Brochure 7de Energiecongres

Slimme technieken richting e-neutraal

Enkel voor voorlopers in energiezuinig (ver)bouwen 7de Energiecongres 26 maart 2015 – Technopolis

Congresbrochure

voo rwoor d Cijfers liegen niet. Zeker de volgende niet. Meer dan 58% procent van de eengezinswoningen in Vlaanderen is gebouwd voor 1970, dus voor de eerste energiecrisissen van 1974 en 1979.

Uit de tijd dat energie zo goed als gratis was. Uit de tijd dat isolatie een moeilijk, onbekend woord was. Dat het niet zo nauw stak hoeveel we stookten. Huizen waren toen niet energieefficiënt, en veel daarvan zijn dat vandaag nog altijd niet.

Annemie Turtelboom Viceminister-president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Financiën, Begroting en Energie

De Vlaming koopt een huis, en daar stopt het vaak mee. Aanpassingen, zelfs al brengen die veel geld op, worden nog maar weinig uitgevoerd. Momenteel wordt slechts 0,7 % van de in totaal 3 miljoen Vlaamse woningen per jaar gerenoveerd. Dat is weinig, en er is nochtans nog veel werk. Uit cijfers van de meest recente Eurostat-enquête (2011) bleek dat in Vlaanderen 24,9 procent van de woningen geen dak- of zoldervloerisolatie heeft, 18,7 procent van de woningen beschikt over enkele beglazing, en maar liefst 57,6 procent van de woningen zijn woningen zonder buitenmuurisolatie.

We laten warmte vliegen, er gaat geld letterlijk de lucht in.

Het is aan de overheid om mensen ervan te overtuigen dat die verkwisting eigenlijk onverantwoord is. Dat willen we ook doen. Via het Renovatiepact willen we heel snel en heel efficiënt komen tot een pakket maatregelen. Via de energielening proberen we iedereen de financiële mogelijkheid te bieden om die energiebesparende ingrepen in een woning te doen.

Energiesnoeiers wijzen kwetsbare groepen op hun mogelijke besparingen, en zullen ook zelf werken gaan uitvoeren.

Energie-efficiëntie is een belangrijke pijler – om niet te zeggen de belangrijkste – binnen het energiebeleid voor de komende jaren. Energiezuiniger betekent een hoger comfort, beter voor het milieu en beter voor de portemonnee. En naast de renovatie van het bestaande patrimonium blijft uiteraard nieuwbouw een aandachtspunt. Daar hebben we al heel wat stappen in gezet, en we gaan verder. In uitvoering van de Europese richtlijn inzake energieprestaties van gebouwen mag vanaf 2021 enkel nog nieuwbouw worden gebouwd die voldoet aan de definitie van bijna-energieneutraliteit, of BEN. Dit zal gebouwen vereisen met een zeer goede energieprestatie en een lage energievraag, en een eigen energieproductie uit hernieuwbare energiebronnen. En uiteraard blijft daarbij de optimale kostenbepaling een heel belangrijk aandachtspunt.

Tot slot wil ik toch nog even de nadruk leggen op een opportuniteit binnen dit verhaal dat vaak wordt vergeten. Energie-efficiëntie is evengoed een jobmotor. Recent zag ik cijfers verschijnen tijdens een presentatie van iemand van de Europese Commissie. 800.000. Achthonderd duizend jobs kunnen er in de EU gecreëerd worden, alleen maar door voluit te gaan voor energie-efficiëntie. Dat zijn jobs in onderzoek en ontwikkeling, maar vooral in de bouw.

Ik BEN alvast mee.

Annemie Turtelboom Viceminister-president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Financiën, Begroting en Energie

2

slimme technieken richting e-neutraal 7de Energiecongres

Voorstelling 7de Energiecongres

7de Energiecongres : Slimme Technieken richting E-neutraal - 26 maart 2015 - Technopolis

Het Energiecongres zet in op voorlopers in E-neutraal bouwen en het te volgen traject richting 2021. Deze zevende editie legt de nadruk op vooruitstrevende technieken en de wisselwerking tussen systemen die van belang zijn voor een optimaal E-peil en comfortabel wonen. Naast de technische hoogstandjes gaat er ook ruim de aandacht naar betaalbaarheid en financieringsmethodes; juridische noodwendigheden en organisatiestructuren om optimaal een energieneutraal bouwproject uit te voeren.

Tijdens het congres worden slimme technieken bekeken vanuit drie invalshoeken:

- Smart Cities - Zorgvoorzieningen - Residentiële nieuwbouw en renovatie De synergie tussen installaties & bouwmaterialen maken vooruitstrevende en vooral inspirerende bouwprojecten mogelijk die het zevende energiecongres vormgeven. Dit initiatief is een forum voor alle stakeholders in de bouwsector om de toegevoegde waarde van nieuwe materialen en systemen vanuit de eigen invalshoek te benaderen.

Van aannemers, architecten en studiebureaus tot energiedeskundigen, beleidsmensen, kredietinstellingen en fabrikanten/invoerders van systemen en materialen. Tijdens de netwerkmomenten in het standhoudergedeelte kunnen de deelnemers niet alleen diverse professionals ontmoeten, maar ook diverse materiaalkeuzes beter leren kennen.

Wie? Voorlopers in energiezuinig (ver)bouwen

- Aannemers - Studiebureaus - Installatiebedrijven - Architecten - Fabrikanten / Invoerders - Kredietinstellingen - Beleidsmensen - Energiedeskundigen - e.a. stakeholders

3

voo rwoor d

VCB vroeg een aantal studiebureaus, die aan bod komen tijdens het congres, naar de rol van slimme technieken in het verstrengingspad richting 2021 en verder.

Prof. Wim Boydens – Studiebureau Boydens - geeft een globale toelichting tijdens de plenaire inleiding “Verstandig omgaan met smart kan het verschil helpen maken. Hoewel de verscherping van onze energiedoelstellingen in de gebouwde omgeving naar een ver doel toe wat lijkt te talmen soms, soms afwijkt van een rechte lijn, ook eens te snel stappen zet,... toch krijgt de beoogde horizon stilaan vorm. De doelen, de redenen, de timing,... lijken duidelijk, de technologische invulling en maatschappelijk-economische haalbaarheid iets minder. Soms blokkeren we bij de vraag of het om een individuele of collectieve oefening gaat. Vele belangen komen samen, vele nieuwe praktijk- en onderzoeksinzichten en feedback, veel openingen om vernieuwende bedrijfsactiviteiten op te zetten voor echte ondernemers ontluiken, veel invulling van de term CSR, een sterke en duidelijke rol voor het beleid van onze samenleving is onmiskenbaar. Maar hoe, welk pad, welk plan? Duidelijk is vooral dat het eenvoudige stuk is afgelegd, voor alle deelnemers in deze transitie begint nu een samenspel, met een lat die hoger ligt dan eenieders persoonlijk record.”

Glenn Verheyen - Ingenieursbureau STABO - neemt de inleiding op zich van de workshop zorgvoorzieningen “Opdat toekomstige gebouwen aan de eisen van 2021 voldoen, is een combinatie van low tech ontwerpen en hightech engineering nodig. Niet enkel de energieprestatie-eisen verhogen, ook het verwachtingspatroon op vlak van comfort en beleving van de nieuwe generatie gebruikers. De basis van een ‘slim’ gebouw blijft een ‘slim’ en low tech ontwerp. Een doordacht volume en oriëntatie samen met uitstekende isolatie, luchtdichtheid, warmteterugwinning en zonweringsstrategie zal de energievraag minimaliseren. Dit laat efficiënte en aangename hightech technieken zoals vloerverwarming, klimaatplafonds of BKA toe. Hierdoor is het mogelijk aan te koppelen op 4e generatie lage temperatuur warmtenetten die maximaal gevoed worden door hernieuwbare energiebronnen (bv. ondiepe geothermie of restwarmte). Voor personeel en bewoners ten slotte wordt beleving en individueel comfort belangrijker. Slimme technieken betekent technieken slim inpassen voor een optimale Return On Investment, comfort en beleving.”

4

slimme technieken richting e-neutraal 7de Energiecongres

Jan Liefooghe – studiebureau Technum - trapt de workshop smart cities af “Bevolkingsgroei, klimaatverandering, afnemende natuurlijke bronnen en de hoge energiekosten, deze fenomenen eisen een globale tussenkomst in de manier waarop we in de wereld wonen, werken en de stedelijke omgevingen beheren. De uitstoot van koolstof en energieverbruik in steden is verantwoordelijk voor meer dan 70 procent van de wereldwijde footprint. De uitdaging is nu het vinden van een betere balans tussen natuurlijke en gebouwde omgevingen door middel van slimmere, duurzame stedelijke ontwikkeling. Toegepast op één gebouw, een district of hele stad, het doel is om hogere sociale, ecologische en economische niveaus te bereiken, in hun ontwerp, bouw, exploitatie en dienstverlening. Elke stad biedt vandaag de dag nog niet aangeboorde bronnen van energie. Het benutten van energie opties zoals fotovoltaïsche, geothermische en hydrothermische vermindert de afhankelijkheid van een stad op mondiale voedingen en zijn ecologische voetafdruk. Een beter gepland en gedeelde ruimtelijke planning om het delen van warmte tussen de industrie en de stedelingen te bevorderen. Toepassing van energie-efficiëntie in oudere gebouwen, of nieuwe eco-wijken, heeft positieve milieu- en economische effecten op lange termijn.”

Nicolas Van Isterdael – VINCO Engineering - leidt de workshop in over residentiële nieuwbouw en renovatie “Slimme materialen en technieken zullen in de nabije toekomst ons leven ongetwijfeld aangenamer, gemakkelijker en vooral goedkoper maken. De implementatie van slimme technieken in een toch wel behoudsgezinde sector als de bouw, zal enkel mogelijk gemaakt kunnen worden als alle actoren, van wetgever tot ontwerpers, over uitvoerders naar bouwheren, doordrongen worden en zijn van het nut van deze innovatieve producten.

Met een rationele benadering, correcte en onderbouwde ROI analyses en vooral een correct uitgewerkt technisch concept kan het verder implementeren van slimme en innovatieve materialen en technieken op termijn absoluut gerealiseerd worden in de residentiële woningbouw. Meer dan ooit wordt er ingezet op comfort, luxe, en een volledig tot in de puntjes afgewerkt gebouw, waarbij maar al te dikwijls de energie-efficiëntie van het gebouw en zijn inhoud uit het oog worden verloren, en niet in het minste omdat o.a. de verschillende actoren in het bouwproces de EPB bomen door het bos niet meer zien.”

5

voo rwoor d Het 7de energiecongres, in samenwerking met:

ORI

Een representatieve sectororganisatie ORI is de sectororganisatie van advies- en ingenieursbureaus in België. Ze vertegenwoordigt een zestigtal bureaus met minstens 5000 werknemers die jaarlijks projecten ondersteunen en voorbereiden ter waarde van 10 miljard euro aan investeringen, zowel in de publieke als private sector, en in een brede waaier van domeinen zoals gebouwen, infrastructuur & transport, milieu, water, ruimtelijke planning en energie. ORI vertegenwoordigt haar leden in platforms en netwerken zoals het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen). Ze is ook lid van de Europese organisatie EFCA (European Federation of Engineering Consultancy Associations) en van de wereldwijde organisatie FIDIC (International Federation of Consulting Engineers). ORI verdedigt de belangen van haar leden op federaal, regionaal en lokaal niveau, van gemeenten tot ministeries.

De bouwsector staat voor grote uitdagingen. Er is nood aan een efficiëntere bouwsector meer keten gericht en met de focus op duurzaamheid in de ruime zin. De gebouwen dienen duurzaam en energie-efficiënt te zijn met voldoende aandacht voor de levenscyclus van het gebouw (cradle–to-cradle). Advies- en ingenieursbureaus hebben de kennis en ervaring in huis om oplossingen te vinden voor de enorme uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. De klimaatveranderingen gecombineerd met de wereldwijde economische crisis vragen om een innovatieve en duurzame aanpak, gericht op een toekomst waarbij economische, sociale en ecologische aspecten hand in hand gaan. Ieder project is immers anders en heeft een eigen aanpak en toepassingen nodig. Advies- en ingenieursbureaus zijn eigenlijk dag in dag uit op zoek naar goede en duurzame oplossingen die de samenleving ten goede komen. Innovatie en creativiteit zijn daarbij onontbeerlijk.

Maar liefst 75% van ecologische bewustwording komt namelijk tot stand door een duurzaam ontwerp. Architecten, aannemers, ingenieurs e.a. moeten via hun ontwerp er dan ook voor zorgen dat milieubewust gedrag een vanzelfsprekende keuze wordt. De advies- en ingenieursbureaus kunnen helpen bij het tot stand brengen van energie-efficiënte gebouwen en bij de keuze van de toepassingen voor hernieuwbare energie binnen de stedelijke omgeving : biomassa, thermische zonne-energie, fotovoltaïsche zonnecellen, recuperatie van restwarmte en vooral geothermie.

ORI vzw Kolonel Bourgstraat 105 1030 Brussel www.ORI.be

6

slimme technieken richting e-neutraal 7de Energiecongres

WTCB Het WTCB is dé wetenschappelijke en technische referentie van en voor de bouwsector. Met 85 000 aangesloten Belgische bouwbedrijven is de bouwsector breed vertegenwoordigd en kan het WTCB bijdragen tot kwaliteits- en productverbetering. WTCB ondersteunt dan ook voluit de voorloperbedrijven in energiezuinig bouwen en renoveren.

Onderzoek en innovatie Onderzoeksactiviteiten worden gestuurd door de Technische Comités om ze zo nauw mogelijk te laten aansluiten bij de noden van de sector. Projecten als Instal 2020, Renofase, Smart Geotherm, SmartLED, Optivent, Groen Licht Vlaanderen 2020, Luchtdicht Bouwen van A tot Z, … tonen de weg en dit in samenwerking met bedrijven.

Ontwikkeling, normalisatie, certificering en goedkeuring Op vraag van overheden of bedrijven werkt het WTCB mee aan de ontwikkeling van nieuwe producten, normen, bestekteksten, rekenregels, uitvoeringsvoorwaarden en kwaliteitsbewaking.

Informatieverspreiding en steun aan bedrijven WTCB brengt de opgedane kennis en informatie direct naar de bouwbedrijven, via Technische Voorlichtingsnota’s, rapporten, rekentools, bouwnormen, vorming en opleiding (650 informatiesessies en themadagen voor bouwprofessionals per jaar), productinformatie en direct advies aan de bouwbedrijven (meer dan 26.000 per jaar). Via de website is een zeer omvangrijk informatieaanbod beschikbaar: www.wtcb.be

WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf • Lombardstraat 42, 1000 Brussel • Lozenberg 7, 1932 Sint-Stevens-Woluwe • Avenue Pierre Holoffe 21, 1342 Limelette • Marktplein 7 bus 1, 3550 Heusden-Zolder • Poincarélaan 79, 1060 Brussel • E info@bbri.be

7

foto: Wienerberger

Plaatsing vanin het kleidakpannendak ge誰ntegreerde fotovolta誰sche zonnepanelen

8

pro g r a mma 7 d e e n e r g i e c o n g r es sl imme t e c hn i ek e n r ic h t ing e - neu t r a al

pro gramma

13.30 u

ONTHAAL – standhoudergedeelte

14.00 u

PLENAIRE INLEIDING – presentatie: VRT-nieuwsanker Wim De Vilder Verwelkoming Christophe Maes (Voorzitter VCB) Marc Dillen (Directeur-generaal VCB) Toekomstig reglementair kader Luc Peeters (Administrateur-generaal VEA) Slimme technieken en e-neutraal bouwen richting 2050 prof. Wim Boydens (Studiebureau Boydens) Pieter van der Ploeg (Alliander)

15.00 u

Start 3 parallelle WORKSHOPS – Slimme technieken richting E-neutraal concrete cases inclusief wisselwerking tussen aannemers en diverse stakeholders in de bouwsector Zorg Moderator

Smart cities

residentieel (nieuwbouw & renovatie)

Moderator

Moderator

Cies Gysen

Thomas Chellingsworth

Luc Linders

(GD&A-advocaten)

(Loyens & LIoef)

(Monard - D’Hulst)

Introductie

Introductie

Introductie

Glenn Verheyen

Jan Liefooghe

Nicolas Van Isterdael

(Stabo)

(Technum)

(Vinco Engineering)

17.30 u

PAUZE – standhoudergedeelte

18.00 u

PLENAIRE AFSLUITER – presentatie: Vrt-nieuwsanker Wim De Vilder Panelgesprek met energiedeskundigen, aannemers, architecten, juristen enz.

