ΥΠΕΚΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ & ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Α' ΦΑΣΗ : Αξιολόγηση της Εφαρμογής του ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου
ΣΤΑΔΙΟ Α.2 ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΠΙΟΥ Εντοπισμένη στην :
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ Ιούλιος 2013
Γραφείο Δοξιάδη Σύμβουλοι για Ανάπτυξη και Οικιστική Α.Ε.
ΑΡΓΟΛΙΓΑ TE 18 ΚΟΛΠΟ ΤΓΡΑ, ΟΡΜΟ ΚΡΑΝΙΓΙΟΤ - TE 19 ΑΡΥΑΙΑ ΔΠΙΓΑΤΡΟ, ΟΡΜΟ ΔΠΙΓΑΤΡΟΤ - TE 20 ΚΟΛΠΟ ΣΟΛΟ - TE 21 ΑΡΓΟ, ΝΑΤΠΛΙΟ, ΜΤΚΗΝΔ, ΠΔΓΙΑΓΑ ΑΡΓΟΛΙΓΑ, ΑΡΓΟΛΙΚΟ ΚΟΛΠΟ- TE 22 ΓΤΣΙΚΗ ΑΡΓΟΛΙΓΑ
H Δλφηεηεο Σνπίνπ 18 έσο 22 νπζηαζηηθά θαιχπηνπλ ηελ ΠΔ Αξγνιίδαο. Ο δηαρσξηζκφο ηνπο έγηλε, φπσο αλαθέξεηαη ζηελ εηζαγσγή, θπξίσο κε βάζε ελφηεηεο αλάγιπθνπ πνπ νξηνζεηνχληαη απφ ηνλ πδξνθξίηε θχξησλ ιεθαλψλ απνξξνήο, δειαδή πεξηνρέο κε ηνπία κε ζρεηηθά «ακνηβαία ζέαζε» πνπ αιιειεπηδξνχλ. Οη ΣΔ18, 20, 21, 22 ζπγθιίλνπλ ζηνλ Αξγνιηθφ θφιπν, δειαδή έρνπλ θνηλφ πεδίν αιιειεπίδξαζεο. Σν ζχλνιν ησλ ελνηήησλ έρεη ηζρπξά ζπλδεηηθά ζηνηρεία φζνλ αθνξά ηνπία θαη αληηιεπηηθή εηθφλα (νκνηφηεηεο αγξνηηθψλ, παξάθηησλ, νηθηζηηθψλ ηνπίσλ, ηζρπξή
ζχλδεζε
αληηιεπηηθήο
εηθφλαο
ιφγσ
ηεο
ζρέζεο
αξραηνινγηθψλ
ρψξσλ
θαη
δξαζηεξηνηήησλ πνπ βξίζθνληαη ζην ζχλνιν ησλ ελνηήησλ, θιπ). ηε ζπλέρεηα γίλεηαη βαζηθή παξνπζίαζε ησλ ελνηήησλ σο πξνο ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ επηθξαηέζηεξσλ ηνπίσλ.
ΤΕ21
ΤΕ22
ΤΕ19
ΤΕ21
ΤΕ20
ΤΕ22
ΤΕ19 ΤΕ20
ΤΕ18 ΤΕ18
Χριςεισ γθσ με βάςθ CORINE LAND COVER Oi οικιςτικι ανάπτυξθ δαςικι βλάςτθςθ Θάμνοι, χορτολίβαδα Καλλιζργειεσ
Ελαιώνεσ Οπωρώνεσ
Κφρια λεκάνθ απορροισ 1θσ Τάξεωσ λεκάνθ απορροισ
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 1
ρζματα/ ποταμοί ρζματα/ ποταμοί
TE 18 ΚΟΛΠΟ ΤΓΡΑ, ΟΡΜΟ ΚΡΑΝΙΓΙΟΤ Η ελφηεηα ΣΔ18, ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ πνιπζρηδή αθηνγξακκή, ηελ γεηηλίαζε θαη επηθνηλσλία κε ζεκαληηθά λεζηά ηνπ αξσληθνχ (πέηζεο, Όδξα), ηηο εληαηηθέο ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηαο. Σν αλάγιπθν πνηθίιεη θαη πεξηνρέο κε ινθψδεο έσο εκηνξεηλφ αλάγιπθν δηαθφπηνληαη απφ πεδηλέο εθηάζεηο. Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ αθηψλ είλαη νη ζρεκαηηζκνί κηθξψλ ιηκλνζαιαζζψλ (δηβάξηα). ΣΔ 18 -1 Αγξνηηθό ηνπίν : (α) Πεδηλέο πεξηνρέο: (Κξαλίδη, Δξκηφλε) ην κσζατθφ ηνπ αγξνηηθνχ ηνπίνπ δηακνξθψλεηαη απφ κνλνεηείο θαιιηέξγεηεο, πνξηνθαιεψλεο θαη ειηέο. Καηά ηφπνπο θπζηθή βιάζηεζε αλακεηγλχεηαη κε θαιιηέξγεηεο. Πξφθεηηαη γηα ηππηθφ άγξνηηθφ ηνπίν κε έληαζε θαιιηεξγεηψλ. (β) Πεξηνρέο κε ινθώδεο ή/θαη εκηνξεηλό αλάιπθν : θπξηαξρνχλ νη ειαηψλεο, πξφθεηηαη γηα ήπην αγξνηηθφ ηνπίν. Απεηιέο – ππνβάζκηζε : πξνέξρνληαη απφ δαζηθέο ππξθαγίεο, ππέξάληιεζε ππνγείσλ πδάησλ, επέθηαζε νηθηζηηθψλ θαη ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. ΣΔ 18 -2 Αθηέο
πσο πξναλαθέξεηαη πξφθεηηαη γηα πνιπζρηδή αθηνγξακκή, κε βξαρψδεηο παξαιίεο, νκαιέο παξαιίεο κηθξνχ ή κεγάινπ κήθνπο (γεληθά φρη κεγάινπ πιάηνπο), κε ελδηαθέξνληεο ζρεκαηηζκνχο,
δηβάξηα, κηθξά λεζηά, πνιχ αμηφινγε ζέα πξνο ηα λεζηά ηνπ Αξγνζαξσληθνχ. Σν ηνπίν είλαη ηδηαίηεξν, αμηφινγν, κε αμηφινγε ζέα, αιιά έρεη ππνζηεί ζεκαληηθέο πηέζεηο (αιινηψζεηο) ιφγσ ηεο έληνλεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ζηελ παξαιηαθή δψλε.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 2
ΣΔ 18 -3 Φπζηθό πεξηβάιινλ : Πεξηνρέο θπζηθνχ πεξηβάιινληνο βξίζθνληαη θπξίσο ζε πεξηνρέο κε πην έληνλν αλάγιπθν, πεξηζζφηεξν ζηελ ελδνρισξα θαη ιηγφηεξν ζηελ παξαιηαθή δψλε. Μεγάιν ηκήκα ησλ πεξηνρψλ απηψλ θαιχπηεηαη κε ρακειή βιάζηεζε ελψ ππάξρνπλ θαη πεπθφθπηεο πεξηνρέο. «Νεζίδεο» θπζηθήο βιαζηεζεο εηζέξρνληαη ζε πεξηνρέο κε θαιιηέξγεηεο, ηνπξηζηηθή αλάπηπμε , θιπ. Αμηφγνινγα θπζηθά ηνπία παξνπζίαδνληαη θπξίσο ζε αθηέο πνπ δελ έρνπλ αμηνπνηεζεί ηνπξηζηηθά , ζε λεζίδεο πνπ δελ θαηνηθνχληαη, ζηελ πεξηνρή ησλ ΝΑ αθηψλ κε ηα αιιεπάιιεια δηβάξηα, θιπ. ε βξαρψδεηο αθηέο θαη λεζίδεο, βαξρψδεηο ζρεκαηηζκνί δεκηνπξγνχλ ελδηαθέξνληα γεσινγηθά ηνπία. Απεηιέο – ππνβαζκηζηηθέο πηέζεηο : πξνέξρνληαη απφ ηελ εληαηηθή επέθηαζε ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ηηο δαζηθέο ππξθαγίεο , ηε δηάβξσζε – εξεκνπνίεζε, ηελ ππεξάληιεζε ππνγείσλ πδάησλ, ηε ξχπαλζε ζαιάζζηνπ ρψξνπ (απφβιεηα, ηρζηνηξνθεία, θηλήζεηο ζθαθψλ, θιπ) Πεξηνρέο πςειήο νηθνινγηθήο αμίαο βξίζθνληαη ζηα ΝΑ παξάιηα, αλαηνιηθά ηεο Δξκηφλεο. Γεσηνπία ππαξρνπλ ζηελ πεξηνρή Γηδίκσλ, ζηε παξαιηαθή πεξηνρή ηνπ νηθηζκνχ θνηιάδα, θιπ. Αλαιπηηθφηεξα αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν πνπ γίλεηαη ζρεηηθή παξνπζίαζε γηα ην ζχλνιν ησλ ελνηήησλ. ΣΔ 18-4 Οηθηζκνί, ηνπξηζηηθά αλεπηπγκέλεο πεξηνρέο : Οη νηθηζκνί ζηελ πεξηνρή είλαη κηθξνχ θαη κεζαίνπ κεγέζνπο. Ο ραξαθηήξαο ηνπο, φπσο είλαη αλακελφκελν, δηακνξθψζεθε αλάινγα κε ηηο θχξηεο δξαζηεξηφηεηεο ζε απηνχο θαη ηε ζέζε ηνπο ζε ζρέζε κε ηα παξάιηα. Οη ζεκαληθφηεξνη παξάιηνη νηθηζκνί κε έληνλα ηνπξηζηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ είλαη ε Δξκηφλε θαη ην Πφξην Υέιη. Πξφθεηηαη γηα γξαθηθνχο νηθηζκνχο, πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί ζε παξαζαιάζζηεο πεξηνρέο κε αμηφινγν αλάγιπθν θαη θπζηθφ ηνπίν, κε ελδηαθένξληα θηηξηαθφ πινχην, κε αμηφινγν παξαιηαθφ κέησπν θαη αμηφινγε ζεά ζην ζχκπιεγκα ησλ λεζηψλ ηνπ Αξγνζαξσληθνχ. Σν Πφξην Υέιη έρεη επηπξφζζεηα ελά πην θνζκνπνιίηηθν ραξαθηήξα. Πξφθεηηαη γηα αμηφινγνπ ηνπίνπ νηθηζκνχο, κε ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξνζνκνηάδνχλ κε ηνπο νηθηζκνχο ζηα λεζηά ηνπ Αξγνζαξσληθνχ. Γηαζεηνπλ πεξηνρέο πεξηαζηηθνχ πξαζίλνπ ζε αμηφινγεο ζέζεηο, νη νπνίεο κπνξεί λα ραξαθηεξηζηνχλ σο «ήζπρεο πεξηνρέο» ζχκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηεο νδεγίαο 2002/49 ΔΚ. Οη ινηπνί νηθηζκνί ζηελ παξαιηαθή δψλε, είλαη κηθξνχ κεγέζνπο, κε γξαθηθφηεηα ή φρη. ε θάπνηνπο απφ ηνπο παξάιηνπο νηθηζκνχο ε δφκεζε μελνδνρεηθψλ θαηαιπκάησλ ππεξηεξεί ησλ νηθηψλ.
Δξκηόλε Πόξην Υέιη
100 μ
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 3
Κξαλίδη
Οη νηθηζκνί ζηελ ελδνρώξα είλαη αγξνηηθνί, ήπηαο δφκεζεο. Ο θπξηφηεξνο είλαη ην Κξαλίδη, κε ήπηα δφκεζε θαη ζρεηηθή γξαθεθφηεηα. Πεξηνρέο πεξηαζηηθνχ πξαζίλνπ ζε αμηφινγεο ζέζεηο, νη νπνίεο κπνξεί λα ραξαθηεξηζηνχλ σο «ήζπρεο πεξηνρέο» ζχκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηεο νδεγίαο 2002/49 ΔΚ.
