WerkWijzer Van sollicitatie tot contract Je eerste echte baan of na een tiJd weer aan het werk? De FNV Werkwijzer helpt je op weg met veel info en praktische tips.
1 oktober 2014
www.personeelindemode.nl Het abc van de mode- en sportretail; van arbeidscontracten en cao tot aan opleidingen, persoonlijke ontwikkeling, talentenscans en meer!
•
alles voor actief bewegen
NIJHA BVnijha HANZEWEG 2 POSTBUS 3 7240 AA LOCHEM TEL (0573) 28 85 55 FAX (0573) 25 45 54 INFO@NIJHA.NL WWW.NIJHA.NL bv • hanzeweg 2 • postbus 3 • 7240 aa lochem • tel (0573) 28 85 55 • fax (0573) 25 45 54 • info@nijha.nl • www.nijha.nl
Will we meat?
Heb jij ook het idee dat het werken in een slagerij alleen maar werken met vlees is? Dan zie je dat verkeerd. Werken in een slagerij is namelijk zo veel meer. Denk aan het maken van maaltijden, tapas, lekkere hapjes, vleeswaren en je adviseert klanten over de bereiding van de producten. Werken in de slagerij is uitdagend, veelzijdig en je verdient een leuke boterham en er zijn goede arbeidsvoorwaarden. Meat your future @ de slager! Check www.slagers.nl of www.facebook.com/meatyourfuture
WerkWijzer Van sollicitatie tot contract Bijna Van school, net afgestudeerd of na langere tijd Weer aan het Werk? Dan is de tijd aangebroken om te solliciteren. In dit boekje vind je antwoord op de meest gestelde vragen over stage, het schrijven van een sollicitatiebrief, het sollicitatiegesprek, je contract en de cao. De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met veel praktische informatie. In totaal verschijnen er vier verschillende titels. Naast deze over solliciteren, een over werk en geld, een over alles waar je op de werkvloer mee te maken kunt krijgen en een over je rechten en plichten. Verzamel ze alle vier. Dan ben je op alle fronten goed voorbereid op de arbeidsmarkt. Heel veel succes met je nieuwe baan. En als de FNV iets voor je kan betekenen, dan kun je altijd contact met ons opnemen.
3
GRENZELOOS SCHEPEN BOUWEN
“
Dat is wat wij doen, in 36 landen en met 6000 collega’s. Wij zijn continu op zoek naar ondernemende mensen. Damen groeit en is een financieel gezond familiebedrijf. Help jij ons groeien? Dan helpen wij jou groeien! Surf naar www.damen.nl/career voor alle mogelijkheden.
www.damen.nl/career
”
inhoudsopgaVe stage lopen
6
op zoek naar een baan
14
sollicitatiebrief en cV
16
het sollicitatiegesprek
22
solliciteren in het buitenland
30
de arbeidsoVereenkomst
36
de cao
42
Werken als uitzendkracht
46
Wat kan de fnV Voor mij betekenen?
54
5
stage lopen
Wat is een stage? Een stage is een onderdeel van een opleiding. Door stage te lopen, leer je het vak in de praktijk kennen en ervaar je wat het werk precies inhoudt. Omdat het een leerproces is, krijg je begeleiding op de stageplek en vanuit je opleiding. Hoelang een stage duurt, is vaak afhankelijk van je opleiding en leerjaar. Het kan variĂŤren van een paar weken tot een paar maanden of zelfs een heel (school)jaar. Sommige opleidingen kennen meerdere stages. Bijvoorbeeld een snuffelstage van een paar weken in het eerste jaar en een stage van een paar maanden in het vierde jaar. In sommige gevallen biedt een werkgever een vaste baan aan na een stageperiode. In dat geval kun je vast gaan werken voor deze werkgever. Hou er rekening mee dat je als stagiair geen enkel recht opbouwt. 6
Als je werkgever dus na afloop van je stage met jou een arbeidscontract wil sluiten, gelden de normale (cao-)regels. Net als bij elke nieuwe werknemer. Een afspraak over proeftijd hoort daar bij. Vindt je werkgever een proeftijd niet nodig, dan heb je gewoon mazzel.
Wat Voor soorten stages Bestaan er? Snuffelstage Een snuffel- of oriĂŤntatiestage komt vooral voor in het mbo of hbo en vindt meestal plaats in het eerste jaar van je studie. Gedurende deze periode, die ongeveer varieert van 2 tot 9 weken, maak je kennis met de stageplek en het vak waarin je na je studie terechtkomt. Meeloopstage Veel opleidingen op het mbo, het hbo en ook steeds vaker op de universiteit kennen een verplichte meeloop- of ervaringsstage in het 3e of 4e jaar. Gedurende deze periode, die van een blok of trimester tot een heel schooljaar kan duren, leer je de opgedane kennis in de praktijk te gebruiken. Deze kennis kan je in de laatste fase van je studie gebruiken en helpt bij het bepalen van je afstudeerrichting. Afstudeerstage Vierdejaars studenten zijn meestal verplicht om een afstudeeropdracht te doen of een scriptie te schrijven. In samenwerking met een docent op je universiteit of hogeschool, meestal je scriptiebegeleider, bepaal je een onderwerp waar je een onderzoek naar gaat doen of waarover je uitgebreid verslag doet. Je hebt eigenlijk twee soorten afstudeeropdrachten. De eerste soort kenmerkt zich vooral door een praktijkgerichte opdracht van een bedrijf of organisatie en voer je in hun opdracht uit. Hierbij moet je denken aan bijvoorbeeld het opstellen van een adviesplan of het organiseren van een congres. Deze soort komt het meest voor binnen hbo-opleidingen. Het is gebruikelijk om achteraf een stageverslag te schrijven. Bij de tweede soort is er vaak sprake van het verrichten van onderzoek. 7
Je voert dan een onderzoeksopdracht uit, die je formuleert in samenspraak met de stageplek waar je het onderzoek uitvoert. Naar aanleiding van dit onderzoek schrijf je een scriptie onder begeleiding van je docent of hoogleraar. Meestal is het zo dat je vervolgens afstudeert. Het onderzoek kan ook bestaan uit een gedegen analyse van de bedrijfsprocessen of een project. Maatschappelijke stage Maatschappelijke stage is een vorm van leren buiten de muren van de school, waarbij leerlingen door middel van vrijwilligersactiviteiten kennismaken met allerlei aspecten en onderdelen van de samenleving. Idee erachter is dat je het beste leert hoe de maatschappij in elkaar zit, door er actief aan mee te doen.
is een stageoVereenkomst hetzelfde als een arBeidsoVereenkomst? Een stageovereenkomst is niet hetzelfde als een arbeidsovereenkomst. Bij een arbeidsovereenkomst is er sprake van een werkgever en een werknemer en dat is wat anders dan een stageverlener en een stagiair. Bij een arbeidsovereenkomst worden duidelijke afspraken gemaakt over onder andere de beloning (minimaal wettelijk minimumloon), het werk dat je moet verrichten en de gezagsverhouding tussen jou en je werkgever. De regels rond een arbeidsovereenkomst zijn ook in de wet vastgelegd. Voor stagiairs is minder in de wet geregeld. Wel zijn diverse regels uit het arbeidsrecht van toepassing. Met name op het gebied van arbeidsomstandigheden heeft een stageverlener verplichtingen.
heB ik recht op stageVergoeding? Volgens de wet is je stagegever niet verplicht een stagevergoeding te geven. Maar het is wel gebruikelijk. En als het in de cao van het bedrijf is geregeld, moet je stagegever zich daaraan houden. Sommige bedrijven geven alleen een onkosten- of reiskostenvergoeding. Dit telt niet als loon, dus je hoeft hierover geen belasting te betalen. Maar het houdt ook in dat je bijna nergens voor verzekerd bent.
8
Als je geld verdient, kan dat gevolgen hebben voor de kinderbijslag of studiefinanciering. Je mag maar een bepaald bedrag verdienen per kwartaal bij kinderbijslag, of per jaar bij studiefinanciering. Hierover kun je informatie vinden op www.fnvjong.nl/(bij)baan onder het kopje ‘geld’. Ontvang je een stagevergoeding van minimaal het wettelijke minimumuurloon en draagt je werkgever premies af, dan zijn dat inkomsten waarover je loonbelasting en sociale premies moet betalen. Maar omdat je maar een gedeelte van het jaar inkomsten hebt, kan het zijn dat je te veel belasting betaalt. Er is een speciale regeling voor scholieren. Afhankelijk van het bedrag dat je verdient, kan je werkgever de belastingdienst verzoeken om de kwartaaltabel voor de loonheffing toe te passen. 9
Je betaalt dan weinig tot geen loonbelasting. Met vragen over deze regeling kun je terecht bij de belastingdienst op het gratis nummer 0800 0543. Je kunt ook te veel betaalde belasting achteraf terugvragen via een P-formulier. Op de site van de belastingdienst (www.belastingdienst.nl) kun je een aangifteprogramma downloaden of een papieren formulier aanvragen.
