TEKST: WALTER DE BOER
Boodschappen doen in de bieb De nieuwe bibliotheek in Lelystad opende zaterdag officieel. De traditionele bibliotheek is veranderd in een kenniswarenhuis. DESIGN Boodschappen doen. Een bibliotheek is dan niet direct de plek waar je aan denkt. Maar niets is minder waar. Boodschappenmandjes bij de ingang, etalagepoppen, oranje vloeren, hippe meubels, ruime paden tussen boekenkasten en ‘shop-in-shops’ zoals je ze alleen bij de Bijenkorf ziet. Je waant je even in een soort boekenwarenhuis, maar schijn bedriegt. We staan in de splinternieuwe FlevoMeer Bibliotheek in Lelystad. In opdracht van die bibliotheek bedacht architect Aat Vos van bureau Aequo samen met grafisch ontwerper Paul Oram en strateeg/creatief directeur Marco de Boer van Artmiks, een geheel nieuw concept voor het lenen van boeken: de bibliotheek als kenniswarenhuis. Marianne Zuidveld, verantwoordelijk voor cultuur en pr bij de FlevoMeer bibliotheek, benadrukt de veranderde rol van de bibliotheek. ‘Bibliotheken hebben een nogal stoffig imago. Een opslagplaats voor boeken waar je bovendien stil moet zijn. Tegenwoordig moet je meer inspringen op de veranderende behoefte van de consument. Onder andere door de bibliotheek aan te bieden als een beleving en je meer te richten op het verkopen van een product. Mensen moeten geïnspireerd worden en verleid.’ Beleving, product, het zijn niet meteen de woorden waarmee een bibliotheek gewoonlijk geassocieerd wordt. Toch ligt daar wel de basis voor het nieuwe concept. De Boer: ‘De
vraag is: hoe kan ik ervoor zorgen dat mensen langer in de bibliotheek blijven, meer boeken afnemen en vaker komen. In de traditionele bibliotheek is er maar weinig dat prikkeling veroorzaakt. Wat mensen wel graag doen is rondstruinen, “winkelen”. En dan zijn er een paar dingen die anders kunnen in een bibliotheek.’
LOPENDE BAND Aqueo en Artmiks deden onderzoek naar de succesfactoren van geslaagde winkelformules. Daaruit kwam een aantal ideeën naar voren die vertaald konden worden naar de bibliotheekpraktijk. De Boer: ‘Het boodschappenmandje is een van de voorbeelden om de vertaalslag te maken van een supermarkt naar een bibliotheek. Het mandje zorgt ervoor dat je meer boeken pakt en je ze niet allemaal onder je arm hoeft te dragen.’ Een andere belangrijke succesfactor is de looproute. De Boer: ‘We hebben nagedacht over de manier waarop mensen binnenkomen en hoe we ze langs producten kunnen leiden zonder dat ze daarbij al te veel worden afgeleid.’ Ook aan de looppaden zelf is aandacht geschonken. ‘We hebben geprobeerd om de paden zo breed te maken dat mensen zich comfortabel voelen. Een te smal pad houdt mensen tegen.’ Een volgend ingrediënt van wat een succesformule voor bibliotheken moet worden, is de lopende band. De Boer: ‘Dat idee komt van de videotheek. Als ik een film wil lenen, kijk ik meestal eerst op de balie, waar de films
liggen die mensen net terug hebben gebracht. Daar zitten vaak heel interessante films tussen. Dit idee heeft Artmiks ‘vertaald’ in een lopende band bij de ingang van de bibliotheek, waar mensen de boeken die ze terugbrengen op leggen. ‘De pakgekte en de hebberigheid, die werken daar’, zegt De Boer.
PASPOPPEN Nog een idee dat zijn oorsprong vindt in warenhuizen: de shop-in-shop. De bibliotheek is ingedeeld in thematische ruimtes die elk hun eigen vormgeving en typografie hebben (koken, natuur en techniek, sport, et cetera). Zuidveld: ‘Bewegwijzering is een van die dingen die mensen belangrijk vinden in een bibliotheek. Ze willen weten waar ze naartoe kunnen gaan. Een shop-inshop helpt daarbij.’ De bibliotheek staat ook vol met paspoppen. Vanaf de winkelstraat lijkt het net een kledingzaak. Daar zit duidelijk een gedachte achter, zegt De Boer: ‘Met die poppen kunnen we een thema laten zien en wordt de aandacht getrokken van de bibliotheekbezoeker.’ Dat de bibliotheek door al deze ingrepen zou ‘vercommercialiseren’, daar is De Boer het zeker niet mee eens. ‘Vercommercialisering vind ik een woord dat een negatieve uitstraling heeft. Dat vind ik onterecht. De bibliotheek is klaar om z’n product beter in de markt te zetten. Dat is eerder “verprofessionalisering”.’ www.flevomeerbibliotheek.nl
‘DIT IS GEEN VERCOMMERCIALISERING’ MARCO DE BOER
pagina 30, 08-10-2009 © Adformatie