se
20
Regio Mechelen Vrijdag 04 oktober 2013
SPECIAL CM
‘Ik ben Siemen, acht jaar oud’ Nauwelijks een jaar geleden lag de jongen in het ziekenhuis. Siemen vocht tegen kanker. Met de steun van zijn broertjes en zusje, zijn papa en mama, opa Jef en de hele familie. En met de ziekteverzekering achter zich. Al vijftig jaar toont die de kracht van solidariteit. Dankzij de ziekteverzekering Lieven Van Assche
kunnen mensen zoals Siemen en zijn familie zich concentreren op wat echt belangrijk is, zonder grote financiële zorgen.
CM-special
2
nieuws
12
nieuws
14
Regionieuws
jaargang 69 ¬ visie nummer 20 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 11 oktober 2013
16
2
¬ hoe gaat het met u?
Wist je dat ... ... kinderen minder betalen bij een bezoek van de huisarts? Het ziekenfonds betaalt meer terug voor een huisbezoek van de huisarts als de patiënt een kind is van jonger dan tien jaar. Ook 75-plussers en chronisch zieke mensen krijgen dan meer terugbetaald.
… je beschermd bent tegen
hoge medische kosten?
De maximumfactuur (MAF) beperkt jaarlijks je uitgaven voor gezondheidszorg tot een bepaald bedrag. Dat maximumbedrag is afhankelijk van je inkomen. Heb je dat plafond bereikt, krijg je het remgeld voor daaropvolgende prestaties en geneesmiddelen volledig terugbetaald. Kosten die onder meer meetellen voor de MAF zijn het remgeld voor verstrekkingen door zorgverleners, het remgeld voor sommige geneesmiddelen en bepaalde kosten bij opname in het ziekenhuis. CM houdt dat bij. Het remgeld dat het plafondbedrag overschrijdt, wordt automatisch terugbetaald.
> TEKST: chris van hauwaert en martine creve
… je met een laag inkomen maar 1 euro betaalt bij de huisarts? Patiënten met een laag inkomen betalen voor een raadpleging bij de huisarts slechts 1 euro. De huisarts rekent de rest van het honorarium rechtstreeks af met het ziekenfonds. Op voorwaarde dat de huisarts de officiële tarieven aanrekent en de patiënt een globaal medisch dossier (GMD) heeft. Laag inkomen betekent: recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming of het Omniostatuut. Dat kun je zien op je gele klever. Daarop staat een code vermeld, bijvoorbeeld 121/121. Als het derde cijfer een 1 is, krijg je een hogere terugbetaling.
… mama’s een uitkering krijgen als ze borstvoeding geven op het werk? Wie arbeidsongeschikt is, krijgt een uitkering van het ziekenfonds. Dat is zo bij ziekte of na een ongeval. Maar ook tijdens het bevallingsverlof, de moederschapsrust, het geboorteverlof en het adoptieverlof krijg je een uitkering van het ziekenfonds. En ook jonge mama’s die weer aan het werk zijn en hun kindje op het werk borstvoeding geven, krijgen afhankelijk van hun werkschema een uitkering voor maximaal een uur borstvoedingspauze per dag.
… je vaak enkel remgeld betaalt? Bij de dokter betaal je meestal je consultatie en daarna krijg je van het ziekenfonds een groot deel terug. Voor geneesmiddelen is dat anders: komt een geneesmiddel in aanmerking voor terugbetaling, dan betaal je aan de apotheker niet de volledige kostprijs, enkel het remgeld. Ook als je naar het ziekenhuis moet, wordt de factuur voor een groot deel rechtstreeks met het ziekenfonds afgerekend. Dat heet de regeling van de betalende derde. Als mensen met een laag inkomen bij de dokter enkel het remgeld betalen, is dat ook dankzij dat systeem.
… je met GMD meer krijgt terugbetaald bij de huisarts? Je kunt je huisarts vragen om je globaal medisch dossier (GMD) aan te leggen en bij te houden. Daarin verzamelt hij alle gegevens over je medische voorgeschiedenis, je geneesmiddelengebruik, de gevolgde behandelingen en de verslagen van specialisten en andere zorgverleners. Zo heeft je huisarts een totaalbeeld van je gezondheid. Bovendien krijg je 30 procent remgeldvermindering voor consultaties bij de huisarts die je GMD beheert of er toegang toe heeft. In bepaalde gevallen krijg je ook meer terugbetaald voor huisbezoeken.
… de basisvaccins gratis zijn?
Nog vragen? Neem contact op met CM 1. Surf naar www.cm.be 2. Mail of bel naar het contactcenter van je ziekenfonds 3. Ga naar het CM-kantoor
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
Door je kind te laten inenten met de vaccins uit het basisvaccinatieschema help je mee bepaalde infectieziekten uit te roeien. Tot het basisvaccinatieschema behoren onder meer de vaccins tegen bof, mazelen, kinkhoest, polio en rodehond. Als je ze laat toedienen via Kind & Gezin of een Centrum voor Leerlingenbegeleiding is dat volledig gratis. Je kunt dit ook laten doen bij de huisof kinderarts. Maar dan betaal je wel voor de raadpleging van de arts.
… je als patiënt ook rechten hebt? In ons land zijn de rechten van de patiënt wettelijk vastgelegd. Zo mag je je arts vrij kiezen en heb je recht op een kwaliteitsvolle dienstverlening. Ook heb je recht op alle informatie die nodig is om je gezondheidstoestand te begrijpen en is het je toegestaan om je patiëntendossier in te kijken. Toestemming geven voor een onderzoek of behandeling nadat je goed geïnformeerd bent en bescherming van je persoonlijke levenssfeer behoren eveneens tot je rechten. Je moet bovendien de meest aangepaste zorg krijgen om pijn te voorkomen en bij problemen heb je recht op klachtenbemiddeling.
… gewone tandzorg tot 18 jaar volledig wordt terugbetaald? Een goede tandhygiëne houdt je gebit gezond. Daarnaast is een regelmatige controle bij de tandarts nodig. De tandarts controleert op gaatjes, plak en tandsteen. Zo voorkom je ernstig tandbederf of ontstekingen van het tandvlees. Bij kinderen kijkt de tandarts ook na of de tanden niet scheef staan. Voor kinderen en jongeren tot 18 jaar betaalt de ziekteverzekering gewone tandzorg volledig terug. Op voorwaarde dat ze een tandarts raadplegen die de officiële tarieven respecteert.
… een geconventioneerde zorgverlener afgesproken tarieven aanrekent? Artsen en andere zorgverleners zoals tandartsen en kinesitherapeuten onderhandelen met de ziekenfondsen over tarieven en terugbetalingen. Zorgverleners die de gemaakte afspraken of conventies onderschrijven, vragen de afgesproken tarieven. Zorgverleners die deze afspraken niet toepassen mogen meer vragen, maar het ziekenfonds betaalt aan iedereen hetzelfde bedrag terug. Je ziekenfonds weet welke zorgverleners de afgesproken tarieven toepassen.
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
Siemen, het verhaal van een vechter
Vele handen
maken sterk Als je het stralende gezichtje van de kleine Siemen ziet, zou je niet kunnen vermoeden dat hij een jaar geleden nog in het ziekenhuis lag met kanker. Hij gaf niet op, en de hele familie leefde met hem mee. We gingen een jaar later op bezoek bij het gezin.
3
A
ls ik op woensdagavond aankom bij de familie Pauwels in Sint-Katelijne-Waver, heerst er een drukte van jewelste. Met vier kinderen is het nooit stil in huis. Quinten is aan het oefenen op zijn tuba in de garage, Siemen racet met zijn fiets door de tuin en Anouck speelt met een schopje in het zand. ‘En waar zit Ruben eigenlijk’, vraagt Karen Michiels zich af. Een moeder is pas gerust als ze weet waar al haar kinderen zijn. Niets mooier en eenvoudiger dan oprecht gezinsgeluk. Toch werd het geluk van dit gezin amper een jaar geleden bruut verstoord. ‘De kinderen doen allemaal aan atletiek’, zegt Karen. ‘Op een dag kon Siemen zijn rechtervoet niet meer opheffen. De huisarts vond het vreemd, en startte een behandeling.’ Een paar dagen later zouden
4
¬ hoe gaat het met u?
de drie oudste kinderen op weekend gaan met de atletiekclub. Maar de achtjarige Siemen kreeg plots hevige koorts. Quinten en Ruben vertrokken zonder hun broer, en op aanraden van de atletiekcoach gingen Gert en Karen met hun zoon naar het ziekenhuis. Donderslag bij heldere hemel ‘Die dag zal ik nooit vergeten’, zegt Karen. ‘De bezorgde blikken op de spoedafdeling spraken boekdelen. Er bleek een massa in Siemen zijn buik te zitten. Je maag keert om als je zoiets hoort. Wat is een massa? En wat wil dat zeggen?’ Bange dagen volgden, onderzoek na onderzoek. Vrij snel werd het gezin doorverwezen naar de gang. ‘Een psychologe waarschuwde ons vooraf. Niet schrikken als jullie op die gang kinderen zien zonder haar en dergelijke. En toen was het woord kanker nog niet eens gevallen.’ In Siemens buik zat er een kwaadaardig gezwel, dat er plots moet gekomen zijn. Dat drukte op zijn zenuwen, wat het probleem in zijn voet veroorzaakte. ‘Een bol van meer dan acht centimeter in de buik van zo’n klein kind, het is bijna niet te geloven’, zegt vader Gert. ‘Het is niet eerlijk’, vult opa Jef Michiels aan. ‘Het zijn de grootouders die eerst ziek horen te worden, niet andersom.’ Ook Jefs wereld stortte in toen hij het nieuws over zijn kleinzoon hoorde. ‘Die dag flitst nog steeds door mijn hoofd. Hoe Gert en Karen verslagen de veranda binnenkwamen, dat moment staat voorgoed in mijn geheugen gegrift.’ Weg lange haren Gelukkig was er wel hoop. Het gezwel kon behandeld worden met chemo en bestraling. Eens het voldoende gekrompen was, zouden ze het verwijderen. De kleine Siemen stond voor negen zware chemokuren. En zou z’n haar verliezen. Zijn lange haren, waar hij zo trots op was. ‘Hij heeft de klik snel gemaakt’, zegt Karen. ‘Even verdrietig, en er dan weer tegenaan, zo is onze Siemen.’ In het ziekenhuis bleek al snel hoe dapper en levenslustig de kleine jongen was. ‘Zeg, ga eens opzij, ik kan de tekenfilm niet zien’, zei hij tegen z’n ouders na nog maar eens overgegeven te hebben.
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
De behandeling nam in totaal een half jaar in beslag. Al die tijd mocht Siemen niet naar school, het infectiegevaar was te groot. Via Bednet kreeg hij een internetverbinding met de klas. Zo kon hij toch de les volgen, zijn vinger opsteken en antwoorden. Karen, Gert en Jef bleven om beurt bij Siemen thuis. ‘Saai hoor’, zegt Siemen. ‘Naar school gaan is veel leuker dan alleen thuis zitten. Al heb ik wel hard moeten lachen toen mijn broer per ongeluk in zijn blote buik door het scherm liep. Op dat moment stond de hele klas op stelten.’
de mensen van het dorp, de muzikanten uit de harmonies waar Gert en Karen in spelen, de leden van de atletiekclub, de scouts, de klasgenootjes van Siemen, en ga zo maar verder. ‘Het was een heel moeilijke dag voor mij’, vertelt Karen. ‘De steun die we kregen was hartverwarmend, maar tegelijk wilden we helemaal niet in het middelpunt van de belangstelling staan. De pijn was nog zo vers. Siemen kon het zelf ook moeilijk plaatsen.’
Behalve het overgeven tijdens de chemokuren, voelde Siemen zich niet echt vreselijk ziek. Toch woog het hele proces zwaar
Karen en Gert probeerden Siemen ook tijdens zijn ziekte zo gewoon mogelijk op te voeden. ‘Hij mocht niet meer dan de andere drie kinderen’, zegt Gert streng. ‘Alleen in het ziekenhuis weken we af van de regels. Omdat hij het eten niet echt lekker vond, kreeg hij daar wel boterhammen met choco. Maar thuis was het weer gewoon Boursin, hoor.’ De andere kinderen lieten weinig merken, maar hadden het ook moeilijk. Alle aandacht ging altijd naar Siemen, elk gesprek ging over Siemen. Bovendien maakten ze zich zelf ook zorgen over hun broertje.
Stel je maar eens voor dat die terugbetaling er niet zou zijn. Ik weet niet hoe we dat zouden kunnen bolwerken.
