PAHALI ALGISI Enerji Piyasasının Gazetesi
Yıl: 11
Sayı: 208
@petroturkcom
www.petroturk.com
DUZELTILMELI w
Sektör bu yıl da sınıfı geçti Ülkemizde yaşanan zorlu kış koşullarına rağmen dağıtım şirketlerinin özverili çalışmaları ile gaz arzında sorun yaşanmıyor.
STRATEJİ
Mustafa Karahan
•• 5
Doğal gaz dağıtım şirketlerinin SCADA merkezleri inceleme sonuçları ve düzenleme taslağı EPDK’da görüşüldü. •• 24
LİSANSSIZ Yönetmeliği Ucuz elektrik kullanımında
masada
Türkiye 9’uncu sırada •• Sayfa 7
•• Sayfa 14
MAKALE
Zeynep Elif Yıldızel
•• 22
Enerji Ticareti ve Tedariği Zirvesi’nin Danışma Kurulu Toplantısı yapıldı. •• 11
03
‘Dağıtım şirketleri sahada
özveriyle çalışıyor’ GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan zorlu kış şartlarının yaşandığı bu döneme ilişkin gazetemize yaptığı özel değerlendirmelerde; dağıtım şirketlerinin özverili çalışması sayesinde vatandaşların kesintisiz şekilde doğal gaz konforunu yaşadığını, BOTAŞ’ın da en üst seviyede çalıştığını belirtti.
‘DOĞALGAZIN HER YERE ULAŞTIRILMASI MİLLİ PROJEDİR’
G
AZBİR Başkanı Yaşar Arslan konuya ilişkin değerlendirmelerine şu sözlerle devam etti;“Abone sayımızdaki artış hizmet kalitesinin korunması anlamında bizlere bazı özel sorumluluklar yüklemektedir. Dağıtım şirketlerimizin en önemli görevi hizmetin kesintisiz ve en güvenli şekilde tüketicilerimize sunulmasıdır. Bunun için elimizden gelen çabayı sarf etmeye devam ediyoruz. Sahada görev yapan
G
aklaşık 33,5 forundan y or. n o k z a g l Doğa lanıy ndaş fayda milyon vata
HABER
ekiplerimiz zorlu kış şartlarında görev yapmaktadır. Ülkemizde mümkün olan her noktaya doğal gaz konforunun ulaştırılması milli bir projedir. Bunun en önemli unsuru 76 şehrimizde faaliyetini sürdüren doğal gaz dağıtım şirketleridir. Ekonomik olarak geri dönüşü mümkün olan her yere doğal gazın ulaştırılması için elimizden gelen çabayı göstermeye devam edeceğiz.”
AZBİR Başkanı Yaşar Arslan, zorlu kış şartlarında, doğalgaz dağıtım şirketlerinin büyük bir özveri ile çalıştığına dikkat çekti.
ğil ndaşları de adece vata etkiliyor. s rı la rt a ş Kış ri de şan ekiple sahada çalı
ÖZEL
“DAĞITIM ŞİRKETLERİMİZ ARALIKSIZ OLARAK ÇALIŞIYOR” Yaşar Arslan gazetemize yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “20152016 kış dönemi özellikle Ocak ayından itibaren sert geçiyor. Ülkemizin hemen hemen tüm bölgelerinde yoğun kar yağışı olduğu görülüyor. Kar yağışı ve soğuk hava doğal gaz tüketiminin ortalama tüketimin üzerine çıkmasına sebep oluyor. Vatandaşlarımızın kesintisiz doğal gaz ihtiyacının karşılanması için yurt genelinde faaliyet yapan dağıtım şirketlerimiz aralıksız olarak çalışıyor. Kış şartları sadece vatandaşlarımızı değil, aslında sahada çalışan ekiplerimizi de etkilemekte. Acil müdahale ekiplerimiz gelen başvuruları en kısa sürede sonuçlandırmak için aralıksız çalışmaktalar.”
“DOĞAL GAZIN PAHALI OLDUĞU ALGISINI DÜZELTMELİYİZ” Doğal gaz kullanan abone sayısının her yıl artan bir trend izlediğini ifade eden Yaşar Arslan; “Dağıtım sistemine her yıl 1 milyon yeni abone dahil oluyor. Doğal gaz konforundan ülkemiz genelinde yaklaşık olarak 33,5 milyon vatandaşımız faydalanmaktadır. Dağıtım şirketlerimiz yaklaşık olarak 48,1 milyon vatandaşımıza şebekesini ulaştırmış durumdadır” dedi.
GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan
alternatif yakıtlarla karşılaması halinde ise maliyet ortalama olarak iki katına çıkmaktadır.”
“DOĞAL GAZIN YAYGINLAŞMASI İÇİN YOĞUN ÇABA HARCIYORUZ” Doğal gaz dağıtım şirketleri olarak ulaştıkları bölgelerde doğal gaz kullanımının yaygınlaştırılması için yoğun çaba harcadıklarını söyleyen Arslan, “Ancak yerel yönetimlerin ve kamu idaresinin de bu çabaya destek olacak tedbirleri alması gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.
“GÜNLÜK TALEPTE SORUN YAŞANMAYACAK” Yaşar Arslan sözlerine şöyle devam etti; “Geçen yıl Ulusal Doğal Gaz Tüketimimiz tarihi rekorunu kırarak pik günde 223 milyon sm3 seviyesinin üzerine çıkmıştı. Bu kış sezonunda başta BOTAŞ olmak üzere Enerji Bakanlığı ve dağıtım şirketlerimizin uyumlu çalışması sayesinde bir problem yaşanmamıştır. Bu sene elektrik üretiminde alınan sıkı tedbirler sayesinde günlük talebin karşılanmasında bir sorun yaşanmayacağını düşünüyoruz.”
“ŞU AN İYİ BİR NOKTADAYIZ”
milyon Dağıtım şirketleri yaklaşık 48,1 mış ştır ula sini eke şeb şa vatanda durumda.
