Van d bond e
HANDIGE INFO VOOR JONGEREN
WerkWijzer Werk en geld Je eerste echte baan of na een tijd weer aan het werk?
Januari 2015
Werk jij met hart en ziel? Werk jij met hart en ziel?
Neem dan kijkje in onze Neem daneens eenseen een kijkje in onze keuken! Bij Albron keuken! Bij Albron kun je alle kanten kun je alle kanten op. Van kok tot catering manager op. Van kok tot catering manager en en van HR-adviseur tot inkoper. Op locatie bij onze van HR-adviseur tot inkoper. opdrachtgevers, bij evenementen, In restaurants bij onze opdrachtgeversop de parken van Center Parcs of op kantoor in keuken! De Meern. overal in Nederland, op evenementen, Neem dan eens eenons kijkje in onze Bij Albron in deje parken van Center Parcskok of op kun alle kanten op. Van tot catering manager ons hoofdkantoor in De Meern. Wij zijn op zoek naar mensen met fijne bij antenne en van HR-adviseur tot inkoper. Opeen locatie onze voor wat de gast nodig heeft. Vanzelfsprekend opdrachtgevers, evenementen, op de parkenook van Wij zoeken mensenbij met een fijne initiatief. En gastvrijheid die vaninbinnenuit komt. Center Parcs of op ons kantoor De Meern. antenne voor wat de gast nodig heeft. Vanzelfsprekend ook initiatief. En
Bij Albron we aandacht gastvrijheid die van binnenuit komt. Wij zijn opbesteden zoek naar mensen metaan eenpersoonlijke fijne antenne ontwikkeling én hebben we oog voor de wereldook om voor wat de gast nodig heeft. Vanzelfsprekend Bij Albron weeens aandacht aan ons heen.besteden Dat is nog lekker werken! komt. initiatief. En gastvrijheid die van binnenuit persoonlijke ontwikkeling én hebben we ooghet voorwater de wereld omde ons heen. Loopt jewe in mond? Bij Albron besteden aandacht aan persoonlijke Dat is nog eens lekker werken!
ontwikkeling én hebben we oog voor de wereld om Neem dan een kijkje op onze website ons heen. Dat is nog eens lekker werken! www.albron.nl /vacatures of volg ons op
Loopt het water je in de mond? Neem dan een kijkje op onze website www.albron.nl /vacatures 0828_liggend_A5_v1.indd of volg ons op 1 @albroncatering
0828_liggend_A5_v1.indd 1
WerkWijzer Werk en geld Je bent stArter op de ArbeidsmArkt of bent er een tiJdJe tussenuit geweest. Waarschijnlijk heb je tijdens je opleiding stage gelopen en weet je al een beetje hoe het eraan toe gaat in het bedrijfsleven. Maar misschien heb je nog vragen over werk en geld. Deze werkwijzer helpt je met tips en informatie over zaken als belastingen, cao’s, vakantiegeld en loonsverhoging. Maar ook als je al een tijdje meedraait op de arbeidsmarkt of als herintreder weer aan de slag gaat, is dit boekje handig voor je. De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met veel praktische informatie. In totaal verschijnen er vier verschillende titels. Naast deze over werk en geld, een over solliciteren, een over rechten en plichten en een over alles waarmee je op de werkvloer te maken kunt krijgen.
Vier Werkwijzers Vol tips per jaar!
Verzamel ze alle vier. Dan ben je op alle fronten goed voorbereid op de arbeidsmarkt. De brochures worden elk jaar up-to-date gemaakt. Als je nog vragen hebt, of wat meer informatie wilt, kun je altijd contact met ons opnemen.
geld Daar werk je voor. Maar krijg je genoeg? Verdien je evenveel als je collega’s? Kun je nog wat terugkrijgen van de belasting? In dit boekje vind je waar je recht op hebt, hoe je geld kunt terugkrijgen en hoe je meer kan verdienen. Meer is altijd leuk, toch?
3
Wat heb jij te winnen bij de NAM? Actieve betrokkenheid bij winning en opsporing van energie • Boeiende banen • Multinationaal karakter
Kijk voor méér informatie op www.nam.nl
Starters100x148 fc lig.indd 1
Samenwerking tussen Onderwijspartners, Gemeenten en UWV
15-03-2007 16:32:18
inhoudsopgave loon, ziektekosten, vAkAntiegeld en toeslAgen
6
uitzendwerk
18
belAsting betAlen‌ en terugkriJgen
22
loonsverhoging
30
school, studie, stAge en geld
37
biJverdienen nAAst kinderbiJslAg of studiefinAnciering
42
schulden
46
ziekte en werkloosheid
50
de fnv
56
5
loon, ziektekosten, vakantiegeld en toeslagen heb ik recht op minimumloon? Nederland kent een wettelijk minimumloon. Dat geldt vanaf je 23ste jaar. Van je 15e tot je 23ste heb je recht op het wettelijk minimumjeugdloon. Je hebt ook recht op een vakantietoeslag van 8 procent. Minder dan het minimumloon mag je werkgever niet betalen. Meer natuurlijk wel. Hoeveel geld jij minimaal hoort te verdienen, hangt af van je leeftijd en het aantal uur dat je werkt. Download op fnv.nl/workpower de handige FNV Workpower app, zodat je altijd de laatste bedragen bij de hand hebt.
wAt ziJn de minimumJeugdlonen voor 2015? Als je begint aan een nieuwe (bij)baan, dan spreek je van tevoren af wat je gaat verdienen. De bedragen waar je minimaal recht op hebt, kun je vinden in de schema’s op pagina 8. De bedragen zijn in euro’s en op basis van een 40-urige werkweek. Kijk ook eens opjeugdloonwijzer.nl om te kijken of je wel genoeg verdient en wat collega’s verdienen die even veel ervaring hebben als jij.
Alle info over werk en geld 24/7 bij de hand. Check onze gratis FNV Workpower app op fnv.nl/workpower
6
Wat hoor jij eigenlijk minimaal te verdienen?
Het kan zijn dat de minimumjeugdlonen per 1 juli 2015 wijzigen. Kijk voor de meest actuele bedragen regelmatig op fnvjong.nl
Wettelijk bruto minimum(jeugd)lonen januari 2015 Bruto per maand
bruto per week
23 jaar en ouder
leeftijd
€ 1.501,80
€ 346,55
Bruto per dag € 69,31
22 jaar
€ 1.276,55
€ 294,55
€ 58,91
21 jaar
€ 1.088,80
€ 251,25
€ 50,25
20 jaar
€ 923,60
€ 213,15
€ 42,63
19 jaar
€ 788,45
€ 181,95
€ 36,39
18 jaar
€ 683,30
€ 157,70
€ 31,54
17 jaar
€ 593,20
€ 136,90
€ 27,38
16 jaar
€ 518,10
€ 119,55
€ 23,91
15 jaar
€ 450,55
€ 103,95
€ 20,79
In het onderstaande schema een overzicht van de bruto minimumlonen per uur. Wettelijk minimum(jeugd)lonen januari 2015 leeftijd
Bruto per uur
bruto per uur
Bruto per uur
o.b.v. 36 uur
o.b.v. 38 uur
o.b.v. 40 uur
23 jaar en ouder
€ 9,63
€ 9,12
€ 8,66
22 jaar
€ 8,18
€ 7,75
€ 7,36
21 jaar
€ 6,98
€ 6,61
€ 6,28
20 jaar
€ 5,92
€ 5,61
€ 5,33
19 jaar
€ 5,05
€ 4,79
€ 4,55
18 jaar
€ 4,38
€ 4,15
€ 3,94
17 jaar
€ 3,80
€ 3,60
€ 3,42
16 jaar
€ 3,32
€ 3,15
€ 2,99
15 jaar
€ 2,89
€ 2,74
€ 2,60
7
hoe zit het met miJn zorgverzekering? • Er is een verplichte basisverzekering voor iedereen. • Voor zorg die niet in het basispakket zit, kun je je aanvullend verzekeren. • Mensen met een laag inkomen krijgen ter compensatie een zorgtoeslag. • Als FNV-lid kun je gebruik maken van diverse aantrekkelijke en scherp geprijsde pakketten van Zorgcollectief FNV/Menzis.
op hoeveel vAkAntiegeld heb ik recht? Volgens de wet heb je recht op vakantiegeld van minimaal 8 procent van je bruto jaarsalaris. Dit bedrag komt boven op het loon. Het wordt doorgaans in één keer uitbetaald, meestal in april, mei of juni. Je moet je vakantiegeld uiterlijk eind juli ontvangen hebben. Als je ontslag neemt of krijgt, moet je werkgever je bij de eindbetaling het resterende vakantiegeld en het restant aan vakantiedagen uitbetalen. Hiervan moet je een overzicht krijgen, bijvoorbeeld op je loonstrook. Tijdens je vakantiedagen loopt je loon gewoon door. In sommige bedrijfstakken wordt dit loon vervangen door vakantiebonnen. Je werkgever mag je vakantiedagen niet maandelijks uitbetalen als toeslag op het loon. Gebeurt dit toch, vraag dan altijd om een loonstrookje, zodat je kunt controleren of de vakantietoeslag apart wordt gespecificeerd.
wAt ziJn extrA vergoedingen en toeslAgen? Naast je salaris krijg je soms nog vergoedingen. Die zijn per werkgever verschillend en staan in de cao van het bedrijf. Vraag dus altijd naar de vergoedingen vóór je het contract tekent. Bedrijven kunnen vergoedingen geven voor woon-werkverkeer, studie, voor de koffie of voor bedrijfskleding die je moet aanschaffen. En soms gelden toeslagen voor werk in het weekend, overwerk of ploegendienst. Het is slim om voor je een arbeidsovereenkomst tekent te weten welke extra’s je krijgt. Van overwerk is sprake wanneer je af en toe meer uren werkt dan de arbeidsuren die in je contract staan en/of als het uren betreft die buiten het normale rooster vallen. In de meeste cao’s staan afspraken over toeslagen (extra salaris of extra vrije tijd) voor overwerk. Is er in de cao of arbeidsovereenkomst niets vermeld over extra toeslagen, dan heb je er waarschijnlijk geen recht op. Wettelijk is er namelijk geen regeling die een toeslag verplicht bij overwerk of ploegendienst.
8
!
CheCk goed je Cao!
voor wiens rekening ziJn de pAuzes? Pauzes korter dan vijftien minuten komen over het algemeen voor rekening van je werkgever. Langere pauzes Kijk voor meer info
(bijvoorbeeld lunchpauze) zijn voor je eigen rekening.
op: fnvmenzis.nl.