Wat is het Verschil tussen Werkend leren en lerend Werken? Naast meteen beginnen met werken, zijn er ook mogelijkheden om werken en studeren te combineren. Dit heeft een aantal voordelen, omdat je al wel een baan en een vast inkomen hebt terwijl je nog verder kan leren. De Wet educatie en beroepsonderwijs maakt een onderscheid in het beroepsonderwijs. Er zijn twee leerwegen: de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) en de beroepsopleidende leerweg (BOL). Bij de BBL leer je al werkend. Je bent minstens 60 procent van de studieduur aan het werk in de praktijk. Daarnaast ga je minimaal één dag in de week naar school voor theorielessen. De deelnemer aan de BBL heeft een arbeidscontract. Bij de BOL volg je volledig dagonderwijs met stages. Je bent minimaal 20 procent en maximaal 60 procent van de studieduur aan het werk in de praktijk.
Wanneer heB ik recht op een diplomatoeslag? Voorwaarde is natuurlijk dat je je diploma haalt. Wel of geen diplomatoeslag en de spelregels daar omheen staan in de cao. Pak hem er dus even bij! Ook hier geldt weer; niet in alle cao’s hebben we iets kunnen regelen. In een enkele cao wordt het leren op een andere manier beloond: je komt door je diploma in een hogere loonschaal.
Weten of je Wel genoeg Verdient, doWnload de fnV WorkpoWer app Via WWW.fnV.nl/WorkpoWer
10
cht jij op?
- Kies techniek TRUMPF. Omdat een lasser toekomst heeft! www.kumoweld.nl
Alles in huis voor een topkeuken.
Z贸 werkt het bij Metos grootkeukens. Metos B.V. - Spoorstraat 62, 7261 AG RUURLO - Telefoon 0573 458 455 - info@metos.nl - www.metos.nl
vatie....
ntie voor inno
TRUMPF gara
Waar wacht jij op? Start je carri猫re - Kies techniek Made by TRUMPF.
Dé banden- en onderhoudsspecialist!
Ben jij haantje de voorste? Plukon Food Group is een van de grootste Europese
Plukon Food en Group is een van van een de grootste Europese producenten leveranciers breed assortiment kwalitatief hoogwaardig pluimveevlees en maaltijden. producenten en leveranciers van een breed assortiment In
Nederland
hebben
wij
vestigingen
in
Blokker
kwalitatief hoogwaardig pluimveevlees (NH), Dedemsvaart, Goor, Ommel (NB)en enmaaltijden. Wezep.
Interesse in een stage of afstudeerplaats? Informeer dan bij de P&O afdeling van een van onze vestigingen of neem contact op (038) met Jan manager Plukon Plukon Wezep via 376 Timmer, 66 37 ofhrj.timmer@plukon.nl Food Group via (038) 376 66 37 of j.timmer@plukon.nl
Interesse? Neem contact op met Jan Timmer, hr manager
www.profile-heuver.nl deskundig advies, excellente service!
HOLLAND-HYDRAULICS.NL
Een energieke start van je loopbaan begint bij Brusche!
165901093_Plukon_Adv_66-75x97-5mm.indd 1
18-05-12
Engineered solutions by Holland Hydraulics
Dag en nacht hydraulische kracht! Holland Hydraulics heeft in de wereld van de hydrauliek een goede reputatie en kan door jarenlange kennis en ervaring élke opdracht tot in de perfectie uitvoeren.
Brusche Elektrotechniek: Elektrotechniek Domotica Industriële Automatisering Panelenbouw Duurzame technieken Service & Onderhoud Inspectie & Beheer
WORLD-WIDE INDUSTRIAL HYDRAULICS BINNENHAVENSTRAAT 14, 7553 GJ HENGELO +31 (0)74 - 291 78 48 | INFO@HOLLAND-HYDRAULICS.NL
Brusche Elektrotechniek - Almelo www.brusche.nl - tel. (0546) 863 227
Bureau Jeugdzorg Gelderland is de toegangspoort tot alle jeugdzorg in de provincie Gelderland. Zij is er voor jeugdigen die op vrijwillige basis zorg willen krijgen. Maar ook voor jeugdigen die beschermd moeten worden, omdat zij niet op een veilige manier kunnen opgroeien. Vrijwillige jeugdhulpverlening, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering, het Advies & Meldpunt Kindermishandeling, het team Spoedeisende zorg en de Kindertelefoon maken deel uit van Bureau Jeugdzorg Gelderland. T 026-36 29 111
www.bjzgelderland.nl
op zoek naar een baan hoe Vind ik een leuke Baan? Je kunt op allerlei manieren aan een baan komen. Via een advertentie, of bijvoorbeeld door een zogenaamde open sollicitatiebrief te schrijven naar een bedrijf waar je wel zou willen werken, zonder dat ze direct een vacature hebben. Je kunt een baan vinden via: • een personeelsadvertentie in een krant of tijdschrift • social media (LinkedIn, Twitter, Facebook) • vacaturebanken op internet • UWV WERKbedrijf • een uitzendbureau • een open sollicitatie • informatiekanalen van bedrijven zelf: het prikbord in een winkel, vacatures op de website van een bedrijf • vrienden of kennissen
Waar moet ik op letten Bij een personeelsadVertentie? Kijk altijd goed naar wat er precies gevraagd wordt. Voldoe je aan de eisen in de personeelsadvertentie? Denk je dat je in het bedrijf past? Spreken het bedrijf en de functie je aan? Probeer voor je je brief gaat schrijven aan meer informatie te komen over het bedrijf en de functie. Je kunt de website van het bedrijf bezoeken, het jaarverslag opvragen of misschien ken je mensen die er werken. Je kunt ook het bedrijf zelf om meer informatie vragen. Als er in de advertentie een telefoonnummer of e-mailadres staat voor inlichtingen, maak daar dan gebruik van. Het is handig om een aantal gerichte vragen te bedenken voor je gaat mailen of bellen. Je krijgt zo niet alleen de informatie die je hebben wilt, maar je maakt ook een geïnteresseerde indruk en misschien blijft je naam wel hangen bij degene die je gesproken hebt.
14
de beste
brokkenmakers werken bij...
Ga voor vacatures naar:
www.werkenbijforfarmers.nl Postbus 91 • 7240 AB Lochem • T +31 (0)573 28 88 00 Boeren met ambitie
Innoveer onze techniek met jouw intelligentie
Innovatieve bewaartechniek Improving your agribusiness in an intelligent way www.tolsma.com en www.grisnich.nl
Transport- en sorteersystemen
sollicitatiebrief en cV hoe schrijf ik een goede sollicitatieBrief? Om te beginnen moet de brief op tijd bij het bedrijf zijn. Kijk in de personeelsadvertentie wat de uiterste inzenddatum is. Richt de brief aan de afdeling of de medewerker die in de advertentie genoemd wordt. Verder is het handig om de brief, voor je hem de deur uit doet, eerst even te laten lezen door een vriend(in) of je ouders. Als er dan iets niet duidelijk blijkt te zijn, kun je dat nog verbeteren. Een goede sollicitatiebrief voldoet aan de volgende eisen: Vorm • Maak je brief niet langer dan één kantje A4. • Schrijf de brief in foutloos Nederlands. • Pas je schrijfstijl aan aan de toon van de advertentie. Is de advertentie in een losse stijl geschreven, dan schrijf je ook losjes; een formele advertentie vraagt om een ‘nettere’ brief. • Stuur je brief met de gewone post, tenzij de advertentie vermeldt dat solliciteren per e-mail mogelijk is. • Voeg je curriculum vitae (cv) toe. Hierover kun je verderop in deze brochure meer lezen.
