2008-09-MO-4

#04 jaargang 5, september 2008

vakblad voor huisartsen - tandartsen - specialisten - fysiotherapeuten en andere onder nemers in de zorg

de doorstart Over het thema:

Bijlage PraktijkManagers Netwerk

• • • •

Functieprofielen

Professie en Lef

Doorstarten = doorbijten Portret Hans van Embden De doorstart - fiscaal Nieuw plan plannen

VOORWOORD

Hal vol of half leeg?

Voor de een betekent verandering: avontuur, uitdaging, nieuwe kansen, stap vooruit. Voor de ander: onzekerheid, weerstand en angst. Het glas is half vol of half leeg.

In het verlengde van het thema (‘de doorstart’) van dit nummer hebben wij een klein onderzoek gedaan onder onze abonnees. Uit de vele reacties viel ons op dat verandering veel speelt onder de medici. In een veranderingsproces is niet alles door u zelf te beïnvloeden, wat kan leiden tot behoorlijke tegenslagen. Opvallend is dat niemand negatief is over de nieuw ingeslagen weg. Het kan wel een lange, hobbelige weg zijn. Maar de meeste medici kregen ook veel energie terug uit het najagen van hun droom. Er waren veel verschillende manieren om een en ander aan te pakken. Helaas niet één gouden recept, maar veel losse tips en handvatten om met uw toekomstidee concreet aan de slag te gaan.

Uit eigen ervaring geldt dat hoe dichter de verandering in de buurt komt, hoe onoverzichtelijker het wordt en hoe groter de kans dat je het niet meer positief ervaart, maar juist als extra last ziet. Door het op te delen in verschillende onderdelen, en ieder deel als een projectje te benoemen met een uitgewerkte planning, kreeg ik het overzicht terug. Door iedereen erbij te betrekken is het uiteindelijk een succesvol traject geweest. Nu geniet iedereen van de nieuwe situatie!

Hartelijke groet,

Elsbeth Nijhoff Hoofdredacteur

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

3

INHOUDSOPGAVE

8 Professie en Lef Hoogleraar Integraal Zorgmanagement Robbert Huijsman vertelt over de grote uitdagingen voor de zelfstandig gevestigde professional. “Het is een gouden tijd voor medische ondernemers in de eerste lijn. Ze hebben te maken met een markt met autonome groei, waar kom je dat nog tegen?”

16 Doorstarten = doorbijten Moet het roer om of ga ik door met wat ik doe? Het is een vraag die veel medici zich in hun werkzame leven eens zullen stellen. Zelfkennis is de kern waar elke succesvolle verandering om draait. Wat wil ik nu echt? En in hoeverre kan ik met passie en volharding aan mijn doel werken?

Alleen wanneer dit helder is, zal uw besluit een verrijking kunnen worden.

24 De Doorstart Aandacht voor enkele fiscale aspecten die tijdens de doorstart van belang zijn. Zoals de Herinvesteringreserve en de Eigenwoning-reserve.

28 Het plannen van een nieuw plan Veel ondernemers maakten in het verleden plannen en hielden zich daaraan. Maar hoe anders is de wereld inmiddels geworden. Met name de overheid sleutelt continue aan regelgeving die van invloed is op de praktijkvoering. Zorgondernemers die een aantal jaren geleden vol goede moed van start gingen met hun eigen praktijk, moeten in veel gevallen gemaakte plannen drastisch bijstellen. In dit artikel wordt ingegaan op het fenomeen ‘doorstart’.

4

MedischOndernemen

#4 SEPTEMBER 2008

6

Uitgelicht

20

32

12

Praktijk+

31

Mens en werk

Iedere bedreiging is ook een kans

Functieprofielen

En verder 3 11 13 15 22

Voorwoord Observer Column Remon Hendriksen Marktplein Mini-onderzoek

35 36 39 40 42

Levin Sneller en beter mailen De visie van Tom Kok Nascholingsagenda Column Jaap Peters

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

5

UITGELICHT

“DE DOORSTART”

DE ONDERNEMENDE EERSTE LIJN De eerstelijnsgezondheidszorg staat de komende jaren voor een zware opgave. Aan de ene kant stijgt de vraag naar zorg en verschuiven steeds meer taken van de tweede naar de eerste lijn. Aan de andere kant wordt door vergrijzing en ontgroening het tekort aan zorgverleners in de eerste lijn steeds nijpender. Het rapport ‘De ondernemende eerste lijn’ beschrijft hoe vooruitstrevende eerstelijnspraktijken hierop anticiperen.

Blijvend aandachtspunt De in het rapport beschreven initiatieven slagen erin met bestaande middelen - de kwaliteit van het werk te vergroten. Door taken te delegeren, praktijkmanagers aan te stellen, de organisatie slimmer in te richten en voor specialisatie en samenwerking te kiezen, werken deze eerstelijnspraktijken efficiënter en klantgerichter.

Het rapport laat eerstelijnsprofessionals aan het woord die de kracht van ondernemerschap hebben ontdekt als antwoord op de vragen die op de eerste lijn afkomen.

Deze initiatieven zijn geen afspiegeling van de eerste lijn, constateren ABN AMRO en MKB Nederland, de 6

MedischOndernemen

samenstellers van het rapport. Eerstelijnsprofessionals kunnen veel actiever anticiperen op de ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Patiëntgerichtheid is nog niet overal vanzelfsprekend, net zo min als ondernemerschap. Zolang het onderwerp ondernemerschap onderbelicht blijft in de zorgopleidingen, blijft de ondernemende houding van eerstelijnsprofessionals een aandachtspunt. De initiatieven in dit rapport kunnen daarbij als inspirerend voorbeeld dienen.

Het rapport staat vanaf 2 oktober op www.abnamro.nl/ nl/zakelijk/sectoren/zorg/brancherapporten.html.

U kunt aanwezig zijn Op 2 oktober a.s. worden tijdens een bijeenkomst in Amsterdam de analyses en de conclusies van het rapport gepresenteerd. Daarna zal een discussie met de aanwezigen plaatsvinden. Heeft u interesse om hierbij aanwezig te zijn dan kunt u zich aanmelden via redactie@medischondernemen.nl. De eerste 5 geïnteresseerden ontvangen via ABN AMRO een uitnodiging.

TOP 10 WERKPLEZIER TIPS Hierbij enkele tips waarmee je heel snel een beter gevoel bij je werk krijgt.

Doe het gewoon en ervaar de effectiviteit zelf.

1. Glimlach de hele dag door, het kost je niets en levert veel op!

2. Geef iedere dag een compliment of uiting van waardering.

3. Al is het werk nog zo simpel of saai, doe bij alles je best.

4. Volg je gevoel. Voelt iets niet goed? Doe het dan gewoon niet.

5. Leef met passie. Waar gaat je hart naar uit? Wat voor werk wil je echt doen?

6. Kijk eens met een roze bril naar je werk, er zitten ook mooie kanten aan je baan.

7. Ruim je werkplek op en richt hem in met kleuren, afbeeldingen en spullen waar jij je prettig bij voelt.

8. Doe iedere dag ten minste één keer iets voor iemand zonder daarvoor iets terug te verwachten.

9. Wees enthousiast in alles wat je doet.

10. Stel niet uit, begin niet morgen maar nu! bron: Luc Mutsaers, plezieropjewerk.nl

Ex libris

DOE ER WAT AAN

TIP !

Ieder heeft zijn eigen lastigheid. De een kan geen nee zeggen, een ander klapt dicht bij kritiek, bij een derde is de balans zoek tussen werk en privé en een vierde is onzeker over de toekomst. Gevoelens, gedachten en beelden staan in de weg om goed te functioneren in leven en werk.

Met dit spel kunt u – alleen, samen of als team – die belemmeringen opruimen en volledig gebruik gaan maken van uw eigen mogelijkheden en krachten. Nooit vermoede achtergronden worden belicht. U maakt nieuwe keuzes en formuleert alternatieven. Het resultaat is dat u ander gedrag ontwikkelt, competenties kansen geeft en energie krijgt door vernieuwde zingeving. U vindt uw eigen oplossingen waar u direct mee aan de slag kunt en echt … het werkt!

Auteurs: Thea Groeneveld & Willem Wanrooij Prijs: € 37,95 Uitgever: Thema ISBN 978-90-5871-049-9

BEREIKBAARHEID OP VAKANTIE Hoe staat het met de bereikbaarheid op vakantie?

De bezoekers van plezieropjewerk.nl zijn daar heel resoluut in. 79% Geeft aan niet bereikbaar te zijn op vakantie. Voor hen geldt het credo: vrij is vrij. Van de mensen die wel bereikbaar zijn voor het werk, geeft 10% aan dat zelf niet te kunnen laten terwijl de resterende 11% dat moet van de baas.

HUISARTSBEURS 2008 TOONT STERK INHOUDELIJK PROGRAMMA Op zaterdag 8 november 2008 vindt de zesde editie van de Huisartsbeurs plaats die door minister Ab Klink wordt geopend. De huisarts is met zijn of haar héle praktijkteam van harte uitgenodigd om de Huisartsbeurs 2008 te bezoeken. Naast de beursvloer en de workshops biedt men ook lezingen en debatten.

Dit jaar is de Huisartsbeurs 2008 voor zowel de leden van LHV als de leden van de NVDA en de V&VN geaccrediteerd. Voor meer informatie en voor aanmelding gaat u naar www.huisartsbeurs.nl.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

7

INTERVIEW

R O B B E R T H U I J S M A N I S S P E C I A L I S T O P H E T G E B I E D VA N

T E K S T: C O R I E N VA N Z W E D E N FOTO’S: MARTINE SPRANGERS

Kort CV Robbert Huijsman Robbert Huijsman (1962) studeerde Algemene Economie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij promoveerde in 1990 in de Sociale Wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Limburg. Sinds 1997 is hij hoogleraar, eerst voor ouderenzorgbeleid, later voor ketenzorg. Sinds 1 mei 2007 werkt Huijsman bij Zorg Consult Nederland, een groot organisatieadvies- en interimbureau voor de zorg in Bilthoven. Daarnaast is hij voor een dag per week als hoogleraar Integraal Zorgmanagement verbonden aan het Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit. Huijsman is specialist op het gebied van ketenzorg, strategisch management, marketing en organisatieontwikkeling. Hij heeft een groot aantal bestuurlijke functies bekleed in commissies en stuurgroepen in de langdurige zorg en is lid van de Raad van Toezicht van het Franciscus Gasthuis in Rotterdam en van de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Alexander.

8

MedischOndernemen

K E T E N Z O R G , S T R A T E G I S C H M A N A G E M E N T, M A R K E T I N G E N O R G A N S I A T I E O N T W I K K E L I N G

Professie en Lef “Het is een gouden tijd voor medische ondernemers in de eerste lijn. Ze hebben te maken met een markt met autonome groei, waar kom je dat nog tegen?” Dat zegt hoogleraar Integraal Zorgmanagement Robbert Huijsman. MedischOndernemen sprak met hem over de grote uitdagingen voor de zelfstandig gevestigde professional, het belang van een visie op het vak en de wetten van de markt. “Risico nemen hoort erbij.”

“De zorgsector verandert snel. Dat vraagt nogal wat van medische professionals. Ze moeten over veel kennis en vaardigheden beschikken. Het gaat om een mix van professie en ondernemersgeest,” zegt hoogleraar Integraal Zorgmanagement Robbert Huijsman. Zowel in zijn wetenschappelijk werk aan de Erasmus Universiteit als in zijn functie als partner bij Zorg Consult Nederland houdt Huijsman zich bezig met veranderingsprocessen in de zorgsector. Hij is enthousiast en gedreven en kan precies uitleggen wat er zoal komt kijken bij een veranderingsproces. “Medici moeten durven inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Voor wie een beetje ondernemersbloed heeft, is het een heel interessante fase.”

In de eerste lijnszorg ontstaan in hoog tempo allerlei nieuwe samenwerkingsverbanden. De tijd van de solopraktijken lijkt voorgoed voorbij. “Schaalvergroting is nodig,” zegt Huijsman. “Een solist kan het in de huidige markt nauwelijks meer bolwerken. Zelf zie ik niet zoveel in horizontale schaalvergroting. Daarmee bedoel ik monodisciplinaire groepspraktijken van bijvoorbeeld een aantal huisartsen die bij elkaar gaan zitten. Ik denk dat verticale samenwerkingsverbanden waarbinnen professionals vanuit verschillende disciplines samenwerken, meer te bieden hebben. Het werk in de eerste lijn neemt qua omvang en in de breedte almaar toe. Er is veel expertise nodig. Samenwerken is noodzakelijk.”

Al te commercieel Huijsman is blij met het feit dat er op de zorgmarkt allerlei verschillende vormen van samenwerking ontstaan. Hij zegt: “Diversiteit is heel goed. Dat hoort bij marktwerking. We moeten af van blauwdrukken. Er zijn nu eenmaal verschillende smaken, verschillende persoonlijkheden en verschillende klanten. Medische professionals moeten zich afvragen welk model het beste bij hen past. De een hecht aan routine en protocol, terwijl de ander wel van wat risico houdt.

Huisartsen die niet zoveel van ondernemen moeten hebben, kunnen bijvoorbeeld ook in loondienst werken. Dat komt tegenwoordig vaker voor dan vroeger.“

De zorgsector heeft veel te bieden, meent Huijsman.

Voor wie wil, zijn er kansen en uitdagingen genoeg. Als voorbeeld noemt hij de diabeteszorg. Hij licht toe: “De zorg voor patiënten met diabetes kan goed in een keten worden georganiseerd. Daarbij kunnen eerste lijnsprofessionals een belangrijke rol spelen, als ze dat willen. Je ziet modellen waarin huisartsen als hoofdaannemer van de keten functioneren. Je moet je afvragen hoe ver je daarin kunt gaan. Gaat de huisarts in dat model de zorg van de internist en de opticien zelf inko-

“Dokters moeten ook ondernemingsgeest bezitten” pen? Er zijn ook modellen, waarin de internist de verantwoordelijkheid voor de diabeteszorg naar zich toe trekt en op weer andere plekken ontstaan complete diabetesklinieken. Dat kan allemaal. Wie er in wil springen, kan dat doen.” De marktwerking vraagt van medische professionals dat ze anders naar hun werk gaan kijken. Soms bestaat er nog een zekere angst tegen het al te commerciële, zeker in de eerste lijn.

Huijsman: “Bij ziekenhuizen, in de GGZ en in de ouderenzorg is het al vrij gewoon om aan een vorm van marketing te doen. In de eerste lijn wordt dat woord nog niet veel gebruikt. Men vindt het al snel te commercieel. Maar je kunt de vraag ook omdraaien en dan begrijpt men het vaak wel. Dan zeg ik tegen dokters: "U kent uw klanten, u hebt uw visie, u weet waar u heen wilt. Zou het niet interessant zijn om die patiënten te gaan selecteren, die bij uw patiëntenvisie horen?" Dat ruikt inderdaad naar marketing. Dat zullen we in de toekomst steeds gewoner gaan vinden.”

Waarom is een visie nodig?

1. Om medewerkers goed aan te sturen en om nieuwe medewerkers te kunnen selecteren.

2. Om te weten welke problemen er te verwachten zijn, zodat de samenwerkingsverbanden daarop kunnen worden afgestemd.

3. Om beter prioriteiten te kunnen stellen. Moeten we uitbreiden of juist krimpen?

4. Om een preciezer ondernemingsplan op te kunnen stellen.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

9

INTERVIEW

Excuus-Truusmodel Marktwerking biedt allerlei nieuwe mogelijkheden, maar stelt ook eisen. Om zich staande te kunnen houden in de markt, moeten medische professionals heel wat in huis hebben. “Allereerst moet de professie natuurlijk in orde zijn,” zegt Huijsman. “En dat is al een hele klus, met accreditaties en allerlei nieuwe normen waaraan men moet voldoen. Maar een goede professional zijn is tegenwoordig niet meer voldoende om in de markt overeind te blijven. Dokters moeten ook ondernemingsgeest bezitten. Het belang van dat laatste wordt nog altijd niet door iedereen ingezien.”

“Elke medicus moet weten hoe de patiëntenzorg zich gaat ontwikkelen en welke rol hij daar zelf in wil spelen” Volgens Robbert Huijsman is management een vak op zich en dat zullen alle medische professionals zich eigen moeten maken of ze dat nou willen of niet. Hij zegt: “In de medische opleidingen is daar helaas nog weinig aandacht voor. Daar lopen ze een jaar of vijftien achter op de ontwikkelingen. Het zou goed zijn als een arts in opleiding al het een en ander leert over praktijkmanagement, ICT en onderhandelen. Het probleem is dat er al heel veel moet gebeuren in een artsenopleiding en dat de concurrentie tussen de verschillende vakken erg groot is. Toch is het hard nodig dat er ruimte komt voor managementvakken. Iedere arts zou daarin enige basisscholing moeten hebben genoten.”

“We moeten af van blauwdrukken”

10

MedischOndernemen

Hoe wordt een veranderingsproces een succes?

1. Straal enthousiasme uit. Er is veel positieve energie nodig voor een transitie.

2. Maak het zo concreet mogelijk. Geef voorbeelden.

3. Ga zo precies mogelijk na wat er allemaal komt kijken bij dit veranderingsproces.

4. Neem de tijd voor het proces en zorg dat iedereen het bij kan benen.

5. Laat zien dat het werkt. Praat niet alleen over de lange termijn, maar laat ook de korte termijn winst zien.

Niet alle medici zullen het op dit punt met Huijsman eens zijn. Kunnen medische professionals het management niet beter uitbesteden aan een praktijkmanager, zodat ze zelf de handen vrij houden voor hun core business: het artsenwerk? Huijsman schudt zijn hoofd. “Dat lijkt op een excuus-Truusmodel,” zegt hij. “Het is niet goed om alles wat met management te maken heeft op het bord van de praktijkmanager te schuiven. Als zelfstandig beroepsoefenaar moet je zelf sturing geven.

Een praktijkmanager is prima, maar onder jouw eigen condities. Jij bent de arts en jij hebt je visie op de patiëntenzorg. En dus bepaal jij de richting.”

Onontbeerlijk Het woord visie is gevallen. Het belang van een heldere visie op het vak kan niet worden onderschat, meent Huijsman. “Een visie is onontbeerlijk om de medewerkers aan te sturen en om nieuwe medewerkers te kunnen selecteren,” zegt hij. “Verder helpt een visie om te beoordelen welke problemen toenemen en wat minder belangrijk wordt. En die kennis is nodig om te beslissen welke allianties moeten worden aangegaan. Zonder visie is het niet mogelijk om prioriteiten te stellen en tenslotte is een visie nodig om het ondernemersplan helder te krijgen. Wie geen scherpe visie ontwikkelt, zal het echt moeilijk krijgen. Elke medicus moet weten hoe de patiëntenzorg zich gaat ontwikkelen en welke rol hij daar zelf in wil spelen.”

Wat moeten medische professionals zoal doen om hun visie scherp te krijgen? Huijsman: “Een visie ontwikkel je gaandeweg. Elke arts moet zijn literatuur bijhouden.

