Visie 26 september 2014 by beweging.net Limburg

Regio Mechelen Vrijdag 26 september 2014

ACV-special

Wat betekent ACV voor Rogée, Yves, Els, Teffik en Geert?

Rogée had een probleem op het werk en wilde weten wat haar rechten en plichten zijn. Yves wil ZICH als militant ook persoonlijk ontwikkelen. Teffik en Els verloren allebei hun job na de sluiting van Opel Antwerpen. Geert had tienduizenden euro’s aan achterstallig loon tegoed van zijn baas. Alle vijf kregen ze de steun van ACV. In deze extra Visie getuigen zij wat de vakbond voor hen betekent.

special

nieuws

jaargang 71 ¬ visie nummer 17 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 3 oktober 2014

regionieuws

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Rogée Leclercq, huishoudhulp en overtuigd lid van ACV

‘Ik zou niet

zonder

ACV kunnen’

Zowel voor haar belastingbrief als voor problemen op het werk doet Rogée Leclercq uit Riemst een beroep op ACV. ‘Je kunt niet zonder een vakbond’, vindt Rogée. Waarom dat voor haar zo is, vertelt ze met plezier en overtuiging. > TEKST: Amélie Janssens > FOTO’S: Mine Dalemans

‘Acht jaar geleden gingen mijn man en ik uit elkaar. Ik was 50 jaar en stond er plots alleen voor. Ik moest werk gaan zoeken. Iemand raadde me toen aan om zeker lid te worden van ACV. Dat was een goede tip, want de vakbond zou mij kunnen helpen met eventuele vragen of problemen op het werk of met documenten.’ Belastingbrief Rogée heeft enkel positieve woorden voor

de medewerkers van het ACV. ‘Het zijn allemaal bijzonder aardige mensen, hier in het kantoor in Bilzen. Ik kan er altijd terecht. Zo laat ik er elk jaar mijn belastingsbrief invullen. Ik verzamel gewoon alle documenten en zij doen de rest. Ik zou niet zonder ze kunnen.’ Ook met problemen op het werk kan Rogée terecht bij de vakbond. ‘Ik werk als huishoudhulp voor het dienstenchequebedrijf Work@Home in Hoeselt. Een probleem is

dat zij geen intakegesprekken doen met nieuwe klanten. Maar ik vind het belangrijk om te weten bij wie ik terechtkom. Dus moeten wij als huishoudhulp zelf kennismaken met de klanten, en dit buiten de werkuren. Wij worden daarvoor dus niet betaald, terwijl het eigenlijk de opdracht is van het dienstenchequebedrijf. Het zou heel fijn zijn als zij zelf eerst het intakegesprek bij de nieuwe klant doen en daarna de huishoudhulp voorstellen. Dat is beter voor iedereen: zowel voor de poetsvrouw als voor de klant. Zo voorkom je eventuele problemen tussen klant en huishoudhulp en doe je aan klantenbinding.’ Ongepast gedrag van klanten ‘Het kan gebeuren dat je bij klanten komt die onmogelijke dingen vragen. Of die zich ongepast gedragen. Ik hoorde van een collega dat een van haar klanten, een alleenstaande man, altijd halfnaakt rondloopt als ze er gaat poetsen. Dat kan toch niet? Ik begrijp niet waarom dit niet beter gecontroleerd wordt door onze werkgever.’

Ik heb aan ACV gevraagd wat mijn rechten en plichten als poetshulp zijn. Rogée Leclercq

Als poetshulp werkt Rogée graag bij vaste klanten. ‘Ik ken er de weg en weet wat er van mij verwacht wordt. Ook voor de klanten is dat prettig. Maar vorig jaar kon ik door een oogoperatie enkele weken niet werken. Toen ik na mijn ziekteverlof weer aan het werk ging, moest ik vlinderen. Sindsdien heb ik dus geen vaste adressen meer, maar moet ik collega’s vervangen of krijg ik telkens nieuwe klanten.’

Op 50-jarige leeftijd kwam Rogée Leclercq er alleen voor te staan. ‘Iemand raadde me toen aan om zeker lid te worden van ACV. Dat was een goede tip.’

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Vervelende situatie Onlangs kreeg Rogée weer een nieuwe adres. ‘Work@Home zei dat ik niet vooraf hoefde kennis te maken. De klant was een vrijgezel die sinds het overlijden van zijn moeder alleen was en hulp wou in het huishouden. Maar de stofzuiger zoog niet en de dweil was te vies om aan te raken. Eigenlijk was die man vooral op zoek naar gezelschap. Hij vroeg me alleen om enkele ramen te wassen en om veel te praten. Dat was een vervelende situatie. Ik ben in dienst als huishoudhulp. Ik wil mijn werk kunnen doen en ik wil het ook goed doen.’ Rechten en plichten

niet meer op die manier werken. ‘Ik heb toen eerst contact opgenomen met ACV en gevraagd wat mijn rechten en plichten zijn als poetshulp. Kan ik bijvoorbeeld zulke opdrachten weigeren? En kunnen ze me daarvoor op straat zetten? Ik kreeg snel een mail terug van een medewerker van ACV Voeding en Diensten met wat tips om mijn probleem aan te pakken. Ik heb dan contact opgenomen met mijn werkgever en we hebben het onderling kunnen oplossen. Ik heb een nieuwe klant gekregen. Maar dit soort situaties zullen zich blijven voordoen, omdat Work@Home niet weet bij welke soort klanten wij terechtkomen. Daarom pleit ik natuurlijk voor die intakegesprekken.’

van ACV Voeding en Diensten me nog eens heeft opgebeld om te luisteren hoe het was verlopen. Dat vond ik echt mooi. Het geeft een goed gevoel als je weet dat je op je vakbond kunt rekenen. Zij zorgen voor de steun in de rug die wij huishoudhulpen nodig hebben.’

Goed gevoel

Dit laatste voorval was voor Rogée de druppel die de emmer deed overlopen. Ze wilde

‘Wat ik erg apprecieerde was dat die man

Uitgediept

Hoe tevreden zijn ACV-leden over de dienstverlening? Regelmatig bevraagt ACV zijn leden over de dienstverlening, omdat de vakbond die voortdurend wil verbeteren. Uit een enquête van mei 2013 blijkt dat ACV-leden erg tevreden zijn. (% tevreden tot zeer tevreden)

Vriendelijkheid van dienstverlener 95 %

Servicetijd bij dienstverlener 93 %

Onthaal in dienstencentrum 93 %

Dienstverlening rond arbeidsrecht, sociale zekerheid, loopbaan,… 92 %

Het bieden van antwoorden op uw vragen 90 %

Juistheid van de verstrekte informatie 89 %

Bereikbaarheid dienstencentrum 87 %

Snelheid van uitbetaling 87 %

Over welke thema’s stellen ACV-leden de meeste vragen?

In één keer geholpen worden 80 %

Openingsuren dienstencentrum 67 %

1. 2. 3. 4. 5.

Tijdkrediet / Loopbaanonderbreking Loon Eindeloopbaan / pensioen Vakantie Ontslag geven / opzegtermijn

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Teffik en Els, ex-werknemers van Opel Antwerpen

‘Als je in de miserie zit, besef je pas wat

een vakbond echt kan betekenen’ De sluiting van Opel Antwerpen en het faillissement van havenbedrijf Sati: in nog geen vier jaar tijd verloor Teffik Akgun uit Wommelgem twee keer zijn job. Ook zijn vrouw Els De Laet is een ex-Opel-werkneemster. ‘Onze rekeningen kunnen blijven betalen, was onze grootste zorg.’ > TEKST: Leen Grevendonck > FOTO’S: Bert De Deken

17 december 2010: die datum staat in het geheugen gegrift van Teffik Akgun en zijn echtgenote Els De Laet. Die dag rolde de laatste Opel Astra van de band in de General Motors-fabriek (GM) in Antwerpen en ging het bedrijf onherroepelijk dicht. Teffik en Els hadden 14 jaar in de fabriek gewerkt.

de Lotto gewonnen hadden. Maar zo was het toch niet. En op het moment zelf kan dat geld je gestolen worden.’

‘Echt onverwacht was de sluiting niet’, vertelt Teffik. ‘De laatste jaren ging het slecht met Opel. Door de crisis werden er minder auto’s verkocht en GM had te veel fabrieken. Die concurreerden dan tegen elkaar. GM Antwerpen maakte nog wel winst, maar niet genoeg. Langzaam doofde de fabriek uit, totdat er nog maar één ploeg over was. Begin 2010 vernamen we dat Antwerpen geen nieuw model zou krijgen. Het was gedaan.’

Els: ‘Veel schrik. We hebben een zoon en een huis dat we nog moeten afbetalen. We konden wel een beetje op onze levensstandaard inboeten, maar we moesten wel onze rekeningen kunnen blijven betalen. Dat was ons grootste zorg.’

Hebben jullie lang geloofd in een overname? Els: ‘Ik heb daar heel lang in geloofd. Misschien was dat een beetje naïef. Pas in september 2010 is mijn frank gevallen. Er was wel interesse van een Chinese fabrikant van auto-onderdelen. Maar die had geen goed businessplan.’ Teffik: ‘Er waren veel geruchten. Bijvoorbeeld dat we toch nog een klein Opel-model zouden krijgen en tot 2016 open zouden blijven. We hoopten daarop. Maar ook dat is niet gebeurd.’ Wat heeft de vakbond toen voor jullie betekend? Teffik: ‘De vakbonden hebben gevochten om de fabriek open te houden, maar zij konden weinig tegen de beslissing doen. Wel hebben ze een sluitingspremie voor het personeel onderhandeld.’ Els: ‘Zonder vakbonden hadden wij waarschijnlijk gewoon het wettelijke minimum meegekregen. Sommigen dachten dat wij

Want jullie verloren allebei op hetzelfde moment jullie werk. Hebben jullie schrik gehad?

Zonder vakbonden hadden wij waarschijnlijk gewoon het wettelijke minimum gekregen. Els De Laet over de sluitingspremie van Opel Antwerpen

Hebben jullie snel nieuw werk gevonden? Els: ‘Ik heb eerst outplacement gevolgd. Je leert dan een cv opstellen en een sollicitatiebrief schrijven. En je kon ook je verdriet bespreken in groep. Ik heb drie maanden een computercursus gevolgd, daarna ben ik gestart bij LU.’ Teffik: ‘Zes weken na de sluiting van Opel kon ik beginnen bij Sati. Die firma deed het onderhoud van goederenwagons in de Antwerpse haven. Het was een kleine kmo met zestig werknemers. Ik was mijn vertrouwen in een multinational kwijt en ik wilde een vaste job hebben. Sati was een bedrijf dat wilde groeien en mij werkzekerheid bood. Ik kreeg meteen een vast contract. Ik kon niet beter hebben. Ook andere ex-Opelwerk-

nemers gingen er aan de slag.’ Maar dan liep het opnieuw mis. Teffik: ‘Twee jaar op r ij maakte Sati verlies. De directie deed haar best om nieuwe klanten binnen te halen en investeerde in de fabriek. Maar de concurrentie met Oost-Europa en NMBS was te groot. In december 2013 werden alle arbeiders economisch werkloos. We moesten telkens één week werken en dan waren we één maand thuis. Intussen was ik al twee jaar délégué voor ACV METEA. Iedereen sprak mij aan, omdat ze ongerust waren. We vreesden voor een herstructurering. Op 30 april 2014 sprak de eigenaar het voltallige personeel toe. Sati was failliet. We mochten meteen naar huis gaan. Niemand van ons had dat verwacht. Voor mij was het een tweede zware klop. Op 5 mei werden de boeken definitief neergelegd en was het personeel volledig werkloos.’ Kon je als délégué iets doen? Teffik: ‘Nee, ik had willen vechten, maar tegen een faillis-

