2009-06-SB

p

u

b

l

i

c

d

e

s

i

g

n

In dit nummer o.a.

• Kinderen kunnen interactief buiten spelen • Visie Haags speelbeleid • LED-verlichting rond stadskantoor Winterswijk

MAGAZINE

• Groningen loopt voorop met dimmen Groen Groen

Spelen Spelen

Meubilair

20e j a a rg a n g j u n i 2 0 0 9

Advies

Bestrating

Licht

w w w. s t r a a t b e e l d . i n f o

NERI WINT DE UITDAGING

E E N O V E R T U I G E N D A N T W O O R D O P "LICHT VERVUILING"

ALLEMODELLENONLINE WWW.LOUISPOULSEN.COM

DE ARMATUUR 804 IS HET ANTWOORD OP DE MEEST STRENGE EISEN EN REGELGEVING MET BETREKKING TOT LICHTVERVUILING. HET IS ALTIJD ONS UITGANGSPUNT OM DE MENSELIJKE ARCHITECTUUR OVEREEN TE LATEN KOMEN MET DE ARCHITECTUUR VAN DE OMGEVING.

LOUIS POULSEN LIGHTING B.V. PARELLAAN 26 2132 WS HOOFDDORP TEL. +31 (0)23-5650030

Het industrieterrein Haatland en de bebouwde kom van Kampen-Zuid worden verbonden door de Beneluxweg met in het verlengde daarvan de fraai in het groen ingebedde Europa Allee. Moeraseiken en rozen geven de route een fraai aanzicht. Pagina 40

Licht

Moeraseiken en rozen markeren Europa Allee

Bestrating

De compleet nieuwe speeltuin in het Proosdijpark in Ede, gelegen in de wijk Veldhuizen, is op woensdag 20 mei jl. officieel geopend door wethouder Peter van ’t Hoog. Na een ritje met de kabelbaan maakt hij de nieuwe naam van het project bekend, die is gekozen uit inzendingen van volwassenen en kinder uit de wijk. Pagina 28

Advies

Speelterrein met educatieve elementen

Meubilair

Een speelplek is een ontmoetingsplaats. Niet alleen voor kinderen, maar ook voor ouders, opa’s en oma’s.

Het is een mogelijkheid om kennis te maken met gewoontes en gebruiken, om te integreren en te verbroederen. Ook de interactieve speelplaats speelt hier op in. Pagina 12

Spelen

Kinderen kunnen buiten interactief spelen

Groen

In Den Haag is onlangs de Speelnota 2009-2013 gepresenteerd. Jaap Groot vroeg aan een aantal betrokkenen hoe en waarom de nota tot stand is gekomen en wat de nota voor het speelbeleid in Den Haag betekent. Pagina 8

Inhoud

Speelplekken worden veiliger en uitdagender

Bij de voorpagina: Skatebaan Wim in nieuwbouwwijk Veersepoort in Middelburg, zie ook pagina 52 e.v.

MAGAZINE

En verder in dit nummer van Straatbeeld tientallen informatieve berichten over nieuwe producten, gerealiseerde projecten, columns, kort nieuws en meer. Verdeeld over de sectoren spelen, bestrating, groen, licht, meubilair en advies.

Colofon Informatief vakblad voor iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met ondermeer analyses, productbeschrijvingen, brancheinformatie en projecten.

Spaghettini Bank Palazzo

Straatbeeld is een uitgave van Acquire Publishing bv Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T: 038-4606384 F: 038-4606318 W: www.acquirepublishing.nl

Uitgever/hoofdredacteur Geert Dijkstra Medewerkers Wim Nijmeijer Frank Bekker Jaap Groot Marjan van Elsland

Boomrooster Amer

Sluis Steenwijk

Grafische vormgeving Studio Birnie, Twello Druk Thieme Nijmegen Advertentie-acquisitie Acquire Media Michiel Noordzij Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T 038 460 63 84 E info@acquiremedia.nl

Urban Play

Elektro Lange Voorhout

Abonnementen Voor alle informatie over abonnementen op het tijdschrift, de emailnieuwsbrief, de website en andere activiteiten van Straatbeeld, stuurt u een email naar abonnementen@acquirepublishing.nl. Š Acquire Publishing. Alle rechten voorbehouden. Reproductie in enige vorm of op enige wijze verboden zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Acquire Publishing zijn van

Kastanjeschillen

toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Zwolle.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de

Merkxtuin

gevolgen hiervan.

de grootste en volle de meest succes bied ge t he op rs eu vakb atie cre re , el van sport, sp te im ru re ba en en Op in de benelux.

Demo • Dagen 2009 8, 9 en 10 september 2009 nsC papendal, arnhem

Demo Dagen

De totaalvakbeurs voor sport, spel, recreatie en openbare ruimte kijk voor meer informatie op www.demo-dagen.nl

groen en geel

Elluk nadeel hep sijn foordeel Een wandeling door mijn tuin is voor de één een kwelling, voor de ander een traktatie, het ligt er maar aan, waar je prioriteiten liggen. Ben je voor netjes en overzichtelijk en haat je ‘beestjes en onkruid’ dan heb je bij mij niets te zoeken. Zoek je natuur en verrassingen en dan zul je je welkom voelen. Maar waar liggen voor mij, eigenaar en beheerder van deze 500 m2 planten, bomen, stenen, hout en beestjes de lusten en de lasten?

Een onderzoek.

Naar buiten dus! Gelukkig zijn de meeste bomen intussen uitgebloeid, want ik ben allergisch voor bomenstuifmeel . Heb het hele voorjaar met prikogen en een natte neus lopen niezen, maar dat is over. De bloeiresten liggen er nog wel: katjes van hazelaar, berk en beuk. Verder knopschubben en uitgevallen bloemen van mijn Magnolia, die deze lente één grote bloemenwolk was. Bovendien heeft het stevig gewaaid de afgelopen dagen, dus de berken hebben geruid: overal liggen dode twijgen. Er moet nodig geveegd worden en ook de dakgoten wachten op een beurt nu al die ‘troep’ de afvoeren dreigt te verstoppen.

Volgende schoonheid: de hazelaar. Ooit volgens de Keltische boomkalender geplant als geboorteboom voor mijn jongste dochter en nu een forse struik, die eigenlijk te dicht bij het huis staat. Hij staat in een hoek zonder ramen, dus

De blik weer naar beneden, waar duizenden zaailingen mijn tuin in een bos willen veranderen. De krakkemikkige veldesdoorns langs de straat bloeien ieder jaar alsof hun laatste uur heeft geslagen en in het plantsoen doet hun neef, de Noorse esdoorn er nog een schepje bovenop met honderden nakomelingen. Mijn slanke vrouwelijke Taxus geeft ieder jaar tientallen mini-schoonheden, die ik moeilijk kan weggooien. En verder zorgen vogels en de wind voor een compleet arboretum van tientallen soorten bomen en struiken. Je merkt het pas als overal jonge boompjes ontkiemen, die vast gaan zitten als je ze niet snel weghaalt. Sommige krijgen nog een kans als bonsaiboom; de meeste eindigen op de composthoop: ‘cradle to cradle’.

Tjonge, zo op een rijtje lijkt het alleen maar ellende en dan vergeet ik het snoeien en bladruimen nog. Waarom dan tóch een onderhoudsintensieve, natuurlijke tuin? Veel mensen zouden diep zuchten: “Ach, het hoort erbij hè? Je moet er wat voor over hebben”. Maar dat is het niet.

Misschien is het de ‘samenwerking met de natuur’, die me veel meer oplevert dan ik investeer. Mijn dochter zegt: “Bij anderen lopen geen egels over hun gladgestreken tegelpaadjes onder hun in model gesnoeide buxushaagjes.

Bij jou schommelen ze op een mooie zomeravond gewoon onder je stoel door”. Mijn tuin staat voor verwondering, plezier, schoonheid, hobby, creativiteit, beweging, geduld. Dat weegt op tegen de minder leuke klusjes. Ik keer de uitspraak van Johan Cruijff daarom liever om: ELLUK FOORDEEL HEP SIJN NADEEL.

Marjan van Elsland

Reacties? info@netwerkpers.nl

Oeps, vergeten de auto binnen te zetten…. Nu plakt hij, want hij stond onder mijn prachtige treurberk, die natuurlijk luis heeft. Gelukkig zitten er ook lieveheersbeestjes…. Laat het maar snel gaan regenen, dan spoelt de auto schoon en de luizen hebben er een hekel aan.

Struikelend zet ik mijn onderzoek voort, want terwijl ik omhoog kijk naar de berk vergeet ik, dat hij met zijn wortels de klinkers van het pad omhoog heeft gedrukt. Binnenkort weer wat van die stenen vervangen door zand. Niet zo mooi, wel zo veilig.

hij mag zoveel licht wegnemen als hij wil, maar het dak en de dakgoten lijden eronder. Aan de andere kant zijn de vogels en eekhoorns erg blij met hem en blijven er zelfs hazelnoten voor mij over. Lekker! Wel weer even snoeien.

Speelplekken worden veiliger en uitdagender Visie Haags speelbeleid verwoord in Speelnota In Den Haag is onlangs de Speelnota 20092013 gepresenteerd. Jaap Groot vroeg aan een aantal betrokkenen hoe en waarom de nota tot stand is gekomen en wat de nota voor het speelbeleid in Den Haag betekent.

“Wij hebben de nota opgesteld omdat ‘voldoende’ speelruimte voor kinderen in een grote stad met veel bebouwing niet vanzelfsprekend

is”, aldus Jaap Wiersma, senior adviseur stadsdeelcommunicatie bij de gemeente Den Haag. “Met deze speelnota wordt geprobeerd de speelbelangen van Haagse kinderen te waarborgen. In de nota staat het ´spelen in de stad´ centraal. Het beleid vertolkt de ambitie van de gemeente om in de stad een goed aanbod te bieden aan speellocaties

voor kinderen en jongeren van verschillende leeftijden.”

Waar moet een speelnota aan voldoen?

Wiersma: “Bij nieuwbouwontwikkeling wordt in principe de landelijke speelnorm van 3% nagestreefd. Maar ook het kindvriendelijk inrichten van woongebieden is een aspect waar aandacht aan wordt besteed. Zowel kwantiteit als kwaliteit spelen daarbij een rol. Er moeten, verdeeld over de stad, voldoende locaties zijn, maar speelplekken moeten jongeren ook aanspreken. Een goede speelplek is avontuurlijk en daagt uit tot spelen.”

Op de vraag wat de onderwerpen in de speelnota zijn zet Jaap Wiersma in het kort de speerpunten van de nieuwe nota voor 2009-2013 op een rij: – Voldoende onderhouds- en vervangingsbudget voor kwaliteits7% van de openbare ruimte in het stadsdeel is gereserveerd voor speelterreinen

8

S t r a a t b e e l d juni 2009

Alle plekken hebben een valdempende ondergrond en zijn ruimer ingericht

waarborging (De gemeenteraad heeft dit al beschikbaar gesteld!)

– Een kwaliteitsimpuls voor circa 15% van de speelvoorzieningen o.b.v. inventarisatieonderzoek (voorlopig is voor de helft een budget beschikbaar gesteld van 6,7 mln. euro voor

de komende vijf jaar) – Stimuleren van het multifunctioneel gebruik van de openbare ruimte zoals school- en kerkpleinen (onderzoek is in uitvoering, nu al verschillende schoolpleinen en een kerkplein als zodanig in gebruik) – Het uitwerken van een aantal speeltrends en bijzondere voorzieningen zoals bouwspeelplaatsen, natuurspeelplekken, speelplaatsen

Speelbeleid onderdeel takenpakket beheerder Elk stadsdeel heeft een beheerder die zich bezighoudt met de uitvoering van het speelbeleid. In sommige stadsdelen is dat één speelbeheerder, in andere stadsdelen werken beheerders integraal op verschillende terreinen en maakt het speelbeleid deel uit van het takenpakket van verschillende beheerders.

In stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg, de grootste Vinex-locatie van Den Haag, ligt het speelbeheer bij twee collega’s. Een daarvan is Ap Olierook, speelbeheerder stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg. Hij vertelt over zijn ervaringen met het speelbeleid aan de hand van een voorbeeld aan de De Vroomedijk in Waterwijk. “Toen Waterwijk gebouwd werd kwamen de speelbeheerders erachter dat er vanuit de projectontwikkeling te weinig rekening werd gehouden met speelterreinen in de wijk.

Leidschenveen-Ypenburg is een jong stadsdeel met veel spelende kinderen dus zelfs het landelijke gemiddelde van 3% van de openbare ruimte is aan de magere kant.

Daarop hebben de speelbeheerders aangedrongen op het beschikbaar stellen van extra ruimte om te spelen. Op dit moment is 7% van de openbare ruimte in het stadsdeel gereserveerd voor speelterreinen. De extra ruimte moest ad hoc ‘bevochten’ worden, omdat er nog geen speelbeleid was.”

Criteria “Met de komst van het speelbeleid is het een heel stuk eenvoudiger geworden om snel te kunnen schakelen wanneer speelplaatsen aangelegd of aangepast moeten worden. Er is al geld gereserveerd, terwijl dat voorheen op ad hoc basis aangevraagd moest worden. Bovendien zijn er al criteria geformuleerd over veiligheid en de hoeveelheid speelterreinen in de stad.”

voor gehandicapten, etc. (er lopen onderhandelingen met een maatschappelijke organisatie betreffende het beheer en de exploitatie van een stedelijke bouwspeelplaats, er is een natuurspeelplaats in ontwikkeling in stadsdeel Segbroek en er loopt een inventarisatieonderzoek naar de mogelijkheden voor een stedelijke natuurspeelplaats in het Zuiderpark) – Maatwerk om de speelwaarde

Het stadsdeel vraagt bewoners wat hun wensen zijn en bekijkt tegelijkertijd de leeftijdsopbouw van de jeugd. In Waterwijk bleek dat de groepen jongeren 0-6 en 6-12 jaar het grootst waren. De wens vanuit de buurt (ook vanuit de jongeren zelf) was redelijk voorspelbaar: schommelen, glijden, wippen, draaien en klimmen.” Met de wensen en de demografische gegevens op zak vraagt het stadsdeel een schetsontwerp te maken. Met die schetsen (zogenaamde ‘praatprenten’) gaat het stadsdeel terug naar de bewoners die vervolgens nog eens op de schets kunnen schieten tijdens de inspraak voor het ontwerp definitief wordt en de speelplek aangelegd wordt.

Verpuberisering Ap Olierook: “De ‘verpuberisering’ van de jeugd vraagt om steeds andere speelterreinen, met name omdat in een nieuw stadsdeel als Leidschenveen-Ypenburg een grote groep jongeren tegelijk in de pubertijd komt. Als dat gebeurt wil je niet nog eens een jaar wachten op budget voor aanpassingen. Zo is nu alvast een speelterrein – een kunstgrasveld voor balsporten - ingericht voor de 12+-groep in Leidschenveen-Ypenburg. Op deze manier is de gemeente de ‘puberboom’ in het stadsdeel voor en kunnen voor elke leeftijdsgroep steeds voldoende en veilige speelplekken worden gemaakt. En dat leidt er weer toe dat de jeugd meer buiten is, bezig blijft, meer in beweging is en niet – met een oneerbiedig woord - ‘vervet’.”

Schetsontwerp van de speelplek Ypenburg Vroomedijk

Bewoners “Belangrijk onderdeel van de Haagse aanpak is dat de bewoners betrokken worden bij het ontwerp en de aanleg van nieuwe speelplekken. Op sommige speelplekken helpen bewoners bij het beheer en onderhoud: ze maken ze schoon en melden gevaarlijke situaties of beschadigingen bij het stadsdeel. Dat geldt ook voor de speelterreinen in Waterwijk, één van de nieuwe wijken LeidschenveenYpenburg. Ze worden samen met bewoners ingericht.

