2009-04-SB

p

u

b

l

i

c

d

e

s

i

g

n

In dit nummer o.a.

• Sensorgestuurde onkruidbestrijding voor verhardingen • Gemeenten missen lange termijn visie bij groenbeleid • Spelen en leren in de vrije natuur

MAGAZINE

• InfraElast verharding breed toepasbaar in openbare ruimte Spelen

Meubilair

Foto: Albert van Baaren

Groen Groen Groen

20e j a a rg a n g a p r i l 2 0 0 9

Advies

Bestrating

Licht

w w w. s t r a a t b e e l d . i n f o

i c o n

m i n i

Design Mads Odgård

Standnr. 63

Icon Mini Basic

Icon Mini Opal

Louis Poulsen Lighting B.V. · Parellaan 26 · 2132 WS Hoofddorp Tel. +31 23 56 50 030 · Fax +31 23 56 52 284 · info@louis-poulsen.nl · www.louis-poulsen.nl

Taulat. Modern boomrooster uit twee delen met cirkelvormige uitsparingen in het staal. In 4 verschillende afmetingen. Ontwerp van Bernat Martorell Pena voor Fundició Dúctil Benito.

Halfronde boombeschermer. Halfronde, oersolide boombeschermer. Te poedercoaten in elke gewenste RAL-kleur

Boomring. Op vier staanders rustende boomring voor optimale bescherming van bomen.

Poedercoating is mogelijk in elke standaard RAL-kleur.

Zo bent u zuinig op groen…

Boomrooster Sol van Falco beschermt de voet van elke boom in drie opzichten; tegen voertuigwielen, tegen rommel rond de voet van de boom en tegen overtollig zonlicht aan de wortels van de boom. Deze 35 mm. dikke, stalen bescherming voor de boom bestaat uit twee delen en is in twee maten leverbaar. Standaard voorzien van een beschermende coating tegen roest. Het ontwerp is van Josep Ma Julià en Bernardo de Sola voor Sol

Fundició Dúctil Benito.

MEER WETEN? VRAAG HET 276 PAGINA’S DIKKE FALCO GROTE BUITENBOEK AAN. BEL (0546) 55 44 44 OF KIJK OP WWW.FALCO.NL

De Rijnstraat in het Amsterdamse stadsdeel ZuiderAmstel is niet alleen een belangrijke invalsweg vanaf de Utrechtse brug de stad in, maar tevens een woon/winkelstraat van allure die in deze combinatie elders nog maar weinig voor komt. De komende jaren wordt deze belangrijke verkeersweg geheel opnieuw gereconstrueerd waarbij de straat van gevel tot gevel wordt open gelegd. Pagina 50

Licht

Bewoners onderhouden groen in wijk Alpen aan den Rijn

Bestrating

Natuurspeelplaatsen bieden kinderen de kans om op een speelse manier kennis te maken met de natuur. En met natuurlijke (speel)materialen waarmee ze worden uitgedaagd om te bewegen en creatief te zijn. Deze opgave stond centraal stond bij het Bosbad in Amersfoort en de natuurspeelplaats op Landgoed Schothorst. Pagina 42

Advies

Spelen en leren in de vrije natuur

Meubilair

De gemeente Lelystad deed mee aan de nationale ‘groenwedstrijd’ Entente Florale en sleepte de derde prijs in de wacht. De jury roemde de gemeentelijke visie op het openbaar groen en de praktische uitwerking daarvan. Pagina 12

Spelen

Groenvisie van Lelystad positief beoordeeld

Groen

De kwaliteit van groen binnen gemeenten is de afgelopen jaren vrijwel gelijk gebleven, maar gemeenten zijn zich wel meer bewust geworden dat groen een toegevoegde waarde heeft. Zowel voor bewoners als voor bezoekers van de gemeente. Pagina 8

Inhoud

Kwaliteit groen wordt steeds beter

Bij de voorpagina: Gemeente Elburg maakt gebruik van Mankar machines voor onkruidbestrijding van ondermeer haar historische binnenstad, zie ook pagina 46 e.v.

MAGAZINE

En verder in dit nummer van Straatbeeld tientallen informatieve berichten over nieuwe producten, gerealiseerde projecten, columns, kort nieuws en meer. Verdeeld over de sectoren spelen, bestrating, groen, licht, meubilair en advies.

Colofon Informatief vakblad voor iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met ondermeer analyses, productbeschrijvingen, brancheinformatie en projecten.

LoopŠ Uitkijktoren

Straatbeeld is een uitgave van Netwerk Pers bv Izak Osstraat 51, 8017 DC Zwolle T 038 460 30 14 F 038 460 31 06 M 06 55704920 E info@netwerkpers.nl I www.netwerkpers.nl Uitgever/hoofdredacteur Geert Dijkstra Medewerkers Wim Nijmeijer Frank Bekker Jaap Groot Marjan van Elsland

InfraElast toplaag

Giro zitkei

Grafische vormgeving Studio Birnie, Twello Druk Thieme Nijmegen Advertentie-acquisitie Acquire Media Michiel Noordzij Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T 038 460 63 84 E info@acquiremedia.nl

Fit4All MITHRA

Abonnementen Voor alle informatie over abonnementen op het tijdschrift, de emailnieuwsbrief, de website en andere activiteiten van Straatbeeld, stuurt u een email naar info@netwerkpers.nl.

Š Netwerk Pers. Alle rechten voorbehouden. Reproductie in enige vorm of op enige wijze verboden zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Netwerk Pers zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Zwolle.

Brug met verlichte bogen

Magnolia loebneri Merrill

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.

Finbin Oval

Praktische cursussen maatwerk efficiënt www.pijnenburgimport.nl Exclusief importeur van:

Persoonlijk training on the job

Van Vliet

specialist op het gebied van buitenruimte Cultuurtechniek • Groenvoorziening Dakbegroening • Veilige speelplaatsen

Van Vliet Harmelen b.v.

Energieweg 4, 3481 MC Harmelen | T (0348) 688 222 info@vanvlietbv.nl | www.vanvlietbv.nl

in comPany erkend

Koningsweg 23 a - 6816 TD Arnhem Postbus 920 - 6800 AX Arnhem T 026 3700 310 F 026 3892 310 info@bij-da.nl

groen en geel

Egoïstisch “De laan is oud, van voor 1800. Sommige bomen zijn al omgezaagd omdat ze dood of gevaarlijk waren. Nu is het net een ‘rot gebit’, waarin ‘tanden’ missen. Geen gezicht. De overige bomen zijn ook niet best meer. De laan is een cultuurhistorisch monument, maar met al die gaten is eigenlijk geen officiële laan meer. En je kunt er niet veilig meer wandelen volgens een rapport van boomdeskundigen. Dus er moet in elk geval íets gebeuren. Dure grap. Jonge bomen tussenplanten gaat niet vanwege lichtgebrek. Misschien moeten we, met pijn in het hart, afscheid nemen en opnieuw beginnen. Dan zijn we ook in een keer van de kosten af! Dat is fijn voor komende generaties, dat zij niet met zo’n onderhoudsintensieve, incomplete, gevaarlijke beplanting worden opgescheept. Het zou egoïstisch van ons zijn om nu zuinig te zijn op dat oude restant. Toch? Waarom zouden we ook?

Dit is toch eigenlijk niks meer. Vleermuizen? Weten we wel zeker dat ze er zitten? Het zal natuurlijk ook buiten de vogelbroedtijd gebeuren. Mooi, afgesproken!”

Deze redenering zal velen van u bekend voorkomen, want je hoort hem overal waar lanen gaten gaan vertonen. Hij lijkt waterdicht, maar ik word er altijd weer kwaad over, want er is zoveel tegenin te brengen en toch krijgen ze akelig vaak hun zin.

Op basis van financiële en ‘cultuurhistorische’ argumenten. Zo vaak, dat we in Nederland steeds minder oude lanen (en bomen) hebben en dat is een groot verlies aan schoonheid, natuur en historie.

Een boom van voor 1950 is groot geworden in een tijd dat zijn groeiomstandigheden gunstig waren: veel ruimte en weinig menselijke activiteiten. Een boom die anno 2009 wordt geplant heeft nauwelijks kans om zo oud te worden. De druk op de ruimte is te groot. Zelfs zo groot dat we allerlei kunstgrepen moeten uithalen om sowieso bomen te kunnen realiseren in dichtbebouwd gebied.

Dat dergelijke bomen geen 100 jaar oud zullen worden is een geaccepteerd verschijnsel. Reden te meer om zuinig te zijn op wat we nog hebben aan grote, oude bomen.

Onze kennis van bomen groeit snel. Na jaren, waarin de zorgplicht leidde tot massale kap van exemplaren, waar ook maar iets aan leek te mankeren, leren we de laatste jaren beter te beoordelen welke mankementen écht gevaarlijk zijn en welke niet. Nu is de boomverzorging in Nederland zo geavanceerd dat we met controles en maatregelen zelfs een aftakelende boom zodanig kunnen begeleiden, dat hij geen gevaar vormt voor de veiligheid van passanten. We leren ook om dergelijke boomveteranen te waarderen als indrukwekkende natuurelementen. Treurig dat we naar het buitenland moeten om de echte reuzen te bestuderen.

Terug naar de oude laan, waarmee ik begon. Als je nu weet, dat hij bestaat uit zeldzame, waardevolle boomveteranen. Dat we met de huidige techniek de veiligheidsrisico’s kunnen minimaliseren, zodat de meeste bomen nog 50 tot 100 jaar meekunnen. Als je dan denkt aan het keurige jonge ‘laantje’ dat ervoor terugkomt en dat pas over 50 tot 100 jaar een beetje indrukwekkend wordt (áls dat al gebeurt). Dan hebben de komende twee generaties toch helemaal niks? Wie is er dan egoïstisch bezig?!

Marjan van Elsland

Reacties? info@netwerkpers.nl

We hebben verhoudingsgewijs weinig oude bomen. Er is na 1950 heel veel geplant, maar van voor die tijd hebben we weinig meer over.

Nederlanders verbouwen stad en landschap voortdurend en dat daarbij veel waardevolle oude elementen sneuvelen, leidt pas de laatste tientallen jaren tot bezinning en protest. Want we ontdekken steeds meer nuttige functies van ‘de natuur’. Eén oude boom vervult die functies beter dan 100 ‘jonkies’. Zo’n oude reus is een natuurverschijnsel, dat tientallen andere vormen van

leven ruimte en voedsel biedt. Het is geen luxe, maar noodzaak dat we daar zuinig op zijn, ook in ons eigen belang.

Kwaliteit groen wordt steeds Gemeenten missen lange termijn visie beter De kwaliteit van groen binnen gemeenten is de afgelopen jaren vrijwel gelijk gebleven, maar gemeenten zijn zich wel meer bewust geworden dat groen een toegevoegde waarde heeft. Zowel voor bewoners als voor bezoekers van de gemeente.

Gerard de Wagt, juryvoorzitter van de Entente Florale: “In de eerste jaren van Entente Florale zag je vaak dat groen een sluitpost was. Daarbij was een gemeente afhankelijk van wat ‘de groenman’ voor ideeën en mogelijkheden had. Nu is groen, bij vrijwel alle gemeenten, een vast onderdeel in het gemeentelijk beleid. Er wordt niet meer alleen gekeken naar het groene beeld van de gemeente, maar ook zaken als veiligheid, milieu en ecologie nemen in het groenbeleid een belangrijke plaats in.” Daarnaast merkt De Wagt dat bij het groenbeleid de communicatie, vooral naar de bewoners toe, aanzienlijk is verbeterd. Groen is niet meer alleen van de gemeente, het groenbeleid bepaal je samen met

8

S t r a a t b e e l d april 2009

de bewoners. Zowel in visie als in realisatie en beheer. “In overleg met de bewoners moet de gemeente bepalen waar behoefte aan is”, zo stelt hij. “Gelukkig zie je dat steeds meer gemeenten openheid geven in hun planvorming en dat zij de bewoners van het begin af aan bij hun groenplannen betrekken.”

Trots Door een goede communicatie en een grotere betrokkenheid met hun woonomgeving willen de bewoners zich ook meer inzetten voor het groen. “Als een groenplan gewaardeerd wordt, en het geeft positieve resultaten, dan zijn de bewoners tevreden en trots op hun groen. Maar

Gemeente marketing met groen Gemeenten presenteren zich steeds professioneler om ervoor te zorgen dat mensen in hun gemeente komen wonen, werken of recreëren. Groen speelt daarbij een belangrijke rol. De aanwezigheid van parken, recreatieterreinen, wandel- en fietspaden, vaarwegen en groene plekken spelen dan een belangrijke rol. Ook groengebieden bij industrieterreinen en scholen krijgen steeds meer aandacht, evenals de aansluiting van het stadsgroen met de landschappelijke omgeving. Van Buuren, makelaar van bedrijfsonroerend goed in Midden-

Nederland: “Een goed groenbeleid wordt ook door bedrijven als positief gezien, zowel voor de werkomstandigheden van het personeel als voor de verkoop van onroerend goed.

Maar zeker de prijs van woningen stijgt als er groen nabij de woning ligt of als de gemeente bekend staat om zijn goede groenbeleid. Als men daarbij kan aangeven dat het groenbeleid heeft geleid tot een prijs van de Entente Florale dan wordt dat vaak in de omschrijving van de gemeente met trots vermeld.”

Natuur en Ecologie Het ministerie van VROM heeft het nationaal pakket ‘Duurzame Stedelijke Ontwikkeling’ (DSO) opgezet.

Het uitgangspunt is hierbij dat duurzaamheid gestimuleerd kan worden door verschillende ontwikkelingen en functies in samenhang met elkaar te bekijken en via integrale planningsmethodieken tot uitvoering te brengen. Binnen het thema Natuur en Ecologie worden vijf manieren onderscheiden om de natuur- en ecologische doelen te behalen, namelijk stadsnatuur, ecologische verbindingen, natuurvriendelijke oevers, participatie bij groenbeheer en bouwrijp maken. Bij deze vijf mogelijkheden worden maatregelenpakketten beschreven en referentieprojecten benoemd. Informatie: http:// www.vrom.nl (Duurzame stedelijke ontwikkeling)

een goede communicatie over de functies van groen zorgt er eveneens voor dat de bewoners begrip krijgen over wat niet kan. Bijvoorbeeld uit oogpunt van veiligheid kan het voorkomen dat je het groen zo moet aanpakken dat het ten koste gaat van het groenbeeld. Als daar goed over is gecommuniceerd zal men daar begrip voor hebben.” Over de rol van Entente Florale in deze veranderingen zegt De Wagt: “Wij kijken hoe gemeenten omgaan met actuele ontwikkelingen. De punten waarop Veiligheid en gebruiksvriendelijkheid zijn ook belangrijke ‘groen items’

Gemeenten betrekken de bewoners steeds meer bij het groenbeleid

wij beoordelen zijn in de loop der jaren waar nodig aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. Denk hierbij aan het concept ‘De Groene Stad’.

Doordat de functies van groen breder worden gezien hebben we wel een aantal zaken, zoals veiligheid en communicatie, steeds zwaarder laten wegen. En door aan te geven dat wij dat belangrijk vinden kan je wel zeggen dat Entente Florale ervoor heeft gezorgd dat de kwaliteit van het totale groen(beleid) is verbeterd.”

Daarbij is ook de invloed van de Duurzame Wijk In de gemeenten Den Haag en Rotterdam zijn twee pilotprojecten ‘Duurzame Wijk’ uitgevoerd. Het doel was tweeledig: werken aan duurzaamheid in de wijk en het ontwikkelen van een methode voor bewonersparticipatie. De ervaringen die in beide projecten zijn opgedaan, zijn terug te vinden in het rapport ‘Zet een boom op in de wijk’, te vinden op de website van de gemeente Den Haag: http://www. denhaag.nl. Het rapport combineert praktische informatie met reflectie op het gehele proces.

nominaties en de prijzen groter geworden. “In de eerste jaren moesten we ons nog bewijzen. Gemeenten wisten niet precies wat zij konden en mochten verwachten. Nu zie je dat de winnaars trots op hun prijs zijn en dat zij hun prestatie gebruiken in de beeldvorming van de stad of dorp, zowel naar de bewoners als naar de bezoekers toe.” Belangrijk voor de invloed van Entente Florale is de rol van het ministerie geweest. De Wagt: ”Die heeft onze filosofie, hoe gaat de gemeente om met groen en de integrale beeldvorming van groen, goed ondersteund. Hierdoor konden wij onze activiteiten steeds beter neerzetten en uitbreiden.”