Πεξηνρέο κε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε : πσο έρεη αλαθεξζεί θαη αλσηέξσ, ηα λφηηα παξάιηα ηεο ελφηεηαο ραξαθηεξίδνληαη απφ ζεκαληηθή ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, ε νπνία πξνθαλψο ζπλνδεχεηαη απφ αληίζηνηρε δφκεζε. Οη κεζαίνπ θαη κεγάινπ κεγέζνπο μελνδνρεηαθέο εγθαηαζηάζεηο ραξαθηεξίδνπλ ηηο πεξηνρέο ζηηο νπνίεο βξίζθνληαη. ε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ζρεηηθέο εγθαηαζηαζεηο είλαη κεγαιχηεξεο έθηαζεο απφ νηθηζκνχο ηεο πεξηνρήο. Η «θαλνληθφηεηα» ηεο δφκεζεο πνπ ζπλήζσο αθνινπζείηαη, δηαθνξνπνηεί ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε απφ ηε ζπλήζσο πην 100 μ
«απζφξκεηε» θαη σο εθ ηνχηνπ πην πνηθηιφκνξθε αλάπηπμε νηθηζκψλ. Η ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ζηελ λφηηα ρεξζφλλεζν ηεο ελφηεηαο είλαη ππθλή θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ην αλάγιπθν δεκηνχξγεζε έλα ηνπίν θαηαθεξκαηηζκέλν απφ δξφκνπο. Οη δηακνξθψζεηο αθνινπζνχλ ηηο αλάγθεο ηνπ ζρεδηαζκνχ ηεο θάζε κνλάδαο θαη δεκηνπξγείηαη έλα ζπλνιηθφ ηνπίν κε αθαλφληζηεο δνκέο επη κέξνπο «νηθνδνκηθψλ ηεηξαγψλσλ». Η πνιππινθφηεηα ελφο ηνπίνπ δελ είλαη αλεπηζχκεηε, φηαλ δεκηνπξγεί ελδηαθέξνπζεο δνκέο. ηελ πεξίπησζε ηεο αλσηέξσ πεξηνρήο ζε θάπνηεο ελφηεηεο ηεο κνηάδεη λα ππάξρνπλ εηεξνγελείο κνξθφηππνη δφκεζεο πνπ δελ δεκηνπξγνχλ έλα αξκνληθφ ηνπίν. Δθηφο απφ ηα μελνδνρεία, ζηελ πεξηνρή έρεη ππάξμεη δήηεζε γηα
100 μ
αλάπηπμε παξαζεξηζηηθήο θαηνηθίαο θαη νηθνδνκηθψλ ζπλεηαηξηζκψλ. ε
θάπνηεο
πεξηπηψζεηο
έρνπλ
δηακνξθσζεί
ηα
νηθνδνκηθά
ηεηξάγσλα θαη έρνπλ δηαλνηρηεί νη δξφκνη, αιιά ν «θάλλαβνο» πνπ δεκηνπξγήζεθε ζην ρψξν παξακέλεη θελφο.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 4
TE 19 ΑΡΥΑΙΑ ΔΠΙΓΑΤΡΟ, ΟΡΜΟ ΔΠΙΓΑΤΡΟΤ Η ελφηεηα ραξαθηεξίδεηαη απφ ζρεηηθά έληνλν αλάγιπθν. Έρεη δχν θχξηεο πεδηλέο πεξηνρέο, (πεξηνρή Γήκαηλαο, πεξηνρή Νέαο Δπηδαχξνπ). Πεπθνδάζε θαιχπηνπλ ην νξεηλφ θαη εκηνξεηλφ αλάγιπθν, ηα νπνία έρνπλ πιεγεί απφ δαζηθέο ππξθαγηέο. Η νηθηζηηθή αλάπηπμε είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε. Η ηνπξηζηηθή αλάπηπμε έρεη δηαηεξεζεί ζε ήπηα επίπεδα. Σν δεζπφδνλ ζηνηρείν γηα ηελ αληηιεπηηθή εηθφλα ηεο φιεο πεξηνρήο, είλαη ην ζέαηξν ηεο Δπηδαχξνπ θαη νη ζρεηηθέο κε απηφ δξαζηεξηφηεηεο. ΣΔ 19 -1 Αγξνηηθό ηνπίν : (α) Πεδηλή πεξηνρή Νέαο Δπηδαύξνπ, θπξηαξρνχλ νη πνξηνθαιεψλεο θαη ειηέο. Καηά ηφπνπο θπζηθή βιάζηεζε αλακεηγλχεηαη κε θαιιηέξγεηεο. Σν αγξνηηθφ ηνπίν είλαη αμηφινγν θαη ζπλδπάδεηαη κε ην θπζηθφ ηνπίν (πεξηβάιινλ αλάγιπθν, αθηή). (β)
Πεδηλή πεξηνρή Γήκαηλαο : θπξηαξρνχλ νη ειαηψλεο, κνλνεηείεο θαιιηέξγεηεο. Ήπην αγξνηηθφ ηνπίν πνπ
πεξηβάιιεηαη απφ αμηφινγν θπζηθφ ηνπίν. Απεηιέο – ππνβάζκηζε : πξνέξρνληαη απφ δαζηθέο ππξθαγίεο, πνπ ζην πξφζθαην παξειζφλ απείιεζαλ ηελ πεξηνρή κε θαηαζηξνθή. ηελ παξαιηαθή δψλε νη αληιήζεηο ππνγείσλ πδάησλ ελέρεη ηνλ θίλδπλν πθαικιχξσζεο, ΣΔ 19 -2 Αθηέο : (α) Η αθηή απφ ηε Αξραία Νέα Δπίδαπξν έσο ηνλ νηθηζκφ Παλαγηά, πξφθεηηαη γηα παξαιηέο κε βφζηαιν ή άκκν, κε
Αγροτικό τοπίο, πεδιάδα Διμαινασ
Πεδιάδα Ν Επιδαφρου
εμαίξεζε ρεξζφλεζν κε βξαρψδε αθηή. Σν πξάζηλν (θπζηθφ, ειηέο, θ.ιπ.) θηάλεη έσο ηελ αθηή. Η δφκεζε θαη ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε είλαη νξαηέο αιιά δελ θπξηαξρνχλ ζην ηνπίν (αξαηή δφκεζε, πεξηνξηζκέλνη φγθνη θηηξίσλ) θαη ζε
ΕΠΙΔΑΥΡΟ
ΠΑΝΑΓΙΑ
ζπδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη δελ ππαξρεη ζπλερήο δξφκνο κεηαμχ παξαιίαο θαη ελδνρψξαο, δεκηνπξγείηαη αμηφινγε αθηή, κε απμεκέλε θπζηθφηεηα, ρσξίο ζεκαληηθή ππνβάζκηζε, αξκνληθά δεκέλε κε ηε βιάζηεζε θαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ ζηελ ελδνρψξα. (Είναι θεηικό όηι η πρόζβαζη ζε αρκεηά ημήμαηα ηης ακηής γίνεηαι με καθέηοσς και ότι με παράλληλο προς ηην παραλία δρόμο). (β) Νφηηα ηνπ νηθηζκνχ Παλαγία, ε αθηή γίλεηαη δπζπξφζηηε βξαρψδεο, κε ηνπο φγθνπο ηνπ νξεηλνχ αλαγιχθνπ λα θηάλνπλ ζηελ ζάιαζζα. Σν ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηνπίνπ ζην ηκήκα απηφ ηεο αθηήο είλαη ε «νξηδφληηα» ηνκή πνπ έρεη γίλεη ζην θπζηθφ αλάγιπθν, απφ ηε δηάλνημε ηεο νδνχ Π.Δπίδαπξνο – Μέζαλα. Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ απαηηήζεθαλ ηνκέο ηνπ αλαγιχθνπ, νξαηέο απφ απφζηαζε (ηνπίν ππνβαζκηζκέλν ζην ζαιάζζην κέησπν -παξαηεξεηήο ζηε ζάιαζζα). Η δηαδξνκή παξνπζηάδεη ελδηαθέξνλ γηα ηνλ δηεξρφκελν κε ζέζεηο αμηφινγεο ζέαο (ελδηαθέξνλ ηνπίν, αμηφινγε ζέα – παξαηεξεηήο επί ηεο νδνχ). Απεηιέο – ππνβάζκηζε : πξνέξρνληαη απφ ηερληθά έξγα, αιινίσζε ηνπ ρεξζαίνπ θπζηθνχ ηνπίνπ, δηάλνημε νδνχ παξάιιειε πξνο ηελ αθηή, εληαηηθνπνίεζε δφκεζεο (νηθηζηηθή, ηνπξηζηηθή), θ.ιπ.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 5
ΣΔ 19 -3 Φπζηθό πεξηβάιινλ : Η πεξηνρή θαιχπηεηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ κε πεπθνδάζε ηα νπνία αιιεινζπκπιεξψλνληαη κε ειαηψλεο, θιπ. Γελ ιείπνπλ θαη νη πεξηνρέο κε καθία βιάζηεζε. Πξφθεηηαη γηα αμηφινγν θπζηθφ ηνπίν πνπ πεξηβάιιεη ζεκαληηθνχο πνιηηηζηηθνχο θαη αξραηνινγηθνχο ηφπνπο, πνπ έρεη δερηεί ζεκαληηθέο ππνβαζκηζηηθέο πηέζεηο απφ ππξθαγηέο. Απεηιέο – ππνβάκηζε : ππξθαγηέο, ηερληθά έξγα, εθρεξζψζεηο γηα θαιιηέξγεηεο ή άιιεο ρξήζεηο Αμηφινγεο δηαδξνκέο : δηαδξνκε ζε ελδηαθέξνλ θπζηθφ ηνπίν θαη κε αξραηνινγηθφ ελδηαθέξνλ είλαη απηή κέζσ θνηιάδαο απφ Δπίδαπξν πξνο Λεγνπξηφ. ΣΔ 19 -4 Οηθηζκνί – ηνπξηζηηθά αλεπηπγκέλε δώλε: πξφθεηηαη γηα ήπηνπ κεγέζνπο νηθηζκνχο, κε γαξθηθφηεηα.
Οη αξραηνινγθνί ηόπνη θαη ηνπία, θαζώο θαη ζεζκνζεηεκέλα ηνπία ΣΙΦΚ, παξνπζηάδνληαη ζε παξάγξαθν πνπ αθνινπζεί γηα ηηο ΣΔ 18 έσο 22 ζπλνιηθά.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 6
TE 20 ΚΟΛΠΟ ΣΟΛΟ Η ελφηεηα απηή πεξηιακβάλεη κηθξέο εχθνξεο πεδηλέο πεξηνρέο πνπ θηάλνπλ έσο ηελ παξάθηηα δψλε, κηθξέο πεδηλέο ή κε νκαιφ αλαγιπθν γεσξγηθέο πεξηνρέο ζηελ ελδνρψξα, νξεηλνχο θαη εκηνξεηλνχο φγθνπο πνπ ζηε κεγαιχηεξε έθηαζε ηνπο θαιχπηνληαη απφ ρακειή δαζηθή βιάζηεζε. Υαξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηνρήο είλαη ε γεσξγηθή παξαγσγή θαη ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ζηελ παξαιία ηνπ Σνινχ. ηελ πεξηνρή ππάξρνπλ αξθεηνί αξραηνινγηθνί ρψξνη, πεξηνρέο νηθνινγηθνχ ελδηαθέξνληνο, θ.ιπ. Ζώνθ με καλλιζργειεσ ςτθν ενδοχώρα
Πεδινι ηώνθ Δρζπανου, Ιρίων
ΣΔ 20-1 Αγξνηηθό ηνπίν : ραξαθηεξίδεηαη απφ εηήζηεο εληαηηθέο θαιιηιέξγεηεο κε πην πεξηνξηζκέλε παξνπζία νπσξψλσλ, ειαηψλσλ θαη θπζηθήο βιάζηεζεο ζηηο εχθνξεο θαη αξδεπφκελεο
πεξηνρέο
(Ίξηα,
Κάληηα,
Γξέπαλν).
«πκπαγέο»,
αγξνηηθφ
ηνπίν,
κε
«γεσκεηξηθφηεηα» ζην κσζατθφ ησλ αγξνηηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ. ηηο γεσξγηθέο εθηάζεηο ζηελ ελδνρσξα ε παξνπζία ησλ ειαηψλσλ είλαη ζεκαληηθφηεξε.
Κάμποσ Δρζπανου
ΣΔ 20 -2 Αθηέο : ην κεγαιχηεξν κήθνο ηνπο νη αθηέο ηεο παξνχζαο ελφηεηαο είλαη νκαιέο θαη ακκψδεηο. Βξαρψδεηο αθηέο παξνπζηάδνληαη λφηηα ηεο ρεξζνλλήζνπ ζην Βηβάξη θαη ζε πεξηνξηζκέλν κήθνο ζηελ πεξηνρή ζηα άθξα ηεο παξαιίαο ζην Σνιφ. Πξφθεηηαη γηα παξαιηέο νκαιέο, πξνζβάζηκεο, κε θπζηθφηεηα, θαιή πνηφηεηα λεξψλ θαη αθηήο, κε κηθξέο ή αλεθηέο ηνπξηζηηθέο πηέζεηο, κε ζρεηηθά αμηφινγν θπζηθφ ηνπίν. Ήζπρν, γξαθηθφ, γαιήλην ηνπίν έρεη ην αιηεπηηθφ θαηαθχγην ζην Βηβάξη. Η παξαιία ζην Σνιφ είλαη αμηφινγε θαη ακκψδεο. πλδπάδεηαη κε ην αμηφινγν ηνπίν ησλ λεζηψλ πνπ βξίζθνληαη θνληά ζηελ αθηή. Η ξαγδαία ηνπξηζηηθή αλάπηπμή ηεο πεξηνρήο επεξεάζε ην ηνπίν ζηε ρεξζαία δψλε ζε βάξνο ηεο θπζηθφηεηαο ηνπ. Σα ηξία λεζάθηα απέληη απφ ην Σνιφ έρνπλ αμηφινγν θπζηθφ ηνπίν θαη νη αθηέο είλαη θπξίσο βξαρψδεηο. Πεξηνξηζκέλεο αιιά αμηφινγεο παξαιίεο , πνπ ζπλδπάδνληαη κε επίζεο αμηφινγν ρεξζαίν θπζηθφ ηνπίν ππάξρνπλ ζηα λεζηά Ρφκβε θαη Γαζθαιείν. Πηέζεηο δέρεηαη ε παξαιηαθή δψλε απφ θαηαζθεπέο θνληά ή /θαη κεζα ζηε δψλε αηγηαινχ θαη παξαιίαο, νρήκαηα πνπ ζηαζκεχνπλ πάλσ ζηελ άκκν, πεξηβαιινληηθέο πηέζεηο ζηελ πνηφηεηα ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο, θ.ιπ. Καηαιήγνληαο, ην ηνπίν ζηελ αθηή ζην Σνιφ έηλαη αμηφινγν, φκσο δέρεηαη ζεκαληηθέο πηέζεηο.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 7
ΣΔ 20 - 3 Φπζηθό πεξηβάιινλ : Πεξηνρέο θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ζηελ ελδνρψξα εληνπίδνληαη ζε λεζίδεο θπζηθήο βιάζηεζεο ζε παξφρζηεο δψλεο, είηε παξεκβαιιφκελεο ζε αγξνηηθή γε. Δπίζεο πεξηνρέο θπζηθνχ πεξηβάιινληνο εληνπίδνληαη ζηνπο εκηνξεηλνχο θαη νξεηλνχο φγθνπο, φπνπ ε βιάζηεζε θαίλεηαη λα είλαη ζην κεγαιχηεξν κέξνο ππνβαζκηζκέλε (ρακειή, καθία βιάζηεζε). ε ζέζεηο ςειά ππάξρνπλ ζεκεία κε αμηφινγε ζέα. Τπνβαζκηζηηθέο πηέζεηο πνπ έρνπλ αζθεζεί θαη αζθνχληαη θαη ζήκεξα, είλαη δαζηθέο ππξθαγηέο, ππεξβφζθεζε, εθζθαθέο ζε κεγάιεο εθηάζεηο 1000 μ
/ ζε έληνλν αλάγιπθν/ ζε ζέζε νξαηή απφ ηελ επξχηεξε πεξηνρή. ηελ παξάθηηα δψλε, πεξηνρέο κε αμηφινγα θπζηθά ηνπία είλαη ε πεξηνρή ζην Βηβάξη,ν θφιπνο ζην Σνιφ, ηα λεζηά ζηνλ θφιπν, θ.ιπ. Τπνβαζκηζηηθέο πηέζεηο αζθνχληαη απφ άλαξρε αλάπηπμε ζηελ παξαιηαθή δψλε, ηρζπνθαιιηέξγεηεο, πξνβαιιφκελα ηερληθά έξγα θαη εθζθαθέο, ιαηνκεία θ.ιπ.