16
Inhoud • Schrijf een originele brief. Met een standaardbrief val je niet op tussen alle andere brieven. • Voorzie de brief van een datum. • Vermeld duidelijk naar welke baan je solliciteert. • Laat weten hoe je op het spoor gekomen bent van de vacature. • Maak duidelijk dat je geschikt bent voor de baan en aan de eisen voldoet. Verwijs naar je cv voor je opleiding, werkervaring, stages, persoonlijke eigenschappen, vrijwilligerswerk, hobby’s, enzovoort. • Vraag mensen die van je kwaliteiten overtuigd zijn of je hun naam mag vermelden. Zij kunnen een goed woordje voor je doen. Zij zijn je zogenaamde referenties. • Als je al een baan hebt, vertel dan waar je werkt, wat je daar doet en wat je verantwoordelijkheden precies zijn. Geef eventueel ook aan waarom je van baan wilt veranderen (betere promotiekansen, betere aansluiting bij je studie, een verhuizing naar een andere woonplaats, enzovoort). Als je solliciteert omdat je huidige baan of het bedrijf waar je nu werkt je helemaal niet bevallen, wees dan diplomatiek. Al te kritisch overkomen bevordert je kansen niet. • Zorg als het even kan voor een originele uitsmijter. Een standaardslotzin als ‘In afwachting van uw reactie, teken ik ...’ is niet fout, maar ook niet bepaald opvallend. Een voorbeeld van een sollicitatiebrief is achterin deze brochure te vinden.
Wat is een cV en Wat moet erin staan? Een curriculum vitae (cv) is een overzicht van je opleiding(en), werkervaring en je persoonlijke gegevens. Een cv moet je als bijlage of attachment meesturen met je sollicitatiebrief. Naast je persoonlijke gegevens moeten de volgende zaken erin staan: Opleiding(en) Vermeld welke opleidingen je hebt gedaan en wanneer. Vermeld ook de naam van de school, de diploma’s die je hebt gehaald en wanneer je die hebt gehaald. 17
Werkervaring In je cv geef je een overzicht van de banen die je al hebt gehad. Als je in vakantiewerk of bijbaan werkervaring hebt opgedaan die relevant is voor de functie waarop je solliciteert, vermeld je die banen ook. Een gat tussen twee banen? Vermeld dan ook wat je in de tussentijd hebt gedaan. Houd er in elk geval rekening mee dat er in een sollicitatiegesprek bijna altijd wordt gevraagd naar je activiteiten in de periode tussen de ene en de andere baan. Bijzonderheden Vermeld naast je opleiding en werkervaring ook andere zaken die in je voordeel spreken. Coach je een voetbalteam? Dan heb je bij de sportvereniging dus de nodige leidinggevende ervaring opgedaan. Vermeld ook of je een rijbewijs hebt. Verder is het voor veel functies handig om te laten weten met welke computerprogramma’s je kunt werken. Referenties Tot slot kun je referenties vermelden in je cv. Referenties zijn mensen met wie je in je werk of opleiding te maken hebt gehad en die overtuigd zijn van jouw kwaliteiten. Vraag deze mensen vooraf of ze het goed vinden dat je hun naam als referentie gebruikt en laat ze weten dat ze gebeld kunnen worden door het bedrijf waar je aan het solliciteren bent. Van toen naar nu of andersom? Je kunt bij je cv beginnen bij het begin van je loopbaan en zo naar het heden toewerken. Als je het op zo’n manier aanpakt, laat je zien hoe jij je hebt ontwikkeld. Het is een gebruikelijke volgorde, maar er is ook wel wat voor te zeggen om het juist andersom te doen. Over het algemeen is je laatste werkervaring het meest relevant en als die bovenaan staat, ziet degene die je cv leest dat meteen. Het is sowieso handig om je recente werkervaring uitgebreid te beschrijven en eerdere ervaring wat beknopter. Een voorbeeld van een cv kun je vinden achterin deze brochure en op www.fnvjong.nl/solliciteren. 18
hoe Bereid ik me Voor op een sollicitatiegesprek? Heeft het bedrijf naar aanleiding van je brief interesse om nader kennis te maken, dan zul je worden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. In dit gesprek is het van belang dat de werkgever een indruk van jou en van je kwaliteiten krijgt, maar ook dat jij een indruk krijgt van het bedrijf en de functie waarop je solliciteert. Veel mensen zijn best zenuwachtig voor een sollicitatiegesprek: een goede voorbereiding helpt om je zenuwen de baas te blijven. En ook om jezelf goed over het voetlicht te brengen. Bedenk daarom van tevoren waarom je de baan wilt, waarom jij er geschikt voor bent en wat je goede en minder goede eigenschappen zijn. Bedenk vooraf ook een aantal vragen die je kunt stellen over de baan of het bedrijf en zet die op papier. Denk daarbij aan vragen over je precieze taken, verantwoordelijkheden, werktijden, salaris, promotiekansen, interne opleidingen, je directe collega’s, de werkplek, enzovoort. Vragen over de inhoud van je werk laten zien dat je enthousiast bent over de baan en dat is toch wat een werkgever zoekt: een gemotiveerde werknemer. Bezoek de website van het bedrijf of zoek op een andere manier informatie over het bedrijf. (bijvoorbeeld via social media) Het maakt tijdens het gesprek een goede indruk als je iets weet over het bedrijf waar je wilt gaan werken. Verder kun je het voeren van een sollicitatiegesprek van tevoren oefenen met een vriend(in) of met je ouders. Laat ze de rol van werkgever spelen en zorg ervoor dat ze je lastige vragen stellen. Bestaat je werk uit het maken van een concreet product? Bedenk dan vooraf of je eigen werk hebt dat je kunt laten zien. Als je nu al werkt: regel ruim van tevoren een vrije dag bij je huidige werkgever voor je sollicitatiegesprek.
op zoek naar een leuke (V)mBo- of hBo-Baan? WWW.WWW.nationaleVacatureBank.nl
19
Infrabouw en civiele betonbouw Woning- en utiliteitsbouw Projectontwikkeling Interim-huisvesting en modulaire bouwsystemen Onderhoud en renovatie
www.hegemAn.com
Nijverdal - Amersfoort - Enschede - Haarle - Havelte - Hengelo - Smilde - Zwolle
Alles naar mens.
Werken bij de grootste?
Diverse functies in techniek en verkoop
Ben jij ook op zoek naar: Een uitdaging in je werk? Zelfstandigheid? Goede arbeidsvoorwaarden? Leuke collega’s? Goede balans werk - privé?
Dus dit is wat jij wilt?
Kijk op www.toyota-forklifts.nl. Of bel met Dorine Oliedam op 088-864 20 00
www.toyota-forklifts.nl
Wij zijn altijd op zoek naar
Magazijnmedewerkers & Machine-operators
m/v
Heb je belangstelling voor één van bovenstaande vacatures? Stuur dan je schriftelijke sollicitatie met C.V. naar Reesink Staal B.V., Afdeling P&O, ter attentie van dhr. H.J. Post, Postbus 4341, 7320 AH APELDOORN of mail naar p&o@interlogica.nl. Voor meer informatie kun je bellen: 055 844 72 95. Postbus 20 - 7200 AA ZUTPHEN Tel. 0575 599401 - www.reesinkstaal.nl
Reesink Staal b.v. is een onderdeel van het beursgenoteerde Koninklijke Reesink n.v. Al vanaf 1786 handelt Reesink in staalproducten. Een assortiment met breedte en diepgang alsmede de mogelijkheid om snel op de vraag in te spelen zijn de belangrijkste factoren die ons succes bepalen. Iedereen in onze organisatie is zich ervan bewust dat de klant hoge eisen stelt aan onze kwaliteit in dienstverlening. Het kwaliteitsmanagementsysteem van EN-ISO 9001-2000 is om deze reden geïntegreerd in onze werkprocessen.
Groot in verspanen www.bauhuis.nl
Promens ontwikkelt en produceert sinds 1966 kunststof producten in Deventer.
Vervaardigen en bewerken van grote formaten.
FREZEN 6000mm x 2100mm DRAAIEN ø 1950 mm x 1250 mm lang
Wheedwarsweg 4 7471 GG Goor T +31 (0) 547 28 10 01 F +31 (0) 547 27 26 99 E verspaning@bauhuis.nl
Op zOek naar een uitdaging?
Wij zijn dĂŠ strategische partner voor innovatieve rotatiegiet oplossingen voor transport en opslag. De betrokkenheid, samenwerking en doelgerichtheid van de 100 medewerkers maken daarbij het verschil.