Slotspreker Annemie Turtelboom Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Financiën, Begroting en Energie

19.00 u

NETWERKING met hapje en drankje – standhoudergedeelte

10

pro gramma

toelichting bij 3 parallelle workshops

Het 7de energiecongres focust op drie grote sectoren met bijzonder aandacht voor slimme technologieën : residentiële sector, smart cities en zorgsector. Dit zowel in de voorbereiding, uitvoering en onderhoud ervan.

In elk van de parallelle sessies wordt gefocust op 4 kernvragen :

• Welke technieken zijn er voorhanden en wat is technisch haalbaar?

• Hoe de betaalbaarheid van projecten vrijwaren en welke financieringsmethodes benutten?

• Welke juridische risico’s, prestatiecontracten en aansprakelijkheden in rekening brengen?

• Welke organisatiestructuren komen in aanmerking om het bouwproject optimaal voor te bereiden en uit te voeren?

Zorgsector We zoemen in op een van de meest technische niet-residentiele gebouwensectoren, namelijk de zorgsector. Vooruitstrevende technologieën staan hier centraal in de continue ontwikkeling van nieuwe producten en diensten gericht op de verbetering van de gezondheidszorg. Bij de bouw of verbouwing van zorgcentra en ziekenhuizen is de onderlinge afstemming nodig tussen de verschillende partijen in het bouwproces. Het informaticamodel BIM (Building Information Modeling) is de aangewezen technologie om deze projecten in zijn geheel aan te pakken. Welke inventieve oplossingen zijn er beschikbaar voor deze gebouwen? Waar dient er beter gepresteerd te worden? Wat zijn de complicaties van het werken met de BIM-methode?

Smart cities In de toekomst zullen de actoren in een stad steeds meer moeten samenwerken om tot een leefbare en duurzame ruimte te komen. De steden van morgen dienen te innoveren en verschillende technologieën te integreren in hun stadsmodel: ICT, mobiliteit, energie, gezondheid, transport en milieubeheer. Netbeheerder, producent en consument zullen in de toekomst hun verbruik beter onderling dienen af te stemmen om zo overbelasting tegen te gaan. Hoe gaan we deze samenwerking aanpakken? Welke collectieve maatregelen zijn er vandaag reeds voorhanden? Mooie voorbeelden zijn de bestaande warmtenetten en de globale aanpak voor stadsdelen zoals de haven van Antwerpen. Hoe ver zitten we reeds op het gebied van smart grids en slimme apparatuur?

Residentiële sector (nieuwbouw en renovatie) Voor nieuwbouw is het verstrengingspad richting 2021 reeds enkele jaren gekend. Er werd een BEN-definitie opgesteld met een E-peil van 30 of lager.

Maar hoe evolueert dit verder op lange termijn? Voor de renovatiemarkt is er vanaf dit jaar een eerste stap gezet door het toevoegen van de nieuwe categorie ingrijpende energetische renovatie, waar een maximaal E-peil geldt van 90, en het invoeren van de systeemeisen voor de renovatie. De kloof tussen nieuwbouw en renovatie blijft echter zeer groot. Er is vandaag slechts een renovatieritme van 0,7% ten opzichte van de nodige 2,5%. Hoe kunnen we hier beter presteren en de particulier aanzetten tot meer en vooral betere renovaties? De betaalbaarheid van een bouwproject voor een gezinsbudget moet hand in hand gaan met de energievereisten van de overheid. Hoe zullen we in de toekomst inventieve energie-oplossingen op een betaalbare manier inpassen in een woning? Welke oplossingen zijn vandaag voorhanden en welke productverfijningen dringen zich op? Hoe kunnen hernieuwbare energieoplossingen in woongebouwen optimaal worden ingepast? Welke trends dringen zich op?

11

foto: Infrax

Installatie van een slimme meter

12

vcb-ini ti at i e v e n duurzaamheid en energiezuinigheid bouw aanmoedigen

vcb-in it i at i e v e n Energieconsulentenproject Leden van de Vlaamse Confederatie Bouw kunnen rekenen op het advies en de begeleiding van twee energieconsulenten rond de trends in energetische oplossingen en de nieuwste bouwtechnologieën.

Deze dienstverlening wordt ondersteund door het Vlaams Energieagentschap (VEA). Naast adviezen, tips tot constructieve oplossingen of bevragingen rond premies, worden ook opleidingen hernieuwbare energie, een technische BEN-website en vernieuwende werkgroepen verder ontwikkeld. > Raadpleeg de VCB-energieconsulent voor al uw vragen rond Bouw en Energie: energieconsulent@vcb.be

Eind 2014 heeft de Vlaamse Confederatie Bouw een BEN-demowebsite gelanceerd waar aannemers hun BEN-bouwprojecten kunnen voorstellen. De website beschrijft voornamelijk de technische aspecten van uw Bijna Energie Neutrale (BEN) demowoningen. De nadruk wordt zowel op gebouwschil als op technieken gelegd. Het doel is jaar na jaar een trend te onderscheiden in het aantal gerealiseerde BEN-wooneenheden. Niet alleen willen we de evolutie opvolgen van het aantal aannemers die bouwen volgens de BEN-vereisten, maar ook pogen wij voorkeuren in bouwpraktijk en technieken te onderscheiden. Hebt u BEN-demowoningen die de expertise en vakkennis van uw bedrijf weerspiegelen?

Aarzel niet en publiceer die op de VCB-website. > Registreer u via www.vcb.be/ben-projecten-publiceer Vervolgens kunt u uw woning(en) online plaatsen.

Wij hopen u alvast als BEN-aannemer te verwelkomen.

De E-calculator: “Wat is het laagste E-peil dat ik kan halen met een bepaald budget” Een handige Excel-tool voor sleutel-op-de-deur-bedrijven en algemene aannemers om het meest economische E-peil te bepalen voor woningen. Het gaat om een rekenblad dat als doel heeft een aantal economisch en/of ecologisch optimale varianten van een bestaand woningconcept te berekenen.

Hierbij wordt in de eerste plaats de Totaal Actuele Kost (TAK) geminimaliseerd. De TAK is de totale kost van de woning over een zekere termijn, waarbij investeringskosten zwaar doorwegen, maar ook toekomstige verwarmingskosten en herinvesteringen tellen mee en tenslotte worden ook subsidies ingerekend betreffende de toegepaste duurzame maatregelen. De woning met de laagste TAK zal dus een goede balans moeten vormen tussen investeringen en toekomstige kosten. Desondanks is ook het energieverbruik en de investeringskost an sich meegenomen als optimalisatiedoel om een range van interessante resultaten te bekomen waaruit de bouwfirma of eindklant kan kiezen. Soms kan een kleine extra investering leiden tot een aanzienlijke energiebesparing. > Voor de E-calculator surf naar www.vcb.be/ben-projecten-energieadvies

De Installatietoets Met de installatietoets kan u gericht de installatie-eisen die van toepassing zijn in Vlaanderen bij renovaties en functiewijzingen met een melding of bouwaanvraag vanaf 1 januari 2015 nagaan. Deze eisen zijn enkel geldig indien de installatie vernieuwd, vervangen of nieuw geplaatst wordt. De installatie-eisen bij renovatie zullen dus niet gelden voor installaties waaraan geen werkzaamheden worden uitgevoerd. Het verplaatsen of het uitbreiden van een bestaande installatie wordt beschouwd als het vernieuwen van de installatie. Enkel het tijdelijk demonteren en opnieuw plaatsen van dezelfde installatie op exact dezelfde plaats, wordt niet beschouwd als vernieuwing. Er zijn eisen aan de nieuwe of vernieuwde installaties voor verwarming, sanitair warm water, koeling, ventilatie en verlichting (enkel 14

duurzaamheid en energiezuinigheid bouw aanmoedigen

niet-residentiële gebouwen). Daarnaast wordt het plaatsen van energieverbruiksmeters verplicht voor grote nieuwe of vernieuwde installaties in bestaande gebouwen. > Voor de Installatietoets surf naar www.vcb.be/ben-projecten-energieadvies

Smart Geotherm Dit innovatietraject streeft ernaar geïntegreerde concepten te ontwikkelen om met behulp van geothermie, betonkernactivering en andere technieken te komen tot bijna energieneutrale gebouwen.

De beoogde maatschappelijke impact (o.a. minder energieverbruik) van het project is groot, gezien de helft van het gebouwenpark in aanmerking komt voor de implementatie van dergelijke concepten.

Daarnaast wordt er ook een belangrijke economische impact verwacht zoals jobcreatie. Het ‘Smart Geotherm concept’ bestaat erin het gebouw te isoleren tot op het niveau waar de netto-warmtebehoefte grotendeels kan ingevuld worden met hernieuwbare energie en gebruik te maken van intelligente en geïntegreerde technieken. Het project focust zich in eerste instantie op grote en middelgrote gebouwen. Bij de klassieke aanpak wordt thermische energie (koude of warmte) opgewekt op het ogenblik dat er een vraag ontstaat vanuit de gebruikerszijde. In het Smart Geotherm project wordt de thermische energie die op een bepaald ogenblik op ecologische en/of economische wijze beschikbaar is, opgevangen en gebufferd totdat er een behoefte aan thermische energie ontstaat. De afstemming tussen aanbod, vraag en buffering van thermische energie op een economisch en ecologisch verantwoorde wijze vormt dan ook een belangrijke uitdaging in het project. > Meer weten? energieconsulent@vcb.be

Luchtdicht Bouwen van A tot Z (LBAZ) Luchtdicht bouwen is essentieel voor de energieprestaties en het comfort. Tegen 2020 moet luchtdicht bouwen toegepast en duurzaam verankerd zijn in de Vlaamse bouw. Een luchtdicht gebouw moet even vanzelfsprekend worden als een gebouw dat stabiel, regendicht, brandveilig en geïsoleerd is. De focus van dit project ligt niet zozeer op producten en technieken, maar op de verbetering van het bouwproces, vooral bij nieuwbouw. Dit zowel bij ontwerp als bij uitvoering. Op de korte termijn wil LBAZ bereiken dat luchtdicht bouwen een onderdeel wordt van de dagelijkse bouwpraktijk. Hoe kunnen we op een kostenefficiënte en pragmatische manier de wensen en eisen van onze klanten waarmaken, vandaag en morgen? Twintig geselecteerde bedrijven worden drie jaar lang begeleid op het pad naar luchtdicht bouwen in de praktijk. Ze vertegenwoordigen verschillende bouwsystemen (metselwerk, houtskelet) en kennisniveaus (instap, basis, top). Op deze manier krijgt het project een goed zicht op de uitdagingen waarvoor luchtdicht bouwen onze sector plaatst.

‘Luchtdicht Bouwen van A tot Z’ is een project van WTCB in samenwerking met Vlaanderen in Actie, Agentschap Ondernemen, NAV, Vlaamse Confederatie Bouw e.a partners. > Meer weten? www.luchtdichtbouwen.net Stel uw vragen aan energieconsulent@vcb.be

15

vcb-in it i at i e v e n

RenoFase Het project RenoFase wil aannemers, architecten en materiaalleveranciers en -producenten ondersteunen om renovatieprojecten doorgedreven energetisch, efficiënt en kwaliteitsvol te realiseren. De nodige kennis en tools worden opgebouwd en op maat van de aannemer en architect gebracht, opdat zij deze in concrete projecten kunnen benutten. Daarnaast wordt ingezet op innovatie: nieuwe materialen, producten en systemen worden getest, gevalideerd en nieuwe ideeën worden ontwikkeld. Een derde pijler wordt gevormd door ‘implementatie’ via cases, verspreiding van kennis en het stimuleren en ondersteunen van nieuwe product- en systeemideeën. Op die manier worden renovatieprojecten gestructureerd aangepakt, waarbij kwaliteit en meerwaardecreatie de klant kunnen overtuigen. > Meer weten? www.renofase.be

COHERENO Het onderzoeksproject COHERENO wordt gefinancierd door het EU-programma Intelligent Energy Europe. COHERENO (Collaboration for housing nearly zero-energy renovation) is gericht op het versterken van samenwerkingsvormen tussen alle betrokken partijen aan de aanbodzijde bij renovatie van particuliere eengezinswoningen. Het project moet leiden tot een grote toename van het aantal renovaties van woningen naar (kosten-optimale) bijna nul-energie-niveaus en een verbetering van de kwaliteitsborging. Het COHERENO-project wil op basis van een intensieve, bottum-up samenwerking, innovatieve business modellen met professionele marktoplossingen ontwikkelen die direct in de praktijk kunnen worden omgezet. Door het verminderen van de renovatiekosten en een kwaliteitsverhoging kunnen deze business modellen een verdere opschaling bespoedigen van de renovatiemarkt naar een volumemarkt voor bijna-nul-energierenovaties in de particuliere woningsector. In de landen van de deelnemende partijen werden Nationale Adviescommissies opgericht. > Meer weten? www.cohereno.eu

RenoseeC RenoseeC (Renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak) beoogt de uitrol van een business model voor de collectieve, duurzame en betaalbare renovatie van particuliere eengezinswoningen. Het project richt zich op de aaneengesloten woningtypologie in de 19e-eeuwse gordel van Gent (Sint-Amandsberg). Doelpubliek is een mix van noodkopers. Samenwerking en innovatie over de volledige bouwketen van fabrikanten, aannemers, architecten tot social profit organisaties en onderzoekers staan hierbij centraal. RenoseeC brengt twee elementen samen tot een opschaalbaar en vermarktbaar geheel: (1) de catalogus van oplossingen met gestandaardiseerde renovatie-modules, financieringsmodellen en een juridisch kader en (2) een gebruiksvriendelijk draaiboek dat de gecoördineerde, geïntegreerde en gefaseerde implementatie van de catalogus vooropstelt.

Gezien de maatschappelijke focus van RenoseeC gaat bijzondere aandacht naar de doorgedreven procesbegeleiding en ontzorging van deelnemers en de sensibilisering en activering op schaal van de wijk. Het Renoseec-project wordt uitgevoerd met de steun van het IWT. > Meer weten? www.renoseec.com

16

duurzaamheid en energiezuinigheid bouw aanmoedigen

Instal 2020 Dit project wil de realisatie stimuleren van energieperformante installaties voor sanitair water (koud en warm water) en verwarming (centrale verwarming). Daartoe wordt een methode ontwikkeld voor de integrale aanpak van ontwerp en uitvoering van deze installaties, zowel in nieuwbouw als in de renovatie van woongebouwen. Een optimaal ontwerp omvat conceptkeuze en dimensionering, rekening houdend met volgende parameters: energie, comfort, hygiĂŤnische waterkwaliteit en totaalkost. Het project wordt ondersteund door en richt zich tot de gehele keten betrokken bij deze installaties, gaande van bouwheer, studiebureau, architect en fabrikant tot energiebedrijf, groothandel en installateur. Samen met de sector zal een antwoord gezocht worden op de belangrijke uitdagingen op korte en middellange termijn.

Deze uitdagingen situeren zich in de context van de verstrenging van eisen voor de energieprestaties van nieuwe en bestaande gebouwen en hun installaties (Bijna-EnergieNeutrale gebouwen en verplichte integratie van Hernieuwbare Energie). De complexiteit van het technologische aanbod (productie, opslag, distributie, emissie, regeling) en de veelheid aan (vaak kleine) betrokken bedrijven noodzaakt tot een integrale aanpak. > Meer weten? www.instal2020.be

17

Con fede r at i e B ou w

Grote technische installaties

Grote technische installaties In 2014 is binnen de Confederatie Bouw een nationaal overlegplatform opgezet voor de grote technische installatiebedrijven. Zij worden door de evolutie van de technologie en de markt geconfronteerd met specifieke problemen en uitdagingen. De grote technische installateurs voelen dan ook een groeiende behoefte aan belangenbehartiging die gericht is op die specifieke knelpunten.

Gespecialiseerde bedrijven in grote technische installaties zijn niet meer weg te denken in de bouw. Niet alleen staan zij in voor de technische aspecten die de kwaliteit, het comfort en de energiezuinigheid van onze gebouwen aanzienlijk bevorderen. Ook voorzien zij continu in het onderhoud van deze uiteenlopende systemen zoals HVAC (heating, ventilation, and air conditioning), warmtekrachtkoppeling, smart grids, diverse hernieuwbare energietechnieken enz. “Bij DBFM (Design, Build, Finance and Maintain)-projecten met onderhoudsverplichtingen over 25 jaar gaat het elektromechanische gedeelte steeds zwaarder doorwegen.”