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Vier jaar geleden verloren Teffik Akgun en Els De Laet hun job bij Opel Antwerpen. ‘Echt onverwacht was de sluiting niet. De laatste jaren ging het slecht met Opel. Begin 2010 vernamen we dat Antwerpen geen nieuw model zou krijgen. Het was gedaan.’ sement kun je niks doen. Mijn secretaris en ik hebben samen met ABVV een personeelsbijeenkomst georganiseerd. De mensen konden hun vragen stellen en we hebben voor hen schuldvorderingen opgesteld. Maar het kan nog lang duren eer de mensen hun geld krijgen. Eerst moeten de curatoren alles verkocht hebben. Er zijn wel vier kandidaat-overnemers, maar ik geloof er niet meer in. Meer dan de helft van de arbeiders is trouwens al ergens anders aan de slag.’ Wat heb je dan gedaan? Teffik: ‘Ik ben niet iemand die bij de pakken blijft neerzitten. Ik moet blijven vooruitgaan. Ik heb gezocht naar werk en op 2

juni kon ik beginnen bij NMBS Logistics. Ik ben in opleiding en ik krijg hopelijk binnenkort een vast contract. Maar na twee keer ontslagen te zijn, voel ik mij nergens meer zeker. Ik ben een beetje teleurgesteld. Je bouwt ergens iets op en dan moet je weer helemaal van nul af beginnen. Dat is frustrerend.’ Heb je dan geen vertrouwen in de toekomst? Teffik: ‘Je hoort toch meer en meer dat bedrijven sluiten. En zolang een brood niet evenveel kost als ergens anders, gaan we elkaar altijd zeer doen. Het is toch niet eerlijk dat ik mijn job verlies en dat iemand in een ander land die job krijgt, gewoon omdat het

daar goedkoper is. Ze moeten echt iets doen aan de lasten op arbeid. Anders gaan we meer en meer van die sluitingen meemaken. Het is belangrijk voor de toekomst van onze kinderen. Ik wil dat mijn zoon, als hij later arbeider zou willen worden, werk vindt.’ Waarom zijn jullie ten slotte lid van de vakbond? Els: ‘Met vragen over je loopbaan of pensioen kun je er terecht. En als je een uitkering nodig hebt, dan regelen zij alles voor jou. Het is ook een soort van bescherming, net zoals een brandverzekering. Het is als je in de miserie zit op je werk, dat je weet wat de vakbond kan betekenen. ’

Uitgediept

Wat doen de vakbonden voor werknemers van Bij de sluiting van grote bedrijven zoals Opel Antwerpen onderhandelen de vakbonden vaak een mooie sluitingspremie voor de werknemers. Een veelgehoorde kritiek is dat vakbonden nooit iets doen voor werknemers in kleine bedrijven. Walter Cnop, algemeen secretaris van ACV METEA, legt uit wat de vakbond voor werknemers van kmo’s doet.

‘De beste kmo-werking van een vakbond is om sectorale cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten, red.) te sluiten in die sectoren waar vooral kleine bedrijven actief zijn’, licht Walter Cnop toe. ‘Zo slagen we erin om ook die werknemers te laten genieten van zaken die anders alleen in grote ondernemingen mogelijk zijn. Ik denk aan een pensioenplan of groepsverzekering, afspraken

kleine bedrijven?

over de arbeidsorganisatie, vorming en opleiding, tijdkrediet enzovoort. Met die insteek voer ik zelf onderhandelingen in de metaalverwante sectoren. Dat zijn sectoren d ie bij uitstek de kleinere ondernemingen groeperen: garages, elektriciens, goudsmeden, recuperatie van metalen…’ Vorming en opleiding ‘Vorming en opleiding geven de beste kansen op verdere inzetbaarheid van de werknemer in de onderneming. In grote bedrijven onderhandelen délégués een opleidingsplan met de werkgever. In zo’n plan staat vermeld welke inspanningen het bedrijf levert voor iedere individuele werknemer. In kleinere ondernemingen is dat soms moeilijker te organiseren. Daarom werken we dat op sectorniveau uit met een

minimaal individueel vormingsrecht voor de werknemer en met sectorale opleidingsfondsen die vanuit het sociaal overleg gefinancierd worden.’ Werkzekerheidsclausules In sectorale cao’s worden ook werkzekerheidsclausules afgesloten. ‘Die moeten openingen creëren om de werkgever en de vakbonden in kleine ondernemingen rond de tafel te brengen om zoveel mogelijk ontslagen te vermijden. Als zo’n overleg niet mogelijk is, dan is de clausule een sanctiemechanisme, waarbij de werkgever een schadevergoeding moet betalen als hij meerdere werknemers tegelijk afdankt. Het precieze aantal werknemers hangt af van de grootte van de onderneming, maar alle ondernemingen - ongeacht de grootte - zijn hiervoor vatbaar.’ (KS)

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Tiny Rechtskundige dienst ‘Wij krijgen dossiers van de verschillende beroepscentrales doorgestuurd’, zegt Tiny Vervaecke. ‘We geven juridische bijstand bij dossiers die niet in der minne geregeld konden worden. Het gaat vaak over falingen, arbeidsongevallen, loonachterstallen en andere zwaardere conf licten met de werkgever. Voor het dossier naar de arbeidsrechtbank gaat, doen we nog een allerlaatste poging om bij de werkgever tussen te komen. Lukt dat niet, dan leiden we het dossier in bij de rechtbank. We wegen wel eerst de slaagkansen af.’ De rechtsbijstand is gratis voor ACVleden, maar je moet zes maanden lid zijn op het moment van de feiten waarvoor bijstand gevraagd wordt.

Op bezoek in het ACV-verbond

Kathleen Dienstencentrum en contactpunten ‘In een dienstencentrum behandelen we allerlei vragen’, zegt Carine Vande Vyvere. Zij is samen met Johan De Meulenaere verantwoordelijk voor het dienstencentrum in Roeselare. ‘We behandelen zowel werkloosheidsdossiers als vragen van leden over hun loon, vakantiedagen, tijdkrediet, opzegtermijn, verlof of problemen op het werk. Ieder lid is belangrijk. Daarom nemen we elke vraag ernstig. Soms is de vraag niet voor ons bestemd, maar voor specialisten van de centrales, die een specifieke sector opvolgen. We zorgen er dan voor dat we een goed idee hebben van de vraag, zodat we hen correct kunnen doorverwijzen.’ Kathleen Labeeuw is dienstverlener in het dienstencentrum in Roeselare. Volgens haar gaat het ook vaak om meer dan enkel een vraag stellen. ‘Mensen willen hun verhaal eens kwijt en wij bieden hen een luisterend oor. Dat is ook een deel van onze dienstverlening.’

Wel ACV-di staan voor

Overal in Vlaanderen en Brussel zijn ACVOok bij jou in de regio. Visie nam een > TEKST: Amélie Janssens

André Regiopropagandist Het ACV werkt ook interprofessioneel, over de sectoren heen. De regiopropagandisten organiseren bijvoorbeeld infoavonden of geven vorming. Ze begeleiden de ACV-kernen in de gemeenten. Dat zijn groepjes vrijwilligers die ACV en de thema’s waarrond ACV werkt op de kaart proberen te zetten. André Maeseele, regiopropagandist: ‘In Wingene overlegde onze kern bijvoorbeeld met het gemeentebestuur over kinderopvang. We organiseerden in de regio ook praatcafés voor onze leden, bijvoorbeeld over het statuut arbeiders-bedienden.’

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Contactcenter De provinciale contactcenters zijn eigenlijk ‘virtuele dienstencentra’. De dienstverleners beantwoorden vragen via mail en telefoon. ‘Dit is een extra service voor de ACV-leden’, zegt Wim Lesage, verantwoordelijk voor het contactcentrum voor de provincie West-Vlaanderen. ‘De leden moeten nu niet meer elke keer naar het dienstencentrum komen. Het is ook gemakkelijker voor de werkende leden. Een telefoontje of een mailtje gaat sneller.’

Caroline Klachtenbehandelaar centrale

Midden-West-Vlaanderen

lke iensten je klaar?

De centrales van ACV specialiseren zich in specifieke sectoren. Werknemers in een bouwbedrijf kunnen bijvoorbeeld terecht bij ACV bouw – industrie & energie. Werk je in de horeca, dan is ACV Voeding en Diensten er voor jou. Caroline D’hondt is assistent vakbondsverantwoordelijke bij ACV Voeding en Diensten. ‘De meeste mensen komen bij ons terecht nadat ze in een dienstencentrum zijn langs geweest. Onze dossiers zijn heel divers. We moeten soms loon opvragen dat niet werd uitbetaald of tussenkomen bij een ontslag om dringende reden. Ook problemen van pesten op het werk proberen we te behandelen. Als het lid niet meer in dienst is bij de werkgever waar het probleem zich situeert, dan komen we meteen tussen als centrale. Werkt hij er wel nog, dan raden we aan om het probleem eerst zelf aan de werkgever voor te leggen en helpen we hiermee. Soms vragen we de sociale inspectie om een inbreuk vast te stellen. Zo’n 70 procent van onze dossiers kunnen minnelijk geregeld worden dankzij onze tussenkomst. Voor de overige dossiers schakelen we de rechtskundige dienst in.’

-diensten ELKE DAG voor hun leden in de weer. kijkje bij enkele ACV-diensten in Roeselare. > FOTO’S: Tiny Bogaerts

Annelies Bijblijfconsulent Ben je op zoek naar werk, ander werk, of wil je loopbaanadvies, dan kun je even aankloppen bij een bijblijfconsulent van ACV. Deze consulenten informeren je over opleidingen en solliciteren. Maar volgens bijblijfconsulente Annelies Dousy gaat het ook verder. ‘We helpen mensen bijvoorbeeld ook in hun zoektocht naar de job die bij hen past. En we bekijken voor welke tewerkstellingsmaatregelen iemand in aanmerking komt.’ Naast de individuele dienstverlening, organiseren bijblijfconsulenten ook workshops of acties om meer mensen te bereiken. ‘Via onze collectieve acties proberen we een ruime groep te informeren over een bepaald thema: selectieproeven bij de politie, oriëntering op de arbeidsmarkt, solliciteren, specifieke informatie voor vijftigplussers, terug aan de slag na ziekte, enzovoort.’

Op zoek naar dienstencentrum in je regio? Wil je meer informatie over de ACV-diensten? Surf dan naar www.acv-online.be.

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Yves Van Antwerpen, hoofddelegue bij Agfa-Gevaert

‘Als délégué leer je de wereld

beter begrijpen’

In ondernemingen zijn delegues het gezicht van ACV. Zij helpen leden met vragen en nemen het voor hen op bij de werkgever. Maar volgens Yves Van Antwerpen verrijk je als delegue ook je eigen leven. ‘Je leert veel mensen kennen en je krijgt een brede opleiding. Arbeidsrecht, statuten, welzijn en preventie, sociale vaardigheden: het zit allemaal in het pakket. Eigenlijk leer je als délégué de wereld beter begrijpen. En je zit op de eerste rij om die wereld te proberen verbeteren.’ > TEKST: Amélie Janssens > FOTO’S: Thomas Legrève

Yves Van A ntwer pen is hoofddélégué bij Agfa-Gevaert in Mortsel voor ACV bouw - industrie & energie (ACV-BIE). Hij is 42 jaar, maar heeft toch al meer dan twintig jaar syndicale ervaring. ‘Ik was 21 jaar toen ze me vroegen om bij de sociale verkiezingen op te komen als jongerenkandidaat’, vertelt Yves. ‘Ik heb er nog altijd geen spijt van dat ik toen ja heb gezegd.’ Yves is niet alleen jong begonnen als vakbondsafgevaardigde, hij vond ook snel zijn weg in de vakbond. Een jaar nadat hij verkozen werd als jongerenkandidaat, was hij al plaatsvervangend hoofddélégué. Van dan af werd hij volledig vrijgesteld voor het vakbondswerk.’ Zware besparingen ‘In het begin heb ik enkele jaren samen met Paul Schoeters, de toenmalige hoofddélégué, als een perfecte tandem samengewerkt. Wij vulden elkaar goed aan. We hebben in die periode ook veel meegemaakt op syndicaal vlak. We moesten hard onderhandelen over zware herstructureringen, bijvoorbeeld over de afbouw van de productie van filmsoorten.’ Nu is Yves al elf jaar hoofddélégué. Ook in de afgelopen jaren kreeg hij te maken

met grote besparingen. ‘Begin dit jaar heb ik een aantal dagen gekampeerd voor de poort. We voerden toen actie tegen enkele ontslagen en de nieuwe cao over brugpensioen (SWT). Pas na twee weken gingen we opnieuw aan het werk. Het is inderdaad soms een negatief verhaal. Toch proberen we het altijd op een sociaal aanvaardbare manier op te lossen.’

