Advent 1 2020

ADVENT

Het Kerkblad van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten / 1 / 2020

Genieten

GENIETEN/AGENDA

maart 2020 |

Genieten

W

at zijn de associaties bij het woord ‘genieten’?

Waar kan ik van genieten?

Waar word ik werkelijk blij van? Het allerbelangrijkste voor mij is mijn gezin. Ik vind het heerlijk als we als gezin allemaal bij elkaar zijn.

Daar kan ik van genieten.

Daarnaast houd ik van reizen. Ik ben erg geïnteresseerd in geschiedenis, maar vooral in bijbelse geschiedenis. Inmiddels heb ik al heel wat gezien van de bijbelse achtergronden in Griekenland en Turkije. Ook heb ik het voorrecht gehad om in het Midden-Oosten al verschillende keren landen als Israël, Jordanië, de Sinaï en Egypte te mogen bezoeken.

Plaatsen te bekijken die een rol hebben gespeeld in

het leven van Jezus, Paulus en andere bijbelse figuren, daar kan ik van genieten.

Zeker toen ik samen met mijn zoon in 2013 meer dan een maand op reis ben geweest naar heel veel plaatsen in het MiddenOosten. Dan komen gezin en reizen bij elkaar. Dat is dubbelop genieten.

Maar ik ben ook heel blij dat ik voor de kerk mag werken. Ik heb er bewust

COLOFON

Duurzaamheid is belangrijk voor de Adventkerk. Ook Advent werkt mee aan een betere wereld, daarom wordt het gedrukt op papier dat het resultaat is van verantwoord bosbeheer. Onze drukker gebruikt inkten op plantaardige basis en machines draaiend op groene stroom.

REDACTIE

Hoofdredacteur Enrico Karg Redactie Jacob Engelgeer, Jeroen de Jager, Henk Koning, Jeanette Lavies, Erik Macville, Thijs de Reus Jeroen Tuinstra en Irene van Valen Vormgeving Paul de Bruin – Limelight Design Studio Foto omslag ArtFamily/Shutterstock.com Druk Van de Ridder – VdR Druk & print Oplage 3.800 exemplaren Verschijningsfrequentie 4 maal per jaar Wanneer u het blad ADVENT niet meer wilt ontvangen, kunt u dat kenbaar maken door ons te mailen op het adres advent@adventist.nl

voor gekozen om predikant te worden. Dat werken voor de kerk heeft veel uitdagingen, maar het heeft ook heel veel mooie kanten. Zowel in het pastorale werk in de gemeente als in het bestuurlijke werk op de Nederlandse Unie heb ik altijd veel bevrediging gevonden. Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik deze keuze heb gemaakt.

Soms vertel ik mensen dat ik van mijn hobby mijn werk heb gemaakt. Ik doe het met heel veel passie en inzet en ik ben de Here God dankbaar dat ik een bijdrage mag leveren aan de verkondiging van Gods liefde in deze wereld op deze wijze. Er gebeuren veel mooie dingen in de kerk. Laatst had ik een gezin op het landelijk kantoor uit een ander land dat lang geleden door de kerk was opgevangen en onderdak heeft gekregen. Nu de man ouder is en succes heeft gehad, wil hij ook de kerk gedenken die goed voor hem en zijn gezin is geweest. Dat zijn de genietmomenten die je eraan herinneren waarom je het allemaal doet.

Rob de Raad Voorzitter Nederlandse Unie

AGENDA

2

APRIL Jongerencongres Engeland 9–13 Kidzrally 18 Bible Experience (TED) 25 MEI Vesperdienst Camporee

16 20-24

JUNI Masterguide Estland 4-7 Tienerkamp 5–7 Training Conscribo 7 Experience, The Tropical Edition 20 JULI Missiontrip Kroatië 26 jul.–10 aug.

AUGUSTUS Summer School 21-23 SEPTEMBER Open dag 6 Vrouwenweekend 18-20 Koempoelan 25-27 OKTOBER Tienerclub

Nederland

3

België

REDACTIEADRES

Amersfoortseweg 18, 3712 BC Huis ter Heide Telefoon Landelijk Kantoor: 030 – 6939375 E-mail advent@adventist.nl Web www.adventist.nl of www.adventist.be

GIFTEN

Advent wordt gerealiseerd dankzij uw giften.

Giften specifiek voor kerkblad Advent/@vent kunt u overmaken op NL95RABO0117287253, ten name van Kerkgenootschap der ZDA. Voor financiële zaken, inclusief donaties en wilsbeschikkingen, kunt u contact opnemen met R. Panneflek: rpanneflek@adventist.nl

INHOUD/GENIETEN

maart 2020 |

3

06

Genieten en genieten is twee

10

24

28

De predikant: Rob de Raad

Onverantwoord genieten

Project ‘overLeven’

VERDER IN DIT NUMMER 04 Van het bestuur 15 Blog: Arnout van Den Broek 16 Nieuws uit de regio & Puzzel 20 Nieuws uit de wereldkerk 22 Boekbespreking

30

Christen-zijn en volop genieten

26 Geloofspunten – Deel 14 33 Advent verwent 34 Verdieping bij de sabbatschool 36 PS en doopberichten 39 In beeld

GENIETEN/VAN HET BESTUUR

maart 2020 |

4

Inspirerend en informatief

tussentijds informatiecongres Ons kerkgenootschap hield zondag 2 februari in Almere een tussentijds informatiecongres. Zo’n tussentijds congres is bijzonder, omdat de Nederlandse afdeling van onze wereldkerk hiermee in vergelijking met andere regio’s in de wereld uniek is.

Het landelijk bestuur van de kerk in Nederland vindt het echter belangrijk om de afgevaardigden uit de gemeenten op het informatiecongres als het ware ‘bij te praten’. Zo blijven de gemeenten op de hoogte van beleidsmatige en bestuurlijke onderwerpen. Ds. Raafat Kamal, voorzitter van het Europese hoofdkantoor, was vanuit Londen ook aanwezig. Hij toonde zich enthousiast over het congres en was blij in Nederland te zijn. In zijn openingsgebed vroeg hij voor de aanwezigen om de zegen van God. Tekst/Jan Spijk en Enrico Karg

V

Inzet vrijwilligers

oorzitter van de Nederlandse Adventkerk, Rob de Raad, zei het in zijn openingstoespraak als volgt: ‘We hebben vandaag de gelegenheid om u te vertellen wat er in de kerk gebeurt. En dat is heel veel. En dat is niet mogelijk zonder de inzet van onze vrijwilligers: onze kerkleden.’

Er lagen in de eerste helft van de huidige bestuurstermijn verschillende uitdagingen voor de kerk, zo bleek uit de woorden van De Raad. Op het gebied van de financiële huishouding, onduidelijkheid rondom de inzegening van vrouwelijke predikanten, het lang uitblijven van een aanpassing van de statuten en de werving van predikanten voor de Nederlandse

kerk. ‘Het Landelijk Bestuur heeft bij haar aantreden ook duidelijk gemaakt transparant te willen zijn.

Ook daarom willen we vandaag graag aan u, als afgevaardigden van dit congres, een en ander toelichten en verduidelijken.’

Nieuwe predikanten

Het Landelijk Bestuur heeft bij zijn aantreden enkele duidelijke prioriteiten gesteld: de kerk is er voor de lokale gemeenten, opereert binnen de lijnen van de wereldkerk en streeft transparantie na.

Het congres werd dan ook benut om helderheid over verschillende onderwerpen te geven. Ook de werving van nieuwe predikanten kreeg nadruk door enkele nieuwbenoemde predikanten voor te stellen aan het congres.

Het gaat om: Rodney Blomhof, predikant van gemeente Amsterdam Zuid, Tiago Pereira, onder andere predikant van de gemeente Amsterdam Zuid-Oost en de Portugeestalige churchplants, Rudolph Wright, onder andere predikant van de gemeente Amsterdam Ghana, Jason O’Rourke, onder andere predikant van gemeente Almere en Gabriel Kwayie die kortgeleden zijn proponentstraject met succes doorlopen en afgerond heeft.

Presentaties van de departementen

Tijdens het congres werden er verschillende presentaties gehouden door onder andere penningmeester Rozita Panneflek, algemeen secretaris ds. Enrico Karg en de departementshoof-

VAN HET BESTUUR/GENIETEN

den Jacob Engelgeer en Madelon Comvalius, verantwoordelijk voor respectievelijk Ontwikkeling & Toerusting en Jongeren & Gezinnen. Ook was er een presentatie van ds. Stennet Ross en Cristel van Maarseveen, lid van het Landelijk Bestuur, namens het Departement Rentmeesterschap. Bij elk onderdeel konden de afgevaardigden vragen stellen. Daarvan werd ruimschoots gebruik gemaakt.

Uit de financiële presentatie van de penningmeester bleek dat de kerk de afgelopen jaren een netto positief resultaat gehaald heeft. Ander positief nieuws is de stijging van de tiendeninkomsten. De penningmeester verwacht dat deze stijging zal aanhouden en dat de flinke stijging van de afdracht van tienden in 2018 een aanhoudende nieuwe werkelijkheid zal blijken.

Presentatie van de Voorleesbijbel

Meteen na de lunchpauze presenteerde ds. Jacob Engelgeer de onlangs uitgegeven Voorleesbijbel. Het is het eerste deel (van de schepping tot koning David) van in totaal drie delen. Deze bijbel voor kinderen van 4-7 jaar is geschreven door de zevendedagsadventisten Edith de Vree en dr. Rudy van Moere. Er is samengewerkt met het Nederlandse Bijbelgenootschap (NBG). Uitgever Stefan van Dijk van het NBG was aanwezig op het congres en prees zowel de samenwerking als de inhoud van de Voorleesbijbel.

Nauwelijks uit te leggen

AdventVision verzorgde een livestream waardoor iedereen in het land het congres kon volgen. Op de foto Allard Nammensma De Voorleesbijbel is te bestellen via webwinkel op onze site: www. servicecentrum-adventist.nl

Visiedocument

Tijdens het congres kregen de leden een actueel visiedocument. De missie van de kerk staat hierin als volgt geformuleerd: ‘Wij stimuleren iedereen om actief betrokken te zijn, omarmen alle verscheidenheid en vertellen heel Nederland wie Jezus is.’ Algemeen secretaris Enrico Karg schrijft in de toelichting: ‘Als overkoepelende kerkorganisatie hebben wij een kant-en-klare formulering voor de wereldwijde missie van zevendedagsadventisten. Het Landelijk Bestuur wil vanuit de eigen Nederlandse samenhang een bijdrage leveren aan de missie van de wereldkerk. Concreet gaat het hier dus om de missie waarvoor het Landelijk Bestuur door de vergadering van afgevaardigden verantwoordelijk is gesteld.’

Een extra agendapunt was de inzegening van vrouwelijke predikanten. Algemeen secretaris ds.

Enrico Karg gaf via een systematisch opgebouwde presentatie de voorwaarden weer die binnen de kerkelijke organisatie gelden voor de inzegening van predikanten.

Daarnaast maakte hij duidelijk bij welke bestuurslaag hiervoor binnen de internationale kerkorganisatie criteria en mandatering ligt. De conclusie is dat dit ligt bij de internationale bestuurslagen.

Ds. Enrico Karg benadrukte dat

/afgelopen De kerk heeft de jaren een netto positief resultaat gehaald

de Nederlandse Adventkerk haar invloed zal blijven aanwenden tijdens vergaderingen van deze besturen om zodoende op internationaal niveau aandacht voor dit onderwerp te blijven vragen.

Bij zijn inleiding gaf ds. Karg aan dat de huidige situatie waarbij mannelijke predikanten worden ingezegend en vrouwelijke predikanten niet, nauwelijks uit te leggen is in onze maatschappij.

‘Als wij in Nederland hier iets mee willen, is het belangrijk te weten in welke arena wij moeten zijn zodat we onze strategie hierop kunnen aanpassen’, aldus ds. Karg.

De kerk kan terugkijken op een inspirerend en informatief congres.

5 maart 2020 |

Het Landelijk Bestuur ziet de missie als een ‘droom’. Dat was ook de opdracht van de vergadering van afgevaardigden in mei 2017.

Onder deze ‘droom’ van de afgevaardigden, hangt de opdracht om te investeren in zeven speerpunten: evangelisatie, vertrouwen, rentmeesterschap, jongeren en gezinnen, gebed, geloofsbeleving en leiderschap. De zeven speerpunten zijn verder uitgewerkt als doelstellingen voor dit beleidsplan.

GENIETEN/EN GENIETEN

maart 2020 |

6

Genieten en genieten is twee Kunnen genieten van het leven is niet iedereen gegund anno 2020. Je zult maar een van de 73 miljoen kinderen zijn die onder gevaarlijke omstandigheden kinderarbeid moet verrichten. Of kinderprostitutie. Dat kinderen hier weinig van zullen genieten is duidelijk. Sterker nog, ze raken voor de rest van hun leven vaak zwaar beschadigd. Recent zijn vijf grote technologiebedrijven (Apple, Google, Dell, Microsoft en Tesla) door mensenrechtenorganisatie International Rights Advocates aangeklaagd voor medeplichtigheid aan de dood of het ernstig verwonden van kinderen die moesten werken in kobaltmijnen. Op zich een merkwaardige situatie, want een gemiddelde westerling kan flink genieten van een mooie iPhone, Dell computer of Tesla S. Producten die blijkbaar baat hebben bij kinderarbeid. Genieten is dus een opmerkelijk verschijnsel.

W

Tekst/Willem van Rhenen e bekijken het begrip ‘genieten’ vanuit verschillende perspectieven.

Filosofisch perspectief

De filosofie kent ‘de leer van genieten’ of hedonisme van het Griekse woord ηδονη (genot, lust, vreugde). In deze leer is genot het hoogste goed dat er is. De vraag is natuurlijk hoe dit genot te bereiken. Voor het antwoord op deze vraag zijn er binnen de Griekse filosofie radicalen als Aristippos, maar ook minder radicale denkers zoals Epicurus.

Aristippos zag genot en de tegenpool pijn als een belangrijk bewijs voor het echte bestaan van de mens. Genot en pijn kun je direct ervaren. Deze ervaring rekent af

met het filosofische idee dat je zou leven puur op basis van abstracte gedachten of vormen (iets waar de oude Griekse filosofie serieus rekening mee hield). Volgens Aristippos is het dan ook zaak om dicht bij je eigen verlangens te blijven en is het zinloos om hogere doelen na te streven of hoop te hebben.

Dit leidt alleen maar af. Waar het om gaat is het bevredigen van je fysieke (vaak tijdelijke) behoeften.

Epicurus was veel gematigder in zijn opvattingen over genot.

