Ақпараттық-танымдық ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауынан: Б ү г і н д е Отанымыздың жетістіктері – әрбір азаматтың ұлттық мақтанышы. Күшті, қуатты мемлекеттер ғана ұзақ мерзімдік жоспарлаумен, тұрақты экономикалық өсумен айналысады. «Қазақстан-2050» Стратегиясы – барлық саланы қамтитын және үздіксіз өсуді қамтамасыз ететін жаңғыру жолы. Ол – елдігіміз бен бірлігіміз, ерлігіміз бен еңбегіміз сыналатын, сынала жүріп шыңдалатын үлкен емтихан. Стратегияны мүлтіксіз орындап, емтиханнан мүдірмей өту – ортақ парыз, абыройлы міндет!
басылым
2014 жыл №2 (67) Ақпан
болашаққа бағДАР АЙҚЫН
Елбасының Қазақстан халқына Жолдауы бізге, ел жұртшылығы үшін қашан да маңызды оқиға. Себебі, ол мемлекет дамуының негізгі бағыттары мен міндеттерін анықтайтын стратегиялық маңызды құжат болып табылады. Мемлекет басшысы Жолдауда атап өткен барлық дүние қазақстандықтардың көкейінде жүрген мәселелер еді. Әсіресе, ұлттық бағыттағы, қазақ тілі, ел бірлігі хақындағы сөздері «елім» деген әрбір азаматқа ерекше рух бергені сөзсіз. Елімізді «Қазақ Мемлекеті» деп атайтын күн алыс емес. Ол байтақ жерімізді мекен еткен әрбір азаматқа байланысты. Бірлігімізді сақтап, ана тіліне деген құрметімізді берік етсек, ұлттық мүдденің үстемдік етері анық. Тек, ынтымағымызға сызат түспеуі қажет. Биылғы Жолдауда жігер берген: «Біз армандарды ақиқатқа айналдырдық. Мәңгілік елдің іргетасын қаладық. Мен қоғамда «Қазақ елінің ұлттық идеясы қандай болуы керек?» деген сауал жиі талқыға түсетінін көріп жүрмін. Біз үшін болашағымызға бағдар ететін, ұлтты ұйыстырып, ұлы мақсаттарға жетелейтін идея бар. Ол – Мәңгілік ел идеясы.» - деген сөздері тек мені ғана терең ойға салып қана қоймай барша отандастарымызды да ойландырды деп сенемін. Олжас Шәріпбеков, Семей қаласы әкімінің «Жылдың студент көшбасшысы» атты сыйақысының иегері, «Ветеринарлық санитария» кафедрасының 5 курс студенті.
Олар мемлекеттік гранттың иегері Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің төрт оқытушысы 2013 жылдың “ЖОО ҮЗДІК ОҚЫТУШЫСЫ” мемлекеттік грантының иегері атанды. «ЖОО үздік оқытушысы» мемлекеттік гранты конкурстық негізде жоғарғы оқу орнының жоғары педагогикалық және ғылыми жетістіктері бар оқытушыларына беріледі.
Мұсабаева Бинұр Әсенова Бақытгүл Хабасқызы, Қажкенқызы, Химия кафедрасының Ет, сүт және тағамдық өнімдер меңгерушісі, химия кафедрасының меңгерушісі, техника ғылымдарының кан- ғылымдарының кандидаты, доцент дидаты, доцент
Жұмажанова Гүлжанар Какімжанқызы, Педагогика психологиясы кафедрасының меңгерушісі, психология ғылымдарының кандидаты
Исмаилова Ғайнигүл Қабидуллинқызы, Филология кафедрасының меңгерушісі, филология ғылымдарының кандидаты, доцент
2
2014 жыл №2 (67) Ақпан
Студент
әлемі
Елбасының жолдауы ЖАСТАРДЫҢ рухын көтерді
Жарқын болашаққа жетелер бағыт Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың биылғы жолдауы «Мәңгілік ел» деген атаумен көрініс тапты. Жолдауда айтылғандай бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ «Қазақстан 2050» стратегиясының мүлтіксіз орындалуына жетелер бірденбір дұрыс бағыт. Осы орайда Елбасы мемлекет саласының барлық қызметіне серпін бере отырып, болашақ ұрпақтың, жастардың, білім, ғылым, денсаулық салаларының, инновациялық дамудың, шағын және орта бизнестің өркендеуі Қазақстанды дамытудың нақты жолы екенін ұсынды. Сонымен қатар, жетекші университеттерді академиялық және басқарушылық автономияға біртіндеп көшіреміз дегені және үлгерімі жақсы студенттер мен оқушыларды қолдаудың тиімді жүйесін жасау керек екені, сондай-ақ, 2016 жылы студенттердің шәкіртақысын 25 пайызға өсіреміз дегені барлық жастар тарапынан ерекше қолдау тапқаны анық. Бұл қуанышты жайт, студенттер мен қатар мектеп оқушыларының да білімге деген шабытын оятып, жігерін көтерері сөзсіз. Біз еліміздің ертеңіміз. Болашақ Қазақстан біздің қолымызда. Сондықтанда, Елбасымыздың біз үшін жасап отырған мүмкіндіктерді дұрыс пайдаланып, Отанымызға қалдықсыз қызмет ету міндетіміз. Қорыта келгенде осы жолдан айнымай, тек алға ғана жылжып, әлемді таң қалдырар жарқын істердің жаршысы болайық. Елбасы өзі айтқандай «Қазақстан 2050» – Мәңгілік Елге бастайтын ең абыройлы, ең мәртебелі жол. Журналистика мамандығының ЖУ-301 тобының студенттері
Жайық Тохтаров, ИТФ декан орынбасары Елбасы өз сөзінде: «Мен сіздерге – жаңа буын қазақстандықтарға сенім артамын. Сіздер жаңа бағыттың қозғаушы күшіне айналуға тиіссіздер»,-деген жоқ па?! Мемлекет болса, өз тарапынан жастардың сапалы білім мен саналы тәртіп алуына, қажетті мамандықты игеруіне, өз арман-мақсаттарын жүзеге асырулары үшін бар мүмкіндіктер жасап келеді. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев жастарға, ерекше сенім арта отырып, жастардың жағдайын жасауға баса назар аударады. Ел президентінің жыл сайынғы Жолдауларының басым бағыттары жастармен тікелей байланысты бо-
луы, кез келген мемлекеттік маңызы бар стратегиялар мен мақалаларында, сөздерінде әркез өскелең ұрпақты тілге тиек етуі соның айқын дәлелі. Халқы үшін қызмет етуді бақыт санайтын Елбасымыз тұрғанда Қазақстанның келешекте дамыған, өркениетті ел боларына кәміл сенемін. Елбасының мығым әрі мықты, сындарлы да салиқалы саясатын қолдай отыра, бар күшжігеріміз бен білімімізді ел игілігі үшін сала бермекпіз.
