2010-02-SB by Acquire Publishing

In dit nummer o.a. • Projecten prijs Publieke Ruimte België • Gemeenschapstuin voor iedereen? • Hoe groen zijn de verkiezingsprogramma’s

MAGAZINE

Groen Groen Groen

Spelen

Meubilair

21e j a a rg a n g f e b r u a r i 2 0 1 0

Advies

Bestrating

Licht

Vernieuwde website: www.straatbeeld.nl

In 2009 ging de prijs ‘Publieke Ruimte’ naar dorpskernherinrichting van Machelen-aan-de-Leie, in de Oost-Vlaamse gemeente Zulte.“Kwaliteitsvolle projecten hoeven niet steeds grootschalig en prestigieus te zijn”, zegt Jan Vilain van Steunpunt Straten. “Dat kwaliteit in de publieke ruimte ook voor kleinere gemeenten haalbaar is, bewijst de herinrichting van Machelendorp”. Pagina 29

Licht

Herinrichtig Machelendorp (België)

Bestrating

Op de ArenA Boulevard in Amsterdam is, naar een ontwerp van architectenbureau Karres en Brand, een ambitieus ruimtelijk netwerk van spankabels met downlights gerealiseerd dat een sterrenhemel van lichtpunten symboliseert. Voor het leveren van de benodigde spankabels met bijbehorende accessoires ten behoeve van het verlichtingsweb werd Light Color Design B.V. (LCD) ingeschakeld. Pagina 36

Advies

Sterrenhemel boven ArenA Boulevard

Meubilair

Hoe donker mag het zijn? Met die vraag werden burgers van de gemeente Renkum in het voorjaar van 2009 opgeroepen om mee te denken over de openbare verlichting in delen van de gemeente. Gemeente Renkum ligt aan de rand van natuurgebied de Veluwe en veroorzaakt hinderlijke maar onvermijdelijke lichtuitstraling het natuurgebied in. De gemeente is zich daarvan bewust en wil door diverse maatregelen de lichthinder voor mens en dier terugdringen. Pagina 14

Spelen

Burgerpanel adviseert gemeente Renkum over openbare verlichting

Groen

Als senior adviseur bij RadarAdvies ondersteunde Jacqueline van der Lubbe de gemeente Rucphen in 2006 bij het stimuleren van de re-integratie van langdurig uitkeringsgerechtigden. In diezelfde periode stelde de provincie Noord-Brabant een fonds beschikbaar voor projecten tegen armoede en sociaal isolement. Van der Lubbe, behalve adviseur op het gebied van sociale vraagstukken tevens zelfstandig tuinontwerper, kreeg een haast utopisch idee waarin haar beider beroepen zich verenigden: de gemeenschapstuin. Pagina 8

Inhoud

De gemeenschapstuin

Bij de voorpagina: Kleurig tulpenveld aangelegd door G. Lubbe & Zn bv. Meer over bloeitijdverlenging uit samengestelde bloembollenmengsels leest u in het artikel op pagina 14 e.v. MAGAZINE

En verder in dit nummer van Straatbeeld tientallen informatieve berichten over nieuwe producten, gerealiseerde projecten, columns, kort nieuws en meer. Verdeeld over de sectoren spelen, bestrating, groen, licht, meubilair en advies.

Colofon Informatief vakblad voor iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met ondermeer analyses, productbeschrijvingen, brancheinformatie en projecten.

Straatbeeld is een uitgave van Acquire Publishing bv Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T: 038-4606384 F: 038-4606318 W: www.acquirepublishing.nl

Gietijzeren boomplint

Ludic窶連rea

Uitgever/hoofdredacteur Geert Dijkstra Medewerkers Wim Nijmeijer, Frank Bekker, Jaap Groot, Marjan van Elsland, Geesje Rietveld, Erna Jansen

Citytec introduceert Floor

Grafische vormgeving Studio Birnie, Twello

Spider

Advertentie-acquisitie Acquire Media Michiel Noordzij Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T 038 460 63 84 E info@acquiremedia.nl

Niveau- en Tribunebank

Kadoelenbrug

Druk Thieme Almere

LED-lijnverlichting

Abonnementen Voor alle informatie over abonnementen op het tijdschrift, de emailnieuwsbrief, de website en andere activiteiten van Straatbeeld, stuurt u een email naar abonnementen@acquirepublishing.nl. ﾂｩ Acquire Publishing. Alle rechten voorbehouden. Reproductie in enige vorm of op enige wijze verboden zonder vooraf-

Dag Openbare Ruimte Belgiﾃｫ 2010

gaande toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Acquire Publishing zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de

Op 10 en 11 maart vindt in Mechelen (Belgiﾃｫ) de 2010-editie van de Dag van de Openbare Ruimte plaats. Of twee dagen beter gezegd. Deze editie van Straatbeeld vormt de ideale voorbereiding voor een effectief beursbezoek met ondermeer een beursplattegrond, exposantenlijst en een gratis toegangsbewijs. Bovendien vindt u in het beurskartern twee boeiende artikelen over voorbeeldprojecten die in de Belgische openbare ruimte zijn gerealiseerd. Heeft u wat interessants gelezen? Noteer dan de beurs in uw agenda, meld u aan en dan zien we u graag in Mechelen.

Kamer van Koophandel in Zwolle. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.

Bloembollen Vaste planten G. Lubbe & Zoon B.V. voor fleur en kleur in de openbare ruimte De laatste trend met betrekking tot het gebruik van bloembollen in het openbaar groen is om langbloeiende mengsels machinaal onder gazon aan te planten. Wij hebben een breed scala aan mengsels ontwikkeld die, rekening houdend met de wensen van de klant en het maaibeleid op de te beplanten locaties, uitstekend geschikt zijn in het openbaar groen. Zo heeft u van één aanplant een bloei die kan variëren van januari tot en met mei. Ook op het gebied van vaste planten zijn leuke, langbloeiende combinaties te maken. Eventueel aangevuld met voorjaars- en zomerbloeiende bloembollen kunnen wij een bloei realiseren van het vroege voorjaar tot het late najaar. De toepassing van het artikel Crocosmia lucifer (laag onderhoudsniveau) tussen bodembedekkende vaste planten/heesters is een welkome aanvulling om een doelmatige aanplant op te fleuren. De mooie felrode aarvormige bloeiwijze is een ‘eye-catcher’ in uw heester/plantvak. Ook de nabloei heeft nog een decoratieve waarde. Met een bloei in juni/juli en een nabloei in augustus creëert u met de toepassing van dit artikel een zomer van kleur! U kunt bij G. Lubbe & Zoon B.V. terecht voor:

■ Machinaal planten van bloembollen ■ Mengsels van bloembollen ■ Zomerbloeiende bolgewassen ■ Bloembakken en vakbeplanting ■ Combinatie bodembedekkers/bloembollen ■ Vaste planten ■ Advies voor uw te beplanten locatie G. Lubbe & Zoon B.V. Postbus 42, 2160 AA LISSE Nederland Tel.: +31 (0)252 224777 Fax: +31 (0)252 233045 E-mail: info@lubbelisse.nl Vraag persoonlijk advies of onze brochure met vele toepassingsfoto’s aan via onze website:

www.lubbelisse.nl

groen en geel Marjan van Elsland (’49, moeder van drie volwassen kinderen) heeft in Wageningen bosbouw gestudeerd en vervolgens 32 jaar voor de Bomenstichting gewerkt. Ze schrijft haar column echter vooral als kritische gebruiker van de openbare ruimte.

Zo zout...

Voor mij, als leek op het gebied van gladheidsbestrijding, is het moeilijk te beoordelen of het strooien en sneeuwschuiven in alle opzichten snel, effectief en secuur gebeurt. En of het altijd tegemoet komt aan de belangen van degenen die het hard nodig hebben, variërend van kwetsbare ouderen tot bedrijven die afhankelijk zijn van vervoer. Vergeleken met landen waar de winter altijd streng is, lijkt ons beleid ad-hoc en soms zelfs onbeholpen, maar onze professionals kunnen dan ook nauwelijks ervaring opbouwen. Het lijkt mij moeilijk om hiervoor verantwoordelijk te zijn, want ‘de klant’ zal nooit tevreden zijn, hoe je het ook doet. De Nederlandse klant is veeleisend en legt alle verantwoordelijkheid bij de wegbeheerder, zelfs als er - al dan niet terecht - een weeralarm wordt afgegeven. Mensen lijken niet meer gewend, de verantwoordelijkheid bij zichzelf te leggen en dat is, wat mij betreft, een zorgelijke, maatschappelijke ontwikkeling. Terug naar de gladheidsbestrijding. Op de korte termijn lijkt er maar één belang: dat van de weggebruiker, die veilig van A naar B moet. Moet? We zijn

onze bewegingsvrijheid zo gewend, dat het nauwelijks in ons opkomt om maar eens gewoon thuis te blijven. Voor zakelijk verkeer is het een ander verhaal. Vrachtwagens moeten kunnen rijden, mensen moeten naar hun werk, kortom, de berijdbaarheid van belangrijke verbindingsroutes staat nauwelijks ter discussie, vooral als de treinen het ook nog eens laten afweten (over professioneel gesproken!). Als onze winkels bijvoorbeeld 2 maanden niet meer bevoorraad zouden worden, dan hadden we een groot probleem. Het economische belang voor de korte termijn staat tegenover de ecologische schade voor de lange termijn. We gaan de pijnlijke gevolgen van al dat zout in de bodem en het grondwater, al dat zoute spatwater in bermen en tegen bomen en struiken zeker ondervinden. Afwachten en hopen dat de natuur veerkracht genoeg heeft om zich te herstellen. Straatbomen in trottoirs zullen die veerkracht niet altijd hebben, want hun groeiomstandigheden zijn toch al marginaal. Hopelijk heeft boomverzorgend Nederland mogelijkheden om de schade te beperken; ik hoor dat graag! Het is voor mij altijd vanzelfsprekend geweest dat er in achterafstraatjes niet wordt gestrooid. Dat zal vooral om economische redenen zijn, maar ecologisch is het ook pure winst! Alleen, als je vader van 88 jaar in zo’n straatje woont, ga je er toch anders over denken. Hij kon wekenlang gewoon de deur niet uit, tenzij met hulp van anderen. Moet je dan toch gaan strooien in zulke straatjes, waar nauwelijks genoeg verkeer komt om het zout zijn werk te laten doen? Of tenminste de ergste sneeuwlast wegschuiven? Of moeten de mantelzorgers dan maar wat vaker helpen? Ik neig tot deze laatste oplossing, maar hoe zorg je dat iederéén geholpen wordt? Veel vragen, die ik gelukkig niet hoef te beantwoorden. En deze mantelzorger begon het rijden in de sneeuw steeds minder eng te vinden, dus ik durfde het glibberige straatje wel in. Vond het uiteindelijk zelfs stiekem een beetje leuk….

Tekst: Jaap Groot

Als ik dit stukje schrijf in begin februari zijn de laatste sneeuw- en ijsresten van december en januari aan het verdwijnen. Hier en daar liggen nog wat droevige, vieze resten van sneeuwpoppen, hun winterwortelneus ernaast. In het straatje van mijn vader, waar al die weken niet is gestrooid, zijn de straatkanten nog hardnekkig glibberig van dicht aangereden ijs, maar ook dat smelt geleidelijk weg bij temperaturen van wel meer dan 4oC! De vogels laten al voorjaarsgeluiden horen en de dagen worden langer. Wat een verwennerij na deze langdurige witte winter! De Nederlandse zoutvoorraad is op, dus hiermee moet het dan ook maar meteen gedaan zijn met de winterse omstandigheden. Hoop ik. En velen met mij. Tijd voor een terug- en vooruitblik. Economisch belang tegenover ecologische schade. Korte tegenover lange termijn. Rijkswegen tegenover achterafstraatjes.

De gemeenschapstuin Als senior adviseur bij RadarAdvies ondersteunde Jacqueline van der Lubbe de gemeente Rucphen in 2006 bij het stimuleren van de re-integratie van langdurig uitkeringsgerechtigden. In diezelfde periode stelde de provincie Noord-Brabant een fonds beschikbaar voor projecten tegen armoede en sociaal isolement. Van der Lubbe, behalve adviseur op het gebied van sociale vraagstukken tevens zelfstandig tuinontwerper, kreeg een haast utopisch idee waarin haar beider beroepen zich verenigden. Jong en oud, werkend, uitkeringsgerechtigd en studerend, bijeengebracht om van een braakliggend plantsoen of overwoekerd parkje een mooi onderhouden, openbare tuin te maken die bovenal door iedereen gebruikt wordt. De gemeenschapstuin. Idyllisch? Zeker. Onmogelijk? Rucphen ging de uitdaging aan. Een geschikte locatie Van der Lubbe verwonderde zich al vaker over de grote stukken grond die verloederd en onbruikbaar het aanzien van wijken verpesten. “Met een functionele inrichting kunnen dit soort plekken, in plaats van een vergaarbak van afval en hondenpoep die men liever mijdt, een trekpleister worden voor de omwonenden.” Maar niet ieder braakliggend stuk gras is geschikt om een gemeenschapstuin van te maken. Voordat de subsidieaanvraag bij de

S t r a a t b e e l d februari 2010

Van hondenpoepveldje tot bloeiend buurtproject provincie werd ingediend, maakte Van der Lubbe, samen met Patrick Verheesen van Ondersteuning Werk en Inkomen en Cees Aanraad van Welzijn, een selectie van geschikte locaties in de plattelandgemeente. Van der Lubbe: “Dat waren centraal gelegen plekken waarvan de omwonenden deel uitmaken van verschillende doelgroepen. Stukken grond met een openbaar karakter, zowel fysiek als visueel. Een gemeenschapstuin moet voor iedereen bereikbaar en herkenbaar zijn. Er moet ook winst te behalen zijn; waarom zou je een goed ingericht, druk bezocht park onder handen nemen?” De doelstelling Een gemeenschapstuin heeft bovenal een sociale functie die afhankelijk is van het doel. Voor de gemeente Rucphen stonden participatie van uitkeringsgerechtigden en het samenbrengen van jong en oud centraal. Een school of verzorgingshuis in de directe omgeving maakte die opdracht een stuk eenvoudiger. Mede daarom koos de projectleiding de volgende twee locaties. Korenmolen ‘De Hoop’. Toen en nu.

