2010-09-SB

Boomkorven Fraaie en functionele extra’s

Boomrooster Lateraal in CorTen

boombescherming

Spannend kleurcontrast met de bestrating

Long Line

verlichting

Optimaal gebruik van de ruimte

Gota Je kan spelen met licht

Voor meer informatie of uitgebreide documentatie bel: 0575 - 58 39 11

www.samson.nl

In Alkmaar hebben ze goed begrepen dat het bestaansrecht van een winkelcentrum afhankelijk is van de bereikbaarheid en toegankelijkheid. Voor iedereen. Dus ook voor de rolstoelgebruikers onder ons, de slecht ter been zijnde en de visueel gehandicapten. Nadat winkelcentrum De Mare was uitgebreid en gerenoveerd werd tevens besloten dat het centrum voor visueel gehandicapten met het openbaar vervoer bereikbaar moest zijn en dat men onafhankelijk en ‘blindelings’ de weg in het centrum moest kunnen vinden. Pagina 86

Licht

Winkelcentrum De Mare voor iedereen toegankelijk

Bestrating

Heerhugowaard is de laatste tientallen jaren uitgegroeid tot een middelgrote stad met ruim 50.000 inwoners. En in tegenstelling tot veel jaren ’50 gemeentes, liep het veel jongere Heerhugowaard pas eind vorige eeuw tegen een grootschalige onderhoudsbehoefte van haar masten aan.

Dat was voor het management aanleiding een duurzame systematiek voor groot onderhoud te implementeren waarbij lichtmasten een geplande levensduur van zestig jaar kregen. Pagina 82

Advies

Egalisatiereserves geven stabiliteit aan beheer OVL

Meubilair

Een aantal jaren geleden paste de omschrijving ‘grijs en grauw’ nog heel goed bij het Vlaardingse Veerplein oude stijl, met onder nog veel meer grijzigheid zijn grote vlakte aan grauwe vervuilde stoeptegels.De gemeente besloot in 2008 om in het kader van de voorgenomen vitalisering van de binnenstad, met de aanleg en totale herinrichting van het Veerplein een eerste zichtbare stap te zetten: ‘een bruisend plein in het hart van het kernwinkelgebied, een centrale ontmoetingsplek in de binnenstad van Vlaardingen...’. Pagina 20

Spelen

Verleden herleeft in Terrazzo mozaïekvloer

Groen

Projectontwikkelaar WaVo realiseerde vlak naast het centrum van Oostvoorne het Elisabethhof, een plein met een ondergrondse parkeergarage en daaromheen woningen die doen denken aan de vrolijk geverfde, houten huisjes op het strand van Vlissingen. Op advies en met bemiddeling van Kunst en Bedrijf BV, besloot gemeente Westvoorne het plein integraal aan te pakken met behulp van een kunstenaar. Geïnspireerd door het aangrenzende duin- en polderlandschap creëerde ontwerper Paul de Kort een boeiend lijnenspel in de bestrating. Ware kunst met klinkers. Pagina 6

Inhoud

Kunst met klinkers

Bij de voorpagina: Duurzaam zitmeubilair van Grijsen, zie ook op pagina 38 e.v.

MA AG GA AZ Z II N E M WEBSITE EN E-ZINE

En verder in dit nummer van Straatbeeld tientallen informatieve berichten over nieuwe producten, gerealiseerde projecten, columns, kort nieuws en meer. Verdeeld over de sectoren spelen, bestrating, groen, licht, meubilair en advies.

Colofon Informatief vakblad voor iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met onder meer analyses, productbeschrijvingen, branche-informatie en projecten.

Megasmooth Ecobin afvalzuil

Straatbeeld is een uitgave van Acquire Publishing bv Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T: 038-4606384 F: 038-4606318 W: www.acquirepublishing.nl Uitgever/hoofdredacteur Geert Dijkstra Medewerkers Wim Nijmeijer, Frank Bekker, Jaap Groot, Marjan van Elsland, Geesje Rietveld, Erna Jansen

Brick

Grafische vormgeving Studio Birnie, Twello Druk Thieme Almere

BuitenBeheer

Centrummanagement Schoonhoven

Advertentie-acquisitie Acquire Media Michiel Noordzij Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T 038 460 63 84 E info@acquiremedia.nl Abonnementen Voor alle informatie over abonnementen op het tijdschrift, de emailnieuwsbrief, de website en andere activiteiten van Straatbeeld, stuurt u een email naar abonnementen@acquirepublishing.nl.

Kouros

Rubbie

Š Acquire Publishing. Alle rechten voorbehouden. Reproductie in enige vorm of op enige wijze verboden zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Acquire Publishing zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Zwolle.

Dag van de Openbare Ruimte 2010 Op 13 en 14 oktober vindt in Houten de Dag van de Openbare Ruimte 2010 plaats. Of beter gezegd: twee dagen. Deze editie van straatbeeld vormt de ideale voorbereiding voor een effectief beursbezoek met ondermeer een beursplattegrond, exposantenlijst en een gratis toegangsbewijs. Bovendien vindt u bij elk artikel waar een van de exposanten bij betrokken is het standnummer vermeld. Heeft u wat interessants gelezen? Noteer dan het standnummer en informeer verder op de Dag van de Openbare Ruimte 2010!

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.

Dag van de Openbare Ruimte: Standnummer 1.032

DCC-Coating Duurzaam Vrij

Gasstraat Oost 7 Po Box 43 5340 AA Oss (--31) 421 674747

www.kaal.nl

300238_Advertentie 1

13-9-10 10:18

groen en geel

Kennis en continuïteit verdwijnen

Een paar dagen later was ik bij het afscheid van de bomenspecialist van mijn dorp. De man had zich 37 jaar (!!!) bezig gehouden met de zorg voor onze openbare bomen, eerst met een heel ploegje mensen, tenslotte met één jongere collega. De rest van het werk was inmiddels uitbesteed of door reorganisaties bij andere afdelingen terechtgekomen. Wordt hij opgevolgd?

Neen! Zijn jongere collega mag voortaan in zijn eentje al die bomen in de gaten houden.

Nog een voorbeeld. Apeldoorn vervulde enkele tientallen jaren een voortrekkersrol als het gaat om bomen in verstedelijkt gebied. Zij plantten en spaarden bomen op de gekste plaatsen, waar een boom normaliter niet zou kunnen functioneren. Maar dankzij een enthousiast drietal (wethouder, sectiehoofd en technicus) was er beleid en geld om te experimenteren met moderne groeiplaatsen, waarin een boom gezond groot kan worden. Apeldoorn werd nagevolgd

in de grote steden, maar ook in het buitenland, zo bleek op de laatste Boominfodag. Inmiddels is de wethouder weg en heeft Apeldoorn gemeend, dat ze er met een flinke reorganisatie weer helemaal bij zou horen. Het sectiehoofd en de technicus zijn op plaatsen terecht gekomen, waar ze nauwelijks meer invloed hebben op ‘hun bomen’.

Twintig jaar geleden voorspelde ik, dat de hoofden van plantsoenendiensten zouden verdwijnen uit de gemeentelijke organisatie, evenals de specialistische kennis op ons vakgebied. Men verklaarde mij voor gek, ik was een doemdenker, enzovoort. Ik heb intussen gelijk gekregen, maar ben daar allesbehalve blij mee. Ik zie teveel fout gaan, niet alleen op bomengebied, maar op alle vakgebieden in de openbare ruimte, waarmee hetzelfde is gebeurd.

Voorstanders van dit soort ontwikkelingen verklaren dat het veel beter is als de gemeente de regie en regelgeving op zich neemt en de rest uitbesteedt. Maar in de eerste plaats heb je dan binnen het gemeentelijk apparaat nog altijd regisseurs nodig die verstand van zaken hebben en op een niveau zitten waar ze inen extern invloed kunnen uitoefenen. In de tweede plaats heb je continuïteit en betrokkenheid ven mensen nodig bij langdurige processen zoals het beheren van een bomenbestand en ook dat zit er nauwelijks meer in. Niet alleen wethouders vertrekken na 4 jaar, maar ook het verloop bij de ambtenaren is schrikbarend. En dankzij ons uitbestedingsbeleid is ook de vaste ‘huisaannemer’ een ouderwets plaatje, dus van de aannemers is geen langdurige betrokkenheid te verwachten.

Hoe is het mogelijk dat er nog zoveel wél goed gaat…

Marjan van Elsland S t r a a t b e e l d september 2010

5

Tekst: Jaap Groot

Had ik u al verteld dat mijn dorp meedoet aan de Entente Florale? De jury is al uitgebreid op bezoek geweest, maar het blijft spannend, want de uitslag komt pas eind 2010, als de dames en heren juryleden langdurig hebben vergaderd onder het genot van hapjes en drankjes. Ze hebben gelijk, want het is een verantwoordelijke klus, maar ook erg leuk, zo werd mij door één van hen toevertrouwd. Het was een zonnige dag en mijn dorp liet zich van haar mooiste kant zien.

Ik mocht even meelopen, want ik heb, zoals u weet, iets met bomen en dat hebben de meeste juryleden ook. Er waren dan ook veel bekenden bij, dames en heren van mijn leeftijd, al dan niet met VUT, FPU of gewoon pensioen na een leven als hoofd van een plantsoenendienst. Enkele jongeren waren er gelukkig ook bij. Zij waren geen hoofd van een plantsoenendienst, maar stadsecoloog of groenspecialist bij het ingenieursbureau of ‘iets’ bij de sectie Ruimtelijke Inrichting en Beheer. Hoofden van plantsoenendiensten bestaan namelijk niet meer.

Kunst met Klinkers Elisabethhof in Oostvoorne geïnspireerd op duin- en polderlandschap

Projectontwikkelaar WaVo realiseerde vlak naast het centrum van Oostvoorne het Elisabethhof, een plein met een ondergrondse parkeergarage en daaromheen woningen die doen denken aan de vrolijk geverfde, houten huisjes op het strand van Vlissingen. Op advies en met bemiddeling van Kunst en Bedrijf BV, besloot gemeente Westvoorne het plein integraal aan te pakken met behulp van een kunstenaar.

Geïnspireerd door het aangrenzende duin- en polderlandschap creëerde ontwerper Paul de Kort een boeiend lijnenspel in de bestrating.

Ware kunst met klinkers.

De aanleiding voor het inschakelen van adviesbureau Kunst en Bedrijf was dat de gemeente een kunstwerk op het plein wilde realiseren. Het oorspronkelijke pleinontwerp van de projectontwikkelaar omvatte een eenvoudig bestratingpatroon en bomen als groenelement. Directeur Gabi Prechtl: “De gemeente Westvoorne wilde een kunstwerk aan dit ontwerp toevoegen. Maar de Elisabethhof bood de uitgelezen kans om een integraal plein te ontwikkelen.

Een plein, met oog voor de omge-

6

S t r a a t b e e l d september 2010

ving, de bewoners en het gebruik.

We hebben de gemeente kunnen overtuigen om het kunstbudget bij het budget van de inrichting te trekken en het hele plein als één groot kunstwerk te benaderen.”

Functioneel maar poëtisch ontwerp Kunst en Bedrijf maakte, zoals gebruikelijk in de aanpak van het bedrijf, een analyse van de situatie en de omgeving. In combinatie met de eisen van de gemeente werd vastgesteld dat het Elisabethhof een verblijfsplek moest worden voor direct omwonenden. Maar om te voorkomen dat het een hangplek werd voor niet-bewoners moest het plein tevens de uitstraling krijgen van een doorgangsroute voor fietsers en wandelaars vanuit de kern van Oostvoorne. Een tegenstelling die een grote uitdaging vormde voor de uiteindelijke ontwerper. Op advies van Kunst en Bedrijf selecteerde de gemeente kunstenaar Paul de Kort.

In zijn ontwerp van het Elisabethhof, genaamd ‘Duin en Polder’, ont-

moeten de golvende lijnen van de duinen ten westen van Oostvoorne, de rechte lijnen van het polderlandschap. Met verschillende kleuren klinkers is dit lijnenspel diagonaal over het plein getrokken. “Daar waar duin en polder botsen, ontstaat een organisch interferentiepatroon van overlappende ovalen die ik uitwerkte tot zitmeubilair en groenoase. Oogstoppers tussen glooiende lijnen”, omschrijft de kunstenaar.

Kunst en Bedrijf Kunst en Bedrijf is een adviesbureau dat zich richt op kunstopdrachten die zich nestelen in de brede context van ruimtelijke ordening, stedenbouw, architectuur en inrichting van de openbare ruimte. Directeur Gabi Prechtl: “Bij gemeenten heerst vaak een angst dat het inschakelen van een kunstenaar zweverige en onpraktische toestanden tot gevolg heeft. Compleet onterecht. De processen die wij begeleiden zijn vergelijkbaar met de processen waar architecten bij betrokken zijn. Alles wordt zakelijk bekeken, praktisch omkaderd en vastgelegd in contracten.” Tijdens projecten is de rol van het bedrijf die van intermediair tussen de gemeente en de kunstenaar. Directeur Gabi Prechtl: “We bevechten het budget, de benodigde vrijheid en het vertrouwen tussen de opdrachtgever en de kunstenaar. Daarbij is ook de medewerking van uitvoerende partijen van groot belang, omdat zij het werk in de geest van de kunstenaar dienen uit te voeren.”

“De ovalen creëren de gevraagde verblijfsplek voor bewoners, terwijl de diagonale lijnen het doorgaande karakter van het plein accentueren.”

De Kort was alles behalve vrij in de uitwerking van zijn ontwerp. Het budget en het beeldkwaliteitsplan waren al uitgekristalliseerd. Door de garage onder het plein en de daardoor benodigde drainage van regenwater, restte de kunstenaar nog een beschikbare bodemdiepte van 40 centimeter. Projectleider bij de gemeente Richard van de Ploeg voegt toe: “In juli van 2009 moest worden begonnen met de uitvoering want medio december zouden de woningen worden opgeleverd en verwachtten de projectontwikkelaar én de bewoners een mooi, afgewerkt plein.” Al met al had De Kort nog geen drie maanden om tot een definitief ontwerp te komen waar de gemeente (lees: twee wethouders, het hoofd openbare ruimte, het hoofd cultuurbeleid en projectleider Richard van de Ploeg), Kunst en Bedrijf, de projectontwikkelaar én de bewoners hun akkoord op konden

geven. “Hoewel de projectontwikkelaar angstig was voor een totaal ander concept dan het ontwerp dat de kopers van de woningen destijds was voorgehouden, werd tijdens de presentatie aan de bewoners in juni het nieuwe ontwerp met veel enthousiasme onthaald”, vertelt Prechtl. Het verbaasde haar niet: “Als je voelbare kwaliteit toevoegt, herkennen mensen dat.”

Civiele techniek onder het maaiveld Onder het Elisabethhof bevindt zich een parkeergarage voor de bewoners, een feit dat bepalend was voor de keus van bestrating en afwateringsysteem. Projectleider Richard van de Ploeg van gemeentewerken had de leiding over de civiel technische aspecten het project, in samenwerking met Civiel Technisch bureau Diksland. Van de Ploeg: “Na uitgebreid onderzoek zijn we bij Aquaflow en DrainProducts uitgekomen die in samenwerking het Dakwatersysteem hebben ontwikkeld. Bij dit systeem wordt hemelwater direct opgevangen en geborgen op de plaats waar het valt, namelijk op het dak van de parkeergarage, onder het plein. Dat was van groot belang omdat het hoofdriool, dat op enige afstand van het plein ligt, een minimale afvoercapaciteit heeft.” Onder de bestrating zijn permavoid funderingsvervangers aangebracht, een soort kunststof kratten. Deze units zorgen voor het tijdelijk bergen van het hemelwater en mondjesmaat afvoeren naar het hoofdriool. Behalve de dosering van het opgevangen water naar het hoofdriool heeft dit dakwatersysteem

nog een aantal belangrijke voordelen voor het Elisabethhof. Van der Ploeg: “Met lijnafwatering ben je snel gebonden aan een patroon van lijnen en afschot in de bestrating. De wens van Paul de Kort was om het plein vlak aan te leggen om zo meer vrijheid te krijgen in het ontwerp.

Met het dakwatersysteem kon de bovenbouw van de constructie, de gebakken bestrating zoals opgenomen in het beeldkwaliteitsplan, vlak worden aangelegd en kon de opvang van het water volledig uit het zicht blijven.” Uitkomst bood ook de minimale inbouwhoogte van het systeem van 210 mm; de beschikbare hoogte tot het straatniveau meet slechts 40 cm.

Zuivere klei In het Duin en Polder project speelt bestrating een hoofdrol. Toch had ontwerper De Kort relatief weinig ervaring met, en kennis van, straatstenen. De visie van de kunstenaar moest leidend zijn bij de inrichting van het plein, maar wel gecombineerd met de civiel technische ondergrond. Daarom gingen productkeuze voor fundering, afwatering en bestrating, de uitwerking van ontwerp en bestek, en uitvoering ongeveer gelijk op. De Kort: “Zoals altijd in mijn ontwerpen praat ik gedurende het tekenen continu met de leverende en uitvoerende partijen.

Zij weten immers wat er in de praktijk wel en niet mogelijk is. Niemand heeft iets aan een ontwerp dat niet realiseerbaar is, of volledig het budget overschrijdt.” Voor de keuze van de bestrating verdiepte De Kort zich met behulp van projectleider Van de

S t r a a t b e e l d september 2010

7

Fundering, waterberging en bestrating Elisabethhof In het geval van waterpasserende bestrating is het van groot belang dat de verschillende lagen en elementen op elkaar zijn afgestemd. De waterdoorlatendheid van de bestrating en de fundering eronder moet goed werken in combinatie met de permavoidunits. Hetzelfde geldt voor het split en de voeggrootte. In nauw overleg met Drain Products, Aquaflow, uitvoerder Heerschap Drainage BV en bestratingleverancier CRH Clayproducts zochten Van der Ploeg en De Kort de juiste materialen uit.

Fundering en waterberging Drain Products Europe B.V. in samenwerking met Aquaflow Uitvoering fundering en waterberging Heerschap Drainage BV Straatbaksteen CRH Clayproducts Uitvoering bestrating W. van den Heuvel & zn BV, onderaanneming W &W Bestrating

Ploeg in de wereld van de rivierklei en de zuivere klei, van stengpers- en vormbakstenen, gerakeld of gezand.

In verband met het waterbergingsysteem onder de bestrating moesten de stenen waterpasserend zijn. Normaliter zijn dit vormbakstenen van een zachtere kwaliteit, gemaakt van klei uit de rivieren waar de grotere mate van afzetting de klei verontreinigd. Deze stenen worden eerder grauw omdat de poriën grover zijn.

De Kort wilde echter stenen die pasten binnen zijn ontwerp en mooi zouden blijven. Eén producent, CRH Clayproducts, bleek op bestelling waterpasserende strengpersstenen te kunnen leveren. De zuivere en fijnere klei die wordt gebruikt voor het strengpersprocede zorgt voor

Fraaie detaillering

8

S t r a a t b e e l d september 2010

Opbouw: – parkeerdek met dakbedekking aangebracht volgens advies van BDA Dakadvies – glijfolie en geotextiel – permavoid infiltratie units (kratten) – geotextiel – verhardingslaag van 145mm van ongebonden steenmengsel meervoudig gebroken hardsteen 4-16mm – straatlaag van 30mm meervoudig gebroken hardsteen 2-8mm – voegen: meervoudig gebroken hardsteen 1-3mm met een zeer hoge hardheid en waterdoorlatendheid, maar wel filtering van vuil – Bestrating, gebakken klinkers, waterpasserend dikformaat 202x65x75 Yellow geschaafd 118.000st (1580m2), Gray glad 40.000st (530m2), Gray Dark geschaafd 3.900st (52m2)

een hardere steen met een grotere kleurechtheid. Na een bezoek aan de fabriek viel de keus van de ontwerper op deze strengperssteen in verschillende kleuren en met verschillende oppervlaktebehandelingen; lichtgrijs en glad afgewerkt, donkergrijs gerakeld (lees: geschaafd red.), en lichtgeel gerakeld. De Kort: “De kleuren doen denken aan zand en klei en lenen zich mooi voor een schaduwspel. Geel is een uitgesproken kleur maar grijs verandert van kleur met het daglicht. Bij een helder blauwe lucht krijgen de stenen een koele uitstraling, bij grauwer weer lijken de stenen warmer van kleur. In tegenstelling tot gezande bakstenen, vergroot het gladde oppervlak van deze bestrating het visuele effect

onder invloed van het steeds veranderende licht.”

Kunst met klinkers Het korte tijdsbestek en het lastige ontwerp stelden hoge eisen aan de aannemer. Van der Ploeg: “Het moest een partij zijn die bereid is continu in gesprek te blijven met de kunstenaar en mee te denken.

Want een exact en definitief bestek was er niet, dat werd gaandeweg geschreven. In verband met eerdere, positieve ervaringen kozen we voor Ed de Wolf van W&W Bestrating uit Pernis.” De inbreng van De Wolf was groter dan het leggen van stenen.

Een voorbeeld is het advies van de aannemer om het idee van een vlak gelegd plein te vervangen door een optisch vlak plein. Van der Ploeg: “Een groot vlak oppervlak wordt optisch hol waarbij de buitenste randen hoger lijken te liggen. Om het plein voor het oog recht te maken, moest het midden zo’n vijf centimeter hoger komen te liggen dan de randen.”

Voor de uitvoering maakte De Kort een duidelijke patroontekening met de stenen in een keperverband. Na plaatsing van het afwateringsysteem en de ovalen zit- en groenelementen, ging W&W begin oktober aan de slag met de polderkant van het plein. Maar dat bleek tevens het lastigste stuk om het patroon te laten ‘vloeien’. De Kort: “Voor het gewenste subtiele effect moest her en der een steen worden gewisseld met een andere kleur klinker. Door over het plein te lopen konden Ed en ik zien of het bestratingpatroon zich vloeiend verplaatste. Zoals een schilder soms afstand moet nemen van zijn doek, bekeken we het plein ook vanaf een aangrenzend balkon. Daar waar het oog bleef steken, zat een ‘weeffout’. Bovenop die afwijkende

stenen in het bestratingpatroon, legde ik de juiste stenen die W&W vervolgens verving. Op sommige dagen werden wel vijf-, zeshonderd stenen opnieuw geplaatst.” De bereidwilligheid en vaardigheid van W&W is ook terug te zien op die plekken waar de bestrating raakt aan de omliggende woningen en de ovalen zitelementen. De bestrating werd hier ‘koud’ tegenaan gelegd en niet zoals gewoonlijk met een ‘strek’. Dit houdt in dat er geen rand van hele stenen langs de verticale elementen werd gelegd alvorens met het patroon werd begonnen, maar dat de stenen zo werden geknipt zodat ze perfect aansluiten aan de wanden.

De Kort: “Dit wekt de suggestie dat de objecten op het plein zijn gezet, in plaats van dat het plein ertussen lijkt gelegd. Alsof het patroon onder de objecten, lichtmasten en huizen doorloopt en Duin en Polder ononderbroken voorttrekken.” Ondanks streng winterweer werd het hele plein in minder dan drie maanden bestraat.

Cortenstalen ovalen Op de plek waar in het patroon vier gesloten ovale vormen waren ontstaan, ontwierp De Kort vier bakken van cortenstaal met daarin verwerkt de groenvoorziening en de zitgelegenheden. Een middelste vijfde ovaal in het patroon hapt als het ware een stuk uit ieder van de vier omliggende ovalen. Op die plekken tekende De Kort houten zitvlakken; de rest van de vormen werd met beplanting gevuld. Kunstproductiebedrijf Segno d’Arte realiseerde de cortenstalen ovalen. De zitvlakken werden gemaakt van 15 cm brede houten planken van het type Angelim Vermelho, op 45 cm ergonomische zithoogte. De planken, met

afgerond zaagvlak, steken iets uit over de cortenstalen rand. Daaronder loopt een subtiele lijnverlichting.

De Kort: “Ik wilde geen lichtmasten midden op het plein, maar tegelijkertijd mocht dit verblijfgedeelte geen donkere plek worden. De lijnverlichting accentueert de vorm en de verblijfsfunctie van de objecten.” De opstaande randen van de bakken zijn niet overal even hoog, maar zakken als het ware aan een kant in het plein weg. De onderlinge afstand tussen de zitovalen is zo afgestemd dat rollators en rolstoelen ruim kunnen passeren. Voor de beplanting wist De Kort internationaal vermaard tuinontwerper Piet Oudolf te strikken. Paul Casteleijn Hoveniers nam de aanleg van het groen voor zijn rekening. In de cortenstalen bakken prijken onder andere Prairiegras, Lampepoetser, Blauwgras, Sedum en violetkleurige Zeelavendel. De beplanting behoeft bijna geen onderhoud en geeft in ieder seizoen een ander beeld.

Aangezien de buitendienst van de gemeente Westvoorne geen ervaring had met siergras, werd in de tuinen van Piet Oudolf zelf een korte cursus gegeven over het onderhoud en de verzorging van de toegepaste soorten. Uitvoerder Casteleijn paste een speciaal mengsel van grondsubstraat toe om de bloei en duurzaamheid van de grassen te waarborgen.

Tijdens het hele project ‘Duin en Polder’ was de visie van Paul de Kort leidend. Volgens Kunst en Bedrijf directeur Prechtl is het Elisabethhof hét bewijs dat het betrekken van een kunstenaar bij de inrichting van een openbare ruimte een enorme meerwaarde kan opleveren. “Gelukkig is de openbare ruimte inmiddels niet meer de sluitpost. Want toegepaste kunst gaat verder dan een beeld

op een sokkel; het kan omgevingen creëren waar iedereen beter van wordt.”

Producenten, leveranciers en producten Elisabethhof: • Cortenstalen zitovalen Segno d’Arte naar ontwerp van Paul de Kort • Beplantingsplan Piet Oudolf • Uitvoering groen Paul Casteleijn Hoveniers • Verlichtingsplan De Kruijter Openbare Verlichting • Masten Aubrilam type Dome chestnut • Armatuur Schréder type Alura-1696 • Levering en plaatsing verlichting Citytec BV • Afzetpaaltjes Aubrilam type Orlam chestnut, geleverd door Industrielicht • Betonnen traptreden Struyk Verwo

S t r a a t b e e l d september 2010

9

Ecobin Afvalzuil Met zijn hoogte van 115 centimeter en 100 liter inhoud is hij een opvallende verschijning in het straatbeeld: de Ecobin Afvalzuil. De Europees gepatenteerde Ecobin is reclamezuil en afvalbak tegelijk.

De Ecobin is ontwikkeld in samenwerking met diverse gemeenten en er staan inmiddels meer dan 500 exemplaren in ondermeer Alkmaar, Den Haag, Hilversum, Putten, Oldebroek, Rotterdam en Zwolle. De stalen Ecobins zijn vandaalbestendig en vlamdovend en door de arbo-

vriendelijke ergonomie eenvoudig te legen.

Gratis De fabrikant plaatst de Ecobins gratis op straat of in winkelcentra en neemt ook het onderhoud en eventuele vervanging voor haar rekening. De gemeenten of terreinbeheerders hoeft ze dus alleen maar zelf te legen. De kosten worden gedekt uit de opbrengst van de wisselende reclameposters die in een speciaal frame in de zuilen worden geplaatst, Ecobin in Putten

in opdracht van adverteerders. Sommige gemeenten, zoals Alkmaar, Den Haag/Scheveningen en Zwolle, hebben ook zelf afvalzuilen aangeschaft, dus zonder reclame. Naar wens van de gemeente kunnen de Ecobins in iedere RAL kleur geleverd worden.

Putten: ‘ideaal concept’ Na een geslaagde proef met vier Ecobins heeft de gemeente Putten het project recent uitgebreid naar 27 stuks, verspreid door het hele centrum. Wethouder Ard Kleijer: “Dit concept is ideaal voor ons.