Resultaten Een goed groenbeleid is in de loop der jaren veel belangrijker geworden en gemeenten kijken steeds vaker naar de genomineerde en winnende gemeenten. “Wij geven daarbij duidelijk aan waarom steden of dorpen in de prijzen vallen of waarom niet.

Op die manier proberen we, zowel voor de gemeente zelf als voor andere gemeenten, aan te geven op welke onderdelen je moet letten, wat beter kan en wat je niet moet doen. Denk aan integraal werken, communicatie, functiebeschrijving, kwaliteitsomschrijving, beheer en

S t r a a t b e e l d april 2009

9

onderhoud en hoe je ervoor zorgt dat de gewenste resultaten ook behouden blijven.”

Langetermijnvisie Al die punten zou je moeten terugvinden in een groenbeleidsplan en in een lange termijn groenvisie. Daarbij is het belangrijk dat alle betrokkenen, ‘en vergeet vooral de politiek niet’, met het beleid bekend zijn en dat zij het ondersteunen. Maar juist op dat punt laten gemeenten nogal eens steken vallen. De Wagt: ”Met name de lange termijn visie en het borgen van de kwaliteitseisen is vaak een punt wat te weinig aandacht krijgt. Je ziet dat vooral bij kleine gemeenten. Die hebben door onvoldoende kennis en financiën moeite om de langetermijnvisie goed op te zetten. Daarbij zie je dat kleine gemeenten, bij een fusie, het risico lopen dat hun visie wordt aangepast. In principe hoeft dit geen probleem te zijn maar het gebeurt regelmatig dat bij een fusie de grootste gemeente het groenbeeld en groenbeleid bepaalt. De identiteit van een kleine gemeente, die je juist De jury geeft ook aan hoe een gemeente het groenbeleid kan verbeteren

10

S t r a a t b e e l d april 2009

met groen zo goed kan benadrukken, vervalt dan. “ Mooi Nederland Tot slot noemt De Wagt nog een opvallend aspect: “We komen zo vaak op plekken die zo ontzettend

‘Groen en de stad’ als exportproduct Groen biedt ontspanning, stimuleert beweging, bevordert integratie, verhoogt de waarde van huizen en verbetert de luchtkwaliteit (fijnstof).

Kortom, groen is belangrijk voor de kwaliteit van het woon-, werk- en leefklimaat. Omdat groen al deze maatschappelijke belangen dient, wil het Rijk met het programma ‘Groen en de stad’ (voorheen GIOS) de hoeveelheid en de kwaliteit van het groen in en om de stad verbeteren. De Stichting Recreatie heeft zich afgevraagd of deze Nederlandse visie uniek is in de wereld. Zij inventariseerde hiervoor de exportwaardigheid ‘Groen en de stad’. Daartoe sprak zij met acht partijen die ervaring hebben met export van producten en concepten in de groene wereld. Emil Bruls, van

mooi zijn. En niet alleen in kleine landschappelijke gemeenten, maar we treffen ook prachtige, voor ons onbekende, groenplekken midden in een grote stad. Door hier aandacht aan te schenken, ontdekken steeds meer mensen deze plekken en vaak

het projectteam: “Onze conclusie is dat Nederland het gedachtegoed ‘Groen en de stad’ kan exporteren, maar dat er ook rekening moet worden gehouden met beperkingen.”

De kansen liggen bij het exporteren van het gedachtegoed in de context van het Grotestedenbeleid en de ruimtelijke ordening en kennis over groen en de toepassing van dynamische modellen en methoden.

Bruls: “Nederland loopt in vergelijking met het buitenland voorop met het integrale groenbeleid en met kennisontwikkeling over groen.

Maar de grootste beperking is het nu nog ontbreken van het inzicht dat het gedachtegoed ‘Groen en de stad’ economische voordelen biedt.

Om het te kunnen exporteren is het ontwikkelen van een ijzersterk imago ‘Groen en de stad’ belangrijk.”

krijg je dan als reactie ‘Ik wist niet dat Nederland zo mooi is.’

Harmonisatie van groen bij fusiegemeenten Peter de Lier, groenadviseur voor verschillende (kleine) gemeenten in Drenthe: “Gefuseerde gemeenten kunnen beter kiezen voor een nieuwe groenbeleid waarin rekening wordt gehouden met de verschillende identiteiten. Je ziet dat gelukkig steeds meer gebeuren. Zo zag je bijvoorbeeld na de samenvoeging van de voormalige gemeenten Lochem en Gorssel dat er behoefte was aan harmonisatie van de groenaanleg en het groenbeheer binnen de bebouwde kom. Daarvoor werd een nieuwe groenvisie opgesteld waardoor eenheid in uiterlijk en beheer van beplanting werd gecreëerd maar waarbij ook de identiteit van de verschillende gemeenten bleef bestaan. De nieuwe groenvisie dient nu niet alleen als kader voor het groenbeheer, maar ook voor nieuwe stedenbouwkundige uitbreidingen, het afstootbeleid, de uitbreiding van ecologisch beheer en het bomenbeleid.”

Nederland kent zoveel onbekende, prachtige groenplekken

Groenvisie De gemeente Oldebroek heeft een groenvisie opgesteld waarin duidelijk rekening wordt gehouden met zowel de verschillende karakteristieke dorpen als met de diverse functies van groen. Verschillende nationale, provinciale en gemeentelijke beleidsplannen en wetgevingen zijn van invloed geweest op de groenvisie.

De doelstelling van de visie is het duurzaam instandhouden en waar noodzakelijk het ontwikkelen van deze structuren.

Daarvoor is in de ‘Groenvisie’ al het aanwezige groen in de gemeente beoordeeld op de functie binnen de

(groen)structuren op dorps- en/of wijkniveau.

Uitgangspunten zijn: • Behoud van de openheid van de polders, versterking en restauratie van monumenten en cultuurhistorische elementen; • verbeteren van de landschappelijke kwaliteit door herstel van houtwallen, essen en erfbeplanting; • ruimte voor nieuwe landgoederen; • ruimte voor waterberging; • verbeteren toegankelijkheid van gebieden voor extensieve recreatie door wandel- en fietspaden.

S t r a a t b e e l d april 2009

11

Groenvisie van Lelystad positief beoordeeld Groen is belangrijk voor gezondheid en welzijn De gemeente Lelystad deed mee aan de nationale ‘groenwedstrijd’ Entente Florale en sleepte de derde prijs in de wacht. De jury roemde de gemeentelijke visie op het openbaar groen en de praktische uitwerking daarvan.

Vijf steden en vijf dorpen en kleine steden namen deel aan de jaarlijkse nationale groencompetitie Entente Florale Nederland 2008. De win-

naars van deze competitie werden uitgeroepen tot groenste stad of dorp van Nederland. In de categorie steden – plaatsen met meer dan 15.000 inwoners – namen Arnhem, Boxtel, Hilversum, Lelystad en Veendam deel: Lelystad kwam als derde uit de bus.

Met de Entente Florale stelt de gelijknamige organiserende stich-

ting zich tot doel het belang van kwaliteitsgroen onder de aandacht te brengen van overheden, bedrijfsleven en burgers. De achterliggende gedachte is dat groen geld oplevert in economische en maatschappelijke zin. Deze gedachte past bij het motto van de Groene Stad: groen is goed is voor de gezondheid van mensen, het helpt ontstressen, zorgt voor een stijging van de waarde van onroerend goed, goed aangelegd en onderhouden groen vermindert vandalisme, goede groenvoorzieningen zijn een belangrijk toeristisch aspect; het biedt een goed vestigingsklimaat voor burgers en bedrijfsleven; groen neemt schadelijke gassen en fijnstof op uit de lucht.

Rapport Deelnemers aan de Entente Florale besteden op een bijzondere of uitgebreide manier aandacht aan het motto van de Groene Stad.

De visie op het groen, het beleid en de praktijkuitvoering daarvan worden door een deskundige jury beoordeeld op basis van een groot aantal criteria.

Er wordt gekeken naar onder meer het stedelijk groen in openbaar gebied, maar ook voortuinen en bedrijfsterreinen; recreatieve en toeristische voorzieningen; natuur in de stad in samenhang met het ecologisch buitengebied en de ruimtelijke inrichting met onder andere vijvers, straatmeubilair en bloembakken.

Naast het groen binnen stad of dorp worden ook het natuurbeheer en de natuurontwikkeling beoordeeld.

Iedere gemeente krijgt op basis van de beoordeling een rapport met conclusies en aanbevelingen.

“De organisatie van Entente Florale vroeg ons mee te doen”, vertelt Jan Meijerink, coördinator Groen van de gemeente Lelystad. “We zijn op die uitnodiging ingegaan, niet omdat wij een prijs wilden winnen, maar omdat

12

S t r a a t b e e l d april 2009

we onszelf een spiegel wilden voorhouden. We waren benieuwd hoe een buitenstaander tegen het groen en groenbeheer in Lelystad aankijkt.

In dit geval dus de uit groendeskundigen bestaande jury van Entente Florale. De jury gaf ons een 8,1 als eindcijfer. Daar waren we best trots op. Uit het juryrapport bleek dat we het heel goed doen; er waren echter twee steden die net een paar tiende van puntjes meer hadden gekregen dan wij.”

Visie In de visie van de gemeente is het openbaar groen belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van haar burgers. Ook voor dieren is het groen een thuis. “De drie hoofdpijlers waarop het groenbeleid van de gemeente is ontworpen, zijn natuur, beleving en recreatie”, stelt Meijerink. “We hebben het vele groen in de stad opgedeeld in onderdelen met elk een eigen vorm van gebruik en beheer. Voor de natuurontwikkeling bijvoorbeeld is het van belang dat er niet alleen een groot groenoppervlakte is, maar er ook ecologische verbindingen zijn tussen de verschillende groenzones.

Hierdoor kunnen diverse dier- en plantensoorten zich in en om de stad ontwikkelen. Zoals de bunzing en de orchidee. Het beheer wordt hierop afgestemd. In de natuur aan de rand van de stad en in de bosgebieden grijpen we zo min mogelijk in.

We gebruiken bijvoorbeeld geen chemische bestrijdingsmiddelen.

Met een inrichting die zo veel mogelijk lijkt op een natuurlijk ecosysteem voorkomen we dat ziekten en plagen in een keer het hele groenbeeld aantasten. Wordt een monocultuur ziek of breekt een plaag uit, dan staat deze hele monocultuur op het spel.

Plant je daarentegen een natuurlijke mix van soorten dan zijn de gevolgen van ziekten en plagen beperkt.”

Ook aan het belevingsaspect wordt ruim aandacht besteed, voornamelijk in het centrum. “In de binnenstad ligt de nadruk op de belevingskwaliteit van het groen. Hier zijn vorm en kleur belangrijk. Zo wordt in het groenontwerp gespeeld met onder andere de bladverkleuring van de bomen. Verschillende soorten worden bij elkaar gezet waarvan de

bladeren in de herfst prachtige kleurcombinaties vormen.”

Recreatie De jury van Entente Florale was onder meer positief over het gemeentelijk beleid rond ‘spelen en jeugd’. Meijerink: “Het thema voor de wedstrijd in 2008 was groen en bewegen. Daarin past ons beleid met betrekking tot de spelende en bewegende jeugd. De gemeente vindt het belangrijk dat jongeren voldoende speelplaatsen in de buurt van hun woning kunnen gebruiken om zo het bewegen te stimuleren.

We hebben drie leeftijdscategorieën afgebakend en aan elke categorie een type speelplaats gekoppeld, alsmede de maximale afstand tot de woningen. Zo zal een speelplaats voor de categorie tot zes jaar niet buiten een straal van 100 meter van de woningen mogen liggen. Voor de categorie zes tot en met twaalf is dat maximaal 400 meter en voor de oudere jeugd 1000 meter. De speellocaties voor deze laatste categorie liggen dus grofmaziger over de stad verspreid.” Bij de keuze voor een locatie wordt niet alleen naar afstand gekeken, maar ook naar de omgeving en de afscheiding van de speelplek. “Uiteraard is een grote weg of sloot belemmerend voor de jongsten, maar bij de speelplekken voor de oudere jeugd kan het best.

Daarnaast worden de speelplekken zo veel mogelijk in een groene context geplaatst. Ongeveer negentig procent ligt nu in het groen. We combineren speeltoestellen bewust met gras, struiken en bomen. In de buitenwijken en aan de buitenranden van de stad kiezen we voor struiken en bomen waarin geklommen kan worden; de beplanting is bedoeld als onderdeel van het spel. We gebruiken daar voornamelijk inheemse struiken en bomen die geschikt zijn voor dit doel, zoals de hazelaar. In het centrum ligt de nadruk op de belevingskwaliteit van het groen. Hier worden meer exoten aangeplant die niet per definitie geschikt zijn om in te klimmen.”

Participatie Tevens was de jury lovend over de participatie van burgers bij de inrichting en het beheer van het

Participatie van burgers ondermeer door ‘ruiltuinen’

openbaar groen. De hoofdlijnen bepaalt de gemeente, maar afhankelijk van het project kunnen bewoners over inrichting en beheer intensief meepraten of meebeslissen. Ook sluit de gemeente adoptieovereenkomsten af met bewonersgroepen als deze het groen in de buurt willen uitbreiden of intensiever beheren.

In de adoptieovereenkomst wordt vastgelegd wat de bewoners kunnen en mogen doen met het openbaar groen. Tevens wordt het verwachte resultaat beschreven. De jury vond ook de zogenaamde ruiltuin een goed initiatief. “In deze ruiltuin kunnen bewoners planten uit eigen tuin kwijt die zijn uitgegroeid of waar geen plek meer voor is. In plaats van deze af te voeren naar de composthoop, kan nu iemand anders ze in de ruiltuin komen ophalen.” Hoewel het grote groenoppervlakte in Lelystad als positief werd beoordeeld, zette de jury kanttekeningen bij de variatie per gebied. “Inderdaad is er weinig variatie. Als je een uitgebreid groengebied hebt zoals onze gemeente, zijn veel verschillende soorten beplanting in één gebied te duur.

Rozenvakken bijvoorbeeld bieden opvallende kleuren, maar kosten veel aan onderhoud. We zijn echter bezig met het opstellen van een groenstructuurplan, waarin we de jurybeoordeling zullen meenemen.

We hebben tevens een monitoringssysteem opgezet om onze ambities kritisch te volgen. We zijn nog niet helemaal tevreden over de efficiëntie van ons groenbeheer. Er valt nog een kwaliteitsslag te maken zodat we meer kunnen doen voor hetzelfde geld.”

Meer informatie over De Groene Stad kunt u lezen op de website: www.degroenestad.nl.

S t r a a t b e e l d april 2009

13

Bijzondere masten in Geleen In opdracht van de gemeente Sittard-Geleen is onder leiding van Uberto Simenon van IP Lighting een verlichtingsplan ontwikkeld passend bij de moderne inrichting van de vernieuwde Markt en haar omgeving in het centrum van Geleen.

Er werd voor het centrale gedeelte gekozen voor zes ronde conische lichtmasten van 18 meter hoog. De masten zijn voorzien van het armatuur Focal van Schreder.

Aan elke mast zijn vijf van deze moderne en compacte Focal schijnwerpers met de diverse lampvermogens

en filters geplaatst. Daarmee wordt het plein uitstekend verlicht. Door de masten onder een hoek van 5° te plaatsen, ontstaat een bijzonder en speels effect.

De door Kaal Masten B.V. gemaakte en geplaatste masten zijn niet op een betonfundament geplaatst.

Er is in dit geval gekozen voor een duurzame oplossing door gebruik te maken van een buispaalfundatie.

Zo is de uithardingstijd van beton vermeden en kon, direct na het zo goed als trillingsvrije hoogfrequent intrillen van de fundatiebuis, de mast geplaatst worden.