Dat zegt Wim Van den Broeck van Imtech, voorzitter van het nieuwe ledenplatform Confederatie Bouw, Grote Technische Installaties. “Dat is een risico maar ook een opportuniteit. Op welke manier zullen de huidige installaties op langere termijn functioneren? Het komt er nu op aan over de effectieve werking van installaties zoveel mogelijk gegevens te verzamelen en die dan op een intelligente manier te gebruiken met het oog op een optimaal life cycle management.”

Op de bouwplaatsen zien we dat de specialisaties van aannemers en deze technische installatiebedrijven steeds meer verbindingen krijgen. Met dit initiatief kunnen we in grotere synergie en met één stem de belangen van onze leden verdedigen en hen beter op de hoogte houden van de meest recente evoluties in hun specialisatie op het vlak van wetgeving, technologie, beroepsopleiding enzovoort. Prioritaire onderwerpen vandaag zijn o.a. bouwteams, maintenancecontracten, PPS, ESCO’s en hernieuwbare energietechnieken.

Het gaat om een strategische actie die gevoerd wordt door de Confederatie Bouw en verschillende gewest- en beroepsfederaties.

18

Technieken en materialen richting E-Neutraal

19

technieken en materialen richting e-neutraal

Synergie tussen energie-neutrale gebouwen en bouwmaterialen & systemen De vooruitstrevende, inspirerende bouwprojecten die het 7de energiecongres vormgeven, zijn enkel mogelijk dankzij innoverende materialen en systemen. Dit initiatief wil louter een forum bieden aan alle stakeholders in de bouwsector om de toegevoegde waarde van nieuwe materialen en systemen, die van belang zijn om energieneutrale woningen te realiseren, vanuit de eigen invalshoek te benaderen. Samen buigen de deelnemers, gastsprekers en fabrikanten zich over hun concrete toepassing in recente bouwprojecten die een duurzame en energiezuinige aanpak hanteren.

Met dit energiecongres willen we dus geen selectie van producten naar voren schuiven om een certificering op te kleven. De aansprakelijkheid voor deze materialen en systemen blijft de verantwoordelijkheid van de respectievelijke fabrikanten en invoerders. De verschillende toepassingen en installaties kunt u terugvinden aan de hand van de drie pijlers van energiezuinig bouwen:

3 efficiënt energiegebruik

2 energieterugwinning (hernieuwbare energie)

1 behoeftebeperking

1. Behoeftebeperking = energie-efficiëntie aan vraagzijde 2. Energieterugwinning en energie uit duurzame bronnen (hernieuwbare energie) 3. Efficiënt energiegebruik van eindige bronnen en rendementsoptimalisatie = energie-efficiëntie aan productiezijde

20

technieken en materialen richting e-neutraal

Behoeftebeperking Het voorkomen van energieverbruik is prioriteit nummer één. Er wordt getracht zoveel mogelijk verspilling en onnodig verbruik tegen te gaan. Elke kWh die niet nodig is, betekent een financiële en ecologische besparing.

In de bouwsector komt dit in eerste instantie neer op de bouwkundige maatregelen die de buitenschil en het volume van de woning omvatten. Dit noemt men ook de ‘passieve’ maatregelen die geen hulpenergie vragen. We wensen de compactheid zo groot mogelijk te maken en de warmte en koude vraag te beperken aan de hand van een goede thermische isolatie (dak, muren, vloer), het voorkomen van koudebruggen, een goede luchtdichtheid; een slimme zonwering (maakt airconditioning onnodig), opslag van energie via gebouwmassa enz.

Deze eerste stap is vaak ook de best renderende stap. Deze maatregel maakt het in eerste instantie mogelijk om energiezuinige technieken te gebruiken die de resterende verminderde energievraag en koellast opvangen.

21

b lyw eer t a l u mi n i u m

b-quick productgegevens b-Quick: the fastest way to create a window All in one aluminium profile Commerciële naam: VENTÁ • ATG • Thermische waarde vanaf: 0,89 W/m²K • Luchtdichtheid klasse 4 • Waterdichtheid : E1500A (zonder middendichting) • Weerstand tegen wind : C4

bly weer t aluminium NV

Zwaarveld 44 9220 Hamme T 052/48 48 48 E info@blyweertaliminium.com I www.blyweertaluminium.com

Productbeschrijving b-Quick is een nieuw, innovatief en tijdbesparend raamsysteem uit het blyweert aluminium gamma, ATG gecertifieerd. Het systeem biedt opportuniteiten op het vlak van montage, duurzaamheid en isolatienormen. Het gepatenteerde b-Quick is vooral revolutionair in zijn verwerking, isolatie en montage.

Met dit nieuw ontwikkeld en unieke systeem wordt 50% tijdswinst gegenereerd tijdens de fabricatie. b-Quick is de voorloper van een nieuwe generatie ‘ALL-IN-ONE’-profielen in het blyweert aluminium gamma. b-Quick is onderhoudsvriendelijk en perfect recycleerbaar, wat de focus van blyweert aluminium op duurzaamheid bevestigt. b-Quick ALL-IN-ONE profielen zorgen voor optimalisatie in uw aankoop en stockbeheer. b-Quick is hyperisolerend en overtreft de Europese normen. ABS-isolatietechnologie zorgt voor extra lage Uf-waarden vanaf 0,89 W/m²K. Ideaal voor lage-energiewoningen of passiefwoningen.

Conform 2020 Topdesign: Vlak en strak design van binnen en van buiten. Schaduwvoeg voor een slanker uitzicht.

Vlak waterkapje. Beslag met verdoken scharnieren.

Met b-Quick moeten er geen extra isolatiedichtingen geplaatst worden. De aanslagdichting en de buitenbeglazingsrubber zijn al voorgemonteerd bij b-Quick profielen. Bij b-Quick moet er geen middendichting geplaatst worden.

Toepassingsgebied Residentieel Aluminium buitenschrijnwerk, zowel voor nieuwbouw- als renovatie woningen. Vanwege de hoge isolatie waarden is b-Quick geschikt voor lage energie- en passiefbouw woningen.

Conform EPB-peil 2020 Niet-residentieel Aluminium buitenschrijnwerk.

Geschikt voor projecten vanwege ATG-attest en hoge isolatiewaarden van het profiel.

Vanwege de productie optimalisatie is dit profiel prijstechnisch uitermate geschikt voor grote projecten.

22

behoeftebeperking

Toepassingsvoorwaarden • Bouwdiepte raam : - Kader: 91 mm - Vleugel: 91 mm • Sponninghoogte: 25 mm • Beslag: 16 mm groef • Glasdikte tot 75 mm Welke opleiding is vereist voor installatie?

Opleiding en opstart productie ondersteund door blyweert aluminium NV. Prestatiecijfers en karakteristieken Super isolerend: thermische Uf-waarden vanaf 0.89 W/m²K Hoogste klasse luchtdichtheid (Klasse 4) en orkaanbestendig Hoogste waterdichtheid in dit segment (E1500) ATG Referenties Hotel Serwir - Sint-Niklaas Verschillende particuliere woningen Levensduur & Duurzaamheid 10 jaar garantie blyweert aluminium stelt alles in het werk om een duurzame onderneming te zijn, gaande van: optimaal gebruik van de verwerkte grondstoffen tot recyclage. Aluminium heeft een positieve ecologische balans, het is immers eindeloos en voor 100 % recycleerbaar mét behoud van zijn oorspronkelijke kwaliteit. Bij de afbraak van aluminiumramen worden alle onderdelen steeds zorgvuldig gescheiden en gerecycleerd door gespecialiseerde bedrijven. Ook productie- en zaagafval komt in het recyclagecircuit terecht.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Conform EPB-peil 2020 Bij een correcte plaatsing behaalt men de BEN-norm (Bijna Energie Neutraal)

23

is obar

behoeftebeperking

ecohomepanel productgegevens ECOHOMEPANEL zelfdragende wanden Betaalbaar passief / lage energie bouwsysteem Verkrijgbaar in D: 200-180-140-120-100-80 Snelle droogbouw Geen koude bruggen, geen bouwknooppunten Volledig EPB aanvaard Onmiddellijk afgewerkt Ingeschuimde leidingspouwen Productbeschrijving Zelfdragend sandwichpaneel opgebouwd uit 12 mm vezelcementplaat – 176 mm PUR+ isolatieschuim – 12 mm vezelcementplaat U waarde bij D200 = 0.13 W/m²K Volledig luchtdicht en een doorlopende bouwschil

ISOBAR

Waregem zone 11b Pontstraat 80 8791 Beveren-Leie I www.ecohomepanel.com E info@ecohomepanel.com

Toepassingsgebied Woningbouw Renovatie Optoppen van gebouwen Noodwoningen Toepassingsvoorwaarden Als buiten- en binnenwanden Dakpanelen in CLD uitvoering Welke opleiding is vereist voor installatie?

Bij voorkeur houtskeletbouw en schrijnwerkerij Traditionele ruwbouwwerken Zeer eenvoudige assemblage Prestatiecijfers en karakteristieken Blowerdoortest : > 0.6 (zonder tape of folie) Belastingstest WTCB: maximale draagkracht van het paneel: 98.9KN/m (min. 76KN/m volgens EN) Afscheurtest opstelling tussenvloer bevestigd aan het paneel. Deze bedraagt 28.41KN/m (min.15KN/m volgens EN) Dit biedt de mogelijkheid vloeren te construeren voor een belasting van 200 kg/m² Referenties Halfopen bebouwing te Bavikhove, Dwarsstraat, te bezoeken na afspraak Halfopen passiefhuis te Menen, Basse Censestraat 11 te bezoeken na afspraak Halfopen bebouwing te Torhout, Sneppestraat-Bollestraat, te bezoeken na afspraak Levensduur & Duurzaamheid 70-90 jaar Het plaatmateriaal kan worden losgemaakt van het isolatieschuim. De platen kunnen gerecycleerd worden. De recyclage van de platen wordt gedaan door deze te verbrijzelen tot de oorspronkelijke grondstof om dan opnieuw dezelfde plaat te maken.

Het isolatieschuim kan worden herverwerkt tot polyol, de basisgrondstof om PIR/PUR schuim te maken.

Panelen kunnen terug losgehaakt en hergebruikt worden.

Beperking van toeslagstoffen zoals cement, lijm, gips, water Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Passieve schil mogelijk Luchtdicht dankzij het tand- en groefsysteem dat verbonden wordt via slot-as Geen koudebruggen – doorlopende isolatieschil zonder bouwknopen. Alle bouwknopen zijn EPB-aanvaard

24

resu s

behoeftebeperking

risycor Productgegevens RISYCOR - sensor voor centrale verwarming zie website www.risycor.com Productbeschrijving Risycor is een laag geprijsd en gepatenteerd meetapparaatje dat op betrouwbare wijze de duurzaamheid van uw verwarmingsinstallatie bewaakt door tijdig te waarschuwen voor corrosie (of roestvorming) en dus ook voor de bijzonder schadelijke effecten die door corrosie kunnen veroorzaakt worden.

Risycor voorkomt daarmee ongewenste (en meestal dure) problemen zoals uitval van verwarmingsketels en pompen, blokkerende kranen, lekken en verstoppingen ten gevolge van een slechte waterkwaliteit.

De sensor bereidt zo de weg voor naar een veel langere levensduur van uw verwarmingssysteem, een hoger comfort, minder ongewenste kosten en een belangrijke besparing van energie en materialen.

RESUS NV

Bredabaan 839 2170 MERKSEM T 03 640 33 91 E info@resus.eu I www.resus.eu

Toepassingsgebied Centrale Verwarming waar gezond verstand en duurzaamheid gewenst is Welke opleiding is vereist voor installatie? installateur centrale verwarming Prestatiecijfers en karakteristieken geeft betrouwbare curve - beeld van inwendige corrosie over tijd Referenties 01/04/2014 lancering beta-fase 01/09/2014 lancering Risycor X 01/03/2015 lancering Risycor S +/- 350 stuks in veldtest sedert 2011 Levensduur in gebruik 15 jaar Duurzaamheid idem.

Resus staat voor REliable en SUStainable Toegevoegde waarde voor nul-energiegebouwen BEWAKING van levensduur, duurzaamheid en betrouwbaarheid van de cv-installatie

25

r eyn aer s a l u mi n i u m

hi-finity Productgegevens Hi-Finity schuifraamsysteem Maximale vleugeloppervlakte: 9,5 m² | Maximale hoogte: 3,5 m Combineerbaar met dubbel of driedubbel glas | Uitbreidbaar met vaste of openschuivende hoek Het minimalistisch schuifdeursysteem is opgebouwd uit thermisch onderbroken aluminium kaderprofielen met inbouwdiepte van 147/179 mm. Rond het glas wordt een zwart composiet profiel structureel verlijmd door een erkend verlijmer. Dit composiet profiel ontvangt de wielen en het sluitwerk. De verticale middensluiting tussen twee vleugels is regelbaar en heeft een maximale aanzichtsbreedte van 35 mm. Het glas met het composietprofiel wordt in de kaders geplaatst op twee loopwagens die elk bestaan uit 6 inox kogellagers. De wielen zijn geplaatst onder een hoek van 8°. De vaste beglazing wordt op steunblokken geplaatst. Door de kaderprofielen verborgen te plaatsen bekomt men een transparant schuifgeheel, hetgeen manueel geautomatiseerd bediend kan worden.

Reynaers Aluminium

Oude Liersebaan 266 2570 Duffel T 015/308.810 E peter.ottevaere@reynaers. com I www.reynaers.be

Productbeschrijving Het ultraslanke en gestroomlijnde Hi-Finity schuifraamsysteem staat voor hoge performantie, hoge isolatie en de mogelijkheid tot zeer grote raampartijen. De open hoek - een eerste uitbreiding van het systeem - verhoogt het transparante karakter, waardoor de grens tussen binnen en buiten volledig verdwijnt. Als tweede uitbreiding werd het Hi-Finity systeem uitgerust met driedubbele beglazing. Dat laat toe om doorlopende raampartijen te realiseren die beantwoorden aan de strengste vereisten voor energie-efficiëntie. Het resultaat is een hoog-isolerend raam dat geschikt is voor lage-energie- en passiefbouw. Hi-Finity werd voor zijn ultraisolerende en duurzame karakter beloond met het prestigieuze MINERGIE® kwaliteitslabel.

Toepassingsgebied Residentieel Het Hi-Finity systeem is voornamelijk ontwikkeld voor de moderne woning of appartementsbouw waarbij de ontwerper naast een esthetische meerwaarde ook op zoek is naar uitgesproken prestaties die het comfort van de gebruiker optimaal maken en de veiligheid verzekeren (standaard RC 2).

Toepassingsvoorwaarden Aangezien het systeem een strakke oplossing nastreeft is het natuurlijk aangewezen van bij het ontwerp van de ruwbouw rekening te houden met de inbouwdetails van de Hi-Finity.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Het Hi-Finity schuifraamsysteem vereist een perfecte uitvoering.

Daarom wordt een verplichte opleiding georganiseerd in het Reynaers institute, voor het verwerken en plaatsen van het Hi-Finity systeem.

26

behoeftebeperking

Prestatiecijfers en karakteristieken • ISO 9001-certificaat (kwaliteit van ontwikkeling tot levering) • ITT testrapporten conform de productnorm EN 14351-1 die van toepassing is in het kader van CE markering (CE paspoort) • De resultaten van de thermische berekeningen voor de kader/vleugel-combinaties liggen tussen: 1,4 < Uf ≤ 2.2 W/m2K (volgens EN 10077-2) • Proefrapporten die de prestaties van wind - en waterdichtheid aantonen conform de NBN B25-002-1 • Het Hi-Finity schuifraamsysteem kreeg het Henry van de Velde label toegekend.

Meer weten ? http://www.reynaers.be/nl-BE/products/hi-finity Referenties Diverse privé-projecten, villabouw Levensduur & Duurzaamheid De levensduur van het systeem is, mits een regelmatig onderhoud, identiek aan dat van het klassieke schrijnwerk.

Aluminium is het basismateriaal voor dit systeem. Aluminium is 100% recycleerbaar met behoud van zijn eigenschappen. +/- 95% van het aluminium dat verwerkt wordt in de bouw wordt gerecycleerd.

Het glas kan eenvoudig gescheiden worden van het aluminium en op zich gerecycleerd worden.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Gezien de thermische prestaties van dit systeem gecombineerd worden met een goede luchtdichtheid is Hi-Finity een hoog-isolerend raam dat geschikt is voor lage-energie- en passiefbouw. Hi-Finity werd voor zijn ultraisolerende en duurzame karakter beloond met het prestigieuze MINERGIE® kwaliteitslabel.

