Η ΠΟΛΗ ΔΕΝ ΖΕΙ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΖΕΙ ΧΩΡΙΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΟΥ
π ε ρ ι ε χόμεν α Ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ξανα ο ίδιος. Ούτε για τους καλλιτέχνες 8 καλλιτεχνεσ μιλουν Η πλευρα των τεχνικων και των επαγγελμάτων γύρω από την τέχνη ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΘΕΑΜΑΤΟΣ ΑΚΡΟΑΜΑΤΟΣ ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ Στιγμές που έγραψαν Από τους αγώνες του χθες... Στις διεδικήσεις του σήμερα
Αφύπνιση στο ψηφιδωτό του πολιτισμού; Οτιδήποτε αντανακλά την αφύπνιση κόσμου είναι εξαιρετικά θετικό και παρήγορο. Αν είσαι μίζερος και φοβικός κρατάς μία μεζούρα και αρχίζεις και μετράς τα γραφόμενα, τα λεχθέντα, τα υπονοούμενα, τις αφίσες, τα μηνύματα, τους τρόπους που διαχέεται μία ιδέα στην κοινωνία ή σε μερίδες της. Είναι σαν να κρατάς ένα δίμετρο πήχυ και να μετράς σπαστικά τις αποστάσεις των άλλων από εσένα και τον ζωτικό σου χώρο για να αποφύγεις τον κορονοϊό.. Προσωπική μου γνώμη είναι πως το τελευταίο διάστημα κάτι έγινε στον χώρο του Πολιτισμού και των ανθρώπων του. Αυτό το “κάτι” μπορεί να μην αρέσει, να μην εγκρίνεται, να κριτικάρεται από πολλούς. Και ίσως σε μερικές πλευρές η κριτική να είναι και δίκαιη. Ομως χάνεται το βασικό. Αυτό της προσπάθειας αφύπνισης δεκάδων χιλιάδων που απασχολούνται και ζουν στον σκληρό πυρήνα, αλλά και στις παρυφές του πολιτισμού. Γιατί είναι στα Αγγλικά το μήνυμα, γιατί γράφει Εργάτες, ποιος έχει το δικαίωμα να ανεβάζει το μήνυμα, αν χωρούν οι σκυλάδες σε αυτό, πόσα παίρνει μία πρώτη φίρμα και άλλα τόσα που αν αρχίσεις να τα αναλύεις για να τα αντικρούεις θα χάσεις χρόνο, ενέργεια και μάλιστα χωρίς αποτέλεσμα. Μετά λύπης είδα “πολιτικοποιημένους” να ξεσκίζουν το “κίνημα”. Αλλά με την ίδια λύπη, είδα και έναν ελιτισμό εκ των έσω προς τους “αμόρφωτους’’ ανθρώπους που τόλμησαν να δηλώσουν την συμπαράστασή τους. Με όλα όσα γίνονται και θα γίνουν είναι ευκαρία να ανοίξει η συζήτηση για το τι συμβαίνει στον χώρο του Πολιτισμού. Που δεν είναι ενιαίος, ποτέ δεν ήταν. Να γίνει μία καταγραφή όλων των εργαζομένων, με ΙΚΑ, με μπλοκάκι και σίγουρα των ανασφάλιστων. Να καταδειχτούν οι στρεβλώσεις, οι αδικίες, τα παράξενα... Αν όλη η ιστορία σταματήσει στο τι θα γίνει το καλοκαίρι αυτό ή ποιος και πότε θα πάρει τα τόσα ευρώ θα έχει χαθεί μια ευκαρία. Δεν είναι μικρά προβλήματα, αλλά δεν είναι τα μόνα. Αν θέλετε, όλοι μας μπήκαμε σε αυτή την περιπέτεια με ό,τι εφόδια είχαμε, με τις ανεπάρκειές μας, με τα κουσούρια μας και τα καλά και τα κακά μας. Προσπαθώντας να βγούμε από αυτήν, έχει ένα ενδιαφέρον να βρεθούμε σε καλύτερη κατάσταση και δεν εννοώ οικονομικά. Αυτό μάλλον αποκλείεται. Ο κάθε χώρος, έτσι και αυτό το ψηφιδωτό του πολιτισμού, έχει μπροστά του πολλές επιλογές. Να αναπολεί τα περασμένα (αλήθεια πόσο μεγαλεία ήταν;), να εφεύερει εχθρούς εντός και εκτός, να τσακωθεί, να διασπαστεί... ..Ή να δει τις ανεπάρκειες και τις αδυναμίες του. Να αναστοχαστεί για την σχέση του με το κοινό και το επάγγελμά του. Να τρίξει τα δόντια στις κάστες και στα συνάφια. Να εφεύρει νέους τρόπους (αλλά και να θυμηθεί παλιούς) κοινβνικοποίησης της τέχνης, να κριτικάρει το σύστημα (των κονέ, των δημοσιοσχετίστικων προωθήσεων κ.α.) από τα μέσα. Κάτι τελευταίο. Αυτό είναι θέμα των ίδιων των ανθρώπων του Πολιτισμού. Εμείς οι υπόλοιποι μπορούμε να έχουμε μία γνώμη και να επιβραβεύουμε ή όχι το παραγόμενο έργο. Καλή συνέχεια λοιπόν! ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΞΑΝΘΗΣ
Γιατί είναι στα Αγγλικά το μήνυμα, γιατί γράφει Εργάτες, ποιος έχει το δικαίωμα να ανεβάζει το μήνυμα, αν χωρούν οι σκυλάδες σε αυτό, πόσα παίρνει μία πρώτη φίρμα και άλλα τόσα που αν αρχίσεις να τα αναλύεις για να τα αντικρούεις θα χάσεις χρόνο, ενέργεια και μάλιστα χωρίς αποτέλεσμα.
Ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος. Ούτε για τους καλλιτέχνες. Το πρόβλημα δεν είναι η σιωπή του διαγγέλματος Μητσοτάκη και οι ακόλουθες γενικόλογες εξηγήσεις από μεριάς Κράτους προς τους καλλιτέχνες και τους εργαζόμενους στον πολιτισμό.
Ο κόσμος της τέχνης και του πολιτισμού, παντού, παγκοσμίως, είναι εκ φύσεως αχαρτογράφητος. Γιατί τέχνη είναι και η ζωγραφιά ενός μικρού παιδιού, η χειροτεχνία μιας ηλικιωμένης συνταξιούχου. Το κράτος, οι Χώρες, κατά γενική ομολογία, έχουν την Τέχνη χεσμένη. Συγγνώμη, δεν βρίσκω πιο ακριβείς κουβέντες για να το πω αυτό το πράγμα. Οι καλλιτέχνες ξεκίνησαν να υπάρχουν επισήμως υπό τις ευλογίες των εκάστοτε εξουσιών: οι διασκεδαστές των βασιλιάδων, οι εικαστικοί των βασιλικών προτρέτων και των πινάκων κατά παραγγελία και ούτω καθεξής. Στον αντίποδα αυτών, οι “χύμα”, οι “φτωχοί”, οι ανεξάρτητοι, οι μποέμηδες, οι παρίες, οι μόνοι, οι λίγοι, οι πολλοί. Και σε ένα επίσης παράλληλο σύμπαν, οι προνομιούχοι με λεφτά που σπουδάζαν πιάνο και ζωγραφική, που διάβαζαν και μελετούσαν λογοτεχνία και μουσική και θέατρο, όμως είχαν εισοδήματα ή βασικές δουλειές να τους θρέφουν, να τους συντηρούν. Η τέχνη: το τέλειο χόμπι. Και, μες στο πέρασμα των αιώνων, ένας δημιορυγικός συνδυασμός. Οι βιομηχανοποιημένες κοινωνίες, με τα εργοστάσια που αντικατέστησαν την αγροτική παραγωγή και την τεχνολογία που έφερε μια επανάσταση που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει, ζητούσαν και ζητούν εξειδικευμένους υπαλλήλους, προσηλωμένους εργάτες που ζουν για να δουλεύουν, δεν δουλεύουν για να ζουν, που δεν τους δίνεται η δυνατότητα να ονειρευτούν ένα μέλλον σαν αυτό που μοιάζει να ανήκει σε ελάχιστους μόνο, σε αυτούς που το ζουν ήδη από χθες, το ζουν τώρα, πάντα, θα το ζουν και αύριο. Στο πλαίσιο αυτό, βγήκαν οι καθηγητές πληροφορικής και φτιάξανε μπάντες για άγρια σαββατόβραδα στο μπαράκι της γειτονιάς, ανέβηκαν θεατρικές παραστάσεις από θιάσους φτιαγμένους από την γειτονιά, από τους δημόσιους υπαλλήλους και τις πολύφερνες νοικοκυρές. Πολλαπλασιάστηκαν οι καλλιτέχνες, οι εποχές
των μεγάλων ειδώλων επί σκηνής εξέβαλαν στα χρόνια που καθένας είναι, και καλώς είναι, καλλιτέχνης. Γιατί δεν είναι τελικά και τόσο δύσκολο να βγάλεις ένα τραγούδι, ένα βιβλίο, να ανεβάσεις μια παράσταση, να ζωγραφίσεις, να παιανίσεις, να φτιάξεις κάτι με τα χέρια και την ψυχή σου. Στο κάτω κάτω, όλοι έχουμε ψυχή. Κι η ψυχή φέρει δυνατότητα δημιουργίας. Κι η δημιουργία οδηγεί, αναπόφευκτα, σε κάτι που όσο κι αν χτυπιούνται οι ακαδημαϊκοί και οι κριτικοί με τους ορισμούς τους, είναι τέχνη. Ο Μπογδάνος βγήκε και είπε ότι κάποιοι δεν επέλεξαν να γίνουν καλλιτέχνες για να μην παίρνουν δανεικά από φίλους και να μην τους ζουν οι γονείς τους, κι ας είχαν ταλέντο. Απέδωσε ιδανικά την εικόνα που έχει μια ολόκληρη κοινωνία για τους καλλιτέχνες. Μια κοινωνία που αποδέχεται ως τέτοιους αυτούς που της φορέσανε, ορισμένοι από τους οποίους μπορεί και να αξίζουν στ’ αλήθεια. Φωνάρες, που λέμε. Ηθοποιάρες. Άνθρωποι που αν δεν τύχαινε να κάνουν μια μεγάλη επιτυχία, ίσως θεωρούνταν κι αυτοί γραφικοί όπως η πλειοψηφία των υπολοίπων. Όταν πάει κανείς “νουνεχής” να μιλήσει για τέχνη και καλλιτέχνες, η κουβέντα δεν τελειώνει εύκολα. Ειδικά κάτω από περιστάσεις ξεγυμνωτικές και προβληματικές όπως αυτή με τον ιό και την καραντίνα, κι η οποία σήκωσε το χαλί κι αποκαλύφθηκαν από κάτω ένα σωρό ματωμένα κελύφη, ζητήματα που Κύριος οίδε με ποιον τρόπο αντιμετωπίζονταν μέχρι σήμερα. Γνωρίζω προσωπικά ανθρώπους που όχι με 800 δεν ζούσαν, όχι 40% πληρότητα δεν είχαν στα θέατρα όπου έπαιζαν, αλλά ήταν μια ζωή στο ψάξιμο, στην ελπίδα, στην φτώχεια που θέλει καλοπέραση. Αυτοί κι αν είναι αόρατοι... Η συμμετοχή ανθρώπων στο αυθόρμητο και πηγαίο κίνημα που οργανώθηκε καταδεικνύει την βαθιά προβληματική του να λες στην Ελλάδα της κρίσης, του ιού, την
Ελλάδα γενικώς, τον κόσμο γενικώς, “είμαι καλλιτέχνης”. Την ίδια ακριβώς προβληματική κατέδειξε και η αποχή ανθρώπων από το κίνημα, κάποιων απολύτως ρητή και ξηγημένη, άλλων συναγόμενη εκ της σιωπής τους. Κάποιοι νιώθουν πιο καλλιτέχνες από άλλους, κάποιοι δεν γουστάρουν να ζητήσουν από το κράτος τίποτα, γιατί ποτέ το κράτος δεν τους κοίταξε στα μάτια και δεν τους υπολόγισε, άλλοι τσαντίζονται από την αναπόφευκτη πολιτική διάσταση του κινήματος-προσοχή, όχι κομματική. Πολιτική γιατί απαιτεί διάλογο, συλλογικότητα, αποφάσεις, έως και υπακοή στις αποφάσεις της πλειοψηφίας. Κάποιοι έχουν μάθει να πορεύονται κατά μόνας, να συνεργάζονται με ιδιώτες, κάποιοι πήραν το 800ρι τους, αναμένουν το 500ρι του Ιούνη και κάνουν μόκο. Και κανείς δεν μπορεί να τους ψέξει. Να τους πει τι; Αφού σε ορισμένα ζητήματα έχουν δίκιο. Το δικό τους δίκιο. Διάβασα σε μια ανάρτηση σπουδάστριας δραματικής σχολής: “Είμαι καλλιτέχνης. Και έχω αιτήματα. Ποιος καλλιτέχνης είμαι και τι αιτήματα έχω; Προσωπικά έχω μπερδευτεί λίγο! Είμαστε όλοι μαζί. Που; Ας μη γελιόμαστε. Καλλιτέχνης είναι και ο τάδε που 20 χρόνια τώρα είναι πρωταγωνιστής και παίζει σε όλες τις μεγάλες τηλεοπτικές και Θεατρικές παραγωγές και η έντεχνη τραγουδίστρια που κάνει συναυλίες όλο το καλοκαίρι για να βγάλει το χειμώνα και το Μαράκι από το Κουκάκι που είχε πτυχίο κλασικού τραγουδιού αλλά τραγούδησε μία φορά το χειμώνα σε ένα live σε ένα μπαράκι. Δεν έχουμε ούτε τον ίδιο μισθό, ούτε ίδιες ευκαιρίες, ούτε δουλειά κάθε σεζόν. Άρα; Τι ζητάει ο καθένας από τη μεριά του; Το επίδομα των 800 δεν νομίζω να λέει και πολλά στη φίρμα-καλλιτέχνη που σε ένα βράδυ βγάζει όσα εγώ σε ένα χρόνο αλλά για το Μαράκι μπορεί να λέει. Αλλά, δεν έχει ένσημα, άρα δεν θα το πάρει. Η δουλειά των καλλιτεχνών λοιπόν δεν έχει ταβάνι στους μισθούς. Και καλά κάνει, αν με ρωτάτε αλλά καταλαβαίνεται ότι δεν μιλάνε όλοι για το ίδιο πράγμα. τι ζητάμε λοιπόν ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ; Να γίνουν συναυλίες και παραστάσεις; ΠΩΣ; Αν ο ιός υπάρχει (γιατί πολλά ακούγονται) δεν είμαστε ασφαλείς. Να πάρουμε επίδομα; Ποιοι;” Κι έγραφε κι άλλα η κοπέλα. Κι έχουν γράψει
Της Γεωργίας Δρακάκη
πολλοί πολλά, χρήσιμα, όμορφα, πέτρες που αναπηδούν στην επιφάνεια της απέραντης θάλασσας για να γίνουν μετά από δευτερόλεπτα ένα με τον βυθό της. Στο μεταξύ, άνθρωποι αρχίσαν να πεινάνε στ’ αλήθεια. Τους χτυπούν τις πόρτες για κοινόχρηστα και ενοίκια, τους κόβεται το ρεύμα γιατί το χρωστάνε μήνες. Η ομάδα Support Art Workers παρά τις φιλότιμες προσπάθειές της να οργανωθεί σε υποομάδες, μια από τις οποίες είναι και αυτή της Αλληλεγγύης, δεν έχει προτείνει μέχρι στιγμής κάτι άμεσα ανακουφιστικό για τους πληγέντες εργαζομένους των τεχνών. Γνωρίζω ένα σωρό περήφανους ανθρώπους που-λάθος, σωστά- την βγάζανε με μερικά λαϊβάκια τον μήνα και τώρα δεν υπάρχει περίπτωση να σταθούν στην ουρά κανενός συσσιτίου, παρά βράζουν ένα αυγουλάκι για έβδομη μέρα στην σειρά. Και περιμένουν... Από τις 13/05 λειτουργεί, υποτίθεται, πλατφόρμα στον ιστοχώρο artandcultureprofessionals.services.gov.gr στο ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας για την καταγραφή καλλιτεχνών και δημιουργών ανά κλάδο το οποίο θα μετεξελιχθεί σε Μητρώο Καλλιτεχνών και Δημιουργών του ΥΠΠΟΑ. ΕΔΩ: https://artandcultureprofessionals. services.gov.gr/ Ένα σωρό προβλήματα και εκεί, εννοείται. Την στιγμή που γράφονται αυτές οι λέξεις, η σελίδα έχει κρασάρει. Κατηγορίες διπλοεγγεγραμμένες, το αμίμητο “εφαρμοστής περούκας σε ηθοποιούς” ως ειδκότητα, η υποχρέωση να επιλέξεις μια αποκλειστικά ιδιότητα. Αν δηλαδή είσαι τραγουδιστής και μουσικός, βρες τι θα διαλέξεις. Προβλήματα, προβλήματα, προβλήματα... Εγγραφή των καλλιτεχνών στα σωματεία τους. Ένα βήμα πίσω από μεριάς αυτών που έχουν άλλη δουλειά ως βασική τουςγια ευνόητους λόγους. Αλληλεγγύη και ελευθερία έκφρασης μεταξύ των καλλιτεχνών. Αυτά είναι βασικά ζητούμενα αυτών των ημερών. Η σιωπή, όμως, μερικών μαγαζατόρων που ζουν τόσα χρόνια χάρη στους καλλιτέχνες με τρομάζει. Το ίδιο και η σιωπή μερίδας πολιτών που εμφανίζεται εξόχως φιλότεχνη και θεατρόφιλη και ούτω καθεξής. Έρχεται ένα καλοκαίρι παράξενο, με πετσοκομμέ-