S t r a a t b e e l d juni 2009

9

tureringsplannen (uitgevoerd / wordt gemonitord in alle van toepassing zijnde Masterplannen) – Het ontwikkelen van een Haagse kwaliteitskaart voor kindvriendelijke wijken (wordt uitgevoerd, eind dit jaar wordt het instrument intern gebruikt voor beleidsmedewerkers, stedenbouwkundige etc.)

van speelvoorzieningen te verhogen, zoals het samenvoegen van kleine speelplekken met een minimale speelfunctie (Uitvoering met bewoners en woningcorporatie in stadsdeel Haagse Hout is nu in ontwikkeling) – Met name in de krachtwijken in samenwerking met de woningbouwcorporaties blijven investeren in de

Wie en wat komt er kijken bij het opstellen van de nota Bij het opstellen van de speelnota 2009-2013 zijn bewoners / jongeren, woningbouwcorporaties, welzijnmedewerkers (jongeren), kennisinstituten op het gebied van buiten spelen en bewonersorganisaties betrokken geweest. In overleg met hen is de nota in de volgende fases ontwikkeld: – Evaluatie oude speelnota – Ambities op politiek-bestuurlijk niveau – Enquête ouders / kinderen (nabij 1000) – (Technisch)onderzoek alle speelplekken (speelwaarde, onderhoud, grootte etc..)

– Expertmeeting binnen de organisatie (kennis verzamelen / Integraliteit bevorderen) – Benchmarking (zes gemeenten) – Trendontwikkelingen (thema’s: bijvoorbeeld: natuurspeelplaatsen, bouwspeelplaatsen en kindlint etc..)

– Opstellen speelnota

10

S t r a a t b e e l d juni 2009

kwaliteit van speelvoorzieningen (uitvoering door bijvoorbeeld mee te liften in het project: pleinen in de Schilderswijk) – De mogelijkheden onderzoeken voor de adoptie van meer speelplekken (uitvoering onderzoek dit jaar door NUSO) – Waarborgen van de landelijke 3% richtlijn bij nieuwbouw- en herstruc-

Hoe is de communicatie, zowel inter n als exter n, opgezet?

“Intern is er overleg en communicatie gevoerd met alle betrokkenen. Je moet daarbij denken aan structureel overleg met alle speelbeheerders en tussentijdse rapportages naar het bestuur. Daarnaast is het bestuur regelmatig geïnformeerd over actualiteiten op het gebied van buiten spelen. Extern is er voor de herinrichting van de speelplekken intensief overleg geweest met de burgers, de betrokken jongeren en de belanghebbenden. We hebben onder meer een jaarlijkse stadsenquête waarin we vragen stellen over het buiten spelen. Op deze manier wordt de beleving van de burgers gemonitord.

zorgen we voor nieuwe speelvoorzieningen. Het aantal speelplekken is de afgelopen jaren gegroeid van 256 naar 400. Alle plekken hebben nu een valdempende ondergrond en zijn ruimer ingericht,” aldus Dekker.

“Je bent er niet met het neerzetten van een wipkip.

Haagse speelplekken moeten uitnodigen tot actie en beweging. Ze moeten kinderen uitdagen met elkaar en de omgeving om te gaan. Neem bijvoorbeeld de waterspeelplaatsen waar kinderen spelenderwijs leren over water of de Cruyff-courts waar spel en sport samenkomen. Sport en spel moeten dus altijd binnen handbereik zijn. En dan doel ik niet op de afstandbediening van de televisie.”

Wethouder Sander Dekker: “Sport en spel moet altijd binnen handbereik zijn”

Speelplekken Speelplekken moeten uitnodigen tot actie en beweging Wethouder Sander Dekker houdt zich intensief met het speelbeleid in Den Haag bezig. Hij noemt het veiliger en uitdagender maken van speelplekken als belangrijke speerpunten van het Haagse speelbeleid. “Waar nodig

Het beantwoorden van brieven van burgers is ook een belangrijk communicatie middel en we communiceren veel met jongerenambassadeurs en jongeren welzijnsmedewerkers.

Daarnaast houden we presentaties op scholen over het beheren van de openbare ruimte, we nodigen scholen uit om over de problematiek te praten en tot slot is de gemeentelijke internet website over spelen een veel gebruikte informatie bron.“

Ambities Eén van de ambities van het Haagse speelbeleid is het ontwikkelen van natuurspeelplaatsen. Plekken waar je in bomen kunt klimmen en hutten kunt bouwen. Dekker: “Al is de ruimte in de stad schaars, ook een stadskind moet vrijbuiter kunnen zijn. In Den Haag is niet overal evenveel ruimte om te spelen, hoewel we bijna overal boven het landelijk gemiddelde blijven. Waar dat niet goed lukt gaan we in overleg met scholen, kerken en andere instellingen die over pleinen beschikken. Als we samen kunnen werken met een school, voorziet de gemeente het schoolplein van speeltoestellen. Het plein moet dan ook buiten schooltijd open zijn voor de buurt. Ook over het beheer maken we dan afspraken. Dat is meteen goed voor de sociale veiligheid rond de school.”

Kunnen de opstellers van de nota nu achteroverleunen?

“Nee, een organisatie als de gemeente Den Haag heeft te maken met een veranderende omgeving

(vraag) zowel burgers als de politiek.

Stilzitten betekent achteruitgang.”

‘Verpuberisering’ van de jeugd vraagt om steeds andere speelterreinen

Hoe borg je de gestelde doelen?

Jaap Wiersma noemt hierbij als belangrijkste instrument dus de Stadsenquête. “Hieruit krijgen we veel informatie. En om de uitvoering en voortgang van de nota te borgen is een regiegroep Spelen ingesteld.

De regiegroep Spelen in de Stad bewaakt de voortgang en uitvoering van de nota Spelen in de Stad!. En de uitvoering van de doelstelling wordt bewerkstelligd door een goede afstemming met de diverse beleidsonderdelen zoals ruimtelijke ontwikkeling, onderwijs, welzijn en sport.”

S t r a a t b e e l d juni 2009

11

Speelterrein is de plek voor integreren en bewegen

Kinderen kunnen buiten interactief spelen Een speelplek is een ontmoetingsplaats. Niet alleen voor kinderen, maar ook voor ouders, opa’s en oma’s . Het is een mogelijkheid om kennis te maken met gewoontes en gebruiken, om te integreren en te verbroederen.

Ook de interactieve speelplaats speelt hier op in.

Child Friendly Cities is één van de organisaties die de nadruk legt op het belang van ontmoetingsruimtes voor kinderen. De organisatie denkt daarbij niet alleen aan speelterreinen maar ook aan mogelijkheden om ‘samen buiten te spelen’. Bijvoorbeeld in de vorm van speellandschappen, speelbossen of landschappelijk spelen. Henk van der Molen, adviseur bij de inrichting van speelplaatsen benadrukt de vele mogelijkheden: “Formele en informele speelruimtes zorgen voor een attractieve en leerzame omgeving. Daarbij is uit onderzoek gebleken dat er langer gespeeld wordt in een natuurlijke speelomgeving dan op speeltoestellen. Ik pleit dan ook bij gemeenten om zowel speelplaatsen als speelmogelijkheden aan te leggen en mijn vuistregel daarbij is om 3% van het woonareaal aan te wijzen als speelruimte.”

12

S t r a a t b e e l d juni 2009

Doelgroep Bereikbaarheid, veiligheid en toegankelijkheid zijn belangrijke uitgangpunten. “En je moet de doelgroep niet beperken. Niet in leeftijd maar ook niet in fysieke mogelijkheden. Gehandicapten, ouderen, jonge kinderen, pubers ze moeten allemaal de mogelijkheid hebben om actief buiten te zijn. Kijk bijvoorbeeld naar Hengelo, daar houdt men bij de inrichting van speelplaatsen rekening met ’alle doelgroepen’’. De speelterreinen zijn er voor aangepast en (opnieuw) ingericht. In Hengelo is er ook gekeken om de speelplaatsen in te richten als een ontmoetingsmogelijkheid voor de ouders die op de kinderen passen. Ouders, allochtone en autochtonen, komen met elkaar in gesprek en kinderen van verschillende afkomst ontmoeten elkaar.

Daarbij realiseert de gemeente de speelplaatsen op zo’n manier dat de verschillende doelgroepen dicht bij elkaar zitten. “Jongere en oudere kinderen ontmoeten elkaar omdat er bijvoorbeeld naast de skatebaan ook een schuilhut, een schaakbord of een jeu-de-boulebaan is gemaakt. De doelgroepen kunnen zich los van el-

Hengelo richt de speelplaatsen in als ontmoetingsplek voor jong en oud.

kaar vermaken, maar zij kunnen ook met elkaar optrekken. Mensen ontmoeten elkaar en houden rekening met elkaar,” aldus Van der Molen die daar aan toevoegt: ”In zo’n combinatieopstelling moet je wel rekening houden met een fysieke zonering zodat je de specifieke behoeften van iedere doelgroep goed kan borgen.

De zonering moet echter transparant zijn en geen barrières vormen om elkaar te leren kennen.”

Jacqueline Verhoek, direct betrokken bij het gemeentelijk speelbeleid en -beheer in Hengelo, zegt hierover: “Om de leefbaarheid in de wijken te verbeteren kunnen speelplekken geweldige ontmoetingsplaatsen zijn waar kinderen, maar ook ouders, elkaar ontmoeten. Dit vraagt om een integraal wijkbeheer met een wijkgerichte houding, waarin de gemeente interactief participeert.

Samen spelen vraagt om spelregels, net zoals samen-leven om normen en waarden vraagt. Om de spelregels van de samenleving te leren is

Foto Gemeente Hengelo

‘spelen’ een prachtig middel en door de inrichting van de speelplekken willen wij jong en oud uitnodigen om met elkaar ‘naar buiten te komen’.

Kinderen spelen onder toezicht van hun (groot)ouders, waardoor niet alleen de kinderen, maar ook de volwassenen uit alle lagen van de bevolking elkaar ontmoeten.” Elly Zwaan, kinderpsychologe, probeert ook om gemeenten ‘te bewegen’ meer aandacht aan speelplekken en de inrichting daarvan te geven.

Zwaan: “Speelplekken zijn heel belangrijk voor opgroeiende kinderen.

Spelend ontwikkelt een kind zich cognitief, emotioneel en motorisch beter en kinderen leren ‘bewegend’ makkelijker.” Ze wijst er ook altijd op dat bewegen overgewicht voorkomt en dat spelen constructief is. “Het voorkomt destructief gedrag zoals vandalisme en criminaliteit en samenspelen verhoogt de sociale vaardigheden. Maatschappelijk gezien is dat een belangrijke investering in de steeds grotere individualisering van de maatschappij.”

Interactief Yalp, fabrikant en leverancier van speeltoestellen, heeft een nieuwe speelmogelijkheid bedacht die aansluit aan de moderne interactieve tijd. Zo heeft zij in een aantal gemeenten, waaronder Oldenzaal, Breda, Eindhoven en Emmen, de interactieve speelplek ‘SmartUs’ aangelegd. In 2007 is de eerste in Oldenzaal, in de wijk De Graven Es, gerealiseerd bij de Bredeschool De Bongert. Jan Smit werkzaam bij de gemeente Oldenzaal was bij de aanleg de projectleider: “De Graven Es is de jongste nieuwbouwwijk in Oldenzaal en de gemeente wilde de actieve leefbaarheid van de wijk verhogen middels een interactieve speel/sport inrichting van de speelplek. In een nieuwe wijk komen immers in korte tijd vele nieuwe bewoners voor het eerst met elkaar in contact en, omdat de speelruimte bij de Bongert school een specifieke wijkfunctie heeft, is hier gekozen voor deze invulling. Daarbij zijn we uitgegaan van de mogelijkheid om

De SmartUs is ontwikkeld om de veelal negatieve associaties met computers om te buigen tot positieve. De huidige computerspelen zijn vaak inactief, worden passief gespeeld en beleefd van achter de monitor. SmartUs is juist interactief en haalt de spelers naar buiten om met en tegen buurtgenoten te spelen. Zowel de wijken als de scholen creëren zo nieuwe kansen. Een school kan haar lespakket bijvoorbeeld in spellen vertalen en zowel tijdens de lessen als na schooltijd de kinderen spelend laten leren. Op deze manier ontstaan er taalspelletjes, rekenspellen, het alfabetspel of welk ander educatief aspect er geleerd moet worden. De kinderen kunnen ook zelf spellen maken en vanuit de school naar het i-station zenden. Jan Smit, gemeente Oldenzaal: “Wanneer je als pilot fungeert is dat spannend, zeker met een vooruitstrevend concept als SmartUs. Opvallend was dat de verhouding tussen gemeente en leverancier meer een partnerverhouding is geworden. Op die manier konden er ook goede afspraken gemaakt worden.”

Formele en informele speelruimtes zorgen voor een attractieve en leerzame omgeving.

Foto: Gerdrink Bruins, Waterschap Regge en Dinkel.

activiteiten te organiseren en dat het voor jongeren en ouderen geschikt moest zijn. Een derde uitgangspunt was dat zowel de wijk als de school er gebruik van moest kunnen maken.” Vanuit die gedachte is een speelomgeving ontstaan waarin naast traditionele speeltoestellen ook een interactieve speelomgeving is gerealiseerd.

SmartUs De SmartUs bestaat uit een zuil die midden op het plein, op de bestrating, wordt geplaatst. Kristian Tienstra van Yalp: ”Je kan deze zuil vergelijken met een soort parkeerautomaat of bankautomaat. Deze zuil (i-station) staat in verbinding met het internet en negen palen (i-posts), verspreid over het plein en een interactieve vloer (i-grid), communiceren met deze zuil.” Op de zuil kunnen spellen geselecteerd worden die vervolgens door zowel jong als oud gespeeld kunnen worden. Tienstra: “Deze speelomgeving onderscheidt zich doordat jong en oud op hun eigen niveau en leeftijd aangesproken worden. Spellen als paalveroveren, memory en puntenverzamelen worden bijvoorbeeld veel gespeeld.

De spelers rennen van paal naar paal en ‘scannen’ deze met een persoonsgebonden kaartje (i-card).

Eenmaal thuis kunnen de kinderen op internet hun scores bekijken en vergelijken met die van andere, over de hele wereld. Samenspel, competitie, strategie, fysieke inspanning en kunde komen aan bod. Doordat er

S t r a a t b e e l d juni 2009

13

De gemeente Hengelo is de eerste gemeente in Nederland die een interactieve voetbalmuur heeft opgezet. De interactieve (voet) balmuur is een speelobject van deze tijd, met de computer buitenspelen en actief bezig zijn. De interactieve muur bevat standaard een aantal spellen, maar er worden ook steeds nieuwe spellen voor ontwikkelt. De eerste muur is in mei 2009 geplaatst op het op het openbare en voor iedereen toegankelijke gedeelte bij het Trainingscentrum van FC Twente.

De gemeente wil op den duur in alle drie de stadsdelen van Hengelo een digitale voetbalmuur plaatsen. De gemeente wil graag jongeren hierbij betrekken. Ook in Enschede zijn initiatieven voor de plaatsing van de muur .

verschillende interactieve plekken zijn, kunnen mensen gelijktijdig van de i-posts gebruik maken. In de praktijk blijkt dat negen zuilen voldoende zijn om iedereen te laten inloggen”.

Na Oldenzaal zijn er verschillende andere interactieve speelplekken

gemaakt. “Uit de ervaring van Oldenzaal hebben we geleerd dat het beter is om de afstand tussen de palen uniform te maken. Op die manier kunnen de gebruikers van de speelplekken makkelijker tegen elkaar spelen.” De SmartUs wordt

niet alleen in Nederland en andere Europese landen geplaatst. Er zijn ook al interactieve speelplekken in bijvoorbeeld China, Amerika en de Verenigde Emiraten en dit jaar zijn dan ook met veel succes wereldkampioenschappen gehouden.