Als militant help je leden met vragen en neem je het voor hen op bij de werkgever. Yves Van Antwerpen, délégué bij Afga-Gevaert

Vrienden Yves zegt bewust ‘we’. Bij Agfa-Gevaert in Mortsel is een ploeg van 100 militanten actief en zijn er twaalf mandaatdragers. Dat zijn afgevaardigden die verkozen zijn om in de ondernemingsraad of het preventiecomité te zetelen. Volgens Yves is zo’n groep heel belangrijk. ‘We hebben de laatste sociale verkiezingen telkens gewonnen. Dat doe je niet alleen. We kunnen op elkaar rekenen. Die verbondenheid is een grote troef. Als je samen aan iets werkt, zijn ook grote successen mogelijk.’ Dat is volgens Yves meteen een van de grootste voordelen aan délégué zijn: de sociale contacten en de vrienden die je maakt. ‘Ik weet dat ik dag en nacht kan steunen op de militanten en mandaatdragers, en dat

voelt goed. Ik heb ook vrienden gemaakt binnen ACV. Want als délégué leer je snel veel mensen kennen en bouw je een mooi netwerk uit.’ Verdiepen in interesses Zijn er nog andere leuke kanten aan het syndicaal engagement? ‘Zeker weten’, zegt Yves overtuigd. ‘Ik heb me kunnen verdiepen in de thema’s die me interesseren. Ik ben lang vrijwilliger geweest bij de brandweer, dus ik had een voorkeur voor onderwerpen die in het preventiecomité besproken worden. Het welzijn van werknemers staat daar centraal. Bij ACV krijg je als militant sowieso een uitgebreid pakket vorming over deze thema’s. Maar ik kreeg ook de kans om een opleiding tot preventieadviseur te volgen. Ik had het gevoel dat het een meerwaarde kon zijn voor de werknemers en ACV heeft me daarin gesteund.’

We moeten ervoor blijven zorgen dat mensen zich goed voelen op de werkvloer. Yves Van Antwerpen, délégué bij Afga-Gevaert

Bereikbaar Daar moet je natuurlijk wel wat tijd in investeren. ‘De bieper van de brandweer lag 13 jaar lang naast mijn bed. Nu is het mijn gsm. Maar dat neem ik er graag bij. Het is

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Afga-Gevaert telt 100 ACV-militanten, waarvan er twaalf een mandaat dragen (elf op foto). ‘De verbondenheid is een grote troef. Als je samen aan iets werkt, zijn grote successen mogelijk.’ belangrijk om bereikbaar te zijn, want je moet weten wat er gebeurt op de afdelingen. Gelukkig steunen mijn vriendin en dochter mij daarin. Ze weten dat ik moeilijk stil kan zitten. Ik let er ook op dat ik toch voldoende tijd maak voor hen. De combinatie werk en gezin is een belangrijk thema voor ACV en ik trek die lijn ook door naar mijn leven. De afgelopen negen jaar heb ik mijn dochter elke ochtend naar school gebracht. En op vrijdagnamiddag ga

ik haar afhalen. Daar sta ik op.’ Jonge militanten aantrekken Yves hoopt om via zijn getuigenis jonge mensen aan te trekken om délégué te worden. ‘Het is vandaag moeilijk om jongeren te bereiken. Nochtans heeft ACV veel te bieden. Als militant werk je aan je persoonlijke ontwikkeling en leg je veel contacten. We hebben mensen nodig die van aanpak-

ken weten. Klagen en zagen helpt niemand. Je moet de problemen in kaart brengen en naar oplossingen zoeken.’ En wat met de toekomst? ‘Agfa-Gevaert staat voor grote uitdagingen’, zegt Yves. ‘We moeten er blijven voor zorgen dat mensen zich goed voelen op de werkvloer, zodat ze met plezier naar het werk gaan. Ik kijk ernaar uit om hier voluit voor te gaan.’

Uitgediept

‘Door ACV-vorming worden mensen mondiger en Op de werkvloer zijn de délégués het eerste aanspreekpunt voor de ACV-leden. Dankzij de vorming die ze van ACV krijgen, kunnen ze je helpen met de meest uiteenlopende vragen. Enid Crevits werkt op de vormingsdienst van ACV bouw - industrie & energie (ACV BIE) en legt uit welk traject de militanten afleggen.

4 jaar basisvorming

‘Nieuwe militanten volgen eerst vier jaar basisvorming in hun verbond. Tijdens de lessen sociale wetgeving leren ze bijvoorbeeld over arbeidscontracten en -reglementen. Ook sociale vaardigheden zitten in het lessenpakket. Zo leren ze hoe ze vergaderingen kunnen voorbereiden en hoe ze het best deelnemen

bloeien ze open’

aan onderhandelingen.’ Opleiding ondernemingsraad en comité Naast de basisvorming zijn er ook specifieke opleidingen voor militanten in de ondernemingsraad en het comité. ‘Militanten in de ondernemingsraad leren bijvoorbeeld jaarrekeningen analyseren, terwijl afgevaardigden in het preventiecomité dieper ingaan op welzijn en gezondheid.’ Maatschappelijke opleiding ‘Na de vier jaar basisvorming kunnen militanten ook vorming volgen bij hun centrale. Bij ACV BIE bijvoorbeeld gaan we dieper in op bepaalde thema’s. Maar

we bieden ook een bredere maatschappelijke opleiding. In de vorming Maatschappelijke actualiteiten belichten we de politieke situatie, onze sociale zekerheid en ons belastingsysteem.’ Volgens Enid is de vorming voor délégués een vorm van motivatie. ‘Soms staan ze er op de werkvloer alleen voor. Ze vinden dan troost en steun in de getuigenissen van andere militanten. Ze worden ook mondiger. Twee jaar geleden werd een van de cursisten nog rood als hij zijn naam moest zeggen. Nu komt hij zonder probleem vooraan uitleggen hoe hij een probleem op de werkvloer aanpakte. Vorming volgen is dus absoluut een meerwaarde voor henzelf en voor de leden.’

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Geert had een conflict met zijn baas over achterstallig loon

‘Mijn baas was mij

tienduizenden euro’s aan loon verschuldigd’ De naam van zijn vorige werkgever houdt Geert Tampere uit Zandhoven liever anoniem. Maar hij wil wel vertellen over het gevecht dat hij tegen zijn ex-baas heeft gevoerd om achterstallig loon te recupereren. Via juridische weg en met de hulp van ACV heeft Geert zijn gelijk gehaald. > TEKST: Leen Grevendonck > FOTO’S: Bert De Deken

Het verhaal van Geert Tampere begint in juni 2007, wanneer hij zijn belastingbrief moet invullen. Precies een jaar voordien is Geert in dienst getreden bij zijn werkgever. Maar hij heeft nog geen enkele loonbrief gezien, ondanks herhaaldelijk vragen. ‘Mijn werkgever stortte gewoon elke maand een bedrag op mijn rekening’, vertelt Geert. ‘Maar in juni 2007 had ik een fiscaal attest nodig om mijn belastingen te kunnen indienen en drong ik aan bij mijn baas voor de nodige documenten.’ Foute loonberekening

terwijl ik in werkelijkheid veertig uur per week werkte. Ik werkte dus al die tijd twee uur per week gratis. Bovendien berekende hij mijn brutoloon aan 10 euro per uur, terwijl in mijn arbeidscontract 12,96 euro per uur afgesproken was.’ Geert stapte dus naar zijn werkgever en vroeg om dit recht te zetten, maar hij ving bot. ‘Mijn baas zei dat ik moest zwijgen, anders zou ik buitenvliegen. Ik zei hem dat ik niet akkoord was, maar wat kon ik meer doen? Ik heb een huis om af te betalen en ik heb kinderen. Bovendien deed ik mijn job graag.’ 490 uren gratis gewerkt

Wanneer Geert die vervolgens krijgt, merkt hij fouten op in de loonberekening. ‘Mijn baas betaalde mij uit voor 38 uur per week,

Geert liet de zaak dus rusten en de jaren gingen voorbij. Totdat hij in december 2011

van een collega te weten kwam dat die maar 38 uur per week moest werken, en geen veertig. ‘Mijn collega vertelde dat hij gereclameerd had bij mijn baas over de berekening van zijn loon. Vanaf dan mocht hij 38 uur per week werken. Ik wist niet wat ik hoorde. Ik had mijn beklag gedaan over precies hetzelfde, maar ik moest zwijgen en werken.’ Geert kon het daar niet bij laten en gebruikte de kerstvakantie om zijn huiswerk te doen. ‘Ik berekende dat ik tussen 2006 en 2011 in totaal 490 uren gratis gewerkt had. Na het verlof ben ik naar mijn baas gestapt en vroeg ik hem om mij die 490 uren uit te betalen en om mij vanaf dan

Ik was compleet over mijn toeren. Ik ben blij dat de mensen van de vakbond zo kalm bleven. Geert Tampere

maar 38 uur per week te laten werken. Het kot werd letterlijk te klein. Mijn baas wou niet toegeven en er ontstond een fameuze woordenwisseling tussen ons.’ Het eerstvolgende dat Geert van zijn werkgever hoorde, was een aangetekende brief met daarin een blanco blad. ‘Toen wist ik dat de bal aan het rollen was gegaan. Het was oorlog. Ik heb meteen twee bevriende advocaten gebeld. Zij gaven me de raad om samen met een deurwaarder naar mijn baas te stappen. Dat heb ik ook gedaan. Mijn baas gaf toe dat hij me die brief verzonden had en deelde mee dat hij me op economische werkloosheid zette. In januari en februari 2012 hoefde ik niet te komen werken.’ Hulp van ACV Geert Tampere heeft voor zijn achterstallig loon moeten vechten. Hij schakelde ACV en een advocaat in en stuurde zelf een hoop aangetekende brieven. ‘Het was zenuwslopend tot en met, Vanaf dan brak een periode aan van grote maar ik weet nu dat recht aan het geschieden is.’ onzekerheid voor Geert. ‘Als je economisch

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

werkloos bent, dan moet je na vier weken thuiszitten verplicht één week komen werken. Mijn baas liet in het midden wanneer die verplichte werkweek viel en of ik dan aanwezig moest zijn op het werk of niet. Ik belde hem, stuurde mails en aangetekende brieven, maar hij antwoordde niet.’ Ook de kwestie van het achterstallig loon was nog niet uitgeklaard. Geert stapte daarom naar ACV. ‘Ik was jarenlang lid geweest van ACV, maar op een bepaald moment had ik mijn lidmaatschap niet meer verlengd. Ik heb mij terug aangesloten bij de vakbond en kon dan een beroep doen op hun hulp. Alleen kreeg ik geen rechtsbijstand, want daarvoor moet je minstens zes maanden lid zijn. Daarom nam ik ook een advocaat onder de arm.’

Het was vreselijk. Mijn werkgever was op de hoogte van mijn thuissituatie. Ik denk dat hij me gewoon wilde kraken.’

Rondkomen met 500 euro

Diezelfde maand nog kreeg Geert zijn ontslag. Zijn werkgever betaalde hem correct zijn ontslagpremie uit, maar de kwestie van het achterstallig loon was nog niet opgelost. ‘Ik heb dan mijn ex-werkgever voor de rechtbank gedaagd. ACV-Transcom heeft berekend dat hij me tienduizenden euro’s achterstallig loon verschuldigd was en dat ik recht had op een boete voor willekeurig ontslag. In januari 2013 viel de uitspraak: we hebben alle punten gewonnen. Mijn ex-baas betaalt nu in maandelijkse schijven zijn schulden aan mij af. Daarvoor heb ik nog wel een deurwaarder moeten inschakelen.’

De maanden gingen voorbij en in maart 2012 zat Geert nog altijd thuis. De economische werkloosheid werd verlengd, maar Geert ontving niet alle nodige documenten van zijn werkgever om stempelgeld aan te vragen. Zijn baas betaalde hem wel ongeveer 500 euro per maand uit: het loon voor de verplichte werkweek. ‘Maar dat is natuurlijk niet genoeg om mee rond te komen. Mijn vrouw was bovendien thuis door een arbeidsongeval. Die periode was een financiële aderlating voor ons. Wij hebben al ons spaargeld moeten aanspreken om de rekeningen te kunnen betalen. Op een bepaald moment zaten wij gewoon aan de grond.