Yaşar Arslan sözlerine şöyle devam etti: “Ulaşılan nüfusa göre doğal gaz kullanan abone sayısı doğal gazın ikamesi olan bir ürün olduğu düşünüldüğünde iyi bir noktada olduğumuz gösteriyor. Ancak bu yeterli değildir. Yaptığımız saha çalışmaları vatandaş nezdinde doğal gazın diğer yakıt türlerine göre pahalı olduğu yönünde yanlış bir algı olduğunu görüyoruz. Standart bir konut Doğal gaz kulla nımının tüketicisinin yıllık ısınma ihtiyacını yaygınlaştırılm ası için yoğun doğal gaz ile karşılaması halinde gideri çaba harcanıyor. bin 360 TL civarındandır. Bu ihtiyacı
k talebin Bu sene günlü sorun yaşanmayacak. da ın karşılanmas
05
Büyüyen piyasa riski T
Özellikle takip edilemeyen türev ürünler sebebiyle oluşabilecek sorunlar fiziki piyasaları ve dolayısı ile aslında arz ve talep dengelerini tehdit eder duruma gelebilir.
am olarak serbestleşmiş sayılmasa da Türkiye elektrik piyasasındaki işlem hacimlerine bakıldığında bu nispi serbestleşmenin dahi ciddi bir piyasa yapısına doğru hızla yöneldiğini söylemek mümkün. Bu piyasanın elbette en önemli iki kuruluşu olarak ortaya çıkan spot/fiziki piyasanın işletmecisi olan EPİAŞ ile türev ürünler pazarının işletmecisi olan BİST, pazarın ilk oluşum aşamasında ciddi fonksiyonlar üstlenmek durumunda kaldılar. Gerek EPDK, gerekse Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklar modelin oluşumuna katkı sağladılar. Zira borsalar, enerji ticaretinin ileride de en önemli platformları olacaklardır. Ancak bu yapı kurulurken, özellikle yasalaşma safhasında OTC (Tezgahüstü) Piyasalar kavramı dışarıda kaldı. O dönemdeki muhalefetin politik yorumları sebebi ile dışarıda kalan OTC kavramı, aslında bu piyasaların en önemli kısmını oluşturmaktadır. Doğası gereği organize piyasalar işleten EPİAŞ ve BİST, kendi işlettiği pazarlar bünyesinde yapılan işlemler ve bu işlemleri gerçekleştiren oyuncular ile ilgili tüm riskleri takip eder, gerektiğinde uygun müdahalelerde bulunabilir. Elbette bu müdahalelerin bir kuralı vardır ve bu önceden bellidir. Bu platformlar üzerinden işlem yapan taraflar karşılıklı kredi riski taşımadıklarından, karşı taraf riskini üzerinde tutan piyasa işletmecileri öncelikle bu hesaplamalarında kendilerini korumaya yönelik tedbir alırlar. Oysa bu piyasaların dışında ve çok daha büyük ve büyüme potansiyeline sahip olan OTC piyasalarında bu riskler tamamen karşılıklı olarak işlem yapan şirketlerin üzerindedir. Bu sebeple artan işlem hacimleri ile birlikte OTC piyasalarda biriken risk potansiyel bir sorun olarak tanımlanmak durumundadır. Özellikle takip edilemeyen türev ürünler sebebiyle oluşabilecek sorunlar fiziki piyasaları ve dolayısı ile aslında arz ve talep dengelerini tehdit eder duruma gelebilir.
Türev ürünleri ticareti yapan tüm kuruluşlar için AB 2012’den itibaren bazı zorunluluklar getirmiştir. Kısaca EMIR (European Market Infrastructure Regulation) olarak bilinen bu regülasyon, temelde 3 kural seti getirmiştir: Yapılan ticaretin raporlanması – tüm tarafların tüm türev işlemlerini raporlamak zorunluluğu Clearing – belli tutarın üzerindeki tüm OTC işlemlerin Clearing üzerinden geçme zorunluluğu Risk Yönetimi – tüm taraflar için belli standartlarda uygulama zorunlulukları Türev ürünler ile ilgili olarak tüm finansal işlemlerin ticaret sonrası raporlanması ve detayları ile ilgili olarak MiFiD II (Markets in Financial instruments Directive) devreye girecektir. 2007 itibarı ile devreye giren MiFiD, emtia ve enerji ticaretine bir istisna getirmişti ancak yeni dönemde pozisyonlarını raporlama zorunluluğu artık enerji ve emtia ticareti için de geçerli olacak. Bunların yanında REMIT (Regulation on Wholesale Energy Market Integrity and Transparency) ise toptan enerji piyasalarında manipülasyon ve içeriden alınan bilgi ile yapılan ticareti önleme amacını taşır. 2011 yılında çıkarılan REMIT’in temel 4 unsuru şu şekilde sıralanabilir: • İçeriden bilgi alınarak yapılan ticaretin (insider trading) ve piyasa manipülasyonunun engellenmesi Piyasa paydaşlarının ilgili düzenleyici kuruma kayıt (bilgi verme) zorunluluğu Piyasa paydaşlarının toptan enerji ticaret işlemlerini raporlama ve iç bilgilerini yayınlama zorunluluğu Piyasaların izlenmesi için ACER’in REMİT’i uygulamasını sağlamak amacı ile tüm işlem raporlarının toplanması ve piyasa katılımcılarının kayıt altına alınması. REMIT kapsamındaki düzenlemeler,
toptan enerji ticareti işi yapan tüm tüzel ve gerçek kişiler için geçerlidir ve buna tüm tüccar ve tedarikçiler, sistem işletmecileri, borsalar ve bu konuda aracılık yapan brokerlar da dahildir. Yani gelecekte dahil olacağımız regülasyon çerçevesi buna benzer bir yapı olacak ve son aşamada AB ile uyum çerçevesinde aynı regülasyonlara tabi bir piyasamız olacak. Ancak bu geçiş süreci içerisinde büyüyen piyasalarımızın -AB’nin ihtiyaç duyduğu sebeplerden ötürü- bazı düzenlemeleri beklemesi gerekiyor. Elbette şeffaflık ile ilgili uygulamalar bunun ilk aşaması olarak ortaya çıkıyor ve bu konudaki kurallar sektördeki tüm paydaşları kapsıyor. Buna kamuya ait TEİAŞ, EÜAŞ, TETAŞ ve BOTAŞ gibi şirketler de dahil olacak, aynı zamanda bürokrasi de bu kurallar çerçevesinde hareket edecek. Halen nispeten serbest ticaretin mümkün olduğu elektrik piyasasındaki yapıya bakıldığında OTC piyasalarında yapılan işlemlerin herhangi bir kayıt ya da denetimi yoktur. Kısa zaman içerisinde buna doğal gaz işlemlerinin de eklenmesi ve giderek serbestleşmenin artması ile OTC piyasalarda kontrol dışı bir risk birikmesi oluşacaktır. Bu piyasalarda oluşan risklerin hem organize piyasalara etkisi hem de organize piyasalarda oluşan bir fiili durum sebebiyle OTC’deki kontratlarda yaratacağı etki potansiyelinin boyutu bilinmemektedir. AB kuralları, bu durumlar için regülatör tarafını sorumlu tutsa da Türkiye modelinin yapısında bu pek mümkün olmayabilir. Zira buna yönelik olarak EPDK, EPİAŞ bünyesinde bir “Piyasa İzleme Komitesi” oluşturmak üzere bir yapı tasarlamıştır. Buradan anlaşılan piyasada oluşan risklerin EPİAŞ tarafından izlenmesi, kayıt altına alınması ve sorunların tespit edilip aksiyon için EPDK’ya bildirilmesi şeklinde bir yapı kurgulandığı. Dolayısı ile EPİAŞ’ın bu görevini yerine getirmesi için, öncelikle kendi bünyesindeki piyasalar olmak üzere, hem BİST bünyesinde VİOP’ta yapılan işlemlerin tüm detayları hem de OTC de yapılan işlemlerin detaylarına ulaşması gerekiyor. Bu raporlamanın yolu ise, ya AB regülasyonunda olduğu gibi hem şirketlerin hem de brokerların tüm işlemleri -gerçek zamanlı olarak- EPİAŞ’a raporlaması ya da bu bilginin tek taraflı alınması şeklinde olacaktır. Bu sebeple kısa zaman içerisinde EPİAŞ’ın buna yönelik aksiyon modelini ve planını oluşturması gerekecektir. Muhtemelen ilk etapta karşılıklı gönüllük esasına dayanacak olan bu model ile birlikte “şeffaflık ve güvenilirlik” konusunda ısrarcı olan piyasa oyuncuları da ciddi bir sınav vermiş olacaklardır.
