2008-12-MO-6

#06 jaargang 5, december 2008

vakblad voor huisartsen - tandartsen - specialisten - fysiotherapeuten en andere onder nemers in de zorg

Terugblikken en vooruitkijken Over het thema:

Bijlage PraktijkManagers Netwerk

Patiënt te gast in ZorgHotel

Talentmanagement

▲ Profiteer van de kennis van een ander ▲ Fiscale tips voor 2008 en 2009 ▲ Goed begin na goed einde ▲ Beste tips & best cases ▲ Automatisering: 12 tips voor 2009

VOORWOORD

Tijd Mensen zijn slim, nieuwsgierig en ongeduldig. Op basis van deze eigenschappen kunnen we plaats, ruimte en afstand steeds beter sturen. Moderne technologie stelt ons in staat om op elk gewenst moment, op elke gewenste plek, met elk gewenst persoon die zich op elke willekeurige plek op deze aardbol bevindt te communiceren.

Ook in de zorg volgen de ontwikkelingen op dit vlak zich in sneltrein vaart op.

Maar de dimensie tijd, daar hebben we nog weinig kaas van gegeten. We zijn bijvoorbeeld niet in staat om meer tijd te creëren. Tijd is schaars en er moet steeds meer in elke dag gepropt worden: meer patiënten, meer overleg, meer administratie, meer innovaties, meer vrienden, meer sport, meer financiën, meer fun, meer aandacht voor anderen, meer, meer, meer.

De tijd volgt ook haar eigen ritme. Ongrijpbaar en al helemaal niet door mensenhanden te beïnvloeden. Al zouden we dat nog zo graag willen. Even de klok een jaar vooruit zetten. Zien hoe het is afgelopen met de kredietcrisis, of de verhuizing begin 2009 goed is uitgevallen, of de patiënten tevreden zijn. En, belangrijker nog, hoe gezond we zelf zijn, hoe het gaat met onze kinderen, met familie en vrienden en of de wereld er een beetje beter op is geworden in het eerste jaar van vriend Obama. Zelf zou ik graag een aantal van u willen spreken om te horen hoe het met u gaat en of we u met alle nieuwe initiatieven die MedischOndernemen voor 2009 in petto had, nog beter van dienst zijn geweest.

We kunnen niet meer doen dan ons best. De plannen die we hebben, zo goed mogelijk uitvoeren. De tijd ervoor nemen en ze de tijd te geven om succesvol te worden. Goede keuzes maken en vooral aandacht besteden aan de belangrijke dingen die er zakelijk en privé echt toe doen. Verder braaf de tijd respecteren en aan zijn handje meelopen. Ook in 2009.

U merkt, zelfs de hoofdredacteur van een ondernemersmagazine wordt een beetje poëtisch zo vlak voor de jaarwisseling.

Ik wens u een MOoi 2009!

Elsbeth Nijhoff Hoofdredacteur MedischOndernemen

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

3

INHOUDSOPGAVE

8 PatiÍnt te gast in ZorgHotel Constant van Schelven, voorzitter van de Raad van Bestuur van zorgorganisatie De Stromen Opmaat Groep speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van een van de eerste zorghotels in Nederland. In het ZorgHotel is het vanaf het allereerste moment duidelijk dat het niet om een woonvoorziening gaat. De boodschap is: "U gaat hier weer weg. U moet zich niet hechten.�

16 Beste tips & best cases Een nieuw jaar in het verschiet. Tijd om terug te blikken en vooruit te kijken. Waar was u trots op het afgelopen jaar? Wat kan beter? Medisch Ondernemen zet een aantal tips en best cases van medici en dienstverleners in deze branche voor u op een rij. Ter lering en vermaak, want klinkende resultaten van collega-ondernemers uit 2008, kunnen voor anderen nog altijd goede voornemens voor 2009 worden.

24 Fiscale tips voor 2008 en 2009 Dit jaar is bijna ten einde en het nieuwe jaar dient zich aan. Het is tijd om uw fiscale zaken onder de loep te nemen. Wat zijn de wetenswaardigheden voor 2009 en wat zijn de tips om 2008 goed af te ronden?

30 Talentmanagement Aandacht voor uw medewerkers vertaalt zich onherroepelijk in een vergrote motivatie en betrokkenheid naar u en uw praktijk. Investeren in het ontwikkelen en managen van de talenten van uw teamleden ligt dus voor de hand. Vaak worden de talenten onbewust als vanzelfsprekendheid beschouwd. De kunst is om de competentie(s) te herkennen en er het voordeel binnen uw praktijk mee te doen.

4

MedischOndernemen

#6 DECEMBER 2008

4 d

b

a

ck Ev

al

Fe

t ua

edb

e ieg

k spre

ack-Fee Functi

db

one

rin

PM bijlage Kom met oplossingen

ac

gs

ge

re esp

ac

tieg Sollicita

Feedb

Functie-

-Feed

profiel

Func

tio ne

ba

gs

ck

PM bijlage Investeer in aandacht e

rin

-F

g

e

8

26

k

k-

Fe

e

11

Back to basics

sp

r

35

Goed begin na goed einde

PM bijlage

B

De visie van Steven van Eijck

En verder 3

Voorwoord

28 Levin

Uitgelicht

29 Mens en Werk

3

Voorwoord

6

6

PM, werk en andere zaken

12 Praktijk+

32 Automatisering: 12 tips

7

Servicepagina

13 Column Remon Hendriksen

34 Colofon en lezersservice

11 Train your Brain

15 Marktplein

36 Nascholingsagenda

12 Column Maaike Straathof

22 Portret Fedde Hornstra

38 Column Jaap Peters

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

5

UITGELICHT

LATER BETALEN De kredietcrisis vormt in hoog tempo hét excuus om leveranciersrekeningen later dan normaal te betalen. Daarom verscherpen ondernemers hun incassoprocedures nu ze moeilijker kortlopend krediet krijgen en afhankelijker zijn van inkomende kasstromen.

Dat signaleert incasso- en gerechtsdeurwaarderorganisatie Flanderijn. De excuses die ondernemers aanvoeren lopen uiteen van werkelijke betalingsproblemen en gelegenheidsexcuses tot simpelweg platte smoezen.

"We zetten er regelmatig vraagtekens bij," zegt Flanderijn directielid Michel van Leeuwen. "Veel bedrijven hebben opeens spaartegoeden bij Icesave staan, anderen hebben zeer veel aandelen Fortis die niets meer waard zijn. Noem het maar op. Het patroon dat we nu zien herkennen we overigens. De periode in 2001 bijvoorbeeld net na de aanslagen van 9/11, grepen veel ondernemingen aan om later te betalen en ook reorganisaties door te voeren.”

Aan de bel trekken Flanderijn ziet op dit moment vooral de betalingsachterstanden oplopen tussen bedrijven in het MKB onderling.

Het bedrijf adviseert ondernemers vooral tijdig aan de 6

MedischOndernemen

bel te trekken en het niet te laten aankomen op gerechtelijke procedures die kostbaar kunnen zijn en vaak lang duren. "Nu zien we veel excuses bij het MKB. Het is wachten tot de consument zijn excuses klaar heeft. In dat geval zullen de debiteurenportefeuilles snel oplopen bij woningcorporaties, nutsbedrijven, verzekeraars en anderen.”

Vijf excuses De belangrijkste excuses om niet te betalen zijn op dit moment: • Ik heb mijn geld in aandelen Fortis belegd • Ik heb geld uitstaan bij Icesave • Mijn bank heeft de geldkraan volledig dichtgedraaid • Mijn klanten betalen mij ook niet • Ons bedrijf heeft alle leveranciersbetalingen op 90 dagen gezet

ZORGPROFESSIONALS: MANAGEMENT IN DE GEZONDHEIDSZORG SCHIET TE KORT Binnen de zorgsector wordt veel geld verloren door verkeerde managementbeslissingen. Dat zegt 80% van de zorgprofessionals die deelnamen aan een managementenquête van Arts & Auto, het ledentijdschrift van VVAA, de vereniging voor medisch Nederland. De professionals hebben behoorlijke kritiek op het management in de zorg, maar steken daarbij ook de hand in eigen boezem.

Gebrek aan tijd blijkt een van de pijnpunten voor de zorgprofessionals. Gemiddeld besteden zij 24% van hun tijd aan management. Slechts een kwart van de respondenten zegt voldoende tijd te hebben om al haar managementtaken naar behoren uit te voeren. Bij sommigen gaat het tijdgebrek ten koste van minder belangrijke zorgtaken (31%) of zelfs belangrijke zorgtaken (7%).

De ideale zorgmanager is zélf een zorgprofessional Bijna tweederde (63%) van de respondenten vindt dat management in de gezondheidszorg anders is dan in het bedrijfsleven of bij de overheid. Het voornaamste verschil zit ‘m volgens de professionals in het gegeven dat het niet om dingen, maar om patiënten gaat.

Tweederde van de respondenten vindt dan ook dat de ideale zorgmanager zélf een zorgprofessional is.

Eigen kwaliteiten net voldoende De zorgprofessionals zijn niet echt tevreden over hun eigen managementkwaliteiten. Gemiddeld geeft men zichzelf een 6,5. Apothekers geven zichzelf het hoogste cijfer (7,1), fysiotherapeuten het laagste (6,3).

14% Vindt de kwaliteit van zorgmanagement in alge-

mene zin ronduit slecht. Volgens bijna een derde ligt die kwaliteit op de grens van voldoende-onvoldoende.

Te weinig aandacht voor management in opleiding Ruim 90% van de respondenten is van mening dat onderwijs, instructie en het opdoen van praktijkervaring op het gebied van management in de gezondheidszorg te weinig aandacht krijgen binnen de reguliere opleidingsprogramma’s. Iets meer dan de helft van de respondenten heeft dan ook een managementcursus gevolgd bij de eigen beroepsorganisatie (54%), VVAA (26%) of reguliere opleidingsinstituten (20%). 75% Van de zorgprofessionals blijkt behoefte te hebben aan kennisuitwisseling, met collega’s binnen de zorg (83%) of buiten de zorg (17%).

Uitdaging bij personeelsmanagement en financieel management De drie belangrijkste managementtaken in de zorgsector zijn volgens de respondenten kwaliteitsmanagement, personeelsmanagement en financieelmanagement. De laatste twee taken worden eveneens als het moeilijkst bestempeld. ‘Beleid en strategie’ vindt men het leukste om te doen.

Ex libris

FAQ-BOEK VOOR MANAGERS U kent ze wel, van die momenten waar u als manager niet direct raad mee weet. U moet een confronterend gesprek voeren maar weet niet goed hoe. U wilt de teamgeest versterken, maar krijgt nauwelijks medewerking. Wat het probleem ook is, ú zult het moeten oplossen en liefst zo snel mogelijk. Het 'FAQ-boek voor managers' biedt uitkomst. Het is uw persoonlijke adviseur die een concrete oplossing biedt voor uw probleem en u op heldere wijze inzicht geeft in de situatie.

Onlinecoach Asha Kalijan geeft oplossingsgerichte antwoorden die direct toepasbaar zijn. Door hun coachende karakter dragen de antwoorden bovendien bij aan een beter persoonlijk inzicht. Daardoor zult u ook toekomstige problemen met meer knowhow en zelfvertrouwen tegemoet treden.

Auteur: Asha Kalijan Prijs: € 23,54 ISBN: 978.90.5261.663.6 www.managementboek.nl

TIP !

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

7

INTERVIEW T E K S T: C O R I E N VA N Z W E D E N FOTO’S: MARTINE SPRANGERS

Patiënt te gast in ZorgHotel

kort CV Constant van Schelven (1952) studeerde rechten en ziekenhuiswetenschappen in Utrecht.

Sinds 1997 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van de zorgorganisatie De Stromen Opmaat Groep in Rotterdam en omgeving. Daarnaast vervulde en vervult Van Schelven verschillende nevenfuncties. Zo was hij voorzitter van de brancheorganisatie voor verzorgingshuizen en verpleeghuizen Arcares. Momenteel is hij lid van het coöperatiebestuur van PGGM.

8

MedischOndernemen

C O N S T A N T V A N S C H E LV E N , V O O R Z I T T E R R V B D E S T R O M E N O P M A A T G R O E P T E R O T T E R D A M

“We kiezen uitdrukkelijk voor het hotelconcept. De nadruk ligt op het feit dat het om een tijdelijke oplossing gaat. Een hotel is niet om in te wonen.” Dat zegt Constant van Schelven, voorzitter van de Raad van Bestuur van zorgorganisatie De Stromen Opmaat Groep, die actief is in Rotterdam, de Drechtsteden en omgeving. Van Schelven speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van een van de eerste zorghotels in Nederland. “We zijn voorlopers. Dit concept bestond nog niet.”

“Het is een echt hotel. Er is een receptie met een bord vol sleutels en de kamers zien eruit als gewone hotelkamers. Wat je niet ziet, is dat het luxe hotelbed als dat nodig is in een handomdraai veranderd kan worden in een echt ziekenhuisbed met zonodig een papegaai erboven.” Constant van Schelven is een van de bedenkers van het nieuwe ZorgHotel in Rotterdam, dat op 16 mei 2008 officieel geopend werd. Als voorzitter van de Raad van Bestuur van de grote zorgorganisatie De

naar de diëtist omdat hij te mager is, wat een risicofactor vormt voor de operatie. Dan volgt de preoperatieve screening en pas daarna vindt de ziekenhuisopname plaats en wordt Vermeulen geopereerd. Vervolgens verblijft hij nog een tijdje op de afdeling van het ziekenhuis, moet dan revalideren en kan uiteindelijk – als alles goed gaat - met hulp van de thuiszorg terug naar huis. “Dat is een heel traject en daar is een keten van zorg voor nodig,” zegt Van Schelven. “De onderdelen

“In het ZorgHotel is het vanaf het allereerste moment duidelijk dat het niet om een woonvoorziening gaat.

De boodschap is: U gaat hier weer weg. U moet zich niet hechten.”

Stromen Opmaat Groep, ontwikkelde Van Schelven het concept voor het ZorgHotel in nauwe samenwerking met het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam.

Patiënten kunnen hier revalideren in een comfortabele hotelomgeving, maar met de zekerheid dat alle zorgfaciliteiten aanwezig zijn. Het ZorgHotel is bedoeld als oplossing voor mensen die zoveel zorg nodig hebben dat ze tijdelijk niet thuis kunnen wonen. “Met de nadruk op tijdelijk,” zegt Van Schelven. “De sfeer is: hoe krijgen we u hier zo snel mogelijk weer weg? Voor patiënten die thuis kunnen blijven wonen, hebben we de thuiszorg en voor wie dat echt niet meer gaat, zijn er woonvoorzieningen. Maar voor de groep die slechts tijdelijk extra zorg nodig heeft, was er alleen de revalidatieafdeling van het verpleeghuis. De praktijk leerde dat met name de oudere patiënten op zo’n afdeling al snel verlokt worden om er te willen blijven wonen.

En dat was eigenlijk niet de bedoeling. In het ZorgHotel is het vanaf het allereerste moment duidelijk dat het niet om een woonvoorziening gaat. Daar is het hotelspel op gericht. De boodschap is: ‘U gaat hier weer weg.

U moet zich niet hechten’.”

Keten van zorg Bij het ontwikkelen van het concept van het ZorgHotel hadden van Schelven en de zijnen een metafoor van een gast voor ogen, die ze meneer Vermeulen noemden. Meneer Vermeulen is 85 jaar en krijgt van de huisarts te horen dat hij een nieuwe heup nodig heeft.

Er komt dan een heel proces op gang: Vermeulen gaat naar fysiotherapie om zich voor te bereiden en moet

die na elkaar komen, hebben we aardig in de vingers, maar er zijn ook gelijktijdige processen en daar is weinig aandacht voor. Meneer Vermeulen bijvoorbeeld heeft een licht dementerende vrouw met wie hij al 60 jaar getrouwd is. Met z’n tweeën gaat het nog net, maar het is onduidelijk hoe zijn vrouw zich moet redden, als hij een tijdje uit de running is. Bovendien houdt Vermeulen duiven en hij is er erg bezorgd over hoe het met die beesten moet tijdens zijn afwezigheid. Om al die zaken goed te regelen, zou Vermeulen naar wel zes verschillende loketten toe moeten en dat kan hij niet meer. Hij overziet dat niet. Daarom hebben we de functie van zorgadviseur in het leven geroepen. Zij spreken het ‘Haags’ van de instanties, maar ook gewone mensentaal. Zij zijn de verbinders.” In die hele keten van zorg kan het ZorgHotel voor Vermeulen een passende oplossing zijn tijdens de revalidatiefase. De zorgadviseur zal hem daarop wijzen. Van Schelven: “Revalideren kost tijd, zeker op die leeftijd. Anesthesie kan hard aankomen als je 85 jaar oud bent. Binnen onze organisatie zijn we helemaal ingesteld op het verlenen van dit soort zorg. Wij kunnen beter omgaan met het tempo van mensen op hoge leeftijd dan bijvoorbeeld een ziekenhuis. Een aantal jaren geleden heb ik daarover al gesproken met de directie van het Sint Franciscus Gasthuis.