Hij dient de trends in zijn sector te kennen. Hij moet zijn oren en ogen goed open houden en begrijpen in welke context hij opereert. Het runnen van een plattelandspraktijk vraagt om een andere visie dan het managen van een eerstelijns centrum in een oude stadswijk.

Ik raad medische professionals aan om veel te praten.

Knoop eens een gesprek aan met de bankier, met de burgemeester, met de mensen van de GGZ en van de jeugdzorg. Dat helpt om te bepalen waar je zelf staat en om te vast te stellen waar je heen wilt.”

COLUMN

Zo concreet mogelijk De patiëntvisie ligt als het goed is aan de basis van het ondernemingsplan. Maar wie het plan wil uitvoeren en veranderingen in gang wil zetten, heeft meer nodig dan een mapje papier en een lijst met uitgewerkte ideeën. Huijsman: “Allereerst is er veel enthousiasme nodig. Degene die sturing geeft, mag nooit zurig zijn en moet een hoop positieve energie uitstralen. Het is verder heel belangrijk om de plannen zo concreet mogelijk te maken. In de medische wereld houdt men van concrete doelen. Geef dus voorbeelden van wat je van plan bent, of nog beter: ga met z’n allen op bezoek in een praktijk waar ze al werken op de manier die jou voor ogen staat. Laat collega’s zelf ervaren wat je bedoelt. Vervolgens is het van belang om precies na te gaan wat de verschillende veranderingen in de praktijk zullen gaan betekenen. Neem er de tijd voor om alle stappen door te nemen en geef mensen de kans om te reageren. En tenslotte moet je laten zien dat het werkt.

“De grootste transitie is de transitie in de hoofden van de mensen” Daarbij is het belangrijk om niet alleen aan de lange termijn te denken, maar vooral ook de quick winst te laten zien. Mensen willen weten waar ze het allemaal voor doen.”

Tips voor de zelfstandig gevestigde professional in de eerste lijn die ondernemerschap serieus wil nemen.

1. Wees nieuwsgierig. Denk nooit dat u alles al weet, maar blijf u verdiepen in het vak.

2. Durf u te laten verrassen. Sta open voor nieuwe plannen en ideeën.

3. Wees steeds alert en eager om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen.

4. Durf risico’s te nemen. Dat hoort bij het ondernemerschap.

Een van de grote valkuilen in een veranderingsproces is dat het projectteam te snel gaat. Huijsman: “Zo’n projectteam heeft zelf een heel proces doorgemaakt. Ze moeten zich realiseren dat alle anderen ook door dat proces heen moeten. Dat kost tijd. De grootste transitie is de transitie in de hoofden van de mensen. Als de mensen de verandering mee kunnen en willen maken, dan komt de rest ook wel. Dat betekent niet dat je die rest mag vergeten. Een verandering is pas verankerd als alle stappen in het proces zijn voltooid. Veranderingsprocessen zijn niet altijd makkelijk, maar ze zijn onvermijdelijk. Dan kun je er maar beter goed voorbereid aan beginnen.” MO

Against the Gods O B S E RV E R Een dezer dagen las ik het boek Against the Gods - a remarkable story of risk van Peter L. Bernstein. Een zin deed me direct denken aan medisch ondernemen in de breedste zin van het woord : “The word risk derives from the Italian ‘risicare’, which means ‘to dare’. In this sense risk is a choice rather than a fate.” In gewoon Nederlands: Risico nemen gaat over durf en het hangt samen met vrijheid van keuze.

Dit houdt vanzelfsprekend niet in dat alle risico’s goede risico’s zijn. De kredietcrisis, veroorzaakt door de hypotheekmarkt in het sub-primesegment, is een gevolg van verkeerd ingeschatte kansen. Amerikanen zijn van nature geneigd om extreme risico’s te nemen, maar dit kan duidelijk te ver gaan. Wanneer je hele bezit van een ander is, heeft het geen waarde meer voor jou. De emotionele binding valt weg.

Goed ondernemen wordt juist gekenmerkt door het nemen van weloverwogen risico’s waarin ook de emotionele gebondenheid met de onderneming of onderneming in spe een rol speelt. Daarbij is een bepaalde vrijheid van keuze van belang voor het al dan niet nemen van risico’s. Daarom vind ik het ontmoedigend om te zien dat in de gezondheidszorg deze keuzevrijheid steeds verder wordt ingeperkt door regeldrift van de overheid en verzekeraars. Om een paar ambtelijke obstakels te noemen: norminkomen, wetgeving op het gebied van patiëntenrechten, contracten, protocollering enzovoorts.

Ook de geleide economie – het ontbreken van vrije tarieven – draagt niet bij aan het vrije ondernemen in de zorg. Terwijl de winst voor de ondernemer wordt begrensd, blijven eventuele verliezen wel volledig voor eigen rekening. Dodelijk voor de creativiteit! Net als de ontwikkeling van grotere werkverbanden waardoor er nauwelijks nog emotionele binding is met het eigen deel van de onderneming. Een oudere assistente van mij zei het destijds treffend: “Sinds u weg bent is de ziel er uit”.

Komt het door deze tendensen dat weinig medisch studenten zich zelfstandig willen vestigen? Komt het door deze vervlakking van het ondernemerschap dat patiënten zich steeds meer een nummer voelen?

Mijn dochter, die korte tijd geleden in het ziekenhuis beviel van een zoon, hoorde na thuiskomst in de middag dat zij die dag niet op kraamzorg hoefde te rekenen. De thuiszorgorganisatie had even niemand beschikbaar. Dit in verband met vakantie, begrijpt u?

Tja, er lijkt me veel werk aan de winkel voor medisch ondernemers met durf. Immers: no guts, no glory.

Observer

MO

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

11

PRAKTIJK+

FOTOLIJST PUZZLE Een overzicht van uw mooiste vakantiekiekjes voor op uw bureau.

In deze puzzel-fotolijst kunt u 15 foto’s kwijt.

Afmeting: 31,5 x 31, 5 cm (fotoafbeelding 5 x 5 cm).

Prijs € 13,95 Bron: www.stylefact.nl

KUNST

IN DE

WAC H T KA M E R

Wachtkamers mogen best vrolijk en inspirerend zijn.

Dat vindt Marianne Naerebout. Haar kunstwerken geven patiënten een aangename afleiding op het moment dat ze moeten wachten voor een afspraak.

Ze heeft een collectie van tientallen zeefdrukken. Het inlijsten en ophangen wordt voor klanten geregeld.

Naerebout is een internationaal werkende kunstenaar.

Haar werk is te zien bij diverse musea en galerieën.

De kunstwerken van Naerebout stralen positiviteit uit.

Inspiratiebron voor de kleurrijke voorstellingen zijn de vele reizen die zij maakte. De kunstenaar woonde onder meer in Oman, Syrië, Gabon en Amerika.

Bron: www.naerebout.nl

Prijzen vanaf € 299 (ingelijst)

VIRTUEEL LASER KEYBOARD De Virtual keyboard is geschikt voor bluetooth, maakt gebruik van infrarode projectie om een toetsenbord op je desktop te creëren en transfert de toetsaanslagen dan middels een snoerloos netwerk naar je PDA, Pocket pc of smartphone. Het klinkt erg futuristisch, maar het is toch echt zo.

Prijs € 189 Bron: www.megagadgets.nl

12

MedischOndernemen

COLUMN

Bereikbaarheid

Remon Hendriksen huisarts

En plotseling staat bereikbaarheid weer op de agenda. De Nederlandse Patiënten- en Consumenten Federatie NPCF heeft samen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg een onderzoek uitgevoerd naar de bereikbaarheid van huisartsenzorg. Als voorschot op de te verwachten conclusies van dit onderzoek (bij het schrijven van dit stukje waren deze nog niet bekend) heeft de LHV een helder rapport geschreven met aanbevelingen om de bereikbaarheid te optimaliseren.

De conclusies van de LHV waren duidelijk; naast aparte alarmlijnen, receptenlijnen en afspraken via een website zijn per praktijk 1,6 FTE doktersassistentes nodig om de bereikbaarheid te optimaliseren.

Nu is het met de huidige 1 FTE al buitengewoon lastig om aan voldoende mensen te komen; de huisartsenposten raken zelfs al in de knel door een tekort aan beschikbare assistentes.

Die 0,6 FTE extra assistentes zijn er dus gewoonweg niet!

Misschien moeten we wel accepteren dat we niet helemaal optimaal bereikbaar zullen zijn. Anders zullen we extra bussen vol met Polen en Bulgaren moeten gaan importeren om dit probleem op te lossen. Deze gedachtes schoten door mij heen toen ik vandaag één van de Zorgverzekeraars moest bellen. Het ging om een afgewezen declaratie. De reden daarvan was, zoals zo vaak, volstrekt onduidelijk. Meestal doet mijn 1 FTE assistente dit soort telefoontjes. Maar vandaag besloot ik om het zelf eens te doen. Ik was eigenlijk wel benieuwd hoe zoiets nou in zijn werk gaat.

Een vriendelijke ingeblikte stem beantwoorde mijn oproep; “Onze medewerkers zijn in gesprek. Een ogenblikje alstublieft”. Om de 25 seconden werd deze mededeling herhaald. Ik ging voor de grap maar eens tellen hoe vaak ik deze mededeling te horen kreeg. Na 14 minuten en 35 seconden kwam ik op 35 keer.

Daarna kreeg ik eindelijk iemand van vlees en bloed aan de lijn. Na een keurige duizendmaal excuses voor de afwijzing van de declaratie zou deze mevrouw alsnog voor een nabetaling gaan zorgen. Ik dacht aan de tijd die mijn 1 FTE assistente kwijt is om dit soort telefoontjes te plegen en ik kreeg met haar te doen. Je zou haast gaan denken dat als dit soort instanties voor mij goed bereikbaar zouden zijn, dat daardoor automatisch mijn bereikbaarheid ook weer verbetert. Toch?

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

13

TRAINING

Delegeren in de Praktijk 20 januari 2009, Amsterdam v o o r Ta n d a r t s e n e n P r a k t i j k M a n a g e r s

Een interactieve training vol praktische handvatten!

atie / inform r e e m or lier op Kijk vo l fformu emen.n inschrij ondern h c is d e www.m

Delegeren is in de praktijk niet zo eenvoudig. Zeker niet als u het conform wet- en regelgeving wilt doen. En dat is juist belangrijk omdat de Inspectie hier extra aandacht aan besteedt.

Aan het eind van deze dag weet u hoe uw taakdelegatie juridisch verantwoord kan zijn!'

De training gaat in op een veelheid van onderwerpen rondom het delegeren: - hoe beoordeel je de bekwaamheid van het personeel?

- is zelf opleiden voldoende?

- is een opleiding afdoende?

- hoe verzorg je de rapportage?

- visiteren, vastlegging; wie en met welke frequentie?

- bekwaamheidsverklaring - werkbespreking, BAL Trainer: Mw mr J.J.A. van Boven gezondheidsjuriste

'Een praktische cursus die wordt afgesloten met een plan van aanpak en standaard formulieren' Deze training is een intensieve voorbereiding op een degelijke taakdelegatie in de praktijk.

Datum:

Locatie: Regardz (Olympisch Stadion), Amsterdam

20 januari 2009

Tijd: 13.30-19.00 uur - Inschrijfgeld: leden â‚Ź 415 (niet leden â‚Ź 430)

K UW TS OO PLAA RTENTIE ADVE

IS T A R G PRAKTIJKI N V E N TA R I S

!

Welch Allyn Cardioperfect ECG apparaat Te koop: Welch Allyn cardioperfect apparaat inclusief software (geen interpretatie).

Ongeveer 5 jaar oud; zeer weinig gebruikt. Nieuwprijs bedraagt ongeveer € 2.600.

Prijs: € 850 Contact: T. Boogert, Nijmegen - T: 06-55324946 - E: koop199@hotmail.com

VA K A N T I E / HUIZEN

TE HUUR: 4-6 persoons appartement in Tsjechië, direct aan piste Pec Pod Snezkou (Reuzengebergte), compleet ingericht appartement.

Slaapkamer (extra bed in woonkamer), badkamer met ligbad en aparte douche, ruime living, keuken, satelliet, tv, internet.

Zwembad, sauna, restaurant, verwarmd skihok en Nederlandstalige skischool aanwezig. Ideaal voor jonge gezinnen. Geen huisdieren.

Contact: Joost de Jong – T: 06 53136922 – E: joostdejong@planet.nl

TE HUUR: 6 persoons appartement in Nice Vlakbij het beroemde hotel Negresco is ons appartement aan de Promende des Anglais te huur. Living en terras met spectaculair zeezicht, compleet ingerichte separate keuken, drie tweepersoons slaapkamers met twee badkamers, privé-garage en kelder. Lift aanwezig.

Contact: Thijs – E: nicepromenade@gmail.com

TE HUUR: 6 persoons bosvilla in Hooghalen De ruime villa (2007), met veel privacy, staat aan de rand van natuurgebied ‘Het grote Zand’. Geschikt voor 6 personen, 3 ruime slaapkamers, 2 badkamers, waarvan 1 met ligbad.

Zeer geschikt voor natuurliefhebbers en rustzoekers. 2 Fietsen staan ter beschikking. Meer informatie kunt u vinden op www.hetbuitenhuis.net.

Contact: P. Buitenhuis, Castricum – T: 06 29334627 – E: zimmy@xmail.nl

WERK GEZOCHT: ervaren tandarts Ik zoek per direct een ervaren tandarts-medewerker (m/v) vanwege gezondheidsredenen.

Ik werk volgens prism-concept op 2 stoelen met 2 preventieassistentes.

Mooie ruime praktijk (2002 gebouwd) in St. Jansteen Zeeuws-Vlaanderen.

Graag reacties via e-mail naar e.neve@kpnplanet.nl

k eer oo Advert !

GRATIS

Kijk op www.medischondernemen.nl en maak uw eigen advertentie kostenloos aan in een van de volgende categorieën: • Praktijkinventaris • Interieur / Inrichting • Koop / Verkoop • Werk • Vakantie / Huizen De online geplaatste advertenties worden deels ook in het tijdschrift opgenomen.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

15

THEMA THEMA THEMA

D E D O O R S TA R T

T E K S T: K O O S J E D E B E E R

Doorstarten = doorbijten Moet het roer om of ga ik door met wat ik doe? Het is een vraag die veel medici zich in hun werkzame leven eens zullen stellen. Zelfkennis is de kern waar elke succesvolle verandering om draait.

Wat wil ik nu echt? En in hoeverre kan ik met passie en volharding aan mijn doel werken? Alleen wanneer dit helder is, zal uw besluit een verrijking kunnen worden. Twijfelt u nog? Tel dan eerst de zegeningen van uw huidige situatie, want gedreven doorstarters zijn doorbijters.

16

MedischOndernemen

D O O R S TA R T E N = D O O R B I J T E N

“Niemand kan jou doen veranderen. Niemand kan jou stoppen in veranderen. Niemand weet echt hoe je moet veranderen. Zelfs jij niet, tot je ermee begint.”

Deze onzekerheid, hier onder woorden gebracht door David Viscott, een Amerikaanse psychiater, zal iedereen herkennen die voor een ingrijpende beslissing in zijn leven staat. Rob Dalmijn, werkzaam bij Boar Consultants voegt hieraan toe dat veranderen ook ‘een afscheid nemen van’ is. “Bedenk altijd wanneer je iets anders wilt welke reden daar achter ligt. Ga je weg van wat je hebt of toe naar je droom?”

Voor Trudi Swinkels, eigenaar van een fysiotherapiepraktijk waren er geen twijfels. “Ik had mijn praktijkruimte op de benedenverdieping van twee driveinwoningen. Veel ruimte om nieuwe methodes en inzichten uit te proberen, was er niet. Ik had geen oefenzaal en was dus naarstig op zoek naar een ruimte waar ik de fysiotherapie wel volgens de moderne inzichten kon uitvoeren.”

Missie en draagvlak Kenmerkend voor iedere doorstart en tegelijkertijd de reden waarom mensen onzeker zijn over hun besluit, is het gegeven dat het eindresultaat van tevoren niet bekend is. “In dit opzicht is een doorstart geen project, maar een proces waar iemand op basis van een idee werkt naar het vergroten van draagvlak en haalbaarheid. Een dergelijk idee kent verschillende fases. Het is belangrijk dat je deze fases onderkent en de besluitvorming hier op afstemt”, zegt Maarten de Winter, organisatieadviseur bij p2ontwikkeling. “In het begin is een idee voorstelbaar en zal de omgeving er blanco of belangstellend op reageren. Naarmate het idee verder in de uitvoeringsfase komt, zullen alle betrokkenen moeten gaan investeren in het plan. Ideeën kunnen spaak lopen wanneer draagvlak weg valt of niet wordt onderhouden.”

Voor Swinkels was het belangrijk dat het personeel achter haar beslissing stond om te verhuizen naar een nieu-

“Bedenk altijd wanneer je iets anders wilt welke reden daar achter ligt.

Ga je weg van wat je hebt of toe naar je droom?”

Zegeningen tellen Tandarts Peter Paul Neijzen ontvangt volgende maand de sleutel van de nieuwe praktijk in Delft waarvan hij samen met drie andere collega’s mede-eigenaar wordt.

Een stevige verandering na twintig jaar een solopraktijk te hebben gevoerd. “Eigenlijk wist ik acht jaar geleden al, dat ik verder wilde. Samen met andere medici heb ik geprobeerd een gezamenlijke praktijk in een gezondheidscentrum van de grond te krijgen. Op een gegeven moment merkte ik echter in de samenwerking dat de gemeente en de gebouweigenaar eigen agenda’s hadden die niet strookten met onze belangen. Na anderhalf jaar ben ik eruit gestapt. Ik had geen zin om hier nog vijf jaar of langer nodeloos energie in te steken. Een tegenvaller. Achteraf is het wel een goed besluit geweest. Op dat moment was wat ik had beter.”

Dalmijn merkt vaak dat mensen zich, net als Neijzen, rond hun veertigste vragen gaan stellen en geneigd zijn iets heel anders te gaan doen. Juist dan is het volgens de consultant verstandig om de tijd te nemen en niet overhaast te beslissen. “Tel je zegeningen en blijf in wat je doet de uitdagingen zien. En zeker zo belangrijk: Omring je met jonge mensen. Zo blijf je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in het vak.” Mensen die vanuit een negatieve emotie willen veranderen, raadt Dalmijn aan eerst te ‘revitaliseren’ want een verandering zal nooit een positieve uitwerking hebben wanneer zij er geknakt in hun passie aan beginnen.

“Hoed je voor cynisme. Zorg dan eerst dat je weer trots wordt op jezelf en wat je doet. Zoek er iets anders leuks bij, het liefst buiten het vakgebied. Bedenk: in elke stap neem je jezelf mee.”

we locatie. “Iedereen zag er gelukkig naar uit om in een moderne oefenruimte te kunnen werken. Om de stemming positief te houden, heb ik mijn collega-fysiotherapeuten actief laten meedenken in mijn besluit.

Onder meer door hen inspraak te geven in de inkoop van apparatuur. Eigenlijk op hun aanraden hebben we nu heel wat cardio-apparatuur staan die intensief wordt gebruikt.”

