dixit
se
22
Regio Mechelen Vrijdag 25 oktober 2013
krant over
samenleving gezondheid werk www.acw.be
Liefst van al wil ik terug naar Angola, maar ik durf niet. Ik voel mij laf dat ik ben weggevlucht. Luiz, niet-begeleide minderjarige uit Angola
www.cm.be
Lees meer op pag. 19
www.acv-online.be
Kwb wil voor ieder kind een sint
VDL Bus Roeselare
‘Zonder bestellingen vallen de busbouwers stil’
Belga
Telkens als een vervoersmaatschappij een nieuwe bestelling plaatst, kunnen de mensen bij busbouwer VDL Bus in Roeselare weer even gerust zijn. Tot februari is er nog werkzekerheid, maar voor volgend jaar zijn dringend nieuwe bestellingen nodig.
Met een inzamelactie van speelgoed helpt kwb de Sint een handje. De gezinsbeweging wil ook dat ouders een gesprek met hun kinderen aanknopen over rijk of arm zijn.
2
Humor helpt je door moeilijke periode
Olaf Minne, secretaris van ACV-Metea: ‘De overheid vergeet het terugverdieneffect. Als er niet genoeg werk is voor de Belgische busbedrijven, dan moeten er meer werkloosheidsuitkeringen betaald worden.’
E
en bestelling van honderd bussen zorgt voor vijf à zes maanden werkzekerheid’, vertelt ACV-délégué Geert De Blauwe. En zo gaat het al jaren: net als concurrent Van Hool in Koningshooikt bouwen zij geregeld bussen voor De Lijn, de MIVB en TEC. Maar ook privébedrijven doen een beroep op de 500 werknemers bij VDL. ‘We maken op dit moment touringcars voor een Brits privébedrijf en ook bussen voor het Finse openbaar vervoer.’ Maar voor volgend jaar heeft VDL dringend nieuwe bestellingen nodig. ‘Er zijn exportkansen in Congo en Ghana. En we wachten nog op een beslissing van De Lijn. Die maakt deze maand bekend welke constructeur 105 hybride bussen mag maken. Maar als we die niet krijgen, volgt tijdelijke werkloosheid.’
Europese aanbesteding Welke busbouwer de benodigde bussen mag bouwen, dat beslist de vervoersmaatschappij. En dus de overheid, die het openbaar vervoer organiseert. Ze moet voor de aankoop een Europese aanbesteding uitschrijven, waarop verschillende bedrijven zich kandidaat kunnen stellen. ‘De busbedrijven moeten een dossier opstellen met gegevens over de uitstoot, het aantal zit- en staanplaatsen, het onderhoud, het comfort… De overheid moet rekening houden met al die punten.’ Onlangs greep VDL naast een aantal bestellingen. ‘Vorig jaar is een bestelling van De Lijn naar de Franse fabrikant Irisbus gegaan. Daardoor is er veel ongerustheid bij de werknemers. De mensen vragen zich af hoe het kan dat Belgische overheden hun bussen in het buitenland
laten bouwen. Onze buurlanden zetten zich meer in om de tewerkstelling in eigen land te houden. Maar als een buitenlands bedrijf aantrekkelijker is, kiest onze overheid daarvoor.’
Terugverdieneffect ‘Die beslissingen zorgen voor onbegrip’, bevestigt Olaf Minne, secretaris van ACVMetea. ‘De overheid vergeet het terugverdieneffect. Als er niet genoeg werk is voor de Belgische busbedrijven, dan moeten er meer werkloosheidsuitkeringen betaald worden.’ Toch ziet Minne de toekomst van de Belgische busbouwers rooskleurig in. ‘De kennis en knowhow van de werknemers zijn groot. Alles hangt natuurlijk af van de bestellingen: zonder valt de sector stil.’
5 Weet wat je betaalt Hoe weet je of je de juiste prijs betaalt bij de specialist?
6
Medewerkers callcenters staan zwaar onder druk
Lieve Van den Bulck
jaargang 69 ¬ visie nummer 22 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 8 november 2013
Regionieuws
16 20
2 ver
¬ onze samenleving
WOORD
ING
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Kwb wil voor ieder kind een sint
Niet kiezen
‘Praten met je kind over armoede is perfect mogelijk’
Zondag ben ik gaan kijken naar de theatervoorstelling Heimat. Hierin gaan vijf jonge mensen op zoek naar antwoorden op al hun vragen over het leven (zie ook pagina 24).
Over drie weken komt de Sint aan in Antwerpen. Maar zal de goedheiligman genoeg speelgoed bij zich hebben om ieder kind blij te maken? Met een inzamelactie helpt gezinsbeweging kwb de Sint een handje. Daarnaast wil kwb dat ouders een gesprek met hun kinderen aanknopen over rijk of arm zijn.
Petitie voor Mano Mundo Het muziekfestival Mano Mundo moet de boeken sluiten doordat de subsidies wegvallen. Mano Mundo was een samenwerking van 11.11.11, Wereldsolidariteit, meer dan duizend vrijwilligers, sociaal-culturele organisaties en de Antwerpse provincie. Het festival maakte een groot publiek bewust van mondiale solidariteit. Vrijwilligers lanceren nu een petitie om het festival te behouden. www.petities24. com/mano_mundo_moet_blijven
Uiteraard ben ik niet huiswaarts gekeerd met een handleiding ‘Leven voor Dummies’. Maar het stuk bezorgde mij wel een positief, opgelucht gevoel. Omdat ik mij herkende in de verhalen van de acteurs. Heimat verwoordt en verbeeldt erg mooi de twijfel waarmee mijn generatie worstelt. Meer dan vorige generaties hebben wij vandaag de keuze om het leven in te richten zoals wij dat willen. De wereld ligt als een uitgebreide menukaart voor onze neus. En wij hoeven maar aan te duiden waar we zin in hebben: een andere job, een reis rond de wereld, een ander huis…
Door voor het ene te kiezen, mis ik een oneindig aantal andere dingen. Die misschien wel beter zijn dan datgene waarvoor ik ben gegaan. Kiezen is verliezen, zegt men dan. Maar eigenlijk moet ik mij bevrijden van die keuzefobie. Want het dreigt me te verlammen, omdat ik gegijzeld word door twijfels. Het is pas door volop voor iets te gaan, door ergens in te geloven, dat je het leven ten volle beleeft. Niets kiezen is verliezen.
www.twitter.com/ACW_tweet
www.facebook.com/acwvisie
Leen Grevendonck
Overwinteren met OKRA
Een op de tien kinderen in Vlaanderen wordt geboren in armoede. Dat cijfer leert dat niet ieder kind op 6 december (evenveel) cadeautjes zal krijgen, ook al is het een jaar lang braaf geweest. Daarom organiseert kwb voor de tweede keer de actie ‘Ieder kind een sint’. Afdelingen van kwb zamelen vanaf november speelgoed in. Door samen te werken met een lokale armoedevereniging komt het speelgoed terecht bij kinderen in armoede.
Twee plezante methoden Maar de actie reikt verder dan het herverdelen van speelgoed. Kwb moedigt ook alle (groot)ouders aan om een gesprek te voeren met hun (klein)kinderen over armoede en ongelijkheid. Maar hoe begin je daaraan?
Heb je zin in een beetje zon tijdens de sombere wintermaanden? Snuister dan vlug door de nieuwe reisbrochure van seniorenbeweging OKRA. Op het programma staan onder meer overwinteren in Spanje, een rondreis door Zuid-Afrika en wintersport. Bekijk de brochure op www.okra.be. Of bestel je exemplaar via lucie.vanhemelrijk@okra.be of 02 246 39 44 (niet op vrijdag).
‘Kinderen begrijpen vaak meer dan je zou denken’, weet Sarah Vanden Avenne van Kind en Gezin. ‘Al op jonge leeftijd vormen zij zich snel een eigen mening. De brief van de Sint en het Rad der Raadsels (terug te vinden op www.kwb.be/sint, red.) zijn twee plezante methoden om met je kind te praten over rijk en arm zijn, over waarom de Sint niet overal komt. Het is dus perfect mogelijk om met kinderen te filosoferen over minder vanzelfsprekende onderwerpen als armoede.’
Goedkope energielening Wil je het dak van je woning isoleren, hoogrendementsglas plaatsen of een andere energiebesparende investering doen? Dan kun je in aanmerking komen voor een goedkope (2 procent) of renteloze (0 procent) lening van het Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost (FRGE) tot maximum 10 000 euro. Op www.frge.be/contact.php kun je nakijken of jouw gemeente aangesloten is bij het Fonds. Je vindt er ook de voorwaarden.
Leen Grevendonck
✔✔Op www.kwb.be/sint vind je de
afdelingen die speelgoed inzamelen, alsook methoden om met je (klein)kind over armoede te praten.
beelding
ver
Zuiddag vzw
‘Die overrompeling aan mogelijkheden maakt mij bang om de foute keuze te maken’, vertelde Freek Vielen, de regisseur van Heimat, mij in een interview. Die angst voel ik soms ook.
knipsels
12 000 leerlingen doen mee aan Zuiddag Meer dan 12 000 Vlaamse en Brusselse scholieren hebben deelgenomen aan Zuiddag. Op 17 oktober gingen zij één dag aan het werk in een bedrijf, organisatie of overheidsinstelling. Hun loon staan ze af aan jonge Peruviaanse koffieboeren. Een zestal jongeren (foto) ging aan de slag bij brouwerij Het Anker in Mechelen. Zij schrobden de ketels waarin het befaamde bier Gouden Carolus gebrouwen wordt. Daarbij kregen zij de hulp van Elias (links op foto) en Alexander (rechts), twee jonge Peruviaanse koffieboeren. De opbrengst van Zuiddag gaat namelijk naar een project in Peru, dat jonge boeren helpt te overleven in de bikkelharde koffiesector. (LG)
✔✔www.zuiddag.be
¬ onze samenleving
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
3
100 000 uren: zoveel tijd waren de verzorgenden van Familiehulp vorig jaar bezig met kraamhulp te geven aan jonge mama’s. Die varen wel bij een extra helpend handje in de dagen na de geboorte van hun kind.
Jonge mensen wonen dikwijls ook niet meer in de buurt van hun ouders. De grootouders zijn bovendien vaak zelf nog aan het werk en kunnen dus minder makkelijk een handje toesteken. ‘Dat zorgt ervoor dat een stukje van de informele zorg voor kleinkinderen wegvalt. Een dienst voor gezinszorg, zoals Familiehulp, kan deze rol gedeeltelijk overnemen.’
teeds meer moeders doen na de bevalling een beroep op ons voor kraamzorg’, weet Bruno Peelman van Familiehulp. Vorig jaar gaven de verzorgenden van de organisatie 100 774 uren zorg aan ouders die wat hulp konden gebruiken met hun pasgeboren kindjes. In 2008 waren dat nog maar 87 698 uren. ‘Het geboortecijfer is quasi stabiel gebleven, dus dat kan niet de reden zijn voor de stijging. Eén oorzaak is volgens ons dat kersverse mama’s en hun kindjes sneller uit het ziekenhuis ontslagen worden.’
Extra ondersteuning
S
Violet Corbett Brock
Steeds meer jonge ouders doen een beroep op kraamzorg
Kraamverzorgenden geven moeders onder andere tips over borstvoeding, ze geven de baby een badje of gaan een eindje wandelen met het kindje, zodat mama even kan rusten. ‘Want een beetje extra ondersteuning en advies is de eerste dagen na de bevalling zeker welkom’, zegt Bruno Peelman. (LVDB) Vlaams zorgambassadeur Lon Holtzer zette kraamverzorgende Liddy Snijkers (rechts op foto) in de bloemetjes, op de Dag van de Verzorgende op 16 oktober. Liddy steekt mevrouw Huls (midden) uit Riemst een handje toe bij de verzorging van haar drieling.
Verenigingen in opstand tegen GAS-boetes ‘Systeem wringt’
In mei heeft de regering de leeftijd waarop je een GAS-boete kunt krijgen verlaagd naar 14 jaar. Nu moet elke gemeente voor zich beslissen hoe ze de nieuwe GASwetgeving gaat toepassen op haar grondgebied. Zo kan gemeente A beslissen om GASboetes te geven aan minderjarigen, terwijl gemeente B dat niet wil doen. Daarnaast mag elke gemeente ook besluiten om de boetes te verhogen. De gemeenten kunnen ook zelf kiezen voor welk gedrag ze een GAS-boete geven. In de ene gemeente moet je een boete betalen wanneer je belletjetrek doet, in de andere niet.
V.U. Geert Cool, PB 131, 1080 Molenbeek-Sainctelette lakken - Niet op de opnbare weg gooien aub.
Eerste ondertekenaars:
Gasboetes.be, Liga voor Mensenrechten, ACV-Jongeren, CSC-Jeunes, Bruxelles Laïque, CGSP-ALR-Bruxelles, MOC Bruxelles, Masereelfonds, Samenlevingsopbouw Gent vzw, Victoria Deluxe, Vrede vzw, Vredesactie, Intro, KIYO, LEF-FGE, Progress Lawyers Network, Vzw Motiek, Jongsocialisten, Kind & Samenleving, ALS/EGA, HCA, HoedGekruid vzw, Onafhankelijk Leven, Ca Marche - Het Werkt, COMAC, PTB/PVDA, LSP/PSL, JAC, USE,..
Ongelijkheid
Een theaterhuis in Antwerpen kreeg een GAS-boete omdat het wegwijzertjes had opgehangen naar een moeilijk vindbare tentoonstelling.
Interpretatie
GAS TEGOKETON BER, 14 U F LTERNATIE SOCIAAL A ID E L E B VOOR EEN F IE PRESS O P H ET R E
Recente GAS-boetes: zin of onzin?
De organisaties protesteren ook tegen de willekeur waarmee de GAS-boetes worden uitgedeeld. ‘Het is onduidelijk over wat nu precies strafbaar is en waar. Dat zorgt voor ongelijkheid tussen inwoners van verschillende gemeenten.’ Verder wil TegenGAS dat gemeentes ‘normaal gedrag van jongeren’ niet als crimineel beschouwen, en dat ze werk maken van echte, sociale oplossingen voor overlastproblemen.
TOGING NATIONALE BE 26 N NOORDSTATIO
‘Wij blijven ons verzetten tegen de asociale GAS-wetgeving’, zegt het platform TegenGAS, dat bestaat uit tientallen protesterende organisaties. Die vinden het systeem van de Gemeentelijke Admi nistratieve Sancties ‘onbeheersbaar’. ‘Het gemeentebestuur bepaalt niet alleen het reglement, het is ook werkgever van de ambtenaar die de straf bepaalt én vaak ook van de persoon die de feiten vaststelt. Het GAS-systeem wringt met de scheiding der machten.’
Ook het ACW deelt een aantal bekommernissen van de verenigingen. ‘Wij vragen aan de gemeentebesturen dat ze goed nadenken over de toepassing van de GASboetes’, zegt Sandra Rosvelds van de ACW-studiedienst. ‘Want elk reglement kan soepel of streng geïnterpreteerd worden. Wij roepen de gemeenten op om hierover te overleggen met hun burgers en om duidelijke afspraken te maken. De GAS-boetes mogen in geen geval gebruikt worden om het democratisch recht op protest en sociale actie te bemoeilijken.’ (LVDB)
In Herentals moet een vrouw een GAS-boete van 250 euro betalen, omdat ze vier bankuittreksels weggooide in de vuilnisbak toen ze een bank buitenkwam. Een vrouw kreeg in de Brusselse Nieuwstraat een GAS-boete van 50 euro omdat ze een kersenpitje op de grond had gegooid. In Roeselare kreeg een man een aangetekende brief met een GAS-boete in de bus, omdat hij flyers voor rechtvaardige belastingen onder ruitenwissers van geparkeerde auto’s stak.
Twee bouwvakkers kregen in Lokeren een boete, omdat hun werfradio te luid stond. De twee agenten die dat kwamen vaststellen, deden geen metingen. Het GAS-reglement van Lokeren bepaalt niet vanaf hoeveel decibel geluid ‘overlast’ is.
Belga
Elke gemeente moet dit najaar haar reglement voor GAS-boetes aanpassen. Het platform TegenGAS vraagt dat de gemeenten daarbij normaal gedrag van jongeren ontzien en een einde maken aan de huidige willekeur. Daarom is er op zaterdag 26 oktober een protestactie in Brussel.
