Yenilenebilir Enerji Piyasasının Gazetesi
Yıl: 5
Sayı: 136
@petroturkcom
www.petroturk.com
TEMIZ ENERJIYE
329 YATIRIM milyar
MAKALE
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu Sayfa •• 11
L ÖZE TAJ
•• 5
Sayfa •• 11
RÖP
OR
06
Samurlu RES’e finansman ödülü
u Samurl erji lat En RES, Po er Enerji ir ve Dem esi olarak j o r ortak p a faaliyet Aliağa’d riyor. göste
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve ortakları, Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı (MIDSEFF) kapsamında finanse edilen “en iyi yenilenebilir enerji” ve “enerji verimliliği” projelerini ödüllendirdi.
YILDA 90 MİLYON kWh ELEKTRİK ÜRETİYOR İzmir Aliağa’da bulunan Samurlu RES 34,5 MW kurulu gücüyle yılda 90 milyon kWh elektrik üretiyor ve 36 bin kişinin yıllık elektrik ihtiyacını karşılıyor. Samurlu RES yılda 4,5 milyon ağaç dikimine eş değer; toplam 55 bin ton CO2 azaltımı gerçekleştiriyor.
A
“HEDEFİMİZ ÇEVRESEL VE SOSYAL STANDARTLARA UYMAK”
vrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve iş ortakları, İstanbul’da düzenlenen etkinlikte Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı (MidSEFF) kapsamında finanse edilen en İyi enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji projelerini ödüllendirdi. Polat Enerji ve Demirer Enerji ortak projesi olan Samurlu RES, Çevresel ve Sosyal standartlar alanında en proaktif uygulamalar yapan yenilenebilir enerji santrali ödülünü aldı.
Demirer Enerji RES Operasyonlar Elektrik ve Elektronik Mühendisi Emre Demirer ve Polat Enerji Strateji Direktörü Alkım Bağ’ın katılımlarıyla gerçekleşen ödül töreninde, Alkım Bağ ödülü alırken “Samurlu RES için MIDSEFF’in desteğiyle beraber EBRD’nin çevresel ve sosyal politikalarını uyguladık. Tüm projelerimiz için hedefimiz sadece ulusal mevzuata değil, uluslararası nitelikteki çevresel ve sosyal standartlara uymaktır” dedi.
E
BRD tarafından yönetilen ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ve Avrupa Birliği (EU) tarafından desteklenen bu program; yenilenebilir enerji, atıktan enerji ve endüstriyel enerji verimliliği alanlarına yönelik yatırım gerçekleştiren özel sektör firmalarına kredi kullandırılması amacıyla, Türk bankalarına krediler ve sermaye piyasası araçları vasıtası ile finansman sağlıyor.
‘Hedefimiz yıllık 200 milyon KWh’lik üretim’ Saray Holding ve Acarsan Holding ortaklığıyla 2012 yılında kurulan Greeneco Enerji Elektrik Üretim A.Ş.; jeotermal enerji üretimine başladı. Türkiye’nin artan enerji ihtiyacına çözüm olacak 110 milyon dolarlık proje yatırımının ise yüzde 80’i tamamlandı. İthal girdiye ihtiyaç duymaksızın; yerli ve yenilenebilir kaynaklar ile elektrik üretebilen Greeneco Enerji, Şubat ayında deneme üretimine başladı.
60 MW’LIK KURULU GÜÇ Greeneco Enerji yatırımının; Denizli - Sarayköy - Tekke bölgesinde 2 bin 250 hektar alanda kurulu olduğundan söz eden reeneco Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu
Başkan Yardımcısı Kamil Özdağ; “Sahamızda toplam 60 MWe’lik bir kurulu güce ulaşmayı planlıyoruz. İlk etapta 2 üniteden oluşan 25,6 MWe gücündeki ilk santralimizin kurulumunu başlattık. Bu santralimizde yıllık 200 milyon KWh elektrik enerjisi üretilecek. 2. etap yatırımımızla ilgili mühendislik çalışmalarımız da hızla devam ediyor. 2. etap yatırımımızın 2019 yılında tamamlanması ile 240 milyon dolarlık bir yatırım değerine ulaşarak, 60 MWe kurulu güç ile yıllık 540 milyar KWh üretim kapasitesine ulaşmayı planlıyoruz” dedi.