Volgens hem moet de mens niet op zoek gaan naar genot op de korte termijn. Daar word je niet gelukkig van. Als je te veel eet, krijg je buikpijn. Als je te veel drinkt, word je dronken en als je te veel seks bedrijft, krijg je of geslachtsziekten of te veel kinderen. Epicurus was

ervan overtuigd dat je ook nietleuke dingen moet doen om doelen te bereiken. Die zaken horen er gewoon bij. Volgens hem moet je een afweging maken tussen het genot van de korte termijn en het genot van de langere termijn. Zo leidt het streven naar luxe en het behoud hiervan alleen maar tot de angst om dit weer te verliezen. Dus de vraag is of je dit streven dan ook zou moeten willen.

Tegenover het hedonisme staat een andere stroming, het eudaimonisme. De leer van Aristoteles waarbij niet zozeer het streven naar genot centraal staat, maar het streven naar geluk. Volgens Aristoteles is het uiteindelijke doel van ons handelen om geluk te verwerven. Geluk is daarbij niet iets van gevoel, maar staat voor een

GENIETEN/EN GENIETEN

maart 2020 |

7

maart 2020 |

8

deugdzaam leven. Een leven waarbij iemand rechtvaardig handelt, waar nodig ingrijpt en daarbij vrijgevig en vriendelijk is. Deze filosofische benadering lijkt goed aan te sluiten bij het gedachtegoed van de Bijbel.

Psychologisch perspectief

Het filosofische perspectief op genieten is de laatste decennia ook terug te vinden in het psychologische perspectief, met name als het gaat om ‘welzijn’.

Mensen voelen zich lekker bij vluchtige (hedonistische) zaken als plezier, tevredenheid of ontspanning. Maar ook bij meer duurzame (eudaimonische) begrippen als passie, ergens interesse in hebben, persoonlijke groei en ontwikkeling en bevlogenheid.

Er is wel een verschil tussen vluchtige en meer duurzame belevingen.

Een vluchtige beleving als ‘plezier’ kan bij een slecht bericht in één klap verdwenen zijn. Dat heeft te maken met de gevoelskant (het positieve affect) van de beleving.

Daarentegen verdwijnt een meer duurzame beleving als ‘passie’ niet als het even tegenzit. Een passie voor paarden is niet verdwenen

/Het aardige is

Neurobiologisch perspectief

dat belevingen die meer duurzaam zijn over het algemeen meer energie geven dan vluchtige belevingen

De neurobiologische kennis over ‘genieten’ is nog steeds vrij beperkt. Dit heeft te maken met de ingewikkeldheid van de hersenen en van begrippen als genieten en geluk. Inmiddels wijzen veel studies op een interessante overlap in wat er in het brein gebeurt als het gaat om basaal genot als voedsel en seks, genot van een hogere orde zoals kunst, muziek, belangeloosheid en zelfs zaken als geluk. Dezelfde centra van de hersenen worden aangesproken en dezelfde netwerken gebruikt. Hoe dit dan onderling precies werkt wordt nog ontrafeld, maar zal veel tijd kosten.

Wel duidelijk is dat wanneer iemand niet meer kan genieten van gewone dingen er ook geen sprake kan zijn van geluk. Dit betekent nog niet dat wanneer je wel kan genieten je ook gelukkig bent.

Maar genieten lijkt dus wel een basale randvoorwaarde om gelukkig te kunnen zijn.

als er een slecht bericht is binnengekomen. De passie voor paarden blijft bestaan. Dit zou te maken hebben met de meer verstandelijke (cognitieve) en betekenisvolle aspecten van deze beleving.

Het aardige is dat belevingen die meer duurzaam zijn over het algemeen meer energie geven dan vluchtige belevingen. Iemand die een passie heeft voor paarden zal uren met paarden kunnen doorbrengen en daarna fluitend naar huis gaan.

Dat is anders bij pleziertjes die van korte duur zijn. Het eten van een reep chocolade zorgt voor genot in de mond en ook de nasmaak is een aantal minuten heerlijk, maar daarna is het genot weg.

Maatschappelijk perspectief

Black_Magic/Shutterstock.com

GENIETEN/EN GENIETEN

Ons dagelijks leven is tegenwoordig vooral gevuld met vluchtige activiteiten als eten, drinken, tv-kijken, series volgen, gamen, seks, reizen en ga zo maar door.

Ook het werk moet tegenwoordig plezierig zijn, goed betaald en vooral niet te vermoeiend. Dat lukt allemaal aardig aangezien we in 2019 op nummer 5 stonden van de meest gelukkige landen ter wereld.

Daarnaast is in Nederland het aantal burn-outgevallen de afgelopen 20 jaar verdubbeld naar ruim 16%. Het aantal recepten voor antidepressiva is verdrievoudigd naar 10 miljoen en er werken inmiddels zo’n 90.000 mensen in de geestelijke gezondheidszorg.

We somberen dus ook heel wat af in Nederland.

Van het leven genieten is blijkbaar nog niet zo gemakkelijk ook al leven we in een van de gelukkigste landen ter wereld.

GENIETEN/EN GENIETEN Genieten: maar hoe?

9 maart 2020 |

Wat moeten we doen om te kunnen genieten en hoe worden we gelukkig? Er zijn inmiddels tientallen boekjes te koop die veronderstellen dat we hiervoor zelf verantwoordelijk zijn. Het basisprincipe van deze boekjes is dat alles maakbaar is. Kun je niet genieten en ben je niet gelukkig, dan heb je het ook niet ‘gemaakt’.

/‘Mijn plan

met jullie staat vast – spreekt de Heer. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: Ik zal je een hoopvolle toekomst geven’ Wetenschappelijke literatuur laat zien dat effectieve adviezen om te genieten gebaseerd kunnen worden op twee bijbelse principes.

Het eerste principe is dat God het geluk van mensen voor ogen heeft en niet het ongeluk. ‘Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de Heer. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: Ik zal je een hoopvolle toekomst geven’ (Jeremia 29:11). Hoop is een belangrijk aspect van het zogenoemde ‘psychologisch kapitaal’ van de mens. Met dit kapitaal leef je een stuk gelukkiger en kun je makkelijker met weerstanden en tegenslag omgaan.

Hoop geeft een positieve kijk op het leven. Het glas is half vol in plaats van half leeg. En dat is eigenlijk vreemd, want positieve emoties ontstaan vaak als we ons verzadigd en veilig voelen.

Hoop ontstaat juist in angstige en bedreigende situaties. Hoop maakt zo’n situatie positief. Hoop stelt de mens in staat om het grotere geheel te zien. Hierdoor ontstaat creativiteit en het gevoel dat zaken

kunnen veranderen. Dit geeft energie, een doel en betekenis.

Hoop brengt de mens dus dichter bij geluk, maar houdt ook rekening met tegenslag en ellende en dus de onmaakbaarheid van het leven.

Gelovigen hebben een bijzondere hoop. Door deze eigen te maken zal dit bijdragen aan het persoonlijke geluk en dat van anderen.

Het tweede principe is dat we kunnen genieten van de dingen die God ons gegeven heeft: ‘Draag de rijken van deze wereld op niet hoogmoedig te zijn en hun hoop niet in zoiets onzekers te stellen als rijkdom, maar op God, die ons rijkelijk van alles voorziet om ervan te genieten’ (1 Timoteüs 6:17).

Craen lijkt hierop door te pakken en geeft in zijn boek De praktijk van het genieten uit 2007 diverse voorbeelden. Zo zouden we meer bewust moeten leren omgaan met de dingen die ons gegeven zijn.

Wij hebben bijvoorbeeld water in overvloed. We kunnen ons ermee douchen, de straat schoonmaken en het door het toilet spoelen.

Water heeft voor velen van ons geen betekenis meer. Water in een woestijnomgeving is echter van onschatbare waarde. Zonder dit

water overleven we het niet. Het besef hoe bijzonder water is kan ons vervolgens laten genieten van elke slok water die uit de kraan komt.

Water is maar één voorbeeld. De natuur, een partner, een kind, seks en dergelijke zijn zaken waar we meer bewust mee om kunnen gaan. Als we de waarde ervan begrijpen kunnen we er meer van genieten. Uiteindelijk leidt dit tot meer dankbaarheid en dus geluk.

Dankbaarheid dat we kunnen genieten. Genieten van eten, drinken, seks in het huwelijk, vakantie en andere zaken die we uit Gods hand hebben gekregen. Maar ook dankbaar voor de hoop dat geluk ons nu al is gegeven in dit leven hier op aarde. In Gods koninkrijk.

Geniet ervan!

Meer informatie:

(website Unicef, feb 2020) (NRC, dec 2019) Morton L. Kringelbach and K.C. Berridge The Neuroscience of Happiness and Pleasure 2010

Willem van Rhenen is lid van Huis ter Heide en hoogleraar Engagement & Productivity aan Nyenrode Business Universiteit.

Elena Dijour/Shutterstock.com

maart 2020 |

GENIETEN/ONVERANTWOORD

10

ONVERANTWOORD/GENIETEN

maart 2020 |

11

Iedere verslaafde is Gods schepsel Niki Mannot is geboren in Indonesië op 28 december 1950. Hij verliet de hervormde kerk nadat zijn vrouw hem wees op bijbelstudies bij de pinkstergemeente en de zevendedagsadventisten. ‘De waarheden die ik vond, raakten me diep,’ zegt Niki. Exact 25 jaar na zijn geboorte, doopte Ds. Van der Ploeg hem, zijn vrouw, zijn zwager en een schoonzus. Niki is nu lid van Adventkerk Almelo.

Tekst/Irene van Valen

N

Van werk naar vrijwilliger

iki werkte tot zijn pensioen in de verslavingszorg.

Hij reisde het hele land door en gaf lessen op middelbare scholen. Hij werkte als gastdocent op de politieschool en werkte mee bij verkeerscontroles. Het aanhouden van mensen die onder invloed zijn is anders dan bij mensen die niets gebruikt hebben. Hij wist hoe deze mensen beter benaderd konden worden. Daarnaast werkte Niki bij Stichting de Ander, een instelling voor zorg aan verslaafden.

Na zijn pensionering miste hij het werk in de verslavingszorg tot hij een nieuw ritme vond als vrijwilliger binnen en buiten de kerk. Hij is commissielid voor de 55+-dag en spreekt overal in het land. Hij is graag onderweg, vindt het fijn om mensen te bemoedigen en gebruikt

zijn ervaringen vanuit de verslavingszorg binnen en buiten de kerk.

Niki is lid van Het Interkerkelijk Plaatselijk Netwerk Westerhaar.

Zelf verslaafd geweest

Niki weet alles van genieten.

Helaas ook van het verkeerde genieten. Hij vertelt: ‘Ik ben opgegroeid in de jaren 60. Dat was de tijd van de hippies en vrijheid. Ik was zeventien en begon met het gebruik van LSD en hasjiesj. Eén keer, na het gebruik ervan, liep ik over de witte streep van een autoweg. In mijn beleving was het een smalle brug. Als ik eraf viel, zou ik sterven. Ik was doodsbang.

Er waren vrienden bij die niets hadden gebruikt, zij lachten erom.

Zonder hen in mijn nabijheid had het anders af kunnen lopen. In vier jaar tijd gebruikte ik alles wat er maar bestond.’

Thuis en clean of het huis uit

Niki mocht thuis blijven wonen, maar dan moest hij clean zijn.

Dat kon en wilde hij niet. Hij koos ervoor het huis te verlaten, leefde als zwerver en sliep regelmatig onder bruggen. Hij weigerde afhankelijk te zijn en maakte daarom zelfs geen gebruik van opvang. Op een dag bood iemand hem tien gulden aan als hij mee zou demonstreren tegen het huwelijk van prinses Beatrix.

Het huwelijk boeide hem niet.

Het geld eens te meer. Dat was de enige reden om mee te demonstreren. Tijdens die demonstratie kreeg hij een klap van een politieagent, waarop hij zeer agressief reageerde. Hij schopte een paard, waardoor een agent op de grond viel en zich tot bloedens toe bezeerde. ‘Ik werd opgepakt en

GENIETEN/ONVERANTWOORD

maart 2020 |

12

door mijn agressieve reactie ruw behandeld. Achteraf ben ik geschrokken van de situatie met de politie. Mijn ouders werden gebeld, waarop mijn vader vroeg: Hoe lang kunnen jullie hem maximaal vastgehouden? Het antwoord was 30 dagen. Ze hielden me vijftien dagen vast en lieten me daarna vrij. In die vijftien dagen had ik tijd om na te denken of dit nu het leven was dat ik wilde leiden. Was dit nou genieten van vrijheid?’

Op eigen kracht

‘Mijn vader hoopte dat ik zou leren van de gevangenisstraf.

Weer vrij besloot ik naar huis terug te gaan en zonder hulp af te kicken. Ik mocht thuiskomen, mits ik me hield aan de volgende regels: ik moest op tijd thuis zijn; mocht niet dronken of stoned zijn; moest werk zoeken en meegaan naar de kerk. Door het volgen van die regels, ontdekte ik dat ik me steeds vrijer voelde, hoewel ik teleurstellingen moest incasseren. Ik werd niet aangenomen na verschillende sollicitaties. Met die teleurstellingen omgaan viel niet mee. Dan zocht ik een stille plek, luisterde muziek en fantaseerde over een beter leven. Ik greep nooit terug naar drugs. Wel rookte ik nog. Gerrie, mijn vrouw, vroeg me later te stoppen met roken.

Niet voor haar, maar voor mezelf.

Ik deed het opnieuw zonder hulp, maar zoals Gerrie zei: God was erbij. Door haar leerde ik God werkelijk kennen en ontdekte dat genieten alleen met God echt is’.

De juiste vrienden

‘Ik vertelde eerder dat ik op eigen kracht afkickte. Ik geloof echter dat God daarbij was. Hij leidde mijn leven. Als twintiger zat ik in een cafetaria. Wat jongeren merkten mijn verdriet op en vroegen of ze voor me mochten bidden.

Daarna lazen ze uit de Bijbel. Ze ontdekten mijn liefde voor muziek en brachten me in contact met een muziekbegeleider van hun kerk.

We praatten uren samen. Hij wees me op mijn sterke wil die door eigenwijsheid werd gevoed. Die combinatie hielp me van verslavende middelen af te blijven. Hij zei me die eigenschappen te blijven gebruiken.’

Consequenties van het verleden

Na het overlijden van zijn vader vertelde Niki’s moeder hoeveel verdriet zijn vader had gehad om Niki. Als leerkracht kreeg hij te maken met brutale leerlingen nadat hij hen aansprak op verkeerd gedrag. Zij zeiden dan: ‘Hoe durft u mij aan te spreken, terwijl u uw eigen kind niet in de hand heeft?’ Niki had zijn ouders om vergeving gevraagd en zijn fouten erkend. Hij weet zich vergeven door God en leerde zichzelf te vergeven. ‘Alleen vanuit vergeving kon ik verder.