De eventuele hinder voor omwonenden en winkels bleef zo tot een minimum beperkt. Om ervoor te zorgen dat tijdens de wekelijkse markt, evenementen en kermissen de gemeente Sittard-Geleen de beschikking heeft over stroom is er in de mast een tweede deurtje aangebracht. Dat geeft toegang tot een stroomaansluiting van 3 x 80A van waaruit de gemeente via stroomverdeelkasten de diverse kramen en attracties aan kan sluiten.

De hoofdkabel wordt in dat geval door een speciale opening in het

deurtje geleid, waarna het deurtje weer op slot kan. Zo blijft een veilige situatie gewaarborgd.

i Kaal Masten B.V. T: 0412-674747 W: www.kaal.nl

Aaistenen Aaistenen zijn speel- en zitdieren die een vriendelijke sfeer scheppen in de omgeving waar ze staan. Ze zijn geschikt om speelzones te kenmerken en kinderen het gevoel te geven dat ze er welkom zijn. Kinderen herkennen zo een plaats gemakkelijk en helpt hen met het ontwikkelen van plaatsidentiteit. Ze zijn geschikt voor binnen- en buiteninrichting van speelgelegenheden. De gekleurde

14

S t r a a t b e e l d april 2009

sculpturen zijn van massief staalgewapend beton met een hoogwaardige oppervlaktekwaliteit. Tien modellen in vier standaard kleuren zijn leverbaar.

i Spereco Holland BV T: 0495-540205 W: www.spereco.nl

Verlijmde granulaten voor gebruik in: • boomspiegels • pleinen, paden en wegen • parkeerterreinen, daken en vloeren • oever- en kustverdediging • vastleggen van spoorballast • fixaties van granulaten

InfraElast B.V. Albionstraat 60 5047 SN Tilburg

Tel: 013 - 570 02 15 Fax: 013 – 570 31 40 www.infraelast.nl

De voordelen van InfraElast: • 100% water en lucht doorlatend • 40% holle ruimte • geen hemelwaterriool nodig • grote ontwerpvrijheden in kleur en vorm • geluidsabsorberend • geen vorstschade meer • aanzienlijke vermindering golfoploop • onderhoudsvriendelijk • milieuvriendelijk

Investeer in duurzame gebiedsinrichting…

Lichtmasten voor uw buitenruimte in aluminium - beton - composiet - hout - RVS - staal of een combinatie van deze materialen

utraal! e n 2 O C t r e e c u d o nd B.V. pr la r e d e N t n o lm a V Valmont Nederland B.V. Den Engelsman 3 Postbus 2632 6026 ZG Maarheeze

T. +31 495 599 959 F. +31 495 591 781 e-mail: info.nl@valmont.com www.valmont.nl

Apart gevormde zitelementen Naast een breed en gevarieerd programma voor toepassing in de weg- en waterbouw, biedt Giverbo tevens een afgeronde collectie bijzonder vormgegeven straatmeubilair.

De foto’s tonen een aantal zitelementen en een bloembak. Al deze producten zijn in de uitvoering gepolijst, echter met verschillende kleurechte toeslagmaterialen in het mengsel.

Ook andere variaties in kleur en bewerking zijn mogelijk. Afgebeeld zijn de Giro zitkei (1), Giro bloembak (2), Giro zitbank plus (zit)tafel (3) en de Giro zitbank met (zit)tafel voorzien van een dam- en schaakbord (4). De zitkei is niet alleen standaard leverbaar in grijs of antraciet, maar ook in een geslepen bewerking die bovendien voorzien is van LED-verlichting.

De bloembakken in het algemeen zijn zowel vierkant als rond leverbaar, al dan niet in gestraalde en/of geslepen uitvoering.

1

i Giverbo Oud Beijerland T: 0186-615500 W: www.giverbo.nl

3

2

4

16

S t r a a t b e e l d april 2009

Sport stimuleren met Delta doelen In diverse steden komt men Delta Doelen tegen, zoals bijgaand model waarbij het doel is gecombineerd met een basket. De omlijsting van het doel is uitgevoerd met een duurzaam kokerprofiel van 60 x 60 mm. De basket volgens 120 x 80 cm met geperforeerde rand. “Wij zien rondom speelplekken dat er het nodige vernield wordt, hier maken wij het verschil. Die extra zekerheid bij het beheer in combinatie met maatwerkoplossingen spreekt onze relaties aan”, aldus Joyce Kloen hoofd verkoop bij Delta Products & Sports BV. Delta doelen zijn leverbaar in elke gewenste afmeting, krijgen 10 jaar garantie tegen vandalisme mee en zijn ‘multi sportief’ door bijvoorbeeld de combinatie met een basket.

i Delta Special Products Zwolle T: 038-4602700 W: www.deltacatalogus.nl

BVO vertaalt VCA naar de openbare ruimte Steeds meer opdrachtgevers nemen het VCA keurmerk op in hun eisenpakket richting aannemers. In de veronderstelling daarmee te voldoen aan de voorschriften zoals die in de Arbowet omschreven worden. Een misvatting in de ogen van Willem Daamen, van vanBijsterveldt&Daamen B.V. Daamen: “Het VCA is in de petrochemie ontwikkeld en is nooit volledig toegespitst op de openbare ruimte. Om beter inzicht te krijgen in de risico’s tijdens werkzaamheden in ons vakgebied is het BVO® (Basis Veiligheid Openbare ruimte) ontwikkeld. Deze opleiding maakt mensen bewuster van de risico’s die zich specifiek voordoen in de openbare ruimte en is ook vanuit die praktijk ontwikkeld”.

Naast de inhoudelijke toespitsing op de openbare ruimte sector, is ook de examineringmethodiek anders dan bij het VCA-examen. Net als het theorie-examen van het CBR is het BVO-examen aan de hand van beeldmateriaal met goed/fout vragen opgesteld. Zodat een mindere leesvaardigheid een goed resultaat niet in de weg staat. Het examineren gebeurt door het Wellantcollege, een gecertificeerd exameninstituut dat zich heeft toegelegd op het opleiden in de groene sector.

Onder auspiciën van KIWA wordt de kwaliteit van het BVO®-examen en certificaat gewaarborgd. BVO® is inmiddels in samenwerking met IPC Groene Ruimte ontwikkeld voor verschillende niveaus, dit betreft BVO+ en BVO- Masterclass.

“Er zijn steeds meer gemeenten die het BVO® gelijkstellen aan het VCA en daarmee een belangrijke bijdrage leveren bij de verdere acceptatie van het BVO®. Om meer overheden te overtuigen dat in de openbare ruimte het BVO® beter voldoet dan het VCA, wordt er samen met enkele branche organisaties gewerkt aan meer draagvlak”, schetst Daamen kort het beeld voor de toekomst.

i vanBijsterveldt&Daamen B.V. Arnhem T: 026-3700310 W: www.bij-da.nl

S t r a a t b e e l d april 2009

17

Waterbuffer voor bomen op Martinetplein Om de groei van zes knotlinden mogelijk te maken op het Martinetplein in Deurne wordt op een diepte van anderhalve meter een ondergrondse waterbuffer aangelegd. Het door BSI Bomenservice uit Baarn ontwikkelde AquaTec-systeem zorgt ervoor dat bomen ook in droge perioden voldoende vocht krijgen.

Zonder een dergelijk systeem met kunststof infiltratiekratten is boomgroei op het geheel verharde plein zeer moeizaam. De ondergrondse wateropslag wordt gevuld met regenwater dat valt op de daken van de gebouwen rondom het plein.

Het water loopt via een apart leiAanleg van ondergrondse waterbuffer met infiltratiekratten.

dingsysteem de wateropslag binnen.

Overtollig water wordt afgevoerd via het HWA (hemelwaterafvoer) riool.

De capaciteit van de waterbuffer voor de knotlinden is zo’n 30.000 liter. De 60 jaar oude bomen wortelen in speciaal bomengranulaat, circa 25 kubieke meter per boom. Het BSI Airo-Tec beluchtingsysteem zorgt ervoor dat er voldoende zuurstof

is en dat de wortels naar beneden groeien zodat er geen wortelopdruk plaatsvindt. Hetzelfde principe werd al eerder succesvol door BSI Bomenservice toegepast voor 32 Europese lindebomen op de Markt in Deurne.

i BSI Bomenservice Baarn T: 035-5485888 W: www.bsi-bomenservice.nl

Nieuw: FalcoMetro De FalcoMetro is een nieuwe bank in het programma straatmeubilair van Falco. In eigen huis gemaakt met FSC-gecertificeerde houten delen.

Robuust en mooi door eenvoud. Passend bij de vormgeving van nu.

Deze bank is afgewerkt in rechthoekige vorm. Bijzonder detail van de Metro bank is dat hier de houten delen rechtop zijn gezet in plaats van vlak. Het versterkt ook gelijk het robuuste karakter van deze buitenbank. De steunen zijn van staal en

18

S t r a a t b e e l d april 2009

kunnen gepoedercoat worden in één van de 190 standaard RAL-kleuren.

De FalcoMetro is alleen verkrijgbaar als bank zonder rugleuning. De bank heeft een lengte van 300 cm.

i Falco Vriezenveen T: 0546-554435 W: www.falco.nl

ODS: LED signalering in de openbare ruimte Voor uw veiligheid!

Onze lichtoplossingen zijn op alle denkbare manieren toe te passen.

Hierbij valt o.a. te denken aan:

• Winkelcentra • Parkeergarages • Treinperrons • Evenementenhallen

• Metrostations • Luchthavens/terminals • Verkeer • Beursgebouwen

Maatwerk in LED verlichting!

U kunt specifiek aangeven welke afmetingen, kleuren, materialen, pictogrammen etc. u wenst.

ODS BV Donk 6, 2991 LE Barendrecht Postbus 69, 2990 AB Barendrecht Tel: +31 0 180 640911 Fax: +31 0 180 640 325

www.ods-afvoertechniek.nl

metal & more

MÓÓI

OPVALLEND STRAATMEUBILAIR

Straatmeubilair van Jan Kuipers Nunspeet is functioneel, duurzaam en onderhoudsarm. Maar bovenal opvallend mooi qua design.

Neem bijvoorbeeld het nieuwe regio-politiebureau in Eindhoven.

Hier realiseerde Jan Kuipers Nunspeet o.m. de rokersaccommodatie op het dakterras. Ook voor fietsoverkappingen, banken, abri’s, verkeersbeheersmiddelen en ander straatmeubilair kiest u uit een breed assortiment van innovatieve producten.

Beglazingsconstructies en luifels zijn maatwerk; zij worden in overleg ontworpen en uitgevoerd, geheel konform uw wensen.

Voor nadere info: www.jankuipers-nunspeet.nl

INNOVATIEF IN STRAATMEUBILAIR

Industrieweg 20, Postbus 5, 8070 AA Nunspeet Tel: (0341) 25 29 44, Fax: (0341) 25 28 56 E-mail: info@jankuipers-nunspeet.nl Internet: www.jankuipers-nunspeet.nl

Loop ©: zit en ontmoet!

Met zijn ronde vorm en opvallende kleuren voegt de Loop© een vrolijke noot toe aan het straatbeeld. Het straatmeubilair kan binnen of buiten worden gebruikt, bijvoorbeeld bij scholen, speeltuinen, straatfeesten, parken of in wachtruimten.

Op een Loop© is ruimte voor 4 tot 6 personen. De Loop© is geschikt voor zowel permanente als tijdelijke installatie, dus prima geschikt voor festiviteiten.

De Loop© bestaat uit 6 mm dik polyethyleen en wordt uit één stuk gegoten. De diameter is 1800 mm.

Het materiaal is UV-bestendig en is kleurvast. Ook is de zitbank bestendig tegen krassen en weersbestendig.

De Loop© is verkrijgbaar in drie standaardkleuren: rood, limoengroen en oranje. Andere kleuren zijn op aanvraag beschikbaar. Een oplichtende Loop©, door ingewerkte 230V LED verlichting, behoort ook tot de mogelijkheden. Verder kan op de Loop© een logo worden geplaatst.

De Loop© kan worden gevuld met water of zand waardoor deze verplaatsbaar is. door twee afsluitbare gaten en is te monteren in de volle grond of op klinkers, beton, tegels, asfalt met behulp van bijpassende thermisch verzinkte ankers.

(Advertentie)

i GreenLight Company b.v.

T: 06-51571217 W: www.loopzitidee.nl

Ondergronds meubilair voor elektriciteit en water

Tel: 075 - 750 22 14

www.putkast.nl 20

S t r a a t b e e l d april 2009

MITHRA: eigentijds paaltoparmatuur met uitstekend lichtcomfort MITHRA is een nieuwe paaltoparmatuur met een tijdloze ronde vormgeving, specifiek ontwikkeld voor gebruik met energiezuinige PL-L compact fluorescentie lampen. Door toepassing van een hoogwaardige optiek en een belijnde afscherming worden verblinding, lichtvervuiling en lichthinder in hoge mate beperkt.

Bovendien zit er in het armatuurontwerp een aantal innovatieve functionaliteiten die zorgen voor een hoog lichtcomfort.

Vooruitstrevende lichttechniek Bij de ontwikkeling van de MITHRA armatuur heeft Industria veel zorg besteed aan de lichttechniek.

In het armatuurontwerp is een volledig nieuwe hoogwaardige spiegeloptiek ontwikkeld, waarbij een symmetrische brede lichtverdeling gekoppeld is aan een comfortabele lichtbeleving. De multi-zetting spiegeloptiek en de witte reflectorplaat bestrijken namelijk de volledige diameter van de armatuur waardoor een optimale, diffuse en directe reflectie wordt bereikt. Dit zorgt voor een zeer gerichte lichtverdeling met een hoog effectief wegdekrendement. MITHRA onderscheidt zich door een optimale lichtprestatie te leveren op relatief grote mastafstanden, volgens de normen van de Nederlandse Praktijk Richtlijn (als beschreven in NPR/EN 13201). Dit is zeker een voordeel in situaties van grootschalige vervanging van alleen armaturen op bestaande masten.

Daarnaast zorgt de combinatie van de multizetting-spiegeloptiek, de sierlijke horizontaal belijnde afscherming en een hoge (verdekte) lampplaatsing ervoor dat lichtvervuiling, lichthinder en verblinding in hoge mate worden beperkt. Dit resulteert in een verblindingsklasse G2 en een

verblindingsindexklasse D5 (alsook beschreven in NPR/EN 13201).

Snelle en eenvoudige installatie en onderhoud In MITHRA zijn nieuwe constructieve technieken toegepast om installatie en onderhoud zo eenvoudig en snel mogelijk te laten verlopen, zoals het uitneembare Indal Quick Connect aansluitblok. Hiermee kan de aansluiting van de kabel eenvoudig buiten de armatuur (in de werkplaats) plaatsvinden, waarmee het aansluitblok in één handomdraai (plug en play) teruggeplaatst kan worden.

Daarnaast is lampvervanging door een “quick release and lock” drukknop op de lamphouder omdat de lamp direct los van de lamphouder komt.

Verder wordt MITHRA aangedreven door een elektronisch voorschakelapparaat, waarmee circa 10% energie wordt bespaard in vergelijking tot conventionele voorschakelapparaten. En kan bij inzet van Long Life lampen minimaal een verdubbeling van de levensduur van de lampen worden gerealiseerd. Al deze nieuwe technieken hebben een gunstige uitwerking op de Total Costs of Ownership.

i Industria Technische Verlichting bv Rotterdam T: 010-2640164 W: www.indal.nl

Moder ne, breed inzetbare vormgeving MITHRA is door zijn eigen moderne karakter en symmetrische ronde en tijdloze vormgeving breed toepasbaar. Het armatuurhuis heeft een hoge dichtheidsgraad (IP 66) en is uitermate vandalismebestendig (slagvastheid IK 10).

Met zijn karakteristieke horizontale lijnenspel wordt het zicht op de lamp onderbroken. Hierdoor is MITHRA toepasbaar in elke buitenruimte en blijft de neutrale, rustige en ronde vorm domineren in het Nederlandse straatbeeld.

S t r a a t b e e l d april 2009

21

Nieuw type verharding is flexibel waterbergend en laat de aarde ademen De InfraElast- oplossing waarvoor is gekozen bij de aanleg van de HSL-zuid, om de stabiliteit van spoorballast te verbeteren, is ook uitstekend toepasbaar voor het versterken van oeverbekledingen en de aanleg van innovatieve verhardingen in de openbare ruimte.

