2011-09-SB

meubilair maatwerk

Als ontwikkelaar, producent en vertegenwoordiger van onalledaags straatmeubilair en verlichting figureert Samson Urban Elements wederom als Supplier of Floriade 2012. Samen met het ontwerpteam van de Floriade is er een divers assortiment aan meubilair geselecteerd. De levensduur van de Floriade ligt ver voorbij 2012.

Daarom komt er een speciaal adoptieprogramma. Door producten te adopteren kunt u de duurzaamheidgedachte van de Floriade 2012 voortzetten.

Industrieweg 91 | NL-7202 CA Zutphen | T +31(0)575 583 911 | F +31(0)575 583 912 | algemeen@samson.nl

Licht Bestrating Advies Meubilair

Inhoud In dit nummer van Straatbeeld tientallen informatieve berichten over nieuwe producten, gerealiseerde projecten, columns, kort nieuws en meer.

Verdeeld over de sectoren spelen, bestrating, groen, licht, meubilair en advies.

Spelen

Bij het samenstellen van deze editie valt me op hoeveel prachtige dingen er worden gemaakt in Nederland. Golvende, elegante banken gemaakt van dun maar supersterk beton. Ja, zelfs lichtgevend beton, verwerkt tot een waar armatuur. Verlichting en daglicht worden steeds vaker gevangen in ontwerpen voor de openbare ruimte, met de mooiste straatbeelden tot gevolg. Het lijkt wel of iedereen zich al heeft neergelegd bij het korter worden van de dagen en daarmee een bron van inspiratie en mogelijkheden heeft aangeboord. Waarom geen verlicht toestel zodat de kinderen nog even kunnen blijven spelen in de schemer van de avond? Waarom geen brug die niet verlicht ís, maar zelf licht geeft? Waarom geen kiss and ride zone van reflecterende straatstenen die u helpt uw kinderen op donkere, regenachtige middagen veilig op te halen van school?

Groen

Voorwoord

Creatie en innovatie

31

Alles is mogelijk.

’s Avonds langer spelen met de verlichte Agito Aura

De straten en pleinen in het centrum van Venray laten zien dat dorps en stads geen tegenpolen hoeven te zijn.

Dat grootst en eigentijds op een bijna vanzelfsprekende manier kunnen samensmelten met intiem en nostalgisch.

Zo ook op de Nieuwe Markt in Zwolle waar de Botterstee, een moderne metaalconstructie met een knipoog naar de historische botermarkt, wordt omringd door oude kastanjes en hagen in vernieuwende vormen die met moderne technieken kunnen worden bewaterd met het water uit de bluskelder van het voormalige klooster.

Strak vormgegeven banken van extreem licht en sterk UHPC beton

Deze opdrachtgevers, ontwerpers, uitvoerders, beheerders en producenten zagen geen beperkingen. Zij werkten samen, vonden oplossingen, doorbraken gedachtepatronen. De resultaten bekijkt u op de volgende pagina’s, met indien van toepassing daarbij het standnummer waar u de makers kunt gaan ontmoeten op de Dag Openbare Ruimte op 12 en 13 oktober in Houten. Bij deze het standnummer van Acquire Publishing, Straatbeeld en mijzelf: 2.000. Kom gerust langs. Sommige van de beste ideeën doen wij ieder jaar weer op in Houten en ik ben zeer benieuwd naar de uwe.

36

Lichtgevende verf maakt brug zichtbaar en bijzonder

Helaas verhinderd? Mail gewoon uw noviteiten en nieuws naar redactie@acquirepublishing.nl, twitter @straatbeeld of bel 038-4606384.

68

Innovatief design met lichtdoorlatend beton in Nesselande

Rectificatie fotografie vorige editie In Straatbeeld #3 stond een artikel over de Maaspaardjes in ’s Hertogenbosch.

Een aantal foto’s die bij dit artikel waren geplaatst waren van Clara van Wijnen (www.claravanwijnen.nl).

67

Bij de voorpagina: Mr. Visserplein Amsterdam, zie ook pagina 26 MAGAZINE MAGAZINE WEBSITE EN E-ZINE

Colofon Informatief vakblad voor iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met onder meer analyses, productbeschrijvingen, branche-informatie en projecten.

8

Straatbeeld is een uitgave van Acquire Publishing bv Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T: 038-4606384 F: 038-4606318 W: www.acquirepublishing.nl

Dorpse klinkers en stedelijk graniet in centrum Venray Groengrijs graniet vloeit om de pleinen en langs de oude gevels, terwijl rode klinkers het warme, dorpse karakter van het centrum accentueren.

Uitgever Geert Dijkstra Hoofdredacteur Geesje Rietvled Medewerkers Wim Nijmeijer, Frank Bekker, Jaap Groot, Erna Jansen, Agnes Joostema Grafische vormgeving Studio Birnie, Twello

18 Franse perken en Botterstee op Nieuwe Markt Zwolle “Groenbeheer ging de uitdaging van de verschillende blokvormige hagen maar al te graag aan. Ze kochten er zelfs een speciale schaar voor.”

Druk Ten Brink Meppel Advertentie-acquisitie Acquire Media Michiel Noordzij Faradaystraat 4a 8013 PH Zwolle T 038 460 63 84 E info@acquiremedia.nl Abonnementen Voor alle informatie over abonnementen op het tijdschrift, de emailnieuwsbrief, de website en andere activiteiten van Straatbeeld, stuurt u een email naar abonnementen@acquirepublishing.nl. © Acquire Publishing. Alle rechten voorbehouden. Reproductie in enige vorm of op enige wijze verboden zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen,

Dag van de Openbare Ruimte 2011 Op 12 en 13 oktober vindt in Houten de Dag van de Openbare Ruimte 2011 plaats. Of beter gezegd: twee dagen. Deze editie van straatbeeld vormt de ideale voorbereiding voor een effectief beursbezoek met ondermeer een beursplattegrond, exposantenlijst en een gratis toegangsbewijs. Bovendien vindt u bij elk artikel waar een van de exposanten bij betrokken is het standnummer vermeld. Heeft u wat interessants gelezen? Noteer dan het standnummer en informeer verder op de Dag van de Openbare Ruimte 2011!

offertes en overeenkomsten van Acquire Publishing zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Zwolle.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.

nieuws

Stoepvrij, iedereen blij

Extra Ruimte voor de Fiets in Gelderland

Foto L.J. van Aart

In stadsdeel Amsterdam Centrum ligt een nieuwe zogenaamde `looproute’. De openbare ruimte is waar mogelijk aangepast en nu goed begaanbaar voor bijvoorbeeld ouderen of mensen met een beperking. Langs de toegankelijke route, van de Vinkenstraat in westelijke binnenstad naar het Westerdok, liggen verschillende voorzieningen waar deze doelgroepen vaak gebruik van maken.

Het Stadsdeel oogstte tips voor het toegankelijk maken van de stoep tijdens meerdere buurtbijeenkomsten in 2010. Zo zijn de stoepen aan de route bij de oversteekpunten verlaagd en is er gekeken naar voldoende rustpunten langs de route. Bij de brug aan het Westerdok is een leuning geplaatst en is er een alternatieve route aangelegd voor mensen die geen gebruik van de brug kunnen of willen maken. Het stadsdeel roept bewoners en ondernemers op om in de gaten te houden dat de looproute goed begaanbaar blijft en niet wordt geblokkeerd door vuilcontainers of geparkeerde fietsen.

Bij treinstations in de provincie Gelderland zijn het afgelopen half jaar duizend extra fietsparkeerplaatsen geplaatst. Spoorbeheerder ProRail heeft in deze periode bij vijf stations extra stallingsplekken gerealiseerd. De uitbreiding van het aantal fietsplaatsen vond plaats in het kader van Ruimte voor de Fiets.

Om de reis van deur tot deur gemakkelijker en comfortabeler te maken lost ProRail fietsparkeerproblemen op bij stations door vervanging, betere benutting en uitbreiding van bestaande stallingen en door nieuwbouw. In Gelderland is de uitbreiding tot stand gekomen met financiering van de provincie, Stadsregio Arnhem Nijmegen en de gemeenten Overbetuwe, Voorst en Oldebroek. Dit jaar zijn de fietsvoorzieningen bij vijf stations uitgebreid. Bij station Duiven werd zelfs een volautomatische Bikedispenser in gebruik genomen. Sinds 1999 zijn er landelijk ruim 250.000 fietsplaatsen nieuw gebouwd en/of gemoderniseerd, waarmee het totaal aantal stallingsplaatsen bij stations is nu zo’n 360.000 is.

Meest bekeken op www. s t r a a t b e e l d . n l Nederlandse steden niet klimaatbestendig

Elektriciteit voor De Hof Amersfoort

Schapen in openbaar groen Gemert

Bij de inrichting van stedelijk gebied nog te weinig rekening gehouden met extreme weersomstandigheden, zegt Frans van de Ven, specialist stedelijk waterbeheer, in Trouw. Gemeenten baseren hun aanpak vaak nog op achterhaalde kennis.

Op de Hof in de binnenstad van Amersfoort wordt al eeuwen markt gehouden. Omdat de elektriciteitsvoorzieningen niet meer konden voorzien in de behoefte, liet de gemeente een separate en obstakel vrije elektriciteitsvoorziening plaatsen in de vorm van PUTkasten.

Er grazen schapen op een natuurterrein, speelpark en openbare boomgaard in Gemert. Begrazing door schapen is een milieuvriendelijk alternatief voor maaien en heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van bloemrijk en gevarieerd grasland.

4

S t r a a t b e e l d september 2011

De Haagse Markt wordt opgeknapt

Nieuwe Plantentop 500

Marktterrein de Haagse Markt in Den Haag wordt opgeknapt. Het terrein, dat plek biedt aan vijfhonderd marktkramen, kampt met verschillende problemen waaronder het leegstaan van vijftig marktplekken en de terugloop van het aantal bezoekers.

Boomkwekerij Darthuizer brengt een vernieuwde, inmiddels vierde editie uit van het boekje ‘De 500 beste planten voor het functioneel groen’. Het boekje, in handig binnenzak-formaat, is speciaal samengesteld voor professionals in het groen en gepassioneerde tuinbezitters.

In totaal wordt er 11 miljoen geïnvesteerd, waarvan de belangenorganisaties van de marktkooplieden 4,5 miljoen betalen door een verhoging van het markttarief. De gemeente Den Haag neemt de overige kosten voor haar rekening. De investering wordt onder andere gebruikt voor het vernieuwen van de bestrating en het rechttrekken van de paden. Achter de momenteel leegstaande marktplekken komen opslagcontainers te staan. Bij de tramhaltes, die tevens worden vernieuwd, wordt een muur gebouwd waarachter ruimte is voor extra containers. Het aantal marktdagen gaat omhoog en op dagen dat er geen markt plaatsvindt zullen andere activiteiten georganiseerd worden. De werkzaamheden aan de Haagse Markt zullen starten in 2012 en moeten in 2015 worden afgerond.

Het getoonde plantenassortiment is mede door dendroloog Wout Kromhout geselecteerd op onder meer sierwaarde, ziekteresistentie, beheersbaarheid en vorstbestendigheid. Het boekje bevat veel foto’s en is ingedeeld in rubrieken als heesters, klimplanten, rozen en coniferen.

In de 2011-editie is tevens de rubriek vaste planten toegevoegd. Per plant worden specifieke eigenschappen kort en bondig beschreven. De plantbeschrijvingen bevatten tevens een richtprijs. Nieuw zijn de extra vermeldingen van specifieke eigenschappen, zoals ‘bijenplant’ bij soorten die bijvriendelijk zijn en ‘geurend’ bij geurverspreidende cultivars. ‘De 500 beste planten voor het functioneel groen’ is exclusief verkrijgbaar voor c 19,95 via www.darthuizer.nl.

Cursusdata Veiligheid Speelgelegenheden Het Keurmerkinstituut verzorgt o.a. de eendaagse opleiding Veiligheid Speelgelegenheden voor management en praktijkmedewerkers, maar ook een meerdaagse vakopleiding voor inspecteurs en opfriscursussen. Bekijk de data op www.straatbeeld.nl.

Tone Tubs boombakken bij VU A’dam Op het nieuwe campusterrein van de Vrije Universiteit

te Amsterdam zijn ‘Tone Tubs’ boombakken geplaatst langs de doorgaande fietsroute. De bakken van 1000 liter bevatten een ‘Treetec’ technologie om de hartjesbomen op de juiste wijze te laten groeien.

Straatbeeld publiceert elke dag relevante nieuwsberichten, uitgebreide projectbeschrijvingen en informatieve productbeschrijvingen op haar website. Heeft u, net als vele van uw collega’s, al een abonnement op de wekelijkse Straatbeeld emailnieuwsbrief? Meld u gratis aan op www. straatbeeld.nl.

S t r a a t b e e l d september 2011

5

Falco Tel-E; Luifelmodel overkapping zonder kolommen en geheel uit te voeren naar uw wensen.

FalcoQuarter; Smaakvol ontworpen overkapping. Royale binnenmaten, een royale, effectieve diepte en 2.10 m hoog.

FalcoLok; Stoer, sterk, flexibel en onbeperkt uit te breiden. Geheel op maat en naar uw smaak te leveren bijvoorbeeld met een groendak.

Met FalcoSail houdt u het luchtig Luchtig en transparant design van de ontwerpers van IPV in Delft: de FalcoSail. Deze overkapping past door de bijzondere en dynamische vormgeving in elke urbane omgeving. Door de vele varianten qua beplating geeft u de FalcoSail helemaal de uitstraling die SAIL

u wenst.

MEER WETEN? VRAAG HET 400 PAGINA’S DIKKE FALCO GROTE BUITENBOEK AAN. BEL (0546) 55 44 44 OF KIJK OP WWW.FALCO.NL

Vijf vragen aan: Straatbeeld stelt in iedere editie vijf vaste, open vragen aan professionals met hart voor openbare ruimte. Dit keer is het woord aan Michiel Haas, directeur van het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie, dat het onafhankelijke DUBO-keur afgeeft aan onder meer bestratingproducten.

Uw passie voor openbare ruimte?

Mijn passie voor de openbare ruimte wordt vooral ingegeven door het feit dat onze omgeving zo’n grote invloed op ons heeft. Als kind speel je op plekken waar je later als je groot bent nog bijzondere herinneringen aan hebt. Het vormt je voortdurend. Als kind begint het, maar als volwassene heeft de openbare ruimte nog steeds een enorm effect op je gemoedstoestand.

Je voelt je er prettig, of juist onveilig. Je geniet ervan op een terrasje te zitten maar kan je benauwd voelen op een bankje in het park.

De trend van 2011?

Als het maar duurzaam is. Helaas leidt dat tot veel onjuiste duurzaamheidsclaims, reden waarom wij het DUBOkeur in leven hebben geroepen. Daar wordt op basis van een LCA (levenscyclusanalyse) een berekening gemaakt in hoeverre een product ook daadwerkelijk duurzaam is, of tenminste duurzamer dan de andere producten. Het label onderscheidt de beste 20% van de bouwproducten op het gebied van duurzaamheid.

Een praktijkvoorbeeld van duurzaam ondernemen?

Gelukkig zijn er daar inmiddels vele van. Zoals de cementindustrie die zich bewust is van het feit dat ze samen verantwoordelijk zijn voor wereldwijd 5% van alle CO2 uitstoot en nu zoeken naar wegen om hun producten

minder CO2 belastend te laten zijn. Ander voorbeeld, de baksteenindustrie die veel energie verbruikt voor het bakken van stenen en heeft besloten te onderzoeken hoe ze in 10 jaar hun energieverbruik kunnen halveren. Allemaal voorbeelden van goede productontwikkelingen met duurzaamheid als basis.

Door wie laat u zich inspireren?

Mijn inspiratie komt voor een groot deel uit de natuur. Daarbij gaat het er niet om wat we uit de natuur kunnen halen, maar wat we er van kunnen leren. Biomimicry is de wetenschap van de techniek van de biologie. Doordat de natuur al miljoenen jaren evolutie achter de rug heeft, zijn er perfecte ecosystemen ontstaan en heeft de natuur geleerd om zaken goed aan te pakken.

Door die systemen te bestuderen kunnen we ontzettend veel leren.

Gouden tip aan collega’s in de openbare ruimte?

Duurzaamheid is een belangrijk item. Dat is niet alleen te vinden door minder milieubelastende producten toe te passen, zoals producten met een erkend duurzaamheids- of eco-keurmerk, maar ook door gewoon minder materiaal en energie te gebruiken. Minder verharden levert minder milieubelasting op. Op voorwaarde uiteraard dat de niet verharde openbare ruimte ook milieuvriendelijk ingericht wordt…

Michiel Haas is van huis uit architect. In 1997 promoveerde hij aan de TU-Eindhoven en sinds 2008 is hij professor aan de TU-Delft, faculteit Civiele Techniek met de leerstoel Materials & Sustainability. Hij is auteur, eindredacteur en publiceert regelmatig in vaktijdschriften. In 1990 richtte hij het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) in Bussum op. Dit gevestigde milieu-adviesbureau adviseert vooral de professionele bouwpartners zoals gemeenten, rijksdiensten, ontwikkelaars, aannemers en architecten en ontwikkelt onderzoeksinstrumenten om milieubelasting inzichtelijk en bespreekbaar te maken. Het NIBE geeft ook het DUBOkeur uit, een keurmerk voor duurzame bouwproducten.

S t r a a t b e e l d september 2011

7

Stedelijke allure met behoud van dorps karakter

Tekst: Geesje Rietveld geesje@acquirepublishing.nl

Als kern van een van de grootste plattelandsgemeenten van Nederland is Venray de oorspronkelijke classificering ‘dorp’ enigszins ontgroeid, en daarmee tevens de openbare ruimte die sinds de jaren ’70 niet meer was vernieuwd. Een herinrichting moest het straatbeeld laten aansluiten bij de stedelijke functie die de kern heeft voor de omliggende dorpjes, met behoud van de eigen historische en dorpse identiteit. In 2010 werd het nieuwe centrum opgeleverd. Het ontwerp, met een hoofdrol voor natuurstenen bestrating, werd gemaakt en uitgewerkt door MTD Landschapsarchitecten.

Venray is een plattelandsgemeente met een stedelijke kern en daaromheen dertien dorpjes. In de kern wonen ongeveer 33.000 van de in totaal 44.000 inwoners, wat Venray na Venlo de grootste stad van Noord-Limburg maakt met een voor-

8

S t r a a t b e e l d september 2011

Herinrichting geeft centrum Venray eigen identiteit aanstaande rol in de regio. Een rol die vóór de herinrichting niet werd weerspiegeld in de openbare ruimte uit de jaren ’70 en ’80.

De herinrichting van Venray ging gelijk op met het fietsvrij maken van het centrum en de bouw van parkeergarage De Gouden Leeuw inclusief aanleg van een Parkeerroute Informatiesysteem (PRIS). Op straat geparkeerde auto’s en fietspaden hebben ruimte gemaakt voor groen, loop- en verblijfruimte. Met een duidelijke zonering in de bestrating en strategisch geplaatste bomen en kunst is getracht fietsers uit het centrum te weren. Slimme fietsroutes leiden zo dicht mogelijk naar de rand van het winkelgebied waar meer dan duizend bewaakte en onbewaakte

fietsparkeerplaatsen zijn gecreëerd.

Het winkelgebied wordt niet langer doorkruist door fietspaden, wat het comfort van winkelend publiek ten goede komt en het mogelijk maakte de historische identiteit van de kern opnieuw vorm te geven.

Het totaalproject omvatte de winkelstraten en de drie kenmerkende pleinen van Venray, te weten de Grote Markt, het Henscheniusplein en het Schouwburgplein. Riny van Deursen, samen met Rein Blaauw projectleider van de herinrichting, wist middels een meervoudige onderhandse aanbesteding een aannemer en ontwerper te selecteren met ervaring in binnenstedelijk gebied, respectievelijk Kessels Wegenbouw en MTD

Landschapsarchitecten die tevens de technische uitwerking voor haar rekening nam. Ruud Dubbeld, landschapsarchitect van MTD: “Voordat er nog maar een streep papier stond, had toenmalig wethouder Patrick van der Broeck al 6,8 miljoen beschikbaar gesteld. Daarbij had de gemeente een heldere en goed functionerende organisatiestructuur opgesteld.”

Gezien de economische belangen en de hoeveelheid betrokkenen was dat van groot belang om geen vertraging op te lopen.” De participatietrajecten waren een gezamenlijke inspanning van gemeente en MTD. Betrokken bewoners, ondernemers, verenigingen en vastgoedeigenaren werden ondergebracht in commissies die de voorstellen en ontwerpen mede beoordeelden.

Historie verwerkt in straatwerk en -beeld Omdat geparkeerde auto’s en fietspaden niet langer deel uitmaken van het straatbeeld, kon MTD landschapsarchitecten met bestrating een open structuur creëren met een sturend onderscheid tussen historische en nieuwe pleinen, nieuwe en oude winkelstraten, verblijfsruimte en looproutes. Overal is een combinatie van Chinees graniet en straatbakstenen gebruikt, materialen die ‘als beste getest’ waren. Tijdens de uitwerking van het ontwerp werden proefstroken aangelegd in de Grotestraat. Bewoners, ondernemers en verenigingen konden via de overlegorganen en websitestemmingen hun voorkeur aangeven. “En wij konden

Bestrating centrum Venray Ontwerp: MTD Landschapsarchitecten Aannemer: Kessels Wegenbouw Natuursteen: Van den Ban Klinkers: Wienerberger Daams

de materialen testen. De grijze klinker die we aanvankelijk wilden toepassen, bleek bijvoorbeeld al snel te splinteren”, beschrijft Dubbeld.

De straatbaksteen die uiteindelijk werd toegepast is de Nostalgie wasserstrich DF van Wienerberger Daams, een roodbruine klinker die past bij de oudere gebouwen van eind 19e eeuw. Van den Ban was de leverancier van het natuursteen bij dit project.

De bestrating op de Grote Markt en het Henscheniusplein komen overeen. In het hart van beide pleinen zijn in wildverband drie verschillende maten granieten keien gelegd, in drie kleurschakeringen: Forrest Grey en Andes Purple light en dark. De granieten keitjes hebben gehakte zijkanten wat authentiek aandoet en aansluit bij het historische karakter van de oude pleinen. Hans Boer van Van den Ban: “Zowel de Forrest Grey als de Andes Purple behoren tot de ‘stollingsgesteenten’. De specifieke steeneigenschappen van deze granietsoorten zijn een grote buigstreksterkte, slijtvastheid en een stroef oppervlak. Daarbij is dit graniet vorstbestendig; niet onbelangrijk in ons Noord-Europese klimaat. Al met al een zeer duurzame steensoort.”

Aan de pleinranden werden granietplaten van 80 cm breed toegepast, ook in de kleur Forrest Grey maar dan met strakke, gezaagde kanten.

Dubbeld: “De platen hebben een moderne uitstraling en resulteren in een zonering van de openbare ruimte. Het groengrijze graniet fungeert als een omlijsting van de oude pleinen waar terrassen geplaatst mogen worden.” Dezelfde platen werden langs de gevels in historische winkelstraten gelegd waar ze een smalle stoep vormen met toegankelijke entrees naar de winkels. De roodbruine klinkers op het middengedeelte van de oude winkelstraten refereren aan de warme, dorpse identiteit van Venray en belichamen de looproute. “Op verzoek van bewoners en ondernemers werden de natuurstenen stoepen her en der natuurlijk afgebogen ter hoogte van een steeg of een bijzonder gebouw”, vertelt Dubbeld, een aanpassing waar hij zeer tevreden over is. Op deze manier vloeien de granieten paden langs de historische gevels, rondom boomspiegels en pleinen.

Ook werd op ieder plein een brede, rondlopende band geplaatst met daarin de pleinnaam gegraveerd.

Onder toeziend oog van Van den Ban werden al deze natuurstenen

Bepalende factoren en functies De belangrijkste criteria voor het ontwerp van MTD waren: • Creëren stedelijke allure • Herstellen historische elementen • Accentueren oorspronkelijk dorps karakter • Versterken economie en eigen identiteit • Faciliteren evenementenfunctie

Duidelijke zonering in de bestrating

S t r a a t b e e l d september 2011

9

Gevelreclames bepalen niet langer het straatbeeld Het plan van MTD betrof niet alleen de openbare ruimte maar had ook aandacht voor de gevels langs de straten en pleinen. Deze waren vaak goedkoop vormgegeven met weinig respect voor het historische karakter van de bebouwing.

Daarbij kwam dat een overdaad aan grote en felle gevelreclames het straatbeeld vervuilde.

Voor winkeliers en ondernemers werd een fonds beschikbaar gesteld om met behulp van architecten hun gevels opnieuw vorm te geven. Ook werd hen gevraagd hun fysieke reclame-uitingen tot bepaalde formaten en vormen te beperken.

elementen op maat geproduceerd in China. Boer: “In de zuidelijke provincie Fuijan, waar de meeste stollingsgesteenten worden ontgonnen en geproduceerd, is de vaardigheid voor steenbewerken het grootst. Voor de vele maatwerk elementen, die door MTD minutieus op tekening waren uitgewerkt, zijn we drie maal bij de productie in Zuid China geweest voor voortgang- en kwaliteitscontrole.”

Om de nieuwere straten in winkelcentrum de Bleek te onderscheiden van de historische dorpsstraten, werd daar de combinatie van rode klinkers en grijs natuursteen niet in een straatprofiel maar in een promenadeprofiel verwerkt: een brede laan van natuurstenen tegels in het midden, met aan beide zijden stoepen van klinkers.

Schouwburgplein ingericht voor evenementen Op het moment dat de redactie Venray bezoekt is het kermis; een van de vele regionale evenementen waar de stad om bekend staat, naast de grote carnavalsoptocht, muziekevenementen en weekmarkten. Een bepalende factor voor het ontwerp van MTD; het centrum moest een aangenaam verblijfs- en winkelgebied worden, maar ook een geschikte evenementenlocatie. Eén van de oplossingen was om het Schouwburgplein specifiek in te richten en te

10

S t r a a t b e e l d september 2011

bestemmen als evenementenplein.

Dit plein is niet historisch maar ontstond in de jaren ’70 toen de daar gevestigde katholieke jongensschool werd afgebroken.

Het Schouwburgplein kon vanwege haar omvang en modernere karakter open worden ingericht en uitgerust met de benodigde verlichting, robuuste materialen en PUTkasten voor elektriciteit- en watervoorziening. Net zoals op de Grote Markt en het Henscheniusplein zijn ook hier granietplaten toegepast, maar om het onderscheid met de historische pleinen te benadrukken zijn in het midden geen natuurstenen keien maar straatbakstenen gelegd met her en der een RVS klinkertje.

Voor de entree van de schouwburg werd een theatrale natuurstenen trappenbordes met geïntegreerde LED-verlichting gecreëerd. De opvallende lichtmasten en banken aan de randen van het plein zijn unieke ontwerpen van MTD Landschapsarchitecten die door Light International werden gerealiseerd. Centraal op het plein ontwierp MTD een verlichte fontein. Volledig geïntegreerd in de bestrating vormt het waterelement geen opstakel ten tijde van markten, feesten of kermis.

Met het bestemmen van het Schouwburgplein als evenementenlocatie, sloeg het ontwerp direct een

slag in het herstellen van de kleinere historische pleinen en het terughalen van hun oude functies. Van Deursen: “De historische Grote Markt, dat relatief een klein plein is, herbergde vóór de herinrichting toch vaak de grootste attracties. Met als gevolg dat takken van bomen werden afgezaagd, bestrating eruit werd gehaald en niet werd teruggelegd, lichtmasten scheef werden gedrukt en meubilair verplaatst of beschadigd.

