#01 februari 2012 jaargang 6
Verkeer
in beeld
het grootste, onafhankelijke platform voor verkeerstoepassingen en mobiliteitsoplossingen
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur |
parkeren | verkeersmanagement | fiets
Fietsparkeren aan vooravond regulering | Bereikbaarheid en parkeren bij supermarkten | Vervoer wordt elektrisch, gevarieerd en slimmer | Restcapaciteit infra maatgevend | Aanleg N207 maakt files verleden tijd | Lichtmanagementplatform maakt OVL-areaal inzichtelijk | Open source quick scan verkeersmodel
VOORWOORD
colofon Verkeer in Beeld is een onafhankelijk en informatief vakblad op het gebied van verkeerstoepassingen en mobiliteitsoplossingen. Het informeert de lezer met een mix van achtergrondartikelen, projectbeschrijvingen, productnieuws en columns elke twee maanden over de praktische kant van hun vak. adviesraad Verkeer in Beeld laat zich adviseren door een aantal praktijkdeskundigen uit diverse segmenten van de markt, te weten: Frank Aalbers (Goudappel Coffeng), Gerrit Bekkernens (Witteveen+Bos), Jan ter Burg (DHV), Robert Coffeng (Oranjewoud), Martin Courtz (provincie Drenthe), Robert Galjaard (Goudappel Coffeng), Hans Nugteren (RWS), Jolanda van Oijen (XTNT) en Cees Prins (gemeente Breda). medewerkers Aan dit nummer werkten mee: Geert Dijkstra, Elise Fikse, Erna Jansen, Agnes Joostema.
WIE BETAALT DE REKENING?
K
ritisch kijken naar parkeren van auto én fiets staat bij veel gemeenten hoog op de agenda. Het stallen van de fiets zorgt voor hoofdbrekens. Wie be-
taalt de rekening voor de extra stallingen en de handhaving? Kan de consument wellicht betalen voor fietsparkeren? Een andere vraag is het aantal te realiseren parkeerplaatsen bij supermarkten. Alleen het hanteren van de CROW-normering blijkt hierin niet voldoende. Tijdens de beurs Verkeer & Mobiliteit in Houten, die in december plaatsvond, stak een aantal fietsexperts de koppen bij elkaar om en plein public tijdens een rondetafelgesprek de problematiek eens flink onder de loep te nemen. De belangrijkste uitkomsten? Er is vooral structureel onderzoek nodig om te weten wat
met dank aan: Ruud Bijl, Otto van Boggelen, Merel van de Graaff, Hanno Hommel, Tom Thomas, Bas Tutert, Erik Verhoef.
de consument wil en in hoeverre deze bereid is te betalen. Ook specifiek kijken
oplage en bereik Verkeer in Beeld verschijnt in een oplage van 6.500 exemplaren en bereikt alle beleidsmakers en uitvoerenden bij de rijksoverheid, provincies, gemeenten, projectontwikkelaars, aannemers, toeleveranciers en adviesbureaus.
een notitie gepresenteerd waarin de juridische aspecten voor de handhaving van
advertenties Het grote bereik en de onderscheidende formule maken Verkeer in Beeld tot een uiterst geschikt advertentiemedium om op indringende wijze de doelgroep te bereiken. Wilt u een advies op maat, neem dan contact met ons op via (038) 4606384 en vraag naar Harald Jansen of Michiel Noordzij of advertenties@acquirepublishing.nl abonnementen Een abonnement op Verkeer in Beeld kost € 59,95 per jaar (exclusief BTW en inclusief verzendkosten). U kunt zich aanmelden voor een abonnement via (038) 4606384 of abonnementen@acquirepublishing.nl Als abonnee heeft u recht op het magazine, de emailnieuwsbrief en toegang tot de website. vormgeving de Bladenkamer/grafisch ontwerpers, Zwolle. (www.debladenkamer.nl)
naar verschillende doelgroepen en inzetten op differentiatie kan een positieve bijdrage leveren. Daarnaast heeft het Fietsberaad en adviesbureau Berenschot
Erna Jansen Hoofdredacteur Verkeer in Beeld
fietsparkeren worden beschreven. Blader voor alle in en outs naar pagina 8. Met het thema Parkeren in het achterhoofd bezochten we een tijdje geleden een bijeenkomst van de netwerkgroep Supermarkt & Ruimte, voor professionals in supermarktvastgoed. Het centrale onderwerp: hoe belangrijk is parkeren en bereikbaarheid voor supermarktlocaties? De bijeenkomst bracht een interessante mix van retailers en verkeerskundigen bij elkaar, wat uiteindelijk resulteerde in een artikel dat u in deze editie van Verkeer in Beeld vindt. Belangrijkste devies luidt vooral dat bij het bepalen van de parkeernorm niet klakkeloos de CROWnormering gehanteerd moet worden, maar dat iedere supermarktlocatie om specifiek maatwerk vraagt. Daarnaast in deze editie onder meer aandacht voor de aanleg van de nieuwe N207, die kaasstad Gouda zal verlossen van de fileproblematiek, een item over een pilot met een lichtmanagementplatform in Rotterdam en een artikel van Bas Tutert en Tom Thomas van de Universiteit Twente over het open source quick scan verkeersmodel Mobi Surround, met als uitgangspunt dat simplificatie kan samengaan met kwaliteitsverhoging. Nieuw in deze editie is de Innovatiepagina (45), die in samenwerking met innovatieplatform Movinnio tot stand is gekomen.
druk Ten Brink - Meppel
Veel leesplezier! Verkeer in Beeld is een uitgave van Acquire Publishing BV Gebouw Rembrandt Dokter van Deenweg 56 8025 BC Zwolle T 038 4606384 F 084 8670430 info@acquirepublishing.nl www.acquirepublishing.nl
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
#01 - februari 2012
Erna Jansen Hoofdredacteur
Al aanges bij de snelgroeiloten keer in Beeld ende Vergroep, met al LinkedIn mee leden? Meld je r dan 950 verkeerinbeeld aan via .nl/linkedin!
THEMA nummer 2 – 2012: VERKEERSMANAGEMENT In Verkeer in Beeld nummer 2 onder meer uitgebreid aandacht voor het project Combiplan Nijverdal, waarbij het centrum wordt ontlast van doorgaand verkeer. Ook wordt er een artikel gewijd aan de Slowlane in Eindhoven, een fietssnelweg die economische locaties in Eindhoven met elkaar verbindt. Wilt u ook een bijdrage aanleveren in de vorm van een artikel of mooi project? Mail dan naar de redactie: redactie@acquirepublishing.nl.
3
inhoud #01 FEBRUARI 2012 Parkeren 8 16 47
Openbaar Vervoer
Fietsparkeren aan vooravond regulering Bereikbaarheid en parkeren bij supermarkten Optimaal beveiligde vrachtwagenparking
Mobiliteitsmanagement
Fiets
15 20
Verhoef: daar gaan we weer!
39 De Visie van Otto van Boggelen www Gat in de markt fietsende senioren www Juridische aspecten handhaving fietsparkeren
meer duurzaamheid
40
Vervoer wordt elektrisch, gevarieerd en slimmer
Kritische kijk bedrijfsvoering leidt tot
Infrastructuur
Verkeersmanagement
30 Open source quickscan verkeersmodel www Test met gladde fietspaden www Bermongevallen voorkomen
29 34 36 42
Overzichtelijk aanbesteden
44
Nieuwe onderneming speelt in op veranderende markt
50
Column Fikse: ‘Snelweg des doods’ in Bangladesh
Restcapaciteit infra maatgevend Aanleg N207 maakt files verleden tijd
En verder
Lichtmanagementplatform maakt OVL-areaal inzichtelijk
www ‘Veiliger maken spoor niet snel genoeg’ www Onderzoek transferium bij De Punt www Ontwerp Uithoflijn is maakbaar
3 Colofon en Voorwoord 6 Nieuws 48 Bedrijfsnieuws 49 NIEUW: Innovatiepagina i.s.m. Movinnio
www: alle met www aangegeven artikelen vindt u op www.verkeerinbeeld.nl
Intertraffic Amsterdam 2012 In deze Verkeer in Beeld vanaf pagina 23 uitgebreid aandacht voor de Intertraffic: toonaangevende vakbeurs voor verkeerstechnologie, van 27 tot en met 30 maart 2012 in RAI Amsterdam.
Al onze magazines zijn nu ook online beschikbaar. Ga naar www.acquirepublishing.nl/archief
De grootste uitgever op het gebied van Openbare Ruimte, Verkeer & Mobiliteit
8 30 #01 - februari 2012
16 36
40
5
NIEUWS NIEUWS
NIEUWS NIEUWS
Inritborden boerenerven voor verkeersveiligheid
Whitepaper ‘Minder ongevallen door slimmer samenwerken’
Modern parkeerdek in monumentale binnenstad
len speelt en zorgt zeker op een klein schaalniveau voor een minder goed beeld. En ook de recente bezuinigingen helpen natuurlijk niet mee. Die vragen juist om meer rendement, lees: meer veiligheid, per uitgegeven Euro. Een drietal redenen waardoor de traditionele verkeersveiligheidsaanpak vaak niet meer toereikend is om de gestelde doelen te halen en er zelfs soms toe leidt dat de bestuurlijke aandacht voor verkeersveiligheid afneemt. Ondanks dit staat wel de doelstelling overeind om in 2020 een reductie van het aantal doden en ziekenhuisgewonden te bereiken: niet meer dan 500 doden en 10.600 ernstige gewonden. Hoe kunt u efficiënt een steentje bijdragen aan het bereiken van deze doelen? De whitepaper ‘Minder ongevallen door slimmer werken’ van Oran-
De provincie Flevoland heeft onderzoek laten doen onder
Hoe ontwikkel je een modern parkeerdek in een monumen-
jewoud geeft gerichte tools om te werken aan verkeersveiligheids-
agrarische bedrijven in de Noordoostpolder die gebruikma-
tale binnenstad? De belangrijkste eis die aan de realisatie
doelen middels de zogenoemde ‘Triple R Rating’, oftewel Regionaal,
ken van een speciaal ontwikkeld inritbord. ‘Dit inritbord voor
van het dek werd gesteld was het zichtbaar maken van de
Resultaatgericht en Recycle (van al bestaande kennis). Door de be-
boerenerven duidt aan dat vrachtauto’s op het erf kunnen ke-
monumentale stadswallen. De Gasthuispoort is de laatste
ren’, meldt de provincie Flevoland.
poort die in het kader van het Stadsplan 2000 wordt heringe-
Het verder verbeteren van de verkeersveiligheid lijkt steeds
werken gaat de bestuurder doelgericht op weg naar minder onge-
richt middels een Design & Construct aanbesteding.
moeilijker te worden. Echt geconcentreerde ongevalslocaties
vallen en slachtoffers.
schikbare kennis slim opnieuw te gebruiken en regionaal samen te
zijn er steeds minder. De resterende ongevallen vinden veel
Uit het onderzoek blijkt dat de verkeersveiligheid bij inritten van agrarische bedrijven aanzienlijk is verbeterd. Het eerste exemplaar
Om aan de toenemende parkeervraag te voldoen is een parkeer-
versnipperd plaats qua locatie, aard van het ongeval en de
Nieuwsgierig? Download dan de whitepaper via www.ver-
van het onderzoek is afgelopen 12 januari overhandigd aan de ini-
voorziening voor 220 auto’s ingepast. De belangrijkste eis in de
betrokken bestuurders. De onderregistratie van de ongeval-
keerinbeeld.nl/whitepapers.
tiatiefnemer voor de inritborden agrarisch ondernemer Gerard Lan-
centrumvisie is om de poorten terug te brengen naar de oude
gebeeke, bestuurslid van LTO Noord.
historische stad. Bijzonder in het project is dat het in rap tempo is
Andere auteurs dris
Online archief Verkeer in Beeld
ontworpen, ontwikkeld en uitgevoerd. Door alle belanghebbenden
In het vorige nummer stond het artikel ‘Doordracht proces succes-
Verkeer in Beeld magazine is voor abonnees vanaf nu ook online
Doel
bij de voorbereiding en realisatie te betrekken is veel draagvlak
factor implementatie DRIS’. Het beschreef de organisatie van een
te raadplegen. In het volledige online archief zijn alle recente en
In opdracht van de provincie Flevoland heeft de Grontmij de wer-
gecreëerd en zijn grote risico’s beheerst.
succesvolle samenwerking rondom de plaatsing van Dynamische
voorgaande edities terug te vinden. Zo heeft u altijd alle vakinfor-
Reizigers Informatie Systemen bij 1600 bushaltes in Zuid-Holland.
matie bij de hand.
king van het inritbord onderzocht. Doel van het onderzoek was om vast te stellen of het bord daadwerkelijk effectief is. Van de circa 350
Lees het complete artikel op
Bij dit artikel stond de verkeerde auteur vermeld. Dit had moeten
agrarische bedrijven waar het inritbord is geplaatst, hebben 189 be-
www.verkeerinbeeld.nl/steenwijk.
zijn: Mirjam de Paus en Micha Sijtsma, procesmanagers bij APPM
Nog geen abonnee? Ga naar www.acquirepublishing.nl/
drijven meegewerkt aan dit onderzoek.
Management Consultants, adviesbureau voor ruimte, mobiliteit,
abonnementen voor meer informatie!
Lees de belangrijkste resultaten op
water, energie en klimaat.
www.verkeerinbeeld.nl/boerenerven.
Meest bekeken op www.verkeerinbeeld.nl
Meest bekeken op www.verkeerinbeeld.nl
Discussie rond kortgeding NWB
Gat in de markt fietsende senioren
Montage brugligger Ramspolbrug een feit Falkplan Andes spande een kortgeding aan tegen de overheid inzake het openbaar maken van het Nationaal Wegenbestand (NWB). Goudappel Goffeng stelt dat het kortgeding een bedreiging is voor innovatie en ten koste gaat van de belastingbetaler.
6
Ouderen zijn een kwetsbare groep in het verkeer. De Fietsersbond onderzocht daarom met hulp van een senioren testpanel hoe je fietsen veiliger en comfortabeler kunt maken.
Het Infrateam N50 Ramspol is in opdracht van Rijkswaterstaat gestart met de montage van de eerste serie betonelementen van de Ramspolbrug, de eerste energie neutrale brug van Nederland.
vib
verkeer in beeld
Juridische handhaving fietsparkeren
#01 - februari 2012
Handhaving van regels voor geparkeerde fietsen is taaie kost. De notitie ‘Juridische aspecten voor handhaven fietsparkeren’ zet de stand van zaken overzichtelijk op een rijtje: een coproductie van adviesbureau Berenschot en Fietsberaad.
