Vraag van de lezer

“Wat doet de provincie Vlaams-Brabant met haar geld?”

Een eerlijke en terechte vraag. Want het is tenslotte jouw geld waar de provincie mee werkt. Het grootste deel van de inkomsten wordt gegenereerd uit de opcentiemen op de onroerende voorheffing. De provincie Vlaams-Brabant heeft, anders dan andere Vlaamse provincies, geen rechtstreekse algemene provinciebelasting. Daarnaast zijn er nog inkomsten uit enkele kleinere belastingen zoals de belasting op vergunningsplichtige bedrijven, op aanplakborden en op jachtverloven. Van alle Vlaamse provincies heeft Vlaams-Brabant al jaren de laagste belastingdruk.

Actief streekbestuur

Met dat geld werkt de provincie als modern streekbestuur actief aan de duurzame ontwikkeling van de regio voor alle inwoners. Een gebiedsgerichte werking die het lokale belang overstijgt of net samenwerking vergt van verschillende bestuursniveaus. Denk aan de waterproblematiek, onze mobiliteit en ruimtelijke ordening. We doen dat samen met de gemeenten, organisaties en burgers. Het doel is het welzijn en de levenskwaliteit van alle inwoners te bevorderen.

De provincieraad bepaalt wat er heel concreet met de centen gebeurt, want deze raad neemt alle beslissingen. Om de zes jaar kies jij de leden ervan tijdens de provincieraadsverkiezingen. De beslissingen van de provincieraad worden uitgevoerd door de deputatie.

Transparant meerjarenplan

De krachtlijnen van het provinciebeleid legt de provincieraad aan het begin van een nieuwe bestuursperiode vast in een meerjarenplan. Als een vooruitblik op het beleid dat zal worden gevoerd, en de financiële impact ervan. Dat meerjarenplan wordt op geregelde tijdstippen bijgestuurd. Elke zitting van de provincieraad is openbaar, je kan die ook via livestream volgen. De verslagen, bestuursdocumenten en financiële rapporten mag je altijd inkijken en zijn zelfs heel eenvoudig op de website te raadplegen.

www.vlaamsbrabant.be/openbaarheid

www.vlaamsbrabant.be/ bestuursdocumenten

Stel jouw vraag aan de provincie

Heb jij ook een prangende vraag waarbij de provincie je kan helpen? Contacteer ons dan via:

info@vlaamsbrabant.be Provincie Vlaams-Brabant, Communicatiedienst Provincieplein 1, 3010 Leuven

Plattelandscentrum Paddenbroek

THUIS IN HET PAJOTSE LANDSCHAP

Een oude hoeve onder een modern laagje van glas en staal. Plattelandscentrum Paddenbroek is een opvallend baken aan de voet van de Kesterheide in Gooik waar oud en nieuw samensmelten. En dat is exact wat het centrum doet: het heden en verleden samenbrengen. Oude fruitrassen herleven in de hoogstamboomgaard, de bakoven werd in ere hersteld en kinderen herontdekken het landschap waar de tijd geen vat op lijkt te hebben.

Plattelandscentrum Paddenbroek Een eenzame hoeve in het Pajotse landschap

Het verhaal van het Plattelandscentrum Paddenbroek begint enkele eeuwen geleden als een eenzame hoeve in het Pajotse landschap. Op de Ferrariskaart van 1770 zie je nog een klein gebouw, maar die groeide in de 19de en 20ste eeuw uit tot een fruitboerderij met ettelijke hectaren hoogstamboomgaarden. De hoeve kreeg een eigen halte van de boerentram die tussen Ninove en Brussel reed, zo geraakte het fruit op de Brusselse vroegmarkt. Vanaf de jaren ’70 van vorige eeuw ruimden veel hoogstamboomgaarden in het Pajottenland plaats voor de economisch interessantere laagstamcultuur. De overheid gaf zelfs premies om de hoogstambomen te rooien. Ook op hoeve Paddenbroek verdwenen veel boomgaarden.

