2012-04-SB

p

u

b

l

i

c

d

e

s

i

g

n

Stadskanaal weer verbonden met eigen geschiedenis De Floriade 2012 Rotterdam eert Pierre Bayle met bronzen banken

MAGAZINE WEBSITE e - mai l nie u wsbrief MA GA ZINE k ennis c af ĂŠ s w h itepapers

Groen Groen

Spelen

Split-level ontwerp voor Markt Veenendaal

Meubilair

23e ja a rg a n g a p r i l 2 0 1 2

Advies

Bestrating

Licht

w w w. s t r a a t b e e l d . n l

verlichting boombescherming

meubilair maatwerk

DĂŠ partner voor inrichting van openbare ruimten www.samson.nl

Floriade 2012

Wereld Tuinbouw Expo, Venlo 5 april t/m 7 oktober 2012 Adopteer het meubilair van de Floriade en zet via het adoptieprogramma de duurzaamheidgedachte voort.

11 april 2012 | Samson Urban Elements event Bijeenkomst waarbij ontwerpers, inrichters en beheerders van de openbare ruimte de Floriade recenseren.

25 april 2012 | Samson Urban Elements event Seminar ‘De Floriade als breekijzer voor duurzame gebiedsontwikkeling’.

1 mei 2012

| Samson bestaat

Industrieweg 91 | NL-7202 CA Zutphen | T +31(0)575 583 911 | F +31(0)575 583 912 | algemeen@samson.nl

De goeie oude tijd...

MAGAZINE WEBSITE EN

M ASZBIRN NA IEG UW I EE F

Het is natuurlijk een cliché van de bovenste plank, maar als het gaat om de inrichting van de openbare ruimte wil ik wel een lans breken voor de ‘goeie oude tijd’. De tijd waarin de wandelaar hoogstens van de sokken werd gereden door een fietser of een op hol geslagen paard met wagen. De tijd van klinkerwegen en groene bermen, van spelende kinderen op straat. Toen grachten en rivieren nog dwars door steden sneden en mensen op zondagmiddag naar het park gingen. Gelukkig ben ik daarin niet alleen.

k enniscaf é s w h ite pa p ers

Colofon Informatief vakblad voor iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met onder meer analyses, productbeschrijvingen, branche-informatie en projecten.

Straatbeeld is een uitgave van Acquire Publishing bv Gebouw Rembrandt Dokter van Deenweg 56 8025 BC Zwolle T: 038-4606384 F: 038-4606318 W: www.acquirepublishing.nl

Door heel Nederland lijken gemeenten en stedelijk ontwerpers de vormgeving uit de jaren ’60-’80, waarin maar één ding centraal stond, terug te willen draaien. Autoluwe stadscentra, shared space pleinen, open gegraven grachten, ondergrondse parkeergarages: de auto verliest langzaam zijn grip op onze leefruimte. Ten gunste van de fietser, de wandelaar en het water. En dat levert prachtige plekken op, vaak met inrichtingen die sterk verbonden zijn aan de plaatselijke geschiedenis.

Uitgever Geert Dijkstra Hoofdredacteur Geesje Rietveld

MediaPartners Platform

Toegankelijkheid www.platformtoegankelijkheid.nl

Grafische vormgeving Studio Birnie, Twello Druk Ten Brink Meppel Advertentie-acquisitie Acquire Media Michiel Noordzij Dokter van Deenweg 56 8025 BC Zwolle T 038 460 63 84 E info@acquiremedia.nl Abonnementen Voor slechts c 49,95 excl. btw. ontvangt u een heel jaar Straatbeeld magazine (6 edities) plus de wekelijkse Straatbeeld Update e-mailnieuwsbrief en toegang tot online magazine archief.

Om een abonnement aan te vragen of voor meer informatie kijkt u op www.acquirepublishing.nl. © Acquire Publishing. Alle rechten voorbehouden. Reproductie in enige vorm of op enige wijze verboden zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Acquire Publishing zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Zwolle. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.

oorwoord

Medewerkers Wim Nijmeijer, Frank Bekker, Jaap Groot, Erna Jansen, Agnes Joostema, Denise Janmaat

In Stadskanaal heeft de gemeente in de herinrichting van de Hoofdstraat de kans gezien om de stad weer te verbinden met haar oorsprong; het Stadskanaal. De turfvaart die werk en welvaart bracht, is verweven in de vormgeving.

Een loopsteiger symboliseert het oude jaagpad en het straatprofiel is een afgeleide van wat het ooit was. Mét smalle klinkerweg en groene berm.

Nieuw is niet altijd beter, oud niet altijd ouderwets. En meer dan eens heeft de geschiedenis de wijsheid in pacht.

‘Verdraagzaamheid leidt tot vrede en onverdraagzaamheid tot verwarring en strijd’ De Frans-Rotterdamse filosoof Pierre Bayle schreef het al in de 17e eeuw. Bronzen banken en een teksthuis vormen samen een monument voor de verlichte denker in het multiculturele Nieuw Crooswijk. In al zijn geschriften bepleitte Bayle tolerantie en verdraagzaamheid voor elke religie en cultuur, inclusief jodendom, islam, en zelfs het atheïsme. Godslastering in die tijd, idealisme in de onze. De geschiedenis was nog nooit zo actueel.

Blijf uw inspirerende initiatieven doorgeven via Twitter (@straatbeeld), e-mail (redactie@acquirepublishing.nl) of telefoon (038-4606384).

Bij de voorpagina: Samson Urban Elements is de official supplier van Floriade 2012.

Lees meer op pagina 20.

Hoofdartikelen

40 A l gemeen 4 4 6 8 32

Voorwoord Colofon Nieuws Vijf vragen aan: John Boon Katern Platform Toegankelijkheid

Ve rlichting 45 St. Jacobuskerk Den Haag uitgelicht 46 IGOV- Kenniscafé Stadsilluminatie 50 Financiering van duurzame verlichting

Meubilair 16 BOA Budgetlijn 16 Angry Birds nu ook als meubilair 37 Informatieborden in alle soorten 57 Tapis du Bois banken in Alverna, Wijchen 61 Boomrooster Medallion in Jewelry District New York Bestratin g 28 Split-level ontwerp voor Markt Veenendaal 53 Natuursteen op Binnenwegplein Rotterdam

Alsof de geest van het paard nog iedere nacht zijn turfschip voorttrekt.

Rotterdam eert Pierre Bayle ‘De houtstructuur in het brons geeft de banken een surrealistisch karakter.’

Spelen 19 Calisthenics in Sterrenburgpark Dordrecht 49 Openbaar schoolplein brede school Jeruzalem G ro e n 20 Thematische synergie op de Floriade 2012 58 ‘1000 m2 duurzame tuin’ Overig 26 VRI masten Utrecht en IJ-tunnel gemeten 35 Busbaanburg Almere

Inhoud

10

Stadskanaal hervindt eigen geschiedenis

nieuws

Eerste dakmoestuin van Nederland

Momenteel worden de eerste groenten geplant in de eerste dakmoestuin van Nederland. De producten uit de tuin op het Schieblockgebouw in Rotterdam zijn bestemd voor lokale restaurants en een ‘dakakkerswinkel’ ter plekke. Het project wordt uitgevoerd door Binder Daktuinen en Optigroen Dak- en Gevelbegroeiing.

Op het dak worden groenten en fruit geteeld en er komt een bijenkorf en een klein informatiecentrum met een educatief karakter. Het project wordt gemonitord door de Hogeschool Rotterdam om meer inzicht krijgen in het functioneren van dakmoestuinen. Het kweekplan is opgesteld in samenwerking met ‘dakboerin’ Annelies Kuipers. De tuin maakt deel uit van de Testsite Rotterdam, een meerjarig project van de Internationale Architectuur Biënnale (IABR) en architectenbureau ZUS. Het project genaamd ‘Dakakker’ wordt gekoppeld aan de 350 lange Luchtsingelburg die dwars door het Schieblock loopt, waardoor de dakmoestuin toegankelijk is voor bezoekers.

‘Zwevende’ straatverlichting Catharinaplein

Het Catharinaplein in Eindhoven is verlicht met FreeStreet LED-straatverlichting van Philips. Het ‘zwevend´ licht onder en tussen de bomen is gerealiseerd met behulp van vier palen waaraan het systeem als een lichtplatform tussen de bomen is gespannen.

Het lichtsysteem hangt net onder de boomkruin van de volwassen bomen, op ongeveer vier en halve meter hoogte. De nieuwe verlichting vereist minimaal gebruik van lantaarnpalen, dat extra publieke ruimte mogelijk maakt, en zorgt voor sfeervol licht dat tegelijkertijd duurzaam en energiezuinig is. Het ontwerp van FreeStreet is bijzonder omdat de LED-lampen verwerkt zijn in slechts één kabel, de lamp is als het ware een verdikking van de kabel.

Hierdoor is het mogelijk om grote ruimtes te overspannen waarbij de kabels niet gaan schommelen en de lampen naar beneden blijven gericht. FreeStreet is vanwege dit unieke ontwerp onderscheiden als prijswinnaar van de Dutch Design Award 2011.

Meest bekeken op www. s t r a a t b e e l d . n l Eerste km boulevard Scheveningen open

Lentebloeiers op eiland Hofvijver

Stadsmeubilair van de toekomst

De eerste kilometer van de nieuwe boulevard van Scheveningen is geopend voor publiek. Het deel tussen de Scheveningseslag en de keerlus van tramlijn 11 is ontworpen door de recent overleden architect De Solà-Morales.

Het beroemde eiland in de Hofvijver heeft een lentemetamorfose gekregen. Ongeveer 15 vierkante meter is aangeplant met kant en klare lentebloeiers ‘op pot’, afkomstig van de Nederlandse bloembollenkwekers.

JCDecaux SA test een eerste reeks ‘stadsmeubilair van de toekomst’ in Parijs. Zo is de abri van de toekomst voorzien van een comfortabele bank, UV-filter, oplader voor mobieltjes, een defibrillator en WiFi.

6

S t r a a t b e e l d april 2012

Koningin Beatrix opent Floriade 2012

Hare Majesteit de Koningin heeft 4 april Floriade 2012 officieel geopend. Met het toevoegen van een tulp aan een kleurrijk Nederlands boeket gaf zij het startsein voor de half jaar durende Wereld Tuinbouw Expo die dit keer plaatsvindt in de regio Venlo.

De koningin is beschermvrouwe van de Floriade. Na een welkom door Algemeen Directeur Paul Beck maakte de majesteit vergezeld door onder meer minister Schultz van Haegen, staatssecretaris Bleker en commissaris van de Koningin Bovens een rondgang door de expositie. Na het Floriadelied verrichtte de koningin de officiële openingshandeling. In totaal zijn er op het park meer dan honderd inzendingen samengebracht. 35 landen doen mee aan deze zesde editie van de Floriade. Vertegenwoordigers van de desbetreffende landen waren ter plaatse om uitleg te geven. Met een verwacht bezoekersaantal van 2 miljoen is de Floriade het grootste evenement in Nederland.

Whitepaper ‘Vrouwen en meiden laatst’ Op www. straatbeeld. nl kunt u de whitepaper ‘Vrouwen en meiden laatst’ downloaden, waarin Goede Speelprojecten een exclusieve toenadering biedt in de relatie stad en gender voor stedenbouwkundigen, ontwerpers en beleidsmakers.

Eerste interactieve basket ter wereld

De Nederlandse Basketball Bond (NBB) HEEFT in samenwerking met Nijha de innovatieve I-SWISH Ontwikkeld. Deze interactieve basket is de eerste wereldwijd die, door middel van geïntegreerde led-verlichting en audio in de basket, games en sport combineert.

De NBB en Nijha willen met de ontwikkeling van de ISWISH inspelen op de hedendaagse beweegwensen van jong en oud en de basketbalsport aantrekkelijker maken voor een bredere doelgroep. Door middel van een druk op de knop kunnen vijf ingebouwde basketbalgames worden gespeeld op de I-SWISH. In het basketbalbord zijn een scoreteller en led-verlichting verwerkt. Een ingebouwde audiostem, ingesproken door Sport 1 basketbal commentator Ronald van Dam, legt de games van tevoren uit en geeft feedback tijdens het spelen. Naast de mobiele versie van de I-SWISH, gaan de NBB en NIJHA ook een permanente buitenvariant voor in de wijk op de markt brengen.

Straatbeeld TV

Rectificatie Straatbeeld #1

Multimediaal platform voor ontwerp, inrichting en beheer van de openbare ruimte.

In de vorige editie van Straatbeeld stond in het artikel over de herinrichting van het St. Trudoplein in Strijp, dat de Denovo banken waren geleverd door Grijsen. Deze waren echter geleverd door Velopa-Citystyle.

Straatbeeld publiceert elke dag relevante nieuwsberichten, uitgebreide projectbeschrijvingen en informatieve productbeschrijvingen op haar website. Heeft u, net als vele van uw collega’s, al een abonnement op de wekelijkse Straatbeeld emailnieuwsbrief? Meld u gratis aan op www.straatbeeld.nl.

S t r a a t b e e l d april 2012

7

Vijf vragen aan: aan professionals met hart voor openbare ruimte. Dit keer is het woord aan John Boon, landschapsontwerper bij Arcadis.

Fotografie: Adrian Noortman

Straatbeeld stelt in iedere editie vijf vaste, open vragen

John Boon (42) is de hoofdontwerper van de Floriade 2012. Zijn familie is sinds mensenheugenis verbonden met de tuinbouw; zijn voorvaderen waren jarenlang de stuwende kracht achter ’s werelds grootste bloembollententoonstelling. John studeerde Landschapsarchitectuur aan de Academie voor Bouwkunst te Amsterdam en ontving een Archiprix nominatie voor zijn afstudeerproject Westerwolde. Momenteel werkt hij bij Arcadis waar hij onder meer de urnentuin van begraafplaats Zuiderhof te Hilversum ontwierp en leiding gaf aan het Ontwerpteam Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord. In het buitenland werkte hij aan projecten in Polen, Turkije en Frankrijk en recent leverde hij een bijdrage aan het ontwerp van een groot waterbouwkundig werk in Zuid Korea.

Uw passie voor openbare ruimte?

Ik kan nergens lopen zonder te kijken naar de verharding, het straatmeubilair en de beplanting.

Ik ben heel sfeergevoelig en kan me ook echt gelukkig voelen op plekken die goed ontworpen zijn. Het meest geniet ik van de moderne parken in Parijs, waar ontwerpers echt hun kop boven het maaiveld durfden uit te steken, en van openbare ruimtes in Denemarken waar landschapsarchitecten als Sörensen en Andersen prachtige modernistische onderwerpen hebben gerealiseerd.

De trend van 2012?

Kunstmatig is uit, natuurlijk is in. Je ziet het overal om je heen. Er worden meer en meer natuurlijke materialen gebruikt als hout en natuursteen. Sfeer en beleving zijn daarbij heel belangrijk; vorm volgt niet langer functie maar ís een functie. In de beplanting zie je meer diversiteit komen. De samenwerking tussen ontwerpers en kwekers wordt dan ook intenser, verwacht ik. Ik zie ook dat de ethische kant van duurzaamheid wordt losgekoppeld van het esthetische; dingen die duurzaam zijn hoeven er niet per se zo uit te zien.

groene saus is die je ergens over heen giet maar dat je het vanaf het begin als leidraad neemt. Bij de Floriade hebben we de Floriade Venlo Principles als inspiratiebron gebruikt. De gebiedsontwikkeling rondom Venlo is de eerste ter wereld waarbij duurzaamheid vanaf het begin en integraal wordt meegenomen.

Door wie laat u zich inspireren?

De Franse landschapsarchitect Michel Courajoud en de Deense landschapsarchitect C. Th. Sörensen bewonder ik enorm. Maar ook in eigen land gebeuren inspirerende dingen. Vooral op gebied van beplanting. Jacqueline van der Kloet maakt de mooiste combinaties met bloembollen en Piet Oudolf is, geheel onterecht, beroemder in het buitenland dan hier.

Gouden tip aan collega’s in de openbare ruimte?

Houd Amerika in de gaten: daar gebeuren hele interessante dingen. Vooral projecten van ‘D.I.R.T.’, Michael van Valkenburg (Teardrop Park in New York) en James Corner Field Operations (High Line in New York) zijn de moeite waard.

Een praktijkvoorbeeld van duurzaam ondernemen?

Wij ontwerpen vanuit het principe ‘Sustainability by design’. Dat betekent dat duurzaamheid geen

S t r a a t b e e l d april 2012

9

Turfvaart, jaagpad en slagkarren terug in de Hoofdstraat Herinrichting verbindt centrum Stadskanaal weer met haar oorsprong

Tekst: Geesje Rietveld geesje@acquirepublishing.nl

Over een lengte van een kilometer heeft de Hoofdstraat langs het Stadskanaal een ware metamorfose ondergaan. Doel van de herinrichting was het kanaal waar de stad haar naam aan te danken heeft, weer te betrekken bij het centrum. Een typische jaren ’80 vormgeving met geasfalteerde rijbaan, vrijliggend fietspad en parkeerplaatsen langs het trottoir, had het achterliggende winkelcentrum en omwonenden afgesneden van de vaarroute. Het nieuwe ontwerp heeft de band met het water in eren hersteld, met een rustiger straatprofiel en een prachtige steiger met ruimte voor flaneren, recreatie en relevante kunst.