7
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
zetten op differentiatie. Daarnaast moet er goed
[tekst] Agnes Joostema
worden gekeken naar kwaliteit, ofwel de ‘APK’ (afstand, prijs, kwaliteit), zoals Spapé stelt. Verder zouden fietsenstallingen in diverse exploitaties van bedrijven en instellingen een structurele plek
Fietsparkeren aan vooravond regulering
moeten krijgen. Van der Steenhoven: “Er moet duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen kort- en langparkeren: de mogelijkheid moet blijven bestaan dat mensen even kort de fiets voor een winkel kunnen zetten, tegenover goede voorzieningen voor de fietser die een middagje komt winkelen.” Van Schie vindt dat de fiets als onderdeel van de mobiliteitsketen moet worden meegenomen om de verschillende mobiliteiten zo goed mogelijk te kunnen optimaliseren en zo aan de vervoersvraag te kunnen voldoen. De fiets als onlosmakelijk onderdeel dus. Spapé voegt toe: “We moeten af van het idee dat de fiets een
Wie betaalt de rekening
last is, het is juist een lust.” Pettinga kan zich hier wel in vinden: “De fiets heeft de toekomst en
voor ontwikkeling, on-
om deze goed te faciliteren is een planmatige, structurele aanpak noodzakelijk. Hier zijn drie
derhoud en beheer?
dingen voor nodig: diversiteit, samenhang in de samenwerking en flexibiliteit. Dat is de weg naar succes.” Gratis fietsparkeren bestaat niet Hoe gaat de NS om met betaald fietsparkeren? Verkeer in Beeld bevraagt ter aanvulling op het Rondetafelgesprek Remco Wieland, directeur van ketenbedrijf NS Stations. “Gratis fietsparkeren
Lees hier het verslag van het rondetafelgesprek over de fietsproblematiek tijdens de beurs Verkeer & Mobiliteit in Houten. André van Schie (raadslid VVD, gemeente Utrecht), Ineke Spapé (SOAB), Hugo van der Steenhoven (Fietsersbond) en André Pettinga (procesmanager Grontmij Nederland BV) namen het onderwerp onder de loep. Het artikel is aangevuld met de visie van Remco Wieland (NS Stations).
bestaat niet”, stelt hij. “Er is altijd iemand die de rekening betaalt: de gemeente, centrale overheid of de gebruiker zelf. Het is van belang te bepalen wat je als gemeente, centrale overheid, ProRail en NS wilt bereiken en na te denken welke rekening je waar neer moet leggen. We moeten er alleen voor waken dat we niet verzanden in het
Was er voor autoparkeren voorheen ook geen regulering, geen handhaving en aanpalend beleid, het fietsparkeren lijkt nu aan de vooravond van dezelfde ontwikkeling te staan. Nederland is een fietsland en het aantal fietsen in de buitenruimte is alsmaar toegenomen. Met man en macht wordt gewerkt om dit op te lossen, maar wie betaalt de rekening voor ontwikkeling, onderhoud en beheer? Is betaald fietsparkeren een optie en zo ja, onder welke voorwaarden? Tijdens een Rondetafelgesprek over fietsparkeren tijdens de Verkeer & Mobiliteit beurs in Houten werd gezocht naar een oplossing. 8
vib
verkeer in beeld
A
vraagstuk wie de rekening betaalt. Wat fietspar-
ndré van Schie (raadslid VVD, gemeente
keren op stations betreft: door een goede balans
Utrecht), Ineke Spapé (SOAB), Hugo van
te vinden tussen betaalde en gratis voorzieningen
der Steenhoven (Fietsersbond) en André Pettinga
en hier duidelijk onderscheid in aan te brengen,
(procesmanager Grontmij Nederland BV) gingen
kan de optimale bereidheid om te betalen voor
met elkaar in gesprek, onder leiding van Jan van
fietsparkeren worden gevonden.” Een goede mix
den Broek (communicatiespecialist). De belang-
vinden dus, en het betaald parkeren dusdanig
rijkste conclusies: er is meer structureel onder-
aantrekkelijk maken dat er goed gebruik van
zoek nodig om beter te weten wat de consument
wordt gemaakt. “We proberen bij het vaststel-
wil en in hoeverre deze bereid is te betalen. Ook
len van het totaalaanbod aan fietsenstallingen
moet er heel specifiek naar verschillende doel-
op stations altijd de juiste variatie in aanbod
groepen worden gekeken, om vervolgens in te
van betaald bewaakt en gratis te vinden”, aldus
#01 - februari 2012
Spapé:“Kijk goed naar afstand, prijs en kwaliteit”
9
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
is nu de vraag hoe de verhouding onbetaald
vraagstuk en geen routine. Het vereist ingebouw-
en betaald het meest optimaal kan worden
de flexibiliteit om later te kunnen bijsturen.”
ingeregeld. De insteek nu is alle inpandige par-
De fietsenstalling in Houten is bewaakt, maar ook volledig gratis
Er is meer structureel onderzoek nodig om te bepalen wat de consument wil
10
keerplekken uiteindelijk betaald te maken, maar
Kijken naar doelgroepen
dit is toekomstmuziek. Bij de opening van de
Volgens Ineke Spapé is hierin de afstand cruciaal
nieuwe stalling in 2013 hebben we dit punt mijns
en hangen prijs en kwaliteit sterk samen. “Per-
inziens nog niet bereikt, dat is een groeiproces”,
soonlijk contact met de beheerder van de stalling
aldus Wieland. “Wat betreft de handhaving
kan bijvoorbeeld een grote bijdrage leveren aan
zijn in Utrecht momenteel de gemeente, NS en
dit kwaliteitsgevoel bij mensen”, stelt ze. “Toch
ProRail in gesprek om te bepalen wat hiervoor
is in Utrecht nog een grote groep die geen cent
nodig is”, aldus Wieland. “In het handhavings-
wil betalen voor het fietsparkeren. We moeten
beleid Openbare Ruimte van gemeenten is vast
dus sterk naar doelgroepen kijken. Ook zouden
wel een hoofdstuk over de stationsomgeving
ondernemers meer de waarde ervan in moeten
opgenomen, maar hierbij is nog niet specifiek
zien: zij hebben er baat bij, want een groot
iets vastgelegd omtrent het fietsparkeren.” Wie-
deel van de omzet verwerven zij van de fietsers.
land beaamt echter dat het handhaven in geval
Maar dit idee leeft niet voldoende bij ze.” Van
van overlast een lastig vraagstuk is. “Ik ben van
der Steenhoven: “Is er een goede prijsformule,
mening dat continue corrigerend optreden de
dan zullen mensen het prettig vinden en goed
Wieland. “Door dit te optimaliseren vind je ook
bewustwording bij mensen steeds meer toe laat
gebruik maken van de voorzieningen. Dan is
de bereidheid te betalen.”
nemen.”
er ook minder geld nodig voor handhaving.
georganiseerd en gefinancierd moeten worden.
Natuurlijk zijn er ook plekken nodig waar je
“We moeten actiever aan de slag met verschil-
“Op een aantal plaatsen in Nederland zijn mooie
Van Schie vult aan: “De stationsomgeving van
gratis je fiets neer kunt zetten, maar er wordt
lende businesscases en in samenspraak bepalen
ondergrondse, gratis stallingen gerealiseerd. Dat
Utrecht moet iedere dag plaats bieden aan zo’n
ook duurder gefietst: daar moeten we dan ook
hoe we dit maatschappelijke vraagstuk in de
is mooi voor de reiziger, maar het betekent wel
17.000 fietsen. Daar zijn goede voorzieningen
kwaliteit voor leveren.” Volgens Pettinga is nu
vingers krijgen. We zitten nu nog volop in de in-
dat het potentieel in bereidheid van betalen niet
voor nodig en betere kwaliteit. Hier zijn veel kos-
nog niet de vraag beantwoord hoe de faciliteiten
novatie- en onderzoeksfase.” En bewustwording
optimaal wordt benut”, vervolgt Wieland. “In
ten mee gemoeid en wij zijn van mening dat we
Leiden wordt de betaalde, bewaakte fietsvoor-
de fietser hier deels verantwoordelijk voor moe-
Belangrijkste conclusies:
- Goede balans in betaald en onbetaald vinden
ziening bijvoorbeeld onvoldoende benut omdat
ten maken.” De Fietsersbond heeft hiervoor een
- Er is meer structureel onderzoek nodig om te
en hier voldoende onderscheid in aanbren-
ernaast een prachtige inpandige gratis stalling
aantal voorstellen gedaan, zoals een goede mix
weten wat de consument wil en in hoeverre
gen vergroot de bereidheid om te betalen en
is gerealiseerd met nagenoeg dezelfde facilitei-
van betaalde plekken met verschillende tarieven
deze bereid is te betalen;
zorgt voor een betere bereikbaarheid van het
ten. Men denkt wellicht dat wij fietsparkeren als
en gratis plaatsen. “De grootste uitdaging ligt in
- Er moet heel specifiek worden gekeken naar
station en een leefbare omgeving;
verdienmodel beschouwen, maar het is juist zaak
het verleiden van de fietser om gebruik te maken
verschillende doelgroepen om vervolgens in te
- Fiets moet als onderdeel van de mobiliteitske-
om de fietsproblematiek integraal aan te pakken
van de voorzieningen”, aldus Van Schie. Pettinga
zetten op differentiatie;
ten worden beschouwd;
en de juiste balans te vinden tussen betaald
stelt dat er maatwerk nodig is voor de complexe
- Kijk goed naar de APK-verhouding: afstand,
- Fietsenstallingsplannen moeten flexibel
en gratis in de totale stationsomgeving.” NS
situatie in Utrecht. “We willen een fraai stations-
prijs en kwaliteit;
genoeg zijn om onverwachte ontwikkelingen
Stations praktiseert dit momenteel bijvoorbeeld
gebied, maar hoe ga je de omgeving daarvoor
- Fiets moet meegenomen worden in de totale
op te vangen.
in Utrecht. “Beheer, onderhoud, exploitatie en
scheppen en mensen aansporen zo min mogelijk
exploitatie;
handhaving hangt hierin allemaal samen. Het
met de auto te komen? Dat is een veelzijdig
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
In Zutphen is het maaiveld volledig vrij door de ondergrondse fietsenstalling
Wieland: “Optimaliseren balans onbetaald en betaald vergroot bereidheid te betalen”
11
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
waarde ervan wordt enorm onderschat. Alleen roepen om meer geld is dan ook niet genoeg.” Hugo van der Steenhoven van de Fietsersbond stelt daarentegen dat het geld er al is, maar dat de problemen nu vooral liggen bij de exploitatie en het beheer van de stallingen. De Fietsersbond pleit bovendien voor onderscheid tussen kort en lang parkeren. Van der Steenhoven: “Men moet kort de fiets voor de winkel kunnen parkeren, maar voor een langer bezoek aan de binnenstad zijn goede voorzieningen nodig.” Wieland: “Mijns inziens is betaald parkeren meer dan je fiets stallen met een dak erboven. Je moet hier al het gevoel hebben dat je op het station Station Amersfoort met rechts gratis onbewaakte stallingen
bent; het serviceniveau moet hier hoog liggen.
en links bewaakte ondergrondse fietsenstallingen
Denk aan het tonen van actuele reisinformatie, mogelijkheid voor fietsreparatie, fiets APK, huren
dus. Niet alleen bij de consument, maar ook bij
van OV-fiets, korting op fietsverzekering: de
de ondernemers.
ruimte moet ingericht zijn op de treinreiziger. Maar ook aan gratis stallingen moeten eisen
Structureel onderzoek noodzakelijk
worden gesteld. Kijkend naar het landelijke
De aanwezigen zijn het erover eens dat er
gemiddelde komt 42 procent van de OV-reizigers
structureel onderzoek nodig is om te weten wat
met de fiets naar het station, wat neerkomt op
de consument wil en in hoeverre deze bereid is
zo’n 300.000, 400.000 mensen per dag. Hier
te betalen. “De student bereik je niet, dus is het
moeten goede voorzieningen voor getroffen
goed een bepaalde differentiatie aan te brengen
worden. Lange tijd is fietsparkeren een onderge-
en de doelgroepen heel specifiek te benoemen”,
schoven kindje geweest. Er wordt nu wel volop
aldus Spapé. “Welke gebruikers hebben we en
op ingezet, maar we hebben nog niet alle kikkers
hoe gaan we daarmee om?” Pettinga vult aan:
in de emmer.”
vib
“Betekent wel dat we weer naar de minister moeten voor meer miljoenen. Dat is ook wel de paradox van de fiets; de schaal en toekomst-
Notiti
e
Juridische aspecten handhaving fietsparkeren
Het Fietsberaad en adviesbureau Berenschot hebben een notitie gepresenteerd waarin de juridische as-
Lees meer op www.verkeerinbeeld.nl/notitie
pecten voor de handhaving van fietsparkeren worden beschreven. De regels voor handhaving zijn zware kost en de gerechtelijke uitspraken van de afgelopen jaren maken het niet overzichtelijker. De notitie zet de stand van zaken overzichtelijk op een rijtje. De nadruk ligt daarbij op de handhaving bij stations, maar de notitie is ook van toepassing op andere gebieden, zoals winkelgebieden en de binnenstad. Het gestelde voor fietsen geldt ook voor bromfietsen. Uitgangspunt in de praktijk – en daarom ook in de notitie – is dat gemeenten het fietsparkeren via publiekrechtelijke weg handhaven (via APV). Een andere mogelijkheid om verkeerd geparkeerde fietsen aan te pakken, is het gebruik maken van zogenaamde huisregels in stallingen die niet tot de openbare ruimte behoren (de privaatrechtelijke aanpak). De derde mogelijkheid is handhaving via het strafrecht. Dat betekent dat handhaving van verkeerd geparkeerde fietsen op grond van de Wegenverkeerswet 1994 en het daarop gebaseerde Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 plaatsvindt.
12
vib
verkeer in beeld
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Waarom Stenen Tijdperk hobbels? Beweegbare drempels met een stalen verend wegdek kunnen afhankelijk van de behoefte vlak zijn of toch een obstakel vormen. Nu 7 jaar ervaring en 80 geïnstalleerde drempels, vooral op busroutes. De FLEX-drempel wordt door het gewicht van de bus of brandweer automatisch vlak gedrukt. De brandweer heeft geen tijdverlies en de bus heeft goede ARBO omstandigheden. Er wordt goede snelheidsremming bereikt omdat 95% van het verkeer uit licht verkeer bestaat. Door speciale technieken is de FLEXdrempel ook vriendelijk voor de leefomgeving door minder geluid en trillingen te produceren dan vaste drempels. Door een langere levensduur, zijn de kosten op termijn bijna vergelijkbaar met de huidige oplossingen.
Innovatie en Ontwikkeling Onze nieuwste versie zal ook de gewone automobilist die zich aan de snelheid houdt belonen met een vlakke rijplaat, terwijl de hardrijder wordt gestraft met een steile hobbel. Dit alles zonder sensortechnieken, meetsystemen of stroomtoevoer. Het systeem bestaat uit een betonbak, een veren stalen wegdek, rubber elementen en een slimme blokkeerinrichting. We werken alleen met eenvoudige en altijd werkende technieken. De bus, de brandweer en de ambulance kunnen altijd vriendelijk zonder hobbel passeren. Doordat circa 95% van al het verkeer uit licht verkeer bestaat, ontstaat er een zeer effectief systeem van belonen en straffen. De automobilist hoeft niet meer te remmen en op te trekken met een schoner milieu als resultaat.
Erik Verhoef
column
u Verhoef
u Van Wee
u Brookhuis
u Molenkamp
u Rietveld
u Immers
Daar gaan we weer! Ondanks mijn jeugdige uitstraling op de foto hierboven, ga ik toch alweer een tijdje mee in het verkeer- en vervoeronderzoek. Lang genoeg om al een aantal cycli rond “betaald rijden” van nabij te hebben meegemaakt. Bij het verschijnen van de Tweede Structuurschema Verkeer en Vervoer, waarin de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat Nelie Smit-Kroes dergelijke plannen voor het eerst lanceerde, was ik weliswaar nog aan het studeren, maar de daaropvolgende plannen heb ik de hele cyclus zien doormaken. Ik noem ‘Tolpleinen’, ‘Spitsvignetten’, ‘Rekeningrijden’, ‘Tolpoor-
Verkeersveiligheid Zonder Nare Bijsmaak | www.ttsolutions.nl | Alfred Spijkerman T 0180 416392
ten’, ‘Mobi-miles’, ‘Anders Betalen voor Mobiliteit’… Doorgaans begint het ermee dat een regeerakkoord zich positief uitspreekt over prijsbeleid. Vervolgens maakt de minister de uitgewerkte plannen, welke tenslotte zo tegen het eind van de regeerperiode sneuvelen in de Tweede Kamer, wanneer een oppositiepartij zich electoraal wil profileren als betrouwbaar ‘tegenstemmer’. Gebruikelijk dilemma Ook inhoudelijke discussies kennen een zekere mate van herhaling. Een gebruikelijk dilemma is dat het
CV
betaalsysteem aan de ene kant eenvoudig uit te leggen en technisch robuust moet zijn – dus simpel!
