Bruis plus - 2012, nr. 1 by beweging.net Limburg

bruis

plus

Eén jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 gaat de politieke bedrijvigheid in stijgende lijn: programma’s worden geschreven, kwalitatieve kandidaten gezocht, lijstsamenstellingen op de rails gezet, de campagnelijnen uitgetekend. Terecht. Want bij lokale verkiezingen is de betrokkenheid van de burger het grootst. Het gemeente- en stadsbeleid gebeurt onder de kerktoren. Je woont, leeft, werkt, winkelt, bent recreatief bezig, zet je in, … in je gemeente. Het is daar waar je vragen, verwachtingen, suggesties, problemen ziet, ja, zelfs klachten hebt. De gemeente, stad, district of provincie is ook het werkveld van de duizenden vrijwilligers en verenigingen. Zij staan borg voor betrokkenheid en verbondenheid van mensen en dus voor een warme samenleving. Het rijke verenigingsleven dat door de politiek moet gekoesterd, ondersteund en gestimuleerd worden: jeugdbewegingen, sportclubs en andere verenigingen. De gemeente is het werkterrein van ACW: alert voor de dagdagelijkse problemen; dossiers opbouwen en actiegericht werken aan oplossingen; de bevolking betrekken bij hun eigen gemeentebeleid. We zijn een brede sociale beweging in Vlaanderen met een duidelijk maatschappijproject. Vanuit onze brede basiswerking, zowel in de contacten met onze beleidsmensen maar vooral uit het samenspel met onze deelorgani-

Jaargang 13 - 5x per jaar in september, november, januari, maart, juni Afgiftekantoor 1099 Brussel X · Erkenning: P 509098

saties, werkt iedere gemeentelijke kern aan een gemeentelijk beleidsplan. Op ieders maat! Zij laten zich inspireren door een aantal algemene speerpunten die ACW belangrijk vindt en uit de goede lokale voorbeelden die ons maatschappijproject verduidelijken. We hebben over vele aspecten van een hedendaags gemeentebeleid veel te zeggen. Toch gaan we prioriteiten vastleggen … en vooral het gepresteerde beleid en de gemeentelijke beleidsplannen permanent en minutieus bekijken vanuit een ACW-bril: sociaal rechtvaardig, duurzaam en democratisch. Wij zijn ervan overtuigd dat sociaal bewogen gemeenten en steden, medestanders in het middenveld, maar ook partijen en politici onze prioriteiten zullen onderschrijven, ondersteunen en meenemen in het beleid voor de volgende legislatuur!

Het rijke verenigingsleven dat door de politiek moet ondersteund worden: jeugdbewegingen, sportclubs en andere verenigingen. Patrick Develtere Algemeen voorzitter ACW

september 2011

ACW wil zijn visie en voorstellen voor een sociaal, rechtvaardig en duurzaam lokaal beleid naar voren schuiven. We willen mee richting geven aan het beleid in de gemeenten. Dat kan niet met één lijst van prioriteiten omdat de gemeenten teveel van elkaar verschillen. We nodigen onze afdelingen, onze huidige en toekomstige ACW-mandatarissen uit om onze voorstellen te bespreken en op maat van de eigen gemeente te schrijven. De essentie van een ACW-visie is dat het beleid sociaal rechtvaardig moet zijn, duurzaam en met grote betrokkenheid van burgers en middenveldorganisaties. Het beleid moet altijd rekening houden met de mensen die minder draagkracht hebben, maar het moet tegelijkertijd toekomstgericht werken en de overgang naar een meer duurzame samenleving maken met minder energieverbruik. Die transitie naar een sociale en duurzame samenleving heeft maar kans op slagen mits voldoende betrokkenheid van de burgers bij het beleid. Daar gaan wij voor in 2012.