Het Schouwburgplein is duidelijk geprofileerd als evenementenlocatie, om de kleinere, historische pleinen te ontzien. Tijdens en na de herinrichting is in de communicatie met de winkeliers, verenigingen en ondernemers de nadruk gelegd op het behoud van de nieuwe openbare ruimten door ze te gebruiken zoals ze bedoeld zijn.”

Toegankelijkheid, lijngoten en boomspiegels “Voorheen deed dit centrum chaotisch aan. Het was een beetje Zandvoort aan Zee, met allemaal verschillende soorten bestrating, paaltjes, verlichting, vlaggetjes en reclame-uitingen”, beschrijft Van Deursen. Putten en kolken waren verlaagd in de bestrating gelegd, wat rommelig oogde en het gebied minder toegankelijk maakte voor minder validen en slechtzienden. Om ook deze doelgroep goed te kunnen bedienen werd met een aantal vertegenwoordigers omringende gemeentes bezocht en werden de lees verder op pagina13

Fontein Schouwburgplein Ontwerp: MTD Realisatie: Bouwbedrijf Raedts en 5ers water&techniek Verlichting: Philips Lighting Realisatie verlichting: OOK licht

VOOR

NA

See what light can do

Verbazingwekkend, hoe verlichting de mobiliteit op autosnelwegen kan verbeteren.

De investering in Philips LED-verlichting met een lichtmanagementsysteem heeft een dubbel voordeel: een lager energieverbruik en minder economische hinder. Door de lange levensduur van LED’s in combinatie met het op afstand centraal kunnen uitlezen van de staat van verlichting en of er aanpassingen of reparaties nodig zijn, kan het beheer hierdoor efficiënter gepland worden en dit zorgt voor een betere mobiliteit voor de weggebruiker.

NIEUW

Ruimtebesparend en gebruiksvriendelijk

dé nieuwe generatie dubbellaags fietsparkeren • Verdubbeling van fietsparkeercapaciteit • Uniek hefmechanisme met dempingsysteem • Fiets hoeft nauwelijks te worden opgetild • Ergonomische handgrepen met antislip • Onderscheidende vormgeving • Betrouwbaar en onderhoudsarm

MEER INFORMAT IE: WWW.V EL O PA . C O M / E A S Y L I F T | 071 541 031221 S|t rinfo@velopa.com a a t b e e l d september 2011www.velopa.com

Grootste vakbeurs voor Openbare Ruimte

12-13 oktober 2011 Expo Houten

VELOPA STAND NUMMER 3003

ÓF ERVAAR HET ZELF OP ONZE STAND!

centra getest op toegankelijkheid.

De uitkomst was dat er geen speciale geleideproducten in de bestrating van Venray verwerkt hoefden te worden. De open structuur van het ontwerp had obstakels op looproutes al geëlimineerd. De natuurstenen platen op de trottoirs, de granieten omlijningen van de pleinen en de lijnafwatering kunnen als gidslijnen functioneren en voorzien ouderen en minder validen van prettige, vlakke looproutes.

De RVS lijnafwatering met zandvang, die overigens wel een flinke aanpassing vergde voor het beheer dat gericht was op kolken en putten, is een eigen ontwerp binnen de afdeling civiel van de gemeente Venray en vervaardigd door DDC. Om op een leuke manier de eigen, historische identiteit in het straatwerk te verwerken, werden door Struyk-Verwo Infra rioolputdeksels ontworpen met een stempel van het dorpswapen.

Grote bomen met mooie spiegels Bij de herinrichting van Venray is behalve aan de bestrating veel aandacht geschonken aan het groen

en de kunst in de openbare ruimte.

Kunst die niet goed in de omgeving paste werd weggehaald of verplaatst en op andere plekken werd juist de historisch correcte kunst teruggezet. Op de Grote markt is een waterpomp geplaatst, gemaakt van Belgisch blauw hardsteen. Op het Henscheniusplein werd op basis van oud beeldmateriaal de oorspronkelijke sculptuur van de Venrayse geleerde gereproduceerd uit Belgisch blauw hardsteen en Frans kalksteen.

Verspreid over het centrum werden ‘setjes’ gecreëerd met een zitgelegenheid, kunstwerk en boom: kleine rustplekjes in drukke winkelstraten.

Omdat het budget het toeliet, konden alternatieve boomsoorten dan de gebruikelijke lindes, platanen en acacia’s worden geplant. Dubbeld: “Op de Grote Markt zou de linde de historisch correcte boom zijn geweest, maar deze soort heeft last van ‘drup’, een plakkerige afscheiding van insecten die moeilijk van terrassen en bestrating te verwijderen is. De honingbomen die er nu staan, hebben mooie bloemetjes in het voorjaar en geeft geen opdruk

Het Schouwburgplein met unieke lichtmasten, fontein en banken

van bestrating of drup.” In een aantal winkelstraten werden leibomen geplant. In plaats van alleen de gebruikelijke lindes, platanen of esdoorns werden in Venray ook eiken en berken in leivorm toegepast. Bij alle keuzes op groengebied werd het beheer van de gemeente betrokken.

Behalve voor de herinrichting, was ook voor beheer een toereikend budget vrijgemaakt, waardoor voor de ongebruikelijke groenontwerpen uitdagende, maar haalbare beheerplannen konden worden opgesteld.

Budget maakte het tevens mogelijk grotere bomen te planten. Dubbeld: “Meestal zijn bomen en beheer een sluitpost, wat vaak leidt tot de aanplant van kleine bomen die pas na 30 jaar enigszins hun volwassendom bereiken. En dat terwijl de meeste openbare ruimten naar 20 jaar alweer toe zijn aan herziening.

Door bomen te planten die niet zo jong zijn, hadden we nu meteen het gewenste effect.”

Bouwkwekerij Ebben leverde en plantte alle bomen. Onder maai-

S t r a a t b e e l d september 2011

13

Boomspiegel geïntegreerd in natuurstenen bestrating

veld zijn groeiplaatsen aangelegd met speciale siersplitdrainage. Dit systeem houdt voldoende water en voeding vast en is luchtdoorlatend.

Daarmee voorkomen de korrels zoekende wortels die de bestrating omhoog drukken.

Ten bate van een geïntegreerd totaalbeeld met een hoge mate van detaillering werden maatwerk natuurstenen banden ontworpen als een overgang tussen de boomroosters en de natuurstenen plaatbestrating.

De boomspiegels werden mooi afgewerkt met gietijzeren boomroosters model Linder van Anae, afgevuld met siersplit. De kleur van de split werd aangepast aan de gietijzeren boomroosters. Om beheersmatige redenen werd als proef de bovenste laag van het split gemengd met een polytheraan bindmiddel, waarmee vervuiling van de boomspiegel door onder meer onkruid en afval moet worden voorkomen alsook de overlast van losliggend split op omringende bestrating. De proef is voorlopig succesvol: de groei van de

bomen lijkt niet te worden beïnvloed door het product. De vraag is wel hoe water- en luchtdoorlatend de

Is siersplitdrainage de oplossing? U leest het op www.straatbeeld.nl In het vakblad Boomzorg verscheen recent een artikel over deze vorm van siersplitdrainage en de ervaringen in Venray.

U leest het artikel op www.straatbeeld.nl.

boomspiegel nog is, wanneer in de loop der tijd de split meer vervuild raakt.

Gebruik door publiek en MKB Vergeleken met omliggende steden staat Venray volgens Van Deursen bekend als een stad met kwalitatieve (mannen)kledingwinkels, een mooie schouwburg en gezellige horeca.

De herinrichting moest het verblijf van bewoners en bezoekers verder

veraangenamen en daarmee het centrum economisch versterken. De omzetcijfers van de winkeliers zijn sinds de oplevering in 2010 inderdaad gestegen. Het lokale MKB is zelfs zo tevreden dat zij Venray hebben genomineerd voor de Beste Binnenstad 2011-2013. Van Deursen: “Het is als een sneeuwbaleffect.

Mooiere straten, mooiere gevels en etalages, meer winkels van een hoger segment, meer winkelend publiek.”

Het correcte gebruik van de nieuwe openbare ruimten door MKB wordt subtiel richting gegeven door de inrichting maar is uiteraard ook vastgelegd in de terras- en evenementenvergunningen. Voldoende toezicht, strenge handhaving en adequaat beheer met voldoende budget moeten de nieuwe inrichting helpen behouden. Dubbeld: “Gebruik en beheer zijn uiteraard bepalend voor het behoud, maar zeker in het geval van bestrating ligt de basis letterlijk en figuurlijk in de fundering. Duurzame materialen, een juiste toepassing en een technisch hoogstaande fundering moeten ervoor zorgen dat een ontwerp, zowel technisch als esthetisch, goed in elkaar zit en blijft zitten. Die ambachtelijke kwaliteit, in combinatie met een tijdloze uitstraling, zorgt ervoor dat dit nieuwe centrum zeker 20-30 jaar mee kan gaan.”

Toegepaste materialen centrum Venray Bij de herinrichting van het centrum in Venray, waarvan u op deze en voorgaande pagina’s de complete projectbeschrijving kunt lezen, zijn ondermeer de volgende producten toegepast. Voor een uitgebreidere beschrijving verwijzen we u graag naar de website van Straatbeeld: www.straatbeeld.nl.

Naast de productbeschrijvingen vindt u ook de gegevens van de betreffende leverancier zodat u desgewenst contact op kunt nemen.

PUTkast modellen Evenement Large, Markt en Contactdoos

14

S t r a a t b e e l d september 2011

PUTkast model Watertap

Maatwerk afzetpaal Venray.

MTD (ontwerp), VCP Streetcare (realisatie)

Maatwerk bank Venray.

MTD (Ontwerp), Light International (Realisatie)

Boomrooster Linder. ANAE

Lichtmasten Schouwburgplein. MTD (Ontwerp), Light International (Realisatie)

Maatwerk boombank Venray. MTD (Ontwerp), Light International (Realisatie)

Maatwerk lijnafwatering Metal Silverline. Met zandvang en doorspuitpunt.

Gemeente Venray (ontwerp), realisatie (DDC)

Paaltoparmatuur Thema 2. Indal Industria

Hangarmatuur Thema 2.

Industria

S t r a a t b e e l d september 2011

Toegepaste producten op www.straatbeeld.nl

Afvalbak Lena LN515. Voorzien van dorpswapen. VCP Streetcare

15

T 0543 516950 WINTERSWIJK L O R E N T Z S T R A AT 1 3 , 7 1 0 2 J H S T R A AT D E S I G N ,

& PA R K

TEGEN HITTE, KOU, REGEN JEUGD. EN STOERE

GRIJSEN

BESTAND

Of dat ook voor de beplanting geldt?

WWW.GRIJSEN.NL

Grijsen laat de openbare buitenruimte schitteren. Dat doen we door in samenspraak met stedelijke inrichters en landschapsarchitecten verrassende elementen aan te leveren. De gedroomde match van design, kwaliteit en duurzaamheid.

We hebben liefde voor ons vak en zijn trots op wat we doen. Die passie vindt u terug in onze producten en in onze samenwerking. Onze gedrevenheid houdt in dat we graag een stapje extra doen. Alles voor een topresultaat!

ZO DUURZAAM KAN HET WEL DEGELIJK.

Hekwerk zorgt voor eenheid bruggen Flierbeek De eerste bruggen in nieuwbouwwijk Flierbeek te Lichtenvoorde zijn recentelijk opgeleverd. Ze maken deel uit van een familie van 23 bruggen, ontworpen door bruggenspecialist ipv Delft.

Verbindend element is het speciaal voor de wijk ontworpen stalen hekwerk dat op alle bruggen terugkeert.

met de toekomstige bewoners nog iets aangepast ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp. De bruggen zijn getoogd en het standaard Flierbeekhekwerk is voorzien van een houten balk aan de bovenzijde voor een meer landelijke uitstraling.

De meest bijzondere leden van de bruggenfamilie, de pleinbrug en een aantal slingervormige voetgangersbruggen voor de toekomstige ecologische zone, zijn nog niet gerealiseerd.

ipv Delft ontwierp alle bruggen voor de nieuwe wijk, uiteenlopend van voetgangersbruggen tot verkeersbruggen, privé-bruggen en een speelse pleinbrug. Om eenheid te creëren in de uitstraling van de bruggen, koos het ontwerpbureau er bewust voor één kenmerkend hekwerk te ontwerpen. Dit is gecombineerd met verschillende standaard brugdekken in staal en beton, zodat de voorbereidings- en uitvoeringskosten relatief laag bleven. Het Flierbeekse hekwerk bestaat uit plaatstalen balusters die onderaan slank zijn en naar boven toe verbreden, een vulling van RVS spankabels en een T-vormige horizontale beëindiging aan de bovenzijde. Ontwerper Ivo Mulders: “Het hekwerk is onderscheidend, luchtig en vriendelijk.”

Inmiddels is een van de betonnen toegangsbruggen van de wijk opgeleverd en zijn de privé-bruggen, die ieder één of twee bouwkavels ontsluiten, gerealiseerd. Het ontwerp van de privé-bruggen is in overleg

i ipv Delft T: 015-7502573 www.overbruggen.nl Standnummer: 2.042

S t r a a t b e e l d september 2011

17

Van parkeerplaats tot groen verblijfsplein De Nieuwe Markt in Zwolse binnenstad

geesje@acquirepublishing.nl

Tekst: Geesje Rietveld

In het Ontwikkelingsprogramma Binnenstad Zwolle 2004-2015 wordt per jaar een budget vrijgemaakt voor geplande projecten, met als een van de belangrijkste leidraden het autoluw maken van het centrum. In 2009 werd begonnen met het herinrichtingsproces van de Nieuwe Markt. Parkeerplaatsen maakten plaats voor een groen verblijfsplein met mogelijkheid tot kleine evenementen.

De Botterstee, een bouwkundig element geïnspireerd op de historische botermarkt die vroeger plaats had op het plein, geeft de Nieuwe Markt een eigen identiteit.

De Nieuwe Markt is een klein plein, nabij de centrale Grote Markt van Zwolle. Omdat de warenmarkt daar uit zijn voegen groeide, besloot de toenmalige stadhouder in de 17e eeuw dat een gedeelte van het oude Bethlehem kloostercomplex afgebroken moest worden om plaats te maken voor de versmarkt. Dit plein werd ‘de Nieuwe Markt’ genoemd, maar werd in het begin amper door de marktkooplieden gebruikt. Later

18

S t r a a t b e e l d september 2011

heeft op de Nieuwe Markt onder andere 67 jaar lang een overdekte botermarkt gestaan.

In het Ontwikkelingsprogramma stond de herinrichting van de Nieu-

‘De belangrijkste vraag is: voor wie maak ik dit ontwerp?’ we Markt eigenlijk later gepland, maar werd op verzoek van bewoners en ondernemers naar voren geschoven. Een voorteken van de uitgebreide inspraak die zou volgen, of zoals ontwerper Han Goodijk en projectleider van het Ontwikkelingsprogramma Ronald IJsselsteijn het noemen, de ‘beginspraak’. Goodijk: “Alle herinrichtingen in Zwolle worden in een open planproces gemaakt. Het

begint met het samenstellen van een klankbordgroep uit bewoners, ondernemers en belangengroepen; er wordt van meet af aan geluisterd naar de mensen. Samen maken we het ontwerp. We hebben bij aanvang zelfs geen schetsen liggen, enkel het programma van eisen vanuit de gemeente. Met deze werkwijze ontstaat er een vertrouwensband én een beter ontwerp. De belangrijkste vraag is immers: voor wie maak ik dit ontwerp?”

In het geval van de Nieuwe Markt luidden de eisen als volgt: – Geen parkeerplaatsen – Beperkte ruimte voor terrassen van omliggende horeca – Groen karakter – Mogelijkheid tot kleine evenementen – 100 fietsenstallingen – Aangepaste verkeersrichtingen – Bestaande ondergrondse containers en plaszuil geïntegreerd

Hot items en discussiepunten Hoewel het participatietraject harmonieus verliep waren er tijdens de ontwerpfase van de Nieuwe Markt uiteraard een aantal punten waar niet iedereen het direct over eens kon worden. Zo wilden een aantal ondernemers toch een aantal parkeerplaatsen behouden. Een wens die gezien de handel van sommige winkels zeer begrijpelijk was, en van anderen simpelweg een kwestie van gewenning.

Toch werd besloten geen enkele parkeerplaats meer te creëren op het nieuwe plein, om op die manier wildparkeerders en zoekend autoverkeer te voorkomen.

Ook het aantal en de locatie van de fietsparkeerplaatsen bleek een discussie waard. IJsselsteijn: “Gek genoeg zien winkeliers liever geparkeerde auto’s dan fietsen voor hun deur staan.” Als compromis werden de clusters fietsenstallingen voor het postkantoor en de winkels verkleind en werd een compacte fietsenstalling met meer capaciteit gecreëerd, ingepast tussen het groen op de hoek van de Sassenstraat en de ingang van de Nieuwe Markt. Achteraf ook een logischer locatie en een aansporing voor fietsers om daar te parkeren om vervolgens de afstand

Ontwikkelingsprogramma Binnenstad Zwolle Vanuit de gedachte dat de binnenstad van Zwolle moet zijn ingericht als een winkel- en ontmoetingscentrum, is in 2004 het Ontwikkelingsprogramma Binnenstad Zwolle opgezet.

In dit programma is per gebiedsfunctie een visie opgesteld en is een lijst met projecten vastgelegd die tussen 2004-2015 worden aangepakt. Een aantal verwante programma’s voor de stad hebben een grote invloed op het ontwikkelingsprogramma, waaronder het Programma Autoluw maken Binnenstad en Schoon, heel en veilig.

Het eerste grote project binnen het ontwikkelingsprogramma is de herinrichting van de Grote Markt, Melkmarkt en het Rodetorenplein geweest. De Nieuwe Markt en de aangrenzende Sassenstraat vormden het tweede grote project. Projectleider Ronald IJsselsteijn: “Nu we op twee derde van het hele ontwikkelingsprogramma zitten, was het tijd om het programma onder de loep te nemen en te actualiseren. De prioriteiten voor de binnenstad liggen nu anders. Neem het shopgedrag van winkelpubliek onder invloed van het internet.

Men komt minder naar de binnenstad om dagelijkse boodschappen te kopen, maar eerder om gezellig te shoppen en een bezoek te brengen aan de horeca of om georganiseerde evenementen bij te wonen.”

In het verlengde hiervan ligt volgens de gemeente Zwolle een gedeelde verantwoordelijkheid voor de openbare ruimte bij ondernemers en projectontwikkelaars. IJsselsteijn: “Wij kunnen ons best doen om alles mooi en schoon te maken, maar dat zijn slechts randvoorwaarden. De aantrekkingskracht van de binnenstad zit in de activiteiten die worden georganiseerd. Om activiteiten goed te kunnen faciliteren zullen ondernemers en ontwikkelaars een actieve rol moeten spelen bij het inrichten en beheren van de openbare ruimte en zullen ze creatief moeten omgaan met bestaande ruimten. De nieuwe Markt is een mooi voorbeeld van de overgang van het oude naar het geactualiseerde Ontwikkelingsprogramma. De bewoners en ondernemers toonden initiatief en betrokkenheid. Tijdens de ontwerpfase maar ook tijdens de opening dit voorjaar en het beheer en gebruik nu.”

tot, of over het plein lopend af te leggen.

De hoeveelheid vierkante meters met terrasfunctie was vanaf het begin een hot item. Omwonenden

wilden liever helemaal geen terrassen in verband met de geluidsoverlast. De horecaondernemers wilden uiteraard wel graag de mogelijkheid lees verder op pagina 21

S t r a a t b e e l d september 2011

19

WAT DE OPENBARE RUIMTE OOK VRAAGT: Ecologische quickscans Soortgericht onderzoek Toetsing Flora- en faunawet Toetsing Natuurbeschermingswet Mitigatie- en compensatieplan Ecologische begeleiding Beheeradvies Cursussen

Tevens komen wij graag bij u langs en nemen een gratis vleermuizenkast voor u mee.

w w w.regelink.net | 085 77 37 676

NEDERLAND

Action4Kids Nederland...

Als er iets speelt!

Public MK-J020

Fun

>>

>>

MK-6153

www.inter-design.nl

Bezoek ons op de Dag van de openbare ruimte op standnummer: 4.074

INTER DESIGN HEEFT DE ANTWOORDEN! BANKEN AFVALBAKKENBOOM ROOSTERS FIETSENSTANDAARDS OVERKAPPINGEN CHATBOXEN VERLICHTING AFZETPALEN BAN KEN AFVALBAKKEN BOOMROO TERS FIETSENSTANDAARDS OV ERKAPPINGEN AFZETPALEN VER LICHTING BOOMROOSTERS VERLICHTING AFZETPALEN BAN KEN AFVALBAKKEN BOOMROO TOPKWALITEIT BUITENGEWOON SCHERP GEPRIJSD! Inter Design is een toonaangevende leverancier van gestandaardiseerde producten voor de inrichting van de openbare ruimte.

Een sterke prijs/kwaliteit verhouding en een gevarieerd, actueel productaanbod is de kracht van Inter Design.

bel vandaag no9g: 0543 53 24 9

Ook in Forest-kleurstelling leverbaar

• Leverancier, onderhoud en inspectie van speeltoestellen • Vakbekwame projectadviseurs • Deskundige plaatsingsteams • Landelijke dekking • Scherpe kwaliteit en prijsverhouding

Lorentzstraat 13, 7102 JH Winterswijk Tel. 0543 53 24 99

Action4Kids Nederland

Wytlansdijkje 11 - 8566 JG Nijemirdum - Tel. 0561- 688 999 Bezoek ook onze vernieuwde website: www.action4kidsnederland.nl

straatmeubilair@inter-design.nl

tot een terras. In de visie van de gemeente en ontwerper Goodijk had de Nieuwe Markt wel een beperkt aantal terrasplaatsen om daarmee de verblijfsfunctie van het plein te accentueren. Uiteindelijk is in het ontwerp en het vergunningsysteem duidelijk gesteld hoeveel en welke plekken op het plein en langs de gevels zijn bestemd voor terras. Iedere ondernemer heeft recht op een evenredig deel van deze plaatsen maar de vergunningaanvragen lijken zich vanzelf te regelen. Goodijk: “De

meeste horecazaken zijn niet gebaat bij één of twee tafeltjes, en gunnen deze aan hun buurman. De verder gelegen zaakjes hebben niets aan deze plekken.” Goede handhaving en sociale controle zijn onontbeerlijk bij het naleven van het, in het ontwerp geïntegreerde, terrasbeleid.

Frans geïnspireerde groentoepassingen Om het hele jaar door interessant groen op het plein te hebben, combineerde Goodijk in zijn ontwerp

verschillende soorten hagen en bloemen in lineaire structuren. Goodijk: “In Frankrijk worden vaak verschillende soorten hagen gecombineerd. Dit geeft een exclusiever beeld, terwijl je toch gebruik maakt van standaard, beheerbaar groen.” Voor, tussen en achter de lijnen met verschillende hagensoorten werden bloeiende planten en kruidensoorten geplant waaronder lavendel, herfstanemonen en hortensia’s. In elke haag staat er lees verder op pagina 23

Noodzakelijk kwaad Zoals ieder woon- en verblijfsplein heeft ook de Nieuwe Markt een hoek met esthetisch minder aantrekkelijke, maar noodzakelijke elementen. De ondergrondse containers en de plaszuil in de hoek bij de kloosterkapel moesten worden verwerkt in het ontwerp. De paszuil werd ondergronds gemaakt; één van de ondernemers heeft de sleutel en laat de zuil iedere avond uit het maaiveld herrijzen.

De bovengrondse luiken van de ondergrondse containers werden in lijn gezet met de gevel van het aangrenzende oude gebouw. Gecombineerd met de verwijdering van de ratjetoe aan afzetpaaltjes en verschillende lichtmasten, ziet zelfs de voormalige ‘rommelhoek’ er nu prettig uit.

S t r a a t b e e l d september 2011

21

22

S t r a a t b e e l d september 2011

gedurende de seizoenen wel iets in bloei. Om de lange groenvakken geen obstructie te laten worden werden ze her en der onderbroken met een doorgang of een bank van Metalco. Goodijk: “Deze banken, als houten blokken, komen overeen met de groene haagblokken. Samen vormt het een harmonieus geheel.

Ze zijn daarmee ook precies groot en breed genoeg om met meerdere personen onafhankelijk plaats te nemen, zonder het gevoel te hebben binnen te dringen in de persoonlijke ruimte van de ander.”

Met het oog op de verblijfskwaliteit en de kleine evenementen die plaats vinden op de Nieuwe Markt, werden de lange groenvakken zo over het plein verdeeld dat in het midden een grote ruimte open is gebleven en in

de hoeken kleinere subruimtes zijn ontstaan.

Voor het oude postkantoor staan zes grote kastanjebomen. Met hun lichtdichte bladerdek en vochtclaimende wortels vormden deze een uitdaging met betrekking tot de aanvullende beplanting. Goodijk paste direct voor de rij bomen beplanting toe die weinig zonlicht vraagt.

Regenwater vanaf het dak van het postkantoor wordt via een nieuw leidingsysteem ondergronds naar alle beplanting geleid. Daarnaast is een systeem aangelegd waarmee in tijden van droogte het water uit de oude bluskelder onder het plein, vroeger gebruikt om regenwater op te vangen dat als bluswater diende voor het geval het oude klooster vlam vatte, ingezet kan worden om

de beplanting op de Nieuwe Markt te bewateren.

Parallel aan de rij kastanjes plaatste Goodijk een structuur van buxusblokken met verschillende hoogtes.

Een uitdaging voor de groenbeheerders maar één die zij volgens Goodijk met veel plezier ontvingen.

“Ook groenbeheerders vinden het leuk als er van hen eens iets anders gevraagd wordt, wanneer echt vakwerk vereist is. Ze schaften er zelfs een speciale snoeischaar voor aan.” Behalve van hagen, bloeiende planten en kruiden, kregen de oude kastanjes gezelschap van een aantal Prunussen, kleinere sierkersenbomen met een prachtige bloesem in het voorjaar.

ten dage – wel het uiterlijk van een marktplein heeft, maar niet als zodanig wordt gebruikt. De naam Botterstee, wat Boterplek betekent, was de winnende inzending in een prijsvraag.

het dak van de Botterstee gespannen kan worden.

Op verzoek van bewoners werden op het plein niet de nieuwe standaard verlichtingmasten en -armaturen, maar de historische modellen toegepast, met een Haagse mast en kap. Om wel te kunnen voldoen aan hedendaags vereiste lichtniveaus paste De Nood BV het armatuur zo aan dat een moderne spiegeloptiek van Ter Kuile geïntegreerd kon worden.

Historie teruggebracht met De Botterstee Al tijdens het maken van het ontwerp voor de Nieuwe Markt, ontstond idee voor een bouwwerk op het plein. Het moest een uniek element worden dat de identiteit van de Nieuwe Markt zou versterken, zoals de pergolaconstructie in Groningen de Poelenstraat tot een herkenningspunt van de stad maakt. Het idee nam de vorm aan van de Botterstee, een open staalconstructie met een achttal poten en een open dak, geïnspireerd op de oude overdekte Boterhal die altijd op de Nieuwe Markt had gestaan.

