WerkWijzer op de Werkvloer Je eerste echte baan of na een tiJd weer aan het werk?
De FNV Werkwijzer helpt je op weg met veel info en praktische tips.
1 Maart 2014
WerkWijzer Op de WerkvlOer je bent stArter op de ArbeidsmArkt of bent er een tijdje tussenuit geWeest. Waarschijnlijk heb je tijdens je opleiding stage gelopen en weet je al een beetje hoe het eraan toe gaat in het bedrijfsleven. Maar ook als je al een tijdje meedraait op de arbeidsmarkt of als herintreder aan de slag gaat, kun je wel wat tips en trics gebruiken. Genoeg verdienen is natuurlijk hartstikke belangrijk, maar er is meer waar je bij werk op moet letten. Of je wel genoeg vakantie krijgt bijvoorbeeld en hoe het staat met je veiligheid. Welke rechten je hebt als je zwanger bent en wat je eraan kunt doen als je collega’s op een nare manier met je omgaan. In deze brochure vind je antwoord op deze vragen en meer. De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met veel praktische informatie. In totaal verschijnen er vier verschillende titels. Naast deze, die gaat over waar je op de werkvloer mee te maken kunt krijgen, is er een over solliciteren, een over werk en geld en een over je rechten en plichten. Verzamel ze alle vier. Dan ben je op alle fronten goed voorbereid op de arbeidsmarkt. De brochures worden elk jaar up-to-date gemaakt. Als je nog vragen hebt, of wat meer informatie wilt, kun je altijd contact met ons opnemen.
3
‘Dáárom werk ik in de energie’
Kijk op www.watt.nl wat de energiesector jou te bieden heeft!
Gegarandeerd werk
Boordevol techniek
Verantwoordelijkheid
Elke dag anders
Prachtige loopbaan
inhOudsOpgave vakantie, feestdagen en verlOf
6
zWangerschap, verlOf en bOrstvOeding
10
stress, Werkdruk en OverWerken
20
rsi
24
veiligheid Op de WerkvlOer
32
uiterlijk Op het Werk
36
pesten, seksuele intimidatie, racisme en OngeWenst gedrag
42
de fnv
54
5
vakantie, feestdagen en verlOf WAt zegt de Wet over vAkAntie? Iedere werknemer heeft het recht om een minimum aantal dagen per jaar niet te werken en toch het volledige loon doorbetaald te krijgen. Dat jaarlijkse minimum is vier keer de werkweek. Dus: • Een werknemer met een 36-urige werkweek heeft ten minste recht op 4 x 36 uur vakantie per jaar. Een deeltijder met een baan van 20 uur per week heeft recht op ten minste 4 x 20 uur vakantie per jaar. • Wie geen vol jaar werkt, maar bijvoorbeeld een kwartaal, heeft recht op een kwart van het jaarlijkse minimum aan vakantierechten. Je mag de wettelijke vakantiedagen (vier x het aantal uren dat je per week werkt) maximaal zes maanden opsparen (dat was vijf jaar). Je moet de wettelijke vakantiedagen dus binnen zes maanden na het opbouwjaar hebben opgenomen. Voor de bovenwettelijke dagen, de vakantiedagen die je meer hebt, geldt deze regeling niet.
Welke dAgen Worden niet tot vAkAntiedAgen gerekend? Algemeen erkende (christelijke) feestdagen, roostervrije dagen, adv-dagen en vrije dagen ter compensatie van verricht overwerk.
Hoe zit Het Als ik ziek Word tijdens mijn vAkAntie? Wie ziek wordt tijdens de vakantie moet dit officieel melden. In veel gevallen krijg je vanaf dat moment ziekengeld en hou je het recht op vakantiedagen. Werknemers die langdurig ziek zijn hebben sinds 2012 recht op hetzelfde aantal vakantiedagen als gezonde werknemers. Als je langdurig ziek bent en op vakantie gaat, moet je voor die vakantie dan wel vakantiedagen opnemen. 6
op Hoeveel vAkAntiegeld Heb ik recHt? Om op vakantie te kunnen, heb je als werknemer recht op een toeslag op het gewone loon: vakantiebijslag of vakantiegeld. De hoogte van de vakantiebijslag hangt samen met de hoogte van het loon. De wettelijke vakantiebijslag van 8 procent wordt berekend over het brutoloon. De werkgever moet de vakantiebijslag eenmaal per kalenderjaar uitbetalen.
WAt stAAt er in de Wet over zon- en feestdAgen? In de Arbeidstijdenwet is geregeld dat werknemers alleen op zondag werken als dat is overeengekomen en dit uit de aard van het werk voortvloeit. Incidenteel werken op zondag wegens bedrijfsomstandigheden is toegestaan, op basis van vrijwilligheid. De werkgever moet er in elk geval voor zorgen dat de werknemer op 13 zondagen per jaar niet werkt. Werknemers onder 18 jaar die op zondag werken, moeten de zaterdag ervoor vrij hebben. Een werknemer voor wie om religieuze redenen een andere dag als de wekelijkse rustdag geldt, kan aan de werkgever vragen of de regels voor werken op zondag op die andere dag kunnen worden toegepast. Over religieuze en nationale feestdagen die niet op zondag vallen, zegt de wet niets. Maar de werkgever moet vrij geven op de feestdagen waarvoor dat gebruikelijk is, tenzij dat anders is afgesproken. Meestal is in de arbeidsovereenkomst of in de cao vastgelegd op welke feestdagen de werknemer vrij is met behoud van zijn loon.
7
Hoe zit Het verder met feestdAgen? Het komt vaak voor dat in de cao is vastgelegd dat de werkgever rekening zal houden met de religieuze opvattingen van zijn werknemers. Zonodig wordt onbetaald verlof toegestaan of mag een vakantiedag worden opgenomen voor een religieuze feestdag. Koningsdag (27 april) wordt algemeen erkend als nationale feestdag die recht geeft op een vrije dag. Dit geldt echter niet vanzelfsprekend voor de Dag van de Arbeid (1 mei) en Bevrijdingsdag (5 mei). Er is wel een aanbeveling van de Stichting van de Arbeid die de werkgevers adviseert om eens in de vijf jaar dat verlof met behoud van loon te geven. Dit is echter niet afdwingbaar. Met betrekking tot 5 mei - en hetzelfde geldt voor 1 mei - moet het recht op doorbetaald verlof daarom in de cao of in de individuele arbeidsovereenkomst zijn vastgelegd.
Welke soorten verlof zijn er? Naast verlof dat samenhangt met zwangerschap en bevalling (zie het volgende hoofdstuk) bestaan er nog een aantal andere verlofsoorten. calamiteitenverlof Een ziek kind moet van school gehaald, de tandarts moet bezocht vanwege hevige kiespijn of er is een sterfgeval in de familie. Het zijn onvoorziene noodsituaties waarbij een werknemer een paar uur tot enkele dagen calamiteitenverlof kan opnemen. Je krijgt je salaris doorbetaald. Zorgverlof Kortdurend zorgverlof is bestemd om een thuiswonend ziek kind, een zieke partner of een ouder te verzorgen. Dit verlof kan per jaar max. 2 x het aantal werkuren per week worden opgenomen. De werkgever betaalt ten minste 70 procent van je salaris door, maar in elk geval het minimumloon, tenzij anders is geregeld in de cao. Bij langdurig zorgverlof krijg je niet doorbetaald, tenzij anders is geregeld in de cao.
8
Uitzendkracht? Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Vragen? Wij geven antwoord. Misstanden? Wij treden op.
Bel gratis: 0800 7008 Of kijk op: www.sncu.nl
Van leren naar solliciteren... Van leren naar sollicite ... BMWT-Train helpt … BMWT
ain BMW T-Tr
-Train BMWT
aar solliciteren… … BMWT-Train helpt
fieke Een
n BMW T-Trai
n BMW T-Trai
rkers stige MWT-
Werken met heftrucks, graafmachines of hoogwerkers
werknemer met een BMWT-Tr
Werken heftrucks, graafmachinesOok jouw certificaat op zak is interessant interessantvoor vooriedere werkg vereistmet specifi eke deskundigheden. toekomstige of hoogwerkers vereist specifieke iedere werkgever. weet dan met werkgever weet hoe belangrijk deskundigheid is. Het BMWT- Hij zekerheid dat hij voldoet aan zijn Train certificaat is danjouw ook een meerwaarde bijzekerheid sollicitaties.dat hij voldoet deskundigheden. Ook toekomstige aan zijn bediening van w Een deskundige Met trainingen zorgt BMWT-Train voor de vereiste specifi eke BMWT-Train certificaat onmisbaa werkgever weet hoe belangrijk deskunwettelijke verplichtingen. Een deskundige deskundigheid bij het veilig werken met werkmaterieel. Een Kijk voor meer informatie op ww digheid is. Het BMWT-Train certificaat is bediening van werkmaterieel is vereist, werknemer met een BMWT-Train certifi caat op zak is dan ook een meerwaarde bij sollicitaties. een BMWT-Train certificaat interessant voorBMWT-Train iedere werkgever. Hij weet dan met Met trainingen zorgt voor onmisbaar. zekerheid dat hij voldoet aan zijn wettelijke verplichtingen. de vereiste specifieke deskundigheid Werken met heftrucks, graafmachines of hoogwerkers werknemer met een BMWT-Train certificaat op zak is vereist specifi eke deskundigheden. Ook jouw toekomstige interessant voor werkgever. Hij weet dan met Een deskundige van werkmaterieel vereist, een bijwerkgever het veilig werken bediening met werkmaterieel. Kijk voorisiedere meer informatie weet hoe belangrijk deskundigheid is. Het BMWTzekerheid dat hij voldoet aan zijn wettelijke verplichtingen. Train certificaat is dan ook een meerwaarde bij sollicitaties. Eenop deskundige bediening van werkmaterieel is vereist, een Een werknemer met een www.bmwt.nl BMWT-Train certifi caatBMWT-Train onmisbaar.
Van leren naar solliciteren… … BMWT-Train helpt
Met trainingen zorgt BMWT-Train voor de vereiste specifieke deskundigheid bij het veilig werken met werkmaterieel. Een
BMWT-Train certificaat onmisbaar.