Reserveer nu uw advertentie of bijsluiter in het speciale Septembernummer van Straatbeeld met een beursbijlage over de Dag van de Openbare Ruimte, thema

Grip op veiligheid rond zwembaden

Bestrating en een special over de Taskforce Verlichting i.s.m.

Gladde tegels rond een zwembad vormen een groot gevaar voor zowel kinderen als volwassenen. De oplossing: Pebble-Flex Aqua. Deze innovatieve valdempende antislip

SenterNovem. Neem contact op met

ondergrond is UV- en chloorbestendig. Snel en efficiënt aan te leggen in talloze kleuren vormvariaties. Voor een oersterke en gemakkelijk te onderhouden ondergrond die jarenlang mooi blijft.

Michiel Noordzij via 038-4606384 of

Meer weten? Via www.pebble-flex.eu kunt u de productflyer downloaden. Of bel voor een afspraak: 0497-598659.

mnoordzij@acquiremedia.nl VAN ZIJL B.V. • Postbus 33 • 5570 AA Bergeijk • info@pebble-flex.eu ZIJ.0801-07 Adv. Pebble-Flex Aqua.indd 1

10-04-2009 13:39:13

Buiten Spelen

#1 #2 #3 #4

MAART 2009 JUNI 2009 AUGUSTUS 2009 NOVEMBER 2009

VAKBLAD VOOR BELEID, ONTWERP EN INRICHTING VAN SPEELVOORZIENINGEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Nieuw vakblad over beleid, ontwerp en inrichting van speelvoorzieningen

Vraag nu vrijblijvend uw eigen proefnummer aan via buitenspelen@netwerkpers.nl of telefonisch: 038-4606384

01 09

Liandyn en Nobra verlichten fietspad veilig en duurzaam Sinds 2008 is gemeente Bernheze ‘koplopergemeente’ op het gebied van energiebesparende toepassingen van openbare verlichting. Om die reden past de gemeente alleen nog maar energie-efficiënte verlichtingsmethoden toe. Begrijpelijk dat de energieslurpende verlichting langs de hoofdfietsroute tussen Heesch en Nistelrode de gemeente een doorn in het oog was. Dat moest anders.

Maar tegelijkertijd mocht de sociale veiligheid van de fietsers in het buitengebied niet in het geding komen.

Foto’s Ellen Martens

Met deze opdracht zijn Liandyn en technisch adviesbureau Nobra met elkaar om tafel gaan zitten.

Om samen te werken aan een innovatieve oplossing die zowel de gewenste mate van duurzaamheid als absolute veiligheid biedt. Het resultaat: dynamische verlichting.

Oftewel: verlichting die opschakelt zodra er een fietser in aantocht is en die terugschakelt naar een lager en energiezuinig niveau als de fietser is gepasseerd.

16

S t r a a t b e e l d juni 2009

Techniek Hoe het werkt? Langs het fietspad staan lichtmasten met in het armatuur ingebouwde radar. Bespeurt een radar een fietser, dan schakelt het lichtniveau automatisch op. Dit gebeurt door het signaal dat de radar stuurt naar de armaturen waarmee hij in verbinding staat. Een kastje binnenin het armatuur communiceert vervolgens met een draadloze pc die een signaal zendt naar de verlichting.

Maatwerk Het fijne voor de fietser is dat hij licht op maat krijgt: verlichting die hem als het ware begeleidt op zijn tocht door het donker. Het opgeschakelde licht zorgt ervoor dat hij een perfect zicht heeft. Want gemiddeld genomen wordt een afstand van 70 meter voor hem uit verlicht. Zodra de fietser is gepasseerd, brandt het licht ter plaatse nog vijf minuten waarna het terugschakelt naar een lager niveau.

Het detectiesysteem is zo ingeregeld

dat het reageert op ‘toekomende beweging van substantiële aard’, dus niet op de bewegingen van –bijvoorbeeld- een konijn.

Buitengebied Het gebruik van dynamische verlichting biedt kansen om op meer plaatsen in het buitengebied wél verlichting toe te passen zonder strooilichtvervuiling te veroorzaken. Bij traditionele verlichting zou bijvoorbeeld van het gebruik van verlichting afgezien moeten worden en daarmee een (sociaal) onveiligere situatie blijven bestaan.

i Lyandin Nijmegen e.a.

T: 024 -3719393 www.lyandin.nl

Inwoners Venlo kiezen voor brug ipv Delft De inwoners van Venlo hebben begin april massaal gestemd op hun favoriete brugontwerp voor de Maasboulevard. Het ontwerp van ipv Delft kreeg zeventig procent van de stemmen.

Het gekozen ontwerp is een moderne, slanke brug die op subtiele wijze refereert aan de Romeinse historie van Venlo. De vorm en met name de detaillering van de ondersteuning verwijst naar de Romeinse boogbrug. Daarnaast zijn de aansluitingen van de steunbogen bijvoorbeeld zo gedetailleerd, dat ze lijken op de opleg- en sluitstenen uit Romeinse tijd. De basisvorm van de bogen is technisch gezien logisch en efficiĂŤnt, waardoor de brugconstructie relatief zeer licht kan zijn. Het ontwerp combineert zo hedendaagse bouwtechniek met een historische detaillering.

Milieubelasting Een van de eisen die de gemeente stelde aan de ingediende ontwerpen, was dat ze zo min mogelijk milieubelasting zouden veroorzaken. ipv Delft speelt hierop in met een efficiĂŤnte brugconstructie, waardoor de hoeveelheid benodigd beton tot het minimum beperkt blijft.

Het beton is bovendien volledig te recyclen. Verder is de LED-verlichting bijzonder energiezuinig en brengen de lichtmasten het licht alleen daar waar het nodig is.

i ipv Delft T: 015-7502579 W: www.ipvdelft.nl

De gemeente Venlo schreef eind vorig jaar een openbare aanbesteding uit voor het ontwerp van een brug aan de Maasboulevard. Na uitgebreide selectie legde de gemeente twee ontwerpen voor aan de bevolking.

Die koos dus overtuigend voor de brug van ipv Delft.

Boulevard over water De brug is ingericht als verlenging van de in aanbouw zijnde Maasboulevard.

Door de breedte van vijf meter, nodigt de brug gebruikers uit om wat langer op de brug te verblijven en van het uitzicht of de zon te genieten.

De materiaalkeuze voor fietspad en voetstrook en de relatief lage, twee aan twee geplaatste lichtmasten dragen hieraan bij.

S t r a a t b e e l d juni 2009

17

Stadskanaal op weg naar een duurzame openbare verlichting Eenderde deel van het totale energieverbruik in de gemeente Stadskanaal gaat op aan openbare verlichting. Het gemeentelijk streven is om dit verbruik van 1,6 miljoen kWh in het jaar 2020 te hebben terug gebracht tot onder de 1 miljoen.

In deze berekening is de toename van het aantal lichtmasten als gevolg van uitbreidingen in de wijken, herstructurering en het aanpassen van de verlichting in het kader van NPR-13201 en het Politiekeurmerk Veilig Wonen verdisconteerd.

Het komt erop neer dat op lichtpuntniveau een energiebesparing moet worden gerealiseerd van minimaal 50%. De nieuwe huidige verlichtingsen aansturingstechnieken maken een dergelijke besparing mogelijk, zo meldt de gemeente.

De voorgenomen bezuinigingsmaatregelen betreffende de openbare verlichting zijn in Stadskanaal en andere Nederlandse gemeenten van start gegaan in het kader van de vorig jaar door Jacqueline Cramer, minister van VROM, in het leven geroepen Taskforce Openbare Verlichting.

De gemeente Stadskanaal heeft een beleidsplan openbare verlichting opgesteld, waarin de energiebesparende maatregelen die in de stad ten uitvoer moeten worden gebracht, staan beschreven.

Dynamische verlichting Er zijn momenteel technieken in ontwikkeling die op verschillende

18

S t r a a t b e e l d juni 2009

manieren energiebesparing in de openbare verlichting mogelijk maken. Technieken op het gebied van LED-verlichting, dimmen, dynamische verlichting, het variëren in schakeltijden, de toepassing van retroreflecterende materialen, wegen voorzien van een lichtere deklaag, nieuwe reflecterende belijning etc.

Verder wordt de duurzaamheid in de verlichting ondersteund door vanaf 2010 geen kwikhoudende natriumlampen meer toe te passen en zoveel mogelijk gebruik te maken van recyclebare armaturen. “Het is duidelijk dat er niet één alleenzaligmakende techniek of methode is die er voor zorgdraagt dat de openbare verlichting efficiënter qua energieverbruik wordt”, meent Henk Ensing, beleidsadviseur bij Stadsbeheer, “Door systematisch de wegen en

locaties te beoordelen op hun functie, gebruik en inrichting kan doelgericht maatwerk geboden worden”.

De gemeente Stadskanaal werkt momenteel aan de totstandkoming van een efficiënt dynamisch verlichtingsmanagement waarmee naar believen de openbare verlichting kan worden aangestuurd. “In het kort komt het er op neer dat er verlichting komt waar dat nodig is. In de nacht is er minder verlichting nodig, dat wordt nu nog geregeld met een overdag- en nachtschakeling.

En daar moeten we vanaf”, vindt Ensing, “op locaties die daarvoor in aanmerking komen is in plaats van avond-nacht branders dimmen de aangewezen weg...”.

Er zijn ook niet-technische maatregelen mogelijk om met name buiten de bebouwde kom de verlichting

beter tot zijn recht te laten komen.

De gemeente wil ten behoeve van een beter zicht ’s avonds en ’s nachts op de veelal smalle buitenwegen de deklaag op het asfalt van een licht gekleurde toeslag voorzien. Om het verschil tussen rijbaan en berm duidelijker te maken kan dat eventueel gecombineerd worden met bermverlichting.

Communicatie richting burgers Om naar de burgers toe duidelijk te maken dat energiebesparing op de openbare verlichting en het terugdringen van lichthinder en lichtvervuiling, niet ten koste gaat van de sociale veiligheid en verkeersveiligheid, werd door de gemeente een breed georiënteerde klankbordgroep ingesteld. Deze zal de verschillende soorten van verlichting en technisch mogelijke methoden van dimmen gaan beoordelen, welke gegevens worden teruggekoppeld naar de gemeente.

Proefprojecten Om de diverse mogelijkheden van energiebesparing in kaart te brengen heeft de gemeente in de stad een aantal proefprojecten gerealiseerd.

Op de Atlantislaan loopt een proef met dynamische verlichting. Het vrijliggende fietspad naast de rijbaan vraagt om een andere manier van verlichten – met het accent op de sociale veiligheid – dan de verkeersweg (verkeersveiligheid). Het fietspad heeft een eigen verlichting dat aangestuurd wordt door een dynamisch dimprogramma. In de nachtelijke uren kunnen gebruikers van het fietspad op een knop drukken, met het gevolg dat ter plekke de omgeving sterker verlicht wordt door dimbare PLL lampen van 28W

IP Lighting denkt mee in Stadskanaal Frank Rieff, accountmanager bij IP Lighting: “Samen slim verlichten, daar draait het om bij IP Lighting. Het dynamische verlichtingsproject bij de gemeente Stadskanaal is daarvan een goed voorbeeld. Eisen op het gebied van duurzaamheid, energiebesparing en veiligheid zijn hier vertaald in een slimme oplossing. Mogelijk gemaakt door nauwe samenwerking met de gemeente, de leverancier Luminext en de netbeheerder. Normaal gesproken leggen we een dynamische verlichtingsinstallatie op een apart OV-net aan. In Stadskanaal hebben we het openbare verlichtingsnet gebruikt. Technisch uniek en het scheelt ook nog eens aanzienlijk in de investering. Bijzonder is ook dat fietsers straks zelf met een druk op de knop invloed hebben op de

verlichting van het fietspad.” De gemeente is ambitieus op het gebied van duurzaamheid. Daarom werkt IP Lighting op dit moment aan een Gemeentelijk Energiebespaarplan Openbare verlichting (GEO).

GEO helpt met een advies op maat om de ambities van de gemeente waar te maken. Frank Rieff: “We hebben gemerkt dat samenwerking tussen marktpartijen essentieel is om snel stappen te kunnen maken voor het realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen. Reden voor IP Lighting om dit najaar te starten met “Samen slim verlichten-bijeenkomsten”.

Primair bedoeld voor gemeenten om kennis en ervaring uit te wisselen over specifieke thema’s. Samen met de gemeente Stadskanaal zijn we op dit moment een bijeenkomst over duurzame openbare verlichting aan het voorbereiden.”

met wit licht. De verlichting op de hoofdrijbaan wordt aangestuurd door de vooraf ingestelde mate van verkeersintensiteit. De armaturen hier zijn voorzien van dimbare gasontladingslampen met wit licht.

Groene verlichting als oriëntatieverlichting langs de Vledderweg die statisch te dimmen is. Dat wil zeggen dat de dim-functie per mast wordt geregeld en niet flexibel centraal kan worden ingesteld. Het rode kleurenspectrum waar o.m. vogels, kikkers en padden van gedesoriënteerd raken is uit het licht van de speciaal ontwikkelde Habitat-lampen gefilterd. De gemeente overweegt om voor het gehele buitengebied voor dit type verlichting te kiezen en op gevaarlijke locaties de witte verlichting te handhaven.

Op een deel van de Spoorstraat

met een 30 km regime zijn als proef masten met drie verschillende typen LED-verlichting geplaatst. Een voordeel van dit type verlichting is de lange levensduur: LED ca. 50.000 uur tegenover PLL ca. 15.000 uur.

De nieuwe typen LED zijn nog niet dimbaar. De verwachting is dat dit in 2010 wel mogelijk is. Een ander deel van deze straat wordt verlicht met standaard kegelarmaturen en PLL-lampen van 28W. LED-verlichting is weliswaar duurder in aanschaf, maar levert afhankelijk van het type LED-armatuur vergeleken met de genoemde standaard verlichting een energiebesparing op van 35 procent.

Zowel de sociale- als de verkeersveiligheid staan dus hoog op de agenda van de gemeente Stadskanaal, bij het toepassen van technieken om binnen afzienbare tijd te komen tot een duurzame openbare verlichting. Nauwlettend wordt er op toegezien dat gebruikers van die openbare ruimte zich bij duisternis veilig voelen.

i Gemeente Stadskanaal Henk Ensing T: 0599-631421 www.stadskanaal.nl

S t r a a t b e e l d juni 2009

19

Drie nieuwe Spereco toestellen De Spirallo bestaat uit zes roestvrijstalen staanders waarop een spiraalvormige buis is gelast met aan elk uiteinde een rubberen bol.

Het is een klim- en turntoestel van glanzend roestvrij staal, lijkt op een reuzengrote rups en ontpopt zich tot een oneindige spiraal van fantasie.

De speciale spiraalvorm nodigt behendige artiesten uit tot gewaagde klauterpartijen op en door de rondingen van de spiraal.

De Spaghettini bestaat uit twee roestvrijstalen gebogen buizen waarvan er één voorzien is van een rubberen bol. Hierop kunnen kinderen heerlijk klimmen en glijden en wordt de speelwereld een circustent waarin trapezekunstenaars door de lucht zeven en chimpansees in de jungle turnen.

behendigheid testen en laten zien.

Aan één zijde klimt men langs de rubberen bollen omhoog, om daarna weer langs de andere kant naar beneden te glijden.

Arco

i Spereco Holland BV Weert T: 0495 – 54 02 05 www.spereco.nl

Spaghettini

Spirallo

De Arco bestaat uit een boogvormige buis voorzien van vier rubberen bollen, en de top van de buis is verbonden met twee hellende klimkoorden en een hellend klimnet.

Kinderen kunnen tegelijkertijd hun

Bussum bedenkt Savant bank Het motto ‘goed en onderhoudsvrij zitten’ diende als uitgangspunt voor Veronika Meijer (ontwerpster) en Michel Stoffers (beheerder) van de gemeente Bussum en Delta bij de gezamenlijke ontwikkeling van de Savant bank.