Behalve een gebrek aan draagvlak, ziet Dalmijn pogingen om iets nieuws te beginnen mislukken doordat mensen zich te weinig focussen. “Wanneer je op te veel paarden tegelijk wedt, is het moeilijk om de drive en de energie te hebben om echt iets tot stand te brengen.

Probeer scherp te formuleren wat je wilt. Wat is je missie, wat je visie?”

“Een verandering zal nooit een positieve uitwerking hebben wanneer je er geknakt in je passie aan begint.”

Na het echec van de eerste samenwerkingspoging, besloot Neijzen in 2003 de cursussen De Doorbraak en de Catan Master Class te volgen. “Juist voor het ontwikkelen van een missie, heb ik hier heel veel aan gehad.

Hier heb ik geleerd niet te kijken naar wat moet, maar naar wat ik wil en hoe ik dat kan bereiken. Door op een vertrouwelijke manier in een groep collega’s je dromen, bedenkingen en tegenslagen op tafel te leggen, coach je elkaar en wordt je horizon verbreed. Een collega met wie ik nu doorstart, heb ik tijdens de Master Class ontmoet. ” MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

17

THEMA THEMA THEMA

“Ik kan nu al zeggen dat het lastig zal worden om de verschillende praktijkculturen samen te voegen. Dat heeft tijd nodig.”

Haalbaar?

De focus op de toekomstplannen kan gevaar lopen te verdwijnen door angst voor de financiële en praktische gevolgen die een doorstart met zich meebrengt. Voor fysiotherapeute Trudi Swinkels was de verhuizing een behoorlijke investering. “Gelukkig heb ik een goede financiële adviseur. Hij woog de kosten en baten op een eerlijke manier tegen elkaar af en raadde me een ding aan: Doen!” Daarmee was voor Swinkels de zaak nog niet beklonken. “Ik ben eerst veel wezen kijken in beroepspraktijken van collega’s. Ik heb hen ook doorgezaagd op een aantal punten. ‘Wat had je achteraf anders gedaan?’ was een vraag die ik dan vaak stelde.

Daar kwamen verrassende antwoorden uit: Een collega had veel douches laten aanleggen zonder erbij stil te staan dat hij daardoor aan allerlei ingewikkelde regels moest voldoen. Een ander had te veel ruimte gespendeerd aan kleedkamers. Het waren zeker punten die ik heb meegenomen in mijn besluitvorming.” Dat neemt niet weg dat toch niet alles valt te plannen, want ondanks deze uitgebreide voorbereiding zou ook Swinkels zaken achteraf anders hebben aangepakt. “Ik 18

MedischOndernemen

ben drie jaar geleden verhuisd en heb inmiddels een behandelkamer moeten bijbouwen. Nog meer dan ik heb gedaan, zou ik naar de toekomst kijken. Nagaan wat een beroep gaat doen door een nog uitgebreider marktonderzoek uit te voeren. Mijn huidige praktijk is gevestigd in een multidisciplinair centrum met daarbij een groot woon- en zorgcomplex. De toestroom van patiënten is mede daardoor enorm.”

Samenwerken Neijzen en zijn collega’s hebben besloten het pand te huren. Hoewel dit de doorstart in financieel opzicht eenvoudiger maakt, kan het project door een gebrekkige samenwerking alsnog tot mislukken zijn gedoemd.

Want hoe breng je drie eigenaren van solopraktijken harmonieus bij elkaar? “Door een open communicatie en je bewust af te vragen waarom je met elkaar verder wilt”, denkt Neijzen. “Wij zijn verschillende persoonlijkheden, maar juist daarom vullen wij elkaar aan. Daar ligt onze kracht. Wij zijn niet op zoek naar eenheidsworst, maar geloven sterk de nieuwe praktijk op een hoger niveau te tillen door voortdurend van elkaars

D O O R S TA R T E N = D O O R B I J T E N

kennis, vaardigheden en interesses te leren.”

Dat een en ander lang niet gemakkelijk zal zijn, is voor Neijzen een uitgemaakte zaak. “Ik kan nu al zeggen dat het lastig zal worden om drie praktijkculturen samen te voegen. Dat heeft tijd nodig. We hebben er dan ook voor gekozen om geleidelijk te fuseren en gecontroleerd te groeien. Niettemin is niets te voorzien.”

Om de samenwerking ook na tegenslag optimale kansen te geven, is het essentieel dat deze wordt geformaliseerd volgens Rob Dalmijn. “Maak afspraken en zet

mijn gezamenlijk in dit document onderschreven.”

Naast het ondernemersplan worden ook de zakelijke spelregels op papier gezet. Neijzen: “Hoe gaan we om met de omzet, kosten en winstdeling? Een belangrijke vraag waarvoor we regels hebben bedacht. Wanneer een van ons bijvoorbeeld veel tijd steekt in de praktijkorganisatie of de bij- en nascholing van personeel, levert dat wel kwaliteit, maar niet direct geld op. We hebben onder meer afspraken gemaakt hoe we die uren vergoeden.”

Tegelijkertijd moeten zakenpartners wel voorkomen

“De zekerheid dat een doorstart een succes wordt, is niet te geven.

Aan de andere kant: In the end, the only people who fail are those who do not try (David Viscott).” deze op papier! Scheid privé en zakelijk. Het is meestal een voordeel als partners niet te close zijn. Wanneer dit wel zo is, is het nog meer van belang dat taken en verantwoordelijkheden worden afgebakend en vastgelegd. Met een beetje pech verlies je een zakenpartner én een vriend.”

De eerste gesprekken tussen Neijzen en zijn collega’s waren mondeling en aftastend. In een later stadium is de gezamenlijke missie vastgelegd in een ondernemersplan. Neijzen: “Dit plan is de kern van onze samenwerking. Er staat in wat wij samen willen en wat wij nastreven in onze communicatie met elkaar, met het personeel en met de patiënten. Ook hebben wij vakinhoudelijk onze doelen op korte, midden en lange ter-

dat een Nederlandse calvinistische inslag de samenwerking parten gaat spelen, waarschuwt De Winter van p2ontwikkeling. “Wij zijn geworteld in een christelijke cultuur die zegt dat mensen van nature geneigd zijn tot het slechte. Vergeving is alleen mogelijk wanneer de mens dat slechte in zichzelf erkent. Of de mens echt fout is, is natuurlijk maar zeer de vraag. In mijn werk zie ik echter dat deze insteek veel narigheid oplevert.

Zakenpartners zijn te vaak met een zekere vooringenomenheid op zoek naar de intenties van anderen en kijken te weinig naar het daadwerkelijke gedrag. Alles vanuit het idee dat wanneer je jezelf niet vertrouwt de ander ook niet te vertrouwen is. Als procesmanager ga ik altijd uit van goede intenties. Dat zouden meer mensen moeten doen.” MO

Tips voor een succesvolle doorstart • Ga klankborden, met mensen die de stap hebben gemaakt, maar ook met anderen. Peter Paul Neijzen: “Mensen zouden veel opener kunnen zijn. Vertel wat je wilt! Er zijn veel meer medici die rondlopen met dezelfde ideeën. Onderneem samen!” Rob Dalmijn: “Als consultants organiseren wij rondetafelconferenties waar we mensen met verschillende achtergronden samen brengen. Horen hoe anderen tegen het ondernemerschap en het leven aankijken, geeft inspiratie.”

• Tegenvallers. Ga er vanuit dat ze op je pad komen. Maar hoe erg is dat? Neijzen: “Achteraf ben ik blij om te zien dat elke tegenslag tegelijkertijd ook een leermoment is.”

• Revitaliseer, als je vast komt te zitten in je werk. Dalmijn: “Blijf uitdagingen zoeken, ook buiten je werk, omring je met jonge mensen, verander nooit omdat je geknakt bent in de passie voor je werk.

Durf ook te zeggen dat de ervaring die je hebt ertoe doet.”

• Tel je zegeningen ofwel breng eerst de situatie die je gaat verlaten goed in kaart en schets een rationeel beeld van de toekomstmogelijkheden.

• Onderzoek de haalbaarheid van je idee en zorg voor voldoende draagvlak voor de uitvoering. Bereid de plannen goed voor door oriëntatie en marktonderzoek.

• Zet in samenwerkingsverbanden afspraken op papier. Blijf zakelijk. Een onafhankelijke mediator of procesmanager kan in dit traject goede diensten bewijzen.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

19

THEMA THEMA THEMA T E K S T: E R N A J A N S E N

Iedere bedreiging is ook een kans In het kader van het thema ‘de doorstart’ een gesprek met Hans van Embden. Dierenarts maar vooral ook ondernemer in hart en nieren. “Behalve mijn studie diergeneeskunde heb ik ook diverse management trainingen gevolgd en post academische studies op managementgebied omdat dat vakgebied mij ook uitermate interesseert”. Dat een keizersnee bij een koe prima valt te combineren met het maken van een SWOT-analyse (strongnesses, weaknesses, opportunities and threats) laat Van Embden zien. Hij heeft 2 praktijken en een uitzendbureau.

Blijf burn-out voor “Vanaf 1985 werkte ik in Haaksbergen in een maatschap van 4 dierenartsen. We richtten ons voornamelijk op de behandeling van landbouwhuisdieren. Nadat we in 1992 verhuisd waren naar een nieuw pand konden we ook gezelschapdieren goed behandelen omdat we daarvoor de ruimte hadden. Eigenlijk liftten we ook mee op de economie en de groei van Haaksbergen.

Huisdieren houden én het laten behandelen van je huisdier kwam steeds meer in zwang. Daarbij moet ik eerlijk toegeven dat ik het werken met de landbouwhuisdieren niet zo leuk meer vond”. Dat klinkt vreemd voor een dierenarts die juist daarmee zijn praktijk is begonnen.

“In de jaren tachtig kon je nog individuele aandacht geven aan het dier. Maar door de intensivering van het boerenbedrijf is alles veranderd. Per dagdeel 500 varkens enten is voor mij geen uitdaging”. Op de vraag of dat dan de reden is geweest om te stoppen als praktiserend dierenarts en wat anders te gaan doen, antwoordt Van Embden: “Dit was wel één van de redenen. Maar er 20

MedischOndernemen

speelden ook andere dingen een rol. In de beginperiode van mijn carrière heb ik mij veel bezig gehouden met het automatiseren van de gegevens van de praktijk. We werkten eerst nog met een kaartenbak. Automatiseren geeft inzicht in, onder andere, cijfers. Per week kan bekeken worden wat we ingekocht hebben, welke inkomsten er zijn etc. Daar kun je je beleid op afstemmen. En dat vond ik erg interessant. Ik heb mij dan ook in al die jaren veel bezig gehouden met het management van de praktijk. Maar uiteindelijk kon ik mij daarin niet verder ontwikkelen binnen de bestaande maatschapconstructie. Op een gegeven moment vloog het werk me bijna aan. ‘Moet ik dit nog 20 jaar volhouden’ schoot door mijn gedachten heen. Toen ik mij dat realiseerde, wist ik dat het tijd was om iets anders te gaan doen; ik moest mijn eigen burn-out voor blijven.

Het roer om “Op mijn zolderkamer ben ik toen begonnen met FlexVet, een uitzend- en detacheringbureau voor die-

PORTRET

renartsen en -assistenten.” Wat beweegt een dierenarts om een uitzendbureau te beginnen? “Het concept was uniek in Nederland. Ik had uiteraard al in een eerder stadium een uitgebreide SWOT analyse gemaakt waarin ik alle bedreigingen en kansen inzichtelijk had gemaakt en op basis waarvan ik een businessplan had geschreven. Ik was in 2001 de eerste die een uitzendbureau begon in onze branche. Tot die tijd konden werkzoekenden zich gratis inschrijven bij het KNMvD (Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde). Een statisch gebeuren waar geen initiatief uit voort kwam. Daar lag mijn kans, actieve bemiddeling op persoonlijke basis. Ik had bij mijn start een groot geluk, tot zover je de MKZ-crisis zo mag betitelen. Opeens was er een grote behoefte aan extra dierenartsen die op tijdelijke basis konden werken. De KNMvD kon de mensen niet op de loonlijst zetten, maar ik wél! Opeens had ik 40 uitzendkrachten aan het werk.

Zelf werkte ik tijdens de crisis ook mee, ik zat op het crisiscentrum. Tja, en dan ben je ‘in-business’ zoals dat heet”.

Feminisering Van Embden vertelt vervolgens dat de uitzendmarkt enorm is gegroeid de laatste jaren. Enerzijds komt dit doordat de VWA (Voedsel en Waren Autoriteit) meer flexibiliteit zoekt om bij crisissen voldoende tijdelijk personeel te hebben. Anderzijds treedt er een enorme verschuiving op in de verhouding man/vrouw. Vroeger was een dierenarts bijna per definitie een man, tegenwoordig is 80% van de studenten vrouw. “En dat biedt kansen. Want hoe je het ook wendt of keert, veel vrouwen willen uiteindelijk parttime werken omdat ze ook voor de kinderen willen zorgen. Daardoor zoeken ze vaak tijdelijke krachten om tijdens een zwangerschapsverlof in te vallen of ze zoeken een parttime collega die de andere helft van de week gaat werken. En in die behoefte kun je als uitzendorganisatie prima voldoen”.

Soms lukt het niet Toch gaat niet alles altijd van een leien dakje. Van Embden is 2 jaar lang met een partner in gesprek geweest om de bedrijfsactiviteiten uit te breiden richting Duitsland. “We werken al landelijk, maar het is bedrijfsmatig gezien erg interessant om je grenzen letterlijk en figuurlijk te verleggen. De markt in Nederland is toch beperkt, er zijn zo’n 1.200 praktijken. Als je ook in Duitsland zou kunnen werken dan biedt dat grote kansen. Maar we hebben de plannen even in de ijskast gezet. De medische wereld is bij onze oosterburen erg conservatief en ook de wetgeving voor ‘zeitarbeitung’ zit anders in elkaar. Maar wie weet lukt het op termijn nog een keer. Met mijn kantoor en de 4 medewerkers hebben we het nu ook prima voor elkaar”.

Het bloed kruipt De zaken lijken dus prima te lopen. Wat beweegt dan de

mens om begin dit jaar toch weer een praktijk te beginnen en in april er nog een over te nemen? “Tja, het bloed kruipt waar het niet gaan kan, toch? Ik wist natuurlijk als broekie van 16 al dat ik dierenarts wilde worden. Ik heb jarenlang bij een buurman van mij meegekeken in de praktijk en had al een behoorlijke dosis praktijkervaring voordat ik überhaupt aan mijn studie begon. Maar de belangrijkste reden is dat ik het vak

“Kijk eens naar het bedrijfsleven” tóch mis en dat ik mensen wil gaan opleiden”. Op de vraag of daar de universitaire opleiding niet juist voor is, legt hij uit: “Ik merk dat er bij een vacaturemelding op het uitzendbureau meer en meer gevraagd wordt naar dierenartsen met relevante werkervaring. Die ervaring wordt steeds belangrijker omdat de parttimers geen tijd hebben om een nieuwe collega rustig in te werken.

Vroeger kon je meelopen met de dierenarts en werkte je een tijdje ‘samen-op’. Maar als de nieuweling op maandag en dinsdag gaat werken en de ander werkt de overige dagen van de week, dan wordt inwerken een lastig verhaal. Daarom is ervaring nu zo belangrijk. Daar komt bij dat de huidige opleiding te weinig mogelijkheden biedt om praktijkervaring op te doen”.

Trainee “Kijk eens naar het bedrijfsleven. Daar is het toch normaal dat een pas afgestudeerd persoon eerst als trainee te werk wordt gesteld? Zodoende kan diegene relevante werkervaring opdoen en dat vergroot de marktwaarde van die persoon. Waarom zou dat binnen onze branche niet mogelijk zijn? Ik wil het graag faciliteren.

In de nieuwe praktijken kunnen straks pas afgestudeerde dierenartsen werkervaring opdoen. Ze worden dus trainee. En als ze er klaar voor zijn om zelfstandig te gaan werken dan worden ze via FlexVet uitgezonden of gedetacheerd.” Het mes snijdt zodoende aan twee MO kanten.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

21

THEMA THEMA THEMA

MINI ONDERZOEK

“Zet het financiële plaatje goed op rij” Een aantal lezers van MedischOnderemen zijn benaderd om mee te werken aan een mini onderzoek in het kader van het thema ‘De Doorstart’. Het aantal reacties was groot en divers. De een wil wel doorstarten maar struikelt steeds over de gemeentelijke richtlijnen, de ander heeft het na veel vijven en zessen voor elkaar en een derde houdt het voor gezien. Alle reacties kunt u nalezen op onze website www.medischondernemen.nl. Onderstaand treft een u verkort verslag aan van Jeannette De Graaf-Timmerman uit Ommen die uitgebreid heeft gereageerd.

In 1987 hebben wij een praktijk overgenomen in Leeuwarden. Deze praktijk bestond in eerste instantie uit 1 behandelkamer en een wachtkamer en na een interne verbouwing waren er 2 behandelkamers. Omdat het steeds drukker werd hebben wij 4 jaar lang geprobeerd een andere locatie binnen onze wijk te vinden. Dat is niet gelukt, de gemeente werkte eerder tegen dan mee. Maar in de huidige setting konden we niet meer goed werken; de werkdruk was te hoog en we konden de nieuwe ontwikkelingen binnen de tandheelkunde nauwelijks op een verantwoorde manier doorvoeren. Uiteindelijk zijn we in Ommen terecht gekomen. Daar ging een collega met pensioen die geen opvolger had.

We hebben veel mensen gesproken voordat we de knoop doorhakten. Maar de mogelijkheid nieuw te bouwen en de prognoses die we met onze account hebben gemaakt over de levensvatbaarheid van een nieuwe praktijk, gaven de doorslag. Tussen de beëindigingdatum van deze collega en de start van onze nieuwe praktijk is ruim anderhalf jaar verstreken.

We konden een kavel kopen op een plein waar ook een huisarts, een fysiotherapeut en een apotheek gevestigd zijn. Onze praktijk in Leeuwarden hebben we kunnen verkopen.

Wat tegen viel is het feit dat wij volgens de belasting onze praktijk gestaakt hebben en in Ommen een nieuwe praktijk gingen starten. Hierdoor moesten wij over de staking afrekenen met de belastingdienst en konden wij het behaalde verkoopresultaat niet als herinvesteringreserve in mindering brengen op de nieuwe investeringen. Extra financiering was dus nodig.

Al met al heeft deze stap zowel positieve als negatieve gevolgen gehad. We hebben nu qua praktijkpand een situatie zoals we die graag wilden hebben. Een negatief punt is dat we graag een collega-tandarts erbij willen hebben maar deze is niet of nauwelijks beschikbaar!

We moeten dus oppassen dat we niet weer in dezelfde valkuil qua drukte vallen.

Voor mensen die op het punt staan eenzelfde beslissing te nemen zou ik willen adviseren, laat het in eerste instantie een keuze zijn van jezelf. Zet alle overwegingen op een rijtje en vraag niet te veel advies. Onderzoek de behoefte in een regio en zet het financiële plaatje goed op rij.