4
post
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
VACATURE m/v CM • Jurist • Polyvalent medewerker voor de dienst logistiek
UW
50 jaar ziekteverzekering
Outplacement
(1) Proficiat voor het speciale nummer rond 50 jaar ziekte
In Visie 21 verscheen een artikel over outplacement. Graag meld ik u dat wij al in 2007, na het faillissement van ons bedrijf, verplicht waren om outplacement te volgen. Maar wij moesten geen schriftelijke toestemming geven. Op een alge mene vergadering werd er op gewezen dat outplacement verplicht was vanaf de leeftijd van 45 jaar. We moesten dan een datum invullen om individueel op gesprek te gaan bij het outplacement bureau. ••• Etienne Holvoet, Izegem
Onbepaalde duur – voltijds – Brussel
verzekering. Misschien kunnen de teksten worden vertaald in het Engels en worden opgestuurd naar de kopstukken van de Tea Party-beweging in Amerika. Ze kunnen daar nog iets opsteken van 50 jaar solidariteit. ••• Naam en adres bekend bij de redactie
✔✔Meer vacatures en info
(2)
• Stafmedewerker HR ontwikkeling
Ik ben reumapatiënt en leed al veel pijn. Toch heb ik altijd geprobeerd om te blijven werken. Zo kon ik mijn gedachten verzetten en werken gaf mij voldoening. Maar nadien was ik wel uitgeput en kon ik niets meer. Tot ik vier jaar geleden behandeld werd met een doeltreffend genees middel. Sindsdien ben ik een ander mens en kan ik weer leven, dankzij de ziekteverzekering. Want zonder terugbeta ling zou ik mij die medicatie niet kunnen veroorloven. ••• Naam en adres bekend bij de redactie
op de nieuwe jobsite van CM: www.cmjobs.be
ACV • Softwarespecialist .NET (m/v)
325
Arco De laatste tijd horen we niets meer van Arco. Wordt dit dood gezwegen? Vergeet niet dat vele gewone werkmensen hun spaargeld hier hebben ingestoken, omdat ze dachten dat het goed belegd was. Gaat men ons zo bedriegen dat we daar niets meer van terugzien? Waar is dat geld? Wie heeft dat? Dat verdwijnt toch zomaar niet met de zon. Moeten we nog hoop hebben of zijn we dat kwijt? ••• Van der Vloet, SintGenesius-Rode
(3) Door stress op het werk kreeg ik af te rekenen met ern stige psychische problemen. Bijna een jaar lang was ik opge nomen. Met de steun van mijn partner, familie en vrienden geraak ik er stilaan weer bovenop. Ik hoop volgend jaar mijn werk te hervatten. Zo kan ik iets terugdoen voor de maat schappij. Want door de goede sociale zekerheid in ons land had ik geen financiële problemen. Aan dit model mag niet geraakt worden. ••• Naam en adres bekend bij de redactie
Voltijds - Brussel
• Functional Analysts (m/v) voor het syndicaal domein Voltijds - Brussel
✔✔Info: www.acv-online.be, mdekimpe@acv-csc.be 02 244 33 02 (informaticadienst ACV)
De Arco-vennootschappen zijn sinds december 2011 in vereffening. De verantwoordelijkheid voor de vennootschap berust sindsdien bij een college van vereffenaars. Zij staan in voor het te gelde maken van alle activa van de vennootschappen en het terugbetalen van de schuldeisers van de vennootschappen. Op het eind van de vereffening zal blijken wat de overblijvende waarde is van de coöperatieve deelbewijzen. Deze vereffening duurt meerdere jaren. Anderzijds genieten de particuliere Arco-vennoten van een staatswaarborg die op het eind van de vereffening zal tussen komen. Maar tegen deze garantieregeling lopen procedures bij de Raad van State enerzijds en bij de Europese Commissie anderzijds. De Raad van State heeft eind maart de waarborgregeling geldig verklaard. Maar het heeft het Grondwettelijk Hof gevraagd om zich uit te spreken over mogelijke discriminatie tussen de coöperanten en de aandeelhouders van Dexia. Als het Hof een uitspraak doet, dan gaat de zaak terug naar de Raad van State voor een definitieve uitspraak. Het ACW weet niet wanneer het Grondwettelijk Hof en nadien de Raad van State zich zullen uitspreken.
(4)
Met meer dan gewone belangstelling las ik het artikel over Siemen. Voor ons is het verhaal zeer herkenbaar, want in juni werd bij onze kleinzoon van 6 jaar ook kanker vastgesteld. De moed van de ouders en de positieve ingesteldheid van het kind troffen mij. CM heeft de ouders van onze kleinzoon met raad en daad bijgestaan. Gelukkig is alles achter de rug en kunnen we nu hoopvol naar de toekomst kijken. ••• Naam en adres bekend bij de redactie
Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.
SLEUTEL
WOORD
Zoek het sleutelwoord in de balk onderaan.
advertentie
Voor de beste nachtrust Voel het comfort, voel de ondersteuning, voel TEMPUR®
-15 %
halve prijs*
GRATIS
bedbodem bij aankoop bedpakket**
Oplossing onderaan pag. 20.
3
2
3
3
5
5
3
5
6
2
6
6
4 10
7
7
4
8
3
4
3
4
2
9
10
5
7
6 10 3
1
5
1
8
7
6
4
7
2
Maatname en levering aan huis zijn gratis. Bovendien geniet je 5 jaar garantie!
4
2
4
6
2
3
4
6
7
2
4
5
7
8
Een zetel op maat biedt maximaal zitcomfort De Belgische fabrikant REVILAX geeft een snelle en persoonlijke dienst na verkoop.
6 10
6
Voorwaarden van de Tempuractie vind je in de Thuiszorgwinkel en op de website.
4
4
5
2de hoofdkussen tegen
1. schot dat niet raak is, 2. indrukwekkend, 3. groente, 4. vuur als noodsignaal, 5. Ver siersel, 6. uitstallen, 7. gekrenkt, 8. onder geschikte vrouw.
1
DOLLE ACTIEWEKEN
op een Tempur matras
In sommige vakjes staat een getal dat over eenkomt met een getal in de balk onderaan. De letters die je in de vakjes met een getal -13 12:05 Pagina 1 invult, kun je ook op de balk invullen. Verticaal vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord.
d 325
GEDACHT
9 10
Bestel nu en geniet 15 % korting.
- 15 %
be.care, omdat je huid zoveel zachtheid verdient Pakket herstellende en verzorgende handcrème.
Actie 2de tegen halve prijs
Bij aankoop van dit pakket krijg je de herstellende handcrème TEGEN HALVE PRIJS. Totaalprijs pakket: 8,23 euro i.p.v. 11,30 euro Acties geldig t.e.m. 9/11/2013 en niet cumuleerbaar met andere voordelen en/of acties. Actie be.care t.e.m. 30/11/2013.
www.thuiszorgwinkel.be 13 10 25 insertacties.indd 1
20/10/2013 0:23:05
5
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Werken aan mentale weerbaarheid
Hoe raak je door een moeilijke periode?
Leef naar je doelen
Stefaan Beel
Goed nieuws voor de piekeraars onder ons: je goed in je vel voelen kun je leren. Meer nog: je kunt zelfs leren hoe je onder moeilijke omstandigheden toch de zon door de wolken blijft zien. De gebruikers van de Pluk je geluk-coach weten er alles van, en stuurden ons hun eigen tips voor een moeilijke periode door. Wij zetten ze voor jou op een rijtje, volgens de zeven lijnen van het CM-geluksplan.
5
Mijn aandacht richten op wat ik op dit moment doe. (Ariane De Booser – De Haan) Muziek luisteren en spelen, dansen, fietsen. (Shari Provost – Herzele) Mooie muziek geeft mij het gevoel dat het leven de moeite waard is en geeft mij moed om ertegenaan te gaan. (Leen Verschueren – Putte)
Heb grip op je leven
6
Ik schreef vrienden hoe ik me voelde, dat ik hun hulp nodig had. Hun advies, tekstjes, aanbod, ... deden me zo goed! (anoniem – Kessel-Lo)
1
Als ik het soms wat moeilijk heb, dan ga ik in de tuin werken. (Mia Vandenbempt – Lummen)
De cursus Pluk je geluk heeft mij het leven al iets gemakkelijker gemaakt. (Elisabeth Rombaut – Sint-Niklaas)
In de tuin werken en alles wat met de natuur te maken heeft. (Simonne De Pooter – Rotselaar)
Investeer in relaties
Leef hier en nu
Leef gezond en beweeg 7 Sporten (Rita Neyens – Helchteren)
2
Een stevige wandeling, frisse lucht opsnuiven in de natuur, overgoten met een straaltje zon. (Saïda Wulteputte – Lokeren)
Ik zoek leuke kennissen en vrienden op. (Marc – Hamme) Onvoorwaardelijke steun van mijn ouders. (Mireille Husson – Paal-Beringen)
Nele Verheye
Denk positief 3 Ik som die dingen op die wel goed gaan en waarvoor ik dankbaar ben. De meeste dingen lijken vanzelfsprekend, maar zijn dat niet. (C. Jespers – Haacht) Dan denk ik bij mezelf: ‘Wat is het ergste dat er nu kan gebeuren?’ Dat helpt me te relativeren en alles in perspectief te plaatsen. (Kim De Roover – Merksem) Mijn logisch verstand dat me zegt dat het er in de realiteit niet altijd zo uitziet als ik
Anne Aelvoet: ‘Het helpt mij om luidop te lachen met een grappige serie.’
soms denk. Weg met piekeren! (Sofie Plasmans – Tielt) Het verschil maken tussen helpende en niet-helpende gedachten. (Betty Gabriëls – Tongeren)
Heb aandacht voor jezelf 4
Ik speel enkele deuntjes op mijn klarinet. Dan kan ik alles gemakkelijker aan, verdwijnt de stress als sneeuw voor de zon. (Rita Pockelé – De Haan) HUMOR! Ik kijk naar een heel grappige film of serie zodat ik luidop kan lachen. Dan word ik onder alle omstandigheden vrolijk. (Anne Aelvoet – Zandvoorde)
Gun jezelf een glimlach (Hedwige Vandewiele – Brugge)
In oktober start een Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker voor mannen en vrouwen van 56 tot 74 jaar.
Voortaan vind je op de bijsluiter van sommige geneesmiddelen een omgekeerde zwarte driehoek. Dat wil zeggen dat het geneesmiddel onder extra toezicht staat en je bijwerkingen het best meldt.
✔✔www.plukjegeluk.be
Griepvaccin voor risicopersonen Behoor je tot een risicogroep of ben je ouder dan 50, dan doe je er goed aan je laten inenten tegen griep. De beste periode daarvoor is oktober of november.
Een intensievere controle gebeurt voor geneesmiddelen waarover minder informatie beschikbaar is, omdat ze bijvoorbeeld nieuw op de markt zijn. Maar het betekent niet dat het geneesmiddel onveilig is. De zwarte driehoek op de bijsluiter wil zeggen dat je aandacht moet hebben voor eventuele bijwerkingen. Ze komen soms pas aan het licht als een geneesmiddel lange tijd door een groot aantal mensen wordt gebruikt. Melden kan via de website.
Vooral voor personen met een chronische aandoening is het griepvaccin aangeraden. Ook vrouwen die minstens drie maanden zwanger zijn, bewoners van een woonzorgcentrum en personen werkzaam in de gezondheidssector laten zich het best vaccineren. Doe dat ook als je zorgt voor kinderen jonger dan zes maanden of als je samenwoont met een risicopersoon. De ziekteverzekering betaalt een deel van de prijs van het griepvaccin terug voor risicopersonen. Sommige CM-ziekenfondsen geven een extra tegemoetkoming.
✔✔www.fagg.be
✔✔www.cm.be
‘t kort
Behoor je tot de leeftijdsgroep, dan krijg je om de twee jaar een uitnodiging voor deelname. Daarbij zit een afnameset om een staal van de stoelgang te nemen. Je kunt dat zelf thuis doen. Nadien stuur je het staal in een voorgefrankeerde omslag samen met een ingevuld antwoordformulier naar het laboratorium. In het lab wordt het staal onderzocht op bloedsporen. Zowel jij als je huisarts ontvangen de resultaten. Deelnemen is gratis. Elk jaar krijgen ongeveer 5 000 Vlamingen dikkedarmkanker. Een bevolkingsonderzoek zou 400 sterfgevallen in Vlaanderen kunnen voorkomen.
Extra controle op sommige geneesmiddelen
Wil je ook werken aan je weerbaarheid zodat je onvoorziene omstandigheden beter de baas kunt? De online gelukscoach geeft je nuttige informatie en praktische tips, aangepast aan jouw situatie.
GEZOND IN
Dikkedarmkanker opsporen
Zelf aan de slag
6
¬ hoe gaat het met u?
zoek en
win
Speur je in Visie mee naar het antwoord?
Tip: Paard van mijn dromen Oplossing
C
E
Stuur je antwoord voor 4 november op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: een familieticket (4 personen) voor ‘Disney on Ice’ op vrijdag 14 februari 2014 om 19 uur in de Lotto Arena in Antwerpen of het boek ‘Onze chemobaby’ van Andy Cools (Andy’s vrouw krijgt borstkanker tijdens haar eerste zwangerschap), uitg. Van Halewyck. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot.
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Bij de specialist: weet wat je betaalt
De juiste prijs? Niet altijd Rekenen geconventioneerde specialisten altijd het afgesproken tarief aan? Niet altijd, zo blijkt uit een CM-bevraging. In 23 procent van de consultaties krijgen patiënten meer aangerekend. Als de specialist meer aanrekent, is dat gemiddeld 9 euro. Maar hoe weet je of je de juiste prijs betaalt? Waarvoor dient een doktersbriefje? Ga je op consultatie bij de specialist, dan krijg je op het einde van je bezoek een zogenaamd ‘getuigschrift voor verstrekte hulp’. Dat bewijst welke terugbetaalde zorg er is verstrekt. Met het getuigschrift kun je aan je ziekenfonds terugbetaling vragen. Wat krijg ik terugbetaald?
Oplossing Visie nr. 21 Parasiet Winnaars Karen Bossée (Lembeke) Vicky Feremans (Sint-Katelijne-Waver) Lieve Platteau (Hasselt) Agnes Teunkens (Mol) Willy Thybaut (Reninge) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.
Je specialist rekent een bepaald bedrag aan. Dat is zijn ereloon of honorarium. Het bestaat uit twee delen. Het remgeld is het bedrag dat je als patiënt zelf betaalt. De rest (het grootste gedeelte) is ten laste van de ziekteverzekering. Normaal gezien betaal je op het einde van de consultatie het volledige honorarium. Daarna bezorg je het getuigschrift aan je ziekenfonds en krijg je de terugbetaling. Wie bepaalt wat artsen mogen aanrekenen? Ziekenfondsen en artsenvertegenwoordigers sluiten jaarlijks of tweejaarlijks een akkoord waarin ze de tarieven bepalen
Vraag na of je specialist geconventioneerd is. Artsen zijn verplicht om patiënten hierover te informeren.
voor alle terugbetaalde medische prestaties. Artsen die zich aansluiten bij dat akkoord – de zogenaamde conventie – zijn verplicht om de afgesproken tarieven te volgen. Zij zijn geconventioneerd. Nietgeconventioneerde artsen moeten zich niet aan het akkoord houden. Zij mogen supplementen aanrekenen bovenop de afgesproken tarieven. Bij hen betaal je als patiënt niet alleen het remgeld, maar ook deze supplementen.
Hoe kan ik weten hoeveel ik zal moeten betalen? Daarvoor is het belangrijk om te weten of je specialist geconventioneerd is of niet. Artsen zijn verplicht om patiënten hierover te informeren en informatie over hun conventiestatuut duidelijk te afficheren. Maar het best is om het op voorhand na te gaan. Dat kan op www.cm.be/ zorgverleners. Wil je weten welke tarie-
HUIS dOKTER 26 jaar en nog niet aangesloten bij zorgkas? Werd of word je dit jaar 26 en woon je in Vlaanderen, dan moet je aansluiten bij een zorgkas. Voor CM-leden is de CM-Zorgkas Vlaan deren een goede keuze. Als CM-lid word je niet automatisch lid van de CM-Zorgkas. Je bent pas aangesloten als je hiervoor je eerste bijdrage betaald hebt. Je ontving hiervoor al een uitnodiging van de CM-Zorgkas. Vind je de brief niet meer terug, neem dan vlug contact op met de consulent in je CM-kantoor. Alle inwoners van Vlaanderen ouder dan 25 jaar betalen jaarlijks 25 euro voor de Vlaamse zorgverzekering. Wie op 1 januari van het jaar voordien recht had op de verhoogde tegemoetkoming of het Omnio-statuut, betaalt 10 euro.
✔✔www.zorgverzekering.be
Iedereen stoort zich aan je stinkende adem maar niemand durft het je te zeggen: wat een nachtmerrie. Hoe kom je te weten dat je adem stinkt, en - misschien nog belangrijker - wat kun je eraan doen?
Kun je het zelf ruiken? Een slecht ruikende adem is een veel voorkomend probleem: zowat een op de vijf volwassenen heeft ermee te maken. Het spijtige van de zaak is dat je er zelf nauwelijks iets van merkt en dat andere mensen er uit gêne dikwijls niets over durven te zeggen. Iemand om z’n mening vragen is jammer genoeg wel de enige manier om het te weten te komen, want zelf kun je het heel moeilijk objectief vaststellen.
Hoe komt het? Meestal ligt de oorzaak bij bacteriën die zich ontwikkelen in de tandplak en op de tong. Deze bacteriën zorgen niet alleen voor een slechte geur, maar veroorzaken onder andere ook tandvleesontstekingen. Omdat je mond ’s nachts droog is en bacteriën dan de kans krijgen om zich te vermenigvuldigen, heeft bijna iedereen ’s ochtends last van een slecht ruikende adem. Maar in normale
omstandigheden zou de slechte geur moeten verdwijnen door ‘s ochtends iets te drinken.
Wat kun je eraan doen? Heb je vaak last van een slecht ruikende adem, poets dan zeker twee keer per dag grondig je tanden en besteed extra aandacht aan de rand tussen je tanden en het tandvlees, want daar zet tandplak zich het meest vast. Hou je tandvlees gezond door regelmatig je tanden te flossen en twee keer per jaar op controle te gaan bij de tandarts. Weet dat middeltjes om je mond te spoelen op lange termijn vaak meer nevenwerkingen dan voordelen hebben. Gebruik ze in ieder geval niet ter compensatie van een slechte mondhygiëne. Maak er verder een gewoonte van om bij het tanden poetsen ook je tong mee te poetsen. Ga twee keer over de rug van je tong met een gewone tandenborstel (tandpasta is hierbij niet nodig) of eventueel met een tongschraper. Dat hoort bij een goede basishygiëne, ook als je geen slecht ruikende adem hebt. Zorg er ten slotte ook voor dat je voldoende drinkt om een droge mond tegen te gaan en je mond en keel te spoelen.
Naar de dokter? Blijf je ondanks een goede mondhygiëne toch last hebben van een slechte adem, zonder aanwijsbare oorzaak? Ga dan eens langs bij je tandarts. Kan die het probleem niet oplossen, vraag dan raad aan je huisarts. In sommige gevallen ontstaat een slechte adem door een ontsteking van de sinussen of de amandelen, in heel zeldzame gevallen is het een symptoom van suikerziekte of nier- of leverproblemen. Elise Rummens, preventie-arts CM Tekst: Nele Verheye
Eddy Fliers
knipsels
Wat doe je tegen een stinkende adem?
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
de
Niet altijd. Je specialist is namelijk niet verplicht om het betaalde bedrag op het getuigschrift voor verstrekte hulp te noteren. Onderaan het doktersbriefje staat er een invulvakje met de vermelding ‘K.B. 15.7.2002’. Je arts kan kiezen wat hij daar invult. Dat kan het bedrag van zijn ereloon zijn. Maar het kan ook gewoon ‘ja’ of ‘neen’ zijn. ‘Neen’ betekent dat het remgeld niet betaald is. Heb ik dan geen enkel bewijs van wat ik betaald heb? Bij artsen die voor eigen rekening werken, hangt er onderaan het getuigschrift voor verstrekte hulp nog een strookje met een ontvangstbewijs. Daarop moet de arts invullen welk bedrag hij aangerekend heeft. In de praktijk vullen veel specialisten het ontvangstbewijs echter niet in. Of ze scheuren het af en geven het niet mee aan de patiënt. Bij artsen die niet voor eigen rekening werken (maar in een vennootschap) hangt er geen strookje met ontvangstbewijs aan hun doktersbriefjes.