200 MİLYON KWH’LIK ÜRETİM KAPASİTESİ Özdağ 2016 Ekim ayı itibariyle yıllık 200 milyon Kwh’lık üretim kapasitesine ulaşacaklarını ifade etti. Denizli
Yenilebilir enerjiye odaklanan Greeneco Enerji’nin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kamil Özdağ, “Türkiye çapında yıllık 1 milyar KWh üretim kapasitesinde karma elektrik enerjisi üretim portföyü kuruyoruz” dedi.
SANTRAL EKİM’DE
DEVREYE ALINACAK
Y – Sarayköy - Tekke jeotermal projesi tamamlandığında yıllık yaklaşık 125 milyon metrekare doğalgaz ithalatının önüne geçileceğini söyleyen Kamil Özdağ, “Ülkemiz doğalgaz ithalatının 45 milyon dolar düşürülerek cari açığımızın
azaltılmasına olumlu katkı verilmesi hedefleniyor. Greeneco Enerji olarak projemiz, fosil yakıt kullanımını azaltacak ve cari açığın kapanmasına katkı verecek önemli projelerden biridir” diye konuuştu.
atırıma 2012’de başladıklarını belirten Greeneco Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kamil Özdağ, “Santralin ikinci ünite ile beraber 25,6 MWe’lik kurulu gücünün tamamını Ekim’de devreye almayı hedefliyoruz. Sondaj ve rezervuar süreci sonuçlandırılmış projemizde bu ay içinde deneme üretimi gerçekleşecek” dedi.
Yingli Solar panelleri hem 癟at覺da hem arazide
09
‘2015 güneş enerjisi yılı oldu’ “Güneş’te Güncel Konular” paneli GENSED tarafından İstanbul’da düzenlendi. Panelde Güneş enerjisinin dünü, bugünü ve geleceği konuşuldu.
Panelde Güneş enerjisinin dünü, bugünü ve geleceği konuşuldu.
Raşit Kırkağaç/İstanbul
“G
üneş’te Güncel Konular” paneli GENSED tarafından İstanbul’da düzenlendi. Panelde Güneş enerjisinin dünü, bugünü ve geleceği konuşuldu. Gerçekleştirilen oturumlarda Lisanssız Güneş Enerjisi Santrali Yatırımları ve Yönetmelik Değişiklikleri konuşuldu.
GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Şener Oktik
“AKILLI FİNANSAL SİSTEMLERE İHTİYAÇ VAR”
“HER BEŞ PROJEDEN BİR TANESİ BAŞARISIZ OLDU” Lisanssız GES yatırımları ve yönetmelik değişikliği oturumunda konuşan GENSED Yönetim Kurulu Üyesi Levent Gülbahar panelde yaptığı konuşmada, “Çin Güneş enerjisi kurulu gücünde dünyada birinci sırada. 2. sırada Almanya, 3. sırada ABD yer alıyor. 73 bin MW kurulu gücümüz var. Dünyada 2016 beklentisi 64 GW. Bununla birlikte Türkiye perspektifinden bakarsak Lisanssız GES’ler kuruldu ve bunlar 1MW ile sınırlandırıldı. 18 Şubat 2016 tarihi itibari ile başvuru miktarı 4812 adet oldu. Toplam güç 4 GW’dan daha fazla. Başvuruların sadece yüzde 7,4’ünün kabul edildiğini söyleyebiliriz. Yüzde 16’sı ise iade edilmiştir. Yüzde 4’ü de reddedilmiştir. Her beş projeden bir tanesi başarısız olmuştur” dedi.