22

MedischOndernemen

BIJLAGE

#02

Bijlage: Speciaal voor de Praktijk Manager

Manager in de Praktijk

Praktijkmanager, werk en andere zaken

Het personeelsdossier

VOORWOORD

Personeel is essentieel!

Zonder een goed team is het onmogelijk om een topprestatie neer te zetten. Dat weet elk Olymisch team, maar ook de medicus en praktijkmanager zullen zich dit terdege realiseren. Om een goed team te krijgen moet er veel gebeuren: goed luisteren, duidelijk zijn, grenzen stellen en gezamenlijke doelen stellen, zijn daar nog maar het begin van.

In deze PM Bijlage #02 helpen wij u graag verder met een uitgebreid artikel over het personeelsdossier!

Het netwerk groeit goed. Op www.praktijkmanagersnetwerk.nl kunt u - na aanmelding - met elkaar in contact komen, vragen stellen en ervaringen uitwisselen. Op 7 oktober organiseren wij de eerste nationale Dag van de PraktijkManager, in Amsterdam, voor leden en niet leden. U bent van harte welkom!

Hartelijke groet,

Elsbeth Nijhoff Directeur MedischOndernemen bv

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

3

BIJLAGE

MANAGER IN DE PRAKTIJK

T E K S T: G E E R T D I J K S T R A

“Ik hoop dat collega’s mij vooral als hun gelijke zien!”

In Manager in de Praktijk, een nieuwe rubriek in deze PraktijkManagersbijlage in het hart van Medisch Ondernemen, doen praktijkmanagers hun verhaal ter lering en vermaak van de vele collega’s in het land. Na Wilma Bronkhorst in Garderen gaan we nu op bezoek bij Alida Miedema, praktijkmanager van tandartspraktijk Piëst-Beugeling.

In de warming up van het interview krijgen we eerst prachtige artist impressions voorgeschoteld van het nieuwe pand dat de praktijk samen met de collega’s van praktijk Lawant in de loop van 2009 gaat betrekken. Medisch ondernemer Jeske Piëst-Beugeling verruilt dan de eengezinswoning waar de naar haar vernoemde praktijk sinds 1991 gevestigd is voor een 4

PM BIJLAGE - MO

modern, ruim pand aan de Hoornse Plas. Daar krijgt de momenteel uit haar voegen barstende praktijk de ruimte en kan de nog steeds groeiende groep patiënten zorg op niveau geboden worden. Dat Alida Miedema vanaf de start een rol speelt bij deze ontwikkeling van de praktijk, is overigens puur toeval. Als afgestudeerd Foto: Kees AB medisch analiste werd ze geattendeerd op een functie

A L I D A M I E D E M A , T A N D A R T S E N P R A K T I J K P I Ë S T- B E U G E L I N G G R O N I N G E N

als tandartsassistente, maar je leven slijten als hulpje van de tandarts leek haar eigenlijk niks. Dus solliciteerde ze met frisse tegenzin. Maar in het gesprek klikte het meteen zo goed, dat het het begin bleek te zijn van een hechte samenwerking aan de stoel en bij alles wat er bij het runnen van de praktijk komt kijken.

Ontwikkeling Als medisch analiste ontbeerde Alida de specifieke tandheelkundige kennis die ze door middel van diverse opleidingen en vooral training on the job ontwikkelde.

Voor dat laatste was toen nog ruimte in de startende praktijk die door Jeske gerund werd naast haar baan in het ziekenhuis. Deze vakinhoudelijke kennis legde ook de, in haar ogen onmisbare, basis voor haar rol als praktijkmanager. “Ik kan me niet voorstellen dat je zo maar uit het bedrijfsleven als praktijkmanager de zorg in stapt en dan de functie goed kunt uitoefenen. Bij alle keuzes die je maakt, heb je die bagage nodig. Dus moet je volgens mij op zijn minst een aantal weken of maanden meedraaien om te weten wat er speelt.”April vorig jaar werd er gekozen voor een andere werkwijze. Er is een 2e behandelkamer gerealiseerd om meer taakdelegatie naar de assistente mogelijk te maken. Hierdoor groeide het personeelsbestand en was er behoefte aan structuur. Alida kreeg formeel het label praktijkmanager opgespeld en volgde ondermeer de cursus praktijkmanager bij Catan en de training ‘Personeel in de medische praktijk’, van MedischOndernemen. Nu is ze, naast haar uren ‘aan de stoel’, ondermeer verantwoordelijk voor de planning, kamerindeling en –bezetting, personeelsmanagement en de hele administratie inclusief de boekhouding. Taken die ze zich meer en meer is gaan toe-eigenen vanuit een gezonde drive om te weten wat er in de praktijk speelt. “Ik kan niet gewoon mijn werk doen van negen tot vijf, maar wil meer betrokken zijn bij de praktijk. Ik vind het gewoon lekker als je alles weet en ben de praktijk eigenlijk ook een beetje als mijn winkeltje gaan zien”.

Delegeren Maar zoals zo vaak, is iemands kracht tegelijk zijn of haar valkuil. Echte regelaars, laten in hun dadendrang nog wel eens een steekje vallen. En rustige, evenwichtig types komen soms flegmatiek of nonchalant over.

Alida’s gezonde belangstelling voor alles wat er gebeurt in de praktijk heeft als keerzijde dat ze te weinig delegeert aan haar medewerkers. “Ik word inderdaad wel voor zo’n beetje alles gevraagd. Ook zaken waarvan ik denk ‘dat kun je zelf ook best oplossen?’.

Meer delegeren en mensen stimuleren om eerst zelf over zaken na te denken, dat zijn belangrijke doelen voor de komende periode.”

Rol Haar rol als praktijkmanager en ‘2e man’ van de praktijk plaatsen haar ten opzichte van haar collega’s in een

andere positie. Ze is de gelijke onder de gelijken, maar dat gaat haar ogenschijnlijk makkelijk af. “Het ligt er heel erg aan hoe je je opstelt. Ik hoop en denk dat mijn collega’s me vooral als een gelijke zien. Maar wel iemand waar ze met hun vragen terecht kunnen. Dat kan gaan over tandheelkundige zaken, lastige patiënten maar uiteraard ook over personeelszaken of andere dingen in de praktijk. En omdat Jeske en ik over heel veel dingen hetzelfde denken, kan ik ook sneller beslissingen nemen. Ik weet toch wel, dat Jeske in de meeste gevallen hetzelfde had gedaan.”

Geen strakke taakverdeling Waar managementdeskundigen zich lang kunnen buigen over organisatievormen en taakverdelingen, blijkt hier dat zaken haast als vanzelf opgepakt worden door mensen die de kennis of ervaring ervoor hebben. Zo doet Jeske de verhuizing, Alida de boekhouding en worden de protocollen geschreven door een collega die in het verleden heeft bewezen goede protocollen te kunnen schrijven. Alida: “Je moet helemaal niet bang zijn voor ondermijning van je positie maar juist de mensen laten doen waar ze goed in zijn. Dat werkt voor iedereen het prettigst. Maar het is geen vrijheid-blijheid. Ik ben in de loop der jaren wel duidelijker geworden, bijvoorbeeld naar mensen die niet goed functioneren. Je wordt ouder, bouwt levenservaring op en ziet ook dat het voor de praktijk het beste is om snel duidelijkheid te geven. En om afscheid te nemen van mensen waar het niet mee klikt.”

Functioneringsgesprekken Nog even terug naar het begin van het gesprek, terug naar de verhuizing en samenvoeging met praktijk Lawant. Iedereen kijkt er naar uit, toch zal deze stap wel degelijk ook personele consequenties hebben.

Hoewel in 1e instantie twee praktijken onder een dak worden samengebracht. Er zijn twee teams maar in de toekomst kan er wellicht ook gezamenlijk personeel worden aangetrokken. De functioneringsgesprekken staan een week na het interview ingepland. Tevens de eerste functioneringsgesprekken die Alida in haar rol als praktijkmanager formeel doet. Spannend? “Nou, eigenlijk niet echt. We bereiden ons goed voor en vragen dat ook van de medewerkers. Want het functioneringsgesprek moet echt tweerichting zijn wat ons betreft. We willen nu vooral weten waar de ambities van de mensen liggen. Zodat we ook in de nieuwe praktijk de juiste mensen op de juiste plek hebben.”

Alida is onlangs lid geworden van het PraktijkManagers Netwerk. Vooral om ervaringen met collega’s uit te wisselen tijdens de bijeenkomsten, via de website of door gewoon eens met elkaar te bellen. “Er zijn heel veel collega’s in het land die dezelfde dingen doen als ik. En die tegen dezelfde vragen aanlopen. Dan is het altijd heel interessant, en gezellig, om daar met elkaar eens over te praten!” MO 5

BIJLAGE

PRAKTIJKMANAGER, WERK EN ANDERE ZAKEN

INEKE KROESEN KREMER WERKZAAM BIJ TANDARTSENPRAKTIJK W.E.E. HAGENS TE WORMERVEER

Hoelang werk je al als praktijkmanager?

Ik ben al 7 jaar werkzaam als praktijkmanager in de tandheelkunde, maar heb daarvoor het management van het horecabedrijf en sportcomplex van mijn man geregeld. De organisatorische werkzaamheden en het personeelsbeleid komen redelijk met elkaar overeen.

Het is alleen een ander vakgebied.

Wat vind je zo leuk aan je werk?

Het is afwisselend werk en ik vind het een uitdaging om alles zo goed mogelijk te laten verlopen. De neuzen van het gehele team wil ik graag dezelfde richting op krijgen. Doordat ik samen met mijn man een eigen bedrijf heb gehad kan ik mij goed verplaatsen in zowel de werknemers als de werkgever. Dat is een voordeel.

Heb je een speciale opleiding gevolgd?

Ik heb na de Mavo mijn opleiding voor tandartsassistente gevolgd en een opleiding management. In de loop van de jaren heb ik de cursussen profylaxeassistente, preventiemedewerker(ARBO), praktijkmanagement en kwaliteitsmanagement gevolgd. Ook heb ik mijn BHV diploma behaald en een massage diploma. Het leuke is dat ik de massage toe pas bij tandartsen of assistentes die last hebben van spanningspijn in de nek of schouderbladen. Laatst had een assistente erg veel stress. Ik heb haar een nekmassage gegeven waardoor ze ontspannen werd en niet ziek naar huis is gegaan.

Waar heb je binnen je werk moeite mee/ Wat vind je lastig?

Ik heb er moeite mee als mensen niet eerlijk zijn en als er geen open communicatie mag zijn. Gelukkig is dat bij mijn huidige werkgever niet aan de orde. Ik kan hier mij zelf zijn en kan ook eerlijk mijn visie geven.

“Tijdens mijn werk kan ik niet zonder een gezonde werkdruk”

Hoeveel uur werk je?

Op dit moment werk ik 32 uur per week, maar in de praktijk is dit meestal 34 uur per week.

Heb je een pure kantoorfunctie of doe je ook ander werk in de praktijk?

Mijn hoofdtaak is management, maar ook de orthodontie, waar mijn liefde ligt voer ik in deze praktijk uit bij tekort aan personeel. Ook assisteren aan de stoel doe ik nog wel eens, maar alleen bij ziekte van een medewerkster.

Welke werkzaamheden behoren tot jouw takenpakket?

De algehele organisatie binnen de praktijk, het personeelsbeleid, planning, omzetbeheer, toezicht houden op voorraadbeheer, communicatie verzorgen tussen tandarts, personeel en patiënt, probleemsituaties oplossen en alles wat nodig is om de praktijkvoering op rolletjes te laten verlopen.

6

PM BIJLAGE - MO

Wanneer staat je eerste volgende vakantie gepland en wat ga je dan doen?

Ik ga in september voor het eerst zonder de kinderen op vakantie. We gaan naar Egypte een Nijl cruise doen en veel bezienswaardigheden bekijken en een week luieren aan het strand.

Heb je een tip voor andere praktijkmanagers waar ze hun voordeel mee kunnen doen?

Wees altijd jezelf en zorg dat je een balans vindt tussen personeel en werkgever. Zorg voor een goede communicatie binnen je praktijk en los conflicten snel op, zodat zaken geen eigen leven gaan leiden.

De volgende praktijkmanager die in deze rubriek wordt geïnterviewd is: José Leeuw, waar ik ieder half jaar een fantastisch contact mee heb en waar ik veel respect voor heb en waar je terecht kunt voor advies.

S E R V I C E - PA G I N A

ONTMOET JE COLLEGA’S OP www.praktijkmanagersnetwerk.nl

TRAIN YOUR BRAIN Vanaf het komende nummer van MedischOndernemen wordt de rubriek Train Your Brain gelanceerd. Een leuke, interactieve en leerzame quiz over allerlei onderwerpen waar praktijkmanagers en medisch ondernemers in hun dagelijks werk mee te maken hebben.

Op de website van het PraktijkManagers Netwerk vind je nieuws en achtergronden, polls en andere berichten over je vak. Wist je dat er ook op eenvoudige wijze in contact kunt komen met je collega praktijkmanagers.

En dus kunt profiteren van elkaars kennis en ervaring.

Heb je volgende week voor het eerst je functioneringsgesprekken met je collega’s en wil je wat adviezen?

Vraag het je collega’s! Zit je met een administratief probleem? Vraag het je collega’s. Of wil je gewoon eens met een aantal collega’s een borrel drinken om eens wat uitgebreider kennis te maken? Vraag het je collega’s op www.praktijkmanagersnetwerk.nl!

ONDERNEMERSCHAP EN ONDERNEMEN Kun je ondernemerschap eigenlijk wel leren?" De vragensteller geeft vaak zelf al het antwoord: "Je wordt toch gewoon als ondernemer geboren?" Met het verschijnen van dit boek is het antwoord gegeven. Een ondernemer wordt dan misschien met een ondernemende persoonlijkheid geboren, een goede ondernemer kan wel degelijk nog een hoop leren. In het boek 'Ondernemen en ondernemerschap' staat daarom niet het ondernemerschap maar de ondernemer centraal. Inzicht, kennis en de ondernemersgeest komen samen in die ondernemer die uiteindelijk het ondernemerschap met goed gevolg in praktijk kan brengen. In dit prettig leesbare boek wordt uiteengezet hoe ondernemers succesvol kunnen ondernemen volgens het ontwikkelde tienstappenmodel: 1 2 3 4 5

Ideeën genereren Ideeën toetsen Benodigde middelen inventariseren Ondernemingsplan schrijven Middelen verwerven en financiering krijgen

6 7 8 9 10

Onderneming opstarten Tegenslagen verwerken Professionaliseren van het bedrijf Opvolging regelen Oogsten

20% korting !

Lezers van deze servicepagina kunnen het boek met 20% korting bestellen en betalen geen € 37,50 maar slechts € 30 (incl. btw, excl. verzendkosten). Stuur uw bestelling naar: info@medischondernemen.nl o.v.v. servicepagina

COLLEGA’S GEZOCHT Het PraktijkManagers Netwerk groeit gestaag.

Nieuwe leden zijn uiteraard welkom.

KIJK OP WWW.PRAKTIJKMANAGERSNETWERK.NL EN MELD U AAN!

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

7

BIJLAGE THEMA T E K S T: C H A R L O T T E VA N D E N WA L L B A K E , H E E F T H A A R E I G E N C O A C H I N G E N C O N S U LTA N C Y B E D R I J F

Het personeelsdossier

Het aantal personeelsmanagers in Nederland in dienst bij medische praktijken is verwaarloosbaar, maar het werk ligt er wel degelijk! Vaak ligt, als praktijkmanager, personeelsmanagement op uw bordje. In de PM bijlage van de komende nummers van MedischOndernemen laten wij u zien hoe u op eenvoudige wijze zelf in staat bent solide personeelsmanagement te voeren.

Wellicht heeft u de zaken al goed op orde en kunt u deze artikelen gebruiken om de puntjes op de welbekende ‘i’ te zetten. Misschien worstelt u enorm met het opzetten en het voeren van een solide personeelsbeleid en biedt deze reeks u praktische handvatten om zelfstandig mee aan de slag te gaan. En, wanneer u zich hier ergens tussenin bevindt, ook dan zal de praktisch bruikbare informatie u soelaas bieden.

Net als bij een huis, valt of staat efficiënt personeelsbe8

MedischOndernemen

leid met het invoeren (en borgen) van stevige fundamenten. In dit artikel wordt grondig aandacht besteed aan een essentieel basiselement: het personeelsdossier.

Met een personeelsdossier kunt u bijhouden hoe iemand functioneert en zo zijn/haar ontwikkeling sturen. Wanneer u een nieuwe werknemer aanneemt, gaat u er uiteraard niet vanuit dat u op enig moment hem/ haar wilt ontslaan. Wanneer nu toch, onverhoopt, op enig moment blijkt dat u afscheid wilt nemen van de

PERSONEELSDOSSIER

werknemer, dan heeft u bij het CWI of kantonrechter een grotere kans op een ontslagvergunning als u met een zorgvuldig bijgehouden dossier kunt aantonen waar de werknemer in gebreke blijft.

Vaak wordt er, ten onrechte, gesproken over één personeelsdossier. Eigenlijk bestaat het personeelsdossier uit twee delen: een individueel dossier en een salarisdossier. Daarnaast is het praktisch om ook een collectief dossier aan te leggen voor al uw personeelsleden.

Overig • geboortekaartjes (let op i.v.m. bevallingsverlof) • trouwkaart • correspondentie met werknemer

Wat zit er in ieder geval in het dossier?

Een personeelsdossier bestaat over het algemeen uit twee dossiers: een individueel dossier en een salarisdossier. Hieronder treft u een puntsgewijze opsomming van welke informatie waar gearchiveerd behoord te worden.

Het salarisdossier De salarisadministratie wordt bij medische praktijken vaak uitbesteed aan een extern administratiekantoor.

Maar het is raadzaam om ook binnen de praktijk onderstaande gegevens te archiveren in een apart salarisdossier.

Het individuele dossier Persoonlijke stamkaart Hierop staan de volgende gegevens: • voornaam, voorletters en achternaam • adres, woonplaats en telefoonnummer(s) • geboortedatum en –plaats • burgerlijke staat en geboortedata van eventuele kinderen • nationaliteit • bank- of girorekening nummer • functie en de datum van de indiensttreding

• informatie met betrekking tot salaris, toeslagen, subsidies, uitkeringen e.d.

• kopieën salarisstroken, jaaropgaven • onkostenvergoedingen (reiskosten, verhuiskosten etc.)

• kinderopvangregeling • bank- of girorekeningnummer • loonbelastingverklaring • eventuele loonbeslagen • bedrijfsleningen • pensioengegevens • verzekeringsgegevens

Persoonlijke gegevens • sollicitatiebrief • curriculum vitae • kopieën van diploma’s • referenties en getuigschriften • kopie van identiteitsbewijs • sofinummer • werkvergunning (bij een buitenlandse werknemer) Rechtspositie • aanstellingsbrief • arbeidsvoorwaarden • arbeidsovereenkomst (ondertekend) • arbeidstijden • pensioengegevens • praktijkreglement (ondertekend) • vakantie- en verlofregeling Functioneren • functieprofiel • eventuele aanpassingen op het functieprofiel • verslagen van functionering- en beoordelingsgesprekken • schriftelijk vastgelegde berispingen/sancties • loopbaanontwikkeling • persoonlijk ontwikkelplan • afspraken over opleidingen • studieovereenkomst

Wat hoort niet in een individueel dossier • persoonlijke medische informatie • ziekteverzuim informatie • overige privacygevoelige informatie

Collectief personeelsdossier Naast de twee dossiers is het handig om in een ordner een collectief dossier aan te leggen. Zo heeft u achter verschillende tabbladen direct inzicht in collectieve aangelegenheden met betrekking tot het personeel.

