Te druk op het fietspad? Naar nieuwe oplossingen voor de fiets in de stad
27 november 2012 Bas Govers bgovers@goudappel.nl
Inhoud Discussie
Feiten, achtergronden en trends Discussie
Principes en ontwerp
Discussie
Discussie
Stallingen?
“Waar je ook kijkt, overal staan fietsen” (parool 21-11-09)
Amsterdam feiten
1990: aandeel fiets 33% en auto 39% 2010: aandeel fiets 47% en auto 31% 1990: 6% met fiets naar station 2010: 40% met fiets naar station
Landelijk: meer gebruik naar stations -
40% fietst in voortransport trein (was 30% in 2000)
-
15% fietst in natransport (was 11% in 2000)
-
groeiverwachting fietsen bij stations van +50% tot +75% in 2020
-
ProRail: + 300.000 (van de 400.000) fietsparkeerplaatsen verbeterd of uitgebreid
-
Utrecht: 22.000 plaatsen in 2020
-
Totaal fietskilometers: 15,1 mld (+ 10% sinds 2000)
Discussie • Is het probleem herkenbaar? Waar doet het zich voor? In welke mate?
Succesvol beleid: ruimtelijke ordening
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
Succesvol beleid: voorzieningen
Succesvol beleid: duurzaam veilig
Trends: Nieuwe groepen in de stad
Trends: Nieuwe groepen in de stad
Meer gericht op gezondheid
Gezondheidseffecten regelmatig fietsen (Univ.Utrecht):
+ 250 dgn door meer beweging -
2 dgn door hoger ongevalsrisico 10 dgn door luchtkwaliteit
Trends: Verduurzaming
Trends: de impact van internet • Nieuwe werken: – Meer onderweg (OV) – Meer thuis – Minder op kantoor (leegstand)
• Meer zakelijk ontmoeten – Knooppunten (o.a. seats2meet, Regardz) – Aantrekkelijke steden
• Meer beleving – minder runshoppen, meer funshoppen – evenementen en cultuur
Trends: trek naar de stad • Winners: historische binnensteden, gemengd stedelijk gebied met een hoge belevingswaarde’ – Utrecht, Groningen, Maastricht, Den Haag, Rotterdam, Amsterdam (Centrum, De Pijp, OudWest)
• Verliezers: suburbane gebieden, monofunctionele kantoren en winkelcentra – Almere, Purmerend, Zoetermeer, Spijkenisse
Trends: trek naar de stad
Trends: Portland
Trends: meer fiets! • Economisch: trek naar de stad • De impact van Internet: meer ontmoeting en beleving • Gezondheid: meer op de fiets • Verduurzaming: meer gemengd, meer stedelijk • Conclusie: – Intensivering gebruik steden – sturen op aantrekkelijkheid – Fiets speelt sleutelrol
Utrecht aantrekkelijk en bereikbaar (2030 ten opzichte van 2010)
Discussie • Is het probleem herkenbaar? Waar doet het zich voor? In welke mate? • Is trendontwikkeling herkenbaar? Wat betekent dat voor de fiets in de verschillende steden?
Principes en ontwerp
Road capacity (onderzoek TU Delft) (mensen per rijstrook van 3,5 m)
• Route 1 = 1,8 km • Route 2 = 1,6 km
• 82% kiest route 1 • 15% kiest route 2
Reden
Leukste/prettigste /mooiste
Sneller in tijd
Korter in afstand
Percentage
Reden keuze route
70
60
50
40 30 Route 1
Route 2
20
10
0
Verdeling ingeschatte reistijd 10 9 8 7
Aantal
6 5 4 3 2 1 0 5
6
7
8
10
Ingeschatte reistijd in minuten
15
20
Principes centrummilieus • • • •
Verminderen van autoverkeer Wegnemen van barrieres Sturen op aantrekkelijkheid Herverdelen van de openbare ruimte
3 mobiliteitsmilieus
A B C
3 mobiliteitsmilieus
A B C
1000-1850
1850-1960
1960-2010
3 mobiliteitsmilieus
A B C
Kwaliteit in het stadshart (zone A)
beforee
after
Placemaking in the nodes: Station area, Leiden (plan)
3 mobiliteitsmilieus
A B C
C
B
A
Maastricht
‘s Hertogenbosch
Principes centrummilieus • • • •
Verminderen van autoverkeer Wegnemen van barrieres Sturen op aantrekkelijkheid Herverdelen van de openbare ruimte
Discussie • Is het probleem herkenbaar? Waar doet het zich voor? In welke mate? • Is trendontwikkeling herkenbaar? Wat betekent dat voor de fiets in de verschillende steden? • Zijn de principes voor centrummilieus ook elders toepasbaar?
B en C-milieu
Waterlinieweg, Utrecht (B-zone) Van barrière naar onderdeel van stedelijk weefsel
Amsterdam hoofdroute via Rijksmuseum
Referentiebeelden B-zone Enschede, voormalige rijksweg
Principes B-MILIEU • • • • •
Ontvlechten van massale autostromen Zoeken naar ruimtelijke continuiteit Aantrekkelijke routes Wegnemen van barrieres Balans in verkeerssoorten
Fietssnelwegen, sinds 2005
E-fiets: als warme broodjes..
Early majority (34%) Early adapters (13,5%)
Innovators (2,5%)
Late majority (34%)
Jaar
Markt aandeel
2006
3%
2007
6%
2008
10%
2009
12%
2010
14%
Laggards (16%)
Ontvlechten van structuren (C-zone)
Kwaliteit in centra Sneek, Prins Hendrikkade
Van Auto- naar Fietsschool (C-zone)
Principes C-MILIEU • Fietssnelweg: snelheid en continuiteit • Ontvlechten hoofdstructuren in wijken en grotere kernen • In centra: sturen op ruimtelijke kwaliteit
Discussie • Is het probleem herkenbaar? Waar doet het zich voor? In welke mate? • Is trendontwikkeling herkenbaar? Wat betekent dat voor de fiets in de verschillende steden? • Zijn de principes voor centrummilieus ook elders toepasbaar? • Zijn de principes voor B- en C-milieus algemeen toepasbaar
Fietsstallingen
Van parkeerstraat naar mensen-straat (A-zone) Assendorp, Zwolle
Conclusie • Sturen op aantrekkelijkheid • Minder ruimte voor de auto • Gebiedsgewijze verschillen – A-milieu: Meer shared space – B-milieu: Sturen op ruimtelijke continuiteit – C-milieu: Ontvlechten, fietssnelwegen, lokale kwaliteit in centra