Η ψυχαγωγία στο Βυζάντιο
●
Οι βυζαντινοί αγαπούσαν τη διασκέδαση. Παρόλο που η ορθόδοξη εκκλησία παρενέβαινε θέτοντας όρια, όταν θεωρούσε ότι μια μορφή διασκέδασης ήταν βλάσφημη, οι βυζαντινοί απολάμβαναν τις μικροχαρές της καθημερινότητας.
Ο λαός διασκέδαζε με διάφορα θεάματα στο δρόμο: ●
●
●
●
α. με σκύλους, πιθήκους, αρκούδες, φίδια, αλλά και άλλα, περισσότερο εξωτικά ζώα (ελέφαντες, ρινόκερους, καμήλες), που τα περιέφεραν οι κύριοί τους και εκτελούσαν διάφορα νούμερα. β. με λαϊκά θέατρα, όπου παρουσιάζονταν αυτοσχέδιες παραστάσεις με σχοινοβάτες, θαυματοποιούς και χορευτές. γ. με παραστάσεις κουκλοθέατρου. δ. επίσης διασκέδαζαν σε λαϊκές ταβέρνες, τα καπηλειά, με κρασί και χορευτικά θεάματα.
●
●
●
ε. Επί ευκαιρία των μεγάλων θρησκευτικών γιορτών οργάνωναν πανηγύρια, που είχαν και εμπορικό χαρακτήρα και γίνονταν κοντά σε κάποιο ναό, συνήθως έξω από τις πόλεις, σε ανοικτό χώρο. στ. τις απόκριες μεταμφιέζονταν και έκαναν παρέλαση στους δρόμους, ζ. με αφορμή τη νέα σελήνη, άναβαν φωτιές στους δρόμους κι οι νέοι πηδούσαν πάνω από αυτές.
Οι βυζαντινοί ήταν φανατικοί με τον ιππόδρομο. ●
Όταν τελούνταν ιπποδρομίες οι δρόμοι ήταν έρημοι. Αν ήταν Κυριακή, οι πιστοί στους ναούς ήταν λίγοι, γεγονός που εξόργιζε τους ιερείς. Τίποτε δε σταματούσε τους φίλους των ιπποδρόμων, ούτε η φτώχεια, ούτε η δουλειά, ούτε η σωτηρία της ψυχής, ούτε η αρρώστια και έμεναν όλη την ημέρα στον ιππόδρομο, ακόμη και το μεσημέρι, την ώρα του διαλείμματος, φοβούμενοι μήπως χάσουν τη θέση τους. Πολλές φορές μάλιστα υπέφεραν από τον καυτό ήλιο, τον αέρα, ή και την βροχή.
●
Το πιο σκληρό αγώνισμα που γινόταν στον ιππόδρομο ήταν η πυγμαχία. Οι αθλητές δε φορούσαν προστατευτικά γάντια, γεγονός που έκανε τα χτυπήματα περισσότερο οδυνηρά. Πολλές φορές οι αθλητές μετά το αγώνισμα ήταν γεμάτοι αίματα, με σπασμένα κεφάλια, όμως δάγκωναν τα χείλη τους και έτριζαν τα δόντια για να μη δείχνουν τον πόνο τους. Ήταν πιο ήπιοι από τους Ρωμαίους , μια και στον ιππόδρομο δεν έριχναν ανθρώπους στα λιοντάρια και η αγαπημένη τους διασκέδαση δεν ήταν οι αιματηροί αγώνες των μονομάχων, αλλά οι αρματοδρομίες.
●
Οι φανατικοί χριστιανοί ήταν αντίθετοι με το χορό. Ο χαρακτηρισμός χορευτής ήταν προσβλητικός. Σε κάποιες εκδηλώσεις με άφθονο κρασί και χορό, ακόμα και οι γυναίκες χόρευαν ημίγυμνες, αν και για λόγους σεμνότητας είχαν καλυμμένο το κεφάλι, τα χέρια και το στήθος. Οι δάσκαλοι απέτρεπαν τους μαθητές να βρίσκονται σε χορευτικές εκδηλώσεις, ενώ η εκκλησία απέβαλλε τους πιστούς που ασχολούνταν με το χορό. Εξαίρεση αποτελούσαν οι ήρεμοι σεμνοί χοροί σε θρησκευτικά πανηγύρια.
Τα παιχνίδια των Βυζαντινών. ●
●
Για τα μωρά και τα νήπια, τα δημοφιλέστερα ήταν τα σείστρα (από το σείω=κουνώ), η σημερινή κουδουνίστρα, και ο καλαθίσκος, μικρό καλάθι στο οποίο τοποθετούσαν παιχνίδια ή μεταχειρίζονταν το ίδιο σαν παιχνίδι. Τα παιχνίδια των αγοριών ήταν ομαδικά και επιτραπέζια. Η μπάλα, οι βόλοι και οι αστράγαλοι ήταν τα πιο ευχάριστα παιχνίδια. Η αιώρα και η “χαλκή μυία”, δηλ. η κούνια και η τυφλόμυγα ήταν πολύ δημοφιλή. Το γνωστό “Μπιζ” παίζονταν επίσης, καθώς και το τρέξιμο, η πάλη, ο πετροπόλεμος, η ξιφασκία.
●
Αγαπημένα παιχνίδια για τα κορίτσια ήταν οι κούκλες. Επίσης έκαναν σπιτάκια στην άμμο, καβαλούσαν ξύλα ή καλάμια και παρίσταναν τους ιππείς ή έπιαναν ένα χρυσοκάνθαρο, τον έδεναν από τα πόδια με μια κλωστή και τον άφηναν να πετάει. Το παιχνίδι αυτό ονομαζόταν ζίνα.
Παρουσίαση: Τσέσικα Τομάι