Kijk voor meer informatie op www.bmwt.nl Kijk voor meer informatie op www.bmwt.nl
zWangerschap, verlOf en bOrstvOeding zWAngerscHAp en solliciteren: WAt zijn mijn recHten? Je bent volgens de wet niet verplicht bij een sollicitatie te melden dat je zwanger bent. De potentiële werkgever heeft niet het recht ernaar te vragen. Mondelinge of schriftelijke vragen die direct of indirect verband houden met zwangerschap, bijvoorbeeld vragen over de laatste menstruatie, hoef je niet te beantwoorden. Ook op vragen over gezinsuitbreiding hoef je niet in te gaan. Worden deze vragen toch gesteld dan kun je een oordeel vragen aan het College voor de Rechten van de Mens (www.mensenrechten.nl).
WAnneer moet ik op mijn Werk zeggen dAt ik zWAnger ben? Uiterlijk drie maanden voor de uitgerekende datum. De melding moet een verklaring bevatten van een arts of verloskundige met de datum waarop je bent uitgerekend. Als je verlof ingaat moet je je ‘ziek’ melden bij je werkgever (uiterlijk de tweede dag). Wettelijke verplichtingen van je werkgever in verband met je zwangerschap, zoals het aanpassen van je werkomstandigheden en extra verlof en dergelijke, gaan pas in zodra hij op de hoogte is gesteld.
10
Hoe lAng duurt mijn zWAngerscHApsverlof? Als je in loondienst bent, heb je rond de bevalling gedurende ten minste 16 weken wettelijk recht op verlof en 100 procent loondoorbetaling. In sommige cao’s is een uitbreiding van het aantal weken zwangerschapsverlof opgenomen. De uitkering wordt betaald uit de Wet arbeid en zorg. Je mag zelf beslissen of je 4, 5 of 6 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum stopt met werken. Afhankelijk van deze keuze heb je na de bevalling recht op 12, 11 of 10 weken verlof. Er geldt een werkverbod van 28 dagen (4 weken) voor de vermoedelijke bevalling en 42 dagen (6 weken) na de bevalling. Je werkgever is strafbaar als het werkverbod wordt overtreden. Je bent zelf niet strafbaar, maar schiet er financieel niets mee op. Je loon wordt verrekend met de zwangerschapsuitkering. Dankzij de FNV kunnen nu ook zzp’ers zwangerschapsverlof opnemen.
WAt gebeurt er Als je te vroeg of te lAAt bevAlt? Aan de minimumtijd van 10 weken na de bevalling wordt niet getornd. Als de baby vroeg wordt geboren, blijft je recht houden op de ongebruikte dagen van het verlof. Als de baby later komt dan uitgerekend, komt het aantal dagen dat de baby te laat was bij het verlof. Alle extra dagen worden volledig doorbetaald.
WAt gebeurt er Als Het misgAAt met de zWAngerscHAp? Iedereen hoopt op een voorspoedige bevalling en een gezond kind. Helaas is dat niet altijd het geval. Als het kind dood geboren wordt of overlijdt vlak voor of na de bevalling heeft de moeder gewoon recht op (ten minste) 16 weken zwangerschapsen bevallingsverlof. Dit geldt altijd als de zwangerschap ten minste 24 weken heeft geduurd. Als er bij een kortere zwangerschapsduur een miskraam optreedt, geldt een recht op een uitkering van 100 procent van het loon. Het is namelijk ziekte in verband met zwangerschap en bevalling. Hoe lang je deze uitkering krijgt is afhankelijk van de duur van de ziekte. Als je ziek wordt vanwege de zwangerschap heb je ook recht op 100 procent loondoorbetaling. Je werkgever krijgt dit vergoed van het UWV.
11
mous WATERBEHEER
Projectontwerp & Realisatie Service & Onderhoud Telemetrie Advies
Een heldere kijk op water
Gemeenten en waterschappen staan voor stevige wateropgaven. Met de slimme oplossingen van Mous Waterbeheer hoeft u daar niet van wakker te liggen.
LOOPT JE LEVEN NiET zO LEkkEr? Schulden? Huurachterstand? Geen vaste woon- of slaapplek? Lijken de problemen steeds groter te worden? Doe er iets aan met Zienn. Wij helpen je verder!
WWW.MOUSWATERBEHEER.NL
Bel of mail: 0900 - 118 88 81, aanmeldpunt@zienn.nl. Wij werken in Friesland, Groningen en Drenthe. www.zienn.nl
Mulder Opleidingen Assen Drachten Groningen Stadskanaal Veendam
Bedrijf Beroep Talen ICT Div star erse tdat a
!
Klassikale lessen
Sinds 1975
tis Gra es! e pro
KWANT CONTROLS B.V. SNEEK - HOLLAND KWANT CONTROLS B.V. is een gespecialiseerd bedrijf dat toelevert aan de scheepvaartindustrie. Haar productenpakket bestaat uit nautische apparatuur voor schepen, te weten scheepstelegrafen, regel- en/of bedieningsorganen in diverse uitvoeringen, elektrische as systemen, aanwijsapparatuur enz. KWANT CONTROLS B.V. levert haar systemen zowel aan civiele schepen, alsook aan de marine schepen van diverse landen. Voor verdere informatie: KWANT CONTROLS B.V. Tel. 0515 - 413745 Mail: kwant@kwantcontrols.nl
www.kwantcontrols.com
mAg ik mijn Werktijden AAnpAssen Als ik zWAnger ben? De Arbeidstijdenwet schrijft voor dat de werkgever je werk- en rusttijden moet aanpassen. Hij moet dit doen ‘binnen redelijke termijn’ nadat het verzoek is gedaan. Je hebt recht op een of meer extra doorbetaalde pauzes en mag niet verplicht worden tot overwerk. Je kunt vragen om regelmatig werk of dagdiensten in plaats van onregelmatig werk of nachtdiensten. De werkgever moet het verzoek om aanpassing honoreren, tenzij hij aantoont dat het redelijkerwijs niet kan. Dit is overigens omstreden. De Commissie Gelijke Behandeling was in een zaak van oordeel dat het schrappen van toeslagen in zo’n situatie directe discriminatie is. Tijdelijk korter werken met behoud van inkomen is bij zwaar of intensief werk een optie. Als er medische noodzaak voor is, moet er 100 procent loon worden doorbetaald. Je werkgever krijgt dit vergoed van het UWV.
mAg ik onder Werktijd nAAr de vroedvrouW of de gynAecoloog? Ja. Dat mag geen probleem zijn. Dit is vastgelegd in de Arbeidstijdenwet: ‘De werkgever stelt de zwangere werknemer in de gelegenheid de noodzakelijke zwangerschapsonderzoeken te ondergaan. Zij behoudt haar aanspraak op het naar tijdruimte vastgestelde loon, indien zij door het bedoelde zwangerschapsonderzoek verhinderd is geweest haar arbeid te verrichten’.
Hoe zit Het met mijn loon tijdens mijn zWAngerscHAp? Tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof heb je recht op ziekengeld ter hoogte van 100 procent van je dagloon.
regelt de Wet krAAmverlof voor mijn pArtner? Als werknemer heb je wettelijk recht op twee dagen doorbetaald kraamverlof als je partner is bevallen. Om bij de bevalling aanwezig te zijn, geldt het calamiteitenverlof. De regels voor kraamverlof zijn:
14
• Het gaat om twee werkdagen verlof. Die mag je binnen vier weken na de bevalling opnemen. • Onder partner wordt verstaan: echtgenoot m/v, geregistreerde partner m/v, degene met wie de werknemer m/v samenwoont of van wie hij/zij het kind erkent. • Van het recht op verlof, de betaling en de duur mag je werkgever afwijken bij cao of, als daarin niets geregeld is, via een overeenkomst met or of personeelsvertegenwoordiging. Zoek dus goed uit hoe het bij jouw bedrijf geregeld is.
WAt gebeurt er Als ik zelf of mijn bAAs mijn bAAn Wil opzeggen Wegens zWAngerscHAp De werkgever mag je, zodra hij op de hoogte is van de zwangerschap, niet ontslaan. Het ontslagverbod geldt tot zes weken na afloop van het bevallingsverlof. Het geldt echter niet voor tijdelijke contracten die toch al zouden aflopen. Als verlenging van een contract of een vast contract al eerder was toegezegd en de werkgever daar vanaf ziet, dan moet hij aantonen dat dit niets met de zwangerschap te maken heeft. Dat is ook het geval als de werkgever wegens reorganisatie of economische noodzaak een ontslag aanvraagt via de kantonrechter. Als je zelf je baan opzegt, krijg je alleen een zwangerschaps-/bevallingsverlofuitkering als het ontslag minder dan tien weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum ingaat. Let hier dus op! Meld dit wel zo spoedig mogelijk bij het UWV (die je loon betaalt) en informeer naar hun voorwaarden.
kAn ik nA de bevAlling korter gAAn Werken? De Wet aanpassing arbeidsduur geeft werknemers het wettelijk recht hun arbeidstijd aan te passen. Als je er desondanks niet uitkomt met je werkgever en je je genoodzaakt ziet om te stoppen, is het raadzaam om in je ontslagbrief te vermelden dat de werkgever niet akkoord ging met de door jou voorgestelde vorm van korter werken vanwege de verzorging van een kind. Dit is belangrijk omdat het UWV op die grond een WW-uitkering zal verstrekken over het aantal dagen dat je bereid was te blijven werken. Je bent dan namelijk voor dat deel onvrijwillig werkloos. Neem nooit te snel ontslag: neem bij problemen eerst contact op met je bond. 15
WAt is ouderscHApsverlof? De Wet ouderschapsverlof geeft werknemers het recht op onbetaald verlof voor de verzorging van kinderen tot acht jaar. Het gaat om onbetaald verlof, dat naar keuze in deeltijd of voltijd kan worden opgenomen. Het verlofrecht is 26 keer het aantal arbeidsuren per week. De werknemer mag zelf kiezen: of een paar maanden thuis blijven, of de verlofuren gebruiken om langer in deeltijd te werken. De meeste mensen kiezen overigens voor deeltijd. Wanneer je belasting betaalt en ouderschapsverlof opneemt, kom je in aanmerking voor de ouderschapsverlofkorting. Meer informatie hierover kun je vinden op www.belastingdienst.nl.