De grote tuin van verzorgingshuis ‘De Vlegter’ in Sint Willebrord was door slecht onderhoud compleet onbruikbaar geworden voor de bejaarde bewoners. De tuin ligt tussen de instelling en een park met fietsen wandelroutes. Eigenaar woningcorporatie Zorgvoorwonen stelde de grond beschikbaar en leverde een financiële bijdrage. Korenmolen ‘De Hoop’ in Sprundel is een historische trekpleister. Het aangrenzende grasveld werd echter vooral gebruikt als hondentoilet en parkeerplaats. Omringd door gezinswoningen en met een Steunpunt voor ouderen in de buurt, is het een uitermate geschikte plek om een gemeenschapstuin te vestigen. Sociale cohesie Van der Lubbe: “Een gemeenschapstuin wordt gerealiseerd in opdracht van, en gefinancierd door een woningcorporatie en/of gemeente. Deze partijen zijn erbij gebaat dat bewoners prettig wonen en dat de sociale cohesie in de buurt versterkt. De directeur van verzorgingshuis De Vlegter probeerde al tijden buurtbewoners naar binnen te halen om in contact te komen met de ouderen in

haar instelling. De deuren stonden altijd open. Een gemeenschapstuin betekende niet alleen een fijn buitenverblijf voor de ouderen, maar ook dat zij vaker andere dorpsbewoners zouden ontmoeten. In overleg met het projectteam liet zij borden maken waarop iedereen welkom wordt geheten in de tuin. De hoofdingang van het verzorgingshuis fungeert nu tevens als ingang van de gemeenschapstuin.” Voor en door bewoners Na de keuze van de locaties werd begonnen met de participatieprocessen die nodig zijn om een goedlopende gemeenschapstuin te realiseren. Van der Lubbe: “Het hele idee is gestoeld op participatie. Voor en door de bewoners. Draagvlak is dus onontbeerlijk. Tijdens de eerste informatieavond bleken veel omwonenden angstig te zijn voor overlast: leuk idee, maar niet in míjn achtertuin. Men was bang dat een herinrichting het onaantrekkelijke veld bij de molen zou veranderen in een toeristische attractie die hangjongeren zou aantrekken. Nadere uitleg over de rol van de gemeente en de participatietrajecten die al bij het ontwerp van de tuinen zouden starten, heeft uiteindelijk iedereen overstag doen gaan.” Wijkbewoners werden meteen aan het werk gezet. Een aantal uitkeringsgerechtigden kreeg een korte cursus interviewen om de bewoners van het verzorgingshuis een enquête te kunnen afnemen. De opties in

deze enquête waren van tevoren samengesteld door een speciaal samengestelde klankbordgroep bestaande uit de activiteitenbegeleider van De Vlegter, bewoners, een jongerenwerker en afgevaardigden van de ouderenorganisatie en het Steunpunt Ouderen. Voor de tuin bij de molen werd eenzelfde klankbordgroep opgericht waar onder andere het ouderencentrum in de buurt en buurtbewoners deel van uitmaakten. Een van deze bewoners nam onder zijn buurtgenoten de enquête af. De resultaten bepaalden de voorzieningen in de tuinen. Het ontwerp De tuin bij De Vlegter zou onder meer een vlindertuin krijgen, een

jeu de boules baan, een terras, een tuinkas en dieren. Jeu de boules bleek ook in de buurt bij molen ‘De Hoop’ populair, naast fruitbomen, een duikelrek en kruidentuintjes in de vorm van molenwieken, een idee dat naar voren was gebracht tijdens een van de bewonerssessies. Van der Lubbe: “Het ontwerp voor Sprundel moest landelijk en ambachtelijk zijn, passend bij de molen. De uitstraling van de tuin en lage hagen en hekjes rondom moesten de overlast van hondenpoep en geparkeerde auto’s oplossen. Grote stukken van het veld moesten vrij blijven van beplanting of meubilair zodat er activiteiten georganiseerd konden worden. Dagbesteding en activiteiten stonden ook centraal bij het ontwerp voor De Vlegter wat bijvoorbeeld een groot terras onmisbaar maakte. In beide ontwerpen was het een vereiste dat rollators, rolstoelen of, in geval van De Vlegter, zelfs verpleegbedden over de paden te rijden waren. Alles draaide om functie, om de verblijfswaarde en het gebruik.” Werkvoorziening Van meet af aan werden Werk en Inkomen, WVS-groep en sociaal cultureel werk bij de participatietrajecten betrokken, omdat uitkeringsgerechtigden en deelnemers aan het lokale werkvoorzieningschap grotendeels verantwoordelijk zouden worden voor de aanleg en het onderhoud. Aangezien de meeste deelnemende

S t r a a t b e e l d februari 2010

appel- en perenbomen.” In de moestuin en kruidentuintjes groeien groenten en kruiden die in iedere keuken gebruikt kunnen worden. Alle beplanting voor de tuin bij De Vlegter werd geleverd door Braber Groenvoorziening uit Renesse, de vaste hovenier van de Stichting Groenhuysen waar het zorgcomplex onderdeel van uitmaakt.

bewoners en werklozen geen ervaring hadden op dit gebied, werd vanaf de ontwerpfase P3 Transfer van ROC West Brabant bij de projecten betrokken. P3 Transfer ontwikkelde maatcursussen groenvoorziening en dierenverzorging, speciaal toegespitst op de tuinen. Van der Lubbe: “De docent van het Prinsentuincollege zette letterlijk het konijn op tafel, en vertelde alles over het diertje. Na afloop ontving iedere deelnemer een officieel opleidingscertificaat.” De WVSgroep leidde de uitvoering van het project. Van der Lubbe: “Deze mensen zijn vaak gedeeltelijk arbeidsongeschikt verklaard maar beschikken over veel ervaring en kunde. Daarom werd de afdeling groenvoorziening gevraagd om samen met de recent opgeleide krachten de beplanting en de bestrating te verzorgen.” Beplanting Van der Lubbe: “De tuinen moesten het hele jaar door een boeiend plaatje bieden. In beide tuinen werd een vlindertuin aangelegd van kleurige heesters die in de zomer bijen en vlinders aantrekken. Mooi in de maanden dat mensen zich veel buiten begeven maar ook in de winter. Ik gebruikte bewust ook langbloeiers, zoals paarse salie, vrouwenmantel en roosjes, die veel verzorging vragen. Het is immers de bedoeling dat er werk in de tuin zit. Bij korenmolen ‘De Hoop’ koos ik voor rode beukenhagen en Acer campestre, een soort die goed laag is te hou-

S t r a a t b e e l d februari 2010

den, mits tijdig gesnoeid. Ook kan deze soort tegen een stootje, een vereiste gezien de functie van de haag als afscherming voor honden, auto’s en jou de boules ballen.” De bomen in de tuinen werden vooral gekozen op hun gebruikersfunctie. “De bomen op het terras bij De Vlegter moesten schaduw bieden op hete zomerdagen, dus koos ik voor dakplatanen. Die zijn niet te hoog en hebben een dicht bladerdek. De fruitbomen in beide tuinen mochten niet te hoog zijn, zodat ook ouderen, mensen in een rolstoel of kinderen de vruchten kunnen plukken. Vandaar de keus voor laagstam

Bestrating Wat betreft de bestrating stonden veiligheid en toegankelijkheid bovenaan. Bij De Vlegter werden de oude klinkers verwijderd en vervangen door gemêleerde betonnen klinkers, de kleur aangepast aan de gevels. Van der Lubbe: “De stenen werden door het team onder leiding van WVS heel netjes gelegd, om struikelpartijen te voorkomen. Het terras werd verhard met grijze stoeptegels voor een zo egaal mogelijk resultaat.” De oude klinkers van De Vlegter werden hergebruikt voor de paden in Sprundel omdat de oude uitstraling goed paste bij de molen. Alle jeu de boules banen werden gemaakt van dolemiet, zoals de traditionele banen in Frankrijk, afgedekt met Japanse split. Van der Lubbe: “Mooi en functioneel. De banen dienen namelijk tevens als paden en de onderlaag van dolemiet maken De Vlegter. Toen en nu.

de paden goed toegankelijk met bijvoorbeeld een rollator, ondanks de losse split.” Munnikenheide meubilair Het meubilair in de tuinen benadrukken het sociale karakter. Toen duidelijk werd dat er banken, dierenverblijven en plantentafels voor in de kas nodig waren, namen Verheesen en Van der Lubbe contact op met de directeur van het Munnikenheide College in Rucphen. Deze VMBOPraktijkschool biedt studenten tussen de 12 en de 16 jaar oud onderwijs in bijvoorbeeld schilderen, metselarij en metaal- en houtbewerking. Van der Lubbe: “In de derde klas doen de jongeren praktijkopdrachten. Normaliter vindt dat plaats in de klas en worden de projecten na die tijd weer afgebroken. Wij gaven de studenten de opdracht om banken en dierenverblijven te maken, die ook daadwerkelijk gebruikt zouden worden. Begeleid door een vakdocent maakten zij de schetsen, kochten het materiaal, maakten de constructies en voerden de ontwerpen uit. De ouderen uit het verzorgingshuis zochten de jongeren op in hun werkplaats om de banken tussentijds te testen op ergonomisch comfort en zithoogte. De samenwerking leverde een prachtig eindresultaat op van hardhouten banken, donkergroen gebeitst. Het stalen frame aan de achterkant van de rugleuning in de

vorm van een M, verwijst naar hun college.”

ting die past bij zowel de banken als de dierenverblijven en het tuinhuisje.

De andere voorzieningen in de tuinen werden geleverd door locale leveranciers. Voor de omwonende kinderen werd bij de molen het sterduikelrek geplaatst uit de Jungle Play lijn van Boer Speeltoestellen. In Sint Willebrord dient een tuinhuis van het type Standaard van Micon Brouwers BV uit Rucphen als nachtverblijf voor de geiten en als opslag voor voer en tuingereedschap. CF Tuintechniek uit Krabbendijke plaatste de Victoriaanse kas, een tweekapper van Arkoo met verhoogde wanden. Het frame heeft een donkergroene poedercoa-

Het succes van de gemeenschapstuin Nu, 2,5 jaar na de opening zijn de gemeenschapstuinen een groot succes. “De kinderen van de basisschool bij De Vlegter zoeken ieder jaar paaseieren in de tuin”, vertelt Van der Lubbe trots. “Iedereen, oud en jong, is gek met de dieren. Regelmatig worden in beide tuinen jeu de boules toernooien georganiseerd door bewoners maar bijvoorbeeld ook door de plaatselijke brandweer.” Bij de molen worden geregeld braderieën en een andere festiviteiten georganiseerd. Op de banken wordt gezeten, de bloemen worden bewonderd, de paden bewandeld. Van der Lubbe: “De buurtbewoners koken daadwerkelijk met de kruiden uit de ‘molenwieken’ en in het verzorgingshuis staan regelmatig groenten uit eigen tuin op het menu.” De succesvolle pilots in Rucphen hebben inmiddels vervolg gekregen in Rotterdam, te weten in Delfshaven en Hoogvliet. Hondenpoepveldje na hondenpoepveldje verspreidt de gemeenschapstuin zich over gemeenten door heel Nederland.

i RadarAvies, Bureau voor sociale vraagstukken Amsterdam T: 020-4635050 www.radaradvies.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Gietijzeren boomplint Voor de Westwal te ’s Hertogenbosch is door Samson Urban Elements in opdracht van de gemeente een nieuwe boomplint ontwikkeld naar een ontwerp van Martien van Osch van OSLO Ontwerp Stedelijke en Landschappelijke Omgeving. Qua esthetiek was het een helder vraagstuk: een ronde, strakke vorm met de uitstraling van Cor-Ten staal. Omdat in het plan voor de Westwal de boomplint vooral wordt toegepast in een parkeerstrook, dient de plint bovendien voldoende hoogte te hebben, zodat extra boombescherming niet nodig is. De buitendiameter is 180cm en de binnendiameter 100cm.

Gietijzer Na de eerste calculaties van de boomplint in Cor-Ten staal en na overleg met de gemeente bleek al snel dat het budgettair niet zou passen en is de overstap gemaakt naar gietijzer. “Het uitvoeren van de boomplint in gietijzer is nog niet zo eenvoudig. De hoge rechte zijkanten van 27 centimeter zijn niet eenvoudig te gieten. De hoogwaardige productiestraat van de gieterij Buderus heeft hier uitkomst geboden”, aldus een woordvoerder van Samson Urban Elements. Door het gietijzer onbehandeld te laten, ontstaat er een vergelijkbare kleur als Cor-Ten staal. De oorspronkelijke roestlaag heeft een bruinoranje kleur, deze verdwijnt na enige tijd en krijgt dan de, voor gietijzer, kenmerkende bruin-zwarte kleur. Bovendien heeft gietijzer een vrijwel onbeperkte levensduur. Tijdens het roesten ontstaat er als het ware een nieuwe huid op het gietijzer. Deze laag beschermt het gietijzer tegen doorroesten. Indien de boomplint niet langer wordt gebruikt, kan het materiaal eenvoudig worden hergebruikt. Gietijzer valt als materiaal dan ook

absoluut binnen de Cradle to Cradle gedachte. De boomroosters en boomplinten worden op verantwoorde wijze geproduceerd door de gieterij Buderus in Duitsland, die in het bezit is van een ISO 14001 gecertificeerd milieuzorgsysteem. Volgens Samson Urban Elements b.v. is het bedrijf daarmee de enige op het gebied van boomroosters.

i Samson Urban Elements bv Zutphen T: 0575-583911 www.samson.nl

Nieuwe GHM catalogus LichtNed heeft de nieuwe catalogus van GHM uitgebracht. In de catalogus springt, naast de sierlijke en ambachtelijke masten, vooral het uitgebreide assortiment masten met een strakke vormgeving in het oog. Verder zijn aan het assortiment diverse productfamilies en nieuwe uithouders toegevoegd. En uiteraard zijn de bekende (weliswaar nieuwe) klassieke vormen voor het straatmeubilair nog steeds onderdeel van assortiment.

S t r a a t b e e l d februari 2010

Tot slot vindt u in de catalogus ook het nieuwe LED armatuur, dat in samenwerking met zusterbedrijf ECLATEC na een ontwikkeltijd van ruim 1,5 jaar, nu op de markt wordt gebracht. De leverancier is trots op het armatuur vanwege haar ‘aparte vormgeving en vooruitstrevende techniek’.

i LichtNed bv Rotterdam T: 010-7891181 www.lichtned.nl

3D-stabiliteitsmetingen op lichtmasten, VRI’s en brugleuningen. Rei-Lux is gespecialiseerd in het uitvoeren van zowel statische- als dynamische 3D-metingen op lichtmasten tot 40 m hoogte, verkeersportalen, zweepmasten en brugleuningen waardoor het gehele object wordt gemeten en gewaarborgd.