να φεστιβάλ, με τους αδύναμους και τους αφανείς σε μεγαλύτερο σκοτάδι παρά ποτέ-άντε να ψάξουν δουλειά τώρα σε αυτές τις συνθήκες που και το επάγγλεμα του σερβιτόρου κουρελοποιήθηκε και κορέστηκε!-, εγκυμονάται ένας αβέβαιος χειμώνας από πολλές απόψεις. Το διαχρονικά προβληματικό ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων στην χώρα μας παραμένει άλυτο. Οι δημιουργοί επίσης στην πείνα. Όποιος δεν έκανε κουμάντο τα προηγούμενα χρόνια ή δεν μπορούσε να κάνει κουμάντο e facto, κάηκε. Ο αριθμός των αληθώς πληγέντων είναι αληθώς απροσδιόριστος. Η τέχνη, όπως και ο κόσμος, άλλαξαν άρδην και άλλαξαν για πάντα. Ίσως οι συναυλίες γίνουν δρώμενα που θα παρακολουθούμε στο σαλόνι με φίλους. Ίσως αντέξουν με την ιδιότητα “καλλιτέχνης” οι πιο δυνατοί, οι πιο τυχεροί, οι πιο ευνοημένοι, οι πιο τολμηροί. Μετά από μια δεκαετία γροθιά στο στομάχι με κρίση,ε ρωτηματικά, εσωστρέφεια, πήγαμε να ανασάνουμε. Κι αυτή η ανάσα κόπηκε στα δύο. Πόσα νέα παιδιά να τολμήσουν, τώρα ειδικά, να πουν στον μπαμπά και την μαμά “θέλω να γίνω ντράμερ”; Οι επόμενες σελίδες αυτής της ηλεκτρονικής έκδοσης είναι αφιερωμένες σε όλο αυτό που ζει ο πολιτισμός, δια των ανθρώπων του, αυτήν την περίοδο. Δεν σημαίνει ότι προβλήματα δεν βιώνουν και άλλοι κλάδοι. Για να ακριβολογούμε: όλοι οι κλάδοι βιώνουν προβλήματα. Ο στόχος μου προσωπικά, ως δημοσιογράφου στο εν λόγω μέσο, είναι το παρόν τεύχος να αποτελέσει οδηγό και ντοκουμέντο για τον ιστορικόδημοσιογράφο-μελετητή-καλλιτέχνη του εγγύς και μακρινού μέλλοντος. Να δει τι και πώς έγιναν ορισμένα πράγματα, να διαβάσει απόψεις ανθρώπων που αγωνιούν για το μέλλον τους, για την ψυχή τους, για αυτό που υπηρετούν συνολικότερα. Να βγάλει, τέλος, τα δικά του συμπεράσματα. Για κάθε μία σελίδα θα μπορούσαν να έχουν γραφετί άλλες εκατό, κυριολεκτικά. Όσο πιο σύντομα και περιεκτικά μπορέσαμε, ελπίζουμε να χωρέσαμε την δική μας φωνή για μια πόλη που ΔΕΝ ζει χωρίς τον πολιτισμό και χωρίς τους ανθρώπους αυτού. ΥΓ: ΥΓ: Σε ένα από τα προηγούμενα τεύχη μας φιλοξενήσαμε την ηθοποιό Ευγενία Παναγοπούλου, φωτογραφίζοντάς την και συζητώντας μαζί της στο αγαπημένο μας Black Duck. Ζητώντας της να πει δύο λόγια για την κατάσταση σήμερα, μας παρέθεσε τα λόγια του Πικάσο, προσθέτοντας ότι αυτά αρκούν για να καταλάβει κανείς τι πρέπει να πράξει η Κυβέρνηση εδώ και τώρα: “Δεν εξελίσσομαι, υπάρχω. Στην Τέχνη δεν υπάρχει ούτε παρελθόν, ούτεν μέλλον. Η τέχνη που δεν υπάρχει στο παρόν δεν θα υπάρξει ποτέ.”
8888
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕ ΜΙΛΟΥΝ
Χριστίνα Χριστοφή
Ηθοποιός, Θέατρο Μπιπ Πόσες λέξεις χρειάζεσαι για να εκφράσεις την αβεβαιότητα, το αίμα που βράζει, τα μετέωρα συναισθήματα; Ίσως καμία. Και μετά λες «άλλη μια απόδειξη ότι δεν έχουμε τον έλεγχο της ζωής, ότι η ζωή μάς ξεπερνάει» και κάπως χαλαρώνεις και έρχεσαι σε μια ταύτιση, παίρνεις τη θέση σου στην αλυσίδα όλων των ανθρώπων που πέρασαν από αυτόν τον πλανήτη και έζησαν τα δικά τους δράματα και τώρα εμείς ζούμε τα δικά μας… Ή μήπως εμείς είμαστε ένα νέο είδος ανθρώπου; Ένα είδος ανίκητο και παντοδύναμο; Και μετά κοιτάς γύρω σου, σε μια πόλη που ζεις, γεμάτη ανισότητες και συμπλέγματα και ακυρώσεις και απώλειες. Και θέλεις από τη μία να ορμήσεις και να παλέψεις για τα αυτονόητα και από την άλλη βλέπεις με την άκρη του ματιού σου τη ματαιότητα να σου χαμογελάει -ίσως λόγω ηλικίας- και θέλεις να πάρεις τα βουνά, όσο υπάρχουν ακόμα γιατί μαθαίνεις ότι και αυτά πουλήθηκαν. Η πάλη και η ματαιότητα δεν πάνε μαζί όμως. Το ένα ακυρώνει το άλλο. Για να παλέψεις για μια επανάσταση χρειάζεται να ερωτευτείς την επόμενη στάση. Η εφηβεία όμως η δική μου πέρασε. Δεν ερωτεύομαι πια τόσο εύκολα. Τώρα βρίσκομαι εδώ ανάμεσα σε αντίρροπες δυνάμεις. Από τη μία να σταθώ και από την άλλη να φύγω. Και ίσως από αυτή τη συνθήκη να προκύψει μια ενδιαφέρουσα χορευτική φιγούρα αλλά σήμερα δεν έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στις χορευτικές μου δυνατότητες… Μέσα στην κρίση, το 2015 άνοιξα ένα μικρό θέατρο, το ΜΠΙΠ. Με πολύ κόπο και πολλές θυσίες. Χωρίς επιχορηγήσεις, χωρίς «πλάτες», χωρίς να περιμένω τίποτα από το κράτος. Το κράτος βέβαια περιμένει πολλά από εμένα και εγώ τα προσφέρω με διάφορους τρόπους: δημοτικά τέλη, φπα, φόρος εισοδήματος, εφκα, τέλος επιτηδεύματος. Θέλω να είμαι συνεπής, να μη χρωστάω πουθενά. Και τα καταφέρνω. …Μέχρι σήμερα. Γιατί σήμερα χρωστάω πολλά. Και δεν είναι όλα ευρώ αυτά που χρωστάω. Χρωστάω να βρω τρόπο να σηκωθώ και να βρεθώ σε εκείνη τη συνθήκη που επιτρέπει τη δημιουργικότητα. Χρωστάω να προφυλάξω την αθωότητα, τον ενθουσιασμό, την πίστη ότι αν γίνεσαι εσύ καλύτερος, γίνεται και ο κόσμος. Γιατί αυτό δεν θα το χάσω. Αυτό δεν πρέπει να το χάσω.
Δημήτρης Καρατζιάς
σκηνοθέτης ηθοποιός, συνιδιοκτήτης του Πολυχώρου VAULT
Τα “κλειστά” θέατρα παραμένουν σε αδράνεια εδώ και δύο μήνες και φυσικά κανένα δεν πρόκειται να ανοίξει πριν τον Οκτώβρη. Άρα μιλάμε ήδη για οκτώ μήνες απραξίας και με ένα μέλλον αβέβαιο. Με τα έξοδα να τρέχουν όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Κάτω από τις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας, το θέατρο, που δε μπορεί να υπάρξει χωρίς τη ζωντανή παρουσία ηθοποιών και κοινού, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα μέτρα της κυβέρνησης και τις όποιες απαγορεύσεις (ηθοποιοί σε απόσταση 1,5 μέτρου μεταξύ τους επί σκηνής και το 40 % του κοινού), καθιστά την τέλεση παραστάσεων ειδικά για τα μικρά θέατρα σχεδόν αδύνατη. Μας ανακοίνωσε η υπουργός ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε πρόβες. Με ηθοποιούς όμως, που θα πρέπει να κρατάνε τις αποστάσεις επί σκηνής (άρα να είναι ελάχιστοι). Και με έργα βέβαια που πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Με όριο πληρότητας κάθε θεατρικού χώρου 40%. Με αύξηση των λειτουργικών εξόδων, ώστε (πολύ σωστά) να τηρηθούν τα αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα στις πρόβες και στις παραστάσεις. Με το ρίσκο να αρρωστήσει ένας ηθοποιός και να ακυρωθούν τα πάντα ή να ξανακλείσουν τα θέατρα ανά πάσα στιγμή. Και φυσικά με μειωμένα τα εισητήρια μια και το κοινό, χτυπημένο από την οικονομική ανέχεια, με μειωμένες οικονομικές δυνατότητές για θέατρο και τέχνες, αμφίβολο αν θα μπορεί να παρακολουθεί τις παραστάσεις μας. Άρα, ανοίγουν τα θέατρα από 15 Ιουλίου αλλά για ποιους; Για τις κρατικές και επιδοτούμενες σκηνές. Και το ελεύθερο θέατρο που δημιουργεί τη συντριπτική πλειονότητα των θεατρικών παραστάσεων και δίνει δουλειά στη μεγαλύτερη μερίδα των καλλιτεχνών; Ποιοι παραγωγοί έχουν το μπάτζετ και αναλαμβάνουν την ευθύνη και τα ρίσκα, για να ξεκινήσουν να δουλεύουν; Κι αν κάποιοι το τολμήσουν τι θα γίνει με τις εκατοντάδες ανεξάρτητες ομάδες που τα τελευταία χρόνια τροφοδοτούσαν το θέατρο με τις παραστάσεις τους; Που αναλάμβαναν και το κομμάτι της παραγωγής, είτε μόνοι τους, είτε με μία ομάδα συναδέλφων και συνεργατών; Πότε και πώς θα μπορέσουν κι αυτοί να ξαναδουλέψουν; Χωρίς κρατική στήριξη οι περισσότεροι θα πρέπει απλά να αλλάξουν δουλειά. Και τι επάγγελμα να κάνουν όταν τα πάντα έχουν χτυπηθεί από αυτή την υγειονομική κρίση; Χωρίς καμία στήριξη από την πολιτεία σύντομα θα έχουν εξαφανιστεί και οι τελευταίοι. Η ενίσχυση των εργαζομένων του καλλιτεχνικού χώρου, είναι υποχρέωση κάθε κράτους. Κάθε κράτους που επιθυμεί να ονομάζεται πολιτισμένο.
ΕΣ
Οκτώ καλλιτέχνες από διαφορετικούς κλάδους μοιράζονται την ματιά τους, την άποψή τους, τους προβληματισμούς τους. Δεν έχουν όλοι βάλει στα προφίλ τους την φάσα "Support Art Workers". Όλοι είναι ενεργοί, γνωστοί για την δουλειά τους, αγαπητοί στους συναδέλφους τους και στο κοινό. Χωρίς καμία καθοδήγηση από την δημοσιογραφική μας ομάδα, έδωσαν διαφορετικές απαντήσεις, φώτισαν από άλλη σκοπιά ο καθένας το φλέγον ζήτημα του πολιτισμού και των ανθρώπων του που, για τα μάτια της Κυβέρνησης, σε αυτήν την δύσκολη υγειονομική συγκυρία, μοιάζουν αόρατοι.
Εύη Σούλη
Xορογράφος Photo: Stephie Grape
Βρισκόμαστε στην χρονική στιγμή όπου οι συνέπειες του covid-19 στα εργασιακά ζητήματα όλων των κλάδων είναι εμφανείς . Μέσα από την ανάγκη των ανθρώπων που δουλεύουν στον χώρο του θεάματος – ακροάματος γεννήθηκε το κίνημα Support art workers. Eργαζόμενοι από όλο το εύρος του καλλιτεχνικού κόσμου στηρίζουν αυτή την κίνηση με υπογραφές , συγκεντρώσεις και παράλληλες δράσεις . Μαζί με τα κλαδικά σωματεία και την ΠΟΘΑ ( Πανελλήνια ομοσπονδία θεάματος ακροάματος) αγωνίζονται ώστε να γίνει η καταγραφή όλων των περιπτώσεων των ανθρώπων που επλήγησαν από την πανδημία σε επαγγελματικό επίπεδο καθώς επίσης επιθυμία όλων είναι να σταλεί ένα δυναμικό μήνυμα προς την κυβέρνηση, ώστε να δείξει το ενδιαφέρον που χρειάζεται για τα προβλήματα του χώρου που είναι πολλά . Ο εργαζόμενοι στον χώρο των Τεχνών διαχρονικά αντεμετωπίζονται ως ‘’χομπίστες’’ και τις περισσότερες φορές η εργασία τους είτε δεν αμείβεται είτε αμείβεται ‘’ μαύρα’’ . Ανασφάλιστοι , χωρίς επαγγελματικό κωδικό , χωρίς να έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν κάποιο επίδομα . Έτσι η πανδημία ήρθε να συμπληρώσει το χάρτη του επαγγελματικού μεσαίωνα που μια πληθώρα κόσμου αντιμετωπίζει καθημερινά. Η κυβέρνηση με μια κίνηση εντυπωσιασμού πετάει το μπαλάκι στους εργαζόμενους χωρίς να έχει κάνει μια ολοκληρωμένη έρευνα . Ακόμα και αν γίνουν ορισμένα θεάματα το καλοκαίρι ο χώρος δεν θα αποφύγει την τεράστια ανεργία και η επόμενη μέρα δυστυχώς δεν θα είναι γεμάτη με χορούς και τραγούδια όσο και αν το θέλουμε . Πέρα από τα θολά υγειονομικά μέτρα δεν υπάρχει στην ουσία ένας ουσιαστικός διάλογος με τους ανθρώπους της Τέχνης . Μικρές τρύπες θέλει να κλείσει για άλλη μια φορά η κυβέρνηση χωρίς να υπάρχει θέληση για να κοιτάξουμε τα προβλήματα και να ανοίξει ένας δίαυλος επικοινωνίας . Η επόμενη μέρα μας θέλει ενεργούς ώστε να διεκδικήσουμε αυτά που ως πολίτες που προσφέρουμε στην κοινωνία μας αναλογούν . Eίναι η στιγμή που εργαζόμενοι , συλλογικότητες ,σωματεία και η Πολιτεία πρέπει να δούμε αν ο Πολιτισμός αυτής της Χώρας είναι φολκλόρ τσολιαδάκια για τουρίστες και μαρκίζες σε μεγάλους δρόμους ή χιλιάδες άνθρωποι που δουλεύουν για να ψυχαγωγήσουν την κοινωνία .