06
TOBB Türkiye Doğal Gaz
Meclisi ziyaretlerde bulundu TOBB Türkiye Doğal Gaz Meclisi, TBMM’de ve Enerji Bakanlığı’nda ziyaretlerde bulundu. Petek Çiftçi/Ankara TOBB Türkiye Doğal Gaz Meclisi Ankara’da temaslarda bulundu. TOBB Eski Yönetim Kurulu Üyesi ve TBMM Enerji Komisyonu Başkan Vekili Harun Karacan’ı ve TBMM Enerji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız’ı ziyaret eden Meclis, gün sonunda da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez’e nezaket ziyaretinde bulundu.
SEKTÖRÜN GENEL DURUMU İLE İLGİLİ BİLGİ VERİLDİ Meclis temsilcileri ziyaretler sırasında Türkiye Doğal Gaz Meclisinin çalışmaları ve sektörün genel durumu hakkında bilgi verdi.
ARZ GÜVENLİĞİ İÇİN KAYNAK ÇEŞİTLİLİĞİ Fosil yakıtlar içerisinde en temiz kaynak olan doğal gazın önemine değinen Meclis, arz güvenliği için; kaynak çeşitliliği, yatırım ortamının iyileştirilmesi, ithalatın serbestleştirilmesi, altyapı imkanları, giriş noktalarının artırılması ve serbest piyasa modelinin, rekabet koşulları dahil, tüm unsurlarıyla hayata geçmesinin önemine değindi.
Heyet, TBMM Enerji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız ile beraber.
ORTAK AKIL ÇERÇEVESİNDE HAREKET EDİLİYOR Dağıtım sektörü tarafında müşteri memnuniyetine verilen önem ve yapılan yatırımlara değinen TOBB Türkiye Doğal Gaz Meclisi, ortak akıl çerçevesinde hareket ettiklerini ve işbirliğine hazır olduklarını vurguladı. TOBB Türkiye Doğal Gaz Meclisi heyetine Meclis Başkanı İbrahim Akbal, Başkan Yardımcısı Yaşar Arslan, Danışman Erdinç Özen, TOBB Türkiye Sektör Meclisleri Müdürü Ahmet Altıntuğlu ve TOBB Türkiye Sektör Meclisleri Uzmanı Ayşe Çelebi Doğan katıldı. Meclis, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez’i ve TOBB eski Yönetim Kurulu Üyesi ve TBMM Enerji Komisyonu Başkan Vekili Harun Karacan’ı ziyaret etti.
Rusya’nın kömür taşımacılığı yüzde 6 arttı Rusya’nın deniz limanlarında kömür taşımacılığı 2015 yılında yüzde 6 arttı. Rusya Ticari Deniz Limanları Birliği açıklamasına dayanarak kömür taşımacılığı geçen yıl 123,2 milyon ton oldu. Aralık ayında ise taşımacılık yıllık yüzde 29 artarak 360 bin ton/güne çıktı.
ADÜ’de son aşama Adnan Menderes Üniversitesi’nin kendi öz kaynaklarıyla yaptığı doğalgaz altyapı çalışmaları Şubat 2016 tarihinde tamamlanacak. Daha sonra ADÜ Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nin ısıtmasında kullanılacak doğalgaz, önümüzdeki yıl içerisinde ise ADÜ Merkez Kampüsünün tamamında kullanılır duruma gelecek.
TANAP’ta bir ihale daha sonuçlandı Azerbaycan’daki Şah Deniz-2 Sahası’ndan çıkarılacak doğal gazı Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) kapsamında TANAP Doğalgaz İletim A.Ş. tarafından açılan 48” Kara Kesimi Lot-4 Boru Hattı İnşaat İhalesine ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda Lot 4 Boru Hattı İnşaatını gerçekleştirecek firma belirlendi.
20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak olan TANAP, bu noktadan, Avrupa ülkelerine doğal gaz iletimi yapacak olan TAP Doğal Gaz Boru Hattı’na bağlanacak.
TANAP Projesi’nin 48” kara kesimi boru hattı inşaatı ihalesini Punj Lloyd-Limak İş Ortaklığı kazandı.
SÖZLEŞME PUNJLLOYDLİMAK İŞ ORTAKLIĞI İLE İMZALANDI Türkiye üzerinden geçecek yaklaşık 1,850 kilometrelik boru hattının, Eskişehir’den başlayacak ve sırasıyla Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne illerinden geçerek TürkiyeYunanistan sınırında Edirne’nin İpsala İlçesi’nde son bulacak olan 48” çapındaki 459 kilometrelik kısmının inşaatı için ön yeterlik almış yerli ve yabancı 11 firmanın 8 Haziran
2015 tarihinde davet edilmesi ile başlayan ihale sürecinin sonucunda Punj Lloyd-Limak İş Ortaklığı ile sözleşme imzalandı.
KAPASİTE KADEMELİ OLARAK ARTACAK TANAP, Türkiye’nin Gürcistan sınırında Ardahan ili Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan,
Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak. Bu noktadan, Avrupa ülkelerine doğal gaz iletimi yapacak olan TAP Doğal Gaz Boru Hattı’na bağlanacak. Hattın Türkiye içi çıkış noktaları ise Eskişehir ve
Trakya bölgesi olacak. TANAP Projesi kapsamında ilk gaz akışı 2018’de gerçekleşecek. Başlangıç için yıllık 16 milyar metre küp olacak taşıma kapasitesinin, kademeli olarak önce 24 milyar metreküpe ve ardından 31 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. TANAP, Türkiye sınırları içerisinde bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük çap ve uzunluğa sahip doğal gaz boru hattı projesi olacak.
