Visie 29 maart 2013 - editie Limburg by beweging.net Limburg

Regio Mechelen Vrijdag 29 maart 2013

SPECIAL CM

Dit blad gaat over u. Dit blad gaat over u. En over de mensen om wie u geeft. Uw neef die net papa werd. uw buurvrouw met borstkanker. U leeft met hen mee. U lacht, huilt, steunt, geeft hoop. Een ding is zeker: u kunt altijd bij CM terecht. Onze medewerkers staan klaar om u te ondersteunen, wat er ook gebeurt. Zodat u zich kunt concentreren op wat er echt toe doet. Laat de rest gerust aan ons over.

CM-special

nieuws

Regionieuws

jaargang 69 ¬ visie nummer 7 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 5 april 2013

eboren

Elk nieuw leven is een wonder op zich. Als kersverse ouder rol je van de ene emotie in de andere. Probeer dan maar eens overzicht te houden. Wat doe je als de baby huilt en de telefoon gaat? En wat als het kleintje nog maar eens ziek is? CM geeft je bij de geboorte niet alleen een leuk cadeautje, maar ondersteunt je ook op de moeilijke momenten, bijvoorbeeld via kraamzorg. Anke en Jeffrey maken er dankbaar gebruik van. Met drie kleine wondertjes â&#x20AC;&#x201C; of zijn het monstertjes? â&#x20AC;&#x201C; in huis, is een extra paar handen mooi meegenomen.

Anke, kersverse mama van een drieling

‘In ons gezin moet alles

maal drie’

Drie bedjes, drie babyzitjes, drie verzorgingstafels en massa’s speelgoed. De living van Anke De Witte (21) en Jeffrey Nuyts (25) lijkt wel een minicrèche. ‘De geboorte van Jitske, Amke en Alyana heeft ons leven grondig door elkaar geschud.’ > TEKST: DIETER HERREGODTS > FOTO’S: BAS BOGAERTS

al ik de aardappelen voor het avondeten al schillen?’ Kraamverzorgster Joke komt de keuken binnen. ‘Doe maar’, antwoordt Anke. ‘Straks zal daar geen tijd meer voor zijn.’ Het is vijf uur in de namiddag. Anke profiteert nog even van de rust in huis. ‘Binnen een kwartiertje worden de kindjes wakker. Vanaf dan is het voor de rest van de avond alle hens aan dek.’ Hoe dat komt? We kunnen het nog altijd lezen op het raam van hun woning in het landelijke Kieldrecht, een deelgemeente van Beveren. ‘Hoera! Mijn zusjes zijn geboren!’, staat er in grote letters. Daaronder prijken de namen van de zusjes: Jitske, Amke en Alyana. Je leest het goed, Anke en Jeffrey zijn vijf maanden geleden de trotse ouders geworden van een eeneiige drieling. En met Jaisy loopt er in huis ook een peuter van anderhalf jaar oud rond. 24 flesjes ‘Vermenigvuldigen met drie kunnen we ondertussen als geen ander’, lacht Anke. ‘Sinds onze dochters geboren zijn, moet alles in ons gezin maal drie. We hebben niet één babybedje, in onze woonkamer staan drie exemplaren. In de auto hebben we drie babystoeltjes geïnstalleerd. Vier zelfs, want Jaisy heeft er ook een nodig. De eerste weken dat Jitske, Amke en Alyana thuis waren, kregen ze elke dag acht flesjes melk. Dat maakt vierentwintig flesjes per dag.’ Anke en Jeffrey wilden snel ‘uit de pampers’ zijn. ‘Daarom besloten we om kort na de geboorte van Jaisy voor een tweede kindje te gaan’, zegt Anke. ‘Toen ik zwanger was, wist ik dat er een kans bestond dat het een tweeling zou zijn. Zowel in mijn familie als in die van Jeffrey zijn er een aantal tweelingen. Maar een drieling? Toen de gynaecoloog het ons vertelde, waren we er even niet goed van. Hoe gaan we dat klaarspelen, vroegen we ons meteen af.’ Risico’s Het jonge koppel stond meteen voor een hartverscheurende keuze. ‘Een drieling-

zwangerschap houdt veel risico’s in. De kans op vroeggeboorte is groot. Lieten we twee vruchtjes weghalen, dan had het derde kindje meer overlevingskansen. We hebben beslist om toch voor de drieling te gaan. Wij wilden de natuur zijn gang laten gaan.’ Ook al was de impact op het leven van Anke en Jeffrey meteen groot. ‘Een jaar geleden woonden wij nog in een appartement. Eén kindje kon daar nog bij, maar drie? Onze buren zouden lachen als die het tegelijkertijd op een huilen zouden zetten. Gelukkig hebben we snel een groter huis gevonden. Ook onze wagen hebben we moeten vervangen. Krijg maar eens een buggy voor vier kinderen in je koffer.’ Week 33 De zwangerschap ging voor Anke niet over rozen. Na dertig weken kreeg ze voor de eerste keer weeën. ‘Te vroeg. De longetjes waren nog niet voldoende ontwikkeld. Ik kreeg een baxter en pilletjes om het nog even vol te houden. De baby’s ondergingen een longrijping. Uiteindelijk zijn ze geboren in week 33. Jitske woog 1,820 kilogram, Amke 1,620 en Alyana 1,350. Ze hebben respectievelijk nog vier, vijf en zes weken in de couveuse gelegen.’

Het is hard werken, maar er zijn ook zoveel mooie momenten. Anke (21)

In het ziekenhuis sterkten de drie zusjes snel aan. Het geluk van Anke en Jeffrey kon dan ook niet op toen ze eindelijk thuis waren. Maar dan pas begon het echte werk. ‘Drie baby’s die tegelijkertijd honger hebben. Begin er maar aan. We hebben van alles geprobeerd. Zo hadden we een plank gemaakt met drie gaten in waar we de flesjes in konden stoppen. Als Jitske, Amke en Alyana alle drie in hun babyzitje lagen, konden we ze samen eten geven. Alleen, als ze hun hoofdje bewogen, viel het flesje om. Nu

geven we ze een voor een eten. Met de hulp van enkele familieleden lukt dat.’ Pampers Het valt bijna niet voor te stellen, maar toch combineren Anke en Jeffrey de zorg voor hun drieling en Jaisy met een job. Jeffrey is fotolasser. Anke werkt als logistiek medewerkster in een rusthuis. ‘Sinds begin februari ben ik er elke namiddag, behalve op woensdag. Eerlijk, ik was blij dat ik opnieuw kon beginnen. Thuis zat ik altijd tussen vier muren. Op den duur deed ik niets anders meer dan eten geven en pampers verversen.’ In het huishouden krijgt Anke hulp van Familiezorg. Op maandag komt Machteld, op woensdag Joke en op vrijdag Veerle of Pamela. ‘De CM-consulent had mij op die mogelijkheid gewezen. Ik heb eerst geprobeerd om alles zelf te doen, maar dat was niet vol te houden. Met één baby in huis lukt dat, maar als er plots drie zijn, is dat veel te zwaar. Nu doet het ongelooflijk deugd als de kraamverzorgsters er zijn. Geven zij de kindjes een badje, dan kan ik ondertussen naar de supermarkt. Op de dagen dat zij er zijn, moet ik mij van het huishouden weinig aantrekken.’ Lachen Een paar weken geleden zijn Jeffrey en Anke een weekendje naar een vakantiepark geweest. De kindjes bleven bij de grootouders. ‘Dat heeft ons deugd gedaan. We zaten er allebei een beetje door. Het is hard werken met een drieling en een peuter in huis. Maar gelukkig zijn er ook zoveel mooie momenten. Ze kunnen zo braaf zitten brabbelen in hun schommelstoeltjes. En als je ze ziet lachen, dan ben je in één klap alles vergeten.’

HET ADVIES VAN

Kris Hermans, consulent

‘Ik word overgrootmoeder van een drieling.’ Simone verraste iedereen tijdens een vergadering van Ziekenzorg CM. ‘De grootmoeder van Anke was er net als ik bestuurslid’, zegt Kris Hermans. ‘Ik heb gezegd dat Anke altijd mocht langskomen.’

‘Ik ben al zo lang CM-consulent in Kieldrecht, dat iedereen in het dorp me kent als Kris van de ziekenkas. In het CM-kantoor heb ik met Anke alle belangrijke zaken overlopen. En toen ze na de bevalling terugkwam, hebben we samen de kindjes ingeschreven.’

Bereid je goed voor op de bevalling en de periode erna. Wat moet je allemaal in orde brengen? Wat zijn je rechten en plichten? Breng zo snel mogelijk een bezoek aan je CM-consulent. Als je nog geen hospitalisatieverzekering hebt, kun je er bij CM voordelig een afsluiten. Zo dek je je in tegen de kosten van de bevalling.

Ga na op welke diensten en voordelen je allemaal recht hebt. Zo kun je als CM-lid gratis babymateriaal ontlenen in de CM-Thuiszorgwinkel. Doe je zoals Anke een beroep op kraamzorg, dan krijg je tot 240 euro tegemoetkoming. Meer info op www.cm.be/skoebidoe.

Schrijf je kindje(s) na hun geboorte zo snel mogelijk in bij CM. Je krijgt dan gele klevers, een voorlopige SIS-kaart en een babygeschenk dat kan oplopen tot 350 euro per kindje. Als ze zes maanden oud zijn, krijgen kindjes die CM-lid zijn (geboren vanaf 2012) een leuk peuterpakket.

iek

Het leven is een lotje uit de loterij. Maar niet iedereen heeft even veel geluk. Voor je het weet hol je van de ene dokter naar de andere. En dan beginnen de zorgen. Kloppen de rekeningen wel, wie brengt je naar het ziekenhuis en waar haal je een extra bed voor in de woonkamer? CM helpt je waar nodig, zodat jij alle ruimte krijgt om te herstellen en op krachten te komen. Ivette weet als geen ander hoe belangrijk dat is. Borstkanker gaf haar een flinke opdoffer, maar niemand die eraan twijfelt dat ze er binnenkort weer helemaal bovenop komt.

Ivette herstelt van borstkanker

‘Ook ik kies graag een

mooie bh uit’

De dag dat Ivette Claeys een knobbeltje ontdekt in haar borst, stort haar wereld

in. Het verdict is zwaar: haar borst moet geamputeerd worden, en ze staat voor een lange reeks chemotherapie. ‘Maar ik geef niet op’, zegt Ivette. ‘Deze zomer wil ik opnieuw op fietsvakantie gaan, net zoals vroeger.’ > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO’S: BAS BOGAERTS

e zou niet zeggen dat Ivette binnenkort vijftig wordt. De bankbediende uit Maldegem ziet er een pak jonger uit, ondanks de chemotherapie. ‘Je ziet er goed uit, zeggen de mensen. Maar zo voelt het niet.’ Vorig jaar fietste Ivette op vakantie nog tachtig kilometer per dag. ‘Nu raak ik amper tot bij de kinesist, al is dat maar één kilometer ver.’ Chemo is geen lachertje. Toch houdt Ivette de moed erin, dankzij de steun van familie, vrienden en hulpverleners. Wanneer ontdekte je de ziekte? ‘Iets minder dan een jaar geleden voelde ik onder de douche een knobbeltje in mijn borst. Het was een donderdagavond, dat weet ik nog goed. De schrik sloeg mij meteen om het hart. Op vrijdagochtend ging ik langs bij de huisarts, op zaterdagochtend

te stellen. Ik ben haar daar nog altijd dankbaar voor.’

En toen moest de chemo nog beginnen?

Was het meteen duidelijk dat je je borst zou verliezen?

‘Die chemokuren waren een nachtmerrie. Het is een aanval op je lichaam. Terwijl de eerste druppels in mijn lijf liepen, voelde ik me al misselijk worden. De dagen erna raakte ik amper mijn bed uit. Ik voelde me grieperig en koortsig, lag te rillen onder de dekens. De derde week na de chemo voelde ik me doorgaans iets beter, maar dan kwam de volgende kuur er weer aan. En dat maanden aan een stuk. Ik was voortdurend misselijk en moe, en kreeg braakneigingen van de vreemdste dingen. Ik moest me echt forceren om toch iets te eten. Een goede vriendin bracht me na de chemo vaak iets lekkers, een kom soep of een bord macaroni. Met veel moeite at ik het op. Maar een glas spuitwater, bijvoorbeeld, kreeg ik niet binnen. Dat prikte te veel in mijn keel. Zelfs nu

‘Nee. Ik moest eerst een reeks onderzoeken ondergaan. Een hele dag lang, van de ene arts naar de andere. Die dag week de borstverpleegkundige geen moment van mijn zijde. Ze ging mee naar alle onderzoeken, stelde vragen en maakte tijd voor mijn emoties. Ze zorgde er ook voor dat mijn man in alles betrokken werd. En ze bracht ons in contact met een psycholoog.’ Hoe belangrijk was die psychologische hulp? ‘Je borst verliezen is een zware klap. Ik wist niet hoe ik ermee om moest gaan, laat staat hoe ik erover kon praten met mijn man. De psycholoog heeft ons in dat proces begeleid. Ik voelde me in het begin erg schuldig over mijn ziekte. Waarom had ik dat knobbeltje niet eerder gevoeld? En waarom moest mij zoiets overkomen? Ik heb altijd gezond geleefd, nooit gerookt, ik drink niet veel alcohol en ik kook met verse groenten uit mijn eigen tuin. Hoe kon ík dan kanker krijgen? Bij de psycholoog kon ik die emoties kwijt, dat was een pak van mijn hart.’