In juni 2012 stuurde ACV de sociale inspectie naar het bedrijf. Geert wist immers dat zijn baas een zelfstandige had ingeschakeld om het werk gedaan te krijgen. Blijkbaar was er te veel werk en dat rijmde niet met de economische werkloosheid van Geert. De sociale inspectie vond dat ook vreemd en trok de economische werkloosheid in voor de periode maart tot juni 2012. Gevolg: Geert had voor die maanden geen recht op stempelgeld, maar wel op zijn volledige loon. Ontslag en rechtszaak

ten en ik moest constant op mijn qui-vive zijn. Ik mocht geen fouten maken, zodat hij me op niets kon pakken. Het was zenuwslopend tot en met, ook voor mijn partner en kinderen. Ik ben helemaal tot het uiterste gegaan, maar ik weet nu dat recht aan het geschieden is.’ Geert is erg tevreden over de hulp die hij kreeg van ACV. ‘Ik was compleet over mijn toeren. Ik ben blij dat de mensen van de vakbond zo kalm bleven. Ze hebben naar mijn verhaal geluisterd, ze geloofden mij en steunden mij. Ze hebben me geholpen, ook met het papierwerk. Daar is ACV echt super in. Hoe de vakbond telkens weer mensen helpt die een conflict hebben met hun werkgever, dat vind ik geweldig.’

Voor Geert is een zeer woelige en onzekere periode achter de rug. ‘Ik heb moeten vech-

W Uitgediept

Wat als je een

klacht hebt over je werkgever?

Niet alle klachten van ACV-leden leiden tot een rechtszaak. ‘Omdat er niet te onderhandelen viel met Geerts werkgever, heeft de arbeidsrechtbank een vonnis moeten uitspreken’, zegt Yves Toutenel, vrijgestelde ‘Vervoer over de weg’ bij ACV-Transcom. ‘Gelukkig komt het niet altijd zo ver.’

Wat doet ACV als een lid een klacht heeft over zijn werkgever? ‘Eerst proberen we om het geschil in der minne op te lossen. We zoeken dan een billijke overeenkomst voor beide partijen. Als de werkgever een brief van ons ontvangt, beseft hij vaak wel dat hij de regels niet gevolgd heeft. Voor hem is het zinloos om naar de rechtbank te trekken, want dat brengt alleen maar meer kosten met zich mee. Maar er zijn ook werkgevers die halsstarrig weigeren om hun fouten in te zien. Dan zit er niets anders op dan de kwestie voor de arbeidsrechtbank te brengen. Dat was het geval bij Geert. We hebben voor zijn volledige tewerkstelling een loonnazicht gedaan en de werkgever verschillende keren aangeschreven om dit op te lossen. Maar het werd snel duidelijk dat die niet van plan was om het loonachterstal te regulariseren.’ Wanneer zetten jullie de stap naar de rechtbank? ‘We geven de werkgever altijd ruim voldoende bedenktijd. Na een eerste brief met onze vordering sturen we drie weken later een herinnerings-

brief. Nog eens drie weken later sturen we een laatste brief met de melding dat hij nog drie weken tijd heeft om te reageren. Als de werkgever dan nog niet gereageerd heeft, maken we het dossier onherroepelijk over aan onze gespecialiseerde collega’s van de dienst Arbeidsrecht. Zij leiden het dossier in voor de rechtbank.’ Geert kreeg geen gratis rechtsbijstand van ACV, omdat hij niet lang genoeg lid was. ‘Geert was op het moment van de feiten geen zes maanden lid. En dat is wel een vereiste voor ACV om naar de rechtbank te stappen en alle kosten ten laste te nemen. Maar het wil evenwel niet zeggen dat we deze leden niet voorthelpen. In het geval van Geert hebben we zijn dossier tot in de puntjes voorbereid, zodat hij het aan een advocaat kon overmaken. Zo zijn de kosten van de advocaat voor Geert toch nog beperkt gebleven. De rechter heeft vervolgens een vonnis uitgesproken dat volledig in de lijn lag van onze berekening. Zo heeft Geert toch nog gekregen waar hij recht op had.’

Tien jaar Bednet

GEZOND IN ’T KORT

Al tien jaar kunnen langdurig zieke kinderen dankzij Bednet thuis of in het ziekenhuis les volgen. Zo kunnen ze de leerstof bijhouden en in contact blijven met klasgenoten. Sinds de opstart hebben meer dan 1 000 kinderen uit 600 Vlaamse scholen Bednet ingeschakeld. In het eerste volledige schooljaar voor Bednet (2007-2008) werden 37 kinderen begeleid. Tijdens het schooljaar 2013-2014 waren dat er meer dan 230. Zowat 150 zeer zwaar of chronisch zieke kinderen hebben gedurende twee jaar of langer Bednet gebruikt. Ongeveer de helft van de Bednetters heeft kanker. www.bednet.be

Vakanties van Ziekenzorg CM Voor mensen die chronisch ziek zijn of zorg nodig hebben, organiseert Ziekenzorg CM vakanties op maat. Van 17 tot 21 november kunnen geïnteresseerden deelnemen aan een poëziemidweek in Domein Hooidonk in Zandhoven met onder meer voordracht en een poëziewandeling. De deelnameprijs bedraagt 390 euro, CM-leden betalen 200 euro. Voor wie liever een kaartje legt, is de bridgeweek van 5 tot 12 december in Ter Duinen in Nieuwpoort een aanr ader. Dagelijks wordt een bridgetornooi georganiseerd en de beginnende bridgespeler kan initiatielessen volgen. Deelnemen kost 540 euro, CM-leden genieten de voordeelprijs van 350 euro. blijven.reizen@cm.be of tel. 02 246 47 83

Thuiszorgwinkel op HealthCare Van 1 tot 3 oktober vindt in Expo Brussel HealthCare plaats. Dat is een vakbeurs voor zorginstellingen. Ook de CM-Thuiszorgwinkel is met een stand aanwezig. De bezoekers kunnen er kennismaken met medische hulpmiddelen. In de kijker staan onder meer mobiliteit & renting, anti-decubitussystemen en zorgmeubilair. Het standnummer van de Thuiszorgwinkel is 7.1.4/7.1.5. Samen met partners HMC, Cuyt Orthopedie, Aurilis en Escapo biedt Thuiszorgwinkel een complete dienstverlening, zowel aan de individuele klant als aan professionelen, ook op groothandelsniveau. www.thuiszorgwinkel.be

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Herstellen van een depressie

Een werk van

lange adem Achter de rugklachten waarmee An (40) vier jaar geleden uitviel op het werk, zat een zware depressie verstopt. Binnenkort hoopt ze weer aan de slag te kunnen. ‘Ik zal erover moeten waken dat ik niet opnieuw roofbouw pleeg op mijn lichaam.’ > TEKST: Chris Van Hauwaert

Wanneer besefte je dat er iets niet klopte? ‘Dat heeft lang geduurd. Toen ik vier jaar geleden uitviel met rugklachten, was ik zwaar vermoeid, maar dat heb ik toen wellicht genegeerd. Het enige waar ik aan dacht, was zo snel mogelijk weer aan het werk gaan. De huisarts vermoedde dat er iets anders dan rugklachten speelde. Zelf stelde ik er geen vragen bij waarom alles zo zwaar woog. Na tien maanden ging ik weer werken, maar na een jaar raakte ik compleet op. Met mijn fulltime job als verpleegkundige en mijn gezin als alleenstaande mama met twee kinderen, leidde ik een hectisch leven. Ik was altijd gespannen en sliep nauwelijks. Ik huilde veel, had het gevoel dat ik niets aankon. Dat was niet leven, maar overleven. Op een ochtend raakte ik niet uit bed. Ik zat vast. Er moest iets gebeuren.’ Heb je dan hulp gezocht? ‘Op aanraden van de huisarts ben ik naar een psycholoog gegaan. Die gesprekken verliepen moeizaam. Het ging slechter en slechter met mij. Ik kon van niets genieten en was ongelukkig. Dat kostte enorm veel energie. Ik raakte ook geïsoleerd. Een tijd later werd groepstherapie voorgesteld, maar dat zag ik niet meteen zitten. Ik kon niet aanvaarden dat ik daar zelf zat om hulp te krijgen, waar ik zoveel mensen had geholpen. Uiteindelijk ben ik toch naar de psychiater gegaan in het vooruitzicht van therapie. Dat contact viel goed mee. Ook de groepstherapie viel mee. Ik herkende bij de andere deelnemers veel van mezelf en dat deed mij deugd. Het is heel moeilijk om te beschrijven hoe het is als alles muurvast zit. Aan mensen die het ook meegemaakt hebben, kun je makkelijker duidelijk maken hoe je je voelt. Ongeveer een jaar therapie in combinatie met medicatie heeft ervoor gezorgd dat ik bijna klaar ben om terug te gaan werken. Het was met tegenzin dat ik met antidepressiva begon, maar ik neem ze nog altijd omdat ik nu goed besef dat ik ze nodig heb.’ Een depressie kost tijd. ‘De eerste keer dat ik uitviel, wou ik zo snel mogelijk weer aan de slag. Maar de tweede keer had ik schrik dat ik te snel weer aan het werk zou moeten. Je hebt er geen idee van wat er allemaal wegvalt als je echt een depressie hebt. Mijn concentratievermogen was volledig weg. Ik vond mijn auto

niet terug op de parking, ik kon geen tv volgen of een boek lezen. Het vergt tijd om dat te boven te komen. Vandaar dat het belangrijk is dat je niet onder druk wordt gezet. Om de drie maanden ging ik naar de adviserend geneesheer van het ziekenfonds die beslist over mijn uitkering. Hij zag wel dat ik niet profiteerde. Toen ik voor het eerst sprak over weer aan het werk gaan zei hij zelf dat het nog niet aan de orde was.’ Kun je terug naar je vorige job? ‘Het was ook de adviserend geneesheer die voor het eerst opperde dat het niet verstandig zou zijn om terug naar dezelfde job te willen gaan. Ik volgde aanvankelijk niet, maar ik heb de dokter gelijk moeten geven. Ik wil wel opnieuw als verpleegkundige werken. Dat deed ik heel graag en ik wil mijn job niet opgeven. Maar naar de zware afdeling waar ik vroeger stond, zal ik niet terug kunnen. Op het werk heb ik al gepraat met het afdelingshoofd en ik ben heel eerlijk geweest over mijn wensen. Ik zal naar mijn lichaam moeten luisteren. Hopelijk vind ik een job die te combineren valt met mijn gezin. In de verpleging is dat niet eenvoudig want je hebt vaak wisselende diensten en weekendwerk.’ Wat zou je aanraden aan mensen die zich in jouw situatie herkennen? ‘Luister naar jezelf, is mijn boodschap. Negeer de signalen die je lichaam je geeft niet. En zoek hulp. De huisarts kan je op weg zetten. Je kunt niet alles alleen dragen. Je moet niet alleen aan anderen denken maar ook iets

Depressie en arbeids(on)geschiktheid Om zicht te krijgen op de relatie tussen depressie en arbeids(on)geschiktheid analyseerden CM-onderzoekers Sigrid Vancorenland, Hervé Avalosse en Rebekka Verniest in samenwerking met de KU Leuven, twintig diepte-interviews met mensen die een depressie doormaakten. Een goed contact met de huisarts, steun uit de omgeving en een begrijpende houding van de adviserend geneesheer zijn belangrijk in het herstel van depressie, stelden de onderzoekers vast. Ze benadrukken dat de stap naar werkhervatting het best met veel zorg wordt omringd, zowel op als buiten het werk. Meer over het onderzoek in het septembernummer van CM-Informatie op www.cm.be/cm-informatie

voor jezelf hebben. Ontspanning nemen bijvoorbeeld. Ik leer nu piano en volg dansles. Het was moeilijk om die stap te zetten, maar ik kijk uit naar elke les. De kinderen zien dat ik beter ben. Ik ben ze dankbaar want ze hebben een moeilijke periode achter de rug. Ik heb wel veel met hen gepraat, ook over de therapie. De kinderen vragen me soms wanneer ik opnieuw ga werken. Voor hen zal het een geruststelling zijn als het zover is. Dan zal alles weer oké zijn.’ Om de privacy te beschermen is An een fictieve naam. De foto is illustratief.

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Blijf bewegen want rust roest

Op naar minder rugpijn:

lezers reageren Blijven bewegen. Dat was een van de adviezen die professor Lieven Danneels, hoogleraar vakgroep Revalidatiewetenschappen Universiteit Gent, gaf in Visie 19 september. Veel Visie-lezers gingen in op onze vraag naar hun ervaringen. Hieronder een greep uit de reacties.