27

wienerb e r g e r

eco-brick Productgegevens Naam: Eco-brick gevelstenen Afmetingen : WF 6.5 Textuur en vormgeving (strengpers, handvorm of vormbak): afhankelijk van de gekozen steen (zie technische fiches op de website)

Eco-brick Atlas Architect Cipolat Architecture – Brussel

Productbeschrijving Eco-brick is een gevelsteen uit gebakken klei die tot 3,5 cm smaller is dan een traditionele gevelsteen.

Hierdoor kun u meer isolatie voorzien en dus flink wat besparen op uw energiefactuur. Door zijn geringe dikte geniet u van meer woonruimte binnenin.

Toepassingsgebied Wordt toegepast als decoratief niet-dragend binnen- en buitenmetselwerk Kan zowel toegepast worden bij nieuwbouw als bij renovatie.

Bij renovatie vormt de smallere gevelsteen een extra voordeel indien de beschikbare ruimte beperkt is.

WIENERBERGER NV Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk I www.wienerberger.be

Toepassingsvoorwaarden De Wienerberger Eco-brick is toepasbaar in een spouwmuurconstructie met een binnenblad uit keramisch materiaal van minimaal 140 mm. Wanneer u andere configuraties wenst toe te passen, met eventuele andere stijfheden, contacteer dan uw stabiliteitsingenieur en/of Wienerberger.

Het gebruik van de Eco-brick in een spouwmuurconstructie, m.a.w. waarbij de Eco-brick met spouwankers verankerd is aan een binnenspouwblad, heeft in vergelijking met het gebruik van een traditionele gevelsteen geen extra implicaties op de vrije bouwhoogte in de uiteindelijke constructie.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

De Eco-brick laat zich verwerken als een traditionele gevelsteen. Er zijn geen specifieke tools nodig.

De metser behoeft geen extra opleiding. Bij juiste keuze van de mortel (keuze ifv de initiële wateropname van de steen) kan tijdens verwerking met de Eco-brick eenzelfde aantal lagen gemetst worden in vergelijking met een traditionele gevelsteen.

U vindt de Eco-brick verwerkingsadviezen terug op onze website.

Prestatiecijfers en karakteristieken CE-gekeurd (productnorm EN771-1) Eco-Brick geproduceerd in een Belgische productiesite dragen het Belgisch Benor keurmerk (PTV 23-002) Vorstbestandheid: Euroklasse F2 Gewicht, initiële wateropname, porositeit, druksterkte : afhankelijk van de gekozen steen (zie technische fiches op de website)

28

behoeftebeperking

eco-brick Levensduur in gebruik Uit een marktonderzoek door Xtra Muros kon besloten worden dat keramische producten het bouwmateriaal bij uitstek zijn in ons vochtige klimaat. Ze zijn prima bestand tegen klimaat- en weersinvloeden en hebben een levensduur van minstens 150 jaar. Hierdoor zijn er weinig of geen kosten aan vervanging en herstelling.

Eco-brick Triton & Eco-brick Reno Achitect Boeckx architecture & engineering – Oostende

Duurzaamheid (levenscyclus) • De keramische producten beschikken over een EPD (Environmental Product Declarations). Een EPD bevat gedetailleerde, kwantitatieve en gecertificeerde informatie over de milieu- en gezondheidsaspecten van producten en is volledig gebaseerd op levenscyclusanalyse met eventueel nog bijkomende milieu-informatie.

• Eco-brick is lichter en neemt minder plaats in. Dat betekent minder transportimpact per m² wand en dus minder CO2.

• Enkele Wienerberger Eco-Brick gevelstenen dragen het Dubokeur. Dubokeur is een keurmerk wat laat zien dat een bouwproduct tot de meest milieuvriendelijke producten in een toepassing behoort.

Toegevoegde waarde voor nul-energiegebouwen Eco-brick neemt minder ruimte in dan een traditionele baksteen. Hierdoor kunt u de isolatiedikte verhogen zonder de wanddikte uit te breiden. Door het gebruik van een Eco-brick in plaats van een traditionele gevelsteen kunt u tot 3.5cm extra isolatie plaatsen.

Voorbeeld: Nemen we twee muuropbouwen met totale dikte 40cm Muuropbouw 1: pleister 12mm – Porotherm binnenmuursteen (PLS) 138mm – PU 12cm – spouw 3cm – gevelsteen 10cm U-waarde wand = 0,18W/m²K Muuropbouw 2: pleister 12mm – Porotherm binnenmuursteen (PLS) 138mm – PU 15,5cm – spouw 3cm – gevelsteen 6,5cm U-waarde wand = 0.14W/m²K Dankzij de Eco-brick kunnen we, binnen eenzelfde totale muurdikte, een wandopbouw voor een lageenergiewoning extra gaan isoleren zodat een “passieve” schil wordt bekomen.

29

hel ia

behoeftebeperking

luchtdichte manchetten Productgegevens Luchtdichte manchetten. Alu- en vlies butyl manchetten.

Productbeschrijving Luchtdichte manchetten voor doorvoeringen van leidingen en buizen in wand en plafond, kelder en dak.

Geschikt voor binnen- en buiten toepassingen. Enkelvoudig, dubbel en zesvoudig. Voor leiding- en kabeldiameters van 4 mm tot 110 mm.

Toepassingsgebied Energiezuinige woningen & gebouwen. Residentiële en commerciële projecten. Renovatie & nieuwbouw Bijzonder goed geschikt voor afdichtingen bij platte daken en bij bodemplaten van de fundering.

Toepassingsvoorwaarden Voor doorvoeringen door wand- en plafond. Ook voor dak toepassingen mits aanbrengen van een primer en kelderdichtingen. Te bevestigen op massieve wanden met primer.

HELIA NV PLASTIC COLOR Puursesteenweg 363 B-2880 Bornem I www.helia-elektro.be

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Geen. Eenvoudig te monteren.

Prestatiecijfers en karakteristieken Lucht- en waterdichting. De zelfklevende luchtdichte manchetten zorgen voor een eenvoudige kabel- en buisdoorvoer en dus voor een snelle verwerking op de bouwplaats. In tegenstelling tot de conventionele, geïmproviseerde methode, garanderen de luchtdichte manchetten een duurzame, luchtdichte afsluiting van doorvoeropeningen bij installaties. In het gamma zijn er luchtdichte manchetten voor zowel binnen- als buitentoepassingen. Ook dak doorvoeringen kunnen eenvoudig, snel en betrouwbaar gerealiseerd worden.

Levensduur & Duurzaamheid De volledige levenscyclus van het gebouw. De luchtdichte manchetten worden vervaardigd uit hoogwaardige materialen en zijn slijt- en temperatuurbestendig. Hun extreem hoge hechtkracht zorgt op alle gangbare ondergronden voor een duurzame afdichting. Daarnaast zijn de luchtdichte alu-butyl manchetten spatwaterdicht en bij maximum 20 cm (0.02 bar) hoog staand water duurzaam waterdicht.

De luchtdichte vlies-butyl manchetten zijn dan weer permanent vochtwerend en overpleisterbaar.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Beperkt energieverliezen in de luchtdichte gebouwschil ter hoogte van de wand en het plafond. Voorkomt lucht- en waterlekken op platte daken, kelders,… en beschermt de constructie tegen bouwschade.

De luchtdichte vlies- butyl manchetten kunnen eveneens overpleisterd worden.

30

hel ia

behoeftebeperking

mini apparatenhouder Productgegevens Mini apparatenhouder. 2- delig met schroefvlak van 10 mm. Inbouwdiepte 60 mm. Gewichtsbelasting 30 N (3 kg). Kleur grijs.

Productbeschrijving Mini plug, bestaat uit 2 delen en kan eenvoudig in de buitenisolatie worden aangebracht d.m.v. een hartmetalen frees (Ø20mm). Heeft 4 uitklapbare weerhaken die zorgen voor een stevige verankering in de geïsoleerde buitengevel, zonder koudebruggen. Kan eenvoudig achteraf worden geplaatst en heeft een gewichtsbelasting van 30 N (3 kg). Schroefvlak 10 mm en lengte plug 60 mm.

Toepassingsgebied Energiezuinige woningen & gebouwen met een geïsoleerde buitenschil, afgewerkt met crepi.

Toepassingsvoorwaarden Minimum isolatiedikte 80 mm

HELIA NV PLASTIC COLOR Puursesteenweg 363 B-2880 Bornem I www.helia-elektro.be

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Geen. Eenvoudig te monteren.

Prestatiecijfers en karakteristieken Lucht- en waterdicht. Het Passiv Haus Institut Dr. Wolfgang Feist, berekende de warmteverliezen bij installatie van deze producten. De verliescoëfficiënt bedraagt 0.000054 W/K en is dan ook verwaarloosbaar.

Referenties of in welke fase van ontwikkeling “De Venning” Kortrijk en tal van andere projecten met buitengevelisolatie en afwerking in crepi. Wordt tegenwoordig ook aangewend om achteraf afvoerbuizen te bevestigen in de isolatieschil.

Levensduur & Duurzaamheid De volledige levenscyclus van het gebouw Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Vermijdt energieverliezen in de luchtdichte geïsoleerde buitenschil. Kan eenvoudig achteraf worden geplaatst zonder koudebruggen en binnendringend vocht, en zorgt voor een stevige verankering in de isolatie.

31

hel ia

behoeftebeperking

luchtdichte inbouw contactdozen Productgegevens O-range ECON luchtdichte hollewand inbouw contactdozen, inbouwopening 67-68 mm. Enkelvoudige tot 4-voudige combinaties. Hartafstand 71 mm. Kleur oranje.

ECON QUADRA luchtdichte inbouw contactdozen voor massieve wand, afmetingen 50x50x50 mm.

Hartafstand 60-71 mm. Kleur zwart/grijs Productbeschrijving Luchtdichte elektra inbouw contactdozen voor enkelvoudige en meervoudige toepassingen. De luchtdichtheid wordt gegarandeerd door membranen in de spruitinvoeren en de elastische afdichtingsranden van de zijwanden en kabeldoorvoeren (ECON Quadra).

Toepassingsgebied Energiezuinige woningen & gebouwen. Residentiële en commerciële projecten. Renovatie & nieuwbouw Toepassingsvoorwaarden Voor wand- en plafond toepassingen; zowel voor hollewanden als in bakstenen muren met holle ruimtes.

HELIA NV PLASTIC COLOR Puursesteenweg 363 B-2880 Bornem I www.helia-elektro.be

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Geen. Eenvoudig te monteren. Gereedschapsloze kabel- en buisinvoer door de ECON techniek.

Prestatiecijfers en karakteristieken Een recente studie (Onderzoeksproject Etanch’air, gesubsidieerd door het Waalse gewest) toonde aan dat een inbouwdoos op een buitenmuur zonder speciale maatregelen in combinatie met een elektriciteitskast buiten het beschermde volume een lek van gemiddeld 3,4 m³/h bij 50 Pa (NBN D 50-001) veroorzaakt. Dit kan leiden tot aanzienlijke energieverliezen in de woning. Elektriciteitswerkzaamheden spelen dus een aanzienlijke rol bij de luchtdichtheidsprestaties van een gebouw !

Referenties ‘De balk van Beel’, ‘Den Draad’… , en tal van lage energie- en passiefwoningen en gebouwen. Duurzame woonwijken, scholen, kantoren, …

Levensduur & Duurzaamheid De volledige levenscyclus van het gebouw Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Beperkt energieverliezen in de luchtdichte gebouwschil ter hoogte van de schakelaars en stopcontacten en voorkomt condensatie, die mogelijks resulteren in vocht- en schimmelvorming. De gesloten constructie van de ECON techniek zorgt ervoor dat er geen luchtstromingen ontstaan tussen de holle ruimtes in het metselwerk (ECON Quadra) en het interieur van de woning.

32

hel ia

behoeftebeperking

thermox led Productgegevens ThermoX LED. Inbouwdiepte 70 mm voor max LED inbouw tot 65 mm (bijkomend 95 mm voor inbouw tot 90 mm) Diameter 74 mm (bijkomend 86 mm) Max lampvermogen 6,6 W (bijkomend > W) Productbeschrijving Luchtdichte inbouwbehuizing voor starre en kantelbare LED verlichting. Te plaatsen in verschillende plafondconstructies; zoals bijvoorbeeld in een geïsoleerd verlaagd plafond of in houtskeletconstructies met inblaasisolatie. De behuizing beschermt het omliggende materiaal (dampscherm, isolatie, etc.) tegen de hoge temperaturen, de LED verlichting zelf tegen vuildeeltjes, en het garandeert een luchtdichte afsluiting.

Toepassingsgebied Energiezuinige woningen & gebouwen. Residentiële en commerciële projecten. Renovatie & nieuwbouw

HELIA NV PLASTIC COLOR Puursesteenweg 363 B-2880 Bornem I www.helia-elektro.be

Toepassingsvoorwaarden Voor installatie in geïsoleerde plafonds. Achteraf eenvoudig langs de onderzijde in te bouwen.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Geen. Eenvoudig te monteren.

Prestatiecijfers en karakteristieken Max. lampvermogen 6,6 W. De oppervlaktestructuur aan de achterzijde van de behuizing zorgt voor een optimaal warmtemanagement. Samen met de thermische scheiding tussen armatuur en transfo wordt de maximale levensduur van de verlichting bereikt.

Referenties of in welke fase van ontwikkeling Nieuw Levensduur & Duurzaamheid De volledige levenscyclus van het gebouw Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Beperkt energieverliezen in de luchtdichte gebouwschil ter hoogte van het plafond en vermijdt oververhitting van de isolatie. Verlengt bijgevolg de levensduur van de armatuur.

33

econ ation

behoeftebeperking

lightcatcher Productgegevens Merknaam: LightCatcher - Afmetingen/dakopening: 130 x 130 cm - Standaard : Hoogte opstand 18cm, diepte lichtschacht 54cm (maatwerk mogelijk) - Gewicht: 55 kg, incl. schacht en opstand - Kleur: Wit, zirconium gebaseerde poedercoating

EcoNation

Kerkstraat 108 9050 Gentbrugge T +32 9 241 52 53 E info@econation.be I www.econation.be

Productbeschrijving Intelligente daglichtkoepel waarbij met zo min mogelijk dakopening maximaal daglicht wordt binnengebracht. In functie van de gebouwhoogte en het gewenst luxniveau volstaat tussen de 1,4 à 3,8 % van het dakoppervlak om 100% van de vloer ter verlichten. De kern van het systeem is een sensor die het meest lichtgevende punt opzoekt en op basis hiervan een hoogwaardige aluminiumspiegel positioneert die het licht in een lichtschacht reflecteert. Hierdoor wordt de laagstaande zon extra benut.

Twee prismatische lenzen maken dat licht diffuus waardoor gelijkmatig verdeeld licht op eenzelfde vloeroppervlakte wordt verspreid, ongeacht de stand van de zon. Dankzij deze gelijkmatigheid kan het kunstlicht tot 9 uur uitgeschakeld worden. Aangezien het diffuse licht steeds naar de vloer gericht is kan het kunstlicht maximaal vervangen worden door natuurlijk licht. Bij klassieke lichtkoepels krijg je eerder ongelijkmatig verdeeld licht waardoor het niet evident is om over de volledige vloeroppervlakte zonder kunstlicht te werken. Twee stilstaande luchtlagen en de beperkte grootte van de opening (1.69 m²) zorgen voor een uitstekende isolatie. Geïsoleerde opstanden maken deel uit van het product.

De LightCatcher is autonoom via een geïntegreerd zonnepaneel en bestaat uit slagvaste polycarbonaat met dubbele UV-coating die minstens 86% lichttransmissie geeft.

Toepassingsgebied Niet-residentieel – type gebouw: Magazijnen, Winkels, Productieafdelingen, Kantoren Type toepassing: koepels in daken Nieuwbouw en Renovatie Toepassingsvoorwaarden Symmetrisch op platte of licht hellende daken te plaatsen à rato van één stuk per 60m² tot 120m² te verlichten vloeroppervlakte, afhankelijk van plafondhoogte en gewenste lichtsterkte.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Installatie wordt door EcoNation voorzien.

Prestatiecijfers en karakteristieken Het systeem heeft een U-waarde van 1,4.

Koepel heeft een brandreactie van B-s2,d0 volgens DIN 4102, en een impactresistentie van 25 kJ/m² volgens ISO 179/1C. De isolatie bestaat uit polyurethaanplaten met een minimale dikte van 40mm en brandklasse Eurocall F. Beide lenzen voldoen aan brandklasse B1 volgens DIN4102.

Referenties Meer dan 150 referenties.

