ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 2020 by ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (περιοδικό λογοτεχνίας)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΔΙΜΗΝΟ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΧΟΜΕΝΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΙΔΡΥΤΗΣ : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΛΕΤΑΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ¨ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΛΕΤΑΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΛΕΤΑΣ ΣΤΑΘΗΣ ΛΙΩΤΗΣ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ ΤΣΙΡΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΕΝΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΙΤΣΑΣ ΠΑΝΟΣ Ι. ΦΑΛΑΡΑΣ ΛΥΔΙΑ ΤΟΥΛΟΥΜΙΔΟΥ ΤΖΕΝΗ ΜΑΣΤΟΡΑΚΗ ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ ΧΑΡΗΣ ΓΑΝΤΖΟΥΔΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΑΡΜΑΡΕΛΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ ΜΩΥΣΙΔΟΥ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ ΦΟΙΒΟΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΜΙΤΖΑΛΗΣ ΜΑΡΙΑ Α. ΜΙΤΛΕΤΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΙΜΑΣ ΠΕΤΡΟΣ Κ. ΒΕΛΟΥΔΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΡΟΥΚΑΣ ΖΩΗ ΚΑΡΑΠΑΤΑΚΗ ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΗΛΕΚΤΟΝΙΚΗΣΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΥΛΗΣ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ ΤΣΙΡΩΝΗ (ΒΑΛΗ ΤΣΙΡΩΝΗ) 1

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Δίμηνο μη κερδοσκοπικο περιοδικο της μαχόμενης λογοτεχνίας Στην υπηρεσία του ελληνικού ανθρωπιστικού πνεύματος

ΙΔΡΥΤΗΣ Γ.ΒΑΛΕΤΑΣ (1971-1986) ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: KΩΣΤΑΣ ΒΑΛΕΤΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΥΛΗΣ: ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ ΤΣΙΡΩΝΗ (ΒΑΛΗ ΤΣΙΡΩΝΗ)

ΕΔΡΑ: Πριγκίπισσας Αικατερίνης – Καλλιθέα 17676 ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ: 210-3800142 Για την έντυπη έκδοση του περιοδικού κειμενα κ συνδρομές αποστέλλονται στη διεύθυνση Περιοδικό ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Υπόψιν διευθυντή κ. Κώστα Βαλέτα Γαμβέττα 6, Α όροφος, 10678 Αθήνα (Ομόνοια) Συνδρομή ετήσια 35 ευρώ-τιμή τεύχους 8 ευρώ Για τις ηλεκτρονικές σελίδες του περιοδικού κείμενα αποστέλλονται στο e-mail aiolikagrammata@gmail.com σε αρχείο word συνοδευόμενα από σύντομο βιογραφικό και προαιρετικά μια φωτογραφία

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Σε αυτό το συγκεντρωτικό τόμο, τοποθετήσαμε με σειρά χρονολογική όλες τις συνεργασίες που έχουν δημοσιευτεί το έτος 2020 στις ηλεκτρονικές σελίδες που διαθέτει το περιοδικό ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. Η κάθε συνεργασία, η κάθε λέξη ενός δημιουργού είναι βαρύνουσα, απογράφει ψυχικές αντιδράσεις, παραμονεύει τα σχήματα της σκέψης, ενεργεί μέσα τους, απονέμει την ύπαρξη στο χρονικό ορίζοντα της ζωής, κανοναρχεί το εφικτό. Το τεύχος αυτό δεν έχει σκοπό να αντικαταστήσει κατ΄ουδένα τρόπο το έντυπο τεύχος του περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ που από το 1971 που ιδρύθηκε από το μεγάλο Έλληνα Γραμματολόγο και φιλόλογο Γιώργο Βαλέτα, στέκει στα γραμματά μας με την αξιοπρέπεια και την ποιότητα που μας αναγνωρίζουν οι αναγνώστες και οι δημιουργοί μας. Σκοπό έχει απλώς, να συνγκεντρώσει τις δημιουργίες που δημοσιευτηκαν κατά το έτος 2020 στις ηλεκτρονικές σελίδες του περιοδικού και να τις παρουσιάσει εκ νέου στο αναγνωστικό κοινό, τιμώντας τους δημιουργούς που φιλοξενήθηκαν στις ηλεκτρονικές μας σελίδες. Ελπίζουμε να βρουν τον χώρο τους και τον τόπο τους στους αναγνώστες μας.

Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) Φλεβάρης 2021

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

i. Επαμεινώνδα Καζόλη Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου της Άλκη Ζέη. Απεικονίσεις της δεκαετίας του ’40 στη μεταπολεμική λογοτεχνία ii.

Κυκλοφορεί το βιβλίο "...έμπλεοι πάσης τιμής" εκδόσεις ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΗΣ

iii. ΕΛΛΑΔΑΣ iv. Χρήστου Νιάρου

ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ

ΣΤΑΘΗΣ ΛΙΩΤΗΣ

Γιαννιώτικο Σούρουπο

vi.

Κυκλοφορεί το βιβλίο ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΧΑΤΖΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ-ΓΚΙΚΑ "ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ ΕΥΘΥΝΗ

vii. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο ποίησης «ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΟΙΚΕΙΟ ΠΑΘΕΙΕΣ» της Δήμητρας Χριστοφορίδου εκδόσεις ΕΚΑΤΗ viii. ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΕΒΙΤΣΗ "ΔΟΚΙΜΙΑ ΙΔΕΩΝ-100 ΜΙΚΡΑ ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΜΑΣ" από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ ix. Πάνου Χατζηγεωργιάδη Το χρονογράφημα στον Τίμο Μωρα΄ι΄τίνη x. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΕΝΟΣ ΑΠΟΥΣΙΑ xi.

Κυκλοφορεί το βιβλίο ΤΟΥ ΙΡΒΙΝ ΓΙΑΛΟΜ "ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ Η ΖΩΗ? ΤΟΤΕ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ!" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

xii. Κυκλοφορεί το βιβλίο δοκιμίων Της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΔΑΛΜΑΤΗ"Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ" xiii. Απότ ις εκδόσεις ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ xiv. Κυκλοφορεί το βιβλίο ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΕΡΖΑΚΗ "ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ"ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ" xv. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) Κριτική προσέγγιση στο «Εκεί πουαναφτεριάζει» Του Μάνου Γεωργουδιού εκδόσεις ΣΜΙΛΗ xvi. Κυκλοφορεί το βιβλίο του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΑΧΙΝΗ "ΝΕΟΙ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ» από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ-Ι.Δ.κ Σια xvii. Κυκλοφορεί το βιβλίο της Νικολέττα Αλεξάνδρου "Ήχοι και Σιωπές" Εκδόσεις Βακχικόν

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ xviii. Κυκλοφορεί το βιβλίο της Ωραιοζήλης-Τζίνα Δαβιλά"Εξομολόγηση σε Δέκα Πράξεις"εκδόσεις ΦΙΛΝΤΙΣΙ xix. Κυκλοφορεί η Ανθολογία των βουλγαρικών ποιημάτων στα ελληνικά υπό την επιμέλεια του Κώστα Μαρίτσα

xx.

Κυκλοφορεί το βιβλίο ΜΕ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΠΟΤΕΒ ΑΠΌ ΤΗΝ KM Publishing Ltd (Κωνσταντίνος Μαρίτσας)

xxi. ΠΑΝΟΣ Ι. ΦΑΛΑΡΑΣ «ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ» xxii. Χρήστου Νιάρου «ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ» xxiii. ΛΥΔΙΑ ΤΟΥΛΟΥΜΙΔΟΥ « ΗΤΑΝ ΟΜΟΡΦΗ» xxiv. ΤΖΕΝΗ ΜΑΣΤΟΡΑΚΗ «ΣΤΑ ΠΙΟ ΡΗΧΑ» xxv. ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ «ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ» xxvi. ΧΑΡΗΣ ΓΑΝΤΖΟΥΔΗΣ «ΠΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ» xxvii. ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΑΡΜΑΡΕΛΛΗΣ «ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΥΦΗ ΑΠ΄ΤΗ ΦΙΛΙΑ» ΚΑΙ «ΤΟΥ ΠΕΤΕΙΝΟΥ ΤΟ ΚΑΛΛΟΣ» xxviii. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κ. ΧΑΤΟΥΠΗΣ «Ἄνθρωπος ἐν εὐφρόνηι φάος ἅπτεται . . .» xxix. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΖΩΡΖ»Του Θεόδωρου Μπενάκη εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ xxx.

ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ "ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ", "Ο ΧΑΣΚΩΝ ΛΑΚΚΟΣ" Και "MEMENTO MORI"

xxxi. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΤΖΙΧΡΙΝΤΖΗ "Η ΠΛΗΓΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ" Και "Η ΣΚΑΡΤΗ ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ" xxxii. ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ «Η ΓΕΦΥΡΑ» xxxiii. ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ «Το λένε, στην αυλή των αναμολητών διαπιστώσεων και στις γειτονιές» xxxiv. Κυκλοφορεί το βιβλίο του Αναστάσιου Μεγαλοοικονόμου "Ως εδώ βυθίζομαι" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΝΤΙΣΙ xxxv. Κυκλοφορεί το βιβλίο του ΜΙΧΑΛΗ ΑΡΦΑΡΑ "ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ 2009 xxxvi. ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ «ΠΕΡΙ ΦΥΛΑΡΓΥΡΙΑΣ ΛΟΓΟΣ» xxxvii. ΤΟ ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΜΑΣ ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΙΟΥΛΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020 xxxviii. ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ ΜΩΥΣΙΔΟΥ "ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ" και «ΣΑΝ ΠΡΟΒΑΤΟ ΣΤΗ ΣΦΑΓΗ» xxxix. ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ «ΠΑΡΑΘΕΜΑ.ΜΠΟΜΠΙΝΑ ΚΑΡΟΥΖΟΥ. ΒΡΟΧΗ ΤΟΝΩΝ» xl. Κυκλοφορεί το βιβλίο Της Μαριλένα Φωκά ''ΔΟΚΙΜΙΑ ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ‘' εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ xli. Κυκλοφορεί το βιβλίο "Γ.Π. Σαββίδης: 20 χρόνια μετά" εκδοσεις ΙΔΡΥΜΑ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ xlii. Κυκλοφορεί το βιβλίο "Επί λέξει " εκδ. ΦΙΛΝΤΙΣΙ xliii. Κυκλοφορεί το βιβλίο "Ἦτον πνοή, ἴνδαλμα ἀφάνταστον, ὄνειρον… " Διηγήματα ερωτικα του Παπαδιαμάντη -- Αγγέλα Καστρινάκη: "Έρως νάρκισσος, έρως θείος: όψεις του έρωτα στο έργο του Παπαδιαμάντη από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης xliv. ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ «ΤΟ ΣΦΥΡΙΓΜΑ» xlv. Χρήστου Νιάρου «ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ» xlvi. Κυκλοφορεί το βιβλίο ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΖΙΟΒΑ "Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ" (Από την ερμηνεία στην ηθική) από τις ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ xlvii. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «Ανά-1» Της Ο.ς.Φωτίου εκδόσεις ΚΥΜΑ xlviii. Κυκλοφορεί το βιβλίο "Οι 40 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο μου" από τις εκδόσεις ΦΙΛΝΤΙΣΙ xlix.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ* "ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΦΤΕΡΑ"

l. ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ «ΕΝΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΧΕΙΡΑΨΙΑΣ» li. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ «Ο ΑΙΛΟΥΡΙΝΑΣ» lii. Κυκλοφόρησε το βιβλίο «Σκοτεινά δωμάτια» του Βαγγέλη Παπαδιόχου liii. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ «ΑΣΤΡΑΙΑ» liv. ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ «ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΠΟΣΚΕΥΕΣ» lv. ΦΟΙΒΟΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΑΔΗΣ «ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΑΛΟΓΟ» lvi. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΔΥΟ ΜΥΘΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ Του Κωστα Ανδρουλιδάκη εκδόσεις ΕΚΑΤΗ lvii. ΦΟΙΒΟΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΑΔΗΣ «ΖΩΗ ΣΕ ΛΟΓΟΥ ΜΑΣ» lviii. ΝΙΚΟΛΑΣ ΜΙΤΖΑΛΗΣ, "ΝΥΧΤΩΔΙΑ", "ΝΑ ΄ΡΘΕΙΣ" και "ΓΙΑ ΜΑΣ" lix. ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ, «ΔΩΜΑΤΙΟ ΜΕ ΘΕΑ» lx. ΜΑΡΙΑ Α. ΜΙΤΤΛΕΤΟΝ «ΠΟΣΕΣ ΜΥΓΕΣ ΜΑΖΕΨΕΣ ΣΗΜΕΡΑ» lxi. ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ «ΓΡΑΦΕΣ, ΑΝΑΣΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ» lxii. ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Vae Victim «Αλίμονο στους Ηττημένους» Εκδόσεις: ΓΕΡΜΑΝΟΣ lxiii. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΙΜΑΣ "ΓΕΦΥΡΑ" και "ΓΑΜΟΣ" lxiv. ΠΕΤΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΕΛΟΥΔΑΣ, «Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΔΑΙΜΟΝΑΣ» lxv. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑ-ΦΙΑ» του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΩΓΕΙΑΤΗ εκδόσεις ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ 9

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ lxvi.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ «12 ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ» από το τελευταίο μέρος του βιβλίου με τίτλο «Σελίδες από ένα κρυφό σημειωματάριο. 2020 μ.Χ.»

lxvii. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΡΟΥΚΑΣ, "Νύσιο Πεδίο" και «Τίποτα» lxviii. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ, «ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ» lxix. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «H MAXH ΜΕ ΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» του ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΑΛΑΝΗ εκδόσεις ΕΚΑΤΗ lxx. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΑΦΙΛΟΞΕΝΟΙ ΤΟΠΟΙ» του ΚΩΣΤΑ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ εκδόσεις ΕΚΑΤΗ lxxi. ΖΩΗ ΚΑΡΑΠΑΤΑΚΗ «ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ» lxxii. ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΛΕΤΑΣ «Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΥΜΝΗΤΗΣ ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΟ» lxxiii. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ «Dì, O Sicilia . . . . i giudizi di Dio» lxxiv. ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ «ΨΥΧΗ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΜΑΣ» lxxv. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική προσέγγιση Στην ποιητική συλλογή «Η ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΓΥΡΕΥΟΥΜΕ» του ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΛΑΦΡΟΥ εκδόσεις ΕΚΑΤΗ lxxvi. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική προσέγγιση Στην ποιητική συλλογή «ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ» του Θοδωρή Μαραγκού εκδόσεις ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ lxxvii. Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη), Κριτική Προσέγγιση Στην ποιητική συλλογή «Ο ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΣΚΥΛΟΣ» Της Αγγελίνας Ρωμανού εκδόσεις ΕΚΑΤΗ lxxviii. ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ «ΤΕΧΝΗΣ» ΚΙΛΚΙΣ lxxix. ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Της ΜΑΡΙΝΑ ΠΕΤΡΗ «Μαρία Κάλλας Mια ζωή σαν Παραμύθι» lxxx. EYELANDS - 10ος ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ - 2020 lxxxi. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ "Ο ΚΗΠΟΣ" lxxxii. Το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ 2019 είναι έτοιμο και κυκλοφορεί

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Links περιοδικου ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (πού μας βρίσκετε) OFFICIAL WEBSITE http://aiolikagrammata.blogspot.com/

INSTAGRAM URL https://www.instagram.com/aiolikagrammata/

TWITTER URL https://twitter.com/aiolikagrammata

YOUTUBE URL https://www.youtube.com/channel/UCH0Ru-xHLZifKDsU-sAzd_Q

PINTEREST URL https://www.pinterest.com/aiolikagrammata

MEDIUM URL https://aiolikagrammata.medium.com/

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου γράφτηκε από την Άλκη Ζέη στο Παρίσι όπου ζούσε αυτοεξόριστη εξαιτίας της δικτατορίας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Εκδόθηκε το 1971 στην Αθήνα από τις εκδόσεις Κέδρος. Αφηγείται τις περιπέτειες του εννιάχρονου Πέτρου κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.

Επαμεινώνδα Καζόλη*

Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου της Άλκη Ζέη. Απεικονίσεις της δεκαετίας του ’40 στη μεταπολεμική λογοτεχνία

Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος με τίτλο «Όχι» αρχίζει μια μέρα πριν τη κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Παρουσιάζει τον ενθουσιασμό που νιώθει ο μικρός Πέτρος για τις νίκες του ελληνικού στρατού, αλλά και να απορεί με τη στάση της μητέρας του, που γίνεται όλο και πιο ανήσυχη και φοβισμένη. Τελειώνει με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα. Το δεύτερο μέρος, «Πεινάααω», (με το οποίο θα ασχοληθούμε και εκτενέστερα στην ανάλυση) περιγράφει τις αλλαγές που βιώνει η οικογένεια του Πέτρου τον πρώτο χειμώνα της κατοχής, ’41-42, πως επιδρά η πείνα πάνω σε αυτούς και στην υπόλοιπη Αθήνα καθώς και τις πρώτες αντιστασιακές πράξεις του Πέτρου.

(δημ.14/05/2019)

Στο τρίτο μέρος «Συσσίτιο», ο Πέτρος αρχίζει να συνειδητοποιεί την αντίσταση που οργανώνεται εναντίον των Γερμανών και των Ιταλών. Στο τέταρτο μέρος («Λευτεριά ή θάνατος»), ο Πέτρος και ο Σωτήρης συμμετέχουν σε αντιστασιακές πράξεις αλλά γνωρίζουν και την βαρβαρότητα των κατακτητών, οι οποίοι θα σκοτώσουν τον φίλο του Πέτρου. Το βιβλίο τελειώνει στις 12 Οκτωβρίου 1944, την επομένη της αποχώρησης των Γερμανών από την Αθήνα. Ο Πέτρος « κι ας είναι άντρας πια, δεκατριώ χρονώ»! Το βιβλίο κλείνει με τη φράση «Παρίσι, 1970» πληροφορώντας έτσι τον αναγνώστη για τον τόπο και χρόνο γραφής.

* Ο Επαμεινώνδας Καζόλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1995 και μεγάλωσε στη Λήμνο. Το 2019 αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Το βιβλίο έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχοντας μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες και πουλήσει πάνω από 350.000 αντίτυπα μέχρι το 2010. Από το 2011 Διανέμεται από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και από αυτή την έκδοση θα προέρχονται οι όποιες αναφορές. Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925 κόρη τραπεζικού υπαλλήλου. Πέρασε τα παιδικά της χρόνια στη

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

σε δημόσιο δημοτικό, αγαπάει τα ζώα και ονειρεύεται μεγάλα ανδραγαθήματα για να τα διηγείται στα παιδιά του όταν μεγαλώσει. Ένας φίλος της αδελφής του, ο Γιάννης, τον φέρνει σε επαφή με έναν πυρήνα αντίστασης και του βγάζει το υποκοριστικό Τσουένι (από ένα γλυκό της εποχής). Παρότι δεν του αρέσει καθόλου (θα προτιμούσε κάτι πιο εύηχο) τον συνοδεύει πολλές φορές ως τσιλιαδόρος, όσο εκείνος γράφει συνθήματα σε τοίχους.

Σάμο και φοίτησε ως μαθήτρια στην Ιόνιο Σχολή (όπου και γνωρίστηκε με την μετέπειτα συγγραφέα Ζωρζ Σαρρή) και τελείωσε το γυμνάσιο στη σχολή Αϊδονοπούλου. Κατά την περίοδο της κατοχής εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ, ενώ παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία του θεάτρου στην Σχολή Αθηνών και υποκριτική στη δραματική σχολή του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Ενώ φοιτούσε στη δραματική σχολή το 1943 γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945. Το 1948, ύστερα από την ήττα του ΔΣΕ στον εμφύλιο ο αριστερός σύζυγος της διέφυγε στην Τασκένδη. Η Ζέη προσπάθησε να τον ακολουθήσει αλλά την συνέλαβαν και την εξόρισαν στη Χίο λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων. Ύστερα από προσπάθειες έξι ετών, το 1954 επανασυνδέθηκε με τον σύζυγο της στην Τασκένδη. Το 1957 μετακόμισαν στη Μόσχα, όπου σπούδασε και στο τμήμα σεναριογραφίας του Ινστιτούτου Κινηματογράφου της Μόσχας. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι το 1967, με τον ερχομό της Χούντας — αυτή τη φορά για το Παρίσι — και να επιστρέψει οριστικά όταν πέσει η απριλιανή δικτατορία.

Αντιγόνη: Η μεγαλύτερη αδελφή του Πέτρου, δεκατεσσάρων χρονών. Πάει σε ιδιωτικό σχολείο και ο Πέτρος αναρωτιέται γιατί αφού δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά και η μητέρα του αναγκάζεται να ράβει για τη διευθύντριά της. Ερωτεύεται εξ αποστάσεως τον ποιητή Κώστα Αγαρηνό που στα γραφεία του περιοδικού που διευθύνει έχει μεταφερθεί το σχολείο της. Μοιράζεται το ίδιο δωμάτιο με τον Πέτρο και φροντίζει ιδιαίτερα την εμφάνιση της (στο σχολείο πριν τον πόλεμο της έλεγαν ότι μοιάζει με μια γνωστή ηθοποιό του Χόλλυγουντ). Η μητέρα τους τις έχει επιβάλει πιο αυστηρό πρόγραμμα από του Πέτρου και δεν την αφήνει να κυκλοφορεί έξω ως αργά. Παρ’ όλα αυτά συνοδεύει αρκετές φορές τον Πέτρο, όπως όταν παρακολουθούν τον παππού. Αγαπάει τον αδελφό της παρ’ όλους τους μεταξύ τους τσακωμούς. Κολλητή της φίλη είναι η Ρίτα, Εβραία στη καταγωγή.

Από μικρή ασχολήθηκε με την συγγραφή λογοτεχνίας. Στο γυμνάσιο γράφει έργα για κουκλοθέατρο δημιουργώντας τον ήρωα Κλούβιο. Αυτή που την ώθησε στη συγγραφή ήταν η Διδώ Σωτηρίου, που είχε παντρευτεί τον θείο της Πλάτων Σωτηρίου. Στην ΕΣΣΔ δημοσίευσε μια σειρά παιδικών δοκιμίων στο περιοδικό Νεανική Φωνή. Το 1963, όσο είναι ακόμα στη Μόσχα εκδίδει το πρώτο της μυθιστόρημα Το Καπλάνι της Βιτρίνας,το πρώτο ίσως παιδικό βιβλίο με πολιτικές αναφορές. Καθιέρωσε ένα νέο στυλ στη παιδική λογοτεχνία, χρησιμοποιώντας ένα ζωντανό, αυτοβιογραφικό ύφος καθώς και τη εισαγωγή του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Συνολικά τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες.

Μαμά: Η μητέρα του Πέτρου και της Αντιγόνης έχει πάρει στα χέρια τη διαχείριση όλου του σπιτικού από την αρχή της κατοχής. Πουλάει τα πιο πολύτιμα από τα υπάρχοντά τους στη μαύρη αγορά ώστε να αγοράσει τρόφιμα και πριονίδι και βρίσκει δουλειά ως ράφτρα. Η διάθεσή της όλη τη διάρκεια της εποχής είναι θλιμμένη αλλά και αποφασισμένη να επιβιώσει. Ο Πέτρος την αγαπάει και θα ήθελε να γυρίσουν πίσω οι μέρες που ήταν πιο χαρούμενη και ευτυχισμένη και περνούσαν αρκετές ώρες μαζί (όπως τα βράδια όταν έφτιαχνε γλυκό). Δείχνει να ανησυχεί υπερβολικά για την Αντιγόνη, για την οποία επιθυμεί ένα καλό μέλλον πάση θυσία. Αυτός είναι και ο λόγος άλλωστε που συνεχίζει να την έχει γραμμένη σε ιδιωτικό σχολείο. Ο Πέτρος απορεί για την αντιμετώπιση που έχει η μητέρα του προς την γενικότερη κατάσταση, θεωρώντας την μάλλον δειλή αφού δεν κάνει κάποια ηρωική πράξη για να φύγουν οι κατακτητές από την Ελλάδα.

Στη παρούσα εργασία, όπως ήδη είπαμε, θα αναλυθεί εκτενώς το δεύτερο μέρος του βιβλίου «Πεινάααω», με αναφορές όπου είναι απαραίτητο στα προηγούμενα και επόμενα μέρη.

Μπαμπάς: Ο πατέρας του Πέτρου και της Αντιγόνης. Από την ημέρα που έκλεισε το γραφείο όπου δούλευε (το πρώην αφεντικό του θα εμφανιστεί ως πατριός του Σωτήρη, φίλου του Πέτρου, και μαυραγορίτης στο τελευταίο μέρος) έχει κλειστεί στο σπίτι και ακούει συνέχεια ραδιόφωνο προσπαθώντας να ακούσει αγγλικούς σταθμούς για να μάθει για την έκβαση του πολέμου.

Χαρακτήρες: Εμφανίζονται οι εξής χαρακτήρες. Πέτρος: Ο εννιάχρονος ήρωας του μυθιστορήματος. Στο μέρος αυτό προσπαθεί να συνειδητοποιήσει της αντιξοότητες τη κατοχή. Η αφήγηση γίνεται πάντα μέσα από τη δική του οπτική γωνία. Είναι μαθητής

Παππούς: Ο παππούς του Πέτρου και της Αντιγόνης, πατέρας της μητέρας τους. Ζει μαζί τους στο ίδιο

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ σπίτι.Είναι συνταξιούχος και δούλευε ως υποβολέας στον θίασο της Μεγάλης Αντιγόνης (η εγγονή του πήρε από εκεί το όνομα της), μια περίοδος της ζωής του για την οποία συνήθιζε να αφηγείται συχνά. Από τότε που οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα καταπονείται λόγο της πείνας. Ο Πέτρος τον βλέπει να κόβει κομμάτια από το ψωμί στα κρυφά (το οποίο έπαιρναν με δελτίο) και σκέφτεται πως η χελώνα του Πέτρου θα μπορούσε να γίνει σούπα. Στο τέλος του δεύτερου μέρους ο Πέτρος με την Αντιγόνη έχοντας παρατηρήσει μια παράξενη αλλαγή στη διάθεσή του τον ακολουθούν στα κρυφά, για να ανακαλύψουν ότι έχει φτάσει στο σημείο να ζητιανεύει.

Γυμνασίου, συνήθιζε να βοηθάει την Αντιγόνη στα μαθηματικά. Είναι αδύνατος με πολύ έντονο μήλο του Αδάμ. Αυτός εντάσσει τον Πέτρο στην αντίσταση. Ο Πέτρος θα προτιμούσε να ήταν η αδελφή του ερωτευμένη με τον Γιάννη παρά με τα αγόρια από τα κολέγια (που ήταν της μόδας). Στην οργάνωση που συμμετέχει χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Κίμωνας Ρίτα: Κολλητή φίλη της Αντιγόνης. Εβραία στη καταγωγή ζει με τον φόβο του τι μπορεί να κάνουν οι Γερμανοί σε αυτή και την οικογένειά της, έχοντας ακούσει ιστορίες για το τι έχουν κάνει στους Εβραίους αλλού. Για τον λόγο αυτό η μητέρα της, της επιτρέπει να κοιμάται τα βράδια με την Αντιγόνη παρ’ όλο που η ίδια δεν θέλει να εγκαταλείψει το σπίτι της. Αργότερα όταν οι Γερμανοί

Θείος Άγγελος: Αδελφός της μαμάς του Πέτρου. Συχνά επισκεπτόταν την οικογένεια για φαγητό και ο Πέτρος τον συμπαθούσε πολύ για τα αστεία και τις ιστορίες του. Με την έναρξη του πολέμου φεύγει για την Αλβανία. Για τον Πέτρο αυτός είναι η ελπίδα για την οικογένεια να αποκτήσουν έναν ήρωα. Από το μέτωπο επιστρέφει με τα πόδια μετά την ήττα από τους Γερμανούς έχοντας κρυοπάγημα στο πόδι. Με το που αναρρώνει φεύγει για την Αίγυπτο να καταταγεί στο εκεί σώμα του ελληνικού στρατού. Ο Πέτρος τον περιμένει να γυρίσει οδηγός του Αγγλικού στρατού για να διώξουν τους Γερμανούς από την Αθήνα. Η Ρίτα είναι ερωτευμένη μαζί του και της έχει υποσχεθεί να την παντρευτεί αν γυρίσει σώος. Στέλνει με το ραδιόφωνο μηνύματα στην οικογένεια

Αργότερα όταν οι Γερμανοί πάρουν τους Εβραίους από την Αθήνα θα εγκατασταθεί στο σπίτι της φίλης της. Είναι ερωτευμένη με τον θείο του Πέτρου, τον Άγγελο. Αχιλλέας: Ο αρχηγός της οργάνωσης που μέλη έχει τον Γιάννη την Δροσούλα, τον Πέτρο και άλλους που δεν κατονομάζονται, μοιάζει σύμφωνα με την Ρίτα και την Αντιγόνη με τον Τάιρον Πάουερ . Το όνομα του είναι πιθανότατα ψευδώνυμο, όπως και όλων των άλλων στην οργάνωση. Στην συνέχεια θα φύγει για το βουνό να βρει τους αντάρτες και επικοινωνεί με τους υπόλοιπους με μηνύματα που μεταφέρει ο Σωτήρης. Ο Πέτρος φαντάζεται να επιστρέφει αρχηγός των ανταρτών και μαζί με τον αγγλικό στρατό που θα οδηγεί ο θείος Άγγελος να διώχνουν τους Γερμανούς από την Αθήνα.

Σωτήρης: Φίλος του Πέτρου από το σχολείο, ένας από τους πιο άτακτους μαθητές στη τάξη. Ζει με τη μητέρα του και τη γιαγιά του στην ίδια πολυκατοικία με τον Πέτρο στο επάνω διαμέρισμα. Μαζί με τον Πέτρο σκάνε λάστιχα σε γερμανικά αυτοκίνητα, ενώ παράλληλα κλέβει προϊόντα όπως λάστιχα και άρβυλα (πιθανόν από κάποιο γερμανικό στρατόπεδο, αλλά ποτέ δε μαθαίνουμε στα σίγουρα) τα οποία και πουλάει στη μαύρη αγορά. Για να βοηθήσει περισσότερο την οικογένεια του ζητιανεύει στα γκαζοζέν, μέσα μεταφοράς με ζεστό νερό(;). Όταν η γιαγιά του πεθαίνει τελικά από την πείνα ο Πέτρος τον βοηθάει να μετακινήσουν το πτώμα ώστε να μην χάσουν τη μερίδα από το ψωμί της. Είναι απείθαρχος και για τον λόγο αυτό ο Γιάννης δεν τον εμπιστεύεται ακόμα για σοβαρές αποστολές. Αργότερα θα λειτουργήσει ως σύνδεσμος μεταξύ του Γιάννη και ενός άλλου μέλους της αντίστασης που έχει πάει στο βουνό. Κατά την υποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα, ένας Γερμανός αξιωματικός τον σκοτώνει λόγο της προκλητικής του συμπεριφοράς μπροστά στα μάτια του Πέτρου.