Choco in het ziekenhuis
gert, papa van siemen
door op het gezin. ‘We waren bijna nooit samen thuis’, zegt Karen. ‘Altijd moest er één van ons met Siemen naar het ziekenhuis.’ Omdat de andere kinderen geen aandacht zouden tekortkomen, gingen Karen en Gert anders werken. Vroeger beginnen zodat ze voor de files thuis konden zijn. Efficiënter werken ook, want overuren maken kon niet meer. ‘We leken wel een gescheiden koppel’, zegt Gert. ‘We zagen elkaar amper.’ Moeilijke tijden Gert bleef twee maanden thuis om voor zijn zoon te zorgen, maar moest toen weer aan de slag. ‘Dat vond ik toch jammer. Siemen had mij nodig, maar met een gezin van vier kun je niet zomaar een deel van je loon opgeven. Gelukkig kregen we veel steun van onze omgeving.’ Iedereen leefde mee met het gezin. Niet lang na Siemens operatie organiseerden goede vrienden een groot feest ter ere van de zieke jongen. Iedereen was aanwezig:
‘De kinderen zijn van bij het begin begeleid door een psycholoog van het ziekenhuis’, zegt Karen. ‘Ze zaten ermee, dat merkte je wel. We wilden zo eerlijk mogelijk zijn. Gaat Siemen dood? We antwoordden heel eerlijk dat we het niet wisten, maar dat we er zelf van uitgingen dat het wel weer goed zou komen.’ Dat Siemen in het verre Leuven in het ziekenhuis lag, vond Karen uiteindelijk nog een goeie zaak. ‘Zo had ik in de auto de tijd om met de andere kinderen te praten, hen voor te bereiden op wat ze zouden zien. Siemen zonder haar, Siemen aan het overgeven. Niet gemakkelijk, maar we probeerden er te zijn voor elkaar.’ Wat heet genezen? Ondertussen is Siemen genezen. ‘Genezen is een groot woord’, zegt Karen. ‘De tumor is verwijderd, de behandeling is achter de rug. We kunnen verder met ons leven. Maar je komt er niet zonder kleerscheuren vanaf, dat merken we nog elke dag.’ Siemens voet is nog niet helemaal genezen. Die sleept nog een beetje, waardoor hij moeilijker stapt. Elke dag moet hij een half uur naar
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
5
de kinesist. ‘Terwijl hij gemasseerd wordt, maakt hij z’n huiswerk’, zegt Gert. ‘Zo gebruiken we de tijd nuttig. Eigenlijk moet hij ook thuis dagelijks oefeningen doen. Maar krijg zo’n kind daar maar eens voor gemotiveerd. We proberen het wel, hoor. Oefenen, Siemen, net zoals met je trompet. Maar als het niet lukt, is dat heel frustrerend voor hem. Ach, we zien wel.’ ‘We hebben geluk gehad’, zegt Karen. ‘Op de gang waren er heel wat kinderen die er veel erger aan toe waren. Die voor een behandeling van een paar jaar stonden. Er zijn ook mensen die hun kind ondertussen verloren zijn. Ik mag er niet aan denken.’ Ondanks zijn ene voet ziet Siemen er perfect gezond uit. Hij racet door de tuin, plaagt zijn broers, haalt kattenkwaad uit en knuffelt zijn kleine zusje. ‘Hij is wat emotioneler dan vroeger’, zegt Gert. ‘Hij zal sneller om een knuffel komen vragen. Het is niet niks natuurlijk, wat hij doorgemaakt heeft.’ Het gezin heeft de draad weer opgepikt. Siemen doet aan atletiek, met een sportbrace in z’n loopschoenen. Maar ook dat komt – hopelijk – weer helemaal goed. Alleen zijn haar herinnert Gert en Karen nog aan de moeilijke periode. ‘Vroeger had hij sluik haar, nu ineens krullen. Maar hij wil niet dat we hem krullenkopje noemen. Wat gaat er toch allemaal om in dat kleine hoofdje?’ Karen en Gert zeggen dat ze zelf ook veranderd zijn door het hele gebeuren. Gert getuigt: ‘Je beseft veel beter waarvoor je leeft. Werk is ineens een pak minder belangrijk. ’s Avonds overwerken, dat doe ik tegenwoordig niet meer. Ik wil thuis zijn voor de kinderen. Het leven is meer dan werken alleen.’ De impact van een ziekte als kanker is niet te onderschatten. Onder invloed van het drama groeiden Gert en Karen dichter naar elkaar toe. ‘Ik besef nog meer hoe belangrijk het is om elkaar graag te zien’, zegt Karen. ‘Iedereen heeft zijn eigen manier om met problemen om te gaan. Op sommige momenten wou ik veel praten, terwijl Gert eerder op zichzelf terugplooide. Als koppel moet je daar weten mee om te gaan. Elkaar de ruimte geven en er toch zijn voor elkaar.’ Grootvader Jef kijkt het koppel ontroerd aan. ‘Ze hebben
Siemen (8, rechts) met zijn broertjes Quinten (10, links) en Ruben (9) en zijn zusje Anouck (4), mama Karen (35), papa Gert (40) en opa Jef (72). ‘Even verdrietig en er dan weer tegenaan, zo is onze Siemen’, zegt Karen. het goed gedaan hoor. Ik ben trots op hen, niet veel mensen zouden het hen nadoen.’ Flink prijskaartje Aan een behandeling tegen kanker hangt – hoe kan het anders – ook een flink prijskaartje vast. In totaal 40 000 euro, Karen heeft het nauwgezet bijgehouden. Gelukkig wordt het grootste deel terugbetaald door de ziekteverzekering. ‘Stel je maar eens voor dat die terugbetaling er niet zou zijn. Ik weet niet hoe we dat zouden kunnen bolwerken. Op zo’n moment wil je echt niet wakker liggen van geldkwesties.’ Omdat Karen en Gert de enorme bedragen niet zouden moeten voorschieten, werden de facturen rechtstreeks door CM betaald via de derdebetalersregeling. Zo hoefden Karen en Gert zich daar alvast niets van aan te trekken. ‘We zijn heel tevreden over de begeleiding door CM’, zegt Karen. ‘We kregen onder andere een extra vergoeding voor de verplaatsingsonkosten van en naar het ziekenhuis. De CM-consulent wees ons
daarop. Het klinkt banaal, maar de kosten lopen op, als je maandenlang op en neer rijdt naar het ziekenhuis. Op zo’n moment is elk extraatje welgekomen, zeker als je ook minder moet gaan werken.’
val. Quinten, Ruben en Anouck zijn maar wat blij dat hun broertje weer de oude is. Om te knuffelen, te sjotten, met Lego te spelen. De bange dagen zijn enkel nog een herinnering.
Ik besef nog meer hoe belangrijk het is om elkaar graag te zien
‘Het blijft wel door je hoofd spoken’, zegt Karen. ‘Als ik hem zie ravotten in de tuin, dan denk ik nog vaak aan het voorbije jaar. Het zal misschien nog slijten met de jaren, maar voorlopig zit de schrik er goed in. De dokters zeggen ons dat hij even veel kans heeft om te hervallen als gelijk welk ander kind. Maar hij moet wel om de zoveel weken op controle blijven gaan. Dat is telkens spannend, zowel voor hem als voor ons. Ik vertel het hem maar een paar dagen op voorhand, zodat hij er niet te veel mee in zijn hoofd zit. Elke keer je positief nieuws hoort, voel je je weer iets veiliger. Maar helemaal zoals vroeger, zo wordt het nooit meer.’
KAREN, MAMA van siemen
Solidariteit is belangrijk, weet opa Jef. ‘We dragen allemaal ons steentje bij. Niet alleen door voor Siemen te zorgen als hij ziek is, maar ook door een leven lang bij te dragen aan de ziekteverzekering. Vele handen maken sterk.’ Zes handen op één buik Vele handen maken sterk, dat bewijst het verhaal van de familie Pauwels in ieder ge-
6
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
De geschiedenis van de ziekteverzekering
50 jaar solidariteit De ziekteverzekering zoals we die vandaag kennen, is vijftig jaar oud, maar het verhaal begint natuurlijk al voor 1963. En het stopt niet in dat jaar. De afgelopen vijftig jaar zijn er regelmatig nieuwigheden ingevoerd. Allemaal met een doel: de solidariteit behouden en versterken. > TEKST: Dieter Herregodts
In de hitparade Cliff Richard Lucky Lips
18 januari: Zo koud is het in de winter van 1963 dat de Noordzee dichtvriest. De Elfstedentocht op 18 januari is een van de barste schaatstochten uit de geschiedenis. Van de 9 294 schaatsers die ’s ochtends bij min 18 graden aan de tocht beginnen, bereiken er slechts 69 de finish.
‘63 9 augustus 1963 Een mijlpaal in de geschiedenis van onze ziekteverzekering. De wet Leburton breidt het systeem uit naar de hele bevolking. In 1964 treden de zelfstandigen toe tot de ziekte- en invaliditeitsverzekering, in 1965 de ambtenaren. Ziekenfondsen en artsen sluiten voortaan akkoorden af over de zorgtarieven.
In de hitparade Sœur Sourire Dominique
In de hitparade Will Tura Eenzaam zonder jou
28 augustus: ‘I have a dream’. Tijdens een betoging voor rassengelijkheid in Washington houdt burgerrechtenactivist Martin Luther King een legendarische rede.
1 september: In België wordt de taalgrens definitief vastgelegd. In de hitparade Elvis Presley Return to sender
22 november: De moord op de Amerikaanse president John F. Kennedy beroert de hele wereld. Hij wordt neergeschoten tijdens een rondrit in Dallas.
1970
21 juni: Witte rook in Vaticaanstad. De kardinalen verkiezen Giovanni Battista Montini tot nieuwe paus. Hij zal als paus Paulus VI tot 1978 aan het hoofd staan van de katholieke kerk.
1906: De kleine mutualiteiten verenigen zich om een betere dienstverlening te garanderen. In 1906 vormen 57 regionale verbonden samen de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten. CM is geboren. Op dat ogenblik tellen de ziekenkassen bijna 91 000 leden.
Middeleeuwen: Solidariteit is van alle tijden. In de Middeleeuwen bestaat er al een zekere vorm van sociale zekerheid. Leden van dezelfde gilde – een belangenvereniging van mensen met hetzelfde beroep – bieden hulp als collega’s door ziekte of ouderdom niet meer kunnen werken.
Vanaf 1830: Uit de gilden ontstaan in de eerste helft van de negentiende eeuw ‘maatschappijen van onderlinge bijstand’, een soort mutualiteiten avant la lettre. De maatschappijen vragen van hun leden een bijdrage. Die verdelen ze op verschillende manieren. Zo zijn er tegemoetkomingen voor zieken, weduwen, invaliden of wezen. Soms is er een werkloosheidskas.
1960
Geboren in 1963: Goedele Liekens (21 januari), José Mourinho (26 januari), Jan Verheyen (18 maart), Luk Alloo (25 maart), Johnny Depp (9 juni), prins Laurent (19 oktober), Brad Pitt (18 december)
De nieuwe James Bond-film From Russia With Love
‘63
1945: Vroeger kon iedereen vrij kiezen of hij bij een ziekenfonds aansloot, maar vanaf nu zijn arbeiders en bedienden sowieso verzekerd tegen ziekte en invaliditeit. Het ledenaantal van CM neemt spectaculair toe. Eind 1945 staat de teller op 586 000. Het ziekenfonds biedt steeds meer aanvullende diensten aan, zoals hersteloorden of Preventieve Luchtkuren, de voorloper van Kazou. 1851: Er komt voor het eerst een wet op de maatschappijen van onderlinge bijstand. Zij kunnen nu een erkenning krijgen. De dienstverlening blijft vaak beperkt tot een daguitkering bij ziekte. Een groot succes kennen de maatschappijen nog niet.Ge– middeld tellen ze 140 leden.
1894: Een nieuwe wet versoepelt de erkenningsvoorwaarden voor mutualiteiten. Hun aantal neemt sterk toe. In 1885 zijn er 204 erkende maatschappijen, in 1895 al 734. Een aantal christelijke mutualiteiten beginnen ook de kosten voor medische zorg terug te betalen en sluiten contracten af met zorgverleners. Bron: Door zorg verbonden, een geschiedenis van de christelijke ziekenfondsen in het arrondissement Leuven, Nele Joostens
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
2011: Mensen met een laag inkomen kunnen vanaf 1 december voor 1 euro naar de huisarts. Wie recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming of het Omnio-statuut en een globaal medisch dossier heeft, betaalt bij een geconventioneerde dokter alleen nog het remgeld.
‘13
1998: Chronisch zieken die sterk afhankelijk zijn van anderen, hebben voortaan recht op een jaarlijkse tegemoetkoming, het zogenaamde zorgforfait. Later volgen er nog meer tegemoetkomingen voor zwaar zorgbehoevenden, onder andere voor incontinentiemateriaal of palliatieve zorg.
1980
2013: In ziekenhuizen zijn ereloonsupplementen in tweepersoonskamers en gemeenschappelijke kamers voortaan verboden. Artsen kunnen geen extra bedrag meer aanrekenen bovenop het basistarief voor een verstrekking.
2010
1990
1990: Een nieuwe wet omschrijft de ziekenfondsen als ‘verenigingen van natuurlijke personen met als doel het fysiek, psychisch en sociaal welzijn van hun leden te bevorderen in een geest van voorzorg, onderlinge hulp en solidariteit en dit zonder winstbejag’. Ziekenfondsen moeten om de zes jaar bestuursverkiezingen organiseren.
2007: Leden van gezinnen met een laag inkomen krijgen voortaan een hogere terugbetaling van hun ziektekosten. Het zogenaamde Omnio-statuut gaat in voege. De verhoogde tegemoetkoming voor onder meer weduwen, weduwnaars, invaliden, gepensioneerden en wezen bestaat al langer.
2000
1994: Ondanks de bescherming door de ziekteverzekering kunnen de kosten voor mensen die langdurig ziek zijn hoog oplopen. Om dat af te remmen komt er een franchise in de gezondheidszorg. Die beperkt de jaarlijkse medische kosten tot een plafondbedrag, afhankelijk van het inkomen. Het is de voorloper van de huidige maximumfactuur.
7
1998: Vanaf 1 oktober hebben we allemaal een SISkaart op zak. Dat is een beveiligde chipkaart die, onder meer bij de apotheker en in het ziekenhuis, bewijst dat we recht hebben op terugbetaling. De SIS-kaart verdwijnt begin 2014. Vanaf dan zullen die gegevens beschikbaar zijn via je elektronische identiteitskaart.
1999: Vanaf 1 mei kun je bij je huisarts een globaal medisch dossier (GMD) aanleggen. Dat dossier verzamelt alle relevante medische informatie die over jou beschikbaar is. Wie bij zijn huisarts een GMD heeft, betaalt minder remgeld.