Dat leidde destijds tot het opzetten van een transferafdeling in het ziekenhuis die door ons gerund werd.

Uit dat concept is uiteindelijk het ZorgHotel voortgekomen. In het ZorgHotel kan meneer Vermeulen in zijn tempo bijkomen en revalideren.”

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

9

INTERVIEW

“De hotelmensen blijken sneller door te hebben hoe de zorg in elkaar zit, dan andersom.”

Welke voorzieningen zijn er voor welke doelgroepen: 1. Voor cliënten die hulp nodig hebben, maar thuis kunnen blijven wonen: thuiszorg 2. Voor cliënten die om gezondheidsredenen niet meer thuis kunnen wonen: woonvoorzieningen 3. Voor cliënten die tijdelijk niet thuis kunnen wonen, omdat ze voor een beperkte periode extra zorg nodig hebben: zorghotel

De bezorging van de post In het concept van het ZorgHotel zijn de zorgfuncties en de hotelfuncties zoveel mogelijk gescheiden. Om het hotel te runnen, zijn mensen uit de horecawereld aangetrokken en de zorg wordt verleend door zorgprofessionals. Van Schelven: “Er zijn grote verschillen tussen de zorgwereld en de hotelbranche. De zorg Verschillen tussen het zorgteam en het hotelteam: Zorg: • Zorgmedewerkers gaan aan het werk, als de dokter het zegt.

• Zorgmedewerkers hebben kennismacht: ze beschikken over kennis die de patiënt niet heeft. Daardoor hebben ze professionele dominantie.

• Zorgmedewerkers kunnen soms plaatsvervangend denken.

Er wordt dan namens de patiënt gehandeld.

10

MedischOndernemen

komt in actie als de dokter dat zegt, terwijl de hotelwereld tot actie overgaat, als de gast daarom vraagt. Die twee competenties vind je zelden in een persoon.

Daarom hebben we gezegd: ga niet elkaars werk lopen doen en houd het gescheiden. In de zorg zijn de medewerkers gewend aan een zekere professionele dominantie – zij hebben immers kennis waarover de patiënt niet beschikt. Zorgverleners hebben vaak de neiging om plaatsvervangend te denken. Zij weten als geen ander wat het beste is voor de patiënt. Die mentaliteit kom je in de horeca veel minder tegen. Hotelmedewerker en gast zijn gelijkwaardig aan elkaar. In de hotelbranche geldt: je moet doen wat de gast wenst, anders heb je straks geen gast meer.”

Van Schelven merkt dat die twee werelden – zorg en hotellerie – aan elkaar moeten wennen. Hij zegt: “De hotelmensen blijken sneller door te hebben hoe de zorg in elkaar zit, dan andersom. Wij denken erover om al onze zorgmedewerkers een weekje op hotelstage te sturen, zodat ze die wereld beter leren begrijpen.”

Soms botst het, zegt Van Schelven, maar dat zijn volgens hem mooie leermomenten. “Neem het voorbeeld van de post. Hoe gaan we daarmee om in het ZorgHotel? In een gewoon hotel ligt de post voor de gasten bij de receptie. Maar het zorgteam zei: “We brengen de post naar de hotelgasten toe. Als iemand niet op zijn kamer is, schuiven we het onder de deur door.” Toen ze bedachten dat dat niet handig is voor een gast die net aan zijn heup is geopereerd, kwam het volgende plan: “Dan maken we postsleuven in de deur.” Uiteindelijk hebben we de hotelgewoonte aangehouden: de post ligt bij de receptie en dat gaat prima. Hotels met postsleuven in de deur dat heb je toch nergens? Dat is veel te omslachtig en te duur. Elke dag is het weer opletten dat we niet in oude zorggewoonten vervallen.”

Groeien door tegenstand Het klinkt mooi allemaal, maar hoe ervaren de gasten zelf het verblijf in het ZorgHotel? Van Schelven: “Hoewel het in het begin onwennig was – de doel-

Hotel: • Hotelmedewerkers gaan aan het werk, als de gast het vraagt.

• Tussen hotelmedewerkers en gasten bestaat er geen groot verschil in kennis. Het is een gelijkwaardige verhouding.

• Hotelmedewerkers richten zich op wat de gast wenst. Dat is het uitgangspunt van hun handelen.

COLUMN

groep was over het algemeen niet zo gewend aan hotels – zijn de gasten heel tevreden. Bij binnenkomst keken sommigen wat bezorgd om zich heen: is hier wel voldoende zorg? Het hotel ziet er ook echt uit als een hotel. Geen karren of bedden in de gang, geen handgrepen of beugels in de badkamer. Maar alle zorgfaciliteiten zijn er wel en een handgreep in de douche klikken we er zo in. Inmiddels is gebleken dat patiënten in het ZorgHotel sneller opknappen dan bijvoorbeeld op de revalidatieafdeling van een verpleeghuis. Dat heeft waarschijnlijk te maken met de nadruk op de tijdelijkheid van de oplossing. Hotels zijn nu eenmaal niet om in te wonen.” Het ZorgHotel dat qua voorzieningen een drie- of viersterrenstatus heeft, kost 140 tot 150 euro per nacht. Dat is in vergelijking met de kosten van een nachtje ziekenhuis een lage prijs. De meeste patiënten in het ZorgHotel hoeven het bovendien niet uit eigen zak te betalen, want ze hebben een AWBZindicatie. Het ZorgHotel geldt in dat geval gewoon als verpleeghuis. Constant van Schelven: “Administratief bestaat het ZorgHotel niet eens. Het was in bureaucratisch opzicht een verschrikkelijke toer om dit initiatief van de grond te krijgen. Ik ben zelden zoveel tegen-

“Inmiddels is gebleken dat patiënten in het ZorgHotel sneller opknappen dan bijvoorbeeld op de revalidatieafdeling van een verpleeghuis.”

gewerkt bij een project. Ik heb me gedragen als een echte pubermanager, die groeit naarmate hij meer tegenstand krijgt. Maar nu het ZorgHotel er eenmaal is en succesvol draait, heeft iedereen er interesse voor.”

Bij het ontwikkelen van het concept voor het ZorgHotel waren er geen echte voorbeelden, maar er is wel naar het buitenland gekeken. Van Schelven vertelt: “In Dublin wordt bijvoorbeeld gewerkt met een apart hotel naast het ziekenhuis en in Istanbul worden hotelpanden vlakbij het ziekenhuis gebouwd. Wij hebben gekozen voor een hotel met een letterlijke verbinding met het ziekenhuis. De gedachte daarachter is dat professionals het beste samenwerken als ze in elkaars zicht zitten. We hebben nu 66 hotelkamers en die zijn goed bezet. In 2010 breiden we uit met nog eens 120 hotelkamers in Rotterdam-Zuid. Ik geloof in dit concept. Ik denk dat het idee elders ook opgepikt zal worden.

Iedereen mag zich hierdoor laten inspireren, maar ze hoeven het wat mij betreft niet direct te kopiëren. Laat iedereen een oplossing bedenken die in zijn eigen situatie passend is. Zo is het bij ons ook gegaan.” MO

Back to basics Crisis. Elke ondernemer kent in meer of mindere mate dit fenomeen. Nu zien we er op macroniveau drie: de kredietcrisis, de crisis op de huizenmarkt en de crisis in de reële economie. Alle drie een direct gevolg van het oneindige geloof dat politici hebben in de vrije markt.

De oorzaken van de crises zijn achteraf gesproken niet lastig aan te wijzen: de hang naar goedkoop geld, hebzucht en een gebrek aan ethiek. Met als gevolg: falende bankiers, rating agencies en toezichthouders.

Meer toezicht, meer transparantie en het beheersen van topinkomens worden aangedragen als oplossing.

Dat bracht me op een vergelijking met het medisch ondernemen. Volgens politici moet de gezondheidszorg opereren als een sector in de vrije markt.

Concurrentie moet de ondernemers scherp houden en de inhoud en prijzen van hun diensten moeten inzichtelijk zijn voor de zorgvragers. Tegelijkertijd wordt er steeds opnieuw gesleuteld aan de regels om de kosten van de zorg gelijk te houden of - liever nog - te verlagen. Om dit te bereiken wordt er gekeken naar nog meer toezicht dus nog meer ambtenaren en bijbehorende managementlagen en natuurlijk het inperken van honoraria van de zorgverleners.

Op zichzelf vind ik het begrijpelijk dat de zorgkosten ieder jaar omhoog gaan. Vergrijzing, dubbele vergrijzing en medisch technologische ontdekkingen zijn nu eenmaal niet te stoppen. Ook is het begrip zorg, vooral binnen de AWBZ, de afgelopen decennia enorm opgerekt. Anderzijds heb ik de indruk dat ook bij aanbieders in de gezondheidszorg hebzucht en gebrek aan ethiek een steeds grotere rol spelen. Kijk bijvoorbeeld naar de salarissen van managers in de zorg die de Balkenende-norm ver overschrijden. Zorgvragers pleit ik evenmin vrij. Want is er geen sprake van hebzucht wanneer de zorg overvraagd wordt en gebrek aan ethiek wanneer goed burgerschap wordt vervangen door calculerend eigenbelang? Meer toezicht en meer transparantie zijn lapmiddelen. We moeten beginnen bij opvoeding en scholing van het individu tot een sociaal en ethisch handelend persoon. Om te voorkomen dat de gezondheidszorg op dezelfde wijze uitglijdt als de banken en verzekeraars, is het van groot belang de positie van de zorgvrager en van de medische ondernemer te versterken. Dat gebeurt niet door hun belangen te laten behartigen door vertegenwoordigers van toezichthouders, patiëntenverenigingen, zorgmakelaars, verzekeraars en andere min of meer anonieme instanties. Nee, zowel de patiënt als de medische ondernemers in de zorg verdienen het om de regie terug te krijgen over hun eigen beslissingen. Back to basics.

O B S E RV E R

Observer

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

11

PRAKTIJK+

Bij de tijd

Dit unieke design van Jansen + Co is ontworpen door JP Meulendijks. Hij heeft zich laten inspireren door kunststof buizen. Elk onderdeel is schuin gezaagd uit een buis. Er zijn drie verschillende kleuren gebruikt naast het grijze buizenstelsel.

Afmeting: Ø 24 cm Prijs: € 49,95 Bron: www.nonplusultra.nl

LAAT JE BOEKEN ZWEVEN AAN DE WAND

Dankzij dit ingenieuze systeem lijkt het net of je boeken zonder enige steun vrij tegen de muur blijven plakken.

Prijs € 14,95 Bron: www.bestthings.nl 12

MedischOndernemen

De DIN A2 Voco kalender 2009, gemaakt door Ingo Röthele heeft als titel ´Perfecte tanden´ en laat ongewone foto´s zien van tanden bezien vanuit een artistieke hoek en met hoge esthetische waarden. Voco gebruikt deze kalender om zowel gezonde als mooie tanden onder de aandacht te brengen.

U kunt deze kalender kostenloos opvragen bij j.klaver@voco.com

COLUMN

EPD

Remon Hendriksen huisarts

“Dag, ik ben de postbode. Ik breng de post van de minister van Volksgezondheid. Over het EPD. Het Electronisch patiëntendossier”. U heeft dat spotje ook vast wel op de radio gehoord. De introductie van het EPD geschiedt door de minister met een voortvarendheid welke de overheid nooit toont wanneer je haar ècht nodig hebt. De introductiefolder welke in het radiospotje werd aangekondigd lag dan ook al in 6 miljoen brievenbussen terwijl het EPD nog lang niet klaar is voor gebruik. Heeft u die folder ook gelezen?

Het belang van het EPD wordt geïllustreerd door een casus, een zekere mevrouw van Velzen. Mevrouw van Velzen blijkt wondroos te hebben en meldt zich bij een huisartsenpost. De dokter leest in het dossier dat mevrouw van Velzen allergisch is voor penicilline en verstrekt haar een ander medicijn. Oef, daar heeft het EPD mevrouw van Velzen toch maar mooi voor de poorten van de Hel weggesleept. Slapeloze nachten kreeg ik van die folder. Ik realiseerde mij dat mijn beleid in deze, waarbij ik alle Mevrouwen van Velzens die mij de afgelopen 15 jaar geconsulteerd hebben de vraag heb gesteld of zij ook allergisch zijn voor penicilline, volstrekt ontoereikend is geweest. De mevrouw van Velzen van minister Klink is namelijk niet zo slim. Die weet niet dat zij allergisch is! Dokters daarentegen zijn hele slimme en verstandige mensen, zo heeft de minister samen met allerlei automatiseringsjongens bedacht, en zij hebben de discipline dat bij alle mevrouwen van Velzens in Nederland keurig de allergieën in het dossier worden bijgehouden. Automatisering is een hulpmiddel. Niet meer dan dat. Het ontslaat je niet van de plicht om een goede anamnese af te nemen. Patiënten kunnen namelijk vaak heel goed vertellen over hun kwalen en hun medicatiegebruik. Het kan erg verleidelijk zijn om bij drukte volledig te varen op het EPD en om delen uit de anamnese weg te laten. Zo creëert iedere oplossing nieuwe problemen. Met de opmerking in de folder : “U hoeft niet steeds opnieuw te vertellen wat al in uw medisch dossier staat” slaat de minister de plank dan ook volledig mis. Bij mij moet mevrouw van Velzen dat namelijk wel! Of zij dat nou leuk vindt of niet! Het is anders vragen om medische missers.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

13

SEMINAR EN MASTERCLASS MET DR. ROGER LEVIN NOTEER ALVAST IN UW AGENDA

SEMINAR 2 OKTOBER

EXCLUSIEVE MASTERCLASS 3 OKTOBER

VOOR WIE? TANDARTSEN EN HUN TEAM

VOOR WIE? TANDARTSEN

PLAATS: AMSTERDAM

PLAATS: AMSTERDAM NB: Beide dagen sluiten uitstekend op elkaar aan!

K UW TS OO PLAA RTENTIE ADVE

IS T A R G KOOP/ VERKOOP

!

TE KOOP: Moderne 6 kamerwoning, met inpandige praktijkruimte Woning is opgeleverd in 1993 (provincie Noord-Holland).

Volledige nieuwe keuken (2004), nieuwe cv ketel (2007), vernieuwd dakterras (2008). Vloerverwarming, openhaard, 2 badkamers, 3 toiletten, entree, schuur, slaapkamer met badkamer. Trap omhoog: toilet, woonkamer, open keuken, terras met ruime berging. 2e Etage: 4 slaapkamers, badkamer met separaat toilet. Praktijk: hal, toilet, wachtkamer, receptie, 2 spreekkamers.

Voor verdere info kunt u bellen met 06 38 11 59 21 of mailen naar riepma1@xs4all.nl

VA K A N T I E / HUIZEN

TE HUUR: 6 persoons vrijstaand huis in Ardennen LE BOULAC, een rustiek park in Izier, gemeente Durbuy (75 km van Maastricht). Ons vrijstaande huis, Berkenweg 2, is geschikt voor 6 pers. en beschikt over openhaard, houtkachel en CV. Op het park zijn 2 tennisbanen, speeltoestellen, openluchtzwembad, Auberge en géén disco!

Prachtige natuur om direct vanuit het huis wandelend te verkennen.

Contact: M.J.M. Inglot, inglotm@xs4all.nl - T (0032) 86 400486 - www.boulac.be

TE HUUR: stacaravan op Ameland Te huur (nieuwe) stacaravan op Ameland op recreatieprak Koudenburg. Vlak naast de golfbaan en dicht bij het strand. Indeling: woonkamer, keuken, 2 slaapkamers en douche met toilet. Ook ideaal voor kinderen.

Contact: janpaulouwens@hotmail.com

TE HUUR: 6 persoons bosvilla in Hooghalen De ruime villa (2007), met veel privacy, staat aan de rand van natuurgebied ‘Het grote Zand’. Geschikt voor 6 personen, 3 ruime slaapkamers, 2 badkamers, waarvan 1 met ligbad.

Zeer geschikt voor natuurliefhebbers en rustzoekers. 2 Fietsen staan ter beschikking. Meer informatie kunt u vinden op www.hetbuitenhuis.net.

Contact: P. Buitenhuis, Castricum – T 06 – 29334627 – zimmy@xmail.nl

WERK VACATURE: tandarts bij praktijk in Almelo Voor een moderne groepspraktijk (7 kamers) te Almelo zijn wij op zoek naar een ervaren tandarts ter uitbreiding van het team. Het professionele team bestaat momenteel uit 5 tandartsen, 5 tandartsassistentes, 1 preventie assistente, 2 mondhygiënistes en 2 baliemedewerkers.

k eer oo Advert !