Δροσούλα: Μέλος της οργάνωσης του Αχιλλέα. Φτιάχνει τις μπογιές που χρησιμοποιούν για τα συνθήματα και γράφει προκηρύξεις. Της αρέσει να πλάθει αγαλματάκια από πηλό. Ο Πέτρος εντυπωσιάζεται από το πόσο αληθινά δείχνουν καθώς και από τα κατάμαυρα μαλλιά της. Πεθαίνει σε μια διαδήλωση από Ιταλό καραμπινιέρο. Κυρία Λεβέντη: Γειτόνισσα της οικογένειας του Πέτρου. Συμφεροντολόγα, αρραβωνιάζει την κόρη της πρώτα με έναν Άγγλο αξιωματικό και έπειτα με έναν Γερμανό. Λόγο αυτού του τελευταίου κανείς στην γειτονιά δεν την συμπαθεί αλλά όλοι είναι ευγενικοί μαζί της. Λέλα: Κόρη της κυρίας Λεβέντη. Με την έναρξη του πολέμου αρραβωνιάζεται έναν Άγγλο αξιωματικό ο οποίος φεύγει με την ήττα του ελληνικού στρατού από τους Γερμανούς. Αργότερα αρραβωνιάζεται έναν Γερμανό. Φέρεται ευγενικά στον Πέτρο ο οποίος όμως έχει αποφασίσει να μην της μιλάει. Σούρα, Μούρα, Νιούρα: Οι κόρες του φούρναρη της γειτονιάς του Πέτρου. Η Σούρα είναι μεγαλύτερη και η Νιούρα η μικρότερη, είναι συμμαθήτρια του Πέτρου στην

Γιάννης: Γείτονας του Πέτρου, μαθητής του

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

από την πείνα και θα γίνουν σίγουρα συσσίτια και αφού χορτάσουν θα παλέψουν να ελευθερωθούνε. Αργότερα μαθαίνει πως έχει επικηρυχθεί από τους Γερμανούς.

ίδια τάξη. Τα παιδιά τις αποκαλούν μικρές τσαρίνες (από ένα πορτρέτο του τσάρου που έχει ο πατέρας τους). Δεν έχουν τη συμπάθεια κανενός στην γειτονιά μιας και μόνο αυτές έχουν πλέον την άνεση να μην πεινάνε (μείνανε στρουμπουλές και αφράτες σαν φραντζολάκια). Αυτές με τη σειρά τους φαίνεται να αγνοούν επιδεικτικά τον Πέτρο και τους φίλους του.

Αλέκα: Συμμαθήτρια του Πέτρου στην ίδια τάξη. Η Νιούρα έχει τώρα την κούκλα της από πορσελάνη. Γυναίκα στα σκουπίδια: Μια γυναίκα που συναντάει ο Πέτρος την πρώτη φορά που πάει με τον Γιάννη να γράψουν στους τοίχους. Ψάχνει για φαγητό στους κάδους σκουπιδιών και τρομάζει όταν τον βλέπει να περνάει από κοντά της.

Φούρναρης: Αναφέρεται ως πραγματικός πλέον τσάρος, ο πατέρας της Σούρας, της Μούρας και της Νιούρας, λόγο του επαγγέλματος του είναι αποδέκτης σεβασμού αλλά και ζήλιας από όλη τη γειτονιά. Έχει ακόμα αλεύρι (άλλοι λέγανε πως συνεργαζότανε με τους Ιταλούς, άλλοι με τους Γερμανούς) και πουλάει το άσπρο ψωμί για μια χρυσή λύρα (ο Πέτρος δεν είχε δει ποτέ του μια) και αγοράζει πολύτιμα αντικείμενα με αντάλλαγμα αλεύρι κακής ποιότητας (πολλές φορές γεμάτο μαμούνια). Η μητέρα του Πέτρου αντάλλαξε για ένα σακούλι τον χρυσό βαφτιστικό σταυρό της Αντιγόνης, τον οποίον τώρα φοράει η Σούρα.

Άντρας που πεινάει: Ο πρώτος άνθρωπος που ο Πέτρος βλέπει να έχει φτάσει στα πρόθυρα του θανάτου από την πείνα, στο δρόμο έξω από το σπίτι του. Κάποιοι από την γειτονιά τον ταΐζουν Παιδιά στις ράγες του ηλεκτρικού: Ορφανά του πολέμου, έχασαν τα σπίτια τους στους βομβαρδισμούς. Πλέον μένουν στις ράγες όπου έχει ζέστη. Ο Πέτρος τα συναντάει όταν επιστρέφει σπίτι μετά την πρώτη νύχτα με τον Γιάννη και βλέπει πως κάποια έχουν πεθάνει από την πείνα εκεί που κάθονται.

Γούντερ (Γιαούρτερ): Γερμανός αξιωματικός, νέος αρραβωνιαστικός της Λέλας μετά τον Άγγλο αξιωματικό. Ο Πέτρος και ο Σωτήρης του έβγαλαν αμέσως το κοροϊδευτικό ψευδώνυμο «Γιαούρτερ». Όλοι στη γειτονιά προσπαθούν να τον αποφύγουν. Αφού προσπάθησε να δαμάσει ανεπιτυχώς τον Στορμ, το γερμανικό κυνηγόσκυλο που είχε ο πρώην αρραβωνιαστικός της Λίλας, ο Πέτρος τον έκλεψε για να τον γλιτώσει από την κακομεταχείριση. Λίγο πριν την απελευθέρωση της Αθήνας φεύγει από τη πολυκατοικία, αλλά την τελευταία στιγμή εκτελεί τον Σωτήρη, εξαιτίας της ολοένα και πιο προκλητικής συμπεριφοράς του.

Γυναίκες στην ουρά για το ψωμί: Γυναίκες που συζητούν και περιγράφουν περιστατικά που συνέβησαν αλλού και τρομάζουν τον Πέτρο που τις ακούει. Ιταλός φρουρός: Καραμπινιέρος φρουρός σε κτήριο που έχουν επιτάξει οι Ιταλοί, το παλιό σχολείο του Πέτρου. Τα παιδιά παίζουν στο δρόμο μπροστά του και τα διώχνει μόνο άμα πλησιάσουν πολύ κοντά. Γκαριμπάλντι: Ιταλός στρατιώτης που κρύβει η μητέρα του Πέτρου στο σπίτι μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Ο παππούς του δίνει αυτό το παρατσούκλι λόγο του Ιταλού επαναστάτη.

Κύριος Λουκάτος: Δάσκαλος του Πέτρου στο δημοτικό σχολείο. Από την στιγμή που τα σχολεία ξανά ανοίγουν με την κατοχή, η συμπεριφορά του απέναντι στους μαθητές αλλάζει. Δεν διαβάζει πια κατάλογο για απουσίες ούτε επιπλήττει τους μαθητές για τη σωστή διατύπωση προτάσεων. Λόγο του κρύου διακόπτει τα μαθήματα, πράγμα που χαροποιεί τον Σωτήρη γιατί θα μπορεί να δουλεύει πλέον και το πρωί.

Ρεξ: Ο σκύλος του Άγγλου αξιωματικού, αρραβωνιαστικού της Λέλας. Κυνηγόσκυλο, με το οποίο ο Πέτρος πιάνει φιλία. Μην αντέχοντας τη βάναυση συμπεριφορά του Γερμανού αξιωματικού απέναντι του, όσο ο τελευταίος προσπαθεί να τον εκπαιδεύσει, τον κλέβει ένα βράδυ και τον δίνει στον Γιάννη, ο οποίος με την σειρά του θα τον δώσει στον Αχιλλέα.

Μιχάλης (ο τρελός με τις πιτζάμες): Ένας άντρας που ο Πέτρος συναντάει και βοηθάει στο πρώτο μέρος του βιβλίου. Τον έχει περάσει για τρελό που το έσκασε από το νοσοκομείο. Σε αυτό το μέρος βγάζει τον Πέτρο έξω από μια πορεία για συσσίτιο, όπου είχε άθελα του μπλεχτεί. Του λέει πως καλύτερα να μην μάθει τώρα ποιος είναι, όσο είναι τόσο δύσκολοι οι καιροί, αλλά του υπόσχεται πως δεν θα πεθάνουν

Θόδωρος: Η χελώνα του Πέτρου. Την αντάλλαξε με την συλλογή του από βόλους με έναν συμμαθητή του και της έδωσε το όνομα του. Ο Πέτρος τον αγαπάει και τον φροντίζει συνέχεια. Την ημέρα που μπαίνουν οι Γερμανοί στην Αθήνα, γράφει την ημερομηνία στο καβούκι του (πριν μάθει για το γεγονός) και του λένε ότι για πάνω από εκατό χρόνια θα θυμούνται εκείνη την μέρα. Στο τελευταίο μέρος τον παίρνει μια ομάδα καραμπινιέρων

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Η συγγραφέας δεν είναι φειδωλή ούτε στην απεικόνιση της εξαθλίωσης του πληθυσμού της Αθήνας, που την εποχή εκείνη μαστιζόταν από την πείνα. Από νωρίς στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, βλέπουμε ανθρώπους να φτάνουν στα πρόθυρα του θανάτου από την πείνα, στους οποίους συμπαραστέκονται κάποιοι από την γειτονιά του Πέτρου. Αργότερα, όταν επιστρέφει σπίτι του τη νύχτα μετά από τη πρώτη του φορά ως τσιλιαδόρος, βλέπει και τον πρώτο νεκρό από πείνα, ένα παιδί με σίγουρα όχι μεγάλη διαφορά ηλικίας με τον ίδιο (άρα και τον αναγνώστη). Και στις δύο περιπτώσεις η φρίκη και ο κλονισμός που γεννάται στην καρδιά του Πέτρου είναι μεγάλος καθώς αντιλαμβάνεται ολοένα και περισσότερο τι είναι ο πόλεμος.

που έκανε ξαφνική επιθεώρηση Τόπος: Όλο το έργο διαδραματίζεται στην κατοχική Αθήνα. Η πόλη στα μάτια του παιδιού-ήρωα αλλάζει από γνώριμο τοπίο και γίνεται ένα άγνωστο τρομακτικό τοπίο ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες. Χρόνος: Το μέρος αυτό του μυθιστορήματος διαδραματίζεται τον χειμώνα του 1941-2. Είναι ένας από τους πιο δύσκολους χειμώνες διότι εκτός από την ξένη κατοχή ένα ακόμα γεγονός συμβάλει στην ταλαιπωρία των κατοίκων. Πρόκειται για μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που έχει τόσο κρύο στην Αθήνα και από νωρίς (από τον Νοέμβριο) αρχίζει να χιονίζει. Ο Πέτρος είχε δει χιόνι μέχρι τότε μόνο σε φωτογραφία στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Γίνονται σύντομες αναδρομές μέσα στην αφήγηση όταν ο Πέτρος θυμάται γεγονότα που είχαν συμβεί πριν τον πόλεμο και τα συγκρίνει με το τώρα (η παρέλαση της 25ης Μαρτίου/η πορεία για το συσσίτιο, η δεντροφύτευση με το σχολείο/τα παιδιά την νύχτα στην Ομόνοια)

Αξιοσημείωτη είναι και η ψυχοσύνθεση των παιδιών/ηρώων του έργου, ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση τους προς τις πράξεις του πολέμου και της αντίστασης. Για τους ψυχολόγους, ο πόλεμος είναι ένα από τα συνηθισμένα παιχνίδια των αγοριών, και εδώ πολλές φορές αντιμετωπίζεται ως τέτοιος. Αυτό γίνεται για παράδειγμα όταν σκάνε λάστιχα σε γερμανικά φορτηγά και μετά τα παιδιά τσακώνονται μεταξύ τους για το ποιανού ήταν οι πρόκες που έσκασαν τα λάστιχα. Ακόμα και και στο πως φαντάζεται ο Πέτρος τις αντιστασιακές πράξεις που θα συμμετείχε βλέπουμε μια διάθεση για παιχνίδι, που ακόμα και αν δεν θα ταίριαζε σε έναν μεγαλύτερο ηλικιακά ήρωα, εξίσου παράταιρη θα ήταν και η έλλειψή της από το πρόσωπο ενός παιδιού. Αυτό επιτρέπει και τη πιο ομαλότερη ένταξη ενός νεαρού αναγνώστη στην εποχή, καθώς βλέπει πολλές ομοιότητες με τους συνομηλίκους του παρά τις διαφορές στο ευρύτερο περιβάλλον.

Γλώσσα: Η γλώσσα του έργου είναι απλή δημοτική. Απουσιάζουν εντελώς τα λόγια στοιχεία και οι ιδιωματισμοί. Μόνο ορισμένες φορές χρησιμοποιούνται λέξεις στο στόμα των παιδιών για να σχηματίσουν μια δική τους διάλεκτο, ανάμικτη από ελληνικές και ξένες λέξεις (φουντμπόλ, καπούτ) και λόγια μιας κάπως μάγκικης γλώσσας. Αφηγητής: Τριτοπρόσωπη αφήγηση από εξωδιηγητικό αφηγητή που υιοθετεί την οπτική γωνία ενός παιδιού. Αυτό τον κάνει να γνωρίζει και να καταλαβαίνει όσα και ο Πέτρος.

Ο κόσμος των μεγάλων με τον κόσμο των παιδιών έρχεται και αυτός σε σύγκρουση τον καιρό του πολέμου. Αυτό λαμβάνει διάφορες διαστάσεις μέσα στο έργο όπως τη σχέση παιδιών-κατακτητή, όπου τα παιδιά βλέπουν ως παιχνίδι δράσεις που οι άλλοι βλέπουν ως παράνομες, αλλά και οι ενδοοικογενειακές σχέσεις. Ιδιαίτερα στο κείμενο δοκιμάζεται η σχέση του Πέτρου με τον παππού του, ο οποίος από την πείνα του κλέβει από το ψωμί της οικογένειας και αποπειράται να σκοτώσει τη χελώνα του Πέτρου. Ο Πέτρος συνεχώς απορεί με τη διαρκεί αλλαγή συμπεριφοράς του παππού προς το χειρότερο.

Συμπεράσματα: Όσο διαβάζουμε το έργο πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι ο αφηγητής που έχει δημιουργήσει η συγγραφέας είναι ένα παιδί, όπως και ο πρωταγωνιστής. Αυτό είναι εξαιρετικό εύρημα γιατί επιτρέπει τη σταδιακή εισαγωγή στη φρίκη και τη βία του πολέμου. Η συγγραφέας δεν εντάσσει άμεσα τον αναγνώστη στη ωμή πραγματικότητα, ούτε ωραιοποιεί την περίοδο,αλλά ακολουθεί μικρά βήματα με σκοπό να ενταχθεί το παιδί-αναγνώστης στην εποχή. Η βια του κατακτητή και των συνεργατών του γίνεται γνωστή στον ήρωα σταδιακά, αρχίζοντας από την βίαιη συμπεριφορά από του Γερμανού αξιωματικού απέναντι στον σκύλο, συνεχίζεται με αφηγήσεις τρίτων για βάναυσες πράξεις (ο Γερμανός που σπάει το χέρι ενός παιδιού που έκλεψε ένα καρβέλι ψωμί) για να καταλήξει αργότερα στον θάνατο του φίλου του, που συμβαίνει μπροστά στα μάτια του ήρωα.

Η άλλη σχέση που αλλάζει για τον Πέτρο είναι αυτή με την μητέρα του. Ο Πέτρος θα επιθυμούσε να μην άλλαζε η συμπεριφορά της, που έχει γίνει εντελώς ψυχρή και νευρική απέναντι σε όλους. Νιώθει συνεχώς ένα χάσμα ν μεγαλώνει ανάμεσα τους, για το οποίο δεν μπορεί να καταλάβει τις αιτίες. Η μητέρα του από την μεριά της κάνει ότι μπορεί για να επιβιώσει η οικογένεια από έναν πολύ δύσκολο χειμώνα σε μια σκοτεινή εποχή. Φαίνεται να δίνει περισσότερη προσοχή στην Αντιγόνη παρά στον Πέτρο (της αρκεί να ξέρει ότι είναι με τον Γιάννη που τον γνωρίζει και τον αφήνει να γυρίζει μέχρι αργά

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ χωρίς να τον μαλώνει), όμως μπορούμε κάπως να την δικαιολογήσουμε αν σκεφτούμε το σύνολο των σχέσεων ανάμεσα στα δύο φύλλα εκείνη την εποχή.

αντισταθμίζεται είναι του Σωτήρη επειδή κλέβει από του Γερμανούς. Βιβλιογραφία:  Αμπατζοπούλου Φραγκίστη, Ο Άλλος εν διωγμώ. Η εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία. Ζητήματα ιστορίας και μυθοπλασίας, Θεμέλιο, Αθήνα 1998.  Αναγνωστόπουλος Β.Δ., Ιδεολογία και Παιδική Λογοτεχνία α΄τόμος, Καστανιώτη, Αθήνα 2001

Άξιο προσοχής είναι και το πως επιδρούν υψηλά ιδανικά και όνειρα στα παιδιά. Στο έργο βλέπουμε τον Πέτρο να θαυμάζει ήρωες από παλαιότερα παιδικά βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα. Ιδιαίτερα αναφέρεται στα Για την Πατρίδα (Αλέξιος, που είναι και το ψευδώνυμο που θα ήθελε να έχει, Θέκλα) και Στον καιρό του Βουλγαροκτόνου (Γίνος Βούγας). Μέσα από τις σελίδες τους του γεννάται η αγάπη για την πατρίδα και για ηρωικές πράξεις στο όνομα της. Όταν όμως βλέπει από κοντά τις συνέπειες του πολέμου (όταν πάνε να αφήσουν τη γιαγιά του Σωτήρη στο νεκροταφείο τη νύχτα) καταλαβαίνει τη διαφορά στη φρίκη που υπήρχε στις σελίδες του βιβλίου και στην πραγματικότητα. Μια ακόμα αναφορά σε άλλο έργο που συναντάμε και ο Πέτρος συγκρίνει τις πράξεις εκείνου του ήρωα με την κατάσταση που επικρατεί στην Αθήνα τώρα, είναι στον Γαβριά από τους Άθλιους του Ουγκώ, και στις μάχες στα οδοφράγματα που έκαναν οι φοιτητές. Μόνο που στην Αθήνα τώρα όλοι πεινάνε και κανείς δεν στήνει οδοφράγματα.

Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος,Εφηβική Ελληνική Λογοτεχνία και Κοινωνικό Περιθώριο από ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, Διημερίδα 21- 22 Ιανουαρίου 20011, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Φλώρινα 2012  Norton Dona Μέσα από τα Μάτια Ενός Παιδιού, μετάφραση Φωτεινή Καπτσίκι-Σεβαστή Κοζαντζή, ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ, Θεσσαλονίκη, 2007. 

*****

Σημαντικό ρόλο στο έργο παίζει ο χώρος. Η Αθήνα είναι ένα τοπίο γνώριμο στον πρωταγωνιστή καθώς έχει ζήσει εκεί όλη τη ζωή του. Η πόλη όμως αλλάζει αστραπιαία μπροστά στα μάτια του. Η αλλαγή αυτή είναι εμφανέστερη τη νύχτα. Τότε ο φόβος γίνεται υπαρκτός και το σκοτάδι αποπροσανατολίζει τον ήρωα και τον αναγνώστη. Τη νύχτα οι εικόνες γίνονται πιο ζωντανές γιατί πρέπει να πλησιάσει κανείς πολύ κοντά για να δει τη γυναίκα που ψάχνει στα σκουπίδια και στα παιδιά που ζουν και πεθαίνουν στις ράγες του ηλεκτρικού. Η Άλκη Ζέη έχει ζήσει την Αθήνα της Κατοχής και τέτοιες εικόνες της είναι οικίες, δίνοντας λοιπόν ένα στοιχείο αυτοβιογραφίας στο έργο. Η περιγραφή τους είναι ζωντανή για να φέρει τον αναγνώστη μπροστά στη σκηνή που περιγράφει. Οι Γερμανοί (με εξαίρεση τον Γιαούρτερ) απεικονίζονται ελάχιστα στο κείμενο. Παραμένουν όμως η μεγαλύτερη απειλή και όλοι κάνουν τα πάντα για να τους αποφύγουν. Όλες οι βάρβαρες πράξεις που ακούει ο Πέτρος στην ουρά για το ψωμί γίνονται από Γερμανούς. Οι Ιταλοί παρουσιάζονται λιγότερο απειλητικοί και λιγότερο σκληροί (χαμηλώνουν τα όπλα μπροστά στην πορεία των ανάπηρων). Καμία αγάπη όμως δεν υπάρχει για τους Έλληνες που έχουν με κάποιο τρόπο συνεργαστεί με τους κατακτητές (στο μέρος αυτό είναι η κυρία Λεβέντη και άλλες κοπέλες που όπως η κόρη της έχουν ερωτική σχέση με Ιταλούς ή Γερμανούς). Αδικαιολόγητη ακόμα πράξη είναι η μαυραγορία στην οποία έχουν καταφύγει άνθρωποι όπως ο Ρώσος φούρναρης. Μόνη φορά που

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο του υποπλοιάρχου Μενελάου Χριστόπουλου (Πρόκειται για μετά θάνατο δημοσίευση του προσωπικού ημερολογίου του)

"...έμπλεοι πάσης τιμής"

από τις εκδόσεις του ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Συγγραφέας: Μ. Χριστόπουλος, Μεταγραφή Νίτσα Χριστοπούλου, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών Περιγραφή Πρόκειται για μετά θάνατο δημοσίευση του προσωπικού ημερολογίου του υποπλοιάρχου Μενελάου Χριστόπουλου, ο οποίος συνελήφθη από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής κατά την προσπάθειά του να διαφύγει στη Μέση Ανατολή με καΐκι τον Απρίλιο του 1942. Ο συγγραφέας υπήρξε κρατούμενος των Γερμανών για 3 χρόνια και το ημερολόγιό του αποτελεί αυθεντική μαρτυρία για τη φρίκη των ναζιστικών φυλακών και στρατοπέδων συγκέντρωσης. Το χειρόγραφο του ημερολογίου δημοσιεύθηκε 50 χρόνια μετά από τη συγγραφή του, με την επιμέλεια της συζύγου του συγγραφέα, Νίτσας Χριστοπούλου. Γλώσσα: Ελληνικά Αριθμός σελίδων: 297 Διαστάσεις: 20,5x14εκ. Εξώφυλλο: Μαλακό Έκδοση: Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ μετά οι ήχοι σαν αφορμές ,σαν βαγόνια τρένου , έρχονται από μόνα τους .Αυτόματα ανοίγουν τις πόρτες τους. Ετσι αναχωρούν, στο αθόρυβο τους από κάποιο χρώμα, από κάποιο σταθμό και έρχονται σε μας. Ακόμη και τα παράθυρα των ματιών , αναπνέουν αλλιώς ,όταν μαζεύονται οι κουρτίνες της νύχτας . Ξεκινάς γιά το μεροκάματο ,το επιφώνημα και την κάθε βαλίτσα της ημέρας με χρώματα και λέξεις και ήχους. Όμως ο σιωπηλός χτύπος του ρολογιού της πλατφόρμας είναι εκεί. Από τα γεννοφάσκια του. Μαζί με κάτι παγκάκια .Όταν καταφέρει να πει δυο κουβέντες ,και με τα εποχιακά πουλιά των σταθμών αλλά και με τα σχεδόν μόνιμα καθημερινά μας βλέμματα τότε η ανωνυμία των χτύπων του γίνεται πιο οικεία ,πιο ώριμη. Κουβέντες λιγοστές ,τυπικές, συνηθισμένες. Στα κοντινά. Ματιές και ήχοι, με τον ήλιο να ξημερώνει στα μακρινά. Όλα αυτά συμβαίνουν πριν τη επιβίβασή. Με τον καφέ να αχνίζει στο χέρι. Οι καφέδες των αναχωρήσεων, ή είναι πολύ αδύνατοι ή επιεικώς πικροί. Ποτέ δεν τους ήπια μέχρι τέλους.

Χρήστου Νιάρου*

Ίσως γιατί δεν μου αρέσουν αυτές οι αναχωρήσεις . Δεν αναχωρούμε όλοι για τον ίδιο λόγο , με την ίδια λέξη και με την ίδια σιωπή .Το ίδιο πάνω κάτω συμβαίνει και στην επιστροφή. Όταν όμως, κλείνουν οι πόρτες των αθόρυβων επιβιβάσεων και έχεις χάσει την δική σου αναχώρηση τότε απλά περιμένεις . Γιατί η αναχώρηση σου , είναι άκρως ιδιωτική. Και πάντοτε θα υπάρχει ένα μεγάφωνο να υπενθυμίζει , ότι ´´´´η επόμενη αναχώρηση θά ναι σε λίγο, ´´´´ . Τότε ξανά κοιτάω τον μέγα ουρανό πιο πολύ. Το κινητό απεργοποιημένο. Αυτή την στιγμή δεν μου είναι λειτουργικό και απαραίτητο να ναι ενεργό για την μέρα που αρχίζει να κυλάει σαν νερό.

ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ (δημ.03/12/2020)

Ο Χρηστος Νιαρος ασχολείται επαγγελματικά, με το χωρο των ταξιδιών και των εισητηριων ενώ για πολλα χρονια, ταξιδεύει στο χωρο της γραφης. Εχει ασχοληθεί παράλληλα, με την επαγγελματική του πορεία και με το τύπο και την ραδιοφωνία στη Μελβουρνη, μόνιμος κάτοικος, στην δεύτερη πατρίδα πια , εδώ και δεκαετίες. Κειμενα του βρίσκονται στο διαδίκτυο ,στη Ελλάδα , στη Γερμανία, στο Καναδά και σε περιοδικά εφημεριδες.

Το ρολόι εκεί. Στην αποβάθρα. Στη δουλειά του. Επικοινωνεί με το επόμενο δευτερόλεπτο. Με το διπλανό του. Με το δικό του ρολόι. Ξεδιπλώνω τις σκέψεις μου. Τα βαγόνια περνούν από μπροστά μου και στον ακίνητο μου μονόλογο , οι λέξεις -σκέψεις φτιάχνουν ράγες και χάρτες και πόρτες ονειρεμένες και πραγματικές. Όταν μονολογείς κάτι φτιάχνεις. Λειτουργικό και απαραίτητο είναι να ξεδιπλώνεις σαν κουρτίνα ,ότι περνάει από μπροστά σου. Επαναλαμβανόμενος κύκλος έγινε η καθημερινότητα , αλλά ο ήλιος με τις αχτίνες του , δεν φοράει αυτή την στιγμή ρολόι. Κάποια κομμάτια φιλόξενου ουρανού πρέπει να τα υποδέχομαι και να τους δείχνω την δέουσα σημασία και προσοχή.

Όταν ξημερώνει , την κάθε χρωματική πινελιά στον ουρανό , η ματιά προσπαθεί να την προεκτείνει. Και

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Να τα υποδέχομαι ή να τα αποδέχομαι; Είναι ένα ζητούμενο .Όσο μπορώ δηλαδή , δίνω και υποβάλλω απαντήσεις.

, πάντα , προς καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού. Μικροεπιπτώσεις με ακυρώσεις, μουρμουρίσματα και καθυστερήσεις, δεν είναι επί του παρόντος, ούτε καν πρός συζήτηση αλλά και ούτε καν για υποψία σκέψης. Έχει πολύ δρόμο σήμερα αυτή η αναχώρηση. Με πολλές συνέπειες, σχέδιο και ερωτήσεις. Και στο καθούμενο και στο όρθιο των λέξεων και των σιωπών της, υπάρχουν και αρκετές αποσκευές ,ενεργοποιημένες και μη, που σε συντροφεύουν. Πάντοτε υπήρχαν και υπάρχουν και στο άνοιγμά τους, και στους κωδικούς τους. Σε παρόντα και απόντα χρόνο. Τα χρώματα όμως στον ουρανό, δεν ρωτάνε κανέναν. Για τον αν η παρουσία τους είναι καλοδεχούμενη και αποδεχτή. Ερχόμενα ηχούν σε πόρτες , σε παράθυρα, σε σταθμούς. Ούτε θα δώσουν αναφορά στο πόσο θα διαρκέσει , η επίσκεψή τους. Ούτε βιάζονται, ούτε σπρώχνουν. Δεν φοράνε προσωπεία και δεν κρατάνε αποστάσεις. Τέτοιες αναχωρήσεις μου αρέσουν . Μέχρι τον πάτο τους ξημερώνομαι. Κάνουν δε και το έργο τους και εξυπηρετούν το ´´´´´κοινό ´´με προσοχή. Όμως και το κενό και το κάθε κενό θέλει προσοχή. Με ήχο και με μάτια χωρίς εισαγωγικά. Και πιο πολύ επίσης ,οι λέξεις .Αυτές που σε ανοιγοκλείνουν σαν φυσαρμόνικα. Οι σκεπτολέξεις κυρίως, οι άγραφες, οι επίσημες, οι τυπικές, οι επιλογικές, οι ξημερωμένες. Ακόμη και όταν αναχωρούν, ακόμη και αν επαναλαμβάνονται είναι εκεί. Κάνουν την δουλειά τους ,χρωματιστά, και άχρωμα. Το εισιτήριό τους ισχύει ακόμη.

Η διαδρομή θα είναι ίδια ,κάθε μέρα. Είναι κάτι που το ξέρω. Το ξέρουμε. Ούτε και την σειρά των σταθμών μπορώ να την αλλάξω. Είναι δεδομένη ,προκαθορισμένη. Όσο και να μην το θέλω, νομίζω οτι έφτασα στο τέλος της διαδρομής. Της οποίας διαδρομής. Με το δικό μου τρόπο. Ο καθένας είναι μια διαδρομή. Ολοι έχουν τον δικό τους τρόπο , όταν μονολογούν, μοναδικά, στις αφετηρίες των διαδρομών. Μόνοι απέναντι στο λόγο. Εν τω μεταξύ ,οι μελωδίες των πουλιών έχουν κάνει το δρόμο τους και οι αποθηκευμένες μουσικές στο κινητό παραμένουν απενεργοποιημένες . Είναι και αυτό μια εικόνα. Έχουμε όμως ακόμη πολύ δρόμο. Πολύς και ο κόσμος σήμερα.... Που πάνε;;; Τι με έπιασε και μιλάω στο πληθυντικό , στο επίσημο ... Με προϊόν μιλάω; Μονολογώ σημαίνει δικαιολογώ ,ερμηνεύω ,προεκτείνω και τις διαπιστώσεις της στιγμής και το κατακάθι της ημέρας. Από τον επίλογο της, ξεκινώ. Από το τέλος στην αρχή. Δεν πρόσεξα όμως , ότι γίνονται τεχνικά έργα ανάπλασης στο σταθμό και ενδέχεται να υπάρξουν αλλαγές ,τροποποιήσεις δρομολογίων . Όλα αυτά

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΣΤΑΘΗΣ ΛΙΩΤΗΣ* Γιαννιώτικο Σούρουπο (δημ.10/12/2020)

Σηκώνεται κι αυτός, ο μεγάλος ερωτικός και με το χέρι του τ΄ αέρινο ευλογεί τα παθιασμένα φιλιά και τα ηδονικά ψηλαφίσματα. Παρέκει ένα τζαμί ξεχασμένο, μεταμορφωμένο σε καφενείο νεανικό. Ο δρόμος άφτιαχτος, χωμάτινος. Σκοτείνιασε, ανάψανε τα φώτα. Τα φώτα της ψυχής μου

Η ώρα είναι ΄φτάμιση ο ήλιος φέγγει αχνά. πάει να δύσει. Το χρώμα τ΄ ουρανού μοιάζει με τις μωρουδίστικες πάνες του Πορφυρογέννητου.

-------------------------------------------------------------

Δίπλα η λίμνη γαλανή,βαθιά. Νου ποιητή θυμίζει που να στερέψει αργεί. Αναπαύεται μέσα της η κυρά Φροσύνη. Πιο κει βρίσκονται κανόνια φαγωμέν΄ απ΄ τη σκουριά. Ω αθάνατες ψυχές Ελληνικές. που για τη χώρα αυτή παλέψατε. Παραδίπλα δέντρο, που στα γερά κλαδιά του δέχτηκε αμέτρητα λεβέντικα κορμιά. Αντίκρυ ένα κορίτσι κι έν΄ αγόρι, στα δεκαεφτά δε θα ΄ναι, παίζουν παιχνίδια ερωτικά απ έξω από τον τάφο του Αλή Τεπελενλή.