Promens Deventer B.V. 0570-660706 mhp.promens.com
het sollicitatiegesprek Wat trek ik aan naar mijn sollicitatiegesprek? Bijna iedereen vraagt zich af wat hij moet aantrekken naar een sollicitatiegesprek. Een eenduidig antwoord is hierop niet te geven. Maar door aandacht te besteden aan je kleding, maak je in elk geval duidelijk dat je het sollicitatiegesprek belangrijk vindt. Het beste is om kleding uit te zoeken die past bij de functie waarop je solliciteert en bij het bedrijf. Wanneer je iemand kent die voor het bedrijf werkt, zou je kunnen vragen wat de gebruikelijke kleding is.
hoe gaat zo’n sollicitatieprocedure Verder in zijn Werk? Soms is er maar één sollicitatiegesprek. Het kan ook zijn dat er een tweede en volgende ronde is, waarbij steeds een aantal kandidaten afvalt. Voor sommige vaste banen kan het bedrijf je vragen mee te werken aan een test (assessment). Ze kunnen je vragen om een probleem uit de praktijk op te lossen, of om een psychologische test te ondergaan. In elk geval zal je het hemd van het lijf worden gevraagd. Surf voor vragen die je tijdens het sollicitatiegesprek kunt verwachten bijvoorbeeld naar www.sollicitatiegesprekvragen.nl. Stel zelf tijdens het gesprek ook vragen. Niet alleen omdat het in je eigen belang is om zo veel mogelijk te weten over de functie en het bedrijf, maar ook omdat je zo een gemotiveerde indruk maakt.
hoe ga ik om met Vragen oVer het salaris? Als een werkgever al in een eerste gesprek vraagt wat je wilt verdienen, bewaar dan je antwoord liever voor een later gesprek. Arbeidsvoorwaarden, zoals de hoogte van het salaris, worden namelijk meestal pas besproken in een tweede gespreksronde. Zorg er in ieder geval voor dat je goed op de hoogte bent van de (start)salarissen in de branche waarin je solliciteert en wat het gemiddelde salaris is van mensen met jouw opleiding en werkervaring. Kijk hiervoor bijvoorbeeld eens op www.loonwijzer.nl.
22
Realiseer je verder dat salarisonderhandelingen een soort spel zijn. Het eerste aanbod van de werkgever ligt vaak iets lager dan wat je waard bent. Speel het spel mee en ga iets boven hun aanvangsbod zitten. Daarmee maak je jezelf echt niet meteen onmogelijk, je laat je potentiële werkgever juist zien dat je weet wat je wilt.
Wat zijn de minimumlonen in 2013? Als je begint aan een nieuwe baan, dan spreek je met je werkgever af wat je gaat verdienen. Je werkgever moet je in ieder geval het minimumloon betalen, minder mag niet. Wat je minimaal gaat verdienen, is dus wettelijk vastgelegd. Dit minimumloon hangt af van het aantal uren dat je werkt en van je leeftijd. De minimumlonen worden ieder jaar aangepast. De bedragen waarop je minimaal recht hebt, kun je vinden in het schema op pagina 23. De bedragen zijn in euro’s en gelden als de ‘normale’ arbeidstijd bij het bedrijf 40 uur per week is. 23
Wettelijk bruto minimum(jeugd)lonen juli 2014 leeftijd
Bruto per maand
bruto per week
Bruto per dag
23 jaar en ouder
€ 1.495,20
€ 345,05
€ 69,01
22 jaar
€ 1.270,90
€ 293,30
€ 58,66
21 jaar
€ 1.084,00
€ 250,15
€ 50,03
20 jaar
€
919,55
€ 212,20
€ 42,44
19 jaar
€
785,00
€ 181,15
€ 36,23
18 jaar
€
680,30
€ 157,00
€ 31,40
17 jaar
€
590,60
€ 136,30
€ 27,26
16 jaar
€
515,85
€ 119,05
€ 23,81
15 jaar
€
448,55
€ 103,50
€ 20,70
In het onderstaande schema een overzicht van de bruto minimumlonen per uur.
leeftijd
Bruto per uur
bruto per uur
Bruto per uur
o.b.v. 36 uur
o.b.v. 38 uur
o.b.v. 40 uur
23 jaar en ouder
€ 9,58
€ 9,08
€ 8,63
22 jaar
€ 8,15
€ 7,72
€ 7,33
21 jaar
€ 6,95
€ 6,58
€ 6,25
20 jaar
€ 5,89
€ 5,58
€ 5,31
19 jaar
€ 5,03
€ 4,77
€ 4,53
18 jaar
€ 4,36
€ 4,13
€ 3,93
17 jaar
€ 3,79
€ 3,59
€ 3,41
16 jaar
€ 3,31
€ 3,13
€ 2,98
15 jaar
€ 2,88
€ 2,72
€ 2,59
24
Wat doe ik met VerVelende Vragen? Je toekomstige werkgever mag alleen vragen stellen over zaken die relevant zijn voor de functie, zoals vakbekwaamheid, opleiding, kennis en ervaring. Vragen als: ‘Wil je kinderen?’ of ‘Heb je lichamelijke gebreken?’ worden wel eens gesteld, maar als je de vraag te persoonlijk vindt, mag je een antwoord weigeren. Ook op vragen over zwangerschap hoef je geen antwoord te geven. Krijg je te maken met dit soort vragen tijdens je sollicitatiegesprek, dan kan een vervelende situatie ontstaan. Probeer vriendelijk en rustig te blijven. Door bijvoorbeeld van onderwerp te veranderen met het stellen van een vraag over de functie kun je een positieve draai aan het gesprek geven. Je kunt ook een wedervraag stellen: ‘Waarom wilt u dat weten?’
klachten oVer je sollicitatieprocedure? surf naar WWW.nVp-plaza.nl
25
ik Ben niet juist Behandeld tijdens de sollicitatieprocedure. kan ik een klacht indienen? Voel je je tijdens een sollicitatieprocedure niet goed behandeld? Krijg je pas heel laat een afwijzing? Of één waarin niet staat waarom je de baan niet krijgt? Het is heel gebruikelijk dat je het bedrijf dan belt en vraagt waarom je afgewezen bent. Ben je niet tevreden over je behandeling, dan kun je een klacht indienen bij de Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (NVP). Je kunt je klacht mailen naar sollicitatiecode@nvp-plaza.nl of bellen met de NVP, 030 236 71 01. Discriminatie bij een sollicitatie mag absoluut niet. Het mag geen rol spelen of je Nederlander bent of allochtoon, man of vrouw, homo of hetero, jong of oud, christen of moslim. Dat staat in de Wet gelijke behandeling. Ben je in de sollicitatieprocedure gediscrimineerd, dan kun je een klacht indienen bij een antidiscriminatiebureau of -meldpunt of bij het College voor de Rechten van de Mens. Meer info vind je op www.art1.nl en www.mensenrechten.nl. Er zijn wel uitzonderingen op de regel. In veel beroepen en bedrijven werken nog weinig vrouwen en/of allochtonen. Volgens de wet mogen deze groepen tijdelijk voorrang krijgen, tot de ongelijkheid verdwenen is.
sollicitatietraining nodig? Misschien is het een idee om eens een workshop te volgen bij het UWV WERKbedrijf. Zij organiseren bijvoorbeeld workshops over sollicitatiebrieven schrijven en sollicitatiegesprekken voeren. Informeer bij een UWV WERKbedrijf in de buurt wanneer zo’n workshop wordt gehouden. Een overzicht van alle adressen vind je op www.werk.nl. Een aantal FNV-bonden organiseert ook sollicitatietrainingen. Ben je lid, kijk dan op de site van je bond voor meer informatie.
Weten of je Wel genoeg Verdient, doWnload de fnV WorkpoWer app Via WWW.fnV.nl/WorkpoWer
26
NEDMAG HAALT HET BESTE NAAR BOVEN
LIGT JOUW TOEKOMST IN DE PROCESTECHNIEK? Kijk op www.nedmag.nl voor actuele vacatures
’Ontwikkel je verder bij Tielbeke!’
