Enervis enerji verimliliği semineri düzenledi Yenilenebilir Enerji Piyasasının Gazetesi
‘Türkiye’de jeotermalin önü açık’ •• 4
Yıl: 5
Sayı: 142
@petroturkcom
www.petroturk.com
03
Doğal gaz akışı eski seviyesinde Rus enerji şirketi Gazprom’un yönetim kurulu başkan yardımcısı Aleksandr Medvedev, BOTAŞ ve Türkiye’deki özel doğalgaz şirketlerine gönderilen doğalgaz miktarının eski seviyesine döndüğünü belirtti. BOTAŞ ve özel şirketlerin gazı aynı şirketten aldığına değinen Medvedev BOTAŞ’ın fiyat revizyonu için tahkime gitmek yerine bu durumu kendi aramızda halletmemiz daha doğru olacaktır dedi.
İspanya 26 kömür madenini kapatacak İspanya, 2018 yılına kadar ülkedeki eski ve verimi düşük 26 kömür madenini kapatmaya hazırlanıyor. İspanya AB iklim değişikliğiyle mücadele kriterleri için önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. Ülkede bulunan rekabet gücünü yitirmiş 26 maden ocağının iki yıl içinde kapatılması planlanıyor. Avrupa Komisyonu İspanya’nın bu planının AB yardım kuralları çerçevesinde olduğunu açıklayarak finansal yardım için yeşil ışık yaktı. Bu çerçevede AB’nin İspanya’ya 2.13 milyar Euro finans sağlayacak.AB finansmanı işini kaybeden işçilerin desteklenmesinde kullanılacak.
Açıkdeniz rüzgar santral maliyeti düşecek Açıkdeniz rüzgar santrallerinde bir saatte üretilen elektriğin 80 Euro’nun altında bir fiyata malolabileceği ifade edildi. Adwen, EDPR, Eneco, şirketleri, 2025 yılına kadar açıkdeniz rüzgar santrallerinde elektrik üretim maliyetlerinin megavatsaat başına 80 Euro’nun altına düşebileceğini duyurdu. Açıklamada, Avrupa’nın enerji güvenliği hedeflerine ulaşmada sektördeki maliyet azaltımının önemi vurgulandı.
‘Güneş sektörü istihdam yaratıyor’ GÜNDER güneş enerjisi portalı SOLAR.İST kapsamında ilk buluşma, SOLARENA İstanbul’da gerçekleşti. Türkiye ve dünyadaki güneş enerjisi hakkındaki gelişmeler ve teşviklerin konuşulduğu buluşmada enerji politikaları ve ekonomik gelişmeler masaya yatırıldı.
Bengisu Özenç
Selin Şahin/İstanbul
G
ÜNDER güneş enerjisi portalı SOLAR. İST kapsamında ilk buluşma, SOLARENA İstanbul’da gerçekleşti. Türkiye ve dünyadaki güneş enerjisi hakkındaki gelişmeler ve teşviklerin konuşulduğu buluşmada, Solar Power Europe CEO’su Dr. James Watson, Kemerburgaz Üniversitesi’nden Dr. Sevil Acar ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV)’dan Bengisu Özenç, enerji politikalarını ve ekonomik gelişmeleri masaya yatırdı.
“TÜRKİYE DE BÜYÜMENİN PARÇASI OLACAK” Dr. James Watson Türkiye’nin de güneş potansiyeline değinerek “Küresel düzeyde güneş enerjisi en hızlı büyüyen sektörlerin başında geliyor. 2004 yılında 3 GW dolaylarında olan toplam kurulu kapasite 2015 yılında 225 GW’ı geçmiş durumda. Sadece 2015 yılında 50 GW’dan fazla kurulu güç sisteme bağlandı. Paris Anlaşması ile beraber güneş sektörünün daha da hızlı büyümeye devam edeceğini tahmin edebiliriz. Güçlü güneş potansiyeli ile Türkiye de bu
Doç. Dr. Sevil Acar büyümenin parçası olacak” şeklinde konuştu. Türkiye’deki güneş sektörünün gelişiminin diğer ülkelere nazaran daha yavaş ilerlediğini belirten Doç. Dr. Sevil Acar ise Türkiye’de kömür için verilen desteklerin yüksekliğine dikkat çekti. Açıklamasında yaptıkları çalışma sonucunda 2013 yılında yalnızca doğrudan maddi kaynak yolu ile kömür için 730 milyon dolarlık teşvik verildiğini hesapladıklarını, bununla birlikte hesaplanamayan kalemler ve dolaylı destekler ile bu rakamın çok daha yüksek olduğuna dikkat çekti. Acar, çalışmalarının Türkiye’nin kömür kullanımının teşviği için harcadığından çok daha düşük bir bütçeyi güneş enerjisi gibi sürdürülebilir kaynaklara harcaması halinde, çok küçük bir gelir kaybı ile sürdürülebilir kalkınma prensiplerine uygun gerekli alt yapı ve fırsatları hayata geçirebileceğini ve emisyonlarını azaltabileceğini gösterdiğini de sözlerine ekledi.