Moet je je pauze onderbreken voor het werk, dan moet daar een vergoeding tegenover staan. Kijk ook in je cao wat hierover geregeld is.
ik moet AltiJd een hAlf uur eerder AAnwezig ziJn, mAAr word dAArvoor niet betAAld. mAg dAt? Nee. Je betaling gaat in zodra je binnen moet zijn. Zo’n half uur op je loon inhouden mag dus niet.
voor ons geldt sinds enkele mAAnden een cAo. kriJg ik nu meer loon?
!
Dat hangt ervan af welk cao-loon nu voor jou geldt. Is dat
Worden overuren nou wel of niet uitbetaald?
meer dan je voorheen ontving, dan moet je loon worden bijgesteld. Is dat niet gebeurd, dan kun je je werkgever hierop wijzen. Als hij niet reageert en je bent lid van de bond, dan kun je daar terecht voor hulp. De bond kan je werkgever vragen je loon te corrigeren. En om het bedrag dat je de afgelopen tijd te weinig hebt ontvangen, alsnog te betalen. Meer over de voordelen van vakbondslidmaatschap lees je achterin deze brochure. 9
wAt is de vAkvolwAssenleeftiJd? In sommige cao’s worden jeugdloonschalen gehanteerd. Je salaris is dan afhankelijk van je leeftijd. Vaak lopen deze jeugdloonschalen tot 23 jaar. Ben je jonger dan 23, vraag dan of een jeugdloonschaal wordt toegepast. Ben je te oud voor die jeugdloonschaal, dan ben je ‘vakvolwassen’ en krijg je het loon van een volwassene. Dan kan je loon stijgen door je ervaringsjaren. Hoe meer ervaring, hoe hoger je loon. Soms lukt het om ervaringsjaren van je vorige baan te laten meetellen bij een nieuwe werkgever. Getuigschriften of stagebeoordelingen kunnen helpen om een hogere inschaling te krijgen.
“Zit je in de goede loonschaal?”
wAnneer heb ik recht op een diplomAtoeslAg? Voorwaarde is natuurlijk dat je je diploma haalt. Wel of geen diplomatoeslag en de spelregels daar omheen staan in de cao. Pak hem er dus even bij. Een diplomatoeslag is niet wettelijk geregeld.
ik ben Akkoord gegAAn met miJn loon, mAAr ik heb ontdekt dAt de cAo meer voorschriJft. kAn ik dAAr wAt AAn doen? Het is niet handig een contract te tekenen met een loon dat onder de cao ligt. Eén troost: je contract is niet geldig, omdat deze afspraak in strijd is met de cao-bepalingen. De cao is het minimum: je werkgever mag je méér betalen, maar niet minder. Als je werkgever het loon niet wil bijstellen naar de cao-norm, schakel dan je vakbond in. Die zal alsnog proberen het cao-loon voor je te regelen. 10
ze gAAn biJ ons de functies opnieuw indelen. gA ik nu meer verdienen? Dat weet je nooit vooraf. Functies worden ingedeeld naar de inhoud van het werk en de eisen die daaraan worden gesteld. Die zogenaamde functieclassificatie bepaalt welke functies er zijn en welk loon bij die functies hoort. Moeilijk werk met hoge eisen wordt beter betaald dan eenvoudig werk. In je individuele arbeidsovereenkomst staat wat jouw functie is. Controleer of je functie in de goede loonschaal is ingedeeld. Bij je vakbond werken spe-
?
?
cialisten die goed thuis zijn in functieclassificatie.
Mocht je hier vragen over hebben, bel dan de FNV Servicelijn 088 368 0368 ( € 0,10 p.m.).
heb ik Als tiJdeliJke krAcht recht op hetzelfde (cAo)-loon Als vAste werknemers? Je hebt recht op het loon dat hoort bij jouw functie. De functie-indelingen, en de bijbehorende salarisschalen, staan meestal in de cao van het bedrijf. Het kan voor-
!
komen dat je als tijdelijke kracht minder verdient dan
Gelijke arbeid is gelijk loon
een collega. Dat kan komen omdat je korter in dienst bent, waardoor je minder periodieken (‘ervaringsjaren’) krijgt. Ook kan het zijn dat in de cao een uitzondering is gemaakt voor bepaalde groepen werknemers, zoals vakantiewerkers. Ga dus na of er een aanwijsbare oorzaak is voor het salarisverschil, als daarvan sprake is. Ook als je niet onder een cao valt, heb je recht op hetzelfde loon als je collega die vast bij het bedrijf werkt en hetzelfde werk doet. Het wettelijke principe is: ‘gelijke arbeid’ betekent ‘gelijk loon’.
11
Van Rennes, sinds 1956, is met 80 collega’s gevestigd onder de rook van Rotterdam.
Ben jij straks onze nieuwe collega of zoek je een interessante stage- of afstudeerplaats?
Binnen Van Rennes zijn er drie verschillende divisies; Elektrotechniek, Installatietechniek en Industrial Automation. De afdelingen opereren zowel autonoom als gecombineerd met elkaar en ons werkgebied kent letterlijk geen grenzen.
Van Rennes zoekt regelmatig ambitieuze en gedreven medewerkers en leerlingen, die het belangrijk vinden zichzelf te blijven ontwikkelen. Kijk op onze website of stuur een open sollicitatie naar pz@vanrennes.nl.
RIJKSSTRAATWEG 1 - 3286 LS KLAASWAAL - TEL. +31 (0)186 57 24 22 - INFO@VANRENNES.NL - WWW.VANRENNES.NL/WERKENBIJ
Numafa Cleaning & Automation is de wereldwijde marktleider op het gebied van het bouwen van industriële reinigings- en handlingsystemen van meermalige verpakkingen. Numafa ontwikkelt, fabriceert en verkoopt machines voor zowel de food als de non-food industrieën en verleent daarnaast de volledige service. Voor onze groeiende onderneming in Heinenoord zoeken wij regelmatig nieuwe collega’s en stagiaires. Wil jij ons team komen versterken of een interessante leerzame stage bij ons lopen? Kijk dan op onze website of stuur een open sollicitatie naar pz@numafa.com.
www.numafa.com
WIL JIJ DEEL UITMAKEN VAN ONZE TOEKOMST?
Mobilis biedt integrale en duurzame infrastructurele oplossingen voor verkeer, industrie en water. Of dat nu wegen, bruggen, tunnels, viaducten, ecoducten, stations of energiecentrales zijn. Zo hebben we bijvoorbeeld meegebouwd aan het pas geopende Rotterdam Centraal. Mobilis is onderdeel van TBI, een groep van ondernemingen die onze leefomgeving op een duurzame manier vernieuwt, inricht en onderhoudt. Wij vinden het belangrijk om een aantrekkelijke werkgever te zijn. Daarom investeren wij in de ontwikkeling van (toekomstige) medewerkers en leidinggevenden. Dit doen we onder andere met ons Trainee Programma van TBI Acdmy en het jobrotation-programma. Hiermee krijg je de mogelijkheid om op meerdere afdelingen te werken. Zo krijg je een uitstekend beeld van onze organisatie. Zie jij jezelf bouwen aan de toekomst? Kijk op mobilis.nl MAAK DE TOEKOMST
hebben mAnnen en vrouwen recht op hetzelfde loon? Als het goed is, zit er geen verschil tussen het loon van vrouwen en mannen. Tenminste, als ze hetzelfde werk doen. Roep de bond erbij als je als vrouw minder krijgt dan een mannelijke collega in dezelfde functie. Want volgens de Wet gelijke behandeling mag dat niet. Ben je een vrouw en denk je dat je voor hetzelfde werk minder krijgt
Kijk voor meer
dan een mannelijke collega?
informatie eens op loonwijzer.nl
betAAlt miJn werkgever wel genoeg? Denk je dat je (te) weinig verdient? Controleer dan of dat werkelijk zo is. Deze zaken kun je zelf controleren: • Ontvang je in ieder geval het juiste wettelijk minimumloon? Kijk hiervoor in het schema in deze brochure. • Ben je, volgens de cao, in de juiste functieschaal ingedeeld? • Is het juiste aantal ervaringsjaren toegekend? • Heb je misschien recht op toeslag voor bijvoorbeeld onregelmatig werk, overuren of reiskosten? Deze bedragen moeten op je loonstrook staan. De Inspectie SZW (de vroegere Arbeidsinspectie) is erachter gekomen dat vooral jongeren die het minimumloon zouden moeten verdienen, minder krijgen dan zou moeten. Jongeren krijgen veel vaker onder het minimumloon betaald dan ouderen. Onderbetaling komt vooral veel voor bij jongeren die in een winkel, restaurant of café werken.
Alle info over werk en geld 24/7 bij de hand. Check onze gratis FNV Workpower app op fnv.nl/workpower
14
Je baas kan je natuurlijk expres minder betalen, maar heel vaak doet hij het zonder het te weten verkeerd: • Je baas vergeet dat ook jij elk jaar een jaar ouder wordt. Als je nog geen 23 jaar bent, gaat je salaris ieder jaar met je verjaardag omhoog. • Hij haalt bruto en netto door elkaar (zie voor het verschil tussen bruto- en nettoloon ook het hoofdstuk over belastingen). Het minimumloon gaat uit van brutobedragen. Een werkgever maakt vaak netto afspraken. Als je vervolgens netto omrekent naar bruto, klopt het niet meer. Maak bruto afspraken over je salaris, dan kan er niets mis gaan. • Hij kan niet rekenen. Komt vaak voor bij kleine bijbanen. Je baas moet uitgaan van de gebruikelijke arbeidsduur van iemand die fulltime werkt. Als 38 uur gebruikelijk is, dan moet jouw salaris daarop zijn gebaseerd. En dus niet op 40 uur, zoals nu soms gebeurt. Want dan verdien je minder dan je zou moeten verdienen.
ik kriJg te weinig sAlAris. wAt kAn ik doen? Bespreek de situatie zo snel mogelijk met je werkgever en zorg dat je salaris wordt aangepast. Wanneer je werkgever niet reageert, kun je een klacht indienen bij de Arbeidsinspectie. Zie inspectieszw.nl voor meer informatie. Je hebt vijf jaar de tijd om achterstallig loon terug te eisen, voor vakantiegeld is dat twee jaar. Luistert je werkgever niet? Stap dan naar de rechter. Je vakbond kan je daarbij helpen. Iedere werknemer in Nederland heeft recht op het minimumloon.