Al 75 jaar houden we Nederland mobiel. Waar ga jij naar toe? www.focwa.nl
11007_Adv_66,75x97,5.indd 1
17-03-11
Boxspring Arendal 140 x 200 cm
toptechniek in logistiek
+ hoofdbord + gestoffeerde pocketveermatrassen + pocket boxspring + bezorgd en gemonteerd + topmatras gratis
In diverse maten en kleuren leverbaar
1429
999
Kijk voor alle vacatures op www.tielbeke.com
www.tielbeke.com
Het grote voordeel van de grootste inkoper Kijk voor openingstijden op beterbed.nl
solliciteren in het buitenland
Je hoeft je bij het vinden van een baan natuurlijk niet te beperken tot Nederland, je kunt ook in het buitenland een baan zoeken. In dat geval gelden andere regels en in elk land verwachten ze weer iets anders van de sollicitant. Zo is bijvoorbeeld in Frankrijk een sollicitatiebrief van 25 regels al aan de lange kant. In Duitsland is het gebruikelijk dat je een aardige foto van jezelf meestuurt. Per e-mail solliciteren is helemaal van deze tijd, maar kan niet overal. Hier vind je een aantal tips voor het solliciteren in het buitenland. 30
in nederland is het heel geBruikelijk om open sollicitaties te sturen naar WerkgeVers, maar hoe zit het met de omringende landen? • België: open sollicitaties zijn gebruikelijk, maar wel in de taal van het bedrijf. Dus geen Nederlandse brief bij Waalse bedrijven. • Frankrijk: open sollicitaties zijn zeer gebruikelijk in Frankrijk. Men waardeert het eigen initiatief. • Engeland: hier worden open sollicitaties gewaardeerd, maar je moet wel goed onderbouwen waarom je solliciteert. • Duitsland: open sollicitaties zijn zowel voor banen als stages goed te gebruiken.
Brief schrijVen of typen? • België: je kunt je brief zowel schrijven als typen. • Frankrijk: hier is het gebruikelijk dat je je brief, die maximaal 20 regels lang is, schrijft. Je cv kan getypt worden. • Engeland: zowel je cv als je brief kan je voor een Engelse sollicitatie het beste typen in korte, bondige zinnen. • Duitsland: je kunt je brief het beste typen. De brief moet zorgvuldig en verzorgd zijn.
geBruik Van aanhef en titels in je Brief • België: gebruik altijd een naam en titels in de aanhef. • Frankrijk: gebruik altijd een naam in de aanhef. Het noemen van titels is ongebruikelijk. • Engeland: bij onzekerheid over de juiste persoon kan je altijd ‘Dear Sir/Madam’ gebruiken. • Duitsland: altijd naam en titels vermelden, hier wordt namelijk erg veel waarde aan gehecht.
31
moet ik getuigschriften, kopieën en foto’s meesturen of meenemen? • België: alleen meesturen als daarom gevraagd wordt. Meenemen naar een gesprek is altijd goed. • Frankrijk: in de laatste fase van de sollicitatieprocedure meenemen. • Engeland: een foto bij je sollicitatiebrief voegen kan. Eventueel gegevens insluiten waaruit blijkt dat je goed in teams kunt werken, wordt op prijs gesteld. • Duitsland: een foto meesturen is erg gebruikelijk en kopieën van getuigschriften en diploma’s ook.
Wat te doen met referenties? • België: altijd namen en telefoonnummers van referenties meesturen. • Frankrijk: alleen op managementniveau is dit gebruikelijk. • Engeland: er wordt altijd om referenties gevraagd. Stuur daarom altijd namen en telefoonnummers mee. • Duitsland: referenties kunnen helpen, dus daarom altijd namen en adressen meesturen.
hoe BouW ik mijn cV op? • België: opbouw van heden naar het verleden. Je cv mag één tot twee pagina’s zijn. • Frankrijk: hier moet je je cv juist opbouwen van het verleden naar het heden en idealiter één pagina gebruiken. • Engeland: je cv moet een tot twee pagina’s omvatten. Laat je actieve kant zien. • Duitsland: je cv opbouwen van het verleden naar het heden. Schrijf het bondig op hoewel de lengte van je cv minder van belang is. Vergeet niet je cv te ondertekenen.
Weten of je Wel genoeg Verdient, doWnload de fnV WorkpoWer app Via WWW.fnV.nl/WorkpoWer
32
moet ik opleidingen, VakantieWerk en stages in mijn cV Vermelden? • België: voor starters geldt dat je alles moet vermelden, dus ook eventueel vakantiewerk. • Frankrijk: alleen de hoogst genoten opleidingen en diploma’s noemen. Belangrijk is nauwkeurig je talenkennis te beschrijven. Ook is het gebruikelijk aan te geven welk toekomstperspectief je voor jezelf ziet. • Engeland: relevante opleidingen noemen. Vooral laten zien dat je kunt samenwerken (dus werkgroepen en dergelijke noemen). • Duitsland: vermeld ook de behaalde resultaten. Denk aan bewijsstukken zoals cijferlijsten, getuigschriften en certificaten. Vooral de vaardigheden ook vermelden.
en hoBBy’s, hoe zit het daarmee? • België: alleen vermelden als ze relevant zijn. • Frankrijk: als je ze vermeldt, dan kun je er vragen over verwachten. • Engeland: teamsporten scoren goed. • Duitsland: alleen als ze relevant zijn.
Wat moet ik oVer mijn Burgerlijke staat Vermelden? • België: altijd de burgerlijke staat vermelden. Bedenk dat België niet zo progressief is als Nederland op dit gebied. • Frankrijk: burgerlijke staat noemen. • Engeland: burgerlijke staat en andere privégegevens hoef je niet te vermelden. • Duitsland: burgerlijke staat melden. Duitsland is niet erg progressief.
meer Weten oVer solliciteren in het Buitenland? surf naar WWW.joho.nl
33
Gl
as
Tre spa Renolit
m
Aluminiu C PV
l
aa St
panelenholland geeft Nederland weer kleur! Lees meer op onze website www.panelenholland.nl of bel 0516 568 568 voor meer informatie
PH geeft Nederland kleur adv 197x267.indd 1
23-02-12 12:00
TalenT, aMbITIe en een open MInd?
Kies voor een carrière bij VMI. Kun jij met mensen samenwerken die de besten in hun vak zijn? Ben je bereid verder te gaan en durf je je eigen toekomst vorm te geven? Kies dan voor een baan bij VMI en ontdek je eigen mogelijkheden. VMI is wereldwijd marktleider op het gebied van geavanceerde machines voor de productie van autobanden, frisdrankblikjes en verzorgingsproducten. vmi-careers.com
de arbeidsoVereenkomst Wat is een arBeidsoVereenkomst? Aangenomen? Dan wordt het tijd voor je contract, oftewel de arbeidsovereenkomst. Dat is een overeenkomst waarbij werkgever en werknemer afspraken maken over het werk, het loon en de werktijden.
Wanneer krijg ik een arBeidsoVereenkomst? Je werkgever is verplicht om je binnen een maand na je indiensttreding een schriftelijke arbeidsovereenkomst te geven. Tot die tijd zijn mondelinge afspraken ook geldig. In ieder geval moet je werkgever zich houden aan de wettelijke regels voor het minimumloon, vakantie en arbeidstijden. En als voor het bedrijf een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) geldt, dan geldt die ook voor jou. In geval van nood kun je de mondelinge afspraken zelf op papier zetten met je handtekening eronder. Vraag je werkgever deze brief voor akkoord te ondertekenen.
36
Wat moet er in de arBeidsoVereenkomst staan? In de schriftelijke arbeidsovereenkomst moeten in ieder geval de volgende elementen zijn opgenomen: • naam en woonplaats van werkgever en werknemer • de plaats(en) waar het werk wordt verricht • de functie van de werknemer of de aard van het werk • het brutoloon • de datum waarop het contract in gaat • tot welke datum het contract geldig is (bij tijdelijk werk). Als er geen einddatum wordt genoemd, is het een contract voor onbepaalde tijd • welke cao van toepassing is • de werktijden: de werkuren per week of per dag • de opzegtermijn • bij een tijdelijk contract: de mogelijkheid om tussentijds op te zeggen en de opzegtermijn daarvoor • de eventuele proeftijd Maak ook afspraken over bijvoorbeeld overwerk, vakantiedagen, vakantiegeld, snipperdagen en pensioen. Deze zaken kunnen ook in het contract worden opgenomen. Soms zet je werkgever in je contract dat je bepaalde dingen die je op je werk hoort en leest geheim moet houden (geheimhoudingsplicht), of dat je na afloop van je contract niet meteen voor een concurrent mag gaan werken (concurrentiebeding).
Wat als mijn WerkgeVer niets op papier Wil zetten? Wijs je baas om te beginnen op de verplichting om je binnen een maand een arbeidsovereenkomst te geven. Weigert hij dat, dan is het zaak om je loonstroken goed te bewaren. Als er geen schriftelijke arbeidsovereenkomst is, gelden je loonstroken als bewijs. Loonstroken hoor je regelmatig te ontvangen. In ieder geval bij de eerste uitbetaling en daarna telkens als er iets verandert in je loon, als je meer gaat verdienen bijvoorbeeld.