In het Masterplan Centrum dat in 2005 werd afgerond, was slechts een klein deel van de Hoofdstraat opgenomen. Uit een evaluatie van het project bleek direct dat zowel bij het bestuur als bij bewoners en onderne-

10

S t r a a t b e e l d april 2012

mers, de wens leefde om de relatie van het kanaal met het centrum te versterken. In combinatie met de verwachte toename van de vaarrecreatie, in verband met de opname van het kanaal in een Oostelijke

Vaarroute, leidde dit tot het besluit om ter hoogte van het centrum, over een lengte van 1 km de Hoofdstraat her in te richten. Deze route langs het kanaal is lange tijd dé belangrijkste route naar Duitsland geweest, met name ook voor vrachtvervoer dat zich vanaf de jaren ’30 van het kanaal naar de weg verplaatste. Om het toenemende autoverkeer te faciliteren werd de Hoofdstraat in de jaren ’60 verbreed, om vervolgens in het kader van het verkeerscirculatieplan in de jaren ’80 te worden ingericht met een geasfalteerde rijbaan en vrijliggend fietspad. “Daarbij kwamen de beeldbepalende rood

De loopsteiger en zitelementen achter de kademuur

En de brede rijbaan en geparkeerde auto’s vormden een fysieke scheiding tussen het kanaal en het centrum’, aldus Henk Ensing, projectleider en beleidsadviseur Ruimtelijke Ontwikkeling & Beheer. Adviesbureau BügelHajema werd gevraagd mee te denken over een oplossing. ‘Qua beleving van de stad bleek de Hoofdstraat als het ware de achterkant te zijn geworden’, verwoordt ontwerper Allard Wiersma. ‘Eeuwig zonde, zeker gezien de historische waarde van de Hoofdstraat en het kanaal voor de stad. Die connectie moest weer worden aangehaald.’

De rijbaan en geparkeerde auto’s vormden een scheiding tussen kanaal en centrum

stalen bogen boven het fietspad en dito pergola voor de winkelgevels.

Al die ontwikkelingen kwamen de sfeer en veiligheid niet ten goede.

Winkelen langs het Stadskanaal “De handel is door de eeuwen heen steeds verder geconcentreerd, maar ooit waren er langs de gehele 32 km van het kanaal winkels te vinden”, vertelt Wiersma. “Met dit project werd niet alleen het kanaal, maar ook

Verbonden verleden Om de ontginning van het hoogveen van het Bourtangermoeras te bevorderen, besloot de stad Groningen in 1765 een kanaal te graven van Bareveld tot Ter Apel. 91 jaar later, in 1856 werd het Stadskanaal voltooid, het merendeel van de 32 kilometer met de spade gegraven door Groningse en Duitse arbeiders. Door de turfvaart was in het de negentiende eeuw een van de drukst bevaren vaarroutes van Nederland.

Bij de sluizen konden de wachttijden oplopen tot enkele uren, waardoor zich op de kade cafés en winkeltjes vestigden. Op deze manier ontstonden de plaatsen Musselkanaal en Stadskanaal.

De originele hoofdstructuur van het Stadskanaal is mooi bewaard gebleven, inclusief de acht schutsluizen en een aantal oude bruggen, waarvan enkele zich in Stadskanaal bevinden.

die winkelfunctie van de Hoofdstraat weer bij het centrum betrokken.” De ondernemers zijn nu vooral gevestigd over een lengte van een kilometer, ter hoogte van het centrum, met een verdere verdichting in het ‘kernwinkelgebied’ dat ongeveer 400 meter strekt. Het project omvatte het hele centrumgedeelte van de Hoofdstraat en betrof dus voornamelijk winkeliers wat hun participatie in de herinrichting onontbeerlijk maakte.

Ensing: “De grootste uitdaging in dit project was de toegankelijkheid van Het kade-profiel in kerngebied

Fotografie: Hans Banus S t r a a t b e e l d april 2012

11

12

S t r a a t b e e l d april 2012

Led-verlichte hoefijzers in de loopsteiger

het gebied tijdens de werkzaamheden. De Hoofdstraat is een eenrichtingsweg met aan de ene zijde het kanaal en aan de andere winkels en een woonwijk. De ondernemers zouden hoe dan ook een bepaalde periode minder bereikbaar zijn en inkomsten mislopen. Dan moet je wel iets neerzetten waar een flink draagvlak voor is, anders mag je ook geen begrip verwachten.”

BügelHajema organiseerde in dit kader drie workshops voor winkeliers, bewoners- en belangenorganisaties.

Het adviesbureau presenteerde twee ontwerpvarianten, het één meer versteend met een kade-achtige uitstraling, het ander met meer groen.

Uiteindelijk werd gezamenlijk besloten tot een combinatie. De kilometer Hoofdstraat werd verdeeld in drie zones; twee uitloopgebieden met daartussen het 400 meter strekkend kernwinkelgebied. Voor de uitloopgebieden werd het profiel geselecteerd met aan de oever een groene talud met gras en bomen. Voor het kernwinkelgebied werd het kade-model gekozen, met aan de waterkant een verlaagde steigerboulevard. In samenspraak met de belangenorganisatie voor gehandicapten werd de steiger voorzien van hellingbanen.

Doelen werden vastgesteld op de verhoging van de beleving van het Stadskanaal, en het bevorderen van de veiligheid en verblijfskwaliteit.

Nieuw straatprofiel uit de oude tijd De ontwerpers lieten zich inspireren door het historisch gebruik van de Hoofdstraat in de tijden van de

turfvaart. Ensing legt uit: “In de 19e eeuw werden de turfschepen hier voortgetrokken door werkpaarden

Alsof de geest van het trekpaard nog iedere nacht zijn turfschip voorttrekt op het jaagpad dat door berm liep.”

Net zoals het voetgangerspad aan de overzijde werd het jaagpad van de klinkerweg gescheiden door een bomenrij.

Blauwe lijnen symboliseren het dubbele kanalenstelsel

Belangrijke elementen uit dit historische straatprofiel zijn gebruikt voor het huidige. Fietsers en auto’s delen weer één en dezelfde rijbaan. In de kernstrook is deze bestraat met donkergrijze klinkers van Wienerberger, in de uitloopgebieden is de rijweg geasfalteerd. Over de hele lengte van de herinrichting loopt voor de winkels een breed trottoir van rode klinkers, geleverd door ABC-Klinkergruppe. In het voetganDe Nieuwe Eurobrug

De Nieuwe Eurobrug Midden in het heringerichte Hoofdstraat ligt de Nieuwe Eurobrug. Om de verouderde hydraulische klapbrug uit de jaren zestig te vervangen, kreeg Frans Beune van BügelHajema een bijzondere opgave van de gemeente Stadskanaal: ontwerp een moderne brug, met de karakteristieken van een oude ophaalbrug en zonder zichtbare aandrijvingtechniek. Het resultaat is een architecturale constructie met een opvallend rode cirkel. De slagbomen van de brug zijn geïntegreerd in verlichtingsornamenten aan de voor- en achterkant. De leuningen langs de zijden van de brug zijn gemaakt van gelaagd glas, waarbij de middelste laag is gebarsten. Daarop is een RVS railing gemonteerd, met geïntegreerde blauwe verlichting die het glas van bovenaf aanlicht en de gebarsten structuur doet opleven.

S t r a a t b e e l d april 2012

13

systeem Luminizer van Luminext.

De wandelsteiger in het kernwinkelgebied kan worden gezien als een vertaling van het oude jaagpad.

Rechts van de nieuw vormgegeven Eurobrug is de steiger 2 meter breed met aangrenzend een brede, licht hellende talud met gras en bomen waar heerlijk gelegen kan worden.

Links van de brug is de steigerboulevard begrensd door een hoge kademuur waarachter de groene berm en de weg zich bevinden. Hier is de steiger maar liefst vijf meter breed, ruimte die onder meer is besteed aan unieke zitgelegenheden en kunstwerken.

Het straatprofiel in het uitloopgebied

gersgebied is een verholen lijngoot van ACO opgenomen met aan weerszijden een opvallende lijn van blauw geglazuurde klinkers. Ensing: “De blauwe lijnen refereren aan het dubbele kanalenstelsel van vroeger; het hoofdkanaal en evenwijdig daaraan het Boerendiep dat later gedempt is.”

Tussen de rijweg en wandelstrook ligt een brede voorzieningenstrook van rode klinkers waar bomen, terrassen, openbare zitgelegenheden en (fiets)parkeerplaatsen elkaar afwisselen. Alle straatmeubilair werd geleverd door Grijsen, met uitzondering van de afvalbakken die van

14

S t r a a t b e e l d april 2012

Bammens afkomstig zijn. Omdat ter hoogte van het kernwinkelgebied de nadruk is gelegd op verblijf, recreatie, horeca en winkelfuncties, zijn in de uitloopgebieden relatief meer bomen en parkeerplaatsen te vinden. Stedelijk Groen leverde alle nieuw geplante bomen.

In samenwerking met Philips Lighting werd een led-lichtplan opgesteld.

Langs de rijweg, aan de kanaalzijde, zijn Stela Long armaturen van Indal toegepast op hoge verkeersmasten van Sapa Poles. Op de voorzieningenstrook staan lagere masten met Stela Round armaturen die de verblijfs- en wandelzonde belichten. Alle functionele verlichting is aangesloten op het dynamisch telemanagement-

Spelen met materialen en licht Waar de steiger op zich al een beeldbepalend onderdeel is van de nieuwe inrichting, is hij ook nog eens opgemaakt uit, en aangekleed met, een aantal opvallende elementen. Hoewel de ontwerpers van BügelHajema bij het tekenen van de steiger echt hout voor ogen hadden, besloten aannemerscombinatie Krans-Roelofs-Hoornstra en de gemeente voor prefab betonelementen met houtstructuur van WACO Lingen Beton. Het zeer geslaagde resultaat doet denken aan vergrijsde steigerplanken, maar blijkt verrassend industrieel wanneer de bezoeker beter kijkt of voelt. “De aannemer en de gemeente kozen voor beton in verband met de lagere beheerkosten en de hogere duurzaamheid in vergelijking met hout. Achteraf een hele goede keus”, geeft ontwerper Wiersma toe. “De uitstraling is mooi, en houtrot of glibberigheid bij nat weer komen niet voor, wat de steiger een stuk veiliger maakt. Zeker voor de minder validen en ouderen die via de hellingbanen de steigers betreden.”

Op de breedste wandelsteiger is langs het grootste gedeelte van de

Belangrijke elementen uit het historische straatprofiel zijn gebruikt voor het huidige

Het resultaat doet denken aan vergrijsde steigerplanken, maar blijkt verrassend industrieel

Copyright Hans Mes Copyright Hans Mes

kademuur een zitelement gecreëerd.

Het lange meubel is vervaardigd uit hetzelfde materiaal als de muur. Op het oog lijken beide opgebouwd uit gestapelde dunne, grillige plaatjes natuursteen, maar in werkelijkheid is ook hier een bijzondere toepassing van prefab beton gebruikt. Het zitelement is wel afgedekt met een natuurstenen plaat, geleverd door Kalk Natuursteen. Op regelmatige afstanden zijn comfortabele houten zittingen gemonteerd. Leuk detail is dat de houten spalken in die zittingen een boodschap in morsecode vormen. Ensing wil de betekenis niet verklappen: ‘Na de opening is hier een wedstrijd aan verbonden. We zouden het mooi vinden als kinderen hun opa’s meenemen naar deze plek om de puzzel op te lossen.’

Op verschillende plekken dalen betonnen trappen af naar de steiger.

Naast de trappen zijn bollards geplaatst, zuiltjes met accentverlichting die de toegang tot de steigers aanlichten in de avonduren. Onder de banken is blauwe LED verlichting geïntegreerd die het loopoppervlak van de steiger aanlicht. Ook daar is een historische verwijzing te vinden in een hedendaags materiaal. Wiersma: ‘Vanuit de wens van het B&W om de plaatselijke jongeren te betrekken bij het project, werd voor de leerlingen van het Ubbo Emmius College en Noorderpoort college een prijsvraag uitgeschreven. De opdracht luidde een verlichtingselement te ontwerpen met een historische component, ter vergroting van de beleving van de steiger in de avonduren. Het winnend ontwerp is geïntegreerd in de loopsteiger.’ Wanneer de sensoren een bezoeker waarnemen, lichten over de hele lengte van de steiger, pas na pas, hoefijzers op in het donker. Alsof de geest van het eeuwenoude trekpaard nog iedere nacht zijn turfschip voorttrekt.

Afbeelding boven: TurvenTronen Afbeelding onder: Stadsspades

Slagkarren en StadsSpades In het project zullen vier kunstwerken worden geëxposeerd die verwijzen naar de historische band met het kanaal. Zo is er het bekende werk de Lorelei te vinden, een Kanaalse variant op de Duitse Lorelei aan de Rijn, over de mooie meid die de jonge schipper de brug deed rammen. Een ander ouder beeld is de ‘Krinkje Speier’, of ‘Kringetje Spuger’. De oude man die pruimtabak in het kanaal spuugt, doet dat nu van achter de nieuwe kademuur.

Van de hand van kunstenaar Hans Mes komen twee nieuwe sculpturen. De 8 meter hoge StadsSpades, refererend aan handmatig graven van het kanaal, vormen samen een poort boven één van de trappartijen naar de steiger. In de uiterste hoek van de kademuur op de brede steiger, zal het werk Turven Tronen worden geplaatst, een 3,5 meter hoge compositie van drie rechtopstaande slagkarren rond een stapel turf. De karren werden gebruikt om bij de ontginning de turf af te voeren. Beide werken zijn gemaakt van verzinkt staal met een zwartgrijze metallic coating.

S t r a a t b e e l d april 2012

15

(Advertorial)

Koninklijke Bammens introduceert de Citypole voor city identity Hoe kijkt ú naar A-locaties?

Koninklijke Bammens ziet het als de visitekaartjes van een stad, die vragen om een verzorgd straatbeeld en om onderscheidend vermogen.

Daarom heeft Koninklijke Bammens de Citypole ontwikkeld: een functionele en duurzame afvalbak die kan worden aangepast aan uw beleving.

Daarnaast wordt u een unieke kans geboden. U mag uw eigen overkapping ontwerpen. Waar

een eigen ontwerp toe kan leiden, illustreert de gemeente Schoonhoven. Het resultaat is een prachtig ontwerp waarin de “Lek” en “Zilverstad” tot uiting komen.

Kenmerken Citypole basismodel • Capaciteit: 100 liter • Verzinkt staal • Poedercoating, in iedere gewenste kleur leverbaar • Roestwerend, klimaatklasse C5 • Antigraffiticoating • Anti-aanplak reliëf, noppenprofiel 15 mm • Tidymanlogo, lasergesneden • Aluminium lichtgewicht binnenbak of zakhouder frame.

• Tweezijdige inwerpopening • Universeel slot op ergonomisch verantwoorde positie

Citypole U heeft de keuze uit twee typen overkappingen. Diverse accessoires en kleurcombinaties geven richting aan de door u gewenste uitstraling.

City Identity Met de Citypole biedt Koninklijke Bammens de mogelijkheid een identiteit te creëren die volledig aansluit bij de omgeving. U kunt kiezen voor een specifiek antiaanplakreliëf of voor uw eigen logo, lasergesneden in de panelen.

i Koninklijke Bammens BV Maarssen T: 0346-592411 www.bammens.nl

Angry Birds straatmeubilair Yalp introduceert de populaire computerfiguurtjes Angry Birds in de openbare ruimte. In totaal worden zo’n twintig Angry Bird producten ontwikkeld, waaronder enkele vrolijk vormgegeven banken en prullenbakken. De producten zijn verkrijgbaar vanaf aankomende zomer.

Bekende figuurtjes uit de game worden in speeltoestellen en straatmeubilair verwerkt. Met name de kleurstelling en vormgeving van de producten is herkenbaar uit de Angry Birds omgeving. Het meubilair is vooral geschikt om te plaatsen bij speelplekken of andere openbare ruimte waar veel kinderen gebruik van maken. Naast het productassortiment aan speeltoestellen en meu-

16

S t r a a t b e e l d april 2012

bilair is er een complete reeks kant en klare Angry Bird speelplekken die als pakketoplossing kunnen worden geleverd in diverse afmetingen.

i Yalp Goor T: 0547-289410 www.yalp.nl

Onkruid op verhardingen bestrijdt u met Roundup® Evolution Uw voordelen: een zeer effectieve onkruidbestrijding, minimale milieubelasting en optimale beheersbaarheid qua kosten. Naast selectieve toepassing op verhardingen bent u ook in het openbaar groen, de land-, tuin- en bos-bouw zeker van de werking van Roundup® Evolution. Volg bij toepassing de gebruiksaanwijzing op het etiket.

Breedwerkend onkruidbestrijdingsmiddel Toepassing in openbaar groen, land-, tuin- en bosbouw Géén Andreaskruis Superieure onkruidcontrole Minimale milieubelasting Verkrijgbaar in 1, 5 en 20 liter verpakking Hanteer DOB richtlijnen (www.dob-verhardingen.nl) Raadpleeg actuele informatie: www.roundup.nl Expiratiedatum: 31 december 2015 Roundup® Evolution is een gedeponeerd handelsmerk van Monsanto.