ik heb miJn sAlAris helemAAl niet gekregen. wAt nu? In de meeste gevallen krijg je je salaris uiterlijk op de laatste dag van de maand. De werkgever moet in ieder geval elke maand op ongeveer dezelfde datum uitbetalen, dit mag een aantal dagen afwijken. Afspraken hierover zijn meestal geregeld in de cao of in je contract. Krijg je steeds je salaris te laat of soms helemaal niet, geef dan bij de werkgever aan dat hij/zij de verplichting heeft om je op tijd te betalen. Je kunt dit ook schriftelijk doen. Betaalt de werkgever niet, dan kun je het salaris gaan vorderen. Dit betekent dat je met hulp van de bond (als je lid bent) of via een Juridisch Loket (juridischloket.nl) je salaris schriftelijk kunt opeisen, met eventueel daar bovenop een vertragingsrente (voor de te late betaling) en de wettelijke rente (voor iedere dag dat de werkgever te laat is). Hoe langer de werkgever met betalen wacht, hoe meer hij aan rente moet betalen. 15
www.limor.nl
WERKEN BIJ LIMOR? Wij zijn regelmatig op zoek naar enthousiaste hulpverleners! Voor meer informatie scan code:
Zowel MBO als HBO!
i choose Technics Jong, ambitieus en eigenzinnig? Word Cargill-professional in het managen van mensen en procestechniek.
i choose Cargill
European Graduate Program bij de Internationale Graanoverslag Maatschappij Amsterdam B.V., Cargill-groep. Info en sollicitaties: www.cargill.nl of www.cargill.com
Samen, kunnen we werken aan een uitdagende carrière in de techniek met internationale allure Parker is wereldmarktleider in aandrijving en besturing. Parker levert producten en diensten in tientallen uiteenlopende markten. Voor een carrière in techniek of sales ben je bij Parker Hannifin aan het juiste adres. Kijk op www.ontdekparker.nl voor meer informatie.
w us
Follo
uitzendWerk wAt verdien ik Als uitzendkrAcht? Je wordt beloond volgens de cao voor Uitzendkrachten (abu.nl) of volgens de beloningsregeling van de opdrachtgever. Er spelen een aantal factoren mee: je leeftijd, de
Uitzendbureaus rekenen in ‘fasen’
zwaarte van je functie, je ervaring in dit werk en het aantal jaren dat je bij het uitzendbureau werkt. Je loon kan na een periode van 52 gewerkte weken stijgen. Er komt dan een zogenaamde periodiek bij. Het kan ook zo zijn dat cao-partijen een afspraak maken over een verhoging van de salaristabel.
welke rechten heb ik Als uitzendkrAcht? Hoe langer je bij een uitzendbureau werkt, hoe meer rechten je opbouwt. Uitzendbureaus rekenen in ‘fasen’. Om te weten wat voor rechten je precies hebt, moet je dus weten in welke fase je zit. In totaal zijn er drie fasen: A, B en C. Meer informatie over de verschillende fasen vind je in de Werkwijzer Rechten en plichten. Fase A Het loon dat je verdient wordt per opdracht vastgesteld. Je hebt alleen recht op betaling van loon over de gewerkte uren, niet over de niet-gewerkte uren. Dit betekent dat je tijdens vakantiedagen niet wordt doorbetaald. Ter compensatie krijg je een aanvulling op het loon, die het uitzendbureau voor je reserveert. Zodra je vakantiedagen opneemt, wordt het gereserveerde geld voor die dagen uitbetaald. Over het toeslagdeel van ploegendiensturen en over overuren worden geen reserveringen opgebouwd. Neem je geen vakantie op of houd je reserveringen over, dan krijg je een deel in week 26 en een deel in week 52 van elk jaar automatisch overgemaakt op je bank- of girorekening. Ook als je niet meer voor het uitzendbureau werkt, krijg je de reserveringen die je nog over hebt automatisch op je rekening. 18
Je krijgt kort verzuim niet doorbetaald. Met kort verzuim of buitengewoon verlof wordt een korte tijd bedoeld waarin je niet kunt werken, bijvoorbeeld voor tandartsbezoek of voor een begrafenis. Er is wel een reservering voor kort verzuim. Het uitzendbureau legt per uur dat je hebt gewerkt een klein bedrag opzij. Van dit geld wordt kort verzuim doorbetaald. Ook feestdagen worden hiervan betaald. Heb je nog niet zo veel uren gewerkt, dan is het spaarpotje voor vrije uren gauw leeg en houdt de doorbetaling van verzuimde uren op. Als je niet verzuimd hebt tijdens je uitzendperiode en er vielen in die periode ook geen feestdagen, dan wordt je spaartegoed op je laatste loonstrook uitbetaald.
Meer weten over de uitzendbranche? Check fnv.nl/uitzendkrachten
Fase B en C Het loon wordt bepaald door het loon dat je in het verleden al bij het uitzendbureau hebt verdiend. Je hebt tijdens je vakantie recht op doorbetaling van het loon. In de cao voor Uitzendkrachten is opgenomen dat je bij elke volledig gewerkte maand (bij een werkweek van 40 uur) 16 doorbetaalde vrije uren opbouwt. Deze uren worden opgenomen in de vorm van vakantiedagen. Als je het hele jaar fulltime voor een uitzendbureau werkt, bouw je 24 dagen doorbetaalde vakantie op. Als je vrij hebt op een doordeweekse algemeen erkende feestdag, krijg je je loon doorbetaald. Je uitzendonderneming betaalt of het loon door, of keert de feestdagenreservering uit. Je hebt recht op doorbetaald kort verzuim. De dagen die je voor kort verzuim of buitengewoon verlof opneemt, gaan niet van je opgebouwde vakantiedagen af. Je hebt recht op doorbetaling van ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren als er even geen werk is. Je moet wel passende arbeid accepteren. Weiger je dit, dan vervallen je rechten op vervangend werk en op doorbetaling van loon.
19
Deze advertentieruimte is aangeboden aan 12help, door neroc.nu - communicatiemakers (www.neroc.nu)
Met 10 euro help je weesmeisjes in India al aan een kansrijker bestaan. Ga naar 12help.org
â‚Ź
,www.12help.org
TRAINEESHIPS. FOR INGENIOUS PEOPLE. “Ingenuity is crucial to turning any project into a success, also during your traineeship. You need to put theory into practice and come up with your own ideas as well. Challenging national and international projects, training and education will help you grow and develop every day.� Ingenious technology students with a passion for hydraulic engineering visit vanoord.com/careers
Belasting Betalen‌ en terugkrijgen Als je werkt moet je belasting betalen en meebetalen aan de volksverzekeringen. Je baas trouwens ook. Het goede nieuws is dat als je maar een paar weken of maanden per jaar werkt, je vaak te veel belasting betaalt en recht kan hebben op belastingteruggave. Zwartwerken mag niet en heeft veel nadelen. Je krijgt niet doorbetaald als je ziek bent of in je vakantie. En als je werkloos of arbeidsongeschikt raakt, krijg je geen uitkering.
Handige bruto-nettocalculator op loonwijzer.nl
hoe zit dAt met bruto- en nettoloon? Je brutoloon is het bedrag dat in de wet, in de cao, of met je werkgever is afgesproken. Iedereen die in Nederland woont en een inkomen heeft uit werk of uitkering, betaalt mee aan de volksverzekeringen, zoals de AOW (Algemene ouderdomswet) en aan de belastingen. Deze inhoudingen samen worden loon-heffing genoemd. Het geld dat je werkgever afdraagt aan de belasting, de sociale verzekeringen, wordt betaald van je brutoloon. Wat overblijft, is je nettoloon. Dat is het bedrag dat je op je giro of bank gestort krijgt. Erg handig is de bruto-nettocalculator op de Jeugdloonwijzer (loonwijzer.nl). Hiermee krijg je snel en eenvoudig inzicht in het salaris dat je na aftrek van loonkosten, premies en ziektekosten uiteindelijk op je rekening gestort krijgt. 22
moet ik een loonstrook ontvAngen en wAt stAAt er op? Op je loonstrookje kun je zien wat je brutoloon is, wat ervan is betaald en wat je netto overhoudt. Je werkgever is verplicht om een schriftelijke opgave van je salaris te geven. Dat gebeurt in de vorm van een loonstrook (ook wel salarisspecificatie of loonstaat genoemd). Dit kan elke maand zijn, maar dat is niet verplicht. Als je loon ten opzichte van de vorige maand niet verandert, dan hoeft je werkgever geen nieuwe loonstrook te geven. Verandert er wel iets, dan hoor jij weer een loonstrook te krijgen. Bewaar je loonstrookjes goed. Het zijn bewijsstukken. Je hebt ze nodig wanneer je bijvoorbeeld geld wilt terugvragen van de Belastingdienst, of om huurtoeslag aan te vragen. Dit moet minimaal op je loonstrook staan: • je naam en burgerservicenummer • gegevens van de werkgever • de overeengekomen arbeidsduur • het brutoloon • de bedragen die op het loon zijn ingehouden aan belasting en sociale premies • de termijn waarvoor de betaling geldt (week, maand, vier weken) • het minimum(jeugd)loon dat voor jouw leeftijd geldt
!
• je tariefgroep voor de belasting
Bewaar je loonstrookjes voor financiële zaken
• extra vergoedingen, zoals reiskostenvergoeding en andere toeslagen • en natuurlijk staat er onderaan het bedrag dat overhoudt: je nettosalaris
23
voor al uw pijpen en pijpleidinginstallaties
Van Dam Bodegraven Beneluxweg 8 2411 NG Bodegraven Nederland Tel: +31 (0)172 61 93 31 www.vandambodegraven.nl
Struyk Verwo Infra is in Nederland marktleider in de publieke bestrating. Heb je interesse om stage te lopen of te werken bij onze organisatie? Kijk dan op www.struykverwoinfra.nl
De Jong’s Pijpleidingfabriek B.V. Sliedrecht
De Jong’s Pijpleidingfabriek is een in 1951 opgericht familiebedrijf. Het bedrijf is gespecialiseerd in het produceren en installeren van pijpleidingsystemen voor de maritieme sector en industrie. Het bedrijf heeft ruime ervaring op het gebied van advies en ontwerp tot prefabricage en montage. De werkzaamheden van DJPS, in de maritieme sector, omvatten complete installaties ten behoeve van: - Baggerbouw zoals Hopper- en Cutterzuigers - Zeevaart zoals Containerschepen en Sleepboten - Binnenvaart zoals Chemicaliëntankers, Containerschepen en Drogeladingschepen - Luxe-Jachtbouw - enzovoorts Voor de Industrie worden projecten uitgevoerd ten behoeve van onder andere: Aggregatenbouwers, Lierenbouwers, Drinkwaterleidingbedrijven en Afvalwaterzuiveringsinstallaties
Bezoekadres Molendijk 80-82 • 3361 EP • Sliedrecht Postadres Postbus 67 • 3360 AB • Sliedrecht tel +31 (0) 184 - 413 644 fax +31 (0) 184 - 411 072 email info@djps.nl url http://www.djps.nl
Mede door onze ruim 55 jaar ervaring beschikken wij over een grote hoeveelheid praktische ervaring en inzicht.
