Werkwijzer
2012
Op de werkvloer
[Advertorial] SNCU treedt op tegen misstanden in uitzendbranche
Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Werk jij als uitzendkracht? Dan zijn jouw rechten vastgelegd in de CAO. Helaas leven niet alle uitzendbureaus de regels goed na. Uitzendkrachten kunnen met twijfels of vragen over hun situatie terecht bij de SNCU. Zijn er misstanden, dan wordt er opgetreden. Hiervoor is iedere melding van groot belang! Wat kan er misgaan? • Je krijgt te weinig salaris • Vakantiegeld of overuren worden niet uitbetaald • Geen betaling avond- of weekendtoeslagen • De loonstrook of arbeidsovereenkomst ontbreekt • Je hebt recht op pensioenopbouw, maar wordt niet aangemeld Uitzendkrachten lopen hierdoor geld mis, of andere zaken waar zij recht op hebben. SNCU De Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU) stimuleert en controleert de naleving van de CAO’s in de uitzendbranche. Wij zijn hiervoor opgericht door werkgevers- en werknemersorganisaties. Uitzendorganisaties die onder de CAO’s vallen zijn verplicht om mee te werken. Vragen of melden? Heb jij twijfels of vragen? De SNCU geeft antwoord en kan jou informeren over je rechten. Blijkt er sprake te zijn van een serieuze misstand, dan wordt er opgetreden. Om dit te kunnen doen, zijn alle meldingen en signalen van groot belang. Uitzendkrachten kunnen met vragen en (mogelijke) misstanden vertrouwelijk terecht bij de SNCU. Dit kan op www.sncu.nl of door gratis te bellen naar: 0800 7008.
Je eerste echte baan. Daar komt nogal wat bij kijken. Leuke dingen als nieuwe collega's, uitdagende projecten, je eigen werkplek en vakantiegeld. Maar ook minder leuke aspecten als overwerken, stress, rsi en pesten. Over al deze onderwerpen gaat dit boekje. De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met veel praktische informatie. In totaal verschijnen er vier verschillende titels. Naast deze, die gaat over waar je op de werkvloer mee te maken kunt krijgen, is er een over solliciteren, een over werk en geld en een over je rechten en plichten. Verzamel ze alle vier. Dan ben je op alle fronten goed voorbereid op de arbeidsmarkt. De brochures worden elk jaar up-todate gemaakt. Heel veel succes met je eerste baan. En als de FNV iets voor je kan betekenen, dan kun je altijd contact met ons opnemen.
Colofon Uitgave:
FNV Vakcentrale Afdeling Marketing & Communicatie Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam. www.fnv.nl
Vormgeving:
The Fresh Connection, Egmond-Binnen. www.the-fresh-connection.com
Druk:
Drukkerij tesink bv, Zutphen. www.tesink.nl
Realisatie:
AddWork communicatie en acquisitie, Groningen. fnv@addwork.nl
Opmaak:
info@studioaddwork.nl
Bestelcode:
03-2012
Copyright:
Š FNV 2012
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale. Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld.
3
Kom werken in de bouw en infra Kijk voor meer informatie op www.fundeon.nl/beroepen Maak meter s onder de grond!
Houd je voeten droog!
t Verze ! n berge
Kom werken
, grondvakman enbouw Word en weg water-
in de bouw en
Kom werken
infra
Voeg
Word
.indd
1
in de bouw en
infra
tege
on.nl/
pen
beroe
11 13:58:18
27-07-20 14:40
bouw
nis
op ken
t_Bergen
01 A5_kaar
FUN110
Ik regel het wel!
Kom werken
lzetter
funde
pen
beroe
15-07-11
infra
e! iets to
www. on.nl/
funde
www.
bouw
in de bouw en
nis op ken dd 1
_Voeg.in
1 A5_kaart
bouw op kennis FUN11001 A5_kaart_onderde
grond.indd 1
www.fundeo
n.nl/beroepe
n
FUN1100
15-07-11 14:44
bouw op kennis FUN11001 A5_kaart_Voeten.
indd 1
www.fundeo
n.nl/beroepe
n
15-07-11 14:56
n
n.nl/beroepe
www.fundeo
bouw op kennis
15-07-11 14:45
.indd 1 FUN11001 A5_kaart_regelen
Dag geld lenen van je moeder Hallo Jumbo
Wij zijn altijd op zoek naar
hulpkrachten voor onze Jumbo winkels bij jou in de regio. Kom bijverdienen bij de leukste supermarkt van Nederland! Kijk voor de ideale bijbaan op jumbowerkt.nl
Op de werkvloer Inhoudsopgave
Vakantie, feestdagen en verlof
7
Zwangerschap, verlof en borstvoeding
12
Stress, werkdruk en overwerken
21
RSI
26
Veiligheid op de werkvloer
32
Uiterlijk op het werk
33
Pesten, seksuele intimidatie, racisme en ongewenst gedrag
44
De FNV
50
5
Wolter & Dros is een topspeler in de installatietechniek en ontwerpt, installeert en onderhoudt technische installaties voor gebouwen in de zakelijke markt, de zorg, industrie en de woningbouw. Wij bieden jou graag de kans je talent verder te ontwikkelen. Uitdaging en zekerheid We bieden een goed opleidingstraject met een prima pakket aan arbeidsvoorwaarden. Je werkt aan uitdagende en innovatieve projecten waarin we jouw talent optimaal benutten binnen het projectteam. Collegialiteit Wolter & Dros is een van de grootste installatiebedrijven in Nederland maar je voelt nog altijd de prettige, vertrouwde sfeer van een familiebedrijf. Op tijd thuis Want Wolter & Dros vestigingen vind je door heel Nederland, zo zitten we niet alleen dicht bij onze klant maar ook dicht bij jou! Wil je meer informatie over een baan bij Wolter & Dros? Bel of mail naar Wolter & Dros, afdeling P&O, telefoon 033 - 467 17 13, personeelszaken@wolterendros.nl www.wolterendros.nl
Wolter & Dros. Techniek met karakter.
Op de werkvloer Genoeg verdienen is natuurlijk hartstikke belangrijk, maar er is meer waar je bij werk op moet letten. Of je wel genoeg vakantie krijgt bijvoorbeeld en hoe het staat met je veiligheid. Welke rechten je hebt als je zwanger bent en wat je eraan kunt doen als je collega’s op een nare manier met je omgaan. In deze brochure vind je antwoord op deze vragen en meer.
Vakantie, feestdagen en verlof Wat zegt de wet over vakantie? Iedere werknemer heeft het recht om een minimum aantal dagen per jaar niet te werken en toch het volledige loon doorbetaald te krijgen. Dat jaarlijkse minimum is vier keer de werkweek. Dus:
• Een werknemer met een 36-urige werkweek heeft ten minste recht op 4 x 36 • •
uur vakantie per jaar. Een deeltijder met een baan van 20 uur per week heeft recht op ten minste 4 x 20 uur vakantie per jaar. Wie geen vol jaar werkt, maar bijvoorbeeld een kwartaal, heeft recht op een kwart van het jaarlijkse minimum aan vakantierechten.
De werkgever moet de vakantiedagen en -perioden vaststellen volgens de wensen van de werknemer, behalve als dat schriftelijk of in de cao anders is afgesproken, of ‘gewichtige bedrijfsredenen’ zoals dat heet, dat in de weg staan.
Welke dagen worden niet tot vakantiedagen gerekend? Algemeen erkende (christelijke) feestdagen, roostervrije dagen, adv-dagen en vrije dagen ter compensatie van verricht overwerk.
Hoe zit het als ik ziek word tijdens mijn vakantie? Wie ziek wordt tijdens de vakantie moet dit officieel melden. In veel gevallen krijg je vanaf dat moment ziekengeld en hou je het recht op vakantiedagen.
7
Op hoeveel vakantiegeld heb ik recht? Om op vakantie te kunnen, heb je als werknemer recht op een toeslag op het gewone loon: vakantiebijslag of vakantiegeld. De hoogte van de vakantiebijslag hangt samen met de hoogte van het loon. De wettelijke vakantiebijslag van 8 procent wordt berekend over het brutoloon. De werkgever moet de vakantiebijslag eenmaal per kalenderjaar uitbetalen.
Wat staat er in de wet over zon- en feestdagen? In de Arbeidstijdenwet is geregeld dat werknemers alleen op zondag werken als dat is overeengekomen en dit uit de aard van het werk voortvloeit. Incidenteel werken op zondag wegens bedrijfsomstandigheden is toegestaan, op basis van vrijwilligheid. De werkgever moet er in elk geval voor zorgen dat de werknemer op 13 zondagen per jaar niet werkt. Werknemers onder 18 jaar die op zondag werken, moeten de zaterdag ervoor vrij hebben. Een werknemer voor wie om religieuze redenen een andere dag als de wekelijkse rustdag geldt, kan aan de werkgever vragen of de regels voor werken op zondag op die andere dag kunnen worden toegepast. Over religieuze en nationale feestdagen die niet op zondag vallen, zegt de wet niets. Maar de werkgever moet vrij geven op de feestdagen waarvoor dat gebruikelijk is, tenzij dat anders is afgesproken. Meestal is in de arbeidsovereenkomst of in de cao vastgelegd op welke feestdagen de werknemer vrij is met behoud van zijn loon.
Hoe zit het verder met feestdagen? Het komt vaak voor dat in de cao is vastgelegd dat de werkgever rekening zal houden met de religieuze opvattingen van zijn werknemers. Zonodig wordt onbetaald verlof toegestaan of mag een vakantiedag worden opgenomen voor een religieuze feestdag. Koninginnedag (30 april) wordt algemeen erkend als nationale feestdag die recht geeft op een vrije dag. Dit geldt echter niet vanzelfsprekend voor de Dag van de Arbeid (1 mei) en Bevrijdingsdag (5 mei). Er is wel een aanbeveling van de Stichting van de Arbeid die de werkgevers adviseert om eens in de vijf jaar dat verlof met behoud van loon te geven. Dit is echter niet afdwingbaar. Met betrekking tot 5 mei - en hetzelfde geldt voor 1 mei - moet het recht op doorbetaald verlof daarom in de cao of in de individuele arbeidsovereenkomst zijn vastgelegd. 8
Welke soorten verlof zijn er? Naast verlof dat samenhangt met zwangerschap en bevalling (zie het volgende hoofdstuk) bestaan er nog een aantal andere verlofsoorten. Calamiteitenverlof Een ziek kind moet van school gehaald, de tandarts moet bezocht vanwege hevige kiespijn of er is een sterfgeval in de familie. Het zijn onvoorziene noodsituaties waarbij een werknemer een paar uur tot enkele dagen calamiteitenverlof kan opnemen. Je krijgt je salaris doorbetaald. Zorgverlof Kortdurend zorgverlof is bestemd om een thuiswonend ziek kind, een zieke partner of een ouder te verzorgen. Dit verlof kan per jaar max. 2 x het aantal werkuren per week worden opgenomen. De werkgever betaalt ten minste 70 procent van je salaris door, maar in elk geval het minimumloon, tenzij anders is geregeld in de cao. Bij langdurig zorgverlof krijg je niet doorbetaald, tenzij anders is geregeld in de cao.
