Dienstbaarheid
JAARVERSLAG 2013
Optimisme
Levenskwaliteit
JAARVERSLAG 2013
2
Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Drie kernwaarden
5 7 8
Dienstbaarheid | Dieneke Nijstad 10 Activiteiten 2013 12 ESDA-instituut 12 Publicaties 13 Gemeentegroei 14 Gezinspastoraat 15 Tienerpastoraat 16 Jeugd, Scouting & Pathfinders 17 Persoonlijke Ontwikkeling 18 Kinderpastoraat 19 Vrouwenpastoraat 19
Optimisme | Christle Jasinta 20 FinanciĂŤle Resultaten Resultaat Inkomsten Uitgaven Balans FinanciĂŤle positie
22 24 26 27 30 31
Levenskwaliteit | Willem van Rhenen 32
17 Cursisten op Summer School
Wim Altink
1.474
Voorzitter Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten
Ongelooflijk!s verkocht
Twitter: @VoorzitterNUC
135 Dopen
4
Dit is het eerste jaarverslag van het Landelijk Kantoor waarmee we aan u willen communiceren wat hier allemaal gebeurt. Dit jaarverslag maakt inzichtelijk waar het Algemeen Kerkbestuur voor staat en waar het verantwoordelijk voor is.
E
r is een enorme hoeveelheid werk verzet, in een prettige teamspirit. Samen met de vele vrijwilligers die de kerk rijk is, bouwden we met Gods zegen aan zijn koninkrijk. Het ledental van de kerk is gegroeid. De basis van alles wat wij doen is een groei in liefde tot God en de naaste. Dit vertaalt zich in de plaatselijke en landelijke activiteiten. Laat ik een paar hoogtepunten uit 2013 noemen: de Afdeling Persoonlijke Ontwikkeling organiseerde voor het eerst een Summer School. Het enthousiasme van de deelnemers leidde tot een vervolg.
In het najaar kwam Ongelooflijk! van ds. Rudy Dingjan uit. In een mum van tijd was het uitverkocht en er kwam een herdruk van 3.000 exemplaren. Veel adventisten geven dit boek cadeau wanneer zij hun geloof met anderen willen delen. In september werd een jeugdlid tijdens het jaarlijkse AJV Openingskamp gedoopt. Dat was nog niet eerder gebeurd op een openingskamp. 2013 is een jaar geweest met nieuwe impulsen van dezelfde Geest die Gods kerk al eeuwen voortstuwt en dat onverminderd en zelfs in toenemende mate doet naarmate we het einddoel naderen: de wederkomst van Christus in kracht en majesteit.
5
Voorwoord
‘Jullie zullen kracht krijgen…’
Inleiding In de Bijbel in Gewone Taal wordt het heel duidelijk dat de laatste woorden van Jezus een profetie waren. ‘Jullie zullen kracht krijgen van de heilige Geest. En daarna moeten jullie overal in Jeruzalem over mij vertellen. En in heel Judea en Samaria, en overal op aarde’ (Handelingen 1:8). Ondertussen, bijna tweeduizend jaar later, geldt Jezus’ profetie nog steeds. Gods missie et Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten zet zich in voor deze missie. Ondertussen al 151 jaar wereldwijd, en meer dan 125 jaar in Nederland. In haar bestaansgeschiedenis is de kerk gegroeid van een paar mensen vol passie op het platteland van Amerika naar tientallen miljoenen wereldwijd. Maar die passie is er nog steeds!
H
Adventisten zijn gepassioneerd om mensen te bereiken en ze bekend te maken met God. Maar het blijkt steeds moeilijker om mensen in Nederland, en veel andere delen van de wereld, te enthousiasmeren voor het geloof. Daarom denkt het bestuur steeds na hoe de kerk in Nederland meer mensen zou kunnen bereiken. En zo zijn er mooie en leuke plannen ontstaan. Nieuwe plannen In december 2012 werd een nieuw Algemeen Kerkbestuur gekozen. Deze mensen leiden en besturen de kerk tot 2017. Maar waar gaan we naartoe? Dat moet natuurlijk wel uitgedacht en besproken worden. Al gauw besloten we om dat niet van bovenaf te bepalen, maar van onderaf te laten groeien. De predikanten, de leiders van de gemeenten, gaven daarom antwoord op twee vragen:
1 2
Hoe ziet de ideale gemeente eruit?
Aan welke voorwaarden moet een gemeente voldoen zodat buitenstaanders de gemeente ideaal vinden?
7
Werk in uitvoering De antwoorden van de predikanten hebben we gebundeld, bewerkt en bestudeerd. Hieruit kwamen drie kernwaarden naar voren: optimisme, dienstbaarheid en levenskwaliteit. Geweldige woorden, maar drie woorden zijn nog geen beleidsplan. Deze drie woorden zijn aan de bestuurders op het Landelijk Kantoor gegeven. Na veel nadenken, wikken en wegen hebben zij plannen gesmeed. Uiteindelijk leidden die drie woorden samen met de besluiten van het uniecongres tot een plan van bijna 40 pagina’s. Een plan dat we de komende jaren met zijn allen in de praktijk gaan brengen.
DRIE KERNWAARDEN
Jaarverslag In uw hand of op uw scherm heeft u het eerste jaarverslag van het nieuwe bestuur. Het is kleurig en het ziet er leuk uit. Dat past perfect bij de plannen en resultaten: ze zijn kleurig en leuk. We hebben geweldige tijden met elkaar en hebben, dankzij God, blijvende invloeden op deze mensen om ons heen. Maar we zijn ook serieus. De Adventkerk heeft grote plannen, grotere dromen, maar ook zorgen. De financiĂŤn groeien niet mee met het enthousiasme, de mensen en onze plannen. Gelukkig weten we dat dit niet zomaar een jaarverslag is, het is het jaarverslag van Gods kerk. En hij zorgt voor haar. Blader snel door en lees over wat gedaan is in 2013. Misschien was u erbij. Misschien hoort u het voor het eerst. Misschien ontdekt u iets nieuws. Hoe dan ook, we hopen dat u geĂŻnspireerd raakt door wat u leest.
