ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
ADIYAMAN ÇELİKHAN TÜTÜN YETİŞTİRİCİLİĞİ
1
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
2 Özet
Tütün tüketimi 2000'den 2018 yıllarına kadar düşen küresel bir eğilime rağmen, tütün endüstrisinin ve yerel tüketim tarafından desteklenen tütün yaprağı üretimi büyümeye devam etmektedir. Tütün çiftçiliği, büyük çoğunluğunda belli bölgelerde gerçekleşir. Tütün endüstrisinin tütün yetiştiriciliğini teşvik eden uygulamaları, tütün çiftçiliğinden kaynaklanan ekonomik refahı vurgulayan argümanlar içermektedir; tütün yetiştiriciliğinin yoksul nüfusların güçlendirilmesi ve toplulukların güçlendirilmesindeki rolünü vurgulamak; ve söz konusu üretimin sağlık ve çevresel risklerini stratejik olarak en aza indirir.
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
3
Tütün Yetiştiriciliği Tütün tüketimi 2000'den 2018 yıllarına kadar düşen küresel bir eğilime rağmen, tütün endüstrisinin ve yerel tüketim tarafından desteklenen tütün yaprağı üretimi büyümeye devam etmektedir. Tütün çiftçiliği, büyük çoğunluğunda belli bölgelerde gerçekleşir. Tütün endüstrisinin tütün yetiştiriciliğini teşvik eden uygulamaları, tütün çiftçiliğinden kaynaklanan ekonomik refahı vurgulayan argümanlar içermektedir; tütün yetiştiriciliğinin yoksul nüfusların güçlendirilmesi ve toplulukların güçlendirilmesindeki rolünü vurgulamak, söz konusu üretimin sağlık ve çevresel risklerini stratejik olarak en aza indirir.
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
4
Ekonomik refah ve tütün yetiştiriciliği Tütün endüstrisine göre, tütün yetiştiriciliği tütün ürünlerine yatırım için yüksek getiri oranları ve küçük ölçekli çiftçilere uzun vadeli faydalar vaat etmektedir. “Tütün yetiştiriciliğinin geçim kaynaklarında önemli ve olumlu bir rol oynadığını, refahın iyileştirilmesine ve tütün çiftçilerinin ve çalışanlarının dayanıklılığının artırılmasına yardımcı olduğunu” savunuyor. Bununla birlikte, kanıtlar, bu tür üretimin işçilik maliyetlerinin çok büyük olduğunu ve diğer benzer ürünleri üretmek için gereken emeğin iki katı olduğunu göstermektedir. Adıyaman’daki çiftçiler üzerinde yapılan bir araştırma, tütün yetiştiriciliğinin yılda 2880 saat çalışma gerektirdiğini gösterdi. Tütün yetiştirmek için gereken saat sayısı çiftçiler için yüksek kar anlamına gelmiyor. Tütün fiyatları da 2013'ten bu yana düşerek, çiftçileri harcanan saat başına çok düşük karla emek yoğun bir üretime bıraktı. Bunun yanında yükselen vergiler nedeniyle aracıların karları artmaya devam etmektedir. Tütün endüstrisi, tütün yetiştiriciliği için düşük yatırım getirisi oranını en aza indirmekte ve sürdürülebilirlik raporlarında çiftçiler için finansal riskleri azaltmaktadır. Sözleşme büyütme sistemi, çiftçileri fakir ve tütün şirketlerine ve tohum, zirai kimyasallar ve fiyatlandırma için yaprak tedarik ortaklarına bağımlı kılmaktadır. Bazı bölgelerde, küçük ölçekli üretim o kadar kârsızdır ki, devlet teşviği olmadan mümkün olmaz. Dahası, Birleşmiş Milletler Milenyum Ekosistem Değerlendirmesi'ne (2005) göre, daha az çeşitli ve dolayısıyla daha az istikrarlı tarımsal ekosistemleri yönettikleri için tütün çiftçileri daha savunmasızdır. Aynı süreçte
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
5