Феризат Косетова, магистрант кафедры «Химия и география» Поддержка общества закономерна, так как Послание Главы Государства - всесторонне продуманная и обоснованная стратегия развития Казахстана на последующие десять лет. Это уверенный старт в будущее! Неслучайно в своем послании Глава Государства большое внимание уделил и качествуи модернизации образования - это главный стратегический фактор не только социально-экономического, интеллектуального и духовного развития общества, но и конкурентоспособности страны. Поставлена важная задача о переходе на трехязычие при обучении в школах и ВУЗах страны. С подачи Президента, уверенным шагом наше университетское образование и наука шагнули на новый уровень развития.Каждому студенту и магистранту нашего университета открыты все дороги для прохождения обучения в ведущих университетах мира. Обучаясь в магистратуре Государственного университета имени Шакарима города Семей, имела возможность прохождения курса повышения квалификации в Назарбаев Университете, где смогла получить неоценимый багаж знаний у профессоров Кембриджского университета. Это и является доказательством реализаций планов, поставленных президентом. Молодежь должна стать главным стратегическим ресурсом государства - это основа будущего. Это новые возможности, которые открываются перед каждым из нас, перед нашими семьями, перед нашей страной. Мирхат Аликеев, ИТФ, ТПс-227 топ студенті, кіші декан Елбасы Жолдауында білім саласы қызметкерлерінің алдына үлкен міндеттер қойды. «Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды жұмыс күтіп тұр. 2020 жылға қарай Қазақстандағы 3 – 6 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі біліммен 100 пайыз қамту жоспарлануда. Сондықтан, оларға заманауи бағдарламалар мен оқыту әдістемелерін, білікті мамандар ұсыну маңызды. Орта білім жүйесінде жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу керек. Мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс» деп атап көрсетті. Осыған орай, үлкен жауапкершілік жүктеліп отырған мұғалімдерге жаңашылдықпен жұмыс
жасауға тура келеді. Ең алдымен барлық пән бойынша білім сапасын арттыру керек. 2013 – 2014 оқу жылынан бастап, мазмұнды және оқыту технологиясын жаңарту негізінде орта білім берудің сапасын елеулі арттыру мақсатында экспериментті «e – Learning» электронды оқыту жүйесі енгізілді. «e – Learning» электрондық оқыту жүйесі – Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына қосылған ауқымды мемлекеттік жоба. Тағы бір жайт – тіл мәселесі. Сондықтан Елбасымыз да тілді дау-дамайдың төркініне емес, даму мен өркендеудің негізіне, ұлттың ұйытқысына айналдыру – баршамыздың парызымыз екендігін бәрімізге де тағы бір мәрте тиянақты ұғындырды деп ойлаймын. Елбасының әр Жолдауы – толғауы терең қайталанбас дүние. Биылғы Жолдау да Президентіміздің өзіндік стиліне сәйкес көптеген ерекшеліктерімен ел есінде қалады деген сенімдемін.
Студент
әлемі
2014 жыл №2 (67) Ақпан
АЛАШТЫҢ АРДАҚТЫ АРЫСЫ 19 ақпан күні Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінде «Абай арманы» зиялылар клубының кезекті мәжілісі болды. Ұлылардың ғылыми ізденістерін, бай мұрасын әспеттеу мақсатымен аталмыш зиялылар клубы 2012 жылдың сәуір айында құрылған болатын. Клубтың өткен мәжілістерінде Ш.Әмірбеков, Т.Омарбекұлы, Т.Жұртбай, А.Еспенбетов, Ғ.Есім сынды Республикамызға белгілі ғалымдар дәріс оқыды. Абай мұрасын жаңаша түсінуге, тереңдей ұғынуға кеңінен жол ашатын клубтың осы жолғы қонағы әлихантанушы, филология ғылымдарының кандидаты, доцент Сұлтанхан Аққұлұлы. Абай шығармашылығының Әлихан Бөкейхан зерттеуінде тақырыбы төңірегінде ой өрбіткен ғалым «Әлиханның басты арманы – Абай жинағын жарыққа шығару, ақын мұрасын қалың ел арасына тарату болды», - дейді. Сонымен қатар, Абайдың өмірімен ақындық өнері жөнінде бірінші ғылыми ой 1905 жылы «Абай Құнанбаев» деген азанама мақаласымен басталатындығы, Абай мен Әлиханның кездесуі мүмкін деген ой төңірегінде өз көзқарасын білдірді. Сұхбат төңірегінде өрбіген отырыс қонақтарын ғалым өзінің шешендігімен, білімділігімен тәнтті етті. Ұзақ жылғы Әлихан Бөкейханов жайлы жинаған мол мағлұматын ортаға салды. Мақсат Жарылғасынұлы, Семей қаласының «Шәкәрімтану» ҒЗО маманы.
3
Биыл Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетіндегі « Жу р н а л и с т и ка » мамандығының ашылғанына тура 15 жыл толды. Әрине, бұл аз уақыт емес. Осы уақытқа дейін бұл жерде қаламы қарымды, ойы ұтқыр жүздеген журналистер тәрбиеленіп, бойларына өмірлік азық болар білім нәрін сіңірген еді. Олардың алды республикалық, облыстық, қалалық телеарналарда, газет-журналдарда еңбек етіп, еліміздегі журналистика саласының дамуына зор үлес қосып жүр. Бұл – Шәкәрім университеті ұстаздарының шәкірттеріне берген білімнің жемісі. Семейде журналист мамандарын даярлайтын бірден бір жалғыз оқу орны – Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті. Қазір аталмыш қара шаңырақта журналистерді кәсіби тұрғыда жан-жақты, өз істерінің шеберлері етіп дайындау алға қойылған. Университет басшылығы инновациялық технологияларды кеңінен пайдалана отырып, студенттерге білім беру сапасын арттыруды көздейді. «Журналистика» мамандығының ашылғанына 15 жыл толуына орай университетте заманауи технологиямен жабдықталған телестудия ашылды. Журналистиканың жілігін шағып, майын ішемін деген жас студенттер мұнда телережиссура, телеоператорлық шеберлік, дыбыс жазу, телехабарлар дайындаудың қыр-сырын, эфирде өзін-өзі ұстау мәдениетін терең меңгеріп шығады. Бүгінде ақпараттық технологияның дамыған заманында журналистердің біліктілігіне қойылатын талаптың жоғары екені айтпаса да түсінікті жайт. Ал, университетте ашылған телестудия болашақ журналистерге шеберліктерін шыңдап, іс-тәжірибе жинақтауға мол мүмкіндік берері сөзсіз. Өз тілшіміз.
Ұтымды тәсілден-сапалы білімге Шәкәрім университеті қазақ филологиясы факультетінің 2 курс студенттеріне «ХІХ – ХХ ғасыр әдебиетінің тарихы» пәні жүргізіледі. Сабақ бойынша дәріс оқу қазақ әдебиеті кафедрасының доценті, ф.ғ.к. Сабырбаева Раушан Қойшанқызының еншісінде. Раушан Қойшанқызы ХІХ ғасыр аяғы мен ХХ ғасыр басындағы ақын-жазушылардың өмірі мен шығармашылығын меңгеру барысында сабақтың түсінікті әрі қызықты өтуі үшін кембридждік тәсілді қолданады. Тәсілдің тиімділігі тақырып бойынша қамтылмай кеткен сұрақтарға тереңірек тоқталып, небір қызықты қосымша мәліметтермен қамтамасыз ете отырып, студенттердің үш жақты бағалануы (өзін-өзі бағалау, топтың бағалауы, сарапшыұстаздың бағалауы) болып келеді. Тағы бір ерекшелігі бірде-бір студенттің бос отырмай, ізденіс жұмыстарымен айналысуы,
сабақ соңында сарапшы-мұғалімнің қорытындысымен «Ең үздік ойыншы» сынды марапат қағаздарының берілуі. Кембридждік тәсіл студенттердің уақыт үнемдеуімен қатар, топ мүшелерінің ой-өрістерін дамытып, қарсы сұрақ қоюға, шығармашылық қабілеттерін арттыруға, еркін сөйлеуге, бірлікке жұмылдыруға ықпал етеді. Қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі, ф.ғ.к Айман Советқызының ұйымдастыруымен жүргізілетін бұл тәсіл барлық оқытушылар қауымын қызықтырып отыр. Кембридждік тәсіл арқылы өткізілетін сабақтарға магистратура студенттері қатысып, керектеріне жаратып жатса, ұстаздар тарапы да қалыс қалмай, білгендерін үйретіп бағуда. Данагүл Байболова, Филология факультеті.