WAnneer mAg ik ouderscHApsverlof opnemen? Tot je kind acht jaar wordt, kun je op ieder gewenst moment ouderschapsverlof opnemen. Tenzij de cao een andere leeftijdsgrens kent. Ouders kunnen hun verlof desgewenst tegelijkertijd of in verschillende perioden plannen.
zijn borstvoeding en Werk te combineren? Je werkgever moet je in de gelegenheid stellen op het werk borstvoeding te geven of te kolven. Daar is hij gedurende de eerste negen levensmaanden wettelijk toe verplicht. Hij moet: • een geschikte, afsluitbare ruimte beschikbaar stellen of, als die er niet is, je in de gelegenheid stellen naar huis te gaan. De tijd die voor voeden en reizen nodig is, geldt als werktijd. Al mag het niet meer dan een kwart van de totale werktijd bedragen. • een koelkast beschikbaar stellen om de melk te bewaren. Hij hoeft niet toe te staan dat je kind tussen de voedingen op het werk blijft.
16
Al je rechten over borstvoeding na terugkeer van bevallingsverlof staan in de Arbeidstijdenwet. Het is verstandig om al vóór het zwangerschapsverlof afspraken te maken.
WAt is nodig om op Het Werk te kunnen kolven? • een kraan om handen te wassen en de kolf. • een ruimte waar je kunt kolven zonder dat iedereen toekijkt. • een kolf en eventueel een stopcontact. • rust en concentratie. • een aaneengesloten periode van tussen de 10 minuten en een half uur (buiten de pauze om). • een flesje en koelkast om de melk in te bewaren. • een koelbox om de melk mee naar crèche of huis te transporteren.
WAt moet ik Weten over kinderopvAng? Kinderopvangregelingen zijn belangrijk voor ouders die willen werken en jonge kinderen hebben. De Wet kinderopvang regelt de kwaliteit en de financiering van de kinderopvang. Uitgangpunt is dat kinderopvang een zaak is van ouders en overheid. Ouders die werken en voor hun kinderen zorgen, kunnen een tegemoetkoming van het rijk krijgen. 17
Bij damen kennen we geen grenzen dare to discover “
Bij Damen kennen we geen grenzen. Op onze 35 werven all over the world bouwen we schepen, van sleepboten tot superlichte fast ferries, fregatten en driemasters. Maar we willen méér. We willen nog lichtere schepen bouwen, nog meer innovaties toepassen. Wij zien kansen in de Arctische wateren, voor de kust voor Zuid-Amerika. Ben jij die ondernemende man of vrouw die met ons de maritieme wereld van de toekomst verovert? Wil jij je grenzen verleggen? Ontdek dan op www.damen.com/career de wereld van Damen. Dare to discover! erik hertel salesMaNaGeR daMeN shipyaRds
damen.com/c areer
dare to discover
the NetheRlaNds uk fRaNce swedeN polaNd RoMaNia qataR uae south afRica chiNa vietNaM siNGapoRe iNdoNesia bRazil cuba
”
Heb jij interesse in High Tech?
C. Houtmanstraat 8b 7825 VG Emmen
PHOTONIS Netherlands BV Dwazziewegen 2, Roden Tel: 050-501 88 08
www.limor.nl
tel: 0591-631186 fax: 0591-676115
Bezoek onze website voor meer informatie: www.photonis.nl
Al 75 jaar houden we Nederland mobiel. Waar ga jij naar toe?
WERKEN BIJ LIMOR? Wij zijn regelmatig op zoek naar enthousiaste hulpverleners! Voor meer informatie scan code:
www.focwa.nl Zowel MBO als HBO!
stress, Werkdruk en OverWerken
WAt zijn Werkdruk en stress eigenlijk? Een te grote werkdruk ontstaat wanneer een werknemer niet in staat wordt gesteld om te voldoen aan de eisen die op het werk aan hem worden gesteld. Tijd speelt daarbij een belangrijke rol: je hebt te weinig tijd om taken goed uit te voeren. Als je daarnaast ook nog weinig mogelijkheden hebt om je werk naar eigen inzicht in delen, ontstaat een te grote werkdruk. Denk bijvoorbeeld aan te veel klussen in te weinig tijd, geen tijd voor het volgen van cursussen, of ’s middags om vijf uur veel te veel klanten aan de balie. Een te grote werkdruk is een taai probleem. Ongeveer 60 procent van de Nederlandse beroepsbevolking heeft er last van. Door de verslechterde economie gaan bedrijven bezuinigen en laten door minder mensen meer werk doen. De kans bestaat dan ook dat de werkdruk de komende jaren nog meer toeneemt. Stress en werkdruk worden vaak met elkaar verwisseld. Werkdruk kan stress veroorzaken, maar een zieke partner, een slecht huwelijk of een onuitstaanbare chef kunnen dat ook. 20
Anders gezegd: werkdruk is een kenmerk van het werk, stress is een kenmerk van het lichaam en dat is dus niet hetzelfde. Het is wel zo dat werkdruk een heel belangrijke stressveroorzaker is. Het kan ook leiden tot allerlei lichamelijke en psychische klachten als buikpijn, rugpijn, hoofdpijn en uitputting. Werkdruk in pieken kan een mens best aan, iedereen heeft het wel eens druk. Maar als de druk chronisch wordt, worden werknemers ziek.
stAAt er in de Wet iets over stress of Werkdruk? In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) wordt het begrip werkdruk genoemd als factor die psychosociale arbeidsbelasting (PSA) kan veroorzaken. Artikel 3 van de wet verplicht de werkgever een beleid te voeren dat is gericht op het voorkomen of beperken van PSA en dus ook werkdruk. In de Arbeidstijdenwet staat alleen hoe lang een werkgever een werknemer mag laten werken, niet hoe hoog de prestatiedruk mag zijn. De standaardregeling stelt dat de arbeidstijd per dienst niet meer dan 12 uur mag zijn. De arbeidstijd per 16 weken mag niet meer dan gemiddeld 55 uur per week zijn. Voor het bestrijden van een te hoge werkdruk zijn arboconvenanten erg belangrijk. Dit zijn bindende afspraken over de aanpak van belangrijke risico’s op het gebied van arbeidsomstandigheden tussen werkgevers, vakbonden en overheid. Ook al hebben de convenanten een tijdelijk karakter, de FNV gaat ervan uit dat ze wel zullen bijdragen aan het verlagen van de werkdruk in diverse sectoren.
WAAr kAn ik meer lezen over stress? Wil je meer weten over zaken als stress, burn-out, stresspreventie of ontstressen? Surf dan eens naar www.stress.startpagina.nl. Je vindt daar veel nuttige links naar interessante sites en praktische online stresstesten. Verder vind je goede informatie op de site van het Bureau Beroepsziekten FNV (www.bbzfnv.nl). Voor nuttige informatie over de aanpak van werkdruk en stress in het bedrijf kun je terecht op www.arbobondgenoten.nl. 21
WAt is overWerk en zijn er op dit gebied zAken Wettelijk geregeld? Er wordt overgewerkt wanneer er langer wordt gewerkt dan volgens het gewone (contractuele) werkpatroon gebruikelijk is. Volgens de Arbeidstijdenwet mag de gewone arbeidsduur in principe niet langer zijn dan 12 uur per dienst, 60 uur per week en per 4 weken gemiddeld niet meer dan 55 uur per week. In een periode van 16 weken is dat gemiddeld 48 uur per week. Overwerk is alleen wettelijk toegestaan bij een onvoorziene verandering van de omstandigheden. Of als de aard van het werk daar voor korte tijd toe dwingt. Structureel overwerk is verboden. Overwerk mag geen langdurige oplossing voor een te krappe personeelsbezetting zijn.
WAt verdien ik Als mijn overWerk zou Worden uitbetAAld? In sommige cao’s is niks geregeld over de uitbetaling van overwerk. Als dat voor jou geldt en je antwoord wilt hebben op de vraag hoeveel uren je gratis voor je bedrijf werkt, surf dan naar de overwerkcalculator. Deze is te vinden op de Arbosite van FNV Bondgenoten (www.arbobondgenoten.nl) tik in het zoekvenster overwerkcalculator. De overwerkcalculator telt hoeveel extra uren je per week werkt. Vervolgens wordt berekend hoeveel je zou verdienen als deze uren uitbetaald zouden worden. Maar ook wordt het reÍle uurloon uitgerekend op basis van het totaal aantal gewerkte uren. Op de site vind je verder veel nuttige tips en checklists.
Alle info over Werk en geld 24/7 bij de HAnd. cHeck onze grAtis fnv WorkpoWer App op WWW.fnv.nl/WorkpoWer
22
Helping all people live healthy lives
BD-Kiestra ontwikkelt, produceert, levert en onderhoudt hightech apparatuur waarmee het gehele werkproces binnen laboratoria wordt geautomatiseerd. Daarmee worden laboratoria veel efficiënter, maar belangrijker nog, ze kunnen veel sneller diagnoses stellen bij een mogelijke infectie. Een enthousiaste groep collega’s met onder andere als achtergrond mechanica, mechatronica, software ontwikkeling, testen, kwaliteitsbeheersing, productie, supply chain management, onderhoud, training en begeleiding van klanten werken hard aan het ontwikkelen en verbeteren van onze producten en processen. Het bedrijf groeit hard en we zijn voortdurend op zoek naar nieuwe talenten die ons bedrijf en onze producten kunnen versterken. Wil je kennismaken, neem dan contact op met de afdeling HRM van BD-Kiestra via nummer 0512-510710 of via hrm@bd.com www.bd.com
Icopal gelooft in duurzaamheid Icopal voelt zich als toonaangevende producent van dakproducten verantwoordelijk voor het milieu en werkt daarom op duurzame wijze, zowel vóór, tijdens als na de productie van dakbedekking. Dat we serieus werk maken van duurzaamheid zien we regelmatig beloond. Zo is onze dakbedekking Icopal Universal met DUBOkeur® de meest milieuvriendelijke bedekking voor platte daken en hebben we niveau 4 op de CO2 prestatieladder bereikt. Kijk eens op onze website voor de nieuwste initiatieven op het gebied van duurzaamheid. www.icopal.nl
rsi Bij een verzekeringsmaatschappij is het administratiesysteem verbeterd. Alle informatie is nu via de computer op te roepen. Bij een autofabriek is een nieuwe productielijn in gebruik genomen. Elke 69 seconden rolt er een auto van de lijn. Twee voorbeelden van succesvolle vernieuwingen. Alhoewel, succesvol? Sommige werknemers klagen over pijnlijke polsen of hebben last van stijve schouders en pijnlijke onderarmen. Soms zeurt de pijn zelfs ’s avonds door, als het werk allang achter de rug is. Twee heel verschillende situaties, maar met hetzelfde probleem voor de werknemers: RSI, ook wel bekend als muisarm.
