Green Power Sayı 135 by Ersin Güleç

Akdeniz %15,20 İç Anadolu % 7,86

Marmara % 36,95

Karadeniz %1,70 Ege % 37,72

Güneydoğu Anadolu % 0,58

Yenilenebilir Enerji Piyasasının Gazetesi

Yıl: 5

Sayı: 135

@petroturkcom www.petroturk.com

A D Z I S S N A LIS

ISLEM

TAMAM •• 10’da

MAKALE

Hareket’in Genel Müdürü Engin Kuzucu rüzgardaki potansiyele dikkat çekti. •• 7

Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu

•• 3

‘Yerli ekipman mevzuatının değiştirilmesi için çalışıyoruz’ E

nerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Münib Karakılıç İSO Enerji İhtisas Kurulu tarafından düzenlenen toplantının konuğu oldu. Toplantıya ayrıca İTÜ Arı Teknokent Genel Müdür Yardımcısı Gökçe Tabak katılarak bir sunum yaptı.

“TEKNOPARKLAR BÜYÜK ÖNEME SAHİP” İSO Yönetim Kurulu Üyesi ve Enerji İhtisas Kurulu Başkanı M. Ata Ceylan toplantıda, rüzgar ve hidroelektrik olmak üzere lisanslı yenilenebilir enerji projelerinde mevzuat açısından sıkıntılar yaşandığını, bunun da ülkemizdeki yatırımları sekteye uğrattığını belirtti. Ceylan sözlerine şöyle devam etti: “Lisanssız elektrik üretimi sektöründe beklenen yönetmelik değişiklikleri de, bu alanda yatırım yapmış veya yapacak olan yatırımcılar için bir belirsizlik ortamı yaratıyor. Enerji verimliliği alanındaki mevcut teşvik mekanizmaları yeterince işletilemiyor, bu kapsamda çıkarılan önemli teşviklerden olan 5. bölge

Amazon Web Services (AWS), yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya devam ediyor. ABD Indiana’da bulunan Amazon Fowler Ridge Rüzgar Çiftliği, şirketin dört yenilenebilir enerji projesi arasında tam işleyişe geçerek elektrik üretmeyi sürdürüyor.

İLETİLEN RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ ARTACAK Projenin her yıl yaklaşık olarak 46 bin evin harcadığı enerjiye denk elektrik üretmesi bekleniyor. Bu rüzgar çiftliğiyle, AWS Kuzey Virginia’nın Doğu bölgesine ve Ohio’a güç sağlayan şebekede üretilen yenilenebilir enerji miktarını arttırabilecek. Zaman içerisinde şebekede kullanılan kömür ve diğer fosil yakıtların miktarını azaltarak iletilen rüzgar ve güneş enerjisini de arttırmaya devam edecek.

Enerji Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Münib Karakılıç İSO Enerji İhtisas Kurulu’nun konuğu oldu.

LİSANSLI PROJELERİN ÖNÜNÜN AÇILMASI GEREKİYOR

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Münib Karakılıç

teşviklerine de, uygulamada karşılaşılan zorluklar nedeniyle şimdiye kadar hiçbir yatırımcı başvuramıyor.” Ceylan konuşmasında ayrıca, enerji kaynakları açısından dışa bağımlı olduğumuz gibi, kaynakları kullanacak makine ve ekipman konusunda da dışa bağımlı olduğumuzu, bu noktada, teorik bilginin sahibi olan fakat bir ürünü tek başına geliştirmesi zor olan üniversitelerimiz ile pratik bilgi ile sermayenin sahibi sanayicimizi bir araya getirilmesinde teknoparkların büyük öneme sahip olduğunu belirtti.