Werk en sociale economie De gemeente is een belangrijke partner om werk in eigen streek te realiseren. Zij moet de voorwaarden scheppen om nieuwe bedrijven aan te trekken, om de sociale economie te stimuleren en te ondersteunen en om tewerkstelling in de eigen gemeente aantrekkelijk te maken. Daarom pleit ACW voor: ➼ een tewerkstellingsambtenaar in elke gemeente of regio. Deze kan lokale behoeften detecteren, contact houden met de bedrijven, het lokaal tewerkstellingsbeleid linken aan tewerkstellingsmogelijkheden binnen andere beleidsdomeinen, enz.; ➼ de verdere ontwikkeling en ondersteuning van de sociale economie, o.m. door te zoeken naar nieuwe niches en de creatie van groene jobs; ➼ het behoud van de PWA als werkvorm, gericht op specifieke doelgroepen en op specifieke taken in de gemeente die beperkt zijn in omvang en tijdsduur; ➼ een intensiever gebruik van de mogelijkheden van art. 60 en de sociaalprofessionele integratievrijstelling voor de activering van leefloners.

Armoede Het OCMW en de gemeente ervaren als eerste zowel de toename als de verandering van armoede. Hun beleid kan een wezenlijk verschil maken. Daarom is het belangrijk dat gemeenten een goed zicht hebben op de armoede- en sociale problemen in hun gemeente. Pas dan kunnen ze een adequaat armoedebestrijdingsbeleid ontwikkelen. Om hun beleid efficiënter te maken is een armoedetoets noodzakelijk. Maar nog meer, armoede bestrijden zal steeds moeten gebeuren in samenspraak en samenwerking met het middenveld en de armen zelf. Daarom pleit ACW voor: ➼ stevig luik armoedebestrijding met duidelijke doelen en acties en gebaseerd op de grondrechtenboom; ➼ een armoedebarometer en een armoedetoets; ➼ participatie van de kansengroepen. Welzijn Het welzijnsbeleid wordt vandaag vastgelegd in een lokaal sociaal beleidsplan. Bijna alle Vlaamse gemeenten hebben een dergelijk plan waarin ze hun gemeente op welzijnsvlak beschrijven, de doelstellingen en de acties duiden. Hiervoor is er de duidelijke vraag naar een inclusieve aanpak, naar meer bruggen tussen verschil-

lende groepen. Een inclusieve aanpak heeft heel wat voordelen. Het wegnemen van tussenschotten tussen groepen mensen, zoals ouderen, zieken, personen met een handicap, armen, werkzoekenden, landgenoten van buitenlandse afkomst, kinderen… betekent dat maatregelen voor meerdere doelgroepen van toepassing zijn of dat de samenleving er als geheel beter van wordt. Het lokaal sociaal beleid moet daar voor zorgen. Het OCMW is in hoofdzaak verantwoordelijk voor de uitvoering van het lokaal sociaal beleidsplan. Maar ook de gemeente kan en neemt heel wat taken op zich die passen binnen het welzijnsbeleid. Gemeenten investeren in sociale cohesie, kinderopvang, opvoedingsondersteuning, sociale economie, wonen, … De uitdagingen voor het lokaal welzijnsbeleid zijn dus groot en bevinden zich op verschillende terreinen. Daarom pleit ACW voor: ➼ een stevig luik lokaal sociaal beleid dat gebaseerd is op de grondrechten; ➼ meer participatie in het lokaal sociaal beleid; ➼ meer samenwerking in het lokaal zorgbeleid.

3 Lerende samenleving Een gemeente stimuleert het continue leerproces van zijn burgers. Dit is nodig om iedereen mee te nemen in de snel evoluerende en steeds meer eisende samenleving. Vooral laaggeschoolden insluiten vormt een uitdaging. Daarom pleit ACW voor: ➼ een levendig vormingsaanbod, uitgewerkt door derden, waarbij de overheid de toeleiding bewaakt. Wordt de beoogde doelgroep effectief bereikt? Waarom niet? En hoe dan wel? ➼ het inzetten op laaggeletterdheid van het gemeentepersoneel. Computerkennis, lezen, schrijven, rekenen, omgang met internet en GSM,… elementaire basisvaardigheden die niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Via derden kan maatwerk in combinatie met een technische opleiding geboden worden. ➼ stage/tewerkstelling voor laaggeschoolde jongeren. Samen met Groep Intro/Arktos kan de creatie van dergelijke arbeidsplaatsen bekeken worden. Geef zeker dit aanbod door naar secundaire scholen. Tevens tast de gemeente mogelijkheden af bij bedrijven in de buurt.