Hierbij kunt u denken aan: • ziek- en herstelmeldingen • correspondentie betreffende de zieke, zoals met de Arbodienst • vakantiedagenregistratie per medewerker

tips en trucs 1. Bewaar alleen relevante en verplicht gestelde informatie 2. Ruim het dossier regelmatig op (jaarlijks is voldoende) 3. Leg zo min mogelijk aparte dossiers aan 4. Houd geen schaduwdossiers bij 5. Zorg voor één veilige bewaarplaats 6. Ga zorgvuldig om met de vertrouwelijke gegevens 7. Raadzaam is het om alle correspondentie, brieven en formulieren een bewaartermijn te geven. Voorbeeld: Uw brief wordt gedurende zes maanden bewaard.

8. Met de Belastingdienst kunt u schriftelijke afspraken maken over de gegevens die tot de basisgegevens behoren en over de bewaartermijn van overige gegevens.

9

BIJLAGE

Stappenplan aanleg personeelsdossier 1. Keuze voor papier en/of digitaal Voor kleine en middelgrote praktijken is het verreweg het meest voor de hand liggend om papieren dossiers aan te leggen. Het automatiseren is over het algemeen pas aantrekkelijk bij grotere praktijken.

2. Twee mappen per persoon Leg per persoon twee mappen aan: een individueel dossier en een salarisdossier.

3. Stamkaarten In ieder personeelsdossier maakt u een individuele stamkaart aan. De kaart plaatst u voor in het dossier.

4. Tabbladen Vervolgens maakt u verschillende tabbladen aan (en/of digitale submappen) om een verdeling te maken tussen bijvoorbeeld: functioneren, opleiding, correspondentie, overig etc. Hier bewaart u

Dossiervorming Dossiervorming is het schriftelijk vastleggen van feiten.

Als een arbeidsovereenkomst met een medewerker onverhoopt ontbonden moet worden, zult u moeten aantonen dat de medewerker niet (meer) goed functioneert of dat u hem of haar op andere wijze niet in staat acht zijn functie naar behoren uit te voeren. Van ieder functionerings-, beoordelings- en correctiegesprek zult u een verslag moeten maken. Een eerste brief wordt dan als een waarschuwing gekenmerkt.

Wanneer zich een vergelijkbare situatie wederom voordoet, spreekt u de medewerker hier op aan. Daarnaast legt u dit opnieuw schriftelijk vast. Hierbij geeft u aan dat dit een laatste waarschuwing betreft en deze brief verstuurt u aangetekend (bijvoorkeur met bevestiging voor ontvangst) naar het huisadres.

Achter slot en grendel Omdat dossiers privacygevoelige informatie bevatten, bent u verplicht om maatregelen te treffen waardoor onbevoegden geen toegang tot de informatie kunnen krijgen. Papieren dossiers dienen in een afgesloten ruimte bewaard te worden en digitale dossiers moeten worden beveiligd met een wachtwoord.

Inzage Personeels- en salarisdossiers bevatten veel persoonlijke gegevens. Van belang is dus dat u bepaalt wie inzage krijgt in de dossiers en u zorgt er voor dat alleen deze medewerkers toegang hebben tot de informatie.

Over het algemeen hebben de volgende personen inzage in de personeelsdossiers: 10

MedischOndernemen

alleen documenten die een functie hebben. Alle onnodige papieren verwijdert u. Verlies hierbij niet de wettelijke bewaartijden uit het oog.

5. Up to date Het is van belang om met enige regelmaat, bijvoorkeur jaarlijks, de dossiers op te schonen en verlopen informatie te verwijderen. Om dossiervervuiling te voorkomen kunt u adreswijzigingen, conceptbrieven, verlofbriefjes, geboortekaartje en dergelijke na een jaar gerust verwijderen. Dit kunt u doen aan de hand van de checklist bewaartermijnen.

6. Beveiliging Berg de personeelsdossiers altijd op in een gesloten kast (en/of zorg voor een goede beveiliging met wachtwoord). Mensen zijn altijd benieuwd naar hun eigen dossier. Bovendien zal uw praktijk niet de eerste zijn waar collega’s niet in staat zijn hun nieuwsgierigheid naar het dossier van een collega te bedwingen.

• de leidinggevende medicus • de praktijkmanager • en onder toezicht, de medewerker zelf De werknemer zelf heeft recht op inzage in al zijn/ haar gegevens in de eigen dossiers. Hij heeft ook het recht om te verzoeken om informatie te verwijderen, te corrigeren of aan te vullen. Gegevens kunnen alleen verbeterd worden als ze 'feitelijk onjuist' zijn. Wanneer het gaat om een verschillend inzicht, dan kan een werknemer zijn eigen visie schriftelijk vastleggen en kan dit worden toegevoegd aan het dossier.

Het kan incidenteel noodzakelijk zijn om aan anderen, binnen of buiten de praktijk, gegevens uit de dossiers te verstrekken. Hierbij kunt u denken aan de wettelijke verplichting om informatie te verstrekken in verband met bijvoorbeeld de fiscale en SZ-wetgeving. Ook zijn er anders situaties denkbaar, hierbij staat voorop dat het verstrekken van de informatie geen onevenredige inbreuk maakt op de privacy van de betrokkene.

Wanneer het doel van het verstrekken van de gegevens niet overeenkomt met het doel waarvoor de informatie in het dossier is opgeslagen, dan dient u toestemming van de werknemer te vragen.

Wet bescherming persoonsgegevens Volgens de Wet bescherming persoonsgegevens hoeft een eenvoudige registratie zoals een individueel personeelsdossier en salarisdossier niet gemeld te worden bij het College Bescherming Persoonsgegevens.

Voorwaarde hierbij is dat u de informatie niet koppelt

PERSONEELSDOSSIER

aan andere administraties en de gegevens alleen gebruikt waarvoor deze zijn bedoeld.

Ook is in de Wet bescherming persoonsgegevens bepaald dat een werkgever alleen met toestemming van de werknemer gegevens uit het personeelsdossier aan derden mag verstrekken.

Checklist bewaartermijnen Afhankelijk van het soort informatie is een werkgever verplicht om gegevens te bewaren tot een aantal jaren na beëindiging van het dienstverband. Aan de hand van deze checklist kunt u jaarlijks de dossiers opschonen. Zo voldoet u aan de wettelijke bepalingen, kunt u snel relevantie informatie terug vinden en het bespaart u archief ruimte!

Een jaar • sollicitatiebrieven en formulieren • curriculum vitae’s • gegevens uit psychologisch onderzoek

Conclusie Het zorgvuldig opzetten van personeels- en salarisdossiers en het collectieve dossier is, uiteraard afhankelijk van het aantal medewerkers dat de praktijk telt, een tijdrovende klus. Bovendien vergt het ook wel de nodige vakkennis. Met deze handvatten en informatie komt u ongetwijfeld zelf een heel eind. Wanneer u nu, mogelijk door tijdgebrek of onzekerheid er niet aan toe komt, dan kunt u uiteraard altijd overwegen om de hulp van een specialistisch bureau in te roepen. Zij kunnen voor u volledig de zaken uit handen nemen, u op weg helpen of u adviseren over hoe u het zelfstandig kunt opzetten.

De door u geïnvesteerde tijd is meer dan dubbel en dwars de moeite waard. Met nauwkeurig ingerichte dossiers bent u slagvaardig, opgeruimd, altijd op de hoogte én voldoet u aan alle wettelijke verplichtingen.

Twee jaar • arbeidsovereenkomsten (en wijzingen hierin) • correspondentie over promotie, degradatie, ontslag etc.

• kopie van het getuigschrift • verslagen van functionering en beoordelingsgesprekken • afspraken i.v.m. VUT-regeling Vijf jaar • loonbelastingverklaringen • kopie van identiteitsbewijs Zeven jaar • persoonlijke gegevens zoals naam, adres, woonplaats en burgerlijke staat • datum van indiensttreding • salarisadministratie

Uit de praktijk “Na jarenlang als assistente gewerkt te hebben, werd me gevraagd of ik praktijkmanager wilde worden. Ik zag dat er wat moest veranderen en ik dacht dat ik daar wel een positieve draai aan kon geven en heb volmondig ‘ja’ gezegd. Toen ik eenmaal bezig was bleek dat lastiger dan ik had verwacht. Een heleboel zaken moest ik zelf op poten zetten en uitzoeken. Dit gold zeker ook voor de personeelsadministratie. Eerst dacht ik hier heel luchtig over. Ik zag het belang niet om dit zorgvuldig op te zetten. Toen we een nieuwe mondhygiëniste aannamen begon ik bij haar met een personeelsdossier. Ik heb toen een paar keer een aantal uren begeleiding ingeschakeld van een professioneel bureau, want ik zag echt door de bomen het bos niet meer.

Toen ik daar eenmaal mee bezig was kreeg ik er ook echt lol in. Eenmaal de smaak te pakken hebbend, ben ik ook aan de slag gegaan voor de rest van het team. Wat was ik blij dat ik dit had gedaan! Anderhalf jaar later begon het te rommelen met een van onze medewerksters. Toen ben ik nog zorgvuldiger alles gaan bij houden; alle gesprekken met haar vastgelegd in ondertekende verslagen en een nauwgezette ziekteverzuimregistratie. Uiteindelijk escaleerde het en waren we zo goed voorbereid, dat we snel en netjes afscheid van elkaar konden nemen. Dus voor de praktijk en mij heeft een grondig P&O structuur heel duidelijk een meerwaarde. Bovendien heb ik zo nog meer plezier in mijn werk gekregen!” MO

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

11

BIJLAGE

Wat had ik ook alweer op 7 oktober?

Oh ja, samen met Katja naar Amsterdam voor Nationale Dag van de PraktijkManager! w w w. p r a k t i j k m a n a g e r s n e t w e r k . n l

Dentravel Tandheelkundige cursussen op unieke locaties Hua Hin, Thailand 31 oktober - 8 november 2008

'RONDOM KRONEN EN BRUGGEN' Dentravel organiseert in Hua Hin twee bijzondere cursussen: voor tandartsen en tandtechnici (nieuw dit jaar!) en voor assistenten en/of meewerkende partners. Michiel de Cleen, Peter Keizer, Fridus van der Weijden en Eric van der Winden (porselein technicus) verzorgen het tandheelkundige programma. Een unieke gelegenheid om in 1 week bijgepraat te worden over kronen en bruggen!

Astrid Elzink-Tennekes verzorgt de training ‘praktijkorganisatie’ voor assistenten. Mondhygiënisten kunnen aansluiten bij hun cursus naar keuze.

Het zijn niet alleen restauratieve en prothetische handelingen die het uiteindelijke behandelresultaat bepalen; endodontische en parodontale aspecten zijn minstens zo belangrijk. U leert hoe u moderne restauratieve, endodontische en parodontale inzichten kunt integreren om een mooier resultaat te bereiken. Bovendien wordt aandacht besteed aan het voorkomen én behandelen van complicaties.

In deze cursus leert u welke voordelen het direct werken met de patiënt in het laboratorium heeft. Hoe de tandtechnicus de vorm, kleur, oppervlakte structuur, glans én tandvlees gunstig kan beïnvloeden en welke positieve uitwerking dit heeft op de totale esthetiek ten opzichte van het werken op afstand.

Communicatie vormt de rode draad in de praktijkorganisatie. Astrid Elzink-Tennekes vraagt de assistenten om na te denken over hun werkomgeving. Tijdens deze training wordt er met opdrachten gewerkt, waardoor er veel aandacht aan de praktijksituatie gegeven wordt.

U verblijft in het prachtige Anantara resort in Hua Hin, 180 km. ten zuiden van Bangkok. In de omgeving zijn er voldoende bezienswaardigheden. Voor de golfliefhebbers is het een paradijs met 5 prachtige golfbanen.

w w w. d e n t r ave l . n l

Contact gegevens: Dentravel T (075) 616 39 90 E info@dentravel.nl

Informatie over reis en verblijf: M&C Travel T (0297) 53 13 22 E info@mc-travel.nl

THEMA THEMA THEMA

FISCAAL

T E K S T: M R . R . J . V O S F B , AV I V O S C V A C C O U N TA N T S B E L A S T I N G A D V I S E U R S

De doorstart

Herkent u dit: u bent als professional in de geneeskundige wereld een aantal jaren bezig, en plotseling ziet de wereld er anders uit dan gisteren. Een uitbarsting in de samenwerkende groep, een partner die heimwee heeft, en ineens toch niet blijkt te kunnen aarden in de omgeving waarin u een aantal jaren dacht een goed leven te hebben? Of herkent u dit: ineens hebt u er even helemaal genoeg van. De samenwerking in de groep was al een tijd moeizaam, of het wonen in die omgeving, waarvoor u had gekozen is ineens volstrekt niet meer te verdragen?

Dan wordt het tijd om na te denken over een doorstart: het afsluiten van een periode, zowel professioneel als persoonlijk, en het vinden van een nieuwe uitdaging!

In het navolgende wil ik aandacht besteden aan enkele fiscale aspecten die daarbij ook de aandacht moeten krijgen, te weten het doorschuiven van de inkomstenbelasting die moet worden betaald bij de verkoop van de praktijk, of het aandeel in de maatschapspraktijk (de herinvesteringsreserve), en de gevolgen van het verkopen van de woning met winst voor de financiering van een andere woning in uw nieuwe omgeving (de eigenwoningreserve).

24

MedischOndernemen

De Herinvesteringsreserve Uw besluit tot het maken van een nieuwe start zal leiden tot verkoop van de praktijk waarmee u nu uw inkomen verdient. Die praktijk zal moeten worden verkocht. Mede met dank aan alle netwerken via tussenpersonen of uw accountant zal dat ongetwijfeld lukken. De discussie over de goodwill-waarde van uw praktijk zal ongetwijfeld, zeker als nu wordt gekeken naar de gang van zaken in de tandheelkunde, de huisartsgeneeskunde of de medisch-specialistische wereld flinke vormen aannemen, maar verder uitweiden daarover gaat dit artikel te buiten. We nemen aan dat uw

D O O R S TA R T E N

praktijk wordt verkocht voor een goodwill-bedrag van € 200.000. In principe komt de fiscus meteen langs: de verkoop leidt, als geen gebruik wordt gemaakt van de regeling van de Herinvesteringsreserve, tot een belaste winst van € 200.000. Met dank aan de faciliteit van de MKB-vrijstelling, waardoor u recht heeft op een aftrekpost van 10 % van deze winst, is het effectieve tarief voor de inkomstenbelasting niet (maximaal) 52%, maar 46,8%.

Uitwerking Zonder de aftrekpost van 10 % zou u aan inkomstenbelasting (maximaal) 52 % betalen, ofwel € 104.000. Met die aftrekpost betaalt u (maximaal) 52 % over € 180.000 (€ 200.000 -/€ 20.000), ofwel € 93.600. Dat is precies 46,8% van het bedrag aan goodwill dat u ontvangt.

Doet u echter een beroep op de herinvesteringsreserve, dan betekent het dat u deze inkomstenbelasting (nog) niet hoeft te betalen. U kunt een beroep hierop doen als u in uw nieuwe situatie investeringen moet doen voor uw nieuwe praktijk. Het meest voor de hand liggend is natuurlijk het betalen van goodwill voor de koop van een nieuwe praktijk (of aandeel in een maatschapspraktijk).

Het kan echter ook gaan om de koop van een aandeel in een gezamenlijk praktijkpand, of andere bedrijfsmiddelen (een auto, automatiseringsapparatuur en dergelijke). Wilt u dit doen, dan moet u op deze regeling een beroep hebben gedaan uiterlijk in het derde jaar na het jaar waarin de herinvesteringsreserve is ontstaan.

Heeft u dat niet of niet helemaal gedaan, dan wordt de reserve voor het gedeelte dat nog niet is gebruikt, toegevoegd aan de fiscale winst in dat jaar, en zal inkomstenbelasting moeten worden betaald.

Als u van de herinversteringreserve gebruik wilt maken, werkt de regeling als volgt: Stel u treedt toe tot een maatschap, en moet daarbij een goodwill betalen van € 150.000.

U mag dan beslissen of u op de aankoop van de goodwill de herinvesterings-reserve wilt toepassen. Doet u dat, dan wordt de fiscale boekwaarde van de door u gekochte goodwill afgeboekt tot nihil, en wordt de reserve voor een gedeelte van € 150.000 gebruikt. Praktisch betekent het dat u in de komende tien jaren fiscaal dan niet meer kunt afschrijven op de goodwill. Uw belastingdruk in die tijd zal dus hoger zijn.

Effectief betekent dit een besparing op de directe uitgaaf van inkomstenbelasting, die u in de loop van de komende tien jaren in de vorm van een hoger belastingbedrag als het ware terugbetaalt.

LET OP! HET MAAKT DUS NIET UIT HOE U DE INKOOPSOM FINANCIERT! ALS U DAT MET EEN LENING GEHEEL OF GEDEELTELIJK WILT DOEN, BENT U DAARIN VRIJ.

Wat is wijsheid?

Is het verstandig om van deze reserve gebruik te maken? Om dat goed te beoordelen moet u een aantal heel concrete afwegingen maken. Welke investeringen moet u bij uw doorstart maken, en hoeveel gaat dat kosten? Hoeveel bedraagt precies de inkomstenbelasting over de goodwill die u moet betalen? Wat is het verwachte praktijkinkomen in de komende jaren? Dat is een kwestie van goed rekenen. Daarnaast is het een inschatting van uw inkomen en de inkomensontwikkeling in de komende jaren, en inschatten hoe de inkomstenbelastingdruk in de komende jaren er uit zal zien.

Kortom: ook bij uw doorstart moet u vol verwachting naar de komende jaren kijken!

De Eigenwoning-reserve Eén van de gevolgen van een doorstart kan ook zijn dat u moet verhuizen. En dat heeft fiscaal ook gevolgen, als u een eigen woning heeft, die u met winst verkoopt.

Winst wil zeggen: u verkoopt voor een hoger bedrag dan de hypotheekschuld die u heeft gesloten om de koop van de woning te financieren. Als dit gebeurt, ontstaat er een eigenwoning-reserve. In dit artikel wordt aan de –vrij eenvoudige- hoofdlijn aandacht geschonken. Die werkt als volgt: Als u uw woning met winst verkoopt, ontstaat er dus een eigenwoning-reserve. Als u besluit om in uw nieuwe omgeving een ander woonhuis te kopen, dan mag u, als u niet de winst van de verkoop in uw nieuwe woning stopt, niet de volledige rente van een nieuwe lening aftrekken voor de inkomstenbelasting.