“AR-GE ÇALIŞMALARI KİLİT ROL OYNUYOR” Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Münib

İSO Yönetim Kurulu Üyesi ve Enerji İhtisas Kurulu Başkanı M. Ata Ceylan Karakılıç, akıllı şebeke ve enerji depolamanın gittikçe daha önemli bir konu olmaya başladığına, bu alandaki gelişmelerin ve Ar-Ge çalışmalarının yenilenebilir enerjiye geçişte kilit rol oynadığına vurgu yaptı. Yenilenebilir enerji alanındaki teşviklerin hem üretilen elektriğe hem de bu tesislerde kullanılan yerli ekipmana verildiğini, yerli ekipman konusundaki mevzuatın yakın zamanda değiştirilmesi konusunda çalıştıklarını söyleyen Karakılıç, “Enerji Sektörü Araştırma-Geliştirme Projeleri Destekleme

Programına (ENAR) başvurularda yaşanan zorluk nedeniyle, yakın zamanda bu alanda değişiklik yapılacak. Enerji verimliliğindeki teşvikler de daha ulaşılabilir hedeflere göre verilmesi gerekiyor” dedi.

TEKNOKENT HAKKINDA AYRINTILI BİLGİ VERİLDİ İTÜ Arı Teknokent’in Genel Müdür Yardımcısı Gökçe Tabak ise, teknopark kavramının önemi ve enerji başta olmak üzere İTÜ Arı Teknokent’te yapılmakta olan Ar-Ge çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Münib Karakılıç konuşmasında, Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanındaki hedeﬂerine ulaşması için ve yenilenebilir enerjinin önündeki engellerin kaldırılması için Bakanlık olarak yoğun bir şekilde çalıştıklarını belirtti. Bu noktada, özellikle lisanslı projelerin önünün açılması gerektiğini söyleyen Karakılıç, “Ölçüm zorunluluğunun kalkması veya yeniden düzenlemesi ve lisanssızdaki 1 MW sınırının ise arttırılması gerekiyor. Ayrıca, lisanslı projelerde yapılan yarışmalardaki tek koşulun para olmaması gerekiyor, toplam sistem verimliliği ve yerli katkı daha önemli konular arasında yer alıyor” diye konuştu.

Amazon, yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya devam ediyor HEDEF YÜZDE 100 YENİLENEBİLİR ENERJİ

Amazon Web Services’in bu yatırımı şirketi 2016’nin sonunda varmak istediği küresel altyapı için yüzde 40 yenilenebilir enerji hedeﬁne daha da yaklaştırıyor. AWS’nin uzun soluktaki hedeﬁ ise yüzde 100 yenilenebilir enerji. 2014 Kasım’da AWS küresel altyapı ayakizi ve yenilenebilir enerji kullanımı için uzun soluklu bir tahahhüt vermişti. AWS bu amaç doğrultusunda ilerlemeye devam ediyor. 1 Ocak 2016’da, ilk işlem gününde Amazon Fowler Ridge Rüzgar Çiftliği 1.1 milyon kilowatt-saat yenilenebilir elektrik üretti, yani Amerika’daki 100’den fazla evi 1 yıl boyunca aydınlatmaya yeterli miktarda elektriği.

Enerjide sırtımızı rüzgara dayadık

.2 7 1 % gw 435 gw 371

Toplam kurulu güç Toplam kurulu güç ise 371 GW’tan 435 GW’a yükseldi. 2014 yılı rüzgar enerjisi büyüme hızı yüzde 16,4 olurken bu rakam 2015 yılında yüzde 17,2’ye yükseldi. Rüzgar enerjisi en iyi 15 piyasa içinde Brezilya, Polonya, Çin ve Türkiye en iyi sıçrama yapan ülkeler oldu.