88
Ήρθε η ώρα λοιπόν, εμείς οι εργάτες της τέχνης να επιλέξουμε. Με τους πολλούς ή με τους λίγους; Με συλλογικό, συνεργατικό και διεκδικητικό πνεύμα ή με απομόνωση και ατομικό συμφέρον; Σε μια κρίση τέτοιου μεγέθους, πρέπει να πάρουμε θέση. Αρχικά, ως προς την ίδια την τέχνη μας. Πού απευθυνόμαστε, από πού πηγάζει η ανάγκη μας για έκφραση και επικοινωνία και πόσο πανανθρώπινα είναι τα μηνύματα που θέλουμε να μεταδώσουμε; Κι έπειτα, με τη συλλογική δράση. Να εγγραφούμε στα σωματεία μας και να διεκδικήσουμε τη φωνή μας ως εργαζόμενοι, «μαύροι» και άνεργοι. Να παραμερίσουμε τη γκρίνια, την έπαρση και τον εγωισμό και να αναλογιστούμε ότι είμαστε ένας κρίκος σε μια αλυσίδα που μπορούμε εμείς να ορίσουμε, και όχι το «Αόρατο Χέρι της Αγοράς». Να δώσουμε καινούργιο νόημα στην αλληλεγγύη. Μία ημέρα μετά την μεγάλη συγκέντρωση στο Σύνταγμα, στελέχη της κυβέρνησης έσπευσαν να την υποβαθμίσουν. Αυτό, όσο κι αν μας ενοχλεί, είναι μία επιτυχία. Σε μια μετα-τηλεοπτική δημοκρατία, το να προκαλέσουμε εκνευρισμό στην εξουσία είναι κάτι. Όμως δεν πρέπει να σταματήσουμε εκεί, ούτε να επαναπαυθούμε με ένα πενιχρό επίδομα, που εν τέλει γίνεται άλλοθι και εργαλείο χειραγώγησης. Οι καλλιτέχνες, οι τεχνικοί και όλες οι ειδικότητες που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό πρέπει να διεκδικήσουμε το δικαίωμα στην ύπαρξή μας, με ξεκάθαρα μέτρα στήριξης, δημιουργία κωδικών ασφάλισης για τους ημι-παράνομους τεχνικούς και βοηθητικούς υπαλλήλους, διεκδικήσεις κατώτατων ωρομισθίων ή ημερομισθίων, ταμείο ανεργίας χωρίς προϋποθέσεις για όλους όσους έχουν έστω και λίγα ένσημα. Και όλα αυτά, για όσο χρειαστεί, για όσο διαρκέσει η κρίση. Ήρθε λοιπόν η ώρα οι εργαζόμενοι στο χώρο του πολιτισμού να ξεχάσουμε όσα μας χωρίζουν. Και να ενωθούμε σαν γροθιά.
Σταύρος Συμεωνίδης
film editor & videographer
888888888 Σωτήρης Παπατραγιάννης τραγουδιστής
Ξέραμε πως θα ήταν δύσκολη και υπό όρους η επάνοδος,αλλά αυτό που μας επιφυλασσόταν ως κλάδος ,νομίζω κανείς δεν το φανταζόταν.Δεν εννοώ μόνο την έλλειψη μέτρων στήριξης για εμάς ,αλλά την γενική αίσθηση απαξίωσης ανθρώπων του χώρου μέσα από τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν οι δημόσιες διαμαρτυρίες τους.
Βγαίνουμε από μια πρωτόγνωρη καραντίνα, η οποία δοκίμασε πρωτίστως τις ψυχολογικές αντοχές μας και που σχεδόν κανένας φυσιολογικός άνθρωπος δεν θα είχε καταφέρει να την παλέψει χωρίς τις τέχνες, χωρίς βιβλία, ταινίες, μουσική κλπ και παρόλα αυτά, η πολιτεία φέρεται σε αυτές τις ίδιες τέχνες με μια τεράστια απαξίωση και περιφρόνηση! Αλλά τι μπορεί στ’ αλήθεια να περιμένει κανείς από πολιτικούς νάνους, που ο τεράστιος Σταύρος Ξαρχάκος τους μιλάει για έλλειμα πολιτισμού και αυτοί του απαντάνε με εκλογικά ποσοστά; Τι να καταλάβουν, για οικογένειες που έκαναν Πάσχα χωρίς ούτε αυτά τα ψίχουλα του επιδόματος των 534€ τον μήνα; Τι να καταλάβουν για καλλιτέχνες που ζουν την καθημερινή αγωνία της επιβίωσης, που για να βγάλουν την εβδομάδα χρειάζονται ακόμα κι αυτές τις 15ευρες επιταγές σούπερ μάρκετ, που μοιράζει ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος σε όσους έχουν ανάγκη; Ακούνε τη λέξη «τραγουδιστής» και το μυαλό τους πάει μόνο στις αποκαλούμενες «φίρμες»! Αυτούς που οι τηλεπολιτικοί συναναστρέφονται στις μεγάλες πίστες και τα γκλαμουράτα νησιά, που τα μεροκάματά τους είναι πενταψήφια και που φυσικά έχουν την οικονομική άνεση να βγάλουν χρόνιςα καραντίνας χωρίς να ιδρώσει ο τραπεζικός τους λογαριασμός! Δεν έχουν ιδέα για το πώς ζουν, ή μάλλον επιβιώνουν, χιλιάδες άλλοι καλλιτέχνες, όπως εμείς του ρεμπέτικου, της παραδοσιακής μουσικής, της ταβέρνας και της μικρής μουσικής σκηνής! Εμείς που οι πολιτικές των μνημονίων, μας έκλεισαν τους χώρους εργασίας, όπως τα ρεμπετάδικα και μας κατάργησαν την συλλογική σύμβαση εργασίας, με αποτέλεσμα να είμαστε έρμαια της εργοδοτικής ασυδοσίας, του διήμερου, της «μαύρης» εργασίας, του αθέμιτου ανταγωνισμού από τον χομπίστα μουσικό που διαλύει τα μεροκάματα... Είναι ξεκάθαρο πως δεν θα μας χαριστεί τίποτα αν δεν το διεκδικήσουμε μέχρι τέλους, με συσπείρωση και αλληλεγγύη! Και μόλις ξεπεράσουμε κι αυτά τα άμεσα, πρακτικά προβλήματα επιβίωσης που δυστυχώς φτάσαμε να συζητάμε, αμέσως μετά να διεκδικήσουμε και τον πολιτισμό που μας αξίζει! Για να μην ξαναζήσουμε τέτοιες μαύρες μέρες…
Όταν ελήφθησαν τα μέτρα κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, ήμαστε αρκετοί που είχαμε οικειοθελώς σταματήσει τις εμφανίσεις μας καθώς δεν ήταν ευχάριστο να δουλεύεις με έναν τόσο σοβαρό κίνδυνο να αιωρείται. Δηλαδή οι περισσότεροι είχαμε της αίσθηση της ευθύνης απέναντι στο κοινό που μας ακούει και μας στηρίζει. Οι χώροι που φιλοξενούν καλλιτέχνες του είδους μας δεν είναι μεγάλοι και η επαφή με το κοινό είναι άμεση.
Βιβή Βουτσελά
Τραγουδίστρια
Και εάν αντιμετωπίζονται απαξιωτικά έτσι καλλιτέχνες που έχουν προσφέρει με το έργο τους δεκαετίες , σε εμάς η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο ζοφερή ,καθώς για τους υπεύθυνους λήψεις αποφάσεων ,απλώς δεν υπάρχουμε, ως φωνές, ως καλλιτέχνες και ως άνθρωποι. Μας λένε νομίζω ξεκάθαρα με τη στάση τους ότι δεν τους ενδιαφέρει τι κάναμε έως τώρα, πως θα ζήσουμε και πως θα πορευθούμε.Μας αφήνουν μόνους ,σαν να προκύψαμε απλώς ως πρόβλημα-συνέπεια της πανδημίας, σαν να μην είμαστε ενεργοί πολίτες και φορολογούμενοι αυτής της χώρας. Και μια σοβαρή λεπτομέρεια που ξεχνά η κυβέρνηση είναι πως η γενιά μας ,ξεκίνησε να δουλεύει ενω ξέσπασε η οικονομική κρίση,στηρίξαμε τη χώρα που μας γέννησε και μας εμπνέει,χωρίς κανείς να κάνει τα πράγματα εύκολα για εμάς, σε ένα κατεστραμμένο δισκογραφικό τοπίο ,προσπαθήσαμε να σταθούμε στα πόδια μας με αξιοπρέπεια και σεβασμό στο έργο μας πρώτα από όλα.Και εαν κρίνω από τις έως τώρα αντιδράσεις ,θα κληθούμε να κάνουμε το ίδιο. Όλη αυτή η αντιμετώπιση που καθώς φαίνεται δεν έχει ίχνος σεβασμού για τους ανθρώπους των τεχνών, θα οδηγήσει σε οξυμένη κρίση αξιών,σε βαθιά κοινωνική και πνευματική ύφεση.Δεν πρέπει να έχουμε καμία αμφιβολία γι’αυτό.
888888
8
Θοδωρής Βλαχάκης ντράμερ των Magic de Spell φωτογραφία: Ηλίας Μωραΐτης
Κάποιες λέξεις, εικόνες, νότες, έχουν ψυχή. Ζωντανεύουν όχι μόνο μέσα από τους καλλιτέχνες, αλλά και διαμέσου των παραγνωρισμένων ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας. Πίσω από την έκδοση κάποιου βιβλίου, την διοργάνωση μιας έκθεσης ζωγραφικής, συναυλίας, θεατρικής ή κινηματογραφικής παράστασης, πίσω από το στήσιμο μιας μουσικής σκηνής, εργάζονται άνθρωποι. Αυτοί είναι τα μεγαλύτερα θύματα της προκλητικής αδιαφορίας της πολιτείας για τα πολιτιστικά δρώμενα στη συγκυρία της πανδημίας. Το πρόβλημά τους - και το δικό μας - δεν είναι όπως φαίνεται, για έναν ή δυο μήνες. Ίσως αποδειχτεί καθοριστικό, λόγω της οικονομικής και φυσικής μας εξόντωσης... Ο πολιτισμός, είναι όπλο των ανθρώπων και των λαών απέναντι στη βαρβαρότητα. Βέβαια, η αποστειρωμένη κοινωνία στην οποία οδηγούμαστε, φαίνεται πως δεν τον έχει και τόσο ανάγκη. Εμείς δεν πρέπει να αφήσουμε η πανδημία να μετασχηματιστεί σε προωθητική δύναμη ενός οργουελικού κοινωνικού μοντέλου. Πολλά έχουν διαδραματιστεί τις τελευταίες μέρες. Συλλογικότητες έχουν οργανωθεί, έγιναν κινητοποιήσεις. Θυμάμαι παλιότερα, αρχές δεκαετίας του 80, ο Νικόλας Άσιμος προσπάθησε να οργανώσει τον δικό μας μουσικό χώρο. Την ανεξάρτητη σκηνή. Το ίδιο προσπάθησαν και άλλοι τότε, όπως ο Ηρακλής Τριανταφυλλίδης. Δεν τα κατάφεραν. Γενικότερα, υπάρχουν διαφορετικές στοχεύσεις, ζητούμενα και ανταγωνισμός. Οι κυβερνήσεις ποντάρουν πάνω σ’ αυτόν και ελέγχουν την τέχνη. Και μέσω των επιχορηγήσεων... Στον τομέα της μουσικής, υπήρξαν αλλεπάλληλα καταστροφικά χτυπήματα, ακόμα και πριν την κρίση του 2008. Αποδεχτήκαμε την καταστροφή της δισκογραφίας και τώρα βιώνουμε τα τραγικά αποτελέσματα, όπως αυτό της έλλειψης πόρων για αξιοπρεπείς παραγωγές. Μείναμε οι περισσότεροι απαθείς στον ευτελισμό των πνευματικών δικαιωμάτων και αφήσαμε να μας αποκαλούν χομπίστες. Μέχρι χθες, κυριαρχούσε η άποψη ότι μας έμειναν τουλάχιστον οι ζωντανές εμφανίσεις... Τώρα; Τώρα λοιπόν, όλοι μαζί, σωστά και οργανωμένα αντιδρούμε. Αποτελεσματικά; Για πόσο; Θα δούμε...
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΜΙΛΟΥΝ
Θα ήθελα να ακουστεί αυτό το σύνθημα, στα ελληνικά όμως, όχι μόνο στα χείλη και στα κείμενα των ίδιων των καλλιτεχνών, αλλά πιο πολύ στα χείλη των ανθρώπων που σιγοψιθύρισαν ή χόρεψαν ένα τραγούδι, που αφέθηκαν στη μαγεία ενός πίνακα ή μιας ταινίας –σαν μια κίνηση συμπαράστασης όλων των ανθρώπων που μια στιγμή τους αγγίξαμε. Γιατί η τέχνη, σε όλες τις μορφές της, απευθύνεται σε όλους μας και από όλους μας αντλεί τα ερεθίσματα για να υπάρχει. Είναι μια έκκληση προς την Πολιτεία να αντιμετωπίσει κι εμάς όχι σαν κάτι ξεχωριστό, αλλά ισότιμα με άλλους συμπολίτες μας: ως εργαζόμενους, γιατί κι εμείς είμαστε εργαζόμενοι, που, όπως και άλλες κατηγορίες εργαζομένων, ζούμε καιρό τώρα και συνεχίσουμε να ζούμε την αναστολή κάθε δραστηριότητάς μας. Η πανδημία μάς χτύπησε και η αναγκαία παράταση των μέτρων προστασίας, άγνωστο για πόσο ακόμη, θα μας στερήσει τους μοναδικούς πόρους που έχουμε οι περισσότεροι! Γι’ αυτό ζητούμε με αγωνία τη στήριξη της Πολιτείας, με άμεσα ουσιαστικά και εφαρμόσιμα μέτρα για εμάς και τους χώρους εργασίας μας.