Ο Στάθης Λιώτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα.Είναι απόφοιτος του τμήματος μουσειοπαιδαγωγικής εκπαίδευσης του πανεπιστημίου Θεσσαλίας.Απόφοιτος επίσης του δημοτικού ωδείου Βόλου στην τάξη της μονωδίας.Διήυθνε για πέντε χρόνια το ωδείο ΄΄μουσικός κόσμος΄΄ στην Παλλήνη Αττικής,όπου είχε ανεβάσει πολλές παραστάσεις θεάτρου,μιούζικαλ και όπερας.Εχει δημοσιεύσει τον πρώτο τόμο των διηγημάτων του από τις εκδόσεις ΄΄Παρασκήνιο΄΄ενώ το επόμενο διάστημα αναμένετε να κυκλοφορήσει η πρώτη του ποιητική συλλογή από τις εκδόσεις Οστρια.Εχει βραβευθεί δύο φορές σε πανελλήνιους διαγωνισμούς ποίησης και λογοτεχνίας.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΧΑΤΖΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥΓΚΙΚΑ ( Έλληνας

ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, εικονογράφος, συγγραφέας και ακαδημαϊκός. Διετέλεσε καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και ιδρυτικό μέλος του ελληνικού τμήματος της "AICA" (Association Internationale des Critiques d’Art, Διεθνής Ένωση Κριτικών Τέχνης) ISBN13 9789607033420 ΕκδότηςΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ/ΕΥΘΥΝΗ

"ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΣΤΟΛΑΒΟΣΕΥΘΥΝΗ

Αριθμός σελίδων 160 Διαστάσεις 21x1 (. . .) Έγραφα για τον εαυτό μου σκέψεις, στοχασμούς, απορίες, προβλήματα τεχνικής, συγκρίσεις, παρομοιώσεις, θεωρίες περί τέχνης, εκθέσεις, μουσεία, βιβλία, ταξίδια. Σ' αυτή την προσπάθεια διανοητικής αμεροληψίας κυριαρχούσαν οι παραβολές ανάμεσα σε διάφορους πολιτισμούς δυτικού - ανατολικού, βορρά - νότου, αρχαϊκού - παρακμής. Σ' αυτόν τον κυκεώνα των νέων γνώσεων με οδηγούσε ένας μίτος της Αριάδνης: πορευόμουν απάνω στα ίχνη της ελληνικότητος. Αυτός ήταν ο σκοπός και το τέρμα και ο στόχος για τα βέλη της φαρέτρας μου. (. . .) Τα κείμενα αυτά έχουν γραφεί σε διάστημα μιας πεντηκονταετίας και για διαφορετικούς σκοπούς: ο παρών τόμος έχει ως κεντρικό θέμα την Ελλάδα. (. . .) (ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΚΙΚΑΣ- ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο ποίησης «ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΟΙΚΕΙΟΠΑΘΕΙΕΣ» της Δήμητρας Χριστοφορίδου εκδόσεις ΕΚΑΤΗ

ΚΟΥΒΑΡΙΣΤΡΑ ΟΠΩΣ ΠΟΤΙΣΤΗΡΙ Με πιάνει πάλι με πιάνει Το μονολιθικό του τίποτα μήπως να είναι κάτι Μ’ έπιανε και δεν μ΄άφηνε

(δημ.01/12/2020)

Από την κούνια πριν από κοπέλα *Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνίας.

Το ένιωθα στα μάτια μου και κλαίγανε αυτά χωρίς Να με ρωτήσουν τα εγωιστικά Ποτέ δεν με ρωτήσανε αν ήθελα να κλάψουνε Χύνανε μόνο χύνανε Δάκρυ και ιστορία Δάκρυ και αδικία

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Δάκρυ και παιδική νομοθεσία

Αιγαίου πελάγους και αλλοδαπής

Άκλαφτα πήγαν τόσα δάκρυα από το ρουζ των μεγάλων

*** Ποδοβολητά ανθρώπων προσάπτουν ευθυνότητες

Άκλαφτη κι εγώ πήγα κι έπεσα μέσα στη βαρέλα η συνεπής

Αιγαίου πελάγους και Μεσογείου Τώρα εγώ κλαίω έκλαψα χωρίς μέλλοντα κλαίω

Καλπασμών τεράτων πνίγεται

Των οματών μου

Στις όχθες Ατλαντικού και λουτροπόλεις

Ερήμην

(ο.π., σελ 48)

Μόνο με το μονολιθικό του τίποτα

Μήπως να είναι κάτι

Η κάθε λέξη των ποιημάτων της πάλλεται από ακρίβεια, εσωτερική δύναμη, απαίδευτη στερεότητα, προσήκουσα σοβαρότητα που ταιριάξει στα θέματα της και σαφήνεια, δίχως περίπλοκα προσχήματα και διπολικότητες εκφραστικές.

(ο.π., σελ.11)

ΘΗΛΑΣΜΟΣ

***

Τα μικρά ποιήματα πικρά είναι Με το ποίημα αυτό, ξεκινάει το βιβλίο της Δήμητρας Χριστοφορίδου «ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΟΙΚΕΙΟΠΑΘΕΙΕΣ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΚΑΤΗ. Είναι το δεύτερο βιβλίο της ποιήτριας, και περιέχει ποίηση στιβαρή, γεμάτη, μεστή, ολόσωμη στις 58 σχεδόν σελίδες του. Μια γνήσια πνευματική αγωνία διακατέχει τα ποιήματα της Δήμητρας Χριστοφορίδου που περιλαμβάνονται στη συλλογή της αυτή που είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή της ποιήτριας και περιλαμβάνει 42 ποιήματα.

Επειδή κατεβάζουν το γάλα της μάνας τους Με την πρώτη ρουφηξιά (ο.π., σελ. 36) Η Δήμητρα Χριστοφίδου έχει χειρισθεί με τολμηρή εκφραστική δεινότητα τους στίχους της, τον ονειρισμό των παραστάσεων της, τις εκδοχές του νοητού και του αισθητού που συγκλίνουν ή αποκλίνουν με τον έσω κόσμο της. Τις ζυμώσεις και τις διασταυρώσεις τις ιδιωτικότητας και της δημοσιότητας, τις περιέχει ενδελεχώς σε μια ποίηση προσωπική, που απορρέει από το διυλιστήριο του νοός της και των αισθήσεων της κ μια ισχυρή θέληση να ακουστεί όλο αυτό το συγκεκαυμένο ποδοβολητό των καιρών μας με μια έκφραση ποιητική.

ΠΟΤ ΠΟΥΡΙ Ρηξικέλευθων αγροτεμαχίων λουσμένων Σε αιγαιοπελαγίτικο φως για μια φούχτα δολάρια

Δεν αναλίσκεται σε πυροτεχνήματα εκφραστικά. Δεν προσπαθεί να ξεγελάσει φυλλορροώντας εκφράσεις και λέξεις. Αποστάζει απλώς την ψυχική της κατάσταση υπομονετικά, με αφοσίωση και σεβασμό που διαφαίνεται εκ του ποιητικού αποτελέσματος, μέσα σε στίχους που συνοικούν στην

Όλα έτσι και τα πάντα τίποτα Ποσοστιαία τακτοποίηση χειρονομίες κανονίζει πτυσσόμενες

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ποιητική της συλλογή αυτή δίχως να πεδικλώνονται στα ποιητικά νοήματα. Αδιαμφισβήτητα διαθέτει πηγαίο τάλαντο ποιητικό. Αδιαμφισβήτητα έχει βρει το προσωπικό ποιητικό της ύφος κ ας είναι μόνο το δεύτερο ποιητικό της βιβλίο αυτό. Απομένει μονάχα να δούμε το ύψος που θα κατορθώσει να φτάσει αυτό το τάλαντο η Δήμητρα Χριστοφορίδου και πόσο πλατιά θα κάνει αυτή τη φλέβα την αναβρυτική της ποίησης που διαθέτει εντός της.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΕΒΙΤΣΗ φιλόσοφος-δοκιμιογράφοςμεταφραστής

"ΔΟΚΙΜΙΑ ΙΔΕΩΝ100 ΜΙΚΡΑ ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΜΑΣ" από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ (δημ.07/12/2020)

Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΛΕΒΙΤΣΗΣ είναι συγγραφέας, διανοητής καί δοκιμιογράφος μέ ἐκτενές καί πολύπλευρο ἔργο. Καλλιέργησε τό φιλοσοφικό δοκίμιο μέ κείμενα πνευματικῆς ἀνησυχίας καί σύγχρονου προβληματισμοῦ πού ἀποτελοῦν τομές στή συνείδηση τῆς ἐποχῆς μας.Σεμνή παρουσία στά ἑλληνικά γράμματα, μέ εὐρεία φιλοσοφική καί λογοτεχνική κατάρτιση ἐκφράζει τήν ἀγωνία του γιά τό μυστήριο, τήν τραγικότητα καί τήν ἔσχατη μέριμνα τοῦ ἀνθρώπου. Τά δοκίμιά του ἀναδεικνύουν τήν ἀρτιότητα τῆς ἑλληνικής γλώσσας καί χαρακτηρίζονται ἀπό μεστότητα λόγου, ἐκφραστική δύναμη καί λυρισμό.Ἐξίσου σημαντικό εἶναι τό μεταφραστικό ἔργο του πού ἔχει ἐμπλουτίσει τήν ἑλληνική παιδεία μέ ἀξιόλογα κείμενα ξένων στοχαστῶν τοῦ σύγχρονου φιλοσοφικοῦ λογισμοῦ.

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει εκατό μικρά δοκίμια για το πνεύμα των καιρών μας, διαρθρωμένα σε τρεις ενότητες που καλύπτουν θεματολογία από την ιστορική, την πνευματική και την ελληνική ζωή. Η επιλογή των κειμένων, από δημοσιεύσεις σε αθηναϊκή εφημερίδα, έγινε κατά την κρίση του συγγραφέα για όσα άξιζε "να διασώσουν από τον κατακλυσμό του χρόνου μέσα στην κιβωτό ενός βιβλίου". Παρά τη ροπή προς γενικεύσεις, τα δοκίμια αποτελούν απαντήσεις στις προκλήσεις της καθημερινότητας. Ο άνθρωπος βιώνει δραματικά την ένταση μεταξύ του εφήμερου χρόνου και του

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ αιώνιου άχρονου. Τον χρόνο της ζωής του τον ζει ανάμεσα στις δύο αυτές ροπές. Ζει το εφήμερο ως δράμα αιώνιο και το αιώνιο ως δράμα εφήμερο. "Προς τούτο, οι ασχημάτιστες προκλήσεις της καθημέριας ζωής οφείλουν να σχηματισθούν από τον αποφαντικό λόγο, ο οποίος πραγματοποιεί την πνευματική αποκατάσταση του χαμένου χρόνου. Έργο παντάπασι δυσχερές. Όμως όταν κατορθώνεται, προσπορίζει την κρυφή ευτυχία του επιτεύγματος. Της διασώσεως της στιγμής μέσα στους κρυστάλλους του πνεύματος".

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Πάνου Χατζηγεωργιάδη*

Το χρονογράφημα το δίχως άλλο είναι εκείνη η μορφή του γραπτού λόγου, ηοποία διασυνδέει με έναν αδιόρα το σχεδόν και επιτυχημένο τρόπο εάν γράφεται α πό κάποιον ταλαντούχο χρονογράφο, τη λογοτεχνική γραφίδα με κομμάτια της καθημερινότητας κ τη επικαιρότητα γενικώς.

Το χρονογράφημα στον Τίμο Μωρα΄ι΄τίνη

Ως είδος γραπτού λόγου, έχει θα έλεγε κανείς μακρά ισ τορία στις Ελληνικές εφημερίδες και τα περιοδικά, από τα μέσα του 19ου αιώνος ως και αρκετά χρόνια έ πειτα το δεύτερο μισό του προτεραίου, 20ου αιώνα. Μορφολογικά καθορίζεται από την πρόθεση του συντάκτη του, να είναι σύντομος, επίκαιρος, στοχαστικός αλλά συνάμα και αποφασισμένος να διασκεδά σει, προβληματίσει και γενικότερα καθοδηγήσει με θετικό τρόπο την σκέψη του αναγνώστη επάνω σε ζητήματα κοινωνικά, πολιτικά, ιστορικά. Πρόκειται αν κάποιος μπορούσε να τοποθετήσει το είδος του χρονογραφήματος σε μια ζυγαριά, το περισσότερο κείμενο προορισμένο προς “δημοσιογραφική χρήση' παρά ως λογοτεχνικό αυστηρώς είδος.

(δημ.09/12/2020)

Βεβαίως τις δεκαετίες που πέρασαν πλείστοι υπήρξα ν οι δάσκαλοι του χρονογραφήματος οι οποίοι συν άμα (ως ήτο σύνηθες τότε) ήσαν και λογοτέχν ες μα και δημοσιογράφοι. Ήταν τότε ο “χρυσούς αιώ ν” της δημοσιογραφίας, ο οποίος γέννησε το χρο νογράφημα και το προσέφερε ως αναπόσπαστο στοιχε ίο μιας οιασδήποτε εφημερίδας η οποία ήθελε να τιμά το όνομα και το λειτούργημα της. Σκεφθείτε δέ, πως όταν η εφημερίδα είχε μια πραγματ ική χρηστική αξία, ήτοι το να αναγγέλει καθημερινά ή σε εβδομαδιαία βάση την επικαιρότητα, το πόσο ση μαντικός ήταν ο σχολιασμός αυτής διαμέσ ου ενός επιτυχημένου χρονογραφήματος. Χρ όνο με τον χρόνο και με τον αναγκαστικό παρ οπλισμό εκ των συνθηκών, των εφημερίδων ως το αποκλειστικό μέσο για την ενημέρωσητου λαού κα ι των αναγνωστών γενικώς, το είδος παρήκμασ ε ως και τείνει προς εξαφάνισηΒλέπετε σήμερα η επι

Ο Πάνος Χατζηγεωργιάδης είναι Μουσικοσυνθέτης, Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος,Member of Performing Rights Society - London - U.K.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ καιρότητα “τρέχει” με τόσο γρήγορους ρυθμούς, όπου η ανάγκη για τον σχολιασμό της, επήγε και τούτη στο περιθώριο μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό ε ιδήσεων και γεγονότων που ενώ και πριν δια κόσια χρόνια η ημέρα διέθετε μόλις... 24 ώρες, όσες ακριβώς κ σήμερα δηλαδή, ο χρόνος μοιάζε ι να περνά πολύ πιο γρήγορα.

προβληματίσουν. Να αναγνωστούν και να εκτρέψου ν την προσοχή του λαού επάνω σε ένα ζήτημα σε ατραπούς που δεν θα ήτο ποτέ δυνατόν να ανα λυθούν απο τον απλό αναγνώστη και τον απλό δημοσιογράφο. Δεν πρόκειται λοιπόν συνήθως για ένα κειμενάκι που σ ατυρίζει την επικαιρότητα, αλλά για ένα κε ίμενο που γράφεται με σκοπό και τον προβλη ματισμό του αναγνώστη σε δεύτερη και τρίτη ανάγν ωση.

Δεν είναι δύσκολο αν κάποιος το ζητήσει να εντ οπίσει αξιόλογους χρονογράφους στις περασμέν ες δεκαετίες. “Πρωτομάστορας” θεωρ είται ο Κωνσταντίνος Πωπ (1813 – 1878) εξαίρετος δη μοσιογράφος της εποχής του ενώ η “Εφημερίς” του Κορομηλά εισήγαγε για πρώτη φορά το είδος στις συ νεδέλφισσες της... εφημερίδες.

Εξαίσιοι χρονογράφοι υπήρξαν οι Παύλος Νιρβάν ας, Εμμανουήλ Ροίδης, ο τεράστιος θεατρικός συγγρα φέας Γρηγόριος Ξενόπουλος (με το πλήθος των ηθο γραφιών του), ο Δημήτρης Ψαθάς, Ο Κώστας Χαιρό πουλος, ο Μπάμπης Άννινος, ο Ασημάκης Γιαλαμάς, ο Δημήτριος Καμπούρογλού και φυσικά ο π ολυγραφότατος Τίμος Μωραιτίνης για τον οποίον και προτίθεμαι να κάνω ιδιαίτερη αναφορά στο παρόν μικρό μου κείμενο για το χρονογρ άφημα στην Ελλάδα.

Λόγω του γεγονότος πως κυριότεροι εκπρόσωποι του χρονογραφήματος θεωρούνται οι ήδη λογοτέχνες, οι οποίοι εύρισκαν την ευκαιρία να δημοσιογραφή σουν και να εφράσουν απόψεις διαμέσου του χρονογραφήματος, το είδος αυτό του γραπτού μας λόγ ου επήρε σύντομα την αύρα, το άρωμα το λογοτεχνι κό, εκφεύγοντας απο την στείρα καταγραφ ή της καθημερινότητας και ήρθε για να καλύψει μιάν α νάγκη ερμηνείας αυτής με έναν λόγο πιο ποι ητικό, πιο λεπτό στους τρόπους της έκφρασης μα και σ υνάμα ενίοτε πιο εύστοχο απο ένα απλό ημοσιογραφικό κείμενο. Το χρονογράφημ α εν ολίγοις διαμορφώθηκε απο τις λογο τεχνικές πένες το περισσότερο αν κι θεωρείται κομμάτ ι οχι τόσο της λογοτεχνίας αλλά της δημοσιογραφ ίας μιάς και εστεγάσθη σε περιοδικά καταρχάς και σε εφημερίδες αργότερα.

Ο Τίμος Μωραιτίνης υπήρξε εμβληματική μορφή των νεοελληνικών μας γραμμάτων. Δεν ήταν μό νον πολυγραφότατος ως θεατρικός συγγρ αφέας με δεκάδες θεατρικά έργα, δεν ήταν μόνον δημοσιογράφος, ήταν και ένας εξαίσιος εργάτης του λόγου και της συγγραφής, που ανέβασε και κα τ’ άλλους ολοκλήρωσε την γενική εικόνα του είδους στο συλλογικό ασυνείδητο. Υπηρέτησε πιστ ά το χρονογράφημα επί δεκαετίες και κοντά για εξήντ α ολάκερα χρόνια. Υπηρέτησε το είδος με μιάν αυταπά ρνηση θα την έλεγε κανείς παροιμιώδη. Ανθρωπος ο ί διος γεννημένος στην παλιά καλή Αθήνα των λίγο έπειτα απο το μέσον του 19ου αιώνα χρόνων, έφε ρε ακέραια την αύρα της Belle Epoque

Στα πάνω απο εκατόν πενήντα χρόνια λοιπόν του χρον ογραφήματος, πέρασαν απο τις εφημερίδες χιλιάδες όλα τούτα τα μικ ρά στο εύρος, απλά στην μορφή και εύστοχα όσο το επιτρέπει η διανόηση του συντάκτη – διαννοούμενου, κείμενα, που σκοπό είχαν απο το απλώς να προσφέρ ουν ένα μειδίαμα στον αναγνώστη ως και να τον κάν ουν να προβληματιστεί τόσο πολύ...ως το επόμενο χρονογράφημα της ερχόμενης ημέρας.

στον γραπτό λόγο στην Ελλάδα. Ρομαντισμός, σ ατυρική διάθεση, συμβολισμοί εντονότατοι και παραλληλισμοί, καθώς και μια εντελώς λεπτή αίσθηση του χιούμορ μα ποτέ της κακεντρεχούς ειρω νείας, διατρέχουν το χρονογράφημα στον Τίμο Μ ωραιτίνη.

Θα χαρακτήριζε κανείς το είδος ως μια αθέλητη προσπ άθεια του λογοτεχνικού κόσμου, να επικοινωνήσει το πρίσμα από όπου έβλεπε τα πράγμ ατα προς τον λαό. Και το...πείραμα πέτυχε. Και ανέδει ξε τόσο αξιόλογα κείμενα όπου ανέτως και σήμερα ακόμη παρά το γεγονός πως αφορούν μίαν επικαιρότη τα λησμονημένη, δεν είναι στην μεγάλη τους πλειοψηφία κείμενα τα οποία και σήμερα δεν μπο ρούν να αναγνωστούν. Να αναγνωστούν και να

Ο Μωραιτίνης είναι ο άνθρωπος ο οποίος κόσμη σε τις σελίδες των εφημερίδων που συνεργάστη κε (και ήσαν αυτές οι περισσότερες στα εξήντα χρόνια της δημοσιογραφικής και λογοτεχνικής του π αραγωγής) και μας άφησε πραγματικά μικρά σε έκταση μα περίτεχνα λογοτεχνικά αριστουργήματα , που ανεβάζουν κατάπολύ το μέτρο σύγκρισης όσων

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ θέλησαν και θέλουν να ασχοληθούν μετο είδος του χρο νογραφήματος αν και πλέον ως προανέφερα, η σχεδόν κυκλοφοριακή κατάργηση των εφημερίδων απ οτέλεσμα του οτι ξεπεράστηκαν ως μέσον επικο ινωνίας, έχει καταντήσει το χρονογράφημα είδος προς εξαφάνιση, αν δεν έχει εξαφανιστεί ήδη, το υλάχιστον στην μορφή που το γνώρισε το αναγνωστικό κοινό, τις δεκαετίες που ως είδος μεσουρ άνησε ως κοινωνική ανάγκη θα το έλεγε κανείς, σχολιασμού του παρόντος αλλά και ύ.

ως η παιδεία οδηγεί ως μοναδική ατραπός προς την ελ ευθερία ως τονίζει ο Ρήγας Φεραίος. Στην ελευθερία πνεύματος κυρίως. Ο Μωραιτίνης αν απολεί, διδάσκει, αντιστέκεται όταν χρειάζεται διαμέσου του χρονογραφήματος στην οιαδήποτε μορφ ή κατοχής. Και στην γερμανική κατοχή, μεσήλιξ πλέο ν χρησιμοποιεί το χρονογράφημα ώστε να δώσει κουράγιο στους συμπατριώτες του. Να τ ους κάνει να πιστέψουν στο αύριο που έρχεται και που τίποτα και κανείς βάρβαρος δεν μπορεί να το σταματ ήσει.Κι όλα τούτα τα πετυχαίνει μέσα απο τον λόγο εν ός ευπατρίδη της λογοτεχνίας μας, ενός αδέσμευτου α νθρώπου έμπλεου του αισθήματος της αξιοπρέπειας κ αι με μιάν ευγένεια ψυχής και μορφής, που δεν είναι ποτέ δυνατόν να διδαχθεί απο κανενός είδους σχολε ιό. Είτε την έχεις τούτη την ευγένεια την ακούσια, την απροσποίητη και ζείς μαζί της ως μια οικεία, προσφιλ ή σου μορφή ενυπάρχουσα εντός σου από του λίκνου έως του τάφου, είτε όχι.

προβληματισμο

Η θεματολογία στον Μωραιτίνη είναι τόσο ευχάριστα μεγάλη σε ποικιλία, όπου έρχεσαι πάντα να σκεφτείς το πόση πνευματική εργασία απαιτούντ αν απο τον ίδιο στην καταγραφή μα και το κυρι ότερο στην ανάλυση των θεμάτων του. Στις αρχές ακο λουθώντας το πνεύμα της εποχής, θα γράψει στην ελα φρά καθαρεύουσα και αργότερα στην δημοτική, όμως η γλώσσα δεν τον εμπόδισε ούτε μια στιγμή στο να περάσει το μήνυμα που ήθελε σε κάθε ένα ξεχωριστ ά από τα κείμενα του. Και τα κείμενα του Μωρ αιτίνη δεν μένουν στην απλή καταγραφή μιας επι καιρότητας η οποία θα έπαυε μετά από μερικές ημέρες. Θα έλεγε κανείς πως ασχολούνται σ την μεγάλη τους πλειοψηφία με θέματα διαχρο νικά, τα οποία σωστά δοσμένα αφορούν και το τότε μα το κυριότερο και το σήμερα.

Εν ολίγοις αν κάποιος θέλει να εντρυφήσει στο είδος τ ου χρονογραφήματος, οφείλει να αναζητήσει, να μελετ ήσει ενδελεχώς και επισταμένως Τίμο Μωραιτίνη και πρωτίστως αυτόν.

*****

Πλήθος εικόνων, χαρακτήρων, ανθρώπινων τύ πων, στιγμών της καθημερινής ζωής σε μια γειτο νιά, δίπλα σε ένα παράθυρο της αρχαίας γειτονι άς στην Πλάκα ή γεγονότα που αφορούν το παγκόσμιο γίγνεσθαι χρησιμοποιούνται με σκοπό την εξαγωγή γενικότερων, φιλοσοφικών ενίοτε συμπερα σμάτων για την ανθρώπινη φύση, την συμπεριφ ορά, την αξία των σχέσεων, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας κι όλα το ύτα τα στοιχεία και επιμέρους συστατικά, μ έσα στο λογοτεχνικό εργαστήριο του Μωραιτίνη αποκτ ούν μίαν ιδιαίτερη αίσθηση και αξία. Ο Τίμος Μωραι τίνης είναι ένας δάσκαλος όχι μόνον του είδους, αλ λά και ένας φιλοσοφημένος πνευματικός άνθρωπος πο υ δεν αφήνει σε κανέναν το περιθώριο να μη γελάσει, να μην σκεφθεί, να μην προβληματιστεί, ν α μη γίνει καλύτεροςάνθρωπος απο τα χθές που δεν είχ ε έρθει σε επαφή με το φωτεινό πνεύμα του συντάκ τη των κειμένων αυτών. Στα επιδέξια χέρια του Μωραιτίνη, το χρονογράφημα γ ίνεται όπλο και εργαλείο μαζί. Γίνεται ο τρόπος που θακατορθώσει κάποιος να πείσει τους άλλους π

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΕΝΟΣ* ΑΠΟΥΣΙΑ *****

(δημ.30/11 /2020)

Διογκώνονται δάχτυλα στο λαιμό μου. Είχα ξεχάσει τους νεκρούς περίεργο πως ξαναήρθαν μυρωδιά από στάχτη σε πήλινο πιθάρι από φίδια. Μα και τους ζωντανούς δεν τους προσέχω γαλάζιες φτερούγες οξειδώνονται στον άνεμο. Ότι δεν προσέχεις βάφεται στα σκοτεινά κλείνει τα φτερά του στην άνοιξη. Η πληγή τους μελανιάζει και ύστερα κατηφορίζουν στο κοιμητήριο των κύκνων.

*****



Ο Δημητρης Στενός γεννήθηκε στον Πειραιά το 1989. Απόφοιτος της σχολής ζωγραφικής Vellios Schooll of Art. Ποιήματά του έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά. Το 2013 εξέδωσε την ποιητική του συλλογή με τίτλο ''Λείψανα Φόβου'' από τις εκδόσεις Οδός Πανός.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

ΤΟΥ ΙΡΒΙΝ ΓΙΑΛΟΜ "ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ Η ΖΩΗ? ΤΟΤΕ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ!" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ (δημ.29/11/2020)

Ξενόγλωσσος τίτλος

BECOMING MYSELF A PSYCHIATRIST'S MEMOIR

ISBN13

9789605053352

Εκδότης

ΑΓΡΑ

Αριθμός σελίδων

488

Διαστάσεις

21x14

Μετάφραση

ΑΝΔΡΙΤΣΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

Επιμέλεια

ΠΕΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

Συγγραφέας/Δημιουργός (Ελληνικά)

ΓΙΑΛΟΜ ΝΤ. ΙΡΒΙΝ

Ο Ίρβιν Γιάλομ είναι Αμερικανός συγγραφέας και ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συνεργάτης του Rollo May. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εν ζωή εκπροσώπους της υπαρξιακής σχολής ψυχοθεραπείας και είναι συγγραφέας του εγκυρότερου και πληρέστερου εγχειριδίου υπαρξιακής ψυχοθεραπείας Βραβεία:.Sigmund Freud Award (2009), Oskar Pfister Award (2001) και Strecker Award (1974) Στη μακρόχρονη καριέρα του ο Ίρβιν Γιάλομ ασχολήθηκε με τη διερεύνηση της ζωής των άλλων. Τώρα, στην αυτοβιογραφία του, στρέφει το θεραπευτικό βλέμμα του στον εαυτό του, εξετάζει τις σχέσεις που τον διαμόρφωσαν και σκιαγραφεί το πρωτοποριακό του έργο, για το οποίο έγινε διάσημος. Παιδί Ρωσοεβραίων μεταναστών, ο Γιάλομ μεγάλωσε σε μια εργατική γειτονιά της Ουώσινγκτον. Θέλησε να ξεφύγει από τα σύνορά της, γι' αυτό έβαλε σκοπό να γίνει γιατρός. Η ανέλιξή του ήταν εντυπωσιακή. Σε αυτό το τελευταίο του βιβλίο, ο Γιάλομ μοιράζεται με τους αναγνώστες το ξεκίνημά του στην Ιατρική Σχολή του

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Στάνφορντ, εν μέσω των πολιτισμικών ζυμώσεων και ταραχών της δεκαετίας του 1960, τη στροφή του στη συγγραφή λογοτεχνικών έργων, για να διερευνήσει σε μεγαλύτερο βάθος την ανθρώπινη ψυχή, και την εξέλιξή του σε συγγραφέα παγκόσμιου βεληνεκούς. Ανατρέχει στο σημείο απ' όπου ξεκίνησε και μάς προσκαλεί να εξετάσουμε τη δική μας αφετηρία, προσφέροντας ίσως με αυτόν τον τρόπο το μεγαλύτερο δώρο του στους αναγνώστες. Παρακολουθούμε επίσης πώς διαμόρφωσε την πρωτοποριακή του προσέγγιση στην ομαδική ψυχοθεραπεία και πώς εξελίχθηκε στον σημαντικότερο σύγχρονο υπαρξιακό ψυχοθεραπευτή, αντλώντας από τη σοφία μεγάλων στοχαστών όλων των εποχών. Ανακαλύπτουμε από που εμπνεύστηκε τα βιβλία του, τα οποία αγαπήθηκαν από το διεθνές αναγνωστικό κοινό, όπως "Ο δήμιος του έρωτα" και "Όταν έκλαψε ο Νίτσε", και οδήγησαν σε μια νέα, αποκαλυπτική κατανόηση της ανθρώπινης συνθήκης. Ο Γιάλομ συνυφαίνει τις ιστορίες των πιο αξιομνημόνευτων ασθενών του με αφηγήσεις για προσωπικούς του έρωτες, διαβάσματα, περιπέτειες, απογοητεύσεις, οικογενειακές στιγμές και επαγγελματικές επιτυχίες. Το βιβλίο "ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ Η ΖΩΗ; ΤΟΤΕ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ! - ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ" ανοίγει στους αναγνώστες ένα παράθυρο στην προσωπική ζωή του, στην επιστημονική και ψυχοθεραπευτική πορεία του και στη συγγραφή των βιβλίων που τον καθιέρωσαν. Για τους Έλληνες αναγνώστες, το βιβλίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Ο Γιάλομ αφιερώνει δύο κεφάλαια στην Ελλάδα και περιγράφει λεπτομερώς τις επισκέψεις του στη χώρα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

*****

«Όταν ο Γιάλομ εκδίδει κάτι, ό,τι κι αν είναι αυτό, το αγοράζω και δεν με απογοητεύει ποτέ. Είναι εκπληκτικός αφηγητής, συγγραφέας μεγάλης ομορφιάς, γενναιόδωρος και συμπονετικός στοχαστής και δίκαια ένας από τους πιο διακεκριμένους ψυχοθεραπευτές σε ολόκληρο τον κόσμο». (Nicola Barker, Guardian Best Books of 2017) «Θαυμάσιο, ακαταμάχητο και αποκαλυπτικό, όπως το περιμέναμε, τόσο για τον ίδιο όσο και για την εποχή που έζησε. Εξαιρετικό ανάγνωσμα». (Abraham Verghese, συγγραφέας του Cutting for Stone) «Ο διάσημος συγγραφέας και ψυχοθεραπευτής Ίρβιν Γιάλομ τοποθετεί τον εαυτό του στο ντιβάνι σε μια βιογραφία εξαιρετικής ακρίβειας και τέχνης. [...] Από την πρώτη αράδα του αυτό το αποκαλυπτικό βιβλίο προσκαλεί τον αναγνώστη στο προσωπικό και ευάλωτο ψυχικό σύμπαν ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους ψυχοθεραπευτές». (από το Goodreads)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο δοκιμίων

ΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΔΑΛΜΑΤΗ "Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ (δημ.23/11/2020)

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΔΑΛΜΑΤΗ Σύγχρονη ποιήτρια και πεζογράφος. Φιλολογικό ψευδώνυμο της Μαρίας-Νίκης Κ. Ζωρογιαννίδη. σπούδασε Μουσική στις ακαδημίες της Ρώμης και της Πάρμας. Από το 1955 ως το 1960 διετέλεσε καθηγήτρια της νεοελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμου Σικελίας. Σαν ποιήτρια παρουσιάσθηκε στα 1952 με το βιβλίο της «Σκίτσα στην ομίχλη». Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές: «Η γυναίκα του Λώτ» και «Οδηγός Μουσείου», στα 1958, που βραβεύθηκε στα 1962 με το Φιλαδέλφειο έπαθλο. Στα 1971 κυκλοφόρησε την ποιητική της συλλογή «Θάλασσα Κυθήρων», που πήρε το Πρώτο Κρατικό Βραβείο για την Ποίηση. Το έργο της Μαργαρίτας Δαλμάτη χωρίζεται σε ποιητικό και πεζογραφικό. Τα πεζά της είναι κυρίως δοκίμια και φιλολογικές μελέτες. Κι ανάμεσα τους ξεχωρίζει το δοκίμιο για τον Κ. Π. Καβάφη, που κυκλοφόρησε στα 1964 κι ήρθε να πρόσθεση νέες απόψεις στη μελέτη του έργου του

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ μεγάλου ποιητή. Η Δαλμάτη έχει γράψει και μια σειρά παραμυθιών για παιδιά, με τον τίτλο «Πεφταστέρια», που κυκλοφόρησε στα 1970. Έχει φιλοτεχνήσει και πλήθος μεταφράσεις από την Παγκόσμια Λογοτεχνία πού κυκλοφόρησαν σε βιβλία. Σημαντική ακόμη είναι η προσφορά της και στη γνωριμία των Νεοελλήνων με τη σύγχρονη Ιταλική Ποίηση. Έτσι στα 1962 -εκτός από χωριστές μεταφράσεις της- κυκλοφόρησε τη συλλογή «Ιταλοί Λυρικοί» πού αποτελεί μιά ανθολόγηση μεταφράσεων της από την Ιταλική Ποίηση. Για τη συμβολή της στις ελληνο-ιταλικές πνευματικές γνώσεις η Μαργαρίτα Δαλμάτη έχει τιμηθή από την Ιταλική Κυβέρνηση με το μετάλλιο πνευματικής αξίας. Σαν ποιήτρια η Δαλμάτη υιοθετεί μιά θεώρηση του κόσμου μας όλο ευαισθησία κι αγνότητα, παρμένη μέσ' από τα παιδικά κι εφηβικά της βιώματα. Η ποίηση της είναι πρωτότυπη σε ύφος και σ' ευρήματα, χωρίς αυθορμητισμούς, που πολλές φορές δεν έχουν διανοητική βάση. Η μεγάλη της πνευματική καλλιέργεια τη βοηθά ν' ακόλουθη ένα σωστό προβληματισμό, απαλλαγμένον από κοινοτοπίες.

