KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
MİMARLIK FAKÜLTESİ
MİMARLIK BÖLÜMÜ
RÖLÖVE VE RESTORASYON PROJESİ 2017-2018 BAHAR YARIYILI
MİMARLAR ODASI ARAŞTIRMA VE PROJE RAPORU YÜRÜTÜCÜLER: Yrd. Doç. Dr. Murat TUTKUN Arş. Gör. Ceyda YURTTAŞ
ÖĞRENCİLER: 375666 Muhammed FIRTINA 318665 Ahmed HANCIOĞLU 334378 Salih DURMUŞ 375303 Ahmet Seyyid GÜRSANÇTI
1
2
ÖZET / SUMMARY Trabzon Mimarlar Odası Röleve, Restitüsyon çalışmaları ve Restorasyon Projesi kapsamında gerçekleştirilmiş alan çalışması, yerinde gerçekleştirilen ölçümler, fotografik belgeleme ve yazılı araştırması çalışmalarını içermektedir. Alan çalışması başlangıcında, krokiler oluşturulmuştur. Sonrasında, su terazisi ile 1.5m’de sıfır hattı kurulmuştur. Daha sonra lazer metre ve şerit metre ile belirlen noktalar krokiler üstüne işaretlenmiştir. Şerit metre ölçümlerinin yeterli görülmediği bölümlerde, lazer metre kullanılarak ayrıntılı ölçümler ve detay ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Rölöve’nin tamamlanmasının ardından, Yapının restitüsyonu için anıtlar kuruluna danışılmış ve basılı yayınlar araştırılmıştır. Yapının restorasyonunda ise yapının var olan işlevinin korunması fakat planlarında restitüsyon çalışması ile ortaya çıkarılan plan tipine dönüş sağlanması düşünülmüştür. Trabzon Chamber of Architects building’s survey, Restitution Studies and Restoration Project within the scope of the field work, on-site measurements, photographic documentation and written Operations Research includes. At the beginning of field work, sketches were created. After that, the balance is about 1.5 m zero line enterprise. Then the spots identified with laser meters and strip meters are marked on the top of the steps. Detailed measurements and detail measurements were carried out using laser meters in the sections where strip meter measurements were not sufficient. After the completion of the relief, a committee of monuments was consulted for the rest of the building and printed publications were investigated. In the restoration of the structure, it is intended to preserve the existing function of the structure but to provide the definition of the plan type revealed by the restitution study in the plans.
3
İÇİNDEKİLER ÖZET / SUMMARY.................................................................................................................................... 3 1.RÖLÖVE ÇALIŞMASI ............................................................................................................................. 7 1.1.YAPININ KONUMU............................................................................................................................. 7 1.2. BİNA TARİHÇESİ ................................................................................................................................ 7 1.3.MİMARİ ÖZELLİKLER .......................................................................................................................... 9 1.3.1.Plan ve cephe organizasyonu ..................................................................................................... 9 Giriş Kat ........................................................................................................................................... 9 1. Kat .............................................................................................................................................. 12 Çatı................................................................................................................................................. 15 Bodrum Kat .................................................................................................................................... 17 Bahçe ............................................................................................................................................. 18 1.3.2.Cephe Özellikleri....................................................................................................................... 19 Giriş Cephesi (Doğu Cephesi) ........................................................................................................ 19 Kuzey Cephesi ................................................................................................................................ 21 Güney Cephesi ............................................................................................................................... 22 1.3.3. Yapım sistemi ve Malzeme özelikleri....................................................................................... 23 1.4.BOZULMALAR .................................................................................................................................. 24 1.4.1.Cepheler ................................................................................................................................... 24 Doğu cephesi ................................................................................................................................. 24 Kuzey Cephesi ................................................................................................................................ 24 1.4.2. Kesitten Okunan Bozulmalar ............................................................................................... 25 1.5. Yapısal Analiz Tabloları ................................................................................................................... 26 1.5.1. Mekânsal Karakter Analizi-Yapı Tarihi/İşlev Analiz...................................................................... 26 1.5.2.Mimari Elemanlar Analizi ......................................................................................................... 27 1.5.3.Plan ve Cephe Organizasyonu .................................................................................................. 