Straatbeeld

Monsanto Europe N.V. Telefoon 0800 023 41 65 april 2012 www.roundup.nl 17

S T E I F

S L E G U E B

PLEINEN N E N E a l va n af N, PARK E T A R T S , N CHOLE VOOR S

4 5,p. st u k *

Het mooiste straatmeubilair komt tegenwoordig uit Klaaswaal!

www.straatstaal.nl 18

Parallelweg 28 - 3286 LR Klaaswaal - Tel. 0186 631 155 - Fax 0186 572 301 - info@straatstaal.nl Straatstaal is een onderdeel van Van Rijsoort Buigwerk

S t* r aBij a t afname b e e l d van aprilminimaal 2012

50 stuks van model: ruit, rond of niet. Alle andere aanbiedingen ook scherp geprijsd!

Calisthenics in het Sterreburgpark in Dordrecht Een Wijkwens van Jason, Dwayne, Kenneth en Said is in vervulling gegaan: ze kunnen nu calisthenics beoefenen in het Sterrenburgpark. Calisthenics is een creatieve vorm van fitness die in Amerika, het Oostblok en Frankrijk al langere tijd een rage is. Afgelopen maart werden de speciale fitnesstoestellen officieel in gebruik genomen.

zoals de gelijke brug, de rekstok, opdrukstangen, buikspierbankjes. Maar ook grondoefeningen, waarbij het eigen lichaamsgewicht gebruikt wordt als weerstand horen bij Calisthenics.

Via websites en social media doen jongeren ideeën op over oefeningen die ze kunnen doen op de toestellen. Maar de sport kan ook goed door ouderen worden beoefend. De oefeningen kunnen direct aange-

Calisthenics is een vorm van fitness, die zijn oorsprong heeft in de training van Spartaanse soldaten in het oude Griekenland. De training gaat vooral uit van eigen kracht en er zijn maar weinig attributen bij nodig. De bedoeling van Calisthenics is het lichaam leniger en sterker te maken.

Vooral in Amerika, het Oostblok en Frankrijk is het al langere tijd een rage. Dordrecht heeft met de voorzieningen in het Sterrenburgpark de Nederlandse primeur wat betreft het buiten beoefenen van de sport.

past worden aan ieder niveau, door bijvoorbeeld het gebruik van een weight vest of door zelf de intensiteit en snelheid te verlagen of verhogen.

Omdat de training niet ingewikkeld is, kan iedereen het snel leren.

Calisthenics toestellen Deze creatieve vorm van fitness worden dynamische spieroefeningen zoals pull-ups, sit-ups en de human flag, uitgevoerd op basistoestellen

Wijkwens zorgt voor primeur Sterrenburgpark Het initiatief in Dordrecht is mogelijk gemaakt door een Wijkwens van vier jongens. Wijkwensen zijn goede

Alle bewoners van Dordtse wijken kunnen een Wijkwens indienen.

Meer informatie staat op www.dordrecht.nl/wijkwensen

ideeën om de eigen wijk of straat mooier en leefbaarder te maken, waarvoor de gemeente Dordrecht geld beschikbaar stelt om ze te vervullen. De wensen worden beoordeeld door een regiegroep bestaande uit inwoners. De calisthenicsplaats paste uitstekend in het Sterrenburgpark, waar bewoners vaak evenementen organiseren om het gebruik van het park te stimuleren.

De firma Boas uit Meppel is een van de leveranciers van de gemeente Dordrecht voor speel- en trimtoestellen. Voor de vijf Calisthenicstoestellen in het Sterrenburgpark heeft Boas – op basis van wensen en aanwijzingen van de initiatiefgroep, het trimtoestellenprogramma aangepast. Bij de ingebruikname in maart werden demonstraties gegeven door de Dordtse jongeren van Bar-Vision en door Bar-Monstersz, een calisthenicsteam uit Amsterdam.

i Boas Speeltoestellen Meppel T: 088-7777111 www.boasspeeltoestellen.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

19

De Floriade 2012

Thematische synergie van landschapsontwerp, comfort en beleving

Tekst: Geesje Rietveld geesje@acquirepublishing.nl

Na jaren van voorbereiding is op 4 april de Floriade 2012 geopend.

Gesitueerd in Venlo, omvat de grootste wereldtuinbouwtentoonstelling ter wereld 66 hectare aan bos, landschaps- en tuinontwerpen, allemaal door de seizoenen heen tot oktober te bewonderen. Hoofdaannemer van het Floriadepark is Arcadis, dat tevens het ontwerp maakte in samenwerking met Copijn Tuin- en Landschapsarchitecten. Samson Urban Elements is de official supplier van het meubilair dat de indrukwekkende entreeroute en de vijf thematische landschapsvelden completeert. Ervaar de groenbelevenis van het decennium.

Na een uitgebreide evaluatie van de Floriade 2002 besloot de organisatie dat het tijd was voor ‘operatie Refresh’.

De huidige editie heeft een nieuw centraal concept: ‘Be part of the theatre in nature; get closer to the quality of life’, en is ingericht rondom vijf maatschappelijk actuele thema’s, te weten:

20

S t r a a t b e e l d april 2012

– ‘Relax & Heal’; het belang van de tuinbouw voor zowel het lichamelijke als het geestelijke welzijn; – ‘Green Engine’; de tuinbouw als economisch motor en leverancier van groene energie; – Education & Innovation, over de wisselwerking tussen de tuinbouw enerzijds en onderwijs en innovatie anderzijds;

– Environment; het belang aan van een groene werk- en woonomgeving; – Tot slot vormt de tuinbouw een ‘World Show Stage’; een inspiratiebron voor kunst, cultuur en entertainment.

“Het vernieuwende aan deze Floriade is dat niet het product maar de beleving centraal staat”, aldus Evelien de Mey. “Inzendingen worden vanaf nu ook beoordeeld op belevingswaarden als educatie, ontsnapping uit de realiteit en vermaak. De Floriade BV wilde voor de bezoekers van 2012 een totaal andere wereld creëren.” De Mey is landschapsontwerper bij Copijn, voormalig dochterbedrijf van Arcadis

De Sit poef op de Water delta

eigen veld. Het bestaande terrein in Venlo bestond uit vier akkers van in totaal 41 hectare, gelegen in 25 hectare bos. Om een vijfde veld te creëren werd de grootste akker in tweeën gesplitst en gescheiden door een fruitboomgaard. Binnen die kaders ontwierpen Arcadis en Copijn het Floriadepark, met in de themavelden lege kavels voor de ontwerpen van de verschillende deelnemers.

De themavelden werden van elkaar onderscheiden door vormgeving, beplantingsconcept, materialisering én meubilair. De Mey: “Meubilair is een bepalend detail in het landschap met een vanzelfsprekende invloed op de beleving ervan.”

Boon en De Mey nemen ons mee langs de velden: Relax & Heal “Het ontwerp van Relax & Heal kenmerkt zich, net als het menselijke lichaam, door organische vormen.

Hier dus geen rechte lijnen maar vloeiende paden en zacht glooiende heuvels. Een harmonieus landschap met prachtige bomen en bloemen gecombineerd met de vloeiende houten Urbitarte bank van Samson.”

Green Engine “Dit themaveld is geïnspireerd op industriële vormgeving. Hier prijkt de bijzondere glazen Villa Flora van architect Kristenssön. De beplanting

‘Meubilair beïnvloedt de manier waarop bezoekers de stijl ervaren, de route die zij kiezen en waar ze naar kijken.’ laat zien hoe (veer)krachtig de natuur is. Voor de verharding werden grote Stelcon platen gebruikt, afgebakend met betonranden als zitelementen.”

Education & Innovation “Hoogteverschillen, grote grondlichamen en (lei)bomen zorgen er voor dat je dit themaveld steeds vanuit een ander perspectief beleefd; een noodzaak voor innovatie en wijzer worden. Alles is mathematische vormgegeven. Geschoren planten, bomen en heesters vormen een recht lijnenspel met de strakke SKA bank.”

Environment “Tuinen en balkons zijn integrale onderdelen van onze woon- en werkomgeving, en onze (toekomstige) levenskwaliteit. De vormgeving van dit themaveld, waar een open ruimte wordt omringd door bebouwing, reSka banken op het Education & Innovation veld

waar hoofdontwerper John Boon betrekking heeft. Direct vanaf het begin in 2007 werkten Boon en De Mey nauw samen met collega-ontwerpers, technici, beheerders, ingenieurs, uitvoerders, kwekers en Samson Urban Elements, om vijf jaar later een verbluffend resultaat te presenteren. Boon: “Meestal werkten we op locatie. Dat kon niet anders; alles wat we bedachten moest ook uitvoerbaar zijn, en snel ook, want alles moest in enkele jaren tot volwasdom komen.

Ontwerpen werden vrijwel direct uitgevoerd en behoorden dan tot de bestaande situatie; een enorme uitdaging.”

Vijf themavelden De vijf thema’s kregen ieder hun

S t r a a t b e e l d april 2012

21

De duurzaamheidsprincipes van Floriade 2012 Als eerste ter wereld hanteert de regio Venlo het Cradle to Cradle® - designconcept voor nieuwe gebiedsontwikkeling. De Floriade 2012 vormt voor dit concept het wereldpodium. Het enorme terrein wordt zoveel mogelijk aangelegd op een manier die de balans tussen mens en natuur respecteert en met duurzame, recyclebare materialen. Voor energie wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van zon, water en wind en na afloop van het evenement wordt het terrein doorontwikkeld tot Venlo Greenpark, een hoogwaardig en duurzaam businesspark waar werk wordt gecombineerd met groen en ontspanning.

In het kader van deze boodschap heeft Samson, als Official Supplier van het meubilair, een speciaal adoptieprogramma ontwikkeld. Een gelimiteerd aantal bijzondere elementen kunnen tegen een gereduceerd tarief worden geadopteerd. De meubels krijgen een speciaal label met de gegevens van het adoptiebedrijf en na afloop van de Floriade in oktober geven de deelnemers hun element een plek in een eigen project, in hun eigen gemeente.

fereert aan een duurzame symbiose tussen stad en natuur. De planten hier groeien tegen gevels en op daken. Passend bij het binnenstedelijk karakter plaatsten we hier de houten Mota stadsbank.”

World Show Stage “Op het World Show Stage vindt de ontmoeting plaats tussen tuinbouw en kunst & cultuur uit verschillende Naguisa banken en vijfhoekige boombakken op het Floriade Plaza

22

S t r a a t b e e l d april 2012

windstreken. De planten hier zijn echte verleiders, de vormgeving is intens en speels. Element Sit en bijpassende poef voldoen aan dezelfde omschrijving.

Water speelt in dit veld een belangrijke rol. Langs de boulevard met internationale restaurantjes kunnen bezoekers alleen of in groepen plaatsnemen op de divers geschakelde Twig elementen vergezeld door orangerieplanten in houten, kubusvormige bakken.”

Betreed de wereld van de Floriade Voordat de bezoekers de themavelden bereiken, hebben zij al een hele routing afgelegd. Vanaf de parkeerplaats worden ze met bussen naar de terminal gebracht, Welkomst Plaza genoemd. De ingang van de Floriade bevindt zich aan de overkant van de weg, waar de bezoekers overheen worden geleid via een spectaculaire brug die uitkomt op Innova Plaza.

Daar lopen ze onder de indrukwekkende Innovatoren van architect Jo Coenen door om vervolgens de Floriade Street te betreden. Deze hoofdstraat leidt hen naar Floriade

Langs de boulevard met internationale restaurantjes kunnen bezoekers plaatsnemen op de divers geschakelde Twig elementen.

Plaza, het centrale plein van waar de bezoekers uitwaaieren over het park.

Twigs en houten plantenbakken langs de boulevard op het World Show stage

De vormgeving van deze routing was zowel een infrastructurele als een bijna psychologische aangelegenheid met een actief leidende rol voor beplanting en meubilair. ‘Meubilair beïnvloedt heel direct de beleving van het landschap’, aldus Boon. ‘Niet alleen de manier waarop bezoekers de stijl ervaren, maar ook de route die zij kiezen en waar ze naar kijken.”

De Mey: “De Floriade verwacht miljoenen bezoekers, stromen mensen die we moeten dirigeren. Tot de Floriade Plaza moesten we de route smal genoeg houden zodat men blijft lopen, maar breed genoeg om de aantallen aan te kunnen. Onderweg zo min mogelijk afleiding, maar wel sfeervolle beplanting om in de stemming te komen.”

Grootste uitdaging op het gebied van bezoekersstromen was de Floriade Plaza. Boon: “Als de mensen hier eenmaal zijn aangekomen, onderscheiden zich twee soorten publiek: mensen die, aangetrokken door een bepaald beeld, simpelweg een pad in slaan naar een van de themavelden, en mensen die zich even rustig willen oriënteren en het kaartje willen bestuderen. De Naguisa bank, die de Japanse architect Toyo Ito voor Samson ontwierp, bestaat uit golfvormige elementen die samen cirkels vormen. Ideaal voor deze ruimte; terwijl sommigen plaatsnemen, lopen anderen er in één vloeiende beweging omheen.” Hoe de bezoekersstromen zich door de inrichting zouden bewegen werd voorspeld aan de hand van verkeerskundige computermodellen en getest tijdens een testdag voor de opening.

Unieke vijfhoeken De ontwerpers wilden één uniek element creëren voor de Floriade 2012.

Op zichzelf staande, eigentijdse objecten voor alle ruimtes buiten de themavelden, die op de bezoekers een niet eerder ervaren indruk zouden maken. Geïnspireerd door een servies van Piet Hein Eek, ontwikkelden ze samen met Samson vijfhoekige boombakken van cortenstaal. De Mey: “Het servies van Piet Hein Eek heeft een typische, hoekige vorm,

iets naar binnen gekant richting de onderzijde. Alsof de kunstenaar het icoon waterkan heeft vertaald naar rechte lijnen. De vijf zijden zijn aan elkaar bevestigd als lappen stof met een naar buiten gekeerde naad, waardoor de constructie zichtbaar wordt. Die vormgevingselementen hebben we als uitgangspunten

‘Van bloembollen in het voorjaar tot siergrassen in de nazomer, je ervaart de ontwikkeling van de natuur.’ genomen.”

Een kleinschalig model van klei werd, via een 3-D sketch-up, door Samson vertaald naar een proefmodel dat na enkele aanpassingen in grootproductie kon worden genomen. Aangezien in sommige bakken meerstammige bomen zouden worden geplant, werd kweker Van den Berk bij de uitwerking van het ontwerp betrokken om het technisch mogelijk te maken de kluit in de pot te verankeren.

In drie verschillende maten sieren de elementen alle genoemde Plaza’s en de Floriadestreet. De grootste uitvoering is maar liefst 1.20 meter hoog: een schaal die past bij een

wereldevenement en die op de monumentale pleinen niet misstaat.

De bakken zijn strategisch geplaatst op die locaties waar de doorstroom van bezoekers niet cruciaal is en de verwondering haar tijd mag nemen.

Boon: “De vijfhoek is een neutrale vorm met eigenschappen van een cirkel; deze boombakken geven geen richting aan. Het cortenstaal heeft een industriële uitstraling, terwijl de kleur toch heel aards is en mooi contrasteert met de natuurlijke dennenbossen op het park.’

Wie de Floriade wil bezoeken krijgt van John Boon het advies gebruik te maken van de nieuwe two-day tickets. “Je moet minstens twee dagen gaan, alleen een vluchtige tour langs de high-lights mist alle diepgang.’ Een tweedaags bezoek in het voorjaar én in de nazomer doet pas echt recht aan de Floriade 2012.

“Van bloembollen tot siergrassen, je ervaart de ontwikkeling van de natuur.”

i www.arcadis.nl/floriade www.copijn.nl of Samson Urban Elements BV Zutphen T: 0575-583911 www.samson.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

23

(Advertorial)

Roundup® Evolution blijft onverminderd populair

Schoon straatbeeld Met het aandienen van het voorjaar is ook het onkruidbestrijdingsseizoen weer gestart. Met name onkruidbestrijding op verharding vergt aandacht en deskundigheid. Onkruid tussen bestrating als tegels of klinkers ontsiert niet alleen het straatbeeld, maar onkruid heeft eveneens een negatief effect op de toegankelijkheid en levensduur van trottoirs en wegen. Bestrijding met Roundup® Evolution blijft onverminderd populair dankzij haar zeer effectieve werking, minimale milieubelasting en beheersbaarheid qua kosten.

afspoeling van herbiciden naar het oppervlaktewater moeten tegengaan. Zo is de toepassing van Roundup® Evolution op verhardingen enkel selectief toegestaan.

Doel van de DOB methode is een bijdrage te leveren aan het realiseren en behouden van een goede waterkwaliteit.

Onkruidbestrijding volgens de DOB-methode (Duurzaam Onkruidbeheer op verhardingen) is gericht op een effectieve onkruidbestrijding tegen een redelijke kostprijs. Binnen DOB kan men kiezen voor verschillende bestrijdingsmethoden zoals mechanisch, thermisch of chemisch. Kiest men echter voor chemische onkruidbestrijding dan gelden een aantal regels die de

Bewezen veiligheid

In Nederland wordt door circa 80% van de gemeenten en op nagenoeg 100% van de bedrijventerreinen Roundup® Evolution gebruikt omdat deze zeer effectief is en relatief goedkoop in vergelijking met niet-chemische methoden zoals branden, borstelen of heet water.

Biactivatoren geven Roundup® Evolution een zeer gunstig ecotoxicologisch profiel. De ecotoxicologische score voor dieren en de irritatiescore voor ogen en huid is zo laag dat Roundup® Evolution geen gevarenclassificatie draagt (géén Andreas-kruis). Alle lidstaten van de EU hebben unaniem vastgelegd dat het werkend bestanddeel glyfosaat niet carcinogeen en niet mutageen is.