De ontwikkelde bank ‘SAVANT’ is geheel van reparabel RVS en gecoat in de ralkleur 6009. De bank is gemaakt uit 1 stuk, een principe dat Delta voor al haar zitmeubilair hanteert. De vormgeving sluit aan bij de omgeving en het comfort is optimaal. Onderhouds- en beheerkosten zijn geminimaliseerd.

i Delta Special Products Zwolle T: 038-4602700 W: www.deltacatalogus.nl

20

S t r a a t b e e l d juni 2009

Voor duurzame inrichting van uw buitenruimte: CO2 neutrale lichtmasten

(CO2 neutrale producten en productie)

CO2 neutrale VRI masten en constructies Certificaten ten behoeve van CO2 balans (rijksoverheid, provinciën, gemeenten en bedrijven)

Producten met de minste impact voor ons millieu: hout, staal en aluminium Landelijk afhalen van oude materialen en gerapporteerd zorg dragen voor hergebruik hiervan

Meer informatie: Valmont Nederland B.V. Den Engelsman 3, 6026 RB, Maarheeze, Nederland Tel +31(0)495-599-959 Fax +31(0)495-591-781 valmont.nl / write-your-story.com / valmont.com

kabeloverspanning & lichtplanning

kh Lan

o

rst To

uwfa b ri e k e n

LCD BV plataan 36 5682 gm best the netherlands t f e i

+31 (0) 499 372 222 +31 (0) 499 372 444 lcd@lcdinfo.nl www.lcdinfo.nl

2070291 LCD_ad_185x131_ZW.indd 1

www.lcdinfo.nl 29-03-2007 15:44:47

Bank Contour volledig in RVS

Vanaf juni is er een nieuwe speler actief in de openbare ruimte met een uitgebreid programma duurzaam straatmeubilair én met advisering vanuit ruim 20 jaar ervaring: GroundLevel. De naam is nieuw, het bedrijf is nieuw, haar oprichter en haar productenprogramma zeker niet. Frank Willems is al 23 jaar actief in de markt. En de producten van Euroform-W, de basis van het programma van GroundLevel, zijn ook voor veel opdrachtgevers niet vreemd.

Duurzaam straatmeubilair van GroundLevel Na directiefuncties bij gerenommeerde toeleveranciers in de openbare ruimte, staat Frank Willems nu op eigen benen met GroundLevel. Terug naar de basis van advisering, het directe contact met opdrachtgevers en naar het duurzaam werken waar Willems sterk van overtuigd is: “Als je al 23 jaar hebt gewerkt aan alle mogelijke producten en projecten in de openbare ruimte, heb je alles eigenlijk al een keer meegemaakt.

En omdat ik nu zelf weer heel direct bij de projecten betrokken ben, kan ik die ervaring ook direct met opdrachtgevers vertalen in betere, slimmere, mooiere, efficiëntere en meer duurzame projecten.” Om als kleine organisatie toch slagvaardig op te kunnen treden beschikt Willems over een groot netwerk van ontwerpers, projectleiders en andere specialisten.

Klimaat neutraal geproduceerd straatmeubilair van Euroform-W De basis van het leveringsprogramma van GroundLevel komt van het Italiaanse Euroform-W en bestaat ondermeer uit zitmeubilair,

22

S t r a a t b e e l d juni 2009

afvalbakken, fietsparkeersystemen en -overkappingen, plantenbakken, afzetpalen en rookpalen. Qua design varieert het programma van de moderne Block 90 tot de meer klassieke Palazzo en de neutrale Contour. Voor elk project is een passende oplossing te vinden. Opvallend is de bankzitting Block 99. De planken van deze bank vormen een soort flexibele lattenbodem waarmee ter plaatse een radius naar wens gevormd kan worden. Dat scheelt veel werk in de voorbereiding en bij het trans-

port. En het leidt tot een fraaier en nauwkeuriger resultaat ter plekke.

Verder werkt Euroform-W standaard met haar zelf ontwikkelde grondankers waardoor al het meubilair in een handomdraai te verwijderen is tijdens evenementen.

Eigen lijn en maatwerk Naast het programma van Euroform-W levert GroundLevel ook een aantal ‘typisch Nederlandse’ Bank Block 90

kernproducten zoals afzetpalen, wegdeknagels, fietsbeugels en boomroosters. Maatwerkoplossingen zijn natuurlijk mogelijk en zullen bij Euroform-W of in Nederland worden geproduceerd. In de eigen productlijn van GroundLevel gaat de aandacht vooral uit naar duurzame materialen zoals RVS en cortenstaal. Zoals de boomroosters waarin duurzaamheid en ervaring zijn gebundeld. Er is uitgebreid geëxperimenteerd om te komen tot een minimalistisch rooster waarin zo min mogelijk grondstoffen worden gebruikt en waarbij ook het intensieve laser snijden tot een minimum wordt beperkt. Ook de draagframes voor deze roosters worden door GroundLevel vervaardigd van cortenstaal.

Ze zijn 100% recyclebaar en geven tijdens de gebruiksperiode geen zink af aan het plantgat.

Tapijtje in de stad “Er zijn zoveel plekken en pleintjes in steden en wijken die toe zijn aan een revitalisering maar waarvoor te weinig budget beschikbaar is voor een grootschalige aanpak. Speciaal hiervoor heeft Groundlevel in samenwerking met de Rotterdamse ontwerper Olivier Scheffer het ‘Tapijtje in de stad’ ontwikkeld”, licht Willems zijn totaaloplossing toe voor kleine oases op grote pleinen of brede trottoirs. Daarnaast is het ook een goede oplossing voor grote wijken in aanbouw, aangezien het geheel op mooie (mobiele) betonplaten van 2 x 2 meter kan worden geleverd. “Een dergelijk tapijtje bestaat uit een kant en klaar ontworpen oppervlak van bijvoorbeeld 4 x 6 meter, inclusief bestrating en straatmeubilair.

De voordelen van deze combinatie van standaardisatie en hoogwaardig design zijn evident: een fraai basisontwerp, dat waar gewenst op maat te maken is, en een substantiële tijd- en kostenbesparing bij de uitvoering. Bovendien doet men zaken met één toeleverancier en is alles bij de realisatie nauwkeurig op elkaar afgestemd. Meer informatie en schetsontwerpen vindt u binnenkort op de site van GroundLevel.

i GroundLevel straatmeubilair T: 0313-843743 M:06-53817025 W: www.groundlevel.nl

Afvalbak Scala

COOL dus echt duurzaam Euroform-W heeft haar complete bedrijfsvoering duurzaam ingericht.

In alle interne processen zoals de inkoop, het personeelsbeleid, de materiaalkeuze, het gebruik van watergedragen lak, de eigen energievoorziening middels zonnepanelen en warmtewinning uit productieafval tot aan klimaatneutrale productie. Het meest opvallend is echter dat men ook bij de ontwerpen de duurzaamheidprincipes hanteert.

En al meer dan 40 jaar duurzaam straatmeubilair ontwerpt waarbij de

Bank Palazzo

Stoelen Domino

Bank Contour met houten zitting

Bank Linea

ontwerpen zo minimalistisch mogelijk worden ingestoken om zo weinig mogelijk grondstoffen te gebruiken.

Zonder overigens aan sterkte in te boeten. Dit integrale beleid heeft naast FSC en ISO 9001-certificering ook geleid tot een ISO 14001 en het Climat Neutral COOL certificaat. Op aanvraag is het rapport Responsibility beschikbaar voor overheden.

Daarin staat de complete verantwoording van energiegebruik, materiaalgebruik, afvalreductie en zorg voor het personeel. En Groundlevel laat uiteindelijk de klimaatneutrale

producten uit Italië naar Nederland vervoeren als retourvracht door een vaste Nederlandse expediteur.

S t r a a t b e e l d juni 2009

23

Urban Play, strak en stoer Boer Speeltoestellen introduceert met URBAN PLAY een nieuwe speeltoestellenlijn die appelleert aan de huidige belevingswereld van de jeugd door de bijzondere lijnvoering en moderne kleur- en materiaalkeuze en de strakke detaillering. Het nieuwe programma is stoer, strak en ‘cool’ van vormgeving.

Het programma biedt de oudere jeugd de uitdagingen die ze zoekt.

Zo zijn er in het programma nieuwe speelfuncties toegepast om de speelwaarde te verhogen. Objecten als draaiende bollen, spinnende platforms en wiebelende elementen blijken verrassende bewegingen te maken en kunnen zowel individueel als met meer kinderen tegelijk bespeeld worden. De rustpunten kunnen op ieder punt in het toestel ingevoegd worden en hebben de vorm van eigentijdse lounge-ringen, zit-waves of netten. Naast de modulaire combinatietoestellen biedt het programma een verscheidenheid aan solitaire toestellen zoals design schommels, een “vliegend tapijt” en wat kleinere klim- en draaiobjecten.

24

S t r a a t b e e l d juni 2009

Het programma is vervaardigd uit verzinkt en gecoat staal met een subtiel glimmertje in combinatie met rvs en gekleurd polyester. Het basis kleurgebruik is daarbij terughoudend gehouden met sterke accenten in materiaal en kleur. Het programma is ontworpen in samenwerking met ontwerp- en ingenieursbureau Carve uit Amsterdam. De toestellen worden geproduceerd bij Boer Speeltoestellen in Nieuwendijk.

i Boer Speeltoestellen Nieuwendijk T: 0183-402366 www.boerplay.com

Meer dan 2000 kant en klaar hagen bij renovatieproject in Franeker In de Professorenbuurt in Franeker zijn dit voorjaar meer dan 2000 kant en klare Carpinushagen van Mobilane de grond in gegaan. Deze, voor Nederland unieke, grootschalige toepassing van kant en klare beukhagen maakt onderdeel uit van een ingrijpend renovatieplan voor 163 huurwoningen in Franeker.

Het plan wordt in opdracht van woningcorporatie Accolade door hoofdaannemer BAM uitgevoerd.

Sloop De 163 huurwoningen in Franeker werden afgelopen periode zowel van binnen als van buiten geheel gerenoveerd. Ook de infrastructuur in de Professorenbuurt werd verbeterd.

In het begin van dit jaar werden alle erfafscheidingen zoals schuttingen, hekjes en coniferen verwijderd.

Architect Penta uit Harlingen koos ter vervanging, samen met opdrachtgever en het bewonerscomité, voor kant en klare haagbeuk: “Uitgangspunt was een strakke, homogene, vriendelijke en groene uitstraling

van de buurt. Bovendien wensten de bewoners meteen resultaat. Vandaar dat voor een kant en klaar groenconcept gekozen werd!”

Aanleg Het planten van het meer dan twee kilometerlange hagentraject is uitgevoerd door hoveniersbedrijf Frisia uit Bergum. Er werd gewerkt met hoge (155 cm) en lage (100 cm) hagen.

Met zes man is men ongeveer vier weken bezig geweest. Voor lange rechte einden werd een minikraantje ingezet om de plantsleuf te graven.

De overige gedeelten werden met de hand gedaan. Tevens werd, daar waar nodig, teeltaarde toegevoegd.

Hovenier Klaas Wiersma: “In het begin, toen de hagen nog kaal waren, waren niet alle bewoners meteen blij. Maar nu ze groen worden, wordt men met de dag enthousiaster!”

i Mobilane bv Leersum T: 0343 42 08 65 www.mobilane.nl

(advertentie)

Freenotes openlucht muziekinstrumenten Ovaal speelconcepten introduceert Freenotes. Eeen nieuw speelconcept dat bestaat uit unieke, handgemaakte openlucht muziekinstrumenten die makkelijk te bespelen zijn door beginners en gevorderden.

De toestellen zijn professioneel gestemd en bieden zowel het kind als de volwassene de mogelijkheid om op speelse wijze te genieten van prachtige klanken. Met Freenotes muziekinstrumenten is iedereen in staat om muziek te maken, er zijn geen valse tonen. Deze prachtig ontworpen instrumenten leveren een hoge geluidskwaliteit, zijn zeer robuust uitgevoerd en worden met beton verankerd in de grond.

Slagstokken worden met staalkabels of rvs kettingen aan de toestellen bevestigd. Ideaal dus voor parken en pleinen, bos- en gemeenteprojecten en speeltuinen. Freenotes zijn te bekijken en te beluisteren op de website van de leverancier en

uiteraard ‘live’ op locatie of bij Ovaal Speelconcepten in Holten.

i Ovaal speelconcepten Holten T: 0548–363067 www.ovaalspeelconcepten.nl

De FalcoLinea Sofa De FalcoLinea-serie wordt uitgebreid met een bijzondere bank, de nieuwe FalcoLinea Sofa. Bij deze sofa komt de rugleuning uit een verrassende hoek. Gemaakt van verantwoord hout.

De FalcoLinea Sofa is een speling van vormen; rechte en gebogen lijnen in de vorm van hout en staal.

De bijzonder gevormde rugleuning maakt dat de bank een sofa en stoel ineen wordt. De FSC-gecertificeerde houten delen worden aan de zijkant afgewerkt met een stalen strip die is te poedercoaten in een gewenste RAL-kleur. De FalcoLinea-serie bestaat al uit twee banken, een stoel, afvalbak en is nu uitgebreid met deze Sofa. En de FalcoLinea-serie

26

S t r a a t b e e l d juni 2009

blijft vernieuwen, Falco ontwikkelt nog twee nieuwe banken in deze serie.

i Falco Vriezenveen T: 0546-554435 W: www.falco.nl

boomroosters

www.ANAE.nu

project: Centrum Venray ontwerp maaiveld: MTD Landschapsarchitecten model: Linder

Gewinner Van Vliet

bij uw leverancier van kwaliteit Met het importeurschap van de Duitse WEW kwaliteitsbanken heeft Van Ee winnaars in huis gehaald. Naast het aansprekende design zijn ook de kwaliteit en de duurzaamheid (waaronder FSC keurmerk) van een bijzonder hoog niveau. Voeg daar aan toe de productie met maatschappelijke betrokkenheid in combinatie met het brede assortiment en u heeft voldoende redenen om er samen met ons eens voor te gaan zitten.

specialist op het gebied van buitenruimte Cultuurtechniek • Groenvoorziening Dakbegroening • Veilige speelplaatsen

Van Vliet Harmelen b.v.

Energieweg 4, 3481 MC Harmelen | T (0348) 688 222

Barneveld, T (0342) 751 950, www.vaneespeeltoestellen.nl

P L E Z I E R

I N

S P E L E N

info@vanvlietbv.nl | www.vanvlietbv.nl

Speelterrein met educatieve elementen De compleet nieuwe speeltuin in het Proosdijpark in Ede, gelegen in de wijk Veldhuizen, is op woensdag 20 mei jl. officieel geopend door wethouder Peter van ’t Hoog.

Na een ritje met de kabelbaan maakte hij de nieuwe naam van het project bekend, die is gekozen uit inzendingen van volwassenen en kinder uit de wijk. Ovaal Speelconcepten uit Diepenveen zal verder nog een toegangspoort vervaardigen waarin de nieuwe naam op aansprekende wijze is verwerkt.

“Op deze plek is de laatste 30 jaar altijd een speelplek gevestigd geweest”, vertelt Marc Kuipers van Ruimtelijke Ordening en Beheer, “alleen was die de laatste jaren bijna niet meer als zodanig herkenbaar.

Oorspronkelijk lag er in het midden van het terrein een hoge bult met een waterpartij die er af stroomde en er stonden een aantal speeltoestel-

28

S t r a a t b e e l d juni 2009

len opgesteld. Maar al jaren was er niets meer aan onderhoud gedaan, de natuur was van alle kanten opgerukt en de ruimte was bijna helemaal dichtgegroeid. Daar kwam later ook nog de problematiek van hangjongeren, drugs en alcohol bij die dit deel van het park hebben gemaakt tot een gebied waar je niet moest zijn...”.