Erik Verhoef (1966) is hoogleraar
– maar aan de andere kant niet onredelijk mag uitpakken, zelfs niet voor kleine minderheden, en ook
ruimtelijke economie aan de Vrije
voldoende prikkels moet geven voor een heel scala aan gedragsveranderingen – dus ingewikkeld! We
Universiteit te Amsterdam en
willen tijdstipaanpassingen om files te verminderen en dan is differentiatie van heffingen over tijd en
research fellow van het Tinbergen
ruimte noodzakelijk. Graag ontmoedigen we ook overmatige brandstofconsumptie en emissies, zodat
Institute. Zijn onderzoek richt zich
ook differentiatie over voertuigtype voor de hand ligt.
op efficiëntie- en verdelingsaspecten van ruimtelijke externe effecten
Ik kon een zucht daarom niet onderdrukken toen ik hoorde dat het Wetenschappelijk Bureau van het
en beleid op dat terrein.
CDA een nieuw plan rond betaald rijden had gelanceerd: jaarlijks afrekenen op basis van kilometerstanden. Natuurlijk, als econoom ondersteun ik de achterliggende gedachte dat betalen per kilometer tot een efficiënter gebruik van ons wegennet leidt, doordat we de zogeheten ‘externe kosten’ van weggebruik bij de veroorzaker neerleggen. Maar het probleem is nu net dat de hoogste externe kosten per kilometer, filekosten, sterk variëren over de tijd en de ruimte. En dat moet de heffing dus ook doen, wil ze effectief zijn. Een vlakke congestieheffing verhoudt zich als file instrument tot een variabele heffing,
Meediscussiëren over deze stel-
zoals het ophogen van heel Nederland zich verhoudt tot het bouwen van dijken tegen overstromin-
lingen rondom betaald rijden?
gen. Niet erg gericht, niet erg efficiënt. En dan heb ik niet eens uitgerekend of het zou lonen de auto
Sluit u aan bij de LinkedIn groep
stiekem ’s nachts, in de garage en op rollen, achteruit te laten rijden. Of zou de kilometerteller daardoor
van Verkeer in Beeld via www.
niet ook achteruitlopen?
verkeerinbeeld.nl/linkedin!
#01 - februari 2012
vib
15
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Parkeren en bereikbaarheid supermarkten Hoe retail en gemeente samen tot de beste parkeernorm komen
Welke norm zou in deze parkeersituatie de juiste zijn?
van het gelijknamige Bureau van der Weerd
belangrijkste boodschap geeft Ter Hark dan ook
(BVDW): “Trends, ontwikkelingen en dynamiek
mee niet standaard van één norm uit te gaan,
in de sector vragen om een nieuwe kijk op de
maar dit als ondersteuning te gebruiken en daar-
planologie van supermarkten, in het bijzonder
bij deskundigen aan te trekken om per super-
voor de verkeersgeneratie en parkeerbehoefte.
markt maatwerk op te stellen en op basis van die
De ruimtelijke context zou centraal moeten staan
cijfers het aantal parkeerplaatsen te bepalen.
en maatwerk wordt steeds belangrijker.”
Een andere trend is de schaalvergroting van
CROW-normering dient vooral ter ondersteuning
supermarkten, wat pas- en meetwerk vereist,
[tekst] Agnes Joostema
Ook Peter ter Hark van Retail Prospect onder-
vooral als de winkel ingebouwd is in de omge-
streept dat het hanteren van kengetallen niet
ving. Er moeten dan binnen de bestaande ruimte
Een florerende supermarkt geeft een boost aan de economie. Maar hoe belangrijk zijn de
afdoende is. Hij is van mening dat gemeenten
meer parkeervoorzieningen komen, waarbij de
bereikbaarheid en de parkeervoorzieningen in de afweging van de consument de winkel
over weinig kennis beschikken als het om de
keuze voor een parkeerkelder of –dek vrijwel
te gaan bezoeken? En ook: hoe wordt de parkeernorm bij een supermarkt vastgesteld, is
vaststelling van de parkeernorm bij een super-
onvermijdelijk is. Ter Hark stelt echter dat deze
deze in de praktijk afdoende en in hoeverre is er bij de realisatie of uitbreiding van een su-
markt gaat. “Ze zijn al gauw geneigd naar de
vaak slecht bereikbaar en niet goed zichtbaar
permarkt overleg tussen gemeente en ontwikkelende partij? In dit artikel brengt Verkeer
CROW normering te grijpen, waarna de oude
zijn. “Het grootste probleem ligt bij de eisen die
in Beeld de retailbranche en verkeerswereld samen, in een poging voor beide partijen tips
normering van vier parkeerplaatsen per vierkante
de gemeente aan een dergelijke parkeervoor-
te geven voor een succesvolle en goedbezochte supermarkt.
meter winkelvloeroppervlak snel is gemaakt”,
ziening stelt: stedenbouwkundige voorkeuren
aldus de adviseur. “Dit is echter niet afdoende,
conflicteren vaak met de wensen van de retailer.
voor iedere winkel moet de norm specifiek gede-
De consument straft dit dan af door naar een
at een goede inschatting van de parkeer-
situering van lokale concurrenten. Beide bepalen
finieerd worden.” Een AH-XL supermarkt vraagt
andere winkel te gaan.”
voorzieningen en goede bereikbaarheid
grotendeels de te verwachten mobiliteitseffecten
bijvoorbeeld om 6, 7 plaatsen per vierkante
essentieel zijn, blijkt wel uit het feit dat een
op locatieniveau. Kengetallen vormen hierbij
meter, zeker aan de rand van de stad, terwijl een
Hoe moet een reële parkeernorm dan worden
gemiddelde full-service supermarkt dagelijks
een belangrijk hulpmiddel. Gemeenten vertalen
binnenstedelijke supermarkt met veel ‘mandjes-
bepaald? Door de parkeerbehoefte op basis
verantwoordelijk is voor ruim 1000 verkeersbe-
cijfers van het CROW in parkeernormen die
shoppers’ met veel minder (of zelfs geen) plekken
van de omzet, het aantal klanten per week, het
wegingen; in het weekend ligt deze factor zelfs
worden opgenomen in de bestemmingsplannen.
dan de norm voorschrijft toe kan. Daarbij komt
percentage autobezoekers en het type super-
nog hoger. Bij het inschatten van de verkeersge-
Maar volstaan deze kengetallen nog als norm?
nog dat in de CROW normering geen rekening is
markt vast te stellen, kan er maatwerk worden
neratie spelen bereikbaarheidskenmerken van
Het functioneren van supermarkten is immers
gehouden met de verruimde openingstijden, wat
geleverd, stelt Ter Hark. “Als gemeente moet je
een supermarktlocatie een grote rol, evenals de
een dynamisch geheel. Jeroen van der Weerd
ook invloed heeft op de parkeerbehoefte. Als
echter over behoorlijke kennis beschikken om
D
16
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
17
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
dit te kunnen vaststellen. Goede samenwerking
Hoe denkt Sjoerd Stienstra, adviseur stedelijk
met de retailer of een externe adviseur is hierin
verkeer, over de parkeernormen die nu nog
dan ook essentieel. Daarbij is het goed in acht te
veelal worden gehanteerd door gemeenten?
nemen dat de supermarktorganisatie geen objec-
“Mijn advies is om goed na te denken over welke
tieve partij is, die zal de vraag logischerwijs altijd
functie waar toegepast dient te worden en goed
zoveel mogelijk opschroeven. Volkomen terecht,
te kijken naar de feitelijke omstandigheden. In de
omdat een supermarkt met ruime parkeergele-
praktijk wordt te weinig naar de lokale situatie
genheid nu eenmaal meer klanten aantrekt.”
gekeken bij het vaststellen van parkeernormen, waardoor het gevaar bestaat dat te veel of juist
Voor iedere winkel moet de parkeernorm specifiek gedefinieerd worden
Lastig traject onnodig
te weinig parkeerplaatsen worden gerealiseerd.
Stel, een supermarkt in een wijkwinkelcentrum
De kengetallen van het CROW kunnen als bench-
wil uitbreiden. Er wordt door de gemeente een
mark dienen, maar kijk hierbij ook goed naar de
norm vastgesteld van 4 of 5 parkeerplaatsen per
kenmerken van de gebruikers. Er zijn simpele
vierkante meter. Dit betekent bijvoorbeeld een
formules om, uitgaande van de gebruikers, te
uitbreiding van 65 parkeerplaatsen, wat in de
bepalen hoeveel parkeerplaatsen een voorziening
praktijk helemaal niet haalbaar is. Dan volgt er
vraagt.” Gratis parkeren bestaat niet volgens
een onvermijdelijk lastig traject, terwijl dit vol-
Stienstra. “Er zijn altijd kosten aan verbonden.
gens Ter Hark vaak onnodig is. “Het wordt niet
Bij parkeren zou sowieso meer bewust met de
alleen een enorme discussie, maar het betekent
vraag omgegaan moeten worden wat de kosten
ook enorme kosten voor de supermarktorgani-
zijn en wie dat betaalt. De gemeente zegt: de
satie omdat de gemeente een vergoeding vraagt
gebruiker betaalt, terwijl de winkelier zegt: de
voor het tekort aan parkeerplaatsen. Dit geld
gemeente betaalt. Dit is simpel af te tikken door
komt terecht in het parkeerfonds. Dit bedrag kan
de belangen in kaart te brengen en aan de hand
flink oplopen als je bedenkt dat 10.000 euro per
daarvan de kosten te verdelen. Exploitatie kan
parkeerplaats geen uitzondering is.” Een secure
bijdragen aan het maken van de juiste keuze.
inschatting maken is dus geen overbodige luxe.
In Zoetermeer kan bijvoorbeeld het eerste uren
Ook gecombineerde functies van parkeerterrei-
gratis geparkeerd worden; die kosten zijn voor de
nen bij wijkwinkelcentra zijn vaak lastig vast te
retailer. De gemeente gaat pas verdienen als men
stellen, zoals bijvoorbeeld bij een winkelcentrum
langer dan die periode parkeert, terwijl de prak-
in Veghel, waar een terrein met 180 parkeer-
tijk leert dat een supermarktbezoek meestal niet
plaatsen is aangelegd. De helft van de plaatsen is
langer duurt dan vijftig minuten. Ik zou dit dan
echter al bezet door langparkeerders. “ Blauwe
ook niet direct als middel inzetten, maar je zou
zones inzetten zou een goede oplossing zijn,
bijvoorbeeld door de kassagegevens te koppelen
maar in de praktijk kost handhaving vaak meer
aan het parkeren je klanten tegemoet kunnen
dan het oplevert”, aldus Ter Hark. “Dat is een
komen in de parkeerkosten.”
Verkeer in Beeld
vib
afweging die gemaakt moet worden.”
Bereikbaarheid en parkeren overschat Het belang van bereikbaarheid per auto en (gratis) parkeren wordt enorm overschat als het gaat om factoren die het bezoek aan winkels en de winkelomzet beïnvloeden, stelt het KpVV. Een bericht hierover uit oktober 2010 heeft de belangstelling van veel gemeenten gewekt. Met name speelde de vraag hoe de multimodale bereikbaarheid voor retail te organiseren. Daarom heeft KpVV, samen met de VNG, een project opgestart: ‘Vervoer naar retail’. In het project worden niet alleen mythes die rond dit onderwerp onder gemeenten en winkeliers leven onder de aandacht gebracht en beargumenteerd, er wordt tevens gewerkt aan een concrete aanpak.
Meer lezen? Kijk op www.verkeerinbeeld.nl/vervoernaarretail
18
vib
verkeer in beeld
Whitepapers
Praktische kennisdocumenten te downloaden op www.verkeerinbeeld.nl/whitepapers NIEUW: download nu de whitepaper ‘Minder ongevallen door slimmer samenwerken’ van Oranjewoud, met gerichte tools om te werken aan verkeersveiligheidsdoelen.
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Mobiliteitsmaatregelen
“Men voelt het in de eigen portemonnee, er is
zakelijke kilometers je rijdt, hoe lager de vergoe-
Kritische kijk op bedrijfsvoering leidt tot meer duurzaamheid
een stimulans om ander reisgedrag te vertonen:
ding per kilometer.” Let wel: deze vergoeding
belonen werkt.”
wordt uitgekeerd ongeacht de vervoerswijze. Waar mogelijk wordt zo het gebruik van het
Tevens speelt het voornemen alle medewerkers
OV gestimuleerd; want over het algemeen is de
een MobilityCard te geven, wat de keus voor het
vergoeding hoger dan de gemaakte kosten in het
OV makkelijker maakt. Don ziet de voordelen
openbaar vervoer. Deze regeling zet de mede-
van reizen per trein, waarbij je ondertussen kunt
werker aan tot het heroverwegen van de te ma-
werken en dus declarabele uren maakt.
ken reis. Wellicht kunnen er meerdere afspraken op een dag gepland worden of is reizen helemaal
Daarnaast heeft het bedrijf al jaren een videocon-
niet noodzakelijk omdat telefonisch een en ander
ference systeem. Don: “We hebben onlangs een
ook afgehandeld kan worden. Het doel is deze
nieuw systeem aangeschaft en het werkt nu nog
groep medewerkers minder te laten reizen of een
beter. Alle vier locaties van ons bedrijf hebben
andere keuze te laten maken.
hetzelfde systeem. We vergadering intern zonder te reizen.” Dat dit zowel op uitstoot als reistijd
Voor woon-werkverkeer geldt een limiet. Men
én –kosten een besparing oplevert, spreekt voor
vergoedt deze kosten tot maximaal 30 kilome-
zich.
ter. “Medewerkers kunnen verhuizen zodat ze
Medewerkers worden getriggerd zich op een andere manier te verplaatsen
dichter bij het werk wonen. We kennen een
[tekst] Erna Jansen
Heroverwegen
goede verhuiskostenvergoeding. Maar deze
Voor de groep medewerkers die niet zo veel rijdt
afspraak stimuleert ook om te carpoolen”, zegt
voor de zaak, heeft DWA ook een aantal maatre-
de P&O-manager. Daarnaast wordt medewerkers
gelen genomen. “We willen op korte termijn een
de mogelijkheid geboden via het GroenRijden
elektrische poolauto aanschaffen”, vertelt Don.
concept privé een auto te leasen. De regeling is
Deze auto kan dan voor de kortere ritten ge-
1 januari 2012 ingegaan en moet zijn beslag nog
bruikt worden door de medewerkers. Daarnaast
krijgen. “Bel volgend jaar maar op, dan kan ik
Het installatie- en energieadviesbureau DWA adviseert haar klanten over duurzame oplos-
is er gesleuteld aan de kilometervergoeding die
vertellen of privé-leasen aan is geslagen.”
singen in bouw en toepassingen. De laatste jaren zijn echter ook slagen gemaakt om zelf
men per zakelijk gereden kilometer krijgt; er is
zo duurzaam mogelijk te reizen en werken.