Veiligheidsprofiel Roundup® Evolution • bindt aan gronddeeltjes en sediment • wordt afgebroken door bacteriën tot natuurlijke stoffen (meer informatie: www.ctgb.nl) • voldoet aan veiligheidsnormen ter bescherming van natuurlijke organismen zoals regenwormen, bijen, hommels • voldoet aan de norm voor niet doelwit-anthropoden (sluipwespen) • accumuleert niet in de voedselketen

Gebruiksaanwijzing

Dankzij infrarood sensortechniek wordt onkruid selectief bestreden.

Roundup® Evolution is een niet-selectief blad-herbicide met systemische werking. Het werkt tegen éénjarige en overblijvende grasachtigen en tweezaadlobbige onkruiden. De onkruiden worden zowel in een jong als in een ouder stadium bestreden. De werking is het beste als de onkruiden voldoende blad hebben ontwikkeld en niet zijn beschadigd door ziekten en plagen. De toepassing heeft het hoogste resultaat tijdens niet te warm, bewolkt weer met een hoge luchtvochtigheid. Lees voor het gebruik altijd het etiket. Meer informatie: www.roundup.nl

Met de selectieve inzet van Roundup® Evolution wordt een gewenst, schoon straatbeeld bereikt.

Wat als

we van een afvalbak uw visitekaartje maken?

Van Vliet specialist op het gebied van buitenruimte Cultuurtechniek • Groenvoorziening Dakbegroening • Veilige speelplaatsen

Van Vliet Buitenruimte b.v.

Postbus 57, 3480 DB Harmelen | T (0348) 688 222 Vestiging West Energieweg 4, Harmelen Vestiging Noord Eekhorstweg 24 - 4, Meppel info@vanvlietbv.nl | www.vanvlietbv.nl

Het juiste

Citypole

speeltoestel kiezen

Straatmeubilair moet functioneel zijn. Maar, dat mag nooit ten koste gaan van stijl. De stijl van uw stad. Koninklijke Bammens heeft een afvalbak ontwikkeld die hier naadloos op aansluit. De Citypole. Functionaliteit en duurzaamheid worden gecombineerd met talloze keuzemogelijkheden voor u. Van type overkapping, accessoires, kleur tot een persoonlijke signatuur. Zo wordt een afvalbak een visitekaartje van uw stad. Meer weten? Kijk op bammens.com of bel 0346 592411.

wordt kinderspel

Sterk doordacht

Telefoon 053 - 536 27 67 buitenspelen@kuhlkamp.nl Kijk voor meer informatie op:

www.kuhlkampbuitenspelen.nl

Metingen VRI masten Utrecht en Amsterdam

Besparingen gerealiseerd, veiligheid gewaarborgd Gedurende de afgelopen zeven jaar lieten overheidsinstanties meer dan 130.000 buiteninstallaties doormeten door Rei-Lux Benelux BV, een onafhankelijk meetinstituut gespecialiseerd in gepatenteerde 3D-metingen om de stabiliteit van lichtmasten en vergelijkbaar verankerde mastsystemen te beoordelen.

Van alle gemeten objecten diende 1% direct te worden vervangen, 5 % binnen 6 maanden en de overige 94% ontving een garantiecertificaat voor de komende 5 jaar. Recent werden de VRI portalen bij de IJ-tunnel in Amsterdam en drie VRI-uitleggermasten in Utrecht gemeten.

Metingen VRI portalen IJ-tunnel Amsterdam Michael MacIntosh is directievoerder bij de Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer (DIVV) van Amsterdam en verantwoordelijk voor het beheer van de tunnels in de gemeente.

Afgelopen jaar besloot de DIVV de VRI portalen op het IJ-tunneltracé te laten doormeten. ‘Die portalen staan er sinds 1968’, vertelt MacIntosh. ‘Ze zijn sinds die tijd naar beste kunnen onderhouden, maar alleen op basis van visuele inspecties. De metingen maakte het voor het eerst moge-

26

S t r a a t b e e l d april 2012

VRI’s op het IJ-tunneltraject

lijk om de staat en veiligheid van de portalen te beoordelen aan de hand van gedegen onderzoek.’ De metingen van de 12 portalen vonden maart 2011 plaats en namen enkele uren in beslag. DIVV en Rei-Lux werkten samen om in de daluren en met een goede organisatie de weggebruikers niet tot last te zijn. De onderzoeksresultaten wezen uit dat de algemene staat van de VRI portalen goed was, met enkele aanbevelingen tot specifiek onderhoud. MacIntosh: ‘Gezien de leeftijd van de portalen hadden we zonder deze metingen waarschijnlijk moeten besluiten tot rigoureuze vervanging. Die kosten

Rei-Lux meet onder andere: – Lichtmasten – Zweepmasten t.b.v. VRI’s en bewegwijzering – Verkeersportalen t.b.v. DRIP’s – Schijnwerpermasten tot een hoogte van 50 meter – Brugleuningen en/of hekwerken vanaf een hoogte van 90 cm

zouden in de tonnen lopen, zeker gezien de installatiekosten van alle DRIP’s, VRI’s, camera’s en lichtmeetsystemen die aan de portalen zijn bevestigd.’

Metingen VRI-uitleggermasten Utrecht Waar het voor de DIVV Amsterdam de eerste keer was, is het laten doormeten van VRI masten voor de gemeente Utrecht inmiddels onderdeel van de praktijk. Mouloud Bokzini is Metingen van de uitleggermasten in Utrecht

Gepatenteerde meetmethode

Adviseur Elektra bij Ingenieursbureau Utrecht en onder meer verantwoordelijk voor de jaarlijkse operatie ‘Vervanging VRI’s’. Bij deze operatie zet Bokzini sinds 2010 de metingen van Rei-Lux in om onnodige vervanging van VRI masten te voorkomen. In maart dit jaar liet hij drie VRI-uitleggermasten doormeten, twee aan een kruispunt op de Catharijnesingel bij het Centraal Station en één aan de Einsteindreef in Overvecht. Bokzini: ‘Van alle 2 meter hoge VRI’s die daarnaast op de planning stonden, kon met visuele inspectie worden vastgesteld dat vervanging van mast en armatuur inderdaad noodzakelijk was. De zweepmasten daarentegen zagen er goed uit, maar met 5 meter hoge staanders en uitleggers van 6 meter is visuele inspectie niet voldoende.’ De metingen van ReiLux gebeurde in de daluren. Per te meten object zette het bedrijf zelf

De masten worden gemeten met een gepatenteerd meetsysteem en een bijbehorende meetunit. Op basis van o.a. type mast, hoogte, diameter en de geldende EN normen wordt de meetbelasting berekend. De meting omvat twee soorten technieken. Bij de statische meting wordt geleidelijke druk op de mast uitgeoefend. Bij de dynamische 3D rotatiemeting wordt middels een rotatiegenerator het gehele object in beweging gebracht. Met een analyse van de trillingsfrequentie kunnen zwakke plekken in de hele mast worden gedetecteerd, van fundatie tot armatuur. Het effect van de metingen op de mast wordt nauwkeurig geregistreerd aan de hand van laserapparatuur en een 3D camera. De klant ontvangt per gemeten object een rapportage in woord en beeld, inclusief aanbevelingen voor onderhoud of vervanging op termijn.

de rijstroken af en gaf deze binnen 20 minuten weer vrij. Nog voor het einde van diezelfde maand ontving Bokzini het rapport: alle drie VRIuitleggermasten kregen een garantiecertificaat voor vijf jaar. ‘Na vijf jaar moeten ze weer worden gemeten.

Dit scheelt ons zeker 20.000 euro; een nieuwe uitleggerunit kost, inclusief installatie, ongeveer 8.000 euro.’

Voor project ‘Vervanging VRI’s 2013’ verwacht Ingenieursbureau Utrecht wederom gebruik te maken van de meettechniek van Rei-Lux.

i Rei-Lux Benelux bv Vught T 073- 684 1050 www. Rei-Lux.nl

(advertentie)

Sport

Recreatie

Openbare ruimte

Schrijf voor en 1 mei 2012 in een profiteer vanrief! voordelig ta

3 zones: sport, recreatie en openbare ruimte

Productpresentaties, kennisoverdracht en netwerken

De Demo-Dagen gaat terug naar haar roots en richt zich weer volledig op sport, recreatie en openbare ruimte, in de breedste zin van het woord. Waar in de afgelopen jaren het zwaartepunt lag op groen en onderhoud, staan deze editie alle drie de sectoren centraal. Doordat de drie sectoren elk een eigen zone hebben, krijgen ze evenredig veel ruimte en aandacht.

De Demo-Dagen is de enige beurs, waar zo’n groot scala aan producten en diensten gelijktijdig wordt aangeboden. De unieke eigenschap van kijken, testen, demonstreren en vergelijken zorgt er bovendien al jaren voor dat tienduizenden bezoekers elke editie terugkeren. Samen met de partnerbrancheorganisaties wordt deze editie veel meer de nadruk gelegd op kennisoverdracht en netwerken door middel van lezingen, seminars en bijeenkomsten.

De totaalvakbeurs voor sport, recreatie en openbare ruimte 3 ,

4

E N

5

O K T O B E R

2 0 1 2

•

N S C

PA P E N D A L

•

A R N H E M

Kijk op

nl demo- dagen.ele voor de ac tu informatie !

Dorpse charme terug in stadscentrum Veenendaal Markt en Hoofdstraat heringericht Veenendaal ontwikkelt zich op vele fronten van dorp tot stad, zonder verlies van het historisch dorps karakter. De facelift van het Kernwinkelgebied levert een belangrijke bijdrage aan deze ontwikkeling. In dat kader zijn recent de Hoofdstraat en aangrenzende Markt heringericht naar ontwerp van Buro Sant en Co. De plannen behelsde onder andere een gedeeltelijke verhuizing van de wekelijkse warenmarkt naar de grote winkelstraat, inclusief de noodzakelijke voorzieningen.

De oorspronkelijke opzet van het Kernwinkelgebied besloeg het Scheepjeshofplein, een deel van de Kerkewijk, de Hoofd-, en Hoogstraat en een deel van de Zandstraat. Vanwege de verbinding met de belang-

28

S t r a a t b e e l d april 2012

rijke Hoofdstraat en ten bate van de volledige beeldvorming werd ook de Markt in het ontwerp opgenomen en na vrijmaking van extra budget kon het plein worden meegenomen in de herinrichting. Een logische keuze want van de zeven pleinen in de binnenstad van Veenendaal is de Markt is het meest beeldbepalend.

De Nederlands Hervormde Oude Kerk en het voormalig museum Het Kleine Veenloo geven het plein een historisch karakter. De ligging aan de Hoofdstraat en een natuurlijk hoogteverschil van circa anderhalve meter dragen bij aan de markante uitstraling. Op het 3.200m2 grote

centrale plein heeft zich veel horeca geconcentreerd en de weekmarkt vindt er plaats.

Gezellig plein op meerdere niveaus In 2009 gaf de gemeente Veenendaal Buro Sant en Co de opdracht om van de Veenendaalse Markt een gezellig plein te maken met respect voor de historische elementen en het dorpse karakter. In de vorige situatie was het plein één subtiel hellende vlakte, functioneel maar sober ingericht. ‘Voor de warenmarkt perfect, maar in tijden zonder markt of terrassen miste het plein een van-

De wekelijkse warenmarkt op het lager gelegen deel van het Marktplein

zelfsprekende levendigheid’ , aldus projectleider Maurice Kassing van de gemeente Veenendaal.

Buro Sant en Co accentueerde het natuurlijke hoogteverschil op de Markt met een splitlevel ontwerp waardoor het plein twee horizontale gebruikersruimtes heeft gekregen.

Op het hoger gelegen deel van het plein bevindt zich de kerk waar de hele Markt op uitkijkt en waar horecaterrassen zijn gesitueerd. Het lage deel sluit aan bij de Hoofdstraat en kan voor evenementen en activiteiten worden gebruikt, waaronder de wekelijkse warenmarkt. Een royale betonnen trapstructuur verbindt de twee pleindelen en biedt een mooie zitgelegenheid met uitzicht op het plein en de drukke winkelstraat.

Langs één van de gevels loopt een hellende distributiestrook voor rolstoelen en de bevoorrading van de horeca.

Een losse boomstructuur zorgt voor een ongedwongen, lommerrijke sfeer. Kassing: “De bomen lijken willekeurig over het plein gestrooid, maar de plekken zijn zodanig gesitueerd dat ook de kramen van de

Foto: Buro Sant en Co

weekmarkt goed geplaatst kunnen worden.”

Herindeling warenmarkt De kramen staan sinds de oplevering eind 2011 tot ver in de Hoofdstraat.

Deze herindeling van de warenmarkt heeft de bedoeling de winkels meer bij de markt te betrekken. De kramen worden rug aan rug opgesteld op de natuurstenen middenstrook van het nieuwe straatprofiel, waar norma-

De heringerichte Hoofdstraat met nieuw straatprofiel

liter het distributie- en fietsverkeer gebruik van maakt. Langs de gevels zijn brede klinkerstroken aangelegd voor het winkelend publiek. Tijdens de warenmarkt heeft de Hoofdstraat daarmee twee parallelle winkelroutes met aan de ene hand marktkramen en aan de andere winkelpanden.

PUTkasten krijgen tweede leven Toen de Markt in 2000 werd ingericht, werd het plein voorzien van nieuwe ondergrondse elektrakasten, ondergebracht in obstakelvrije PUTkasten model Markt. Dankzij het PUTkast model Markt op het marktplein

twee compartimentensysteem beschikte de gemeente hiermee over de vereiste scheiding tussen gebruikers en beheerder. De gedeeltelijke verhuizing van de markt afgelopen jaar, instigeerde de noodzaak om ook de verouderde elektriciteitsvoorzieningen aan te pakken. In een

vroegtijdig stadium is PUTkast BV benaderd om actief mee te denken over de optimale aanpak en het project turn-key te verzorgen. Na inventarisatie bleek dat de oorspronkelijke PUTkasten in goede staat verkeerden en geschikt waren voor hergebruik.

Voor een geringe investering hebben de kasten een uitgebreide renovatie ondergaan zodat ze nu weer als nieuw zijn. Door de herindeling van de markt naar de Hoofdstraat was het tevens noodzakelijk om daar extra voedingspunten te creëren.

Hiervoor zijn compacte PUTkasten model Contactdoos toegepast.

i PUTkast BV Wormerveer T: 075-7502214 www.putkast.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

29

(Advertorial)

Stimuleer ontmoeting in de wijk

Sociaal straatmeubilair van Zitlekker.nl Onder het motto ‘samen op straat maakt het veiliger op straat’ lanceert Zitlekker.nl dit voorjaar een serie straatmeubilair met meubelontwerpen die ontmoetingen in de openbare ruimte vergemakkelijken en veraangenamen, en daardoor het straatbeeld aantrekkelijker en veiliger kunnen maken. Meubels met een missie.

Iedere doelgroep zijn eigen meetingpoint Iedere straat een eigen straatmeubel

Taco Remkes (professional golfer) en Judith van den Berg (directeur Zitlekker.nl) aan het straattafel

Nederlandse wijken zijn in ontwikkeling. Na jaren van toenemende isolatie en sociale onveiligheid, tonen buurtgenoten weer de behoefte elkaar te willen ontmoeten. Openbare ruimten spelen hierbij een faciliterende rol. Een goed ingerichte ruimte kan van grote toegevoegde waarde zijn voor de kwaliteit van de ontmoetingen en op die manier voor de leefbaarheid in de wijk. Zitlekker.nl geeft straatmeubilair een missie: het socialer en veiliger maken van openbare ruimten in de buurt.

Straattafel Creëer een verbonden straatgevoel met een uniek meubel; Zitlekker.nl ontwerpt wat het beste in de buurt past. Een praattafel, picknicktafel, leunbar of een combinatie van bankjes op een centrale plek in de straat. Met zo’n ontmoetingsplek als sociaal centrum kunnen wijken barbecues organiseren of spelmiddagen. Buurtbewoners leren hun buren Straattafel

Elkaar ontmoeten kost niets

Meetingpoint

zitlekker.nl

weer kennen. Met grote voordelen voor de hele wijk, inclusief de wijkbeheerder. Elkaar ontmoeten kost immers niets, en de sociale controle die eruit voortvloeit kan helpen onnodig hoge beheerkosten door bijvoorbeeld vandalisme terug te dringen.

Nieuw! Unieke showroom op Forteiland IJmuiden.

Fabriek & showroom: Amsteldijk Noord 182, Uithoorn.

Bel voor een afspraak of bezoek klantendagen: 0297- 52 42 88

Sociale interactie is van zeer groot belang voor de ontwikkeling van jongeren. Schoolpleinen, kinderspeelplaatsen, skatebanen en trapveldjes hebben een stimulerende werking op onderling contact. Meetingpoint is een leuk, praktisch en actief hangmeubel dat ontmoetingen van jongeren op dit soort plekken in de wijk, bij de sportclub of op school, mogelijk maakt.