Overleg met bewoners Omwonenden waren natuurlijk niet te spreken over de vieze boel op deze plek, vlakbij de kinderboerderij en naast de hertenweide waar mensen met hun kinderen graag naar toe gingen. Een aantal jaren geleden vond ook de gemeente dat het zo niet verder kon en werd het besluit genomen om het hele Proosdijpark met aanverwante activiteiten grondig

op de schop te nemen. Daarbij werd extra prioriteit gegeven aan het ‘opnieuw tot leven wekken van de speelplek’ op deze unieke plek in de stad. Samen met de bewonerscommissie van de wijk ging de gemeente rond de tafel zitten om plannen te maken wat er allemaal gebeuren moest. Duidelijk was meteen dat het onderwerp ‘veiligheid’ bij alle partijen bovenaan het verlanglijstje stond. Het moest een mooie vlakke (de bult moest weg) voor ieder goed zichtbare plek worden met een goede aansluiting op het Proosdijpark. De troep werd opgeruimd, al het ontsierende groen werd gerooid inclusief een aantal zieke bomen.

De volgende fase was dat een aantal leveranciers van speeltoestellen werd uitgenodigd om voor deze geheel door groen omgeven open plek

bezoekje aan de kinderboerderij hebben gebracht. De oudere jeugd kan zich vermaken op diverse grote combinatietoestellen met plateaus tot 2,5 meter hoogte. De toestellen bieden alle uitdagende klim-, klauteren evenwichtsvoorzieningen.

Een flink deel van het gebied is grasveld, met name bedoeld voor de vele Marokkaanse en Turkse gezinnen in de directe omgeving die er graag mogen picknicken. Om te wandelen is in het park een ruime padeninfrastructuur aangelegd.

Binnen afzienbare tijd zal het gehele terrein ook met een solide hekwerk worden omringd, waar omheen in komende maand oktober nog een haag wordt aangeplant. Om de veiligheid op deze speelplek nog eens extra te verhogen zullen ook een drietal lantaarnpalen worden geplaatst. een concept te maken. Uiteindelijk kwamen de ontwerpen van een drietal bedrijven door de selectie, die weer aan kinderen en bewoners ter beoordeling werden voorgelegd. De ideeën van Ovaal Speelconcepten kregen veruit de meeste stemmen en dit bedrijf verwierf de opdracht.

Spelen en leren “Het plan van Ovaal biedt een grote diversiteit aan speelmogelijkheden en heeft tevens aandacht voor de educatieve kant van spelen”, stelt Kuipers. “Er is gekozen voor een transparante speelomgeving voor een brede leeftijdsgroep, die van elkaar gescheiden zijn. De speeltoestellen zijn toegespitst op de interesse en lichamelijke mogelijkheden van de leeftijdsgroepen 4 tot 8, 8 tot 12 en 12 jaar en ouder. Aan de zijkant van het terrein staan educatieve speelelementen opgesteld zoals grote borden Horen, Zien en Voelen waar kinderen spelenderwijs informatie krijgen over de verschillende zintuigelijke ervaringen”.

bruggen en stelten. De touwbrug eindigt op de grondheuvel waar vandaan de kabelbaan vertrekt. In de educatieve hoek valt de grote stoel op met er omheen bankjes voor de kinderen. De juffrouw of de meester die er plaats nemen kunnen hier een buitenklas houden: om verhalen te vertellen of kinderen kunnen een spreekbeurt houden als ze een

i Ovaal Speelconcepten Diepenveen T: 0573-253941 www.ovaalspeelconcepten.nl Of Gemeente Ede Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer T: 0318-439751

Alle toestellen op dit nieuwe publieke speelterrein zijn van eerlijk hout met accessoires uitgevoerd in frisse kleuren. Door het terrein loopt een pad slingerend tussen de bomen door. Aan het begin begint het speelcircuit met verschillende

S t r a a t b e e l d juni 2009

29

Straatmeubilair en LED-verlichting rond stadskantoor Winterswijk De bouw van het nieuwe stadskantoor van Winterswijk heeft de afgelopen jaren heel wat voeten in de aarde gehad. Op basis van een raadsbesluit uit 1998 werd ervoor gekozen om het destijds bestaande gemeentehuis te renoveren ten behoeve van bestuurlijke en representatieve functies en een geheel nieuw stadskantoor te bouwen voor publieksfuncties en huisvesting van het ambtelijk apparaat. Het is een krachtig en compact gebouw geworden dat door een volumineuze passage, die aan de binnenzijde open en transparant is, doorsneden wordt.

30

S t r a a t b e e l d juni 2009

Onder het gebouw is een parkeergarage geprojecteerd en op de bovenste etage 10 woningen. Deze zijn goed als zodanig kenbaar gezien de vormgeving in losse volumes met daartussen de onderlinge buitenruimten. De terrassen op de tweede verdieping bieden bovendien ruimte aan in grote boombakken geplante bomen en struiken. Deze speciaal door Grijsen ontworpen boombakken geven het gebouw vanaf straatniveau een fraaie groene uitstraling.

Plein met LED-verlichting Het nieuwe stadskantoor ligt tegen de rand van het centrum aan de Stationsstraat, tegenover het station.

Toekomstige ontwikkelingen zouden het gebouw nog meer ruimtelijke allure kunnen geven.

Op het brede terrein van de inrichting van de openbare ruimte doet de gemeente al vele jaren zaken met het in hetzelfde dorp gevestigde bedrijf Grijsen park- & straatdesign. Het lag daarom voor de hand, vindt de heer Blaauwehand van de gemeente, om met die firma rond te tafel te gaan zitten en ideeën uit te wisselen om het plein rond het stadskantoor van een originele en kwalitatief hoogwaardige inrichting te voorzien.

Sinds enige tijd is Grijsen samen met haar partner Phayton Led Solutions, actief in het toepassen van LED-verlichting in de openbare ruimte. Ook omdat de gemeente Winterswijk zeker niet onwelwillend tegenover dit type verlichting staat, werd besloten om rond het stadskantoor zowel de plein- als de straatverlichting in LED uit te voeren.”Natuurlijk is het ons bekend dat algemeen gevonden wordt dat LED in de openbare ruimte nog in de kinderschoenen staat.

Maar de gemeente heeft alle vertrouwen in de toepassing van deze techniek en gaat daarom overtuigd helemaal voor LED. Ook elders in het dorp zal LED-verlichting worden toegepast”, aldus Blaauwehand.

Zowel de straat- als de pleinverlichting zijn opvallende strak en modern vormgegeven paaltoparmaturen op een dubbelarmige aluminium mast.

De straatverlichting – in de Burg, Vlamstraat en de Goudvinkenstraat - met het karakteristieke schaalvormige Kaïdo Line armatuur, is voorzien van 40 naar beneden gerichte LED’s.

In totaal worden er nu 17 van die masten geplaatst. De verlichting van het plein direct rond het stadskan-

oorzaken en ook nog eens kunnen bogen op een verwachte levensduur van ca. 50000 branduren...”.

Ontwerp visualisatie stadskantoor Winterswijk

toor wordt verzorgd door 6 vierhoekige Kaïdo Top armaturen, die vanaf een lichtpunthoogte van 4,5 meter het licht recht naar beneden stralen. Nogmaals Blaauwehand: “De ontwikkelingen in de LED-techniek zijn nu zover dat deze lichtbronnen straks ook energiezuinig gedimd kunnen worden. Wij zullen daar in de toekomst dan ook zeker in het dorp gebruik van maken. Bijzonder aantrekkelijke eigenschappen van LED’s zijn verder dat de lampen geen ongewenste lichtverstrooiing ver-

Zitbanken Rond het stadskantoor is pleinverharding aangebracht. Daarop staan 9 zitbanken van flinke afmetingen waar omheen taxushaagjes zijn geplant met valse christusdoorn. Het hele jaar door laat deze christusdoorn tinten zien die ook in de gevel van het gebouw voorkomen. De zitbanken – 300 bij 60 cm - gemaakt van een Cortenstalen constructie gecombineerd met een zitting van tropisch Laura Gamela-hout, zijn aan de onderzijde ook verlicht met LED’s in de vorm van een lijnverlichting.

Het warme wit van de verlichting tegen de bruinachtige tinten van het Cortenstaal sluit eveneens mooi aan bij de gevel en bestrating van het stadskantoor. Overig straatmeubilair van Grijsen op dit grote plein: 3 afvalbakken Quadrat van Cortenstaal voorzien van een gietaluminium kap.

Verder 8 afzetpaaltjes en zo’n 30 fietsbeugels Square die zijn uitgevoerd in een standaard RAL-kleur

grijs, dezelfde tint als de kozijnen van het gebouw.

Op de platte daken boven het stadskantoor zijn eveneens van Grijsen afkomstige speciaal ontworpen boombakken geplaatst. De te planten boom (krentenstruik) komt eerst terecht in een bak van 100 bij 100 cm om later als hij flink gegroeid is, te worden overgeplant in de volle grond of in een grotere boombak met afmetingen 150 bij 150 cm. De gemeente streeft ernaar om in de toekomst meer van dergelijk verplaatsbaar groen in Winterswijk in de openbare ruimte te plaatsen.

i Grijsen park- & straatdesign Winterswijk T: 0543-516950 www.grijsen.nl Of Phayton Led Solutions Winterswijk T: 0543-535590 www.phayton.com

S t r a a t b e e l d juni 2009

31

Lang in het landschap Ontwerpers zijn het er al lang over eens. De wijdse buitenruimte vraagt om een totaal andere wijze van inrichten dan interieurs.

Extra lange banken en tafels is het devies.

Rough&Ready Curve bank van 40 meter.

Lange Curve banken De Rough&Ready Curve banken vormen een uniek programma, waarbij lange gebogen en slingerachtige lijnen gerealiseerd worden. Afgebeeld is een 40 meter lange R&R Curve bank bij de watertoren in de Scheveningse duinen. (door Jos van de Lindeloof tuin en landschapsarchitecten.

Rechte lijnen De Rough&Ready banken van Streetlife zijn stoer en robuust. De 15cm hoge balken zijn van FSC hardhout, antiek hardhout of All Black gerecycled kunststof. De banken zijn eindeloos door te koppelen. Afgebeeld is een extra lange R&R 6 bank met hier en daar een bolgeschaafde rug. Door MTD landschapsarchitecten

Longlife banken, 4 en 6 meter.

Longlife stadsbanken Voor de bijzondere Vinexwijk Nesselande zijn i.s.m. DS+V Rotterdam de Longlife stadsbanken ontwikkeld. Hierbij liggen de houten latten van max. 6 meter lang in de gepatenteerde Streetlock速 RVS kammen. Een ingenieus systeem dat uitwisseling en onderhoud van latten vereenvoudigd.

Picknicktafels Ook de picknicktafels van Streetlife kunnen lang uitgevoerd worden. De afgebeelde tafel met FSC hardhouten latten is 7 meter lang. Er is ruimte voor meerdere gezinnen en ook rolstoel gebruikers schuiven makkelijk aan. De jukken kunnen naar wens in roestend Corten staal geleverd worden.

Extra lange Rough&Ready 6 bank.

i Streetlife Leiden 071-5246846 www.streetlife.nl streetlife@streetlife.nl Bekijk onze website en surf naar de uitgebreide beeldenreeks van nieuwe banken en boomproducten!

Picknick tafel met koppelblad waar rolstoelgebruikers plaats aan kunnen nemen.

Voor een juiste beleving van de lichtkleur adviseert Industria u dit zelf in de praktijk waar te nemen.

Stela kleurenaanbod, vlnr: Kelvin 3000, Kelvin 4000 en Kelvin 5700.

Dimmen en nieuwe kleuren beschikbaar voor Stela led armatuur Van de vorig jaar geïntroduceerde Stela LED-armatuur van Industria zijn inmiddels circa 800 Stela’s geïnstalleerd in Nederland.

Nu breidt Industria de range binnen Stela uit met een dimmogelijkheid en een uitbreiding in de beschikbare kleuren. Naast de witte ‘’daglicht’’ kleur (5700 Kelvin) zijn er nu twee extra kleuren beschikbaar: neutraal wit (4000 Kelvin) en warm wit (3000 Kelvin). Hiermee vult Industria de behoefte in naar warmere lichtkleuren, zonder daarbij het aspect energiebesparing uit het oog te verliezen.

Dimmen Een van de dimmogelijkheden bij de Stela is de Dynadimmer. Die bepaalt zelf het midden van zijn belichtingstijd en kan zoveel uur vóór dat moment gaan dimmen (naar een bepaald percentage licht) en zoveel uur erna kan het dimmen weer worden gestopt. Industria biedt standaard een viertal tijdschakelscenario’s gebaseerd op uiteenlopende praktijksituaties.

U kunt dus zelf een keuze maken

34

S t r a a t b e e l d juni 2009

welk scenario voor u het beste is, waarna Industria deze automatisch voor u instelt.

Uitbreiding lichtkleuren Gemeenten geven voor verblijfsgebieden doorgaans de voorkeur aan wit licht. Bij Industria is er veel werk verzet om de LED-technologie zó goed te krijgen dat wit licht kan worden geproduceerd, wat heeft geleid tot High Power LED’s met een witte daglicht kleur. Die kleur realiseert een optimale energiebesparing en beperking van CO2-uitstoot. Inmiddels is de ontwikkeling van LED’s zo ver gevorderd dat naast wit daglicht nu ook alternatieve kleuren kunnen worden aangeboden, zoals neutraal wit licht van 4000 Kelvin. Dat is net zo effectief als de 5.700 Kelvin (daglicht) eerst was.

Doordat ook de 5.700 Kelvin verbeterd is, blijft er nog steeds een negatief verschil van ongeveer 6 à 7% bestaan in lichtopbrengst.

Warmer licht (geelachtige kleuren) van 3.000 Kelvin behoort nu ook tot de mogelijkheden. Deze warmere lichtkleur gaat wel ten koste van het uiteindelijk energiebesparingpotentieel, die circa 20% lager ligt dan de 5.700 Kelvin.

De keuze om het kleurenaanbod uit te breiden komt overigens voort uit de wens van een aantal gemeenten en haar bewoners naar een wat warmere witte kleur.

Dit past in de TRIPLE-C visie van Industria waarbij de klant een afweging maakt tussen de mate van energiebesparing (Care en Costs) en gewenste lichtkleur (Comfort).

i Indal Rotterdam T: 010- 2640164 www.indal.nl

Oude sluis Steenwijk wordt bezienswaardigheid Met de oplevering van een zes meter brede trappartij en een ingetogen stalen voetgangersbrug is een recent opgegraven kleine oude sluis in Steenwijk omgevormd tot een historische locatie om (even) bij stil te staan.

Het ontwerp van de directe omgeving van de sluis komt van ipv Delft.

De gemeente Steenwijkerland is druk bezig met de herontwikkeling van het gebied rond de Paardenmarkt.

Een onderdeel hiervan is het in ere herstellen van een zeventig jaar

sluis is rood/roze klinkerbestrating aangebracht. Vanaf de trap is het sluisje van dichtbij te bewonderen,

terwijl de nieuwe voetgangersbrug die bewust op enige afstand van de sluis ligt, voetgangers een goede overview van de oude bakstenen constructie biedt. Met haar sobere vormgeving en antracietkleurig staal sluit het ontwerp van de voetgangersbrug goed aan op de bruggen die ipv Delft eerder voor Steenwijk ontwierp en laat de nieuwe brug de historische sluis in zijn waarde.

i ipv Delft T: 015-7502579 W: www.ipvdelft.nl

geleden gedempte gracht. Om het parkeerterrein aan de Paardenmarkt voor voetgangers goed te ontsluiten, werd ipv Delft gevraagd een brug over de gracht te ontwerpen. Maar bij de start van de bouwwerkzaamheden van deze nieuwe brug vond men een 150 jaar oude sluis. Het gemeentebestuur besloot deze te behouden. Ontwerpbureau ipv Delft paste het brugontwerp aan en kwam op verzoek ook met een ontwerp voor het gebied rond de kleine sluis. Uitgangspunt: de omgeving zo inrichten dat de sluis optimaal tot zijn recht komt en kan worden bekeken als in een museum.