Εμάς τους τραγουδιστές αυτόν τον δύσκολο καιρό του εγκλεισμού είναι η τέχνη που μας κράτησε σε επαφή με το κοινό μας και μας κράτησε “ζωντανούς”, μέσα από αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, μέσα από ένα τραγούδι που γράψαμε στο κλειστό μας δωμάτιο και το μοιραστήκαμε με χιλιάδες ανθρώπους στα δικά τους δωμάτια. Με τον δικό μας τρόπο προσπαθήσαμε να σταθούμε δίπλα στους ανθρώπους που μας στήριζαν. Ζήσαμε κι εμείς τον φόβο, τη θλίψη κι ένα διάχυτο πένθος. Και τώρα; Πότε θα επιστρέψουμε στη δουλειά μας που μας δίνει ζωή; Σε τι θα επιστρέψουμε; Σε ποιο καλοκαίρι και σε ποιον χειμώνα; Αν ενας τραγουδιστής απογειώνεται όταν συγκινεί κι όταν ξεσηκώνει το κοινό του , αν ζει για εκείνες τις στιγμές, όταν τις στερείται και δεν ξέρει πότε θα τις ξαναβρεί, είναι σαν να χάνει το δικαίωμά του να συνεχίσει…
Κατερίνα Λιόλιου
τραγουδίστρια
Η πλευρά των τεχνικών και των επαγγελμάτων γύρω από την τέχνη Οι ηχολήπτες. Οι φωτιστές. Οι make up artists. Οι καθαριστές. Οι κομμωτές. Οι ενδυματολόγοι. Οι υπεύθυνοι παραγωγής. Τα παιδιά για όλες τις δουλειές. Οι γραμματείες των παραγωγών. Οι άνθρωποι στην επικοινωνία. Οι ταξιθέτες και οι ταμείες. Πόσα ακόμα επαγγέλματα γύρω από την τέχνη και στην καρδιά αυτής μπορεί να παραθέσει κανείς; Χωρίς όλους αυτούς μια θεατρική παράσταση μένει λειψή, τα θέατρα βρώμικα και ανοργάνωτα. Χωρίς αυτούς μια συναυλία πολύ απλά δεν γίνεται να πραγματοποιηθεί με την ίδια ποιότητα. Ή δεν πραγματοποιείται καθόλου. Χωρίς αυτές ο κόσμος δεν ενημερώνεται για την ύπαρξη ενός δρώμενου και όλα πηγαίνουν στραβά. Έχουν μείνει και αυτοί, και αυτές ξεκρέμαστες. Οι περισσότερες είναι επίσης μέρη της αλυσίδας της “μαύρης εργασίας”. Δεν φταίνε πάντοτε. Κάποιες φορές, επιλέγουν να κρατήσουν ένα επίδομα ανεργίας και να δουλεύουν για επιπλέον. Ποιος και πόσο εύκολα θα μπροούσε να τους κατηγορήσει; Είναι μήνες που μένουν χωρίς δουλειά, λόγω εποχικότητας. Είναι φορές που τους οφείλονται μεροκάματα και μισθοί. Κι όλοι αυτοί, όλες αυτές συμβαίνει και να έχουν οικογένειες, ενοίκια, υποχρεώσεις. Πολλοί είναι φοιτητές. Άλλοι έχουν φάει μια ζωή για την δουλειά τους, έχουν επενδύσει σημαντικά χρηματικά ποσά σε εξοπλισμό, για να την κάνουν καλύτερα, για να συνεχίσουν να έχουν δουλειά, για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Πολλές φορές, όμως, δεν χαίρουν όχι απλά του σεβασμού, αλλά ούτε και της προσοχής από μεριάς των καλλιτεχνών.Συχνά, ας πούμε, οι ηχολήπτες και οι φωτιστές αντιμετωπίζονται περισσότερο ως χειριστές, αντί για αναπόσπαστα τμήματα της καλλιτεχνικής δημιουργίας ενός συγκροτήματος ή μιας παράστασης . Καμιά φορά,θεωρούνται περιττοί. Η παραγωγή δεν έχει για ηχολήπτη, φτιάξτε ένα στικάκι και βλέπουμε. Καθαριότητα; Οι ηθοποιοί μετά την παράσταση. Τι, θέλετε και επικοινωνία; Εσείς φίλους δεν έχετε; Να τους πρήξετε για να έρθουν και να μην κάτσουν για μια μπίρα μόνο, να κάνουν κατανάλωση, γιατί αλλιώς δεν σας βλέπω να πληρωνόσαστε. Ο κύκλος φαντάζει φαύλος με θύματα τους ίδιπυς τους τεχνικού και
τα συναφή επαγγέλματα, με θύματα και τους ίδιους τους καλλιτέχνες Μέσα από τα μάτια του έμπειρου ηχολήπτη Μάνου Ζανίδη: Το επάγγελμά μας είναι “πληττόμενο” ,αν όχι σε αναστολή, αρκετούς μήνες τώρα και όχι από τις 15 Μάρτη. Η “σεζόν” μας τελειώνει τον Οκτώβρη και οι μοναδικες ενέσεις ρευστότητας που έχουμε έως τον Απρίλιο είναι οι εξής δύο: οι μέρες των εορτών (Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά) και, βασικά, το καρναβάλι! Θυμάμαι λοιπόν στα μέσα του Φεβρουαρίου να τρέχω σαν τρελός, να κάνω ραντεβού και ταξίδια σε διάφορες πόλεις με δήμους και ιδιώτες, ώστε να σχεδιάσουμε και να προετοιμάσουμε τις παρελάσεις τους, θυμάμαι την εβδομάδα του καρναβαλιού να τα έχουμε όλα σχεδόν έτοιμα και να κανονίζουμε τις τελικές λεπτομέρειες με ηλεκτρολόγους δήμων και λοιπούς εμπλεκόμενους...Την Πέμπτη, έχοντας σπαταλησει ήδη πολλές εργατοώρες και χρήματα για όλα αυτά, μας ανακοινώνουν ότι όλες οι εκδηλώσεις ακυρώνονται χωρίς ίχνος αποζημίωσης! Για εμάς λοιπόν η “αναστολή” ξεκινά τότε...τον Φεβρουάριο ακόμη! Τα νέα με βρίσκουν στην Πάτρα, να κοιτάζω τον εξοπλισμό που έχω κουβαλήσει έως εκεί και να γελώ από αμηχανία, περιμένω να ακούσω ότι είναι φάρσα αλλά δεν...!Οι μέρες περνούν και προσπαθώ να μην χάσω τις αξίες μου και την λογική μου και μπαίνω και εγώ στην διαδικασία να σκεφτώ σαφώς πως η ανθρώπινη ζωή είναι πάνω απ όλα και θα κάνουμε υπομονή να περάσει όλο αυτό...οι μέρες συνεχίζουν να περνούν και όλα πάνε όλο και καλύτερα με την εξέλιξη του ιού στην χώρα μας, αλλά παρατήρω κάτι που ολοένα μεγαλώνει και αρχίζω να φρικάρω: νιώθω αόρατος! Αυτή είναι η μόνη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό
για όλους εμάς του καλλιτέχνικου χώρου... αόρατοι! Δεν ακούω τίποτα για εμάς και ο λογιστής μου στο τηλέφωνό του δεν ακούει τίποτα άλλο παρά εμένα κάθε μέρα να τον ρωτάω τι θα γίνει. Επιτέλους, έρχεται το κίνημα και είμαστε ξαφνικά πολλοί αόρατοι μαζεμένοι με τις ίδιες ανησυχίες, σκέψεις και προβληματισμούς! Είναι ξεκάθαρα η μόνη αχτίδα φωτός μέσα σε όλο αυτό και ο μόνος λόγος να κάνεις κουράγιο τώρα που κουράστηκες να μην σε βλέπουν! Μπαίνω το fb και βλέπω την λεζάντα του κινήματος παντού...μια μεγάλη αγκαλιά να φωνάζουμε όλοι μαζί “κοιτάξτε μας-ακούστε μαςυπάρχουμε και εμείς” και για πρώτη φορά νιώθω ότι δεν μπορεί...τώρα θα μας ακούσουν...θα με ακούσουν, θα με δουν! Νομίζω είναι μόνο η αρχή και όλοι μαζί θα πετύχουμε πολλά παραπάνω από κομματάκια τυράκι εδώ και εκεί. Το μέλλον μας θα είναι σίγουρα δύσκολο, ακούω για αποφάσεις που όλοι εμείς του επαγγέλματος ξέρουμε ότι δεν είναι ρεαλιστικές, όταν μετά από καιρό θα μας επιτραπεί να δουλέψουμε θα βρούμε μπροστά μας βουνά...θα ζητηθεί από την παραγωγή να μισθώσει χώρο 1.000 ατόμων να τον καλύψει ηχητικά-φωτιστικά κ.ο.κ και αυτή την παραγωγή να την χρηματοδοτησουν με το εισιτήριό τους μόνο 400 άτομα! Πώς; Με υπερβολικά υψηλό κόστος εισιτηρίου; Με υπερβολικά χαμηλή αμοιβή των συντελεστών; Και όταν περάσει όλο αυτό τι; Επανέρχονται οι τιμές εκεί που ήταν; Αστείο τουλάχιστον! Ξέρουμε ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί και δεν θα συμβεί σε υγιές πλαίσιο τουλάχιστον! Δεν είμαστε επαίτες, δεν είμαστε πάνω από κανέναν συνάνθρωπό μας, αλλά σίγουρα δεν είμαστε και κάτω από κανέναν. Τώρα είμαστε μαζί, είμαστε πολλοί και το υγιές πλαίσιο για το μέλλον θα το φτιάξουμε όλοι εμείς μαζί... πρέπει απλά να μάθουν να μας βλέπουν και να μας ακούν!
ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΘΕΑΜΑΤΟΣ ΑΚΡΟΑΜΑΤΟΣ
1. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ (Σ.Ε.Η.) | support@sei.gr 2. ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ (Ε.Τ.Ε.Κ.Τ.-Ο.Τ.) | info@etekt.gr 3. ΕΝΩΣΗ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Τ.Ε.) | etetragoudistes@gmail.com 4. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ (Π.Μ.Σ.) | pmu@pmu.gr 5. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΜΟΥΣΙΚΩΝ Ν. ΣΕΡΡΩΝ (Σ.Μ.Ν.Σ.) | felispiros@live. com 6. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΟΡΕΥΤΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ (Σ.Χ.Ε.Λ.Σ.) | baletoels@hotmail.com / Πρόεδρος Λατίφι Μπλέντι: latifibledi@gmail.com 7. ΕΝΩΣΗ ΛΥΡΙΚΩΝ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Λ.Π.Ε.) | greekoperasingers@ gmail.com 8. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Σ.Ε.Μ.Δ.Ε.) | semdytikiselladas@ gmail.com 9. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ (Σ.Ε.Ε.Λ.Σ.) | Πρόεδρος Νεκτάριος Σαμαρτζής: neksam@otenet.gr 10. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (Σ.Ε.Ε.Θ.) | info@seeth.net 11. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ & ΛΟΙΠΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ (ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΛΣ)(Σ.Τ.Ε.Λ.Σ.) | s.t.v.l.p.e.l.s@gmail. com / somateiotehnikonels@gmail. com 12. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ Κ.Θ.Β.Ε. ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (Σ.Ε.Κ.Θ.Β.Ε.) | somateiokratikoy@gmail.com
13. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΣ (ΣΩ. ΣΥ.Ε.Λ.Σ.) | Πρόεδρος Κώστας Μάτσικας: kostasopera@yahoo.com 14. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ (Σ.Ε.ΧΩ. ΧΟ.) | sexwxo@gmail.com 15. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ (Σ.Ε.Ο.Μ.Μ.Α.) | seomma@gmail. com 16. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΕ ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ (Σ.Τ.Α.Ζ.Ο.Ε.) | info@ stazoe.gr 17. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΧΟΡΟΥ (Σ.Κ.Χ.) (Θεσσαλονίκη) | Πρόεδρος Αυγή Προγκίδη: drossamaza@yahoo.gr 18. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ Α.Ε. (Σ.Ε.Ε.Φ.) | somateioef@gmail.com 19. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΘΕΑΜΑ, ΤΗΝ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ, ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ (Σ.Ε.Θ.) | s.e.theamatos@gmail.com 20. ΕΝΩΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Ε.Ρ.Τ. (Ε.Ε.Ε.Ρ.Τ.) | Πρόεδρος Μανώλης Παπανικήτας: papanikitasem@yahoo.gr 21. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΘΕΑΜΑ – ΑΚΡΟΑΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (Σ.Ε.Θ. Π.Α.) | info. sethea@gmail.com 22. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (Σ.Μ.Β.Ε.) | smve22@gmail.com
Α Τ ΜΑ ΤΑ ΑΙΤΗ Ν Ω ΕΧΝ Τ Ι Λ Λ Α ΤΩΝ Κ ΣΗ Η Τ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΡΓΕΙΟΥ Υ ΠΟ Υ ΤΟΥ Για αρχειακούς λόγους, απομονώσαμε τις σχετικές αναρτήσεις από την σελίδα Support Art Workers και παραθέτουμε τι ζήτησαν (και ζητούν ακόμα!) οι καλλιτέχνες και τι “έδωσε” το Υπουργείο Πολιτισμού. Την στιγμή που δημιουργείται αυτό το τεύχος, υποτίθεται ότι θα όφειλαν να έχουν ανοίξει οι αιτήσεις για το επίδομα στήριξης των 800 ευρώ που αφορά τους καλλιτέχνες που το δικαιούνται, όμως ήδη οι αντιδράσεις είναι αρκετές: μπαίνουν άνθρωποι και δεν βρίσκουν καμιά φόρμα να συμπληρώσουν... ΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ: Έπειτα από τη συγκινητική διάδοση του κεντρικού μας μηνύματος #SupportArtWorkers σε κάθε γωνιά του διαδικτύου, δηλώνουμε αρχικά την αντίδρασή μας στην απαξίωση των εργαζομένων του Πολιτισμού και στην απουσία οποιουδήποτε κυβερνητικού σχεδίου για τους χιλιάδες ανθρώπων που απασχολούνται και προσφέρουν στον χώρο αυτό και προχωράμε άμεσα στην ανακοίνωση των αιτημάτων μας. Αφού καταγράψαμε όλα τα αιτήματα και τις ανησυχίες που διατυπώθηκαν εντός της Πρωτοβουλίας των Εργαζομένων στις Τέχνες, κατόπιν νομικής επεξεργασίας, προσπαθήσαμε να τα οργανώσουμε. Κατά τη διαδικασία αυτή, διαπιστώθηκε ότι τα αιτήματα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Πρώτον, σε αυτά που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, δίχως καμία αναβολή, ακριβώς λόγω της παντελούς απουσίας κυβερνητικού σχεδίου. Αυτά δηλαδή που κρίνονται ως επιτακτική ανάγκη, καθώς αν δεν δοθεί λύση τώρα, μακροπρόθεσμα ο χώρος της Τέχνης και οι εργαζόμενοί του θα έχουν υποστεί ανεπανόρθωτο πλήγμα. Δεύτερον, στα αιτήματα που αφορούν τη ριζική αναμόρφωση όλης της παθογένειας δεκαετιών στον Πολιτισμό και τους εργαζόμενούς του. Δεδομένων όμως του τρόπου δημιουργίας και λειτουργίας αυτής της Πρωτοβουλίας, η οποία δεν αποτελεί θεσμικό όργανο, αποφασίσαμε, προς το παρόν, να διατυπώσουμε μόνο τα ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΑΜΕΣΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ αυτής της κρίσης, η οποία προβλέπεται, εκτός των άλλων εργασιακών κλάδων, να πλήξει βαριά και εκείνους των Τεχνών για τουλάχιστον ένα εξάμηνο. Για να γνωρίζουμε όλοι για τι παλεύουμε και να αφήσουμε τα συνολικότερα αιτήματα σε δεύτερο χρόνο, εάν και εφόσον η Πρωτοβουλία αυτή αποκτήσει και συντηρήσει μια δυναμική και είμαστε όλοι μαζί εδώ. Τα παρακάτω αιτήματα έχουν σταλεί και στα