Parkbank Storm

Meetingpoint

- Stijlvolle combinaties van Cradle to Cradle materialen en ijzersterk RVS - Vandalismebestendig

Picknicktafel

- Alle producten kunnen op maat worden gemaakt (afhankelijk van de locatie en doelgroep)

- Designed and made in Holland

Parkbank Passat

- Proefplaatsing op aanvraag

S t r a a t b e e l d april 2012

31

Katern Platform Toegankelijkheid

Project Toegankelijke businfrastructuur: succesvol of nog niet? tekst Boud Geerdes - Grontmij Nederland bv

Toegankelijke bushaltes, geleidelijnen en hellingbanen zijn de laatste tien jaar veelvuldig op pleinen en trottoirs toegepast. Een ruwe schatting is dat hiervoor tussen de 100 tot 200 miljoen euro is uitgegeven. Een terechte vraag is of toegankelijke infrastructuur in de openbare ruimte succesvol is of (nog) niet. Deze vraag leeft bij meerdere wegbeheerders, en terecht gezien de hoge investeringen.

In de Wet Personenvervoer 2000 en de Wet Gelijke Behandeling is aangegeven dat het openbaar (bus)vervoer in Nederland toegankelijk moet zijn. Middels subsidie van het Ministerie - en ondertussen al standaard door elke wegbeheerder - wordt de benodigde businfrastructuur toegankelijk aangelegd. De eerste vraag die rijst is voor wie we dit ook alweer doen. Het generieke antwoord is voor mensen met een beperking. In de praktijk komt dit neer op mensen met een fysieke of visuele beperking, naast reizigers met koffers, krukken, buggy’s etc.

De enige graadmeter of een product succesvol is, is de mate waarin het door de doelgroep gebruikt wordt. Is groei van ‘reguliere’ passagiers voor een klein deel toe te schrijven aan toegankelijke bushaltes, of spelen andere factoren een rol, van hoge benzineprijzen tot een slecht met de auto bereikbare binnenstad, tot een beter aangeboden bus product? Het succes is voor deze doelgroep niet te herleiden. Beter is te kijken naar de specifieke

32

S t r a a t b e e l d april 2012

doelgroep: reizigers met een beperking. Maar maakt deze nu echt veel meer gebruik van het openbaar busvervoer?

De beste manier om dit te toetsen is op een willekeurige middag of juist koopavond bij een bushalte of op een busstation te observeren. Wat in ieder geval zichtbaar is zijn veel gelukkige vaders en moeders met kinderwagens, die van de bus gebruikmaken. Of deze reizigers daadwerkelijk nieuw zijn is echter niet bekend. Mensen met een visuele of fysieke beperking zijn in de bus nog niet zo vaak te vinden, deels omdat er andere keuzes voor vervoer zijn en deels omdat het openbaar busvervoer als totaalproduct nog niet goed toegankelijk is. Is het überhaupt concurrerend genoeg met overig toegankelijke vervoerswijzen zoals eigen vervoer, WMO taxi en dergelijke? Dit hangt af van het gemak van het product en de benodigde voorwaarden om het te kunnen gebruiken. Hierin loopt de bus als reisproduct, zeker ook voor de toegankelijke doelgroep, nog teveel achter.

Zolang wij te weinig doen aan de toegankelijkheid van het complete bus product zijn de investeringen in infrastructuur nog niet helemaal effectief besteed . Voor goed toegankelijk openbaar busvervoer betekent dit letterlijk en figuurlijk alle drempels voor gebruik weg te nemen. Gezien de hoge investeringen en de enorme inspanningen van de vele wegbeheerders in de openbare ruimte zijn wij verplicht hierin verdere stappen te nemen.

Weten hoe? Kijk voor bruikbare tips op www.platformtoegankelijkheid.nl/infra.

Katern Platform Toegankelijkheid

Column Design versus obstakel verkeerde plaatsing maakt of breekt straatmeubilair Ontwerper van straatmeubilair zijn lijkt me vaak een ondankbaar beroep. Het prachtige ontwerp wordt vaak voorbijgelopen zonder dat het echt wordt opgemerkt. ‘We’ vinden het gewoon dat die voorwerpen zich in het straatbeeld bevinden en pas als ze er niet zijn, worden we ons ervan bewust dat er iets ontbreekt.

Voor een mindervalide ligt het net even anders. Of je nu slecht ter been bent en van een rolstoel of rollator gebruik maakt of slechtziend of blind bent en met een geleidestok je weg vindt, je bent super alert op het straatmeubilair.

Immers, elk obstakel kan je doorgang belemmeren of –in het meest ongunstige geval- je doorgang blokkeren. En, eerlijk is eerlijk, straatmeubilair vormt vaak een obstakel.

Nu ben ik een groot liefhebber van design en ben ik uit dien hoofde geïnteresseerd in vernieuwende ontwerpen van straatmeubilair. Of het nu gaat om futuristisch ogende fietsenrekken, nieuwe vormgeving van boomroosters of in het oog springende afvalbakken; ze hebben mijn aandacht. Vooral omdat ik me door mijn werk dan tevens afvraag of bij het ontwerp én de plaatsing rekening is gehouden met toegankelijkheid. Al is het ontwerp van een fietsensteun of afvalbak nog zo fraai, verkeerde plaatsing kan het maken of breken.

Zo vulden de fietsensteunen bij een bushalte vele malen de brievenrubriek in de lokale krant. Verwelkomd door de forenzen maar verfoeid door de mindervaliden die hun doorgang belemmerd vonden. De ambtenaren hadden namelijk bedacht dat de fietsers hun rijwielen wel op het zand (gras) tegen de steunen zouden zetten. De praktijk leerde echter, dat ze hun fietsen juist op het trottoir tegen de steunen stallen waardoor ze de doorgang voor rolstoelen en kinderwagens wel heel lastig maken. Gevoelsmatig gebruiken die namelijk het bakstenen gedeelte van het trottoir.

De fraai vormgegeven afvalbak in een andere gemeente trekt vooral de aandacht, omdat die precies voor het aangepaste gedeelte van de trottoirrand is geplaatst, waar rolstoelers het trottoir moeten betreden als zij hun auto op de gehandicaptenparkeerplaats hebben geparkeerd. Die toegang tot het trottoir wordt volledig geblokkeerd door de afvalbak, die natuurlijk ook aan de andere zijde van de bank geplaatst had kunnen worden.

Deze voorbeelden laten zien dat de openbare ruimte pas echt toegankelijk wordt als elke stap van het inrichtingsproces zorgvuldig wordt getoetst aan de behoeften van de mindervalide gebruikers. Van ontwerp tot uitvoering kan er zoveel misgaan, dat straatmeubilair ineens als veel minder ‘fraai’ wordt beoordeeld. En dat is toch wel sneu voor die ontwerpers die hun ziel en zaligheid erin hebben gelegd…

Platform voor waardevolle kennisdeling Om meer aandacht te vragen voor en kennis te delen over toegankelijkheid in de OR, worden op de website www.platformtoegankelijkheid.nl actuele nieuwsitems, achtergrondartikelen, producten en projecten omtrent het toegankelijk maken van de openbare ruimte gepresenteerd.

Ook wordt er dieper ingegaan op het beleidsmatige aspect, zowel op landelijk als Europees niveau. Naast de website is er een maandelijkse, gratis e-mailnieuwsbrief en is er de ambitie middels bijeenkomsten en congressen het onderwerp prominenter op de agenda te zetten.

Actieve bijdrage leveren De initiatiefnemers roepen leveranciers, overheden en kennisinstellingen op een actieve bijdrage te leveren aan het platform om een zo breed mogelijk draagvlak te kunnen bieden. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een relevante product- en/of projectbeschrijving of een goed onderbouwd advies aan gemeenten. Informeer ook eens naar de advertentiemogelijkheden.

We zien u graag op www.platformtoegankelijkheid.nl!

De initiatiefnemers van Platform Toegankelijkheid:

Denise A.M. Janmaat Directeur Nederlands Instituut voor Rolstoeltoegankelijkheid

S t rSat ar ta ba et b e lede lfebruari d april 2012

33

VOOR

NA

See what LED light can do

Verbazingwekkend, hoe verlichting de mobiliteit op autosnelwegen kan verbeteren.

De investering in Philips LED-verlichting met een lichtmanagementsysteem heeft een dubbel voordeel: een lager energieverbruik en minder economische hinder. Door de lange levensduur van LED’s in combinatie met het op afstand centraal kunnen uitlezen van de staat van verlichting en of er aanpassingen of reparaties nodig zijn, kan het beheer hierdoor efficiÍnter gepland worden en dit zorgt voor een betere mobiliteit voor de weggebruiker.

Scan voor meer informatie de QR-code of kijk op onze website: www.lighting.philips.nl/outdoorverlichting

Nieuwe busbaanbrug Almere Design & Construct met geborgde kwaliteit

De verhoogde busbaan die het centrum van Almere met de oostkant van de stad verbindt, is eind januari officieel geopend.

Ballast Nedam Infra Midden verzorgde de uitwerking en realisatie, het ontwerp van de tweehonderd meter lange brug is van ipv Delft.

De brug grenst aan de Oostkavels, een nieuwbouwlocatie in ontwikkeling, en het stadhuis. In het ontwerp van de brug is rekening gehouden met de toekomstige bebouwing.

Daarnaast was het belangrijk dat de brug er ook de komende tien jaar, tijdens de ontwikkeling van de Oostkavels, mooi uit zou zien. Zo is de kleurstelling van de betonnen brug afgestemd op de bestaande

bebouwing naast de busbaan. Verder is het ontwerp zo rustig en logisch mogelijk gehouden, zodat het in de toekomst goed geĂŻntegreerd kan worden in de nieuwbouw. Zo is er bij de plaatsing van de steunpunten rekening gehouden met de toekomstige bebouwing.

Tijdsdruk in verband met subsidie van de Provincie Flevoland zorgde ervoor dat het project op bijzondere wijze is aanbesteed, namelijk als UAV-GC-contract waarbij het ontwerp in hoofdlijnen was vastgelegd.

Bij UAV-GC is de opdrachtnemer verantwoordelijk voor zowel ontwerp als uitvoering (Design & Construct).

Bruggenspecialist ipv Delft maakte een voorlopig ontwerp, dat het beoogde eindresultaat en het materi-

aalgebruik bepaalt. Vervolgens werd op basis van dit ontwerp aanbesteed en gegund aan Ballast Nedam. ipv Delft ondersteunde de opdrachtgever bij de controle van de uitvoering.

De realisatie van de busbaanbrug is mede mogelijk gemaakt door financiĂŤle ondersteuning uit het Investeringsprogramma FlevolandAlmere (IFA) en een bijdrage uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). De busbaan verbetert de bereikbaarheid van Almere Centrum.

i ipv Delft T: 015-7502574 www.overbruggen.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

35

Hoogwaardig en veelzijdig Jan Kuipers Nunspeet is producent en leverancier van producten uitgevoerd in staal, aluminium, hout, glas en kunststof. Hoogwaardig en veelzijdig in straatmeubilair, fietsenoverkappingen, fietsparkeersystemen, staalconstructies, beglazingsconstructies, unitbouw en bedrijfsgebouwen. Concreet betekent dit nationaal en internationaal: gebruiksvriendelijke, innovatieve, stijlvolle producten op hoog duurzaam niveau. Dit onderstrepen we met de hoogst haalbare positie op de CO2 - prestatieladder: niveau 5.

Industrieweg 20 | 8071 CT Nunspeet | Postbus 5 | 8070 AA Nunspeet Telefoon: 0341 - 252 944 | Fax: 0341 - 252 856 | www.jankuipers-nunspeet.nl

JAN KUIPERS NUNSPEET

-

3D-stabiliteitsmetingen op lichtmasten, VRI’s en brugleuningen.

Rei-Lux is gespecialiseerd in het uitvoeren van zowel statische- als dynamische 3D-metingen op lichtmasten tot 40 m hoogte, verkeersportalen, zweepmasten en brugleuningen waardoor het gehele object wordt gemeten en gewaarborgd.

De Rei-Lux 3D-meettechniek biedt u: •

Waarborgen van openbare veiligheid

•

Het verlengen van de economische levensduur

•

Het uitstellen van grote investeringen (het vervangen van oudere lichtmasten en VRI’s)

•

Het beperken van de gemeentelijke aansprakelijkheid door de geboden garantie

•

Een positieve bijdrage verlaging CO2 uitstoot

•

Geen overlast tijdens de meetwerkzaamheden

Rei-Lux: 3D-meten is zeker weten...

Wilt u meer weten? Bel 073 684 1050 of kijk op www.rei-lux.nl

Aluminium publicatieborden van Ollerton Ollerton Straat- en Parkmeubilair voert een omvangrijk programma publicatieborden voor binnen en buiten. De kasten voor de openbare ruimte zijn standaard voorzien van anticondens ventilatie en in diverse uitvoeringen verkrijgbaar, waaronder met een magnetische achterkant of verlichting.

of magnetisch worden afgewerkt. In het laatste geval worden vier magneten meegeleverd. De publicatieborden zijn leverbaar in een eenzijdige- en dubbelzijdige uitvoering, in verschillende diepten, voor wandbevestiging en in een vrijstaande uitvoering waarbij men de keus heeft uit een groot aantal verschillende staanders.

Alle publicatie borden voor buiten worden gekenmerkt door stabiele, onderhoudsvrije aluminium constructies en een raam van veiligheidsglas.

Het raam opent tot 85° naar boven met ondersteuning van twee gasveren die het raam n positie houden.

Het raam wordt afgesloten met twee vorstbestendige veiligheidssloten in de onderzijde van de kast. De kasten zijn standaard voorzien van permanente ventilatie om beslaan te voorkomen.

De achterzijde van de publicatieborden kan gegalvaniseerd, zilverkleurig

Standaard worden de kasten zilverkleurig geëloxeerd, maar ook een bronskleurige, een op RVS lijkende of bijna elke RAL-kleur is mogelijk.

Om het publicatiebord verder aan te passen aan de desbetreffende locatie kan worden gekozen voor TL of LED-verlichting, of voor uiteenlopende tekstlijsten.

i Ollerton Haarlem T: 023-5424300 www.ollerton.nl

(advertentie)

S t r a a t b e e l d april 2012

37

Bescherming van bomen Van oudsher worden stadsbomen en hun groeiplaatsen beschermd door gietijzeren boomroosters en korven. Streetlife doorbreekt de traditie en introduceert een eigentijds programma van CorTen boomroosters met Tree Guards. Aansprekende grafische patronen, duurzame boomtechnische oplossingen en verfijnde details resulteren in een warm en tijdloos straatbeeld.

Naast standaard maatvoeringen en grafische patronen pakt Streetlife ook maatwerk met beide handen aan.

CorTen Tree Guard en boomrooster met warme uitstraling. De Streetlife Tree Guards zijn er in 60 en 135 cm hoogte.

Maatwerk: CorTen boomrooster in strookvorm ook met de TreeÂŽ Air Spots van Streetlife.

Project foto: Bergen te Noorwegen

Boomroosters in diverse maten, zowel rond als vierkant.

Tree Guards De nieuwe CorTen Tree Guards van Streetlife zijn terughoudend van vormgeving en onmiskenbaar elegant. Door de warme uitstraling en de verdekte bevestigingen harmoniĂŤren ze mooi met de CorTen roosters. De zijplaatjes verbinden de twee Guard-helften en zijn tevens aanbindplaatsen voor de banden om de stam te stabliseren.

Ze zijn er in 2 hoogtes: 60 en 135 cm.

Tevens verkrijgbaar in dubbele poedercoating in RAL kleur volgens de CT-Colour methode.

De Tree Guards zijn opgenomen in brochure deel B - Boomproducten van de nieuwe Streetlife Collectie 2012-2013.

Magic

Rottterdam / Haarlemmermeer / Manchester Amsterdam / Scheveningen / Veghel

Matrix

Programma Boomroosters In de nieuwe Streetlife Collectie 2012-2013 wordt uitgebreid aandacht geschonken aan de CorTen boomroosters. De keuze is uit verschillende maten met diverse eigentijdse grafische patronen, die soms organisch, dan weer speels geometrisch van vormgeving zijn.

Veel standaard maten, maar ook maatwerk zoals de afgebeelde geperforeerde strook in Bergen (Noorwegen).

Voor zware belastingen bij nieuwe bomen met grote groeiplaatsen wordt een innovatieve en worteltechnische geoptimaliseerde oplossing toegepast.

De roosters kunnen gecombineerd worden met hele en halve Kringbanken of rechte Grill Benches.

Zo worden twee vliegen in één klap gevangen: aangenaam verblijven onder een boom en gelijktijdig een totale bescherming van groeiplaats en stadsboom.

Straatmeubilair

Een CorTen boomrooster in combinatie met een Rough&Ready Kringbank biedt een optimale bescherming aan groeiplaats en stadsboom.

Boomproducten

.NL

Streetlife Leiden T +31 (0)71-5246846 www.streetlife.nl streetlife@streetlife.nl

Essen / Heemskerk / Vlaardingen

Casual Dots

Bruggen & Dekken

Kijk op onze website; download of vraag aan!

Hoek van Holland

Streetlife Collectie 2012-2013 Straatmeubilair/Boomproducten/Bruggen & Dekken 3 brochures in 1 boek van 264 pagina’s.

30 nieuwe producten.

Mighty Mill®

Bruggen & Dekken

Twiggy

Collectie 2012 - 2013

De nieuwe Collectie is uit: 3 in 1

Rotterdam eert filosoof Pierre Bayle met teksthuis en bronzen banken

Nalatenschap en nieuwe ontmoetingen in Nieuw Crooswijk

Tekst: Geesje Rietveld geesje@acquirepublishing.nl

Waar Pierre Bayle in de rest van de Westerse wereld bekend staat als een van de meest invloedrijke filosofen van de Radicale Verlichting, is hij in Nederland verrassend onbekend. En dat terwijl de voorvechter van godsdienstvrijheid en tolerantie zijn bekendste werken schreef in Rotterdam. In 2006 was het 300 jaar geleden dat Bayle in de havenstad overleed. Voor het Centrum Beeldende Kunst (CBK) de aanleiding om in samenwerking met onder meer kunstenaar Paul Cox en OntwikkelingsCombinatie Nieuw Crooswijk (OCNC), een prachtig monument te realiseren. In de multiculturele wijk die momenteel een grootscheepse herstructurering ondergaat, zetten een keramieken teksthuis en 26 bronzen banken verspreid over de buurt, aan tot denken en dialoog.