Kinderopvang en onderwijs Ouders worstelen met de combinatie arbeid en gezin. Niet alle scholen vinden de link met het gezin. Gezinnen signaleren opvoedingsonzekerheid door het verkleinen van hun (nabij) sociaal netwerk. Een gemeente speelt een rol, vooral als synergiezoekende regisseur. Daarom pleit ACW voor: ➼ opbouwwerkers in en rond elke school om weefselversterkend te werken, vooral bij mensen die minder participeren aan het sociale leven en onderwijsgebeuren. ➼ het koppelen van buitenschoolse opvang aan vrijetijdsactiviteiten én het schoolgebeuren. De brede school als antwoord van de lokale gemeenschap op gelijke kansen voor elk kind. ➼ een infopunt inzake vraag/aanbod van opvangmogelijkheden. Ouders krijgen een accuraat overzicht welke opvangmogelijkheden er zijn in eigen gemeente. Dit neutrale infopunt verzorgt informatie over het opvanggebeuren. ➼ een mobiel opvoedings-ontmoetingspunt. Een circuit met verschillende standplaatsen uitgewerkt zodat elke inwoner op vaste tijdstippen informeel met het laagdrempelig initiatief in contact komt. Lokale verenigingen treden op als toeleiders.

Dorpsrestaurant Eén dag in de week gaan mensen uit verschillende dorpen in Limburg ‘s middags naar een dorpsrestaurant. Geen écht restaurant, maar een zaaltje waar de tafels door vrijwilligers zijn gedekt. Voor slechts 5 euro wordt er soep, hoofdgerecht en dessert opgediend. Een eenvoudig concept, maar met een grote impact: dorpsrestaurants brengen mensen samen, stimuleren onderlinge hulp, versterken de dorpsgemeenschap, activeren mensen, laten senioren toe om langer in hun eigen omgeving te wonen, creëren sociale tewerkstelling en zinvol vrijwilligerswerk, herwaarderen parochiezaaltjes en zijn een springplank voor nieuwe dorpsvoorzieningen.

Sociale kruidenier ACW Antwerpen richtte enkele sociale kruideniers op, om zo armoede te bestrijden en de mensen in hun eigenwaarde te laten. De sociale kruidenier verkoopt kwaliteitsvolle producten aan een lagere prijs, waarbij mensen zélf hun basisproducten kiezen en betalen. De sociale kruidenier is ook een ontmoetingsplaats. In een aparte ruimte naast de winkel vind je koffie en gezelligheid. Er worden ook allerlei activiteiten georganiseerd, bijvoorbeeld vorming over gezonde voeding. Zo worden sociale netwerken versterkt en leren mensen krachtiger in het leven te staan. Op langere termijn kunnen er in de sociale kruidenier kwalitatieve en duurzame jobs worden gecreërd.

Jeugdbeleid Onbegrip leeft tussen generaties. Hoe kan een gemeente zorgen dat generaties meer met elkaar dan naast elkaar leven? Daarom pleit ACW voor: ➼ een intergenerationeel ontmoetingsknooppunt. Samen leven daar waar ‘het’ gebeurt in de gemeente. De sociale controle van alle generaties bant overlast en werkt beter dan het isoleren van één generatie naar een uithoek van de gemeente. ➼ een speelstraat per jonge wijk. Niet enkel kinderen leren elkaar op een veilige wijze kennen, ook buren ontmoeten elkaar. ➼ een ruimte voor jeugdactiviteiten die de jeugd aanspreken. Vertrek vanuit de interesses van jongeren en biedt hen de kans die interesses te beleven én te tonen aan de hele gemeenschap. ➼ oog voor de participatie van alle jongeren aan het beleid. Laat jongeren verantwoordelijkheid en engagement opnemen voor hun buurt.