4
2014 жыл №2 (67) Ақпан
ҒАЛЫМҒА ҚҰРМЕТ Ақпан айының 20-жұлдызында Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Филология факультеті Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының ұйымдастыруымен «Қазақ тілінің құрылысы мен оны оқыту әдістемесінің заманауи мәселелері» тақырыбында лингвист-ғалым Жұмағали Шакеновтің туғанына 100 жыл толуына орай республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция өткізілді. Конференция отырысы аясында көрме өз жұмысын жүргізді. Көрменің өтуіне мұрындық болған ғылыми кітапхананың ғылыми әдістемелік бөлімінің меңгерушісі Майшекина Гүлмира Советқызы еді. Көрме төрт бөлімнен тұрды. Көрмеге Семей мемлекеттік педагогикалық институтының 70 және 75 жылдықтарына орай баспадан шыққан әдістемелік құралдар мен ғылыми еңбектер қойылған. Жұмағали Шакеновтің «Қазіргі қазақ тіліндегі сын есім категориясы», 1982 жылы жарық көрген «Мектепте қазақ тіліндегі күрделі сөздерді оқыту», 1991 жылы жарияланған «Қазақ тіліндегі күрделі сөздер мен күрделі тұлғалар» және т.б. ғылыми еңбектері мен мақалалары қойылған. Көрмені тамашалаған бірқатар студенттер лингвист-ғалымның, сондай-ақ университеттің ғылыми қызметкерлерінің еңбектерімен танысты. Рухани азық алар бұл шараның ұйымдастырылғанына алғыс білдірген студенттер қауымы әлі де осындай көрменің бола беруіне ниет білдірді. Аяулым Әліппаева, Филология факультетінің 3 курс студенті.
Студент
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті - республикадағы ең іргелі жоғарғы оқу орындардың бірі әрі бірегейі. Мұнда білім алып жүрген жас студенттер қоғамдық өмірге белсене ат салысады. Сондай-ақ, университетте студенттердің білім алуымен қатар, спортпен шұғылдануларына барлық жағдай жасалған. Мұнда студенттер өздерін жанжақты қырларын көрсетіп, өзін-өзін тәрбиелеуге үлесі зор студенттік Парламент ұйымы да 2011 жылдан бастап жұмыс істейді. Аталмыш ұйымның жаңадан сайланған көшбасшысы – Айдос Төлеуханов. Ол Үржар ауданының тумасы. Осы орайда Айдосты әңгімеге тартып көрген едік... - Айдос, студенттік Парламент ұйымының басты мақсаты не? - Студенттік Парламент – бұл университет ішіндегі ұйымдардың қоғамдық іс-шараларға белсенді түрде қатысуын қадағалайтын бірден бір үлкен ұйым. Мақсаты - студенттердің әлеуметтік жағдайын қорғау және іске асыру. Оқу орындағы ғылым және мәдени іс-шараларда жұмыс атқарып жүрген студенттерді жастар мәселесі жөніндегі құқықтық нормаларды бекітуге жұмылдыру. Студенттер арасында құқықтық норма қалыптастыру. Университет қабырғасындағы барлық ұйымдарының жұмысын қадағалау және бақылау. - Осы уақытқа дейін талай-талай студенттік ұйымдарға төрағалық етіпсің. Ал, студенттік Парламент көшбасшысының бойында қандай қасиеттер басым болуы тиіс? - Студенттік Парламент болсын, басқа ұйым болсын көшбасшыға лайық, адамды даңққа бөлейтін екі қасиетті өнер бар: бірі-қолбасшылық, екіншісі - шешендік өнер деп білемін. - Жастар – егеменді елдің алтын діңгегі. Бүгінгі таңда жастардың қоғамдағы рөлі қандай? Олардың қоғамдық өмірге араласу белсенділігі қандай? Осы тұста нендей кемшіліктер бар, көшбасшы ретінде өз пікіріңді білсек... - Жастар қай елде болмасын ең басты қозғаушы күш екені баршаға мәлім. Біздің елдің жастары Елбасының тікелей назарында, яғни қоғамда орны ерекше қолдауға ие деп білемін. Биылғы
әлемі
жылы университетімізде жастардың қоғамдық өмірге араласуы бәсеңдеу деп ашық айта алам. Себебі, прогресс деген дүние жоқ, сол өзгеріссіз келе жатқан жоспардан болар бәлкім. Сол себепті жастардың қызығушылықтарын арттыру үшін жоспардан тыс іс -шаралар ұйымдастырудамыз. - Студенттік Парламенттің алдағы жоспары қандай? - Жоспар көп. Соның ішіндегі ең негізгісі - университетте дебат ойынынан ресубликалық турнир өткізу. - Білуімше, жеткен жетістіктерің аз емес сияқты. Дегенмен, өз аузыңнан естісем деймін... - Ауыз толтырып айтар жетістігім, 2006 жылы футболдан Қазақстан чемпионы, 2008 жылдың қорытындысы бойынша футболдан қаламызда «Үздік ойыншы» атандым. 2011 жылы «Жас Отан» жастар қанатының көшбасшысы, ал 2012 жылы Семей қалалық «Жас Ұлан» және «Жас Қыран» бірыңғай мектеп оқушыларының үйлестірушісі, республикалық, халықаралық форумдардың ШҚО атынан делегаты болдым. Семей қалалық «Жігіт сұлтаны-2013» байқауында Бас жүлдені иелендім. - Армансыз адам қанатсыз құспен тең. Арман-мақсаттарың көп шығар? Арманым тәуелсіз жас мемлекетімнің және универститетімнің тарихынан өз атымды қалдырып, ойып тұрып орын алу. Мақсатым - барлық саланы қамтып үздіксіз өсу. Жарқын іспен күллі әлемді таң қылып, жасай берсін, елдігіміз мәңгілік! - Әңгімеңізге рахмет. Сұхбат жүргізген: Жібек СЕРҒАЗЫ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің баспасөз хатшысы
Студент
әлемі
2014 жыл №2 (67) Ақпан
РЕКТОР СТУДЕНТТЕРМЕН КЕЗДЕСТІ
Университет ректоры Шәріпбек Әмірбеков оқу орнының белсенді студенттерімен, әр факультеттің старосталарымен кездесу өткізіп, ой бөлісті. Университет ректоры жиында Елбасының биылғы Қазақстан халқына жолдауында көрсетілген «Мәңгілік ел»
идеясының маңыздылығына тоқталды. Кездесуде студенттердің білім сапасын жетілдіру, олардың ғылыммен айналысуға деген құштарлығын арттыру мәселелері кеңінен қозғалды. Бүгінгі студенттердің білім деңгейі қандай? Олардың өзін-өзі басқаруға, өзінің білім сапасын жақсартуға талпынысы қандай? Міне, университет ректорымен жиынға қатысушылар осы сұрақтардың жауабын іздеді. Кез-келген жоғарғы оқу орнының түлегі зерек, жоғары білікті және өз саласы бойынша мамандығын жетік меңгерген, төрткүл дүниенің әр елінде сұранысқа ие, бәсекеге қабілетті маман болуы қажет. Бұған тек білім беруші ұстаздар қауымы ғана емес, студенттердің өздері де белсенді болуы шарт. Сөз барысында Шәріпбек Ағабайұлы университеттің білім жүйесіне шетелдік тәжірибені енгізу керектігін алға тарт-
ты. Ал, бұл мәселенің жүзеге асуына шет мемлекетте білім нәрімен сусындап, мол тәжірибе жинақтап келген университет студенттері ат салыспақ. Әрине, бұл алдағы уақыттың еншісінде. Бұл өз кезегінде, жастардың білім деңгейін жоғарылатуға өзіндік ықпалын тигізері анық. Иә, кез-келген елдің болашағы, сол елдің білімі мен ғылымына байланысты. Бүгінгі заманның талабы осындай. Кездесуге келген белсенді жастар көкейлерінде жүрген сауалдарын, ұсыныс-тілектерін жолдап, тұщымды жауап алды. Жиын соңында университет ректоры жалынды, жігерлі жастарды білім алумен қатар, қоғамдық өмірге белсенді түрде атсалысуға шақырды.