/Ik ontdekte dat genieten alleen met God echt is

De consequenties kwamen echter onverwacht hard op mijn pad. Ik ging mee folderen en trof daarbij een man aan die mij herkende uit mijn verslavingstijd. Hij schold me grofweg uit, want door mij raakten zijn kinderen verslaafd. De vloer zakte onder mijn voeten weg, ik werd vreselijk misselijk. Ds. Van der Ploeg greep in. Hij wees me erop dat ik moest accepteren dat mensen me zo kunnen behandelen, maar vooral door mocht leven vanuit de wetenschap dat God me vergeven en geaccepteerd heeft. Vanuit die vergeving besloot ik het negatieve tot iets positiefs te maken en ging de verslavingszorg in.’

ONVERANTWOORD/GENIETEN

/Ik veroor-

De grens van drugs en roken Voor Niki is echt verantwoord genieten zonder alcohol en drugs.

‘Mensen vergeten dat de joligheid die alcohol biedt maar voor even is. Er blijft niets over als het op is.

Na gebruik van drugs denk je de wereld aan te kunnen om als het uitgewerkt is, achter te blijven met een leeg en down gevoel. Om zich weer beter te voelen, gaan mensen opnieuw gebruiken - de cirkel is rond. De grens van verslaving ligt bij de eerste sigaret of joint of het eerste glas alcohol. Daar moet je al niet aan beginnen.

De beste bescherming tegen verslaving

De juiste vrienden zijn van onschatbare waarde. Ex-verslaafden moeten uit de vroegere vriendenkring stappen en nieuwe vrienden maken. De moed om te breken met hen is de beste stap. Door het

deelde nooit een verslaafde.

Het helpt ze niet.

Meer nog, zij zijn Gods kinderen zoeken naar werk of vrijwilligerswerk krijgen mensen grip op het leven. Bezoek aan een sportschool of kerkgemeenschap helpen bij het aangaan van nieuwe contacten.

Leer mensen kennen met een ander levensdoel. De wetenschap dat je nooit alleen bent, dat er anderen zijn, is wat helpt.’

Niki haalde mensen uit de prostitutie. Hij zag verslaafden herstellen en terugvallen. Hij ontdekte de noodzaak van een maatje, een luisterend oor, iemand die niet veroordeelt. ‘Ik veroordeelde nooit een verslaafde. Het helpt ze niet. Meer nog, zij zijn Gods kinderen. Zo zag ik ieder van hen en drukte hen op het hart te bellen voordat ze terugvielen.’

Igor Normann/Shutterstock.com

maart 2020 |

13

Niet welkom

‘Ik haalde eens een vrouw uit de prostitutie en raadde haar aan met een begeleider naar de kerk te gaan. Dat wilde ze graag. Ze werd mooi opgemaakt en trok mooie kleren aan. Ze zag er nog steeds uitdagend uit, hoewel het voor haar doen netjes was. Na een uur kwam ze terug. Ze gooide kwaad met de deuren en het serviesgoed vloog rond. De kerk bleek vol te zijn en van de enige plek die leeg was, zei een man dat die bezet was. De plek bleef leeg, terwijl de dienst al bezig was, waarop ze nog eens vroeg of ze daar mocht zitten.

Het antwoord bleef nee. Uiteindelijk kreeg ze te horen dat ze beter kon gaan, want zoals zij eruit zag, was ze sowieso niet welkom.’

Betere ervaring, slechte afloop

Totaal onverwacht ontmoette Niki haar later weer. Hij was onderweg naar de kerk. Ze wilde mee en werd hartelijk ontvangen door Klaas en Corrie Pruis. Ze voelde zich thuis en geborgen. ‘Wat mij pijn deed is dat ze uiteindelijk terugviel in haar verslaving. Het levende bewijs dat een verslaving nooit voorbij is. Het

GENIETEN/ONVERANTWOORD blijft een gevecht, waarbij met de vinger wijzen zeker niet helpt. Die pure afwijzing werkt averechts.

Wie werkelijk van een verslaving af wil komen moet er voor de volle 100% voor gaan. Je moet het echt willen. Proberen is niet voldoende.

Je moet het doen!’

Het genieten van tegenwoordig

‘De jeugd van tegenwoordig lijkt onverantwoordelijker te genieten, waarbij ik waarschuw je niet te vergissen in gamen. Kinderen komen thuis en duiken direct achter het scherm. Vraag je een jong kind: wil je vijf euro of een half uur langer gamen? Dan kiezen ze het laatste.

Gamen op zich hoeft niet het probleem te zijn. De hoeveelheid tijd die eraan wordt besteed is mijn zorg.

Jongeren lijken geen maat te houden.

Alles moet opvallender, grootser, sneller en nu. Dat geldt naast gamen ook voor drugs en drank. Naar mijn mening schuilt er gevaar in wat tegenwoordig van kinderen wordt gevraagd. Ze moeten steeds jonger steeds meer, bijvoorbeeld al jong Engels leren. Het gaat ten koste van tijd om te spelen. Het echt buitenspelen bestaat bijna niet meer. En vergeet jezelf als ouder niet, natuurlijk is het fijn als je kind rustig op de bank speelt op de iPad. Wat is de uiteindelijke prijs?’

/Genieten mag.

ting. Ze zat in de gevangenis en moest nog anderhalf jaar zitten.

Die periode wilde en kon ze bij ons uitzitten. Ze deed het fantastisch en mocht een weekend op verlof. Bij terugkomst had ze nieuwe schoenen. Het duurde even voordat ik ontdekte dat vrienden van haar een Scapino hadden overvallen. Zij had op de uitkijk gestaan. De schoenen waren haar beloning. Ik bood haar deze keus: we doen aangifte, waarmee ze direct weer de gevangenis in zou gaan of we brengen de schoenen terug en wachten af wat er volgt. Ze koos het laatste. De winkel kon de schoenen niet meer verkopen. Ze besloten geen aangifte te doen, maar haar te laten werken tot de schoenen terugbetaald waren.

Ze bleek een goede kracht en bleef in dienst.

God wil zelfs dat we blij zijn, maar niet op de manier die drugs biedt.

De regels die Hij gaf, zijn regels die ons het echte genieten leren Het goede genieten

Genieten mag. God wil zelfs dat we blij zijn, maar niet op de manier die drugs biedt. De regels die Hij gaf, zijn regels die ons het echte genieten leren. Die regels zijn geen beperkingen. Ze vergroten juist de leefbaarheid. Geen enkele drugsgebruiker is ooit gelukkig geworden.

‘Ik heb honderden ongelukkige mensen gezien, gehoord van zelfmoorden en overdosis’. Jongeren kun je bijna niet weghouden van drugs, zeker niet als ouders zeggen dat ze het beter thuis kunnen gebruiken dan elders en het daarmee goedkeuren. Die kinderen zoeken het zeker op.’

Jaren later stonden mijn vrouw en haar vriendin bij de kassa van de Wibra. Ze wilden afrekenen, waarop Gerries vriendin zei: Mannot, kun je voorschieten? De verkoopster schrok. Ze vroeg of Gerrie mijn vrouw was om bij haar bevestiging in huilen uit te barsten. Ik kreeg de groeten en hoorde dat ze ondertussen is getrouwd en moeder is geworden. Zij liet haar verslaving achter zich, door de verkeerde vrienden niet meer op te zoeken en maakte iets van haar leven. Zij kan mensen motiveren en laten zien dat werken aan iets helpt.

Hoopvolle situatie

‘Ik herinner me een jonge vrouw die zichzelf meldde bij de stich-

Vanuit eigen ervaring aan het werk

fewerton/Shutterstock.com

maart 2020 |

14

Dit alles is waarom Niki koos voor dit werk. Zijn eigen ervaring en inzicht dat hij niet gelukkig was. Zijn leven had heel anders af kunnen lopen. Het had kapot kunnen gaan.

Hij kent voldoende voorbeelden van levens die verkeerd eindigden en zag gelukkig levens herstellen. Hij leerde en weet dat het echte genieten bij God ligt. Dat is waar hij zich sterk voor maakt. Dat God de regie krijgt in mensenlevens, bij verslaafden, want Hij houdt ook van hen.

BLOG/ARNOUD VAN DEN BROEK

De zegeningen genieten In Marcus 10:13-16 staat het verhaal van de kinderen die bij Jezus worden gebracht ‘zodat Hij ze zou aanraken’. De leerlingen zien er niets in en nemen het de ouders kwalijk dat zij Jezus daarvoor komen lastigvallen. Ondanks dat er niets in het verhaal over staat, kun je de teleurstelling op de gezichten van de ouders en de kinderen zien.

G

elukkig heeft Jezus het door en grijpt Hij in. Het verhaal keert, de kinderen mogen toch komen. Jezus omarmt ze, legt ze de handen op en zegent ze.

Wanneer Jezus aanraakt

Dat laatste, ‘en Hij zegende hen’, vind ik het mooiste deel van het verhaal. Ik denk niet dat de ouders daar om vroegen. Ze wilden alleen dat Hij ze aan zou raken. In de evangeliën staat een aantal keer beschreven dat Jezus mensen aanraakt of dat ze Hem proberen aan te raken. Er wordt dan altijd iets weggenomen. Hun ziekte als mensen de zoom van Jezus’ mantel aanraken (Marcus 6:56). Als de leerlingen, bij de verheerlijking op de berg, schrikken als zij plotseling Gods stem horen, raakt Jezus hen aan en wordt hun angst weggenomen (Matteüs 17:7). En Jezus raakt de baar van de jongen uit Naïn, een enige zoon van een weduwe, aan waarop de dood verdwijnt (Lucas 7:14).

Wandelen door de Chilterns natuurgebied.

Foto: Mark R Croucher/Shutterstock.com

Tekst/Arnoud van den Broek

Slecht gedrag

Het lijkt erop dat de ouders ook iets weg wilden laten nemen bij hun kinderen, door Jezus hen aan te laten raken. Misschien wel hun slechte gedrag. Je weet het niet.

Jezus raakt hen aan, maar Hij neemt niets weg. In plaats daarvan voegt Hij iets toe: Hij geeft.

Hij zegent hen.

Dauw, koren en wijn

Ook Isaak geeft aan zijn kinderen als hij hen zegent. Jakob ontvangt ‘de dauw van de hemel, de vruchtbare streken van de aarde,

overvloed van koren en nieuwe wijn. Volken zullen je dienen, naties zullen voor je buigen’. En ook Esau ontvang, zij het wat minder dan zijn broer (Genesis 27).

Dikke auto

God zegent en geeft. En ik beschouw het als een zegen om een paar jaar op Newbold te kunnen zijn. Ik beschouw het als een zegen om hier nieuwe vrienden te maken. Ik beschouw het als een zegen om op sabbatmiddag door de Chiltern Hills, een gebied dat de Engelsen een ‘area of outstanding beauty’ noemen, te lopen. Ik beschouw het als een zegen om een lieve vrouw en lieve kinderen te hebben. Er zijn ook dingen die ik niet heb: een hoop geld, een dikke auto, een giga huis.

Dat zijn zegeningen die God aan anderen heeft gegeven.

Ik geniet van wat God mij gegeven heeft, zodat ook ik een zegen voor anderen mag zijn.

Arnoud van den Broek studeert theologie aan Newbold College

maart 2020 |

15

NIEUWS/UIT DE REGIO

maart 2020 |

16

LET OP! OUDE REKENINGNUMMERS KERK OPGEHEVEN

D

e rekeningnummers van ons kerkgenootschap bij de bank Van Lanschot zijn per 16 februari opgeheven. Heeft u een automatische machtiging afgegeven? Of doet u op een andere manier een overboeking aan de kerk via de rekeningnummers van deze bank? Wijzig dan de oude nummers en gebruik het nieuwe rekeningnummer bij de Rabobank: NL47RABO0117777773.

Wij vragen u vanaf nu geen betalingen meer te doen via de volgende nummers: NL39 FVLB 0699 8518 90 NL51 FVLB 0699 9648 73 ESDA NL52 FVLB 2016 9471 44 ESDA NL69 FVLB 0699 2605 23 NL95 FVLB 0699 9128 65 NL76 FVLB 0699 9615 13 Penningmeester Rozita Panneflek-Reymond dankt u bij voorbaat voor uw medewerking!

VESPERDIENST IN HUIS TER HEIDE

H

et is inmiddels traditie om drie keer per jaar een Vesperdienst te organiseren in het Witte Kerkje in Huis ter Heide. Op sabbat 29 februari was het alweer de achtste keer. De vesperdiensten zijn altijd gevarieerd en worden daarom zo gewaardeerd door de bezoekers. Naast een inhoudelijke overdenking is er ook ruimte voor gebeden, samenzang en enkele optredens van het Vesperkoor. Deze middag was er een uitdagend thema: Ruimte geven aan wie anders gelooft. Rudy Van Moere, emeritus hoogleraar en emeritus predikant had een duidelijke boodschap: geef elkaar de ruimte en leer van anderen.

Lees het uitgebreidere verslag op: http://bit.ly/vesperdienst De volgende dienst is sabbat 16 mei. Voel je welkom!

JEUGDRALLY HUIS TER HEIDE GROOT SUCCES

O

p 30 november 2019 werd het restaurant Highly Flavoured in Amersfoort geopend. Het was een geweldige jeugdrally, georganiseerd door de jeugdgroep van Huis ter Heide. Op het drukste moment van de dag waren er maar liefst ruim 500 gasten in het restaurant.

Marhainska Welvaart-Sakoetoe,

een van de organisatoren: ‘Wij zijn God dankbaar voor de mooie opkomst! In het thema van de jaren 50 en volledig in American diner stijl hebben we met elkaar God, de grote baas, gezocht en samen in zijn ‘restaurant’ – Gods koninkrijk – gewerkt.’

Lees het volledige verslag hier: http://bit.ly/jeugdrally

KLUSSEN LEIDT TOT VERBROEDERING

V

anuit de Adventgemeente is er in Meppel al enige jaren een klusteam actief.

Ze werken daarin samen met Stichting Present Meppel en Stichting Vluchtelingenwerk. Meestal gaat het om het opknappen van een woning.

Bijvoorbeeld behangen, sauzen, laminaat leggen en eventueel een schutting plaatsen. Bij dit soort klussen is het belangrijk dat het huis snel bewoonbaar moet zijn. Asielzoekers die een huis krijgen toegewezen moeten vaak binnen een paar dagen het AZC verlaten. Vaak staan deze mensen er alleen voor en dan is het fijn als ze praktische hulp krijgen.

Meer info: http://bit.ly/Meppel_klusteam

UIT DE REGIO/NIEUWS

Redactie/Jeroen de Jager

17

D BIJBELQUIZ 2020

D

e Bijbelquiz wordt steeds populairder. Dit jaar, op sabbat 25 januari, deden er weer meer deelnemers mee dan vorig jaar: 23 gemeenten met 48 groepen volwassenen en 16 groepen kinderen. De vragen gingen over verschillende categorieën en de deelnemers moesten de antwoorden op de vragen gaan zoeken. De vragen waren soms pittig, maar de deelnemers beleefden er ook veel plezier aan. Vind het goede antwoord!

En dat deed de Adventgemeente Amsterdam Ghana als eerste.