Door het hoge percentage holle ruimte is dit type verharding geluidsreducerend en ook geschikt als waterberging en infiltratiesysteem. Het materiaal is bestand tegen zwaar verkeer en de natuurlijke kleur van het granulaat blijft zichtbaar.

De sterkte van InfraElast is gebaseerd op de hechting tussen het toegepaste granulaat en de sterkte van het kunststofbindmiddel. Het granulaat wordt als het ware verlijmd, zodat een hoog percentage (ca 32%) holle ruimte haalbaar is. InfraElast is uitgebreid fysisch-mechanisch

22

S t r a a t b e e l d april 2009

onderzocht en getest op belasting door zwaar verkeer. En met uitstekende resultaten. Frans Pigmans, directeur van InfraElast bv: “Uit het onderzoek wordt geconcludeerd dat InfraElast zeer goed bestand is tegen langdurige belasting door zwaar verkeer. Door de geringe uitzettingscoëfficiënt en de hoge trekvastheid en E-modulus kan het materiaal nagenoeg voegloos toegepast worden.

Gedetailleerde onderzoeksresultaten zijn voor geïnteresseerde lezers op onze site na te lezen.” Pigmans: “Cement en bitumen worden al decennia gebruikt als bindmiddel voor (gewapend) beton en asfaltverhardingen, kunststoffen als polyeurethaan en epoxy veel minder.

Ondanks voordelen als kleurloosheid en het vermogen om in korte

tijd een zeer hoge hechtkracht te ontwikkelen, worden ze in Nederland alleen voor specifieke constructies zoals voegovergangen en slijtlagen op brugdekken gebruikt. Frankrijk en Duitsland hebben al jarenlange ervaring met de toepassing van kunststofbindmiddelen als wegverharding opgedaan.” InfraElast kan in elke kleurstelling worden vervaardigd. En door gebruik te maken van een mobiele mengunit kan op vrijwel elke locatie worden gewerkt en hoeft alleen het granulaat en het bindmiddel aangevoerd te worden.

Breed toepasbaar Bij de InfraElast oplossing, waarvoor men via licentieovereenkomsten de vertegenwoordiging voor de Benelux heeft gekregen, wordt het kunststof-

bindmiddel over het ballastmateriaal gesproeid of gegoten, waardoor het ballastbed tot een steenskelet wordt gefixeerd en het toch voldoende elastisch blijft. InfraElast beschikt als enige in Nederland over de Toelating van Deutsche Bahn voor de gebruikte kleefmiddelen. Deze methode (afkomstig van de TGV in Frankrijk) is geschikt voor de fixatie van spoorballast, maar is ook toepasbaar voor het verlijmen van granulaat voor waterbergende verhardingen en bij het fixeren van fijne sorteringen breuksteen in de waterbouw.

Door overlaging van een bestaande glooiing met InfraElast, voldoet de glooiing weer aan de laatste eisen van RWS. Dit levert forse besparingen op. Afhankelijk van de gewenste correctie op het gewicht voor de bestaande glooiing, kan een ideale combinatie van dichtheid van de steensoort en laagdikte worden bepaald. En er worden nog steeds nieuwe toepassingen bedacht zoals op fietspaden, bij boomkransen en bij sierverhardingen op bedrijfsterreinen, en in parken. Door toepassing van InfraElast blijven de natuurlijke kleuren van het granulaat behouden en genieten ontwerpers grote

vrijheid omdat ze niet gebonden zijn aan een vaste maat van prefabelementen.

Aanleg centrumplein Breskens Door de aanleg van de Westerscheldetunnel is in Breskens de veerdienst vanaf Vlissingen alleen nog voor

voetgangers/fietsers beschikbaar, wat de toeristische functie van Breskens verder versterkt. Om het gebied een nieuwe impuls te geven, is een herinrichtingsplan opgesteld met als doel de werkgelegenheid en het toerisme te bevorderen. Het dorp zal meer in contact met zijn omgeving gebracht worden.

S t r a a t b e e l d april 2009

23

Proefstuk InfraElast toplaag 3/11 mm

hevige regenval is het aanbrengen tijdelijk opgeschort. Inmiddels is het project gerealiseerd en de opdrachtgever de gemeente Sluis zijn zeer tevreden over het resultaat. Het project heeft een subsidie ontvangen vanuit het EU programma EFRO (Europees Fonds voor de Regionale Ontwikkeling).

In dit kader is ook het grasveld in het centrum (het Spuiplein) omgevormd tot een verhard plein met waterinstallaties en interactieve visobjecten.

Om dit mogelijk te maken, is gebruik gemaakt van InfraElast met allerlei verschillende kleurstellingen. Dit type verharding is waterbergend en het water kan infilteren in de ondergrond, zodat het aanwezige groen van voldoende water kan worden voorzien. Na het aanbrengen van een onderlaag van steenfundering is de sierverharding in twee lagen aangebracht. De productie bedroeg 500 m² per dag en totaal is 2.800 m² InfraElast aangebracht. Ondanks het wisselvallige weer, was de innovatieve verharding eenvoudig aan te brengen en te verdichten. Alleen bij

Toepassing in de waterbouw In 2007 is een bestaande glooiing van de Oesterdam nabij Tholen over een lengte van 15 m overlaagd met InfraElast. Hierbij is een sortering breuksteen 30/60 mm met een laagdikte van 250 mm aangebracht. Hierover is een kleurloze twee componenten lijm gesproeid, waarmee de bekleding integraal met de eronder gelegen betonblokken gefixeerd is.

Deze lijm is speciaal ontworpen voor toepassing in het getijdengebied.

Dit houdt in dat er na verwerking binnen een uur contact met water kan plaatsvinden. Praktijk onderzoek heeft aangetoond dat deze constructie niet alleen bestand is tegen de optredende golfaanvallen, maar ook ecologisch meerwaarde oplevert. Na twee groeiseizoenen is duidelijk waarneembaar, dat er

in de holle ruimte en op de niet besproeide delen van de breuksteen zich micro-organismen vestigen.

Belangrijk voordeel van deze innovatieve dijkversterking is, dat deze snel uitvoerbaar en zeer kosteneffectief is in relatie tot het vernieuwen van de gehele constructie.

Multi problem solver Pigmans blikt tot slot nog even vooruit: “De afgelopen periode is InfraElast op tal van kleinschalige projecten aangelegd en is de aanlegmethode verder geoptimaliseerd.

Op dit moment is een aanlegcapaciteit van 600 m² per dag haalbaar.

De verwachting is dat het gebruik van dit type verharding (gezien de toenemende wateroverlast en de behoefte om water te infilteren, maar ook op geluidsreducerend gebied) verder toe zal nemen. Het nieuwe verhardingstype kan met beperkt energiegebruik aangebracht worden.

Dit wordt naar verwachting in de toekomst een steeds belangrijker item, om zoveel mogelijk spaarzaam om te gaan met de fossiele brandstoffen c.q. primaire grondstoffen.”

i InfraElast Tilburg T: 013 - 570 02 15 W: www.infraelast.nl

Speeldraak In de vorm van een draak zien kinderen een figuur die in hun fantasie een belangrijke rol speelt. De indrukwekkende kop en de lange geschubde staart maken van de draak het geliefde middelpunt van elk speelplein. De toegang tot de draak (het speelplatform) gebeurt via een verticale ladder welke is ingebouwd in de kop of via een hellend klimnet aan de zijkant, en kan weer verlaten worden via een smalle glijbaan. Verdere speelmogelijkheden zijn de klimgrepen op de staart en om even uit te rusten is onder het speelplatform nog een zitbank aangebracht. Al met al een aantrekkelijk uitziend en veel mogelijkheden biedend speeltoestel.

i Spereco Holland BV T: 0495-5402 05 W: www.spereco.nl

24

S t r a a t b e e l d april 2009

boomroosters

www.ANAE.nu

project: Centrum Venray ontwerp maaiveld: MTD Landschapsarchitecten model: Linder

Pijnenburg Import B.V., gevestigd in Tilburg, is ondermeer jarenlang leverancier van hoogwaardige producten voor de inrichting van de openbare ruimte, waarbij design en kwaliteit voorop staan.

Ter versterking van de afdeling Public Design zijn wij op zoek naar een gedreven en resultaatgerichte

BUITENDIENSTMEDEWERKER Zijn goede communicatieve vaardigheden, zelfstandigheid, pioniersgeest, flexibiliteit en enthousiasme woorden die bij u passen?

Wilt u weten wat wij u te bieden hebben?

Ga dan naar onze website

www.pijnenburgimport.nl

Exclusief importeur van:

LED-signalering in openbare ruimtes Tegels met pictogrammen in de vloer die door middel van LED’s verlicht worden, kunnen niet alleen in parkeergarages maar ook elders in de openbare ruimte dienen als een in het oog springende bewegwijzering.

Parkeergarages Zowel overdag als ’s nachts moeten automobilisten en voetgangers zich veilig kunnen voelen wanneer ze gebruik maken van een parkeergarage. Ook als er in een dergelijke parkeervoorziening een calamiteit plaatsvindt, zoals een brand met een hevige rookontwikkeling, is het zaak dat de mensen – zowel in de auto als te voet - zo snel mogelijk de uitgang kunnen vinden. “Wanneer door de rookontwikkeling de bordjes ‘UIT’ niet meer zichtbaar zijn,

loopt de veiligheid van de mensen die in de parkeergarage aanwezig zijn ernstig gevaar”, zegt Aat Baks, salesmanager bij het bedrijf ODS. “Met LED’s verlichte tegels of lichtlijnen in de vloer die de route naar de uitgang aangeven, bieden dan een oplossing. Een dergelijke bewegwijzering is – net als in een vliegtuig of in de bioscoop – altijd zichtbaar”. In parkeergarages wordt middels bebording vaak behalve de UIT-aanduiding, ook andere informatie aan de gebruikers doorgegeven.

Bijvoorbeeld via welke uitgang het gemeentehuis of het winkelcentrum te vinden is. Dikwijls worden dergelijke borden door pilaren en garagewanden aan het oog onttrokken.

Verlichte tegels met pictogrammen in de vloer of lichtlijnen opgebouwd uit LED’s zouden ook hier een oplossing kunnen bieden. ODS (onderdeel van Klöckner & Co) in Barendrecht houdt zich bezig met ‘het leveren van metalen en kunststof halffabrikaten, systemen en componenten voor de verwerkende industrie’. In eerste instantie bedoeld voor de toepassing in parkeergarages heeft dit bedrijf tegels en lichtlijnen met LED-verlichting ontwikkeld die in geval van nood de route naar buiten aangeven.

Zowel de verlichting als de behuizing van deze produkten worden gemaakt door een hiervoor gespecialiseerd bedrijf. De voeding van de LED’s is volledig gescheiden van de standaardverlichting in de parkeergarage. De minimale inbouwdiepte van de tegels in de afwerkvloer bedraagt

2 cm. De tegels en de lichtlijn kunnen indien gewenst gemaakt worden in een uitvoering die tegen een zware verkeersbelasting bestand is.

Op straat en trottoir In het woud van borden langs de openbare weg lopen zowel automobilist als voetganger snel de kans dat voor hen bestemde informatie niet door hen als zodanig wordt opgemerkt. Verlichte tegels met pictogram in het asfalt of het trottoir maken zowel overdag als ’s avonds duidelijk in welke richting bijvoorbeeld het winkelcentrum, de bioscoop of het gemeentehuis te vinden is. “Het idee voor deze LEDtegels verkeert weliswaar nog in het ontwikkelstadium’, aldus nogmaals Aat Baks, “toch hebben diverse partijen in de markt al belangstelling getoond voor het product. Zowel ProRail, de Rotterdamse Metro, de spoorwegen, winkelcentra en evenementenhallen zijn geïnteresseerd in dit type route aanduiding”.

Overal in de openbare ruimte waar in de ondergrond dergelijke LED-tegels (in roestvrijstaal of in kunststof) 2 cm diep kunnen worden aangebracht, kunnen routes worden uitgezet.

Tegels, lijnen met symbolen zijn in elke willekeurige afmeting en vorm te leveren. Weer een heel andere toepassing van de LED-tegel is de in ontwikkeling zijnde hinkelbaan met tegels die oplichten wanneer het hinkelende kind er op neer komt. De verlichting bestaat uit LED’s die bij elkaar vele kleine lichtpuntjes produceren. Omdat een van speciaal materiaal vervaardigd kleurfilter wordt toegepast, wordt een mooi egaal gekleurd beeld getoond waarin die vele kleine lichtpuntjes niet meer als zodanig te zien zijn.

i ODS Barendrecht T: 0180-640911 W: www.odsbv.nl

26

S t r a a t b e e l d april 2009

Droge voeten voor binnenstad Delft Een zakkende bodem en een stijgende waterspiegel gaan niet goed samen. Daarom is het water in de historische binnenstad van Delft sinds kort volledig afsluitbaar. Ipv Delft ontwierp het gemaal dat overtollig water het centrum uit moet pompen.

Tegelijkertijd werd de brug waarbij het gemaal zich bevindt gerenoveerd.

De oostelijke binnenstad kan voortaan bij hevige regenval op acht plaatsen worden afgesloten met kantelstuwen. Naar verwachting zakt het Delftse bodempeil de komende jaren verder, wat betekent dat de stuwen over tien tot vijftien jaar permanent in gebruik zullen zijn. Voor een succesvolle beheersbaarheid van het waterpeil in de binnenstad, is ook een gemaal essentieel. Zo kan bij hevige regenval het overtollige water op de boezen worden geloosd.

mogelijk zijn de oude natuurstenen elementen opnieuw gebruikt. Wel is de gehele fundering vernieuwd.

Door het gebruik van bakstenen, antracietkleurige stalen onderdelen en het originele Delftse hekwerk, oogt de vernieuwde Duyvelsgatbrug alsof hij er al jaren ligt.

Haar opvallende naam dankt de Duyvelsgatbrug aan de verraderlijke stroming op het Rijn-Schiekanaal ter hoogte van de brug.

i ipv Delft T: 015 7502574 W: www.ipvdelft.nl

De Duyvelsgatbrug in het noorden van de binnenstad bleek de ideale locatie voor het gemaal. Deze brug was echter wel aan een opknapbeurt toe. Ontwerpbureau ipv Delft kreeg de opdracht de brug te renoveren en daarnaast zowel een afsluiting als een gemaal te plaatsen. Vooral dat laatste vormde een uitdaging, want de ruimte was beperkt.

Ipv Delft stelde voor een kantelstuw te gebruiken als afsluiting. Daarnaast kozen de ontwerpers na uitgebreid onderzoek uiteindelijk voor een compact gemaal met grote capaciteit, gecombineerd met een aangepaste kadelijn: waar de kade van de Kantoorgracht eerst met een bocht op de Duyvelsgatbrug aansloot, loopt deze nu recht. In de oksel ontstond hierdoor precies genoeg ruimte voor het gemaal.

Kleur- en materiaalgebruik zijn zoveel mogelijk afgestemd op de oorspronkelijke brug en haar omgeving. Waar

S t r a a t b e e l d april 2009

27

Fit4all Outdoor Fitness Dit voorjaar introduceert Nijha het gloednieuwe Fit4all Outdoor Fitness. Een nieuwe lijn fitnesstoestellen voor in de buitenlucht die jong en oud uitdaagt om te bewegen.

Fit4all bestaat uit 12 toestellen gericht op cardio- en fitnessoefeningen, een tafeltennistafel en een fraai informatiepaneel. Een kleuraanduiding op het toestel geeft de functie weer: kracht, cardio, flexibiliteit, balans en coördinatie.

eigen niveau uitvoert. Trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut, sportbuurtwerker, leerkracht of (loop) trainer stimuleert gebruikers structureel met Fit4all aan de gang te gaan. En onder begeleiding sporten werkt ook nog eens stimulerend.

Fit4all werkt dus uitstekend onder begeleiding, maar de laagdrempe-

lige toestellen zorgen er ook voor dat zonder begeleiding de toestellen gebruikt kunnen worden.