De Rei-Lux 3D-meettechniek biedt u: •

Waarborgen van openbare veiligheid

•

Het verlengen van de economische levensduur

•

Het uitstellen van grote investeringen (het vervangen van oudere lichtmasten en VRI’s)

•

Het beperken van de gemeentelijke aansprakelijkheid door de geboden garantie

•

Een positieve bijdrage verlaging CO2 uitstoot

•

Geen overlast tijdens de meetwerkzaamheden

Rei-Lux: 3D-meten is zeker weten... Wilt u meer weten? Bel 073 684 1050 of kijk op www.rei-lux.nl

MÓÓI

OPVALLEND STRAATMEUBILAIR

Straatmeubilair van Jan Kuipers Nunspeet is functioneel, duurzaam en onderhoudsarm. Maar bovenal opvallend mooi qua design. Neem bijvoorbeeld het nieuwe regio-politiebureau in Eindhoven. Hier realiseerde Jan Kuipers Nunspeet o.m. de rokersaccommodatie op het dakterras. Ook voor fietsoverkappingen, banken, abri’s, verkeersbeheersmiddelen en ander straatmeubilair kiest u uit een breed assortiment van innovatieve producten. Beglazingsconstructies en luifels zijn maatwerk; zij worden in overleg ontworpen en uitgevoerd, geheel konform uw wensen. Voor nadere info: www.jankuipers-nunspeet.nl

INNOVATIEF IN STRAATMEUBILAIR

Industrieweg 20, Postbus 5, 8070 AA Nunspeet Tel: (0341) 25 29 44, Fax: (0341) 25 28 56 E-mail: info@jankuipers-nunspeet.nl Internet: www.jankuipers-nunspeet.nl

Bloeitijdverlenging uit samengestelde bloembollenmengsels De oer-Hollandse bloembol speelt de hoofdrol in de langbloeiende bollenmengsels die vanaf februari een kleurige bloemenzee doen verschijnen. De lokaties waar de mengsels zijn aangeplant, veranderen, verdeeld over een periode die maanden kan duren, voortdurend van kleur, hoogte en bloemsoort. De toegepaste bollen zijn bovendien niet eenjarig, maar komen bij goed onderhoud 5 tot 10 jaar achtereen tot bloei.De laatste jaren is de tendens ingezet om meer mengsels toe te passen ter verlenging van de bloeitijd. “Dit thema ‘bloeitijdverlenging’ is een onderwerp waar tegenwoordig door gemeenten sterk op wordt gelet,” legt Albert van der Lans van G. Lubbe & Zonen BV uit, “want het

Artikelen “in the green” Voor de aanplant in stroken als bosplantsoen of als onderbeplanting in heestervakken wordt veelvuldig gebruik gemaakt van stinzeartikelen. Soorten als sneeuwklokje, winteraconiet, boshyacint en daslook worden bij voorkeur “in the green” aangeplant. Het resultaat van het planten “in the green” is, vanwege de ontwikkeling die de verschillende artikelen reeds gemaakt hebben, vele malen beter dan de aanplant van losse bolgewassen die in het najaar aangeplant zijn. Zomerbloeiers Ter verfraaiing van heestervakken en bodembedekkers is een aantal jaren

geleden ook gestart met het promoten van Crocosmia Lucifer. Met het doel om hier wat meer kleur te brengen: in de zomermaanden wordt al dat groen opgevrolijkt door een zee aan felrode bloemetjes, hetgeen het openbaar groen weer wat levendiger en speelser maakt. Interessant is dat een dergelijke eenmalige aanplant,in het voorjaar, van Crocosmia verwildert en ook in de jaren er na steeds weer opnieuw bloeit. Na de bloei maakt dit plantje zaaddoosjes aan dat een periode lang ook weer een decoratief beeld oplevert. In het najaar sterven deze af waarna het loof desgewenst kan worden afgeknipt. Bloembollen in bermen of gazonstroken Gemeenten vormen nogal eens een deel van hun heestervakken om tot gazon of berm. Om daarbij toch wat kleur terug te brengen, is het al dan niet machinaal planten van bloembollen een onderhoudsvriendelijk en kostenbesparend alternatief. In het algemeen hebben bloembollen de naam dat mensen er maar kort plezier van hebben. “Onze goed doordachte mengsels van soorten bloembollen spreken dat echter krachtig tegen. De mengsels aangeplant in het najaar, zijn dusdanig

Vaste planten project in Bilthoven met o.a. Rudbeckia fulg. Goldsturm

is bijzonder aantrekkelijk dat één aanplant toch een langere periode van bloei oplevert. Een dergelijk mengsel bolgewassen is samengesteld uit diverse soorten, afgestemd op bloeitijd en bloeihoogte. In het najaar aangeplant levert dat bloeitijden op die variëren van januari tot en met mei: een continue kleurige afwisseling van bloei op steeds de zelfde lokaties. ”

Crocosmia lucifer als tussenbeplanting

S t r a a t b e e l d februari 2010

samengesteld dat gedurende het vroege voorjaar tot het begin van de zomer een bloeiend geheel gecreëerd kan worden.” Om te illustreren wat voor resultaat er met een lang bloeiend mengsel bereikt kan worden, laat de website van Lubbe een aantal filmpjes zien. De tijdslijn die er bij in beeld is gebracht, maakt duidelijk in welke maanden van het jaar de verschillende bollen tot bloei komen. Een factor die zeker niet over het hoofd mag worden gezien bij het samenstellen van een bollenmengsel voor een bepaalde lokatie, is of die intensief of extensief onderhouden wordt. Een extensieve berm bijvoorbeeld wordt maar één of tweemaal per jaar gemaaid. Dit is dus geen plek om laag materiaal te planten: in het voorjaar zal de begroeiing zo hoog staan dat kleine crocussen er onzichtbaar in blijven. Intensieve lokaties daarentegen, zoals gazons en rond het stadscentrum, worden tot wel 26 keer per jaar gemaaid. Want vanaf april gaat het gras weer hard groeien en zal er gemaaid moeten worden. Voor bollenmengsels betekent dit dat een mengsel voor zo’n lokatie al eind april of begin mei uitgebloeid moet zijn”. Bloembollen in combinatie met vaste planten “Aangezien de budgetbeperkingen ertoe leiden dat er steeds meer sierplantsoen verdwijnt, is er een vraag ontstaan naar de toepassing van bodembedekkende vaste planten met een sierwaarde die arbeidsextensief te beheren is. Als solitaire groepen kunnen er desgewenst nog bolgewassen toegepast worden. Indien de opdrachtgever het wenst kunnen de verschillende artikelen door onze mensen vakkundig worden aangeplant”, zo meldt Ronald Lubbe, “We willen als leverancier van begin tot eind graag betrokken worden bij de planvorming in het openbaar groen, zoals dat recentelijk bijvoorbeeld gebeurde in Harderwijk en Veendam. In samenwerking met Wim Oudshoorn, bekend auteur van boeken over binnen- en buitengroen, kunnen wij in opdracht van een gemeente voor een specifieke lokatie een ontwerp maken met daarin het toe te passen assortiment. Bij die keus wordt dan

Vaste planten project in Harderwijk

natuurlijk gekeken naar zaken als bodemgesteldheid, zon/schaduw situatie en dergelijke. De sortimentskeuze wordt geheel toegesneden op die specifieke lokatie. Het aanbestedingsbeleid van gemeenten is vaak dusdanig dat een inschrijving wordt neergelegd, waarna de goedkoopste de opdracht krijgt. Voor de aanbesteding is het van belang om een goede uitgangssituatie te bereiken. Dit houdt in dat de aanvraag zo compleet mogelijk opgesteld dient te worden, alleen dan kunnen er appels met appels worden vergeleken. We moeten erop vertrouwen dat gemeenten niet altijd sowieso voor de goedkoopste kiezen, maar ook de kwaliteit als belangrijke factor in overweging nemen”. Machinaal aangeplant mengsel van bloembollen

Sneeuwklokjes en winteraconiet in het groen

i G. Lubbe & Zoon BV Lisse T: 0031-252-224777 www.lubbelisse.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Proludic introduceert innovatief concept voor openbare ruimtes Ludic’Area brengt generaties samen Proludic combineert sport, spel en ontspanning in Ludic’Area, een integraal concept dat de interactie tussen mensen van allerlei leeftijdscategorieën stimuleert. Volgens de leverancier ’is het voor het eerst dat een vrijetijdsruimte de nadruk legt op het samenbrengen van verschillende generaties.’ De centrale elementen van Ludic’Area zijn drie enorme fantasiesteden, met elk een ander thema: Metropolis (de stad van de toekomst), de Middeleeuwse Stad en het Amazone Dorp. Die steden kunnen worden uitgebreid met elementen uit vier verschillende domeinen: avontuurlijke parkoersen, zintuiglijke en educatieve spelen, sportruimtes en welzijnsruimtes. Die vinden we bijvoorbeeld terug in het hangend traject, waarbij de gebruiker de grond niet raakt, sportieve elementen waarop bezoekers kunnen windsurfen, snowboarden of deltavliegen, en een muziekkiosk, die prikkelt en uitnodigt tot ontdekken.

Kracht “De kracht van Ludic’Area ligt in het combineren van elementen die gericht zijn op mensen van verschillende leeftijden. Daardoor brengt het concept meerdere generaties samen”, licht een woordvoerder toe. “Ludic’Area creëert een moderne openbare ruimte die een functie heeft voor iedere bezoeker. Op die manier bieden we een planningsproject dat bijdraagt aan het imago van een stad of organisatie, het welzijn van de omgeving bevordert, en zowel lichaamsbeweging als het onderhouden van sociale contacten stimuleert.” Interactief Spelen in de Ludic’Area kan een vervolg krijgen op internet. Op de website van Proludic kunnen kinderen namelijk binnenkort kennismaken met WEB ADVENTURE: een interactief spel dat de jonge internet-

gebruiker uitnodigt om Ludic’Area te ontdekken. Een speler moet raadsels ontcijferen, waarvan de antwoorden te vinden zijn op het speelterrein in zijn buurt. Doordat er in het spel tegen elkaar gestreden wordt, bevordert

Ludic’Area op deze manier ook een sociale en sportieve levensstijl. Bekroond concept Ludic’Area heeft van het Franse Instituut voor Design de prijs voor geïntegreerd design gekregen, de Janus de l’Industrie. Daarnaast is Ludic’Area genomineerd voor de l’Observeur du Design 10. De jury’s achter beide onderscheidingen richten zich op het nut voor de gebruiker.

Proludic Nederland T: 0485-470724 www.proludic.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Amsterdam-Noord gunt Kadoelenbrug aan Witteveen+Bos en ipv Delft De Design & Engineering opdracht voor de ruim honderd meter lange Kadoelenbrug in Amsterdam-Noord is eind december gegund aan de combinatie Witteveen+Bos en ipv Delft. Het gekozen ontwerp, rank en ingetogen, komt van ipv Delft. De fietsen voetgangersbrug met beweegbaar deel zal nieuwbouwwijk De Bongerd verbinden met de Landsmeerderdijk, onderdeel van de Waterlandse Zeedijk. In lijn met wat het stadsdeel wilde, is het ontwerp slank, horizontaal en transparant en maakt de brug een wijzend gebaar richting het Amsterdamse achterland. Zo vormen het contragewicht van de basculebrug en de randligger van het beweegbare brugdek een pijl in de richting van de historische dijk. De balusters van het hekwerk buigen allemaal licht dezelfde kant op; hun vorm komt overeen met die van het tegengewicht en de bijbehorende, geheel afgedekte tandheugelbaan. De vorm van het contragewicht is

een subtiele verwijzing naar de havenhistorie van het gebied rond het Noordzeekanaal. In het aanbiedingsontwerp is veel aandacht besteed aan detaillering. De slagboomkasten zijn bijvoorbeeld geĂŻntegreerd in de brede randelementen en de benodigde cameramasten (voor bediening op afstand) zijn recht tegenover de slagbomen geplaatst zodat een rustig beeld ontstaat. â&#x20AC;&#x2DC;s Nachts zal het brugdek verlicht worden vanuit de handregel. Dit beperkt niet alleen de lichtvervui-

ling, maar zorgt er vooral ook voor dat de randelementen en horizontale belijning van de brug goed tot hun recht komen. Verder ontwierp ipv Delft de brug zoveel mogelijk onderhoudsarm. De Kadoelenbrug wordt naar verwachting begin 2012 in gebruik genomen.

i Ipv Delft T: 015-7502575 www.ipvdelft.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Groen in de gemeenteraadsverkiezingen Er moet een Groenstructuurplan ontwikkeld worden waarin de bestemming van alle groen in kaart wordt gebracht en dat dient als leidraad bij beheer en eventuele toekomstige stedenbouwkundige ontwikkelingen; In iedere wijk komt een ‘klooistukje’, een wilde natuurspeelplaats voor kinderen Bestaand groen blijft groen. Is groenverlies onvermijdelijk, dan vindt minstens evenredige compensatie plaats, ook voor bomen; Met lange groene corridors moet het buitengebied de stad binnengehaald worden. In stedelijke regio’s dreigt een groot tekort aan groen. Om in 2020 te voorzien in de behoefte van de bewoners zijn duizenden hectares extra recreatiegroen nodig. Dat bleek vorig jaar uit een analyse van Kenniscentrum Recreatie voor het ministerie van VROM. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart nemen veel lokale politieke partijen groen dan ook hoog op in hun verkiezingsprogramma.

moet, waar dat kan, ‘van de buurt’ worden.” Gemeentegronden die voorlopig niet bebouwd worden moeten worden gebruikt als tijdelijk groen gebied (‘reizende tuin’), of voor de kweek van bomen ten behoeve van de vervanging van oude bomen in de stad; Park Lingezegen moet het groene hart in het stedelijk gebied tussen Arnhem en Nijmegen. Voor 2012 wil de partij hierover harde afspraken met alle betrokken gemeenten.

Veel partijen benadrukken het belang van openbaar groen voor welzijn, recreatie of de economie. De programmapunten variëren van het behoud van bestaand groen en het verbeteren van de kwaliteit, tot en het rechttrekken van de verhouding tussen bebouwing en groen. Opvallend is de toepassing van burgerparticipatie bij het onderhoud van openbaar groen. Hieronder leest u enkele interessante programmapunten voor willekeurige gemeenten, zoals De Groene Stad die onlangs op een rij heeft gezet:

VVD Hilversum “Met name het groen in bewoonde gebieden maken Hilversum aantrekkelijk voor bewoners, geven recreatieve mogelijkheden en zijn een visitekaartje voor bezoekers.” Niet elk stukje groen mag gebruikt worden voor (sociale) (woning)bouw; Bomen langs wegen moeten meer aandacht krijgen; Burgers moeten aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid om groen in hun tuin grenzend aan openbare ruimte goed te onderhouden.