Goodijk maakte het ontwerp in samenwerking met Martijn Boelhouwers van bureau Maan in Rotterdam. De constructie werd vervaardigd door Tosec, een gespecialiseerd metaalbedrijf uit Zwolle. In dezelfde vormgeving als de decoratieve stalen rand bovenaan de gevel van het oude postkantoor, plaatsen de architecten een veelbetekenende tekst uit 1654 op het dak van de Botterstee: ‘Dat deselve plaetse wel de naem en de gedaente, maer niet de daet van een markt heeft’. De zin verwijst naar een verordening van het Zwolse stadsbestuur en geeft uiting aan het feit dat de Nieuwe Markt – toentertijd maar ook heden

Onder de Botterstee werden dezelfde rode klinkers als op de rest van het plein gebruikt maar in waalformaat. Een zeilmakerij in Friesland maakte een bijzonder dekzeil dat in geval van een evenement op

S t r a a t b e e l d september 2011

23

Green2Move boombakken GreenMax is een samenwerking aangegaan met Green2Move en levert nu ook de innovatieve Green2Move boombakken.

Deze duurzame, verplaatsbare boombakken zijn ontworpen door boomspecialisten, voor professionals in het groen.

De bakken zijn, zoals de naam al doet vermoeden, verplaatsbaar met heftruck, verreiker of kraan. Ze zijn gemaakt van EPS (piepschuim) met daaroverheen een coating van Polyurea. Door het gebruik van piepschuim zijn de bakken licht, gemakkelijk te verplaatsen en uitermate geschikt voor gebruik op daken.

Daarnaast isoleert EPS zodat de bomen minder blootstaan aan vorst of hitte.

De Polyurea-laag beschermt het piepschuim. Polyurea is sterk, taai-elastisch, heeft een extreme slijtweerstand en is goed bestand tegen grote temperatuurschokken. De coa-

ting is daarbij brandvertragend en maakt de bakken drukvast, vormvast, stootvast, uitstekend beloopbaar en geeft ze een lange levensduur. De buitenkant van de bak wordt afgewerkt met een toplaag in een kleur naar wens en kan worden voorzien van een antigraffiti-coating.

Met de hand, contoursnijden of frezen is vrijwel alles te realiseren. De freesmachine kan 5-assig simultaan frezen, waaronder complexe 3Dvormen zoals logo’s, beeldmerken en specifieke design-producten.

Doordat het materiaal in elke denkbare vorm te vervaardigen is, zijn de bakken ook in elke gewenste vorm leverbaar.

i GreenMax Heeswijk-Dinther T: 0413-294447 www.greenmax.eu standnummer: 2.044

Cortenstaal in park Hoogh Waalre Naar een ontwerp van buro Kragten uit Roermond heeft aannemersbedrijf Den Ouden uit Schijndel een prachtig park in Waalre gerealiseerd. Het parkje genaamd Hoogh Waalre, gelegen aan de Onze Lieve Vrouwendijk, vormt een representatieve afronding van de gelijknamige nieuwbouwwijk. Blikvanger van park Hoogh Waalre is een piramidevormig grondlichaam met cortenstalen traptreden dat door Via Futura werd gerealiseerd.

Centraal in het park ligt een grasveld dat gebruikt kan worden voor activiteiten of om op te spelen.

Het piramidevormige element met cortenstalen traptreden kan worden

24

S t r a a t b e e l d september 2011

gebruikt om op te zitten of voor sportieve trainingen. In het park zijn meer hoogteverschillen gecreĂŤerd waarbij gebruik is gemaakt van cortenstalen grondkeringen.

Het cortenstaal is gemonteerd op geprefabriceerd beton. Tijdens het ontwerpproces heeft Via Futura uit Nijmegen zich bezig gehouden met

de advisering en uiteindelijk met de materialisering van het prefab beton en het cortenstaal.

i Via Futura Nijmegen T: 024-3572620 www.via-futura.nl

Hoogwaardig en veelzijdig

Fietsenoverkappingen

Rokersoverkappingen, drooglopen, carports

Fietsparkeersystemen Zitmeubilair Abri’s Diverse producten straatmeubilair Projecten straatmeubilair Bruggen Verplaatsbare accommodaties Staalconstructies Beglazingsconstructies / luifels Gevelelementen

Jan Kuipers Nunspeet is producent en leverancier van producten uitgevoerd in staal, aluminium, hout, glas en kunststof. Hoogwaardig en veelzijdig in straatmeubilair, fietsenoverkappingen, fietsparkeersystemen, staalconstructies, beglazingsconstructies, unitbouw en bedrijfsgebouwen. Concreet betekent dit nationaal en internationaal: gebruiksvriendelijke, innovatieve, stijlvolle producten op hoog duurzaam niveau. Dit onderstrepen we met de hoogst haalbare positie op de CO2 - prestatieladder: niveau 5.

Industrieweg 20 | 8071 CT Nunspeet | Postbus 5 | 8070 AA Nunspeet Telefoon: 0341 - 252 944 | Fax: 0341 - 252 856 | www.jankuipers-nunspeet.nl

JAN KUIPERS NUNSPEET

Voorkom valkuilen bij maatwerkprojecten Maatwerk is in. Gemeenten zien dat een doordachte inrichting van de openbare ruimte met persoonlijke accenten in sterke mate bijdraagt aan een prettige en herkenbare uitstraling van hun dorp of stad. Landschapsarchitecten benutten in toenemende mate de maatwerkmogelijkheden die toeleveranciers bieden qua materiaalgebruik, ontwerp, productie en plaatsing. Toch verloopt niet elk project naar wens. Specifieke kennis, continue afstemming van verwachtingen en volledige betrokkenheid zijn vereist om tot het gewenste resultaat te komen, benadrukt Patrick Grijsen.

Elk maatwerk project is uniek. En vereist alleen al om die reden meer afstemming tussen opdrachtgever én toeleverancier dan wanneer met standaardmateriaal gewerkt wordt .

Architect, producent en aannemer moeten tijdens de ontwerp- en realisatiefase tot in detail wensen en mogelijkheden afstemmen om tot het gewenste eindresultaat te komen.

Dat is ook de ervaring van Patrick Grijsen, directeur van Grijsen bv dat in de afgelopen jaren vele tientallen maatwerkprojecten realiseerde: “Het uitgangspunt voor een maatwerkproject is vaak niet meer dan een grove schets van een architect. In het realisatieproces dat op basis daarvan wordt opgestart, kan in diverse stadia ruis ontstaan. Waardoor het Een schets, render en het eindresultaat van het Mr Visserplein in het stadsdeel Centrum van Amsterdam

26

S t r a a t b e e l d september 2011

eindresultaat voor de architect, de opdrachtgever of de eindgebruiker niet naar tevredenheid is. En bij eindresultaat praat ik dan niet alleen over het product zelf maar ook over het budget, de planning en de samenwerking tussen opdrachtgever en toeleverancier”, aldus Patrick Grijsen.

What you see is what you get Meer dan de helft van de projecten van Grijsen vallen inmiddels min of meer onder de noemer maatwerk.

En dat is geen toeval, licht Patrick Grijsen toe: “Het maatwerk ligt ons. We zijn in staat om een project van begin tot eind in eigen huis te verzorgen. En we hebben een grote betrokkenheid die we met onze mensen bij elk project te garanderen. En dat is in onze ogen absoluut een vereiste.” Bij de realisatie van maatwerkprojecten staat van begin tot eind centraal dat de opdrachtgever krijgt wat hij verwacht. Grijsen: “De ontwerpfase is daarbij essentieel om verwachtingen te inventariseren, (on)mogelijkheden te bespreken, onze ervaring met andere projecten in te brengen en uiteindelijk tot in detail het gewenste eindresultaat te formuleren.” Dat wordt vervolgens door de ontwerpers van Grijsen geconcretiseerd aan de hand van één of meerdere zogenaamde

renderingen. Die tekeningen geven een waarheidsgetrouw, driedimensionaal beeld van het uiteindelijke product. Het meest aansprekende ontwerp wordt in productie genomen en uiteindelijk geplaatst. Grijsen benadrukt dat zijn bedrijf daarbij opdrachtgevers alles uit handen kan nemen: “Een multidisciplinair team van account managers, ontwerpers en productiemensen brengt in elke fase van het project alle aanwezige kennis in, om qua ontwerp, materiaalkeuze, productie en plaatsing tot het optimale resultaat te komen. En omdat alles bij ons intern gebeurt, zijn en blijven onze medewerkers nauw betrokken bij het project. We delen de trots die ook opdrachtgevers vaak bij hun project voelen.”

Aandachtspunten Om het één en ander te concretiseren, benoemt Grijsen nog een aantal aandachtspunten die bij de realisatie van een maatwerktraject van belang zijn: Ontwerp Luisteren, meedenken en uitvoeren. Samen met je opdrachtgever komen tot een klinkend ontwerp en met kwaliteit uitvoeren. “Ons vaste ontwerpteam weet met succes een verfrissend design te combineren met kwaliteit. De kenmerken van

Render en eindresultaat van de banken op het Confuciusplein in het stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer Amsterdam

onze producten zijn eenvoud, stijl en comfort. Wat blijft is een echt Hollands kwaliteitsproduct.”

Duurzaam materiaal “Kenmerkend voor Grijsen is de hoge productbestendigheid . Onze producten zijn oersterk.

We zien duurzaamheid als een maatschappelijke must. Grijsen is dan ook FSC gecertificeerd en we zoeken voortdurend naar vernieuwende grondstoffen om het milieu nog beter van dienst te zijn. Onze duurzame principes gaan verder dan onze producten. Ook alle interne processen, de selectie van toeleveranciers, de transportcycli etc. leggen we langs de meetlat van de duurzaamheid.”

Maatwerk van formaat “Ons leveringsprogramma bestaat voor het grootste deel uit zelf ontwikkelde producten. Soms op maat, soms standaard. Onze (toe)leveranciers worden met zorg uitgekozen.

Zij voldoen allen aan de strenge kwaliteitseisen die wij ook voor ons zelf stellen. Alleen op die wijze kunnen wij kwaliteitsproducten garanderen.”

Montage (op locatie) “Op onze montageafdeling hebben wij een sterk team van techni-

sche mensen werken. Veel van onze custom made producten kunnen door onze specialisten worden geplaatst. Onderdelen die uitwisselbaar zijn kunnen door ons, indien nodig, vervangen worden.”

i Grijsen Winterswijk T. 0543-516950 www.grijsen.nl Standnummer: 1.009

Render en eindresultaat van de bank/groen-combinatie Plompeblad

S t r a a t b e e l d september 2011

27

(Advertorial)

Groen alternatief voor hardhout

SD40-MG Medium Grijs

Menig architect en inrichter is naarstig opzoek naar een groen alternatief voor traditionele hardhouten dekken. Een FSC-label als milieucriterium is daarbij niet sustainable genoeg. Het vernieuwde Streetdeck® systeem bestaat uit hoogwaardig houtcomposiet (75% houtfracties en 25% polymeer) en is als zeer milieuvriendelijk te classificeren. Samen met Duitse laboratoria is er door Streetlife een technische kwaliteitslag gemaakt. Het Streetdeck® systeem heeft materiaal- en montagetechnisch tal van pluspunten.

SD40-RB Roodbruin

Steiger met dekvlak van Streetdeck®40 planken: sustainable en ideaal voor blote voeten.

Technische pluspunten Door toepassing van het nieuwe basismateriaal is het Streetdeck® systeem, qua techniek en professionaliteit, uitgegroeid tot een ideaal deksysteem met tal van voordelen. Streetdeck® is geschikt voor steigers, platforms, professionele dakterrassen, voet- en fietsbruggen, e.d. Het materiaal zal niet rotten en heeft een betere vormstabiliteit dan hardhout. De uitzettingscoëfficiënt is sterk vermindert.

Streetdeck® heeft een aanzienlijk langere levensduur en is onderhoudsvriendelijker dan hardhout. De twee montagemethodes, van onderaf en bovenaf, zijn beide blind. Ze zijn zowel geschikt voor stalen binten als houten onderslagbalken. De planken worden om de 100 cm ondersteund, waardoor ten opzichte van conventionele deksystemen ca. 50% reductie is bereikt. Het gemak en de snelheid van monteren is optimaal.

< 1000mm

Rottterdam / Haarlemmermeer / Manchester Amsterdam / Scheveningen / Veghel

Sustainable materiaal Doordat het basismateriaal voor 75% uit houtfracties (PEFC-gecertificeerd) en 25% uit een milieuvriendelijke thermoplast bestaat is het materiaal zonder meer als duurzaam te kwalificeren. De Streetdeck®40 profielen (40 x 190 mm) zijn niet alleen sterk en stijf, maar ook slijt- en slipvaster dan houten profielplanken, zoals uit laboratoriumtesten blijkt. Het Streetdeck® heeft minder onderhoud nodig. Bij de fabricage en transport wordt nauwelijks beslag gelegd op de natuur. Het heeft een gunstige milieucyclus.

Voor de gebruikers van platforms, steigers en professionele terrassen is het ideaal. Het zal niet rotten of splinteren. Met blote voeten voelt het warm en zacht aan: ideaal voor kinderen!

Straatmeubilair

Kleuren en Patronen De Streetdeck® planken met fijnzinnige verribbing zijn in tal van patronen en vlondermodulen aan te brengen. Vooral het verspringende wildverband creëert een visueel aantrekkelijk dek. Uit laboratoriumtesten en ook uit meerdere gerealiseerde projecten blijkt de goede kleurvastheid. De grijze kleur geeft een wat koele impressie en neigt naar een vergrijsd dekvlak van strak gelegd hardhout. De rode kleur komt over als een warm gekleurd dekvlak.

In combinatie met lichtgewicht boombakken worden de Streetdeck® planken op professionele dakterrassen toegepast. De betere slip- en slijtvastheid van Streetdeck® ten opzichte van hardhout is daarbij een doorslaggevend criterium.

Boombakken

Streetdeck® wordt toegepast op fietsbruggen, professionele dakterrassen en knuppelpaden.

40mm 190mm

Blinde montage van bovenaf: eenvoudig en snel.

Op de Dag v/d Openbare Ruimte te Houten op 12 en 13 oktober kunt u Streetdeck® en andere noviteiten nader bekijken (Standnummer 2.048/49)

Essen / Heemskerk / Vlaardingen

i

Streetlife Leiden 071-5246846 www.streetlife.nl streetlife@streetlife.nl

Hoek van Holland

Blinde montage van onderaf op stalen binten: snel en solide.

Bruggen & Dekken

40mm 190mm

Mighty Mill

< 1000mm

Reflexstone maakt Kiss and Ride in de gemeente Eemsmond extra veilig en kleurrijk

Smot en Vot bij de Dr. R J Damschool

De cijfers liegen er niet om: van alle kinderen die het slachtoffer zijn van een verkeersongeval met doden of gewonden is één op de drie onderweg van en naar school. De wens om de verkeersveiligheid rond basisschool Dr. R J Damschool in de gemeente Eemsmond (Groningen) te verbeteren, leidde tot de aanleg van een nieuwe Kiss and Ride zone op het plein voor de school. Voor de bestrating is gekozen voor de Reflexstone, reflecterende bestrating in diverse kleuren.

Rond basisscholen is sprake van een intensieve menging van snel- en langzaam verkeer. Voetgangers, fietsers en auto’s, kinderen en volwassenen krioelen door elkaar heen. De verkeerspiek is hevig en kort: twee tot vier keer per dag een kwartier tot een half uur. De verkeersveiligheid van de kinderen moet worden gecombineerd met de functie van de school als sociaal knooppunt en ontmoetingsplek.

Als een groot deel van de leerlingen ver van school woont, en het niet evident is om met het openbaar ver-

30

S t r a a t b e e l d september 2011

voer te komen, dan is een Kiss and Ride zone de aangewezen methode om het brengen en afhalen georganiseerd en veilig te laten verlopen.

Voor een vlotte afwikkeling van dit verkeer, is een Kiss and Ride in de vorm van een rotonde aan te raden.

Kleurrijke, reflecterende rotonde De basisschool in Uithuizermeeden ligt aan een drukke doorgaande weg, waar vracht- en landbouwverkeer zich mengt met de plaatselijke verkeersdeelnemers. Omdat veel leerlingen uit de omliggende dorpen komen en vaak met de auto gebracht en gehaald moeten worden, is de noodzaak van de Kiss and Ride bewezen. Regelmatige verkeersopstopping en gevaarlijke situaties worden zo tot een minimum beperkt.

De nieuwe Kiss and Ride zone, die door de gemeente op zijn Gronings Smok en Vot is genoemd, is vlak voor de school en buiten het doorgaande verkeer aangelegd. Een veilige oplossing. De kleurstellingen in het

ontwerp van de Smok en Vot zijn geïnspireerd op een tekenwedstrijd die de gemeente heeft gehouden onder de leerlingen van de school.

Vanwege het kleurenscala en het reflecterende effect, werd wat betreft de bestrating gekozen voor de Reflexstone. De bovenlaag van deze betonstraatstenen is deels voorzien van een reflecterend steenslag. Door de verhoogde lichtreflectie is er in verhouding minder licht nodig voor het verkrijgen van een gelijkwaardige luminantie. Luminantie is de hoeveelheid licht die weerkaatst wordt vanaf een oppervlak en wordt weergegeven in candela per vierkante meter (cd/m²). Reflecterende bestrating wordt sinds 2010 in Nederland steeds meer toegepast, om een aantal redenen. Naast energiebesparing op verlichting is er ook steeds meer aandacht voor veiligheid op straat.

Reflecterende bestrating zorgt voor extra attentiewaarde op knelpunten, maar ook voor een sterk verbeterde gezichtsherkenning in het donker

door een licht gewassen oppervlak niet glad waardoor in het bijzonder fiets/voetgangersoversteekplaatsen, of zoals in Uithuizermeeden een Kiss and Ride zone, een stuk veiliger worden in het geval van een nat wegdek.

De straatmakers hebben van het moeilijke ontwerp een waar paradepaardje gemaakt voor de gemeente Eemsmond. Recent nam Wethouder Harald Bouman van de gemeente Eemsmond, samen met de leerlingen, ouders en leerkrachten van de school de Smok en Vot zone officieel in gebruik.

wat de sociale veiligheid ten goede komt. De nieuwe Richtlijn Openbare verlichting (ROVL 2011) die sinds mei 2011 geldig is, zegt : ‘Verlichten moet, maar alleen waar het nodig is.’

Reflecterende bestrating kan op bepaalde plekken helpen om met een minimale hoeveelheid openbare verlichting, toch voldoende veiligheid te creëeren. Daarnaast is de steen

i Kijlstra Bestrating Veendam T: 059-8696666 www.kijlstrabestrating.eu

Spelen verlicht met Agito Aura De Agito productlijn van HAGS, in 2001 voor het eerst op de markt gebracht, bestaat uit een groot aantal modulaire speeltoestellen voor kinderen van 6 jaar en ouder. Nu presenteert Velopa de Agito Aura, met geïntegreerde LED-verlichting.

De Agito Aura is voorzien van gekleurde, waterproof LED-lampjes die oplichten zodra het begint te schemeren en een prettige sfeer creëren in het donker, zodat het toestel langer kan worden gebruikt. Handig in de winter wanneer de dagen korter duren of in een hete zomer wanneer het overdag te warm is om buiten te spelen buiten te spelen.

en de glijbaan nemen verschillende kleuren aan en zorgen voor een levendig lichtspel. In verband met de veiligheid zijn er alleen LED-lampen gebruikt die op laagspanning werken.

De fonkelende Aura-lampjes zijn vooral geschikt voor de grotere Agito-toestellen. Het is een betaalbare manier om een spectaculair speelgebied te creëren. De Agito

Aura-toestellen worden met de hand gemaakt en hebben een levertijd van 16 tot 20 weken.

i Velopa Omniplay Leiderdorp T: 071-5815959 www.velopa-omniplay.com Standnummer: 3.003

Betaalbare, handgemaakte blikvanger De Agito Aura is een blikvanger in stadsomgeving of park, niet alleen in speeltuinen of op andere plaatsen waar speeltoestellen normaliter staan, maar ook langs populaire wandelroutes. Het toestel is dynamisch verlicht; de koppen van de palen

S t r a a t b e e l d september 2011

31

FLITSPAAL VOOR FIETSERS

Solar Flash model 90 is één van de laatste innovaties van Erdi. De uitneembare paal met alternerende LEDverlichting moet de veiligheid voor (brom)fietsers op fietspaden verhogen. De kop is van slagvast polycarbonaat en geïntegreerd in de anti-parkeerpaal model 90. De Solar Flash is voorzien van solar technologie en heeft dus geen externe stroombron nodig. De signaalrode LEDverlichting ontsteekt automatisch bij schemering waardoor de attentiewaarde van de paal wordt vergroot en zo ook de veiligheid van de (brom)fietsers. Daarnaast is de paal geschikt voor het uitzetten van aanvalroutes voor Nood- en Hulpdiensten. De Solar Flash past in de standaard model 90 betonfundaties. Voor meer informatie kijkt u op www.erdi.nl.

straatmeubilair

verkeerstechniek

Rechte Tocht 3-5, 1507 BZ Zaandam

WWW.ERDI.NL

T: 075 - 617 33 57

wegbebakening E: info@erdi.nl

BUITENGEWOON INNOVATIEF

Erdi onderneemt CO2-neutraal

Oude haven Hongdehemel weer boven water De recente herinrichting van de oude haven Hongdehemel is mede mogelijk gemaakt door subsidie van het Waterschap Valei & Eem en de provincie Utrecht. Met name het herstellen van de oude Spuisluis, die overigens niet in werking zal worden gezet, wekte de interesse van het waterschap en de provincie vanwege het project ‘De Grebbelinie boven water’. Voor de inrichting van de openbare ruimte produceerde GroundLevel maatwerk meubilair met botterlogo.

De Grebbelinie, een verdedigingslinie uit de achttiende eeuw, slingert zich als een groen lint vanaf de Grebbeberg bij Rhenen naar Spakenburg bij het Eemmeer, vaak verscholen in het landschap. Zeventien organisaties zetten zich samen met andere gebiedspartijen in om de Grebbelinie ‘boven water’ te halen door onder meer het herstellen en beheren van het cultuurhistorisch erfgoed langs de linie en het ontwikkelen van een recreatief routenetwerk met informatiepunten. Hier past ook de oude haven van Bunschoten-Spakenburg in.

Meubilair met botterlogo Voor de inrichting van de openbare ruimte van Hongdehemel produceerde GroundLevel twaalf banken van het type RUST, tien vlakke en twee dubbelzijdige banken met rugleu-

ning. Moeilijker was de keuze voor een passende afvalbak die gelinkt moest zijn aan het maritieme beeld.

GroundLevel ontwierp een maatwerk afvalbak in de vorm van een dukdalf, een in het vaarwater staande zware paal of constructie waar vaartuigen aan vastgelegd kunnen worden. Tussen idee, ontwikkeling en productie van deze afvalbakken liggen slechts acht weken. Passend in de omgeving is het meubilair voorzien van een -met laser uitgesneden- botterlogo, geïnspireerd op de beroemde botters die er nog volop in de haven liggen.

i GroundLevel Spankeren T: 0313 421667 www.groundlevel.nl Standnummer: 3.018

S t r a a t b e e l d september 2011

33

(Advertorial)

Energiebesparing van 60% voor De Vliert ’s Hertogenbosch

Verlichting nieuwe situatie

Transferium De Vliert, een bewaakt transferium met 700 parkeerplaatsen vlakbij het Stadion en het Sportiom, is een goed en goedkoop alternatief voor het parkeren in de binnenstad van ’s Hertogenbosch. Om de verlichting op het Transferium De Vliert aan te passen aan het nieuwe beleidsplan, met als kernpunten kwaliteitsverbetering en energiebesparing, is contact opgenomen met Schréder b.v.

Nieuw uitvoeringsplan Het vorige beleidsplan openbare verlichting van de gemeente ’s Hertogenbosch dateerde uit 2001. Gezien de staat van het onderhoud en de ontwikkelingen op het gebied van de openbare verlichting heeft het college recent een nieuw uitvoeringsplan vastgesteld met als doel zowel een kwaliteitsverbetering als een ener34

S t r a a t b e e l d september 2011

Transferium

realiseren van een energiebesparing en het vergroten van de sociale veiligheid.

In de oude situatie werd gebruikt gemaakt van Hogedruk natrium (geel/oranje) licht. Hierdoor is er een minder duidelijke kleur- en gezichtsherkenning, wat een onbehaaglijk gevoel opleverden. Voor de nieuwe situatie is er gekozen voor de Schréder EVOLO-2 met CPO-TW 90W Dimbaar 1-10V. Door het witte licht van de CPO-TW lamp is er een veel betere kleur- en gezichtsherkenning, wat direct het gevoel van sociale veiligheid vergroot.

Tevens is er, voor het dimmen van de verlichting in de nachtelijke uren, gebruik gemaakt van het OWLET Telemanagement systeem. Dit systeem bewaakt de verlichtingsinstallatie en is als eerste systeem in Nederland gekoppeld aan het programma ‘Moon’ van Montad. Dit programma wordt door de gemeente ’s Hertogenbosch als standaard beheerprogramma

Verlichting oude situatie

giebesparing te realiseren. Het uitgangspunt is een goed verlichte, sociale en verkeersveilige omgeving. Voor de nieuwe verlichting op Transferium De Vliert nam de gemeente Schréder b.v. in de arm. Dhr. Coenraad, beheerder Openbare Ruimte van de gemeente ’s Hertogenbosch, geeft aan: “Wij hebben gekozen voor Schréder b.v., omdat zij een partij vormen die actief met de gemeente meedenkt op het gebied van energiebesparing en innovatie.”

gebruikt. Door het plaatsen van het OWLET systeem kan er nog meer energie bespaard worden in vergelijking met een ‘gewone’ dimunit.

Door het vervangen van de bestaande verlichting door dynamische verlichting op het Transferium De Vliert, heeft de gemeente ’s Hertogenbosch een energiebesparing gerealiseerd van 60 % per jaar, een jaarlijkse reductie van 6000kg CO².

Veiligheid vergroten, energie besparen Belangrijke reden voor het vervangen van de bestaande verlichting, waren de klachten van burgers over het op volle sterkte branden van de verlichting gedurende de nachtelijke uren terwijl het Transferium gesloten was. Dit heeft de gemeente als basis gebruikt voor het formuleren van haar doelstellingen, te weten het

i Schréder b.v.

Rhenen T: 0318-489230 www.schreder.com Standnummer: 2.022

S t r a a t b e e l d september 2011

35

Nieuwe, lichte betonnen straatbanken Samson Urban Elements presenteert nieuwe straatbanken van uiterst licht beton. De twee nieuwe modellen Vilnius en Prima zijn gemaakt van UHPC beton. Dit materiaal, ook wel bekend als Liquid Stone, of zeer hogesterktebeton, vindt zijn herkomst in de bouwindustrie.

De huidige hoge eisen en wensen van architecten bij moderne projec-

ten en producten hebben geresulteerd in dit nieuwe UHPC beton.

Het is uiterst licht, slagvaster dan gewoon beton en geeft heel veel vrijheid in vormgeving. Door onder meer silica toe te voegen aan het beton wordt het extra elastisch en sterk. De fijnheid en elasticiteit van het materiaal maakt het mogelijk om hele slanke vormen te creëren met veel ergonomische zitcomfort.

Het geringe gewicht vergemakkelijkt transport en handling van de banken. Er wordt minder energie verbruikt tijdens de productie en de 100% recyclebare componenten zorgen voor optimale resultaten in de levenscyclusanalyse van de UHPC producten.