17.614 Woorden in de eerste Nederlandse Working Policy ooit
8
Een kerk om trots op te zijn De komende tijd investeren wij extra in drie dingen die mensen vandaag de dag nodig hebben. Drie dingen die horen bij het adventisme: optimisme, dienstbaarheid en levenskwaliteit. In een wereld van crisis, waar duizenden hun vertrouwen in systemen en overheden verloren hebben, biedt God optimisme. In een wereld waar de gewone mens alleen aan zichzelf denkt, zijn wij dienstbaar. In een wereld vol ziekte, zorgen en stress waar velen de zin van het leven niet zien, biedt het adventisme levenskwaliteit.
Dienstbaarheid
Optimisme
Levenskwaliteit
We zijn gericht op mensen binnen en buiten de kerk. We dragen dus niet alleen zorg voor de gemeente, maar ook voor mensen daarbuiten. Niemand wordt buitengesloten; zo zijn wij dienstbaar voor de mensen om ons heen. Dat is hoe mensen ons zullen kennen.
We gedragen ons anders omdat we de zekerheid hebben dat we geredde mensen zijn en dat we priesters van het koninkrijk mogen zijn. We geloven dat dingen anders kunnen en dat we in staat zijn om grenzen te verleggen.
Door het geloof krijgt de zin van het leven een nieuwe betekenis. Naast een visie voor de toekomst biedt het principes om naar te leven. Het geloof maakt mensen betrokken en zorgt dat ze respectvol met elkaar omgaan. Verantwoord omgaan met Gods schepping, dus met het milieu, en nadenken over verspilling horen bij levenskwaliteit. Ook is er aandacht voor een gezonde leefwijze.
9
INTERVIEW DIENSTBAARHEID
2 Vrouwelijke predikanten gelijkwaardig ingezegend
13.016 Sabbatschoolboekjes gedrukt
39 Pagina’s in het beleidsplan
10
Dineke Nijstad Dineke Nijstad-van der Lingen (63) zet zich al sinds mensenheugenis in voor andere mensen. Zij doet dat op vrijwillige basis, zowel binnen de kerk als daarbuiten. Als blijk van waardering voor haar enorme betrokkenheid werd ze ter gelegenheid van Koningsdag 2014 benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau.
‘Dat lintje had nooit gehoeven van mij. Het was echt niet nodig, want alles wat ik doe, doe ik met plezier.
Ik
krijg heel veel terug voor wat ik doe. Ik zwom ruim 25 jaar met gehandicapte kinderen. Als ze mij zagen, waren ze blij, want ik hoorde bij zwemmen. Dat geldt ook voor de Zonnebloem. Ik bezoek mensen die alleen zijn en help activiteiten organiseren zoals boottochten, gezellige middagen en kerstmiddagen. Dat zijn erg leuke dingen. Je bent er wel druk mee, want het valt niet altijd mee om honderd mensen op een boot te krijgen. Maar dat geeft niet, het is heel leuk om te doen. Dus dat lintje, nee, dat hangt echt niet boven mijn bed. De kindersabbatschool deed ik al toen ik zelf nog een kind was met de kinderen. Een halve eeuw zo ongeveer. In Zwolle, waar we naar de kerk gingen, had ik een hele grote groep kinderen, zonder het materiaal van nu. Ik trouwde toen ik 20 was en we gingen in Meppel wonen. Daar ging ik ook de kindersabbatschool doen en ik doe het nog steeds met veel plezier. Ik begeleid de kerkdiensten op piano en begeleid allerlei zang-
avonden in Meppel, bijvoorbeeld een koor van demente bejaarden. Dat is een feestje om te doen. Ik doe dat omdat ik het leuk vind, niet om mijn geloof uit te dragen. Ik kom er wel voor uit en ik vertel erover als er vragen komen, maar ik ben niet zo’n evangelisch type. Mijn geloof is heel belangrijk voor me, het geeft houvast. Ik heb net een ernstige ziekte gehad, het is fijn om daar ergens mee naartoe te kunnen en het uit handen te kunnen geven. Het betekent veel dat mensen voor me bidden. Zelfs in de Oekraïne waar ze mijn naam niet eens uit kunnen spreken. Dienstbaar zijn betekent voor mij dat je klaar staat voor mensen die bij je aankloppen. Gastvrijheid bieden, een bed, of eten. Je huis openstellen. Dat kost ons geen moeite. Het is nodig om dienstbaar te zijn, veel mensen hebben nood en kunnen nergens terecht. Misschien moet je jezelf eens aan de kant zetten, maar eerlijk gezegd: ik denk er nooit over na. Ik doe wat op mijn pad komt en dat gaat vanzelf. Het doen van vrijwilligerswerk lijkt voorbehouden te zijn aan oudere mensen, aan vijftigplussers en nog ouder. Het is jammer dat veel jonge
11
‘Dienstbaar zijn is gastvrijheid bieden’
mensen vaak voor zichzelf gaan, voor hun eigen werk en gezin. Als kerk kun je ook op vele manieren dienstbaar zijn. Open staan voor mensen om je heen, niet zwart-wit denken, niet oordelen en niet veroordelen.’
Evangelisatieactiviteiten van gemeenten
ACTIVITEITEN 2013
11
In
2013 werd een cursist gedoopt die al twaalf jaar cursussen volgde: een prachtig moment. CONTACT, dat naar ge誰nteresseerden gaat, wordt goed afgenomen. Het blad draait geheel op vrijwilligers en op giften van abonnees. Ieder kwartaal leveren veertien schrijvers en een tekenaar hun bijdrage en zorgen elf andere vrijwilligers dat het blad op de post kan. Er is een aanzet gemaakt om alle cursussen te digitaliseren, en we zijn goed op weg met de nieuwe digitale cursus over gezondheid. ESDA rondt de gezondheidscursus af in 2015 en maakt een start met een nieuwe cursus bijbelstudie. Dit gebeurt naar aanleiding van Het rijk van God van Richard Rice. Deze cursus wordt in 2015 (digitaal) aangeboden. Eind 2013 waren er 55 externe cursisten en vijf studiegroepen vanuit gemeenten. 17 cursisten kregen een diploma. In 2015 komt er een nieuwe folder om de cursussen onder de aandacht te brengen, met name de gezondheidscursus.