07
Doğalgaz ithalatı 41,3 milyar m3 BOTAŞ’ın doğal gaz ithalatı Aralık ayında 4 milyar 423 milyon metreküp oldu. BOTAŞ’ın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, aynı dönemde satış 4 milyar 839 milyon metreküp olarak gerçekleşti. Doğalgaz ihracatı ise 69 milyon metreküp olarak belirlendi. Böylece yılın tamamında ithalat 41 milyar 300 milyon metreküp, ihracat 635 milyon metreküp ve satışlar 41 milyar 63 milyon metreküp seviyesine geldi.
Ukrayna’nın ihracatı azaldı Ukrayna’nın enerji ihracatı 2015 yılında yüzde 54,8 azaldı. Ukrayna Enerji Bakanlığı’nın açıklamasına göre; enerji ihracatı geçen yıl sıkı yurtiçi talep nedeniyle 3,64 TWh’a geriledi. Ukrayna tedarik sıkıntılarından dolayı, Polonya, Slovakya, Belarus ve Moldova’ya enerji ihracatını neredeyse tamamen durdurdu.
Bulgaristan hibe alıyor Bulgaristan, doğal gaz dağıtım şebekesinin rehabilitasyonu, modernizasyonu ve geliştirilmesi için AB’nin altyapı finansman programı kapsamında 850 bin euro destek alacak. Ekonomi Bakanlığı’nın ‘Ekonomi Blog’unda yer alan ve Sofya Ticaret Müşavirliği tarafından yayınlanan habere göre, finansmanın bir kısmı Avrupa Bağlantılar Oluşturma Tesisi’nin yaklaşık 180 milyon euro tutarında olan bütçesi tarafından sağlanacak.
Gazprom’un satışı arttı Rus doğal gaz devi Gazprom’un Sırbistan’a doğal gaz satışı 2015 yılında yüzde 23,6 artış gösterdi. Gazprom, 2015 yılında Sırbistan’a toplam 1,7 milyar metreküp doğal gaz sattı.
Türkiye elektriği en ucuz kullanan 9. ülke Eurostat elektrik 2015 verilerine göre Türkiye Avrupa’da mesken elektrik satış fiyatlarında en ucuz 9’uncu ülke oldu. Fiyatlandırma karşılaştırmasında Danimarka en pahalı elektriği kullanırken Bosna Hersek en ucuz kullanım sağlayan ülke oldu.
E
urostat Avrupa’da 2015’in elektrik fiyatlandırma kıyaslamasını açıkladı. Türkiye listede elektrik birim fiyatlarına göre, Avrupa ülkeleriyle karşılaştırmasında 25 ülkeyi geride bırakarak vatandaşına uygun fiyatlı elektrik temin eden ülkeler arasında 9 uncu sırada yer aldı.
EN PAHALI ELEKTRİK DANİMARKA’DA Euro cinsinden fiyatlanarak ortalama yılık tüketimi 2 bin 500 ve 5 bin kW arasındaki
Mesken Elektrik Fiyatları 2015
Sıra
Ülke
Euro kWh
Sıra
Ülke
Euro kWh
EPDK, bazı yayın organlarında çıkan “elektrik faturalarındaki dağıtım bedeline yaklaşık yüzde 250 oranında gizli zam” yapıldığı yönünde çıkan haberlere ilişkin bir açıklama yayınladı.
“TÜKETİCİYE YANSIYAN GİZLİ BİR ZAM YOK” Açıklamada; “Kurumumuzu yıpratmaya yönelik bu haberlerin baştan aşağı yalan ifadelerle dolu ve maksatlı olduğu kolayca anlaşılmaktadır. Elektriğe yönelik herhangi bir gizli zam söz konusu değildir. EPDK tarafından yapılan zam Kurum internet
Ülke
Euro kWh
1
Danimarka
0,307
12 Lüksemburg
0,177
23
2
Almanya
0,295
13
Yunanistan
0,177
24 Çek Cumhuriyeti 0,127
3
İtalya
0,245
14
Letonya
0,164
25
Türkiye
0,127
4
İrlanda
0,243
15
Fransa
0,162
26
Litvanya
0,126
5
İspanya
0,231
16
Norveç
0,161
27
Malta
0,125
6
Portekiz
0,228
17
Slovenya
0,159
28
İzlanda
0,120
7
Belçika
0,213
18
Finlandiya
0,155
29
Macaristan
0,113
8
İngiltere
0,212
19
Slovakya
0,151
30
Karadağ
0,098
9
Avusturya
0,201
20
Polonya
0,144
31
Bulgaristan
0,094
10
Hollanda
0,196
21
Hırvatistan
0,132
32
Arnavutluk
0,081
11
İsveç
0,185
22
Romanya
0,130
33 Bosna Hersek
Estonya
0,130
0,081
Kaynak: Eurostat / Vergi Fon Hariç / Tüketimi 2500-5000 kWh arası olan meskenler için / 1 Euro =3,25 TL
mesken abone grubu karşılaştırılmasıyla oluşan listede Danimarka 0.301 euro/ kWh ile Avrupa’da elektrik kullanımının en pahalı olduğu ülke oldu. Almanya, İtalya,
İrlanda, İspanya, Portekiz, Belçika ve Avusturya 0,295 euro/kWh ile 0,201 euro/ kWh arasında tüketiciye elektrik temin ederek listenin üst sıralarında yer aldılar. Bosna Hersek, Arnavutluk,
EPDK’dan zam açıklaması Elektrik faturalarındaki dağıtım bedellerini yaklaşık yüzde 250 oranında zam geldiğine ilişkin haberlere EPDK’dan yalanlama geldi.
Sıra
sitesinde kamuoyu ile paylaşılmış ve Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Hal böyleyken gizli bir zamdan söz edilmesi, iyi niyetle telifi mümkün olmayan açık bir çarpıtmadır. Dağıtım bedeli adı altında alınan herhangi bir “vergi” söz konusu değildir. Dağıtım bedeli, elektriğin taşınması anlamına gelen dağıtım hizmetinin karşılığında alınmaktadır” denildi.
“NİHAİ FiYAT ARTIŞI ORTALAMA YÜZDE 6,8” EPDK tarafından yayınlanan açıklamada ayrıca şu bilgilere yer verildi; “İstanbul ve Ankara için farklı tarifeler söz konusu değildir. Tüm Türkiye’de –diğer bir deyişle 81 ilde- tarifeler aynıdır. Önceki dönemlerde uygulanan tarifelerdeki dağıtım bedelleri ile yeni dönemdeki tarife bedelinin doğrudan karşılaştırılması yanlıştır. Çünkü daha önceki dönemde dağıtım bedeli, iletim bedeli ve sayaç okuma bedeli gibi
ayrı ayrı belirlenen bedeller yeni dönemde dağıtım bedeli başlığı altında birleşmiştir. Ancak dağıtım bedeli enerji fiyatının sadece bir bileşenidir. Enerji bedellerindeki artışlar ile değerlendirildiğinde nihai fiyat artışı ortalama yüzde 6,8’dir. Yüzde 250’lik fiyat artışı akıl ve izan ile bağdaşmayacağı gibi tüketiciye yansıyan gizli bir zam kesinlikle yoktur. Vatandaşlarımızın gerçek ile uzaktan yakından ilgisi bulunmayan bu tip maksatlı haberlere itibar etmemesini bekliyoruz.