υπάρχοντα Σωματεία του Πολιτισμού προς τυχόν εξειδίκευση για κλάδους που πιθανόν δεν καλύπτονται, γιατί είναι εύκολα αντιληπτό και μόνο από τα 17000 μέλη αυτής της Πρωτοβουλίας και τις πολλές ειδικότητές τους, πως η όποια προσπάθεια οργάνωσης των αιτημάτων από μέρους μας θα είναι πιθανόν ελλιπής. Θέλουμε επίσης να επισημάνουμε, ότι δεδομένης της συγκυρίας για το σύνολο των εργαζομένων στην χώρα μας κατά την Πανδημία, θεωρήσαμε ως βάση διεκδίκησής μας το τι προβλέπεται για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες εργαζομένων και άρα την κατ’ αντιστοιχία ένταξή μας σε αυτά τα ήδη ισχύοντα μέτρα, συνεκτιμώντας όμως το άναρχο τοπίο του Πολιτισμού. Τέλος, επισημαίνουμε για ακόμη μια φορά ότι η παρούσα Πρωτοβουλία αποτελεί μια αυθόρμητη, συσπειρωτική -ανεξάρτητη από κομματικές παρατάξεις- αντίδραση στην απαξίωση του Πολιτισμού. Όσα διατυπώνονται παρακάτω, έχουν έρεισμα αποκλειστικά και μόνο στα αιτήματα και τις ανησυχίες της διαδικτυακής ομάδας “Support Art Workers - Πρωτοβουλία Εργαζομένων στις Τέχνες”. Υπενθυμίζουμε πως σε καμία περίπτωση δεν έρχεται να υποκαταστήσει τα υπάρχοντα Σωματεία που είναι σε διάλογο με τους φορείς. ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Κρίνοντας και από την διεθνή πρακτική (πρωτόκολλο Κορέας), ακόμα και αν οι πολιτιστικοί χώροι ανοίξουν (σε πρώτη φάση οι ανοικτοί και σε μεταγενέστερο χρόνο οι κλειστοί), τα μέτρα περιορισμού της διασποράς της νόσου και οι υγειονομικοί κανόνες θα επηρεάσουν το σύνολο της καλλιτεχνικής παραγωγής για αβέβαιο χρονικό διάστημα. Μάλλον μέχρι και τα Χριστούγεννα από ότι φαίνεται και από την διεθνή ειδησεογραφία. Για τον κλάδο των Τεχνών λοιπόν ορίζουμε ως «σημείο άρσης των περιοριστικών μέτρων» την επιστροφή στην προ πανδημίας λειτουργία των πολιτιστικών χώρων (χωρίς μέτρα αποστασιοποίησης, πλήρης λειτουργία όλων των χώρων). Μέχρι τότε και με δεδομένες τις διατυπώσεις από το Υπουργείο ότι καταρτίζεται πλάνο πραγματοποίησης κάποιων πολιτιστικών γεγονότων εντός του καλοκαιριού, Διαχωρίζουμε τους εργαζόμενους στις παραγωγές που θα γίνουν σε αυτές που ήδη ματαιώθηκαν / αναβλήθηκαν, ή λόγω των συνθηκών δεν θα πραγματοποιηθούν (αριθμός συμμετεχόντων, οικονομικό ρίσκο, αλλοίωση καλλιτεχνικής έκφ ρασης λόγω μέτρων, κτλ κτλ). και σε αυτούς που μένουν άνεργοι λόγω του περιγραφόμενου πλαισίου Ανάλογα είναι και τα μέτρα που προτείνουμε: ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ Από 1η Μαΐου έως και την άρση των περιοριστικών μέτρων (λειτουργία πολιτιστικών χώρων χωρίς πρωτόκολλα). Αναλυτικότερα: Α) ΣΤΗΡΙΞΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 1) EΠΙΔΟΜΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΕΠΙ ΤΗ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ 800 ευρώ ΓΙΑ 45 ΗΜΕΡΕΣ
ΑΡΑ, μηνιαία 533 ευρώ. ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΑ • Δυο παραγωγές τα τελευταία τρία χρόνια ΓΙΑ ΑΜΙΓΩΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ (2018, 2019, 2020). • 15 ένσημα σε καλλιτεχνικό κλάδο για κάθε χρόνο/δεκτοί και οι τίτλοι κτήσης για όσους δεν έχουν εισοδήματα πάνω από 10.000 ευρώ ετησίως κι έχουν τέτοιου είδους παραστατικά *Το πρώτο είναι το κριτήριο επιλεξιμότητας για επιχορήγηση σχημάτων χορού και θεάτρου από το ΥΠΠΟΑ και το δεύτερο υποχρέωση ελάχιστου αριθμού παραστάσεων σε περίπτωση έγκρισης της επιχορήγησης. • Είτε απόφοιτοι αναγνωρισμένων καλλιτεχνικών σχολών Ελλάδας και εξωτερικού είτε εγγεγραμμένοι στα αντίστοιχα Σωματεία. * Λόγω της πολυπλοκότητας στον χώρο του Πολιτισμού, όσοι δεν μπορούν να αποδείξουν τα 15 ένσημα και παράλληλα ΔΕΝ έχουν άλλη κύρια εργασία (σε άλλο κλάδο εργασίας και που αποδεικνύεται από την ΕΡΓΑΝΗ), άρα εξαρτώνται αποκλειστικά από την καλλιτεχνική εργασία, μπορούν να αποδείξουν την εργασία τους με προγράμματα, εγγραφή σε σωματείο, κ.λπ. Εδώ το κριτήριο είναι τρεις παραγωγές τα τρία τελευταία χρόνια. Ειδικά για το 2020, αρκεί η ανακοίνωση ένταξης σε καλλιτεχνική παραγωγή (δελτία Τύπου, αναρτημένα προγράμματα, ηλεκτρονική αλληλογραφία κ.λπ.) δεδομένου ότι πολλές συμβάσεις είτε δεν πρόλαβαν να συνταχθούν και να υπογραφούν (παραγωγές μετά τις 12/3/2020) είτε περίμεναν να υπογραφούν στην ολοκλήρωση της παραδοσιακής σαιζόν (Κυριακή των Βαΐων, επί τη βάσει ποσοστών). ΤΡΟΠΟΣ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ: Οι εταιρείες εκτέλεσης παραγωγής μπορούν να βεβαιώσουν με υπεύθυνη δήλωση τους υπόλοιπους που δεν αναφέρονται (τεχνικούς, εταιρείες κατασκευής, ενοικίασης κ.λπ.). Οι παραγωγοί μπορούν να βεβαιώσουν με υπεύθυνη δήλωση τις παραγωγές που οργάνωναν με αναλυτικό κατάλογο όλων των συντελεστών σε όλα τα πόστα και τις εταιρείες που θα συνεργάζονταν. (Κατά το πρότυπο εγγραφής μελών στους κατά τόπους Δικηγορικούς Συλλόγους) Για τους ΤΕΧΝΙΚΟΥΣ και ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ (ταξιθέτες, ταμίες, εκτέλεση παραγωγής, οργάνωση παραγωγής, γραφείο Τύπου & Επικοινωνίας κ.ά. - η παρούσα αναφορά είναι ενδεικτική και όχι περιοριστική.) όσοι εργάσθηκαν με 150 ένσημα σωρευτικά τα τελευταία τρία χρόνια. Για όσες επιμέρους ειδικότητες δεν διατηρούν διαρκείς συμβάσεις, αλλά δραστηριοποιούνται με ωρομίσθια ή ημερομίσθια εργασία λαμβάνονται υπόψη τα 15 ένσημα κατ’ έτος όπως ανωτέρω και για μισθωτούς 2) ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ • Αναθεώρηση συνολικού αριθμού ενσήμων που απαιτούνται για επίδομα ανεργίας (δεδομένης της αβέβαιης χρονικής διάρκειας της κρίσης και του ότι “έτρεξαν” κανονικά μόνο 2,5 μήνες εργασίας εντός του 2020). • Επίδομα ανεργίας που λαμβάνεται ήδη, αναστέλλεται και δεν συμψηφίζεται με το επίδομα στήρι-
ξης καλλιτεχνών. • Το επίδομα στήριξης δεν καταργεί το δικαίωμα αίτησης για εποχικό επίδομα και δεν συμψηφίζεται με αυτό, σε περίπτωση που τα μέτρα επεκταθούν και κατά την περίοδο καταβολής του εποχικού επιδόματος. • Το εποχικό επίδομα δίνεται στους εργαζόμενους στις Τέχνες χωρίς μίνιμουμ ένσημα, διατηρείται όμως το μάξιμουμ (210). 3) ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ • Να αφαιρεθεί από τις προϋποθέσεις λήψης επιδόματος στήριξης προηγούμενων ΠΝΠ, ο όρος πως όσοι έχουν πάρει όποιου είδους επιδότηση από τον ΟΑΕΔ κατά το πρώτο τετράμηνο του 2020 (01/01/2020 - 30/04/2020) αυτομάτως αποκλείονται από το επίδομα των 800 ευρώ. • Να διευρυνθεί το πλαίσιο ένταξης στο έκτακτο επίδομα στήριξης των εργαζομένων στις Τέχνες των 800 ευρώ για καλλιτέχνες, κατά τον τρόπο και με τους όρους που ανωτέρω εκτέθηκαν, και να μην αποτελεί βασικό κριτήριο υπαγωγής δικαιούχων η λήψη του εποχικού επιδόματος έτους 2019 4) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ, ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ, ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ • ΕΚΠΤΩΣΗ ΕΝΟΙΚΙΟΥ στους εργαζόμενους στις τέχνες που δικαιούνται επίδομα. • Προστασία της πρώτης κατοικίας, υπαγωγή χωρίς καμία εξαίρεση στο άρθρο 72 του Ν.4605/2019, όπως επεκτάθηκε και στην τελευταία ΠΝΠ- Άρθρο Πρώτο αυτής). • Απαγόρευση διακοπής παροχής υπηρεσιών λόγω οφειλών στους παρόχους ύδρευσης, ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνίας – έκπτωση κατά 50% των λογαριασμών κατανάλωσης και εφαρμογή έως τον Σεπτέμβριο (εφαρμόζοντας αναλογικά το τελευταίο άρθρο της ΠΝΠ για τον πάροχο DIGEA) 5) ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΡΑ • Συνταξιούχοι εργαζόμενοι στις τέχνες. • ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Οικονομική ενίσχυση έως του ποσού των 533 ευρώ μηνιαίως. • Εργαζόμενος με δύο ή περισσότερους εργοδότες, δικαιούται επίδομα στήριξης μόνο για έναν από αυτούς. • Εργαζόμενος που παίρνει επίδομα από άλλο κλάδο πλην Τεχνών, καλύπτεται από την ισχύουσα νομοθεσία. • Εργαζόμενοι που έχουν σύμβαση σε οπτικοακουστικές παραγωγές (τηλεοπτικά γυρίσματα, κινηματογραφικά γυρίσματα), εφόσον αυτές πραγματοποιηθούν εντός του διαστήματος που ισχύουν τα μέτρα περιορισμού. Δυνατότητα ένταξης στα μέτρα μετά το πέρας των γυρισμάτων και μέχρι την άρση των περιορισμών. Β) ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΣΕ ΚΡΑΤΙΚΟΥΣ ή ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ (Ελληνικό Φεστιβάλ ΑΕ, Δημοτικά Φεστιβάλ ανά την Ελλάδα, συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα) *Δεδομένου ότι ναι μεν οι φορείς αυτοί θα χάσουν μεγάλο ποσοστό των εσόδων τους από τα εισιτήρια, ταυτόχρονα όμως θα έχουν μεγάλη μείωση στις λειτουργικές τους δαπάνες, ζητάμε: • Από τον συνολικό προϋπολογισμό του κάθε φορέα να διατεθεί ποσοστό 60 % της συμφωνημένης αμοιβής για όλες τις παραγωγές στις εκάστοτε εταιρείες παραγωγής. Ακόλουθα οι εταιρείες παραγωγής εξοφλούν το ίσο ποσοστό αμοιβής στους καλλιτέχνες και συντελεστές. • Αυτό ισχύει και για τις περιπτώσεις συμπαραγωγών με ιδιώτες. Ο δημόσιος φορέας καλύπτει το παραπάνω ποσοστό εξ ολοκλήρου. • Σε περίπτωση που οι παραγωγές γίνουν σε μεταγενέστερη ημερομηνία και ΕΝΤΟΣ του 2020, εκταμιεύεται η υπόλοιπη συμφωνημένη αμοιβή. • Δέσμευση όλων των φορέων να ανακοινώσουν σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού έως τις 31/5/2020 την πραγματοποίηση ή όχι και ποιων εκδηλώσεων των θερινών φεστιβάλ με απώτατο όριο πραγματοποίησής τους τις 30/9/2020.
• Αν οι εκδηλώσεις πραγματοποιηθούν μετά τις 30/9/2020, θα πρέπει να αποζημιωθούν εκ νέου οι εργαζόμενοι. • Η αποζημίωση από τον κρατικό φορέα συμψηφίζεται με το επίδομα στήριξης εργαζομένων στις Τέχνες που λαμβάνει ο εργαζόμενος μέχρι και την πραγματοποίηση της εκάστοτε παραγωγής. Έπειτα από την πραγματοποίησή της, ο εργαζόμενος λαμβάνει το επίδομα έως και την άρση των περιοριστικών μέτρων. Γ) ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ (όπως σκηνοθέτες, μουσικοί, εικαστικοί, παραγωγοί κ.ά.) • ΑΠΑΛΛΑΓΗ από την καταβολή εισφορών για την ατομική ασφάλιση, χωρίς απώλεια συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. • ΑΠΑΛΛΑΓΗ από τέλος επιτηδεύματος, προκαταβολή φόρου και εισφορά αλληλεγγύης. • ΕΝΤΑΞΗ στα παραπάνω μέτρα στήριξης των μισθωτών. Ειδικότερα, την υπαγωγή στα μέτρα στήριξης για όσους έχουν αποδεδειγμένα ως δηλωθέντα εισοδήματα άνω του 0 ευρώ τα τελευταία τρία έτη (και όχι μόνο το έτος 2018). Δ1) ΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΤΑΞΗ ΑΜΚΕ, ΚΟΙΝΣΕΠ, ΙΚΕ, ΟΕ, ΕΕ, Προσωπικών εταιρειών, συνεταιρισμών, συλλόγων, κ.λπ. στο επίδομα των 800 ευρώ για τις επιχειρήσεις: • Με τις ισχύουσες λοιπές προϋποθέσεις κατ’ αναλογία της ειδικής στήριξης 800 ευρώ σε αυτοαπασχολούμενους και ιδιοκτήτες εταιρειών. • Το επίδομα δεν καταβάλλεται προσωποπαγώς στον διαχειριστή/κάτοχο όποιας εταιρείας, αλλά στο ΑΦΜ της εκάστοτε εταιρείας. ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΟΛΩΝ: Να ανοίξει το ΜΗΤΡΩΟ του Υπουργείου Πολιτισμού για εγγραφή όσων εταιρειών δεν έχουν κάνει ακόμα την εγγραφή τους, εντός του Μαΐου και για έναν μήνα, προκειμένου να ολοκληρωθεί ομαλά η καταγραφή από τις υπηρεσίες του Υπουργείου. • ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΟΣ και ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ για τις επιχειρήσεις με καλλιτεχνικό ΚΑΔ. • Έκπτωση ενοικίου κατά 40% και εφαρμογή του μέτρου περί απαγόρευσης διακοπής παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικού, ύδρευσης κ.λπ. • Αναστολή είσπραξης οφειλών από ΑΑΔΕ και υποβολή σε ρύθμιση (24 δόσεων) των οφειλών που προέκυψαν από το διάστημα αυτό και για όσο αυτό το διάστημα παρατείνεται. • Ένταξη των καλλιτεχνικών επιχειρήσεων στο πρόγραμμα χορήγησης δανείου κεφαλαίου κίνησης της Αναπτυξιακής Τράπεζας ή σε αντίστοιχο πρόγραμμα (και εφόσον υπάρξει πρόγραμμα και υγειονομικό σχέδιο επαναλειτουργίας των χώρων). Δ2) ΕΙΔΙΚΑ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ (θεατρικές αίθουσες, γκαλερί, σχολές χορού, studio καλλιτεχνικών μαθημάτων κ.ά.) • Μέτρα ενίσχυσης. • Σχέδιο υποστήριξής τους: ρευστότητα, φορολογικές/ ασφαλιστικές υποχρεώσεις, λογαριασμοί ενέργειας και λειτουργικά έξοδα, ενοίκιο. Ε) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ Οδηγίες από το Υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με τη λειτουργία των καλλιτεχνικών σχολών και τις εξετάσεις των τριτοετών σπουδαστών: • Πώς εξασφαλίζεται η τηλεκπαίδευση; Είναι εφικτή για τεχνικά μαθήματα; Κι αν ναι, είναι δόκιμη; • Πτυχιακές εξετάσεις; Πότε θα γίνουν και πώς θα πραγματοποιηθούν; • Πώς εξασφαλίζεται η αμοιβή των καθηγητών; • Πώς στηρίζονται οι σχολές ως επιχειρήσεις δεδομένου ότι ήδη πολλοί μαθητές δεν πληρώνουν τα δίδακτρα; Υπάρχει κάποιο σχέδιο; ΣΤ) ΑΝΟΙΓΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ – ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ • Σύσταση επιτροπής απαρτιζόμενη από μέλη κάθε καλλιτεχνικού τομέα που θα συμβουλεύσει/ ενη-