“AMACIMIZ YERLİ KAYNAKLARIN KULLANIMINI ARTTIRMAK” TEDAŞ Elektrik Yüksek Mühendisi Bilal Şimsek şöyle konuştu: “Ülkemiz gelişmekte olan ve enerjiye bağımlı bir ülkeyiz. Amacımız yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmak. Gelecek 10 yılda enerji ihtiyacımızın iki katına çıkmasını bekliyoruz. Yeni teknolojilerle birlikte enerji üretimini çeşitlendirmeye yönelik politikalar izleniyor. Bu politikalar enerji arz güvenliğini temel esas alıyor. Ülkemizde lisanssız
yönetmeliği 500 KW olarak başladı ve 2013’te 1 MW’a kadar çıkarıldı. Bu artıştan sonra çok miktarda başvuru ve gelişme meydana geldi. Biz TEDAŞ olarak 3008 projenin onayını yaptık. Bu projelerin karşılığı ise 2560 MW güce denk geliyor. İncelenip iade edilen proje sayısı ise 1095 adettir. Bu dönemde toplam kabulü tamamlanan proje sayısı ise 454 adet olup bunları karşılığı ise 327 MW’tır. 111 adet projenin kabul aşamasında olduğunu ve bunun güç olarak karşılığının ise 95 MW olduğunu belirtmek istiyorum. Bu yılın sonuna doğru lisanssızda 1 GW’a çıkabiliriz” dedi.
“YÖNETMELİĞİN ZAMAN OLARAK GECİKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM” TEKNORAY SOLAR Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Özenbaş ise “Güneşte 422 MW kurulu gücümüz var. Teknoloji ülkelerin kurulu güçlerini etkiliyor. Çünkü her yeni teknolojik gelişme beraberinde başka gelişmeleri de getiriyor. Bizim teknolojimiz de giderek gelişiyor. Bu gelişim ile sektörde değişiklikler oluyor. Ben bu gelişimin ülkemiz ve sektör açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bununla birlikte bu tür gelişmelerin altının düzgün bir yönetmelikle beslenmesi gerektiğine inanıyorum. Yönetmeliğin zaman olarak geciktiğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.
“YATIRIMCILAR YÖNETMELİK TAKİBİNDE ZORLANIYORLAR”
“GES YATIRIMLARINA DESTEK VERİYORUZ” TURSEFF Banka İlişkileri Müdürü Seyran Hatipoğlu şöyle konuştu; “TURSEFF’in açılımı Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programıdır. Biz yapılan projeleri Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın özel sektörde KOBİ ölçeğindeki şirketlere, uygun bulunan enerji verimliliği (“EE”) ve küçük ölçekli yenilenebilir enerji (”RE”) yatırımlarının finanse edilebilmesi için katılımcı bankalar kanalıyla sağladığı 265 milyon USD tutarındaki kredi paketleri ile destekliyoruz. Belirli bir ölçüde
enerji verimliliği sağlayan projeleri bulunan müşterilere 5 milyon euroya kadar TURSEFF finansmanı sağlanabilmektedir. Müşteriler finansal olarak krediye uygun olmalı, katılımcı bankaların kredi kriterlerini karşılamalı ve Katılımcı Bankaların kredi onay süreçlerine uygun olarak kredilendirilebilmelidir. TURSEFF projesinin ilk fazı yenilenebilir ve enerji verimliliği konusunda yapıldı. 2015 yılı güneş enerjisi yatırımlarını fonlamada bizim için çok önemli ve etkili oldu”
GENSED Yönetim Kurulu Üyesi Av. Özlem Döğerlioğlu sektörde bazı sorunlar olduğunu belirterek üzerinde durulması gereken sorular olduğunu ifade etti. Döğerlioğlu, “Sektör için üzerinde durulması gereken sorular var. Mesela olası mevzuat değişiklikleri mevcut ve gelecekteki projeleri nasıl etkileyecek. Mevzuat değişiklikleri sonucunda projeler iptal edilebilir mi? Yatırımcılar bu soruların üzerinde duruyor. Ayrıca mevzuat yoğunluğu, kurul karar ve yönetmeliklerinin takibinde zorlanıyoruz.”
Panelin açılış konuşmasında Dünyada üretilen elektriğin yüzde 1’inin Türkiye tarafından tüketildiğini belirten GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Şener Oktik şöyle konuştu: “Dünyada tüketilen elektrik enerjisinin sadece yüzde 1’i güneşe dayalı. Çin kurulumda Almanya’yı geçmiş durumda. Güneş enerjisinin gelişmesi için daha akıllı finansal sistemlere ihtiyaç var.”