onderging ik een echo- en mammografie. Pas op maandag zou ik de diagnose te horen krijgen. Het werd het langste weekend van mijn leven. Ik kon niet slapen en kreeg geen hap door mijn keel. Die onzekerheid, dat was verschrikkelijk.’ ‘Een biopsie bracht duidelijkheid: ik had een kwaadaardig gezwel in mijn borst. Het woord ‘kanker’ kreeg ik toen nog niet over mijn lippen. Ik sprak over ‘het ding’. Het ding dat zo snel mogelijk uit mijn lijf moest. Mijn huisarts verwittigde meteen het ziekenhuis. Nog diezelfde dag werd ik opgebeld door een borstverpleegkundige. Die vrouw heeft meer dan een half uur met mij aan de lijn gehangen. Wat staat er mij te wachten, hoe pakken we het aan, hoe ga ik om met de angst? De borstverpleegkundige nam de tijd om mij te informeren, te luisteren naar mijn verhaal en me gerust

‘In de nasleep van de operatie heb ik het erg lastig gehad. Ik had veel pijn en het verlies van mijn borst viel me vreselijk zwaar. Ik herinner me wel nog dat ik veel steun kreeg van de verpleegkundigen. Eén van hen bleef in een moeilijke nacht drie kwartier bij mij. Kanker is niet alleen een fysiek proces. Ook het mentale speelt een grote rol. Ik ben blij dat ze daar in het ziekenhuis de nodige aandacht voor hebben.’ Wanneer heb je de wonde voor het eerst gezien? ‘Doe het in je eigen tempo, gaf de borstverpleegkundige aan. Ik wilde mijn man er graag bij hebben. Het was een schok voor ons allebei. Ook al bestaan er allerlei oplossingen en protheses, het blijft onbeschrijflijk hard om een borst kwijt te raken. Waar vroeger een deel van je lichaam was, voel je plots niets meer. En dat blijft zo. De confrontatie met de werkelijkheid doet pijn.’

bijwerking op. Maar ik houd de moed erin. Mijn haar begint opnieuw te groeien, al heeft het nu een andere structuur. In het begin durfde ik met mijn korte kopje de deur niet uitkomen. Tot vrienden me vertelden dat ze mijn nieuwe kapsel best leuk vonden. Tegenwoordig maak ik er alweer grapjes over. Straks hangt mijn haar in mijn ogen, zeg ik dan.’ ‘Ik kijk uit naar de dag waarop ik terug aan het werk kan. Dat duurt nog wel even, ik ben nog in behandeling tot juli. Af en toe spring ik eens binnen in de bank, zodat ze me niet vergeten (lacht). De adviserend geneesheer van CM gaf me de raad om – als het zover is – halftijds te beginnen werken. Het lijkt me de ideale manier om weer wat werkritme op te doen, zonder te veel te eisen van mijn lichaam. Ondertussen ben ik alvast begonnen met een speciaal revalidatieprogramma voor kankerpatiënten.’ Wat houdt dat in?

Met mijn kale hoofd voelde ik me echt een kankerpatiënt. Ivette (49)

nog kan ik geen champagne, schuimwijn of cola verdragen.’ Vond je het erg om ook je haar te verliezen? ‘Ik wist dat het zou gebeuren, daar hadden ze mij in het ziekenhuis op voorbereid. En toch was het opnieuw een zware klap. Niet dat ik zo ijdel ben, maar met mijn kale hoofd voelde ik me echt een kankerpatiënt. Gelukkig liet ik op voorhand al een pruik maken. Op het moment dat mijn haar in plukken begon uit te vallen, kon ik meteen overschakelen op de pruik. Die stond me trouwens best goed. Mijn moeder merkte niet eens dat ik mijn echte haar kwijt was. Je mag wel eens je froefroe laten bijknippen, merkte ze droogjes op. Daar moest ik hard om lachen, midden in alle ellende.’

‘Twee keer per week volg ik specifieke sessies in het ziekenhuis. Onder begeleiding doe ik oefeningen om mijn spieren weer aan te sterken en vermoeidheid tegen te gaan. Vroeger kroop ik ’s middags vaak in mijn bed. Nu probeer ik te rusten zonder te slapen. Met kleine stapjes gaat mijn conditie erop vooruit.’ Al die therapie kost waarschijnlijk ook handenvol geld? ‘Dat klopt. Het is maar goed dat de ziekteverzekering een groot deel terugbetaalt, en dat ik een hospitalisatieverzekering heb via CM. Ik ga om de zoveel tijd langs in het plaatselijke CM-kantoor om mijn facturen voor te leggen. De consulenten nemen ruim de tijd om alles te bekijken en uit te zoeken waar ik allemaal recht op heb. Met één bezoek aan het kantoor is alles geregeld. Ontbreekt er nog een formulier, dan kan ik het later nog eens binnenbrengen. Ze hebben alle begrip voor mijn situatie, dat doet deugd. Als je doodziek bent van de chemo, lig je liever niet wakker van dossiers en formulieren.’

Is het ergste nu achter de rug?

Hoe blijf je op de hoogte van mogelijke terugbetalingen?

‘Dat hoop ik. Telkens als ik denk dat ik het wel gehad heb, duikt er weer een nieuwe

‘Zelf kun je dat nooit allemaal bijhouden. Dat hoeft ook niet, want de CM-

consulenten zijn van alles op de hoogte en houden bij waar ik recht op zou kunnen hebben. Ze geven vaak tips over zaken waar ik zelf nooit aan zou denken. Zo krijg ik bijvoorbeeld een vergoeding voor de verplaatsingen van en naar de chemotherapie. Het is een kleine geste, maar ook die kosten lopen op. Zonder de CM-consulent had ik nooit geweten dat er zo’n vergoeding bestond, laat staan dat ik er recht op had.’ Wordt een borstprothese ook terugbetaald? ‘Ja. Daarover kreeg ik de nodige informatie in de CM-Thuiszorgwinkel. Ik ga er regelmatig langs met mijn vriendin Lea, die ook borstkanker heeft gehad. We maken er elke keer een uitstapje van. We verwittigen vooraf, zodat er al een aantal bh’s in onze maat klaarliggen om te passen. Eigenlijk is het best gezellig, we lachen wat af tijdens die lingeriesessies. Dat is goed, het mag geen taboe zijn. Ook wij kiezen graag een mooie bh uit. Onlangs organiseerde de Thuiszorgwinkel zelfs een modeshow, met speciale bh’s, badpakken en topjes voor in de zomer. Lea en ik zaten op de eerste rij!’ Steunt Lea je ook emotioneel?

‘We steunen elkaar. Lea kreeg tien jaar geleden borstkanker. Achteraf spijt het me dat ik er toen niet altijd voor haar was. Ik heb haar wel gesteund, maar ik besefte niet ten volle wat de impact van borstkanker is. Pas nu begrijp ik wat ze toen moet doorgemaakt hebben. Steun van je omgeving is zo belangrijk, dat ervaar ik elke dag.’

‘Het komt soms uit een onverwachte hoek. In het ziekenhuis liep ik een vriendin tegen het lijf die ik jaren geleden uit het oog was verloren. Ze kwam er toevallig langs, met haar vader. We raakten aan de praat en pikten onze vriendschap opnieuw op. Sindsdien zie ik haar regelmatig. Na elke chemo stuurt ze me een kaartje of een cadeautje. Kleine grappige dingetjes, ik weet soms niet waar ze het haalt. Onlangs kreeg ik een setje om haakwerkjes te maken in de vorm van cupcakes. Hoe kom je erop? Ze gaf me eerder ook een bel. Heel handig, eigenlijk. Zo hoef ik niet te roepen als ik in bed lig en iets nodig heb. Butler James, zeg ik dan grappend tegen mijn man, terwijl ik met de bel rinkel, haal me eens een glaasje appelsap.’

Soms heb ik het gevoel dat mijn man en ik door mijn ziekte nog dichter naar elkaar zijn toegegroeid. Ivette (49)

Je man staat altijd voor je klaar?

Frank Sierens, consulent

‘Ik werk al vijfentwintig jaar als consulent in dit kantoor. Bijna iedereen die hier langskomt, ken ik bij naam. Dat persoonlijk contact is erg belangrijk voor mij. Ik vraag altijd eerst hoe het met iemand gaat. Het heeft geen zin om meteen over documenten en formulieren te beginnen. Ik laat de mensen hun verhaal doen, ik stel vragen en ik luister naar hun bezorgdheden. De rest volgt daarna wel.’

Jullie houden van fietsvakanties? ‘Vlak voor ik ziek werd, gingen we fietsen in Ooij, een dorpje in Nederland. We reden met gemak tachtig kilometer per dag. We hebben allebei heel mooie herinneringen aan die vakantie. Het contrast met vandaag is groot: ik raak amper een paar kilometer ver. Toch geef ik niet op. Ik revalideer met één doel voor ogen: deze zomer opnieuw op fietsvakantie gaan. Mijn man zou graag terugkeren naar Ooij. Symbolisch, om de draad weer op te pikken waar het gestopt is. We willen daar samen een nieuwe start nemen. Ik ben ervan overtuigd dat we er, ondanks alles, nog meer zullen van genieten dan voorheen.’

‘Zonder hem had ik het niet aangekund, denk ik soms. Hij neemt verlof voor elke chemotherapie en gaat mee naar de psycholoog. We kunnen heel open over de

HET ADVIES VAN

Ivette gaat regelmatig langs in het CM-kantoor in Maldegem. Daar overloopt CM-consulent Frank Sierens niet alleen Ivettes facturen en documenten, maar luistert hij ook naar haar verhaal. ‘Een goed persoonlijk contact is noodzakelijk om de situatie correct in te schatten en de juiste diensten aan te bieden’, benadrukt hij.

dingen praten. Ook over mijn borstamputatie. Samen komen we er wel doorheen. Soms heb ik het gevoel dat we door mijn ziekte nog dichter naar elkaar zijn toegegroeid. We kijken in ieder geval anders aan tegen het leven. Vroeger stonden we niet genoeg stil bij het leven. We waren altijd bezig: werken, verbouwen, het moest vooruit gaan. Nu beseffen we maar al te goed dat het in één klap voorbij kan zijn. En dat je van het leven moet genieten, zolang het nog kan. Als we geen zin hebben om te koken, dan gaan we uit eten. Dat zouden we vroeger niet gedaan hebben. We zijn ook van plan om wat vaker op vakantie te gaan. Voor klusjes aan het huis huren we iemand in, zodat we zelf meer vrije tijd hebben.’

‘Als ik goed op de hoogte ben van de situatie, kan ik ook beter inschatten wat iemand precies nodig heeft. Welke tegemoetkomingen zijn van toepassing, moeten er bepaalde aanvragen gebeuren, kan ik doorverwijzen naar bepaalde diensten of instanties? Op de computer kun je ook formulieren invullen. Maar de computer zal je niet zeggen dat je een welbepaalde tegemoetkoming misloopt. Of dat je thuishulp kunt aanvragen als je het even niet meer ziet zitten. Bij CM word je persoonlijk geholpen en krijg je advies op maat.’ ‘Ik haal erg veel voldoening uit mijn werk. Elk CM-lid heeft zijn eigen verhaal. Dat maakt het net zo boeiend. Als ik iemand heb kunnen vooruithelpen, dan ga ik ’s avonds tevreden terug naar huis.’

1 Leg je ziekenhuisfactuur voor aan een consulent voor je ze betaalt.

Wees niet bang om extra vragen te stellen, de consulent is er om jou te helpen.

Neem alvast een kijkje op de site van CM. Daar vind je heel wat basisinformatie. Voor verdere details kun je altijd een mailtje sturen, bellen naar het CM-contactcenter of langsgaan in het CM-kantoor.

SUPERPAPA Omdat je er altijd bent voor onze mama en ons drie, zeggen

maken, de afwas doen, om brood gaan, papa doet het alle-

we:

maal’, zegt Kaat. ‘En hij is lief, leuk, grappig en optimis-

een dikke merci. Annelies (41) en de kinderen

Kaat (9), Kato (7) en Hannes (5) zijn zo dol op hun echtgenoot/papa Peter (46) dat ze een gedichtje geschreven hebben om hem te bedanken. ‘Het ontbijt klaarzetten, soep

tisch’, vullen Kato en Hannes aan. ‘Maar ik doe toch niets speciaals’, reageert Peter verrast. ‘Jawel,

altijd voor ons’, antwoordt Annelies.

je bent er

Familie Steyaert-Schoukens uit Erpe-Mere

Bedankt iedereen! Uw verhaal is wat telt voor ons. Via talloze mails, brieven en Facebookberichten liet u ons weten wie voor u belangrijk is, en waarom. We stuurden onze fotograaf op pad en publiceren met plezier een greep uit de berichten. > FOTO’S: BAS BOGAERTS Ik wil mijn moeder bedanken voor alle steun die ze mij al 25 jaar geeft. Zij staat steeds voor mij klaar en staat altijd 100 procent achter mij! Goele Govaerts uit Itegem Mijn ouders staan altijd voor mij klaar, ze zijn een soort beschermengel voor mij. Daarom wil ik ze ook bedanken. Als ik iets nodig heb, voeren ze mij altijd. En als ik eens mijn hart wil luchten, luisteren ze altijd naar mij. Sharon Leroy uit Ieper Marc Van Damme uit Aarsele is optimistisch en staat altijd ten dienste van anderen. Hij is een enorme doorzetter en heeft een hart van koekebrood. Ik wil mijn kameraad een hart onder de riem steken om verder de moed en de kracht te vinden om zijn zware ziektes te blijven dragen. Mieke Van de Casteele uit Nevele Van mijn vriend krijg ik altijd de nodige steun en alle liefde die hij kan geven.

Mijn paps staat altijd voor me klaar. Een succeswensje bij een examen, een verrassingsbriefje in mijn valies op reis, een deugddoende babbel tijdens een zondagnamiddagwandeling. Zonder woorden begrijpen we elkaar. Zalig! Emilie Van de Walle uit Kortemark Mijn directeur - toch een beetje een superwoman... Een dame met klasse, gratie, stijl én visie. Duidelijk, rechtvaardig maar toch zo op en top vrouw. De organisatie telt, maar de leerling nog meer. Marij Vanlauwe uit Kortemark De vriendschap van mijn maatje Agnes maakt van mij een steenrijke vrouw. In tijden van ziekte en verdriet staat zij altijd paraat. Met respectvol medeleven, een luisterend oor, een sterke schouder, lieve kaartjes en sms’jes, onbetaalbare diensten als privéchauffeur en de meest originele fijne attenties zoals een overheerlijk vitaminerijk dessert.

Ik wil graag mijn vriend bedanken, die altijd voor me klaar staat. Eva Hoste

Mijn buurvrouw Lenny (82) staat altijd voor iedereen klaar. Zelf heeft ze geen wensen, niets nodig. Alleen maar geven: gouden raad , het juiste advies en een luisterend oor. Nadine Van Severen uit Maaseik

Mijn lieve man, beste vriend. De meest waardevolle persoon voor mij, met wie ik zes maanden geleden in het huwelijksbootje mocht stappen. Jij die mij op een zeer moeilijk moment van mijn leven, goed en geliefd kon laten voelen. Ik ben zo dankbaar dat ik de jouwe mag zijn.

Ondanks zijn ziekte staat mijn man steeds klaar voor mij en onze kinderen. Ik waardeer zijn positieve ingesteldheid en zijn enthousiasme, hoewel hij het fysiek niet gemakkelijk heeft.

Monica van den Bemt uit Leuven

Christel De Kock

Ik ben zot van mijn kinderen Hans en Leen. Ik word door hen op handen gedragen. We hebben mekaar zo lief.

Mijn mama en papa doen mij telkens weer beseffen hoe gelukkig ik mag zijn met familie die mij omringt met liefde. Ik kan dag en nacht op hen rekenen en ik hoop dat ik later een even goede mama zal kunnen zijn voor Milan en Lily-Rose.

Bernadette Van Gorp uit Kasterlee Nio. Je bent amper 2 jaar maar betekent een wereld van verschil voor ons. Het heeft even geduurd voor je er was. Daarom ben je nog meer mijn grootste schat!

Luce Rutten uit Tessenderlo

Sarah Raes uit Hoeilaart Ik ben 8 jaar aan het vechten tegen kanker en ik zou dat niet gekund hebben zonder mijn broer, mijn zussen en mijn schatten van vrienden.

Margot Verleye uit Kessel Femke Goossens

Wies Maes

Mijn vriendin Laetitia creëert jaarlijks een ‘Wonderland’ voor me, door 14 dagen liefdevolle mantelzorg voor mijn 93-jarige schoonmoeder van me over te nemen, zodat ik met vakantie kan gaan.

Ik wil vooral mijn echtgenote bedanken voor haar maandenlange inzet tijdens mijn ziekte. Ze heeft me voor en na mijn levertransplantatie bijgestaan, me verzorgd als een kind. Aan alles gedacht, om dit tot een goed einde te brengen . We zijn nu bijna 7 maanden verder en ik voel me in supervorm.

Dankjewel vader omdat je als 84-jarige al 13 jaar voor onze Freddy en voor ons zorgt. Je 8 kinderen, 17 kleinkinderen en 9 achterkleinkinderen kunnen altijd op jou rekenen en zijn gek op jou. Je bakt spek als de beste en ook jouw ‘andere’ kookkunsten worden gesmaakt.

Ik lig al 4 weken in het ziekenhuis omdat ik moet rusten. Ik ben zwanger van een tweeling. Mijn ouders komen zeer veel op bezoek en zorgen er ondertussen ook voor dat thuis alles op orde blijft.

Alice Daems uit Reet

René Peeters uit Aarschot

Chris Van Eynde uit Heist-op-den-Berg

Jessika Martens uit Adegem

8 Pa, opa Floren, De voorbije jaren beet je voor ons met plezier in het stof! Achiel is ook altijd welkom om te ravotten, dat is tof! Als hobbyfotograaf sta je meer achter de lens dan ervoor. Hoog tijd om ‘dankjewel’ te zeggen in koor! Veerle Deceuninck uit Gent Vorig jaar in augustus werd er bij mij op 37-jarige leeftijd borstkanker vastgesteld. Ik heb een heel speciale vriendin die alles laat vallen als het nodig is en dag en nacht voor me klaar staat. Ik kan niet genoeg manieren bedenken om te laten weten hoeveel ik van haar hou. Saskia Merckx uit Duffel Mijn vriendin maakt het heel gezellig in mijn huis,ze doet alles voor haar ouders en de mijne. Niks is te veel. Ronald van de Vijver uit Ekeren Mijn mama is onvervangbaar. Na een relatiebreuk ging zij op zoek naar een nieuw appartementje voor mij. Ze doet mijn was, zorgt voor mijn poes als ik op reis ben en staat altijd klaar voor mij. Bij haar kan ik met al mijn levensvragen terecht! Veerle Verheyde uit Blankenberge Mijn vrouw is het steeds herbruikbare blad papier aan wie ik mijn verhalen en (soms flauwe) grappen kwijt kan. Door haar andere en meer ‘open’ persoonlijkheid opent ze ook voor mij de weg naar nieuwe mensen en mogelijkheden in deze wereld. Kristof Deguffroy uit Wondelgem

HET ZONNETJE IN HUIS ‘Het zonnetje in huis en op onze zorghoeve’, dat zeg-

geleiding van Jos en Jeanine hun weg in het leven

gen Jeanine (46), Jos (50), Jeroen (21) en Elke (21)

zoeken. Hanne ging maar wat graag met haar papa

over Hanne (18). Ondanks haar verborgen handicap,

Ik zou graag mijn oma bedanken, na 21 jaar kan ik daar nog steeds terecht voor een babbel of hulp. Ook al is ze de laatste maanden achteruit aan het gaan door de ouderdom en dementie.

Jos op de foto. ‘Hanne houdt oprecht van

autisme, staat ze altijd voor iedereen klaar. Niet in

mensen en dieren en is absoluut de drijven-

het minst voor de andere jongvolwassenen met au-

de kracht achter onze zorghoeve.’

tisme die op de zorghoeve in Maaseik onder de be-

Kim Heirman uit Berlare Ik heb een 5-tal maanden in het ziekenhuis gelegen. Tijdens die moeilijke periode heb ik enorm veel steun gehad aan mijn vriend. En nu nog. Hij leefde eigenlijk enkel voor zijn zoon en voor mij. Graag zou ik hem via deze weg willen bedanken.

Familie Nelissen-Janssen uit Maaseik

Amalia Bluys uit Hamme

Zippi. Dank je voor al jouw liefde na mijn ontslag en om mij onder jouw vleugels te nemen. Dankzij jou heb ik de kans om weer te gaan studeren. Je staat altijd klaar om het mij naar de zin te maken. Cathy Vervoort uit Malderen Mijn moeder staat altijd voor mij, mijn broers en haar 4 kleinkinderen klaar. Ze maakt verse soep, breit mutsen en sjaals, tuft met de trein naar Gent naar de jongste broer. Ze heeft ook borstkanker overwonnen. Els Collyns uit Affligem Mijn lieve mama en papa namen ons tijdelijk weer in huis, zodat wij ons eigen huisje kunnen verbouwen. Bovendien behandelen zij ons als een echte prins en prinses. Ellen Janssens Na een lange werkdag doet mijn vrouw nog het huishouden. Meestal sta je daar niet bij stil en vind je dit de normaalste zaak van de wereld. Toch apprecieer ik haar werk sterk. Bjorn Holvoet uit Beveren-Leie Vier maanden geleden verliet mijn partner mij van de ene dag op de andere. Ik dank mijn tieners voor de bijzondere plek die zij in mijn woelige leven innemen. Ze zorgen voor balsem op mijn helende wonden, hun humor zet me aan tot relativeren, hun nabijheid straalt zorg en warmte uit. Ze zijn me kostbaarder dan de mooiste en duurste parel. Leen Leeman uit Stekene

Tijdens de opvoeding van mijn zoontje, kan ik altijd rekenen op mijn man. Hij brengt rust over op mijn zoontje maar vooral op mij. Annelies Vandorpe uit Beveren-Leie

Mijn man heeft begin dit jaar een nieuw hart én een nieuwe nier en dat is voor ons gezinnetje niet enkel plezier. Soms is het best wel es kommer en kwel. Maar mijn ouders die staan áltijd voor mij en mijn twee zoontjes klaar en dat helpt écht wel.

Mijn schoonmama is altijd paraat om op onze kindjes te letten, ondanks dat ze een herseninfarct heeft gehad waar ze gedeeltelijk van is hersteld. Ik heb zoveel bewondering voor haar. Ook al heeft ze soms moeilijke dagen, toch kan ik steeds op haar rekenen, zowel dag als nacht. Anneke Di Pietro uit Dilsen-Stokkem

Voor Jelmer, Jirne, Mart en Saar Dank voor de vele natte zoenen op mijn wang, de armpjes om mijn nek, de plakkerige handjes in mijn hand, de versjes op nieuwjaarsdag, de vingerafdrukken op het deurglas en het voorrecht jullie oma te mogen zijn.

An D’hondt uit Bazel De verpleegsters van het Wit-Gele Kruis bieden een goede verzorging. Ook tijdens de vakanties met CM aan zee en in Zandhoven. Je moest eens weten wat dit voor mijn echtgenote en mij als mantelzorger betekent.

Na 22 jaar opvoeding vol liefde, warmte, genegenheid, troost en gezelligheid staan mijn ouders nog elke dag en nacht klaar om voor mij een warm nest te bouwen. Galina Janssens

Rose Marie Vandewalle uit Rumbeke Guido Vanwinckel Sterke woorden van steun, als koffie. Zoete knuffels net als gebak. In moeilijke tijden, die smaken als bittere chocolade, staat ze altijd voor ons klaar. Daarom mag ik dit bedankje niet vergeten, ik heb immers een mama om op te eten!

Mijn schoonzoon laat ons drietjes (schoonmoeder en haar 2 dochters) altijd rustig tateren en snateren. Hij pompt de banden op van mijn dochter haar fiets. En hij zorgt ongelooflijk goed voor zijn zoontje, onze kleine kabouter van bijna 10 maanden.

Ulrike Keim uit Lommel Simonne De Pooter uit Kontich Dankzij de niet aflatende steun van mijn mama en papa slaag ik erin te genezen en mijn evenwicht terug te vinden na een akelige scheiding. Karin Verbist Elke dag leer ik van mijn moeder en schoonmoeder. Van een natuurproduct waarmee ze onze kinderen van het hoesten afhelpen over het organiseren van de ochtendshift tot échte levenslessen .

Mama, in je leven stond je je 3 kinderen steeds bij met raad en daad. Ook nu je eerste kleinkind op komst is, kan ik steeds op je tips en hulp rekenen. Zo’n prachtige moeder wil ik ook voor onze eerste spruit zijn!

Mijn ouders zijn de meest geëngageerde zieltjes! Bovendien zijn ze dit jaar 50 jaar getrouwd ! Zij verdienen de CM - supercalifragilisticexpialidocious loveshoot ! Kelly De Keyser uit Kruishoutem Mijn zus staat voor iedereen klaar. Ze wast en kookt voor ons moeder en mijn broer. Ook de buren en familie kunnen op haar rekenen. Bovenal is ze zorgzaam voor alle dieren en planten. Een zus om nooit te vergeten. Marleen Prinsen uit Herentals

Hoe grijs het weer, hoe zwaar de werkdag, hoe groot de stress, Ilan, mijn lief zoontje van 2 jaar, als ik jou zie dan opent de hemel zich en verdwijnen alle zorgen.

Mijn schoonouders verdienen een pluim. Ze steunen hun dove dochter en dove schoonzoon en hun twee dove kleinkinderen. Ook voor mijn man die een fysieke handicap heeft en mij staan ze klaar. En mij (ben van Chinese afkomst) hebben ze in hun hart gesloten.

Julie Dekens uit Vilvoorde

Yasmine Guo uit Sint-Gillis-Waas

Stefanie Cuvelier uit Reningelst

Sofie Neyens uit Haasrode

9 Bedankt iedereen! Lieve oma en opa , vroeger woonden jullie ver, en zagen we jullie enkel in de vakanties. Maar nu zijn we verhuisd, terug naar het ‘nest’ zoals mama het noemt, en kunnen we na school gewoon even binnenwippen om zomaar gewoon te zeggen hallo. Wij houden van jullie of mag ik een snoepje ...? Ann Wulbrecht uit Ingelmunster Graag zou ik Cathriene de Meijere samen met het hotelpersoneel van AZ-St Lucas te Assebroek willen bedanken. Zij gaven mij vriendschap en de kans om bij hen vrijwilliger te zijn. Nu steunen zij mij in mijn opleiding logistiek assistente.

Mijn tweelingzus Elise staat altijd voor mij klaar. We zien elkaar veel minder dan vroeger maar toch kan ik altijd bij haar terecht. Laura Nevens uit Kampenhout Mijn dochter Daphne (13 jaar) begint te puberen. Giechelen, kamer is een varkensstal, roddelen met vriendinnen. Ik maak het momenteel mee. Je zegt wel eens: ‘Mama, jij weet dat niet. Ik kan dat beter, laat me maar doen.’ Ik glimlach dan eens stiekem. Als je dan dicht bij me ligt en een knuffeltje vraagt, besef ik hoe dankbaar ik ben dat je er bent.