Kurulu güçte ilk 15 ülke Position 2015

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Country/Region

ÇİN LİSTENİN İLK SIRASINDA

282’608

Dünya Rüzgar Enerjisi Birliği’nin yayınladığı rapora göre Çin 2015’te listenin 1. sırasında olmaya devam ederken, yüzde 29 artışla kurulu gücüne 32 bin 970 MW yeni kapasite ekleyerek 2014 yılında 114 bin 763 MW olan kapasitesini 148 bin MW’a çıkardı. Çin bu rakam ile dünya pazar payının yüzde 51,8’ini elinde tutuyor. Listenin ikinci sırasında bulunan ABD ise kurulu gücüne 8 bin 598 MW ekleyerek 2014’te 65 bin 754 MW olan kurulu gücünü 2015 yılında 74 bin 347 MW’a çıkararak 2012 yılından bu yana en güçlü büyümeyi gerçekleştirdi. Listenin üçüncü sırasında bulunan Almanya’da ise 4 bin 919 MW ile

236’803

336’327

7,31 %

10,70 %

11,1 %

4,95 %

7,50 %

2012 sonu 2013 ortası

5,60 %

2013 sonu 2014 ortası

923,65 MW 807,2 MW

2014 sonu 2015 ortası 2015 sonu *

Akdeniz %15,20

900 800

5,80 %

10,40 %

2011 sonu 2012 ortası 1000

296’255

254’041

Marmara % 36,95

Karadeniz %1,70

İç Anadolu % 7,86

700 600

Güneydoğu Anadolu % 0,58

500

Ege % 37,72

400 300 200 100 0

İZMİR

ünya Rüzgar Enerjisi Birliği’nin yayınladığı rapora göre Türkiye bir önceki yıla göre 955 MW yeni rüzgar kapasitesi ekleyerek toplam kurulu gücünü 4 bin 718 MW seviyesine taşıdı. Rapora göre 2015 yılında rüzgar enerjisi kurulu gücüne 63 bin 964 MW yeni kapasite eklendi.

392’927 371’374 318’530

BALIKESİR

Raşit Kırkağaç/İstanbul

Dünya Rüzgar Enerjisi Birliği’nin yayınladığı rapora göre Türkiye bir önceki yıla göre 955 MW yeni rüzgar kapasitesi ekleyerek toplam kurulu gücünü 4 bin 718 MW seviyesine taşıdı. 434’856

İNŞA HALİNDEKİ RES’LERDE EGE BÖLGESİ BİRİNCİ İnşa halindeki RES’lerin bölgelere göre dağılımına bakıldığında ise Ege Bölgesi yüzde 42,09 ile birinci sırada yer alırken Marmara Bölgesi yüzde 34,14 ile ikinci, Akdeniz Bölgesi ise yüzde 9,85 ile üçüncü sırada yer aldı.

Added capacity 2015

Growth Rate 2015

[MW]

beklenenin de üzerinde bir artışla 2014 yılında 40 bin 468 MW olan kurulu güç kapasitesi 2015 yılında 45 bin 192 MW’a yükseldi. Kurulu rüzgar gücü 2015 yılında ülkenin enerji talebine yüzde 13 katkı yaparak yeni bir rekora imza attı. Hindistan kapasitesini yüzde 10.1 oranında attı. 2014 yılında 22 bin 465 MW olan kurulu gücünü 2015 yılında 24 bin 759 MW’ya yükselterek kurulu güç kapasitesini 2015 yılında arttırmayan İspanya’yı geride bırakarak 4. sıraya yükseldi.

İnşa halindeki RES’lerin illere göre dağılımına bakıldığında ise birinci sırada yüzde 23,09 ile İzmir yer alırken onu yüzde 7,5 ile Kayseri takip etti.

Total capacity end 2015

İşletmedeki RES’lerin bölgelere göre dağılımı

Total

capacity end 2014

TÜRKİYE KÜRESEL SIRALAMADA YÜKSELDİ

[%]

[MW]

Raporda Kanada’nın iyi bir performans gösterdiği belirtilirken Polonya ve Türkiye’nin de küresel sıralamada yükseldiği belirtildi. Dünya Rüzgar Enerjisi Birliği Genel Sekreteri Stefan Gsänger yaptığı açıklamada şöyle konuştu, “Paris Anlaşması’ndan sadece birkaç hafta sonra yenilenebilir enerjiyi yüzde 100 hayata geçirmeyi ve böylece sera gazı salınımını nötr hale getirme