EPDK yüzde 250’lik fiyat artışı akıl ve izan ile bağdaşmayacağı gibi tüketiciye yansıyan gizli bir zamın olmadığını bildirdi.
Bulgaristan, Karadağ, Macaristan, İzlanda, Malta, Litvanya Türkiye ise 0,81 euro/kWh ile 0,127 euro/kWh arasında fiyatları ile Avrupa’nın en ucuz elektrik tedarik eden ülkeleri oldular.
Atıktan elektrik enerjisi Amerikalılar ile Bitlis Katı Atık Birliği (BİKA) üyesi olan belediyeler arasında ‘Çöpten elektrik enerjisi, dizel üretimi, gübre, temiz su ve atıl ısı üretilmesi’ başlıkları altında 22 yıllık sözleşme imzalandı. BİKA üyesi olan 10 yerleşim alanından toplanan çöpler, BİKA tesisinde ayrıştırılarak ve işlenerek ana çıktılar adı altında elektrik enerjisi ve dizel üretimi yapılacak.
10
11
TOPLAM İTHALAT 4 MİLYAR 571 MİLYON METREKÜP Rapora göre doğalgaz ithalat miktarı 2015 Kasım ayında toplam 4 milyar 571 milyon metreküp oldu. Bu oranın 3 milyar 655 milyon metreküpünü boru gazı, 916 milyon metreküpünü ise LNG oluşturdu. Kasım ayında toplam stok miktarı 2 milyar 661 milyon metreküp olarak gerçekleşti. Bunun yeraltı stok miktarı 2 milyar 457 milyon metreküp olurken, LNG Terminali stok miktarı ise 203 milyon metreküp oldu.
LNG İTHALATI DÜŞTÜ 2014 Kasım ayında 4 milyar 558 milyon metreküp olan doğalgaz ithalatı 2015’in aynı ayında yüzde 0,28 artarak 4 milyar 571 milyon metreküp oldu. En fazla doğalgaz ithalatı 2 milyar 376 milyon metreküple Rusya’dan yapıldı. Bunu sırasıyla 703 milyon metreküple İran ve 574 milyon metreküple Azerbaycan takip etti. Sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatı ise yüzde 12,93 oranında azalarak 916,36 milyon metreküp oldu.
15
16
40 yıl aradan sonra Avrupa’da ABD’nin ihraç ettiği ham petrol, 40 yıl aradan sonra Avrupa’ya ulaştı.Teksas’dan yola çıkan kargo gemisi ile taşınan petrol, Fransa’nın Marsilya kenti yakınlarındaki Fos-Lavera Limanı’na geldi. ABD’li Enterprise Products Partners şirketi tarafından satılan ham petrolün, alıcı Vitor Grubu tarafından İsviçre’deki rafinerilere gönderilmesi bekleniyor.
Termik santraller için ‘Yerli Ekipman’ Tedariği buluşması İstanbul Sanayi Odası tarafından düzenlenen “Enerji Sektöründe Yerlileşme-I Termik Santraller için Yerli Ekipman Üretimi Toplantısı” gerçekleşti.
Gazprom Güney Akım sözleşmesi feshedildi South Stream Transport şirketi Gazprom ile yaptığı Güney Akım hattı anlaşmasının feshedilmesi konusunda anlaşmaya vardı. Gazprom’un yaptığı açıklamaya göre, Gazprom Yönetim Kurulu, South Stream Transport ile yapılan Güney Akım sözleşmenin feshedilmesini onayladı. South Stream Transport ise Gazprom’un sözleşme kapsamındaki tüm yükümlülüklerinden feragat etmeyi kabul etti.
İspanya’da enerji talebi arttı İspanya’da büyük sanayi kuruluşlarından enerji talebi yüzde 1,8 arttı. Enerji talebi 2015 yılında sanayi kullanımlarından yüzde 2,4 artarken, hizmet sektörlerinden yüzde 1 azaldı. Aralık ayında, sanayi sektöründen talep yılık yüzde 1,9 artarken, hizmet sektöründen yüzde 0,9 düşüş gösterdi.
2015 yılında Güney Kore kömürde rekor kırdı Güney Kore’nin kömür ithalatı 2015 yılında yüzde 3,3 artarak rekor kırdı. Alıcılar düşük küresel fiyat avantajından yararlandıkları için ithalat geçen yıl 135 milyon tona yükseldi. İthalatın yüzde 81’ini yüzde 3,2 artış ve 109,9 milyon ton ile termal kömür oluşturdu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Üyesi Enerji İhtisas Kurulu Başkanı M. Ata Ceylan
500 milyon ton kömür rezervimiz var
Termik santrallere yatırım devam ediyor İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Üyesi Enerji İhtisas Kurulu Başkanı M. Ata Ceylan açılış konuşmasında, dışa bağımlılığı azaltmak, milli geliri artırmak ve istihdam yaratmak için yerlileşmenin önemine değindi. Birçok ülkenin enerji arz güvenliği için yerli kaynaklarına, yerli teknolojilerine yatırım yaptığına dikkat çeken Ceylan şöyle konuştu: “Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de termik santrallere yatırım devam ediyor. Bu santrallerin yerli teknoloji ile yapılabilmesi için kamu, özel sektör, üniversiteler ve araştırma kuruluşlarıyla bugün burada oluşturduğumuz sinerjinin
artması gerekiyor. Her sanayi gibi enerji yatırımlarının da fizibl olması gerekiyor. Yeterli talep garantisi ve teşvikler finansman risklerini bertaraf edebilir. Kamu alım politikaları sanayileşme yeteneğinin geliştirilmesi için en önemli araç. Ülkemiz açısından baktığımızda, oldukça büyük bir alım gücüne sahip olan kamunun, bu alımlar kapsamında yerli Ar-Ge, yenilik ve teknoloji transferini desteklemesi sanayileşme açısından bir fırsat teşkil ediyor. Oda olarak Türk sanayisinin orta gelir tuzağından kurtulabilmesinin ancak yüksek katma değerli sanayi yapısına dönmemizle mümkün
İ
stanbul Sanayi Odası tarafından düzenlenen “Enerji Sektöründe Yerlileşme-I Termik Santraller için Yerli Ekipman Üretimi Toplantısı” gerçekleşti. Toplantının açılış konuşmasını İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Üyesi Enerji İhtisas Kurulu Başkanı M. Ata Ceylan yaptı. Konuşmacılar arasında TÜBİTAK MAM Strateji ve Teknoloji Geliştirme Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Makaracı ve Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürü Halil Alış vardı. Toplantıya ayrıca İSO Yönetim Kurulu Üyesi Nurhan Kaya da katıldı. Toplantında termik santrallere yönelik ekipmanların yerli olarak üretilmesine yönelik başarı hikayeleri ile yaşanan tecrübeler aktarıldı. Akademik çalışmalar ile gereksinimlerin ortaya konulması ve işbirliklerinin sağlanması konusu üzerinde duruldu. Ayrıca yerli piyasa tedariki, termik santral teknolojilerinde yerlileştirme, satın alma kalemleri, yerli sanayinin tasarım ve imalat kabiliyetleri hakkında bilgi verildi.