Meer weten over arbeidstijden? Surf naar www.arbeidsinspectie.nl 9
Ben jij een ondernemend type?
Dan willen we je graag een keer ‘live’ ontmoeten.
Makro is partner van ondernemend Nederland. Dus moet je als medewerker zelf óók een beetje ondernemer zijn. Niet afwachten, maar initiatief nemen en graag een stap extra zetten. Daar staat veel tegenover, want er zijn volop mogelijkheden om je te ontwikkelen. Makro Nederland is onderdeel van METRO Cash & Carry International met meer dan 100.000 medewerkers wereldwijd. In Nederland heeft Makro 17 groothandelvestigingen met meer dan 60.000 artikelen, in food en non-food.
Kijk voor meer informatie op www.ontmoetmakro.nl of www.makro.nl
BETROUWBARE UITZENDBUREAUS ZIJN TE HERKENNEN AAN HET NBBU-LIDMAATSCHAP.
* * * * * * * * *
EIGEN NBBU-CAO BETALING VOLGENS LOONSCHAAL WERKGEVER (GELIJK WERK = GELIJK LOON) DESKUNDIGE INTERCEDENTEN ZORGVULDIGE TOEPASSING CAO PERSOONLIJKE BEHANDELING REGELINGEN VOOR SCHOLING LOKAAL SPECIALISME, LANDELIJKE SLAGKRACHT DOORWERKEN NA 65 GOED GEREGELD CONTROLE OP HUISVESTING ARBEIDSMIGRANTEN
MEER INFO? www.nbbu.nl
Advertentie A5 Ondernemers met Uitzendkracht.indd 1
Interessante vacatures voor o.a. technici Kijk voor meer informatie op de website:
www.mandieselturbobenelux.com
MAN Diesel & Turbo Benelux t: +31 10 272 4500 Benelux-HR@mandieselturbo.com
20-09-11 10:25 MAN Diesel & Turbo is ‘s werelds grootste en toonaangevende leverancier van grote dieselmotoren voor de scheepvaart en energiecentrales. Wij ontwikkelen en produceren twee- en vierslagmotoren, hulpmotoren, turbochargers en voortstuwingssystemen welke worden gebouwd bij zowel de MAN Diesel & Turbo Group zelf als bij zijn licentiehouders. De wereldwijde after-sales organisatie, MAN PrimeServ, vormt een netwerk van bedrijven met eigen service centra.
MAN | PrimeServ
Zwangerschap, verlof en borstvoeding Zwangerschap en solliciteren: wat zijn mijn rechten? Je bent volgens de wet niet verplicht bij een sollicitatie te melden dat je zwanger bent. De potentiĂŤle werkgever heeft niet het recht ernaar te vragen. Mondelinge of schriftelijke vragen die direct of indirect verband houden met zwangerschap, bijvoorbeeld vragen over de laatste menstruatie, hoef je niet te beantwoorden. Ook op vragen over gezinsuitbreiding hoef je niet in te gaan. Worden deze vragen toch gesteld dan kun je een oordeel vragen aan de Commissie Gelijke Behandeling (www.cgb.nl).
Wanneer moet ik op mijn werk zeggen dat ik zwanger ben? Uiterlijk drie maanden voor de uitgerekende datum. De melding moet een verklaring bevatten van een arts of verloskundige met de datum waarop je bent uitgerekend. Als je verlof ingaat moet je je 'ziek' melden bij je werkgever (uiterlijk de tweede dag). Wettelijke verplichtingen van je werkgever in verband met je zwangerschap, zoals het aanpassen van je werkomstandigheden en extra verlof en dergelijke, gaan pas in zodra hij op de hoogte is gesteld.
Hoe lang duurt mijn zwangerschapsverlof? Als je in loondienst bent, heb je rond de bevalling gedurende ten minste 16 weken wettelijk recht op verlof en 100 procent loondoorbetaling. In sommige cao's is een uitbreiding van het aantal weken zwangerschapsverlof opgenomen. De uitkering wordt betaald uit de Wet arbeid en zorg. Je mag zelf beslissen of je 4, 5 of 6 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum stopt met werken. Afhankelijk van deze keuze heb je na de bevalling recht op 12, 11 of 10 weken verlof. Er geldt een werkverbod van 28 dagen (4 weken) voor de vermoedelijke bevalling en 42 dagen (6 weken) na de bevalling. Je werkgever is strafbaar als het werkverbod wordt overtreden. Je bent zelf niet strafbaar, maar schiet er financieel niets mee op. Je loon wordt verrekend met de zwangerschapsuitkering. Dankzij de FNV kunnen nu ook zzp'ers zwangerschapsverlof opnemen.
Weten of je na je bevalling korter kunt gaan werken? Surf naar www.arbobondgenoten.nl
12
Wat gebeurt er als je te vroeg of te laat bevalt? Aan de minimumtijd van 10 weken na de bevalling wordt niet getornd. Als de baby vroeg wordt geboren, blijft je recht houden op de ongebruikte dagen van het verlof. Als de baby later komt dan uitgerekend, komt het aantal dagen dat de baby te laat was bij het verlof. Alle extra dagen worden volledig doorbetaald.
Wat gebeurt er als het misgaat met de zwangerschap? Iedereen hoopt op een voorspoedige bevalling en een gezond kind. Helaas is dat niet altijd het geval. Als het kind dood geboren wordt of overlijdt vlak voor of na de bevalling heeft de moeder gewoon recht op (ten minste) 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dit geldt altijd als de zwangerschap ten minste 24 weken heeft geduurd. Als er bij een kortere zwangerschapsduur een miskraam optreedt, geldt een recht op een uitkering van 100 procent van het loon. Het is namelijk ziekte in verband met zwangerschap en bevalling. Hoe lang je deze uitkering krijgt is afhankelijk van de duur van de ziekte. Als je ziek wordt vanwege de zwangerschap heb je ook recht op 100 procent loondoorbetaling. Je werkgever krijgt dit vergoed van het UWV.
Mag ik mijn werktijden aanpassen als ik zwanger ben? De Arbeidstijdenwet schrijft voor dat de werkgever je werk- en rusttijden moet aanpassen. Hij moet dit doen 'binnen redelijke termijn' nadat het verzoek is gedaan. Je hebt recht op een of meer extra doorbetaalde pauzes en mag niet verplicht worden tot overwerk. Je kunt vragen om regelmatig werk of dagdiensten in plaats van onregelmatig werk of nachtdiensten. De werkgever moet het verzoek om aanpassing honoreren, tenzij hij aantoont dat het redelijkerwijs niet kan. Dit is overigens omstreden. De Commissie Gelijke Behandeling was in een zaak van oordeel dat het schrappen van toeslagen in zo'n situatie directe discriminatie is. Tijdelijk korter werken met behoud van inkomen is bij zwaar of intensief werk een optie. Als er medische noodzaak voor is, moet er 100 procent loon worden doorbetaald. Je werkgever krijgt dit vergoed van het UWV.
13
Outstanding people make
the difference Wij zijn een wereldwijde onderneming, groot geworden door locale kennis en expertise. Onze kracht zit in de diversiteit en kwaliteit van onze mensen en merken. Met ondernemingszin en visie opereren wij binnen onze branche. Wij moedigen onze mensen aan zo veel mogelijk verantwoordelijkheid te nemen, actief hun kwaliteiten te benutten en hun unieke bijdrage te leveren aan ons succes. Dankzij deze aanpak is British American Tobacco (BAT) een van de grootste tabaksondernemingen ter wereld en een internationaal gerespecteerde werkgever.
BAT NIEMEYER BAT NIEMEYER vervult binnen British American Tobacco een centrale rol op het gebied van ontwikkeling, planning, productie en distributie van Other Tobacco Products. Other Tobacco Products is de verzamelnaam voor tabaksproducten zoals Shag, pijptabak en sigaren. BAT NIEMEYER ontwikkelt en produceert tabaksproducten voor meer dan zestig (commerciĂŤle) BAT vestigingen over de hele wereld. Binnen BAT NIEMEYER vervullen de afdelingen Product Development, Operations, Supply Chain en Finance hierbij een cruciale rol. Bij de vestiging in Groningen werken ruim 490 personen. Een moderne en boeiende werkplek als je een technische, administratieve of financiĂŤle achtergrond hebt.
Kijk voor meer informatie over British American Tobacco op: www.batnl.nl of www.bat.com Maar je kunt ons ook bellen en vragen naar de afdeling Human Resources Telefoon: (050) - 366 49 11
Mag ik onder werktijd naar de vroedvrouw of de gynaecoloog? Ja. Dat mag geen probleem zijn. Dit is vastgelegd in de Arbeidstijdenwet: ‘De werkgever stelt de zwangere werknemer in de gelegenheid de noodzakelijke zwangerschapsonderzoeken te ondergaan. Zij behoudt haar aanspraak op het naar tijdruimte vastgestelde loon, indien zij door het bedoelde zwangerschapsonderzoek verhinderd is geweest haar arbeid te verrichten’.
Hoe zit het met mijn loon tijdens mijn zwangerschap? Tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof heb je recht op ziekengeld ter hoogte van 100 procent van je dagloon.
Regelt de wet kraamverlof voor mijn partner? Als werknemer heb je wettelijk recht op twee dagen doorbetaald kraamverlof als je partner is bevallen. Om bij de bevalling aanwezig te zijn, geldt het calamiteitenverlof. De regels voor kraamverlof zijn: • Het gaat om twee werkdagen verlof. Die mag je binnen vier weken na de bevalling opnemen. • Onder partner wordt verstaan: echtgenoot m/v, geregistreerde partner m/v, degene met wie de werknemer m/v samenwoont of van wie hij/zij het kind erkent. • Van het recht op verlof, de betaling en de duur mag je werkgever afwijken bij cao of, als daarin niets geregeld is, via een overeenkomst met or of personeelsvertegenwoordiging. Zoek dus goed uit hoe het bij jouw bedrijf geregeld is.