een gestaffelde kilometervergoeding. “Hoe meer
“
Ons bedrijf richt zich al 25 jaar op duur-
Variabele eigen bijdrage
zaamheid. Natuurlijk willen we zelf ook zo
“Afhankelijk van het rijgedrag per functie zijn
vib
Mobiliteitsvouchers
duurzaam mogelijk opereren”, vertelt Maarten
grofweg twee typen van mobiliteitsbehoefte te
Don, P&O adviseur bij DWA. Jarenlang was hun
onderscheiden. Degenen die structureel 25.000
Het Subsidieprogramma Mobiliteitsvouchers als onderdeel van het Actieplan Groei op het
pand het meest duurzame gebouw van Neder-
of meer zakelijke kilometers per jaar rijden en
Spoor is verlengd tot en met 31 december 2012. Uit de evaluatie van het programma blijkt
land. De verwarming en koeling worden geregeld
degenen die (meestal aanzienlijk) minder rijden”,
dat Nederlandse werkgevers steeds bewuster en slimmer omgaan met mobiliteit.
via warmte- en koude opslag , en het energie-
legt Don uit. Voor de medewerkers die veel op
verbruik is minimaal. “We hebben kritisch naar
de weg zitten, zijn diverse maatregelen getrof-
Tot en met november 2011 zijn er ruim 1.500 vouchers door bedrijven aangevraagd waarmee meer
onze bedrijfsvoering gekeken en kwamen tot de
fen om hun duurzaamheid te vergroten. Zo is
dan 70.000 MKB-werknemers zijn bereikt. Zeker 70% van de deelnemende bedrijven gaat met de
conclusie dat er meer te besparen valt.” Zo is on-
gesteld dat iedere nieuwe leaseauto die wordt
gekregen mobiliteitsadviezen aan de slag. Reden genoeg voor minister Schultz het programma ook
dermeer fors ingezet op het digitaliseren van de
aangeschaft maximaal 130 gram CO2 mag
in 2012 open te stellen.
papierstroom. Maar ook vervoer en mobiliteit is
uitstoten. “Maar dat is niet het enige”, vertelt
aan een kritische blik onderworpen. “We hebben
Don enthousiast. “We hebben de eigen bijdrage
Nog meer MKB-bedrijven kunnen hierdoor de mogelijkheden op het gebied van slim werken en slim
Lees meer over het programma
de CO2-uitstoot van onze zakelijke kilometers
per privé-kilometer flexibel gemaakt. Eerder was
reizen beter gaan benutten. Het budget van het programma is met 2,5 miljoen opgehoogd van
Mobiliteitsvouchers op
in kaart laten brengen door adviesbureau Tiem.
de eigen bijdrage een vast bedrag per maand.”
€ 5,5 miljoen naar € 8 miljoen. Voor het beschikbare budget geldt “op is op”.
www.verkeerinbeeld.nl/voucher
Daarvoor hebben we gebruik gemaakt van MKB-
Medewerkers die tot voor kort privé regelmatig
vouchers”, onderbouwt Don. Op basis van de
de auto namen – hij is tenslotte van de zaak –
resultaten zijn de medewerkers gecategoriseerd
worden nu getriggerd om zich op een andere
in twee groepen.
manier te verplaatsen. Iedere kilometer die minder wordt gereden verlaagt de eigen bijdrage.
20
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
21
Intertraffic Amsterdam 2012 Toonaangevende vakbeurs voor verkeerstechnologie
De 21e editie van Intertraffic Amsterdam belooft een spektakel te worden. Van 27 tot en met 30 maart is Amsterdam RAI hét trefpunt voor verkeersprofessionals vanuit de gehele wereld. Verdeeld over 10 hallen met een totaaloppervlak van 56.000 m2 aan expositieruimte tonen meer dan 850 exposanten uit 45 landen een allesomvattend overzicht van de nieuwste trends, ontwikkelingen en totaaloplossingen binnen de verkeers- en vervoersindustrie. Het Intertraffic expositieprogramma bestaat uit vijf thema’s: infrastructuur, ITS verkeersmanagement, veiligheid, parkeren en smart mobility. Daarnaast is er een groot buitengebied met live demonstraties.
Wat heeft Intertraffic u te bieden: • Het grootste overzicht van verkeerstechnologie en totaaloplossingen • NIEUW: het Smart Mobility Centre; showcase van internationale oplossingen rond het thema smart mobility • De laatste trends en innovaties, de Intertraffic Innovation Award • Meer dan 850 exposanten, inclusief alle marktleiders • Netwerkplatform voor specialisten uit meer dan 100 landen • Praktische gesegmenteerde halindeling • Veelzijdig seminar- en workshopprogramma Smart Mobility Knowledge Centre - hoogwaardig seminarprogramma In het Smart Mobility Knowledge Centre vinden van 27 t/m 29 maart boeiende seminars plaats op het gebied van intelligente voertuigen, coöperatieve mobiliteit en slim verkeersmanagement. Deskundige sprekers delen er met bezoekers kennis en ervaring met implementatie van nieuwe (technologische) oplossingen en illustreren dit aan de hand van onderzoeksresultaten, projecten en toepassingen uit de praktijk. De voertaal van het seminarprogramma is Engels. Een uitgebreid overzicht van sprekers, topics en deelnamekosten staat op de Intertraffic website. Dinsdag 27 maart, woensdag 28 maart en donderdag 29 maart: Seminar room 1 - Intelligent vehicles & Cooperative mobility solutions Seminar room 2 - Smart traffic management solutions Onderdeel van het seminarprogramma op 28 maart (13.00-16.30) is het Smart Mobility Symposium van de Technische Universiteit Eindhoven. Kosten voor deelname: dagkaart € 95 en passe-partour voor 3 dagen € 195. Vrij toegankelijk theater programma – Smart Mobility Centre Op de beursvloer zelf vindt een theaterprogramma plaats. Dit is vrij toegankelijk voor Intertraffic bezoekers. Kijk voor het volledige programma op www.verkeerinbeeld.nl/theaterprogramma. Intertraffic Innovation Award Slim en innovatief denken wordt beloond! Op de eerste beursdag worden de winnaars van de Intertraffic Innovation Awards bekend gemaakt. Een internationale jury heeft zich gebogen over de inzendingen en na rijp beraad een shortlist van 14 genomineerden vrijgegeven. De awards worden uitgereikt in de segmenten ‘infrastructuur’, ‘ITS verkeersmanagement’, ‘veiligheid’, ‘parkeren’ en ‘smart mobility’. In aanvulling op de Overall Winner Award zal Intertraffic ditmaal voor de eerste keer ook een Urban Sustainable mobility Award uitreiken. U vindt de genomineerden van de awards op www.verkeerinbeeld.nl/awards. Wilt u de Intertraffic bezoeken? Meld u dan aan met het toegangsbewijs dat u in dit nummer van Verkeer in Beeld aantreft.
#01 - februari 2012
23
plattegrond
NederlandSE Deelnemers Infra s t r u c t u u r ABB B.V. Product Group Electric Vehicle Charging Infrastructure EL.31 Bakker & Spees B.V. 01.305 Blastrac B.V. 01.309 BRTC. B.V. Dinaf Traffic Control B.V. 01.308 Erdi Verkeerstechniek B.V. 01.307A HR Groep 01.310 Postbus 16389 - 2500 BJ - Den Haag - 070-3998511 - www.hrgroep.nl HR Groep produceert, levert en plaatst materialen voor verkeersveiligheid, bewegwijzering en het straatbeeld. U vindt onze producten langs wegen, in stadscentra, op bedrijventerreinen en in de toeristisch-recreatieve sector. Wij zijn met een landelijke dekking regionaal betrokken, waardoor we dichter bij de klant staan en flexibel, snel en betrouwbaar kunnen leveren. Vermolen Groep en TerVeen zijn sinds 1 juli 2010 ook onderdeel van de HR Groep. Jansen Venneboer B.V. 01.417 Trafiq B.V. 01.210 VDL Infra Technologies EL.10 Verdegro B.V. 01.104 Bavak Security 02.205 Boplan Nederland B.V. 03.415 Brick Parking B.V. 03.202 Eltron Electronics 03.227 Hago Electronics 03.419
PA R KE R E N HS-PAS Parking Access Security 02.312 Ambachtstraat 14 - 4261 TJ Wijk en Aalburg - 0416-820300- www.hs-pas.nl HS-PAS is een jonge dynamische onderneming in de parkeer-, toegangscontrole- en beveiligingssector. Omdat kwaliteit en service erg belangrijk zijn bestaat ons assortiment louter uit producten van gerenommeerde fabrikanten zoals Axema, Nortech, Elsema en STI. Wij vertalen uw wensen naar een technisch verantwoord product. HS-PAS begeleidt uw project van A t/m Z en daarvoor werken wij samen met gerenommeerde (installatie)bedrijven door het hele land. IP Parking 02.114 Lumi Guide B.V. 03420A Nedap AVI 02.309 Parkmobile 02.116 Wisselwerking 40 - Postbus 109 - 1110 AC – Diemen - 020 5601054 - www.parkmobile.com Parkmobile is een internationaal toonaangevende speler op het gebied van digitale en elektronische parkeerdiensten. Parkmobile biedt u een innovatieve totaaloplossing voor een doeltreffend beheer van uw parkeerprocessen. Ons productportfolio bestaat onder andere uit: mobiel parkeren, gps-parkeren via smartphone app, digitaal vergunning management systeem, centrale parkeerrechtendatabase en een digitaal garagetoegangssysteem. De producten van Parkmobile kunnen ook afzonderlijk worden geïmplementeerd. RentAlite 03.121 Roveka SCANACAR 03.313 Scanton Parking+ 02.206 Schmit Parkeersystemen B.V. Sigmax 03.312 STEGO 02.115 Suzo - Happ 03.234 Taxameter Centrale BV 02.202 Tomar Europe B.V. 01.124 Van Dodeweerd Parkingsupplies B.V. 02.207 WPS - Worldwide Parking Solutions 03.102
V EI L IGHEID 3M Nederland B.V. 01.542 ADT Fire & Security 04.419 Avery Dennison 01.330 Bimex 01.517 GATSO 01.316 Intercodam EL.60 J. Knieriem B.V. EL.22 Jislon (Europe) B.V. 01.517 Laura Metaal 06.302 Led Roadlights Fijen 05.340 Marelko Benelux B.V. 05.218 Nippon Carbide Industries Netherlands B.V. 01.136 24
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
25
BEURSNIEUWS Pack Vision BV 06.101 Prins Dokkum B.V. SafeRoad RRS GmbH 01.226 TKH Security Solutions EL.46 Veluvine B.V. 05.322 Smart Mobility
Inzinkbare trottoirpaal ´Wegzakkertje´ Inzinkbare trottoirpalen zijn al lang op de markt. De bekende modellen gaan verticaal een meter de grond in of verdwijnen in een horizontale kist in het wegdek. Een nieuwe oplossing is het Wegzakkertje, de schuin inzinkbare paal.
SM A R T M O B I L ITY Andes B.V. 09.311 De VerkeersInformatieDienst 09.105 DTV Consultants 09.300 Metropoolregio Amsterdam 09.211
De schuin inzinkbare trottoirpaal vraagt maar weinig diepte. Bij het Wegzakkertje verdwijnt de paal in een schuine opvangbak onder het maaiveld. Het complete systeem gaat maximaal 500mm de grond in en blijft hierdoor boven het leidingpakket en grondwater. In gesloten toestand is het oppervlak van het deksel in het
Technolution B.V. 09.100 Zuidelijk Halfrond 1 - Postbus 2013 - 2800 BD – Gouda - 0182-594000 – www.tehnolution.eu Op zonne-energie een afstand van 3000km dwars door Australië afleggen in 4 dagen; het Nuon Solar Team zette Technolution’s MobiBoxx in als boordcomputer van de Nuna6 tijdens de prestigieuze World Solar Challenge. Op onze stand staat de Nuna6, waarbij wij via de MobiBoxx het verband leggen tussen elektrisch rijden, voertuig-tot-voertuig communicatie en coöperatieve systemen. MobiMaestro maakt netwerkbreed verkeersmanagement mogelijk. Op de stand worden live demonstraties gegeven.
straatwerk minimaal, zodat verkeer er zonder problemen overheen kan rijden. Bij eventuele aanrijdschade is
TomTom Traffic Service Nederland 09.409
Innovatieve PRIMUS inductielusdetector
ITS V E R KEE R SM A N A GEME N T Trinité Automation 09.215 J.N. Wagenaarweg 6 - 1422 AK - Uithoorn - 0297-382460 - www.trinite.nl Veilige en betrouwbare mobiliteit. Daar staat Trinité voor. Het technisch kunnen laten samenwerken van verschillende systemen en de automatische afstemming tussen wegbeheerders maken onze aanpak uniek. Innovatieve software combineert data vanuit verschillende typen meetsystemen en is in staat om alle mogelijke soorten wegkantapparatuur zoals VRI’s, TDI’s en camera’s aan te sturen. Zo krijgt u de meest betrouwbare en overzichtelijke informatie om de verkeersdoorstroming te optimaliseren.
de paal eenvoudig te vervangen. De bak is standaard voorzien van een drie- of zeskant slot. De paal wordt geleverd door HR Groep. HR Groep Standnummer 01.310
De nieuwe Primus inductielusdetector van Nortech voegt de nieuwste
menustructuur gelopen kan worden. Met de ingebouwde diagnostische
technieken, kwaliteit en betrouwbaarheid samen. Tijdens de ontwikke-
module is het zeer eenvoudig om op locatie de verschillende waardes te
ling waren betrouwbaarheid, kwaliteit, gebruiksgemak en innovatie de
bekijken. HS-PAS is als Nederlands distributeur nauw betrokken geweest
sleutelwoorden.
bij het ontwikkelen van de nieuwe detector. Tijdens de Intertraffic 2012 te
Het zoeken naar de juiste frequentie instellingen is verleden tijd, de detec-
Amsterdam beleeft de Primus op stand 02.312 zijn officiële lancering.
tor kan dit door de nieuwe software op eigen kracht. Er is nu een digitaal
HS-Pas
display aanwezig zodat er met een drietal knoppen door de ingebouwde
Standnummer 02.312
Agmi Traffic 11.225
(advertentie)
Arvoo Imaging Products B.V. Tasveld 13 - 3417 XS - Montfoort - 0348-413897 - www.arvoo.com 10.500 ANPR oplossingen voor een markt die in beweging is. ARVOO combineert meer dan 15 jaar kennis en ervaring bij het ontwikkelen van hoogwaardige nummerplaat herkenningssystemen. Moderne en schaalbare ANPR producten die goed aansluiten op de ontwikkelingen binnen de verkeersmarkt. Zo zijn de producten van ARVOO zijn in te zetten bij toegangsverlening, parkeerbeheer, surveillance, snelwegen en mobiele ANPR toepassingen. Civiele Techniek 11.000 Data Display 10.413 DataSigns 11.109 DHV B.V. 11.312 Eldra 11.613 Hi-Tech Solutions 11.622 Honac Nederland B.V. 10.218 Kalibra International B.V. 11.803 Mediapont 11.000 Peek Traffic Solutions 10.101 Basicweg 16 - 3821 BR - Amersfoort - 033-4541777 - www.peektraffic.nl
Veiligheid, betrouwbaarheid en voorspelbaarheid van mobiliteit zijn de belangrijkste uitdagingen waar wegbeheerders en vervoerders in de 21e eeuw voor gesteld staan. Peek is een ambitieus Europees bedrijf dat, op basis van haar jarenlange ervaring en haar brede oriëntering, concrete oplossingen biedt voor de mobiliteitsvraagstukken van vandaag en morgen. Wij denken voortdurend mee met onze klanten en partners over het creëren van innovatieve systemen en nieuwe diensten. Peek Traffic Solutions 10.203 Rotapanel International B.V. 11.825 SPIE SA 11.930 Valmont 11.313 Vialis B.V. 11.101 Postbus 665 - 2003 RR - Haarlem - 023-5189191 - www.vialis.nl Ervoor zorgen dat mobiliteit bewegend blijft en dat zo veilig, efficiënt en milieuvriendelijk mogelijk: dat is Vialis. Vialis is marktleider in het bedenken, realiseren, beheren en onderhouden van mobiliteitsoplossingen. Als ontwikkelaar van systemen, als systeemintegrator, maar ook als leverancier van producten. Nationaal en internationaal.