olabileceğini düşünüyoruz. Bu da güçlü bir sanayi – üniversite işbirliğine bağlı. Odamız öncülüğünde İstanbul’daki 7 üniversitemiz ile birlikte kurulan ‘Sanayi Platformu’ sanayimizin ihtiyacı olan proje talepleri ile üniversiteleri buluşturmayı amaçlıyor.”
TUBİTAK-MAM Strateji ve Teknoloji Geliştirme Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Makaracı
Farklı teknolojiler
üzerinde çalışılmalı
TÜBİTAK MAM Strateji ve Teknoloji Geliştirme Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Makaracı, enerji projelerinde Türkiye’ye bir seviye atlatmak istediklerini kaydetti. Makaracı şunları söyledi: “Biz ilk çalışmamıza 2006 senesinde EÜAŞ ile birlikte termik santral atık ısılarının değerlendirilmesi projesi ile başladık. Bu 10 yıl içerisinde geldiğimiz nokta da çeşitli projeler geliştirerek devam ediyoruz. İlk defa Türkiye’de termik santral alanında bir ekip oluşturuldu. 2015 yılı sonu itibarıyla da ülkemizde tüketmiş
Elektrik Üretim Aş. Genel Müdürü Halil Alış
olduğumuz elektriğin yaklaşık yüzde 68’i termik santral teknolojisinden üretilmiş. Burada doğal gaz yakıtlı termik santrallerin payı yaklaşık yüzde 38 iken, kömür yakıtlı termik santrallerin payı da yüzde 28 civarında. Son dönemde ülkemizde yaşanan doğal gaz sıkıntılarını aşmak için farklı teknolojiler üzerinde çalışmamız lazım.”
Murat Makaracı’nın konuşmasının ardından EÜAŞ Genel Müdürü Halil Alış konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Alış, özellikle İstanbul’un Avrupa yakasında elektrikte arz güvenliği ile ilgili gelecekte sıkıntılar yaşayabileceğini söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: “Sıkıntının sebebi şu an İstanbul’da potansiyel olarak kaynağımızın olmaması. Zaten su kaynağı İstanbul’da yoktu. Tek kaynak doğal gazdı. İşte, bizim Ambarlı doğal gazımız var. Birkaç tane daha küçük santraller var. Kömür bir tek Trakya’da görünüyor. Onun da henüz elektrik enerjisi için kullanılıp kullanılmayacağı konusunda tereddütler var. Çünkü orası tarım arazileri olarak ilan edildiği için imar değişikliği lazım. Yaklaşık 500 milyon ton bir kömür rezervimiz var. Ondan da 1500-2000 MW’lık santral yapma imkanımız var. Ancak henüz yapılıp yapılmayacağı belli değil. İstanbul’a elektrik getirmenin tek yolu Anadolu’dan iletim hatlarıyla enerji taşımak.”
18
19
Kayserigaz dokuzuncu YGG toplantısını gerçekleştirdi Kayserigaz yönetimi tarafından her yıl düzenli olarak yapılan Yönetimin Gözden Geçirme (YGG) Toplantısı’nın 9.’sunun ilk turu Kayseri’de başlayarak Bodrum’da tamamlandı.
Çalışmaların performansı değerlendirildi Toplantılarda bir önceki yıl gerçekleştirilen çalışmaların performans ve hedef değerlendirmeleri yapılırken, yeni yılın hedefleri için verimin nasıl artırılması gerektiği ve performansı etkileyen etmenler üzerinden istişarelerde bulunuldu. Bir haftaya yakın süren toplantı Bodrum’da devam etti.
‘Çalışmalarımıza devam edeceğiz’
YENİ AKSİYON PLANLARI ÜZERİNDE BEYİN FIRTINASI
B
u yıl 9. kez düzenlenen Yönetimin Gözden Geçirme Toplantısı tüm birim sorumlularının katılımıya birlikte ilk aşaması Kayseri’de olmak üzere tüm gün süren toplantılarla gerçekleştirildi.
Toplantı gündeminde yeni yılın hedefleri, müşteri taleplerinin karşılanması, 2016 yılı birim stratejileri ve yatırım adımları, personellerin kişisel gelişim ve eğitimleri konuşuldu. Sunumlarda birim ve müdürlüklerin 2015 yılı
çalışmaları üzerine tartışılarak, 2016 yılında mükemmele ulaşmak için yapılabilecekler yeniden gözden geçirilerek, mevcut çalışma yöntemlerinin analizleri yapılarak, yeni aksiyon planları üzerinde beyin fırtınası yapıldı.
Kayserigaz eğitimlere devam ediyor Eğitimlere yeni yılda da devam eden Kayserigaz, “Doğalgazın Güvenli Kullanımı ve Enerji Verimliliği” konusundaki hassasiyetinin bir göstergesi olarak Talas Anadolu Lisesi öğrencileri ile bir araya geldi. Eğitimde doğalgazla ilgili güvenlik tedbirleri ve tasarruflu doğalgaz kullanımıyla beraber enerji verimliliği ve tasarrufu anlatıldı. Kayserigaz İç tesisat Sorumlusu Onur Aydın,
K
ayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora Kayserigaz’ın “Sektöre ve Paydaşlara İlham Veren Marka Olmak” vizyonu ile sürdürdüğü ve sektörde takdir toplayan çalışmaların, 2016 yılında da mevcut hedefler doğrultusunda Kayseri ve Kayseri Halkı için sürdürülmeye devam edileceğini söyledi.
Kayserigaz, sosyal sorumluluk projeleri kapsamında öğrencilere “Doğalgazın Güvenli Kullanımı ve Enerji Verimliliği” hakkında eğitim verdi.