Voorbeelden : Colruyt, Total, Lidl, Volvo Trucks, CNH, Sita, Quick, Intermarché, Auping, Samsonite, Schiphol, Kellogg’s, Scania,…

Landen : België, Nederland, Zweden, Zuid-Afrika,…

Levensduur & Duurzaamheid Installaties sinds 2010.

De LightCatcher biedt de mogelijkheid om met minder materiaal daglicht binnen te brengen : minder plastiek, minder metaal, dus minder productie en een tot 6 keer kleinere ecologische voetafdruk.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen In combinatie met een lichtsturing kan de LightCatcher tot 9u/dag het verbruik van kunstlicht uitschakelen. Indien een regelsysteem aanwezig of met een heel bewuste gebruiker.

Daarnaast kan er met amper 1 à 3% aan dakopeningen 100 % van de ruimte verlicht worden, wat de thermische isolatie van het gebouw ten goede komt.

35

ubbink

behoeftebeperking

ubiflux greenvent Productgegevens UBIFLUX Greenvent Warmteterugwinningsunit (WTW) Productbeschrijving Zowel in de residentiële als in de niet-residentiële sector gaat ventilatie altijd gepaard met een bepaald energieverbruik. Dit energieverbruik wordt bij mechanische ventilatie type D (dit is zowel mechanische aan- als afvoer) hoofdzakelijk bepaald door de ventilatoren.

Om dit energieverbruik in eerste instantie te verminderen heeft Ubbink NV gekozen voor energiezuinige ventilatoren met een goed regelbare gelijkstroommotor.

Daarnaast brengt Ubbink NV dit jaar een innovatieve kit op de markt, de “Ubiflux Greenvent”, die via vraaggestuurde ventilatie het energieverbruik nog eens drastisch kan doen dalen.

UBBINK NV

Jan Samynstraat 9 9050 Gentbrugge E info.bouw@ubbink.be I www.ubbink.be

De Ubiflux Greenvent, bestaande uit de Ubiflux W400+ of W300+ of F300+, is voorzien van 2 CO2 sensoren (geplaatst in de woonen slaapkamer) en één vochtsensor (geplaatst in het afvoerkanaal uit de woning) waarmee het ventilatiedebiet volledig automatisch kan worden verminderd in functie van de werkelijke behoefte. Dit leidt tot een energiebesparing van 46%.

Dit energievoordeel wordt op zijn buurt nog eens verrekend in de EPB-software met een reductiefactor (reductiefactor f D =0.54 = voor warmteverliezen door bewuste ventilatie van het vraaggestuurde systeem) die een extra E-peil winst van 18,6% meebrengt, berekend op een standaard woning met E-peil E60. Dit in vergelijking met ventilatietype C zonder sensoren.

Toepassingsgebied Residentieel Nieuwbouw en Renovatie Welke opleiding is vereist voor installatie?

Kennis ventilatiesystemen Prestatiecijfers en karakteristieken Reductiefactor (0.54) en vermenigvuldigingsfactor (1.24) voor EPB aangifte voor 46% energiebesparing op uw ventilatie. Concreet betekent dit een gemiddelde winst van 18% op uw E-peil.

Referenties Reeds duizenden toestellen van de ventilatie-units in werking. In combinatie met de sensoren gaat om enkele tientallen.

Levensduur & Duurzaamheid Meer dan 15 jaar.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Energiezuinige ventilatie is een must bij nul-energiewoningen

36

s ch üco

behoeftebeperking

schüco renovatiegevel Productgegevens Schüco renovatiegevel met Schüco TipTronic Simply Smart Volledig integreerbaar megatronisch systeem voor het sluiten van ramen Afmetingen afhangend van de verschillende onderdelen en architectonische eisen

SCHÜCO BELGIUM NV Hochstrasse 104 f 4700 Eupen T 087 59 06 10 I www.schueco.be

Productbeschrijving Renovatiegevel: Volledige systeem voor het renoveren van gevels. Volledige montage aan de buitenzijde van de gevel waardoor het gebouw in gebruik kan blijven. De verschillende elementen maken een Passiefbouw mogelijk.

Schüco TipTronic Simply gëintegreerd in ramen AWS 90 AWS (VV) Volledig geïntegreerd systeem voor het elektrisch openen en sluiten van ramen.

Bediend door de raamgreep, door de Schüco sturingscomponenten of door de eenvoudige KNX technologie.

Geluidsarme geïntegreerde motoren met verschillende openingssnelheden. Veiligheidsfunctie ’s zoals klembeveiliging en software bescherming zorgen voor een beschermingsklasse 4.

Vleugelgewichten tot 160 kg Inbraakvertraging tot klasse RC 2 Toepassingsgebied Residentieel – niet-residentieel en renovatie gebouwschil Welke opleiding is vereist voor installatie?

Ervaren aluminiumverwerkers Notie van elektrische aansluitingen ( beperkt ) Prestatiecijfers en karakteristieken Passieve gevel uit verschillende componenten afhangend van de in te zette raamsystemen ( bv AWS 90 SI ) U waarde te berekenen volgens configuratie gevel.

Referenties Project Düsseldorf.

Volledige renovatie bestaande gevel Levensduur & Duurzaamheid De structurele delen van de achterliggende gevel ( beton, metselwerk… ) blijven behouden waardoor er een beperkte hoeveelheid bouwafval vrij komt. De bestaande structuren blijven behouden, en hoeven niet gerecycleerd te worden.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Afhangende van de gekozen onderdelen kan een E-neurale gevel opgebouwd worden door • Verbeterde isolatie • Integratie van zonnewering • Integratie van bijv. nachtkoeling • Integreren zonnepanelen in borstwering

37

foto: Van Roey

Nul-energie hoofdkantoor voor AGC Glass Europe

38

technieken en materialen richting e-neutraal

Energie uit duurzame bronnen De tweede stap in de Trias Energetica is de benodigde energie - die men in de eerste stap tot een minimum heeft proberen te beperken - zoveel mogelijk op een duurzame manier op te wekken. Dit kan door het gebruik van reststromen of energie uit hernieuwbare energiebronnen.

Onder reststromen plaatsen we de energie die gewonnen wordt door middel van warmteterugwinning. Ingaande en uitgaande warmtestromen worden gekruist in een warmtewisselaar om zo de koudere ingaande stroom voor te verwarmen met de warmere uitgaande stroom. Voorbeelden hiervan zijn WTW van ventilatielucht en douchewater.

Er zijn tal van duurzame energiebronnen, maar in gebouwen gaat het doorgaans om PV-panelen, zonneboiler, warmtepomp of biomassa. Meer bepaald omdat er bij de opwekking van deze hernieuwbare energie een verbeterde CO2-uitstoot is. Sinds 1 januari 2014 geldt de verplichting een minimum aandeel hernieuwbare energie toe te passen in nieuwbouwwoningen en voor nieuwbouw kantoren en scholen.

39

c l imapac

energieterugwinning / hernieuwbare energie

Ianus Hybride zonnepanelen Productgegevens IANUS Hybride zonnepanelen 250Wpiek 1m * 1,65m De hybride panelen worden warmtepomp gekoppeld aan primaire zijde, kan gekoppeld worden aan geothermie of ijsbuffer. Warmtepomp werkingsgebied moet wel toelaten om te gaan werken tot uitgaande glycol/water -20°C Productbeschrijving De belangrijkste energiebronnen voor onze woning zijn elektriciteit en warmte. Ianus biedt het beste van beiden. De PV zijde staat zon georiënteerd de achterzijde is thermisch en heeft een dubbele functie.

• Door koeling van de PV zijde is de elektrisch opbrengst op piekdagen tot 30%.

• In de winterperiode zorgt de thermische zijde voor primaire energie, dit gecombineerd met een hiervoor speciaal ontworpen warmtepomp levert een uitstekend thermisch rendement en levert integraal warmte voor de woning en sanitair warm water.

Climapac biedt nu reeds totaal oplossing voor uw BEN woning

climapac

Rozenstraat 2 9810 EKE T 09/221 40 34 F 09/222 96 21 E info@climapac.be I www.climapac.be

Toepassingsgebied BEN woning, en andere toepassingen waar in de zomer ook behoefte is aan warm water.

Kan worden gecombineerd met bodemenergieopslag Toepassingsvoorwaarden Goede geïsoleerde woningen K35 met een beschikbare dakoppervlakte van minimaal 50 m².

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Installateur moet vertrouwd zijn met warmtepomptechnologie. Gezien het objectief de hybride zonnepanelen te koppelen aan een warmtepomp.

Prestatiecijfers en karakteristieken Actueel zijn prestaties en testresultaten nog lopende. Aangezien het een nieuwe technologie betreft is er ook nog geen bestaande normering voor. Technische data beschikbaar voor PV zijde en warmtepompen. Voor energieopwekking in combinatie met ijsbuffer zitten we momenteel in testfase. . Bedoeling is hiervoor een IWT project op te starten.

Referenties Actueel zijn een reeks proefinstallaties in Europa uitgevoerd, waarop nog metingen lopen.

Levensduur in gebruik 20 jaar Duurzaamheid Levenscyclus van klassiek PV panelen Toegevoegde waarde voor nul-energiegebouwen Woning kan volledig autonoom zijn energie voorzien dank zij Ianus.

Dankzij Ianus kan de woning op jaarbasis evenveel warmte en elektriciteit produceren als er verbruikt wordt.

40

s an u tal

energieterugwinning / hernieuwbare energie

pro clean® Productgegevens TiSUN zonneboilersystemen voor sanitair warm water en verwarmingsondersteuning.

Pro Clean – stratificatievat voor multi-energietoepassingen Productbeschrijving Pro Clean® is een gepatenteerd combi-buffervat met een externe solar-warmtewisselaar, die ervoor zorgt dat het vat op een zéér efficiënte wijze gelaagd opgewarmd wordt, waardoor zonne-energie onmiddellijk beschikbaar wordt en de naverwarming sneller uitgeschakeld kan worden. Als naverwarming kunnen meerdere warmtebronnen aangesloten worden (gas, stookolie, warmtepomp, biomassa, wkk, …).

Toepassingsgebied Residentiële woningen en projecten waar energie dient gebufferd te worden.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

HVAC installateur

Sanutal

Herentalsesteenweg 85 2280 Grobbendonk T 03/355.21.00 F 03/355.21.09 E solar@sanutal.be I www.sanutal.be

Referenties In België : méér dan 2000 werkende installaties Wereldwijd : meer dan 200.000 werkende installaties Levensduur in gebruik + 30 jaar Toegevoegde waarde voor nul-energiegebouwen Intelligente buffering van energie, voor sanitair warm water bereiding en voor verwarmingsdoeleinden.

Verschillende energiebronnen kunnen gecombineerd worden op dit goed geïsoleerde vat en de primaire zonne-energie zal op zéér efficiënte wijze aangewend worden waardoor de onafhankelijkheid op zonne-energie veel hoger zal zijn dan bij conventionele buffersystemen.

41

technieken en materialen richting e-neutraal

EfficiĂŤnt energiegebruik van eindige bronnen en rendementsoptimalisatie De laatste stap in de Trias Energetica behandelt het efficiĂŤnt gebruik van technieken. Enkel de resterende energiebehoefte (na de behoeftebeperking en na de opwekking van duurzame energie), mag ingevuld worden op een conventionele manier (bijv. met fossiele brandstoffen) maar dan wel aan een maximaal rendement (bijv. een condensatieketel).

Het is dus de bedoeling om de werking van de verschillende installaties voor verwarming, warm tapwater, koeling, ventilatie en de verlichting te optimaliseren.

Bijvoorbeeld door gebruik van lage temperatuur verwarming, LED-verlichting, korte leidinglengte enz.

42

a bb

rendementsoptimalisatie

abb i-bus®knx Productgegevens ABB i-bus® KNX Productbeschrijving ABB i-bus® KNX is gebaseerd op de eenvoudige en beproefde KNX technologie (www.knx.org) die wereldwijd bekend is als eerste open norm voor het beheer van alle soorten slimme gebouwen - zowel industriële, commerciële als residentiële gebouwen.

Met het ABB i-bus® KNX systeem, kunnen de gebouwen die we in gebruik hebben makkelijker worden beheerd en gecontroleerd, wat resulteert in een verhoogde flexibiliteit, veiligheid, economische efficiëntie en gebruiksgemak.

De operationele flexibiliteit van een ABB i-bus® KNX elektrische installatie zorgt ervoor dat de dagelijkse werk- of leefomgeving makkelijk kan worden aangepast aan ieders noden – nu en in de toekomst.

Het ABB i-bus® KNX productaanbod omvat componenten die het hele spectrum van toepassingen bestrijken die worden aangetroffen in moderne gebouwen, gaande van verlichtings- en rolluikbediening tot verwarming, ventilatie, veiligheid, energiebeheer en vele andere.

ABB nv

Hoge Wei 27 B-1930 ZAVENTEM T +32 2 718 63 11 E livingspace@vbe.abb.com I www.abb.be

Toepassingsgebied Residentieel en niet-residentieel – type gebouw: kantoor, scholen, hotels, tertiaire sector Verlichtings- en rolluikbediening, verwarming, ventilatie, multi room /multi source audio video bediening, veiligheid, energiebeheer.

Toepassingsvoorwaarden Vereist: ETS Software Welke opleiding is vereist voor installatie?

Advies: KNX basis cursus.

Referenties Diverse woonhuizen van verschillende formaten en budgetten.

Kantoorgebouwen, zoals CAM-gebouw Brugge (station Brugge); Senioren woningen: Bocasa, Care Home of the future; Brandweer hoofdkazerne: Antwerpen Noorderlaan Enz. Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Met ABB i-bus® KNX, is men in staat diverse (groene) certificaties te verkrijgen zoals BREEAM. Met het ABB i-bus® KNX systeem, kunnen de gebouwen die we in gebruik hebben makkelijker worden beheerd en gecontroleerd, wat resulteert in een verhoogde flexibiliteit, veiligheid, economische efficiëntie en gebruiksgemak.

43

atab

rendementsoptimalisatie

Polygum carrara Productgegevens Polygum carrara, ECO bitumen dakmembraan, wit reflecterend en luchtzuiverend IKO enertherm, PIR-isolatie Productbeschrijving Beide producten – dakafdichting en isolatie - zitten vervat in één dakopbouw. Alle onderdelen van de dakopbouw komen van één fabrikant, Atab / IKO Polygum is een bitumen dakmembraan met een luchtzuiverende technologie. Door de hoge reflectiewaarde (SRI 77) bespaart u energie want de oppervlaktetemperatuur is 35° lager tov. een zwarte dakhuid.

Het membraan is vliegvuurbestendig, dit wordt bekomen door toevoeging van natuurlijke, expandeerbare grafietkristallen.

ATAB nv

D’Herbouvillekaai 80 2020 Antwerpen I www.atab.com

Iko enertherm is PIR isolatie met een hoog rendement, lambda –waarde van 0,022 W/mK. U kunt dunner isoleren. De plaat is zeer licht dat als voordeel heeft dat de dakstructuren lichter kunnen gebouwd tov. zware traditionele isolaties met minerale wol.

Ook in vervoer is dit een groot voordeel.

Het is een isolatie zonder HCFK’s, HFK’s of CFK’s Toepassingsgebied Residentieel en niet-residentieel Type toepassing : gebouwschil –installaties- warmteafgifte – afwerking – andere Gebouwschil – deel plat dak Welke opleiding is vereist voor installatie?

Gediplomeerd dakdichter Prestatiecijfers en karakteristieken De witte toplaag –een wit mineraal – is gecoat met titaniumdioxide (TiO2). Onder invloed van UV-licth werkt het als een katalysator en zet het stikstof- en zwaveloxides (Nox en Sox), welke een verzuring van het milieu in de hand werken en het broeikaseffect mee veroorzaken, om in onschadelijke neutrale stoffen en dit gedurende de hele levensduur van het dak. (ISO 22197-1) Referenties Concept is ingebed in de markt. Referenties van Nieuw Zeeland tot Zweden.

Levensduur & Duurzaamheid Bewezen duurzaamheid + 35 jaar (BDA rapport levensduur van de polygum toplaag : 08-B0035 ref AFVDH/JB)

44

b l u ekit factor y

rendementsoptimalisatie

bluekit aio Productgegevens Systeem BlueKit , geoptimaliseerde ventilatie: BlueKit AIO, voor liftschachten, met LIFT Beam rook detectie en ventilatieklep JK-180 HVv BlueKit TS-AIO en TS voor technische kokers Productbeschrijving BK-AIO: centrale eenheid met thermostaat, motortoerenteller, aansluiting van alle componenten en connectie met de GBS ( RJ 45 aansluitingen ).