26
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
27
BEURSNIEUWS
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Meerwaarde ontwerpbureau bij Design & Construct
Design & Construct (D&C) is niet meer weg te denken uit de weg- en waterbouwsector. Logisch, want voor de opdrachtgever is deze manier van aanbesteden overzichtelijk. Ontwerpbureau ipv Delft werkt regelmatig samen met aannemers aan Design & Construct opdrachten, maar adviseert en ondersteunt daarnaast ook overheidsinstanties in de aanloop naar een D&C aanbesteding of project.
“
De markt realiseert zich steeds beter dat het
de lijst van opdrachten die ipv Delft de afgelopen
inschakelen van een ontwerpbureau meer-
jaren in naam van diverse uitvoerende partijen
waarde heeft, zeker ook bij D&C projecten”, ver-
heeft binnengehaald. “Nu zijn we onder meer
telt Gerhard Nijenhuis van ipv Delft. “Ontwerpers
bezig met de realisatie van ruim dertig bruggen
Externe triggers als (inductieve) detectielussen en radarsystemen
maken niet alleen een mooie schets. Ze kunnen
en tien gemalen voor het Ruimte voor de Rivier
worden al jaren gebruikt voor voertuigdetectie in ANPR (automa-
inhoudelijk ook echt een wezenlijke bijdrage
project Ontpoldering Noordwaard. De Kadoelen-
tische nummerplaat herkenning) systemen voor het automatisch
leveren. Zo weten we bij ipv Delft bijvoorbeeld
brug in Amsterdam-Noord en de onderhoudsvrije
lezen van kentekens. Vooral detectielussen bieden een bewezen
veel over materialen, detaillering, krachtwerking,
brug Werkdonken in Breda zijn inmiddels in
techniek en hoge kwaliteit. Toch zijn er ook grote nadelen voor de
de verschillende aanbestedingsprocessen en
uitvoering en bijna klaar”, aldus Nijenhuis.
wegbeheerders. Detectielussen vragen relatief veel onderhoud en
uitvoering. We kunnen meedenken met zowel
leveren grote kans op beschadiging van het wegdek.
aannemer als opdrachtgever.”
Hoogwaardige ANPR zonder lussen of radar
Voor opdrachtgevers Overheidsinstanties hebben als opdrachtgever te
Recente ontwikkelingen in cameratechniek en beeldverwerking leiden tot nieuwe mogelijkheden. Betrouwbare en hoogwaardige
Voor aannemers
maken met D&C projecten. Een ervaren ontwerp-
voertuigdetectie kan nu ook op basis van video worden gereali-
Voor aannemers zit de meerwaarde van een
bureau kan gemeenten, provincies of Rijkswa-
seerd, zowel op het hoofdwegen- als het onderliggende wegen-
ontwerpbureau vaak in de wijze van ontwerpen
terstaat bij een dergelijk project op verschillende
net. ARVOO Imaging Products BV biedt deze triggerfunctionaliteit
en de vertaling van een artistiek beeld naar een
manieren van dienst zijn. “Soms vraagt een
standaard in haar nieuwste ANPR camerasystemen. Voertuigpassage
realistisch eindproduct. Nijenhuis: “Ons ontwerp-
gemeente ons om een ontwerp te maken dat als
en rijrichting worden zonder lussen of radars gemeten, waardoor
proces begint met het verkennen van speelruimte
basis dient voor de uitvraag”, vertelt Nijenhuis.
het wegdek onbeschadigd blijft. Dit reduceert zowel de kosten van
en mogelijkheden. Vervolgens maken we een
De opdrachtgever schakelt het ontwerpbureau
verwerving als de onderhoudskosten voor de wegbeheerder. Meer
doordacht ontwerp dat goed is vormgegeven,
dan bijvoorbeeld in om vormgevingseisen vast te
informatie op its.arvoo.com.
maar waarbij ook aspecten als kosten, technische
leggen in een beeldkwaliteitsplan of kwaliteitsei-
ARVOO Imaging Products BV
uitvoerbaarheid, ruimtelijke inpassing en materia-
sen op te stellen voor de uitvoering van het pro-
ipv Delft, Gerhard Nijenhuis,
Standnummer 10.500
lisering in belangrijke mate meespelen.”
ject. Daarnaast kan ipv Delft overheidsinstellingen
T 015-7502572 of www.ipvdelft.nl
ondersteunen en adviseren bij het kiezen van de Dat de samenwerking tussen aannemers en
meest geschikte wijze van aanbesteden en bij de
ontwerpers zijn vruchten afwerpt, blijkt wel uit
(voorbereidingen van de) aanbesteding zelf.
#01 - februari 2012
vib
29
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Open source quick scan verkeersmodel Mobi Surround
snelle manier een berekening van woon-werk stromen wordt gemaakt, met daarbij een onderscheid naar dagdeel en modal split. De QuickS-
Simplificatie kan samengaan met kwaliteitsverhoging
can is gebruikt in diverse studies voor het inschatten van de vervoerspanning tussen gebieden en voor het maken van een mobiliteitsscan van
[tekst] Bas Tutert, Tom Thomas – Universiteit Twente
specifieke gebieden, zoals van de toekomstige woningbouwlocatie Waterrijk in Almelo. Figuur 1. Fout afhankelijk van complexiteit. Naar Alonso, W. 1968. Predicting best with imperfect data. Journal of the
Mobi Surround 2.0
American Institute of Planners, 34:4, 248-255
Met behulp van nieuwe onderzoeksbevindingen is nu een nieuwe versie van Mobi Surround
Onderzoeksfundament
gemaakt. Deze versie maakt op basis van vrij be-
De auteurs hebben de overtuiging dat een
schikbare data herkomst- bestemming matrices
simplificatie niet noodzakelijkerwijs tot een ver-
en deelt deze toe aan het wegennet. Voor heel
slechtering van modelresultaten leidt, maar zelfs
Nederland of voor een willekeurig studiegebied
kan samengaan met een kwaliteitsverhoging als
en voor een willekeurige tijddoorsnede kunnen
een nauwkeuriger studie wordt gemaakt van
matrices worden berekend. De te onderscheiden
gerealiseerd verplaatsingsgedrag. Deze fysische
motieven zijn woon-werk, zakelijk, diensten/per-
benadering lag aan de basis van onderzoek
soonlijke verzorging, recreatief en vracht. Indien
aan de Universiteit Twente waarin met behulp
gewenst kan de gebruiker ook lokale matrices
van recente data, met name van het Mobiliteits
maken voor dagelijkse boodschappen en halen/
Onderzoek Nederland (MON), de onderdelen
brengen van kinderen.
van het klassieke verkeersmodel opnieuw onder de loep zijn genomen. Het gaat in essentie om
Modeltechniek
verkeersgeneratie, tripdistributie, modal split en
Het model bestaat uit 3 elementen:
routekeuze. De insteek daarbij is altijd geweest te
1. Spatialite, een GIS versie van de open-source
komen tot empirische wetmatigheden die input
SQLite database, met daarin minimaal opge-
kunnen zijn voor snelle, aggregate verkeersmo-
nomen het netwerk, de zone-indeling en de
dellen.
sociaaleconomische gegevens
“Open source maakt overheden onafhankelijk”
2. Een open-source Python schil die de transacties met Spatialite verzorgt en het zwaardere
andere verwerkt in CROW publicatie 256, over
rekenwerk doet
de verkeersgeneratie van woon- en werkgebie-
3. Een GIS pakket, in principe open-source QGIS,
Huidige statische verkeersmodellen zijn meestal nog steeds tijdrovend, niet transparant
den. De studie naar routekeuze is onder andere
voor het ontsluiten en editen van de Spatialite
en slechts deels gebaseerd op waargenomen verplaatsingsgedrag. Daarnaast past de focus
gepresenteerd op het CVS van 2009. De studie
database en het visualiseren van indicatoren zoals
op wegvakbelastingen steeds minder bij de beleidsvragen die worden gesteld. Een nieuw
naar modal split is verwerkt in een studie voor de
wegvakbelastingen.
quick scan model moet daar verandering in brengen.
gemeente Almelo. De studie naar tripdistributie
Bron: Bart Slot (www.Birdseye.nl)
heeft onder andere geleid tot een hoofdstuk in
We achten het van essentieel belang dat het
e vraag is of bepaalde onderdelen niet veel
slechtere modelschattingen. Figuur 1 geeft dit
het boek “Traffic Data Collection and its Standar-
verkeersmodel open-source is. Dit biedt wille-
efficiënter kunnen. Wat is bijvoorbeeld het
D
30
De studie naar verkeersgeneratie is onder
weer. De totale fout is de som van de fout in de
dization”, een paper over supermarktverkeer in
keurige gebruikers de mogelijkheid onderdelen
nut van een simultane schatting van bestemming
modelspecificatie en de fout rond de invoer. Als
het tijdschrift Transportation en het Verkeers-
toe te voegen en het verder naar eigen wens
en vervoerswijze keuze als deze in de meeste
het model simpeler wordt, kan de totale fout
kunde artikel “Woon-werkverkeer berekenen op
op te zetten. Overheden die het model zouden
gevallen als onafhankelijk van elkaar kunnen
afnemen. Maar zelfs als door het versimpelen
een bierviltje” in nummer 2 van 2006.
adopteren, zijn door de open-source benadering
worden beschouwd? Wat is het nut van een
van een verkeersmodel een grotere fout gemaakt
‘gedesaggregeerde’ berekening als in de praktijk
wordt, dan is dit voor diverse toepassingen te
Mobi Surround Quick Scan
ons betreft cruciaal dat het model in GIS draait,
grove zones worden gebruikt en individuele
billijken als daar een substantiële winst in model-
Op basis van laatstgenoemd artikel is in samen-
om in een latere fase relevante beleidsindicato-
karakteristieken onbekend zijn? Hoewel een sim-
bouw, invoertijd of rekentijd tegenover staat.
werking met Keypoint Consultancy in 2006 een
ren, eventueel intersectoraal, aan het model te
peler model in het algemeen onnauwkeuriger zal
MS Access programma gemaakt, genaamd de
kunnen toevoegen.
zijn, levert een simpeler model niet per definitie
Mobi Surround Quick Scan, waarmee op een vib
verkeer in beeld
niet afhankelijk van één partij. Voorts is het wat
#01 - februari 2012
31
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Quickscan karakter
netwerk voor het verkeersmodel, waarbij het
Het model is een klassiek verkeersmodel in de
netwerk het meest gedetailleerd is in het geko-
zin dat maatregelen aan infrastructuur en ten
zen studiegebied en het minst aan de randen.
aanzien van ruimtelijke ontwikkelingen (vertaalt
Daarnaast denken we aan het maken van scripts
naar inwoners of arbeidsplaatsen) kunnen wor-
voor het genereren van beleidsrelevante GIS
den doorgerekend. Net als de vorige versie heeft
indicatoren, zodat het verkeerssysteem integraler
het model een quick scan karakter. Dat uit zich in
kan worden bestudeerd. We zijn daarbij vooral
de snelheid van rekenen (enkele minuten) en het
op zoek naar nieuwe indicatoren die de beteke-
vooralsnog weglaten van bepaalde modelonder-
nis van het verkeerssysteem voor verschillende
delen. Zo worden thans geen kruispuntweerstan-
beleidssectoren kunnen duiden.
den gebruikt, wordt in de toedeling maar beperkt rekening gehouden met wachtrijen/congestie en vindt er geen kalibratie plaats. Het niet meenemen van een geautomatiseerde kalibratie is een bewuste keuze: afwijkingen met de werkelijkheid moeten niet direct worden gladgestreken met een wiskundige truc, maar juist worden aangegrepen om meer inzicht te krijgen in het lokale verplaatsingsgedrag. Ondanks de beperkingen achten wij het model
Figuur 2. Verkeersstromen werkdagetmaal over de Wilhel-
goed bruikbaar voor het snel kunnen zeven van
minabrug Deventer (gele gebied = centrum)
varianten. Het model is niet geschikt voor juridische vraagstukken, zoals bij milieubeoordelingen. Voorbeeldtoepassing We hebben het model gebruikt om enkele varianten te beoordelen voor het verkeersluw maken van de Welle in Deventer, de weg langs de IJssel ter hoogte van het centrum). Figuur 2 geeft weer dat een aanzienlijke hoeveelheid verkeer op de Welle een relatie heeft met de Wilhelminabrug,
Figuur 3. Verschil in werkdagetmaalintensiteit t.o.v. huidige
de stadsbrug over de IJssel. Vervolgens hebben
situatie (gele gebied = centrum)
we een variant gemaakt met een afgewaardeer-
Testen, meehelpen in verdere ontwikkeling of het uitwerken van nieuwe toepassingen? Bas Tutert (s.i.a.tutert@utwente.nl) Tom Thomas (t.thomas@utwente.nl)
de en afgebogen Wilhelminabrug, in combinatie
Hierbij past een doelgroep benadering, hetgeen
met een nieuwe stadsbrug ten noorden van het
zou betekenen dat het model meer gediffe-
centrum. Figuur 3 geeft het verschil in belastin-
rentieerd (desaggregater) gaat worden. Er zijn
gen weer tussen deze variant en de bestaande
vooralsnog geen ideeën om het model geschikt
situatie. Het model geeft weer dat met de
te maken voor het doorrekenen van “zachtere”
maatregelen de Welle verkeersluw kan worden
maatregelen, zoals voor de verschillende treden
gemaakt. Het model geeft een vervoerwaarde
van de ladder van Verdaas. Eventueel kan het
voor de nieuwe brug weer van circa 25.000 mvt/
model gedynamiseerd worden. In 2007 hebben
etmaal.
we namens de Universiteit Twente voor RWS DVS een studie gedaan naar dynamische HB-matrices,
Ontwikkelingen
waarvan de resultaten aan het model kunnen
We hebben uiteraard een wensenlijstje met mo-
worden toegevoegd.
vib
gelijke ontwikkelingen, maar dit lijstje zal sterk afhangen van wensen van potentiële gebruikers. Hoog op ons lijstje staat in elk geval een module om semi-geautomatiseerd een deel van het Openstreetmap netwerk om te bouwen naar een
32
vib
verkeer in beeld
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Restcapaciteit infra maatgevend
een omgekeerde benadering gewerkt. Om te
Uitbreidingsmogelijkheden bedrijventerrein Nieuwegein onderzocht
gebreid kan worden is namelijk in eerste instantie
bepalen op welke wijze het bedrijventerrein uitde restcapaciteit van het omliggende wegennet
[tekst] Merel van de Graaff, Witteveen+Bos - Ruud Bijl, gemeente Nieuwegein - Hanno
bepaald en vervolgens is dit door vertaald naar
Hommel, RBOI
bedrijfstype en omvang van eventueel te vestigen bedrijven. Eerst is de huidige en autonome toekomstige verkeerssituatie inzichtelijk gemaakt. Hiervoor is de verkeergeneratie van reeds gevestigde bedrijven bepaald en vergeleken met verkeerstellingen en cijfers uit het regionale verkeersmodel (VRU 2.2). Hierbij zijn grote verschillen geconstateerd tussen de resultaten uit het verkeersmodel voor de huidige situatie en de werkelijke situatie op straat. De berekende verkeersgeneratie kwam wel goed overeen met de verkeerstellingen. Het
Omgekeerde benadering bepaalt wijze uitbreiding bedrijventerrein
gebruik van het verkeersmodel rondom De Lies-
paciteit berekend om te achterhalen met hoeveel
bosch werd vanwege de verschillen niet plausibel
motorvoertuigbewegingen de intensiteit nog kan
geacht. Er is daarom een alternatieve methode
toenemen zonder dat de verkeersafwikkeling sig-
gebruikt om over meer realistische intensiteiten
nificant verslechtert. Op basis van de beschikbare
voor de toekomstige situatie te kunnen beschik-
restcapaciteit op de omliggende kruispunten is
ken. In deze methode is met behulp van de auto-
met behulp van verschillende scenario’s inzichte-
nome groei uit het verkeersmodel en een analyse
lijk gemaakt welk programma nog toegevoegd
van een realistische groei per verkeerstroom een
kan worden zonder dat verkeersknelpunten
verkeersprognose vastgesteld. De resultaten
ontstaan. Daarbij is specifiek gekeken naar het
van deze alternatieve methode heeft draagvlak
type bedrijven, omdat de verkeer aantrekkende
gekregen bij de betrokken partijen.
werking per bedrijfstype aanzienlijk kan variëren.