μερώσει τους αρμόδιους λοιμωξιολόγους για τις «ιδιαιτερότητες» κάθε τομέα. Προσομοίωση διαδικασιών καλλιτεχνικής παραγωγής και όχι γραπτές ή προφορικές ερωτήσεις που απαντώνται από την επιτροπή. • Επίσης στην επιτροπή, συμβουλευτικά και αντιπρόσωποι των ενώσεων παραγωγών πολιτιστικών εκδηλώσεων και των κατά φορέα αρμόδιων χώρων/κοινού. Τεστ προσομοίωσης για υποδοχή/ροή κοινού, ώστε το πρωτόκολλο που θα εφαρμοστεί να είναι το ασφαλέστερο δυνατό. • Κατάρτιση πλάνου για το ΠΩΣ θα διασφαλιστεί η ασφάλεια κατά τη διεξαγωγή των εκδηλώσεων. • Να δοθεί επαρκής χρόνος, ώστε οι εργαζόμενοι στους πολιτιστικούς χώρους να μάθουν τα νέα πρωτόκολλα. (Όχι συνοπτικές διήμερες επιμορφώσεις που έχουν εφαρμοστεί στο παρελθόν.) Ζ) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ περιόδου 2020-2021 Δεδομένης της αβεβαιότητας και της πληθώρας παραγωγών που έμειναν “στη μέση” είναι πολύ πιθανό οι νέες παραγωγές να γίνουν μετά τα Χριστούγεννα ή και πολύ αργότερα. • Χρειάζεται οπωσδήποτε διεύρυνση των ημερολογιακών προθεσμιών για την περίοδο 2020-2021. • Συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών για να μην φορολογηθούν εντός του 2020. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ για τις επιχορηγημένες παραγωγές που διακόπηκαν στις 12/03/2020 (καλλιτεχνική περίοδος 2019–2020) • Να προβλεφθεί ειδικό κονδύλι για ενδεχόμενες αλλαγές στα καλλιτεχνικά σχήματα (λόγω αλληλοεπικάλυψης παραγωγών ή αδυναμίας συντελεστών για την νέα ημερομηνία διεξαγωγής) καθώς και για την οικονομική επιβάρυνση λόγω εφαρμογής των πρωτόκολλων (καθαρισμός αιθουσών, μέσα απολύμανσης και υγιεινής κοινού, υποχρέωση ενοικίασης μεγαλύτερων χώρων, κ.ά.). Η) ΕΙΔΙΚΗ ΡΗΤΡΑ Για όλες τις καλλιτεχνικές παραγωγές, η ευθύνη ακύρωσης οποιασδήποτε παραγωγής λόγω εμφάνισης κρούσματος SARS COV 2 βαρύνει τον κρατικό φορέα που φιλοξενεί την εκάστοτε καλλιτεχνική παραγωγή. Η ΟΜΑΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ – ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ:Βουρδαμής Γιώργος, Φώτη Κατερίνα, Αδάμ Ηλίας, Αντρέοβιτς Αντριάνα, Γαβρέλας Παναγιώτης, Γκουγκουλή Κορίνα - Άννα, Δημητριάδου Βαλέρια, Δικαίος Γιώργος, Εξηνταβελώνη Νατάσα, Ιωακείμ Πανάγος, Καραγιάν Ίρις, Κοντογεώργης Χρήστος Κοτίδης Ιωάννης Ιώκο, Λάσκος Άρης, Μαρκιανός Φοίβος, Μεταξά Θεανώ, Μηλιάρης Ερρίκος, Μπιμπής Κωνσταντίνος, Ξάφης Αργύρης, Ξεροβάσιλα Λεωνή, Παναγιωτίδου Καλλιόπη, Παναγόπουλος Γιάννης, Πανάδης Μιχάλης, Παυλίδης Παύλος, Πράπας Βάιος, Σκυφτούλης Θοδωρής, Τόλης Χρήστος, Τσινικόρης Πρόδρομος, Χατζηαγγελάκης Σπύρος, Χριστοδουλοπούλου Έφη ΤΟ ΥΠΠΟ: H εξαγγελία των μέτρων του ΥΠΠΟ για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό πραγματοποιήθηκε την 7η Μαΐου 2020, όμως απογοήτευσε την πλειοψηφία των διεκδικούντων. Ακολουθεί το κείμενο ανάλυσης των μέτρων του Υπουργείου, όπως έγινε από λαταρτισμένα μέλη της ομάδας Support Art Workers. Το ΥΠΠΟ αναγνωρίζει ως δομικά προβλήματα στον Πολιτισμό την αδήλωτη εργασία, την πολυπλοκότητα των εργασιακών σχέσεων και το «αχαρτογράφητο» του χώρου (σημειωτέον η τελευταία σχετική έρευνα που παρήγγειλε το Υπουργείο έγινε το 2016), χωρίς καμία εξαγγελία να είναι προσαρμοσμένη σε αυτές τις ιδιαιτερότητες. Το κύριο πρόβλημα των εργαζόμενων στις Τέχνες είναι όχι μόνο η αδήλωτη εργασία, αλλά κυρίως η πολυπλοκότητά της: εκ περιτροπής, εποχικοί εργαζόμενοι, πολλαπλότητα στις ειδικότητες και στα ένσημα (ωρομίσθιοι, συμβάσεις έργου, ημερομί-
σθιοι, συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ένσημα βάσει τεκμαρτού εισοδήματος κ.ά.). Το πρόβλημα των μέτρων που ανακοινώθηκαν έγκειται στον οριζόντιο χαρακτήρα τους, ο οποίος προϋποθέτει καθεστώς σύμβασης διαρκείας, συνθήκη-εξαίρεση για τους καλλιτεχνικούς κλάδους. Η γενικότερη φιλοσοφία των μέτρων αναλίσκεται στην εφάπαξ αποζημίωση των εργαζομένων στις Τέχνες για το διάστημα Μαρτίου – Μαΐου 2020, χωρίς καμία απολύτως στόχευση στο μέλλον και στη δομική κρίση που θα βιώσει ο χώρος όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά κυρίως τον χειμώνα, με την επιστροφή στους κλειστούς πολιτιστικούς χώρους, που ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο εξωτερικό δεν θα ανοίξουν πριν τα Χριστούγεννα. Την ίδια στιγμή, το Υπουργείο παρουσιάζει το νέο πλαίσιο των υγειονομικών κανόνων ως πολύ αυστηρό και συναρτά (όπως πρέπει άλλωστε) την όλη πορεία επιστροφής με την εξέλιξη της υγειονομικής καμπύλης. Παραδόξως, σύμφωνα με την Υπουργό, ενώ θα καταβληθεί μια προσπάθεια από τους κρατικούς φορείς να τηρήσουν τα πρωτόκολλα υγείας, θα «είναι απόφαση του κάθε ιδιώτη» αν θα μπορεί να πράξει αναλόγως. Αυτολεξεί, «η αγορά θα αυτορρυθμιστεί». Κατ’ επέκταση και η Δημόσια Υγεία θα «αυτορρυθμιστεί». Καμία ρύθμιση, καμία έγνοια για το πώς θα επιβιώσει η πλειοψηφία των 100 140 χιλιάδων εργαζόμενων που, ακριβώς λόγω των νέων περιορισμών και της «αυτορρύθμισης», θα στερηθούν το αντικείμενο εργασίας τους.
εξειδίκευσης μέτρων για τα Εικαστικά, το Βιβλίο, τον Κινηματογράφο και τη Φωτογραφία.
Επιπλέον, το πιο αιφνιδιαστικό και άξιο απορίας είναι ΓΙΑΤΙ οι εργαζόμενοι στις Τέχνες δεν δικαιούμαστε προγραμματισμό για την επιστροφή στην εργασία μας, όπως οι υπόλοιποι κλάδοι εργασίας. Εδώ και έναν μήνα περίπου, ανακοινώνονται αναλυτικές οδηγίες και συγκεκριμένο πλάνο για την επιστροφή στην «κανονικότητα» για κάθε κλάδο μεμονωμένα και με σημαντικό χρονικό διάστημα προετοιμασίας. Αντιθέτως, οι καλλιτεχνικές σχολές κλήθηκαν αρχικά να λειτουργήσουν σε τέσσερις ημέρες από τη συνέντευξη Τύπου (μέτρο που μετά από εύλογες αντιδράσεις «πάγωσε» προσωρινά και αναμένεται νέα οδηγία του Υπουργείου) και οι πρόβες να ξεκινήσουν σε μία εβδομάδα. Δεν γνωρίζουμε με ποια κριτήρια κανονίστηκε αυτή η επιστροφή και γιατί επισπεύδεται σε σχέση με ό,τι ισχύει για τον γενικό πληθυσμό. Είναι απολύτως ανεύθυνο να καλούνται οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους μέσα σε τέσσερις μόνο μέρες, χωρίς καμία περαιτέρω διευκρίνιση από την ηγεσία του ΥΠΠΟ και χωρίς να έχει πιστωθεί το αναγκαίο χρονικό διάστημα για την επαναφορά.
4) Δικαιούχοι όλοι όσοι των οποίων η σύμβαση ανεστάλη πρόωρα από 15.02.2020 έως και 29.02.2020 ΘΕΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, αφού αναγνωρίζει πως ο Πολιτισμός είναι ο χώρος που πλήττεται πρώτος από όλους τους κλάδους και ακαριαία, σε έκτακτες περιστάσεις. Όπως η ίδια η Υπουργός αναγνώρισε την Πέμπτη, ακριβώς λόγω της επερχόμενης τότε πανδημίας και της άμεσης κατακόρυφης μείωσης προσέλευσης κοινού, πολλές παραγωγές άρχισαν ήδη να ματαιώνονται από τα μέσα Φεβρουαρίου. Αυτό επιβεβαιώνει την πεποίθησή μας ότι η κρίση στον Πολιτισμό θα είναι διαρκής και δυσανάλογα μεγαλύτερη σε σχέση με άλλους κλάδους. Ωστόσο, το μέτρο αγνοεί πως η πρώτη σεζόν λήγει τον Ιανουάριο στην πλειοψηφία των παραστάσεων. Μένουν έκθετοι χιλιάδες εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση έληξε κανονικά και περίμεναν (ως εποχικοί εργαζόμενοι) να ξαναδουλέψουν τη δεύτερη ή την καλοκαιρινή σεζόν και δεν πρόλαβαν να υπογράψουν σύμβαση.
Επίσης, είναι εξοργιστικό το ότι οι πρόσφατες εξαγγελίες παρουσιάζονται ως ξεχωριστό, δυσθεώρητο κονδύλι 100 εκατομμυρίων ευρώ, δημιουργώντας εντυπώσεις στην κοινή γνώμη, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για τα αυτονόητα μέτρα που ισχύουν για όλους τους εργαζόμενους σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους και παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να μην περιλαμβάνουν την πλειοψηφία των εργαζομένων, όπως θα αναλυθεί ενδελεχώς παρακάτω. Θέλουμε να επισημάνουμε την απαράδεκτη αδιαφορία του Υπουργείου για το σύνολο των Τεχνών. Σε μια χώρα που καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατακλύζεται από συναυλίες και μουσικά γεγονότα, είναι αδιανόητο να μην υπάρχει ειδική μέριμνα για τον τομέα της Μουσικής, που συγκεντρώνει την πλειονότητα των εργαζομένων και δημιουργών στις Τέχνες. Μια μέριμνα, έστω για εναλλακτικούς τρόπους στήριξής της, τη στιγμή που η Μουσική χάνει το κυριότερο έσοδό της, τις συναυλίες. Ειδικά για τους μουσικούς, η απουσία συμπερίληψης των εργαζομένων που α) έχουν εργαστεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, β) βεβαιωμένα εργάστηκαν κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο ή μπορούν να πιστοποιήσουν την επαγγελματική τους ιδιότητα με βεβαίωση των οικείων σωματείων, γ) έχουν εργαστεί με εργόσημο, δ) είναι αποδεδειγμένα πλανόδιοι μουσικοί ή μουσικοί του δρόμου, οδηγεί σε πλήρη οικονομική καταστροφή μεγάλο αριθμό αυτών. Είναι επίσης απαράδεκτη η απουσία περαιτέρω
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ για τα μέτρα που ανακοινώθηκαν: ΠΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ – 35,5 εκατομμύρια ευρώ 1) Δικαιούχοι 45.000 εργαζόμενοι που είχαν ενεργή σύμβαση την περίοδο επιβολής lockdown 2) Δικαιούχοι όλοι όσοι των οποίων η σύμβαση έληξε πρόωρα μεταξύ 1-20/3/2020 Τα μέτρα αυτά ίσχυαν ήδη για το σύνολο του εργαζόμενου πληθυσμού χωρίς καμία εξειδίκευση για τους εργαζόμενους στις Τέχνες και εντάσσονται στο γενικότερο σχέδιο της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Ως τέτοια, δεν θα έπρεπε καν να αποτελούν μέρος ξεχωριστής συνέντευξης Τύπου και να συνυπολογίζονται στο οικονομικό πακέτο για τον Πολιτισμό. 3) Δικαιούχοι όλοι όσοι πήραν εποχικό επίδομα το 2019. Είχε ήδη ανακοινωθεί πριν τη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης7/5 και είναι ιδιαιτέρως προβληματικό, καθώς εξαιρεί όλους όσοι λάμβαναν την ίδια περίοδο –έστω και μία μέρα– επίδομα ανεργίας, καταλήγοντας τελικά να αφορά έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό εργαζομένων στις Τέχνες. ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ – ΣΥΝΟΛΟ 24 εκατομμύρια
5) Δικαιούχοι όσοι απασχολήθηκαν σε περισσότερους του ενός εργοδότη από 15.03.2020 έως 20.04.2020 Ακραία εξειδικευμένο μέτρο που προφανώς αναφέρεται σε έναν εξαιρετικά μικρό αριθμό εργαζομένων, καθώς το 99% των εργαζομένων δεν είχε αντικείμενο εργασίας κατά τη διάρκεια του lockdown. Εντύπωση βέβαια μας προκαλεί ο περιορισμός της προθεσμίας στις 20.04.2020, ενώ το lockdown διήρκεσε μέχρι τις 4.05.2020. 6) Δικαιούχοι όσοι είχαν 50 ένσημα μεταξύ 1.6.2019 και 1.3.2020 Προσπερνώντας την ατυχή μαθηματική διατύπωση (η δεύτερη προϋπόθεση «50 ένσημα» είναι ευνοϊκότερη των «6 ενσήμων τον μήνα για 9 μήνες=54 ένσημα»), αναρωτιόμαστε γιατί το Υπουργείο θεωρεί την ίδια στιγμή δικαιούχο κάποιον που το 2018 είχε 50 ένσημα στη διάρκεια 12 μηνών (ελάχιστη προϋπόθεση για λήψη εποχικού επιδόματος), ενώ για το 2019-2020 απαιτεί 50 ένσημα σε 9 μήνες. Επίσης, η εξαίρεση της σαιζόν από 1.1.2019 έως και 30.05.2019, οδηγεί σε εξαίρεση από την έκτακτη στήριξη όλων όσοι θα δικαιούνταν το εποχικό επίδομα του 2020. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ, στα πλαίσια της πάγιας θέσης μας περί συνολικότερης αντιμετώπισης, με απώτερο στόχο την πλήρη ένταξη ΟΛΩΝ των εργαζομένων στην αποζημίωση ειδικού σκοπού, το Υπουργείο να εισηγηθεί επιτέλους ως προϋπόθεση ένσημα πολλαπλών εργοδοτών δημόσιων και ιδιωτικών
φορέων και διαφορετικών κωδικών καλλιτεχνικής δραστηριότητας και όχι μόνο μίας, καθώς πολλοί απασχολούνται με πολλές ειδικότητες και σωρευτικά θα μπορούσαν να συμπληρώσουν αυτά τα ένσημα (ενδεικτικά χορευτές και τεχνικοί). Παράλληλα, το ΥΠΠΟ οφείλει να συμπεριλάβει στην έκτακτη στήριξη ΤΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ, χωρίς απανωτές υπεκφυγές και ημερομηνιακά τεχνάσματα. 7) Στήριξη εργαζομένων ΟΜΜΑ Θετικό μέτρο, που καθυστερημένα αναγνωρίζει την αδικία εις βάρος των εργαζομένων του ΟΜΜΑ. Να σημειώσουμε ότι επιστολές για τη συγκεκριμένη αδικία είχαν κοινοποιηθεί ήδη από τον Μάρτιο, αλλά το ΥΠΠΟ κώφευσε. ΤΡΙΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΜΚΕ – 2,5 εκ ευρώ Θετικό μέτρο, που όμως κατά πάγια τακτική του ΥΠΠΟ συνεχίζει να εξαιρεί τις ΚοινΣΕπ. Οι ΚοινΣΕπ συλλογικού και παραγωγικού σκοπού με καλλιτεχνική δραστηριότητα διαχρονικά εξαιρούνται τόσο από την εγγραφή στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων, όσο και από τη στήριξη. Αποτελεί την υγιέστερη νομική μορφή εταιρείας από το 2016, με πλήρη καταγραφή και δημοσιεύσεις και με σαφές κοινωνικό αποτύπωμα στον χώρο του πολιτισμού. Οι ΚοινΣΕπ υπό καλλιτεχνικό ΚΑΔ ασκούν δραστηριότητα σαν αυτή των ΑΜΚΕ με πολύ αυστηρότερα νομοθετικά κριτήρια. Επιπρόσθετα, το Υπουργείο οφείλει να διευρύνει το μητρώο εποπτευόμενων φορέων, ώστε να εγγραφούν όσες ΑΜΚΕ και λοιπές εταιρείες δεν έχουν ακόμα εγγραφεί σε αυτό (π.