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Ο ένας δρόμος μας έφερνε στον άλλον, κι αυτός πάλι έβγαζε αλλού, όλο και πιο μακριά οι ορίζοντες πλαταίναν, τα ρεύματα, που διασχίζαν τον πνευματικό χώρο, από διαφορετικές κατευθύνσεις, φέρναν όλα στο ίδιο σημείο. Η Τέχνη είναι ενιαία και, αντίθετα απ' όλα τ' άλλα, έχει μια μόνο πρόσβαση: τη μύηση. Την Τέχνη τη μαθαίνει πάντα κανένας δίπλα σ ένα μεγάλο Δάσκαλο. Εγώ είχα αυτή την τύχη. Ήμουν τριάντα χρονών όταν ξανακάθησα στα θρανία. Από τη σοφία αλλά και από το ήθος του δασκάλου μου, διδάχτηκα πως η Τέχνη δεν είναι μόνο ταλέντο, γνώσεις κ' εξάσκηση είναι πιότερο πνευματική στάση. Κι ακόμα, πως δεν μπορεί να είναι ένα επάγγελμα σαν τ' άλλα, που σου παίρνουν ένα οκτάωρο και σου εξασφαλίζουν τα υλικά μέσα για τη ζωή είναι αυτή η ίδια η ζωή και ζωή για τον άνθρωπο σημαίνει ευθύνη. Έτσι, και χωρίς να το επιδιώξω, βρέθηκα να κυνηγώ την αλήθεια, τη γνησιότητα. Μερικούς από τους οδηγούς μου σ' αυτή την αναζήτηση έχω σε τούτο το βιβλίο με τα δέκα δοκίμια -κυρίως πάνω στην Ποίηση- αρχίζοντας από το δοκίμιό μου για το Σολωμό με το ιταλικό του σχεδίασμα πάνω στη Donna Velata. Άλλα απ' αυτά τα δοκίμια έχουν δημοσιευτεί στη Νέα Εστία, στα Κερκυραϊκά Χρονικά, στην Πνευματική Κύπρο από το 1965 και δω αλλά είναι ανέκδοτα. (οπισθόφυλλο) *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΕΡΖΑΚΗ "ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ" ΠΟΥ ΕΦΕΡΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ" (δημ.22/11/2020)

ISBN13

9789600501957

Εκδότης

ΕΣΤΙΑ

Σειρά

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 97

Αριθμός σελίδων

380

Διαστάσεις

19x12

Άγγελος Τερζάκης Σημαντικός Έλληνας πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και δοκιμιογράφος. Εντάσσεται στη λεγόμενη «γενιά του ‘30», που έφερε τον αέρα της ανανέωσης στα ελληνικά γράμματα. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 16 Φεβρουαρίου 1907 και ήταν γιος του δημάρχου της πόλης Δημητρίου Τερζάκη. Το 1915 μετακόμισε με την υπόλοιπη οικογένειά του στην

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Αθήνα, όταν ο πατέρας του εξελέγη βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναγορεύθηκε διδάκτορας σε πολύ νεαρή ηλικία και ακολούθησε καριέρα δικηγόρου, παράλληλα με την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία. Το 1931, με δύο συλλογές διηγημάτων στο ενεργητικό του και έχοντας στα σκαριά το πρώτο του μυθιστόρημα («Δεσμώτες», 1932), αποφάσισε να εγκαταλείψει τη δικηγορία και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη λογοτεχνία. Το 1936 παντρεύεται τη Λουίζα Βογάσαρη και δύο χρόνια αργότερα έρχεται στη ζωή ο μοναχογιός του Δημήτρης, ο μετέπειτα γνωστός συνθέτης λόγιας μουσικής. Το 1937 καταξιώνεται με το μυθιστόρημά «Η Μενεξεδένια» Πολιτεία», που καταγράφει τις καθοριστικές εξελίξεις της μεσοπολεμικής Αθήνας και της κοινωνίας της «κατά την κρίσιμον φάσιν της μεταβολής της σε μεγαλούπολιν», όπως έγραφε σε μια παρουσίαση του βιβλίου στην Ακαδημία Αθηνών. Τα περισσότερα πεζογραφήματα του Τερζάκη κινούνται σε αυτό το πλαίσιο. Είναι αστικά μυθιστορήματα, που απεικονίζουν την κοινωνία του μεσοπολέμου, όπως αυτή βγήκε τραυματισμένη από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Βασικά χαρακτηριστικά του έργου του είναι το καταθλιπτικό κλίμα, η ασφυκτική ατμόσφαιρα, οι ήρωες - δέσμιοι της οικονομικής στενότητας και των κοινωνικών προκαταλήψεων και η απαισιοδοξία. Την ίδια χρονιά με τη «Μενεξεδένια Πολιτεία», το πρώτο θεατρικό έργο του, το ιστορικό δράμα «Αυτοκράτωρ Μιχαήλ», σημειώνει μεγάλη επιτυχία και ο Τερζάκης διορίζεται γενικός γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου, το οποίο υπηρέτησε από διάφορες θέσεις έως το 1971.Το 1940 στρατεύεται και υπηρετεί στο Αλβανικό Μέτωπο. Παραμένει στη ζώνη του πυρός ως το τέλος του πολέμου. Το 1945 κυκλοφορεί το ιστορικό μυθιστόρημα «Πριγκιπέσα Ιζαμπώ», που θεωρείται το αρτιότερο πεζογράφημά του και ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ζωντανεύει την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο μέσα από τον έρωτα της φράγκισσας πριγκίπισσας Ιζαμπούς (κόρη του αυθέντη της Καλαμάτας Γουλιέλμου Βιλλαρδουίνου) και του Έλληνα επαναστάτη Νικηφόρου Σγουρού. Ο Άγγελος Tερζάκης ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο. Στις αρχές της δεκαετίας του '50 παρακολούθησε μαθήματα κινηματογράφου στην Ιταλία και το 1954 σκηνοθέτησε τη μοναδική ταινία του, μια παραλλαγή της «Μενεξεδένιας Πολιτείας» με τίτλο «Νυχτερινή περιπέτεια», σε δικό του σενάριο. Τη μουσική έγραψε ο Mάνος Xατζιδάκις

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑΣ ΦΤΩΧΟΣ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΣ ΜΕΣΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ, ΠΙΚΡΑΜΕΝΟΣ βαθιά από την απόρριψη του κοινωνικού περιβάλλοντος, συναντάει τη γυναίκα που θα μπορούσε να είναι ο ιδανικός σύντροφος της ζωής του: μια κοπέλα με σπάνιες πνευματικές αρετές και βάθος ψυχής ασυνήθιστο, τραυματισμένη κι αυτή από τη ζωή, η οποία ζει απομονωμένη ουσιαστικά με το γερο-πατέρα της. Από τη διασταύρωση της μοίρας των πλασμάτων αυτών, καθώς και άλλων που ζουν δίπλα τους βουβά τη βασανισμένη ζωή τους, αναδίνεται ένα σπαραχτικό τραγούδι, άλλοτε διαμαρτυρίας και άλλοτε εμπιστοσύνης στη ζωή. Ένα έργο εξαιρετικά σύγχρονο, τόσο για το χειρισμό της ψυχολογίας των προσώπων, όσο και για τα βαθύτερα προβλήματα που ανακινεί και που αντιπροσωπεύουν τις αγωνίες του ανθρώπου της εποχής μας. (οπισθοφυλλον) *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «Εκεί που αναφτεριάζει» Του Μάνου Γεωργουδιού εκδόσεις ΣΜΙΛΗ

Πρόσφατα κυκλοφόρησε σε μια εξαιρετικά περιποιημένη έκδοση από τις εκδόσεις ΣΜΙΛΗ, η νουβέλα του Μάνου Γεωργουδιού, «ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΑΝΑΦΤΕΡΙΑΖΕΙ». 21 σελίδες είναι το βιβλίο αυτό, στις οποίες εκτείνεται μια τεκμαρτή παράταξη ιδεών, μια αφήγηση καίρια, στο φανάρι του κόσμου μας. "Στο λέω, συνέχισε εκείνος, "δεν θα κάτσω πολύ. Κι αν πει πως δυναμώνει κι άλλο αυτός ο άνεμος, θα φύγω χωρίς δεύτερη κουβέντα. Αλήθεια, δεν μου ΄πες, ποιές ιστορίες θέλουν μόνο τη θάλασσα για να ειπωθούν?" "Όσες ξεκινούν από το σημείο που ο ουρανός αγγίζει τη γη. Είναι αυτό που οι πρόγονοί μας ονόμαζαν "ορίζων" - δηλαδή "κύκλο".

(δημ.05/11//2020) * Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνίας.

(σελ.11) Μια ιστορία σε ιστορίες. Δώδεκα αφηγήσεις που θα μπορούσαν να είναι και 12 διηγήματα αντί μιας νουβέλας, στις οποίες η παρουσία μιας οντότητας

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ «αγγελικής» ή αν θέλετε μιας οντότητας από κάποιον άλλο κόσμο εκτός του γνωστού μας, μοιάζει να παίζει κυρίαρχο ρόλο στην αφηγηματική πρακτική του βιβλίου.

συνειδητοποιεί τον εαυτό του, σφικτά δομημένος επάνω στην αφήγηση προάγει θεμελιακά τη ροή των ιστοριών Ίσως οι ιστορίες που περιγράφονται στο βιβλίο να μπορούσαν να υπάρξουν και χωρίς το εύρημα της «οντότητας» αυτής. Ως αναγνώστες, θα πρέπει να αναρωτηθούμε: η οργανική χρήση του ευρήματος αυτού πόσο καίρια λειτουργεί τελικά μέσα στο κείμενο του βιβλίου αυτού? Ο Μάνος Γεωργουδιός έχει ωστόσο δώσει την απάντηση του αναμεταξύ του βιβλίου αυτού που διαβάζεται απνευστί και συνεπαίρνει τον αναγνώστη στις σελίδες του. Περιμένουμε ασφαλώς και άλλα δείγματα γραφής του στο μέλλον και είμαστε σίγουροι πως μπορεί να μας δώσει εξαιρετικά υψηλές λογοτεχνικές δημιουργίες από τα μονοπάτια που θα τον οδηγήσει η εμπειρία και η φαντασία του.

"Σκέφτομαι πως τελικά οι ίδιοι οι άνθρωποι διαισθάνονται την πλήξη που μας προκαλούν οι ζωές τους. Ίσως γι΄αυτό να διχάζονται ανάμεσα στην προσπάθεια να μας εντυπωσίασουν και στην προσπάθεια να μας αγνοήσουν. Από την άλλη, ίσως και να φοβούνται όσα μπορεί να μαρτυρήσουμε για κείνους, όλ΄αυτά τα σχέδια, τα πάθη και τα μυστικά τους, όσα τέλος πάντων οι ίδιοι ονομάζουν "αμαρτίες". Αναρωτιέμαι τί τελικά ορίζει περισσότερο τη φύση τους, η καρδιά ή το μυαλό τους. Είναι πράγματι ψυχή εκείνο που μας παραδίδουν ή απλώς κάποιο απόσταγμα της λογικής τους?"

"-Είναι ωραία να έχεις φτερούγες. Μεγαλώνει η αγκαλιά σου.

(ο.π., σελ. 208)

-Μεγαλώνει, ναι... Υπάρχουν στην ιστορία της λογοτεχνίας πολλά πάμπολλα βιβλία που προσπάθησαν να διαπραγματευθούν λογοτεχνικά και αφηγηματικά το θέμα των αγγέλων και την ανάμειξή τους στην ανθρώπινη ζωή. Τα περισσότερα διαπραγματεύονται το θέμα αυτό γλυκερά, άτονα, άνευρα και με μια διάθεση είτε προστατευτική από τη μεριά της αγγελικής φιγούρας, είτε έντονα παρεμβατικής με όχι και τόσο συγκεικριμένο τρόπο όσον αφορά στις προθέσεις της. Ο Μάνος Γεωργουδιός μας δίνει τις δικές του σκέψεις γύρω από τις αγγελικές φιγούρες στο αφηγηματικό βιβλίο του αυτό. Σκέψεις που γυρίζουν γύρω από το πώς βιώνει ή έστω πώς θα ήθελε να βιώσει ένας άνθρωπος ή πώς σκέφτεται ότι είναι η αλληλεπίδραση της ανθρώπινης ύπαρξης με μια μη ανθρώπινη ύπαρξη, που διέπεται από τους δικούς της νόμους και υποχρεώσεις από τις δικές της ανάγκες να αλληλεπιδράσει με την ανθρώπινη ύπαρξη, με το δικό του αφηγηματικό τρόπο που διέπεται από αυθόρμητη λαγαρότητα, συμπυκνωμένη σκέψη, εμπνευσμένο ιδίωμα σκέψης, ρέοντα φρασεολογία. Αφηγείται έναν κόσμο μέσα σ΄ έναν κόσμο, έναν κόσμο ιδιωτικό, που ιδιωτεύει στην όραση και συνεχίζεται, με μια ορισμένη υπερβολή, να διασταυρώνει τους μηχανισμούς του στη γραφή του Μάνου Γεωργουδίου. Απλός λόγος, βατός, εύκολα προσεγγίσιμος στον αναγνώστη, δίχως υφέρπουσες ερμηνείες νοημάτων και καταστάσεων. Ένας λόγος αφηγηματικός που

- Γιατί το λες τόσο διστακτικά? - Γιατί πρέπει πάντα να βρίσκεις τρόπους και να τη γεμίζεις." (σελ.225)

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΑΧΙΝΗ πρόεδρος του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά. Υπηρεσίας του BBC

"ΝΕΟΙ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ" απότ ις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ-Ι.Δ.κ Σια Ο Απόστολος Σαχίνης γεννήθηκε στην Αθήνα. Η οικογενειακή καταγωγή του ήταν από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Λύκειο της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, ενώ έλαβε και πτυχίο από τη Σχολή Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών. Ελαβε Masters of Arts από το Kings College του Λονδίνου. Την ίδια χρονιά το ίδιο ίδρυμα του απένειμε το βραβείο Burrows για τις ελληνικές σπουδές. Το 1957 αναγορεύθηκε Doctor of Philosophy στο ίδιο ίδρυμα. Το 1961 έλαβε πτυχίο της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Υπηρέτησε ως ερευνητής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ίδρύματος Ερευνών,ενώ δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στους μετεκπαιδευόμενους δασκάλους στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Διορίσθηκε άμισθος και εντεταλμένος υφηγητής Νεώτερης Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με θέμα της διατριβής επί υφηγεσία το περιοδικό Πανδώρα. Το 1968 έκλέχτηκε έκτακτος καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου

(δημ.03/11/2020)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ιωαννίνων, χωρίς όμως να τοποθετηθεί, και το 1970 τακτικός καθηγητής της Νεότερης Ελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης. Εκεί θα διοριστεί τον Μάρτιο του 1972. Δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Πρόεδρος της επιτροπής των Κρατικών Βραβείων λογοτεχνίας του Υπουργείου Πολιτισμού.

στους χώρους της μεταπολεμικής πεζογραφίας μας. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

*****

Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της και αντιπρόεδρός της. Μέλος και από το 1987 πρόεδρος του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά. Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην Τάξη Γραμμάτων και Τεχνών. Γραμματέας των Δημοσιευμάτων της Ακαδημίας. Στη περίοδο των σπουδών του στην Αγγλία υπήρξε συνεργάτης της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC

Με τα λόγια του Απόστολου Σαχίνη για το παρόν βιβλίο του: Οι "νέοι πεζογράφοι", είναι οι αξιολογότεροι και σημαντικότεροι - κατά την άποψή μου - συγγραφείς που ασχολήθηκαν με την αφηγηματική πεζογραφία και πρωτοπαρουσιάσθηκαν στα γράμματά μας έπειτα από το τέλος του πολέμου (1945) ή λίγο πιο πριν. Οι μεταπολεμικοί αυτοί πεζογράφοι συνεχίζουν το έργο τους, που βρίσκεται στο στάδιο της διαμόρφωσής του: σε διαρκή εξέλιξη και μεταβολή. Έτσι οι κρίσεις μας γι' αυτούς δεν μπορεί να είναι οριστικές. Τούτο όμως δεν πρέπει να μας εμποδίζει να αναμιχθούμε ενεργητικά στη ζύμωση των νέων ρευμάτων, των νέων ιδεών και των νέων αξιών της μεταπολεμικής πεζογραφίας μας τούτο δεν πρέπει να μας εμποδίζει να επιχειρήσουμε μια πρώτη αποτίμηση και αξιολόγηση. Και η πρόθεσή μου στο βιβλίο αυτό είναι ακριβώς να δώσω, με όση ευσυνειδησία και αντικειμενικότητα μπορώ και με όσα κριτικά και καλαισθητικά εφόδια διαθέτω, μια πρώτη προσπάθεια αποτίμησης και ιεράρχησης κειμένων και συγγραφέων. Επιχειρώ να επιβάλω μια τάξη και να καθιερώσω μια ιεραρχία μέσα στην πληθωρική πεζογραφική παραγωγή των τελευταίων είκοσι χρόνων. Δεν μπορώ βέβαια να ισχυρισθώ πως η ιεραρχία αυτή, η επιλογή των συγγραφέων και η αξιολόγηση των κειμένων τους, είναι η μόνη σωστή ή η μόνη εφικτή είναι απλώς η δική μου: αποτέλεσμα προσωπικής κρίσης κι ευαισθησίας. Άλλοι μπορεί να έχουν διαφορετικές γνώμες θα ακουσθούν κάποτε κι αυτές, και με τον καιρό θα διαμορφωθεί η οριστική ιεραρχία

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

της Νικολέττα Αλεξάνδρου "Ήχοι και Σιωπές" Σελίδες: 84 ISBN: 978-960-638-1195

Εκδόσεις Βακχικόν

Η Νικολέττα Αλεξάνδρου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία και σήμερα εργάζεται ως διοικητικό στέλεχος στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, εδώ και αρκετά χρόνια, δραστηριοποιείται και στη συγγραφή. Οι «Ήχοι και Σιωπές» είναι η πρώτη της έκδοση, η οποία συμπεριλαμβάνει αποσπάσματα από δύο πιο πρόσφατες συλλογές της.

Η ποιητική συλλογή «Ήχοι και Σιωπές» μιλά για το πόσο σημαντική είναι η σιωπή. Η απόφαση τα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ συναισθήματα να μην εκδηλώνονται ή να μη γίνονται «φωναχτά» δηλώσεις, πολλές φορές κρύβει αμέτρητες ενστάσεις και ατελείωτες συζητήσεις, που η αίσθηση της ματαιότητας δεν άφησε να ειπωθούν ή να γίνουν αντίστοιχα. Έτσι, λοιπόν, στην ποιητική συλλογή «Ήχοι και Σιωπές» εξελίσσονται πολλές σιωπηλές συζητήσεις με διάφορους συνομιλητές για όλα εκείνα τα καθημερινά που αμφισβητούν τη λογική, ενοχλούν, τρομάζουν, πονούν. Στόχος είναι να μπουν τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις και να έρθει τελικά η συμφιλίωση που ανοίγει τον δρόμο στην επόμενη μέρα. Αν και στην πρώτη ματιά η προσέγγιση δείχνει «πεσιμιστική», η συλλογή αυτή θέλει συμπερασματικά να καταλήξει στο ότι η εσωτερική δύναμη είναι αυτή που κινεί όλα τα νήματα και ουσιαστικά δημιουργεί το αύριο.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

της ΩραιοζήληςΤζίνα Δαβιλά "Εξομολόγηση σε Δέκα Πράξεις" εκδόσεις ΦΙΛΝΤΙΣΙ Σελ. 98 ISBN: 978-618-5456-24-5 (δημ. 31/10/2020)

Στο αέναο πέρασμα του χρόνου, η βιωματική μνήμη, πολύτιμη παρακαταθήκη της ιστορίας, έχει πια ξεθυμάνει, έχει αφυδατωθεί. Προσεγγίζουμε τις εποχές μέσω γεγονότων, πολέμων, πολιτικών συστημάτων, εναλλαγών κυβερνήσεων. Μαθαίνουμε την ιστορία της ανθρωπότητας, όχι την ιστορία των ανθρώπων. Η ουσία της ανθρώπινης υπόστασης, η ατομικότητα, τα αισθήματα, η λύπη, η χαρά, ο πόνος, η αγωνία, η ευδαιμονία, το πάθος, ο έρωτας, ο θυμός, το μίσος, όλες οι κινητήριες δυνάμεις, που δημιουργούν το ανθρώπινο σύμπαν, είναι σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Σώνονται μόνο στο γραπτό λόγο. Μέσα από τον γραπτό λόγο, ιδιαίτερα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ τον άμεσο και όχι τον έντεχνο, που ως ένα βαθμό εξωραΐζει το βίωμα, μένει το άρωμα της ύπαρξης και του βηματισμού στο χωρόχρονο, του μεγαλειώδους και τραγικού όντος που αυτοπροσδιορίστηκε ως άνθρωπος. Εκεί, φωτίζεται η αβυσσαλέα σχέση, που έχει καθένας μας με την τυχαιότητα, καλή ή κακή, που αναλογεί σε κάθε βίο. Η κατάθεση της Τζίνας και η βιωματική αντανάκλαση τής περιπέτειας της υγείας της, εντάσσεται στο πολύτιμο αυτό είδος του γραπτού λόγου. Αντιμετωπίζει μια ασθένεια, που είναι στο επίκεντρο του δημόσιου ενδιαφέροντος, γιατί αφορά πάμπολλες γυναίκες. Ο συμβολισμός της ασθένειας αυτής είναι πολυσήμαντος. Αφορά τη θηλυκή φύση, την ομορφιά, τον έρωτα, τη μητρότητα και τη ζωοδότιδα πηγή της. Όλα αυτά μαζί και καθ’ ένα χώρια. Όμως, ευτυχώς, ζούμε σε μια εποχή που η ιατρική έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο. Σε αυτή την ασθένεια οι μάχες δίνονται για να κερδηθούν κι όχι να χαθούν. Η Τζίνα είχε, έχει και θα έχει την παρρησία να μοιράζεται αυτό που νιώθει. Με τον τρόπο αυτό μας προσφέρει απλόχερα ένα ανεκτίμητο δώρο. *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί η Ανθολογία των βουλγαρικών ποιημάτων στα ελληνικά

KM Publishing Ltd (Κωνσταντίνος Μαρίτσας) ISBN 978-619-7528-16-9 Διαστάσεις Α5 Παραγγελία στο kmar@abv.bg

O Κώστας Μαρίτσας, είναι μηχανικός ΕΜΠ και φιλόσοφος Πανεπιστημίου Σόφιας, Βουλγαρία. Το 2003 κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο «Πολιτισμός και φυσική επιλογή». Το βιβλίο ξεκίνησε σαν μια εντελώς νέα και πρωτότυπη θεώρηση της εξελικτηκής θεωρίας και κατέληξε σε μια εντελώς νέα και πρωτότυπη θεμελίωση της φιλοσοφίας και των επιστημών. Δόθηκαν ορισμοί στις περισσότερες φιλοσοφικές έννοιες και εξηγήθηκε η πορεία από τη φυσική επιλογή στο πολιτισμό, ξεπερνώντας κατά πολυ την δαρβινική άποψη.Σαν ειδική περίπτωση εκδόθηκε το βιβλίο «Megaliths in the past and present», στο οποίο αντίστοιχα αναπτύσσεται μια εντελώς νέα και πρωτότυπη θεώρηση των μεγαλιθικών μνημείων. Παράλληλα, έχει μεταφράσει και εκδόσει έργα των Κ. Π. Καβάφη, Κ. Γ. Καρυωτάκη, Μ. Πολυδούρη, Γ. Ρίτσο, Γ. Ελιγιά, Κ. Βάρναλη κ. άλλων στη βουλγαρική γλώσσα.

υπό την επιμέλεια του Κώστα Μαρίτσα μεταφραστή, μηχανικός ΕΜΠ και Η Ανθολογία αναδεικνύεται πολύ επίκαιρη, επειδή εμφανίζεται το έτος της 140ης επετείου της σύναψης των Ελληνο-βουλγαρικών διπλωματικών σχέσεων

Η Ανθολογία των βουλγαρικών ποιημάτων στα ελληνικά, υπό την επιμέλεια του Κ. Μαρίτσα, θα κυκλοφορήσει την 24 Μαΐου, παραμονή της γιορτής του Βουλγαρικού Κυριακάτικου Σχολείου “Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος”, Αθήνα, Ημέρα της Σλαβικής Γραφής και της Βουλγαρικής Διαφώτισης και Πολιτισμού. Η Ανθολογία αναδεικνύεται πολύ επίκαιρη, επειδή εμφανίζεται το έτος της 140ης επετείου της σύναψης των Ελληνο-βουλγαρικών διπλωματικών σχέσεων. Ταυτόχρονα, η βουλγαρική λογοτεχνία, που μέχρι τώρα παρουσιάζεται αποσπασματικά στους Έλληνες αναγνώστες, πρέπει να προωθηθεί για να γίνει κτήμα του ελληνικού κοινού. Ακόμα στην Εισαγωγή αναφέρονται ο σχεδιασμός και οι στόχοι της έκδοσης. Οι μεταφράσεις είναι έργο σημερινών και πρώην μαθητών του Σχολείου, οι οποίοι επιθυμούν να

(δημ. 30/10/2020)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ συνεχίσουν το χτίσιμο της γέφυρας φιλικών σχέσεων μεταξύ του ελληνικού και του βουλγαρικού λαού. Η συλλογή παρουσιάζει κάθε ποιητή με τρεις ενότητες: βιογραφικά στοιχεία, βουλγαρικό κείμενο και μετάφραση στην ελληνική γλώσσα, τα οποία διαμορφώνονται βάσει χρονολογικής και ιστορικής ακολουθίας, που αντικατοπτρίζει τη λογοτεχνική ανάπτυξη της βουλγαρικής ποίησης με την πάροδο των ετών, ακολουθία, που προέκυψε από την επιθυμία των μαθητών να παρουσιάσουν όχι μόνο μια επισκόπηση της βουλγαρικής ποίησης, αλλά παράλληλα να παρουσιάσουν αυτήν την ποίηση ως μέρος της κοινής ευρωπαϊκής λογοτεχνικής πορείας, επιλέγοντας ποιητές και ποιήματα, που αντιπροσωπεύουν τις ευρωπαϊκές λογοτεχνικές τάσεις στη βουλγαρική λογοτεχνική κληρονομιά. Παρ’ όλο που έχουν γίνει μεταφράσεις βουλγαρικών λογοτεχνικών κειμένων και η δημιουργία παρομοίων εκδόσεων είναι δύσκολη, οι προσπάθειες της μεταφραστικής ομάδας έχουν καταστήσει την Ανθολογία μοναδική, δεδομένου του πλήθους των ποιητών και ποιημάτων, που παρουσιάζονται και της χρονολογικής ακολουθίας της δημιουργίας τους. Με τη λιτή της σύνθεση και την ισορροπία μεταξύ φωτογραφιών και κειμένου, η Ανθολογία εκπέμπει ομορφιά και κομψότητα, γεγονός που την καθιστά μοναδική στο φόντο προηγούμενων εκδόσεων μεταφρασμένης λογοτεχνίας προορισμένων για τον Έλληνα αναγνώστη. Συμπερασματικά, η έκδοση είναι μια συμβολή όχι μόνο για την κατασκευή γέφυρας πολιτιστικών ανταλλαγών, αλλά και στην άνθιση των Ελληνο-βουλγαρικών πολιτιστικών και διπλωματικών επαφών.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο ΜΕ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΠΟΤΕΒ ΣΕ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΑΡΙΤΣΑ μεταφραστή, μηχανικός ΕΜΠ και φιλόσοφος Πανεπιστημίου Σόφιας, Βουλγαρία ΑΠΌ ΤΗΝ KM Publishing Ltd (Κωνσταντίνος Μαρίτσας)

KM Publishing Ltd (Κωνσταντίνος Μαρίτσας) ISBN 978-619-7528-22-0 Διαστάσεις Α5 Σελ. 144 Παραγγελία στο kmar@abv.bg

(δημ. 29/10/2020)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Κ. Γ. Καρυωτάκη, Μ. Πολυδούρη, Γ. Ρίτσο, Γ. Ελιγιά, Κ. Βάρναλη κ. άλλων στη βουλγαρική γλώσσα. Την ψηλότερη θέση στη βουλγαρική ποίηση κατά την Αναγέννηση, κατέχει το έργο του Χρίστο Μπότεβ. Σαν εξομολόγηση και κλήτευση σε κάποιον ηχεί όλο το έργο του, που μεταφέρεται στην ψυχή, που διακηρύχθηκε πολύ πριν από τη γραφή, γεμάτο σημάδια, που μαρτυρούν για τη σχέση αυτής της λαογραφικής ποίησης με την παράδοση• η όχι μεγάλη ποιητική κληρονομιά, που μας άφησε, του απονέμει τη θέση τής μεγαλοφυίας της βουλγαρικής λογοτεχνίας. Ο Μπότεβ είναι παρών σε κάθε γραμμή της βουλγαρικής λογοτεχνίας, στον ίδιο τον βουλγαρικό λόγο, απ’ αυτόν προέρχονται πολλά λεκτικά κλαδιά, θέματα, μοτίβα, εικόνες, εντυπώσεις, είδη ύφους και ρεύματα.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΑΝΟΣ Ι. ΦΑΛΑΡΑΣ*

ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ (δημ.21/10 /2020) ***** Πρώτη μέρα είδα το φως. Τότε δεν ήξερα πολλά πράγματα για την καθαρότητα των τοπίων και τη ρύπανση των ψυχών. Κι είπα καλός είναι ο κόσμος ας του σφίξω το χέρι κι ας πορευτώ μαζί του αγνοώντας ότι ταυτόχρονα υπόγραφα κι ένα συμβόλαιο συμβατικότητας μαζί του. Και ζούσα και διάβαινα και μεγάλωνα κοιτώντας τη μορφή μου μέσα σε κηλιδωμένα κάτοπτρα σαν φιγούρα νεκρής φύσης.