Rapenburg 1
2952 AP Alblasserdam
www.fnsteel.eu
OVIVO HOLLAND B.V. Ovivo Holland kan de beste klantspecifieke totaaloplossing aanbieden welke aan de behoeften van onze klanten voldoen. Hiervoor implementeren wij de meest innovatieve, milieuvriendelijke en meest efficiënte technologieën. Door te denken in totaaloplossingen op basis van de beste technologieën en ons specialistische team kunnen wij uw probleem van A tot Z oplossen. Onze aanpak om de beste klantspecifieke totaaloplossing aan te bieden voldoet aan de meest veeleisende industrieën: Elektronica‐ en halfgeleiderindustrie | Ziekenhuizen, laboratoria & apotheken | Water voor dialyse | Farmaceutische industrie | Energieopwekking en (petro‐)chemische industrie | Voedingsmiddelen‐ en drankenindustrie www.ovivowater.com 071‐589.92.18 info.nl@ovivowater.com
wAt is een JAAropgAve? Een jaaropgave is eigenlijk een optelsom van een jaar aan loonstrookjes. Je krijgt hem aan het begin van het jaar, in januari of februari. Op de jaaropgave staat wat je in het voorafgaande jaar verdiend hebt en hoeveel belasting je hebt betaald. Een jaaropgave heb je nodig om belasting terug te vragen.
is zwArtwerken niet voordeliger voor miJ? Als je zwartwerkt, worden er geen sociale premies voor je afgedragen en je betaalt geen belasting. Je krijgt dus meer in je hand. En dat lijkt heel voordelig. Maar: je bent niet verzekerd voor de socialezekerheidswetten. Het vervelende gevolg hiervan is dat je tijdens ziekte of vakantie niet wordt doorbetaald. Als je werkloos raakt, kun je geen aanspraak maken op WW en als er een ongeluk gebeurt tijdens je werk, kun je een arbeidsongeschiktheidsuitkering wel schudden. Daarbij is zwartwerken volgens de wet verboden. Als je ontdekt wordt, kun je goed in de problemen raken. Helemaal als je zwartwerkt terwijl je een uitkering ontvangt. Je moet de te veel ontvangen uitkering terugbetalen en je kunt een fikse boete krijgen. Als de fraude erg omvangrijk is, kan dit zelfs leiden tot strafvervolging. In alle gevallen krijg je de Belastingdienst achter je aan en moet je alsnog de ontdoken belasting betalen.
ik denk dAt ik zwArtwerk. hoe controleer ik dAt? Vraag bij twijfel om een loonstrook. Je werkgever moet op deze strook aangeven wat het bruto maand-, week-, of periodeloon is en hoe hoog de eventuele ploegentoeslag is. Ook moet duidelijk zijn wat op je loon wordt ingehouden aan belasting en socialeverzekeringspremies. Kun je geen loonstrook krijgen of staan de genoemde gegevens er niet op, dan werk je waarschijnlijk zwart. Trek dan aan de bel bij je vakbond. 26
Besef dat er grote nadelen zijn als je zwart werkt
?
Heb jij recht op belastingteruggave?
wAnneer kAn ik geld terugkriJgen vAn de belAsting? Iedereen die wit (legaal) werkt, betaalt loonheffing en werknemerspremies. In het algemeen houdt je werkgever die automatisch in: dit moet op je loonstrookje staan. Maar als je maar een paar weken of maanden per jaar werkt, betaal je waarschijnlijk te veel belasting. Heb je in de voorgaande jaren een vakantie- of bijbaantje gehad en was je toen nog geen 30 jaar? Dan heb je meestal recht op belastingteruggaaf. Je kunt belasting terugvragen met een P-formulier. Hiervoor heb je de jaaropgaven van je werkgever(s) nodig. Je kunt een verzoek om teruggaaf elektronisch indienen of met een papieren P-formulier. Je kunt het P-formulier rechtstreeks bij de Belastingdienst aanvragen op het gratis telefoonnummer 0800 0543 of downloaden via belastingdienst.nl. Bij de Belastingtelefoon en op de site van de Belastingdienst kun je terecht met al je vragen over belastingen.
Als FNV-lid kun je je belastingformulier gratis laten invullen door de FNV Belastingservice. Kijk op fnv.nl/belastingservice voor de invuladressen.
27
Waar denk jij aan bij een drinkwaterbedrijf? Een saai bedrijf? Echt niet! Kijk maar op onze website www.werkenbijoasen.nl Nieuwe baan Heb je een technische achtergrond? Wil je een leuke baan waarin je veel kunt en mag leren? En wil je werken bij het leukste drinkwaterbedrijf van Nederland? Kijk dan op onze website. Drinkwaterbedrijf Oasen maakt drinkwater voor 750.000 mensen in Zuid-Holland.
adv-2.indd 1
04-06-2010 08:13:59
Wij zoeken Engineers HBO-WO
Safety Respect Excellence Courage One Team
We depend on energy, your energy
stapbinnenbijbp.nl Werken bij BP Raffinaderij Rotterdam BP Raffinaderij Rotterdam is één van de grootste olieraffinaderijen van Europa en heeft vestigingen in Europoort en Pernis. Voor alle 700 collega’s staan veiligheid, milieubewustzijn, respect en samenwerken op de eerste plaats. Werken bij BP Raffinaderij Rotterdam betekent werken in een internationale en technisch uitdagende omgeving. De diversiteit aan collega’s maakt het mogelijk om tijdens je loopbaan veel kennis uit te wisselen en te excelleren in jouw vakgebied. BP Raffinaderij Rotterdam biedt naast uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden volop mogelijkheden voor verdere persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast geloven wij dat onze mensen de sleutel zijn tot ons succes. We depend on energy, your energy!
Raffi Rott
B&C
Boot & Co
BAUMSCHULEN • NURSERIES PLANTSKOLOR • PÉPINIÈRES
Boomkwekerijen bv
Rijneveld 12 | 2771 XT Boskoop | T (0172) 235 235 | F (0172) 235 245 | info@boot.nl | www.boot.nl
Compleet in functioneel groen
LEERWERKBANEN IN DE METAAL! MBO-OPLEIDING + BEGELEIDING + BAANGARANTIE + SALARIS gen
idin Metaalople Wer ken
en
Regio Rijnmon d en Drechtst eden
ges
Sta
lere
n
Meer weten? Toekomst in de metaal
Voor leerlingen en bedrijven! /metalent
@MetalentNL
Avery Dennison is een wereldleider op het gebied van labels, verpakkingsmaterialen en -oplossingen. De toepassingen en technologieën die wij ontwikkelen zijn een integraal onderdeel van producten die worden gebruikt in alle vooraanstaande op de consument gerichte markten en industrieën. Avery Dennison biedt innovatieve oplossingen aan klanten met het doel om merken meer inspirerend en de wereld intelligenter te maken. Avery Dennison Materials Group Leiden Bioscience Park – Oegsgeest Willem Einthovenstraat 11, 2342 BH Oegstgeest Tel: 085 00 020 00 www.averydennison.com
www.metalent.nl of bel
0180 645 455
loonsverhoging Hoe doe je dat, vragen om een loonsverhoging? Hier een aantal tips om meer geld te verdienen. • Nee heb je... Vraag minstens één keer per jaar om meer salaris. Nee heb je, ja kun je krijgen. Vraag je leidinggevende wat hij van je werk vindt. Waardeert hij je? Dan kan daar ook wat tegenover staan. • Check de markt Als je weet dat je ergens anders meer kunt verdienen, Kijk ook eens op
sta je sterk. Hou dus personeelsadvertenties in de gaten.
loonwijzer.nl om
Krijgen ze bij de concurrent meer? Knip de advertentie uit,
je marktwaarde te
laat hem zien en zeg: ‘goh, hier kan ik vijftig euro meer
checken.
verdienen. Wat vind je daar nou van?’ • Hoor je collega’s uit Vraag rond in het bedrijf wie wat verdient. Als je hoort dat een collega voor hetzelfde werk meer verdient, vraag je dan af of dat eerlijk is. Nee? Laat je werkgever het dan maar uitleggen. • Het juiste moment Heb je net een goede prestatie geleverd of een diploma gehaald? Dat zijn prachtige momenten om meer salaris te
!
30
Vragen staat vrij. Nee heb je, ja kun je krijgen
vragen. Je bent tenslotte meer waard geworden. Vraag het niet op het moment dat je onmisbaar bent. Dat lijkt op chantage. Kijk ook goed naar je werkzaamheden. Zijn ze veranderd? Een goede reden voor loonsverhoging!
• Zet je baas in z’n onderbroek Veel mensen kijken op tegen hun werkgever. Dat maakt de onderhandeling ongelijk. Er is een truc om daar geen last van te hebben. Stel je de man of vrouw gewoon voor in onderbroek. • Verschuif het probleem Zeg je leidinggevende dat je niet tot je pensioen zo door wilt gaan. Vraag wat voor perspectieven het bedrijf jou
!
laat je niet afschepen maar blijf ook vriendelijk
te bieden heeft. Maak het zijn probleem dat jij misschien weggaat. Dan gaat hij erover nadenken. • Vraag niet te veel Vraag een beetje meer dan je hebben wilt, maar niet te veel. In Nederland houden we kleine marges aan bij het onderhandelen, anders krijg je ruzie. Je kunt beter twee keer 50 euro vragen dan een keer 100. • laat je niet afschepen Stuur het gesprek een andere kant op als je merkt dat je baas geïrriteerd raakt. Begin over iets anders, iets waar hij enthousiast van wordt. Kom daarna terug op de salarisverhoging. Mensen worden zelden twee keer boos in hetzelfde gesprek. Het kan zijn dat je op het verkeerde moment bij je chef aanklopt. Vraag dan wanneer je terug kan komen. Maar laat je niet afschepen. • Blijf vriendelijk Zeuren en klagen helpt niets. Houd het zakelijk en blijf vriendelijk en beleefd. Dreigen met weggaan moet je alleen doen als je ook echt ergens anders terechtkunt.