Çin Birleşik Devletler Almanya Hindistan İspanya Birleşik Krallık Kanada Fransa Italya Brazilya İsveç Pollanda Portekiz Danimarka Türkiye

148’000 74’347 45’192 24’759 22’987 13’614 11’205 10’293 8’958 8’715 6’025 5’100 5’079 5’064 4’718

32’970 8’598 4’919 2’294 0 1’174 1’511 997 295 2’754 615 1’266 126 217 955

29.0 13.1 11.7 10.2 0.0 9.4 15.6 10.7 3.4 46.2 11.1 33.0 2.5 3.7 25.4

114’763 65’754 40’468 22’465 22’987 12’440 9’694 9’296 8’663 5’962 5’425 3’834 4’953 4’883 3’763

Rest of the World Total

40’800 434’856

5’000 63’690

14.0 17.2

35’799 371’374

YILLIK KURULUM KAPASİTESİ 152 MW ARTTI Rapora göre; 2014 yılında 803,65 MW olan Türkiye’deki rüzgar enerjisi santralleri için yılık kurulum kapasitesi 2015 yılında 152,55 MW artarak 956,20 MW’a yükseldi. İşletmedeki RES’lerin bölgelere göre dağılımında ise Ege Bölgesi yüzde 37,72 oranla birinci sırada yer alırken Marmara Bölgesi yüzde 36,95’le ikinci sırada, Akdeniz Bölgesi yüzde 15,20 ile üçüncü sırada, İç Anadolu Bölgesi yüzde 7,86 ile dördünce sırada yer alırken, onu yüzde 1,70 ile Karadeniz Bölgesi takip etti. Güneydoğu Anadolu Bölgesi yüzde 0,58 ile en az orana sahip bölge oldu. İşletmedeki RES’lerin illere göre dağılımında ise Balıkesir yüzde 19,58 ile birinci sırada yer alırken onu yüzde 17,11 ile İzmir takip etti. Manisa ise yüzde 12,19 ile üçüncü sırada yer aldı.

07 hedefine katkı sağlamaktan rüzgar topluluğu olarak gurur duyuyoruz. Yeni veriler neler yapılabileceğini ve doğru politikalarla hızlı bir büyüme yakalanacağını gösterdi. Ancak bazı Avrupalı hükümetleri uyarmak zorundayız çünkü yenilenebilir enerji sektörlerindeki öncü rollerini riske atmak üzereler.”

3 YILDA 2 KAT ARTTI Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği de Türkiye Rüzgar Enerjisi İstatistik Raporu- Ocak 2016’yı yayınladı. Rapora göre, 2015’te 956 MW kapasiteli yeni santral işletmeye alındı ve toplamda kurulu güç 4 bin 718 MW seviyesine ulaşmış oldu. Bu rakam 2014 yılında 3 bin 762 MW, 2013’te 2 bin 958 MW, 2012’de ise 2 bin 312 MW seviyesindeydi. Bu rakamlara göre üç yılda rüzgar enerjisi kapasitesi 2 katlık bir artış göstermiş oldu.

LİSANSLI RES’LERDE MARMARA BÖLGESİ İLK SIRADA Rapora göre lisanslı RES’lerin bölgelere göre dağılımında Marmara Bölgesi yüzde 44,94 ile birinci sırada yer alırken Ege Bölgesi yüzde 24,82 ile ikinci, İç Anadolu ve Karadeniz bölgeleri ise yüzde 11,19 ile üçüncü sırada yer aldılar. Lisanslı RES’lerin illere göre dağılımında ise Çanakkale birinci sırada yer alırken onu İstanbul ve İzmir izledi.