Wat gebeurt er als ik zelf of mijn baas mijn baan wil opzeggen wegens zwangerschap De werkgever mag je, zodra hij op de hoogte is van de zwangerschap, niet ontslaan. Het ontslagverbod geldt tot zes weken na afloop van het bevallingsverlof. Het geldt echter niet voor tijdelijke contracten die toch al zouden aflopen. Als verlenging van een contract of een vast contract al eerder was toegezegd en de werkgever daar vanaf ziet, dan moet hij aantonen dat dit niets met de zwangerschap te maken heeft. Dat is ook het geval als de werkgever wegens reorganisatie of economische noodzaak een ontslag aanvraagt via de kantonrechter.
16
Als je zelf je baan opzegt, krijg je alleen een zwangerschaps-/bevallingsverlofuitkering als het ontslag minder dan tien weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum ingaat. Let hier dus op! Meld dit wel zo spoedig mogelijk bij het UWV (die je loon betaalt) en informeer naar hun voorwaarden.
Kan ik na de bevalling korter gaan werken? De Wet aanpassing arbeidsduur geeft werknemers het wettelijk recht hun arbeidstijd aan te passen. Als je er desondanks niet uitkomt met je werkgever en je je genoodzaakt ziet om te stoppen, is het raadzaam om in je ontslagbrief te vermelden dat de werkgever niet akkoord ging met de door jou voorgestelde vorm van korter werken vanwege de verzorging van een kind. Dit is belangrijk omdat het UWV op die grond een WW-uitkering zal verstrekken over het aantal dagen dat je bereid was te blijven werken. Je bent dan namelijk voor dat deel onvrijwillig werkloos. Neem nooit te snel ontslag: neem bij problemen eerst contact op met je bond.
Wat is ouderschapsverlof? De Wet ouderschapsverlof geeft werknemers het recht op onbetaald verlof voor de verzorging van kinderen tot acht jaar. Het gaat om onbetaald verlof, dat naar keuze in deeltijd of voltijd kan worden opgenomen. Het verlofrecht is 26 keer het aantal arbeidsuren per week. De werknemer mag zelf kiezen: of een paar maanden thuis blijven, of de verlofuren gebruiken om langer in deeltijd te werken. De meeste mensen kiezen overigens voor deeltijd. Wanneer je belasting betaalt en ouderschapsverlof opneemt, kom je in aanmerking voor de ouderschapsverlofkorting. Meer informatie hierover kun je vinden op www.belastingdienst.nl
Wanneer mag ik ouderschapsverlof opnemen? Tot je kind acht jaar wordt, kun je op ieder gewenst moment ouderschapsverlof opnemen. Tenzij de cao een andere leeftijdsgrens kent. Ouders kunnen hun verlof desgewenst tegelijkertijd of in verschillende perioden plannen.
Mobiliteits- en adviesbureau voor in-, door- en uitstroom van personeel
Ook voor schoolverlaters!
Al 75 jaar houden we Nederland mobiel. Waar ga jij naar toe? www.focwa.nl
www.mepd.nl - info@mepd.nl
11007_Adv_66,75x97,5.indd 1
h Dokkum Raadsma-138,5-46,25.indd 1
Leeuwarden
17-03-11
199,-
Heerenveen
Groningen 01-02-11 19:17
pa n e l en holland
=
Ma a tsc h a p p e l i j k Ve ra ntwo o rd On d e r n e m e n Lees meer op onze website www.panelenholland.nl/bedrijf/mvo
Uw par tner voor sandwichpanelen en plaatwerk
Zijn borstvoeding en werk te combineren? Je werkgever moet je in de gelegenheid stellen op het werk borstvoeding te geven of te kolven. Daar is hij gedurende de eerste negen levensmaanden wettelijk toe verplicht. Hij moet: • een geschikte, afsluitbare ruimte beschikbaar stellen of, als die er niet is, je in de gelegenheid stellen naar huis te gaan. De tijd die voor voeden en reizen nodig is, geldt als werktijd. Al mag het niet meer dan een kwart van de totale werktijd bedragen. • een koelkast beschikbaar stellen om de melk te bewaren. Hij hoeft niet toe te staan dat je kind tussen de voedingen op het werk blijft. Al je rechten over borstvoeding na terugkeer van bevallingsverlof staan in de Arbeidstijdenwet. Het is verstandig om al vóór het zwangerschapsverlof afspraken te maken.
Wat is nodig om op het werk te kunnen kolven? • • • • • • •
een kraan om handen te wassen en de kolf. een ruimte waar je kunt kolven zonder dat iedereen toekijkt. een kolf en eventueel een stopcontact. rust en concentratie. een aaneengesloten periode van tussen de 10 minuten en een half uur (buiten de pauze om). een flesje en koelkast om de melk in te bewaren. een koelbox om de melk mee naar crèche of huis te transporteren.
Wat moet ik weten over kinderopvang? Kinderopvangregelingen zijn belangrijk voor ouders die willen werken en jonge kinderen hebben. De Wet kinderopvang regelt de kwaliteit en de financiering van de kinderopvang. Uitgangpunt is dat kinderopvang een zaak is van ouders en overheid. Ouders die werken en voor hun kinderen zorgen, kunnen een tegemoetkoming van het rijk krijgen.
20
Stress, werkdruk en overwerken Wat zijn werkdruk en stress eigenlijk? Een te grote werkdruk ontstaat wanneer een werknemer niet in staat wordt gesteld om te voldoen aan de eisen die op het werk aan hem worden gesteld. Tijd speelt daarbij een belangrijke rol: je hebt te weinig tijd om taken goed uit te voeren. Als je daarnaast ook nog weinig mogelijkheden hebt om je werk naar eigen inzicht in delen, ontstaat een te grote werkdruk. Denk bijvoorbeeld aan te veel klussen in te weinig tijd, geen tijd voor het volgen van cursussen, of ’s middags om vijf uur veel te veel klanten aan de balie. Een te grote werkdruk is een taai probleem. Ongeveer 60 procent van de Nederlandse beroepsbevolking heeft er last van. Door de verslechterde economie gaan bedrijven bezuinigen en laten door minder mensen meer werk doen. De kans bestaat dan ook dat de werkdruk de komende jaren nog meer toeneemt. Stress en werkdruk worden vaak met elkaar verwisseld. Werkdruk kan stress veroorzaken, maar een zieke partner, een slecht huwelijk of een onuitstaanbare chef kunnen dat ook. Anders gezegd: werkdruk is een kenmerk van het werk, stress is een kenmerk van het lichaam en dat is dus niet hetzelfde. Het is wel zo dat werkdruk een heel belangrijke stressveroorzaker is. Het kan ook leiden tot allerlei lichamelijke en psychische klachten als buikpijn, rugpijn, hoofdpijn en uitputting. Werkdruk in pieken kan een mens best aan, iedereen heeft het wel eens druk. Maar als de druk chronisch wordt, worden werknemers ziek.
Hoe staat het met jouw balans tussen werk en privĂŠ? Vul de test in op www.wanneerzegjijstop.nl 21
Staat er in de wet iets over stress of werkdruk? In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) wordt het begrip werkdruk genoemd als factor die psychosociale arbeidsbelasting (PSA) kan veroorzaken. Artikel 3 van de wet verplicht de werkgever een beleid te voeren dat is gericht op het voorkomen of beperken van PSA en dus ook werkdruk. In de Arbeidstijdenwet staat alleen hoe lang een werkgever een werknemer mag laten werken, niet hoe hoog de prestatiedruk mag zijn. De standaardregeling stelt dat de arbeidstijd per dienst niet meer dan 12 uur mag zijn. De arbeidstijd per 16 weken mag niet meer dan gemiddeld 55 uur per week zijn. Voor het bestrijden van een te hoge werkdruk zijn arboconvenanten erg belangrijk. Dit zijn bindende afspraken over de aanpak van belangrijke risico’s op het gebied van arbeidsomstandigheden tussen werkgevers, vakbonden en overheid. Ook al hebben de convenanten een tijdelijk karakter, de FNV gaat ervan uit dat ze wel zullen bijdragen aan het verlagen van de werkdruk in diverse sectoren.
Waar kan ik meer lezen over stress? Wil je meer weten over zaken als stress, burn-out, stresspreventie of ontstressen? Surf dan eens naar www.stress.startpagina.nl. Je vindt daar veel nuttige links naar interessante sites en praktische online stresstesten. Verder vind je goede informatie op de site van het Bureau Beroepsziekten FNV (www.bbzfnv.nl). Voor nuttige informatie over de aanpak van werkdruk en stress in het bedrijf kun je terecht op www.arbobondgenoten.nl.
22
Wat is overwerk en zijn er op dit gebied zaken wettelijk geregeld? Er wordt overgewerkt wanneer er langer wordt gewerkt dan volgens het gewone (contractuele) werkpatroon gebruikelijk is. Volgens de Arbeidstijdenwet mag de gewone arbeidsduur in principe niet langer zijn dan 12 uur per dienst, 60 uur per week en per 4 weken gemiddeld niet meer dan 55 uur per week. In een periode van 16 weken is dat gemiddeld 48 uur per week. Overwerk is alleen wettelijk toegestaan bij een onvoorziene verandering van de omstandigheden. Of als de aard van het werk daar voor korte tijd toe dwingt. Structureel overwerk is verboden. Overwerk mag geen langdurige oplossing voor een te krappe personeelsbezetting zijn.
Wat verdien ik als mijn overwerk zou worden uitbetaald? In sommige cao’s is niks geregeld over de uitbetaling van overwerk. Als dat voor jou geldt en je antwoord wilt hebben op de vraag hoeveel uren je gratis voor je bedrijf werkt, surf dan naar de overwerkcalculator. Deze is te vinden op de Arbosite van FNV Bondgenoten (www.arbobondgenoten.nl) tik in het zoekvenster overwerkcalculator. De overwerkcalculator telt hoeveel extra uren je per week werkt. Vervolgens wordt berekend hoeveel je zou verdienen als deze uren uitbetaald zouden worden. Maar ook wordt het reÍle uurloon uitgerekend op basis van het totaal aantal gewerkte uren. Op de site vind je verder veel nuttige tips en checklists.
Going the extra
YARD(S)
in ship repair and conversion
Shipdock is een modern georganiseerde scheepsreparatiewerf met locaties in Amsterdam-Noord en Harlingen. Op onze werven zijn alle faciliteiten aanwezig om klanten een full-service pakket te bieden. Wij werken met een totaal van 130 medewerkers in vaste dienst en,
Shipdock B.V.
afhankelijk van het werkaanbod, een flexibele schil van inleenpersoneel.
