Ә.Тәжібаев атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы
Өлкетану библиографиясы секторы
Сыр өңірі және қазақ хандығы /Қызылорда облысы тарихынан/
Әдебиеттердің ұсыныс тізімі
Қызылорда, 2015 1
Қазақ хандығына 550 жыл /Қызылорда облысы тарихынан/ (1465-2015)
Биыл Қазақ хандығының 550 жылдығы кең көлемде аталып өтілмек. Бұл жайлы Ел Президенті: «Керей мен Жәнібек 1465 жылы алғашқы хандықты құрды, қазақтың мемлекеттігінің тарихы сол кезден бастау алады. Ең маңыздысы, сол кезде оған негіз қаланды, біз – бабаларымыздың ұлы істерін жалғастырушылармыз», - деген болатын. Қазақтың мемлекетшілдік санасына ХІХ-ХХ ғасырларда шабуыл жасалған. Соның нәтижесінде күйзеліске ұшырап, ұлттық, мемлекеттік сана дағдарысқа, тоқырауға түсті. Енді кеткен ұпайымызды түгендеу үшін мемлекетшілдік санамызды жаңғырту яғни, Қазақ хандығының 550 жылдығын жоғары дәрежеде ұлықтау қажет. Бүгінгі таңда тарихты тарихпен қозғау, тарихты танып, тарихи тұлғалардың ұлттың өтпелі кезеңінде атқарған мемлекетшіл істерін жастар бойына сіңіру міндеттері тұр. Сыр бойы қазақ хандығының тарихи орталықтарының бірі. Мұнда қазақ хандығына қатысты тарихи орындар көптеп саналады. Жоңғарлармен қиян-кескі шайқастар да өткен. Бұл даладан қазақ хандығының қалыптасуы мен дамуына ерекше атсалысқан тұлғалар шыққан. Бұл тарих - елдің рухын көтеріп, рухани-мәдени тұрғыда серпілуіне кәміл сенім береді. Мемлекеттік жолындағы күрестер Кітаптар Алдамжар Б. Ұлы сел: Төрт кітәбты рәуәййат-роман. – Алматы, 2009.Арал өңірі қазақтарының ХІХ ғасырдағы Хиуа хандығы мен Ресейге қарсы ұлт-азаттық күресі //Қазақстан тарихы: Көне заманнан бүгінге дейін. 5 томдық. – Алматы: Атамұра, 2010.-3 том.-381-364 б. Асан көтерілісі //Сыр елі. Қызылорда облысы: Энциклопедия /Құраст. Б.Аяған.-Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2009.- 117 б. Асан көтерілісі немесе отызыншы жылдың ойраны //Мұсабаев Н.М. Ортаймаған қазаны - қасиетті Қазалы: / Мұсабаев Н.М., Мұсабаева А.Алматы: Атамұра, 1998.- 61-67 б.: суретті. Асан көтерілісі: 1930 жылдардағы Қазалы ауданындағы .. //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық. – Алматы: Аруна, 2006.- 69 б. 2
Асан руының көтерілісі //Қазақ ру-тайпаларының тарихы: Қаракесек. 13 том. 2-кітап. – Алматы, 2010.- 146 б. Асандар көтерілісі / Құраст. Ж. Мәкенәлі. – Алматы, 2000. – 155 б.: суретті Бекмырза Әлдиұлы: Хан //Тамыры терең, тарихы кенен – Қазалы. – Алматы: Телеарна, 2008. – 54-55 б. Бодықов О. Қарақұм трагедиясы: Пьеса / Бодықов О. Қанжар мен домбыра: Пьесалар жинағы. - Алматы: Өнер, 1989.