37
Verder is het zo dat wanneer je drie maanden achter elkaar ten minste 20 uur per week betaald hebt gewerkt, er wettelijk gezien sprake is van een arbeidsovereenkomst. Lid zijn van een vakbond is handig bij arbeidsconflicten. Je kunt gratis juridische hulp krijgen.
Wat is een contract Voor Bepaalde tijd? Een contract voor bepaalde tijd heet ook wel een ‘tijdelijk contract’ en is dus maar voor een bepaalde tijd geldig. Het eind van een tijdelijk contract kan worden bepaald door een tijdstip, de afronding van een bepaalde klus of een bepaalde gebeurtenis, bijvoorbeeld het herstel van de collega die jij in verband met ziekte hebt vervangen. Het einde van het contract is dus meteen het einde van je dienstverband. Opzeggen is niet nodig, maar wel netjes, van beide kanten. Een tijdelijk contract kan overigens altijd verlengd worden. Tegenwoordig kan een werkgever een werknemer drie opeenvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten aanbieden. Die overeenkomsten eindigen telkens op de afgesproken tijd. Wanneer dan een vierde contract wordt gesloten, is dat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, dus een vast dienstverband.
hoe lang mag een proeftijd duren? De wet bepaalt dat een proeftijd nooit langer mag zijn dan twee maanden. Bij arbeidsovereenkomsten die korter duren dan twee jaar, is de maximale proeftijd een maand. In de cao kan wel weer zijn vastgelegd dat de proeftijd twee maanden is. Over een proeftijd moeten schriftelijk vastgelegde afspraken gemaakt worden. Je hebt niet automatisch een proeftijd.
Wat is een opzegtermijn? Een opzegtermijn is de periode die moet liggen tussen de dag waarop je je baan opzegt en de dag waarop je echt vertrekt. De wettelijke opzegtermijn is een maand.
medio 2015 Wijzigt de flexWet. houd WWW.fnV.nl in de gaten Voor actuele info.
38
Een cao of een individuele arbeidsovereenkomst kan hier twee tot maximaal zes maanden van maken.
in mijn contract staat een concurrentieBeding met BoeteBepaling, Wat houdt dat in? Met een concurrentiebeding met boetebepaling probeert je werkgever te voorkomen dat je overloopt naar een concurrent. Als je je handtekening onder het contract zet en je bent achttien jaar of ouder, dan zit je aan de afspraak vast. Bedenk dus voor je je handtekening zet of de baan deze beperking waard is. Volgens de wet mag geen concurrentiebeding meer worden afgesloten als je daardoor langer dan een jaar je vak niet kunt uitoefenen. Verder moet in het concurrentiebeding worden vastgelegd voor welke werkzaamheden en voor welk geografisch gebied het beding geldt. Als je door de afspraak onredelijk wordt benadeeld, kan de rechter het beding wijzigen of opheffen. Soms kan hij een compensatie voor het nadeel vaststellen. Mocht je hiermee te maken hebben, dat kan een vakbond je verder helpen. Moet je wel lid zijn natuurlijk. 39
Onze kantoren en productiefaciliteiten
Bonar maakt onderdeel uit van Low & Bonar,
zijn gevestigd in Arnhem en Emmen.
genoteerd aan de London Stock Exchange.
Verder beschikken we over vestigingen
Low & Bonar heeft ruim 2000 medewerkers,
in Lokeren en Zele (België), Obernburg
waarvan er 1200 bij ons werken.
(Duitsland), Tiszaújváros (Hongarije), Ivanka Pri Nitre (Slowakije), Asheville (Verenigde Staten) en zijn we via joint ventures actief in Jiangsu (China) en Yanbu (Saoedi Arabië). Wereldwijd hebben we ook regionale verkoopkantoren. Voor de ontwikkeling van
Wij hebben vaak plaats voor enthousiaste
producten en applicaties hebben we drie
trainees en afgestudeerden. Kijk op het
zogenoemde Development & Application
carrièregedeelte van www.bonar.com om
Centers: in Arnhem, Zele en Asheville.
jouw mogelijkheden bij ons te ontdekken!
www.bonar.com
Terlet NV Oostzeestraat 6 7202 CM Zutphen Tel: 0575 593 100 info@terlet.com www.terlet.com
Pure passie voor techniek en food processing.
Werken & leren in de grootkeukentechniek is voor de metaalbewerker en Interieurbouwer bij elke opdracht weer een uitdaging!
Terlet, daar waar techniek en voedingsmiddelentechnologie één-op-één samengaan.
KIJK OP WWW.CULION.NL OF DIT OOK EEN UITDAGING IS VOOR JOU!
QiZiNi (www.qizini.com) is een nieuw bedrijf, ontstaan uit het samengaan van de voormalige Greencore bedrijven in Nederland en Johma Sandwiches. Momenteel werken er in Nederland ca. 250 medewerkers voor de organisatie, verdeeld over 2 productielocaties (Losser en Alphen a/d Rijn). De kernwaarden voor de bedrijfscultuur zijn
• Operator • Bandleider
passie, trots en sympathiek. QiZiNi produceert koelverse sandwiches, ready-to-heat en airline concepten. Zowel onder het eigen merk als voor private labelmerken in de retail en de foodservice. In Losser zijn de productievolumes toegenomen, waardoor we voor deze locatie op zoek zijn naar Operators en Bandleiders voor de productieafdeling (High-Care). Op deze afdeling zijn circa 100 medewerkers werkzaam en wordt er gewerkt in zowel dagdienst als in verschoven diensten.
Voor meer informatie over onze vacatures ga je naar www.qizini.com
de cao
Wat is een cao? Cao staat voor collectieve arbeidsovereenkomst. Hierin worden afspraken vastgelegd voor een groep werknemers, bijvoorbeeld van ĂŠĂŠn bedrijf, of voor een hele beroepsgroep. Die afspraken gaan over zaken als lonen, vakantiegeld, toeslagen voor overwerk of ploegendienst, reiskosten, spaarregelingen en loondoorbetaling bij ziekte. Andere onderwerpen zijn niet in geld uit te drukken, maar wel zo belangrijk: bijvoorbeeld bepalingen over ontslag, de tijden waarop je moet werken, recht op extra vrije dagen, verlofregelingen, kinderopvang, inspraak, scholing, loopbaanontwikkeling, veiligheid en dergelijke. In de cao staat verder voor wie de gemaakte afspraken gelden (soms geldt de cao niet voor vakantiewerkers en uitzendkrachten), hoe lang de afspraken geldig zijn en of er afwijkingen per bedrijf mogelijk zijn. 42
hoe komt een cao tot stand? De vakbonden onderhandelen namens de werknemers met werkgevers over de cao. Voor de cao afloopt, moeten werkgeversorganisaties en vakbonden met elkaar nieuwe afspraken maken. Cao’s gelden meestal voor twee jaar. Ben je lid van een vakbond, dan kun je die bond laten weten wat volgens jou moet veranderen. Je kunt dus inspraak hebben! Zijn werkgevers en werknemers het eens, dan leggen de bonden de voorstellen voor aan hun achterban, de leden. Als zij akkoord gaan, is er een nieuwe cao. Komen de partijen er aan de onderhandelingstafel niet uit, dan proberen bonden en werknemers wel eens druk op de ketel te zetten door actie te voeren of te staken. Meestal gaan de partijen opnieuw om de tafel en worden ze het uiteindelijk eens.
Wat heB ik aan een cao? De cao is bedoeld om jou en al je collega’s zekerheid te geven over je rechten en plichten, je inkomen, de arbeidsduur en de overige arbeidsvoorwaarden. Met gezamenlijk gemaakte afspraken sta je veel sterker dan wanneer je individuele afspraken maakt met je werkgever. Voor een werkgever heeft een cao net zo goed voordelen, want ook hij weet waar hij aan toe is.
Waar Vind ik mijn cao? In sommige cao’s is geregeld dat de werkgever verplicht is om de werknemers een zogenaamd cao-boekje te geven. Maar je hebt in ieder geval altijd het recht om de cao in te kijken. Op de afdeling personeelszaken of bij de ondernemingsraad hebben ze zeker een cao-boekje ter inzage. Of informeer bij de vakbond die jouw cao heeft afgesloten.
op zoek naar een oVerzicht Van neder-landse cao’s? WWW.caoWeB.nl
43
Wat kan ik doen als mijn WerkgeVer de cao niet naleeft? Werkgevers zijn wettelijk verplicht om ervoor te zorgen dat de cao wordt nageleefd. Probeer je werkgever daar in een gesprek op te wijzen. Durf je dat niet, of helpt het niet, schakel dan je vakbond in. Doe dat in ieder geval direct wanneer het om een ernstige overtreding gaat, of om iets dat ook je collega’s aangaat. De vakbond probeert dan in overleg met je werkgever tot een oplossing te komen. Eventueel schakelt de bond de werkgeversorganisatie in waarvan de werkgever lid is. De vakbond onderneemt desnoods juridische stappen om het probleem op te lossen.