Gefeliciteerd!

e afgelopen twee jaar is door vrijwilligers hard gewerkt aan de bouw van het activiteitencentrum, een voormalig scoutinggebouw op landgoed Oud Zandbergen waar ons kerkgenootschap ook gevestigd is. ‘Het resultaat is prachtig geworden en we zijn er erg blij mee’, aldus directeur Geert Hendriks van ADRA Nederland. ‘In ons nieuw opgeknapte gebouw starten we de komende tijd met activiteiten: gezond en budgetvriendelijk koken en eten, spullen delen, taallessen, creatieve workshops en meer.’ Het activiteitencentrum ADRA Share & Care is een plek om te ontmoeten, te inspireren en te helpen.

Bekijk het sfeerverslag op: www.adrasharecare.nl/

maart 2020 |

OPENING ADRA SHARE & CAREGEBOUW

ADVIES CORONAVIRUS

W

ij krijgen vragen of de kerkdiensten in Nederland vanwege de uitbraak van het coronavirus door kunnen gaan.

Voorzitter Rob de Raad van de Nederlandse Adventkerk: ‘Op landelijk niveau is dat moeilijk in te schatten. Het zijn de mensen op plaatselijk niveau die het beste inzicht hebben in wat verstandig is. Over de dreiging van het coronavirus dat nu ook in Nederland is geconstateerd, is het aan de plaatselijke predikant en het kerkbestuur om de dreiging te bekijken en te beslissen of het verstandig is om geen diensten te houden.’

Lees meer op: http://bit.ly/ bijbelquiz-2020

R

OEUVREPRIJS VOOR REINDER BRUINSMA

einder Bruinsma kreeg op 15 februari in Loma Linda (Verenigde Staten) de Charles Elliot Weniger Award uitgereikt voor zijn complete oeuvre.

Hij heeft op uitnodiging samen met zijn vrouw Aafje twee weken in Californië doorgebracht en er verschillende spreekbeurten gehouden. Bruinsma is emeritus predikant van onze kerk. Tijdens

een speciale dienst heeft hij deze award in ontvangst mogen nemen.

Een mooie waardering voor zijn inzet bij het verspreiden van het evangelie. We feliciteren hem en zijn vrouw en wensen hun Gods zegen.

Meer lezen: http://bit.ly/oeuvreprijs_Bruinsma

NIEUWS/UIT DE REGIO & PUZZEL

maart 2020 |

18

15 GESLAAGDEN/ VOOR PREEKLICENTIE I

V

ijftien mensen ontvingen op zondag 15 december hun Preeklicentie I. Zij volgden in november en december een preekcursus: niet zonder resultaat. In het kerkgebouw van de gemeente Hoogeveen slaagden alle cursisten voor hun examen.

Jacob Engelgeer, departementshoofd Ontwikkeling & Toerusting: ‘Wat een zegen dat Gods Geest ons allen voorziet van gaven en talenten die we willen inzetten tot opbouw van zijn koninkrijk. We wensen alle nieuwe sprekers Gods nabijheid en zegen toe bij de voorbereiding van hun preken en bij de verkondiging van Gods Woord’.

Lees meer op: http://bit.ly/ examen-preeklicentie-i

Vul het diagram in volgens de beschrijving hieronder. Gelijke getallen zijn gelijke letters. Begin met invullen na het genummerde vakje aan het begin van de regel.

Bij juiste invulling ontstaat in de verticale roze balk een woord.

Puzzel door/ Erik Macville

2

4

1

6

1

9

14

15

5

2

16

3

1

3

6

7

11

5

16

3 7 8

11

9

15

5

10

8

6

8

11

4 10

5 1

8

10

11

3

14

5

8

4

10

2

13

8

3

7 12

6

15

3

5

De oplossing komt in de volgende Advent Oplossing puzzel uit Advent nr. 4 (2019) Het woord dat we zochten was: kerstvakantie.

13

2

10 12 18

9

8

13

10 5 2

6

Weinig gebruikt woord voor een aardbeving 2. Aanbevolen handeling bij verkeerde keuzes 3. Iemands mogelijkheden aanboren 4. Hiermee begint een wedstrijd daadwerkelijk 5. Hiermee hervat de keeper het spel 6. Dit wil iedere sporter worden 7. Tijd voor een kopje thee 8. Overstap (Eng) 9. Dit probeert de sporter te vermijden 10. Een lijst met alles wat je wilt/ moet doen 11. Houding onder deelnemers van een wedstrijd.

1

11

10

11 4

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Spekkoek Koeienstal Weerbericht Ijsmutsjes Instructeur Ijsschuivers Schaatspret

8. Kalkoen 9. Kerstballen 10. Vakantieoord 11. Artikelen 12. Skibanen 13. Leesmap

Voorleesbijbel Het eerste deel van de Voorleesbijbel (van de schepping tot koning David) van onze kerk werd tijdens het tussentijdse informatiecongres op 2 februari in Almere gepresenteerd.

T

ijdens het congres vertelde Jacob Engelgeer (departementshoofd Ontwikkeling & Toerusting) de ontstaansgeschiedenis van de Voorleesbijbel.

Initiatiefnemer was Joanne Balk (afdelingshoofd ESDA-Instituut en Publicaties). Zij signaleerde dat de laatste Nederlandse exemplaren van de 10-delige kinderbijbelserie getiteld ‘De Bijbel in Woord en Beeld’, van Arthur S. Maxwell, in zicht kwamen. Zij wilde graag dat ook voor onze toekomstige generaties een mooie, eigen kinderbijbelserie die iets beter aansluit op de huidige tijdgeest, beschikbaar is. Het werd een bijzonder traject.

Edith Mulder-de Vree en Rudy Van Moere, beide zevendedagsadventist, werden gevraagd de verhalen te schrijven. Paul Oole werd benaderd om de illustraties te tekenen.

Voorleesaspect

Leidraad werd het kindersabbatschoolmateriaal voor de leeftijd van 4 tot en met 7 jaar. ‘De nadruk kwam te liggen op het voorleesaspect’, aldus Jacob Engelgeer. ‘We zien graag dat ouders, grootouders, maar ook leerkrachten op basisscholen bijdragen aan de geloofsoverdracht.’

In 2018 verscheen een proefboekje

Tekst/Jan Spijk van de Voorleesbijbel dat uiteindelijk ook op het bureau van uitgever Stefan van Dijk van het Nederlandse Bijbel Genootschap (NBG) terecht kwam. Rudy Van Moere is namelijk lid van het bestuur van het NBG. Van Dijk was meteen bijzonder enthousiast en na een aantal gesprekken kwam de samenwerking met het NBG tot stand. Het NBG heeft veel ervaring met het uitgeven van bijbelse boeken en is hiermee voor ons kerkgenootschap een uitstekende partner.

‘Thuiskomen’

Stefan van Dijk van het NBG was ook op het congres. Hij is opgegroeid met het adventistische geloof in de gemeente Zwolle en voelde zich daarom helemaal op zijn plek op het congres. ‘Het voelt een beetje als thuiskomen.’ Hij toonde zich enthousiast over de Voorleesbijbel en prees de samenwerking met de Adventkerk. ‘Ik had al snel de overtuiging dat we met onze samenwerking de uitgave nog beter konden maken en een breder publiek konden bereiken. We hebben een lange

weg afgelegd, maar het resultaat mag er zijn.’ Hij noemde het hele proces een ‘feest’. Tot slot overhandigde hij het eerste exemplaar aan ds. Rob de Raad, voorzitter van de Nederlandse Adventkerk.

We zijn bijzonder blij en dankbaar voor ieders inzet, zodat we nu beschikken over het eerste deel van de driedelige serie van de Voorleesbijbel. Joanne Balk, die ook het Servicecentrum coördineert, vertelde dat de helft van onze eerste oplage al binnen anderhalve week de deur uit is. ‘Dat is een mooi resultaat. We hopen natuurlijk dat ook u deze Bijbel aanschaft. Voor de kindersabbatschool in uw gemeente of voor uzelf of uw kinderen en kleinkinderen. Of om cadeau te geven om iemand een plezier mee te doen. Voor alles gaat het echter om het delen van het goede nieuws van God. Zodat velen, zowel kinderen als voorlezers, er gezegend door zullen worden.

We danken God voor deze bijzondere mogelijkheid.’

De Voorleesbijbel is te bestellen via ons Servicecentrum www. servicecentrum-adventist.nl.

NIEUWS/UIT DE WERELDKERK

maart 2020 |

20

AUSCHWITZ/ENKELE ADVENTISTISCHE RAAKPUNTEN

O

p 27 januari herdacht de wereld de verschrikkingen van het concentratiekamp in Auschwitz. Ook in adventistische kring werd daar op diverse plaatsen bij stilgestaan om te herdenken hoe ook door sommige adventisten al het mogelijke is gedaan om Joden te redden en te voorkomen dat zij naar Auschwitz of andere concentratiekampen zouden worden getransporteerd.

Bekend is vooral Jean Weidner en de door hem opgezette Dutch-Paris ontsnappingsroute die honderden Joodse mensen het leven redde. Het fascinerende verhaal hoe deze in Brussel geboren Nederlandse adventistische zakenman zijn leven op het spel zette voor het redden van Joden werd enkele jaren geleden in detail beschreven door Megan Koreman in het boek Gewone Helden dat bij Uitgeverij Boom in Meppel verscheen.

Minder bekend is wat in Hongarije gedaan werd door Lásló Michnay die meer dan vijftig Joden verborg in de centrale Adventkerk in Boedapest, die vlak bij het Joodse getto stond.

Ook vanuit Riga, de hoofdstad van Letland, komen verhalen over hulp aan Joden. Zo waren er twee zusters die in hun appartement een zeventienjarige Joodse jongen verborgen hielden. Deze Ysack Kleimanis werd later een succesvol predikant in de Letse Adventkerk.

ADVENTISTE VIERT/HAAR 110E VERJAARDAG

L

aura Pitts vierde onlangs te midden van vrienden en familie haar 110e verjaardag in een verzorgingshuis in de Amerikaanse stad Birmingham (Alabama). Op de vraag van een vertegenwoordiger van het stadsbestuur wat zij beschouwde als het geheim van haar lange leven antwoordde zij: ‘Geloof in God.’ Mevrouw Pitts werd 78 jaar geleden lid van de Adventkerk. Sinds anderhalf jaar woont zij in een verzorgingstehuis, waar zij over een zelfstandige wooneenheid beschikt.

In dit appartement werd Ysack Kleimanis verborgen.

DEENSE KERK/WIL JONGEREN BEREIKEN VIA SOCIALE MEDIA

D

e Deense Unie van Adventkerken heeft met haar nauwelijks 2500 leden de moeilijke taak om in een land—waar nog geen 3% van de bevolking regelmatig een kerk bezoekt—de mensen te bereiken met haar boodschap. Recentelijk is een nieuw project gestart via sociale media zoals Facebook, Instagram en YouTube.

Een aantal jonge kerkleden die het geloof hebben gevonden, vertellen in korte filmpjes hoe hun levens veranderden. Te zien en te horen zijn een jonge vrouw die haar angstcomplexen overwon, een ex-drugsverslaafde atheïst en een ongelovige tiener die een adventistische school bezocht met de vaste bedoeling zich niet te laten beïnvloeden door geloofszaken, maar vorig jaar april besloot zich te laten dopen.

De filmpjes zijn voorzien van Engelse ondertiteling en zijn te vinden op de YouTube-pagina van de Deense Unie (www.youtube.com/user/ Adventistkirken).

Tekst/dr. Reinder Bruinsma

UIT DE WERELDKERK/NIEUWS 21 maart 2020 |

OVERLEDEN/KARI PAULSEN

O

p de leeftijd van 85 jaar overleed op 10 januari Kari Paulsen in haar Noorse vaderland. Kari was de vrouw van Jan Paulsen die van 1999 tot 2010 voorzitter was van de adventistische wereldkerk.

Kari werd geboren in Notodden, een klein stadje ten zuidwesten van Oslo. Nadat zij het adventisme had leren kennen ging zij studeren aan het onderwijsinstituut van de kerk in Denemarken, waar zij haar man ontmoette.

Kari Paulsen heeft haar gehele leven lang geworsteld met een ernstige chronische aandoening. Dat weerhield haar er niet van haar man in zijn lange carrière op verschillende continenten en in diverse leidinggevende functies te steunen. Mensen die Kari Paulsen goed hebben gekend schetsen haar unaniem als een sterke maar zeer zorgzame vrouw.

NIEUW ONDERKOMEN/ VOOR IT IS WRITTEN TELEVISIE ORGANISATIE

O

p 22 november 2019 was het lang verwachte moment aangebroken. De televisieorganisatie It Is Written kon eindelijk een eigen gebouw officieel betrekken. In aanwezigheid van tal van genodigden uit de kerkelijke wereld en vele andere gasten werd het gebouw met een vloeroppervlak van bijna 4000 vierkante meter geopend.

It Is Written is een van de televisie-ministries van de Adventkerk. Lange tijd werden de programma’s gemaakt in Californië, maar in 2014 verhuisde de organisatie naar Collegedale in Tennessee. Aanvankelijk werd een gebouw gehuurd, maar nu heeft It Is Written dus een eigen pand met ruimte voor haar studio’s, kantoren en magazijnen. Het pand biedt voldoende mogelijkheden om verder te groeien.

It Is Written maakt adventistische evangelisatieprogramma’s die wereldwijd via televisiezenders en andere media worden uitgezonden. Kijk voor meer informatie op: www.itiswritten.com/about/

TRANS-EUROPESE DIVISIE/ HEEFT SPIJT VAN RACISME

O

nlangs vierde de Trans-Europese regio (waartoe ook de Nederlandse Adventkerk behoort) haar negentigjarig bestaan. Veel aandacht was er voor de landen van de kerk in Noordwest-Europa die in de loop van die 90 jaar grote aantallen zendelingen hebben uitgezonden, met name naar gebieden in West- en Oost-Afrika.

Vooral in de laatste fase van die 90 jaar heeft zich ook een andere ontwikkeling voorgedaan. Door de komst van leden uit voormalige koloniën in landen zoals Nederland en het Verenigd Koninkrijk, is de kerk veel meer divers geworden in etniciteit en cultuur. In het verleden is er, zowel in de zendingsgebieden als op de thuisbasis, helaas dikwijls sprake geweest van vooroordelen en het onvoldoende erkennen van de fundamentele gelijkheid van alle leden.

Namens de kerk in dit deel van Europa gaf de regiovoorzitter ds. Rafaat Kamal op 16 december 2019 een verklaring uit, waarin hij officieel spijt betuigde voor dit betreurenswaardige aspect van het kerkelijk verleden.