12
ESDA-instituut
In
2013 is Waar woont God door dr. Jean-Claude Verrecchia uitgegeven in samenwerking met Persoonlijke Ontwikkeling. Dit is het eerste deel in de reeks Adventistische Perspectieven. Ook Ongelooflijk! van ds. Rudy Dingjan werd gepubliceerd. Dat bleek zelfs zo populair dat er een tweede druk kwam.
Publicaties
Het tweede deel van Adventistische Perspectieven staat gepland voor het najaar van 2014: Avontuurlijk wandelen: Onderweg met de Bijbel en wordt geschreven door dr. Tom de Bruin. Al uitgegeven is Verhalen om Verder te Vertellen, een nieuwe vertaling van Ellen G. White’s Christ Object Lessons. Dr. Reinder Bruinsma heeft de vertaling verzorgd. Vanaf 2014 komt Advent uit als seizoensnummer. Hoewel Advent minder vaak verschijnt is het blad wel dikker geworden. Daarnaast is er de populaire @vent, waar mensen zich via de website op kunnen abonneren en wat zich meer richt op de digitale beeldcultuur.
1
Doop op openingskamp
13
G Gemeentegroei
emeentegroei besteedde in 2013 vooral aandacht aan het toewerken naar de verschijning van het evangelisatieboek Ongelooflijk! in november. Het is niet bedoeld als een gewoon ‘boek’, maar een zeer uitgebreide folder, waar geen winst op wordt gemaakt. De eerste oplage van 1.500 stuks was binnen een maand op.
In 2013 werden de projectplannen van twee church plants goedgekeurd, waardoor zij een officiële status verkregen: De Fontein (Duivendrecht) en Amsterdam-Noord. Ook in dat jaar kende de eerste Simple Church, Bijbel op Schoot (Dordrecht), vermenigvuldiging. Tevens sloot de Nederlandse Adventkerk zich aan bij het Simple Church Network, waardoor deze vorm van
723 ESDA-lessen verstuurd
14
huisgemeenten nu ook binnen de kaders van de kerk valt. De plantersraad organiseerde twee maatwerkweekenden met een nieuwe cohort church plants, waar ‘lekenexperts’ toerusting boden. Een voormalig planter van Het Kompas in Rotterdam is nu strategisch coach van church plant E Oasis geworden. In 2013 is er een samenwerkingsverband met de Belgisch-Luxemburgse Federatie aangegaan, waardoor ds. Rudy Dingjan, departementshoofd Gemeentegroei, voortaan 40% van zijn tijd besteedt aan het ontwikkelen van gemeentestichting en -groei bij onze zuiderburen. In 2014 ligt er meer nadruk op het begeleiden van de coaches van de church plants. Ook is het de bedoeling dat Ongelooflijk! als e-book en op het Internet verschijnt. Hopelijk groeit dit project uit tot een effectief evangelievirus!
B
ij het gezinspastoraat zijn we altijd druk. In 2013 organiseerden we maar liefst twee relatieweekenden, één met als thema ‘Samen groeien’ en één met het thema ‘Verder samen groeien’. Deze weekenden kregen een enorm hoge waardering: een 9,2 en een 9,3.
Gezinspastoraat
Voor gezinnen is er twee keer de mogelijkheid geweest om op landgoed Oud Zandbergen te kamperen. Per keer verwelkomen we tussen de zestien en twintig gezinnen. Ook in 2014 willen we dit blijven organiseren.
8,5 gewaardeerd door de 65 aanwezige ouders. Ook in 2014 zal er dus een dag komen die speciaal is voor ouders.
Er is voor het eerst een dag voor ouders georganiseerd. Onderwerpen waren onder andere alleenstaand ouderschap, grenzen stellen in het geloof en omgaan met pesten. De vijf workshops werden met een gemiddelde van
Het programma Kids in Discipleship (KiD) loopt goed in een viertal gemeenten. In 2013 wilden we nog een trainingsweekend organiseren, maar dat is helaas vanwege wegens onvoldoende belangstelling niet ge-
15
lukt. We zullen de draad in 2014 weer oppakken. KiD is een programma waarbij je als gezin (samen met andere gezinnen) op een actieve manier bezig bent met bijbelstudie.
Tienerpastoraat
49 Relaties verrijkt
In
2011 had de tienerclub ongeveer 30 tieners per bijeenkomst, maar in 2013 is dat aantal gegroeid naar 40-50 tieners per bijeenkomst. Ze komen uit ruim twintig gemeenten en veel nemen vrienden mee van buiten de kerk. Helaas is de tienerclub nog niet bij alle tieners bekend, daar wordt aan gewerkt. Ook zijn er in 2013 drie tieners die de tienerclub bezoeken gedoopt. In oktober 2013 zijn vijf enthousiaste nieuwe tienerclubleiders bij het team gekomen. We bereiden ze voor op 50 kritische tieners.
16
In 2013 waren er zes bijeenkomsten en ĂŠĂŠn tienerkamp. Ook buiten de bijeenkomsten zoeken de tieners elkaar op; er ontstaan dus veel vriendschappen. Iedere bijeenkomst bestaat uit catechisatie, een gezamenlijke maaltijd en een gezellige activiteit. We zijn erg alert op pestgedrag en besteden aandacht aan de Veilige Kerk op de tienerclub. Zo is er een workshop pesten en een workshop digitaal pesten geweest.
H
et thema van het Jeugdcongres van 2013 was Dare to share en alle jongeren kregen het boek In verbinding van Steve Case. Case was ook aanwezig om de jongeren uit te leggen hoe ze dit boek, waarvan Ellen White’s Steps to Christ de inspiratiebron was, te gebruiken.