Жаңа медиа құралдарын дұрыс пайдалану керек Жаңа медиа құралдарын дұрыс пайдалану керек. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемелекеттік университеті «Журналистика» факультетінде оқитын студенттерге осы мәселені түсіндіріп, семинар-тренинг өткізу мақсатында университетке Алматы қаласынан қазақ блогшысы, Орта Азия елдеріне арналған «Neweurasia.net» блогындағы қазақ тіліндегі хабарлардың үйлестіруші-редакторы, «Мінбер» журналистерді қолдау орталығы жанындағы жаңа медианы зерттеу тобының жетекшісі Асхат Еркімбай келді. Тренингке 50-ге жуық жас журналист қатысты. Семейге бірінші рет келген Асхат Еркімбай тренинг барысында жаңа медиа туралы тың ақпаратты студенттерге қызықты әрі тартымды етіп жеткізе білді. Қазақ блогшысы болашақ тілші мамандардан ағылшын тілін жетік меңгеруге шақырды. «Бүгінгі заманда шет тілін білу – парыз», - деп санайды Асхат Еркімбай. Себебі, ағылшын тілі – кез-келген журналист үшін аса маңызды болады, - дейді ол. Бұл «Мінбер» журналистерді қолдау орталығының басты бағыттарының бірі болса, екінші бағыты – қазақ журналистерінің шеберліктері мен біліктіліктерін арттыруды көздейтінін айтады блогшы өз сөзінде. Семинардың өту барысында студенттер тарапынан да қызықты сауалдар жолданып, оған тұщымды жауап алынды. XXI ғасыр – ақпараттық технологиялардың дамыған алтын ғасыры. Ауқымы кең жаңа медиа түсінігі жас мемлекетімізде енді-енді ене бастады. Жаңа медианы қолдану арқылы қазақ журналистикасына жаңашылдықтар енгізілді. Жаңашылдықтар деп отырғанымыз, интернет-журналистика, сайттар, ақпарат алаңдары, блогтар сынды жаңа дүниелер. Жаңа медиа ақпараттың мәтінге тәуелді болуын жойды десек те болады. Себебі, оның орнын мультимедиялық, графикалық ақпараттың таралуы басып келеді. Қысқасы, біз жаңа медиа құралдарын дұрыс қолдануды үйренсек, бұдан ұтпасақ ұтылмасымыз анық.
баспасөз ОРТАЛЫҒЫ
5
Бәрекелді!
Жеңіс тұғырына көтерілді Ақпараттықкоммуникациялық технологиялар факультетінің 1 курс студенті Қ ұ с м а н о в Иманмәди жеңіл атлетикадан өткен ел біріншілігінде топ жарып, жүлделі орынға ие болды. Жарыс ағымдағы жылдың 4-6 ақпан аралығында шырайлы Шымкент қаласында өткен болатын. Бұл додада Иманмәди 800 метр қашықтықты бағындырып, жеңіл атлетикадан ҚР Чемпионатында 3-ші орынды қанжығасына байлады. Сондай-ақ, жас спортшы эстафета бойынша да жүлделі орынға табан тіреген болатын. Айта кету керек, Иманмәдидің биік шыңнан көрінуіне оның жаттықтырушылары Б.А.Дягелев пен С.С.Ершовтың еңбегі зор. Спортшының өз бапкерлеріне айтар алғысы да шексіз. Спортты жанына серік еткен Иманмәди алдағы уақытта талмай еңбектеніп, бұдан да жоғары нәтиже көрсететінін жеткізді.
6
2014 жыл №2 (67) Ақпан
Студент
әлемі
Студенттер ФИЛАРМОНИЯСЫ ашылады
Жас таланттар өз өнерлерін көрсетті
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Аграрлық факультеті Кенен Әзірбаевтың 130 жылдығы, Шәкен Аймановтың 100, Сәкен Сейфулиннің 120 жылдығы. Сонымен қатар, «Қазақстан - 2050» стратегиясы аясында ақпан айында «Туған елім атамекенім - Қазақстан» атты байқау болып өтті. Байқау барысында «Туған жер» тақырыбында ән айту, көркемсөз оқу, хор, вокал, терме, КВН сынды жанрларда шарт койылып, өнер көрсетілді. Жалпы университет кабырғасында өткізіліп, жыл сайынғы дәстүрге айналған бұл байқаудың мақсаты “жас таланттарды” бір ортаға бас түйістіріп, шоғырлау болмақ. Міне, байкаудың сыншысы да, сарапшыда әділқазылар болды. Қалалыққа байқауға өткен талантты жастарымыз: 1.Хор «Жерім менің» Солисттер: Қ.Тұрлыбеков, Е.Рымғазықызы, 2.Авторлық оқу – Г.Қалиғожина, Е.Жұмағалиев, С.Ахметханова, Е.Серікқазы, О.Серікқазинов. 3.Фальклорлық жанр. Терме «Туған жер» - Т.Еркінов 5.Инструменталды жанр. Күй «Әлқиса» - факультет студенттері. 6.Театралды жанр. Ш.Айманов «Алдар көсе» - факультет студенттері. 7.Хариография. «Қазіргі заман биі» - факультеттін Джекман би тобы. 8.Аспапты классикалық жанр.
И.С.Бахтың шығармасы «Хатико» - Қ.Советов. 9.Жеке ән. «Мой Казахстан» - Тұрлыбеков Қ. 10.Оригиналды жанр. «Көлеңкелі театр» - факультет студенттері. 11.Хориография. «Қара жорға» - факультет студенттері. Барлық қатысушыларды жеңістерімен құттықтаймыз! Осындай дәстүрлі игі шаралар өз жалғасын таба берсін деген тілек білдіремін! Бауыржан Абдрахимов, Аграрлық факультеттің 1 курс студенті.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы м е м л е к е т т і к у н и в е р с и т е т і қабырғасында «Студенттер филармониясы» ашылмақ. Таяуда студенттерді филармония құрамына қабылдау мақсатында кастинг жарияланды. Айта кетейік, «Студенттер филармониясы» университет басшылығының бастамасымен қолға алынып отыр. Ал, филармонияға Съезбек Сүлейменов, Ақерке Досымбаева жетекшілік ететін болады. Студенттер филармониясы «Студент» жастар театры, оркестр, айтыскер ақындар мен эстрадалық әншілерді, мың бұрала билейтін бишілерді дайындау бағыттары бойынша жұмыс атқарады. Кастингке келген 30-ға жуық талантты жастардың 20-сы филармонияның театр бағыты бойынша бақ сынап, сүрінбей өтті. Қатысушылардың ішінде ерекше көзге түскендер де жоқ емес. Олардың қатарында Роллан Кеңесханов, Дәулет Ерлан, Октябрь Дархан, Қуанған Серік, Алтынай Кәкенова сынды өнерпаздар бар. Кез-келген халықтың өткені мен бүгінгісін танытатын – ұлттық мәдениет. Себебі, мәдениет – ұлттың бетбейнесі, рухани болмысы. Мемлекет басшысы өз сөзінде «Әр ел өзінің ұлттық төл мәдениеті арқылы ғана басқаға танылады» деген еді. Сондықтан, адамзат тарихының күретамыры – мәдениет, ал мәдениеттің күретамыры – халықтың ақыл-ойы мен ісәрекетін дүниеге әкелген рухани құндылықтар екені сөзсіз. Өнер – мәдениеттің ажырамас бөлшегі. Сайып келгенде, еліміздің мәдениетін, өнерін одан әрі дамытып, өркениетті елдер қатарына қосу өнерлі жастарға жүктеледі. Ал, университетте өз жұмысын бастағалы отырған «Студенттер филармониясы» өнерлі жастарды іріктеп, оларды өнерді сүюге баулиды, еңселі еліміздің мәдениетін дамытуға сүбелі үлес қосады. Ұйымдастырушылардың сөзіне қарағанда, филармония жұмысы сәтті жүзеге асса, одан күтілетін нәтиже де жаман емес көрінеді. Айтуларынша, біріншіден мәдениет саласында жастарды демеп, бағыт беретін, өнерлерін шыңдай түсуге мүмкіндік беретін жүйе қалыптасады. Екіншіден, ШҚО-ның мәдениет саласы дами түседі,дейді филармонияның көркемдік жетекшілері. Театр бағыты бойынша кастингтен өткен жас талант иелері Қанат Жүнісовтың «Алғашқы махаббат» атты пьесасына дайындық жұмыстарын бастайды. Ал, «Студенттер филармониясының» оркестрін, айтыскер ақындарын, эстрадалық әншілері мен бишілерін іріктеу әлі жалғасатын болады. Өз тілшіміз.