“ARGE VE YENİLİKÇİLİK ALANINDA ÇALIŞMALARIMIZI ARTTIRMALIYIZ” Güneş enerjisinin yarattığı katma değere değinen Bengisu Özenç “Güneş sektörü 2015 yılı sonu itibari ile 3.7 milyon
Dr. James Watson insana istihdam sağladı. IRENA’nın 2016 Yenilenebilir Enerji ve İşler raporuna göre sadece 2015 yılında solar elektrik üretimi 300 bin yeni istihdam yarattı. Ekonomik kaynakların hem temiz hem de yerli enerji kaynaklarına yönlendirmenin bir alternatif olarak aktarılmasının üreteceği katma değer, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasına büyük katkı sağlar. Güneş enerjisi aynı zamanda, Türkiye’nin hem iklim değişikliği ile mücadele hem de AB mevzuatına uyum için de önemli bir role sahip. Güneş enerjisini verimli ve etkin kullanmak için ARGE ve yenilikçilik alanında çalışmalarımızı arttırmalıyız” dedi. Güneş enerjisi sektörü eski ve kirli teknolojiler olan fosil yakıtlara karşı önemli bir alternatif olarak daha da büyüyor. Son yıllarda özellikle kurulum ve işletme maliyetlerindeki düşüşler, Paris İklim Zirvesi sonrası piyasalarda ki gelişmeler ile beraber sektörün Türkiye’nin kalkınması için araç olabileceği görülüyor. Dünyadaki gelişmeler ışığında, Türkiye’nin özellikle fosil yakıtlara olan bağımlılığının azaltılması ve sürdürülebilir ekonomik kalkınma için güneş enerjisi sektörünün gelişimi hayati öneme sahip.
GÜNDER Başkanı Dr. Kemal G. Bayraktar
SEKTÖRE DEĞER KAZANDIRIYORUZ Açılış konuşmalarıyla başlayan buluşmada GÜNDER Başkanı Dr. Kemal G. Bayraktar, GÜNDER’in son üç yılda güneş enerjisi sektörüne yeni değerler kazandırmaya çalıştığını, SOLERANA buluşmalarının da bunlardan biri olduğunu söyledi. Ayrıca Bayraktar, SOLARENA buluşmaları ile gündemden hızlıca geçen bazı konuları gündeme taşımayı ve bu konuların doğru şekillenmesine yönelik fikir üretmede sağlıklı bilgi sunabilmeyi amaçladıklarını kaydetti. GÜNDER, güneş enerjisi hakkında yerel ve uluslararası daha etkin bir biçimde takip etmek ve kamuoyu ile paylaşmak için Türkiye’nin ilk ist uzantılı web sitesi olan solar.ist’i kurdu. SOLARENA buluşmaları bu yeni bilgi ve paylaşım platformunun etkinlikleri olarak düzenlenmeye devam edecek.
07
YİD’lerde dönüş devam ediyor Yap İşlet Devret (YİD) modeliyle hayata geçirilen santrallerinin EÜAŞ’a işletme süresi sonunda (Elektrik Üretim A.Ş.) devir süreci Birecik Hidro Elektrik Santrali (HES) ile devam ediyor.
K
@ermantekdemir
erman.tekdemir@petroturk.com
olması dikkat urulu güç olarak çekerken, 672 MW Tekdemir önümüzdeki dönemlerde ile Türkiye’nin Ankara bunlara en büyük doğal gaz ve (YİD) santrali olma özelliğini rüzgar enerjisi taşıyan Birecik santralleri de eklenecek. (HES) Ekim ayında Elektrik 7 SANTRALİN Üretim A.Ş. (EÜAŞ)’a DEVRİ devredilecek. TAMAMLANDI Geçtiğimiz yıllarda İşletme süresi sözleşme süresi biten 7 2009 ile 2015 yılları santralin EÜAŞ’a devri arasında biten 7 HES tamamlandı, 4 santral santralin EÜAŞ’a devri ise tekrar özelleştirildi. tamamlandı. Daha önce Birecik HES ile birlikte 9.6 MW kurulu güce önümüzdeki yıllarda 17 sahip Kısık HES’in 15 santralin daha EÜAŞ’a yıllık işletme süreci devredilmesi ve ardından tamamlanarak 2009 16 santralin özelleştirme yılında EÜAŞ’a devri sürecine girmesi yapılmıştı. Daha sonraki planlanıyor. Birecik yıllarda da 9.35 MW’lık HES ise sınır aşan sular üzerinde olması nedeniyle Hasanlar HES ve 10 MW güce sahip Berdan özelleştirme kapsamına HES 2011 ardından girmeyecek. 16.5 MW’lık Fethiye Bugüne kadar işletme HES 2015 yılında süreci biterek devredilen 7 santralin de HES
Erman
devredilerek özelleştirildi. Devir işlemi 2013 yılında tamamlanan 84 MW’lık Çamlıca I HES ile 7 MW kurulu güce sahip Suçatı HES ve 4 MW güce sahip Dinar II HES ise geçtiğimiz yıl EÜAŞ işletmesine geçerek Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na (ÖİB) devir sürecini bekliyor.