WAt is rsi? Repetitive Strain Injury (letsel aan pezen, spieren en zenuwen in de nek en bovenste ledematen door herhaalde (in)spanning) is een verzamelnaam voor verschillende klachten in de nek, schouders, armen, polsen en handen als gevolg van chronische overbelasting. De klachten lopen erg uiteen: van tintelingen, een verdoofd gevoel, kramp en pijn tot een moe/zwaar gevoel. Tijdens een congres met RSI-deskundigen is besloten de term RSI te vervangen door KANS (Klachten aan Arm, Nek of Schouder). Wij gebruiken liever de term RSI omdat die nog door iedereen wordt gebruikt.
Hoe is rsi te Herkennen? RSI-klachten worden vaak in fasen onderverdeeld. De fasen zijn: fase 1 Lichte klachten na een lange dag werken. De klachten verdwijnen na een korte rustperiode. Je kunt nog werken of afwassen bijvoorbeeld. fase 2 Matige klachten die ook na het werk niet over zijn. De inmiddels wat ernstigere klachten dwingen je om het werk af en toe te onderbreken of minder intensief te werken. 24
Ook thuis word je af en toe belemmerd in je bewegingen door de klachten. De klachten verdwijnen niet meer na kortdurende pauze of ontspanning. fase 3 Voortdurende klachten. Vaak moet je door je klachten stoppen met werken. Ook privĂŠ kom je in de problemen: je kunt potjes niet meer opendraaien, geen boodschappen doen, of je kunt niet meer schrijven, sporten of lang achter elkaar zitten.
Hoe erg is rsi? Het risico op RSI wordt vaak onderschat. Maar soms kun je door RSI geen pen meer vasthouden, of kun je zelfs je eigen haar niet meer kammen. In het ergste geval dreigt volledige arbeidsongeschiktheid. RSI ontwikkelt zich soms snel, maar gelukkig is niet iedereen van de ene op de andere dag arbeidsongeschikt. Omdat RSI in de laatste fase nauwelijks te herstellen is, is het wel belangrijk om het zo vroeg mogelijk te onderkennen.
WAt zegt de ArboWet over rsi? Er zijn geen wettelijke normen voor repeterend werk. Wel staat er in de Arbowet dat de werkgever verplicht is om het werk aan te passen, zodat er geen gevaar is voor gezondheidsschade. Wanneer er sprake is van repeterend werk, dan moet de werk-gever dit aangeven in een zogenaamde Risico Inventarisatie & Evaluatie. Ook moet hij aangeven op welke manier hij dit probleem gaat aanpakken. Voor beeldschermwerk zijn er wel enkele normen in de wet opgesteld. Vraag je werkgever ernaar of kijk op de Arbosite van FNV Bondgenoten (www.arbobondgenoten.nl) Wordt iemand toch ziek van zijn werk, dan moet de werkgever binnen zes weken door de arbodienst in kaart laten brengen wat het probleem is, zodat hij binnen acht weken een plan kan maken om de werknemer weer aan het werk te krijgen. Dit plan moet hij bespreken met de werknemer.
25
any shape in any metal wErkEN bIj LANDEs Is HEt bEstE HALEN uIt jEzELf HIGH END MACHI NI NG Bij Landes draait alles om vakmanschap, kwaliteit en betrouwbaarheid. Werken bij Landes is interessant en uitdagend. Je werkt aan complexe producten voor o.a. de vliegtuigbouw, de halfgeleiderindustrie, de medische industrie en sensortechnologie. Landes werkt direct of indirect voor (inter)nationale klanten als Fokker, Fresenius, ASML en Diehl Aerosystems. Gro EI E ND bE D rI j f Landes is een groeiend bedrijf dat beschikt over ĂŠĂŠn van de modernste bijna volledig geautomatiseerde productieomgevingen van Nederland. De focus ligt op een optimaal doorstromingsproces en dat vraagt om ervaren en goed opgeleid personeel. Landes is AS9100C en ISO9001 gecertificeerd. LEErbEDr I jf Landes besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van haar medewerkers door in- en externe opleidingen en leidt medewerkers op tot vakmensen die het precisiewerk beheersen om aan de hoge eisen van de klanten te voldoen. Toekomstige medewerkers worden opgeleid in het leertraject op het niveau van BBL3 en BBL4. wil je meer weten over Landes? kijk op www.landes.nl
Landes
Magelhaenstraat 15 / 7825 VL Emmen
0591-632205 / info@landes.nl / www.landes.nl
HIGH END MACHINING w H E N p r E C I s I o N M A C H I N I N G G E t s t o u G H
is rsi te voorkomen? Hoewel het nog steeds moeilijk is om een goede diagnose te stellen voor RSI, is er wel veel bekend over factoren die RSI kunnen veroorzaken. Dat heeft geleid tot een aantal praktische oplossingen. Sommige zijn gemakkelijk aan te brengen, andere zijn lastiger en kosten meer geld. Bovendien is een aantal oplossingen gemakkelijk samen met de leidinggevende uit te voeren, andere vragen om een bredere aanpak in een organisatie. Wat is er te doen om beginnende RSI-klachten te verhelpen en te voorkomen dat ze erger worden? Kort samengevat gaat het om zes punten waar aandacht voor moet zijn: • meer bewegen, ook tussen de werkzaamheden door • meer afwisseling van taken • minder werkdruk • aanpassingen van de werkplek • werken aan betere houding en conditie • regelmatig een korte pauze Bij beeldschermwerk is het zinvol om een zogenaamde beeldschermtachograaf te installeren. De beeldschermtachograaf registreert de toetsaanslagen en muisbewegingen van de beeldschermwerker. Bij overschrijding geeft de tachograaf een waarschuwing. Dit door FNV Bondgenoten ontwikkelde programma is gemakkelijk te installeren. Voor meer informatie kijk op www.arbobondgenoten.nl onder RSI. Het is ook belangrijk om goed op jezelf te letten. Neem je wel voldoende rust, zorg je voor genoeg beweging, eet je wel gezond? En hoe is je werkhouding? Ben je niet te perfectionistisch? Juist mensen die hun werk tot in de puntjes willen verzorgen, die geen nee kunnen zeggen en die zich vreselijk verantwoordelijk voelen voor het werk, zijn extra gevoelig voor het ontwikkelen van RSI-klachten.
28
loop ik risico op rsi? Aan de hand van onderstaande vragen krijg je een indicatie van het risico dat je loopt op RSI. 1.
Doe je vier of meer uur per dag hetzelfde werk?
Ja
Nee
2.
Is het onmogelijk je werk even te onderbreken of een (zeer) Ja
Nee
Ja
Nee
Ja
Nee
toetsenbord, werkblad of bureau.
Ja
Nee
6.
Werk je vaak* met gebogen polsen?
Ja
Nee
7.
Werk je vaak* met opgetrokken schouders?
Ja
Nee
8.
Werk je vaak* met je lichaam voorover gebogen?
Ja
Nee
9.
Is het vaak* te koud op je werk?
Ja
Nee
Ja
Nee
korte rustpauze te nemen wanneer je dat wilt? 3.
Doe je al jarenlang elke dag hetzelfde werk met steeds dezelfde handelingen?
4.
Is je werk sterk repeterend? Met andere woorden maak je meer dan twee uur per dag dezelfde bewegingen? Of dezelfde beweging langer dan een uur achter elkaar?
5.
Werk je vaak* met je handen 5 cm boven de hoogte van je elleboog? Bijvoorbeeld door een te hoog opgesteld
10. Heb je vaak* snelheidspieken in je werktempo? * meer dan 30 procent van de dag
Een antwoord met ja op de vragen 1, 2 en 4 telt elk voor 5 punten. Antwoorden met ja op de overige vragen tellen elk voor 3 punten. Door de scores op te tellen krijg je de totaalscore op de test.
meer Weten over ziekte en Werk? cHeck de grAtis fnv WorkpoWer App voor ipHone en Android.
29
0 punten Je loopt geen risico RSI te krijgen. 0 - 15 punten Je loopt waarschijnlijk niet al te veel risico op RSI door je werk. De kans is echter ook in jouw geval nog altijd aanwezig. RSI blijft een risico. Ons advies is daarom: blijf alert op werkzaamheden die de kans op RSI vergroten en wijs ook collega’s op de risico’s. 16 - 23 punten Je loopt een aanzienlijk risico op RSI. Wij adviseren je dringend met behulp van deskundigen je werk nader te onderzoeken. Je functie moet aangepast worden om de kans op RSI te verminderen. 24 - 36 punten Je loopt een zeer groot risico op RSI. Wij adviseren je dringend met behulp van deskundigen je werk nader te onderzoeken. Je functie moet aangepast worden om de kans op RSI te verminderen. In jouw geval is het risico zo groot, dat we je adviseren met spoed bij je werkgever te vragen om maatregelen.
kAn de vAkbond Helpen? Werknemers die opkomen voor een gezonde functie of een gezonde werkplek stuiten nogal eens op onbegrip of zelfs onwil bij de werkgever. Of ze weten niet waar ze moeten beginnen. In veel gevallen kan de vakbond ondersteuning bieden. Het thema RSI is een van de speerpunten van de FNV. De vakbeweging vecht voor betere wetgeving en cao-afspraken. Ondernemingsraden kunnen altijd bij de bond terecht voor advies. In het uiterste geval kunnen individuele werknemers die arbeidsongeschikt raken of een schadeclaim willen indienen, voor gratis rechtshulp aankloppen bij hun bond.
meer Weten over rsi? Kijk op www.arbobondgenoten.nl en op de site van het Bureau Beroepsziekten FNV, www.bbzfnv.nl. 30
The new world standard in storage control.