- 240 б. Бұрындық хан //Жұмаханов Т. Қазақ хандығы: (ІІ-бөлім). Ұлы көш, дәуірлеу, соғыс, құрсау / Жұмаханов Т., Жұматаев Б. – Алматы: Аруна, 2006. – 24 б., суретті. Есет Көтібарұлы /1847-78 жылдары Қоқан, Хиуа хандығына қарсы шыққан батыр //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық / Бас сарапшы Б.Аяған, М.Қойгелді. – Алматы, 2006. - 233-234 б. Есет Көтібарұлы бастаған Кіші жүз қазақтарының көтерілісі //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық / Бас сарапшы Б.Аяған, М. Қойгелді. – Алматы, 2006.- 398-399 б. Жанғазы хан: Абылай ханның ұлы // Тамыры терең, тарихы кенен – Қазалы. - Алматы: Телеарна, 2008. - 58 б. Жанқожа батыр //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық / Бас сарапшы Б.Аяған. – Алматы, 2006. - 252-253 б. Жоламан Тіленішұлы /батыр, ХІХ ғ. 1820-30 жылдарғы көтеріліс //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық / Бас сарапшы Б.Аяған, М.Қойгелді. – Алматы, 2006. – 278 б.- (Мәдени мұра) Кәрібаева Б. Қасым хан: Тарих, тұлға, уақыт / Сығанақ қаласы/. – Алматы: Аруна, 2004. – 966 б. Кәрібай Б. Түркістан және қазақ хандығы. – Алматы: Ғылым, 1999. – 64 б. Кіші жүздің соңғы ханы Әбілқайыр; Жанқожа батыр Шектілерге хан сайлаған Бекмырза Әлдиұлы //Оспанов Ә. Наркескен: Тарихи-көркем трилогия. – Алматы, 2014 Қазақ хандығы тұсындағы Сыр өңірі // Сырдария / Б.Кәрібозұлы, А.Әбілов, Н. Мыңжасов, С.Тайман, Ғ.Тұяқбаев. – Астана: Фолиант, 2011. – 70-73 б.: Суретті. – (Менің Отаным - Қазақстан) Қарақұм көтерілісі //Қазақ ру-тайпаларының тарихы.Табын: Екінші кітап.2 том. Табын.- Алматы: Алаш, 2006.- 608 бет: илл. Қарақұм көтерілісі: 1930 жылдардағы Арал ауданы //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық / Бас сарапшы Б.Аяған. – Алматы, 2006 – 457 б. Қарақұм құрылтайы //Жұмаханов Т., Жұматаев Б. Қазақ хандығы (ІІ бөлім): Қазақстан балалар энциклопедиясы. Алматы: Аруна, 2006.- 112 б., суретті 3
Қожақұлы Ө. Қазақ-қоқан қарым-қатынастары: (ХҮІІІ-ХІХ ғғ). – Қызылорда: Тұмар, 2006. – 320 б. Омарбеков Т. 20-30 жылдардағы Қазақстан қасіреті. – Алматы: Санат, 1997.- 320 б. Оңтүстік қазақтарының Қоқан хандығына қарсы көтерілісі //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық / Бас сарапшы Б.Аяған. – Алматы, 2006. – 613 б. Оспанов Ә. Наркескен: Жанқожа батырға арналған тарихи-көркем трилогия. – Алматы, 2014. – 342 б. Оспанов Ә. Хан Сырлыбай: Тарихи роман. – Алматы, 2001. – 320 б. Сыр бойы қазақтарының көтерілісі (1856-1857): Жанқожа батыр басқарған Ресейге қарсы көтеріліс //Қазақстан тарихы: Энциклопедиялық анықтамалық. – Алматы, 2006. - 669-670 б. Сырдария бойында Ресей әскери шебінің құрылуы //Қазақстан тарихы: Көне заманнан бүгінге дейін. 