Jeugd, Scouting & Pathfinders
In de zomer was AJV met 50 mensen bij het Pan-European Youth Congress in Novy Sad, de grootste stad in Servië. Vijf jongeren besloten voor de doop en 22 gaven hun leven opnieuw aan Christus. Eén van hen werd op het Openingskamp van 150 deelnemers gedoopt. Dit is nooit eerder op een Openingskamp gebeurd. AJV heeft in september, met succes, het pathfinderspel geïntroduceerd, en er werd hard gewerkt om alle scouts en pathfinders de mogelijkheid te geven om mee te doen met de TEDCamporee die in 2014 plaatsvindt. We zijn voor het eerst digitaal gegaan met de gebedsweek! Ook komend jaar willen we meer inzetten op social media. AJV probeert alert te blijven op ontwikkelingen in de samenleving en wil daarop inspelen.
17
2.000 Boeken gedrukt
A
lles wat onder persoonlijke ontwikkeling geschaard kan worden, ligt bij het departement Persoonlijke Ontwikkeling. Zo is er een start gemaakt met de preekcursus. Die werd in drie gemeenten gegeven en werd gemiddeld gewaardeerd met een 8,6. In het voorjaar 2014 is er een vervolg gegeven in Rotterdam en Almere, in het najaar volgt Apeldoorn.
3.121 Mensen op toogdag
Er worden trainingsdagen georganiseerd voor ouderlingen en diakenen en we werken aan een handboek voor de diaconie. Wat betreft het sabbatschoolmateriaal is er ook een slag geslagen. Zo ontwikkelden we een nieuwe opzet van het jeugdmateriaal en wordt het boekje voortaan als halfjaarboekje uitgegeven. Ook zijn we gestart met het project Investeren in je gemeente. Hiermee begeleiden we gemeenten om opnieuw te gaan groeien. Dit revitalisatietraject is gestart in Nijmegen. In 2014 zullen ook Leiden, Arnhem en Den Haag beginnen met Investeren in je gemeente. We begeleiden de gemeente om een visie te ontwikkelingen en vandaaruit nieuwe activiteiten te organiseren.
18
Persoonlijke Ontwikkeling
H
et Kinderpastoraat is het meest zichtbaar op de jaarlijkse Kidzrally. Op die dag bezorgen we de kinderen een supersabbat. De opkomst was nog nooit zo groot geweest als in 2013: maar liefst zeshonderd kinderen en begeleiders deden mee! Daarnaast is er één keer per jaar een trainingsdag. Er was meer leiding aanwezig dan in voorgaande jaren, en de workshops kregen gemiddeld een 8. We willen een starterspakket maken voor de nieuwe hoofden van de kindersabbatschool in de gemeenten.
De Adviesraad Kindersabbatschool vergaderde twee keer en speelde een belangrijke rol in de voorbereidingen van de Kidzrally. Ook zijn ze een sparringpartner.
In Kinderpastoraat
Vrouwenpastoraat
juni 2013 organiseerden wij voor het eerst een vrouwendistrictsdag. Op vijf verschillende plaatsen in het land kwamen 370 vrouwen uit 40 gemeenten bij elkaar. De uitvoer lag in handen van de Vrouwenraad. Deze raad is in 2013 opgezet en heeft vertegenwoordiging uit ieder district. In 2014 organiseerden we ook een vrouwendistrictsdag. In maart en november vonden twee vrouwenweekenden, Seaside Escape, plaats. Op ieder weekend waren ruim 60 vrouwen aanwezig. Het eerste weekend kreeg in de evaluatie gemiddeld een 9, het tweede weekend een 9,2. Ook is in de Ghanese gemeente een vrouwendag georganiseerd. In 2014 is er voor het eerst een internationaal vrouwencongres vanuit de TED. Nederland gaat daar met 15 deelnemers heen, in totaal is er plek voor 500 vrouwen. Ook willen we het vrouwenpastoraat ondersteunen door een trainingsdag te organiseren en een starterspakket te maken voor nieuwe leiders van het vrouwenpastoraat in de gemeenten.
In 2014 gaan drie gemeenten aan de slag met ‘Messy Church’. Het is een, in het buitenland succesvol, outreachprogramma waarbij kinderen en ouders op een laagdrempelige manier in aanraking komen met het geloof.
19
INTERVIEW OPTIMISME
602 Kinderen op de Kidzrally
790 Likes op Facebook
23 Sprekers getraind
20
Christle Jasinta Christle Jasinta (23) hoopt in augustus 2014 klaar te zijn met haar opleiding Verpleegkunde. Ze heeft al een baan, een contract tot januari. Daarna wil ze op reis naar AziĂŤ, vooral naar Nepal en Tibet. Christle vult haar vrije tijd in met het doen van vrijwilligerswerk voor de kerk.