T.T. Vasumweg 125-131, 1033 SG Amsterdam, The Netherlands T +31 (0)20 - 631 82 18 F +31 (0)20 631 57 91
Wil jij ook voor die EXTRA yard gaan? En werken bij een scheepswerf die open, direct en no-nonsense is? Een omgeving waarin initiatief en zelfstandigheid wordt gewaardeerd en de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie
Shipdock Harlingen B.V. Lange Lijnbaan 5, 8861 NW Harlingen, The Netherlands T +31 (0)517 - 496 100 F +31 (0)517 - 419 335
worden gelegd? Neem dan contact op met Gerard Spiekerman of Marijke Verhulst info@shipdock.nl www.shipdock.nl
van HR via 020 - 6318250 om je mogelijkheden te bespreken.
W
W
W
.
S
H
I
P
D
O
C
K
.
N
L
... verbreedt je horizon! Bij onze internationaal georiĂŤnteerde organisatie werken circa 85 medewerkers met passie: voor metaal, voor ontwikkeling, voor kwaliteit en voor de klant. Wij zijn wereldwijd actief en het absolute A-merk als fabrikant van transportzeefbanden. Wij zijn een erkend leerbedrijf en bieden regelmatig BBL-trajecten en (afstudeer)stages aan. Of je nou ontwikkeling zoekt in een technische, commerciĂŤle of organisatorische richting: verbreed je horizon bij Broekema! EA Broekema bv De Zwaaikom 1 9641 KV Veendam tel. 0598-696464
www.broekema.nl
sollicitaties@broekema.nl
Ontdek jouw mogelijkheden in de houtwereld! Tinga Deuren & Ramen, gevestigd in het Friese Winsum, is leverancier van kwalitatief hoogwaardige houten buitendeuren en -ramen die worden gefabriceerd in een uiterst moderne fabriek. De cultuur binnen ons bedrijf, waar ca. 100 medewerkers werken, kenmerkt zich door een prettige en informele sfeer waarbij zelfstandigheid wordt gewaardeerd en ruimte is voor eigen initiatief en ontwikkeling. Ben jij op zoek naar een uitdagende baan in een professionele organisatie? Bij ons staat de deur altijd open voor enthousiaste en gemotiveerde medewerkers met de juiste opleiding en ervaring. Kijk snel op onze website www.tingadeuren.nl Kleasterdyk 47, 8831 XA Winsum Postbus 1, 8830 AA Winsum Tel. (0517) 34 12 03 info@tingadeuren.nl
RSI Bij een verzekeringsmaatschappij is het administratiesysteem verbeterd. Alle informatie is nu via de computer op te roepen. Bij een autofabriek is een nieuwe productielijn in gebruik genomen. Elke 69 seconden rolt er een auto van de lijn. Twee voorbeelden van succesvolle vernieuwingen. Alhoewel, succesvol? Sommige werknemers klagen over pijnlijke polsen of hebben last van stijve schouders en pijnlijke onderarmen. Soms zeurt de pijn zelfs ’s avonds door, als het werk allang achter de rug is. Twee heel verschillende situaties, maar met hetzelfde probleem voor de werknemers: RSI, ook wel bekend als muisarm.
Wat is RSI? Repetitive Strain Injury (letsel aan pezen, spieren en zenuwen in de nek en bovenste ledematen door herhaalde (in)spanning) is een verzamelnaam voor verschillende klachten in de nek, schouders, armen, polsen en handen als gevolg van chronische overbelasting. De klachten lopen erg uiteen: van tintelingen, een verdoofd gevoel, kramp en pijn tot een moe/zwaar gevoel. Tijdens een congres met RSI-deskundigen besloten de term RSI te vervangen door KANS (Klachten aan Arm, Nek of Schouder). Wij gebruiken liever de term RSI omdat die nog door iedereen wordt gebruikt.
Hoe is RSI te herkennen? RSI-klachten worden vaak in fasen onderverdeeld. De fasen zijn: Fase 1 Lichte klachten na een lange dag werken. De klachten verdwijnen na een korte rustperiode. Je kunt nog werken of afwassen bijvoorbeeld. Fase 2 Matige klachten die ook na het werk niet over zijn. De inmiddels wat ernstigere klachten dwingen je om het werk af en toe te onderbreken of minder intensief te werken. Ook thuis word je af en toe belemmerd in je bewegingen door de klachten. De klachten verdwijnen niet meer na kortdurende pauze of ontspanning. Fase 3 Voortdurende klachten. Vaak moet je door je klachten stoppen met werken. Ook privĂŠ kom je in de problemen: je kunt potjes niet meer opendraaien, geen boodschappen doen, of je kunt niet meer schrijven, sporten of lang achter elkaar zitten. 26
Hoe erg is RSI? Het risico op RSI wordt vaak onderschat. Maar soms kun je door RSI geen pen meer vasthouden, of kun je zelfs je eigen haar niet meer kammen. In het ergste geval dreigt volledige arbeidsongeschiktheid. RSI ontwikkelt zich soms snel, maar gelukkig is niet iedereen van de ene op de andere dag arbeidsongeschikt. Omdat RSI in de laatste fase nauwelijks te herstellen is, is het wel belangrijk om het zo vroeg mogelijk te onderkennen.
Wat zegt de Arbowet over RSI? Er zijn geen wettelijke normen voor repeterend werk. Wel staat er in de Arbowet dat de werkgever verplicht is om het werk aan te passen, zodat er geen gevaar is voor gezondheidsschade. Wanneer er sprake is van repeterend werk, dan moet de werkgever dit aangeven in een zogenaamde Risico Inventarisatie & Evaluatie. Ook moet hij aangeven op welke manier hij dit probleem gaat aanpakken. Voor beeldschermwerk zijn er wel enkele normen in de wet opgesteld. Vraag je werkgever ernaar of kijk op de Arbosite van FNV Bondgenoten (www.arbobondgenoten.nl) Wordt iemand toch ziek van zijn werk, dan moet de werkgever binnen zes weken door de arbodienst in kaart laten brengen wat het probleem is, zodat hij binnen acht weken een plan kan maken om de werknemer weer aan het werk te krijgen. Dit plan moet hij bespreken met de werknemer.
Is RSI te voorkomen? Hoewel het nog steeds moeilijk is om een goede diagnose te stellen voor RSI, is er wel veel bekend over factoren die RSI kunnen veroorzaken. Dat heeft geleid tot een aantal praktische oplossingen. Sommige zijn gemakkelijk aan te brengen, andere zijn lastiger en kosten meer geld. Bovendien is een aantal oplossingen gemakkelijk samen met de leidinggevende uit te voeren, andere vragen om een bredere aanpak in een organisatie. Wat is er te doen om beginnende RSI-klachten te verhelpen en te voorkomen dat ze erger worden? Kort samengevat gaat het om zes punten waar aandacht voor moet zijn: • meer bewegen, ook tussen de werkzaamheden door • meer afwisseling van taken • minder werkdruk • aanpassingen van de werkplek • werken aan betere houding en conditie • regelmatig een korte pauze 27
Bij beeldschermwerk is het zinvol om een zogenaamde beeldschermtachograaf te installeren. De beeldschermtachograaf registreert de toetsaanslagen en muisbewegingen van de beeldschermwerker. Bij overschrijding geeft de tachograaf een waarschuwing. Dit door FNV Bondgenoten ontwikkelde programma is gemakkelijk te installeren. Voor meer informatie kijk op www.arbobondgenoten.nl onder RSI. Het is ook belangrijk om goed op jezelf te letten. Neem je wel voldoende rust, zorg je voor genoeg beweging, eet je wel gezond? En hoe is je werkhouding? Ben je niet te perfectionistisch? Juist mensen die hun werk tot in de puntjes willen verzorgen, die geen nee kunnen zeggen en die zich vreselijk verantwoordelijk voelen voor het werk, zijn extra gevoelig voor het ontwikkelen van RSI-klachten.
Loop ik risico op RSI? Aan de hand van onderstaande vragen krijg je een indicatie van het risico dat loopt op RSI. 1. Doe je vier of meer uur per dag hetzelfde werk? Ja 2. Is het onmogelijk je werk even te onderbreken of een (zeer) korte rustpauze te nemen wanneer je dat wilt? Ja 3. Doe je al jarenlang elke dag hetzelfde werk met steeds dezelfde handelingen? Ja 4. Is je werk sterk repeterend? Met andere woorden maak je meer dan twee uur per dag dezelfde bewegingen? Of dezelfde beweging langer dan een uur achter elkaar? Ja 5. Werk je vaak* met je handen 5 cm boven de hoogte van je elleboog? Bijvoorbeeld door een te hoog opgesteld toetsenbord, werkblad of bureau. Ja 6. Werk je vaak* met gebogen polsen? Ja 7. Werk je vaak* met opgetrokken schouders? Ja 8. Werk je vaak* met je lichaam voorover gebogen? Ja 9. Is het vaak* te koud op je werk? Ja 10. Heb je vaak* snelheidspieken in je werktempo? Ja * meer dan 30 procent van de dag
je Nee Nee Nee
Nee
Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Een antwoord met ja op de vragen 1, 2 en 4 telt elk voor 5 punten. Antwoorden met ja op de overige vragen tellen elk voor 3 punten. Door de scores op te tellen krijg je de totaalscore op de test.
Weten hoe je rsi kunt herkennen? Surf naar www.arbobondgenoten.nl 28
0 punten Je loopt geen risico RSI te krijgen. 0 - 15 punten Je loopt waarschijnlijk niet al te veel risico op RSI door je werk. De kans is echter ook in jouw geval nog altijd aanwezig. RSI blijft een risico. Ons advies is daarom: blijf alert op werkzaamheden die de kans op RSI vergroten en wijs ook collega’s op de risico’s. 16 - 23 punten Je loopt een aanzienlijk risico op RSI. Wij adviseren je dringend met behulp van deskundigen je werk nader te onderzoeken. Je functie moet aangepast worden om de kans op RSI te verminderen. 24 - 36 punten Je loopt een zeer groot risico op RSI. Wij adviseren je dringend met behulp van deskundigen je werk nader te onderzoeken. Je functie moet aangepast worden om de kans op RSI te verminderen. In jouw geval is het risico zo groot, dat we je adviseren met spoed bij je werkgever te vragen om maatregelen.