De bereikbaarheid van bedrijventerrein De Liesbosch in Nieuwegein komt steeds meer
Restcapaciteit berekend
Verkeersprognoses kader stellend
onder druk te staan. Het bedrijventerrein ligt tussen de A12, de N408 en het Amsterdam-
Met de vastgestelde intensiteiten is de restca-
Vanwege de complexe ontsluitingsstructuur en
Rijnkanaal en heeft een hoofdontsluiting en een secundaire aansluiting met een beperkte
paciteit van de met verkeerslichten geregelde
de variatie aan ontwikkelscenario’s is gekozen
openstelling. Vrijwel al het (vracht)verkeer van en naar het bedrijventerrein maakt daar-
kruispunten in de nabijheid van de hoofdontslui-
voor een omgekeerde benadering. Hierbij is de
door gebruik van dezelfde route. Op het bedrijventerrein is nog op diverse locaties uit-
ting van bedrijventerrein De Liesbosch berekend.
restcapaciteit van de infrastructuur maatgevend
geefbare grond beschikbaar voor uitbreiding. Bovendien is de gemeente Nieuwegein ver-
De verkeersafwikkeling in de huidige situatie is
voor de nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. De
plicht om voor 1 juli 2013 het bestemmingsplan te actualiseren.
niet optimaal en door de autonome groei van
verkeersprognoses zijn dus kader stellend voor de
het verkeer zal de verkeersafwikkeling in de toe-
ontwikkeling van het bedrijventerrein. Daarom
D
oor Witteveen+Bos en RBOI is onderzocht
de gemeente Utrecht. De gemeente Nieuwegein
komst nog verder verslechteren. Maatregelen om
is het van groot belang deze prognoses zorg-
welke uitbreidingsmogelijkheden er voor het
heeft wel belang en inspraak bij het bedrijven-
de verkeersafwikkeling te verbeteren zijn daarom
vuldig vast te stellen en niet zondermeer uit het
bedrijventerrein zijn, waarbij de bereikbaarheid
terrein, omdat zij streeft naar kwalitatief goede
gewenst.
gaan van de beschikbare gegevens, zoals een
op een acceptabel niveau ligt. Bedrijventerrein De
bedrijventerreinen en omdat zij verantwoordelijk
Tijdens een werksessie, zonder voorkennis van
verkeersmodel. Voor de gemeente Nieuwegein is
Liesbosch is een bijzonder bedrijventerrein van
is voor het bestemmingsplan.
afspraken en onderzoeken uit het verleden, is
met deze benaderingswijze het speelveld bepaald
een overzicht gemaakt van alle mogelijke maat-
waarbinnen zij de gevolgen voor de verkeers-
circa 110 hectare met onder andere perifere de-
34
tailhandel, distributiecentra, horeca en kantoren.
Omgekeerde benadering
regelen om de verkeersafwikkeling te verbeteren.
afwikkeling direct in beeld heeft. Zo ook bij
De infrastructuur is niet in eigendom en beheer
Bij studies naar uitbreidingsmogelijkheden wordt
De maatregelen varieerden van kleine infrastruc-
bepaalde keuzes met betrekking tot de uitbrei-
bij de gemeente Nieuwegein, maar van diverse
over het algemeen naar één specifieke locatie
turele aanpassingen tot grote infrastructurele
dingsmogelijkheden van het bedrijventerrein.
verenigingen van eigenaren. De twee ontslui-
gekeken, waarvoor de effecten op het gebied
ingrepen. Ook zijn niet-infrastructurele maatre-
tingswegen op het bedrijventerrein sluiten niet
van bijvoorbeeld de verkeersafwikkeling en
gelen - zoals het inzetten op een modal-shift -
aan op wegen die in beheer zijn van de gemeen-
verkeersveiligheid worden beschreven. Bij deze
meegenomen in de studie.
te Nieuwegein, maar op die van de provincie en
studie voor de gemeente Nieuwegein is vanuit
Voor de gekozen voorkeursvariant is de restca-
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
Verkeersprognoses kader stellend voor ontwikkeling Liesbosch
vib
35
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Centrum kaasstad Gouda in ere hersteld:
aangelegd, de combinatie is nog een aanvullende
Aanleg N207 Zuidwestelijke Randweg maakt files verleden tijd
opdracht gegund met de verharding en infrastructuur rond het Sluiseiland. De aannemerscombinatie werd de opdracht gegund vanwege de goed onderbouwde EMVI-criteria. “Een van de bijzonderheden in het plan van aanpak van
[tekst] Agnes Joostema
de combinatie was het logistieke plan”, licht projectleider van de provincie Zuid-Holland Anton Karssen toe. “Door bijvoorbeeld het benodigde zand per schip en een lopende band te transporteren hadden de bewoners relatief weinig last van de werkzaamheden, alleen de aanleg van de transportbaan heeft een dag voor enige overlast gezorgd.” Na oplevering neemt de combinatie de komende twintig jaar ook het onderhoud van de weg en de brug voor haar rekening. “Om het hele traject zowel binnen de combinatie als met de provincie goed te laten verlopen is eerlijkheid en vertrouwen een van de belangrijkste criteria,
Het bijzondere ontwerp met lange, slanke balanspriemen
dat geldt ook voor de onderhoudsperiode”, vult
maakt de brug een echte eyecatcher
Den Hartog aan. bindend document is meegenomen. “Het is een Aanleiding
bijzonder ontwerp met lange, slanke balansprie-
Aanleiding voor de nieuwe N207 is dus duidelijk
men en tevens de grootste ophaalbrug die er op
de verkeersproblematiek in Gouda en de regio.
dit moment is”, vertelt Karssen.
Karssen: “Tot aan het Sluiseiland rijdt het verkeer
De weg vervolgt na de brug via een rotonde in
goed door, maar waar de weg veel bochten en
Middelblok (gemeente Ouderkerk) door de Krim-
verkeerslichten heeft is het te krap voor een fat-
penerwaard naar de Schoonhovenseweg en sluit
soenlijke doorstroming. In feite is hier een provin-
bij de Stolwijkersluis (Gouda-Zuid) weer aan op
ciale weg gemeentelijk ingericht.” De weg kent
de bestaande N207 (Schoonhovenseweg) in Vlist.
bovendien veel omwonenden die verkeershinder
De hier aanwezige turborotonde is verhoogd
ondervinden, en vooral in de spits loopt de weg
aangelegd om aan de eis van de doorvaarthoog-
behoorlijk vast; men is al snel twintig minuten tot
te van 1,50 meter in de Stolwijkervaart te kunnen
een half uur onderweg om Gouda te doorkrui-
voldoen. Het laatste deel tot aan de rotonde
sen. Wanneer de ZWR open is voor verkeer, heeft
is aangelegd middels een onderheidewegcon-
de gemeente plannen om op het oude traject
structie; onder de weg zijn heipalen onder een betonplaat geplaatst. Niet alleen omdat de ondergrond niet stevig genoeg was, maar ook voor
Voor tijdwinst en stevigheid is een
De aanleg van de N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda (ZWR) moet het Goudse centrum
verkeersbelemmerende maatregelen toe te pas-
onderheide wegconstructie aangebracht.
ontlasten en de Krimpenerwaard beter ontsluiten. “De stad staat om de weg te sprin-
sen, maar dit is nog niet concreet vormgegeven.
gen”, aldus wethouder verkeer en vervoer Wendy Ruwhof in een informatiekrant van de
Wel is zeker dat kruispunten worden verbeterd
provincie Zuid-Holland. “De verkeersdrukte in de Goudse binnenstad is tijdens de spits
en verkeerslichten beter worden afgesteld.
“ZWR is essentieel voor leefbaarheid en bereikbaarheid stad”
bijna ondraaglijk. De ZWR is voor Gouda essentieel om de stad leefbaar en bereikbaar te houden.”De provincie Zuid-Holland is opdrachtgever en financier van de ZWR.
A
36
Het tracé, bestaande uit drie delen, begint bij de N207 ter hoogte van de Julianasluis in Gouda en
l sinds de jaren tachtig wordt er gesproken
procedure in gang gezet, die uiteindelijk werd
loopt via het Sluiseiland en een nieuwe brug over
over de aanleg van de nieuwe weg. Ander-
gegund aan de aannemerscombinatie GG207
de Hollandsche IJssel. In de voorbereidende fase
half jaar geleden kon dan eindelijk de schop in de
(Boskalis, KWS Infra, Van Hattum en Blankevoort
heeft de gemeente nagedacht over de vorm-
grond: langdurige procedures werden omgezet
en Hollandia). Ad den Hartog van Boskalis is
geving van de brug, die door ingenieursbureau
in actie. Provinciale Staten stelden eind 2009 het
projectleider binnen de aannemerscombinatie en
ipv Delft is ontworpen. Deze partij heeft tevens
inpassingsplan vast. In aanloop naar de daad-
verantwoordelijk voor de realisatie. Niet alleen
een schetsontwerp met een beeldkwaliteitsplan
werkelijke uitvoering werd een aanbestedings-
wordt een nieuwe brug, weg en turborotonde
opgesteld dat na overdracht aan de provincie als
#01 - februari 2012
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
37
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Fietsparkeren: het autoparkeren uit de jaren ‘70 Welke gemeente denkt mee over oplossigen fietsparkeerproblematiek?
D E V I S I E VA N | O T T O VA N B O G G E L E N Het verticale drainagesysteem Beaudrain
Aanleg weidevogelgebied en dotterbloemhooiland compenseert de natuur die verloren is gegaan
om dieren, vissen en amfibieën de vrije doorgang
Het fietsparkeren anno 2012 is het autoparkeren uit de jaren zeventig. Destijds werden
een bonus uit als de klus tweehonderd dagen
onder de weg te verlenen.” In een vroeg stadium
de historische binnensteden overspoeld met geparkeerde auto’s. Al dat blik vormde niet
eerder klaar is dan de gestelde datum: 13 augus-
van de MER-fase zijn de bewoners betrokken
alleen een bedreiging voor de bereikbaarheid van de stadscentra. Het was ook een forse
Otto van Boggelen is coördinator bij
tus 2012. Iedere drie maanden maken we een
bij de plannen van de ZWR. De inspraakbijeen-
aantasting van de kwaliteit van de openbare ruimte. Nu zijn het de onafzienbare rijen
het fietsberaad.
update van de planning en tot nu toe liggen we
komsten tijdens de inpassingsprocedure hebben
geparkeerde fietsen die voor de problemen zorgen. En net als toen, zwelt ook nu de roep
keurig op schema en ziet het er naar uit dat we
geleid tot enige aanpassingen in de plannen, zo
om maatregelen aan.
de datum gaan halen en de bonus krijgen”, aldus
komt er een onderdoorgang voor kano’s bij de
Den Hartog. “Er was geen tijd voor traditionele
landbouwontsluitingsweg, worden er geluids-
voorbelasting, daarom hebben we gekozen voor
schermen aangebracht en krijgt de ZWR een
een onderheidewegconstructie.” Het contract is
tunnel voor voetgangers, fietsers en ruiters. Het
opgebouwd uit twee percelen. Het eerste perceel tot aan de brug over de Hollandsche IJssel is
E
Het Fietsberaad –onderdeel van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer
en belangrijk verschil met het autoparkeren
lans horen breken voor een ruime comfortabele
(KpVV) en CROW- is een kenniscen-
is dat aan het massale fietsgebruik over het
fietsparkeergarage op een toplocatie? Hoeveel
trum voor fietsbeleid. De doelstelling
algemeen minder negatieve neveneffecten kle-
parkeerverwijssystemen voor fietsers kent u? En
van het Fietsberaad is de ontwikke-
gebied dat ten noorden van de nieuwe N-weg
ven. U kent het riedeltje vast wel: geen uitstoot,
wel eens gehoord van iets als GSM-parkeren voor
ling, verspreiding en uitwisseling van
ligt wordt ingericht als natuurpark dat recreatieve
geen geluidsbelasting, minder gevaarzetting
fietsers?
praktijkgerichte kennis voor fietsbeleid.
voor zo’n 95 procent gereed, en het tweede
mogelijkheden biedt. “Er zijn veel bedrijven rond-
voor andere verkeersdeelnemers, goed voor de
perceel - het weggedeelte door de polder - is
om dit gebied die in de paardenbranche zitten,
volksgezondheid en veel minder ruimtebeslag per
Geen nummerbord
medewerkers, bestuurders en volks-
voor ongeveer 55 procent klaar. Op het gedeelte
dus mede daarom is er rekening gehouden met
voertuig. We moeten dus vooral blij zijn dat zo-
Een tweede belemmerd verschil: fietsers zijn
vertegenwoordigers van decentrale
wat traditioneel is voorbelast, is een verticale
de ruiter. Zo is de tunnel 50 centimeter hoger
veel mensen op de fiets het centrum bezoeken.
ongrijpbaar. Het ontbreken van een nummerbord
overheden.
drainage aangebracht; Beaudrain S, wat op deze
gemaakt”, licht Karssen toe. “Bovendien kan er
Veel wethouders zijn dat ook, getuige de vele
speelt daarin een belangrijke rol. Handhaving
schaal bij provinciale wegen nog niet eerder is
straks langs de N207 veilig geroeid en gekanood
gratis bewaakte stallingen die Nederland telt.
op fout en lang parkeren van fietsers is hierdoor
toegepast.
worden door de realisatie van een doorvaarbare
Maar we kunnen het niet op z’n beloop laten.
veel ingewikkelder. Nu wil ik absoluut niet pleiten
duiker.”
38
CV
de tijdwinst. “De provincie Zuid-Holland keert
Uitgangspunt is de kennisbehoefte van
voor invoering van nummerborden voor het
vib
Gecompenseerde natuur
Niet interessant voor marktpartijen
complete nationale fietsenpark. De administra-
Door de aanleg van de nieuwe ZWR gaat er een
Bij het ontwikkelen van een effectieve aanpak
tieve lasten staan dan in geen verhouding tot de
Meer informatie over
stuk natuur verloren. Karssen: “Om dit te com-
wreekt zich een aantal andere verschillen met het
opbrengsten.