Het is ook nu een kwestie van goed rekenen wat het voordeligst is! In de eerste plaats moet u goed weten hoe u de financiering van de nieuwe woning regelt: meenemen van de bestaande hypotheek, of juist aflossen van de oude en een nieuwe sluiten? Daarbij moet u zeker ook kijken naar de aflossingsregeling die u heeft: is het verstandig om ook die te wijzigen, bijvoorbeeld de kapitaalverzekering voort te zetten, of juist te beëindigen, omdat deze te weinig rendement oplevert. In de tweede plaats moet u goed overwegen wat u met het geld gaat doen dat u eventueel niet gebruikt voor de aankoop van uw nieuwe woning (in het voorbeeld een bedrag van € 50.000). Dat kan ook voor andere doeleinden worden gebruikt: een andere auto, privéinvesteringen of wat dan ook. Pas als dat allemaal duidelijk is, kunt u beslissen hoeveel u gaat lenen voor de MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

25

THEMA THEMA THEMA

Voorbeeld U had een woning, met een hypotheekschuld van € 300.000. U verkoopt deze voor € 425.000 (na aftrek van kosten). Er ontstaat dan een eigenwoning-reserve van € 125.000. Als u een andere woning gaat kopen voor € 500.000 (all-in), dan moet u eigenlijk € 75.000 extra lenen om de koopsom te kunnen betalen. Besluit u echter om een lening af te sluiten voor bijvoorbeeld € 425.000, dan mag u van deze lening een gedeelte van de rente fiscaal niet aftrekken. De eigenwoning-reserve bepaalt namelijk dat u van de koopprijs eerst (fiscaal) € 125.000 moet aftrekken, zodat er ruimte overblijft van € 375.000 voor de aftrek van hypotheekrente.

koop van uw nieuwe woning, en op welke manier dat het beste kan gebeuren.

Combinatie Is het ook mogelijk om iets te doen met de beide fiscale regelingen die hiervoor zijn beschreven? Als deze zich heel concreet bij u voordoen, dan zeker. Laten we het illustreren aan de hand van een eenvoudig voorbeeld: U heeft een herinvesteringsreserve van € 200.000, en een eigen woningreserve van € 200.000.

Praktisch betekent het dat u een bedrag tot uw beschikking heeft van € 400.000, om daarmee te gaan herinvesteren in uw nieuwe zakelijke of privé-situatie of allebei. U heeft zich ingekocht in een maatschapspraktijk, en moet € 300.000 aan goodwill betalen.

Daarnaast heeft u een woning op het oog dat u kunt kopen voor € 400.000 (all-in).

Welke mogelijkheden heeft u zoal 1. U kunt overwegen om de goodwill helemaal te financieren met uw eigen geld. Dat betekent geen aflossingsverplichtingen in de komende tien jaren, en dat geeft ruimte om bijvoorbeeld de kosten van uw opgroeiende kinderen gemakkelijker te betalen.

Het overblijvende bedrag ad € 100.000 kan worden gebruikt voor verlaging van de hypothecaire schuld, of voor aankoop van andere investeringen, of worden gereserveerd voor uitgaven in de komende jaren.

Kosten gas, water en licht van praktijk in woning aftrekbaar.

Vanaf 2001 is er een bepaling in de wet opgenomen die voorziet in een aftrekbeperking van kosten van een tot de privé-woning behorende praktijkruimte. Een dierenarts met een praktijkruimte in zijn privé woning trok echter (een evenredig deel van) de kosten van gas, water en licht af van zijn praktijkresultaat. De belas-

NotaBene 26

MedischOndernemen

2. U kunt ook overwegen om de woning helemaal met eigen geld te kopen. Het gevolg daarvan is dat u geen inkomstenbelasting over de huurwaarde in de komende jaren zult betalen (de Wet-Hillen!). Als u hiervoor kiest moet u zich realiseren dat u in de komende jaren wel te maken krijgt met een hogere aflossingslast op de lening voor de goodwill.

3. U kunt het geld ook gebruiken voor een aanvullende storting in een kapitaalverzekering (bij voorkeur met een garantie-kapitaal), waardoor u in feite concreet spaart voor een extra vermogensopbouw. Als dat aantrekkelijk lijkt, moet u wel goed berekenen welk netto-besteedbaar inkomen u in de eerstkomende jaren heeft, in verband met de aflossingsverplichtingen voor de goodwill-lening.

4. Een extra mogelijkheid, zeker in de tandheelkunde, is het gebruiken van een gedeelte van het geld om een aanvullende pensioenvoorziening op te bouwen. Het geld is er nu, en dat kan mooi in een aantal jaren daarvoor worden gebruikt (al dan niet in een premie-depot). Ook hier is echter goed doorrekenen een must.

Tenslotte Wees niet te aarzelend om eens heel kritisch te kijken naar wat u precies wilt en wat de gevolgen daarvan zijn!

Er zijn vaak veel meer mogelijkheden om uw keuze helemaal op uw maat te maken, dan u denkt! MO

tingdienst was het hier niet mee eens en was van oordeel dat deze kosten onder de aftrekbeperking vielen.

De rechtbank Breda en het Gerechtshof in Den Bosch zijn van mening dat de zogenaamde 'huurderskosten', (de kosten die een huurder ook zou hebben betaald) niet onder de aftrekbeperking dienen te vallen. Dit was ook de conclusie van de Advocaat Generaal in een soortgelijke zaak. Binnenkort zal de Hoge Raad hierover een oordeel geven. Vanaf 2005 is overigens al expliciet in de wet vastgelegd dat deze kosten wel in aftrek mogen worden gebracht. Binnenkort is er dus ook duidelijkheid over de jaren hiervoor.

FINANCIEEL T E K S T: E D W I N B R U G M A N , V E R B O N D E N A A N V VA A F I N A N C I E E L E N E C O N O M I S C H A D V I E S B U R E A U

Het plannen van een nieuw plan Veel ondernemers maakten in het verleden plannen. Hoewel het in de medische sector al vele jaren zeer onrustig is – met name de overheid sleutelt continue aan regelgeving die van invloed is op de praktijkvoering – was de opzet van veel praktijken feitelijk jarenlang hetzelfde. Extramuraal waren er veel zogenaamde eenmans- of eenvrouwspraktijken en maatschappen, en in de ziekenhuizen was vooral sprake van in dienstbetrekking werkzame medische specialisten of medisch specialisten die in maatschapsverband werkzaam waren.

Hoe anders is de wereld inmiddels geworden.

Zorgondernemers die een aantal jaren geleden vol goede moed van start gingen met hun eigen praktijk, moeten in veel gevallen gemaakte plannen drastisch bijstellen. Denk maar aan de totaal veranderde markt voor apothekers, fysiotherapeuten en orthodontisten.

Het is dan ook niet voor niets zo dat er steeds meer onzekerheid ontstaat bij veel ondernemers in de zorg.

Moet er niet iets veranderen? In dit artikel wordt ingegaan op het fenomeen ‘doorstart’. Wat is een doorstart eigenlijk? En om welke redenen vindt een doorstart eigenlijk plaats? En kun je er rekening mee houden bij het maken van plannen?

Doorstart Een doorstart kan vanuit verschillende perspectieven plaatsvinden. In het ‘gewone’ midden- en kleinbedrijf wordt de term ‘doorstart’ vaak in een enigszins negatief kader gebruikt. Wanneer een onderneming in de financiële problemen terecht komt, en uiteindelijk in een situatie van surcéance van betaling of zelfs faillissement komt te verkeren, wordt bezien of een door28

MedischOndernemen

start van de onderneming nog tot de mogelijkheden behoort. Gelukkig is een dergelijke situatie in medisch Nederland vrij zeldzaam. Wat meer en meer gebeurt is dat een zorgondernemer zijn of haar praktijksituatie opnieuw onder de loep neemt en zichzelf de vraag stelt: ‘Wíl ik wel zo doorgaan?’ of: ‘Kán ik wel zo doorgaan?’. Zo kan een doorstart ook worden bezien: veel veranderen in een bestaande praktijksituatie.

Vooruit kijken Natuurlijk moet een ondernemer vooruit proberen te kijken. Continue nadenken over de vraag of zijn of haar praktijkvoering nog wel toekomst heeft, en of het niet anders moet. Die vraag kan vanuit persoonlijk én vanuit bedrijfseconomisch perspectief worden beantwoord. Er kunnen persoonlijke motieven zijn om het anders te willen, of misschien wel anders te moeten.

Die kunnen met gezondheid te maken hebben – iemand kan het fysiek of psychisch niet aan om nog lang op de ingeslagen weg door te gaan, of met de gezinssituatie. In veel gevallen spelen zakelijke motieven een rol. Zo kan concurrentie een rol spelen. In dat

H E T P L A N N E N VA N E E N N I E U W P L A N

geval moet de vraag worden gesteld of de concurrentie moet worden aangegaan, en zo ja hoe. Ook kan er sprake zijn van een financiële situatie die een sanering noodzakelijk maakt. In al die gevallen zal een analyse moeten worden gemaakt van de huidige situatie. Wat zijn de sterke punten van de praktijk, van de praktijkvoering en van de zorgondernemer? Wat zijn de zwakke punten? En welke kansen en bedreigingen bestaan er? Op basis van die analyse kunnen de verschillende mogelijkheden worden bekeken op hun haalbaarheid.

Zo kunnen o.a. de volgende vragen worden gesteld: • Moet ik samenwerken, of kan het alleen?

• Moet ik werken aan het ‘zichtbaar maken’ van de kwaliteit?

• Moet ik uitbreiden, of inkrimpen?

• Moet ik ánders werken? Meer delegeren, meer of andere mensen aantrekken?

• Moet ik mijn personeel anders aansturen?

• Kan ik niet beter meer zorg verlenen aan patiënten, en minder managen?

• Hoe ga ik om met zorgverzekeraars?

• Hoe communiceer ik beter met patiënten?

Haalbaarheid toetsen Al die vragen moeten op hun financiële en praktische haalbaarheid worden getoetst.

Natuurlijk kan de conclusie zijn dat er niet veel hoeft te veranderen. In dat geval geeft zo’n analyse. Maar al te vaak laten zorgprofessionals zich verrassen. En zijn zij niet bedacht op ontwikkelingen van buiten af, maar hebben de blik op hun zorgonderneming gericht. Daar is heel veel voor te zeggen. Het gaat immers om de zorg voor de patiënten. In een situatie waarin marktwerking meer en meer van toepassing is, kan echter geen enkele ondernemer zich permitteren om niet om zich heen te kijken. Een goede ondernemer maakt regelmatig tijd vrij om rustig na te denken over de huidige situatie en maakt met enige regelmaat een goede analyse van zijn of haar zorgonderneming. En bekijkt van zichzelf goed hoe hij of zij ‘erin zit’. Vind ik het nog leuk? Gaat het zo goed, kan het beter of moet het anders? Eventueel samen met een adviseur, om eens op afstand te klankborden. Zo houden deze zorgondernemers hun toekomst meer in de hand. Zij plannen het maken van hun plannen. Ook zorgen zij voor een flexibele opzet van financieringen en verzekeringen, en proberen ook in allerlei contracten met derden zo flexibel mogelijk te zijn. Zo kunnen zij als dat nodig of wenselijk is altijd gemakkelijker zaken veranderen. MO De succesvolle doorstart Tandarts Berkhof heeft al een aantal jaren een succesvolle praktijk. Vanaf het begin heeft hij er de gewoonte van gemaakt om eens per jaar met zijn adviseur te klankborden over de toekomst.

Bij die gesprekken besteedden zij telkens aandacht aan de omgeving van de praktijk. Jaarlijks maakten ze een analyse van de situatie in de directe omgeving: hoeveel andere tandartspraktijken zijn er in de buurt? Hoe ontwikkelt zich de samenstelling van de bevolking? Kan een schatting worden gemaakt van de momenten waarop de collega-tandartsen hun praktijken mogelijk zullen overdragen, of in elk geval hun werkzaamheden staken? Aan de hand van die analyse kwamen Berkhof en zijn adviseur tot de conclusie dat binnen enkele jaren een aantal collega-praktijken weleens zouden kunnen gaan sluiten.

Berkhof besluit om niet af te wachten, maar kiest ervoor om een plan voor de toekomst te maken.

Hij gaat op zoek naar grotere praktijkruimte, en benadert zijn wat oudere collega's met het verzoek of zij wat zien in een samenwerking. De oudere collega's kunnen op die manier hun werk nog vele jaren op een prettige manier doen, terwijl Berkhof met hen afspreekt dat hij in de toekomst de organisatorische aspecten van hun praktijken langzaam zal overnemen, én op termijn naar opvolgers zal zoeken.

Later wordt één van de tandartsen – die met Berkhof inmiddels afspraken heeft gemaakt door een grote keten benaderd. Of zij interesse heeft om haar praktijk over te dragen aan de keten en er vervolgens bij in dienst te treden?

Uiteraard gaat de tandarts niet op dit aanbod in, ze heeft immers al afspraken gemaakt. De keten besluit uiteindelijk de gok niet te wagen en gaat op zoek naar een andere locatie.

Te weinig naar buiten gekeken?

Orthodontist Van Ham heeft van oudsher goede relaties met een grote groep verwijzende tandartsen.

Iedereen is tevreden: de patiënten worden goed geholpen, de tandartsen krijgen positieve feedback. Al met al draait de praktijk van Van Ham dus uitstekend. De afgelopen jaren lijkt er iets in de planning niet helemaal goed te gaan. Er vallen gaten in het programma, en Van Ham en de assistenten hebben met regelmaat niets te doen. Van Ham raakt in paniek en vraagt zijn adviseur een analyse te maken. Wat blijkt? Een aantal van de trouwe verwijzers heeft de praktijk overgedragen.

De nieuwe tandarts doet het leeuwendeel van de orthodontiebehandelingen gewoon zelf. En een aantal andere verwijzers van Van Ham heeft zodanig te maken met concurrentie van de nieuwe tandartsen dat ze te kampen hadden met een leegloop van patiënten. Om de economische schade te beperken hebben zij besloten om een deel van de orthodontiepatiënten zelf te gaan behandelen.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

29

Erasmusbrug verbindt de zorg Erasmusbrug is dé specialist voor automatisering en telecommunicatie in de zorg. Een specialist die zorgtaken en technologie op een innovatieve manier verbindt en een vertrouwde naam in een sterk veranderende sector. Erasmusbrug is partner voor met name kleine en middelgrote zorginstellingen, van thuiszorg tot gezondheidscentra, van kraamzorg tot tandartsen.

Waarneming bij ziekte of vakantie? Planning van afspraken?

Voor deze en een reeks andere diensten kunt u 24 uur per dag en zeven dagen per week terecht bij de Zorglijn van Erasmusbrug.

Al onze medewerkers hebben een zorgachtergrond, bijvoorbeeld als verpleegkundige of doktersassistent. Uw cliënten krijgen dus altijd iemand aan de lijn die zich kan inleven in de hulpvragen, in staat is ze te verhelderen en weet wat er moet gebeuren. U kunt rekenen op snelle service en een professionele behandeling. De Zorglijn van Erasmusbrug behoort tot grootste en modernste van Nederland.

Hiernaast beheert Erasmusbrug ICT-infrastructuren voor ruim 250 zorgorganisaties in heel Nederland. Dagelijks maken meer dan 7.500 zorgmedewerkers gebruik van de servers van Erasmusbrug. Ze krijgen klantgerichte ICT-oplossingen die bijdragen aan een effectiever en efficiënter verloop van bedrijfsprocessen.

Meer weten?

Vraag onze brochure aan of maak een afspraak: 010 - 282 65 00 of info@erasmusbrug.nl

erasmusbrug E r a s m u s b r u g B V N C o o l s i n g e l 7 5 N Po s t b u s 21 3 3 7 N 3 0 01 A H R o t t e r d a m N w w w. e r a s m u s b r u g . n l

MENS EN WERK

SIEBERT HIJLKEMA

UIT JOURE, DIERENARTS

Ik bewonder mensen die met passie hun vak uitoefenen, die van hun werk meer maken dan wat er wordt verwacht.

lijke prijs. Er wordt aandacht besteed aan zowel het eten als aan de gast. Eten in een restaurant is emotie en dat hebben ze daar begrepen.

Ik erger me vreselijk aan te ver doorgevoerde standaardisatie d.m.v. protocollen en nutteloze regeltjes. Het werkt uitermate verlammend op betrokkenheid bij het arbeidsproces. De patiënt overlijdt niet door aandacht, maar wel door het domweg volgen van protocollen zonder verder nadenken. Daarnaast worden de intuïtie en creativiteit uitgeschakeld.

Mijn leukste reisbestemming van de afgelopen 5 jaar is Ghana.

Ik word vrolijk van opgeruimde mensen die begrip op kunnen brengen voor de positie van anderen; mensen die graag iets voor een ander willen betekenen.

In mijn vak geef ik vooral extra aandacht aan kwaliteit, betrouwbaarheid en aan aandacht voor dier en eigenaar. Een diereigenaar moet er op kunnen vertrouwen dat zijn of haar dier de allerbeste zorg krijgt. De behandelmogelijkheden worden uitgebreid doorgesproken. In mijn ogen moet je als ondernemer met cliënten meedenken en niet proberen voor ze te denken. Uitgaande van het belang van het dier kan de second-best behandeling soms heel acceptabel zijn als dat financieel beter haalbaar is.

Tijdens mijn werk kan ik niet zonder personeel om mij heen. Dieren beseffen niet altijd hoe goed ik het met ze voor heb en zijn dus meestal niet erg coöperatief. Goed opgeleide assistentes zijn onontbeerlijk. Daarnaast vind ik het heel prettig om overleg te plegen met mijn collega dierenarts binnen de praktijk.

Het laatste congres/seminar dat ik bezocht ging over tandheelkunde, een opkomend vakgebied binnen de diergeneeskunde. Omdat tandheelkunde mijn nadrukkelijke interesse heeft, probeer ik hierin voorop te blijven lopen.

Mijn favoriete restaurant is op een paar honderd meter van mijn huis. Lekker eten tegen een rede-

Mijn favoriete ontspanning is fietsen, het liefst langere afstanden.

Ik zou met de minister van financiën een goed gesprek willen hebben over de besteding van de belastinggelden. Ondanks de hoge belastingdruk is er altijd geld tekort terwijl er voor veel ‘onnodigheden’ vaak wel (veel) geld beschikbaar is.

“De patiënt overlijdt niet door aandacht” Het mooiste van een medisch beroep is dat je als medicus natuurlijke processen in gewenste banen leidt. De natuur laat zich een beetje dwingen.

Hoe lastiger de uitdaging, hoe groter de kick als het dier geneest.

Het grootste nadeel van mijn vak zijn de diensten.

De spannendste ontwikkeling op mijn vakgebied is: hoe houd ik het nog leuk. Door de regeltjeswaanzin, zelfs ook vanuit de eigen beroepsgroep, sluipt het chagrijnmonster zomaar en vaak ongemerkt binnen. Het is belangrijk om daar alert op te blijven. Als je aan collega’s gaat vragen: hoelang moet jij nog? , dan is het helaas zover.