• ethernet connection • flexible interface • easy to program • management of 100 controllers • open software • tablet/smartphone application • TÜV Rheinland approved VDH Products introduces the MC3-Fruitcontrol: the latest generation storage controller in the successful series used worldwide and offers you more possibilities than any other system on the market. VDH Products is the specialist in the field of mechanical and electronic instruments for measuring temperature, pressure and humidity. For further information contact +31(0)503028900 or visit www.vdhproducts.nl.
veiligheid Op de WerkvlOer is gezond en veilig Werk Wettelijk geregeld? Gelukkig zijn er regels over gezond en veilig werk. Die regels staan in de Arbeidsomstandighedenwet, beter bekend als de Arbowet. Volgens de Arbowet heeft iedereen recht op een gezonde en prettige werkplek. Wat dat precies inhoudt, verschilt natuurlijk per beroep en werkgever.
WAt mAg ik vAn mijn Werkgever verWAcHten omtrent veilig Werk? Je werkgever is verplicht je in te lichten over alle zaken die te maken hebben met gezondheid, veiligheid en welzijn op het werk. Bijvoorbeeld over het gebruik van beschermingsmiddelen, zoals oordoppen, schoenen, beschermkappen en dergelijke. Vraag je werkgever om uitleg over de inhoud van het werk en welke risico’s en gevaren eraan vastzitten. Je werkgever heeft als het goed is alle mogelijke gevaren die bij jouw werk komen kijken, opgeschreven in een zogenaamde risico-inventarisatie. In dit document staat ook beschreven wat je werkgever eraan doet om ongelukken te voorkomen. Je kunt hem altijd vragen of je de risico-inventarisatie mag inzien. Gebeurt er een ongeluk? Let erop dat dit direct wordt gemeld bij de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie), telefoon 0800 5151. Het kan ook via internet www.inspectieszw.nl.
Weten of je Wel veilig Werkt? doWnloAd de fnv WorkpoWer App viA WWW.fnv.nl/WorkpoWer
32
mijn Werkplek is onveilig, WAt kAn ik dAAr zelf AAn doen? Werknemers hebben een eigen verantwoordelijkheid als het om veiligheid gaat. Meld je werkgever dus dat je werkplek onveilig is en waarom. Als je niets zegt, kan je werkgever er ook niets aan veranderen. Je werkgever is net als jij gebaat bij veiligheid op het werk en op ongelukken zit hij niet te wachten. Probeer collega’s te mobiliseren om samen met de werkgever een veilige werkplek te creëren. Schakel eventueel de ondernemingsraad in. Als je werk ondanks je inspanningen onveilig blijft, schakel dan je vakbond in en dien een klacht in bij de Inspectie SZW. Bij onmiddellijk dreigend gevaar voor jou (en je collega’s) mag je het werk direct stilleggen.
WAt doet de fnv voor een veilige en gezonde Werkplek? • Werken aan een betere wetgeving en betere handhaving van de wet. • Bureau Beroepsziekten FNV helpt bij het indienen van schadeclaims tegen (vroegere) werkgevers. • Ontwikkelen van hulpmiddelen voor het tot stand brengen van veilige en gezonde werkplekken. • Ondersteunen van ondernemingsraden. • Het geven van informatie, (juridische) hulp en advies via brochures, boeken en ledenservice. • Het afsluiten van cao’s en arboconvenanten. • Klokkenluiden: aandacht vragen voor problemen die te weinig aandacht krijgen. Kijk voor meer informatie op www.bbzfnv.nl en www.arbobondgenoten.nl.
33
Wat ga jij elke dag bij Kies voor Techniek/Technologie en ontdek je carrieremogelijkheden in heel Nederland bij FrieslandCampina!
... FrieslandCampina Nederlandse boeren uitzendt naar het buitenland om daar cursussen te geven aan lokale boeren?
... er bij FrieslandCampina wereldwijd ongeveer 20.000 medewerkers werken, waarvan ongeveer 33% in Nederland? ... wij naar meer dan 100 landen exporteren?
... FrieslandCampina tot een van de vijf grootste zuivelondernemingen in de wereld behoort? ... FrieslandCampina elke dag circa 1 miljard consumenten verspreid over de wereld van voeding voorziet die rijk is aan waardevolle voedingsstoffen? ... we 125 locaties wereldwijd hebben, waarvan ongeveer 70 in Europa? ... FrieslandCampina niet alleen aan consumenten levert, maar ook aan professionele ondernemers als bakkerijen en horecabedrijven?
www.frieslandcampina.com
ons doen?
... mensen al minstens 8.000 jaar lang met koeien leven voor de melk die ze geven? ... ongeveer 15% van de oppervlakte van Nederland wordt onderhouden door de melkveehouders van FrieslandCampina?
Legenda
... een glas melk (200 ml) net zoveel calcium oplevert voor een mens als 365 gram broccoli?
• Consumer Products Europe, Middle East & Africa
• Consumer Products Asia • Cheese, Butter & Milkpowder • Ingredients Central Office
Bedum Gerkesklooster Leeuwarden Foxhol Dronrijp Noordwijk Marum Drachten Workum
Corporate Centre
Wolvega
R&D
Beilen
Meppel
Lutjewinkel
Productie en/of opslag en/of distributie
... 19.487 leden-melkveehouders eigenaar zijn van onze onderneming?
Balkbrug
Limmen
Verkoop
Deventer Amersfoort Woerden Ede Bodegraven
Lochem
Steenderen
Leerdam Wageningen Zaltbommel Maasdam 's Hertogenbosch HardinxveldGiessendam Veghel Rijkevoort
Rotterdam
Nuenen Eindhoven
Born
Borculo
... we in onze route2020-strategie 10,2% volumegroei in baby- en kindervoeding, 9,5% volumegroei in zuiveldranken buiten Europa en 4,4% volumegroei in merkkazen door toenemende export nastreven? ... we een FrieslandCampina Academy hebben, waarin per jaar ongeveer 2.200 werknemers in ieder geval een van de ruim 200 georganiseerde opleidingen heeft gevolgd? ... we in het kader van Duurzame Inzetbaarheid een programma hebben, ‘Fit4Work’, om de huidige medewerkers vitaal te houden, zowel functioneel als fysiek?
www.werkenbijfrieslandcampina.nl
uiterlijk Op het Werk De FNV krijgt de laatste jaren steeds vaker vragen over kleding, haardracht en tatoeages en piercings op het werk. Kern daarvan is hoever de werkgever kan gaan met voorschriften voor het uiterlijk van zijn werknemers op het werk. Vooral jongeren willen weten of de baas zich mag bemoeien met het - zichtbaar - dragen van piercings, tatoeages, opvallend haar en andere vormen van uiterlijke verschijning op het werk. Hieronder een overzicht van de meest gestelde vragen.
stAAt er in de Wet iets over uiterlijk op Het Werk? Als het om uiterlijkheden gaat, zijn de Nederlandse grondrechten van belang. Ook voor jongeren zijn maar liefst vier rechten van kracht: • Het recht op bescherming van de persoonlijke werksfeer (privacy). • De vrijheid van meningsuiting (of expressie). • Gelijke behandeling van mannen en vrouwen (non-discriminatie). • De vrijheid van godsdienst. Wie een arbeidsovereenkomst ondertekent, geeft daarmee zijn grondrechten niet op. Iedereen houdt het recht op persoonlijke voorkeuren, op een eigen mening of op het dragen van kledingstukken die met een geloof te maken hebben. Maar soms moet een bedrijf wel kledingvoorschriften voorschrijven.
36
kunnen bedrijven kledingvoorscHriften HAnteren? Bij bepaalde bedrijven is het dragen van een helm of schoenen met stalen neuzen wettelijk verplicht om ongelukken te voorkomen. In de bouw bijvoorbeeld. Soms moeten er witte jassen gedragen worden om hygiënische redenen, in een ziekenhuis of in een keuken bijvoorbeeld. Er is dan sprake van een ‘zwaarwegend bedrijfsbelang’. Wanneer het dragen van een beschermend masker om gezondheidsredenen verplicht is, kan de werkgever verbieden een baard of snor te laten groeien, omdat het kapje dan niet meer goed beschermt. In andere gevallen hoort het dragen van een uniform bij een beroep, zoals politieagent of stewardess. De kleding is dan bedoeld als herkenning. Ook commerciële bedrijven hebben kledingvoorschriften ingevoerd om overal herkenbaar te zijn, zoals bijvoorbeeld McDonald’s. Deze verplichting om bedrijfskleding te dragen, tast ook de grondrechten niet aan.
mAg ik een piercing of oorbel in en Hoe zit Het met tAtoeAges? Dat hangt ervan af waar je werkt en wat voor werk je doet. Heb je veel met klanten, patiënten of publiek te maken, dan kan jouw werkgever een reglement hebben waarin staat wat wel of juist niet is toegestaan. Kijk dat na wanneer je van plan bent een piercing te laten zetten of een tatoeage te nemen. Op andere werkplaatsen kan de werkgever het niet zo makkelijk verbieden. Wanneer je op kantoor steeds met dezelfde collega’s te maken hebt, wennen ze wel aan je. Bedenk dat er bij piercings en tatoeages nog veel meer gevoeligheden bestaan dan bij het dragen van een oorbel. Dat vinden de meeste mensen heel gewoon, zeker bij vrouwen. Een tatoeage zelf mag overigens niet verboden worden, maar er mag wel gevraagd worden hem te bedekken met een pleister of kleding. De werkgever moet er in elk geval rekening mee houden dat het verbod redelijk is en in relatie staat met het werk dat wordt gedaan. Een verbod kan nooit al te gedetailleerd zijn en bijvoorbeeld ingaan op het soort piercing (tong, wenkbrauw, neus of oor). Dat is een te vergaande inbreuk op de privacy en de vrijheid van meningsuiting.