LİSANSSIZ RES’LERDE DE MARMARA BÖLGESİ BİRİNCİ İşletmedeki lisanssız RES’lerin bölgelere göre dağılımında ise en büyük oran yüzde 70,19 ile Marmara Bölgesi’nin olurken, onu sırasıyla Karadeniz, Akdeniz ve Ege Bölgeleri izledi. İşletmedeki lisanssız RES’lerin bölgelere göre dağılımında ise başı yüzde 29,81 ile Tekirdağ çekerken, ikinci sırada yüzde 22,12 ile Çanakkale yer alırken İstanbul ise yüzde 13,46 ile üçüncü sırada yer aldı. Proje onayı yapılan lisansız RES’lerin bölgelere göre dağılımında ise ilk sırayı yüzde 75,61 ile Marmara Bölgesi alırken Karadeniz Bölgesi yüzde 11,81 ile ikinci Ege Bölgesi ise yüzde 9,33 ile üçüncü oldu. Proje onayı yapılan lisanssız RES’lerin illere göre dağılımında ise Çanakkale yüzde 30,30 ile birinci sırada yer alırken, Balıkesir yüzde 28,73 ile ikinci sırada yer aldı.

‘Rüzgar,

‘EPDK’nın

kararı sektöre yeni bir hareket getirdi’

her bakımdan

kazançlı’ Meteorolojist, Yenilenilebilir Enerji Uzmanı Dr. Levent Yalçın

üzgar Enerjisinde, kurulu güç artışına Türkiye açısından farklı bir bakış açısı getiren Meteorolojist, Yenilenilebilir Enerji Uzmanı Dr. Levent Yalçın artışın 2015 yılına tekabül etmesinin ana sebebini dağıtılan lisansların hızlandırılmasına dayandırdı. Yalçın, “Lisans verildiği zaman EPDK tarafından bir süre tayin ediliyor yani 36 aylık bir inşaat süresi veriliyor. Bununla ilgili önceden bir kısıtlama söz konusu değildi. Yanılmıyorsam 2014 Mayıs ayında alınan bir karar ile lisans iptalleri söz konusu oldu. EPDK, ‘elinde lisans varsa santralini kur, kurmuyorsan ben bunu iptal ederim’ diye bir yaklaşım gösterdi. Çünkü lisansı alan kişiler kendi koşulları oluşuncaya kadar 3-5 sene bekleyebiliyorlardı. Yani hem lisans dağıtılmış oluyordu hem de santral kurulamamış oluyordu. Durum böyle olunca kamu, bundan doğal olarak rahatsız oldu. “Ben bundan sonra verdiğim lisanslara proje geliştirme ve inşaat süresi tayin ediyorum. Bu süreyi geçen lisanslarda belirli bir oranın üzerine çıkılmadıysa lisansı iptal edeceğim” dedi. “Çünkü lisanslar alınırken ﬁrmalar süre taahhüdünde bulunuyorlar. Eğer tadilat isterlerse buna ek olarak bir başvuru yapabiliyorlar ama projeyi tamamen değiştirmeleri söz konusu değil. Dolayısıyla bu

sektöre yeni bir hareket getirdi ve süreçleri hızlandırdı. 2015’de bu sebeple daha fazla santralin devreye alındığını düşünüyorum. Böylece rüzgar gücümüzün toplam elektrik üretimi içerisindeki payı yüzde 6,5’e tekabül etmeye başladı. Bu anlamda yenilenebilir enerjiye doğru güneş ve rüzgar tarafında bir eğilim var.” dedi.

ÖZEL

GÖRÜS

Hareket’in Genel Müdürü Engin Kuzucu, rüzgar enerjisinde ülkenin sahip olduğu büyük potansiyelin çok daha hızlı ve verimli bir şekilde değerlendirilmesiyle birlikte enerjide dışa bağımlılığının büyük ölçüde azalacağını söyledi.

‘Türkiye Avrupa’nın en önemli rüzgar pazarı’

ürkiye’deki mevcut proje stoğunun 4 bin 200 MW olduğu ve ülkenin 2023 ulusal hedeﬁ olan 20 GW rüzgar enerjisi kapasitesiyle Avrupa’nın en

Kuzucu sözlerini şöyle devam etti: “Türkiye’de rüzgar enerjisi kurulu gücünün artması dışa olan enerji bağımlılığının büyük ölçüde azalması anlamına geliyor. Sektörün gelişimiyle aynı zamanda yeni istihdam alanları oluşacak. Bu nedenle yenilenebilir enerji sektörüne yönelik politikaların hız kazanması büyük önem taşıyor.”