Kayserigaz olarak, doğaya ve enerji tasarrufuna duyarlı bir neslin yetişmesini amaçladıklarını söyleyerek, sınırlı yenilenebilir enerji kaynaklarına önem verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi. Talas Anadolu Lisesi Müdürü Yusuf Özkara günümüzde enerji tasarrufunun büyük önem kazandığını belirterek, Kayserigaz ekibine verdiği anlamlı eğitim desteği için teşekkür etti.
Doğalgazın güvenliği hakkında bilgi verildi
Kayserigaz, “Doğalgazın Güvenli Kullanımı ve Enerji Verimliliği” konusunda eğitim programları düzenledi.
Eğitimde Kayserigaz Proje Onay ve Gaz Açma Mühendisi Kemal Demirkaya, enerjinin bilinçsiz ve dikkatsiz kullanılmaması gerektiğini belirterek, kullanılan enerji kaynaklarından en yüksek seviyede tasarruf sağlamanın yollarını aktardı. Akabinde, Kayserigaz Proje ve Sertifikasyon Mühendisi Neşe Güzelce çevreci yakıt
doğalgazın güvenliği ve doğalgazın güvenli kullanımı hakkında bilgileri öğrencilerle paylaştı. Eğitim, çeşitli görsellerle desteklenerek öğrencilerin aklında kalıcı olabilmesi sağlandı. Eğitimin sonunda gençlerin soruları Kayserigaz ekibi tarafından cevaplandı. Eğitimden sonra öğrencilere ve öğretmenlere Kayserigaz Güvenli ve Verimli Doğalgaz Kullanım Rehberi ile birlikte çeşitli hediyeler dağıtıldı.
20
‘Enerji depolama’ maliyeti yüzde 70 düşecek ÖNEMLİ ADIMLAR ATILACAK
E Murat Mercan
-Depolama-Maliyetten Değere Değişim raporunu değerlendiren Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Başkanı Murat Mercan, gelecek yıllarda yenilenebilir enerjinin depolanmasıyla enerji güvenliği konusunda önemli adımlar atılabileceğini dile getirdi. Mercan, Türkiye’de son dönemde sıkça gündeme gelen enerji depolama sorununun yeni teknolojilerle çözülebileceğini belirtti. Mercan, 9-13 Ekim 2016 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek Dünya Enerji Kongre’sinde de katılımcıların enerji depolama ve enerjide yeni teknoloji konusunu gündeme getireceğine dikkat çekti.
‘E-Depolama Maliyetten Değere Değişim’ başlıklı raporda günümüzde yapım aşamasında olan birçok yeni teknolojinin gelecek 15 yıl içinde enerji depolama maliyetlerini yüzde 70’e kadar düşüreceği belirtildi.
D
ünya Enerji Konseyi tarafından hazırlanan “E-Depolama-Maliyetten Değere Değişim” raporuna göre, enerji depolama maliyetleri gelecek 15 yıl içinde düşecek. Enerji depolama konusunda dünyanın önde gelen 23 sanayi uzmanı ve akademisyen tarafından hazırlanan raporda, henüz üzerinde çalışmaların devam ettiği yeni teknolojilerin 15 yıl sonra kullanılabilir hale gelmesiyle enerji depolama maliyetlerinin yüzde 70 kadar düşeceği belirtildi.
GELECEKTE PETROLE OLAN İHTİYAÇ AZALABİLİR Raporda, yeni teknolojilerin fiyatları aşağı çekmesinden dolayı, güneş enerjisinin daha rekabetçi olacağı, rüzgâr türbinlerinde kullanılan ve üretilen enerjiyi artıran kompozit / bileşik materyaller alanındaki teknik gelişmeler sayesinde rüzgâr enerjisi depolamanın mümkün olacağı öngörülüyor. Geliştirilecek enerji depolama sistemleri sayesinde yeni enerji santrallerinin kurulmasına gerek kalmayacağı belirtilen raporda bir önemli tespit daha yer alıyor; gelecekte petrole olan ihtiyaç azalabilir. Dünya Enerji Konseyi Genel Sekreteri Christoph Frei, enerji depolamasının, değeri halen azımsanan ama enerji bağlantıları için kritik bir katalizör olduğuna dikkat çekti. Frei ayrıca, enerji depolama maliyetlerinin düştüğünü ve enerji depolama işlemlerinin daha geniş bir kullanıma sunulması, hatta hane halkı ile e-hareketlilik kullanımına sunulmasıyla maliyetlerin daha da düşeceğini belirtti.
SADECE MALİYETİ DÜŞÜRMÜYOR Güneş ve rüzgar enerjisi uygulamalarına odaklanılan raporda, sadece enerji depolama yatırım maliyetini dikkate alan bakış açısının -enerji depolamasının değer sistemini göz ardı etmesi nedeniyleolduğundan daha pahalı bir sistem algısı oluşturduğu savunuldu. Dünya Enerji Konseyi’nin raporunda, enerji depolamanın hem maliyeti hem de sağlayacağı kazançlar dikkate alınarak anlaşılabileceğinin altı çiziliyor.
21
Yıllık Enerji Yatırımları (Şekil 1) Kaynak : WEIO,2014
(Şekil 2) Kaynak : WEIO,2014
23
24
25
Kömür kaynaklarımız var fakat olan kaynağın kalorisi düşük. Yine de yerli kömür kullanılıyor ama sonuçta yine kömür de ithal ediyoruz. Petrol ve doğalgaz da zaten büyük ölçüde bağımlıyız. Tabi yeni kaynaklar gündemde. Ülkemizde kaya gazı çalışmaları başladı ama Türkiye kaya gazı rezervinde ne durumda o konuda tam da bir netlik yok.
E
IF Yürütme Kurulu Başkanı Avukat Çiğdem Dilek, hem Haziran ayında gerçekleşecek EIF 2016 Petrol - Gaz Kongresi ve Fuarı’nı değerlendirdi hem de enerji sektörünün genel durumuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
• EIF 2016 Petrol Gaz Kongresi ve Fuarı gerçekleştirilecek. Bu organizasyonla ilgili bilgi verir misiniz?
• Sizi tanıyabilir miyiz? İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunuyum. Ekonomi Hukukunda yüksek lisans yaptım. Profesyonel hayatım avukatlık yaparak devam ediyor. Ayrıca Global Enerji Derneği Başkanlığını yürütüyorum.