GRATIS

Wij bieden een professionele organisatie met goede voorwaarden en voldoende werk. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rosalinde Buurman, 06 53316529 of rbuurman@samenwerkendetandartsen.nl

Kijk op www.medischondernemen.nl en maak uw eigen advertentie kostenloos aan in een van de volgende categorieën: • Praktijkinventaris • Interieur / Inrichting • Koop / Verkoop • Werk • Vakantie / Huizen De online geplaatste advertenties worden deels ook in het tijdschrift opgenomen.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

15

THEMA THEMA THEMA T E K S T: K O O S J E D E B E E R

Terugblikken en vooruit kijken Een nieuw jaar in het verschiet. Tijd om terug te blikken en vooruit te kijken. Waar was u trots op het afgelopen jaar? Wat kan beter? MedischOndernemen zet een aantal tips en best cases van medici en dienstverleners in deze branche voor u op een rij. Ter lering en vermaak, want klinkende resultaten van collega-ondernemers uit 2008 kunnen voor anderen nog altijd goede voornemens voor 2009 worden.

16

MedischOndernemen

BESTE TIPS & BEST CASES

R O Y J A N S E N | S p o r t e n R e v a l i d a t i e c e n t r u m N i e u w G ro e n e n d a a l

TIP!

LAAT UW FUNCTIONEREN BEOORDELEN DOOR TWEE COLLEGA’S

“Ons centrum is overgegaan van een VOF naar een BV. We zijn met drie partners nu directeur grootaandeelhouder. Dat betekent echter niet dat wij onze platte structuur willen veranderen. Aan het eind van dit jaar is het weer tijd voor de functioneringsgesprekken en sturen wij een mailtje naar alle 45 medewerkers. Er zijn altijd vrijwilligers die het gesprek over ons functioneren met ons willen aangaan. In theorie zou je denken dat mensen zich geremd voelen, in onze praktijk valt dat heel erg mee. Ik merk als je jezelf kwetsbaar opstelt dat deze gesprekken echte eye-openers kunnen opleveren. Een concreet voorbeeld: Ik en mijn twee mededirecteuren zijn erg ondernemend ingesteld. Tijdens een functioneringsgesprek stelde een medewerker voor om even te stoppen met het pakken van kansen. We hebben afgesproken drie maanden pas op de plaats te maken om lopende projecten af te ronden. Het heeft geen zin mensen te overvoeren, zeker niet omdat een van onze diensten het voorkomen van ziekteverzuim bij bedrijven is.”

T O N VA N G R O E N I N G E N | N M T- D i e n s t v e r l e n i n g

TIP!

HOE VAAK ZIET U UW PATIËNTEN? VOER EEN ACTIEF BELEID OP VERVOLGAFSPRAKEN

“Onlangs klopte een eigenaar van een tandartspraktijk met vijf behandelstoelen bij ons aan. Hij kreeg financieel zijn bedrijfsvoering niet rond na een aantal grote investeringen die hij had gedaan. Na een analyse van de jaarcijfers en de patiëntenuitdraaien door een adviseur van NMT-Dienstverlening bleek dat een groot deel van de patiënten vrijwel nooit naar de praktijk kwam. Niet heel verwonderlijk, want deze tandarts maakte niet standaard vervolgafspraken en liet ook na om mensen te attenderen op de halfjaarlijkse controleafspraak. Door actiever in te zetten op de komst van patiënten steeg de omzet van 1.2 miljoen naar 1.5 miljoen. Een bedrag waarvan wij vinden dat dit past bij een praktijk van deze grootte. Verdere omzetgroei is mogelijk, want de tandarts merkt dat zijn initiatieven ook door mensen in de buurt worden opgepikt.

Voor hen wordt door verhalen van bestaande patiënten duidelijk dat er nog ruimte is in deze praktijk.”

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

17

THEMA THEMA THEMA

HENK JAN NIJENHUIS | Move 2 be (fitness, fysiotherapie en diëtiek)

TIP!

VOLG HET HKZ-CERTIFICATIETRAJECT

“Eind vorig jaar zijn wij verhuisd naar een ruimere locatie. Het jaar 2006 stond voor ons in het teken van voorbereidingen om dit mogelijk te maken. Onderdeel daarvan was het doorlopen van het traject om HKZ gecertificeerd te worden. In januari 2006 zijn wij als een van de eersten met HKZ dat in 2005 is ingevoerd, begonnen. Ik kan het iedere eigenaar van een organisatie waar in meer of minder mate onrust is, aanraden. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is het niet de bedoeling dat je heel anders gaat werken. Aanpassen is niet nodig, opschrijven wat je doet wel. Overlegstructuren staan op papier, er is een huishoudelijk reglement en afspraken worden vastgelegd. Voor alle organisatorische zaken zijn er vaste procedures. Het scheelt ons heel veel tijd. Ik heb nieuwe medewerkers bijvoorbeeld, binnen een half uur ingewerkt in de organisatie. Onder meer door ze te verwijzen naar onze handboeken waarin alle procedures, maar ook onze bedrijfsfilosofie is vastgelegd. Om dit handboek te schrijven en ook om ons de goede kant op te sturen heb ik destijds wel een adviesbureau in de arm genomen. Nog steeds zie ik deze adviseurs twee keer per jaar om de puntjes op de i te zetten. Ook van de audits die door de controlerende HKZ-instantie worden uitgevoerd, blijf ik leren. De kritiek is heel opbouwend. Neemt niet weg dat ik best een beetje gespannen ben, want volgende week komen ze weer.”

S T E P H A N VA N D E V U S S E | C e n E B a n k i e r s

CASE! EEN IDEE FINANCIEREN KAN VERDER GAAN DAN GELD GEVEN ALLEEN “Dit voorjaar kwamen wij in contact met Peter de Koning en Oscar Lopez, de drijvende krachten achter Oogziekenhuis Zonnestraal. Dit zelfstandige ziekenhuis is in 2004 opgericht en heeft klinieken in Bilthoven, Doetinchem, Hilversum en Lelystad. Peter en Oscar hebben geïnvesteerd in de logistiek en ICT van de moederorganisatie en daarmee eigenlijk een ‘back bone’ aangelegd voor een ketenorganisatie in heel Nederland.

Samen met Oogziekenhuis Zonnestraal bieden wij een totaalpakket aan. Niet alleen financieren wij de klinieken, wij faciliteren ook oogspecialisten die de stap willen maken van een ziekenhuis naar een vestiging van dit zelfstandige oogziekenhuis. In Doetichem is dit voor het eerst gebeurd. Daar werken nu twee oogartsen in de kliniek die voorheen aan het Slingeland Ziekenhuis waren verbonden. Om deze mogelijkheid bij meer oogartsen onder de aandacht te brengen, zullen we ook samen met het Oogziekenhuis Zonnestraal de marketingcampagne van dit aanbod doen. Als financier steken we dus niet alleen geld in ideeën die ons aanspreken, maar willen we ook meeduwen om ze tot een succes te maken. Vanzelfsprekend brengt het eigen ondernemerschap voor overstappende oogartsen risico met zich mee. Daar bereiden wij ze op voor. Aan de andere kant kunnen oogartsen zich afvragen hoe lang de wachtkamers in de ziekenhuizen gevuld blijven nu de niet-acute oogzorg per 1 januari verder wordt vrijgegeven.”

18

MedischOndernemen

TIPS EN CASES

I R E N E A S S I N K | Ve r l o s k u n d i g e p r a k t i j k O l d e n z a a l D i n k e l l a n d e n o m s t re k e n

CASE! LAAT ONDERHANDELINGEN MET GROTE PARTIJEN OVER AAN EEN DESKUNDIGE “In 2001 werden de afdelingen kindergeneeskunde en klinische verloskunde in het ziekenhuis Oldenzaal gesloten. Dit gebeurde buiten onze praktijk van vier verloskundigen om. Er was niet aan ons gedacht.

Als oplossing moesten onze cliënten maar naar een ander ziekenhuis in Enschede of Hengelo. Wij zagen wel degelijk een probleem, want voor mensen in de dorpen om Oldenzaal heen zijn deze ziekenhuizen te ver.

Aanrijdtijden van 50 minuten waren geen uitzondering. Wij hebben onze koepelorganisatie de KNOV benaderd en hen gevraagd ons te helpen. Ik zag toen voor de eerste keer de meerwaarde van een interimadviseur die samen met mij de onderhandelingen voert met de Raad van Bestuur van het ziekenhuis Oldenzaal, de zorgverzekeraar, de gynaecologen en kinderartsen, de inspectie voor volksgezondheid en nog veel meer mensen en instanties. Uiteindelijk hebben we door mediation onder meer bereikt dat in het ziekenhuis kamers zijn gekomen voor verplaatste thuisbevallingen. Een soort kraamhotel. Het voordeel is dat vanaf deze plek het dichtsbijzijnde ziekenhuis met gespecialiseerde hulp maar 20 minuten rijden is. Ik weet zeker dat we dit zonder onze professionele onderhandelaar niet voor elkaar hadden gekregen.

Dit jaar heeft het verhaal een staartje gekregen. Het ziekenhuis gaat verbouwen en nu blijkt dat zij nooit geld hebben gekregen voor de kamers voor ons kraamhotel. Zeven jaar later is de vraag ‘wie gaat dit financieren?’ opeens weer actueel. Ik heb nu op eigen initiatief contact gezocht met onze oude adviseur en zij heeft onze zaak weer opgepakt. Het traject loopt nog, maar een eerste resultaat is al binnen gehaald. Het ziekenhuis wilde ons aan het einde van een vleugel op tweehoog plaatsen. Dat is teruggedraaid. We krijgen een mooie plek op de begane grond in de buurt van de huisartsenpost en de spoedeisende hulp.” MO

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

19

TRAINING

Delegeren in de Praktijk 20 januari 2009, Amsterdam v o o r Ta n d a r t s e n e n P r a k t i j k M a n a g e r s

Een interactieve training vol praktische handvatten!

atie / inform r e e m or lier op Kijk vo l fformu emen.n inschrij ondern h c is d e www.m

Delegeren is in de praktijk niet zo eenvoudig. Zeker niet als u het conform wet- en regelgeving wilt doen. En dat is juist belangrijk omdat de Inspectie hier extra aandacht aan besteedt.

Aan het eind van deze dag weet u hoe uw taakdelegatie juridisch verantwoord kan zijn!'

De training gaat in op een veelheid van onderwerpen rondom het delegeren: - hoe beoordeel je de bekwaamheid van het personeel?

- is zelf opleiden voldoende?

- is een opleiding afdoende?

- hoe verzorg je de rapportage?

- visiteren, vastlegging; wie en met welke frequentie?

- bekwaamheidsverklaring - werkbespreking, BAL Trainer: Mw mr J.J.A. van Boven gezondheidsjuriste

'Een praktische cursus die wordt afgesloten met een plan van aanpak en standaard formulieren' Deze training is een intensieve voorbereiding op een degelijke taakdelegatie in de praktijk.

Datum:

Locatie: Regardz (Olympisch Stadion), Amsterdam

20 januari 2009

Tijd: 13.30-19.00 uur - Inschrijfgeld: leden â‚Ź 415 (niet leden â‚Ź 430)

BIJLAGE

#04

Bijlage speciaal voor de PraktijkManager

Manager in de praktijk

Train your Brain

Help, weer één zwanger!

Erasmusbrug garandeert bereikbaarheid Erasmusbrug is dé specialist voor automatisering en telecommunicatie in de zorg. We verbinden zorgtaken en technologie op innovatieve wijze. Erasmusbrug is een vertrouwde naam in een sterk veranderende sector. Een echte partner voor zorginstellingen. Van thuiszorg tot gezondheidscentrum, van kraamzorg tot tandarts.

Het optimaliseren van telefonische bereikbaarheid is één van de specialismen van Erasmusbrug. We weten hoe we uw cliënten te woord moeten staan en hulpverlening moeten coördineren en uitvoeren. Een greep uit onze ondersteuning: waarneming van de praktijkassistent, planning van afspraken voor spreekuren, planning van kraamzorg en begeleiding van cliënten in beschermde woonvormen.

24 uur per dag, zeven dagen per week, ook op feestdagen.

Erasmusbrug beheert ICT-infrastructuren voor ruim 250 zorgorganisaties in heel Nederland.

Dagelijks maken meer dan 7.500 zorgmedewerkers gebruik van de servers van Erasmusbrug.

Meer weten?

Vraag onze brochure aan of maak een afspraak: 010 - 282 65 00 of info@erasmusbrug.nl

erasmusbrug

E r a s m u s b r u g B V N C o o l s i n g e l 7 5 N Po s t b u s 21 3 3 7 N 3 0 01 A H R o t t e r d a m N w w w. e r a s m u s b r u g . n l

VOORWOORD

Bijna 100 Het is een spannend jaar geweest, waarin we het PraktijkManagers Netwerk hebben ontwikkeld in de vorm van een eigen site en forum, een nieuwsbrief en de eerste Dag van de PraktijkManager. En al 97 leden!

Volgend jaar gaan we verder ontwikkelen, met in januari de eerste regionale (ontbijt)sessie in Enschede en op 16 juni de (tweede) Dag van de PraktijkManager. Naast het zorgvuldig samengesteld programma, kan ik u er in ieder geval van verzekeren dat er voldoende netwerktijd zal zijn!

Ook op gebied van nascholing en opleiding zijn wij druk bezig met allerhande ontwikkelingen. Wij houden u op de hoogte!

Wij horen graag uw ideeĂŤn en suggesties! Uw inbreng in het invullen van het programma van de Dag van de PraktijkManager wordt erg gewaardeerd! Of wanneer u wilt helpen bij het op touw zetten van regiosessies bij u in de buurt, of zelfs in uw praktijk, laat het ons weten!

Netwerken, dat werkt!

Tot in 2009!

Elsbeth Nijhoff PraktijkManagers Netwerk

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

3

BIJLAGE

MANAGER IN DE PRAKTIJK

T E K S T: G E E R T D I J K S T R A

Een goede praktijkmanager komt zelf met oplossingen Bij toeval in het vak gerold, enthousiast geworden over de mix van mensen, techniek en ondernemen ondersteunt Ineke van der Ent Braat met haar bedrijf Jeu de Dent nu zelf tandartsen bij het optimaliseren van hun praktijk. Bij al haar uiteenlopende werkzaamheden staat een ding centraal: transparante en heldere communicatie.

De liefde voor de zorg is pas naar voren gekomen toen ze na de pabo als lerares in het basisonderwijs geen droog brood kon verdienen, en als tandartsassistente in een tandartspraktijk in Roden aan de slag ging. Als dochter van een huisarts had ze al wel eens hand en spandiensten verricht in de praktijk van haar vader, en in een tandartsenpraktijk zou het er niet veel anders aan toe gaan. Ze werd op slag verliefd op het vak.

“Vooral de unieke combinatie van techniek, mensen en ondernemen sprak en spreekt me enorm aan.“ Al snel nam ze in de groeiende praktijk organisatorische taken op zich qua huisvesting, administratie, planning van patiënten en personeel en dergelijke. In vijftien jaar groeide ze met de praktijk mee.

Direct resultaat Tja, dan krijg je een relatie met de tandarts en dwingt de situatie je er toe opnieuw de bakens te verzetten.

Terug naar het basisonderwijs, enthousiast geworden over het Jenaplan onderwijs waarin het kind en zijn sociaal-emotionele ontwikkeling centraal staat, maar al snel afgeknapt op de overlegstructuur en de stroperige processen. “Bovendien miste ik de tandheelkunde elke 4

PM BIJLAGE - MO

dag. Toen ik tijdens een Jenaplantraining weer heel enthousiast over het vak vertelde, kreeg ik van iedereen het advies snel weer het tandartsenvak op te zoeken.” Ze besloot het serieus aan te pakken en ging aan de universiteit Tandheelkunde studeren. Toen bleek dat ze ondanks haar (levens)ervaring toch gewoon in het standaard studietraject belandde, verdween haar motivatie als sneeuw voor de zon. Ze besloot om het eigen bedrijf dat ze tijdens haar studie nog voor de bijverdiensten was gestart, serieus op de kaart te gaan zetten. “Managen is mijn ding. Dat was in mijn werk al eerder gebleken en werd tijdens een managementcursus nog eens bevestigd. Door die cursus kon ik beslissingen die ik eerder op gevoel nam, nu ook beter onderbouwen. Basisprincipes van bedrijfsvoering als een volle agenda, omzetgroei, inkoopbeleid, kostenbeheersing, bezetting per jaar per stoel kon ik nu nog beter overbrengen in de praktijk. Dat levert direct resultaat op, want het zijn zaken die bij het personeel van een praktijk nauwelijks leven.” In Roden ontwikkelde en implementeerde ze bijvoorbeeld een nieuw inkoopbeleid. De gebruikte materialen werden in kaart gebracht en besteld bij 3 of 4 dentaldepots. Alles wordt

I N T E R I M - M A N A G E R I N E K E VA N D E R E N T B R A AT

via internet besteld, waarvoor bij elk depot een favorietenlijst is aangemaakt. Het bespaarde niet alleen geld maar er kwam ook een heldere lijn in het bestelprotocol. “Tandartsen vinden de complexiteit van behandelingen, inkoop, personeel, bedrijfsvoering vaak lastig. Ik kan er samen met zijn personeel voor zorgen dat hij zich op hun vak kan focussen.” Verdien je jezelf dus altijd terug? “Dat is wel het uitgangspunt.”