ΣΔ 20 -4 Οηθηζκνί – ηνπξηζηηθά αλεπηπγκέλε δώλε Οη νηθηζκνί ζηελ ελδνρψξα έρνπλ ήπηα αλάπηπμε θαη θπξίσο γεσξγηθφ ραξαθηήξα, κεζαίνπ θαη κηθξνχ κεγέζνπο. Ο πινχηνο
ηεο γεσξγηθήο παξαγσγήο, ε εγγχηεηα πξνο αζηηθά θέληξα θαη εζληθνχο άμνλεο κεηαθνξψλ έρνπλ
ζπκβάιεη ζηε δηαηήξεζε ησλ νηθηζκψλ ζε θαιή θαηάζηαζε. ηελ παξαιαθή δψλε έρεη ελζσκαησζεί ζηνπο νηθηζκνχο ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε. Δίλαη επίζεο κεζαίνπ θαη κηθξνχ κεγέζνπο. ε θάπνηνπο απφ απηνχο, ε θπζηνγλσκία ηνπο ραξαθηεξίδεηαη απφ ηηο ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Σν Σνιφ είλαη ν πην ζεκαληηθφο νηθηζκφο ηεο παξαιηαθήο δψλεο. Δίλαη νηθηζκφο πνπ έρεη αλαπηπρζεί θπξίσο ηνπξηζηηθά, γεγνλφο πνπ δηακνξθψλεη ην «ραξαθηήξα» ηνπ. Σν ηνπίν ηνπ νηθηζκνχ ραξαθηεξίδεηαη αμηφινγν θπξίσο ιφγσ ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ζην νπνίν είλαη εληαγκέλν. Γηαρξνληθά ε πεξηνρή αλάπηπμήο ηνπ έρεη κεηαιιαρζεί απφ ςαξνρψξη ζε ζρεηηθά θνζκνπνιίηηθν ηνπξηζηηθφ ζέξεηξν. Η εληαηηθή «δήηεζε» γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηνπξηζηηθή εθκεηάιιεπζε έρεη ραξαθηεξίζεη ηνλ νηθνδνκηθφ ηνπ φγθν θαη ηε δνκή ηνπ. εκαληηθνί αξραηνινγηθνί ρψξνη θαη ηφπνη πςειήο νηθνινγηθήο αμίαο πνπ ππάξρνπλ ζηελ πεξηνρή αλαθέξνληαη ζπγθεληξσηηθά ζε εηδηθή παξάγξαθν ζηε ζπλέρεηα.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 8
Τολό , ςιμερα και ςτο παρελκόν
TE 21 ΑΡΓΟ, ΝΑΤΠΛΙΟ, ΜΤΚΗΝΔ, ΠΔΓΙΑΓΑ ΑΡΓΟΛΙΓΑ, ΑΡΓΟΛΙΚΟ ΚΟΛΠΟ - TE 22 ΓΤΣΙΚΗ ΑΡΓΟΛΙΓΑ Η ελφηεηα απηή πεξηιακβάλεη ζεκαληηθέο εχθνξεο πεδηλέο πεξηνρέο (Αξγνιηθφο θάκπνο) πνπ θηάλνπλ έσο ηελ παξάθηηα δψλε, Μηθξφηεξεο πεδηλέο ή κε νκαιφ αλαγιπθν γεσξγηθέο πεξηνρέο εκθαλίδνληαη ζηελ ελδνρψξα. Οη ελφηεηεο απηέο πεξηβάιινληαη απφ νξεηλνχο θαη εκηνξεηλνχο φγθνπο πνπ ζηε κεγαιχηεξε έθηαζε ηνπο θαιχπηνληαη απφ ρακειή δαζηθή βιάζηεζε. Υαξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηνρήο είλαη ε ζεκαληηθή γεσξγηθή παξαγσγή, ν ζεκαληηθφο πινχηνο κλεκείσλ θαη ηζηνξίαο θαη ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ζηελ παξαιία (Ναχπιην). ΣΔ 21& 22-1 Αγξνηηθό ηνπίν : Οη εχθνξεο θαη αξδεπφκελεο πεδηλέο πεξηνρέο πνπ θηάλνπλ έσο ηελ αθηή, ραξαθηεξίδνληαη απφ εηήζηεο εληαηηθέο θαιιηέξγεηεο θαη νπσξψλεο κε πην πεξηνξηζκέλε παξνπζία ειαηψλσλ θαη θπζηθήο βιάζηεζεο (θάκπνο Άξγνπο, θάκπνο ζην Κηβέξη). Πξφθεηηαη γηα αγξνηηθφ ηνπίν κε «γεσκεηξηθφηεηα» ζην κσζατθφ ησλ αγξνηηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ, πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ επηθξάηεζε ζπγθεθξηκέλσλ θαιιηεξγεηψλ. Η παξνπζία νηθηζκψλ θαη δηάζπαξηεο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο είλαη ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνπίνπ. Γηαπηζησκέλεο ζεκαληηθέο απεηιέο ππνβάζκηζεο πξνέξρνληαη απφ ηελ ππεξάληιεζε ππνγείσλ πδάησλ, ηελ πθαικχξσζε παξάθηησλ ππφγεησλ πδξνθνξέσλ, ηε ληηξνξχπαλζε εδαθψλ απφ ηελ άζθεζε εληαηηθήο γεσξγίαο. Γεπηεξεχνπζα απεηιή γηα ηε γεσξγηθή γε είλαη ε δηάζπαξηε δφκεζε. ηηο γεσξγηθέο εθηάζεηο ζηελ ελδνρσξα (πεδηλφ θαη εκηνξεηλφ αλάγιπθν) ε παξνπζία ησλ ειαηψλσλ είλαη ζεκαληηθφηεξε. ηηο πεδηλέο πεξηνρέο ην κσζατθφ ησλ θαιιηεξγεηψλ παξνπζηάδεη «γεσκεηξηθφηεηα», ελψ ζηηο πεξηνρέο κε πην έληνλν αλάγιπθν νη ζρεηηθνί κνξθφηππνη πνηθίινπλ πξνζαξκνδφκελνη ζην θπζηθφ αλάγιπθν θαη δηαθφπηνληαη απφ «λεζίδεο» θπζηθήο βιάζηεζεο. Πξφθεηηαη γηα ήπην αγξνηηθφ ηνπίν.
Αγροτικό τοπίο ςε παράκτιεσ πεδινζσ ηώνεσ Αγροτικό τοπίο ςε πεδινζσ ηώνεσ ςτθν ενδοχώρα
Αγροτικό τοπίο ςτθν ενδοχώρα ςε περιοχζσ με πιο ζντονο ανάγλυφο
ΣΔ 21 & 22 -2 Αθηέο : Οη αθηέο ζην κεγαιχηεξν κήθνο ηνπο βφξεηα θαη δπηηθά ηνπ Ναππιίνπ είλαη ξερέο, ακκψδεηο θαη ζπλερείο. Πξφθεηηαη ζρεδφλ γηα εληαία παξαιία. Δίλαη ακκψδεο κε πιάηνο πνπ απμνκεηψλεηαη. Σα φξηα ηεο πξνο ηελ ελδνρψξα πξνζδηνξίδνληαη απφ κάιινλ πνιπζχρλαζηε παξαιηαθή νδφ. Οηθηζηηθή αλάπηπμε ππάξρεη ζε φιν ζρεδφλ ην κήθνο ηεο (κεκνλσκέλε ή ζε ζπλεθηηθνχο νηθηζκνχο). ε ζέζεηο κε αμηφινγε παξαιία εκθαλίδεηαη εληαηηθφηεξε ηνπξηζηηθή αμηνπνίεζε. Τπάξρνπλ αμηφινγεο αθηέο ζε ππνπεξηνρέο ηεο αλσηέξσ ελφηεηαο. Δπίζεο ζε αξθεηέο ζέζεηο ηεο αθηνγξακκήο ππάξρνπλ ζέζεηο κε αμηφινγε ζέα ηφζν πξνο ην ζαιάζζην ρψξν, φζν θαη πξνο ην Παραλίεσ ςτον Αργολικό κόλπο
Ναχπιην. Η αθηή λφηηα ηνπ Ναππιίνπ (Αξβαληηηά) είλαη ηδηαίηεξα αμηφινγν θπζηθφ ηνπίν, δεζπφδνπλ ζε απηφ εληππσζηαθέο νξζνπιαγηέο (γεσηνπία), νη νπνίεο απνηεινχλ θαη γλσζηά αλαξηρεηηθά πεδία θαη ηκήκα ηνπ ηνπίνπ ηεο ζηα αλάληε, είλαη ην θάζηξν. Η παξαιία ηεο Καξαζψλαο είλαη ηδηαίηεξα αμηφινγν θπζηθφ ηνπίν, δεζπφδνπλ θαη ζε απηφ εληππσζηαθέο νξζνπιαγηέο (γεσηνπία), έρεη αμηφινγε δαζηθή βιάζηεζε ζηα παξάιηα, έρεη νηθνινγηθή αμία θαη δελ έρεη δερηεί επηδξάζεηο απφ νηθνδνκηθή θαη ηνπξηζηηθε αλάπηπμε.
Παραλία Καρακώνα ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 9
Ακτι Αρβανιτιάσ
ΣΔ 21 & 22 -3 Φπζηθό πεξηβάιινλ :
Φυςικά τοπία ςτουσ ορεινοφσ όγκουσ
Πεξηνρέο θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ζηελ ελδνρψξα εληνπίδνληαη ζηνπο νξεηλνχο θαη εκηνξεηλνχο φγθνπο, ζε λεζίδεο θπζηθήο βιάζηεζεο ζε πεξηνρέο κε θαιηέξγεηεο, ζε παξφρζηεο δψλεο θ.ιπ. Οη νξεηλνί θαη εκηνξεηλνί φγθνη θαιχπνληαη θπξίσο απφ αξαηή βιάζηεζε, ρσξίο βέβαηα λα ιείπνπλ θαη πεξηνρέο κε δάζνο, ην είδνο ηνπ νπνίνπ δηακνξθψλεηαη αλάινγα κε ην πςφκεηξν. εκαληηθέο ππνβαζκηζηηθέο πηέζεηο πξνέξρνληαη απφ ππξθαγηέο θαη δηάβξσζε – εξεκνπνίεζε. Πηέζεηο δέρεηαη ην ηνπίν θαη απφ εγθαηαζηάζεηο ΑΠΔ, θπξίσο αηνιηθψλ πάξθσλ πνπ πξνβάινληαη ζε κεγάιε απφζηαζε, αλ θαη θάπνηνο κπνξεί λα ηηο ραξαθηεξίζεη σο ελδηαθέξνλ ζηνηρείν ηνπ ηνπίνπ ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη δελ έρνπλ επέιζεη ζεκαληηθέο αιινηψζεηο ζην αλάγιπθν (δξφκνη πξφζβαζεο, θιπ). Δπηκέξνπο ηνπία είλαη ελδηαθέξνληα, εμαζθαιίδνπλ αμηφινγε ζέα, δηαζέηνπλ αμηφινγνπο θπζηθνχο ζρεκαηηζκνχο, θ.ιπ. Αμηφινγα θπζηθά ηνπία, φπσο έρεη αλαθεξζεί θαη αλσηέξσ είλαη απηά ηεο Καξαζψλαο θαη ηεο Αξβαληηηάο. Σφπνη πςειήο νηθνινγηθεο αμίαο ζηελ πεξηνρή αλαθέξνληαη ζπγθεληξσηηθά γηα ην ζχλνιν ησλ εμεηαδφκελσλ ελνηήησλ.
Πάρκο Φ/Β
Υαξαθηεξηζηηθά ηνπία ζηελ πεξηνρή δεκηνπξγνχληαη ζηελ δηέιεπζε ηνπ ζηδεξνδξφκνπ απφ ηελ νξεηλή πεξηνρή, κε ραξαθηεξηζηηθέο γέθπξεο, δηαδξνκέο κε αμηφινγε ζέα, θιπ. Δπίζεο,
εθηφο
απφ
ηα
ζεκαληηθά
κλεκεία,
ιηγφηεξν
ζεκαληηθά ή / θαη γλσζηά κλεκεία θνζκνχλ ζέζεηο εληαγκέλεο ζε αμηφινγα θπζηθά ηνπία.