De V ilnius bank De Vilnius bank met rugleuning, een moderne betonnen interpretatie van de traditionele stedelijke bank, is 2 meter lang en weegt maar 180kg.

De Vilnius wordt geleverd in de De Prima Marine bank

De Vilnius bank is verkrijgbaar in wit, beige en grijs

zachte neutrale kleuren grijs, beige en wit, kleurschakeringen die voor een lichte en open atmosfeer zorgen.

Neutrale, ingetogen accenten passen bij het puristische ontwerp. Voor de afwerking van het gietaluminium frame, dat heel fraai vloeiend doorloopt in de armleuning, is gekozen voor een zilvergrijze poedercoating.

De Prima bank Van de Prima bank is een bank-tafel serie ontworpen die met en zonder houten bekleding geleverd kan worden. De vlakke banken zijn leverbaar in twee versies , één van 220 meter en één van 300 meter lang, waarvan de betonnen zitting slechts 3,5cm dik is. Deze banken wegen respectievelijk 275 en 596kg. De tafel is 220 meter lang, 75cm hoog en weegt 537kg.

De strakke heldere vorm van de serie leent zich uitstekende voor verschillende toepassingen; individueel, in lijnen of in groepjes banken met tafels.

i Samson Urban Elements BV Zutphen T: 057-5583911 www.samson-urban-elements.nl Standnummer: 1.036

36

S t r a a t b e e l d september 2011

Als speelgelegenheden uw zorg zijn...

Wij willen niet uit de hoogte doen...

Inspectie

Onderhoud

Reparatie

Beheer en advies

...maar het is wel onze specialiteit!

Het is onze specialiteit om extreem complexe en/of decoratieve lichtmast/uithouder combinaties vervaardigd uit staal, aluminium, RVS of hout te creĂŤren en te leveren.

Algemeen Belang Onderhoud van Speelgelegenheden Postbus 576, 4600 AN Bergen op Zoom Tel. 0164 630122, Fax 0164 630536 E-mail info@abos.nl, Internet www.abos.nl

Betrouwbaar Veilig

Bent u geĂŻnteresseerd in een vrijblijvende afspraak bij u op kantoor, informeer dan naar Gertjan Smit of Dick van Rooij. Zij zullen u vrijblijvend de diverse mogelijkheden demonstreren.

Mast Services Nederland

Mast Services Nederland B.V. A: Haydnstraat 1 | P: 5144 GR Waalwijk T: +31 416 347057 | F: +31 416 561545 E: info@mastservicesnederland.nl I: www.mastservicesnederland.nl

Adv85x249.indd 1

06-01-11 12:04

BlueAir®-Technologie: via Duurzaamheid naar Green Efficiency.

Het geslepen Boulevard bestratingssysteem – zoals hier bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag – is per direct in de standaard leverbare uitvoering zonder meerprijs leverbaar met de BlueAir®-Technologie. Een bewezen efficiënte wijze van luchtzuivering via het straatoppervlak door de omzetting van stikstofoxiden middels een fotokatalytisch proces.

METTEN Stein+Design + BlueAir®-Technologie: een concrete vertaling van duurzaamheid naar Green Efficiency door een substantieel groen rendement in een financieel aantrekkelijke context.

Nieuwe brug maakt historie Ulft inzichtelijk De oude hefbrug in Ulft is recentelijk gerenoveerd en uitgebreid met een naastgelegen voetgangersbrug. Vanaf de nieuwe brug kunnen voetgangers genieten van het uitzicht over de Oude IJssel en de historische brug. Ontwerpbureau ipv Delft ontwierp de stalen brug inclusief zitgelegenheid, informatiebord en verlichting. Het bureau ontwierp tevens de verlichting voor de gerenoveerde hefbrug.

Vanwege veroudering en toegenomen verkeersdrukte, was grondige renovatie van de oude hefbrug noodzakelijk. Omdat de bestaande brug te smal was voor auto’s, fietsers én voetgangers, besloot de gemeente Gendringen een aparte brug te laten ontwerpen voor voetgangers.

Bruggenspecialist ipv Delft kreeg de opdracht op aanraden van Jansen Venneboer.

De stalen voetgangersbrug maakt een bocht en geeft de oude brug zo letterlijk de ruimte. Op het naar buiten wijkende deel van de brug kunnen voetgangers de omgeving

in zich opnemen vanaf twee stalen banken met houten zitting. Ipv Delft bedacht ook een informatiebord dat passanten in woord en beeld vertelt over de historie van de locatie. Zo is de nieuwe brug niet alleen een verkeerstechnische verbetering ten opzichte van de oude situatie, maar ook een aanwinst voor recreanten en toeristen.

Het ontwerp van de brug is sober en transparant en laat de hefbrug in haar waarde: een slank dek op steunpunten van stalen buispalen en een hekwerk van stalen balusters en spankabels. De vorm van de balusters is geïnspireerd op de torens van de hefbrug. ‘s Avonds wordt de brug verlicht middels ledverlichting in de handregels. Verlichting in de eindbalusters markeert begin- en eindpunt van de brug.

structie. Om de karakteristieke vorm goed uit te laten komen, krijgen de heftorens een verticaal strijklicht aan de binnenzijde. Zo is de oude brug ook ‘s nachts een landmark.

i ipv Delft T: 015-7502573 www.overbruggen.nl Standnummer: 2.042

ipv Delft maakte ook het lichtontwerp voor de oude brug. De binnenzijde van de katrolhuizen bovenaan de toren wordt hier aangelicht, waardoor de katrollen waarmee de val omhoog gehesen kan worden afsteken tegen de betonnen con-

S t r a a t b e e l d september 2011

39

Unieke samenwerking resulteert in nieuwe OVLstandaard woonwijken Almere heeft primeur met UrbanStar LED-armatuur

Tekst: Agnes Joostema

agnes@acquirepublishing.nl

LED-verlichting heeft de laatste drie jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. De techniek is zo ver gevorderd dat het volgens producenten een volwaardig alternatief is voor verkeerswegen, decoratieve verlichting en verlichting van woonstraten met kofferarmaturen. Er bestond alleen nog geen volwaardig vervanger voor de veelgebruikte verlichting met kegelvormige armaturen, met eenzelfde lichtkwaliteit bij gelijke mastafstanden en een zuinigheid die zichzelf terugverdient. Een unieke samenwerking tussen overheid, designbureau, installateur en fabrikant zorgde voor een innovatie die 35 procent van het totale aantal lichtpunten in Nederland kan vervangen. Almere heeft de primeur met dit zogenoemde UrbanStar LED-armatuur.

Geurt Dijkstra, projectleider OVL bij de gemeente Almere: “We zijn al jaren bezig met energiezuinige openbare verlichting en duurzaamheid en betiteld als één van de meest energiezuinige steden van Nederland. De stad is nu ruim dertig jaar oud wat betekent dat de armaturen ook ‘op leeftijd’ zijn en toe aan vervanging. Onze wens was een armatuur dat één op één vervangbaar is.” De gemeente was

40

S t r a a t b e e l d september 2011

nauw betrokken bij het hele samenwerkingstraject. Dijkstra vertelt waarom bij de totstandkoming van het armatuur ook de opzichter is betrokken: “De opzichter zorgt voor het beheer en onderhoud; zijn wensen zijn niet alleen van belang voor onze gemeente, maar ook voor andere gemeenten die het armatuur in de toekomst toepassen. Zo is het ontwerp glad, netjes afgewerkt en vrij van hoekjes en randjes om vervuiling zoveel mogelijk tegen te gaan. Hiermee verhoog je logischerwijs ook het rendement. Daarnaast moest het armatuur goed te monteren zijn op de mast, de onderdelen vervangbaar en de levensduur acceptabel.” Tot nu toe zijn de ervaringen met de UrbanStar positief. Er kan bijvoorbeeld veel worden terugverdiend door de energiebesparing die tussen de 25 en 40 procent ligt.

Gaat de gemeente Almere in de toekomst alle kegelarmaturen vervangen met het LED-armatuur?

“Op dit moment zijn dit de enige armaturen op de markt die aan de eisen voldoen. Vanuit dat oogpunt zou verdere implementatie een logische stap zijn”, aldus Dijkstra. “Ook de

bewoners in de woonwijk waar we de 31 masten met het armatuur hebben geplaatst reageren positief op de UrbanStar. Ze vinden het goed passen in het straatbeeld overdag en ’s avonds zorgt het voor comfortabele verlichting. Het is weinig verblindend maar wel goed zichtbaar. Tevens is de lichtkleur, warm wit licht, goed ontvangen.”

Van ambitie naar armatuur Jaap van der Linden, van Philips Lighting die de lichttechniek van de UrbanStar ontwikkelde, vertelt hoe het armatuur tot stand is gekomen.

“Met de komst van LED’s drie jaar geleden werd het als een veelbelovende techniek in de markt gezet en in de volksmond energiezuinig genoemd. Echter, ondanks dat de LED’s van toen wel aan de normen voldeden, was het geen prettige verlichting. Er was weinig strooilicht, waardoor mensen niet konden zien wie ze ’s avonds tegen het lijf liepen en niet het sleutelgat in hun voordeur konden vinden. Kortom: een goed alternatief vinden voor het kegelarmatuur was moeilijk. Mensen moeten zichtbaar zijn op straat, het

licht moet een beetje op de gevels schijnen, maar ook op de weg.”

Philips Lighting stelde zich als doel een nieuwe standaard voor woongebieden te ontwikkelen die aantrekkelijk geprijsd is. Voor het ontwerp besloot het bedrijf de hulp in te roepen van landschaparchitectenbureau West8. Van der Linden: “Dit was een bewuste keuze omdat dit een internationaal een toonaangevend bedrijf is voor landschapsarchitectuur en productontwerp. Juist deze combinatie zou kunnen zorgen voor een functioneel ontwerp dat past in de omgeving.”

gewenste oplossing gezorgd. Het unieke zit ‘m in de combinatie van een goede LED en een goed armatuur dat qua aanschaf en energiebesparing aantrekkelijk is.” Op de Dag Openbare Ruimte in oktober 2010 presenteerde Philips een handgemaakt exemplaar van de UrbanStar.

Dit werd zo goed ontvangen dat op de beurs veertig gemeenten zich al hebben ingeschreven voor een proefopstelling. Van der Linden: “Hier kwam het belang van lichtkwaliteit wederom naar voren. Daarom voldoet het armatuur volledig aan de richtlijnen van de NSVV.”

Perry Maas van West8: “We kregen de vraag de kegel te vervangen door een ‘state of the art’ ontwerp dat prijstechnisch zeer concurrerend zou zijn. Op alle vlakken lagen de ambities hoog. Dat maakte voor ons de opdracht des te interessanter.”

Voordat er een start werd gemaakt met het nieuwe ontwerp, voerde het ontwerpbureau een gedetailleerde analyse uit. “Het is een proces dat langzaam vorm moet krijgen”, valt zijn collega Ronald van Nugteren hem bij. “Zo is asymmetrische verlichting goed voor de verspreiding van licht en is het rendement een belangrijk onderdeel in het ontwerp.

We hebben veel studies verricht, schetsen gemaakt en feedback gekregen.” Het hele team van ontwerpers, fabrikant, installateur en de gemeente heeft onder meer een bezoek gebracht aan een ontwikkelinstituut in Méribel (Frankrijk), voor de technische input omtrent de behuizing. Maas: “Dit heeft tot waardevolle nieuwe inzichten geleid.

We zagen er drie technieken die een armatuur ‘goed’ maken en door de proeven die daarmee zijn verricht werd ons duidelijk welke het meest geschikt zou zijn voor de UrbanStar.”

Ontwerp behuizing Het startpunt voor het ontwerp was een niet te opvallend armatuur met een rustige vormgeving. Maas: “De lichtbron moest niet de overhand in het straatbeeld krijgen. We begonnen met een monolitisch ontwerp met vloeiende lijnen. Qua vorm zit het ontwerp tussen organisch en geometrisch in, iets waar we in ons werk vaak naar op zoek zijn. Het grappige is dat de bewoners in

Almere allemaal een andere vorm in het armatuur zien. Het prikkelt de fantasie en het voegt zich makkelijk naar de omgeving.” De behuizing is vervaardigd van spuitgiet aluminium, kunststof en een paar stalen onderdelen. Het oorspronkelijke idee was om het armatuur helemaal uit aluminium te vervaardigen, maar dat bleek technisch en prijstechnisch onhaalbaar.

In het hele traject is CityTec, specialist in dynamisch straatmeubilair in de openbare ruimte, als adviseur opgetreden. Arie Spruit: “Het traject is een hele uitdaging geweest, mede omdat tegenpolen met passie en trots verenigd moesten worden.

Omdat wij veel ervaring hebben met het beheer en onderhoud in de OR, pasten we goed binnen de samenwerking. We hebben ons voornamelijk gericht op de praktische kant, de randvoorwaarden. Zo moest er geen dichtgekit armatuur komen maar een behuizing die eenvoudig te demonteren is zodat onderdelen vervangen kunnen worden. Daarnaast was er de

Het bezoek aan het ontwikkelcentrum heeft zeker meerwaarde gehad, beaamt Van der Linden. “Er zat een spanningsveld tussen het design en de praktische haalbaarheid. Zo bevatte het eerste ontwerp bepaalde elementen die niet strookten met de ambitie het armatuur één op één vervangbaar te maken. Soms laaiden de discussies hoog op, maar dit heeft uiteindelijk wel tot de

S t r a a t b e e l d september 2011

41

voorwaarde dat de LED-oplossing niet significant duurder mocht zijn dan een conventioneel armatuur. Een mooi ontwerp was ons inziens niet eens een must, terwijl je nu ziet dat de reacties op het design , van zowel overheden als bewoners, erg positief zijn.

Belangrijk is dat de lichtkwaliteit aanzienlijk is verbeterd. De eerste generatie LED’s in woonwijken was vaak zo verblindend dat het net een verlichte ‘crime scene’ leek; auto’s stopten zelfs aan het begin van de straat. Het heeft een tijdje geduurd voordat we het juiste samenspel van alle facetten hebben weten te vinden, maar hier zijn we uiteindelijk mijns inziens goed in geslaagd.”

CityTec is voor veel gemeenten de onderhoudpartij. Vanuit de kennis en ervaring die het bedrijf hiermee opdoet, ziet Spruit het spanningsveld tussen de geformuleerde ambitieuze klimaatdoelstellingen en de beperkte beschikbare budgetten. “Dit maakt de prijs des te belangrijker.

We beseffen dat het nieuw ontwikkelde armatuur nog niet overal zal worden toegepast, omdat op veel plekken nog nieuwe, conventionele verlichting staat die ook energiezuinig is.” Van der Linden vult aan: “Het aantal kegelarmaturen in Nederland bedraagt zo’n 35 procent van het totaal aantal lichtpunten, ongeveer een miljoen. Het is een utopie, maar als we deze morgen allemaal zouden vervangen met de UrbanStar, zou dat een besparing opleveren van 37 miljoen kWh op jaarbasis: het verbruik van 10.000 huishoudens. De UrbanStar is bovendien toekomstbestendig doordat de LED-module na twaalf jaar vervangen kan worden door de zuinigste module van dat moment.”

Scherpst van de snede Alle partijen zijn het erover eens dat de samenwerking een uitdaging

is geweest, maar dat het uiteindelijke resultaat voldoet aan de hoge ambitie. Philips Lighting. Maas: “Je zit met verschillende vakmensen aan tafel, continue op het scherpst van de snede omdat de extremen met elkaar gebundeld moeten worden.”

Van der Linden voorziet dat de ontwikkelingen van LED alleen maar door zullen gaan. “Zijn de LED’s nu rond de 125 lumen per watt, in de nabije toekomst zullen we volgens het Department of Energy op zijn minst toe gaan naar 180 lumen per watt. Er gaat nog een hele slag komen waarbij het kostenplaatje altijd leidend blijft. Ondanks dat we nu een aardige terugverdientijd kunnen aanbieden, valt hier nog wel terrein te winnen. Zoals ook de duurzaamheid alleen maar zal toenemen.”

i Philips Lighting Eindhoven T: 040-2787500 www.lighting.philips.nl Standnummer: 1.016

90 Meter lange, mozaïeken slangenbank in Zoetermeer Dit bijzondere stuk straatmeubilair, genaamd Rhino Calamaria, staat sinds kort in de gemeente Zoetermeer. De oogstrelende bank gaat een belangrijke functie vervullen in het verbeteren van de buitenruimte aan de J.A. Palthelaan. De Rhino Calamaria zitbank is gesitueerd als terreinafscheiding op een schoolplein en is tevens beschikbaar voor alle gebruikers van de openbare buitenruimte.

Het totaal bestaat uit twee banken, ieder opgemaakt uit 34 betonnen elementen van ongeveer 4000 kilo per stuk, totaal 90 meter lang. Met twee maanden uitharden, twintig dagen tegelwerk, 210 vierkante meter mozaïektegels telde de levertijd 8 weken en het transport vergde vijf

42

S t r a a t b e e l d september 2011

dagen. De gegoten elementen van sierbeton zijn gevormd in mallen en ontworpen aan de hand van het beoogde resultaat.

De Rhino Calamaria is een betonnen zitelement vernoemd naar een speciaal, glad geslacht van slangen Colubridae. De bijzondere bank werd gerealiseerd door Rhino Systems.

i Rhino Systems Den Haag T: 070-03937435 www.rhinosystems.nl

Building Value

Terca straatbakstenen.

Generaties lang.

Kleurvast en blijvend mooi.

Da Openbg van de are Ru imte Stand 1.006

Als een straatbaksteen kon praten, zou hij niet uitverteld raken. Met verhalen die teruggaan naar een ver verleden. Terca straatbakstenen zijn authentiek, onderhoudsvriendelijk en zeer duurzaam. Straatbakstenen die generaties lang meegaan en daardoor ook nog eens kostenbesparend zijn. Laat u inspireren door de uitgebreide keuze via www.terca-straatbakstenen.nl

Wienerberger B.V. straatbakstenen@wienerberger.com | www.terca-straatbakstenen.nl

(Advertorial)

Design in buitenverlichting op een geavanceerde en solide basis spelen hierbij de levensduur gebonden kosten, de verwachte technologische ontwikkelingen maar ook esthetica en een optimale inpassing in de ruimte een belangrijke rol.”

TRILUX GmbH is met ca. 5.000 medewerkers wereldwijd specialist op het gebied van LEDarmaturen en -oplossingen. De hoogwaardige armaturen worden zowel binnen kantoren, ziekenhuizen, winkels en scholen toegepast, als ook buiten op parkeerterreinen, sportvelden en langs straten en verkeerswegen.

De Alstadt LED in een markante omgeving

Met de overname van het Duitse design merk DZ heeft TRILUX haar assortiment buitenverlichtingarmaturen sterk uitgebreid. Maar het is niet bij een uitbreiding alleen gebleven. Veel van de bekende DZ armaturen zijn technisch volledig vernieuwd. Van IP waarde tot toegepaste lichtbron, alles is op het bekende, hoogwaardige TRILUX niveau gebracht.

Maatwerk technische en decoratieve armaturen Voor toepassing in het buitengebied worden zowel technische als decoratieve armaturen geleverd. Denk hierbij aan de prachtige designarmatuur CONVIA, uitgevoerd met 24 high power LED’s, of aan de meer technische armatuur LUMEGA dat eveneens uitgevoerd kan worden met een LED-module.

Een goed voorbeeld van een technisch volwaardig decoratief armatuur is de Altstadt. Dit armatuur past met haar uitstraling van een klassieke lantaarn perfect in nostalgische omgevingen.

De moderne LED-techniek is vanaf de buitenkant onzichtbaar verwerkt. De LED-lichtbron is zowel leverbaar in een warme als een koele witte lichtkleur; voor een aantal Nederlandse gemeenten de belangrijkste reden om de Altstadt in hun historische stadscentra te plaatsen.

25 Procent van de omzet van het familiebedrijf bestaat uit het ontwerpen en produceren van ‘specials’. Dit zijn unieke, hoogwaardige architectonische armaturen Unieke creatie van Wiel Arets voor Groningse Euroborgstadion

Om deze producten op een verantwoorde wijze op de Nederlandse markt te kunnen verkopen is binnen het TRILUX team een Projectadviseur Buitenverlichting opgenomen. Onderdelen van het servicepakket van de afdeling Buitenverlichting zijn het maken van lichtberekeningen, projecttering en het geven van technische adviezen. Het draait hierbij volgens Aris Bakker, directeur van TRILUX in Nederland, niet alleen om de techniek. “Iedere toepassing en elke omgeving kent zijn eigen optimum. Afwisselend

44

S t r a a t b e e l d september 2011

die in samenwerking met (landschap)architecten en stedenbouwkundigen worden ontworpen of aangepast aan specifieke wensen. Zo is de EGL armatuur, ontworpen door de bekende architect Wiel Arets en geplaatst bij het Euroborg stadion in Groningen, illustratief voor een dergelijke special. Recent zijn de mogelijkhedenverderuitgebreiddoorovernamevande Duitse architectonische verlichtingspecialist RSL (www. rsl.de).

Alle armaturen, zowel de bestaande als ook de nieuwe ontwerpen worden geleverd voor toepassing met LED. Uiteraard zijn ook andere energiezuinige lichtbronnen mogelijk.

Designarmatuur CONVIA, uitgevoerd met 24 high power LEDâ&#x20AC;&#x2122;s

DZ Symbol, toegepast bij diverse moderne NS stations

DZ Palme, armatuur met organisch ontwerp

Technisch armatuur LUMEGA, optioneel uitgevoerd met LED-module

Inlichtingen TRILUX CV Amersfoort T: 033-4557710 www.trilux.nl Standnummer: 2.091

ibondo active trail Onlangs heeft eibe in Beringen (BelgiĂŤ) haar nieuwe product ibondo active trail geplaatst. ibondo active trail is een unieke combinatie van sporten en spelen en bedoeld voor iedereen van 5 tot 65 jaar. Het parcours daagt de gebruiker uit om zelf spel- en wedstrijdvormen te bedenken en de competitie met elkaar aan te gaan, mogelijk gemaakt door speciale inhaallocaties op het traject.

De oudere jongeren kunnen het parcours goed gebruiken als ontmoetingsplek.

Het uitdagende touwenparcours, dat uit verschillende overgangen bestaat, kan naar eigen wens worden ontworpen. Een lang of kort parcours, een lengteparcours of een rond parcours, een moeilijk, makkelijk of een gecombineerd parcours, alles is mogelijk. In geval van een

gecombineerd parcours kan er, na oefening in het makkelijke deel, uitdaging worden gezocht in het moeilijkere deel.

Welk niveau er ook gekozen wordt, er zijn altijd meerdere speelwaarden vertegenwoordigd: klimmen, klauteren, evenwicht, hangen en balanceren. Alle spieren komen aan bod. ibondo active trail heeft een natuurlijke uitstraling; met de houten basis en de groene accenten past het parcours goed in een natuurlijke omgeving, maar ook in de meer stedelijke openbare ruimte.

Er is gebruik gemaakt van robuust materiaal; de bevestigingen zijn van roestvrij staal en de netten en touwen zijn voorzien van een staalkern.

Het parcours is transparant vorm gegeven, wat sociale controle vergemakkelijkt. Gras volstaat als valdemping.

i eibe Benelux Zoetermeer T: 079-3610010 www.eibe.nl Standnummer: 3.024

S t r a a t b e e l d september 2011

45

ZITELEMENTEN BOOMBANDEN irerende Kijk voor inspn al onze oplossingen e ten op: betonproduc

BLOEMBAKKEN

NTBETON.NL WWW.DUMO

Beton begint bij Du Mont

MAATWERK

BEL 0342 - 40 62 00

Decoratieve roosters voor urban design Esthetiek wordt steeds belangrijker bij het inrichten van binnensteden. Daarom biedt MEA Drainage Systems exclusief voor Europa een breed leveringsprogramma EADRAIN Top 100 Iron Age design roosters. De stoere, stijlvolle roosters worden geproduceerd uit gerecycled en onbehandeld gietijzer waardoor ze na verloop van tijd een natuurlijke roodbruine uitstraling krijgen.

mooi contrasteert met bijvoorbeeld openbaar groen en stenen bestrating.

Toepassingen en technische informatie De roosters zijn geschikt voor alle conform EN 1433 en CE-genormeerde toepassingen met een belastingsklasse C250. Doordat de

Het oxidatieproces van de Iron Age roosters vormt aan de oppervlakte een effectieve beschermlaag die als coating dient en beschermd tegen verdere oxidatie.

De eerste maanden verkleurt het rooster naar fel oranje. Na ongeveer een jaar, afhankelijk van de omgeving en de weersinvloeden, krijgen de roosters de kenmerkende warme, natuurlijke roodbruine uitstraling die

sleuven kleiner zijn dan 2 cm, zijn ze uitermate geschikt voor fietsen en rolstoelen. Ze hebben een breedte van 100 mm, zijn verkrijgbaar in een lengte van 500 mm en passen op de lijnafwateringssystemen N 1000, V 1000, VF1000/80, E 1000, EF 1000/80 en EN1000. Schroefbeveiligingen zijn optioneel verkrijgbaar.

De MEA Design roosters kunnen worden ingebouwd in reeds bestaande MEA lijnafwaterings-systemen, en in nieuw aan te leggen systemen. De Iron Age design roosters zijn verkrijgbaar in tien verschillende designs.

i MEA Drainage Systems Zelhem T: 0314-62776 www.mea-drainage.com Standnummer: 4.034

E-parkeerplaats met oplaadpunt en groene straatcoating WijzijnGroen B.V. realiseert in parkeergarages en openbare ruimten herkenbare groene oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Het toegepaste oplaadstation is de EV-Box, voorzien van de Mennekes EV-contactdoos (Type 2) + Mode 3 controller/locking.

Nadat de coating is uitgehard, wordt de parkeerplaats afgewerkt met het logo â&#x20AC;&#x2DC;elektrisch opladenâ&#x20AC;&#x2122; en voorzien van witte belijning rondom. Om de oplaadplaats nog beter zichtbaar te maken, worden speciaal door WijzijnGroen B.V. vervaardigde borden geplaatst die zijn uitgevoerd in reflecterende folie.

Het ontwerp van de EV-box is uniek en wordt in samenwerking met de technische installateur geplaatst.

Nadat het oplaadstation geplaatst is, wordt de parkeerplek voorzien van speciale groene coating voor een duidelijke herkenning van het oplaadpunt voor de gebruiker. De coating kan zowel op bitume, beton, of klinkers worden aangebracht.

Door een optimale afstemming van de werkzaamheden, kan volgens directeur Dirk Stevens een project binnen een dag gerealiseerd zijn, waardoor overlast tot een minimum beperkt blijft. Door heel Nederland heeft WijzijnGroen B.V. oplaadpunten gerealiseerd voor overheid (gemeenten), de vastgoedsector en parkeerbranche.

i WijzijnGroen B.V. Epe T: 0578-613 112 www.wijzijngroen.nl

S t r a a t b e e l d september 2011

47

De Citypole afvalbak

Aangepast aan uw city identity Hoe kijkt ú naar A-locaties? Koninklijke Bammens ziet ze als de visitekaartjes van een stad, die vragen om een verzorgd straatbeeld en onderscheidend vermogen.

Daarom heeft het bedrijf de Citypole ontwikkeld: een functionele en duurzame afvalbak die compleet door u kan worden aangepast aan de city identity.

Demo’s tijdens de Dag Openbare Ruimte Benieuwd hoe de overkapping van de Citypole eruit kan zien op uw A-locatie? Kom dan tijdens de Dag van de Openbare Ruimte naar standnummer 2.004 en maak uw wensen kenbaar. Koninklijke Bammens maakt voor u een schets op maat. Via een groot scherm kunt u meekijken en meedenken.