LIFT Beam: gemotoriseerde optische rookdetector met infraroodstraal, voor schachten van 8 tot 200 m.

Lift-Status-Transmitter (LST): detectie eenheid van het statuut van de lift: - detecteert de bewegingen van de kooi, de aanwezigheid van onderhoudspersoneel op het kooidak evenals in de kooi geblokkeerde personen.

– controleert de temperatuur en de luchtkwaliteit rond de kooi.

Ventilatie inrichting: ventilatieklep JK-180 HV met springveermotor 24 V DC / 20 Nm, met positieve veiligheid, veerretour.

BlueKit Factory Sarl

2a rue de l‘ecole L 4394 Pontpierre T 00 352 40 44 44 20 E sales.support@bk-factory.eu I www.bluekit.eu

Toepassingsgebied Het systeem is flexibel, inzetbaar bij zowel nieuwbouw als bij modernisatieprojecten. De oplossing bij uitstek om energie te besparen en om energiezuinige woningen met succes de pressurisatietest te laten ondergaan. Het wordt toegepast in niet-residentiele gebouwen (kantoren, scholen, rusthuizen, ziekenhuizen, winkelcentrum...) maar ook in een residentiële omgeving (appartementsgebouw, woningbouw).

De BlueKit is een must in geval van een passiefgebouw, of een gebouw met een E-certificatie (BREEAM, LEED, HQE, EPBD...)

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Liftenbouwer voor de installatie in een schacht of machinekamer.

Elektricien voor de installatie in een technische koker.

Prestatiecijfers en karakteristieken Het BlueKit systeem is een vernieuwende oplossing, die voldoet aan de richtlijn liften 95/16/CE en aan de Europese richtlijn over de bouwproducten 89/106/CE, en Vds conform.

De ventilatie-inrichting is goedgekeurd volgens de norm EN 12101-2. Met behulp van de geoptimaliseerde ventilatiesysteem kan men al gauw tot 2.500 C / jaar besparen op energie. De BlueKit helpt om de C02 uitstoot in de atmosfeer te verminderen. (BEN conform) De rookdetectie is goedgekeurd volgens de norm EN 54-12 en Bosec conform.

Het systeem is conform met het K.B. 6.1.2 betr. ventilatie / rookafzuiging van liftkokers.

Referenties Het systeem wordt sinds 2008 in heel Europa verkocht als eigen merk en via licenties (OEM).

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Al te vaak vormt de liftschacht de grote boosdoener in geval van warmteverlies. Door het afsluiten van de opening bovenaan de schacht door middel van een gemotoriseerd klep wordt het energieverlies drastisch beperkt. Uw gebouw kan gemakkelijk een hoge graad van luchtdichtheid bereiken.

45

pitts bur g h c o r n i n g e u r o p e

rendementsoptimalisatie

foamglas® Productgegevens FOAMGLAS®

• platen van 60 x 45 cm of panelen van 120 x 60 cm

• Dikte van 4 cm t.e.m. 18 cm Productbeschrijving Cellulair glas isolatie Toepassingsgebied • Platte daken • Gevelisolatie • Binnenisolatie • Ondergrondse toepassingen • Koudebrugonderbreking

PITTSBURGH CORNING EUROPE n.v.

Albertkade 1 3980 Tessenderlo T 02 352 31 82 E info@foamglas.be I www.foamglas.be

Welke opleiding is vereist voor installatie?

• Makkelijk te plaatsen • Opleiding mogelijk in het trainingscentrum in Tessenderlo • Gratis werfopstart door de technische dienst Prestatiecijfers en karakteristieken • Lambda-waarde vanaf 0,038 • Druksterkte van 400 kPa t.e.m. 2900 kPa • Waterdicht • Waterdampdicht • Onbrandbaar (Brandklasse A1) • Ongevoelig voor ongedierte • Maatvast • Ecologisch (70% gerecycleerd glas) • Eurocode 6 • ATG 04/1402 – 11/1626 – 04/1788 – 08/2006 – 11/2078 – 11/2121 – 11/H539 & ETA-13/0004 & 13/0163 • Nature Plus Referenties • Parkeerdaken : Delhaize, Shopping 1 Genk, Westland Shopping, Shopping Basilix, Kortrijk Xpo, …

• Ziekenhuizen : UZ Leuven, UZ Antwerpen, UZ Gent, OLV Aalst, …

• Scholen : Universiteit Gent, Hogeschool Gent, ULB Solvay Brussel, …

• Publieke en private zwembaden : Knokke, Sint-Truiden, Brasschaat, Maaseik, …

• Openbare pleinen : Emile Braunplein Gent, Molenpoortplein Hasselt, …

• Andere referenties : NATO, FPC Wommelgem, MAS, Museum M, …

Levensduur & Duurzaamheid Water- en waterdampdicht =>Lambda-waarde blijft constant FOAMGLAS® is ecologisch Vervaardigd uit 70% gerecycleerd glas Productieresten worden hergebruikt in het productieproces Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Isoleren = energiebesparend FOAMGLAS® PERINSUL®, de drukvaste isolatieblok als oplossing voor koudebruggen bij muren en ramen

46

hon eywel l

rendementsoptimalisatie

honeywell building solutions Productgegevens Geïntegreerde oplossingen voor het beheer van gebouwen Performance Contracting ( ESCO,... ) Energy Retrofit Energieboekhouding Energy Management Services Productbeschrijving Als Belgisch filiaal van de Holding Honeywell, opgericht in 1946, investeert Honeywell Building Solutions in duurzame oplossingen voor een transparanter, optimaal en veiliger beheer en uitbating van gebouwen en sites.

Honeywell Building Solutions Hermeslaan 1H B-1831 Diegem T +32 2 728 28 28 E info.hbs.be@Honeywell.com I www.buildingsolutions. honeywell.com

Met haar 215 medewerkers en 6 vestigingen verspreid over België & Luxemburg heeft Honeywell Building Solutions verschillende expertisedomeinen ontwikkeld: de HVAC technieken, het gebruikscomfort van gebouwen, het energieverbruik, de bescherming van goederen en personen ( branddetectie, toegangscontrole, camerabeveiliging, perimeterdetectie, verpleegoproepsystemen,... )het beheer van een gebouw en het onderhoud van de installatie.

Bovendien hebben deze verschillende technieken het voordeel van geïntegreerd te zijn in één controle eenheid, wat de besturing van het gebouw of de site sterk vereenvoudigd. Tenslotte beschikt Honeywell Building Solutions over een ploeg van experten die instaat voor de implementatie en maatwerk.

Toepassingsgebied Residentieel en niet-residentieel Type toepassing: Honeywell realiseert en regelt het perfecte binnenklimaat voor uw woning.

Honeywell biedt een compleet productenpakket dat de oplossing bevat voor elke regeltechnische toepassing.

Honeywell producten kenmerken zich door betrouwbaarheid en een eenvoudige bediening.

Alle producten en systemen zijn het resultaat van meer dan een eeuw ervaring op het gebied van meeten regeltechniek.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Honeywell Building Solutions biedt gebouweigenaren, beheerders en gebruikers praktische oplossingen waarmee energieverbruik, CO2-uitstoot en bedrijfskosten worden gereduceerd.

Tegelijk wordt de betrouwbaarheid van de apparatuur verhoogd en aangepast aan de geldende regelgeving en het comfort verbeterd.

Voor het verkrijgen en handhaven van een lagere energierekening moeten organisaties minder energie verbruiken en de beschikbare energie-efficiënter toepassen. Neem de energie-infrastructuur van uw gebouw eens onder de loep.

47

gru n dfo s

rendementsoptimalisatie

grundfos alpha 2 Productgegevens Grundfos Alpha 2 circulatiepomp Productbeschrijving De verbeterde nieuwe ALPHA2 compacte circulatiepomp biedt een ongeëvenaarde energie-efficiëntie gebaseerd op beproefde Grundfos technologieën en is de perfecte keuze voor verwarming, air-conditioning en koeltoepassingen met verpompte mediatemperaturen vanaf +2°C. Met de nieuwe ALPHA2 hoeft u zich geen zorgen meer te maken over pompinstellingen. Gewoon de pomp installeren en deze op de fabrieksinstelling AUTOADAPT laten staan. De nieuwe ALPHA2 zal automatisch het verwarmingssysteem analyseren, de optimale instelling vinden en haar werking aanpassen aan wijzigingen in de vraag.

Grundfos Bellux

Boomsesteenweg 81-83 B-2630 Aartselaar - BELGIUM T 03 870 73 20 I http://be.grundfos.com

Toepassingsgebied De Alpha 2 circulator kan geplaatst worden in elke woning, zowel in nieuwbouw als in renovatie.

GRUNDFOS heeft een aantal cruciale ontwerpwijzigingen uitgevoerd waardoor u de nieuwe ALPHA2 nu kunt gebruiken in koelapplicaties met verpompte vloeistoftemperaturen vanaf +2°C. Dit betekent dat de nieuwe ALPHA2 niet alleen uw verwarmingsvraag afdekt, maar ook tot 90% van uw airconditioning- en koelvereisten. De nieuwe ALPHA2 met roestvaststalen pompbehuizingen kan ook worden gebruikt in tapwater circulatiesystemen voor huishoudelijk gebruik.

De GRUNDFOS ALPHA2 is geschikt voor: Systemen met constant of variërend debiet; Eén leidingsystemen; Twee leiding systemen; Vloerverwarming; Huishoudelijk tapwater circulatie; Systemen waarbij nachtverlaging noodzakelijk is.

Toepassingsvoorwaarden De Alpha 2 kan geplaatst worden zonder enige voorwaarden of beperkingen.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Deze circulator kan geïnstalleerd worden door iedere HVAC installateur, mits een precieze opvolging van de montage-instructies, welke vervat zijn in de verpakking.

Prestatiecijfers en karakteristieken Grundfos ondersteunt en stimuleert de strenge wettelijke vereisten voor pompefficiëntie als onderdeel van onze continue inspanningen voor het verlagen van de elektriciteitsrekeningen en het verhogen van de duurzaamheid. En we zijn er trots op dat we kunnen stellen dat de nieuweALPHA2 – net als de voorgangers – zijn tijd ver vooruit is. De EuP wetgeving vereist dat alle circulatiepompen een Energy Efficiency Index (EEI) onder de 0.23 hebben in 2015. De nieuwe ALPHA2 heeft een EEI 0,15, dus veel beter dan deze standaarden. Daarom heeft deze pomp zijn plaats verdiend in de Grundfos Blueflux® familie van zeer energiezuinige producten.

• Betere prestaties met optimale efficiëntie (EEI≤0.15) in een compactere uitvoering • Nieuwe flowmeter voor probleemoplossing en balanceren • AUTOADAPT selecteert de beste prestatiecurve voor efficiëntie en comfort • Een innovatieve stekker vereenvoudigt het aansluiten van de pomp • Isolatiemantels inbegrepen Levensduur & Duurzaamheid De levensduur van een huishoudelijke circulator is gemiddeld 25 jaar.

95% van onze Alpha 2 is recycleerbaar.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen De circulatiepomp: van stroomverslinder tot stroom bespaarder.

De aankoopprijs van een circulatiepomp maakt slechts 5 % uit van de levenscycluskosten. 80 % daarvan zijn energiekosten. Met de energiebesparende Grundfos ALPHA2 kunt u de energiekosten aanzienlijk verminderen. Ze voldoet immers aan de vereisten van energieklasse A waardoor ze zichzelf in geen tijd terugbetaalt.

48

th ercon

rendementsoptimalisatie

enmosy app Productgegevens De Enmosy App zal beschikbaar zijn in iOS en Android alsook web pc versie. De meetapparatuur is afhankelijk van de gewenste data, S0-pulsuitgang compatibel.

General Thercon nv Kontichsesteenweg 52 2630 Aartselaar E erik.waumans@thercon.be I www.generalbenelux.com

Productbeschrijving De Enmosy App meet verbruik, productie en efficiëntie van hernieuwbare energieproducten zoals warmtepompen, zonneboilers en fotovoltaïsche systemen, en toont een overzichtelijke energiebalans van de woning volgens een vrij te kiezen periode. Meerdere technieken en verbruiksgroepen zijn bijna eindeloos combineerbaar. Een unieke bijzonderheid is de uitgebreide efficiëntieanalyse van warmtepompen en zonneboilers, ze toont niet enkel de aparte SPF van CV en SWW productie, maar verschaft ook inzicht in het verbruik van de onderliggende componenten zoals circulatiepompen en elektrische bijverwarming. Bij het deel van de energiebalans kan de gebruiker radiografische ‘pluggen’ toevoegen om zicht te krijgen op zijn grootste verbruikers. Deze pluggen komen, door toevoeging van een code in de omschrijving, automatisch in groepen terecht waar zowel hun kWh als procentueel aandeel wordt getoond. De grootste verbruikers komen automatisch bovenaan te staan. Verder stuurt de app op verzoek per mail een pdf-verslag met alle berekeningen, rekenwaarden en resultaten. De rekenwaarden zijn per default ingevuld maar kunnen eenvoudig overschreven worden door de gebruiker. Tot slot wordt de CO2-waarde op doorgedreven manier berekend, de invloed van eigen productie met PV kan met andere waarden worden berekend dan de groene stroom die verbruikt wordt van het net.

Toepassingsgebied Residentieel en niet-residentieel Installaties Toepassingsvoorwaarden Internetverbinding, Wifi-bereik voor alle pulsregistratoren, de pluggen beschikken over ZigBee communicatie met beperkte reikwijdte afgestemd op toepassing binnen een woning.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Opleiding installateur: Elektro en basis hydraulica voor de installatie van de warmtemeter Referenties of in welke fase van ontwikkeling Testen lopen, beschikbaar april 2015 Levensduur & Duurzaamheid Batterijen warmtemeter 10 jaar, andere componenten 10 tot 15 jaar Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Inzicht, analyse en controle aangaande alle energiestromen in de ‘all electric’ energieneutrale woning.

Een warmtepomp samen met de 5 andere grootste verbruikers nemen 50% tot 80% van de totale energiebehoefte van de woning voor hun rekening. Kleine verschillen in rendement of energielabel hebben een grote invloed op het totale energieverbruik. Deze app brengt het allemaal samen in een overzichtelijk geheel en helpt met gemak tot 20% energie te besparen o.a. dankzij de slimme programmeerbare timerfunctie in de pluggen.

49

hys opt

rendementsoptimalisatie

hysopt software Productgegevens Hysopt ontwikkelt en commercialiseert unieke software voor HVAC ontwerpers en adviseert vanuit het Hysopt Competence Center studiebureaus, installatiebedrijven, architecten, bouwheren en fabrikanten.

Als spin-off van de Universiteit Antwerpen is onze technologie geënt op jarenlange ontwikkeling en onderzoek. Het is onze missie om de prestaties van HVAC installaties op grote schaal te optimaliseren door de HVAC ontwerper te ondersteunen met uiterst krachtige en gebruiksvriendelijke ontwerptools en services. Hysopt staat voor Performance through Transparency, namelijk het verschaffen van inzichten in het ontwerp en de uiteindelijke systeemprestaties, dit leidt naar meer duurzame installaties.

Hysopt NV Hydronic System Optimisation

Bredabaan 841 B-2170 Merksem Antwerp - Belgium T +32 3 298 16 30 F +32 3 298 16 39 E sales@hysopt.com I www.hysopt.com

Productbeschrijving De Hysopt Software is een unieke combinatie van een intuïtieve ontwerpomgeving, een krachtige rekentool én een simulatietool voor het ontwerpen en optimaliseren van grote HVACinstallaties. Met de innovatieve ‘Basic Circuit’ ontwerptechniek worden voorgeprogrammeerde hydronische schakelingen aan elkaar gekoppeld om zo zeer snel tot een functionele installatie te komen.

Conceptuele ontwerpfouten worden daarbij in een vroeg stadium gerapporteerd. Met geavanceerde optimalisatie-algoritmes worden alle systeemcomponenten zoals leidingen, pompen, kleppen, radiatoren,… automatisch en als optimale combinatie geselecteerd. Door middel van dynamische simulatie wordt tot slot het systeemgedrag geanalyseerd en worden de “Key Performance Indicators” (KPI’s) zoals het energieverbruik, het comfort en de investering gekwantificeerd. Verschillende systeemalternatieven worden vergeleken om zodoende tot de optimale oplossing te komen. Hysopt kiest resoluut voor ‘Software as a Service’. Dit wil zeggen dat de software toegankelijk is via een webbrowser. Dit maakt het doorvoeren van updates uiterst flexibel en zo kan Hysopt direct online support bieden. Voor een optimaal gebruiksgemak worden de optimalisatiealgoritmes en de simulaties doorgerekend op onze krachtige cloud servers.