Ruimtelijke ordening Gemeenten moeten vragen naar ruimte kaderen binnen een duurzaam beleid. Ruimtelijke ordening moet immers een bijdrage leveren voor een beter klimaat. Dit houdt meer ruimte voor groen, bos, natuur in. Dit houdt ook meer ruimte voor duurzame landbouw in. Daarnaast moet ruimtelijke ordening ruimte scheppen voor wonen en de verschillende woonvormen en woonnoden. Meer woningen veronderstelt ook meer voorzieningen als winkels, scholen, recreatie, … Naast meer wonen is er ook de vraag naar ruimte voor werk. Ruimtelijke ordening moet ook een antwoord geven op de vraag hoe we onze mobiliteit organiseren. En dit allemaal moet op een kwaliteitsvolle en duurzame wijze. daarom pleit acw voor: ➼ een stevig grond- en pandenbeleid om het woonbeleid mogelijk te maken; ➼ het gebruik van de duurzaamheidsmeter bij alle belangrijke ruimtelijke projecten; ➼ een verhoging van de kwaliteit van de publieke en semi-publieke ruimte.

Energie en klimaat Een lokaal energie- en klimaatbeleid kan niet los gezien worden van andere beleidsdomeinen zoals ruimtelijke ordening, afvalbeleid, mobiliteit edm. Een integrale aanpak is de sleutel tot een sociaal rechtvaardig energie- en klimaatbeleid. daarom pleit acw voor: ➼ het inzetten van de beperkte middelen voor energiebesparing bij de maatschappelijk kwetsbare groepen. De gemeente heeft vooral een rol als toeleider naar allerlei instrumenten voor energiebesparing, zoals energiescans, financiering via Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost;

Wonen De gemeente is het bestuur dat het woonbeleid concretiseert. Zij is de eindverantwoordelijke voor het lokaal woonbeleid, ze coördineert het beleid van de lokale woonactoren en is de spil bij de uitvoering ervan. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het stimuleren van betaalbaar wonen, het bewaken en verbeteren van de woonkwaliteit en de kwaliteit van de woonomgeving. We zien echter dat gemeenten hun rol niet echt of beperkt opnemen.

ACW heeft een duidelijke visie op wonen. Wonen is een recht voor allen. Wonen moet betaalbaar, kwalitatief en duurzaam zijn. Wonen moet rekening houden met de woonnoden en woonbehoeften van alle gezinnen, in de eerste plaats gezinnen die vandaag geen antwoord vinden op de markt. daarom pleit acw voor: ➼ een woonbeleidsplan met aandacht voor alle kansengroepen; ➼ de uitbreiding van sociale en betaalbare huurwoningen.

Thuishuis Een “Thuishuis” is een gewoon rijhuis waar maximaal een vijftal ouderen zelfstandig kunnen samenleven in een huiselijke omgeving en waar er ook zorgverlening wordt aangeboden. Het idee komt van het platform Ouderenzorg Antwerpen -waar ook ACW deel van uitmaakt- vanuit de dubbele vaststelling dat de huidige opvangcapaciteit van woonzorgcentra ontoereikend is voor de steeds grotere groep ouderen, en dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te wensen te wonen. Met het Thuishuis wordt in de eerste plaats gemikt op alleenstaande ouderen met weinig financiële draagkracht, ouderen met een beperkt sociaal netwerk en ouderen met een beginnende zorgbehoefte.

➼ de erkenning van het middenveld en ondersteuning in haar activiteiten rond energiebesparing en hernieuwbare energie; ➼ een positief en proactief beleid rond hernieuwbare energie. Ze kan dit doen door draagvlak te creëren bij de bevolking voor windenergie en biomassa-installaties, door geschikte locaties voor windmolens aan te duiden en door de bevolking financieel te laten participeren in projecten voor hernieuwbare energie; ➼ gebruik van groene stroom en voor energiebesparing van de eigen gebouwen van de gemeente.