Wat kan ik doen als ik vind dat mijn niet-geconventioneerde arts te veel vraagt? Een niet-geconventioneerde arts mag supplementen aanrekenen. Je kunt hier als patiënt weinig aan doen. Je mag wel op voorhand informeren hoeveel extra hij zal aanrekenen. In jouw buurt zal je wellicht ook geconventioneerde artsen vinden die dezelfde zorg bieden zonder supplementen. Dit kun je nagaan op www.cm.be/zorgverleners. Wat stelt CM als oplossing voor? Omdat je als patiënt recht hebt op volledige prijstransparantie, is CM voorstander van een duidelijke doktersfactuur. Daar moet het bedrag van de prestaties van de arts op staan, uitgesplitst volgens terugbetaling, remgeld en supplement. De factuur moet ook de conventiestatus van de arts vermelden en het bedrag van de prestaties die niet voor terugbetaling in aanmerking komen. Dieter Herregodts
✔✔www.cm.be/tariefonderzoek of
je CM-consulent (contactgegevens op de regionale bladzijden)
Vier op de tien Vlamingen vinden dat als we moeten besparen in de gezondheidszorg, een levensnoodzakelijke behandeling van 50 000 euro niet moet worden uitgevoerd bij een 85-plusser. Ook bij patiënten die terminaal ziek zijn of een ongezonde levensstijl hebben, wil een aanzienlijk deel van de bevolking dure behandelingen begrenzen. Zo blijkt uit een enquête van de Vrije Universiteit Brussel. Deze vaststellingen houden me bezig. Het zal maar uw familielid zijn dat zwaar ziek is en dat minder krijgt terugbetaald omdat hij of zij te oud is of terminaal ziek is. Is dit de keuze die we willen maken? Of zijn er andere manieren om de uitgaven te beheersen en de zorg toegankelijk te houden? Ik denk van wel. We kunnen het aanbod in onze gezondheidszorg beter afstemmen op wat patiënten nodig hebben. Neem nu het aantal ziekenhuisbedden in ons land. Dat zijn er 6,6 per 1 000 inwoners, terwijl dat er in Denemarken 3,5 zijn. Door de zorg buiten het ziekenhuis beter uit te bouwen, kunnen we de uitgaven voor de ‘dure’ ziekenhuiszorg beheersen.
Niet elk ziekenhuis moet de meest gespecialiseerde (lees: dure) robot in huis hebben. Niet elk ziekenhuis moet elke hoog gespecialiseerde ingreep, zoals bijvoorbeeld een operatie voor slokdarmkanker, kunnen uitvoeren. U zal zich als patiënt daarvoor misschien iets verder moeten verplaatsen, maar wel met de garantie dat uw behandeling gebeurt door de meest ervaren artsen met de meest geavanceerde apparatuur. We kunnen het solidaire model, dat de zorg betaalbaar houdt voor elk van ons, dus perfect behouden. We hoeven daarvoor niet te kiezen om de zorg in te perken voor wie te oud of te ziek is. Er is alleen de politieke moed nodig om het aanbod bij te sturen in functie van de behoeften. Uw eigen gezondheid, en die van het overheidsbudget, zullen er wel bij varen. Marc Justaert Voorzitter CM
Ook op het vlak van de hoog gespecialiseerde zorg, kan de overheid besparen zonder te snijden in de kwaliteit en de toegankelijkheid van de gezondheidszorg zoals we die nu kennen. Eddy Fliers
Wat kan ik doen als mijn geconventioneerde arts te veel aanrekent?
Het zal uw oma maar zijn
www.facebook.com/CMziekenfonds
Kan ik op mijn doktersbriefje zien wat de arts mij aangerekend heeft?
waarvoor hij extra mag aanrekenen. Sowieso is het altijd belangrijk om je arts hierover aan te spreken. Je hebt recht op informatie over de financiële aspecten van de zorg. Krijg je geen duidelijk antwoord, neem dan contact op met CM.
VOORZET
In principe kan dat niet, maar misschien is er toch een verklaring. Hij kan bijvoorbeeld een onderzoek uitgevoerd hebben
www.twitter.com/CMziekenfonds
ven een geconventioneerde arts mag aanrekenen? Surf dan naar www.cm.be/ tarieven. Heb je geen internettoegang, dan kun je ook terecht bij je CM-consulent. Let wel, er is een uitzondering. Als je uitdrukkelijk een afspraak vraagt na 21 uur, in het weekend of op een feestdag, mogen geconventioneerde artsen toch een supplement aanrekenen.
7
Eenvoudiger administratie
Ziekenfonds vraagt voordelen mensen met handicap aan Marc Detiffe
Om een tegemoetkoming of een parkeerkaart aan te vragen, moeten personen met een handicap voortaan niet meer naar het gemeentehuis of het OCMW. CM doet zelf de aanvraag.
Andere voordelen De dienst Maatschappelijk werk van CM geeft ook informatie over alle mogelijke voordelen waarop personen met een handicap recht hebben indien ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dat zijn onder meer de sociale tarieven voor gas en elektriciteit en voor een kabelabonnement of telefoon, vrijstelling van verkeersbelasting en belasting op ingebruikstelling van een wagen, of BTW-vermindering bij aankoop van een wagen. Ook bij de aanvraag van hulpmiddelen bij het Vlaams agentschap voor personen met een handicap helpt de dienst Maatschappelijk werk van CM. (CVH)
Mensen met een beperking maken aanspraak op bepaalde tegemoetkomingen en op een medisch attest dat recht geeft op sociale voordelen. De inkomensvervangende tegemoetkoming, de integratietegemoetkoming en de parkeerkaart ontvangen ze van de Federale Overheidsdienst Sociale Zaken maar ze moesten zelf de aanvraag indienen bij het sociaal loket van de gemeente of het OCMW. Tot nog toe konden personen met een handicap bij de dienst Maatschappelijk Werk terecht voor informatie. De dienst onderzocht op welke voordelen en tegemoetkomingen de persoon recht heeft en verwees vervolgens door naar de gemeente of het OCMW. Op zijn beurt diende deze de aanvraag in bij de Directiegeneraal (DG) Personen met een handicap van de Federale Overheidsdienst Sociale Zaken.
pc, een elektronische identiteitskaart en een kaartlezer heeft, kan lopende aanvragen ook zelf raadplegen op de website www.handiweb.be.
Personen met een handicap kunnen terecht bij de dienst Maatschappelijk werk.
Vanaf 1 november kan de dienst Maat schappelijk Werk zelf de aanvraag indienen, zodat je niet langer naar de gemeente of het OCMW moet. Dat komt omdat Communit-e, de toepassing die gebruikt wordt voor de aanvragen, nu ook open-
staat voor de ziekenfondsen. Eenmaal de aanvraag gebeurd kon de dienst Maatschappelijk werk de stand van zaken volgen via www.handiweb.be. Dat kan ook in de toekomst nog. Wie een
✔✔Kijk op www.cm.be/handicap
welke voordelen en diensten er zijn voor personen met een handicap en waarvoor je terecht kunt bij de dienst Maatschappelijk werk van CM.
8
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Tien weken zwanger en toen kreeg Lesley kanker
‘Het was 23 december. Op Kerstmis wilden we onze ouders verrassen met het nieuws dat er een kindje op komst was. En toen belde het ziekenhuis.’ Lesley Verley (37) was tien weken zwanger toen ze te horen kreeg dat ze kanker had. In een aangrijpend boek beschrijft echtgenoot Andy Cools (37) haar strijd tegen kanker.
Helpen op vakantie? Ziekenzorg CM organiseert vakanties voor chronisch zieke en zorgbehoevende mensen. Voor de eindejaarsperiode zijn nog vrijwilligers nodig. Zij helpen vakantiegangers bij de dagelijkse verzorging en de maaltijden en begeleiden de activiteiten. Kun je je vrijmaken voor de kerstweek in Nieuwpoort (20-27 december) of de nieuwjaarsweek in Nieuwpoort of Zandhoven (27 december tot 3 januari)? Aarzel niet om te reageren.
‘Zie je het zitten om nog eens naar buiten te gaan en opnieuw op de bel te drukken?’ Veel amusanter kan een interview niet starten. Andy heeft geen andere keus dan het mij te vragen. Even daarvoor had hij mij verwelkomd in zijn huis in Laakdal. Maar zoontje Marnix (3) wil dolgraag zelf de deur opendoen. De vrolijke kleuter vraagt meteen wanneer we een foto zullen maken. ‘De meneer van de foto’s komt straks, Marnix. Ik ga eerst even met mama en papa babbelen.’
✔✔wim.peels@cm.be Tel. 02 246 47 83
Ontwerp een postzegel Similes en UilenSpiegel organiseren samen een postzegelwedstrijd met als thema ‘Stop seksueel misbruik en erken de slachtoffers’. Je kunt meedoen en een kunstwerk rond dit onderwerp maken. Mis schien wordt jouw beeld wel geselecteerd om een postzegel van te maken. Stuur je kunstwerk tegen 22 november naar Patrick Allegaert, Guislainmuseum, Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent met vermelding ‘postzegelwedstrijd’. De winnaar krijgt 500 euro. Met deze wedstrijd willen beide verenigingen sensibiliseren rond seksueel misbruik en zo helpen om slachtoffers een stem te geven.
Als je Marnix ziet rondhuppelen, zou je niet vermoeden dat jullie een zware zwangerschap achter de rug hebben. Andy: ‘Hij is nog jong natuurlijk. Hij beseft het allemaal nog niet. Maar wij weten dat we heel veel geluk hebben gehad. Was alles enkele jaren eerder gebeurd, dan hadden we waarschijnlijk moeten kiezen tussen de gezondheid van mijn vrouw of die van mijn zoon.’
Marnix (3) is ondertussen een vrolijke kleuter.
Maar we wilden nog even wachten om het blije nieuws aan onze familie en vrienden te vertellen. Tot Kerstdag.’
Wat was er aan de hand?
Zo lang hebben jullie niet kunnen wachten.
Andy: ‘In november 2009 raakte Lesley zwanger van Marnix. We waren ongelooflijk gelukkig. We hadden eerder een dochtertje verloren. Toen Lesley zeven maanden zwanger was, stelden dokters vast dat het kindje een open ruggetje had. Het meisje was niet levensvatbaar. We konden niet anders dan de zwangerschap stopzetten. Nu moest het wel lukken.
✔✔http://stopseksueelmisbruik. wordpress.com
Met korting naar Disney on Ice Van 14 tot 16 februari wordt Disney on Ice opgevoerd in de Lotto Arena in Antwerpen. Alle Disney-prinses sen stellen zich voor. Als CM-lid kun je tickets kopen met 25 procent korting. Reserveer ze telefonisch op het nummer 070 345 345 of via de CM-website. En vermeld daarbij het codewoord CM. De korting geldt voor de voorstellingen op vrijdag 14 februari (19 uur) en op zaterdag 15 februari (11 en 18 uur). Wil je kans maken op gratis familietickets (4 personen), speel dan mee met Zoek en Win op pag. 6.
Lesley: ‘Kort na de positieve zwangerschapstest voelde ik een knobbeltje in mijn borst. Ik maakte mij niet meteen veel zorgen. Door de zwangerschap zal de melkklier wat gezwollen zijn, dacht ik. Maar ik ging toch naar de gynaecoloog voor een echo. Hij nam meteen ook een
biopsie. Op 23 december kwam er een telefoontje van het UZ Leuven. Of ik meteen naar het ziekenhuis wilde komen. En
Worden jijzelf of een van je naasten met kanker geconfronteerd, dan kun je bij CM terecht met al je vragen over de ziekteverzekering en nuttige diensten en voordelen. De CM-consulent helpt je graag verder.
SMAKELIJK Zuiderse roodbaars met olijven en aardappelkoekjes Ingrediënten voor 4 personen: 4 roodbaarsfilets ¬ 3 eetlepels olijfolie ¬ 2 teentjes knoflook ¬ 4 tomaten ¬ 1 ui ¬ 1 gele paprika ¬ 65 g zwarte olijven ¬ 250 g boontjes ¬ tijm ¬ dragon ¬ 3 dl witte wijn ¬ 500 g aardappelpuree ¬ 125 g bloem ¬ 40 g kaas ¬ 1 koffielepel Italiaanse kruiden ¬ olijfolie ¬ peper ¬ zout ¬ oregano hak ui en knoflook fijn ¬ pel de tomaten en snijd ze grof ¬ snijd de paprika in reepjes en de olijven in schijfjes ¬ kook de boontjes 7 minuten in licht gezouten water ¬ stoof ui en paprika in de hete olie ¬ voeg knoflook en tomaten toe, samen met olijven, tijm en dragon ¬ laat even stoven ¬ voeg de witte wijn toe en laat 10 minuten sudderen ¬ kruid de visfilets met peper en zout en leg ze in een ingevette schaal ¬ schep de saus erover ¬ dek af en plaats 20 minuten in een oven van 180 °C ¬ roer de kaas, zout, peper en de kruiden met de aardappelpuree ¬ laat afkoelen ¬ vorm dikke koekjes en bak ze in olie ¬ schik de vis en de koekjes op borden ¬ bestrooi met oregano
✔✔www.cm.be/disneyonice
Naar het buitenland Ga je in de herfstvakantie naar het buitenland, neem dan een Mutaskaart (World Assistance Card) met daarop een gele klever mee. Afhankelijk van je bestemming heb je nog andere documenten nodig.
Recept uit het boekje ‘Koken voor starters’, een uitgave van De Praktische School – partner van Femma, www.femma.be - 02 246 51 11 Frank Croes
✔✔www.cm.be/reisbijstand
Compagnie Gagarine
knipsels
‘Wij wilden niet nog een kind
HELPENDE
dje verliezen’
Wat was het antwoord van de dokter? Lesley: ‘Ja. Ondanks de chemo die ik moest krijgen en de zware behandelingen die zouden volgen, kon de zwangerschap gewoon doorgaan. Maar we hebben heel veel geluk gehad. Nog niet zo lang geleden zou in zo’n situatie altijd voor een abortus gekozen zijn. Want een zwangerschap en chemo dat ging niet samen. Pas kort daarvoor hadden wetenschappers van het UZ Leuven ontdekt dat het wel mogelijk was.’ Je hebt zes chemokuren ondergaan. Ondervindt je baby daar dan geen enkele hinder van? ‘Vreemd genoeg niet omdat de placenta als een filter optreedt. Maar 3 tot 7 procent van de chemo komt in het bloed van de baby terecht. De dokters zeiden ons altijd dat alcohol veel schadelijker was. Toegegeven, helemaal gerust waren we er ook niet op. Dat kan moeilijk anders als er dagen zijn dat je op enkele uren tijd van de gynaecoloog naar de oncoloog en terug stapt. Bovendien moest ik twee operaties ondergaan, waarbij de baby mee in slaap ging. Misselijk ben ik nooit geweest, maar de chemo putte mij wel uit. Er waren dagen dat ik in de zetel moest gaan liggen nadat ik nog maar één aardappel geschild had. Hoe ga ik ooit een kind ter wereld zetten, vroeg ik mij af. Maar ik bleef vechten. Ik wilde niet nog een kindje verliezen.’ Maar de kleine Marnix had het naar zijn zin in de buik van Lesley? Andy: ‘Hij werd natuurlijk ongelooflijk goed opgevolgd. Na elke behandeling van
?!
HANDEN
Saskia Delsaerdt (39) Is CM-vrijwilliger
Lesley onderzocht de gynaecoloog ook onze baby. Het was telkens een opluchting als we zijn hartje hoorden kloppen. Marnix is uiteindelijk na 37 weken zwangerschap ter wereld gekomen. Een kerngezonde baby van 51 centimeter groot en 3 kilogram en 20 gram zwaar. Je kunt je niet voorstellen wat er op dat moment door je heen gaat. Eindelijk was hij daar.’
De zwangerschap gaf mij de kracht te vechten tegen mijn kanker. Leslie Verley (37)
Je hebt over de zwangerschap van je vrouw een boek geschreven. Andy: ‘Omdat ik de boodschap wil uitdragen. Het is perfect mogelijk om ondanks kanker een gezonde baby op de wereld te zetten. In veel landen zijn ze daar nog niet van overtuigd. Daar staat de diagnose kanker nog altijd gelijk aan abortus. Wij hebben die keuze gelukkig nooit moeten maken.’ Lesley: ‘Meer zelfs, de zwangerschap gaf mij de kracht om te vechten tegen mijn kanker. Ik wilde niet in een hoekje zitten huilen. Wij zijn hier als gezin zeker sterker uitgekomen. Niet dat we anders zijn gaan leven, maar we proberen wel het kaf van het koren te scheiden. Wat is echt belangrijk in het leven? Sinds mijn ziekte stellen we niet meer uit, maar doen we gewoon.’
CG/Crepuscule
of ik mijn echtgenoot wilde meebrengen. Ik wist hoe laat het was.’ Andy: ‘Is het kanker? Ik vroeg het meteen toen we bij de dokter binnen kwamen. Het antwoord was bevestigend. Kan Lesley genezen? Ook op die vraag kregen we een ja te horen. En dan bleef er nog één over: kunnen we ons kindje houden?’
9
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
‘Als CM-vrijwilliger vang je op wat mensen bezighoudt’, zegt Saskia Delsaerdt van de CM-kern in Aarschot. ‘Hen helpen geeft me telkens weer een goed gevoel.’ ‘Ik werk als opvoeder en ik wou ook vrijwilligerswerk doen. Een dame uit de buurt die al een half leven CM-vrijwilliger is, vroeg me of ik er zin in had. Na de eerste vergadering zag ik het meteen zitten. De gemoedelijke sfeer en de vele contacten spraken me aan.’ ‘In onze kern zijn er zowel ouderen als jongeren. Iedereen brengt zijn ervaringen mee. Dat geeft een goed beeld van wat er leeft bij de mensen in onze buurt. Ik heb een zoon van 10 en hoor aan de schoolpoort wat andere ouders bezighoudt. Ik steek altijd mijn voelsprieten uit, bijvoorbeeld tijdens de info-avonden die we organiseren. We hadden er een over coeliakie en over piekeren. Nadien spreken de mensen ons aan.’ ‘Een vraag die tegenwoordig vaak terugkomt, is waarom psychotherapie niet wordt terugbetaald. CM geeft zelf een vergoeding voor jongeren maar de ziekteverzekering voorziet niets. 30 of 40 euro per consultatie is veel geld. Is het niet vooral via therapie dat je denken verandert en je bij psychische problemen weer op de goede weg
geraakt? Spijtig genoeg houdt het hoge prijskaartje mensen tegen om zich te laten begeleiden. Medicatie wordt dan weer wel terugbetaald.’