Toepassingsgebied Academy In de Hysopt Academy worden cursisten opgeleid en geschoold tot ervaren Hysopt softwaregebruikers. Hands-on worden concrete praktijkvoorbeelden uitgewerkt en probleeminstallaties onderzocht. Naast de softwareopleiding deelt Hysopt ook graag zijn ervaring als spreker op studiedagen en workshops.

Consultancy Hysopt Consultancy biedt gespecialiseerde knowhow in het optimaliseren van HVAC-installaties voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Met behulp van de Hysopt Software wordt uw installatie volledig doorgerekend, gesimuleerd en geoptimaliseerd. Verschillende systeemalternatieven worden kwantitatief geëvalueerd op basis van de “Key Performance Indicators”; Energieverbruik, Comfort en Investering. Door de transparante rapportering wordt het ontwerp maximaal afgestemd op de wensen van de bouwheer of opdrachtgever.

Industry

Het Hysopt Competence Center begeleidt fabrikanten bij R&D-projecten waarbij de Hysopt Software wordt ingezet als uiterst snelle en flexibele ‘testbank’. In een ‘Industry Marketing Cooperation’ kunnen producten worden geïmplementeerd in de Hysopt software en zo beschikbaar gesteld voor alle Hysopt gebruikers. Daarnaast ontwikkelt Hysopt ook fabrikantspecifieke applicaties en OEM-producten.

50

51

you kn ow w hat

you know what energiemonitor Productgegevens You Know Watt Energiemonitor, bestaande uit: • ECA-Sensor (ECA-DM3-ROG): 10,5 cm lang x 9 cm breed x 5,8 cm hoog; 210 gr.

• ECA-Filter: 9,7 x 9,7 cm x 2 cm hoog; 180 gr.

• Web-interface: internettoepassing toegankelijk via standaard browsers Productbeschrijving De You Know Watt Energiemonitor maakt het eenvoudig voor particulieren en multi-site bedrijven om te weten waar hun elektriciteitsverbruik vandaan komt. Een enkelvoudige meting wordt door de geavanceerde algoritmes van You Know Watt gesplitst in de verschillende deelstromen van individuele elektrische componenten en toestellen. Hiertoe wordt een meter in de woning/onderneming geïnstalleerd en worden de meetgegevens via internet naar You Know Watt gestuurd. Daar worden ze verwerkt en in overzichtelijke grafieken weergegeven via internet. Bedrijven kunnen de resultaten zien via hun reeds bestaande energiemonitoringsystemen of via specifieke software.

You Know Watt NV Witte Patersstraat 4 1040 Brussel I www.youknowwatt.eu

Toepassingsgebied Residentieel & Niet-residentieel – type gebouw: multi-site bedrijven – Type toepassing : energiemonitoring, meting verbruik elektriciteit De ECA-Sensor wordt met stroomklemmen aangesloten op de elektriciteitsleidingen en meet het elektriciteitsverbruik tussen de facturatiemeter en de zekeringkast. De meetgegevens worden via WiFi overgebracht naar de ECA-Filter die deze verpakt en via de internetverbinding van de klant naar de server van You Know Watt verstuurt. Daar wordt het elektrisch signaal opgesplitst volgens de verschillende elektrische componenten en toestellen die dit verbruik veroorzaken. In de web-toepassing wordt dit gevisualiseerd en kunnen gebruikers zien welke elektrische componenten en toestellen wanneer gebruikt worden en hoeveel deze verbruiken. Op basis hiervan kunnen ze hun verbruik gedetailleerd vergelijken met anderen en beslissen om energiebesparende maatregelen te nemen.

Toepassingsvoorwaarden Monofasige (230V) of driefasige (3 x 400V + N, 3 x 230V) elektrische aansluiting.

Frequentie 50-60 Hz. Installatie binnenshuis (beschermingsgraad IP20).

Maximale stroom bepaald door het bereik van de gebruikte stroomklemmen (kunnen meegeleverd worden): 10 -1.500A. De ECA-Sensor kan op een DIN-rail in de zekeringkast bevestigd worden. De ECA-Filter wordt zo geplaatst dat een WiFi-verbinding met de ECA-Sensor mogelijk is. De ECA-Filter wordt met een standaard ethernet-kabel op de internet-modem van de klant aangesloten. De gebruiker dient te beschikken over een breedband internetaansluiting en een computer met internetaansluiting.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Geen speciale opleiding vereist.

Enige kennis van de werking van een elektrische installatie is welkom.

Prestatiecijfers en karakteristieken Uit gebruikstesten in standaard woningen blijkt dat zo’n 75% van het verbruik geïdentificeerd kan worden: continu sluimerverbruik, specifieke toestellen (zoals wasmachine, ijskast, microgolf e.d.) en andere elektrische componenten (motoren, weerstanden e.d.). Dit laat toe om de belangrijkste verbruikers aan te duiden en acties te nemen inzake energiebesparing. Het gemeten energieverbruik heeft een maximale afwijking van 3% en vervangt derhalve de facturatiemeter niet. De meting wordt gebruikt om de behoefte aan energiemetingen ter hoogte van elk toestel te vermijden en toch een goed inzicht te krijgen in de respectieve verbruikers.

Referenties Het product bevindt zich in Bèta-fase en werd tot hiertoe gebruikt in pilootprojecten. Vandaag worden de eerste projecten met energieconsultants en energieleveranciers gestart die het product wensen in te zetten om bijkomende diensten inzake energie-efficiëntie te leveren aan hun klanten zowel in een residentiële als bedrijvencontext.

52

rendementsoptimalisatie

Levensduur & Duurzaamheid Het product is bedoeld om, zoals standaard elektrische meters, na installatie gedurende vele jaren zorgeloos gebruikt te kunnen worden. Het product wordt enkel vervangen bij technische defecten en wordt dan afgevoerd volgens de standaard procedures voor elektrisch materiaal.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen De You Know Watt Energiemonitor geeft gebruikers een gedetailleerd inzicht in de oorzaken van hun elektriciteitsverbruik. Het systeem laat toe om continu op te volgen hoeveel het elektriciteitsverbruik bedraagt, hoe dit evolueert in vergelijking met andere periodes, welke toestellen oorzaak zijn van een eventuele stijging van het verbruik, en hoe het verbruik zich verhoudt tot vergelijkbare gebruikers. Het geeft aldus aan welke acties dienen genomen te worden om het energieverbruik onder controle te houden. Gelet op de makkelijke installatie en omdat er niet aan elk toestel een meetapparaat dient bijgeplaatst te worden is het eveneens zeer geschikt voor bestaande woningen en andere gebouwen.

53

ven til air

rendementsoptimalisatie

domekt 450 Productgegevens Domekt 450 Merk: Komfovent Afmeting: 630x680x535 Gewicht: 46kg Kleur: Lichtgrijs Productbeschrijving Domekt plug-and-play residentiële warmte terugwinunits met hoog thermisch rendement en laag opgenomen vermogen, in een superisolerende en geluiddempende behuizing met een complete sturing die zorgt voor constante uitblaastemperaturen door combinatie met naverwarming. Zowel beschikbaar met elektrische of water naverwarming.

Ventilair Group

Pieter Verhaeghestraat 8 8520 Kuurne I www.ventilairgroup.be

• Maakt gebruik van F7 filter.

• EC motor • 80% thermisch rendement bij 422m³/h • Warmtewiel principe • Energy recovery: 2.5 KW • Ventilator vermogen: 2x134 W

Toepassingsvoorwaarden Goed geïsoleerde en luchtdichte gebouwen voor maximaal effect Welke opleiding is vereist voor installatie?

Basiskennis ventilatie Prestatiecijfers en karakteristieken Passifhaus certificaat Rekenwaardes voor EPB-aangifte Thermisch rendement van de recuperator volgens bijlage G van bijlage V van het Energiebesluit van 19 november 2010. voor een maximum debiet: 80% bij 422m³/h Type elektromotor DC Elektrisch vermogen ventilator (Pelec,fan) Maximaal vermogen 2X134 2x120W In welke fase van ontwikkeling Afgewerkt product Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Hoog thermisch rendement, laag verbruik, anti vries, gegarandeerd balansventilatie , vochtterugwinning en extra rendement door vochtuitwisseling

54

s an u tal

rendementsoptimalisatie

tallin ventilatie unit Productgegevens Type toestel: Ventilatie unit met warmterecuperatie / Ventilator type: EBM-Papst type EC / Netspanning: 230 VAC / Frequentie: 50 Hz / Bediening: Rf-bediening 4 standen, ingebouwde kloklogica en Tabletbediening mogelijk / Type ventilator sturing: Constant Flow / Thermisch rendement warmtewisselaar: + 90% / Materiaal warmtewisselaar: Kunststof / CE-keuring: Ja / EPBD - keuring: Ja / Filtratie: G3 Bypass automatisch: Ja / Max debiet: 340 m³/h bij 150Pa / Max vermogen: 171 Watt / Ethernet: Ja SD Kaart: Ja / RS485: Ja / USB: Ja / Externe aansluitmogelijkheden: Calamiteitscontact, CO2 - sensor, vochtsensor, temperatuursensor, druksensor, PIR - sensor (niet alle combinaties mogelijk) Digitaal bedieningspaneel: Optie / Montage mogelijkheden: Plafond en wand / Afmetingen omkasting EPP: 715 x 1150 x 295 mm / Gewicht toestel: 25 kg

Sanutal Bvba

Herentalsesteenweg 85 2280 Grobbendonk

Productbeschrijving De Tallinn ventilatie units zijn ontwikkeld met de volgende uitgangpunten: • Hoogste warmteterugwinning • Laagste verbruik • Compactheid • Geruisloos • Makkelijk te instaleren • Makkelijk inregelbaar De combinatie van de karakteristieken zijn verenigd in de Tallinn ventilatie units met warmte recuperatie.

Toepassingsgebied Residentieel Woningen en appartementen Niet-residentieel Sanitaire gebouwen, KMO gebouwen, Burelen, Verenigingsgebouwen, Overheidsgebouwen, Woon-zorg centra’s, sport centra’s.

Welke opleiding is vereist voor installatie?

Sanutal geeft opleiding aan installateurs HVAC &Ventilatie in zijn Education Centrum in Grobbendonk.

Prestatiecijfers en karakteristieken Tallinn 340 is EPBD-gekeurd met de volgende karakteristieken: Max vermogen: Fan1: 85 W – Fan 2: 86 W Rendement Low: 89 % Rendement Medium: 86 % Rendement High: 81 % Automatische bypass: Ja Automatische sturing: ja Levensduur & Duurzaamheid Meer dan 15 jaar.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Ventileren met warmterecuperatie staat haaks op deze gedachte en slechts beperkt toegepast.

Hier stelt men de vraag: “Hoe kunnen we de aanwezige energie in woningen zo efficiënt mogelijk in de woningen houden, met behoud van een gezond en aangenaam binnenklimaat”? Vermits we steeds meer isoleren gaat ventileren meer en meer dominant worden in het energieverbruik van de woning. Daarom gaat deze omgedraaide gedachte de enige weg zijn binnen ventilatieland.

55

vasco

rendementsoptimalisatie

flatline Productgegevens FlatLine Toptechnologie voor superieure warmte-afgifte Types: T21s, T22, T33 Afmetingen: • breedtes van 400-600-800-1000-1200-1600-1800-2000-2400 • hoogtes van 400-500-600-700-900 Gewicht: tussen 8,53 en 57,72 kg Vermogen bij 75/65/20 (Watt): van 366 tot 2134

Vasco

Kruishoeftstraat 50 3650 Dilsen I www.vasco.eu

Productbeschrijving TOPTECHNOLOGIE ZORGT VOOR SUPERIEURE WARMTEAFGIFTE • Superieure warmte-afgifte door watervoerende voorplaat • Universeel aansluitbaar: 8 aansluitingen • Handige middenaansluiting • Uiterst aantrekkelijke prijsstelling • Standaard met geïntegreerd ventiel • Geleverd met volledige montageset Toepassingsgebied Nieuwbouw, renovatie projecten Welke opleiding is vereist voor installatie?

Installateur HVAC Prestatiecijfers en karakteristieken Norm EN442 Levensduur & Duurzaamheid Duurzaam, lange levensduur, gemiddeld 30 jaar Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Lage temperatuur radiator

56

vasco

rendementsoptimalisatie

ventilatie-unit D400ep ii Productgegevens Ventilatie-unit D400EP II Mechanische ventilatie met warmteterugwinning Afmetingen: 827x754x582 mm (hxbxd) Gewicht: 54 kg Luchtkanalen (binnen/buiten): 6 x Ø180 mm - 2 aansluitingen naar buiten en 4 aansluitingen (2 op en 2 onder het apparaat) naar de woning. Totaal is dit dus 6.

Vasco

Kruishoeftstraat 50 3650 Dilsen I www.vasco.eu

Productbeschrijving Ideale woonhuisventilators met warmteterugwinning voor de kleinere tot middelgrote woning.

Eigenschappen: • Fluisterstille ventilatie i.c.m. innovatief EasyFlow kanalensysteem • Maximale energiebesparing door warmteterugwinning • Laag verbruik door energiebesparende ventilatoren • Aanzienlijke E-peil reductie • Unieke constante volumeregeling • Passiefhuis certificaat (D400EP) • Domotica compatibel (vrije contacten of 0-10V sturing) • Gemakkelijke reiniging of vervanging van luchtfilters • Uitbreidbaar met vraagsturing (CO2 en/of vocht) Toepassingsgebied • Ideaal voor nieuwbouwwoningen • Geschikt voor vervanging van verouderde warmteterugwinning toestellen Welke opleiding is vereist voor installatie?

Installateur HVAC Prestatiecijfers en karakteristieken Passiefhuis certificaat (D400EP II) EN308 Levensduur & Duurzaamheid Gemiddeld 15 jaar Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen Warmterecuperatie Ventilatoren met laag energieverbruik

57

s amsun g

rendementsoptimalisatie

samsung dvm s warmtepomp Productgegevens Samsung DVM S warmtepomp en warmteterugwinningssysteem, een totaaloplossing voor verwarmen en koelen. Deze energie-efficiënte warmtepomp is als eerste VRF systeem (Variable Refrigerant Flow) in de markt gecertificeerd door het onafhankelijke Europese keuringsinstituut Eurovent.

Het systeem is verkrijgbaar in capaciteiten van 8 tot 22 pk (met een verwarmingsvermogen tot 69,3kW) , met aanzienlijke COP waarden. Ook bij lage buitentemperaturen behaalt het systeem hoge rendementen.

Sinds kort is het systeem niet alleen beschikbaar als lucht warmtepomp, maar ook met water als bron.

Afgiftesystemen: lucht en water.

Samsung klimaatbeh eers ing Ambrava nv

Frans van Heymbeecklaan 6 2100 Deurne T +32 (0) 3.324.38.88 F +32 (0) 3.326.36.97 E info@ambrava.be I www.samsung-klimaat.be www.samsung-climatisation.be

Productbeschrijving Het Samsung DVM S warmtepompsysteem is een energiezuinige en duurzame klimaatinstallatie, waarmee verschillende ruimten individueel maar gelijktijdig worden verwarmd of gekoeld. Iedere ruimte heeft zijn eigen regeling, waarmee DVM S eenvoudig beantwoordt aan de wens van de individuele gebruiker. DVM S maakt gebruik van warmteterugwinning en balanceert bestaande warmte binnen het gebouw: warmte die in de ene ruimte wordt onttrokken (koeling), wordt in een andere ruimte als nuttige warmte gebruikt (verwarming). In basis wordt een gebouw zo energetisch gebalanceerd. Bovendien wordt gebruik gemaakt van door Samsung zelf ontwikkelde inverter scroll compressoren met vapor injectie. Dit systeem heeft hierdoor een zeer energie-efficiënte werking, hoge rendementen (ook bij zeer lage buitentemperaturen) en een hoog individueel comfortniveau.

Toepassingsgebied DVM S is een multifunctioneel klimaatbeheersysteem dat toegepast kan worden in nieuwbouw, bestaande bouw en renovatie.

Niet-residentieel – type gebouw: kantoorpanden, hotels, bioscopen, wellnesscentra, utiliteit, retail, onderwijs Type toepassing: installaties en gebouwbeheersystemen Welke opleiding is vereist voor installatie?

Samsung klimaatbeheersing levert alleen aan koeltechnisch gecertificeerde installateurs.

Een koeltechnische opleiding is dus vereist.

