Son olarak, ab tasarimin korunmasina i̇li̇şki̇n kismen uyumlaştirilmiş yasalar

Avrupa Birliği, tüm AB Üye Devletlerindeki hak sahiplerine eşdeğer koruma sağlayan Tasarım Direktifi (98/71) kapsamında tasarım korumasına ilişkin ulusal yasaları kısmen uyumlaştırmıştır. Ancak bu Direktif, orijinal bileşenin tasarımıyla tam olarak eşleşmesi gereken görünür yedek parçalar (örneğin, araba gövde panelleri, ön camlar) konusunu ele almamaktadır. Bu durum, ulusal mevzuatın bu noktada farklılık göstermesine ve Avrupalı tüketicilerin araçlarının görünür bir parçasını değiştirmeleri söz konusu olduğunda önemli kısıtlamalarla karşılaşmalarına ve sıklıkla orijinal parça satın almak zorunda kalmalarına neden olmaktadır.

Avrupa Komisyonu otuz yıl önce (1993) bu sorunu ele almak üzere ilk yasa teklifini yayınlamış, bunu 1997 ve 2004 yıllarında iki yasa teklifi daha izlemiştir. Her seferinde FIGIEFA, diğer ECAR destekçileriyle birlikte, görünür yedek parça pazarının serbestleştirilmesini savunmuştur.

Ancak Mayıs 2014'te, Komisyon ve Avrupa Parlamentosu çoğunluğunun Onarım Maddesini tamamen desteklemesine rağmen, Avrupa Komisyonu, Bakanlar Konseyindeki bazı Üye Devletlerin 10 yıllık tartışma, gecikme, erteleme ve engellemeleri nedeniyle Tasarım Direktifinde Avrupa çapında bir Onarım Maddesi getirme teklifini geri çekti.

Bugün bu geri çekilmenin sonucu, otomotivin görünür yedek parçaları için hala uyumlaştırılmamış bir pazar ve birbiriyle çelişen ulusal kanunlardan oluşan bir yamalı bohça. Tasarım kanunlarında onarım maddesi bulunmayan Üye Devletler, araç üreticilerinin görünür yedek parçalara ilişkin tasarım haklarının üreticilere veya ilgili yedek parçalara karşı korunmasına ve uygulanmasına izin vermeye devam edecektir. Öte yandan, tasarım kanunlarında onarım maddesi bulunan Üye Devletlerde tüketiciler, rekabet nedeniyle düşük tutulan fiyatlarla, rakip parça ve onarım hizmetleri tedarikçileri - araç üreticisi ağı ve bağımsız satış sonrası pazarı - arasında seçim yapabilirler.

Şimdi, yirmi yıl sonra, nihayet ufukta bir AB mevzuatı var. Avrupa Komisyonu 28 Kasım 2022 tarihinde AB Tasarım Direktifi (COM (2022) 667) ve AB Tasarım Yönetmeliği'nin (COM (2022) 666) revizyonuna ilişkin önerilerini yayınladı. FIGIEFA, özellikle Tasarım Direktifi'nde AB çapında bir Onarım Maddesi'nin getirilmesi (Md. 19) ve Tasarım Yönetmeliği'nde kalıcı bir Onarım Maddesi'nin onaylanması (Md. 20a) olmak üzere önerileri takdirle karşılamaktadır.

Her iki yasa teklifi de bir yandan üreticilerin ürünleri (örneğin bir araç) üzerindeki tasarım haklarının tam olarak korunmasını sağlarken, diğer yandan onarım ve değiştirme amaçlı olanları bu korumanın dışında tutarak satış sonrası pazarlarda görünür yedek parçalar (araç gövde panelleri, farlar ve ön camlar gibi) üzerindeki tekelleri önlemektedir.

FIGIEFA, Avrupa Komisyonu'nun bu yaklaşımı tüm Avrupa Birliği'ne yayma niyetini kuvvetle desteklemektedir. Tasarım koruması ve muafiyetler için uyumlaştırılmış kurallar, AB düzenleyici çerçevesini basitleştirmek için önemli bir adımdır ve çok yönlü bir Onarım Maddesi, görünür yedek parçalar için rekabeti ve tüketicinin seçimini sağlayacak, fiyatlarını rekabete sunacak, yeniliği teşvik edecek ve onarım hakkını tüm Avrupalı tüketiciler için bir gerçeklik haline getirecektir.

Ancak FIGIEFA, mevcut tasarımların korunması için önerilen 10 yıllık geçiş süresinin kısaltılması ve tüketicilerin daha net bir şekilde bilgilendirilmesi gibi bazı hedeflenen iyileştirmelerle, önerilen Onarım Maddesinin faydalarının daha verimli bir şekilde gerçekleşebileceğine inanmaktadır. Bu nedenle FIGIEFA, Üye Devletlerin tamamının veya çoğunluğunun bu önerileri desteklediğinden ve Avrupa vatandaşlarının gerçek bir 'onarım hakkı' için 10 yıl daha beklemek zorunda kalmayacağından emin olmak için Avrupa Parlamentosu, Komisyon ve özellikle AB Konseyi nezdinde çalışmaya devam edecektir.

Tasarım Koruma Direktifi kapsamındaki Onarım Maddesi hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz:

• Açıklayıcı video: https://www.youtube.com/watch?v=iIhTfnewWsc&t=6s

• AutoMotives Podcast bölümü: https://soundcloud.com/figiefa/auto-motives-episode-3-design-protection-the-repairs-clause-a-chat-with-louis-shakinovsky

• ECAR web sitesi: https://www.ecar-alliance.eu/