Geboren in 1963 Acteur Herman Verbruggen over de kracht van solidariteit
‘Wat een
geniale uitvinding’ ‘Als je kindje drie maanden intensieve zorg nodig heeft, dan besef je goed wat het nut is van de ziekteverzekering.’ Acteur Herman Verbruggen (50) betaalt zijn bijdrage voor de sociale zekerheid met plezier. ‘We zien te weinig in wat een geniaLe uitvinding dat is.’ > TEKST: Dieter Herregodts > foto: stefan dewickere
Hij is geboren in 1963, precies het jaar waarin onze ziekteverzekering definitief vorm kreeg. ‘Eerlijk, daar had ik nog nooit bij stilgestaan’, geeft Herman Verbruggen, bekend van FC De Kampioenen, toe. Maar meteen ontpopt hij zich tot een vurige verdediger. ‘Je moet mensen duidelijk maken waarom solidariteit belangrijk is.’
Laat ons met de deur in huis vallen, waarom is solidariteit belangrijk?
Herman Verbruggen: ‘Omdat je in het leven soms in situaties terechtkomt die je alleen niet kunt dragen. Kijk, ik ben zelfstandige. Elk kwartaal betaal ik een bijdrage voor de sociale zekerheid. Ik weet heel goed hoeveel het systeem mij kost. Lange tijd behoorde ik tot de sponsors. Ik ben – gelukkig – nog nooit ernstig ziek geweest. De ziekteverzekering heeft aan mij nog niet veel geld moeten uitgeven. Maar in mijn gezin werden we plots wel met heel hoge ziektekosten geconfronteerd.’
Wat is er gebeurd?
‘Mijn tweede dochter, Billie, is drie maanden te vroeg geboren. Door een scheurtje in haar vruchtzak verloor mijn echtgenote al vanaf de twintigste week van haar zwangerschap vruchtwater. Omdat een foetus pas na 25 weken levensvatbaar is, heeft Petra wekenlang plat moeten liggen. Het was een bijzonder zware zwangerschap. Ons kindje moest zo lang mogelijk in haar buik blijven. Vanaf week 25 kreeg Petra spuitjes om de longen van Billie sneller te laten rijpen. Elke dag extra namen de overlevingskansen van onze dochter met 1 procent toe. Billie is uiteindelijk na 27 weken zwangerschap ter wereld gekomen. Ze woog amper 920 gram.’
Wat gaat er op dat moment door je heen?
‘We waren op het ergste voorbereid. Voor premature baby’s zijn de eerste dagen cruciaal. Op de afdeling neonatologie krijgen ze zuurstof toegediend. Dat
is zeer delicaat. Er bestaat altijd kans op hersenbeschadiging. Er zijn kindjes die het niet halen. Er zijn er die een zware handicap oplopen. Er was ons op voorhand gevraagd om daar rekening mee te houden. Door de longrijping kon Billie echter snel van het beademingstoestel. Onze dochter was een vechtertje. Ze sterkte snel aan.’
Ik kan mij voorstellen dat dat een heel intense periode is.
‘Zeker. Je hebt het gevoel dat je met je rug tegen de muur staat, maar toch moet je er blijven voor gaan. Ik herinner mij dat ik in die periode net buitenopnames had voor FC De Kampioenen. Ook al had ik er goede hoop op, het was zo complex allemaal. Ik moest er zijn voor Billie, maar ik wilde ook zo goed mogelijk voor Petra zorgen. Onze dochter is uiteindelijk drie maanden in het ziekenhuis gebleven. Pas dan was ze sterk genoeg om naar huis te komen. Het is allemaal goed gekomen met haar. Ondertussen is Billie zeven jaar.’
Heeft de vroeggeboorte van je dochter jouw beeld over de ziekteverzekering veranderd?
‘Het heeft er mij in elk geval doen over nadenken. Vroeger stond ik daar niet bij stil. Ik betaalde mijn sociale bijdragen en dat was het. Maar als je kindje zo lang intensieve zorg nodig heeft, verandert dat. Billie heeft drie maanden lang dag en nacht dokters en verpleegkundigen rondom haar gehad. En er was geavanceerde medische apparatuur nodig om
haar in leven te houden. Dat kost allemaal heel veel geld. Zonder de ziekteverzekering hadden wij dat nooit kunnen betalen. Het is op zo’n moment dat je beseft hoe belangrijk solidariteit is. Iedereen draagt bij. Op die manier krijg je een grote pot waarmee je zo’n ziektekosten kunt dragen.’
Hoe zie jij de toekomst van onze ziekteverzekering?
‘We beseffen vandaag veel te weinig hoe geniaal dat systeem is. We vinden het te evident. Ik erger er mij aan wanneer mensen misbruik maken van onze ziekteverzekering. Met een simpele verkoudheid hollen ze naar de dokter, want het kost hen toch bijna niets. De ziekteverzekering zal wel bijpassen. Zo werkt het niet natuurlijk. We moeten een beroep doen op de ziekteverzekering als het echt nodig is. Sensibiliseren is belangrijk. De mensen moeten weten dat het om solidariteit draait.’
8
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
Tien stemmen Uitdagingen in de gezondheidszorg
over de ziekteverzekering We vragen aan tien actoren uit het werkveld wat ze goed vinden aan onze ziekteverzekering (vraag 1) en wat de prioritaire opdracht is voor de toekomst (vraag 2). > TEKST: Chris van hauwaert
1. De burgers in dit land hebben de voorbije decennia kunnen genieten van een kwalitatief hoogstaande en breed toegankelijke zorg. Het budget bleef tot voor kort stijgen waardoor sectoren zoals de geestelijke gezondheidszorg, de ouderenzorg en de jeugdzorg konden ontstaan en groeien. 2. De overheid zal grote prioriteit moeten geven aan preventie-initiatieven die ook de meest kwetsbaren bereiken. Ze zal rekening moeten houden met de toenemende groep chronisch zieke mensen met een complexe en langdurige zorgvraag. Met de patiënt mee aan het stuurwiel zal de kwaliteit van de zorg zich moeten richten op de gehele kwaliteit van het leven.
Filip Babylon, Voorzitter Algemene Pharmaceutische Bond 1. Onze algemene en verplichte ziekteverzekering zorgt ervoor dat alle burgers bijdragen aan en ook zelf kunnen genieten van een solidair systeem. De toegankelijkheid tot de zorg is zeer hoog en de kwaliteit wordt als zeer goed ervaren. 2. In de toekomst moeten we deze pijlers kunnen behouden. De uitdaging is dus om de betaalbaarheid te verzekeren door het maken van doordachte keuzes en meer in te zetten op preventie. Zorgverstrekkers moeten hierbij meer en beter samenwerken in de zorg voor hun patiënten. Als apothekers willen we graag in dit zorgteam meewerken door de patiënten te begeleiden in hun geneesmiddelengebruik.
Laurette Onkelinx, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
Luc Van Gorp, voorzitter Wit-Gele Kruis Vlaanderen
1. Onze ziekteverzekering is goed omdat ze gebaseerd is op solidariteit en een gelijkwaardige bejegening voor alle mensen garandeert. Ze zorgt ervoor dat iedereen kan rekenen op een toegankelijke, betaalbare en kwaliteitsvolle gezondheidszorg. De zwaksten worden niet vergeten. 2. Ze moet ervoor zorgen dat gezondheidszorg voor iedereen betaalbaar en toegankelijk blijft. Hierbij zullen maatschappelijke keuzes gemaakt moeten worden: verantwoordelijkheid versus kostendruk. Naast keuzes vanuit een economische logica moeten ook maatschappelijk verantwoorde keuzes gemaakt worden vanuit een nieuw open ethisch keuzemodel dat gericht blijft op de basisprincipes van de solidariteit.
reporters
Inge Vervotte, voorzitter dagelijks bestuur zorgvoorzieningengroep Emmaüs
1. Dankzij ons overlegmodel en het optreden van de ziekenfondsen hebben we in België een reeks mechanismen ontwikkeld waardoor we de zorg toegankelijker kunnen maken. Ik denk bijvoorbeeld aan de maximumfactuur (MAF), waardoor we de jaarlijkse kosten ten laste van de patiënt tot een maximumbedrag kunnen beperken, afhankelijk van zijn gezinsinkomen. 2. De vergrijzing zal een grote weerslag hebben op de financiering van ons sociaal model en dus ook de gezondheidszorg. We mogen dat probleem niet aanpakken door voor gemakkelijkheidsoplossingen te kiezen die de grondslag van ons systeem in vraag stellen, namelijk een kwaliteitsvol zorgaanbod binnen het bereik van iedereen.
1. De solidariteit: iedereen betaalt een bijdrage naar draagkracht. De universaliteit: het systeem is toegankelijk voor alle burgers. Dit in tegenstelling tot veel andere landen waar naast de openbare zorg de private zorg enkel toegankelijk is voor meer gegoeden. 2. De hervorming naar een gezondheidsverzekering. De overheid formuleert gezondheidsdoelstellingen, zorgverleners en patiënten worden via de juiste financiële prikkels gestimuleerd om die doelstellingen te halen. Door een duidelijk verwachtingspatroon en de responsabilisering van de actoren worden de overheidsmiddelen optimaal besteed en wordt de dreiging van een tweesporenbeleid afgewend.
Stefaan Hanson, directeur Verbond van Vlaamse Tandartsen 1. De ziekteverzekering is een jonge vijftige r d ie ge ko e s terd moet worden: ze staat voor solidariteit en betaalbare kwalitatieve zorg. Het unieke conventiesysteem zorgt ervoor dat er een gezond evenwicht bestaat tussen tariefzekerheid en vrije honoraria, waardoor de optimale mix tussen prijs en kwaliteit blijvend gestimuleerd wordt. 2. De prioritaire opdracht voor de toekomst is het systeem betaalbaar te houden. Zorg die noodzakelijk is voor gezondheid en welzijn moet in solidariteit goed terugbetaald worden. Comfortbehandelingen kunnen individueel verzekerd worden. Het systeem kan mogelijk gered worden door meer nadruk op preventie en burgers die hun verantwoordelijkheid nemen.
Bert Aertgeerts, huisarts, diensthoofd huisartsgeneeskunde KU Leuven 1 en 2. Ondanks het verplichte solidariteitsprincipe zien we een groeiende gezondheidskloof ontstaan onder meer gebaseerd op sociale achtergrond. Patiënten en de eerste lijn moeten een belangrijke inbreng krijgen in het overleg tussen zorgverzekeraars en zorgverleners. De financiering van de ziekenhuizen en de ambulante zorg zal moeten herbekeken worden als men het grote verschil in de waardering van klinische en technische prestaties wil oplossen. Ten slotte moet kwaliteit van zorg en veiligheid van patiënten de topprioriteit worden van onze gezondheidszorg. Wetenschappelijk onderbouwde bevindingen moeten de leidraad worden tot terugbetaling van geneesmiddelen en therapieën.
Catherine Rutten, afgevaardigd bestuurder Pharma.be 1. De ziekteverzekering rust op de solidariteit van de gezonde personen met degenen die door ziekte worden getroffen. Een mooier voorbeeld van sociale bekommernis en georganiseerde maatschappelijke solidariteit is moeilijk denkbaar. Vandaag opent de ziekteverzekering toegang tot gezondheidszorg van grote kwaliteit voor iedereen. De maatschappelijke dimensie daarvan is immens. 2. De welvaart van de samenleving groeit vandaag slechts matig, tussen 0 en 1 procent, het is dus onvermijdelijk om de financieringsbehoefte van de ziekteverzekering daaraan aan te passen. Dat vergt hogere doelmatigheid of gedifferentieerde toegang.
Magda Vermeulen, voorzitter Nationaal Verbond van Verpleegkundigen en Vroedvrouwen 1. Het solidariteitsprincipe en het recht op gezondheid zijn het centrale uitgangspunt. Als verpleegkundigen en vroedvrouwen vinden we het belangrijk dat onze gezondheidsbevorderende kwaliteiten erkend worden en dat verpleegkundige zorg opgenomen is onder meer in de maximumfactuur. 2. Er zal veel aandacht moeten gaan naar preventie en educatie bij de steeds toenemende groep van chronische zorgvragers met aandacht voor onderconsumptie van zorg bij kwetsbare mensen en overconsumptie bij andere. Mantelzorgers hebben op alle vlakken ondersteuning nodig zodat de combinatie gezin, werk en zorg haalbaar blijft.
Jo De Cock, admin.-gen. Rijksinstituut ziekte- en invaliditeitsverzekering 1. De drie kritische succesfactoren zijn de brede toegankelijkheid en ruime bescherming van de verzekering, het uitgebreide aanbod van therapeutische mogelijkheden en de betrokkenheid van de verschillende partners via een overlegmodel. 2. Solidariteit en billijkheid moeten een ijkpunt blijven. Een aantal aanpassingen zullen onvermijdelijk zijn zoals de realisatie van transparante financieringsmechanismen met prikkels voor kwaliteit en efficiëntie, het vinden van innovatieve antwoorden op de vergrijzing, het aanpassen van het zorglandschap aan de behoeften van de chronisch zieke en het verder moderniseren van de administratieve organisatie.
DE CENTEN VAN DE ZIEKTEVERZEKERING
Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder Zorgnet Vlaanderen
9
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
Waar gaat jouw geld naartoe?
4,7
procent van jouw brutoloon gaat naar ziekte- en invaliditeitsverzekering
Al die bijdragen samen, ook van de sociale bijdragen van zelfstandigen, zorgen voor 54 procent van de totale pot van de ziekteverzekering.
54%
De overheid komt tussen voor 22 procent.
24%
24 procent komt van de inkomsten op BTW die je betaalt op goederen die je aankoopt zoals voeding, elektronica, ...