Kan de vakbond helpen? Werknemers die opkomen voor een gezonde functie of een gezonde werkplek stuiten nogal eens op onbegrip of zelfs onwil bij de werkgever. Of ze weten niet waar ze moeten beginnen. In veel gevallen kan de vakbond ondersteuning bieden. Het thema RSI is een van de speerpunten van de FNV. De vakbeweging vecht voor betere wetgeving en cao-afspraken. Ondernemingsraden kunnen altijd bij de bond terecht voor advies. In het uiterste geval kunnen individuele werknemers die arbeidsongeschikt raken of een schadeclaim willen indienen, voor gratis rechtshulp aankloppen bij hun bond. Meer weten over RSI? Kijk op www.arbobondgenoten.nl en op de site van het Bureau Beroepsziekten FNV, www.bbzfnv.nl.
Help de Alden fan de Wâlden in jouw facebook.com/defriesewouden vakantie! www.friesewouden.nl
START JE CARRIÈRE BIJ IMTECH!
KWANT CONTROLS B.V. SNEEK – HOLLAND KWANT CONTROLS B.V. is een gespecialiseerd bedrijf dat toelevert aan de scheepvaartindustrie. Haar productenpakket bestaat uit nautische apparatuur voor schepen, te weten scheepstelegrafen, regel- en/of bedieningsorganen in diverse uitvoeringen, elektrische as systemen, aanwijsapparatuur enz. KWANT CONTROLS B.V. levert haar systemen zowel aan civiele schepen, alsook aan de marine schepen van diverse landen.
Samen succesvol in techniek
Voor verdere informatie: KWANT CONTROLS B.V. Tel. 0515 - 413745 Mail: kwant@kwantcontrols.nl
www.kwantcontrols.com kijk op www.imtech.nl/jobs
ONZE JONGENS
verstaan hun vak. Net als die andere 3.800 collega’s van Industry Services. Met ons werk zorgen we ervoor dat industrieën kunnen draaien. Samen maken we het succes van onze opdrachtgever mogelijk. Die zich daardoor kan bezighouden met het maken van plastics uit olie. Onze jongens GEWOON GOED. Ben je ook gewoon goed? Stork Industry Services is op zoek naar
(V)MBO / HBO’ers gedreven door techniek
Je hebt heel wat in je mars. Bij Industry Services kun je excelleren in jouw vak. Uiteraard altijd gericht op resultaten voor onze opdrachtgevers. Als je van aanpakken weet en bovendien zelf nuchter en doelgericht vorm wilt geven aan je eigen groei bij een mooie onderneming, dan hebben we je er graag bij! Solliciteren of meer weten? Ga naar
www.benjijgewoongoed.nl food º procesinstallaties º olie&gas º processes&systems º industriële automatiserin
Veiligheid op de werkvloer Is gezond en veilig werk wettelijk geregeld? Gelukkig zijn er regels over gezond en veilig werk. Die regels staan in de Arbeidsomstandighedenwet, beter bekend als de Arbowet. Volgens de Arbowet heeft iedereen recht op een gezonde en prettige werkplek. Wat dat precies inhoudt, verschilt natuurlijk per beroep en werkgever.
Wat mag ik van mijn werkgever verwachten omtrent veilig werk? Je werkgever is verplicht je in te lichten over alle zaken die te maken hebben met gezondheid, veiligheid en welzijn op het werk. Bijvoorbeeld over het gebruik van beschermingsmiddelen, zoals oordoppen, schoenen, beschermkappen en dergelijke. Vraag je werkgever om uitleg over de inhoud van het werk en welke risico's en gevaren eraan vastzitten. Je werkgever heeft als het goed is alle mogelijke gevaren die bij jouw werk komen kijken, opgeschreven in een zogenaamde risico-inventarisatie. In dit document staat ook beschreven wat je werkgever eraan doet om ongelukken te voorkomen. Je kunt hem altijd vragen of je de risico-inventarisatie mag inzien. Gebeurt er een ongeluk? Let erop dat dit direct wordt gemeld bij de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie), telefoon 0800 5151. Het kan ook via internet www. inspectieszw.nl.
Mijn werkplek is onveilig, wat kan ik daar zelf aan doen? Werknemers hebben een eigen verantwoordelijkheid als het om veiligheid gaat. Meld je werkgever dus dat je werkplek onveilig is en waarom. Als je niets zegt, kan je werkgever er ook niets aan veranderen. Je werkgever is net als jij gebaat bij veiligheid op het werk en op ongelukken zit hij niet te wachten. Probeer collega’s te mobiliseren om samen met de werkgever een veilige werkplek te creëren. Schakel eventueel de ondernemingsraad in. Als je werk ondanks je inspanningen onveilig blijft, schakel dan je vakbond in en dien een klacht in bij de Inspectie SZW. Bij onmiddellijk dreigend gevaar voor jou (en je collega’s) mag je het werk direct stilleggen. 32
Wat doet de FNV voor een veilige en gezonde werkplek? • Werken aan een betere wetgeving en betere handhaving van de wet. • Bureau Beroepsziekten FNV helpt bij het indienen van schadeclaims tegen (vroegere) werkgevers.
• Ontwikkelen van hulpmiddelen voor het tot stand brengen van veilige en gezonde werkplekken.
• Ondersteunen van ondernemingsraden. • Het geven van informatie, (juridische) hulp en advies via brochures, boeken en ledenservice.
• Het afsluiten van cao’s en arboconvenanten. • Klokkenluiden: aandacht vragen voor problemen die te weinig aandacht krijgen. Kijk voor meer informatie op www.bbzfnv.nl en www.arbobondgenoten.nl.
Uiterlijk op het werk De FNV krijgt de laatste jaren steeds vaker vragen over kleding, haardracht en tatoeages en piercings op het werk. Kern daarvan is hoever de werkgever kan gaan met voorschriften voor het uiterlijk van zijn werknemers op het werk. Vooral jongeren willen weten of de baas zich mag bemoeien met het - zichtbaar - dragen van piercings, tatoeages, opvallend haar en andere vormen van uiterlijke verschijning op het werk. Hieronder een overzicht van de meest gestelde vragen.
Staat er in de wet iets over uiterlijk op het werk? Als het om uiterlijkheden gaat, zijn de Nederlandse grondrechten van belang. Ook voor jongeren zijn maar liefst vier rechten van kracht:
• • • •
Het recht op bescherming van de persoonlijke werksfeer (privacy). De vrijheid van meningsuiting (of expressie). Gelijke behandeling van mannen en vrouwen (non-discriminatie). De vrijheid van godsdienst.
Wie een arbeidsovereenkomst ondertekent, geeft daarmee zijn grondrechten niet op. Iedereen houdt het recht op persoonlijke voorkeuren, op een eigen mening of op het dragen van kledingstukken die met een geloof te maken hebben. Maar soms moet een bedrijf wel kledingvoorschriften voorschrijven.
33
uw o j p to h c i r Ge
t! s m o toek
Zit je thuis en zoek je werk? Als je wilt werken, moet je eigenlijk wel een diploma op mbo-niveau 2 hebben. Of werkervaring. Anders zijn je kansen erg klein. Wat kun je doen? Verder leren Een slim idee: verder studeren. Want als je meer diploma’s hebt, kun je een betere baan vinden. En soms ook meer geld verdienen! Er zijn heel veel opleidingen en studies. Op alle niveaus. Er is vast wel een die bij jou past. Leren en werken Wil je niet meer elke dag in de schoolbanken zitten? Maar wil je wel hogerop? Dan is leren tijdens je werk echt iets voor jou. Op het mbo kun je kiezen voor een bbl-opleiding (beroepsbegeleidende leerweg). Daarbij ga je gemiddeld vier dagen per week naar je werk en één dag naar school. In het hbo kun je duaal leren. Ook daarbij combineer je werken en leren. Je moet dan zelf wel een werkgever zoeken. Werken Heb jij al de juiste diploma’s? Het Werkplein bij jou in de buurt helpt je om werk te zoeken dat bij jou past. Lukt dit niet, dan kun je daar een uitkering aanvragen. Omdat je jonger bent dan 27 jaar, krijg je te maken met de Wet investeren in jongeren (WIJ). De gemeente is verplicht jou een aanbod te doen voor scholing of werk. Dit aanbod moet je accepteren.
Werk in Zicht is het regionale actieplan gericht op het bestrijden van de jeugdwerkloosheid in de provincie Groningen.
Heb jij een echte ondernemersgeest? Wil je starten op de arbeidsmarkt met een eigen bedrijf? Ga naar www.kvk.nl voor meer informatie of maak eens een afspraak met een adviseur
Wat heb jij te winnen bij de NAM? Actieve betrokkenheid bij winning en opsporing van energie • Boeiende banen • Multinationaal karakter
Kijk voor méér informatie op www.nam.nl
Kunnen bedrijven kledingvoorschriften hanteren? Bij bepaalde bedrijven is het dragen van een helm of schoenen met stalen neuzen wettelijk verplicht om ongelukken te voorkomen. In de bouw bijvoorbeeld. Soms moeten er witte jassen gedragen worden om hygiënische redenen, in een ziekenhuis of in een keuken bijvoorbeeld. Er is dan sprake van een ‘zwaarwegend bedrijfsbelang’. Wanneer het dragen van een beschermend masker om gezondheidsredenen verplicht is, kan de werkgever verbieden een baard of snor te laten groeien, omdat het kapje dan niet meer goed beschermt. In andere gevallen hoort het dragen van een uniform bij een beroep, zoals politieagent of stewardess. De kleding is dan bedoeld als herkenning. Ook commerciële bedrijven hebben kledingvoorschriften ingevoerd om overal herkenbaar te zijn, zoals bijvoorbeeld McDonald’s. Deze verplichting om bedrijfskleding te dragen, tast ook de grondrechten niet aan.
Mag ik een piercing of oorbel in en hoe zit het met tatoeages? Dat hangt ervan af waar je werkt en wat voor werk je doet. Heb je veel met klanten, patiënten of publiek te maken, dan kan jouw werkgever een reglement hebben waarin staat wat wel of juist niet is toegestaan. Kijk dat na wanneer je van plan bent een piercing te laten zetten of een tatoeage te nemen. Op andere werkplaatsen kan de werkgever het niet zo makkelijk verbieden. Wanneer je op kantoor steeds met dezelfde collega’s te maken hebt, wennen ze wel aan je. Bedenk dat er bij piercings en tatoeages nog veel meer gevoeligheden bestaan dan bij het dragen van een oorbel. Dat vinden de meeste mensen heel gewoon, zeker bij vrouwen. Een tatoeage zelf mag overigens niet verboden worden, maar er mag wel gevraagd worden hem te bedekken met een pleister of kleding. De werkgever moet er in elk geval rekening mee houden dat het verbod redelijk is en in relatie staat met het werk dat wordt gedaan. Een verbod kan nooit al te gedetailleerd zijn en bijvoorbeeld ingaan op het soort piercing (tong, wenkbrauw, neus of oor). Dat is een te vergaande inbreuk op de privacy en de vrijheid van meningsuiting.