Mobiliteit Mobiliteit speelt een belangrijke rol in de leefbaarheid van een gemeente. Een degelijk mobiliteitsplan is het antwoord op fijn stof, geluidsoverlast, sluipverkeer, snelheidsduivels en verkeersarmoede (= mensen die zich onzeker voelen in het verkeer en daardoor minder het huis uit gaan). Het gemeentelijk mobiliteitsbeleid moet uitgaan van het STOP-principe: eerst aandacht voor het stappen, het trappen en het openbaar vervoer en pas dan voor het privé-vervoer met de auto. daarom pleit acw voor: ➼ veilige en aantrekkelijke fietsen voetgangersroutes;

➼ leefbare dorpskernen en binnensteden waar de voetgangers en fietsers centraal staan en sluipverkeer wordt ontmoedigd; ➼ gratis fietsenstallingen op centrale punten in de gemeenten; ➼ de ondersteuning van autodelen; ➼ een circulatieplan voor het vrachtverkeer, samen met naburige gemeenten; ➼ eenduidige bewegwijzering en uniforme snelheidsbeperkingen; ➼ een duurzaam parkeerbeleid met sociale correcties. Water Het waterbeleid van de gemeente slaat zowel op de voorziening van drinkwater, de waterzuivering, de afvoer van regen- en afvalwater, al dan niet via de riolering, naar beken en rivieren, het sensibiliseren van de bevolking rond duurzaam en efficiënt watergebruik als op het voorkomen van overstromingen. Ook hier is een integraal waterbeleid nodig en dat vergt in de toekomst aanzienlijke investeringen aan de infrastructuur (gescheiden rioleringen, waterzuivering, hemelwaterputten,..). Het lijkt ons niet meer dan normaal dat elke gemeente zijn bevolking hier tijdig over inlicht en nadenkt hoe ze mensen met een laag inkomen kan tegemoetkomen in de kosten voor afkoppeling van regenwater.

daarom pleit acw voor: ➼ sociale correcties op de gemeentelijke saneringsbijdrage; ➼ gescheiden afvoer van regenwater en afvalwater, waarbij regenwater niet via de riolering wordt afgevoerd; ➼ het (gedeeltelijk) solidariseren van de kosten voor het afkoppelen van waterzuivering op het eigen terrein; ➼ meer aandacht voor grachten en voor de infiltratie of het hergebruik van regenwater; ➼ het voorkomen van bodemerosie via relatief kleine ingrepen. Afval Gemeenten zijn bevoegd voor de hele keten van huishoudelijk afval, van preventie, over inzameling tot verwerking. Vanuit milieuoogpunt moet het voorkomen van afval prioriteit krijgen. Afval dat niet kan worden voorkomen moet gerecycleerd worden. Afval wat niet recycleerbaar is, moet worden ingezet voor energieproductie en – recuperatie. Het storten van afval moet steeds de laatste optie blijven. In de toekomst moet deze grondstofkringloop nog meer worden gesloten, zodat Vlaanderen arm aan afval en rijk aan grondstoffen wordt. De gemeenten moeten de overgang van een duurzaam afvalbeleid naar een duurzaam materialenbeleid

Samenaankoop isolatiemateriaal Dankzij ACW Limburg kunnen Limburgse gezinnen gemakkelijker en goedkoper isolatiemateriaal aankopen. Het principe is eenvoudig. Mensen tekenen gezamenlijk in op de aankoop van isolatiemateriaal. Dan wordt gekeken welke leverancier de grootste korting biedt. Bedoeling van het project is uitdrukkelijk steeds meer gezinnen met een laag inkomen of gepensioneerden bereiken. Vandaar dat ook gekozen wordt voor informatiesessies, veeleer dan mensen via internet te laten intekenen. Als je mensen samenbrengt zie je bovendien nieuwe samenwerkingen groeien: buren die elkaar helpen bij het aanbrengen van de isolatie, of een dochter die voor haar ouders de premieaanvraag indient.