Alle toestellen zijn gemaakt van duurzame, hoogwaardige materialen zoals staal en aluminium. Dankzij een oersterke 2-laags poedercoating zijn de toestellen bestand tegen elk

Deze lijn Outdoor Fitness is geschikt voor de openbare ruimte en kan dus overal in de buitenlucht geplaatst worden. In de woonwijk, in het (sport)park, langs een hardloop- of wandelroute, bij school of bij een zorglocatie. De toestellen vragen weinig ruimte, maar bieden vele mogelijkheden. Voor trainen en voor actief ontmoeten.Op ieder gewenst moment kunnen mensen van alle leeftijden met Fit4all werken aan de eigen fitheid. Het is immers altijd ‘open’. Enkele minuten bewegen per toestel is al voldoende. De toestellen werken op basis van eigen lichaamsgewicht als contragewicht, waardoor iedereen oefeningen op zijn of haar

weertype en vandalismeproof. Er is geen specifieke valdempende ondergrond nodig. Voor de afbakening van de trainingsruimte kan er gebruik gemaakt worden van afwijkend materiaal, bijvoorbeeld zand, (kunst) gras, boomschors en rubber.

i Nijha Lochem T: 0573-288555 W: www.nijha.nl

28

S t r a a t b e e l d april 2009

Iedereen vitaal met Fit4all.

Nijha introduceert Fit4all. Een nieuwe lijn outdoor

Zowel beginners als echte sporters kunnen zich

fitnesstoestellen die jong én oud uitdaagt te bewe-

direct uitleven op de gevarieerde Fit4all-toestellen.

gen. In de wijk, bij school, bij het (sport)park,

Met en zonder begeleiding. Speel nu in op de nieuwe

langs een trimroute, waar dan ook. De toestellen

trend van buitenfitness, met Fit4all. Vraag vandaag

zijn door hun kleurstelling en vormgeving een

nog de brochure aan of kijk op www.nijha.nl

aanwinst voor elke omgeving. nijha bv • tel (0573) 28 85 55 • fax (0573) 25 45 54 • info@nijha.nl • www.nijha.nl

611104 Advertentie Norwell.indd 1

11-03-2009 10:09:06

Beleid & Advies Projectmanagement Ontwerp Projectuitvoering Beheer & Onderhoud

Weg met de

kwiklamp!

Kijk op www.citytec.nl voor meer informatie!

Inspecties

Openbare verlichting leeft...

Bij bewoners, die veel waarde hechten aan goede verlichting in de wijk. En bij bestuurders, die een betrouwbare en duurzame verlichtingsinstallatie nastreven. CityTec is voor een groot aantal gemeenten de partner op het gebied van openbare verlichting, van advies en ontwerp tot uitvoering en onderhoud.

CO2-reductie? Informeer naar de mogelijkheden op het gebied van LED-verlichting, dimbare installaties en zero-emission lichtmasten.

verlichting, verkeer en oriëntatie Meer informatie over onze dienstverlening op het gebied van openbare verlichting? > Kijk op www.citytec.nl of bel 070 - 319 7600.

STRAATgewas in buizenstructuur van staal “Met het ontwerp van deze bijzonder gemodelleerde objecten van aan elkaar bevestigde buizen, willen we graag het kunstzinnige met het functionele combineren”, zegt Jan Dijkstra die samen met Nathalie Schellekens het ontwerpduo ONS JAN vormt. Beiden zijn afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven en hebben allebei hun afstudeerproject bij Van der Hoorn Buigtechniek in Geldrop laten maken. “STRAATgewas geeft letterlijk en figuurlijk een heel andere dimensie aan het begrip straatmeubilair, vinden ze, want wat je nu op straat ziet is eigenlijk allemaal rechttoe rechtaan op het saaie af...”.

Diverse vormen

Na de afstudeerperiode zijn Nathalie en Jan ieder een eigen studio gestart. Het contact met Van der Hoorn is gebleven wat resulteerde in de vraag aan ONS JAN om nieuwe producten te ontwikkelen. Het resultaat is een serie ‘kunstzinnig gevormde bruikbare stalen elementen’ onder de veelzeggende naam STRAATgewas. ONS JAN bedenkt en ontwerpt onder andere deze boomstructuren van rond buismateriaal om te plaatsen op plekken in de openbare ruimte waar geen groen kan groeien, zoals pleinen en langs wegen. Andersom geredeneerd

30

S t r a a t b e e l d april 2009

kunnen dergelijke stalen boomvormen een groene omgeving juist een opvallend stads uiterlijk geven. De mogelijkheden qua vormgeving zijn legio, vinden beide ontwerpers die hun jonge bedrijf hebben gevestigd in een voormalig fabrieksgebouw van Philips op het Strijp-S terrein in hartje Eindhoven. De basis van het systeem bestaat uit 5 meer of minder gebogen buisvormen. De objecten zijn in een modulair systeem samengesteld uit deze stalen buizen met een doorsnede van 60 mm, die

onderling aan elkaar gekoppeld of gelast worden. Naar keus uitgevoerd in RVS of gecoat in een door de opdrachtgever gewenste kleur.

Plataan Het programma STRAATgewas omvat een brede collectie figuratief straatmeubilair in de ruimste zin van het woord. Boomstructuren kunnen op straatniveau eenvoudig gecombineerd worden met bijvoorbeeld een zitelement, een prullenbak, een touwladder, een rekstok en dergelijke. Een mooi voorbeeld van een dergelijk samengaan is onder meer de door ONS JAN uitgewerkte plataanvorm gecombineerd met een statafel. In de vormgeving is duidelijk de stam met daarboven een breed uitgevoerd horizontaal ‘bladerdak’ te herkennen. Het geheel is 2,5 meter hoog en het ‘dakje’ dat bespannen is met bedrukt doek heeft een breedte van ruim 2 meter. De boomstructuren kunnen verschillende maten hebben, het grootste model tot nu toe heeft een hoogte van 6 meter.

Ontwerpstudio ONS JAN heeft een aantal afgeronde ontwerpen ontwikkeld zoals de genoemde Plataan.

Vermeldenswaard is ook de robuuste ‘struik’ die dienst doet als parkeerplaats voor fietsen.

Impressie STRAATgewas

Plataan-vorm

Gemeenten kunnen zelf een aanvraag indienen voor een project met de omschrijving van de gewenste vorm.

ONS JAN maakt, gebruikmakend van de 5 genoemde grondvormen, het definitieve ontwerp dat uiteindelijk door Van der Hoorn Buigtechniek wordt geproduceerd.

i ONS JAN T: Eindhoven M: 06-13099442 W: www.janjannes.com

Square Game – interactief pleinspel Van Dalen Products, fabrikant van pretpark voertuigen, heeft speciaal ook voor gemeentes en scholen een interactief pleinspel ontwikkeld, waarbij de beweging en samenspel van het kind centraal staat.

“Een uniek speeltoestel, dat geen ruimte inneemt en waar nu eens geen jaarlijkse keuringen voor nodig zijn”, aldus de ontwikkelaars. Het Square Game laat het plein waar kinderen kunnen rennen en ravotten in ere, is daardoor extra veilig het plein blijft ook voor andere doeleinden bruikbaar. De ervaring leert dat kleine kinderen zich de spellen vaak sneller eigen maken dan de grotere.

Hierdoor ontstaat wederzijds respect en samenspel.

Twee basisspellen Het Square Game (letterlijk vertaald: pleinspel) is standaard voorzien van twee spellen, die starten zodra er minimaal twee kinderen op gaan staan.

En als er bijvoorbeeld acht kinderen op gaan staan, start automatisch het spel voor acht kinderen. Het eerste basisspel is het ‘square-dance’.

Een soort stoelendans, waarbij alle kinderen in de rondte lopen totdat de tegels van kleur veranderen en er één tegel minder is (zie foto). Een spel dat leuk is voor de kleinsten, en voor volwassenen en tieners. Het tweede basisspel is ‘color-shift’ waar-

bij iedere speler (2 tot 8 personen) zijn kleur moet volgen. Diegene die na tien keer gemiddeld genomen het snelst was, is de winnaar. De winnaar ziet dat hij gewonnen heeft, doordat zijn/haar tegel in kleur gaat knipperen en daarna over alle tegels rond gaat. De intelligente snelheidsmeting van de Square maakt dit soort toepassingen mogelijk.

Duurzaam Het Square Game is in samenwerking met TNO en de TU Delft ontwikkeld voor kinderen van 3 tot 16 jaar. De tegels werken op zwakstroom (18 Volt) en zijn duurzaam ontworpen uit de beste materialen. Zo kunnen de kleine vandaaltjes er met stenen op slaan, en er kan er zelfs een auto overheen rijden, Van Dalen Products geeft dan ook 2 jaar all-in garantie.

Binnenkort zal de tegel overigens ook in het formaat klinker (10x20cm) verkrijgbaar zijn als straatverlichting.

Niet interactief, wel met zeer langzaam veranderende kleuren.

i Van Dalen Products Rotterdam T: 010 - 2800389 W: www.vandalen.eu

S t r a a t b e e l d april 2009

31

Trapveld in Drontense wijk De Lire wordt multifunctionele speel- en verblijfplaats In 2007 heeft de Gemeente Dronten in samenwerking met OBB een Speelruimteplan ontwikkeld om tot een duurzaam en uitgebalanceerd geheel van speelvoorzieningen in de openbare ruimte te komen. Speerpunten waren ‘minder maar beter’ en meer aandacht voor de groep 12 tot 18-jarigen. Beide doelstellingen zien we terug in de herinrichting van het trapveld in de wijk De Lire.

Van oorsprong hebben poldergemeenten een hechte sociale structuur en een bloeiend verenigingsleven. Dat stamt nog uit de tijd dat de eerste bewoners vanaf het vasteland zich hier vestigden en simpelweg aan elkaar overgeleverd waren. En elkaar frequent opzochten voor vertier in de vaak nog kale polder. Toch, of misschien wel daardoor, ontbrak tot voor enkele jaren geleden een heldere visie op spelen in de openbare ruimte in de drie kernen Dronten, Swifterbant en Biddinghuizen. “ We deden het zo goed mogelijk, maar zonder duidelijke visie”, aldus Sylvia de Groot beleidsmedewerker van de gemeente Dronten. Er werd

besloten om in samenwerking met OBB een Speelruimteplan op stellen dat gaat over speelruimte voor kinderen, jeugd en jongeren. Het eind 2007 opgeleverde plan bestaat uit twee delen. Het eerste deel bevat beleid voor speelruimten. Het beleid vormt spelregels voor iedereen die met speelruimte te maken heeft en krijgt. Dit zijn niet alleen spelregels voor speelplekken, maar ook voor groen, wegen, water en andere delen van de openbare ruimte. Het tweede deel is een uitwerking van de spelregels voor de gemeente en een analyse van de drie kernen. Uitgaande van een evenredige verdeling van kwantiteit en kwaliteit van speelruimte voor ieder kind in de gemeente is per dorp een beeld geschetst van het na te streven speelvoorzieningenniveau. Hiervan is per dorp een schematische tekening gemaakt.

Formele en informele speelruimte Het bijzondere van het Speelruimteplan is dat er niet alleen gekeken

wordt naar speelplekken (formele speelruimte), maar dat ook ingegaan wordt op informele speelruimte.

Onder informele speelruimte wordt verstaan: overige openbare ruimte waar kinderen de mogelijkheid hebben om veilig activiteiten te ontplooien. Bijvoorbeeld het groen speelt hierin een belangrijke rol. Dat vormt geen formele speelplek, maar het is wel nodig voor het bouwen van hutten, verstoppen en leren over de natuur. Als de wegen veilig zijn en uitnodigen tot verplaatsen dan zullen kinderen makkelijker en meer kunnen spelen. Naast de formele speelruimte is dus ook de informele speelruimte van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen. “De toenemende belangstelling voor informele speelaanleidingen die vaak avontuurlijker zijn en meer uitdaging bieden, past prima in deze visie”, aldus Sylvia de Groot.

Minder maar beter Belangrijk uitgangspunt in het Speelruimteplan is ‘minder maar beter’. Voortkomend uit het probleem dat speelplaatsen soms niet op de goede plek liggen en/of niet goed zijn afgestemd op de wensen van de doelgroep. Verder is er extra aandacht nodig voor de 10 t/m 18 jarigen in de vorm van sport- en ontmoetingsplekken. Op basis van het Speelruimteplan worden in de kernen Biddinghuizen, Swifterbant en Dronten aanpassingen aan speelvoorzieningen gerealiseerd.

De Lire Een van de grotere projecten in het plan betrof de herinrichting van het trapveldje in de wijk De Lire in Dronten. Met zijn totale oppervlakte van 2500 m2 betreft het een grote speelplek in een wijk waar jongeren in de leeftijdscategorie 12-18 sterk vertegenwoordigd is. Juist die ca-

32

S t r a a t b e e l d april 2009

Net voor de winter inviel is de multifunctionele speel- en verblijfplek ingericht, zoals uit de foto’s blijkt. Of inderdaad aan de hooggespannen verwachtingen voldaan gaat worden, zal dit voorjaar blijken.

Rodeoboard

Aeroskate

tegorie werd tot voor kort te weinig speel- en verblijffaciliteiten geboden.

Bovendien ligt de speelplek aan een doorgaande weg van en naar een scholencomplex en wordt het daardoor ook als stopplaats gebruikt voor en na schooltijd. En door haar ligging kan het ook gaan dienen als faciliteit voor een sportdag van de scholen in de buurt.

Totaalontwerp en integrale aanpak Met het Speelruimteplan in de hand, verliep het project anders dan men tot voor kort gewoon was. “Enkele jaren geleden zouden we bij wijze van spreken een aantal toestellen uitgezocht en geplaatst hebben.

Nu hebben we een totaalontwerp laten maken voor de complete speelplek dat bovendien nauw aansluit bij het stedebouwkundige ontwerp. Het ontwerp is tot stand gekomen in nauw overleg tussen vertegenwoordigers van groen, beheer, opzichters en stedebouw.

Natuurlijk kost dat extra uitleg- en overlegtijd. En natuurlijk wil je op bepaalde momenten meer snelheid maken. Maar deze tijdsinvestering komt de kwaliteit van het project zeker ten goede en er zijn absoluut betere keuzes gemaakt bij onder-

Zit-sta bank

Dubbele Gyrosat

meer de gebruikte ondergronden, verlichting, het grondwerk en dergelijke. En de tevredenheid van alle betrokken geledingen binnen de gemeente is substantieel hoger”, aldus Sylvia de Groot.

Kortom, een beter en duurzamer resultaat als winst van de integrale aanpak. En door ook de omgeving intensief bij het project te betrekken, valt het aantal negatieve reacties tot nu toe erg mee. Ondanks de gebruikelijke weerstand vooraf, blijft het aantal klachten beperkt.

Invulling De uitgangspunten van het plan (multifunctioneel, een combinatie van speelaanleidingen en speeltoestellen, een gesloten grondbalans en geschikt voor met name de leeftijdscategorie van 12-18 jaar) werd door Van Ee Speeltoestellen het best ingevuld. Zij mocht dan ook ontwerp, voorbereiding en realisatie voor haar rekening nemen. Wilma Kersten, account manager bij Van Ee: “We hebben ons echt uit kunnen leven in deze opdracht. Ons assortiment sloot naadloos aan op de behoefte en ook in de ontwerpfase hebben we onze kennis en enthousiasme met de gemeenten kunnen delen.”

Van Ee kwam in samenwerking met

Vitaliteitsstation

de gemeente tot een ontwerp met daarin: Een groot multifunctioneel veld voor ondermeer voetbal en basketbal en met een verharding van Playground platen, voorzien van een zit/stabank voor de ‘supporters’.

Er is een verbinding gemaakt tussen het veld en de cirkelvormige ontmoetingsplek, waar ook diverse geïntegreerde fitnesstoestellen zijn geplaatst, zoals een loopband, roeitrainer e.d.

Rondom het veld zijn de diverse toestellen gepositioneerd, waardoor een speels en ruimtelijk beeld ontstaat. De toestellen die hier staan, hebben een uitdagend karakter en stimuleren de jongeren om sportief bezig te zijn.

Er zijn diverse variaties in ondergronden toegepast rekening houdend met uiteenlopende wensen van beheer, budget en design.