Met mijn pensioen (55-57jaar) ga ik proberen mij nuttig te maken in een of meer ontwikkelingslanden. Daar heb ik echt zin in.

Wat zou u een startende collega willen meegeven? Probeer boven de standaard uit te stijgen, meer van hetzelfde voegt niet echt iets nieuws toe. Echt ondernemen maakt het vak zoveel leuker.

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

31

PERSONEEL T E K S T: C H A R L O T T E VA N D E N WA L L B A K E , H E E F T H A A R E I G E N C H O A C H I N G E N C O N S U LTA N C Y B E D R I J F

Profiteren van gezonde functieprofielen Werknemers maken of breken de medische praktijk. Een goed functionerend team staat garant voor een hoge(re) omzet. Maar hoe krijgt u dit voor elkaar? Om het niet alleen voor uzelf, maar ook voor het personeel helder en overzichtelijk te houden is adequaat personeelsmanagement noodzakelijk.

Een cruciaal onderdeel van uw personeelsbeleid zijn de functieprofielen Functieprofielen Het is belangrijk voor de medewerkers om te weten wat er van hen wordt verwacht. Een investering in een tweerichting communicatie is dus onontbeerlijk; zodat u weet wat hen motiveert en hoe u hen kunt begeleiden en opleiden. Dit begint met een goed functieprofiel en wordt aangevuld met onder andere gesprekken en feedback momenten.

Een functiebeschrijving bevat het doel van de functie, de verantwoordelijkheden en de belangrijkste taken die de medewerker moet uitvoeren. Dit kan dan worden aangevuld met de benodigde competenties/ kwaliteiten. Voorbeelden hiervan zijn onder andere: accuraat, communicatieve vaardigheden, patiëntvriendelijkheid. Verder kan aangegeven worden onder wie de functie hiërarchisch valt en aan wie verantwoording afgelegd dient te worden.

Vaak wordt er volstaan met een standaard functieprofiel. Wanneer u hiervan gebruikt maakt, dan ontneemt u zichzelf de kans om uw praktijk zich te laten onderscheiden. Bovendien, en dat is tenminste even belangrijk, is het opstellen van een functiebeschrijving ook een uitgelezen kans voor u om zorgvuldig stil te staan 32

MedischOndernemen

bij naar wie u nu echt op zoek bent.

Uiteraard zijn kennis en ervaring van grote relevantie.

Maar welke rol wilt u dat iemand binnen het team gaat spelen? Is de huidige personeelsgroep gebaat bij een rustig of juist bij een meer uitgesproken type. En wat verwacht u bijvoorbeeld op het gebied van zorgzaamheid of zelfstandigheid. De diverse competenties maken ieder mens, in combinatie met ervaring en opleiding uniek. Probeer niet het populaire schaap met vijf poten uit de arbeidsmarkt te toveren, maar dwing u zelf te focussen op wat nu écht onderscheidende kwaliteiten dienen te zijn. Drie tot vijf competenties is een reëel aantal, wanneer het er meer worden dan is het voor de sollicitant praktisch onmogelijk om op alle fronten uit te blinken. mogen nieuwe taken niet ontbreken.

Gebruiksmogelijkheden van een functiebeschrijving Een functiebeschrijving kan voor meerdere doeleinden worden ingezet, zoals: De functiebeschrijving moet een juiste afspiegeling zijn van wat er wordt verwacht van de medewerker. De functiebeschrijving moet met enige regelmaat (bijvoor-

Hieronder een voorbeeld dat u kunt gebruiken Een functieprofiel bestaat uit een aantal onderdelen.

Doel: Op een patiëntvriendelijke wijze, binnen de gestelde tijd, pro actief assisteren bij de behandeling, zoals: • algemene taken • praktische vaardigheden • praktijk hygiënische maatregelen • voorlichting naar patiënten • administratieve taken Een andere indeling is uiteraard ook mogelijk, bijv.: • voorbereidende handelingen • assistentie tijdens de behandeling • afronding van de behandeling • directe patiënten zorg • overige taken Voorbeeldomschrijving ”Ondersteunt de medicus technisch en administratief in de vorm van: bijhouden van de boekhouding en patiënten administratie, verzorgen van de declaraties, assisteren bij behandeling, schoonmaken van ruimtes, sterilisatie van instrumentarium en beantwoorden van vragen van patiënten.”

Verantwoordelijkheden Alleen eventuele patiëntenzorg wordt door de medewerker na opdracht van de medicus uitgevoerd. Alle

beeld jaarlijks) worden gecontroleerd: er mogen geen taken in staan, die al lang overbodig zijn en uiteraard • Werving- en selectie Bijvoorbeeld als indicatie voor de advertentietekst voor een vacature en als maatstaf bij de keuze voor een bepaalde sollicitant.

• Inwerken van nieuw personeel Een functiebeschrijving biedt inhoudelijke informatie op grond waarvan een inwerkprogramma voor een nieuwe medewerker kan worden opgesteld.

• Beoordelingsgesprekken Voor degene die beoordeelt, bieden de functiebeschrijvingen een exacte aanduiding op welke taken de medewerker beoordeeld kan worden. Voor degene die wordt beoordeeld, bieden de functiebeschrijvingen eveneens een exacte aanduiding van de zaken waarop de beoordeling betrekking heeft. Daarnaast heeft de beoordeling betrekking op zaken die niet in het functieprofiel staan opgenomen, zoals motivatie en collegialiteit.

• Inventarisatie van de opleidingsbehoefte De inhoud van de functiebeschrijvingen kunt u gebruiken om vast te stellen welke kennis, vaardig-

overige taken worden zelfstandig uitgevoerd. Daarbij wordt verwacht dat hij zelf initiatief neemt en kan beoordelen wanneer wat moet worden uitgevoerd. De medewerker is verantwoordelijk voor een efficiënt, effectief en soepel verloop van de praktijkorganisatie, op basis van het door de leidinggevende vastgestelde beleid.

Opleiding en ervaring Wat acht u nodig voor het uitvoeren van deze functie.

Het is hierbij van belang om reëel te zijn bij het opstellen van de criteria.

Benodigde kennis en vaardigheden Opsomming van de benodigde kennis en vaardigheden die u belangrijk vindt voor de functie, zoals: • Kennis van diverse computerprogramma’s • Kennis van administratieve handelingen • Kennis van hygiëne maatregelen in de praktijk Persoonsprofiel Wat de kandidaat in huis moet hebben om als mens een waardevolle bijdrage te kunnen leveren binnen uw praktijk.

• Goede communicatieve vaardigheden • Patiëntvriendelijk • Representatief • Relativeringsvermogen • Moet tegen een stootje kunnen

heden en persoonlijkheidskenmerken een medewerker nodig heeft om te komen tot een goede, zelfstandige functie-uitoefening. Aan de hand van een functiebeschrijving kan een opleidingsadvies worden gegeven.

Inzage functiebeschrijving medewerkers Het is verstandig om medewerkers een kopie te geven van hun functiebeschrijving. Zo weten zij wat ze kunnen verwachten en wat er van hen verwacht kan worden.

Conclusie De investering in tijd en energie die het opstellen of upto-date maken van een goed functieprofiel met zich meebrengt, zal zich onomstotelijk terug vertalen in een duidelijk herkenbare toegevoegde waarde binnen uw praktijk. U krijgt een beter overzicht van de verschillende ervaring, kennis en competenties die er in huis aanwezig zijn. Voor de medewerkers is het plezierig om goed te weten wat er van hen wordt verwacht en waar eventuele groeiruimte ligt. U zult merken dat als alle functieprofielen in orde zijn en elkaar aanvullen, dit zal resulteren in een fit team met dito omzet. MO MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

33

Word nu abonnee en ontvang het eerste nummer gratis.

Ga naar de site of stuur een mail naar info@medischondernemen.nl!

PRAKTIJKVOERING T E K S T: R O G E R P. L E V I N , D D S ( V S )

Maximaliseer de potentiële omzet van de afdeling preventie en mondhygiëne Vele praktijken nemen het preventieve gedeelte van de praktijk voor lief en onderschatten de waarde ervan als bron van verhoogde praktijkomzet. De mondhygiënist en/of preventieassistent bieden veel mogelijkheiden om acceptatie van behandelingen te vergemakkelijken. Gelukkig zijn er verschillende strategieën die u kunt gebruiken om het functioneren van uw afdeling preventie en mondhygiëne te optimaliseren. Daarmee verbetert u ook de rentabiliteit van uw praktijk. De volgende vijf stappen helpen uw praktijk de patiëntenzorg te verbeteren, de productiviteit van de preventie te verhogen, stress te verminderen, en een hoger niveau van praktijkrentabiliteit te bereiken.

1. Bepaal preventie doelstellingen De eerste stap om controle te krijgen over de prestaties van de preventie assistent en de mondhygiënist, is om meetbare doelstellingen te ontwikkelen. Kijk naar wat zij de laatste 12 maanden presteerden om haalbare doelstellingen voor dit jaar te bepalen. Vertaal vervolgens uw jaarlijkse doelstellingen in maandelijkse en dagelijkse doelen die het volledige team kan controleren en bereiken. Een goed-geleid team van preventieassistenten en mondhygiënisten kan een jaarlijkse omzetgroei van 10 tot 15% realiseren.

2. Plan de volgende afspraken NU in Zet een efficiënte onderhoudscyclus op, om de recall afspraken direct vast te leggen. Het plannen van alle onderhoudspatiënten draagt ook bij aan het vasthouden van patiënten in de praktijk. Het ontwikkelen van een goede handleiding met scripts voor deze planning zorgt ook voor een vermindering van annuleringen, patiënten die afwezig zijn zonder bericht en patiënten verloop in het algemeen. Bovendien bevordert het de patiëntentrouw.

3. Voed patiënten op Acceptatie van het behandelplan is zwaar afhankelijk van het efficiënt ‘opvoeden’ van de patiënt. Wie kan de patiënt beter motiveren dan de mondhygiënist? De mondhygiënist is het algemene gezicht van de praktijk omdat zij gemiddeld meer tijd met patiënten doorbrengt dan ieder ander. Gebruik deze stoeltijd om goede praktijk-patiënt relaties op te bouwen, en patiënten te informeren over verschillende tandheelkundige mogelijkheden en ze hier ‘warm voor te maken’.

Uiteraard kan de mondhygiënist geen juridisch verantwoorde diagnose stellen voor een behandeling, maar hij kan wel de basis leggen en mogelijke procedures en diensten uitleggen voordat de medicus erbij komt.

4. Zorg voor duidelijke communicatie Goede communicatie tussen de mondhygiënist en de tandarts is essentieel om professionele geloofwaardigheid op te bouwen. Meer dan dat zelfs, samenwerking tussen de mondhygiënist en de tandarts resulteert in een grotere acceptatie van behandelplannen.

Communicatie tussen de mondhygiënist en de patiënt is ook essentieel. Scripting versterkt een efficiënte communicatiestrategie omdat zij –als zij goed zijn opgesteld- zich op de voordelen van de patiënt en op gemeenschappelijke zorgen en vragen richten. De manuscripten zorgen ook voor duidelijke en consistente berichten aan patiënten.

5. Bied een volledige behandel mix aan Het is belangrijk dat er een evenwicht is tussen de behandelingen die patiënten echt zelf graag willen en behandelingen die botweg noodzakelijk zijn. De mondhygiënisten spelen een kritieke rol in het sturen cq. opleiden van patiënten over alle zelf te kiezen en kosmetische diensten die beschikbaar zijn. Implantaten, bleken, facings en andere keuzemogelijkheden kunnen rentabiliteit en klantentevredenheid verhogen. Ook consumentenproducten, zoals electrische tandenborstels en waterpiks, verbeteren de ‘thuis’zorg voor patiënten terwijl zij ook extra omzet voor de praktijk genereren. Op deze wijze kunnen de mondhygiënisten zich richten op de kwaliteit-van-zorg behoeften van de patiënt, en ook de praktijkomzet verbeteren.

Tot slot De preventie is vaak een onderontwikkelde bron van kwaliteit en opbrengsten. Met behulp van bovenstaande vijf stappen kunt u het groeipotentieel van uw praktijk, de omzet en rentabiliteit naar een hoger niveau brengen. MO MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

35

A U T O M AT I S E R I N G T E K S T: G E R B E N VA N R I J N

Sneller en beter mailen

Hoe je het ook went of keert email neemt hand over hand toe en wordt steeds belangrijker voor onderlinge communicatie. In dat verband is het eigenlijk verbazingwekkend dat zo veel mensen nog steeds niet met 10 vingers kunnen typen (thuis te leren: www.typelesonline.nl). Zonder typeles zijn er ook veel andere handigheidjes waarmee u de tijd achter de computer kunt terugdringen dan wel efficiënter kunt besteden. Een van die dingen is het versturen van mail naar vaste groepen mensen, bijvoorbeeld collegae uit de waarneemgroep of nascholingsgroepen.

Normaal gesproken selecteert u dan contactpersoon voor contactpersoon uit het adresboek. Alle emailadressen worden dan in het veld Aan, CC of BCC geplaatst. Als de mensen aan wie u een bericht stuurt elkaar niet (hoeven te) kennen, dan is het wel zo netjes als u de emailadressen in de BCC (Blind Carbon Copy) veld plaatst. Daardoor ziet de ontvanger niet alle andere adressen. Heeft u geen BCC veld? In Outlook 2007 maak je die zichtbaar door op Opties te klikken en dan ‘BCC weergeven’ te kiezen.

36

MedischOndernemen

In plaats van elke keer een contactpersoon toe te voegen, kunt u ook een distributielijst maken die u vervolgens vast kunt gebruiken om alle leden van die groep in één keer te mailen. Dat scheelt weer een hoop handelingen. Deze is eenvoudig aan te maken door op Bestand >> Nieuw >> Distributielijst te klikken. Geef de distributielijst een naam, bijvoorbeeld ‘collegae’. Zelf laat ik hem voorafgaan door een underscore (_) waardoor hij altijd bovenaan in de lijst van contactpersonen komt te staan. Dit wordt dan dus _collegae. Klik vervol-

SNEL EN BETER MAILEN

gens op de knop leden selecteren. Selecteer de e-mail adressen uit een adreslijst of de Outlook-contactpersonen door te dubbelklikken op elke naam die u wilt opnemen. Klik op OK. De adressen worden dan toegevoegd aan de distributielijst. Gebruik de knop ‘Nieuwe toevoegen’ om nog een emailadres toe te voegen en sluit af met ‘opslaan en sluiten’.

Eenmalige gebruikerslijst Als u nu een mail wilt versturen naar een groep dan klikt u op ‘aan’ of ‘bcc’ en selecteert de gebruikerslijst.

De adreslijst van Outlook kunt u ook gebruiken om een eenmalige mailinglijst samen te stellen. Bijvoorbeeld wanneer u een verhuisbericht wilt rondsturen.

Outlook is namelijk in feite een database, waarmee u selecties kunt maken. U moet de adressen dan wel kunnen selecteren en markeren. In Outlook kunt u hiervoor een weinig gebruikt veld gebruiken. Het veld ‘Bijnaam’ is daar een voorbeeld van. Open een contactpersoon en klik op de knop Details. Het veld bijnaam wordt zelden gebruikt en kunt u (mis)bruiken voor het selecteren van iedereen die -in dit geval- een verhuiskaart moet krijgen. Vul in het veld ‘bijnaam’ een zoekcriterium in, bijvoorbeeld verhuizing08. Daarmee geeft u aan dat deze persoon een verhuismailing moet ontvangen. Klik op ‘opslaan en sluiten’. Herhaal dit voor elke volgende contactpersoon, die u wilt mailen.

U kunt nu de functie Afdruk samenvoegen in Word gebruiken om een verhuismailing te maken naar de

Network Attached Storage (NAS) NAS staat voor een opslagmedium dat op het netwerk aangesloten is. Elke computer in het netwerk kan er gebruik van maken. NAS systemen kunnen gebruik maken van verschillende harde schijven die vaak gespiegeld (in RAID) staan. Dit houdt in dat als één harde schijf het begeeft de andere schijf gewoon met alle data beschikbaar blijft. Het biedt dus extra bedrijfszekerheid. Het enige probleem dat nog kan ontstaan is als het gehele pand afbrandt of als de computers worden gestolen. Hiervoor heeft u een online backup nodig (zie ook eerder artikelen over dit onderwerp op onze site: www.medischondernemen.nl) of een backup via een USB harddisk.

De besturingssystemen van NAS apparaten zijn ontwikkeld voor dataopslag. Hierdoor is de performance ten opzichte van bijvoorbeeld een traditionele Windows File Server aanzienlijk hoger.

Goede merken op het gebied van een NAS zijn Qnap, Synology (www.synology.com) en Linksys.

gemarkeerde personen. Tijdens het samenvoegen moet u daarvoor een filter instellen. In dit voorbeeld kiest u merkwaardig genoeg niet het veld ‘Bijnaam’, maar ‘Roepnaam’. Vul in dat dit gelijk moet zijn aan ‘verhuizing08’. Hiermee worden de juiste personen geselecteerd.

U kunt de gefilterde lijst zien door op ‘Beeld’, ‘Huidige weergave’, ‘Huidige Weergave aanpassen’ te klikken.

Via de knop filter kunt u bij IN: de optie ‘Alleen naamvelden’ selecteren. Type hier ‘verhuizing08’ en alleen die personen worden getoond bij wie in één van de naamvelden de tekst ‘verhuizing08’ wordt gevonden.

Ontvangen mails terugvinden Het terugzoeken van ontvangen mail is ook vaak een klus. Wanneer u gebruik maakt van kleurcategorieën om Outlook-items te markeren, dan kunt u deze ook extra makkelijk terugvinden. Daarvoor kunt u een zoekmap maken. Zoekmappen tonen alle Outlookitems die aan een bepaalde voorwaarde voldoen.

Nieuw in Outlook is het maken van een zoekmap voor een kleurcategorie. Dat gaat als volgt. Klik op de knop ‘categoriseren’, vervolgens ‘zoekmap voor categorieën maken’. Klik in het venster ‘nieuwe zoekmap’ op de knop ‘Kiezen’ en selecteer de gewenste kleurcategorie.

In de zoekmap worden alle items met de opgegeven kleurcategorie getoond. Wanneer u de categorie wist zal het item vanzelf uit de zoekmap verdwijnen. MO

Imagetank (foto back-up) Als u veel reist en medische foto’s uitwisselt kan opslag en meenemen een probleem zijn. Een alternatief voor een laptop is een imagetank. Het werkt als een harde schijf, maar heeft ook een klein 2,5 inch scherm waarop u direct de foto’s kunt zien. Ook bij gezamenlijke vakanties is het makkelijk om snel alle foto’s te verzamelen op een apparaat. De imagetank is aan te sluiten op een tv waarop u de beelden kunt afspelen. Een image tank van 80 GB kost rond de 250 Euro (www.mobiele-harddisk.nl).

Bestanden delen met collegae Microsoft Office Live Workspace is een nieuwe, virtuele werkomgeving waar u documenten kunt bewaren, raadplegen en eventueel kunt delen met anderen.