Студент
әлемі
7 февраля 2014 года в Государственном университете имени Шакарима г. Семей состоялся литературно-музыкальный вечер памяти Мукагали Макатаева, приуроченный специально ко дню рождения великого поэта. Свое творческое мероприятие, организованное филологическим факультетом, ребята назвали «Мұқағали - мәңгілік ғұмыр».
Литературномузыкальный вечер памяти Мукагали Макатаева В течении всего вечера студенты с чувством читали произведения поэта и исполняли песни, написанные на его стихи. Так, со сцены бесконечно лились гармоничные и глубокие слова таких произведений, как «Поэзия», «Туған жерге», «Махаббат диалогы», «Ғашықпын» отрывки из поэм: «Шеше сен бақыттысың», «Аққулар ұйықтағанда», Сарыжайлау», «Есіңе мені алғайсың», «Сәби болғым келеді». Особенно трогательно были прочитаны стихи, посвященные Фаризе Онгарсыновой. Порадовали слушателей и молодые акыны из группы «Жебе», которые продемонстрировали свое мастерство стихосложения и импровизации. Благодарная аудитория не переставала овациями выражать свое восхищение и поддержу юных дарований, чтящих великое наследие М.Макатаева. Немаловажно, молодежь отмечает, что его поэзия, несмотря на время всегда затрагивает сердце каждого человека. По мнению студентов, хотя Мукагали Макатаев прожил недолгую, но яркую творческую жизнь, его будут помнить и цитировать еще многие поколения поклонников. Также настоящим украшением вечера стало выступление известного певца, актера, композитора Турсынгазы Рахимова. Мэтр к большой радости всех собравшихся исполнил свою новую песню, написанную на стихи Мукагали Макатаева «Иә, жаратушы Аллам». Он также напомнил молодому поколению, что М. Макатаев словно сквозь время обращается и призывает молодежь совершать добро, быть полезными своей Родине, быть ее истинными патриотами. Асель Шайхынова, Семей
2014 жыл №2 (67) Ақпан
7
УНИВЕРСИТЕТТІҢ РЕКОРДТАР КІТАБЫ БАР
Әлемдегі ең танымал кітаптардың бірі – «Гиннестің рекордтар» кітабы. Бұған ешкімнің де дауы жоқ шығар. Бұл кітапқа енудің өзі арман. Енді Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің өзінің «Гиннестің рекордтар» кітабы бар. Мұнда рекорд жасаған кез-келген студент өз есімін тіркей алады. Аталмыш кітаптың алғашқы рекордшылары да белгілі болды. Таяуда «Гуманитарлық - заң» факультетінің кіші деканат өкілдері «Психология» кафедрасымен бірлесіп, «Гиннестің Рекордттары» атты сайыс ұйымдастырды. Сайыстың салтанатты түрде ашылу рәсіміне «Гуманитарлық-Заң» факультеті деканының орынбасары Ибраева Меруерт Болатқызы, студенттік Парламенттің көшбасшысы Айдос Төлеуханов арнайы қатысты. Жиында сөз алған олар сайыскерлерге өз тараптарынан жылы лебіздерін білдірді. Сайыстың басты мақсаты – студенттердің талантын ашып қана қоймай, олардың басын біріктіру. Ұйымдастырушылар өз мақсат-мүдделеріне жеткен сынайлы. Себебі, студенттердің арасындағы достық байланыс нығая түсті, көңілдерін де бір серпілткені анық. Жалпы, өткізілген жарыс 7 бөлімнен тұрды. Әр бөлім бойынша жүлдегерлер де анықталды. Мәселен, «12-ші қабатқа дейін жүгіру» бойынша бірінші орынға Ербол Амангелді ие болса, «Суды кім бірінші тауысады?» бөлімінде Абылай Қоспанов үздік өнер көрсетті. Сондай-ақ, Дархан Октябрь, Дамир Шаяхметов, Гүлнұр Түсіп, Азамат Қажыбаев, Ерасыл Бөкейхан сынды университет студенттері түрлі номинацияларды иеленді. Жеңімпаздардың есімдері «Гиннестің Рекордтар» кітабына енгізіліп, әрқайсысына марапат қағаздары табысталды. Баспасөз орталығы.
«Әлемдік кафе» -
студенттердің ғылымға құлаш сермеуі Жастарды ғылым саласына тарту мақсатында Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің Ғылым және ЖОО кейінгі білім бөлімі және Педагогикалық факультетінің студенттік ғылыми қоғамының ұйымдастыруымен, 2014 жылдың ақпан айының 21-ші жұлдызында Педагогикалық факультетінің 1 курс студенттері арасында «Әлемдік кафе» атты студенттердің ғылыми бағытта тұсауы кесілді. Бұл кездесудің мақсаты - 1-курс студенттерін ашық ой алаңына тарту, бір-біріне деген жағымды қарым-
қатынасты ұйымдастыру болатын. Аталған іс-шарада қоршаған орта туралы студенттерден сауалнамалар алынып, экологиялық мәселелер талқыланды. Экологиялық мәселерді талқылауда топ студенттері біріге отырып қоршаған ортадағы басты мәселерді белсене талқылап, өз ойларын тиянақты жеткізе білді. Талқыланған мәселер бойынша мынадай ұсыныстар болды: «Аталған барлық теориялық мәліметтерді практика жүзінде жүзеге асырсақ...», - деген ұсыныстар тастады. Берілген тақырыптар бойынша студенттер өздерінің жасаған жұмыстарын қорғап, өз ойларын ашық айта білді. Қуандық Тайболатов, Педагогикалық факультеті.