Γζφυρα ςτον Αχλαδόκαμπο
Εξωκκλιςι κορυφισ
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 10
Αιολικό Πάρκο
Καρακώνα
ΣΔ 21 & 22 -4 Οηθηζηθή θαη ηνπξηζηηθή αλάπηπμε Οη νηθζκνί ζηελ ελδνρψξα έρνπλ ήπηα αλάπηπμε θαη θπξίσο γεσξγηθφ ραξαθηήξα, κεζαίνπ θαη κηθξνχ κεγέζνπο. Ο πινχηνο ηεο γεσξγηθήο παξγσγήο, ε εγγχηεηα πξνο αζηηθά θέληξα θαη εζληθνχο άμνλεο κεηαθνξψλ έρνπλ ζπκβάιεη ζηε δηαηήξεζε ησλ νηθηζκψλ ζε θαιή θαηάζηαζε, φπσο θαη ζε άιιεο ελφηεηεο ηεο Αξγνιίδαο. ηελ παξαιαθή δψλε έρεη ελζσκαησζεί ζηνπο νηθηζκνχο ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε θαη ζε αξθεηνχο απφ απηνχο, ε θπζηνγλσκία ηνπο ραξαθηεξίδεηαη απφ ηηο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηεο. Η εθηφο ζρεδίνπ θαη εθηφο ζπλεθηηθνχ νηθηζηηθνχ ηζηνχ δφκεζε είλαη ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ Αξγνιηθνχ θάκπνπ θαηά κήθνο ησλ θχξησλ νδηθψλ αμφλσλ, ηεο παξαιηθήο νδνχ, κεηαμχ ζεκαληηθψλ γηα ηελ πεξηνρή νηθηζηηθψλ θέλξσλ (π.ρ. Ναχπιην – Νέα Κίνο) θ.ιπ.
ΚιβΖρι
Σν Άξγνο είλαη ε κεγαιχηεξε πφιε ηεο Αξγνιίδαο θαη θέληξν εκπνξηθψλ θαη βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Ωο ε αξραηφηεξε πφιε ηεο Διιάδαο, ζπκκεηέρεη ζην Γίθηπν ησλ Αξραηφηεξσλ Πφιεσλ ηεο Δπξψπεο θαη απνηειεί έλα απφ ηα κεγαιύηεξα ππαίζξηα κνπζεία ηεο ρώξαο, κε πνιπάξηζκα θαη κνλαδηθά επξήκαηα πνπ ηνπνζεηνχληαη ζε θάζε ηζηνξηθή πεξίνδν ησλ Διιήλσλ (Αξραίν Θέαηξν πνπ είλαη ζθαιηζκέλν ζε βξάρν, Αξραία Αγνξά, Ρσκατθά Λνπηξά, Αξραίν Ωδείν θιπ). Σν Κάζηξν ηεο Λάξηζαο πνπ ήηαλ ε Αθξφπνιε ηνπ Αξραίνπ Άξγνπο δεπφδεη πάλσ απφ ηελ πφιε. Η αλάπηπμε ηνπ ζηε ζχγρξνλε πεξίνδν αθνινχζεζε ηελ ηππηθή πνξεία ησλ ειιεληθψλ αζηηθψλ θέληξσλ.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 11
Ναύπιην (πεγή: GREEKSCAPE): Σνπίν ηδηαίηεξα αμηφινγν, κε ζχλζεην ραξαθηήξα, πνπ ζπλδπάδεη κλεκεία, ηζηνξηθφηεηα, αξραηνινγηθφ ελδηαθέξνλ, αμηφινγν αξρηηεθηνληθφ πινχην, γξαθηθφηεηα, αμηφινγε νηθηζηηθή δνκή, ζέζεηο κε αμηφινγε ζέα, αμηφινγν θπζηθφ πεξηβάιινλ. Απεηιέο ππνβάζκηζεο ζπλδένληαη κε επεκβάζεηο ζε θηίξηα, κε αζηηθή ξχπαλζε, κε δξαζηεξηφηεηεο πνπ ελδερφκελα αιινηψλνπλ ην «ήξεκν» ηνπίν (π.ρ κε έληνλε ερνξχπαλζε) . «Ήζπρεο πεξηνρέο» θαηά ηελ έλλνηα ηεο νδεγίαο 2002/49 είλαη ε αθηή θαη ε δηαδξνκή ηεο Αξβαληηηάο, ρψξνη πξαζίλνπ ζηα αλάληε, ην θάζηξν, ην Μπνχξηδη. Η παιηά πφιε ηνπ Ναππιίνπ, θηηζκέλε ζηε βξαρψδε ρεξζφλεζν ηεο Αθξνλαππιίαο, ζηε ζθηά ηνπ απφθξεκλνπ θαη επηβιεηηθνχ βξάρνπ ηνπ Παιακεδηνχ, έρεη κνξθή απφιπηα θαζνξηζκέλε απφ ην αλάγιπθν ηνπ εδάθνπο ηνπ ρψξνπ αλάπηπμήο ηεο, απφ ηα ακπληηθά έξγα πνπ θαηά θαηξνχο νξζψζεθαλ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο θαη απφ ηε κεηαβαιιφκελε ρξνληθά νξηνγξακκή ηεο παξαιίαο. Η ζρέζε ηνπ νηθηζηηθνχ ζπλφινπ κε ην ήξεκν ζηνηρείν ηεο ζάιαζζαο ηνπ Αξγνιηθνχ θφιπνπ θαη ε ζεκαληηθή παξνπζία ηεο λεζίδαο Μπνχξηδη ζπλζέηνπλ κία ηζρπξή θαη κνλαδηθή εηθφλα, πνπ δηαθνξνπνηείηαη θάζε θνξά αλάινγα κε ην ζεκείν παξαηήξεζεο. Οη ηζηνξηθνί ζηαζκνί ηεο δσήο ηεο πφιεο ραξαθηεξίδνπλ ηελ εηθφλα ηεο. Η αξκνληθή ζπλχπαξμε νρπξψζεσλ, κλεκείσλ θαη αμηφινγσλ θηηζκάησλ δηαθφξσλ επνρψλ, καδί κε κία ζεηξά ηζηνξηθψλ θαη θπζηθψλ ζηνηρείσλ θαη έλα ζρεδφλ απφιπηα δηαηεξεκέλν δηαρξνληθά δίθηπν δξφκσλ θαη ειεχζεξσλ ρψξσλ, ζπλζέηνπλ έλα κνλαδηθφ αζηηθφ ζχλνιν, κε ηζρπξφ ραξαθηήξα. Πξψηνο ππξήλαο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο ζην ρψξν, απφ ηνπο πξντζηνξηθνχο ρξφλνπο, είλαη ν ιφθνο ηεο Αθξνλαππιίαο (βι. ηηο δψλεο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο. Η πξψηε δψλε εθηείλεηαη απφ ηελ Αθξνλαππιία κέρξη ηηο νδνχο ηατθφπνπινπ - Πιαπνχηα, φξην ηεο αθηήο θαηά ηνλ Μεζαίσλα, ζε κία πεξηνρή κε αξθεηά έληνλε θιίζε. Υαξαθηεξίδεηαη απφ ηελ ειεχζεξε ράξαμε ησλ δξφκσλ θαη ηελ πξνζαξκνγή ηνπο ζηηο έληνλεο θιίζεηο ηνπ εδάθνπο. Σα θηίζκαηα, απφιπηα πξνζαξκνζκέλα ζηηο θιίζεηο απηέο, είλαη κηθξήο θπξίσο θιίκαθαο θαη ιατθνχ σο επί ην πιείζηνλ ραξαθηήξα, ειεχζεξα ηνπνζεηεκέλα ζην ρψξν. Η νκνηνγέλεηα ηεο δψλεο δηαθφπηεηαη απφ θάπνηα κεγαιχηεξα, ελεηηθήο ή νζσκαληθήο επνρήο, δεκφζηα ή ζξεζθεπηηθά θηίξηα Οη παιαηφηεξεο πιαηείεο ηεο πφιεο –ηνπ Αγίνπ ππξίδσλα θαη ηνπ Αγίνπ Γεσξγίνπ κε κεζαησληθά ραξαθηεξηζηηθά ζρεδφλ ακεηάβιεηα κέρξη ζήκεξα, ραξαθηεξίδνπλ ηελ πξψηε απηή δψλε αλάπηπμεο ηεο πφιεο. Η δεχηεξε δψλε επέθηαζεο ηεο πφιεο, παξάιιειε κε ηελ πξψηε, νξίδεηαη κεηαμχ ησλ αμφλσλ ηατθφπνπινπ – Πιαπνχηα θαη ηεο Λεσθφξνπ Ακαιίαο, θαη ηαπηίδεηαη κε ην επηζαιάζζην ελεηηθφ ηείρνο ηεο πεξηφδνπ 1686-1715. Σν έδαθνο εδψ είλαη ιηγφηεξν επηθιηλέο θαη ην χθνο ηεο πεξηνρήο πεξηζζφηεξν αζηηθφ. Σα θηίξηα ηεο δψλεο απηήο, θηηζκέλα ζε ζπλερέο ζχζηεκα, εκθαλίδνπλ θάπνηεο αξρέο ηππηθφηεηαο θαη ελίνηε θαη λενθιαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ζηηο φςεηο ηνπο. Σα ζεκαληηθφηεξα δεκφζηα ή ζξεζθεπηηθά θηίξηα ελεηηθήο θαη νζσκαληθήο επνρήο, βξίζθνληαη ζε απηή ηε δψλε. Ιδηαίηεξα ζεκαληηθή ζηελ ελδηάκεζε απηή δψλε είλαη ε πιαηεία πληάγκαηνο, ζηελ νπνία θαηαιήγεη αμνληθά ε νδφο Βαζηιέσο Κσλζηαληίλνπ, γλσζηή σο “ν κεγάινο δξφκνο”. Σν ζεκεξηλφ ηεο ζρήκα δηακνξθψζεθε κεηεπαλαζηαηηθά. Η ηξίηε δψλε νξίδεηαη κεηαμχ ηεο Λεσθφξνπ Ακαιίαο θαη ηεο ζάιαζζαο. Σν έδαθνο εδψ είλαη νξηδφληην θαη νη δξφκνη ζηελνί, κε ράξαμε απφιπηα θαλνληθή πνπ νθείιεηαη ζε κεηεπαλαζηαηηθά ξπκνηνκηθά ζρέδηα (1828 – 1834). Σν ζχζηεκα δηαλνκήο ησλ νηθνπέδσλ είλαη ζρεδφλ απφιπηα θαλνληθφ θαη ην ζχζηεκα δφκεζεο ζπλερέο. Η ηειεπηαία απηή δψλε δηαθξίλεηαη απφ κία ζρεδφλ απφιπηε ηππηθφηεηα ηφζν ζηνλ πνιενδνκηθφ ηζηφ, φζν θαη ζηα θηίξηά ηεο. Ο παξαιηαθφο δξφκνο ηεο πφιεο, πνπ απνηειεί θαη ην φξηφ ηεο πξνο ηε ζάιαζζα θαη ε πιαηεία Φηιειιήλσλ, ε ηειηθή κνξθή ησλ νπνίσλ δηακνξθψζεθε θαηά ηνλ 20ν αηψλα, απνηεινχλ ηνπο βαζηθφηεξνπο ειεχζεξνπο δεκφζηνπο ρψξνπο ζην ηκήκα απηφ ηεο πφιεο. Η θαηεδάθηζε ησλ ηεηρψλ ηεο πφιεο, καδί κε κία ζεηξά κεηαβνιψλ ηνπ ηειεπηαίνπ κηζνχ ηνπ 20νχ αηψλα, θαζφξηζαλ ζεκαληηθά ηε ζεκεξηλή ηεο εηθφλα. Σν πξψην “Ξελία”, πνπ θαηαζθεπάζηεθε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ '60 ζην αλαηνιηθφ άθξν ηεο Αθξνλαππιίαο, θαη νη λέεο θαηαζθεπέο μελνδνρείσλ ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ '70 ζηε ζέζε ηνπ ζηξαηψλα ηνπ Καπνδίζηξηα, είλαη νη ζεκαληηθφηεξεο απφ απηέο. Έλα ξήγκα πνπ δεκηνπξγήζεθε ζην ηείρνο ηεο Αθξνλαππιίαο νδήγεζε ζηελ θαηαζθεπή κπεηνλέλησλ αληεξίδσλ αληηζηήξημήο ηνπ, κηα ζεκαληηθή αιινίσζε ηεο εηθφλαο ηεο πφιεο, ε νπνία νινθιεξψζεθε κε ηελ θαηεδάθηζε ησλ παιηψλ θπιαθψλ θαη ηελ θαηαζθεπή ησλ λέσλ μελνδνρείσλ ηελ επνρή ηεο δηθηαηνξίαο. Γξαζηηθέο αιιαγέο έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί θαη ζηελ πιαηεία πληάγκαηνο, φπνπ αξθεηά απφ ηα παιαηά θηίξηα έρνπλ αληηθαηαζηαζεί απφ λεφηεξα, ελψ ε λενθιαζηθή ράξαμε ηνπ 19νπ αηψλα, κε ηνλ πεξηκεηξηθφ ηεο πιαηείαο δξφκν, έδσζε ηε ζέζε ηεο ζε κηα λέα δηακφξθσζε κε αλαθνξέο ζην κεζαησληθφ παξειζφλ ηεο. ηε δψλε ηεο παξαιίαο, ζεκαληηθφηεξεο κεηαβνιέο απνηεινχλ ε αλέγεξζε ηνπ μελνδνρείνπ “Ακθηηξχσλαο”, πνπ θηίζζεθε ζηε ζέζε παιαηφηεξσλ θηηξίσλ θαη ην ζρνιηθφ ζπγθξφηεκα πνπ θηίζζεθε ζηε ζέζε ελεηηθνχ πξνκαρψλα. Η παιηά πφιε ζήκεξα θαιχπηεηαη λνκνζεηηθά κε κία ζεηξά δηαηαγκάησλ πξνζηαζίαο. Αξθεηέο παξεκβάζεηο αλάπιαζεο έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί ζην δεκφζην ρψξν θαη ηζηνξηθά θηίξηα έρνπλ απνθαηαζηαζεί γηα λα ζηεγάζνπλ λέεο ρξήζεηο. Δληνχηνηο, ζπρλά παξαηεξνχληαη αλεπηηπρείο εξγαζίεο “απνθαηάζηαζεο” θαη αιιαγέο ρξήζεο “δηαηεξεηέσλ” θηηξίσλ πνπ αιινηψλνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Παξάιιεια, ζηελ παιηά πφιε παξαηεξείηαη ππεξζπγθέληξσζε δξαζηεξηνηήησλ αλαςπρήο θαη ηνπξηζηηθνχ εκπνξίνπ πνπ δεκηνπξγνχλ θπθινθνξηαθή έληαζε, θνξηίδνπλ ππεξβνιηθά ηνλ δεκφζην ρψξν θαη απνκαθξχλνπλ ηνπο κφληκνπο θαηνίθνπο. Απηφ, ηε ζηηγκή πνπ ε επξχηεξε πφιε δηαζέηεη ζεκαληηθά πνιηηηζηηθά ζηνηρεία θαη πεξηνρέο ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ πφιν έιμεο θαη αλαςπρήο ηφζν ησλ θαηνίθσλ φζν θαη ησλ επηζθεπηψλ θαη ρψξν απνξξφθεζεο ησλ πηέζεσλ πνπ δέρεηαη ε παιηά πφιε. Σειηθά, ε ζεκεξηλή θπζηνγλσκία ηεο παιηάο πφιεο πξνθχπηεη απφ ην ζπλδπαζκφ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ κεζαησληθψλ πφιεσλ (κε ηε γξαθηθφηεηα ηνπ ηνπίνπ, ηελ ειεχζεξε ράξαμε ησλ δξφκσλ, ηα ειεχζεξα ηνπνζεηεκέλα κέζα ζηνλ πνιενδνκηθφ ηζηφ κλεκεία θαη ηηο κεζαησληθέο πιαηείεο) κε ηελ εηθφλα ησλ λεφηεξσλ πφιεσλ ηνπ 19νπ αηψλα (βι. ρήκα 1) πνπ επαλαθέξνπλ ην θιαζηθφ κνληέιν ησλ νξζνγσληθψλ ραξάμεσλ θαη ησλ θιαζηθηζηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ θηηξίσλ. Η πφιε έρεη ελζσκαηψζεη – σο θάπνην βαζκφ – ηηο ζεκαληηθέο κεηαβνιέο ηνπ 20νχ αηψλα πνπ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί θπξίσο ζηα ζεκεία πνπ πξναλαθέξνληαη, θαη ζε κεγάιν βαζκφ δηαηεξεί ηνλ ηζηνξηθφ ηεο ραξαθηήξα.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 12
ΣΔ 18 έσο 22 - 1 ΗΜΑΝΣΙΚΟΙ ΑΡΥΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΥΧΡΟΙ Πξόθεηηαη γηα αξραηνινγηθό πεδίν κε δηάζπαξηνπο αξραηνινγηθνύο ρώξνπο πνηθίιεο θαη επνρήο θαη ζεκαζίαο, πνπ ζηε ζύγρξνλε επνρή δελ απνδίδεηαη ε αληίιεςε ηεο ελόηεηάο ηνπο.