χ. εταιρείες που συστάθηκαν φέτος.) ΤΕΤΑΡΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΜΗΤΡΩΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ & ΝΟΜΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Σημαντικό μέτρο, που όμως δεν συνοδεύεται από κάτι άλλο. Αναμένοντας βέβαια και την εξειδίκευση των κριτηρίων, δεν μπορεί να ληφθεί ως μέτρο στήριξης, αλλά ως μια αναγκαία απόφαση του Υπουργείου, που όμως τελικά απλώς καταγράφει το δυναμικό των εργαζομένων. Ειδικά η εισήγηση του νομοσχεδίου πνευματικής ιδιοκτησίας δεν ξέρουμε πώς απαντά στην επερχόμενη κρίση, δεδομένου ότι θα κατατεθεί κάποια στιγμή το φθινόπωρο, ενώ το Υπουργείο δεν προέβλεψε κάποια ρύθμιση για τους συντελεστές των κρατικών φορέων (Εθνικό Θέατρο, Ελληνικό Φεστιβάλ, Εθνική Λυρική Σκηνή), που διέθεσαν ΔΩΡΕΑΝ καλλιτεχνικό έργο στο διαδίκτυο για όλο το διάστημα των αναγκαστικών μέτρων. Προτείνουμε ακόμη και την εκ των υστέρων αποζημίωσή τους, ως μέτρο στήριξης και απόδειξης ότι η ηγεσία του ΥΠΠΟ πράγματι σέβεται τα πνευματικά δικαιώματα. ΠΕΜΠΤΟ ΣΚΕΛΟΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΜΕΤΡΑ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 15 εκ. ευρώ Πλασματική η αύξηση του προϋπολογισμού του ΥΠΠΟ. Επί υπουργίας της κας Μενδώνη, κόπηκαν 14 εκατομμύρια από τον προϋπολογισμό 2020 και τελικά, εν μέσω κρίσης προστέθηκαν 5 εκατομμύρια, ενώ τα υπόλοιπα 10 προέρχονται από το Υπουργείο Οικονομικών. Ο προϋπολογισμός του ΥΠΠΟ υπολείπεται σε σχέση με πέρυσι όχι πια 14 εκατομμύρια, αλλά 9. Επίσης, μέσα στο ποσό αυτό, συνυπολογίζονται οι πάγιες υποχρεώσεις του Υπουργείου, όπως η επιδότηση των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., η χρηματοδότηση του ΕΚΚ και η συνεργασία ΕΕΤΕ με το ΤΑΠ που τρέχει ήδη από το 2017. Επίσης, ως αναπτυξιακό μέτρο χαρακτηρίζεται η άμεση εκταμίευση των δόσεων προς τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., λαμβάνοντας προφανώς ως δεδομένη την έως τώρα πάγια καθυστέρηση καταβολής τους. Σημειώνουμε χαρακτηριστικά πως στις 2 Απριλίου, όταν η Υπουργός ανακοίνωσε ως ανάπτυξη την εκταμίευση της 2ης δόσης, δεν είχε καν εκταμιευθεί η πρώτη, προκαλώντας εύλογη αναστάτωση στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σε κάθε περίπτωση, τα υπόλοιπα ποσά αφορούν αποκλειστικά και μόνο σε αναθέσεις και παραγωγή ΝΕΟΥ καλλιτεχνικού έργου είτε άμεσα διαθέσιμου
ψηφιακά (κατά κύριο λόγο μέσω στούντιο ψηφιοποίησης, που δεν έχουν πληγεί εν μέσω πανδημίας, δείχνοντας πεντακάθαρα τη λάθος στόχευση του υπουργείου και την άγνοιά του για το χώρο), είτε ενταγμένου μέσα στην καλλιτεχνική περίοδο 2020 – 2021. ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2019-2021 Άλλη μία πλασματική αύξηση: το Υπουργείο μιλάει για «διπλασιασμό των επιχορηγήσεων» στο θέατρο εγκρίνοντας ποσό 2.000.000 ευρώ, ενώ την περίοδο 2018-19 το ποσό ήταν 1.315.0000 ευρώ (πραγματική αύξηση 685.000 ευρώ). Στις συνεντεύξεις της τελευταίας εβδομάδας επίσης, όπως και στην πιο πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, η Υπουργός αναγνώρισε ότι τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα θα είναι αυστηρά. Ως εκ τούτου, μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερες αίθουσες και άρα μεγαλύτερα ενοίκια, περισσότερο ταξιθετικό προσωπικό ή προσωπικό ασφαλείας, απολυμάνσεις, μειωμένη χωρητικότητα, μειωμένα καλλιτεχνικά σχήματα, διαφορετικά καμαρίνια, οργάνωση διαλειμμάτων, ειδικοί κανόνες για το βεστιάριο κ.ά., αυξάνοντας εκθετικά το κόστος παραγωγής. Παράλληλα όμως, μειώνονται και τα έσοδα για τις μικρομεσαίες ΑΜΚΕ που κατά κανόνα είναι αυτές που επιχορηγούνται, καθώς θα υπάρχει κατακόρυφη πτώση στην είσπραξη από τα εισιτήρια. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως η αύξηση των 685.000 ευρώ, θα καταναλωθεί στις νέες ανάγκες των παραγωγών σε σχέση με τα πρωτόκολλα υγείας και δεν θα ενισχύσει την εργασία. Σε κάθε περίπτωση, μετά την παράταση προθεσμιών πραγματοποίησης των επιχορηγούμενων παραστάσεων (μέτρο που επίσης επιβεβαιώνει το αβέβαιο του μέλλοντος στις Τέχνες λόγω των νέων υγειονομικών συνθηκών), δεδομένου ότι η περίοδος 2020 - 2021 επεκτείνεται ως τις 31.12.2021 και άρα επικαλύπτει την περίοδο 2021 – 2022, μήπως γεννάται ζήτημα για τις επιχορηγήσεις εκείνης της περιόδου; Εγγυάται το Υπουργείο ότι το αντίστοιχο κονδύλι δεν θα μειωθεί του χρόνου, εξανεμίζοντας την όποια φετινή αύξηση; ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας και όχι του Υπουργείου Πολιτισμού, κατά το οποίο 10.000 εργαζόμενοι των Τεχνών θα εργαστούν με μια επιταγή 1000 ευρώ για 3 μήνες. Το πηλίκο της απλής διαίρεσης που καθορίζει τα 333 ευρώ για κάθε μήνα, προφανώς και δεν αντιστοιχεί στη διατύπωση του Υπουργείου ότι επιδοτεί την εργασία και όχι την ανεργία. (σ.σ. Το επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 399,25 ευρώ). Διατυπώνουμε επίσης έντονη ανησυχία για το τι είδους εργασία θα είναι αυτή, διότι προγράμματα που να σχετίζονται με τις καλλιτεχνικές ειδικότητες δεν προβλέπονται προς το παρόν στα προγράμματα αυτά. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΑΝΕΡΓΟΥΣ Πρόκειται για προγράμματα που αφορούν στον γενικό εργασιακό πληθυσμό της χώρας, χωρίς καμία ειδική μέριμνα για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό. Κοινώς, πρόκειται για τα ήδη προϋπάρχοντα προγράμματα ανεργίας του ΟΑΕΔ. Και πάλι συλλήβδην σωρεύονται με μια δεσμίδα μέτρων για τις Τέχνες, χωρίς εξειδίκευση για την εργασία που οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό μπορούν να προσφέρουν μέσω τέτοιων προγραμμάτων. ΕΚΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Επαναλαμβάνουμε ότι πρόκειται για το πιο αιφνιδιαστικό μέτρο. Η πρόκριση αυτού του χρονικού διαστήματος των 4-7 ημερών, δεν συντάσσεται με αντίστοιχο πρόγραμμα υγειονομικής πολιτικής και δεν υφίσταται καμία εξειδίκευση σχετική με τις ιδιαιτερότητες αυτών των χώρων εργασίας. Είναι αναγκαία μια προσομοίωση της καλλιτεχνικής διαδικασίας ενώπιον της υγειονομικής επιτροπής με αντιπροσώπους όλων των ειδικοτήτων, προκειμένου να εκθέσουν τι πραγματικά απαιτείται για την παραγωγή ενός καλλιτεχνικού έργου. Αντί αυτών, μέσω του PowerPoint, μάθαμε ότι την ερχόμενη Δευτέρα ανοίγουν οι καλλιτεχνικές σχολές. Άραγε η επιτροπή γνωρίζει ότι οι σχολές
που λειτουργούν υπό την εποπτεία του ΥΠΠΟ, διατηρούν πολυάριθμα τμήματα έως και 30 ατόμων και μικρής χωρητικότητας αίθουσες; Γνωρίζει ότι δεν είναι έτοιμοι τόσο χρονικά, όσο και από άποψη υλικών, να τηρήσουν τους υγειονομικούς κανόνες εξαερισμού; Έχουν ήδη από καιρό αποσταλεί σχετικές προτάσεις από Διευθυντές σχολών, τις οποίες το Υπουργείο αγνόησε. Ειδικότερα για τις ανώτερες επαγγελματικές σχολές χορού, πέραν των προβλημάτων χωρητικότητας και τήρησης υγειονομικών πρωτόκολλων, δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα σχετικά με την ιδιαίτερη φύση της σπουδής, η οποία είναι σχεδόν αδιανόητη χωρίς έστω ελάχιστη επαφή μεταξύ των σπουδαστών και ολότελα αδιανόητη χωρίς επαφή του σώματος με τον ίδιο τον χώρο (π.χ. ασκησεολόγιο στην εκπαιδευτική ύλη που εκτελείται εξ ολοκλήρου στο πάτωμα). Εξαιρετικά προβληματική είναι η επαναφορά στην εργασία, που αφορά στις λοιπές εκπαιδευτικές δομές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και στις ερασιτεχνικές σχολές. Η μη λειτουργία των τμημάτων κάτω των 12 ετών δημιουργεί ζήτημα οικονομικής επιβίωσης στις σχολές που παρέχουν παιδικά και προσχολικά τμήματα και η απουσία οικονομικής στήριξης των εργαζομένων σε αυτές καθώς και των ίδιων των χώρων εργασίας οδηγεί σε αιφνίδιο κλείσιμο και σε εξώθηση σημαντικού αριθμού εργαζομένων και καθηγητών σε ανεργία. Επιπλέον, οι δομές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης με τμήματα άνω των 12 ετών και με ενήλικες οδηγούνται επίσης στην απόλυτη και ολοσχερή καταστροφή, αφού τα τμήματα είναι πολυάριθμα και δεν υπάρχει η υλικοτεχνική υποστήριξη που θα επέτρεπε τον πολλαπλασιασμό των τμημάτων προκειμένου να προκύψουν ολιγομελή τμήματα. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η έναρξη των προβών και των κινηματογραφικών γυρισμάτων την 18η Μαΐου χωρίς να εξειδικεύεται με ποιο πρωτόκολλο θα γίνει αυτό. Η άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών, ως προαναφέρθηκε και για τον κλάδο των εργαζομένων στον χορό, σε σχολές, πρόβες, γυρίσματα, έχει αναπόφευκτα σωματική εγγύτητα και επαφή, πολύωρο συγχρωτισμό πολυάριθμων ομάδων εργαζομένων, σωματική άσκηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την έκκριση ιδρώτα και δακρύων, την ύψωση τόνου φωνής, την έκκριση σάλιου (βλ. πνευστά όργανα που χρήζουν ειδικής μεταχείρισης), συνεπώς πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα σε συνεργασία με τους λοιμωξιολόγους για την επαναφορά σε αυτήν τη μορφή εργασίας. Το ΥΠΠΟ δεν έχει λάβει την παραμικρή μέριμνα και εύλογα αναρωτιόμαστε αν οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό αποτελούμε κάποιο υγειονομικό πείραμα. Χωρίς τον εξειδικευμένο για τον καλλιτεχνικό χώρο σχεδιασμό αυστηρού υγειονομικού πρωτόκολλου από τις αρμόδιες Αρχές, το Υπουργείο θέτει σε κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων και συνακόλουθα του κοινού. Τη στιγμή που π.χ. στα Δικαστήρια έχει προγραμματιστεί μέχρι και θερμομέτρηση όλων των εισερχόμενων και ειδικές διαδικασίες πριν καν επανέλθουν σε απόλυτη λειτουργία, το ΥΠΠΟ δεν εξειδικεύει ούτε στο ελάχιστο τους υγειονομικούς κανόνες, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα επαναφοράς στην εργασία. Όσον αφορά στο άνοιγμα των ανοιχτών πολιτιστικών χώρων για παραστάσεις και δρώμενα, ενώ το Υπουργείο φαίνεται να εγγυάται την τήρηση των νέων υγειονομικών κανόνων μόνο για τους κρατικούς φορείς, αφήνει στη διακριτική ευχέρεια του κάθε ιδιώτη παραγωγού το αν θα μπορέσει να ανταποκριθεί ή όχι. Κατ’ επέκταση, μεταθέτει την ευθύνη στον εργαζόμενο, θέτοντάς του εκβιαστικά το εξής δίλημμα: δεδομένης της ανεργίας που θα επικρατήσει λόγω της συρρίκνωσης των καλλιτεχνικών σχημάτων και της αναμενόμενης περικοπής
λειτουργικών ή θα δου-
εξόδων,
λέψει αναλαμβάνοντας προσωπικά το ρίσκο της υγείας του (και με βάση την καλή πίστη ότι ο εργοδότης τηρεί τα πρωτόκολλα) ή θα μείνει εκτός, χωρίς όμως παράλληλα να λαμβάνει καμία στήριξη από το κράτος. Τέλος, σχετικά με το πρόγραμμα των 200 παραστάσεων σε ανοικτούς αρχαιολογικούς χώρους, θα θέλαμε να ρωτήσουμε αν το Υπουργείο σκοπεύει να κάνει κάποια πρόσκληση υποβολής προτάσεων με κριτήριο τη στήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων και των εργαζόμενων ή αν θα προχωρήσει σε απευθείας αναθέσεις με αδιαφανή κριτήρια. EN ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Τα 100 εκατομμύρια που παρουσιάστηκαν ως αποκλειστικό πακέτο για τον Πολιτισμό, ούτε 100 είναι τελικά, ούτε στοχευμένα στη σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον, η σπουδή που επιδεικνύει το Υπουργείο για το βιαστικό άνοιγμα των ανοιχτών πολιτιστικών χώρων έχει ως σκοπό περισσότερο να διχάσει τους εργαζόμενους ανάμεσα σε αυτούς που θα εργαστούν και σε αυτούς που θα μείνουν άνεργοι, παρά να διασφαλίσει τις ασφαλείς συνθήκες διεξαγωγής των καλλιτεχνικών παραγωγών. Απέναντι σε αυτά τα γενικόλογα και οριζόντια μέτρα, η Πρωτοβουλία #SupportArtWorkers συμπορεύεται με τα καλλιτεχνικά σωματεία, καταθέντοντας ένα ενδελεχές πλαίσιο που πραγματικά προτείνει λύσεις, αλλά το ΥΠΠΟ αρνείται να τις συμπεριλάβει και προχωρά σε άτοπες διακηρύξεις. Απαιτούμε ανταπόκριση στα δίκαια και ρεαλιστικά αιτήματά μας. Ο χώρος μας, ως κατ’ εξοχήν συνυφασμένος με την κοινωνική δραστηριότητα, είναι ο πρώτος που πλήττεται και ο τελευταίος που θα επανέλθει. Χρειάζεται άμεση και εξειδικευμένη αντιμετώπιση.Δεν ζητάμε μόνο βραχυπρόθεσμη στήριξη ενός μήνα. Ζητάμε ένα μακρόπνοο και εμπνευσμένο πλάνο με διάρκεια, που να μεριμνά για ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ και ειδικά για όσους ακόμα δεν εντάσσονται στην αποζημίωση του ειδικού σκοπού, ανεξαρτήτως είδους σύμβασης και είδους καλλιτεχνικού ενσήμου, ως αναλυτικά εκτίθεται στα αιτήματά μας. Δεν θα συναινέσουμε στη συνολική απαξίωση του Πολιτισμού, διότι ο Πολιτισμός είναι οι εργαζόμενοί του και η απασχόληση σε αυτόν δεν είναι ούτε πολυτέλεια ούτε χόμπι. Είμαστε εργαζόμενοι που παράγουμε κι εμείς εργασία και απαιτούμε την αντιπαροχή της και τη στήριξή μας σε αυτήν την περίοδο αναγκαστικής ανεργίας που μας επιβλήθηκε. Είμαστε εργαζόμενοι που με αυταπάρνηση και αληθινή διάθεση αλληλεγγύης προσφέραμε ΔΩΡΕΑΝ το έργο μας και στηρίξαμε τον κόσμο κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Στηρίζουμε τους συναδέλφους μας που λοιδορήθηκαν ή αντιμετωπίστηκαν επικριτικά από στελέχη της Κυβέρνησης. Αξιώνουμε από το κράτος να μας αντιμετωπίσει με τον δέοντα σεβασμό, να μας ακούσει και να έρθει –έστω και τώρα– σε διάλογο με τους εργαζόμενους στις Τέχνες, καθώς και τα Σωματεία. Ζητάμε στήριξη και όχι δηλώσεις παραπλάνησης της κοινής γνώμης.