bevorderen, ondersteunen en er voor zorgen dat de overgang sociaal rechtvaardig is. daarom pleit acw voor: ➼ een duurzaam materialenbeheer, waarbij gezocht wordt naar bedrijven die het aanwezige afval kunnen inzetten als grondstof; ➼ blijvende aandacht voor het voorkomen van afval, waarbij de inspanningen t.a.v. de bevolking en t.a.v. specifieke doelgroepen worden verhoogd; ➼ sociaal rechtvaardige kosten voor afvalophaling en gezinnen moeten de mogelijkheid hebben om de factuur te spreiden in de tijd. Natuur en milieu Duurzame ontwikkeling betekent, naar natuurbehoud toe, de natuur vrijwaren in een lange termijnperspectief. Het betekent ook dat we aan natuurherstel gaan moeten doen: door een wanordelijke Vlaamse ruimtelijke ordening valt in bepaalde streken heel wat recht te trekken. ACW gaat hierbij uit van een participatieve aanpak: we hebben de steun en draagvlak van de burgers nodig om deze duurzaamheidsdoelstelling te doen slagen. Draagvlak vinden bij de lokale bevolking betekent ook hen betrekken bij de plannen en

Energiejacht ACW Temse ging afgelopen seizoen mee op “energiejacht”, een initiatief van de Bond Beter Leefmilieu, en sprak een groep personeelsleden van het strijkatelier van het OCMW en een groep bewoners van de sociale huisvestingsmaatschappij aan om samen 8% energie te besparen. Tijdens een informatiesessie, op een voor de deelnemers bekende en vertrouwde plaats, werden betaalbare energietips gegeven, zoals de diepvriezer ontdooien, de koffiezet niet laten aanstaan, de was niet tijdens maar na het strijken plooien. Nadien noteerden de deelnemers twee keer per maand hun meterstanden van water, elektriciteit en gas, zodat ze hun verbruik beter onder controle kregen.

zelf acties laten opzetten; het gaat tenslotte over de vergroening van hun eigen woonplekken en buurt. daarom pleit acw voor: ➼ meer open ruimte in de stad; ➼ een preventief overstromingsbeleid; ➼ een trage wegenbeleid; ➼ een gifvrije land- en tuinbouw en gifvrij onderhoud van het publiek domein; ➼ de ondersteuning van natuurbuurtinitiatieven.

Lokaal cultuurbeleid Het gevoerde cultuurbeleid is vaak te eenzijdig gericht op de ‘doorsnee bemiddelde blanke Vlaming’. De participatie van allochtonen is zeer ondermaats. Cultuurbeleid is voor ACW streven naar ‘cultuur van en voor iedereen’. We kiezen dus voor een participatieve benadering: we streven naar een zo groot mogelijke betrokkenheid van zoveel mogelijk inwoners en zo groot mogelijke diversiteit. daarom pleit acw voor: ➼ een goede afstemming tussen gemeente en betrokkenen via systemen van overleg en inspraak; ➼ een ondersteunings- en waarderingsbeleid voor vrijwilligers; ➼ samenwerkingsverbanden binnen de uitvoering van het gemeentelijk cultuurbeleid met de gemeentelijke diensten en lokale organisaties; ➼ het verbreden van cultuur voor meer doelgroepen en met name naar allochtonen.

Verkeersplatform Een verkeersplatform wordt opgericht op het niveau van een gemeente, en heeft tot doel alle betrokkenen samen te brengen om te komen tot een globaal en doordacht beleid op het vlak van verkeer. Dit gebeurt door het organiseren van regelmatige bijeenkomsten, in een open en constructieve sfeer. Hier vloeien adviezen, analyses en projecten uit voort die aan de beleidsmensen worden voorgelegd. Een verkeersplatform maakt zich best bekend bij het grote publiek door aanwezig te zijn op de grote evenementen in de gemeente, en door zijn medewerking te verlenen aan bestaande of geplande acties en projecten inzake verkeersveiligheid.

Recreatie en toerisme Via samenwerkingsverbanden met andere gemeenten (en/of provinciale structuren) bevorderen gemeenten laagdrempelige recreatiemogelijkheden die inwoners de waarde van de eigen streek leren kennen (en dit met aandacht voor aspecten zoals natuur, cultuur, erfgoed, …). We denken hierbij bv. aan de uitbouw van wandel- en/of fietsnetwerken die mogelijkheden voorzien voor aangename recreatie dicht bij huis.

daarom pleit acw voor: ➼ lokale initiatieven rond recreatie en cultuur ondersteunen; ➼ het uitbouwen van wandel- en fietsroutenetwerken; ➼ laadpunten voor elektrische fietsen ter ondersteuning van meer vrijetijdsbeleving in de eigen omgeving; ➼ het verder uitbouwen van een netwerk van trage wegen; ➼ het organiseren van een goed toeristisch onthaal.