1- (α) Θέαηξν Δπηδαύξνπ – πξόθεηηαη γηα ηόπν Μλεκείν Παγθόζκηαο Κιεξνλνκηάο. Απνηειεί έλα «ζπγθινληζηηθφ» ηνπηαθφ ζχλνιν, ζεκαληηθφ αξραηνινγηθφ θαη ηζηνξηθφ ηφπν, κε αμηνζαχκαζηε έληαμε έξγσλ ζην θπζηθφ ηνπίν θαη αλάγιπθν. Γίλεη ζηνλ επηζθέπηε δπλαηφηεηεο ζεκαληηθήο βησκαηηθήο εκπεηξίαο κε παξαθνινχζεζε παξαζηάζεσλ, κε αθνχγθξαζε ηνπ ερνηνπίνπ, θ.ιπ. Φέξεη ζεκαληηθέο κλήκεο πνπ ζπλδένληαη κε ηνλ πνιηηηζκφ θαη ηελ θνπιηνχξα ησλ λεψηεξσλ ρξφλσλ. Σν Θέαηξν ηνπ Αζθιεπηείνπ ηεο Δπηδαχξνπ νηθνδνκήζεθε ζηε δπηηθή πιεπξά ηνπ Κπλνξηίνπ φξνπο, ζηα ηέιε ηεο Κιαζηθήο επνρήο, γχξσ ζην 340330 π.Υ., απφ ηνλ Αξγείν αξρηηέθηνλα Πνιχθιεηην ηνλ Νεφηεξν φπσο αλαθέξεη ν Παπζαλίαο , ζην πιαίζην ηεο γεληθήο αλνηθνδφκεζεο ηνπ ηεξνχ θαη ρξεζηκνπνηήζεθε ηνπιάρηζηνλ έσο ηνλ 3ν αη. κ.Υ. Σν κνλαδηθφ απηφ κλεκείν, ην ηειεηφηεξν θαη δηαζεκφηεξν αξραίν ειιεληθφ Θέαηξν, ην νπνίν ζπλδπάδεη ηελ θνκςφηεηα κε ηελ ηέιεηα αθνπζηηθή, είλαη θαηά ηνλ Παπζαλία, έξγν ηνπ Πνιχθιεηηνπ (ηνπ Νεψηεξνπ), ηνπ δεκηνπξγνχ ηεο Θφινπ ζην ίδην ηεξφ. Η αξκνλία απηνχ ηνπ Θεάηξνπ νθείιεηαη ζηνλ κνλαδηθφ ηνπ ζρεδηαζκφ βαζηζκέλν ζ' έλα θαλνληθφ πεληάγσλν, ζην νπνίν εγγξάθεηαη ε νξρήζηξα, θαζψο θαη ζηε ρξήζε ηξηψλ θέληξσλ γηα ηελ ράξαμε ησλ θακπχισλ ζεηξψλ ησλ εδσιίσλ ηνπ θνίινπ. Πεξίθεκε είλαη θαη ε αθνπζηηθή ηνπ Θεάηξνπ απηνχ.
Άλλα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου Αρχαίο κζατρο Αςκλθπιείου Επιδαφρου Θόλοσ/ Θυμζλθ ςτο Ιερό του Αςκλθπιοφ Επιδαφρου Στοά Αβάτου Ιεροφ Αςκλθπιοφ Επιδαφρου Καταγώγιο Αςκλθπιείου Επιδαφρου Κτίριο Ε Αςκλθπιείου Επιδαφρου Τελετουργικό Εςτιατόριο ( ''Γυμνάςιο'' ) Αςκλθπιείου Επιδαφρου Στάδιο Ιεροφ Αςκλθπιοφ Επιδαφρου Ναόσ Αςκλθπιοφ Ιεροφ Αςκλθπιοφ Επιδαφρου Ελλθνικά Λουτρά Επιδαφρου Ναόσ Αρτζμιδοσ Ιεροφ Αςκλθπιοφ Επιδαφρου
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 13
1-(β) Μπθήλεο : εκαληηθόο ηζηνξηθόο, αξραηνινγηθό ηόπνο, δηεζλνύο εκβέιεηαο, ζε θαιή θαηάζηαζε, ζπλδέεηαη κε ηελ ηζηνξία ηεο ρώξαο, αλαθέξεηαη θαη «ζξπιείηαη» ζε κύζνπο θαη ηζηνξηθά θείκελα από ηελ αξραηόηεηα έσο ζήκεξα Ο αξραηνινγηθφο ρψξνο ησλ Μπθελψλ πεξηιακβάλεη ηελ ηεηρηζκέλε αθξφπνιε ζηελ θνξπθή ηνπ πςψκαηνο, θαζψο θαη δηάζπαξηα ηαθηθά θαη νηθηζηηθά ζπγθξνηήκαηα έμσ απφ απηήλ, θπξίσο ζηα δπηηθά θαη λνηηνδπηηθά. Σα πεξηζζφηεξα απφ ηα κλεκεία, πνπ είλαη ζήκεξα νξαηά, ρξνλνινγνχληαη ζηελ πεξίνδν ηεο κεγάιεο αθκήο ηνπ αλαθηνξηθνχ θέληξνπ, απφ ην 1350 έσο ην 1200 π.Υ. Η αθξφπνιε έρεη θάηνςε ζρεδφλ ηξηγσληθή θαη είλαη νρπξσκέλε κε ηα ιεγφκελα θπθιψπεηα ηείρε. Σν αλάθηνξν, ζχκβνιν ηεο δχλακεο ησλ Μπθελαίσλ βαζηιέσλ, δεζπφδεη ζην ςειφηεξν ζεκείν ηεο αθξφπνιεο. ην αλαθηνξηθφ ζπγθξφηεκα πεξηιακβάλνληαη θαη άιια θηήξηα, πνπ ζρεηίδνληαη κε ην κνλνπσιηαθφ ζχζηεκα δηνίθεζεο ησλ Μπθελαίσλ, θπξίσο ρψξνη απνζήθεπζεο θαη παξαγσγήο, ηα βαζηιηθά εξγαζηήξηα, ρψξνη ιαηξείαο θαη θαηνηθίεο, πνπ πξέπεη λα αλήθαλ ζε αμησκαηνχρνπο. Έμσ απφ ηα ηείρε ηεο αθξφπνιεο, δπηηθά ηεο Πχιεο ησλ Λεφλησλ, βξίζθεηαη ν Σαθηθφο Κχθινο Β, πνπ πεξηθιείεη 14 ιαθθνεηδείο ηάθνπο. ηελ ίδηα πεξηνρή ζψδνληαη ηέζζεξηο ζνισηνί ηάθνη, απφ ηνπο ελλέα ηάθνπο απηνχ ηνπ ηχπνπ πνπ έρνπλ απνθαιπθζεί κέρξη ζήκεξα ζηηο Μπθήλεο, ζηνπο νπνίνπο αληηπξνζσπεχνληαη ηα ζηάδηα ηεο εμέιημεο ηνπ ηχπνπ. Πξφθεηηαη γηα ηνλ Σάθν ησλ Λεφλησλ, ηνλ Σάθν ηνπ Αηγίζζνπ, ηνλ Σάθν ηεο Κιπηαηκλήζηξαο θαη ιίγν λνηηφηεξα, ηνλ πεξίθεκν «Θεζαπξφ ηνπ Αηξέα», ην ηειεηφηεξν παξάδεηγκα απηνχ ηνπ ηχπνπ, κε ηα ηεξάζηηα ππέξζπξα, ην επηβιεηηθφ χςνο ηεο θπςεινεηδνχο ζφινπ θαη ηελ πινχζηα δηαθνζκεκέλε πξφζνςή ηνπ. Πεξίπνπ 50 κ. λφηηα ηνπ Σαθηθνχ Κχθινπ Β θαη δίπια ζην ζχγρξνλν δξφκν ζψδνληαη ηα ιείςαλα ζπγθξνηήκαηνο ηεζζάξσλ θηεξίσλ, πνπ νλνκάζζεθαλ Οηθία ησλ Αζπίδσλ, Οηθία ηνπ Λαδεκπφξνπ, Οηθία ησλ θηγγψλ θαη Γπηηθή Οηθία. ηελ πεξηνρή γχξσ απφ ηελ αθξφπνιε δηαηεξνχληαη αθφκε ίρλε ηνπ πνιχ αλεπηπγκέλνπ νδηθνχ δηθηχνπ, πνπ ζπλέδεε ηηο Μπθήλεο κε άιια κεγάια θέληξα ηεο πεξηνρήο. Απφ απηφ ην δίθηπν ζψδεηαη έλαο δξφκνο κε γέθπξα, θνληά ζην λεθξνηαθείν ηνπ ζεκεξηλνχ ρσξηνχ, ελψ ζε έλα δεχηεξν δξφκν, πνπ αθνινπζνχζε ηελ πνξεία ηνπ βφξεηνπ ηείρνπο, δηαθξίλνληαη αθφκε νη απιαθψζεηο απφ ηνπο ηξνρνχο ησλ αξκάησλ επάλσ ζην βξάρν.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 14
1-(γ)Αξραία Σύξηλζα: εκαληηθφο αξραηνινγηθφο ηφπνο, δηεζλνχο ζεκαζίαο,
εληάζζεηαη επηζήκσο ζηα κλεκεία
παγθφζκηαο θιεξνλνκηάο ηεο UNESCO. 1-(δ) Θνισηόο ηάθνο: εκαληηθφο αξραηνινγηθφο ηφπνο ζην ιφθν ηνπ «Πξνθήηε Ηιία. Θέζε κε αμηφινγε ζέα ζηελ θνξπθή. Πξφθεηηαη γηα γεηηνληθνχο αξραηνινγηθνχο ηφπνπο ζε απφζηαζε ηεο ηάμεσο ηνπ 1,5ρικ, δειαδή πξνζβάζηκνπο πεδή. (α) Θέζε : πάλσ ζε ιφθν δίθνξθν ζην δξφκν πνπ ζπλδέεη ην Ναχπιην κε ην Άξγνο. Πεξηγξαθή : Η αθξφπνιε ηεο Αξραίαο Σίξπλζαο, είλαη κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο αθξνπφιεηο πνπ ζπλδέεηαη κε πνιινχο κπζηθνχο ήξσεο. Πξσηνθαηνηθήζεθε ηε Νενιηζηθή επνρή, φπσο καξηπξνχλ θεξακηθά επξήκαηα, ηελ επνρή ηνπ Υαιθνχ ρηίζηεθαλ αςηδσηά θηίξηα γχξσ απφ γηγαληηαίν κπζηεξηαθφ θπθιηθφ νηθνδφκεκα, ελψ ηέινο ζηελ Τζηεξνειιαδηθή πεξίνδν νηθνδνκήζεθαλ ηα πεξίθεκα «Κπθιψπεηα ηείρε» πνπ πεξηέθιεηαλ ηελ Αθξφπνιε. Τπάξρεη ηνηρνγξαθεκέλν αλάθηνξν, θπθιψπεηεο ζήξαγγεο, ην δσκάηην ινπηξνχ, ην δπηηθφ πξνκαρψλα, ην κηθξφ κέγαξν θαη ηελ εληππσζηαθή ζθάια δηαθπγήο. Η αίζζεζε ηνπ «σξαίνπ» απηήο ηεο αθξφπνιεο πηζηνπνηείηαη θαη απφ ηνηρνγξαθίεο, θεξακηθά θαη ράιθηλα επξήκαηα πνπ εθηίζεληαη ζηα Μνπζεία Ναππιίνπ θαη Αζελψλ. Αλαθέξεηαη απφ ηνλ κεξν θαη ηνλ Παπζαλία. Ο επηζθέπηεο πνπ πεξπαηάεη ζ’ απηή ηελ αθξφπνιε, αληηιακβάλεηαη κε επθνιία ηνπο αξραίνπο νηθνδνκηθνχο ζρεκαηηζκνχο. (β) Θέζε : ζην ιφθν ηνπ «Πξνθήηε Ηιία» βξίζθνληαη κπθελατθνί ηάθνη. Πεξηγξαθή : Πξφθεηηαη γηα κπθελατθφ ζνισηφ ηάθν θαη έλαο δεχηεξν ζαιακσηφο. Η πεξηνρή είλαη εχθνξε θαη πεδηλή, κε εθηεηακέλνπο πνξηνθαιεψλεο. Οη νηθηζκνί θαη νη δξαζηεξηφηεηεο είλαη δπλακηθνί. Απφ ηνλ ρψξν ηεο Αξραίαο Σίξπλζαο δηέξρεηαη πνιπζχρλαζηή νδφο. Απεηιέο ππνβάζκηζεο ηνπ αξραηνινγηθνχ ηνπίνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο (θηίξηα, νδηθά θαη άιια ηερληθά έξγα, ζφξπβνο, θσηνξχπαλζε, θιπ). 1-(ε) Αθξόπνιε Μηδέαο εκαληηθφο αξραηνινγηθφο ηφπνο & Θέζε κε επξεία ζέα ζηελ θνξπθή, εληαγκέλνο ζε ήπην αγξνηηθφ ηνπίν Θέζε : Αλάκεζα ζηηο Μπθήλεο θαη ηελ Σίξπλζα, πάλσ ζ’ αξραίν θσληθφ ιφθν χςνπο 270 κ. θηίζηεθε ε ηξίηε ζε ζεκαζία αθξφπνιε ηεο Αξγνιίδαο, ε κπθελατθή αθξφπνιε ηεο Μηδέαο. Πεξηγξαθή : θαηνηθήζεθε απφ ηελ πξντζηνξηθή επνρή φπσο απνδεηθλχνπλ θαη επξήκαηα ηνπ 13νπ αη. Σν «θπθιψπεην ηείρνο» θαη νη δχν αληηθξηζηέο πχιεο, ε Αλαηνιηθή θαη ε Γπηηθή, πξνζηαηεχνπλ έθηαζε 24.000 ηκ.. Έπαημε ξφιν βηνηερληθήο, δηνηθεηηθήο, ζηξαηησηηθήο θαη νηθνλνκηθήο δχλακεο. Μηα ηεξάζηηα ζήξαγγα, ν πξνκαρψλαο θαη κηα ζεηξά νηθεκάησλ κε πεξίηερλεο ηνηρνγξαθίεο καγεχνπλ ηνλ επηζθέπηε. Δπίζεο ν πινχηνο θαη ε αίγιε ηεο αθξφπνιεο απνηππψλεηαη κεγαιεησδψο ζηα πινχζηα αξραηνινγηθά επξήκαηα. Η πεξηνρή είλαη ήπην αγξνηηθφ ηνπίν κε ινθψδεηο εμάξζεηο. Απεηιέο ππνβάζκηζεο ηνπ αξραηνινγηθνχ ηνπίνπ πξνέξρνληαη απφ ελδερφκελα ζεκαληηθά ηερληθά έξγα.
1-(ζη) Γελδξά Αξραηνινγηθφο ηφπνο, απνηειεί έλα απ’ ηα κεγαιχηεξα κπθελατθά λεθξνηαθεία ηεο Πεινπνλλήζνπ εληαγκέλνο ζην ήπην αγξνηηθφ ηνπίν ζηηο παξπθέο νκψλπκνπ αγξνηηθνχ νηθηζκνχ. Γελ πξνβάιιεηαη ζην ηνπίν - ζπκβάιεη ζηελ δηακφξθσζε ηεο αληηιεπηηθήο εηθφλαο ηεο πεξηνρήο Θέζε: Λίγν πην έμσ απ’ ην ρσξηφ Γελδξά, ζηελ πιαγηά ελφο ιφθνπ, δπηηθά απ’ ηε κπθελατθή αθξφπνιε ηεο Μηδέαο βξίζθεηαη ν αξραηνινγηθφο ρψξνο ηνπ «λεθξνηαθείνπ ησλ Γέλδξσλ» Πεξηγξαθή : πεξίθεκν λεθξνηαθείν βαζηιηθνί ηάθνη, έλαο ζνισηφο θαη δεθαέμη ζαιακσηνί. ηηο αλαζθαθέο απηέο αλαθαιχθζεθε θαη ε αξραηφηεξε αλέπαθε ράιθηλε παλνπιία. Απηή ε λεθξφπνιε φρη κφλν έξημε θσο ζηηο αξραίεο ηαθηθέο ζπλήζεηεο ηεο κπθελατθήο επνρήο, αιιά θπξίσο επηβεβαίσζε ηα ιφγηα ηνπ Οκήξνπ φηαλ ζηα έπε ηνπ πκλνχζε ηνπο «ραιθνρηηψλαο Αραηνχο». ’ απηφλ εδψ ην ρψξν, πξφζθαηα αλαθαιχθζεθαλ θαη δχν απνιηζσκέλα πξντζηνξηθά άινγα, εμεκεξσκέλα θαη νηθφζηηα, ίζσο πξφθεηηαη θαη γηα πνιεκηθά άηηα, πνπ ζπγθιφληζαλ ηνλ αξραηνινγηθφ θφζκν. ια απηά ηα επξήκαηα πηζηνπνηνχλ φηη ν ηφπνο ήηαλ ζε δηαξθή ρξήζε απφ ην 1500 κέρξη θαη ην 1180 π.Υ. θαη κάιινλ άλεθε ζηε θνληηλή αθξφπνιε ηεο Μηδέαο.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 15
1-(δ) Ηξαίν εκαληηθφο αξραηνινγηθφο ηφπνο, εληαγκέλνο ζε ήπην αγξνηηθφ ηνπίν-νξαηφ απφ καθξηά. πλδέεηαη κε παλειιήληεο αξραίεο γηνξηέο θαη αγψλεο. Θέζε : Αλάκεζα ζην Άξγνο θαη ηηο Μπθήλεο, λφηηα απ’ ηηο Μπθήλεο, ζηηο πιαγηέο ηνπ ιφθνπ πνπ ιεγφηαλ Αεηφβνπλν ή Δχβνηα ρηηζκέλν ζε ηξία πςψκαηα άλδεξα ζε πεξίνπηε ζέζε κέζα ζην γαιήλην ηνπίν βξίζθεηαη ην Ηξαίν. Δμαηξεηηθήο ζεκαζίαο λαφο αθηεξσκέλνο ζηελ ζεά Ήξα θη άξξεθηα ζπλδεδεκέλνο κε ηηο παλειιήληεο αξραίεο γηνξηέο ηα «Ηξαία» πνπ δηεμάγνληαλ ην δεχηεξν ρξφλν θάζε Οιπκπηάδαο Πεξηγξαθή : απφ ην κεγαιφπξεπν ηεξφ, ζψδνληαη εξείπηα. Άθκαζε απφ ηνλ 5ν αη. π.Υ. έσο θαη ηα Ρσκατθά έηε θαη απνηέιεζε ην επίζεκν ζξεζθεπηηθφ θέληξν ηεο πεξηνρήο ηνπ Άξγνπο. Πέξαλ ηνπ Ηξαίνπ ζην ρψξν ζψδνληαη εξείπηα ξσκατθψλ ινπηξψλ, ηνπ βνπιεπηεξίνπ θη άιισλ θηηξίσλ. Καηά ηνπο πξψηνπο αηψλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ, ν ρψξνο ιαηξείαο ήηαλ ζην ςειφηεξν χςσκα, πξνζηαηεπκέλνο απφ έλα θπθιψπεην πξνζηαηεπηηθφ ηείρνο. Σν δεχηεξν έηνο θάζε Οιπκπηάδαο δηεμάγνληαλ ηα «Ηξαία» ή «Δθαηφκβνηα», ε πην γλσζηή γηνξηή πξνο ηηκήλ ηεο ζεάο θαη κεγαιχηεξε ησλ Αξγείσλ. Πέξαλ ηεο γηνξηήο δηεμάγνληαλ θαη αγψλεο, κε έπαζια ζηνπο ληθεηέο ράιθηλα αληηθείκελα. Σελ πεξίθεκε απηή γηνξηή καο καξηπξά θαη ν Ηξφδνηνο. ιεο νη ηέξεηεο ηνπ λανχ είραλ ηζφβηα ζεηεία θη έραηξαλ ηεο εθηίκεζεο φισλ.
1-(ε) Ππξακίδα Διιεληθνύ Αξραηνινγηθφο ηφπνο κε κνλαδηθά ζηνηρεία γηα ηνλ Διιαδηθφ ρψξν ζε θαιή θαηάζηαζε. Θέζε: ε απφζηαζε 9ρικ. πεξίπνπ λνηηνδπηηθά ηεο πφιεο ηνπ Άξγνπο θνληά ζηηο πεγέο ηνπ Δξαζίλνπ πνηακνχ θαη πάλσ ζε αξραίνπο δξφκνπο πνπ θάπνηε έθεξλαλ ζε επαθή ην Άξγνο κε ηελ Σεγέα δεζπφδεη επηβιεηηθή ε ππξακίδα ηνπ Διιεληθνχ, κηα δσληαλή απφδεημε ηεο κπζηθήο αιήζεηαο πνπ ζέιεη ην πάληξεκα ηεο Αξγείηηθεο γεο κε ηνλ Αηγππηηαθφ πνιηηηζκφ. Πεξηγξαθή: γλσζηή θαη σο ππξακίδα ησλ Κερξηψλ, είλαη θαηαζθεπαζκέλε απφ νγθψδεηο ζθιεξνχο γθξίδνπο αζβεζηφιηζνπο πνπ ππήξραλ ζηελ πεξηνρή. Δληάζζεηαη ζε ήπην αγξνηηθφ ηνπίν. ηνλ νξίδνληα ζε επζεία απφζηαζε ηεο ηάμεσο ησλ 10ρικ έρεη πινπνηεζεί αηνιηθφ πάξθν (πεξηνρή Αριαδφθακπνπ).
1-(ζ) Αξραία Αζίλε & κπθελατθό λεθξνηαθείν ηεο Μπαξκπνύλαο:
εκαληηθφο αξραηνινγηθφο ηφπνο, ζέζε κε αμηφινγε ζέα.