Paul Cox kreeg in 2004 van Siebe Thissen, afdelingshoofd Beeldende Kunst & Openbare Ruimte van het CBK, de opdracht onderzoek te doen naar de relevantie en wenselijkheid van een fysiek monument voor de filosoof. Cox: “Al 200 jaar vinden initiatieven plaats om Pierre

40

S t r a a t b e e l d april 2012

Bayle ook hier in Nederland de eer te bewijzen die hem toekomt, maar tot nu toe tevergeefs. Het CBK wilde daarom weten wat er zou moeten gebeuren om een monument nu wel te laten slagen.” In zijn onderzoek, waarbij hij hulp kreeg van Prof. Dr. Wiep van Bunge, nam Cox

het concept ‘denkmal’ als uitgangspunt. Deze Duitse term verbindt de relevantie van een kunstwerk aan de betekenis die het werk uitstraalt op de openbare ruimte en haar gebruikers. Vanuit die gedachte concludeerde de kunstenaar dat Pierre Bayle geactualiseerd moest worden binnen de samenleving waar het monument geplaatst zou worden. In de jaren voor de plaatsing bewerkstelligde Cox daarom onder meer beeldenroute ‘de Vreemdeling’ rondom het werk van Bayle en een reeks maatschappelijke debatten rondom zijn gedachtengoed, met de titel ‘Salon de Lantaern’. Op verzoek van Cox ontwikkelde Hogeschool Rotterdam voor de leerlingen van brede school De Waaier in Nieuw Crooswijk een filosofieprogramma

Ontmoetingen in teksthuis Pierre Bayle

liggen de resten van de grafsteen van Bayle en daarbij ondergaat de wijk momenteel een totale herstructurering. “Een ideaal moment om historisch bewustzijn te integreren in de vormgeving van de openbare ruimte”, aldus Karel van Berk, huidig directeur van OCNC. De grootschalige sloop- en opbouwoperatie omvat onder meer 2100 woningen, een totale herverkaveling en nieuwe infrastructuur. De algemene opwaardering naar een ontwerp van West8 moet resulteren in een modern stedelijk gebied met veel aandacht voor detail, architectuur, identiteit en historisch besef, waar een verscheidenheid aan inkomensgroepen zich willen vestigen.

Om draagvlak en de benodigde bekendheid met het project te creëren is veel contact geweest tussen Paul Cox, OCNC en ‘de koepel’, een groep van betrokken bewoners.

“Bayles oproep tot verdraagzaamheid en samenhang is nooit actueler geweest. Voor heel Nederland, en zeker ook hier in Crooswijk”, vertelt Van Berk. “De bevolkingssamenstelling is van oudsher divers en zal ook na afloop van de herontwikkeling cultuur- en kleurrijk zijn. Dat vraagt begrip en geduld van de bewoners, voor de werkzaamheden en voor hun nieuwe buren. Dan is het goed zo snel mogelijk sociale verbindingen te

Pierre Bayle (1647-1707) Pierre Bayle vluchtte in 1681 als Franse protestant voor het geweld in het katholieke Frankrijk.

In het protestante Rotterdam werd hij als vluchteling aanvankelijk met open armen ontvangen. Hij werd hoogleraar geschiedenis en filosofie aan de Illustere School en groeide uit tot belangrijk filosoof. Maar na verloop van tijd vond men ook in Rotterdam zijn ideeën te radicaal en in 1693 werd hij door de kerkenraad veroordeeld en werd hij uit zijn functie ontheven. Pierre Bayle schreef een groot aantal boeken en richtte het populair wetenschappelijke tijdschrift Nouvelles de la Republique des Lettres op. In 1697 publiceerde hij zijn meesterwerk: de Dictionaire historique et critique, het ´arsenaal´ van de Europese Verlichting. Bayle geldt tot op de dag vandaag als één van de belangrijkste wegbereiders van de Verlichting.

leggen. De kunstwerken vormen een fysieke uiting van die gedachte.”

De bronzen banken Met zijn ontwerp ontweek Cox ‘de meneer op de sokkel’, maar realiseerde hij meerdere monumentale gemeenschapsplekken waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Straat- en parkbanken hebben deze functie van nature. De houten ‘park benches’ aan de oostkust van Engeland, die Paul Cox inspireerde tot zijn ontwerp, hebben tevens de Bayles portet in het brons op de rugleuning

op basis van het gedachtegoed.

Nederland moet Pierre Bayle weer leren kennen, te beginnen in Nieuw Crooswijk, Rotterdam.

Nieuw Crooswijk Al na de eerste aanzet van het project werd duidelijk dat Nieuw Crooswijk de juiste locatie was voor het monument. Op de Algemene Begraafplaats Nieuw Crooswijk

De houtstructuur geven de bronzen banken een surrealistisch karakter.

S t r a a t b e e l d april 2012

41

Door heel Nieuw Crooswijk staan straks 26 bronzen banken

functie van herdenkingsbanken waar overleden personen door middel van inscripties in het hout worden vereeuwigd. De banken in Nieuw Crooswijk zijn een ergonomisch verbeterede afgeleide van het typische Britse houten meubilair. In de rugleuning is een gravure van een portret van Pierre Bayle uit de 17e eeuw gegoten. De banken werden gegoten uit brons met een realistische houtstructuur. Cox: “De houtstructuur in het brons geeft de banken een surrealistisch karakter en een dubbele gelaagdheid. Het brons geeft de banken niet alleen

Samenwerking Pierre Bayle monument Nieuw Crooswijk De ontwikkeling van het monument wordt gerealiseerd door een samenwerking tussen het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam, OCNC, de stichting Pierre Bayle Monument, West8, ERA Bouw, Proper-Stok, Woonstad Rotterdam, de deelgemeente Kralingen-Crooswijk, de EUR en de Hogeschool Rotterdam.

42

S t r a a t b e e l d april 2012

een extra duiding als kunstwerk; de eeuwigheid van het materiaal zorgt ook voor een veredeling van zowel de bank als van Pierre Bayle zelf.”

De 26 banken, ieder 2.10 meter breed en 600 kg zwaar, werden gegoten door bronsgieterij Steylaert Rumpt uit Waardenburg. Zoals gebruikelijk werd het brons gepatineerd. Dit brengt het oxidatieproces op gang dat de typisch groengrijze

De muren en dakpannen zijn gemaakt van keramiek aanslag veroorzaakt. Dit proces beschermt het bronzen oppervlak tegen verdere erosie en versterkt de surrealistische houtachtige uitstraling. Om diefstal tegen te gaan worden de monumentale meubelen zwaar verankerd onder maaiveld. Van Berk maakt zich over diefstal of vandalisme weinig zorgen: “Brons past binnen de hoogwaardige uitstraling die we met deze herstructurering beogen. En daarbij is uit onderzoek

van het CBK gebleken dat, hoewel er in Rotterdam redelijk wat wordt gestolen en vernield, de kunst in de openbare ruimte veel respect geniet.”

Het teksthuis Omdat Bayles gedachtengoed centraal stond in het project, wilde Cox tevens iets creëren waarop de teksten van de filosoof een plek kregen, en dan in het bijzonder de 15 ‘radicale’ zinsnedes zoals deze in uit het Frans waren vertaald door de Nederlandse kerkenraad die de filosoof in 1693 veroordeelde. Schrijver Marcel Möring maakte van de 17e eeuwse passages meer hedendaagse en begrijpelijker teksten.

De citaten kregen een plek in het teksthuis dat Cox ontwierp. Het huisje, qua vormgeving geïnspireerd op de oude Engelse woningbouw, heeft vier open kamers met bronzen banken gericht op de verschillende windstreken. Beschut door de muren en het dak maar met open uitzicht, kunnen bezoekers de teksten van Pierre Bayle laten bezinken die handmatig in de binnenzijden van de muren werden gestempeld.

Het hele huisje, inclusief de muren

en dakpannen, werd vervaardigd uit hoogwaardige keramiektegels, ambachtelijk geproduceerd door Koninklijke Tigchelaar uit Makkum.

De tabletten voor de muren hebben de nerfstructuur van eikenhout, de dakpannen van de cederboom. Het keramiek kreeg een speciaal glazuur en werd op extreem hoge temperatuur gebakken, met ijzersterke tegels als resultaat. “Net als brons heeft keramiek een ambachtelijk karakter en een hoog kunstwaardig gehalte.

De teksten en de vreemde gewaarwording dat de schijnbaar houten muren eigenlijk van keramiek zijn, een ogenschijnlijk kwetsbaar materiaal, transformeren het teksthuis tot veel meer dan alleen de haar fysieke vorm”, verklaart Cox. Voltooiing van het monument Afgelopen september is het teksthuis geplaatst op een grasveldje naast Het keramieken teksthuis met citaten van de filosoof

de begraafplaats. Dit is niet de definitieve locatie. Cox construeerde het bouwwerk in twee delen die gemakkelijk met een kleine kraan verplaatsbaar zijn om zo het teksthuis gedurende maar ook na de herstructurering een aantal keren te kunnen verplaatsen en het zoveel mogelijk onder de mensen te brengen. Van Berk: “Wanneer bewoners aangeven dat zij een mooie plek weten voor het huis, dan hopen we ze daarin tegemoet te kunnen komen.”

Binnenkort zijn 5 van de in totaal 26 bronzen banken te bewonderen in de wijk. Gedurende de herinrichting zullen meer en meer banken geplaatst worden op rustige groene plekken die afgerond zijn. Tenslotte, bij de afronding van de herstructurering over enkele jaren, zal de katholieke begraafplaats een nieuwe toegangspoort krijgen met daarop Bayles belangrijkste citaat over tolerantie, vertaald door Prof. Dr. Wiep van Bunge. Cox: “Het monument groeit als het ware mee met

Tijdens de herstructurering wordt historisch bewustzijn geïntegreerd in de openbare ruimte. de voltooiing van Nieuw Crooswijk.

En hopelijk met de sociale samenhang en de bekendheid van Pierre Bayles gedachtengoed.” Het zaadje is in ieder geval geplant; ook bij de jeugd. Voormalig basisschool De Waaier heeft mede naar aanleiding van het monument en het lesprogramma haar naam gewijzigd in OBS Pierre Bayle. Op die manier moet de bekendheid van Pierre Bayle in heel Nederland groeien, geloven Cox en Van Berk. De hoop is dat de bronzen banken zullen uitwaaieren over heel Rotterdam en ver daarbuiten. En dat de gebruikers zich zullen gedragen naar het gedachtengoed waar ze voor staan.

S t r a a t b e e l d april 2012

43

Het speciale van een plek wordt zichtbaar in het detail.

Feitelijk zijn onze productlijnen allang niet meer standaard te noemen. De materialisatie van een plein in pakweg Brussel vraagt immers een andere benadering dan een winkelstraat in Freiburg, een woonzorgcomplex in Leidschendam of het operagebouw in Birmingham.

Het METTEN Stein+Design ConceptDesign programma vervolmaakt de mogelijkheid tot maatwerk op het individuele stedelijke schaalniveau.

Omdat bij die plek de grote getallen niet gelden.

Omdat die plek zo bijzonder is.

Omdat dus daar enkel een unicaat past.

ConceptDesign maatwerk: in kleine cijfers een groot verschil in beleving. www.metten.nl

Haagse kerk ook ’s nachts herkenbaar

Het lichtlint dat markante gebouwen in de binnenstad van Den Haag met elkaar verbindt heeft onlangs een nieuwe schakel gekregen. De Sint Jacobuskerk is ‘s avonds niet langer in het donker gehuld, maar vormt dankzij het lichtontwerp van ipv Delft een landmark dat vanuit de verre omtrek te zien is.

De opdracht die ontwerpbureau ipv Delft kreeg was tweeledig. Het bisdom wilde dat de kerk mystiek en ingetogen, maar duidelijk herkenbaar verlicht zou worden; de gemeente wilde dat de kerktoren ‘s nachts een landmarkfunctie zou krijgen. Deze

tweedeling komt tot uiting in het uiteindelijke lichtontwerp dat zich concentreert op de spits enerzijds (landmark) en de gevel bij de entree anderzijds (mystiek en ingetogen).

Het middendeel van de kerk is bewust onderbelicht.

De gevel bij de entree is zo aangelicht, dat een contrastrijk beeld ontstaat met relatief veel donkere plekken. De glas-in-loodramen worden van binnen uit verlicht en architectonische ornamenten zoals de gotische boog zijn dankzij strijklicht goed zichtbaar. Om een zo evenwichtig mogelijk beeld te creëren, wordt de gevel ook van grotere afstand belicht met invullicht. De armaturen

die hiervoor zorgen zijn bevestigd op bestaande masten van de gemeente en de HTM. De Sint Jacobuskerk aan de Parkstraat werd aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd in neogotische stijl en is een rijksmonument.

Eerder al werd als onderdeel van het lichtlint de Grote of Sint Jacobskerk in Den Haag al in een nieuw licht gezet. Ook daarvoor maakte ipv Delft het ontwerp.

i ipv Delft T: 015-7502579 www.verlichten.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

45

Het IGOV en de NSVV commissie Licht & Architectuur presenteren:

IGOV Kenniscafé: ‘Stadsilluminatie; goed belicht’ In dit IGOV Kenniscafé dat 26 april plaatsvond in de prachtige Villa Sonsbeek te Arnhem, werd besproken hoe een stad aantrekkelijker kan worden door afgewogen gebruik van licht om bezienswaardigheden zoals gevels en geveldetails, gedenktekens, kunstobjecten, bruggen en monumenten te accentueren.

Hiervoor is de integratie van OVL en decoratieve verlichting een eerste vereiste.

Stadsilluminatie en openbare verlichting zijn namelijk twee componenten van een groot lumineus plan: een aantrekkelijke, leefbare en veilige stad waar de bezoeker ook in de donkere uren graag verblijft.

Bij IGOV Kenniscafés staat centraal het uitwisselen van kennis en ervaringen tussen gemeenten, provincies en marktpartijen.

Onder leiding van dagvoorzitter Hans Akkerman was er voldoende ruimte voor discussie en kennisuitwisseling tussen de sprekers en de

46

S t r a a t b e e l d april 2012

overige deelnemers in de zaal. Hans Akkerman is senior adviseur Illuminatie bij de gemeente Amsterdam en voorzitter NSVV commissie Licht & Architectuur. Als medeorganisator van dit kenniscafé heeft deze commissie als doelstelling het vergroten van de kennis over licht en verlichten

bij en in architectuur en openbare ruimte.

Doel van dit Kenniscafé Het doel van dit Kenniscafé was het toegankelijk en direct toepasbaar maken van visies, lichtplannen, creatieve ontwerpen, lichtkunst en technische mogelijkheden op het gebied van Stadsilluminatie. Niet alleen voor architecten, stedenbouwkundigen, lichtontwerpers, adviseurs, gemeentelijk beleidsmakers en beheerders, maar ook voor ondernemersverenigingen en gemeentelijke afdelingen die verantwoordelijk zijn voor stadspromotie en economie

Het Scheepvaartmuseum te Amsterdam. Copyright: CityTec.

coreerde panden die de indruk geven van een totaalkunstwerk. Met verlichting is op diverse manieren extra cachet te geven aan dit unieke stedenbouwkundige geheel dat sinds kort ook de status heeft van UNESCO-werelderfgoed.’ Tijdens het IGOV-Kenniscafé presenteerde Akkerman een andere manier van het verlichten van bruggen en een eenvoudige, maar doeltreffende manier van verlichten van gevels.

was deze bijeenkomst interessant.

Aan bod kwamen meerdere projectvoorbeelden, lichtvisies van diverse steden en onderwerpen als economie en citymarketing, sfeer, veiligheid en afstemming op de openbare verlichting.

Van werelderfgoed tot toerisme: een mix van goede sprekers De sprekers deze dag komen uit het lichtontwerpvak maar ook uit de sectoren toerisme en economie, beheer openbare verlichting en stedenbouw en ruimtelijke ordening. Een goede mix van professionals uit de overheid

en de commerciële branche.

Dagvoorzitter Hans Akkerman gaf een integrale kijk op het gebruik van verlichtingsvormen in Amsterdam en een voorproefje op 400 jaar grachtengordel in 2013. ‘Amsterdam viert in 2013 om diverse redenen feest: Artis bestaat 175 jaar, het Rijksmuseum wordt heropend, het Concertgebouw bestaat 125 jaar en de grachtengordel bestaat 400 jaar.