8
2014 жыл №2 (67) Ақпан
Студент
әлемі
ПОВЫШЕНИЕ МЕТОДИЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ ПРЕПОДАВАТЕЛЕЙ УНИВЕРСИТЕТА
Одним из ключевых направлений методической работы ВУЗа является повышение методической компетентности преподавателей, отражающей системный уровень владения методическими знаниями, умениями диагностировать результаты достижения цели обучения, проектировать методики и технологии обучения, осваивать инновационные технологии, отбирать инновационное содержание обучения, проводить мониторинг результатов обучения и качества образовательной деятельности. Для достижения основной цели методической работы - создания условий, способствующих повышению эффективности и качества учебного процесса, в Государственном университете имени Шакарима города Семей с 13-17 января 2014 года прошла Методическая неделя университета «Педагогическая креативность и компетентность как факторы профессионального развития». В рамках методической недели состоялось заседание секции «Использование инновационных технологий в учебном процессе», участниками которого стали 48 человек профессорско-преподавательского состава университета. На секционном заседании участники обсуждали актуальные вопросы использования в учебном процессе ВУЗа интерактивных методов обучения студентов, изучали и анализировали технологию проведения письменного экзамена на примере дисциплины «Лесозащита», перенимали опыт применения тезаурусного подхода в изучении базовых дисциплин Аграрного факультета, активно участвовали в тренинге по развитию ассоциативного и пространственного мышления. В ходе обсуждения участники секционного заседания отметили, что компетентностный подход предусматривает широкое использование в учебном процессе активных и интерактивных форм проведения занятий (компьютерных симуляций, деловых и ролевых игр, разбора конкретных ситуаций, выполнения творческих заданий, проведение проблемных лекций, тренингов и т.п.), что в сочетании с внеаудиторной работой формирует и развивает профессиональные способности и возможности студентов. Перспективными, при создании нового, опережающего методического обеспечения в университете, является
тезаурусный подход и письменная форма проведения экзамена. Использование тезаурусного подхода при разработке и изучении дисциплин решает ряд существенных проблем, в частности, становление научно обоснованных учебных планов, рабочих программ, разработку объективного метода отбора содержания учебных дисциплин и др. Обязательным компонентом письменного экзамена является эссе, которое направлено на развитие таких навыков студентов, как самостоятельное творческое мышление и письменное изложение собственных мыслей. Написание эссе позволяет студентам научиться четко и грамотно формулировать мысли, структурировать информацию, использовать основные понятия, выделять причинно-следственные связи, иллюстрировать опыт соответствующими примерами, аргументировать свои выводы.Все это, в конечном итоге, формирует у студентов на основе ценностно-нормативной системы профессиональные коммуникативные компетенции. В заключение необходимо добавить, что проведение Методической недели университета «Педагогическая креативность и компетентность как факторы профессионального развития» стало интересным, познавательным и своевременным мероприятием, которое способствовало повышению квалификации ППС ГУ имени Шакарима г. Семей в области совершенствования применяемых методик преподавания дисциплин и освоения инновационных технологий обучения; обмену опытом; совершенствованию педагогического мастерства и методической компетентности. М.К. Толымгожинова, декан Финансово-экономического факультета, к.э.н. Л.В. Кузьмина, старший преподаватель кафедры «Менеджмент и маркетинг» Финансово-экономического факультета
"Наш куратор и я" 14 февраля 2014 года в Государственном университете имени Шакарима г. Семей состоялись веселые соревнования под названием "Наш куратор и я", организованные гуманитарно-юридическим факультетом вуза. В мероприятиии приняла участие команда кафедры теории и практики перевода «Аудармашылар», команда кафедры журналистики и практического казахского языка «Алау», команда кафедры юриспруденции «Жас заңгер», команда кафедры истории Казахстана «Жас алаш» и команда кафедры психология «Эйфория». Соревнования проходили в четыре этапа: знакомство, пантомима, ситуационный конкурс "Наш университет" и конкурс талантов. В этот день собрался полный зал зрителей, ребята пришли от души поболеть и поддержать свою команду. "Как известно, от куратора зависит очень многое. Куратор является организатором деятельности студентов в группе и координатором воспитательных воздействий, именно он непосредственно взаимодействует как со студентами, так и с преподавателями. Успех в формировании специалиста во многом зависит от правильно построенного учебно-воспитательного процесса, в котором участвует куратор. Можно ежегодно отмечать таким образом "День куратора", - предложила начальник отдела по воспитательной работе и молодежной политике ГУ им. Шакарима г. Семей Лиза Арнольдовна Готман. В итоге зажигательных соревнований определились победители - группа «Алау» и куратор группы ЖУ-103 Бибігүл Жұмашқызы Кәрімова, которые стали гордыми обладателями кубка и специальных призов. Кроме того, все участники мероприятия были отмечены благодарственными письмами. Как отмечают сами участники, такие мероприятия очень помогают коллективу сплотиться и почуствовать себя единой командой, и самой главной наградой для всех собравшихся стало хорошее настроение. Асель Шайхынова, Семей
Студент
әлемі
2014 жыл №2 (67) Ақпан
ФАКТОР КАЧЕСТВА ОБРАЗОВАНИЯ Основной целью методической работы вуза, как важного фактора управления учебно-воспитательным процессом, является рост уровня педагогического мастерства преподавателя и всего коллектива образовательного учреждения, совершенствование профессиональных знаний и умений педагогов, развитие их творческого потенциала и повышение эффективности и качества педагогического процесса. На это направлена проведенная в нашем университете методическая неделя «Педагогическая креативность и компетентность как факторы профессионального развития преподавателя вуза», активное участие в которой приняли представители отдела образования города Семей ВКО, ТОО «Птицефабрика Семей», Центра педагогического мастерства, опытные методисты, высококвалифицированные и начинающие преподаватели, учителя школ г.Семея и стипендиат Программы Фулбрайт Линей Хосек (Канзасский университет, США). Пленарное заседание общеуниверситетской методической конференции приветственным словом открыл проректор по научной, инновационной работе и стратегическому развитию доктор технических наук, профессор К.Ж.Амирханов. Об особенностях организации методической работы вуза в условиях реализации инновационных образовательных задач рассказала в своем докладе проректор по учебно-методической работе доктор политических наук, профессор Г.К.Искакова. Несомненный интерес у участников методической недели вызвала работа секций: «Использование дистанционных технологий в образовательном процессе» (Н.Ж.Есенгулова), «Использование инновационных технологий в учебном процессе» (Л.В.Кузьмина), «Разработка модульных образовательных программ» (Г.Ж.Есенбекова), «Использование Интернет-ресурсов в преподавании иностранных языков» (Ж.У.Калимова), «Внешняя оценка качества образовательных услуг» (М.Б.Смирнов), «Профессиональное развитие учителя (педагога) через уровневые курсы, разработанные Центром педагогического мастерства и Кембриджским университетом» (Г.С.Сапарова). В рамках методического дня факультетов, в котором активное участие приняли деканы факультетов, заведующие кафедрами, председатели учебно-методических бюро факультетов, преподаватели кафедр, проведены семинары,
мастер-классы, тренинги, дискуссии, круглые столы. Рассмотрены вопросы использования дистанционных технологий в образовательном процессе, развития партнерства вуза с предприятиями в подготовке кадров для АПК, влияния научных исследований на совершенствование учебного процесса и качество подготовки специалистов. Во время экскурсии преподаватели специальностей естественнонаучного направления и гости конференции ознакомились с деятельностью испытательной региональной лаборатории инженерного профиля «Научный центр радиоэкологических исследований» (руководитель лаборатории С.Т.Дюсембаев). В своем докладе на закрытии методической конференции заместитель начальника управления образования города Семей ВКО Н.А.Фисенко особо подчеркнула роль преемственности «школа-вуз» в повышении компетентности педагога.В выступлении главного технолога ТОО «Птицефабрика Семей» кандидата сельскохозяйственных наук, доцента А.Ж.Кабыкенова акцентировано внимание на значении сотрудничества высшего учебного заведения и предприятий в повышении конкурентоспособности университета и обеспечении востребованности его выпускников. Во время методической недели преподаватели университета и учителя школ ознакомились с новинками учебно-методической литературы по актуальным вопросам совершенствования образовательного процесса в вузе и школе. Это стало возможным благодаря выставке,организованной сотрудниками научной библиотеки под руководством заведующей С.И.Сапаралиной. По итогам проведенной методической недели издан сборник материалов. Т.Д.Исабаева, и.о.доцента кафедры русской филологии, кандидат педагогических наук Г.М.Бекбауова, специалист высшего уровня квалификации методического отдела
9
В рамках методической недели университета «Педагогическая креативность и компетентность как факторы профессионального развития» на факультете естественных наук 16 января прошел методический день факультета. Представленные для обсуждения со-
Методическая неделя на факультете естественных наук общения 9 преподавателей были актуальны и с интересом прослушаны коллективом факультета. В содержание докладов вкючены вопросы по системе образования Германии (Садыкова Р.А.) и Швейцарии (Нагашбекова Л.А.), об активизации познавательной деятельности студентов в учебном процессе (Зверкович Р.М.), о методике проведения занятии по ситеме TBL (Абдишева З.В.), о методике преподавания химических (Сапакова А.К. и Акимжанова Х.Г.) и биологических дисциплин (Мукаева Г.Т.) на английском языке, о системе непрерывного образования (Кубегенова А.Р.), об особенностях выполнения студентами научных работ по биологии (Полевик В.В.), о значимости физической культуры в системе высшего образования (Дукетаев Б.А.). Наибольший интерес вызвали проблемы 12-летнего образования, раннего ориентирования школьников на будущую специальность, подготовки специалистов по дуальному образованию, о системе высшего образования за рубежом. Так, образование в Швейцарии имеет ряд особенностей. В ней нет единой национальной системы образования, нет и национального министерства образования или какого-либо другого единого центрального органа, управляющего образованием. Наличие ряда языков в стране и большого количества двуязычного населения привело к существованию в ряде кантонов параллельных школьных систем. Такое положение явилось следствием специфики исторического развития страны, ее политико-административной организации и особенностей языковой ситуации. В Германии большое значение отводится самостоятельной работе студентов которая, несомненно, развивает способность студентов работать в команде, стимулирует мыслительную их деятельность и проявление индивидуальной креативности, что весьма важно для современных специалистов. З.В.Абдишева, доцент кафедры биологии.