Mijn man zorgt voor lekker eten, elke dag afgestemd op de wensen van de vegetariërs, veganisten en de vleeseters. Hij staat ook altijd klaar en haalt het beste uit zichzelf voor buur, familie, kennis en collega.

Yolande Bonte staat altijd voor mij klaar. Zij gaf me veel steun toen mijn man ernstig ziek was. Zij is een engel van een vrouw. Als zij een traan was, ik zou niet kunnen wenen om haar langer te kunnen bijhouden.

Greta Philippaerts

Jacqueline Vermeulen uit Zedelgem

Mijn zielsverwant James betekent zoveel in mijn leven. Ook al kennen we elkaar nog niet zolang, ik zou me geen leven meer kunnen voorstellen zonder hem. En ook al heeft hij een leven buiten mij, toch doet hij er alles aan om me te laten voelen dat ik een speciaal plaatsje in zijn hart kreeg.

Ik ben op korte tijd mijn vader en mijn moeder verloren. Mijn man is er altijd voor ons. Hij heeft een

Doe het hem maar eens na.

Ann Dierickx uit Pittem Félice Fleur uit Kortrijk

Marion Vandendriessche uit Sint-Andries

hart van goud!

Veerle Henkens Mama, al 25 jaar kan ik non-stop op je rekenen. Je laat nooit merken welke pijn je elke dag verbijt. Je bent een geweldige kok, een fantastische vriendin en ik wil je nooit kwijt want ik hou ontzettend veel van je.

Met mijn schoonmoeder, oma Florida, bijna 82 jaar, doen wij aan kangoeroewonen . Ze houdt het perfecte evenwicht tussen nabijheid en afstand: chique! (met drie tieners in huis kan dit al tellen). Ze doet alle mini-taakjes, die bij mij blijven liggen, supergraag én met de nodige zorg. Haar lach en haar traan deelt ze met mij.

Sinds midden oktober ben ik in behandeling voor mijn eetprobleem (anorexia). Alhoewel ik het vaak extreem moeilijk had en het ziekenhuis op meer dan 175 kilometer van huis is, kwam mijn man meerdere keren per week na zijn werk bij me op bezoek om me moed in te spreken en me te blijven steunen. Nu zijn we enkele maanden verder en ik voel me herboren, sterker en zelfzekerder dan ooit.

Veerle Verstichelen uit Horebeke

Caroline Casteele uit Rollegem

Mijn ouders staan altijd voor mij en mijn gezin klaar. Niets is hen te veel .

Mijn zus is er altijd voor mij. Ik ben enorm trots op haar. Ze is mijn beste vriendin .

Karolien Morelli

Evy Vangenechten

Mijn ouders staan altijd klaar voor de kleinkinderen, al had ik dat niet gedacht van mijn pa. Hoe hij zelfs in de vakantie voor hen zorgt en lekker eten voor ze maakt. Mijn ma, die een operatie heeft ondergaan, stond steeds klaar voor haar 92-jarige inmiddels overleden bazin. Zelfs ‘s nachts. Dank u ma en pa voor de goede zorg.

Mijn mama staat altijd voor mij en mijn gezin klaar. Nog iets vergeten voor het avondmaal, een telefoontje naar moeke en ze loopt wel even langs de winkel. Eén van de kinderen ziek, een telefoontje naar moeke en 10 minuten later staat ze bij ons. Als voltijds werkende mama zou ik niet weten wat ik moest doen zonder haar.

Joke Van Tomme uit Eeklo

Sonja Deprez uit Bonheiden

Omer Coppieters (64) kroop op een zondag toen het licht aan het sneeuwen was, op de ladder bij mij thuis omdat het in de veranda lekte. Ik belde hem op in zijn stamcafé. Zijn antwoord: ‘Ik kom direct.’

Bedankt mama voor je eeuwige gastvrijheid, je onwankelbaar vertrouwen en onvoorwaardelijke steun. Ook voor het ‘mentaal zo-sterk-zijn-gen’ dat je me hebt doorgegeven.

Ilse Decaluwé uit Ooigem

Kristel Bertels uit Leuven

Annie Kaïret uit Sint-Niklaas

Karolien Bosschem uit Asse

Mama hier, mama daar, overal staat ze voor me klaar! Soms met woorden en soms met daden! Daarom wil ik haar graag met vele kusjes

over-laden!

Wendy Verhoeven uit Kortenberg Mijn hele garderobe - van bikini tot witte, lange trouwjurk - komt van onder de naaimachine van mijn intussen 80-jarige oma. Ook heb ik aan haar een heuse kapster. Koken doet ze als de beste, is het nu paling of hutsepot, ze maakt het steeds met veel liefde voor mij en vele andere kleinkinderen klaar. En als verpleegster is ze zeker ook geslaagd, want voor alle kwaaltjes klein of groot heeft ze een oplossing.

Vanessa Behaeghe uit Ichtegem Mijn mama staat altijd voor me klaar, zelfs als ik een ‘rothumeur’ heb. Ze heeft me altijd gesteund tijdens mijn studies, ook als het wat minder ging en dat zorgde ervoor dat ik nu mijn eigen kleuterklas heb! Steffi Vermeylen uit Booischot

Ik wil graag mijn 2 kinderen, Michiel en Dorien, bedanken, want zonder hen had ik nooit geweten wat een geweldig gevoel het is om ‘moeder’te zijn.

TOPCOLLEGA ‘Speciaal om met haar naar het werk te kunnen

dankbaar voor’. Ook Erna vindt de ritjes erg ge-

rijden, blijf ik twee extra halve dagen op school’,

zellig. ‘We lachen wat af, en spelen zelfs spel-

zegt leerkracht Hild Van Eyck (55, links op de

letjes onderweg. En ik kan ook met mijn zorgen

foto) over haar collega Erna Dirckx (47). ‘Ik heb

bij Hild terecht. Soms moeten we eens goed

een nogal explosief karakter’, lacht Hild, ‘en

kunnen zagen’. ‘Dan zijn we ervan af’, reageert

Erna is het luisterende oor dat me heeft leren

Hild, waarna de vriendinnen in lachen uitbar-

relativeren.

sten.

Die babbeltjes houden me overeind. Ik ben haar daar enorm

LESLIE (39)

uder

Het wil niet zeggen dat je er niet meer toe doet. Wel dat het allemaal wat minder vlot gaat. De deuren worden te smal, het bad te diep en te glad. En de afwas blijft staan. Maar voor alles is er een oplossing en CM heeft daarvoor de juiste mensen in huis. Met de nodige aanpassingen kon Willy blijven wonen op zijn geliefde boerderij. Het doet hem deugd, elke dag opnieuw. Een boer uit de duizend, zo maken ze die tegenwoordig niet meer.

Willy wil niet weg van zijn boerderij

‘Zorgen is de rode draad in mijn leven’

‘Hier, op de Zwaanhoek, ben ik opgegroeid en wandelde ik met mijn grootvader door de velden’, zegt Willy Breemersch (71) uit Oudenburg. ‘Op dit erf woon ik al meer dan 70 jaar. Zolang het gaat, wil ik hier blijven. Dat lukt tot nu toe, dankzij veel mensen. Daarom ben ik zo dankbaar tegenover iedereen die hier komt helpen.’ > TEKST: ChRIS VAN HAUWAERT > FOTO’S: BAS BOGAERTS

et erf van Willy Breemersch ligt even van de straat af. De hekkens staan wagenwijd open. Aan de voordeur zoek ik vergeefs naar een bel. Na een klop op de deur tref ik Willy aan het hoofd van de tafel. Zijn vriendin Linda brengt een flinke kan koffie binnen. ‘Mijn overgrootvader kwam 150 jaar geleden op dit hof. Moeders stamboom ging tot de jaren 1700. Misschien stammen we wel af van de Romeinen. Lach niet, dat onderzoeken ze nu via het DNA. Oudenburg is immers een Romeinse vestiging. We zijn hier op de Zwaanhoek, een oude polder. Ooit kwam de zee tot vlakbij.’ ‘We waren altijd met veel. Vijf kinderen, grootvader en tante. Vader is gestorven toen ik nog geen 16 jaar was. Tante hielp ons grootbrengen. Mijn broers en zussen trouwden uit, ik werkte met moeder en tante op het hof en bleef jonkman. Het woord mantelzorg bestond nog niet, maar wij hebben altijd voor elkaar gezorgd. Zorgen is de rode draad in mijn leven.’ Zusters Willy maakte voor het eerst kennis met professionele hulp in 1955 toen de zusters van het rusthuis en van het Wit-Gele Kruis zijn grootvader kwamen verzorgen. Later kwamen de verpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis voor zijn moeder en tante. Nu komen ze elke dag voor hem. ‘In 1989 werd tante ernstig ziek. Mijn zus kwam zes maanden lang elke dag voor haar zorgen. Ik werkte overdag en stond ’s nachts op voor haar. Dat was zwaar. Ook moeder werd ouder. Ignace (Dereeper, de burgemeester n.v.d.r.) was bode bij CM en stelde voor om contact op te nemen met de dienst Maatschappelijk Werk. Toen kwam er voor het eerst iemand van Familiehulp, twee à

drie voormiddagen per week. Wat hebben die mensen hier al werk verzet. Allemaal prima mensen.’ ‘Moeder was een schat van een vrouw, altijd goedgezind. Iedereen was hier welkom. Ze kon stil genieten. De laatste jaren van haar leven kreeg ze zware problemen aan haar benen. We hebben moeder drie jaar verzorgd. Ze is geen dag in het ziekenhuis geweest. Op oudejaarsavond van 1995 is ze gestorven. Ze was 90. Ik denk nog elke dag aan moeder en aan tante. Het is mijn grootste voldoening dat ik zo lang voor hen heb kunnen zorgen, met de hulp van veel andere mensen.’ Onderuit Na de dood van moeder zat Willy er fysiek en psychisch compleet door. Met een slechte heup en ontstekingen aan de benen moest hij het werk op het hof noodgedwongen uit handen geven. Het melkvee, de akkers met suikerbieten, tarwe en maïs, het werd te veel. Hij kreeg hulp van

Ik denk nog elke dag aan moeder en aan tante Willy (71)

buren en deed een beroep op onderlinge bedrijfshulp. ‘Weet je wie mij hielp er bovenop te komen? Benny, onze buurjongen, met zijn jeugdig enthousiasme. Geleidelijk aan heb ik het bedrijf afgebouwd tot ik in 2000 ben gestopt. De 20 hectare grond is natuurgebied geworden. Wel kon ik blijven wonen op het hof.’ ‘De mensen van Maatschappelijk Werk ken ik al vele jaren. Zij hebben mij ondersteund want ze wisten dat het verlies van moeder mij zeer zwaar viel. Ze hiel-

pen mij ook met het aanvragen van tegemoetkomingen en met aanpassingen in huis omdat ik niet meer uit de voeten kon. Het bad kon ik niet gebruiken. Nu heb ik een inloopdouche met een douchestoel. Dankzij de mensen van Maatschappelijk Werk weten we wat er allemaal bestaat. Nu verwijs ik anderen door. Ik ken veel mensen en iedereen kent mij.’ Een nieuwe toekomst Negen jaar geleden leerde Willy Linda kennen tijdens een vakantie met de gepensioneerden. Linda was weduwe. Ze zagen elkaar terug op activiteiten en van het een kwam het ander. ‘Wat een geluk had ik toch dat ik Linda leerde kennen. Nu zorgen wij voor elkaar. Ondertussen kreeg ik een nieuwe heup. Ik ben nu iets mobieler dan enkele jaren geleden. Maar ondertussen heb ik ook rugproblemen. Versleten van het harde werken. Stappen doe ik altijd met een rollator. Gelukkig kan ik nog auto rijden want Linda rijdt niet. De auto is mijn vrijheid.’ ‘Toen Linda bij mij kwam wonen, heb ik er geen moment aan gedacht om de gezinshulp op te zeggen. We vullen elkaar allemaal goed aan. Die mensen van Familiehulp komen hier al 24 jaar, ze weten beter dan ik wat hier moet gebeuren. Ze zijn het hier gewoon. Ik ben ze enorm dankbaar. Ik vind het belangrijk dat ze zich hier ook goed voelen. Ik kan me niet inbeelden dat er mensen zijn die het moeilijk hebben om de stap naar hulp te aanvaarden. Onbekend is onbemind. Dankzij onze helpsters, de twee Rita’s, kunnen we hier blijven wonen en is er tijd voor sociale contacten. Ik wil mensen zien. Een kaartje leggen, een restaurantje doen, we genieten ervan. Geloof me, ik ben de gelukkigste mens van de wereld.’

HET ADVIES VAN

N Nele David,

maatschappelijk werkster

Voorkomen dat de mantelzorger overbelast wordt, dat is belangrijk in de thuiszorg, weet maatschappelijk werkster Nele David. Het was haar voorgangster Greta die het eerst bij de familie Breemersch langsging. Omdat de moeder en de tante van Willy ziek werden, was er hulp nodig.

‘Om mantelzorg vol te houden en het liefdevol te blijven doen, moet de mantelzorger ook goed voor zichzelf zorgen. Sommige taken moet je kunnen uit handen geven. Het evenwicht is belangrijk. Linda zou de hele zorg voor Willy op zich kunnen nemen en ook nog koken, wassen en poetsen, maar dat is niet vol te houden. Overleg is nodig en dat verloopt hier goed. Professionele hulp hoeft ook niet alles over te nemen. Als je kunt afspreken wanneer wie wat doet, is het voor iedereen aangenaam. Willy is heel dankbaar en zegt dat ook vaak. Het is hier alle dagen complimentendag.’