In 1613 werd begonnen met de grootschalige en systematische uitbreiding van de stad door middel van grachten en bruggen. Op de kavels langs de grachten verschenen vaak zeer luxueuze en rijk gede-

Toeristische aantrekkelijkheid Ronald Trum, directeur ToerismeUtrecht, sprak 26 april over stadsilluminatie en de toegevoegde waarde voor de toeristische aantrekkelijkheid van de stad. “Vanuit toeristisch oogpunt bekeken behoort een aantrekkelijke stadsilluminatie naadloos aan te sluiten en geïntegreerd te zijn in de reguliere openbare verlichting. In Utrecht is men zich bewust van deze wisselwerking waardoor smaakvolle straatverlichting de verbinding vormt tussen bijzonder aangelichte monumenten. Om die reden zijn in de historische binnenstad consequent de door Pyke Koch ontworpen straatlantaarns geplaatst. De objecten zijn geïnspireerd op de oude gaslantaarns en voorzien van het gemeentewapen. In hofjes en binnenterreinen zorgen wandarmaturen voor een passende en sfeervolle verlichting. Langs de buitensingel staan monumentale gietijzeren lichtmasten die passen in het beeld van de veelal 19e eeuwse bebouwing en het tegenoverliggende Zocherplantsoen. Zo vormen de historiserende verlichtingsarmaturen ook overdag een waardevolle aanvulling op het stadsbeeld wat de attractiviteit voor het toerisme op subtiele wijze aanmerkelijk vergroot.”

Op www.straatbeeld.nl leest u een uitgebreid verslag van het IGOVKenniscafé ‘Stadsilluminatie; goed belicht’.

i www.igov.nl of www.straatbeeld.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

47

elegant

ZITBANK CANAPÉ RETRO

Klassieke ontwerpen op een moderne leest geschoeid. Een omschrijving die onmiskenbaar van toepassing is op de CanapĂŠ Retro-lijn van Erdi. De tijdloze vormgeving van dit straatmeubilair heeft zijn veelzijdigheid inmiddels bewezen en past in elk straatbeeld.

De doordachte constructie met blinde montage maakt de Retro-lijn in een hoge mate bestendig tegen vandalisme. Bovendien is de gehele serie voorzien van FSC-gecertificeerde houten delen.

Erdi ontwikkelt, produceert, installeert en onderhoudt verkeersprojecten, straat- en parkmeubilair, fietsvoorzieningen, wegbebakening en verkeersborden. Ervaring en vakmanschap vormen de basis voor exclusieve productconcepten.

Van eenvoudig tot ingenieus en van functioneel tot grensverleggend.

www.erdi.nl

Nieuw meubilair op schoolplein Jeruzalem Het openbare schoolplein van brede school Jeruzalem in stadsdeel Oost-Watergraafsmeer in Amsterdam is recent van nieuw straatmeubilair voorzien.

Erdi plaatste er onder meer hekwerken, rijwielrekken en diverse maatwerk banken.

afgewerkt tot aan het maaiveld.

Langs de zijkant van het plein zijn twee balkenbanken op betonelementen zijn geplaatst. Het beton is voorzien van dezelfde kleur waarmee de boombanken zijn afgewerkt.

Leraren of ouders kunnen vanaf de banken het hele plein overzien.

Op het plein staan nu drie robuuste boombanken met een diameter van 4 meter. De blind gemonteerde houten delen zijn van 100% Pure FSC Cumaru hardhout, duurzaamheidsklasse 1.

De banken zijn hierdoor duurzaam, krachtig en in een hoge mate bestendig tegen vandalisme. Voor een fraaie afwerking zijn de banken dicht

Rijwielrekken en hekwerk Naast het schoolplein staan zwarte rijwielrekken, model 75 FP, voorzien van het FietsParkeur keurmerk. Het frame en voorwiel zijn bij dit model goed te beveiligen door een slot te bevestigen aan de steun-slotbeugel.

Deze beugel(Ă˜ 42 mm) is extra voorzien van een massief rond dat braakvertragend werkt, zodat snel

doorzagen vrijwel onmogelijk is geworden. De fietsen staan nu stabiel en veilig geparkeerd.

Delen van het verder openbare plein zijn afgesloten met maatwerk hekwerken welke in een radius zijn geplaatst. De hekwerken zijn thermisch verzinkt en gepoedercoat in een lichte grijstint. Een deel van het hekwerk loopt door over een boombank.

i Erdi B.V. Zaandam T: 075-6173357 www.erdi.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

49

Nu duurzaam, straks verdienen Financieringsmogelijkheden voor duurzame openbare verlichting Voor gemeenten is energie-efficiënte openbare verlichting dubbel interessant: het bespaart geld en het is duurzaam. Aan politieke prikkels geen gebrek dus. Maar vaak ontbreekt het gemeenten aan geld om in energiebesparende verlichting te investeren. Want al verdienen die investeringen zich in gemiddeld acht jaar terug door lagere energie- en onderhoudskosten, het benodigde startkapitaal blijkt voor veel gemeenten een onneembare drempel. Dat is jammer en bovendien onnodig, vindt Rob Metz, oud-wethouder en voormalig voorzitter openbare verlichting van de Taskforce Verlichting.

Gemiddeld is een derde van de openbare verlichting in een gemeente aan vervanging toe. Metz: ‘Dat

50

S t r a a t b e e l d april 2012

is een groot besparingspotentieel: zelfs als je alleen dit deel vervangt door energie-efficiënte verlichting,

bespaar je ongeveer 20% aan energie op de gehele voorraad. En er zijn verschillende mogelijkheden om de financiering voor elkaar te krijgen zonder extra budget. Meer duurzaamheid voor hetzelfde geld dus.’

Beleidsprikkel Politieke wil is de eerste stap volgens Metz. “Veel gemeenten hebben budgetten voor beheer, onderhoud, energie en beleid omtrent openbare

Tekst en foto: Agentschap NL

verlichting in verschillende begrotingsprogramma’s ondergebracht.

Dat betekent dat energiebesparing voordeel oplevert voor de algemene gemeentekas. Het gevolg is dat er beleidsmatig geen enkele prikkel is om tot verduurzaming over te gaan.”

Door de budgetten in een apart programma onder te brengen mag een college van B&W het bespaarde bedrag gebruiken om de vervanging te financieren. “Het vraagt dus een actief voorstel voor herinrichting van de begroting waar de raad een besluit over moet nemen. Pas dan is er de prikkel om te besparen.”

Ideaalcomplex versus kapitaliseren Vaak echter werken gemeenten

volgens het ideaalcomplex: een vast budget per maand voor het beheer en onderhoud van openbare verlichting. Dit begrotingssysteem belemmert een versnelde verduurzaming omdat het budget voor grootschalige vervanging ontbreekt, stelt Metz. ‘Wanneer je nu de verwachte besparing op onderhoudskosten en energie in één keer kapitaliseert, creëer je budget om de investering in duurzame verlichting te doen. En na gemiddeld acht jaar terugverdientijd maak je winst gedurende de rest van de levensduur van de verlichting, gemiddeld nog vierentwintig jaar.

Colleges kunnen zo laten zien dat ze investeren in een duurzame stad én de begroting terugdringen. Politiek geen onbelangrijke gedachte!’

van de openbare verlichting. De gemeente betaalt deze marktpartij dus voor kwaliteit en wordt ontzorgd voor wat betreft het onderhoud en beheer, inclusief de financiering van de verlichting.’

Negatieve reserve Een andere administratieve mogelijkheid is het vormen van een reserve.

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) staat gemeenten toe om investeringen te doen die een negatieve reserve opleveren, mits die binnen een periode van tien jaar sluitend is. Metz: ‘Omdat de extra investering zichzelf in zo’n acht jaar kan terugverdienen, biedt deze regelgeving de benodigde financiële ruimte.

Door administratief af te spreken dat de voeding van die reserve uit de besparingen op de energierekening komt, loopt de administratie glad en is de investering budgettair neutraal.’

Denken vanuit behoeften Toch merkt Oppermann dat gemeenten nog niet in de rij staan voor deze financieringsmogelijkheid. Dat zal deels zijn omdat het nieuw is, en dat is altijd even wennen. Maar vaak ook denken gemeenten dat deze constructie duurder is dan wanneer ze zelf een lening afsluiten. En dat is jammer, want deze regeling levert op de lange termijn juist meer op. Niet in geld maar vooral in service, gemak en kwaliteit. Volgens Oppermann zijn gemeenten geneigd met name op kostenbesparing te focussen en daarbij zaken als kwaliteit en risicovermijding niet mee te wegen in een beslissing. Marktpartijen staan te popelen om kwaliteit te leveren. Zij hebben de expertise en zijn bovendien bereid het financiële risico te dragen. Ze denken mee vanuit de behoefte van gemeenten en kijken niet alleen naar het bestek.

Publiek-private samenwerking Niet alleen boekhoudkundig is de investering in energie-efficiënte verlichting voor elkaar te krijgen.

Gemeenten kunnen ook een lening aangaan. Daarnaast werkt BNG (Bank Nederlandse Gemeenten) aan een aangepaste financieringsstructuur die gemeenten in staat stelt met gelijkblijvend budget tóch in één keer een groot deel van de openbare verlichting te vervangen.

‘Uitgangspunt bij deze constructie is een budgetneutrale oplossingsrichting, zodat ook gemeenten met een schuldenplafond er mee aan de slag kunnen’, vertelt Pieter Oppermann van BNG. ‘Een marktpartij draagt het financiële risico van de lening en alle verantwoordelijkheid voor installatie, onderhoud en beheer

Kwaliteit zonder omkijken Grote winst voor gemeenten is volgens Oppermann dat er één aanspreekpunt is, één verantwoordelijke partij waardoor een gemeente niet met meerdere partijen in zee hoeft.

Gemeente en marktpartij komen vooraf het kwaliteitsniveau van de verlichting overeen. En na de contractperiode van ongeveer acht jaar leveren de lagere energielasten en de besparing op onderhoudskosten de gemeenten winst op.

Meer informatie Met een aantal gemeenten zijn inmiddels gesprekken gestart voor het uitwerken van een pilot om de regeling van BNG toe te passen.

Neem voor meer informatie over financieringsconstructies contact op met Rob Metz via rob.metz@me.com of met Pieter Oppermann via pieter.oppermann@bng.nl.

i www.agenschapnl.nl/ openbareverlichting

S t r a a t b e e l d april 2012

51

Duurzame Falco-ideeën voor stad of park FSC-gecertificeerde

houtsoorten

(voor

banken)

en

uitsluitend

volledig recyclebaar staal. Als het op duurzaamheid aankomt, heeft Falco voor u mooie en slimme ideeën voor stad of park.

Straatmeubilair met verrassende mogelijkheden, een bijzondere uitstraling en een robuuste levensduur. Zo houdt u centrum en groen prettig voor iedereen en gunstig verantwoord voor het publieke budget.

TAPIS DU BOIS

Stalen FalcoLinea; De populaire

FalcoBloc; Als het solide en

FalcoBin; Nieuwe, stijlvolle

en elegante FalcoLinea, geheel

royaal moet zijn. Stalen frame

geheel stalen afvalbak met een

uitgevoerd in robuust thermisch

met houten bekleding. Er kan

inhoud van 50 liter. De schuine

verzinkt staal. Dit staal kunt

maar liefst 120 liter afval in; de

bovenzijde van de afvalbak

u verder verfraaien door een

sendzimir verzinkte binnenbak

stimuleert het weggooien van

poedercoating in kleur naar

is makkelijk te legen.

afval en voorkomt het bovenop

keuze. Afgebeeld is een hele chique versie in antracietgrijs.

deponeren van afval.

@FalcoTweets Falco Straatmeubilair Falco-b.v FalcoBV

MEER WETEN? BEL (0546) 55 44 44 OF BEZOEK ONZE WEBSITE WWW.FALCO.NL OM ONS VOLLEDIGE ASSORTIMENT TE BEKIJKEN

Unieke natuurstenen zitelementen in winkelcentrum Rotterdam Het Binnenwegplein in de binnenstad van Rotterdam is heringericht. Overal in het ontwerp is natuursteen toegepast, zowel in de bestrating als in de bijzondere groen- en zitelementen. Alle natuursteen werd geleverd door Stone base. De hoogwaardige inrichting past binnen het beleid van Rotterdam om de binnenstad vorm te geven als een City Lounge.

In haar beleid voor de ruimtelijke ontwikkeling van de binnenstad legt het huidige college van Rotterdam het accent op de ontmoetingsfunctie van de ruimte. De binnenstad moet vormkrijgen als een ‘City Lounge’ voor zowel bewoners, werknemers als bezoekers. De afgelopen periode zijn de eerste buitenruimteprojecten

opgeleverd zoals Westerkade, Leuvehoofd en Binnenwegplein.

Het Binnenwegplein Het Binnenwegplein is heringericht volgens een ontwerp van Onnie Tjia, stedelijk ontwerper bij de gemeente Rotterdam. Het ontwerp van Tjia omvatte onder meer natuurstenen bestrating, een nevelfontein met geïntegreerde LED-grondspots die werd aangelegd door Rots Maatwerk Fonteinen en grote, gecombineerde groen-zitelementen.

Stone base leverde alle natuurstenen bestrating, 9000 granieten patronen van 676x676 mm die door Lindeloof Infra in wildverband werden gelegd.

Alle tegels zijn voorzien van afstandhouders en verpakt conform patroon, zodat deze direct machinaal gestraat konden worden. Het graniet heeft de prachtige kleur Orient misty Grey.

Opvallend zijn de zitelementen op het plein. Totaal zijn er zes maatwerk meubelen gerealiseerd, waarvan twee elementen die te karakteriseren zijn als met zitranden omgeven binnentuintjes. Omdat architect Tjia zo groot mogelijke elementen wilde gebruiken werd het een complexe opdracht, waarvoor Stone base in eigen beheer de productie tekeningen heeft gemaakt om vervolgens de meubels te produceren. Ze zijn gemaakt van Orient dark graniet, met een geschuurde afwerking. De zittingen werden gemaakt van FSC gekeurd Cumaru hardhout (duurzaamheidsklasse 1).

i Stone base ‘s-Hertogenbosch T: 073-6431442 www.stonebase.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

53

(Advertorial)

Haarlemmermeer verduurzaamt met Luma

Haarlemmermeer is een van de eerste gemeenten in Nederland waar de Luma, Indal’s nieuwste led-armatuur, is geïnstalleerd. Er zijn 233 stuks van het type Luma 2 geplaatst langs de Van Heuven Goedhartlaan, de drukke rondweg van Hoofddorp. De vervanging van conventionele openbare verlichting door ledverlichting past helemaal in de doelstelling van de gemeente Haarlemmermeer om de omwenteling naar een duurzame samenleving mogelijk te maken door te innoveren. De gemeente heeft daarom vanuit het Programma Ruimte voor Duurzaamheid een extra budget van 750.0000 euro beschikbaar gesteld voor de implementatie van led-armaturen. Een deel van dit budget is voor dit project gebruikt.

Na de Stela (voor met name verblijfsgebieden) en de T-line (voor verkeerstunnels) heeft Indal met de Luma ook een specifiek led-armatuur voor verkeerswegen beschikbaar, onder andere toepasbaar op ontsluitingswegen, rondwegen, provinciale wegen en autosnelwegen.

Daarmee kan Indal voor alle verlichtingssituaties een passende led-oplossing aanbieden. De vorig jaar geïntroduceerde armatuur is er vooralsnog in twee versies: de Luma 2 en de Luma 3. Maar Indal voorziet een complete familie (net als met de Stela); er wordt dit jaar gewerkt aan de ontwikkeling van de Luma 1 en de Mini Luma.

Total Cost of Ownership Haarlemmermeer maakt werk van haar eigen verduurzaming. De gemeente kiest bij voorkeur voor concrete acties. De aanschaf van de Luma’s is daar een sprekend

voorbeeld van. Zodoende dragen we bij aan de oplossing van een groot maatschappelijk vraagstuk, vertelt Fred Bosker. Hij is senior specialist in het team dat verantwoordelijk is voor openbare verlichting en verkeersregelinstallaties.

“Doordat de gemeente altijd al heel zuinig was en bewust aan de ondergrens van de voorgeschreven verlichtingsklassen zat, zagen we geen mogelijkheden om 20 procent energie en CO2 te besparen, zoals Kyoto en de Taskforce voorschrijven.

Uit de energiescan (1-2009) bleek dat alleen door dimmen een maximale energiebesparing van 9 procent haalbaar was. De komst van ledarmaturen bracht voor ons de omwenteling. Met de overschakeling naar led-armaturen zijn op dit moment besparingen tot 55 procent mogelijk. In woonwijken staan vooral armaturen met PLL-lampen van 24 Watt. De gerealiseerde besparing

per armatuur van PLL 24 Watt naar led bedraagt circa 12 Watt. Hier zijn hoge besparingen alleen mogelijk als grote aantallen armaturen worden vervangen.”

Met overschakeling op led voor ontsluitings- en rondwegen ligt dat anders. Aangezien het hier om hogere vermogens gaat, bedraagt de besparing, van SON-T 100 Watt ongedimd naar led gedimd, afhankelijk van het wegprofiel circa 55 Watt/63 Watt per armatuur.

Zijn collega Gaby Steenhoven deed de preselectie en analyse van de armaturen die eventueel in aanmerking kwamen voor de Van Heuven Goedhartlaan. “We hebben van drie gerenommeerde partijen led-armaturen bekeken of ze aan de eisen voldoen. Zo moest het lichtniveau voldoen aan de ROVL 2011.”

Een ander criterium was de Total Cost of Ownership: “We hebben dus én naar het lichtniveau, de prijs én de TCO, uitgaande van een levensduur van de armaturen van 25 jaar, gekeken. Uiteindelijk heeft de TCOberekening de doorslag gegeven: het werd de Luma 2 van Indal.”

Op bestaande masten De Luma’s zijn gemonteerd op de bestaande masten op 9 meter ter hoogte. “We hebben het mastenplan

niet gewijzigd. Ook dat was een vereiste.”