Tips ‘We kunnen vaak goede tips geven, bijvoorbeeld wat je allemaal gratis of voordelig kunt ontlenen in de Thuiszorgwinkel. Bij andere ouders promoot ik ook de vakanties van Kazou omdat ik weet dat bij Kazou de monitoren heel goed opgeleid zijn. Je kunt dus gerust zijn dat ze je kind goed opvangen als er problemen zijn.’ ‘De onderwerpen waarover de mensen ons aanspreken gaan niet verloren. In de groep leggen we de ervaringen samen en nemen die mee naar het hoofdbestuur. Daaruit groeien voorstellen. Het contact met mensen en hen kunnen helpen, dat spreekt me aan en geeft enorm veel voldoening.’ Chris Van Hauwaert
Ook zin om vrijwilliger te worden bij CM? Kijk op www.cm.be/vrijwilligers.
Dieter Herregodts
✔✔‘Onze chemobaby. Vechten
voor twee levens’ van Andy Cools, Uitgeverij Van Halewyck, 17,50 euro. Wil je kans maken op een gratis exemplaar? Speel mee met Zoek en Win op pagina 6.
Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.
Hoeveel mag het ziekenhuis aanrekenen als ik er bij mijn kind blijf slapen? Wordt je kind in het ziekenhuis opgenomen, dan kun je er als ouder blijven overnachten. Deze rooming-in is wel een bijkomende kost. Bij opname in het ziekenhuis moet de patiënt altijd een opnameverklaring invullen en ondertekenen. Die gegevens zijn belangrijk voor de factuur nadien. Blijf je als ouder bij je kind overnachten, dan moet het ziekenhuis een bijkomende opnameverklaring voorleggen. Daarop duid je aan of je verzorging tegen verbintenistarief (officiële tarieven) of verzorging in een eenpersoonskamer wenst. Kies je voor verzorging tegen verbintenistarief, dan mogen de artsen en het ziekenhuis geen kamer- en ereloonsupplementen aanrekenen. Ook niet als jij en je kind
toch in een eenpersoonskamer worden opgenomen. Wil je verzorging in een eenpersoonskamer, dan kunnen er wel ereloonsupplementen worden aangerekend maar geen kamersupplementen. In beide gevallen kan het ziekenhuis jou als ouder hotelkosten laten betalen, onder meer voor de maaltijden en de overnachting. Is je kind lid van CM, dan krijg je de kosten voor rooming-in terugbetaald tot 12,39 euro per dag. Op voorwaarde dat een andere verzekering de kosten niet vergoedt. Het CM-Hospitaalplan geeft een tegemoetkoming tot 18,60 euro per dag.
✔✔www.cm.be/hospitalisatie
Droom jij al van een witte kerst? Wil jij met de feestdagen zeker zijn van een mooi sneeuwtapijt? Vier dan samen met Intersoc Kerstmis of Nieuwjaar in de sneeuw! Je logeert in volpension in het Intersoc-hotel Fabiola. Voor de kinderen zijn er kinderclubs en skilessen met Nederlandstalige Intersoc-monitoren. De bar, het restaurant en de dienstverlening zijn Belgisch. Het skigebied, 60 km, telt vooral blauwe en rode pistes. Skiën kan tot aan het hotel. Periodes en prijzen: • • • • •
21 tot 28 december 2013 728 euro per persoon in volpension Kinderkortingen van 10 tot 100 % Korting grote gezinnen Supplement skipas, -materiaal en -lessen
• • • •
28 december 2013 tot 4 januari 2014 777 euro per persoon in volpension Kinderkortingen van 10 tot 100 % Supplement skipas, -materiaal en -lessen
Meer informatie, prijzen en reserveren via www.intersoc.be en 070 233 119
Werken en toch op vakantie? Dat zijn Intersoc-werkvakanties!
‘Er waren zoveel mooie momenten die we nooit zullen vergeten. Leuke collega’s tijdens het werk en toch ook wat vakantie om te genieten. We willen graag onze directie en al onze chefs bedanken voor de toffe samenwerking in het afgelopen seizoen! We konden altijd bij hen terecht. De animatieploegen hebben het beste van zichzelf gegeven voor al die gezellige momenten! Hopelijk zien we elkaar weldra terug!’ (Daniël, Scherpenheuvel-Zichem) Ook zin om mee te werken als vrijwilliger? Meer info op www.intersocwerkvakanties.be of op 02 246 47 49
Visie 25-10_White X-mas.indd 1
Lic. 7013 - A5654
17/10/2013 15:46:18
10
¬ uw job, ons werk
DE
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
VLOER
Greenyard Foods
‘Wij streven naar duurzame tewerkstelling’ Hoe ga je om met uitzendwerk in je onderneming? Hendrik Vancoppenolle vertelt hoe de ACV-militantenkern dat aanpakt bij Greenyard Foods in Westrozebeke. ‘Bij overmatig gebruik van uitzendwerk eisen we op de ondernemingsraad dat er een paar mensen vast in dienst komen.’
I
n het diepvriesgroentebedrijf Greenyard Foods in het WestVlaamse Westrozebeke worden groenten en fruit verwerkt en ingevroren tot gebruiksklare bereidingen en conserven. Een groot deel van al dat lekkers wordt verkocht in het buitenland. Het bedrijf telt 350 mensen met een contract van onbepaalde duur. Er werken ook uitzendkrachten. ACV-afgevaardigde Hendrik Vancoppenolle en de andere militanten zien er op toe dat alles volgens de regels verloopt. ‘Een kleine twintig jaar ben ik aan de slag geweest in de productie’, vertelt Hendrik. ‘Sinds kort In de rustige periodes ben ik onthaalcoördinator: werken hier zo’n 15 ik sta in voor de werkkledij, uitzendkrachten. Maar kleine leveringen en het stockbeheer. Daarnaast doe in de piekperiodes zijn ik het onthaal van nieuwe er dat algauw 45 werknemers. Vaak zijn dat uitzendkrachten. Voor een Hendrik Vancoppenolle, délégué bij Greenyard Foods vakbondsafgevaardigde is dat natuurlijk een dankbare taak. Ik ben meestal het eerste vaste personeelslid dat de uitzendkracht hier op de werkvloer ontmoet.’ Hoeveel uitzendkrachten werken hier?
Hendrik Vancoppenolle: ‘We proberen dagcontracten te vermijden. Het is frustrerend en tijdrovend als je elke dag dezelfde uitleg moet geven aan telkens een andere uitzendkracht.’
‘Dat hangt af van de tijd van het jaar. Als voedingsbedrijf zijn we afhankelijk van de seizoenen. Zo zijn er doorheen het jaar dalperiodes en drukke periodes. In de dalperiodes werken hier tien tot vijftien uitzendkrachten, naargelang de schorsings
uren van vaste werknemers. Dan worden zij vooral ingezet om bijvoorbeeld vaste werknemers die ziek zijn of met verlof te vervangen. I n d r u k ke p e r io de s wor de n me e r uitzendkrachten ingezet onder het motief
tijdelijke vermeerdering van werk. Soms gaat het om twintig mensen, soms met pieken tot 45. Er is hier permanent een medewerker van Adecco aanwezig om uitzendkrachten te zoeken en naar de onderneming te sturen.’ Hoe verloopt het overleg over uitzendarbeid in de ondernemingsraad? ‘Uitzendwerk is al een tijdje een vast agendapunt in de ondernemingsraad. We vragen daar het aantal uren uitzendarbeid en schorsing op. Vroeger kregen we die cijfers vaak niet te zien, maar nu gaat dat een stuk vlotter. De werkgever vraagt dan ook on ze toestem m ing voor de vermeerdering van werk die verwacht wordt in de volgende maand. Als het volgens ons om te veel uren gaat, dan vragen we verduidelijking. Bij overmatig gebruik van uitzendarbeid slaan we op tafel en eisen we dat er een paar mensen vast in dienst komen. De werkgever antwoordt dan meestal dat het extra personeel te veel is voor de dalperiodes en dat er dan gestempeld zal moeten worden. Maar wij vinden dat het doel moet zijn om in de dalperiodes meer werk te creëren en bepaalde proefprojecten te doen. Dan hebben meer mensen een vast contract en zijn de inkomsten in die periode ook hoger.
Kunstwerkje in graffiti Jeunes CSC de Charleroi is de plaatselijke jongerenwerking van ACV in de industriestad aan de Samber. Begin oktober organiseerde de groep een initiatie graffiti. De bedoeling was om een illustratie te maken van de vakbond en solidariteit. Op de foto zie je het resultaat van deze creatieve namiddag. (LG)
Er zijn alleszins al minder dagcontracten en meer weekcontracten dan vroeger. Al gebeurt het helaas ook dat mensen die plots ziek vallen of een arbeidsongeval hebben op een dagcontract worden gezet. Jaarlijks krijgen ongeveer tien mensen een contract
van bepaalde duur van zes maanden. Die worden verlengd tot maximum twee jaar. En daarna worden ze meestal omgezet naar contracten van onbepaalde duur.’ Hebben jullie nog meer ideeën over hoe je uitzendarbeid kunt controleren? ‘Er werken heel wat deeltijdse werknemers in ons bedr ijf. Dat zouden we graag opvangen door nieuwe mensen met een vast contract te aanvaarden. Zo krijgen we een meer gestructureerde personeelsgroep, die vlot draait. En dan moeten er niet altijd uitzendkrachten instaan om één dag hier en de andere dag daar in te springen. Hier moeten we wel goed over nadenken, want zo’n polyvalente arbeider moet natuurlijk zijn positie krijgen in de functieclassificatie. Daarnaast proberen we om dagcontracten te vermijden. Want dat is lastig voor het vaste personeel. De uitzendkrachten zijn vaak Franstalig en moeten verschillende taken doen. De vaste personeelsleden leiden de uitzendkrachten op en staan hen bij. Maar het is frustrerend en tijdrovend als je elke dag dezelfde uitleg moet geven aan telkens een andere uitzendkracht. Dat is sowieso al niet makkelijk in het Frans en het is ook niet bevorderlijk voor de sfeer. Uitzendkrachten met weekcontracten zouden ook niet altijd mogen wisselen van afdeling. Een beetje meer continuïteit zou het voor hen en het vaste personeel een stuk gemakkelijker maken.’ Jolien Pollet
Hello Happiness ÂŹ vrijdag 25 oktober 2013
www.vayamundo.be
Hello Happiness!
11
Vayamundo heet u welkom! Speciale arrangementen voor VISIE-lezers!
Vayamundo is het nieuwe platform met interessante aanbiedingen van reizen in binnenen buitenland, daguitstappen, evenementen en koopvoordelen. Bezoek ons op
www.vayamundo.be
Bezoek ons op Facebook en word fan van Vayamundo! Met veel trots presenteren we u het Gala van Vayamundo, een leuk spektakel met gerenommeerde artiesten en een daverende after party.
Gala of Happiness De Heverse Concertband o.l.v. Jan Ceulemans
Andrei Lugovski
Jean Bosco Safari Jokomo
Please don’t kill the Clown (afterparty met de meest gekke coverband van Vlaanderen)
Belle Perez
Kursaal Oostende 25 januari 2014 Deuren: 20u00 Aanvang: 20u30
WIN
100 x 2 kaarten De lezers die het snelst reageren op gala@vayamundo.be met vermelding VISIE maken kans op een leuke avond!
12
Hello Happiness!
www.vayamundo.be
Hello Happiness ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Vayamundo De Kinkhoorn&Ravelingen Activamidweek
Verwen arrangement
Geniet van de gezelligheid van de Belgische kust en diverse andere activiteiten tijdens onze Activamidweek.
Inbegrepen • 5 dagen / 4 nachten • Volpension vanaf het avondmaal op maandag tot en met het middagmaal op vrijdag, 1 drankje inbegrepen (water, frisdrank of glas wijn) • Lakens inbegrepen • Dansavond • Natuurwandeling • Belevenistocht • Onbeperkte toegang tot het zwembad en de fitness
Beschikbaarheid
• Alle weekends in 2014
Prijs per persoon
Prijs per persoon 1 en 2 volw midweek
de
€ 254
Inbegrepen
• 3 dagen / 2 nachten op een studio of appartement met lakenpakket, aankomst op vrijdag • Vrijdag :Koud avondmaal in buffet, drankje inbegrepen • 1 ochtend een ontbijt buffet en 1 ochtend een VIP-ontbijt • Zaterdagavond: 3-gangenmenu incl. 2 drankjes • Gratis toegang tot zwembad en fitness • Vrijblijvende animatie
Beschikbaarheid
• Maandag 17 tot vrijdag 21 februari 2014 • Maandag 24 tot vrijdag 28 februari 2014 • Maandag 10 tot vrijdag 14 maart 2014 • Maandag 17 tot vrijdag 21 maart 2014 • Maandag 24 tot vrijdag 28 maart 2014 • Maandag 31 maart tot vrijdag 4 april 2014
ste
Ontspan en kom helemaal tot rust tijdens dit verwenweekend. De zee, het strand, de duinen … laten je ongetwijfeld ontspannen en genieten van de natuur en van elkaar.
vanaf 3de volw
kind -3j
kind 3-5j
kind 6-11j
€ 166
Gratis
€ 88.50
€ 115
1ste en 2de volw
vanaf 3de volw
kind -3j
kind 3-5j
kind 6-11j
17/1 tem 31/3 + 3/10 tem 31/12
€ 115
€ 75
Gratis
€ 32.25
€ 45
4/4 tem 29/6 + 5/9 tem 28/9
€ 129
€ 85
Gratis
€ 34.25
€ 47
4/7 tem 31/8
€ 139
€ 125
Gratis
€ 36.25
€ 49
Single supplement: € 30/arrangement
Single supplement: € 60/midweek
“Vayamundo is een totaalconcept waarmee we u, als gast, een unieke inspiratiebron voor nog meer levenskwaliteit bieden. Niet alleen ín onze vakantieclubs, ook daarbuiten. De Kinkhoorn en Ravelingen slaan de handen in elkaar om geleidelijk aan de NR.1 Vakantieclub op de Belgische Zeedijk te worden. Meer keuze voor iedereen met behoud van de authenticiteit!”
Koen De Weerdt Directeur Gastheer Vayamundo De Kinkhoorn/Ravelingen
Vayamundo De Kinkhoorn&Ravelingen / Zeedijk 290, 8400 Oostende - Tel 059/55 27 55 - www.vayamundoclubs.be
www.vayamundo.be
Hello Happiness ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Hello Happiness!
13
Vayamundo Ol Fosse d’Outh Kerstspecial Midweek Een culinaire wandeling door van 2 tot 6 december 2013 het herfst- en wildseizoen Geniet in de échte Ardennen van de herfst met onze culinaire wildgerechten.
Een gezellige wintermidweek met begeleid bezoek aan 2 mooie kerstmarkten
Inbegrepen
Inbegrepen
• 3 dagen/2 nachten • 2 x ontbijtbuffet • Vrijdagavond: 3 gangenmenu, ½ fles wijn en water/ volwassene inbegrepen • Zaterdagavond: 4 gangenmenu, ½ fles wijn en water/ volwassene inbegrepen • Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O* en het fitnesscenter
• 5 dagen/ 4 nachten • Welkomstdrink op maandag avond • 4 x ontbijt • 2 x lunch op donderdag en vrijdag • 4 x avondmaal in zelfbediening • Dinsdag 3/12 :daguitstap naar de Kerstmarkt in Trier
* badmuts verplicht
• Op volgende zaterdagen kan je met de huifkar en Ardeense trekpaarden naar de markt van Houffalize rijden: 5/10 -19/10-2/11-16/1130/11/2013 (tussen 10 en 15 uur) € 3/volwassene - € 1,50/kind)
* lunch niet inbegrepen
• Woensdag 4/12 daguitstap naar het kerstdorp in Luik * lunch niet inbegrepen
• Donderdag 5/12 bezoek aan de Chocolaterie Cyril (met eigen vervoer – inkom € 5 niet inbegrepen) • Donderdagavond dansavond • Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O* en het fitnesscenter
Beschikbaarheid
• Geldig volgens beschikbaarheid tijdens al de weekends van de maanden november en tijdens het weekend van 6-8 december 2013
* badmuts verplicht
Prijs per persoon
Beschikbaarheid
• Volgens beschikbaarheid van 2 tot 6 december 2013 van 2/12 tot 6/12
Prijs per persoon van 2/12 tot 6/12
volwassene
kind 4-12j
kind 0-3j
€ 147
€ 42
gratis
* Single supplement: € 30
volwassene
kind 4-12j
kind 0-3j
€ 285
€ 90
gratis
* Geen single supplement voor maximum 25 personen
Vayamundo Ol Fosse d’Outh is én blijft met grote voorsprong de Nummer 1 van de echte Ardennen! Geen moeite is ons immers teveel om onze gasten een onvergetelijke familievakantie of groepsreis te bieden in volle natuur én … in alle comfort! Voor het voorjaar van 2014 staan er dan ook enkele infrastructuurprojecten op het programma: het gebouw wordt extra geïsoleerd, de kamers 1000 tot 5000 krijgen een complete face-lift en de vergaderzalen, restaurants en bars worden volledig vernieuwd. Tijdens deze werkzaamheden blijft Vayamundo Ol Fosse d’Outh natuurlijk beschikbaar voor u zonder dat u last heeft van de werken!
Robert Pepels Directeur Gastheer Vayamundo Ol Fosse d’Outh.