Fietsen ‘Ongeveer 25 jaar geleden werd ik voor het eerst geïmmobiliseerd door lage rugpijn omdat ik een te zware last had willen tillen. Vanaf toen was het steeds oppassen. Op een bepaald moment besliste ik om met de fiets in plaats van met de auto naar het werk te gaan. Ik had nooit durven dromen dat mijn rugproblemen daardoor zo fel zouden verbeteren. De pijn is niet volledig weg maar de intensiteit en de duur ervan zijn heel wat minder. Ik heb echt het gevoel dat mijn rugspieren sterker zijn geworden door het fietsen. Bovendien kom ik uitgewaaid en zonder stress van mijn werk. Met veel energie kan ik dan in de keuken duiken.’ Lutgart Soffers Rugschool ‘Ik ben rugpatiënt en heb dag en nacht pijn. Mijn 18 beurten kinesitherapie gebruikte ik om rugschool te volgen, wat goed hielp op het moment. Verder heb ik een therapie gevolgd, waarvoor ik geen terugbetaling krijg. Ik ga akkoord dat er alternatieven zijn voor een operatie. Maar dan moeten die ook worden voorgeschreven door specialisten en worden terugbetaald.’ Ilse Vanheel

Pijn bleef ‘Ik had last van lage rugpijn en heb mij laten opereren maar heb niets dan miserie. Mijn rug steekt van onder tot boven vol met vijzen. Maar van de pijn ben ik nooit af geweest. Bovendien loop ik nu scheef. Ik voel mij gebruikt als proefkonijn.’ José Vantolhuysen Fietsen (2) ‘Na jaren met heel veel pijn, ben ik geopereerd aan mijn rug. Een zenuwkanaal was volledig samengedrukt. De eerste vijf weken na de operatie heb ik weinig of niets gedaan. Vanaf week zes ben ik weer intensief met de fiets gaan rijden. En nu, net geen twee maanden later en na 1 000 km op de fiets, ben ik voor 99 procent pijnvrij. Ik heb in het verleden versterkende oefeningen gedaan, maar dat verhielp mijn soort rugpijn niet.’ Lieven Huybs Aquagym ‘Bewegen bij rugpijn is vlugger gezegd dan gedaan. Waar ik mij wel goed bij voelde, was bewegen in het water. Op aanraden van mijn huisarts, volgde ik aquagym bij een kinesist. Terwijl ik normaal geen 100

meter meer kon stappen, kon ik gerust een uur aquagym doen. Maar eens uit het water kwam de pijn terug. Als ik eens een week geen aquagym deed, was ik echt wel stijver. Nu, vijf jaar na een geslaagde rugoperatie, ben ik nog kwaad op de mensen die toen beweerden dat ik dat meer moest doen. Nu beweeg ik wel weer met plezier en zonder pijn.’ Denise De Baerdemaeker Poetsen ‘Opstaan met een stijve rug is bij mij alledaags. Ik ben 67 jaar maar nog altijd actief op de arbeidsmarkt. Na een twintigtal minuten fietsen naar het werk, begint mijn taak als poetser. De rug is constant in beweging. Geloof het of niet maar ik ondervind dan weinig last van mijn stramme rug, integendeel. Blijven bewegen dus, want rust roest.’ Sylvain Cuypers, Helchteren Terugbetaling ‘Ik heb al meer dan 20 jaar last van een hernia in mijn nek en lage rugpijn door overbelasting van de onderste ruggenwervels. Na een periode van cortisonespuiten en rust kwam ik terecht bij een osteopaat.

Hij heeft mijn lichaam weer los gemaakt en leerde mij oefeningen om mijn spieren sterker te maken. Die oefeningen doe ik nog altijd. Ik heb ook rugschool gevolgd om op een doordachte manier mijn dagelijkse handelingen te verrichten. Het gebeurt nog af en toe dat mijn rug blokkeert maar de osteopaat kan mij met één behandeling helpen. Ik begrijp niet waarom CM slechts een beperkte tegemoetkoming geeft voor dergelijke behandelingen.’ Maria Andries Klas ‘Ik hoor het graag zeggen dat je best in beweging blijft met lage rugpijn, maar het moet ook kunnen. Ik heb nu ongeveer tien jaar artrose in nek, schouders, ellenboog, knieën en rug. Sommige dagen doet alles pijn en kan ik mijn gewrichten nauwelijks bewegen. Ik heb al tientallen sessies kine gehad en bij elke opstoot schrijft de dokter ontstekingsremmers voor die me misselijk maken. Slijtage, daar moet je het mee doen. Voor de klas staan terwijl je die medicatie neemt, is ook niet evident. Het kalmpjes aan doen is vaak de enige oplossing om de pijn draaglijk te houden. Maar in mijn beroep kan dat niet. Een vicieuze cirkel is het, want door voort te doen met pijn ga je alles nog meer opspannen.’ Ann Gysemberg Joggen ‘Ik heb jarenlang rugpijn gehad die uitstraalde naar mijn benen: artrose. Niet meer op mijn buik slapen bracht soelaas. Ondertussen jog ik ook al meer dan acht jaar drie keer per week. Ik heb ervaren dat dat mijn rug sterker heeft gemaakt. Ik heb onlangs zelfs leren skiën: een activiteit die ik vroeger van de kinesist niet mocht doen.’ Marleen De Pré

Wereldborstvoedingsweek van 1 tot 7 oktober

Borstvoeding geeft dubbele

winst

Borstvoeding komt de gezondheid van kind en moeder ten goede. Het is ook op economisch vlak voordelig. Ondersteuning van de omgeving is wel nodig om vol te houden.

aan het werk. Het werk hervatten is een kritiek moment voor de borstvoeding. Om borstvoeding dan te kunnen volhouden, is steun van partner, omgeving en zorgverleners ontzettend belangrijk.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is exclusief borstvoeding geven tot de leeftijd van zes maanden de optimale voeding voor baby’s. Moedermelk bevordert de ontwikkeling van het kind en beschermt het tegen infectieziekten. Ook voor de mama biedt borstvoeding tal van gezondheidsvoordelen zoals minder risico op nabloeden omdat de baarmoeder sneller samentrekt. Bovendien levert het economische voordelen op. Borstvoeding is immers gratis en er zijn minder medische kosten. Kinderen die borstvoeding krijgen zijn minder vaak en minder lang ziek waardoor hun ouders minder afwezig zijn op het werk.

Respect van werkgever Een borstvoedingsvriendelijke werkgever heeft zeker een positieve invloed op mama’s die weer beginnen te werken en nog borstvoeding geven. Zij hebben recht op borstvoedingspauzes om borstvoeding te geven of moedermelk af te kolven tot negen maanden na de geboorte van hun kindje. Werkgevers die daarvoor een aangenaam lokaal ter beschikking stellen, stimuleren de mama’s om de borstvoedingspauzes te gebruiken. De werkgevers moeten die pauzes niet zelf uitbetalen. Dat doet het ziekenfonds. Niet alleen de logistieke en materiële ondersteuning door de werkgever is belangrijk. Ook respect en begrip helpen de werkneemster. Dat geeft ze een goed gevoel, wat de werksfeer en de productiviteit verbeteren. Een borstvoedingsvriendelijk klimaat in het bedrijf wordt beloond met tevreden werkneemsters, vroegere werkhervatting en minder ziekteverzuim.

Kritiek moment Uit een enquête bleek dat in 2012 68 procent van de vrouwen in Vlaanderen startte met borstvoeding. Op de leeftijd van drie maanden kreeg nog 50 procent van deze kinderen exclusief borstvoeding en op zes maanden nog 11,7 procent. Tussen drie en zes maanden na de geboorte gaan de meeste Vlaamse vrouwen weer

www.cm.be/borstvoeding

FIEN HEEFT MEER MOEITE MET HAAR BLOKJES DAN MAMA MET DE KOSTEN Nieuw. Het CM-MediKo Plan. Een vaste premie voor extra bescherming.

www.cm.be MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in Brussel en toegelaten onder codenummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen.

ADV_Mediko_Visie_120x150.indd 1

4/04/14 13:41

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

sociale organisaties werken samen om tewerkstelling mensen met migratieachtergrond te vergroten

‘We moeten de drempels tot de arbeidsmarkt

wegnemen’

De partnerorganisaties van beweging.net en andere sociale organisaties zoeken voortdurend oplossingen voor de complexe problemen van vandaag. Waar de overheid en de bedrijven tekortschieten, nemen sociale organisaties meer dan ooit de handschoen op. Meer mensen met een migratieachtergrond aan werk helpen is zo’n uitdaging. > TEKST:Jurgen D’Ours

Onder andere het Internationaal Comité (IC), het ACV (beiden bij beweging.net) en het Minderhedenforum werken nauw samen om de tewerkstellingskansen van mensen met een migratieachtergrond te vergroten. Hoe? Door de drempels in kaart te brengen, te overleggen met beleidsmakers en vooral door zelf de handen uit de mouwen te steken via eigen projecten en samenwerkingen. Drempels Work-Up is zo’n eigen project. Rachida Achahbar (foto), activeringsconsulente van het Internationaal Comité, werkt in Sint-Niklaas in het kader van Work-Up. ‘Ik begeleid mensen met een migratieachtergrond individueel. Die mensen stoten vaak op specifieke drempels die eigen zijn aan migreren (zie kader, red.). Ze kennen de taal, codes of attitudes niet, of missen bijvoorbeeld een sociaal netwerk. De eerste maanden laat ik hen zelf uitzoeken wat ze willen.

Wat is het Internationaal Comité? Het Internationaal Comité (IC) is een interculturele federatie die meer dan 300 etnisch-culturele verenigingen groepeert. Afgelopen zaterdag blies het IC 25 kaarsjes uit op een groot multicultureel feest in Houthalen. Het IC ontstond binnen de ACVwerking in Limburg. In de beginjaren stond het vooral op de barricaden voor de rechten van gastarbeiders en migranten. Vandaag is het IC actief in heel Vlaanderen en in Brussel en is de werking verbreed. De vier huidige werkingsthema’s zijn onderwijs, leiderschap, werk en maatschappelijke participatie.

Lukt dat niet, dan bekijken we samen waaraan dat kan liggen en sturen we bij met onder andere vorming, bijvoorbeeld via VDAB of met lessen Nederlands. ‘ Hooggeschoolden Eén derde van de mensen die Rachida begeleidt, heeft in het buitenland een universitair diploma behaald. Volgens Stefaan Peirsman van de ACV-dienst Diversiteit komen zowel hooggeschoolden als laag-

geschoolden bepaalde drempels tegen. ‘12,7 procent van de hooggeschoolden die buiten de Europese Unie geboren zijn, is werkloos. Dit tegenover 1,6 procent van de hooggeschoolden die in België geboren zijn. Uit recent onderzoek blijkt ook dat 22 procent van de Europeanen werk heeft onder zijn opleidings- of ervaringsniveau, tegenover 62 procent van de Turken en Marokkanen. Hun zwakkere positie op de arbeidsmarkt is vaak het gevolg van drempels door hun migratieachtergrond. Ze

willen erg graag werken en zitten vol energie. Maar wanneer ze op een muur botsen, daalt hun energiepijl zienderogen.’ Succes door samenwerken Na verloop van tijd en door de individuele begeleiding ziet Rachida de mensen weer openbloeien. ‘Dat is heel fijn om te zien. Eerst zijn ze teruggetrokken en verlegen, dan zelfstandig en zelfzeker. Eerst begrepen ze niet waarom en hoe te solliciteren,

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

GETUIGENIS Mohamed kreeg begeleiding van Rachida

‘Ik heb enorm veel bijgeleerd over hoe ik moet solliciteren’ Mohamed verhuisde meer dan tien jaar geleden van Marokko naar België. Na een negatieve evaluatie door de Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling (RVA) kwam hij begeleiding volgen bij Rachida. ‘Ik kende het Belgische systeem niet’, vertelt Mohamed (rechts op foto). ‘Ik wist niet dat ik mijn inspanningen in het zoeken naar werk moest bijhouden. Ook wist ik niet wat ik bij een oproep van de RVA moest doen. Ik kreeg een negatieve evaluatie, omdat ik niets kon bewijzen. Ik was teleurgesteld, omdat ik wel op zoek was gegaan naar een job.’

Leren solliciteren

Geen kansen krijgen

‘Solliciteren was nieuw voor mij. In Marokko is de werkgever vaak een vriend van de familie. Je hebt dus geen CV of sollicitatiebrief nodig. Dat is in België wel even anders. Werkgevers vragen dat je perfect Nederlands spreekt en ervaring kunt voorleggen. Ik heb gewerkt in Marokko, maar kan dat niet bewijzen.’