36
Moet ik een stropdas om? Bedrijven kunnen strenge kledingvoorschriften opstellen. Daar kan ook in staan dat het dragen van een stropdas voor mannen verplicht is. Voor de rechter houdt dit reglement mogelijk geen stand, omdat het een voorschrift is dat alleen voor mannen geldt en niet voor vrouwen. Of omdat het niet in relatie staat tot het werk dat wordt gedaan. In een enkel geval kan er ook een medische reden zijn om geen stropdas te dragen. Wanneer ademhalen moeilijk gaat bijvoorbeeld. Een doktersbriefje moet dan voldoende zijn om voortaan zonder stropdas te verschijnen. Doe een net shirt aan om problemen te voorkomen. Je kunt ook beginnen over het invoeren van casual Friday, oftewel een dag waarop het met kleding allemaal niet zo nauw wordt genomen, zodat ook je collega’s er eens wat relaxter bij kunnen lopen.
Mag ik een hoofddoekje op? Dat mag. Werkgevers moeten het geloof van hun medewerkers respecteren. Maar er is veel discussie over de vraag op welke arbeidsplek het dragen van een hoofddoekje wel gepast is en waar niet. In sommige functies is het namelijk omstreden. Als lerares voor de klas bijvoorbeeld. Een lerares heeft een voorbeeldfunctie en er zijn ouders die vinden dat deze geloofsuiting geen voorbeeld is voor hun kind. Een verbod wordt in het openbaar onderwijs niet toelaatbaar geacht. Het dragen van een hoofddoekje behoort tot de grondrechten, de vrijheid van geloof. Wanneer het dragen ervan verboden wordt, moet het doel van dit verbod omschreven worden. Het imago van een functie of bedrijf moet er bijvoorbeeld door geschaad worden. Dat geldt voor de functie van rechter, maar ook voor christelijke scholen. Het komt voor dat werkgevers eigen hoofddoekjes verstrekken, met de naam of het logo van het bedrijf erop. Vraag naar het reglement van het bedrijf waarin de kledingregels staan omschreven.
37
Zelf geld verdienen met een leuke baan of door de juiste opleiding? Ga naar het Werkplein bij jou in de buurt. Werkplein Zuidoost-Drenthe (Emmen)
Werkplein Hoogeveen
Verlengde Spoorstraat 2, 7811 GA Emmen
Dekkerplein 1, 7901 BZ Hoogeveen
T 0591 685 555, www.werkplein-zuidoostdrenthe.nl
T 0528 768 390, www.werkplein-hoogeveen.nl
Werkplein Baanzicht (Assen) Stationsstraat 30-32, 9401 KX Assen T 0592 391 600, www.werkpleinbaanzicht.nl
‘We hebben een Batavus voor iedereen en voor elk doel.’ Batavus produceert al vanaf 1904 fietsen en daar zijn we trots op. Ontwikkeling en hoge kwaliteit vormen voor ons de rode draad. We lopen dan ook voorop als het gaat om het gebruik van de nieuwste technologieën. We assembleren onze fietsen in Heerenveen. Zo zijn we zeker van een betrouwbaar en veilig eindproduct.
We houden van de fiets en zijn doorlopend bezig met vernieuwingen en innovaties. In 2011 staan het milieu en de gezonde mens centraal. We hebben voor iedereen en voor elk doel een Batavus. Dat is goed voor het milieu en voor fietsend Nederland. Wat ons betreft heeft de fiets nog steeds de toekomst!
VOOR MEER INFO GA JE NAAR ONZE SITE OF DE BATAVUS DEALER
BATAVUS.NL
Water voor Nederland Vitens. Dat zijn meer dan 1.700 mensen die zich
Drinkwater. Het lijkt zo simpel en vanzelfsprekend,
verbonden voelen door hun passie voor water. Die
maar dat is het niet. Water is een vak. Een vak
alle dagen van de week, 24 uur per dag, werken
dat vraagt om creativiteit, innovatie, doorzettings-
aan het winnen, zuiveren en leveren van drink-
vermogen en om het nemen van verantwoordelijk-
water van topkwaliteit. Meer dan een derde van
heid. Voor mens, maatschappij en milieu. Wil jij ook
Nederland gebruikt water van Vitens. Dat maakt
op een zinvolle manier aan het werk zijn? Dan moet
ons tot Nederlands grootste drinkwaterbedrijf.
je bij Vitens zijn. Kijk voor vacatures op onze site.
Werken aan water
www.vitens.nl
Moet ik een uniform aan? Wanneer dit bij het beroep hoort wel. Een politieagent of brandweerman zonder uniform de straat op sturen heeft geen zin. Het hoort bij het beroep. Het geeft autoriteit en het maakt dat het publiek hem herkent. Soms is een uniform verplicht omdat het functioneel is. Ter bescherming van je gezondheid bijvoorbeeld draag je in een laboratorium beschermende kleding. Ook kan een uniform horen bij het imago van het bedrijf. Een hostess laat zien wie zij is en namens wie zij gasten ontvangt. In al die gevallen is het dragen van verplichte kleding vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of in de cao. In de cao is ook vaak een vergoeding voor speciale kleding afgesproken en is geregeld wie ervoor zorgt dat de kleding wordt gereinigd.
Kan ik zomaar ontslagen worden op basis van mijn uiterlijk? Nee, de werkgever moet een waarschuwing geven en een reglement laten zien. De werkgever moet ook eerst bekijken of er binnen de organisatie ander werk is waar de uiterlijke kenmerken het ‘zwaarwegende bedrijfsbelang’ niet schaden. Ook moet je de kans krijgen je uiterlijke kenmerken aan te passen. Bij een tatoeage en piercing is dat in sommige gevallen echter moeilijk. Aan vrijetijdskleding en een heftige haarkleur, wat vaak verboden is, kan je makkelijker wat doen.
Bestaan er juridische uitspraken over uiterlijk op het werk? Ja, er zijn conflicten geweest over het dragen van lang haar en baarden door jongens, het verplicht dragen van stropdassen en het verbod voor vrouwen om een lange broek te dragen. Soms klagen klanten hierover. Bedrijven mogen echter alleen over de voorkeur van klanten beginnen, wanneer dit essentieel is voor het leveren van een product of dienst van het bedrijf. Verder mag geen onderscheid in voorschriften tussen mannen en vrouwen worden gemaakt, wanneer dit niet noodzakelijk en functioneel is en leidt tot ongelijke kansen. Over de meeste verboden van bedrijven hebben Nederlandse rechters, voor zover bekend, echter nooit een uitspraak gedaan.
Weten of je die piercing echt moet afplakken? Surf naar www.fnv.nl, zoek piercing 40
Wat is de inzet van de FNV op dit vlak? Werknemers weten zelf heel goed waar de grenzen liggen. Dat is gebleken uit een grootschalig onderzoek van de FNV. Ook jongeren zijn van mening dat je niet ‘te bloot’ op het werk moet verschijnen bijvoorbeeld. Dat leidt regelmatig tot conflicten met collega’s, maar ook met klanten. Werknemers voelen ook heel goed aan dat je in het ene bedrijf verder kunt gaan dan in het andere. Iemand die in een skateshop werkt, kan zich alternatiever kleden dan iemand met een kantoorbaan. Maar meningen kunnen verschillen. Want wanneer is een wild kapsel of extravagante kleding provocerend? Ook zijn niet alle uiterlijke kenmerken even gemakkelijk aan te passen; een tatoeage kun je niet een-twee-drie verwijderen. Conflicten kunnen worden voorkomen als de werkgever met het personeel afspreekt welke ‘afwijkende’ uiterlijkheden echt niet geoorloofd zijn. Ook werkgevers hebben belang bij duidelijke voorschriften. Wanneer ruzie over het dragen van een piercing tot ontslag leidt, vraagt de kantonrechter meestal om de interne afspraken. Als er niets op papier staat, kan de rechter niet veel meer zeggen dan dat een werkgever zijn medewerkers niet kan houden aan voorschriften die er niet zijn. De FNV kan helpen bij het opstellen van voorschriften en leden die een conflict hebben over hun uiterlijk, kunnen rekenen op juridische hulp. De FNV heeft in cao’s niet zoveel afspraken gemaakt over uiterlijkheden, maar wel over kleding. Een cao is niet ideaal om afspraken over piercings of tatoeages vast te leggen. Het is beter om dit in een aparte bijlage op te nemen. Afspraken over kleding zijn wél belangrijk, omdat het met geld en veiligheid te maken heeft. Wie betaalt de verplichte veiligheidsschoenen in de fabriek bijvoorbeeld? En wie betaalt de kosten voor het laten reinigen van bedrijfskleding?
41
Wie zijn wij? Allio kinderopvang is een grote en groeiende professionele kinderopvangorganisatie met momenteel 600 medewerkers werkzaam op 70 vestigingen verspreid over Noordoost Nederland. Wij bieden verschillende kwalitatieve opvangmogelijkheden aan voor kinderen in de leeftijd van 0-13 jaar. De belangrijkste kernwaarden van onze organisatie zijn: toegankelijk, transparant en waardevol. Per 1 januari 2011 zal Allio kinderopvang verder uitbreiden met ruim 30 vestigingen in Drenthe. Allio kinderopvang maakt onderdeel uit van Kinderopvang Nederland. Werken bij Allio kinderopvang Door de sterke groei van onze organisatie zijn wij regelmatig op zoek naar pedagogisch medewerkers die minimaal een kindgerichte MBOopleiding (niveau 3-4) hebben gevolgd. Hierbij kun je denken aan SPW, onderwijsassistent, verzorging, verpleegkundige, etc. In de buitenschoolse opvang mag je ook werken met een culturele, drama-, dans- en sportopleiding. Je werk als sport-dansleraar zou je bijvoorbeeld
goed kunnen combineren met een baan als pedagogisch medewerker na schooltijd in de buitenschoolse opvang. Wij zoeken nieuwe collega’s die consequent zijn en verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Daarnaast ben je flexibel, creatief, initiatiefrijk en ondernemend en heb je een stabiele, warme persoonlijkheid met gevoel voor humor. Als werkgever vinden we het belangrijk dat je je bij ons thuis voelt, dat je er plezier in hebt om samen met je collega’s je werk tot een succes te maken en de kinderen een warm en veilig gevoel te geven. Door voortdurende ontwikkeling word je steeds uitgedaagd in het werken met kinderen in de leeftijd van 0-13 jaar. Wil je na je studie in aanmerking komen voor een leuke functie als pedagogisch medewerker bij onze organisatie? Stuur dan een open sollicitatiebrief met CV naar Allio kinderopvang, t.a.v. Kim Bouman, Postbus 183, 8000 AD Zwolle of mail naar PenO@allio.nl. Onze actuele vacatures kun je vinden op www.allio.nl.
www.allio.nl
Halen we met jou méér in huis? Energiewacht Groep is al jaren actief als serviceorganisatie voor verwarmings- en warm water toestellen in de provincies Friesland, Noord-Holland, Overijssel, Flevoland en Gelderland. Met meer dan 220 medewerkers staan we klaar voor onze 220.000 particuliere en zakelijke klanten. Maar we doen méér dan alleen de vertrouwde cv-ketel: we ontzorgen onze klanten op het gebied van het hele binnenklimaat. We geven energieadvies, doen veiligheidskeuringen, isoleren woningen, leveren beveiligingssystemen en verbeteren de ventilatie in woningen. Duurzame producten zoals zonneboilers, PV-panelen en HRe-ketels worden daarbij steeds belangrijker. Regelmatig zijn wij op zoek naar nieuwe collega’s. Houd daarom onze vacatures in de gaten op www.energiewacht.nl en wellicht kunnen wij je op termijn verwelkomen als onze nieuwe collega! Met Energiewacht Groep haal je méér in huis.