“FİNANSAL AÇIDAN ZORLUKLAR VAR” GES’de finansal açıdan zorluklar yaşandığını belirten Döğerlioğlu şöyle konuştu; “Tabi ki bir takım iyileştirmeler oldu fakat yıllar geçtikçe yeni sorunlar ortaya çıkıyor. Bunlar genelde finansman bakımından hukuki ve teknik konular. Mevzuatlarda boşluk oluşunca finansal açıdan da bir takım belirsiz durumlar oluşabiliyor” dedi.
“SEKTÖR ÇIKIŞ YOLU BULACAKTIR” SEISO Enerji Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Hakkı Karaca Dünyanın bütün önde gelen oyuncularının Türkiye pazarına girdiğini belirtti. Karaca konuşmasına şöyle devam etti: “Ülkemizde birçok sektörde olan sorunlar bizim sektörümüzde de var. Bu sorunlar var diye umutsuzluğa kapılacak değiliz. Fakat sektör mutlaka bir çıkış yolu bulacaktır. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nün belirlediği bir hedef var. Bu hedef 10 bin MW’lık bir hedeftir. İnşallah bu hedefi yerine getirebilirler.”
‘ENERJİ TASARRUFU HAYAT
FELSEFESİ HALİNE GETİRİLMELİ’
6 BİN 500 TON CO2 SALINIMI ENGELLENECEK
11
‘Şirketler, karbon vergisi ve
karbon ticaretiyle karşılaşabilir’ Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Çevre ve İklim Değişikliği Kurulu Başkanı Gamze Çelikyılmaz Aydemir, küresel ısınma kapsamında şirketlerin emisyon azaltımı ile ilgili karbon vergisi veya karbon ticareti ile karşı karşıya kalabileceğini açıkladı.
E
ndüstrileşmeyle birlikte karbon salımı da artıyor. Karbon salımını durdurmak için tüm dünyada birçok çevresel tedbirler alınıyor. Bu noktada şirketlere de çok önemli roller düşüyor. Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Çevre ve İklim Değişikliği Kurulu Başkanı Gamze Çelikyılmaz Aydemir, küresel ısınmayla şirketlerin mücadelesinin çetin geçeceğini belirterek Türk firmalarını bekleyen iki yeni sistemi açıkladı.
“İLK ALTERNATİF KARBON VERGİSİ SİSTEMİ” Aydemir, sera gazlarıyla mücadelede ilk alternatifin, şirketlerin açığa çıkardıkları karbona karşılık bir
bedelin konularak karbonun fiyatlandırılacağı Karbon Vergisi sistemi olduğunu belirtti. Aydemir, ikinci alternatifin ise sınırlama ve ticaret sistemi olduğunu söyledi ve bu kapsamda, emisyon yoğun şirketler arasında emisyon tahsisi sistemi uygulanabileceğini dile getirdi. Bu sayede şirketlerin tahsis edilen sınırın altında kalmaları halinde ellerindeki fazla emisyon kotasını satabileceğini, kotanın üstünde karbon salmaları halinde de yenilenebilir enerji projelerine ait karbon kredilerini satın alarak denkleştirme (offsetting) yapabileceklerini belirtti.
“TÜRKİYE İÇİN HİBRİD BİR MODEL DÜŞÜNÜLÜYOR” Türkiye’de sera gazı emisyonlarıyla mücadelede en ciddi adımın 2014 yılında Sera Gazı Emisyonlarının Takibine Dair Yönetmelik’in
yürürlüğe girilmesiyle atıldığını ifade eden Aydemir, bu yönetmeliğin Türkiye’nin Avrupa Emisyon Ticaret Sistemine uyumu için önemli olduğuna dikkat çekti.
“TESİSLERİN TECRÜBELİ UZMANLARLA ÇALIŞMASI GEREKİYOR” Şirketler, karbon vergisi sisteminin uygulanması durumunda gereksiz vergi yükü ile, ‘Sınırlama ve ticaret’ sisteminin uygulanması durumunda ise hak ettiklerinden az veya fazla emisyon hakkı tahsis edilebilir. Yönetmelik kapsamındaki tesislerin envanter oluşturma aşamasında, alanında tecrübeli uzmanlarla çalışmaları gerekiyor. Doğru ve güvenilir sera gazı envanteri hazırlanması, şirketleri Türkiye’nin sanayi kaynaklı emisyon azaltımı konusunda oluşturacağı tüm politikalara hazırlıklı olmasını sağlayacak” diye konuştu.