tütün üretmeyen yetiştiricilere göre daha az gıda üretiyor ve siyasi süreç içinde daha az dayanıklı geçim stratejilerine sahiptirler. Ekonomik refah anlatısı ile yoksul ve korunmasız toplulukların tütün çiftliği yoluyla güçlendirilmesinin yanılgısı geliyor. Philip Morris International (PMI) Nisan 2020'de kadınların tedarik zincirindeki değişim için güçlendirilmesine odaklanan bir rapor yayınladı. Bu raporda PMI, tütün çiftliklerinde “kadınların hane halkı ekonomik durumunun iyileştirilmesinde aktif bir rol oynamalarına, aynı zamanda çocuklarının genel refahlarının artırılmasına ve güvenli bir çalışma ortamının sürdürülmesine katkıda bulunmaya” çalıştığını savunmaktadır. Bununla birlikte, tütün çiftliklerinde kadınların çalışma durumu karmaşıktır. Ayrıca, kadınlar tütün çiftlikleri üzerinde çalışırken hamile kaldıklarında düşük yapma riskleri de dahil olmak üzere sağlıkları üzerinde belirli zararlı etkilerle karşılaşmaktadır. Dört tütün şirketinin de bu faaliyetin geçim kaynaklarını artıracağı, toplulukları güçlendireceği, çiftçiler için finansal açıdan istikrarlı gelecekler ve iyi çalışma koşulları sağlayacağı gerçeğini destekleyen tütün çiftçiliği hakkında güçlü bir anlatı vardır. Örneğin, Japan Tobacco International (JTI) web sitesinde “Yetiştiriciler, yalnızca iyileştirilmiş verim ve kar elde etmekle kalmayıp aynı zamanda sosyal koşullarının ve yaşam kalitelerinin iyileştirilmesine de yardımcı olacak anlamlı destek alacaklarını biliyorlar. Bununla birlikte, 2017 yılında yayınlanan bir DSÖ tütün ve çevre raporu, “kısa vadeli faydaların“ artan gıda güvensizliği, sık sık
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
6
çiftçilerin borçları, tarım işçileri arasında hastalık ve yoksulluk ve yaygın çevresel hasar ”gibi uzun vadeli sonuçlarıyla dengelendiğini ortaya koymuştur. Tütün çiftçileri, yetersiz çalışma koşullarında, düşük ücretler ve çocuk işçiliğini içeren haksız koşullar ile tütün yaprağı üretmek için yoğun çalışma saatlerini ayırmak zorunda kalmaktadır. 2017 DSÖ raporu ayrıca, yaprakların belirli özelliklere göre sıralandığı tütün derecelendirme süreci tütün şirketlerinin maliyetlerini zorla azalttığı ve büyük ölçüde tütün endüstrisinin yüksek karlılığını hesaba katan” bir mekanizma olarak tanımladı.
Tütün yaprağı üretiminin çevresel ve sağlık riskleri Tütün yaprağı üretimi, tütün endüstrisi tarafından sıklıkla bildirilmeyen birçok çevresel ve sağlık riskine sahiptir. Tütün yetiştirmenin sağlık ve çevresel etkilerinin en aza indirilmesi tütün endüstrisinin bir diğer taktiği. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, “her gün tütün eken, yetiştiren ve hasat eden bir tütün işçisi, 50 sigaradaki kadar nikotini emebilir”. Yeşil tütün hastalığı olarak da bilinen nikotin zehirlenmesi, tütün ekimi sırasında ıslak tütün yapraklarına maruz kalmanın bir sonucu olarak ortaya çıkar. Vücut kütlesi nikotin emilimine orantılı olarak düşük olduğu için çocuklar yeşil tütün hastalıklarına karşı daha savunmasızdır. Tütün bitkileriyle çalışırken nikotin zehirlenmesinden kaçınmak, koruyucu ekipman giyerken
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
bile zordur. Koruyucu ekipman giymelerine rağmen, yeşil tütün hastalığı vakası bildirildi. Çiftçilerin zehirlenme riskini artıran yüksek seviyelerde nikotine maruz kalmanın yanı sıra, tütün tarımından kaynaklanan bir başka risk de pestisitler de dahil olmak üzere agrokimyasallara maruz kalmasıdır. Yönetmeliklerin bu kimyasalların yüksek gelirli ülkelere göre daha kapsamlı kullanımına izin verdiği göz önüne alındığında, LMIC'lerde pestisitlere maruz kalma riski daha yüksektir. Zirai kimyasallarda kullanılan diklorodifeniltrikloroetan (DDT) artı on bir diğer kalıcı organik kirletici (POP) yüksek gelirle yasaklanmıştır, ancak bazı LMIC'lerde yoktur. Pestisitler genellikle uygun paketleme veya talimatlar olmadan tütün çiftçilerine satılmaktadır. Kronik maruziyetten kaynaklanan sağlık etkileri doğum kusurları ve tümörlerinden kan bozukluklarına ve nörolojik hastalıklara kadar değişir. Biçerdöver gibi kimyasalları doğrudan karıştırmayan veya püskürtmeyen tütün işçileri bile önemli düzeyde toksinlere maruz kalabilir ve böcek ilacı zehirlenmesine karşı hassastır.