De bakken zijn groot en toch niet lomp en zijn snel en makkelijk te legen, zo is de ervaring van onze reinigingsdienst. Het ziet er allemaal heel netjes uit en bovendien zijn de investering en het onderhoud voor de exploitant.” Dit in tegenstelling tot de situatie rond de oude kleine bakken. “Die puilden al snel uit. De Ecobins zijn veel groter en hoeven dus minder geleegd te worden.”

De wethouder sluit niet uit dat er nog meer Ecobins in zijn gemeente worden geplaatst.

Standnummer 4.010 Ecobin Nederland BV Zwolle T: 038-3388555 W: www.ecobin.nl

Outside Indus Erdi heeft de serie Outside balkenbanken uitgebreid met het model Outside Indus.

De balkdelen van dit model zijn van 100% Pure FSC Tatajuba, rondom geschaafd en de hoeken afgerond.

De Outside Indus wordt blind gemonteerd ten gunste van de uitstraling van de bank. Tevens wordt op deze wijze vandalisme tot een minimum beperkt.

Het onderstel bestaat uit staanders die thermisch verzinkt zijn volgens

10

S t r a a t b e e l d september 2010

NEN-EN-ISO 1461 en vervolgens gepoedercoat in een standaard RAL kleur.

Optioneel is de bank uit te voeren met een rugleuning.

Standnummer 3.020 Erdi B.V. Zaandam T: 075-6173357 W: www.erdi.nl

boo BambooBam o o b m a B boo o o a b B m o BambooBaBambooBambooBamboboom o o b m a mboo B a o B o b m o o m Ba a b o B o m o a b o B b m o a o m B a b o B o m o a b o B amboo b m o Ba booBambobooBambooBambooBamambooBambooBambooB am BambooBam o o booBam booBambooBambooB ambooBambooBamb B Ba BambooBam o o B b m o a o m booB booBamb booBambooBambooBa amboo m a B o o BambooBam b m a B o B o m b amboo amb booBa BambooBam ooBambooB BambooBam b o o m a b ooB B m o a o B b o o m o a b o B b m oo m Bamabm Ba a b B m o a o B b o o m a b ooBa B m o a o B b Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB abm oo (Her)inrichtingsplannen voor Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB abm b Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB m begraafplaatsen, kerkhofjes en crematoria: o a o m Bamb booBa ambooB a oBambooBo BambooBam o o b o B b m a m B a o B o b m a o • uitbreiding/inbreiding/herinrichting b Bamboo oB o m a b B m o a o B b o o m a b oo B b m o a o m • ontwikkeling nieuwe begraafplaats oBambooBoBambooBambooBamb booBambooBambooBaBam o b m a B o o b b m a o m B Bamb • opwaardering/revitalisatie BambooBaBambooBambooBamboo o o b m a booBamboo B a m o a B o B o b o b m amboo ambooBambooBam oo booBa • kinderhofjes ooBambooB BambooBam b m a B o o ambooB ambooBambooBamb b m o a o B • urnenmuren b Bamboo BambooBambooBam bB BambooB BambooBambooBamb • urnentuinen Bamboo BambooBambooBam oo amboo ambooBambooBam mboo ambooBambooBambooBo • nagedachtenismogelijkheden Babij ambooB ambooBambooB BambooB BambooBambooBambobB strooivelden en verzamelgraven booB o Bamboo BambooBambooBam obooBoaBmambooBambooBamabm • restauratie & renovatie Bamboo BambooBambooBam ooB amboo BambooB Bamboo B ambooB ambooB amb ooBamboo Buro- en projectinformatie op aanvraag: amb boo oo ooBambooB BambooB am b o o m www.adawille.nl a b B m o a o mbooBamabm B a b o B o m o a b o B b m o a o m B a b o B o boo m o a b o B b m o Ba booBambobooBambooBambooBamambooBambooBambooB mboo a B BambooBam o o b oB am o m B a b o B o m o a b o B b m o a o m B a b o oo B o m o a b o Bam booBamb booBambooBambooBamabm oBambooBoHet o m a b B m o a o B b o o m a b duurzame B m a B o m B booBamb booBambooBambooBa ambooBambooBambooooBab BambooBam B booBam alternatief ambooBamabmboo booBamboo B m o a o B b o o m BambooBam a b B m o a o B b o bo ooBam ooBambooBambooB amb BambooBam ambooBamabm B o B o amb b m a B o o b booBamboo oB booBo o m Bam a b B m o a o B b o o m a b ooBam B b m a o m BambooB BambooBambooBamb booBambooBambooBa mb a oo ir. Ada Wille bnt oBam Bamboo oBambooBo o b booBamboo m a B o o b m Dorpsstraat 37, 2396 HB Koudekerk a/d RijnBambooBam a o b Bamboo oB m a b B m o a o B b o o m a b B b m o a o tel. 071-341 90 97 /06-23379709/info@adawille.nl oBambooBoBambooBambooBamb booBambooBambooBam o b m a B o o b a m a B o m BambooB BambooBambooBamb booBambooBambooBa ambooBambooBamboo o Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooBambooBambo Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooBambooBamb Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooBambooBam Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooBambooB Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooBambo Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooBam Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB ambooB Bamboo BambooBambooBam booBambooBambooB Bamboo BambooBambooBam Bamboo

Solid Bamboo

A. Satellietbaan 6-B, 2181 MH Hillegom, The Netherlands T. +31 (0)252 53 44 17 F. +31 (0)252 41 38 53 I. www.solidbamboo.nl E. info@solidbamboo.nl

Machine plant bloembollen onder het gras Jac. Uittenbogaard & Zonen BV, kortweg aangeduid met JUB, vierde dit jaar zijn 100-jarig bestaan met nu de 4e generatie van de familie aan het roer. Een bedrijf dat actief is in alle facetten van de bollenteelt: de veredeling, de teelt en de handel en broeierij van bloembollen van de eigen kwekerij. JUB is aangesloten bij de kwekersvereniging Remarkable, die zich specifiek richt op de veredeling van tulpen.

Op een totaal oppervlak van 35 hectare, grotendeels rondom het bedrijf in Noordwijkerhout, worden 60 soorten tulpen (18 ha), 15 soorten narcissen (6 ha) en 10 soorten hyacinten (11 ha) geteelt. In de broeierij worden jaarlijks 3,2 miljoen tulpen getrokken. De bollen van eigen teelt, aangevuld met bollen van derden, worden verpakt verkocht via tuincentra en bloemisten in binnenen buitenland. Een aparte categorie afnemers wordt gevormd door gemeenten, hoveniers, groenvoorzieningsbderijven e.d., waarvoor de artikelgroep ‘landscape’ specifiek is samengesteld.

Mengsels Bloembollen in deze ‘landscape’ categorie worden geleverd in een hoeveelheid van minimaal 50 stuks.

Wanneer de betreffende gemeente Plantmachine achter traktor

12

S t r a a t b e e l d september 2010

er voor kiest om het planten in eigen beheer te houden, worden de bollen verpakt geleverd. Meer en meer wordt er echter gekozen voor de variant waarbij Uittenbogaard op locatie de bollen machinaal plant, hetgeen de gemeente tijd en arbeidskosten bespaart. “Om gemeenten en groenvoorzieningsbedrijven een ruime keus qua kleur, hoogte en bloeitijd te kunnen bieden, stellen we kant en klare mengsels van bloembollen samen”, zegt Willem Zandbergen. “Dat zijn dan verschillende soorten die goed tegelijkertijd bloeien of juist gedurende een extra lange bloeiperiode, die kan varieren van 3 tot 6 maanden. Om de bollen op een specifieke lokatie aan de grondsoort en de omgeving aan te

Mengsel machinaal planten

passen, kunnen wij naar wens beplantingsplannen opstellen. De beste tijd om te planten is de periode eind september, oktober tot en met eind november. Afhankelijk van het weer en met name de grondtemperatuur die niet te warm mag zijn. Als het niet vriest kan zelfs tot half december geplant worden. Het streven is dat vanaf eind januari de eerste bollen gaan bloeien en dat die bloeiperiode zich voortzet tot eind juni: in het vroege voorjaar komen bijvoorbeeld eerst de krokusjes op, gevolgd door narcissen die verder worden opgevolgd door steeds weer een ander bloeiend bolgewas”.

Machinaal geplante bloembollen in een gazon hebben qua bloeitijd een lange levensduur. Als elk najaar de grond goed wordt bijgemest blijft de aanplant 10 tot 15 jaar lang elk jaar weer bloeien, narcissen zelfs meer dan 20 jaar.

Stedelijke omgeving De praktijk heeft geleerd dat hoe stedelijker de omgeving is, hoe meer mogelijkheden er zijn om straten en pleinen te verfraaien met soorten en kleuren. Om enkele ideeën te geven: grootbloemige tulpen in kleuren als oranje, rood en paars doen het goed in een omgeving met veel bebouwing en verkeer. Gedempte kleuren daarentegen zijn meer op hun plaats in stadsranden en het buitengebied, afkomstig van krokussen, zowel kleinkronige als botanische narcissen en boshyacinten.

Zandbergen: “Om een extra bloeiperiode te genereren wordt het combineren van bloembollen met vaste planten steeds populairder in de gemeenten. Het planten gebeurt handmatig en niet machinaal. De bloembol bloeit vóór de vaste plant.

Het oude loof van de afgestorven bol wordt bedekt door de vaste planten en is dus niet zichtbaar. Het jaar erop komt de bloembol weer opnieuw tot bloei”. Vroegbloeiende vaste planten kunnen goed gecombineerd worden met eveneens vroegbloeiende bolgewassen, zoals sneeuwklokjes, krokussen, chionodoxa en narcissen. Laatbloeiende bollen, zoals allium en camassia, gaan goed samen met in de maand mei bloeiende vaste planten.

Mengsel machinaal planten

Plantmachine De meeste soorten bloembollen zijn geschikt om door middel van een zogeheten plantmachine geplant te worden. Daarbij geldt: hoe vroeger de bloei, hoe beter. Want de meeste grasstroken moeten op tijd weer gemaaid worden en vóór die tijd moet het loof van de bolgewassen wel de mogelijkheid hebben gekregen om af te sterven. Met de door een traktor voortgetrokken plantmachine worden de bollen ónder het gras geplant. Het gras wordt door de machine opengesneden, de bollen vallen ín de door twee ‘plantvoeten’ gemaakte gaten, waarna de graszode weer wordt terug gevouwen en vervolgens nog eens wordt aangedrukt door een rol. Belangrijk

Mengsel machinaal planten

Detail plantmachine

is dat de grasmat goed gesloten en kort gemaaid is, anders vouwt deze minder goed terug in de oorspronkelijke positie.

Onder normale omstandigheden kunnen door de plantmachine zo’n 10.000 narcissen of 25.000 krokussen of andere bolgewassen per uur worden geplant.

i Jac. Uittenbogaard & Zonen Noordwijkerhout T: 0252-373762 www.jubholland.nl

S t r a a t b e e l d september 2010

13

Bamboe duurzaam alternatief voor hardhout Solid Bamboo levert duurzame bamboe voor toepassing in de openbare ruimte.

Niet alleen is bamboe een ecologisch verantwoorde grondstof, het neemt ook ruim vier keer zoveel CO2 op dan veelgebruikte houtsoorten.

Bovendien kan bamboe na drie tot vijf jaar al worden geoogst en verwerkt, omdat de wortels van bamboeplanten na het oogsten scheuten blijven geven. Traditionele houtsoorten daarentegen hebben vijftig tot honderdvijftig jaar nodig om te herstellen na het kappen.

Daar komt nog bij dat bamboe razendsnel groeit; soms zelfs met tientallen centimeters per dag.

Ook houdt de dichte wortelstructuur erosie tegen. Kortom: bamboe is een grondstof die volop voorradig is en blijft in de toekomst.

FSC gecertificeerd Met de gepatenteerde DensityThermo behandeling van Solid Bamboo worden de bamboevezels onder extreem hoge druk verhit en geperst tot platen met een gewicht van ongeveer 1200 kg/m³.

Dit maakt dat het materiaal behoort tot duurzaamheidklasse 1 en een goed alternatief is voor hardhout.

Het bamboe dat wordt gebruikt, komt uit verantwoord beheerd bos en is FSC gecertificeerd.

Standnummer 4.044 Solid Bamboo Hillegom T: 025- 253 44 17 www.solidbamboo.nl

Concurrerende prijzen van de marktleiders in Europa in:  overkappingen, fietsenstallingen en rookoplossingen  winkel-, park- en straatmeubilair van Italiaans design  integraal toegankelijke openbare toiletten en urinoirs

H.A. Lorentzstraat 121  3331 EE  Zwijndrecht  T +31(0)78 619 8317  F +31(0)78 619 6934  www.cameleonurbanproducts.nl  info@cameleonurbanproducts.nl

14

S t r a a t b e e l d september 2010

Transparantie in onderhoud en reparatie van reclamedragers Sinds 1 maart 2009 is de Outdoor Maintenance Company Group (OMC-Group), vanuit de vestigingen Hoevelaken, Wormerveer, Best en Rotterdam actief op het gebried van ‘beheer en onderhoud van straatmeubilair en objecten in de openbare ruimte’.

De Outdoor Maintenance Company Group, kortweg OMC-Group, had een jaar geleden een vliegende start met meteen al ruim 100 medewerkers. “En dat is heel bijzonder natuurlijk”, beaamt directeur Nico van Meijel, “als je een eigen bedrijf opricht en meteen al kunt rekenen op de klandizie van je voormalige werkgever, in wiens bedrijf het plan tot verzelfstandiging werd geboren.

Mede-directeur Frank Kaan en ik waren een korte periode bij deze landelijk opererende exploitant van outdoor-reclame verantwoordelijk geweest voor het reilen en zeilen van de afdeling operations. Omdat deze serviceafdeling niet direct deel uitmaakte van de kernactiviteiten van het bedrijf, werden er in onze ogen kansen gemist om tot een goed geoliede organisatie met groeipotentieel te komen. In goed overleg met de directie kregen we de kans om de afdeling over te nemen en als een zelfstandig bedrijf verder te gaan”.

20.000 posters Een belangrijk bedrijfsonderdeel van OMC-Group is het wisselen van postercampagnes in steden en dorpen: door heel Nederland worden per week ruim 20.000 posters in abri’s, mupi’s en billboards gewisseld. “Het uithangen van een poster lijkt simpel, maar er zit vinden wij toch meer aan vast”, legt Nico van Meijel uit. “In onze organisatie hebben we methoden geïntroduceerd die het mogelijk maken dat de opdrachtgever inzicht krijgt hoe zijn postercampagne er op straten en pleinen daadwerkelijk uitziet. Door het resultaat van onze

werkzaamheden terug te koppelen naar de opdrachtgever kan deze zich er van overtuigen dat zijn poster recht hangt, het glas schoon is en of de verlichting werkt. Bovendien kunnen we met name de gemeente letterlijk laten zien dat beschadigde straatobjecten deskundig gerepareerd werden, want het scherp controleren op beschadigingen rekenen we eveneens tot ons takenpakket.

Het digitaal zichtbaar maken van uitgevoerde werkzaamheden is een belangrijk punt voor zowel opdrachtgever als gemeente. Onze diensten zijn specifiek bedoeld en afgestemd

op de behoeften van zowel kleinschalige regionale als grote nationale en internationaal opererende outdoor-reclame bedrijven, die nu nog allemaal een eigen serviceafdeling exploiteren. Met name voor gemeenten is het interessant om tot een clustering van werkzaamheden te komen, zodat bijvoorbeeld naar een centrale post een on-line melding over schade, ernstige vervuiling aan abri’s, mupi’s en billboards gemaakt kan worden. Momenteel komt een dergelijke melding ergens bij de gemeente terecht en moet dan een aantal schijven passeren voor het de afdeling bereikt die er daadwerkelijk iets aan moet gaan doen”.

16

S t r a a t b e e l d september 2010

Transparant De servicemedewerker ‘in het veld’ krijgt op zijn PDA de informatie binnen welke postercampagnes hij moet uithangen. Via diezelfde weg ontvangt hij nadere gegevens over de reclamedragers die schoongemaakt en/of gerepareerd dienen te worden.

Op zijn beurt registreert en inspecteert de medewerker op zijn route met zijn PDA de staat van onderhoud van het straatmeubilair. Op de vier eerder genoemde lokaties van de OMC-Group liggen onderdelen als glas, rubber, vitrines, palen, bankjes etc. op voorraad om de verschillende

typen reclamedragers te onderhouden. “Het komt erop neer dat al onze werkzaamheden naar opdrachtgever en gemeente toe, transparant dienen te zijn. Wellicht ten overvloede: die belangrijke controleslag bestond voorheen niet.

Men wist niet of de werkzaamheden op tijd gedaan werden en ook kende de organisatie geen adequate methode om er zicht op te krijgen of die werkzaamheden ook goed waren afgerond”, zegt Van Meyel. “Kortom: de OMC-group neemt de complete verantwoordelijkheid voor beheer & management van reclame-objecten

in de gemeente. Dankzij de toepassing van slimme technologie op het gebied van logistieke planning, objecten database beheer en systematische periodieke rapportages heeft de opdrachtgever de mogelijkheid om de uitvoering van de werkzaamheden te monitoren”.

Standnummer 4.008 Outdoor Maintenance Company Group Hoevelaken T: 033-2541113 www.omc-group.nl

Grassplittegel v.d. Bosch Beton* introduceert de Grassplittegel. Een design grasbetontegel, die speciaal voor de ecologische verharding van parkeerterreinen werd ontwikkeld. Sterk, maar vooral esthetisch van hoge kwaliteit.

Deze series Duracolor en Novacolor worden volledig met natuurlijke mineralen gemaakt door ook de kleinste fracties te vervangen door gebroken en tot stof vermalen natuursteen. “Door de kleurvastheid blijft de sfeervolle uitstraling van de wijk bewaard voor de volgende

generatie”, aldus de leverancier.

Standnummer 1.046 Van de Bosch Beton* Almelo T: 0546-488555 www.vdboschbeton.nl

Grasbetontegels zijn al langer bekend als bermverharding in het standaardformaat 40x60 cm en zijn in de loop der jaren breed toepasbaar gebleken, ondermeer voor een naadloze aansluiting met het asfalt en een veilige bermzijde. Na enkele kleine projecten, past de gemeente Almelo nu de nieuwe Grassplittegel toe in haar topsportcentrum IISPA, dat naast het Heracles-stadion verrijst.

Het hypermoderne gebouw, waarmee Almelo de vastgoedprijs 2008 won, krijgt hiermee een strak vormgegeven parkeerplaats, die tevens voorkomt dat kostbaar hemelwater in het riool verdwijnt.

Betonstraatstenen Naast de grasbetontegels heeft de leverancier ook superkleurvaste betonstraatstenen in haar assortiment, zoals de Nostalgica, vernoemd naar Romeinse herenwegen. v.d.

Bosch Beton* introduceerde in de jaren ’90 superkleurvastheid al in haar zogenaamde cementgebonden natuursteen.

S t r a a t b e e l d september 2010

17

Megasmooth in Pocket Parcs Heerlen Het concept van Pocket Parcs is uit Amerika overgewaaid en gaat uit van miniparkjes met als doel mensen elkaar laten ontmoeten. De gemeente Heerlen heeft, als een van de maatregelen om de leefbaarheid te verbeteren van bepaalde wijken waar het bevolkingsaantal dalende is, recentelijk een Pocket Parc geopend in de wijk Meezenbroek-Schaesbergerveld (Colijnstraat).

De wijk Meezenbroek-Schaesbergerveld is een stenige wijk met etagewoningen en krappe rijtjeshuizen uit de jaren ‘50. De straten zijn er smal en de wijk is slecht bereikbaar voor hulpdiensten.

Om leegstand en verloedering voor te zijn, worden een aantal van de verouderde woonblokken gesloopt.

De vrijgekomen ruimte wordt benut voor het verbreden van de wegen én voor de aanleg van groen in de vorm van Pocket Parken.

Kunst Om de betrokkenheid van de buurtbewoners te verhogen hebben zij en kunstenares Karin Peulen de vrije hand gekregen in het ontwerpen van hun Pocket Parc.

In het pocketparkje aan de Colijnstraat is een groot krijtplein opgenomen. Daarnaast is er een Pocket Parcs in Heerlen voorzien van betonnen Megasmooth tegels

18

S t r a a t b e e l d september 2010

rustiek pleintje met bankjes in de luwte waar ouderen rustig kunnen zitten en wordt voor de kinderen een pleintje met speeltoestellen aangelegd. Als beplanting is onder andere gekozen voor 16 soorten lavendel, een smulhaag met aalbessen, bramen, bosbessen en frambozen en 27 bijzondere bomen.

vallen op door hun ietwat glanzend, fluweelzacht uiterlijk. De inspiratie voor deze tegel is opgedaan in een industriële omgeving waar beton in zijn meest pure vorm wordt gebruikt.

Om het geheel een uniek aspect te geven, zijn er een aantal tegels voorzien van een motief (ontwerp Karin Peulen).

Megasmooth Voor de verharding van het pleintje is gekozen voor de Megasmooth tegels van Ebema (Stone&Style).

Deze betonnen tegels van 1m bij 1m

i Ebema N.V. Zutendaal (België) T: +32 [0]89-610062 www.ebema.com

LCD BV ibc_weg 3c 5683 pk best the netherlands t +31 (0) 499 372 222 f +31 (0) 499 372 444 e lcd@lcdinfo.nl i www.lcdinfo.nl

Bescherming van Groen en Infra

a rm

w

nagemen t

worte l

ge

er

d lei

ing

worte l

rtel- en wat e wo

ing

Flower Power voor de openbare ruimte Standnummer 1.060

www.flowerandshower.nl (t) 026 - 362 3061 adv floarn.indd 1

Wij zijn Europees distributeur van: • DeepRoot wortelgeleiding • RootBlock en RootCommander wortelwering • AirMax beluchting en AquaMax bevloeiing • Silva Cell: wortelruimte, waterinfiltratie en berging in één!

• Kluitverankering • Groeiplaatsverbetering • AquaMax Gietrand • TreeProtect stambeschermer • En diverse andere aanverwante artikelen GREENMAX, Postbus 43, 5473 ZG Heeswijk - Dinther, Nederland Tel.: +31 (0) 413 29 44 47, Fax: +31 (0) 413 29 42 86, info@greenmax.eu

www.greenmax.eu

21-07-2008 16:01:02

S t r a a t b e e l d september 2010

19

Verleden herleeft in terrazzo mozaïekvloer Een aantal jaren geleden paste de omschrijving ‘grijs en grauw’ nog heel goed bij het Vlaardingse Veerplein oude stijl, met zijn grote vlakte aan grauwe vervuilde stoeptegels. De gemeente besloot in 2008 om in het kader van de voorgenomen vitalisering van de binnenstad, met de aanleg en totale herinrichting van het Veerplein een eerste zichtbare stap te zetten: ‘een bruisend plein in het hart van het kernwinkelgebied, een centrale ontmoetingsplek in de binnenstad van Vlaardingen...’.

Op de prijsvraag die door de gemeente werd uitgeschreven reageerden in totaal 27 bureaus uit het hele land, met de meest uiteenlopende voorstellen, ideeën en uitgewerkte ontwerpen. Ook het voor deze gelegenheid speciaal samengestelde driemanschap, bestaande uit ontwerper Jesse Treurniet van GelukTreurniet Architectenbureau, ontwerpster/kunstenares Wilma Kuil en terrazzospecialist Giulio Tomaello, werkzaam en afkomstig uit diezelfde stad Vlaardingen, dienden hun plannen voor een Veerplein-nieuwe stijl in. “Dat het overgrote deel van de Vlaardingers uiteindelijk uit de vele inzendingen zijn voorkeur uitsprak voor ons ontwerp, was natuurlijk een geweldige pluim op de hoed”, vindt Wilma Kuil.

20

S t r a a t b e e l d september 2010

Kleurige motieven Het oude Veerplein ging compleet op de schop om plaats te maken voor een diagonaal bestratingspatroon dat als een stenen tapijt van gevel tot gevel is aangelegd. Deze bestrating is in afwisselend halfsteenen zandloperverband uitgevoerd in drie tinten, in een zich steeds herhalend patroon over de hele oppervlakte van het plein. “Al direct in het begin toen onze plannen vorm begonnen te krijgen, wist ik dat deze grote ruimte behoefte had aan een sterk beeldend element in de herinrichting,” benadrukt Wilma Kuil, die met het idee kwam van de grote eveneens diagonaal aangelegde mozaïekvloer in het midden van het ‘tapijt’. “Deze ruit van terrazzo materiaal heeft een afmeting van totaal 18 bij 18 meter, onderverdeeld in 9 maal 9 vierkante blokken van elk 2 meter. Het mozaïek in kleurig terrazzo is eigenlijk een beeldverhaal over perioden uit het historisch verleden van ooit het vissersdorp Vlaardingen. In het midden van de grote ruit drijven grote witte waterlelies in een blauwe achtergrond die verwijst naar het natuurgebied de Vlietlanden in de regio. In datzelfde blauw vliegen ook eenden, hier symboliseert de blauwe lucht het begrip vrijheid. In de overige terrazzo platen is veel rood, geel en blauw toege-

past, zijnde de kleuren van de stad Vlaardingen”.

Inrichting Het Veerplein als benaming is letterlijk een paar eeuwen oud. Op deze plek legde in vroegere tijden de trekschuit aan met handel uit grote steden als Rotterdam, Den Haag en Amsterdam. Vandaar dat in het mozaïek afbeeldingen van boten voorkomen, maar ook het paard dat de trekschuit voortbeweegt, verwijzingen naar heftige tijden uit het stadsverleden zoals het Geuzenverzet, de brieven in de post die per schip de stad binnen kwam, de huisdieren die in het dagelijks leven voorkomen, namen van bekende Vlaardingers uit de geschiedenisboekjes maar ook namen van sporthelden uit recentere tijden. Verder zijn in de ruit ook vier bloemenkaarten verwerkt van Venetiaans glasmozaïek, die verwijzen naar de vier seizoenen.

De inrichting van het Veerplein is echter niet beperkt gebleven tot de aanleg van de verharding met daarin het direct in het oog springende ruitvormige terrazzo mozaïek. Op strategische plekken op het plein staan vier hoge bijzondere lichtmasten (Light International) opgesteld, naar een ontwerp van Jesse Treurniet. “Deze slanke conisch gevormde lichtmasten zijn ontworpen als reusachtige rietstengels. Ze staan daarom niet helemaal recht, maar opzettelijk een beetje uit het lood. Elke ‘stam’ heeft 4 bladeren, waarvan de grootste een lengte van 6 meter heeft. Ze zijn door middel van klein buismateriaal aan de, van beneden af, onzichtbare bovenzijde aan de mast gelast, zodat die mooi slank kon worden uitgevoerd. Het toplicht bovenin werpt zijn schijnsel recht op het plein; elk blad daarentegen is voorzien van een welhaast feeërieke LED-verlichting die naar wens in allerlei kleuren geschakeld kan worden”.

Verder staan op het plein nog zeven verhoogde terrazzo zitelementen in een bloemvorm opgesteld. Ook weer in de herkenbare stadskleuren rood, blauw en geel.

Vanuit het ‘bloemhart’ worden de zitplekken zacht verlicht. De drie grote zitbanken van hout (Grijsen) zijn opgebouwd uit parallel aan elkaar lopende houten balkjes. Het bijzondere aan deze banken is dat de leuningen – ten behoeve van de markt die op deze plek op geregelde tijden gehouden wordt – met behulp van een veersysteem kunnen worden ingeklapt.