D66 Nijmegen “Kwalitatief groen vraagt om een actief beleid van de overheid in samenwerking met organisaties en bewoners van de stad. Het groen

GroenLinks IJsselstein “Groengebieden zijn nodig voor welzijn, recreatie en voor het aantrekkelijk maken van de omgeving voor het bedrijfsleven.”

S t r a a t b e e l d februari 2010

Stadspartij Leefbaar Utrecht “Groen met een hoge gebruikskwaliteit is voor bewoners vaak belangrijker dan het aantal vierkante meters.” Betrokkenheid van bewoners moet gekoesterd worden. Voor initiatieven zoals groen in zelfbeheer moet voldoende stimulans en financiële ruimte zijn; Het schaarse groen behouden moet blijven en niet mag wijken voor wegen of huizen. Christen Unie Leiden “In Leiden is de beschikbare openbare ruimte beperkt. Aangezien de kwaliteit van de leefomgeving sterk wordt bepaald door de hoeveelheid openbaar groen in de stad, moet bestaand groen behouden blijven.” Geen aanleg van nieuwe bedrijventerreinen; eerst dienen verouderde terreinen te worden opgeknapt; De Oostvlietpolder moet de grens blijven van het Groene Hart.

kabeloverspanning & lichtplanning

kh Lan

rst To

uwfa b ri e k e n

LCD BV LCD BV ibc_weg plataan 363c 5683 pk best 5682 gm best the netherlands the netherlands t 499372 372222 222 t +31 +31(0) (0) 499 f 499372 372444 444 f +31 +31(0) (0) 499 e e lcd@lcdinfo.nl lcd@lcdinfo.nl i i www.lcdinfo.nl www.lcdinfo.nl

www.lcdinfo.nl

2070291 LCD_ad_185x131_ZW.indd 1

29-03-2007 15:44:47

Speels & Comfortabel Gelfort, een partner waar je op kunt bouwen... Gelfort is een bekende leverancier voor overheidsinstellingen, recreatieparken en bedrijven. Door de grote flexibiliteit en het hoge afwerkingsniveau is Gelfort een prettige partner om mee samen te werken. Gelfort beschikt over een eigen designafdeling die wensen en eisen van opdrachtgevers perfect kan vertalen in op maat gemaakte oplossingen. Daarnaast werkt Gelfort samen met gerenommeerde architecten en ontwerpbureaus.

Gelfort Productie b.v. Industrieterrein Veesteeg, Expeditieweg 2, 6657 KL Boven-Leeuwen Tel 0487-595772, Fax 0487-595773 Website: www.gelfort.nl, E-mail: info@gelfort.nl

Maasplant sinds eind 2009 Skal-gecertificeerd “Wij zijn het eerste handelsbedrijf binnen de EG die óók het gehele assortiment biologische boomkwekerijgewassen Skal-gecertificeerd aan kan bieden, mits voorradig”, aldus Peter Vanlaerhoven van Maasplant BV in Zundert, “dat geldt dus voor het totale biologische areaal: van laanbomen tot bloembollen en van parkbomen tot bosen haagplantsoen’. Het nu nog in omvang beperkte biologisch gekweekte deel van de Nederlandse productie vormt een aanvulling op het overige gangbare assortiment. Beide soorten gewassen zijn zowel op het land, de bewerking en in opslag en transport volledig van elkaar gescheiden. Vóór transport worden de biologische producten in een aparte loods op het terrein opgeslagen. Sinds eind 2009 is Maasplant gecertificeerd voor handel en opslag van biologische kwekerijgewassen. Een landbouwproduct (of voedingsmiddel) mag

alleen biologisch heten als het productieproces aan wettelijk gestelde normen voldoet. Het instituut Skal (= Stichting Keur Alternatief voortgebrachte Landbouwproducten) ziet er op toe dat de teler, de handelaar en de leveranciers zich aan die regels houden. De door Skal gecertificeerde biologisch gekweekte producten mogen het EKO-keurmerk voeren. Meer handwerk De overheid voert het begrip ‘duurzaamheid’hoog in het vaandel. De duurzaamheidscriteria die met name door het VROM voor de sector landbouwproducten zijn opgesteld, worden in het betreffende Skalcertificaat nader omschreven. Bij het biologisch kweken van bomen wordt dus geen gebruik gemaakt van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Ook de toepassing van gentechnologie is uit den boze. Uitsluitend door Skal gecertificeerde middelen mogen in de kwekerij worden toegepast. “Het fenomeen ‘duurzaam inkopen’ leeft heel sterk in de markt. De ge-

meenten raken steeds beter vertrouwd met de kernmerken waarop ze moeten letten bij een onverdachte biologische teelt. Omdat op de kwekerij bestrijdingsmiddelen zijn uitgebannen”, zegt Vanlaerhoven, “moet er veel meer met de hand en mechanisch gewerkt worden en dat betekent natuurlijk een sterke verhoging van manuren. Op den duur zal dat wellicht ook zijn invloed uitoefenen op de inkoopprijs voor de gemeenten”.

i Maasplant BV Zundert T: 076-5970800 www.maasplant.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Rotterdam produceert eigen afvalbakken De robuuste maar slanke afvalbak die ipv Delft ontwierp voor het Rotterdamse Zuiderpark verovert in rap tempo de gehele havenstad. Inmiddels staan er al duizenden nieuwe afvalbakken in de stad, onder meer in het centrum. Productie van de bakken is in handen van Roteb Ultimade. Dat het werkbedrijf van Roteb, de gemeentelijke reinigingsdienst, de afvalbakken zelf produceert, is bijzonder. De aanpak past in het actieve beleid van Rotterdam om de werkgelegenheid in de stad te vergroten. Overigens ontwierp

ipv Delft de afvalbakken ook al in samenwerking met Roteb, om zo de gebruiksvriendelijkheid voor de medewerkers van de reinigingsdienst te garanderen. De afvalbak is voor de vuilophaler eenvoudig te openen en leverbaar met binnenbak of zakhouder. Bij het ontwerpen van de afvalbak was gebruiksvriendelijkheid een van de aandachtspunten. Gebruikers kunnen hun afval bijvoorbeeld eenvoudig in de bak gooien zonder met hun hand in de inwerp-opening te komen. Verder dienden de afvalbakken qua ontwerp te passen bij de stad Rotterdam. ipv Delft vertaalde

deze wens naar een robuuste, moderne afvalbak. De ombouw is gemaakt van staal en aluminium, waarbij het bovenste gedeelte van gietaluminium is. Met dit materiaal was de benodigde stevigheid en de strakke vorm van de kappen het beste uit te voeren. Voor de montage van de 90 centimeter hoge bakken is een betonelement beschikbaar, waarmee de bak geplaatst kan worden op asfalt, bestrating of gras. Onder de naam Oscar is de Rotterdamse afvalbak bij VelopA ook verkrijgbaar voor derden.

i ipv Delft T: 015-7502575 www.buitenstijl.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Hoe donker mag het zijn? Hoe donker mag het zijn? Met die vraag werden burgers van de gemeente Renkum in het voorjaar van 2009 opgeroepen om mee te denken over de openbare verlichting in delen van de gemeente. Gemeente Renkum ligt aan de rand van natuurgebied de Veluwe en veroorzaakt hinderlijke maar onvermijdelijke lichtuitstraling het natuurgebied in. De gemeente is zich daarvan bewust en wil door diverse maatregelen de lichthinder voor mens en dier terugdringen. Gemeente Renkum neemt onder andere deel aan het project Veluwe Donker en Stil en heeft het samen met andere Veluwse gemeenten een ontwerp beleidsplan ontwikkeld voor licht en donker in de openbare ruimte. Daarnaast wil de gemeente Renkum ten minste twintig procent besparen op het energieverbruik van delen van de openbare verlichtingsinstallaties. In 2009 heeft een burgerpanel haar licht laten schijnen op de openbare verlichting in een aantal gebieden in de gemeente Renkum. In deze gebieden was de openbare verlichting aan vervanging toe en samen met het burgerpanel is gekeken hoe donker het mag, en licht moét zijn tijdens de avond en nacht. Op 14 december 2009 is het advies van het burgerpanel overRenkum grenst aan het natuurgebied de Veluwe

Burgerpanel adviseert gemeente Renkum over openbare verlichting

handigd aan wethouder Dirk van Uitert van de gemeente Renkum, die positief oordeelde: “Voor ons was het de eerste keer dat we gebruik hebben gemaakt van de diensten van een burgerpanel. Dat is goed bevallen, want het heeft geleid tot een afgewogen en gedegen advies. Voor thema’s op het gebied van leefbaarheid vind ik het werken met een burgerpanel erg aantrekkelijk, mede voor het verkrijgen van draagvlak.”

Bijeenkomst van het burgerpanel

Het burgerpanel Beleid op het gebied van openbare verlichting ten aanzien van donkerte is relatief nieuw. Ook landelijk is hier nog weinig ervaring mee opgedaan. Draagvlak onder de bevolking is noodzakelijk omdat de openbare verlichting vaak wordt geassocieerd met (on)veiligheid. Alle inwoners van de gemeente Renkum zijn daarom via een huis-aan-huis uitnodiging gevraagd om deel te nemen aan het burgerpanel. Uit de aanmeldingen zijn tien inwoners geselecteerd die voldeden aan een aantal selectiecriteria. Zo waren zij ten minste achttien jaar oud, niet actief in de lokale gemeentepolitiek en niet woonachtig in een van de straten waarop het project zich richtte. Ook is er een gelijke verdeling naar geslacht en leeftijd gemaakt. Bij de werving en begeleiding van de panelleden is een extern bureau, De Kok & Partners, ingeschakeld. Het proces Aan het burgerpanel is de vraag gesteld hoe donker het mocht zijn in de drie gebieden waarop het project

S t r a a t b e e l d februari 2010

zich richtte. Het ging daarbij niet om de mening van de panelleden zelf. Het burgerpanel heeft haar advies gebaseerd op onderzoek onder betrokken inwoners en maatschappelijke organisaties, instellingen en bedrijven die actief zijn in of verbonden zijn met de gebieden waarop het project zich richtte. De panelleden hadden vooraf geen kennis van het onderwerp. Zij zijn daarom door middel van presentaties op de hoogte gebracht van de belangrijkste actuele thema’s binnen de openbare verlichting. Vervolgens zijn door het burgerpanel alle betrokken inwoners benaderd. De inwoners is gevraagd om deel te nemen aan een van de georganiseerde gespreksavonden, een enquête in te vullen en individueel in gesprek te gaan met de panelleden. Met name de gespreksavonden leverden veel informatie op dankzij de grote openheid van inwoners en de creativiteit die bij het zoeken naar oplossingen

voor verkeersproblemen aan de dag werd gelegd. Burgerpanellid Coen van Dijk: “Het is leuk om te zien hoe zo’n groepsproces verloopt met mensen die elkaar van te voren niet kennen en ieder hun eigen vaardigheden hebben. De gesprekken met de bewoners zijn het meest waardevol geweest en daarbij zie je ook dat het concept ‘ burgerpanel’ werkt. Je kan op gelijke voet met elkaar praten, als dorpsgenoten onder elkaar.” Het advies Uit het onderzoek bleek uiteindelijk dat driekwart van de ondervraagden aangeeft dat het wel wat donkerder mag zijn. Voornamelijk ’s nachts – tussen 23.00 uur en 06.00 uur – kan de verlichting op een lager niveau of zelfs uit. Wel moet de sociale veiligheid en de verkeersveiligheid gewaarborgd blijven. Ook is geadviseerd om op wegen abrupte overgangen

in de mate van verlichting te voorkomen. Dit advies is overhandigd aan wethouder Dirk van Uitert van gemeente Renkum. Burgerpanellid Coen van Dijk is van mening dat het hierbij niet is afgelopen: “Cruciaal is natuurlijk de vraag wat de gemeente uiteindelijk met het advies gaat doen en hoe de mensen in de betrokken straten daarop gaan reageren.” Wethouder Dirk van Uitert: “Gemeente Renkum kijkt terug op een geslaagd experiment. Het verkregen advies snijdt hout en het draagvlak onder de bevolking is groot. Door het advies uit te voeren kan energie worden bespaard op het gebruik van openbare verlichting én kan het wat donkerder worden in de gemeente Renkum. Dat is positief voor de leefbaarheid, veiligheid en gezondheid van mens en dier.”

i www.renkum.nl/burgerpanel

Revolutionair boomrooster GroundLevel Junction 150 Beheer en onderhoud van een boomrooster levert in de praktijk nogal eens problemen op. Vooral de sleuven in het oppervlak van de gangbare boomroosters zijn bij uitstek plaatsen waarin zich vuil verzameld en waar het onkruid vaak welig tiert. Om daar een einde aan te maken heeft ervaringsdeskundige Frank Willems een geheel nieuw boomrooster ontwikkeld.

In een duidelijk plaatsingsvoorschrift wordt aangegeven hoe de boomroosters geplaatst dienen te worden en hoe het onderhoud nog verder kan worden teruggedrongen. Er wordt in basis gebruik gemaakt van niet behandeld gietijzer GG25 (roestbruin), een behandeling met

een zwarte lak behoort tot de mogelijkheden. Optioneel is er een stalen kader of supportframe leverbaar.

i GroundLevel straatmeubilair T: 0313-843743 www.groundlevel.nl

De Groundlevel Junction 150 heeft slechts 36 kleine openingen die zorgen voor de beluchting van de grond. Door de uitgekiende vorm van het oppervlak zal het regenwater dat op het rooster terecht komt, toch de juiste weg naar het plantgat weten te vinden. Voor de beluchting en de waterhuishouding is dus gezorgd, terwijl juist aan onkruid geen groeiplaats word geboden door de minimale openingen.