Θέζε : βξίζθεηαη ιίγα ρηιηφκεηξα πην θάησ απ’ ην Σνιφ. Πεξηγξαθή : Γίπια απ’ ην θνζκνπνιίηηθν Σνιφ, θξεκαζκέλε ζε ηεξάζηην βξάρν Καζηξάθη χςνπο 52κ. θαη κήθνπο 330κ. αγλαληεχεη ηνπο ζαιάζζηνπο δξφκνπο ε αθξφπνιε ηεο Αξραίαο Αζίλεο θαη παξεθεί ζηα δπηηθά έλα άιιν αξραηνινγηθφ ζηνιίδη ε «κπθελατθή λεθξφπνιε ηνπ ιφθνπ ηεο Μπαξκπνχλαο» ζπκπιεξψλεη ηνλ κπζηεξηψδε απηφ αξραηνινγηθφ ρψξν. Η Αξραία Αζίλε θαηνηθείην γηα πνιινχο αηψλεο. Ο βαζηιηάο ηεο κε κεγάιε λαπηηθή δχλακε ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. ηα 1104 π.Υ. θαηαθηήζεθε απφ ηνπο Γσξηείο, νη νπνίνη ελψζεθαλ .Σα ηείρε πνπ ζψδνληαη ζήκεξα, καδί κε ηνλ πχξγν, ηνπνζεηνχληαη ρξνληθά ζε απηή ηελ επνρή (3νο αη. π.Υ.). θαη δέρηεθαλ επηζθεπέο θαη ζηνπο κεηέπεηηα αηψλεο απ’ ηνπο Βπδαληηλνχο, ηνπο Δλεηνχο θαη απφ ηνπο Ιηαινχο. 1-(η) Γέθπξα Καδάξκαο εκαληηθφ αξραηνινγηθφ ηνπφζεκν - κε κνλαδηθφηεηα - κεγαιηζηθή κπθελατθή γέθπξα- αξραηφηεξε γέθπξα ζηελ Δπξψπε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη αθφκε. Θέζε : Η «γέθπξα ηεο Καδάξκαο» νξζψλεηαη επηβιεηηθή ζηελ πεξηνρή ηνπ Αξθαδηθνχ. πλέδεε ηελ Δπίδαπξν κε ηηο Μπθήλεο θαη ηελ Αξραία Σίξπλζα. Πεξηγξαθή: Καηαζθεπάζηεθε γχξσ ζην 1300 π.Υ. κε νγθψδεηο αθαηέξγαζηνπο αζβεζηφιηζνπο αθνινπζψληαο πηζηά ηνλ ραξαθηεξηζηηθφ κπθελατθφ ηξφπν νηθνδφκεζεο ρσξίο ζπλδεηηθφ πιηθφ. Έρεη κήθνο 22κ., πιάηνο 5,6κ. θαη χςνο 4κ. θαη κέζσ απηήο φπσο απνδεηθλχνπλ θαη ππνιείκκαηα ακαμηηνχ αξραίνπ δξφκνπ αθφκα νξαηνχ γηλφηαλ ε ζχλδεζε ησλ Μπθελψλ θαη ηεο Αξραίαο Σίξπλζαο κε ηελ Δπίδαπξν. Παξάιιεια απνηεινχζε θη έλα θξάγκα γηα ηα νξκεηηθά λεξά ηνπ ρεηκάξξνπ. Σν ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ηεο είλαη ε ινμή ζθήλα πνπ ζπγθξαηνχζε ηα ηνηρψκαηα ηεο ηξηγσληθήο δηφδνπ ζηε ζέζε ηνπο. ήκεξα ε κνλφηνμε απηή γέθπξα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη αθφκα απ’ ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο αιιά θαη άιιεο ηέζζεξηο πνπ ππάξρνπλ ζε θνληηλή απφζηαζε, έξρνληαη λα καο ζπκίζνπλ πσο θάπνηε ζε ηνχηα ηα ρψκαηα αλαπηχρζεθε ν ιακπξφο Μπθελατθφο πνιηηηζκφο.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 16
1-(θ) Αθξόπνιε Αιηέσλ (Δξκηνλίδα): Αθξφπνιε ζε ιφθν πνπ βξίζθεηαη ζηε λφηηα πιεπξά ηνπ θφιπνπ ηνπ Πνξηνρειηνχ. Σν βφξεην ηκήκα ηεο έρεη βπζηζζεί. Σα ηείρε ηεο, κήθνπο 186 κ. θαη πιάηνπο 2,50 κ., εληζρπκέλα κε ηεηξαγσληθνχο θαη θπθιηθνχο πχξγνπο, έρνπλ ζεκέιηα απφ πσξφιηζν θαη αλσδνκή απφ θξνθάιηζνπο θαιπκκέλε κε πιίλζνπο θαη θέξακνπο. Δληφο ηεο αθξνπφιεο έρεη αλαζθαθεί ζξεζθεπηηθφ θέληξν (απνζέηεο ηνπ 6νπ θαη 5νπ αηψλα π.Υ., βσκφο ηνπ 4νπ αηψλα π.Υ.), νηθίεο θαη βηνηερληθέο εγθαηαζηάζεηο. 1-(ι) Αθξόπνιε Καδάξκαο (Αξθαδηθό Ναππιίαο) Η αθξφπνιε ηεο Καδάξκαο (δηαζηάζεσλ 85κ.x75 κ.) βξίζθεηαη ζην 15ν ρηιηφκεηξν ηνπ δεκφζηνπ δξφκνπ Ναππιίνπ-Δπηδαχξνπ, θαη είλαη θηηζκέλε ζε ιφθν χςνπο 28 κ. Σα ηείρε (πιάηνο 2,50 κ. θαη ζσδφκελν χςνο 5,20 κ.) είλαη θαηαζθεπαζκέλα κε ην πνιπγσληθφ ζχζηεκα θαη ρξνλνινγνχληαη πηζαλφηαηα ζηνλ 4ν π.Υ. αηψλα. Η αθξφπνιε έρεη ηέζζεξηο θπθιηθνχο πχξγνπο. Η θχξηα είζνδνο βξίζθεηαη ζηα δπηηθά θαη κία ππιίδα ππάξρεη ζηα αλαηνιηθά. Έρεη αλνηθνδνκεζεί θαηά ηελ βπδαληηλή επνρή. Η αθξφπνιε ηεο Καδάξκαο είλαη κία ζρεηηθά κηθξή νρπξσκαηηθή θαηαζθεπή θαη βξίζθεηαη επί ηνπ αξραίνπ δξφκνπ Αξγνπο - Ναππιίνπ - Δπηδαχξνπ. Καηαζθεπάζζεθε πηζαλφηαηα απφ ηνπο Αξγείνπο θαη βξηζθφηαλ πξνθαλψο ζηα ζχλνξα ησλ αξραίσλ πφιεσλ-θξαηψλ Αξγνπο θαη Δπηδαχξνπ. Ο επηζθέπηεο κπνξεί λα επηζθεθζεί ηελ αθξφπνιε ηεο Καδάξκαο απφ ηελ αλαηνιηθή πιεπξά ηνπ ιφθνπ, φπνπ έρεη θαηαζθεπαζζεί δξφκνο. Γελ έρνπλ γίλεη αλαζθαθηθέο έξεπλεο θαη εξγαζίεο δηακφξθσζεο ηνπ ρψξνπ. 1-(κ) Αξραία Αγνξά Άξγνπο (Άξγνο) Απφ ηα ζεκαληηθφηεξα απνθαιπθζέληα κλεκεία είλαη: Μηα κεγάιε ππφζηπιε αίζνπζα (32,75 επί 32,75κ) κε ζηέγε πνπ ζηήξηδαλ 16 ησληθνί θίνλεο, ελψ ζηελ πξφζνςή ηεο ππήξραλ15 θίνλεο δσξηθνχ ξπζκνχ. Κηίζηεθε γχξσ ζην 460 π.Υ. φηαλ ην 'Αξγνο πηνζέηεζε ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα θαη ίζσο ιεηηνπξγνχζε σο Βνπιεπηήξην. Έλα άιιν κεγάιν θηίξην, ίζσο παιαίζηξα, κε ζηνέο κε δσξηθνχο θίνλεο, πνπ φξηδε ηελ λφηηα πιεπξά ηεο Αγνξάο. Άιια απνθαιπθζέληα θαηάινηπα αλήθνπλ ζηελ αθεηεξία ελφο δξφκνπ ζηαδίνπ, ζε κηα ζφιν-λπκθαίν θαη ζε έλα εκηθπθιηθφ ζεαηξηθφ θηίξην φπνπ πεξηιακβάλεηαη ε βάζε ελφο πξνγελέζηεξνπ βσκνχ, ίζσο ηνπ ηεξνχ ηνπ Λπθείνπ Απφιισλα. Καηά ηελ ξσκατθή επνρή πνιιά απφ ηα ππάξρνληα κλεκεία κεηαηξέπνληαη ζε κνξθή θαη ρξήζε, πξνπαληφο καγαδηά θαη δεμακελέο, φηαλ ηνλ 2ν θαη ηνλ 3ν κ.Υ. αη. πξαγκαηνπνηείηαη κία γεληθή αλνηθνδφκεζε ηνπ ρψξνπ. Αξγφηεξα, ηνλ 4ν κ.Υ. αηψλα, θαηαζθεπάδεηαη έλα ηειεπηαίν κλεκείν ηνπ παγαληζκνχ, κηα εζηία γχξσ απφ ηελ νπνία ηνπνζεηήζεθαλ ζηήιεο πνπ πξνέξρνληαη απφ έλα κηθξφ πεξίβνιν εξψνπ αξρατθήο επνρήο αθηεξσκέλν ζηνπο 'Δπηά επί Θήβαο'. Η επηδξνκή ησλ Γφηζσλ, ην 395-396 κ.Υ. επηηάρπλε ηελ θαηαζηξνθή θαη ηνλ αθαληζκφ ησλ κλεκείσλ ηεο Αγνξάο. Σν θέληξν ηεο πφιεο είρε πηα κεηαθηλεζεί. 1-(λ) Πξντζηνξηθόο νηθηζκόο Λέξλα θαηνηθήζεθε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο Νεψηεξεο Νενιηζηθήο, ν νηθηζκφο θαίλεηαη λα έρεη εγθαηαιεηθζεί σο ηελ δεχηεξε θάζε ηεο Πξψηκεο Δπνρήο ηνπ Υαιθνχ (πεξίπνπ απφ ην 2500 π.Υ.) νπφηε ζεκεηψλεηαη αθκή. Σφηε νρπξψλεηαη θαη θηίδεηαη έλα κεγάιν νξζνγψλην θηήξην, πνπ νλνκάζηεθε "Οηθία ησλ Κεξάκσλ" απφ ηνπο άθζνλνπο θεξάκνπο ηεο ζηέγεο ηνπ πνπ βξέζεθαλ θαηά ηελ αλαζθαθή ηνπ. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο Μπθελατθήο πεξηφδνπ (1600-1200 π.Υ.), ν ρψξνο ρξεζηκεχεη σο λεθξνηαθείν θαη γηα ζπνξαδηθή θαηνίθεζε. . εκαληηθόο είλαη θαη ν «ζεζαπξόο» κλεκείσλ ηεο βπδαληηλήο πεξηόδνπ, εθθιεζηώλ, κνλώλ, θ.ιπ.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 17
ΣΔ 18 έσο 22 - 2 ΓΔΧΣΟΠΙΑ 2-(α) Γνιίλεο ησλ Γηδύκσλ Ιδηαίηεξν γεσηνπίν, κνλαδηθφ, πνπ έρεη πξφζζεην ελδηαθέξνλ νηθνινγηθφ, αξραηνινγηθφ, ηζηνξηθφ θαη ζξεζθεπηηθφ. Θέζε : ε πεξηνρή βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ην φκνξθν ρσξηφ Γίδπκα. Πεξηγξαθή : έμσ απφ ην ρσξηφ Γίδπκα ζηα ιηβάδηα άγξηαο ηνπιίπαο, βξίζθνληαη δχν παξάμελνη θη επηβιεηηθνί θξαηήξεο, νη πεξίθεκεο «Γνιίλεο» πνπ εληππσζηάδνπλ κε ην κέγεζνο θαη ην θπθιηθφ ηνπο ζρήκα. Πξφθεηηαη γηα ζπάλην απηφ γεσινγηθφ θαηλφκελν πνπ ζεσξείηαη πσο πξνθιήζεθε, είηε απφ πηψζε κεηεσξηηψλ, είηε απφ νκνηφκνξθε θαζίδεζε ηνπ εδάθνπο. Η κία Γνιίλε, ε κεγάιε βξίζθεηαη ζηελ πιαγηά ηνπ ιφθνπ. ηε βνξεηνδπηηθή πιεπξά ηεο ζπειηάο ην δάπεδν ζρεκαηίδεη ακθηζέαηξν. Δδψ βξέζεθαλ ιίζηλα εξγαιεία ηεο Όζηεξεο Νενιηζηθήο Δπνρήο κέζσ ησλ νπνίσλ πηζηνπνηείηαη ε θαηνίθεζε ηεο ζπειηάο απφ ηα πξντζηνξηθά ρξφληα. Λίγν πην θάησ βξίζθεηαη πην κηθξή Γνιίλε πνπ παξνπζηάδεη εμαηξεηηθφ ελδηαθέξνλ ιφγσ ησλ πνιιψλ δηαβξψζεσλ πνπ έρεη ππνζηεί. Μηα ζηνά ζθακκέλε ζην έδαθνο θαη κηα ζθάια ιαμεπκέλε ζην βξάρν ζε νδεγεί ζην εζσηεξηθφ ηεο ζπειηάο. Δθεί, κέζα ζηελ νξγηψδε βιάζηεζε δχν ππέξνρα βπδαληηλά μσθιήζηα ιαμεπκέλα ζην βξάρν, ηνπ Αγίνπ Γεσξγίνπ κε ηνηρνγξαθίεο ηνπ 13νπ αη. θαη ηεο Μεηακφξθσζεο ηνπ σηήξνο, αληηθξηζηά ην έλα απ’ ην άιιν. Λίζηλα εξγαιεία ηεο Όζηεξεο Νενιηζηθήο Δπνρήο πνπ βξέζεθαλ ζηε κία ζπειηά καξηπξνχλ ηε ρξήζε ηνπο σο θαηαθχγην απφ ηα πξντζηνξηθά ρξφληα. 2-(β) Οξζνπιαγηέο ζηελ Καξαζώλα , ζηελ αθηή Αξβαληηηάο, ζηελ παξαιία Αγ. Νηθόιανο ή Κνλδύιε (πεγή : Go4Nature.gr) ηε λφηηα πιεπξά ηνπ Ναππιίνπ βξίζθεηαη ε αθηή ηεο Αξβαληηηάο, ζηε ζπλέρεηα ν θφιπνο ηεο Καξαζψλα θαη ζε ζρεηηθά κηθξή απφζηαζε απφ ην Ναχπιην βξίζθεηαη ε παξαιία ηνπ Άγηνπ Νηθφια ή αιιηψο Κνλδχιε. Καη ζηηο ηξεηο απηέο πεξηνρέο νξζψλνληαη επηβιεηηθέο νξζνπιαγηέο, νη νπνίεο απνηεινχλ αμηφινγα γεσηνπία αιιά θαη αλαγλσξηζκέλα – «δηαλνηγκέλα» αλαξξηρεηηθά πεδία.