Terrazzo Dit sierbetonprodukt bestaat uit een mengsel van brokjes natuursteen in diverse kleurschakeringen ingebed in een bindmiddel, dat op

een betonnen ondergrond wordt aangebracht. Voor elk motief in het mozaïek bedacht ontwerpster Wilma Kuil weer een andere combinatie van kleuren. De grotere en kleinere brokjes van verschillende granietsoorten met elk zijn eigen kleurtoonwaarde, vormen uiteindelijk de afbeeldingen: een schip, een hond, een vis of een aantal vissen, het trekpaard mèt treklijn, enveloppen met adres, brieven met tekst etc. De voorstelling wordt eerst machinaal geschuurd. De finishing touch wordt echter, omdat steensoorten niet allemaal eenzelfde hardheid hebben, zorgvuldig aangebracht door met de hand te schuren.

Aquaflow-systeem Onder het Veerplein vangt een groot bassin het regenwater op, dat gemakkelijk de speciale baksteenverharding passeert en daarheen wordt afgevoerd. De voorraad regenwater wordt gebruikt in het fonteinsysteem onder de terrazzo ruit, met in de blauwe zone in totaal 6 spuitmonden. Een computersysteem stuurt de hoogte van de waterstralen aan, alsmede het aantal en de duur dat het water stroomt. Zowel het ondergrondse waterbuffersysteem van 40 m3 voor deze fonteinen als de roestvrijstalen sleufgoten met lichtlijnen en de bijbehorende zandvangers, werden geleverd door Drain Design Construct BV (DDC) uit Heinenoord.

De combinatie sleufgoot/lichtlijn is in een vierkant rond de fontein aangelegd. De zandvangers zijn buiten de lijn van de goten geplaatst, maar geven via een speciale constructie toch toegang tot de goten voor inspectie

en onderhoud. De deksels van deze zandvangers zijn voorzien van een in terrazzo uitgevoerd beeldmerk dat duidelijk maakt dat het hier geen drinkwater betreft.

i GelukTreurniet Architecten Jesse Treurniet Vlaardingen T: 010-4345762 Wilma Kuil Vlaardingen T: 010-4358072 Tomaello Giulio Tomaello Vlaardingen T: 010-4342060

S t r a a t b e e l d september 2010

21

Burgers in Eindhoven melden misstanden in woord en beeld Bewoners van stad en dorp stellen het op prijs dat de openbare ruimte waarin ze dagelijks vertoeven er opgeruimd, schoon en onbeschadigd bij ligt. Want het is immers hun wijk, hun winkelgebied en hun park of plantsoen waarin ze wonen, de boodschappen doen en een wandelingetje maken. Zij zijn zelf de oplettende ‘inspecteurs’ die in hun dagelijkse routine elke onvolkomenheid op straten en pleinen onmiddellijk opmerken. Velen maken daar dan ook melding van naar de gemeente toe, met de verwachting dat die vervolgens handelend zal gaan optreden.

Een dergelijke melding met als onderwerp bijvoorbeeld de befaamde losliggende stoeptegel, beschadigd straatmeubilair of defecte straatverlichting, komt door middel van telefoon, brief of email via de gemeentelijke website bij de gemeente binnen.

Met ingang van april dit jaar heeft de gemeente Eindhoven daar een nieuw en mobiel kanaal aan toegevoegd waarmee de burger met de gemeente kan communiceren.

22

S t r a a t b e e l d september 2010

Smartphone Het bedrijf Yucat (mobile business solutions) uit Driebergen biedt mobiele oplossingen voor gemeenten betreffende de handhaving en afhandeling van de door burgers gemelde misstanden in de openbare ruimte.

Sinds april dit jaar is deze technologie ook direct beschikbaar voor het grote publiek, onder de naam BuitenBeter. Eindhoven was de eerste gemeente die deze dienst inzet voor het beheer van de openbare ruimte.

Inmiddels ontvangen alle gemeenten in Nederland meldingen via de BuitenBeter App. “Met dit mobiele systeem om meldingen te doen naar de gemeentelijke gebiedsbeheerder, maken we dankbaar gebruik van het feit dat een snel groeiend aantal mensen al een smartphone op zak heeft.

Door op dat apparaat een gratis applicatie via de App.Store te downloaden, kan op eenvoudige wijze volgens een vast stappenplan een melding worden ‘opgebouwd’ en naar de gemeente worden gestuurd.

Dat is dus burgerparticipatie in optima forma: de gemeente maakt gebruik van de apparatuur die de mensen al in hun bezit hebben om onvolkomenheden in de openbare ruimte te melden”, legt Paul Smeets, hoofd Gebiedsbeheer uit. In eerste instantie worden eenmalig de persoonsgegevens met behulp van de gedownloade applicatie ingevoerd.

De melding wordt in enkele stappen afgerond: foto, locatie en vermelding van de aangetroffen situatie.

De door de burger gesignaleerde situatie kan met behulp van de genoemde applicatie op de smartphone, ter plekke worden vastgelegd en verstuurd naar de gemeente.

Met name de mogelijkheid om een foto mee te sturen is een grote stap vooruit. “Want zeker in dit specifieke geval geldt het gezegde dat een beeld meer zegt dan 1000 woorden”, meent Smeets.

De lokatie wordt automatisch door GPS bepaald, maar kan ook handmatig aangegeven worden op het kaartje van de omgeving.

Melden in acht stappen Kort samengevat doorloopt de melding de volgende fasen in de BuitenBeter methode: • de burger verstuurt een melding • de gemeente ontvangt die in het KCC (Klanten Contact Centrum) • de gebiedsbeheerder beoordeelt en geeft opdracht • vervolgens wijst hij deze toe aan een aannemer • de aannemer ontvangt de melding en gaat aan de slag • na voltooiing van de werkzaamheden stuurt de aannemer een gereedmelding aan de gemeente • de gemeente doet een nacontrole van de werkzaamheden • waarna terugkoppeling plaatsvindt naar de burger die de melding deed

CMS Het interessante aan dit nieuwe BuitenBeter systeem is dat de melding vervolgens in zijn afhandeling, door degene die aan de bel heeft getrokken, gevolgd kan worden.

De melder kan op de telefoon zien wat er met zijn informatie of melding gedaan wordt. De melding komt

automatisch terecht bij de Gebiedsbeheerder via het Klanten Contact Centrum (KCC) en wordt ingevoerd in het zogenoemde CMS-systeem, hetgeen staat voor Curatieve Meldingen Systeem, dat zo’n 1,5 jaar geleden bij de gemeente Eindhoven werd ingevoerd.

De telefonische en schriftelijke meldingen, de emails en sinds enige maanden dus ook de informatie via de smartphone, komen allemaal in dit backoffice systeem terecht waar de berichten verder worden ‘uitgefilterd’. “Met de invoering van dit voor een groot deel in eigen beheer ontwikkelde CMS-systeem kunnen we vergeleken met voorheen, een veel strakkere directie voeren op de aannemers”, zegt Paul Smeets. “Voor dit soort werkzaamheden hebben we namelijk geen eigen personeel meer in dienst, maar werken we met aannemers die middels dit systeem worden aangestuurd.

De gebiedsbeheerder beoordeelt de melding met foto en beschrijving die via de PDA is binnen gekomen.

De aannemer krijgt via de Gebiedsbeheerder digitaal een opdracht met besteksposten op zijn PDA en meldt zich digitaal weer als het karwei is geklaard. Het systeem laat de complete logging zien hoe het er met

een melding voor staat. De melder kan zien dat er aan zijn informatie daadwerkelijk gewerkt wordt!”.

Op jaarbasis komen er bij de gebiedsbeheerder van de gemeente Eindhoven ruim 250.000 merendeels telefonische meldingen binnen. Zo’n 15 procent van het totaal betreft de openbare ruimte. Daarvan komt ruim 5 procent binnen via het mobiele kanaal de smartphone.

i Gemeente Eindhoven Hoofd Gebiedsbeheer ir. P. L. L Smeets T: 040-238-6133 Standnummer 2.032 Yucat mobile business solutions J.M. Steensma Driebergen T: 0343-529529 www.yucat.com

S t r a a t b e e l d september 2010

23

NL

ORE. IKOST

KL

Het gemak van online bestellen

NU GEOPEND KLIKOSTORE.NL

EUROBINS

STORE

Voor een opgeruimd straatbeeld

.NL UROPE

WTS-E

ONDERGRONDSE CONTAINERS

C

KLIKO

L

NG.N LEANI

Voor een schoon en kauwgomvrij stadscentra CLEANING

KAUWGOM & STRAATWERK REINIGING

Standaardruiter 36 | 3905 PZ Veenendaal | Tel : 0318-559393 | @: info@kliko.nl

Kerktuin te Berghem De afgelopen jaren is de Sint Willibrorduskerk te Berghem (Gemeente Oss) uitvoerig gerestaureerd waarbij ook de kerktuin een metamorfose heeft ondergaan. Een deel van de tuin is openbaar gesteld en voorzien van nieuwe verlichting. Landschapsarchitect Esther Kruit (BUROKRUIT) heeft het inrichtingsplan voor de kerktuin gemaakt, het verlichtingsplan is gemaakt door adviseur Jan Kortekaas van Hoogveld Technical Support B.V. en Schréder b.v., fabrikant/ leverancier van de verlichting.

Tot voor kort werd de kerk vanuit zeven posities met hoog vermogen schijnwerpers verlicht. Die weliswaar de kerk in het licht zetten maar een weinig sfeervol beeld opleverden.

Dit gekoppeld aan een hoog energieverbruik (4763Watt) heeft er voor gezorgd dat er zorgvuldig te werk is gegaan met de keuze van de nieuwe verlichting.

De gemeente Oss heeft Hoogveld Technical Support verzocht een verlichtingsplan te maken waarbij energiebesparing voorop stond en tegelijkertijd de gebouwen, beide

ingangen en het prieel van de kerktuin sfeervol aangelicht moesten worden met een goede prijs-kwaliteitverhouding.

Er zijn drie proefsessies geweest waarbij de uiteindelijke keuze op de armaturen van Schréder b.v. gevallen is. Het betreft een combinatie van grondspots met verschillende vermogens en schijnwerpers, ook met verschillende vermogens en verschillende lampen, totaal 2999 Watt.

Keuze van lampen Voor deze verschillende lampen is gekozen vanwege hun specifieke kleureigenschappen. Zo is voor de grondspots gekozen voor de wat warmere kleureigenschappen van SON verlichting. Dit levert een fraai lichtbeeld op, mede door de rode stenen van de kerk waarbij de lichtere elementen niet allemaal op de voorgrond treden. Op de hoger gelegen gedeeltes is gekozen voor schijnwerpers voorzien van PLL verlichting om hier de betonnen elementen extra te accentueren tegen de leistenen achtergrond. De grondspots aan de voorzijde van de kerk worden ondersteund door schijnwerpers met SON lampen om de toren tot aan de rand van het

dak te verlichten. Op de torenspits zijn in de vier hoeken schijnwerpers geplaatst met CDO-TT lampen. De torenspits bestaat voor het grootste gedeelte uit leistenen dakbekleding.

Dit is een donker materiaal dat veel licht absorbeert, vandaar dat er voor het witte CDO licht gekozen is in plaats van het warmere SON licht.

Het resultaat is een fraaie nieuwe kerktuin met meer en sfeervoller licht en 1764 Watt minder vermogen.

Standnummer 2.022 Schréder b.v.

Rhenen T: 0318-489230 www.schreder.com Standnummer 4.039 HOOGVELD Technical Support B.V. Zevenbergen T: 0168-371635 www.hoogveldgroep.com

S t r a a t b e e l d september 2010

25

Duurzame en eigentijdse bloembakken VelopA-Citystyle introduceert twee nieuwe bloembakken die voldoen aan de criteria van duurzaam inkopen van de Rijksoverheid.

Zueco is volledig in FSC hout uitgevoerd, Brick is een strakke tijdloze bak van gewapend beton. Beide bloembakken zijn ontworpen voor binnen en buiten, garanderen een lange levensduur en zijn eenvoudig te plaatsen en verplaatsen.

De bloembakken Zueco en Brick verhogen de sfeer van de openbare ruimte en zijn geschikt als verfraaiing van entrees, winkelcentra en pleinen en als natuurlijke afzetting van terreinen en wegen. Ze kunnen zonder speciale fundatie op iedere ondergrond staan.

Zueco Bij de Zueco is veel aandacht besteed aan de afwerking. Zo zorgt de aluminium strip voor een warme en chique uitstraling. Door de negen leverbare uitvoeringen (vierkant en rechthoekig, in verschillende hoogtes en breedtes) kan worden gevarieerd en gecombineerd in opstellingen. In de bodem zit een voorziening voor waterafvoer als ze buiten worden geplaatst. Zueco is uitsluitend leverbaar in onbehandeld FSC hout afkomstig uit verantwoord beheerde bossen.

De nieuwe vorstbestendige bakken voldoen ook aan de criteria van duurzaam inkopen.

26

S t r a a t b e e l d september 2010

Brick De Brick-serie bestaat uit drie modellen in verschillende kleuren en afmetingen, elk met een eigentijdse uitstraling die door de strakke vormtaal passen in iedere omgeving.

Het meegevormde waterreservoir met overloopfunctie houdt de planten het gehele jaar in conditie.

Het gewapend beton is gekleurd en voorzien van transparante coating met zijdeglans effect. Brick bevat hijslussen om eenvoudig te kunnen plaatsen en verplaatsen en is berekend op alle weersomstandigheden en bestand tegen vandalisme.

Standnummer 3.003 VelopA-Citystyle Leiderdorp T: 071-5410321 www.velopa.com

ADV 90x132.indd 1

03-09-2010 13:34:23

Gemeente Rijswijk maakt werk van kauwgom Kauwgom, grauwsluiers en andere vervuilingen zetten het straatbeeld onder druk. En plaatsen gemeenten voor een continu dilemma tussen kosten en beeldkwaliteit. Gemeente Rijswijk en KLIKO Cleaning hebben dit probleem goed onder controle en maken werk van de speerpunten schoon, heel en veilig.

De afdeling Stadbeheer van Gemeente Rijswijk hecht de laatste jaren veel belang aan de uitstraling van de openbare ruimte, in het bijzonder in de winkelrijke gebieden.

Het opruimen van zwerfafval heeft prioriteit net als het verwijderen van kauwgom, waarvan overigens vaak wordt gedacht dat het te duur is om te verwijderen, of dat de gebruikte technieken vaak niet of nauwelijks bijdragen aan een goed resultaat.

Toch zijn goede resultaten te boeken, zo blijkt ondermeer in het winkelcentrum In de Bogaard dat, uniek voor die tijd, buiten het stadcentrum werd ontwikkeld. Bij de renovatie van het winkelcentrum begin van deze eeuw werd qua verharding overgestapt van de functionele, maar wat saaie, grijze betontegels naar gele tegels. De heer Wubben, hoofd sectie uitvoering van Stadsbeheer Rijswijk, licht toe: “De huidige bestrating zorgt voor een mooie, ruimtelijke uitstraling. De lichte gele tegels zorgen voor een mooi contrast met de hardgebakken rode klinkers.

28

S t r a a t b e e l d september 2010

Er zijn veel ronde lijnen gekozen die het straatbeeld een mooi aanzicht geven. Samen met de gebouwen en het straatmeubilair ontstaat er een mooie eenheid met een fris en modern beeld.”

Vervuiling ontsiert straatbeeld Al snel na de aanleg bleek echter dat kauwgomvervuiling en grauwsluiers zichtbaar werden. Vooral op de lichte ondergronden leek de vervuiling zelfs erger dan in het verleden. Wubben: “Deze vervuilingen zorgden ervoor dat het oorspronkelijke ontwerp van het straatbeeld teniet gedaan werd. Vooral winkeliers kwamen met klachten over de steeds verder toenemende kauwgomvervuiling.

In eerste instantie rond hoofdentrees en in de buurt van McDonald’s, later ook in de rest van het centrum.”

Maatregelen waren gewenst en er werd gestart met het verwijderen van kauwgom. Wubben: “De werkzaamheden hebben we uitbesteed omdat we voor deze specialistische reiniging binnen de gemeente geen apparatuur en mankracht beschikbaar hebben. In eerste instantie werd gebruik gemaakt van lage druk stoomlansen, waardoor weliswaar de kauwgom verdween maar op het grijs geworden straatwerk allemaal schone plekjes achter bleven. Daardoor viel de schoonmaak visueel niet

Subsidie in kader van Nederland Schoon In het kader van de ‘Week van Nederland Schoon’ heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in totaal 150 miljoen euro ter beschikking gesteld aan de 40 grootste gemeenten van Nederland. Vaak wordt van de ondernemers en eigenaren van het winkelgebied een tegenprestatie verwacht voor het geven van de subsidie: de subsidie kan gebruikt worden als startsein, waarna de ondernemers en eigenaren het winkelgebied onderhouden. Hiervoor is speciaal de tool `Ik hou mijn eigen straatje schoon´ ontwikkeld.

Mocht uw gemeente geen speciale subsidie hebben ontvangen in het kader van de ‘Week van Nederland Schoon’ dan kunt u in overleg met uw gemeente kijken wat de mogelijkheden zijn.

echt op, de straat gaf nog steeds een vervuilde aanblik.”

Sinds enkele jaren wordt de straat gereinigd met een door Kliko Cleaning ontwikkelde techniek waarbij het straatwerk wordt gereinigd en ook direct de kauwgom wordt verwijderd.

Bij de reinigingstechniek wordt

niet handmatig per kauwgomplek verwijderd maar machinaal. Het gehele oppervlak wordt gereinigd en tijdens de reiniging wordt ook direct de kauwgom verwijderd en de reinigingstechniek maakt geen gebruik maakt van chemicaliën en is daardoor milieuvriendelijk.

Naast kauwgom worden vrijwel alle andere vervuilingen verwijderd waardoor in 1 werkgang het straatwerk volledig schoon is. Wubben: “In eerste instantie ging de proef alleen om het verwijderen van kauwgom, maar de reiniging van het straatwerk zorgde voor een enorme extra positieve impuls van het straatbeeld.

De reiniging gaat relatief snel en bezoekers en ondernemers zien direct resultaat.

Klachten zijn er eigenlijk niet geweest en dat is, gezien de omvang van het werk, erg prettig.” Door de positieve reacties heeft de gemeente

extra budget vrijgemaakt binnen het zwerfafvalproject om het winkelcentrum In de Bogaard (20.000 m2) en een winkelstraat in Oud Rijswijk (8.000 m2) te reinigen.

Overigens worden ook rondslingerende sigarettenpeuken en asvlekken van peuken met deze reinigingstechniek verwijderd. “Al zouden we liever zien dat de ondernemers wat meer werk maakten van peukenbakken voor hun bezoekers”, aldus Wubben.

Schoon werkt preventief Binnen KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen) projecten wordt tegenwoordig ook steeds meer erkend dat een schoon straatbeeld bijdraagt aan meer veiligheid en minder vandalisme. Zo is ook de ervaring van Wubben. “We proberen bij vervuilingen zo snel mogelijk op te treden om de vervuilers te ontmoedigen. Dit geldt

zeker voor wildplakken, graffiti en kauwgomvervuiling. Schoon werkt zeker preventief tegen hervervuiling hebben wij gemerkt.” Binnen KVOprojecten kunnen subsidies aangevraagd worden voor schoonmaakwerkzaamheden als het verwijderen van kauwgom en het reinigen van straatwerk.

i Kliko Cleaning Veenendaal T: 0318-559393 www.klikocleaning.nl

OFN introduceert LIN Vanuit de ambitie om een esthetisch vormgegeven afvalbak te ontwikkelen introduceert OFN de LIN, een afvalbak die functioneel is én mooi oogt.

“Van de voet, opgetrokken uit geadoniseerd aluminium, tot aan het gebogen profiel van de buitenbak is de LIN een verrijking voor het straatbeeld”, aldus de leverancier.

venzijde waardoor het stapelen van afval onmogelijk is en een afvalopening van 120 mm waardoor groot afval niet kan worden gedeponeerd.

Kleur en uitvoeringen kunnen in overleg met de opdrachtgever worden samengesteld.

Naast de gemeente Lingewaard heeft ook de provincie Zuid Holland

de LIN inmiddels al langs meerdere provinciale wegen geplaatst.

Standnummer 2.090 OFN Buren T: 0344-576677 www.ofn.nl

De LIN biedt verder een paar slimme functionaliteiten, zoals de ronde bo-

S t r a a t b e e l d september 2010

29

(advertorial)

Een goede technische vertaling bepaalt het succes van een ontwerp Landschapsarchitecten en stedenbouwers maken fraaie plannen voor de openbare ruimte. Maar of hun ambities werkelijkheid worden, hangt sterk af van de vertaling naar het technisch ontwerp en de directievoering.

De planuitwerker heeft daarbij als taak om aan de ontwerpuitgangspunten vast te houden en met de uitvoering te communiceren over de architectonische principes. Hoe eerder je de planuitwerkers in het ontwerpproces betrekt, hoe beter de uitkomst wordt gewaarborgd. Daarbij breng je ook tijdig de kwaliteit van de bestaande situatie in beeld: bomen, beplanting, bodemgesteldheid en ondergrondse infrastructuur om het ontwerp hierop af te stemmen.

Ambitie van kwaliteit Eigenlijk begint het al in de schetsontwerpfase. De opdrachtgever wil inzicht krijgen in de kosten van verschillende ambitieniveaus. Om Ing. Gabriël Geluk, hoofd afdeling Planuitwerking DG Groep

30

S t r a a t b e e l d september 2010

daar tegelijk de belanghebbenden bij te betrekken kun je een co-design sessie houden. Even geleden nam DG Groep voor het ontwerp van een centrumplan als adviseur deel aan een sessie met vertegenwoordigers van het lokale bestuur, de architect, toekomstige eigenaren en gebruikers en belangengroeperingen. De architect had een aantal modellen voorbereid. Al discussierend werden keuzes gemaakt en kon het ingenieursbureau direct de financiële vertaling maken aan de hand van vierkante meter prijzen per ambitieniveau. De ambitieniveaus hangen daarbij af van de keuze van verhardingsmateriaal, constructiematerialen, verlichtingsarmaturen en straatmeubilair, maar ook van de maten van het plantmateriaal.

Vroeg meedenken en inlevingsvermogen Als de technisch adviseur vroeg in het ontwerp meedenkt, dan heeft hij meer inzicht in de achtergrond van de keuzes. Bijvoorbeeld of de richting van een bomenlaan samenhang heeft met de gevel van een gebouw of met de richting van een looproute. Juist op het moment dat er wijzigingen komen in het ontwerp, moet je weten wat de samenhang in vormgeving is en wat restruimte is.

Het kan gewenst zijn om het verloop van een lijngoot aan te passen om het afschot of de afwatering van de verharding te verbeteren. Maar daarmee mag je geen afbreuk doen aan de functie die de goot heeft in de geleding van de verharding. In het schetsontwerp ontbreekt vaak een deel van de informatie die essentieel is voor het ontwerp: de perspectieven die zichtlijnen begeleiden, de uitgangspunten voor de materiaalkeuze. De planuitwerkers van DG Groep kunnen zich goed inleven in ontwerpconcepten en ontwerpsfe-

ren. Op basis hiervan kun je alternatieve oplossingen aangeven die in de lijn van het ontwerp liggen. Het spreken en verstaan van de taal van de ontwerper is essentieel.

Knowledge Campus in Mumbai Voor BDP Khandekar Stadsontwerp en Landschapsarchitectuur heeft DG Groep de technische uitwerking gedaan van het Nirlon Knowledge Park. Het is een kantorenpark van circa 12 hectare. DG Groep heeft het ontwerp van fase 1 en 2 technisch uitgewerkt in tekeningen en een bestek. De uitwerkingen omvatten wegen, ondergrondse infrastructuur, constructies, beplantingen en waterbeheersing. In het plan zijn hoofdzakelijk Indiase materialen toegepast, in een combinatie van westerse technische oplossingen en Indiase uitvoerbaarheid. Fase 3 van dit project volgt in 2011. Het ambitieniveau was duidelijk. Naast de kwaliteit die de landschapsarchitect voor ogen had, moest het ook voldoen aan de eisen van LEED-certificering. LEED staat voor “Leadership in Energy & Environmental Design” en wordt gecertificeerd door het Green Building Council in de Verenigde Staten. Het stelt eisen aan zorgvuldig omgaan met bronnen, een gezonde woon- en werkomgeving, beperken van de druk op lokale infrastructuur en minimaliseren van de beheerkosten.

Hierdoor was compensatie van energiegebruik van de bouw nodig door de aanleg van groen en buffering van hemelwater in cisternen. Het water dient voor de irrigatie gedurende de droge tijd van het jaar.

In de planuitwerking heeft de DG Groep geholpen om het ambitieniveau te behalen. Bijvoorbeeld door constructie varianten te maken voor de natuurstenen trappenpartijen,

waardoor deze betaalbaar bleven. Een belangrijk aspect was de afwateringsproblematiek, met zeer heftige piekbuien in de moesson.

Daarvoor zijn bij de planuitwerking alternatieven aangedragen om zowel het water binnen het project als van de omgeving te bufferen, te bergen, her te gebruiken en af te voeren. Om de duurzame ontwikkeling van de beplanting te waarborgen, is meer ondergrondse ruimte voor de bomen gecreĂŤerd. De betonconstructie bij de bomen is hiervoor open gemaakt, zodat er een betere afwatering ontstond en de wortels via zones met grondverbetering de ondergrond konden bereiken. In enkele gevallen is de materiaalkeuze aangepast, bijvoorbeeld bij de pergolaconstructie die in eerste instantie zou bestaan uit grove stalen kolommen die geen recht deden aan het karakter van het ontwerp.

in het definitieve ontwerp verwerkt worden. Bij Nirlon kwamen er later bijvoorbeeld inpassingen van putten en technische voorzieningen die op een verantwoorde wijze in het definitieve ontwerp opgenomen zijn. Soms is het nodig om het ontwerp aan te passen voor de aanwezige ondergrondse infrastructuur. Je moet dat niet alleen technisch doen, maar een herontwerp van de plek maken, zoals is gedaan voor een herdenkingsmonument in het park.

Directievoering Cushman & Wakefield voert de directie en de DG Groep zorgt voor

de inhoudelijke ondersteuning op technisch gebied. Dit vraagt om veel communicatie met de toezichthouders en de uitvoerders. Daarbij streeft het ingenieursbureau ernaar dat er duurzame oplossingen komen voor uitvoeringsproblemen en vermijdt dat de uitvoerder tijdelijke lapmiddelen toepast. Je moet daarbij blijven vertellen over de ontwerpvisie en de uitgangspunten van het ontwerp. Een belangrijk voordeel is dat DG Groep ervaring heeft met de praktische uitvoering van de groenaanleg. Zaken die voor veel groenaannemers vanzelfsprekend zijn, houdt het ingenieursbureau toch

Als projecten langer doorlopen met een uitvoering in meerdere fasen, dan wordt goed opgelet dat de wijzigingen in de uitgangspunten ook bij de directievoering in de gaten.

Bijvoorbeeld het onder de juiste omstandigheden aanbrengen van grondverbetering of het laagsgewijs verdichten van grondverbetering bij het planten van bomen. Zelfs als dit goed in het bestek is beschreven, ontbreekt soms de aandacht tijdens de uitvoering. En dit soort zaken bepaalt nu juist het succes van een project op korte en lange termijn.

Standnummer 3.069 DG Groep Hazerswoude Dorp T: 0172-213460 www.dggroep.nl

S t r a a t b e e l d september 2010

31

• Antiwortelfolie • Kluitverankering • Beluchtingsysteem

Amersfoortseweg 205 3888 NM Nieuw Milligen(Apeldoorn) Telefoon: 0577 - 456561 Fax: 0577 - 456532 E-mail: its@poelbosbouw.nl

Klimaatpositieve lichtmast Na Deventer hebben ook de gemeenten Assen, Buren, Breda en Doetinchem inmiddels klimaatpositieve lichtmasten geplaatst. De zeshoekige mast van 4 meter hoog is bedoeld voor het stedelijke gebied waar het verkeer niet sneller rijdt dan 30 kilometer per uur. Door de natuurlijke uitstraling is de lichtmast ook goed toepasbaar in parken, sportzones en langs fietspaden.

