμένα και καμουφλαρισμένα κάτω από τη γη. Έμεινε άναυδος. Και ξαφνικά το ακούει: «Ψιτ, κύριος». Γυρνάει και βλέπει το ποντίκι και το φίδι να του χαμογελούν. «Κύριε, εδώ», ακούει ξανά. Κοιτάει γύρω του ερευνητικά. Κανείς. «Καλέ, κύριε, εδώ». Γουρλώνοντας τα μάτια, απευθύνεται τραυλίζοντας στα δύο ζώα. «Εσείς μου μιλάτε;» «Αχ, κύριε, μας ακούς; Καλά έλεγα εγώ ότι η φύση άλλαξε τους κανόνες. Εσύ μας ακούς, εγώ δεν πέφτω σε χειμερία νάρκη και η Τίνα δε φοβάται μην τη φάω. Εγώ είμαι ο Λάμπρος, η χαριτωμένη ροζομυτούλα είναι η Τίνα που προανέφερα και είμαστε φίλοι. Εσάς πώς σας λένε;» Δεν πίστευε ότι θα ξεστόμιζε ποτέ ξανά το όνομά του. Αλλά πήρε μια βα θιά ανάσα και το είπε. «Γιάννης». Τόσο απλό και τόσο δύσκολο να ειπωθεί. Από τότε, η ιδιότυπη τριάδα έγινε αχώριστη. Έτρωγαν, έπιναν, φιλοσο φούσαν για τη νέα ζωή και τη φύση, μάθαιναν ο ένας στον άλλον δύσκο λες λέξεις και θυμούνταν ιστορίες από τα παλιά, αν και τους άρεσαν πιο πολύ τα καινούργια. Είχαν φτιάξει κι ένα σπιτάκι αφού ο Λάμπρος και η Τίνα βοήθησαν τον Γιάννη να αποβάλει από μέσα του τη «χαρτογιακαδία ση» όπως συνήθιζε να λέει και τα χέρια του είχαν αρχίσει να πιάνουν. Μια καλύβα λιτή, αλλά πεντάμορφη γιατί ήταν δική τους. Σιγά σιγά απέκτησαν ένα τραπέζι από λάστιχα, ένα κρεβάτι από λαμα ρίνες, ένα ράφι από πλαστικό και στόλισαν τον –άλλοτε– άδειο χώρο. Ο Γιάννης όμως, ξαφνικά, άρχισε να δείχνει κουρασμένος, στεναχωρημέ νος, μόνος. «Τι έπαθες;» ρώτησε ο Λάμπρος. «Δεν είσαι καθόλου στα καλά σου τις τελευταίες μέρες», πετάχτηκε η Τίνα και τον κοίταξε βαθιά μέσα στα μάτια. «Θα σας πω. Κάποτε, φίλοι μου, υπήρχαν βιβλία, πώς να το πω, χαρτιά και μολύβια και μπορούσες να χαράξεις λέξεις σε χαρτί, να πεις μια ιστορία. Όμως, όλα αντικαταστάθηκαν από υπολογιστές και δεν έμαθα ποτέ να γράφω με το χέρι. Τώρα, που όλα καταστράφηκαν, πώς θα γράψω την ιστορία της φιλίας μας, έτσι ώστε αν βρεθούν άλλοι άνθρωποι ζωντανοί, να μάθουν ότι οι κανόνες της φύσης άλλαξαν;» Κρύο τσουχτερό έπεφτε εκείνη τη μέρα που μία ορδή ανθρώπων έκαψαν μια καλύβα που είχε μέσα έναν άνθρωπο, ένα φίδι κι ένα ποντίκι. Ο άν θρωπος λίγο πριν ξεψυχήσει, προσπάθησε να σώσει τα δύο αηδιαστικά ζώα. Και τα τελευταία του λόγια ήταν: «Ένα χαρτί κι ένα μολύβι… Την ιστο ρία… Θέλω να σας πω την ιστορία… Να μείνει για πάντα στους...» Τώρα, θα είχαν να φάνε για μέρες.