Asiel & Diversiteit Het zien van de etnisch-culturele verschillen in de samenleving, verblijfsaanvragen en woonstcontroles in het kader van het federale vreemdelingenbeleid, de integratie van nieuwkomers en vreemdelingen zijn eveneens een lokale verantwoordelijkheid. De gemeente doet er goed aan om lokale vrijwilligersinitiatieven te ondersteunen bij diversiteitsinitiatieven, door de ontmoeting te realiseren tussen autochtone en allochtone lokale groepen en deze vrijwilligersinitiatieven aansluiting te laten vinden bij de lokale dienstverlening. daarom pleit acw voor: ➼ een humane & vlotte gemeentelijke dienstverlening; ➼ dat gemeentes zonder Lokaal Opvanginitiatief ook instappen in dergelijke opvanginitiatieven; ➼ voldoende ondersteuning voor lokale vrijwilligersinitiatieven gericht op een diverse gemeente of buurt; ➼ inspraakmogelijkheden voor de doelgroepen van het diversiteitsbeleid.

Fiscaliteit Om een beleid te kunnen voeren zijn er inkomsten nodig. De gemeente haalt die uit drie bronnen: de aanvullende personenbelasting, de opcentiemen op de onroerende voorheffing en uit een aantal lokale belastingen en retributies. Het invoeren van nieuwe belastingen of het afschaffen van bestaande belastingen moet altijd goed afgewogen worden en in verhouding staan tot de doelstellingen die de gemeente wil realiseren. Ze moeten bovendien rechtvaardig zijn. Er moet een gezond evenwicht zijn tussen inkomsten uit de aanvullende personenbelasting en uit de onroerende voorheffing. Ook lokale belastingen zijn gerechtvaardigd. Gemeentelijke (forfaitaire) bedrijfsbelastingen zijn te recht-

Ontwikkelingssamenwerking Gemeentelijke overheden worden hoe langer hoe meer een actor in de ontwikkelingssamenwerking. Talrijke lokale initiatieven ontstaan ten gevolge van het draagvlak gerealiseerd door het sensibiliserende werk van de traditionele actoren (ngo’s). Anderzijds is de wereld steeds meer aanwezig in het dorp (op straat en in de winkelrekken met talrijke producten uit het Zuiden). Gemeentelijke overheden spelen ook vaker in op deze tendensen. Zij ondersteunen vaak lokale Noord-Zuid-initiatieven die zich onder de lokale gemeenschap hebben ontwikkeld, anderzijds willen gemeentes ook vaak zelf een lokaal beleid tot stand brengen. ACW juicht de toenemende interesse toe en moedigt het lokale beleid aan de participatieve betrokkenheid te verhogen (bijv. GROS). Toch

is ACW vragende partij om de versnippering van het beleid tegen te gaan. Daartoe moet vanuit het lokale beleid gezocht worden naar aansluiting bij de initiatieven van indirecte actoren en kan een beroep gedaan worden op de ontwikkelde expertise. In functie van efficiënte ontwikkelingsprojecten vermijdt men best parallelle initiatieven en gaat men best zoveel als mogelijk op zoek naar samenwerkingsverbanden.

vaardigen omdat ze de negatieve (dalende) trend van inkomsten uit vennootschapsbelastingen ondervangen. De komende beleidsperiode moeten de gemeenten meer werk maken van het vergroenen van hun belastingen om milieuvriendelijk gedrag meer te stimuleren.

daarom pleit acw voor: ➼ geen belastingverhoging voor de gezinnen via de aanvullende personenbelasting; ➼ sociale correcties bij alle forfaitaire lokale belastingen voor gezinnen met lage inkomens.

daarom pleit acw voor: ➼ een coherent beleid waarbij lokaal beleid en lokale initiatieven aansluiting zoeken met de traditionele actoren op het terrein van de Ontwikkelingssamenwerking; ➼ een lokaal beleid dat lokale organisaties en geëngageerde vrijwilligers betrekt.