De klimaatpositieve lichtmast is een mast van 100% gerecycled kunststof die onderhoudsvrij is en na zijn lange levensduur van naar schatting 70 jaar volledig recyclebaar is. De mast is bedacht door advies- en ingenieursbureau Tauw en wordt geproduceerd door Gampet Products uit Ulft. “De klimaatpositieve lichtmast is de enige echt duurzame variant onder de lichtmasten, die normaliter uit staal, aluminium of composietkunststof bestaan”, aldus een woordvoerder. “Ingezameld plastic afval dient als grondstof voor de lichtmasten, waardoor ook aan inwoners getoond kan worden wat er gebeurt met het plastic afval dat zij scheiden.” Op basis van onder andere TNO-onderzoek is aangetoond

dat deze lichtmasten klimaatpositief zijn. De CO2-uitstoot die normaal gepaard gaat met de verbranding van dit type kunststof is vele malen hoger dan de CO2-uitstoot bij hergebruik voor de productie van lichtmasten, zelfs als ook transport en plaatsing worden meegenomen in de berekening van de totale CO2-uitstoot.

Standnummer 3.016 Gampet Products Ulft T: 0315-641115 www.gampet.nl

Oud-minister Cramer onthult eerste klimaatpositieve lichtmast

S t r a a t b e e l d september 2010

33

(advertorial)

Cradle to Cradle ®; duurzaamheid voorbij

De Cradle to Cradle®-filosofie is terug te brengen tot een even eenvoudige als vernieuwende gedachte: het streven naar een eindeloze levenscyclus van zowel biologische als technische grondstoffen. De producten die worden geproduceerd volgens het Cradle to Cradle®principe worden volledig afvalvrij doordat ze ofwel biologisch afbreekbaar zijn, ofwel in hun geheel opnieuw gebruikt kunnen worden. Tegelijkertijd wordt er gezocht naar productieprocessen die garant staan voor duurzaam energieverbruik, waterbesparing en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bedrijven en/of producten die aan deze strenge vereisten voldoen, kunnen hun inspanningen officialiseren in de vorm van een erkende Cradle to Cradle®-certificering.

Sinds 2008 werkt Desso nauw samen met EPEA (Environmental Protection Encouragement Agency), de van oorsprong Duitse organisatie van Professor Dr. Michael

Braungart, die bedrijven uit de hele wereld helpt om Cradle to Cradle® in praktijk te brengen. Binnen de hele onderneming van Desso Sports Systems leeft de ambitie om een gezonde leefomgeving te creëren. Vanuit zijn rol als trendsetter in de branche zet het bedrijf resoluut zijn schouders onder de vernieuwende principes van de Cradle to Cradle®-filosofie. Desso Sports Systems wil een positieve bijdrage leveren in de kunstgrasmarkt. Op die manier wil de fabrikant niet alleen sporters een gezonde en duurzame omgeving bieden, maar hoopt ook anderen, net zoals u, te overtuigen om mee te gaan in een traject dat uiteindelijk moet leiden tot een effectieve verbetering waar iederéén baat bij heeft.

In lijn met de Cradle tot Cradle®-gedachte beperkt Desso zich bij de ontwikkeling van nieuwe producten niet alleen tot een vermindering van het gebruik van giftige stoffen, maar zoekt de fabrikant actief naar de beste materiaalkeuze die niet schadelijk is voor gezondheid of het milieu.

Een Desso kunstgrasveld garandeert in de toekomst niet enkel de beste speleigenschappen en optimale levensduur, maar biedt ook ecologische voordelen. Alle materialen worden op het einde van de levensduur opgehaald en weer verwerkt tot nieuw kunstgras. Kiest u voor Dessokunstgrasvelden, dan kiest u bewust voor een oplossing die 100% ‘future proof’ is.

Standnummer 1.019

Desso Sports Systems bv Oss T: 0412-660000 www.dessosports.com

34

S t r a a t b e e l d september 2010

Custom-made H-profiel scheidingswanden met border Het is bijzonder aangenaam om vanuit je tuintje niet tegen geparkeerd blik aan te hoeven kijken. De auto’s in de Oranjepolderhof in het bij Den Haag liggende Leidschenveen, staan dicht bij de woningen geparkeerd, maar dan wel uit het zicht. Leidschenveen ligt centraal in de Randstad. Deze jonge Haagse wijk ligt in de hoek van de A4 en de A12, bij het Prins Clausplein. Samen met Ypenburg vormt de wijk het nieuwe Haagse stadsdeel LeidschenveenYpenburg.

In het door architect Frank Roodbeen ontworpen rechthoekige hofje staan de woningen rond een grote binnentuin gesitueerd. Het besloten karakter van het hofje wordt nog eens benadrukt door het doorlopende dak over de toegangsweg naar de parkeerplekken langs de binnentuin. De huizen en ook de binnentuin zijn gebouwd en aangelegd op één meter boven het maaiveld.

De parkeervakken en het daarlangs aangelegde looppad liggen een meter lager. De tuinen annex terrassen van de huizen kijken uit op de binnentuin, waar vandaan op een aantal plekken opgangen naar boven voeren, die toegang tot de woningen bieden.

H-profielen De afscheiding tussen openbaar gebied en de privétuinen met zicht op de binnentuin, bestaat uit betonnen H-profielen met bovenin een ‘border’ van ongeveer 45 cm breed die dienst doet als plantenbak. De elementen waarachter de parkeervakken voor de auto’s zijn gesitueerd, zijn gemaakt van door en door antraciet

gekleurd en gepolijst beton. Aan de bovenzijde blijft een ruimte over die als plantenbak wordt benut. Tussen de woningen op terrashoogte zijn het zelfde type betonnen tussenelementen geplaatst met een zelfde planten/bloembak bovenin. Deze grote betonnen elementen, opgesteld langs het trottoir dat langs de parkeervakken voert, dienden vanzelfsprekend goed op elkaar aan te sluiten. Stedon ontwierp naast deze H-profielen een daarop afgestemde betonnen fundatie, waarop de elementen op eenvoudige wijze strak in lijn worden gesteld.

Aan de achterkant van de woningen zijn rondom het hofje grote keerwanden geplaatst om het hoogteverschil met de langslopende openbare weg te overbruggen.

Standnummer 2.043 Stedon Stedelijke Producten Leeuwarden T: 058-2880700 www.stedon.nl

S t r a a t b e e l d september 2010

35

Nieuwe lijn duurzame banken Grijsen park & straatdesign Standnummer 1.009

Grijsen heeft een nieuwe lijn van duurzame banken ontwikkeld met de namen: Silhouet, Minimo, Tubo, Rondure, Solide en Ligna.

Doordat elke bank een ander design heeft, zijn er volop combinatiemogelijkheden.

Grijsen park & straatmeubilair Winterswijk T: 0543-516950 www.grijsen.nl

Voor deze banken is thermisch behandeld beukenhout gebruikt van ProGoodWood uit Duitsland. Het duurzame Europese hardhout met FSC certificaat, wordt gecombineerd met onderstellen van RVS waarvoor het gebruik van poedercoatings of het thermisch verzinken overbodig is. Dat levert direct milieuwinst op en daarnaast vergen de banken weinig bevestigingsmateriaal wat het materiaalgebruik tot een minimum terugbrengt.

Klimaatcongres 2010 en OVL-awards Op 17 november organiseert Agentschap NL in De Fabrique in Maarsssen het Klimaatcongres 2010. Op dit congres komen bestuurders en ambtenaren van provincies, gemeenten, waterschappen, ministeries en organisaties en bedrijven samen om met elkaar de best practices over lokale samenwerking te delen.

Ook de Taskforce Verlichting – Openbare Verlichting is op het congres aanwezig met een tweetal workshops én de uitreiking van de allereerste OVL-awards. De workshops zijn bedoeld voor bestuurders, ambtenaren en beheerders die zich bezighouden met openbare verlichting die verschillende best practices op het gebied van energiezuinige verlichting

36

S t r a a t b e e l d september 2010

gepresenteerd krijgen en handvatten worden geboden om met knelpunten aan de slag te gaan. Tijdens het programma is er tevens volop ruimte voor interactie met vakgenoten.

De OVL-awards Tijdens het Klimaatcongres reikt de Taskforce Verlichting dit jaar de OVL-awards uit aan de meest ambitieuze en/of inspirerende provincies en gemeenten op het gebied van energiezuinige openbare verlichting en/of donkertebeleid. Daarbij kan de nadruk liggen op reeds gereali-

seerde of toekomstige besparingen maar ook op innovatieve, creatieve of inspirerende energiebesparende maatregelen of het tegengaan van lichtvervuiling. Aanmelden voor de OVL-awards kan tot 1 oktober 2010.

i Klimaatcongres info@klimaatcongres2010.nl OVL Awards en Taskforce Verlichting – OVL T: 088-6022662 www.agentschapnl.nl

Voor een veilige en prettige leefomgeving in uw gemeente

Uw partner ineer,

management, beh oud inspectie en onderh air van straatmeubil

OMC-Group neemt zorg uit handen. Wij zorgen ervoor dat u zich alleen maar bezig hoeft te houden met uw core business. Om dat te bereiken bieden wij een zo volledig mogelijk dienstenpakket aan. OMC-Group biedt haar diensten aan zowel kleinschalige regionale als grote nationale

Voor meer informatie kijkt u op www.omc-group.nl

en internationale klanten aan. De diensten worden vanuit de vestigingen Hoevelaken, Wormerveer, Best en Rotterdam aangeboden. Dit concept leidt tot synergie in de operatie en een kostenbesparing terwijl de kwaliteit van de diensten gelijk blijft of zelfs verhoogt.

OMC-Group BV De Beek 20 3871 MS Hoevelaken telefoon: 033-2541 111 fax: 033-2541 110 email: info@omc-group.nl

Voormalige rotonde wordt fraai ingericht plein Het Mr. Visserplein in de Amsterdamse binnenstad heeft een totale metamorfose ondergaan. Het hart van het plein, het herkenbare, groen getinte koepeldak dat het open gedeelte van een ondergrondse verkeerstunnel overspant, is hetzelfde gebleven. Maar de grote rotonde met daaromheen een kluwen van drukke verkeerswegen, heeft plaatsgemaakt voor een rustig plein dat met zitbanken, boombakken en tentoonstellingszuilen van Grijsen park & straatdesign werd ingericht.

De nu afgeronde werkzaamheden aan het Mr. Visserplein ‘nieuwe stijl’, vormden een deelproject van het Masterplan Wibautas, de belangrijke verkeersader die van het Amstelstation helemaal naar de IJ-tunnel loopt. Het Masterplan Wibautas stamt uit het jaar 2002 en behelst ‘een optimale afwikkeling van het verkeer op een meer vanzelfsprekende en veilige manier binnen een aantrekkelijk ingerichte openbare ruimte’. Enkele hoofdpunten uit het plan zijn: het scheppen van een rustiger straatbeeld door scheiding van verkeerssoorten, het verwijderen van overbodige en rommelig ogende obstakels en het aanbrengen van eenheid in het bestratingsmateriaal.

Deze maatregelen moeten leiden tot een betere doorstroming van het verkeer, gekoppeld aan een hogere verkeersveiligheid.

De totale aanpak van de werkzaam-

heden aan de Wibautas is onderverdeeld in een 10-tal deelprojecten, waaronder de herinrichting van het Mr. Visserplein, met elk zijn eigen financiering.

Tijdelijk plein De voormalige rotonde is in de nieuwe situatie vervangen door een doorgaande route Weesperplein > Mr. Visserplein > Valkenburgerstraat, met afslagvakken richting het Waterlooplein en de Jodenbreestraat.

De Muiderstraat werd afgesloten voor het doorgaande verkeer. Door deze ingrijpende maatregelen is de doorstroom en de verkeersveiligheid enorm verbeterd. Bovendien ontstond er een nieuw pleintje.

“Van begin af aan is het, naast de verkeerstechnische verbeteringen, ook de bedoeling geweest om het nieuw ontstane plein op zo’n manier in te richten dat het oostelijk deel van de binnenstad beter ontsloten zou worden”, vertelt Fred Rietkerk van het Stadsdeel Centrum die van begin tot eind de herinrichting van het plein heeft begeleid. “Veel mensen denken namelijk dat de binnenstad ophoudt bij het Mr. Visserplein terwijl in het oostelijke deel van de binnenstad veel spraakmakende en publiektrekkende culturele instellingen zijn gevestigd, zoals Artis, de Hortus Botanicus, de Portugese synagoge, het Joods Historisch Museum en sinds kort de Hermitage.”

De speciale betekenis van het nieuwe Mr. Visserplein werd nog eens onderstreept door een motie van de deelraad om de mogelijkheid voor bebouwing van het plein te onderzoeken. Dat onderzoek werd onder andere ingegeven door de gedachte om de stedenbouwkundige situatie zoals die ooit op deze plek is geweest, weer enigszins terug te brengen. Rietkerk: “In de toenmalige configuratie van het stratenpatroon en bebouwing speelde het gebied van het huidige Mr. Visserplein een belangrijke rol in de verbinding van

38

S t r a a t b e e l d september 2010

het stadshart met het oostelijk deel van de binnenstad. Het onderzoek loopt op dit moment. Dat heeft tot gevolg dat het plein vooralsnog een tijdelijke status heeft. Hoe lang dat zal duren is op dit moment nog niet precies aan te geven.” Het stadsdeel zag zich daarmee voor de vraag gesteld hoe het tijdelijke plein met bescheiden middelen ingericht kon worden, terwijl toch aan het doel tegemoet werd gekomen om het stadshart beter aan te laten sluiten op het oostelijk deel van de binnenstad.

Met bescheiden middelen toch maatwerk Het idee ontstond om rond het koepelvormige dak, en met een uitloper naar en in de Muiderstraat, een tentoonstelling in de openbare ruimte te creëren. Om de verblijfsfunctie van het plein verder te versterken moest er ook groen en zitgelegenheid komen. “Onze ontwerper, Eriq Nijhuis van Gelder, maakte van deze ingrediënten een prachtig ruimtelijk ontwerp. Vervolgens hebben we drie bedrijven gevraagd om, binnen een bescheiden bedrag dat past bij een tijdelijke inrichting, met een presentatie te komen van hun ‘invulling’ van dat ontwerp. Uiteindelijk is de keus van het stadsdeel gevallen op de invulling, presentatie en geoffreerde prijs van Grijsen”, aldus Rietkerk.

Patrick Grijsen: “Ik denk dat ook de fraai uitgevoerde renderingen van hoe het plein er uit zou komen te zien en de daardoor heldere visualisatie van de totale inrichting van het Mr. Visserplein, daarbij een rol hebben gespeeld. Bovendien waren wij in staat om in goede samenwer-

king met de gemeente, in dit geval met architect Eriq Nijhuis van Gelder, banken, boombakken, tentoonstellingszuilen en allerlei combinaties daarvan naar zijn wensen te produceren. Veel daarvan is maatwerk en werd tijdens de voorbereiding van de productie nog aangepast en verfijnd. Zo is bijvoorbeeld de binnenbak van de boombak op het laatste moment nog aangepast naar specificaties van de bomenexpert.

Maar ook de afmetingen van de boombakken zelf en de tentoonstellingszuilen zijn gecustomiseerd. Alles is daardoor specifiek afgestemd op het Mr. Visserplein en de ideeën van de ontwerper. Belangrijk was ook dat we de termijn van zes weken die er voor de productie én plaatsing stond, zouden halen. Anders zou de reeds geplande opening van het Mr. Visserplein in gevaar komen. Ook dat is gelukt.”

Zitten, groen en tentoonstelling in één Het plein is ingericht met rechthoekige elementen die zitgelegenheid combineren met tentoonstellingszuilen en vierkante boombakken. Het meubilair is gemaakt van thermisch behandeld beukenhout. Deze speci-

ale behandeling met hitte en water verandert de structuur van het beukenhout zodanig dat het duurzaam en vochtbestendig wordt en een verlengde levensduur krijgt.

De robuust uitgevoerde zitbanken werden specifiek voor deze locatie ontworpen. De rechthoekige exemplaren zijn 830 cm lang en 228 cm breed, met een zitelement van 372 cm lang. Links en rechts van het zitgedeelte dat vanaf twee kanten toegankelijk is, bevinden zich vierkante boombakken met de afmetingen 228 bij 228 cm. In het midden van het zitelement verrijst een tentoonstellingszuil. Verder staan er op het plein vijf losse informatiezuilen met een hoogte van 264 cm. De tentoonstellingzuilen tonen momenteel historische foto’s van het Mr. Visserplein.

Zowel in de geïntegreerde boombakken als in elf losse boombakken van 75 cm hoog en 228 cm breed staan olijfbomen geplant. Dit mag een bijzondere aankleding van een Nederlands plein heten. De bomen zijn maar liefst tussen de 200 en 300 jaar oud en werden met grote zorg vanuit Spanje naar het Amsterdamse stadsdeel getransporteerd.

Binnenkort wordt tussen de boombakken een speciaal geproduceerde, lange bloembak geplaatst. De bloembak dient als een veiligheidsmaatregel en sluit één kant af voor voetgangers zodat op die plek het plein niet kan worden overgestoken.

Standnummer 1.009 Grijsen park & straatdesign Winterswijk T: 0543 516950 www.grijsen.nl Masterplan Wibautas www.ivv.amsterdam.nl/projecten/ wibautstraat

S t r a a t b e e l d september 2010

39

Big Green Love Benches

Bento Tree Boxes

Big Green Horse Shoe Benches

Nieuwe Collectie Streetlife Drie prachtige programma’s in één collectie: Straatmeubilair - Boomproducten - Bruggen & Dekken.

Het is de moeite waard de totaal vernieuwde Collectie online te bekijken op www.streetlife.nl/brochures. Wilt u het nieuwe Streetlife boekje (200 pagina’s) in de kast hebben staan? U kunt het via de website aanvragen of op de Dag van de Openbare Ruimte te Houten in ontvangst nemen (stand 2.048/2.049).

Collectie 2010 - 2011

STREETLIFE®

Bruggen & Dekken

Collectie 2010 - 2011

Straatmeubilair & Boomproducten

STREETLIFE®

Big Green Benches

Synthetic Cones

Composite Tree Isles

Valley Banken

Stone Benches

Rough&Ready All Black

Horse Shoe Banken

Sustainable Knuppelpad

Crossline Bruggen

Standnummer 2.048/49 Streetlife Leiden 071-5246846 www.streetlife.nl

Grijsen park & straatdesign, Lorentzstraat 13, 7102 JH Winterswijk Tel: 0543 - 516950 Fax: 0543 - 513050 info@grijsen.nl Grijsen laat de openbare ruimte schitteren. In goede samenspraak met stedelijke inrichters en landschapsarchitecten leveren we verrassende elementen, met een aansprekende match van design en comfort. Daarnaast is vooral de duurzaamheid kenmerkend. In materiaalgebruik en productie houden we maximaal rekening met het milieu. En onze producten hebben een oersterke reputatie.

WWW.GRIJSEN.NL

IS

SCHOONHEID RD. E D N A R E V E J SPAT

DEZE

GEEN

Nee, we praten niet over het meisje.

ZO DUURZAAM KAN HET WEL DEGELIJK.

Bewegen met Erlau Het in nauwe samenwerking met een ergonoom ontwikkelde Vitagym bewegingsprogramma van Erlau belast spieren op een gezonde manier, is laagdrempelig, stimuleert ook niet sportieve mensen te bewegen en is dus geschikt voor uiteenlopende doelgroepen.

De apparaten zijn vrij van obstakels, buizen en dergelijke zodat er geen moment van onstabiliteit ontstaat tijdens het plaatsnemen. Tevens zit er in de apparaten een zogenaamde rem ingebouwd. Mede daardoor is de Vitagym te gebruiken zonder toezicht of de hulp van derden.

Dankzij de coating van 90 - 100Âľ voelen de apparaten niet koud aan.

De zittingen zijn van polyethyleen

(een zacht materiaal) en zijn in het midden open. Na een regenbui loopt het water makkelijk van de zitting af. De apparaten van Vitagym zijn getest volgens TĂœV 55012, gebaseerd op DIN EN 1176/1177/957 (speeltoestelnorm) en kunnen dus onbeheerd in de openbare ruimte geplaatst en zelfstandig gebruikt worden.

Standnummer 2.104 Pijnenburg Import en Agenturen Tilburg T: 013-5360060 www.pijnenburgimport.nl

44

S t r a a t b e e l d september 2010

Speels & Comfortabel Gelfort, een partner waar je op kunt bouwen...

Gelfort is een bekende leverancier voor overheidsinstellingen, recreatieparken en bedrijven. Door de grote ďƒ&#x;exibiliteit en het hoge afwerkingsniveau is Gelfort een prettige partner om mee samen te werken.

Gelfort beschikt over een eigen designafdeling die wensen en eisen van opdrachtgevers perfect kan vertalen in op maat gemaakte oplossingen.

Daarnaast werkt Gelfort samen met gerenommeerde architecten en ontwerpbureaus.

Gelfort Productie b.v.

Industrieterrein Veesteeg, Expeditieweg 2, 6657 KL Boven-Leeuwen Tel 0487-595772, Fax 0487-595773 Website: www.gelfort.nl, E-mail: info@gelfort.nl

en

n, draaie g o o h Om iten aanslu ! ebruik g r o o klaar v

De verzinkbare energiezuil voor openbare ruimtes en hallen.

Eenvoudig omhoog draaien en dan staan de voorzieningen ter uwer beschikking: Elektrische aansluitingen, perslucht, water en zelfs het afvoeren van vuil water is mogelijk.

Moser verzinkbare energiezuilen, de komplete verzorgingseenheid die snel bij kortsluiting weer hersteld kan worden t.b.v. openbare ruimtes, markten, sport- en multifunctionele hallen en ook voor vele andere doeleinden toepasbaar.

Cuprohaag LiChtteChniek www.cuprohaag.nl Telefoon: 010-45 823 19 info@cuprohaag.nl

Centrale rol Groenbeleid en OVL in lezingenprogramma Verdeeld over drie zalen wordt de bezoekers van de Dag Openbare Ruimte 2010 een divers lezingenprogramma aangeboden.

Geïnteresseerden kunnen zich laten inspireren en informeren door sprekers met een achtergrond bij gemeenten, overheid, wetenschap en het bedrijfsleven. Twee disciplines die dit jaar extra aandacht krijgen zijn Groenbeleid en Openbare verlichting.

Groen in de stad wordt onder andere belicht met het oog op citymarketing, kostenbesparing, ontwerp en civiele techniek. Op woensdag 13 oktober 2010 organiseert de NSVV in samenwerking met onder meer IGOV, Straatbeeld en Agentschap NL de jaarlijks terugkerende sessie Kengetallen Openbare Verlichting. Tijdens de sessie vindt de presentatie van de kengetallen plaats voor de ruim vijftig gemeenten die hun cijfers over 2009 hebben ingediend. De gemeenten ontvangen een rapport in nieuwe stijl dat vergelijking mogelijk maakt en dat is toegespitst op het dagelijks werk van

de OVL beheerder. In de OVL lezingen die volgen komen de gemeente Groningen, de gemeente Tilburg en Agentschap NL aan het woord.

Behalve gemeenten en overheid verzorgen onder andere Vereniging Stadswerk Nederland, Stichting Promotie Straatbakstenen en de combinaties Groenkeur – PPH – HIC en DHV – Oranjewoud – Grontmij – ARCADIS een scala aan lezingen met actuele onderwerpen in de openbare ruimte.

Kijk voor het actuele lezingenprogramma en andere beursinformatie op www.dagvandeopenbareruimte.nl.

46

S t r a a t b e e l d september 2010

Straatbeeld stoomt u klaar voor dé beurs Het septembernummer van Straatbeeld Magazine is niet compleet zonder speciale aandacht voor dé beurs op het gebied van openbare ruimte. De Dag van de Openbare

Beroepsdeformatie

Ruimte 2010 vindt plaats op woensdag 13 en donderdag 14 oktober in Expo Houten. In deze editie van Straatbeeld is alle basisinformatie opgenomen, inclusief een overzichtelijke plattegrond en exposantenlijst, zodat u goed

Deze zomer hadden we in de vakantieperiode voor de

voorbereid de beursvloer kunt betreden.

verandering de subtropische zon opgezocht met het gezin. Een ‘warm’ eiland met een prachtige vulkaan die

Wanneer een exposant betrokken is bij een artikel in dit

tevens de hoogste berg van Spanje is. De oplettende

magazine, is onderaan het artikel het standnummer opge-

kijker onder u weet waar we ons bevonden. Maar zelfs

nomen. Dus mocht u vragen of opmerkingen hebben naar

in deze onbekende omgeving met nieuw te ontdekken

aanleiding van een beschreven project of product, dan

stukken ongerepte natuur en andere meer toeristisch

kunt u deze binnenkort in levende lijve bespreken met de

gerelateerde attracties, merkte ik dat ik het niet kon

desbetreffende betrokken partij.

laten om met een professionele blik naar de openbare

Overige informatie over de beurs en exposanten vindt u

ruimte te kijken.

op www.dagvandeopenbareruimte.nl.

Zeven jaar intensief bezig zijn met het inmiddels grootste

Tot slot is in deze editie voor uw gemak een toegangs-

evenement voor openbare ruimte kan natuurlijk ook niet

bewijs bijgesloten. Mocht een collega u voor zijn geweest,

zonder zijn sporen na te laten. In die zeven jaar hebben

dan kunt u uw gratis toegangskaart aanvragen via de

we ons overigens niet beperkt tot de eigen landsgrens.

website van de beurs.

We zijn druk in de weer met de zevende editie van de Dag van de Openbare Ruimte België, volgend jaar op

Wij hopen dat dit nummer van Straatbeeld u alle

23 en 24 maart. En aangezien dat uitstapje erg goed

gelegenheid biedt voor een gedegen oriëntatie vooraf,

is bevallen, gaan we volgend jaar ook in het oosten de

zodat u het maximale uit uw beursbezoek kunt halen.

grens over. Op 18 en 19 mei vindt de eerste Duitse editie plaats, waarvoor als locatie de keus op Messe Essen

De Straatbeeld redactie

is gevallen.

Maar voordat het zover is, gaan we eerst genieten van de Nederlandse editie met dit jaar wederom meer exposanten dan vorig jaar. Ja, u leest het goed en het past nog in Expo Houten. We hebben er wel een extra hal voor in gebruik genomen, dus u zult iets meer loopwerk moeten verrichten. En vergeet u dan ook niet de ontwerpers en landschapsarchitecten te bezoeken op de eerste verdieping in de NVTL / BNO lounge. Goed om te zien dat er ook vanuit dat vakgebied interesse is voor de Dag van de Openbare Ruimte.

We hopen dat u - bezoeker en exposant - zich net zo verheugt op 13 en 14 oktober als wij!