Vage opdrachten Sinds ze als interim-manager is begonnen, heeft ze zeer uiteenlopende opdrachten uitgevoerd. Die vaak met een algemeen ‘het loopt niet zo goed bij de receptie’ beginnen. Bij een dergelijke algemene opdracht, loopt ze na een intakegesprek eerst een dagdeel mee op de praktijk om zelf de sfeer te proeven en gevoel te krijgen bij de situatie. En eenmaal gestart, gaat ze indien nodig ook echt naast de receptionisten zitten om hun takenpakket op een rij te zetten en waar mogelijk handiger te organiseren. “Het werk indelen in tijdsblokken voor mail, telefoon, sterilisatie, etc. gaf heel veel rust.

En het maakte de mensen meer bewust van hun werk, zodat ze er zelf uiteindelijk ook meer grip op kregen.”

Niet alle klussen beginnen vaag. Ze doet ook concrete klussen, die anders blijven liggen, zoals open huis dagen naar aanleiding van een nieuw pand, de aanschaf van nieuwe bedrijfskleding of een verhuisproject.

Altijd welkom?

Als je zo nadrukkelijk meekijkt in een praktijk, ben je waarschijnlijk niet altijd even welkom. “Klopt, mensen staan niet altijd open om inzicht te geven in hun werk, hun ideeën en gevoelens. Ik merk dat vooral onzekere personen me eerder als bedreiging zien. Ik hamer er dan vanaf het begin op dat ik echt kom meekijken om te zien wat er beter kan. En ik stel vooral veel vragen, leg niet mijn mening op. Het is belangrijk om te realiseren en respecteren dat ik op ‘hun’ terrein werk, en ook goed moet luisteren naar hoe de praktijkhouder de dingen georganiseerd wil zien. Ik kan advies geven maar heb nooit het laatste woord.”

Elke praktijk een eigen manager Dat er over een paar jaar in alle grotere praktijken een praktijkmanager werkt, staat volgens Ineke buiten kijf.

“Tandartsen hebben nu nog vaak een dubbele houding. Enerzijds zijn ze zo druk met behandelingen, dat ze gewoon geen zicht kunnen hebben op wat er allemaal in een praktijk speelt. Aan de andere kant kunnen ze heel slecht zaken loslaten. Toch zullen goede praktijkmanagers hun meerwaarde gaan aantonen. In eerste instantie op personeelszaken als planning, functioneringsgesprekken en dergelijke. En administratieve taken worden snel gedelegeerd. Maar uiteindelijk zal de hele praktijk gerund worden door een goede praktijkmanager. De tandartsen kunnen dan verder inhoudelijk met tandheelkunde bezig zijn, het vak waar ze

oorspronkelijk voor gekozen hebben en waar ze ook het beste in zijn.”

Helikopterview En zo komt het gesprek automatisch op het ideale profiel van de praktijkmanager die in staat is om echt zaken voor elkaar te krijgen. “De ideale praktijkmanager heeft vooral een helikopterview. Ziet wat er speelt in de praktijk, tussen mensen onderling, qua processen, qua financiën, serviceniveau en ga zo maar door. Hij of zij verzandt niet in details maar signaleert dingen, meldt ze bij de leidinggevende en komt daarbij zelf al met uitgewerkte oplossingen. Lever niet alleen een urenstaatje van het personeel in, maar geef ook aan wie te veel vrije dagen heeft openstaan en hoe je dat wilt oplossen.” Verder is het in haar ogen van belang om altijd belangrijke zaken terug te koppelen naar de leidinggevende. En je moet natuurlijk goed met mensen om kunnen gaan. Dat laatste is misschien wel lastigst? “Klopt, dat moet een beetje in je zitten en het is handig als je wat levenservaring meebrengt. Maar het werkt bijvoorbeeld ook heel goed als je zelf altijd een positieve uitstraling hebt. Ik ben altijd verbaasd wat voor effect daar van uit gaat. En je moet geduld hebben met mensen. Je moet ze coachen, begeleiden, duidelijk aangeven wat wordt verwacht en als het uiteindelijk niet lukt ook kunnen uitleggen dat ze niet de goede persoon op de goede plek zijn.“ Dat is niet gebruikelijk in de zorg? “In plaats van een goed gesprek aan te gaan wordt er vaak alleen gezegd: zo moet het, zo wil ik het hebben. Maar voor goede begeleiding of slecht nieuws gesprekken denkt men geen tijd te hebben. Terwijl je bij een kop koffie, als het incident nog vers is, prima zaken bespreekbaar kunt maken. Hoe kijk je aan tegen de pm’er die op een

Je moet niets achterhouden eiland staat tussen baas en personeel? “Je moet je altijd bewust zijn van deze positie. Bij alle beslissingen de argumenten van beide kanten meewegen. En, dat is het belangrijkste, je moet heel transparant zijn. Alles is bespreekbaar, je moet niets achterhouden. Zowel tussen jou en de arts, waar je ook tegengas moet geven als zaken gevraagd worden die bij het personeel niet goed zullen uitpakken, als tussen jou en de rest van het personeel. Maak vooraf heldere afspraken met je leidinggevende over je takenpakket, je verantwoordelijkheden, zaken waar je op beoordeeld wordt. Een functieprofiel is zo gemaakt, maar wordt vaak gemakshalve overgeslagen.” Naast de uiteenlopende opdrachten die Ineke inmiddels heeft uitgevoerd, droomt ze ervan om een groot project van A tot Z uit te voeren.

Bijvoorbeeld de (door)start van een grote groepspraktijk. “Dan kan ik al mijn kennis op het gebied van huisvesting, personeelsmanagement, financiën, automatisering en alle andere vakgebieden kwijt in één klus!” MO MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

5

BIJLAGE

PRAKTIJKMANAGER, WERK EN ANDERE ZAKEN

KIM VERMEULEN WERKZAAM BIJ TANDARTS DODEWAARD TE DODEWAARD Hoe lang werk je als praktijkmanager?

Ik werk nu al ruim 5 jaar als praktijkmanager in deze praktijk.

Heb je een speciale opleiding gevolgd?

Ik heb een HBO Opleiding Office Management gedaan, wat in principe goed aansluit bij het werk van praktijkmanager. Natuurlijk heb je voor deze functie ook specifieke kennis nodig van het tandartsenvak. Dat kun je nergens leren, doet moet je in de praktijk ervaren!

Welke werkzaamheden behoren tot jouw takenpakket?

Dat is altijd moeilijk te omschrijven omdat er zoveel adhoc werkzaamheden zijn. Toch zijn er ook specifieke taken die bij mijn functie horen, zoals het aansturen van receptionistes, klinisch assistentes, omloop schoonmaak/-onderhoudspersoneel, het indelen van werkbesprekingen en het uitwerken hiervan, personeelsbezetting, verlofadministratie, vacatureprocedure van a tot z, het afhandelen van post en beantwoorden van mailtjes, ideeën/-klachtenafhandeling, Famed en het uitwerken en up-to-date houden van werkinstructies en handboeken. Ongetwijfeld zijn er nog veel meer taken te noemen. Het komt er op neer dat ik ervoor moet zorgen dat iedereen in de behandelkamers zijn/haar werk kan doen, zonder alle rompslomp die erbij komt kijken om een tandartsenpraktijk draaiende te houden.

“Ik houd ervan druk in de weer te zijn” Wat vind je zo leuk aan je werk?

Ik houd ervan druk in de weer te zijn, om alles voor iedereen te regelen. In deze functie is geen dag het zelfde en kan ik weinig van mijn werkzaamheden vooruit plannen, omdat het veelal ad-hoc zaken zijn. Het is voor mij iedere dag weer een uitdaging om al die zaken op tijd en naar tevredenheid te regelen. Ik ben een echt ‘lijstjes’- mens. Aan het begin van mijn werkdag maak ik altijd een to-do list van wat ik die dag persé gedaan moet/wil hebben. Als ik aan het einde van de dag al die taken heb doorgestreept dan kan ik met voldoening terugkijken op mijn werkdag.

Tijdens mijn werk kan ik niet zonder het fantastische team waarmee we hier met zijn allen werken! Iedereen is zo goed op elkaar ingespeeld, en iedereen is met zo

6

MedischOndernemen

veel enthousiasme en plezier aan het werk, dat er een goede sfeer heerst in de praktijk. Ik hoor wel eens verhalen van collega’s die met veel personeelsproblemen e.d. zitten, maar dat is hier absoluut niet aan de orde.

In materialistisch opzicht zou ik absoluut niet meer zonder e-mail kunnen werken. Ik vind het een prettig communicatiemiddel. Het is snel en goedkoop, en het grootste voordeel: alle afspraken staan op papier en zijn dus achteraf na te lezen. In het verleden ben ik nog wel eens de mist in gegaan door op ‘vertrouwen’ telefonisch afspraken te maken, die vervolgens niet nagekomen werden, heel vervelend. Daarom vind ik e-mail ook een goed controlemiddel. Daarnaast gebruik ik Outlook ook als adresboek, agenda en takenindeling; ideaal!

Waar heb je binnen je werk moeite mee?

Ik vind het wel eens moeilijk dat je als Praktijkmanager een ‘eenzame’ positie in het team hebt. Je staat altijd tussen de tandarts en de andere teamleden in. Het komt wel eens voor dat de tandarts-eigenaar een beslissing neemt die niet populair is bij het personeel, en waarvan ik denk dat ik het zelf anders aan zou pakken.

Dat moet je dan toch zo gunstig mogelijk zien te vertalen naar het personeel, dat valt niet altijd mee.

Heb je een tip voor andere praktijkmanagers waar ze hun voordeel mee kunnen doen?

Sluit je aan bij het PM-netwerk! Het is zo fijn om met andere collega’s te kunnen communiceren, juist omdat je meestal geen directe collega hebt waarmee je kunt overleggen. Ga niet iedere keer zelf het wiel uitvinden, maar vraag na bij collega’s hoe zij hun zaken geregeld hebben, en neem dit desnoods over.

s

PM

R

ioSess ie

eg

S E R V I C E PA P G I N A

PM

PM RegioSessie in Enschede op 13 januari Het nieuwe jaar begint goed met de 1e PM RegioSessie van het PraktijkManagers Netwerk.

Alle leden uit Enschede en omgeving worden van harte uitgenodigd voor de ontbijtsessie die op 13 januari wordt georganiseerd. Tussen 7.30 en 9.00 uur, onder het genot van een broodje, croissantje, kop koffie of thee bijpraten met collega’s bij jou uit de buurt.

Interesse?

Stuur een mail naar info@praktijkmanagersnetwerk.nl onder vermelding van Regiosessie Enschede. De organisatie neemt dan direct contact met je op om de definitieve datum en locatie met je te bespreken. Deelname is gratis voor leden van het PraktijkManagers Netwerk. Niet-leden of introducees betalen € 25.

Een PM RegioSessie bij jou in de buurt?

Wil je een regiosessie organiseren voor collega’s bij jou in de buurt? Mail naar info@praktijkmanagersnetwerk.nl en we nemen snel contact met je op.

Noteer vast in je agenda!

Dag van de PraktijkManager 2009 16 juni Amersfoort Sluit je aan bij het PraktijkManagers Netwerk!

Ben je PraktijkManager in een praktijk van huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten, dierenartsen? Of heb je (nog) niet de titel maar ben je wel verantwoordelijk voor bijvoorbeeld het personeelsbeleid, administratie, patiëntenrelaties, de receptie, de automatisering?

Meld je dan nu aan voor het PraktijkManagers Netwerk. Leer van elkaar, wissel kennis en ervaring uit en omring je met collega’s die elke dag met dezelfde vragen geconfronteerd worden als jij!

Als lid: • Ontvang je elke twee maanden gratis MedischOndernemen met daarin het PM Katern • Krijg je toegang tot www.praktijkmanagersnetwerk.nl • Ontvang je regelmatig de e-mailnieuwsbrief met tips en adviezen • Krijg je korting op de Dag van de PraktijkManager. Hét jaarlijkse ontmoetingspunt voor praktijkmanagers uit het hele land • Krijg je korting op de nascholingactiviteiten Je bent al lid voor € 95 per jaar (excl. btw). Een praktijkabonnement kost € 150 (excl. btw).

Meld je direct aan via www.praktijkmanagersnetwerk.nl of stuur een e-mail naar info@praktijkmanagersnetwerk.nl

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

7

BIJLAGE T E K S T: C H A R L O T T E VA N D E N WA L L B A K E , H E E F T H A A R E I G E N C O A C H I N G E N C O N S U LTA N C Y B E D R I J F

al

prek

one

ba

rin

gs

ck

ge

sp

-F

re

d ek

b

ac

Fun

k-

ctioneringsgesp

Fee

rek

dback-Fe

b ed

o

a

ed

e

Be

ek

ba

spr

d

pr

F

e

e

or

g

-F

de

gs

lin

rin

ck

gs

ne

ge

tio

ba

es

Feedback

profiel

ck-

esp

Functie-

Func

-Feed

lgesprek

Sollicita

ikke

tieg

ac

-

tw

Feedb

ck

On

re

k

ba

k-

k

Fe

Ev

t ua

Functi

e

e

a

es ieg

back-Feed

e

d

b

ck

ed Fe

ck

-

Investeer in aandacht De voordelen van betrokken medewerkers voor de praktijk behoeven geen betoog; iedereen wenst zich enthousiaste en gemotiveerde teamleden. Alleen hoe krijgt een medicus dit voor elkaar en welke rol speelt u als praktijkmanager hierbij?

Het vinden van gekwalificeerd en plezierig personeel is vaak al een kunst op zich. Echter na het binnenhalen van een nieuwe medewerker staat direct de volgende uitdaging op u te wachten: het behouden van de nieuwe aanwas.

8

PM BIJLAGE - MO

Er wordt regelmatig onderzoek gedaan naar wat medewerkers motiveert zich te verbinden aan een organisatie. Steeds weer blijkt dat aandacht een buitengewoon belangrijke reden is. Het investeren van tijd en energie in medewerkers werpt zijn vruchten af in de

INVESTEER IN AANDACHT

vorm van geboeide en gemotiveerde medewerkers. Een van de meest voor de hand liggende vormen van aandacht is het voeren van een aantal gesprekken per jaar met iedere medewerker.

Sommige medici hebben de verantwoordelijkheid voor het voeren van gesprekken vrijwel volledig gedelegeerd naar hun praktijkmanager. Bij een groot aantal praktijken neemt de praktijkmanager wel een prominente rol in, maar blijft de inhoud de verantwoordelijkheid van de praktijkhouder. Deze laatste constructie heeft een betere rolverdeling. Ondanks dat het begrijpelijk is dat een leidinggevende medicus zich graag met zijn vak wil (en moet) bezighouden, zou het niet zo mogen zijn dat het voeren van gesprekken over het functioneren van een personeelslid wordt gedelegeerd.

Ook al vindt een praktijkhouder zichzelf onvoldoende bekwaam in zijn gesprekstechnieken of denkt hij hier geen tijd voor te hebben. Functionerings- en beoordelingsgesprekken gaan over het functioneren van een collega. De medicus die met de medewerker samenwerkt is de enige die hier ècht zicht op heeft. Het getuigt niet van interesse en respect naar de medewerker als dit volledig wordt overgedragen aan een praktijkmanager. Een praktijkmanager speelt echter wel een, mogelijk zelfs dé, cruciale rol in het borgen van de continuïteit van de gesprekken en dus het 'organiseren van aandacht voor het personeel'.

Wanneer het volgende gesprek?

• Evaluatiegesprek - twee weken na de aanstelling en tegen het einde van de proeftijd • Functioneringsgesprek - ongeveer 3 keer per jaar, gelijkmatig verspreid • Ontwikkelingsgesprek - 1 keer per jaar, halverwege het jaar • Beoordelingsgesprek - 1 keer per jaar, ongeveer in november

Aandachtswiel Hoe u dat allemaal regelt? Het antwoord hierop is eenvoudig: organisatie! Het aanbrengen van structuur is iets dat uitstekend op het bordje van een praktijkmanager kan liggen. Het structuren begint al bij het sollicitatiegesprek. Deze kennismaking is het begin van de persoonlijke gesprekscyclus. Tijdens een kalenderjaar kunt u een aantal momenten per teamlid inplannen voor de verschillende gesprekken. In het model ‘Aandachtswiel’ ziet u dat, nadat een medewerker is aangenomen, een volgend gesprek over de evaluatie van de proeftijd gaat. Het is aan te bevelen deze afspraak direct in te plannen. Daarnaast is het raadzaam om één tot drie keer per jaar een functionerings-

gesprek te voeren. Aan het eind van het jaar kunt u het jaarlijkse beoordelingsgesprek inplannen. Meer artikelen over het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken vindt u op medischondernemen.nl Door meteen vanaf het begin duidelijkheid te scheppen over het doel en aantal gesprekken, creëert u helderheid en zal iedereen de toegevoegde waarde van deze gestructureerde aandacht zien. Vergeet hierbij niet om de gesprekken in de vorm van een kort verslag vast te leggen in het personeelsdossier. U zult merken dat niet alleen de medicus maar ook de medewerkers graag hun medewerking willen verlenen om samen een structuur neer te zetten.