*Ο Στυλιδιώτης ποιητής Πάνος Ι. Φαλάρας (1951-

) εξέδωσε το Δεκέμβρη του 1971 στη Λαμία τη μοναδική ποιητική του συλλογή "ΜΗΤΡΩΑ ΖΩΗΣ" κ την ίδια χρονιά μετακινήθηκε στο χώρο του τραγουδιού γράφοντας από τότε εως και σήμερα εμπνευσμένους στίχους για 1000 κ πάνω ελληνικά τραγούδια μας. Η ποιητική παραγωγή όμως του Πάνου Ι. Φαλάρα δεν εξαντλείται στα 25 ποιήματα των μητρώων, αλλά υπάρχουν κ άλλα πολλά ανέκδοτα κ άγνωστα στους πολλούς ποιήματατα οποία ο ποιητής έγραψε κατά την εξαετία (1965-1971) κ τα οποία ο ποιητής εμπιστευόταν και χάριζε την εποχή εκείνη σε φίλους του Στυλιδιώτες με τη μορφή αντιγράφου-μονόφυλλου. Στα 17 του, το 1968, παρακολούθησε μαθήματα στίχου δι’ αλληλογραφίας, σε σχολή που διεύθυνε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ενώ σπούδασε και δημοσιογραφία. Το επαγγελματικό του ξεκίνημα στη στιχουργική έγινε μέσω ενός διαγωνισμού, που διοργάνωνε το περιοδικό Ταχυδρόμος και η εταιρία Columbia, με Γιάννη Μαρκόπουλο, Νίκο Γκάτσο, Λουκιανό Κηλαηδόνη κ.ά. στην επιτροπή. Επιλέχθηκαν 12 στίχοι, μεταξύ αυτών και ο στίχος του Πάνου Φαλάρα, που μελοποιήθηκαν από 12 νέους συνθέτες. Το τραγούδι λεγόταν «Καπετάνιος Στη Χαβάη», το τραγούδησε ο Θέμης Ανδρεάδης και ο συμπεριλήφθηκε στο δίσκο «Ο Χρυσός Δίσκος της Κολούμπια», που κυκλοφόρησε το 1974.Στη συνέχεια, η πορεία ήταν ανοδική, με τον Πάνο Φαλάρα να σημειώνει επιτυχία με τραγούδια που τραγούδησαν καταξιωμένοι Έλληνες καλλιτέχνες, όπως Γλυκερία, Θέμης Αδαμαντίδης, Ελπίδα, Μιχάλης Δημητριάδης, αλλά και Αντώνης Ρέμος, Πάολα,Γιώργος Μαζωνάκης, Νίκος Βέρτης, Δέσποινα Βανδή και πάρα πολλοί άλλοι.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Χρήστου Νιάρου*

*****

Ηλιοβασίλεμα Ελάχιστου... Επικεντρώνομαι στα κύματα και στην υπόσταση τους. Με κέντρο και ακτίνα στο κύκλο της απόστασης παρατηρώ.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ

Όχι τη διάρκεια της. Την παρατεταμένη. Αφήνω τα κύματα να κάνουν το γνώριμο κύκλο παρουσίας τους. Μια κουβέντα εποχιακή και μόνιμη, και φαντάζομαι γνωστή σε όλους.

(δημ. 20/10/2020)

Κεντρίζω τα απογεύματα. Σημαίνει ότι βρίσκομαι στο ελάχιστο του ηλιοβασιλέματος.

Κάποιοι χρωματισμοί, πορτοκαλοκόκινου τοπίου που φτιάχνεται από διαδοχικές βουτιές πινελιές βρίσκουν το χώρο τους, στη σιωπή του ηλίου με το αεράκι να μιλάει χαϊδεύοντας τις λησμονιές.

Το μακρινό και το άπιαστο, συμπορεύεται συμπάσχει στο πεπερασμένο, στο επιγραμματικό. Σκαλοπάτια μνήμης ,του τώρα ,πυρακτωμένα στο χαλαρό ,στο ανείπωτο.

Λίγα κύματα ωκεάνια στη εικόνα της εποχής στην άνοιξη που ξεφυλλίζει απογεύματα Κυριακής και γίνεται επίλογος για την ημέρα με αποχρώσεις που σε πάνε πιο πέρα.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ήλιο ηλιαχτίδες διαγώνιες και τεθλασμένες, ταξιδεύουν την κάθε σκέψη, με την ηρεμία τους, με την θέαση της εικόνας, που προχωράει, βηματίζει χωρίς περιορισμούς .Το να μοιράζεσαι την απόσταση και με τέτοιες εικόνες έξω από το κάδρο της καθημερινότητας, κάνει ίσως τα λιμάνια να αγκυροβολούν και τα αστέρια της επερχόμενης νύχτας να φυγαδεύονται στα παγκάκια ενατένισης. Τα όνειρα στο κατάστρωμα των πλοίων, στη δικιά τους θάλασσα, στην δικιά τους αλμύρα. Η στεριά στην θάλασσα του ωκεανού, με θαυμαστικό σύννεφων , ανασαίνει ,ξαποσταίνει, κωπηλατεί στο ρυθμό ηλιοβασιλέματος και ερασιτεχνικών κλικ. Ακτινωτά διάγεται, το φως φτερουγίζοντας το χρόνο. Η υπόσταση απέναντι σε αυτη την αποσταση ,εχει τη δικη της κουβέντα και μελωδία χημείας. Οι Φιλοξενούμενοι ένοικοι αυτής της στιγμής ,φωτογραφίζουν ερασιτεχνικά την εικόνα και όλες τις εκδοχές της. Με αποστολέα και παραλήπτη, ο ενικός του βλέμματος έχει το πρώτο λόγο σε αυτό το άγραφο γράμμα. Μετά θα γίνει η επεξεργασία ,διανομή και η αποστολή του ,ακτινωτά ,με ανιδιοτέλεια και χωρίς συγκρίσεις. Ενδέχεται και με άλλα φωνήεντα και ίσως χωρίς λόγια . Όρθιοι ένοικοι του απείρου ,που το προσδιορίζεις κάπου στο εδώ, κάπου στο εκεί, και που συνεχώς αναχωρούμε. Κάπου όμως εκεί στο παραπέρα μια άλλη εικόνα έρχεται για την άλλη φορά ίσως.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΛΥΔΙΑ ΤΟΥΛΟΥΜΙΔΟΥ*

*****

Ήταν όμορφη, την έλεγαν Ελένη Ήταν ψηλή, κοντή, ξανθιά, μελαχρινή

ΗΤΑΝ ΟΜΟΡΦΗ

Την λέγαν Κωνσταντίνα , Δανάη, Μαρία Αυτή, εκείνη, η άλλη, εσύ, εγώ. Όλες είμαστε στην ίδια θέση Αυτός την πλησιάζει. Το κόκκινο τριαντάφυλλο που στολίζει τα μαλλιά της χρωματίζει και το τρεχούμενο δάκρυ της.

(δημ. 18/10/2020)

Αυτός της δένει τα χέρια. Η ανάσα της βαραίνει και το στόμα της μουδιάζει Τώρα την γδύνει αργά απολαμβάνοντας κάθε δευτερόλεπτο του φόβου που της προκαλεί. Οι κραυγές ηδονής από το αρρωστημένο μυαλό του σμίγουν με τις κραυγές πόνου και διαταράσσουν την ηρεμία του σύμπαντος Η ανατριχιαστική μοναξιά που αισθάνεται ταιριάζει τέλεια με το αποπνικτικό σκοτάδι στο οποίο την έχει βυθίσει

Η Λυδία Τουλουμίδου, είναι 18 ετών, φοιτήτρια δημοσιογραφία. Εχει διακριθεί σε έναν διαγωνισμό διηγήματος στο <<bookaholic thoughts>>. Ασχολείται ερασιτεχνικά με την συγγραφή

Τα σώματα τους παλεύουν και η ανώνυμη εσύ χάνει. Χάνει την ζωή της, χάνει τον εαυτό της. Δεν θα είναι ποτέ η ίδια. Έχει βιαστεί. Δεν τον νοιάζει όμως. Ο τίτλος << άνθρωπος>> που κατά τύχη έλαβε πεθαίνει πανηγυρικά πλάι στο σώμα της, στο σώμα σου.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Τα συναισθήματα της τυλίγουν τον λαιμό της και όσο αυτός της βιάζει ψυχή και μυαλό όλο και σφίγγουν την θηλιά που δημιούργησαν. Δεν έχει νόημα πλέον. Η τελευταία της πνοή ήταν ακριβώς την στιγμή που την ξάπλωσε στο βρώμικο κορμί του. Η τελευταία της πνοή.. Και ας είναι ζωντανή. Το εγώ της αυτοκτόνησε μαζί του. Και αυτό είναι το χειρότερο. Η ανώνυμη εσύ. Εγώ Σιγή.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΖΕΝΗ ΜΑΣΤΟΡΑΚΗ*

ΣΤΑ ΠΙΟ ΡΗΧΑ (από το βιβλίο της «Μ΄ ένα στεφάνι φως» εκδ. ΚΕΔΡΟΣ)

***** Στα πιο ρηχά, στ΄ απόνερα, στα βαλτοτόπια του ύπνου, πώς αλλιώτεψαν

(δημ.14 /10 /2020)

απ΄ τα σταλίσματα, τις τίμιες πέτρες, τα φλουριά κτήνη κι αναβάτες ένα, και ου φαρί, πυρή φοράδα πρίμο αγέρι, που ΄ν΄τα πανιά-κι απ΄τον καημό μιας απογείωσης μεθυστικής θαύμα της άμμου, τρίβει η καρδούλα τους, σαν το ψιλό γυαλί. Σώπα, και γιάνει τις πληγές χνούδι αργυρό ταξίδι φάντασμα κι ανεμοπύρωμα που ξεθυμαίνει χρώμα κρυφό, κρυφή καρίνα στο νερό, κι ένα πουλί--

*Η

Τζένη Μαστοράκη είναι ποιήτρια και μεταφράστρια. Γεννήθηκε το Φεβρουάριο του 1949 στην Αθήνα και σπούδασε Βυζαντινή και Μεσαιωνική Φιλολογία στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το πρώτο της βιβλίο, με τίτλο «Διόδια», εκδόθηκε το 1972. Τα ποιητικά έργα της κίνησαν το ενδιαφέρον του Γιάννη Ρίτσου και της Νανάς Καλλιανέση, ενώ τα ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες και δημοσιεύθηκαν σε ανθολογίες και περιοδικά ανά τον κόσμο. Το 1989 βραβεύθηκε από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια με το βραβείο Thornton Niven Wilder για το μεταφραστικό της έργο. Επίσης, το 1992 έλαβε βράβευση από τη Διεθνή Επιτροπή Παιδικού Βιβλίου (ΙΒΒΥ, International Board on Books for Young People) για τη μετάφραση του παιδικού βιβλίου «Ο ταξιδιώτης της αυγής». Είναι από τις σημαντικότερες ποιήτριες και μεταφράστριες. Το 1977, σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών (τότε), μετέφρασε τον «Φύλακα στη σίκαλη», το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Αμερικανού συγγραφέα Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, που έφυγε πέρσι από τη ζωή. Ένα χρόνο μετά, το 1978, το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Επίκουρος και ως σήμερα η μετάφρασή του θεωρείται αξεπέραστη.

--τί πέτρινο ξημέρωμα , κυρά μου! *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Α Το παν είναι να ξέρεις να διαλέγεις. Είχε διαλέξει σωστά την τοποθεσία. Ένα περιβάλλον ειδυλλιακό, εναρμονισμένο με τη θλίψη που έκρυβε μέσα του. Το νερό του ποταμιού κυλούσε ήρεμα, αντιφεγγίζοντας τις ακτίνες του ήλιου σε κάθε σκιερό απάγκιο. Η άμμος της όχθης ψιλή και ανέγγιχτη. Τα πλατάνια, δεξιά κι αριστερά, σκύβανε να δροσιστούνε στο νερό. Και δίπλα, πολύ κοντά, παράλληλα προς το ποτάμι, η σιδηροδρομική γραμμή. Τοπίο φαινομενικά χαρούμενο αλλά που – παράξενο – ερέθιζε βαθιά το παράπονο. Πολύ περισσότερο όμως από τη σωστή τοποθεσία, είχε διαλέξει τη σωστή απόφαση! Σ’ αυτό το μέρος ερχόταν από μικρός. Ήταν λίγο πιο έξω από την πόλη, σε απόσταση εκδρομής. Ανάμεσα σε τούτα τα πλατάνια χωνόταν κάθε φορά που ήθελε να ξεχάσει τις ξυλιές της μάνας του ή κάθε φορά που το έσκαγε από το σχολείο. Εδώ, αργότερα, ξεχνούσε και τα προβλήματα της δουλειάς του. Δεν τόνε προσκαλούσε σε φυγή ο τόπος· τόνε γύμναζε σε αυτοκυριαρχία. Στην ηρεμία της εξοχής αντιμετώπιζε με ειλικρίνεια τον εαυτό του. Το μόνο διάλειμμα θορύβου που ανεχόταν ήταν η διέλευση του τραίνου. Ή, καλύτερα, το μόνο διάλειμμα που επιζητούσε. Του άρεσε αυτός ο τεράστιος σιδερένιος όγκος που έτρεχε, όλο μουγκρητό, με δαιμονισμένη ταχύτητα. Κατάμαυρος, όλο δόντια και καπνούς και φοβερές κραυγές. Αντιπροσώπευε μια δύναμη, μια αποφασιστικότητα που αυτός δεν είχε αποχτήσει ποτέ. Ζήλευε τη μηχανή, που δεν πισωδρομούσε μπροστά σε κανένα εμπόδιο. Συνήθιζε να κολλάει τ’ αυτί του πάνω στις σιδηροτροχιές και να μαντεύει, μέσα από τον ήχο τους, την απόσταση που τραίνου που ερχόταν. Έτσι ετοιμαζόταν έγκαιρα ν’ απολαύσει το αγαπημένο θέαμα. Και είχε τόσο πειραματιστεί σε τούτο το παιχνίδι που μάντευε σχεδόν αλάθητα. Το ίδιο αλάθητα μάντευε και το πεπρωμένο του. Δεν είχε μεγάλη πείρα ζωής. Είχε, όμως,

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ*

ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ (δημ. 13/10/2020)

Ο Κώστας Ανδρουλιδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Πήρε το δίπλωμα Μηχανολόγου-Ηλεκτρολόγου από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο το 1967. Εργάστηκε στον ΟΣΕ από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1999 με το βαθμό του Αρχιμηχανικού. Ασχολείται με την Ιστορία, τη Λογοτεχνία και το Δοκίμιο

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πολύ περισσότερη από όση του καταλόγιζαν. Είχε μάθει πως υπάρχουν τρεις τρόποι να κοιτάζεις γύρω σου. Ο ένας είναι των πολλών: να αντιμετωπίζεις μόνο την επιφάνεια. Να χαζεύεις, καθισμένος στην άμμο, το γάργαρο νερό του ποταμιού και το πέρασμα κάποιας ζωηρής, ευλύγιστης πέστροφας. Οπλισμένος με μακάρια αδιαφορία, ν’ αφήνεις τα πράγματα να κυλάνε στον δρόμο τους. Όσα πάνε κι όσα έρθουν. Να είσαι αθώος με την αθωότητα του άλογου ζώου. Ο δεύτερος τρόπος είναι των λίγων: να κοιτάζεις τι κρύβεται κάτω από την επιφάνεια. Να αναλύεις τα συστατικά της άμμου, να μελετάς τις ιδιότητες του νερού, να καμακώνεις και να ψήνεις την πέστροφα. Να τιθασεύεις την ανεξέλεγκτη πορεία των πραγμάτων. Και ο τρίτος τρόπος είναι να κοιτάζεις κάτω από το κάτω της επιφάνειας. Να συνειδητοποιείς πως, πέρα από κάθε εξωτερικό ντύμα αισιοδοξίας, έχεις φορτωθεί το ασήκωτο φορτίο μιας ανελέητης μικρότητας. Το έχεις φορτωθεί αθέλητα, φταις δε φταις, μόνο και μόνο επειδή υπάρχεις. Σαν αυτό το ποτάμι είναι η ζωή σου. Και συ παρασύρεσαι, κόκκος άμμου, στην κοίτη μιας ροής όπου όλα προχωρούν μέσα σε βάναυση τυχαιότητα. Έσκυψε κι ακούμπησε τ’ αυτί του στη σιδηροδρομική γραμμή. Το τραίνο ερχόταν. Ναι, όλα παρασύρονται. Και το όμορφο και το άσκημο, και το χρήσιμο και το άχρηστο, ισοδύναμα μέσα στη διαρκή κενότητα. Δεν αντέχεις. Καταντάς να πνίγεσαι συνεχώς από μια καταθλιπτική αίσθηση. Λύπη; Κάτι περισσότερο. Αηδία; Ακόμη πιο πολύ. Η βαθύτερη ουσία σου διχάζεται σε δισυπόστατη αβεβαιότητα διλημμάτων. Και ταυτόχρονα σε πορεία δίδυμης μαύρης τραχύτητας, σαν τις σιδηροδρομικές γραμμές, δίχως αρχή και δίχως τέλος. Πορεία παράλληλη, σαν τις γραμμές πάντα, δίχως αμοιβαία προσέγγιση, να ταυτιστείς λυτρωτικά με το άλλο εγώ σου, και δίχως απομάκρυνση, να απαλλαγείς επιτέλους από αυτό. Το τραίνο πλησίαζε. Δεν είχε ορισμένο λόγο να είναι λυπημένος. Οι συγκεκριμένες αιτίες θλίψης, το χάσιμο ενός αγαπημένου προσώπου ή μια επαγγελματική καταστροφή, όσο έντονα κι αν εκδηλώνονται, κρύβουν στις ρίζες τους, αθόρυβα και λυτρωτικά, την αιτία της παρηγοριάς. Ο χρόνος, η λήθη, τα καινούργια ενδιαφέροντα, τα καινούργια περιστατικά της ζωής σκεπάζουν τις παλιές λύπες. Αλλά τι γίνεται όταν πάντα η ίδια απογοήτευση, συνεχώς ανανεούμενη, κρύβεται και μέσα σε όλα τα μελλοντικά περιστατικά; Πώς ν’ αντιδράσεις όταν και

τα πιο μηδαμινά, που δεν τα υπολογίζεις καθόλου, έρχονται ύπουλα όλα μαζί, στρατός ολόκληρος, συνισταμένη καταστροφής, και σ’ αναγκάζουν να χάσεις την ισορροπία σου; Πώς, όταν η ρίζα του κάθε τι είναι σάπια; Πώς, όταν το σκουλήκι δουλεύει ανελέητα, ακόμη και μέσα σε σένα; Και όμως, υπάρχει διέξοδο! Η απόφαση πάρθηκε. Η τιμημένη απόφαση. Αυτός είναι ο τρίτος τρόπος, ο σωστός, που πρέπει να αντιμετωπίζεις τα πράγματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο καυχιέται πως βλέπει εκείνος. Η λύση θα έρθει απλά. Τη φέρνει το τραίνο. Το τραίνο ξεφύτρωσε ξαφνικά από τη στροφή, μέσα από τα πλατάνια. Ήταν όπως το ήξερε: κατάμαυρο, τεράστιο, όλο μουγκρητό και δόντια και καπνούς και φωτιές. Σχεδόν αμέσως ακούστηκε το σφύριγμά του. Ένας ήχος βροντερός και επίμονος. Έπειτα άρχισαν να στριγκλίζουν οι τροχοί. Ο μηχανοδηγός με το ένα χέρι τράβαγε το κορδόνι της σφυρίχτρας, ενώ είχε γείρει από τη μέση και πάνω έξω από το παράθυρο, και κουνούσε το άλλο του χέρι έξαλλος και φώναζε συνέχεια με φωνή που χανόταν μέσα στο πανδαιμόνιο. Εκείνος περίμενε οπλισμένος με γαλήνη που σχεδόν τον τρόμαζε. Είχε διαλέξει σωστά την τοποθεσία. Ανάμεσα στα πλατάνια, σ’ έναν χώρο δίχως ορατότητα, στην κατηφοριά, το τραίνο, όχι, ήταν αδύνατο να σταματήσει εγκαίρως. Εδώ, στο αγαπημένο του μέρος, περίμενε τη λύση όρθιος, κοιτάζοντας κατάματα το σιδερένιο όγκο που ερχόταν κατά πάνω του. Και βρισκόταν ανάμεσα στις γραμμές. Είχε το ένα του πόδι στη μια ράγια και το άλλο στην άλλη, ενώνοντας με το σώμα του τη δίδυμη μαύρη τραχύτητα των διλημμάτων του, τη δίχως αρχή και δίχως τέλος. Β Έγειρε πίσω και ξάπλωσε φαρδιά πλατιά στη βελούδινη, αναπαυτική πολυθρόνα. Ένιωθε ένα γλυκό μούδιασμα σ’ όλο του το κορμί, μα δεν ήταν από κούραση. Αντίθετα, ήταν μια βαθιά, η πιο βαθιά συναίσθηση ευτυχίας που είχε νιώσει ποτέ. Υλική ευτυχία, χειροπιαστή, αγαπημένη. Ευτυχία και η ράχη της μπροστινής πολυθρόνας, ευτυχία και ο διάδρομος ανάμεσα στα καθίσματα, και οι κουρτίνες που ανεμίζανε στα παράθυρα. Ευτυχία και τα πιο μηδαμινά, αυτά που δεν υπολογίζεις καθόλου, μα που έρχονται, στρατός ολόκληρος, συνισταμένη χαράς, και σ’ αναγκάζουν να ξαπλώσεις βαθιά στην πολυθρόνα, μεθυσμένος από ατέλειωτο μεθύσι. Ευτυχία και ο ζωντανός ήχος των τροχών πάνω στις γραμμές, που επαναλαμβάνεται κάθε τόσο, κάθε τόσο,

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ τούκου-τούκου, τούκου-τούκου, χτύπος μιας τεράστιας καρδιάς που ξεπηδάει από βαθιά και προχωρεί συνέχεια, επιβεβαιώνοντας τη θριαμβευτική κίνηση προς τα εμπρός. Το τραίνο τρέχει συνέχεια. Τρέχει κι αυτός μαζί με το τραίνο, μέσα στο τραίνο. Τρέχει, τρέχει μπροστά, ενώ τα άλλα, τα έξω από αυτόν, απομένουν ανήμπορα πίσω. Και τα δέντρα και η άμμος και το ποτάμι. Και η απομόνωσή του από τους άλλους και η απαισιοδοξία του. Νικάει πάντα η ταχύτητα, η σιδερένια ταχύτητα, που είναι σίγουρη για τον εαυτό της και δεν κρύβεται μέσα στα πλατάνια, κι ούτε θάβεται στην άμμο. Κάτι του σφίγγει τον λαιμό. Ένας κόμπος είναι, ο κόμπος αυτός που άλλοτε φανέρωνε παράπονο, η μόνη συντροφιά του στις τόσες δύσκολες στιγμές. Τώρα, όμως… Τώρα δεν είναι ο ίδιος. Είναι κόμπος άλλου είδους. Τώρα δεν εκφράζεται με λόγια, νιώθεται μόνο. Και νιώθεται συγκλονιστικά. Όλα είχανε γίνει γρήγορα και αναπάντεχα. Τη λύση την είχε φέρει πράγματι το τραίνο. Πριν λίγη ώρα, εκεί που στεκόταν ανάμεσα στις ράγιες του τραίνου, αντιμέτωπος με το τέλος που ερχόταν, μπορεί και να είχε φοβηθεί· και ο φόβος ανθρώπινος. Μα πιο πολύ από τον φόβο, πολύ πιο πολύ, μέσα στα ελάχιστα δευτερόλεπτα που η σιδερένια δύναμη ερχόταν κατά πάνω του, εκείνος, με μια στιγμιαία ζηλευτή ενάργεια, τότε και μόνο τότε, ένιωσε να ξεπηδά από μέσα του η πραγματικά σωστή απόφαση. Ήταν μια απροσδόκητη, μια ασύγκριτη αποκάλυψη. Μέσα στις τόσες του λαθεμένες αποφάσεις και μία επιτέλους σωστή. Και η απόφαση ήταν τούτη: πως έπρεπε να χρησιμοποιήσει κι εκείνος τη σιδερένια δύναμη, για να τρέξει και ν’ απομακρυνθεί από όσα τον απομάκρυναν από τη ζωή. Τούτη η δύναμη, που ήθελε να τη βλέπει σα δύναμη καταστροφής, ήταν από τη φύση της δύναμη σωτηρίας. Και καθώς το τραίνο πλησίαζε και βρισκόταν μόνο λίγα μέτρα μακριά του, την τελευταία στιγμή τινάχτηκε στο πλάι, έξω από τις γραμμές, και κατρακύλησε στην άμμο της όχθης. Το τραίνο σταμάτησε λίγο πιο κάτω. Ο μηχανοδηγός το είχε φρενάρει για να διαπιστώσει αν είχε συμβεί το ατύχημα. Εκείνος σηκώθηκε, δεν είχε χτυπήσει – η άμμος τον είχε δεχτεί απαλά. Σηκώθηκε και κρύφτηκε στα πλατάνια. Από τη μεριά του τραίνου ακούγονταν φωνές: ο οδηγός, οι υπάλληλοι, οι ξαφνιασμένοι επιβάτες. Τον έψαχναν; Μπορεί. Μα καθώς ήταν χωμένος μέσα στα κλαδιά, δεν μπορούσαν να τον βρουν. Αόρατος, περίμενε να ησυχάσουν. Το περιττό ψάξιμο σημαίνει αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Σε λίγο η φασαρία

σταμάτησε. Ακούστηκε το σφύριγμα και το τραίνο ξεκινούσε πάλι. Πλησίασε τότε προσεχτικά και, καθώς οι τροχοί άρχιζαν πάλι να κυλάνε, έτρεξε και σκαρφάλωσε στο τελευταίο βαγόνι. Κανένας δεν τον είχε πάρει είδηση. Κανένας δεν ήταν δυνατόν να φανταστεί μια τέτοια ενέργεια. Και μάλιστα από κείνον. Διέσχισε όλα τα βαγόνια, από το τέλος μέχρι την αρχή, και από την αρχή μέχρι το τέλος. Παρατήρησε το τραίνο με κάθε λεπτομέρεια. Το έψαξε σε κάθε γωνιά, έκθαμβος για το παραμικρό, λες και ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευε και η πρώτη φορά που χρησιμοποιούσε τα μάτια του. Παρατήρησε και τους ταξιδιώτες. Τους άγγιξε. Άκουσε τις κουβέντες τους, οσμίστηκε τα χνώτα τους. Και τέλος, γλυκά μουδιασμένος, ξάπλωσε σε μια πολυθρόνα για να συγκεντρώσει και να ξαναχαρεί όλα τούτα τα πρωτόγνωρα συναισθήματα, ενώ, από βαθιά, η ατσάλινη καρδιά του τραίνου συνέχιζε να χτυπάει. Ξαφνικά, δίπλα του ακούγεται μια φωνή: – Το εισιτήριό σας, παρακαλώ… Στην αρχή, απορροφημένος από τις σκέψεις του, δεν κατάλαβε. Όταν, όμως, κοίταξε πιο προσεχτικά, είδε τη σκούρα στολή του υπαλλήλου, είδε το χέρι του απλωμένο μπροστά, και στο άλλο του χέρι πρόσεξε το εργαλείο που τρύπαγε τα εισιτήρια. Δεν είχε εισιτήριο. Δεν είχε ούτε καν χρήματα. Ίσως τα είχε χαρίσει, ίσως τα είχε πετάξει στο ποτάμι. Μετά το πέρασμα του τραίνου θα του ήταν άχρηστα. Άλλοτε θα τον στενοχωρούσε που δεν είχε να πληρώσει. Τώρα όμως όχι, τώρα είναι το τώρα. Τώρα δεν πειράζει, δεν έχει σημασία. Τώρα σημασία έχει πως το τραίνο τρέχει, πως νικάει η σιδερένια ταχύτητα, πως το παρελθόν μένει πίσω, πίσω για καλά, πως ακόμα και τα πιο μηδαμινά είναι δύναμη χαράς, πως υπάρχει πάνω απ’ όλα η απόφαση, η πραγματικά σωστή απόφαση, πως υπάρχει ο κόμπος, όχι ο τότε κόμπος μα ο τωρινός, ο ασύγκριτος, ο αγαπημένος, που δεν περιγράφεται με λόγια αλλά νιώθεται μόνο, και νιώθεται συγκλονιστικά. Ακούγεται πάλι η φωνή, όλο και πιο επίμονη: – Το εισιτήριό σας, παρακαλώ. Δε βαστάει άλλο. Τινάζεται και αρπάζει με τις δυο του φούχτες το πρόσωπο του υπαλλήλου. Και καθώς εκείνος τον κοιτάζει κατάπληκτος και τρομαγμένος, του σκάζει δυο τρανταχτά φιλιά, ένα στο κάθε μάγουλο. Και τα φιλιά τούτα είναι το καλύτερο εισιτήριο. *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΧΑΡΗΣ ΓΑΝΤΖΟΥΔΗΣ*

ΠΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ

(δημ.13 /10 /2020)

*****

Μόνο η ελπίδα μπορεί τα πρωινά που το σώμα δεν έχει τη δύναμη να σηκωθεί από το κρεβάτι και η καρδιά έχοντας χάσει την πίστη της στο φως ανόρεχτα δίνει τον επόμενο χτύπο Τα πρωινά που τα μάτια σαν φωτογραφική μηχανή παλιάς τεχνολογίας αιχμαλωτίζει παραμορφωμένες τις εικόνες έξω από το παράθυρο και στο μυαλό όλα τα αντικείμενα που τόσο αγάπησες και με κόπο συνέλεξες θλίψη, πόνο και μια μυρωδιά ασήμαντου γεννούν Τότε, μόνο η ελπίδα μπορεί κάτι τέτοια πρωινά να σε κρατήσει όρθιο Ασπίδα που σε προφυλάσσει από το κακό Αντίδοτο που κλείνει τις πιο βαθιές πληγές σου αφήνοντας μόνο κάποιο σημάδι για να θυμάσαι Μόνο η ελπίδα μπορεί χωρίς να απαιτεί ή να ζητά ανταλλάγματα παρά μόνο πίστη στο καλύτερο, στο θαύμα, στην αγάπη να κάνει αυτά τα πρωινά να μοιάζουν με γιορτή και η κάθε στιγμή κάτι το αιώνιο θα κουβαλά στην πλάτη της αντί για σταυρό. *****

*Ο Χάρης Γαντζούδης γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το τελευταίο του μυθιστόρημα "Ελεονόρα" κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Λέμβος.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΑΡΜΑΡΕΛΛΗΣ*

«ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΥΦΗ ΑΠ΄ΤΗ ΦΙΛΙΑ» ΚΑΙ «ΤΟΥ ΠΕΤΕΙΝΟΥ ΤΟ ΚΑΛΛΟΣ»

*****

Για μια νύφη απ' τη Φίλια Τα πέτρινα τα σπίτια στο χωριό με τις ασβεστωμένες τις αυλές τους, μαζί ξυπνάνε κάθε πρωινό μοιράζονται τις λύπες τις χαρές τους. Στις ξώπορτες φυτρώνουν πασχαλιές γαρύφαλλα, ζουμπούλια και γεράνια που κάθε χρόνο πλέκουν κοπελιές με τ' άνθη τους Μαγιάτικα στεφάνια.