Het ExpoProof-team Marc de Winter, Jean Paul Boon, Marcel Beelen Jamie Kleian S t r a a t b e e l d september 2010

47

Dag van de openb

48

S t r a a t b e e l d september 2010

bare ruimte 2010

S t r a a t b e e l d september 2010

49

A A. Mauritz en Zonen ABOS Accent adviseurs ACO Action4Kids Nederland Action4Kids Nederland Agrojobs Alles over groenbeheer ANAE AOC de Groene Welle Aquaflow Arcadis Attis Aura Light Avalite Openbare Verlichting

B B.V. De Meteoor Ban, van den natuursteen en beton BCA Bouwkundig & Civieltechnisch Adviseurs BeheerVisie Beweegtuin.nl BOAS Speeltoestellen Boer Speeltoestellen Bomenwacht Nederland Boomkwekerij Gebr. vd Berk Boomkwekerij Rendering Boomkwekerij Udenhout Bosch Slabbers bv BöSha GmbH & Co.KG BRS Deck Systems BSI Bomenservice BTL Advies BTL Bomendienst BügelHajema Adviseurs Bureau Maris buro blad BURO POELMANS REESINK Landschapsarchitectuur

C CAH Dronten Cameleon Urban Products Candelled CiCom Sport & Groen Cigabin Systems Ciran Nederland | Heem CityTec Cleanstreets Cobra boomadviseurs Copier Adviesburo Copijn CROW Cuprohaag Cursus Centrum Cambium Cyber

D Darthuizer Data Control Transponder Technology DatAction

50

4.042 1.004 3.062 3.078 C.003 C.003 2.009 3.054 1.021 3.046 3.002 3.036 3.043 2.120 2.109

2.110 2.095 3.051 3.049 4.006 4.028 1.014 1.023 1.042 4.012 2.023 L.08 2.064 1.008 2.047 3.014 3.014 L.10 3.052 3.058 L.13

1.027 2.122 4.035 3.050 3.005 1.035 2.072 3.029 4.023 3.055 1.061 3.045 2.092 3.065 2.116

2.052 2.093 2.060

S t r a a t b e e l d september 2010

DataQuint Datronics DCM Nederland De Beijer Kekerdom De Bomenstichting De Kruijter Openbare Verlichting De Nood Delta Products Delta Projectmanagement Den Boer Econorm Den Ouden Design Express Desso Sports Systems DG Groep DHV Drain Design Construct Drain Products Europe Du Mont Beton

E Ebben Boomkwekers Ecobin Nederland Ecodesigns ECOstyle Eelerwoude eibe Benelux Eldra ELEQ e-light almelo Elspec Engels HLC Environ Systems Environment Services Eemnes (ESE) ERDI Wegbebakening Eszet Lighting Euro Grass Excluton ExpoProof (informatie & organisatie) Eyework Solutions

F Falco Flower and Shower Frans Willigers Meubelontwerpen

G G. Lubbe & Zoon Gampet Plastics Gardeluxe Garden TS GeoCare GevelMeesters GKB Groep GOEDE speelprojecten Granuflex Gravel-Fast GreenGuard Greenlight Company GREENMAX Greenpoint Advies Greenproof

3.010 4.017 4.003 1.003 C.010 2.087 2.111 2.125 C.008 2.066 4.047 2.002 1.019 3.069 3.038 3.007 3.002 C.006

2.119 4.010 4.010 4.014 3.068 3.024 1.066 2.102 1.025 1.066 3.080 2.065 4.025 3.020 2.094 4.046 3.004 1.001 2.116

2.057 1.060 L.06

2.037 3.016 2.098 2.061 3.076 2.100 4.022 1.011 3.027 4.050 2.007 1.045 2.044 3.067 1.044

Greenwall Griffioen Wassenaar Grijsen Park & Straatdesign Groenestein Beheersoftware GroenTalent / RO-job Grontmij Nederland GroundLevel straatmeubilair GWW Houtimport

H H & H Projecten H.B. International HeBlad Heicom Heijmans Sport en Groen Heijmans Techniek & Mobiliteit Heinneman Reinigingstechniek Helicon Helms Milieutechniek / DepoDog Heras Nederland Het NIC HIC Hoveniers Informatiecentrum Holcim Holland Citiflower Hoogveld Technical Support HR Groep Huisman Hoveniers HVL Armada Outdoor

I IBG Optics IDEOMA Intelligent Systems IGOV iGuzzini Illuminazione Benelux IJreka IJreka IJslander IMT Imtech Infra Imtech Infra Engineering Indal Industrielicht Industrielicht Infra Select InfraElast Infra-Lux Ingenieursbureau Westenberg InnoFra Innolumis Inspectrum [inst]ALLICHT Inter Design IPC Groene Ruimte ipv Delft I-Real ISS Landscaping Services ITS International Tree Service

J J. de Ridder J. van Esch Jaap de Vries Producties Jan Kuipers Nunspeet

2.132 3.012 1.009 2.084 2.115 3.035 3.018 1.058

1.033 3.001 1.040 1.056 1.030 2.075 4.015 4.021 4.031 4.027 2.041 3.048 2.027 4.011 4.039 1.013 4.024 2.040

1.012 C.005 2.024 4.018 C.001 C.001 4.041 2.080 2.112 2.112 2.016 2.033 2.107 3.044 2.079 2.096 3.042 3.066 1.064 3.076 C.012 1.048 2.018 2.004 4.026 1.062 2.058

C.002 4.030 2.129 2.059

JURA

K Kaal Masten Kamps de Wild Kiwa Nederland Klaver Fietsparkeersystemen Klifman Lichttechniek Klostermann KOAC - NPC Koers Handel Kompan Koninklijke Bammens KS Verlichting

L Lageschaar Vaste Planten LEDvice Licht en Design Legro Potgrond Leicon verkeersgeleiding LichtProjecten Nederland Lichtvormgevers Light International Lightronics Loohorst Landscaping LOS stadomland

M M. van den Oever Boomkwekerijen M.J. Oomen Groep Maasplant Maiken Systems Mainsolutions / Digitree Mast Services Nederland MBI De steenmeesters MEA Drainage Systems Megaborn Mekano Memodes Metten Stein + Design Michel Opreij & Beisterveld Natuursteen Mikana Light & Furniture Mobilane Montad Adviesburo Morssinkhof Groep

N Nationale Bomenbank Nedal Aluminium NEO Nieuwland Advies Nijha Nooijen Terreininrichting Nophadrain npk design NSVV NVTL/BNO

O OBB Ingenieursbureau Olman Handelsmaatschappij OMC - Group Onkenhout & Onkenhout

3.008

1.032 1.018 3.057 2.108 2.092 1.034 3.069 1.020 2.081 3.019 4.029

3.031 4.017 4.048 1.059 2.056 2.006 2.020 2.030 1.057 L.12

2.074 2.101 4.045 2.099 3.054 2.128 1.024 4.034 3.063 1.063 3.071 3.022 2.051 2.068 2.053 2.086 2.031

2.015 2.114 2.008 3.034 1.026 2.062 3.084 2.010 2.024 L.01

2.021 1.031 4.008 4.004

Oranjewoud Outdoor Furniture Nederland Ovaal Speelconcepten

P Panhuijzen h.o.d.n. Vertiverde Patentgras Petitjean Nederland Philips Nederland Pijnenburg Import Pireco Nederland Pius Floris Boomverzorging Nederland Plant Publicity Holland Playnetic Poel Gooi & Vecht Practica Nederland ProCensus Profextru Productie / ProLock Project Service Lichtmasten Raalte Proludic PUTkast

Q Quint Nooren

R RDI Straatbaksteen Regoort Rei-Lux Benelux Repcon Replay Profs In Playground RHP RIBW Projecten Riotech Ro-add ROD’OR ADVIES Rotim Steenbouw

S SAB Adviesgroep Safety Product Samson Urban Elements Sapa Pole Products Schellevis Beton SchrĂŠder SELUX Benelux Sempergreen SLAG Solid Bamboo Spectrum Advies & Design Speelplan Spring Stedon Stichting Groenkeur Stichting Nationale Boomfeestdag Stichting Speelruimte Stichting StadSPOORT Stiels Straatmeubilair Straatbeeld (vakblad) Straatbeeld (vakblad) Streetlife Streetlife

3.037 2.090 2.036

2.042 C.004 1.050 1.016 2.104 2.028 3.006 3.048 4.036 2.058 1.007 3.060 4.049 2.050 2.076 2.012

2.046

4.019 2.092 2.106 2.126 2.124 3.011 C.009 2.035 4.033 3.009 2.078

3.056 2.131 1.036 2.038 4.016 2.022 2.085 3.021 3.064 4.044 2.013 2.093 3.072 2.043 3.079 3.028 2.063 4.009 4.007 2.000 3.085 2.048 2.049

StreetPrint Nederland StruykVerwo Infra Studio Mango Sybrandus

T Targetti Poulsen Holland Tecnopali Lighting Tonsel Boomkwekerijen Tree Ground Solutions Trifolium Trilux TSD Automatisering

V v.d. Bosch Beton Valmont Nederland Vamoo Playgrounds Van Bijsterveldt & Daamen Van Camp Natuursteen Van de Haar Groep Van der Tol Van Dijk Groothandel Van Doorn - Soest Van Ee Speeltoestellen Van Hall Larenstein Van Helvoirt Groenprojecten Van Kessel Sport & Cultuurtechniek Van Vliet Harmelen Van Vliet Kastanjehout Van Zijl Vande Moortel Vandersanden VConsyst VCP Streetcare VelopA Citystyle VelopA-Omniplay Vereniging Stadswerk Nederland Verheij Integrale Groenzorg Vermolen Groep Vesper / BinSystem Vista-Online

W Waterblock Wave Wernink Wienerberger Wille Landschaps- & Begraafplaatsarchitectuur Wolterinck

Y Yalp Yucat

Z Ziut

2.067 3.026 4.043 2.118

2.070 1.050 2.003 3.002 4.030 2.091 2.069

1.046 2.077 2.014 1.047 1.055 1.052 3.032 2.082 3.083 2.001 2.054 4.020 3.017 2.062 2.129 2.088 1.065 1.038 2.034 1.068 3.003 3.003 3.074 1.028 1.013 4.032 4.038

1.022 3.000 4.040 1.006 3.070 4.015

2.039 2.032

2.026

S t r a a t b e e l d september 2010

51

Randliggers geven brug Heerhugowaard identiteit Heerhugowaard is sinds kort een brug rijker. ipv Delft ontwierp tegen relatief lage kosten een slanke betonnen fietsbrug met bijzondere randliggers voor de Stad van de Zon. ‘s Avonds en ‘s nachts accentueert verlichting de contouren van de brug.

Het binnen de gemeente Heerhugowaard beschikbare budget voor deze 44 meter lange brug was beperkt. Toch is het de ontwerpers van ipv Delft gelukt binnen budget een bijzondere brug te leveren, inclusief verlichting. Dit was mogelijk door verschillende slimme keuzes.

Zo bestaat de brug op de randliggers na uit standaardliggers en is de overspanning afgestemd op de standaardmaten. Verder is in overleg met de gemeente gekozen voor een meervoudige onderhandse aanbesteding. Bij een dergelijke aanbesteding hoeft er minder contractueel vastgelegd te worden dan bij bijvoorbeeld een aanbesteding met RAW-bestek. Dit levert niet alleen tijdswinst op, maar vaak ook een kostenbesparing.

verlichting. Spots in de landhoofden verlichten ‘s avonds de onderzijde van de randliggers, zodat de bijzondere contouren van de brug ook dan goed te zien zijn.

Jaren geleden schreef de gemeente een prijsvraag uit voor het ontwerp van een brug op dezelfde locatie.

Die leidde toen tot een veel te duur ontwerp, dat nooit is uitgevoerd.

Met de inschakeling van ipv Delft heeft Heerhugowaard nu uiteindelijk toch een bijzondere én betaalbare brug gekregen.

Standnummer 2.004 ipv Delft Johan Büdgen T: 015-7502574 www.overbruggen.nl

Daarnaast overspant de brug maar een gedeelte van de watergang, doordat ze in een nieuw aangelegde dijk is geplaatst. Een grondlichaam is aanzienlijk goedkoper dan een brug, dus ook deze oplossing draagt er toe bij dat de brug binnen budget te realiseren was. ipv Delft heeft de positionering van de brug in het dijklichaam zorgvuldig gekozen en hierbij gelet op optimalisatie van zichtlijnen en vaargeul, waardoor een mooi en evenwichtig eindbeeld ontstaat.

De randliggers zijn gemaakt van zelfverdichtend beton, waarmee de vorm met hoekverdraaiing het beste te maken is. Het hekwerk is geheel gemaakt uit rvs, van balusters tot spankabels. Dit geeft de brug een bijzonder hoogwaardige uitstraling.

In de handregel bevindt zich led-

S t r a a t b e e l d september 2010

53

Entree Chemelot Campus te Geleen

De oorspronkelijke DSM Research Campus wordt opengesteld voor externe R&D bedrijven op het gebied van industriële chemie en innovatieve materialen en gaat nu Chemelot Research & Business Campus of kortweg Chemelot Campus heten. Een aantal gebouwen wordt aangepast of zelfs geheel gesloopt en hiervoor in de plaats komen nieuwe gebouwen. De infrastructuur in het gebied wordt aangepakt.

De nieuwe gebouwen bestaan uit zeven tot tien laboratoriumgebouwen en enkele kantoorgebouwen met ondersteunende functies. In 2007 is het ontwerp gestart, de eerste fase is in 2009 opgeleverd. De portiersloge heeft ook een metamorfose ondergaan waarbij verschillende verlichtingselementen geplaatst zijn en een groot deel van de bestrating vervangen is. Voor de verlichtingselementen is de keuze gevallen op een aantal mast-armatuur combinaties uit het gamma van Schréder b.v. Architectenbureau BroekBakema heeft het inrichtingsplan voor de Entree gemaakt, het verlichtingsplan is gemaakt door Ziut BV en Schréder b.v. is fabrikant/leverancier van de verlichting.

Twee verlichtingsconcepten Recent is de eerste fase van een viertal fases opgeleverd. Het betrof

54

S t r a a t b e e l d september 2010

hier de verlichting op de aanrijdroute richting Campus, de portiersloge en daarbij behorende parkeerplaatsen. Er is voor een tweetal verschillende verlichtingsconcepten van Schreder b.v. gekozen. Voor de portiersloge staat centraal op het plein een Modullum mastsysteem voorzien van verschillende optieken, allen voorzien van CDM-T 70 Watt lichtbronnen om het plein rondom te verlichten. In de top is een luidspreker geïntegreerd ten behoeve van de omroepcentrale. Op zowel de

aanrijdroute en de parkeerplaatsen als de fietspaden is voor het Hestia mastsysteem gekozen in verschillende uitvoeringen. Op de aanrijdroute en aan de buitenzijde van de parkeerplaats staan acht meter hoge masten met Condor uithouder ten behoeve van het Hestia armatuur dat voorzien is van een 70 Watt SON-T lichtbron. Op de lage masten (vier meter) bij de parkeerplaatsen en op het fietspad is voor een mast gekozen waarbij de Hestia mini strak tegen de mast aan gemon-

teerd wordt. Deze Hestia mini’s zijn voorzien van optieken met 20 Watt CDM-T lichtbronnen.

Lichttechnische eigenschappen Voor deze verschillende lampen is gekozen vanwege hun specifieke kleur/lichttechnische eigenschappen.

Zo is voor de hoge lichtmasten voor SON-T gekozen vanwege de hoge lichtopbrengst en kleureigenschappen van SON verlichting. Voor het gebied rondom de portiersloge is gekozen voor CDM-T in verschillende wattages. Dit levert een fraai lichtbeeld op, mede door het gebruik van natuursteen als bestrating op diverse posities. Al met al is er een zeer fraai plaatje gecreëerd dat er voor zorgt dat de Chemelot Campus de komende jaren weer van een goede functionele en fraaie decoratieve verlichting voorzien is.

Standnummer 2.022 Schréder b.v.

Rhenen T: 0318-489230 www.schreder.com

Parkbank Clippa De gemeente Eindhoven was eind 2009 op zoek naar een nieuwe standaard parkbank voor onder meer. het Philips de Jongh wandelpark.

Ook voor dit project werd samenwerking gezocht met ontwerpers uit de eigen stad om op die manier straatmeubilair te ontwikkelen dat past bij ‘Designstad Eindhoven’.

In dit geval bleek Stiels straatmeubilair de meest geschikte partner. De wensen van de gemeente Eindhoven werden besproken waarna Stiels straatmeubilair enkele ontwerpers uitnodigde om een vernieuwend ontwerp aan te leveren. De keuze van de gemeente viel uiteindelijk op de ‘Parkbank Clippa’, ontworpen door Denovo Design uit Eindhoven.

is. De materiaalkeuze maakt de bank bovendien vandaalbestendig en makkelijk in onderhoud. Door Parkbank Clippa is door Stiels gemaakt in samenwerking met gemeente Eindhoven en Denovo Design.

voor de zitting en leuningen gebruik te maken van gecertificeerd FSC hardhout zijn zitcomfort en een vriendelijke uitstraling gewaarborgd.

De eerste modellen zijn inmiddels afgeleverd voor plaatsing in het Philips de Jongh wandelpark.

Standnummer 4.007 Stiels straatmeubilair Geldrop T: 0407878234 www.stiels-straatmeubilair.nl

Een betaalbare bank met kwaliteit en uitstraling Met deze eisen in het achterhoofd is de Clippa parkbank ontwikkeld. De staanders zijn gebogen uit één lengte staal, waardoor de bank elegant oogt en toch zeer degelijk

S t r a a t b e e l d september 2010

55

Groen en meubilair voor plein in Hillegom Voor het Henri Dunantplein in Hillegom heeft VCP Streetcare BV van de gemeente de opdracht gekregen om een ontwerp te maken voor nieuw meubilair en de groenvoorziening.

In nauw overleg met de opdrachtgever is besloten om zitelementen aan te brengen op de randen van het monument en losse banken te plaatsen op het plein.

Het meubilair kent een eenvoudig en strak ontwerp en is gemaakt van hardhout op een thermisch verzinkt en gepoedercoat stalen frame.

De boombakken zijn van Miramondo, model The Frame.

De bakken bestaan uit een gecoat stalen frame met zijwanden van granulaatcomposiet.

De bomen zijn geleverd en geplaatst door het hoveniersbedrijf Oscars Groen uit Gaanderen.

Standnummer 1.068 VCP Streetcare BV Zelhem T: 0314-621690 www.vcpstreetcare.nl

Kouros straatverlichting Grijsen park & straatdesign heeft met de Kouros een nieuwe lijn straatverlichting aan haar assortiment toegevoegd. De Kouros is ontwikkeld door Lago en onderscheidt zich direct door het opvallende design.

De verlichtingslijn heeft een modulaire opbouw. Armaturen zijn te plaatsen op bestaande masten, maar tevens verkrijgbaar als concept inclusief mast. De Kouros biedt nieuwe, duurzame oplossingen met onder meer een laag energieverbruik door de mogelijkheid tot dimmen en de lange levensduur door het

56

S t r a a t b e e l d september 2010

goed doordachte koelsysteem van de LED’s.

De Kouros is verkrijgbaar in twee verschillende uitvoeringen, de Kouros Asymétrique (geschikt voor onder andere straten en lanen) de Kouros 360° (geschikt voor onder andere pleinen, voetgangersgebieden en

parkeerplaatsen). Beide versies zijn in de kleuren, blauw, groen, oranje en grijs verkrijgbaar.

Standnummer 1.009 Grijsen park & straatmeubilair Winterswijk T: 0543 516 950 www.grijsen.nl

Dag van de Openbare Ruimte Hal 1 standnummer 1046

www.vdboschbeton.nl

Advies • Ontwerp • Realisatie l Tilburg l 013 455 1605 l www.speelprojecten.nl

Centrummanager zet in op eenheid straatbeeld Zilverstad Schoonhoven past Citymarketing is een begrip dat de laatste jaren prominent wordt ingezet door steden.

Maar wat is het precies en wat betekent het voor de openbare ruimte? Michiel van der Schaaf, citymanager van de zilverstad Schoonhoven, legt uit: “Een citymanager brengt de stad bij de mensen en dat betekent meer dan de stad opfleuren. Wij richten ons op bedrijven, bezoekers en bewoners, en daarbij speelt het straatbeeld een zeer belangrijke rol.”

Flowerbaskets toe Schoonhoven won onlangs de Zilveren Citymarketing Trofee, wat een indicatie geeft van het hoge niveau centrummanagement in de stad.

Van der Schaaf: “Het is leuk om te zien dat wij als kleine speler hebben gewonnen van de grote jongens die

over meer mogelijkheden en budget beschikken.” Eenheid is volgens de citymanager de sleutel voor dit resultaat. “Je creëert eenheid door een einde te maken aan de versplintering en mensen bij elkaar te brengen. Het grootste succes boek je door de verschillende partijen te betrekken bij je activiteiten.” De Zuid-Hollandse stad streeft ernaar een actieve, gastvrije en schone stad te zijn. Hiervoor worden de nodige evenementen georganiseerd, maar de stad moet er ook gastvrij uitzien. Zo heeft het citymanagement zilveren kunstwerken in de openbare ruimte toegepast, drijvend in de stadsgracht, en zijn er welkomstbanieren en vlaggen geplaatst aan de stadsranden.

Schone binnenstad “Om een schone binnenstad te krijgen en houden, pakken we zwerfafval aan en wordt al het straatmeubilair, van afvalbakken tot zitelementen, vervangen”, vertelt Van der Schaaf. Door alles volgens een zelfde methodiek in te vullen, in dit geval zwart meubilair met een herkenbare zilveren knop, creërt Schoonhoven eenheid in het stadsgezicht. Zelfs de bewegwijzering is in dezelfde stijl opgetrokken. Omdat het stadscentrum natuurlijk het visitekaartje van de stad is, is hier de vervanging al volledig doorgevoerd.

Eenheid in straatbeeld Een ander middel dat het centrummanagementteam van Schoonhoven heeft ingezet om het stadscentrum te verbeteren, zijn flowerbaskets van Flower and Shower. Deze bloembakken bestaan uit twee halfronde bakken die als een geheel rondom een lantaarnpaal of andere stalen constructie worden bevestigd. Ze zijn voorzien van een groot waterreservoir. Producent Bert de Kruijk levert

58

S t r a a t b e e l d september 2010

nu tevens nog grotere bakken, zodat de planten mooier kunnen bloeien.

De flowerbaskets worden allemaal op exact gelijke hoogte opgehangen om zo eenheid in het straatbeeld te brengen. De Kruijk kweekt vooraf de bloemen al deels op, waardoor ze op het moment van plaatsing al volop in bloei zijn. Ook wordt veel aandacht besteed aan het onderhoud: uitgebloeide planten of lege bakken zijn in Schoonhoven nergens te vinden.

Flowerbaskets vroeg in het seizoen

Zomer- en winterbeplanting Van der Schaaf ziet wel brood in het product. “Wij hebben een Flower and Shower-project ingezet om, simpel gezegd, de binnenstad op te fleuren. De bruggen en ruim honderd lantaarnpalen in het centrum zijn sinds 2008 voorzien van de bloembakken. De zomerbloemen plaatsen we voordat ons grootste evenement, de Nationale Zilverdag op tweede Pinksterdag, plaatsvindt.

Deze worden in november vervangen door winterbeplanting.” Helaas zijn de winterbakken iets minder vandalismebestendig, maar daarvoor leverde de producent een aantal extra bakken, mocht vervanging nodig zijn. “We krijgen heel veel enthousiaste reacties op de bloembakken, de stad ziet er gewoon gastvrijer uit.”

Standnummer 1.060 Flower and Shower Arnhem T: 026-3623061

S t r a a t b e e l d september 2010

59

Straatmeubilair kastanje hekwerk • kastanje palen • poorten • buitenmeubilair eikenhout • douglas & lariks • heide- en wilgenmatten diverse afrasteringen

Uw gemeente - Uw straatbeeld - Onze zorg

Advies - Ontwerp Productie - Installatie Onderhoud

Outdoor Furniture Nederland BV - Markt 2, Buren T 0344-576677 E info@ofn.nl I www.ofn.nl

VanVliet_T&L_90x133.indd 1

05-03-2009 12:30:17

Zueco

Brick

Nieuwe, goed doordachte, duurzame bloembakken VelopA-Citystyle breidt haar assortiment van goed doordachte bloembakken uit met de Zueco en de Brick.

De chique Zueco en Brick vallen op door hun perfecte afwerking en kwaliteit van materialen. Beide bloembakken zijn in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar; dat levert talloze variatiemogelijkheden op. Dankzij de waterafvoervoorziening en royale afmetingen blijven de planten in optimale conditie. Uiteraard voldoen de Zueco en Brick bloembakken aan de criteria voor duurzaam inkopen. Er is werkelijk aan alles gedacht.

Ga naar www.velopa.com/bloembakken voor meer informatie over deze en onze andere goed doordachte bloembakken.

S t r a a t b e e l d september 2010

61

VelopA-Citystyle | Achthovenerweg 21 | 2351 AX Leiderdorp | Tel +31 (0)71 541 03 21 | Fax +31 (0)71 589 41 52 | E-mail info@velopa.com | www.velopa.com

Een keuze met toekomst.

Niets is zo natuurlijk als de keuze voor beton. En voor Metten Stein+Design. De verscheidenheid aan kleuren en vormen van het bestratingssysteem Belpasso Premio wordt door vrijwel geen enkel ander materiaal geëvenaard.

Nu niet – en morgen al helemaal niet. Want elke steen is een hoogwaardig technologisch product dat zijn kleur tientallen jaren behoudt en dankzij het gepatenteerde CleanTop®-oppervlak kauwgom en ander vuil blijvend afstoot.

Maak kennis met het materiaal van de 21e eeuw – op www.metten.nl

Grote Kerk Den Haag in nieuw licht De Grote Kerk, ook wel bekend als de Sint Jacobskerk, in het centrum van Den Haag wordt voortaan iedere avond in het zonnetje gezet. Eind augustus vond de feestelijke oplevering plaats van de nieuwe aanlichting van de kerk. De gotische architectuur komt nu ook ‘s avonds tot zijn recht, dankzij het aanlichtingsplan van de lichtarchitecten van ipv Delft.

Hoewel de nieuwe aanlichting in vergelijking met voorheen meer lichtpunten kent, is het totale energieverbruik toch (aanzienlijk) gedaald.

Volgens lichtarchitect Rob Kruizinga van ipv Delft komt dit doordat het lichtbeeld nu genuanceerder is.

“Er is veel minder strooilicht en lichtvervuiling, en het lichtniveau is laag”,

aldus de ontwerper.

Het licht komt nu alleen waar het nodig is.

De gotische kenmerken van de kerk zijn met gerichte ledverlichting geaccentueerd. Niet alleen de kenmerkende externe elementen als steunberen en raamlijsten, maar ook de gotische bogen in het interieur worden uitgelicht. Op deze manier ontstaat een evenwichtig beeld en blijft de transparantie en gelaagdheid van de Grote Kerk ook ‘s nachts duidelijk zichtbaar.

De nieuwe aanlichting van de kerk is onderdeel van een groter plan voor een lichtlint door het centrum van Den Haag. Dit lint zal uiteindelijk lopen vanaf het Plein, via het Binnenhof, het Buitenhof en de Dagelijkse Groenmarkt naar het eindpunt, de Grote Kerk.

Standnummer 2.004 ipv Delft Rob Kruizinga T: 015-7502579 www.ipvdelft.nl

S t r a a t b e e l d september 2010

63

Komplay Sport- en Pannaveldjes Steeds meer studies tonen duidelijk aan dat er een sterk verband is tussen vrij spelen tijdens pauzes op school en de concentratie en positief gedrag op school. Sommige onderzoekers suggereren dat lichamelijke activiteit gedurende een bepaalde periode in de tienerjaren belangrijker is dan schoolboeken.

“Veldjes zorgen voor minder conflicten tijdens lichamelijke activiteiten in de pauze. Ze zorgen eveneens voor beter geconcentreerde en leergierigere kinderen in het klaslokaal. En de kinderen zijn vooral heel erg blij dat hun recht gerespecteerd wordt. Een open uitnodiging om te ontspannen en spelen”, zo laat KOMPAN weten.

Het bedrijf initieert en voert onderzoek uit op dit vlak.