5 томдық. – Алматы: Атамұра, 2010.- 3 том. – 358 - 361 б. Сырдария бойындағы шайқастар: (ХҮІ ғ.) //Жұмаханов Т. Қазақ хандығы: (ІІ-бөлім). Ұлы көш, дәуірлеу, соғыс, құрсау / Жұмаханов Т., Жұматаев Б. – Алматы: Аруна, 2006. – 33 б., суретті. Сырлыбай хан // Тамыры терең, тарихы кенен – Қазалы. – Алматы: Телеарна, 2008. - 49 б. Сырлыбай хан мазары, Жанқожа батыр кесенелері туралы //Сыр елінің тарихи – мәдени мұралары. 3. Қазалы, Арал аудандары бойынша / Қызылорда облыстық мәдениет басқармасы. – Алматы: Інжу-Маржан, 2010. – 145 б.: суретті Шүкіров З. Сыр бойы: Тарихи роман. 2 томдық. – Алматы: Қайнар, 2006. Мерзімді басылымдар Айдаров Д. Ж. Асан немесе Қазалы көтерілісіне 70 жыл //Ақмешіт апталығы. – 2000. – 12 мамыр. – 2 маусым Айдаров Д. Халық тарих ақиқатын білуі керек: Қазалыдағы Асандар көтерілісі //Сыр бойы. – 1999. – 23 қазан-30 қазан Айдосов А. Ақмешіт бекінісі: 150 жыл бұрын Ақмешіт қамалының қоқандардан орыстардың қолына өтуі туралы //Сыр бойы. – 2003. – 19 маусым Айдосов А. Жаңа деректер мен тұжырымдар: Ұлт-азаттық қозғалысына 80 жыл //Сыр бойы. – 1996. – 25 шілде Айдосов А. Орынбор және оның Қазақстанды әскери отарлаудағы ролі: Қызылорда қаласы тарихынан //Сәтті сағат. – 2005. – 21 шілде 4
Ақгедік Ергүн. 1929-1931 жж. Қызыл империяға қарсы 372 көтеріліс болғанын білеміз бе? / Ақгедік Ергүн //Қазақстан-ZAMAN.- 2010. - 2 желтоқсан (№50). - 6 бет Әбзейітов Т., Омаров Қ. Зарқұм Қуанышұлы: Қызыл режимге қарсы болған алғашқы құрбандардың бірі атақты Зарқұм Қуанышұлы жайлы //Сыр ардагері. – 2012. – 18 қаңтар. – 2 б. Әбікенова С. Әбілқайыр хан / Әбікенова С., Далабай Ә. //Қармақшы таңы. – 2015. – 12 наурыз ( №19). – 2 б. Әбілқасымов Т. Созақ көтерілісі және жаңақорғандықтар //Сыр бойы. – 2001. – 4 қыркүйек Әйтімов Ж. Маңызы зор күн: Қазақ тарихындағы жоңғар басқыншылығына қарсы күрес ұйымдастыру үшін үш жүз өкілдерінен құрылған жиын: "Қарақұм құрылтайы" туралы / Әйтімов Ж. // Толқын.2012. - 3 қазан. - 3 б. Байқадамов Н. Қарақұм қозғалысы: Қуғын-сүргін құрбандарын еске алу // Сыр бойы.-2012. - 26 мамыр. - 8 - 9 б Байқадамов Н. Қарақұмдағы қарулы көтеріліс /Байқадамов Н. // Мәдени мұра=Культурное наследие.-2013. - №4. - 72 - 79 б. Баймаханов Қ. Асандар көтерілісінің сарбаздары //Сыр бойы. – 1999. – 10 тамыз Балғазиев А. Сәдібекұлы А. Қызылқұм көтерілісінің құпиясын ашсақ..: Елдік үшін күрестер //Сыр бойы. – 2000. – 22 маусым Бәкіров Ә. Асан көтерілісі: ақиқаттары //Сыр бойы. – 1993. – 15 сәуір Бәкіров Ә. Қарақұм көтерілісі //Сыр бойы. – 1992. – 12 қыркүйек Бәкіров Ә. Қызылқұм көтерілісі //Сыр бойы. – 1993. – 6 мамыр Беркінбаев Д. Асан көтерілісшілері қызыл әскермен қақтығысты: Қазалы ауданы... //Сыр бойы. – 2009. – 4 қыркүйе Ботабаев С. Алғашқы жеңіс: Қарақұм құрылтайы туралы әңгіме //Халық.