Regelmatige communicatie biedt de mogelijkheid voor de praktijkhouder en de medewerker om te controleren of percepties (nog) corresponderen met de werkelijkheid. Wanneer beiden een realistische indruk hebben van wat de ander denkt en doet, zullen zowel de communicatie als de prestatie verbeteren.

Conclusie Door tijd en aandacht te investeren in de medewerkers, worden zij er meer en meer van bewust dat zij van betekenis zijn voor de praktijk. Het gaat dus om meer dan alleen de gesprekken, het gaat juist ook om het gehele proces daar omheen. Het proces omvat de relatie tussen de functiebeschrijving, de doorlopende feedback over de prestaties en gesprekken over het functioneren. Met behulp van het ‘Aandachtswiel’ kunt u een structuur opzetten om dit proces goed binnen uw praktijk te verankeren.

Uit de praktijk Onze praktijk is niet zo groot, er werken 11 medewerkers, allemaal parttimers. Ik werk als praktijkmanager. Toen mij werd aangeraden een structuur op te tuigen voor gesprekken met het personeel, wuifde ik dit advies eerst weg. We zijn een kleine praktijk, als er wat te zeggen is, dan zijn daar voldoende mogelijkheden voor. Had ik maar geluisterd, want dan hadden we waarschijnlijk veel eerder geweten dat een van onze assistentes andere ambities had. Deze ambities hadden prima binnen onze praktijk gepast, alleen nu werden we er pas mee geconfronteerd nadat ze een nieuwe baan had gevonden. Dit vind ik erg jammer; goede assistentes liggen niet voor het oprapen. We hebben nu een duidelijke structuur met een aantal gesprekken over het jaar heen verspreid, waardoor we beter weten wat er speelt, de sfeer is nu meer ontspannen geworden en iedereen weet waar hij aan toe is.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

9

BIJLAGE

AANDACHTSWIEL

TIPS

Het invoeren, houden en afwikkelen van een volledige personeelscyclus. Bestaande uit: feedback, functioneringsgesprekken, coachingsgesprekken, beoordelingsgesprekken en eventueel ontwikkelgesprekken.

• Maak per teamlid concrete afspraken over persoonlijke ontwikkeling op korte en lange termijn • Neem initiatief deze structuur te implementeren binnen de praktijk • Laat de verantwoordelijk voor het voeren van de gesprekken waar deze hoort, bij de medicus • Uw rol is het organiseren en faciliteren van deze structuur, alsmede het borgen en bewaken • Ondersteun de gesprekken met gestandaardiseerde formulieren (www.medischondernemen.nl) • Leg de gesprekken vast in de personeelsdossiers

Wat levert inzetten van het Aandachtswiel op: • Zicht op (te ontwikkelen) talenten • Juiste mens op juiste plek • Professionelere medewerkers • Blijvende ontwikkeling • Aantrekkelijke werkgever • Minder verloop • Lager verzuim

HANDVATTEN TEN AANZIEN VAN INDIVIDUELE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING • VERSTERKEN: zwakke competenties versterken Voorbeeld: Maria kan niet goed tegen een sterke tijdsdruk bij haar werk, ze wordt hierdoor onzorgvuldig en onvriendelijker.

Actie: Leren werken met een planning (dit kan voor iedereen een andere actie zijn). Door zichzelf aan te leren een week- en een dagplanning te maken worden de werkzaamheden overzichtelijker. Als er dan een spoedklus komt, zal deze minder stress teweeg brengen bij Maria omdat zij nu overzicht heeft in haar planning en dan bewust een activiteit kan verschuiven.

• VERDIEPEN: sterke competenties verder verdiepen Voorbeeld: Maria beschikt over een goed coördinatietalent. Door dit in haar te herkennen kan zij dit als toegevoegde waarde voor de praktijk inzetten.

Actie: Zij is voor de praktijk verantwoordelijk gemaakt voor het maken van de planning. Het voordeel voor het team is dat het op een snelle manier goed geregeld is. Bovendien doet Maria iets wat ze leuk vindt om te doen en waar ze goed in is. Doordat het nu bij haar takenpakket hoort en er dus dagelijks mee aan de slag is zal ze hierin nog beter worden.

• VERBREDEN: vakinhoudelijke verbreding/ontwikkeling Voorbeeld: Maria is preventieassistente en werkt graag met kinderen. Ze wil zich graag verder ontwikkelen in het leren communiceren met kinderen.

Actie: Alle nieuwe patiënten tot 12 jaar zullen onder behandeling van Maria komen. Ook mag ze van haar praktijkhouder een training gaan volgen op het gebied van communiceren met kinderen.

• VERANDEREN: richting andere functie Voorbeeld: Maria heeft een open communicatie met haar praktijkhouder over haar ambitie. Ze heeft aangegeven waar haar interesse ligt en haar kwaliteiten zijn duidelijk zichtbaar.

Actie: Met haar is een plan opgesteld waarin ze in twee jaar de tijd krijgt om te ontdekken of ze zich in de toekomst meer wil gaan toeleggen op de planning of meer op het werken met kinderen. Door het bespreekbaar te maken en haar de ruimte te geven is en blijft ze een geboeide en verbonden medewerkerster. Haar kennis, ervaring en kwaliteit zal zo binnen de praktijk blijven.

10

MedischOndernemen

NIEUW

TRAIN YOUR BRAIN

TRAIN YOUR BRAIN Een nieuwe rubriek in de PM bijlage: Train your Brain. U herkent wellicht de volgende regel uit het liedje van Kinderen voor Kinderen: “Ook al ken je het hele internet, je weet niet alles…”

Als praktijkmanager bent u van vele markten thuis. Maar….’je weet niet alles’. Om uw kennis te testen of op te frissen worden over een specifiek onderwerp een aantal vragen gesteld. In dit geval over zwangersverlof. Met dank aan The Question Library.

VRAAG ANTWOORD

Wordt zwangerschapsverlof volledig doorbetaald?

Men heeft recht op 100% doorbetaling van salaris.

VRAAG ANTWOORD

Wanneer dient de uitkering te worden aangevraagd?

De zwangere werkneemster meldt dat zij zwanger is uiterlijk drie weken voor de datum van ingang van het zwangerschapsverlof via haar werkgever bij UWV.

VRAAG ANTWOORD

Betaalt UWV ook de vakantietoeslag?

Nee, ingevolge de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag dient de werkgever de vakantietoeslag te betalen.

VRAAG

Hoe zit het met de opbouw van vakantiedagen van de werkneemster die ziek is vanwege zwangerschap/bevalling gedurende die periode?

Wanneer een werkneemster niet langer dan zes maanden ziek is vanwege zwangerschap of bevalling, bouwt de werkneemster 100% vakantiedagen op (BW 7, art. 635).

ANTWOORD

VRAAG ANTWOORD

Wie betaalt loon als het zwangerschapsverlof afgelopen is maar het niet lukt om te werken?

Als men niet kan werken als gevolg van de bevalling of zwangerschap, dan heeft men maximaal 104 weken aaneengesloten recht op een Ziektewetuitkering. De uitkering is net zo hoog als het Ziektewetdagloon, dus 100%. Let op: er is wel een maximum dagloon.

VRAAG ANTWOORD

Geldt de 100%-voortzetting ook als de ziekte geen gevolg is van de zwangerschap of de bevalling?

Nee. Als de ziekte niet door de zwangerschap wordt veroorzaakt, gelden de gebruikelijke regels bij doorbetaling bij ziekte. De werknemer heeft dan ten minste recht op 70% van het loon. De verzekeringsgeneeskundige van UWV zal beoordelen of de ziekte is gerelateerd aan de zwangerschap of bevalling.

VRAAG ANTWOORD

Kan een zwangere werkneemster worden ontslagen?

Nee, alleen in speciale gevallen is ontslag mogelijk. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat een werkgever werknemers moet ontslaan om bedrijfseconomische redenen.

VRAAG ANTWOORD

Wat gebeurt er als het arbeidscontract afloopt tijdens het verlof?

Loopt het contract af tijdens de zwangerschap, dan dient de werkneemster dit aan te geven bij de aanvraag van een WW-uitkering. Als de werkneemster WW-gerechtigd is, heeft zij recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van ten minste 16 weken: zes tot vier weken vóór de dag na de bevalling en tien weken daarna. De werkneemster dient dan zelf de zwangerschapsverklaring af te geven bij UWV. Na 16 weken ontvangt de werkneemster dan een WW-uitkering, voor zover de werkneemster hiervoor aan de geldende voorwaarden voldoet.

VRAAG ANTWOORD

Kan een werkneemster na het zwangerschaps- en bevallingsverlof worden ontslagen?

Ja, mits de zwangerschap niet de reden is van het ontslag kan dit vanaf zes weken na de bevallingsuitkering.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

11

COLUMN

Help, weer één zwanger!

Of je nu praktijkmanager bent van een kleine, middelgrote of grote praktijk, we hebben geen collega’s op de plank liggen! En soms zou dat zó handig zijn.

Alles loopt lekker: de agenda is goed gevuld maar beheersbaar, de nieuwe assistente doet het goed en eindelijk is je personeelsplanning sluitend. Dan komt je meest ervaren assistente dolgelukkig vertellen dat ze zwanger is. In een flits gaat er van alles door je heen, natuurlijk ben je blij voor haar maar je hoort ook meteen allerlei stemmetjes en alarmbellen in je hoofd. Oh, nee de planning! De nieuwe assistente kan nog niet zelfstandig werken, wanneer kwam die nieuwe medewerker ook alweer, wie is in staat haar taken over te nemen?

Gelukkig hoor je van een zwangerschap meestal op tijd en heb je ruim 4 maanden om de organisatie voor te bereiden. Na een rondje onder de assistentes weet je of er behoefte is om uren uit te breiden, heb je vaak een idee of de aanstaande moeder terug wil komen en hoeveel uren ze dan kan werken. Als de praktijk regelmatig stageplaatsen biedt, kan dat ook een uitkomst zijn voor een paar extra handen.

Het kan ook weer tijd zijn om op zoek te gaan naar een nieuw pareltje in de praktijk. Nieuwe ronde, nieuwe kansen! Zijn er ontwikkelingen waardoor het aantrekkelijk is om nieuw personeel aan te nemen met extra competenties? De ervaring leert dat je als praktijkmanager niet bang moet zijn voor verandering, zie de uitdaging en de kansen die verschuivingen kunnen bieden. Hoewel…? Toen ik drie jaar geleden werd geconfronteerd met drie zwangere assistentes die dat binnen 4 weken van elkaar kwamen melden en die in een periode van 4 weken van elkaar waren uitgeteld, verloor ik ook even de moed. Maar, het is prima verlopen! Drie prachtige kinderen en twee nieuwe ‘pareltjes’!

Maaike Straathof

12

PM BIJLAGE - MO

MedischOndernemen biedt meer in 2009 Magazine

Elke twee maanden een magazine met achtergronden, interviews, cases en advies

ProductDiensten Gids

Een actueel overzicht van medische toeleveranciers

E-zine

Elke twee weken een e-mailnieuwsbrief met nieuws, tips en adviezen

Online

Nieuws, achtergronden en cases dag en nacht tot uw beschikking

Actueel

Elke maand een bondige nieuwsbrief boordevol praktijkervaringen

Dossier

Digitale dossiers per jaar over thema’s Personeel, Automatisering, FinanciÍn

Nascholing

Op elke nascholingsactiviteit waar u aan deelneemt ontvangt u 10% korting

Nog geen abonnee? Meld u nu aan via www.medischondernemen.nl!

THEMA THEMA THEMA T E K S T: E R N A J A N S E N

Profiteer van de kennis van een ander

“Ik werk in een solopraktijk en dat betekent dat ik geen collega’s heb met wie ik ruggespraak kan houden of van wie ik direct feedback krijg”. Dierenarts Fedde Hornstra uit Arnhem steekt daarom veel tijd in het onderhouden van de ManagementGroep ’99, een club dierenartsen die regelmatig met elkaar overlegt over de praktijk en alle bijbehorende werkzaamheden.

Echte ondernemer In de visie van Hornstra zijn dierenartsen de enige groep medici die echt alles zelf moeten doen, het zijn de echte ondernemers in de zorg. “Dierenartsen moeten hun klandizie zelf werven en behouden. Want de consument is vrij in zijn keuze en kan bovendien kiezen uit meerdere praktijken in de stad. Men kiest op basis van tarief, beschikbaarheid en uitstraling van het pand en het personeel”. Daarom is hij kritisch op zijn ‘winkel’, van de deurmat met logo van het bedrijf, een verzorgde balie, een film die continue in de wachtkamer draait tot klantvriendelijk personeel. “Essentiële zaken voor ons, anders komt de klant niet terug”. Hornstra geeft aan dat de dierenartsen een veel omvattend beroep hebben.

“Als dierenarts houd je consulten, ben je tandheelkundig bezig, maak je röntgenfoto’s, verricht je operaties, 22

MedischOndernemen

doe je de in- én verkoop van medicijnen en speciaal dierenvoer. En uiteraard moet je de praktijk goed laten draaien en grip hebben op belangrijke factoren als personeel, organisatie en financiën. Daarmee zijn we de enige in de zorg. Daar komt bij dat dierenbezitters geen verzekering hebben zoals in de reguliere gezondheidszorg het geval is. Dus voor ons zijn ook prijsstelling en debiteurenbeheer van groot belang.

ManagementGroep ‘99 Door het uitgebreide takenpakket moet een dierenarts van veel markten thuis zijn. “Tijdens je opleiding leer je hoe je dieren moet beter maken, maar de overige noodzakelijke kennis moet je op een andere manier opdoen. Toen ik net met mijn praktijk begon, begreep ik dat ik nog veel moest leren. Personeel, financiën,

PORTRET

kan. Denk aan opmerkingen als ‘die plint is vies, er zit een scheur in je deur, je wachtkamer is oubollig’ of ‘dat röntgenapparaat is wel erg verouderd’. Hornstra geeft aan dat je alle opmerkingen als cadeau in ontvangst neemt en dat het niet de bedoeling is om antwoord te geven. “Anderen zien dingen die je zelf over het hoofd ziet en ze hebben vaak nog gelijk ook! Het houdt je scherp. Het is goed om kritisch naar je werkomgeving te kijken”. Hij onderbouwt zijn visie met een voorbeeld van zijn röntgenapparaat. “Mijn eerste reactie was ‘het ding doet het nog, dus waarom zou ik een nieuwe kopen?’ Maar in het gesprek dat erop volgde legde een collega uit welke mogelijkheden de nieuwe apparatuur biedt. Het is een hele investering, maar als niemand mij erop had geattendeerd had ik nog lang met dat oude apparaat doorgemodderd en nu staat er weer professionele apparatuur”.

Profiteren van elkaar Na het rondje door de praktijk gaan de heren om tafel.

Een ieder krijgt de gelegenheid te vertellen welke vragen hij heeft of wat hem van het hart moet. “Vaak zijn dat lange en zinvolle gesprekken. We geven allemaal volledige openheid van zaken; financiële resultaten, jaarverslagen, patiënten aantallen: we weten alles van elkaar. En vervolgens kun je elkaar met raad en daad bijstaan. Je hoeft niet steeds zelf het wiel uit te vinden, we profiteren van de kennis en ervaring van een ander.

Zo had laatst een collega een vraag over de Wet Poortwachter. Als je dat allemaal zelf moet uitzoeken, kost je dat veel tijd. Nu kwam het antwoord zó op tafel.

Ideaal.” Tijdens iedere bijeenkomst wordt een thema behandeld, waarbij regelmatig een gastspreker aanwezig is. Zo zijn onderwerpen als inkopen, onderhandelen, het lezen van een jaarverslag en ketenvorming met elkaar besproken. “Bijzonder zinvol. We leren iedere keer bij, worden nog meer ondernemer en krijgen feedback van elkaar. Ook blijven we goed op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen. We informeren elkaar en gaan samen naar seminars waar je in je eentje niet snel naar toe zou gaan.” pand inrichting, inkopen: alles was nieuw voor mij”.

Om die kennis te verwerven heeft Hornstra in 1999 ondermeer een 8-daagse management cursus gevolgd.

“Op die cursus heb ik kennis gemaakt met andere dierenartsen. Wij hebben aan het einde van de training afgesproken dat we elkaar blijven zien om de praktijkzaken met elkaar te bespreken”. De ‘ManagementGroep ’99 viert nu dus bijna haar tienjarig bestaan.