Schakel tijdig thuiszorgdiensten in zodat de mantelzorger zijn draagkracht behoudt. De dienst Maatschappelijk Werk helpt ervoor te zorgen dat mogelijke financiële tegemoetkomingen in orde komen. Dat houdt thuiszorg betaalbaar.

De maatschappelijk werker van CM kan als zorgbemiddelaar helpen om alle hulp op elkaar af te stemmen.

Een hulpmiddel vergroot de zelfredzaamheid van de zorgbehoevende en helpt de mantelzorger krachten te sparen. Doe dus gerust een beroep op de ergotherapeutische begeleiding van de CM-dienst Thuis Blijven Wonen.

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

WOORDING Waarborg ARCO-

Pasen Los van de commerciële hoogmis van chocoladen eieren, paashazen en paasklokken, is Pasen zonder twijfel voor christenen een bijzonder moment. Met het paasfeest vieren christenen de verrijzenis van Jezus, die op Goede Vrijdag stierf aan het kruis. De betekenis ervan is voor velen vandaag niet meer vanzelfsprekend, en erin geloven al evenmin. Met een symbolische bril op kan Pasen ook voor twijfelende gelovigen, andersgelovigen en niet-gelovigen een betekenisvol moment zijn. ’Zie, ik ga iets nieuws beginnen’ Als ik Pasen symbolisch bekijk, vormt dit feest voor mij jaarlijks een scharniermoment, om met hernieuwde energie op te staan en iets nieuws te beginnen. Pasen symboliseert de overwinning van het leven op de dood, van het licht op het donker. In de natuur is dit ook het moment waarop de kiemen langzaam uit hun lange winterslaap ontwaken. De dagen lengen zichtbaar en het wordt stilaan warmer. Het geeft ons hernieuwde energie. Om wat te doen? De veertigdagentijd voor Pasen kun je als een open uitnodiging zien om het gewone patroon van ons leven en samenleven eens tussen haakjes te plaatsen. We kunnen de tijd en ruimte nemen om terug kiemen te vinden die zijn ondergesneeuwd in de ratrace van alledag. Voor mij is Pasen dus het moment om met die aanwezige kiemen aan de slag te gaan, om met iets nieuws te beginnen. Is Pasen voor het ACW mogelijk? Deze symbolische kijk op Pasen wil ik ook naar onze christelijke arbeidersbeweging doortrekken. Het kruis symboliseert perfect de moeilijkheden die we nu doormaken. Maar is er ook een Pasen mogelijk voor onze beweging? Ik geloof van wel. De onzekerheid, de twijfel en de angst hebben de aanwezige kiemen ondergesneeuwd. Ik wens ons, bewegingsmensen, de tijd en de ruimte toe om deze aanwezige kiemen op te sporen en er met hernieuwde moed weer mee aan de slag te gaan. Zalig Pasen! Wim Vandewiele, zingevingscoördinator ACW

VACATURE Okra

• Verantwoordelijke en coördinator reiswerking (m/v) Onbepaalde duur - voltijds - Brussel Solliciteer voor 23 april bij Okra, t.a.v. Roel Francois, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel of via roel.francois@okra.be.

✔✔ Meer info?

02 246 44 43 of www.okra.be

coöperanten blijft overeind

knipsels

De Raad van State heeft maandag een uitspraak gedaan over de garantieregeling voor de particuliere coöperanten van Groep ARCO. Die blijft overeind. De Raad van State stelt een bijkomende vraag aan het Grondwettelijk Hof. De federale regering had een garantieregeling uitgewerkt voor de ARCO-coöperanten, zodat zij na de val van Dexia hun spaargeld niet zouden verliezen. Die werd in 2009 via stemming goedgekeurd in het federaal parlement. De Raad van State heeft maandag de meeste beroepen tegen die garantieregeling verworpen. Het arrest bevestigt ook dat de regering in lopende zaken op basis van het advies van de Nationale Bank die garantieregeling mocht uitschrijven.

Grondwettelijk Hof De uitspraak is nog niet definitief. De Raad van State vraagt aan het Grondwettelijk Hof om zich uit te spreken over mogelijke discriminatie tussen de ARCO-coöperanten en de aandeelhouders van Dexia. Daarna gaat de zaak terug naar de Raad van State voor een definitieve uitspraak.

Nog een vraag Het ACW is tevreden met de uitspraak van de Raad van State, omdat die principieel beslist dat de waarborgregeling geldig is. De enige vraag die nog overblijft is of zij een discriminatie bevat.

Okra-Reizen Photonews

ver

¬ onze samenleving

Baskenland 6 tot 12 augustus, zevendaagse rondreis, volpension, voor 1 385 euro. Armenië 6 tot 16 september, twaalfdaagse rondreis, volpension, voor 1 595 euro. Annulatie- en reisverzekering, uitstappen en Okra-begeleider telkens inbegrepen. Programma en bestelbon op www.okra.be (activiteiten en reizen).

Het ACW hoopt dat zowel het Grondwettelijk Hof als nadien de Raad van State zich snel zullen uitspreken, zodat de onzekerheid voor veel mensen wordt weggenomen. Deze bijkomende stap zal zo’n acht tot twaalf maanden in beslag nemen. Verder blijft het ook wachten op een uitspraak van de Europese Commissie, die wil nagaan of de garantieregeling voor de particuliere coöperanten niet tot concurrentieverstoring leidt. En op het einde van de rit blijft het ook wachten op de afronding van de vereffening van de ARCO-vennootschappen. Kris Houthuys

✔✔Info (niet op vrijdag) bij Lucie: 02 246 39 44 of lucie.vanhemelrijk@okra.be

Bedevaart naar Lourdes 6 tot 11 juni 595 euro (eenpersoonskamer 710 euro), 15 euro korting voor CM-leden

✔✔Info en inschrijvingen:

Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant: Okra-regiosecretariaat Oost- en West-Vlaanderen: 02 555 08 30 of brussel@okra.be

ADVERTENTIE

Vakantiewoningen aan zee (Westende)

Met volle teugen genieten van een overheerlijke zomervakantie aan zee? Een Kompas Vakantiewoning kun je huren voor 4, 6 of 8 personen, voor een lang weekend, week of midweek. De Kompas Vakantiewoningen liggen in Westende, op minder dan 10 minuten wandelen van het Noordzeestrand. Ze bieden alles voor een ontspannende vakantie. Je kunt een Kompas Vakantiewoning huren voor een lang weekend, week of midweek, ook in juli en augustus. Boek je een verblijf van vrijdag tot vrijdag of van maandag tot maandag, dan krijg je een extra korting van 5 euro per nacht (of 35 euro per week). Nu boeken! Een Kompas Vakantiewoning kun je al huren vanaf: 81 euro per nacht (van 1 tot 12 juli) 99 euro per nacht van (12 juli tot 16 augustus) 81 euro per nacht van (16 tot 30 augustus)

De Linde (Retie) Ol Fosse d’Outh (Houffalize) Petanque Tijdens het weekend van 3 tot 5 mei, onder begeleiding van een ervaren animator. Verblijf in volpension. 149 euro per persoon (tweepersoonskamer) eenpersoonskamer: + 25 euro

Pinksterpromo Pinksterpromotie: 3 overnachtingen in De Linde voor 136 euro per persoon, in half pension, van 17 tot 20 mei (tweepersoonskamer). Inbegrepen: • 3 overnachtingen, 3 x ontbijtbuffet, 3 x warm dinerbuffet. • beddenopmaak, badlinnen en eindschoonmaak • parking en wifi Leden van Pasar krijgen 5 % korting

Reservatie: Corsendonk De Linde Kasteelstraat 67, 2470 Retie tel.:014 38 99 80 info.delinde@corsendonkhotels.com

Meer info: Kompas Vakantiewoningen vzw Zon en Duin Bassevillestraat 141 8434 Westende tel.: 058 22 30 25 www.kompasvakantiewoningen.be

Aktiva-week of -midweek Met nordic walking, gezondheidsworkshop, ochtendgym, linedance, natuurwandelingen en begeleide fietstocht op de RAVeL. Nieuw: daguitstap naar Trier (busvervoer inbegrepen, lunch bij formule volpension) Verblijf: Midweek (4 overnachtingen) of week (7 overnachtingen) met ontbijt, lunch (enkel in volpension) en avondmaal, dranken inbegrepen (inclusief welkomstdrink), onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O* en het fitnesscenter. Bezoek aan Houtopia, het Ham-museum van Bastogne en/of huur van een citybike niet inbegrepen Beschikbaar Midweek: 15-19 april, 29 april-3 mei, 13-17, 20-24 en 27-31 mei, 3-7, 10-14, 17-21 en 24-28 juni, 2-6, 9-13, 16-20 en 23-27 september 4-8 november Tijdens deze periodes is busvervoer heen (maandag) en terug (vrijdag) mogelijk vanuit diverse opstapplaatsen, met Houffa Express ism Lauwers Reizen (licentie A 1297). Supplement 50 euro/persoon. Week: elke week van 3 tot 30 juni, 2 tot 30 september en 4 tot 11 november.

Info en reservatie: ouffalize) Ol Fosse d’Outh (H tel.: 061 28 88 01 edouth.com reservation@olfoss om www.olfossedouth.c

Prijs per persoon: Halfpension: 235 euro/midweek, 355 euro/week Volpension: 285 euro/midweek, 445 euro/week

¬ onze samenleving

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

Europa berispt Belgische overheid voor schending kinderrechten

België laat 3 000 kinderen op straat staan Photonews

612 jongeren alleen op de vlucht kregen vorig jaar in ons land geen dak boven hun hoofd. 1 056 gezinnen op de vlucht, met in totaal 2 378 kinderen, moesten zien te overleven op straat. Europa heeft de Belgische staat nu berispt, omdat die de rechten van het kind ernstig schendt.

inderen die op de vlucht zijn, krijgen van de Belgische over heid een (tijdelijk) dak boven hun hoofd. Dat gebeurt in afwachting van een asielprocedure of van een oplossing voor hun probleem. Maar dat is de theorie: in de praktijk blijkt er voor bijna 3 000 kinderen en jongeren nergens plaats te zijn. In 2012 stonden volgens de offi ciële cijfers 612 minderjarige vluchtelingen op straat. De realiteit is volgens hulporgani saties nog dramatischer. Ook vorig jaar kre gen 1 056 gezinnen op de vlucht, met in totaal 2 378 kinderen, geen opvang.

Kinderrechten Die kinderen en jongeren hebben geen toe gang tot een woning, school, basishygiëne of een dokter. Dat is een ernstige schending van de kinderrechten. De ngo DCI-België (Defen ce for Children International) diende in 2011 al een klacht in, samen met het Platform Kin deren op de Vlucht en jongerenhulporganisa tie SDJ. Dat deden ze bij het Europees Comité voor Sociale Rechten. Het Comité geeft de organisaties nu gelijk: de Belgische staat schiet tekort bij de opvang van deze kinderen. België schendt volgens het Co mité het recht op gezondheid, op ‘bijzondere bescherming tegen de gevaren voor lichaam

Die kinderen en jongeren hebben geen toegang tot een woning, school, basishygiëne of een dokter. Dat is een ernstige schending van de kinderrechten. en geest’ en op ‘sociale, wettelijke en econo mische bescherming’. Die rechten staan al lemaal in het Europees Sociaal Handvest, dat België ondertekend heeft en waar het zich dus aan moet houden.

Geen excuus De Belgische staat erkent het probleem, maar roept al vier jaar lang ‘overmacht’ in als mo tief voor het niet-opvangen van de kinderen

en jongeren. De voorbije jaren was er een te kort aan opvang voor asielzoekers in ons land. Maar het Comité vindt een opvangte kort geen geldig excuus: België moet de kin derrechten respecteren. De overheid mag ook niet wachten tot opvangproblemen zich voor doen, maar moet al het nodige doen om die te voorkomen. Van alle beschikbare opvangplaatsen is op dit moment 85 procent bezet. In theorie is er

plaats voor de jongeren. Maar van op vangagentschap Fedasil krijgen ze te horen dat er geen plaats is. Maanden wachten is vaak de enige oplossing. Elke avond vragen honderden jongeren zich nog altijd af waar ze gaan slapen en wat ze de volgende dag moe ten eten. Hulporganisaties hopen dat daar nu, met de berisping door Europa, verandering in komt. Lieve Van den Bulck

Femma wil paspop met maatje meer Een foto van een paspop met een buikje en brede heupen in een Zweedse kledingwinkel was vorige week voer voor discussie op internet. Tegenstanders vinden dat een iets dikkere paspop niet verkoopt. Voorstanders, zoals Eva Brumagne van vrouwenbeweging Femma, juichen paspoppen met realistische maten toe.

en maatje 36 en lange, slanke benen: dat is het schoonheids ideaal dat de modewereld en de media vrouwen voorspiegelt. ‘Nochtans heeft de gemiddelde vrouw een maatje 40 tot 42 en is ze 1,66 meter groot’, weet Eva Brumagne van Femma. ‘Het estheti sche ideaalbeeld is voor veel vrouwen dus onbereikbaar. En dat heeft een negatieve invloed op hun zelfbeeld. Er is ook geen ont snappen aan: een meisje van 17 jaar is op die leeftijd al 250 000 keer blootgesteld aan beel

den van grote, slanke dames. Ik heb zelf een tienerdochter die zich zorgen maakt of ze niet te dik is.’