“RÜZGAR VE GÜNEŞ YATIRIMLARINI GÖRMEYE DEVAM EDECEĞİZ” COP toplantılarının birinci seviye faaliyetler olduğunu bu faaliyetlerin piyasa koşullarına gelmesinin ise üçüncü ve dördüncü seviye aşamalar olduğunu belirten Dr Levent Yalçın, “2015-2016 yıllarında birinci seviyede alınmış kararların kullanıcılar veya yatırımcılar nezdinde uygulanması en az 3 veya 4 senelik bir vakit alıyor. Zaman zaman bu daha da uzun olabilir. Dolayısıyla bu artışı doğrudan COP toplantıları ve Paris Anlaşmasına bağlamak eksik bir yaklaşım olur. Tabi COP toplantıları ve iklim değişikliğine dayanan çalışmaların da öncü bir background’u oluyor. Burada 1992’ye dayanan bir zaman söz konusudur. Bizler onlardan gelen kümülatif çıktı olarak zaten rüzgar ve güneş santrallerini etrafımızda görmeye başladık ve görmeye de devam edeceğiz. “dedi.

önemli rüzgar pazarı olduğuna değinen Hareket’in Genel Müdürü Engin Kuzucu, Türkiye’nin kendi bölgesinde bir enerji üssü haline gelmiş olmasının ülkedeki yatırım fırsatlarının şekillenmesinde de önemli rol oynacağını belirtti.

ürkiye’de kurulan rüzgar enerjisi santrallerinin yarısının taşıma ve montaj operasyonlarını gerçekleştiren Hareket’in Genel Müdürü Engin Kuzucu, rüzgar enerjisinde ülkenin sahip olduğu büyük potansiyelin verimli bir şekilde değerlendirilmesiyle birlikte enerjide dışa bağımlılığının azalacağını belirtti.

“RÜZGAR ENERJİSİ VERİMLİ BIR YATIRIM” Rüzgar enerjisinin her bakımdan kazançlı ve verimli bir yatırım olduğunun altını çizen Kuzucu, “Ciddi anlamda rüzgar potansiyeli olan Türkiye’nin rüzgar

santralleri atlasına bakıldığında Marmara Bölgesinde Balıkesir, İstanbul ve Çanakkale, Ege Bölgesinde İzmir ve Manisa, Doğu Akdeniz’de ise Antakya çevresinin öne çıktığını dile getirdi. Enerji sektörüne yönelik yoğun çalışmalar yürüttüklerini söyleyen Kuzucu, “Şu ana kadar Türkiye’de gerçekleştirilen rüzgar enerji yatırımlarının yaklaşık yüzde 50’sinin Hareket tarafından taşınarak montajı yapıldı. Rüzgar enerji yatırımcılarına anahtar teslim hizmet sunduk. Mevcut durumda aynı anda yedi rüzgar enerji santrali şantiyesine taşıma, vinç ve montaj hizmeti verebilecek kapasiteye sahibiz” dedi.

‘Rüzgar temiz çevre açısından büyük fırsat’ R

üzgar enerjisinin Türkiye ve dünya açısından birçok getirisi olduğuna değinen Kuzucu, “Öncelikle temiz ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olan rüzgar temiz çevre açısından büyük bir fırsat. Rüzgar gücünden elektrik üretimi ekolojik dengenin korunmasına da katkı sağlıyor” dedi. Kuzucu ayrıca, rüzgar enerjisi ile üretilen elektrik enerjisinin, yenilenebilir enerji olması nedeniyle Kyoto Protokolü uyarınca desteklendiğini ve teşvik edildiğini de kaydetti.