BOEKBESPREKING/LEZEN

maart 2020 |

22

Genieten van genoeg De kern van dit boekje laat zich kort samenvatten: ‘Gods zorg voor jou gaat via de aarde, die je voorziet van voedsel. Dit diepe besef maakt dat je respect krijgt voor de aarde en er zorgvuldig mee omgaat. Dit geldt ook voor hoe we omgaan met onze medemens’. Martine Vonk maakt in haar boek de praktische consequenties duidelijk van deze keuze.

V

erwacht van dit boek geen verbluffende nieuwe inzichten. Veel dingen zijn bekend en kun je zelf bedenken, zeker als je de actuele berichtgeving over de milieuproblematiek volgt. Het zet zaken wel netjes op een rijtje en maakt glashelder dat het onze opdracht is niet werkeloos van een afstand te blijven toekijken.

Waar het om draait

Genieten van genoeg lijkt wel een tegenstrijdigheid. Genieten is toch groots en luxueus, terwijl genoeg duidt op soberheid en tevreden zijn met minder? Dat laatste komt echter nadrukkelijk naar voren in de oproep om nederig de weg te gaan van God. God is die weg van de nederigheid gegaan door mens te worden. Moeten wij als mens niet dezelfde weg gaan? Daartoe roept dit boekje ons op.

God heeft ons opgedragen ‘heerschappij te voeren’ over de schepping (Genesis 1:26). Dat moet je opvatten als ‘dienstbaar zijn

Tekst/Thijs de Reus aan’. Dit boek gaat nadrukkelijk in op de zorg die wij moeten hebben voor de schepping, want deze aarde voorziet ons van voedsel.

De bijbelse leidraad

Van christenen wordt verwacht dat ze zorgen voor de aarde en haar bewoners uitgaande van de bijbeltekst in Micha 6:8: ‘Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de Heer van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God.’ Doe wat goed en rechtvaardig is en wees trouw en nederig. Dat past Martine Vonk toe op alle aspecten van het leven.

De Bijbel leert ons dat God de Schepper en eigenaar is van deze aarde. Daarom draagt God Israël een aantal bijzondere dingen op: om niet alles tot de laatste korrel te oogsten (Leviticus 19:9-10) en om het sabbatsjaar en jubeljaar in acht te nemen (Leviticus 25:2-7, 10-22). Dat is Micha 6:8 in de praktijk. Dat is zorg en mededogen voor de naaste en voor de schepping.

Wij mogen genieten van wat de aarde voortbrengt, maar moeten tevreden zijn met genoeg.

De consequenties hiervan zijn groter dan omzien naar de mens in nood in onze naaste omgeving en rekening houden met de natuur alleen in eigen land. Het besef dat wij afhankelijk zijn van de aarde is doorslaggevend. Die aarde moeten we op wereldwijde schaal met elkaar bewaren.

De natuur openbaart wie God is (Romeinen 1:19-20) en de hemel vertelt over Gods majesteit (Psalm 19:2). Dat zou ons nederig moeten maken en ons ervan doordringen hoe wij met de schepping moeten omgaan. Daar draait het om in Genieten van genoeg. Dat vereist het afleggen van egoïsme.

Belangrijke en interessante weetjes Naast dat grootse perspectief biedt dit werkje ook een heel scala aan interessante weetjes. Hier volgt er een aantal.

LEZEN/BOEKBESPREKING

In opkomende economieën zoals India en China neemt vooral de vraag naar vlees en zuivel toe. Dat vereist een steeds intensievere en bijna industriële landbouw.

Driekwart van alle beschikbare landbouwgrond wordt gebruikt voor de veeteelt.

Boeren zijn afhankelijk van enkele grote zaadleveranciers die zaden patenteren!

De rijkste 20% van de bevolking gebruikt 80% van alle consumptiegoederen.

Om een kilo rundvleeseiwit te produceren is er tien keer zoveel water nodig als voor plantaardig eiwit.

De Amish hebben wel telefoons, maar die luisteren ze maar een paar keer per dag af.

Een koe produceert jaarlijks net zoveel broeikasgassen als een auto die 70.000 km rijdt!

De intensieve en grootschalige landbouw leiden juist tot eenzijdigheid! Vorige generaties konden kiezen uit tientallen appelrassen.

Tegenwoordig zijn het er in hoofdzaak nog drie: jonagold, elstar en golden delicious. Aardbeien zijn bijna altijd elsanta’s: die groeien snel en kunnen na de pluk nog negen dagen worden bewaard.

Om het tij te keren

Om het tij te keren biedt het boek een hele serie praktische aanwijzingen. Ook hier weer een aantal voorbeelden.

1 Eet meer lokaal voedsel.

Je kunt complete pakketten met biologische groenten of streekproducten bestellen.

2 Als iedereen genoegen neemt met genoeg, dan is er genoeg voor iedereen.

3 Geluk begint met tevreden zijn met wat je hebt.

4 Ga eens na welke spullen je niet meer nodig hebt.

5 Geniet van wat je hebt, deel met anderen en koop duurzame dingen met een keurmerk zoals fairtrade.

6 Bereid zijn iets meer te betalen voor simpele dingen als bananen en cashewnoten opdat de boer die ze produceert daar fatsoenlijk van kan leven.

Martine Vonk Genieten van genoeg Buijten & Schipperheijn Motief Amsterdam 2016 ISBN: 978-90-5881-677-1

MEER DOEN? Kijk ook eens op deze websites: peerby.com Allesduurzaam.nl hurenvanburen.nl mywheels.nl snappcar.nl

23 maart 2020 |

Zijn wij bereid uit onze comfortzone te komen, zoals Ester deed? Zij neemt het risico haar gemakkelijke leventje aan het hof te verliezen om haar volk te redden.

8 Deel producten met elkaar.

Hiervoor zijn er op internet allerlei websites: voor auto’s, apparaten en machines. Soms zijn die ook op wijkniveau georganiseerd. Dat is weer goed voor de sociale contacten. Dingen met elkaar delen is trouwens ook erg bijbels (Handelingen 4:32).

9 Van de orde, de regelmaat en het ritme van een kloosterorde is veel te leren. De natuur kent allerlei ritmes, maar wij trekken ons daar niets meer van aan. Met kunstlicht maken wij de dag zo lang als wij willen.

Om keuzes te maken die tegen de stroom ingaan, heb je anderen nodig die je stimuleren en steunen.

Wat je ook doet: probeer niet alles in één keer te veranderen.

7

DE PREDIKANT/ROB DE RAAD

maart 2020 |

24

De predikant Rob de Raad We maken kennis met Rob de Raad als mens achter de functie van voorzitter van de Nederlandse Unie. Hij is getrouwd met Aletia, is de trotse vader van twee kinderen en opa van een kleinkind. Hij noemt zichzelf een levensgenieter.

Tekst/Irene van Valen

R

Jeugdherinnering

ob groeide op in Arnhem met om de hoek het Spijkerkwartier. ‘Dat was toen een ruige buurt. Mijn moeder kende angst. Zij zag bijvoorbeeld iemand neergestoken worden.

Elke dag klonken schoten. Ik was waarschijnlijk te jong om het te begrijpen. In mijn laatste basisschooljaar belde ik zonder angst aan bij prostituees om kinderpostzegels te verkopen. Vrijgevig als zij waren, was ik tot ieders verbazing binnen een half uur klaar. Ik leerde makkelijk, wat me lui maakte.

Meer dan een zesje hoefde ik niet op mijn rapport. Mijn vader hield lezingen en vroeg mij mee te gaan voor het projecteren. Regelmatig kwamen we na middernacht thuis.

De volgende dag zat ik zonder problemen op school. Wat ik tijdens de lezingen meekreeg vormde de basis voor mijn eigen geloofsreis.’

Toekomstdroom

‘Ik wist al jong dat ik theologie wilde studeren en wilde werken met mensen. Een kantoorfunctie zou ik niet aankunnen. Ik wilde een beroep waarbij ik contacten

leg met mensen in verschillende levensfasen. Zelfs in de huidige vergadercultuur maak ik contact.

Daarbij heb ik uitdaging nodig, het mag niet saai worden. Waar het moeilijk wordt, ontstaat een spanningsveld om dingen op te lossen.

Wat dat betreft zit ik op mijn plek met soms te veel uitdaging, maar het houdt me scherp.’

Gezinsleven

Rob heeft twee kinderen. Dochter Louise is 32 en groeide op in Arnhem, waar ze tijdens haar studie de liefde van haar leven vond in Ashwin van der Kamp.

Adventkerk Arnhem bleef haar thuisgemeente. Zij hebben een zoon. Louise werkte een periode op de Unie. Nu is ze facility manager bij een groot Engels vastgoedbedrijf en houdt kantoor in Amsterdam. Haar broer Sander is 29 en woont en werkt in Ethiopië als business consultant en voert projecten uit voor de Nederlandse ambassade. ‘Dat Sander daar werkt vind ik spannend en intrigerend tegelijk. Hij geniet bescherming van de Nederlandse overheid en komt regelmatig naar

Nederland. Onze kinderen willen het verschil maken in deze wereld.

Hun werk vind ik aanlokkelijk, maar switchen zal ik nooit. Ik koos bewust voor dit werk en heb fases van twijfel gekend, maar boven alles voelde ik me als een vis in het water. Ik hou van dit bestuurlijke werk. Noem me een workaholic. Tot ik thuis ben. Dan staat het gezin voorop, de telefoon is weg.

Daar laad ik op en luister geboeid naar de verhalen van onze kinderen, de ontwikkeling van ons kleinkind en over hun werk.

Een paar keer per jaar spreek ik af met twee vrienden. We eten dan samen of kijken een film. Samen tijd doorbrengen is een bewuste keuze. Waar ik ook tot mezelf kom is in de auto. Ik rij graag auto.’

Altijd in voor een nieuw boek Ter ontspanning leest Rob graag.

‘Een wereld zonder boeken is voor mij onvoorstelbaar. Mijn huis is te klein voor alle boeken die ik heb.

Tijdens mijn reizen kan ik niet aan boeken voorbijgaan. Ik lees Engelstalig en hou van thema’s als theologie en leiderschap. Daarin behaalde ik mijn master’s degree.

ROB DE RAAD/DE PREDIKANT

Favoriete boeken

Het eerste boek heet When the lion feeds. ‘De eerste reeks boeken van schrijver Wilbur Smith speelt zich af in Zuid-Afrika, waar Aletia heeft gewoond. Het zijn spannende verhalen. De wildernis wordt fantastisch beschreven, naast grote thema’s als de Boerenoorlog. Het maakt dat ik naar Zuid-Afrika wil.’

Vervolgens toont Rob het boek Conclaaf van Robert Harris. ‘Dit fictieve verhaal gaat over de pausverkiezing rond de 18de eeuw.

Het plaatst alles in een bepaalde context, noem het beroepsdeformatie. Een officier wordt onterecht beschuldigd omdat hij Jood is.

Als laatste vertelt Rob over The shadow of the wind van Carlos Ruiz Zafon. ‘Dit boek moet je lezen,’ klinkt hij overtuigend. ‘Aletia las het eerst. Het vertelt over een bibliotheek die in de vergetelheid raakt in Oud Barcelona. Een man brengt zijn zoon daarheen. Hij mag een boek uitkiezen. Anderen blijken geïnteresseerd in dezelfde schrijver waardoor alle boeken verdwijnen. De jongen onderzoekt dat mysterie.’

Nooit reismoe

Rob houdt van reizen. ‘Ik heb verschillende bijbelse landen meerdere keren bezocht. Ik voel me nooit onveilig, maar luister altijd naar de autoriteiten. In 2013 reisden Sander en ik kriskras door het Midden-Oosten. Tijdens de oversteek van Israël naar Egypte staken we moeiteloos de Israëlische grens over om bij de Egyptische grens door een zwaarbewapende soldaat tegengehouden te worden. Na drie kwartier onwetend afwachten mochten we verder. Later bereikten we ons resort. Hoewel gesloten, opende de eigenaar het resort voor ons en een ander stel en zorgde

voor ons. We hadden alles voor onszelf. In die tijd was Islamic Brotherhood actief. Bij aankomst in Cairo, werd ons opgedragen in het appartement bij de kerk te blijven vanwege demonstraties in de buurt. Er vielen doden en gewonden. Een dag later was daar niets

/Mijn huis is te klein voor alle boeken die ik heb

meer van te zien. Bij een bezoek aan de Sinaï hoorden we van autobommen en ontvoeringen aan de andere kant. Toen meldden we bij de Nederlandse ambassade dat we daar waren, weliswaar aan de veilige kant.

Werken aan gezondheid

Rob is een koffieliefhebber, maar begint de dag met Engelse thee. ‘Ik drink maximaal drie kopjes koffie en geniet daar echt van. Toen de kinderen klein waren woog ik te veel en besloot te gaan hardlopen.

Ik kreeg mijn eerste loopschema van Christ Stam. Als secretaris kon ik het hardlopen niet combineren met het werk, nu train ik minimaal twee keer per week. Voorheen nam het hardlopen af in de saaie wintermaanden, omdat ik echter op niveau wil blijven, schreef ik me in bij een sportschool. Nu train ik het hele jaar door en blijf op niveau. Ik verheug me erop om weer buiten hard te lopen. Het verbeterde mijn conditie, deed hooikoortsklachten afnemen en maakt me fitter. Ik voel mezelf geen zestiger.’

25 maart 2020 |

Daarnaast hou ik van geschiedenis en spanning. Het mooie in films is dat een verhaal in twee uur wordt opgelost. Dat is in mijn werk niet zo,’ lacht Rob hard. Hij legt drie boeken op tafel.

GELOOFSPUNTEN/DEEL 17

maart 2020 |

emsley's Shots/Shutte rsto na H i t s ck. ri co Ch

26

m

Weten wat je gelooft Adventisten hebben 28 geloofspunten afgesproken waar ze samen voor staan.

Sommige geloofspunten komen regelmatig aan de orde in de kerk, andere wat minder. Advent bespreekt elke keer een paar geloofspunten. Zodat ze ons weer helder voor de geest staan. En zodat we weten wat we geloven.

Dit keer geloofspunt 20: De sabbat.

donatas1205/Shutterstock.com

Tekst/Thijs de Reus

D

e genadige Schepper rustte, na de zes scheppingsdagen, op de zevende dag. Hij stelde de sabbat in voor alle mensen als een gedenkteken van de schepping. Het vierde gebod van Gods onveranderlijke wet vraagt om de viering van de sabbat (de zevende dag) als de dag van rust, aanbidding en dienstbaarheid. Dit is in overeenstemming met het onderwijs en de gewoonte van Jezus, de Heer van de sabbat. De sabbat is een dag van vreugdevol omgaan met God en de naaste. Deze dag is een symbool van onze redding in

Christus, een teken van onze heiliging, een bewijs van onze trouw en een voorproef van onze eeuwige toekomst in Gods koninkrijk. De sabbat is Gods altijddurende teken van het eeuwig verbond tussen hem en zijn volk. Het vreugdevol waarnemen van deze heilige tijd, van avond tot avond, van zonsondergang tot zonsondergang, is een viering van Gods scheppend en reddend handelen. (Genesis 2:1-3; Exodus 20:8-11; 31:13-17; Leviticus 23:32; Deuteronomium. 5:12-15; Jesaja 56:5-6; 58:13-14; Ezechiël 20:12, 20; Matteüs 12:1-12; Marcus 1:32; Lucas 4:16; Hebreeën 4:1-11)

Wat voorafging

De sabbat is een van de geloofspunten van zevendedagsadventisten. Zij willen God trouw zijn door zich te houden aan de richtlijnen die Hij heeft gegeven.