22%
ZO INVESTEREN WE ELK JAAR
32 MILJARD EURO IN ONZE ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING
VOOR ELKE
100 EURO IN DE VERZEKERING GAAT ER:
€1 voor de maximumfactuur in de gezondheidszorg
20 euro
naar de uitbetaling van uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid
13 euro
naar de terugbetaling van geneesmiddelen
€1 naar de terugbetaling van kosten bandagisten en orthopedisten
20 euro
naar de terugbetaling van dokterskosten
€4
naar diversen (logopedie, opticiens,...)
€8
€2
€3
naar de ouderenzorg
17 euro
voor nierdialyse
naar de terugbetaling van kosten voor tandartsen
€8
naar de kosten bij de kinesist
€1
naar de kosten voor thuisverpleging
€2
naar de terugbetaling van kosten voor ziekenhuisverblijf
naar de kosten bij de kinesist
MET ALS RESULTAAT: (België, jaarlijks)
32 miljoen
consultaties bij de dokter
561 000 Belgen krij-
5 miljoen opnames in het ziekenhuis van gemiddeld
5 dagen
gen thuisverpleging
de Belg betaalt gemiddeld zelf maar procent van de prijs voor voorgeschreven geneesmiddelen
15
de ziekteverzekering betaalt gemiddeld procent terug van kosten die patiënten hebben bij de dokter
75
10
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
Onze lezers in debat met CM-voorzitter Marc Justaert
‘Zo zien wij de ziekteverzekering’ Hoe moet het verder met onze ziekteverzekering? Onze lezers liggen er duidelijk wakker van en stuurden ons een pak vragen en bemerkingen door. Negen CM-leden gingen de uitdaging aan en schoven aan tafel met CM-voorzitter Marc Justaert. ‘Minister Onkelinx had hier veel van kunnen opsteken’, merkte Maurice achteraf op. > TEKST: Nele Verheye en Dieter Herregodts > FOTO’S: Stefan DEwickere
3
hoog, een evenementencentrum met een schitterend zicht op de stad Leuven. Dat is vandaag het decor voor een bijzondere ontmoeting. De hoofdrolspelers? CM-leden Jan, Maurice, Marc, Roger, Loes, Cindy, Rosette, Lie en Michael. Zij gaan in debat met Marc Justaert (links op de foto), al twintig jaar voorzitter van CM. Taboes zijn er niet. Tussen de gebakken kwartel, de zeebaars met risotto en de crumble van appel, vijg en speculaas stellen zij hun prangende vragen.
Welk beleid voert CM op het gebied van arbeidsongeschiktheid door psychische problemen? Jan Neven: ‘Ik werk als kaakchirurg, maar volg uit interesse nog een opleiding verzekeringsgeneeskunde. Tijdens een stage bij de overheid schokte het mij hoeveel mensen langdurig thuis zitten met een burnout of depressie. Het is een maatschappelijk probleem dat enorme proporties aanneemt. Wat doet CM daarmee?’
Marc Justaert: ‘Enerzijds willen we psychische problemen voorkomen door te ijveren voor een betere balans tussen werk en vrije tijd. Met preventieprojecten zoals Pluk je geluk bereiken we heel wat mensen. Anderzijds werken we ook rond de behandeling van psychische problemen. We bieden onze leden de internetcursus Kleur je leven en voorzien een extra terugbetaling voor psychotherapie.’
Moeten wij ons zorgen maken over onze ziekteverzekering? Maurice De Raeve: ‘Als we naar het nieuws luisteren, gaat het steeds over besparingen, ook in de gezondheidszorg. Ik ben daar ongerust over. Wat gaat er gebeuren met de ziekteverzekering? Zullen wij op den duur niet anders kunnen dan een private verzekering af te sluiten?’ Marc Justaert: ‘Op dat vlak ben ik optimistisch. De kosten voor gezondheidszorg zijn ongelijk gespreid. Ze nemen toe naarmate mensen ouder worden. Om het systeem overeind te houden heb je een sterke solidariteit nodig. Via private verzekeraars is dat niet realiseerbaar. Maar besparingen zullen zeker nodig zijn. Dat kan bijvoorbeeld op het aantal ziekenhuisbedden. En artsen schrijven nog altijd te veel geneesmiddelen voor.’ Krijgen we de kosten voor gezondheidszorg nog onder controle? Marc Detremmerie: ‘De kosten voor gezondheidszorg rijzen de pan uit, terwijl het financieel zeer onzekere tijden zijn. Zou CM niet nog meer kunnen doen om dat fenomeen onder controle te krijgen? Zonder te beknibbelen op
¬ hoe gaat het met u? BIOGRAFIE
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
wel alternatieve financiering via de BTW-inkomsten.’ Gaan we te vroeg naar het rusthuis? Loes Verleyen: ‘In de krant las ik dat u zorgbehoevenden langer thuis wil laten wonen. Sommige mensen zouden zelfs te snel naar het rusthuis gaan. Mijn ervaring als thuisverpleegkundige is net dat mensen eerder te lang thuis blijven en te laat aan de alarmbel trekken.’ Marc Justaert: ‘Veel mensen gaan inderdaad pas naar het rusthuis als het echt niet anders meer kan. Toch bewijzen de cijfers – en dat tot onze grote verbazing – dat sommige mensen al naar het rusthuis gaan terwijl ze nog niet zorgbehoevend zijn. Waarschijnlijk omdat ze geen familie in de buurt hebben of zich eenzaam voelen. Voor die mensen moeten er andere en betere oplossingen komen: goed uitgebouwde thuiszorg, dagbesteding, hulp aan huis, bezoekjes door vrijwilligers.’ Wat doet CM voor ouders van kinderen met een handicap? dingen die echt belangrijk zijn?’ Marc Justaert: ‘De gezondheidszorg staat onder druk, dat klopt. Als CM denken we dat besparingen zonder kwaliteitsverlies mogelijk zijn. We willen bijvoorbeeld de behandeling van weinig voorkomende aandoeningen gecentraliseerd zien in gespecialiseerde ziekenhuizen. En we moedigen de woonzorgcentra aan om net zoals de ziekenhuizen medicijnen in het groot aan te kopen, in plaats van in individuele verpakkingen. Alle beetjes helpen, zeker in economisch moeilijke tijden.’ Wij staan een deel van ons loon af om de ziekteverzekering te financieren. Is dat nog van deze tijd? Roger Jacob: ‘Medische verzorging is een basisrecht. Elke burger moet er kunnen van genieten. Dan is het toch veel logischer om de ziekteverzekering te financieren via de belastingen. Nu dragen alleen mensen die werken bij.’ Marc Justaert: ‘Dat we de ziekteverzekering financieren vanuit arbeid is historisch gegroeid. Dat is niet echt een probleem. De regeling is in de loop der tijden verruimd zodat vandaag zo goed als iedereen terugbetaling krijgt van zijn ziektekosten, ook mensen die moeten rondkomen met een leefloon. Een verschuiving van arbeid naar een algemene belasting ligt niet voor de hand. Voor een stuk is er
Cindy Symons: ‘Onze jongste dochter (7) heeft een mentale handicap. Wij kiezen er bewust voor om haar thuis op te vangen. Dat is niet evident. Er is niet genoeg geld voor de ondersteuning van gehandicaptenzorg. Heel vaak zijn er wachtlijsten om hulp te krijgen.’ Marc Justaert: ‘CM gelooft in de kracht van mantelzorgers, maar wij beseffen dat het niet altijd evident is om de juiste ondersteuning te krijgen. Onze dienst Maatschappelijk Werk probeert zoveel mogelijk te helpen. Wij kijken waar de noden zijn, op welke tegemoetkomingen mensen recht hebben en welke voorzieningen en diensten we kunnen inschakelen. Om mantelzorgers te ontlasten hebben wij Oppas+ opgericht. Dat is een oppasdienst voor kinderen en jongeren met een handicap of een chronische ziekte.’ Waarom is een ziekenhuisfactuur zo ingewikkeld? Rosette Prikken: ‘Onlangs werd ik een paar dagen opgenomen in het ziekenhuis. Ik moest papieren tekenen waar ik niets van begreep, het liefst zo snel mogelijk. De factuur achteraf was ook erg onduidelijk. Hoe weet ik of alles klopt en of ik de juiste prijs betaal?’ Marc Justaert: ‘Je kunt de factuur altijd ter controle voorleggen aan de CM-consulent. Als je zeker wil zijn dat daar de nodige tijd
voor is, dan maak je het best op voorhand een afspraak. CM is momenteel bezig met onderhandelingen om de opnameverklaring en de ziekenhuisfactuur eenvoudiger te maken. Met de tarieven van onze eigen hospitalisatieverzekering proberen we het aanrekenbeleid van de ziekenhuizen te beïnvloeden. Als belangrijke speler in de gezondheidszorg hebben we een grote verantwoordelijkheid, die we niet uit de weg willen gaan.’ Op welke manier probeert CM kansarmen te bereiken? Lie Lauwers: ‘Ik werk voor een lokaal bestuur en merk elke dag hoe moeilijk het is om met je informatie kansarmen te bereiken. Zij kunnen nochtans heel veel opsteken van preventiecampagnes. Zij hebben ook het meest nood aan bepaalde tegemoetkomingen, maar vaak vinden zij de weg niet.’ Marc Justaert: ‘Dat klopt. Uit een recente CM-studie is gebleken dat mensen met een leefloon bijvoorbeeld maar de helft zo vaak naar de tandarts gaan voor een preventief tandonderzoek. Er bestaan nochtans heel wat tegemoetkomingen om gezondheidszorg ook voor hen toegankelijk te houden. Waarom zouden scholen daar niet meer aandacht aan kunnen besteden? Als ziekenfonds pleiten wij ook voor een verdere automatisering van de rechten voor mensen uit sociale categorieën.’ Hoe kom ik te weten welke dokter de beste is? Michaël Dirckx: ‘Onlangs ben ik verhuisd naar Brussel. Ik ben op zoek naar een goede huisarts, maar hoe vind ik die? Via de CM-site kwam ik al te weten welke artsen in mijn buurt geconventioneerd zijn. Dat is een goed begin, maar kan er niet nog meer informatie vrijgegeven worden?’ Marc Justaert: ‘Kwaliteit en betaalbaarheid van gezondheidszorg zijn erg belangrijk voor ons. Maar wat van iemand een goede arts maakt, is niet zomaar in cijfers te vatten. We plegen voortdurend overleg met de artsen en proberen met hen goede akkoorden af te sluiten. Ook met de Vlaamse overheid werken we samen, onder andere op het gebied van de kwaliteit van de ziekenhuizen. Pas als we helemaal zeker zijn van ons stuk, gaan we over tot de publicatie van ons cijfermateriaal, zoals onlangs over de behandeling van slokdarmkanker.’
11
Jan Neven (39), Heverlee Kaakchirurg, geïnteresseerd in de financiering van gezondheidszorg ‘Soms kan ik een behandeling niet uitvoeren omdat de patiënt geen geld heeft om ze te betalen.’ Maurice De Raeve (69), Hasselt Gepensioneerd vakbondssecre taris, heeft zich zijn hele carrière ingezet voor de grensarbeiders ‘Al mijn hele leven kom ik op voor mensen. ’ Marc Detremmerie (63), Kortrijk Gepensioneerd leraar economie aan de hogeschool, kwam na een val, toen hij vier jaar oud was, in een rolstoel terecht ‘Ik vraag me af hoe we met beperkte middelen de zorg zo goed mogelijk kunnen organiseren.’ Roger Jacob (66), Mechelen Gepensioneerd ingenieur, stond mee aan de wieg van het wijk gezondheidscentrum in Mechelen ‘Na mijn pensioen wilde ik iets zinvols doen.’ Loes Verleyen (51), Dendermonde Thuisverpleegkundige, wil weten of een rusthuis nog betaalbaar zal zijn ‘Ik word later een moeilijke patiënt, dat weet ik nu al.’ Cindy Symons (37), Bonheiden Docente verpleegkunde, mama van drie kindjes, dochter Mariken (7) heeft een mentale handicap ‘Wij willen zelf voor onze dochter zorgen, ondanks de moeilijkheden en de praktische problemen die dat met zich meebrengt.’ Rosette Prikken (70), Dilsen Gepensioneerd kassierster, zit in met mensen die het financieel moeilijk hebben ‘Tijdens mijn carrière zag ik op het einde van de maand mensen vaak boodschappen terugleggen in het rek, omdat ze het niet konden betalen: schrijnend.’ Lie Lauwers (45), Zonhoven Webmaster voor de Limburgse gemeente Houthalen-Helchteren ‘Ik vind het bijzonder aangenaam om vast te stellen dat de voorzitter van CM rechtstreeks communiceert met zijn leden.’ Michaël Dirckx (25), Brussel Advocaat, komt uit een politiek nest, vindt dat er meer informa tie beschikbaar moet zijn over artsen en zorgverleners ‘Tegenwoordig is alles te vinden op het internet, waarom is er dan zo weinig informatie beschikbaar over artsen en ziekenhuizen?’
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
bristolpound.org
12
¬ onze samenleving
internationale top ‘ecocity’ droomt en denkt na over duurzaamheid
Hoe maak je zelf jouw stad
duurzaam en leefbaar?