Dus moeten er meer volslanke paspoppen zijn? ‘Het zou zeker een goede zaak zijn als kleding ketens niet alleen paspoppen met een maatje 36 hebben, maar ook met een maatje 40 of 44. Kledingketens dragen de maatschappelijke verantwoordelijkheid om te tonen hoe divers een vrouwenlichaam eruit kan zien. De bood schap is dat een vrouw in een groter maatje ook mooi is. Hetzelfde geldt voor de media en de reclame wereld. Enkele jaren geleden heeft Dove een mooie campagne gevoerd die vrouwen toonde zoals ze echt zijn. Sindsdien heb ik niet veel initiatieven meer gezien. Maar ik geloof sterk in de kracht van de consument. Als klanten paspoppen met een maatje meer eisen, zullen die er op een dag ook zijn. ’ Leen Grevendonck

Een meisje van 17 jaar is op die leeftijd al 250 000 keer blootgesteld aan beelden van grote, slanke dames.

bondig

vak

Vakantiegeld bouwvakkers Het vakantiegeld voor bouwvakkers wordt dit jaar uitbetaald op 20 juni. Het Vakantiefonds Bouw heeft daarvoor wel het bankrekeningnummer nodig van de arbeiders. Heb je dit nog niet doorgegeven, doe het dan snel. Want zonder bankrekening of schriftelijke aanvraag voor een circulaire cheque kan het vakantiegeld niet uitbetaald worden. Geef je rekeningnummer door: - via www.socialsecurity.be Klik op ‘Burgers’, ‘Online diensten’ en vervolgens ‘Mijn Vakantierekening’. Met de blauwe knop rechts kun je je dossier raadplegen. Met een e-ID en een kaartlezer aangesloten op je computer kun je je bankrekeningnummer invoeren, eventueel ook je adres en taal wijzigen en je vakantierekening raadplegen. - of via het nieuwe formulier Alle arbeiders kunnen dit nieuwe formulier aanvragen bij het Vakantiefonds: info@vakantiefondsbouw.be tel.: 02 529 80 11 fax: 02 529 80 12 Vakantiefonds Bouw, Poincarélaan 78, 1060 Brussel Dit formulier moet ten laatste voor 5 juni 2013 en per post opgestuurd worden. Wil je als bouwvakker je vakantiegeld per circulaire cheque ontvangen, dan moet je ten laatste voor 5 juni een schriftelijke aanvraag indienen, met vermelding van je adres, rijksregisternummer en handtekening. Deze aanvraag is slechts één jaar geldig. De uitgifte- en de inningskosten zullen in mindering gebracht worden bij de inning. Bedragen van het vakantiegeld worden op geen enkele manier meegedeeld.

VACATURE ACV- Openbare Diensten zoekt:

• Vakbondsverantwoordelijke (m/v) in Leuven om de belangen te behartigen van haar leden in Vlaams-Brabant Profiel: - diploma hoger onderwijs of gelijkwaardige ervaring - interesse voor maatschappelijke problemen, de arbeidsproblematiek, het sociaal overleg en de openbare sector - graag werken in teamverband - bereid zijn tot onregelmatige prestaties - ervaring met vakbondswerking of vertrouwd zijn met de openbare sector is een pluspunt Aanbod: - een boeiende job - grote zelfstandigheid in de uitvoering van je werk - eerlijke loon- en arbeidsvoorwaarden

✔✔Sollicitatie met cv voor 10

april naar: ACV-Openbare Diensten, Luc Hamelinck voorzitter, Helihavenlaan 21, 1000 Brussel. Of via e-mail naar: u43lhm@acv-csc.be.

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

ACV Voeding en Diensten

Hoe duurzaam is jouw paaseitje? Pasen is de hoogmis voor de chocoladesector: kinderen en volwassenen smullen volop van chocoladen eieren en paashazen. Maar wordt onze nationale zoete zonde ook op een duurzame manier gemaakt?

ijf multinationals, waaronder het Belgisch-Zwitserse Barry Callebaut, domineren de sector van de cacaoverwerking. Nog eens vijf wereldspelers zwaaien de plak in de chocolade-industrie. Bekende namen zijn Nestlé, Mars en Ferrero.

West-Afrika

kenen op subsidies van de overheid. Door extreme armoede worden kinderen ingezet op de plantages. Soms is er zelfs sprake van kindslavernij.’

Als er niet snel wordt ingegrepen, dreigt chocolade een luxeproduct te worden tegen 2020.

Luxeproduct

De multinationals in de cacao- en chocoladesector zijn zich bewust van de nijpende situatie. Ze zetten projecten op in het Zuiden, die weliswaar in de eerste plaats gericht zijn op het veiligstellen van de cacaoteelt. ‘Meestal hebben de projecten ook een sociale dimensie en worden de lokale gemeenschappen ondersteund. Maar het zou beter zijn als de multinationals meer gezamenlijke initiatieven zou-

Volgens de Cocoa Barometer 2012, een internationale studie van Europese ngo’s en vakbonden over duurzaamheid in de cacaosector, is deze sector in crisis. De gemiddelde leeftijd van cacaoboeren is vijftig jaar. Door armoede en slechte werkomstandigheden zoeken hun kinderen een job buiten de sector. Het is een realistisch scenario dat er in de komende jaren veel te weinig cacaoboeren overblijven. Tegelijkertijd zal dit decennium de vraag naar cacao stijgen met 1 miljoen ton. Ofwel een kwart van de huidige wereldproductie.

Boerenorganisaties

Aan de andere kant van de chocoladeketen bevinden zich 5,5 miljoen kleine cacaoboeren, die voornamelijk in West-Afrika leven. ‘Deze boeren hebben het erg moeilijk’, weet Hilde Verhelst van ACV Voeding en Diensten. ‘Ze zijn nauwelijks georganiseerd. Zelfs als de cacaoprijs goed is op de wereldmarkt, kunnen zij daar geen graantje van meepikken. De infrastructuur van hun plantages is sterk verouderd. Maar het ontbreekt de boeren aan financiële middelen om hierin te investeren. Ze kunnen ook niet re-

Brussels Airport respecteert afspraken met werknemers niet Brussels Airport (BA) veegt zijn voeten aan de collectieve afspraken die gemaakt zijn met het personeel. De cao’s over onder andere winterwerk en evaluaties worden niet meer gerespecteerd. Nochtans zijn ze het resultaat

van eerder overleg tussen BA en het personeel. ‘Volgens BA is er geen budget’, weet Kurt Callaerts, secretaris bij ACV-Transcom. ‘Maar tegelijkertijd bespaart Brussels Airport volop op de personeelsbezetting.

De werkdruk zit daardoor op een kritiek punt.’ Omdat BA de afspraken in de cao’s niet uitvoert, heeft ACV Transcom bij Brussels Airport de cao’s formeel opgezegd. (LVDB) BELGA

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

Vakbondsproject

De cacao- en chocoladegiganten zetten zich ook in om meer fairtrade producten aan te bieden. Zo wil Mars tegen 2020 voor al zijn producten 100 procent eerlijke cacao gebruiken. Bij Barry Callebaut is duurzame cacao een van de vier strategische pijlers. ‘De druk van consumenten en ngo’s speelt hier een grote rol. Dit is een goede zaak voor de cacaoboer in het Zuiden. Maar dit engagement daadwerkelijk realiseren, dat is nog een ander paar mouwen.

Samen met andere Europese voedingsvakbonden volgt ACV Voeding en Diensten dit dossier nauwgelet op. ‘Onder de naam Cocoanet pleiten wij voor duurzaamheid in de hele chocoladeketen. Wij willen waardig werk voor de boeren in het Zuiden, maar ook voor de arbeiders hier. Seizoenswerkers in Duitsland verdienen een karig loon. Belgische werknemers lijden onder de werkdruk en de flexibiliteit. Werknemers in de hele sector zijn verbonden met elkaar. Door samen druk te zetten, kunnen we de verduurzaming van de sector aanmoedigen.’

Leen Grevendonck

Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.

Hoe kun je werk en privéleven combineren?

e kinderen opvangen, bijstuderen, of even wat meer tijd nemen voor je familie of voor jezelf? Daarvoor kun je tijdkrediet gebruiken, om leven en werken te verzoenen. Je hebt recht op tijdkrediet zonder motief. Dat is een basisrecht op tijdkrediet van 12 maanden voor iedere werknemer. Je kunt het opnemen als één jaar voltijds tijdkrediet, twee jaar halftijds tijdkrediet of vijf jaar 1/5de tijdkrediet. Daarnaast is er tijdkrediet met motief, bijvoorbeeld voor de zorg voor een kind tot de leeftijd van acht jaar of voor een opleiding. Deze motieven geven recht op een bijkomend krediet van 36 maanden. Dat kun je opnemen ook al heb je het tijdkrediet zonder motief niet opgebruikt. Iedere werknemer kan dit recht opnemen als 36 maanden met 1/5de tijdkrediet. Als je sector dit voorziet, kun je deze 36 maanden ook voltijds of halftijds opnemen. Als je

zorgt voor een kind met een handicap of dat zwaar ziek is, bedraagt het recht op tijdkrediet met motief 48 maanden. Je kunt ook thematische verloven opnemen: ouderschapsverlof, zorgverlof of palliatief verlof. Deze rechten staan los van het tijdkrediet met motief. Vaak nemen werknemers eerst het thematisch verlof op, om daarna aansluitend in het tijdkrediet met motief te stappen. Vanaf 55 jaar kun je een landingsbaan opnemen. Je kunt dan gaan werken met een halftijdse of 1/5de vermindering van je werktijd. De RVA-uitkering bij een landingsbaan ligt hoger dan die voor het tijdkrediet. In een beperkt aantal gevallen is een landingsbaan nog mogelijk vanaf 50 jaar.

✔✔Meer info? Zie www.tijdkrediet. be of stel je vraag in het ACVdienstencentrum in je buurt.

https://www.facebook.com/het.acv

Fair trade

www.twitter.com/Acvonline

den nemen, die de problemen ook structureel aanpakken. Dat kunnen ze doen door de kleine boeren een eerlijke prijs te bieden en door hen te organiseren in bijvoorbeeld coöperatieven. Dan worden de cacaoboeren een echte tegenmacht.’

De weg die een cacaoboon aflegt van het veld tot een chocoladereep is weinig transparant. Een netwerk van tussenhandelaars en exporteurs bevindt zich tussen de telers en de bedrijven. Dat maakt het moeilijk om te bepalen hoe duurzaam een chocoladereep echt is.’

FOCUS Alle Belgen gelijk voor de wet, behalve arbeiders? Vorige week is de eerste ronde van het overleg tussen regering, vakbonden en werkgeversorganisaties over het dossier arbeiders-bedienden geëindigd. Tijdens de laatste vergadering vorige week werd duidelijk dat iedereen gezegd had wat hij wou zeggen. Conclusie: nu is de regering aan zet. Na goed naar iedereen geluisterd te hebben, moet ze eindelijk eens uit haar pijp komen. Met de input die ze kregen van werkgevers en vakbonden werken de ministers nu een basisvoorstel uit. Dit koppen ze dan terug naar de sociale partners. Zo is ons toch toegezegd. Want ondertussen tekent zich een andere, hallucinante piste af. Sommigen willen dit dossier voor de zoveelste keer op de lange baan schuiven. Dat zou alleen maar kunnen door de Grondwet tijdelijk te wijzigen. Alle Belgen zijn gelijk voor de wet, behalve de arbeiders? Niemand kan zich voorstellen dat de regering zich zo belachelijk wil maken. Maar toch was het ACV de enige die hier zwaar tegen heeft gechargeerd. Voor het ACV is het duidelijk: de oplossing moet er snel komen, tegen 8 juli 2013. Geen dag later. Want van uitstel is in dit dossier al te vaak afstel gekomen. Het ACV houdt dus zijn koers verder aan. We gaan voor één globale, bevredigende oplossing. Die moet alle verschillen tussen arbeiders en bedienden wegwerken (voor de belangrijkste zeven dossiers verwijs ik graag door naar www. beterstatuut.be). Geen half werk, dus. Dit staat in schril contrast met de visie van de werkgevers, die maar over een paar dossiers willen discussiëren. Dat is niet alleen het voortzetten van een fundamentele discriminatie, het is ook gewoon wachten op een nieuwe veroordeling. En dan zijn we weer vertrokken. Het dossier arbeiders-bedienden moet ook een evenwichtige oplos-

We gaan voor één globale, bevredigende oplossing. Die moet alle verschillen tussen arbeiders en bedienden wegwerken.

sing krijgen. Die ermee rekening houdt dat de meerderheid van werknemers vandaag bedienden zijn. En dat deze groep in de toekomst nog zal groeien. Als je deze vaststelling naast de werkgeversvoorstellen legt, dan kan je niet anders dan besluiten dat werkgevers aansturen op een massieve afbraak van sociale rechten. Het ‘beste’ voorbeeld daarvan is hun voorstel rond de carensdag, de eerste dag ziekte die voor veel arbeiders onbetaald is. Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) oppert om deze discriminatie op te lossen door… de carensdag te veralgemenen. Dat het overleg even in de koelkast zit, betekent natuurlijk niet dat iedereen stilletjes gaat zitten afwachten. De regering is dan wel aan zet, maar wat dat wordt, is vandaag geheel onduidelijk. Nu begint het zware beïnvloedingswerk dus pas echt. Wees daar maar zeker van. Daarom dat het ACV in de tweede helft van april ook een tand zal bijsteken. Met zware sensibilisering op de werkvloer. Maar ook met acties naar de politiek én naar de werkgevers. En als het voorstel van de regering onevenwichtig blijkt, volgen zeker harde acties.