De inrichting van de nieuwe bezienswaardigheid bestaat uit een betonnen trappartij met zeven treden en een eenvoudig hekwerk.

Een van de treden loopt door in een brede zitrand. Tussen trap en oude

S t r a a t b e e l d juni 2009

35

ABC-Team geeft natuurlijk spelen de ruimte ABC-Team heeft recentelijk een drietal projecten opgeleverd uitgevoerd in Robiniahout. Robinia kenmerkt zich door haar oorspronkelijke en natuurlijke vorm. De stammen worden geschild, geschuurd en ontdaan van spint. Alleen de beste kwaliteit stammen doorstaan de strenge kwaliteitscontroles en worden gebruikt voor de speeltoestellen.

De stammen zijn niet kaarsrecht gefreesd maar juist grillig en natuurlijk, waardoor speelse speeltoestellen ontstaan die opgaan in de omgeving. Robiniahout is duurzaam en wordt met 15 jaar garantie geleverd.

Speeltuin Baarsjestraat Middelburg De gemeente Middelburg heeft de speeltuin aan de Baarsjestraat volledig gerenoveerd. Boven op een talud midden in de speeltuin pronkt nu de spectaculaire Robinia toren met daaraan een RVS glijbaan van maar liefst 10 meter.

Gemeente Capelle aan den IJssel In een van de vele parken in de gemeente Capelle aan den IJssel zijn een aantal Robinia speelvoorzieningen geplaatst waaronder een spectaculair motoriekparcours, een speelhuis met rvs taludglijbaan en een drietal totempalen. Een motoriekparcours bevordert de fysieke ontwikkeling van het kind.

Het parcours nodigt uit tot klimmen, hangen, klauteren en balanceren.

Schateiland Zeumeren Indoorspeelparadijs Simsaland in Zeumeren Voorthuizen (gemeente

Barneveld) is recentelijk overgenomen door RGV, een organisatie die zich bezighoudt met het beheren en exploiteren van (dag)recreatieve voorzieningen. RGV heeft Simsaland een metamorfose laten ondergaan en doopt dit indoor speelparadijs om tot Schateiland Zeumeren.

ABC-Team heeft de opdracht gekregen om met twee zeer spectaculaire kokerglijbanen een van de hallen aan te kleden.

i ABC-Team Speeltoestellen b.v.

Cuijk T: 0485-31 04 90 E: info@abc-team.nl W: www.abc-team.nl

36

S t r a a t b e e l d juni 2009

ANÆ boomrooster voor de Markt in ’s Hertogenbosch De Markt in ‘s Hertogenbosch heeft recent een maaiveld gekregen. Op het druk gebruikte plein staan enkele bomen die wat extra bescherming kunnen gebruiken. ANÆ was gevraagd om hiervoor een passend ontwerp te maken. Uiteindelijk is voor het plein het bestaande ANÆ model Amer toegepast.

plein. Een boombescherming is bij een markt echter een noodzakelijk kwaad. Binnen het ontwerp van ANÆ is de boombescherming onderdeel van de basalte band rondom het rooster.

Op deze wijze blijft de stam van de boom beter zichtbaar maar blijft de boom toch goed beschermd.

Het karakter van dit rooster past al mooi bij het nieuwe maaiveldontwerp. Wel is er voor dit project een nieuwe mal gemaakt omdat de maat van het rooster zich diende te voegen in het patroon van de natuurstenen verharding.

Verder zijn de boomroosters vijf centimeter opgetild wat het geheel iets meer grandeur geeft. Het hoogteverschil is opgevangen binnen een band van basalt, de steensoort dit ook terugkomt in de randen van het

Een ‘oude bekende’ kan nog beter

Capitole Prestige • Versterkte romp en deur • Binnenbak volledig toegankelijk • Verstevigde binnenbak • Ergonomisch geplaatst slot • Solide sluiting door dubbele slothaken • Alle accessoires achteraf monteerbaar • Past in bestaande staander

Koninklijke Bammens bv Straatweg 7 3604 BA Maarssen T (0346) 59 24 11 F (0346) 56 11 74 E info@bammens.nl I www.bammens.nl

i Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 - 516950 www.grijsen.nl ANAE boomroosters Maastricht W: www.ANAE.nu

Groningen loopt voorop met dimmen “De Philips DynaDimmer gaat de gemeente Groningen een besparing opleveren van 1 miljoen kWh stroom per jaar. Een jaarlijkse besparing van 6 130.000,- op de energiekosten. Dat is een geweldige prestatie, waar we bijzonder trots op zijn”, aldus Harry van der Wal, Technisch Beleidsmedewerker Gemeente Groningen.

Groningen, een van de koplopers in het kader van de Taskforce Verlichting, heeft als doel een schone, leefbare en energieneutrale stad in 2025.

En dus wil de gemeente Groningen de ontwikkeling van duurzaamheid in haar gemeente versnellen en daarmee de duurzaamste gemeente van Nederland worden. De openbare verlichting, die 30% opslokt van het totale elektriciteitsverbruik, is een van de speerpunten. Volgens Harry van der Wal, technisch beleidsmedewerker van de gemeente, kon hier zeker tussen 10% en 20% worden bespaard. “We hebben al moderne verlichting, waaronder energiezuinige lichtbronnen in straatlantaarns, maar al snel voorzagen we dat het dimmen van de verlichting een extra besparing zou opleveren.” Na enkele succesvolle experimenten in de wijk Paddepoel , waarbij raadsleden, De schouwburg aan het begin van de avond

collegeleden, wijkraden en bewoners aanwezig waren, werd die vooronderstelling hard gemaakt. De sociale veiligheid bleef gewaarborgd. Voor de raad was dit de reden om het dimproject te versnellen van 5 jaren naar 2 jaren. In 2010 moeten 15.000 lichtpunten voorzien zijn van een DynaDimmer.

Maatwerk dimmer Bij haar zoektocht in de markt naar geschikte dimmers vond Groningen geen adequate oplossing en formuleerde haar wensen en eisen. Daarmee ontwikkelde Liandyn de DynaDimmer waarbij het regelen van dimniveaus en tijdstippen de belangrijkste voorwaarden waren. Philips heeft de DynaDimmer innovatie van Liandyn overgenomen.

De DynaDimmer past binnen de strategie van Philips om eenvoudig toe te passen en duurzame lichtoplossingen te bieden aan klanten. De Philips DynaDimmer heeft de grootte van een luciferdoosje en wordt toegepast in combinatie met een dimbaar elektronisch voorschakelapparaat (eVSA).

De dimmer is programmeerbaar op vijf dimperioden met vijf verschilDe schouwburg later op de avond

lende niveaus. “Daardoor konden we precies de waarden instellen die wij voor ogen hadden”, zegt Van der Wal. “Zo start de lamp meteen al op een lichtniveau van 90% in plaats van 100%. Vervolgens gaat de lamp om 21.00 uur geleidelijk naar 70%, om 22.00 uur naar 60% en om 23.00 uur naar 50%. Om 6.00 uur ’s ochtends is de lamp weer terug op een lichtniveau van 90%.” De dimmer wordt met name toegepast in woonwijken en op woonontsluitingswegen; de locaties waar ’s avonds de verkeersdrukte afneemt en minder licht geen afbreuk doet aan de verkeers- en sociale veiligheid. “De Philips DynaDimmer gaat de gemeente Groningen een besparing opleveren van 1 miljoen kWh stroom per jaar.

Dat is vergelijkbaar met het stroomverbruik van zo’n 330 huishoudens”, legt van der Wal uit. “Een geweldige prestatie, waar we bijzonder trots op zijn. En het mooie is dat het menselijk oog deze verandering nauwelijks waarneemt.” De komende jaren worden zoveel mogelijk lichtmasten en armaturen in Groningen voorzien van de DynaDimmer.

Terugverdientijd Energiezuinige verlichting is duurder in aanschaf dan traditionele verlichting. “De Dynadimmer verdient zich al snel binnen 8,5 jaar terug”, vertelt Van der Wal. “Het loont zelfs om bestaande armaturen om te bouwen. De investeringsgelden zijn extern betrokken en gefinancierd met de besparing op energie- en onderhoudskosten. Zo dragen we bij aan een beter milieu en besteden we het geld van de burger efficiënt, de kosten over de levensduur van de lichtinstallatie zijn immers lager”, aldus Van der Wal.

i Philips Lighting Eindhoven T: 040-2787500 www.lighting.philips.nl

38

S t r a a t b e e l d juni 2009

Waarom wachten tot 2010 met duurzaam inkopen?

www.groundlevel.nl

T +31 (0)313 - 843 743 • F +31(0)84 - 739 65 81 • E info@groundlevel.nl

Moeraseiken en rozen markeren Europa Allee Het industrieterrein Haatland en de bebouwde kom van Kampen-Zuid worden verbonden door de Beneluxweg met in het verlengde daarvan de fraai in het groen ingebedde Europa Allee. Moeraseiken en rozen geven de route een fraai aanzicht.

“Deze weg heeft er echter niet altijd zo uitgezien als vandaag de dag”, meldt Frans Mulder van de gemeente, ”in eerste instantie liep op dit tracee een 2 x 2 baansweg met een brede middenberm en stoplichten op de kruispunten”. Omdat er op deze weg regelmatig ongelukken gebeurden, besloot de gemeente het roer om te gooien en een goed overzichtelijke 2 x 1 baans weg

aan te leggen. Ook de stoplichten verdwenen en maakten plaats voor in totaal zes rotonden, twee op de Beneluxweg en 4 op de Europa Allee.

Rozen Elke rotonde is beplant met een andere kleur rozen, zodat de weggebruiker zijn weg kon vinden via

goed herkenbare rotondes in geel, wit, rood etc. De bermen aan weerszijden van de weg zijn ingezaaid met een gevarieerd bloemenmengsel van één- en meerjarigen, zoals bolderik, klaprozen, korenbloemen e.d. Als de bermen in bloei staan vormen ze een aaneengesloten kleurig lint vanaf industrieterrein Haatland naar

Kampen-Zuid. Vanwege de keuze van beplanting die de gemeente heeft genomen, ligt het genoemde traject in een hoog onderhoudsniMoeraseiken afkomstig van zelfde perceel bij kwekerij M. van den Oever

40

S t r a a t b e e l d juni 2009

veau. Dat betekent onder meer dat de weg aan weerszijden zo’n 8 maal per jaar geschoffeld wordt.

Moeraseiken De Europa Allee wordt aan beide zijden omzoomd door een rij moeraseiken. De moeraseik – Quercus palustris – is een boom met een brede piramidale kroon die uiteindelijk zo’n 20 tot 25 meter hoog kan worden.

De soort is in Europa zeker geen onbekende want hij wordt al sinds het einde van de 18e eeuw aangeplant.

De rechtop staande hoofdstam is rijk vertakt en de takstand is opvallend horizontaal. De onderste takken van deze boom gaan op een latere leeftijd steeds meer naar beneden hangen en sterven langzaam af.

Op oudere leeftijd – ze kunnen een

ouderdom bereiken van 150 tot 200 jaar - worden deze bomen wel steeds ronder en opener op een onregelmatige wijze. De glanzend groene bladeren verkleuren in de herfst tot een opvallende dieprode kleur. Bij oudere bomen blijven de verdorde bladeren tot laat in de winter aan de boom hangen. “De moeraseik is een prima boom voor de openbare ruimte”, stelt Walter van den Oever van Van den Oever Boomkwekerijen in het Brabantse Haaren. “Hij komt het best tot zijn recht in groenstroken, brede straten en ook op parkeerterreinen. Aan twee kanten langs de weg zoals bij de Europa Allee komt de royale piramidale kroonvorm fraai tot uiting en is de rood geschakeerde herfstverkleuring van dat lint van bomen een streling voor het oog.”

De aanplant van de moeraseiken in Kampen heeft een aantal jaren geduurd. Alle bomen zijn afkomstig van één en hetzelfde perceel op de kwekerij in Haaren en werden hier tegelijk aangeplant. Alle bomen langs de weg zijn dus even oud en vertonen daarom een fraai homogeen beeld”.

i Gemeente Kampen T: 038-3392999 www.kampen.nl of M. van den Oever Boomkwekerijen Haaren T: 0411- 621964 www.vdoever.nl

Outdoor Fitness-locatie in Doetinchem geopend Donderdag 14 mei heeft Erica Terpstra de Outdoor Fitness-locatie aan de Eduard Schilderinkstraat in Doetinchem geopend.

De locatie met zeven Outdoor Fitness-toestellen, bij scholencomplex Overstegen, is geplaatst voor senioren. De gemeente Doetinchem en de Gelderse Sport Federatie (GSF) willen met dit initiatief senioren stimuleren te (blijven) bewegen.

Beweeguur Leuk detail is dat er, na een aantal introductielessen in mei, vanaf 8 juni iedere maandagmiddag gratis Outdoor Fitness is onder begeleiding van beweegconsulent Esther Koolmees van de GSF. Tijdens het beweeguur zijn fysiotherapiestudenten van de Saxion Hogeschool aanwezig voor een onderzoek over Outdoor Fitness. Het onderzoek moet in beeld brengen in welke

mate en op welke wijze de outdoor fitnesstoestellen worden gebruikt.

Tevens wordt onderzocht wie de toestellen gebruikt en welke effecten dit oplevert.

i KOMPAN b.v.

Zaltbommel T: 0418-681468 www.kompan.nl

De doelstelling van het openlucht fitnessterrein is om senioren te stimuleren weer te gaan bewegen of in beweging te blijven. Want regelmatig bewegen heeft een positief effect op de gezondheid van senioren, kan geheugenactiviteiten verbeteren en is goed voor de sociale contacten.

De zeven Outdoor Fitness-toestellen, waaronder een cross trainer en een power bike, zijn bedoeld voor alle senioren in de gemeente Doetinchem. Op de toestellen kunnen senioren verschillende oefeningen uitvoeren ter bevordering van het uithoudingsvermogen, versterking van de spieren en flexibiliteit.

S t r a a t b e e l d juni 2009

41

Sterke bank van VCP Streetcare Op verzoek van de gemeente Doetinchem heeft VCP streetcare een robuuste bank ontwikkeld. De bank kan tegen een stootje, heeft een niet te zware uitstraling hebben en is tegen een redelijke prijs te leveren. De bank is van verzinkt en gecoat staal, zitting en rug van rondstaal.

De bank is zo geconstrueerd dat er, zoals jongeren graag doen, makkelijk met meerdere mensen op de rugleuning gezeten kan worden. Tevens is de bank leverbaar als wandmodel.

i VCP Streetcare BV Zelhem T: 0314-621690 W: www.vcpstreetcare.nl

Streetball speelwand Aan de 1e Marnixkade in het Amsterdamse Stadsdeel Centrum is een Streetball speelwand geplaatst door Kinderland Emsland Speeltoestellen.

De Streetball speelwand bestaat uit een doelbord type ‘A’ met een ring en een kettingnet die is bevestigd op een licht gebogen roostermat type ‘Q’. De afmetingen van deze roostermat zijn 4,00 x 4,00 m en de totale hoogte bedraagt ongeveer 5,50 m. De ringhoogte kan desgewenst worden geleverd in twee varianten: een van 2,65 m voor recreatieve doeleinden en een van 3,05 m voor wedstrijddoelen. Het geheel wordt standaard geleverd in een verzinkte uitvoering. Eventueel is een verzinkt gelakte uitvoering tegen meerprijs leverbaar.

i Kinderland Emsland Speeltoestellen Ede T: 0318-630372 www.kinderlandspeeltoestellen.nl

42

S t r a a t b e e l d juni 2009

IP Lighting is onderdeel van Enexis

DĂŠ elektravoorziening voor markten vernieuwd en goedkoper

www.putkast.nl

DUURZAME TOTAALOPLOSSINGEN OPENBARE VERLICHTING EN VERKEERSREGELING

IP Lighting, samen slim verlichten.