Even groot: screenshot Eindhoven. jpg en screenshot Schoonhoven.jpg Indien de afbeeldingen niet groot genoeg zijn vallen de afbeeldingen misschien uit de bijgevoegde pdf’s te halen..

Bijschrift: Artist Impressions van de Citypole Identity van Eindhoven en Schoonhoven

Met de keuze voor het type overkapping, de accessoires en de kleur geeft u richting aan de door u gewenste uitstraling. U kunt ook kiezen voor een specifiek anti-aanplak relief of uw eigen stadslogo, lasergesneden in de panelen.

Kenmerken Citypole basismodel – Capaciteit 100 liter – Verzinkt staal – Poedercoating, veel verschillende kleuren

– Roestwerend, klimaatklasse C5 – Antigraffiticoating – Anti-aanplak reliëf, noppenprofiel 15 mm – Tidymanlogo, lasergesneden – Aluminium lichtgewicht binnenbak – Tweezijdige inwerpopening – Universeel slot op ergonomisch verantwoorde positie

i Koninklijke Bammens BV Maarssen T: 0346-592411 www.bammens.nl Standnummer: 2.004

Van Vliet kastanjehout verbreedt zijn assortiment met gaas producten

48

S t r a a t b e e l d september 2011

Van Vliet kastanjehout is naast leverancier van duurzaam Europees hout, gespecialiseerd in Tamme kastanje, Eiken en Douglas hout nu ook totaal leverancier van Tornado gaas producten.

is te gebruiken voor velen toepassingen in de openbare ruimte, landbouw, bosbouw en de recreatie sector. Van Vliet kastanjehout kan u adviseren van ontwerp tot het installeren en de nazorg. Tornadogaas producten zijn uit voorraad leverbaar.

Dit uit Engeland geïmporteerde Tornadogaas is een duurzaam raster dat een optimale sterkte biedt. Het gemak van installatie zorgt voor lage onderhoudskosten. Het Tornadogaas

i Van Vliet Kastanjehout Langbroek T: 0343-454400 www.kastanjehout.nl

Dat zo weinig CO2 en zo weinig energie er zo goed kan uitzien.

De TRILUX Convia LED.

www.trilux.nl/convia

50

S t r a a t b e e l d september 2011

Het wordt een kleurrijke ‘Dag’ dit jaar Voor ons als organisator onderstreept het bovendien dat de sectorindeling goed werkt en het een mooie verdeling qua vakgebieden oplevert. Om een indruk te geven, ten tijde van dit schrijven was de verdeling: Spelen (33%), Licht (41%), Groen (52%), Straatmeubilair (47%), Bestrating (40%), Landschapsarchitectuur & Ontwerp (40%), Advies & Beheer (50%). Da’s mooi, want al die onderdelen zijn op 12-13 oktober ruim vertegenwoordigd in Expo Houten! In de hallen 1, 2, 4 en de centrale hal vindt u de productleveranciers, op de 1e verdieping zijn Landschapsarchitecten & Ontwerpers aanwezig en in het achterste gedeelte van hal 3 staan bureaus op het gebied van Advies & Beheer.

En zoals velen van u inmiddels gewend zijn, kunt u gedurende de twee dagen gratis genieten van koffie, thee en fris. We wensen u alvast veel plezier en veel nuttige ontmoetingen!

Kom, laten we eens iets nieuws verzinnen, dachten we als organisator van het allergrootste evenement op het gebied van openbare ruimte. Laten we een bezoekers-

Namens ExpoProof,

registratiesysteem introduceren. Wat nou nieuw, zult u

Jean Paul Boon

misschien denken. Wel nu, wij denken een interessante manier gevonden te hebben om er een nieuwe en leuke draai aan te geven: herkenning op basis van vakgebieden.

PS. Ook de beurscatalogus wordt nog informatiever en

Met een dermate drukke beurs is het namelijk zeer handig

toegankelijker dan voorheen. Bovendien ontvangt u, als

dat meteen duidelijk is voor welke sector of sectoren u

u zich voorregistreert via de website, begin oktober een

naar de beurs komt. Als bezoeker staat behalve uw naam

digitale versie waarmee u zich grondig kunt voorbereiden

en organisatie ook deze informatie straks dus op uw

op uw beursbezoek.

badge.

 Gratis toegang met uw toegangsbewijs in dit Straatbeeld nummer  Bijna 400 exposanten uit alle disciplines  Twee dagen interactieve, informatie en inspirerende lezingen  Gratis toegang, parkeren, pendelbussen  12 en 13 oktober, Expo Houten

S t r a a t b e e l d september 2011

51

Dag van de Openbare Ruimte 2011 3.073

3.074

3.065

3.058

3.057

3.050

2.015 3.077

2

3

advies & beheer 3.069

3.068

3.067

3.004

3.005

3.006

terras

3.021

2.006 2.005

2

2

2 2.122

1

3

2.123

1 8

naar lezingzalen landschapsarchitecten & ontwerpers (1e verdieping)

1.048 1.049

Van der Tol

Van de Haar groep

1 1.055 1.055 4.087

4.088

4.074

1.056 4.065

1.057

4.075 4.073

4.066 4.062

4.061

4.083 4.080

4.076 4.072

4.067 4.060

4.059

4.077 4.071

4.068 4.058

4.057

4.069 4.056

4.055

koffie 4.085 4.079 4.078

4.054

4.070 4.053 laden/ lossen

52

1.059

1.060

1.062

Voetgangers Parkeerplaats

4.063

4.082 4.081

4.084

1.058

4.064

4

4.086

laden/ lossen

3.049

advies & beheer

2.064 3.075 2.064

3.064

4.052

S t r a a t b e e l d september 2011

1

4

Kaal Masten

3.030

7

3.050

3.049

3.042

3.038

3.039

3.037

2

35

3.0

36

beheer

3.0

4

L ingang expo Houten

4

3.0

32

3.0

33

3.0

34

3.030

C

1

beheer 3.021

3

L.42

1 = hal 1 2 = hal 2 3 = hal 3 4 = hal 4 C = centrale hal

L=

stands met landschapsarchitecten & ontwerpers = lezingzalen

L.46 L.48

L.38 L.34

der Tol

e Haar oep L.30

L.07 L.08

1e verdieping met landschapsarchitecten & ontwerpers

L.22

L.06

L.24

Masten

S t r a a t b e e l d september 2011

53

INSPIRERENDE STRAATBEELDEN

NATUURLIJKE INSPIRATIES Street Art is de inspiratiebron voor ontwerpers en biedt een compleet palet esthetische bestrating. Banden, stenen en tegels, gebaseerd op de texturen en oneindige schakering van kleuren in de natuur. Laat u inspireren en bekijk of bestel de 92 groot-formaat pagina’s tellende catalogus ‘Natuurlijke Inspiratie’ op de speciale website www.inspirerendestraatbeelden.nl.

www.struykverwo.nl

■

T 0800 - 555 55 54

Gevarieerd lezingenprogramma voor en door vakgenoten Bezoekers komen massaal naar de Dag van de Openbare Ruimte om collega’s te ontmoeten, om zich door exposanten te laten informeren over innovaties en actuele ontwikkelingen in hun vakgebied én om kennis te halen en te delen bij de diverse lezingen. Die dit jaar nog meer dan in het verleden door overheden en opdrachtgevers worden verzorgd.

Zowel op woensdag 12 oktober als op donderdag 13 oktober wordt naast het beursprogramma ook een uitgebreid en gevarieerd lezingenprogramma aangeboden.

De presentaties bestaan uit korte praktijkgerichte lezingen. Bezoekers kunnen de lezingen gratis bijwonen.

Onder voorbehoud van wijzigingen ziet het programma er op hoofdlijnen als volgt uit:

Woensdag 12 oktober (spelen, groen, licht) • Aanbesteden van speelprojecten • Nowhere to go – Geef jongeren de ruimte! (Auke Zandstra, Eric van

Veen). De Groene Ochtend met als centrale thema: ‘Groen loont!’

Lezingen aangeboden door het HIC (Hoveniers Informatiecentrum), Plant Publicity Holland (PPH), het Productschap Tuinbouw, Stichting Groenkeur, branchevereniging VHG. • Bekendmaking winnaar prijs Groene Speelplekken (initiatief van Entente Florale Nederland, ondersteund door ministerie van LNV) • Kengetallenpresentatie Openbare Verlichting (IGOV / NSVV) • Lichtlezing door de gemeente Rotterdam (Gerda Velthoen)

Donderdag 13 oktober (ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud) • Duurzaam terreinbeheer (Corné Kempenaar) • Platform toegankelijkheid (fysiek) openbare ruimte • Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek (aanleg en onderhoud van buitensportaccommodaties) • Lezingen door Vereniging Stadswerk • Beheer openbare ruimte anno nu (1 Anders omgaan met je assets,

2 Modern contractmanagement in Hoogezand, 3 Informatiemanagement) • Lezingen over landschapsarchitectuur en ontwerp • Flitssessie opties voor Schoon (Gemeente Schoon - Agentschap NL / NVRD)

Actueel overzicht online Bij het ter perse gaan van Straatbeeld Magazine werd nog de laatste hand gelegd aan het definitieve programma, dat inmiddels op de website van de Dag van de Openbare Ruimte is gepubliceerd.

Kijk voor een actueel overzicht van het lezingenprogramma op www. openbareruimte.nl.

Reserveer uw lezing Het aantal deelnemers per lezing varieert per seminarzaal maar is in alle gevallen beperkt. De beursorganisatie raadt u aan om tijdig uw plaats te reserveren om teleurstellingen te voorkomen. Aanmelden voor een of meerdere lezingen kan via www.openbareruimte.nl.

Exposantenlijst A 4.072 1.004 3.078 C.003 L.20 3.068 3.044 2.009 L.08 3.054 1.021 3.046 2.100 4.053

Aat Baks ABOS b.v.

ACO BV Action4 Kids Nederland Adviesbureau Haver Droeze Adviesburo De Meent b.v.

Agentschap NL Agrojobs Agroplan BV Alles over Groenbeheer ANAE boomroosters AOC de Groene Welle APP / Gevelmeesters BV Aquafix Milieu

3.002 Aquaflow B.V. 3.036 ARCADIS Nederland BV 3.043 Attis, adviesbureau voor ruimtelijke inrichting en techniek 4.040 Attiva 2.120 Aura Light B.V. 2.109 AVALITE Openbare Verlichting 1.050 Axioma B 4.058 2.095 4.068 3.051

Bailey Electric & Electronics Ban BV, van den Baumschulen Lappen BCA Bouwkundig & Civieltechnisch Adviseurs B.V.

3.058 3.049 4.050 1.014 1.023 2.052 2.119 4.044 1.049 4.012 2.064 3.074

Beheeraccent BeheerVisie BV BOAS speeltoestellen BV Boer Speeltoestellen B.V. Bomenwacht Nederland Boomkwekerij Darthuizer & Darthuizer Oase-Lease Boomkwekerij Ebben Boomkwekerij Piet Hanekamp Boomkwekerij Piet van ‘t Wout B.V. Boomkwekerij Rendering B.V. Boomkwekerij Udenhout BV Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek

S t r a a t b e e l d september 2011

55

3.075 1.008 4.075 2.047 3.014 3.014 4.025 4.059 L.13

Breijn BRS Deck Systems B.V. Bruins & Kwast Recycling BV BSI Bomenservice B.V. BTL Advies B.V. BTL Bomendienst Buiten de Perken Bureau Delfini Buro Poelmans Reesink Landschapsarchitectuur 4.033 BVB Substrates L.14 BWZ Ingenieurs C 1.027 4.085 4.084 4.022 3.050 4.020 2.072 3.029 3.019 4.080 3.056 1.011 4.019 3.045 4.047 4.015 3.077 2.116 3.039

CAH Dronten Candelled Cassecroute CB Verheul Bouwgrondstoffen CiCom Sport & Groen B.V. Cityroofs CityTec Cleanstreets Cobra boomadviseurs bv Container Totaal B.V. Copier Groep BV Copijn CRH Clay Solutions CROW Crustell B.V. Cuprohaag Lichttechniek Cursus Centrum Cambium Cyber Adviseurs Cyclomedia

D 2.093 Data Control Transponder Technology 2.093 Data Control Transponder Technology 2.060 DatAction B.V. / Tablet-Expert.nl 3.010 DataQuint 2.006 DCM Nederland 2.087 De Beijer Kekerdom BV 4.057 De Bolderik 2.111 DE NOOD B.V. L.24 Debie & Verkuijl Tuin en Parkrestauratie 2.125 Delta Products BV C.008 Delta ProjectManagement 2.066 Den Boer Econorm 3.080 Den Ouden Groenrecycling BV 2.002 Design Express L.30 Designstudio Van Ginneken 1.019 Desso Sports Systems 4.073 Devo Bouwstoffen 3.069 DG Groep B.V. 2.051 Donkergroen 3.007 Drain Design Construct B.V. 3.002 Drain Products Europe BV 1.057 Drielanden Bomen 3.017 Du Mont Beton BV 2.107 Duurzaam Zeeuws Licht E 4.003 4.003 2.005 3.024 C.002

56

Ecobin Nederland BV Ecodesigns B.V. ECOstyle B.V. eibe Benelux BV Eikenprocessierups totaalzorg

S t r a a t b e e l d september 2011

1.066 2.102 4.063 1.066 4.077 2.065 3.020 4.075 2.110 2.094 4.046 4.041 3.004 1.001 F 2.075 4.024 C.006 4.006 1.060 C.001 G 2.037 3.016 2.098 2.061 3.076 2.056 4.086 3.030 2.028 2.035 L.16 4.076 1.064 2.007 1.045 2.044 3.067 1.044 4.025 2.132 3.012 1.009 2.084 3.037 3.038 3.018 1.058 H 4.067 4.069 3.001 C.013 1.040 1.056 1.030 2.104 4.028 4.027 2.041 3.048 4.011

Eldra Electro-Draad B.V. ELEQ ELGO Lighting Industries Elspec EMPAS Environ Systems BV Erdi B.V. ESE (Environment Services Eemnes) Esticon速, BV De Meteoor ESZET Lighting B.V. Euro Grass Event-Partner Excluton BV Expoproof

Falco BV Firmus Products B.V. Fisker & Co Flexurance B.V. Flower and Shower Franssen Verlichting

G. Lubbe & Zoon B.V. Gampet Products Gardeluxe BV GardenTS b.v.

Geocare GHM Eclatec GIVERBO B.V. GKB Realisatie B.V. Global Sport Productions Goede Speelprojecten Grasveld Green Consult Green Import BV / Solidbamboo GreenGuard bv GreenLight Company b.v.

GreenMax Greenpoint Advies Greenproof B.V. Greenstepsadvies Greenwall B.V. Griffioen Wassenaar BV Grijsen park & straatdesign Groenestein Beheersoftware Grontmij Grontmij GroundLevel straatmeubilair GWW Houtimport BV

Haasnoot Bruggen BV Hauraton GmbH & Co KG HB International BV HDP Media (Terra Architectura) HeBlad - Bladel Heicom Heijmans Sport en Groen Heijmans Techniek & Mobiliteit Helms Milieutechniek / DepoDog Heras B.V. Het NIC BV HIC, promotie van groen/ Branchevereniging VHG Holland Citiflower

1.033 L.18 2.123 4.052 1.013 2.085

Holland Lighting Group BV Hollandsgroen BV Holonite B.V. Houtconstructie Ede HR Groep Huisman Hoveniers b.v. / Flexibilo speeltoestellen 2.040 HVL Armada Outdoor B.V. I 1.012 3.060 2.023 2.122 2.057 2.080 2.112 2.016 2.033 2.079 2.096 3.033 4.029 3.042 3.066 1.068 3.076 4.042 2.018 2.042 4.026 1.062 2.058

IBG OPTICS B.V. IBOR-Advies IGOV iGuzzini Illuminazione Benelux bvba IJslander IMT B.V. Imtech Infra Indal Nederland bv Industrielicht BV InfraElast B.V. Infra-Lux BV Infraselect B.V. Ingenieursbureau TBH Ingenieursbureau Westenberg B.V. InnoFra Innolumis Public Lighting bv Inspectrum BV Intricon Inspectie Speeltoestellen IPC Groene Ruimte BV ipv Delft ingenieursbureau voor productvormgeving I-Real ISS Landscaping Services ITS International Tree Service bv

J 4.004 2.129 2.059 4.082 3.008

J. van Esch BV Jaap de Vries Produkties Jan Kuipers Nunspeet BV Jiffy Products International Jura BV

K 1.032 1.018 3.057 2.108 2.092 1.034 3.069 1.035 2.081 2.004 3.065 3.060

Kaal Masten B.V. Kamps de Wild BV Kiwa Nederland B.V. Klaver Fietsparkeersystemen Klifman Lichttechniek BV Klostermann BV KOAC - NPC Koers Handel B.V. KOMPAN BV Koninklijke Bammens bv Kragten Krinkels

L 3.031 L.22 4.036 1.059 2.038 2.020 2.030 L.12

Lageschaar Vaste Planten Lawnge Legro Potgrond Leicon Verkeersgeleiding Lichtvormgevers bv Light International BV Lightronics B.V. LOS Stadomland

Project: uare ower Sq Agbar T S p a in ) (B a rc e lo

na,

r: g Design Designe 3 Lightin c Lighting e rt a inés Maurici G t: c Archite ázquez Fermín V Studio: b720 r: Promote lona e Barce d s e Aigü Installer: l·lacions JX Insta Year: 2011 Lighting: e Smap Luminair

ded He foun heads a 1970.

007 he Barcelon 2 , s m é in ro F G .

8 nd 9 a 19 r e Maurici in b inotecnia is a mem f Lighting Arteclum ting Design. He ciation o o s s A l h a ig n io al s n s io s fe s artec3 L ro P rofe n of the and a p rs Chairma Designe in Spain g I) D tin P h ig (A L rs al Designe rofession rrently associate P e th f o u member ). He is c es. n (PLDA iti Associatio different univers r in professo

Our partner in The Netherlands

www.modernista.nu info@modernista.nu

www.lamp.es - lamp@lamp.es - tel. +34 93 736 68 00

M 1.025 M. Panhuijzen Outdoor Care & Cleaning 2.074 M. van den Oever Boomkwekerijen 2.101 M.J. Oomen Groep 4.038 M.R.C. Schreuder Mollenvanger 4.081 Maasplant 2.099 Maiken Systems BV 3.054 Main Solutions / digitree 4.025 Mariëlle Piels / Ontwerp & Advies Buitenruimte 3.052 Maris landschapsontwerp & techniek 2.128 Mast Services Nederland b.v.

1.024 MBI De steenmeesters 4.034 MEA Drainage Systems 3.063 Megaborn 3.071 MEMODES | Ruimte voor gedenken 3.022 METTEN Stein + Design 2.068 Mikana Light & Furniture 2.053 Mobilane BV 4.078 Modernista 2.086 Montad Elektrotechnisch Adviesburo BV 4.055 MOOR 2.031 Morssinkhof Groep B.V. 4.007 Mostert de Winter N 2.015 2.114 C.004 2.023 2.008 3.034 1.048 2.062 3.084 2.010 C.011

Nationale Bomenbank Nedal Aluminium B.V. Nederlands Licht Instituut Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde NEO B.V. Nieuwland Advies Nijha b.v.

Nooijen Terreininrichting Nophadrain BV npk design NWST NeWSTories bv

O 2.021 OBB Ingenieursbureau 2.090 OFN (Outdoor Furniture Nederland) 2.090 OFN (Outdoor Furniture Nederland) 1.031 Olman Handelmaatschappij BV 2.115 OMC - Group 4.070 Onkenhout & Onkenhout 3.037 Oranjewoud B.V., Advies- en Ingenieursbureau 4.043 Outback-Barbecues 2.082 Ovaal Speelconcepten P 4.079 Patent Grass BV 1.050 Petitjean Nederland bv - A Tecnopali Group Company 1.016 Philips Nederland Licht 3.006 Pius Floris Boomverzorging 4.062 Plagen Preventie Dienst Faunaspecialist 3.048 Plant Publicity Holland / Entente Florale 4.035 Poltec 3.064 Pouderoyen Compagnons

1.007 Practica Nederland 3.079 Profextru Productie BV / ProLock Sheetpiling 2.050 Project Service Lichtmasten Raalte B.V. 2.076 Proludic 2.012 PUTkast 4.060 PVN Bestratingsvoegen Q 4.048 QuickHedge R 2.027 4.074 4.009 2.106 2.126 2.124 3.011 C.009 3.009 2.078

S 2.131 1.036 2.023 3.005 2.022 2.046 3.021 4.061 4.045 4.056 L.06 2.013 3.072 1.026 4.017 2.043 1.003 3.028 3.055 4.064 2.000 C.014 4.066 4.065 2.048 2.049 2.067 4.018 3.026 2.118

RDI Straatbaksteen Regelink Ecologie & Landschap Regoort B.V. Rei-Lux Benelux bv Repcon BV Replay Profs in Playgrounds BV RHP RIBW Projecten BV ROD’OR ADVIES ROTIM Grondstoffen voor infrastructuur

Safety Product Samson Urban Elements BV Sapa Pole Products Schellevis Beton Schréder bv Selux Sempergreen Sidcon Milieutechniek Side Sierbeton Industrie Markelo B.V. Single Scatter Spectrum Advies & Design Spring Stabilizer Benelux BV Standing-Strong BV Stedon Stedelijke Producten Stichting Groenkeur Stichting Nationale Boomfeestdag Stichting StadSPOORT STONEHEART ‘specialist in steen’ Straatbeeld/BuitenSpelen Straategie.nl Straatstaal Straton B.V. Streetlife B.V. Streetlife B.V. StreetPrint Nederland Vof Struyk Verwo Aqua Struyk Verwo Infra Regiokantoor West Sybrandus BV

T 2.070 Targetti Poulsen Holland BV 4.010 Thorn Lighting Benelux 4.071 Ton van den Oever Boomkwekerijen B.V. 4.083 TONN Nederland 2.003 Tonsel Boomkwekerijen VOF 3.002 Tree Ground Solutions 4.030 Trifolium BV 2.091 TRILUX C.V.

2.069 TSD Automatisering B.V. 4.087 Tulpi U 4.014 Urbania Products V 1.046 2.077 C.005 2.014 1.055 1.052 1.042 4.039 C.012 2.036 3.083 2.001 2.054 3.032 2.062 2.129 2.088 1.047 1.065 1.038 2.034 1.063 3.003 3.003 4.031 1.020 3.073 1.028 3.073 3.062 4.032 4.016

v.d. Bosch Beton Valmont Nederland B.V. Valmont Nederland B.V. Vamoo Playgrounds VAN CAMP nv Van de Haar Groep Van den Berk Boomkwekerijen Van den Broek Heteren Van der Tol Hoveniers en Terreininrichters b.v.

Van Dijk Boomschors Van Doorn - Soest Van Ee Speeltoestellen BV Van Hall Larenstein Training & Consultancy Van Kessel Sport en Cultuurtechniek B.V. Van Vliet Buitenruimte b.v.

Van Vliet Kastanjehout Van Zijl B.V. vanBijsterveldt&Daamen B.V. Vande Moortel Vandersanden B.V. VConsyst VCP Streetcare BV VelopA-Citystyle VelopA-Omniplay Verbetering Mechanisatie Straattechniek (VMS) Verde Outdoor Vereniging Stadswerk Nederland Verheij Integrale groenzorg Virtùmedia Vista-Online Voetgangersparkeerplaats Voogt Graaftechniek

W 4.088 1.022 4.054 3.000 1.006

W3product Waterblock bv Watergames & More B.V. WAVE B.V. Wienerberger - Terca Straatbakstenen & Terca Infra 3.070 WILLE Landschaps- & Begraafplaatsarchitectuur L.10 Witteveen & Bos 4.023 WTC Kastanjehout Y 2.039 Yalp 2.032 Yucat mobile business solutions BV 2.026 Ziut B.V.

Wijzigingen voorbehouden.

Voor een actueel overzicht: www.openbareruimte.nl

Zijn uw planvorming & werkvoorbereiding flora- en faunaproof?

Volg de training Flora en Fauna Ruimtelijke Ontwikkeling op niveau 3 of 4 En nu haal de kennis en kunde in huis!

Inschrijven via www.ipcgroen.nl KONINGSWEG 35, ARNHEM POSTBUS 393, 6800 AJ ARNHEM TELEFOON: (026) 35 50 100 FAX: (026) 44 55 629 E-MAIL: POST@IPCGROEN.NL

F&F RO_straatbeeld-1.indd 1

8-9-2011 14:28:44

Katern Platform Toegankelijkheid

Nieuws Rolstoelworkshop voor bewustwording [Afbeelding: rolstoel.jpg] Sinds vijf jaar wordt in de gemeente Eindhoven een rolstoelworkshop georganiseerd voor haar ambtenaren.

Een gemêleerd gezelschap van verkeerskundigen, wijk coördinatoren en anderen ervaren voor een dag hoe het is om blind, slechtziend of rolstoel behoevend te zijn, met als belangrijkste doel bewustwording voor het onderwerp in het dagelijkse werk.

Kijk voor het complete artikel op www.platformtoegankelijkheid.nl/workshop

Belang toegankelijk openbaar gebouw Meer en meer wordt het belang onderkend dat een openbaar gebouw niet alleen origineel, mooi en imposant moet zijn maar ook mensvriendelijk. Iedereen kent wel een openbaar gebouw dat aan de buitenkant uit architectonisch oogpunt gewaardeerd wordt maar door de gebruikers, het personeel en bezoekers minder.

Lees het hele artikel op www.platformtoegankelijkheid.nl/ openbaar

Toegankelijkheidsprijs 2011 De gemeente LeidschendamVoorburg is op zoek naar het meest toegankelijke bedrijf in deze gemeente.

Toegankelijkheid betekent bijvoorbeeld dat er geen drempels bij de deur van een restaurant zijn of dat er voldoende ruimte is tussen de schappen van een winkel voor rollator of kinderwagen.

Speeltuinbende test toegankelijkheid Platform Toegankelijkheid plaatste meerdere berichten op de website over de Speeltuinbende.

Dit testteam van kinderen heeft als missie in 2012 tenminste 25 speeltuinen in Nederland zo aan te passen dat kinderen met en zonder handicap er samen kunnen spelen. Ook geven ze handige checklists met praktische richtlijnen. De Speeltuinbende is onderdeel van het driejarige project ‘Samen Spelen’, een initiatief van NSGK voor het gehandicapte kind.

Platform Toegankelijkheid op de Dag van de Openbare Ruimte

Op 12 en 13 oktober 2011 wordt voor de achtste keer in Expo Houten de grootste vakbeurs met praktijkgerichte lezingen voor de openbare ruimte georganiseerd: De Dag van de Openbare Ruimte.

Een ideale gelegenheid om kennis bij te spijkeren, ook op het gebied van toegankelijkheid! Platform Toegankelijkheid geeft hier twee lezingen, verzorgd door Jack Dikmans

60

S t r a a t b e e l d september 2011

van de gemeente Vught en Denise Janmaat, directeur van het Nederlands Instituut voor Rolstoeltoegankelijkheid.

13 oktober: lezing Denise Janmaat ‘Tonnen besparen bij rolstoeltoegankelijk maken OR’ In een bondige presentatie worden de mogelijkheden besproken om

tienduizenden tot tonnen euro’s te besparen bij het rolstoeltoegankelijk maken van de openbare ruimte en tegelijkertijd beter aan de eisen voor rolstoeltoegankelijkheid te voldoen.