37
moet ik een stropdAs om? Bedrijven kunnen strenge kledingvoorschriften opstellen. Daar kan ook in staan dat het dragen van een stropdas voor mannen verplicht is. Voor de rechter houdt dit reglement mogelijk geen stand, omdat het een voorschrift is dat alleen voor mannen geldt en niet voor vrouwen. Of omdat het niet in relatie staat tot het werk dat wordt gedaan. In een enkel geval kan er ook een medische reden zijn om geen stropdas te dragen. Wanneer ademhalen moeilijk gaat bijvoorbeeld. Een doktersbriefje moet dan voldoende zijn om voortaan zonder stropdas te verschijnen. Doe een net shirt aan om problemen te voorkomen. Je kunt ook beginnen over het invoeren van casual Friday, oftewel een dag waarop het met kleding allemaal niet zo nauw wordt genomen, zodat ook je collega’s er eens wat relaxter bij kunnen lopen.
mAg ik een Hoofddoekje op? Dat mag. Werkgevers moeten het geloof van hun medewerkers respecteren. Maar er is veel discussie over de vraag op welke arbeidsplek het dragen van een hoofddoekje wel gepast is en waar niet. In sommige functies is het namelijk omstreden. Als lerares voor de klas bijvoorbeeld. Een lerares heeft een voorbeeldfunctie en er zijn ouders die vinden dat deze geloofsuiting geen voorbeeld is voor hun kind. Een verbod wordt in het openbaar onderwijs niet toelaatbaar geacht. Het dragen van een hoofddoekje behoort tot de grondrechten, de vrijheid van geloof. Wanneer het dragen ervan verboden wordt, moet het doel van dit verbod omschreven worden. Het imago van een functie of bedrijf moet er bijvoorbeeld door geschaad worden. Dat geldt voor de functie van rechter, maar ook voor christelijke scholen. Het komt voor dat werkgevers eigen hoofddoekjes verstrekken, met de naam of het logo van het bedrijf erop. Vraag naar het reglement van het bedrijf waarin de kledingregels staan omschreven.
38
moet ik een uniform AAn? Wanneer dit bij het beroep hoort wel. Een politieagent of brandweerman zonder uniform de straat op sturen heeft geen zin. Het hoort bij het beroep. Het geeft autoriteit en het maakt dat het publiek hem herkent. Soms is een uniform verplicht omdat het functioneel is. Ter bescherming van je gezondheid bijvoorbeeld draag je in een laboratorium beschermende kleding. Ook kan een uniform horen bij het imago van het bedrijf. Een hostess laat zien wie zij is en namens wie zij gasten ontvangt. In al die gevallen is het dragen van verplichte kleding vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of in de cao. In de cao is ook vaak een vergoeding voor speciale kleding afgesproken en is geregeld wie ervoor zorgt dat de kleding wordt gereinigd.
kAn ik zomAAr ontslAgen Worden op bAsis vAn mijn uiterlijk? Nee, de werkgever moet een waarschuwing geven en een reglement laten zien. De werkgever moet ook eerst bekijken of er binnen de organisatie ander werk is waar de uiterlijke kenmerken het ‘zwaarwegende bedrijfsbelang’ niet schaden. Ook moet je de kans krijgen je uiterlijke kenmerken aan te passen. Bij een tatoeage en piercing is dat in sommige gevallen echter moeilijk. Aan vrijetijdskleding en een heftige haarkleur, wat vaak verboden is, kan je makkelijker wat doen.
bestAAn er juridiscHe uitsprAken over uiterlijk op Het Werk? Ja, er zijn conflicten geweest over het dragen van lang haar en baarden door jongens, het verplicht dragen van stropdassen en het verbod voor vrouwen om een lange broek te dragen. Soms klagen klanten hierover. Bedrijven mogen echter alleen over de voorkeur van klanten beginnen, wanneer dit essentieel is voor het leveren van een product of dienst van het bedrijf. Verder mag geen onderscheid in voorschriften tussen mannen en vrouwen worden gemaakt, wanneer dit niet noodzakelijk en functioneel is en leidt tot ongelijke kansen. Over de meeste verboden van bedrijven hebben Nederlandse rechters, voor zover bekend, echter nooit een uitspraak gedaan.
39
WAt is de inzet vAn de fnv op dit vlAk? Werknemers weten zelf heel goed waar de grenzen liggen. Dat is gebleken uit een grootschalig onderzoek van de FNV. Ook jongeren zijn van mening dat je niet ‘te bloot’ op het werk moet verschijnen bijvoorbeeld. Dat leidt regelmatig tot conflicten met collega’s, maar ook met klanten. Werknemers voelen ook heel goed aan dat je in het ene bedrijf verder kunt gaan dan in het andere. Iemand die in een skateshop werkt, kan zich alternatiever kleden dan iemand met een kantoorbaan. Maar meningen kunnen verschillen. Want wanneer is een wild kapsel of extravagante kleding provocerend? Ook zijn niet alle uiterlijke kenmerken even gemakkelijk aan te passen; een tatoeage kun je niet een-twee-drie verwijderen. Conflicten kunnen worden voorkomen als de werkgever met het personeel afspreekt welke ‘afwijkende’ uiterlijkheden echt niet geoorloofd zijn. Ook werkgevers hebben belang bij duidelijke voorschriften. Wanneer ruzie over het dragen van een piercing tot ontslag leidt, vraagt de kantonrechter meestal om de interne afspraken. Als er niets op papier staat, kan de rechter niet veel meer zeggen dan dat een werkgever zijn medewerkers niet kan houden aan voorschriften die er niet zijn. De FNV kan helpen bij het opstellen van voorschriften en leden die een conflict hebben over hun uiterlijk, kunnen rekenen op juridische hulp. De FNV heeft in cao’s niet zoveel afspraken gemaakt over uiterlijkheden, maar wel over kleding. Een cao is niet ideaal om afspraken over piercings of tatoeages vast te leggen. Het is beter om dit in een aparte bijlage op te nemen. Afspraken over kleding zijn wél belangrijk, omdat het met geld en veiligheid te maken heeft. Wie betaalt de verplichte veiligheidsschoenen in de fabriek bijvoorbeeld? En wie betaalt de kosten voor het laten reinigen van bedrijfskleding?
Wil je meeprAten met de fnv? surf WWW.ledenpAnelfnv.nl
40
Persoonlijk Passie Professioneel
Jouw persoonlijk zorg Plantein is een vooruitstrevende organisatie voor persoonlijke seniorenzorg in Zuidwest Friesland. We verlenen kwalitatief hoogwaardige zorg en ondersteuning aan ongeveer negenhonderd cliënten. Persoonlijke zorg, passie en professionaliteit zijn belangrijke kernwaarden binnen Plantein. Het leefcomfort sluit zoveel mogelijk aan bij de gewoonten en wensen van elke cliënt. Meer weten? Kijk op www.plantein.nl
Midstraat 10 • 8501 AP Joure • Telefoon 0513 - 41 22 44
Ben jij haantje de voorste? Plukon Food Group is een van de grootste Europese
Plukon Food en Group is een van van een de grootste Europese producenten leveranciers breed assortiment kwalitatief hoogwaardig pluimveevlees en assortiment maaltijden. producenten en leveranciers van een breed In
Nederland
hebben
wij
vestigingen
in
Blokker
kwalitatief hoogwaardig pluimveevlees (NH), Dedemsvaart, Goor, Ommel (NB)en enmaaltijden. Wezep.
Interesse in een stage of afstudeerplaats? Informeer dan bij de P&O afdeling van een van onze vestigingen of neem contact op (038) met Jan manager Plukon Plukon Wezep via 376 Timmer, 66 37 ofhrj.timmer@plukon.nl Food Group via (038) 376 66 37 of j.timmer@plukon.nl
Interesse? Neem contact op met Jan Timmer, hr manager
pesten, seksuele intimidatie, racisme en OngeWenst gedrag
1 miljoen (1 op de 6) mensen worden gepest op het werk. Een groot deel van hen sleept zich dagelijks met lood in de schoenen naar het werk, blijkt onderzoek (Nationale EnquĂŞte Arbeidsomstandigheden 2011, uitgevoerd door TNO en CBS). Ze worden gepest, zijn slachtoffer van seksuele intimidatie, van racisme, of van agressie en geweld. Kortweg: van ongewenst gedrag op het werk. Vaak zwijgen de slachtoffers uit schaamte, geven de daders de slachtoffers de schuld en kijken leidinggevenden de andere kant op. In veel gevallen is de leidinggevende er zelf bij betrokken. Dit leidt tot een hoger ziekteverzuim. Circa 2 procent van alle werknemers verzuimt jaarlijks een of meerdere dagen als gevolg van agressie op het werk. Een derde daarvan is zelfs langer dan vier weken uit de running. 42
WAt kAn ik doen Als ik slAcHtoffer ben vAn pesten, seksuele intimidAtie of rAcisme? Als je op je werk slachtoffer bent van pesterijen, seksuele intimidatie of discriminatie wordt je veel onrecht aangedaan. Je staat iedere dag bloot aan een of andere vernedering. Wat kan je eraan doen? stap op je collega(‘s) af Je kunt eerst proberen het probleem zelf te bespreken met de collega(s) van wie je last hebt. Probeer duidelijk te maken dat je niet gediend bent van zijn of haar gedrag en dat het je belemmert bij je werkt. Probeer rustig te blijven en zakelijk. Zoek lot- en bondgenoten Bondgenoten zijn je collega’s die op het eerste gezicht niet zelf het slachtoffer zijn, maar wel degelijk lijden onder de slechte sfeer die door pesterijen, seksuele intimidatie of racisme op het werk ontstaat. Lotgenoten zijn mensen die hetzelfde overkomt als jij. Meestal ben je niet de enige, maar hebben ook anderen al jarenlang dezelfde ervaringen. Bespreek de klachten met hen of ga samen het gesprek aan met de dader(s). stap op je baas af Als hij of zij zelf tenminste niet degene is die zich schuldig maakt aan seksuele intimidatie, pesten of racisme, want ook dat komt voor. Van belang is dat een leidinggevende snel ingrijpt. Hij of zij bepaalt namelijk voor een belangrijk deel de sfeer op de afdeling. Om ongewenst gedrag te voorkomen, moet een leidinggevende het tijdig herkennen en ingrijpen. Als ongewenst gedrag al langer voorkomt, wordt het steeds moeilijker om in te grijpen. Wat eerst wel mocht, mag nu niet meer. Maar ongewenst gedrag moet bespreekbaar gemaakt worden, het is schadelijk voor het bedrijf. Het leidt tot personeelsverloop, ziekteverzuim en een lagere productiviteit.