Valt iedereen onder een cao? Helaas valt niet iedereen onder een cao. Maar je wordt dan altijd nog beschermd door het Nederlandse arbeidsrecht. Zowel jij als je werkgever moeten zich altijd aan de wet houden. Deze wetten regelen zaken over het arbeidscontract en ontslag, arbeidsomstandigheden, arbeidstijden, het minimumloon en de minimumvakantietoeslag. Zegt je werkgever dat voor jou geen cao geldt, controleer dat dan wel even. Als hij geen gelijk heeft, loop je misschien betere regelingen mis. Vooral voor flexwerkers is het nogal eens onduidelijk of ze onder een cao vallen. Lees je arbeidscontract er nog eens goed op na of er toch niet verwezen wordt naar een cao, of laat je vakbond voor je uitzoeken of je onder een cao valt. Informatie hierover is te vinden op www.fnv.nl of op de sites van de aangesloten vakbonden.
op zoek naar de cao Voor uitzendkrachten? surf naar WWW.aBu.nl
44
ISO9001
AS9100
A E ROS PACE AND DEFE N CE
SEMICON D U CT OR S IN D U ST RIES
MEDICAL EQU IPMEN T
OEM INDUS TRY
SEN SOR T ECH N OL OG Y
OFFS H ORE AN D PROCES S IN G
Gro eien i n hi gh e nd m a c h i n in g Bij Landes werk je als technicus met de modernste computergestuurde machines om complexe producten te maken voor lucht- en ruimtevaart, elektronische industrie, medische technologie en andere high-tech sectoren. Nationale en internationale klanten weten onze precisietechniek naar waarde te schatten en we zijn voortdurend op zoek naar mensen die net zo denken als wij over vakmanschap, kwaliteit en betrouwbaarheid. Landes geeft zulke mensen alle kansen om door te groeien. Als erkend leerbedrijf leiden we op in het leertraject BBL3 en BBL4, en onze medewerkers houden hun kennis op peil via interne en externe trainingen. Voor carrièrekansen in de techniek neem je nu contact op met Landes.
any s hap e in a n y m e t a l
www.l andes.nl T +31 ( 0) 591 632 205
Werken als uitzendkracht
Het is ook goed mogelijk dat je werk vindt via het uitzendbureau. Uitzendbureaus beschikken vaak over een uitgebreide database met vacatures en kunnen je helpen met het zoeken en vinden van een baan die bij je past.
Wie is mijn WerkgeVer als ik Via een uitzendBureau Werk? Bij uitzendwerk is er altijd sprake van drie partijen: jij (de uitzendkracht), het uitzendbureau (de werkgever) en het bedrijf waar je werkt (de inlener of opdrachtgever). Je ontvangt loon van het uitzendbureau, dat is dus je werkgever. Als uitzendkracht heb je een uitzendrelatie met het uitzendbureau. Het bedrijf waar je werkt, is klant van het uitzendbureau. 46
Een uitzendbureau mag je overigens alleen met jouw toestemming uitlenen aan een opdrachtgever. Het bureau moet ook altijd eerst vertellen wat het werk inhoudt. Werk je eenmaal als uitzendkracht bij een bedrijf, dan gelden wel de dagelijkse regels van dat bedrijf, bijvoorbeeld over werktijden en gezamenlijke vrije dagen. Tip: vraag het uitzendbureau op papier te zetten hoelang je bij een bedrijf kunt werken en wat je taken zijn. Dan weet je waar je aan toe bent. En je hebt een bewijs hoelang je voor het uitzendbureau hebt gewerkt.
heB ik rechten als uitzendkracht? Hoe langer je bij een uitzendbureau werkt, hoe meer rechten je opbouwt. Uitzendbureaus rekenen in ‘fasen’. Om te weten wat voor rechten je precies hebt, moet je dus weten in welke fase je zit. In totaal zijn er drie fasen. Fase A Fase A duurt de eerste 78 weken die je voor een uitzendbureau werkt. Elke kalenderweek waarin is gewerkt (of dat nu 1 uur of 40 uur is) telt mee voor die 78 weken. Bij een onderbreking van 26 kalenderweken of meer begint de telling opnieuw. In fase A wordt gewerkt op basis van een overeenkomst met ‘uitzendbeding’, tenzij uitdrukkelijk een ‘gewone’ arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd is gesloten. Een uitzendovereenkomst met ‘uitzendbeding’ eindigt steeds automatisch (‘van rechtswege’), wanneer de uitzending op verzoek van de inlener wordt beëindigd. Ook als je ziek bent, eindigt de uitzendovereenkomst met uitzendbeding automatisch.
meer Weten oVer je rechten als uitzendkracht? WWW.fnV.nl/infoWijzer, kijk Bij contract en cao
47
In fase A heb je alleen recht op betaling van loon over de gewerkte uren, niet over de niet-gewerkte uren. Fase B Als je direct na fase A, of binnen 26 kalenderweken daarna, weer uitzendwerk verricht bij hetzelfde uitzendbureau, kom je in fase B. In deze fase wordt gewerkt op basis van één of meer ‘gewone’ arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd (zonder minimumduur) of op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Fase B duurt in principe twee jaar. Binnen die twee jaar kunnen maximaal acht contracten voor bepaalde tijd worden gesloten zonder dat dit leidt tot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Al deze contracten voor bepaalde tijd eindigen automatisch (van rechtswege) aan het einde van de afgesproken periode. Duurt een onderbreking gedurende deze twee jaar 13 kalenderweken of langer (maar korter dan 26 kalenderweken), dan begint de telling van fase B opnieuw. Bij een onderbreking van 26 kalenderweken of langer begin je weer in fase A. Je hebt tijdens de arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd recht op doorbetaling van ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren als er even geen werk is. Je moet wel passende arbeid accepteren. Weiger je dit, dan vervallen je rechten op vervangend werk en op doorbetaling van loon. Fase C Als je na fase B binnen 13 kalenderweken doorgaat met werken voor hetzelfde uitzendbureau, dan kom je in fase C. Je komt dan automatisch voor onbepaalde tijd bij het uitzendbureau in dienst. In dat geval kan de arbeidsovereenkomst niet zomaar beëindigd worden.
48
In fase C geldt hetzelfde als in fase B: je hebt recht op ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren, maar je moet je flexibel opstellen en passende werkzaamheden accepteren.
Wat als de opdrachtgeVer me in dienst Wil nemen? Gefeliciteerd! Let wel op het volgende: als je hetzelfde werk blijft doen, mag de werkgever geen nieuwe proeftijd afspreken. Een proeftijd mag wel als je ander werk gaat doen. En je oude rechten neem je gewoon mee; je begint dus niet opnieuw met opbouwen. Houd er rekening mee dat je in de nieuwe situatie met een vast contract een opzegtermijn van een maand hebt. 49
voor uw logistieke rust Bidon | Fritom . Forvision | Fritom . Melkweg | Fritom . Oldenburger | Fritom . Sanders | Fritom . TGN | Fritom . Veenstra | Fritom veenstra-179-127.indd 1
12-09-12 13:13
Helping all people live healthy lives
BD-Kiestra ontwikkelt, produceert, levert en onderhoudt hightech apparatuur waarmee het gehele werkproces binnen laboratoria wordt geautomatiseerd. Daarmee worden laboratoria veel efficiÍnter, maar belangrijker nog, ze kunnen veel sneller diagnoses stellen bij een mogelijke infectie. Een enthousiaste groep collega’s met onder andere als achtergrond mechanica, mechatronica, software ontwikkeling, testen, kwaliteitsbeheersing, productie, supply chain management, onderhoud, training en begeleiding van klanten werken hard aan het ontwikkelen en verbeteren van onze producten en processen. Het bedrijf groeit hard en we zijn voortdurend op zoek naar nieuwe talenten die ons bedrijf en onze producten kunnen versterken. Wil je kennismaken, neem dan contact op met de afdeling HRM van BD-Kiestra via nummer 0512-510710 of via hrm@bd.com www.bd.com
Mogen wij je even lekker maken? Verstegen Spices & Sauces is dé toonaangevende producent en leverancier van o.a. kruiden(mixen), specerijen, sauzen, marinades en grondstoffen. Het leveren van de beste kwaliteit, innovaties en ongekende service zijn de kernwaarden van het bedrijf. Duurzaamheid is voor Verstegen een voorwaarde. Als eerste bedrijf in de markt van sauzen en specerijen is Verstegen dan ook gecertificeerd op de vierde trede van de MVO prestatieladder.