(δημ.11 /10 /2020)

Στ' Αλώνια και στο Φραγκομαχαλά ανάβουνε φωτιές του Αη Γιάννη κ' η μάνα πού χει γιό στη ξενιτιά τον βλέπει να πηδά μες το σεργιάνι. Πατούν σταφύλια απ' τη νέα τη σοδιά στο Νιοχωριό, στη Κούκλα και στα Χάνια, βουίζουν σα μελίσσι τα παιδιά ξυπόλητα τσουλώντας τα ροδάνια. Σαξόφωνα, σαντούρια και βιολιά, η ξακουστή της Φίλιας κομπανία, τη νύφη φέρνει μέχρι τα σκαλιά της εκκλησιάς, δίπλα στα καφενεία.

*Γεννήθηκε στη Φίλια Λέσβου και αποφοίτησε απο το εξατάξιο τότε Α γυμνάσιο αρρένων Μυτιλήνης.Σπούδασεσκηνοθεσία και εργάστηκε στον κινηματογράφο και στην Ε.Ρ.Τ. απο οπου και συνταξιοδοτήθηκε. Στίχοι του έχουν μελοποιηθεί και συμπεριληφθεί σε διάφορα λογοτεχνικά έντυπα και κάποιοι έχουν τιμηθεί σε ποιητικούς διαγωνισμούς.

Με ροδοστάλια από κάθε μια μεριά ανθόνερα μας ρένουν οι κυράδες και κάτω απ΄ τη γυρτή κληματαριά χορεύουνε συρτούς καρσιλαμάδες. Εικόνες άσβεστες από το χθες δεμένες σ' ολομέταξα μαντήλια,

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πατέρα πάρε το σαξόφωνο αν θες και παίξε πάλι για μια νύφη απ' τη Φίλια

*****

ΤΟΥ ΠΕΤΕΙΝΟΥ ΤΟ ΚΑΛΛΟΣ Εσύ που πάντα βιάζεσαι για κοίταξε λιγάκι τις πασχαλίτσες τις μικρές που με τις μαύρες βούλες ανέβηκαν σκαρφάλωσαν μαζί με τ' αλογάκι της Παναγιάς και στόλισαν φτέρες και καμπανούλες. Έτσι που τρέχεις πως να δεις τα μυρωδάτα κρίνα τα περδικοπατήματα και το περδικονύχι; στάσου για λίγο και μπορεί να 'ρθει μια καρδερίνα ή κ' ένα ροζ κυκλάμινο στο δρόμο σου να τύχει. Μπορεί να τύχει ο μενεξές η άσπρη μαργαρίτα ή ένα λαγουδόχορτο δίπλα στο μανουσάκι ρίξε το βλέμμα σου στη γη τα μυρμηγκάκια κοίτα ανάμεσα στ' αμάραντα πως παίζουν το τρενάκι; Όλες αυτές οι ομορφιές μια σου ματιά ζητάνε σαν ξένος μη τις προσπερνάς λες κ' είσαι κάποιος άλλος ξεκλείδωσε την πόρτα σου σ' αυτούς που την χτυπάνε έτσι που τρέχεις πως να δεις του πετεινού το κάλλος.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κ. ΧΑΤΟΥΠΗΣ* *****

Ἄνθρωπος ἐν εὐφρόνηι φάος ἅπτεται . . .

Κόντευε ὁ ἥλιος, ἔπεφτε καὶ μπαίναμε σὲ μία χώρα ὅπου λὲν ὅτι ἡ νύχτα πολιορκεῖ τὴ μέρα ἀσταμάτητα. Τραβήξαμε πρὸς τὸν βορρᾶ· ὁ οὐρανὸς γινότανε σιγά-σιγὰ νεφελοσκέπαστος κι οἱ δημοσιὲς ἀπόσκιωναν.

(δημ.01 /10 /2020)

Κάποτε φτάσαμε σὲ μιὰ κατηφοριὰ κι ἀρχίσαμε νὰ κατεβαίνουμε, ἐνῷ ἡ νύχτα ἅπλωνε ὁλοτρόγυρα τὰ παγωμένα της φτερά. Μετ’ ἀπὸ λίγο νιώθαμε τὸ ἄγγιγμα τῆς λήθης στὸ πρόσωπό μας, τὴν ὥρα ποὺ ἕνας γενειοφόρος νέος, διωματάρης, σὰν ἄνεμος ξεχυνόταν ἀνάμεσά μας· κι ἀνάψαμε ἕνα φῶς. * Τοῦτες τὶς ἄγονες ὧρες τῆς κατεβασιᾶς ποὺ ἡ νύχτα σπαταλάει τὴ σιγή της, βρήκαμε τὶς ἀραχνιασμένες πόρτες· ἀνοίγοντάς τις βρεθήκαμε σὲ τόπους ἄφαντους.

*Κορίνθιος την καταγωγή, αλλά γεννήθηκε στα

Κι εἴδαμε σὲ μιὰ μεριὰ συμμαζωμένα τῶν ἀγγελοσκιαγμένων

Χανιά — σ΄ένα σπίτι της οδούΒύρωνος. Όλη του την ζωή την πέρασα στην Κρήτη. Στην νεανική του ηλικία έζησε υπέρ τα 3 έτη στο Manchester της Αγγλίας. Διέμεινε και στην Αθήνα. Η τελευταία του εργασία είναι καθηγητή σε σχολεία εξαρτώμενα από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας. Ξέρει Αγγλικά και Γερμανικά.

τὰ πλήθη νὰ ὁλολύζουνε φριχτὰ καὶ νὰ ριγοῦν ἀπὸ τὸν ψόφο.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ἡ πρώτη τρυφερότητα τῆς μέρας μᾶς βρῆκε νὰ βγαίνουμε ἀπ’ τὰ χαλάσματα τῆς νύχτας κι ἀπὸ τοῦτες τὶς κακοτοπιὲς καὶ νὰ ἀνηφορίζουμε στὸ φῶς, κοιτῶντας πίσω μας, στὸ βάθος, τὸν εὕδοντα ἑαυτό μας νὰ σβήνῃ καὶ νὰ χάνεται.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΖΩΡΖ» Του Θεόδωρου Μπενάκη εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ

“TO

ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΖΩΡΖ» τιτλοφορείται το βιβλίο αυτό του Θόδωρου Μπενάκη που είναι το δεύτερο βιβλίο του αστυνομικής λογοτεχνίας και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ. Ο συγγραφέας μας συστήνει τους κυρίως ήρωες του βιβλίου από την πρώτη πρώτη κιόλας σελίδα, κάτι που δεικνύει μυθιστορηματική ακρίβεια και ότι εκείνο που προέχει στη συνέχεια του βιβλίου είναι η πλοκή και η ιστορία για το συγγραφέα. Λόγος λιτός, ακριβής, στοχευμένος στο αντικείμενο της διήγησης, δίχως μακρυγορίες και βερμπαλισμούς, προχωρεί με σταθερή ταχύτητα ως το τέλος του βιβλίου. Δυστυχώς, η προσωπική μου ενασχόληση με την εγκληματολογία, μου απεκάλυψε αμέσως τον ένοχο του εγκλήματος στο βιβλίο αυτό του Θόδωρου Μπενάκη από την 11-12 σελίδα κιόλας κι έτσι δεν με άφησε να καταδυθώ με αγωνία στη γραφή ψάχνοντας τον πιθανό ένοχο. Η ίδια ενασχόληση είναι, όμως, που μου επιτρέπει να πω πως, παρά το γεγονός ότι η γραφή του δεν επικεντρώνεται σε λεπτομέρειες που στοιχειοθετούν συνήθως μια εγκληματική πράξη, όπως τα ίχνη ενός ενόχου που μεθοδικά οδηγούν στον ένοχο μέσα από την ανάλυση λεπτομερειών όπως βιολογικών στοιχείων, δευτερεύουσας πλοκής μέσα στην κύρια πλοκή, επαμφοτερίζουσες συμπεριφορές των ηρώων,

(δημ.29/09/2020) -------------------------------------*Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι (δημ.05/11//2020) Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνίας.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ανάλυση κινήτρων μέσα από την έρπουσα ψυχολογία της πράξεως που μεταβάλλει σχεδόν πάντοτε τους χαρακτήρες στην καθημερινότητά τους κι όχι μόνο στην κυρίως εγκληματική πράξη και άλλα ακόμη πολλά μέσα που χρησιμοποιούνται κυρίως στο αστυνομικό μυθιστόρημα, αλλά και που λαμβάνουν χώρα σε μια αληθινή στη ζωή εγκληματική αστυνομική έρευνα, εξαγωγή κ παρουσίαση στοιχείων, έλεγα λοιπόν, πως η ίδια αυτή ενασχόλησή μου με την εγκληματολογία, είναι που μου επιτρέπει να πω μαζί με την λογοτεχνία μου πορεία, πως έχουμε ένα βιβλίο που δεν φθείρεται με το να ανατέμνει εις βάθος κίνητρα και συμπεριφορές, αλλά που αφηγείται στρωτά, άμεσα, δίχως να κλωθογυρίζει ατέρμονα επάνω στο αντικέιμενο του, με χροιά αστυνομική, κατανοητό και επαρκές σε ότι πραγματεύεται. Τραβήγματα της αφηγηματικής κουρτίνας, αφήνουν να διαβλέψει κανείς κάτι από την κοινωνία στην οποία αναπτύσσεται η πλοκή του μυθιστορήματος αυτού, δίχως να αναλίσκεται ο συγγραφέας σε περιττές λεπτομέρειες που συνήθως κουράζουν τον αναγνώστη αντί να προσθέτουν αφηγηματικό αντικείμενο. Σωστά ο Θοδωρής Μπενάκης, αποφεύγει την παγίδα της ευκολίας που προσφέρει η περιγραφή ερωτικών σκηνών και πράξεων σε ένα μυθιστόρημα και η οποία το «κατεβάζει» συνήθως λογοτεχνικά, ενώ του δίνεται η ευκαιρία να το πράξει μέσα στην αφήγηση. Διακριτικά αφήνει να διαφανούν μέσα από την πένα του εκείνα που πρέπει να φανούν ώστε να λογιστεί αληθοφανής η δράση των προσώπων. Κριτική ηθών και στηλίτευση αξιών δεν είναι αυτά που θα συναντήσει κανείς μέσα σε τούτο το βιβλίο. Ο συγγραφέας του είναι απόλυτα δοσμένος στα γεγονότα και μόνο σε αυτά. Ο περίεργος αναγνώστης θα πρέπει να γιομίσει τα υπόλοιπα από μόνος του. Εδώ έχουμε μια αστυνομική ιστορία όπως θα γραφόταν στη στήλη ίσως μιας εφημερίδας. Μια ιστορία με ειδησεογραφική λιτότητα εφημερίδας η οποία δεν παίρνει θέση υπερ του ενός ή του άλλου, δεν ευδοκιμεί αναλύοντας κρίσεις, συνειδήσεις, ήθη, πολυπλοκότητες συναισθηματικές και τερτίπια διανοητικά. Ευδοκιμεί μεταφέροντας την είδηση. Αυτό έχουμε κι εδώ. Σαν να παρακολουθούμε αυτήν την υπόθεση ως είδηση μέσα από τη λιτότητα και την αυστηρότητα μιας στήλης εφημερίδας , σε συνέχειες ωσότου να λυθεί. Και αυτό είναι ένα προσόν συγγραφικό που Θοδωρή Μπενάκη, που το διαθέτει στα σίγουρα και που ίσως, αν συμβεί να το διατηρήσει στα βιβλία του τα επόμενα και η συγγραφική του εμπειρία δεν του μεταβάλλει το ύφος του αυτό, ίσως συμβεί λέγω, εξελισσόμενο, να μεταμορφωθεί σε προσωπικό αφηγηματικό του ύφος που θα χαρακτηρίζει τα βιβλία του κ τον ίδιο ως συγγραφέα.

Χρειαζόμαστε καλούς και αυθεντικούς συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας στη χώρα μας, είναι αλήθεια. Ευχόμαστε να έχει πολλά ακόμη «μυστήρια» να αφηγηθεί στους αναγνώστες του! *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΑΔΗ Σ*

*****

"ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ" "Ο ΧΑΣΚΩΝ ΛΑΚΚΟΣ" Και "MEMENTO MORI"

Ενθάδε κείται

Κάποιο υγρό απόγευμα του Φθινοπώρου με όψη άχρονου οδοιπόρου πήρες την ατραπό που οι ζωντανοί φοβούνται τον δρόμο που στα πλάγια του, όλοι οι νεκροί κοιμούνται !

(δημ.22/09 /2020)

Σε λίγο τίποτα από σέ δεν θα’χει απομείνει παρά το φάντασμα που θα κρατά το παγωμένο σου το χέρι

*Μουσικοσυνθέτης,

Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος Member of Performing Rights Society - London - U.K.

πονετικά και στοργικά με μόνο του σκοπό το να σε φέρει στη χώρα που κάθε ελπίδα σβήνει.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Και σύ κοιτάζοντας προσεκτικά το

εκείθε με τραβά.

παρελθόν σου αναμοχλεύοντας τις μέρες σου επί γης

Απο της ζωής το φίλημα

δε θα βρεις παρά ψήγματα σιγής

στου τάφου το σκοτάδι

πιο θλιβερά και από το θλιβερό παρόν σου.

θα πέσω κάποιο βράδι δίχως να το σκεφτώ.

Και σαν οι ζωντανοί θρηνούν διαβάζοντας το "Ενθάδε κείται"

Ο χάσκων λάκκος

ω, δύστυχοι πόσο αγνοούν

που στέκει εμπρός μου

πως είναι προτιμότερο πολύ, εκ μιας

δεν είναι άλλου

ζωής που αγνοείται

παρά μόνον δικός μου !

*****

Ο Xάσκων λάκκος

Memento Mori

Ζωή μικρή, ζωή πικρή

Τις στιγμές τις τελευταίες του

ως γέφυρα Θανάτων

Θανάτου να θυμάσαι

γοργά γοργά μας οδηγείς

κι που οι δαίμονες πασχίζουν με τους

στον έρημο τον δρόμο

αγγέλους αντάμα

που ναι για μένα μόνο !

την ψυχή σου ποιος θα κλέψει κάποια ώρα που κοιμάσ αι και την ώρα που προσμένεις να συμβεί σε εσέ το θάμα.

Κι εγώ που αναρωτήθηκα τι τάχα να σημαίνει

Κει που ο Χάρος, θα σε σέρνει από τ ́

η άδικη ειμαρμένη

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ άσπρα τα μαλλιά σου έχοντας σου αφαιρέσει την πνοή και την μιλιά σου και στην βάρκα του σε σπρώξει μέσα στην Αχερουσία που γυμνό θα σ ́έχει δέσει δίχως ίχνος περιουσία.

Και την ώρα την μεγάλη που το σκύβαλο σου όλοι στα κρυφά θα ψαχουλεύουν τ ́ άχρηστο σου πορτοφόλι κι έπειτα θα το κηδεύσουν κλαίγοντας, μέσα στην γη και τα γέλια τους θα πνίγουν μες του πόνου την σιγή.

Ω, μηδέποτε λησμόνει την τραχιά εκείνην ώρα που την ζήση θα αφήσεις για την αντιπέρα όχθη με την σκέψη σου αυτή ως το τέλος σου προχώρα μην τυχόν και πάν αδίκως οι του βίου σου οι μόχθοι !

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΤΖΙΧΡΙΝΤΖΗ*

"Η ΠΛΗΓΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ" Και "Η ΣΚΑΡΤΗ ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ"

***** Η ΠΛΗΓΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ Τα ξυράφια της μνήμης, χαράκωναν τους ελεύθερους ήλιους, που σημαδεύαν οι άνθρωποι με τα δόρατα τους. * Κι όταν άνοιξαν τα στήθια τους, να μιλήσουν, ζωστήκαν την αθανασία, που την λιτάνευες σε μια σάρκα φθαρτή. * Οι κόρφοι σήκωναν την υπερηφάνεια της ύλης, άχθος του κορμιού, που τυραννιόταν με το χώμα. Φως παρεμφερές της ηλιαχτίδας, που αξιωθήκαμε να υμνήσουμε, πάρε την ψυχή και καν' την αιθέρα. * Αμαρτία, λαχτάρα μου, αφήστε με στην πλάνη. * Μικρή παραδοχή πως δεν σφάλλαμε, όπως μας τραυμάτιζε το παραμιλητό μας (Και το άτοπο ίσως να στέριωσε στο άλογο μας.) * Οι όψεις μου σμιλεύαν το Θεό, ξόανο της σιωπής, παρωπίδες τα μάτια, Και αισθήσεις, χαλινάρια που σμίγαν με το συνειδητό. * Και σαν ο ήλιος διέγραφε τον ισκίο, αναρωτήθηκα πού χαθήκαν οι άνθρωποι και πού βρεθήκαν τόσα ειδώλια.

(δημ.19/09 /2020)

*μαθήτριας Λυκείου

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ που χωροταξικά, τουλάχιστον, θύμιζε μπαλέτο. Και μας νάρκωνε ο λωτός, μας ανέθρεψε ο σφυγμός. Σώπασε κι έχει γυρίσματα ο καιρός, αλίμονο στην πλάνη, αλίμονο πόσα μας έταξαν με χρησμούς ροδαλούς. Κι ο πηγαιμός, ο πλωτός, δεν χαράχθηκε ακόμη, κι άμα θέλησα ποτέ μου, ήταν να λυθεί, στον κόρφο μου, ο δεσμός. Αναδακρύζαν οι λυτρωτές, που μας πότιζαν κυκεώνα από νέκταρ και λάσπη. Φοράγαν προσωπίδια, να θάψουν τη γύμνια τους, και συλλέγαν σπίρτα, να κρύψουν τις θηλές τους. Οι υγρές φλοίδες, οι βρύσες, που 'σταζε ο ιδρώτας μας. Το στέρνο μας, απόκρυφο, το ποτίζαμε το βράδυ, το κλαδεύαμε τα πρωινά• Κι όταν έχει πια πεθάνει, δεν θα ησυχάσει η καρδιά. Κι όταν έχει πια σβήσει η ιστορία, η αβρότητα της χειραψίας, η σκαιότητα του αισθήματος δεν θα 'χουν σημασία. Κι όταν αποκαλυφθεί η ασθενεία, η θνησιγόνος μήτρα, όταν κατευνάσει το τρίκυσμα της τόλμης, το σθένος της νιότης, θα αποδημήσουν η φιλοδοξία, η υστεροφημία. Διακατέχομαι από σειρήνες, που μου τάζουν το συνεχές και τ'άυλο. Μα αφήνουν δύσμορφες κηλίδες τα φερετροποιεία (Κι ας μην πείστηκα ακόμη). Άλικος στοχασμός γεμάτος με εξανθήματα, που εμπνευστήκαν οι αιώνες, και η παγερή ανατριχίλα, το άσμα των ναυαγισμένων ιδεών. Σφίχθηκα στην (παρα)ποίηση, για να μπορέσω να βαστήξω την κλίμακα της ματαιότητας. Η χαμερπής μάζα, το ατετέλευτο πνεύμα, παλεύαν με υπόβαθρο τις αυλές ενός παραδείσου ποταπού. Σοφή προνοητικότητα να συνηθίζεις την υφή του χώματος. Και σκνίπα, η παροδικότητα,

Η σκάρτη υπόσχεση της αθανασίας Οι μαυροφορεμένες γυναίκες είχαν μια αύρα αλησμόνητης παιδίσκης (Τα βλίτα ανθούσαν στο άγουρο τριαντάφυλλο) Κι ήταν τα παιδιά που τραγουδούσαν και μας χάριζαν μια γλυκιά παρερμηνεία του ολέθριου. Ο σπόρος χάθηκε στο χυλό της μοίρας, η μοίρα μαράθηκε στην ορμή της ακροθαλασσιάς. Κι η ορμή, η πυγμή άγνωστο που βρεθήκαν. Σταφιδιάζαν οι χαρές, ξεραίνονταν οι αστεϊσμοί, και η ευφροσύνη του Θεού, η πυρομανία της ζωής. Κι ήταν τα δειλινά που με έπειθαν για το έργο Του, κι ήταν το γέρμα της πλάσης, που σκοτείνιαζε την πίστη μου. Η μελαγχολία του γέρου, ο νόστος της ίριδάς του, κρέμαγε στα μπαλκόνια Μια ακλόνητη κουβαρίστρα, κλωστές από στίχους και ποιητές. Ήταν αυτοί που ακροβατούσαν στη θηλιά του φεγγαριού, στο βρόχο του οράματος, γιατί κοιτάγανε τους σβώλους των ματιών. Από τα ρούχα τους αφήνανε κλωνάρια και' κάναν στεφάνια οι γενιές. Ξεροστάλιαζα στις σκιές τους και χορεύαν η δροσιά και οι πηγές. Ο ναύλος για την Εδέμ, Το χαμόγελο της μητέρας, και τα αλαργινά πλοκάμια του καημού, που τυλίγαν τους τολμηρούς προσκυνητές, τους αχόρταγους αδηφάγους της ήβης. Η αιώνια τραγωδία, η πάλη του ανθρώπου με τα θεία. Και η βούκα του κρίνου, που με κατέτρωγε. Ο όφις μου ψιθύριζε, με τη ριγηλή πνοή του, το τρεμουλιαστό του συνονθύλευμα από τα άνθη του κακού• Κι είχα αντίσκηνό μου ασπίδες από σακάτικες χάρες. Οι εφτά που συνάντησα οδεύαν στο κενό, η έκλυτη ζωή και η θεία πρόνοια, κούφια αντιστύλια. Χαραμιστήκαν τα αμαρτήματα, χρεωθήκαν τη γύρη, με αντίτιμο το βάδισμα, το λίκνισμα στο σκοινί, στη σχισμή,

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ που μας ρούφαγε το χρώμα. Κι αν ο αποσπερίτης είναι μακριά, φαντάσου τον, σιμά σου, Κι ίσως οι ρίζες της στερνής ανάγκης, να τραβηχτούν ως πέρα. Κι ίσως το στρυφνό κιγκλίδωμα να σπάσει, ίσως να σκάσουν, που δεν λυγάνε, οι φωνές, κι όταν θα τα' χουμε απαρνηθεί όλα, θα μείνουν της σκέψης οι χαραγές. *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ* «Ελευθερία σημαίνει σωστή γνώση». Κάπου την έχει ξανακούσει τούτη τη φράση. Μπορεί και να την έχει διαβάσει. Το αγκομαχητό της μηχανής δεν τον αφήνει να θυμηθεί. Και είναι φράση τόσο ακατανόητη… Τι στην οργή; Πώς του κόλλησε στο μυαλό; Απλώνει το χέρι να δώσει περισσότερο ατμό. Έπειτα ρίχνει μια ματιά στο μανόμετρο και το βλέμμα του πέφτει πάλι μπροστά, στις σιδερένιες γραμμές. Η βαριά ατμάμαξα προχωρεί πάντα ξεφυσώντας. Από το φουγάρο της βγαίνει καπνός παχύς, αδιαπέραστος. Και την ακολουθεί σαν τεράστιο, πένθιμο λοφίο. Είναι ένα χειμωνιάτικο πρωινό. Όλα κάτασπρα από το χιόνι. Η αμαξοστοιχία 1241 σκαρφαλώνει στα βουνά της Ρούμελης σαν τεράστια κάμπια. Η ατμομηχανή της – η «Φρεγάδα» –, παρ’ όλα τα χρόνια της, αντέχει στην ανηφόρα. Κι όχι μόνο αντέχει, μα κάνει και τέλεια δουλειά. Αλλά μπορούσε να μην κάνει; Αφού έχει μηχανοδηγό εκείνον, άνθρωπο μερακλή, μάστορα με τα όλα του. Που την προσέχει και την περιποιείται καλύτερα κι από γυναίκα. Μυστήριο πράγμα πώς δένεται καμιά φορά ο άνθρωπος με το σίδερο. Όταν παλιά, νιόβγαλτος μηχανοδηγός, πήγε να πρωτοπαραλάβει τούτη τη μηχανή, δε θα πίστευε ποτέ πως θα έβαζε όλον αυτόν τον σιδερένιο όγκο τόσο βαθιά στην καρδιά του. Δε θα το πίστευε και να τον σκότωνες. Την είδε, όμως, και τα έχασε. Η θωριά της, το περπάτημά της, η ίδια της η ψυχή. Ήταν αληθινή αρχόντισσα. Στο άψε σβήσε, της βρήκε το πιο ταιριαστό όνομα: «Φρεγάδα». Θα ήταν μεγάλη βρισιά να την ονομάσει αλλιώς. Και στο πρώτο κιόλας δρομολόγιο της έβγαλε και φωτογραφία. Κι

Η ΓΕΦΥΡΑ (δημ. 18/09/2020)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ αυτός καμάρωνε, με το κασκέτο στραβά, ψηλά στα μπαλκόνια της. Όχι μηχανοδηγός αλλά ναύαρχος. Και από τότε αχώριστοι. Και δώστου να την περιποιείται, να την πλένει, να τη λαδώνει. Δώστου να τη σενιάρει. Και καθώς η μοίρα τού στέρησε γυναίκα και οικογένεια – αχώριστοι σας λέω. Ζευγάρι ερωτευμένο. Πού να φανταστεί κανείς τέτοια παιδιαρίσματα. Και από ποιον; Από αυτόν που πέρασε των παθών του. Που έζησε Σμύρνες, που έζησε το ’22, που έζησε προσφυγιά. Που είδε τους δικούς του να σβήνουν σαν κεριά. Που είδαν και είδαν τα μάτια του. Πού να το φανταστεί κανείς; Ας όψεται ο θεός των σιδηροδρόμων. Και πέρασαν τα χρόνια και ήρθε η στιγμή για το σημερινό, το σημαδιακό ταξίδι. Και μαζί τους – πώς τον ξεχάσαμε τον κακομοίρη; – ο βοηθός του, ο θερμαστής, ο Βαβός. – Βρε Βαβέ, τι με κοιτάς σα χαμένος; Κάρβουνο, βρε! Αποξεχάστηκες; Ο θερμαστής τραντάζεται και υπακούει αμέσως. Αρπάζει το φτυάρι και ρίχνει κάρβουνο στο στόμα του καζανιού, με έναν ρυθμό έμπειρο, ζωοδότη. Είναι καλό παιδί ο Βαβός, μάλαμα. Και γεροδεμένος σαν ταύρος. Και αγαθός μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Βαβός με τ’ όνομα. Το φτυάρι τον τρέμει. Καθώς φτυαρίζει, το πρόσωπο και το στήθος του αντιλαμπίζουν, καψαλισμένα από την πυρά του καζανιού. Και πίσω, οι πλάτες του, λες και ζουν σ’ άλλον τόπο, παγωμένες μες στο καταχείμωνο. Καθώς δουλεύει ο θερμαστής, κουβαλάει αμίλητος το φορτίο της υποταγής που ορίζει ο βαθμός του. Παμπάλαια σιδηροδρομική παράδοση απαγορεύει στους θερμαστές να σηκώνουν το βλέμμα και να απευθύνονται πρόσωπο με πρόσωπο στον μηχανοδηγό. Να πούνε τι; Να εκφέρουν γνώμη; Ποτέ! Να αυθαδιάσουν; Θεός φυλάξει. Το μόνο που τους επιτρέπεται είναι να απαντούν με σεβασμό, με τα μάτια χαμηλά, όταν τους ρωτάει για κάτι. Μα δεν είναι μόνο αυτό. Ο θερμαστής πρέπει πάντα, σε κάθε περίπτωση, να βρίσκεται στη σκιά του μάστορά του. Μετά τις ατέλειωτες ώρες του ταξιδιού, όταν φτάνουνε στον προορισμό τους, κατάμαυροι και οι δυο από το καρβουνίδι, κατεβαίνει από την ατμομηχανή πρώτος ο μηχανοδηγός, κι από πίσω, σε πεντέξι μέτρα απόσταση, ακολουθεί σεμνά ο θερμαστής. Κι όταν τρώνε, τρώει ο μηχανοδηγός σ’ ένα τραπέζι κι ο θερμαστής σε άλλο, πιο παρακατιανό. Κι όταν διανυχτερεύουνε μακριά από τα σπίτια τους, κοιμούνται στους ξενώνες σε ξεχωριστά δωμάτια. Αλλού οι μηχανοδηγοί κι αλλού οι θερμαστές. Όχι βέβαια πως υπάρχει έχθρα ανάμεσά τους, το αντίθετο. Αλλά να, η ιεραρχία και η πειθαρχία των τραίνων είναι αμείλικτη. Ιερή κι απαραβίαστη. Οι σιδηροδρομικοί είναι ένας στρατός παράξενος. Δε βλέπετε τις στολές