Simplicity is techniek die het leven eenvoudiger en aangenamer maakt Bij Philips in Drachten zijn we ervan overtuigd dat technologie tegelijk zinvol en eenvoudig moet zijn. Wij brengen dat dagelijks in de praktijk met de ontwikkeling en productie van producten als sapcentrifuges, shavers, stofzuigers, Senso, Wake-up Light en Airfryer. Producten die het leven van mensen vereenvoudigen en veraangenamen. Jij kunt daaraan een bijdrage leveren. Want wij zijn voortdurend op zoek naar gedreven technici op mbo-, hboen academisch niveau die hun deskundigheid en creativiteit willen inzetten ten dienste van andere mensen. Groei mee met Philips. Kom werken bij een innovatief bedrijf dat een verschil maakt in de gezondheid en het welzijn van mensen. Je gaat deel uitmaken van één van de grootste ontwikkel- en productiecentra van Philips. Op deze site werken 1500 medewerkers, waaronder 600 ontwikkelaars van meer dan 30 verschillende nationaliteiten. De samenwerking in multidisciplinaire teams binnen de onderdelen High Impact Innovation Center, Innovation Personal Care, Innovation Domestic Appliances en Shaver Production Center biedt interessante loopbaanmogelijkheden. Wil je meer weten? Bezoek dan www.philips.com/careers of www.philips.com/engineers en ontdek nieuwe kansen voor je carrière.
Pesten, seksuele intimidatie, racisme en ongewenst gedrag Zo'n 650.000 mensen worden gepest op het werk. Tussen de 250.000 en 350.000 daarvan slepen zich dagelijks met lood in hun schoenen naar hun werk, blijkt uit onderzoek (Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2010, uitgevoerd door TNO en CBS). Ze worden gepest, zijn slachtoffer van seksuele intimidatie, van racisme, of van agressie en geweld. Kortweg: van ongewenst gedrag op het werk. Vaak zwijgen de slachtoffers uit schaamte, geven de daders de slachtoffers de schuld en kijken leidinggevenden de andere kant op. In veel gevallen is de leidinggevende er zelf bij betrokken. Dit leidt tot een hoger ziekteverzuim. Circa 2 procent van alle werknemers verzuimt jaarlijks een of meerdere dagen als gevolg van agressie op het werk. Een derde daarvan is zelfs langer dan vier weken uit de running.
Wat kan ik doen als ik slachtoffer ben van pesten, seksuele intimidatie of racisme? Als je op je werk slachtoffer bent van pesterijen, seksuele intimidatie of discriminatie wordt je veel onrecht aangedaan. Je staat iedere dag bloot aan een of andere vernedering. Wat kan je eraan doen? Stap op je collega(‘s) af Je kunt eerst proberen het probleem zelf te bespreken met de collega(s) van wie je last hebt. Probeer duidelijk te maken dat je niet gediend bent van zijn of haar gedrag en dat het je belemmert bij je werkt. Probeer rustig te blijven en zakelijk. Zoek lot- en bondgenoten Bondgenoten zijn je collega’s die op het eerste gezicht niet zelf het slachtoffer zijn, maar wel degelijk lijden onder de slechte sfeer die door pesterijen, seksuele intimidatie of racisme op het werk ontstaat. Lotgenoten zijn mensen die hetzelfde overkomt als jij. Meestal ben je niet de enige, maar hebben ook anderen al jarenlang dezelfde ervaringen. Bespreek de klachten met hen of ga samen het gesprek aan met de dader(s).
Weten wat je kunt doen als een collega wordt lastiggevallen? Surf naar www.arbobondgenoten.nl 44
Stap op je baas af Als hij of zij zelf tenminste niet degene is die zich schuldig maakt aan seksuele intimidatie, pesten of racisme, want ook dat komt voor. Van belang is dat een leidinggevende snel ingrijpt. Hij of zij bepaalt namelijk voor een belangrijk deel de sfeer op de afdeling. Om ongewenst gedrag te voorkomen, moet een leidinggevende het tijdig herkennen en ingrijpen. Als ongewenst gedrag al langer voorkomt, wordt het steeds moeilijker om in te grijpen. Wat eerst wel mocht, mag nu niet meer. Maar ongewenst gedrag moet bespreekbaar gemaakt worden, het is schadelijk voor het bedrijf. Het leidt tot personeelsverloop, ziekteverzuim en een lagere productiviteit. Zoek steun bij een vertrouwenspersoon of bedrijfsarts Als je er alleen niet uitkomt en je met je baas ook niet kunt praten, stap dan voor informatie en advies naar een vertrouwenspersoon in het bedrijf of iemand die je vertrouwt uit je privÊ-omgeving. Je kunt ook gaan praten met het bedrijfsmaatschappelijk werk, of met een bedrijfsarts. Zoek iemand om te bemiddelen Zoek hulp bij iemand die kan bemiddelen tussen jou en de dader(s), bijvoorbeeld via de vertrouwenspersoon of een bedrijfsmaatschappelijk werker. Betrek aan de andere kant ook niet te veel mensen bij het probleem. Het is begrijpelijk dat je rechtvaardigheid en eerherstel zoekt, maar hoe bizar het ook klinkt: vermijd dat je collega's zich te veel onder druk gezet of bedreigd voelen. Het maakt alles nog moeilijker, ook om weer als gelijke tussen je collega’s te werken. Dien een klacht in Als praten niet helpt, kun je een klacht indienen. Steeds meer bedrijven hebben een speciale klachtenregeling voor ongewenst gedrag. Maar ook als er geen regeling is, kun je een klacht indienen. Bij je directe chef, bij personeelszaken, het management, de directie of bij je bedrijfsarts. Het is belangrijk te praten over je ervaringen en het niet voor je te houden. Als je over je ervaringen praat, is het aannemelijker te maken dat je ook echt iets vervelends is overkomen. Onderzoek in overleg met bijvoorbeeld de vertrouwenspersoon of de bedrijfsarts of het indienen van een klacht gerechtvaardigd is. Vaak hebben zij ook informele kanalen om ongewenst gedrag aan de orde te stellen. Zoek naar steun vanuit de organisatie, bijvoorbeeld van de ondernemingsraad of de VGW-commissie (commissie voor veiligheid, gezondheid en welzijn) of neem contact op met de vertrouwensinspecteur van de Arbeidsinspectie.
45
Je kunt ook naar je vakbond stappen. Een FNV-bondsbestuurder, bondscontactpersoon of de kwestiebehandelaar van de bond kan klachten met de leiding van de onderneming en/of met kaderleden en ondernemingsraadsleden bespreken. Zonodig zal jouw klacht voor verdere behandeling naar de juridische afdeling van je bond doorgestuurd worden. Je kunt ook een klacht indienen bij een antidiscriminatiebureau of -meldpunt, bij het Landelijk Bureau ter Bestrijding van Rassendiscriminatie of bij de Commissie Gelijke Behandeling. Meer informatie over deze instanties vind je op www.lbr.nl en www.cgb.nl. Wil je een klacht indienen: maak aantekeningen van de dingen die je zijn overkomen, schrijf op wanneer ze zijn gebeurd en wie er getuige waren. Zonder getuigen is het moeilijk te bewijzen dat je slachtoffer bent van een of andere vorm van ongewenst gedrag. Neem geen ontslag Neem hoe dan ook niet zo maar ineens ontslag. Je kunt er je recht op een uitkering mee verspelen.
Wat kan ik doen als ik zie dat een collega wordt lastig gevallen? "Ik stond erbij en ik keek ernaar." Dat is geen goed gevoel en eigenlijk kan het gewoon niet, dat men in een organisatie ziet hoe een collega lastig gevallen wordt en net doet of er niets aan de hand is. Of dat ongewenst gedrag van een persoon door iedereen stilzwijgend getolereerd wordt. Omdat de persoon in kwestie de directeur is of omdat degene die zich misdraagt zo’n goede werknemer. Wie getuige is van pesten, seksuele intimidatie of racistisch gedrag, kan proberen het slachtoffer actief te steunen. Bijvoorbeeld door de dader aan te spreken op zijn gedrag. Om dit te kunnen doen, moet je wel een goede positie hebben binnen de groep en enigszins populair zijn. Je zou anders niet de eerste zijn die ook slacht-offer wordt omdat hij het voor een ander opneemt. Je kunt het slachtoffer ook steunen door hem of haar duidelijk te maken dat je het pestgedrag, de racistische opmerkingen et cetera afkeurt. Je kunt samen met het slachtoffer naar een oplossing zoeken. Of met andere collega’s die de sfeer op de afdeling ook niet bevalt: als een meerderheid op de afdeling duidelijk maakt dat bepaald gedrag niet getolereerd wordt, houdt het wel op.