‘TÜRKİYE’DE HİBRİT BİR MODEL UYGULANABİLİR’
S
ÜT-D Çevre ve İklim Değişikliği Kurulu Başkanı Gamze Çelikyılmaz Aydemir “Bu kapsamda tesisler karbon ayak izinin hesaplanması ve raporlanmasıyla yükümlü hale geldi. Şimdi Türkiye’yi, Avrupa Birliği Emisyon Ticareti Sistemi’ne tam uyum için karbon sınırlaması, ticareti ve karbon vergisi alternatifleri bekliyor. Ancak Türkiye için iki sistemin kısmen kullanıldığı hibrid bir model de değerlendirilen olasılıklar arasında.” Aydemir, kurumların tesis bazında hazırlayacakları sera gazı envanterlerinin tam, doğru ve güvenilir olmasının kullanılacak modelden bağımsız olarak son derece kritik olduğunu vurgulayarak, “Şirketlerin envanter hesapamalarında oluşabilecek hatalar şirketleri zarara uğratabilir” dedi.
“ÜÇÜNCÜ KARBON ZİRVESİ SÜT-D TARAFINDAN DÜZENLENECEK” Aydemir, Türkiye için henüz çok yeni olan sera gazı emisyonlarının izleme, raporlama ve doğrulama sisteminin SÜT-D tarafından 14-15 Nisan 2016 tarihleri arasında düzenlenecek III.
Türkiye’nin ilk milli RES projesinde Hareket imzası Hareket, Sabancı Üniversitesi ve TÜBİTAK işbirliği ile hayata geçirilen Türkiye’nin ilk millî RES türbini projesi olan Milres projesinde de yer alarak çalışmalarını tamamladı.
H
areket, rüzgar enerji santralleri kurulumunda Türkiye’nin en önemli projelerine imza atmaya devam ediyor. Bugüne kadar birçok RES projesinde yer alan Hareket, Sabancı Üniversitesi ve TÜBİTAK işbirliği ile hayata geçirilen Türkiye’nin ilk millî RES türbini projesi olan Milres projesinde de yer alarak çalışmalarını tamamladı.
Karbon Zirvesi’nde masaya yatırılacağına dikkat çekti. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde gerçekleştirilecek Zirve’deki oturumlarda yeni yönetmeliğin getirdiği yükümlülükler tartışılacak.
EKİPMANLAR FARKLI İLLERDEN GETİRİLEREK BİRLEŞTİRİLDİ Proje kapsamında taşıma ve montaj çalışmaları İstanbul Arnavutköy Durusu bölgesinde gerçekleştirildi. Hareket tarafından Nacelle ekipmanları parça parça Ankara, Bursa ve Eskişehir gibi farklı illerden İstanbul Esenler’e getirildi ve birleştirildi. Kuleler dört, beş ve sekiz dingil hidrolik dorselerle, kanatlar beş dingil kumandalı dorseyle, nacelle ve hub ise montajı gerçekleştirilerek tek parça halinde havuz dorse ile taşındı. Montaj çalışmalarını da kendi ekibi ile gerçekleştiren Hareket, Türkiye’nin ilk milli RES projesinde başarılı bir çalışmaya imza attı.
“RES’LERİN YARISINI TAŞIDI” Rüzgar enerjisi başta olmak üzere enerji sektörüne yönelik yoğun çalışmalar yürüttüklerini söyleyen Hareket Genel Müdürü Engin Kuzucu, şu ana kadar Türkiye’de gerçekleştirilen rüzgar enerji yatırımlarının yaklaşık yüzde 50’sinin Hareket tarafından taşınarak montajının yapıldığını kaydetti. Rüzgar enerji yatırımcılarına anahtar teslim hizmet sunduklarını ifade eden Kuzucu, mevcut durumda aynı anda yedi rüzgar enerji santrali şantiyesine taşıma, vinç ve montaj hizmeti verebilecek kapasiteye sahip olduklarını belirtti.