τους, δε βλέπετε τα πηλήκια και τα σειρήτια που ξεχωρίζουν τους βαθμούς; Μόνο έτσι, με την απόλυτη πειθαρχία, θα κυλάνε σωστά οι σιδερένιες ρόδες. Τώρα, όμως, σε τούτο το ταξίδι…Ο Βαβός κοντοστέκεται και πάλι. Πρέπει, πρέπει να μιλήσει. – Συνέχισε τη δουλειά, μωρέ. Μπα, τι έπαθες; τον κόβει ξανά η φωνή του μηχανοδηγού. Γνωστό το τοπίο, χιλιοταξιδεμένο. Έπειτα από κάνα δυο στροφές, θα φανεί η Γέφυρα. Περήφανη και προκλητική. Πλησιάζουν. Από πίσω η ατέλειωτη σειρά των βαγονιών. Και η σκευοφόρος. Και το άλλο βαγόνι, το μισητό, της Φρουράς. Από τα μεσάνυχτα που είχαν ξεκινήσει, δε σταμάτησαν πουθενά. Στον αρχικό σταθμό, στη Θεσσαλονίκη, είχαν κοτσάρει τα βαγόνια με μεγάλη βιασύνη, σε ρυθμό λαχανιάσματος. Ξέχειλα φορτίο, σφραγισμένα. Ο διάολος ήξερε τι είχαν μέσα. Ο διάολος και οι Γερμανοί. Τα μέτρα αυστηρότατα. Διαταγές κοφτές και η Φρουρά ενισχυμένη. Το ταξίδι γινόταν μέσα στην καρδιά του πολέμου. Από την άλλη μεριά, στο Αντάρτικο, είχαν πληροφορηθεί έγκαιρα για το δρομολόγιο. Είχαν μάθει για όλα, με όλες τις λεπτομέρειες. Και η Οργάνωση είχε αποφασίσει: το τραίνο με τα πολεμοφόδια δεν έπρεπε να φτάσει ποτέ στον προορισμό του. Είχε βρεθεί και το πιο κατάλληλο σημείο για το σαμποτάζ. Ιδανικός στόχος: Η ΓΕΦΥΡΑ. Η διαταγή μεταφέρθηκε από έμπιστα στόματα. Και δούλεψε αστραπιαία ο μηχανισμός της Ελευθερίας. Ένας κρίκος, ένα μικρό γρανάζι στον μηχανισμό της Ελευθερίας ήταν και κείνος, ο μηχανοδηγός. Ήξερε κι αυτός όσες λεπτομέρειες του αντιστοιχούσαν. Ποιος εθελοντής μηχανοδηγός θα κινούσε το τραίνο; Δέχτηκε εκείνος. Δέχτηκε με ηρεμία, κρύβοντας τη συγκίνηση όσο μπορούσε. Δεν τόλμησε να ξεστομίσει τ’ όνομά του. Η θυσία ήταν μεγάλη για να την επωμιστεί αυτός, ο μηδαμινός. Γι’ αυτό είχε πει: – Θα πάει η Φρεγάδα! Έτσι κι έγινε. Και τώρα, να την η Γέφυρα. Φτιαγμένη από γερά σιδερένια δοκάρια. Κι αυτή πιστή στον αγώνα για το μεροκάματο. Κι αυτή δουλευταρού, σηκώνει στις πλάτες της το βάρος αμέτρητων ταξιδιών. Τώρα όμως; Ο μηχανοδηγός εκνευρίζεται που τσακώνει τον εαυτό του να μη θέλει να ανατιναχτεί η Γέφυρα. Τόσο αδύναμος είναι λοιπόν; Τόσο δειλός; Έχει γούστο ν’ αρχίσει τώρα να φοβάται και για το πετσί του. Αυτό δα του έλειπε, να καλοτυχίζει τον αγαθιάρη τον Βαβό που δεν ξέρει τίποτα και πηγαίνει σαν τ’ αρνί. Βλέπει τον Βαβό να σηκώνει και πάλι το κεφάλι του. Το πρόσωπό του είναι κατάμαυρο. Τα μάτια του, κόκκινα. Πώς να του εξηγήσει τι τους περιμένει;

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Καλύτερα όχι. Άστον, σαν τ’ αρνί. Κάτι θέλει να πει ο Βαβός κι αυτός πριν λίγο τον αποπήρε. Τα μάτια του Βαβού πάντα κόκκινα. Κάτι θέλει, μα δε μιλάει. Τα μάτια του, τα μάτια του, όμως, αυτά μιλάνε. Πέρα από την αγαθοσύνη του, πέρα από τα γερά σαν τανάλιες μπράτσα του που τα τρέμει το φτυάρι, πέρα από το καρβουνιασμένο κορμί του, τα μάτια τούτα κρύβουνε μια σπαθάτη λάμψη. Μια λάμψη αδούλωτη. Βλέπει τη λάμψη τούτη ο μηχανοδηγός και ξαφνικά… Ξαφνικά, πέφτει το πέπλο από μπροστά του και καταλαβαίνει. Ναι, μα τον Θεό: και ο Βαβός ξέρει την αλήθεια, ξέρει για τη Γέφυρα! Τούτος ο χαζούλης έχει επωμιστεί το άλλο μισό φορτίο. Κι αυτός, λοιπόν, ένα μικρό γρανάζι στον μηχανισμό της Ελευθερίας. Κι αυτός είχε δεχτεί και είχε πει με θάρρος: – Θα πάω κι εγώ! Μαζί με τον μάστορά μου και με τη Φρεγάδα! Ο Βαβός, λοιπόν. Που δεν έζησε ούτε Σμύρνες, ούτε προσφυγιά. Που δεν είδε τους δικούς του να σβήνουν σαν κεριά. Που είναι γερός σαν ταύρος, αγαθιάρης, χωρίς σκοτούρες, χωρίς προβλήματα. Που είναι νέος ακόμα κι έχει όλη τη ζωή μπροστά του. Ο μηχανοδηγός τρέμει από συγκίνηση. Απλώνει τα χέρια μπροστά. Κι είναι σα να δίνει σύνθημα. Πετάει το φτυάρι ο Βαβός και πέφτει πάνω του. Κι αγκαλιάζονται. Σφιχτά. Τραχιά. Στο διάβολο η πειθαρχία των τραίνων. Στο διάβολο όσα χωρίζουνε τους ανθρώπους. Και τώρα, και πάντα, τούτοι οι δυο ήτανε δίπλα-δίπλα, ανασαίνοντας το ίδιο κάρβουνο. Ζυμωμένοι με τη φωτιά και το σίδερο. Ζυμωμένοι και με κάτι άλλο: με τη σεμνή απόφαση της θυσίας. Είναι η στιγμή που η Φρεγάδα, αληθινή αρχόντισσα, μπαίνει στη Γέφυρα. Κάνε, Θεέ μου, να πετύχουν! Να μην ξαστοχήσει το χέρι που ανάβει το φυτίλι! Η αγαπημένη Φρεγάδα. Το φουγάρο της, η φοβερή της ανάσα. Οι τροχοί της, τα τεράστια πέλματα, που κυλούν και τρίζει ο τόπος. Οι αγαπημένοι τροχοί. Το αγαπημένο καζάνι, οι σωλήνες, το μανόμετρο, η πέδη, η σφυρίχτρα. Οι μοχλοί, οι ατμοσύρτες. Όλα τούτα, που τα έχει χαϊδέψει με τα χέρια του αμέτρητες φορές. Αυτά, τα ψυχωμένα άψυχα. Τόνε πλημμυρίζει εμπειρία πρωτόγνωρη. Από κείνες που δικαιώνουν μιαν ολόκληρη ζωή. Χαλάλι της κι ας κρατήσει μόνο λίγα δευτερόλεπτα. Όλοι ένας: κι αυτός κι ο Βαβός κι η Φρεγάδα. Ένας, σ’ αυτή τη βαθύτατη επίγνωση της θυσίας για την Ελευθερία. Ελευθερία! Ξανάρχεται στον νου του, αυθόρμητα, η σκέψη που είχε κάνει πριν από λίγο: «Ελευθερία σημαίνει σωστή Γνώση». Γνώση πως θυσιάζεσαι για κάτι ανώτερο. Τη φράση αυτή δεν την είχε διαβάσει πουθενά. Είχε ζωντανέψει από την ψυχή του. Από τη ρίζα του

ανθρώπου. Τη γέννησαν τούτες οι μεγάλες στιγμές. Και, μα την αλήθεια, δεν είναι καθόλου ακατανόητη. Η Φρεγάδα κυλάει πάνω στη Γέφυρα. Θα πετύχει. Θα πετύχει οπωσδήποτε. Ο θεός του δίκιου δουλεύει σωστά. Ο θεός, ο παντοδύναμος, των σιδηροδρόμων. Λίγο ακόμα. Να, σε δυο-τρία μέτρα. Σε μιαν ανάσα. Νάτο λοιπόν. Η Γέφυρα θα τρανταχτεί. Η Γέφυρα τραντάζεται: «Ελευθερία σημαίν…». *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ*

Το λένε και τα βιβλία. Τα παρόντα πρόσωπα που αναφέρονται στις γραφές δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Έχω μια αμφιβολία για αυτό, δεδομένου, ότι όλοι είναι παρόντες, κοντινοί και μακρινοί, μόνιμοι και επισκέπτες , άγνωστοι και γνώριμοι συνυπάρχουμε κάτω από τα ίδια φωνήεντα και σύμφωνα. Το θέμα είναι, σε ποια σειρά και με ποια μετονομασία, επηρεάζουμε , φιλτράρουμε και καταγράφουμε το παρόντα ,το ξεχασμένο , τον άπειρο χρόνο. Τα παρόντα πρόσωπα, που αναφέρονται στις γραφές, έχουν σχέση με την πραγματικότητα και την επόμενη παράγραφο της. Απλά, οι σημειώσεις και οι ρυθμοί αλλάζουν. Και ας το λένε τα βιβλία στην εισαγωγή τους . Τα παρόντα πρόσωπα, δεν εξαιρούνται. Είναι η αφορμή και ο κανόνας. * Στα μπαλκόνια της νύχτας Ο απόηχος της συνομιλίας των αστεριών Έχει μια ιεροτελεστία που ακόμη Και Η μοναξιά , από χαιρετάει τον ίσκιο της. Στη νύχτα τα μπαλκόνια , Συνομιλούν με τα αστέρια. Και οι μοναξιές χαιρετούν, τους ίσκιους. * Ποιότητα ανομολητών παθών και πόθων. Ανομολητών στιγμών, προσωπικού χαρακτήρα, Άρρητα αυτοσχεδιάζω, αφηρημένα ,συγκεκριμένα Σε δαιδαλώδεις και ανηφορικούς δρόμους, Στα στενά σοκάκια, αυθεντικοί χρόνοι, Σε δίεση Σε ύφεση Με όρους και όρια, αυθεντικά, Κλειδιά και αντικλείδια, ρυμουλκούμενα, αυτοσχεδιάζουν στα κύματα, με τα κύματα.

Το λένε, στην αυλή των αναμολητών διαπιστώσεων και στις γειτονιές (δημ. 18/09/2020)

*Ο Χρηστος Νιαρος ασχολείται επαγγελματικά, με το χωρο των ταξιδιών και των εισιτήριων ενώ για πολλα χρονια, ταξιδεύει στο χώρο της γραφής. Εχει ασχοληθεί παράλληλα, με την επαγγελματική του πορεία και με το τύπο και την ραδιοφωνία στη Μελβουρνη, μόνιμος κάτοικος, στην δεύτερη πατρίδα πια , εδώ και δεκαετίες. Κειμενα του βρίσκονται στο διαδίκτυο ,στη Ελλάδα , στη Γερμανία, στο Καναδά και σε περιοδικά εφημεριδες.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Φαινομενικά κάθε καθρέφτισμα, γοητεύει, το ανομολόγητο. * Οι γειτονιές του κόσμου, ειπείν, είναι μια αφορμή. Μεγάλη κουβέντα. Μεγάλες διαδρομές. Χιλιομετρικά μέτρα με λήθη, υπενθύμιση ,και μνήμη. Πως μετριούνται άραγε οι μεγαλες αποστάσεις; Ειπείν με τι; Με φωτογραφίες εκδρομής; Με λόγια και εντυπώσεις; Με νοσταλγίες; Με το τι γεύτηκες, με το τι αγκάλιασες, με το τι συνομίλησες; Με το ποιο ξενύχτι βρήκε το ξημέρωμα; Με χιλιάδες με. Κάποια στιγμή όλα έχουν την θέση τους, την ερμηνεία τους, το σπίτι τους. Με εσένα και μένα, διαπιστώνω, ότι γοητευτικά, αινιγματικά, οι γειτονιές του κόσμου γίνονται ταβάνι και πάτωμα, που διαρκώς ταξιδεύουν.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

του Αναστάσιου Μεγαλοοικονόμου "Ως εδώ βυθίζομαι" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΝΤΙΣΙ (δημ. 17/09/2020)

Ο Αναστάσιος Μεγαλοοικονόμου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 21 Ιουνίου 1974, όπου και διαμένει. Έχει σπουδάσει υποκριτική στο Θέατρο των Αλλαγών (ΘτΑ), των Χατζοπούλου – Αθερίδη, και εργάζεται τώρα ως ηθοποιός. Γνωρίζει αγγλικά, ενώ του αρέσει να ασχολείται με το μπάσκετ, το διάβασμα και τον κινηματογράφο.

Κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή του Αναστάσιου Μεγαλοοικονόμου. Οι αποτυπωμένες σκέψεις του ακροβατούν στο τώρα και στο πριν, έχουν γλυκόπικρη γεύση, φλερτάρουν με τη μελαγχολία, ενώ δεσμίδες

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ φωτός, λυτρωτικά, τις αποκαθιστούν και καθοδηγούν.

***** Ως εδώ βυθίζομαι Ως εδώ βυθίζομαι. Ως εδώ αρκούμαι στο πριν. Το πριν δεν είχε τίποτα, αλλά τα είχε όλα. Το τώρα είναι αρνητικό με μελανές αποδράσεις του ήλιου. Το ξάφνιασμα γυάλινος ορίζοντας σπασμένος. Ο καρπός του μαραμένο λιοπύρι. Τα φύλλα ξεπεσμένη ορειβασία στον διάφανο τοίχο. Ας είναι τα τρίμματα ό,τι έμεινε από μένα. Το λίγο πολύ. Το τίποτα το παν. Πόσες ελπίδες να ραντίσω ακόμα; Ποιες φρούδες αποχρώσεις του γκρι να ερμηνεύσω; Πόση στάχτη τσιγάρου να βυθιστεί; Το τσιγάρο κάηκε. Η φλόγα δεν έσβησε καθόλου κι εγώ σιωπηλός σιγαστήρας. Η συνήθεια παύει να είναι μοτίβο. Θεέ, βοήθα η φλόγα να μη με σβήσει κι αν σωθώ, εγώ ακόμα θα καίγομαι. ***** Ο έρωτας, η ζωή, ο θάνατος, η προσμονή, η εγρήγορση είναι τα θέματα τα οποία τον απασχολούν και καταγράφει. ***** Δώσε μου φτερά να κρατηθώ στη γη, ο ουρανός δεν μου ανήκει. Εκεί, τα σύννεφα φθονούν. Εκεί, μακριά από μένα. Εκεί, που οι βροχές βρέχουν σκιές και ουράνιο τόξο κρυφτό σε μένα. Θησαυρός κρυμμένος κάτω από πέτρα. Σημείωμα θαρρείς θα μου δείξει θησαυρό. Λες να είναι μέσα μου; Λες να είναι πίσω μου; Βράχος μπρος μου. *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

του ΜΙΧΑΛΗ ΑΡΦΑΡΑ "ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ 2009

Ξενόγλωσσος τίτλος MICHALIS ARFARAS // ABSENCE FROM REASON ISBN13 9789602504437 ΕκδότηςΜΙΕΤ (ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ) Χρονολογία Έκδοσης Οκτώβριος 2009 Αριθμός σελίδων 110 Διαστάσεις 23x21

(δημ. 17/09/2020)

«Διακοπές από τη λογική». Χαράκτης, ζωγράφος και γλύπτης ο Μιχάλης Αρφαράς είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς και «ανήσυχους» Έλληνες εικαστικούς. Γεννημένος το 1954 στην Αθήνα, έφυγε το 1974 στη Δυτική Γερμανία για να σπουδάσει τεχνικές της χαρακτικής και πειραματικό κινηματογράφο. Υπήρξε καθηγητής χαρακτικής στο Πανεπιστήμιο του Hildesheim στο Ανόβερο και τώρα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από το 1990 το έργο του παρουσιάζεται με ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Έχει συμμετάσχει σε όλες τις διεθνείς μπιενάλε χαρακτικής και τα φεστιβάλ πειραματικού κινηματογράφου. Η συγγραφή και επιμέλεια καλλιτεχνικών βιβλίων αποτελεί μια συνεχή του ενασχόληση και πειραματισμό, καταλαμβάνοντας αξιόλογο μέρος της δημιουργίας του. Ο Αρφαράς είναι αναμφισβήτητα ένας σύγχρονος καλλιτέχνης με βαθιά ελληνικές ρίζες. Τα έργα του, άμεσα επηρεασμένα από τη βυζαντινή αντίληψη για τη δισδιάστατη και αυτόφωτη εικόνα, έχουν ως κυρίαρχο θέμα τους την ανθρώπινη φιγούρα. Είναι βιρτουόζος στην παράλληλη χρήση διαφορετικών εικαστικών τεχνικών και στις συνθέσεις του συνυπάρχουν το σχέδιο, η ζωγραφική, το κολάζ και οι διάφορες τεχνικές της χαρακτικής όπως η ξυλογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία και η μεταξοτυπία. Ο εικαστικός του κόσμος είναι έγχρωμος. Ακόμα και στις ασπρόμαυρες συνθέσεις του υπάρχει μια μεγάλη γκάμα ευαίσθητων γκρίζων τόνων.

Γεννήθηκα σ' έναν τόπο γεμάτον επίμονες σκιές. Μεγάλωσα σε μια εποχή γεμάτη επίμονες σκιές. Αυτές οι σκιές δεν σταμάτησαν ποτέ να με ακολουθούν, μέχρι που έγιναν μέρος της ψυχοσύνθεσής μου. Εκεί ακριβώς βρίσκονται οι ρίζες της συστηματικής ενασχόλησής μου με την χαρακτική, την κατεξοχήν τέχνη των σκιών. Η αυτόνομη έκφραση των χρωμάτων που χαρακτηρίζει τη ζωγραφική δεν υπάρχει στη χαρακτική, όπου κυριαρχεί το μαύρο με όλη τη γκάμα του γκρίζου, τυπωμένο σε λευκό χαρτί. Το χρώμα στη χαρακτική περιορίζεται κυρίως σε περιγραφικές αναφορές και καίριες μεν, αλλά συμπληρωματικές, παρεμβάσεις. Αυτό γίνεται άλλωστε φανερό σε πολλά από τα χαρακτικά μου. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ*

" ΠΕΡΙ ΦΥΛΑΡΓΥΡΙΑΣ ΛΟΓΟΣ"

*****

Μες στο δοξαστικό των ποδιών ιερό Σμάρι αμέρωτο χαύνα χουγιάζει Ομόθυμο κύμα θεριακώνει γερό

(δημ.16/09 /2020)

Ωσάν το θέαμα άρτους σταλάζει * Ιεροφάντες αλαλάζουνε κούροι αψά Καμπάνας αχός τελαλίζει στον κάμπο Ξαγορεύουνε σώμυχα όλο πάθη αδρά Σύνολος βίος φουρκισμένος στην άμμο * Νοήσανε θεοί το προπάτορο κρίμα Σαν όνομα δώσανε στην απάρθενη γαία Ιχώρας μας κι αίμα, των φοινίκων το χρήμα Χαλκός, αλαλάζοντες, επικήδεια μαία IX.IX.MMXI

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΟ ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΜΑΣ ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΙΟΥΛΗΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020 ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΜΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ, ΠΟΙΗΣΗ, ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ, ΚΡΙΤΙΚΕΣ Κ ΠΟΛΛΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ (δημ. 14/09/2020)

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ ΜΩΥΣΙΔΟΥ*

"ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ" και "ΣΑΝ ΠΡΟΒΑΤΟ ΣΤΗ ΣΦΑΓΗ"

*****

ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ

Μια πράσινη θάλασσα σαν κύμα απαλό Με λίγο καφέ και με το κόκκινο των ψυχών

(δημ.09/09 /2020)

Ψυχές που εγκλωβίστηκαν κάτω από την πρωινή πάχνη των σιωπών Κρέμονται με σχοινιά ματωμένα και ξεχαρβαλωμένα που μούχλα έχουν πιάσει Από κλαδιά τρεμάμενα Τρεμάμενα από τη δύναμη των μαύρων πέπλων

*Η

Μωυσίδου Μαρία-Ελένη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη του 1983. Είναι πτυχιούχος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης του τμήματος της Θεολογικής Σχολής, με εξειδίκευση στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στον τομέα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, παρακολούθησε μαθήματα δραματικής τέχνης. Τα τελευταία χρόνια πριν μεταναστεύσει, ασχολήθηκε με την εκμάθηση της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας. Ζει πλέον μόνιμα στην Νυρεμβέργη της Γερμανίας και ασχολείται με το χώρο της εναλλακτικής μουσικής σκηνής, ως ρεπόρτερ και dj. Το 2018 κυκλοφόρησε την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο " Κάθε Άνθρωπος στη Χρονομηχανή της Τρέλας του" σε μορφή e-book από τις εκδόσεις 24γράμματα / σειρά ΕΝ ΚΑΙΝΩ , κάποια από τα καινούργια της ποιήματα έχουν κυκλοφορήσει σε περιοδικά.

Που σκεπάζουν σαν κουβέρτα υγρή Βρεγμένη από τις ανάσες των κορμιών που χάθηκαν Σαν τη λάβα, που σκλήρυνε και ζητάει εκδίκηση Ένα ακόμη πρωινό στα κρυμμένα μυστικά του Αοκιγκαχάρα Μέσα στις σπηλιές, αντίλαλοι πνιγμένης κραυγής Σκοτεινή υπόσχεση και θυσία

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Από ζωντανούς νεκρούς που κάποτε γλιτώσαν.

Σε χρόνο δευτερολέπτων και εικόνων

Μα πάλι κάποιος περαστικός, κοιτά ψηλά

Μελετημένα πριν ανοιγοκλείσεις τα βλέφαρα

τα κεντημένα δέντρα τα πυκνά

Θα καρφωθούν μέσα στην ίριδα των ματιών.

που χορεύουν το βαλς της μοναξιάς.

Πίσω από μια μελετημένη είδηση

Τα κλαδιά που θέλουν στην αγκαλιά τους κάποιον να σφίξουν.

Που θέλουν Αυτοί να ακούς Υπάρχει κάτι Μεγάλο που πρέπει να κρύψουν.

Ξεκλείδωτο άφησε το αμάξι στην άκρη του δρόμου Πρόσεχε, πίσω από την οθόνη είναι η αλήθεια Πλησίασε, σαν άκουσε τη φωνή των σκιών Μπροστά δεν θα μάθεις Μα δεν κοίταξε πίσω ξανά... Το όνειρό του φοβήθηκε το ξημέρωμα

Τα λερωμένα χέρια τους, με την βρώμα απ' τα λεφτά και το αίμα

μα ο δρόμος

Θέλουν να κρύψουν

τον έφερε στον εφιάλτη το σωστό

Και θα σε βομβαρδίσουν με ψέματα, αρρώστιες, και θλίψη.

Σαν χάθηκε μέσα στης σκληρής λάβας τη σιωπή Μην τους αφήνεις .. Βρέθηκε να χορεύει με ρυθμό επιληπτικό Ένας ψεύτικος πόλεμος κρύβεται από πίσω Ώσπου να σιωπήσει για πάντα εκεί... Ένας ψεύτικος κόσμος που τον ετοίμασαν Αυτοί Για τις αχόρταγες τις τσέπες και τα μεγαλεία τους Καθώς πάνω σε πτώματα πατάνε ***** Καθαρίζοντας το δρόμο τους με υποκρισίες και υποταγές Για να ανέβουν ακόμα πιο ψηλά. Θρησκείες, καλυμμένες δικαιολογίες για να ταΐζουν ψέμα ΣΑΝ ΠΡΟΒΑΤΟ ΣΤΗ ΣΦΑΓΗ

Μα σαν είδαν πώς αυτό πιά δεν πιάνει Βρήκαν καινούργιους τρόπους

Ειδήσεις...

Την σκέψη σου να ορίζουν

Στεγνή Πλύση Εγκεφάλου

Κι εσύ σαν Πρόβατο στη Σφαγή

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ακολουθείς τον όχλο.. Πάνω στην ταμειακή τους μηχανή Με τα σκισμένα ρούχα σου, τρεκλίζεις Και ενώ οι παρωπίδες, σου σφίγγουν τον εγκέφαλο Σε μια οθόνη, τα μάτια σου σαπίζουν

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ*

"Παράθεμα. Μπομπίνα Καρούζου. Βροχή τόνων"

*****

«κι ἀποτυχίζω τὴν ἀπόγνωση κατακείμενος ὄρθιος.»

κι ἀποτειχίζω τὴν ἀπόγνωση κατακείμενος ὄρθιος

(δημ.08/09 /2020)

κι ἀποκοιμιέμαι στὴν κατάκλιση τῆς γνώσης καὶ τὴν ἀπόγνωση καλοτυχίζω, ότι αὐτὴς ἐστί ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἁμαρτίαν οὐκ εἶχον καὶ ὑπερκείμενος τῆς γῆς στή δύναμη τοῦ χθόνιου ὑπόκειμαι καὶ στῆς ἀπόγνωσης τὸ ὑπόγειο μέταλλο κοινωνοῦμαι

Ο Αντώνης Μπαλασόπουλος γεννήθηκε το 1970 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Πτυχίο) και στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότα, στις ΗΠΑ (Μάστερ και Διδακτορικό). Από το 2001 εργάζεται στο Τμήμα Αγγλικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας.Έχει δημοσιεύσει ποίηση και δημιουργική δοκιμιακή πρόζα σε βρετανικά, κυπριακά και ελληνικά περιοδικά και επιθεωρήσεις τέχνης. Τα ως τώρα δημοσιευμένα έργα του είναι: Απ’ το μάτι της βελόνας. Αρχείο ελλειπτικών παρορμήσεων (Galerie Astra, εκτός εμπορίου, Αθήνα, 2010), Το βιβλίο των μικρών συλλογισμών (Galerie Astra, Αθήνα, 2011), και Πολλαπλότητες του Μηδενός (Σαιξπηρικόν, Θεσσαλονίκη, 2020). Οι τίτλοι εργασίας των επόμενων δύο βιβλίων ποίησής του είναι Λευκό στο λευκό και Το βιβλίο των πλασμάτων.

(ἐγώ, ὁ ἒκνομος καρπός) καὶ στὶς διαστάσεις τῶν προθέσεων ἀνατίθεμαι καὶ στὸ ἀρχαίο τραῦμα ἀλαλάζω. Φύτεψες σιδερένια σύννεφα, κι αὐτὴ εἶναι ἡ βροχή. Γιατί ἡ παράδοση εἶναι σκουριά στό αἷμα μου γλυκιά. Γιατί μ’ ἐγκέλαδους παλμούς νομοθετεῖ ὁ σεισμός σου. Γιατί δὲν ἀπομαγνητἰζεται τούτη ἐδῶ ἡ ταινία, Νίκο.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Γιατί ἀληθινός ἐστί ο ἀόρατος βορράς. * «[Βραδυάζει στὸ κείμενο. Ἡ κατακρήμνιση τοῦ ἀπογεύματος: ὡριμότητα.]» * Στὸ παρακείμενο ξημέρωμα. Ἡ ἀποσάθρωση τῆς νύχτας. Τὸ ὓστερο ὓφος.

*****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

Της Μαριλένα Φωκά ''ΔΟΚΙΜΙΑ ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ‘' εκδ. ΟΣΤΡΙΑ Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ 2020 το νέο βιβλίο-δοκίμιο της βραβευμένης εικαστικού – αγιογράφου, κριτικού βιβλίου με σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Μαριλένας Φωκά με τίτλο ''ΔΟΚΙΜΙΑ ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ''

(δημ.07/09/2020)

O Θεωρητικός-ιστορικός αναλυτής της τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς επισημαίνει στον πρόλογο του Βιβλίου: ‘’Η συλλογική παρουσίαση των δοκιμίων της εικαστικού-αγιογράφου Μαριλένας Φωκά αποτελεί επιλεγμένο απάνθισμα ενδεικτικών κειμένων που με προοπτική αναπαραγωγής ανασύρουν ,ανασυγκροτούν και αποθησαυρίζουν πολυδιάστατες έγκριτες αναφορές από την ευρύτατη γκάμα και την εμβέλεια του φάσματος της μέχρι σήμερα συμμετοχής της στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Η εμπεριστατωμένη διακριτική σημειωτική εμπέδωση τους με προσφιλή και οικεία συμβολιστική διαδρομών συγκροτείται από αυτούσιες και αυτόχθονες ενότητες που περισυλλέγουν αυτοτελείς κατηγορίες με ποικίλο πνευματικό προσανατολισμό και έγκαιρο προσδιορισμό πρωτοκόλλου.

Δεν είναι ένα πόνημα που είχα προγραμματίσει εκ των προτέρων την έκδοσή του συνεπώς ο αναγνώστης δεν πρόκειται να βρει έναν διεξοδικό κατάλογο δοκιμιογραφιών που να αναφέρονται σε μια τεχνοτροπία, μια ιστορική περίοδο ή ένα κίνημα με όλους τους εκπροσώπους του.

Η κυρίαρχη γραφή τους στην πορεία κατέχει δικαιωματικά και κυριολεκτικά μια σημαντική θέση με θεματική στόχευση και απόλυτα διευρυμένη ματιά στο κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο που αναμφίβολα δεν απομυθοποιεί αλλά υπερνικά και κορυφώνεται σε εκπαιδευτικές καταστάσεις εξιχνιάσεων. Με λογοτεχνικές περγαμηνές και παρακαταθήκες χρονικού και ντοκουμέντου το πόνημα της επιδίδεται έντεχνα και ευπρόσδεκτα στην διευθέτηση μιας ενδόμυχης διερεύνησης με βαρύτητα. Καθοδηγεί συνειρμικά , καλεί και υποδεικνύει ανοικτά , πληροφορεί τον αναγνώστη και τον κρατά σε διαρκή εγρήγορση με ξεχωριστή συναισθηματική υπόσταση απέναντι στην αλήθεια. Εμπλουτίζει τις γνώσεις του ,απαντά στα αιτήματα και στα ερωτηματικά του, οξύνει την κρίση του ,καλλιεργεί και μετουσιώνει διδάγματα και εντυπώσεις καθώς επιχειρηματολογεί με αντικειμενική και υποκειμενική σκοπιά και χροιά. Tο συνολικό δοκίμιο προσεγγίζει την αναμόρφωση και την έλκυση του εικονιστικού ιδεολογήματος, στις τάξεις του οποίου εντάσσεται η θεώρηση της ανασύστασης που διανύει. Ο χώρος του με διαχρονική ομοιογένεια και ακρίβεια επιμερίζεται διαρθρωτικά σε επίπεδα τόνων καθώς ισορροπεί με αδρότητα πάνω σε μια συγκεκριμένη τροχιά πορείας με περισσή εγκυρότητα προθέσεων ‘’.