Fiets-en-Win vindt u op
penseren is elders bij Goedereede een weidevo-
autoparkeren. Ten eerste: fietsparkeren is voor
gelgebied gerealiseerd en komt in de gemeente
maar weinig marktpartijen interessant. Feit is nu
Ik ben ervan overtuigd dat er andere oplossin-
Vlist een dotterbloemhooiland. De gebieden zijn
eenmaal dat de gemiddelde Nederlander niet of
gen zijn. Het Fietsberaad denkt daar graag over
allebei rond de 4, 5 hectare groot. Daarnaast
nauwelijks bereid is te betalen voor het parke-
mee. Met Fiets-en-Win hebben we inmiddels de
wordt de nieuwe weg ook landschappelijk goed
ren van zijn fiets. Hierdoor komt de markt maar
eerste voorzichtige schreden op dit pad gezet.
ingekleed door de aanleg van bomen, rietkragen,
mondjesmaat met oplossingen. Wanneer heeft
Welke gemeente doet mee?
waterpartijen en zogenoemde faunapassages
u voor het laatst een projectontwikkelaar een vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
www.fietsenwin.nl
vib
39
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Vervoer wordt elektrisch, gevarieerd en vooral slimmer
ger te maken dan benzineauto’s. Daardoor zijn
Toekomstvisie: hoe techniek onze mobiliteit zal veranderen
In de stad zijn grote voertuigen niet handig,
de kansen voor nieuwe toetreders op de markt voor elektrische voertuigen groter. De huidige transportketens zullen veranderen. of worden ze zelfs verboden in verband met milieueisen. Daar gebruik je een elektrische fiets of ‘deelauto’ en voor de langere afstanden een grotere (huur)auto of de trein. Zelf rijden wordt minder belangrijk, efficiënt rijden des te meer. Alle verschillende systemen moeten beter en
De rol van Azië
makkelijker op elkaar aansluiten. Nieuwe techno-
Welke technieken precies gaan ‘winnen’ en hoe
logieën helpen daarbij.
snel dat gaat, is moeilijk te voorspellen. Als een trend eenmaal begint te lopen, kan het heel snel
Communicerende auto’s
gaan. Kijk bijvoorbeeld naar de razendsnelle
Elektronica wordt steeds belangrijker: om ruimte
opkomst van de tablet-pc’s. Veel van de techno-
en geld te besparen en om de veiligheid te
logieën voor de toekomstige auto bestaan ook al,
verhogen. Eerst was er alleen de autoradio, toen
maar zijn nog niet gestandaardiseerd en worden
kwam er GPS bij (o.a. in navigatiesystemen) en
nog niet massaal toegepast. Maar dat gaat wel
nu geven automobilisten via een Tomtom ook
gebeuren. Waarschijnlijk zullen Aziatische landen
informatie terug, bijvoorbeeld over de rijsnelheid.
hierin het voortouw nemen. Zij hebben minder
Maar ook rechtstreekse communicatie tussen
last van remmende voorsprong, worden strakker
auto’s onderling of tussen auto’s en infrastructuur
aangestuurd en kennen een grotere dynamiek.
wordt al toegepast (short range communicatie).
Maar vervolgens zal de nieuwe technologie we-
Daardoor worden files voorkomen en kunnen
reldwijd worden geadopteerd.
auto’s op kortere afstand van elkaar gaan rijden, zonder dat de veiligheid in gevaar komt. De elek-
NXP is gevestigd op de High Tech Campus
tronische hulpmiddelen in de auto maken veel
Eindhoven, één van de belangrijkste Research
duurdere systemen op en langs de weg, zoals
& Development (R&D) regio’s van Europa. De
magneetlussen en matrixborden, overbodig.
innovatieve chips en applicaties van NXP zijn voor de gebruiker meestal niet zichtbaar, maar ingebouwd in bijvoorbeeld auto’s. Carol de Vries is als
Hoe snel dergelijke technologische ontwikke-
Vice President Research & Development bij NXP
lingen zich voltrekken is afhankelijk van diverse
verantwoordelijk voor de R&D van chips in auto’s.
Technologische ontwikkelingen zullen de manier waarop we ons gaan verplaatsen in snel
factoren. Samenwerking tussen verschillende
tempo veranderen. Carol de Vries van NXP signaleert maatschappelijke en technologische
bedrijven in de waardeketen is essentieel en dat
trends die daarmee samenhangen. Hij schreef één van de toekomstvisies die binnenkort
gebeurt ook al op grote schaal. En het werken
Wat is 12eneenhalf?
gepubliceerd worden in 12eneenhalf, hét boek over mobiliteit.
met open standaarden is belangrijk om ver-
12eneenhalf is een boek over de toekomst van
vib
nieuwingen snel te kunnen inzetten, ook in al
mobiliteit. Het bevat 12,5 toekomstvisie op
XP doet veel onderzoek, óók naar maat-
ook andere mobiliteitswensen. De behoefte aan
bestaande systemen. Een auto moet immers tien
mobiliteit. Maar het wordt méér dan een boek.
schappelijke trends. Er gaan honderden
nieuwe, flexibele vervoerssystemen wordt groter.
jaar meegaan. Ook de overheid speelt een rol: in
Het proces voorafgaand aan de verschijning dit
hoeverre worden nieuwe ontwikkelingen gefa-
jaar is net zo belangrijk. In dat proces draait het
N
miljoenen om in R&D (15 tot 20 procent van de
40
Succesfactoren
omzet), dus is het van groot belang om kennis te
Elektrificatie
ciliteerd, bijvoorbeeld door belastingvoordelen?
om delen van kennis en ervaringen, om elkaar
hebben van de toekomstige markt. Een belang-
De hier genoemde trends zullen leiden tot ver-
En natuurlijk speelt de auto-industrie zelf een rol.
inspireren.
rijke ontwikkeling is de overstap naar andere
dere elektrificatie van vervoersmiddelen: e-cars,
Autobedrijven zijn bezig met dit soort innovaties,
Meer weten? Kijk op www.12eneenhalf.nl.
energiebronnen dan fossiele brandstoffen. Een
e-bikes en tussenvormen zoals kleine stadsauto’s
maar nieuwe systemen moeten betrouwbaar
Zelf uw visie delen? Doe dan mee aan onze
andere is de ontwikkeling van megasteden.
en scooters. De ontwikkeling van dergelijke
en goed te beveiligen zijn: dat is letterlijk van
essay-uitdaging op 12eneenhalf.nl!
De beperkte ruimte en de milieuproblematiek
lichte voertuigen gaat nu heel snel, omdat die
levensbelang.
Volg ons ook op twitter (@12eneenhalf), en
in dergelijke grote steden vragen om andere
veel makkelijker volledig elektrisch te maken zijn.
mobiliteitsvormen. En nieuwe generaties hebben
Elektrische voertuigen zijn bovendien eenvoudivib
verkeer in beeld
Technologische ontwikkelingen in de auto-industrie worden steeds belangrijker
LinkedIn.
#01 - februari 2012
41
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
regelen en dat is erg handig, ook bij calamiteiten. Met een druk op de knop is het verlichtingsniveau omhoog te brengen.” Naast het zelf aan
Veiligheid, comfort en duurzaamheid belangrijkste credo
kunnen sturen ziet Rotterdam vooral voordeel is
Lichtmanagementplatform maakt OVL-areaal inzichtelijk
het verlaagde energieverbruik. Citytouch is sinds september vorig jaar operationeel in Rotterdam. De eerstvolgende stap is de koppeling met het eigen beheersysteem. “We werken nu nog met twee parallelle systemen, deze worden komende tijd geïntegreerd”, aldus Velthoen. “Dat we de verlichting zelf kunnen aansturen is ideaal en het levert veel nuttige informatie op. Ook het feit dat de armaturen middels een RF-verbinding aange-
“Lichtmanagementplatform helpt gemeenten verduurzamen”
stuurd worden is een absolute plus. Netbeheerders zitten er niet op te wachten dat gemeenten dit via het kabelnet regelen, dan is StarSense echt een uitkomst.” Voordelen weggebruiker “De nieuwe verlichting biedt ook voordelen voor de weggebruiker; vooral inspelend op veiligheid en comfort”, aldus Waterschoot. “Doordat het systeem flexibel is, kan altijd aan de behoefte van de weggebruiker worden voldaan. Het systeem is aan te sluiten op verkeersintensiteitsmetingen en op die behoefte worden aangepast.” Zo wordt
De meeste gemeenten zetten zwaar in op duurzaamheid om een veilige, schone, leefbare
via het toegepaste dimsysteem de juiste hoeveel-
De armaturen worden middels een RF-
en energie neutrale stad te creëren. Omdat het verlichtingsareaal een groot deel van de
heid licht gebruikt tijdens drukke tijdstippen en
verbinding aangestuurd
energierekening beslaat, kan het verduurzamen hiervan dit proces aanzienlijk doen ver-
wordt het licht automatisch gedimd wanneer het
snellen. Met energiezuinige verlichting alleen ben je er echter niet: de combinatie met
rustiger is op de weg. Ook verbetert de verkeers-
dimmen is noodzakelijk om aan de doelstelling te kunnen voldoen.
doorstroming wanneer er minder ongepland onderhoud nodig is. Bijkomend voordeel is dat het minder hinder oplevert voor het ecologisch
[tekst] Agnes Joostema
“Met een druk op de knop is het verlichtingsniveau aan te passen”
42
I
systeem.
n dit kader heeft Philips Lighting het lichtma-
Licht. “Het systeem geeft de volledige controle
Aansturen met een druk op de knop
nagementplatform Citytouch ontwikkeld, dat
over het inzetten van de straatverlichting. Con-
De algemene duurzaamheidsdoelstelling van
“De pilot in Rotterdam geeft een goed beeld
in combinatie met de RF aangestuurde hardware
crete gegevens over het energieverbruik, asset
Rotterdam luidt ‘minder licht waar het kan, extra
waar het systeem meerwaarde kan bieden, daar
van Starsense als pilot is ingezet bij de gemeente
management, het aantal verstreken branduren
licht waar het moet’. “Met het lichtmanagement-
leren wij als leverancier ook van”, besluit Water-
Rotterdam. Vooral het veiligheidsaspect speelt
en storingen maken efficiënt reageren mogelijk.
platform kunnen we hier direct op aansturen”,
schoot. “Vooral de behoefte van de gemeente
een belangrijke rol in de Rotterdamse openbare
Valt er een lichtbron uit, dan kan het armatuur
licht Gerda Velthoen, adviseur bij de gemeente
wordt zo goed in kaart gebracht.” De meer-
verlichting. Mede daarom geldt de eis dat 98 pro-
ernaast bijvoorbeeld hoger worden afgesteld, of
Rotterdam, toe. “De ervaringen zijn dusdanig
waarde van het lichtmanagementsysteem is lastig
cent van de lichtbronnen in de stad te allen tijde
met een directe melding naar de onderhoudspar-
goed dat we het systeem in de toekomst verder
eenduidig toe te lichten, omdat de doelstelling
moet branden in de avonduren. Om aan deze
tij worden gerepareerd. De besluiten die de be-
gaan uitrollen bij uitgaansgelegenheden, stations
en de uitgangspunten per gemeente verschillen.
norm te kunnen voldoen is logischerwijs goed
heerder neemt zijn door de inzichtelijkheid goed
en op doorgaande wegen.” De gemeente Rot-
Waterschoot: “De ene stad is bijvoorbeeld veel
inzicht in het lichtpark nodig. Het lichtmanage-
te onderbouwen. Betekent ook dat het mogelijk
terdam was op zoek naar een systeem dat ze
bezig met imago en wil inspelen op het toerisme,
mentplatform in combinatie met de hardware
is een analyse te maken van de vervangingscy-
minder afhankelijk zou maken van meldingen
andere steden zoals Rotterdam zetten meer in op
biedt deze mogelijkheid. “Het areaal wordt
clus: bij weinig storing kan de gemeente ervoor
via bewoners en passanten. “Door in te loggen
de sociale veiligheid.” Citytouch is een toekomst-
inzichtelijk gemaakt middels een Google Maps-
kiezen de armaturen langer te behouden.” Door
bij Citytouch is het volledige lichtpark direct te
bestendig systeem omdat het modulair uit te
achtige omgeving”, legt Niels Waterschoot uit,
de flexibele eigenschappen sluit het systeem goed
checken en aan te sturen”, vertelt de adviseur.
bouwen is, bijvoorbeeld met fijnstofmetingappa-
segment marketeer outdoor bij Philips Nederland
aan bij de EN 13201 norm en de ROVL 2011.
“Per lichtpunt is het dimniveau nauwkeurig in te
ratuur in de toekomst.
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
www.lighting.philips.nl vib
43
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
(advertorial)
Synergie in bedrijfsvoering vereenvoudigt oplossen complexe vraagstukken:
De verantwoordelijkheden, risico’s en scope van opdrachtnemers is de laatste tijd ingrij-
Nieuwe onderneming speelt in op ingrijpend veranderende markT
pend veranderd. Dit betekent onder meer dat het succes van integrale infrastructurele projecten voor een groot deel samenhangt met gedegen techniek en systemen. Tevens verandert de rol van de aannemer: dit verschuift steeds meer naar beheer, onderhoud en instandhouding, op basis van prestatiecontracten. De tendens van nu vertaalt zich bovendien naar een verschuiving van investeringen in de hoofdinfra van snelwegen naar tunnels en natte infra, alsmede naar de afnemende investeringen van lokale opdrachtgevers als gevolg van bezuinigingen.
D
aar komt nog bij dat de gewijzigde verhou-
laties en natte infra, waarbij we actief sturen op
dingen in de markt van verkeersregelinstal-
innovatie van producten, diensten, processen en
laties vraagt om een andere aanpak, evenals
systemen.”
het feit dat integrale projecten in grootte en complexiteit steeds meer toenemen. Inspelend
Continue innovatie
op deze veranderende markt en ontwikkelingen
Dat zijn mooie ambities, maar wat betekent dit
hebben VTN Verkeers- en Besturingstechniek en
nu concreet voor de klant? “In de eerste plaats
de verkeerstechnische activiteiten van Van den
dat er een transparant, resultaatgericht loket is
Berg Infrastructuren de krachten sinds 1 januari
voor de drie marktsegmenten, waarbij we sterk
2012 gebundeld onder een nieuwe bedrijfsnaam:
geloven in lange termijn relaties. Daarbij ligt
BAM Infratechniek Mobiliteit BV. Directeur Eric
de kracht in continue blijven innoveren”, aldus
Feiter licht toe: “Door de kennis en kunde samen
Feiter. “Zo hebben we een systeem ontwikkeld
te voegen kunnen we niet alleen beter inspelen
om fijnstof af te vangen en lopen we mee in de
op de markt, maar ook risico’s beter verantwoor-
ontwikkeling op het gebied van laadobjecten
den en een antwoord geven op het toenemende
voor elektrisch vervoer.” Innovatie vertaalt zich
belang van gedegen techniek. Onder de nieuwe
daarbij ook naar samenwerking met andere zus-
naam zijn we in staat een herkenbaar profiel in
terbedrijven binnen de BAM en andere marktpar-
de markt te zetten.”
tijen. Zo worden er voor NDW, in samenwerking
VTN Verkeers- en Besturingstechniek en Van den Berg Infrastructuren bundelen krachten
met Swarco en de VID, in Noordoost-Nederland Robuust
ruim duizend inwinpunten geïnstalleerd waarmee
BAM Infratechniek Mobiliteit richt zich op de
reisinformatie kan worden ingewonnen. Daar-
markten voor verkeers- en besturingstechniek,
naast heeft Rijkswaterstaat onlangs aan BAM de
waaronder dynamisch verkeersmanagement
opdracht verleend voor het onderhoud aan de
(DVM), verkeersregelinstallaties (VRI’s), be-
stormvloedkeringen in Zuid-Holland (Maeslant-
weegbare flexibele afsluitingen (BFA’s), tun-
kering, Hartelkering en vanaf 2014 de Hollandse
neltechnische installaties (TTI) en besturingen
IJsselkering), voor een periode van tien jaar. De
voor bruggen en sluizen. Feiter vervolgt: “Van
onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd
den Berg is gespecialiseerd in verkeerstechniek
door een combinatie van BAM Rail, BAM Civiel,
langs Rijkswegen, VTN is naast het hoofdwegen-
BAM Infratechniek Mobiliteit en BAM Techniek.