Ik
‘
ben leiding bij de tienerclub, ben leider bij de scoutinggroep Dirk Vink, zit in de redactieraad van Advent en ben aangesloten bij Jong ADRA. Verder verricht ik hand- en spandiensten als dat nodig is. Ik doe veel, maar het voelt niet alsof ik er ‘tijd aan kwijt’ ben. Ik krijg er veel voor terug. Blijdschap en voldoening. En tijd. Als je tijd aan God geeft, krijg je het dubbele terug. Ik heb het altijd heel druk met school. Maar als ik toch tijd aan God geef, heb ik tijd voor school en heb ik opeens ook tijd voor andere dingen. Of het met geld ook zo werkt, weet ik niet. Ik krijg geld dat ik aan God geef, zoals tienden, niet dubbel terug, ik moet het doen met wat ik heb. Maar het komt regelmatig voor dat ik dagenlang kan eten zonder dat ik nog geld in mijn portemonnee heb. Dan kan ik mee-eten met mensen, of ik word ergens uitgenodigd of er is eten bij een vergadering. Ik heb wel eens drie weken gedaan met 3 euro. Op 12-jarige leeftijd ben ik gedoopt. Daar heb ik nooit spijt van gehad. Geloven is vanzelfsprekend. En het is niet alleen iets voor op sabbat. Het is een manier van leven geworden
waarvoor ik bewust heb gekozen en die bij me past. Ik vind het heel leuk om actief te zijn in de kerk en het voelt heel raar als ik een week heb zonder afspraken voor de kerk. Ik zou ook wel willen werken voor de kerk, ADRA spreekt mij erg aan. Het lijkt me geweldig om intensief samen te werken met mensen uit andere landen. Geloof is voor mij een uitlaatklep voor alle energie die ik heb en voor al mijn talenten. Ik kan alles kwijt in de kerk. Het brengt mij blijdschap en leuke vooruitzichten. Als ik het al zo leuk heb op evenementen hier op aarde, in binnen- en buitenland, hoe leuk zal de hemel dan wel niet zijn! Gratis en voor niets naar planeten hoppen, prachtig lijkt me dat. Ik vind het sterk dat de kerk ‘Optimisme’ als kernwaarde heeft. Dan weet je waar je voor staat als kerk en wat je wilt uitdragen naar andere mensen. Optimisme hoort bij mij. Ik ben zeer optimistisch en bijna altijd vrolijk. Ik probeer altijd de pluspunten te zoeken in een situatie. Je kunt heel veel veranderen door wat je denkt. Als we allemaal optimistisch zouden zijn, zouden we zo ver kunnen komen.’
21
‘Optimisme hoort bij mij’
FINANCIËLE RESULTATEN
€608 Gemiddelde tiendenbedrag per lid
5.627 Leden
45 Penningmeesters getraind
22
Transparantie, waardecreatie en innovatie De belangrijkste financiële ontwikkelingen in 2013 staan in dit hoofdstuk: het resultaat, de baten, de lasten en de financiële positie. Het complete financiële verslag, de jaarrekening, verschijnt binnenkort op adventist.nl.
In
het algemeen kunnen we stellen dat het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten het in de afgelopen jaren financieel moeilijk heeft gehad. De uitgaven zijn hoger geweest dan de inkomsten, waardoor de reserves geslonken zijn. In 2013 heeft het Algemeen Kerkbestuur het voornemen geuit om in 2016 een begroting te hebben die weer sluitend is. Om dit te bereiken is er veel werk aan de winkel. Speerpunten De inspanningen van het afgelopen jaar hebben ervoor gezorgd dat in 2013 de bedrijfsvoering over het algemeen beheerst is verlopen. Terwijl de kerk als geheel heeft besloten zich te richten op drie kernwaarden, optimisme, dienstbaarheid en levenskwaliteit, besloot de financiële afdeling voor drie speerpunten in haar beleid: transparantie, waardecreatie en innovatie. De financiële afdeling behaalde in 2013 een verbeterslag en adequaat financieel management door veel aandacht te besteden aan deze drie speerpunten. Uit de speerpunten kwamen financiële beleidspunten in 2013 voort, allemaal rond
het thema ‘Up’: het op orde krijgen van de standaard (administratieve) productie en processen, het behalen van de begroting 2013, het optimaliseren van het administratief systeem, het verbeteren van de informatievoorziening, het bereiken van een kwaliteitsslag in de financiële administratie, het bereiken van een kwaliteitsslag in het beheer van onroerend goed, het inzetten van een landelijk audit team voor kascontroles en het constant in contact zijn met de lokale penningmeesters. Transparantie Goede resultaten werden behaald door deze beleidspunten uit te voeren. Door de verbetering in managementinformatie hebben de niet-financiële bestuurders een beter inzicht in de resultaten. Dit levert transparantie op. Waardecreatie In 2013 is een planning en control cyclus geïntroduceerd. Dit betekent dat de financiële afdeling nu competent kan handelen en dat het bestuur houvast heeft om op een juiste wijze te sturen. De verbeterde managementinformatie geeft beter inzicht en daardoor kunnen besluiten weloverwo-
23
gen en gegrond worden genomen. Daarnaast wordt betere beheersing van uitgaven gewaarborgd, door goed financieel management. Als laatste is voor het eerst in jaren een penningmeestersdag gehouden. Bij deze ‘Upgrade’ is informatie uitgewisseld tussen de landelijke en lokale penningmeester(s). Hierdoor zijn de penningmeesters als het ware geüpgraded en kunnen zij van nog meer toegevoegde waarde zijn voor hun lokale gemeenten. Innovatie In 2013 is een vernieuwde boekhoudkundige administratie in gebruik genomen. Deze is samen met een extern accountantskantoor opgezet en zorgt voor een betere besturing. Nu wordt de administratieve organisatie onder de loep genomen. Hierdoor willen wij onze resources effectiever en efficiënter inzetten. Toekomst Hoewel we in 2013 veel hebben bereikt, is er nog veel meer te doen. Wij geloven dat wij dit, met Gods hulp, kunnen bereiken, maar weten dat het alleen mogelijk is als wij ons allen inzetten voor Gods kerk in Nederland.
H Resultaat
et boekjaar is afgesloten met een negatief exploitatieresultaat van € 152.308 (inclusief afschrijvingen). Door een aantal financiële meevallers is dit exploitatieresultaat minder negatief dan begroot. De begroting ging uit van een negatief resultaat van € 277.710, dus is het resultaat € 125.402 hoger dan was begroot.