Zeven dierenartsen uit alle windstreken van Nederland ontmoeten elkaar om de zes weken een dag om te praten over het vak, de ontwikkelingen binnen het vakgebied, de problemen die ze in het werk tegenkomen en, wellicht het belangrijkste, om elkaar scherp te houden.

“We beginnen altijd met een intercollegiale toetsing; de collega’s lopen rond in de praktijk van de ‘ontvangende partij’ en geven aanwijzingen over wat beter

Balans Hornstra geeft aan dat hij 60% van zijn tijd kan besteden aan ‘het dokteren met diertjes’. De overige 40% gaat op aan andere zaken. “Ik vind het een perfecte combinatie. Ik houd de feeling met het vakgebied maar mag ook andere, leuke, taken uitvoeren zoals een bijeenkomst van de MG ’99 bezoeken. Het is goed om de balans in evenwicht te houden. Ik heb twee dagen per week de tijd om allerlei zaken, zoals nieuwe investeringen, verzekeringen, inkopen, overleg, te overwegen en in te plannen. Zo houd ik tijd genoeg over om ook privé voldoende aan bod te laten komen.” MO Wilt u meer weten over de ManagementGroep ‘99?

Stuur een mail naar redactie@medischondernemen.nl.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

23

THEMA THEMA THEMA

FISCAAL

T E K S T: N I E L S W I L D E R I N G , AV I V O S C V A C C O U N TA N T S E N B E L A S T I N G A D V I S E U R S

Onder de fiscale loep genomen Dit jaar is bijna ten einde en het nieuwe jaar dient zich aan. Het is tijd om uw fiscale zaken onder de loep te nemen. Wat zijn de wetenswaardigheden voor 2009 en wat zijn de tips om 2008 goed af te ronden?

Nieuw in 2009 1

2 3

4 24

MedischOndernemen

De MKB-winstvrijstelling voor ondernemers wordt in 2009 verhoogd van 10% naar 10,7%. Ondernemers moeten voor deze vrijstelling wel voldoen aan het urencriterium (dat wil zeggen dat men tenminste 1.225 uur besteedt aan de onderneming in een jaar).

De maximale premiegrondslag voor lijfrenten wordt verhoogd naar ca. € 150.000 in plaats van € 104.000 in 2008. Dit betekent dat men eerder in aanmerking komt voor extra lijfrentepremie-aftrek.

Een extra bijtellingspercentage voor de auto van de zaak wordt geïntroduceerd. In 2008 was de bijtelling voor veel auto’s van de zaak 25% en een enkele uitzondering (Toyota Prius, Honda Hybrid) viel onder de lage 14%-bijtelling. In 2009 wordt er naast deze twee percentages ook een 20%-bijtelling ingevoerd.

De exacte hoogte van uw bijtelling hangt af van het energielabel dat aan uw auto is gekoppeld.

In 2009 wordt een doorwerkbonus voor 60-plussers ingevoerd die besluiten ook na hun zestigste te blijven werken. De bonus kan oplopen tot 10% van het arbeidsinkomen met een maximum van ca. € 4.500.

FISCALE TIPS

Eindejaarstips 2008 1

2

3

4

5

6

Plan uw investeringen De investeringsaftrek is een leuke bonus voor ondernemers die jaarlijks meer dan € 2.100 investeren in bedrijfsmiddelen. De bonus wordt vormgegeven door een percentage van het totaal aan investeringen als extra aftrekpost toe te staan. Het percentage neemt echter af naarmate meer wordt geïnvesteerd. Zo krijgt u bij een bedrag van € 36.000 aan investeringen 25% extra aftrek, maar investeert u meer dan € 36.000 en niet meer dan € 70.000 dan is het percentage 21%. Het percentage loopt af naar 1% en bedraagt 0% als in een jaar voor meer dan € 236.000 wordt geïnvesteerd. U moet elke aankoop van meer dan € 450 meetellen als investering. Indien u in de gelegenheid bent om investeringen uit te stellen dan kan het fiscaal interessant zijn om in december 2008 uit te rekenen of het verstandig is om een investering over de jaargrens heen te tillen en in januari 2009 te doen.

Vergoed uw personeel de ziektekosten Het is mogelijk om uw personeel diverse werkgerelateerde kosten belastingvrij te vergoeden. Denkt u aan reis-, cursus- en telefoonkosten. Daarnaast is er echter ook een regeling voor het vergoeden van ziektekosten. Denk bijvoorbeeld aan het vergoeden van een bril of bijzondere tandartskosten. Voorwaarde is dat de kosten niet worden vergoed door een zorgverzekeraar en ze ook daadwerkelijk nog in 2008 zijn betaald door de werknemer. In 2009 komt de mogelijkheid om deze kosten belastingvrij te vergoeden te vervallen.

Let op! Premies van de zorgverzekering zelf zijn niet belastingvrij te vergoeden.

Betaal uw inkomstenbelasting vóór 1 januari Indien u privé beschikt over een aardig vermogen en het heffingvrije vermogen van box 3 ad ca. € 20.000 per belastingplichtige overschrijdt, dan kunt u 1,2% belasting besparen door belastingschulden nog vóór 1 januari van uw bankrekening te betalen. Immers, de rendementsgrondslag wordt dan kleiner. Het is dus verstandig na te gaan of u over oude jaren of het lopende jaar nog een belastingschuld hebt uitstaan.

U kunt de Belastingdienst achteraf niet een trage afwikkeling van bijvoorbeeld uw aangifte verwijten, u of uw adviseur zal zelf een schriftelijk verzoek moeten doen.

Extra gift mogelijk in 2008 nog aftrekbaar Giften aan goede doelen zijn jaarlijks aftrekbaar voor zover zij meer bedragen dan 1% van uw inkomen tot een maximum van 10% van uw inkomen. Mocht u dit jaar de drempel van 1% overschrijden met uw giften dan betekent dat dus dat elke extra gift voor 100% aftrekbaar kan zijn. Het is dan interessant om bepaalde giften niet in 2009 te doen maar nog in 2008 over te maken.

Periodieke notariële gift Als u regelmatig dezelfde doelen steunt kunt u overwegen een periodieke gift te doen. Deze gift is dan sowieso aftrekbaar, mits er een notariële akte is opgemaakt en u tenminste gedurende 5 jaar de gift doet.

De goede doelinstelling regelt meestal zelf de notaris voor u, waardoor een belastingvoordeeltje niet al teveel moeite hoeft te kosten.

Vermogensoverdracht aan de kinderen Jaarlijks mag u de kinderen € 4.479 (2008) belastingvrij schenken. In 2008 bedroeg de eenmalig verhoogde vrijstelling voor kinderen tussen de 18 en 35 jaar € 22.379. Deze vrijstelling mag een keer per leven per kind worden gebruikt. Het bedrag wordt ieder jaar aangepast. Bij grotere vermogens waarbij u jaarlijks grote bedragen wilt schenken, kan het interessant zijn om de eerste twee schijven van het schenkingsrecht vol te maken en zo tegen een tarief van 5% en 8% te schenken. MO

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

25

THEMA THEMA THEMA

FINANCIEEL

T E K S T: E D W I N B R U G M A N , V E R B O N D E N A A N V VA A F I N A N C I E E L E N E C O N O M I S C H A D V I E S B U R E A U

Goed begin na goed einde De jaarwisseling is altijd weer een moment om – om uiteenlopende redenen – bij stil te staan. Vanuit allerlei hoeken en gaten stromen de eindejaarstips naar u toe. Vaak zijn ze fiscaal getint. Naast de fiscale aspecten zijn er nog wel meer redenen om periodiek, bijvoorbeeld bij de jaarwisseling, stil te staan bij een aantal zaken.

Investeringsaftrek Een goede fiscale planning hangt niet af van een jaarwisseling. Zeker niet wat betreft de structuur.

Wijzigingen in de structuur zijn ingrijpend. Er zijn fiscale regelingen die wél direct te maken hebben met het einde van het jaar. Eén er van is de regeling van de zogenaamde kleinschaligheidsinvesteringsaftrek. Kort 26

MedischOndernemen

gezegd houdt de regeling in dat in bepaalde gevallen een extra korting op de winst wordt toegepast. De korting bedraagt een percentage van het bedrag dat in een bepaald jaar is geïnvesteerd in bedrijfsmiddelen.

Vervolgens geldt een bepaalde staffel naarmate er meer is geïnvesteerd in dat jaar.

FINANCIELE TIPS

Investeringen in 2008 meer dan

2.100 36.000 70.000 102.000 135.000 169.000 201.000 236.000

Niet meer dan

Investeringsaftrek

2.100 36.000 70.000 102.000 135.000 169.000 201.000 236.000

0% 25% 21% 12% 8% 5% 2% 1% 0%

Het moment van investeren is het moment waarop u de verplichting aangaat. Dus voor de toepassing van het percentage is het moment van belang waarop u de overeenkomst sluit met de leverancier. Wanneer u het bedrijfsmiddel niet in hetzelfde jaar gebruikt en betaalt, moet het bedrag van dát bedrijfsmiddel worden doorgeschoven naar het volgende jaar. Wanneer u niet binnen een jaar het middel in gebruik neemt of betaalt, vervalt de investeringsaftrek.

Voor ondernemers die geen BTW mogen verrekenen geldt dat een investeringsbedrag inclusief BTW moet worden berekend. Let daar dus op bij het bepalen van de hoogte ervan!

Uit de tabel blijkt dat het heel interessant kan zijn om investeringen te spreiden. Heeft u nog geen investeringen gedaan dit jaar, en bent u van plan om volgend jaar fors te investeren? Dan loont het misschien de moeite om dit jaar toch vast een overeenkomst aan te gaan voor een deel van die investeringen.

Tandarts Van Dam is van plan om volgend jaar te verbouwen en een nieuwe inrichting aan te schaffen. Hij schat de totale kosten op € 250.000 inclusief BTW. Als hij alle verplichtingen pas in 2009 aangaat, heeft hij dus geen recht op investeringsaftrek. Wanneer het hem lukt om dit jaar al onderdelen aan te schaffen (die volgend jaar worden geleverd en die hij ook pas volgend jaar betaalt) voor een bedrag van 125.000, heeft hij voor 2008 recht op een percentage van 8%. Dat levert hem een aftrek op van € 10.000. Hij heeft óók nog eens recht op een aftrek van € 10.000 voor de rest van de investeringen in 2009. De hele aftrek wordt toegepast in 2009 (want hij betaalt pas dan en neemt de zaken ook dan in gebruik), en bedraagt in totaal € 20.000!

Check de kosten Kostenbesparing is voor een onderneming van groot belang. Het gebeurt alleen vaak niet gestructureerd.

Veel ondernemers besteden veel tijd aan de aanbesteding van nieuwe investeringen, maar laten doorlopende kosten veelal ongemoeid. Rondom de jaarwisseling ontvangt u vaak allerhande nota’s. De ontvangst van dergelijke nota’s kan een uitstekend moment zijn om in het verleden gemaakte afspraken weer eens tegen het licht te houden. Is het maken van die kosten wel nodig?

Of kan het goedkoper? Natuurlijk lopen niet alle overeenkomsten precies af op 31 december. En bovendien zit u met opzegtermijnen, dus misschien bent u voor het komend jaar te laat. Maar dan nóg heeft u in elk geval de mogelijkheid om er voor het jaar erop iets aan te doen. MO

EEN GOED IDEE? U heeft natuurlijk niet altijd de tijd om actie te ondernemen zodra u een factuur ontvangt. Maak eens een aparte ordner met als titel ‘besparingsmogelijkheden’. In die ordner doet u kopieën van facturen waarvan u vindt dat u daar iets mee moet. Dat kan zijn het opzeggen van een abonnement of contract, maar ook een factuur van een leverancier waarmee u eens moet gaan praten. Of waarvan u vindt dat u eens vergelijkende offertes moet opvragen. Wanneer u tijd heeft neemt u de map door, en neemt per factuur actie. U schrijft een opzeggingsbrief, of pakt de telefoon en maakt een afspraak met de leverancier. Zo brengt u structuur aan in de ideeën die vaak opkomen bij de ontvangst van een factuur, maar waarvoor u juist op dát moment geen tijd hebt. Zo worden facturen vaak betaalt en de factuur verdwijnt uit beeld. Als u dit idee volgt is dat niet het geval. Bovendien helpt het u meer gestructureerd na te denken over de noodzaak om altijd scherp te blijven op de kosten.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

27

PR J KI EVW OERING I NATKETRI V T E K S T: R O G E R P. L E V I N , D D S ( V S )

Het 'WOW-effect' Uitstekende klanten(patiënten)service is meestal het sluitstuk om de medische praktijk naar een hoger niveau te brengen. Patiënten moeten een speciaal gevoel krijgen zodra zij de praktijk binnenstappen, of het nou de eerste of de vijftigste keer is. Het overtreffen van de verwachting van de patiënt is wat de Levin Group het 'WOW-effect' noemt. Dit gebeurt wanneer iedere interactie uitzonderlijk is, waardoor patiënten verbaasd zullen zijn over het service niveau en de deur uit zullen lopen met een gevoel van 'WOW'!

De Levin Group adviseert de volgende vier stappen om het 'WOW-effect' te bereiken.

1. Verbeter uw praktijkomgeving Om uw praktijk te verbeteren, zouden medici en hun teamleden hun praktijk moeten bekijken door de ogen van hun patiënten. Hoe ziet de praktijk er van buiten uit? Is het een uitnodigend gebouw? Ziet de vloerbedekking in de ontvangstruimte er netjes uit? Is het meubilair comfortabel en ziet het er aantrekkelijk uit?

Zijn de tijdschriften actueel? Veel praktijken met een uitstekende klantenservice verstrekken iets 'extra's' aan patiënten. Sommige praktijken bieden iets te drinken aan in de ontvangstruimte, zodat de patiënten en de gasten kunnen ontspannen en zich kunnen vermaken.

Het is verbazingwekkend wat een ogenschijnlijk klein iets, zoals een kopje koffie, voor de patiënt kan betekenen.

2. Train uw ‘Dream Team’ De medicus mag dan de leider van de praktijk zijn, het team is de belichaming van de praktijk. De juiste training kan een goed team in een uitmuntend team veranderen. Scripting is één van de beste technieken om te

Met 'WOW' kan het niet mis gaan! trainen op verbeteringen in de servicegerichtheid. Elk routinegesprek zou een geschreven trainingsprotocol moeten volgen. Scripting traint het team in wat men kan zeggen terwijl men de patiënten informeert over de diensten van de praktijk. De opleiding zal continu moeten zijn. Maak tijd vrij voor specifieke trainingen, activiteiten buiten de praktijk en beoordelingsgesprekken.

28

MedischOndernemen

3. Behandel uw patiënten als VIPs Zoals de CEO Jeff Bezos, van Amazon, heeft gezegd, "Wij zien onze klanten als gasten van een feest, en wij zijn de gastheren. Het is iedere dag weer onze taak om elk belangrijk aspect van de ervaring van de klant een klein beetje beter te maken.“ De patiënten geloven graag dat zij de enige prioriteit zijn van de praktijk wanneer zij binnen komen voor hun afspraak. De medicus en zijn team zouden zo veel mogelijk van hun patiënten moeten weten, om zo een sterke praktijkpatiënten band te krijgen. Kleine dingen zoals verjaardagen, aanstaande huwelijken en afstudeerdata betekenen heel veel voor een patiënt wanneer deze ter sprake worden gebracht tijdens hun bezoek aan de praktijk. Dit soort aandacht versterkt de verhouding met patiënten en creëert een vertrouwensband.

4. Follow-up Met de follow-up bedoelen we die paar extra stappen die u maakt voor uw patiënt, zoals het direct terugbellen van patiënten, het verzorgen van door de patiënten aangevraagde informatie en het bedanken voor een doorverwijzing. Als, om welke reden dan ook, een teamlid te druk is wanneer een patiënt belt met een vraag of iets dat hem zorgen baart, zorg er dan voor dat iemand anders in de praktijk de patiënt zo snel mogelijk terug kan bellen. Patiënten waarderen dit soort aandacht. Simpelweg voldoen aan de verwachtingen van de patiënten is niet goed genoeg, u moet ze overtreffen! De meeste praktijken hebben een goede klantenservice, maar waarom zou u zijn zoals alle anderen? Een 'WOW' klantenservice is een concurrerend voordeel dat zal leiden tot meer patiënten verwijzingen, grotere acceptatie van behandelplannen en een plezierigere praktijk voor iedereen: patiënten, teamleden en de arts. MO

MENS EN WERK

FRANK GULDEMOND

HUISARTS TE UBACHSBERG

Yvonne Guldemond-Hecker huisarts Frank Guldemond huisarts Petra Heckmans-Senden praktijkassistente Vivian Smink-Bemelmans praktijkondersteuner foto: Arnaud Nilwik

Ik bewonder mensen die inspirerend en stimulerend leiding kunnen geven aan grote organisaties of bedrijven. Mijn vrouw en ik hebben samen met onze assistentes een goed lopende dorpspraktijk opgebouwd, waar we trots op zijn.

