Οι Καλικάντζαροι και τα Φώτα 26/12/2020
Μεταξένια Μακαδασίδου, Ρία Ελέζι, Άννα Μαλίγκου, Ιωάννα Καρακασοπούλου, Σόφια Χαμαλίδου.
Οι Καλικάντζαροι και τα Φώτα
Οι καλικάντζαροι είναι δαιμονικά πλάσματα της νεολληνικής μυθολογίας που παριστάνονται με ανθρώπινη, αλλά φοβερά άσχημη και σιχαμερή μορφη.Το σώμα τους ειναι όλο τριχωτό ή έχουν μόνο τράγινα πόδια. Είναι κουτσοί, τυφλοί, στραβομούρηδες και έχουν μακριά νύχια και όλα τα σωματικά ελαττώματα που μπορεί να βρει η ανθρώπινη φαντασία. Κατά τη λαϊκή πίστη, οι καλικάντζαροι παρουσιάζονται τις νύχτες του Δωδεκαήμερου και χάνονται τα Φώτα. Η συμπεριφορά τους είναι κωμική: μπαίνουν στα σπίτια, ανακατεύουν τα πράγματα, λερώνουν τις τροφές κ.λ.π. Συμβολίζουν το σκοτάδι και ζουν όλο το χρόνο στα έγκατα της γης, προσπαθώντας να κόψουν το δέντρο που βαστάει τη γη. Όταν είναι πολύ κοντά να το πετύχουν, την παραμονή των Χριστουγέννων ανεβαίνουν στη γη δημιουργώντας
προβλήματα στους ανθρώπους. Η πίστη για τους καλικαντζάρους ως δαιμονικών όντων που ζουν κάτω από τη γη στηρίζεται στην κοσμοθεωρία περί ακινησίας της γης. Μένουν ανάμεσα στους ανθρώπους 12 μέρες ως την παραμονή των Φώτων αφήνοντας στην ησυχία του το δέντρο της Ζωής να αναβλαστήσει. Οι άνθρωποι προσπαθούσαν να τους εξουδετερώσουν με διάφορους τρόπους και κυριότερα με τη φωτιά, η οποία καίει συνεχώς στο τζάκι όλο το Δωδεκαήμερο. Διάλεγαν ένα κούτσουρο και μάλιστα από αγκαθωτό δέντρο. Με τη στάχτη του ράντιζαν το σπίτι ξημερώματα παραμονής Θεοφανείων τρέποντας σε φυγή τα δαιμόνια. Η προέλευση του μύθου για τα φαιμονικά αυτά πλάσματα δεν είναι εξακριβωμένη. Σε ανάλογες λαικές δοξασίες της Δ.Ευρώπης, οι καλικάντζαροι παρουσιάζονται με συμπάθεια και θεωρούνται αγαθοποιά πλάσματα .
Τα Θεοφάνια είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική εορτή της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Εορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα ή Φωτά . Ο πρώτος αγιασμός των Θεοφανίων, «η πρωτάγιαση ή φώτιση», γίνεται την παραμονή της γιορτής στην εκκλησία. Ύστερα ο παπάς παίρνει ένα ένα τα σπίτια με το Σταυρό στο χέρι και ραντίζει μ' ένα κλωνί βασιλικό όλους τους χώρους του σπιτιού. Παλιό έθιμο της Κρήτης, σήμερα ξεχασμένο σχεδόν παντού, ήταν η παρασκευή των Φωτοκόλλυβων την παραμονή των Φώτων. Από τα Φωτοκόλλυβα (βρασμένο σιτάρι με όσπρια) έτρωγαν οι νοικοκύρηδες, αλλά έδιναν και στα ζώα τους για καλή υγεία και καλή τύχη στο σπιτικό τους.
Ο μεγάλος αγιασμός γίνεται ανήμερα τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου. Μια μεγάλη πομπή σχηματίζεται και παίρνει το δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποιο ποτάμι, μπορεί και σε μια δεξαμενή. Μπροστά τα εξαπτέρυγα, πίσω οι Η φωτογραφία προέρχεται από παπάδες με τα καλά τους το Νέο Κόσμος άμφια, ύστερα οι αρχές του τόπου και παραπίσω το πλήθος. Στις πόλεις η πομπή γίνεται πιο πλούσια με τη μουσική και τη στρατιωτική παράταξη. Όταν γίνει ο αγιασμός, ρίχνει ο παπάς το Σταυρό στο νερό, πραγματοποιώντας έτσι τον Αγιασμό των Υδάτων. Πηδούν κάποιοι τολμηροί στα παγωμένα νερά και συναγωνίζονται ποιος θα τον πρωτοπιάσει. Αυτός που θα τον ανεβάσει στην επιφάνεια θεωρείται ότι θα έχει καλή τύχη κι υγεία για όλο το χρόνο.Μετα λενε τα καλαντα στους δρομους τραγουδοντας ομορφα.
Εργασία των μαθητριών της Α2 τάξης Μεταξένια Μακαδασίδου, Ρία Ελέζι, Άννα Μαλίγκου, Ιωάννα Καρακασοπούλου, Σόφια Χαμαλίδου