Deze vloeien logischerwijze voort uit ons nadenken over de vraag

wie God is, wie we zelf zijn en wat het verlossingsplan inhoudt.

Daarna zijn we ingegaan op het functioneren van de gemeente, dat we allemaal geestelijke gaven hebben ontvangen om de gemeente op te bouwen en op de heilige handelingen die zij uitvoert zoals doop en avondmaal.

De sabbat in de geschiedenis

Je kunt de sabbat op meerdere wijzen benaderen, bijvoorbeeld vanuit het oogpunt van de geschiedenis. Dan gaat het om de vraag hoe de sabbat is gevierd vanaf de schepping en de conclusie dat sabbatviering altijd zo is gebleven.

Ook al wordt de sabbat in Genesis niet meer genoemd, toch duidt de tekst in Genesis 26:5 erop dat ook Abraham Gods geboden kende: ‘Abraham heeft naar Mij geluisterd en zich gehouden aan wat Ik hem opdroeg, aan mijn geboden, voorschriften en regels’.

DEEL 17/GELOOFSPUNTEN

De betekenis van de sabbat De historische achtergrond van de sabbat is interessant en vaststellen dat deze dag heilige tijd is, is belangrijk. De betekenis van deze dag zoals het scheppingsverhaal ons dat als eerste vertelt, is echter nog belangrijker. Het is de eerste dag die God en mens, man en vrouw, samen doorbrengen.

Ook op deze dag is God scheppend bezig. Hij schept een relatie tussen Hem en de mens.

In deze relatie zorgt God voor de mens. Daarom geeft God ook dat manna aan Israël in de woestijn. Om te benadrukken dat Hij de Gever is, laat Hij de schepping als het ware rusten op die dag. Er is geen manna. Daar is de dag ervoor al voor gezorgd.

De mens moet ook zorgdragen en wel voor Gods schepping. Volgens het vierde gebod in Exodus 20 draagt God de mens op niet alleen zelf te rusten. Alles in zijn omgeving heeft recht op rust: zonen, dochters, slaven, slavinnen en vreemdelingen. De sabbatsrust geldt ook voor het vee, voor de dieren uit je omgeving.

/Dat de sabbat

ook voor de verbondssluiting al bekend was wordt duidelijk door het verhaal over manna Binnen dezelfde relatie beseft de mens dat de sabbat aan God zelf is gewijd. Dat besef moet de mens duidelijk maken dat hij ten opzichte van zijn Schepper een verplichting heeft. Dat is de erkenning dat Hij de Schepper is en dat hijzelf een aan zijn Schepper onderworpen schepsel is. Dat besef leidt de mens vanzelf tot nederigheid en tot aanbidding van zijn Heer.

De sabbat en verlossing

Het hoofdstuk dat volgt op de schepping van deze wereld en van de mens (Genesis 1-2) maakt duidelijk dat de mens die houding

van nederigheid opgeeft. Hij wil in navolging van de slang gelijk zijn aan God en gehoorzaamt de slang.

Hij onderwerpt zich niet meer aan zijn Schepper maar aan de tegenstander.

Dat leidt automatisch tot aanbidding van die vijand. Daniël 7 beschrijft dat de kleine horen Gods feesten en wet verandert en de mens volgt die veranderingen. Openbaring 13 vertelt dat het beest uit de aarde de mensen dwingt tot aanbidding van het beest uit de zee. Voor de mens roept dat de vraag op: gehoorzaam ik daaraan of onderwerp ik mij aan God? Door de slang is de mens vast komen te zitten in valse aanbidding en daarvan moet hij worden losgemaakt. Hij moet dus worden verlost van de slavernij van de zonde. In Deuteronomium 5 krijgt de mens dus de opdracht de sabbat te vieren om te gedenken dat zij slaven waren in Egypte.

De sabbat is zo ook een teken van verlossing.

Dat benadrukt Hebreeën 4 ook.

Onder alle omstandigheden wacht het volk een sabbatsrust.

Sabbatsrust zet niet alleen aan tot terugkijken naar het verleden en belijden dat God Schepper is, maar ook tot belijden dat God Verlosser is en ons uiteindelijk naar de volmaakte rust leidt. Daarvan is de sabbat een voorproefje.

spunt Geloof

MEER WETEN? Wilt u meer weten over de geloofspunten? Het bekende boek van dr. Reinder Bruinsma Wat zevendedags-adventisten geloven is in een nieuw jasje gestoken. Het boek is volledig in kleur en behandelt de in 2015 herziene geloofspunten.

Te koop bij het servicecentrum (www.adventist.nl) voor slechts €5,95.

op de agen, ingsd denkschepp een ge de zes n als TE, na derlijke mense RUST or alle onveran PPER vo ds dag in HE Go bbat van als de GE SC de sa dag) NADI gebod e lde e GE met nd ste rd ve DE Hij t vie mming (de ze e dag. enste ing. He De sabbat zevend in overe schepp n de sabbat. . Dit is n de van de ring va va eid vie Deze er arh teken de aste. nstba , de He ag t om de na en die ze Jezus en n d ing n va wet vra va on nbidd onte met Go st, aa n teken gewo gaan ige ee de om uw s, l van ru en ze ee devo Christu derwijs van on n vreug ding in en van het on proef dag va ze red de tek n voor is een duren van on en en ee ijd ol em uw sabbat alt bo m ds waarn ze tro een sy devol at is Go van on nsug bb js sa vre wi dag is t tot zo De n be lk. He rgang krijk. ing, ee n. zijn vo konin nsonde heilig ndele Gods hem en van zo nd ha mst in redde tussen um. avond, d en mi toeko tot on d rb en uterono avond uwig ve schepp , van 32; De arcus ds 23: tijd M het ee s Go e viticu g van 12:1–12; ze heilig 17; Le vierin atteüs 13– n van de M 31: ; ee 20 11; ang, is 20:12, us 20:8– echiël onderg ; Exod 14; Ez s 2:1–3 58:13 , . Toen (Genesi 56:5, 6; kennen 4:1–11.)

Jesaja Hij breeën wij die 5:12–15; e tijd.

6; He d zoals selijk cas 4:1 ne’ geen tij nt de men 1:32; Lu ke ‘gewo j ook ig en n zes eeuw hiep hi me va sc rit vende , n God is n de ze maakte één: ee rust va s plus el. mens ze De rst de n he st. en jk en va n ru aarde hameli dag va eenhed lic in hij de de n – va tijd g sabbat lde de een da verdee door de al ook gevolgd al voor dagen, zondev de rd na dag we

bat De sab 108

109

27 maart 2020 |

Israël ontvangt het sabbatsgebod als zij het verbond sluiten met God bij de Sinaï. Dat de sabbat ook voor de verbondssluiting al bekend was wordt duidelijk door het verhaal over manna. Tijdens de hele week kreeg het volk manna, maar een dubbele portie op vrijdag en niets op sabbat.

Nehemia maakt duidelijk dat het volk zich ook na de Babylonische ballingschap moet houden aan het sabbatsgebod (Nehemia 9:14; 10:31; 13:15-21). We kennen ook de voorbeelden van Jezus en Paulus: naar hun gewoonte gaan ze op sabbat naar de synagoge (Lucas 4:16; Handelingen 13:14,42; 16:13; 17:2; 18:4). Er zijn geen aanwijzingen dat deze dag van aanbidding ooit werd gewijzigd.

PROJECT/OVERLEVEN

maart 2020 |

28

‘overLeven’, meer dan een boek!

In 2007 ontmoette ik, Marijke Talen, bij toeval twee heren die Joodse overlevenden van de Tweede Wereldoorlog bleken te zijn. We werden vrienden en gaandeweg onze vriendschap ontstond bij mij de wens om hen, en andere Joodse overlevenden, te portretteren. Om hun verhalen uit de eerste hand vast te leggen in boekvorm, want nu kon het nog, nu zijn ze er nog. Het is zo belangrijk dat wat zij hebben meegemaakt niet vergeten wordt, doorgegeven wordt aan volgende generaties.

Want dit mag nooit meer gebeuren.

Tekst/Marijke Talen Zelf portretteerde ik de 25 Joodse overlevenden bij hen thuis. Een van hen was de heer Rob Frank. Hij las mij een gedichtje voor van de Joodse dichteres Ida Vos: één geel viooltje tussen tientallen paarse bloeit moedig verder

Hoe het verder ging …

Een boek!

M

ijn wens was zo sterk dat ik er gehoor aan moest geven.

Er was contact met studenten journalistiek van de Hogeschool Windesheim in Zwolle.

Hoe mooi is het dat zij, als volgende generatie, de verhalen gingen schrijven. Ter voorbereiding bezochten ze Herinneringskamp Westerbork.

Ik wist meteen dat ik hier iets mee ging doen. Dit zou de cover worden van het boek en de titel werd: ‘overLeven’!

Ik zocht iemand die mij verder zou kunnen helpen bij de realisatie van het boek. Toen ik Angelique Dekker ontmoette, auteur, zijn we samen verder gegaan. We werkten toe naar de boekpresentatie en de opening van de reizende foto-expositie.

Opperrabijn Binyomin Jacobs en Marijke Talen.

Opperrabbijn Binyomin Jacobs was een van de sprekers tijdens de boekpresentatie van ‘overLeven’.

Enkele citaten uit zijn aanbeveling voor in het boek: ‘overLeven is geen geschiedenisboek, maar een getuigenis. Het laat de slachtoffers in woord en beeld vertellen waartoe de medemens in staat is’.

‘OverLeven is een noodkreet, om herhaling te voorkomen’.

OVERLEVEN/PROJECT

maart 2020 |

29

Op deze schoolfoto, gemaakt in Deventer, ziet u een van de Joodse overlevenden uit het boek ‘overLeven’. Haar naam is Félice Leendertz-Polak. Mirjam BooijHendriks, mijn zus, legde haar verhaal vast. Deze foto is een jaar of twintig geleden per toeval teruggevonden. Veilig verstopt in de achterkant van een schilderij.

Kort na het maken van deze foto werden alle kinderen afgevoerd.

Behalve Félice, het meisje in het lichte jurkje.

Reizende foto-expositie

Op vele plekken was de reizende foto-expositie met de 25 portretten uit het boek met korte biografie en levensmotto, al te zien. Zoals in de bibliotheek van Wageningen, het Etty Hilvesum Centrum in Deventer en het Middendorpshuis in Den Ham. Er staan vaak mooie reacties in het gastenboek zoals: ‘Harmonie tussen foto, titel verhaal én levensmotto’.

Of, zoals de 12-jarige Faith schrijft: ‘het is heel erg indrukwekkend en je wilt meer weten en je wilt in de geschiedenis duiken’.

Wilt u de foto-expositie ‘overLeven’ bezichtigen? Kijk op www.fotografiemarijketalen.nl

Lezing ‘De kracht van overLeven’ voor volwassenen Tijdens deze lezing mag ik vertellen over mijn boek ‘overLeven’.

Het wordt duidelijk hoe krachtig de mens is en hoe belangrijk het is om ondanks alles positief te blijven. Ik sta stil bij de vele indrukwekkende fragmenten en

Tara bezoekt samen met haar medeleerlingen de foto-expositie ‘overLeven’

beelden uit ‘overLeven’. Na afloop is er de mogelijkheid om met elkaar en met mij na te praten.

We hebben deze lezing al regelmatig mogen geven in woonzorgcentra zoals WZC Vredenoord, in vrouwengroepen, Rotary en in bibliotheken.

Vooral ook de gesprekken na afloop aan de info-boekentafel worden wederzijds als heel waardevol ervaren.

De organisatie die ons uitnodigt, krijgt na afloop van de lezing een exemplaar van het boek ‘overLeven’ en de CD ‘Bevroren Tranen’ van Maarten Peters. Een aantal van deze liederen is te horen tijdens de lezing.

Enkele reacties uit het gastenboek: ‘De setting, de boodschap, de sfeer, het klopte’!

‘Een indrukwekkende presentatie, goed dat deze verhalen worden doorverteld’.

Wilt u een lezing bijwonen?

Kijk voor data en locaties op www.fotografiemarijketalen.nl Iedereen is van harte welkom!

‘overLeven’ bestellen U kunt het boek ‘overLeven’ bestellen.

De prijs is nu verlaagd naar € 19,95.

Stuur om te bestellen een e-mail naar Marijke Talen, marijketalen@ hotmail.com of bel 06 25 14 31 96.

Eventuele verzendkosten worden gedeeld. Vanaf 20 boeken betaalt u € 15,- per stuk. Juist nu, in het jaar dat Nederland 75 jaar-bevrijding herdenkt, is dit boek een waardevol (relatie)geschenk.

Interactieve presentatie basisscholen groepen 6, 7 & 8

Het is helaas actueler dan ooit: pesten, buitensluiten, vooroordelen.

Kinderen maken kennis met de verhalen van de Joodse overlevenden uit het boek ‘overLeven’. Dit gebeurt door gesprekken, beeldmateriaal, muziek, opdrachten en filmpjes. Zo wordt duidelijk dat wat er 75 jaar geleden speelde, helaas nog geen verleden tijd is.

Daarnaast gaan ze aan de slag met vragen als: heb ik vooroordelen, wat zou ik doen als ...

Elke leerling krijgt een werkboek met verhalen, foto’s, interessante weetjes en opdrachten. OverLeven heeft zelfs een eigen stripfiguurtje met tekeningen van Aad Berger! Bij dit stukje illustratie van Aad Berger, bij voorkeur 8-jes.

Doel van de presentatie: kinderen bewust te maken van het belang om iedereen in zijn waarde te laten.

Reacties leerlingen: ‘Wauw, we krijgen een eigen boekje! ‘Mijn opa en oma hadden ook onderduikers in huis’ Reacties leerkrachten: ‘ze hingen aan jullie lippen’. ‘Jullie moeten hiermee het land in!’

Presentatie op scholen Meer informatie vindt u op www.mensenleven.org. U kunt ook een e-mail sturen naar: info@mensenleven.org Een onderdeel boeken?

De diverse onderdelen van ‘overLeven’ kunnen zowel apart als in combinatie geboekt worden.

Informatie bij: Marijke Talen: 06 25 14 31 96 Graag tot ziens!