De Engelse stad Bristol heeft een eigen munt: het Bristol Pound. Hiermee willen de inwoners een andere, meer duurzame en lokale economie een duw in de rug geven. En in de Canadese stad Halifax doorbraken buurtbewoners het sociaal isolement. Het zijn twee projecten van de honderden die op de internationale top ‘Ecocity 2013’ werden voorgesteld. > TEKST: Hilde Pauwels
E
r is geen twijfel meer mogelijk: de mens is met 95 procent zekerheid de belangrijkste oorzaak van de klimaatverandering. Dat toonde het jongste klimaatrapport van de Verenigde Naties aan, dat vorige vrijdag in Stockholm voorgesteld werd. Op hetzelfde moment vond in het Franse Nantes de internationale top ‘Ecocity 2013’
plaats. Die is aan zijn tiende editie toe en werd voor het eerst in Europa georganiseerd, onder meer door de Verenigde Naties. Vertegenwoordigers van steden, organisaties, ondernemingen en burgerbewegingen wereldwijd stelden er projecten voor, gericht op een duurzame en leefbare stad. Enkele voorbeelden: autovrije steden, bussen die rijden op biogas, het versterken van
de aanwezige biodiversiteit, woningen die voor hun energie en water volledig zelfstandig zijn… Eigen munt In verschillende steden wereldwijd lopen er experimenten met een nieuwe, eigen munteenheid. Soms gebruiken burgers die nieu-
we munt in hun buurt, om individuele diensten uit te wisselen met elkaar. De munt heeft dan een onderling afgesproken waarde. Maar er zijn ook steden die op grotere schaal een alternatief betaalmiddel invoeren, zoals het Engelse Bristol. ‘We hebben onze eigen munt, het Bristol Pound’, vertelt Mark Burton. Als bezorgde en verontwaardigde burger ligt hij samen met andere inwoners mee aan de basis van de nieuwe munt. Lokale producten Het Bristol Pound heeft dezelfde waarde als het Britse pond, maar je kunt het alleen in Bristol en nabije omgeving gebruiken. ‘Onze munt heeft een vaste waarde. En dat is belangrijk, want het biedt financiële zekerheid. Het grote verschil met het klassieke geld is dat wij niet naar winst streven. Het geld blijft in de stad. Als je boodschappen doet bij een grote winkelketen, gaat amper tien procent van het bedrag naar de plaatselijke gemeenschap. Maar wanneer je lokale producten koopt, werk je mee aan duurzaamheid en versterk je het economische weefsel. Dat kan dus op termijn plaatselijk ook jobs opleveren. We vinden duurzaamheid belangrijk.
Links: In het Engelse Bristol kunnen bewoners betalen met een eigen, nieuwe munt. Burgemeester George Ferguson is een enthousiast gebruiker en betaalt een ballonvaartje met het Bristol Pound. Rechts: Buurtbewoners in de Canadese stad Halifax verbeelden in een straatschilderij hun dromen over een leefbare buurt.
KNIPSELS
¬ onze samenleving
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
13
K
Dag van de Leerkracht Honderden scholen in Vlaanderen luiden vandaag de schoolbel extra hard, naar aanleiding van de Internationale Dag van de Leerkracht op 5 oktober. Met de actie ‘Safed by the bell’ vragen zij aandacht voor de miljoenen kinderen en jongeren die zelden of nooit de schoolbel horen rinkelen en voor leerkrachten wereldwijd die, vaak in moeilijke omstandigheden, het beste van zichzelf geven. Ook vandaag zullen leerkrachten in heel Vlaanderen en Brussel van een heerlijke chocolade-bananentaart smullen. Het blad Klasse riep namelijk alle ouders op om de meester of juf van hun kind te verwennen met deze lekkere taart naar een recept van topchef Sofie Dumont.
Procura vzw Vorming begrotingsbeleid De wet verplicht verenigingen om een begroting op te stellen. Maar een begroting is ook een belangrijk onderdeel van een financieel beleid. Wat ga je het volgende boekjaar doen en is het financieel haalbaar?
Straatschilderij
thecolab.info
Co*Lab stelde vast dat er een zekere moedeloosheid heerste. De bewoners hadden het gevoel dat het niets uithaalde als ze iets ondernamen. ‘We peilden naar hun dromen: hoe ze hun leven zagen en hoe ze de buurt zouden willen veranderen. Ook betrokken we er de lokale school bij, want kinderen hebben zeker een mening over hun buurt.’
Zo willen we de lokale economie versterken. En dat betekent dus dat je de lange productielijnen bant. Want die vergen transport en veroorzaken meer uitstoot van vervuilende gassen.’ Stadsbelasting De alternatieve munt bestaat nu een jaar en kent veel succes. Momenteel zijn zowat 290 000 Britse ponden omgezet in Bristol Pounds. De initiatiefnemers werken hiervoor samen met een plaatselijke coöperatieve bank, Bristol Credit Union. De bank maakt ook elektronisch betaalverkeer met de alternatieve munt mogelijk. Zo’n 1 300 inwoners en 600 handelaars maken daar gebruik van. ‘Ook het stadsbestuur stapte mee in het verhaal. Wie dat wil, kan de stadsbelasting in Bristol Pounds betalen. We hameren erop dat daarmee lokale duurzame projecten worden gefinancierd. We bereikten ook een overeenkomst met bussen van het openbaar vervoer. Momenteel aanvaardt 90 procent van de vervoersmaatschappijen de lokale munt’, aldus Mark Burton. Identiteit Wat meespeelde in het succes, is dat de initiatiefnemers snel van start gingen om te laten zien dat het kan werken. ‘We ont-
wierpen een mooi ogend geldbiljet, waarmee gebruikers graag uitpakken. Het biljet versterkt het identiteitsgevoel en leidt tot sociale contacten. Het doet mensen ook nadenken over wat geld is, wat ermee gebeurt en waarvoor hun belastingen dienen. Met een alternatieve munt ga je uit van de rijkdom die een lokale gemeenschap te bieden heeft. Als je het zo bekijkt, is geld een middel om initiatieven mogelijk te maken, en niet iets om steeds maar meer van te willen hebben.’ Leefbaarheid Bij het overgangsproces naar duurzame steden staat leefbaarheid voorop. Dat vraagt niet alleen een gezondere omgeving, maar ook meer sociale betrokkenheid. In de Canadese stad Halifax ging Co*Lab aan de slag, een collectief van sociale ondernemers dat zich onder meer toelegt op stadsontwikkeling. ‘In Halifax werkten we in een wijk waar oudere mensen steeds minder op straat durfden te komen’, vertelt Sophia Horwitz van Co*Lab. ‘Het drukke verkeer speelde hen parten, zo luidde het. Maar er bleek meer aan de hand. We gingen van deur tot deur en praatten met hen. Dat maakte duidelijk dat er ook een groot sociaal isolement was.’
Er waren vaak overlegmomenten, waarbij bewoners iets konden meebrengen dat ze lekker vonden. Na acht maanden voorbereiding mondde dit uit in een project waarbij de straat voor één dag helemaal van de buurt was. De bewoners kleurden samen een straatschilderij in dat hun dromen liet zien: een moestuin, een ijsjesverkoper enzovoort. Op die dag was er ook ruimte voor gezelschapsspelletjes, bowling en circus. Onmoetingen ‘Het project leidde tot veel ontmoetingen. Buurtbewoners leerden elkaar kennen en praatten over hoe zij de wijk zagen. We werkten met kleine groepjes, om de drempel te verlagen. Kleine zaken zijn heel belangrijk. Zo moet je een sfeer creëren waarin iedereen het gevoel heeft dat hij kan bijdragen aan verandering. De meningen liepen soms uiteen, en dat mag je laten zien. De afwerking is belangrijk: een mooie uitnodiging, een verwelkoming met hapjes en een feestelijke afsluiter. De bewoners lanceerden ideeën over het gebruik van de openbare ruimte die een straat toch wel is, en waar nu alleen autoverkeer kan. Die vraag hadden we niet opgelegd, het kwam vanzelf. Om hun isolement te doorbreken, was het belangrijk hen iets aan te reiken waarin ze weer konden geloven en dat ze samen konden doen.’
17 en 24 oktober, 10 tot 17 uur, Aeropolis I, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel Prijs leden: 255 euro, niet-leden: 320 euro www.procura.be of 02 246 37 60
Forum over crisis en jongeren Op 22 oktober organiseert de Kinderrechtencoalitie, samen met Uit De Marge en de Hogeschool PXL, een open forum in Hasselt over de impact van de crisis op kinderen en jongeren. Eerst vertellen drie experts over de sociaal-economische situatie en vooruitzichten, de onderwijssituatie en de impact van langdurige werkloosheid op kinderen en jongeren. Daarna worden beleidsaanbevelingen opgesteld in drie thematische werkgroepen (werk, onderwijs, leefwereld).
22 oktober, 9.30 tot 17 uur, Hogeschool PXL, PXL-Congress, Elfde-Liniestraat 23 (gebouw D), 3500 Hasselt. Prijs: 35 euro Inschrijven via www.kinderrechtencoalitie.be. Info: 09 225 90 25
Wie wint de Gastvrije Award? Dit voorjaar ging Vluchtelingenwerk Vlaanderen op zoek naar gastvrije initiatieven. Dat zijn initiatieven die bijdragen tot de bescherming, opvang en integratie van asielzoekers en vluchtelingen. Het kan gaan om een soepbedeling, een praatgroep, een naaisalon… Tot 19 november kun je op onderstaande site stemmen op jouw favoriete ‘gastvrij’ initiatief. Het initiatief met de meeste stemmen wint een Gastvrije Award en 1 000 euro.
www.gastvrijegemeente.be
V
ACV BIE pensioenfiche & legitimatiekaart voor bouwvakkers
Pensioenfiche Vanaf 14 oktober ontvangen alle bouwvakkers een fiche over hun aanvullend pensioen (Plan Construo).
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
VAKBONDIG
14
¬ uw job, ons werk
Wat staat er op de fiche? 1. Een overzicht van de stortingen op je individuele aanvullende pensioenrekening voor 2012. Deze bedragen zijn berekend op basis van je loon in 2012 en je sectoranciënniteit (op basis van het aantal legitimatie- of vorstkaarten). 2. De totale waarde van je individuele rekening op 31 december 2012. 3. Informatie over voordelen bij pensioen, wat je moet doen bij overlijden, wat je kunt doen als je de sector verlaat. Legitimatiekaart Samen met de pensioenfiche krijg je een legitimatiekaart 2013-2014. Hierop vind je een overzicht van gepresteerde en gelijkgestelde dagen voor 2012. De kaart bepaalt of je een bijkomende werkloosheidsvergoeding krijgt gedurende zestig dagen wanneer je volledig of tijdelijk werkloos bent. Bezit je voldoende kaarten? Dan heb je recht op vergoedingen zoals brugpensioen, begeleidende maatregelen, vakantiegeld invaliden en promotievergoeding. Scheur de groene kaart af en bewaar ze goed.
Meer info? Contacteer je regionaal beroepsverbond van ACV bouwindustrie & energie of het ACVdienstencentrum. Chemiebedrijf sluit 320 arbeiders buiten met betonblokken
Vacature SERV De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) zoekt een medewerker Economie voor de studiedienst (onbepaalde duur, Brussel). Hij of zij ondersteunt het overleg van de SERV-partners in economische thema’s en doet beleidsrelevant en wetenschappelijk onderbouwd studiewerk. Heb je een master (Toegepaste) Economische Wetenschappen, Han delsingenieur of Handelswetenschappen? Solliciteer dan voor 11 oktober.
‘Dallas dicteert
wat er moet gebeuren’ 320 Canadese arbeiders mogen al meer dan drie maanden hun fabriek niet meer binnen. Omdat het overleg over nieuwe arbeidsvoorwaarden niet vlotte, vond de directie van chemiereus
www.serv.be of 02 209 01 11
Kronos er niet beter op dan de werknemers buiten te sluiten. Door die zogenaamde lock-out moeten honderden mensen zien te overleven zonder loon.
Opleiding voor arbeiders land- en tuinbouw EDUplus, het vormingsfonds voor arbeiders in de landen tuinbouw, heeft een nieuwe brochure over alle gratis vormingen die het organiseert. In u+ r het aanbod zitten onder ed Opleidingen voo werknemers uitoren ene sect gro de andere ‘werken met de kettingzaag’, ‘aanleggen van daktuinen’ en ‘bereiden van ambachtelijke zuivelproducten’.
> TEKST: Lieve Van den Bulck - Jan Maertens
I
014
Aanbod 2013-2 e_2013-2014.indd
Edu_Plus_brochur
Info op www.eduplus.be of 09 245 28 40.
1
4/07/13 10:39
n Varennes, een stadje vlakbij Montréal, zorgen vierhonderd werknemers in de fabriek van Kronos voor de productie van titaandioxide. Dat product wordt gebruikt om onder andere verf mee te maken. Maar sinds drie maanden draait de band op een laag pitje. Want de multinational, met ook vestigingen in België, Duitsland, Noorwegen en de Verenigde Staten, heeft op 13 juni zelf zijn werknemers buitengesloten. Die donderdag hadden de 320 werknemers
die aangesloten zijn bij de vakbond een stemming gehouden. Inzet van de stemming was of ze een ultiem voorstel van de directie zouden aanvaarden voor een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Elke vier jaar wordt daarover onderhandeld. De directie van Kronos wil nu drastisch ingrijpen in de arbeidsvoorwaarden. Ze wil massaal gaan werken met onderaannemers, voor activiteiten als het onderhoud van de gebouwen, de schoonmaak en de administratie. Daardoor wordt één derde van de jobs bedreigd. ‘Als we deze
arbeidsovereenkomst ondertekenen, kan ik niet meer in de spiegel kijken’, verduidelijkte een arbeider in een Canadese krant. ‘Ik weet dat er dan collega’s zijn die hun werk gaan verliezen.’ Bovendien wil Kronos de pensioenregeling hervormen naar een veel minder voordelige regeling. De directie wil bovendien ook de syndicale rechten van de zes vakbondsvertegenwoordigers afbouwen. Daardoor wordt de positie van de werknemers om te onderhandelen veel zwakker.
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
Links: De Canadese arbeiders van Kronos willen niet dat één derde van de jobs uitbesteed wordt. Rechts: Betonblokken voor de ingang houden de werknemers van Kronos buiten sinds 13 juni.