Het hogere resultaat is voornamelijk te danken aan twee zaken: de tienden en verkoop van gebouwen. De tiendeninkomsten waren in 2013 € 179.248 hoger dan begroot. Deze stijging klinkt heel positief maar zoals onder de bespreking van de baten zal blijken, moet dit cijfer met een korrel zout genomen worden. Daarnaast waren in 2013 de inkomsten van de verkoop van gebouwen hoger dan verwacht, dit komt omdat Sparrenoord niet verkocht werd in 2013 (maar in 2014), terwijl Nijmegen eerder dan gepland verkocht kon worden. Inkomsten onder druk Zoals gezegd, de structurele inkomsten van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten staan al een aantal jaren onder druk. In de afgelopen jaren blijkt het onmogelijk om structurele uitgaven met structurele inkomsten te dekken. Het huidige Algemeen Kerkbestuur heeft dan ook bij de besluitvorming rond de begroting 2013 ingestemd met een dekking uit fondsen. Ook is ingestemd (in lijn met het vorige bestuur) met jaarlijkse tekorten van maximaal € 200.000 tot en met 2015. Hier wordt een fonds voor gecreëerd uit inkomsten van reeds
24
voorgenomen verkoop van onroerend goed en een reeds in 2012 aanvaarde nalatenschap. Dit betekent dat het kerkgenootschap tot en met 2015 van plan is meer uit te geven dan het binnenkrijgt. Het tekort dat hierdoor ontstaat wordt gedekt door de verkoop van gebouwen, en door een geweldige gift van een lid: een grote nalatenschap. Het zal duidelijk zijn dat deze situatie, hoewel niet heel ernstig, niet heel gezond is. Daarom is het streven uiteraard de tekorten zo laag mogelijk te houden. Tekorten zijn noodzakelijk De reden dat dit bijvende tekort aanvaardbaar is, is het volgende: als de kerk deze tijdelijke tekorten niet draagt, ontstaat er een aanzienlijk tekort aan predikanten vanaf 2017 en verder. Meer dan de helft van de predikanten in Nederland is vijftigplus, en als we niet investeren in nieuwe predikanten, zal er een ernstig tekort zijn aan pastorale zorg. Het is daarom noodzakelijk dat de kerk investeert in de studie van nieuwe predikanten en de extra salariskosten van proponenten en beginnende predikanten nu draagt om dat tekort aan pastorale staf te voorkomen.
Meer dan de helft van de predikanten in Nederland is vijftigplus
Tegelijkertijd moeten we nu inzetten op het verhogen van inkomsten. De Adventkerk in Nederland groeit zowel in leden als in gemeenten. Maar helaas groeit de kerk sneller dan dat de inkomsten groeien. Sinds 2013 leggen wij in het bijzonder de nadruk op rentmeesterschap, en vanaf 2014 wordt hard ingezet op het verhogen van de inkomsten van ons onroerend goed, in het bijzonder het landgoed Oud Zandbergen.
25
Boekhoudkundige winst De boekhoudkundige winst was â‚Ź 2.369.045, dat is â‚Ź 2.811.755 meer dan begroot. Dit grote verschil is bijna geheel te danken aan een mutatie van de toekomstige pensioenlasten, wat â‚Ź 2.554.245 bedroeg. Hoewel dit een toekomstige uitgave betreft, het zijn immers de pensioenen van een deel van de huidige predikanten, willen de accountants van de Generale Conferentie deze toekomstige verplichtingen in de administratie zien. Deze voorziening is sinds vorig jaar door een Nederlandse actuaris berekend, en hierdoor is het bedrag aanzienlijk anders dan de actuarissen van de Generale Conferentie hadden berekend in afgelopen jaren.
Inkomsten
Andere baten De andere inkomsten van de kerk bedroegen € 1.169.401. Deze komen van rente op onze reserves (€ 128.858), kerkelijke activiteiten (€ 163.856), collecten en donaties (€ 179.621), subsidies van de wereldkerk (€ 97.996) en inkomsten uit onroerende zaken (€ 599.070).
H
74%
et Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten heeft traditioneel als grootste inkomstenbron de tienden. Tienden In 2013 bedroegen deze 74% van het totaal, € 3.403.738. Dit betekent dat in 2013 elk lid gemiddeld € 608 aan tienden afdroeg aan de Adventkerk. De tienden waren in 2013 6% meer dan begroot, maar deze stijging geeft een vertekend beeld. Door een aantal omstandigheden ontving de Adventkerk in 2013 tienden die in eerdere jaren door leden gegeven zijn. Als hiermee rekening is gehouden blijkt de stijging 4% meer dan begroot, en maar 0,7% meer dan in 2012. Deze stijging is dus verwaarloosbaar, want het is bijna 1 procentpunt minder dan de inflatie.
Baten 2013 3% 4% 4% 2%
13%
5.000.000
2010
2012
2013
2011 Baten (4 jaar overzicht)
4.000.000
Tienden Rente op reserves
3.000.000
Kerkelijke activiteiten Collecten en
2.000.000
Donaties Subsidies TED/GC
1.000.000
Nalatenschap Onroerende zaken
0
26
D
e doelstelling is om zoveel mogelijk van de inkomsten te besteden aan de missie van de kerk: het brengen van het eeuwige evangelie aan zoveel mogelijk mensen in Nederland. De grootste uitgave hiervoor zijn personeelskosten. 70% van de uitgaven wordt besteed aan personeel dat zich inzet voor deze missie. Personeelskosten In 2013 is â‚Ź 145.684 meer uitgegeven aan personeel dan begroot, dit is een stijging van 5%. Een aantal factoren hebben hieraan bijgedragen. In 2008 had de wereldkerk de richtlijnen voor de bestuurstoelage aangepast, en dit moest in 2013 ingevoerd worden. Een predikant keerde terug naar het buitenland en zijn verhuizing werd vergoed. Twee proponenten en twee predikanten begonnen hun werk en kregen inrichtingskosten. In het kader van bezuiniging werd gesnoeid in het aantal medewerkers op het Landelijk Kantoor en er moesten ontslagvergoedingen betaald worden. Een paar medewerkers waren langdurig ziek en er moesten kosten gemaakt worden voor invalkrachten. De pensioenkosten waren hoger dan gebudgetteerd. En, als laatste, is in 2013
besloten om de reiskostenvergoeding met 10% te verhogen vanwege de steeds hoger wordende bezineprijzen. Onroerend goed Hoewel de personeelskosten zijn gestegen, waren de kosten voor onroerend goed bijna 20% lager dan gebudgetteerd. In 2013 is heel sterk gestuurd op het verlagen van de kosten van onroerend goed, zodat er meer geld beschikbaar is voor de missie van de kerk. Kerkelijk activiteiten De kosten van de kerkelijke activiteiten, dat zijn alle evenementen van het Landelijk Kantoor, waren â‚Ź 504.334. Dat is 10% minder dan begroot. Hoewel kerkelijk activiteiten natuurlijk een belangrijk deel zijn van de primaire missie van de kerk,
27
Uitgaven
willen wij pogen om zoveel mogelijk predikanten in dienst te hebben. Daarom worden de kosten voor alle andere zaken zo laag mogelijk gehouden. Verder was de bijdrage aan de wereldkerk hoger dan begroot. Dat is vanzelfsprekend omdat dit een vaststaand percentage van de tienden is. De tienden waren hoger dan begroot, en dus automatisch ook deze bijdrage.