GENIETEN/CHRISTEN-ZIJN

oc

om k .c

a A li

k se

i Ta rasa u/Sh ut

te r

st

maart 2020 |

30

Christen-zijn & volop genieten Enkele jaren geleden vloog ik van Londen naar Riga, de hoofdstad van Letland. Om mij heen zat een groepje jongemannen. Onwillekeurig luisterde ik naar het gesprek tussen een van hen en een Lets meisje van een jaar of twintig, dat naast hem zat. Zij vroeg: ‘Wat gaan jullie in Riga doen?’ Het antwoord luidde: ‘We gaan naar de kroeg.’

‘En wat doen jullie daarna?’ vroeg het meisje. ‘Dan gaan we naar een volgende kroeg.’

U

it het verdere gesprek bleek dat het gehele weekend in Riga besteed zou worden aan intensief cafébezoek, waarbij zij zo mogelijk ook nog wat meisjes zouden versieren. Deze jonge mannen brachten regelmatig met elkaar een dergelijk weekend door in een Europese stad. Dit was voor hen pas echt genieten van het leven!

Andere kijk op uitbundig leven

Christenen hebben een heel andere insteek. Hun visie op uitbundig leven begint bij de woorden van Jezus in Johannes 10. Hij maakt daar aan zijn gehoor duidelijk dat het ‘volle’ leven alleen bij Hem verkregen kan worden.

‘Ik ben gekomen’, zegt Hij, om de mens ‘het leven te geven in al zijn volheid’ (vers 10).

Tekst/Reinder Bruinsma Volgens de meeste bijbeluitleggers heeft dat ‘volle’ leven in de optiek van Jezus twee aspecten.

Het gaat allereerst om het eeuwige leven. Een voller leven dan een onbelemmerd bestaan in eeuwige volmaaktheid bestaat er niet. Maar Jezus doelt ook op het leven hier, dat al de smaak van dat toekomstige leven heeft. Dat bedoelt Jezus ook als Hij niet alleen wijst op het eeuwige ‘koninkrijk’ dat Hij in de toekomst gaat stichten, maar ook benadrukt dat dit in feite al een realiteit is (Lucas 18:20-21).

Een saai leven?

De gedachte dat een volgeling van Jezus uitbundig van het leven kan genieten staat totaal haaks op wat veel mensen denken. Een veel gehoorde mening is dat het leven van een christen (en zeker van een adventistische christen!) onge-

looflijk saai is. Want christenen ‘mogen’ immers ‘van hun geloof’ of ‘van hun kerk‘ een heleboel dingen niet. En dat geldt dan vooral voor de dingen die volgens niet-christenen het leven juist ‘leuk’ maken.

Helaas moeten we vaststellen dat sommige christenen soms wel aanleiding geven tot dergelijke gedachten. Het leven van heel wat christenen wordt vooral bepaald door de dingen die zij niet ‘mogen’ en door wat zij niet kunnen doen.

Christen-zijn komt vaak over op anderen als moeten voldoen aan een flink aantal regels die hun kerk voorschrijft.

De Bijbel beschrijft het leven van een volgeling van Jezus Christus op een veel positievere manier. De apostel Paulus zegt het zo: ‘Doe niet zoals de mensen die zonder God leven, maar leef als nieuwe

CHRISTEN-ZIJN/GENIETEN

mensen. Want God geeft jullie de wijsheid om zijn wil te kennen’ (Romeinen 12:2, BGT). En aan de kerkleden in Efeze schrijft hij: ‘Zorg er dus voor dat je goed leeft.

Leef niet zoals dwaze mensen doen, maar gedraag je verstandig.

Gebruik de dagen die God je nog geeft, goed’. (Efeziërs 5:15-16, BGT).

Diezelfde apostel beschrijft in meer detail hoe zo’n leven eruitziet: ‘Mensen die zich laten leiden door de heilige Geest, leven heel anders. Zij houden van elkaar.

Zij zijn blij en leven in vrede. Zij hebben geduld en zijn goed voor elkaar. Zij geloven in Christus. Zij zijn vriendelijk en gedragen zich goed’. (Galaten 5:22-23, BGT). Dat klinkt toch wel heel anders dan het alleen maar naleven van regeltjes van wat wel en niet ‘mag’.

/Het leven van

heel wat christenen wordt vooral bepaald door de dingen die zij niet ‘mogen’ en door wat zij niet kunnen doen Genieten als gelovige

Nergens in de Bijbel wordt gelovig-zijn en van het leven genieten zo dicht bij elkaar gebracht als in Prediker 9:7-9 (BGT): ‘Geniet van het leven! Geniet van het brood dat je eet en van de wijn die je drinkt.

Dat is wat God graag ziet. Draag altijd mooie kleren. En zorg ervoor dat je lekker ruikt. Geniet van het

Rawpixel.com/Shutterstock.com

maart 2020 |

31

leven met de vrouw van wie je houdt.’ De Bijbel is heel positief over de goede dingen van het leven.

Mensen die bij God horen staan niet buiten het ‘gewone’ leven, waarin van heel veel valt te genieten. De Bijbel is heel reëel over liefde en seks. De Bijbel vertelt ons om verstandig met ons lijf om te gaan, maar is heel positief over lekker eten en drinken. De Bijbel onderstreept het belang van goede banden met familie en vrienden.

Gelovigen moeten zich niet uit de ‘wereld’ terugtrekken maar hun plek ten volle in de maatschappij innemen. Zelfs toen de Israëlieten zich in Babylon bevonden kregen zij de raad om zich niet af te zonderen, maar binnen die vaak bedenkelijke cultuur te genieten van de goede dingen (Jeremia 29:5-8).

GENIETEN/CHRISTEN-ZIJN GENIETEN/RUBRIEK

WAYHOME studio/Shutterstock.com

maart 2020 |

32

Betekent dit dan dat er geen gedragsgrenzen zijn voor een christen? Die zijn er wel degelijk.

Maar dat zijn geen taboes die door een organisatie of geloofsgemeenschap worden opgelegd. De grenzen worden bepaald door de waarden die je als gelovige hebt omarmd. Wie een band met Jezus Christus heeft komt al snel tot de ontdekking dat niet alle ervaringen het leven rijker of voller maken. Er zijn activiteiten en belevenissen waar een minteken in plaats van een plusteken voor staat!

Geestelijke groei

In de vroege kerk ontstond scherp verschil van mening over de vraag welke regels precies golden voor de nieuwe gelovigen die geen Joodse achtergrond hadden. Moesten zij zich bijvoorbeeld laten besnijden, zoals bepaalde kringen beweerden? Het antwoord van de leiders van de kerk in de beginjaren was een duidelijk ‘nee’. Het basisprincipe was heel duidelijk: ‘Christus heeft ons bevrijd.

Daardoor kunnen we als vrije mensen leven. Houd dus vol en laat niemand je weer tot slaaf maken’ (Galaten 5:1 BGT).

Als vrije mensen beginnen we, zodra we besloten hebben om Jezus te volgen, met een proces van geestelijke groei. Het ligt voor

/Gelovigen

moeten zich niet uit de ‘wereld’ terugtrekken maar hun plek ten volle in de maatschappij innemen de hand dat we ons niet allemaal precies op hetzelfde punt in onze geestelijke groei bevinden. Bovendien hebben we allemaal een verschillend rugzakje en zullen we, als gevolg van onze geschiedenis en achtergrond, niet altijd dezelfde keuzes maken.

We moeten daarom niet steeds vol kritiek naar het gedrag van anderen kijken. Zeker, we kunnen met elkaar discussiëren over hoe we onze geestelijke waarden het beste in de praktijk van het dagelijks leven kunnen vertalen. We kunnen (desgevraagd) anderen advies geven en als gemeenschap kunnen we bepaalde grenzen stellen ten aanzien van wat met onze gemeenschappelijke waarden overeenkomt en wat daarmee beslist in tegenspraak is.

In het algemeen geldt dat we anderen — en met name onze medegelovigen — niet mogen oordelen.

Het oordeel is aan God voorbehouden. ‘Veroordeel andere mensen niet, dan zal God jou ook niet veroordelen,’ zei Jezus in zijn beroemde Bergrede. Hij wees in dat kader de mensen op de veel voorkomende minder goede eigenschap: dat we vaak wel haarscherp ‘de splinter’ in het oog van de ander zien, maar helaas ‘de balk’ in ons eigen oog niet opmerken (Matteüs 7:1-5).

Vrije keuzes

Het ‘volle’ leven dat Jezus zijn volgelingen aanbiedt en dat de leegte die zoveel mensen ervaren kan vullen, komt binnen ons bereik als we in alle vrijheid bewuste keuzes maken. Natuurlijk kiezen we soms verkeerd en ook stagneert onze geestelijke groei wel eens. Maar, zegt Paulus in Galaten 5:1: ‘Houd vol.’ Het volle, uitbundige leven dat ons wordt aangeboden is niet saai maar vol ervaringen waarvan we kunnen genieten. Als mensen daarop soms sceptisch reageren, moeten we dat maar voor lief nemen. Er zijn geen harde, verstandelijke argumenten die bewijzen dat Jezus’ belofte van dat uitbundige leven waar is. Maar miljoenen christenen kunnen bevestigen dat dit ‘volle’ leven hun deel is geworden.

Sylvia Kania/Shutterstock.com

ADVENT VERWENT/VEGETARISCHE & VEGANISTISCHE RECEPTEN

maart 2020 |

33

Advent verwent In elke Advent vindt u een recept. Om uzelf of anderen mee te verwennen.

De recepten zijn vegetarisch of veganistisch. Dit keer verwent Advent u met een vegetarisch recept uit de tajine. Een tajine is een Marokkaanse pot van aardewerk waarin smaken en geuren van het voedsel goed bewaard blijven: Tajine met zoete aardappel en wortels.

Tekst/Jeanette Lavies Dit heeft u nodig (voor 2-3 personen, voor 4-6 personen verdubbelt u de hoeveelheden) 500 gram zoete aardappels 300 gram wortels 150 gram verse dadels Libanees, Marokkaans of Turks brood 2 eetlepels ras-el-hanout (tajine kruiden) 1 eetlepel harissa (te koop bij Ekoplaza) 1 theelepel Korianderpoeder Stukje verse gember Een half vegetarisch bouillonblokje Een halve citroen (sap + schil) Olijfolie Peper en zout Verse kruiden om te garneren, bijvoorbeeld munt, peterselie of koriander

Zo maakt u het 1. Schil de zoete aardappels en snijd in blokjes van 2-3 cm 2. Snijd de wortels in plakjes van 1 cm 3. Schenk een scheutje olie in de tajine, voeg de fijngeraspte verse gember, de ras-el-hanout , harissa en het korianderpoeder toe en bak ongeveer 1 minuut 4. Voeg vervolgens de wortel en aard appel toe en bak 5 minuten aan 5. Schenk 400 ml water in de tajine en voeg het bouillonblokje toe 6. Zet de deksel op de tajine en laat het geheel ongeveer 20-25 minuten zachtjes pruttelen (niet te hoog, leg anders een plaatje op het gas) 7. Ontpit de dadels en voeg na de stooftijd toe

8. Laat de dadels 5 minuten mee pruttelen (zonder deksel) 9. Rasp de schil van de halve citroen en voeg dit samen met het sap toe 10. Breng het geheel op smaak met peper en zout 11. Garneer met de verse kruiden en serveer de schotel met het brood.

U kunt vooraf nog een kom soep serveren naar keuze.

Eet smakelijk!

We zouden het leuk vinden om recepten van lezers te plaatsen. Heeft u een lekker vegetarisch of veganistisch recept? Stuur het op met foto naar: advent@adventist.nl. Wie weet komt uw recept in de volgende Advent!

VERDIEPING BIJ DE SABBATSCHOOL/DE BIJBEL INTERPRETEREN

maart 2020 |

34

d Cin

i Wi

l s o n /S h u t t e r s

to c k.

m co

De Bijbel interpreteren De Bijbel is tot op de dag van vandaag een belangrijke inspiratiebron voor veel mensen. Zo zien zevendedagsadventisten de Bijbel als de Heilige Schrift, als het Woord van God waarin God tot ons spreekt. De Bijbel beschrijft veel ervaringen van mensen in hun relatie tot God, ervaringen waar wij weer van kunnen leren. De Bijbel is in feite niet één boek, maar een verzameling van 66 boeken. Al deze boeken zijn in een tijdspanne van zo’n 1500 jaar door meer dan veertig auteurs geschreven. Dat maakt de Bijbel tot een uniek boek. Daar kun je geen ander boek mee vergelijken.

Tekst/Jacob Engelgeer

N

Een wonderlijk boek

atuurlijk is de Bijbel ook uniek door zijn inhoud en boodschap. Juist omdat zoveel verschillende auteurs aan de Bijbel hebben bijgedragen en de boodschap toch een eenheid vertoont, maakt dat dit boek een wonder is. En het is ook niet zomaar een boodschap. Het is een door de heilige Geest geïnspireerde boodschap over de grote daden van God. Gods daden zijn erop gericht om de mens te bevrijden van alles wat kwaadaardig is en om toekomstperspectief te geven.

Oorsprong en aard van de Bijbel

In de tijd van Jezus’ leerlingen waren de Tora (de vijf boeken van Mozes, een groot profeet (Deuteronomium 34:10)) en de Profeten(boeken) de hoofdbe-

standdelen van de toenmalige Bijbel. Ze zijn vang groot belang voor het begrijpen van de wil van God. Petrus maakt duidelijk dat de profeten door de heilige Geest

/De Bijbel heeft

goddelijk gezag, iets waarmee wij rekening moeten houden als we hem lezen en uitleggen werden geleid en dat hun boodschap van God afkomstig was (2 Petrus 1:16-21). Het is God zelf die het initiatief nam om zijn boodschap via de profeten te openbaren. Dat maakt dat de Bijbel

goddelijk gezag heeft, iets waarmee wij rekening moeten houden als we hem lezen en uitleggen.

Het is dan ook belangrijk om bij het bestuderen van de Bijbel te bidden om de hulp van Gods Geest, zodat we het Woord van God goed kunnen begrijpen en toepassen in het leven van alledag.

Jezus en de Bijbel

Ten tijde van Jezus bestond de Bijbel uit de boeken die we nu het Oude Testament noemen. Voor ons is het dan ook interessant en leerzaam om te zien hoe Jezus dat Oude Testament toepaste in zijn leven. Dat staat beschreven in het Nieuwe Testament, vooral in de evangeliën. Door die te bestuderen, zien we hoe Hij omging met het geïnspireerde Woord van God. Bijvoorbeeld toen hij verleid werd door de duivel (Matteüs 4:1-11).

niet afhankelijk wordt van de kerk met haar interpretaties. Alleen de Bijbel zelf is de maatstaf voor een goed verstaan ervan.

Zevendedagsadventisten geloven dat de Bijbel een eenheid vormt.

Alleen zo kan het Woord van God dan zijn eigen uitlegger zijn. Dat wil zeggen: bijbelteksten leggen elkaar uit. Een goed voorbeeld hiervan is de manier waarop Jezus zijn opstanding vanuit het Oude Testament uitlegde aan de Emmausgangers (Lucas 24:13-35).