‘Er is de laatste vijftig jaar nooit een probleem geweest met Kronos in Varennes’, benadrukt Enault. ‘Sinds vorig jaar komen de bevelen uit de hoofdzetel in Dallas. Toen is de ellende begonnen. Kronos is een winstgevend bedrijf, geen onderneming in moeilijkheden. Daarom is het onrechtvaardig dat de directie zo’n sterke toegevingen eist. Maar de directie in Dallas wil nog meer winst. Het bedrijf verdient veel geld met een product waar veel vraag naar is. De directie in de Verenigde Staten wil de arbeidsvoorwaarden beperken. Het is Dallas dat dicteert wat er moet gebeuren.’ ‘De directie wil nu al maandenlang niet onderhandelen over sociale thema’s. Dat is symbolisch. Als we ons nu niet verzetten, is dat het einde van sociaal overleg in Québec en elders’, vindt Enault. Vanaf 11 oktober komen er nieuwe pogingen tot overleg. Die waren er al, tot nu toe zonder resultaat. ‘Wij waren bereid om toegevingen te doen, maar de directie niet. Zij wil de maatregelen opleggen zonder overleg en zonder ook maar iets toe te geven.’ Steun uit Gent
De uitslag van de stemming was duidelijk: 93 procent van de werknemers wilde niet akkoord gaan met deze voorstellen. ‘Normaal gezien proberen beide partijen een compromis te vinden tussen elkaars eisenbundels’, verduidelijkt François Enault, de Canadese vakbondssecretaris die de onderhandelingen voert in het bedrijf. ‘Maar deze keer ging het fout. De directie arriveerde met haar eisen, die ze boudweg wilde opleggen.’ Betonblokken Wat na de afkeuring van het voorstel gebeurde, was een complete verrassing voor de arbeiders: de directie sloot de fabriek af. Veiligheidsagenten zorgden ervoor dat de werknemers na de stemming het gebouw moesten verlaten. Voor de ingang werden betonblokken geplaatst. ‘Kronos verhindert iedereen die bij de vakbond is om te werken. De productie is niet helemaal stilgelegd: negentig mensen, vooral kaderleden en een handvol niet-aangesloten werknemers, mogen verder blijven werken.’ Intussen proberen 320 werknemers te overleven zonder loon. ‘De moraal is goed, maar voor sommigen is het moeilijk. De enige inkomsten die ze hebben, is de 240 dollar syndicale vergoeding per week die ze krijgen. Ter vergelijking: een normaal
inkomen in Canada bedraagt ongeveer 1 000 dollar per week. De mensen leven van wat ze nog gespaard hadden.’ De sfeer in het sociaal conflict is ijzig koud: de directie weigert enige mededeling te doen, pogingen tot onderhandelen springen vruchteloos af. Het bedrijf heeft de arbeiders verboden om te betogen voor de poort. Maximum 15 personen tegelijkertijd mogen er nog samenkomen. De anderen moeten aan de overkant van de straat gaan staan. Een verkeersbord waarschuwt: ‘Opgepast, Kronos-fabriek in lockout, werknemers op de weg. Vertraag gedurende 1 km.’ Aangereden Op 22 augustus protesteerde een vijftigtal buitengesloten werknemers aan de poorten van Groupe Robert Transport. Die blijft grondstoffen leveren aan Kronos, zodat de productie voort kan gaan. Het protest verliep kalm en vreedzaam, zo blijkt uit de filmpjes op YouTube. Maar een oudere werknemer uit de groep manifestanten werd aangereden door een kwade chauffeur. ‘De rechter moet dit nog uitklaren, maar voor ons is het duidelijk dat de chauffeur opzettelijk iemand wilde aanrijden.’ De beelden van de man, onder de wielen van de wagen, doen wreed aan.
Intussen komt van alle kanten steun voor de buitengesloten werknemers. Ook met de Belgische vakbonden is er een nauwe samenwerking. Kronos heeft een fabriek in Gent, aan het Kanaal Gent-Terneuzen. Daar werken 285 mensen. ‘Wij zijn bereid om onze mensen bewust te maken van het probleem’, vertelt Marc Verzee, délégué bij Kronos Gent. ‘We gaan aan de poorten van onze fabriek pamfletten uitdelen over de situatie in Varennes. En ook in de Europese ondernemingsraad van Kronos is er bereidheid tot actie.’ Vakbondscentrale ACV bouw- industrie & energie sluit zich aan bij de openlijke steun. ‘Wij wachten niet af. Op een bijeenkomst van de wereldvakbond IndustriAll gaan we een motie indienen om te bemiddelen bij het conflict in Canada. We kunnen en mogen niet aanvaarden dat werknemers buitengesloten worden.’ Maar solidair zijn met de collega’s aan de andere kant van de Oceaan is niet vanzelfsprekend. ‘Het is moeilijk aan de werknemers te verkopen’, ondervindt Marc Verzee van Kronos Gent. ‘Doordat de productie in Canada verminderde, is er bij ons meer productie en minder economische werkloosheid. Maar het is belangrijk om ook de mensen hier bewust te maken van de problemen in Canada. Als Dallas dat beslist, zijn wij morgen aan de beurt.’
de
15
FOCUS
Eenheidsstatuut stapje dichterbij De regering keurde vorige week de eerste wetteksten voor het eenheidsstatuut goed. En het moet gezegd: ondanks het hevige verzet van de werkgeversorganisaties die na hun aanvankelijk enthousiasme almaar openlijker afstand zijn gaan nemen van het compromisvoorstel van begin juli, heeft de regering haar voorstel evenwichtig tot uitvoering gebracht. Er komt één eenvoudige ontslagregeling. Met een opbouw van de opzeg die in de buurt ligt van de wettelijke opzeg voor bedienden. Met behoud van de al opgebouwde rechten. En met compensaties voor wat de arbeiders al misliepen. Nog goede punten: de carensdag verdwijnt voor alle werknemers. ‘Toch blijft het regeringscompromis ook gemengde gevoelens oproepen’, zegt ACV-voorzitter Marc Leemans. ‘Het verbod om op sectoraal niveau betere opzegtermijnen af te spreken dan het interprofessioneel maximum beknot fundamenteel de onderhandelingsvrijheid. Het is een ernstige aantasting van solidair sociaal overleg. Al even onbegrijpelijk is de structurele uitzondering inzake opzeg die bouwvakkers als tweederangs werknemers blijft klasseren. Dit zal de juridische discriminatietoets niet doorstaan.’
Ziekteverzuim ‘En dan is er nog die zware aanslag op de privacy van zieke werknemers die dreigt, in het kader van de maatregelen tegen het ziekteverzuim’, weet Leemans. ‘De werkgever krijgt het recht om in het arbeidsreglement op te leggen dat men elke dag vier uur beschikbaar moet zijn voor de controlegeneesheer. Ongeacht of je het huis mag verlaten of niet. Sommigen spreken al van een medische enkelband.’
Lastenvermindering ‘En wat te denken van een compensatie van maar liefst 80 miljoen aan lastenvermindering voor de afschaffing van de carensdag? Dit budget is bestemd voor alle werkgevers, ook voor diegenen die winnen aan het eenheidsstatuut. En voor ontslagprovisies zit er nog een dure fiscale gunstbehandeling aan te komen voor alle werkgevers. Waar zal dat geld vandaan komen, in tijden dat de overheid noch de sociale zekerheid het breed hebben?’ Het werk is nog niet af. Het ACV wil nu via het sociaal overleg snel werk maken van afspraken over het vakantiegeld voor bedienden, een eengemaakte regeling tijdelijke werkloosheid, eenzelfde regeling voor de uitbetaling van het loon... Zodat er tegen 1 januari 2014 zicht is op een volledig eenheidsstatuut.
16
¬ Limburg
Visie ¬ vrijdag 4 oktober 2013
LIMBURG NEVEN-
EFFECT
Klare SALK-wijn schenken Vorige week passeerde het net niet geruisloos: de deputatie zou € 500.000 investeren in een Limburgs kenniscentrum voor wijnbouw. Dat kan niet anders dan een grapje zijn, tussen al die andere grote SALK-projecten die de tewerkstelling in Limburg moeten opkrikken, denkt u dan. De website van BENEVIT vertelt anders: het kenniscentrum voor wijnbouw lijkt wel een feit. Opgericht door een Hasseltse stadswijnbouwer en een knuistvol wijnliefhebbers. Zwaar onder de indruk van de powerpointpresentatie van deze wijnliefhebbers heeft de provincie een half miljoen veil voor SALK-wijn, ondanks alle vraagtekens. Wat met de strenge winters, het vorstgevoelige voorjaar, de lange regenperiodes en de torenhoge verzekeringspremies of overheidsbijstand die dat allemaal moeten dekken? Zal het gebrek aan beschikbare wijnbouwgrond niet concurreren met onze andere landbouw en fruitteelt? Moeten onze Katarakt-kersenbloesems wijken voor druivelaars? En bovenal, hoe zit het met de tewerkstelling? In een presentatie stelde prof. Houben van de UHasselt, drijvende kracht achter een eigen Limburgs wijndomein, dat de wijnbouwsector meer en meer evolueert van arbeidsintensief naar ‘kapitaalsintensief’. De SALK-presentatie beweert dat dankzij het kenniscentrum de hobby-wijnbouwers kunnen doorgroeien naar bijberoep-wijnbouwers die hier een daar een extraatje kunnen bijverdienen met hun streekproduct. En op TVL horen we dat de huidige wijnbouwers kunnen overleven omdat ze alles zelf doen, zonder inschakeling van loonarbeiders. Dat lijkt niet echt spek voor de bek van onze werkzoekenden. En toch vielen onze Limburgse politici voor het wijnverhaal. Misschien kan iemand daar een gepaste verklaring bij geven? In vino veritas? Op hun website willen de initiatiefnemers alvast een glas Limburgse wijn heffen op ‘een nieuw hoofdstuk van onze wijnbouw.’ Dat glas zal dan wel weer voor de happy few zijn die zo’n Limburgse ‘topwijn’ kunnen betalen. De meeste Limburgers kunnen niet meeklinken op dit half miljoen aan reconversiemiddelen. Een betaalbaar Frans tafelwijntje in afwachting van een echt SALK-project met als doelstelling tewerkstelling op korte termijn, dat zal net nog lukken.
Carien Neven secretaris ACW Limburg www.neveneffect.eu
Verantwoordelijke uitgever regio Limburg: Carien Neven Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie van ACW Limburg - Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011 29 08 70 - acw.limburg@acw.be - www.acwlimburg.be - www.visielimburg.be
75 zorgambassadeurs in Limburg
KAPSTER WORDT OPVOEDSTER
De zorgsector kan in Limburg nog heel wat volk gebruiken. Daarom treden 75 zorgambassadeurs in actie. Zij gaan tijdens allerlei activiteiten, opendeurdagen en in scholen zorgberoepen promoten. Nadia Harraq is zo’n super-enthousiaste zorgambassadeur. Ze werkt sinds 1998 bij Ter Heide als opvoedster en zorgt er voor kinderen en volwassenen met een ernstige en diepe mentale beperking.
Ziel
studeren bleef en ik ben begonnen aan het graduaat sociaal cultureel werk. Dat lukte dankzij loopbaanonderbreking én de medewerking van mijn werkgever. Er is binnen de sector dus nog ruimte om je eigen ding te doen.
“Van opleiding ben ik eigenlijk kapster, maar dat werk heb ik nooit gedaan. Ik ben begonnen in een fabriek. Mijn werk bestond er uit het controleren van zielloze kabels. Alhoewel ik eigenlijk altijd al de ambitie had om met mensen te werken en mensen gelukkig te maken.
Mijn eindwerk voor de opleiding Sociaal-Cultureel Werk ging over de drempels die allochtonen ervaren als ze zorg nodig hebben. Het gaat dikwijls over eerder kleine dingen die men snel uit het oog verliest zoals varkensvrije maaltijden tijdens activiteiten.
Via de VDAB kreeg ik de kans om een opleiding ‘initiatie opvoedster’ te volgen. Tijdens het einde van mijn stage bij Ter Heide werd ik al aangenomen. Deze mooie en unieke kans greep ik met beide handen aan. Ik heb er nog steeds geen moment spijt van. Mijn familie en vrienden steunden me enorm.”
Werken in de welzijnssector is niet alleen een beroep maar ook een missie. Als je uit het juiste hout gesneden bent, staan er deuren voor je open. Zolang er mensen hulpbehoevend zijn, zal er vraag zijn naar hulpverleners, en is er dus werk. Je ziet vanwaar ik kom: van kapsalon naar fabriek en nu hier.”
Studeren “De goesting om mezelf verder te ontplooien en te
Team
12 GENK okt
stadionkrcgenk 10u-17u
kom alles te weten over werken in en voor
de zorg
meer dan 40 organisaties uit de sector interactieve beursstanden doen je beleven ontmoet ambassadeurs en werknemers schrijf je in voor de beleefdagen
zorgkundigejuristspecialistmanager ictverpleegkundigekinesisttechnieker administratieonthaalouderlaboratorium schoonmakeronderhoudergotherapeut
Meer info via www.zorgfestival.be Open Forum Kinderrechtencoalitie
Een initiatief van
De impact van de crisis op kinderen en jongeren Di 22 oktober van 9.30 tot 17 u Hogeschool PXL, Elfde-Liniestraat 23 gebouw D, Hasselt We focussen op onderwijs, werk en de leefwereld van kinderen en jongeren. Programma:
Voormiddag: experts leiden de deelthema’s in Namiddag: drie parallelle themagroepen rond onderwijs, werk en leefwereld van kinderen en jongeren Inschrijving t.e.m. 14 oktober, programma en praktische info via
www.kinderrechtencoalitie.be
In samenwerking met
“De zorgsector is enorm boeiend voor mensen die graag én zelfstandig én in teamverband werken. We werken voortdurend samen met mensen uit verschillende disciplines: mijn collega’s zijn opvoeder of kinesist of logopedist of verpleegkundige of ... en natuurlijk zijn er ook de familie en de vrienden van de mensen waarvoor we zorgen. Samen werken we aan hetzelfde doel. We zijn onmisbaar voor kwetsbare mensen.”