Besteed aan de missie Uiteindelijk betekent dit dat 86% van de totale inkomsten besteed wordt aan de missie van de kerk, en zelfs 116% van de tienden. In de komende jaren willen we dit getal blijven optimaliseren, zodat op elk moment zoveel mogelijk aan de missie besteed wordt. Administratiekosten Helaas zijn de kosten voor administratie en overhead â‚Ź 57.463 hoger dan gebudgetteerd. Deze 22% hogere lasten hadden te maken met nieuwe apparatuur en andere kosten die horen bij het begin van een nieuwe bestuurstermijn. Daarnaast was er een hoge bijzondere nota voor energie van het landgoed, die betrekking had op de afgelopen jaren. Afschrijvingen In de begroting zijn een aantal afschrijfposten helaas niet meegenomen. Deze waren de afschrijvingen van de studieleningen van beginnende predikanten en de afschrijvingen van voorraden. Hierdoor zijn de afschrijvingen 71% hoger dan begroot.
Besteed aan de missie Lasten
Besteed aan de missie
86%
75%
16%
8%
9%
6%
Besteed aan de missie
Personeelskosten
Administratie en overhead
Kerkelijke activiteiten
Onroerende zaken
Bijdrage aan de wereldkerk
Lasten (Vier jaar overzicht)
2010
2011 2012
5.000.000
2013
4.000.000 Personeelskosten Kerkelijke
3.000.000
activiteiten Admin. & overhead Onroerende zaken
2.000.000
Bijdrage aan de wereldkerk
1.000.000
Afgedragen subsidies
0
28
Staat van baten en lasten Realisatie 2013 Realisatie Begroting Verschil Verschil 2013 2013 werkelijk- werkelijk begroot begroot (%) Baten Tienden 3.403.738 3.224.490 179.248 6% Niet-tienden 570.331 554.517 15.814 3% Rente EUD deposito 128.858 130.000 -1.142 -1% Kerkelijke activiteiten 163.856 220.448 -56.592 -26% Collecten en Donaties 179.621 140.500 39.121 28% Subsidies TED/GC 97.996 63.569 34.427 54% Onroerende zaken 599.070 454.240 144.830 32% Som der baten 4.573.139 4.233.247 339.892 8% Lasten Personeelskosten -3.156.938 -3.011.254 -145.684 5% Organisatiekosten -1.100.018 -1.079.698 -20.320 2% Bijdrage aan de wereldkerk -278.821 -257.959 -20.862 8% Kerkelijke activiteiten -504.334 -562.339 58.005 -10% Administratie en overhead -316.863 -259.400 -57.463 22% Onroerende zaken -223.697 -276.828 53.131 -19% Som der lasten -4.480.653 -4.367.780 -112.873 3% Resultaat voor afschrijvingen 92.486 -134.533 227.019 -169% Afschrijvingen -244.794 -143.177 -101.617 71% Exploitatieresultaat -152.308 -277.710 125.402 -45% Kapitaalbewegingen Van reserve naar kapitaal 583.491 335.000 248.491 74% Van kapitaal naar reserve -616.383 -500.000 -116.383 23% Totaal kapitaalbewegingen -32.892 -165.000 132.108 -80% Mutatie pensioenen 2.554.245 0 2554245 Winst/Verlies 2.369.045 -442.710 2.811.755 -635% Kapitaal 01 januari 2.240.114 2.240.114 0 0% Kapitaal 31 december 4.609.159 1.797.404 2.811.755 156%
29
D Balans per 31 december 2013
3.328 Erediensten gehouden
e activakant vertoont lichte afwijkingen. De grote afwijkingen in de passiva zijn enerzijds te verklaren door onttrekkingen van de reserves voor geplande onroerend-goed-uitgaven (met name onderhoud van de gebouwen en het bouwen van twee nieuwe woningen) en anderzijds door een bijstelling van de voorziening voor de toekomstige pen-
sioenverwachtingen, ter hoogte van 2,6 miljoen euro. Deze voorziening is sinds vorig jaar door een Nederlandse actuaris berekend, en hierdoor is het bedrag aanzienlijk anders dan de actuarissen van de Generale Conferentie berekenden in de afgelopen jaren. De accountants van de Generale Conferentie wilden deze pensioenverplichtingen in de administratie zichtbaar maken.
Balans 2013 2012 Activa Vlottende activa 4.075.524 4.375.109 Vaste activa 5.742.824 5.316.513 Overige activa 667.475 700.712 Totaal 10.485.823 10.392.334 Passiva Vlottende passiva 5.839.271 8.152.220 Eigen vermogen 4.646.552 2.240.114 Totaal 10.485.823 10.392.334
9.25 Gemiddelde rapportcijfer voor relatieverrijkingsweekenden
30
8.000.000
Solvabiliteit
2010
95% 2010
7.000.000
2011
5%
6.000.000
Financiële positie
2012 5.000.000
95% 2013
2011 5%
4.000.000 90%
Solvabiliteit Een kerngetal om te meten in hoeverre een organisatie kan voldoen aan haar financiële verplichtingen is solvabiliteit. De solvabiliteit is de verhouding tussen het eigen vermogen en het totale vermogen op de balans. Deze ratio zou minimaal 50% moeten zijn. De solvabiliteitsratio, het eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen, was in 2013 84%. Dit geeft een kleine daling weer van 90% en 2012 en 87% in 2011, maar is betrekkelijk stabiel. Deze daling komt voornamelijk door extra onttrekkingen van de reserves voor de nieuwbouw van twee woningen aan de Prins Alexanderweg. Ondanks de extra onttrekkingen heeft de Adventkerk een gezonde financiële positie, die ook in deze ratio tot uitdrukking komt.