Leven naar het Woord van God

Na zijn doop door Johannes de Doper begon zijn werk als Messias.

Als eerste werd Hij door de Geest naar de woestijn gebracht. Daar zag de satan zijn kans schoon om Jezus in een lastig pakket te brengen, omdat Hij op dat moment kwetsbaar was. De manier waarop Jezus daarmee omging is voor ons een goede les hoe we met verleidingen kunnen omgaan. Kennis van Gods Woord speelt daarbij een belangrijke rol.

Bijbel en traditie

Jezus reisde met zijn leerlingen door het land en gaf bijbelstudies en genas mensen. Regelmatig ging Hij met andere bijbelgeleerden in gesprek. Soms ging het er hard aan toe. Zie bijvoorbeeld Marcus 7:1-13 waarin Jezus spreekt over het verschil tussen regels van God en regels van mensen, oftewel traditie. Met traditie op zich is niets mis. Het geeft een bepaalde routine en structuur aan ons dagelijks leven. Ook binnen onze kerk speelt traditie een belangrijke rol.

Maar regels van mensen brengen soms ook gevaren met zich mee. Tradities hebben namelijk de neiging te groeien. In de loop van de tijd komen er steeds meer details en aspecten bij. Soms vinden mensen tradities zelfs

/ Onderwijs en Interpretatie zijn

niet voldoende, we moeten ook leven naar wat de Bijbel ons leert belangrijker dan wat de Bijbel over een bepaald onderwerp zegt. De Bijbel blijft echter altijd het laatste woord houden.

Sola Scriptura

Sola Scriptura betekent dat de Bijbel het enige gezag is voor ons geloof en voor ons christelijk doen en laten. We baseren ons daarbij onder andere op de woorden van Timoteüs: ‘Alles wat in de heilige boeken staat, komt van God’ (2 Timoteüs 3:16) Sola Scriptura was een soort ‘strijdkreet’ van de protestantse Reformatie in de 16e eeuw. Eeuwenlang had de Rooms-Katholieke Kerk haar tradities een hoger gezag toegekend dan de Bijbel. Daarom konden er praktijken ontstaan die niet-bijbels waren zoals: bidden tot heiligen en Maria, aflaten en het pauselijk gezag. Het principe van Sola Scriptura is bedoeld om het gezag en de uitleg van de Bijbel veilig te stellen. Dus dat de Bijbel

In de sabbatschool houden we ons bezig met het onderwijzen en interpreteren van de Bijbel. Onderwijs en interpretatie zijn echter niet voldoende, we moeten ook leven naar wat we in de Bijbel leren. Jezus deed dat ook. Hij onderwees niet alleen, maar gaf de mensen ook te eten, genas de zieken, had de mensen lief en was zelfs bereid zijn leven voor hen te geven.

Wanneer wij Gods Woord bestuderen, moeten we ervoor waken dat het niet slechts bij woorden blijft.

We kunnen mooie woorden spreken, onze bijbelkennis aan anderen laten zien en mensen vertellen wat en waarin we geloven. Toch heeft dit alles geen waarde als het niet samengaat met daden die voortkomen uit liefde (1 Korintiërs 13).

DIALOOG | IN GESPRE K ME T HET

2020

WOORD

DE BIJBEL INTERPRET EREN 2e kwartaa l

Dialoog 2E kwartaal 2020

Dit kwartaal bestuderen we in de sabbatschool diverse thema’s betreffende het interpreteren van de Bijbel. Ik wens u daarbij Gods zegen.

35 maart 2020 |

John Bill/Shutterstock.com

DE BIJBEL INTERPRETEREN/VERDIEPING BIJ DE SABBATSCHOOL

PS/OVERLIJDENSBERICHTEN

maart 2020 |

36

PS Ruud Mesker

15 sept 1929 – 6 feb 2019 Ruud Mesker was een man van weinig woorden maar van daden.

Zeer betrokken bij de gemeente.

Stond altijd klaar voor iedereen en is jarenlang zaaldiaken geweest.

Hij was vriendelijk en had humor.

Hij was getrouwd met Tabitha.

Ze kregen twee kinderen: Carl en Ilona. Op 15 oktober 1977 werd hij in de gemeente Rotterdam Zuid gedoopt. Hij heeft jarenlang tot aan zijn pensionering bij de Shell gewerkt.

Na het overlijden van zijn vrouw werd het stil in huis. Hij kon zich wel vermaken, maar nadat de lichamelijke ongemakken toenamen voelde hij zich toch wel eenzaam. Het laatste jaar was moeilijk met valpartijen, een open been en een steeds slechter wordende mobiliteit. Hij moest een paar dagen voor zijn dood worden opgenomen in het zieken-

huis omdat zelfstandig wonen niet langer verantwoord was. Daar is hij op 6 februari 2019 overleden.

Bij de uitvaart geleid door ds. Duco Kerssen in Hoogvliet was veel belangstelling van familie, buren, vrienden en gemeenteleden.

Helena Kooi-Lodder

Een aantal jaren bezocht zij iedere zaterdag de sabbatschool en de eredienst in Rotterdam Zuid. Zij nam graag deel aan de discussies bij het bestuderen van Gods Woord en genoot daarvan. Helena KooiLodder was een gelovige vrouw die altijd blij was als zij over het Woord kon nadenken en spreken. Vele jaren werd zij regelmatig bezocht door ouderling Gerard de Rond en samen verdiepten zij zich in de Bijbel en daarin vond zij rust en vrede. Psalm 139 was haar lievelingspsalm en zij las die vaak.

Zij heeft door die psalmwoorden veel troost en kracht ervaren.

20 nov 1921 – 11 mrt 2019 Tijdens de afscheidsdienst in Ridderkerk – geleid door ouderling Gerard de Rond - waren veel familieleden en vrienden aanwezig.

Er werden mooie herinneringen opgehaald en duidelijk werd hoeveel liefde er was voor Helena Kooi-Lodder als moeder, grootmoeder en overgrootmoeder. Ze Isabella ter Mate-de Zwart kreeg bijbelstudie van Nico Kooren 4 okt 1936 – 13 okt 2019 en werd door hem gedoopt op 23 Isabella ter Mate, echtgenote mei 1975. Haar man Klaas, die van emeritus predikant Jan ter helaas in 1994 op 78-jarige leeftijd Mate, overleed in dezelfde maand overleed, heeft de doopkeuze van als haar man. Ze was sinds drie zijn vrouw altijd gerespecteerd. jaar weduwe. Op jonge leeftijd

OVERLIJDENSBERICHTEN/PS

Henny van den Berg–van der Plank

21 jul 1926 – 25 okt 2019 Henny – geboren in Maasland heeft haar hele leven in de zorg gewerkt. Eerst als wijkverpleegkundige, later als docent aan een opleiding voor verpleegkundigen.

Ze genoot ervan om verpleegkundigen op te leiden tot vakbekwame werknemers. Samen met haar man Aart was ze lid van de Adventkerk in Den Haag. Haar man was jarenlang penningmeester van deze gemeente en overleed in 2018.

Mensen noemen Henny scherp, onafhankelijk, humoristisch, alert en nuchter. Haar realisme én relativeringsvermogen hielpen anderen om met haar wijsheid

Dit PS-bericht werd al eerder gepubliceerd in Advent van december 2019, maar daarbij werd een onjuiste foto geplaatst. Onze excuses voor deze fout. Redactie Advent

Ettie IJspeert - Just de la Paisières

3 aug 1934 – 6 nov 2019 Ettie werd geboren in Voorburg en heeft op hele bijzondere plekken gewoond. In Indonesië, maar ook in de Haagse Dierentuin. Deze dierentuin die nu niet meer bestaat, was eigendom van haar ouders. Via de lezingen van

ds. Henk de Raad is zij in contact gekomen met het adventisme. De Adventkerk heeft veel voor haar betekend: zij vond er haar passie voor een bijbelvast geloof.

Ze was zeer actief in de gemeente Amersfoort. Ze leidde vijftien jaar de Vakantie Bijbel School waarbij 100 kinderen aanwezig waren.

Daarnaast leidde ze de sabbatschool en was zij op Vredenoord een regelmatige spreker voor de avondwijdingen.

Tijdens de afscheidsdienst waren er vele belangstellenden. Ed de Rond (solozang met gitaar) en de familie Ocheng (combo) verzorgden de muzikale omlijsting. Op cd was muziek en zang van Wim Wolfswinkel (haar overleden zoon) te horen. Haar kinderen Petra en Angelique en haar kleinkinderen Lars en Mara hielden een toespraak. Hierbij kwam naar voren dat Ettie een rotsvast geloof had. Ze was een verhalenverteller, een Bourgondiër, zeer sociaal met een groot hart voor iedereen.

In de overdenking van ds. Wim Altink stond Psalm 18 centraal.

Hij zei: ‘De liefde van God brengt haar thuis bij de wederkomst van onze Heer. Daar zag ze enorm naar uit. Ze was een enorm gedreven mens met een groot hart vol liefde.

Liefde voor God, liefde voor haar grote gezin en liefde voor de familie van de kerk.’

37 maart 2020 |

verder te gaan. Henny toonde haar betrokkenheid door een bemoedigend woord en ook door te zeggen zoals het was. De familie is dankbaar voor de zorg die ze kreeg tijdens haar verblijf in wooncomplex De Singelhof in Maasland.

Tijdens de uitvaartdienst werden er hartelijke woorden uitgesproken door haar nichten Irene en Gonneke en door haar neef Ruud. Twee verzorgenden van de thuiszorg benadrukten hun dankbaarheid over de bijzondere band die zij met Henny hadden.

AndreyCherkasov/Shutterstock.com

verloor ze haar moeder en moest toen de kost verdienen voor haar broertjes en zusje. Ze werkte op Vredenoord en trouwde in 1965 met Jan ter Mate. Als vrouw van een predikant moest ze regelmatig verhuizen. Dit zorgde ervoor dat Isabella steeds te maken kreeg met andere gemeenten. Elk met eigen vragen en problemen. Ze heeft daardoor veel meegemaakt: mooie momenten maar helaas ook hele vervelende en pijnlijke situaties. Dit heeft haar niet onberoerd gelaten. Ze was echter heel vergevingsgezind en leerde haar kinderen en kleinkinderen om niet te snel iemand te (ver)oordelen.

Haar humor en optimisme hebben haar geholpen om de hobbels in haar leven te nemen. Ze had een mooie stem en zong ook in het koor Friends of the Lord. Tijdens de afscheidsdienst werd een lied van dit koor afgespeeld waarin zij als soliste zong. Isabella is gestorven in het bijzijn van haar twee dochters in de wetenschap dat wij elkaar weer zullen terugzien als onze Heer komt op de wolken des hemels.

PS/DOOP

Romolo Tavani/Shutterstock.com

maart 2020 |

38

Gedoopt 5 oktober / Zwolle Kyara Pauline Giomar Ferbisch

I

n een bijzondere doopdienst in de gemeente Zwolle op 5 oktober 2019 werden Kyara Pauline en Giomar Ferbisch gedoopt. Het was bijzonder want Giomar was tot geloof gekomen via zijn vrouw die adventist is. Kyara heeft de keus gemaakt na een studieperiode met haar vader, ondersteund door de predikanten. Er waren kerkgenoten, familieleden, buren en vrienden aanwezig om dit bijzondere moment mee te maken.

De sfeer was warm, vol emoties en met een bemoedigende preek van ds. Jan Rokus. We prijzen de Heer voor zijn genadige gave van redding voor allen, ondanks hun geslacht, leeftijd, nationaliteit of geschiedenis.

Kyara Pauline

Giomar Ferbisch

11 januari / Enschede Naomi Ripassa

O

p 11 januari 2020 gaf in Enschede zuster Naomi Ripassa door de doop haar hart aan Christus. Naomi groeide op in een gelovig gezin, haar ouders en grootouders zijn allen zevendedagsadventist.

Naomi vertelde in een indrukwekkend persoonlijk getuigenis hoe zij een tijdje op afstand is gekomen van het geloof en de kerk. Ze getuigde hoe zij haar weg terug heeft gevonden naar het huis van God en de Levende zelf. Nu is 1 Johannes 3:16 de drijfveer voor haar leven: ‘Wat liefde is, hebben

Naomi Ripassa

we geleerd van Hem die zijn leven voor ons gegeven heeft’.

Ds. Elise Happé-Heikoop stond bij deze tekst stil tijdens de overdenking. Er waren diverse

muzikale bijdragen, waaronder het koor Philadelphia Adventist Singers en het gelegenheidstrio Aad, Manon en Mozes.

IN BEELD/GENIETEN

maart 2020 |

39

Je laten raken door een ander, door natuur, cultuur of iets dat je proeft.

Meestal ligt het in iets kleins, iets onverwacht, zomaar midden op de dag.

Je hart maakt een sprongetje, je mond vormt een glimlach.

Door die laatste weer te delen, geniet een ander even mee.

Het is alles een knipoog van Boven Dat dubbel genieten wordt.

Tekst en beeld/Irene van Valen

Mauricio Graiki/Shutterstock.com

D

e redactie van Advent zag een meerwaarde om in dit nummer artikelen over genot te presenteren. Het was wel een flinke uitdaging om genot te definiëren en te omschrijven wat genieten precies inhoudt.

Wat voor de één genot is, is het voor de ander juist helemaal niet.

De ene mens geniet van een boek lezen op het strand, terwijl de ander veel liever gaat parachutespringen. Weer een ander wil ze allebei doen.

Neurowetenschappers definiëren genot weleens als chemische en elektrische activering van bepaalde zones, cellen en paden in onze hersenen. Hoe sterker deze activering, des te groter de genotservaring. De zones, cellen en paden in onze hersenen waarmee wij genot ervaren, heten in de neurowetenschappen het ‘beloningssysteem’. Dit systeem treedt in werking als onze zintuigen of andere delen van onze hersenen, signalen doorgeven om bijvoorbeeld humor, schoonheid of oorzaak en gevolg te herkennen.

Waar de chemische of beter gezegd organische werking van de hersenen bij alle mensen nagenoeg

AD VENTJE

dezelfde is, worden we in het geval van genot daarentegen geconfronteerd met ons uniek menszijn.

Hoe we daadwerkelijk genot ervaren en in welke mate, verschilt per persoon. In een gemeenschap van verschillende mensen kan iedereen genieten op zijn manier.

Tenminste wanneer we bereid zijn om elkaar het verantwoorde genot te gunnen waar iemand behoefte aan heeft. Voor de één zal dat een weekendje op een vissers-

Illustratie/Aad Berger

boot zijn, de ander stapt liever op een motorfiets op een zonnige zondagmorgen.

Wat het ook zij, dit nummer over het positieve thema genieten, kan ons helpen om binnen onze geloofsgemeenschap te genieten van onze geloofservaringen als we iedereen de ruimte gunnen dit op eigen manier te beleven.

Ds. Enrico Karg, hoofdredacteur