De kleuren zijn goed op elkaar afgestemd waardoor een eenduidig geheel ontstaat.

i Van Ee Speeltoestellen Barneveld T: 0342 -751 950 W: www.vaneespeeltoestellen.nl

S t r a a t b e e l d april 2009

33

ANAE boomroosters voor Venray Voor het centrum van Venray heeft MTD landschapsarchitecten een compleet centrumplan uitgewerkt.

Binnen het centrumplan is de bestrating van de hoofdwinkelstraten uitgevoerd in natuursteen. In de secondaire winkelstraten wordt dit natuursteen gecombineerd met klinkerverharding.

Voor het gehele centrumplan is gebruik gemaakt van het ANAE boomrooster model Linder. Een boomrooster dat bestaat uit drie brede concentrische ringen. Het ontwerp is eenvoudig maar toch stevig. Deze ‘Linders’ zijn altijd gevat in een natuurstenen kader wat een grote visuele verfijning oplevert. In de hoofdwinkelstraten, waar de verharding volledig uit natuursteen bestaat,

ontstaat een subtiele overgang tussen de ANAE boomroosters en de verharding. Daar waar de straten ook een klinkerverharding hebben, krijgen de bomen meer aandacht.

Deze aandacht komt volledig tot zijn recht bij een splitsing. Op de foto is goed te zien hoe een boom een bijzondere plaats kan markeren. De toepassing van het ANAE boomrooster versterken het gewenste beeld.

i ANAE boomroosters Maastricht W: www.ANAE.nu Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 -516950 W: www.grijsen.nl

Droog zitten, droog staan In opdracht van de gemeente Groesbeek ontwikkelde Delta Special Products een duurzame abri. Daarvoor werden transparantie, functionaliteit, eenvoud en duurzaamheid als uitgangspunten geformuleerd.

Dit resulteerde in ontwerp waarin veel ruimte voor glas is ingeruimd dat vervolgens minimaal wordt omlijst door keramisch gepareld RVS. De abri is voorzien van een strak dak waarbinnen wordt afgewaterd. En in de abri zijn comfortabele draaistoelen Turner geplaatst om het verblijf voor de reizigers zo aangenaam mogelijk te maken.

i Delta Special Products Zwolle T: 038-4602700 W: www.deltacatalogus.nl

34

S t r a a t b e e l d april 2009

de grootste en volle de meest succes bied ge t he op rs vakbeu atie cre re van sport, spel, te im ru re ba en en Op in de benelux.

Demo • Dagen 2009 8, 9 en 10 september 2009 nsC papendal, arnhem

Demo Dagen

De totaalvakbeurs voor sport, spel, recreatie en openbare ruimte kijk voor meer informatie op www.demo-dagen.nl

stadswerk-its 080305.indd 1

05-03-2008 13:38:35

11 bruggen in Vinex-lokatie Oosterheem Design heeft een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van 11 nieuwe en modern vormgegeven bruggen in de Zoetermeerse nieuwbouwwijk Oosterheem. De gemeente Zoetermeer sloot met de volgende drie partijen een design & construct contract: ontwerpbureau ipv Delft, Jan Kuipers staalconstructies en civiel aannemer Gebr. de Koning uit Papendrecht. Ontwerp en uitvoering van dit bruggen-project liggen dus van begin tot eind geheel in handen van deze combinatie van samenwerkende bedrijven.

Eind 2007 werd het werk aanbesteed op basis van een globaal vooront-

werp van de gemeente, en een jaar later – eind 2008 – werd met de bouw gestart.

De verwachting is dat rond september van dit jaar de laatste brug geplaatst zal worden.

Het project bestaat uit twee betonnen verkeersbruggen en 9 stalen fiets- en voetgangersbruggen, die alle een zelfde randligger die is voorzien van een stalen rand alsook het robuuste hekwerk aan weerszijden, met elkaar gemeen hebben. De stalen bruggen horen qua vormgeving duidelijk tot één familie. De

bruggen worden hier in Oosterheem gebouwd om de bestaande fiets- en wandelroutes in de wijk met elkaar te verbinden. Een uitzondering qua vormgeving vormt de zogeheten Y-brug met een rond middendeel van 8 meter breed, waaraan een 3-tal poten richting de oevers ontspruiten.

De verwachting is dat dit ‘eiland’ in het midden boven het water als de brug klaar is een sociale functie zal krijgen, bijvoorbeeld als ontmoetingsplek voor de jeugd. Alleen dit type is voorzien van verlichting.

De bruggen zijn alle ongeveer

22 meter lang, dragen zoals reeds is gemeld een zelfde in het oog springende toog, alleen de breedten variëren.

De fiets- en voetgangers bruggen zijn voorzien van een brugdek van glasvezelversterkt kunststof.

De stalen bovenbouw is thermisch verzinkt en in twee lagen donkergrijs gecoat.

i Jan Kuipers Nunspeet Nunspeet T: 0341-252944 W: www.jankuipers-nunspeet.nl

36

S t r a a t b e e l d april 2009

ipv Delft trekt ervaren lichtarchitect aan Het team van ontwerpbureau ipv Delft is begin dit jaar uitgebreid met lichtarchitect ir Rob Kruizinga voorheen senior lichtarchitect en teamleider bij Dynamicom Lichtarchitectuur. Het bureau richt zich voortaan naast het ontwerpen van verlichtingsproducten ook op lichtvisies en -plannen, simulaties, lichtberekeningen en objectverlichting.

Zowel ‘s nachts als overdag heeft verlichting invloed op de sfeer van de openbare ruimte. In het donker zorgt doordachte verlichting voor een veilig gevoel, goede oriëntatie en een uitstraling die past bij het gebruik van plein, straat, park of binnenstad. Overdag speelt vooral de vormgeving van de verlichtingsproducten een rol. Kruizinga: “Lichtarchitectuur houdt rekening met nacht- en dagsituatie, gewenste uitstraling, de dynamiek van de openbare ruimte en de relatie met de omgeving.”

lichtontwerp? Met computersimulaties kan vooraf bekeken worden wat de gevolgen van een bepaald lichtconcept zijn. Daarnaast gebruikt ipv Delft haar ervaring met verlichtingsprojecten voor het opstellen van lichtvisies en lichtplannen als basis voor de communicatie tussen verschillende partijen en als leidraad voor beleid.

combinatie van productontwerp en lichtarchitectuur betekent een grote aanvulling in de dienstverlening van het bureau. De Delftse ontwerpers kunnen voortaan de totale inrichting van de openbare ruimte op zich nemen en zo zorgen voor een ideale samenhang tussen uitstraling en functionaliteit.

Ontwerpbureau ipv Delft is behalve specialist in openbare verlichting ook expert in het ontwerpen van straatmeubilair en bruggen. De

i ipv Delft lichtarchitectuur T: 015-7502579 W: www.ipvdelft.nl

Met deze totaalaanpak staan Kruizinga en zijn nieuwe collega’s niet alleen projectontwikkelaars en gemeenten bij, maar ook stedenbouwkundigen en architecten. Hoe wordt de openbare ruimte gebruikt?

Wat is het effect van een specifiek

S t r a a t b e e l d april 2009

37

Streetlife: CorTen Boomroosters Meer dan ooit staat duurzaam groen en stedelijke bomen in de belangstelling. In het verlengde van de bekende grote boombakken en boomeilanden introduceert Streetlife een scala aan CorTen boomroosters. Ontwikkeld met de groeiplaats deskundigheid van boomspecialisten. Maak kennis met en laat u inspireren door technische innovaties en vormoplossingen.

De pluspunten De voordelen van de CorTen roosters van Streetlife op een rij: • Integratie met beluchtingsysteem.

• Integratie met boomverlichting.

• Verwijderbare ringen i.v.m. stamgroei.

• Duurzaam en natuurlijk materiaalgebruik.

• Eenvoudig maatwerk door volledige digitale verwerking.

• Mooie aansluiting op verharding door separate frame constructie.

CorTen boomroosters rond en in strook vorm met Tree-Air® Grondspots.

CorTen Staal CorTenstaal is bij inrichters van de openbare ruimte steeds populairder, en terecht! Het materiaal heeft een warme en natuurlijke uitstraling. Het combineert prachtig met hout en bomen.

Het zeer duurzame materiaal heeft geen beschermlaag, zoals zink of polyester, nodig. Het zal nooit doorroesten door de blijvende oxide-roest laag. Het is redelijk taai en dus lang niet zo bros als gietijzer.

Zoals uit bovenstaande blijkt: ideaal voor boomroosters in het maaiveld.

CorTen roosters en boomeilanden met 360 graden Rough&Ready zitrand: “Interconnecting Circles”. Een ideale verblijfplek in de openbare ruimte.

CorTen boomrooster - Twiggy

CorTen boomrooster - Casual Dots

CorTen roosters De dikwandige CorTen roosters zijn er in verschillende afmetingen en patronen. Naast het hippe stippenpatroon zijn er ook meer organische en strakke patronen verkrijgbaar.

Ook maatwerk, met afwijkende grafische patronen, is bij de Streetlife ontwerpers in goede handen. Ronde roosters, vierkante roosters of lange CorTen stroken, dekken de groeiplaats duurzaam af. De slimme Tree-Air® grondspots kunnen mooi in één keer geïntegreerd worden.

Tree-Air® Grondspots Streetlife ontwikkelde deze slimme grondspots speciaal voor de moderne en duurzame groeiplaatsen van stadsbomen.

Het Tree-Air® systeem (patent aangevraagd) combineert boomverlichting met het wortel beluchtingsysteem. Het realiseert extra trek door de wortelbuizen, zodat er meer zuurstof voor de wortelkluit beschikbaar is. Bijkomend voordeel: geen luchtroosters meer in het stenen maaiveld.

CorTen boomrooster - Pinot Noir

CorTen boomrooster - Ripples

i Streetlife Leiden 071-5246846 www.streetlife.nl streetlife@streetlife.nl Bekijk onze website en surf naar de uitgebreide beeldenreeks van boomproducten! Laat u verassen.

Tree-Air® Grondspot met wortelkluit beluchtingsysteem

Het plan voor beter spelen Ontwerp en realisatie van alle soorten speelruimte

Advies, onderzoek en ondersteuning in speelruimtebeleid en –beheerplannen

DUURZAME TOTAALOPLOSSINGEN OPENBARE VERLICHTING EN VERKEERSREGELING

Veiligheidsinspecties, inventarisaties, en beoordelingen van speeltoestellen en speelomgevingen

S

Speelplan BV * Randstad 22 - 129 * 1316 BW Almere * Tel: 036 523 61 27 * info@speelplan.nl * www.speelplan.nl

IP Lighting is onderdeel van Enexis

IP Lighting, samen slim verlichten.

ENX_7677_Adv_148_210_WT.indd 1

Untitled-1 1

infolighting@enexis.nl www.enexis.nl/lighting

24-03-2009 09:51:26

10-08-2006 13:00:36

Speels & Comfortabel Gelfort, een partner waar je op kunt bouwen...

Gelfort is een bekende leverancier voor overheidsinstellingen, recreatieparken en bedrijven. Door de grote flexibiliteit en het hoge afwerkingsniveau is Gelfort een prettige partner om mee samen te werken.

Gelfort beschikt over een eigen designafdeling die wensen en eisen van opdrachtgevers perfect kan vertalen in op maat gemaakte oplossingen. Daarnaast werkt Gelfort samen met gerenommeerde architecten en ontwerpbureaus.

Gelfort Productie b.v.

Industrieterrein Veesteeg, Expeditieweg 2, 6657 KL Boven-Leeuwen Tel: 0487-595772, Fax: 0487-595773 Website: www.gelfort.nl, Email: info@gelfort.nl

DUURZAAM GENIETEN

Brug met zes verlichte en onder een hoek gemonteerde bogen De in het oog springende nieuwe brug over de Zuid-Willemsvaart in het nieuwbouwplan Suytkade in Helmond, ontsluit de wijk vanuit het zuidwesten. De brug heeft een betonnen onder- en een karakteristieke stalen bovenbouw met drie rijbanen voor het verkeer en vrijliggende fietspaden aan weerszijden.

Opdrachtgever voor zowel de nieuwe wijk als de brug is de gemeente Helmond. Het plan Suytkade is gesitueerd in het hart van de stad Helmond op een groot terrein waar vroeger de textielfabriek Hatema stond. Maurik Groot-Ammers was vanaf het begin als turnkey aannemer betrokken bij de sloop van de oude opstallen, de sanering van de bodem en ten slotte het bouwrijp maken van het gebied. De hier nieuw te bouwen wijk met circa 1000 woningen wordt door de ambitieuze Suytkade brug goed ontsloten met uiteindelijk toegang tot de A67.

Zes stalen bogen De opvallende geheel in staal uitgevoerde bovenbouw is geconstrueerd en gemonteerd door het bedrijf Stalen Design Bruggen in Oosterwolde. Kenmerkend zijn de in totaal zes halfronde bogen – drie aan elke zijde – die in de lengte schuin op de brug zijn gemonteerd. Bovendien zijn aan weerszijden eveneens in staal uitgevoerde ‘uitkragende’ fietsbruggen met behulp van consoles aan het bruglichaam bevestigd. Hierlangs is een solide van brede strippen staal geconstrueerde balustrade aangebracht. Elke boog is samengesteld uit drie concentrische buizen – elk Ø 159 mm – die middels korte metalen schotjes aan elkaar zijn gelast. Aan de bogen zijn trekstangen van verschillende lengte tot aan het brugdek gemonteerd.

In de buitenste buis van elke boog is met een aluminium profiel over de gehele lengte een LED-lichtlijn gemonteerd die gelijktijdig met de openbare verlichting wordt aan- en uitgeschakeld.

Het gelige schijnsel van deze rondgaande lijnverlichting contrasteert mooi met de witte bogen en geeft met name in de avonduren de brug zijn kenmerkend karakter. Elke boog langs deze brede verkeers- en fietsbrug overspant een lengte van 18 meter en heeft een hoogste punt van 6 meter. In zijn geheel is de brug 54 meter lang.

Het bruggedeelte voor het verkeer is voorzien van een wegdek van Bilinga hout. In dit houten wegdek is een ingefreesde antisliplaag aangebracht. Het hout is afkomstig uit FSC-gecertificeerde bossen. Ook de balustrades langs de twee fietsbruggen zijn aan de bovenzijde afgewerkt met deze houtsoort. Deze fietspaden hebben een dek van kunsthars voorzien van een antisliplaag.

i Stalen Design Bruggen BV (Wietse Praamstra) Oosterwolde T: 0516-521232 W: www.stalendesignbruggen.nl

S t r a a t b e e l d april 2009

41

Spelen en leren in de vrije natuur Natuurspeelplaatsen bieden kinderen de kans om op een speelse manier kennis te maken met de natuur. Hierbij is het belangrijk dat kinderen een terrein met elementen ontdekken en kunnen gebruiken op verschillende wijzen. Een plek waar zij kunnen spelen in een natuurlijke omgeving en met natuurlijke (speel)materialen, waarin zij worden uitgedaagd om te bewegen en creatief te zijn en zodoende spelenderwijs iets te leren van hun omgeving. Een tweetal projecten van Adviesbureau Haver Droeze waarbij deze opgave min of meer centraal stond betreft het Bosbad in Amersfoort en de natuurspeelplaats op Landgoed Schothorst.

Herinrichting natuurbad Het oorspronkelijke Bosbad Amersfoort werd na de oorlog gegraven als werkgelegenheidsproject. Het natuurbad was met zijn wateroppervlak van 5.500 vierkante meter vermoedelijk meteen al het grootste openluchtzwembad van Nederland.