Vayamundo Ol Fosse d’Outh / Ol Fosse d’Outh 1 - 6660 Houffalize - T 061/28 88 01 - www.vayamundoclubs.be
14
Hello Happiness!
www.vayamundo.be
Hello Happiness ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Surf naar www.vayamundo.be, een wereld gaat voor u open! Vayamundo.be is ons online forum waar van alles te beleven en te ontdekken valt. Niet alleen over onze vakantieclubs, ook over reizen in het algemeen, cultuur, gezondheid, trends, evenementen, koopjes enz. Kijk maar op www.vayamundo.be. Tip: als u zich registreert krijgt u extra informatie. Doen, het is (nu nog) GRATIS!
Wat vindt u allemaal op vayamundo.be? • Exclusieve arrangementen
• Leuke vakantieverhalen De gasten van onze vakantieclubs vormen steeds meer een hechte community. Veel bezoekers houden contact met elkaar en spreken af om in dezelfde periode terug te komen. Dat vraagt om een communicatieplatform! Op vayamundo.be delen onze clubleden hun tofste vakantiebelevenissen, leukste foto’s, komende vakantiedata ...
Vayamundo biedt haar gasten unieke weekenden vakantie-arrangementen aan. Hou deze rubriek best goed in de gaten. Want of het thema nu cultuur, muziek, gastronomie, geschiedenis of iets anders is, onze arrangementen zijn altijd direct volgeboekt!
• Alles kan altijd beter! Wat vindt u van onze service? Hebt u opmerkingen over onze catering? Hoe vond u de animatie? Was het personeel vriendelijk tijdens uw verblijf? … Om onze service telkens opnieuw te verbeteren, vragen we permanent
naar de mening van onze bezoekers. Iets op te merken? Of net heel tevreden? Aarzel niet en laat het ons weten op vayamundo.be!
• Fantastische prijzen Op de website vindt u ook allerlei vragen en wedstrijden waarmee u toffe prijzen kan winnen: een gratis arrangement, een kortingbon op uw volgende weekend, een gratis maaltijd in een van onze overheerlijke restaurants …
• Tips en weetjes Verstandig zonnen … Hoe blaren vermijden bij het wandelen … Toeristische tips bij
daguitstappen … Leuke adresjes om te proeven en te degusteren … Streekproducten die je absoluut eens moet uitproberen … Niet te missen evenementen in de buurt … vayamundo.be is uw onmisbare gids om voluit te BELEVEN!
Hebt u toch nog vragen? Is er toch iets dat u niet vindt op www.vayamundo.be? Aarzel niet en neem rechtstreeks contact op met het Vayamundoteam in uw vakantieclub! Mail naar info@vayamundo.be
Vakantie is een recht voor iedereen!
Vayamundo in Rwanda
‘Vakantieparticipatie’ - een initiatief van Toerisme Vlaanderen – geeft mensen die in armoede zijn verzeild geraakt kans op een betaalbare vakantie. Vakantieclubs De Kinkhoorn & Ravelingen en Vayamundo Ol Fosse d’Outh zijn van bij de oprichting een trouwe partner van ‘Vakantieparticipatie’. Iederéén heeft immers het recht om af en toe de batterijen eens flink op te laden!
Het project ‘Twese Hamwe’ is een technisch opleidingscentrum in Rwanda voor kappers en schoonheidsspecialisten, huispersoneel, koks en hotelmedewerkers. Vayamundo ondersteunt ‘Twese Hamwe’, een modelproject inzake heropbouw via opleiding in Rwanda.
Steun aan ‘Twese Hamwe’
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
15
Wanneer de vrije markt faalt
Drie kindercrèches in Herent failliet In Herent gingen vorige week drie zelfstandige kinderdagverblijven failliet. Ouders, die veel geld betalen voor de kinderopvang, vernamen het nieuws van de sluiting via een briefje op het raam van hun crèche. ‘De media maakten weinig woorden vuil aan dit nieuws’, zegt Ann Vermorgen van ACV. ‘Toch zijn de gevolgen groot. En kun je je veel vragen stellen over de rol van commerciële initiatieven in de zorgsector.’
V
an de ene dag op de andere hebben de ouders van 75 kinderen in Herent geen kinderopvang meer. ‘En dat terwijl je voor een plaats in de kinderopvang al bijna moet inschrijven voor je nog maar aan kinderen denkt’, stelt nationaal ACV-secretaris Ann Vermorgen vast. Kind en Gezin zoekt nu naar noodopvang voor de kinderen. ‘Noodopvang, treffender kun je het moeilijk samenvatten’, vindt Vermorgen. ‘Als dat niet lukt, moeten mama en papa maar minder gaan werken. Of snel op zoek gaan naar een grootouder die tijd heeft. Hopelijk brengt hun werkgever begrip op voor de situatie.’
ren. Hetzelfde geldt ook voor andere vormen van zorg. Als we goede zorg willen, moet de overheid strenge regels opleggen en die controleren.’ Vermorgen vindt ook dat de overheid zelf genoeg initiatieven moet nemen of voldoende
subsidiëren. ‘Dat is nodig om de betaalbaarheid, de beschikbaarheid en de kwaliteit op peil te houden. Want het Nederlandse voorbeeld, waar men voor kinderopvang uitging van een heilig geloof in de marktwerking, bewijst na enkele jaren dat die aanpak niet ren-
Onthaalouders ‘Als we goede zorg willen, moet er ook geïnvesteerd worden in zorgwerkers. Het slechtste voorbeeld daarvan is het statuut voor onthaalouders. Niet minder dan 7 000 onthaalouders vangen elke dag 30 000 kinderen op. Maar het aantal onthaalouders neemt af. Geen wonder, als je weet dat zij nog altijd geen volwaardig werknemersstatuut hebben. Ze werken meer dan 50 uur per week. Daarvoor krijgen zij geen loon, maar een onkostenvergoeding. Hiermee moeten ze ook bedjes, parkjes, kinderstoelen, twee maaltijden per dag en nog veel meer betalen. Omgerekend houden onthaalouders netto zo’n drie euro per uur over. Ze hebben geen recht op betaalde vakantie, vakantiegeld, een dertiende maand of een eindejaarspremie. Enkel een armzalig pensioen en een beperkt ziekteverlof is voorzien’, weet Vermorgen.
Alarmbel Door het faillissement van de kinderdagverblijven in Herent dreigen vijftien mensen hun baan te verliezen. ‘Een paar jaar geleden was er in het betrokken paritair comité een verzoening met de betrokken werkgever nodig. De werknemers trokken aan de alarmbel, omdat de werkgever de lonen niet tijdig betaalde. Toen al stelde LBC-NVK, de vakbondscentrale die de sector opvolgt, wanbeleid vast.’
‘Om al deze redenen is het belangrijk dat de Vlaamse regering voldoende blijft investeren in zorg. Want zorg is te belangrijk om over te laten aan de vrije markt.’
‘De situatie in Herent bewijst dat het geen goed idee is om de vrije markt een steeds sterkere rol te laten spelen in de zorg voor kinde-
de
deert. De kwaliteit van de opvang is er verslechterd. Bovendien nam het aantal opvangplaatsen enkel toe in dichtbevolkte buurten met bovengemiddelde inkomens. Tot daar de marktwerking, dus.’
FOCUS
www.twitter.com/Acvonline
https://www.facebook.com/het.acv
Europese fitness is ongezond Eind deze week verzamelen de regeringsleiders voor de Europese herfsttop. Brussel gonst dan weer twee dagen van Europese hyperactiviteit. Met een haast voorspelbare uitkomst. Zo zullen de Europese bonzen niet nalaten om te benadrukken dat ze de crisis nu ook op sociaal vlak aanpakken. Ze zullen wijzen op de beslissingen over de ‘sociale dimensie van de muntunie’. Met deze ‘sociale dimensie’ komt niet langer alle nadruk te liggen op de harde saneringsaanpak, zullen ze zeggen. Europa krijgt nu ook een set sociale knipperlichten: over inkomensarmoede, sociale ongelijkheid, jeugdwerkloosheid… Maar wat als zo’n knipperlicht op rood springt? Om de saneringen en economische hervormingen door te drukken heeft de Europese Commissie miljoenenboetes in petto, moeten de nationale wetten de begrotingsdiscipline verankerd worden, en wil Europa elk jaar de nationale begrotingen tegen het licht houden. Maar voor inbreuken tegen het sociaal Europa zijn er echter geen sancties, geen dwingende normen. Enkel een scorebord. Een bescheiden stapje vooruit, maar dat is nog wat anders dan de armoede, de
werkloosheid en de ongelijkheid daadwerkelijk aanpakken. Dit komt veel te laat voor miljoenen zwaar getrof fen Grieken, Spanjaard en, Italianen, Portugezen of Ieren. Al is er één lichtpunt: Europa zal aankondigen om eindelijk zes miljard euro vrij te maken om de jeugdwerkloosheid te bestrijden. Maar wat Europa met de ene hand geeft, neemt het met de andere. En daarover zult u veel minder horen. Zo staat op de agenda van de regeringsleiders ook de REFIT (Regulator y Fitness and Performance). Die REFIT klinkt gezonder dan het is. Het komt erop neer dat men onder het mom van administratieve vereenvoudiging cruciale onderdelen van het sociale Europa jaren wil terugdraaien. Want al die wetten en regels maken het leven voor ondernemers zogenaamd te moeilijk. Als de REFIT-plannen doorgaan, hebben in België werknemers van honderden bedrijven geen recht meer op essentiële economi-
sche en sociale informatie over hun bedrijf. Exit betrokkenheid van werknemers. Wetgeving over kankerverwekkende stoffen en over musculoskeletale aandoeningen (rug, gewrich ten…), de meest verspreide beroepsziekten, gaat in de koelkast. Exit gezondheid op het werk. Europese kader-cao’s zoals die voor kappers en zeevissers worden niet algemeen bindend verklaard. Exit Europees sociaal overleg. Daarentegen is er geen enkele aanzet voor een Europees minimumloon. Nochtans een cruciaal element om oneerlijke concurrentie en sociale dumping in de kiem te smoren. Dat alles terwijl Europa dringend zijn sociaal blazoen moet oppoetsen. Om bij werknemers en burgers aan krediet te winnen. Dat besef dringt door, maar de daden volgen niet. Integen deel, sociaal gaat het met Europa van kwaad naar erger. Neen, het is niet op die manier dat Europa opnieuw vertrouwen in plaats van angst zal inboezemen. Heel jammer is dat. Marc Leemans, voorzitter ACV
Onder het mom van administratieve vereenvoudiging draait men cruciale onderdelen van het sociale Europa jaren terug.
bondig
vak
Is werk in textiel sector werkbaar? Werk je in een textielbedrijf? Neem dan 15 minuten de tijd om een online enquête in te vullen over werkbaarheid in je sector. Met de (anonieme) enquête willen werknemers en werkgevers te weten komen of jobs in de textielsector werkbaar zijn. Werkbaar wil zeggen dat je genoeg opleidingskansen krijgt, dat je je werk kunt combineren met je privéleven, dat de werkstress niet te hoog is en dat het goed zit met je motivatie.
✔✔Surf naar www.cobot.be (klik rechts op ‘Watch’)
Syndicale premie metaalsector Arbeiders die in de metaalsector werken en aangesloten zijn bij ACV Metea, krijgen vanaf 1 november hun syndicale premie. Dit jaar krijg je ook een ‘ristourne’, een gedeeltelijke terugbetaling van je ledenbijdrage. Ben je al minstens een jaar lid van ACV Metea, dan krijg je je syndicale premie automatisch. Als je voltijds werkt in een metaalbedrijf, krijg je 110 euro. Voor werkzoekenden, mensen met brugpensioen (of SWT) en deeltijdse arbeiders bedraagt de premie 60 euro. Langdurig zieken krijgen 40 euro. Daarnaast wordt dit jaar een ‘ristourne’ voorzien. Dat is een gedeeltelijke terugbetaling van de ledenbijdrage voor de leden van ACV Metea. De ristourne bedraagt 10 euro voor voltijds werkende leden en 5 euro voor de niet-actieve leden. Vul zeker de controlekaart in die je opgestuurd krijgt. Meer info bij een ACV-dienstencentrum, bij de délégués in je bedrijf of op het secretariaat van ACV Metea.
Sociale partners bereiken akkoord in sector beheer gebouwen De vakbonden en werkgevers hebben onlangs een akkoord bereikt in de sector voor het beheer van gebouwen, vastgoedmakelaars en dienstboden. Het sectorakkoord geldt voor 2013 en 2014. Het aanvullend pensioen werd onder andere verhoogd van 2 naar 3,5 procent op drie jaar tijd. De jongerenlonen worden afgeschaft, zodat ook jongeren een volwaardig loon krijgen. ACV Voeding & Diensten is zeer tevreden over het akkoord. ‘De sector kent veel kleine ondernemingen, waar we met dit akkoord speciale aandacht aan hebben geschonken. Verder werkt het eindelijk een aantal discriminaties weg. Het toont aan dat sociaal overleg werkt, als vakbonden en werkgevers zich samen inzetten voor een sector. Zo kunnen we zorgen voor een stabiele tewerkstelling en betere loon- en arbeidsvoorwaarden.’
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
‘Bedrijf moet ervoor zorgen dat j callcenter menselijk is’ Veel mensen staan onder grote druk op het werk, en zeker mede werkers in een callcenter voelen die druk aan den lijve. ‘Ze moeten steeds meer presteren, steeds meer verkopen. En de medewerkers worden langs geen kanten gewaar deerd.’ Omdat zij ook een erg laag loon krijgen, voerden de vakbon den dinsdag actie. Geen makkelijke job, producten of diensten verkopen in een callcenter. Dat weet Lisette Meeus (62), ACV-déléguée en al 15 jaar coach van operators in callcenters bij Mobistar, Proximus en nu Belgacom. ‘Je moet communicatief vaardig zijn en goed met de computer kunnen omgaan. Je moet je sociaal opstellen naar klanten toe en mensen echt willen helpen. En goed kunnen verkopen, dat staat sky high bovenaan het lijstje. Als je twee jaar als operator werkt, doe je heel veel ervaring op: luisteren naar klanten, verkoopservaring en snel met verschillende software werken.’ Werken in een callcenter zorgt ook voor stress. Je moet dagelijks omgaan met boze of ontevreden klanten. ‘Wanneer je start met de job, krijg je een volledige opleiding over de computerprogramma’s, producten en diensten. Omgaan met boze klanten krijgen operators niet aangeleerd. Het gebeurt regelmatig dat een werknemer in tranen uitbarst of crasht na een gesprek. In een callcenter werken is één van de meest stresserende jobs die bestaan’, besluit Meeus.
1 200 euro ‘Voor wat ze moeten doen, heel stresserend en repetitief werk, krijgen die mensen een heel slecht loon’, zegt Dirk Callaert van ACV-Transcom. ‘1 150 à 1 200 euro per
Cia Jansen
16
¬ uw job, ons werk
De vakbonden kwamen dinsdag op straat voor de werknemers in callcenters. Die moeten steeds m
maand, daar kom je niet ver mee. Bij Belgacom valt het nog mee, daar heeft men vaste loonschalen. Maar zeker in de privésector is de druk om nieuwe klanten binnen te halen moordend. In deze callcenters moet men steeds meer verkopen en presteren. Het minimumloon wordt dan aangevuld met individuele premies.’ ‘Vroeger waren de lonen heel goed,’ bevestigt Meeus, ‘want toen waren er medewerkers te kort. Nu werven ze nieuwe medewerkers aan met een minimumloon. Die kunnen extra commissies verdienen als ze targets halen.’
Afvalrace ACV-Transcom en bediendevakbond LBCNVK klagen ook aan dat callcenter-medewerkers de job niet lang kunnen volhou-
den. ‘Het verloop is groot: een medewerker blijft gemiddeld 15 maanden’, weet Callaert. ‘En de ziektecijfers zijn overal hoog: Belgacom geeft bijvoorbeeld toe dat de ziektecijfers in hun callcenter de hoogste zijn van heel het bedrijf, maar wil ze niet vrijgeven. Dat zegt al genoeg.’ ‘De druk om meer te verkopen en meer targets te halen is zo groot’, ziet Meeus als oorzaak. ‘Alles wordt ook getraceerd: hoelang je in gesprek bent, of een gesprek opgevolgd moet worden, … Er zijn altijd mensen ziek. Dat kaarten we zeer geregeld aan bij de directie. Het is de opdracht van het bedrijf om ervoor te zorgen dat de job menselijk is. Jammer genoeg kiest men niet voor die aanpak. Nu is het een afvalrace.’
Indische dienstbodes hebben eindelijk vakbond In Madras, de vierde grootste stad van India, werd een nationale vakbond voor huispersoneel opgericht. De bekende Belgische zuster Jeanne Devos en haar team zetten hiermee de kroon op hun jarenlange werk om de situatie van het huispersoneel te verbeteren. Ook de Belgische vakbondscentrale ACV Voeding en Diensten draagt haar steentje bij om iets te doen voor de arbeidsvoorwaarden van deze mensen. In India worden dienstbodes vaak uitgebuit, onderbetaald, mishandeld en zelfs misbruikt. Nu de dienstbodes een eigen vakbond hebben, kunnen ze hun stem laten horen in het sociaal overleg met hun werkgevers. (LVDB)
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
17
Europese actie tegen uitbuiting van bouwvakkers
job in
Wittewoede.be / LBC-NVK
Europa moet ervoor zorgen dat bouwvakkers en andere werknemers niet langer uitgebuit worden. Dat vindt ACV bouw - industrie & energie, dat samen met 200 vakbondsmensen uit heel Europa actie voerde in Luxemburg op 15 oktober. De Europese ministers van Arbeid vergaderden er op dat moment over een betere naleving van de detacheringsrichtlijn, die het mogelijk maakt dat Europese werknemers tijdelijk in een ander EU-land werken.
W
meer presteren, maar krijgen een slecht loon.