31
Bereid je goed voor op een gesprek over loonsverhoging. Je staat dan een stuk sterker. • Oefen het gesprek op je vriend(in), vader/moeder of collega. • Informeer bij je collega’s die er ervaring mee hebben hoe je werkgever in onderhandelingen is. • Check in welke loonschaal je zit (bij de afdeling P&O). • Vraag aan collega’s in welke loonschaal zij zitten. • Bestudeer je arbeidscontract. Wat staat daar eigenlijk in? • Bestudeer je cao. Je hoort een cao-boekje van je leidinggevende of de afdeling P&O te krijgen. Je hebt er recht op. Vraag er dus om. Check of onderstaande items in de cao zijn geregeld of via een arbeidscontract. Als deze zaken in de cao staan, heb je daar minimaal recht op. Onderhandelen staat je vrij. Laat je niet weerhouden meer te vragen dan de cao. • hoger bruto-uurloon
• pensioen (premievrij)
• meer uren werken
• kinderopvangvergoeding
• minder uren werken
• opleiding volgen
• 13e maand
• thuiswerken
• kersttoeslag
• auto van de zaak
• onregelmatigheidstoeslagen
• computer van de zaak
• reiskostenvergoeding
• telefoon van de zaak
• kaart voor openbaar vervoer
• hypotheek via de zaak
• ziektekostenverzekering door
• kleding/voedsel/ et cetera via de zaak
werkgever betaald
Alle info over werk en geld 24/7 bij de hand. Check onze gratis FNV Workpower app op fnv.nl/workpower
32
?
Wees goed voorBereid
wAt moet Je Absoluut niet doen biJ sAlArisonderhAndelingen? • Alle onderhandelingskaarten op tafel leggen. Blijf je tegenpartij een stapje voor. • Denken dat je baas je beste vriend is. • Een jarenlang gevecht aangaan over een nieuwe functieomschrijving. • Denken dat je baas zich verantwoordelijk voelt voor jou. Doe jij uitein-delijk ook niet voor hem. • Denken dat ze je nog zien zitten op je bedrijf als je voor de derde keer voor een interne baan bent afgewezen. • Zeggen dat je een andere baan hebt, als je die niet hebt. • ‘Ja’ zeggen op iets wat je niet kunt waarmaken. • Zeggen dat je zult vertrekken, als je niet zonder het salaris kan.
Ga niet slijmen om salarisverhoging
!
• Zeggen dat je aan het solliciteren bent. • Je ziek melden als je onderhandelingen niet fijn zijn uitgepakt. • Slijmen. 33
wAt is Je opleiding wAArd? Soms word je beloond voor het volgen van een opleiding. Als je je opleiding wilt inzetten voor een loonsverhoging, denk dan hieraan: • Als je een opleiding volgt, maak dan met je werkgever een afspraak zwart op wit over de loonschaal/functie die je krijgt als je je opleiding af hebt. • Check hoe je collega’s beloond worden vanwege hun opleiding. • Niet elke opleiding is nodig voor je functie. Wees dus niet verbaasd als je studie niet beloond wordt. • Wordt je opleiding ten onrechte niet beloond? Ga dan ergens anders solliciteren, want meer opleiding leidt in de meeste gevallen tot een betere positie en meer salaris.
heb Je Je opleiding gevolgd in een Ander lAnd?
Op de site
De opleiding van migranten wordt soms lager gewaar-
idw.nl van het
deerd dan die van autochtonen. Heb je nog geen werk?
IDW (Internationale
Dan kun je een in het buitenland behaald diploma laten
DiplomaWaardering)
‘waarderen’. Zo weet je toekomstige werkgever wat jouw
lees je er meer over.
diploma in Nederland waard is.
wAt verdienen Anderen eigenliJk? Op loonwijzer.nl kun je checken wat anderen verdienen. Mensen die hetzelfde werk doen als jij en net zo veel ervaring hebben. Of juist jongeren met een hele andere
Als je de enquête
baan. Je kunt ook invullen wat je zelf verdient. Het invullen
invult, maak je kans
van de loonwijzerenquête kost je tien tot twintig minuutjes
op een prijs, en dat
en de volgende bezoeker van de Loonwijzer weet daar-
is ook nooit weg.
door nog beter wat de gemiddelde salarissen zijn in een
Ben je werknemer,
bepaald beroep. Wetenschappelijk onderzoek op basis van
hou dan je laatste
de loonwijzerenquête leidt bovendien tot meer inzicht in
salarisstrook bij de
de salarisopbouw. Kennis die weer gebruikt kan worden
hand.
voor een eerlijker arbeidsvoorwaardenbeleid. 34
De leerwerkcheque is een middel waarmee de gemeente de kansen van jonge werklozen (tussen de 16 en 27 jaar, werkzoekend en niet meer studerend) op werk wil vergroten. Ook voor anderen die al wat langer zonder betaalde baan zitten, kan de cheque een uitkomst zijn. Kijk voor meer info op www.leerwerkcheque.nl
Werkzaam in de mobiliteitstechniekbranche? Houd dan je kennis bij met het trainingsaanbod van CIVOM!
CIVOM dat staat voor Centrum Innovatief Vakmanschap voor Onderhoud in Mobiliteit richt zich op het onderhoud voor personen- en goederenvervoer over land, weg, rail en water. Samen met Hogeschool Arnhem Nijmegen, Hogeschool Rotterdam, Albeda College, Zadkine en het bedrijfsleven ontwikkeld CIVOM trainingen die een aanvulling vormen op het reguliere MBO opleidingen aanbod in de Regio Rotterdam-Rijnmond. Het bedrijfsleven wordt onder andere vertegenwoordigd door Volvo Trucks, BWM-groep, HTM, RET, Innovam, Kenteq en Truck Academy Rotterdam. Meer weten of een training volgen via onze scholing partners? Kijk op www.civom.nl
sChool, studie, stage en geld wAt moeten miJn ouders wetteliJk biJdrAgen AAn miJn onderhoud? Je ouders hebben de plicht om voor jou te zorgen tot je 21 jaar bent. Dat betekent niet dat ze alles voor je moeten kopen wat je hartje begeert. Ze moeten wel voldoende bijdragen aan de kosten van je opvoeding en verzorging. Daarnaast wordt van hen verlangd dat ze de kosten van jouw studie betalen. Hoe hoog het bedrag moet zijn dat je ouders aan je besteden, is nergens vastgelegd. Het hangt af van hun inkomen.
Krijgen je ouders nog kinderbijslag?
wAt vAlt er zoAl onder de onderhoudsplicht? Voeding, zakgeld en kleedgeld bijvoorbeeld, maar ook je ziektekostenverzekering, lesgeld of een nieuwe bril. Wil je er meer over weten, dan kun je terecht bij een JIP, een Jongeren Informatie Punt: jipsite.org.
hoe zit het met geld Als ik nog geen 18 ben? Als je nog geen 18 bent, krijgen je ouders kinderbijslag voor jou. Daarmee kunnen zij een deel van hun onderhoudsverplichtingen financieren. Woon je niet meer thuis? Ook dan kunnen je ouders kinderbijslag ontvangen. Ze moeten dan wel aantonen dat ze jou onderhouden. Zodra je naar een hogere beroepsopleiding gaat, wordt de kinderbijslag vervangen door studiefinanciering. Of je ouders nog kinderbijslag krijgen, is afhankelijk van jouw inkomen. Kijk op svb.nl voor meer info.
36
hoe zit het met geld Als ik ouder ben dAn 18, mAAr nog geen 21? Je ouders krijgen dan geen kinderbijslag meer. Maar als je een opleiding volgt, krijg jij zelf een tegemoetkoming in de studiekosten of studiefinanciering. Ook al ontvangen je ouders geen geld meer waarmee zij (een deel van) de onderhoudsverplichtingen kunnen financieren, zij blijven onderhoudsplichtig totdat jij 21 jaar bent. Hoeveel je ouders moeten bijdragen, is onder andere afhankelijk van de vraag of jij nog thuis of op jezelf woont en of je studeert of werkt. Meer informatie over studie-financiering vind je bij de Dienst Uitvoering Onderwijs, duo.nl.
ik loop stAge. heb ik recht op stAgevergoeding? Volgens de wet is je stagegever niet verplicht een stagevergoeding te geven. Maar het is wel gebruikelijk. En als het in de cao van het bedrijf is geregeld, moet je stagegever zich daaraan houden. Sommige bedrijven geven alleen een onkosten- of reiskostenvergoeding. Dit telt niet als loon, dus je hoeft hierover geen belasting te betalen. Maar het houdt ook in dat je bijna nergens voor verzekerd bent. Als je geld verdient, kan dat gevolgen hebben voor de kinderbijslag of studiefinanciering. Je mag maar een bepaald bedrag verdienen per kwartaal bij kinderbijslag, of per jaar bij studiefinanciering. Hierover kun je informatie vinden in het hoofdstuk ‘Bijverdienen naast kinderbijslag of studiefinanciering’. Ontvang je een stagevergoeding van minimaal het wettelijk minimumuurloon en draagt je werkgever premies af, dan zijn dat inkomsten waarover je loonbelasting en sociale premies moet betalen. Maar omdat je maar een gedeelte van het jaar inkomsten hebt, kan het zijn dat je te veel belasting betaalt. Er is een speciale regeling voor scholieren. Afhankelijk van het bedrag dat je verdient, kan je werkgever de Belastingdienst verzoeken om de kwartaaltabel voor de loonheffing toe te passen. Je betaalt dan geen of minder loonbelasting. Met vragen over deze regeling kun je terecht bij de Belastingdienst op het gratis nummer 0800 0543. Je kunt ook te veel betaalde belasting achteraf terugvragen via een P-formulier. Op de site van de belastingdienst kun je een P-aangifteprogramma downloaden of een papieren formulier aanvragen.
37
!