Tütün tarımı ve FCTC DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (WHO FCTC), tütün endüstrisinin çevreye yönelik riskler ve tütün yetiştiriciliğinin ve imalatının sağlık üzerindeki etkilerinden sorumlu tutulması için 18 ve 19. maddelerinde kılavuz ilkeler sunmaktadır:
7
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
•
8
Madde 18 (Çevrenin ve kişilerin sağlığının korunması): “Taraflar, bu Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirirken, çevreyle ilgili olarak çevrenin ve kişilerin çevreye ilişkin sağlığının korunmasını dikkate almayı kabul ederler. kendi bölgelerinde tütün ekimi ve üretimi. ”
•
Madde 19 (Yükümlülük): “Tütün kontrolü amacıyla Taraflar, gerektiğinde tazminat dahil olmak üzere cezai ve hukuki yükümlülüklerle başa çıkmak için yasal işlem yapmayı veya mevcut yasalarını teşvik etmeyi düşüneceklerdir.”
Madde 19, tütün şirketlerini çiftçilere çevresel zararlardan ve kimyasal maruziyetlerden, imalat ve nakliye çalışanları, tüketiciler ve tüketici sonrası atıklardan etkilenenlerden sorumlu tutmak için kullanılabilir. Bununla birlikte, tütün üretiminin önemli bir ülkesi olan ve tütün üretiminin olumsuz etkilerine karşı en savunmasız ülkelerden biri olan Malawi henüz FCTC'yi imzalamamıştır.
Adıyaman Tütünü ve Konuya İlgisi Çelikhan Adıyaman tütünü bu konuyla dolaylı yoldan alakalıdır. Tütün yetiştiriciliği hakkında hazırlanan bu çalışmada yer alan bilgiler kesin bilgi hükmünde olmayabilir.
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
9 Başvurular
Soyadı, Ad, İkinci Ad (Yıl). Makale Başlığı. Dergi Başlığı, Sayfa Aralığı Başlangıç Bitiş. Soyadı, Ad, İkinci Ad (Yıl). Kitap Adı. Şehir Adı: Yayımcı Adı
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
10 Dipnotlar
1[Belgede
kullanılmışsa, dipnotlar için başvurular sayfasından sonra ayrı bir
sayfa oluşturun. Bu örnekte de görüldüğü gibi, dipnotun gövdesinde Normal metin stili kullanılır. (Not: Bu örnek dipnotu silerseniz, metin içi başvurusunu da silmeyi unutmayın. Bu şablonun gövde içeriğinin ilk sayfasındaki Başlık 2 adlı örnek paragrafın sonuna geldik.)]
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
11 Tablolar
Tablo 1 [Tablo Başlığı] Ttütünler Adıyaman Tütünü Çelikhan Tütünü Algan tütünü Besni Tütünü Dağ Tütünü Diğer
Sipariş 123 456 789 123 456 789
Üretim 123 456 789 123 456 789
Satış 123 456 789 123 456 789
Fiyat 123 456 789 123 456 789
Not: [Belgenizdeki tüm tabloları tablolar bölümüne yerleştirin, ardından başvuruları (ve varsa dipnotları) ekleyin. Bu sayfada görüldüğü gibi, her tablo için ayrı tablo numaraları ve tablo başlıklarıyla yeni sayfa oluşturun. Tüm açıklama metinleri, burada görüldüğü gibi, tabloyu takip eden bir tablo notunda gösterilir. Giriş sekmesindeki Stiller galerisinde Tablo/Şekil stilini kullanarak tablo ve not arasındaki boşluğu ayarlayın. APA biçimindeki tablolarda 1 veya 1,5 karakter satır aralığı kullanılabilir. İçerik yeterince anlaşılır olsa bile her satır ve sütun için başlık ekleyin. Bu şablon için APA yönergelerine uygun bir tablo stili ayarlanmıştır. Tablo eklemek için Ekle sekmesinden Tablo’ya tıklayın.]
ÇELİKHAN ADIYAMAN TÜTÜNÜ
12 Şekiller
Şekil 1. [Tüm şekilleri, başvurulardan (ve varsa dipnotlardan) sonra ayrı bir bölüme yerleştirin. Her şekil için numaralandırılmış başlık ekleyin. Şekil ve resim yazısı arasındaki boşluğu kolayca ayarlamak için Tablo/Şekil stilini kullanın.]