S t r a a t b e e l d februari 2010

Het verplanten van bomen levert kostenbesparing én een bijdrage aan het duurzaamheidsbeleid op. Advies • Ontwerp • Realisatie l Tilburg l 013 455 1605 l www.speelprojecten.nl

NATIONALE BOMENBANK Boomverplanting

•

Ve r z o r g i n g

•

Onderzoek

Postbus 4 2970 AA Bleskensgraaf (ZH) www.nationalebomenbank.nl info@nationalebomenbank.nl

In dit beurskatern: • Beursplattegrond • Exposantenlijst • Prijs Publieke Ruimte 2010 MAGAZINE

• Herinrichting Machelendorp (winnaar Publieke Ruimte 2009)

Dag Openbare Ruimte België Op 10 en 11 maart vindt de zesde editie plaats van de vakbeurs ‘Dag van de Openbare Ruimte’ in de Nekkerhal in Mechelen. Het is het jaarlijks terugkerende ontmoetingsmoment voor een gestaag groeiend aantal belangstellenden binnen het vakgebied openbare ruimte. In 2009 bezochten ruim 2.200 vakgenoten de beurs, zo’n 800 meer dan het jaar ervoor. De verwachting is dat in 2010 nog meer mensen de vakbeurs zullen bezoeken. In deze bijlage bij Straatbeeld Magazine vindt u niet alleen de belangrijkste beursinformatie maar ook in samenwerking met Steunpunt Straten een aantal boeiende gerealiseerde projecten uitgelicht. Beursvloer Ontwerpers, landschapsarchitecten, architecten, studiebureaus, mandatarissen, ambtenaren en overige beroepsmatig geïnteresseerden kunnen woensdag (overdag en ’s avonds) en donderdag op ruim 7.000m2 beursvloer de allernieuwste producten zien, aanraken en beleven. Bezoekers kunnen zich bij ongeveer 150 leveranciers laten informeren over alle denkbare producten en diensten op het gebied van openbare ruimte. Design straatmeubilair, fantasieprikkelende en interactieve speeltoestellen, sfeerbepalende verhardingen zoals sierbestrating en strakke moderne ondergronden van beton, bomen en aanverwante vormen van ‘groen’, het ruimtelijk effect van licht en de nieuwste armaturen voor LED-verlichting, design en verzinkbare openbare toiletten, kortom, alle elementen waarmee de openbare ruimte kan worden ingericht.

bied. Deskundigen houden vanuit hun ervaringspraktijk boeiende toelichtingen over diverse aspecten van publieke ruimte. Naast het kunnen ervaren van nieuwe producten en het opdoen van praktische kennis, zien veel bezoekers de beurs als een uitgelezen kans om collega’s te ontmoeten. Met het uitwisselen van gedachten en ervaringen ontstaan vaak interessante netwerken die leiden tot verrassende ideeën en nieuwe ontwikkelingen.

Op woensdag is de beurs ook ‘s avonds geopend tot 21.00 voor iedereen die overdag niet in de gelegenheid is om de beurs te bezoeken. Voor meer informatie over de Dag van de Openbare Ruimte 2010 en het reserveren van een gratis toegangskaart kunt u terecht op de website: www.openbareruimte.be. U bent van harte welkom in Mechelen! Geert Dijkstra Straatbeeld

Jean Paul Boon ExpoProof

Toegang De toegang tot de vakbeurs en de lezingen is gratis.

Lezingen Op de beursvloer lopen parallel lezingen door experts uit het vakge-

S t r a a t b e e l d februari 2010

Exposantenlijst 7.14 8.01 3.30 2.18 3.28 3.14

A ace Mobilier Urbain Agro Van Geel Aquafontal Arbor Arcadis Axioma

8.24 2.04 11.06 3.16 4.18 4.20 4.12 2.22 9.14 1.14 1.01 1.08 2.28

B Baanbrekers Barenbrug Graszaden Bel Terra Bleijko Bloembollen Vanacker BNO Boer Belgium Bomen Beter Beheren Boomkwekerij Gebr. van den Berk Boomkwekerij M. van den Oever Boomkwekerij Udenhout BRS Deck Systems BVTL (Belgische Vereniging van Tuin- en Landschapsarchitecten)

10.09 11.22 10.06 10.05 9.24 10.20

C Calllock cassecroute Claesen Verlichting Comptoir du Bâtiment Copatra Covergreen

9.09 10.12 8.02 6.30 2.04 2.04 9.10

D De Nood De Saegher CRH Clay Products Declercq Den Boer Econorm Disaghor Dockx & Co Dolmans Landscaping

7.01 5.04 2.04 3.06 10.04 8.14 6.30 11.20 8.07 3.21

E Ebben Boomkwekers EBEMA Ecostyle (Distri pond - Pond Technics - Messner pompen) eibe Benelux ELEQ - Faget Engels Logistics Environ Systems Erasmushogeschool Brussel - Campus Jette - Opleiding Landschaps -en tuinarchitectuur Eurodal Excluton

5.06 10.16 3.12

F Febestral Fijen WegdekVerlichting Fondatel

10.11 1.04 6.22 8.03 4.03 10.30 10.10 8.01 4.24 6.18

G G. Lubbe & Zoon Gardeluxe Garsy GE Goede Speelprojecten Govaplast Green Supply Greenmax Grontmij Group Janssens

9.07 9.01 2.01 5.14 11.12 1.26

H H4a Groen HeBlad Hess Hofman Hogeschool Gent Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Sint-Lucas

6.01 2.14 1.03

I Indal TechniLite Infrasigna Inter Arbo

J 10.18 J & E Van Craen 10.14 2.12 4.06 7.03

K Kliko Kompan Koppen Krambamboul Speellandschappen

9.07 2.23 3.24 9.08 1.07 8.18 8.30

L Krinkels Lano Sports Latexfalt Ledlite LétÉ Libraplay Lowist Toegangsbeheer

10.07 11.25 2.04 6.24 1.28 6.04 5.20 9.30 2.04 3.20 8.02

M Maasplant Manus Maris Graszoden Maris Natuursteen Marny Mekano Metaalwaren Claerbout Metafox Montauban Monteflores N Nedal

1.02 5.18

O OBB Ingenieursbureau Octoplusplan

6.03 6.14

P Panache Philips Lighting

Kijk voor een actueel exposantenoverzicht op www.openbareruimte.be! 26

S t r a a t b e e l d februari 2010

9.10 3.10 8.04

Pius Floris Pressplate Infra PUTkast

R 8.02 Rei-Lux 11.24 Romex Benelux 11.26 7.04 2.16 2.04 9.03 1.30 4.01 7.22 5.24 10.01 10.22 1.24 1.22 5.14 5.10

S Safety Product Samson Urban Elements Satic-Minera Scotts Belgium Selux Sempergreen Servibo Sigma Plan Soresma Spectrum Advies & Design Stad & Landschap Stalenrijplaten.be Stelcon België Stradus Infra Streetlife

6.28 4.01 2.04 4.10 1.18 4.04 7.30

T Technum Tecno Art Terracottem TRADECC Tree Ground Solutions Trilux Tuinmaterialen Meynen

6.10 4.14

U Urbis Schréder Urilift

1.05 10.08 1.15 1.06 2.20 2.30 1.10 8.18 7.10 9.26 8.26

V Vakblad Straatbeeld Valmont Nederland Van Camp Natuursteen Van Hulle B&C Van Kessel Sport en Cultuurtechniek Vande Moortel Kleiklinkers VCP Streetcare Velopa Verhofsté VRP (Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning) VVOG (Vereniging Voor Openbaar Groen)

1.20 9.07 11.10 2.06 2.10 3.01

W Walfilii Wave Europe WEGE-LICHT Wienerberger Willaert Wolters-Mabeg

3.22

Z Zumtobel

Prijs Publieke Ruimte 2010, een vooruitblik

Tekst: Steunpunt Straten

Tijdens de Dag van de Openbare Ruimte in België (10-11 maart, Mechelen) wordt de jaarlijkse prijs ‘Publieke Ruimte’ uitgereikt. De onderscheiding is een initiatief van Steunpunt Straten, dat hiermee overheden wil stimuleren om werk te maken van kwaliteit in de openbare ruimte. De prijsuitreiking sluit aan bij het praktijkboek ‘Publieke Ruimte’ dat jaarlijks door Steunpunt Straten wordt uitgegeven. Gemeentebesturen en ontwerpbureaus hebben de mogelijkheid om via een oproep recent gerealiseerde projecten in te dienen. Daaruit wordt door een vakjury een selectie gemaakt die in het praktijkboek verschijnt. De jury nomineert tevens vijf projecten die in aanmerking komen voor de prijs ‘Publieke Ruimte’. Het zijn de bezoekers van de Dag van de Openbare Ruimte die een stem kunnen uitbrengen en zo de uiteindelijke winnaar kiezen. Straatbeeld mocht al even grasduinen tussen inzendingen en biedt u een voorpublicatie van de projecten die zijn genomineerd voor de prijs ‘Publieke Ruimte 2010’. Genomineerd: Park Spoor Noord, Antwerpen In het noorden van Antwerpen is een verlaten spoorwegemplacement

omgeturnd tot een stedelijk park met sporten ontspanningsfaciliteiten. In de oude spoorweggebouwen vonden nieuwe, publieke functies onderdak. Spoor Noord is met zijn 18 hectare groene ruimte het grootste park in de stad. De ultieme en ruime missie van het project Park Spoor Noord is het meer aantrekkelijk en leefbaar maken van de omliggende wijken. Het aanbieden van extra ruimte om te ademen en te ontspannen aan elke buurtbewoner en ook aan elke stedeling staat voorop. De meest fundamentele en baanbrekende keuze in het hele project is dan ook de beslissing om het spoorwegemplacement voor het overgrote deel in te richten als een tuin voor de buurt en een park voor de stad. Op functioneel ruimtelijk vlak kan de parkinfrastructuur op verschillende manieren gebruikt worden (wandelen, joggen, sporten, rusten, zitten, liggen, spelen, verfrissen, naar concerten luisteren, openluchtfilms bekijken, lekkers drinken en eten) zodat tal van mensen zich aangesproken voelen en er graag en veel komen. Genomineerd: Sint-Baafskouterpark, Gent Vroeger was het een stortplaats, nu is de Sint-Baafskouter een gedroomd Park Spoor Noord is tijdens de zomer één van de grootste publiektrekkers in Antwerpen

In de ‘prettige wildernis’ kunnen kinderen zich naar hartelust uitleven

wandelpark. Het is ook gekend onder zijn geuzennaam de Prettige Wildernis. De buurtbewoners hadden veel inspraak in het ontwerp van het park, nu staan ze mee in voor het beheer. De stad Gent maakte in 2001 een structuurschets op voor de ruimere omgeving. Die vormde de basis voor overleg met de omwonenden en voor het ontwerp van een park. Door middel van grondmodulatie en natuurlijke spelelementen zoals een omgevallen boom, een natuurlijke hindernis of een kleine gracht wordt een ruimte gecreëerd waarin kinderen en jongeren hun creativiteit kunnen ontplooien, nieuwe dingen ontdekken, waarin hun fantasie geprikkeld wordt. Genomineerd: Bedrijvenpark Waterschei, Genk Het voormalige mijnterrein van Waterschei is ontwikkeld als een locatie voor niet-milieubelastende bedrijven in een parkachtige omgeving. De eenheid tussen het wetenschapspark en de beschermde mijngebouwen komt tot stand door het geheel te concipiëren als een streepjescode. Bij de ontwikkeling van het bedrijvenpark Waterschei is enerzijds gestreefd naar het behoud van de belangrijkste landschappelijke en ecologische kwaliteiten. Ander-

S t r a a t b e e l d februari 2010

zijds zijn de bestaande imposante mijngebouwen als bouwkundig erfgoed behouden en in zichtassen gelegd. De eenvoud en soberheid van het ontwerp worden doorgetrokken in de gebruikte materialen. Ze refereren naar de materialen uit het mijnverleden: zwarte basaltblokken in schanskorven, blauwe hardstenen voor de voetpaden en het behoud van de rododendronmassieven. Voor de inrichting van de groenstructuur is een barcode ingevoegd die zorgt voor een verweving van landschap en stedelijke infrastructuur. Het lijnenspel is doorgetrokken in het straatmeubilair, bij de inrichting van een zachte verbinding uit stapstenen of de vormgeving van de fietsenstalling in het groengebied. Genomineerd: Sint-Katelijnestraat, Mechelen De vernieuwde Sint-Katelijnestraat is een fraaie toegangsroute naar het hart van Mechelen. Bovendien is het een oriëntatielint in de middeleeuwse structuur van de stad. Met haar eenvoudige profiel, de sobere materialen en de stilteplek aan de Sint-Katelijnekerk draagt ze bij aan de kwaliteit van de Mechelse openbare ruimte. Het prachtige

Een uitsnede van het masterplan voor publieke ruimte in de Tongerse stadskern

tracé van de Sint-Katelijnestraat is een afgeleide van het tracé van de voormalige vlieten (waterlopen) in de stad. Die kwaliteit was onherkenbaar geworden. De openbare ruimte en de curve van de Sint-Katelijnestraat

en wordt uitgebracht naar aanleiding van de Dag van de Openbare Ruimte (10-11 maart 2010, Mechelen). Elke bezoeker ontvangt een gratis exemplaar.

Praktijkboek ‘Publieke Ruimte 2010’ ‘Publieke Ruimte 2010’ is een praktijkboek voor elke belangstellende die betrokken is bij ontwerp, inrichting of beheer van openbare ruimten. ‘Publieke Ruimte 2010’ is een initiatief van Steunpunt Straten

S t r a a t b e e l d februari 2010

Het praktijkboek bevat: 15 vakgerelateerde artikelen, aansluitend bij het lezingenprogramma op de Dag van de Openbare Ruimte. Een voorstelling van de laureaten ‘Harmonisch Park- en Groenbeheer’ door het Agentschap voor Natuur en Bos (Vlaamse overheid). Een bespreking van ruim 20 recent gerealiseerde projecten in Vlaanderen. De officiële beurscatalogus en deelnemerslijst van de Dag van de Openbare Ruimte Na de Dag van de Openbare Ruimte is het praktijkboek verkrijgbaar via bestellingen@steunpuntstraten.be (c 45,00, excl. verzendkosten)

waren gefragmenteerd. Na de herinrichting heeft de straat een continue curve met een eenduidig opgebouwd continu fraai profiel dat recht doet aan de historische context. Genomineerd: Omgeving Gallo-Romeins museum, Tongeren De stad Tongeren voert al jaren een actief stadsontwikkelingsbeleid, met het Julianusproject, het Aniciusproject en de uitbreiding van het Provinciaal Gallo-Romeins Museum als enkele belangrijke voorbeelden. De ommegang rond de basiliek van Tongeren wordt een autoluw platform, een aaneenschakeling van pleinen en geborgen doorsteken, een bindmiddel tussen het historische en hedendaagse patrimonium. Met de herinrichting van de omgeving van het Gallo-Romeins museum is de eerste fase van dat masterplan gerealiseerd. Een uniform, natuurstenen platform vormt het bindmiddel tussen het historische en het hedendaagse patrimonium. Een sobere materiaalkeuze moet de aandacht vestigen op de aanwezige (en toekomstige) architecturale elementen en zorgen voor een sterke samenhang via het publieke domein. Het minimaliseren van obstakels zoals trappen garandeert de maximale toegankelijkheid voor alle bezoekers.