10
2014 жыл №2 (67) Ақпан
Тіл - мәдениет құралы Тіл - адам баласын қазіргі жетістікке жеткізген ұлы да бірегей құрал. Осы себептерден де сөйлеу мәдениетіне жетілдіру, тілді дұрыс та, тиімді және шебер де тартымды пайдалана білу талабы көне замандардың өзінде-ақ басталған. Адамдар өздерінің өмірлік серігі, бүкіл тіршіліктің құралы, рухани өмірінің айнасы - тіліне, оның тағдырына бейтарап қарамаған, оны қызғыштай қорып мәпелеген. Қоғамның мәдени дәрежесін көтеру бағытындағы әрбір қадам, алдымен, тіл мәдениетін, жазу, сөйлеу шеберлігін дұрыс жолға қою, оны үздіксіз жетілдіре беру талабынан басталып отырған. Тіл тазалығына, мәдениетіне, сөйлеу шеберлігіне қазақ халқы ерекше мән берген. Ғылым-білім дегендерден алыс жүрген замандардың өзінде де тіл өнерін өнердің өнері, «Өнер алды - қызыл тіл» деп бағалаған. Жақсы сөзді жанына азық ете білген, атқан оққа тоқталмаса да жүйелі сөзге бас иген, орнын тапқан екі ауыз сөзді ер құнымен теңестірген бір халық болса, ол қазақ халқы. Халқымыздың қазіргі мәдени-рухани жағдайын, ана тілімізді, салт-дәстүрімізді байытуға байланысты баспасөз бетінде неше түрлі мәселелер көтеріліп жатады. Сондай мәселелердің бірі - халқымыздың мәдени өмірінің тұтқасы болып келе жатқан мол мұрасы, ел байлығы - тілін байытқан үстіне байыта, толықтыра, көркейте түсу. К.Т.Есімбекова, Аударма теориясы және практикасы кафедрасының аға-оқытушысы, филология магистрі.
Как обЩаться с инвалидами? Над этим вопросом задумались, 14 февраля 2014 года студенты кафедры журналистики приняли участие в тренинге на тему «Освещение положительного образа человека с инвалидностью в СМИ» Организаторами тренинга является Ассоциация развития гражданского общества «АРГО» при финансвой поддержке USAID Участники тренинга ознакомились с таким понятием , как «человек с инвалидностью». В первой половине тренинга нам был зачитан Закон о защите прав Инвалидов, статистические данные на сегодняшний день. В ходе тренинга мы играли в различные игры, которые научили нас правильно реагировать на людей с инвалидностью в общественных местах. Очень интересной и полезной информацией для нас была « терминология в отношении людей с инвалидностью» и «Правила этикета в отношении лиц с инвалидностью». Мы узнали как следует а как не следует говорить и писать, как правильно разговаривать с ними и контролировать свои действия по отношению к ним. В заключении тренинга проводилась работа по группам, у каждой группы было свое индивидуальное задание на определенные темы. и каждый из нас проявил себя в силу своих возможностей . Закончилось все подведением итогов и вручением сертификатов Гаухара Хасенова, студент кафедры журналистики 3 курс
Студент
әлемі
АҚЫНҒА АРНАУ Сәкен Сейфуллиннің туғанына 120 жыл
Атағың алты алашқа кеткен баба, Тарихымды саралап өткен дана. Жырларыңмен тоқсан түрлі толғанған, Дүбірің бүгінгіге жеткен дара. Айтпадың өміріңде ешбір жалған, Келемін ақын ата жолмен салған, Қасиетіңнен айналайын ұлы баба, Адалдықтың ұлы жолын сенен алғам. Бізге қалды дәріптеу ұлы ақынды, Бостандық үшін өлгенше азапталды. Ұлылыққа жетелеп, құрметтелік, Ер намыспен түрмеде өлген жанды! Жан түршігерлік қинау мен қорлық көрген, Нәубат жылдар басына бұлт боп төнген. Үкімет түрмесіне жанын беріп, Есіл ер сол жылы мәңгіге өлген. Өзі өлсе де жаксының сөзі өлмеген, Көзден кетсе де көңілден кетпеген. Дарынның дарындылығын танытқан, Жырларын ешбір қазақ сөндірмеген. Сәкен салған сарабдал ұлы жолдыҰрпақтардың жадында тағы бір жаңғыртпақпын. Сәкен жазған, тұңғиық сырдыКөкірегі ояу, санасы жетік жанға аңғартпақпын. Жүрегінде жалындаған жыры бар, Көкірегінде тұнып тұрған намыс-ар, Қазақтың сегіз қырлы, бір сырлы, Сәкендей-ақ азаматы, бір өзіме болсын жар. Атақты ақын, жалындаған жазушы, Жастайынан білім нәрін қазушы. Үлкен өнеге, ізгі мұрат боп қалған, Өлеңдері біздерге әркез ақылшы. Тарихта мәңгіге атың қалған, Өшпес мұра тұңғиық затың қалған. Дүниеден өтсең де, мәңгілікке, Тозбайтұғын «Алтын үлгі» сөзің қалған. Дәмелі Сейлханова, Физика-математика факультетінің 3 курс студенті, мамандығы «Математика»
Студент
әлемі
2014 жыл №2 (67) Ақпан
11
«Қолданбалы механика» пәнінен бірінші республикалық олимпиада аяқталды
Таяуда Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінде Инженерлік-технологиялық факультеттің «Машина жасау технологиясы және механика» кафедрасы негізінде бастау алған «Қолданбалы механика» пәні бойынша республикалық олимпиада өз мәресіне жетті. Жарыстың қорытындысы бойынша жақсы өнер көрсеткені үшін Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті, Инновациялық Еуразия университеті, М.Қозыбаев атындағы Солтүстік-Қазақстан мемлекеттік университеті командалары марапатталды. «Қолданбалы механика» бойынша «Машина бөлшектері» пәнінен 1-орынды М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті иеленді. Ал, Атырау мұнай және газ институты 2-орынды қанжығасына байласа, Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің командасы 3-ші орынды қанағат етті. Қолданбалы механика бойынша «Материалдар кедергісі» пәнінен жекелей есепте 1-ші орын Қ.И. Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетінің студенті Асан Тұрар Асанұлына бұйырды. М. Әуезов атындағы ОңтүстікҚазақстан мемлекеттік университетінің студенті Серікбаев Нұрбол Әзімбайұлы 2-ші орынды еншілесе, 3-ші орынға Жәңгірхан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінен келген Назарова Нұргүл Нұрланқызы ие болды.
Аталмыш пәннен командалық есеп бойынша жүлдегерлер де жоқ емес. Мәселен, 1-ші орынға Қ.И. Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті, 2-орынға М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, ал 3-орынға С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің командалары лайық деп танылды. Қазақ – қонақжай халық. Осы бағытты ұстанған университет ректоры Шәріпбек Әмірбеков алыстан ат терлетіп келген жарысқа қатысушы меймандарға қонақжайлылық танытты. Жарыс жүлдегерлерімен жүздесті. Жастармен жүздесу барысында университет басшысы мұндай олимпиада алдағы уақытта өз жалғасын табатынын айтты. Кездесуге келген студенттер де Шәкәрім университеті басшылығына өз тараптарынан зор алғыстарын білдірді.