- 2012. - 4 қазан. - 5 б.; Сыр ардагері.- 2013. -23 сәуір. - 3 б Ботабаев С. Қанды кек: 2012 - "Қарақұм құрылтайы" жылына арналған әңгіме / Ботабаев С. // Толқын.- 2012.- 5 қыркүйек. - 3 б. Бөртаев С. «Әлментай шоқысы» басына ескерткіш орнатылды: Қарақұм көтерілісіне қатынасқан Әлментай балалары және Қарақұм көтерілісі туралы айтылады //Сыр бойы. -2014. – 1 қараша(№21).-4 б. Есенов Д. Қарақұм құрылтайының тарихи шындығы //Сыр бойы. – 2015. -19 мамыр(№71). - 3 б. Жанболғанов Т., Молдахметов Қ. Ақмырза көтерілісінің мергендері //Сыр бойы. – 1999. – 16 қаңтар Жапақов Қ. Табын Бөкенбай батыр және 1710 жылғы «Қарақұм құрылтайы» //Жалағаш жаршысы. – 2015. – 11 шілде (№54). – 4 б. Жүсіп С. Зарқұм Қуанышұлы: Қызыл саясатқа қарсы шыққан батыр туралы //Әлімсақ. – 2011. - №12. – 21-23 б. 5
Исахан М. Қазақ мемлекетінің астаналары: Сығанақ, Сарайшық, Орынбор, Қызылорда, Астана //Қазақстан-ZAMAH. – 2008. – 3 шілде. – 7 б. Кәрібаев Б. Бұқарбай батыр және ХҮІІІ ғ. ІІ жартысы ХІХ ғ. І жартысындағы қазақ мемлекеттігі мәселесі: Бұқарбай батыр жайлы //Базар жырау. – 2012. - №4. – 51-59 б. Кәрімов Р.Мемлекетіміздің тірегі – бабаларымыздың ерлігі еді: Әбілқайыр хан, Қарақұм құрылтайы, Бөкенбай батыр, Бұланды шайқастары туралы //Жалағаш жаршысы. – 2015. – 31 қаңтар (№9). – 4 б. Қаңлы Жүсіп. 1916 жыл: Өлең //Сыр бойы. – 2013. – 21 желтоқсан(№189-190).-9 б. Қапаров С. Асан көтерілісіне қатысқан: Қазалы ауданының тұрғыны Сағидан Үмбетов туралы //Сыр бойы. – 1994. – 12 қазан Қаржаубаева А.Әкемнің арманы: «Асан көтерілісі» және оған қатынасқан Қосан Бөлекбаев, Қаржаубаев Шәрі Қосанұлдары туралы айтылады / Қаржаубаева А. //Сыр бойы.- 2011. - 6 тамыз Қожа М. Қуаңдарияда хандар пантеоны болған...: Қармақшы ауданының Қуаңдария ауылында Әбілқайыр хан мен Ералы ханның жерленгені туралы //Сыр бойы. – 2015. – 19 қыркүйек (№140/141). – 9 б. Қожамберлиев Б. Асандар көтерілісі тарих толқынында //Сыр бойы. – 2011. – 17 қыркүйек. – 6 б. Қозыбағаров Т. Қазақ хандығының құрылуы және Сыр бойы қалалары үшін күрес //Жалағаш жаршысы. – 2015. – 14 наурыз (№22). – 4 б. Қуатов Б. Қарақұм көтерілісі: 31 мамыр - саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні / Қуатов Б. //Толқын.- 2012. - 26 мамыр. - 2 б. Құттықов М. Басыңа ел жиналып келер әлі-ақ: Әбілхайыр хан; Қарақұм құрылтайы т.б. өлеңдер / Құттықов М. // Толқын.- 2012. - 25 тамыз. - 1 б. Матаев М. Қазалы-Асандар көтерілісі-тәуелсіздік ұраны: Қазалы ауданындағы Асандар көтерілісі //Әлімсақ.