Herinrichting Machelendorp is voorbeeld voor andere kleine gemeenten

verkeersstromen zijn verschoven naar de wat verder gelegen gewestweg Kortrijk-Gent (N43). Dankzij het Roger Raveelmuseum en de pittoreske ligging aan een afgesneden Leiearm trekt Machelen heel wat bezoekers aan. De heringerichte publieke ruimte in het dorpscentrum brengt een subtiel evenwicht tot stand tussen het typische karakter van het dorp en de toeristische behoeften.

Een trappenpartij herstelt de relatie tussen het dorp en de Leiearm

Evenwicht tussen bewoner en bezoeker Machelen is ontstaan aan de oevers van de Leie. Als transportweg speelde de rivier een belangrijke rol in de ontwikkeling van het dorp. Aan de vroegere los- en laadkade, ter hoogte van het Leieplein, getuigen oude bedrijfsgebouwen nog altijd van dit verleden. Maar deze Leiebocht is reeds lang afgesneden van de waterweg en de

Muur van Verbeelding Machelendorp is tot een ingetogen rust gekomen, in een kader met veel recreatieve mogelijkheden. De ligging aan de Leiearm is nog altijd heel bijzonder, je kunt er picknicken, hengelen of wandelen. Achter het restaurant De Karper ligt Raveels ‘Muur van Verbeelding’. Machelen aan de Leie heeft de laatste jaren zijn beroemde inwoner in de kijker geplaatst. Het Roger Raveelmuseum, met een collectie van 300 schilderijen en 2500 tekeningen, is de belangrijkste toeristische troef geworden. Een subtiel evenwicht vinden tussen

S t r a a t b e e l d februari 2010

Tekst: Grontmij Vlaanderen en Steunpunt Straten

In 2009 ging de prijs ‘Publieke Ruimte’ naar dorpskernherinrichting van Machelen-aan-de-Leie, in de Oost-Vlaamse gemeente Zulte. “Kwaliteitsvolle projecten hoeven niet steeds grootschalig en prestigieus te zijn”, zegt Jan Vilain van Steunpunt Straten. “Dat kwaliteit in de publieke ruimte ook voor kleinere gemeenten haalbaar is, bewijst de herinrichting van Machelendorp”.

Naar de vrijheidsboom In de Dorpsstraat, die het centrum met de gewestweg N43 verbindt, zijn veel handelszaken, diensten en ook de basisschool gelegen. Deze lokale verbindingsweg heeft weinig allure als poort naar het dorp. Het vrij rechte en brede profiel komt de veiligheid van de zachte weggebruikers niet ten goede. Bij de heraanleg worden de stoepen verbreed en

De erg sobere aanleg van de openbare ruimte versterkt de dorpsidentiteit

wordt het parkeren in parkeerhavens ondergebracht. Het clusteren van het parkeren en de aanplant van hoogstammen structureren de weg. Het wegbeeld wordt versmald en gebroken in duidelijke segmenten. Zo heeft de bebouwde kom de nodige breedte voor gemengd verkeer, maar is de te brede rijbaan weggewerkt. De oversteekbaarheid en de verkeersveiligheid zullen sterk verbeteren. De toegangsweg is georiënteerd op de vrijheidsboom, centraal gelegen op een rotonde. Deze markeert de overgang tussen de toegangsweg (Dorpsstraat) en het centrale verblijfsgebied. Gedeelde ruimte In het heringerichte en opnieuw aangelegde centrumgebied komt de publieke ruimte tot uiting als een vormend bestanddeel voor de ruimtelijke samenhang, de belevingswaarde en de sociale cohesie, zowel voor bewoners als voor bezoekers. Een aangepaste materiaalkeuze en het herprofileren van de openbare ruimte, aansluitend bij het lagesnelheidsprofiel, versterken het verblijfskarakter van het dorp.

het behoud van het typische karakter en de leefbaarheid van het dorp, en de toeristische behoeften - bereikbaarheid en parkeergelegenheid – was een bijzondere uitdaging bij de heraanleg van het publiek domein in het centrum van Machelen. Het Leieplein en het Dorpsplein zijn weliswaar pittoreske aantrekkingspolen voor bezoekers, ze vormen in de eerste plaats een ontmoetingsruimte voor de bewoners. De dorpskern zelf heeft een aaneengesloten, kleinschalige bebouwing en een nauw stratenpatroon. Ingrepen moesten zeer goed afgewogen worden.

De materialisatie in een uniforme verharding – natuursteen van gevel tot gevel – zorgt voor een eenduidig leesbaar, cultuurhistorisch centrumgebied. Het openbaar domein is als een gedeelde ruimte opgevat. Waar nodig wordt in enkele smalle straten, door middel van een boordsteen, de ruimte voor het plaatselijke wegverkeer aangegeven. Een centrale goot vangt er het water op. Dit lineaire element is ook toegepast op het Dorpsplein, het hart van het sociale leven. Hier is gekozen voor eenzelfde uniforme verharding in natuursteen. De autovrije ruimte geeft mogelijkheden voor ontmoeten en ontdekken. Er is plaats voor een terrasje en enkele speelse elementen zoals een fontein. Terras aan het water Het Leieplein was tot voor kort een povere asfaltvlakte. Door de reorganisatie van de parkeerplaatsen ontstond ruimte voor een kwaliteitsvolle en representatieve heraanleg van het plein. Het legt nu opnieuw contact met de Leiearm. Deze continuïteit krijgt vorm door middel van een terrasvormige afzink van het plein naar het watervlak. Deze nieuwe oever is evenwichtig ingebracht naast de groene oevers in het dorp. Op die manier versterkt het groene kader de belevingswaarde van dit herstelde, authentieke plein.

i www.grontmij.be www.steunpuntstraten.be

S t r a a t b e e l d februari 2010

PRODUCT ADVIES IN MAAR 2 KEER KLIKKEN

Vernieuwd online www.struykverwoinfra.nl

Exclusief importeur van:

www.pijnenburgimport.nl

Hoezo crisis? PUTkast model Contactdoos goedkoper!

www.putkast.nl

CityTec ontwikkelt eigen LED-armatuur Vanuit onverwachtse hoek is begin dit jaar een nieuw LED-armatuur geïntroduceerd op de Nederlandse markt. CityTec lanceerde de Floor, een eigen armatuur waar het bedrijf naar eigen zeggen ‘de ervaring die bij het beheer en onderhoud is opgebouw vertaald is naar een gebruiks- en onderhoudsvriendelijk armatuur’. Dat CityTec begin dit jaar met een geheel in eigen huis ontwikkeld LEDarmatuur op de markt is gekomen, heeft zo zijn redenen. De activiteiten van het bedrijf met zo’n 20 procent marktaandeel in de Nederlandse openbare verlichtingsmarkt, bestaan voor zo’n 50 procent uit beheer en onderhoud van openbare verlichtingsinstallaties en voor de overige 50 procent uit projecten op dat zelfde gespecialiseerde terrein. Met name de activiteiten in de categorie beheer en onderhoud hebben in de loop der jaren een wensenlijstje met eigenschappen doen ontstaan, waaraan een kwalitatief hoogstaand en goed te onderhouden verlichtingsarmatuur dient te voldoen. Ervaring vertaald naar eigen armatuur CityTec, onderdeel van energiebedrijf Eneco, heeft duurzaamheid op verlichtingsgebied hoog in het

S t r a a t b e e l d februari 2010

vaandel staan. En niet alleen de moeder maar ook een organisatie als Senter Novem prikkelt CityTec om met energiebesparende maatregelen bezig te zijn. “Ons bedrijf is van oudsher een onderhoudspartij en we kijken daarom met wat andere ogen naar het aanbod verlichtingsarmaturen,” zegt manager Verlichting John van der Wolf, “Met een open oog voor de huidige grote belangstelling voor LED-technologie in de openbare verlichting, spannen de grote leveranciers op de Nederlandse markt zich in armaturen te ontwikkelen met een aantrekkelijke trendy vormgeving. Ook tal van kleinere

leveranciers opteren in hoofdzaak voor een goed ogende buitenkant. Soms gaat echter die grote aandacht voor het fraaie uiterlijk wel eens ten koste van een goed doordachte en makkelijk te onderhouden constructie van het geheel. Met de expertise die we in de loop der jaren met onderhoudsvriendelijke armatuurconstructies hebben opgedaan, was het nu tijd om met een in eigen regie geproduceerd LED-armatuur op de markt te komen”. Makkelijk te onderhouden Armaturen die rondom dicht geseald zijn zodat je er voor onderhoud niet

Floor Aan het nieuw ontwikkelde Floorarmatuur van CityTec, dat verschillende reeds bestaande onderdelen en technieken combineert, kleven volgens eigen zeggen niet de mankementen zoals eerder beschreven. “Een belangrijk uitgangspunt bij het tot stand komen van dit ontwerp, was de vereiste dat het LED-armatuur lang met zijn tijd mee moest gaan en dat de toegepaste componenten gemakkelijk uitwisselbaar dienden te zijn, “ aldus Floor van Ingen, bedenker en naamgever van het armatuur. “De behuizing is modulair opgebouwd, dus een romp met een deksel. De polycarbonaat kap is snel en gemakkelijk van binnen en van buiten schoon te maken.

De voet van het paaltoparmatuur heeft één scharnierpunt waarachter de driver is gemonteerd”. Een andere belangrijke vereiste was, dat wanneer de LED over een aantal jaren veel meer kan qua prestatie en energiebesparing, het armatuur met zo’n moderne nieuwe unit moet kunnen worden opgewaardeerd. Die ingebouwde mogelijkheid vormt zowel prijstechnisch als economisch een aantrekkelijk aspect voor aanschaf door gemeenten. In het paaltop armatuur Floor is er voor gekozen de LED-unit (die in meerdere vermogens geleverd kan worden) onderin de behuizing te plaatsen. Door middel van reflectie wordt het indirecte licht op het gewenste grondoppervlak gericht. Standaard is de lichtkleur neutraal wit (3000 Kelvin), de LED kan echter ook in koel wit geleverd worden (4000 Kelvin). De vormgeving wordt aangeduid als zijnde semi-design, gepositioneerd tussen een traditionele en een trendy kegel in, die goed in het Nederlandse straatbeeld past. De reflector is rondstralend of breedstralend in te stellen. De standaardkleur van het armatuur is zwart, maar op verzoek kan elke andere gewenste tint geleverd worden. Van der Wolf: “De markt heeft verrast op de introductie van ons Floor LED-armatuur gereageerd. Een belangrijke reden daarvoor was natuurlijk het feit dat dit innovatieve armatuur qua aanschaf toch in het onderste prijssegment thuishoort. Eind januari zijn de eerste 500 exemplaren van de fabrikant binnen gekomen, die halverwege die maand al voor 2/3 verkocht waren. Natuurlijk gaat CityTec straks niet alleen zijn eigen armatuur promoten. We blijven werken zoals we altijd al deden, alleen breiden we de keus voor de gemeenten verder uit met ons in eigen huis ontwikkelde LED-armatuur Floor.”

Onder dak in stijl... uitdagend voor jongeren, beschuttend voor rokers, ideaal voor info/servicepunten, abri’s en andere toepassingen

INTER DESIGN Postbus 32 217 6920 6800 AA AE Duiven Arnhem Tel. 026 311 73 04 Fax 026 311 67 81 Email: straatmeubilair@inter-design.nl www.inter-design.nl

i CityTec Den Haag T: 070-319 7600 www.citytec.nl

bij kunt om schoon te maken of te remplaceren, armaturen met een slechte koeling, met onderdelen die gepopnageld zijn, vuilaantrekkend zijn of geen IP-waarde voeren: het zijn allemaal veel voorkomende uit beheersoogpunt kwalijke mankementen, stelt van der Wolf, die zich verder afvraagt wat met name de nu zo populaire LED-techniek op den duur in een armatuur gaat doen. ”Als zo’n armatuur helemaal dicht zit, hoe reageert de LED-unit dan bijvoorbeeld op instralingswarmte en het optredende condens aan de binnenzijde? En nogmaals: je moet voor onderhoud snel en gemakkelijk het armatuur kunnen openklappen voor schoonmaak werkzaamheden. LED’s hebben qua techniek veel potentie maar staan nu nog aan het begin van hun ontwikkeling.” In veel berichtgeving wordt onder meer hoog opgegeven over de grote energiebesparing die mogelijk is met deze techniek, maar dat nuanceert van der Wolf: “Een LED-unit met driver zoals die momenteel geleverd wordt, is qua energieverbruik ongeveer gelijk aan een conventionele lamp, zoals de PLL.”

S t r a a t b e e l d februari 2010

Nieuwe lijn aluminium banken en stoelen van Gardeluxe Gardeluxe, dat onder de merknaam Carabas al jaren een collectie banken, stoelen en tafels voert gebaseerd op klassieke ontwerpen, introduceert een nieuwe lijn met aluminium banken en stoelen. De Carabas-collectie wordt uitgebreid met aluminium banken en stoelen in de modellen Zeus, Afrodite, Demeter, Adonis en Apollo. Voor het zit- en ruggedeelte van de banken wordt aluminium gebruikt en voor de armleuningen massief gegoten gietaluminium. De genoemde modellen blijven ook leverbaar in de gebruikelijke materialen, dus met hardhout voor het zit- en ruggedeelte en massief gegoten gietaluminium voor de armleuningen. Door de toevoeging van aluminium banken aan de Carabas-collectie heeft de leverancier haar keuze in lengtematen en kleurgebruik vergroot. De standaard lengtematen van deze banken zijn 120, 140, 160, 180 en 200 cm en naast de standaard kleuren klassiek groen

en nachtblauw zijn de aluminium banken in verschillende Ral kleuren én in luxe Furtura kleuren te verkrijgen. Alle materialen van de banken zijn bovendien recyclebaar. Aan het einde van de gebruiksduur is aluminium met zeer weinig energie en behoud van kwaliteit te recyclen. De banken zijn qua gewicht vergelijkbaar met de banken met een houten

zit- en rugleuning, onderdelen kunnen nabesteld worden en de banken zijn desgewenst graffitibestendig te maken.

i Gardeluxe T: 0541-669597 www.gardeluxe.com

(On)waarheden van openbare verlichting Op 26 en 27 mei 2010 organiseert LichtNed een tweedaagse studiereis naar Frankrijk om ‘openbare verlichtingsdeskundigen een beeld te geven over de (on)waarheden van openbare verlichting’. Aan de hand van een avondrondleiding door het historische Nancy, een bezoek aan de GHM-fabriek, diverse lezingen en de discussiemomenten gedurende het programma is er volop ruimte om met vakgenoten bij te praten en kennis uit te wisselen. Naast een

S t r a a t b e e l d februari 2010

aantal deskundige sprekers op het gebied van lichtontwerp, LED’s en dergelijke valt vooral de naam van Midas Dekkers op die zijn visie zal geven op ‘de invloed van openbare verlichting op mens en dier’. Meer informatie kunt u vinden op de brochure in deze editie van Straatbeeld Magazine of via www.lichtned.nl. Aanmelden kan tot en met 28 februari, de kosten bedragen c 649,-.