Prestatiecijfers en karakteristieken Samsungs DVM S is als eerste VRF systeem in de markt gecertificeerd door Eurovent. Zij bevestigen na diverse testen de verwarmingsprestaties en rendementen. Zie voor de keuringsrapporten www. eurovent-certification.com. In onze commerciële brochure zijn alle technische specificaties te vinden.

Op aanvraag kunnen wij deze toesturen.

Getest volgens EN14511 (COP) Getest volgens Euroventcertificatieschema’s Referenties Ontwikkeling en innovatie staan voorop bij Samsung. Diverse projecten met DVM S zijn opgeleverd in de Benelux. Sinds 2014 heeft Samsung niet alleen een lucht warmtepomp, maar ook een DVM S water warmtepomp beschikbaar. Daarnaast is er een DVM S mini ECO variant gekomen in november 2014, met extreem hoge verwarmingscapaciteiten. Al deze warmtepompen zijn voorzien van de door Samsung ontwikkelde inverter scroll compressoren met vapor injectie, die de zeer goede verwarmingsprestaties mogelijk maken.

Toegevoegde waarde voor energie-neutrale gebouwen De DVM S warmtepomp is verkrijgbaar in een 3-pijps warmteterugwinningssysteem, waarbij bestaande warmte wordt gebalanceerd binnen een gebouw. Warmte die in de ene ruimte wordt onttrokken (koeling), wordt in een andere ruimte als nuttige warmte gebruikt (verwarming). In basis wordt een gebouw zo energetisch gebalanceerd en is er minder opwekking van energie nodig. De energie die nog wel opgewekt moet worden, kan met zonnepanelen worden geleverd.

58

foto: Geuvers

Zonnesysteem voor warm water voor het RVT te Hoeilaart

59

st udiebureau boydens nv

Product

Kantoren: Autobaan 13, 8210 Loppem – Zedelgem Noordkustlaan 10, 1702 Groot-Bijgaarden Rue Henri Koch 29, L-4354 Esch-sur-Alzette (Luxemburg) Geleximco Building 14th floor, Hoang Cau Street 36, Dong Da District, Hanoi (Vietnam) E boydens@boydens.be I www.boydens.be

stu d ieb u rea u boyde n s nv specialisaties Onze diensten kunnen opgesplitst worden in 3 categorieën:

• Engineering van technische installaties: de technische uitwerking, ontwerp en opvolging van projecten.

• Duurzaam bouwadvies: hieronder vallen energie- en innovatiegebonden activiteiten zoals dynamische simulaties, daglichtstudies, certificering, audits,comfortstudies, medewerking aan ontwerpend onderzoek en bouwfysische evaluaties.

• Onderzoeksgerelateerde projecten: samenwerking met onderzoek en stakeholders om conceptoptimalisaties en valorisaties te verfijnen.

Deze diensten werken samen om de behoeften van de bewoners (comfort) en de investeerders (kosten efficiëntie en operationele kost) te definiëren en tegelijkertijd ook de beschikbaarheid van hernieuwbare energiebronnen en de klimaateigenschappen van de locatie te beoordelen.

We passen bovenstaande diensten toe in zeer verschillende sectoren zoals zorg, hotels, vrijetijd (sport, cultuur, monumenten), industrie, onderwijs, kantoren en woningen.

60

Duurzame wijk Tivoli te Laken (258 passieve energiewoningen en 140 nul-energiewoningen)

Referenties • Duurzame wijk Tivoli te Laken (258 passieve energiewoningen en 140 nul-energiewoningen) • Kantoorgebouw De Meander te Brussel (passief gebouw) • Bouwblok D2 Cadixwijk te Antwerpen (passief gebouw) • Kantoorgebouw One on One te Luxembourg (BREEAM Excellent) • Kantoorgebouw en industriehal Kumpen te Fleurus (Nearly Zero Energy Building) • Kantoorgebouw Solarwind te Windhof, Luxemburg (passief BEN gebouw, CO2 neutraal, enkel hernieuwbare thermische opwekking) • Provinciehuis te Antwerpen (passief geotabs gebouw) • OCMW WoonZorgCentrum Ter Potterie te Brugge (Smartgeotherm pilootproject) • HeatRoad MIP-IWT project, implementatie thermische netten • GEOTABS EraSME, FP 7, ontwerp en optimalisatie van geothermische kantoorgebouwen met betonkernactivering • IWT proeftuin woningrenovatie, projecten de schipjes en de kielparktorens visie op de realisatie van nul-energiegebouwen De nulenergiewijk, of het nulenergiegebouw moet niet enkel via een statische berekening voor of na het bouwproject voldoen aan een vastgelegde definitie, ze moet dit in werkelijkheid ook kunnen waarmaken door een aansturing die rekening houdt met de dynamiek van het gebouw, de interactie met het net, de opslagmogelijkheden en het gedrag van het gebouw op langere termijn. Deze transitie vereist een sterke band tussen onderzoek en werkveld.

Het herevalueren van de economisch-financiële benaderingen van een gebouw over zijn volledige levensduur, het bepalen van de waarde van energie afhankelijk van het tijdstip en de wijze waarop ze werd omgezet, een correct in rekening brengen van de belasting die processen betekenen op onze omgeving...zijn opgaven voor de toekomst, met oplossingen waar we naar uit zien. Uit elk project zijn reeds positieve lessen te leren. We mogen vooral vooruit kijken, met een samengaan van durven denken en alertheid, steeds een breed duurzaam maatschappelijk doel voor ogen houdend.

Voor ondernemend Vlaanderen liggen hier kansen om zich ook internationaal te onderscheiden.

61

62

TECHNUM (Tractebel Engineering n.v.)

Kantoor: Arianelaan 7 – 1200 Brussel www.technum.be

T e c h n u m (tr actebel en ginee ring nv) specialisaties Technum is een multidisciplinair studie- en adviesbureau. We begeleiden onze private en publieke klanten bij de formulering van hun strategische keuzes en masterplannen, adviseren onze klanten bij de opmaak van beleid- en haalbaarheidsstudies, maken detailstudies en verzorgen het projectmanagement. We bieden deze diensten aan in diverse gebieden: regionale en stedelijke ontwikkeling, publieke en private gebouwen, haven- en waterbouwkundige projecten, energie-efficiëntie en transportinfrastructuur.

Referenties • Passiefbouw: Jeugdcentrum IGLO Antwerpen, • BREEAM duurzaamheidscertificaat: Kantoorgebouw Kievit Antwerpen, IOK Logistiek Centrum Laakdal • Lage energiegebouwen: Campus Drie Eiken “Gebouw O” en “Gebouw M” te Antwerpen, Dienstencentrum Sint-Gillis-Waas, Administratief Centrum Sint-Niklaas, Politiegebouw Brugge • Luchthavens: Connectorgebouw Zaventem • Energie masterplanning: ASML Eindhoven, Haalbaarheidsstudie warmtenetten Oostende & Brugge, Haalbaarheidsstudie warmtenetten Veiling Zuid – Sint-Katelijne-Waver, Haalbaarheidsstudie voor renovatie tot nul-energie polikliniek UZ Gent visie op de realisatie van energie-neutrale gebouwen Duurzaam bouwen betekent onder andere rationeel energieverbruik en het aanwenden van het volle potentieel van groene energiebronnen. Voor Technum is het een evidentie om in elk project energieoplossingen te integreren en deze zo efficiënt mogelijk toe te passen. Met innovatieve oplossingen verkleinen we uw energievraag en blijft uw project ook duurzaam in de tijd.

Zo dragen we samen bij aan een leefbare wereld, ook voor de generaties na ons.

Technum gaat uit van een globale visie op duurzaam bouwen. Op basis van onze specialismes – hernieuwbare energiebronnen, duurzame materialen, onderhoud en energieanalyses – streven we ernaar de energiebehoeftes en de kosten over de volledige levenscyclus maximaal terug te dringen.

We begeleiden u gedurende het gehele project: van bij de haalbaarheidsstudie en het ontwerp over de kostenanalyse ter verbetering van de energieprestaties tot de realisatie van een CO2-neutraal of energiepositief gebouwen.

We bieden u advies op maakt, zowel voor de renovatie van bestaande gebouwen, voor nieuwbouwprojecten als voor siteontwikkeling.

Wij kunnen u ondersteunen bij certificering volgens onafhankelijke onderzoeksinstanties zoals VALIDEO (België), BREEAM (Verenigd Koninkrijk), HQE (Frankrijk), LEED (Verenigde Staten), de beoordelingsrichtlijnen LenSE van de Europese Unie en de EBP-directie.

63

64

Infrax cvba Kantoor: Koning Albert II-laan 37 1030 BRUSSEL

i n f r ax cvba specialisaties Netbeheer elektriciteit, aardgas, kabeltelevisie, riolering, warmtenetten visie op de realisatie van energie-neutrale gebouwen De toekomst laat ons geen keuze. Gebouwen moeten met een minimum aan energie een maximum aan comfort bieden.

Onze levenskwaliteit is afgestemd op energie. Nieuwe technieken kunnen er voor zorgen dat we die energie duurzaam produceren en gebruiken. Infrax mag daar een belangrijke rol in spelen en voelt dat veeleer als een voorrecht dan als een verplichting aan.

Infrax ervaren partner in warmtenetten Dankzij een jarenlange ervaring is Infrax de ideale partner voor gemeenten die overwegen om warmtenetten aan te leggen op hun grondgebied. Bovendien passen warmtenetten perfect in het aanbod van netgebonden diensten dat Infrax nu al aanbiedt.

Warmtenetten zijn een groener alternatief voor de individuele verwarmingsketels. Het principe is heel eenvoudig, één grote warmtecentrale brengt via leidingen langs de openbare weg warm water tot in de radiatoren van de woningen.

Hiervoor wordt bij voorkeur restwarmte van de industrie gebruikt, bijvoorbeeld van een afvalverbrandingsoven of elektriciteitscentrale. Want dat is kostbare warmte die anders in de atmosfeer terecht komt. Kostbare restwarmte voorziet gezinnen en verdwijnt zo niet langer in het ijle.

Warmtenetten zijn niet nieuw voor Infrax.

Al sinds 1996 beschikken wij over een warmtenet in Diksmuide. Een project dat ons tot nu toe al heel wat leerkansen bood. In een voormalige graanmaalderij werd een centrale stookplaats geïnstalleerd, die via een warmtenet een hele wijk verwarmt. Verwarmen gebeurt er veel efficiënter dan bij de traditionele huishoudelijke CV-ketel. Ook voor de klanten is het systeem zeer interessant. Het systeem is onderhoudsvrij en storingen zijn dankzij back-up en afstandsmonitoring quasi onmogelijk. Zorgeloze warmte voor de gebruiker dus.

Experts tippen warmtenetten als één van dé groene alternatieven van de toekomst De ontwikkeling van warmtenetten is opnieuw erg actueel door het ’20-20-20’-klimaatplan van Europa. Warmtenetten kunnen steden en gemeenten dus helpen om aan die ambitieuze plannen te voldoen. Experts tippen warmtenetten immers als één van dé groene alternatieven van de toekomst. Infrax beschikt met zijn kennis over distributienetten voor elektriciteit, aardgas, kabel en riolering over een grote troef. Technisch verschillen warmteleidingen immers niet zo veel van aardgasleidingen. Daarnaast heeft Infrax ervaring in facturatie naar klanten. Dat alles maakt van ons een interessante partner voor de industrie, overheden en semi-overheden.

Referenties Infrax werkt via de DNB Iveg mee aan het consortium warmte@zuid in Antwerpen. Dit grootste bouwproject omvat ook de aanleg van een groot warmtenet, tot op heden het grootste dat Vlaanderen kent. Maar ook elders in Vlaanderen, o.a. in Hooglede zijn projecten lopende.

65

cvba STABO Kantoor: Remylaan 2b, 3018 LEUVEN (Wijgmaal) i www.stabo.be

c vba STA B O specialisaties Ingenieurs-, ontwerp en coördinatiebureau.

EPB-kennis in Vlaanderen/Brussel, BREEAM, dynamische modellering van gebouwen naar warmtevraag, koudevraag, daglichtintreding, overschrijdingsuren.

Woon- en zorgcentra, kantoren, klinieken, scholen, industriële gebouwen.

Referenties • Technieken: OCMW-gebouw Leuven • Duurzaamheid: BelOrta, U Gent, Visie op de realisatie van energie-neutrale gebouwen • volledige uitvoering van het gebouw naar gebouwenschil, technologie, simulatiegedrag van het gebouw • technieken: BEO, PV-installaties, WKK, gebouwenschil

66

Eandis brengt dag en nacht elektriciteit en aardgas tot bij de klanten, thuis of op het werk Vier tips voor een energiezuinige woning.

Geef minder geld uit aan energie door slim te (ver)bouwen Het energievraagstuk is wereldwijd één van de grootste maatschappelijke en economische uitdagingen. Tegen 2030 vraagt Europa 40 % minder broeikasgassen, minstens 27 % hernieuwbare energie en 27 % meer energie-efficiëntie.

Om de Europese doelstellingen te behalen is er een wijziging nodig in het energiebewustzijn van elke Europese energieverbruiker.

Minder verbruiken en meer hernieuwbare energie? Dat stelt andere eisen aan de manier van leven en wonen. Als bedrijf met een maatschappelijke rol wil Eandis de energieverbruikers mee helpen ondersteunen, onder meer via onafhankelijk advies om energiefit te bouwen en te verbouwen.

Met deze vier tips kunt u het E-peil van een woning gevoelig drukken.

1. Isoleer dak, muur en vloer extra dik 2. Kies voor hoogrendementsglas 3. Voorzie een verwarmingsinstallatie met hoog rendement 4. Ventileer slim met energieterugwinning.

De energiezuinige technieken betalen zichzelf terug door lagere energiekosten. Bovendien zijn er premies voor een laag E-peil van nieuwe woningen. Een E-peil lager dan 30 geeft een extra voordeel en voldoet aan de strengere energieprestatie-eisen voor bouwaanvragen vanaf 2015.

Snelle hulp? Ga online!

Voor de overgrote meerderheid van uw (aan)vragen, wordt u het snelst geholpen via onze website.

Online premieaanvragen betalen we bijvoorbeeld uit binnen de twee weken.

E www.eandis.be T 078 35 35 34

67

foto: Wienerberger

PUR isolatieschuim spuiten

68

renewable energy platform

r en ewabl e e n e r gy p l at fo r m

hernieuwbare energie

“Samen sterk in hernieuwbare energie” Vorig jaar heeft de Confederatie Bouw een nieuw platform gecreëerd voor hernieuwbare energie. Het Renewable Energy Platform (REP) wil bruggen slaan en een grotere synergie creëren tussen de verschillende gewesten en federaties, betrokken bij hernieuwbare energie.

Het platform mikt in een eerste fase op de installateurs van warmtepompen, zonneboilers en fotovoltaïsche zonnepanelen.

Met 1.300 Belgische bedrijven en 9.000 werknemers zorgen de installateurs van hernieuwbare energietechnieken voor een belangrijke economische activiteit binnen de bouw. Maar de aannemers die te maken hebben met deze duurzame technieken zitten met bepaalde verwachtingen. Dankzij de technische comités in het platform kunnen deze sneller aan de oppervlakte komen. Dat is van belang voor aannemers in speciale technieken en ondiepe geothermie, maar evengoed voor algemene aannemers, dakwerkers of aannemers van grote bouwwerken.

Op de bouwplaatsen zien we immers dat de specialisaties van onze aannemers onderling steeds meer verbindingen krijgen. Door een grotere synergie kunnen we de regionale verschillen overstijgen, de belangen van de aannemers met één stem verdedigen en hun beter op de hoogte houden van de meest recente evoluties op het vlak van wetgeving, technologie, beroepsopleiding, recyclage enzovoort.

Het Renewable Energy Platform wil een multidisciplinaire strategie ontwikkelen voor hernieuwbare energie om de verschillende beroepscategorieën zo goed mogelijk te ondersteunen, ongeacht hun grootte of cliënteel. Het gaat om een strategische actie die gevoerd wordt door de Confederatie Bouw met haar drie gewestconfederaties (VCB, CCW, CBB-H) en verschillende beroepsfederaties binnen de Confederatie, met name deze van STS, Fedecom, CBD en Bevad. > Voor meer informatie kunt u terecht bij: David Germani Coördinator van het Renewable Energy Platform T 0474 69 52 41 E david.germani@fedelec.be

70

impressie: Democo

Nul-energie kantoorgebouw voor AXA te Brussel

71

Vu Marc Dillen (directeur-generaal Vlaamse Confederatie Bouw) Lombardstraat 34-42 â&#x20AC;&#x201C; 1000 Brussel E info@vcb.be I www.vcb.be