Te koop

In de jaren ’90 stond Paddenbroek te koop. Pastoor Piet Chrispeels kocht de hoeve waar hij was geboren en opgegroeid, met het idee om er een plattelandscentrum in te richten. Met de hulp van vrijwilligers werd de werking uitgebouwd, de boomgaarden in ere hersteld, hagen aangeplant en ook honingbijen vonden er een plaatsje. Dankzij subsidies van onder meer de provincie Vlaams-Brabant startte Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei een educatieve werking voor kleuter- en basisscholen.

Een nieuw begin

In 2015 kocht de gemeente Gooik het gebouw en werkte een masterplan voor de site uit rond vijf pijlers: landbouw, natuur, duurzaamheid, toerisme/recreatie en streekidentiteit. Na een stevige renovatie is hoeve Paddenbroek een hedendaags plattelandscentrum in een fraai glazen omhulsel. Een gewaagd staaltje architectuur aan de voet van de Kesterheide, een bijzonder natuurgebied dat met zijn 112 meter het hoogste punt van het Pajottenland is. In de tuinen van het centrum vind je een hoogstamboomgaard met een 200-tal fruitbomen, een poel, een ecologische moestuin, stilteplekken in het groen en een bijenhal.

Altijd open

Plattelandscentrum Paddenbroek is een open domein waar je altijd welkom bent. Al is het maar om een geuze te drinken in het fiets- en wandelcafé, terwijl de kinderen ravotten op de nieuwe natuurspeeltuin. Het is ook een toeristisch infopunt waar je alle informatie over de streek vindt, én het is de thuis van de dienst Toerisme van Gooik en organisaties als vzw Klimaatpunt, energiecoöperatie PajoPower en Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei.

Meer weten?

www.gooik.be/paddenbroek

Een glazen landschapshuis

Architect Jo Taillieu tekende een opvallende constructie over wat er nog resteerde van de oude hoeve. De serre van glas en staal biedt onderdak aan drie gebouwen: het boerderijgebouw als werkplek en kantoorruimte, het opengewerkt fiets- en wandelcafé, en het kleine bakovengebouw. Een trap brengt je naar een polyvalente zaal en een vergaderruimte. Het onverwarmde glazen volume vervaagt de grens tussen buiten en binnen. Je staat als het ware in het landschap, maar toch ook niet. Elke gevel biedt een ander perspectief op het Pajottenland. Zonwering en luiken zorgen voor een optimaal binnenklimaat. De zuidelijke hellingen van de drie sheddaken zijn bedekt met zonnepanelen die energie leveren, terwijl de noordelijke hellingen en de glazen zijwanden een overvloed aan licht binnenlaten.

Natuur- en milieueducatie Het Pajottenland als leslokaal

“Hier brengen we de leerlingen in contact met de natuur en het landschap.”

Met laarzen aan naar de poel om er wriemelende waterdiertjes te scheppen. En dan uit de zoeken welke diertjes het zijn. Of appels rapen in de hoogstamboomgaard en je eigen appelsap persen en proeven. Of met een verrekijker speuren naar de helden van de velden en dan het akkervogelspel spelen. Een educatieve klasuitstap naar Plattelandscentrum Paddenbroek is niet alleen heel leerrijk maar ook gewoon heel tof. “Onze tuin lijkt wel het Pajottenland in het klein”, zegt medewerker educatie Katelijne Aelen. “Hier brengen we de leerlingen in contact met de natuur en het landschap. Zo krijgen ze van jongs af aan voeling met ecologie en het dieren- en plantenleven van hun eigen streek.” En dat doen ze massaal, dit jaar zullen wel 3000 leerlingen deelnemen aan een educatieve activiteit. Katelijne kan daarvoor rekenen op de inzet van enthousiaste vrijwilligers met een hart voor de natuur.

De nieuwe infrastructuur maakt nog meer mogelijk. Katelijne werkt ook een programma voor secundaire scholen uit. Zelfs verjaardagsfeestjes met een workshop en een maandelijkse natuurdag voor gezinnen komen er binnenkort aan.