Helemaal in de beginperiode had het bad gewoon een zandbodem waarop jaren later betonnen grindtegels werden gelegd. Lange tijd heeft het voortbestaan van het Bosbad aan een zijden draadje gehangen, omdat het niet meer voldeed aan de wettelijke eisen voor de kwaliteit van

het water. Daarnaast stond het bad in direct contact met het grondwater; ook daar diende verandering in te komen. Niet alleen het bad zelf werd in opdracht van de gemeente Amersfoort / NV SRO geheel gerenoveerd met glad afgewerkte en waterdichte bodem en wanden – maar ook het terrein er omheen werd (deels) opnieuw ingericht. Het bad kreeg een betonnen omloop met afvoergoot, zodat het water nu tot aan de rand komt...en het bewegende water op die hoogte in combinatie met een subtiel kleurgebruik, geeft de spelende kinderen een echt ‘strandgevoel’. Dankzij een subsidie van de provincie werden in het 8000 vierkante meter grote terrein rond het bad ook een aantal nieuwe speelobjecten geplaatst, zoals ondermeer een zogeheten ‘klauterpad’ en een rij met een aantal flink grote stenen die tot in het water doorloopt. De bestaande 60 meter lange glijbaan in het bad werd gerenoveerd en twee brede glijbanen werden geplaatst.

betonnen schild dat vervolgens met een gekleurde coating is versierd. De twee brede glijbanen zijn in de eilanden geïntegreerd op een zodanige manier dat ze voldoen aan de eisen in het Attractiebesluit. Zo moesten ze enerzijds voldoende ruw zijn om uitgleiden te voorkomen en anderszijds worden voorzien van een klimbeveiliging zodat kinderen niet langs de rand omhoog konden klauteren. Dit is op een ‘speelse’ manier opgelost.

In de praktijk bleek het echter geen sinecure om goedkeuring te krijgen van de Voedsel en Waren Authoriteit.

De twee eilanden in het linkerbekken zijn letterlijk vanaf de bodem van het bad opnieuw opgebouwd uit een zandcementkern bekleed met een Ook bij de inrichting van natuurspeelplaatsen vormt het Attractiebesluit soms een moeilijke hindernis om te overwinnen. Objecten in de natuur en bijvoorbeeld ook kunstwerken die niet direct als speelelement zijn ontworpen, vormen immers geen standaard toestel. Toch dienen ook deze natuurlijk te voldoen aan een bepaalde mate van veiligheid. Het bedenken van goede, veilige maar toch ook uitdagende oplossingen vereist een creatieve flexibele geest van zowel de ontwerper als de keurmeester.

Natuurspeelplaats landgoed Schothorst Bij de inrichting van een natuurspeelplaats op landgoed Schothorst

42

S t r a a t b e e l d april 2009

Basisschoolkinderen planten zelf ruim 1100 jonge wilgen

(gemeente Amersfoort) , hebben kinderen flink wat in de melk te brokken gehad. Van twee scholen kregen leerlingen uit groep 8 de vraag voorgelegd: er wordt hier

een natuurspeelplaats aangelegd en wat willen jullie daar nu graag in tegenkomen? Er werden groepjes

gevormd en de deelnemers zijn aan de slag gegaan met het maken van plattegronden en maquettes met het oog op de gewenste bodemgesteldheid en het tekenen van de daarin geplaatste speelelementen. Het is Jeroen Heij van Adviesbureau Haver Droeze gelukt om uit de verschillende ideeën voor de bouw van ‘de ideale speelplek’ één allesomvattend totaalplan te creëren waarin alle gewenste elementen van de kinderen meer of minder aan bod kwamen.

Het uiteindelijke ontwerp omvat een doolhofpatroon dat wordt gevormd door daarvoor aangelegde grondheuvels met wilgenbeplanting in het terrein. Op de boomplantdag medio maart zijn hierop door de kinderen meer dan 1100 jonge wilgenboompjes geplant. In het midden van het plan is ook de alom gekoesterde wens van een klimtoren verrezen.

Verder is er een kronkelpad met kruip-door-sluip-door tunnels in de vorm van rioolbuizen die her en der door de grondlichamen gestoken zijn. Ook is er natuurlijk een waterplaats waar een door de kinderen

Links: boomhut met schommel, rechts: uitkijktoren

te bedienen handpomp staat, zodat er met water, zand en schelpen gespeeld kan worden. Op een ruim bemeten plek waar een laag grind de bodem bedekt, ligt een aantal grote keien, waar op geklommen en gegleden kan worden. In de bomen rondom is een ‘touwpad door de bomen’ aangelegd waar kinderen hun fantasie op los kunnen laten.

Ook hier was het een uitdaging om te voldoen aan de eisen van het Attractiebesluit. Door echter slim gebruik te maken van de op te werpen grondelementen, kon een veilige speelobjecten zoals touwbrug ‘door de bomen’ worden aangelegd, zonder de natuurspeelplaats aan avontuur en uitdaging te laten inboeten.

i Adviesbureau Haver Droeze Amersfoort T: 033 4613535 W: www.haverdroeze.nl

(Advertentie)

Bosbad Amersfoort recron viba advies onderzoek

ADVIESBUREAU HAVER DROEZE BNT

ontwerp bestekken

Landschapsarchitectuur Duurzame Stedebouw Toegepaste Ecologie Juridische Planologie

directievoering beheerplan procedurebegeleiding

Adviesbureau Haver Droeze BNT

Muurhuizen 165 - 3811 EG - Amersfoort

T: 033-4613535

- www.haverdroeze.nl -

Unieke Gerrit Rietveld buitenbank na vijftig jaar in productie genomen Architect Gerrit Rietveld ontwierp in 1959 een buitenbank voor een tuinontwerp van Mien Ruys die VelopA nu in samenwerking met ‘RIETVELD by rietveld’ in productie brengt. De bank is door het personeel aan de directie van de Calvé-fabriek aangeboden.

Het is een van de weinige buitenmeubelen die deze Nederlandse architect heeft ontworpen. De bank is echter nooit in productie genomen. Nu vijftig jaar later introduceert VelopA de bijzondere buitenbank op de Nederlandse markt. VelopA, gespecialiseerd in de inrichting van

”Tussen kladjes en schetsen op giroenveloppen vonden we dit ontwerp, het was net schatgraven”

openbare buitenruimtes, viert dit jaar zijn 50-jarig bestaan en was op zoek naar producten van bekende ontwerpers.

Schatgraven VelopA zocht contact met ‘RIETVELD by rietveld’, het bedrijf van twee nazaten van de wereldberoemde architect die het erfgoed van hun (over-) grootvader weer toegankelijk willen maken. Gezamenlijk doken zij in Rietvelds archieven in het Nederlands Architectuur Instituut (NAI) in Rotterdam. ‘Het was net schatgraven’, zegt product manager Niek de Leeuw van VelopA. ‘Tussen kladjes en schetsen op oude giro-enveloppen vonden we deze buitenbank. Hij bleek in 1959 gemaakt ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Calvé-fabriek

in Delft, hetzelfde jaar waarin ons bedrijf werd opgericht’. ”Zitten is een werkwoord” Rietveld (1888-1964) maakte internationaal naam als meubelmaker en architect. Bekende ontwerpen zijn de Rood Blauwe stoel, de Zig Zag stoel en het Rietveld-Schröderhuis. Eenvoud was zijn kracht. Een bekende uitspraak van Rietveld is dat ‘zitten’ een werkwoord is. Hij verwees hiermee vooral naar de minder comfortabele uitstraling van zijn ontwerpen. De zit is echter inmiddels een kenmerkende eigenschap van de Rietveld klassiekers geworden.

Typisch Rietveld De exclusieve bank die nu op de markt komt, is typerend voor de ontwerpstijl van Rietveld. Hij is opgebouwd uit elementaire delen met een RVS gepolijst frame en heeft een hardhouten zitgedeelte. De bank is uitgevoerd in een twee en een drie meter versie en bestaat ook in een model met blokvormige armleuningen.

i Velopa Leiderdorp T: 071-5410321 W: www.velopa.com

44

S t r a a t b e e l d april 2009

kabeloverspanning & lichtplanning

kh Lan

o

rst To

uwfa b ri e k e n

LCD BV plataan 36 5682 gm best the netherlands t f e i

+31 (0) 499 372 222 +31 (0) 499 372 444 lcd@lcdinfo.nl www.lcdinfo.nl

2070291 LCD_ad_185x131_ZW.indd 1

www.lcdinfo.nl 29-03-2007 15:44:47

Onkruidbestrijding met glyfosaat onterecht in negatief daglicht Onkruid op verhardingen is hardnekkig en heeft een grote impact op het kwaliteitsbeeld van de openbare ruimte. Gemeenten, recreatiebedrijven of kwekerijen weten er alles van. Van de diverse beheers- en bestrijdingsmethodes heeft chemische bestrijding nog altijd te kampen met negatieve beeldvorming. Onterecht, zo vindt Hens Hinloopen, directeur van Mankar Benelux. In combinatie met het gepatenteerde Mantissysteem kan eenvoudig binnen de vastgestelde DOB-normen gewerkt worden en is het totale milieueffect vergelijkbaar of zelfs beter dan bij alternatieve methodes.

Onkruidbestrijding op verhardingen vraagt veel aandacht. Veel groen tussen tegels of klinkers is nadelig voor de toegankelijkheid, de veiligheid en de levensduur van verhardingen. En bewoners ergeren zich aan de vervuiling van hun woonomgeving. Tegelijkertijd kan onzorgvuldig gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen of

Opdrachtgevers zouden alle milieueffecten mee moeten nemen bij de afweging tussen de diverse bestrijdingsmethodes gebruik onder ongunstige omstandigheden leiden tot ongewenste neveneffecten zoals afspoeling van bestrijdingsmiddelen naar het oppervlaktewater. Met de introductie van Duurzaam Onkruid Beheer (DOB)richtlijnen, nu ruim een jaar geleden, is er voor beheerders en uitvoerders van onkruidbestrijding duidelijkheid over voorwaarden, preventie, inzet van methoden en middelen en registratie van middelengebruik op halfopen en gesloten verhardingen.

Kijk naar de integrale belasting van het milieu Ook bij het gebruik van het chemische bestrijdingsmiddel Roundup Evolution is het verplicht te werken volgens de DOB richtlijnen. Hens

Hinloopen, directeur van Mankar Benelux: “Mankar maakt het toepassen van glyfosaat op verharding mogelijk binnen de DOB-norm. Door selectieve bestrijding en onverdunde toepassing van het bestrijdingsmiddel is het verbruik veel lager dan de voorgeschreven DOB-norm. Toch heb ik de indruk dat er nog steeds opdrachtgevers zijn die er van afzien om moeilijke vragen van burgers en politiek te voorkomen. Maar RoundUp is geen gif. Dat kun je alleen al uit de verpakking afleiden waarop de gevaarlijke classificatie ontbreekt.

En als je naar de totale belasting van het milieu kijkt, komen ogenschijnlijk sympathiekere methodes als borstelen, branden of heet water er zeker niet beter van af.“

De dienst Groenvoorziening van de stad Elburg maakt al jaren naar tevredenheid gebruik van de Mankar-ULVsproeisystemen.

46

S t r a a t b e e l d april 2009

Gepatenteerd sproeisysteem Door het gepatenteerde Mantis sproeisysteem in de Mankar machines hoeft het glyfosaat niet verdund te worden. Het middel wordt aangezogen door een elektrische pomp en stroomt drukloos naar de verdelers die er minuscuul kleine druppeltjes van maken. Die worden vervolgens door de centrifugaalkracht naar beneden geslingerd, zodat het middel zelf onder de sproeikap blijft en er nauwelijks verneveling en verwaaiing ontstaat. Het feit dat er niet verdund hoeft te worden, is een ogenschijnlijk klein onderscheid, dat in de praktijk echter veel voordelen oplevert. Er hoeft minder RoundUp gebruikt te worden en er kan met kleinere tanks gewerkt worden die een stuk minder zwaar zijn voor de gebruiker. Onverdund middel droogt bovendien sneller en er kunnen substantieel grotere oppervlaktes in een keer mee behandeld worden. Dat bespaart weer veel reis- en vultijd.

En ten opzichte van een heet water machine kunnen tot vijf keer hogere snelheden bereikt worden tijdens de behandeling. Ondertussen stemt een debietmeter precies af hoeveel middel er gebruikt wordt, afhankelijk van het werktempo. Door deze combinatie van factoren heeft bijvoorbeeld

UNIMA-City

Nieuw: Spuitsystemen met sensortechniek Naast de manueel selectieve machines, brengt Mankar sinds kort ook sensorgestuurde machines op de markt: de Unima-City en de TramusCity. Deze geavanceerde machines bestrijden onkruid alleen waar het

de gemeente Eemsmond, sinds 2006 VCA gekeurd, met haar op een Quad opgebouwde systeem van 1,70 meter breed een forse reductie gerealiseerd in het aantal spuitrondes.

En een hovenier wist bijvoorbeeld de hoeveelheid gebruikt glyfosaat terug te brengen van 175 naar 43 liter.

Terugverdientijd De in aanschaf wat duurdere Mankar machines, waarbij de prijs voor een flink deel bepaald wordt door het patent dat op de intelligente technologie is aangevraagd, blijken qua integrale gebruikskosten uiteindelijk vaak gunstiger dan de meeste alternatieven. Door de enorme reductie in het gebruik van RoundUp, de lange levensduur van de machine en de efficiëntere manier van werken wordt de initieel hogere aanschaf snel terug verdiend. Bovendien zijn

er in overleg tussen dealer, Mankar Benelux en eventueel de Duitse fabrikant allerlei maatwerkoplossingen te ontwikkelen zodat er bijvoorbeeld ook op moeilijk bereikbare plaatsen gewerkt kan worden. En er zijn inmiddels ook talloze Mankar machines op bestaande voertuigen geplaatst.

Hinloopen: “Daarin kunnen we ver meedenken op basis van onze ervaring in vergelijkbare situaties en onze technische knowhow. Zo hebben we bijvoorbeeld een machine ontwikkeld waarmee tramvakken van 4,5 meter breedte in één keer behandeld kunnen worden. “

i Mankar Benelux Epe T: 0578-615579 W: www.mankar.nl

TRAMUS-city

écht nodig is en zorgen daardoor voor een verdere reductie van de hoeveelheid te gebruiken middel.

De Weedseeker sensor detecteert met behulp van infrarood bladgroen en stelt vervolgens gericht de schijfvernevelaar(s) in werking.

Hinloopen over de nieuwe machines: “Een van de voordelen van de

aanscherping van de regels door de overheid is dat het marktpartijen dwingt om continu te innoveren.

Onze sensortechniek is daar weer een goed voorbeeld van. Naast de evidente gebruiksvoordelen geeft het opdrachtgevers nog een extra argument in handen bij de milieudiscussie.”

S t r a a t b e e l d april 2009

47

Gedecoreerd straatmeubilair van Grijsen door middel van decalliseren Sinds kort kunnen de producten van Grijsen op een innovatieve manier gedecoreerd worden. Door middel van het zogenaamde decalliseren kunnen de producten worden voorzien van een full colour logo, schilderij of andere afbeelding. Er kan gewerkt worden in verschillende formaten. Grijsen is de enige leverancier van straatmeubilair in Nederland die deze dienst op dit moment aanbiedt.

Met de decallisatie methode wordt het meubilair van Grijsen duurzaam gedecoreerd. Het is mogelijk om, op basis van een speciale poedercoating, elk gewenst patroon weer te geven. Het patroon wordt weergegeven met een fotografische precisie en levert dus een haarscherp beeld op. En de eenmaal aangebrachte patronen zijn krasvast.

Gedecalliseerde producten zijn dus zeer onderhoudsvriendelijk. De bijgaande foto’s geven een indicatie van de variatiemogelijkheden.

i Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 - 516950 www.grijsen.nl

De coatings hebben een speciale anti - graffiti functie waardoor ongewenste opschriften makkelijk te verwijderen zijn.

Natuurlijke patronen zoals hout worden met een fotografische precisie weergegeven.

Logo gedecalliseerd op een Constructo 100 liter afvalbak.

48

S t r a a t b e e l d april 2009

Er is maar één origineel.

Oke, twee dan.

Zonlicht is uniek. Je kunt het nog zo vaak kopiëren in bijvoorbeeld zonnehemels, het resultaat kan nog niet eens in de schaduw staan van het origineel. Zo is het ook met de long life lamp. Er is maar één origineel: die van Aura Light, de uitvinder van deze onderhoudsarme lampen. De long life lampen van Aura Light hebben een maximale lichtopbrengst, minimale uitval en de langste levensduur. Bovendien zijn ze milieuvriendelijk, doordat ze zowel per branduur als in absolute zin het laagste kwikgehalte hebben. Wilt u zonnige perspectieven voor uw lichtmanagement? Kies dan voor het origineel!

Aura Light B.V. Lichtend voorbeeld.