-2011. - №9. – 10-13 б. Матаев М., Байқадамов Н. Қиянатқа қарсылық: Қазалы өңіріндегі «Асан көтерілісі» атты ұлт-азаттық қозғалысы жайлы //Ана тілі. – 2011. – 813 шілде(№127). – 6-5 б. Матаев М., Байқадамов Н. Асан көтерілісі-зорлыққа қарсы наразылық //Ақмешіт апталығы. – 2000. – 22 қыркүйек Матаев М., Байқадамов Н. Қазалы көтерілісі немесе ата-баба ерлігіхалық мұрасы //Сыр бойы. – 2011. – 18 маусым.- 6 б. Мәкенәлиев Ж. Асандар көтерілісі немесе отызыншы жылдың ойраны: Тарихи трагедиялық драма //Ақмешіт ақшамы. – 2000. – 17 қараша-27 қараша Мұсабаев Н. "Қарақұм құрылтайы" тарихи мәні зор шара: Арал ауданының әкімі Нәжмәдин Мұсабаевпен жоңғар басқыншыларына қарсы құрылған жиын туралы сұхбат / Мұсабаев Н.; сұхб. Е.Жалғасбаев // Ел тілегі.- 2012. - 3 қазан. - 5 б. 6
Наурызбаев К. Қоқан мен орыс ортасындағы Ақмешіт //Сыр бойы. – 2009. – 10 қаңтар. – 4 б. Нұрмағанбетов Н. Азаттық аңсаған бабалар рухын ұрпақтары ұлықтады: «Қазалы-Асандар» көтерілісіне қатысушыларды еске алуға арналған руханитанымдық іс-шара жайлы //Халық.-2011. -29 қыркүйек. – 5,-8 б. Омаров Қ. Ақмырза ишан: ол басқарған «Қарақ» және інісі Таймырза басқарған «Кеңтүп» көтерілістері туралы (1920-30 жж) Қармақшы ауданы //Түркістан. – 2012. – 1 наурыз. – 9 .б Сайын даланың сардары: Кенесары хан бастаған ұлт-азаттық көтерілісінің (1837-1847) бас сардарларының бірі Бұқарбай Естекбайұлы жайлы хикаят //Ел тілегі. – 2012. – 7 наурыз. – 10 б. Табынбаев Ж. Азаттық аңсаған арыстар: Қазалы-Асандар көтерілісі құрбандарын еске алуға арналаған рухани – танымдық шара жайлы //Сыр бойы. – 2011. – 27 қыркүйек. – 2 б. Татанов Қ. Азаттықты арқау еткен шығарма: Ахмет Тілеулиевтің "Қарақұм" атты деректі хикаят кітабы туралы / Татанов Қ. // Жалағаш жаршысы.- 2008. - 15 наурыз Текеева М.Б.Асан көтерілісіне қатысушы: Бақи Текеев туралы //Тұран Қазалы. – 2008. – 31 мамыр Тоқмағамбетов А. Батырлар жүрген жол: 1916 жылғы көтеріліс туралы //Ленин жолы. – 1974. – 17,18 июнь Тілеулиев А. Қарақұм көтерілісі //Ақмешіт апталығы. – 1997. – 14 наурыз Уәлиұлы Ә. Еркіндікті ту еткен: Отызыншы және сексен алтыншы жылдардағы көтерілістер хақында //Сыр бойы. – 2001. – 30 қаңтар Үмбет Ә. Қарқұм құрылтайы ескерусіз қалмады: Арал ауданында биыл «Қарақұм құрылтайы» жылы жарияланды. Жоңғар басқыншылығына қарсы құрылған жиын/ Үмбет Ә. // Алаш айнасы.- 2012. - 27 қаңтар. - 3 б. Шайхыұлы Б. Қарақұм көтерілісі //Сыр бойы. – 1997. – 28 маусым Хандар Абылаев Толыбай. Аты шулы Көшім хан аралдық па? //Сыр бойы. – 2011. – 9 шілде. – 8 б. Айтуғанов Ш. Қазақ хандығының құрылу тарихы //Қазалы. – 2015.