Janmaat laat u zien hoe dat tevens leidt tot het voorkomen van imagoschade en grote aansprakelijkheidsclaims.

13 oktober: Lezing van Jack Dikmans ‘Geld besparen met toegankelijkheid’ (Om alvast meer te weten te komen over de toegankelijkheid binnen de gemeente Vught en hoe hier geld mee wordt bespaard, leest u in dit magazine een interview met Jack Dikmans.)

Katern Platform Toegankelijkheid

Column Spanningsveld theorie en praktijk Veel klachten over rolstoeltoegankelijkheid in de openbare ruimte gaan over de bestrating. Hoewel u er al het mogelijke aan doet en de weten regelgeving volgt, blijkt in de praktijk dat de rolstoeler er nog niet mee uit de voeten kan. En dan ligt de klacht op uw bord...

Om duidelijk te maken waar het spanningsveld tussen theorie en praktijk ontstaat, licht ik dat graag toe aan de hand van een praktijksituatie. U komt met uw auto aangereden en ziet een vrije parkeerplaats. U weet intuïtief of uw auto past in deze parkeerplek. Dat u dat ‘weet’, is intuïtie, gebaseerd op uw autorijlessen, oefenen en jarenlange praktijkervaring. Dat heeft u niet met een rolstoel. De klachten ontstaan omdat u de wet- en regelgeving zo optimaal mogelijk toepast, maar niet intuïtief ‘weet’ of het goed is. En de kale regels zorgen er niet voor dat u een rolstoeltoegankelijke bestrating kunt laten aanbrengen. Daar heeft u aanvullende expertise voor nodig.

Virtuele tour Ik neem u even mee op een virtuele tocht. Omdat ik me in een rolstoel voortbeweeg, ondervind ik aan den lijve hoe rolstoelvriendelijk de bestrating in uw gemeente is. Als we het gemeentehuis verlaten en recht de straat willen oversteken, moeten we op zoek naar een plek waar het trottoir laag genoeg is (maximaal toegestaan is 2cm). U ontdekt dat dit meestal alleen op de hoek van de straat kan (150 meter verderop). De belangrijkste vragen die in dit kader gesteld moeten worden zijn dan ook:

- Ligt de oprit op een logische plaats in het trottoir?

- Is de oprit duidelijk zichtbaar (markering in het trottoir)?

- Wat is de hellingshoek (hoe steil is de oprit)?

- Is de hellingshoek van deze oprit gelijk aan die aan de overzijde van de straat?

- Hoe breed is de oprit?

- Ligt de oprit op een veilige plaats? Is de rolstoeler goed zichtbaar en komt die op een veilige plek op de rijweg terecht?

- Kan de rolstoeler recht (zo snel mogelijk) oversteken naar de oprit van het trottoir aan de overzijde?

- sluit de bestrating naadloos aan op de oprit (zowel rijweg als trottoir)?

Nieuw platform voor waardevolle kennisdeling Om meer aandacht te vragen voor en kennis te delen over toegankelijkheid in de OR, worden op de nieuwe website www.platformtoegankelijkheid.nl actuele nieuwsitems, achtergrondartikelen, producten en projecten omtrent het toegankelijk maken van de openbare ruimte gepresenteerd. Ook wordt er dieper ingegaan op het beleidsmatige aspect, zowel op landelijk als Europees niveau. Naast de website wordt binnenkort de e-mailnieuwsbrief gelanceerd en is er de ambitie middels bijeenkomsten en congressen het onderwerp meer op de agenda te zetten.

Aanmelden product/project De initiatiefnemers roepen leveranciers, overheden en kennisinstellingen op een actieve bijdrage te leveren aan het platform om een zo breed mogelijk draagvlak te kunnen bieden. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een relevante product- en/of projectbeschrijving. Informeer ook eens naar de advertentiemogelijkheden.

We zien u graag op www.platformtoegankelijkheid.nl!

De initiatiefnemers van Platform Toegankelijkheid:

Het wordt u al snel duidelijk dat de vele aspecten weliswaar ergens genoemd worden in de wet- en regelgeving, maar dat u ze nog nooit zo letterlijk en in deze context had bekeken. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het verschil in hellingshoek tussen de beide opritten voor de rolstoeler niet alleen vervelend is, maar ook tot onveilige situaties kan leiden. Bij een onverwacht te steile oprit aan de overzijde van de straat, rol ik namelijk zomaar terug de rijweg op en moet een automobilist flink remmen. De schrik slaat u even om het hart: het spanningsveld tussen theorie en praktijk.

Denise Janmaat Directeur Nederlands Instituut voor Rolstoeltoegankelijkheid

S t r a a t b e e l d september 2011

61

Dag van de Openbare Ruimte Plaats: Expo Houten Datum: 12 - 13 oktober Tijd: 10.00 tot 17.00 uur Stand: Hal 2, stand 2.024 Bestel uw gratis toegangskaart ga naar www.dagvandeopenbareruimte.nl en vul uitnodigingscode sapa770 in.

ADV 90x132.indd 1

03-09-2010 13:34:23

Natuurlijk spelen IEUW!

N en Wilt u wet wor teld hoe diepg e heid du u rzaam n van in de g en e zit?

Produ c ts Sapa Pole u ord krijg t Het antwo r 12 oktobe woensdag u r op om 11.0 0 u !â&#x20AC;Ś on ze s tan d

Welkom Welk We lkom om in in on onze ze stan st stand, and, d, n nr. r. 2 2.001 .001 001

Duurzaam & uitdagend Sapa Pole Products, Alcoalaan 1 5151 RW Drunen, Netherlands Tel: 0416 386200 Fax: 0416 386230 info.poleproducts.nl@sapagroup.com www.sapapoleproducts.com

Barneveld, B ld T (0342) ( ) 751 950, www.vaneespeeltoestellen.nl

P L E Z I E R

I N

S P E L E N

Kennis vormt de basis van goede Openbare Verlichting Workshops en cursussen van Edu-Lux Veranderende inzichten en nieuwe technische mogelijkheden op het gebied van openbare verlichting stellen beheerders, gemeenten en provincies voortdurend voor lastige keuzes.

Verlichting moet zorgen voor veiligheid, moet duurzaam zijn maar ook betaalbaar. Met haar workshops en cursussen voorziet Edu-Lux overheden en andere organisaties van de actuele kennis waarmee zij hun beleid zelfstandig vormgeven.

Edu-Lux is sinds mei 2011 gevestigd in Vught. De dagelijks leiding is in

Actuele Cursussen/Workshops Workshop ROVL Leer in één dag omgaan met de nieuwe Richtlijn Openbare Verlichting, ROVL-2011. Met de richtlijn kunt u de juiste verlichtingskwaliteit bepalen, rekening houdend met de inzet van duurzame verlichtingsmiddelen.

handen van Menno van Noort die ruim 20 jaar ervaring heeft opgebouwd in de openbare verlichting, waarvan een groot aantal jaren op het gebeid van kennisoverdracht.

Het opleidingscentrum werkt uitsluitend met zeer ervaren professionals die ook op het gebied van kennisoverdracht hun sporen verdiend hebben. Edu-Lux is nauw betrokken bij de Nederlandse Stichting van Verlichtingskunde (NSVV). Zo was de eindredactie van de nieuwe verlichtingslichtlijn, ROVL-2011 (NSVV) het werk van Menno van Noort.

BOV De Basiscursus Openbare Verlichting is dé gelegenheid om in één dag kennis te maken met het vakgebied openbare verlichting.

In voorbereiding Opfriscursus OVL Veilig werken aan e-installaties (BEI) Leertraject Duurzame OVL Studiereizen Themadagen

i Edu-Lux BV Vught T: 06-25015752 www.edu-lux.nl Standnummer: 2.096

(Advertentie)

S t r a a t b e e l d september 2011

63

Het Omnistadium

Het Omnistadium is dé multifunctionele sportkooi van Nederland!

7 sporten op een locatie, in een stoere en geluidsarme kooi.

Voetbal • Basketbal • Volleybal • Handbal • Tennis • Badminton • Hockey

Meer weten?

Bezoek onze stand op de Dag van de Openbare Ruimte 64

S t r a a t b e e l d september 2011

of kijk op www.velopa-omniplay.com/omnistadium

Grootste vakbeurs voor Openbare Ruimte

12-13 oktober 2011 Expo Houten

Grootformaat tegels bij Ronald McDonald Centre Amsterdam Eind vorig jaar opende H.H. prinses Marilène het Ronald McDonald Centre in Amsterdam.

Het eerste sportcentrum in West-Europa voor kinderen en jongeren met een handicap of chronische ziekte. Het ontwerp van Peer Glandorff werd bekroond met de BNA Jonge Architectenprijs en bestaat uit sportvelden, twee zwembaden, een sporthal, atletiekbaan en Cruyff Court.

Het complex werd door het Ronald McDonald Kinderfonds, de stad Amsterdam en Volker Wessels gerealiseerd met behulp van vele sponsoren. v.d. Bosch Beton* leverde onder andere grootformaattegels (40x60 cm) waarmee tribunes rondom de sportvelden werden gemaakt.

BSV-betontegels® 30x30 werden toegepast in de ruim opgezette entree. Met een dikte van 8 cm en BSV® eigenschappen zijn de tegels bestand tegen zwaarder verkeer en dus geschikt voor multifunctioneel gebruik van het terrein. Een creatieve toepassing van een, schijnbaar, standaard betontegel.

Lumencolor ® “Naast een mooie openbare ruimte kan met hoogwaardige betonproducten ook een veilige openbare ruimte gerealiseerd worden”, aldus een woordvoerder van v.d. Bosch Beton*. “Een speciale uitwassing en wit natuurgesteente zorgen voor reflectie. Koplampen doen de rest.” Hij wijst in dit verband op Lumencolor®: “Lumencolor® is de nieuwe standaard in reflecterende betonproducten. Deze innovatie kwam tot stand door te luisteren naar de markt en de bestaande reflecterende banden door te ontwikkelen. Hierbij speelde ook het zoeken naar milieuvriendelijke toeslagmaterialen een grote rol.

Want je kunt wel een reflecterende grondstof willen toepassen, maar

als deze niet schoon geproduceerd worden, is dat nadelig voor milieu en CO2 footprint. Lumencolor® biedt een duurzaam, veilig, maar vooral mooi alternatief.”

i v.d. Bosch Beton* Almelo T: 0546-488555 www.vdboschbeton.nl Standnummer: 1.046

De verzinkbare energiezuil voor openbare ruimtes en hallen.

Eenvoudig omhoog draaien en dan staan de voorzieningen ter uwer beschikking: Elektrische aansluitingen, perslucht, water en zelfs het afvoeren van vuil water is mogelijk.

Moser verzinkbare energiezuilen, de komplete verzorgingseenheid die snel bij kortsluiting weer hersteld kan worden t.b.v. openbare ruimtes, markten, sport- en multifunctionele hallen en ook voor vele andere doeleinden toepasbaar. wij verwelkomen u graag op onze stand nr. 4015.

www.cuprohaag.nl Telefoon: 010-45 823 19 info@cuprohaag.nl

elegant

ZITBANK CANAPĂ&#x2030; RETRO

Klassieke ontwerpen op een moderne leest geschoeid. Een omschrijving die onmiskenbaar van toepassing is op de CanapĂŠ Retro-lijn van Erdi. De tijdloze vormgeving van dit straatmeubilair heeft zijn veelzijdigheid inmiddels bewezen en past in elk straatbeeld.

De doordachte constructie met blinde montage maakt de Retro-lijn in een hoge mate bestendig tegen vandalisme. Bovendien is de gehele serie voorzien van FSC-gecertificeerde houten delen.

Erdi ontwikkelt, produceert, installeert en onderhoudt verkeersprojecten, straat- en parkmeubilair, fietsvoorzieningen, wegbebakening en verkeersborden. Ervaring en vakmanschap vormen de basis voor exclusieve productconcepten.

Van eenvoudig tot ingenieus en van functioneel tot grensverleggend.

www.erdi.nl

Tjalklaanbrug Rotterdam zichtbaarder met lichtgevende verf Rotterdam heeft een Nederlandse primeur: delen van de Tjalklaanbrug en de wegmarkeringen aan de Honingerdijk zijn voorzien van lichtgevende verf. Sustalite verf laadt zich overdag op om, wanneer het donker is, licht af te geven zonder dat er stroom aan te pas komt.

Sustalite reflecteert niet maar luminisceert: de verf gééft licht. De werking wordt veroorzaakt door een pigment gemaakt van het aardalkalimetaal strontium, dat UV-licht opslaat en weer afgeeft. De werking van de Sustalite-producten is vergelijkbaar met de bekende ‘glow-in-the-dark’- sterretjes, alleen is de werking veel langduriger en feller. Belichting met natuurlijk licht of kunstlicht voor een korte periode is al genoeg om het te doen oplichten in de duisternis: hoe meer belichting, hoe langer en heviger het oplichten. Ook in Nederland, met beperkte zonuren- en sterkte, blijft de verf gedurende de hele nacht voldoende oplichten om bewegwijzering zichtbaar te houden.

Recent werd het materiaal toegepast in Rotterdam. Op het drukke traject van de Honingerdijk werden markeringen – zoals zebrapaden - van het lichtgevende materiaal voorzien en ook delen van de Tjalklaanbrug

kreeg een lik van de oplichtende verf. De brug had eigenlijk openingen die als doorkijkjes fungeerden maar toen de brug scheuren begon te vertonen moesten deze worden opgevuld met beton. De architect zocht contact met Sustalite om de bijzondere uitstraling van zijn ontwerp te behouden. Overdag werken de geverfde oppervlakten decoratief, ‘s avonds geven de behandelde vlakken flink veel licht af. De lichtgevende verf maakt de weg en brug beter zichtbaar voor weggebruikers en is bovendien energiebesparend.

Productsoorten en toepassingen De bijzondere verf wordt geproduceerd in samenwerking met Veluvine, gerenommeerd fabrikant van

wegenverven, en met All Chemie Belgium, producent van lijmen, kitten en performance coatings. De formule voor de verf wordt nog steeds doorontwikkeld, met verschillende producten als resultaat. Susta-Pur bijvoorbeeld is een 2k epoxycoating, vooral geschikt voor onder meer wegmarkeringen. Aan Susta-Signal is een stroefmakende stof toegevoegd, handig voor toepassing op bijvoorbeeld oversteekplaatsen.

Naast verven zijn er voorbehandelde tapes, strips, latjes, en zelfs spiegels kunnen met het product behandeld worden. Er zijn eigenlijk maar twee beperkingen. De zacht-groene kleur van het strontium kan niet worden veranderd zonder veel van het effect te verliezen en de ondergrond moet licht van kleur zijn.

De producten kunnen op locatie door schilders of wegmarkeerders worden aangebracht of kunnen worden opgespoten. Daarvoor is Sustalite een samenwerking aangegaan met het spuitbedrijf van VDL en is er een spuitmachine aangeschaft.

i Sustalite Trading B.V. Goirle T: 040-2801130 www.sustalite.com

S t r a a t b e e l d september 2011

67

Lichtdoorlatend beton in de openbare ruimte

Rotterdam Nesselande heeft de Nederlandse primeur

Tekst: Geesje Rietveld

geesje@acquirepublishing.nl

In de Rotterdamse nieuwbouwwijk Nesselande zijn langs de Kosboulevard in het nieuwe Oeverpark lichtobjecten gerealiseerd in lichtdoorlatend beton. De eerste toepassing van lichtdoorlatend beton in de Nederlandse buitenruimte. De in lange zitelementen geïntegreerde objecten werden ontworpen door industrieel lichtontwerpster Marieken Oostrom en technisch uitgewerkt door Cuprohaag.

Nesselande is een Vinex-locatie gelegen aan de oostkant van Rotterdam. De wijk grenst aan de mooie Zevenhuizerplas die tijdens de bouw als zandwinplaats werd gebruikt en daardoor twee keer zo groot is geworden. Aan zuidzijde van de Zevenhuizerplas wordt een park gerealiseerd, het Oeverpark. Marjet van Arkel is met een team van Stadsontwikkeling verantwoordelijk voor het ontwerp van de hele buitenruimte.

Ten bate van de aantrekkingskracht van de nieuwbouwwijk werd veel aandacht besteed aan de verschillende voorzieningen en de openbare ruimte. “De wijk heeft behalve woningen recreatiegebieden, een bedrijventerrein, winkelcentrum, boulevard, strand en metrostation.

68

S t r a a t b e e l d september 2011

Daardoor heeft Nesselande echt een regionale functie. In de plannen voor het Oeverpark zijn zelfs randvoorwaarden opgenomen voor een skatepark, hotel en jachthaven.”

Uitkijkend over het nieuwe strand ligt een horeca-winkelboulevard. Haaks daarop, langs de oever van de plas, is een wandelboulevard aangelegd.

Langs deze Kosboulevard zijn lange betonnen zitelementen geplaatst met daarachter de grasvelden en groene parkeerplaatsen. “De elementen dienen gelijktijdig als zitgelegenheid en als overgang tussen het hoger gelegen maaiveld en de lager gelegen wandelpromenade en als zitgelegenheid.” Het verlichtingsplan voor dit scenario werd een vraagstuk voor het verlichtingsteam van gemeentewerken Rotterdam.

Het team zocht allereerst uit wat er aan functionele verlichting noodzakelijk was volgens de NPR 13201-1, de voorloper van de huidige Richtlijn OVL ’11. In tegenstelling tot het parkeerterrein was er op de boulevard geen functionele verlichting nodig.

Er zijn genoeg verlichte alternatieve routes dus oriëntatieverlichting

voldeed. Van Arkel: “Een mooie uitkomst, om meerdere redenen.

Vier meter hoge masten passen niet in het openbare ruimte ontwerp en al te felle verlichting op de kade hindert het uitzicht over het water.”

Geïntegreerde oriëntatieverlichting Industrieel ontwerpster Marieken Oostrom was door Vormtech gedetacheerd om het verlichtingsteam van gemeentewerken te versterken. Haar idee voor de geïntegreerde verlichting kwam voort uit de vormgeving van de Kosboulevard. De betonnen elementen vormen samen een lange zitrand die op drie plekken is onderbroken om een doorgang te creëren naar de parkeerplaats. In de ruimte van deze uitsparingen zijn losse parkbanken van ipv Delft geplaatst, aangevuld met afvalbakken. Voor een goede oriëntatie en een gevoel van veiligheid en prettig verblijf, waren dit de aangewezen plekken voor sfeerlichtpunten. Omdat Oostrom en Van Arkel liever geen losstaande elementen wilden toevoegen, moest de verlichting worden geïntegreerd.

Bestaande spots waren vandalisme-

en beheersmatig niet haalbaar.

Oostrom legt uit: “De meeste decoratieve verlichting is relatief beheeren vandalismegevoelig. Met name in Rotterdam is dat laatste een groot probleem. Grondspots bijvoorbeeld worden al zo min mogelijk meer toegepast omdat ze het vaak niet lang overleven.”

Oostrom koos ervoor zelf een product te ontwerpen dat kon worden geïntegreerd in de hoeken van de betonbanden om zo de doorgangen naar het achterliggende parkeerterrein te markeren. “Tijdens mijn afstudeerproject had ik met lichtdoorlatend beton gewerkt. Destijds werd dit nog nergens toegepast en was het compleet onbetaalbaar. Nu bleek onder meer een producent in Duitsland, de firma Lucem, inmiddels al meerdere projecten met het product te hebben gerealiseerd.”

Na afronding van de Kosboulevard in Nesselande zou Rotterdam de Nederlandse primeur in handen hebben.

Innovatief industrieel en technisch ontwerp Om het ontwerp te kunnen realiseren zocht de gemeente middels een meervoudige prijsaanvraag naar een lichttechnisch expert. De opdracht kwam in overleg met beheer tot stand en omvatte eisen omtrent: – een duurzame lichtbron met hoge levensduur voor weinig onderhoud – een zuinige lichtbron met warm wit licht

– het waterdicht maken van de lichtbron – een vandalismebestendige afdichting, eenvoudig te openen voor beheer – goede fundering en aansluiting op het openbare lichtnet zonder zichtbare elektrakasten Oostrom: “Aanvankelijk pleitte beheer voor een ‘sealed for life’ constructie, omdat zij verwachtte dat iedere vandalismebestendige afdichting in dit ontwerp een beheersmatige ramp zou worden. Maar wanneer de verlichting dan stuk gaat, moet het complete element vervangen worden; heel onwenselijk want lichtdoorlatend beton is niet goedkoop.” In tegenstelling tot de normaliter uitgewerkte bestekken, hield de gemeente de eisen vrij vaag om de deelnemende bedrijven alle

ruimte te geven voor innovatie. De desbetreffende partij moest derhalve veel ervaring hebben met maatwerk projecten en bekend zijn met de beheerscapaciteiten en –eisen van gemeenten. Die partij werd Cuprohaag Lichttechniek, waarmee Oostrom nauw samenwerkte om haar design te realiseren. Ron Moolhuijzen van Cuprohaag: “Met slechts zes lichtpunten was dit een relatief kleine opdracht, met veel risico. Maar voor ons is dit natuurlijk een fantastisch materiaal om mee te werken. Samen hebben we eigenlijk een compleet nieuw betonnen lichtarmatuur ontworpen.”

De afdichting werd een supersterke, vierkante RVS deksel die voor beheer eenvoudig te openen is en volledige toegang geeft. Het deksel past goed bij het strakke ontwerp en is zo stevig dat men op het element

Lichtdoorlatend beton Lichtdoorlatend beton wordt gemaakt door het materiaal in dunne laagjes in een mal te gieten. Tussen de lagen wordt in één richting geweven optische vezel in het beton gelegd. Van het blok dat uiteindelijk ontstaat worden, haaks op de optische vezel, plakken gezaagd in de gewenste dikte en vorm. De vezel vormt als het ware ontelbaar kleine lichttunneltjes. In plaats van loodrecht kunnen de plakken ook schuin worden gezaagd voor een andere hoek van lichtuittreding. Fabrikanten doen onderzoek naar de verhouding beton/optische vezel die zorgt voor optimale lichtdoorlatend en sterkte.

S t r a a t b e e l d september 2011

69

kan gaan staan of zelfs springen, zonder de techniek eronder schade te berokkenen. Flink wat denkwerk ging zitten in een lichtbron met een mooie evenredige lichtuittreding.

De oplossing werd gevonden in een paneel met 250 SDM Top LED’s, in de kleurtemperatuur 3000 Kelvin/ warm-wit.

Omdat de kubusvormige hoekelementen zowel aan de voorkant als de zijkant van het zitelement gelijkmatig licht moeten afgeven, werd de plaat rechtop en diagonaal in de betonnen kubus gezet (zie bovenaanzicht hiernaast).

De LED’s werden in kanaaltjes gefreesd waarvan de onderlinge afstand toeneemt richting het midden van de plaat, omdat daar de afstand

tot het lichtdoorlatende betonnen omhulsel het grootst is. De LED’s werden afgeschermd met een heldere, waterdichte hars die speciaal voor dit project werd ontwikkeld.

Van Moolhuijzen: “De verbinding met het openbare lichtnet vergde ook nogal wat denkwerk. De betonbanden lopen onder maaiveld door en de boulevard werd geasfalteerd.

De bekabeling moest dus vanaf het achtergelegen parkeerterrein onder maaiveld worden doorgetrokken. Elektrakasten in het zicht waren uit den boze, dus moest ieder lichtobject zijn eigen ingebouwde kabelzekeringenkastje krijgen. De ruimte vóór de LED-plaat moest echter volledig vrij blijven, want zelfs een elektradraadje werpt al een

schaduw.” In iedere kubus werd in de kleine ruimte achter de plaat een Driver 230V/24V dc ingebouwd, met een voorzekering van 2A, E14/D01.

Het totaal systeemvermogen is 42 Watt, met een levensduur van minimaal 50.000 branduren.

Cuprohaag was verantwoordelijk voor het technische lichtontwerp en de organisatie van de productie.

Lucem, een uitse lichtbeton producent, leverde de maatwerk lichtdoorlatende betonelementen en assembleerde de bijzondere lichtobjecten.

i Cuprohaag Lichttechniek Capelle a/d IJssel T: 010-4582319 www.cuprohaag.nl Standnummer: 4.015 of Vormtech Alblasserdam T: 078-6990705 www.vormtech.nl

Combinatie van roosters, bamboeterassen en drainage maakt

Duurzame, groene grondverhardingen Groene parkeerplaatsen, duurzame betonklinkers, bamboeterrassen en drainageoplossingen. Voor het duurzaam en cradle to cradle verharden van oppervlakten gebruikt TONN drie basisproducten: CO2 neutraal geproduceerde roosters, bamboecomposiet en het innovatieve drainagesysteem Aquadyne, modulaire systemen die alle drie met elkaar te combineren zijn.

Met de roosters zijn vier duurzame klimaatconcepten ontwikkeld: het Eco, Natuursteen en Sedum Plus Rooster en het Bamboeterras Pro. De roosters zorgen voor een stabiele, waterdoorlatende oppervlakte en tasten de ondergrond niet aan. Het Eco Plus Rooster is gevuld met een kokos zwelblokje, waar

70

S t r a a t b e e l d september 2011

gras probleemloos op groeit. Het Bamboeterras Pro is een combinatie van roosters met bamboe vlonderplanken. De bamboe vlonderplanken zijn al van tevoren op de roosters aangebracht, waardoor er in zeer korte tijd een duurzaam en stabiel bamboeterras kan worden aangelegd. De vlonderplanken zijn ook als los klimaatconcept verkrijgbaar.

Met Aquadyne Drainage biedt TONN een drainagesysteem dat op CO2 neutrale wijze is geproduceerd van gerecycled afval. Aquadyne slaat water op en voert het af en kan uitstekend onder de roosters en het bamboe worden gelegd.

Door de grote waterbufferingcapaciteit is het ook mogelijk om gras of sedumbeplanting rechtstreeks op het

materiaal aan te brengen. Aquadyne is geschikt voor het draineren van bijvoorbeeld sportvelden, parken en groene parkeerplaatsen, maar ook voor dijkversteviging of verticale beplanting.

i TONN Nederland Heerenveen T: 0513-636321 www.tonn.nl Standnummer: 4.083

Pluk de vruchten van de Beslissingsboom Op de Dag van de Openbare Ruimte in Houten op 12 en 13 oktober aanstaande presenteert speeltoestellenleverancier KOMPAN b.v. een nieuwe adviseringstool voor de inrichting van uw speelomgeving; de Beslissingsboom. De adviseurs van het bedrijf zijn vanaf nu uitgerust met deze geavanceerde en kindgerichte methode om de behoeften van klanten op het gebied van spelen en speelplekken te specificeren.

De tool is ontwikkeld door het KOMPAN Play Institute, een internationaal samenwerkingsverband van ontwerpers, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, pedagogen en gedragswetenschappen. De Beslissingsboom heeft vijf takken, of aandachtsgebieden, en analyseert alle belangrijke overwegingen voordat de professionele landschapsontwerpers van KOMPAN starten aan het daadwerkelijke ontwerp van de speelplek. Samen met de klant wordt de doelgroep bepaald, omgeving en ruimte verkend en te stimuleren competenties en spelvormen geselecteerd op basis van de projectdoelen.