Meer weten over het educatieve aanbod? Of wil je je inzetten als vrijwilliger?

www.paddenbroek.be

De witte gloed van de historische bakoven Warm erfgoed

“Een bakoven is een ontmoetingsplek en dat was vroeger niet anders”

De heerlijke geur van versgebakken brood stijgt weer op uit de bakoven van hoeve Paddenbroek. De oven uit 1937 werd met de expertise van Monumentenwacht Vlaams-Brabant gerenoveerd. Een warm stukje erfgoed met een verhaal.

“Een bakoven is een ontmoetingsplek en dat was vroeger niet anders”, vertelt Timon Boumon, medewerker erfgoed van Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei. “Landbouwers uit de buurt verzamelden rond de oven om broden te bakken. De ene boer had de bakoven, de andere zorgde voor hout, en nog een andere voor het deeg. Zo ging het er destijds aan toe.” Met de renovatie van de hoeve tot een modern plattelandscentrum, kreeg ook de bakoven een plaatsje onder de glazen stolp. Regionaal Landschap riep de expertise van Monumentenwacht Vlaams-Brabant in. “Want je moet met kennis van zaken aan dergelijk klusje beginnen. Bijvoorbeeld, de samenstelling van de leem voor de ovenkoepel is enorm belangrijk. De koepel houdt de ovenwarmte vast, daar steunt het principe van de bakoven op.” Voor de werken zelf kreeg Regionaal Landschap een provinciale subsidie in het kader van het project 360°-erfgoedprojecten en een bijdrage van gemeente Gooik. Met deze subsidie wil de provincie Vlaams-Brabant de restauratie van niet-beschermd klein bouwkundig erfgoed en het omliggende landschap dat er onlosmakelijk mee verbonden is, een duwtje in de rug geven.

Baktechniek

Vandaag staat de bakoven er weer als nieuw bij. Om brood te bakken, doet Timon een beroep op vrijwilligers uit de streek die de oude baktechniek koesteren. Want dat bakken vergt veel meer dan alleen maar op een knopje te duwen. “Het begint met een klein vuurtje in de ovenmond. Daarvoor werd vroeger vaak gedroogd knothout gebruikt van bomen in het landschap. Langzaam breid je dan dat vuur uit terwijl je het naar achter duwt, tegen de zijkanten van het bakstenen gewelf. Tot de zwarte roetaanslag van de koepel letterlijk witheet is.”

250°C

Die witte kleur is het teken dat de oven warm genoeg is. Zo’n 250°C is dat. “Dan haal je het brandende hout uit de oven, de assen gaan de doofpot in. Met de restwarmte in de oven bak je de broden. Na vijftig minuten zijn ze klaar. Met de resterende warmte kan je zelfs nog kramiekbrood of taarten bakken, of noten laten drogen.” De bakoven van Paddenbroek is vandaag opnieuw een ontmoetingsplek waar klassen educatieve workshops volgen en volwassenen leren stoken en bakken. Met een lekker resultaat.

Hulp nodig? Reken op onze Monumentenwachters

Ook advies nodig over een historische bakoven? Monumentenwacht VlaamsBrabant helpt je graag bij het gebruik of restauratie van jouw historische waardevolle bakoven

De monumentenwachters van Vlaams-Brabant inspecteren nauwgezet de bouwfysische toestand van onze waardevolle gebouwen, geven advies en voeren kleine, dringende onderhoudswerken uit om erger te voorkomen. Ook van historische bakovens. Een lidmaatschap kost 40 euro/ jaar, maar ook als je niet in aanmerking komt voor een lidmaatschap, komt Monumentenwacht graag langs voor jouw historische bakoven. Meer weten?