Ambassadeur “Internationaal Comité heeft me gevraagd om ‘zorgambassadeur’ te worden. Ik wil daarmee aantonen dat in een zorginstelling heel veel mogelijkheden zijn, en ook enkele misverstanden uit de weg ruimen. Ik vind diversiteit in de zorgsector belangrijk, en de ambassadeurs zijn dus een goed idee. Als je kijkt naar onze samenleving zie je dat ook allochtonen ouder worden en zorg nodig hebben. Er is werk voor iedereen, voor jongeren en mensen met levenservaring, verzorgenden of mensen met een technische achtergrond of in de logistiek. De mooie uitdaging in onze job, dat is dagelijks het beste geven en het beste uit jezelf halen, samen met je collega’s. We werken niet alleen met ons verstand, onze handen en voeten. Ons werk moet gebeuren vanuit het hart.”
ZORGFESTIVAL
Zaterdag 12 oktober 2013 - Cristal Arena, Genk - van 10 tot 17 uur
Een job in de zorg? Misschien iets voor jou? Ontdek het ruime palet aan mogelijkheden op het Zorgfestival. “Het Zorgfestival is een evenement waarmee we de Limburgse zorg- en welzijnssector en zorggerelateerde sectoren (techniek, technologie, ICT, enzovoort) willen promoten” vertelt diensthoofd zorgeconomie Regine Van Ackere van de POM. Op een aantrekkelijke, interactieve en prikkelende wijze kan de bezoeker op één locatie kennismaken met ‘zorg’, ‘werken in de zorg’ of ‘werken voor de zorg’. Door middel van theater, optredens, leuke doe-activiteiten en aangename gesprekken met ambassadeurs kan de sector op een originele manier de verschillende tewerkstellings– en opleidingsmogelijkheden kenbaar maken en zich profileren als aantrekkelijke werkgever met als doel potentiële medewerkers te interesseren voor de zorg.
www.zorgfestival.be
18
Visie ¬ vrijdag 4 oktober 2013
17
Visie ¬ vrijdag 4 oktober 2013 ¬ uw job, ons werk
¬ Limburg
AGENDA BEZOEK MET PASAR
. za 5.10: rondleiding van 1,5 uur aan Jezuïetenberg Maastricht. Vertrek: CC Achterolmen, Maaseik om 13 u. Meer info: Gerry Verjans, 0494 57 00 25
JOGGING
. zo 6.10: meerdere afstanden. Start vanaf 10 u. Startplaats: bivakplaats Kimpenhof, Laerstr. 5, Opglabbeek. Meer info: kwb-Falos, Jo Boonen, 0475 93 90 00
KANKERPREVENTIE
. do 24.10: thema Kanker?! Bij mezelf of bij familie. Wat nu? Getuigenis door Foffi Mavrakis en Latifa Harraq en toelichting door Vlaamse Liga tegen Kanker. Met mogelijkheid tot het stellen van vragen. In Ons Heem, Gouverneur Alexander Galopinstraat 15, Genk om 18.30 u. Gratis deelname en iedereen is welkom. Meer info bij: simone.verbaken@tegenkanker.be, 0485 63 46 53
MULTICULTURELE AVOND
. za 5.10: met zang en dans uit Turkije, India en Oekraïne en een heerlijk buffet. In zaal Elckerlyc, Pastorijstraat 4, Sint-LambrechtsHerk, Hasselt. Deelname: 5 €. Meer info: vzw Perspectief, Jo Schreurs, 0474 40 50 27
OKRA ACADEMIE
. ma 7.10: over ‘biologische kankerbestrijding’. In De Roepsteen, SintTrudoplein 12, Houth.-Helchteren om 14 u. Info: Jeanne Moons, 0499 31 48 61 . vr 11.10: minister Jo Vandeurzen spreekt over ‘Grijs is (ook) een warme kleur. Hij zegt: “Er staat geen leeftijd op leven. Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig functioneren en actief deelnemen aan de samenleving. Vlaanderen ondersteunt nu de generatie ouderen die vandaag een actieve rol speelt en betrokken is”. In de salons van het Burgemeestershuis, Stationsstraat, Lommel om 14 u. Meer info: Stan Bresseleers, 0494 70 46 25
ACV-Vormingsdienst start nieuwe cursus
CURSUS SOCIALE WETGEVING De ACV-vormingsdienst organiseert dit werkjaar opnieuw een cursus sociale wetgeving. In drie blokken van telkens drie lessen en twee BLiKopeners worden volgende thema’s behandeld:
Blok I Werkloosheid Les 1: toelaatbaarheid Les 2: vergoedbaarheid Les 3: activering
Blok II Onderneming in moeilijkheden Les 1: collectief ontslag Les 2: sluiting Les 3: structuurwijziging
Zolder
Kaulille
Hasselt
Dilsen
zo 09u00-12u15
ma 19u00-22u15
di 19u00-22u15
wo 19u00-22u15
BLOK I Werkloosheid Les 1 Les 2 Les 3
17 nov 24 nov 01 dec
BLikopener: Arbeidsmarktbeleid Mini-jobs, flexibiliteit, ...
BLikopener: Een toekomst voor Limburg? Resultaten SALK en reconversie.
Inschrijving Je kan je tot en met 15 oktober online inschrijven via www.acv-limburg.be. Klik op het icoontje in het uiterst rechtse frame en ga naar Cursus sociale wetgeving.
Betaald educatief verlof? J e kan de cursus sociale wetgeving volgen met betaald educatief verlof
19 nov 26 nov 03 dec
20 nov 27 nov 04 dec
BLiKopener: Arbeidsmarktbeleid Hasselt | wo 11 december 19u00-22u15
BLOK II Onderneming in moeilijkheden Les 1 Les 2 Les 3
26 jan 02 feb 09 feb
27 jan 03 feb 10 feb
28 jan 04 feb 11 feb
29 jan 05 feb 12 feb
BLiKopener: Een toekomst voor Limburg? Hasselt | wo 26 februari 19u00-22u15
Blok III Van start tot landing Les 1: uitzendarbeid & tijdkrediet Les 2: swt Les 3: pensioen
18 nov 25 nov 02 dec
BLOK III Van start tot landing Les 1 Les 2 Les 3
16 mrt 23 mrt 30 mrt
17 mrt 24 mrt 31 mrt
18 mrt 25 mrt 01 apr
19 mrt 26 mrt 02 apr
Locaties Zolder
Hasselt
Kaulille (Bocholt)
Dilsen
(BEV). Dit is een stelsel van individueel opleidingsverlof waardoor je op het werk afwezig kan zijn om bepaalde opleidingen te volgen. Dit betekent wel dat je de volledige cursus, inclusief de BLiKopeners, dient te volgen. Zoniet, verlies je het recht op BEV. Je kan alles over het BEV nalezen bij het online inschrijfformulier (zie rubriek ‘Inschrijving’). Schrijf je je in met BEV, dan informeer je je secretaris hiervan en zorg je dat hij/zij je vrij vraagt bij je werkgever. Volg je de cursus sociale wetgeving zonder
beroep te doen op het BEV, kan je vrij kiezen welke blokken/lessen je wil volgen.
| Truckstop 26bis | Industrieweg 15 (klaverblad) | GC De Kroon | Nevenplein 1
| ACW-vergadercentrum | Mgr.Broekxplein 6 | Parochiecentrum | Schoolstraat 25A
Info Voor meer informatie kan je tijdens de kantooruren steeds terecht bij Anne Schroyen van de ACV-Vormingsdienst op het nummer 011-30.61.05. Je kan ook mailen naar anne.schroyen@acv-csc.be. Je vindt deze info ook terug op www.acvlimburg.be.
OKRA INFO
. di 15.10: interactieve infosessie over ‘Nooit te oud om te leren. Veiligheid- en preventietips voor senioren’. In O.C. Sint-Katarina, zaal A, Nic. Cleynaertslaan, Hasselt om 14 u. Info: Freddy Janssens, tel. 011 22 74 78
PASSIE MET SMAAK
12 kunstenaars uit 8 landen stellen schilderijen en keramiek tentoon. In didactisch restaurant ‘De Roerdomp’, Stationsstraat 114 in Diepenbeek. Open van 8 oktober tot 28 juni tijdens de schooldagen. Maandag-donderdag van 12-21 uur; vrijdag van 12 tot 16 uur
VRIJWILLIGERS
.ma 14.10: instapsessie voor nieuwe vrijwilligers in woon- en zorgcentra, ziekenhuizen en voorzieningen voor personen met een handicap. In PCS, Tulpinstraat 75, Hasselt om 14 u. Info: Present, Ann Nivelle, 011 24 90 68
WANDELEN MET PASAR
. zo 6.10: 6 km wandelen in natuurgebied Wijngaardbos. Vertrek: kluis Vrijhern, Kluisstr., Vrijhern-Hoeselt om 14 u. Meer info: Rita Meekers, 0493 53 82 16 . zo 20.10: o.l.v. een gids gaan we op zoek naar paddenstoelen. Vooraf een stevig ontbijt. Prijs: 8 €, Pasarleden 7 €. Vertrek: Buitenheide, parking Klima, Achel om 7.30 u. Info en inschrijven vóór 13.10 bij: Pierre Habets, 011 62 10 78
Landelijke Bedienden Centrale-Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel aangesloten bij het ACV zoekt:
medewerker Rechtskundige dienst Hasselt (m/v | 80% tewerkstelling | onbepaalde duur)
Je kernopdrachten: • je geeft inlichtingen aan de leden op het gebied van het individueel arbeidsrecht • je behandelt zelfstandig klachtendossiers van leden tot en met de minnelijke schikking met de werkgever
Je profiel: • je bent dynamisch, sociaal en communicatief • je werkt klantgericht • je beschikt over een diploma (niet-universitair) onderwijs in een sociaal-juridische richting of een goede ervaring op het gebied van het individueel arbeidsrecht • je woont in de (ruime) regio • je hebt een actieve belangstelling voor maatschappelijke problemen en de werknemersproblematiek
Interesse? Voor 11 oktober 2013 solliciteren bij LBC-NVK tav de personeelsdienst via mail op vacatures.LBC-NVK@acv-csc.be. Meer informatie op de website www.lbc-nvk.be.
Conferentie Christen Forum ‘Geloof
& politiek engagement’
Federaal parlementslid Steven Vanackere onderzoekt op maandag 21 oktober of ‘christelijk politicus’ een werkbaar begrip is. Hij getuigt vanuit een persoonlijk en geëngageerd perspectief: “Christen zijn is een ambitie. Het is voor jezelf zeggen: ik wil proberen te leven naar het woord van Hem, naar de Grote verhalen die ons zijn aangereikt. Ook als politicus, al weet je dat zoiets extra lastig is.” De conferentie start om 20u00 in de grote schouwburg van het Cultureel Centrum in Hasselt. Iedereen welkom. Toegang gratis. Meer info op www.cflimburg.be.
Sociale media actief gebruiken! Jouw ACV-nieuws & weetjes wereldwijd maken? ACV-Gender & Gelijke Kansen organiseert een avond rond sociale media. We gaan zelf achter de PC zitten en gaan samen actief op zoek naar bruikbare links en interessante sites. Natuurlijk is er tijd voor jouw vragen! Schrijf je voor 20 oktober online in op www.acv-limburg. Klik op het icoontje in het uiterst rechtse frame en ga naar ‘Sociale media actief gebruiken’. Snel zijn is de boodschap, want de plaatsen zijn beperkt! Voor meer info kan je terecht bij: Lesley Bogaerts ACV-Gender & Gelijke kansen lesley.bogaerts@acv-csc.be
18
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 4 oktober 2013
Startavond ACV-Limburg
Is solidariteit nog sexy? “Solidariteit is niet meer sexy wegens niet meer nodig. Vandaag zijn we allemaal middenklasse, goed opgeleid en mondig genoeg om onze plan te trekken. Of dat laten ze ons toch graag geloven.” Dat zei Marijke Persoone (foto), adjunct algemeen-secretaris van LBC-NVK, voor een over-
Handelsmerk
Werkende armen
Solidariteit is nochtans altijd het handelsmerk geweest van de arbeidersbeweging. Ze kreeg uiteindelijk vlees en bloed in onze sociale zekerheid. “Je moet in een land geweest zijn zonder -of met een heel beperkte- sociale zekerheid om ten volle te beseffen wat een zegen het is om geen beroep te moeten doen op liefdadigheid of privéverzekeringen als je ziek wordt of je job verliest,” zegt Marijke. Vandaag wordt die solidariteit in vraag gesteld. Iedereen is nu een individu, verantwoordelijk voor zijn eigen leven. De nieuwe maatschappelijke trend is dat je de rijkdom of de armoede hebt die je verdient. “Van die tendens wil het ACV niet weten,” aldus Marijke.
Toch zijn er heel wat kapers op de kust die onze sociale zekerheid willen afzwakken of -gedeeltelijk- willen privatiseren. Die af willen van die verzorgingsstaat die mensen pampert van de wieg tot het graf. En ook Europa doet hier een duit in het zakje door maar één remedie tegen de crisis te kennen: keihard besparen op kap van de werkende bevolking. De resultaten zijn navenant. In Spanje is meer dan de helft van de jongeren werkloos. In Nederland kregen honderdduizenden werknemers te horen dat de pensioenfondsen met hun spaarcenten hebben gegokt en dat hun oude dag wat zuiniger zal moeten zijn. Ondertussen wordt de gezondheids- en de ouderenzorg er aan snel tempo geprivatiseerd, lees: duurder gemaakt. In Duitsland werd nieuwe tewerkstelling gecreëerd door één baan in drie te knippen. Zo zijn er 4,8 miljoen werknemers die 400 à 600 euro per maand verdienen. Werkende armen worden ze genoemd. Ook in eigen land volgen de besparingsrondes elkaar op en worden de index, de pensioenen, de ‘hoge’ lonen, enz. over de hekel gehaald.