Bij Belgacom zijn er wel sociaal assistenten, in verschillende vestigingen. ‘Als je eraan onderdoor gaat, kun je daar op gesprek’, vertelt Meeus. ‘Samen bekijk je wat er gedaan kan worden om het vol te houden. Ik ben in de wolken over dat systeem, maar denk tegelijkertijd ook: zorg er in de eerste plaats voor dat het niet nodig is. Je wordt betaald om te kunnen werken, maar niet om eraan onderdoor te gaan. Ik wil zo graag dat de werkomstandigheden veranderen. Mensen willen op een comfortabele manier hun werk kunnen doen. De statistieken zijn heilig, maar het werk en de kennis van de medewerkers worden veel te weinig gewaardeerd.’ Lieve Van den Bulck
?!
erknemers van de Europese Unie kunnen sinds 1996 ook in een andere EU-lidstaat gaan werken. Om hen te beschermen tegen uitbuiting en om de concurrentie eerlijk te houden, stelde de EU daarvoor toen een detacheringsrichtlijn op. Maar de detachering zorgt er in de praktijk onder andere voor dat werknemers letterlijk gedumpt worden. Vorig jaar was er in ons land bijvoorbeeld ophef over een brand in een loods in Wingene, waarbij twee Poolse chauffeurs omkwamen. De chauffeurs moesten in een loods overnachten. De Europese Commissie wil nu dat de detacheringsrichtlijn beter nageleefd wordt, zodat misbruik, fraude en uitbuiting moeilijker worden. De bedoeling is dat bedrijven de regels van de richtlijn minder makkelijk kunnen omzeilen. Maar de vakbonden waren ontgoocheld door het voorstel dat op tafel lag. ‘Van de oorspronkelijke doelstelling was niets overgebleven. De aanpassingen die men voorstelde, zorgden voor onduidelijkheid en rechtsonzekerheid. Ze zetten de deur open voor allerlei interpretaties en nieuwe misbruiken.’ De ministers van Werk van onder andere
Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.
De regels van het land waar iemand gaat werken, moet toegepast worden. Dat lieten tientallen mensen in Luxemburg duidelijk horen.
België, Luxemburg, Frankrijk en Duits land lieten op de ministerraad in Luxem burg verstaan dat ze niet akkoord wilden gaan met het nieuwe ontwerp voor de richtlijn. Het voorstel werd voorlopig van tafel geveegd.
Koppelbazen De sociale partners uit de bouwsector zijn voorlopig tevreden, maar dringen er op aan dat de Europese ministers werken aan een beter voorstel. Wat er moet gebeuren, is voor de vakbonden duidelijk. ‘De regels van het land waar iemand gaat werken, moeten toegepast worden. Die zijn
meestal gunstiger. Verder moeten de Europese lidstaten vlotter gegevens uitwisselen, zodat fraudeurs aangepakt kunnen worden. Er moeten meer controles komen en een Europese politiedienst voor sociale misdrijven, die grensoverschrijdende fraudezaken aanpakt. Er moet een einde komen aan de praktijken van werkgevers die het slecht menen.’ ACV bouw industrie & energie roept de Europese politici op om van Europa meer te maken dan enkel een interne markt. ‘Wij willen geen schijnoplossing. De problemen door sociale dumping moeten echt opgelost worden.’ (LVDB)
Kapper blijft gezond en glanzend
Wat doe je bij ziekte voor het werk? Risicoanalyse voor kapsalons Iedereen kan wel eens ziek worden of een ongeval meemaken. Wat moet je dan doen om in orde te zijn met je werk? Bij ziekte of een ongeval ben je arbeidsongeschikt. Je moet je werkgever dan meteen verwittigen. De dokter kan je een medisch getuigschrift geven. In de meeste gevallen is dat verplicht. Het getuigschrift vermeldt hoelang je vermoedelijk ziek zal zijn en of je je kunt verplaatsen. In je arbeidsreglement, arbeidsovereenkomst of cao staat of je het getuigschrift nodig hebt, en binnen welke termijn je het aan je werkgever moet bezorgen. Als de termijn niet vastgelegd is, moet het binnen de twee werkdagen.
Je werkgever mag controleren of je echt arbeidsongeschikt bent. Dat doet een controlearts. Als hij langskomt, moet je je laten onderzoeken. Het kan ook zijn dat je zelf op doktersbezoek moet. De arts mag alleen zaken controleren die gevolgen hebben voor je werk: of en hoelang je ziek bent, of je kans hebt om te hervallen… Hij mag je behandeling niet veranderen en hij mag de diagnose niet doorgeven aan je werkgever. Opgepast: vanaf januari 2014 veranderen de regels voor het bezoek van de controlearts. Werknemers zullen dan meer verplichtingen hebben. Hierover later meer in Visie. (LVDB)
Een nieuwe online tool helpt kappers om de risico’s van hun zaak in kaart te brengen. Kappers kunnen hiermee stap voor stap hun kapsalon doorlichten en een eigen plan opstellen om het welzijn van hun medewerkers te verbeteren. Aandacht voor de gezondheid en het welzijn van werknemers (dus ook kappers) is niet alleen noodzakelijk, het is een wettelijke verplichting. Gezondheidsproblemen zoals kappers eczeem of klachten aan polsen, nek en schouders komen vaak voor bij kappers. Ongecontroleerd of overmatig gebruik van irriterende stoffen kan de oorzaak zijn van last aan de luchtwegen of ogen. Om die klachten beter te voorkomen dan te genezen, kunnen de kappers aan de slag met een nieuwe tool voor veiligheid en preventie op het werk: de OiRA-tool voor
kappers. De Online interactieve Risico Analyse (OiRA) brengt de huidige situatie in kaart en evalueert de risico’s. Vervolgens reikt de tool een reeks concrete oplossingen aan, tot zelfs een plan met de meest bruikbare oplossingen voor de specifieke situatie van elke kapper. De oplossingen gaan uiteraard verder dan de aanbeveling om zonder sieraden te werken. Lichte en stille haardrogers, een mengpost voor kleuringen afgescheiden van het kapsalon en goede kappersfietsen (een in de hoogte verstelbaar kapperskrukje op wielen, red.) zijn maar enkele suggesties die de tool aanbeveelt. (JDO)
✔✔De tool vind je op
www.oiraproject.eu
18
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
Onderzoeksjournalist Raf Custers verdiept zich in jacht op Congolese grondstoffen
‘Er zijn mensen die wel degelijk iets proberen te veranderen’ Belga
Precies tien jaar geleden nam de Congolese provincie Katanga een nieuwe mijnwet aan. Omdat de vraag naar grondstoffen wereldwijd toeneemt, bijvoorbeeld voor de productie van auto’s en elektronica, is mijnindustrie er booming business. Maar de plaatselijke bevolking en het milieu lijden onder de industrie.
E
en droog terrein, met eenvoudige huisjes erop, elektriciteitspalen en hier en daar struikgewas. Congolese vrouwen lopen fier rechtop met manden op hun hoofd, een terreinwagen hobbelt over de zandweg. Een troep kinderen trekt vrolijk voorbij. ‘Deze plek hoort bij de tien meest vervuilde van de streek’, becommentarieert een man. De mijnfabriek, midden in de stad, loost haar zure afvalwater rechtstreeks in de riolering. ‘Door de fabriek is de urine van mijn kinderen niet normaal, ze is zwart’, vertelt een jonge vrouw met een peuter op de schoot. Een man toont de zwarte vlekken op zijn armen. Welkom in de Congolese mijnprovincie Katanga.
Voorkeur aan winst Na de burgeroorlog, in 2003, werd hier een nieuwe mijnwet aangenomen. Die wet moest investeerders aantrekken en zorgen voor economische vooruitgang. Dat is gelukt, maar de grote industriële uitbreiding heeft ook negatieve gevolgen. De wet houdt bijzonder weinig rekening met mens, gezondheid en milieu. ‘De lonen, de arbeidsomstandigheden en de contracten van de werknemers zijn niet voldoende verbeterd’, zegt onderzoeksjournalist Raf Custers, die er het boek ‘Grondstoffenjagers’ over schreef. ‘De gezondheid van de werknemers en van de omwonenden loopt gevaar. En ook de
Wist je dit over grondstoffen? • Een doorsnee auto bevat 1 500 kabels van koper (die in totaal anderhalve kilometer lang zijn en 22 kg wegen), 963 kg ijzer en staal en 109 kg aluminium. • De elektronicasector heeft tientallen grondstoffen uit de mijnen nodig om computers, gsm’s, spelconsoles, plasmaschermen en dergelijke te maken. • De Britse diamantreus De Beers liet vijf drijvende mijnen bouwen voor de kust van Namibië, om er diamant van de zeebodem te halen.
Onderzoeksjournalist Raf Custers: ‘De lonen, de arbeidsomstandigheden en de contracten van de werknemers zijn niet voldoende verbeterd.’ natuur loopt grote schade op. Hier wordt duidelijk de voorkeur gegeven aan winst. Mens en milieu gaan er zelfs nog op achteruit. De situatie is zorgwekkend.’ Toch ziet Custers hoop. ‘Dit is de realiteit, en die is zeer confronterend. Vooral voor de gewone mensen. Maar we mogen de situatie in Katanga niet alleen op een negatieve manier bekijken. Er zijn mensen en organisaties die wel degelijk iets proberen te veranderen. Vakbonden, ngo’s en universiteiten voeren de druk op de overheid op. Een aantal universiteiten voerde recent gezondheidsonderzoeekn uit. Daardoor is de overheid meer aandacht gaan besteden aan gezondheid en milieu. Anderzijds wil de overheid ook een groter deel van de koek: 35 procent van de winst, in plaats van 10 procent.’
‘Gele’ vakbonden Maar de mijnindustrie is machtig. Ze wil geen deel van haar winst afstaan. ‘Je mag haar macht niet onderschatten. Het zijn grote multinationale ondernemingen, meestal met eigen gele vakbonden. Dat zijn vakbonden die door het bedrijf zelf opgericht zijn, en dus niet echt onpartijdig zijn. Bij de laatste sociale verkiezingen deden er in Congo bovendien 135 verschillende vakbonden mee. Als je dan weet dat de overheid een zwakke administratie heeft en slechte controles uitvoert, besef je dat vakbonden en overheid vrijwel machteloos staan tegenover die grote multinationals.’ Toch doen de vakbonden wat ze kunnen voor de werknemers. ‘Ze hebben duurza-
me standpunten ingenomen, bijvoorbeeld tegen privatisering van de mijnen. Ze proberen ook zoveel mogelijk aanwezig te zijn op de werkvloer. Want de arbeidscode, die ze afgedwongen hebben, moet zo goed mogelijk worden toegepast en gecontroleerd. Ze proberen werknemers te helpen met hun concrete problemen.’ Patrick Wirix Lieve Van den Bulck
✔✔Lees meer in het boek
Grondstoffenjagers (Raf Custers). EPO, 2013, 264 p., met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek. Raf Custers maakte ook een documentaire over grondstoffen in Congo: Avec le vent.
Op bezoek in de mijnen van Katanga Een groep geëngageerde mensen van ACV Kempen ging in maart op bezoek bij hun vakbondscollega’s in Katanga. Ze bezochten er onder andere Gécamines en het mijndorp Kawama en praatten veel met de plaatselijke inwoners. Op 15 maart stond een bezoek aan Gécamines op het programma, het Congolese staatsbedrijf dat de mijnen beheert en uitbaat. ‘Vooral in de provincie Katanga wordt kobalt, uranium, tin, zink en koper gewonnen’, schrijft reiziger Gust Vos. ‘De bekkens zijn zeer groot en de percentages van de ertsen in de grond zijn de hoogste op aarde. We hebben geen landkaart nodig om aan de mijn te geraken. Enerzijds omdat er niet zoveel wegen zijn aangelegd, anderzijds omdat je al van ver de asberg en de schoorsteenpijp ziet
opduiken. Je waant je op de industriële sites in Olen en Balen-Wezel van de vorige eeuw.’ Enkele dagen later: een bezoek aan Kawama, een dorp tussen het mijnbedrijf van Forrest in Luisha en dat van Anvil Mining in Kinsevere. ‘De chef van het dorp heeft lof voor Anvil Mining. Het heeft geïnvesteerd in de uitbouw van het dorp: een overdekte marktplaats, jongeren worden aangeworven… Aan de overkant van de weg ligt de mijn van Forrest. De eigenaars ervan bekommeren zich niet om het dorp. Ze hebben schoorvoetend geïnvesteerd in een nieuwe woning voor de chef en zijn familie. Maar rechtstreekse investeringen in de dorpsgemeenschap blijven achterwegen, hoewel de mijn in de achtertuin van het dorp ligt.’
gewikt & gewogen
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
ZEGT
19
Luiz (15), niet-begeleide minderjarige uit Angola
‘Ik voel mij laf omdat ik ben weggevlucht’ Luiz is een van de vele buitenlandse jongeren die zonder hun ouders toekomen in ons land. Op zoek naar veiligheid en een beter leven. In een opvanghuis van Minor-Ndako heeft Luiz een voorlopige thuis gevonden. Nu nog een persoon vinden die hem door dik en dun steunt.
M
Cia Jansen
ijn naam is Luiz. Ik ben vijftien jaar oud en ik kom uit Angola. Op een dag waren mijn ouders spoorloos verdwenen. Mijn papa werkte voor een politieke partij. Zo’n dingen gebeuren vaak in mijn land. Mijn oom zei dat ik niet in Angola kon blijven, dat het gevaarlijk was. Daarom ben ik naar België gekomen.’
Steunfiguur ‘Ik zou graag een steunfiguur vinden. En bij hem logeren in het weekend. Het maakt niet uit waar hij woont. Ik kom wel met de trein naar daar. Dat vind ik helemaal niet erg. Als hij me helpt door met mij te praten, kan ik ook helpen. Ik kan mee kuisen of samen koken. Alles wat mogelijk is, kan ik doen. Ik zou graag samen sporten en activiteiten doen, zoals naar de film gaan. Dat zou ik echt fijn vinden.’ Leen Grevendonck
Nederlands leren ‘Ik kwam aan in Brussel, midden in de winter. Het was heel koud, er viel sneeuw. Ik had een korte broek en een kort T-shirt aan. In Angola is het altijd warm. Ik heb eerst in het asielcentrum van Steenokkerzeel en Poelkapelle gewoond. Nu woon ik in het opvanghuis van Minor-Ndako in Anderlecht. Hier ben ik liever. De begeleiders begrijpen mij en kunnen mij een beetje helpen. Ik ga naar school in Sint-Gillis-Waas. Ik zit in OKAN (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers, red.), om Nederlands te leren. Wiskunde vind ik het moeilijkste vak, dat haat ik. Maar biologie vind ik leuk. Als ik in België blijf, wil ik Weekends vind ik niet later jongeren begeleiden die hier fijn. Daarom zou ik graag zijn zonder hun ouders. Ik ken hun een steunfiguur vinden, problemen goed, want ik heb hetzelfde meegemaakt. om dan samen
Jongeren zoals Luiz zoeken een steunfiguur
activiteiten te doen.
Liefst van al wil ik terug naar Angola, maar ik durf niet. Ik voel Luiz (15), niet-begeleide minderjarige uit Angola mij laf omdat ik ben weggevlucht. sen om mijn stress kwijt te kunnen. Als ik mijn ouders terugvind en als En ik schrijf ook elke dag in mijn dagboek. Ik heb pas een alles goed is met hen, ga ik terug. Ik probeer hen te vingedicht geschreven in het Nederlands. Het heet Vragen den via internet, het Rode Kruis, vrienden, de partij van zonder Antwoorden. mijn vader,… Maar ik weet niks. Dat geeft mij veel stress. Weekends vind ik niet fijn. Veel jongeren bij MinorIk had eerst hoop om hen terug te vinden, maar ik wacht Ndako gaan tijdens het weekend naar hun vrienden. nu al heel lang. Het is moeilijk voor mij.’ Maar ik blijf altijd hier. Ik doe dan een activiteit met de Dagboek begeleider, ik speel op de Playstation en ik kijk veel tv. De jongen waarmee ik mijn kamer deel, is elk weekend weg. ‘Vandaag voel ik mij goed. Maar eergisteren niet. Ik mis Maar ik durf niet alleen te slapen. Want ik denk te veel. mijn ouders, ik wil weten waar ze zijn. Ik heb leren bok-
Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.
Guillaume Van der Stighelen @GuillaumeVds De mama’s en de papa’s die vanochtend hun kind op de fiets zetten zonder licht, zonder fluo en zonder helm mogen zich een weekendje schamen.
Rik Torfs @torfsrik Vlaming legt besparingen bij ouderen en terminaal zieken. Een schadelijk gebrek aan beschaving.
Bart Gerets @BartGerets Hoog tijd voor duidelijke facturen van medische specialisten.
Alles wat er met mijn ouders is gebeurd, komt in mijn hoofd. En dan kan ik niet slapen.’
Minor-Ndako vangt niet-begeleide minderjarigen zoals Luiz op. Dat zijn buitenlandse jongeren die zonder hun ouders toekomen in ons land. De organisatie is op zoek naar steunfiguren, om samen met de jongeren activiteiten te doen. Zo bouwen de jongeren aan hun zelfvertrouwen en aan het vertrouwen in anderen. Als steunfiguur maak je een wezenlijk verschil in het leven van een jongere. De organisatie ondersteunt je in je engagement. Infoavonden hierover zijn er op 7 november in Gent en op 13 november in Anderlecht.
✔✔www.minor-ndako.be of 02 503 56 29. Film De film ‘The Art of Becoming’ brengt op een poëtische manier het verhaal van drie niet-begeleide minderjarigen in beeld. Een van de jongeren heeft in een opvanghuis van Minor-Ndako gewoond. De film speelt vanaf 30 oktober in Galleries in Brussel en vanaf 17 november in Cinema Lumière in Brugge.