Opvallende verschillen Volgens KOMPAN zijn de verschillen tussen balspelveldjes en open voetbalveldjes indrukwekkend. In de transparante, maar toch afgesloten omgeving van een sportveld, vliegen de ballen niet alle kanten uit. Dit komt de intensiviteit van het balspel ten goede, omdat er minder onvrijwillige onderbrekingen zijn. Bovendien nodigen de wanden rondom het speelveld uit tot verschillende balspellen, alleen of met een grote groep. “Alleen al het signaal dat balspellen toegestaan zijn, heeft al een immense uitwerking. Kinderen zijn eraan gewend dat ze niet overal mo-

Het GROUNDconcept Bij de ontwikkeling van een sportveld adviseert Kompan de volgende zes criteria in acht te nemen • Betrek de gebruikers en de gemeenschap erbij • Investeer in de juiste locatie • Maak ruimte voor sociale activiteiten • Bied mogelijkheden voor lichaamsbeweging aan • Zorg voor een gezellige inrichting • Creëer een jeugdige sfeer

gen spelen. In een publieke omgeving nemen de oudere kinderen het voor lief dat spelen soms verboden is. Maar met deze veldjes begrijpen kinderen dat spelen juist aangemoedigd wordt”, aldus de leverancier.

KOMPLAY KOMPAN heeft bij de ontwikkeling van KOMPLAY haar kennis en ervaring op het gebied van spel- en sportactiviteiten aan willen wenden om een multifunctioneel, leerzaam, transparant en onderhoudsvriendelijk concept te ontwikkelen, dat zowel

64

S t r a a t b e e l d september 2010

voor oudere als jongere kinderen geschikt zou zijn. Dankzij het modulaire systeem kan eindeloos gevarieerd worden om te komen tot het gewenste multifunctionele sportveld of pannakooi binnen de speelbehoeften, beschikbare ruimte en budget.

Een bijna eindeloze reeks sporten en spellen kan worden gefaciliteerd zoals voetbal, handbal, hockey, basketbal én zelf verzonnen spellen.

Bovendien dient een speelplek met deze omvang en uitstraling ook als ontmoetingsplek. Bij de ontwikkeling van een speelveld kunnen maximaal drie panelen boven elkaar geplaatst worden tot een hoogte van 285 cm. Het gebruik van stalen roosters aan de achterzijde van de goals en wanden zorgt voor een goede transparantie en zichtbaarheid.

Zowel de grenen houten panelen, de stalen spijlen en de PP-panelen zijn duurzaam en onderhoudsvriendelijk voor de complete levensduur van het veldje, de goals en panna.

Standnummer 2.081 KOMPAN Zaltbommel T: 0418- 681468 www.KOMPAN.com

&

Bloembollen Vaste planten G. Lubbe & Zoon B.V. voor fleur en kleur in de openbare ruimte De laatste trend met betrekking tot het gebruik van bloembollen in het openbaar groen is om langbloeiende mengsels machinaal onder gazon aan te planten. Wij hebben een breed scala aan mengsels ontwikkeld die, rekening houdend met de wensen van de klant en het maaibeleid op de te beplanten locaties, uitstekend geschikt zijn in het openbaar groen.

Zo heeft u van één aanplant een bloei die kan variëren van januari tot en met mei.

Ook op het gebied van vaste planten zijn leuke, langbloeiende combinaties te maken. Eventueel aangevuld met voorjaars- en zomerbloeiende bloembollen kunnen wij een bloei realiseren van het vroege voorjaar tot het late najaar.

De toepassing van het artikel Crocosmia lucifer (laag onderhoudsniveau) tussen bodembedekkende vaste planten/heesters is een welkome aanvulling om een doelmatige aanplant op te fleuren. De mooie felrode aarvormige bloeiwijze is een ‘eye-catcher’ in uw heester/plantvak. Ook de nabloei heeft nog een decoratieve waarde. Met een bloei in juni/juli en een nabloei in augustus creëert u met de toepassing van dit artikel een zomer van kleur!

U kunt bij G. Lubbe & Zoon B.V. terecht voor:

■ Machinaal planten van bloembollen ■ Mengsels van bloembollen ■ Zomerbloeiende bolgewassen ■ Bloembakken en vakbeplanting ■ Combinatie bodembedekkers/bloembollen ■ Vaste planten ■ Advies voor uw te beplanten locatie G. Lubbe & Zoon B.V. Postbus 42, 2160 AA LISSE Nederland Tel.: +31 (0)252 224777 Fax: +31 (0)252 233045 E-mail: info@lubbelisse.nl Vraag persoonlijk advies of onze brochure met vele toepassingsfoto’s aan via onze website:

www.lubbelisse.nl

Grootschalige LED-projecten in Nederlandse gemeenten:

Met Philips Lighting zetten overheden in op duurzaamheid

LED-verlichting is de meest ingrijpende verandering in de verlichtingsbranche sinds de uitvinding van het elektrische licht, vindt Philips Lighting. Als voorstander van LED-verlichting initieert Philips tal van projecten, met specifieke toepassingen in de gemeenten Terneuzen, Tilburg en Rotterdam – ieder fervent aanhanger van duurzaamheid in de openbare ruimte – als lichtend voorbeeld.

“In onze gemeente staan zo’n 13.000 masten en armaturen, waarvan 80 procent minimaal 40 jaar oud is”, aldus Jaap Bos, wethouder Openbare Werken van de gemeente Terneuzen. “Zeker de afgelopen jaren ging de kwaliteit dusdanig omlaag dat we wel in actie moesten komen. Al brengt deze betrekkelijk slechte situatie ons wel in de unieke positie om alles in één keer goed aan te pakken.” Vorig jaar heeft de gemeente zo’n 750 lampen en armaturen vervangen. Ze zijn begonnen met de HPL-N-, TL-M- en TLE-lampen, die relatief de meeste

66

S t r a a t b e e l d september 2010

energie verbruiken. Een deel van het nieuwe materiaal, zo’n 250 stuks, is LED. De rest andere energiezuinige verlichting.

Volledig duurzame inkoop Behalve straten in het centrum en in verschillende nieuwbouwwijken is een aantal belangrijke ontsluitingswegen inmiddels over de volledige lengte voorzien van energiezuinige verlichting. Bos: “In de woonwijk

Willemskade Rotterdam

Noordpolder bijvoorbeeld zijn verschillende LED-oplossingen toegepast. Door zijn gelijkmatige spreiding geeft de LED-verlichting een sterk gevoel van sociale veiligheid. De reacties van bewoners zijn hier erg positief, net als in de andere LED-gebieden trouwens. Als gemeente zetTerneuzen

Case study Gemeente Terneuzen Locatie Philips Lighting

Terneuzen, Nederland Residium Fortimo 30,8 W, CitySpirit LED 25 W, Mini Iridium LED MB 26,4 W en NB 18,7 W

ten we in op een volledig duurzame inkoop in 2015. De komende jaren staat ons dus nog heel wat te doen.

Dankzij de hulp van Philips en dankzij LED kunnen we een forse slag slaan.

Zeker als je bedenkt dat we na einde levensduur de LED-module kunnen inwisselen voor de meest efficiënte lampen van dat moment.”

Tilburg heeft Europese primeur Ook in Tilburg is Philips flink aan de slag gegaan. Met de grootschalige ‘switch’ naar de Fortimo LED-technologie heeft de gemeente de Europese primeur. Onder de veelzeggende campagnenaam ‘LED’s GO!’ schakelt de gemeente Tilburg in 2010 op grote schaal over op LED-verlichting in woonwijken. Alleen al in 2010 worden 2.400 nieuwe en bestaande straatlantaarns voorzien van het Philips koffer² armatuur met Fortimo LEDtechnologie: een oplossing die prima dimbaar is en een aanzienlijke verbetering oplevert qua gelijkmatigheid, dus een beduidend hogere lichtkwaliteit. Jos van Groenewoud, Voor en na LED-verlichting

Case study

Openbare verlichting, Tilburg Locatie Philips Lighting

Tilburg, Nederland Koffer² LED met Fortimo-technologie

programmaleider Openbare verlichting en verkeersregelsystemen van de gemeente Tilburg: “Ook voor de jaren erna weten we precies waar LED-verlichting komt. Zo kunnen we berekenen dat we in 2015, door het consequent toepassen van LED als verlichtingsbron, 20 procent minder energie gebruiken ten opzichte van nu.” Wethouder Johan van den Hout vult aan: “De aanschafprijs lag weliswaar hoger dan conventionele verlichting, maar wij verdienen deze kosten binnen tien jaar terug, doordat zowel de onderhouds- als de energiekosten lager zijn. In totaal besparen we jaarlijks ruim 20.000 euro en dat wordt alleen meer.”

Energiezuinige combinatie Ook de gemeente Rotterdam heeft een primeur te pakken, met de meest energiezuinige combinatie: CitySoul met LEDGINE platform (armatuur). De gemeente Rotterdam voert een beleid waarin duurzame en energiezuinige oplossingen belangrijke uitgangspunten zijn. Ze zetten de meest ambitieuze doelstelling van Nederland neer: 50 procent minder CO2-uitstoot in 2025 ten opzichte

Case study CitySoul LEDGINE, Rotterdam Locatie Philips Lighting

Rotterdam, Nederland CitySoul LEDGINE

van 1990. In het bereiken van die ambities speelt energiezuinige verlichting een belangrijke rol. “Wij volgen de ontwikkelingen dan ook op de voet”, zegt Gerda Velthoen, adviseur verlichting bij de gemeente Rotterdam. “Maar licht moet je uiteindelijk toch beleven. Daarom kun je in onze ‘proeftuin’, in de woonwijk rondom het Witteveenplein, wel tien verschillende lichtoplossingen ervaren. Ook de nieuwste CitySoul LEDGINE van Philips is er te zien, in een brede straat. Al snel kregen we hier veel positieve reacties op. Het is prettig, warmwit licht en door de brede bundel kun je ook de stoep nog zien. Dit heeft een positief effect op het gevoel van veiligheid op straat, zoals ook de goede kleurherkenning daarvoor zorgt.”

Mooi bijkomstigheid Volgens Velthoen scoorde deze lichtoplossing bovendien hoog op het gebied van energiezuinigheid.

Vooral ook doordat de installatie het uitwisselen van LED-modules mogelijk maakt, zodat er over een aantal jaren nog zuinigere LED-modules in kunnen worden geplaatst. “Om die redenen hebben we besloten de CitySoul LEDGINE toe te passen op de Willemskade.

Dat onze stad hiermee de primeur heeft, is een extra mooie bijkomstigheid.”

Standnummer 1.016 Philips Lighting Eindhoven T: 040-2787500 www.lighting.philips.nl Standno. 1.016

S t r a a t b e e l d september 2010

67

WAT DE OPENBARE RUIMTE OOK VRAAGT:

Als speelgelegenheden uw zorg zijn...

Onderhoud

Reparatie

Beheer en advies

www.inter-design.nl

Inspectie

INTER DESIGN HEEFT DE ANTWOORDEN! BANKEN AFVALBAKKENBOOM ROOSTERS FIETSENSTANDAARDS OVERKAPPINGEN CHATBOXEN VERLICHTING AFZETPALEN BAN KEN AFVALBAKKEN BOOMROO TERS FIETSENSTANDAARDS OV ERKAPPINGEN AFZETPALEN VER LICHTING BOOMROOSTERS VERLICHTING AFZETPALEN BAN KEN AFVALBAKKEN BOOMROO TOPKWALITEIT BUITENGEWOON SCHERP GEPRIJSD!

Algemeen Belang Onderhoud van Speelgelegenheden Postbus 576, 4600 AN Bergen op Zoom Tel. 0164 630122, Fax 0164 630536 E-mail info@abos.nl, Internet www.abos.nl

Betrouwbaar Veilig

Bent u ge誰nteresseerd in een vrijblijvende afspraak bij u op kantoor, informeer dan naar Gertjan Smit of Dick van Rooij. Zij zullen u vrijblijvend de diverse mogelijkheden demonstreren.

Inter Design is een toonaangevende leverancier van gestandaardiseerde producten voor de inrichting van de openbare ruimte.

Een sterke prijs/kwaliteit verhouding en een gevarieerd, actueel productaanbod is de kracht van Inter Design.

bel vandaag no4g: 026 311 73 0 Dijkgraaf 3, 6921 RL Duiven Tel.: (+31) 26 311 73 04 Fax: (+31) 26 311 67 81

straatmeubilair@inter-design.nl

SCHRÉDER B.V. OP DE DAG VAN DE OPENBARE RUIMTE STAND 2.022

PIANO is verkrijgbaar in twee maten: Piano 1 tot 48 LEDs en Piano 2 tot 96 LEDs.

CLARO is verkrijgbaar in twee maten: Claro 1 tot 42 LEDs en Claro 2 tot 72 LEDs.

SENSO is verkrijgbaar in twee maten: Senso 1 tot 62 LEDs en Senso 2 tot 96 LEDs.

Schréder BV Tasveld 2 | 3911 Rhenen Tel.: +31 318 48 92 30 | Fax: +31 318 47 21 24 E-mail: info@schreder.nl Website: www.schreder.com Member of Schréder Group G.I.E.

Koninklijke armaturen langs de Haagse Koninklijke route

In juni 2009 opende prinses Máxima met veel ceremonieel het compleet nieuw ingerichte Lange Voorhout in Den Haag, dat zich nu zowel in verleden en heden één van de mooiste lanen van Europa mag noemen.

Recentelijk zijn op het Lange Voorhout een groot aantal armaturen opgesteld, die speciaal ontworpen zijn om het koninklijke karakter van de zogeheten Koninklijke route te benadrukken.

De Koninklijke route is het traject van het paleis Noordeinde via het Lange Voorhout en de Korte Vijverberg naar het Binnenhof, dat de koningin gezeten in de Gouden Koets eenmaal per jaar op Prinsjesdag aflegt. Het plan voor een specifieke en chique aankleding van deze route is zo’n zes jaar geleden ontstaan vanuit de nota De Kern Gezond om de binnenstad aantrekkelijker te maken om er te wonen en te werken. Zo is er veel geïnvesteerd in de openbare ruimte (groen, bestrating, verlichting en kunst) en is de binnenstad autoluw gemaakt.

Met name het Lange Voorhout ging ten behoeve van de ingrijpende renovatie grondig op de schop. Zo werd de opnieuw bestrate rijbaan versmald naar vier meter. De wandel-

70

S t r a a t b e e l d september 2010

laan werd verbreed en kreeg een schelpenverharding zoals dat ook in het verre verleden het geval was.

Multifunctioneel armatuur “Bij deze klassieke uitstraling van de laan hoort natuurlijk een bijzonder armatuur met een herkenbare ‘koninklijke’ uitstraling”, zegt opdrachtgever Luc Mekel van het Ingenieursbureau Den Haag. “De gemeente heeft het nieuwe armatuur laten ontwikkelen door architect Willem ter Kuylen van Arsis Industrial Design in Amsterdam.

Ter Kuylen is erin geslaagd om een bestaand model van het fabrikaat DE NOOD verder uit te ontwikkelen tot een opvallende creatie van werkelijk koninklijke allure”.

Het nieuwe armatuur is voorzien van onderstaande onderdelen volgens de voorwaarden van de gemeente Den Haag: – Bovenop de lantaarn prijkt een goudkleurig kroontje (symbool van het Koninklijk Huis) waarvoor de speciale toestemming van de Rijksvoorlichtingsdienst werd verkregen; – De bovenzijde van de kap is verdeeld over vier vlakken. Hierin is

LED-verlichting aangebracht voor het aanlichten van de bomen; – Alleen de armaturen langs het Lange Voorhout zijn extra voorzien van een mechanisch werkend klepsysteem waarmee de helft van de uittredende lichtbundel (ca.

180 graden) wordt afgeschermd.

Zodoende kunnen de kunstwerken langs de weg zonder storende invloed van de openbare verlichting, apart aangelicht worden met spots; – Op dit zelfde traject zijn de armaturen aan de onderzijde voorzien van een stopcontact voor de stroomvoorziening tijdens evenementen. De over de weg slingerende kabels zijn nu dus verleden tijd.

Kroontje De ruim 100 armaturen langs de route zijn niet hetzelfde qua uiterlijk en techniek, maar zijn wel allen gebaseerd op het ‘oude Haagse model’ uit het programma van fabrikant DE NOOD. Dit bedrijf heeft de vier verschillende modellen geproduceerd, ontworpen door Ter Kuylen: het model Royal met of zonder LEDverlichting en bovenop voorzien van

bomen aan te lichten. De lichtdoorschijnende kap herbergt LED’s in wit en in een wat geliger tint die worden aangestuurd door een computerprogramma. Dit werd ontworpen door de lichtarchitect H. Holland uit Eindhoven. Mekel: “In de avonduren beweegt een steeds wisselende golf van licht door de bomen, naar keus uitmondend in opeenvolgende pulseringen van fel en zacht licht.

Deze LED’s krijgen hun voeding via een separate bekabeling los van de andere verlichtingskabels”.

een verguld kroontje. En verder het model Nouveau met of zonder LEDverlichting, met aan de bovenzijde geen kroontje maar een zogeheten snuiver: een sierelement dat herinnert aan het ‘schoorsteentje’ dat heel vroeger op dit type lantaarns zorgde voor de zuurstoftoevoer.

De armaturen, geplaatst op bestaande gietijzeren masten, zijn geheel van koper vervaardigd waarop een donkergrijze metallic laklaag is aangebracht. In het onderstel van brons is de bedrading weggewerkt.

De lichtbron voor de straatverlichting in het IP65 armatuur is een CDMT 35 lamp die indirect het wegdek verlicht. Door de toepassing van een messing schildje onder de lichtbron is het uittredende licht niet fel wit maar zachter van tint.

Langs het Lange Voorhout dragen de armaturen bovenop vergulde kroontjes die identiek zijn aan het exemplaar op de Gouden Koets.

Elke lantaarn draagt op de vier hoeken beeldbepalende ornamenten van brons die zwaar verguld zijn.

Ook zijn alleen deze armaturen op dit specifieke deel van de Koninklijke route aan de bovenzijde voorzien van LED’s om het bladerdak van de

Met name op het Lange Voorhout hebben ook de bomen een aparte behandeling gekregen. Om de lindebomen beter tot hun recht te laten komen, zijn de groenvoorzieningen verbeterd. Bij veel bomen bleek het wortelpakket dusdanig compact te zijn, dat er zonder het wortelstelsel te beschadigen onmogelijk een mast kon worden geplaatst. Daarom werd bij het gros van de bomen ondergronds een buizensysteem aangebracht met daarin een fundatie voor de mast. De masten van de openbare verlichting staan op vaste afstanden van elkaar.

i Ingenieursbureau Den Haag Luc Mekel T: 070-3536546 Standnummer 2.111 De Nood BV Middelburg T: 0118-657585 www.denood.nl

S t r a a t b e e l d september 2010

71

LED bolder in rubber Louis Poulsen introduceert ‘de meest duurzame bolder in de verlichtingsmarkt’, zoals het Deense bedrijf van designverlichting haar nieuwste boldertype betitelt. De ‘Rubbie’ is volledig vervaardigd uit EPDM-rubber en wordt uitgevoerd met een LED lichtbron.

De Rubbie is door Peter Bysted al enkele jaren geleden ontworpen voor de Expo tentoonstelling in Hannover in 2000 als een custom design armatuur. Het toenemende milieubewustzijn en de voordurend veranderende lichttechniek heeft Louis Poulsen doen besluiten om het Rubbie armatuur verder te ontwikkelen en in productie te nemen.

De Rubbie heeft een stoere én elegante uitstraling die zich goed leent voor plaatsing langs een plein, straat of haven. Door het unieke rubberen oppervlak en de ronde kop kan de bolder ook als stoel dienen voor de vermoeide passant.

De bolder produceert een efficiënte en comfortabele lichtuittreding van hoge kwaliteit, gebruik makend van LED met maar een vermogen van 19W. Qua materiaalsoort is er bewust gebruikt gemaakt van EPDMrubber, een materiaal met een aantal voordelen: – Het is blijvend elastisch van -35 graden Celcius tot + 120 graden Celcius – Het is duurzaam, volledig recycleerbaar en onderhoudsvrij en

72

S t r a a t b e e l d september 2010

heeft een zeer lange levensduur – Bovendien is het materiaal ongevoelig voor UV en ozon, chemisch bestand tegen vele logen, zuren en zouten en ook bestand tegen micro-organismen en atmosferische invloeden.

Standnummer 2.070 Targetti Poulsen Holland B.V. Hoofddorp T: 023-5650030 www.targettipoulsen.nl

elegant

ZITBANK CANAPÉ RETRO

Klassieke ontwerpen op een moderne leest geschoeid. Een omschrijving die onmiskenbaar van toepassing is op de CanapĂŠ Retro-lijn van Erdi. De tijdloze vormgeving van dit straatmeubilair heeft zijn veelzijdigheid inmiddels bewezen en past in elk straatbeeld.

De doordachte constructie met blinde montage maakt de Retro-lijn in een hoge mate bestendig tegen vandalisme. Bovendien is de gehele serie voorzien van FSC-gecertificeerde houten delen.

Erdi ontwikkelt, produceert, installeert en onderhoudt verkeersprojecten, straat- en parkmeubilair, fietsvoorzieningen, wegbebakening en verkeersborden. Ervaring en vakmanschap vormen de basis voor exclusieve productconcepten.

Van eenvoudig tot ingenieus en van functioneel tot grensverleggend.

www.erdi.nl

‘t Lalibellum: uniek grafkelderproject in Amsterdam Keldergraven worden al decennia toegepast op de Nederlandse begraafplaatsen. Veelal ondergronds maar de laatste jaren ook steeds vaker bovengronds. Na een lange voorbereiding van ontwerpen en technisch detailleren is voorjaar 2010 in Amsterdam de eerste paal geslagen voor een uniek grafkelderproject: ’t Lalibellum. Naar een ontwerp van landschapsarchitecte Ada Wille.

Begraafplaats Zorgvlied van de gemeente Amstelveen ligt in Amsterdam en zou, indien er geen maatregelen werden genomen, na 2016 met een tekort aan graven kampen.

Dit gold zowel voor de particuliere (familie)graven als de algemene (huur)graven. Uitbreiding van de begraafplaats is niet mogelijk. Een alternatief wordt gevormd door de

74

S t r a a t b e e l d september 2010

aanleg van keldergraven. Hierdoor is het mogelijk in meer dan drie lagen per graf te begraven. Het college van burgemeester en wethouders van Amstelveen heeft goedkeuring gegeven aan de ontwikkeling van een complex van algemene keldergraven op Zorgvlied, mausoleum ’t Lalibellum.

Eigen identiteit In de naoorlogse uitbreidingen van de begraafplaats ligt de wijk ‘t Lalibellum. De naam verwijst naar ondergrondse kerken in Ethiopië. Dit grafveld moet capaciteit gaan bieden voor algemene graven waar een tekort aan is. Men wilde vanwege de capaciteit keldergraven deels boven en deels ondergronds toepassen.

Het geheel moet een eigen sfeer en identiteit hebben die aansluit bij de parkkwaliteit en monumentaliteit van Zorgvlied.

Sacrale sfeer Het ontwerp voor ‘t Lalibellum is gemaakt door landschapsarchitecte Ada Wille, specialist in begraafplaatsarchitectuur. Vervolgens is het ontwerp twee jaar technisch uitgewerkt in een bouwteam waarin Wille, aannemer Fronik Infra BV en opdrachtgever gemeente Amstelveen zitting hadden. Het unieke ontwerp biedt plaats aan ruim tweeduizend overledenen en voldoet aan alle door Zorgvlied gestelde eisen.

Het ontwerp beslaat de helft van de ruimte die anders nodig zou zijn voor

Werkzaamheden afgestemd Niet alleen het transport maar ook de werkzaamheden worden in nauw overleg met het hoofd van de buitendienst van de begraafplaats, Hans IJskes, afgestemd op de geplande uitvaarten, en dus regelmatig stilgelegd om geluidsoverlast te voorkomen.

Na het heien zijn betonbalken gestort die de fundering vormen voor de prefab kelderelementen.

Tussen de funderingsbalken is zo’n 300 m³ grind gestort. De prefab kelderelementen zijn vervolgens op de betonbalken geplaatst. Hierop worden de speciaal ontworpen eenzelfde aantal gewone algemene graven en draagt daardoor bij aan een efficiënt grondgebruik. Uiteraard is er in het ontwerp rekening gehouden met de beluchting en de waterhuishouding. Zeker op deze plek waar we te maken hebben met hoge en fluctuerende grondwaterstanden. Maar minstens zo belangrijk is de sacrale sfeer die de plek uitademt; alsof het gehele complex als een tempel voor die ene dierbare overledene is gebouwd. De architectuur en nagedachtenisvorm is nieuw; zowel voor Zorgvlied als voor Nederland.

Het kavel is ingedeeld in een – aan het maaiveld aansluitend – verhoogd deel (kelders 5-diep, 140 cm boven maaiveld) en een deel op het maaiveld (kelders 3-diep). De kelders zijn afgedekt met platen waarin een patroon is aangebracht. Hierdoor gaat de individuele kelder op in een plein. Rondom het verhoogde plein is een zitrand.

Bovenop het plateau staat een vlammonument dat een centrale plek in het complex inneemt. Ook bevat het een LCD scherm voor persoonlijke filmpjes van de overledenen. Langs twee zijden van het complex kaderen lichtzuilen de twee pleinen in.

Een monumentale trap met brede, lage treden verbindt de twee niveaus met elkaar. De trap is tevens de plek waar ter nagedachtenis een naamplaatje wordt aangebracht, dat via oplichtend folie (verwerkt in de traptrede) aan de achterzijde aangelicht wordt.

Verheven, zonnige plek Het complex is ondergronds en de bovenlaag vormt een deels verhoogd plein waarop men kan samenkomen en herdenken. Het plein is ook een verheven, zonnige plek in de begraafplaats die in het algemeen gedomineerd wordt door veel bomen en dus schaduw.

Tevens wordt hiermee tegemoet gekomen aan de behoefte meer licht te krijgen tussen het groen op de begraafplaats. De ingetogen vormgeving doet denken aan de oude kerkvloer waaronder werd begraven en versterkt de bijzondere status van Zorgvlied als landschapspark. ‘t Lalibellum is rijk aan symboliek die verwijst naar leven, dood en het koesteren van herinneringen.

Pas- en meetwerk Halverwege februari 2010 is Fronik Infra gestart met de werkzaamheden, door de wethouder de traditionele ‘eerste paal’ te laten slaan. Voor de bouwput moest 4000m³ grond ontgraven worden. Voor de fundering van het mausoleum zijn zo’n 325 heipalen geslagen. Vanwege het pas- en meetwerk tussen de graven door is elk transport van en naar de bouwput specialistisch. De aanvoerweg is drie meter breed, maar de kraan is 3.3, en de heistelling 3.48 meter breed. Dit betekende dat de machines op een dieplader werden aangevoerd en tijdens de aanvoer boven de graven hingen. Deze fase is inmiddels, zonder schade aan graven en beplanting, afgesloten.

dekplaten geplaatst. Het belang van een zorgvuldige voorbereiding van dit unieke project in de vorm van een bouwteam heeft zich in het voortraject bewezen en bewijst zich nog steeds tijdens de uitvoering; het ontwerp wordt tijdens bouwvergaderingen op sommige technische en esthetische punten nog aangepast en verder uitgedacht en uitgewerkt met inbreng van alle partijen. De verwachting is dat ’t Lalibellum begin 2011 kan worden opgeleverd.

Standnummer 3.070 Wille Landschaps- & Begraafplaatsarchitectuur Koudekerk aan den Rijn T: 071-3419097 www.adawille.nl

S t r a a t b e e l d september 2010

75

Imagine… het ideale sportgrasveld. Egaal en in topconditie, met

optimale spelkarakteristieken, onderhoudsvriendelijk en volgens de nieuwe uitdagingen van milieu en maatschappij.

Create… al 30 jaar creëert Desso hightech kunstgrassystemen voor voetbal, hockey, American football, rugby en tennis. Ook wat betreft mens en milieu krijgt onze ambitie een nieuwe dimensie. Topkwaliteit wordt uitgebreid met Cradle to Cradle®-kwaliteit. Wij integreren deze ‘groene’ visie in de hele denkwijze en organisatie van ons bedrijf.