Wist jij dat stage niet wettelijk geregeld is?
is een stAgeovereenkomst hetzelfde Als een Arbeidsovereenkomst? Nee. Bij een arbeidsovereenkomst is er sprake van een werkgever en een werknemer, en dat is wat anders dan een stageverlener en een stagiair. Bij een arbeidsovereenkomst worden duidelijke afspraken gemaakt over onder andere de beloning, het werk dat je moet verrichten en de gezagsverhouding tussen jou en je werkgever. De regels rond een arbeidsovereenkomst zijn ook in de wet vastgelegd, terwijl een stage niet wettelijk is geregeld.
ik ontvAng loon voor miJn stAge. kAn dAt? Als je loon ontvangt van je stagebedrijf, dan heb je in feite een baan. Dat betekent dat je naast je praktijk- of stageovereenkomst ook een arbeidsovereenkomst moet hebben. Je betaalt dan loonbelasting en sociale premies. Verdien je met je stage, dan kan dit gevolgen hebben voor je studiefinanciering of de kinderbijslag. Als je alleen een reis- of onkostenvergoeding krijgt, telt dat niet als loon.
wAArom kriJgt de een ziJn schooldAg wel doorbetAAld en een Ander niet? Doorbetalen van een schooldag betekent doorbetaling van salaris tijdens lesuren. Voor mensen in de beroepsbegeleidende leerweg staat in de cao of ook jouw schooldag wordt doorbetaald. Zo’n cao is een afspraak tussen de vakbonden en de werkgevers. Vaak lukt het de bonden om de betaling van de schooldag helemaal of voor een deel te regelen. Soms lukt het niet. Het hangt er dus vanaf onder welke cao je valt. 38
Wil jij je ook inzetten voor een duurzame voedsel- en sierteeltketen, dan is een stage bij Koppert Biological Systems iets voor jou! Partners with Nature www.werkenbijkoppert.nl
Otolift Trapliften, een in Bergambacht gevestigde onderneming, is gespecialiseerd in het produceren en leveren van op maat gemaakte trapliften. Trapliften bestaan uit een geleidingsrail en een liftstoel die langs de trap mensen naar boven en beneden vervoert. Het product wordt voornamelijk door ouderen en gehandicapte mensen gebruikt, wanneer de trap een te grote hindernis is geworden. Door het gebruik van een traplift blijft de bovenverdieping bereikbaar en kunnen mensen in de eigen vertrouwde omgeving blijven wonen. Op de Nederlandse markt is Otolift Trapliften marktleider. Dit marktleiderschap heeft het bedrijf voornamelijk te danken aan haar innovatieve karakter. Otolift Trapliften is trendsetter op de markt en heeft de afgelopen jaren meerdere innovatieve producten op de markt ge誰ntroduceerd. Enkele voorbeelden hiervan zijn de traplift met Flexirail en de Spillift. De Flexirail is de eerste herbruikbare traplift en de Spillift is de eerste traplift die aan de binnenzijde van de trap ge誰nstalleerd kan worden. Er werken ongeveer 250 mensen voor Otolift Trapliften waarvan er ongeveer 70 werkzaam zijn in de buitendienst. In de buitendienst werken zowel installatiemonteurs als servicemonteurs. De servicemonteurs zijn verantwoordelijk voor de trapliften in een bepaalde regio en wonen dan ook verspreid over het land. Voor het produceren van de trapliften wordt gebruik gemaakt van een zeer geavanceerd machinepark. Daarnaast zijn er ook werkzaamheden die handmatig uitgevoerd worden. U kunt ons vinden op www.otolift.com
Wil jij de beste pijpfitter worden? GS-Hydro heeft de juiste ervaren specialisten in huis om jou op te leiden. INTERESSE? Neem contact met ons op via 0180 - 697 666 of info@gshydro.nl.
Dé weg naar werk, voor een betere toekomst! Europees marktleider en erkend leerbedrijf Polyplastic ontwerpt en maakt innovatieve vensters voor campers, caravans en boten.
Plaatzagen • Zeefdrukken • Persen • Lijmen • Frezen • Eindmontage • Buigerij • Logistiek centrum
Polyplastic BV, Vlaardingweg 98, 3044 CK Rotterdam Tel. 010 4461100, www.polyplastic.nl, info@polyplastic.nl Polyplastic adv_FNV werkwijzer.indd 1
20-11-14 15:00
Verwater Group bestaat al meer dan 90 jaar en is wereldwijd gespecialiseerd en actief in de volgende disciplines: • Civiele techniek (tankputten conform PGS-29) • Vijzelen van tanks en leidingen • Bodemsaneringen (BRL gecertificeerd) Verwater goo.indd 1
• Mechanical en piping • Stralen & schilderen • Tankbouw en tankonderhoud
Verwater Group Hoefsmitstraat 40 3194 AA, Hoogvliet Tel.: 010-4165477 www.verwater.com 24-09-2014 08:47
Rotterdam Shortsea Terminals
Specialisten in kalfsvlees Jaarlijks verwerken ongeveer 400 medewerkers meer dan 400.000 kalveren die afkomstig zijn uit de gecontroleerde geïntegreerde keten van de VanDrie Group. T. Boer & zn exporteert haar kalfsvlees naar meer dan 60 landen in de wereld. Op locatie EG34 wordt geslacht, uitgebeend en worden broeiproducten gemaakt. Om de stromen van vers kalfsvlees logistiek goed en snel af te wikkelen is in 2001 onze Coolstore gebouwd. Hier wordt het kalfsvlees verder verwerkt naar klantspecifieke snitten en consumentenproducten. De afnemers zijn de groothandelaren en de vlees verwerkende industrie, supermarktketens, cash & carries en catering- bedrijven. Hofleverancier T. Boer & zn is een zelfstandig onderdeel van de VanDrie Group. Infomatie over vacatures kunt u vinden op onze website: www.boer.com
VMBO | MBO | HBO | MASTER TRAINING EN OPLEIDING
HAVENS LUCHTVAART WEGTRANSPORT RAIL LOGISTIEK PROCESINDUSTRIE WATERBOUW/BAGGERBEDRIJF ZEEVAART ZEEVISVAART SCHEEPS- EN JACHTBOUW RIJN- EN BINNENVAART
... een wereldkeuze !
KIJK VOOR DE LOCATIES EN DE OPEN DAGEN OP DE WEBSITE WWW.STC-GROUP.NL
EUROPESE LADING STROMEN KOMEN SAMEN BIJ
Ga naar www.rstshortsea.nl Rotterdam Shortsea Terminals BV Reeweg 35 Postbus 454 3190 AK Rotterdam Hoogvliet Havennr 2750 T 010-294 2400 info@rstbv.nl
Bijverdienen naast kinderBijslag of studiefinanCiering hoeveel mAg ik biJverdienen nAAst de kinderbiJslAg? Als je nog geen 16 jaar bent, mag je net zoveel bijverdienen als je wilt. Of je nu thuis woont bij je ouders of niet, dat maakt niet uit. Ben je 18 jaar of ouder, dan heb je niet meer te maken met kinderbijslag. Misschien wel met studiefinanciering of een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage. Ben je 16 of 17 jaar en woon je thuis, dan mag je per kwartaal maximaal 1.266 euro netto verdienen. Ga je daar overheen, dan krijgen je ouders over dat kwartaal geen kinderbijslag voor jou. Woon je niet thuis, maar ontvangen je ouders wel kinderbijslag voor jou, dan mag je netto 1.790 euro per kwartaal verdienen. Wanneer je ouders tweevoudige kinderbijslag voor jou ontvangen, is dat 1.103 euro netto per kwartaal. let op: volg je een opleiding en woon je daarom niet thuis? En krijgen je ouders tweemaal kinderbijslag voor je? Dan wordt er gekeken naar de soort opleiding en de afstand tussen het gezin en de dichtstbijzijnde school waar de opleiding wordt aangeboden. Uitsluitend in de maanden juni, juli en augustus mag je bovenop het vastgestelde bedrag nog eens 1.300 euro netto bijverdienen met een vakantiebaantje, zonder dat de kinderbijslag in gevaar komt. Dit geldt alleen als het echt om vakantiewerk gaat. Krijg je geld terug van de belasting, dan telt dat als inkomen. Elk bedrag boven de 800 euro dat je ontvangt, moet je melden bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dat is de instantie die de kinderbijslag uitbetaalt. Bovenstaande bedragen worden jaarlijks in oktober aangepast. Ook zijn er per 1 juli 2014 en per 1 januari 2015 diverse veranderingen van kracht. Kijk op svb.nl voor alle actuele informatie.
hoeveel mAg ik biJverdienen nAAst de studiefinAnciering? In 2015 mag je bruto 13.856,11 euro per jaar bijverdienen naast je studiefinanciering. Kom je boven dat bedrag, dan moet je je studiefinanciering voor dat jaar stopzetten. Je moet dan ook je studentenreisproduct (ov) inleveren. Doe je dit niet, dan kom je later in de problemen. Je inkomsten worden gecontroleerd bij de belastingdienst. Blijkt dat je boven de grens zit, dan moet je het te veel verdiende geld met rente terugbetalen. Als je je ov-kaart in bezit houdt terwijl je er geen recht op hebt, betaal je per maand een boete. 42
Dit telt onder meer mee als inkomen: • nettoloon, vakantiegeld, de dertiende maand, inkomsten uit bijvoorbeeld freelance werk • een uitkering volgens de Ziektewet, de WW, of WIA
?
• reiskosten en stagevergoedingen als deze belastbaar
Wat valt er dan allemaal onder inkomen?
zijn • lijfrente, rente van spaarrekeningen en winst uit beleggingen • winst uit eigen onderneming • geld uit particuliere (studie)fondsen, of een bestuursbeurs wanneer de belasting dit als inkomen ziet Wat niet meetelt als inkomen zijn bijvoorbeeld: • de ouderlijke bijdrage • studiefinanciering • een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) of Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) • een erfenis • huurtoeslag
ik heb een tegemoetkoming in de onderwiJsbiJdrAge. mAg ik biJverdienen? Je mag onbeperkt bijverdienen. Je komt in aanmerking voor de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (Wtos) als je 18 jaar of ouder bent en leerling in het voortgezet onderwijs. In sommige gevallen kunnen ouders een Wtos krijgen voor hun kind onder de 18 jaar.
De genoemde gedragen gelden vanaf 1 januari 2015. De bedragen worden op fnvjong.nl in geval van een wijziging aangepast. Je kunt voor meer info ook surfen naar duo.nl.
43
G G Z Medi a nt bi e dt ewoon oede or g aanouderkinedern meten, psjongerychisecn,he vofolwassenen en psychiatrischeproblemen. Meer weten over wat we doen en welke stages we hebben? Zie www.mediant.nl/werken.
Kijk voor vacatures op www.nidera.com
Ben je professioneel, toegewijd en werk je graag samen met leuke collega’s? Wij hebben op onze locaties vacatures voor:
VERZORGENDEN NIVEAU 2, 3 en 4 MEDEWERKERS THUISZORG Verschillende contractvormen zijn mogelijk
zonnehuisgroep amstelland Meer informatie over alle vacatures? www.zhga.nl Direct solliciteren of een open sollicitatie sturen? Mail dan naar solliciteren@zhga.nl warm en menselijk
We zien elkaar aan de bar!
Gamko is toonaangevend producent en leverancier van professionele drankenkoelingen. Gamko houdt zich bezig met ontwikkelen, produceren, verkopen, installeren en onderhouden van een compleet assortiment professionele drankenkoelingen. Met al meer dan 55 jaar ervaring is het bestaansrecht van Gamko diep geworteld in het verleden. Dit wordt voortgezet door producten en diensten continu te blijven verbeteren, aansluitend bij toekomstige wensen van de klanten. In Nederland vind je Gamko apparatuur in 70% van de Horeca bedrijven. Naast de markt in Nederland ontwerpt en exporteert Gamko ook wereldwijd totale bar-oplossingen. Gamko producten vindt u onder andere in wereldwijde ketens als Buddha-Bar, Marriott- en Hilton hotels, van Mexico-City tot Vladivostok en van IJsland tot Zuid-Afrika. Op de locatie in Etten-Leur ontwikkelt en produceert Gamko haar producten. De goed opgeleide Gamko monteurs in het veld verzorgen vervolgens de installatie en dragen de zorg voor het juiste onderhoud van de koelingen. Zo kan onze klant er op vertrouwen, dat hij de drankjes altijd op de juiste temperatuur kan uitserveren!