De nieuwe adviseringstool voor speelomgevingen

De Beslissingsboom sluit af met een stijlkeuze; de klant kan kiezen uit drie klassieke stijlen die voor een verrassend resultaat ook gecombineerd kunnen worden: de traditionele, moderne en de natuurlijke stijl. Bij keuze voor de laatstgenoemde stijl gaat er door KOMPANâ&#x20AC;&#x2122;s recente overname van Ovaal speelconcepten een wereld aan aantrekkelijke speeloplossingen open. Het natuurlijke productassortiment, de visie en de kennis op het gebied van natuurlijk spelen bij Ovaal vormen een mooie aanvulling op de dienstverlening van KOMPAN.

Tijdens de Dag van de Openbare Ruimte in Houten op 12 en 13 oktober aanstaande, presenteren de twee bedrijven gezamenlijk hun samengesmolten visie en productaanbod, waaronder de Beslissingsboom.

i KOMPAN b.v.

Zaltbommel T: 0418-681468 www.kompan.nl Standnummer: 2.081

(Advertentie) RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detai normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingspla directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detai normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingspla directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detai normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingspla directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg RAW bestek begroting technisch ontwerp detail normaalprofiel beplantingsplan directievoering aanbesteding raming co-design bestrating riolering raamovereenkomst boomrooster heestervak bruggen verlichting landschap bouwvergadering grondverbetering fundering bestekstekeningen constructies grondwerk nazorg S t r a a t b e e l d september 2011

ommekeer in beheer www.dggroep.nl

bezoek onze stand op de Dag van de Openbare Ruimte (hal 3, stand 3.069)

71

functioneel straatmeubilair passend in uw straatbeeld Koninklijke Bammens heeft voor u een afvalbak die deze wensen vervult

Citypole

voor city identity op A-locaties bezoek ons op de dag van de openbare ruimte stand 2004

Ons standnummer: 2.072

Ident Projects vertegenwoordigt NERI Kiosken in Nederland Sinds 1 augustus jongstleden is Ident Projects exclusief vertegenwoordiger van de NERI-kiosken in Nederland.

Het uit Italië afkomstige NERI maakt en levert sinds 1962 de herkenbare zes- of achtkantige kiosken waarin uiteenlopende commerciële en publieke functies aangeboden kunnen worden.

Voor Ident Projects, gespecialiseerd in het inrichten van ATM- en winkellocaties in opdracht van ondermeer ING bank, vormen de kiosken een goede aanvulling op het bestaande producten- en dienstenpakket, laat algemeen directeur Andries Cats weten. Vermelding van kiosken in het productengamma van het bedrijf leidde dermate vaak tot spontane aanvragen, bijvoorbeeld doordat in bestemmingsplannen expliciet NERI kiosken werden voorgeschreven, dat er voldoende vertrouwen was in een samenwerkingsverband met NERI. Product- én dienstenpakket “Het fysieke product vormt uiteraard de basis van onze dienstverlening”, aldus Cats. “En al is de zes- of achthoekige vorm leidend, daarbinnen is qua uitvoering en omvang van alles mogelijk. We maken kiosken van 4 tot 100 vierkante meter in klassieke of moderne uitvoering.” Naast kiosken bestaat het NERI-assortiment ook uit veranda’s, paviljoenen en straatmeubilair. De dienstverlening van Ident Project gaat desgewenst verder dan alleen de levering van een kiosk. Bij diverse projecten treedt Ident Projects op als adviseur, ontwikkelaar of projectmanager. Ook wordt de realisatie ter hand genomen als gedelegeerd opdrachtgever of op basis van een vast budget binnen een turnkey project waarbij nauw wordt samengewerkt met geselecteerde aannemers. Concreet kan Ident Projects dus een rol spelen

bij ontwerp, plaatsing en onderhoud maar ook bij locatiekeuze, ondersteuning bij het vaak complexe (omgevings)vergunningentraject of overleg met nutsbedrijven. Cats: “Deze regievoering wordt bij relatief kleine projecten niet zo vaak door externe partijen aangeboden. Juist dit ontzorgen van klanten, voor wie het laten plaatsen van een kiosk vaak geen alledaags werk is, wordt erg gewaardeerd. We behoeden onze klanten voor valkuilen en, zeker net zo belangrijk, zorgen ervoor dat een project binnen minimaal tijdsbestek worden uitgevoerd.”

Breed toepasbaar qua locatie en functie In thuisland Italië zijn NERI-kiosken bijna letterlijk op elke hoek van de straat te vinden als boeken- of bloemenkiosk. Zo ver zal het, gezien het Nederlandse klimaat, hier niet komen. Toch zijn er volop mogelijkheden voor plaatsing van kiosken met uiteenlopende functies. Zo kan een kiosk in plaatsen langs de Noorzeekust, aan het IJsselmeer of in bosrijke omgevingen commercieel gezien een functie vervullen als horeca-kiosk, als boekshop of als bloemenwinkel. En ook een meer publieke rol vervullen als muziek- cq entertainment kiosk of bijvoorbeeld als (neven)vestiging van een VVV-kantoor. De herkenbare stijl van de Neri-kiosken, die eventueel qua uitstraling op maat kan worden gemaakt voor een opdrachtgever, kan voor een gemeente of bijvoorbeeld een VVV-organisatie ook een waardevolle bijdrage leveren aan het gewenste imago.

Exploitatie Voor de exploitatie van de kiosken zijn diverse modellen denkbaar waarbij de rol voor overheden, exploitanten en Ident Projects sterk kan varië-

ren. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat gemeenten op een of meerdere locaties kiosken door Ident Projects laten ontwikkelen waarbij ook de verhuur onder verantwoordelijkheid van Ident Projects wordt gebracht. Naast een versterking van het stads- of dorpsgezicht kan een kiosk op deze manier ook een bijdrage leveren aan de financiële huishouding van een gemeente.

i Ident Projects bv Amsterdam T: 020-4624010 W: www.identprojects.nl

S t r a a t b e e l d september 2011

73

Begraafplaatsen & bomen

Tekst: Ada Wille

Bomen zijn van oudsher onlosmakelijk verbonden met de mens en zijn omgang met dood en leven. Bij jubilea, geboorte en dood worden bomen geplant en op onze begraafplaatsen zijn bomen onmisbaar. Veel oude en monumentale bomen zijn te vinden op onze kerkhoven en begraafplaatsen. En op nieuwe begraafplaatsen en uitbreidingen krijgen bomen nog steeds een plek, zij het vaak niet de meest ideale...

In Nederland ligt men na het overlijden “onder de groene zoden”.

Engelsen zijn bloemrijker ingesteld en refereren aan “Pushing up the daisies”. Feit is dat we allebei qua begraafplaatsarchitectuur tot de zone horen waar begraafplaatsen als parken worden aangelegd, zoals met name in Noord-Europa

en Noord-Amerika het geval is. Dit in tegenstelling tot meer zuidelijke landen waar meer een ‘necropolen’ (dodensteden) cultuur heerst waar niet het groen maar de monumenten overheersen.

In 1827 werd het begraven in de kerken en op de kerkhoven binnen de bebouwde kom verboden.

Bij Koninklijk Besluit van 22 augustus 1827 werd elke gemeente met meer dan 1000 inwoners verplicht om een begraafplaats buiten de stad aan te leggen. De nieuwe begraafplaatsen bij de grotere steden werden veelal in de romantische landschappelijke stijl aangelegd, een stijl die in die periode juist op zijn hoogtepunt was in Nederland. Bomen namen in de ontwerpen een belangrijke plaats in.

Melancholische tuinen In 1779 werd er in Nederland een vertaling uitgegeven van het boek ‘Anmerkingen uber die Landhauser und die Gartenkunst’ uit 1773 van de Duitse tuintheoreticus Hirschfeld.

Hierin beschrijft hij allerlei bijzonderheden over de Engelse tuinkunst, waarin grafmonumenten ook aan bod komen.

In het vijfde deel van “Theorie der

Oude en nieuwe eiken op uitbreiding begraafplaats Kranenburg, Zwolle

74

S t r a a t b e e l d september 2011

Meerstammige Magnolia op Assistenskirkegård, Kopenhagen

Gartenkunst” uit 1785 rekent hij begraafplaatsen tot de ‘melancholische tuinen’: Die Baüme müssen durch braunes und dunkles Laub die Trauer der Szenen ankündigen; Nadelgehölze gehören besonders wegen ihre Steifigkeit und ihres Ernstes in diese Pflanzung. Beplanting met donker geboomte, sparren en cipressen en treurbomen verhogen de atmosfeer van droefheid en reinigen de lucht. Een uitgebreid sortiment van bomen en heesters in combinatie met geurende planten creëren in combinatie met de grafmonumenten een schilderachtig geheel, dat niet afschrikt maar de bezoeker juist uitnodigt tot wandelingen, het bekijken van de grafmonumenten en stille overpeinzingen over de menselijke vergankelijkheid. Het verdriet en angst worden door de beplanting afgezwakt tot melancholie.

Juiste boom op de juiste plaats Alhoewel in de huidige maatschappij het romantische natuurideaal van de Engelse landschapsstijl en het dwepen met melancholie niet echt meer speelt, heeft de natuuridylle in de vorm van een groene, parkBloeiende Judasboom op Begraafplaats Zorgvlied, Amsterdam

Aquarel impressie ontwerp uitbreiding begraafplaats Den Helder met o.a. een laan van Iepen.

achtige begraafplaats nog steeds een grote aantrekkingskracht. Niet alleen als rustplaats voor onze doden, maar ook steeds meer als verblijfsruimte waar men het jachtige hedendaagse leven even kan ontvluchten en relativeren. Ook spelen deze plekken ecologisch gezien een steeds belangrijkere rol in onze verstedelijkte gebieden. Het aantal te realiseren graven en de toepassing van (grote)bomen staan echter op gespannen voet met elkaar waardoor of de één of de ander vaak in verdrukking komt. De juiste boom op de juiste plaats geldt ook hier, om duurzaamheid, vitaliteit en de juiste beeldkwaliteit te waarborgen. Het ruimen van graven behoort nu eenmaal tot de praktijk van onze laatste rustplaats.

Bloeiende Japanse kersen op begraafplaats Zorgvlied, Amsterdam

Praktische adviezen Bomen die te dicht op graven worden geplant raken hierdoor beschadigd. De juiste afstand grafboom voorkomt veel problemen.

Begraafplaatsen worden met het oog op de grondwaterstand opgehoogd wat niet de meest ideale groeiplaats oplevert. De juiste plantgatvoorbereiding en beheer kan hier ondersteuning bieden om hier toch de monumentale bomen van de toekomst te laten groeien. Een goed sortiment, dat het ontwerp en de sfeer versterkt, vraagt het nodige van de beplantingskennis van de architect. Bij bepaalde specifieke eisen qua vorm, maat en/of sortiment , is het aan te bevelen deze onderdelen uit het bestek te halen en er een directielevering van de maken. Hier kan de ontwerper gebruik maken van de knowhow van de kweker en samen met de opdrachtgever al vast die onderdelen inkopen die straks beeldbepalend zullen zijn.

Als ontwerper heb je het gevoel in een `snoepwinkel` te lopen. Voor

opdrachtgevers gaat er vaak een (bomen)wereld open en werkt het zeer enthousiasmerend om te investeren in goed plantmateriaal van een mooie maat.

Tijd is de grootste frustratie in dit vak (“boompje groot, plantertje dood”).

Dus goede plantgatvoorbereiding, juiste soortkeuze, goed plantmateriaal en deskundig beheer zijn cruciaal voor motiverende resultaten.

Architecten, beheerders en kwekers kunnen elkaar daarin ondersteunen, want een Japans gezegde luidt: “Hij die een boom plant, heeft niet voor niets geleefd…”.

i

WILLE Landschaps- & Begraafplaatsarchitectuur Koudekerk a/d Rijn T: 071-3419097 www.adawille.nl Standnummer 3.070

Bloeiende Honingboom op Begraafplaats Kranenburg, Zwolle

Treurbeuk Begraafplaats Spanjaardslaan , Leeuwarden

S t r a a t b e e l d september 2011

75

Speel op zeker

Uw partner in speelterreinen

Speelgedrag is de basis van leefgedrag. Een veilig, origineel én educatief speelterrein vraagt daarom om een professionele aanpak. Dat weet ú, en dat weet Proludic. We zijn de juiste partner voor het ontwerpen, aanleggen én onderhouden van een speelterrein dat uw doelgroep stimuleert en uitdaagt. Kies dus voor de zekerheid van een doordacht en doeltreffend speelterrein.

Kies voor Proludic.

R

Proludic Langenboomseweg 58a 5451 JM Mill T. 0485 - 470 724 E. info@proludic.nl

www.proludic.nl

Dubbellaags stallingsysteem Optima vernieuwd Jan Kuipers Nunspeet introduceert een geheel vernieuwde versie van haar dubbellaags stallingsysteem Optima. Een modern systeem dat ondermeer voldoet aan de door ProRail gestelde eis om een optimale combinatie te bieden tussen’ zo compact mogelijk en zo gebruiksvriendelijk mogelijk’. De eerste 4.500 fietsparkeerplaatsen voor ProRail zijn inmiddels in bestelling geplaatst.

Op stations kan, net als steeds op een toenemend aantal locaties in de openbare ruimte, met een enkellaags parkeersysteem onvoldoende worden voldaan aan de nog altijd groeiende vraag naar fietsparkeercapaciteit. Dus laat ProRail de komende periode ruim 100.000 fietsparkeerplaatsen op haar stations.

In het daartoe uitgebrachte Programma van Eisen van ProRail staan functionaliteit, veiligheid, inpassing en gebruiksgemak centraal.

Zo dient het systeem ondermeer zelfverklarend te zijn, geen schade aan fiets of gebruiker te kunnen veroorzaken en geschikt te zijn voor het steeds gevarieerdere aanbod van fietstypen. Ook dienen de uitstekende elementen dienen een opvallende kleur te hebben. En de uitneemen stallingstijd mag bij voorkeur 10 en maximaal 20 seconden in beslag nemen. Dat de vernieuwde Optima aan alle gestelde voldeed, blijkt uit

uiteindelijke systeem te ontwikkelen”. Jan Kuipers zal in opdracht van ProRail de komende periode circa 35.000 fietsparkeerplaatsen inrichten met haar Optima, die uiteraard ook op diverse andere locaties waar fietsparkeren een probleem is haar nut kan bewijzen.

i Jan Kuipers Nunspeet bv T: 0341-252944 www.jankuipers-nunspeet.nl Standnummer: 2.059 het gegeven dat ProRail alleen systemen heeft vrijgegeven die aan alle gestelde eisen voldeden. De Optima is overigens geschikt voor binnen- én buitenopstellingen en de vernieuwde versie is ook beter bestand tegen buitenomstandigheden. De gasdrukveer is weggewerkt in de goot en de wielgleuf is zodanig ontworpen dat deze een afdekking vormt op de goot waarin deze glijdt. Dit voorkomt inwaaien van zand en vuil.

“Lang voor het tot stand komen van het door ProRail aangeleverde Programma van Eisen, is ons bedrijf reeds met ontwikkelen van een nieuw stallingssysteem bezig geweest”, aldus projectleider André Kleiberg. ”Kennis en inzicht van uitgangspunten zoals deze in de praktijk voorkomen, hebben we meegenomen in ons designer 3D-modelling programma. Daardoor waren we in staat om in een relatief korte tijd het

Hoogwaardig en veelzijdig Jan Kuipers Nunspeet heeft een nieuw gezicht.

Onder de noemer Hoogwaardig en veelzijdig presenteert het bedrijf zich sinds kort met een compleet nieuwe huisstijl aan haar relaties. Met ondermeer een nieuw bedrijfslogo, een volledig vernieuwde en interactieve website en nieuwe productbladen. “We willen onze relaties op een moderne manier laten zien wie we zijn en wat we als Jan Kuipers Nunspeet voor hen kunnen betekenen”, aldus Algemeen Directeur Martin van Brederode. “Ik nodig iedereen dan ook van harte uit om eens een bezoek te brengen aan onze vernieuwde website!”

S t r a a t b e e l d september 2011

77

Bezuinigen en tegelijkertijd goodwill kweken:

Een toegankelijke openbare ruimte voor iedereen loont

Tekst: Agnes Joostema

agnes@acquirepublishing.nl

Iedere gemeente in Nederland is op de hoogte van de naderende vergrijzing en bereidt zich hier zo goed mogelijk op voor. Ook spelen de verplichtingen ten opzichte van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) een rol in de beleidsvorming.

Gemeenten pakken bovendien massaal de bushaltes aan in het kader van de Wet Gelijke Behandeling, die sinds medio 2011 ook van kracht is binnen het OV: bushaltes moeten toegankelijk zijn. Om dit te bewerkstelligen wordt dit deels door het Rijk gesubsidieerd. Toch wordt een toegankelijke buitenruimte voor iedereen niet altijd als vanzelfsprekend beschouwd. Het onderwerp komt dan ook niet bij ieder schetsontwerp al onder de aandacht.

Een uitzondering op de regel is de gemeente Vught. Niet alleen kijkt Vught met een open blik naar de buitenruimte, het aantal mensen met een visuele of lichamelijke beperking is bovendien zo hoog, dat meer aandacht voor toegankelijkheid broodnodig is. Jack Dikmans, operationeel manager Beheer Openbare Ruimte gemeente Vught: “Van oudsher

“Ons streven is om heel Vught toegankelijk te maken” zijn er veel visueel gehandicapten in Vught, omdat hier lange tijd het Steffenberg Instituut was gevestigd; een instelling die blinden hun weg leerde vinden; ook in de openbare ruimte.” Dit instituut is uiteindelijk verdwenen, maar daarvoor in de plaats kwam de Robert Coppes Stichting. Deze stichting biedt woonondersteuning aan mensen met een beperking. In Vught heeft de stichting vier woonvoorzieningen voor (jong) volwassenen en ze biedt bovendien ambulante begeleiding aan zelfstandig wonende blinden en slechtzienden in Zuid-Nederland.

Daarnaast is in Vught de Stichting Blizo Werkgemeenschap actief: een leerwerkbedrijf voor mensen met een visuele of auditieve beperking.

Om een indicatie te geven van de verhoudingen: de gemeente Vught heeft 25.000 inwoners waarvan 400 á 450 kampen met een beperking.

“Je begrijpt dat wij als gemeente gewoonweg niet om het onderwerp heen kunnen”, onderstreept

Checklist voor toegankelijke OR De gemeente Vught hanteert een handige checklist die wordt gebruikt in de toetsingsfase van een nieuw ontwerp. Samen met de Werkgroep Toegankelijk Vught wordt gekeken naar: • Obstakels in de openbare ruimte • Zichtbaarheid van obstakels • Voldoende vrije doorgang • Alle verlaagde trottoirs aanwezig • Opening roosters niet te wijd • Ondergronden stroef genoeg • Ondergronden hard genoeg • Ondergronden genoeg contrast • Voldoende draaimogelijkheden • Voldoende rustmogelijkheden • Voldoende gids- en geleidelijnen • Voldoende markering • Voldoende oversteken aanwezig • Oversteken niet te breed of lang • Voldoende zicht als weggebruiker • Voldoende bedieningselementen bruikbaar • Hoogteverschillen niet te groot • Hellingbanen zijn toegankelijk • Begroeiing vormt geen obstakels • Alle faciliteiten bereikbaar Bron: gemeente Vught

78

S t r a a t b e e l d september 2011

Lezing: ‘Geld besparen met toegankelijkheid’ Gemeenten hebben steeds minder geld te besteden voor zaken in de openbare ruimte. Wilt u kosten besparen en tegelijkertijd goodwill kweken binnen uw gemeente? Laat u dan inspireren tijdens de Dag Openbare Ruimte, dé vakbeurs van het jaar voor iedereen die zich bezighoudt met de inrichting van de OR. Op donderdag 13 oktober 2011 geeft Jack Dikmans van de gemeente Vught hier in de ochtend een lezing over de do’s en dont’s omtrent het creëren van een toegankelijke buitenruimte voor iedereen.

Kijk op www.openbareruimte.nl voor het lezingprogramma en tijden.

Dikmans. “Daarom hebben we de Werkgroep Toegankelijk Vught in het leven geroepen.” Naast diverse ervaringsdeskundigen bestaat deze uit vertegenwoordigers van Sensis, de Robert Coppes Stichting, Ouderen Samen en de Scoot Mobiel Club.

De gemeente wordt vertegenwoordigd door een werkvoorbereider en de uitvoerder: Jack Dikmans. “De komende tijd staan er veel recon-

structieprojecten op de planning.

Voordat we aan de daadwerkelijke uitvoering beginnen, leggen we het eerste schetsontwerp al voor aan de werkgroep. Ze kijken bijvoorbeeld of de trottoirs breed genoeg zijn, of de looproute vrij van obstakels is en of het ontwerp rekening houdt met voldoende veilige oversteekplaatsen. Aanpassingen in dit stadium voorkomen hoge kosten achteraf.”

Daarnaast heeft de gemeente via de werkgroep een klachtenlijn in het leven geroepen. Per kwartaal komen hier gemiddeld twintig meldingen binnen. Uit cijfers van de werkgroep blijkt dat in 2010 slechts enkele klachten zijn ontvangen: over het strooibeleid, de busroutes en de toegankelijkheid van het gemeentehuis na renovatie. Dikmans: “Er komen bijvoorbeeld vragen binnen over

gestandaardiseerd.

Zelfs aannemers die voor de gemeente werken worden duidelijk geïnstrueerd: ”Op dit moment wordt in Vught glasvezel aangelegd. De opzichter moet erop toezien dat mensen met een beperking tijdens de werkzaamheden veilig kunnen passeren en ’s avonds moet alles goed zijn afgezet met hekken om ongelukken te voorkomen”, aldus Dikmans.

aanpassingen als drempelverlagingen bij openbare gebouwen. Komt dezelfde klacht vaak voor en heeft de aanpassing haar nut goed bewezen, dan wordt deze standaard in de bestekken opgenomen. Zo kregen we een jaar of drie geleden meldingen binnen van visueel gehandicapten: ze konden de houten paaltjes die standaard worden geplaatst bij lastige verkeerssituaties niet goed zien.

Als oplossing werd geopperd alle paaltjes wit te verven. Omdat het zo’n vierduizend paaltjes bedraagt zagen we dit niet zitten. In plaats daarvan hebben we een fabrikant bereid gevonden een plastic kapje te fabriceren; een goedkopere en eenvoudige oplossing die nu standaard bij nieuw te plaatsen paaltjes wordt toegepast.” Ook zijn bijvoorbeeld alle rubberen tegels vervangen door exemplaren van steen.

Ook deze toepassing is vervolgens

Vergrijzing in Nederland Vooral door een naar Europese maatstaven langdurig hoog geboortecijfer, was Nederland voorheen minder sterk vergrijsd dan zijn buurlanden en de meeste andere Europese landen. Binnen ons land bestaan echter wel zeer grote verschillen in vergrijzing. In perifere en welvarende gemeenten is de grijze druk tot bijna vijf keer zo hoog als in de jongste gemeenten. De toename van het aantal 65-plussers is in het afgelopen decennium onder mannen twee keer zo groot geweest als onder vrouwen. Deze ontwikkeling hangt sterk samen met de historische sekse specifieke trends in de sterfterisico’s. In absolute zin hebben de dalende sterftecijfers voor hart- en vaatziekten in de afgelopen vier decennia het meest bijgedragen aan de stijging van de levensverwachting. Sinds 2002 neemt de levensverwachting – en daarmee de vergrijzing – sneller toe dan voorheen en loopt ons land weer in de pas met andere West-Europese landen. Vanaf 2011 vergrijst Nederland in versneld tempo. De omvangrijke babyboomgeneratie en het snel gegroeide aantal (oudere) niet-westerse allochtonen leveren in de komende decennia een grote bijdrage aan de vergrijzing.

Bron: CBS

S t r a a t b e e l d september 2011

79

De Werkgroep Toegankelijkheid Vught organiseert regelmatig workshops voor bijvoorbeeld winkeliers en buitendienstmedewerkers van de gemeente, om bewustwording te creëren voor de zaken waar mensen met een beperkte mobiliteit tegenaan lopen.

De groep gaat dan gewapend met blinddoek en rolstoel de buitenruimte in om aan den lijve te ondervinden waar voor mensen met een beperking de manco’s liggen.

Ook deelt de groep gele kaarten uit aan Vughtenaren, in de hoop hen bewust te maken van de hinder die ze onbedoeld veroorzaken door hun gedrag op de weg of het trottoir. Eens in de drie, vier maanden heeft de gemeente overleg met de werkgroep, om de gedane zaken te bespreken en de komende actiepunten te bepalen.

Aandacht voor ouderen Er is in Vught niet alleen aandacht voor mensen met een beperking.

Gezien het bovengemiddelde aantal

Blinden en slechtzienden in Nederland Naar schatting 220.000 tot 320.000 Nederlanders hebben een visuele beperking in beide ogen (visus minder dan 0.3 met beschikbare correctie). Tussen de 33.000 en 45.000 van hen zijn blind (visus minder dan 0.05) en 115.000 tot 175.000 slechtziend (visus tussen 0.3 en 0.05). Ongeveer 62.000 tot 110.000 Nederlanders zijn blind of slechtziend als gevolg van refractie afwijkingen zonder goede correctie.

Indien ruimere definities gehanteerd worden, zoals in de Verenigde Staten en Australië, zijn er ten minste 321.000 mensen met een visuele beperking (visus <0.5 met beschikbare correctie) in Nederland. Van hen zijn er 63.000 blind (visus <0.1) en 168.000 slechtziend (visus <0.5 en ≥0.1). Daarnaast zijn er naar schatting 90.000 Nederlanders blind of slechtziend als gevolg van refractie afwijkingen omdat ze geen, of niet de juiste bril hebben.

Ongeveer 85% van visuele beperkingen in Nederland komt voor bij mensen van 50 jaar en ouder. Boven de 50 jaar neemt de prevalentie exponentieel toe met de leeftijd. Twee maal zoveel vrouwen zijn visueel beperkt in vergelijking met mannen.

Bron: VISION 2020 Netherlands

zorginstellingen in Vught, speelt toegankelijkheid voor ouderen ook een grote rol.

“Prioriteiten die we in dit kader hebben geformuleerd, zijn bijvoorbeeld dat alle looproutes naar de bejaardentehuizen goed begaanbaar

moeten zijn en dat deze in de winter -indien nodig- sneeuwvrij worden gehouden”, licht Dikmans toe.

“Uiteindelijk is ons streven om heel Vught toegankelijk te maken, voor iedereen.”

Stediflex abri in Dongeradeel Duur·zaam bn 1 van lange (levens)duur; wat lang blijft bestaan; blijvend; lang goedblijvend 2 ontwikkeling die voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder afbreuk te doen aan de mogelijkheden voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien (Bron: Kramers Nederlands Woordenboek) Duurzaamheid voor producten in de openbare ruimte laat zich niet alleen vertalen naar levensduur en productieproces, zoals in de officiële definitie, maar ook qua vandalismebestendigheid. Niet zelden worden openbare voorzieningen immers zwaar beschadigd door baldadige jeugd.

In Gemeente Dongeradeel (Friesland) was de vernielzucht voornamelijk gericht op abri’s en dus heeft men Stedon de opdracht gegeven

80

S t r a a t b e e l d september 2011

een vandalismebestendige abri te ontwikkelen.

IJzersterke abri De constructie van de bushokjes is vervaardigd van dikwandig staal en bestaat slechts uit twee delen.