Verstegen Spices & Sauces groeit en heeft nog plaats voor:
Medewerkers droge productie m/v VMBO-niveau.
Medewerkers Magazijn/ Expeditie m/v VMBO-niveau.
Machine operators voor droge en natte productie m/v VMBO/MBO-niveau levensmiddelen.
Sauzenbereiders m/v MBO-niveau levensmiddelen. Reageren Spreekt één van de genoemde banen (die overigens stuk voor stuk uitstekende arbeidsvoorwaarden bieden) je aan? Ben je bereid in twee- of drieploegendienst te werken en je extra in te zetten tijdens piekperioden? Beheers je de Nederlandse taal in woord en geschrift? Dan willen we graag snel met je praten! Heb je ook nog ervaring in de levensmiddelenbranche? Dan helemaal! Aarzel niet en stuur je cv naar Verstegen Spices & Sauces B.V., t.a.v. P&O, Postbus 11041, 3004 EA Rotterdam of mail naar: personeelszaken@verstegen.nl Telefonische inlichtingen: (010) 245 51 00.
Werken in de handel, iets voor jou?
Schilder of Stukadoor? Een diploma maakt je waardevol op de arbeidsmarkt. www.kch.nl
www.savantis.nl
Werken als uitzendkracht? Advertentie Savantis FNVmagazine_2014.indd 1
18/09/14 14
Stichting Arbo Flexbranche (STAF) vraagt aandacht voor jouw veiligheid. Samen met uitzendbureaus zorgen we ervoor dat je goed voorbereid aan de slag gaat.
Veilig werken heb je ook zelf in de hand. Bekijk voorbeelden en tips en test je kennis over veiligheid op het werk op www.arboflexbranche.nl
www.arboflexbranche.nl
Wat kan de fnV Voor mij betekenen? Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV: 1.
Met ruim 1 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhandelaars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten.
2.
De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krachten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijbaners en vakantiewerkers.
3.
De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen.
4.
De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de FNV namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben.
5.
De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zomaar toe, dan kan de bond namens jou verder onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter.
6.
Bij de FNV kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies.
7.
De FNV helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doen wij trouwens gratis voor je als je lid bent.
54
8.
Speciaal voor jonge leden organiseert de FNV cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandigheden.
9.
Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen.
10. Als FNV-lid heb je recht op een complete en voordelige zorgverzekering bij Menzis. Kijk voor meer info op www.fnvmenzis.nl.
lid Worden of meer Weten? Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap en word lid. Surf daarvoor naar www.fnv.nl/lidworden. Daar vind je informatie over de FNV en links naar de aangesloten FNV-bonden. Je kunt voor informatie uiteraard ook mailen naar info@vc.fnv.nl of bellen met de FNV Servicelijn: 0900 3 300 300, op werkdagen van 8:30 tot 17 uur (â‚Ź 0,10 p.m.).
ja, ik Word lid Van de fnV Naam: .......................................................................................................................................................... Straat: ......................................................................................................................................................... Woonplaats: ................................................................... Postcode: .................................................... Telefoon: ......................................................................... Geboortedatum: ....................................... (eventueel: e-mailadres): ..................................................................................................................... Handtekening: .........................................................................................................................................
Ik werk(te): ..................................................................... Mijn functie: ............................................... Aard van het bedrijf: .............................................................................................................................. Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen): ..................................................................................... Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.
FNV Werkwijzer 09-2014
Gegevens werk: .......................................................................................................................................
colofon Uitgave FNV Vakcentrale Afdeling Marketing & Communicatie Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam (www.fnv.nl) Realisatie AddWork communicatie en acquisitie, Groningen (fnv@addwork.nl) Vormgeving The Fresh Connection (www.the-fresh-connection.com) Samenstelling info@studioaddwork.nl druk Pijper Media, Groningen (www.pijpermedia.nl) Bestelcode 9-2014 Copyright Š FNV 2014
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale. Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld. Aan deze Werkwijzer kunnen geen rechten worden ontleend. Druk-, zetfouten en wijzigingen in genoemde bedragen en regelgeving voorbehouden.
Postzegel niet nodig
fnV t.a.v. afdeling Marketing & Communicatie Antwoordnummer 250 1000 PW Amsterdam
‘Dáárom werk ik in de energie’
Kijk op www.watt.nl wat de energiesector jou te bieden heeft!
Gegarandeerd werk
Boordevol techniek
Verantwoordelijkheid
Elke dag anders
Prachtige loopbaan
Kan ik nog hogerop komen?
www.vleeswerkt.nl
Met VAPRO Detachering ben je er zo!
Het is zo simpel: met de juiste opleiding, vind je een uitdagende baan. En met die uitdagende baan verdien je een goed salaris. Zo eenvoudig maakt VAPRO Detachering het ook. VAPRO Detachering voorziet in operator opleidingen op elk niveau, biedt persoonlijke begeleiding en kent de bedrijven in de procesindustrie. Zo vind jij die goede baan met een passende beloning. Kijk op vaprodetachering.nl of bel 035- 677 6160.
Denk ook eens aan werken in de Nederlandse vleessector! De sector biedt functies in moderne bedrijven met hygiënische en veilige arbeidsomstandigheden. Wij maken voedingsmiddelen van hoge kwaliteit met zorg voor mens, dier en milieu en daar zijn wij trots op.
STERK IN VAKMENSEN
114.113_A5 Adv VAPRO detachering wt01vj.indd 2
10-06-14 09:04
Wat heb jij te winnen bij de NAM? Actieve betrokkenheid bij winning en opsporing van energie • Boeiende banen • Multinationaal karakter
Kijk voor méér informatie op www.nam.nl
[Advertorial] SNCU treedt op tegen misstanden in uitzendbranche
Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Werk jij als uitzendkracht? Dan zijn jouw rechten vastgelegd in de CAO. Helaas leven niet alle uitzendbureaus de regels goed na. Uitzendkrachten kunnen met twijfels of vragen over hun situatie terecht bij de SNCU. Zijn er misstanden, dan wordt er opgetreden. Hiervoor is iedere melding van groot belang! Wat kan er misgaan? • Je krijgt te weinig salaris • Vakantiegeld of overuren worden niet uitbetaald • Geen betaling avond- of weekendtoeslagen • De loonstrook of arbeidsovereenkomst ontbreekt • Je hebt recht op pensioenopbouw, maar wordt niet aangemeld Uitzendkrachten lopen hierdoor geld mis, of andere zaken waar zij recht op hebben. SNCU De Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU) stimuleert en controleert de naleving van de CAO’s in de uitzendbranche. Wij zijn hiervoor opgericht door werkgevers- en werknemersorganisaties. Uitzendorganisaties die onder de CAO’s vallen zijn verplicht om mee te werken. Vragen of melden? Heb jij twijfels of vragen? De SNCU geeft antwoord en kan jou informeren over je rechten. Blijkt er sprake te zijn van een serieuze misstand, dan wordt er opgetreden. Om dit te kunnen doen, zijn alle meldingen en signalen van groot belang. Uitzendkrachten kunnen met vragen en (mogelijke) misstanden vertrouwelijk terecht bij de SNCU. Dit kan op www.sncu.nl of door gratis te bellen naar: 0800 7008.
BINNENKORT 18 JAAR? DAN MAG JE VOOR HET EERST EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN. nzis, dan betaalt Menzis Me j bi en st ko rg zo je jij er ek TIP: Verz FNV Jong (waarde 25 euro). n va ap ch ts aa m lid ar ja te rs het ee Als FNV Jong-lid profiteer je van de goede deal die de FNV met Menzis heeft ge maakt, bijvoorbeeld:
• Fikse korting op je zorgve rzekering • Uitgebreide vergoeding vo or fysiotherapie • Vergoeding van voorbeho edsmiddelen • Snel en makkelijk online declareren • Persoonlijk advies • 20% korting op een doorlo pende reisverzekering • Op jongeren afgestemde pa kketten
Sla twee vliegen in een klap: sluit een voordelige zorgverzekering af en krijg een jaar lang GRATIS lidmaatschap van FNV Jong!
Meer info op fnvjong.nl/menzis
Zorgcollectief