Marc Leemans, voorzitter ACV

¬ Limburg

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

LIMBURG NEVEN-

EFFECT

Actie op Earth Day Misschien heb je het gemerkt: net als vele andere wereldburgers hebben ook wij vorige zaterdag ‘s avonds om half 9 het licht een uurtje uitgeknipt. De meest lichtvervuilde regio ter wereld zat voor Earth Hour even aan de schakelaar. Ook het merendeel van de Limburgse gemeentebesturen zetten hun straatverlichting op nachtmodus. ‘Wij zijn bezorgd over de toekomst van onze planeet,’ wilden ze daarmee zeggen. ‘Ook wij willen meewerken aan een duurzame, CO2-neutrale wereld.’ Tja, deze symbolische actie is nauwelijks een pleister op een houten been. De CO2-uitstoot gaat er niet noemenswaardig door omlaag. Bovendien dringt er door de minimale communicatie weinig door tot de gewone burger. Terwijl de boodschap van de actie ons nochtans met de neus op de feiten duwt: de klimaatverandering door de CO2-uitstoot is dodelijk. Jaarlijks sterven 300.000 mensen aan de gevolgen ervan. Als we ons beleid niet wijzigen, stijgt dat aantal tegen 2030 tot 500.000 per jaar. Daarenboven zijn er nu al wereldwijd 26 miljoen klimaatvluchtelingen en 325 miljoen mensen die kampen met ernstige gezondheidsproblemen. Allemaal gevolgen van de klimaatverandering. En dan hebben we het nog niet over de impact op natuur. Het Limburgs provinciebestuur gaf in 2011 het goede voorbeeld met het opstarten van de campagne ‘Limburg gaat klimaatneutraal’. De 44 Limburgse burgemeesters ondertekenden een overeenkomst om de CO2-uitstoot tegen 2020 met 20% te verminderen. De provincie regisseert, maar het zijn de gemeentebesturen die het plan lokaal moeten realiseren. Waar zouden ze inmiddels staan? Hopelijk zijn ze wat verder geraakt dan hun jaarlijkse symbolische deelname aan Earth Hour. Op 22 april vieren 192 landen de ‘Dag van de Aarde’. Kunnen onze gemeentebesturen deze dag niet als startpunt nemen voor harde acties die echt resulteren in een verminderde CO2uitstoot. Dankzij een aantal goede voorbeelden zoals het project ‘Genk isoleert’ moeten de nieuwe schepenen van Milieu niet met een wit blad starten. Even surfen naar de website van OKRA en doorklikken op ‘Ik vind de aarde leuk’ kan ook soelaas brengen. Alle beetjes helpen. Carien Neven secretaris ACW Limburg www.neveneffect.eu

Verantwoordelijke uitgever regio Limburg: Carien Neven Wil je reageren op de regionale bladzijden 20 tot en met 23? Contacteer dan de redactie van ACW Limburg - Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011 29 08 70 - acw.limburg@acw.be - www.acwlimburg.be - www.visielimburg.be

‘Energiearmoede samen aanpakken’ Niet alleen ACW zegt al vele jaren dat de samenleving sociaal rechtvaardiger en duurzamer moet worden. Gelukkig maar. Er zijn inderdaad nog bondgenoten en organisaties die onze lokale beleidsmakers daar attent op maken. Want er is veel verdoken armoede. Samenlevingsopbouw en verenigingen zoals Okra proberen ook deze soms moeilijk bereikbare groep mensen te bereiken.

Ijskrabbers ‘In het putje van de winter stuurden we vanuit Samenlevingsopbouw in totaal 850 ijskrabbers naar alle OCMW-diensten, zowel aan verkozenen als personeelsleden’, zegt Frederik Vaes van Rimo Limburg. ‘Via die kleine attentie nodigden we alle beleidsmakers vriendelijk uit om een kijkje te nemen op onze website. De actie sloeg aan. De bezoekerscijfers van w w w. b re e k h e tijs . b e piekten vrijwel meteen nadat de aandachtstrekkers in de brievenbussen belandden.’

Ijsbrekers ‘Maar het eigenlijke doel van onze actie is nog een stuk ambitieuzer’, vervolgt Frederik zijn verhaal. ‘We willen met die ijskrabbers als het ware het ijs breken. We hopen zo het thema energiearmoede op de politieke agenda te plaatsen. De opbouw van onze campagne begon eigenlijk al in september. In de aanloop naar de verkiezingen lanceerden we met de sector Samenlevingsopbouw het project Ieders Stem Telt. Uit de bevraging van duizenden mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie stelden we lokale prioriteitennota’s op. Overal bleek energiearmoede een ernstig en groeiend probleem te zijn. Vele mensen liggen echt wakker van hun energiekosten. Ze hadden schrik om de winter in te gaan. Kan jij je voorstellen wat het is om zonder verwarming te zitten? ’

Troeven ‘De beleidsmakers vergeten dat soms. Overheden hebben heus wel troeven in handen om lokaal een sociaal energiebeleid te voeren.’ Frederik spreekt uit ervaring: ‘Voor mensen die het moeilijk hebben en op de rand van de armoede balanceren is het altijd

21 MAART 2013 - DUODAG Doedag voor mensen met een arbeidsbeperking Tijdens de jaarlijkse DUO-dag kunnen werkzoekenden met een arbeidsbeperking op een laagdrempelige manier kennismaken met de werkvloer. Dit gebeurt in honderden uiteenlopende bedrijven en organisaties. Op de foto Karline, omringd door enkele ACWcollega’s-voor-één-dag. Ook ACV stelde zich tijdens de DUO-dag open voor een werknemer met een beperking die er zijn talenten en vaardigheden kon ontplooien. De organisatie gebeurde in samenwerking met GTB, de gespecialiseerde dienst voor trajectbepaling en –begeleiding van personen met een arbeidshandicap. Meer info op www.DUOdag.be

belangrijk om niet van kwaad naar erger te belanden. Arm maakt ziek. Het lichaam of de geest of zelfs allebei. Daarom stelden we na de verkiezingen twee duidelijke beleidsprioriteiten. Eerst en vooral vroegen we aan de lokale gemeentebesturen om een motie te ondertekenen dat ze nooit meer zouden overgaan tot het afsluiten van gas, water en elektriciteit. Die principiële verklaring is een belangrijke eerste stap, voor jong en oud. En ten tweede vroegen we een energiebeleid met woon- en energiepremies voor de meest kwetsbaren. Bijzondere aandacht vroegen we bovendien voor de bewoners die huren bij private verhuurders. Die groep mensen is bijzonder kwetsbaar als ze in de problemen komen.’

De Limburgse Low Impact Man oftewel LimLim (Jean-Hubert Hoeven: foto) ‘Okra wil senioren met elkaar verbinden. Verenigingen zijn het cement van de samenleving. We willen de energiearmoede samen aanpakken. Dit jaar en volgend jaar is ons jaarthema ‘Ik vind de aarde leuk’. Ik ben één van de achttien bloggers die berichtjes posten op de website www.ikvinddeaardeleuk.be. . Maar als gepensioneerde heb ik wel wat tijd tekort (lacht)’ . ‘Als Limburgse Low Impact Man (deskundig opgeleid door de enige echte Steven Vromman) breng ik ons energieverhaal in de lokale 55+ Trefpunten van Okra. Hoe kunnen we onze impact op het milieu beperken, zodat ook voor onze kleinkinderen en de toekomstige generaties de aarde nog leuk is. Je moet weten dat oudere mensen, die in hun jeugd de tweede wereldoorlog nog beleefd hebben, op dat vlak een ongelooflijke evolutie van kennis en technologie doormaakten.’

Tips ‘Ik sprokkelde tientallen tips bijeen. Hoe kan je de aarde sparen door je gedrag aan te passen? Zuinig zijn met water krijgt veel nadruk, wat dat wordt volgens mij wereldwijd zeer belangrijk. Investeren na een verhaal over isolatie en condenserende stookketels is niet vanzelfsprekend. Je ziet dat in hun blik: zou dat echt waar zijn? 30 cm isolatie isoleert evenveel als een metersdikke betonnen muur? Ze willen het horen uit de mond van een expert, maar zeker ook van elkaar. Iemand stookte vorig jaar 3.500 liter mazout. Dit jaar, na isolatie en een nieuwe stookketel, komt hij toe met amper 1.500 kubieke meter aardgas. Dus de stookkosten meer dan gehalveerd en de hele winter lekker warm in huis. Dat werkt, dankzij Okra en ACW, en een Duwolim-lening aan 0%’.

✔✔ www.ikvinddeaardeleuk.be

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

Opgelet! De diensten en dienstencentra van ACV-Limburg zijn op Paasmaandag 1 april gesloten.

Horeservi wil 60-tal vaste werknemers ontslaan Personeel moet het voortaan met tijdelijke contracten stellen Cateringbedrijf Horeservi wil zo een 60-tal werknemers, werkzaam in scholen, ontslaan. “Niet alleen wil de werkgever dit in fases doen zodat er geen afscheidspremie betaald moet worden zoals voorzien bij een collectief ontslag,” zegt secretaris Ruth Vaes van ACV-Voeding & Diensten, “door de werknemers nadien opnieuw aan te nemen maar dan via tijdelijke contracten moeten de werknemers telkens gaan stempelen tijdens

de schoolvakanties.” Dat de werkgever dergelijke actie wil ondernemen omwille van ‘moeilijke tijden’ wordt afgedaan als nonsens. “Horeservi boekt jaar na jaar enorme winsten en pompte recent nog miljoenen euro’s in een uitbreidingproject. Deze ontslagen kaderen in een antisociaal plan waarbij bespaard wordt op kap van de werknemers en de maatschappij,” aldus Ruth.

Ontslagbrief

loosheid meer betaald worden tijdens de schoolvakanties terwijl er telkens subsidies verworven worden wanneer iemand opnieuw wordt aangeworven na een periode van volledige werkloosheid. “En door het personeel bij mondjesmaat te ontslaan, moet er ook nog eens geen afscheidspremie betaald worden gezien er dan geen sprake is van collectief ontslag,” aldus Ruth. “We hebben zelfs een mail waar zwart op wit staat dat ze willens nillens deze tactiek hanteren.”

Eind februari werden de vakbonden bij Horeservi gevraagd om het probleem van de economische werkloosheid in de scholen te bespreken. “Toen vernamen we dat het cateringbedrijf ongeveer 60 werknemers, die werkzaam zijn op de scholen, wil afdanken om ze nadien opnieuw tewerk te stellen met tijdelijke contracten,” vertelt Ruth. Op 12 maart zaten vakbonden en directie de eerste en enige keer rond de tafel om deze problematiek te bespreken. “Bedoeling was om de maand volgend opnieuw samen te komen voor verdere besprekingen. Wij vroegen echter uitdrukkelijk om in afwachting daarvan nog geen verdere stappen te nemen in dit dossier. Toch besliste de verantwoordelijke om al drie personeelsleden af te danken,” zegt Ruth. Na een personeelsvergadering, waar opnieuw gevraagd werd te

wachten met de ontslagen zodat het nodige overleg kon plaatsvinden, kregen een aantal werknemers doodleuk de mededeling dat hun ontslagbrief onderweg was.

Tactiek De reden die Horeservi aanhaalt voor deze operatie is dat de RVA de tijdelijke werkloosheid niet meer zou aanvaarden. Ook zou de crisis aan de basis liggen van deze ontslagen. “Wij hechten weinig geloof aan deze uitleg. Het ziet er meer naar uit dat Horeservi een gigantische besparingsoperatie wil uitvoeren en dit op kap van de werknemers en de maatschappij,” aldus Ruth. “Het personeel van de scholen tijdelijk tewerkstellen van schoolvakantie tot schoolvakantie en hen laten doppen tijdens de vakanties, levert een aardige besparing op voor Horeservi.” Er moet immers geen economische werk-

Inleveren Dat werknemers, die in een carrousel van tijdelijke contracten en werkloosheid terecht komen, enorm moeten inleveren, stoort de directie duidelijk niet. Tijdelijke werknemers lijden immers verlies op hun uurloon, eindejaarspremie, anciënniteitsdagen, werkloosheidsvergoeding, enz.

Ook hebben zij geen recht op klein verlet en wordt de mogelijkheid om tijdkrediet te nemen zo goed als uitgesloten. Bovendien moet je met een tijdelijk contract telkens opnieuw een proefperiode afleggen.

Oogst Om deze gang van zaken aan te klagen, voerde het gemeenschappelijk vakbondsfront de voorbije week actie bij Deliva in Genk, een bedrijf dat het eten levert aan Horeservi en van dezelfde eigenaar is. “Wij waren van goede wil en wilde graag het overleg aangaan. De directie besliste er met haar eenzijdige acties anders over,” zegt Ruth. De vakbonden wachten nu de samenkomst van 5 april af. Als de directie tegen dan haar plannen niet bijstuurt, zullen er ongetwijfeld hardere acties volgen. “Men oogst wat men zaait,” besluit Ruth.

NOG STUDENT EN TUSSEN DE 15 & 25 JAAR?