Toch vond Mohamed de afgelopen tijd niet makkelijk werk, omdat hij geen diploma kan voorleggen en omdat hij niet goed Nederlands spreekt. Al bijna twee jaar is hij op zoek naar een vaste job. ‘De voorbije jaren heb ik af

‘Door de begeleiding van Rachida heb ik in vier maanden enorm veel bijgeleerd over hoe ik moet solliciteren. Ze stuurde me ook naar de Nederlandse les en zocht samen met mij naar vacatures.’

Ik ben niet werkloos, omdat ik dat wil, maar omdat ik de kans niet krijg om te werken. Mohamed, werkzoekende

en toe kunnen werken met een plukkaart (seizoensarbeid in de landbouw, red.). Dat is het verste dat ik geraakt ben. Ik ben bereid om te werken en zoek voortdurend naar een job. Mensen denken precies dat het mijn eigen schuld is dat ik werkloos ben. Maar ik krijg gewoon de kans niet om te werken.’

nu nemen ze zelf initiatief om op zoek te gaan naar werk en om drempels weg te werken.’ Samenwerking is volgens Rachida de sleutel tot succes. ‘Ik trek mee het project WorkUp van het Minderhedenforum, maar werk bij IC, hier in het Bewegingshuis in SintNiklaas. Ik werk ook nauw samen met de bijblijfconsulenten van ACV. Wanneer ik hoor dat een vereniging die aangesloten is bij IC lessen Nederlands organiseert, kan ik gerust iemand gratis laten aansluiten. Ik hou ook één dag per week zitdag in de Werkwinkel. Mensen zonder papieren verwijs ik ook door naar Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas.’

Herboren

Mohamed is tevreden over de begeleiding van Rachida.‘Bij haar kan ik in mijn eigen taal uitleggen hoe ik me voel en wat ik allemaal al gedaan heb. Ik begrijp nu wat belangrijk is bij het zoeken naar werk. Ik voel mij de laatste maanden als herboren. Ik heb de energie gevonden om te blijven vechten tot ik een job vind.’

Wegen op het beleid ‘Ik ben blij met de individuele successen van mensen die werk vinden. Maar dat neemt niet weg dat we met goed beleid de gemeenschappelijke drempels tot de arbeidsmarkt moeten wegnemen of minstens zoveel mogelijk moeten verlagen’, vindt Rachida. Ook Lode Draelants, directeur van het IC, ziet wegen op het beleid als een taak van IC, samen met het netwerk beweging.net. ‘Naast de actieve rol van medewerkers zoals Rachida, organiseert het IC vormingen voor mensen en verenigingen. We brengen de noden in kaart en maken de link met het beleid en werkgevers.’ ‘We moeten ervoor zorgen dat mensen en organisaties elkaar vinden, zowel bij IC, bij beweging.net en breder. Beroepskrachten en vrijwilligers van IC nemen daarom een rol op in overlegorganen. Het IC heeft in juni 2014 ook daarom mee beweging.net opgericht, om nog beter de juiste mensen en organisaties te kunnen samenbrengen, om nog beter samen te werken, om nog beter te wegen op het beleid en het leven van alle mensen. Voor het IC is tewerkstelling een prioriteit, maar in een flexibel en stevig netwerk willen samen werken aan oplossingen voor alle problemen waarmee mensen vandaag geconfronteerd worden.’

De grootste drempels voor mensen met een migratieachtergrond bij het vinden van werk volgens Rachida

Nederlandse taalkennis. ‘De samenleving evolueert altijd meer naar een diensteneconomie’, zegt Rachida. ‘Daarbij is taal erg belangrijk. Werkgevers verwachten perfect Nederlands. Eén van de mensen die ik begeleid, volgde de vijf niveau’s Nederlands als tweede taal. Dat is het hoogste dat je kan behalen in het volwassenonderwijs. Toen ze van een werkgever te horen kreeg dat haar Nederlands beter moest, wilde ze zich bijscholen. Dat kan alleen via een bijkomende opleiding aan de universiteit en dat is duur. Of veel oefenen, maar dat gaat het makkelijkst op het werk en dat is net waarnaar ze op zoek is. Het is frustrerend om in zo’n vicieuze cirkel terecht te komen.’

Sociaal netwerk. 2 op de 3 jobs in België worden via persoonlijke relaties ingevuld. Hoe kleiner je netwerk, hoe minder informatie over jobkansen, hoe minder kans op een goed woordje. ‘Bovendien is een sterk sociaal netwerk ook belangrijk voor kinderopvang of om op terug te vallen in moeilijke situaties’, zegt Rachida. ‘Laaggeschoolde jobs kennen vaak onregelmatige uren, terwijl scholen en crèches met kantooruren werken.’

Uit onderzoek blijkt ook dat mensen met migratieachtergrond minder gebruik maken van informele wervingskanalen. ‘Ik post zelf jobs via Facebook, daar krijg ik veel reactie op. Ook de pagina met vacatures op icvzw.be is een van de drukst bezochte pagina’s op onze website.’

Ervaring. ‘Je hebt ervaring nodig, maar je kan geen ervaring opdoen wanneer je geen job vindt. Dat is een vicieuze cirkel. Meestal ligt de sleutel hier in klein beginnen en voortdurend investeren in opleiding.’

Mobiliteit. Bedrijven zijn dikwijls moeilijk bereikbaar met openbaar vervoer. Geen auto betekent dan geen werk, geen werk betekent geen geld voor een auto. Opnieuw een vicieuze cirkel.

Gebruiken, codes, attitudes. ‘Erg moeilijk te doorgronden’, licht Rachida toe. ‘Bij wijze van voorbeeld. In sommige culturen is het gebruikelijk om oogcontact te vermijden, terwijl het in Vlaanderen net zelfzeker overkomt om oogcontact te maken.’

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

LIMBURG NEVEN-

EFFECT

Eigen verantwoordelijkheid! Het nieuwe credo van sommige politieke partijen klinkt steeds luider: ‘Eigen verantwoordelijkheid!’ De jonge werkzoekende is zelf verantwoordelijk voor zijn werkloosheid; de student is zelf verantwoordelijk voor zijn schoolachterstand omdat hij thuis geen Nederlands spreekt; de alleenstaande werkloze mama is zelf verantwoordelijk voor haar situatie. Dus moeten ze er maar zelf uitklimmen. Want deze partijen geven gul hun vertrouwen aan ons, burgers. Wij moeten onze verantwoordelijkheid eindelijk maar eens opnemen. Het is niet langer aan Vadertje Staat om alles op te lossen. Maar is dat niet wat al die vrijwilligers al jaren in al die verenigingen doen? Zij hebben van hun eigen verantwoordelijkheid lang geleden al een gedeelde verantwoordelijkheid gemaakt. Door deze solidariteit worden meer successen geboekt. Vrijwilligers komen samen en zoeken gezamenlijk naar wat hen bindt. Daarbij staat niet het ‘verkopen’ van een eigen idee, een eigen oplossing van hun individueel probleem voorop. Wel het vragen naar en aftasten van visies door eerst, zonder vooringenomenheid, alternatieven te zoeken, te vergelijken en te bespreken om een gezamenlijk ervaren probleem te kunnen oplossen. Vorige zaterdag vierde het Internationaal Comité zijn 25ste verjaardag: 152 culturen verbonden in meer dan 300 verenigingen waarin duizenden vrijwilligers samenwerken en hun verantwoordelijkheid opnemen om hun integratie in Vlaanderen te doen slagen. Zij ondersteunen elkaar bij opvoedingsproblemen, de zoektocht naar werk, de ontmoeting met andere culturen. Dit geldt evenzeer voor de vele vrijwilligers van Ziekenzorg CM, Okra, Natuurpunt, Çavaria, jeugdbewegingen, de Gezinsbond, de vele leesouders, enz. Hun credo is net dat ze niet enkel verantwoordelijk zijn voor zichzelf, maar ook voor al de anderen. De vrijwilligers in het middenveld nemen die verantwoordelijkheid al jaren op. De beste manier om ‘Eigen verantwoordelijkheid’ te promoten is net initiatieven van onderaf aan te moedigen en verenigingen te blijven ondersteunen. Geen enkele regering kan haar klus klaren zonder de denkkracht, de betrokkenheid en de inzet van deze burgers die hun verantwoordelijkheid al jarenlang opnemen en omzetten in duurzame verbeteringen.

Carien Neven secretaris beweging.net Limburg

Campagne Welzijnszorg 2014: ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’

Wo 8 oktober 2014 | 19.30 u | Scholen Kinsheid Jesu | Kempische steenweg 400 | Hasselt

Verantwoordelijke uitgever regio Limburg: Carien Neven Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie beweging limburg.net - Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt - tel. 011 29 08 70 limburg@beweging.net - www.beweginglimburg.net - www.visielimburg.be

SAMEN LEREN NAVIGEREN

PASAR LIMBURG START MET GPS-CLUB Je ziet ze meer en meer, in het bos, in de stad, wandelend of met de fiets: mensen die al wandelend of fietsend gebruik maken van een outdoor-GPS. Het is een toestelletje dat lijkt op een smartphone, maar je kan er (nog) niet mee bellen. De mogelijkheden van deze machientjes zijn enorm. Je kan wereldwijd wandelingen van het internet halen en met mekaar uitwisselen. Je kan op zoek gaan naar schatten (geocaching) en zo unieke plekjes ontdekken. Je kan ermee klimmen, varen, zweefvliegen,… Een outdoor-GPS zorgt ervoor dat je de weg nooit meer kwijtgeraakt.

Pasar wil als toeristisch recreatieve vereniging mensen wegwijs maken in de wereld van de GPS. Maarten Milloen en Kris Daniels (verantwoordelijken van Pasar Limburg): “Heel wat mensen hebben al een GPS-toestel, maar gebruiken het niet ten volle. Leren werken met een outdoor-GPS vraagt inderdaad wat inspanning. Om het goed onder de knie te krijgen, is het nuttig om ervaringen te delen met andere gebruikers. Waar kan ik de mooiste wandelingen vinden? Waar vind ik bruikbaar kaartmateriaal? Er zijn heel wat tips en tricks die het GPS-leven aangenamer maken. Daarom willen we een groep mensen samenbrengen die van mekaar kunnen leren. Verwacht dus geen gewone opleiding ‘wandelen met GPS’. We willen een groep samenstellen, een GPS-club, met mensen die hun hobby samen ontwikkelen, antwoorden krijgen op hun vragen en zo nog meer kunnen genieten van deze technologie. Samen met de geïnteresseerden stippelen we een traject uit.”

De plaats bij uitstek voor wandelaars en fietsers Heb je mijnroute.be al ontdekt? Het is een community voor iedereen die houdt van wandelen en fietsen. Je kan er wandelingen en fietstochten downloaden. Maar je kan er ook je eigen routes opladen en je favoriete wandeling of fietstocht beschrijven, van foto’s voorzien en delen met de rest van de wereld. Met ondertussen bijna 5000 gebruikers vind je meer dan 1000 wandelingen en fietstochten die je leiden langs de mooiste plekken.

Zegt het idee van een GPS-club je wel iets? Beschik je over een GPS-toestel om te wandelen, fietsen of te geocachen en ben je op zoek naar een nieuwe uitdaging in je vrije tijd? Wil je bij een groep enthousiaste vrijwilligers horen? Organiseer je graag een wandeling, fietstocht, wandelzoektocht of schattenjacht met de GPS? Kom je graag met andere GPS-liefhebbers samen om kennis en ideeën over het GPS-gebruik uit te wisselen? Of wil je nog méér bijleren? Dan ben jij onze man/vrouw om samen met enkele gelijkgezinden mee te helpen aan de oprichting van een GPS-club in Limburg.

Hoe werkt het? Je surft naar www.mijnroute.be. Je maakt in enkele klikken een profiel aan en je bent vertrokken. Je kan wandelingen downloaden en afprinten. Je krijgt dan een mooie kaart, een beschrijving en als je wil ook een GPS-route. Heb je zelf een mooie wandeling gedaan die je wil delen met anderen? In een paar stappen maak je een kaart, een beschrijving met foto’s. Het systeem zet je kaart automatisch om in een GPS-bestand.

Afspraak op maandag 13 oktober 2014

Mijnroute.be: een bezoekje waard!

Kom naar het infomoment GPS-club op 13 oktober 2014 om 20 uur in het vergadercentrum, zaal 4, Mgr. Broekxplein 6 in Hasselt. Wat mag je verwachten? Een korte voorstelling van Pasar VZW. Alle info over de werking van een GPSclub. Een gezellige babbel en een drankje.