43
HEIJS FOOD PRODUCTS BV | HOOGEVEEN | NETHERLANDS | T: +31(0)528280840 | F: +31(0)528277852 | E: sales.heijsfood@heijsgroep.nl | I: www.heijsgroep.nl
Techniek gaat prima samen. Doe jij met ons mee? www.beenen.nl
Beenen is een systeemintegrator die opdrachtgevers integrale automatiseringsoplossingen biedt om efficiĂŤnter en veiliger te produceren. Tevens worden servicediensten geleverd voor het ontzorgen van opdrachtgevers. Met ca. 200 enthousiaste medewerkers, verdeeld over de vestigingen Heerenveen en Zwolle, leveren we complete besturingsinstallaties aan opdrachtgevers in onder andere de marktsegmenten food/feed, water, chemie en machinebouw. Wij hebben de ambitie onze leidende positie, in Noord- en Midden-Nederland, uit te breiden over een groter werkgebied.
EfficiĂŤnter produceren, veiliger produceren en ontzorgen.
Een Batenburg Techniek onderneming
Gl
as
Tre spa Renolit
m
Aluminiu C PV
l
aa St
panelenholland geeft Nederland weer kleur! Lees meer op onze website www.panelenholland.nl of bel 0516 568 568 voor meer informatie
PH geeft Nederland kleur adv 197x267.indd 1
23-02-12 12:00
Zoek steun bij een vertrouwenspersoon of bedrijfsarts Als je er alleen niet uitkomt en je met je baas ook niet kunt praten, stap dan voor informatie en advies naar een vertrouwenspersoon in het bedrijf of iemand die je vertrouwt uit je privé-omgeving. Je kunt ook gaan praten met het bedrijfsmaatschappelijk werk, of met een bedrijfsarts. Zoek iemand om te bemiddelen Zoek hulp bij iemand die kan bemiddelen tussen jou en de dader(s), bijvoorbeeld via de vertrouwenspersoon of een bedrijfsmaatschappelijk werker. Betrek aan de andere kant ook niet te veel mensen bij het probleem. Het is begrijpelijk dat je rechtvaardigheid en eerherstel zoekt, maar hoe bizar het ook klinkt: vermijd dat je collega’s zich te veel onder druk gezet of bedreigd voelen. Het maakt alles nog moeilijker, ook om weer als gelijke tussen je collega’s te werken. dien een klacht in Als praten niet helpt, kun je een klacht indienen. Steeds meer bedrijven hebben een speciale klachtenregeling voor ongewenst gedrag. Maar ook als er geen regeling is, kun je een klacht indienen. Bij je directe chef, bij personeelszaken, het management, de directie of bij je bedrijfsarts. Het is belangrijk te praten over je ervaringen en het niet voor je te houden. Als je over je ervaringen praat, is het aannemelijker te maken dat je ook echt iets vervelends is overkomen. Onderzoek in overleg met bijvoorbeeld de vertrouwenspersoon of de bedrijfsarts of het indienen van een klacht gerechtvaardigd is. Vaak hebben zij ook informele kanalen om ongewenst gedrag aan de orde te stellen. Zoek naar steun vanuit de organisatie, bijvoorbeeld van de ondernemingsraad of de VGW-commissie (commissie voor veiligheid, gezondheid en welzijn) of neem contact op met de vertrouwensinspecteur van de Arbeidsinspectie. Je kunt ook naar je vakbond stappen. Een FNV-bondsbestuurder, bondscontactpersoon of de kwestiebehandelaar van de bond kan klachten met de leiding van de onderneming en/of met kaderleden en ondernemingsraadsleden bespreken. 46
Zonodig zal jouw klacht voor verdere behandeling naar de juridische afdeling van je bond doorgestuurd worden. Je kunt ook een klacht indienen bij een antidiscriminatiebureau of -meldpunt, bij het Landelijk Bureau ter Bestrijding van Rassendiscriminatie of bij het College voor de Rechten van de Mens. Meer informatie over deze instanties vind je op www.art1.nl en www.mensenrechten.nl. Wil je een klacht indienen: maak aantekeningen van de dingen die je zijn overkomen, schrijf op wanneer ze zijn gebeurd en wie er getuige waren. Zonder getuigen is het moeilijk te bewijzen dat je slachtoffer bent van een of andere vorm van ongewenst gedrag. neem geen ontslag Neem hoe dan ook niet zo maar ineens ontslag. Je kunt er je recht op een uitkering mee verspelen. 47
Een bedrijf waar zelfs de arbeidsvoorwaarden Een bedrijf state-of-the-art zijn. waar zelfs de arbeidsvoorwaarden state-of-the-art zijn. [ Lekker gevoel, niet? ] [ Lekker gevoel, niet? ] Werken bij URENCO. Dat betekent een unieke baan bij een uniek bedrijf. Werken bij URENCO. Als je bij URENCO komt werken, ligt er een pakket arbeidsvoorwaarden voor je klaar waar Dat betekent een unieke baan bij een uniek bedrijf. je u tegen zegt. Het zijn onze eigen arbeidsvoorwaarden, want URENCO is niet gebonden
aan een cao. URENCO is dan ook niet zomaar een bedrijf: we zijn het enige bedrijf in Als je bij URENCO komt werken, ligt er een pakket arbeidsvoorwaarden voor je klaar waar Nederland dat uranium verrijkt en daarmee de splijtstof levert voor kernenergie. je u tegen zegt. Het zijn onze eigen arbeidsvoorwaarden, want URENCO is niet gebonden URENCO is ook de enige westerse producent van stabiele isotopen. Deze worden ingeaan een cao. URENCO is dan ook niet zomaar een bedrijf: we zijn het enige bedrijf in zet voor industrie, onderzoek en in de geneeskunde. Enriching the future is onze missie. Nederland dat uranium verrijkt en daarmee de splijtstof levert voor kernenergie. URENCO biedt je daarom veel mogelijkheden om te investeren in de toekomst; zowel in URENCO is ook de enige westerse producent van stabiele isotopen. Deze worden ingedie van jezelf als die van onze planeet. Op jouw eigen, unieke manier. zet voor industrie, onderzoek en in de geneeskunde. Enriching the future is onze missie. URENCO biedt je daarom veel mogelijkheden om te investeren in de toekomst; zowel in Werken bij URENCO betekent ook: geweldige opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden. die van jezelf als die van onze planeet. Op jouw eigen, unieke manier. State-of-the-art technologie. Jezelf geen zorgen hoeven te maken over de toekomst. Collega’s die nog echt collega’s zijn. Letterlijk en figuurlijk een verrijking van je wereld. Werken bij URENCO betekent ook: geweldige opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden. Op www.verrijkjewereld.com hoor, zie en lees je daar alles over. Laat je er uitgebreid State-of-the-art technologie. Jezelf geen zorgen hoeven te maken over de toekomst. inspireren. Collega’s die nog echt collega’s zijn. Letterlijk en figuurlijk een verrijking van je wereld. Op www.verrijkjewereld.com hoor, zie en lees je daar alles over. Laat je er uitgebreid inspireren.
Verrijk je wereld. Verrijk je wereld. URENCO Nederland B.V. | Postbus 158 | 7600 AD Almelo | www.verrijkjewereld.com
URENCO Nederland B.V. | Postbus 158 | 7600 AD Almelo | www.verrijkjewereld.com
h Dokkum
Leeuwarden
199,-
Heerenveen
Groningen
Raadsma-138,5-46,25.indd 1
01-02-11 19:17
Stage in de hulpverlening? driever’S dale WinSchoten! Sommige kinderen vragen extra aandacht door een licht verstandelijke beperking in combinatie met gedrags- en/of ontwikkelingsstoornissen zoals PDD-NOS en ADHD. Driever’s Dale Winschoten biedt behandeling en ondersteuning bij eventuele opvoedproblemen van deze kinderen. Hulpverleners in opleiding kunnen in het kader van stage werkervaring op doen. Meer informatie over Driever’s Dale en solliciteren? www.drieversdale.nl, (0597) 47 97 77, info@drieversdale.nl
Drievers’s Dale maakt deel uit van Zorggroep Alliade
duideliJK voor Jou
WAt kAn ik doen Als ik zie dAt een collegA Wordt lAstig gevAllen? “Ik stond erbij en ik keek ernaar.” Dat is geen goed gevoel en eigenlijk kan het gewoon niet, dat men in een organisatie ziet hoe een collega lastig gevallen wordt en net doet of er niets aan de hand is. Of dat ongewenst gedrag van een persoon door iedereen stilzwijgend getolereerd wordt. Omdat de persoon in kwestie de directeur is of omdat degene die zich misdraagt zo’n goede werknemer is. Wie getuige is van pesten, seksuele intimidatie of racistisch gedrag, kan proberen het slachtoffer actief te steunen. Bijvoorbeeld door de dader aan te spreken op zijn gedrag. Om dit te kunnen doen, moet je wel een goede positie hebben binnen de groep en enigszins populair zijn. Je zou anders niet de eerste zijn die ook slachtoffer wordt omdat hij het voor een ander opneemt. Je kunt het slachtoffer ook steunen door hem of haar duidelijk te maken dat je het pestgedrag, de racistische opmerkingen et cetera afkeurt. Je kunt samen met het slachtoffer naar een oplossing zoeken. Of met andere collega’s die de sfeer op de afdeling ook niet bevalt: als een meerderheid op de afdeling duidelijk maakt dat bepaald gedrag niet getolereerd wordt, houdt het wel op.
50
WAt kAn de fnv doen? Je kunt bij je vakbond aankloppen voor steun of om je hart te luchten. De bond kan ook, als jij dat wilt, met je bedrijf contact opnemen om te overleggen welke stappen ondernomen moeten worden om ervoor te zorgen dat jou het leven niet meer wordt zuur gemaakt. De bond kan je ook juridisch ondersteunen bij het indienen van een klacht of de gang naar de rechter. De FNV geeft voorlichting en informatie. Zo beschikken verschillende bonden over voorbeeldteksten van gedragscodes, klachtenregelingen et cetera. Als je een klacht in wilt dienen, neem dan in een vroeg stadium contact op met je bond, zodat je geen strategische of juridische fouten maakt. Op de websites van FNV en bonden is informatie te vinden over seksuele intimidatie, racisme op de werkvloer en pesten op het werk. De FNV vindt dat er veel meer aan het voorkómen van ongewenst gedrag moet worden gedaan. Bonden en ondernemingsraden kunnen stimuleren dat dit beleid van de grond komt.