Heb jij de juiste
Inspirience? Miele nodigt u uit voor een Inspirience
en, Telefoon (0347) 37 88 88, www.miele.nl
Het Miele Inspirience Centre in Vianen omvat ruim 3.000 m2 aan Miele-apparatuur. Consumenten kunnen hier het merk Miele beleven met persoonlijk productadvies, kookdemonstraties, culinaire workshops en een prachtig restaurant. Een aantrekMiele Inspirience Centre. Een bron van inspiratie. kelijke en inspirerende omgeving, net als alle andere onderAan de A2 bij Vianen vindt u het Miele Inspirience Centre. Hier draait alles om de beleving van Miele en haar producten. Over een oppervlakte van maar liefst 3000 m staan voor u vele delen binnen de Miele-organisatie. Ben jij innovatief, flexibel, vrijstaande apparaten en inbouwapparaten tentoongesteld binnen de was-, woon- en kookwereld van Miele. Dit ruime aanbod van deen laatste trends,jij kleuren designs biedt u een professioneel, klantgericht heb deen juiste Inspirience? prachtige gelegenheid om inspiratie op te doen. Wat koken betreft geven wij bovendien kosKijk dan op www.miele.nl teloos kookdemonstraties. Maar u kunt ook terecht in het Miele Culinary Institute. HĂŠt instituut 2
voor koken, proeven en eten beleven. Een uitgebreide kookstudio waar u onder begeleiding van professionele koks, en met behulp van Miele-apparatuur, nieuwe recepten en bereidingsmogelijkheden leert. Volg hier bijvoorbeeld spectaculaire kookworkshops onder leiding van diverse meesterkoks en sterren-chefs. Kortom, kom voor een dag vol innovatie, demonstratie ĂŠn inspiratie naar het Miele Inspirience Centre. Wij heten u graag welkom.
Miele Nederland B.V., Postbus 166, 4131 ED Vianen
sChulden Uit een onderzoek van het NIBUD (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) blijkt dat veel jongeren schulden hebben. Hieronder enkele tips om schulden te voorkomen:
Houd altijd je telefoonrekening in de gaten
• Zorg dat je inzicht hebt in je vaste kosten per maand (huur, eten, telefoon, etc.) en dat je deze altijd kunt betalen. • Reserveer wat extra geld voor onverwachte uitgaven. • Zoek een leuk bijbaantje om wat extra geld te verdienen. • Geef niet meer geld uit dan je op je rekening hebt staan. Als je rood staat, moet je rente betalen en dat loopt al snel op tot een behoorlijk bedrag. Surf voor meer info over schulden naar nibud.nl of nibud.nl/scholieren (Lenen & Schulden).
• Neem een prepaykaart voor je gsm in plaats van een abonnement. • Betaal je rekeningen op tijd. Doe je dit niet dan wordt er bij de herinnering vaak een boete in rekening gebracht. • Koop niet op afbetaling, want ook daarvoor moet je rente betalen.
46
Mocht je toch in de problemen komen, raak dan niet in paniek. Je kunt het volgende doen: • Tref een afbetalingsregeling met de instantie waarbij je schulden hebt. Je hoeft dan vaak niet alles in een keer terug te betalen, maar kunt iedere maand een bepaald bedrag aflossen.
!
Ga hulp zoeken als je schulden hebt
• Zoek hulp bij je ouders, vrienden, de gemeente of een Jongeren Informatiepunt (JIP) bij jou in de buurt. Zij kunnen je verwijzen naar een instantie die je kan helpen.
ben ik een finAnciële rAmp? Als je op jezelf gaat wonen, gaat een groot deel van je loon op aan huur, gas, water en licht. En dat valt vies tegen. Het NIBUD heeft becijferd dat 60 procent van de werkende jongeren betalingsproblemen heeft. Op de website wijzeringeldzaken.nl vind je allerlei informatie over geldzaken. Maar ook handige tools en tips.
47
OPEN DAGEN
VRIJDAG 23 JANUARI 17.00-21.00 UUR
ZATERDAG 24 JANUARI 10.00-14.00 UUR
HMC Amsterdam, Arlandaweg 173-175 | HMC Rotterdam, Erasmuspad 10
Kijk voor vacatures op www.wilmareurope.nl Wilmar Edible Oils B.V. en Wilmar Oleochemicals B.V. zijn onderdeel van Wilmar International. Wilmar is de grootste agro-businessgroup in Azië en is de grootste verwerker en merchandiser van tropische oliën en vetten. Wilmar Edible Oils B.V. is de eerste raffinaderij van Wilmar in Rotterdam en werd operationeel in 2005. In 2009 is de tweede raffinaderij in gebruikgenomen en in 2014 werden de eerste vetalcoholen door Wilmar Oleochemicals B.V. geproduceerd. Naast de drie fabrieken in Rotterdam heeft Wilmar ook fabrieken in Duitsland, België, Frankrijk en de Oekraïne.
De handels- en commerciële activiteiten voor Europa worden uitgevoerd op het Europese hoofdkantoor in Rotterdam. Daarnaast heeft Wilmar ook commerciele kantoren in Barcelona en Milaan. Kwaliteit, service en betrouwbaarheid zijn de hoekstenen voor de reputatie van Wilmar als een internationale verwerker en handelaar in eetbare oliën en de oleochemische industrie. Op onze fabrieken zijn wij voor de afdelingen productie, maintenance en het laboratorium regelmatig op zoek naar Process Operators, Service Techicians en Lab Technicians. Kijk voor vacatures op www.wilmareurope.nl. Wilmar Europe Holdings B.V. | Delftseplein 27G | Rotterdam Tel.: +31 (0)10 217 88 00 | Email: info@wilmareurope.nl
Ventilatie- en luchtbehandelingssystemen 16.000 producten voor ventilatie en luchtbehandeling
24-uurs levering
7 vestigingen in Nederland
Webshop
Prefab leveringen
Engineering
Experience Center
Bergschenhoek Luchtcomfort levert onder de merknaam R-vent complete ventilatie- en luchtbehandelings- systemen. R-vent producten en systemen zijn kwalitatief hoogwaardige oplossingen voor een comfortabel binnenklimaat met garantie ten aanzien van luchtdichtheid, energie, geluid en comfort. Toepassing gebieden zijn onder andere woningen, woon- en utiliteitsgebouwen (o.a. kantoren, kinderdagverblijven & scholen).
www.luchtcomfort.nl webshop.ihb.nl Bergschenhoek Luchtcomfort, Boterdorpseweg 10, 2661 AC, Bergschenhoek
Al 75 jaar houden we Nederland mobiel. Waar ga jij naar toe? www.focwa.nl
Bergschenhoek Luchtcomfort is onderdeel van de R-vent Group, de ventilatie- en luchtdivisie van Bergschenhoek Groep.
CREATE YOUR OWN PEAK PERFORMANCE
11007_Adv_66,75x97,5.indd 1
RENEWABLES
ADAPTIVE & RESOURCEFUL
PLATFORM DESIGN
DECISIVE & DETERMINED
THE ARCTIC
DEDICATED & CAUTIOUS
GustoMSC is an independent, world renowned and leading design and engineering company in the offshore energy market. We serve the offshore industry by providing best-in-class solutions for mobile offshore units.
17-03-11
DEEP SEA
ANALYTICAL & CREATIVE
For information on our career opportunities: www.gustomsc.com
ziekte en Werkloosheid hoe zit het met miJn loon Als ik ziek ben? In Nederland gelden socialezekerheidswetten. Ze regelen dat je niet zonder geld komt te zitten als je niet kunt werken. Als je ziek bent, betaalt je werkgever de eerste twee jaar minimaal 70 procent van je loon door. Als je hierdoor onder het sociale minimum belandt, kun je terecht bij het UWV en een aanvraag indienen om een toeslag te vragen.
hoe zit het met de wiA? Bij de WIA staat ‘werken naar vermogen’ centraal. Ofwel: ‘Het gaat niet om wat je niet meer kan, maar om wat je nog wel kan.’ Na twee jaar ziekte word je door het UWV gekeurd. De mate van arbeids(on)geschiktheid hangt af
Meer weten over de WiA? surf naar uwv.nl/WiA
!
van het verschil tussen je oude loon en wat je theoretisch nog kan verdienen met de beperkingen als gevolg van je ziekte: het loonverlies. • Wie minder dan 35 procent loonverlies lijdt is niet arbeidsongeschikt en blijft in beginsel in dienst van de werkgever. • Wie ten minste 35 procent maar niet meer dan 80 procent loonverlies lijdt, krijgt eerst een loongerelateerde uitkering. De duur van deze uitkering is afhankelijk van je arbeidsverleden. Daarna krijg je een loonaanvulling als je voldoende werkt, of een vervolguitkering als je niet of onvoldoende werkt. Daarbij geldt altijd: hoe meer je werkt, hoe hoger het inkomen is. • Wie ten minste 80 procent loonverlies lijdt en waarschijnlijk zal herstellen, krijgt een loongerelateerde uitkering (70 procent van het laatste loon). • Wie (duurzaam) ten minste 80 procent loonverlies lijdt, is volledig en duurzaam arbeidsongeschikt en krijgt een loongerelateerde uitkering (75 procent van het laatste loon).
50
wAnneer heb ik recht op ww? Het wordt steeds moeilijker om in de WW (Werkloosheidswet) te komen.
!
Houd de veranderingen rond de WW goed in de gaten
De regering Rutte-Asscher wil de regels voor de WW drastisch gaan veranderen. Nu geldt nog: je komt in aanmerking voor een kortdurende uitkering van drie maanden, (de eerste twee maanden 75 procent van het loon, daarna Op 1 juli 2015 gaat
70 procent) als je:
ook de inkomensverrekening in de WW in. Dat betekent dat je
• buiten je schuld ontslagen bent (dus niet zelf ontslag hebt genomen)
van elke verdiende
• ingeschreven staat bij het UWV WERKbedrijf
bruto euro 30% zelf
• ten minste vijf arbeidsuren per week verliest (of de
mag houden. Het idee hierachter is dat het dan altijd loont om vanuit de WW aan het
helft van het gemiddeld aantal arbeidsuren bij een werkweek van minder dan tien uur) • in de voorafgaande 36 weken minstens 26 weken hebt gewerkt (de wekeneis)
werk te gaan.