28 1.5.4.Yapı Malzemeleri Analizi .......................................................................................................... 45 1.5.5. Taşıyıcı Sistem Malzeme Analizi ............................................................................................ 46 1.5.6. Ekleme ve çıkarmalar .............................................................................................................. 48 1.5.7. Bozulmalar ............................................................................................................................. 50 2.RESTİTÜSYON ÇALIŞMASI .................................................................................................................. 55 ÖZET .................................................................................................................................................. 55 2.1. 1960~1990 DÖNEMİ RESTİTÜSYONU ......................................................................................... 56 Giriş Kat ......................................................................................................................................... 56 4
1.Kat............................................................................................................................................... 57 Giriş Cephesi .................................................................................................................................. 58 2.2. 1904 ÖNCESİ DÖNEMİ RESTİTÜSYONU ...................................................................................... 59 2.2.a. Karşılaştırmalı Restitüsyon .................................................................................................. 59 2.2.1. Bodrum Kat .......................................................................................................................... 60 2.2.2. Zemin Kat ............................................................................................................................. 61 2.2.3 1.Kat...................................................................................................................................... 62 2.2.4 Çatı........................................................................................................................................ 62 2.2.5. Cepheler .............................................................................................................................. 63 3.RESTORASYON ................................................................................................................................... 64 3.1. Restorasyon Aşamasında Yapıya Yapılacak Olan Müdahaleler ...................................................... 64 Bodrum Kat........................................................................................................................................ 65 Giriş Kat ............................................................................................................................................. 66 1.Kat................................................................................................................................................... 67 Çatı Katı ............................................................................................................................................. 68 CEPHELER ........................................................................................................................................ 69 KESİTLER ............................................................................................................................................ 71 3.2. PLAN DÜZLEMİNDE MÜDAHALELER TABLOSU........................................................................... 72 3.2. KESİT & GÖRÜNÜŞ DÜZLEMİNDE MÜDAHALELER TABLOSU ..................................................... 74 6.YARARLANILAN KAYNAKLAR............................................................................................................... 77
5
6
1.RÖLÖVE ÇALIŞMASI 1.1. YAPININ KONUMU Trabzon İli, Ortahisar İlçesi, Kemerkaya Mahallesinde yer alan yapı, tapunun 279 ada, 58 parseline kayıtlıdır.
1.2. BİNA TARİHÇESİ 1904 yılında kimsesiz kız çocuklar yurdu olarak hizmet vermiş. 1990 kadar öğretmen evi olarak adlandırılmış olduğu tespit edilmiştir. Sonrasında okul, orman idaresi işlevlerini taşımış. 1995 yılında Mimarlar Odası olarak işlevi üstlenmiştir.
1995 öncesi
7
2009
2012
8
1.3.MİMARİ ÖZELLİKLER Mimarlar Odası zemin +1 kat, bodrum ve çatı katı olarak inşa edilmiş. Revaklı bir giriş cephesi vardır. Cepheleri sıva olan yapının çatısı alaturka kiremitle kaplı olup üç yöne eğimli kırma çatı ile örtülüdür.
1.3.1.Plan ve cephe organizasyonu Giriş Kat Bahçeden zemin kata girişi, tek kanatlı ahşap bir kapı ile sağlanmaktadır. Giriş kapısının sağında ve solunda 3 er adet olmak üzere, toplam 6 adet ahşap pencere yer alır. Girişin karşısında 3 kollu boy sahanlıklı merdiven yer almaktadır. Betonarme sistemde yapılan merdivenin, yüzeyi mermer malzeme ile kaplıdır. Zemin katın güney bölümde depo ile bağlantıyı sağlayan metal kapı ve bir adet pencere yer alır (bu pencere Rölöve sırasında kullanıcı tarafından yıkılmıştır.). Batı bölümünde ise 3 adet pencere yer almaktadır. Tüm pencere boşluklarının kenarları, ahşap söveler ile çevrelenmiştir.
9
Giriş Cephesi
Giriş Saçaklı Bölüm
10
Giriş Fuayesi (doğuya bakış)
Giriş Fuayesi (kuzeye bakış)
Giriş Fuayesi (güneye bakış)
11
1. Kat Yapının 1. katı iç sofalı (karnıyarık) bir plan şemasına sahiptir. Sofanın kuzey kısmı cam bir bölücü ile ayrılarak, danışma ve sekreterlik bölümü olarak kullanılmaktadır. Sofanın batı bölümünde çift kanatlı ahşap bir kapı ile girilen konferans salonu yer almaktadır. Konferans salonunun güney batısında, ahşap bir kapı ile girilen depo bölümü yer almaktadır. Sofanın doğusunda yer alan odalardan, kuzeyde olanı toplantı odası, güneyde olanı ise yönetim odası olarak kullanılmaktadır.
12
Sekreterlik
Merdiven holü (kuzeye bakış)
Yönetim odası
13
Konferans Salonu
14
Çatı Çatının birçok değişim geçirdiği belirgindir. Kuzeyde 4 adet güneyde 5 adet pivot pencere doğu 4 adet pivot pencere bulunmaktadır. Şu andaki işlevi dergi arşivi olarak görülmektedir. Askı çatı olarak çözümlenmiş kiriş ve mertekler eş ölçülü olup ana mertekler t çelik profillerle güçlendirilmiştir. Güneyinde arşiv ve tuvaletler bulunmaktadır.
15
16
Bodrum Kat Bodrum katta ise yapının aslına çok fazla müdahale bulunmaktadır. Binanın bahçesine eklenmiş kafenin mutfağı ve servis alanlarını barındırmaktadır. Kuzey bölümünde kasa ve 2 adet tuvalet bulunmaktadır. Güney bölümü bölücülerle ayrılmış olup mutfak olarak kullanılmaktadır. Bodrum kata inen ana merdiven ile mutfak bölümümü bölücüler ile ayrılmış bir adet ahşap kapı yerleştirilmiştir. Yapının sirkülasyon bütünlüğünü bozmaktadır.
17
Bahçe Bahçede özel tasarım betonarme giriş kapısı ve kırıklı bahçe duvarı bulunmaktadır. Yapının doğu cephesinde ticari amaçla eklenmiş cam ile çevrili mekanlar bulunmaktadır. Bahçede bina cephesi yanında kot farkı bulunmaktadır. Bu kot farkı 3 basamaklı bir merdiven ile geçilmektedir. Sırası ile merdiven, süs havuzu ve eklenti üst saçak bulunmaktadır.
.
18
1.3.2.Cephe Özellikleri Giriş Cephesi (Doğu Cephesi) Giriş cephesinde çıkmayı taşıyan çiçek bezemeli sütun başı ve kare biçimli kaidesi bulunan soğan biçimli başlayıp daireli sonlanan sütunlar bulunmaktadır. Giriş yaklaşık 95 cm yüksekliğinde bir su basman bulunmaktadır. Su basmana erişim için dairesel formlu 4 rıhtlı merdiven ana kapı aksına yerleştirilmiştir. Su basmanın kuzey tarafında bodruma erişim sağlayan bir merdiven bulunmaktır. Demir sabit korkuluklu ahşap çerçeveli 6 adet pencere ve tek kanatlı ahşap kapı bulunmaktadır. 1. Katta ise 7 adet ahşap pencere bulunmaktadır. Çatı ise saçak vermemektir.
19
20
Kuzey Cephesi Kuzey cephesi 6 adet küçük bodrum penceresi giriş kotunda 3 adet 1. kat kotunda 5 adet ahşap pencere bulunmaktadır. Binanın bu cephesinin bodrum pencere kotu sonradan eklenen kafe eklentisi ile görsel bağlantıyı kaybetmiştir.
21
Güney Cephesi Kafenin deposu olarak güney tarafındaki diğer yapılar ile binanın taş duvarı arası kullanılmakta ve ahşap şeffaf bir kapı ile bahçe bağlantısı kesilmektedir.
22
1.3.3. Yapım sistemi ve Malzeme özelikleri Yapı bodrum ve zemin katta yığma taş 1. Kat ve döşemelerde betonarme sistem ile taşıtılmaktadır. Çatı ise çelik, t profiller ile güçlendirilmiş ahşap sistem ile taşıtılmaktadır. Yapının taşıyıcı sisteminde son restorasyondan sonra yeni bir hasar tespit edilmemiştir.
AA KESİTİ
BB KESİTİ
23
1.4.BOZULMALAR 1.4.1.Cepheler Doğu cephesi Doğu cephesinde sütunlarda yüzey kirlenmesi ve kuzeyde kalan 4. Sütunun kaidesinde, güneyde kalan şeffaf ahşap kapıda ve giriş merdiveninde parça kaybı görülmektedir.
Kuzey Cephesi Yapının bu cephesinde bozulma görülmemektedir. Doğu cephesinde daha belirgin olan giriş merdivenin hasarları bu cepheden de görülmektedir.
24
1.4.2. Kesitten Okunan Bozulmalar Giriş fuayesinin güneyinde bulunan sıva dökülmesi AA kesitinde gösterilmiştir. Binanın 1. Katında bulunan konferans salonunun sahnesi arkasında bulunan baca duvarında bulunan yüzeysel çatlak BB kesitinde gösterilmiştir.
AA KESİTİ
BB KESİTİ
25
1.5. Yapısal Analiz Tabloları 1.5.1. Mekânsal Karakter Analizi-Yapı Tarihi/İşlev Analiz
26
1.5.2.Mimari Elemanlar Analizi
27
1.5.3.Plan ve Cephe Organizasyonu
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
1.5.4.YapÄą Malzemeleri Analizi
45
1.5.5. Taşıyıcı Sistem Malzeme Analizi
46
47
1.5.6. Ekleme ve çĹkarmalar
48
49
1.5.7. Bozulmalar
50
51
52
53
54
2.RESTİTÜSYON ÇALIŞMASI ÖZET Yapının basılı kaynaklarda bulunan bir verisine ulaşılamamış olup, Anıtlar Kurulunun arşivinden yapının 3 farklı dönem için rölöve çalışmalarına, 2 farklı dönem için restorasyon projelerine ve 1 dönem için restitüsyon çalışmalarına ulaşılmıştır. Yapı tarihi boyunca şu değişimleri geçirmiştir;
55
2.1. 1960~1990 DÖNEMİ RESTİTÜSYONU Yapı yaklaşık olarak 1960 yıllarında 1.katının zemin kat ile bağlantısı kesilerek 3 ailenin yaşayabileceği konut binasına dönüştürülmüş olduğu tespit edilmiştir. Yapı bu dönüşümle birlikte birçok özgünlüğünü kaybetmiştir. 1995 yılında Mimarlar Odasına dönüştürülürken yapılan restorasyon çalışmaları bu özgünlükleri geriye getirdiği röleve restitüsyon karşılaştırılmasında görülmüştür. Yapıda oluşan mimari hasarların ve niteliksiz eklenme çıkarmaların bulunduğu dönem mimari açıdan önem arz etmediği düşünülmektedir. Bu dönem restitüsyonuna 1985 yılında Yük.Müh.Mim. Muazzez TUNÇ tarafından eski öğretmen okulu olarak çizilmiş röleve çalışmasından elde edilmiştir.
Giriş Kat Yapının bodrumunun kapatıldığı, sol tarafta bulunan kapının 1.kat için giriş bölümüne dönüştürüldüğü sofada bulunan merdivenin yıkıldığı batı cephesindeki pencerelerin kapatıldığı belirlenmiştir. 1. Katta bulunan konutun sofa , baş oda, ve güney cephede küçük bir odasının azda olsa korunduğu fakat güney batı cephesindeki odanın farklı bölümlenmeler ile tahrip edildiği tespit edilmiştir.
56
1.Kat Binanın 2. Katının sofadan ikiye bölündüğü ve her iki tarafa ıslak hacim oluşturmak için odalar eklendiği tespit edilmiştir. Eklenen ıslak hacimler yapının batı cephesindeki pencerelerin kapatılmasına ek yığma taş duvara statik olarak hasar vermiştir. Bu hasar 1995 yılındaki restorasyon projesi sırasında duvarın yıkılması ile yapının batı cephesin özgünlüğün tamamen kaybolmasına yol açmıştır.
57
Giriş Cephesi Yapının diğer cephelerin bilgisine ulaşılamamış olmasına karşın yapının giriş kapının taş sövelerin olduğu ve yüzeysel olarak ölçülerin bulunduğu röleve çalışmasına dönem fotoğraflarına bakılarak kemerli yapıya sahip oldukları tespit edilmiştir.
Restitüsyon çalışmasında elde edilen verilerin yetersizliği, güvenirliklerinin sorgulanması ve dönemin mimari olarak önem arz etmemesinden dolayı karşılaştırmalı restitüsyon çalışması yapılmasına karar verilmiştir
58
2.2. 1904 ÖNCESİ DÖNEMİ RESTİTÜSYONU Yapı 1904 yılında kimsesiz kız çocukları yurdu olarak kullanılmaktadır. (Zan Mimarlık, syf:9) yapının 1904 yılı öncesinde konut olarak kullanıldığı bilinmektedir. Yapının kullanıcıları ile yapılan röportajlar anıtlar kurulundan elde edilen fotoğraflar ve teknik çizimlere dayanarak ve Trabzon bölgesi geleneksel konut tipolojilerinin yardımı ile elde edilen 1904 öncesi restitüsyonu bu çalışma kapsamında temel restitüsyon olarak kabul edilecektir. 2.2.a. Karşılaştırmalı Restitüsyon Restitüsyon araştırması sırasında elde edilen verilerin güvenilir olmayışı karşılaştırmalı restitüsyon çalışmasına itmiştir. Trabzon evleri zemin katları taş duvarlar ile yapılmış temel ve temel üstü duvarlara sahiptir. Diğer duvarlar genellikle dolma tekniğinde inşa edilmiştir. Evlerin çatıları dört yöne eğimli kırma çatı ile biçimindedir. Çatı örtüsünde oluklu kiremit yaygın olarak kullanılan malzemedir.
Trabzon evleri, avlu niteliğinde kullanılan küçük bahçeler içinde yer almıştır. Sokak yönünde yapılmış olan yüksek duvarlardaki bir kapıdan girilen bahçede önce meyve ağaçları ve süs bitkileri göze çarpmaktadır. Evin iç bahçeye bakan cephesinin önünde düzgün yüzeyli taşlardan yapılmış bir alan yer alır. Taşlık adı verilen bu alan ev girişinin temiz kalmasını sağladığı gibi yufka açma, çamaşır yıkama ya da oturma gibi çeşitli dış mekan işlevlerine mekan oluşturur.
Trabzon evleri plan açısından açık dış sofalı, yan sofalı, iç sofalı ve orta sofalı olmak üzere dört farklı plan tipinde inşa edilmişlerdir. İç sofalı plan, Trabzon’un karakteristik tipini oluşturur. 1. Katın ortasında uzunlamasına yer alan sofanın etrafında odalar konumlanmıştır. Karnıyarık da denilen bu plan tipinde sofalar, cephede bir çift sütun ya da ahşap direkle 59
taşınan 2-3m ölçülerinde cumba tarzı çıkmalar yaparak Trabzon evlerine karakteristik görünüm kazandırırlar.
Zemin katta evin giriş kapısı üzerine rastlayan bu çıkmalar, aynı zamanda evin girişine korunaklı bir mekanda oluştururlar. Sofa odalar arası geçisi sağlayan mekandır. Sofa çevresinde farklı işlevlerde mekanlar yer alır. Bu bilgiler neticesinde, yapı plan özellikleri, malzeme kullanımı, teknik, mimari biçimleniş, kapı, pencere, tavan ve taban kaplamalarının şekli bakımından Trabzon geleneksel konut mimarisinin özelliklerini taşıdığı görülmektedir. 2.2.1. Bodrum Kat Kurul arşivinden ve karşılaştırmalı çalışma neticesinde elde edilen veriler ile yapının bodrumunu ayıran yığma taş duvar olduğunu ve bu taş duvarda iki adet geçiş bulunduğu bilgisine ulaşılmıştır. Yapının dönemleme çalışması yapılmıştır.
60
2.2.2. Zemin Kat Yapının Karnıyarık tipli (İç sofalı geleneksel konut tipi) olduğu eski fotoğraflardan belirlenmiştir. Bu tipolojide sofanın 2 tarafında 2 şer adet olmak üzere 4 adet oda bulunur. Güney kısımdaki odalar eş büyüklükte olmaklar beraber, kuzeyde yer olan odalardan doğu kısmındaki daha büyük olup, salon mahiyetiyle(başoda) kullanılmaktaydı.
Zemin katta yer alan merdiven ortada bir sahanlıkta birleşirken, tek kolla üst kata ulaşır. Ahşap olan merdivenin korkulukları boğumlu, bükümlü bir düzenlemeye sahiptir. Yapının zemin ve tavan kaplamaları ahşaptır.
61
2.2.3 1.Kat Yapının 1. Katı zemin katın tipolojisini devam ettirmektedir. Fakat sofa merdiven holü birlikte çalışmaktadır.Oda kapıları 2 kanatlı ve ahşaptır. Söveleri payanda şeklinde başlıklara sahiptir. Kapı tablalarında, düşeyde 3 er adet tablaya sahiptir. Orta tabla kareye yakın, üst ve alt tablalar ise düşey dikdörtgen formludur. Tabla yüzeyleri profillidir.
2.2.4 Çatı Zan mimarlık restitüsyonunda ve uran mimarlığın rölövesinde ve eski fotoğraflarında yapının çatısının dört tarafa eğimli ahşap kırma çatı olduğu ve alaturka kiremit ile örtülü bulunduğu belirlenmiştir.
62
2.2.5. Cepheler Yapının Doğu cephesinde şu anda var olan bahçe duvarı ve 1.katın çıkması ile sınırlandıran boşluğun herhangi bir kapıya sahip olmadığı ve bu alanın ahşap depolamak için kullanıldığı bilgisine ulaşılmıştır. Güney cephesinde bacanın kaldırılmış olmasına dışında özgün halinin korunduğu belirlenmiş olmasına karşın batı cephesinde ocak, beş pencerenin günümüzde kapatılmış olduğu belirlenmiştir.
63
3.RESTORASYON 2001,2009 yıllarında restorasyon geçiren yapı 2012 yılında son olarak çatı tadilatı geçirmiştir. Geçmişte uygulanan bu restorasyon ve tadilat çalışmaların yapının hazırlamış olduğumuz 1904 restitüsyona yakınlaştırmış olduğu ve yapının resmi bir kurum olan Trabzon Mimarlar Odası himayesinde olması sebebi ile işlevinde bir değişikliği gidilmemesi kararı alınmıştır.
3.1. Restorasyon Aşamasında Yapıya Yapılacak Olan Müdahaleler Trabzon Mimarlar odası ve kafe olarak işlevini sürdüren yapının 2009 tarihinde yapılan tadilatlar ile korunduğu fakat kafenin cam ek binasının yapının kuzey cephesininin görünürlüğünü kısıtlaması ve bodrum katının kafenin mutfağı olarak kullanılması yapının özgünlüğünü zedelemekte dedir. Yapının genel kapsamda işlevinin değişikliğinin yapıya değer kazandırmayacağı ve kamusal hizmet vermesinden dolayı herhangi bir işlev değişikliğine gidilmemesi, kafenin ek binasının temizlenerek bahçenin kuzey doğusuna taşınmasına ve mutfak işlevinin yapının bodrumundan bu yeni yapılacak kütleye taşınmasına karar verilmiştir.
64
Bodrum Kat Bodrum katta kafe mutfağını ve kasa gibi işlevlerden temizlenmesi ile oluşan boşluğun 1. Kattan kaldırılan konferans salonu işlevinin geri getirmesi amacı ile güney doğrultusuna 50 kişilik bir konferans salonu çözümlenmesine Güney cephesinden bodrum kata erişim sağlayan kapının önüne fuaye ve tuvalet çözümlenmesine karar verilmiştir. Müdahale yöntemleri tabloda ve çizimde kodlanarak gösterilmiştir.
65
Giriş Kat Antre/Sergi alanın işlevinin devam ettirilmesine karşın sergileme kullanılan duvar panolarının yapının yığma duvarına verdiği hasarın engellenmesi pencerelerden doğal ışığı içeri alabilmek için askı sisteme geçirilmesine karar verilmiştir. Müdahale yöntemleri tabloda ve çizimde kodlanarak gösterilmiştir.
66
1.Kat Antrenin solunda kalan konferans salonun kaldırılarak restitüsyonda ortaya koyulan tipolojinin elde edilmesi için kuzey cephede bulunan kuzey-güney doğrultunun devamı niteliğinde bir duvar ile bu hacminin bölünmesi zemin kaplamalarının doğal ahşap parkeye dönüştürülmesi ve vize/sekreterlik olarak kullanılan bölümün bekleme/dinlenme salonuna dönüştürülmesi planlanmıştır. Müdahale yöntemleri tabloda ve çizimde kodlanarak gösterilmiştir.
67
Çatı Katı 1995 restorasyonunda planlanmış olan kütüphane salonunun eksik kısımlarının tamamlanması donatı eksiklerinin giderilmesi çizimde belirtilmiştir. Arşiv birimi ve tuvalet bölümünün donatıların tamamlanması zemin ve duvar kaplamaların tamamlanması planlanmıştır. Müdahale
yöntemleri tabloda ve çizimde kodlanarak gösterilmiştir.
68
CEPHELER
DOĞU CEPHESİ
KUZEY CEPHESİ 69
GÜNEY CEPHESİ
70
KESİTLER
AA KESİTİ
BB KESİTİ 71
3.2. PLAN DÜZLEMİNDE MÜDAHALELER TABLOSU PLAN DÜZLEMİ MEVCUT MEKAN İSİMLERİ
YAPILACAK MÜDAHALE
Konferans Salonu
Yapının hassas ahşap ve doğal taş dokusuna mutfağın nemli ve sıcak ortamının zarar vermesinin önlenmesi ve oluşturulacak yeni mekânın (Konferans Salonu) ışık gerektirmemesi, bulunduğu kottan giriş alınabilmesi imkanları bulunduğundan 1. Katta bulundurduğu işlevin taşınmasına karar verilmiştir. Merdiven yanın bir duvar ile kapatılması sağlayacak ve yapının üst katlarındaki tipolojiye yaklaşması sağlanacaktır.
BODRUM KAT
Mutfak
RESTORASYON ÖNERİSİ
ZEMİN KAT
Tuvalet Birimi
Kasa
Giriş Fuayesi
1. KAT
Konferans Salonu
Tuvalet
Fuaye / Sergi Salonu
Yönetim Kurulu Odası
Büro
Yönetim Kurulu Odası
Toplantı salonu
KOD
Tuvalet birimleri yenilecek ve cepheye açılan kapatılmış pencereler kullanıma açılacak, sonradan eklenen ahşap dekorlar kaldırıp hasarları giderilecek Duvarlarda niteliksiz ek olarak bulunan sergi malzemeleri kaldırılacak, bu malzemelerin temizlenmesi sırasında oluşan hasar enjeksiyon yöntemi ile doldurup sıva kaplaması yenilenecek Konferans salonunu ikiye bölecek- 1904 dönemi restitüsyona göre plan tipolojisini yakınlaştırmak içi- duvar yapılacaktır.
Şaft boşluğunun duvarında oluşmuş olan yüzeysel çatlak (BB KESİTİ) enjeksiyon yöntemi ile doldurup sıvası yenilenecek. Yeni eklenecek duvar haricine bir müdahale düşünülmemektedir.
A1
A2 A3 A4
B1
A5
A6
Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Müdahale düşülmemektedir. İşlev değişikliği öngörülmektedir.
72
A6
ÇATI KATI
Büro
Büro/Sekreterlik Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Müdahale düşülmemektedir. İşlev değişikliği öngörülmektedir.
A6
Antre
Antre
Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Müdahale düşülmemektedir.
A6
Sekreterlik
Bekleme Salonu
Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Müdahale düşülmemektedir.
A6
Merdiven Holü
Merdiven Holü
Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Müdahale düşülmemektedir.
Arşiv
Arşiv
Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Donatıların ve düzenlerin değiştirilmesi öngörülmektedir.
B2
Yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Donatıların ve düzenlerin değiştirilmesi öngörülmektedir. Sıva olan bölümlerin boyaların tamamlanması ve seramiklerin temizliğin yapılması öngörülmektedir.
B2
Tuvaletler
Kütüphane
Tuvaletler
Kütüphane
A6
Çelik çatı taşıyıcıların çevresi ahşap kaplama malzemeleri ile kaplanması ve Kütüphane donatıların yerleştirip sabitlenmesi kararı alınmıştır.
73
B2 A7
3.2. KESİT & GÖRÜNÜŞ DÜZLEMİNDE MÜDAHALELER TABLOSU
GÜNCEL HALİ
MÜDAHALE
Yüzey Kirlenmesi
Sıva aşındırıcı kimyasal katkılı kâğıt hamuru ile sütun başlarındaki yüzey kirlenmesi temizlenecek, Deiyonize su ile yıkanacak
A13
Yüzey Kirlenmesi
Sıva aşındırıcı kimyasal katkılı kâğıt hamuru ile sütun başlarındaki yüzey kirlenmesi temizlenecek, Deiyonize su ile yıkanacak
A13
Yüzey Kirlenmesi
Sıva aşındırıcı kimyasal katkılı kâğıt hamuru ile sütun başlarındaki yüzey kirlenmesi temizlenecek, Deiyonize su ile yıkanacak
A13
Yüzey Kirlenmesi
Sıva aşındırıcı kimyasal katkılı kâğıt hamuru ile sütun başlarındaki yüzey kirlenmesi temizlenecek, deiyonize su ile yıkanacak
A11
Parça Kopması
Kopmuş olan parçanın yüzeyi temizlenecek, parçanın yerine doğal taş ile malzeme tamamlanacak
B12
C D
Taş Sütunlar
DOĞU CEPHESİ (GİRİŞ CEPHESİ)
B
A
ELEMANLAR
Kat Silmesi
Yüzey Kirlenmesi
Deiyonize su katkılı kâğıt hamuru ile silmelerin yüzey kirlenmesi giderilecek
A13
Duvar Yüzeyleri
Yüzey Kirlenmesi
Yüzey deiyonize su ile yıkanacak üzerine boya uygulaması yapılacak
A13
Kopmuş olan parçanın yüzeyi temizlenecek, parçanın yerine doğal taş ile malzeme tamamlanacak
A12
Su basman Merdiveni
Parça Kopması
74
Parça Eksilmesi
Duvar Yüzeyleri
Yüzey Kirlenmesi
Yüzey deiyonize su ile yıkanacak üzerine koruyucu beyaz boya uygulaması yapılacak
A13
Yüzey deiyonize su ile yıkanacak üzerine koruyucu beyaz boya uygulaması yapılacak
A13
Yüzeysel Çatlak
Şaft boşluğunun duvarında oluşmuş olan yüzeysel çatlak enjeksiyon yöntemi ile doldurup sıvası yenilenecek. Yüzeyin boya(beyaz) ile tamamlanacak.
A10
Sıva Dökülmesi
Sıva dökülmesi olan bölüm zımparalanıp kireç bazlı sıvanın yenilenecek ve boya(Malabadi) ile tamamlanacak
A9
Duvarda Yüzeysel Çatlak
Şaft boşluğunun duvarında oluşmuş olan yüzeysel çatlak enjeksiyon yöntemi ile doldurup sıvası yenilenecek. Yüzey boya(Malabadi) ile tamamlanacak.
A10
Yüzey Kirlenmesi
Giriş Kat
Duvar Yüzeyleri
Giriş Fuayesi Güney Duvarı
1.Kat
KUZEY CEPHESİ GÜNEY CEPHESİ BB KESİTİ AA KESİTİ
Ahşap Geçirgen Kapı
Eklenti olan kapının estetik ve fiziksel olarak zarar vermemesi sebebi ile korunacak eksilen ahşap parçanın yerine uygun renk ve dokuda parça ile tamamlanacak.
Yönetim Kurulu Başkanı Odası
75
B3
76
6.YARARLANILAN KAYNAKLAR 1. Trabzon Kent İçi Kültür Varlıkları Envanteri, T.C. Trabzon Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları,2010 2. Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Zeynep AHUNBAY,2. Baskı Yem Yayınları 1999 3. Sanat Tarihi Defterleri 2, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi: sayı 5, 1998 4. Trabzon/Ortahisar geleneksel konutlarında işlevsel ve mekânsal yapı esnekliği üzerine bir inceleme, Murat YILMAZ, KTU y. lisans tezi 1990 5. Trabzon kenti geleneksel konut cepheleri örneğinde kullanıcı biçim tercihleri üzerine bir çalışma Cengiz TAVŞAN, KTU y. lisans tezi 1993 6. Trabzon geleneksel kent konutlarının girişleri üzerine bir inceleme / Canan SESLİ KTU y. lisans tezi 1996 7. Trabzon kenti geleneksel konut mimarisindeki çıkmaların beğeni tercihleri üzerine bir inceleme / Sibel KARAHASANOĞLU, KTU y. lisans tezi 1993 8. Trabzon kenti geleneksel konutlarında konut-bahçe ilişkisi üzerine bir inceleme / Reyhan GEDİKLİ, KTU y. lisans tezi 1993 9. Türkiye’de 2003 Yılında Yaşayan Geleneksel Mimari, M. Öcal OĞUZ, Ezgi METİN, Fatih MORMENEKŞE, Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi (THBMER) 10. T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı, Trabzon Kültür varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi
77