ENX_7677_Adv_148_210_WT.indd 1

infolighting@enexis.nl www.enexis.nl/lighting

24-03-2009 09:51:26

Haaksbergen vervangt oude picknicksets voor Rendez Vous City picknicksets In 2007 heeft de gemeente Haaksbergen, in samenwerking met de Stichting Rijwielpaden, de eerste Rendez Vous City picknicksets in het buitengebied van Haaksbergen geplaatst. Deze bevielen zo goed dat anno 2009 de oude houten picknicksets worden vervangen voor Rendez Vous City picknicksets.

De onderhoudsvrije picknicksets passen door hun groene kleur uitstekend in het natuurgebied. Naast de Rendez Vous City picknicksets is er ook gekozen om Saint Denis banken met rugleuning te plaatsen. Ook deze banken zijn onderhoudsvrij. In totaal worden er 80 banken en 18 picknicksets geplaatst.

i Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 – 516950 www.grijsen.nl

Teenage Climber FlexiBilo Playground Equipment heeft een nieuwe lijn speeltoestellen ontworpen, passend in de huidige moderne architectuur.

De Teenage Climber is ontworpen voor de oudere kinderen in de leeftijd van 8 tot 15 jaar.

Teenage Climber is high Tech, uitdagend en prikkelend voor de fantasie van de kinderen. En bestaat uit een lijn van uiteindelijk tien modellen die zijn gemaakt van zeer hoogwaardige materialen die aan de hoogste eisen van duurzaamheid voldoen. Zoals staalversterkte kunststof palen, RVS buizen en HDPE plaatmateriaal en kunststof materialen die meerdere malen recyclebaar zijn zonder hun eigenschappen te verliezen. Zo draagt FlexiBilo ook bij aan een beter en schoner leefmilieu.

44

S t r a a t b e e l d juni 2009

i FlexiBilo Playground Equipment Zaandam T: 075-6174163 www.flexibilo.nl

Pebble-Flex Aqua, het innovatieve oppervlak rond zwembaden Natte tegels vormen een gevaar voor de veiligheid rond openbare zwembaden. De keuze voor een oppervlak dat veilig is door antislip en valdempende eigenschappen is dan ook van groot belang.

Bovendien moet het er mooi uitzien, duurzaam en onderhoudsvriendelijk zijn. Hiervoor introduceert Van Zijl Pebble-Flex Aqua.

en vlak oppervlak en een zachte en veilige ondergrond die onder natte omstandigheden zijn antislip-eigenschappen behoudt. Pebble-Flex Aqua geeft zo de hoogst mogelijke bescherming tegen de gevolgen van een onverwachte val. Het product voldoet aan de Europese norm CEN/ TC136/WG2. Hierbij worden zeer hoge HIC-waarden (Head Injury Criterium) als basis gebruikt.

Pebble-Flex Aqua wordt gevormd uit ronde korrels van zacht polyurethaan met een doorsnede van 2 tot 4 mm.

Met behulp van een thermoplastisch bindmiddel ontstaat een stabiel en sterk anti-slip oppervlak dat zacht en duurzaam is. Het kan worden toegepast op elke vaste en stabiele ondergrond, zoals tegels, beton, asfalt, hout etc. Daarop worden de korrels gestrooid waarna de thermoplastische verbinding wordt gemaakt en een waterdichte topcoating wordt aangebracht. Eventuele oneffenheden in de ondergrond worden opgeheven. Daardoor ontstaat een strak

De korrels zijn beschikbaar in diverse standaardkleuren. Door korrels van twee of meerdere kleuren te mengen ontstaan prachtige structuren. Het is ook mogelijk om speelse vormen teksten of logo’s in het patroon aan te brengen. Pebble-Flex Aqua is duurzaam doordat het bijvoorbeeld volledig UV-bestendig is en niet zal verkleuren als gevolg van zonlicht.

Verder kunnen eventuele reparaties zelfs jaren later ‘onzichtbaar’ worden uitgevoerd. Pebble-Flex Aqua is bestand tegen de meeste chemische stoffen, waaronder bleekmiddelen en chloor. Dit maakt het bijzonder ge-

schikt voor gebruik bij openbare- of privézwembaden. Mocht het product binnen vijf jaar na aanleg verkleuren of scheuren, dan wordt dit volledig vergoed

i Van Zijl B.V. Bergeijk T: 0497-598659 www.pebble-flex.eu

Roze olifant Deze opvallende roze olifant maakt deel uit van een serie unieke betonnen klimdieren als markante blikvangers in de openbare ruimte.

Ze bieden de jeugd weer eens een andere klim- en klauter ervaring. En zijn vernieuwend, kleurrijk, kindvriendelijk en vervaardigd uit hoogwaardig constructiebeton.

i Ovaal speelconcepten Holten T: 0548–363067 www.ovaalspeelconcepten.nl

S t r a a t b e e l d juni 2009

45

Outdoor BBQ in Assen Om de recreatieplas Baggelhuizen aantrekkelijker te maken voor de bezoekers zocht de gemeente Assen naast een aantal aansprekende sport- en speeltoestellen ook een sociaal ‘bindmiddel’ En kwam uit bij de Outdoor BBQ van Urbania Products.

De Outdoor BBQ is eind jaren ‘90 ontworpen en nu dus in Assen toegepast. Het rooster is in hoogte verstelbaar maar kan desondanks

niet worden weggenomen. De ronde zitbanken zijn reeds verlijmd op het plateau. Het geheel bestaat uit twee delen plus de staalconstructie en weegt ca. 7 ton.

i Urbania Products Lochem T: 0573-254422 www.urbaniaproducts.nl

Tail banken in Ede De Tail banken van Grijsen combineren mooi design met optimaal zitcomfort dankzij de rugleuning waarmee overigens eindeloos te variëren is.

De Tail heeft een minimale breedte van 140 cm Dit concept komt het best tot zijn recht op onder andere grote pleinen en lange boulevards.

De Tail is al geplaatst op vele plekken in Nederland en recentelijk ook in Ede. De dubbelzijdige bank, geplaatst op het kerkplein, heeft een lengte van 22 meter. De rugleuning heeft een lengte van 7 meter. De andere variant van de Tail bank is ook dubbelzijdig en heeft een lengte van 7 meter en een rugleuning van 6 meter. Beide banken bieden ruim voldoende zitplaatsen.

i Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 – 516950 www.grijsen.nl

RVS banken in Woerden Op het Molenvlietplein in Woerden zijn acht banken geplaatst van het model B63. De banken zijn geleverd door VCP Streetcare en geplaatst door de firma Van Ooijen uit Woerden. De banken zijn van RVS, 1.80 lang en zijn in de grond verankerd met betonfundatie. Zitting en rug zijn van RVS rondstaal, zodat de banken

46

S t r a a t b e e l d juni 2009

een transparante uitstraling hebben en toch zeer sterk zijn.

i VCP Streetcare BV Zelhem T: 0314-621690 W: www.vcpstreetcare.nl

MÓÓI

OPVALLEND STRAATMEUBILAIR

Straatmeubilair van Jan Kuipers Nunspeet is functioneel, duurzaam en onderhoudsarm. Maar bovenal opvallend mooi qua design.

Neem bijvoorbeeld het nieuwe regio-politiebureau in Eindhoven.

Hier realiseerde Jan Kuipers Nunspeet o.m. de rokersaccommodatie op het dakterras. Ook voor fietsoverkappingen, banken, abri’s, verkeersbeheersmiddelen en ander straatmeubilair kiest u uit een breed assortiment van innovatieve producten.

Beglazingsconstructies en luifels zijn maatwerk; zij worden in overleg ontworpen en uitgevoerd, geheel konform uw wensen.

Voor nadere info: www.jankuipers-nunspeet.nl

INNOVATIEF IN STRAATMEUBILAIR

Industrieweg 20, Postbus 5, 8070 AA Nunspeet Tel: (0341) 25 29 44, Fax: (0341) 25 28 56 E-mail: info@jankuipers-nunspeet.nl Internet: www.jankuipers-nunspeet.nl

URBAN PLAY,

STRAK EN STOER

WWW.BOERPLAY.COM

Boer Speeltoestellen B.V. | Hyacintstraat 2 NL - 4255 HX Nieuwendijk | T 0183 40 23 66 | F 0183 40 35 64 | info@boerplay.com

Samen sporten, spelen en bewegen in een groene openbare ruimte De vraagstukken in de Nederlandse steden zijn complex en variëren van vandalisme, overlast, verloedering, onveiligheid, afnemende luchtkwaliteit tot overgewicht.

Volgens Sjoerd Hoogma van Handle with Care komen veel problemen voort uit overbelasting, desinteresse en afstandelijkheid.

Waardoor bewoners zich niet meer verantwoordelijk voelen voor elkaar en ‘hun’ openbare ruimte. Andersom geredeneerd draagt in zijn ogen een goed ingerichte openbare ruimte bij aan het oplossen van de vele problemen in de wijk.

“Met onze ontwerpen realiseren we een zorgvuldig vormgegeven, uitnodigende en verbindende openbare ruimte die bijdraagt aan preventie van vandalisme en grotere sociale cohesie.

Een plek waar bewoners trots op kunnen zijn. En dat geeft een meerwaarde aan omliggende woningen, winkels en bedrijven”, aldus Sjoerd Hoogma. “De uitdaging van de stedelijke vernieuwing om de complexe vraagstukken op te lossen, heeft geleid tot een visie op stadsvernieuwing als ‘Samen sporten, spelen en bewegen in een groene openbare ruimte’ samengevat kan worden”. De visie is gebaseerd op drie thema’s.

Thema Stadsnatuur Het inzetten van groen en natuurlijke elementen is in de ogen van Handle with Care een uitstekend middel om het ideaal van de gezonde stad

dichterbij te brengen. En daarbij is natuur niet meer alleen ‘dat wat groen is’, maar bevat het een breed scala aan elementen die te maken hebben met groei, ontwikkeling en vernieuwing gecombineerd met rust, eenvoud en vanzelfsprekendheid.

Sjoerd Hoogma: “In onze visie kan stadsnatuur ook bestaan uit speelobjecten met ‘natuurlijke’ vormen, van duurzame, eerlijke materialen, zoals brons, natuursteen of hout. Ook straatmeubilair of verlichting kan, zeker met duurzame materialen en technieken, op een natuurlijke manier worden vormgegeven, zodat het één geheel wordt met het ontwerp en de omgeving”.

Thema Samen bewegen in de openbare ruimte Een openbare ruimte die door zijn ontwerp uitnodigt tot (samen) sporten en bewegen kan een grote bijdrage leveren aan een beter leefklimaat in de stad. Bovendien bevordert samen buiten sporten of bewegen de onderlinge contacten en sociale cohesie. Handle with Care gaat in de Amsterdamse Transvaalbuurt, één van de ‘prachtwijken’, pilotprojecten starten met outdoor fitness. In outdoor fitness kunnen spel- en competitie-elementen worden opgenomen, of kunnen traiBronzen Kastanjeschillen en noot op het Kastanjeplein Amsterdam, ontwerp Handle with Care

ningsgroepen met coaches ontstaan.

Door fitnesstoestellen te integreren met spelfuncties en straatmeubilair gaan ze een vanzelfsprekend en verfraaiend onderdeel vormen van de openbare ruimte. Door het inzetten van trainers en de lokale sportverenigingen inde wijk worden de bewoners bij de outdoor fitness circuits betrokken. Op deze manier wordt er een draagvlak binnen de wijken gecreëerd en kunnen organisaties samenwerken aan de sportieve en gezonde toekomst van de bewoners in de stad.

Thema Ontdekkend spelen Door het gebrek aan creatieve aanleidingen bij het spelen en door de afstandelijke vormgeving zijn speelplekken vaak saai, ongebruikt en verwaarloosd. Sjoerd Hoogma licht zijn alternatief ‘ontdekkend spelen’ toe: “Hierbij gaat het kind zelf op onderzoek naar de mogelijkheden van een speelobject of -element. Het object geeft geen aanwijzingen over de voorgeprogrammeerde spelmogelijkheden zoals bij standaard speeltoestellen, maar laat het kind zelf de mogelijkheden van zijn vormen, beweging, materiaal en volume ontdekken. De appèlwaarde van deze objecten is hoog en de fantasie en het leervermogen van het kind worden geprikkeld”.

Meer over deze thema’s en de integrale visie van Handle with Care op de mens en de stedelijke omgeving staat in de brochure ‘Bewegen in de groene stad’. Deze brochure is bijgesloten bij deze editie van Straatbeeld en is op te vragen bij Handle with Care.

i Handle with Care, ontwerpers openbare ruimte Amsterdam T: 020-6658019 www.landschapsontwerp.nl

48

S t r a a t b e e l d juni 2009

Nieuwe klassiek ogende armaturen voor de stad Haarlem Schréder verlichting heeft twee van haar nieuwe, klassiek ogende armaturen vernoemd naar belangrijke geografische gebieden van de stad Haarlem: Spaarne en Patrimonium. Daar worden de armaturen ook toegepast binnen het kader van het gemeentelijk beleid om lichtmasten en armaturen te vervangen en zo een bijdrage te leveren aan de verdere verbetering van lichtkwaliteit, beeldkwaliteit en identiteit van de stad.

Spaar ne Haarlem, dat sinds 23 november 1245 stadsrechten heeft, is gesticht langs de rivier het Spaarne die lopend van noord naar zuid Haarlem in oost en west verdeeld. Het armatuur Spaarne heeft haar naam aan deze rivier te danken. De Spaarne is voorzien van een lamp SON-T

70- W of een lamp SON-T 100 W die beiden ook voorzien zijn van een dimsysteem.

Patrimonium De Patrimoniumbuurt is gelegen vlak bij het Spaarne en het oude centrum en bestaat voornamelijk uit eengezinswoningen uit de jaren ‘20 met een karakteristieke uitstraling. Het armatuur Patrimonium is een eerbetoon aan deze wijk. Het model werd hier voor de eerste keer in Haarlem toegepast en is uitgevoerd met een lamp PLT 32W die is voorzien van een dimsysteem.

i Schréder verlichting bv Rhenen T: 0318-489230 www.schreder.com

Speciale bank voor Merkxtuin In de Merkxtuin in Breda heeft de firma Grijsen een speciale bank geplaatst die in opdracht van de gemeente Breda speciaal is ontworpen ter nagedachtenis van de overleden vrouw van oud burgemeester Willem Merkx. De bank verbindt de twee bestaande bomen, die weer symbool staan voor twee personen. De speciaal ontworpen bank heeft een lengte van 350 cm. Het onderstel is speciaal vervaardigd om boomwortels niet te beschadigen.

i Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 – 516950 www.grijsen.nl

S t r a a t b e e l d juni 2009

49

Valmont produceert CO2-neutrale lichtmasten Valmont Nederland heeft in alle processen die bij het vervaardigen van lichtmasten een rol spelen, belangrijke wijzigingen doorgevoerd om te komen tot een gecertificeerde CO2-neutrale productie. “Het wereldwijd opererende concern Valmont is getuige ons bedrijfsmotto Conserving Resources, Improving Life al vele jaren actief met het bestrijden van verspilling en het spaarzaam omgaan met grondstoffen”, stelt Orm Verberne, General Manager Northern Europe.

Naast de divisie irrigatiesystemen, waar zuinig omgaan met de drie procent van het totaal in de natuur aanwezige zoete water centraal staat, en de divisie Coatings die verzinkerijen, poedercoat- en natlakinstallaties en anodiseerinrichtingen aanstuurt tot het verduurzamen van metaalconstructies komt Valmont’s motto met name sterk naar voren bij de derde en grootste activiteit: de divisie Masten en Constructies.

Hier worden lichtmasten, masten voor verkeersregelinstallaties, voor telecommunicatie en masten voor energiedistributie en transmissie geproduceerd. Verberne: “Valmont is voortdurend bezig de balans te vinden tussen de markt aan de ene kant en rentabiliteit aan de andere.