Maar als ik zie hoeveel moeite het kost om zo’n kleinschalige organisatie te realiseren en te managen kijk ik met veel respect naar mensen die een hele vakgroep, een ziekenhuis of een multinational runnen.

Ik erger me vreselijk aan artsen die hun werk doen zonder respect te tonen voor de mensen die van hun zorg afhankelijk zijn, zoals patiënten uren laten wachten, geen hand geven, niet ingaan op hun vragen.

In mijn vak geef ik extra aandacht aan de presentatie: een mooi praktijkgebouw, vriendelijke assistentes, fraai ingerichte spreekkamers, nette kleding, een verzorgde verwijsbrief.

Het gaat natuurlijk primair om de inhoud, maar ook de verpakking is belangrijk.

Tijdens mijn werk kan ik niet zonder ‘social talk’: hoe was de vakantie? hoe is ‘t met de studie? schiet de verbouwing al op?

Door de mix van medisch handelen en menselijke ontmoetingen kan ik uren geconcentreerd en met plezier werken.

Het laatste symposium dat ik bezocht ging over de zorg voor kwetsbare ouderen. Het is boeiend en inspirerend om je als huisarts te verdiepen in bepaalde aspecten van het vak.

Vorig jaar ben ik gestart met de NHG-kaderopleiding Ouderengeneeskunde. Ik zie het als een uitdaging om adequaat om te leren gaan met de complexe problematiek van oudere patiënten.

Het grootste nadeel van mijn vak is dat er zoveel uitdagingen liggen om je verder te bekwamen, dat het vaak moeilijk is om niet alles tegelijk te willen.

Mijn leukste reisbestemming van de afgelopen 5 jaar is Ladakh, het Indiase deel van de Himalaya. Daar hebben we met onze vier kinderen een trekking gedaan. Met één gids, drie paardenmannen, vier koks, vijf paarden en acht ezels

langs eeuwenoude dorpjes en Boeddhistische kloosters, over passen van 5.000 meter. Adembenemend en onvergetelijk.

Mijn favoriete ontspanning is fietsen. Op de fiets kom ik geestelijk helemaal tot rust. In de zomer op de racefiets, daarbuiten op de mountainbike. Zondagsochtends op pad met mijn vrienden uit het dorp. Een paar keer per jaar met het ProTeam Limburg, fietsen voor goede doelen. En het jaarlijkse vader-zoon weekend, waarin ik met een aantal vrienden en onze zonen Alpencols ga beklimmen. Het fietsvirus heeft nu zelfs mijn echtgenote besmet: sinds een jaar heeft zij een racefiets en maken we samen mooie tochten.

Het mooiste van een medisch beroep is dat het intellectuele, technische, communicatieve, organisatorische, ethische en beschouwende eisen aan je stelt. Genoeg kansen dus voor een mooie carrière als arts en persoon.

De spannendste ontwikkeling op ons vakgebied is of wij de kern van ons vak (vertrouwd, dichtbij en deskundig) in een klimaat van opgedrongen marktwerking kunnen vasthouden. Mijn schrikbeeld is een netwerk van door praktijkmanagers gerunde grootschalige huisartsvoorzieningen, waarin de rol van de huisarts is gereduceerd tot een werknemer die volgens CAO-normen zijn kunstje komt doen. In zo’n klimaat komen contextuele geneeskunde en persoonlijke continuïteit onder druk te staan en ligt fragmentering van de zorg op de loer.

Met mijn pensioen (over 7-8 jaar) ga ik eindelijk de foto’s en films die ik heb gemaakt rubriceren en organiseren. De gebruikelijke goede voornemens (lezen en reizen) proberen wij nu al in ons werkende leven in te weven.

Wat zou u een startende collega willen meegeven? Een goede huisarts kan alleen gedijen in een geïnspireerd team binnen een goed georganiseerde en patiëntvriendelijke praktijk. Om dat te realiseren moet je niet alleen “vaardig & aardig” zijn, maar ook oog hebben voor bedrijfsvoering en management. Huisarts zijn is een prachtvak. Werken binnen een florerende onderneming is dubbel genieten!

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

29

PERSONEEL T E K S T: C H A R L O T T E VA N D E N WA L L B A K E , H E E F T H A A R E I G E N C O A C H I N G E N C O N S U LTA N C Y B E D R I J F

Talentmanagement Aandacht voor uw medewerkers vertaalt zich onherroepelijk in een vergrote motivatie en betrokkenheid naar u en uw praktijk. Investeren in het ontwikkelen en managen van de talenten van uw teamleden ligt dus voor de hand.

Vaak worden de talenten onbewust als vanzelfsprekend beschouwd. U neemt een nieuwe medewerker aan en het is prettig dat hij ergens goed in is. Ook voor uw nieuwe teamlid is het de gewoonste zaak van de wereld dat hij een bepaald talent heeft; dit valt hem zelf vaak niet eens op. De kunst is nu om deze compe30

MedischOndernemen

tentie(s) te herkennen en er het voordeel binnen uw praktijk mee te doen.

De basis van talentmanagement ligt feitelijk bij een adequaat functieprofiel. Bij de eerste kennismaking in een sollicitatiegesprek wordt gekeken in hoeverre het

TA L E N T M A N A G E M E N T

profiel van de kandidaat aansluit bij functieprofiel en het team. Eventuele ‘gaten’ worden op dit moment in kaart gebracht. Dit is ook hét moment waarin kwaliteiten van de sollicitant voor het eerst ter sprake komen. Het is belangrijk dat u verder kijkt dan ervaring en kennis. Wat is zijn unieke combinatie van competenties? Als u hier bij het aannemen van een nieuwe medewerker alert op bent, biedt dit absoluut perspectieven voor uw praktijk!

Wacht niet met benoemen van kwaliteiten en aandachtspunten Door ontwikkelpunten te benoemen wordt het voor zowel u, als voor uw medewerker duidelijk welke talenten en/of vaardigheden aandacht vereisen. Benoem de kwaliteiten en aandachtspunten bij voorkeur samen met uw medewerker en maak een plan hoe deze ontwikkeling het beste kan worden aangepakt. Uitgangspunt hierbij is uiteraard dat u het beiden eens bent over de te ontwikkelen competenties en ook beiden bereid bent hierin te investeren. Verwacht niet dat iemand meer dan twee ontwikkelpunten gelijktijdig kan oppakken; wees reëel in uw verwachtingen en maak ook afspraken wanneer en hoe u deze ontwikkeling evalueert.

POP Investeren in de persoonlijke ontwikkeling van uw medewerker is geen eenmalige jaarlijkse gebeurtenis.

Het is een doorlopend proces. Door regelmatig met uw medewerker te communiceren, toont u interesse in hem als persoon en in zijn functioneren. Onnodige onzekerheid of zorgen kunnen op deze manier worden weggenomen.

Uw medewerker verdient uw gestructureerde aandacht inzake zijn persoonlijke ontwikkeling. Dit kunt u beiden borgen door de gemaakte afspraken en ambitie vast te leggen in een Persoonlijk Ontwikkel Plan (een POP).

In een POP vermeldt u: • De afgesproken vakinhoudelijke ontplooiing • De gewenste persoonlijke groei van persoonlijke talenten • De termijn waarop resultaat bereikt zal zijn • Uw investering in tijd in de vorm van gesprekken en feedback • De in te zetten middelen (training-on-the-job, bijscholing, coaching etc) • De eventuele consequenties van het (niet) behalen van de afspraken (zoals promotie of mogelijk zelfs ontslag) • Op basis waarvan en wanneer u dit zal meten/ beoordelen.

Met een POP in combinatie met het ‘Aandachtswiel’ (zie pagina 8 – 11 van de PMbijlage) bent u in staat om overzicht te brengen in gestructureerde aandacht in de persoonlijke ontwikkeling van uw teamleden.

Regelmatige communicatie biedt de mogelijkheid voor u en uw medewerker om te controleren of percepties (nog) corresponderen met de werkelijkheid. Wanneer u beiden een realistische indruk heeft van wat de ander denkt en doet, zullen zowel de communicatie als de prestatie verbeteren. Het is van groot belang dat de gemaakte afspraken haalbaar zijn, zowel in tijd als met betrekking tot het te bereiken resultaat.

‘One size fits all’ werkt niet Ieder teamlid heeft een andere ervaring, achtergrond en persoonlijkheid. Wat de in medische praktijken veel gehanteerde aanpak is, is: ‘one size fits all’. Maar een gestandaardiseerde en onpersoonlijke methode werkt niet. Want ieder individu heeft zijn eigen gebruiksaanwijzing. Het is verstandig om bijvoorbeeld het Aandachtswiel als uitgangspunt te nemen. U dient vervolgens wel een maatwerkslag hierop los te laten zodat het voor iedere medewerker een persoonlijk plan wordt.

Hierbij houdt u rekening met: • Wat kan hij (competenties en talenten) • Wat weet hij (kennis) • Wat wil hij (motivatie) Als het gaat om het herkennen, ontwikkelen en behouden van talent, zijn er niet veel praktijken die echt trots in de spiegel kunnen kijken. Als u effectief te werk wilt gaan met uw talentmanagement, dan plant u de afspraken lang van te voren in en zorgt u dat u uw gegevens op orde heeft. Zo legt u een stevig fundament waarop u verder kunt bouwen. De volgende stap is dat u zich oprecht interesseert in uw teamleden en dat zij uw interesse daadwerkelijk opmerken.

Conclusie Wanneer u zich interesseert in uw personeel zult u ontdekken wat de kwaliteiten en ontwikkelpunten zijn. U investeert in uw teamleden door hen te complimenteren met hun talenten en door hen ook de kans te geven om hun kwaliteiten in uw praktijk in te zetten. Door aandachtspunten en kwaliteiten te benoemen laat u uw medewerkers groeien en bovendien kunnen andere teamleden hiervan leren. MO

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

31

THEMA THEMA THEMA

A U T O M AT I S E R I N G

T E K S T: G E R B E N VA N R I J N

12 tips voor 2009 ROBOFORM

32

Een zeer handige tool om te zorgen dat u nooit meer uw passwords en inlogcodes kwijt raakt. Scheelt enorm veel tijd en goed overzichtelijk. In een klein venster boven uw browser vult u een deel van de naam van de site in en Roboform zorgt dat u met een klik ingelogd en wel op de site terecht komt. www.roboform.com

de praktijk of omdat u een nieuwe PC heeft aangeschaft, bent u meestal al die handige bookmarks of bladwijzers kwijt. Met delicious overkomt u dat niet meer. Alle bookmarks worden online en op uw PC onafhankelijk van de gekozen browser verzameld. U kunt ook makkelijk bookmarks delen met collegae of vrienden. www.del.ico.us.com

BOOKMARKS DELEN

SAMEN DOCUMENTEN BEWERKEN

Bladwijzers kunnen handig zijn om nuttige sites te onthouden. Maar zodra u van computer wisselt, thuis of in

Het heen en weer mailen van documenten kan op een gegeven moment een doel op zich worden, waarin u

MedischOndernemen

A U T O M AT I S E R I N G S T I P S

makkelijk het overzicht (of het document zelf) kwijt raakt. Collanus is een zeer gebruiksvriendelijk -gratis!hulpmiddel om dit allemaal te voorkomen. Na installatie kunt u uw documenten in een zogenaamde werkomgeving opslaan. Uw collega’s kunnen dan bij dezelfde documenten en deze bewerken. Nooit meer iets kwijt en alles wordt in één document bijgehouden. www.collanus.com

DVD KOPIËREN Voor eigen gebruik een reserve kopie maken van een DVD kan lastig blijken te zijn vanwege allerlei beveiligingen. Met AnyDVD bent u hier in een handomdraai van af. www.slysoft.com/nl/anydvd.html

HANDIGE TOETS COMBINATIES Als u in de praktijk even van uw werkplek weg moet, kunt u door de Windows toets en 'L' te gebruiken de PC onmiddellijk vergrendelen. Met de Windows toets en 'D' bent u in een klap van alle openstaande vensters af; deze worden in een keer allemaal geminimaliseerd.

ONLINE BACKUP Een goede backup kan niet zonder online variant. U bent uw gegevens nooit meer kwijt en de backup wordt automatisch uitgevoerd. Twee goede services hiervoor zijn www.thedatacaretakers.nl (online backup met service en kwaliteitsbewaking) en die van de KPN www.kpn.nl

BACKUP OP UW NETWERK Ook is het handig om een kopie van de data van een harde schijf ergens anders in het netwerk of op een losse harde schijf, op te slaan. Het programma GoodSync helpt u hierbij aanzienlijk.

Het voordeel van kopiëren is dat u de bestanden die gekopieerd zijn altijd direct weer terug kunt zien en gebruiken. Met GoodSync kan de taak direct worden uitgevoerd, bewaard en geautomatiseerd via de scheduler. Het kan ook opgeslagen worden als een sjabloon zodat u het later weer als basis kunt gebruiken voor een nieuwe opdracht Er is een uitgebreide nederlandstalige online handleiding. www.goodsync.com

SPELLINGSCHECKER UITBREIDEN MET VAKTERMEN Microsoft Word gebruikt net als alle voorgaande versies een hoofdwoordenlijst waarin vrijwel alle Nederlandse woorden voorkomen. Met behulp van deze woordenlijsten controleert het programma de spelling van de woorden in uw document. Met het gebruik van veel gespecialiseerde vaktermen loopt dit spaak. Dankzij de Invoegtoepassing voor Office 2007: Speciale Nederlandse woordenlijsten, is het nu mogelijk om de vaktermen in een klap toe te voegen. Er zijn speciale woordenlijsten beschikbaar voor medische, maatschap-

pelijke, juridische e.a. vaktermen. Meer informatie vindt u op de microsoftwebsite: www.microsoft.com/netherlands/ondernemers/ downloads/Woordenlijst_Word2007.aspx

AUTOKOSTEN UITREKENEN Wat is voordeliger voor u? Rijden op benzine, diesel of LPG? Met behulp van een Excel-applicatie maakt u een berekening op maat, die met alle factoren rekening houdt.

Een ideaal hulpmiddel om te berekenen welke type auto het meest interessant is voor uw bedrijf. De omslagpunten worden grafisch weergegeven. www.microsoft.com/netherlands/msn/ondernemers/ ondernemen_financien_en_administratie/ boekhouding/omslagpunt_brandstofkosten.aspx

PDF MAKEN EN SCHERMAFDRUKKEN Vaak is het handig om documenten met collegae te delen via de mail. Patiëntenkaarten kunnen best lastig mailbaar zijn. Een eenvoudige oplossing hiervoor is het gebruiken van een PDF printer. Hiermee maak je een PDF bestand in plaats van een geprint A4-tje op het moment dat u iets ‘print’. Dat bestand kunt u direct eenvoudig printen. Ook kunt u hiermee eenvoudig een Word of Excel document omzetten in een PDF bestand. www.primopdf.com (gratis).

EENVOUDIG (DELEN) VAN AFBEELDINGEN OPSLAAN EN BEWERKEN Met Snag it kunt u van elk gewenst deel van uw scherm in een handomdraai een plaatje maken. Daarna kunt u dit opslaan in elk gewenst formaat. Verder kunt u ook een afbeelding maken van een complete webpagina inclusief links. Met Snag it kunt u de afbeeldingen ook makkelijk bewerken, rubriceren en opslaan. Wat u kunt zien, kunt u opslaan! www.techsmith.com/screen-capture.asp

GEBRUIKER ZONDER ‘ADMINISTRATOR BEVOEGDHEDEN’ Een van de eenvoudigste maar wel heel effectieve veiligheidsmaatregelen die u kunt nemen, is door uw medewerkers ieder een eigen inlognaam en password te geven op uw praktijkcomputer. Hun account moet u dan als gebruiker en niet als administrator instellen. Dit betekent dat zij niet zelf programma’s kunnen installeren. Dit is sowieso handig om uw computer schoon van allerhande 'handige' file share programma’s te houden, maar ook een virus kan in zo’n account veel minder effectief zijn.

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

33

LEZERSSERVICE

MedischOndernemen is een vaktijdschrift dat de vrije beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg ondersteunt bij het organiseren van hun praktijk.

Artikelen in het tijdschrift geven antwoord op een vraag, zijn praktisch en aktueel. MO geeft u achtergrondinformatie, stappenplannen en handige tips.

Als zorgverlener met een eigen praktijk blijft u zo op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen en trends in de praktijkvoering. MedischOndernemen organiseert eveneens congressen en cursussen over diverse onderwerpen uit het tijdschrift.

COLOFON

MedischOndernemen jaargang 5, nummer 6, december 2008

een uitgave van MedischOndernemen b.v.

Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T (038) 460 63 84 F (038) 460 63 18 info@medischondernemen.nl www.medischondernemen.nl

UW MENING TELT! TEVREDEN? SUGGESTIES? Uiteindelijk telt alleen of u tevreden bent over het magazine, de nascholingsactiviteiten en de website.

Daarom nodigen we u van harte uit om uw mening, wensen, ideeën aan ons door te geven. Stuur een e-mail naar redactie@medischondernemen.nl.

hoofdredactie Elsbeth Nijhoff

art direction A5design

fotografie Martine Sprangers

aan dit nummer werkten mee Koosje de Beer, Edwin Brugman, Geert Dijkstra, Remon Hendriksen, Erna Jansen, Roger Levin, Observer, Jaap Peters, Gerben van Rijn,

OPROEP INTERVIEWKANDIDATEN!

Maaike Straathof, The Question Library, Charlotte van den Wall Bake, Niels Wildering en Corien van Zweden

drukker Joh. Enschedé Amsterdam

MO laat graag collega’s aan het woord om te leren van hun ervaringen. Ook gunnen wij u een blik op de mens achter de medisch ondernemer.

Wanneer u hier aan mee wilt werken, of wanneer u een collega weet die hier geknipt voor is, mail dan naar redactie@medischondernemen.nl.

Vergeet niet uw naam, beroep, telefoonnummer(s) en e-mailadres te vermelden.

MedischOndernemen verschijnt zes maal per jaar oplage: 17.000

advertentieverkoop Acquire Media B.V. Harald Jansen en Gerjan Raidt T (038) 460 63 84 info@acquiremedia.nl

WILT U MEDISCHONDERNEMEN BLIJVEN ONTVANGEN?

abonnementen Bent u een vrije beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg, meldt u dan aan voor een abonnement tegen het tarief van € 60 per jaar.

Vermeld uw beroep en afstudeerjaar. Wanneer u zich opgeeft als abonnee ontvangt u het eerste nummer gratis. Het abonnement zal het daaropvolgende nummer ingaan.

Om er zeker van te zijn dat u ook de volgende uitgaven van MedischOndernemen ontvangt, kunt u zich opgeven als abonnee van MedischOndernemen. Als nieuwe abonnee ontvangt u het eerste nummer gratis. Het abonnement (€ 60 per jaar) zal het daaropvolgende nummer ingaan. U kunt zich opgeven via www.medischondernemen.nl, een mail sturen naar redactie@medischondernemen.nl of bellen naar (038) 460 63 84.

Bent u geen medicus, dan betaalt u € 90 voor een jaarabonnement.

Opgeven kan via www.medischondernemen.nl, bovengenoemd (e-mail)adres, telefoon- en faxnummer.

reageren op artikelen in deze uitgave?

Stuur een e-mail naar redactie@medischondernemen.nl.

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

34

MedischOndernemen

DE VISIE VAN STEVEN VAN EIJCK T E K S T: G E E R T D I J K S T R A

We moeten van het georganiseerde wantrouwen af!

Kan en wil iedereen mee in deze ontwikkeling?

“Zoals ik al aangaf, zijn in ieder geval de jonge huisartsen enthousiast. Maar ook de ervaren huisartsen kunnen in het opzetten van samenwerkingsverbanden al hun kennis, creativiteit en servicegerichtheid kwijt.

Daarnaast gaat zorgverlening op maat ingevuld worden en zal er in veel situaties ook nog gewoon ruimte blijven voor solopraktijken.”

Hoe verklaart u ondanks de positieve ontwikkeling dan toch de pijnlijke cijfers qua telefonische bereikbaarheid die uit recent onderzoek naar voren kwamen?

“Laat ik duidelijk zijn. Als de spoedeisende hulp niet bereikbaar is, mogen ze mij persoonlijk bellen. Want daarvoor geldt geen enkel excuus. Maar tegelijkertijd zit er ook een andere kant aan de medaille. Om te beginnen is er qua financiële beperkt ruimte voor doktersassistenten waardoor van de gevraagde 50 uur gemiddeld maar 30 uur ingevuld kunnen worden.

Daarnaast vinden we dat assistenten ook oren moeten uitspuiten, bloeddruk moeten meten en dergelijke. En ze moeten ook alle administratieve werkzaamheden verrichten in een toenemende bureaucratische omgeving. Schilder dus vooral niet de huisartsen als geldwolven af die met een betere organisatie en met techniek dit probleem wel kunnen oplossen. De politiek spreekt zichzelf dan ook tegen wanneer ze ons tegelijkertijd uitnodigen om aan buitenlandse delegaties uit te leg-

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

En wat doet de LHV? “We hebben in de afgelopen twee jaar in snel tempo aanvullende diensten ontwikkeld op het gebied van

En wat voor concrete voorbeelden qua ondernemerschap ziet u dan?

“Allereerst zie je een groot aantal samenwerkingsverbanden ontstaan. Niet alleen grotere groepspraktijken die vooral gericht zijn op het vergroten van de interne organisatie. We zien vooral interdisciplinaire samenwerkingsverbanden ontstaan, oneerbiedig zorgstraten genoemd, voor bijvoorbeeld COPD-patiënten, patiënten met overgewicht, stressbehandeling, begeleiding van chronisch zieken, de nazorg van oncologiepatiënten en ga zo maar door. Alle vereiste disciplines zoals fysiotherapeuten, longartsen, diëtisten en huisartsen ontwikkelen samen een behandelings- en preventieplan om de patiënt van A tot Z te begeleiden. Bij dit soort ontwikkelingen snijdt het mes aan twee kanten.

De patiënt krijgt betere zorg, in een vroeger stadium, hoeft minder snel naar een ziekenhuis en kan langer in de buurt verzorgd worden. Tegelijkertijd kunnen de kosten fors naar beneden als meer zaken in de eerste lijn worden opgelost. Om deze substitutie van de 2e naar de 1e lijn echt van de grond te krijgen moet overigens echt het plafond van de tarieven af. Het kan niet zo zijn dat goed ondernemerschap wordt afgestraft met lagere tarieven!”

Wat heeft het voor consequenties voor de huisartszorg?

“Het belangrijkste verschil is even simpel als fundamenteel. We moeten in de zorg leren uitgaan van vertrouwen in plaats van het huidige georganiseerde wantrouwen. Je kunt wel tot in het oneindige gegevens blijven verzamelen om het systeem overeind te houden, maar een huisarts schrijft heus niets zomaar voor! Als we vervolgens naar de zorg zelf kijken, zal door de eerder genoemde substitutie het basispakket groeien. Verder gaat er op een heel andere manier aanvullende zorg aangeboden worden. Verzekeraar en zorgaanbieder gaan samen kijken naar de kenmerken van de betreffende populatie van patiënten en gaan daar op maat afspraken over maken. In een Vinexwijk met veel jongeren wordt gericht aandacht besteed aan overgewicht en bewegen. In een achterstandswijk kun je rekening houden met taal- en cultuurverschillen.

gen hoe goed wij onze zorg georganiseerd hebben.

Laat ze maar eens kiezen: of geld vrij maken of de consequenties accepteren.”

Hoe staat het met het ondernemerschap bij uw leden?

“Het ondernemerschap is sterk in opkomst. Niet voor niets droeg de laatste Huisartsenbeurs de naam Booming Business. En gelukkig blijkt ook het toenemende aantal jonge, vrouwelijke huisartsen een bewuste keuze te maken voor het ondernemerschap als huisarts. Ze geven zelf aan verantwoordelijkheid te willen dragen voor een eigen patiëntenpopulatie.

Cruciale elementen waar wij als bestuur sinds twee jaar aan werken zijn: een toenemende marktwerking, forse investeringen in modernisering en innovatie en tot slot de ontwikkeling van de POH (Praktijk Ondersteuner Huisartsen). Voor de twee laatste factoren zijn we destijds een open einde regeling overeengekomen met het ministerie, om initiatieven uit de markt te ondersteunen. Dan is het ook des te teleurstellender dat we nu in een impasse verkeren met de Minister die de hand op de knip houdt. Het succes wordt afgestraft. Niet eens vanwege een budgetoverschrijding op deze punten maar op de basishuisartsenzorg waar door de vergrijzing simpelweg de rekensom van het tarief keer het aantal behandelingen hoger uit valt.”

onderhandelingen met de verzekeraars, het ontwikkelen van samenwerkingsverbanden en dergelijke. Maar er is bijvoorbeeld ook een bouwadviesgroep en een grote juridische afdeling. En we voeren gesprekken met grote financiële dienstverleners om maatwerk producten voor onze leden te ontwikkelen. Te veel om op te noemen.”

In de ‘Visie van …’ maakt MedischOndernemen een ronde langs de diverse beroepsverenigingen om te horen hoe het is gesteld met het ondernemerschap in hun sector. In dit nummer een gesprek met Steven van Eijck voormalig staatssecretaris en nu voorzitter van de Landelijke Huisartsen Verenigingen.

35

NASCHOLINGSAGENDA

Management in de gezondheidszorg - VVAA

CONGRESAGENDA EN CURSUSPROGRAMMA

Een negendaagse leergang die u op zeer praktische wijze de managementtaken leert waar u als zorgprofessional onvermijdelijk mee te maken hebt of krijgt, maar niet voor bent opgeleid: Strategie & beleid, Financieel Management, Marketing / PR & Praktijkorganisatie, Communicatie, Samenwerken & Leidinggeven, Personeelsbeleid, Timemanagement, Vergaderen & Besluitvorming en Onderhandelen.

datum

9 januari, 4 februari, 17 maart, 2 april (startdata)

voor wie? plaats duur kosten

zorgprofessionals Utrecht 9 dagen € 2.900, niet leden € 3.250

Delegeren in de praktijk - MedischOndernemen Deze training is een intensieve voorbereiding op een degelijke taakdelegatie in de praktijk. Onderwerpen als werkbesprekingen, (zelf)opleiden en rapporteren worden behandeld.

datum voor wie? plaats duur kosten

20 januari 2009 tandartsen en praktijkmanagers Amsterdam 1 dag € 430 (leden 10% korting)

De doorbraak – Catan De training is een echte ontdekkingsreis en we gaan op intelligente wijze aan de slag met het hoofd en hart: doorspekt met oefeningen, ervaringen, dialogen, zelfonderzoek en allerhande bespiegelingen. Spelenderwijs, met humor en tegelijk met de nodige diepgang.

Gegarandeerd succesvol.

datum voor wie? plaats duur kosten

27 – 31 januari praktijkmanagers, mondhygiënisten, alle medici Ugchelen 5 dagdelen € 2.700

De assistent met managementtaken – Edin Steeds meer taken worden gedelegeerd aan de assistent. Deze assistent dient dan wel voldoende competenties te bezitten en te worden ondersteund met voldoende basisvaardigheden om deze taken op adequate wijze te kunnen uitvoeren. In deze training komen verschillende vaardigheden aan bod vanuit zowel theoretisch als praktisch oogpunt.

36

MedischOndernemen

datum

2 februari, 3 februari, 3e dag in overleg

voor wie? plaats duur kosten

assistent met managementtaken Maarn 3 dagen € 1.395

Time- en stressmanagement – VVAA datum voor wie? plaats duur kosten accreditatie

3 maart planverantwoordelijken / praktijk managers / behandelaren Utrecht 1 dag € 340, niet leden € 385 ja

Effectief communiceren & informeren - VVAA Voor communicatie geldt het principe van de communicerende vaten; u bepaalt de kwaliteit van uw communicatie, niet de ander. Tijdens deze training worden de mechanismen en de gereedschappen voor een effectieve presentatie uitgelegd en geoefend. Ook wordt aandacht besteed aan de juridische aspecten van de communicatie en de informatieplicht jegens uw patiënten conform de WGBO.

datum

11 maart

voor wie? plaats duur kosten accreditatie

zorgprofessionals Utrecht 1 dag € 340, niet leden € 385 ja

datum voor wie? plaats

16 juni 2009

Dag van de PraktijkManager Alle praktijkmanagers!

Amersfoort

CONGRESAGENDA EN CURSUSPROGRAMMA

Tijd is een belangrijke factor binnen de praktijk van de hedendaagse zorgprofessional. Een hele kunst om alle ballen in de lucht te houden! Een gebrek aan tijd bepaalt mede de kwaliteit van het werk en is veelal de oorzaak van stress. In deze workshop leert u sturen met de tijd, in plaats van dat de tijd u stuurt.

M E E R I N F O R M AT I E E N A A N M E L D I N G :

Catan, School of Excellence T (0180) 41 38 09 www.catan.biz

Edin T (030) 281 56 80 www.edin.nl

MedischOndernemen T (038) 460 63 84 www.medischondernemen.nl

Postgrade T (030) 693 83 43 www.postgrade.nl

VVAA opleidingen T (030) 247 43 28 www.vvaa.nl

MO - jaargang 5 - december 2008 - #06

37

INTERVIEW

Organisaties zonder leiders We hebben het hier over leiderloze organisaties. Na Obama, over acht jaar, zijn we eraan toe. Amerika heeft inmiddels definitief afscheid genomen van het neoconservatisme. De kredietcrisis maakt bovendien duidelijk dat we een paar nieuwe stappen met elkaar moeten maken in de evolutie. Trouwens die leiderloze organisaties zijn er al, neem Wikipedia, Hyves en Limewire. Weet u wie daar de baas is?

In Amerika, zie diezelfde Wikipedia, is het begrip TOXIC LEADER een algemeen bekend begrip: een toxic leader laat de organisatie beroerder achter dan dat hij (m/v) het heeft aangetroffen bij zijn komst. Dat geldt niet alleen voor Bush jr, maar wat dacht u van Rijkman Groenink, Cees van der Hoeven of de bestuurders van de noodlijdende ziekenhuizen in Flevoland. De problemen daar waren er al in 2002.

De Nederlandse professor Manfred Kets de Vries schrijft al jaren over leiderschap in termen van ziektebeelden. Rot bij de top. De varianten die hij in de aanbieding heeft zijn: de theatrale, de achterdochtige, de afstandelijke, de depressieve en de dwingende leider.

Rijkman Groenink denkt er zelfs over om terug te komen. Dat is het mooie van dit type leiders: ze hebben een enorme plaat voor de kop. Anders ben je geen leider. Via het Eindhovens Dagblad kunnen we een ingrijpende reorganisatie prachtig volgen: het personeel vindt het niets en vertrekt massaal, de klanten vinden het ook niets, maar de directeur houdt vol dat hij prima bezig is. Ik citeer hem even letterlijk uit de krant: "Ja, ik ben dominant, ik heb een grote bek en een klein hartje. Maar welke directeur is dat niet?

En ik luister misschien niet altijd goed naar mensen. Maar beticht me niet van angst zaaien en intimideren."

Het bijzondere is natuurlijk, zie ook Sarah Palln, dat ze door anderen op die plek zijn neergezet. Wie in hemelsnaam vindt dat wij dit soort leiders nodig hebben? Ooit ging ik voor een interim-opdracht. De bank, het was een vijf voor twaalf geval, vroeg zich af of ik wel geschikt genoeg was: we zoeken een echte hufter (ik kreeg dus de job), want er moet wel worden doorgepakt.

Dan weer even terug naar Obama: de aanstaande Amerikaans president heeft onmiddellijk een nieuwe website, Change.gov, gelanceerd waarop hij zijn landgenoten oproept hun ideeën en suggesties te delen. De belangrijkste reden voor het creëren van de website is dat Obama wil weten wat Amerikanen zelf willen met hun land en wat voor veranderingen zij graag zouden zien. Vooral nu een nieuwe tijd is aangebroken na de acht jaar van Bush jr. De website toont meteen aan dat Obama de rol van Web 2.0 (de interactieve website) niet onderschat.

Bush jr. was duidelijke een typische president 1.0 en bovendien een toxic leader, Obama blijkt nu al een interactieve president 2.0 en beroerder dan nu kan hij het land niet achterlaten. Het logische vervolg lijkt me dat we nu eindelijk eens de leiding over ons zelf nemen. In ons allen schuilt immers een leider. Als we nu op een goede manier eerst eens leiding aan ons zelf kunnen geven, hebben we geen anderen nodig die op hun beurt toxic leaders naar voren schuiven om voor hen, bijvoorbeeld de olie-industrie, de kastanjes uit het vuur te halen. Over acht jaar zijn we rijp voor leiderloze organisaties (organisaties 2.0). Organisaties zoals bijvoorbeeld Hyves. Ik zie u op http://medischondernemen.hyves.nl., want als abonnee op MedischOndernemen bent u niet minder vooruitstrevend en interactief dan de nieuwe Amerikaanse president!

Jaap Peters is organisatieactivist en werkt Wat denkt u trouwens van het Slotervaartziekenhuis? Aardig op weg toch? bij ‘DeLimes organisatieontwikkeling’.

Geen managers en geen budgetteringssystemen.

Hij is auteur van het boek Intensieve Menshouderij en uitgever van het kwarVoor als ik u niet meer zie voor de kerst: Merry Crisis Everybody! taalmagazine Slow Management.

38

MedischOndernemen