✔✔www.theartofbecoming.be.
beelding
UIT
20
¬ Limburg
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
LIMBURG NEVEN-
EFFECT
Bij benadering Vorige week werden de Vlaamse Regionale Indicatoren voorgesteld. Ze geven een aanwijzing van de evolutie van Vlaanderen op alle beleidsdomeinen, gebaseerd op het regeerakkoord en de beleidsbrieven van de ministers. Het is een echt werkstuk voor organisaties, beleidsmedewerkers, politici én journalisten. En het is verrassend. Zo lazen we onder andere in Knack: ‘De VRIND-indicatoren leren ons dat de zorg voor zichzelf, zonder verantwoordelijkheid te voelen voor het leed van anderen, aan een opmars bezig is.’ En nog: ‘De omgekeerde dynamiek, waarbij Vlamingen zich spontaan maatschappelijk engageren is op de terugweg. Zwakkeren helpen, dat vinden de Vlamingen niet echt prioritair.’ Vreemd, want in datzelfde VRIND-rapport staat ook dat 2.210.457 Vlamingen lid zijn van een socio-culturele vereniging, dat meer dan 184.000 Vlamingen zich actief als vrijwilliger inzetten in deze verenigingen en dat bijna 130.000 Vlamingen een engagement als bestuurder opnemen. Hoe rijm je dat met deze indicatoren? Datzelfde weekend las ik ook, in een iets kleiner artikeltje op een minder opvallende plaats, dat in Heusden-Zolder 200 scholieren aan de slag gingen voor de Zuiddag, waaraan ook een 30-tal bedrijven en organisaties hun medewerking verleenden. Ze gingen een dag niet naar school, maar aan het werk en hun loon voor die dag schonken ze samen met hun werkgevers aan leeftijdsgenoten in een jongerenproject in het Zuiden. Quid indicatoren? En vrijdagavond in de serie ‘Geprikkeld door dementie’ zie ik Kristine elke dag even bij haar demente vader binnenspringen, net als Madeleine die dagelijks haar alleenwonende mama gaat helpen. Bij Ziekenzorg zetten meer dan 25.000 vrijwilligers zich in voor chronisch zieke mensen, zorgbehoevenden en hun mantelzorgers. De conclusie schuilt in het woord indicator: ‘Bij benadering iets zeggen over een mogelijk resultaat of effect.’ Bij benadering dus. Of dat genoeg is om politiek op te baseren is ten zeerste de vraag. Hopelijk kijken onze politici ook iets verder dan de cijfers.
Carien Neven secretaris ACW Limburg www.neveneffect.eu
Verantwoordelijke uitgever regio Limburg: Carien Neven Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie van ACW Limburg - Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011 29 08 70 - acw.limburg@acw.be - www.acwlimburg.be - www.visielimburg.be
GESPREKKEN OVER LEVENSEINDE BIJ OKRA
ZORG OM GOED LEVEN, TEN EINDE TOE
De dagen van Allerheiligen en Allerzielen doen ons meer dan andere dagen stil worden. Misschien dringt het dan tot ons door dat het leven, dat soms zo bruisend is, eindig is. Onze lieve doden herinneren ons daaraan. In sommige kerken was er vroeger een spreuk: “Heden ik, morgen jij!” Daarom is het heilzaam na te denken over ‘goed leven ten einde toe’ en daar zorg om te hebben, want zoals Manu Keirse schreef: “Later begint vandaag”. Jessy Keyen en Giel Stinkens van Okra in gesprek. Veel mensen voelen zich geremd om na te denken en te spreken over ‘later’. Onze omgeving maakt het ons niet altijd gemakkelijk. We denken bv. “Ik ben nog te jong”, of “De geneeskunde gaat elke dag vooruit”.
Kiezen Jessy: “Tot het einde werkelijk in zicht komt…” Giel: “En dan moeten we plots snel veel beslissingen nemen. Hoe wil je als oudere verzorgd worden? Welke inspraak wil je in je medische behandeling? Wil je thuis of in het ziekenhuis verzorgd worden? Welke rol kunnen je kinderen, buren of vrienden opnemen? Wat als je ondraaglijk lijdt? Op zoek gaan naar je eigen keuzes en beslissingen is zware arbeid, maar het loont de moeite”.
Jessy: “En het is voor iedereen anders?” Giel: “Iedereen moet voor zichzelf kiezen en beslissen. De eigen waardenbeleving is erg belangrijk. Het gaat over mij, over mijn toekomst, mijn levenseinde en daar denk ìk zo over. Er komt dan zoveel op me af! Ik weet niet altijd raad... Met wie kan ik dan overleggen? En als ik dan al wat duidelijkheid heb voor mezelf: hoe maak ik dat dan kenbaar aan de mensen rondom mij? Het kan eventueel met een wilsbeschikking. Dit alles vergt een tijdige zorgplanning”.
Spijt
Praten
Jessy: “Spreken over ons levenseinde is niet simpel. Waarom doet Okra dit?”
Jessy: “Hoe gaat Okra om met palliatieve zorg en euthanasie?”
Giel: “Volgens de Koning Boudewijnstichting treft maar één op de tien mensen op tijd regelingen voor de zorg bij het levenseinde. Als we dan voor een afscheid staan, hebben veel mensen spijt dat ze hierover niet eerder gesproken hebben. Daarom organiseert OKRA in de plaatselijke trefpunten gespreksmomenten, om op een geordende en systematische wijze stap voor stap de zorg om goed te leven ten einde toe ter sprake te brengen”.
Giel: “We geven informatie over de wetten omtrent euthanasie, patiëntenrechten en palliatieve zorg. De ethiek over het medisch handelen bij het levenseinde komt ook ter sprake. Wanneer is het ‘genoeg’ geweest en is verdere geneeskundige behandeling voor onszelf zinloos? We praten natuurlijk over zingeving en religie, de ontwikkelingen daarin en de evoluties in afscheidsrituelen”.
Jessy: “Hoe doet Okra dat?” Giel: “Wij delen ‘ervaringen omtrent loslaten’ met elkaar. Hoe voelden we ons toen we afscheid moesten nemen van onze ouders, van onze partner, vrienden, misschien van een kind of kleinkind? Loslaten kan negatief maar ook positief zijn en vraagt altijd tijd en energie. Loslaten is ernstige arbeid maar het loont ook.
Jessy: “OKRA koestert dus de laatste levensfase en vindt dat die opnieuw een plaats moet krijgen in het leven en de samenleving”. Giel: “We willen hiermee de openheid en het gesprek tussen generaties bevorderen. Want als het voor jezelf duidelijk is, hoe praat je daar dan over met bv. je kinderen? Op die manier pakken we het gevoel van eenzaamheid en zinloosheid in de laatste levensfase aan”.
Wil je meer informatie? Contacteer dan OKRA Limburg, werkgroep zingeving: Jessy Keyen, tel. 011 26 59 30. Of met Okra-pastor Giel Stinkens, 011 75 69 13.
OVERHEIDSOPDRACHTEN dinsdag 5 november 2013 om 19.30u ACW-gebouw | Mgr. Broekxplein 6 | Hasselt
FOTOWEDSTRIJD ‘OP DE KOP GEVALLEN’
En de winnaar is ... ...Freddy Geuskens
Op 1 juli 2013 werd een nieuwe wetgeving inzake overheidsopdrachten van kracht. Onder overheidsopdrachten verstaat de wetgever “werken, leveringen of diensten die de overheid ‘bestelt’ of waartoe ze opdracht geeft”. Overheden zijn gebonden aan strikte regels. Nieuw aan deze wetgeving: in bepaalde gevallen is deze nu ook van toepassing op het brede Vlaamse verenigingsleven. De vraag luidt dan ook: wanneer en onder welke voorwaarden moet onze vereniging voldoen aan de wet op de overheidsopdrachten?
Voorheen had Freddy hier geen fietsenrek nodig, want hij kon zijn fiets klem zetten tussen de betonnen platen van het fietspad. Dankzij een reactie van de campagne ‘Op de kop gevallen’ heeft het stadsbestuur intussen de nodige herstellingen uitgevoerd.
Inschrijven via info@procura.be en door storting van 10 euro (per deelnemer) op rekening BE26 7865 7902 6629 van Procura vzw, 1030 Brussel (met vermelding van naam, naam organisatie + informatieavond 5 november 2013).
Doe ook mee en plaats foto’s van goede en slechte voorbeelden van mobiliteit voor fietsers en voetgangers op
✔✔ www.procura.be
www.opdekopgevallen.be en wie weet, kom ook jij in Visie.
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
¬ Limburg
Bestel je Bokrijkabonnement via CM aan voordeeltarief Nog tot en met 31 oktober 2013 Bestel nu jouw Bokrijkabonnement via CM aan een super-voordeeltarief: 70 euro in plaats van 95 euro voor een gezins- of grootouderabonnement. Bestellen kan tot en met 31 oktober 2013. Het CM-tarief van een individueel abonnement bedraagt 40 euro, een kinderabonnement kost 13 euro. Je kan het Bokrijkabonnement aan dit voordeeltarief aanvragen tot en met 31 oktober 2013 in twee stappen: 1. 2.
Reserveer online en gebruik de kortingscode 14CMLID1 Betalen kan online via Mastercard en Visa of via Bancontact/ Mister Cash, Maestro of via overschrijving binnen de 5 dagen op rekeningnummer 235-0087040-43 met vermelding van kortingscode 14CMLID1
Vanaf begin november worden de abonnementskaartjes met de post verstuurd. Ga naar www.cm.be (regio Limburg) voor de juiste voorwaarden en een overzicht van de voordelen van het Bokrijkabonnement.
CM-INFOSESSIES
Kleuters en autisme Autisme is ongeneeslijk maar niet onveranderbaar. We geloven dat je door een vroege interventie het leven met autisme leefbaarder kunt maken, veraangenamen, verbeteren, vereenvoudigen… Soms is het niet simpel. En hoe simpel het wel (niet) is zal blijken uit ons verhaal. Door Els Vanbuel en Goedele Billen (KIDS).
REGIONIEUWS Workshop
Magenta, voor jonge ouders van kinderen met een handicap
• Hasselt – 6/11 – 20.00-22.00 uur
Van depressie naar nieuwe levensenergie
Wanneer je hoort dat je kind een ernstige ziekte/handicap/beperking/ stoornis heeft staat je wereld even stil. En dan wordt het druk. Doktersbezoeken, intensief bezig zijn met behandelingen, medicatie, voeding aanpassen,... Met het Magenta-project gaan we in workshops met ouders werken. We reserveren voldoende tijd tijdens de workshops om een aantal zaken toe te passen op uw eigen gezinssituatie. Er is ruimte voor ervaringsuitwisseling voor wie dit wenst.
Depressieve gevoelens voelen zo uitzichtloos als je erin zit. Ze wegen zwaar voor jezelf en je omgeving. We verkennen wat er in een depressie gebeurt in je lichaam, gevoel en geest. Zo ontdek je wat mensen helpt om een depressieve kortsluiting te herstellen. Je krijgt hier ook tips voor. Meer bruis in je leven, daar gaan we voor. Door Ellen Stoffelen (arts en lichaamsgericht psychotherapeut). • Hasselt – 21/11 – 20.00-22.00 uur
Assertiviteit
Kinderen kunnen meekomen. Wij voorzien begeleiding i.s.m. Oppas +. Gelieve dit door te geven bij de inschrijving.
Je assertief gedragen is opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen, maar dit is niet altijd eenvoudig! Sommigen gedragen zich in sociale situaties eerder ‘agressief’ en denken alleen maar aan hun eigen belang terwijl anderen zichzelf doorgaans ‘subassertief’ opstellen. Je wordt echter niet geboren als een agressieve, subassertieve of assertieve persoon. Tijdens de info-avond wordt er ondermeer stilgestaan bij de ontstaans- en onderhoudende factoren van sub-assertiviteit en bij manieren waarop jij je assertiever kunt leren gedragen. Door Bruno Vossen (Psycholoog – psychotherapeut).
• Diepenbeek – 23/11 en 7/12 – 9.30-16.00 uur • 10 euro (inclusief broodjesmaaltijd)
Optreden
Duo Leesha
• Hasselt – 28/11 – 20.00-22.00 uur
Veilig online
toveren met tijd ARIADNE-INFOSESSIES
Kopen en verkopen op het internet Steeds meer mensen doen koopjes via het internet. Vooral de online tweedehandsmarkten zijn populair. In deze infosessie geven we je tips om veilig te kopen en sneller te verkopen. We schenken aandacht aan je rechten en plichten als koper en verkoper. We maken tijd om een zoekertje online te plaatsen en je vragen te beantwoorden.
21
Het internet biedt heel wat mogelijkheden, maar het Kinderen zitten op steeds jongere leeftijd voor het computerscherm om te gamen, te chatten, informatie op te zoeken voor een huistaak, … Maar het internet is niet altijd een veilige plaats voor kinderen. We laten u zien hoe je een goed e-mailadres kan aanmaken en een chat of profiel (eigen pagina op internet) veilig kan instellen. Er zijn ook filmpjes over situaties thuis, bijv. over het bezoek aan ongeschikte sites en over het doorgeven van persoonlijke informatie. Telkens worden twee verschillende reacties van ouders getoond, de ene al wat genuanceerder dan de andere. Door Barbara Creemers (freelance vormingsmedewerkster).
Met hun tweestemmige zang, akoestische gitaar en percussie-begeleiding weten zij een onvergetelijke sfeer te creëren. Het enthousiaste duo brengt een zeer gevarieerd programma van luister-, sfeer- en meezingliederen over thema’s zoals zorg, liefde, vriendschap, verdriet, blijdschap e.a. “Duo Leesha speelt altijd in op de behoefte van het publiek!!! Zo blijft alles verrassend origineel.” • Hasselt – 5/12 – 19.00 uur • 4 euro
✔ www.cm.be/agenda
thuiszorgpunt.limburg@cm.be 011 28 05 49
• Hasselt – 11/12 – 20.00-22.00 uur
✔ 2 euro voor CM-leden
• Neerpelt – 12/11 – 13.30-16.30 uur • 2 euro voor CM-leden 5 euro voor niet-leden
5 euro voor niet-leden
CONTACT
✔ www.cm.be/agenda
Creatief omgaan met gevoelens
gezondheidspromotie.limburg@cm.be 011 28 04 45
We komen in ons leven momenten tegen waarin we kwetsbaar zijn. Net dan is ons emotioneel leven actief. Het kan lijden veroorzaken of ons verrijken. In deze workshop doen we een aantal oefeningen die ons hierbij kunnen ondersteunen. • Kortessem – 21/11 – 9.30-12.30 uur • 2 euro voor CM-leden • 5 euro voor niet-leden
✔ ariadne.limburg@cm.be 011 28 02 97
* voor chronisch zieken -65
Opendeurdag
CM Limburg CONTACT
CM-kantoor Lommel Kom op zaterdag 26 oktober naar het CM-kantoor, Kerkplein 15. Van 13.30 tot 17.00 uur ontvangen de CM-consulenten je graag. Met een drankje in de hand krijg je een rondleiding in het kantoor. Het handige ticketsysteem wordt gedemonstreerd en je krijgt antwoord op al je vragen. Wie wil, kan tijdens de opendeurdag ook een gratis fitheidstest laten afnemen. De kids kunnen zich uitleven op het CM-springkasteel.
Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info. Je kunt ook terecht bij het contactcenter: stuur een mail naar limburg@cm.be of bel naar 011 280 211 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag
8.30 - 17 uur 8.30 - 17 uur 8.30 - 17 uur 8.30 - 17 uur 8.30 - 12 uur
De dienst Maatschappelijk Werk kan je contacteren op het nummer 011 280 241 (ma-do: 8.30-12 u en 13-17 u, vrij: 8.30-12 u) of via mail naar dmw.limburg@cm.be
22
job, ons werk ¬ uw ¬ Limburg
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
AGENDA OKRA ACADEMIE
ACV-Openbare diensten pleit voor betere rij- en rusttijden
. ma 28.10: ‘Pa wordt dement, en nu?’. In CC Mozaïek om 13.30 u. Info: Jaak Simons, 0474 72 11 40 . do 31.10: ‘Humor in het dagelijkse leven’. In zaal Berenhof, Berenhofstraat 12, Veldwezelt om 14 u. Info: Odette Biets, 089 71 77 33 . ma 4.11: ‘Brandpreventie in onze woning’. In De Roepsteen, St.-Trudoplein 12, Houth.-Helchteren om 14 u. Info: Jeanne Moons, 0499 31 48 61 . di 5.11: ‘Verdi’. In CCha, zaal 3, Kunstlaan 5 om 14 u. Meer info: fam. Driessen, 011 22 75 17
Dinsdagochtend 22 oktober namen een groot aantal chauffeurs van het stadsen streekvervoer in Hasselt de tijd om een koffie te drinken, iets te eten, naar het toilet te gaan of gewoon even te bekomen van hun rit. Met deze actie trapte ACV-Openbare Diensten haar actie ‘Red je rijtijd’ af. “De rij- en rusttijden van chauffeurs in het stads- en streekvervoer staan onder steeds grotere druk,” zegt secretaris Geert Witterzeel van ACV-Openbare diensten. “Te krappe dienstregelingen, evenementen en openbare werken, gebrek aan eigen busbanen, meer reizigers, laks parkeerbeleid, enzovoort. Chauffeurs kunnen tientallen redenen aanhalen waarom de theoretische rijtijden en rustpauzes al te vaak niet overeenstemmen met de werkelijkheid.” Met de actie wil ACV-Openbare Diensten dit probleem in Vlaanderen en Brussel aandacht geven.
OKRA THEATER
. do 7.11: ‘Hoofd vol mist’ naar ‘Het Vergeetboek’ van Kees Opmeer en ‘Vlinderpark Alzheimer’ van Johan Van Oers. De voorstelling brengt twee verhalen. Een kleindochter vertelt over het proces dat haar oma doormaakt. En er is het verhaal van ‘de’ persoon die dementeert en zijn of haar verwanten. Nadien beantwoordt een panel van deskundigen vragen i.v.m. dementie. In CCha, Kunstlaan 5, Hasselt om 14 u. Kaarten in vvk: 8 €, leden 5 €, aan de kassa: 10 €, leden 7 €. Inschrijven: patricia.schoenaers@okralimburg. be, 011 26 59 30
Daarnaast krijgen buschauffeurs de mogelijkheid om hun eigen ervaringen achter te laten op de website www.redjerijtijd.be. “Hoe meer gegevens, hoe luider onze vraag tot oplossingen zal klinken,” aldus Geert. Er kunnen zelfs concrete acties opgestart worden op basis van deze informatie.
SPEK EN EIEREN
. zo 17.11: Reppelse dauwwandeling met spek en eieren. Vertrek: Buurthuis Reppel, Reppelerweg 183 in Bocholt tussen 7.30 en 9.30 u. Info en inschrijven vóór 10.11: Pasar Bocholt, Jan Vander Sanden, 011 66 10 94
TANZANIA
Fakkeltocht tegen extreme armoede
. do 7.11: voorstelling over een hulpproject in Tanzania, maar je krijgt er ook toeristische info over o.a. de grootste vulkaankrater ter wereld en de Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika. In De Burg, Burg 34, Hamont om 19.30 u. Info: Pasar HamontAchel, Pierre Habets, 011 62 10 78
Donderdag 17 oktober vond in Tongeren een fakkeltocht plaats in het kader van de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede. Reeds meer dan 10 jaar treden armoedeverenigingen op deze dag naar buiten om aandacht te vragen voor de armoedeproblematiek. ACVLimburg ondersteunt jaarlijks deze fakkeltocht. "Armoede is niet een vervan-mijn-bed-probleem,” vertelt Boutina Abrougui, ACV-Verantwoordelijke Armoede. “1 op 7 Belgen behoort tot de groep met een armoederisico op basis van inkomen. 21% van de Belgische bevolking loopt dan weer een risico op armoede of op sociale uitsluiting."