Op plaatsen waar de lichtpunten aan weerszijden van de weg staan (portaalopstelling), zijn 211 stuks Luma’s geplaatst met 60 leds Op twee stukken staan in totaal elf masten met dubbele uitleggers in de middenberm; daar zijn de 22 armaturen met 100 leds uitgerust.

“Anders zouden we niet op het hele wegvlak aan het gewenste lichtniveau voldoen”, verklaart Gaby Steenhoven.

De oude armaturen waren voorzien van SON-T-lampen van 100 Watt.

“Dankzij de Luma’s bereiken we een energiebesparing van 55 respectievelijk 48 procent”, zegt Fred Bosker.

Het dimmen gebeurt gefaseerd, aldus Fred Bosker: “Van inschakeling tot 19.00 uur staan de armaturen op 100 procent, want dan is het verkeer op zijn drukst. Van 19.00 tot 23.00 uur dimmen we naar 90 procent, omdat het dan rustiger is en van 23.00 tot 06.00 uur is het lichtniveau 70 procent, als het zeer rustig is op de weg - waarmee we één verlichtingsklasse lager zitten dan normaal. Van 06.00 uur tot uitschakeling schakelen we weer op naar 100 procent, omdat het verkeer dan weer druk is.”

CONSTAFLUX constante lumen-output De Luma’s voldoen helemaal aan de eisen. Gaby Steenhoven: “Het beeld is verrassend mooi. De gelijkmatigheid is echt uitmuntend.”

Het lichtniveau – dat de gemeente

nog via een onafhankelijke lichttechnische meting laat controleren – blijft de komende 25 jaar op niveau. “Indal garandeert voor deze armatuur een constante lumen-output. In combinatie met het concept ‘Fit & Forget’ was dat een belangrijke factor voor ons”, vertelt Fred Bosker.

Die constante output is mogelijk dankzij een nieuwe uitvinding van Indal: CONSTAFLUX. Dat is een slimmigheid die mogelijk is dankzij de programmeerbare driver. Normaal gesproken loopt de lumenopbrengst van een led gedurende de levensduur langzaam terug: naar ongeveer 80 procent. Bij een lichtontwerp is het gebruikelijk om uit te gaan van worst case; dus van die 80 procent. Die 20 procent meer van de beginperiode is dus eigenlijk overbelichting (en energieverspilling). Met CONSTAFLUX programmeert Indal de driver

op basis van die 80 procent als lichttechnische waarde. De driver geeft in het begin minder stroom en voert de stroom gedurende de levensduur steeds een beetje verder op. Zo blijft de hoeveelheid lumen constant.

De armaturen hebben een verwachte levensduur van 100.000 uur. “Dat betekent dat we geen leds hoeven te vervangen, geen reparaties hoeven uit te voeren. Het enige is reinigen; dat doen we om de zes jaar. Een voordeel van de Luma is dat die een afscherming van vlak gehard glas heeft. Dat is ongevoeliger voor vervuiling dan bijvoorbeeld een kunststof afscherming.”

Inlichtingen: Indal Nederland Rotterdam T: 010-2640164 www.indal-lighting.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

55

Bezoek onze gloednieuwe website!

www.schreder.nl

Schréder BV Tasveld 2 | 3911 Rhenen Tel.: +31 318 48 92 30 | Fax: +31 318 47 21 24 E-mail: info@schreder.nl Website: www.schreder.nl Member of Schréder Group G.I.E. Schréder – de referentie in verlichting

Tapis du Bois banken voltooien herinrichting Alverna in Wijchen In Alverna is naar aanleiding van een grootste vernieuwing van de Graafseweg door de gemeente Wijchen en de provincie Gelderland, het centrum heringericht.

Het plein in het kerkdorp is opnieuw vormgegeven met als opvallendste element nieuwe Tapis du Bois banken.

De provincie Gelderland en de gemeente Wijchen hebben de (N324) Graafseweg door Alverna vernieuwd.

In een gezamenlijk project hebben de provincie en de gemeente, onder meer op basis van de inbreng van bewoners, gewerkt aan een structurele oplossing voor de jarenlange

verkeers- en geluidsoverlast in het dorp. De weg is op een unieke wijze verlaagd en verlegd en sluit nu beter aan op de historische, groene omgeving en verbetert de leefbaarheid van het dorp. Hiervoor hebben beide opdrachtgevers onlangs de prestigieuze European Soundscape Award 2011 in Londen in ontvangst mogen nemen.

Tegelijkertijd met de wegvernieuwing kon ook het centrum van Alverna opnieuw worden ingericht.

De weg werd in januari officieel heropend met een feestelijke ceremonie op het nieuw ingerichte dorpsplein.

Alverna heeft hier de primeur met de nieuwste buitenbank van Falco; de Tapis du Bois. De verschillende

modules van de Tapis du Bois hebben een hoge rugleuning, geen rugleuning of hebben een dubbel zitvlak. Uit vijf verschillende onderdelen is het straatmeubel naar eigen wens samen te stellen. De Tapis du Bois wordt gemaakt van thermisch verzinkt staal en FSC-gecertificeerd hardhout, beide duurzame materialen. Falco begeleidde het pleinproject van ontwerp tot plaatsing en herbestrating.

i Falco BV Vriezenveen T: 0546-554444 www.falco.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

57

Duizend vierkante meter, vier bewuste leefstijlen NL Label en Grijsen realiseren ‘1000m² duurzame tuin’ op de Floriade

NL Label en Grijsen hebben ter gelegenheid van de Floriade 2012 de handen ineen geslagen en een 1.000m² grote, duurzame tuin ontwikkelt met innovatief meubilair.

Opvallende elementen zijn een Wadi brug en de thematische uitwerking van de leefstijlen Privé/Lifestyle, Modern kantoor, het Nieuwe Werken en City Farming. De tuin is te beleven op de Green Engine, het themaveld waarin de tuinbouw wordt verbeeld als de groene motor van de industrie.

NL Label legt producten en materialen die men in de groene leefomgeving gebruikt, langs de duurzame meetlat. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de herkomst en ecologische voetafdruk van het product.

Voldoen ze aan de voorwaarden, dan krijgen ze het NL paspoort. Nico Wissing (Green m²) en Lodewijk

58

S t r a a t b e e l d april 2012

Hoekstra Lodewijk (TV-presentator Eigen huis & tuin) richtten NL Label op met de visie het gebruik van duurzame materialen en producten op de kaart zetten. Met deze visie hebben zij ook het initiatief genomen om de ‘1000m² duurzame tuin’ aan te leggen op de Floriade 2012. Voor de productie van duurzaam meubilair voor de tuin werd de samenwerking aangegaan met Grijsen park en straatdesign die recent het duurzaamheidscertificaat in ontvangst mocht nemen.

Innovatief design, duurzaam materiaalgebruik Ter voorbereiding op het wereldevenement in Venlo heeft Grijsen samen met NL Label gekeken naar de kansen van duurzaamheid en in-

novatie op het gebied van meubilair.

Resultaat van die verkenning is onder meer de fraaie ‘Wadi’ brug die Grijsen heeft ontwikkeld voor Staatsbosbeheer. De brug is gemaakt van verduurzaamd Douglas hout en verzinkt staal. Het gebruik van slechts twee verschillende materiaalsoorten zorgt ervoor dat het materiaalverbruik efficiënt is, de brug later gemakkelijker te recyclen is en dat het product minimaal 15 jaar mee gaat. Op de Floriade slaat het element letterlijk een brug tussen de vier verschillende leefsituaties in de duurzame tuin van maar liefst 1.000 m².

In het deel waar de leefstijl ‘City Farming’ het thema is, is een groot Wadi van verduurzaamd Douglas hout en verzinkt staal

Loungeset van bamboe en RVS

eetbaar tuinhuis met zonnepanelen geplaatst en worden er groentes en kruiden gekweekt op het dak. Voor het segment ‘het Nieuwe Werken’ is onder meer een buitenkantoor bedacht met zonnecollectoren en er is een alternatieve manier van regenwateropvang en –zuivering te zien. Onder het scala aan zitmeubilair vinden bezoekers onder andere een moderne loungeset gemaakt van RVS en bamboe. Bamboe is ijzersterk, heeft duurzaamheidklasse 1 en

een technische levensduur van maar liefst 25 jaar. Grijsen produceerde voor de tuin tevens de design ‘Tubo’ picknickset en duurzame ‘Pure’ banken, twee elementen met een strakke vormgeving en waarvan het gebruik van slechts twee materialen een levensduur van respectievelijk 20 en 25 jaar garandeert. In het verlengde van de brug staat een fraai zitelement genaamd ‘Paviljoen’. Dit Element Paviljoen, verduurzaamd Douglas met cortenstalen onderstel

element is vervaardigd uit verduurzaamd Douglas, met een onderstel van cortenstaal. Die combinatie van materialen resulteert in een fraai zitelement dat op verantwoorde wijze is geproduceerd.

In de tuin worden tal van duurzame beplantingsmogelijkheden getoond en er wordt een paviljoen gerealiseerd waar bezoekers informatie kunnen krijgen over de toegepaste materialen en meubels. Bezoekers vinden de duurzame tuin in de Green Engine. De Floriade 2012 in Venlo is nog geopend tot en met 7 oktober.

i Grijsen park en straatdesign Winterswijk T: 0543-516950 www.grijsen.nl

S t r a a t b e e l d april 2012

59

We enlighten your World!

Al 65 jaar is Lightronics bedenker en fabrikant van lichtoplossingen voor de semi-openbare ruimte. Kennis en ervaring zorgen ervoor dat Lightronics partner is van overheden, energiemaatschappijen, woningbouwcorporaties, architecten en installateurs.

Door steeds innovatie na te streven in productontwikkeling en daarbij ook de total cost of ownership te waarborgen speelt Lightronics een vooraanstaande rol in het straatbeeld. Vakmanschap

in lichtoplossingen.

Lightronics heeft een breed assortiment wand- en plafondverlichting, extreem slagvaste verlichting, en straat- en terreinverlichting.

Wij adviseren u graag over de toepassingsmogelijkheden van onze armaturen.

Postbus 150 - 5140 AD Waalwijk - Tel.: 0416 568 600

www.lightronics.nl

De BOA budgetlijn In krappe tijden introduceert Gardinox de BOA lijn (Budgetprijs voor Openbaar meubilair van A-kwaliteit). De BOA-serie omvat een strak vormgegeven zitbank, afvalbak en een afzetpaal.

Zitbank BOA is een bank van 180 breed met ergonomische zithoogte.

Het frame bestaat uit een roestvast stalen koker voorzien van hardhouten Sipo mahonie latten van 42 mm dik.

Fundatie naar keuze met doorlopende poten inclusief ankers voor een betonvoet, dan wel met aangelaste lippen voor bevestiging op de

bestrating. Afvalbak BOA is gemaakt van glad RVS, een oppervlak dat minder gevoelig is voor graffiti of bekrassing, en gemakkelijk te reinigen.

De RVS binnenbak is gemakkelijk te legen. De afmetingen van afvalbak BOA zijn 400 x 400 x 850 mm, met een inwerpopening van 240 x 240 mm met in het midden een inwerpbeperking annex sigarettendover.

De inhoud bedraagt ruim 78 liter.

Afzetpaal BOA is uitgevoerd in roestvast staal met een geborstelde finish.

De extra zware kwaliteit (AISI 316), maakt de paal nog beter bestand tegen roest door krassen of vanwege corrosie door hondenurine.

i Gardinox Hulsel T: 013-5093568 www.gardinox.nl

Boomrooster Medallion voor Jewelry District New York Na lange tijd voor West 8 te hebben gewerkt, heeft ontwerper Jerry van Eyck in New York bureau !Melk opgericht. Voor de boomroosters in het Jewelry Districht in Providence, New York, vroeg hij de medewerking van ANAE straatmeubilair.

Het Jewelry Districht in Providence grenst aan de campuslocaties van Brown University, waardoor het gebied altijd druk bevolkt is. In zijn ontwerp voor de herinrichting nam Van Ecyk nieuw te planten bomen op, waarvoor hij een driehoekig boomrooster ontwierp met zwak ronde zijden en een warrig patroon van vrije, nierachtige vormen in verschillende grootten.

Voordat met de uitwerking van boomrooster Medaillon kon worden begonnen, diende eerst de contouren worden vastgelegd. ANAE heeft hiervoor maatvaste inlegframes ontwikkeld die in New York zijn uitgevoerd, zodat de uitvoering van het straatwerk en de ontwikkeling van het boomrooster gelijk konden verlopen. Bij de uitwerking heeft ANAE het ontwerp verdeeld in drie ruimtelijke niveaus waardoor de woelige lijnen een grafisch mooi beeld vormen. De aansluiting van de twee segmenten is in een curve uitgevoerd, wat het karakter van het totaalontwerp versterkt.

i ANAE straatmeubilair Maastricht T: 043-3255145 www.ANAE.nu

S t r a a t b e e l d april 2012

61

Bestellen

U k un t d e Inspiratie b un del, waarv an de verk oopprijs € 29,95 (e x 6% btw ) bedraag bestellen t, bij Acquir e Publishin via de we g bv bsite (w w w.acquire shing.nl), publiper email (info@acq publishin uire g.nl) of p er telefoo n (038 4 6 0 6 38 4 ). U krijgt he t bo e k (+ CD) da n binnen enkele dagen to egezonde n.

po

sit

ief

jeu gd

be

lei

d

41 x

Be

st el le n

de U k u l, n € be 29 wa t d v i a s t e ,9 5 a r v e I n a l sh de len (ex n d spir p u in g w e b i j A 6 % e v e a t i e b b b l .n l ) b s i r is te cqu tw ko un , 46 hing per (w ire ) be opp w P r e 0 d . (+ 638 nl) ma w.a ubli raa ijs o i CD 4) f p l (i cq shi g t , ng e r nf o ui da ) d . U g e a n k r i t e l @a r e p u b v jg e n t o b in n t h f o o c q u b l i e eg ir n ez en e t bo (03 e o n nk e k 8 de e l n. e

www.stiels-straatmeubilair.nl www.circulos.eu +31 (0) 40 78 78 234

nsv

rie

nd

eli jke

ini

tia tie ven

41x en

gez i

positief jeugdbeleid Kin

d-

Kind- en gezinsvriendelijke initiatieven

Data Control Transponder Technology BV

Uw partner voor aantoonbaar beheer van de openbare ruimte

• Gebruiksvriendelijk beheerprogramma voor bomen, speeltoestellen, kunstwerken, verkeersborden etc.

• Hardware (veldcomputers en transponders) voor snel, efficiënt en aantoonbaar registreren • Ervaren inspecteurs om u te assisteren bij controles, inspecties en data invoer

Veldcomputers geschikt voor mobiele registratie van inspecties en onderhoudsacties met 100% aantoonbaarheid.

Efficiënt controleren en altijd up to date aantoonbare informatie met de ABS module Verkeersborden.

Randstad 22-129 1316 BW Almere

T 036-5236125 www.dctt.com

Betrouwbare informatie over de kwaliteit van de valondergrond dankzij metingen met de draadloze HIC meter van DCTT. Direct een vakkundig advies ter plaatse.

vroeg

boek

tot 1

kort

0 me ing i!

DONDERDAG 21 JUNI, MARIËNHOF, AMERSFOORT Gun uzelf een 360-graden blik op Duurzaam Parkeren Leer van specialisten, update uw kennis, leg uw eigen vragen voor aan sprekers en deelnemers en ga geïnformeerd en geïnspireerd weer naar huis.

OPENINGSDEBAT: DUURZAAM ONTWIKKELEN EN FINANCIEREN Hoe kijken banken, ontwikkelaars, exploitanten aan tegen het duurzaam financieren en ontwikkelen van parkeervoorzieningen? Welke eisen worden er gesteld? Hoe breng je het in de praktijk?

Inspiratieblok 1: Duurzaam Beleid

Inspiratieblok 2: Duurzaam Rendement

Inspiratieblok 3: Duurzaam (her)bouwen

Tien parkeermythes zijn op waarheid getoetst. De verrassende resultaten worden u gepresenteerd in combinatie met unieke onderzoeksresultaten én praktijkervaringen op het gebied van Parkeren / Retail / Bereikbaarheid / Stad.

Teruglopende inkomsten nopen tot creatieve marketingconcepten en verdienmodellen én tot een scherpe blik op de kosten. Leer van van anderen, deel uw eigen ervaringen en stel zo uw eigen longlist op met bruikbare ideeën voor uw eigen praktijk!

Duurzaam bouwen wil iedereen. Maar hoe brengen opdrachtgevers, exploitanten, architecten en bouwbedrijven die wens in de praktijk? Zijn bouwnormen daarbij gewenst of zelfs noodzakelijk voor het duurzaam (her)bouwen van parkeervoorzieningen?

MET MEDEWERKING VAN:

Jitze Rinsma (Keypoint Parking)

Mariëtta Smid (ASN bank)

Marc Moonen (BAM GoPark)

Stefan van Uffelen (Dutch Green

Rick Veenendaal (Maveric)

Building Council)

Ineke Spapé (SOAB)

Marc Witbreuk (Van Marle Witbreuk)

En anderen …

PARKEER24 Alle informatie én aanmelden: www.parkeer24.nl/inspiratiedag

Rubbie

Rubbie Design Peter Bysted

Targetti Poulsen Holland B.V. 路 Parellaan 26 路 2132 WS Hoofddorp 路 Tel. 0031 235650030 Fax 0031 235652284 路 www.louispoulsen.com