Στιγμές που έγραψαν 25 Απρίλη Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη βγήκε στους δρόμους της Αθήνας πάνω σε καρότσα φορτηγού και τραγούδησε. Οι αντιδράσεις του κόσμου-θετικές και αρνητικέςυπήρξαν έντονες. Αρκετοί ήταν εκείνοι που σημείωσαν ότι δεν εκμεταλλεύτηκε την περίσταση για να εκφράσει τις ανησυχίες του καλλιτεχνικού κόσμου που αγωνιά για την επόμενη μέρα.
12 Απρίλη Η ηθοποιός Έλια Βεργανελάκη μοιράστηκε τις ανησυχίες της για το μέλλον των καλλιτεχνών που αντιμετωπίζονται ως “διασκεδαστές” στο κανάλι της στο Youtube. Το βίντεο έγινε viral και ακολουθήθηκε από αρκετά άλλα αντίστοιχα, με συμμετοχή εκατοντάδων καλλιτεχνών.
01
Ο Φοίβος Δεληβοριάς και η Νατάσα Μποφίλιου ανέστειλαν την λειτουργία των επίσημων σελίδων τους στα social media. Αρκετοί καλλιτέχνες μιμήθηκαν το παράδειγμά τους και έριξαν συμβολικά “μαύρο” στις εικόνες των προφίλ τους. Προσδοκία όλων, “ένας σαφής και σταδιακός χάρτης επιστροφής μας στη δουλειά, όπως συμβαίνει με όλους τους επαγγελματίες».
02
28 Απρίλη Το διάγγελμα του πρωθυπουργού δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στον πολιτισμό. Πότε θα ανοίξουν οι σχολές και τα ωδεία; Τα θέατρα; Τι θα γίνει με την επιβίωση των ανθρώπων γύρω από αυτόν και μέσα σε αυτών; Σιωπή.
Η Δήμητρα Γαλάνη σε συνέντευξή της στον Αθήνα 9.84 στηλίτευσε κατηγόρησε τους κρατικούς φορείς για ολιγωρία, επιμένοντας στα σοβαρά προβλήματα σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών. Είπε χαρακτηριστικά, μεταξύ άλλων: “Εδώ χρειάζεται το υπουργείο Πολιτισμού και δεν ακούμε τίποτα. Γι’ αυτό υπάρχει βαθιά δυσαρέσκεια και λυπάμαι που το λέω – τα είπε ο Σταύρος Ξαρχάκος πάρα πολύ καλά – είναι λίγη η παρουσία της κύριας Μενδώνη. Ψάχνουμε υπουργό. Ψάχνουμε για υπουργό Πολιτισμού. Είναι έντονο και σκληρό αυτό που λέω, αλλά απευθυνόμαστε σε μία κυβέρνηση η οποία ακούει. Αυτό έχει δείξει αυτή η κυβέρνηση. Άρα λοιπόν, πρέπει να μας ακούσει. Δεν είναι δυνατόν να μην έχουν σκεφτεί ένα σοβαρό σχέδιο στην ιστορία αυτή. Δεν είναι απλά εργασιακά τα θέματα, είναι θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Είναι πολύ σοβαρό.”
30 Απρίλη Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην τριτολογία του στην Βουλή στο φλέγον ζήτημα του πολιτισμού και των συναφών επαγγελμάτων: «Θα μιλήσουμε πολύ σύντομα για τον κλάδο αυτό με συγκεκριμένα μέτρα και συγκεκριμένες προτάσεις και πιστεύω ότι θα μπορούμε να καταλήξουμε σ’ ένα πρόγραμμα το οποίο θα απαλύνει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο του πολιτισμού, από το γεγονός ότι φέτος το καλοκαίρι εκ των πραγμάτων ο συγχρωτισμός σε ανοιχτούς χώρους δεν θα μπορεί να γίνει με τις ίδιες διαδικασίες και με τους ίδιους κανόνες που γινόταν πάντα μέχρι σήμερα» επεσήμανε. Επίσης, οι εκπρόσωποι όλων των κλάδων που εργάζονται για τον Πολιτισμό πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη με τον Γενικό Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη προκειμένου να τον ενημερώσουν αναλυτικά για τα προβλήματα και τους προβληματισμούς τους, μην λαμβάνοντας καθαρές απαντήσεις.
03
Ο Δημήτρης Πουλικάκος απηύθυνε ανοιχτή επιχτολή στην Υπουργό Πολιτισμού παίρνοντας θέση με τον χαρακτηριστικό του, καυστικό τρόπο. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: “Υπάρχει ένα διαχρονικό ανέκδοτο για τους μουσικούς, φερ’ειπείν:-Τα παιδιά, τί είναι;-Μουσικοί-Βάλ’τους να φάνε! Σήμερα, ούτε καν βάλ’τους να φάνε δεν έχει! Και δε μιλάω τώρα για τα πρώτα ονόματα τραγουδιστών/τρών και συνθετών… Μιλάω γι’ αυτούς/ές που σκάβουνε πίσω τους, τους οργανοπαίκτες, τους μουζικάντηδες, όπως πιθανόν τους λέτε, κυρία υπουργέ μου!”
Οι πρώτες ημέρες του Μάη
Λίγο μετά το διάγγελμα της 28ης Απρίλη δημιουργήθηκε σχεδόν αυθόρμητα από πρωτοβουλία του ηθοποιού Γιώργου Βουρδαμή στο facebook η ομάδα Κίνηση
Καλλιτεχνών-Χώρος Πρότασης Δράσεων. Λίγες μέρες μετά, μετονομάστηκε σε Supposrt Art Workers και το timeline μας στο facebook άρχισε να κατακύζεται από
το γνωστό πλέον μπάνερ στις φωτογραφίες προφίλ και όχι μόνο. Δεκάδες χιλάδες υπογραφές συγκεντρώθηκαν στο ψήφισμα στην Avaaz και συνεχίζουν...
7 Μάη
6 Μάη Ο Σταύρος Ξαρχάκος δίνει ραδιοφωνική συνέντευξη “Στο Κόκκινο”. Μεταξύ άλλων σημαντικών, ανέφερε το εξής: “Έβγαλα το συμπέρασμα λοιπόν ότι αυτή η κυρία (σ.σ: Μενδώνη) διακατέχεται από ένα σύνδρομο, το σύνδρομο αυτό ίσως δεν υπάρχει, ίσως αποτελεί δική μου έμπνευση. Το σύνδρομο αυτό το αποκαλώ «βλαπτική έπαρση». Και ξέρετε κάτι, δικαίωμα στην έπαρση έχει μόνο η σημαία. Και ένας υπουργός, και μάλιστα σε αυτό το ταλαίπωρο υπουργείο, πρέπει να είναι και λίγο υπερβατικός. Γιατί για να λύσει θέματα που αφορούν την τέχνη, πρώτον πρέπει να έχει πλήρη αντίληψη του φαινόμενου Τέχνη, και δεύτερον να μπορεί να κάνει υπερβάσεις. Όλα τα άλλα μπορούν να τα κάνουν κάλλιστα οι Γενικοί Γραμματείς και Φαρισαίοι. Και η κυρία Μενδώνη μπορώ να ομολογήσω ότι υπήρξε, και είναι, μια πολύ αποτελεσματική Γενική Γραμματέας. Τον Υπουργό αναζητάμε. Τον εμπνευσμένο Υπουργό αναζητάμε.”
04
Βάσια Παναγοπούλου: “Ζητείται Ελπίς για τον πολιτισμό και την κοινωνία” Σπύρος Μπιμπίλας: “Συνάδελφοι, οργανωθε;iτε ΟΛΟΙ στα σωματεια που αγωνίζονται για σας. Μην ντρέπεστε αν χρειέζεστε βοήθεια ...Ελάτε στο ΤΑΣΕΗ, γίνετε μέλη μας!”
05
Μεγάλη συγκέντρωση των καλλιτεχνών στο Σύνταγμα. “Με μάσκα, αλλά όχι σιωπηλοί”. Η εντυπωσιακή κούκλα με την κόκκινη φορεσιά έκλεψε την παράσταση. Δημοφιλείς ηθοποιοί και μουσικοί ενώθηκαν με τους “άσημους” και επικράτησε ένα θετικό κλίμα. Η συγκέντρωση έλαβε ορισμένα αρνητικά σχόλια: δεν τηρήθηκαν τα μέτρα ασφαλείας, δεν είχε και τόσο πολύ κόσμο. Ο Άδωνις Γεωργιάδης είπε χαρακτηριστικά: “Υποτίθεται έχουν ένα επίπεδο, κάποια μόρφωση, δεν το είδαμε πουθενά αυτό!”
Νότης Μαυρουδής: “Απαγόρευση μεταδόσεων τραγουδιών είχε επιχειρηθεί και στο παρελθόν και μάλιστα με μπροστάρηδες τους Θεοδωράκη-ΧατζιδάκιΛοίζο-Λεοντή, κ.α., στην δεκαετία του 1980, όταν τα μίντια ήταν πολύ λιγότερα. Αποτύχαμε! Το μέτρο αυτό εξατμίστηκε σε λίγες μόνο μέρες. Τώρα οι εποχές είναι χειρότερες και εις βάρος μας. Δεν διαθέτουμε ακόμα την οργανωτική οντότητα ώστε να το πετύχουμε.Ωστόσο, εάν το Σωματείο μου αποφασίσει την απαγόρευση των τραγουδιών μας, θα την συνυπογράψω λαμβάνοντας υπόψη και σεβόμενος τη συλλογική διαμαρτυρία μας για την αδιαφορία των προβλημάτων τού χώρου μας από το ΥΠΠΟ και την κυβέρνηση, καθώς και την απραξία της υπουργού να προτείνει ουσιαστικές λύσεις, όπως και για την αδιέξοδη κατάσταση που πάει να μας επιβληθεί από την πολιτεία.”
06
8 Μάη Σε ερώτηση δημοσιογράφου για την αδυναμία ουσιαστικής πολιτιστικής πολιτικής, με αναφορά και στις πρόσφατες δηλώσεις Ξαρχάκου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας απάντησε: “ Οι πολίτες είχαν διαφορετική άποψη στις εκλογές της 7ης Ιουλίου όσν αφορά το συνολικό πρόγραμμα της ΝΔ, επομέμως και του πολιτισμού. Γι΄αυτί σημερα ειναι πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ποσοστό που να είναι και αυτοδύναμος. Και αυτό θα ξαναγίνει όταν θα φτάσουμε στο τέλος της τετραετίας και θα ξαναζητήσει την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού.πάλι με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που θα κάνει την ζωή των Ελλήνων καλύτερη.” Η απαράμιλλη γκριμάτσα της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στο άκουσμα της ερώτησης του δημοσιογράφου θα μείνει για πάντα στην ιστορία.
Μιθριδάτης: “Είναι κακό να αντιμετωπίζεται από την κοινωνία το επάγγελμα του καλλιτέχνη ως χόμπι. Το πρόβλημα είναι κοινωνικό καθώς όταν σε ρωτάει κάποιος “τι επάγγελμα κάνεις;” και απαντάς “μουσικός, ηθοποιός, τραγουδιστής”, σου λέει “με τι άλλο ασχολείσαι;” είναι τρελό. Αν του έλεγες δηλαδή “είμαι γαστρεντερολόγος” δεν θα σε ρωτούσε αν κάνεις κάποια άλλη δουλειά. Αν του έλεγες “είμαι δημόσιος υπάλληλος και δουλεύω στα ΚΕΠ της γειτονιάς μου” δεν θα σε ρώταγε εάν κανείς κάτι άλλο.”
Οι καλλιτέχνες ένωσαν τις φωνές τους και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, εκτός από την Αθήνα, με την Θεσσαλονίκη και την Πάτρα να ξεχωρίζουν. Και στην Κύπρο ακόμα υπάρχει αντίστοιχο κίνημα με το ελληνικό support art workers, λόγω αντίστοιχης στάσης απέναντι στον πολιτισμό από την πλευρά της κυπριακής κυβέρνησης.
Από τους αγώνες του χθες... Κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, οι ηθοποιοί του διαλυμένου ΣΕΗ κατάφεραν να συντονιστούν και να οργανώσουν απεργία, κλείνοντας όλα τα θέατρα και καλώντας τους θεατές να συγκεντρωθούν στο Πολυτεχνείο. Μετά την πτώση της δικτατορίας, το ΣΕΗ επανασυστάθηκε και έδωσε μια σειρά από σκληρές μάχες, πετυχαίνοντας να κερδίσει τον χαμένο χρόνο και να διασφαλίσει τα βασικά δικαιώματα των μελών του στις νέες συνθήκες.
Δεκαοκτώ συγγραφείς καταγγέλλουν την ανθολόγηση διηγημάτων που αποφάσισε ετσιθελικά η χούντα.
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το Πανεπιστήμιο πραγματοποίησαν τον Απρίλη του 2017 εικαστικοί, ηθοποιοί και μουσικοί, ζητώντας την ανάκληση της απόφασης του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με την αναδρομική επιστροφή χρημάτων από τις «τιμητικές» συντάξεις.Η κινητοποίηση συνδιοργανώθηκε από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών και τον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο. Παρευρέθηκαν επίσης εκπρόσωποι της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος (ΠΟΘΑ).
Στις διεδικήσεις του σήμερα που θα γίνουν διαχρονικές Ο πολιτισμός σώζεται όταν σώζονται οι άνθρωποι Το “Support Art Workers” είναι ένα κίνημα προσαρμοσμένο στην γεμάτη ιδιαιτερότητες εποχή. Χιλιάδες άνθρωποι ένωσαν τις φωνές και τις ιστορίες τους διαδικτυακά. Ο δρόμος όμως δεν πεθαίνει. Δεν κατέβηκαν (Σύνταγμα και Διονυσίου Αρεοπαγίτου) όλοι όσοι ψήφισαν στην Avaaz, ούτε όσοι είναι μέλη της ομάδας στο facebook. Οι κινητοποιήσεις, όμως, αναμένεται να κλιμακωθούν. Οι ανάγκες για άμεση, έμπρακτη αλληλεγγύη δεν είναι αμελητέες επίσης. Το αίσθημα ομόνοιας των εργαζομένων στον πολιτισμό δεν πρέπει να καταρρεύσει. Είναι κάτι που, τόσο καθολικά και τεταμένα, συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας. Το “Η ΠΟΛΗ ΖΕΙ” στηρίζει και δίνει βήμα σε καλλιτέχνες που επιθυμούν να γράψουν την άποψή τους, όπως επίσης και σε αυτούς που έχουν λόγους να διαφωνούν ή/και να αντιπροτείνουν πράγματα. Χωρίς όλους εσάς, οι σελίδες μας και τα αφιερώματά μας στο έντυπο και στον ιστότοπό μας όλα αυτά τα χρόνια δεν θα είχαν το ίδιο χρώμα, δεν θα είχαν καθόλου χρώμα. Σας ευχαριστούμε. Είμαστε μαζί σας.
Η τέχνη και η ποίηση δε μας βοηθούν να ζήσουμε, η τέχνη και η ποίηση μας βοηθάνε να πεθάνουμε. Νίκος Εγγονόπουλος ζωγράφος, ποιητής
με την καλύτερη και την περισσότερη μουσική
www.galaxy92.gr