Basicweg 12b, 3821 BR Amersfoort, T: (033) 450 40 20, F: (033) 456 32 93, E: info@auralight.nl, www.auralight.nl

Bewoners onderhouden groen in wijk Alphen a/d Rijn Het betrekken van de bewoners bij de inrichting van hun wijk, straat en plein kende in het jaar 1992 in de gemeente Alphen a/d Rijn een voorzichtige start. In de loop van de jaren werden de regels en de voorwaarden om tot een effectvolle bewonersparticipatie te komen, steeds verder ontwikkeld en verfijnd.

Samen met ambtenaren verrichten duizenden vrijwilligers in de stad veel werk. Ook de betrokkenheid van wijken en buurten bij het totstandkomen van aanpassingen van wegen en in het groen, staat op hoog niveau.

Voor die voortvarende aanpak van het begrip bewonersparticipatie in de meest ruime zin van het woord, heeft de gemeente in de afgelopen jaren al diverse prijzen weten te winnen. Het betrekken van de bewoners bij de inrichting van hun

50

S t r a a t b e e l d april 2009

woonomgeving wordt in gemeenten steeds meer gemeengoed. Het is echter wel zo dat bij veel gemeenten nu nog de nadruk ligt op inhoud en proces en minder op beheer en uitvoeringsparticipatie. Toch is er bij een groeiend aantal gemeenten ook sprake van een ‘voorzichtig’ interactief beleid. Maar Alphen a/d Rijn is alweer een stap verder in het proces bewonersparticipatie en schakelt bewoners ook op basis van vrijwilligheid in bij het daadwerkelijk beheer.

Voorwaarde daarbij is dat betrokken partijen dan wel zo vroeg mogelijk in het voorbereidingsproces betrokken moeten worden. Participatie is belangrijk om vier redenen: het verbetert de kwaliteit van het gemeentelijk beleid, het vergroot het draagvlak bij buurtbewoners, het verkort de tijdsduur van het proces vanaf basisplan

tot uitvoering en tenslotte verbetert een goed functionerend participatieplan de relatie tussen burgers en bestuur.

4 niveaus Belangrijke factoren in het proces van de bewonersparticipatie zijn ‘inrichtingskwaliteit’ en ‘beheerkwaliteit’. Bij een luxe hoge inrichtingskwaliteit zijn geen hand- en spandiensten van bewoners nodig en dus blijven ze passief aan de zijlijn. In dit geval komt alles dus op het bordje van de gemeente. Het is de kunst om met name het beheer geheel of voor een deel tot de verantwoording van aan het project meewerkende vrijwilligers te maken. “Voorheen maakte de ontwerper een plan en de bewoners konden dan via een inspraakronde bijvoorbeeld het type

en het aantal bomen erbij kiezen’, zegt Peter Westgeest van Stadsbeheer Alphen a/d/ Rijn, ‘en nu gaat dat precies andersom: de bewoners overleggen eerst onderling wat ze precies willen op hun plein of in hun straat. Met de ideeën die daaruit

beheerproblematiek in hun wijk of straat aandacht behoeft. Het proces richt zich dus op het inventariseren van ervaringen, meningen en nieuwe ideeën om zo inzicht te krijgen in de wensen die er leven. Maar de politiek verbindt zich niet direct aan

voortkomen worden vervolgens met de gemeente definitieve plannen gemaakt. Voorheen wogen de ideeën van de gemeente het zwaarst en werd de mensen dus eigenlijk iets opgedrongen. Bij die gang van zaken blijft het een eenzijdig besluit van de gemeente en heeft het voor de bewoners niet iets eigens’. Op de schaal van geen tot veel inbreng van de bewoners heeft de gemeente Alphen een 4-tal niveau vastgelegd, waarin wordt aangegeven hoeveel invloed de participanten in het interactieve proces krijgen. De daartoe in het leven geroepen zogeheten Participatieladder omschrijft vier oplopende gradaties van invloed:

de resultaten die uit deze bewonersgesprekken naar voren komen.

Adviseren: omwonenden krijgen een stem om te adviseren hoe zaken kunnen worden opgelost. De op dit niveau uitgebrachte meningen van betrokken zullen een volwaardige rol spelen in de ontwikkeling van het beleid.

Coproduceren: nog een stapje hoger: in de woonstraten kunnen bewoners samen met de gemeente de inrichting bepalen en het beheer afspreken. Met name deze mogelijkheid in het kader van bewonersparticipatie is geheel nieuw en specifiek voor de gemeente Alphen a/d Rijn, die momenteel wordt toegepast in de wijk Stromenwijk.

Informeren: dit is het laagste niveau, de gemeente bepaalt in hoge mate de agenda voor de besluitvorming en stelt de betrokkenen daarvan op de hoogte, die dus geen verdere invloed op de beleidsontwikkeling kunnen uitoefenen.

Raadplegen: bewoners worden schriftelijk uitgenodigd voor bijeenkomsten en kunnen aangeven wat in hun optie vanuit de inrichtings- of

Beheer in Stromenwijk De communicatie met bewoners bij ‘coproductie’ is zorgvuldig geregeld: eerst is er de startbijeenkomst waarvoor mensen schriftelijk worden uitgenodigd. Daar worden vervolgens een aantal werkgroepen geformeerd die zich elk met een onderwerp gaan bezighouden. Als het plan in grote lijnen is opgesteld praat de gemeen-

te verder met een aantal subgroepen om de details nader uit te werken.

Op die manier wordt een grote variëteit aan typen straten geboren.

Groep A wil graag een speelstraat vormgeven, groep B wil juist een straat met veel zitmeubilair en een andere bewonersgroep ziet graag dat ‘zijn’ straat een groen karakter krijgt... De ervaring heeft geleerd, aldus Westgeest, dat de keus die participatiegroepen maken goed begeleid moet worden “we moeten mensen behoeden voor verkeerde beslissingen, bijvoorbeeld dat er in de beplanting verkeerde combinaties worden gekozen die op den duur anders uitpakken dan men voorheen gedacht had”. De gemeente levert de basisinrichting, dat is altijd het uitgangspunt geweest. Waar geen participatie is gaat de gemeente aan de slag volgens protocol. Dat betekent dus de aanleg van standaard plantvakken met groen dat qua beheer geen problemen oplevert.

Als de kwaliteit door de bewoners wordt opgeplust dan neemt ook de verantwoording qua beheer bij de bewoners toe. Door middel van excursies, snoeicursussen e.d. zorgt de gemeente ervoor dat de participanten voldoende deskundigheid hebben of krijgen. Ook wordt ervoor gezorgd dat er in de wijk voldoende gereedschap aanwezig is die wordt gebruikt bij het groenbeheer: prikstokken, strooier voor strooizaad, schoffels, spaden etc. Het beheer van het groen omvat in hoofdzaak het schoonhouden, onkruidvrij houden, het water geven en eventueel het planten van eenjarigen. In totaal is in de wijk zo’n 5 hectare groenverzorging uitbesteed aan de bewoners.

Daarnaast worden nog 400 bloembakken verzorgd en het groen in een 20-tal speelplekken.

Voor het begeleiden van de in totaal 3200 vrijwilligers heeft de gemeente 5 mensen dagelijks ‘in het veld’. Zij houden de staat van het groen goed in de gaten en geven advies wanneer daar behoefte aan is.

i Stadsbeheer gemeente Alphen a/d Rijn Peter Westgeest T: 0172-465892

S t r a a t b e e l d april 2009

51

Meer groenvolume is goed voor sfeer en economie van de stad Maricken Ebben houdt pleidooi voor frequenter gebruik meerstammigen Gebruikers van ernstig versteende verstedelijkte gebieden herkennen het gevoel van onbehagen, waarvan ze niet altijd thuis weten te brengen waar die emotie op gebaseerd is. Heeft het met de hoogte van de gebouwen te maken? Of met de met vervuiling van de straten? Of misschien met de graffiti op wanden? Of kan het liggen aan de niet direct zichtbare ozonsmog? Meerdere wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat, wanneer een stad zijn toepassing van stedelijk groen verbetert, dit direct bij gebruikers van de openbare ruimte een prettiger en veiliger gevoel geeft, aldus Maricken Ebben van Ebben Boomkwekers.

Een evenwichtige inrichting van een plein of boulevard waarbij het groen als wezenlijk inrichtingsonderdeel is meegenomen, creëert tevens een sfeer van rust en ruimte waar mensen graag verblijven. Terrassen zitten vol, winkels hebben meer omzet en waar mensen langer verblijven, ontstaat ook een levendige microeconomie. Geld uitgeven doe je het liefst in een omgeving waar je je thuis voelt. Verder heeft onderzoek

in de stad Antwerpen aangetoond dat groen effect heeft op de reductie van bijvoorbeeld ozonsmog. Deze smogvorm wordt gevormd onder invloed van zonlicht wanneer in de atmosfeer stikstofdioxiden (van onder meer verkeer) en vluchtige organische verbindingen aanwezig zijn.

In Nederland treedt dat vooral op bij zonnig zomerweer met tropische temperaturen en wind uit zuidelijke of oostelijke richting.

Groenvolumes bepalen sfeer en emotie Veel aandacht in stedelijke gebieden gaat uit naar de uitstraling en de volumes van gebouwen. Volumes van grote omvang bepalen de tussenruimtes waar de gebruiker moet bewegen. De architectonische aandacht die gebouwen krijgen bij de inrichting van een stad, houdt niet direct rekening met het gevoel van de bewoner en de gebruiker van een aangrenzend gebied. Een gebouw is vaak voor een bepaalde groep die werkzaam is in het gebouw. De ‘niet gebruiker’ heeft alleen te maken met de façade en met de ruimte rondom het gebouw. Diezelfde gebruiker krijgt daarentegen wel direct te maken met het klimaat dat deze gebouwen met elkaar creëren

Het grote aanbod meerstammigen biedt ruimte voor talloze toepassingsmogelijkheden.

Magnolia loebneri Merrill

52

S t r a a t b e e l d april 2009

Amelanchier lamarckii

Albizia julibrissin Boubri

in een stad. Hoge gebouwen zorgen vaak voor krachtige tochtsluizen en hoog oplopende temperaturen door reflectie op glas en steen of door gebrek aan schaduw en koelte. Om goed te begrijpen welke bijdrage groen kan leveren aan de verbetering van een verstedelijkt gebied, dien je op de hoogte te zijn van de verhoudingen van gebouwen versus de omringende openbare ruimte.

Hoeveel volume aan groen is nodig om een wezenlijke temperatuurreductie te creëren? En welke sfeer is er nodig om mensen op een plein tot rust te laten komen? Ook moet je op de hoogte zijn van groeivoorwaarden die nodig zijn om te kunnen komen tot meer groenvolume.

Pleidooi voor meerstammigen Platanen worden veel toegepast vanwege de associatie aan een sfeerherinnering gerelateerd aan een emotie die mensen herkennen van bijvoorbeeld een jeu de boules baan in het zonnige Frankrijk. Het is echter zeker niet de makkelijke stadboom die hij lijkt. Het zijn bomen van de 1e grootte begiftigd met een groeieigenschap die bestrating opdrukt met het gemak van een kind wat in een zandbak rond schept. Bovendien

Pterocarya fraxinifolia

geeft deze boom veel schaduw en is het een stofvreter. En de kroon krijgt een diameter van meer dan 20 meter en vaak blijkt te laat dat zoveel ruimte helemaal niet beschikbaar is.

Ook is het beheersbaar houden van een kroon door deze te kandelaberen (het knotten van de kroon tot 1/3 van de kroonomvang) eigenlijk de wereld op zijn kop zetten. Je plaats een boom van veel volume op een plaats waar dat eigenlijk niet kan, en gaat die vervolgens terug knippen om hem geschikt te houden voor een ruimte waar deze niet thuis hoort. Misschien wordt het eens tijd om nieuwe sfeerbeelden te scheppen, die juist bij bezoekers van ónze steden een prettige vakantie herinnering oproept. Neem bijvoorbeeld het effect van meerstammigen met stammen die op ooghoogte vaak een bijna architectonische structuur hebben. Daarboven een prachtige paraplu die veel koelte en schaduw geeft en waarvan de beleving van de verschillende seizoenen goed waarneembaar is omdat dit niet op 20 meter boven je hoofd plaatsvindt maar bijvoorbeeld op 8 tot 10 meter.

Bloei, geur en kleur zijn dus goed waarneembaar. Door hun breedtewerking geven meerstammigen verder een gunstig optisch effect. Een

Sophora japonica

straat die omringd is door hoge gebouwen wordt optisch namelijk nog smaller als er een smalle hoge boom toegepast wordt. Er zijn zoveel toepassingen mogelijk voor meerstammigen. Als het niet in de volle grond kan vanwege ondergronds ruimtegebrek, plaats dan prachtige grote en eventueel verplaatsbare bakken . Dit creëert een sfeer die rust terug kan brengen op bijvoorbeeld een plein.

Stammen die als een soort ballet een dans uitvoeren door beweging van wind, een paraplu die zonlicht filtert en koelte geeft om te genieten van dat heerlijke glas gerstenat; ’Zo. Nu eerst een meerstammige’.

Ebben Boomkwekers heeft de grootste collectie meerstammigen van Nederland. Alle soorten zijn geschikt voor de toepassing in de openbare ruimte. Een bezoek aan de 320 hectare kwekerijen is altijd op afspraak mogelijk. U wordt rondgeleid door vakmensen die u alles kunnen vertellen over het sortiment en de toepassingsmogelijkheden.

i Ebben Boomkwekers Cuijk T: 0485-312021 W: www.ebben.nl

Pinus sylvestris

S t r a a t b e e l d april 2009

53

Nieuwe modellen mmcité Mmcité richt zich op ontwerpen van eigentijds meubilair tegen gunstige prijzen.

Passend bij die filosofie zijijn er enkele nieuwe modellen zitmeubilair en een fietsoverkapping recentelijk door VCP Streetcare op de Nederlandse markt geïntroduceerd.

Miela Een modern design dat ook past in een historische omgeving. De strakke zitting en rug in combinatie met het gietaluminium frame zorgen voor een lichte uitstraling. Leverbaar met en zonder rugleuning, als stoel en hockerbank.

Preva Urbana Het frame van staalstrip zorgt voor een visueel lichte structuur. Het ontwerp refereert aan klassieke parkbanken en brengt de sfeer van landschapstuinen naar de openbare ruimte. Leverbaar met houten zitting en rug of rondstaal.

Edge Een robuuste fietsoverkapping met een stalen constructie met hardglazen dak en zijwanden. Het frame is leverbaar in alle RAL-kleuren en eventuele figuratie op de zijwanden.

Tyre

Edge

S t r a a t b e e l d april 2009

i VCP Streetcare BV Zelhem T: 0314-621690 W: www.vcpstreetcare.nl

Preva urbana

Miela

54

Tyre Een eenvoudige maar aantrekkelijke fietsoverkapping, gebaseerd op het patroon van de fietswielspaken.

Het gebogen dak vormt zo met het frame een reusachtig segment van een wiel. Leverbaar in alle RALkleuren.

4

toonaangevende titels in de openbare ruimte!

Vraag nu een vrijblijvend kennismakingsnummer aan!

T (038) 460 63 84 - info@netwerkpers.nl

a new st andard in public lighting

STELA, EEN ENERGIEK LED-ALTERNATIEF Aan bescherming van ons klimaat en milieu wordt een steeds hogere maatschappelijke en politieke prioriteit gegeven. Ambitieuze doelen voor reductie van CO2 uitstoot worden wereldwijd gesteld, een duurzame samenleving wordt nagestreefd. In de wetenschap dat bijna 20% van het elektrische energieverbruik in de wereld voor verlichting wordt gebruikt, is het vanzelfsprekend dat in de hedendaagse praktijk van de openbare verlichting continu gezocht wordt naar verdere energiebesparing. Met de innovatieve STELA-serie , met LED’s als lichtbron, zet Indal een volgende stap in openbare verlichting.

De vormgeving en het lichttechnisch armatuurconcept maken dat STELA een ĂŠcht functioneel alternatief is voor een breed scala aan paaltop-toepassingen. Dit biedt beheerders, lichtontwerpers, architecten en stedenbouwkundigen de inspiratie en de kans om een moderne en verantwoorde nieuwe standaard in te voeren.

Indal. Lighting for you.

www.indal .nl