En dat doen we in het kader van het tegengaan van verspilling en het

spaarzaam omgaan met natuurlijke grondstoffen”.

Terugdringen CO2-emissie Verberne vervolgt: “De helft van de wereldbevolking woont vandaag de dag in de steden, in 2050 zal dat naar verwachting 80 procent zijn. De behoefte aan energie stijgt door en er zal nog meer geïnvesteerd worden in transport, infrastructuur en inrichting van de buitenruimte. De vraag naar alternatieve vormen van energie opwekking zal navenant stijgen evenals de behoefte aan identiteit in de openbare ruimten. De industrieOrm Verberne met een van de Jatrofa-struiken die worden geplant in project Mali

Om het steeds verder voortschrijden van de opwarming van de aarde te bestrijden is het noodzakelijk de CO2uitstoot te verlagen. Een omvangrijk probleem dat niet alleen op het bordje ligt van bepaalde landen, maar die een werkelijk wereldwijde bedreiging vormt die iedereen zonder uitzondering aangaat. Sinds de industriële revolutie is de CO2-emissie in de atmosfeer enorm toegenomen. Door de toename van het totale energieverbruik op aarde vanwege de economische groei en de steeds toenemende wereldbevolking, blijft die CO2-uitstoot nog steeds gevaarlijk stijgen. Het grootste deel van die toename wordt veroorzaakt door de grootschalige verbranding van fossiele brandstoffen voor bijvoorbeeld electriciteitscentrales (aardgas en steenkool) en door het steeds in omvang uitdijende transport (vracht- en autoverkeer, vliegtuigen e.d.). Daarnaast is maar liefst 20 procent van de totale CO2-uitstoot het gevolg van ontbossing.

50

S t r a a t b e e l d juni 2009

landen hebben sinds enige jaren het besparen van energie en het beperken van de CO2-uitstoot hoog in het vaandel staan. De rijksoverheid zal vanaf 2010 100% duurzaam inkopen en de gemeenten zullen tegen die tijd voor 75% duurzaam inkopen, stijgend naar 100% in 2015.

Met ingang van 1 mei van dit jaar is Valmont gecertificeerd voor de levering van CO2-neutrale masten.

Dit betekent dat de uitstoot in de hele keten van staal-, hout- en aluminiumproductie tot de levering van de lichtmast, kan worden gecompenseerd. Sinds ruim een jaar is het bedrijf actief in het terugdringen van verspilling in de verschillende productieprocessen. Verbeterde technieken en aangepaste ontwerpen zorgen ervoor dat in de productie van lichtmasten minder energie wordt gebruikt en minder afval wordt geproduceerd. Ook de introductie van het zogeheten cradle-to-cradle principe draagt flink bij aan het spaarzaam omgaan met grondstoffen: oude masten die aan vervanging toe zijn worden geheel of gedeeltelijk gerecycled. Oud staal wordt weer verwerkt tot nieuw staal, hetgeen zorgvuldig in een rapportage wordt vastgelegd. “Het is dus niet zo dat

In het Kyoto-protocol hebben de verschillende industrielanden de doelstellingen voor emissiereductie vastgelegd. Het grootste deel van die doelstellingen wordt niet bereikt door een directe verlaging van de CO2-uitstoot maar door compensatie: het investeren in koolstofprojecten in ontwikkelingslanden. Overheden en bedrijven kunnen op nationale schaal een flinke bijdrage leveren aan een vermindering van de opwarming van de aarde.

Door het tegengaan van verspilling van grondstoffen, het hergebruiken van materialen, het terugdringen van het energieverbruik en vooral het CO2-neutraal produceren in fabrieken en tenslotte het verantwoord compenseren van CO2-uitstoot in ontwikkelingslanden, kan de totale emissie van broeikasgas in een dalende lijn worden gebracht.

Nederlandse gemeenten zijn overeengekomen om in 2010 voor 70% duurzaam te gaan inkopen en voor de volle 100% in het jaar 2012.

Bovendien werd voor de fabriek een energiebesparingsplan opgesteld door o.m. het plaatsen van aanwezigheidssensoren, het verminderen van het aantal TL-armaturen en het gebruik van spanningsverlagers.

Al die maatregelen leverden een directe besparing op de energierekening op van meer dan 5 procent.

Compensatie Er zijn in Nederland een zestal bedrijven bevoegd om certificaten af te geven voor CO2 compensatie. Valmont Nederland produceert sinds 1 januari 2009 klimaatneutraal conform de door de Milieufederaties geformuleerde voorwaarden. Voor alle door het bedrijf veroorzaakte emissies geldt een compensatieregeling via de gecertificeerde organisatie Trees for Travel. In het Afrikaanse land Mali worden op arme grond Jatrofa struiken geplant die CO2 omzetten in O2. De struiken bieden een goede bescherming tegen erosie van de bodem door de wind, behoeven geen irrigatie en leveren bovendien olie ten behoeve van de productie van biodiesel. Tevens draagt dit

P L AY G R O U N D E Q U I P M E N T

project bij aan de werkgelegenheid van de lokale bevolking. Verberne: “Valmont is niet enkel bezig met het milieu in dit deel van de wereld, maar tevens met duurzaamheid elders op aarde. Het project in Mali samen met Trees for Travel past perfect in de bedrijfsfilosofie. Niet voor niets is ‘Conserving Resources, Improving Life’ al jaren onze ‘Way of Life’ “.

i Valmont Nederland BV Maarheeze T: 0495 599 959 W: www.valmont.com

Het plan voor beter spelen Ontwerp en realisatie van alle soorten speelruimte

Advies, onderzoek en ondersteuning in speelruimtebeleid en –beheerplannen Veiligheidsinspecties, inventarisaties, en beoordelingen van speeltoestellen en speelomgevingen

S

Dwarstocht 3 1507 CH Zaandam Tel: (+)31 (0)75 6174163 info@huismangroep.com

www.huismangroep.com

kunstgras concepten

Speelplan BV * Randstad 22 - 129 * 1316 BW Almere * Tel: 036 523 61 27 * info@speelplan.nl * www.speelplan.nl

Valmont alleen op eigen initiatief tot maatregelen in de productie is overgegaan, maar zeer zeker ook vanwege de maatschappelijk concrete vraag van onze afnemers”, verduidelijkt Verberne. “Bovendien snijdt het mes in dit geval aan twee kanten: aan de ene kant brengt Valmont de verspillingen in haar processen terug en aan de andere kant kunnen gemeenten en rijksoverheid de gecompenseerde CO2 uitstoot van de door hen ingekochte producten in mindering brengen op hun CO2 balans.” Met betrekking tot de eigen emissies werd binnen Valmont Nederland de CO2-voetafdruk in kaart gebracht. Allereerst werd onderzocht wat de emissies zijn van de door het concern wereldwijd toegepaste materialen hout, staal en aluminium voor de productie van lichtmasten.

De basis voor dit proces was een zogeheten Levens Cyclus Analyse, uitgevoerd door een internationaal gerenommeerd bedrijf. De uit dat onderzoek voortgekomen gegevens zijn vervolgens gebruikt om de productie van masten in onder meer Maarheeze in kaart te brengen.

Duurzaamheid in groen, sport en spelen Untitled-1 1

10-08-2006 13:00:36

Skatebaan Wim in nieuwbouwwijk Veersepoort, Middelburg

Foto’s: Jacqueline Pruijsers Gemeente Middelburg

De nieuwbouwwijk Veersepoort in Middelburg met zijn typerende woonhoven met daartussen groene ruimten, werd tussen 1997-2009 gebouwd naar een ontwerp van de bekende architect Herman Hertzberger.

Het centraal in de wijk gelegen park Veersepoort met zijn lange zichtlijnen, wordt omgeven door woonhoven en bevat langzaam verkeer routes naar het omliggende gebied.

En heeft recentelijk haar eigen skatepark gekregen.

De inrichting van de wijk kwam voor rekening van de destijds opgerichte projectgroep Veersepoort onder leiding van de gemeentelijk projectleider Lex Suylen. Onder supervisie van Herman Hertzberger werden door deze projectgroep waarin de diverse specialisten deelnamen, de woonhoven, de woningen, de buitenruimte en het groen verder vormgegeven en uitgewerkt. Het landschapsarchitectenbureau Bosch & Slabbers werd betrokken bij het totale groenontwerp. Met de voortgang van de bouw der woonhoven kon al snel worden opgemerkt dat met name jeugdige streetskaters gretig gebruik maakten van de in de wijk gecreëerde niveauverschillen, die overbrugd werden door taluds, trappen en hellingbanen. Om ze

52

S t r a a t b e e l d juni 2009

optimaal geschikt te maken om op te skaten werden deze elementen door de skaters met een speciale wax ingesmeerd. Niet alleen de trappen en hellingbanen maar ook zitelementen en de randen van keermuren begonnen ontsierende sporen van dat skate-gebruik te vertonen. En dit leidde steeds vaker tot ergernis van bewoners die vonden dat hun openbare ruimte hier niet voor bedoeld was. “Het was duidelijk”, zegt Tony Loogman van Ruimtelijke Ontwikkeling, “dat er iets gebeuren moest. Er werden plannen gemaakt om in het

ontwerp van het park dat gefaseerd met de ontwikkeling van de woonhoven in de wijk werd gerealiseerd, ook voor skaters een plek in te richten.

Aan de kop van het park werd een goed bereikbare voorziening voor skaters ontworpen. Voor deze locatie in het terrein werd gekozen om het oorspronkelijk concept met de lange zichtlijnen van Hertzberger niet te doorbreken.”

Overleg met skaters Vanuit de wijktafel is het idee geopperd om met de skaters uit de buurt

in overleg te treden. Jongerenwerker Jos Wight van Stichting Welzijn Middelburg (SWM) vindt al snel een aantal skaters die graag mee willen denken hoe de voorziening er uit moet komen te zien. Het toenmalige plan van de gemeente werd door deze jeugdige deskundigen als ongeschikt beoordeeld om als skate-voorziening te concurreren met de skate mogelijkheden in de woonhoven.

De jongeren pleitten juist voor een voorziening waar boarders/streetskaters en bikers hun kunsten kunnen vertonen. En dat vraagt om een heel andere opbouw en samenstelling van elementen op verschillende niveaus. Het aan te leggen skatepark moet aan die specifieke behoeften voldoen. Als straks de doelgroep waarvoor het bedoeld is wegblijft, is dat natuurlijk zonde van het geld.

De projectgroep Veersepoort heeft de skateclub Meeker daarna in een nieuwe ontwerpfase betrokken. De groep Meeker kwam uiteindelijk met een eigen concept – uitgewerkt door skater/student Bouwkunde Rens Verbruggen – waarin ‘alle voor skaters aantrekkelijke elementen uit de wijk op deze plek in het park Veersepoort bij elkaar zijn gebracht’. Dit concept is na een aantal bewerkingen en bezuinigingen uitgewerkt tot de huidige baan.

meer in de taluds aangebrachte elementen die onderling alle op elkaar aansluiten. Het nieuwe skatepark ligt mooi tussen de twee oprijzende taluds ingebed en vomt toch geen afgesloten gebied. Sociale controle vanaf de langslopende openbare weg blijft geheel intact. Baan en elementen zijn uitgevoerd in glad en zeer dicht beton. De onderste randen van de elementen waarmee de hoogteverschillen worden gecreëerd zijn voorzien van gecoate metalen strips om beschadiging op die plek van het beton te voorkomen. De skatevloer is in situ aangelegd en de elementen werden geproduceerd in de fabriek en naar Middelburg getransporteerd. Deze onderdelen zijn geheel massief en degelijk vastgezet op de ondergrond. Dankzij die constructie is het door de skaters veroorzaakte geluid minimaal te noemen.

De totale voorziening neemt een vloeroppervlak in beslag van ongeveer 35 meter lang en 15 breed. Niet alleen streetskaters/boarders, inline skaters en bikers van alle leeftijden maar ook jonge kinderen met kleine stepjes maken gretig gebruik van dit fraai in het landschap liggende nieuwe skatepark dat bij de officiële opening op 27 mei jl. de gezellige naam Wim kreeg toebedeeld.

i Gemeente Middelburg Afdeling Ruimtelijk Beleid T: 0118-675000 of 2MOVE Lochem T: 0573-259672 www.2move.info

Realisatie De skate-voorziening in het nieuwe ontwerp werd uiteindelijk aangelegd en gebouwd door het in skatebanen gespecialiseerde bedrijf 2MOVE uit Lochem. Het is één grote baan geworden met een flink aantal onder

S t r a a t b e e l d juni 2009

53

Elektravoorzieningen Lange Voorhout Met haar vele monumentale panden is het Lange Voorhout en eeuwen oude Lindebomen één van de bekendste en statigste straten van Den Haag. Door het intensieve gebruik was een opknapbeurt geen overbodige luxe.

Begin 2007 heeft de gemeenteraad ingestemd met een herprofilering van het Lange Voorhout. Het Voorhout krijgt weer de oorspronkelijke uitstraling van een (uitloper van het) bos. De wandellaan is verbreed waardoor aan beide kanten een

smalle rijbaan over blijft. Hierdoor is het aantal parkeerplekken flink terug gebracht. De wandellaan wordt net als vroeger uitgevoerd als schelpenpad. In overeenstemming met de nabij gelegen Lange Vijverweg.

Ook is het straatmeubilair vernieuwd waarbij, net als bij de openbare verlichting, is gekozen voor een passende, klassieke stijl.

wijderd en vervangen voor diverse obstakelvrije ondergrondse contactdoosPUTkasten. Hiermee levert de PUTkast een belangrijke bijdrage aan een esthetisch fraaie invulling van de openbare ruimte. Het korte deel van het Lange Voorhout is in 2008 opgeleverd en het lange deel begin 2009.

Van medio mei tot en september wordt op elke donderdag en zondag de kunst- en antiekmarkt georganiseerd. De bestaande bovengrondse elektriciteitsvoorzieningen zijn ver-

i

Fietsenteller Count Sinds september 2008 verkoopt Grijsen het productassortiment van het Deense bedrijf Veksø.

Waaronder de Count , een fietsenteller die het aantal passerende fietsen per dag telt ook op drukke plaatsen.

Met de data van de Count, die elke 15 minuten worden geüpdate, kunnen ook andere statistieken worden bijgehouden zoals het aantal fietsers per jaar.

i Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 – 516950 www.grijsen.nl

54

S t r a a t b e e l d juni 2009

PUTkast BV Wormerveer T: 075–7502214 www.putkast.nl

SPEELKUNST

Tilburg (013) 455 1605

AVONTUURLIJK SPELEN www.speelsystemen.nl 13 Acquire adv A4-4 titels:Layout 1

4

12-03-2009

15:22

Pagina 1

toonaangevende titels in de openbare ruimte!

Vraag nu een vrijblijvend kennismakingsnummer aan!

T (038) 460 63 84460 - abonnementen@acquirepublishing.nl T (038) 63 84 - info@netwerkpers.nl

SPEELKUNST

Tilburg (013) 455 1605

AVONTUURLIJK SPELEN www.speelsystemen.nl

Kip

Caroussel met net

Labyrint

Speelhuis enkel

Bloem

Speelhuis dubbel

Locomotief

Fusion 3

Trommelschommel

Glijbaan

Wie gaat er mee buiten spelen!

Iedereen natuurlijk! Want Falco biedt nu in één klap een geweldig breed assortiment speeltoestellen. U kunt het eigenlijk zo gek niet bedenken of Falco heeft er wel een speelvoorziening voor. Van individuele spring swings 2-persoons schommel

tot uitdagende speelcombinaties, van leerzame toestellen tot complete

Dinamix 101

spelcircuits. Stuur de kids maar naar buiten… die vermaken zich wel!

Vogelnestje

Dinamix 203

MEER WETEN? VRAAG HET DIKKE FALCO SPEL, SPORT EN BEWEGEN-BOEK AAN. BEL (0546) 55 44 44 OF KIJK OP WWW.FALCO.NL