www.monumentenwacht.be monumentenwacht@ vlaamsbrabant.be

Bouwen om te bakken

Je eigen bakoven bouwen of restaureren? Een goed idee! Het boek ‘Bouwen om te bakken’, een handleiding vol bouw- en baktips, getuigenissen. Het boek kost 20 euro. Je kan het bestellen via:

www.mot.be/nl/opzoeken/ bakovens/boek

Onze wandelsuggestie? De Kesterheide-Lombergveldwandeling. Naar het dak van het Pajottenland

De Kesterheide is eigenlijk een stevige heuvel: 112 meter hoog en het hoogste punt van het Pajottenland. Je wandelt er door broekbossen vol kleur en langs akkerranden vol voorjaarszangers. Een gebied dat deel uitmaakt van het Europese biodiversiteitsnetwerk Natura 2000 en beheerd wordt door Natuurpunt. Maar het zijn toch vooral de vergezichten die de aandacht trekken. Terwijl je verder de heuvel op trekt, kijk je tussen de bomen door uit over de kerkjes van Leerbeek, Kester en Heikruis. De Kesterheide heeft als baken in het landschap altijd mensen aangetrokken. Opgravingen brachten zelfs werktuigen van neanderthalers aan de oppervlakte. Ook Kelten waren er thuis. In de ijzertijd was er waarschijnlijk een vrij rijke nederzetting. In de Romeinse tijd schoof de bewoning op naar de voet van de heuvel, het huidige Kester, waar een handelsdorp bloeide aan het kruispunt van twee wegen. De naam Kester komt vermoedelijk van het Latijnse castrum, wat betekent 'militaire nederzetting'. Is de IJzeren Man misschien een Romein in volle gevechtstenue? Neen hoor. De bizarre metalen figuur die je ergens in het groen tussen knooppunten 255 en 254 ontdekt, is een geografisch referentiepunt. De ‘man’ staat er al sinds 1867. Wat verder stoot je op kinderen die een spelletje verstoppertje lijken te spelen tussen een waaier van eiken balken. Een hartverwarmend kunstwerk dat herinnert aan alle kinderen die aan een stofwisselingsziekte zijn overleden.

KesterheideLombergveldwandeling

8,9 km - Volg de rechthoekige rood-witte knooppuntenbordjes Vertrek: Plattelandscentrum Paddenbroek Volg de knooppunten: 218 – 215 –216 – 255 – 254 – 253 – 250 – 251 –258 – 256 – 264 – 215 – 220 – 218 Aankomst: Plattelandscentrum Paddenbroek

Download deze wandeling via: www.toerismevlaamsbrabant.be/wandelen

Fietsroute

22 km

Vertrek: Plattelandscentrum Paddenbroek Volg de fietsknooppunten: 14 – 42 – 13 – 24 –12 – 57 – 88 – 30 – 39 – 41 – 42 – 14 Aankomst: Plattelandscentrum Paddenbroek

Scan de QR-code en download de app izi.travel op je smartphone

Archeologische fietsroute Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

In de buurt bouwden de Romeinen grote villa’s waar ze aan landbouw deden. Maar al veel vroeger in de tijd lieten mensen ook al hun sporen na op de Kesterheide. De fietsroute ‘Ik zie, ik zie wat jij niet ziet’ gaat langs de vindplaatsen en de onzichtbare getuigen in het landschap. Download de app izi.travel op je smartphone en je krijgt onderweg het hele verhaal te horen, te zien en te lezen.

Toeristisch infopunt

Plattelandscentrum Paddenbroek is de beste uitvalsbasis om het Pajottenland te verkennen. En je hoeft daarvoor geen folders of websites uit te spitten. Alle inspiratie voor jouw uitstap vind je gewoon ter plaatse in het vernieuwde onthaalpunt . Met een kant-en-klare wandeling, een fietslus waarmee je nog dieper de streek verkent, en een heleboel bezoektips waar je wel even zoet mee bent. Gepresenteerd door de streekgenoten zelf. Met de handige QR-codes heb je meteen alle informatie op je smartphone staan. Je kan er trouwens ook de batterij van je e-bike opladen, fiets- en wandelkaarten kopen bij Toerisme Gooik of je weg zoeken uit het natuurlijke doolhof.