HOU SPADE EN SCHOP IN DE AANSLAG! Surf als de bliksem naar www.graafeengatwineenvat.be en schrijf je in! Op 1 april gaat de wedstrijd van start * en zoek jij aan de hand van tips mee naar 1 van de 3 vaten die verborgen liggen in Limburg! ENTER, dé vakbond voor studenten

Wel, als jij als eerste een vat vindt en voor eind juni 2013 een fuifje, eindeschooljaarsfeestje, verjaardagsfuif, instuif, … organiseert, betaalt ENTER jou een vat bier. Of 180 consumpties als je niet graag bier drinkt of jonger dan 16 jaar bent. http://facebook.com/acventerlimburg

18 ¬ Limburg

“Voor Toke is Nand gewoon Nand. Het is mooi om te zien hoe natuurlijk zij ermee omgaat” Een mooi huis een rustige wijk. Hier woont een jong koppel met twee kindjes en een derde op komst. Toke (4,5) slaapt al rustig. Nand (2), een prachtig en vrolijk kind, is nog wakker en zit op een grote speelmat in het midden van de living. Op het eerste gezicht een perfect normale situatie in een modaal jong gezin. Toch hebben Joris en Mieke het niet makkelijk. Nand lijdt aan een zeldzame chromosoomafwijking en heeft een motorische en mentale beperking. Ondanks de intensieve zorg die Nand vraagt, koos het koppel voor een derde kindje. Op dit moment is Mieke hoogzwanger. “Als we twee gezonde kindjes hadden gehad, hadden we waarschijnlijk niet voor een derde gekozen, neen. Maar nu merken we dat Toke zich vaak alleen voelt en nood heeft aan interactie.”

oris en Mieke waren blij met hun prachtige dochter Toke. Al snel bleek dat hun gezinnetje niet compleet was met één kindje. Ook de tweede zwangerschap verliep prima en enkele maanden later werd Nand geboren. Een prachtig en vooral makkelijk ventje. Iets te makkelijk bleek later. Toen Nand zes maanden was werd duidelijk dat hij wel erg rustig was en veel sliep. Hij was te passief en maakte geen contact. “Hij had op dat moment ook al epilepsie, dus ze hebben onmiddellijk hersentesten gedaan”, vertelt Joris. “Op de scan zagen ze dat de hersenen niet volledig ontwikkeld waren. Op resultaten van het DNA onderzoek was het nog enkele maanden wachten, maar die brachten wel zekerheid.” Nand heeft een erg zeldzame chromosoomafwijking. In plaats van 46 chromosomen heeft hij er 47, eentje teveel dus. Dat resulteert in een motorische en mentale handicap. “In Amerika zijn er veel mensen met deze chromosoomafwijking, maar in België zouden er slechts twee volwassen zijn”, weet Joris. “We hebben hun gegevens niet, dus we kunnen ze niet contacteren. We bekijken het positief en zijn blij dat we niet kunnen vergelijken. Anders ga je je richten naar wat zij wel en niet kunnen.” De laatste weken doet Nand het prima. Hij kan sinds kort zitten en amuseert zich op zijn speelmat. Hij lijkt er plezier in te hebben. “Voor hem is het feit dat hij kan zitten een enorme sprong vooruit”, zegt Mieke. “In het begin zag je hem kleine vorderingen maken. Hij leerde aan een rietje drinken of hij maakte een beetje contact. Nu kan hij op zijn poep of op handen en knieën zitten en rollen. Hij maakt kleine geluidjes en geeft nu ook beter aan dat hij niet tevreden is of dat hij honger heeft. Dan wordt hij kwaad en begint hij te wenen. Je kan het eigenlijk vergelijken met een baby. Als je alleen met hem bezig bent is er geen probleem, maar als er meer mensen bij zijn is het soms moeilijk zijn signalen juist te interpreteren.” Op dit moment gaat Nand naar de Kiekeboe van Sint-Gerardus, een peutertuin voor kindjes met een beperking. Hij krijgt er elke dag kinesitherapie, logopedie en ergotherapie. Hier mag hij blijven tot hij vier jaar oud is. Daarna moet gekozen worden tussen een schoolgaand of niet-schoolgaand systeem voor Nand, afhankelijk van zijn kunnen. “Daar zijn we erg mee bezig op dit moment”, geeft Mieke toe. “Het feit dat hij nu kan zitten en snel vooruit gaat doet weer hopen. Zal hij ooit kunnen stappen? Je hoopt natuurlijk dat hij in een schoolgaand systeem terecht kan. Dat zou betekenen dat hij in Sint-Gerardus kan blijven. Hij zal er blijvend geprikkeld worden. De prioriteiten liggen anders in het niet-schoolgaand systeem. Daar is het vooral belangrijk dat de kinderen zich goed voelen.” “Je betrapt jezelf er nu op dat je gaat vergelijken met

Visie ¬ vrijdag 29 maart 2013

¬ Limburg

tuurlijk. Nand heeft sowieso geen vast slaappatroon. Er zijn nachten dat hij goed slaapt en nachten dat hij gewoon niet slaapt. Hij vraagt meestal geen extra aandacht, maar ligt gewoon wakker in zijn bedje te spelen. Zolang hij niet in de problemen komt of valt, is dat geen probleem. We horen hem wel of worden wakker, maar hebben geleerd om toch te durven slapen. Al is het een lichtere vorm van slaap.”

“We zijn wel veranderd als mens”, aldus Joris. “Ik kan me nu veel beter inleven in problemen van andere mensen”. andere kinderen van zijn klasje in de Kiekeboe nu”, geeft Joris toe. “Je begint zelf al een inschatting te maken: wie mag blijven en wie niet? Die vergelijking gaat natuurlijk niet op. Alle kindjes hebben een andere beperking en andere toekomstperspectieven. Op dit moment kunnen we weinig doen. Als Nand drie is, krijgen we een voorindicatie. Op 4-jarige leeftijd nemen ze een definitieve beslissing. Uiteindelijk zijn we er wel gerust in. We weten dat de instellingen goed werk leveren. Het is alleen een kwestie van op tijd een plaats te zoeken, want wachtlijsten zijn helaas de harde realiteit. Stel dat we geen plaats gevonden hebben tegen de tijd dat Nand vier wordt, zal één van ons moeten thuisblijven.” Mieke en Joris hebben vrede genomen met de beperking van Nand en gaan er als gezin fantastisch mee om. Het moeilijkste is vaak de onwetendheid. Niet enkel over zijn toekomst, maar ook over hoe je met dingen moet omgaan. “Gelukkig krijgen we veel hulp van de Dienst Ambulante Begeleiding”, zegt Mieke. “Zij geven ons allerlei tips en voorzien begeleiding in de ruimste zin van het woord. Over de keuze van een rolstoel of buggy, de overgang van geplet naar vast voedsel tot de omgang met Toke. Maar de zoektocht naar tegemoetkomingen blijft erg moeilijk. Het is een serieuze papierwinkel, veel geloop, veel navragen en vooral veel wachten. Gelukkig leer je veel uit ervaringen van andere ouders. Op dit moment zijn we aan het uitkijken naar een aangepaste grotere auto. Afhankelijk van de score van Nand krijgen we een bepaalde korting. Sinds kort ontvangen we ook de premie van de Vlaamse Zorgverzekering. Die 130 euro per maand maakt toch een groot verschil.” Net als elk koppel met kinderen, moet je af en toe wat tijd maken voor jezelf en voor elkaar. Voor Mieke en Joris is dat niet evident. “We krijgen wel hulp van onze ouders”, zegt Mieke. “En onlangs deden we voor de eerste keer beroep op Oppas+, de oppasdienst voor kindjes met een beperking van CM. Het is heel goed

meegevallen. Voor ons is het ook een proces om hem te durven loslaten. Bij Toke was dat nooit een probleem. Zij gaf zelf aan wat ze wou of wat er scheelde. Bij Nand ligt het toch een heel stuk gevoeliger. Toch moeten we het in het oog houden, dat we tijd genoeg vrijmaken voor onze relatie. Je hoort veel over koppels met een zorgenkindje die scheiden. Het weegt zwaar op alles, ook op je relatie.” Mieke en Joris hebben elk hun hobby waar ze even alles kunnen vergeten en hun hoofd leegmaken. Voor Mieke is dat toneelspelen. Joris kan zijn zinnen verzetten terwijl hij hout bewerkt of een toertje gaat lopen. En dan is er nog Toke. Ook zij heeft haar portie aandacht nodig. “Onlangs gingen we met haar naar de nieuwste K3-film”, vertelt Mieke. “Dat is echt genieten. We moeten er blijvende aandacht voor hebben dat zij niet naar de achtergrond gedrukt wordt. Gelukkig gaat zij goed om met Nand. Hij kan veel van haar verdragen en reageert ook vaak nog sneller op haar dan op ons. Voor Toke is Nand gewoon Nand. Het is mooi om te zien hoe natuurlijk zij ermee omgaat, terwijl volwassenen het vaak veel moeilijker hebben met Nand z’n anders zijn. Voorlopig ziet ze niet of beseft ze niet wat er met hem aan de hand is. Ze ziet wel dat de broertjes of zusjes van haar vriendinnetjes stilaan naar school gaan. Dan moet je haar proberen uit te leggen dat Nand waarschijnlijk niet naar school kan. Of alleszins niet naar haar school.” Ook al is het niet evident, toch probeert het gezinnetje zoveel mogelijk dingen samen te doen. Onlangs gingen ze een weekendje naar zee. “Je weet nooit op voorhand hoe Nand gaat zijn”, zegt Mieke. “Gelukkig was hij aan zee heel makkelijk. We zijn zelfs elke dag iets gaan eten. Normaal gezien loopt eten moeizaam. Het gaat heel erg traag. Dan besef je ook dat je het tempo van andere koppels niet aankan.” “Je kan Nand ook niet in een restaurant op de grond zetten”, vult Joris aan. “Als we met hem weggaan, zit hij vaak de hele dag in zijn buggy. Als het een beetje druk wordt, valt hij in slaap. Met als gevolg dat hij ’s nachts niet slaapt na-

Relativeren. Dat leer je wel als je een zorgenkindje in huis hebt. Dat kunnen Joris en Mieke beamen. “We zijn wel veranderd als mens”, aldus Joris. “Ik kan me nu veel beter inleven in problemen van andere mensen. Vroeger ging ik er veel lichter overheen.” “We appreciëren de kleine dingen in het leven en zijn minder prestatiegericht”, vult Mieke aan. Als je bekijkt wat ze tegenwoordig allemaal van kinderen verwachten. Voor ons geldt: als ze maar gelukkig zijn. En natuurlijk vraag je je wel eens af waarom het net ons moest overkomen. Maar je weet dat er geen antwoord op is, dus waarom zou je de vraag stellen? We moeten onszelf er wel vaak van overtuigen dat iedereen zijn eigen gevecht heeft. Als je andere ouders soms hoort klagen over iets heel banaal, denk ik soms wel ‘Kijk eens naar Nand. Hij

heeft helemaal geen kansen’. Maar uiteindelijk ergeren we ons daar niet meer over. Het heeft een plaats gekregen. Het heeft geen zin om kwaad te zijn, want er is niets of niemand waar je kwaad op kan zijn.” Binnen een aantal weken mag het gezin een nieuwe telg verwelkomen. Mieke en Joris kozen bewust voor een derde kind, net om wat meer evenwicht in het gezin te krijgen. Een speelkameraadje voor Toke. “En natuurlijk denk je ook al aan later”, legt Mieke uit. “Op een dag gaan wij er niet meer zijn en we wilden niet dat alle zorg voor Nand alleen bij Toke zou uitkomen. Het is misschien wat voorbarig, maar het heeft toch meegespeeld. Na de situatie met Nand ga je er niet licht overheen, over de keuze voor een derde kind. We hebben ook bewust alle mogelijke tests laten uitvoeren tijdens de zwangerschap. De afwijking die Nand heeft is niet erfelijk. Hij heeft dus gewoon onwaarschijnlijk veel pech gehad. Op 20 weken hebben we een punctie laten uitvoeren. Drie weken later hadden we de uitslag. Alles was in orde. We hadden er op voorhand over nagedacht en over gepraat. Wat als het niet goed zou zijn? We zijn hier heel eerlijk in. Eén zorgenkindje is voor ons voldoende.”

ZE ZIJN ANDERS. NOU EN? Zet een mantelzorger van een zorgintensief kind in de bloemetjes! In België zijn er zo’n 100 000 kinderen die veel verzorging nodig hebben door gezondheidsproblemen of een ontwikkelingsstoornis. Deze zorgintensieve kids krijgen vaak de nodige hulp, zorg en ondersteuning van mensen in hun nabije omgeving. Mama’s, papa’s, oma’s, opa’s, broertjes, zusjes,…staan dag in dag uit voor hen klaar. We vergeten nog al te vaak dat mantelzorgers groot en klein zijn, jong en oud! Ken jij iemand die vaak in de weer is voor een ziek of gehandicapt kind (-21 jaar) in de thuissituatie? Laat het ons weten! Wie weet wint hij of zij wel een mooie attentie voor het hele gezin! Stuur vóór 27 mei een mailtje naar mantelzorg.limburg@cm.be met zowel je eigen naam, adres en telefoonnummer, als dat van de mantelzorger en omschrijf kort waarom hij of zij een mooie attentie verdient. Je kan ook een briefje sturen naar CM waarderingsactie mantelzorg, t.a.v. An Vlekken, Prins Bisschopssingel 75, 3500 Hasselt. Wie weet staat CM binnenkort op de stoep bij jouw mantelzorger! Je mag ook gerust jezelf nomineren. Niemand weet immers beter dan jij wat de zorg inhoudt!

Wij zijn er voor u. Of u pas papa werd, herstelt van kanker of thuishulp nodig heeft, CM is er voor u. Elke dag halen wij het onderste uit de kan om uw leven eenvoudiger te maken. Uw ziekenhuisfactuur zo snel mogelijk terugbetalen. Een babysit regelen voor uw zieke zoontje. Wij zijn er voor u. Kom ons gerust vertellen hoe het met u gaat, en wat wij voor u kunnen doen.

colofon

Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Hoofdredacteur: Griet Verhoeyen • Redactie ACW en ACV: Leen Grevendonck, Lieve Van den Bulck, Patrick Wirix, David Vanbellinghen • redactie CM: Bram Swaerts (algemene coördinatie), Nele Verheye (coördinatie special), Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts, Chris Van Hauwaert • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • lezers@visieredactie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.