SCHOOL- EN STUDIETOELAGEN Zitdagen in Limburg

http://onderwijs.vlaanderen.be/zitdagen-schoolen-studietoelagen#Limburg • Gratis telefoonnummer: 1700 • Website met alle informatie, formulieren, online aanvraag, etc.: www.studietoelagen.be

Programma: . 19.30: onthaal . 19.45-20.45: inspirerende werkwinkels . 21.00-22.00: podiumprogramma ’Iedereen beschermen tegen armoede: is dat realistisch? . 22.00: receptie

Een Limburgse studielening, een kans voor jou

Deelname is gratis, maar je moet je wel inschrijven via www.welzijnszorg.be

Info: Contactpunt Limburgse Studielening Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt tel. 011 30 59 43 e-mail studielening@limburg.be http://www.limburg.be/studielening

Meer info: www.welzijnszorg.be of tel. 011 24 90 23 of mail naar inge.koekelkoren@welzijnszorg.be

MIJNROUTE.BE

Het Fonds van de Limburgse Studieleningen geeft renteloze studieleningen aan studenten. Deze lening betaal je terug na je studies. De goedgekeurde lening bedraagt per academiejaar minimum 500,00 euro en maximum 3.000,00 euro.

Interesse? Mail dan je naam, adres en telefoonof gsmnr. door naar maarten.milloen @ pasar.be Kan je die avond niet komen en/of blijf je graag op de hoogte van de activiteiten van de nieuwe GPS-club, geef ons dan zeker ook een seintje.

WANDELING

MET EEN PLUS

donderdag 2 oktober 2014 om 14 uur kasteel Engelhof, Hengelhoefdreef 1 Houthalen-Helchteren

Zin in een inspirerende wandeling met tochtgenoten? Schrijf je dan zeker in voor de wandeling met een plus. We stellen al onze zintuigen open voor de mooie natuur. Gunnen elkaar af en toe momenten van stilte en houden al eens halt om ons creatief te laten inspireren door een mooie tekst, verhaal, gedicht, … Inschrijven: patricia.schoenaers@okralimburg.be of telefonisch op 011 26 59 30

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

¬ Limburg

CM-INFOSESSIES

ARIADNE *-CURSUS

Anders omgaan met depressieve klachten

Ziek zijn, je moet er maar mee leren leven

Gastspreekster Erna Claes gaat tijdens deze avond in op volgende thema’s: • Hoe vaak komt depressie voor? • Hoe kun je een depressie herkennen? • Wat is het verschil met neerslachtigheid? • Wat zijn de oorzaken en de in stand houdende factoren? • Hoe kun je omgaan met een depressie? • Hoe ga je om met iemand die een depressie heeft? Door Erna Claes (Doctor in de psychologie)

De cursus vertrekt vanuit jouw ervaringen. We staan stil bij de gevoelens van ziek zijn en het leven met beperkingen. Aan de hand van oefeningen, informatie en de uitwisseling van ervaringen met lotgenoten, gaan we samen op zoek naar mogelijke antwoorden op de vele vragen en moeilijkheden die opduiken omwille van het langdurig ziek zijn. Tijdens deze cursus wordt ook de nodige aandacht geschonken aan jouw naaste omgeving en sociale contacten.

• Hasselt – 30/09 – 20.00-22.00 uur • 3 euro voor CM-leden - 6 euro voor niet-leden

Mijn (klein)kind woont in twee huizen Myriam Penxten en Prof. Dr. Nele Jacobs geven uitleg bij de mogelijke gevolgen van een echtscheiding van ouders op kinderen uit het gezin. Hierbij komen ook de gevreesde gevolgen aan bod en worden een aantal misvattingen aangepakt. Er wordt ook stilgestaan bij de assertieve vaardigheden die mensen nodig hebben om met conflictueuze situaties om te gaan (v.b. bij weekwisselingen), maar ook bij de copingvaardigheden die nodig kunnen zijn om met emoties als kwaadheid en verdriet om te gaan (bij jezelf of bij de kinderen). • Hasselt – 9/10 – 20.00-22.00 uur • 3 euro voor CM-leden - 6 euro voor niet-leden

AGENDA Thuiszorgpunt Reeks

Ze zeggen dat het leven verder gaat: over verlies en rouwverwerking

• Meeuwen-Gruitrode - 16 en 23/10 en 6 en 13/11 9.30-13.30 uur • 28 euro voor CM-leden 84 euro voor niet-leden 4 euro voor CM-leden met Verhoogde Tegemoetkoming

Na een lange zorgperiode is er een einde gekomen aan de zorg. De persoon die een grote betekenis had en nog steeds heeft, is overleden. Als nabestaande rouw je op een heel unieke manier. Voor je omgeving is het vaak moeilijk in te schatten welke ondersteuning jij precies nodig hebt. Tijdens 6 avonden willen we jou op weg helpen om je veerkracht opnieuw te ontdekken en te versterken.

ARIADNE *-INFOSESSIE

Omgaan met onbegrip In deze sessie krijg je inzicht in de complexiteit van communicatie over chronisch ziek zijn. Die complexiteit is vaak de basis van onbegrip. Het is zelden zo dat je omgeving het niet wil verstaan, of onverschillig is. Ook al lijkt dat misschien zo. Tijdens de sessie krijg je een aantal gesprekstechnische steunpunten aangereikt om een goede communicatie op te bouwen. Het gevoel ‘niet begrepen te worden’ is onvermijdelijk wederkerig. Ook je omgeving heeft vaak moeite om juist te verwoorden wat ze precies bedoelen. Welke keuze kan je samen maken, zodat iedereen zich beter begrepen voelt?

• Hasselt – 14 en 28/10, 4 en 18/11 en 2 en 16/12 – 19.30-22.00 uur • 10 euro

Besprekingsmoment

Wat na mantelzorg? Voor mensen in rouw

• Alken – 17/10 – 13.30-16.30 uur • 2 euro voor CM-leden 5 euro voor niet-leden

Van talent naar perspectiefontwikkeling

Wanneer de persoon waarvoor je heel intens hebt gezorgd sterft, kan je achterblijven met gevoelens van gemis. Tijdens dit moment willen wij je informatie, tips en aandachtspunten geven over hoe daarmee om te gaan. Daarnaast wordt ook de mogelijkheid gegeven om gedachten, gevoelens en ervaringen te delen met anderen. En er is aandacht voor de noden en verwachtingen tegenover de buitenwereld. De uitnodiging voor dit info- en besprekingsmoment is gericht naar mantelzorgers die de zorg opnamen voor iemand uit hun omgeving en waarvan de zorgvrager is overleden.

4 ariadne.limburg@cm.be

In een tijd waar zoveel verandert in onze omgeving is het belangrijk dat wij leren kijken naar de mogelijkheden die vanuit de toekomst op ons afkomen. In plaats van te vertrekken vanuit wat niet werkt, is het nu de kunst om te leren kijken naar wat wel werkt. Vertrekken vanuit de sterktes, vanuit de mogelijkheden, vanuit talenten, geeft energie om te groeien en om te veranderen. Talentontwikkelend kijken naar mensen, is kijken naar mogelijkheden, is aanwijzen van perspectieven. Kijk niet naar wat ik niet kan, maar naar degene die ik zou kunnen worden. • Hasselt – 15/10 – 20.00-22.00 uur • 3 euro voor CM-leden - 6 euro voor niet-leden

Grenzen geven veiligheid Het lijkt tegenwoordig zo dat voor iedereen ‘the sky the limit is’. Alles moet mogelijk zijn, alles moet kunnen, alles moet mogen. De huidige maatschappij is zeer prestatiegericht, er wordt steeds meer van ons verwacht. Logisch dat we dit ook aan onze kinderen meegeven. We gunnen onze kinderen immers het beste. De vraag die we ons moeten stellen is of het wel zo wijs is om alles/veel/ heel veel toe te laten? In deze bijeenkomst gaan we het hebben over het nut van grenzen stellen. • Hasselt – 2/10 – 20.00-22.00 uur • 3 euro voor CM-leden - 6 euro voor niet-leden VOOR AF IN S C HRI J V EN V ERP LICH T!

4 w ww.cm.be/agenda gezondheidspromotie.limburg@cm.be 011 28 04 45

011 28 02 97

* Chronisch zieken -65 jaar

Wat vind jij van onze gezondheidszorg? Wat verwacht jij van de gezondheidszorg? Wat betekent solidariteit vandaag? Ben je voldoende betrokken bij de gezondheidszorg? Geef jouw mening op tijdens een gespreksavond van de Koning Boudewijnstichting op 23/10 van 18.00 tot 21.30 uur in Het Borrelhuis in Hasselt. De Koning Boudewijnstichting wil een evenwichtig beeld krijgen van de hele Vlaamse bevolking en werkt daarom met kandidaturen. Surf naar www.kbs-frb.be/RIZIV50.htm en dien je aanvraag in. Indien je geselecteerd bent, ontvang je een bevestiging met alle praktische info. Deze bevraging is een initiatief van het Riziv, georganiseerd door de Koning Boudewijnstichting met de steun van de ziekenfondsen.

• Hasselt - 7/10 - 19.00 uur • Gratis

4 w ww.cm.be/agenda

thuiszorgpunt.limburg@cm.be of 011 28 05 49

CONTACT CM Limburg CONTACT

Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info. Je kunt ook terecht bij het contactcenter: stuur een mail naar limburg@cm.be of bel naar 011 280 211 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag

8.30 - 17 uur 8.30 - 17 uur 8.30 - 17 uur 8.30 - 17 uur 8.30 - 12 uur

De dienst Maatschappelijk Werk kan je contacteren op het nummer 011 280 241 (ma-do: 8.30-12 u en 13-17 u, vrij: 8.30-12 u) of via mail naar dmw.limburg@cm.be

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

AGENDA FIETSEN MET PASAR

. zo 28.9: 33 km tussen Grote- en Kleine Brogel. Vertrek: SintUrsulakerk Kleine-Brogel om 13 u. Info: Peter Gubbels, 0494 57 09 63 . zo 28.9: fietsdag ‘Rondje HamontAchel’: richting Noord-Brabant tot Eindhoven. Vertrek: P.C. de Burg, Burg 34, Hamont tussen 10 en 15 u. Info: Marinus van Kuringen, 011 44 80 39

JOGGING

. zo 28.9: 4de bosjogging met meerdere afstanden. Vertrek: voetbalterreinen stort sport, Vaartstraat z/n, Lommel vanaf 9.45 u. Info: kwbFalos, Eddy Verheyden, 0479 57 53 26

OKRA ACADEMIE

. vr 10, 17 en 24.10: inleiding tot het gebruik van smartphones. In de Soeverein, congrescentrum Lommel om 14 u. Info: Stan Bresseleers, 011 55 14 41 . ma 13.10: een blik op de politieke actualiteit. In de Markthallen Herkde-Stad om 14 u. Info: Magda Mertens, 013 55 20 95 . do 16.10: heksen en heiligen. In de Bammerd Heers om 14 u. Info: José Larminier, 0473 75 39 62

ACV-Limburg speeLt hAAr troeVen uit! ACV-Infofoon (011-30.60.00)

OKRA CURSUS I-PAD

Groep 1 vanaf maandag 6.10 om 14 u Groep 2 vanaf dinsdag 7.10 om 14 u 8 weken les in het Crutzenhof in Hasselt H. Hart. Breng je eigen I-pad mee. Inschrijving: 55 euro, OKRAleden 30 euro. Interesse? Contacteer jessy.keyen@okralimburg.be of telefonisch op 011 26 59 33

OKRA LEESCLUB

. ma 20.10 en 17.11: ben je een boekenwurm en geïnteresseerd in thema’s rond ethiek, geloof, levensvragen, multicultureel,... Dan is deze leesclub iets voor jou! De bedoeling is samen boeken te lezen en te bespreken. We kiezen voor boeken die ons doen nadenken. Iedereen mag ook eigen suggesties geven in de groep. Adres: Tulpinstraat 75, Hasselt van 14 tot 16 u. Info: fons.cuypers @telenet. be, 089 36 36 78

Enkele collega’s van de ACV-Infofoon: “Hoe vollediger de leden in hun vraag zijn, zo veel te sneller kunnen wij hen verder helpen!”