Succeed… onze motor is uw succes. Desso velden zorgen voor gemotiveerde spelers. Een bruisend clubleven.

Een maximale exploitatie. Multifunctionaliteit. Rentabiliteit.

Ecologisch voordeel. Een kunstgrasveld dat na zijn levensduur weer als grondstof voor uw nieuw kunstgrasveld gebruikt kan worden.

www.dessosports.com info@dessosports.com

Inspire… waar droomt u van? Laat u inspireren door de succesverhalen van clubs zoals Arsenal FC, Liverpool FC, AZ Alkmaar, en Feyenoord die samenwerken met Desso Sports Systems. Samen met u werken wij aan producten en oplossingen die 100% Cradle to Cradle® zijn. Zo bieden we ook de volgende generatie de kans om hun passie voor sport te beleven in een omgeving die niet ‘minder slecht’ is, maar ‘beter’.

RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg

planuitwerking www.dggroep.nl

bezoek onze stand op de Dag van de Openbare Ruimte (hal 3, stand 3.069)

Functionaliteit ‘die wat toevoegt’

Samson Urban Elements introduceert, vanuit haar filosofie om functionele producten te maken die door hun ontwerp iets toevoegen aan de openbare ruimte en de omgeving verfraaien, een drietal nieuwe producten.

Baloon Dit paaltop LED armatuur is zowel overdag als ’s avonds mooi om te zien maar niet nadrukkelijk aanwezig. Het is speciaal ontwikkeld voor LED-technologie met hoogvermogen LED’s. Het armatuur is dimbaar, kent geen lichtvervuiling en heeft een zeer accurate aanlichting.

Kasseien Bij het boomrooster Kasseien zijn de aloude straten van kasseien als ontwerp uitgangspunt genomen.

Moderne stijlen contrasteren met nostalgie en oer-Hollandse sferen.

Een blik terug in de tijd maar van hedendaagse kwaliteit en in overeenkomst met hedendaagse gebruikseisen als duurzaamheid en belasting.

De Kasseien zijn gemaakt van het meest hoogwaardige gietijzer om tientallen jaren lang een charmant en pittoresk beeld op te leveren.

Standnummer 1.036 Samson Urban Elements Zutphen T: 057-55-83 911 www.samson.nl

Wandelstroken CorTen stalen platen die, gebruik makende van een nieuwe octrooi verleende techniek, worden vervormd en gevormd tot opvallende en moderne wandelstroken. Heel eenvoudig en toch sterk visueel bepalend. Verkrijgbaar in elke gewenste afmeting en eenvoudig te monteren. Deze techniek wordt door Samson ook toegepast voor het ontwikkelen van zeer verrassende boomroosters.

S t r a a t b e e l d september 2010

77

r e n t r a p e l a De ide

Samen spelen, lekker sporten, leeftijdsgenoten ontmoeten …

Speelterreinen vervullen een belangrijke functie. Het inrichten ervan laat u dan ook niet over aan de eerste de beste. U wilt een persoonlijk advies, deskundige begeleiding en een plan op maat. Evenals degelijke service en uitstekend onderhoud. En niet te vergeten: keuze uit een breed scala aan originele, uitdagende én betrouwbare toestellen …

Kortom: één aanspreekpunt voor professioneel spelen.

Proludic, aangenaam!

R

www.proludic.nl

Zuid-Nederland: Proludic

Noord-Nederland: Van Ee Speeltoestellen BV

Mill T. 0485 - 470 724 E. info@proludic.nl

Barneveld T. 0342 - 751 950 E. verkoop@vaneespeeltoestellen.nl

Wij denken groen Groepsactiviteiten Terreininrichting Bestrating en Riolering Binnenbeplanting Boomverzorging Daktuinen en Vegetatiedaken

Vestigingen in de regio's Noord-Holland, Zuid-Holland en n Utr Utrecht recht ht T (020) 667 77 77 E info@vandertolbv.nl

Be onze zoek st 3.039and Dag

open

van b a re de r 2008 uimte

Onderhoud en Beheer Design & Construct

www.vandertolbv.nl 78

S t r a a t b e e l d september 2010 81017 vdTol Adv daken 185x131mm.indd 1

26-08-2008 10:34:36

Bent u niet overtuigd van de levensduur van led-straatverlichting?

Op dit moment is led het nieuwe toverwoord binnen openbare verlichting. Een nieuwe innovatieve en energiebesparende lichttechnologie.

Met led-verlichting kunt u enorme energiebesparingen realiseren tot wel 50%.

Waarom nog wachten met omschakeling naar led?

Led-verlichting is nieuw en u bent er nog niet mee vertrouwd. Daarnaast is er nog maar beperkte praktijkervaring met led. Regelmatig wordt u geconfronteerd met media aandacht over de laatste led ontwikkelingen.

Nieuwe leveranciers willen u laten kennismaken met hun allernieuwste led-armatuur, waarbij u de hoogst haalbare besparing en lange levensduur worden beloofd. U heeft

E

daarbij de keuze uit een ruim aanbod van goed en minder goed presterende led-armaturen. Toch zijn uw twijfels over de levensduur van led en bijbehorende prestaties nog niet weggenomen.

Stela Led-Garantieplan Indal, markleider in buitenverlichting, biedt u uitkomst en presenteert het Stela Led-Garantieplan. Hiermee is Indal de enige leverancier die harde garanties biedt op de levensduur van haar Stela armaturen (Square, Wide, Long en Round), tot 20 jaar of 100.000 branduren op de leds en driver*.. Dit betekent een gegarandeerde bedrijfszekerheid en hoge lichtprestatie, waarbij uw investeringsrisico, vooral bij grotere projecten, beperkt is.

Ga voor meer informatie naar onze website of vraag uw Indal accountmanager voor een toelichting.

Indal. Lighting for you * Mits bedreven op een stroomsterkte tot maximaal 350mA.

S t r a a t b e e l d september 2010

79www.indal .nl

Rijwielstandaard 75FP met Fietsparkeur Bij het NS station Krommenie-Assendelft heeft Erdi rijwielstandaards 75FP geleverd en geplaatst. Deze standaards zijn voorzien van FietsParkeur. Het frame en voorwiel zijn bij deze standaard goed te beveiligen door een slot te bevestigen aan de steunslotbeugel.

De fiets staat stabiel en veilig geparkeerd. Naast de standaard is de 75FP ook beschikbaar als rijwielrek met zes plaatsen. Alle rijwielrekken van de 75FP serie zijn uitgevoerd met een steun-slotbeugel (Ø 42 mm), extra voorzien van een massief rond (braakvertragend) zodat het snel doorzagen van de steun-slotbeugel vrijwel onmogelijk is geworden. Het rijwielrek wordt standaard thermisch

verzinkt en is optioneel te poedercoaten in ieder gewenste RAL kleur.

FietsParkeur Model 75FP is uitgerust met FietsParkeur. FietsParkeur is een initiatief van de Fietsersbond. FietsParkeur bestaat uit een set normen die de kwaliteit van een fietsrek garandeert.

Fietstypen Door het aflopende klemsysteem is model 75FP geschikt voor alle gangbare fietsen zoals stadsfietsen, mountainbikes en racefietsen.

Standnummer 3.020 Erdi B.V. Zaandam T: 075-6173357 W: www.erdi.nl

Ondergrondse boomroosters Straatwerk wordt altijd direct op de wortels van de boom toegepast. Het gewicht van de bestrating verdicht de grond waardoor de wortels van de boom onvoldoende water, zuurstof en voedingsstoffen krijgen.

Uiteindelijk zal dit het groeiproces van de boom verstoren. Inter Design heeft een oplossing voor dit probleem: de ondergrondse boomroosters van Humberg.

Deze roosters bieden een ideale wortelbescherming. Zij worden onder het maaiveld gemonteerd en zijn op een klein bewateringsgat na, niet zichtbaar. Henk Hendriks, account manager Inter Design: “Door de onverdichte grond ontstaat een makkelijke opname van water, zuurstof en voedingsstoffen. Ook zorgen de ondergrondse boomroosters ervoor dat er ruimte voor optimale wortelgroei ontstaat, waardoor de wortels zich op natuurlijke wijze ontwikkelen en minder naar het straatwerk

80

S t r a a t b e e l d september 2010

groeien. De bestrating beschadigd hierdoor niet.”

Dankzij de ondergrondse boomroosters is het mogelijk voor architecten om bestaande bomen in hun nieuwe concepten in te plannen en zodoende onder andere oudere bomen te behouden voor het straatbeeld. De

boomroosters zijn in verschillende afmetingen verkrijgbaar.

Standnummer 1.048 Inter Design Duiven T: 026-3117304 www.inter-design.nl

ELEQ, Mastering Electricity Energie besparen met de ELEQ LS94 Greenqap De ELEQ LS94 Greenqap is een lichtmastset met ingebouwde Philips Dynadimmer of Maiken SLiM dimmer dimmer.

Door gebruik te maken van de Greenqap kan openbare verlichting eenvoudig worden gedimd, wat zorgt voor een aanmerkelijke energiebesparing.

ELEQ, P.O. Box 12, 8330 AA Steenwijk Tukseweg 130, 8331 LH Steenwijk, Nederland T: +31 (0)521 533 333, F: +31 (0)521 533 398

SiemensstraĂ&#x;e 1, 50170 Kerpen-Sindorf, Duitsland T: +49 (0) 2273 98 870, F: +49 (0) 2273 51 951 E: info@eleq.com, I: www.eleq.com

water voor markt en evenement

www.putkast.nl

Metingen en langetermijnbegroting bij beheer OVL Heerhugowaard Heerhugowaard is de laatste tientallen jaren uitgegroeid van een dorp tot een middelgrote stad met ruim 50.000 inwoners. En in tegenstelling tot veel jaren ’50 gemeentes, liep het veel jongere Heerhugowaard pas eind vorige eeuw tegen een grootschalige onderhoudsbehoefte van haar lichtmasten aan. Dat was voor het management aanleiding een duurzame systematiek voor groot onderhoud te implementeren waarbij masten een geplande levensduur van zestig jaar kregen. Het was voor Ron Nadort, beheerder Openbare Verlichting bij de gemeente Heerhugowaard, mede aanleiding tot het regelmatig door laten meten van een deel van het mastenareaal.

Toen een groot aantal staalverzinkte masten in 1995 rond de 25 jaar oud was en lichte roestvorming vertoonde, koos het management voor conservering. De masten werden vrij gegraven tot ongeveer 30 cm onder het maaiveld en geschilderd. Er bleef daardoor onzekerheid over de kwaliteit van het resterende deel van het grondstuk. Gedetailleerde informatie ontbrak en er werd vooral gekeken

Pilot: Druk op de knop In samenwerking met Innolumis en Luminext heeft Ron Nadort in Heerhugowaard een project uitgevoerd waarbij gebruikers van een fiets/ voetpad in een groene omgeving met een lengte van ongeveer twee kilometer zelf het verlichtingsniveau kunnen bepalen. Nadort: ”De mens reageert nogal wisselend op de beleving van veiligheid in nachtsituaties.

Voor de een geeft een helder verlicht fietspad in een donkere nacht een veilig gevoel. Anderen voelen zich, kijkend naar de donkerte naast het pad, juist onveiliger. Objectief gezien creëert verlichting langs een pad door het groen met weinig sociale controle deels ook schijnveiligheid.

Immers eventuele belagers kun-

82

S t r a a t b e e l d september 2010

naar grondstukken van schademasten die tijdelijk op de gemeentewerf bewaard werden. “Niet alleen bij

oudere maar zeker ook bij hoge masten, waarbij het risico van omvallen groter is, is dat niet voldoende voor

nen zich onzichtbaar opstellen in het groen terwijl gebruikers van het pad aangelicht worden. Vandaar de keuze om al vroeg in de avond sterk te dimmen om het pad een wat minder veilige indruk te geven.

Onze pilot zou praktische informatie moeten opleveren over dit fenomeen.” Dus werd tussen 20.00 en 7.00 uur op het betreffende fiets/ voetpad het lichtniveau standaard terug gebracht naar 30%. Bezoekers die dat te donker vinden, kunnen zelf met een druk op de knop het niveau gedurende 15 minuten naar normaal niveau opschroeven. Door die bewuste keuze onderscheidt de pilot zich van de meeste andere pilots waarbij het naderen van weggebruikers automatisch tot een verhoging

van het verlichtingsniveau leidt. Er is in de pilot gebruik gemaakt van de Ecowhite 16 Watt die is opgebouwd met hoofdzakelijk groene LED’s aangevuld met enkele rode LED’s voor betere kleurweergave. De dimdriver wordt aangestuurd met Outdoor Lamp Controllers en het interactief Luminyx besturingssysteem.

Uit incidentele gesprekken tot nu toe met gebruikers van het pad blijkt dat de meeste vrouwen liever gebruik maken van wegen door de nabijgelegen woonwijk. De meeste mannen voelen zich veilig genoeg en een deel van hen ervaart ook de dimstand als voldoende licht. Omdat niet iedereen gebruik maakt van de drukknoppen bespaart dit weer wat extra energie.

een goed onderbuikgevoel”, aldus Ron Nadort. Daarom is Heerhugowaard in 2005 begonnen met het meten van een serie masten ouder dan 25 jaar en hoger dan 7 meter.

Grote uithouders boven verkeersaders zijn ook een risicofactor.

Dat de kwaliteit van de uithouder en de verbinding met de mast in de meting meegenomen wordt, is daarom waardevol. Soms zijn incidentele situaties aanleiding tot het laten verrichten van metingen.

Nadort: “Als er een verzoek binnenkomt voor plaatsing van een reclamebord weet je vaak niet of het masttype hiervoor geschikt is.

Ook dat kan met een stabiliteitsmeting worden vastgesteld.”

Statische, 3D dynamische en rotatiemeting Door middel van metingen wordt dus de staat van de masten zowel boven als onder de grond in beeld gebracht. Ook komen eventuele gebreken aan het licht in de verdichting rond de mast, vervorming bij maaiveld, scheurvorming bij de deuropening, problemen bij de verjonging of de uitlegger.

De metingen kunnen op diverse manieren uitgevoerd worden. Bij de zogenaamde statische meting wordt er gekeken naar onvolkomenheden in het te meten object van 1.80 meter hoogte tot onder het maaiveld. Zo wordt onder meer de reststerkte van het object bepaald door middel van het buigmoment van het materiaal.

Voor meting van masten hoger dan 1.80 meter, met vaak potentieel gevaarlijke verjongingen of verbindingen met uitleggers en armaturen, is de 3D dynamische meting ontwikkeld. Voor masten tot 50 meter biedt de rotatiemeting uitkomst, net als bij moeilijk bereikbare situaties zoals de middenbermen van wegen. “Onze meetmethodes geven daadwerkelijk zicht op de staat van het areaal.

Dit in tegenstelling tot een puur visuele inspectie die bijvoorbeeld geen informatie oplevert over de ondergrondse situatie en waaraan ook geen rechten cq garanties te ontlenen zijn”, aldus de heer Schaap van Rei-Lux. Naar aanleiding van de metingen van zijn bedrijf is 1% van de 80.000

gemeten masten direct verwijderd, 5% binnen zes maanden vervangen en 94% voorzien van een garantiecertificaat.

Meer inzicht, meer budget Juist nu budgetten voor nieuwe en vervangingsprojecten de komende periode bij veel gemeenten zullen krimpen, is het in de ogen van Nadort en Schaap goed juist nu te investeren in de metingen. Schaap: “Op basis van de metingen kan de vervanging gefinetuned worden op de daadwerkelijke staat van de masten. Ook is het een tool voor het inzichtelijk maken en verminderen van risico’s en daarmee het voorkomen van slachtoffers en aansprakelijkstellingen”, aldus Schaap.

Daarnaast draagt het bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen.

Het meten gebeurt CO2-neutraal en het niet of later vervangen van masten levert besparingen op in termen van materiaal-, productie-, vervoers-, plaatsings- en recyclingskosten.

Het uitgespaarde budget kan eventueel aangewend worden voor investeringen in energiezuinige oplossingen, zoals LED of dimmen (zie ook kader ‘Druk op de knop’).

Extra managementinformatie Gelijktijdig met het veldwerk en het verzamelen en rapporteren van de meetresultaten, wordt ook aandacht besteed aan andere data zoals het nummeren van de masten en het vastleggen van de bijbehorende XY-coördinaten. “Dat laatste gebeurt door tijdens de stabiliteitsmetingen in een speciaal kastje ook deze coördinaten in te voeren”, licht Schaap toe. “Deze gegevens kan de klant vervolgens binnen een afgeschermd gedeelte van onze site bekijken en zo in één oogopslag een beeld krijgen van de status van de metingen en van de XY-coordinaten per mast.”

Verder wordt op basis van een visuele controle de staat van de lampen en armaturen gecontroleerd en eventuele mankementen door middel van foto’s vastgelegd en gerapporteerd.

Zestig jaar vooruit kijken Heerhugowaard heeft een nogal onorthodoxe begrotingssystematiek.

“We werken met een lange termijn grootonderhoudsbegroting OVL die maar liefst zestig jaar vooruit kijkt. Dat komt door ons streven de masten en het kabelnet zestig jaar mee te laten gaan en elke dertig jaar de wijk te renoveren. In deze begrotingssystematiek kunnen ook grote variaties in bestedingen als gevolg van de vervangingscyclus opgevangen worden middels de zogenaamde Egalisatiereserve. Dat geeft veel duidelijkheid en stabiliteit op financieel gebied binnen de gemeente. En juist zo’n degelijke planning stelt ons in staat om adequaat op allerlei vraagstukken te reageren”, aldus Nadort, daarbij doelend op nieuwbouw- of renovatieprojecten en innovatieve pilots.

“Immers bij elk innovatief product wil je ook de kosten op korte en lange termijn inzichtelijk maken. En, op dit moment zeer actueel, geldt dat ook in het kader van de noodzakelijke bezuinigingen.”

de lokale, provinciale en rijksoverheden ook een groeiende vraag naar het meten van VRI’s, portalen, reclamemasten, sportveldverlichting, hekwerken, ANWB bewegwijzeringsborden, brugleuningen en meer.

“Rei-Lux biedt als enige alle diensten en alle type metingen, dus kan een compleet project aan ons uitbesteed worden”, aldus Schaap.

i Gemeente Heerhugowaard Ron Nadort T: 072-5755573 Standnummer 2.106 Rei-Lux Benelux BV Vught T: 073-6841050 www.rei-lux.nl

Verbreding toepassingsgebied Naast het meten van openbare verlichtingsmasten ziet Rei-Lux vanuit

S t r a a t b e e l d september 2010

83

u

b

l

i

c

d

e

s

i

g

n

In dit nummer o.a

.

• Centrumplan Bre

skens

• Nieuw: Straatbee ld Emailnieuwsbrie f

GAZINE

• Social Sofa • Katern Open bare Verlichting i.s.m. SenterNov em Spe len

Meu bila ir

Adv ies

Best ratin g

Lich tht Lic

w w w. s t r a a t b e

eld.info

BOVEN ÉN ONDER HET MAAIVELD

an g no ve mb er 20 09

De volgende editie van Straatbeeld magazine heeft het thema openbare verlichting.

Wilt u meer weten over advertentiemogelijkheden of heeft u goede tips voor de redactie?

Bel 038-4606384 of kijk op www.straatbeeld.nl.

Nieuw van Nedal: de HDPE maaiveldbeschermer UIT ÉÉN STUK Nedal Aluminium presenteert de maaiveldbeschermer uit één stuk. Een vaste constructie die onder hoge druk op maaiveldniveau om de lichtmast wordt aangebracht. Luchtdicht, vochtvrij, diefstal ongevoelig en vandalismeproof. Geen losse delen, geen schroeven, dus: geen opeenhoping van vuil en vocht.

SLIM DESIGN Onopvallend doeltreffend: de Nedal HDPE maaiveldbeschermer is rank en heeft een neutrale kleur.

De afgeschuinde top voert vocht snel af. Vleugels aan de onderzijde helpen verdraaiing in de grond tegen te gaan. De aanbrenghoogte, duidelijk aangegeven voor eenvoudige plaatsing, varieert van 200 tot 250 mm boven het maaiveld.

DUURZAAM MATERIAAL HDPE (Hoge Dichtheid PolyEtheen) is een duurzame, hoogwaardige 100% recyclebare kunststof met een hoge chemische resistentie en temperatuurbestendigheid. Het is elastisch en trekbestendig, beschermt tegen parkeeraanrijdingen, maar ook tegen bewegingen van de mast op maaiveldniveau.

IN ALLE OMSTANDIGHEDEN In bermen, plantsoenen of perken; in asfalt of beton; in tegels of klinkers: de Nedal HDPE maaiveldbeschermer biedt optimale bescherming in alle omstandigheden. Of er nu gemaaid, geborsteld, geveegd of opnieuw bestraat wordt.

EXTRA BESCHERMING VAN LICHTMASTEN TEGEN • maaien • borstelen • aanleg van bestrating • beweging (jutteren) • vocht • strooizout • urine • corrosie • parkeeraanrijdingen

AFGESCHUINDE TOP

VARIABELE HOOGTE

ANTI-VERDRAAIING Nedal Aluminium B.V. Groenewoudsedijk 1 Postbus 2020 3500 GA Utrecht tel: 0031 30 292 57 25 fax: 0031 30 293 95 12 mail: salesr@nedal.com web: www.nedal.com

Brug met glazen overkapping energiezuinig verlicht De oude tuibrug in Zoetermeer werd te smal geacht met het oog op het grote aantal te verwachte voetgangers dat de tuinbouwtentoonstelling Floriade zou bezoeken. Met vooruitziende blik werd op dezelfde plek een nieuwe en grotere brug gebouwd, naar een ontwerp van architect J. Bak. Recentelijk is de verlichting gerenoveerd.

Deze Nelson Mandelabrug, met zijn blauw-gele halfronde glazen overkapping over de gehele lengte, was vanaf het begin meteen een begrip in de regio. De brug vormt de verbinding tussen de wijken Rokkeveen en Driemanspolder en is de belangrijkste route bestemd voor langzaam verkeer over de A12 in Zoetermeer.

lichtlijn werd opnieuw gebruikt en voorzien van nieuwe hoogwaardige verlichtingarmaturen type Apollo van het fabrikaat PRACHT, met hoogrendement spiegelreflektoren (88%).

Als lichtbron is gekozen voor een energiezuinige 35W/T5 fluorescentie lamp met een lange levensduur, van het fabrikaat Aura. De accentverlichting werd voorheen verzorgd door up en downlighters voorzien van HPL lampen, die het glas van de ombouw en de vloer aanlichtten. Daarvoor zijn armaturen van Hellux (voorheen Con-Licht) type Contour in de plaats gekomen, die de lichtbundel voor 80 procent naar beneden richten en voor 20 procent naar boven. De lichtbron is de halogeenmetaaldamp lamp RCI-TT 70W/830 pb, fabrikaat Radium.

Renovatie verlichting De verlichting van deze brug was na al die jaren aan renovatie toe.

De bestaande verlichting bestond uit een lichtlijn over de hele lengte, aangevuld met up- en downlights als accentverlichting en nog een aparte verlichting boven de roltrappen. De behuizing van de bestaande

Het nieuwe verlichtingsplan heeft vergeleken met voorheen, geleid tot een vermindering van het aansluitvermogen van 7,405 kilowatt. Op jaarbasis betekent dat een energiebesparing van 30360,5 kWh. Minstens even opmerkelijk is de vermindering van de jaarlijkse CO2 uitstoot met circa 14 ton.

Standnummer 2.092 Cuprohaag Lichttechniek Capelle a/d IJssel T: 010-4582319 Â www.cuprohaag.nl

Relaxen in de openbare ruimte Ontwerper Thijs Smeets zag, fietsend door het Vondelpark, parkbezoekers hun hangmatten ophangen en vroeg zich af waarom er eigenlijk geen straatmeubilair bestond om in te relaxen. Hij werkte het idee uit en legde het ontwerp voor aan Falco dat de unieke schommelbank in productie nam.

wordt gedempt. De platen en het frame van de bank zijn in verschillende kleuren te poedercoaten. Door kleurcombinaties te gebruiken, wordt er een speels product gecreĂŤerd. De schommelbank is gemaakt van staal.

Een duurzaam materiaal door zijn lange levensduur en geschikt voor hergebruik.

De schommelbank is vandalismebestendig door de speciaal ontworpen achterkant die er tegelijkertijd voor zorgt dat de schommelbeweging

Falco Vriezenveen T: 0546-554444 www.falco.nl

Standnummer 2.057

S t r a a t b e e l d september 2010

85

Winkelcentrum De Mare te Alkmaar voor iedereen toegankelijk en bereikbaar In Alkmaar hebben ze goed begrepen dat het bestaansrecht van een winkelcentrum afhankelijk is van de bereikbaarheid en toegankelijkheid. Voor iedereen. Dus ook voor de rolstoelgebruikers onder ons, de slecht ter been zijnde en de visueel gehandicapten. Nadat winkelcentrum De Mare was uitgebreid en gerenoveerd werd tevens besloten dat het centrum voor (visueel) gehandicapten met het openbaar vervoer bereikbaar moest zijn en dat men onafhankelijk en ‘blindelings’ de weg in het centrum moest kunnen vinden.

De gemeente Alkmaar is toonaangevend in het voor blinden en slechtzienden toegankelijk maken van de openbare ruimte door het aanbrengen van fysiek te gebruiken routes.

Deze routes worden uitsluitend in voetgangersgebieden aangebracht.

Daar waar obstakelvrije natuurlijke gidslijnen, zoals een muur of graskant, ontbreken of niet betrouwbaar zijn, wordt een kunstmatige geprofileerde gidslijn, de geleidelijn, toegepast. Een waarschuwingmarke-

86

S t r a a t b e e l d september 2010

ring in de vorm van klanktegeltype TGKTB wordt aangebracht waar men een voetgangersgebied verlaat of betreedt, of op plaatsen die voor de blinde of slechtziende een gevaarlijke situatie kunnen opleveren.

Plekken met een specifieke functie, zoals een opstapplaats voor de bus of de locatie van een ticketautomaat, worden aangegeven met de zogenaamde informatiemarkering van het type TGMTB. De gebruikswaarde van deze voorzieningen is afhankelijk van de juiste toepassing in de openbare ruimte. Een goede geleidelijn of markering die op een verkeerde plaats is aangebracht, kan minder of zelfs onbruikbaar zijn of kan in het uiterste geval de gebruiker in gevaar brengen. Na de vernieuwing van winkelcentrum De Mare heeft de gemeente, in overleg met de plaatselijke belangenorganisatie, niet gekozen voor de traditionele betonnen ribbel-geleidelijn en noppen-

markering maar voor de door TG Lining ontwikkelde nieuwe generatie, optimaal bruikbare geleidelijn en markering.

Waarom de ‘optimale’ geleidelijn?

Men spreekt van een ‘optimale’ geleidelijn als er op iedere voorkeurswijze en met minimale inspanning en aandacht gebruik van gemaakt kan worden. Iedereen met een visuele beperking ontwikkelt namelijk een bepaalde voorkeurswijze bij het inzetten van de andere zintuigen om zodoende de beperking te compenseren en om alert te blijven op relevante signalen uit de omgeving. Het kwaliteitscriterium voor de gebruiker is dus niet de mate van waarneembaarheid van de geleidelijn maar de inspanning die het vereist om er gebruik van te maken. De waarneembaarheid van de traditionele Nederlandse betonnen ribbeltegel geleidelijn bijvoorbeeld, is gebaseerd op een zijdelingse belasting van het enkelgewricht. Over een iets langere afstand vergt het echter veel inspanning van de gebruiker om de loopwijze zo aan te passen dat de enkels minimaal worden belast.