Ακτι Αρβανιτιάσ
Παραλία Κονδφλθ
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 18
Παραλία Καρακώνα
ΣΔ 18 έσο 22 - 3 ΚΗΡΤΓΜΔΝΑ ΣΟΠΙΑ ΙΓΙΑΙΣΔΡΟΤ ΦΤΙΚΟΤ ΚΑΛΛΟΤ
3- (α) Αθξνλαππιία θαη Παιακίδη Κσδηθφο ηφπνπ: AT1011093 Κχξηνο Υαξαθηήξαο Βηφηνπνο, Φπζηθφ ηνπίν, Γνκεκέλν ηνπίν πάληνο Σχπνο Σνπίνπ. Έληαμε ζην Τπάξρνλ Θεζκηθφ Πιαίζην : Αξραηνινγηθφο Υψξνο / Γίθηπν CORINE-Biotopes /Γίθηπν NATURA-2000 Πεξηγξαθή : Πξφθεηηαη κεγαινπξεπέο, βξαρψδεο χςσκα πνπ νη θνξπθέο ηνπ επηζηέθνληαη απφ ηα ηείρε ηνπ βελεηζηάληθνπ θάζηξνπ ηνπ Παιακηδηνχ. ηα δπηηθά ηνπ ζρεκαηίδεηαη έλα ρακειφηεξν χςσκα πάλσ απφ ηελ παιηά πφιε ηνπ Ναππιίνπ φπνπ ζψδνληαη νη επίζεο βελεηζηάληθεο επνρήο νρπξψζεηο ηεο Αθξνλαππιίαο. ηελ Αθξνλαππιία ππάξρεη έλα μελνδνρείν πνπ φκσο έρεη ιεθζεί κέξηκλα λα κελ ζίγεη κε ηνλ φγθν ηνπ ην ηνπίν. Η βξαρψδεο παξαιία ηεο Αξβαληηηάο είλαη έλα αθφκε ζηνηρείν θπζηθνχ θάιινπο γηα ηελ πεξηνρή. Οηθνινγηθή Αμία : Δλδεκηθά Δίδε / εκαληηθέο Φπηνθνηλσλίεο /εκαληηθφ Οηθνζχζηεκα /πάληα Δίδε Υισξίδαο Κνηλσληθννηθνλνκηθή/πνιηηηζηηθή Αμία : Ιζηνξηθφ Δλδηαθέξνλ /Ιζηνξηθφο / Πνιηηηζκηθφο Σνπξηζκφο/Παξαηήξεζε ρισξίδαο/Σνπξηζηηθφ ελδηαθέξνλ Αηζζεηηθή Αμία Δλδηαθέξνληα Φπζηθά, Οηθνινγηθά, Γεσκνξθνινγηθά ηνηρεία /Ιδηαίηεξε Φπζηθή Οκνξθηά /Καιαίζζεηα Αλζξσπνγελή ηνηρεία/Παλνξακηθή ζέα. Η νηθνινγηθή αμία ηεο πεξηνρήο νθείιεηαη θπξίσο ζηε ζπάληα ρισξίδα κε ελδεκηθά θπηά ηεο Πεινπνλλήζνπ.
3-(β) Αλώλπκνο Λόθνο Γπηηθά ηεο Αζίλεο, Κσδηθφο ηφπνπ: AT1011094. Κχξηνο Υαξαθηήξαο Βξαρψδεηο ρεκαηηζκνί/Οξζνπιαγηέο , Νεψηεξα θηίζκαηα. Πεξηγξαθή : Έλα απφθξεκλν χςσκα, δπηηθά ηνπ ρσξηνχ Αζίλε. Οη πιαγηέο πνπ βιέπνπλ πξνο ην ρσξηφ είλαη ζρεδφλ θάζεηεο θαη βξαρψδεηο. ηελ θνξπθή ππάξρεη κηθξφ γξαθηθφ εθθιεζάθη. Σα αξραία δάζε ηεο πεξηνρήο έρνπλ απνςηισζεί θαη αληηθαηαζηαζεί απφ ζάκλνπο θαη θξχγαλα. Κνηλσληθννηθνλνκηθή/πνιηηηζηηθή Αμία Θξεζθεπηηθφ ελδηαθέξνλ. Αηζζεηηθή Αμία Παλνξακηθή ζέα /πάληνο Σχπνο Σνπίνπ. Απεηιέο/δηαηαξαρέο Βνζθή.
ΣΔ 18 έσο 22 - 4 ΑΛΛΑ ΣΟΠΙΑ 4-(α) Πεγή Λέξλε: Ληκλαίν Σνπίν / Πνηάκην Σνπίν. Πξφζζεηε αμία ε κπζνινγία πνπ πεξηβάιεη ηνλ ηφπν. Πεξηγξαθή ηφπνπ : Μηα ιηκλνπεγή απφ φπνπ πεγάδνπλ κεγάιεο πνζφηεηεο γιπθνχ λεξνχ. Έλα κέξνο ηνπ λεξνχ νδεγείηαη ζηε ζάιαζζα κε έλα κηθξφ πνηάκη αλάκεζα ζε θαιακηέο θαη άιια πδξφβηα θπηά. Σν ππφινηπν αληιείηαη θαη νδεγείηαη γηα πφηηζκα ζηνλ θάκπν ηνπ Άξγνπο. Ιζηνξηθφηεηα : Ο ηφπνο ζπλδέεηαη κε ην κχζν ηεο Λεξλαίαο Όδξαο ηνπ θνβεξνχ ηέξαηνο πνπ ζθφησζε ν Ηξαθιήο. εκεία κε θαιή Θέα : Η παξαιία φπνπ εθβάιεη ν πνηακφο. Μνλνπάηηα Πεξίπαηνη: Τπάξρεη κνλνπάηη θαηά κήθνο ηνπ πνηακνχ θαζψο θαη εηδηθά δηακνξθσκέλνο πεξίπαηνο θαηά κήθνο ηεο παξαιίαο. 4-(β) ηδεξνδξνκηθή γξακκή (.Γ.) θαη ζηαζκνί Πξφθεηηαη γηα αμηφινγα – ραξαθηεξηζηηθά θηίζκαηα ζπαξκέλα θαηά κήθνο ηεο παιηάο .Γ. Η δηαδξνκή ηεο .Γ. δηέξρεηαη απφ αμηφινγα ηνπία.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 19
ΣΔ 18 έσο 22 - 4 ΠΔΡΙΟΥΔ ΤΦΗΛΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ 5-(α) Πεξηνρέο εληαγκέλεο ζην δίθηπν ΦΤΗ 2000 Σόπνο «Αθξνλαππιία – Παιακήδη» Κσδηθφο ηφπνπ: GR2510003. Κχξηνο ραξαθηήξαο : Βηφηνπνο. Η πεξηνρή έρεη ηζηνξηθφ ελδηαθέξνλ θαη αηζζεηηθή αμία, πνπ πξνζειθχνπλ πνιινχο ηνπξίζηεο. Η ρισξίδα ηνπ είλαη κάιινλ θησρή φζνλ αθνξά ζηε ρισξηδηθή ηνπο ζχλζεζε, αιιά πεξηέρεη αξθεηά ζπάληα θαη ελδεκηθά θπηά θαη έρεη αμηφινγε παλίδα θαη νξληζνπαλίδα. Σξσηφηεηα : Η ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο έρεη ηα αθφινπζα απνηειέζκαηα: ηνπξηζηηθά θαηαιχκαηα, έξγα νδνπνηίαο θαη ερνξχπαλζε, θ.ιπ. θαη επεξεάδεη αξλεηηθά ηελ πεξηνρή γεληθά, αιιά θαη ηελ παλίδα ηεο θαη ρισξηδηθή ζχλζεζε.
Σόπνο «Όξε Αξηεκίζην & Λύξθεην» Κσδηθφο ηφπνπ: GR2510004. Βαζηθή πεξηγξαθή : πξφθεηηαη γηα δχν βνπλά κε κέηξηα πςφκεηξα (Αξηεκίζην 1.771 m, Λχξθεην 1.648 m), θαιχπηνληαη κε ζακλψδε ζε ρακειφηεξα πςφκεηξα, ιηβάδηα θαη δάζε θσλνθφξσλ ςειά. Τπάξρνπλ επίζεο εθηεηακέλεο πεξηνρέο κε βξάρηα. Ιδαληθφ γηα κεγάια αξπαθηηθά, φπσο ν ρξπζαεηφο (Aquila chrysaetos), ν Φηδαεηφο (Circaetus gallicus), ν Μπνχθνο (Bubo bubo), ελψ επδνθηκνχλ ηα πνπιηά ησλ αλνηθηψλ δαζψλ, φπσο ε Γελδξνζηαξήζξα (Lullula arborea). Σξσηφηεηα :Σν παξάλνκν θπλήγη θαη ε ρξήζε δειεηεξηαζκέλσλ δνισκάησλ είλαη νη θχξηεο αηηίεο ηεο κείσζεο ηνπ πιεζπζκνχ ησλ κεγάισλ αξπαθηηθψλ πνπιηψλ. Δπίζεο θίλδπλνη πξνέξρνληαη απφ έξγα νδνπνηίαο θαη απμεκέλε αλζξψπηλε φριεζε (απεηιή γηα ηα είδε, φπσο ν Υξπζαεηφο) Οη δαζηθέο ππξθαγηέο απνηεινχλ απεηιέο γηα ηα δαζηθά νηθνζπζηήκαηα θαη ηα δέλδξα πνπ θσιηάδνπλ είδε φπσο ν Φηδαεηφο. Μεηαηξνπή ησλ ιηβαδηψλ ζε θαιιηέξγεηεο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηε κείσζε ησλ αξηζκψλ αλαπαξαγσγήο ελδηαηηεκάησλ
5-(β) Πεξηνρέο – Βηόηνπνο CORINE (α) Σόπνο « Τγξόηνπνη θόιπνπ Σνινύ, Ναύπιην» Κσδηθφο ηφπνπ: A00060085 Πεξηγξαθή : Γχν γεηηνληθνί κηθξνί, παξάθηηνη πγξφηνπνη, ν έλαο κε γιπθφ λεξφ θαη ν άιινο κε πθάικπξν. Καηάζηαζε : ππνβαζκηζκέλε Αμίεο: εκαληηθή πεξηνρή γηα έλαλ ελαπνκείλαληα πιεζπζκφ απφ ρειψλεο γιπθνχ λεξνχ θαη γηα κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά. Σξσηφηεηα: Ρχπαλζε ιφγσ ηεο γεσξγίαο, δηεθδίθεζε εδαθψλ γηα ηνπξηζηηθή αλάπηπμε θαη έληνλν θπλήγη. (β) Σόπνο « Αθξνλαππιία θαη Παιακίδη» Κσδηθφο ηφπνπ: A00040053 Βαζηθή πεξηγξαθή πξφθεηηαη γηα πεξηνρή κε απφθξεκλν βξαρψδε ιφθν κε θάζηξν ζηελ θνξπθή. Αξθεηά ελδηαθέξσλ βηφηνπνο γηα ηα ιίγα αιιά ζπάληα θπηά ηνπ.
5-(γ) Πεξηνρέο – Άιινο Βηόηνπνο (α) Σόπνο «Νήζνο Φηιή Αξγνιίδαο» Κσδηθφο ηφπνπ: AB5080040 (β) Σόπνο «Γίδπκα Αξγνιίδαο » Κσδηθφο ηφπνπ: AB1080161 Οηθνινγηθή Αμία: Σξσηά Δίδε Υισξίδαο (Αμηφινγα Φπηά : Tulipa undulatifolia)
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 20
ΣΔ 18 έσο 22 - 5 Γξόκνη Κξαζηνύ, Αξραίνη δξόκνη, Γηαδξνκέο 5-1 Γξόκνη ηνπ θξαζηνύ ηελ πεξηθεξεηαθή ελφηεηα (λνκφ) Αξγνιίδαο ηα πεξηζζφηεξα ακπέιηα θαη νηλνπνηεία βξίζθνληαη βνξεηνδπηηθά ζηηο δεκνηηθέο ελφηεηεο Κνπηζνπνδίνπ θαη Λπξθείαο, θνληά ζηα ζχλνξα κε ηελ Κνξηλζία, αθνχ ε πεξηνρή είλαη ηκήκα ηεο δψλεο ησλ νίλσλ ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Νεκέα. Οηλνπνηεία θαη θηήκαηα ππάξρνπλ ζην Κξαλίδη & ζηα Γίδπκα, ζηελ Δξληνλίδα, ζην Κνπηζνπνδίν Άξγνπο, Γπκλφ Λπξθείαο Άξγνπο, Νέν Ηξαίν (Υψληθαο) Μπθελαίσλ. 5-2 Γξόκνη από ηελ αξραηόηεηα Μηα απφ ηηο πην γλσζηέο αξραίεο νδνχο είλαη ε πεξίθεκε "Κιίκαμ", ακαμήιαηε νδφο πνπ ζπλέδεε ηε Μαληηλεία κε ηελ Αξγνιίδα θαη εμαζθάιηδε πξφζβαζε ζηελ Αξθαδία. Αλαθέξεηαη ζηνλ Παπζαλία. Ίρλε ηεο εληνπίδνληαη αθφκα θαη ζήκεξα. Γξφκνη ηνπ Παπζαλία : Ο Παπζαλίαο πεξηεγήζεθε ζηελ Διιάδα θαηά ηελ επνρή ηνπ Ρσκαίνπ Απηνθξάηνξα Μάξθνπ Απξήιηνπ. ηηο δηαδξνκέο ηνπ πεξηεγήζεθε θαη ζηνπο βαζηθνχο δξφκνπο ηεο Αξγνιίδαο. Αξραίνη δξφκνη έλσλαλ ηα βαζηθά θέληξα ηεο αξραηφηεηαο (π.ρ. Δπίδαπξν – Αξγνο, θ.ιπ.)
5-3 Γηαδξνκέο Οηθνηνπξηζηηθά κνλνπαηηα : Αλάδεημε-αλάπιαζε κνλνπαηηψλ γχξσ απφ ην Μηθξφ Θέαηξν ηεο Παιαηάο Δπηδαχξνπ (Πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ-Ννκφο Αξγνιίδαο) έρεη εληαρζεί ζε ρξεκαηνδφηεζε ΔΠΑ.
ΤΕ 18 ζωσ ΤΕ 22 - ςελ 21