Meer informatie op
net ook zeer actief met verkeersinstallaties in
Het gaat om preventief onderhoud en het oplos-
www.baminfratechniek.nl
de bebouwde omgeving en in tunneltechniek.
sen van storingen.
vib
Door deze portfolio’s samen te voegen zijn we in staat te investeren in de ontwikkeling van tunnel technische installaties, natte infra en beheer en onderhoud. Uiteindelijk zal de toegenomen diversiteit aan projecten en activiteiten leiden tot een robuuster bedrijf met betere ontplooiingsmogelijkheden voor onze medewerkers. Het streven is om in 2015 een top drie speler te zijn binnen De Hubertustunnel bij Den Haag
onze belangrijkste marktsegmenten: verkeerstechnische installaties, tunneltechnische instal-
44
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
45
openbaar vervoer | mobiliteitsmanagement | infrastructuur | parkeren | verkeersmanagement | fiets
Optimaal beveiligde vrachtwagenparking Roosendaal
Onlangs is de tweede Nederlandse truckparking opgeleverd die aan de maximaal haalbare veiligheidseisen voldoet die zijn gesteld door TPL, een project van de Europese Commissie dat certificering op dit gebied verzorgt. Het gaat om de beveiligde vrachtwagenparking Borchwerf in Roosendaal, die langs de A17 is gesitueerd.
V
olgens Eddy Jongen, adviseur Parkeer-
Grontmij voerde in opdracht van Parkeer Beheer
voorzieningen Grontmij, heeft vooral de
Roosendaal (PBR) voorafgaand aan de realisatie
transporteur belang bij beveiligde parkeervoor-
een haalbaarheidsstudie uit, gevolgd door het
zieningen, ook met het oog op de verzekering.
ontwerp en advisering omtrent de inrichting,
“Er zijn binnen Nederland vanuit de transport- en
bebording, markering en verlichting. In de
verzekeringswereld initiatieven een netwerk op te
haalbaarheidsstudie is specifiek aandacht besteed
richten met als doel regels op te stellen die truc-
aan de benodigde investeringen. “Belangrijkste
kers met een bepaalde lading verplicht op een
uitgangspunt vanuit PBR was dat het een renda-
beveiligde plek te parkeren. Zo niet dan wordt de
bele parking moest worden die plek biedt aan
schade niet vergoed door de verzekering.”
120 vrachtwagens, met een hoog beveiligings-
Daarnaast merkt Jongen dat er tot dusver weinig
niveau, horeca direct naast het terrein, sanitaire
gemeenten zijn die zich verantwoordelijk voelen
voorzieningen en een tankstation voor trucks.
voor de problematiek omtrent vrachtwagen
Ook wilde de gemeente voorkomen dat er nog
parkeren. Denk aan onnodig veel zoekverkeer
in de openbare ruime geparkeerd werd.” De
of vrachtwagens die op de vluchtstrook van de
keuze viel op een al geasfalteerd perceel op een
snelweg parkeren bij grensovergangen (zoals in
mooie zichtlocatie. Qua veiligheid is de parking
Gelderland), wat gevaarlijke situaties oplevert.
maximaal gecertificeerd, het is nu nog wachten
Ook kunnen parkings met goede voorzieningen
op de beoogde horecavoorziening, zodat ook het
bijdragen aan filevermindering, omdat vracht-
servicelevel van de truckparking in aanmerking
wagens dan buiten de spits kunnen gaan rijden.
kan komen voor de maximale score op dit onder-
“In de praktijk wordt dit soort vraagstukken bij
deel. De parking is in september 2011 officieel
de markt neergelegd, maar ook aan deze kant
geopend.
“Parking Roosendaal is schoolvoorbeeld omdat gemeente problematiek heeft opgepakt”
zijn er weinig partijen die de oogkleppen afdoen. Terwijl de jaarlijkse kosten die gemoeid zijn met
Jongen besluit: “Uit de realisatie en exploitatie
diefstal in de transportsector rond de 300 à 400
van de truckparking in Roosendaal kan worden
Kijk voor een informatieve video op
miljoen euro ligt.”
afgeleid dat een dergelijke voorziening zeker
wwww.parkeerbeheer.nl
levensvatbaar is en voorziet in een behoefte. BeSchoolvoorbeeld
langrijk uitgangspunt is wel dat er een publieke
Jongen ziet het project in Roosendaal dan ook
dan wel private partij is die hiertoe het initiatief
als een schoolvoorbeeld voor andere gemeenten.
neemt.”
#01 - februari 2012
vib
47
BEDRIJFS NIEUWS
Meer nieuws op: www.verkeerinbeeld.nl
Innovaties in Mobiliteit
ITS Scenario Manager bepaalt effectiviteit DVM
Files en parkeerproblemen oplossen, het fietsverkeer stimuleren of het OV beter benutten gaat niet van-
Het voorkomen van files levert tijdswinst op voor de wegge-
die zo vaak buiten de schijnwerpers blijven. Suggesties voor informatieve, feitelijke en begrijpelijke artikelen?
bruiker, een kostenbesparing voor het bedrijfsleven en een
Mail ze naar redactie@acquirepublishing.nl.
zelf, daar moeten we wel iets voor doen. Daarom vanaf nu een vaste innovatiepagina over ontwikkelingen
verbetering van de luchtkwaliteit. Om dit te bereiken wordt steeds vaker op grote schaal gebruik gemaakt van dynamisch verkeersmanagement. Grontmij heeft de ITS Scenario Manager ontwikkeld om de effectiviteit van dynamische verkeersmaatregelen te bepalen en het beste regelscenario uit een
Parkeerplaats met ‘groen’ beton
aantal alternatieven te kunnen kiezen. IntroVation heeft met enkele partners een duurzame betonsoort ontwikkeld:
www.grontmij.nl
Of het nu gaat om wegwerkzaamheden, incidenten of normale omstandigheden, het optimaal benut-
ViaVerde. Launching customer is de provincie Utrecht voor de aanleg van een
ten van de beschikbare wegcapaciteit is van groot belang. Door de gecombineerde inzet van meerdere
duurzame parkeerplaats bij Fort Vechten in Utrecht.
verkeersmaatregelen, een regelscenario, kan het verkeer gestuurd worden waardoor de benutting van de wegcapaciteit toeneemt. Omdat elke verkeerssituatie uniek is, levert een op de situatie afgestemd pak-
ViaVerde is het resultaat van een innovatiegerichte ketensamenwerking. Be-
ket van maatregelen het beste resultaat. Het is echter lastig vooraf de effectiviteit van de combinatie van
gin 2009 startte de provincie Utrecht onder begeleiding van DHV een aantal
maatregelen te bepalen, en het beste regelscenario uit meerdere alternatieven te kiezen. Om regelscena-
ketenprojecten met betrekking tot duurzaamheid. IntroVation meldde zich
rio’s te toetsen op hun effectiviteit heeft Grontmij de ITS Scenario Manager ontwikkeld.
voor een project rond duurzame wegverhardingen en vond partners in BAM Wegen, ORCEM en Van Nieuwpoort. Na langdurig intensief laboratoriumwerk
Nieuw waterstoftankstation Arnhem
van de partners en onafhankelijk testwerk van B/A/S bv Venlo is ViaVerde tot
Niet parkeren
stand gekomen.
Parkeren is een steeds groter probleem geworden in ons kleine landje. In veel woonwijken is een tekort aan
De eerste paal is geslagen voor een nieuw tankstation op
Duurzaamheid
parkeerplaatsen, je betaalt je scheel als je gaat winkelen
bedrijventerrein de Kleefse Waard in Arnhem. Het nieuwe,
Het traditionele Portlandcement in ViaVerde is grotendeels vervangen door
en carpoolplaatsen zijn vaak onveilig. Bij ‘transferium
futuristisch ogende tankstation met de naam H2 Wave krijgt
een bindmiddelcombinatie van speciaal geselecteerde bruinkoolvliegassen
Arena’ kom je als vrouw liever niet alleen, laat in de
als eerste openbaar tankstation in ons land een tankzuil voor
en gemalen gegranuleerde hoogovenslakken. Door toepassing van deze en
avond. En zelfs bij de Efteling zijn onvoldoende par-
het tanken van waterstof.
andere secundaire materialen wordt het gebruik van primaire bronnen tot een
keerplaatsen en staan bedrijf en gemeente tegenover
De tankzuil staat nu nog bij het Avia tankstation aan de Van Ol-
minimum van slechts 25 procent beperkt. Het eindproduct voldoet vanzelf-
elkaar, niet in staat tot een oplossing te komen.
denbarneveldtstraat, waar hij in december 2010 officieel in gebruik
sprekend aan alle functionele eisen en heeft een langere levensduur dan
genomen werd als onderdeel van het HyMove-project. HyMove is
asfaltwegen.
Onze bestemming moet bereikbaar blijven en om dat te bereiken kun je niet meer kiezen voor een systeem
een initiatief dat bedoeld is om ervaring op te doen met het gebruik van waterstof in voertuigen zoals bussen en auto’s. Naar verwach-
ViaVerde is in eerste instantie ontwikkeld voor voet- en fietspaden, parkeer-
dat aan (of misschien wel óver) de grens zit. Meer van
ting is de bouw van het tankstation, dat naast de tankzuil voorzien is van drie à vier pompeilanden, een
plaatsen en secundaire wegen, maar wordt de komende jaren doorontwik-
hetzelfde werkt niet meer.
autowasinstallatie en enkele doe-het-zelf wasboxen, in juni van dit jaar afgerond.
keld voor toepassing op provinciale wegen en rijkswegen. Parkeerplaats Fort
www.verkeerinbeeld.nl/waterstof
Vechten is in april 2012 gereed.
Nadenken over ketenvervoer Ik nodig de parkeersector uit om samen over het ke-
Peventiesysteem laat jonge rijders bewuster rijden
Meer lezen over innovatieve projecten? Lees ook ‘P+Rmissie werkt aan
tenvervoer na te denken en daar parkeren een goede
rendabel beheer’ op www.verkeerinbeeld.nl/P+Rmissie.
plek te geven die betaalbaar, beschikbaar, goed benut en (sociaal) veilig is. Dan kunnen kinderen misschien
Mobileye is samen met Bruinsma Verkeersopleidingen een proef gestart met het Mobileye C2-
weer op straat voetballen of op zijn minst stoepranden
270 Ongeval Preventiesysteem. Bij potentieel gevaarlijke situaties geeft het een waarschuwing
en zo een beetje de obesitas bestrijden. En kunnen de
(in beeld en geluid), wat de bestuurder in opleiding helpt een aanrijding te voorkomen en/of
www.viaverde.nu www.introvation.nl
de gevolgen te beperken.
pleinen in de binnensteden weer gezellig worden met ‘blaosmeziek’ op zondag in het zuiden.
Bruinsma Verkeersopleidingen heeft als proef zowel personenauto’s als trucks ingezet met het Mobileye Joep Dickhaut - Movinnio
systeem. De reacties zijn zeer positief. “In eerste instantie worden de geluidssignalen als irritant ervaren, maar de bestuurder is de enige die de signalen kan wegnemen door op de juiste veilige manier te rijden. Dit systeem kan vele ongevallen per jaar voorkomen”, aldus Ruben Kragten, Manager Benelux & Frankrijk
Heeft u ideeën hoe parkeren verbeterd kan worden?
voor Mobileye.
Mail naar redactie@acquirepublishing.nl en wellicht wordt op basis van uw suggestie een artikel geschreven!
www.mobileye.com 48
vib
verkeer in beeld
#01 - februari 2012
49
‘Snelweg des doods’ in Bangladesh
column
I
n de winter begin ik meestal verschrikkelijk te zeuren over het
Ten eerste is er het gegeven dat een Bengaalse bus net zo breed is
Elise Fikse
verkeer. Druk, glad, langzaam, je kent het wel. Daarom dacht
als een rijstrook en dat als twee bussen elkaar passeren een van de
ik: ik moet het relativeren, door naar een plek te gaan waar het
twee ietsjes zal moeten uitwijken richting berm. Twee haantjes van
veel erger is dan hier. En zo toog ik naar Bangladesh, waar wegen
buschauffeurs = een buslading verkeersdoden. Een gemiddelde
veelal bestaan uit een curieuze mengelmoes van zand, rots, beton
buslading = grofweg 140 man. Vol is slechts een state of mind.
en huisafval, die na een flinke regenbui in een vervaarlijk hobbelig
Mocht een van de twee chauffeurs nu wel uitwijken, dan gebeurt
drijfzand verandert, en waar je zonder blikken of blozen twaalf uur
dat doorgaans zonder vaart te minderen en nogal op het nippertje,
over een hemelsbrede afstand van 142 kilometer doet.
wat de overlevingskans van iedereen die in de berm loopt, fietst, of slaapt tot het minimum reduceert. Er is op de meeste bussen ove-
In de steden liggen vaak relatief goede wegen. Ze zijn geasfalteerd
rigens wel een soort conducteur aanwezig, die het grootste deel
en breed, soms wel driebaans midden door de stad. Driebaans
van de rit in de deuropening hangt en luidkeels “Heyeyey!” roept
daar is overigens iets anders dan hier: op een driebaansweg kun je
tegen riksja’s die op het punt staan geschept te worden.
gemakkelijk met vijf voertuigen naast elkaar rijden (ook een vorm van spitsstroken natuurlijk). Die voertuigen bestaan uit bussen,
Vergeet je tandenborstel niet
verroest en vol gaten en deuken, brommers, riksja’s, autorikja’s,
Uiteindelijk culmineerde mijn Bengaalse avontuur in een nachtbus
auto’s met voor en achter een dikke stalen bumper, en handkarren
met knusse slaapcompartimentjes, die vol gas over de voor 85
met onvoorstelbare bepakking. Hierdoor wordt ieder gaatje op de
procent uit gaten bestaande weg donderde, waarbij het raam bij
weg opgevuld en heeft het stadsverkeer nog het meest weg van
iedere stevige hobbel of scherpe bocht open schoof en een ijzig
een spelletje Levend Tetris, waarbij alles in elkaar wordt gepast en
koude wind binnen liet, en de handbagage bijkans naar buiten
je steeds een stukje opschuift.
slingerde. Halverwege de nacht viel er een tas in het gangpad, die mijn geliefde terug wilde halen. Zijn tocht door de bus deed
Koosnaampje
mij nog het meest denken aan een programmaonderdeel van de
Tussen de twee grootste steden van het land loopt een snelweg
onvolprezen kijkcijferhit ‘Eh, vergeet je tandenborstel niet’, waarbij
met een aanvaardbaar wegdek en een angstaanjagend aantal
een kandidaat eerst in een stoel stevig rond werd gedraaid, om
verkeersdoden, dat het koosnaampje ‘Snelweg Des Doods’ heeft
vervolgens dwars door een verfwinkel heen naar een knop te moe-
opgeleverd. Sowieso is Bangladesh geen pionier op het gebied van
ten rennen. Terwijl ik daar lag te stuiteren dacht ik: je kunt hierover
verkeersveiligheid. Even voor het gevoel: volgens Wikipedia heeft
zeggen wat je wilt, maar het brengt je wel in vervoering.
Bangladesh jaarlijks 6300 verkeersdoden per 100.000 weggebruikers, Nederland 7. Ik heb gepoogd een aantal oorzaken in kaart te brengen.
50
vib
verkeer in beeld
vib