Жаһандану жағдайындағы оқытудың өзекті мәселелері Ағымдағы жылдың 21-ші ақпанында Семейдегі №34 мектеп және Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті бірлесіп, «Жаһандану жағдайында қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың өзекті мәселелері» тақырыбында семинар өткізді. Семинардың мақсаты: жаһандану жағдайындағы қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың өзекті мәселелерін анықтай отырып, тиімді әдіс-тәсілдер арқылы жою жолдарын қарастыру. Ұйымдастырушылар жоғарғы оқу орны мен жалпы орта білім беретін мектептер арасындағы сабақтастықты жүзеге асыру мен мектеп мұғалімдерінің озық іс-тәжірибелерін таратуды міндет етті. Кіріспе сөз мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары Р.М.Аккожина еншісіне тиді. Алғы сөзден кейін «Қазіргі қазақ әдебиетін оқытудың өзекті
мәселелері» тақырыбындағы баяндамасымен университетіміздің филология факультеті, қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі Ақтанова Айман Советқызы ойын ортаға салды. Оқытушылар тарапынан әр түрлі сұрақтар қойылып, пікір алмасқаннан кейін қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының меңгерушісі Жұмағұлова Әлия Матайқызы «Жаһандану жағдайында қазақ тілін
оқытудың тиімді жолдары» атты баяндама жасады. Оқытудағы тиімді тәсілдер, Алматы кітап баспасынан шыққан қазақ тілі оқулықтарының ерекшеліктері жөнінде сөз етіліп, жан-жақты талдау жұмыстары жүргізілді. «Бастауыш сынып оқушыларының ш ы ғ а р м а ш ы л ы қ қабілеттерін дамытудағы ауыз әдебиетінің рөлі» атты әдістемелік құралды бүге-шүгесіне дейін Г.К.Досанова таныстырды. Мектептегі «Ізденіс» шығармашылық тобының жетекшісі Н.З.Сейтқазина семинарды қорытындылап, университет мұғалімдеріне алғыстарын білдірді. Данагүл Байболова, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің студенті.
12
2014 жыл №2 (67) Ақпан
Студент
әлемі
Денсаулық - зор байлық
ЖҚТБ (СПИД) туралы мәліметТЕР Бүгінгі таңда ЖҚТБ мәселесі ақпараттық құралдарда кеңінен қарастырылып, білім беру ұйымдарында алдын алу бағдарламалары енгізілуде. Бірақ жасөспірімдер мен жастар өздерін ЖҚТБ жұқпасынан дұрыс қорғау туралы қажетті біліммен қаруланбаған, қаруланған жастар өз білімдерін тәжірибеде қолдана білмейді немесе қатердің дәрежесін түсінбейді. Мінез-құлықтарын өзгертуге жалғыз білім жетіспейді. Білім беру үрдісінде студенттерде жауапты, қауіпсіз мінезқұлықты қалыптастыру абзал. ЖҚТБ туралы адамдар қорғаныш жүйесі торларының жойылу салдарынан микробтардың шақыруымен ауыр аурулар пайда болған кездерде ғана айтады, көбінесе мұндай жағдайда адам ауырмайды. Көпшілік адамдардың организмінде әртүрлі жұқпалардың қоздырғыштары өздері туралы ешқандай белгі бермей тұра береді (бактериялар, саңырауқұлақтар, арамтамақтар). Олардың қатарына өкпе ауруы, цитомегало қоздырғыштың жұқпасы, іріңді жаралар, ұшықтар т.б.
жатады. ЖҚТБ мен ауыратын адамдар үшін ең қауіптісі өкпе құрты ауруы және оның көп таралған аймағы. ЖҚТБ мен ауыратындарда зиянды ісіктер, ми қабының зақымдануы жиі кездеседі. Адамның қорғаныш тапшылығы қоздырғышы жұққан соң ЖҚТБның пайда болуына 10 жылдан астам уақыт керек. Қорғаныштың (имунитет) төмендеуіне қарай аурудың белгілері пайда болуы мүмкін. Безгек-без торларының өсуі, тері қабатының зақымдануы, дәреттің бұзылуы (сұйықтануы), ұзақ жөтел, салмақтың азаюы және шаршау. Жұқпаның организмде бар- жоғын қанды зертханалық зерттеулерден өткізу арқылы ғана білуге болады.
Адамның қорғаныш тапшылығы қоздырғышы 3 жолмен беріледі: - қан арқылы - жыныс жолдарымен - анадан балаға (қан, тұқым сұйықтығы, қынап ылғалы, ана сүті.) Қорғаныш тапшылығы қоздырғышы төменгі жағдайларда адамға жұқпайды: - жөтеліп немесе түшкірген кезде ауамен; - тамақ, су арқылы; - жүзу бассейнінде; - қол алысқанда; - ыдыс-аяқ, төсек-орын, киім-кешек және аяқ киім арқылы; құшақтасу және сүйісу арқылы жақындасқанда; - моншада, көпшілік дәретханаларды пайдаланғанда; - жәндіктер шаққанда т.б. АҚТҚ (вич) жұқтырған адамдарды аса даралаудың негізмесі жоқ. Және АҚТҚ жұқпасы кезінде карантиндік шараларды ұйымдастырудың кажеті шамалы. Қ. Ақпарова, Медицина орталығының дәрігері.
Ұйқыңыз жайлы болсын десеңіз...
Компьютерді пайдаланушыларға бірнеше кеңес: - Монитор экраны көзіңізден 60-70 см қашықтықта тұрғаны жөн; - Егер сіз жұмыс жасайтын жерде бірнеше компьютер тұрса, онда ара қашықтығы алыстау тұруы қажет; - Егер компьютер алдында бала отырса, әр 20 минут жұмыс жасаған соң 15 минут демалған жөн. Ал, ересек адам болса, әрбір 2 сағаттан кейін 15 минут демалған дұрыс; - Компьютердің жанына су құйылған ыдыс қойған жөн; - Компьютермен жұмыс жасаған соң міндетті түрде салқын сумен жуыну керек. Құрылтайшысы: Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті. Студент - жастарға арналған ақпараттықтанымдық басылым
Бұдан жүз жыл бұрын адамдар кемінде тәулігіне 9 сағат ұйықтайтын болған. Алайда, қазіргі өмір ағымында біз тәтті ұйқыны жеті сағаттан асырмай шектеуге мәжбүрміз. Созылмалы шаршау синдромына бүгінде кез-келген төртінші қала тұрғыны шалдыққан. Ұйқысыздық дерті көбінесе әйелдерге тән. Қалың ұйқы күш-қайратыңды толықтырып қана қоймай, тері клеткаларыңды жаңартуға үлес қосады. Жақсы ұйықтағаныңды жанарыңның жалтылы паш етеді. Сол себепті, егер ұйықтай алмасаңыз, тым болмаса ұйқыңызды «сапалы» етуге тырысыңыз: * Кешкі сағат сегізден бұрын тамақтаныңыз. Мүмкін болса, тамақтанбай, аш қарында ұйықтап, ал таңертең тоя тамақ ішсеңіз пайдалырақ. * Хош иісті шөптерді де ұмытпағаныңыз жөн. Лаванданың эфир майы ұйқысыздықпен күресудің сыннан өтер бір емі. Егер жастығыңызға бірнеше тамшысын тамызып жатсаңыз, жас нәрестедей тәтті ұйықтайсыз. Болмаса апельсин ағашының гүлдерінен жасалған майды пайдаланыңыз - оны мұрныңыздың жанжағына жағыңыз. * Ұйықтауға арналған маскаларға дағдыланыңыз. Масканың жақсы бір түрлі көзге арналған күнжіт дәндерінен жасалған кішкене - жібек жастықшалар. Оны өзіңіз де қолдан тігіп алуға болады. Жастықшаның ішіндегі дәндердің салмағы кірпік қағуға мұрсат бермейді және адам көзіне жақсы әсер етеді. * Жатар алдында қорадағы қойды санаудың керегі жоқ. Бұл қайшы пікір керісінше сізге бөгет жасайды: санаудан жаңылып қалмауға тырысушылық жүйкеңізді қоздырады.
Редактор Дәулет ТІЛЕУБЕРДИЕВ Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігінің Ақпарат және мұрағат комитеті берген тіркеу куәлігі 13988-Г, 19 желтоқсан 2013 жыл. Алғашқы есепке қою кезеңіндегі нөмірі мен мерзімі №6600-Г, 29.11.2005
Редакцияның мекен-жайы: Семей қаласы, Глинка көшесі, 20 А, Телефон: 35-95-87 Факс: 35-94-65
Газет Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Редакциялық-баспа бөлімінде теріліп, баспаханасында офсеттік әдіспен басылып шығарылды. Семей қаласы, Глинка көшесі 20 А Таралымы 1200 дана