46
Wat kan de FNV doen? Je kunt bij je vakbond aankloppen voor steun of om je hart te luchten. De bond kan ook, als jij dat wilt, met je bedrijf contact opnemen om te overleggen welke stappen ondernomen moeten worden om ervoor te zorgen dat jou het leven niet meer wordt zuur gemaakt. De bond kan je ook juridisch ondersteunen bij het indienen van een klacht of de gang naar de rechter. De FNV geeft voorlichting en informatie. Zo beschikken verschillende bonden over voorbeeldteksten van gedragscodes, klachtenregelingen et cetera. Als je een klacht in wilt dienen, neem dan in een vroeg stadium contact op met je bond, zodat je geen strategische of juridische fouten maakt. Op de websites van FNV en bonden is informatie te vinden over seksuele intimidatie, racisme op de werkvloer en pesten op het werk. De FNV vindt dat er veel meer aan het voork贸men van ongewenst gedrag moet worden gedaan. Bonden en ondernemingsraden kunnen stimuleren dat dit beleid van de grond komt.
Wat kan de ondernemingsraad doen tegen ongewenst gedrag? In heel wat wetten en cao's staan voorschriften waarmee binnen de organisatie iets moet gebeuren. Dat geldt ook voor afspraken over het tegengaan van ongewenst gedrag. De ondernemingsraad (or) heeft onder meer als taak toe te zien op naleving van de cao en of de gemaakte afspraken wel worden uitgevoerd. Veel ondernemingsraden kennen een VGW- commissie (een commissie voor veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk) of een arbocommissie (een commissie voor arbeidsomstandigheden) waaronder het arbobeleid en dus ook seksuele intimidatie, agressie en geweld vallen. Een or kan ook bij de directie aandringen op het maken van beleid tegen ongewenst gedrag of naar de Arbeidsinspectie stappen als het beleid niet wordt uitgevoerd. De or kan ervoor ijveren dat de klachtenregeling goed in elkaar zit, meehelpen aan het instellen van een vertrouwenspersoon en ervoor zorgen dat er voorlichting komt in het bedrijf over ongewenst gedrag.
E.ON in de Benelux E.ON is een van de grootste energiebedrijven van Europa. In de Benelux produceert en levert E.ON elektriciteit, gas en warmte aan zowel particuliere klanten als de zakelijke markt. E.ON Benelux is opgericht in 1941. Sinds 2000 is het onderdeel van het Duitse E.ON Energie AG. De centrales van E.ON Benelux, met een totale capaciteit van 2.840 MW, staan opgesteld in de provincie Zuid-Holland, het economisch hart van Nederland, en in twee plaatsen in BelgiĂŤ, Langerlo en Vilvoorde. Het bedrijf heeft circa 800 medewerkers. Het hoofdkantoor is gevestigd in Rotterdam.
nieuwe centrale op de maasvlakte E.ON Benelux heeft op de Maasvlakte een kolencentrale met twee eenheden in bedrijf (EFM 1 en 2, samen 1.040 MW). Op dit moment wordt de bouw van een derde centrale voorbereid: Maasvlakte Power Plant 3 of kortweg MPP3 (ca. 1.070 MW). MPP3 is een ultramoderne kolencentrale waar met poederkool stoom met zeer hoge stoomcondities (285 bar, 600 tot 620 ÂşC) wordt geproduceerd. De stoom wordt door een turbine en een generator omgezet in elektriciteit. Dankzij deze technologie wordt een rendement van ruim 46% bereikt. Veel hoger dan in traditionele kolencentrales. Dankzij deze verbetering daalt de CO2-uitstoot per kilowattuur met ongeveer twintig procent. De centrale heeft een netto capaciteit van 1.070 MW. Dit betekent dat de eenheid zal voorzien in circa 7% van het binnenlandse elektriciteitsverbruik. MPP3 behoort daarmee tot de grootste kolengestookte eenheden die in de wereld worden gebouwd.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid Als energieproducent zijn wij ons bewust van onze verantwoordelijkheid jegens het milieu en de niet oneindige hulpbronnen van onze aarde. Waar wij leven en werken, nemen wij onze verantwoordelijkheid. Overal waar we actief zijn, willen we bijdragen aan verbetering van de leefkwaliteit. Veilige arbeidsomstandigheden ter bescherming van onze medewerkers, klanten en de buitenwereld zijn voor ons van groot belang.
Werken bij E.on Benelux E.ON Benelux is op zoek naar nieuwe medewerkers. Bent u geĂŻnteresseerd in de mogelijkheden, neem dan contact met ons op. E.ON Benelux Capelseweg 400 3068 AX Rotterdam Postbus 8642 3009 AP Rotterdam +31 (0)10 289 57 11 www.eon-benelux.com www.eon.com info@eon-benelux.com
Wat kan de FNV voor mij betekenen? Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV: 1. Met bijna 1,4 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhandelaars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten. 2. De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krachten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijbaners en vakantiewerkers. 3. De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen. 4. De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de bond namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben. 5. De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zo maar toe, dan kan de bond namens jou verder onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter. 6. Bij de bond kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies. 7. De FNV-bond helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doet de bond gratis voor je als je lid bent. 8.
Speciaal voor jonge leden organiseren veel van de FNV-bonden cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandigheden.
9.
Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen!
10. Als jong FNV-lid heb je recht op de FNV BudgetZorg polis van Menzis, een zorgen tandartsverzekering in één. Zie www.fnvmenzis.nl, zoekvenster jong 50
Lid worden? Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap. Surf naar www.fnv.nl/lidworden. Of bel met de servicelijn van FNV Publieksvoorlichting: 0900 3 300 300 (â‚Ź 0,10 p.m.), elke werkdag bereikbaar van 12.30 tot 16.00 uur.
Meer weten? Als je meer wilt weten over de FNV, bezoek dan onze website www.fnv.nl. Je vindt daar ook links naar de aangesloten FNV-bonden. Uiteraard kun je ons voor meer informatie ook bellen of mailen. Telefoon: 0900 3 300 300 (â‚Ź 0,10 p.m.) E-mail: info@fnv.nl Internet: www.fnv.nl
Bon voor lidmaatschap van de FNV
JA, ik word lid van de FNV Naam Straat Woonplaats
Postcode
Telefoon
Geboortedatum
(eventueel: e-mailadres) Handtekening
Gegevens werk: Ik werk(te)
Mijn functie
Aard van het bedrijf Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen) Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.
Naam: Mark
Naam: Samira
Leeftijd: 19
Leeftijd: 21
Beroep: Schoonmaker kantoren
Beroep: Schoonmaker verzorgingscentrum
Draagt:
Draagt:
Jasje van topontwerper
Schort van topontwerper
Mart Visser
‘Overdag doe ik een opleiding, dus ik kan alleen ’s avonds werken. Het is dan zo heerlijk rustig.’
Advertenties
Mart Visser
‘Het contact met de bewoners maakt dit werk extra leuk. Bovendien wil ik doorgroeien. En dat kan.’
Je ziet, we doen er alles aan om werken in de schoonmaak nóg aantrekkelijker te maken. Want wíj vinden het een mooi vak. Jij ook? Informeer naar de mogelijkheden bij een schoonmaakbedrijf in de buurt.
Postzegel niet nodig
FNV t.a.v. afdeling Marketing & Communicatie Antwoordnummer 250 1000 PW Amsterdam
de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen
Beste flexkracht, Het is voor uitzendkrachten belangrijk dat een uitzendorganisatie betrouwbaar is. Uitzendkrachten moeten op tijd betaald worden, ze moeten krijgen waar ze recht op hebben, waaronder scholing en vakantiedagen. Betrouwbare uitzendbureaus zijn te herkennen aan het NBBUlidmaatschap. De NBBU (Nederlandse Bond van Bemiddelingsen Uitzendondernemingen) is een actieve brancheorganisatie. Uitzendondernemingen die lid zijn van de NBBU worden geregeld gecontroleerd op een correcte toepassing van de NBBU-CAO en hebben het SNA-keurmerk (Stichting Normering Arbeid). Dit waarborgt betrouwbaarheid zodat flexkrachten, wanneer ze aan het werk gaan, niet voor onaangename verrassingen komen te staan. In de ledenlijst op de website www.nbbu.nl is te vinden welke uitzendbureaus in de regio lid zijn van de NBBU. Ook kunnen de leden worden geselecteerd op de sector waarin ze actief zijn, en het soort functies en opleidingsniveau waarin ze bemiddelen. Wil je weten welke uitzendbureaus lid zijn van de NBBU bij jou in de buurt, kijk dan op www.nbbu.nl
Maak jij ons team compleet?
Gezocht: gedreven commercieel en technisch talent De CliniClowns Klik...
Rexel is wereldwijd toonaangevend in de distributie van elektrotechnische materialen. Kijk voor meer informatie over de Rexel Group, functies en volledige functieomschrijvingen op www.rexelnederland.nl.
. . . door uw gift op giro 6640 1052.10.005 Adv A5.indd 1
cliniclowns.nl
15-09-2008 12:43:17
Uitzendkracht? Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Vragen? Wij geven antwoord. Misstanden? Wij treden op.
Bel gratis: 0800 7008 Of kijk op: www.sncu.nl
Ik ga zelfverzekerd aan de slag
Ontdek de vele voordelen van een FNV-lidmaatschap Lange werkdagen, tijdsdruk, laag inkomen. Wie start op de arbeidsmarkt kan wel een steuntje in de rug gebruiken. Voor al je vragen en antwoorden op het gebied van werk, stage en geld word je lid van de FNV. Je bent dan ook automatisch lid van hét jongerennetwerk FNV Jong. Naast mooie kortingen, profiteer je ook nog eens van de samenwerking die de FNV met Menzis heeft. Zoals een voordelige collectieve ziektekostenverzekering die rekening houdt met jou en met het werk dat je doet! De voordelen van een FNV-lidmaatschap • • • •
Goede cao, advies en antwoord op het gebied van werk en geld Belasting terugvragen? Gratis hulp bij het invullen van het Tj-biljet Direct korting met je ledenpas op bijvoorbeeld kleding, cd’s en reizen 7% korting op de Basisverzekering en 10% korting op het aanvullende pakket FNV JongZorg van Menzis. Je betaalt alleen voor de zorg die je nodig hebt.
Word FNV-lid en profiteer van de vele extra’s die de FNV voor jou heeft geregeld. Ga snel naar fnvmenzis.nl
Goed dat wij er zijn. Afval inzamelen kan iedereen. Maar er ook echt iets goeds mee doen, dåt is specialistenwerk. Die specialist is SITA. Zo helpen we bijvoorbeeld in Nederland 70.000 bedrijven hun afval goed te scheiden. Dat afval verwerken we deskundig en duurzaam. Volgens de modernste technieken en de strengste eisen. Dus werk je bij SITA, dan voel je je nuttig. Eerlijk werk, in een hecht team. Voor een goede zaak... Wij zijn continu op zoek naar nieuwe collega’s, onder meer chauffeurs/beladers en salesmedewerkers. Kijk voor alle vacatures op www.werkenbijsita.nl