- 25 сәуір (№31). – 3 б. Алдашева И. Ханын ұлықтаған халық та ұлы: Отаршылыққа қарсы күрескен Бекмырза ханға тағзым ету жыл //Сыр бойы. – 2006.- 15 қараша Ахметбек Б. Сыр бойынан шыққан хан Елкей: Қармақшы ауданы, Қызылтам ауылы //Ақмешіт апталығы. – 2010. – 12 тамыз Әбікенов С. Әбілқайыр ханның дипломатиясы – сол кездің саясаты // Ақмешіт ақшамы. – 2015. – 15 сәуір (№28/29). – 8 – 9 б. 7
Әбікенова С. Әбілқайыр хан: Кіші жүздің ханы туралы //Қармақшы таңы. – 2015. – 12 наурыз (№19). – 2 б. Әбілов Е. Тұғыры биік тұлға: Бекмырза хан туралы //Сыр бойы. – 2006. – 21 қараша Әбілов Е. Хан тұғырлы кесене: Қазақ ханы Бекмырза Әбдиұлына кесене тұрғызылды. Арал ауданы //Сыр бойы. – 2007. – 20 шілде Әлішев Ә. Кіші жүз хандығының астанасы болған Қазалы: Жер тарихы-ел тарихы //Тұран-Қазалы. – 2007. – 27 қазан Әшенова Қ. Халыққа ұнайтын туынды: Ә.Оспанов «Хан Сырлыбай» романы жайлы //Қазақ Елі. – 2003. – қаңтар(№1-2). – 12 б. Әшімұлы Ш. Тоқтамыс хан жайлы //Сыр ардагері.- 2012. – 7 қараша Байзақұлы Ж. Таңбалы тас – тарих бастауы: Сарысудағы Нұраның таңбасы туралы. Майлыотын үстірті //Сыр бойы. – 2015. – 21 наурыз (№40/41). – 6 б. Батырбеков А. Ұлы дала дүбірі: Қазақ хандығына 550 жыл //Өскен өңір. – 2014. – 31 желтоқсан(№96).-4 б. Байкенже Н. Ұлы тарихымыз ұмытылмауы тиіс //Жаңақорған тынысы. – 2015. – 21 қаңтар (№5). – 2 б. Бәкіров Ә. Халқы ардақтаған Жұмағазы хан: немесе Қарақұм көтерілісі туралы тағы бір шындық: Ж.Байымбетов туралы //Сыр бойы. – 1993. – 4 ақпан Елтай Н. Қазақты қадір тұтқан хандарым-ай: Қазақ ордасының ту тіккеніне 550 жыл //Сыр бойы. – 2006. – 27 сәуір Жақып Ж. Серғазы хан Есенберлиннің алмас қылышы: Әбілқайыр ханның немересі Серғазы ханның алмас қылышы 1976 жылы Жаңақазалы қыстағынан табылды //Қазақ әдебиеті. – 2013. – 26 шілде(№29). – 6 б. Жұмабай Ж. Серғазы ханның алмас қылышы: Қазалы жерінен табылған қылыш туралы //Сыр бойы. – 2000. – 21 наурыз Жүсіп Н. Ұлылар өткен ұлы жол: Хақназар хан //Әлімсақ. – 2015. – №3.- 25-28 б. Кәрібай Б. Түркістан және Қазақ хандығы. – Алматы: Ғылым, 1999. – 64 б. Кемал Ж. 2006 - Бекмырза хан жылы //Толқын. – 2006. – 3 тамыз Кемал Ж. Батырлық болмысы: Бекмырза хан туралы //Толқын. – 2006. – 13 мамыр Қозыбағаров Т. Қазақ хандығының құрылуы және Сыр бойы қалалары үшін күрес //Жалағаш жаршысы. – 2015. – 14 наурыз (№22). – 4 б. Өтеулиева Ұ. Биік тұғырлы – Бекмырза хан: Тәрбие сағаты //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2006. - №6. – 48-50 б. Сопыбеков А. Деректер дәлелі: Сыр өңірі қазақ хандығы тұсында //Жаңақорған тынысы. – 2015. – 7 ақпан (№10). – 3 б.