OKRA REIZEN

. 10-17.01.2015: ski-wandelvakantie in Oostenrijk. Verblijf in half pension in hotel Bärenhof in Bad Gastein. Prijs: OKRA-leden 781 € (tweepersoonskamer), anderen 831 €. CM-leden krijgen tot 30 € korting. Inbegrepen: busvervoer, begeleiding en 6 halve dagen ski/wandelbegeleiding. Meer info verneem je op de gratis infonamiddag in kasteel Engelhof, Hengelhoefdreef 2, Houthalen om 14 u. Voor meer info over OKRA-reizen contacteer OKRAreizen, K. Astridlaan 33, Hasselt, tel. 011 26 59 42.

OKRA ROUW EN VERLIES

Lotgenotengroepen, een luisterend oor en ondersteuning bij rouw en verlies . ma 13.10: infomoment lotgenotengroep in Pastoraal Centrum Seminarie, Tulpinstraat 75, Hasselt. Namiddag: van 15 tot 17 uur Avond: van 19 tot 21 uur. Meer info: C.C.V., 011 24 90 73

WANDELEN MET PASAR

. do 9.10: GR-wandeling van 20 km in de Hoge Venen. Start: Monschauer Strasse, Ternell-Eupen om 9 u. Meerijden (9 euro) kan vanaf de parking van het zwembad in SintTruiden. Inschrijven voor 8.10 bij Johan Stippelmans, 0468 17 71 01 . zo 19.10: met Pasar Peer maken we een stadswandeling in Bree. Samenkomst: parking op de wal van Bree om 13.15 u. Inschrijven voor 1.10 bij Rita Boonen, 0494 57 00 40

een goed woord vindt een goede plaats exact 15 jaar geleden startte ACV-Limburg met een vierkoppig telefoonteam. Vandaag is de ACV-infofoon uitgegroeid tot een volwaardig contactcenter met 16 agenten die soms tot 1.000 oproepen per dag te verwerken krijgen. “We begrijpen dat het voor leden niet fijn is om in de wacht te staan maar weet dat er aan de andere kant van de lijn hard gewerkt wordt om al die oproepen binnen een redelijke wachttijd te beantwoorden,” aldus verantwoordelijke Alda ools (foto midden). Waarom heeft een vakbond een contactcenter? Alda: “Voor de collega’s die de zitdagen bemannen, is het erg storend om continue telefoonoproepen te moeten beantwoorden. Telkens moeten ze het gesprek, met het lid dat voor hen zit, onderbreken. In 2009 werd dan ook beslist om de telefoonoproepen af te leiden naar een contactcenter. Op vragen over een werkloosheidsdossier, algemene informatie omtrent arbeidswetgeving en sociale zekerheid kan immers perfect geantwoord worden door een agent van het contactcenter. Voor alle duidelijkheid, de medewerkers van de ACV-Infofoon hebben allemaal jarenlang meegedraaid in de dienstverlening van het ACV en spreken dus met kennis van zaken.”

Enkel dossiergebonden vragen worden nog doorgeschakeld naar de collega’s in de dienstverleningspunten, en andere diensten? Alda: “Inderdaad en uiteraard ook vragen als er problemen zijn met de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen. Enkel de eerste 3 werkdagen van de maand schakelen we niet door naar de ACV-dienstverleningspunten. Dit doen we om de betaling van de uitkeringen zo vlot mogelijk te laten verlopen.” De ACV-Infofoon doet meer dan telefoonoproepen behandelen? Alda: “Alle vragen in verband met werkloosheid die via mail worden gesteld, worden ook door onze dienst behandeld. Dat

gaat over zo een 20 tot 30 mails per dag.” De telefoonoproepen kunnen oplopen tot 1.000 per dag! Alda: “ Zeker in drukke periodes staan de telefoons niet stil. Toch proberen we zoveel mogelijk oproepen te beantwoorden en op een correcte manier af te handelen. Klantvriendelijkheid dragen we hoog in het vaandel want zoals het spreekwoord zegt ‘Een goed woord vindt een goede plaats’. Als je vriendelijk bent, krijg je ook vaak een vriendelijke reactie terug.” Heb je tips voor leden die contact opnemen met de ACV-Infofoon? Alda: “Hou altijd je rijksregisternummer klaar. Zo kunnen we onmiddellijk je gegevens oproepen en ‘zien’ wie je bent. Ook heb je best de papieren waarover je telefoneert bij de hand. Op de vraag ‘hoe komt het dat ik mijn premie nog niet heb gehad?’ kunnen wij echt niets zinnigs antwoorden tenzij we weten over welke premie het precies gaat. En geloof me, er zijn heel veel premies. Dus, hoe vollediger de leden in hun vraag zijn, zo veel te sneller kunnen wij hen verder helpen.”

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

Kunstenaarsloket

Beter enkele specialisten dan velen met vage kennis

Op 1 september opende ACV-Limburg haar kunstenaarsloket. ACVleden met een artiestenstatuut kunnen voortaan met de moeilijke aspecten van hun werkloosheidsdossier terecht bij de specialisten ter zake, nl. Sofie, An en Veronique (foto). Waarom een apart loket voor artiesten? Veronique: “Op 1 april van dit jaar werden er grondige wijzigingen doorgevoerd in de werkloosheidswetgeving voor artiesten. In Limburg hebben wij niet zo heel veel artiesten. We vonden het dan ook beter om enkele mensen te specialiseren in deze materie dan van velen te vragen deze specifieke wetgeving in hun achterhoofd te houden.” Wie is eigenlijk allemaal artiest? An: “Enerzijds heb je de scheppende artiesten zoals beeldhouwers, schilders, regisseurs, fotografen, enz. Anderzijds heb je de vertolkende artiesten zoals acteurs, circusartiesten, zangers, muzikanten, enz.” Sofie: “Daarnaast zijn er de technische en audiovisuele medewerkers zoals klanken lichtmannen, podiumtechniekers,

monteurs, … En tot slot de creatieve en culturele medewerkers zoals gidsen, redacteurs, dj’s, visagisten, enz.” Hoe maak je een afspraak bij het kunstenaarsloket? Veronique: “In eerste instantie kunnen artiesten zich net als alle andere ACVleden aanmelden op een ACV-dienstverleningspunt of contact nemen met de ACV-Infofoon. Om te weten te komen of hun uitkeringen al dan niet werden gestort, moeten ze zich echt niet verplaatsen naar Hasselt.” Sofie: “Want als blijkt dat het dossier te complex is, dan zal er in tweede instantie een afspraak met ons gemaakt worden en deze gaan inderdaad door in Hasselt waar we gehuisvest zijn.” An: “Artiesten kunnen ons ook rechtstreeks contacteren. Je vindt onze gegevens terug in het bijgevoegde kadertje.”

Syndicaal loket

Het kunstenaarsloket is open van maandag tem donderdag van 09u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 en op vrijdag van 09u00 tot 12u00. Je kan het kunstenaarsloket bereiken op het nummer 011-30.68.88 of een mail sturen naar acvhasselt. artiest@acv-csc.be.

Breng steeds de nodige documenten mee Sinds 1 september kunnen ACV-leden ook op afspraak komen bij het ACV. Heb je vragen of klachten over loon- en arbeidsvoorwaarden, arbeidscontracten, arbeidsongevallen & beroepsziekten, bestaanszeker-

heid, vakantie, faillissement & sluiting van de onderneming, ... dan kan je terecht bij het syndicaal loket. We vroegen aan ACV-dienstverlener David Wolfs (foto) hoe dat precies in zijn werk gaat. en nemen dan ook wat meer tijd in beslag. Had je de pech dat er net 5 mensen met zo een dossier voor je in de wachtzaal zaten, kon de wachttijd serieus oplopen. Door deze mensen uit de wachtzaal te halen, vlotten de zitdagen voor werkloosheid beter. Leden met een syndicale vraag zullen, dankzij het werken op afspraak, ook zelf niet lang meer in de wachtzaal moeten plaats nemen.” Dit komt allicht ook de service ten goede?

Hoe kan je zo een afspraak maken?

klacht zo duidelijk mogelijk formuleren.”

David: “Als je reeds in een ACV-dienstverleningspunt bent en je vraag of klacht er eentje voor het syndicaal loket blijkt te zijn, zal de medewerker aan het onthaal een afspraak voor je vastleggen. Kan je vooraf zelf inschatten dat je terecht moet bij het syndicaal loket, kan je gewoon via de ACV-Infofoon om een afspraak vragen. Belangrijk is wel dat leden hun vraag of

Waarom begon ACV-Limburg met het werken op afspraak? David: “Op deze manier proberen we niet alleen de wachttijden in de wachtzaal in te korten maar ook onze dienstverlening te verbeteren. De dossiers die aan het syndicaal loket worden behandeld, zijn vaak complexer dan de werkloosheidsdossiers

David: “Zeker! We hebben een specifiek team dat zich toelegt op deze syndicale vragen. We zijn bij wijze van spreken dag en nacht bezig met dergelijke dossiers en zo kan je je specialiseren in die materie. De wetgeving en de procedures zijn tegenwoordig zo ingewikkeld dat ‘een notie hebben van’ niet meer voldoende is om je uit de slag te trekken. Leden verdienen een goede en correcte service. Door specialisatie verbetert de kwaliteit.” Tips voor ACV-leden die op afspraak komen? David: “Als je komt voor een klacht, breng dan steeds de nodige documenten mee. Doorgaans zal dit neerkomen op de ar-

beidsovereenkomst (contract), het arbeidsreglement, loonbrieven van het lopende en het voorafgaande kalenderjaar. Wil je een beslissing van bijvoorbeeld de RVA, de mutualiteit of het RIZIV, het kinderbijslagfonds, … aanvechten, breng dan zeker die brief mee. Kortom, alle documenten, briefwisseling, e-mails, enz. waarvan je denkt dat ze je zaak sterk maken, mag je meebrengen.”

Met welke vragen of klachten kan je terecht bij het syndicaal loket? • ontslag & -vergoeding • arbeidsongeschiktheid • arbeidsongeval • loon & vergoedingen • uitzendarbeid • eindejaarspremie • jaarlijkse vakantie • faillissement & vereffening • sociale zekerheid • beroep tegen mutualiteit of RIZIV, RVA, kinderbijslagfonds, … • beroepsziekte & invaliditeit

GEEN WERKLOOSHEID !

www 20

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

ACV op het WereldWijde Web

www.acv-online.be • Een vat vol informatie: actualiteit, uitgebreide infofiches over sociale wetgeving, lonen per functie en sector, overzicht van sociale uitkeringen, info over interimwerk …

• Berekeningsmodules: voor (jeugd)vakantiedagen, recht op tijdkrediet, belastingen, bruto- en nettoloon, klein verlet. Plus een databank van gevaarlijke producten en tewerkstellingsmaatregelen voor jouw profiel. • E-services: Raadpleeg je werkloosheidsdossier online via E-dossier.

oplei20

13b:opl

2013

v werkn

emers

30/08/13

09:58

Pagina

• Publicaties: Download of bestel folders en brochures.

- 2014

Opleid werkn ing voor emers

Waarom lid worden

Betaald educat ief verlo Loopba f / Ve ancheq rlof so ues / ciale pr Loopba omotie anadvie / Oplei s din

gskr ed

iet /

van ACV? 1,7 miljoen werknemers zijn lid van ACV. De vakbond komt op voor je belangen en staat je met raad en daad bij als het nodig is. Door lid te worden geef je ook concreet vorm aan solidariteit. En daarvan wordt iedereen beter.

Wat zijn de voordelen? • Advies en informatie via het dienstencentrum • Gratis juridische hulp (als je zes maanden ononderbroken lid bent) • Gratis loopbaanadvies • Verdediging van je belangen als werknemer of werkzoekende • Syndicale premies per sector • ACV-premie: bijvoorbeeld bij huwelijk, geboorte, adoptie …

colofon

Hoe kun je lid worden? • Via www.acv-online.be > Word lid. Vul het online aansluitingsformulier in. • Ga langs in een ACV-dienstencentrum in je buurt (adressen.acv-online.be). • Via de ACV-afgevaardigde in je bedrijf. De kost van het lidmaatschap vind je op www.acv-online.be > Word lid. Voor jongeren, studenten en schoolverlaters in wachttijd is er Enter, het gratis ACV-lidmaatschap. Meer info op www.acv-enter.be.

Sociale media Volg ACV op de sociale media en blijf zo op de hoogte van standpunten, persmededelingen, acties en realisaties.

www.facebook.com/het.acv www.twitter.com/ACVonline www.youtube.com/acvvakbond

Visie is een uitgave van beweging.net • Verantw. Uitg. nat. pag.: Gilbert Pex • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderbos, Jef Kerremans, Kris Six, Isabelle Maesfranckx • Redactie CM: Bram Swaerts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers •