Ορφανά Καρδίτσας, συνοικισμός Μεγδοβοπλήκτων Πραγματογνωμοσύνη Στις αρχές της δεκαετίας του 60’ η κατασκευή της λίμνης Πλαστήρα, που βρίσκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης στο Νομό Καρδίτσας, προκάλεσε μία ειδική συνθήκη για μεταφορά πληθυσμού. Είναι τεχνητή λίμνη, και το επίσημό της όνομα είναι λίμνη Ταυρωπού. Σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του υδροηλεκτρικού φράγματος στον ποταμό Ταυρωπό ή Μέγδοβα. Η λίμνη παρέχει ηλεκτροδότηση, ύδρευση και άρδευση στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Κατά την ολοκλήρωση του έργου και λόγω πρόληψης προέκυψε η ανάγκη για την αποκατάσταση και μετακίνηση πληθυσμών, που θίχτηκαν από το όλο έργο, προς την πεδιάδα του Νομού Καρδίτσας. Η απόφαση αυτή πάρθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1961. Οι οικισμοί που δημιουργήθηκαν σε κάθε χωριό της πεδιάδας αφορούσαν διαφορετικού αριθμού πληθυσμούς, καθώς γινόταν αντιστοιχίσεις από χωριό της περιφέρειας της λίμνης σε συγκεκριμένο χωριό της πεδιάδας, και ο αριθμός αυτός διέφερε από χωριό σε χωριό. Οι οικισμοί αυτοί στην πλειοψηφία τους ήταν στα όρια του χωριού. Μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση οικισμού είναι αυτή των Ορφανών, Ν. Καρδίτσας. Στα Ορφανά υπάρχει ένας συνοικισμός στην περιφέρεια τους, που αποτελείται από 92 ιδιοκτησίες. Ο συνοικισμός αυτός ονομάζεται συνοικισμός Μεγδοβοπλήκτων. Σύμφωνα με μαρτυρία κατοίκου του συνοικισμού, σήμερα κατοικούνται δύο μόνο ιδιοκτησίες. Πρόκειται για ένα οικισμό που στην πλειοψηφία του δεν έχει κατοικηθεί ποτέ. Τα περισσότερα κτίσματα είναι στην αρχική τους μορφή, τούβλινα. Είναι εγκαταλειμμένα και αρκετά από αυτά σε κατάσταση ερειπίου. Κάποια από αυτά έχουν σοβατιστεί και βαφτεί άσπρα αλλά παραμένουν ακατοίκητα και ερειπωμένα. Ο οικισμός αυτός είναι έντονα διαχωρισμένος από το χωριό καθώς παρεμβάλλονται οι γραμμές του τρένου και ο σταθμός, ο οποίος πλέον δεν χρησιμοποιείται. Το όριο αυτό λειτούργησε καθοριστικά για την πλήρη αποκοπή του οικισμού από το χωριό, και την μη ενσωμάτωση του σε αυτό. Μέσω επιτόπιας έρευνας πάνω στην υπόθεση του συνοικισμού των Μεγδοβοπλήκτων στα Ορφανά, εμφανίστηκε το χρονοδιάγραμμα μιας ιστορίας διπλού «εγκλήματος» που διεπράχθη στον οικισμό. Ξεκινώντας από το 1963 την χρονιά όπου έγινε η διανομή των ιδιοκτησιών ως αποζημίωση στους θιγέντες από τα έργα στον Ταυρωπό, δόθηκαν δάνεια ύψους 60.000 δρχ. σε κάθε ιδιοκτησία προκειμένου να χτίσουν οι ίδιοι την κατοικία τους. Το έργο της κατασκευής ανατέθηκε σε τοπικούς εργολάβους. Μετά την αποπληρωμή όμως της πρώτης δόσης του δανείου η οποία είχε ως προϋπόθεση την κατασκευή των κατοικιών μέχρι τα δομικά στοιχεία, τα τούβλα στην προκειμένη περίπτωση, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες πάγωσαν την κατασκευή της κατοικίας τους. Η έλλειψη ελέγχου από τους τότε δανειολήπτες οδήγησε στην συνέχιση της πληρωμής των δανείων στους ιδιοκτήτες, χωρίς όμως αυτοί να ολοκληρώσουν ποτέ τις κατοικίες για τις οποίες προοριζόταν αυτά τα δάνεια. Εντέλει τα δάνεια χαρίστηκαν, με αποτέλεσμα να επωφεληθούν όσοι δεν ολοκλήρωσαν ποτέ την κατοικία τους αλλά χρηματοδοτήθηκαν μέχρι το υποτιθέμενο τέλος της. Ο οικισμός λοιπόν παρέμεινε μισοτελειωμένος και οι τότε ιδιοκτήτες στόχευσαν προς άλλες περιοχές να διαμείνουν. Μετά από χρόνια, το 2004, ένα χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα για την στεγαστική αποκατάσταση των Ρομ στην περιοχή της Καρδίτσας, έφερε στην επιφάνεια τις ήδη υπάρχουσες τούβλινες κατοικίες που έστεκαν εγκαταλελειμμένες στον συνοικισμό των Μεγδοβοπλήκτων στα Ορφανά. Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτούσε την εκ νέου κατασκευή κατοικιών για τους Ρομά, όμως η περίπτωση των μισοτελειωμένων κατοικιών στα Ορφανά έμοιαζε δελεαστική προς εκμετάλλευση. Καταυτόν τον τρόπο, πραγματοποιήθηκαν μαζικές πωλήσεις των ιδιοκτησιών των Μεγδοβοπλήκτων στους Ρομά, με σκοπό την επισκευή και την ολοκλήρωση των κατοικιών προς στέγασή τους. Αυτές οι κατοικίες με τμήμα της χρηματοδότησης από το πρόγραμμα σοβατίστηκαν, βάφτηκαν και απέκτησαν ξύλινα κουφώματα. Και πάλι όμως δεν κατοικήθηκαν από τους Ρομά. Η χρηματοδότηση συνέχισε αλλά οι κατοικίες παρέμειναν ακατοίκητες και εγκαταλελειμμένες με τη μόνη διαφορά ότι πλέον ήταν σοβατισμένες και βαμμένες. Διασχίζοντας λοιπόν τον περιφερειακό δρόμο παρατηρεί κανείς το χωριό των Ορφανών και στη συνέχεια του ένα χωριό αποκομμένο από τα Ορφανά, ένα χωριό φάντασμα. Η εγκατάλειψη είναι εμφανής από μακριά. Το έγκλημα διαπράχθηκε εις διπλούν και τα ίχνη του στέκονται αγέρωχα στο θεσσαλικό κάμπο υποδηλώνοντας ζωντανές μαρτυρίες.
(………) -Πριν από τους τσιγγάνους ήταν σοβατισμένα; -Όχι, ασοβάτιστα -Οπότε αυτά που είναι σοβατισμένα είναι τα τσίγγανικα. Οι οποίοι δεν ήρθαν να μείνουν ούτε αυτοί; -Όχι δεν έμεινε κανένας από αυτούς. -Και μένετε τώρα εδώ εσείς και πόσοι άλλοι; -Άλλη μία οικογένεια. -Πάντως οι ντόπιοι, αυτοί που ήρθαν πάνω από τα χωριά, γιατί να μην έρθουν να κατοικήσουν; -Βολευτήκαν με τα χρήματα, πήραν και αυτά, πήραν και τα χωράφια, τα ξαναπούλησαν σε άλλους, στους ίδιους τους κατοίκους του χωριού… Τα πούλησαν για τα παιδιά, για νύφες για προίκα… -Πόσα τετραγωνικά σας αναλογούσε τότε, αυτό όπως είναι στη διανομή; -Μας δίναν 800 τετραγωνικά το οικόπεδο. Αυτό είναι 6x9=54… -Το σπιτι… -Οπότε από το ’62 ξεκινήσατε,… -Ναι, το 1962 άρχισαν και χτίζανε, τέτοια εποχή το ’62, τέτοια εποχή. Κάποια τελείωσαν το ’63, δεν τελείωσαν όλα την ίδια εποχή. -Δηλαδή σας δώσανε χρήματα… -Ναι, μας δώσαν τα λεφτά, μας δώσαν τα οικόπεδα, και τα οικόπεδα με κλήρο. -Για να χτίσετε.. -Ναι, εκείνοι που δεν έχτισαν, πήραν την προκαταβολή, 8000 που δίναν για να αρχίσεις να χτίζεις το σπίτι. Δεν έχτιζες, δεν έπαιρνες τίποτα από κει και πέρα. Ήταν υποχρέωση να χτίσεις. Γι αυτό και τα φτιάξαν μέχρι εκεί για να πάρουν τα λεφτά. -Και το σύνολο των χρημάτων ήταν; -60.000 μας δίναν. Μέσω υπηρεσίας Καρδίτσας. -Ο οικισμός τελικά πώς λέγεται; Μεγδοβήτικα λέγεται; -Μεγδοβοπλήκτων. Άπό το Μέγδοβα.