51
Als je ook nog voldoet aan de ‘vier-uit-vijf-jareneis’, dan ontvang je langer een uitkering. Deze eis houdt in dat je in de afgelopen vijf jaren er vier moet hebben gewerkt (jareneis). Deze uitkering duurt in maanden net zolang als je arbeidsverleden in jaren. Met een maximum van 35 maanden.
Als ik geen werk kAn vinden, heb ik dAn recht op een biJstAndsuitkering? De Wet werk en bijstand (WWB) regelt alle zaken rondom de bijstand en de terugkeer van mensen met een uitkering op de arbeidsmarkt. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bijstandsuitkeringen en de begeleiding bij het zoeken naar werk. Zij mogen bepalen hoe zij dat aanpakken, zolang ze zich aan de wet houden. Het uitgangspunt van de WWB is dat iedere Nederlander zo veel mogelijk moet proberen zelf in zijn levensonderhoud te voorzien. Betaald werk is daarvoor het belangrijkste middel. Iedereen is dus verplicht om te solliciteren tot hij of zij 65 jaar is. De gemeente kan mensen die jonger zijn wel individueel vrijstellen van de sollicitatieplicht. Lukt het niet om werk te vinden en zijn er geen andere voorzieningen beschikbaar, dan is het de taak van de gemeente om te helpen bij het zoeken naar werk. Totdat je werk gevonden hebt, krijg je een bijstandsuitkering. Tenminste, als je nog geen 27 bent. Als je tussen 18 en 27 jaar bent, kun je niet zomaar bijstand aanvragen. Je moet eerst zelf vier weken op zoek gaan naar werk of een opleiding. Pas als dat niet lukt, kun je bij de gemeente een bijstandsuitkering aanvragen. De gemeente controleert of je voldoende je best hebt gedaan om een baan of opleiding te vinden. Als dat volgens de gemeente niet zo is, krijg je geen uitkering. Als je wel een bijstandsuitkering krijgt, maakt de gemeente een plan van aanpak. Hierin staat beschreven wat de gemeente van je verwacht en welke ondersteuning je kunt verwachten bij het vinden van werk.
iedereen is verplicht te solliciteren tot hij/zij 65 is
!
?
Zeg, wanneer krijg je nou eigenlijk bijstand?
Bij de vaststelling van een bijstandsuitkering wordt eerst gekeken of je zelf nog geld hebt om van te leven. Alleen als dat onvoldoende is, ontvang je een bijstandsuitkering. Om dat vast te stellen, kijkt de gemeente onder andere of je: • inkomsten hebt uit arbeid (een salaris) of inkomsten die voortkomen uit een salaris (zoals een WW-uitkering of heffingskortingen van de Belastingdienst) • gezinsleden hebt die inkomsten hebben • over vermogen beschikt (zoals spaargeld, een eigen huis of een eigen huis in het buitenland) • alimentatie krijgt
? Meer over de WWB? Kijk op rijksoverheid.nl/bijstand
53
•
alles voor actief bewegen
NIJHA BVnijha HANZEWEG 2 POSTBUS 3 7240 AA LOCHEM TEL (0573) 28 85 55 bv hanzeweg 2 postbus 3 7240 aa lochem tel (0573) 28 85 55 •
•
•
•
FAX (0573) 25 45 54
INFO@NIJHA.NL
WWW.NIJHA.NL
• fax (0573) 25 45 54 • info@nijha.nl • www.nijha.nl
Will we meat?
Heb jij ook het idee dat het werken in een slagerij alleen maar werken met vlees is? Dan zie je dat verkeerd. Werken in een slagerij is namelijk zo veel meer. Denk aan het maken van maaltijden, tapas, lekkere hapjes, vleeswaren en je adviseert klanten over de bereiding van de producten. Werken in de slagerij is uitdagend, veelzijdig en je verdient een leuke boterham en er zijn goede arbeidsvoorwaarden. Meat your future @ de slager! Check www.slagers.nl of www.facebook.com/meatyourfuture
HAAS-MONDOMIX B.V., owned gevestigd in Almere, Haas-Mondomix B.V. is a business unit of privately Franz Haas Waffel- und volle dochter van Franz Keksanlagen Austria. Aseen a leading supplier of continuous aeration Haas systems and related process equipment, Haas-Mondomix B.V. can be found around Waffelmaschinen Industrie AG the world in more than 50 countries, serving mainly the bakery, te Oostenrijk, levert complete confectionery and dairy industries. installaties voor de bakkerij, zuivelen zoetwarenindustrie.
Whether unit machines or turnkey projects, a dedication in fully Installaties waarmee beluchte satisfying the highest requirements is the foundation upon producten gemaakt which our success hasworden, been built.
zoals slagroom, taarten,
Being a part of the Haas group makesnoga, us capable of delivering spekjes en solutions to luchtige our customers worldwide. desserts.
www.mondomix.nl candyconfectionary-mondomix 12-21 1
25.11.2009 08:35:23
Mogen wij je even lekker maken? Verstegen Spices & Sauces is dé toonaangevende producent en leverancier van o.a. kruiden(mixen), specerijen, sauzen, marinades en grondstoffen. Het leveren van de beste kwaliteit, innovaties en ongekende service zijn de kernwaarden van het bedrijf. Duurzaamheid is voor Verstegen een voorwaarde. Als eerste bedrijf in de markt van sauzen en specerijen is Verstegen dan ook gecertificeerd op de vierde trede van de MVO prestatieladder.
Verstegen Spices & Sauces groeit en heeft nog plaats voor:
Medewerkers droge productie m/v VMBO-niveau.
Medewerkers Magazijn/ Expeditie m/v VMBO-niveau.
Machine operators voor droge en natte productie m/v VMBO/MBO-niveau levensmiddelen.
Sauzenbereiders m/v MBO-niveau levensmiddelen. Reageren Spreekt één van de genoemde banen (die overigens stuk voor stuk uitstekende arbeidsvoorwaarden bieden) je aan? Ben je bereid in twee- of drieploegendienst te werken en je extra in te zetten tijdens piekperioden? Beheers je de Nederlandse taal in woord en geschrift? Dan willen we graag snel met je praten! Heb je ook nog ervaring in de levensmiddelenbranche? Dan helemaal! Aarzel niet en stuur je cv naar Verstegen Spices & Sauces B.V., t.a.v. P&O, Postbus 11041, 3004 EA Rotterdam of mail naar: personeelszaken@verstegen.nl Telefonische inlichtingen: (010) 245 51 00.
Wat kan de fnv voor mij Betekenen? Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV: 1.
Met ruim 1 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhandelaars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten.
2.
De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krachten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijbaners en vakantiewerkers.
3.
De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen.
4.
De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de FNV namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben.
5.
De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zomaar toe, dan kan de bond namens jou verder onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter.
6.
Bij de FNV kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies.
7.
De FNV helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doen wij trouwens gratis voor je als je lid bent.
8.
Speciaal voor jonge leden organiseert de FNV cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandigheden.
56
9.
Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen.
10. Als FNV-lid heb je recht op een complete en voordelige zorgverzekering bij Menzis. Kijk voor meer info op fnvmenzis.nl.
lid worden of meer weten? Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap en word lid. Surf daarvoor naar fnv.nl/lidworden. Daar vind je informatie over de FNV en links naar de aangesloten FNV-bonden. Je kunt voor informatie uiteraard ook mailen naar info@fnv.nl of bellen met de FNV Servicelijn: 088 368 0368, op werkdagen van 12:30 tot 16 uur (â‚Ź 0,10 p.m.).
wil je meepraten met de fnv? surf ledenpanelfnv.nl
ja, ik Word lid van de fnv Naam: .......................................................................................................................................................... Straat: ......................................................................................................................................................... Woonplaats: .................................................................. Postcode: ................................................... Telefoon: ........................................................................ Geboortedatum: ...................................... (eventueel: e-mailadres): .................................................................................................................... Handtekening: .........................................................................................................................................
Ik werk(te): ..................................................................... Mijn functie: .............................................. Aard van het bedrijf: ............................................................................................................................. Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen): .................................................................................... Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.
FNV Werkwijzer 01-2015
Gegevens werk: ......................................................................................................................................
colofon Uitgave FNV Vakcentrale Afdeling Marketing & Communicatie Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam (fnv.nl) Realisatie AddWork communicatie en acquisitie, Groningen (fnv@addwork.nl) Vormgeving The Fresh Connection (the-fresh-connection.com) samenstelling info@studioaddwork.nl Druk Pijper Media, Groningen (pijpermedia.nl) Bestelcode 01-2015 Copyright Š FNV 2015
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale. Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld. Aan deze Werkwijzer kunnen geen rechten worden ontleend. Druk-, zetfouten en wijzigingen in genoemde bedragen en regelgeving voorbehouden.
Postzegel niet nodig
fnv t.a.v. afdeling Marketing & Communicatie Antwoordnummer 250 1000 PW Amsterdam
www.vleeswerkt.nl
Denk ook eens aan werken in de Nederlandse vleessector! De sector biedt functies in moderne bedrijven met hygiĂŤnische en veilige arbeidsomstandigheden. Wij maken voedingsmiddelen van hoge kwaliteit met zorg voor mens, dier en milieu en daar zijn wij trots op.
Kan ik nog hogerop komen?
Met VAPRO Detachering ben je er zo!
Schilder of Stukadoor? Een diploma maakt je waardevol op de arbeidsmarkt.
www.savantis.nl
Het is zo simpel: met de juiste opleiding, vind je een uitdagende baan. En met die uitdagende baan verdien je een goed salaris. Zo eenvoudig maakt VAPRO Detachering het ook. VAPRO Detachering voorziet in operator opleidingen op elk niveau, biedt persoonlijke begeleiding en kent de bedrijven in de procesindustrie. Zo vind jij die goede baan met een passende beloning. Kijk op vaprodetachering.nl of bel 035- 677 6160.
STERK IN VAKMENSEN
114.113_A5 Adv VAPRO detachering wt01vj.indd 2
10-06-14 09:04
23% MOET REGELMATIG * SCHREEUWEN OP HET WERK
Herkenbaar? Gebruik de FNV Decibelmeter Geen herrie aan je hoofd werkt een stuk lekkerder. En het is nog gezonder voor je ook. Daarom is de FNV Decibelmeter ontwikkeld. Met deze app kun je meteen zien aan hoeveel decibel jij wordt blootgesteld op je werk. En weet je dus of jouw werkomgeving gezond voor je is, of dat je er iets aan moet doen. Met dit soort initiatieven helpen we de juiste balans te vinden tussen werk en gezondheid. Samen met jou. Zo houden we werk gezond. Kijk voor al onze initiatieven en meer inspiratie op fnvmenzis.nl
bron: Nationale enquĂŞte arbeidsomstandigheden 2012 TNO/CBS
*