3.000.000
2012 10%
2.000.000
84%
1.000.000
2013 0
16%
Current Ratio Een andere meetmethode om de financiële gezondheid van een organisatie te meten is de current ratio. Dit getal geeft aan in hoeverre de Adventkerk is staat is om haar kortlopende schulden te betalen en is gelijk aan vlottende activa/kortlopende schulden. Hoewel de Current Ratio gedaald is van 8,47 in 2012 naar 5,32 in 2013, is de Adventkerk makkelijk in staat om haar kortlopende schulden te betalen: 5,32 keer zelfs. Het Kerkgenootschap der Zevende-dags
31
Adventisten kan in voldoende mate de verschaffers van kort vreemd vermogen uit de vlottende activa betalen. 18 15 12 9 6 3 0
2010
2011
2012
2013
INTERVIEW LEVENSKWALITEIT
223.046 Pagina’s opgevraagd op de website
70.581 Bezoekers op adventist.nl
52 Sabbatten gevierd
32
Willem van Rhenen De volledige tekst van dit interview verschijnt in Advent 3 van 2014. Heeft u dit nummer gemist of wilt u een abonnement? Kijk op www.adventist.nl.
‘Alles waar ‘te’ voor staat is niet goed, behalve tevreden.’ Met dit Calvinistische motto is prof. dr. Willem van Rhenen, arts en onderzoeker, het hartgrondig oneens. ‘Tevredenheid is dodelijk’, zegt hij, ‘het leidt tot een stervende kerk.’ Bevlogenheid moet het streven zijn, dat is plezier in de actieve stand. En dat heeft ook alles te maken met levenskwaliteit.
‘
W
at levenskwaliteit is, is afhankelijk van je perspectief. Als arts kijk ik naar de zogenaamde ‘qualy’s’, quality adjusted life years. Dat staat voor het aantal levensjaren vermenigvuldigd met een correctiefactor voor de kwaliteit van die levensjaren. Je ziet vaak dat mensen na hun zestigste of zeventigste gaan kwakkelen. Daarmee neemt de kwaliteit van leven af en ook de qualy’s gaan omlaag. De kunst vanuit medisch oogpunt is om die qualy’s op te hogen zodanig dat een verlengd leven ook kwaliteit behoudt. Maar vanuit het oogpunt van het geloof kijk ik heel anders naar levenskwaliteit. Die is dan direct gerelateerd aan de relatie die je hebt met God. Ik vind dat je pas echt van levenskwaliteit kunt spreken als je inwoner bent van het
koninkrijk van God. Het gevoel dat ze het eeuwige leven niet van je af kunnen pakken, dat je daaraan vast kunt houden ook als je ziek bent, verdriet hebt of tegenslag kent, dat vind ik kwaliteit van leven. Kwaliteit van leven houdt in elk geval veel meer in dan gezond zijn. De zingevingsvraag speelt daar een hele grote rol bij. Zingeving heeft veel meer consequenties voor je lichaam en je mentale gesteldheid dan mensen beseffen. Pijn bijvoorbeeld heeft vaak meer te maken met (een gebrek aan) zingeving dan met een de onderliggende lichamelijke of geestelijke kwaal. Fysiek of mentaal gezond zijn, gaat over de zin van het leven. Als jouw leven zin heeft, ga je je gezonder gedragen en voel je je beter. Dat vind ik het mooie aan de gezondheidsboodschap van onze kerk. Troost uit Gods woord doet bovendien veel voor je mentale gestel. Door tegenslagen heen je geloof behouden, dát is pas kwaliteit van leven. Als we het hebben over levenskwaliteit, spreken we vaak over geluk. Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de mensen met een zware depressie zich nog steeds gelukkig voelt. En negen-
33
‘Levenskwaliteit is gerelateerd aan de relatie die je hebt met God’ tig procent van de alcoholisten zegt zich gelukkig te voelen. Dat betekent dus dat een meting van dit begrip maar heel relatief is. Ook het concept ‘tevredenheid’ wordt veel onderzocht. Tevredenheid is passief, te veel tevreden mensen in de kerk is dodelijk; het leidt tot een stervende kerk. Streef naar bevlogenheid, dat is plezier in de actieve stand. Als we elkaar werkelijk steunen, krijgen we veel krachtigere gemeenten. Geef om elkaar, ga goed met elkaar om. Dat is wat Jezus ons leert. Uit de verhalen van Christus blijkt dat liefde en respect centraal moeten staan in het leven van een christen. De denkbeelden van een ander hoeven je niet aan te staan om elkaar te waarderen en te respecteren. Dan groeit de kerk en dan bereik je kwaliteit van leven.’
EEN KERK OM TROTS OP TE ZIJN
5 Pastorale werkers aan het werk
23 Predikanten in dienst
3 Predikanten ingezegend
34
2
Church plants erkend
16
Church plants
59
Landelijke evenementen georganiseerd
35
post telefoon email web twitter facebook bank redactie eindredactie vormgeving fotografie Amersfoortseweg 18, 3712 BC, Huis ter Heide 足 030 6939375 info@adventist.nl www.adventist.nl @adventist_nl fb.com/zevendedagsadventisten NL47RABO 0117 7777 73 Nelske Verbaas, Lydia Lijkendijk Tom de Bruin limelight.design.studio@gmail.com Klaas Norg
JAARVERSLAG 2013