‘We hebben een duidelijk maatschappijproject. En, we hebben bewezen dat je vorm kan geven aan de maatschappij als je syndicaal werkt, als je dus opkomt voor de rechten van mensen. Dat je vorm kan geven aan de maatschappij als je sociaal-cultureel werkt, als je dus samen cultuur en identiteit opbouwt. Dat je vorm kan geven aan de maatschappij als je mutualistisch werkt, als je dus wederkerigheid in de praktijk brengt eerder dan eenzijdigheid. Dat je vorm kan geven aan de maatschappij als je coöperatief werkt, als je dus samen werkt. Als je tegelijk syndicaal, sociaal-cultureel, mutualistisch en coöperatief werkt ontwikkel je een milde kracht in de maatschappij. Hoewel mild heeft deze kracht wel stootkracht. Omdat ze verenigt en niet verdeelt. Omdat ze kwaliteit geeft aan het leven en het samenleven voor zowel de sterkeren als de zwakkeren.’ stelt Patrick Develtere, ACW Voorzitter.

het gemeentebeleid met EEN ACW-BRIL! De ACW-missie is duidelijk: werken aan een sociaal rechtvaardige en duurzame samenleving, met gelijke kansen voor en betrokkenheid van iedereen, maar vooral met zorg voor de zwakkeren en verantwoordelijkheid voor de volgende generaties. Daarom wil ACW wegen op het gemeentelijk beleid. Niet alleen door het gemeentebeleid permanent te evalueren en deze trachten bij te sturen, maar ook door beleidsvoorstellen te formuleren en deze via zijn politieke vertrouwensmensen te realiseren. We bekijken het gemeentebeleid met een ACW-bril. We gaan na waar de Mattheuseffecten schuilen en hoe we die kunnen vermijden of wegwerken. We gaan na hoe we het gemeentelijk beleid duurzaam kunnen maken op een sociaal rechtvaardige wijze. En we bekijken hoe we het democratisch gehalte en de participatie van de bevolking aan het lokaal beleid kunnen versterken.

Met het Mattheuseffect bedoelen we dat sommige maatregelen ten goede komen van diegene die al veel hebben en in mindere mate de groepen met minder kansen. ACW vraagt juist om meer lasten op de sterkste schouders te leggen; het zogenaamde Lucasprincipe. Enkele voorbeelden: ➼ Er is dikwijls een onevenwicht tussen het aandeel van de vermogensbelasting en dat van personenbelasting binnen de totale gemeentelijke inkomsten. ➼ Het zinvolle principe van de ‘vervuiler betaalt’ kan ervoor zorgen dat iemand met minder financiële mogelijkheden een relatief hoger bedrag moet spenderen voor afvalpreventie- en verwerking. ➼ Gemeentelijke subsidies voor zonnepanelen zijn een interessante investering voor mensen met financiële middelen terwijl beter kan ingezet worden op

isolatie van woningen en ondersteuning in dat kader van de laagste inkomensgroepen. ➼ Zonder een vorm van kansenpas is het cultuur-, jeugd-, en sportaanbod bijna niet toegankelijk voor kansengroepen. ➼ Uit statistische gegevens blijkt dat de kinderopvang vooral gebruikt wordt door hooggeschoolde werkende moeders. Een samenleving met een solide welvaartsen welzijnsbasis kan het zich niet permitteren dat 15% van haar bevolking daaraan niet kan participeren en dus gedoemd is om in armoede of bestaansonzekerheid te leven. Voor ACW moet ‘iedereen mee’-zijn en dat begint in de gemeente, stad, district of provincie. Dit wordt het ACW-vergrootglas waarmee wij het beleid zullen beoordelen.

ACW werkt structureel samen met financiële partners die duurzame ontwikkeling en maatschappelijk engagement hoog in het vaandel dragen.