VRIJWILLIGERS
Het Huis Erika Thijs start in januari 2014 met een opleiding voor vrijwilligers. Het is nodig dat je actief kan luisteren, goed kan samenwerken en dat je respect hebt voor iedere gast. Kan je +/- 6 halve dagen per maand ter beschikking staan van dit huis en heb je hiervoor interesse? Contacteer dan vóór 1 december 2013 Huis Erika Thuis, Schrijnwerkersstraat 9-11, Hasselt, 011 43 32 99. .di 12.11: instapsessie voor nieuwe vrijwilligers in woon- en zorgcentra, ziekenhuizen en voorzieningen voor personen met een handicap. In PZ Asster campus Melveren, SintTruiden om 19 u. Info: Present, Bea Schoubs, 011 69 07 99
OPLEIDING Op maandag 20.1.2014 start de volgende opleiding van polyvalent verzorgende/zorgkundige. Interesse? Kom dan naar één van volgende infovergaderingen telkens om 9.30 u: . di 29.10: zorgregio Peer, Nieuwstraat 16 . wo 30.10: zorgregio, Paniswijerstraat 92 (DSM-gebouw) . wo 6.11: opleidingscentrum, Isabellastraat 16, Hasselt Meer info: 011 37 65 01 of mail naar marleen.geusens@familiehulp.be
ACV-Limburg zet dan ook graag mee de schouders onder de oproep van het Platform voor Welvaart en tegen Ongelijkheid, namelijk kwalitatief en duurzaam werk, toereikende en welvaartsvaste uitkeringen en pensioenen, sterke sociale rechten en diensten. "Diverse beleidskeuzes vergroten vandaag de kloof tussen arm en rijk in plaats van die te verkleinen. Denken we maar aan de degressiviteit van de werkloosheid. De zwaksten in onze maatschappij dreigen opnieuw de rekening van de crisis én de besparingsmaatregelen te moeten betalen. Met onze massale aanwezigheid op de fakkeltocht geven we dan ook mee een krachtig signaal dat niemand ervoor kiest om arm te zijn en wie de pech heeft om in die situatie te belanden, behoefte heeft aan hulp, niet aan stigmatisering en asociale beleidskeuzes," aldus Boutina.
Opbrengst eetdag ACV-Hasselt naar goed doel Reeds zes jaar op rij organiseert het ACV van Hasselt in het voorjaar een eetdag waarvan de opbrengst gedoneerd wordt aan een goed doel. Zo mocht begin oktober Sint-Vincentius Banneux (vzw Hulpbetoon) een niet onaardig bedrag ontvangen. “Elk jaar kiezen we voor een ander initiatief om te steunen zoals het Inloophuis, CAW Sonar, ’t Roer, enz.” zegt ACV-Regioverantwoordelijke Ronny Vandekerkhof. “De keuze voor Sint-Vincentius kadert in het ACV-jaarthema ‘Solidariteit is de grondstroom’ waar ondere andere de aandacht uitgaat naar de armoedeproblematiek,” aldus Ronny. Op 9 maart volgend jaar plant ACV-Hasselt haar volgende eetdag.
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
23
Bijzondere belastingzitdag Bewel Zolder
Ouders werknemers Bewel liepen mogelijk duizenden euro’s mis Op 29 oktober organiseert het ACV van Heusden-Zolder een bijzondere belastingzitdag voor de ouders van de werknemers van Bewel Zolder. “Eerder toevallig ontdekte ik bij één van onze leden dat de zoon, zwaar gehandicapt en werkzaam in de Bewel, niet als kind ten laste werd genomen in hun belastingbrief. De belastingwetgeving voorziet nochtans dat inwonende meerderjarige werknemers van Bewel met een handicap
Ten laste
Verschil
Tijdens de belastingzitdagen eind vorig werkjaar wilde een koppel hun brief laten invullen door het ACV. Ook wilden ze het voorstel van vereenvoudigde aangifte, dat zoonlief had ontvangen, laten nakijken. “Bij het invullen van hun belastingbrief merkte ik dat hun zoon het jaar voordien niet ten laste stond,” vertelt Greta. “De ouders reageerden verrast want hun zoon is weliswaar zwaar gehandicapt maar werkt in de Bewel en heeft een eigen inkomen en een eigen belastingbrief. Dat is toch geen kind ten laste meer?”
“Voor die ouders maakte het al dan niet ten laste nemen van hun zoon voor het aanslagjaar 2013 een verschil van 840 euro. Dergelijke fouten kunnen tot vijf jaar terug rechtgezet worden. Ook al verschillen de bedragen van jaar tot jaar, dan nog betekent dit dat zij om en bij de 4.000 euro misliepen. Dat is geen kleingeld meer,” aldus Wim.
Bestaansmiddelen Wat blijkbaar minder of niet bij mensen gekend is, is dat het loon dat een beschutte werkplaats uitkeert aan een persoon met een zware handicap (minstens 66% invaliditeit) alsook de ziekte- en invaliditeitsvergoedingen en de werkloosheidssteun die de betrokkene als werknemer van een beschutte werkplaats trekt, niet tot de bestaansmiddelen worden gerekend, om ten laste te zijn bij de ouders. “Alle techniciteit terzijde gelaten, komt het erop neer dat ‘kinderen’ in die situatie ten laste (kunnen) blijven van hun ouders. En dat maakt wel even een verschil,” zegt Wim Swinnen, voorzitter van ACVHeusden-Zolder.
van 66% ten laste genomen kunnen worden,” vertelt ACV-regioverantwoordelijke Greta Vanhove. Omdat het plaatselijk ACV vreest dat meerdere ouders hiervan niet op de hoogte zijn, willen ze de belastingbrieven nakijken. Het mislopen van deze bijzondere belastingvermindering kan overigens oplopen tot ettelijke duizenden euro’s, “zeker omdat een dergelijke fout tot vijf jaar terug rechtgezet moet worden,” aldus Greta.
Opentrekken De belastingwetgeving speelt burgers wel meermaals parten. “Het is geen eenvoudige regelgeving en de uitzonderingen stapelen zich op. Frappant was wel dat het heel wat voeten in de aarde had alvorens we van de belastingdienst zelf de bevestiging kregen dat onze redenering correct was. Blijkbaar zijn ook daar niet alle details van de belastingwetging gekend,” lacht Greta. ACV-Heusden-Zolder besliste dan ook om een bijzondere belastingzitdag te organiseren. “Wij willen de proef op de som nemen en voor de werknemers van Bewel Zolder alles eens uitpluizen. Mocht inderdaad blijken dat heel wat gezinnen die belastingvermindering misliepen, zal de ploeg van het ACV uit Heusden-Zolder dit initiatief opentrekken naar de andere vestigingen van de Bewel want het is belangrijk dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft,” aldus Greta.
De ploeg achter de belastingzitdagen van ACV-Heusden-Zolder maakt de laatste afspraken voor de belastingzitdag voor de ouders van de werknemers van Bewel Zolder.
Oproep Bewel Zolder!
Is jouw inwonend kind zwaar gehandicapt (minstens 66%) en werkzaam bij Bewel Zolder? Wist je dat je dan recht kan hebben op een bijzondere belastingvermindering? ACV-Heusden-Zolder kijkt dit graag en geheel gratis voor jou na! Kom op dinsdag 29 oktober tussen 18u30 en 20u00 langs op het ACV-dienstverleningspunt in Heusden (Guido Gezellelaan 15). Vergeet niet mee te brengen: • bewijs handicap 66% van zoon/dochter • belastingbrieven van de afgelopen 5 jaar op naam van de ouders • belastingbrieven van de afgelopen 5 jaar op naam van de zoon/dochter
Zorg dat je krijgt waar je recht op hebt!
TWEEDEKANSONDERWIJS JE WIL JE DIPLOMA SECUNDAIR ONDERWIJS BEHALEN? ZOWEL OVERDAG ALS ‘S AVONDS?
INFO’S WERKLOOSHEID
Groot gelijk! Grijp, net zoals Tamara de kans om je diploma secundair onderwijs te behalen.
‘RVA controleert werklozen’. Maar met 33% arbeidsongeschiktheid hoef je je geen zorgen te maken want ze hebben je verteld dat dit niet voor jou is!?! WEL DUS!!!
Tamara,21 jaar: “Voor mij persoonlijk was het de beste keuze die ik kon maken. As 18 jarige voelde ik mij niet meer thuis op de middelbare schoolbanken. Maar ik wou wel een diploma secundair onderwijs behalen. Na twee jaar heb ik nu mijn diploma secundair onderwijs en doe ik de job van mij dromen: buitenschoolse kinderopvang.” Een diploma secundair onderwijs opent immers veel deuren: je kunt je zonder problemen inschrijven voor vervolgopleidingen, een leuke job vinden, promotie maken, meer verdienen, … Het tweedekansonderwijs bestaat uit een beroepsgerichte (47 keuzemogelijkheden!) en een algemene opleiding. Het is flexibel georganiseerd: je stelt je pakket zelf samen en je kunt eventueel vrijstellingen bekomen. De opleidingen zijn niet duur. Als je je diploma behaalt, krijg je je inschrijvingsgeld terug. Heb je interesse? Aarzel niet. Neem contact op met het centrum voor tweedekansonderwijs West-Limburg: LBC Volwassenenonderwijs Beringen | Paalsesteenweg 33 | 3580 Beringen | www.lbconderwijs.be | 011-42.98.29 | beringen@bconderwijs.be.
Of kom naar onze opendeurdagen op woensdag 6 november 2013 tussen 19.00 en 21.00 uur.
Recent wijzigde het één en ander in de wetgeving werkloosheid en dat heeft ook zijn gevolgen voor ‘mensen met 33%’ . Afhankelijk van het type uitkering je ontvangt, krijg je misschien vanaf 2015 geen ‘dopgeld’ meer. Je moet alle sollicitatiebewijzen verzamelen omdat je nu ook bij de RVA op controle moet. Wist je dit niet? Kom dan naar één van deze ACV-infomomenten: • wo 06/11 | 09u30: OC De Peel, Norbertinessenlaan 7, Neerpelt (inschrijven voor 4/11)
• di 12/11 | 09u30: ACW, Mgr. Broekxplein 6, Hasselt (inschrijven voor 6/11)
• wo 20/11 | 09u30: zaal Concordia, Leopoldwal 50, Tongeren (inschrijven voor 13/11)
• wo 27/11 | 09u30: parochiecentrum Dilsen, Schoolstr. 25, Dilsen (inschrijven voor 20/11) Inschrijven bij: Sarah Gorissen sarah.gorissen@acv-csc.be 011-30.61.52 | 0475-41.27.06
KALENDER Info tijdelijke werkloosheid Wie heeft recht op tijdelijke werkloosheid? Hoe wordt dat bedrag berekend? Welke documenten heb je nodig? Kom alles over tijdelijke werkloosheid aan de weet op woensdag 30 oktober om 19u30 in de Burg in Hamont. Spreker van dienst is Roland Cox, verantwoordelijke van het ACV-dienstverleningspunt in Neerpelt.
Info ‘Waar ligt de grens?’ ACV-Gender organiseert een thema-avond rond grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Wat toont de actualiteit rond geweld, pesten, seks, ...? Hoe kan je dit detecteren? Hoe moet je hier mee omgaan of hier op reageren op de werkvloer? Waar kan je terecht indien je stappen wil ondernemen? Iedereen welkom op donderdag 14 november om 19u30 in het ACWvergadercentrum in Hasselt. Schrijf in voor 7 november via de rubriek inschrijvingen ( ) op www.acv-limburg.be.
Bouwverlof 2014 Het Limburgs bouwverlof valt komend kalenderjaar van maandag 14 juli tot en met maandag 4 augustus 2014.
24
uw vrije tijd
Visie ¬ vrijdag 25 oktober 2013
theater
Heimat
‘Wat doe ik met de tachtig jaar dat ik hier mag rondlopen?’ Wat is het leven? En hoe moet het geleid worden? In Heimat gaan vijf jonge theatermakers op zoek naar antwoorden. Een voorstelling over de grote vragen des levens die zowel herkenbaar, ontroerend als grappig is. Een aanrader.
T
Was het leven vroeger meer vanzelfsprekend?
goed snappen, voordat je keuzes kunt maken waar je achter staat.
Alexander Daems
oen regisseur Freek Vielen veertien jaar was, zag hij de film Magnolia. Een vader vraagt op zijn sterfbed vergiffenis aan zijn zoon. Maar die krijgt hij niet en dan sterft hij met spijt. ‘Ik besefte voor het eerst dat je maar één leven hebt’, vertelt Freek (rechts op foto). ‘En dat je dat leven verkeerd kunt aanpakken en kunt sterven met spijt. Dat leek mij zo vreselijk. Tot nu toe gaan al mijn voorstellingen daar over. Wat doen we hier op aarde? En vooral, wat doe ik met de tachtig jaar dat ik hier mag rondlopen?’ ‘Ik heb het gevoel dat mijn generatie daar redelijk veel keuze in heeft, meer dan vorige generaties. Het is niet omdat mijn vader meubelmaker was, dat ik dat ook word. We zijn een generatie zonder dwingende heimat. Maar door die vrijheid dragen wij een grote verantwoordelijkheid. Wij moeten zelf beslissen hoe we het leven inrichten. En Het verhaal van je dus kun je ook foute keuzes eigen leven moet je maken. Daar ben ik bang voor.’
‘We beseffen dat niemand eigenlijk de antwoorden heeft. We zijn allemaal zoekend, we ervaren allemaal pijn en verdriet.‘
‘Voor Heimat hebben we onze geschiedenis. Om te begrijpen in welk ouders en grootouders geïnterwater wij leven, moet je andere perspecviewd. Ik merkte dat een heletieven opzoeken. Andere blikken op Freek Vielen, regisseur Heimat boel vragen duidelijk onze vrajezelf werpen. En dan besef je dat je bent gen zijn. En zeker niet de vragen wie je bent vanwege je ouders, de van de oudste generatie. Die geschiedenis, omdat je in West-Europa mensen zijn meer geleefd. De keuzes waren al gemaakt. leeft met een bepaalde welvaartsstand, omdat je deel uitZe kunnen dus minder spijt hebben. Spijt is er als je ook maakt van een generatie. Het verhaal van je eigen leven iets anders had kunnen kiezen. Voor hen ging het leven moet je goed snappen, voordat je keuzes kunt maken meer zijn gangetje.’ waar je achter staat.’ De wereld is vandaag anders. Wat kun je dan leren uit de levens van vroeger? ‘Een heleboel. Het boekje Dit is water van David Foster Wallace gaf mij inspiratie daarover. Twee visjes zijn aan het zwemmen in de zee. De ene vis zegt: Lekker water. En dan vraagt de andere: Wat is water? Een terechte vraag die de vis stelt. Elke nieuwe generatie voelt zichzelf de laatste en meent de wereld te kennen, maar dat is niet zo. Alles wat er rondom ons gebeurt, is een resultaat van de
Heb je een handleiding voor het leven gevonden? ‘Nee. Ik heb er wel naar gezocht en ik zou ze nog steeds graag hebben. Maar uiteindelijk moet je toch je persoonlijke handleiding schrijven. Wat ik ontroerend vind, is wat er op het einde van de voorstelling gebeurt. Net wanneer wij denken dat we weten wat we met het leven gaan doen, zie je een filmpje waarin de opa van Tom moet huilen. Omdat hij zijn vrouw mist. En we beseffen dat niemand eigenlijk de antwoorden heeft. We zijn allemaal
WIN
WIN een duoticket voor HEIMAT
Visie mag 1 duoticket weggeven voor de voorstelling van Heimat in deSingel in Antwerpen op vrijdag 6 december om 20 uur. Antwoord vóór 31 oktober op deze vraag: Welke acteur speelt mee in de film Magnolia? a. Tom Cruise b. Brad Pitt c. George Clooney Doe mee op www.acw.be (klik op de banner ‘Visie-wedstrijd’). Of stuur een kaartje met het juiste antwoord naar: ACW Visie, wedstrijd Heimat, Postbus 20, 1031 Brussel.
zoekend, we ervaren allemaal pijn en verdriet. We zijn allemaal kleine wezens, in dit grote universum. Dat is ergens heel troostend.’ Neemt dat ook je angst weg om verkeerde keuzes te maken? ‘Ja, in die zin dat je een keuze op elk moment in je leven nog kunt veranderen. Je moet gewoon zorgen dat je op het moment zelf de juiste keuze maakt. Dan kan spijt niet. Het leven loopt niet lineair. Er kunnen best wel grote omwentelingen in voorkomen. In die zin kun je meerdere levens leiden.’ Leen Grevendonck
✔✔‘Heimat’ door Rebekka de Wit, Suzanne
Grotenhuis, Harald Austbø, Tom Struyf en Freek Vielen. Op 5 en 6 december in deSingel (Antwerpen), op 29 maart in De Werf (Brugge). Meer voorstellingen tijdens cultuurseizoen 2014-2015.
TODO 26 oktober
Cross der Jongeren in Westerlo
Op het prachtige natuurdomein De Beeltjens in Westerlo vindt op 26 oktober de 56ste Cross der Jongeren plaats. Zowel de competitieloper als de recreatieve jogger komen er aan hun trekken. De afstanden die je kunt lopen zijn 100 of 500 meter, 5, 10 of 20 kilometer. Vanaf dit jaar loopt het parcours ook langs het kasteel.
✔✔Info: www.falos.be, 02 246 52 70 Oplossing Sleutelwoord: vriesnacht
colofon
Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Redactie ACW en ACV: Leen Grevendonck, Lieve Van den Bulck, Patrick Wirix, David Vanbellinghen • redactie CM: Bram Swaerts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • lezers@visieredactie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.