Behalve gebruiksvriendelijk, dient een ‘optimale’ geleidelijn ook overal toepasbaar te zijn, zoals op trottoirs, perrons maar ook in openbare gebouwen zoals gemeente-, ziekenhuizen en musea. Toch dienen de herkenningskenmerken voor de gebruiker, ongeacht de plaats van toepassing, altijd gelijk te zijn.

Daarnaast spelen ook niet direct functionele aspecten een belangrijke rol. Een ‘optimale’ geleidelijn dient esthetisch acceptabel en duurzaam te zijn, en bij mechanische beschadigingen eenvoudig te repareren, niet vuilaanhechtend, kleurvast, geen overlast veroorzaken, enz.

TG Lining is er in geslaagd om een geleidelijn en applicatiewijze te ontwikkelen die aan alle genoemde voorwaarden voldoet: – Deze geleidelijn bestaat uit smalle ribbels van een extreem slijtvast materiaal, met een hoogte en doorsnedenvorm (rechthoekig of driehoekig), die op de ruwheid, soort en kleur van de grond kunnen worden aangepast.

– De onderlinge parallelle ribbelafstand is zodanig dat de schoenzool van de gemiddelde voetmaat in verband met de tactiel waarneembaarheid, maximaal verbogen wordt.

– Zwaaiend en schrapend met de blinden- of taststok wordt op deze profilering altijd hetzelfde herkenbare ritme gehoord en gevoeld, omdat bij deze profilering alle ribbels geraakt worden.

– Slechtziendheid gaat veelal gepaard met, of wordt veroorzaakt door, een beperkt bruikbaar gezichtsveld. Ook al kan men slechts een beperkt deel van deze geleidelijn waarnemen, men herkent toch direct het ribbelpatroon en de richting daarvan omdat de ribbels uitsluitend in contrastkleuren worden uitgevoerd.

De waarnemingen, die men gelijktijdig op verschillende wijze en met verschillende zintuigen verkrijgt, bevestigen elkaar waardoor een

synergie effect in waarneembaarheid ontstaat. Op die manier is minimale inspanning en aandacht vereist om van de geleidelijn gebruik te maken. Het ontwerp is nauwkeurig afgestemd op de gemiddelde voetmaat, het stokgebruik, visuele waarneembaarheid en soort en kleur van de plaatselijke ondergrond. Zelfs een kleine afwijking in de uitvoering zal de onderlinge samenhang doen verbreken met het gevolg dat de bruikbaarheid exponentieel zal verminderen.

De ‘optimale’ combinatie geleidelijn-markering Met de geleidelijn is te bepalen of men zich op een voor verkeer veilige plaats bevindt en in een obstakelvrije juiste richting loopt. De markering duidt aan dat extra attentie vereist

Speciale aandacht voor trappen Doorgaans worden voor diverse niveauverschillen dezelfde kleur bestratingmaterialen gebruikt.

Hierdoor is diepte-inschatting voor voetgangers nauwelijks of te laat mogelijk. De diepte-inschatting van de traptreden kan worden verbeterd door het markeren van de eerste en laatste traptreden over de volle breedte. De overige traptreden kunnen worden voorzien van korte lijnstukken. Luie trappen die overgaan in een hellingbaan kunnen eenvoudig visueel gemarkeerd worden door telkens de traptreden, die overgaan in de tree daaronder danwel uitlopen naar 0-niveau, te markeren met epoxybelijning in een kleur, contrasterend met de ondergrond.

is uit oogpunt van gevaar of dat het een specifieke plaats betreft. Verwarring zou dus fatale gevolgen kunnen hebben.

In Nederland wordt de geleidelijn en de markering echter vaak in hetzelfde materiaal (beton, keramische tegels of kunststof) uitgevoerd en zelfs vaak in dezelfde kleur waardoor het onderlinge onderscheid uitsluitend gebaseerd is op een verschil in profiel. Veel gebruikers kunnen echter zonder visuele ondersteuning nauwelijks met de voet en of met de stok deze verschillen tactiel waarnemen.

Alle herkenningskenmerken van deze voorzieningen dienen daarom van elkaar afwijkend te zijn.

De ‘traditionele’ noppenmarkering bij een oversteekplaats is bedoeld om tactiel met de voet op te merken. Áls de gebruiker deze al kan onderscheiden van de ribbels van de geleidelijn, zou hij alsnog direct stil moeten staan om niet nog enkele stappen op de rijweg te maken. Hierdoor moeten visueel gehandicapten in een vreemde omgeving heel schuifelend en geconcentreerd lopen omdat zij ieder moment met een markering geconfronteerd kunnen worden. Velen vinden dit bezwaarlijk en kunnen of durven daarom niet onbegeleid van de openbare ruimte en vervoer gebruik maken. Zij zijn dus gedwongen afhankelijk van derden en van aangepast vervoer.

Herkenbare verschillen Voor daadwerkelijke bereikbaarheid, dienen alle herkenningskenmerken van de ‘optimale’ markering, zoals kleur/reflectie, materiaal, geluid/

S t r a a t b e e l d september 2010

87

stelling tot kunststof- en rubberuitvoeringen, onder alle weersomstandigheden in een verkeersomgeving toegepast mag worden.

De informatiemarkering van TG Lining, die de instapplaats van de bus aangeeft of informeert waar een ticketautomaat of informatiezuil is, heeft geen noppenpatroon maar een antislipprofiel en een donker titaankleurig reflecterend oppervlak.

i TG Lining bv Heiloo T: 072-5070153 www.tglining.nl

ritme, tactiele waarneming voet/ hand herkenbaar afwijkend te zijn van die van de geleidelijn. TG Lining heeft dit bereikt door een klanktegelmarkering te ontwikkelen waarvan de klank na het aantikken met de taststok ‘op arm en stoklengte afstand‘ waarneembaar is.

De markering brengt de, volgens TNO in een verkeersomgeving vereiste, luide klank voort en veroorzaakt een trilling in de hand die duidelijk afwijkt van het ritme dat de geleidelijn opwekt. De klanktegels hebben een RVS of geanodiseerd aluminium diffuus reflecterend noppenoppervlak met daaronder een klankruimte. Het oppervlak voorkomt verblinding door directe weerkaatsing van licht en is toch op enige passen afstand visueel voor slechtzienden waarneembaar. Zoals TNO bevestigd, is een reflectieverschil voor slechtzienden veel opvallender dan een kleurcontrast, dat vaak door slijtage, vervuiling en vele kleurschakeringen van de ondergrond onvoldoende waarneembaar is.

Het oppervlak van de klanktegel is slijtvast en vuilafstotend waardoor de reflectie ook op termijn gehandhaafd blijft. De klanktegel heeft een antislip profilering waardoor deze, in tegen-

88

S t r a a t b e e l d september 2010

Energievoorziening voor de markt Naast het winkelcentrum De Mare ligt een ruim parkeerterrein dat ruimte biedt aan circa 1.150 gratis parkeerplaatsen. Op iedere woensdag wordt een deel van het parkeerterrein ingericht voor de warenmarkt. Deze bestaat uit ruim 60 kramen die samen een sfeervolle en gezellige markt vormen.

Met het inrichten van het parkeerterrein is qua energievoorzieningen gekozen voor zes PUTkasten

model Markt large en twee keer het model Contactdoos waardoor er geen obstakels zijn op de markt.

De PUTkasten zijn rechtstreeks aangesloten op het netwerk van Liander waardoor een kostbaar voedingsnetwerk en onnodig hoge exploitatiekosten zijn vermeden.

Standnummer 2.012 PUTkast BV Wormerveer T: 075–7502214 www.putkast.nl

Meer zicht, minder energie.

Ervaar het op onze stand tijdens de Dag van de Openbare Ruimte!

Houten afvalbak Van Vliet Kastanjehout introduceert een zelf ontworpen houten afvalbak. Deze esthetische afvalbak met een gegalvaniseerd stalen frame heeft door de eikenhouten bekleding toch een natuurlijke uitstraling.

Het publiek kan klein afval inwerpen via de deksel bovenin de bak en de beheerder kan de zak via de afsluitbare deksel verwisselen. De afvalbak wordt geleverd met een stalen onderstel en een voet voor optimale montage in de grond of op verharding.

Meer met Europees hout Naast de houten afvalbak maakt Van Vliet Kastanjehout meer openbare ruimte producten met duurzaam Europees hout zoals Tamme kastanje, Eik, Lariks en Douglas. “Europees hout is, mits verantwoord beheerd, een grondstof uit een onuitputtelijke bron, is op natuurlijke wijze hernieuwbaar en groeit in een steeds toenemende hoeveelheid”, aldus een woordvoerder. “Het is niet alleen

een sterk en duurzaam bouwmateriaal, maar heeft ook een natuurlijke mooie uitstraling. Daarnaast heeft het het unieke vermogen om CO2 te verminderen en op te slaan zonder dat dit negatieve gevolgen voor het hout heeft. Ons hout is van nature duurzaam zonder verduurzaamd te zijn. Kastanjehout heeft met haar

gunstige eigenschappen door het aanwezige looizuurgehalte een duurzaamheidsklasse II en hoeft niet behandeld te worden alvorens het in contact komt met grond of water.”

Het bedrijf heeft inmiddels bij meer dan 200 gemeenten honden- en bewegwijzeringspalen, boompalen en afrasteringspalen geleverd en verzorgt daarnaast ook de inrichting van natuurspeelplaatsen en materialen voor complete constructies als wildrasters, faunavoorzieningen, brugdekken en overkappingen. Alle producten zijn vervaardigd uit hout afkomstig uit duurzaam bosbeheer en worden geleverd met het FSC en PEFC keurmerk.

Voor speciale projecten wordt samengewerkt met organisaties als Jaap de Vries Produkties voor ontwerp en gezamenlijke realisatie.

Standnummer 2.129 Van Vliet Kastanjehout Langbroek T: 0343-454400 www.kastanjehout.nl

90

S t r a a t b e e l d september 2010

Bank RUST

GroundLevel introduceert de bank RUST. Een bank die perfect past in de filosofie van het bedrijf, aldus directeur Frank Willems: “RUST staat voor rust in design, rust na een wandeling en ……roest.”

People, Planet, Profit Frank Willems licht de uitgangspunten toe die leidend zijn geweest bij het ontwerp en de ontwikkeling van de duurzame bankenserie RUST. Willems: “De factor People wordt ingevuld door de productie via de Sociale Werkvoorziening in Nederland te laten verlopen. Planet vind je terug in de materiaalkeuze en het materiaalgebruik”. De balken voor de zitting zijn, om geen materiaal te verspillen, niet zwaarder gemaakt dan noodzakelijk (50x100 mm) en verder wordt extra stevigheid gehaald uit drie M10 trekstangen met RVS vlakmoeren die de balken met elkaar verbinden. Sterke nylon ringen tussen de acht balken waarborgen een maatvaste ruimte tussen de balken en zorgen voor een goede verdeling van de druk op het hout. Door deze wijze van monteren kunnen de balken nagenoeg niet trekken of torderen.

FSC gecertificeerd hout en cortenstaal RUST is standaard uitgevoerd met FSC gecertificeerd hardhout dat voor

een mooi optisch resultaat eenmalig wordt behandeld met houtolie. Om geen resthout te creëren zijn de banken alleen leverbaar met een lengte van 200 of 260 cm.

Optioneel kan RUST worden geleverd met Accoya (gemodificeerd Pinus Radiata), onlangs voorzien van het C2C certificaat. Omdat cortenstaal niet verzinkt of gecoat hoeft te worden kiest GroundLevel ervoor om de RUST banken standaard uit te voeren met poten van dit materiaal.

De corrosielaag die op cortenstaal ontstaat, vormt een goede bescherming en het materiaal heeft absoluut geen onderhoud nodig. “En geeft tegelijkertijd een prachtige uitstraling”, aldus Willems.

Doordachte plaatsing Om het aanstorten van beton of gebruik van prefab beton zoveel mogelijk te voorkomen schieten de poten 35 cm door onder maaiveld waar ze zijn voorzien van een voetplaat van 430x200 mm.

Een tweede leven In het ontwerp is bovendien rekening gehouden met een tweede leven voor de zittingen. Wanneer na jaren het hout door gebruikssporen minder mooi geworden is, kan de zitting worden losgeschroefd, omgedraaid en weer opnieuw met dezelfde bouten worden vastgezet. Het is ook mogelijk het oude gatenpatroon geheel door te boren en slotbouten te gebruiken. “En is de bank toch aan het eind van haar levenscyclus dan kan deze eenvoudig gedemonteerd worden en kunnen de RVS vlakmoeren, nylon ringen en M10 trekstangen hergebruikt of gerecycled worden, net als de poten. En aangezien het hout spijker en schroefvrij is, kan het door eenvoudige bewerkingen worden hergebruikt voor andere doeleinden.” GroundLevel is partner van MVO Nederland.

Standnummer 3.018 GroundLevel straatmeubilair Spankeren T: 0313-843743 www.groundlevel.nl

Wanneer de bestrating na het ingraven goed tegen de poten wordt aangewerkt staat de bank zeer stevig. Om de druk op de flens onder maaiveld te vergroten kunnen er per poot twee (oude)tegels van 30x30x30 cm worden opgelegd.

S t r a a t b e e l d september 2010

91

Stela-serie uitgebreid met Stela Long De Stela serie, bestaande uit Stela Square en Stela Wide, is onlangs uitgebreid met de Stela Long. Dit LED-armatuur is speciaal bedoeld als opschuifversie met toepassingen voor bijvoorbeeld hoofdwegen, secundaire wegen en wijkontsluitingswegen.

Tegelijkertijd worden ook verbeterde versies van de Stela Square en Stela Wide geïntroduceerd. “Dankzij efficiëntere DIRECTA™lenzen en krachtigere LED’s zijn de lichttechnische prestaties van Stela nóg beter en worden enorme besparingen op het gebied van energie en CO2-uitstoot gerealiseerd”, laat Indal weten.

Hoge energiebesparingen De nieuwe Stela Long is ontwikkeld voor bevestiging op opschuifmasten en paaltoppen met een hoogte van 5 tot 8 meter. Net als de Stela Square en Wide, is de Stela Long uitgerust met Indal’s REVOLED™

techniek. Deze LED-technologie, bestaande uit de effectieve DIRECTA™ lenstechniek en het efficiënte COOLED™ koelingprincipe, realiseert energiebesparingen van 25 tot 60% in vergelijking tot conventionele oplossingen, meldt de leverancier. Alle Stela-modellen zijn trouwens ook in een dimbare uitvoering leverbaar.

DIRECTA™lenzen Om het licht zo exact mogelijk te sturen, zijn voor alle Stela-modellen drie nieuwe typen DIRECTA™ lenzen beschikbaar: smalle lenzen (toepasbaar in smalle straten, fietspaden of stegen), standaard lenzen (toepasbaar in woongebieden) en brede lenzen (toepasbaar in brede wegen en pleinen).

De lenzen zijn efficiënt en zorgen voor een minimaal verlies aan lumen

door de geïntegreerde combinatie lens en LED (rendement > 90%).

Diversiteit in uitvoeringen Stela Long wordt standaard geleverd met 10, 14, 18, 24 of 30 LED’s en is op aanvraag ook in andere aantallen leverbaar. De vernieuwde, krachtiger LED’s in Stela maken het, in combinatie met Indal’s keuze in DIRECTA™ lenzen, mogelijk met veelzijdige lumenpakketen te werken. Zo kunnen bij specifieke wensen, zoals het overbruggen van grotere mastafstanden, LED’s met hogere stroomsterktes (500mA en 700mA) worden gebruikt.

De Stela-familie is leverbaar in de LED-lichtkleuren warm wit, neutraal wit en koel wit.

Stela LED-garantieplan De garantieregeling, die van toepassing is op de Stela Square en Wide, geldt ook voor de Stela Long, mits bedreven op een stroomsterkte tot maximaal 350mA. “Met het Stela LED-Garantieplan garanderen we als enige leverancier dat de geleverde Stela-armaturen in een periode van 20 jaar, of 100.000 branduren, vrij zijn van gebreken voor wat betreft het functioneren van de lichtbronnen (de LED’s, red.) en drivers”, aldus de leverancier. Het omruilen van een defect armatuur en driver is dus in de eerste vijf jaar van de garantieperiode kosteloos, daarna wordt een beperkte vergoeding gerekend voor de verstreken levensduur van de armatuur.

Standnummer 2.016 Industria Technische Verlichting B.V. Rotterdam T: 010-2640164 www.indal.nl

92

S t r a a t b e e l d september 2010

Is duurzaamheid ook belangrijk voor u?

Duurzaamheid is voor BOER Speeltoestellen niet alleen belangrijk vanwege het leveren van robuuste en onderhoudsarme toestellen, maar ook vanwege het milieuaspect. Zo produceren wij al decennialang toestellen van gerecyclede materialen en is ons hout FSC gecertificeerd. Daarnaast staan ook uitdaging, speelwaarde en veiligheid voorop.

Bent u ge誰nteresseerd in onze innovatieve producten van Nederlands fabricaat, bel ons voor een afspraak of offerte.

Hyacintstraat 2 4255 HX Nieuwendijk T +31 (0)183 40 23 66 F +31 (0)183 40 35 64 www.boerplay.com

SPEELTOESTELLEN - SPORTTOESTELLEN - STRAATMEUBILAIR - WATERGLIJBANEN - THEMATISERING

F -X C h a n ge

w

.d o

m

w

c u -tr a c k

Boomgroeiplaatsen en wortelbruggen PedalGym

.c

o

w

C

lic

k

to

bu y

N

O

W

!

PD

Bewegen met...

StrechGym

0. integratie leidingen 1. zandcunet 2. teelaarde 3. Watershellsysteem 4. betondek

VitaGym

Standnummer: 2.104

5. groeiplaats Illustratie: Gemeente Zwolle

DUURZAME GROEIPLAATSEN toepasbaar bij nieuwe en bestaande bomen groen blijvend in beeld!

Kenmerken Veel doorwortelbare ruimte in bomengrond Tweede maaiveld boven wortels Voorkomt wortelopdruk Geen herstelwerkzaamheden straatwerk

Monstername mogelijk Goede beluchting en bewatering Snelle en eenvoudige aanleg Zeer hoge draagkracht

Waterblock BV > T 076-5010617 > F 076-5010623 info@waterblock.nl > www.waterblock.nl

94

S t r a a t b e e l d september 2010

Getest volgens TÜV 55012, gebaseerd op: DIN EN 1176/1177/957

Exclusief importeur van: Finbin® - Concepturbain® - AMOP® - Erlau®

www.pijnenburgimport.nl

From Profiles to Solutions

Ontwerp

Overleg

Ontwikkeling

Realisatie

13-14 oktober Expo Houten

stand 2.038.

Wij begeleiden u van een idee en vormgeving tot een milieuvriendelijk en duurzaam eindresultaat‌ Voor meer informatie kijk op 95 www.sapapoleproducts.com.

S t r a a t b e e l d september 2010

Scala fietsleunhek en geleidehek In de Scala serie zijn naast de boombeschermingslijn nu ook een tijdloos vormgegeven fietsleunhek en geleidehek verkrijgbaar. Qua vormgeving lijken de fietsleun- en geleidehekken sterk op elkaar. Het onderscheid zit met name in de afmetingen die zijn afgestemd op het gebruik, namelijk het stallen van fietsen of het markeren van de buitenruimte.

“Dankzij de stijlvolle vormgeving sluit de Scala serie naadloos aan bij de hedendaagse architectonische ontwikkelingen. De boombeschermingslijn, geleide- en fietsleunhekken passen perfect in een moderne buitenruimte. In combinatie toegepast brengt Scala rust en eenheid in het straatbeeld. De prijsstelling van het Scala assortiment maakt het ook geschikt voor toepassing in grootschalige projecten”, aldus leverancier VelopA. Scala fietsleunhek Dit fietsleunhek, dat zich wil onderscheiden in gebruiksgemak en eenvoudige montage, is geschikt voor Scala fietsleunhek

Scala geleidehek

bijna iedere fiets. De ‘basic’ vormgeving maakt het parkeren veilig en gemakkelijk en zorgt tegelijkertijd voor rust in het straatbeeld omdat alle fietsen netjes opgelijnd staan. Het hek is in twee modellen verkrijgbaar, voor plaatsing op het maaiveld of

fundatie onder het maaiveld met een breedte van 600, 900 of 1200 mm.

VelopA-Citystyle levert het fietsenrek in RVS of staal en in nagenoeg iedere denkbare kleur.

Scala geleidehek Het geleidehek is geschikt om in een stad grenzen en functies aan te geven en kan bijvoorbeeld ingezet worden als hekwerk en voetgangerssluis of als afscheiding voor parkeerhavens, oversteekplaatsen of groenstroken. Door twee poten op één betonvoet te monteren, kunnen de Scala geleidehekken aaneengesloten worden geplaatst, waardoor een dichte afscheiding ontstaat. Ook het maken van hoeken behoort tot de mogelijkheden. Het hek is leverbaar met of zonder dwarsstang, voor plaatsing op of onder het maaiveld met een breedte van 1000, 1200, 1500 of 2000 mm. In RVS of stalen uitvoering kan het in vrijwel iedere kleur worden geleverd.

Standnummer 3.003 VelopA-Citystyle Leiderdorp T: 071-5410321 www.velopa.com

96

S t r a a t b e e l d september 2010

Falco Tel-E; Eenvoud als kenmerk van het ware. Luifelmodel overkapping zonder kolommen en geheel uit te voeren naar uw wensen.

FalcoLok-500; Stoer, sterk, flexibel en onbeperkt uit te breiden. Geheel op maat en naar uw smaak te leveren.

FalcoQuarter; Smaakvol ontworpen overkapping. Royale binnenmaten, grote en effectieve diepte en 2.10 m hoog.

Met FalcoSail houdt u het luchtig Luchtig en transparant design van de ontwerpers van IPV in Delft: de FalcoSail. Deze overkapping past door de bijzondere en dynamische vormgeving in elke urbane omgeving. Door de vele varianten qua beplating geeft u de FalcoSail helemaal de uitstraling die SAIL

u wenst.

S t r a a t b e e l d september 2010

97

MEER WETEN? VRAAG HET 400 PAGINA’S DIKKE FALCO GROTE BUITENBOEK AAN. BEL (0546) 55 44 44 OF KIJK OP WWW.FALCO.NL

‘We kijken soms wel dagen naar de juiste detaillering’ Boomroosters hebben vaak een verrassend groot effect op het totaalbeeld van een ontwerp, zowel in positieve als in negatieve zin. Het maken van de juiste keuzes qua materiaal, grootte, detaillering en andere factoren (b)lijkt vooral goed te functioneren wanneer er intensief overleg is tussen ontwerper, leverancier en opdrachtgever.

“In het ontwerp liggen het concept en de principes op hoofdlijnen danwel vast, dan nog kijken we soms wel dagen naar de juiste detaillering”, aldus Rob Lubrecht van ANAE en Peter Lubbers van Buro Lubbers. “Dat is een iteratief proces waarbij je continu switcht tussen het totaalontwerp, de schaalgrootte van het project en de daaruit voortvloeiende consequenties voor de detaillering van het rooster enerzijds en bijvoorbeeld de materiaalkeuzes, de technische haalbaarheid en de beheersaspecten anderzijds.” In dat proces worden in overleg tussen landschapsarchitect,

boomroosterleverancier en opdrachtgever talloze keuzes gemaakt.

Wat is de omvang van het project waar de roosters geplaatst worden en wat heeft dat voor impact op de gewenste grootte van de roosters? Is voor de verharding gebruik gemaakt van gezaagde of gepolijste stenen, en kiezen we dan voor cortenstalen of gietijzeren rooster? Is de stijl van het rooster ook door te vertalen in de boombescherming of andere inrichtingselementen als meubilair of fietsstandaards?

Een iteratief proces leidt niet alleen tot een esthetisch beter resultaat, maar blijkt ook bij de realisatie en het onderhoud beter te functioneren. En het geeft vaak verrassende inzichten, benadrukt Peter Lubbers: “We willen als bureau graag uitgaan van andere, creatieve denkwijzen en zoeken daarbij nauwe samenwerking met een select aantal toeleveranciers die daarin in mee kunnen en willen denken en

Vorm van de boombeschermer komt voort uit de vormentaal van de boomrooster.

98

S t r a a t b e e l d september 2010

Patronenstudie.

investeren. Zo zit ik met ANAE maar ook bijvoorbeeld met Van den Berk Boomkwekerijen regelmatig om tafel om te bespreken hoe onze visie op landschappelijk en stedelijk ontwerp vertaald kan worden naar innovatie boomconcepten.”

De Parade Een project, dat weliswaar om politieke en financiële redenen uiteindelijk niet is uitgevoerd, waar het intensieve samenwerkingsproces tussen Buro Lubbers en ANAE nadrukkelijk tot uiting is gekomen, is De Parade in ‘s-Hertogenbosch. Belangrijke factoren in het ontwerp waren de bomen en hun ontwikkeling, de richting van de verharding ten opzichte van het niet haakse carré, het beheer van de bomen en de roosters en een relatief eenvoudige productie.

Vorm: driehoek Omdat het bomencarré op de

die samen het rooster vormen. Het voordeel hiervan is dat een enkele plaat eenvoudig verwijderd kan worden ten behoeve van bijvoorbeeld het boombeheer- en onderhoud of bij beschadiging.

Parade niet vierkant is, met andere woorden geen haakse hoeken heeft, konden de bestrating en boomroosters niet naadloos op elkaar aansluiten. Daarom is gezocht naar een andere vorm van de roosters. Het uitgangspunt was dat de vorm een verband moest hebben met de stad.

De studie naar de vorm is daarom gestart op basis van de plattegrond van de binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Deze driehoekige vorm is in een aantal stappen geabstraheerd tot de uiteindelijke driehoek.

Patroon: simpele belijning Toen de driehoeksvorm eenmaal vaststond, is onderzocht wat het patroon van het rooster kon zijn.

Omdat de vorm op zich al vrij uitgesproken is, is gekozen voor een simpele belijning. Dit leverde ook een praktisch voordeel: uit één van de lijnpatronen kon de boombescherming worden opgetrokken.

Daarmee zijn de boomspiegel en de boomrooster helemaal op elkaar afgestemd. Aangezien de boom bij aanplant een kleinere stamomtrek heeft dan in volgroeide staat, zijn vervolgens inlegringen ontworpen.

Dit voorkomt een groot gat rondom de jonge boom. Naarmate de boom groeit, kunnen de inlegringen uitgenomen worden. Het patroon van het rooster leent zich daarvoor.

Het rooster is opgebouwd uit gelijke vormen, drie losse identieke platen

Boomrooster bestaande uit drie identieke elementen en uitneembare inlegringen t.b.v. groei van de boom.

Staanders Vervolgens is studie gedaan naar de staanders die de boomrooster en de boombescherming met elkaar verbinden. Welke hoek, welke vorm zouden deze staanders kunnen krijgen? Besloten is ze te ontwerpen in dezelfde vormentaal, als een familie met de andere onderdelen. Dus zijn het platte, eenvoudige staanders geworden; allen met dezelfde dikte en breedte. De staanders worden ook toegepast als fietsbeugels.

Standnummer 1.021 ANAE boomroosters Maastricht T: 043-3255145 www.ANAE.nl Buro Lubbers ‘s-Hertogenbosch T: 073-6149321 www.burolubbers.nl

Vormenstudie. Abstractie van de stadsplattegrond ‘s-Hertogenbosch.

S t r a a t b e e l d september 2010

99

Onderhoudsvriendelijk (zie www.regoort.nl/filmpje)

Dimbaar Intelligent lichtsysteem Kantelbaar Elegante vormgeving

Gildenweg 16, 3334 KC Zwijndrecht 088 007 39 99, info@regoort.nl Regoort is importeur van Hellux