Pech Een werkjaar lang wil het ACV aan de slag rond het thema solidariteit. “Ons verhaal van solidariteit heeft niets te maken met liefdadigheid. Het is geen verticale beweging maar een horizontale beweging van wederkerigheid. Ik heb het geluk om werk te hebben en gezond te zijn en betaal met plezier mijn sociale zekerheidsbijdrage voor wie ziek of werkloos is. Want ik weet dat ook ik van die solidariteit kan genieten wanneer ik pech krijg,” aldus Marijke. En dat is het mooie aan de sociale zekerheid die België kent. “Zonder zou 44% van onze werkende bevolking arm zijn,” illustreert Marijke.
Jean Vranken, voorzitter ACV-Limburg, deed een oproep voor de fakkeltocht op 17 oktober (19u30 Velinx in Tongeren) in het kader van de Werelddag van Verzet tegen Armoede: “Ik hoorde laatst dat er op een school koeken worden uitgedeeld omdat sommige kinderen geen eten van thuis meekrijgen. De ouders kunnen het niet betalen. Dat zet je toch wel even aan het denken. De slogan voor deze Werelddag is ‘het zal je maar overkomen’. Wel, het kàn elk van ons overkomen.”
volle aula aan de universiteit Hasselt, campus Diepenbeek. De startavond van ACV-Limburg stond meer dan ooit in het teken van ‘solidariteit’. “Omdat meer dan ooit die solidariteit in vraag gesteld wordt. Niet alleen bij ons maar in heel Europa en zelfs wereldwijd,” aldus Marijke.
atieve manieren onze ideeën en acties op het publieke forum brengen. In de bedrijven en instellingen, op markten en pleinen, op de sociale media moeten we ons verhaal van solidariteit nog meer zichtbaar maken,” aldus Marijke.
Keuze
Het is echter volgens Marijke niet voldoende om zelf overtuigd te zijn van het belang van een sterke en rechtvaardige solidariteit. “We moeten werken aan een breed maatschappelijk draagvlak. Op cre-
Niet evident, weet ook Martien Bortels, secretaris Beweging. “Solidair zijn is gemakkelijk wanneer het goed gaat. Na vijf jaren van crisis wordt het steeds minder een evidente keuze.” Toch blijft het ACV de kaart van solidariteit trekken omdat “solidariteit meer dan ooit een
Nicole Ools, ACV-afgevaardige Team Alken (lokale diensteneconomie), bedankte uitdrukkelijk de ACV-Vormingsdienst: “Het is heel belangrijk om als afgevaardigde goed geïnformeerd te worden. Het maakt dat je nog beter je collega’s kan helpen en doorverwijzen maar het maakt ook dat je sterker in je schoenen staat, zeker wanneer het een kleinere onderneming betreft waar je niet kan terugvallen op een hele kern afgevaardigden.”
Carolien Peters, voorzitster Jongerenwerking ACV-Openbare Diensten: “Willen we jonge, werkende mensen bereiken, dan moeten we met het ACV meer inzetten op sociale media. Want ook jonge mensen liggen echt wel wakker van hun toekomst: de combinatie arbeidgezin, betaalbare woningen, het verloop van hun loopbaan en de gevolgen van beslissingen nu voor hun eindeloopbaan. Het is aan ons om de drempel naar het ACV zo laag mogelijk te maken.”
Draagvlak
plaats heeft in onze samenleving,” zegt Martien. “Het is een alternatief voor het huidige vrijemarktdenken waar inspraak, publieke dienstverlening, waardig werk, sociaal zijn, … vieze woorden aan het worden zijn. Het is een recept tegen de toenemende armoede want iedereen kan morgen zijn werk verliezen, ziek worden, tegenslag hebben.” Solidariteit is volgens Martien dan ook niet iets dat je uit de kast haalt wanneer het je goed uitkomt. “Het is net in tijden van nood dat mensen elkaar nodig hebben, dat je er voor elkaar moet zijn. Daar zullen wij ons voor blijven inzetten,” aldus Martien.
ACV-Bijblijfconsulent Mustafa Harraq wanneer gevraagd wordt naar zijn dromen: “Het feit dat ik nog dromen heb, is al een droom op zich. Ik zie als ACV-Bijblijfconsulent heel wat mensen passeren die zodanig in de nesten zitten, arm zijn, werkloos, ten einde raad, ... dat ze geen dromen meer (durven) hebben omdat ze gewoonweg geen toekomst meer zien. ”
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
¬ Limburg
19
Meedenken over de uitdagingen van de toekomst
DE VERGRIJZING WORDT DÉ UITDAGING VAN DE KOMENDE JAREN. NIET ALLEEN OP POLITIEK OF FINANCIEEL VLAK, MAAR VOORAL VOOR DE GEZONDHEIDSZORG. RUSTHUIZEN KAMPEN AL JAREN MET ELLENLANGE WACHTLIJSTEN. MENSEN ZO LANG MOGELIJK THUIS LATEN WONEN LIJKT DE IDEALE OPLOSSING. MAAR DIT KAN NIET ZONDER ONDERSTEUNING. ILSE GORISSEN, STAFMEDEWERKER BIJ HET WIT-GELE KRUIS, HOOPT DANKZIJ HAAR STEM IN DE ALGEMENE VERGADERING VAN CM LIMBURG MEE DE JUISTE WEG TE BEPALEN IN HET ZORGLANDSCHAP. Ilse Gorissen werkt al sinds 1986 bij het Wit-Gele Kruis. Eerst als verpleegkundige, maar intussen al 6 jaar als stafmedewerker. Ze houdt zich onder andere bezig met alles wat RIZIV wetgeving rond thuisverpleging betreft. Maar ook projecten i.k.v. verpleegmateriaal, werkkledij, zuidwerking, verpleging en opleiding in het buitenland, alsook de samenwerking met de verschillende partners binnen de eerste lijn behoren tot haar takenpakket. 15 jaar geleden stelde ze zich vrijwillig kandidaat voor de Algemene Vergadering van CM Limburg en werd meteen verkozen. Haar professionele achtergrond is een pluspunt, maar toch benadrukt Ilse dat ze er zetelt als vrijwilligster. “Elke stem is belangrijk in de Algemene Vergadering. Ik krijg natuurlijk vanuit mijn werkomgeving geregeld een voorstel mee om aan te kaarten in de vergadering, maar die voorstellen komen evengoed van mijn familie of buren. De stem van iemand die geen medische achtergrond heeft is even belangrijk. Dat is het mooie aan die bestuursorganen. Elke stem telt. Maar ik zou liegen moest ik zeggen dat mijn achtergrond me niet helpt. Vooral wat zorg betreft. De gezondheidszorg en de wetgeving ken ik vrij goed. Dat speelt in
mijn voordeel. Maar is het altijd begrijpbaar? Neen, ook voor mij is het niet altijd duidelijk. De materie is erg complex. Daarom is het zo belangrijk om in de Algemene Vergadering mensen te hebben met verschillende achtergronden. Van professionals tot vrijwilligers betrokken in een organisatie als bijvoorbeeld Ziekenzorg of OKRA ”, weet Ilse.
Keuzes Ilse heeft mee geijverd voor de tussenkomst voor strips voor diabetespatiënten. “Dit is een mooi voorbeeld van hoe de vrije aanvullende verzekering (de zogenaamde CM diensten & voordelen, nvdr) iets kan uitwerken dat nadien wordt opgenomen in de verplichte verzekering. Intussen zijn er zorgtrajecten gestart waarbij de mensen die dit traject volgen de tussenkomst voor de strips vanuit de verplichte ziekteverzekering krijgen. Nu kunnen we met het vrijgekomen budget misschien een andere doelgroep helpen? Het blijft natuurlijk moeilijk om keuzes te maken. Ik vind het fijn dat mijn stem telt in deze hele discussie, maar ik besef dat je nooit voor iedereen goed kan doen. Iedereen die er zit vindt zijn voorstel het belangrijkst. Dan is het aan de deskundigen binnen de mutualiteit om
te gaan kijken wat het meest opportuun is en uiteraard ook financieel haalbaar.”
Thuis blijven wonen Heel wat beslissingen hebben een impact op de werking van het Wit-Gele Kruis en haar patiënten. “Een mooi voorbeeld hiervan is de uitbreiding van de technische handelingen van de thuisverpleegkundigen. Handelingen zoals het spoelen en vervangen van en toezicht houden op catheters of aanbrengen van infusen worden nu ook vergoed. Dat zijn goede evoluties. Tegenwoordig kan thuis bijna alles, zolang de mensen een thuis hebben. Dan bedoel ik niet gewoon vier muren en een dak. Enkel professioneel kan je thuiszorg niet tot een goed einde brengen. Mantelzorgers zijn in dit verhaal van enorm belang. Dat wordt vaak onderschat. Zonder hen werkt thuiszorg niet. In de thuisverpleging wint de intellectuele handeling ook meer veld. Dat betekent dat thuisverpleegkundigen bij de mensen thuis de ruimte krijgen om aandacht te hebben voor andere noden. Op dat moment kan je de patiënt doorverwijzen naar andere diensten of instanties zoals diensten gezinszorg, maatschappelijk werk of aanvullende thuiszorg. Als thuisverpleegkundige ben je ook maar een schakel in het zorglandschap. Het is in jouw belang en in dat van de patiënt om door te verwijzen en zo goed mogelijk samen te werken. Net omdat jij als thuisverpleegkundige bijna dagelijks over de vloer komt, kan je de noden goed inschatten. Alleen door een goede samenwerking van de verschillende diensten kan je garanderen dat een patiënt zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen. Dat is één van de belangrijkste uitdagingen waar we voor staan”, benadrukt Ilse.
Totaalzorg We staan er niet genoeg bij stil, maar we mogen blij zijn dat de ziekteverzekering in ons land in haar huidige vorm bestaat. Stel je voor dat we hier zouden te maken krijgen met Amerikaanse toestanden. “Daar wil je inderdaad niet aan denken. Hier is de mutualiteit er ook voor de zieken en zwakken. In Amerika moet je je privaat verzekeren, waardoor een heel aantal mensen verstoken blijft van zorg”, weet Ilse. “Moest het systeem hier niet in zijn huidige vorm bestaan, heb je als wijkverpleegkundige ook geen kans om totaalzorg te bieden. Dan doe je de technische zorg en dan stopt het. Wij hebben ook regelmatig overleg met de collega’s en met de huisarts om zo tot de beste zorg voor de patiënt te komen. Je hebt er alle belang bij om de patiënt zodra het kan weer los te laten. Ik ben ervan overtuigd dat als je hem goed geholpen hebt hij opnieuw naar je vraagt zodra hij weer zorgafhankelijk wordt. Maar het liefst van al zie je je patiënten natuurlijk gezond”, lacht Ilse.
REGIOAGENDA Reeks
Omgaan met dementie • Riemst - 16/10, 23/10, 30/10 en 06/11 - 19.30-22.00 uur i.s.m. DC De Linde • Lummen - maandag 21/10, 04/11, 18/11, 25/11 - 19.30-22.00 uur i.s.m. DC ‘t Klavertje • 10 euro
Mantelzorgmoment
Weet wat je eet • Maaseik – 10/10 – 14.00-16.00 uur • Hasselt – 30/10 – 19.30-21.30 uur • Genk – 30/10 – 19.30-21.30 uur • Gratis
✔ www.cm.be/agenda thuiszorgpunt.limburg@cm.be 011 28 05 49 CM-infosessie
Ademruimte in je leven • Hasselt – 9 oktober 2013 – 20.00-22.00 uur • 2 euro voor CM-leden • 5 euro voor niet-leden
CM-infosessie
Verouderen voor beginners • Houthalen-Helchteren – 24/10 – 20.00-22.00 uur • 2 euro voor CM-leden • 5 euro voor niet-leden
CM-cursus
Kilootje minder • Houthalen – 7, 14, 21 en 28 november, 5 en 12 december 2013 – 20.00-22.00 uur • 100 euro voor CM-leden • 200 euro voor niet-leden • 50 euro voor CM-leden met ver hoogde tegemoetkoming
✔ www.cm.be/agenda gezondheidspromotie.limburg@cm.be
011 28 04 45
20
¬ hoe gaat het met u?
‘Het is
Visie ¬ vrijdag 04 oktober 2013
niet eerlijk.’
‘Het zijn de grootouders die eerst ziek horen te worden, niet
andersom.’ Opa Jef (72) was er het hart van in toen hij hoorde dat zijn kleinzoon Siemen kanker had. Hij leefde intens met hem mee. Nu zijn kleinzoon genezen is beseft hij al te goed het belang van solidariteit. ‘We dragen allemaal ons steentje bij. Niet alleen door voor Siemen te zorgen als hij ziek is, maar ook door een leven lang bij te dragen aan
Lieven Van Assche
de ziekteverzekering. Vele handen maken sterk.’
colofon
Wat heeft de ziekteverzekering voor jou al betekend? Laat het ons weten: lezersbrieven@cm.be Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel www.facebook.com/cmziekenfonds twitter @cmziekenfonds
Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Redactie ACW en ACV: Leen Grevendonck, Lieve Van den Bulck, Patrick Wirix, David Vanbellinghen • redactie CM: Bram Swaerts (algemene coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts (coördinatie special), Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • lezers@visieredactie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.