Om criminaliteit te ontmoedigen is de abri zowel transparant als onbreekbaar door gebruik te maken van Stediflex, een soort breekvaste acrylplaat met de helderheid van glas. Een demonstratie van de ijzersterke eigenschappen van Stediflex is te bekijken op: www.youtube.com/ stedonbv. De abri wordt gemonteerd op een betonnen plaat. Het geheel is hierdoor onderhoudsarm, omdat begroeiing niet de gelegenheid krijgt om in de constructie te groeien. De abri kan ondermeer worden uitgebreid met reclamegelegenheden, een extra plaat beton met daarop een fietsenstalling en afvalbak, Led verlichting voor extra veiligheid, een

transparant dak van Stediflex en leunbeugels in de abri. De bushokjes zijn uit te voeren in iedere standaard RAL kleur.

i Stedon Leeuwarden T: 058-2880700 www.stedon.nl Standnummer: 2.043

Dag van de Openbare Ruimte Hal 1 standnummer 1046

www.vdboschbeton.nl

Van Vliet specialist op het gebied van buitenruimte Cultuurtechniek â&#x20AC;˘ Groenvoorziening Dakbegroening â&#x20AC;˘ Veilige speelplaatsen

... het plan voor beter spelen Speelplan BV Randstad 22-129 1316 BW Almere T 036 523 61 27 F 036 523 61 28 E info@speelplan.nl W www.speelplan.nl

Speelruimte ontwerp en -realisatie Beleids- en beheeradvies op maat Veiligheidsinspecties en HIC-metingen

Van Vliet Buitenruimte b.v.

Postbus 57, 3480 DB Harmelen | T (0348) 688 222 Vestiging West Energieweg 4, Harmelen Vestiging Noord Eekhorstweg 24 - 4, Meppel info@vanvlietbv.nl | www.vanvlietbv.nl

(Advertorial)

Boulevardbestrating met BlueAir®-Technology Op de foto ziet u het stationsplein in Mülheim (Duitsland) waar de eerste ca. 1000 m2 bestrating met BlueAir®-Technology is geplaatst.

In dit geval is gekozen voor de productgroep Terra, in de projectversie Stazione in een antracietkleurige uitvoering.

Formaten: 45x22,5 cm en 22,5x22,5 cm - 12 cm dikte.

Exclusief en luchtzuiverend

belangrijke pleinen in binnensteden. Vandaar de keus om de nieuwe BlueAir®-Technology op de Boulevardlijn toe te passen: in de stad valt op het gebied van luchtzuivering de meeste directe milieuwinst te behalen.”

BlueAir®

Boulevard is de naam van het geslepen bestratingssysteem van Metten Stein+Design, ‘s wereld grootste producent van geslepen straatstenen. Bij het slijpen van betonmaterialen ontstaat door de gebruikte natuurstenen toeslagstoffen een zeer markant beeld. Boulevard omvat een breed assortiment van formaten

De BlueAir®-Technology speelt in op recente wetenschappelijke ontwikkelingen waarbij titaandioxide in buitenproducten wordt verwerkt. Onder invloed van daglicht zet deze stof NOx (stikstofoxiden) om in, veel minder schadelijk, NO3 (nitraat) dat zich mineraliseert aan het oppervlak van de straatsteen en wegspoelt bij een regenbui. Dit effect is aangetoond door het onafhankelijke Fraunhofer-Instituut. In geval van de BlueAir® is de titaandioxide verwerkt in het product zelf.

De luchtzuiverende werking verminderd in de loop der tijd niet en heeft dezelfde levensduur als de bestrating zelf. Bij Metten Stein+Design zijn inmiddels zes van de bestratingsystemen op verzoek leverbaar met BlueAir®.

Duurzaam de norm

en dikten, verkrijgbaar in oneindig veel kleurschakeringen. De standaard Boulevard serie is nu zonder meerprijs leverbaar met de innovatieve BlueAir -Technology, waarmee de ®

straatbedekking een bewezen luchtzuiverende eigenschap heeft gekregen. In combinatie met de exclusieve uitstraling een ideaal product voor toepassing in binnenstedelijk gebied.

De toplaag van Boulevard is samengesteld uit diverse zandsoorten, natuurstenen splitsoorten en cement. Het zand bepaalt grotendeels de basiskleur van de steen, het gebruikte split de nuance. Deze kleine natuurstenen deeltjes worden uitgesproken zichtbaar gemaakt door de toplaag te slijpen. Het conceptuele leveringsprogramma van het Duitse familiebedrijf dat zich in het hoogsegment van de markt beweegt, geeft u de mogelijkheid om in exact hetzelfde materiaal ook maatwerk straatmeubilair, kunstwerken of muursystemen uit te laten voeren. Marcel Schemkes, directeur van Metten Stein+Design Nederland, legt uit: “Het geslepen oppervlak geeft de bestrating een chique uitstraling, passend in winkelstraten en op 82

S t r a a t b e e l d september 2011

Schemkes: “Negentig procent van de grondstoffen die we gebruiken reist maximaal 150 km alvorens in onze fabriek verwerkt te worden. En de verwerkingsprocessen zijn zo water- en energiezuinig mogelijk.” Met dezelfde duurzame gedachte stelt het familiebedrijf de Boulevardbestrating in de standaarduitvoering zonder meerprijs verkrijgbaar met BlueAir®-Technology. “We verwachten eigenlijk geen normale Boulevardstenen meer te verkopen.

Nu is de technologie nog vrij nieuw maar net als de autokatalysator destijds, denken wij dat luchtzuiverende bestrating de standaard wordt.”

i Metten Stein+Design Eck en Wiel T: 0344-661764 www.metten.nl Standnummer: 3.022

-

3D-stabiliteitsmetingen op lichtmasten, VRI’s en brugleuningen.

Rei-Lux is gespecialiseerd in het uitvoeren van zowel statische- als dynamische 3D-metingen op lichtmasten tot 40 m hoogte, verkeersportalen, zweepmasten en brugleuningen waardoor het gehele object wordt gemeten en gewaarborgd.

De Rei-Lux 3D-meettechniek biedt u: •

Waarborgen van openbare veiligheid

•

Het verlengen van de economische levensduur

•

Het uitstellen van grote investeringen (het vervangen van oudere lichtmasten en VRI’s)

•

Het beperken van de gemeentelijke aansprakelijkheid door de geboden garantie

•

Een positieve bijdrage verlaging CO2 uitstoot

•

Geen overlast tijdens de meetwerkzaamheden

Rei-Lux: 3D-meten is zeker weten...

Wilt u meer weten? Bel 073 684 1050 of kijk op www.rei-lux.nl

Het mooiste straatmeubilair komt tegenwoordig uit Klaaswaal!

www.straatstaal.nl

Parallelweg 28 - 3286 LR Klaaswaal - Tel. 0186 631 155 - Fax 0186 572 301 - info@straatstaal.nl

S t r a a t s t a a l i s e e n o n d e r d e e l v a n Va n R i j s o o r t B u i g w e r k

Bamboe, het duurzame alternatief Solid Bamboo, handelsmerk van Green Import BV, introduceert op de Dag van de Openbare Ruimte dubbel duurzaam straatmeubilair. Daarmee wil het bedrijf gemeenten en andere overheidsinstanties, woningcorporaties en bedrijven tonen dat juist ecologisch verantwoord straatmeubilair een duurzame investering is.

Verantwoorde keuze Anne Blauw van Green Import ligt toe: “In vergelijk met houtsoorten als merbau en meranti neemt bamboe ruim vier maal zoveel CO2 op en geeft 35% meer zuurstof af. Bovendien hebben de – vaak illegaal gekapte en met uitsterven bedreigde - hardhoutbossen 50 tot 120 jaar nodig om te herstellen na de kap. Het snel tot wasdom komende bamboe daarentegen kan binnen 3 tot 5 jaar opnieuw geoogst worden. Dit - en meer – maakt bamboe een ecologisch verantwoorde grondstof en de meest duurzame keuze.”

Buitengewoon sterk Alle producten van Solid Bamboo zijn FSC-gecertificeerd en dankzij de gepatenteerde Density-Thermo

behandeling buitengewoon sterk.

Hiermee worden de uit verantwoord beheerd bos geoogste bamboevezels onder extreem hoge druk verhit en geperst tot platen met een gewicht van maar liefst 1200kg/m3.

Het zo verkregen materiaal behoort tot duurzaamheidsklasse 1, heeft een fraaie, karakteristieke structuur en is daarmee het alternatief voor alle hardhoutsoorten. Solid Bamboo levert meer duurzame bamboeproducten voor toepassing in de openbare ruimte. Vloerroosters voor bekleding van vlonders, terrassen en steigers, dekdelen voor het vervaardigen van straatmeubilair, terrasdelen met Solid Grip en brugdekdelen.

Solid Bamboo primeur De op de Dag van de Openbare Ruimte geïntroduceerde Solid Bamboo stadsbank is dubbel duurzaam, want 100% ecologisch verantwoord geproduceerd en dankzij de solide materialen heeft de bank een extreem lange levensduur. Het ontwerp is tot stand gekomen in samenwerking met Studio REDD waardoor niet

alleen een milieuvriendelijk maar ook stijlvol stadsmeubel is gerealiseerd.

Innovatie en inspiratie “Green Import BV blijft met Solid Bamboo volop in ontwikkeling”, benadrukt Blauw. “Door continu de markt te verkennen, de vraag te analyseren en in gesprek te gaan met de uiteindelijke gebruikers van Solid Bamboo producten ziet men trends ontstaan en kunnen vernieuwende producten en diensten worden ontwikkeld. Zo is het sinds kort voor onder meer het stadsmeubilair mogelijk om een service/hergebruikcontract af te sluiten. Zo laten we zien dat we staan voor duurzaam, verantwoord ondernemen en willen blijven innoveren en inspireren.”

i Solid Bamboo Hillegom T: 025–253 44 17 www.solidbamboo.nl Standnummer: 1064

S t r a a t b e e l d september 2011

85

Uw partner voor Aantoonbaar Beheer van de openbare ruimte

Veldcomputers geschikt voor mobiele registratie van inspecties en onderhoudsacties met 100% aantoonbaarheid.

• Gebruiksvriendelijke software voor bomen, speeltoestellen, kunstwerken,verkeersborden etc.

• Hardware (veldcomputers en transponders) voor snel, efficiënt en aantoonbaar registreren.

• Ervaren inspecteurs om u te assisteren bij controles, inspecties en data invoer.

Data Control Transponder Technology BV Randstad 22-129, 1316 BW Almere 036-523 61 25, www.dctt.com

duurzame alternatief

Het

op de Dag ons de Bezoek van

Openbare Ruimte.

Stand 1064 hal 1.

A. Satellietbaan 6-B, 2181 MH Hillegom, The Netherlands T. +31 (0)252 53 44 17 F. +31 (0)252 41 38 53 I. www.solidbamboo.nl E. info@solidbamboo.nl

Hoge Mechanische Resistentie

Maaiveld & Grondstuk

Bescherming

Extreme slijt- en slagvastheid Bestand tegen (chemische) stoffen Lucht- en waterdicht Cradle to Cradle

Dag van de Openbare Ruimte: Standnummer 1.032

Moon van Montad Integraal beheerpakket voor openbare verlichting Moon kan beheertaken van gemeenten overnemen, op een eenvoudige wijze het beheerproces managen en kenmerkt zich door toegankelijkheid, duidelijkheid, inzicht, plannen, meten en organiseren. Moon is een gebruiksvriendlijk, online geautomatiseerd en interactief data beheersysteem dat 24/7 vanaf elke locatie bereikbaar is. Het beheersysteem is altijd up-to-date en inzichtelijk, wat openbare verlichting van gemeenten en/of andere instanties makkelijker beheerbaar maakt.

Het uitgangspunt van Moon is de toegankelijkheid en het inzicht in het verloop van storingen, waarbij te allen tijde geregistreerd wordt wat er in het veld verandert. Het systeem is modulair opgebouwd. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid een methode te creëren waarmee het systeem volledig geautomatiseerd en zeer eenvoudig te gebruiken is.

Het registreren van storingen gebeurt via een online applicatie, die behalve door de beheerder of de aanwezige klachtenlijn (KCC) ook bediend kan worden door de burger.

Aan de hand van de locatie wordt de storing toegekend aan de aan-

nemer. Als de monteur de storing als verholpen heeft gemeld, controleert de beheerder of de werkzaamheden naar tevredenheid zijn uitgevoerd en zal de storing financieel verwerkt worden. Moon is ontwikkeld met moderne programmeertechnieken, waardoor het mogelijk is om op elk actueel apparaat met internetverbinding gebruik te maken van het beheersysteem.

Dhr. Coenraad van de gemeente ’s-Hertogenbosch is blij dat Moon in zijn gemeente operationeel is.

Hij is enthousiast over de

functionaliteit van het systeem en laat weten dat het volledig past in het concept ‘intergraal beheer’ binnen de gemeente. Directeur van Montad Elektrotechnisch Adviesbureau, Henk van Helfert staat u graag te woord op de Dag Openbare Ruimte.

i Montad Adviesbureau BV Tilburg T: 013-5728060 www.montad.nl Standnummer: 2.086

(Advertentie)

nummer 1 in duurzaam Europees hout

kastanje hekwerk • kastanje palen • poorten • buitenmeubilair • eikenhout • douglas & lariks • heide- en wilgenmatten • diverse afrasteringen

www.kastanjehout.nl Van Vliet Kastanjehout | Gooyerdijk 41 | 3947 NB Langbroek | www.kastanjehout.nl t +31 (0)343 454 400 f +31 (0)343 452 004 e info@kastanjehout.nl VanVliet_195mmx61mm.indd 1

17-08-2011 15:17:47

S t r a a t b e e l d september 2011

87

(Advertorial)

‘Boom’ verlicht plein voor Het Kulturhus Holten

In de loop van 2009 rees de vraag: ‘Wat te doen met het voormalige stadhuis van Holten?’. De gemeente was samengevoegd met de gemeente Rijssen en aldaar gevestigd in het nieuwe gemeentehuis. Het voormalige gemeentehuis moest multifunctioneel worden gebruikt. Gekozen werd om van het voormalige gemeentehuis ‘Het Kulturhus’ te maken. Het plein voor het voormalig stadhuis werd opnieuw ontworpen door 4D Architecten uit Enter. Schréder b.v. verzorgde de decoratieve verlichting.

88

S t r a a t b e e l d september 2011

Het Kulturhus is het kloppende hart in het centrum van Holten. Het bestaat uit twee locaties en in het najaar van 2011 komt hier nog een derde bij. Het multifunctionele gebouw biedt plaats aan een groot aantal culturele en maatschappelijke organisaties en heeft bovendien een eigen horecagelegenheid, theater en diverse zalen. Het Kulturhus Holten bruist zeven dagen per week van de enorme verscheidenheid aan activiteiten, variërend van theater en filmvertoningen tot vergaderingen, lezingen, recepties, cursussen en huwelijksplechtigheden.

Puntila armatuur op een boommast Het plein voor Het Kulturhus verdiende de nodige aandacht en moest een nieuwe uitstraling krijgen, passend bij de nieuwe functie van het gebouw. De gemeente Rijssen-Holten koos voor een ontwerp van 4D Architecten uit Enter.

Voor de verlichting van het plein is contact opgenomen met Schréder b.v. De verlichting moest een decoratieve uitstraling krijgen. Om aan dit criterium te voldoen is gekozen voor het Schréder Puntila armatuur, geplaatst op een mast die qua vormgeving is geïnspireerd op een boom. Deze opstelling geeft overdag een zeer decoratieve uitstraling en ’s avonds

(Advertorial)

een mooie sfeerverlichting. In totaal zijn er vier masten geplaatst met elk negen Puntila armaturen voorzien van CDM-T 20 W. De werkzaamheden op het plein zijn in april 2010 aanbesteed en gegund aan Van Gelder K.L.M. b.v.

De uitvoering kwam in handen te liggen van de heer Alex Kramer. Door een prima samenwerking tussen de gemeente Rijssen-Holten, Van Gelder K.L.M. b.v. en SchrĂŠder b.v. zijn de werkzaamheden al op 14 oktober 2010 afgerond. Het plein en het Kulturhus zijn feestelijk en onder grote belangstelling geopend op vrijdag 15 oktober 2010 door burgemeester Arco Hofland, wethouder Hans ter Keurst, voorzitter Flip Buurmeijer en gedeputeerde Piet Jansen.

i SchrĂŠder b.v.

Rhenen T: 0318-489230 www.schreder.com Standnummer: 2.022

S t r a a t b e e l d september 2011

89

• Vervangt tot en met 400W SON-T • Voor alle luminantieklasses ME1-ME6 • Voldoet tot minimaal verblindingsklasse G4 • Verwachte levensduur tot 100.000 branduren • Fit en forget (LED module upgrade mogelijk) • Tot 40% energiebesparing (exclusief dimmen)

De visie wordt zichtbaar Na meer dan 400 miljoen succesvolle led-branduren in Stela, vooral toegepast in verblijfsgebieden, introduceren we Luma voor met name verkeerswegen. Met dezelfde REVOLED™ techniek: een uitgebalanceerde led-toepassing in diverse lumenpakketten voor maximale besparing op energie en onderhoud.

Indal Nederland B.V. T 010 264 01 64, E verkoop@indal.nl www.indal.nl

Kom naa r onze sta nd (nr. 2.0 op de Da 16) g v an d e Openbare en laat u R u im te informere n over Lu ma .

VelopA-Citystyle introduceert Easylift+ Nieuwe generatie dubbellaags fietsparkeersysteem qua techniek en vormgeving

Op talloze locaties in de (semi) openbare ruimte wordt dagelijks de overlast ervaren van het enorme aantal willekeurig geparkeerde fietsen in ons land. Gestimuleerd door de aanbesteding van Prorail voor ruim 100.000 fietsplaatsen bij een groot aantal NS-stations, heeft VelopA-Citystyle een verbeterde versie ontwikkeld van haar Easylift. Met succes, want de komende jaren worden in opdracht van ProRail 65.000 fietsplaatsen ingevuld met de Easylift+.

De Easylift+ is een dubbellaags fietsparkeersysteem, ofwel een fietsenrek met 2 verdiepingen waarmee de fietscapaciteit wordt verdubbeld en schaarse ruimte optimaal benut kan worden. Daarin onderscheidt de +-versie zich overigens niet van haar voorganger. Toch noemt VelopACitystyle de Easylift+ een ‘nieuwe generatie dubbellaagsfietsparkeren’ waarbij naast technologische verbeteringen, ten behoeve van de gebruiksvriendelijkheid, ook nadrukkelijk aandacht is besteed aan vormgeving. Want functionaliteit heeft bij de ontwikkeling van fietsparkeer-

systemen vaak de overhand. En dat is niet logisch gezien de prominente plek die ze innemen in de openbare ruimte.

Techniek De technische verbeteringen, bijvoorbeeld in de gebruikte gasveren en dempers, hebben geleid tot een toegenomen gebruiksgemak wanneer de fiets in de bovenste etage gestald wordt. Een analyse van én een nieuwe visie op het zogenaamde krachtenspel in het systeem, heeft er toe geleid dat de maximale belasting voor de gebruiker enorm verlaagd is.

Dit komt niet alleen door de nieuwe gasveren, maar ook door het gebruik van een lichtgewicht aluminium goot.

Daarnaast verloopt het openen, plaatsen en sluiten van het systeem soepeler en daardoor prettiger en veiliger voor de fietsparkeerder.

Vormgeving Ook qua vormgeving onderscheidt de Easylift+ zich van zijn voorganger.

“We hebben gestreefd naar een zo clean mogelijk ontwerp”, aldus Feiko Withagen, ontwerper bij VelopA.

“Storende elementen zijn zoveel mogelijk weggewerkt en alle interactieonderdelen zijn zo gedetailleerd mogelijk vormgegeven. Om op die manier het product vooral ook een prettige en uitnodigende uitstraling te geven.” Het gebruikerspanel, dat onderdeel uitmaakte van de aanbestedingsprocedure van ProRail, waardeerde de technologische en vormgevingstechnische verbeteringen en adviseerde positief over de Easylift+.

Het eerste ProRail-project is reeds afgerond in Alkmaar en betrof 2.500 fietsplaatsen. Naast het gebruik op en rond stationslocaties lenen de dubbellaags fietsparkeersystemen zich ook goed voor grote fietskelders, op verzamelpunten in binnensteden en bij grote bedrijfslocaties.

i VelopA-Citystyle Leiderdorp T: 071-5410321 Info@velopa.com www.velopa.com

S t r a a t b e e l d september 2011

91

Obstakelvrije elektra aansluiting in buitenruimte nodig?

www.putkast.nl

(Her)inrichtingsplannen voor begraafplaatsen, kerkhofjes en crematoria:

• uitbreiding/inbreiding/herinrichting • ontwikkeling nieuwe begraafplaats • opwaardering/revitalisatie • kinderhofjes • urnenmuren • urnentuinen • nagedachtenismogelijkheden bij strooivelden en verzamelgraven • restauratie & renovatie Buro- en projectinformatie op aanvraag: www.adawille.nl

ir. Ada Wille bnt Dorpsstraat 37, 2396 HB Koudekerk a/d Rijn tel. 071-341 90 97 /06-23379709/info@adawille.nl

Advies • Ontwerp • Realisatie l Tilburg l 013 455 1605 l www.speelprojecten.nl

Intelligente ondergrondse perscontainers Met de doordachte techniek van een Sidcon pers is het mogelijk tot 10 keer meer afval in ĂŠĂŠn container in te zamelen.

Dat betekent niet alleen een schonere omgeving zonder zwerfvuil maar ook substantieel meer inzamelcapaciteit zonder uitbreiding van inzamellocaties.

Bovendien wordt het aantal gereden kilometers door afvalinzamelaars drastisch teruggebracht. Zo kan, door bijvoorbeeld de inzamelpers in te zetten om huishoudelijk plastic afval in te zamelen, een vermindering op CO2 en fijnstof uitstoot van 90% bereikt worden. En passant leidt minder vrachtverkeer tot een veiliger omgeving.

100ste pers geplaatst De pers is onderlossend, kan met alle gangbare inzamelsystemen worden geledigd en past in bestaande 5m3 putten.

De afvalpersen zijn voorzien van CE-Keur toegespitst op het gebruik in de openbare ruimte. Sidcon beschikt over een eigen onderhoudsen servicedienst, kan op elk moment de status van elke pers bekijken waardoor de klant er geen omkijken naar heeft.

Sidcon Milieutechniek is producent van ondergrondse afvalpersen voor de inzameling van diverse afvalstromen en heeft inmiddels meer dan 100 perscontainers bij diverse gemeenten in Nederland geplaatst.

i Sidcon Milieutechniek Nijmegen T:024-3446682 www.sidcon.nl Standnummer: 4.061

S t r a a t b e e l d september 2011

93

Duurzame systematiek voor grootschalig onderhoud OVL:

Gemeente Doetinchem kiest voor 3D stabiliteitsmetingen Vaak worden lichtmasten aan een visuele inspectie onderworpen om te bepalen of ze aan vervanging toe zijn of nog wel even mee kunnen. Kanttekening hierbij is dat verborgen gebreken niet worden opgemerkt waardoor gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Zo kan de mast onder het maaiveld scheuren vertonen en tijdens een harde windstoot tegen de vlakte gaan.

Om dit te voorkomen heeft de gemeente Doetinchem ervoor gekozen periodiek stabiliteitsmetingen uit te laten voeren.

Rei-Lux, het bedrijf dat gespecialiseerd is in het uitvoeren van deze unieke metingen, brengt alles overzichtelijk en gespecificeerd in kaart.

Bovendien worden de masten ingemeten met X en Y-coördinaten, om de staat van de lichtmasten helder op een digitale kaart te kunnen presenteren. Theo Schaap van Rei-Lux: “Zo wordt in één oogopslag precies weergegeven waar de masten staan, met bijbehorende meetresultaten.”

In overleg wordt bovendien bepaald of het zinvol is metingen verder uit te Theo Schaap en Rob Crop kijken toe bij de stabiliteitsmeting in Doetinchem.

94

S t r a a t b e e l d september 2011

voeren, als het afkeurpercentage in een straat behoorlijk hoog ligt.

Op basis van het areaalbestand kan Rei-Lux vrijblijvend adviseren welke lichtmasten een hogere meetprioriteit hebben. Over het algemeen kiest de gemeente er echter zelf voor een selectie te maken, zo ook de gemeente Doetinchem. Rob Crop, beheerder OVL: “Dit doen we omdat we het gebied zelf toch het beste kennen en de nodige nuances kunnen aanbrengen.” De gemeente beschikt over 12.000 lichtpunten van nul tot veertig jaar. “Voornamelijk de masten van rond de veertig jaar laten we meten: de technische levensduur. Veel overheden kiezen er dan standaard voor de lichtpunten op dit moment te laten vervangen, maar ik kijk hier net iets anders tegenaan.

Zolang de meetkosten lager zijn dan het rentedeel van de investering, teken ik voor de periodieke stabiliteitsmetingen”, aldus Crop. “Belangrijk is natuurlijk ook dat de lichtmasten vijf jaar langer kunnen blijven staan op een verantwoorde manier.”

Meetrapportage Iedere opdrachtgever ontvangt een meetrapport, inclusief een cd-rom met de meetresultaten en toegang tot de digitale kaart. Hieruit kan precies worden opgemaakt hoeveel procent van het gemeten areaal aan vervanging toe is. Bij de gemeente Doetinchem schommelt dit percentage tussen de 5 en 10 procent van de 200 tot 300 masten die jaarlijks worden gemeten. Crop: “Is van een bepaalde straat meer dan 25 procent van de geselecteerde hoeveelheid masten aan vervanging toe, dan besluiten we vaak de hele straat te vervangen.” De gemeente is al energieneutraal en probeert aan de doelstellingen van de Rijksoverheid te voldoen, maar “we kunnen onmo-

gelijk voldoen aan de doelstellingen die zijn vastgelegd in het Protocol van Kyoto: 6 procent minder uitstoot

Gemeente Doetinchem: “Zolang de meetkosten lager zijn dan het rentedeel van de investering, tekenen we voor periodieke stabiliteitsmetingen”

in 2012 t.o.v. 1990”, stelt Crop.

“Voor gemeenten die nog veel oude, milieuonvriendelijke armaturen hebben staan is het met de vervanging van energiezuinige verlichting zeker haalbaar, maar voor gemeenten waar in de afgelopen jaren al veel armaturen zijn vervangen ligt het besparingspotentieel natuurlijk lager. Feit is wel dat het wordt opgelegd; er zijn geen sancties aan verbonden.”

Metingen voor toekomstige lichtmastreclame Crop: “Binnenkort willen we ook metingen laten uitvoeren op plaatsen waar lichtmastreclame gepland staat.

We willen zeker weten dat de beoogde masten hier geschikt voor zijn. Via een concessie is de lichtmastreclame bij een externe marktpartij ondergebracht”, aldus Crop. “Door vooraf de staat van de lichtmasten te meten, kunnen we geschillen in de toekomst voorkomen.”

i Rei-Lux Benelux bv Vught T: 073-6841050 www.rei-lux.nl Standnummer: 2.106

Schréder

bike-radar® Licht op aanvraag

Wilt u meer informatie over Bike-Radar®?

Bezoek dan onze stand op de Dag van de Openbare Ruimte 2011. (nr. 2022)

www.schreder.com

!

Nipeoulw e p os i t

fantallica pole position interactief bewegen met geluid en licht

ioN

www.eibe.nl

PedalGym

Bewegen met...

StrechGym

VitaGym

Dag van de openbare ruimte stand 4077

Getest volgens TÜV 55012, gebaseerd op: DIN EN 1176/1177/957

Exclusief importeur van: Finbin® - Concepturbain® - AMOP® - Erlau®

www.pijnenburgimport.nl