WAt kAn de ondernemingsrAAd doen tegen ongeWenst gedrAg? In heel wat wetten en cao’s staan voorschriften waarmee binnen de organisatie iets moet gebeuren. Dat geldt ook voor afspraken over het tegengaan van ongewenst gedrag. De ondernemingsraad (or) heeft onder meer als taak toe te zien op naleving van de cao en of de gemaakte afspraken wel worden uitgevoerd. Veel ondernemingsraden kennen een vgwm-commissie (een commissie voor veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu op het werk) of een arbocommissie (een commissie voor arbeidsomstandigheden) waaronder het arbobeleid en dus ook seksuele intimidatie, agressie en geweld vallen. Een or kan ook bij de directie aandringen op het maken van beleid tegen ongewenst gedrag of naar de Arbeidsinspectie stappen als het beleid niet wordt uitgevoerd. De or kan ervoor ijveren dat de klachtenregeling goed in elkaar zit, meehelpen aan het instellen van een vertrouwenspersoon en ervoor zorgen dat er voorlichting komt in het bedrijf over ongewenst gedrag. 51
YOUR future is bright‌ Join a winning team and open the door to an exhilarating career with a global leader in the oil and gas industry. Expro employs over 5,000 people across 50 countries, operating in all the major hydrocarbon producing areas of the world. We provide services and products that measure, improve, control and process flow from high-value oil and gas wells, from exploration and appraisal through to mature field production optimisation and enhancement.
People are the heart of our success We recognise the value of our people and are committed to providing the working environment, encouragement and personal development to achieve their goals. Find out more at: www.exprogroup.com/careers or email Hrdepartment@exprogroup.com For our activities in Continental Europe our office is located in the Netherlands, Den Helder. From Den Helder we operate in the Dutch sector of the North Sea as well as on onshore locations throughout Europe.
www.exprogroup.com
Gezocht:
22.000 technisch geschoolde vakmensen zuivelwerkt.nl
Werken in de handel, iets voor jou?
Kom werken in de levensmiddelenindustrie! Je gaat: • Een bijdrage leveren aan voedselveilige producten. • Met mensen samenwerken in een industriële omgeving. • Verantwoordelijkheid dragen in een klein team.
www.kch.nl
Wat heb jij te winnen bij de NAM? Actieve betrokkenheid bij winning en opsporing van energie • Boeiende banen • Multinationaal karakter
Kijk voor méér informatie op www.nam.nl
Wat kan de fnv vOOr mij betekenen? Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV: 1.
Met ruim 1 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhandelaars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten.
2.
De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krachten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijbaners en vakantiewerkers.
3.
De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen.
4.
De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de FNV namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben.
5.
De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zomaar toe, dan kan de bond namens jou verder onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter.
6.
Bij de FNV kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies.
7.
De FNV helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doen wij trouwens gratis voor je als je lid bent.
54
8.
Speciaal voor jonge leden organiseert de FNV cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandigheden.
9. Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen. 10. Als FNV-lid heb je recht op een complete en voordelige zorgverzekering bij Menzis. Kijk voor meer info op www.fnvmenzis.nl.
lid Worden of meer Weten? Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap en word lid. Surf daarvoor naar www.fnv.nl/lidworden. Daar vind je informatie over de FNV en links naar de aangesloten FNV-bonden. Je kunt voor informatie uiteraard ook mailen naar info@vc.fnv.nl of bellen met de FNV Servicelijn: 0900 3 300 300, op werkdagen van 12:30 tot 16 uur (â‚Ź 0,10 p.m.).
ja, ik WOrd lid van de fnv Naam: .......................................................................................................................................................... Straat: ......................................................................................................................................................... Woonplaats: ................................................................... Postcode: .................................................... Telefoon: ......................................................................... Geboortedatum: ....................................... (eventueel: e-mailadres): ..................................................................................................................... Handtekening: .........................................................................................................................................
Ik werk(te): ..................................................................... Mijn functie: ............................................... Aard van het bedrijf: .............................................................................................................................. Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen): ..................................................................................... Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.
FNV Werkwijzer 03-2014
Gegevens werk: .......................................................................................................................................
colofon Uitgave FNV Vakcentrale Afdeling Marketing & Communicatie Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam (www.fnv.nl) realisatie AddWork communicatie en acquisitie, Groningen (fnv@addwork.nl) Vormgeving The Fresh Connection (www.the-fresh-connection.com) samenstelling info@studioaddwork.nl druk Pijper Media, Groningen (www.pijpermedia.nl) bestelcode 03-2014 copyright Š FNV 2014
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale. Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld. Aan deze Werkwijzer kunnen geen rechten worden ontleend. Druk-, zetfouten en wijzigingen in genoemde bedragen en regelgeving voorbehouden.
Postzegel niet nodig
fnv t.a.v. afdeling Marketing & Communicatie Antwoordnummer 250 1000 PW Amsterdam
Mogen wij je even lekker maken? Verstegen Spices & Sauces is dé toonaangevende producent en leverancier van o.a. kruiden(mixen), specerijen, sauzen, marinades en grondstoffen. Het leveren van de beste kwaliteit, innovaties en ongekende service zijn de kernwaarden van het bedrijf. Duurzaamheid is voor Verstegen een voorwaarde. Als eerste bedrijf in de markt van sauzen en specerijen is Verstegen dan ook gecertificeerd op de vierde trede van de MVO prestatieladder.
Verstegen Spices & Sauces groeit en heeft nog plaats voor:
Medewerkers droge productie m/v VMBO-niveau.
Medewerkers Magazijn/ Expeditie m/v VMBO-niveau.
Machine operators voor droge en natte productie m/v VMBO/MBO-niveau levensmiddelen.
Sauzenbereiders m/v MBO-niveau levensmiddelen. Reageren Spreekt één van de genoemde banen (die overigens stuk voor stuk uitstekende arbeidsvoorwaarden bieden) je aan? Ben je bereid in twee- of drieploegendienst te werken en je extra in te zetten tijdens piekperioden? Beheers je de Nederlandse taal in woord en geschrift? Dan willen we graag snel met je praten! Heb je ook nog ervaring in de levensmiddelenbranche? Dan helemaal! Aarzel niet en stuur je cv naar Verstegen Spices & Sauces B.V., t.a.v. P&O, Postbus 11041, 3004 EA Rotterdam of mail naar: personeelszaken@verstegen.nl Telefonische inlichtingen: (010) 245 51 00.
Will we meat?
Heb jij ook het idee dat het werken in een slagerij alleen maar werken met vlees is? Dan zie je dat verkeerd. Werken in een slagerij is namelijk zo veel meer. Denk aan het maken van maaltijden, tapas, lekkere hapjes, vleeswaren en je adviseert klanten over de bereiding van de producten. Werken in de slagerij is uitdagend, veelzijdig en je verdient een leuke boterham en er zijn goede arbeidsvoorwaarden. Meat your future @ de slager! Check www.slagers.nl of www.facebook.com/meatyourfuture
Dag geld lenen van je moeder Hallo Jumbo
Wij zijn altijd op zoek naar
hulpkrachten voor onze Jumbo winkels bij jou in de regio. Kom bijverdienen bij de leukste supermarkt van Nederland! Kijk voor de ideale bijbaan op jumbowerkt.nl
800.000 mensen in de logistiek zijn goud waard!
Doe de beroepente st op www.hollandsgou d.nu!
De logistieke sector is één van de meest dynamische topsectoren met nú en in de toekomst volop banen én uitstekende carrièremogelijkheden op alle opleidingniveaus.
Logistiek. Geen uitdaging te gek! Hollands Goud is een initiatief van:
POWERED BY
[Advertorial] SNCU treedt op tegen misstanden in uitzendbranche
Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Werk jij als uitzendkracht? Dan zijn jouw rechten vastgelegd in de CAO. Helaas leven niet alle uitzendbureaus de regels goed na. Uitzendkrachten kunnen met twijfels of vragen over hun situatie terecht bij de SNCU. Zijn er misstanden, dan wordt er opgetreden. Hiervoor is iedere melding van groot belang! Wat kan er misgaan? • Je krijgt te weinig salaris • Vakantiegeld of overuren worden niet uitbetaald • Geen betaling avond- of weekendtoeslagen • De loonstrook of arbeidsovereenkomst ontbreekt • Je hebt recht op pensioenopbouw, maar wordt niet aangemeld Uitzendkrachten lopen hierdoor geld mis, of andere zaken waar zij recht op hebben. SNCU De Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU) stimuleert en controleert de naleving van de CAO’s in de uitzendbranche. Wij zijn hiervoor opgericht door werkgevers- en werknemersorganisaties. Uitzendorganisaties die onder de CAO’s vallen zijn verplicht om mee te werken. Vragen of melden? Heb jij twijfels of vragen? De SNCU geeft antwoord en kan jou informeren over je rechten. Blijkt er sprake te zijn van een serieuze misstand, dan wordt er opgetreden. Om dit te kunnen doen, zijn alle meldingen en signalen van groot belang. Uitzendkrachten kunnen met vragen en (mogelijke) misstanden vertrouwelijk terecht bij de SNCU. Dit kan op www.sncu.nl of door gratis te bellen naar: 0800 7008.
B IN N E N K O R T 18 JAAR? DAN MAG JE VOOR HET EERST EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN. j Menzis, dan betaalt Menzis bi en st ko rg zo je jij er ek rz TIP: Ve (waarde 25 euro). ng Jo V FN n va ap ch ts aa m het eerste jaar lid Als FNV Jong-lid profiteer je van de goede deal die de FNV met Menzis heeft ge maakt, bijvoorbeeld:
• Fikse korting op je zorgve rzekering • Uitgebreide vergoeding vo or fysiotherapie • Vergoeding van voorbeho edsmiddelen • Snel en makkelijk online declareren • Persoonlijk advies • 20% korting op een doorlo pende reisverzekering • Op jongeren afgestemde pa kketten
Sla twee vliegen in een klap: sluit een voordelige zorgverzekering af en krijg een jaar lang GRATIS lidmaatschap van FNV Jong!
Meer info op fnvjong.nl/menzis
Zorgcollectief