PROJECT FOTO’S IN MAAR 2 KEER KLIKKEN

Vernieuwd online www.struykverwoinfra.nl

Van Vliet

specialist op het gebied van buitenruimte Cultuurtechniek • Groenvoorziening Dakbegroening • Veilige speelplaatsen

Van Vliet Harmelen b.v. Energieweg 4, 3481 MC Harmelen | T (0348) 688 222 info@vanvlietbv.nl | www.vanvlietbv.nl

Sterrenhemel van lichtpunten boven ArenA Boulevard Op de ArenA Boulevard in Amsterdam is, naar een ontwerp van architectenbureau Karres en Brand, een ambitieus ruimtelijk netwerk van spankabels met downlights gerealiseerd dat een sterrenhemel van lichtpunten symboliseert. Voor het leveren van de benodigde spankabels met bijbehorende accessoires ten behoeve van het verlichtings-web werd Light Color Design B.V. (LCD) ingeschakeld. De ArenA Boulevard in Amsterdam Zuidoost is samen met de historische binnenstad en de imposante zakelijke Zuidas een van de drie zogeheten grootstedelijke kerngebieden. De Boulevard is een pure voetgangerspromenade in het centrumgebied van Amsterdam Zuidoost. Met name het voetbalstadion Amsterdam ArenA heeft de skyline van dit stadsdeel definitief

S t r a a t b e e l d februari 2010

bepaald. De afgelopen jaren is hier een geheel nieuw stedelijk gebied ontstaan waarin de ArenA Boulevard is uitgegroeid tot het stadscentrum voor wonen, werken, winkelen en vooral uitgaan. In de loop der tijd zijn aan deze presticieuze boulevard bedrijven met klinkende namen gevestigd, zoals onder meer de Heineken Music Hall, Pathé ArenA, woonmall Villa ArenA, het Pepsi Stage evenementencomplex en het GETZ Entertainmentcenter. Web De gemeente Amsterdam meende dat dit centrumgebied met zijn nationale en internationale aantrekkingskracht, ook een qua ontwerp karakteristieke openbare verlichting verdiende die daarbij aansloot. Enkele jaren geleden schreef de

gemeente dan ook een prijsvraag uit met als opdracht een voor de boulevard passende bijzondere openbare verlichting te ontwerpen. Het architectenbureau Karres en Brand werd tot winnaar uitgeroepen met zijn even unieke als gewaagde verlichtingsontwerp en meldt daarover: “ een ruimtelijk netwerk van spankabels met downlights vormt boven de boulevard een sterrenhemel van lichtpunten. De samenstelling van het web reageert qua hoogte en lichtintensiteit op het gebruik van de ruimte en varieert daarom in lichtpunthoogte en dichtheid. Door middel van geïntegreerde dynamische verlichting kan met de openbare verlichting ingespeeld worden op evenementen, manifestaties en seizoenen...”.

Constructie Toen de bouw van de ArenA Boulevard in de 90-er jaren op bescheiden schaal werd opgestart, werd nog in eerste instantie gekozen voor een openbare verlichting door middel van armaturen op hoge masten. In de loop der jaren groeide de boulevard uit tot een kenmerkend nieuw hoofdstedelijk kerngebied met een duidelijk accent op het nationaal en internationaal partygebeuren. Een en ander leidde tot het uitschrijven door de gemeente Amsterdam van de prijsvraag zoals eerder werd omschreven. Voor het leveren van de benodigde spankabels met bijbehorende accessoires ten behoeve van het verlichtings-web werd Light Color Design B.V. (LCD) ingeschakeld. Ook verzorgde dit bedrijf de benodigde sterkteberekeningen alsmede de berekeningen betreffende de bevestigingsconstructies van de spankabels in de gevels. “En met name die constructies in de ge-

vels vormen een belangrijke schakel in het geheel”, zegt LCD directeur Bart Schoofs, “Om het verlichtingsweb met zijn kris kras en ook nog op verschillende hoogten elkaar kruisende kabels, op zijn plek te krijgen, worden gevels van gebouwen en masten benut. Het zal duidelijk zijn dat een solide verankering van de kabels in de gevels, cruciaal is voor de betrouwbaarheid van de totale constructie van het web. Omdat niet één gevel gelijk is aan de ander en omdat al die panden weer verschillende eigenaren hebben, heeft het nogal wat tijd gekost voordat we daadwerkelijk aan het werk konden gaan. Na een grondig bouwkundig onderzoek van de gevel, wordt de constructie van de kabelverankering berekend die specifiek is voor die betreffende lokatie”. Lichtbronnen De lichtbronnen zijn opgehangen op hoogten die variëren van 8 tot

16 meter. De grootste overspanning op de ArenA Boulevard bedraagt 80 meter. Bij de bekabeling is gebruik gemaakt van een standaard 8 mm aramide kabel met een minimale breuklast van 3 ton. De eerste fase van de constructie van het verlichtingsweb is afgerond. Voor het web dat de eerste 100 meter van de boulevard overspant, werd in totaal 2 kilometer kabel toegepast. Het gehele project is mede tot stand gekomen door de goede samenwerking van de participerende bedrijven zijnde ZIUT [projectbeheer en opdrachtgever], imtech Infra BV [montage], Kaal Mastenfabriek [masten] en LCD B.V. [constructie en projectbegeleiding].

i Light Color Design IBC-weg 3C 5683 PK Best T: 0499-372222 www.lcdinfo.nl

Sweapy wipschommel Kühlkamp Buitenspelen introduceert de Sweapy wipschommel die sterk lijkt op het schommelschip die kids kennen uit de pretparken. Het grote verschil is dat de kinderde bij de Sweapy zelf in actie moeten komen. Door een optimale combinatie van samenspel en beweging komt de wipschommel tot de meest verre uitzwaai heen en terug.

bestaat uit glasgestraald aluminium, de staander is verzinkt en moet in beton gestort worden. Het robuuste rollager is onderhoudsvrij en gaat lang mee. De Sweapy heeft een afmeting van 2,60 m x 0,50 m. en een valhoogte van 1,30 m. Voor de plaatsing moet rekening gehouden

worden met een vrije ruimte van 3,50 x 7,00 m.

i Kühlkamp Buitenspelen Losser T: 053-5362767 www.kuhlkampbuitenspelen.nl

De Sweapy wipschommel biedt speelplezier voor jong en oud. Er kan alleen op gespeeld worden, maar de de bewegingen komen het best tot hun recht als er meerdere personen tegelijk op staan. Een ideaal gezinsen gezelschapstoestel, en ook nog eens goed voor de beweging. Robuust rollager Door van de ene naar de andere kant te lopen komt de Sweapy in beweging. Voor deze vloeiende zwevende beweging zorgt het rollager onder het loopvlak. Het loopoppervlak

S t r a a t b e e l d februari 2010

Interactieve Spider bevordert teamgeest bij het spelen Hoe krijgen we de jonge kinderen uit de huidige computergeneratie in de buitenlucht aan het bewegen? “Wij denken dat ons nieuw ontwikkelde speeltoestel Spider met zijn interactieve computergestuurde speelmogelijkheden die jeugd zal aanspreken”, zegt Hans Kokkeel, commercieel manager bij Eibe, “deze qua vormgeving goed getroffen ‘spin’ met zes poten en laaghangende ‘spinnenkop’ met rondom gemonteerde klauternetten, kan zowel met als zonder interactief programma bespeeld worden”. In de speeltuin ’t Goudhaantje in Vlaardingen staat de eerste Spider in het land opgesteld. ‘t Goudhaantje ligt midden in de wijk en wordt door

woningen omringd. Bovendien kan gerekend worden op de klandizie van twee in de directe omgeving liggende basisscholen. “Wij hebben voor de Spider gekozen omdat bij dit toestel duidelijk het kind centraal staat en niet de techniek”, motiveert David de Vries namens de gemeente Vlaardingen de plaatsing van het speeltoestel. Kleuren en geluiden In de Spider zijn drie speelmogelijkheden geprogrammeerd (meer spelen zijn momenteel in voorbereiding en kunnen achteraf via de service laptop worden geïnstalleerd): teamspel, individueel spel en een memory spel. Met name het teamspel daagt de kinderen uit om op een vruchtbare manier met elkaar samen te werken, onderling afspraken te maken en de keus te maken wie met wie gaat spelen. “Het gezonde wedstrijdelement dat inherent is aan het teamspel, vereist dat de kinderen zo snel mogelijk rennen en in de netten klauteren om de grote knoppen in te drukken die het spel voortgang doen vinden”, legt productmanager speeltoestellen Peter Vermaas uit, “de kinderen hebben snel door wat een spel precies inhoudt, dat is

voor deze generatie die vertrouwd is met de computer en games op hun verjaardag vragen, echt een peulenschil...”. Die grote knoppen (ook wel satellieten genoemd) bevinden zich onder- en bovenaan de zes stalen spinnepoten. De bovenste zijn bereikbaar via de rondom gemonteerde klimnetten. De knoppen om een interactief spel te selecteren en de startknop, zijn ondergebracht op de spinnenkop in het midden. Hier worden ook de bereikte scores in de spellen vermeld. Overigens kan elk type spel ook individueel gespeeld worden. De genoemde qua omvang flink bemeten drukknoppen zijn, afhankelijk van het soort spel, ook verlicht: blauw voor het individuele spel en rood/groen voor het teamspel. Tevens kunnen naar believen geluidssignalen in het systeem worden geladen. Specificaties De stalen poten van de Spider zijn verankerd in beton; de klimnetten rondom zijn gemaakt van herculestouw dat inwendig versterkt is met staal. Het interactieve deel van het toestel werkt op laagspanning (24V). Eventueel is het mogelijk om de Spider te voeden via een ter plekke

geplaatst zonnepaneel. Vanwege de geringe vrije valhoogte van 2,5 meter kan volstaan worden met een ondergrond van kunstgras.

i eibe Benelux BV Zoetermeer T: 079-3610010 www.eibe.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

KLEUR STALEN IN EEN PAAR KLIKKEN

Speelplan BV * Randstad 22 - 129 * 1316 BW Almere * Tel: 036 523 61 27 * info@speelplan.nl * www.speelplan.nl

Vernieuwd online www.struykverwoinfra.nl

• Antiwortelfolie • Kluitverankering

Amersfoortseweg 205 3888 NM Nieuw Milligen(Apeldoorn) Telefoon: 0577 - 456561 Fax: 0577 - 456532 E-mail: its@poelbosbouw.nl

Het plan voor beter spelen Ontwerp en realisatie van alle soorten speelruimte

Advies, onderzoek en ondersteuning in speelruimtebeleid en –beheerplannen Veiligheidsinspecties, inventarisaties, en beoordelingen van speeltoestellen en speelomgevingen

• Beluchtingsysteem

Untitled-1 1

10-08-2006 13:00:36

(Advertorial)

Mega boombakken op de Zuidas Op de Zuidas te Amsterdam schieten de gebouwen niet alleen omhoog, ondergronds treft men eveneens een wirwar van bouwzaken aan. Ruimte voor bomen in de volle grond is zodoende schaars. Mega boombakken zijn in dergelijke gebieden een uitkomst om bomen en duurzaam groen te realiseren. Bovendien structureren de bakken op openbare ruimte op een verrassende wijze.

TreeTec Bottom Up systeem.

Highlife boombakken - Zuidas Amsterdam

Treetec Bottem Up De jaren lange projectervaring, de groene expertise van BSI en de innovatie kracht van Streetlife hebben geleid tot een boomverzorgingssysteem, dat volledig in de boombak is ge誰ntegreerd. Het Treetec Bottom Up systeem maakt gebruik van een waterreservoir onder in de boombak, waarbij capillaire kolommen het water rond de wortelkluit distribueren.

Kop van Zuid Bos en Lommer

Boomkeuze De succes-factor van boombakken in de stad is de selectie van geschikte bomen. De boomdeskundigen van BSI Bomenservice adviseren niet alleen bij een duurzame boomkeuze, ook een compleet onderhoudsplan komt aan bod. Onze voorkeur gaat uit naar markante bomen, bijvoorbeeld meerstammig met een dak of paraplu vorm, die een schaduwrijk en prachtig beeld opleveren.

i Streetlife Leiden 071-5246846 www.streetlife.nl streetlife@streetlife.nl BSI Bomenservice Baarn 035 548 58 88 www.bsi-bomenservice.nl algemeen@bsi-bomenservice.nl Delft

Highlife De Highlife boombakken hebben een warme uitstraling door het toegepaste FSC Hardhout. De afgebeelde bakken zijn 2,5 x 2,5 meter (Inhoud 5m3) op het nieuwe Symphony Plein op de Zuidas, waarin de meerstammige berken flink zullen uitgroeien. De Highlife stadsbanken maken eveneens gebruik van brede en smalle houten stroken. De schouderhoge rug van de banken creĂŤert een comfortabele en chique uitstraling.

Haarlemmermeer

Highlife hoge bank ca 470 cm tweezijdig

Bekijk onze website en surf naar de uitgebreide beeldenreeks van boomproducten! Laat u verrassen.

De Dribbelaar Om bij dit speeltoestel het winnende doelpunt te maken, heb je geen elf spelers nodig. Alleen of in teamverband, met elkaar en tegen elkaar worden er met veel plezier doelpunten gemaakt. Plaatsnemen op de zitkogels of staand ‘meemengen’ aan de ring? De geraffineerde bewegingstechniek maakt rondom alles mogelijk. Behendig aan de bal, gaat het door

het verdedigingslabyrint van de tegenstander.

gepantserde glasplaat zorgt ervoor dat de bal in het spel blijft.

De Dribbelaar is gemaakt van verzinkt staal, gelakt met twee componentenlak. De zitkogels zijn voorzien van zwart rubber om comfortabel te kunnen spelen. Een 3 cm dikke

i Spereco Holland BV Weert T: 0495-540205 www.spereco.nl

Zodiac abri Begin december zijn de eerste Zodiac abri’s geplaatst in het historische centrum van ’s Hertogenbosch. OFN liet deze abri ontwerpen in opdracht van reclame exploitant Brouwer en Partners, die een ‘eigen’ abri wilde introduceren.

Het resultaat is een solide, transparante en comfortabele abri met mooie details en een strakke, chique uitstraling. De abri bestaat uit een volledig stalen frame, met daarin ruiten van maar liefst 10 mm dik. Het geheel is opgebouwd op een betonnen fundering. Die is echter niet zichtbaar omdat de abri in ’s Hertogenbosch onder maaiveld is geplaatst, zodat de authentieke bestrating doorgetrokken kan worden. Leverancier OFN geeft aan ‘veel aandacht te hebben besteed aan de duurzaamheid en de milieuvriendelijkheid van het product’. Zo is de zitting van het bankje van ecologisch verantwoord hout. Ook is de gehele

S t r a a t b e e l d februari 2010

abri voorzien van LED verlichting, zowel aan de binnenzijde van de abri als in de design lampen aan de buitenzijde ter verlichting van de haltenamen. Deze LED verlichting geeft in de avonduren een heel passend beeld in het de mooie oude binnenstad. Het meest opvallende detail van de abri is duidelijk het onderdeel waar de abri ook haar naam aan dankt: het dak. Een zeer speciaal dak, dat ook wat afleiding biedt tijdens het wachten!

i OFN Buren T: 0344-576677 www.ofn.nl

Zitelementen rond fietstunnels Na drie jaren van bouw is het 18 septemberplein in Eindhoven weer geopend. Onder het plein bevindt zich een fietskelder voor 1.500 fietsen. Toegang tot deze kelder krijgt men door twee organisch gevormde tunnels.

engineering, modellen, productie en montage op lokatie is door VCP Streetcare in enkele maanden gerealiseerd. De zitelementen bestaan uit verzinkt en gecoat staal, beton en RVS.

i VCP Streetcare BV Zelhem T: 0314–621690 www.vcpstreetcare.nl

Het ontwerp van het plein is van Bureau Fuksas uit Parijs. Rondom de tunnels zijn zitelementen geplaatst die ondermeer een preventieve werking hebben om te voorkomen dat er op de tunnels wordt geklommen. Voor de uitvoering van deze elementen en voor de zitelementen rond de boom op het plein, zocht Fuksas contact met VCP Streetcare BV. De uitwerking van de ontwerpen, de

PMF: “Stalen masten zijn duurzaam” De overheid zet concrete stappen naar een duurzame samenleving en geeft zelf het goede voorbeeld: duurzaam inkopen. In de discussie in hoeverre stalen masten passen in het principe van duurzaam inkopen heeft PMF heeft het voortouw genomen en haar visie op een rij gezet in een overzichtelijk document dat voor iedereen beschikbaar is. “We hebben geprobeerd een aantal objectieve criteria op een rij te zetten die aantonen dat een stalen mast uiterst duurzaam is en past binnen het cradle-to-cradle concept waarbij afgedankte stalen masten na recycling weer opnieuw in de keten worden gebracht als grondstoffen voor een nieuwe generatie stalen masten”, aldus een woordvoerder van PMF. PMF onderbouwt haar stelling dat stalen masten duurzaam zijn, met de volgende argumenten: – (initiële) productie van staal kent

een gunstig energieverbruik, – stalen masten zijn 100% recyclebaar (cradle-to-cradle), – een thermisch verzinkte mast heeft een onderhoudsvrije levensduur van minimaal 40 jaar, – stalen masten hebben zeer gunstige eigenschappen ten aanzien van vermoeiing , – een goed geconserveerde stalen mast heeft veelal een oneindige levensduur, – zink is niet schadelijk voor mens en milieu, – PMF produceert haar stalen masten op een klimaatneutrale wijze. Het document, waarin bovenstaande punten worden uitgediept, is te downloaden via de website www.stalenmasten.nl.

i PMF Burgum T: 0511-463815 www.pmf.nl

S t r a a t b e e l d februari 2010

Straatbeeld Nieuws

MAGAZINE

Nog geen abonnement op de gratis e-mailnieuwsbrief? Elke twee weken verschijnt de gratis e-mailinieuwsbrief van Straatbeeld. De redactie selecteert de meest aansprekende berichten voor u zodat u in één oogopslag weer op de hoogte bent van alle actualiteiten.

Ga naar www.straatbeeld.nl of stuur een email naar abonnementen@acquirepublishing.nl o.v.v. ‘gratis abonnement e-mailnieuwsbrief Straatbeeld’

Straatbeeld website volledig vernieuwd De volledige vernieuwde website van Straatbeeld is live! Uitgebreide projectbeschrijvingen voorzien van prachtige foto’s laten u zien wat collega’s elders in het land gerealiseerd hebben. Naast projectbeschrijvingen vindt u op de site innovatienieuws, nieuwsfeiten en meer. Neem snel een kijkje op www.straatbeeld.nl en voeg de site toe aan uw favorieten.

April: Thema Meubilair In april staat het thema Meubilair centraal in Straatbeeld en wordt ingegaan op alle relevante beleidsen uitvoeringsaspecten als het ontwikkelen van visie en de keuzes voor design, duurzaamheid, materialen en dergelijke. En uiteraard worden meubilair noviteiten gepresenteerd. Heeft u vanuit beleid, ontwerp, beheer of inrichting een

onderwerp voor de redactie? Stuur dan een e-mail naar redactie@acquirepublishing.nl met daarin uw suggestie. Wilt u meer weten over de communicatiemogelijkheden in het magazine van april, op de website of in de e-mailnieuwsbrief, stuurt u dan een bericht naar mnoordzij@acquiremedia.nl.

Welkom! Straatbeeld bezoekt de komende periode twee beurzen op haar vakgebied. Op 10 en 11 maart zijn we te vinden op de Dag Openbare Ruimte België 2010 en ruim een maand later zijn we present op de Urban Design

in de RAI in Amsterdam. Bent u in de buurt? Kom dan zeker even langs om kennis te maken, bij te praten, ideeën uit te wisselen of gewoon voor een hapje en een drankje.

We zien u graag op www.straatbeeld.nl! 44

S t r a a t b e e l d februari 2010

Tribune- en Niveaubank De populaire straatmeubilairlijn FalcoLinea is onlangs uitgebreid met een tribunebank en een niveaubank. Met hun verrassende vorm en vele gebruiksmogelijkheden vormen de twee nieuwe banken een welkome aanvulling op het huidige aanbod aan banken voor de openbare ruimte. Ipv Delft ontwierp de gehele meubilairlijn. De Tribunebank is letterlijk wat de naam doet vermoeden: een bank in tribunevorm. Met drie zitniveaus en een doorlopende bekleding van houten latten vormt de bank een comfortabele en compacte zitgelegenheid voor meerdere personen. Er zijn twee versies van de tribunebank, met gesloten of open stalen zijpanelen. Zo kan de bank zowel op semi-privaat terrein, bijvoorbeeld een schoolplein, als openbaar terrein worden toegepast.

De Niveaubank is een verrassend speelse variant van de bestaande FalcoLinea bank. Dankzij de hoogteverschillen biedt ze veel mogelijkheden. Het verhoogde gedeelte van de bank kan gebruikt worden als tafel, kleine kinderen kunnen met hun gezicht op gelijke hoogte zitten als volwassenen en als de bank al bezet is door twee mensen, kan een derde persoon aanschuiven en toch een gevoel van privacy hebben. Als onderdeel van de Linealijn hebben de banken de kenmerkende zitting van houten delen, die uit de grond omhoog lijkt te komen, en een dragend stalen frame dat de contouren van het meubel volgt. De meubilairlijn bestaat verder uit een afvalbak, een lange bank zonder leuning, een stoel en een bank met leuning. Falco verzorgt de productie en levering, terwijl ontwerpbureau ipv Delft het meubilair bedacht en ontwierp.

i ipv Delft T: 015-7502575 www.ipvdelft.nl Of Falco Vriezenveen T: 0546-554444 www.falco.nl

Vlaketunnel wordt eerste tunnel met LED-lijnverlichting In de Vlaketunnel (Zuid-Beveland, Zeeland) wordt in juni 2010 de nieuwe tunnel LED-armatuur T-line van Industria in gebruik genomen. Volgens de leverancier worden dan voor het eerst in Europa LED-armaturen als lijnverlichting in een verkeerstunnel geïnstalleerd. Bovendien zal dit de eerste tunnel zijn waarbij zowel de interieurverlichting als de ingangsverlichting met LEDs uitgevoerd wordt. `Toepassing van LED’s is energiezuinig en biedt beter zicht en meer comfort aan de weggebruiker`, aldus een woordvoerder van Industria.` De LEDs kunnen eenvoudig worden gedimd en dankzij de toegepaste REVOLED-techniek wordt er optimaal gebruik gemaakt van de eigenschappen van LEDs. Het programmabureau ZekerDuurzaam van Rijkswaterstaat stimuleert dan ook het gebruik van de Industria led-armatuur T-line in toekomstige tunnelprojecten`. Comfort voor de weggebruiker De bestaande tunnel LED-verlichting, in bijvoorbeeld Duitsland en Italië, is toegepast als puntverlichting, net als veelal de huidige verlichting in tunnels. Een nadeel van puntverlichting is het flikkereffect dat de lampen geven als de automobilist door de tunnel rijdt. Bij deze lijnverlichting worden de armaturen direct achter elkaar geplaatst, zonder tussenruimte. Daardoor ontstaat één doorgaande lijn. Indal: `In combinatie met het heldere witte licht van de LEDs is dat veel comfortabeler voor weggebruikers en is het zicht beter dan bij puntverlichting’. Ingang- en interieurverlichting Er worden twee type LED-tunnelarmaturen voor lijnverlichting geïntroduceerd: een interieurarmatuur uitgerust met 40 LEDs en symmetrische lenzen. En een ingangsarmatuur ontwikkeld met 56 LEDs en lenzen

S t r a a t b e e l d februari 2010

met tegenstraalprincipe, zodat het licht schijnt tegen de richting waarin het verkeer rijdt zonder de automobilist te verblinden. De T-line armaturen zijn symmetrisch vormgegeven en minder hoog dan de gebruikelijke armaturen. Na installatie ontstaat daardoor 10 cm vrije ruimte bovenin de tunnel, waardoor naar verwachting er minder incidentmeldingen zijn van vrachtwagens die een armatuur hebben geraakt. Technologie De ontwikkeling van de T-line LEDarmaturen is ondersteund door het programmabureau ZekerDuurzaam van Rijkswaterstaat. Deze afdeling stimuleert duurzame en innovatieve ontwikkelingen in water, transport en mobiliteit, waarbij ondermeer energiebesparing en CO2-reductie centraal staan. Mede door deze samenwerking kon de nieuwe LED-technologie die voor de openbare verlichtingsarmatuur Stela was ontwikkeld, versneld worden vertaald naar de T-line LED-armatuur. Met bijbehorende kenmerken als de selectie van zeer hoogwaardige LEDs, COO-LED koeling waarbij de LEDs zeer koel bedreven worden en daardoor zeer efficiënt zijn en een extreem langere levensduur hebben dan gemiddeld en de DIRECTA-lenstechniek, waarbij de lens en afscherming geïntegreerd zijn (zonder gebruik van een reflector) en hierdoor minder lichtverlies optreedt en de

lichtverdeling terechtkomt waar het hoort. Inherent aan de REVOLEDtechnologie behoort de gebruikelijke lampvervanging tijdens een normale servicelevensduur van de installatie tot het verleden. De verwachting is dat de LEDs in deze applicatie zelf vijftien jaar meegaan. Doordat lampen niet meer vervangen hoeven te worden, voorkomt dit een afsluiting van een tunnel en levert dit een besparing op in operationele kosten. Daarnaast heeft de T-line een glad oppervlak (geen koelribben), waardoor het armatuur eenvoudig te reinigen is en de koeling in de tijd onveranderd blijft. Dimmen De beoogde energiebesparing wordt verder gestimuleerd doordat de LEDs zich eenvoudig laten dimmen. Het dimmen biedt ook mogelijkheden om het vereiste lichtniveau in een tunnel op elk tijdstip van de dag automatisch aan te passen op de omgeving. De interieurverlichting wordt bijvoorbeeld in nachtstand naar 25% gedimd en sluit hierbij goed aan in de nachtelijke omgeving. Desgewenst kan verder gedimd worden naar minimaal 10-15%.

i Industria Technische Verlichting Rotterdam T: 010-2640164 www.indal.nl

Carina; Driehoekige plantenbak met vloeiende lijnen; gemaakt van RVS met accenten van mahoniehout. 100 x 110 cm en 50 cm hoog.

Topazio; Leverbaar in vele maatvoeringen, zowel vierkant als rechthoekig. Gemaakt van cement met marmergruis en met verzinkte wapening. Degelijk en betaalbaar.

Quarzo; Dankzij de solide vormgeving en de ronde hoeken prima geschikt voor het afzetten van pleinen, terrassen en parkeerterreinen. Ook in ronde vorm leverbaar.

Meer groen in de stad? De belangstelling voor groen in de publieke ruimte groeit. Soms past een rechttoe-rechtaan plantenbak, maar soms moet het ook echt bijzonder zijn. In beide gevallen heeft Falco de plantenbakken die u zoekt. Echt bijzonder is de Iona van Falco. Een fraaie, eigenzinnige

a-centrische

plantenbak,

gemaakt van het snel “roestende” Cortenstaal. IONA

Letterlijk

een

fraai

staaltje van stadsverfraaiing…

MEER WETEN? VRAAG HET 400 PAGINA’S DIKKE FALCO GROTE BUITENBOEK AAN. BEL (0546) 55 44 44 OF KIJK OP WWW.FALCO.NL

lp nest

LP Nest Design Erik Bystrup

Targetti Poulsen Holland B.V. 路 Parellaan 26 路 2132 WS Hoofddorp 路 Tel. 0031 235650030 Fax 0031 235652284 路 www.louispoulsen.com