5 YILDA 4 DOĞAL GAZ 2 RES DEVREDİLECEK Hidro Elektrik Santrallerinin yanı sıra önümüzdeki 5 yıllık dönemde Yap İşlet Devret modeliyle yapılıp, işletme süresi tamamlanarak EÜAŞ’a geçecek olan santraller arasında doğal gaz santralleri ile rüzgar enerjisi santralleri de dikkat çekiyor. Bu süreçte 4 doğal gaz çevrim santralinin devrinin tamamlanması beklenirken, 1 rüzgar santrali de EÜAŞ tarafından işletilen santraller arasına katılacak. 253 MW
kurulu güce sahip Gebze-Dilovası Doğal Gaz Santralinin gelecek yıl Ocak ayında EÜAŞ’a devredilmesi planlanırken, 180 MW kurulu gücü bulunan Esenyurt Doğal Gaz Santrali’nin devir işlemleri 2019’da tamamlanacak. Her biri 478 MW kurulu güce sahip olan Marmara Ereğlisi Doğal Gaz Santrali TRAKYA ile Marmara Ereğlisi Doğal Gaz Santrali UNİMAR’ın devri de 2019 yılında gerçekleşecek. Rüzgar enerjisi santrallerinde ise Alaçatı ile Bozcaada’daki santraller EÜAŞ’ın işletmesine geçecek. Alaçatı Rüzgar Santrali’nin kurulu gücü 7.2 MW olarak dikkat çekerken bu santral 2018 yılında EÜAŞ’a bağlı olarak elektrik üretimini sürdürecek. Bozcaada Rüzgar Santrali ise 10.2 MW’lık gücüyle 2020 yılında devredilecek.
DEVİRLER 2039’A KADAR SÜRECEK Önümüzdeki 5 yıllık sürecin ardından YİD modeliyle üretimine devam eden santrallerin devir işlemlerine 2039 yılına kadar belli aralıklarla devam edilecek. Buna göre işletme sözleşmesi sözleşmesi tamamlanarak EÜAŞ’a geçecek olan ilk santral Gaziler HES olacak. Gaziler HES, 11.1 MW’lık kurulu gücü ile 2022 yılında devredilecek. Daha sonra 100 MW’lık Yamula HES 2025 yılında, ardından 15 MW güce sahip Aksu - Çayköy HES 2039 yılında EÜAŞ’a devredilecek.
EN BÜYÜK YİD BİRECİK’TE SONA YAKLAŞILDI Önümüzdeki 5 yıl içerisinde EÜAŞ’a devredilecek olan santral sayısı 14 olarak netleşti. Bunlardan en büyük kurulu güce sahip Birecik HES’in devri bu yıl Ekim ayında gerçekleşecek. YİD modeliyle yaşama geçirilen Birecik HES 672 MW kurulu güce sahip. 5 yıllık süreç içerisinde devir kapsamında olan HES’lerin sayısı ise 8 olarak görülüyor. Birecik HES’in yanı sıra devir tarihi beklenen bu santrallerden, 10.6 MW kurulu güce sahip Gönen HES, 2 MW’lık Sütçüler HES ve 12.5 MW kurulu gücü bulunan Tohma Medik HES 2018 yılında EÜAŞ’a devredilecek. Sonraki yıl ise iki santralin daha işletme süresi tamamlanarak devir işlemlerine başlanacak. Buna göre 2019 yılında 2.1 MW’lık Ahiköy I HES ile 2.5 kurulu güce sahip Ahiköy II EÜAŞ’ın kontrolüne geçecek. Hidro Elektrik Santrallerde önümüzdeki 5 yıl içindeki son devirler ise 2021 yılında gerçekleşecek. Bu dönemde, 2.2 MW’lık Çal HES ile 11.6 MW güce sahip Girlevik II Mercan HES EÜAŞ’a devredilecek.