“KAYNAKLARDA ÜLKE ÇEŞİTLEMESİ YAPILMALI” • Rusya’yla yaşadığımız kriz enerji tedarikimizi nasıl etkiler? Bu durum Türkiye tarafının kesinlikle istemediği ancak sınırlarını korumak adına mecbur olduğu bir durum oldu. Henüz enerji krizine dönüşmedi. Rusya ile diplomatik sıkıntımız oluşunca Türk heyeti Bakü ve Katar ziyaretleri gerçekleştirdi. Amaç elbette kaynakları çeşitlendirmek ve sadece Rusya’ya bağımlı olmamak. Bu doğru bir adımdır. İç kaynaklarımız maalesef bizim talebimizi karşılamaya yetecek ölçüde değil. Bu nedenle yurtdışından doğalgaz ithal edeceğimiz ülkeleri çeşitlendirmemiz için sadece bir ülkeye bağımlı olmamamız gereklidir. Türkiye petrol ve doğalgazda yüzde 90’lar seviyesinde dışa bağımlı. Bu nedenle ülke çeşitlemesi yapmamız gerekiyor. • İç kaynaklarımız yeterli gelmediği takdirde neler yapılabilir? Enerji ithalatımızın azaltılması ve enerji kaynaklarımızın artırılması yerli ve yenilenebilir kaynakların daha fazla işleme alınması ile mümkün olabilir. Biz tabi bir petrol ülkesi değiliz. Elbette kuyu açmaya devam
ediliyor ama bu işlemin fizibıl olması gerekiyor. Dünya iklim değişikliğini konuşuyor. Aralık ayında Paris’te iklim değişikliği zirvesi yapıldı. Bu toplantı sonucunda enerji üretiminde ülkelerin yenilenebilir kaynaklara ağırlık vermesi karara bağlandı. Dolayısıyla biz kömüre ağırlık verirsek bu defa da uluslararası camiada bu nasıl karşılanır bunu düşünmek lazım. O halde arz güvenliğimiz için yenilenebilir kaynakları en üst seviyede kullanmamız gerekir. Bu hem ithalatımızı azaltır hem de iklim değişikliği ile mücadelede sorumluluğumuzu yerine getirmiş oluruz. • Rusya’yla yaşadığımız bu problem başka krizlere neden olur mu? Rusya ile ilişkimiz sadece doğalgaz ile sınırlı değil. Türkiye’nin ilk nükleer projesini de Mersin Akkuyu’da Rus Atomstroyexport şirketi yapıyor. Dolayısıyla çok stratejik bir yatırımda daha Ruslarla birlikteyiz. Şu anda ne doğalgaz projesi Türk Akımı’nda ne de Akkuyu Nükleer santral inşaatında bir durma söz konusu değil. Türkiye’nin gaza ihtiyacı var ama onların da alıcıya ihtiyacı var. Zira Rusya ekonomisi büyük ölçüde doğalgaz gelirine bağlı. Bu olmazsa onların da durumu hiç iyi olmayacaktır. Dolayısıyla ilişkileri daha da germek Rusya için de bir tehdit oluşturacaktır. Diğer taraftan Rusya ile ilişkilerin bozulması enerjiden önce inşaat ve turizm sektörlerini etkiledi. Rusya enerji girdisine zarar vermemek adına öncelikle bizim oradaki
müteahhit firmalarımıza zarar vermek istedi ve Rus turistlerin Türkiye’ye gelmesini engellenmek istedi. Ama şahsi kanaatim Rusya daha fazla kılıç kuşanamaz. Zaman içinde ilişkilerimiz normalleşir.
“ENERJİ, DIŞ POLİTİKAMIZ İLE YAKINDAN İLİŞKİLİ” • Enerji konusunda diğer ülkeler ile ilişkimiz ne durumda? Doğalgaz ve petrolde maalesef dışa bağımlıyız. Bu nedenle Ortadoğu coğrafyasından enerji ithal ediyoruz. İran’la, Rusya’yla ve Azerbaycan ile gaz alım anlaşmalarımız var. Şu anda gündemdeki en flaş konu Rusya ile enerji ve enerji projeleri konusundaki karşılıklı tutumlar. Katar ile de geçen günlerde Türk heyeti görüştü. Sanırım bu ülke ile de gaz alışverişimiz olacaktır. Diğer taraftan yenilenebilir enerji konusunda kaynak elbette bizim güneşimiz, suyumuz ve rüzgarımız. Ancak teknoloji yine ithal. Bu noktada yine yurtdışına bağımlıyız diyebiliriz. Zira güneş panelleri, rüzgar türbinlerini yurtdışından ithal ediyoruz. • Türkiye yer altı kaynakları açısından zengin mi? Nasıl görüyorsunuz? Enerji üretimi konusunda konuya yaklaşırsak; enerji üretilebilen yer altı kaynaklar kömür petrol ve doğalgaz. Bu noktada maalesef kaynaklar açısından zengin bir ülke olduğumuzu söyleyemeyiz.
Genel Yayın Yönetmeni ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Emin Kaya Ankara Temsilcisi: Kerem Gezer Haber Yönetmeni: Sıla Acar Haber Merkezi: Petek Çiftçi, Selin Şahin, Raşit Kırkağaç Grafik: Ersin Güleç, Melisa Güven, Türkan Özyurt
Reklam ve Abonelik: Ayşe Işık Mali İşler Başkanı: Ş. Doğan Erbay Finans Direktörü: Ahmet Şen Hukuk Danışmanı: İrfan Coşkun İK Müdürü: Havva Demir Basıldığı Yer: İRM Dijital Baskı ve Matbaacılık San. Tic. A.Ş. @Petroturkcom
Global Enerji Derneği olarak EIF enerji etkinliklerini 9 yıldır düzenli olarak yapıyoruz. Bu yıl 3-4 Kasım’da ATO Congreisum Kongre ve Fuar Merkezinde Petrol - Doğalgaz Fuar ve Kongresini gerçekleştireceğiz. Her yıl olduğu gibi bu yıl da Enerji Bakanlığımızın desteği ile yapıyoruz. Özellikle burada lokomotif kurum Türkiye Petrolleri’dir. Kongre programını Türkiye Petrolleri ile birlikte şekillendiriyoruz.
“2017 ‘DE TÜRKİYE’DE DÜNYA PETROL KONGRESİ YAPILACAK” • Bu kongrede hedef ne olacak? Öne çıkan konuların başında dünya petrol piyasası olacağını düşünüyoruz. Zira petrol fiyatları aşağı doğru gidiyor ve bütün petrol üreticisi ülkeler ve dev petrol firmaları bu durumdan rahatsız. Kongrede; alınacak tedbirler, tutumlar, petrol fiyatlarının yakın zamanda nasıl bir yol izleyeceği gibi konular yer alacak. Bu ortamda Derneğimiz ve Türkiye Petrolleri bu etkinliği düzenleyecek. Bu arada diğer destek kurumumuz World Petroleum Council Türk Milli Komitesi’dir. 2017 yılında Türkiye’de Dünya Petrol Kongresi yapılacak. Bu Türkiye için çok önemli ve prestijli bir etkinlik olacak. İşte bu uluslararası kongrenin lansmanı da 3-4 Kasım 2016’ da EIF Petrol ve Gaz Kongresinde yapılacak. Amaç uluslararası enerji projeleri için dünyanın gözünü Türkiye’ye çekebilmek.
27