U kunt zelf werkruimten aanmaken en daarin documenten en lijsten projectmatig plaatsen http://www.microsoft.com/netherlands/ondernemers/ howto/office_live_workspace.aspx

NotaBene MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

37

LEZERSSERVICE

MedischOndernemen is een vaktijdschrift dat de vrije beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg ondersteunt bij het organiseren van hun praktijk.

Artikelen in het tijdschrift geven antwoord op een vraag, zijn praktisch en aktueel. MO geeft u achtergrondinformatie, stappenplannen en handige tips.

Als zorgverlener met een eigen praktijk blijft u zo op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen en trends in de praktijkvoering. MedischOndernemen organiseert eveneens congressen en cursussen over diverse onderwerpen uit het tijdschrift.

COLOFON

MedischOndernemen jaargang 5, nummer 4, september 2008

een uitgave van Medisch Ondernemen b.v.

Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T (038) 460 63 84 F (038) 460 63 18 info@medischondernemen.nl

UW MENING TELT! TEVREDEN? SUGGESTIES? Uiteindelijk telt alleen of u tevreden bent over het magazine, de nascholingsactiviteiten en de website.

Daarom nodigen we u van harte uit om uw mening, wensen, ideeën aan ons door te geven. Stuur een e-mail naar redactie@medischondernemen.nl.

www.medischondernemen.nl

hoofdredactie Elsbeth Nijhoff

art direction A5design

fotografie Martine Sprangers

aan dit nummer werkten mee Koosje de Beer, Edwin Brugman, Geert Dijkstra, Remon Hendriksen, Erna Jansen, Roger Levin, Observer, Jaap Peters, Gerben van Rijn,

OPROEP INTERVIEWKANDIDATEN! MO laat graag collega’s aan het woord om te leren van hun ervaringen. Ook gunnen wij u een blik op de mens achter de medisch ondernemer.

Wanneer u hier aan mee wilt werken, of wanneer u een collega weet die hier geknipt voor is, mail dan naar redactie@medischondernemen.nl.

Vergeet niet uw naam, beroep, telefoonnummer(s) en e-mailadres te vermelden.

Roel Vos, Charlotte van den Wall Bake en Corien van Zweden

drukker Joh. Enschedé Amsterdam

MedischOndernemen verschijnt zes maal per jaar oplage: 17.000

advertentieverkoop Acquire Media B.V. Harald Jansen T (038) 460 63 84 info@acquiremedia.nl

WILT U MEDISCHONDERNEMEN BLIJVEN ONTVANGEN?

abonnementen Bent u een vrije beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg, meldt u dan aan voor een abonnement tegen het gereduceerde tarief van € 29,50 per jaar. Vermeld uw beroep en afstudeerjaar. Wanneer u zich opgeeft als abonnee ontvangt u het eerste nummer gratis. Het abonnement zal het daaropvolgende nummer ingaan. Komt u niet

Om er zeker van te zijn dat u ook de volgende uitgaven van MedischOndernemen ontvangt, kunt u zich opgeven als abonnee van MedischOndernemen. Als nieuwe abonnee ontvangt u het eerste nummer gratis. Het abonnement (€ 29,50 per jaar) zal het daaropvolgende nummer ingaan. U kunt zich opgeven via www.medischondernemen.nl, een mail sturen naar redactie@medischondernemen.nl of bellen naar (038) 460 63 84.

in aanmerking voor het gereduceerde tarief? Dan betaalt u € 60 voor een jaarabonnement. Opgeven kan via www.medischondernemen.nl, bovengenoemd (e-mail)adres, telefoon- en faxnummer.

reageren op artikelen in deze uitgave?

Stuur een e-mail naar redactie@medischondernemen.nl.

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

38

MedischOndernemen

DE VISIE VAN … TOM KOK (DEEL 2)

Trends in de zorg In het juni-nummer van MedischOndernemen heeft u kennis kunnen nemen van de algemene trends die Tom Kok in de Nederlandse maatschappij signaleert. In deel 2 van de ‘Visie van Tom Kok’ de belangrijkste trends in de zorg.

1. Kiezen De cliënt kan kiezen waar, door wie, wanneer hij behandeld wenst te worden. De medicus heeft de keuzevrijheid om zich naar believen te (super)specialiseren, om deeltijd te gaan werken of juist langer door te werken na zijn 65e. Ook de relatie tussen medicus en zijn patiënt/cliënt zal in een ander daglicht komen te staan.

“In het leven van een medicus is slechts 10% patiëntentijd, de rest is cliëntentijd. Daar moet veel alerter mee om worden gegaan. Haal als tandarts zelf je cliënten uit de wachtkamer, schud hem de hand en begeleid hem naar de stoel. Die noodzaak tot klantgerichtheid komt veel sneller dan menig medicus of medisch ondernemer denkt!” In het verlengde van deze trend ziet Kok succes voor het initiatief tot het oprichten van een Vereniging van niet-patiënten. “Alle patiëntenverenigingen hebben het probleem dat mensen zich alleen aansluiten als ze daadwerkelijk iets hebben. En weer weg zijn als het over is. Van de nieuwe vereniging blijven mensen langer lid, denken actiever en in een eerder stadium mee.

Perfect!”

2. Verfraaien De migratie van reparatie naar verfraaien. Bestaande technieken worden steeds meer ingezet om het uiterlijk van de mens te verbeteren. Met een cosmetisch doel of omdat dingen simpelweg steeds beter te repareren zijn. Ogenschijnlijk iets wat weinig impact op de zorg als geheel heeft. Maar de dermatoloog wordt steeds vaker met dit soort vragen geconfronteerd, de huisarts moet er op in kunnen spelen, de verzekeraar moet bepalen of hij gaat vergoeden, de invloed van de particuliere sector groeit, etc.!?

3. Eet je gezond!

In landen als China vormt voeding altijd al een onderdeel van de medische zorg. In het Westen is voeding vooral … voeding. We weten in ons achterhoofd nog wel dat je van spinazie sterk wordt en dat kippensoep energie geeft, maar toch rennen we meteen naar de dokter als we iets mankeren. Maar de aandacht voor wat we eten groeit. We maken gezondere keuzes en willen steeds meer achtergrondinformatie op verpakkingen.

4. Beweeg je gezond!

Heel Nederland lijkt zich over te geven aan bolleyrobics (een mix van Indiase dans en aerobics), bosu-training op een halve skippybal, hydrospinning of skiken (langlaufen op wieltjes). De termen worden steeds mooier,

de hypes volgen elkaar steeds sneller op. Maar om het feit dat steeds meer mensen steeds vaker willen bewegen, kan niemand heen!

5. Teleconsult & Technologie Nadat er eerder een persoonlijke afstand is ontstaan tussen arts en patiënt, doordat bijvoorbeeld mondhygiënisten een deel van de werkzaamheden van de tandarts overnamen, zal door de teleconsults ook een fysieke afstand ontstaan. En in heel veel gevallen is dat prima, snel, handig, efficiënt. Zeker in combinatie met het elektronisch patiëntendossier dat er zeker gaat komen. Wij gaan het meemaken dat we 60 procent van onze contacten digitaal gaan afhandelen. Maar de technologie heeft een bredere impact. Elke dag worden wondertjes ontwikkeld. Zo is er een apparaatje dat de hoeveelheid en samenstelling van de ingeademde lucht meet en vervolgens via een koptelefoon de ademhaling dicteert. Of chips die geïmplanteerd worden in de hersenen en zo de verloren functies na een dwarslaesie compenseren. Of een waakpil waarop je maar twee uur slaap per dag nodig hebt.

6. Medisch Management Er ontstaat een groeiende behoefte aan mensen die zowel een medische als een managementachtergrond hebben. Want teams waarin medici en managers beiden vertegenwoordigd zijn, presteren beter dan teams met één van beide categorieën. De opkomst van de geïntegreerde medisch manager die beide kanten in zich heeft, is niet te stuiten. Dat zie je in de opleidingen geleidelijk al ontstaan, maar zal zich ook in de praktijk snel aandienen.

7. Stijgende tarieven en salarissen De politiek probeert het nog in te dammen, tegen beter weten in. Het CBS voorspelt dat van het Bruto Nationaal Product binnen afzienbare termijn 30% in plaats van 11% aan zorg besteed wordt. De vraag naar arbeid groeit explosief, het aanbod is en blijft schaars.

Dat leidt onvermijdelijk tot prijsstijgingen. Is dan het huidige verzekeringsstelsel te handhaven? “Er zal altijd wel iets dergelijks blijven. De groei zal vooral in de particuliere sector plaatsvinden. Daar gaan mensen specifieke zorg inkopen en gaan anderzijds medisch ondernemers en werknemers hun kansen benutten.”

Vragen of reageren kan via redactie@medischondernemen.nl

MO

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

39

NASCHOLINGSAGENDA

Onderhandelen - VVAA Hoe onderhandel je als zorgprofessional met o.a. een zorgverzekeraar? U leert de spelregels en fasering van het onderhandelen kennen. Een interactieve workshop.

datum

23 september, 30 oktober, 21 november

voor wie? plaats duur kosten geaccrediteerd

zorgprofessionals Utrecht 1 dag € 325 (niet leden € 350) ja

datum

24 september, 30 oktober, 24 november

voor wie? plaats duur kosten accreditatie

zorgprofessionals Utrecht 1 dag € 375 (niet leden € 395) ja

CONGRESAGENDA EN CURSUSPROGRAMMA

Omgaan met agressie - VVAA Patiënten hebben een steeds korter lontje. In deze training leert u hoe u het conflictgesprek met ‘lastige’ patiënten kunt aan zien aakomen.

Praktijkorganisatie van het NMT - Edin Deze cursus heeft als doel de kwaliteit van de praktijkorganisatie te optimaliseren, ondersteuning te bieden aan assistenten die organisatietaken uitvoeren en loopbaanperspectief te creëren voor de cursist en collega-assistenten.

datum

26 september en 10 en 24 oktober en 7 november

voor wie? plaats duur kosten

assistenten met managementtaken De Bilt 4 dagen € 1.495

Coördineren van personeel en werkprocessen - Edin Deze cursus heeft als doel de kwaliteit van de praktijkorganisatie te optimaliseren, ondersteuning te bieden aan assistenten die organisatietaken uitvoeren en loopbaanperspectief te creëren voor de cursist en collega-assistenten.

datum

27 september, 4 en 25 oktober en 15 november

voor wie?

voor diegene die de cursus praktijkorganisatie gevolg hebben De Bilt 4 dagen € 1.495

plaats duur kosten

Dag van de PraktijkManager - MedischOndernemen Maak kennis met collega’s uit het land. Een unieke kans om ervaringen uit te wisselen, contacten te leggen en uw netwerk uit te breiden. Praat met elkaar over onderwerpen die u dagelijks bezighouden zoals personeelszaken, communicatie, klantgerichtheid en planning. Laat u inspireren door boeiende sprekers.

datum voor wie? plaats duur kosten

7 oktober praktijkmanagers Amsterdam 1 dag (middag en avond) € 225 (niet-leden € 325)

Training communicatie - Catan Naast kennis en vaardigheden richt deze training zich op een veel betere communicatie met patiënten en alle teamleden. Het uiteindelijke doel is het verhogen van werkplezier en verdere professionalisering van je vak.

40

MedischOndernemen

datum voor wie? plaats duur kosten

2 en 3 oktober assistentes, mondhygiënistes receptionisten en praktijkmanagers Ugchelen 5 dagdelen € 1.245

Op praktische wijze managementvaardigheden en ‘ondernemen in de zorg’ leren (toepassen).

datum

8 oktober, 7 november, 2 december (startdata)

voor wie? plaats duur kosten geaccrediteerd

zorgprofessionals Utrecht 9 dagen € 2.750 (niet-leden € 2.950) ja

Functioneringsgesprekken voeren - Postgrade In deze training versterkt u uw gespreksvaardigheden om een betrouwbaar en zuiver oordeel te kunnen geven over de resultaten en ontwikkeling van uw medewerkers.

datum

22 oktober

voor wie? plaats duur kosten geaccrediteerd

huisarts, specialist Zeist 1 dag € 255 ja

Efficiënt en systematisch vergaderen - Postgrade Vergaderen wordt te vaak gebruikt om het denken in gang te zetten. Dit moet juist voor de vergadering in gang zijn gezet zodat meer tijd wordt besteed aan conclusie en afronding. Een aantal concrete hulpmiddelen wordt aangereikt.

datum voor wie? plaats duur kosten geaccrediteerd

29 oktober (verpleeg-)huisarts, specialist Zeist 1 dag € 255 ja

Training Praktijkmanagement - Catan Tijdens deze training worden je vaardigheden geleerd die nodig zijn om jouw organisatie aan te sturen. Over diverse managementonderdelen verkrijg je veel kennis en praktijkvoorbeelden.

datum voor wie? plaats duur kosten geaccrediteerd

6 en 7 november praktijkmanager, baliemedewerker, mondhygiëniste Ugchelen 5 dagdelen € 1.245 ja

Delegeren in de praktijk - MedischOndernemen Deze training is een intensieve voorbereiding op een degelijke taakdelegatie in de praktijk.

Onderwerpen als werkbesprekingen, (zelf)opleiden en rapporteren worden behandeld.

datum voor wie? plaats duur kosten

20 januari

CONGRESAGENDA EN CURSUSPROGRAMMA

Management in de gezondheidszorg - VVAA

tandartsen en praktijkmanagers Amsterdam 1 dag € 415 (niet leden € 430)

M E E R I N F O R M AT I E E N A A N M E L D I N G :

Catan, School of Excellence T (0180) 41 38 09 F (0180) 41 73 53 info@catan.biz www.catan.biz

Edin T (030) 281 56 80 info@edin www.edin.nl

MedischOndernemen T (038) 460 63 84 F (038) 460 63 18 info@medischondernemen.nl www.medischondernemen.nl

Postgrade T (030) 693 83 43 (contactpersoon R. Weustink) nlpostgrade@gsk.com www.postgrade.nl

VVAA opleidingen T (030) 247 43 28 F (030) 247 46 47 (contactpersoon A. Hoek) opleidingen@vvaa.nl www.vvaa.nl

MO - jaargang 5 - september 2008 - #04

41

COLUMN

Als we het allemaal niet meer weten Misschien is het u ook opgevallen. Juli van het jaar 2008 was de maand waarin niemand het meer wist. Dat Sastre de Tour zou winnen kon niemand van te voren weten. Talloze managers in de zorg zijn volledig de kluts kwijt en worden massaal aan de dijk gezet. De wetenschap blijkt hopeloos verouderd: hypotheses worden niet meer getoetst. Het heeft allemaal geen zin. We kunnen inmiddels zoveel data ophoesten dat we kunnen aantonen wat we willen.

Een wijsheid die bij statistici en persvoorlichters overigens allang bekend was: er zijn drie soorten leugens: leugens, grove leugens, en statistieken. Als we al iets analyseren weten we nog maar één ding zeker: we hebben teveel data.

Paralyzing by analyzing. Zelf kreeg ik wel een lichte shock van de berichtgeving uit Bejing/Peking over de milieuproblematiek aldaar. Nu schrijf ik voor veel klanten toekomstscenario’s, maar dat wat je leest over de smog gaat je voorstellingsvermogen te boven.

Stel dat ik in 1989, na het vallen van de Muur, een scenario zou hebben geschreven voor de toenmalige Chinese regering, dat er als volgt zou hebben uitgezien: In 1997 krijgt u Hong Kong in de schoot geworpen en in 2008 de Olympische Spelen. Zo’n acht jaar na de eeuwwisseling zal onder het communistisch regime het kapitalisme in Peking, met 15-18 miljoen inwoners, zo’n vaart nemen dat de bewoners geen hand voor ogen zien van de smog als gevolg van de industrialisering rondom de stad en het aantal auto’s (3,3 miljoen) in de straat. Het zal dusdanige vormen aannemen dat de regering een maand voor de Spelen zich gedwongen ziet auto’s te weren en industrieën stil te leggen omdat anders de 16.000 deelnemers onvoldoende frisse lucht krijgen om te sporten. Topatleten bereiden zich niet voor in China omdat ze dan te lang blootgesteld worden aan de vervuilde lucht. Teneinde de geelgrijze smog te verminderen wordt het leger ingezet, die met schoten voor de boeg zal proberen regen te generen. Om het weer te beïnvloeden beschikt Peking over een weersatelliet, 164 weerstations, 22 vaste lanceerinrichtingen, 30 stuks mobiel afweergeschut en een onbekend aantal vliegtuigen voor het maken van regen. Door hemelbombardementen met zilveriodine willen de autoriteiten in de late avond en nacht de schadelijke deeltjes uit de lucht regenen. De atleten uit de VS dragen bij de opening zuurstofmaskers.

Desondanks zou als grootste bedreiging van de Spelen naakte actievoerende ‘wilde’ vrouwen uit Tibet worden ervaren. Dat komt omdat de Chinese regering op het moment suprème al helemaal niet meer weet wat het echte probleem is.

De groei van de industrialisering en wereldbevolking hebben dusdanig vormen aangenomen dat de Milieubeweging inmiddels ook maar overweegt voor kernenergie en voor genetisch gemanipuleerd voedsel te zijn. Ze weten het ook al niet meer. We zullen de wereld meerdimensioneel moeten benaderen.

Maar ja, …. u en ik weten het ook niet meer, behalve dat we via Düsseldorf goedkoper naar New York op vakantie kunnen dan via Schiphol. Mijn zoon van 13 zou zeggen: ‘Lekker belangrijk, Pa’.

42

MedischOndernemen

Jaap Peters is organisatieactivist en werkt bij ‘DeLimes organisatieontwikkeling’. Hij is auteur van het boek Intensieve Menshouderij en uitgever van het kwartaalmagazine Slow Management.

WONEN AAN DE COSTA BLANCA NU WEL HEEL DICHTBIJ! •Gezondste regio van Europa •360 dagen zon per jaar •2 uur vliegen van Nederland •Gecorrigeerde aankoopprijzen •Profiteer nu!

Door gecorrigeerde aankoopprijzen komt wonen aan de Costa Blanca, uitgeroepen tot de gezondste regio van Europa, nu wel heel dichtbij.

STS neemt alle administratieve en juridische zaken, alsmede de financiering, inrichting en after sales voor haar rekening.

Achteraf komt U bij STS nooit voor vervelende verrassingen te staan. Doodeenvoudig omdat wij er wonen en werken, wij weten er de weg. Voordat u het weet geniet u elke (vrije) dag van de heerlijke Spaanse zon!

En dat op twee uur vliegen van Nederland.

Kijk voor veel meer informatie op spanishtotalservices.nl

Uw onderneming, onze zorg.

Marktwerking in de zorg. Het dwingt u na te denken over ondernemen. VVAA is daarbij graag uw partner. Zowel bij het starten, de praktijkvoering als het realiseren van nieuwe ideeën.

Samenwerkingsverbanden, contracten, investeringsbeslissingen, werkgeverszaken, praktijkrisico’s, financieringen, accountancy, uw peroonlijke financiën … voor ons allemaal dagelijkse praktijk. Voor u een zorg minder als VVAA u hierbij ondersteunt.

Kijk op www.vvaa.nl of bel (030) 247 48 00.

VVAA, uw partner in ondernemen