8
Тәжекеев Ә. Ел рухын оятқан ерен бастама: Қазақ хандығының құрылуы. Арал маңы сақтары //Сыр бойы. – 2014. – 31 желтоқсан(№194). – 5 б. Сартай батыр Абдрахманов С «Қазақта-ар-р! Аттандық, Ала-а-аш!: «Жаужүрек мың бала» фильмі осылай айтқызады //Егемен Қазақстан. – 2012. – 15 мамыр(№236/241). – 1, 9 б. Абылаев Т. Сартай мен Нұрбай: Жақайым Сартай батыр мен Матығұл Нұрбай би жайлы / Абылаев Т. // Толқын.-2011. - 18 мамыр. - 2 б. Аймырзаева А. Заманының ірі тұлғалары: Аралдық Байжан мен Сартай билер туралы / Аймырзаева А. // Қазақстан мұғалімі.- 2011. - 11 мамыр - 10 б. Ақтаев С.Саржан және Сартай сұлтандар / АқтаевС. // Ақиқат.- 2005.N9.- 36-42б. Ботабаев Сайлау. Айқас алдындағы таң: Әңгіме /Ботабаев Сайлау // Сыр ардагері.- 2011. - 13 шілде- (№14-15). - 4 бет. Дәрменова Ә. Сартай батыр: Сабақ үлгісі / // Тәрбие құралы.- 2012. №4. - 43 - 46 б. Дәуітова Құндыз. "Мың бала" жасағы: Сартай мен Жылқаман батырлар 13-20 жастағы сарбаздардан топ ұйымдастырып, жоңғарларға соғысқа аттандырған /Дәуітова Құндыз // Сыр бойы.- 2011. - 2 сәуір - 8 бет Еңсепов Б. Сартай батыр туралы тарихи деректер // Сыр бойы.- 2013. 18 мамыр. - 9 б.; // Әлімсақ.- 2013. - №12. - 11-16 б; Қазақ тарихы: ғылымиәдістемелік жұрнал.- 2013. - №4.-13- 17 б. Еңсепов Б. Сартай батыр: Жаужүрек мың бала туралы тарихи деректер / Еңсепов Б. // Ана тілі.- 2013. - 6- 12 маусым (№23). - 1, 6-7 б. Кеңесов Ж. Шоқан салған суреттегі Сартай кім?: Сартай батыр Байжанұлы және Қалжанұлы Сартай билер туралы / Кеңесов Ж. // Егемен Қазақстан.- 2009.-10 маусым.-8 Қосжанұлы Н. Сартай батыр: Дастан / Қосжанұлы Н. //Таң-Шолпан.2003.- N2.- 18-35 б. Қосжанұлы Н. Шығармалары: Өлең- толғаулар, дастандар мен айтыстар / Қосжанұлы Н., Бөртебайұлы С.; Жауапты ред. Б.Кәрбозұлы.Астана: Фолиант, 2009.- 392 бет.- (Сырдария кітапханасы) Қосжанұлы Нұрмағанбет. Сартай Батыр: Өлеңдер жинағы / Қосжанұлы Нұрмағанбет; Қ Р Ақпарат және Қоғамдық Келісім Министрлігінің Бағдарламасы бойынша шығарылып отыр.- Алматы: Санат, 1998.- 122 бет. Сатаев А. Бостандық жолында құрбан болған бабаларымызға арнадық: Жаужүрек мың бала фильмі //Жұлдыздар отбасы. – 2012. - №11. – 19-21 б. 9
Төлепов А. Сартай бабам секілді қазақ үшін отқа түсуге де дайынмын «Мың бала» фильміндегі актер А.Төлеповпен әңгіме /Әңг. А. Әлдибекова //Жұдыздар отбасы.- 2012. - № 11. - 22-23 б. Ізтілеуов Д. «Мың бала » секілді мың фильм керек: «Жаужүрек мың бала» фильмі //Ана тілі. – 2012. – 9 – 16 мамыр. – 12 б. Қазақ билері және Сартай би туралы ... //Қазақтың ата заңдары: Құжаттар, деректер мен зерттеулер 10 томдық /Жетекші С.Зиманов.Алматы: Жеті жарғы, 2001.- (Қазақ акад. ун-ті)
10