Κάποιες ομιλίες μου έχουν μεταφερθεί αυτούσιες χωρίς επεξεργασία θέλοντας να σας μεταφέρω την ατμόσφαιρα και τη συγκινησιακή φόρτιση της δεδομένης στιγμής. Γραμμένα σε απλή γλώσσα, προσιτή αφήνοντας εκτός δυσνόητες θεωρίες και περίτεχνα σχήματα λόγου αλλά επιμένοντας στο ουσιαστικό και εισάγοντας επεξηγήσεις όπου έκρινα απαραίτητο ώστε να είναι κατανοητά όπως έλεγε και ο πατέρας του ηθογραφικού μυθιστορήματος, Γρηγόριος Ξενόπουλος «από τον κ. Παλαμά αλλά και τον μαθητή του γυμνασίου» σας το παραδίδω σε αυτή τη μορφή.'' Η Μαριλένα Φωκά επεσήμανε σε συνέντευξη της σε καθημερινή αθηναϊκή εφημερίδα : ‘’Στις 366 σελίδες του πολυδιάστατου και πολυσήμαντου σε περιεχόμενο βιβλίου που αρκετές από αυτές κοσμούνται από βραβευμένους πίνακες και αγιογραφίες μου υπάρχουν και κυριαρχούν ομιλίες, αναφορές, αφιερώματα σε εκθέσεις μου,στα αρχιτεκτονικά ,ταφικά ,χριστιανικά και Αγιογραφικά μνημεία , στις τελετουργίες ,στην ιστορία ,στην υφαντική ,κεντητική τέχνη ,στα σύμβολα ,στα έγγραφα ,στα βιβλία ,στην πολεοδομία ,στους θρησκευτικούς κανόνες ,στην όρχηση και στις άγιες μορφές . Ειδικά κεφάλαια στους στρατευμένους ,στους ιαματικούς, στους μοναχούς ,στους εγγράμματους θεολόγους και στους απλούς ανθρώπους αγίους .

Στην εισαγωγή η Μαριλένα Φωκά αναφέρει μεταξύ άλλων :

Στην υψηλής αισθητικής ποίηση που απορρέει από τα δραματουργικά σύστοιχα του Αντρέα Μαρτζώκη, την ιδιάζουσα διεργασία της ενδοσκόπησης του πολυβραβευμένου ποιητή Λεόντιου Πετμεζά και τις ιδιότυπες εσώψυχες ωσμώσεις του Κώστα Ευαγγελάτου . Στην περιπετειώδη γραφή του Αλμπέρτο Μοράβια και σε λογοτεχνικά μνημεία . Στο Συνέδριο Λογοτεχνίας για τον Νίκο Καζαντζάκη το 2001 του University of Indianapolis στο οποίο ήμουν βασική εισηγήτρια και ομιλήτρια η συγγραφέας.

'' Το βιβλίο ‘’ Δοκίμια Περί Τέχνης και Πολιτισμού ’’ που κρατάτε στα χέρια σας είναι ένα απάνθισμα δοκιμίων, ομιλιών και καταθέσεων σχετικό με πολιτιστικά μνημεία στα οποία συμπεριλαμβάνονται εικαστικές δημιουργίες, ποιητικός λόγος, αρχιτεκτονικά μνημεία, ιστορικά γεγονότα, λογοτεχνικά μνημεία, κ.α. αλλά κυρίως μνημεία θρησκευτικού προσανατολισμού και ένας μεγάλος αριθμός από κειμήλια της Ορθοδοξίας. Αυτά τα κείμενα είτε έχουν δημοσιευτεί στα ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα μαζικής επικοινωνίας που αρθρογραφώ είτε έχουν εκφωνηθεί σε διαλέξεις και ομιλίες μου σχετικές με την κριτική της συγκριτικής λογοτεχνίας.

Επίσης ξεχωριστή θέση κατέχουν οι ενότητες για την προφορική λογοτεχνία, την ευαίσθητη πέννα του Κνούτ Χάμσουν και την ηθοπλαστική χροιά του

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Herman Hesse, τα εικαστικά μνημεία, τον Μυστικό Δείπνο του Λεονάρδο ντα Βίντσι, την λαική τέχνη της χαρακτικής του Α. Τάσσου, την θεραπευτική διάσταση και δόνηση των νεφελογραφιών του Κώστα Ευαγγελάτου, τον ψυχογραφικό εικαστικό διάλογο του Ντίκου Βυζάντιου, την απόλυτα στρατευμένη τέχνη του Πάμπλο Πικάσο, την πολιτιστική κληρονομιά του Θεόφιλου, την αριστοτεχνική αποτύπωση της εμβόλιμης εικονολογίας του Βαγγέλη Παπαδόπουλου .Τη φορτισμένη με ερωτισμό γυμνή αποκάλυψη και παρεμβατική μετουσίωση της Θάλειας Μαγδαληνού, την γοητευτική χρωματολογία και την ορθολογική εμβάθυνση στην παιδική ζωγραφική της ΘάλειαςΒαρβάρας Τρανταλίδου ,την θρησκευτική τέχνη των συναρτήσεων επαλήθευσης του Σάντυ Νικολαρέα, την εξοικειωμένη κατάνυξη του Φώτη Κόντογλου ,το καινοτόμο και επίκαιρο έργο του Μποστ ,τη μουσική ποιότητα της περιρρέουσας ατμόσφαιρας του Μιχάλη Βιολάρη ,τα φωτογραφικά μνημεία της Αφροδίτης Σάρδη , την γλυπτική του Χρήστου Πετρίδη και άλλα ποικίλα και πολυκύμαντα θέματα. *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

"Γ.Π. Σαββίδης: 20 χρόνια μετά" Συλλογικό έργο Μαρωνίτης, Δημήτρης Ν. Βαγενάς, Νάσος

Εκδότης Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, σε συνεργασία με το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, διοργάνωσαν τον Δεκέμβριο του 2015 εκδήλωση αφιερωμένη στα 20 χρόνια από τον θάνατο του Γ. Π. Σαββίδη. Η εκδήλωση αυτή εντάσσεται σε μια σειρά εκδηλώσεων με τις οποίες το Ίδρυμα της Βουλής επιθυμεί να τιμήσει τη μνήμη ορισμένων σημαντικών προσώπων που προσέφεραν πολλά στην πνευματική, επιστημονική και καλλιτεχνική ζωή της χώρας.

(δημ.07/09/2020)

Μέσα από τις εισηγήσεις των ομιλητών, που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση, αναδεικνύεται το πλούσιο έργο του μελετητή και καθηγητή της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γιώργου Π. Σαββίδη, ο οποίος εισέφερε πολλά στον τρόπο μελέτης της νεοελληνικής ποίησης, ενώ επίσης με υποδειγματικό τρόπο επιμελήθηκε εκδόσεις ποιημάτων σημαντικών Νεοελλήνων ποιητών. Η κυρία Γκίκα, οι κύριοι Νάσος Βαγενάς και Δημήτρης Δασκαλόπουλος, καθώς και ο Δημήτρης Μαρωνίτης που έφυγε από τη ζωή στις 12 Ιουνίου 2016, επιχειρούν να παρουσιάσουν το πλούσιο έργο του μελετητή και καθηγητή της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Γιώργου Π. Σαββίδη, ο οποίος εισέφερε πολλά στον τρόπο μελέτης της νεοελληνικής ποίησης, ενώ επίσης επιμελήθηκε με υποδειγματικό τρόπο εκδόσεις ποιημάτων σημαντικών Νεοελλήνων ποιητών. Περιέχονται τα κείμενα: - Κατερίνα Γκίκα, "Για τις ΄Καβαφικές εκδόσεις΄ του Γ.Π. Σαββίδη" - Νάσος Βαγενάς, "Ο Γ.Π. Σαββίδης και οι Cavafistas" Δημήτρης Δασκαλόπουλος, "Λογοτεχνία και δημοσιογραφία: Ο επιφυλλιδογράφος Γ.Π. Σαββίδης" Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, "Φιλότης" *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο

"Επί λέξει " Η τάξη της Λίνας Συλλογή κειμένων εκδ. ΦΙΛΝΤΙΣΙ (δημ.04/09/2020)

Σελ. 420 ISBN: 978 618 5456-19-1 Σ' αυτές τις συναντήσεις πέφταμε όλοι με καρδιά σ' αυτή τη μάχη για δημιουργική έκφραση. Δινόταν κάθε φορά ένα θέμα κι άλλος σε πεζό λόγο άλλος σε έμμετρο, συνέθετε το κείμενό του. Το διαβάζαμε όλοι μπροστά σε όλους, για να δοθεί το μπράβο, ή το ξανά, ή κάποιες επί μέρους παρατηρήσεις, που θα ωφελούσαν. Τα διαβάζω τώρα ξανά και θυμάμαι με λεπτομέρειες την κάθε συνάντηση και τα πρόσωπα των συμμετεχόντων ένα ένα. Η χρονική απόσταση της δεύτερης ματιάς πάνω στα γραπτά είναι πάντα για καλό. Και για τους διδάσκοντες και για τους διδασκόμενους. Μερικά γραπτά είναι όπως την πρώτη στιγμή που τα άκουσες. Ολοκληρωμένα. Μερικά άλλα αναδύουν στοιχειά ομορφιάς που τάζουν για μια καινούργια ορμητική έξοδο στη λευκή σελίδα. Κι άλλα τα νιώθω σαν πουκάμισα φιδιού που έμειναν πίσω ολόκληρα και άρτια, ενώ ο εαυτός έχει περάσει πια

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ τις συμπληγάδες της ευκολίας του γνωστού και πάει αναζητώντας την άγνωστη κι απάτητη πλευρά του.

Γατίζω - Μαρία Χουσάκου Γελιοποιώ - Λίνα Χριστοφοράκου

Σ' αυτά τα γραπτά δεν μπήκαν βαθμοί, δεν πήρε κανείς απολυτήριο. Μια και η ενασχόληση με τη γλώσσα και τη δημιουργική γραφή της δεν τελειώνει. Όμως, ήρθαν μέσω αυτού του βιβλίου στο φως και στα χεριά σας. Το σημαντικό είναι ότι γεννήθηκαν.

Γραφοπλάστης - Ελένη Κουσιώρη Δηλιάζω - Άννα Παπαδοπούλου Δροµόσπιτο - Αλίνα Τριανταφύλλου Δροσοσαλάτα - Δέσποινα Σιμάκη

Αθήνα, Ιούλιος 2020 Λ. Νικολακοπούλου

*****

Συμμετέχουν με τις νέες λέξεις τους και τα κείμενά τους:

Αγοροαδειάζω - Ελισάβετ Μίληση Αγωνισµός - Ανθή Δαουτάκη αϊάρια - Γεωργία Μπίρμπα ΑλεξΗκέραυνο - Ίονας Στάντης Ανεµελίζοµαι - Ζέτα Ξεγκάκη Ανθησία - Νάσος Αρώνης ΑνθρωΠοίηση - Αφροδίτη Πριμικύρη Απαρών-ουσα-ον - Μαρία Σιακαντάρη Αποβασισµένος - Αλκμήνη Νικοπούλου Εξηντάρη Ασταλαβλήτα - Γιώργος Σαμαρίτης Γαϊδουροποιούµαι - Χριστίνα Κανακάκη

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο "Ἦτον πνοή, ἴνδαλμα ἀφάνταστον, ὄνειρον… " Διηγήματα ερωτικα του Παπαδιαμάντη Αγγέλα Καστρινάκη: "Έρως νάρκισσος, έρως θείος: όψεις του έρωτα στο έργο του Παπαδιαμάντη

ISBN 978-960-524-503-0 σελ.440

Τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, κείμενα εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη ταυτόχρονα, τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Μιλούν για το πόσο ηρωικό είναι να σκοτώσει κανείς μέσα του τον δράκο του πόθου, αλλά και για την «αγρία χαρά» εκείνου που επιλέγει να ζει μέσα στο βάσανό του. Ο Νοσταλγός τού επέκεινα, ο αθεράπευτα μελαγχολικός Παπαδιαμάντης, βλέπει τον γήινο έρωτα ως συγκαλυμμένο ναρκισσισμό, ενώ θεωρεί πως οι μόνες στιγμές αληθινής ευτυχίας για τον άνθρωπο γεννιούνται από τον έρωτα προς το θείο. Είναι αυτές οι μυστικές στιγμές, ωστόσο, που

από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

(δημ.03/09/2020) 96

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ αποδίδονται από τον μεγάλο τεχνίτη με εξόχως γήινο και αισθησιακό τρόπο. Στη μελέτη της η Αγγέλα Καστρινάκη επιχειρεί να φωτίσει τα αινιγματικά παπαδιαμαντικά κείμενα, με οδηγό τα πανανθρώπινα και τα χριστιανικά σύμβολα. Όμορφες κόρες, κάτω από τη γοητευτική τους όψη αποκαλύπτονται επικίνδυνα στοιχειά του νερού, και νεαροί άντρες κρύβουν κάποτε μέσα τους τη βία του αρπακτικού, ακόμα και τον ίδιο τον διάβολο. Η θάλασσα και η λίμνη, η φωτιά, τα λουλούδια, οι σπηλιές, τα άστρα κι η σελήνη δεν είναι μονάχα διάκοσμος του φυσικού κόσμου, παρά αποτελούν σημεία που οδηγούν βαθύτερα στο νόημά του. Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Παπαδιαμάντης χειρίζεται το θέμα του προπατορικού αμαρτήματος, η μελετήτρια υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας έμμεσα αλλά επίμονα υποβάλλει την ανάγκη αποφυγής του σαρκικού έρωτα και της τεκνογονίας, που μόνο δεινά προσθέτουν στον κόσμο, κινούμενος έτσι στα όρια της αποδεκτής χριστιανικής πίστης. *****

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Παντού σκοτάδι και μόνο οι γραμμές φωτίζονταν από τον προβολέα. Ο διπλός σιδερένιος δρόμος ξετυλιγόταν μπροστά, δίχως τέλος. Κυλούσαν οι τροχοί, λαχάνιαζε ο κινητήρας, προχωρούσε το τραίνο…

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ*

Ο Νικόλαος Ανδρέου, μηχανοδηγός Α΄, με αριθμό μητρώου 82683, στεκόταν άγρυπνος στη θέση του. Είχε το δεξί του χέρι ακουμπισμένο στο πρεβάζι του παραθύρου, και με τ’ αριστερό κρατούσε το χειριστήριο. Και το σώμα του, γερμένο μπροστά, στεκόταν ακίνητο μα πανέτοιμο, καιροφυλακτώντας σε κάθε δυσκολία της πορείας. Τούτη τη στάση την είχε συνηθίσει χρόνια τώρα. Είχε γίνει δεύτερο είναι του. Πολλές φορές, και έ-ξω από τη δουλειά, στο σπίτι, στο δρόμο, με τον δεξιό του α-γκώνα έψαχνε ασυναίσθητα το κενό για κάποιο πρεβάζι, ενώ η αριστερή του φούχτα έμενε κλειστή, σφιγμένη σε αόρατο μοχλό. Και πάντα γερτός προς τα εμπρός, πάντα συσπειρωμένος.

ΤΟ ΣΦΥΡΙΓΜΑ (δημ. 02/09/2020)

Λίγο πριν την κατωφέρεια πέδησε ελαφρά. Το τραίνο δεν παρασύρθηκε σε ανεξέλεγκτη ταχύτητα, μα ακολούθησε την πορεία του σταθερά και συγκρατημένα. Πιο πέρα, ανωφέρεια. Πιο πέρα, μια στροφή. Μετά, πάλι ευθεία. Πορεία δαμασμένη από χέρι έμπειρο. Χωρίς υπέρβαση ή καθυστέρηση, πορεία δρομολογιακή. Η ώρα περνούσε. Το τραίνο προχωρούσε διαρκώς, μα έμοιαζε σα να στέκεται στην ίδια πάντα θέση, στο ίδιο τρεχούμενο τοπίο που επαναλαμβανόταν συνέχεια σε πένθιμη ομοιομορφία. Σιγά-σιγά, ίσως από τη νύχτα, ίσως από την κούραση, ο μηχανοδηγός ένιωθε να παρασέρνεται σε μια χαλαρή και συνάμα πνιγηρή αίσθηση. Με πικρή γεύση στο στόμα προχωρούσε κι αυτός, αλλά σε πορεία διπλή. Από τη μια, πάνω στις σιδερένιες γραμμές, κι από την άλλη, παραμερίζοντας την εξωτερική πραγματικότητα, εισχωρούσε διεισδυτικά στα ενδότερά του. Ψηλάφιζε βαθιά τον εαυτό του, ανάσα την ανάσα. Ξανάφερνε στον νου ολόκληρη τη ζωή του. Ζωή χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, εκτός από το θλιβερό προνόμιο να του ανήκει αποκλειστικά.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Και να πάρει η οργή, δεν ήταν καθόλου ευχάριστη. Ήταν τα εφηβικά του χρόνια μέσα στην Κατοχή. Ήταν τα νιάτα του, νυχτοήμερα μέσα στο πυρωμένο κάρβουνο της ατμάμαξας. Αργότερα, οι ατμάμαξες αντικαταστάθηκαν με πετρέλαιο, αλλά η ζωή του έμενε πάντα καρβουνιασμένη. Μετά, ο γάμος του με μια γυναίκα που ζητούσε πολύ περισσότερα απ’ όσα μπορούσε να της προσφέρει. Έπειτα, η ξαφνική της εξαφάνιση. Και τα δυο παιδιά που του άφησε πίσω της. Και το μεγάλωμα των παιδιών, το φαγητό, τα ρούχα, τα σχολεία τους. Και πάντα το μακροχρόνιο, δίχως ξεκούραση ταξίδι, με το αιώνιο βουητό της μηχανής και το κούνημά της, που τα ένιωθε εφιάλτες, ακόμα και στον ύπνο του. Ζωή ανελέητη. Καθημερινή σκλαβιά στην ανάγκη. Καθημερινή υποταγή στις υποχρεώσεις. Καθημερινός θάνατος. Ως πότε; Τα μαλλιά του άσπρισαν, το κορμί του γέρασε, σε λίγο θα έβγαινε στη σύνταξη. Η ζωή χανόταν, έφευγε, έφυγε, πάει. Ποια η απολαβή; Ποια η δικαίωση;

Ο σταθμάρχης τού έδειχνε πάντα το πράσινο σήμα. Δεν πά’ να δείχνει ό,τι θέλει. Γι’ άλλους οι διαταγές, η εξάρτηση, η σκλαβιά. Αυτός ξέκοψε πια. Ο σταθμάρχης πλησίασε παραξενεμένος: – Μαστρο-Νικόλα, γιατί δεν ξεκινάς; Ναι, θα ξεκινούσε! Δεν κρατήθηκε άλλο. Τινάχτηκε από τη θέση του. Άνοιξε την πόρτα της μηχανής, βγήκε στο διάζωμα. Πήδηξε στην πλατφόρμα του σταθμού. – Τι έχεις; Σου συμβαίνει τίποτα; Δεν απάντησε. Προχώρησε τρέχοντας προς την έξοδο. Σαν κυνηγημένος. Να απαλλαγεί, να φύγει…

Μακριά φάνηκαν φώτα. Το τραίνο έφτανε σε σταθμό.

Πίσω του το τραίνο περίμενε ακίνητο. Η μηχανή σιγομουρμούριζε σα να παρακαλούσε. Μερικοί επιβάτες είχανε βγει στα παράθυρα ανυπομονώντας. Δεν πά’ να περιμένει, δεν πά’ να παρακαλάει ολόκληρο το Σύμπαν, τι τον ένοιαζε αυτόν; Πίσω ο θάνατος, μπροστά η ζωή, η λύτρωση. Να ελευθερωθεί επιτέλους, να πάει όπου νάναι. Δεν ξέρει πού, αλλά να φύγει. Τι τον ένοιαζε…

Άρχισε να κόβει ταχύτητα. Τα φώτα πλησίαζαν, πλησίασαν και στάθηκαν. Κοίταξε από το παράθυρο. Κίνηση ελάχιστη, νυσταγμένη. Κατέβηκαν λίγοι επιβάτες. Ανέβηκαν άλλοι τόσοι. Επιβάτες αδιάφοροι και ξένοι, με μόνη φροντίδα την εξυπηρέτησή τους. Και ο σταθμός έτσι έρημος και νεκρωμένος, κείτονταν αδιάφορος κι αυτός. Όλα, ουδέτερα και ψυχρά προς τις στενοχώριες του. Κι όσο το συλλογιζόταν, τόσο η αδιαφορία τους παραμορφωνόταν και έπαιρνε άλλο, πιο αποκρουστικό πρόσωπο: γινόταν αντιπάθεια, εχθρότητα. Όλα τον εχθρεύονταν. Ως πότε; Ως πότε; Και γιατί πρέπει να ενδιαφέρεται αυτός; Γιατί η φθορά του, γιατί ο αργός θάνατος; Γιατί να μην μπορεί να ξεφύγει;

Δεν τον ένοιαζε; Όχι για τους άλλους, μα για τον ίδιο του τον εαυτό, δεν τον ένοιαζε; Ένιωσε παράξενο ρίγος. Μα την αλήθεια, το έλεγε με τα σωστά του; Κοντοστάθηκε και κοίταξε το τραίνο. Το ένιωσε σαν κάτι πολύ δικό του που το εγκατέλειπε. Όπως ακριβώς τον είχε και κείνον εγκαταλείψει η γυναίκα του. Η μακριά ουρά των βαγονιών δεν ήταν ένα σκούρο και κρύο ανακάτεμα από σίδερα, τζάμια και ξύλα. Ήταν κάτι άλλο, που μόλις τώρα, τούτη δω τη στιγμή, το συνειδητοποιούσε βαθιά. Ήταν η ίδια η ζωή. Τα μισοφωτισμένα παράθυρα ήταν η αργόσυρτη σειρά των ημερών που χάνονταν στο παρελθόν. Και οι επιβάτες, όχι αδιάφοροι, όχι ξένοι. Ήταν ο κόσμος που γέμιζε τη ζωή του. Που μ’ αυτούς ζει και ζυμώνεται καθημερινά. Που απ’ αυτούς περιμένει και απ’ αυτόν περιμένουνε. Που έχουν την ανάγκη του και αφήνονται μ’ εμπιστοσύνη στα χέρια του και στην ευθύνη του.

Ο σταθμάρχης, σε στάση προσοχής, του έδειχνε το πράσινο φωτεινό σήμα της αναχώρησης. Εκείνος, ασυναίσθητα, πήγε να ελευθερώσει την πέδη και ν’ απλώσει το χέρι μπροστά, να δώσει πετρέλαια… Γιατί να μην μπορεί να ξεφύγει; Το χέρι του πάντα απλωμένο μπροστά. Παγιδεμένο, παρασυρμένο από τόσα χρόνια συνήθειας. Εκείνος όμως, όχι. Αρνιόταν.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Σε κάποιο παράθυρο νόμισε πως διέκρινε τα παιδιά του. Όχι νόμισε, τα είδε καθαρά. Ήταν κατευχαριστημένα. Τον ευγνωμονούσαν γιατί το τραίνο της ζωής τους το οδηγούσε σωστά, υπερνικώντας τις ανηφόρες κάθε εμποδίου, διασχίζοντας με ψυχραιμία τις χαράδρες κάθε στενοχώριας και βγαίνοντας ξανά στο φως μέσα από τις γαλαρίες των βασάνων. Και πάντα κρατώντας γερά το χειριστήριο. Πάντα ακολουθώντας την πορεία του σε ατσάλινες γραμμές. Σίγουρα, σταθερά, με ταχύτητα δρομολογιακή. Μέσα στην απλή και στέρεη καθημερινότητα, δίχως μεγάλα λόγια και κομπασμούς, ήταν κι αυτός ένας από τους οδηγούς της μηχανής του κόσμου, ένας από τους άγνωστους μα συνεπείς οδηγούς του κόσμου. Το έβλεπε στην αγάπη των παιδιών του, στην εκτίμηση των συναδέλφων, στη συμπάθεια των φίλων και γνωστών. Εδώ, στη δύσκολη καθημερινότητα βρίσκεται η ζωή, ενώ στη ντροπιασμένη φυγή ο θάνατος. Το είχε καύχημα πως ποτέ δεν είχε εκτροχιαστεί τραίνο που αυτός οδηγούσε. Μεγάλη ντροπή, μεγάλος εξευτελισμός να εκτροχιαστεί τώρα ο ίδιος. Έπρεπε να επιστρέψει! Και τότε ο μηχανοδηγός Νικόλαος Ανδρέου γύρισε πίσω και πήδηξε ανάλαφρα στη μηχανή. Το ίδιο ανάλαφρα όπως και την πρώτη φορά που μηχανοδήγησε. Άπλωσε πάλι τον δεξιό του αγκώνα στο πρεβάζι, με το αριστερό του χέρι χούφτιασε πάλι το χειριστήριο και έγειρε ξανά προς τα εμπρός, στη γνώριμη στάση του, την πιο κατάλληλη για να αντιμετωπίσει κάθε κίνδυνο. Το πράσινο σήμα της αναχώρησης του έδειχνε πως ο δρόμος μπροστά ήταν ελεύθερος. Είχε «πάρει γραμμή» για το μέλλον. Πάτησε με δύναμη κουμπί της σφυρίχτρας, σφύριξε θριαμβευτικά, νικητήρια, και ξεκίνησε για τον επόμενο σταθμό.

*****

100

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Χρήστου Νιάρου*

ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ

Φέτος ο Αύγουστος του καλοκαιριού, απουσιάζει. Μένει εντός, έστω νοερά ηρεμεί, και με διαφορετικές ταχύτητες θα ταξιδεύει. Οι εικόνες και οι στιγμές καλοκαιρινής πορείας θα βρίσκονται σε παράλληλο δρόμο της εποχής του εδώ και με τα δεδομένα των αποστάσεων, θα έχει άλλη κλεψύδρα μέτρησης, άλλη θωριά και γεύση και εικόνα. Ο Αύγουστος όμως αστράφτει, συννεφιάζει, αναδιπλώνεται, όταν ένα φεγγάρι Αυγουστιάτικο υψώνεται και πέφτει η νύχτα και πλημμυρίζει με φως όπως αποσπασματικά, αυθεντικά τραγουδάει ο Νίκολας Παπάζογλου.

(δημ. 01/09/2020) * Κάπου , κάτι, κάποτε, λίγο πολύ ,χρωστάμε και στην κάθε εποχή και δη του καλοκαιριού γιατί σε άλλη αποστροφή της μελωδίας, σε άλλη φωνή, σε άλλη στιγμή υπάρχει η υπενθύμιση, τον Αύγουστο που μου χρωστάς ,τον ξέχασες, σε απόσταση αναπνοής και με έχασες και αυτό το καλοκαίρι , χαραμίστηκε κατά την δωρική επίσκεψη μελωδικά του Δήμ. Mητροπανου. Άλλη διαπίστωση του Παντελή θαλασσινού ´´ Αύγουστος είναι και το δεύτερο φεγγάρι, προτού προλάβει ο Σεπτέμβρης να το πάρει. Πέντε έξι στίχους που αγαπάς και τους θυμάσαι ,είσαι και εσύ, που ξαγρυπνάς και όταν κοιμάσαι´. Διάρκεια σε όλα τα κύματα, σε όλες τις ανάσες. Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα, η προσέγγιση του μήνα , έχει ενδιαφέρον. Στα μισά του μήνα, η μεγάλη γιορτή της Παναγίας, με τα πολλαπλά της προσωνύμια Kεχαριτωμένη,Χρυσοσπηλιώτισσα, Παντάνασσα, Μεγαλόχαρη Ελεούσα, Φανερωμένη κλπ. μέχρι την έλευση του Σείριου, του αστεριού του φωτεινότερου , λίγο πριν την Ανατολή του ήλιου μέχρι και τα μερομήνια,δηλαδή για τις πρώτες δώδεκα ημέρες του μήνα, η πρόβλεψη του καιρού ,κατά αντιστοιχία μια μέρα για κάθε μήνα, ο μήνας αυτός πραγματικά είναι πανηγύρι. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Επομένως

Ο Χρηστος Νιαρος ασχολείται επαγγελματικά, με το χώρο των ταξιδιών και των εισιτήριων ενώ για πολλά χρόνια, ταξιδεύει στο χώρο της γραφής. Έχει ασχοληθεί παράλληλα, με την επαγγελματική του πορεία και με το τύπο και την ραδιοφωνία στη Μελβουρνη, μόνιμος κάτοικος, στην δεύτερη πατρίδα πια , εδώ και δεκαετίες. Κείμενα του βρίσκονται στο διαδίκτυο ,στη Ελλάδα , στη Γερμανία, στο Καναδά και σε περιοδικά εφημερίδες.

101

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ κάτω από την κληματαριά ,κάτω από άλλους χρόνους, απαραίτητα-να λοιπόν, μια λέξη που παίρνει ,λόγω εποχής άλλη ερμηνεία-

να ήτανε και δυο φορές το χρόνο.

κάτω από άλλους ήλιους και φεγγάρια, ο γραπτός λόγος έχει νόημα. Από το άπειρο, στο κοντινό, από των τζιτζικιών, η των τζιτζικιών, ο βηματισμός της καπελαδούρας, του φωτός κάθε βουτιά κάθε πινελιά γραφής είναι σταγόνες δροσιάς με αεράκι τονωτικό. Ανάλαφρα η κάθοδος της νύχτας, γεμίζει ,με διαφορετική παρέα και ψιθύρους μπαλκονιού μέχρι και το τελευταίο ψίθυρο. Ας ξεφυλλίσουμε όμως μερικά δείγματα (άλλη μια λέξη που ακούγεται ) γραφής ποιητικής.

*****

Από τον Κ.Π. Καβάφη στο ποίημα του ´´Μακριά´ σημειώνει

«Δέρμα σαν καμωμένο γιασεμί. Εκείνη του Αυγούστου.. Αύγουστος ήταν...η βραδιά. Μόλις θυμούμαι πια τα μάτια, ήσαν θαρρώ μαβιά.. Ακόμη ,δεν με αφήνει, ο Αύγουστος, να λησμονήσω..´´´ Από τον Οδυσ. Ελύτη και από τα ´´Ρω του Ερωτά´ Ο Αύγουστος έλουζονταν Μέσα στη αστροφεγγιά Και από τα γένια του έσταζαν Άστρα και γιασεμιά.»

Από τον Νίκο Καββαδία και από το Federico g Lorca «Ανέμισες για μια στιγμή το Μπολερό Και το βαθύ σου πορτοκαλί σου μεσοφόρι. Αύγουστος ήτανε δεν ήτανε θαρρώ Τότε που φεύγανε μπουλούκια οι σταυροφόροι.» Μικρές αποσπασματικές γραφές, έτσι απλά για τον Αύγουστο, που μακάρι

102

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΖΙΟΒΑ "Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ" (Από την ερμηνεία στην ηθική) από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης Ο Δημήτρης Τζιόβας είναι καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Birmingham της Αγγλίας από το 1985. Την περίοδο 2000-2003 διετέλεσε Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής και διευθύνει τη μεταφραστική σειρά νεοελληνικής λογοτεχνίας που εκδίδεται από το Κέντρο Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Birmingham. Έχει διατελέσει Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (1995-1998) και μέλος της συντακτικής επιτροπής των

(δημ.09/09/2020)

103

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ περιοδικών Journal of Modern Greek Studies (1992=20 07), Byzantine and Modern Greek Studies (19952009), Journal of Greek Media and Culture (Advisory Board 2014 μέχρι σήμερα) και Gramma, που εκδίδεται από το ΑριστοτέλειοΠανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2003 μέχρι σήμερα). To 2011 του απονεμήθηκε το βραβείο του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο του Ο Μύθος της Γενιάς του Τριάντα: Νεοτερικότητα, Ελληνικότητα και Πολιτισμική Ιδεολογία (Πόλις 2011). Η πολιτισμική ποιητική βλέπει το λογοτεχνικό κείμενο ως σημείο συνάντησης διαφορετικών λόγων και λειτουργεί ως ένα διαδραστικό πλέγμα που συστεγάζει, συναιρεί και συνθέτει κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές και τεχνοτροπικές αναζητήσεις στον χώρο της ελληνικής πεζογραφίας αλλά και πέρα από αυτόν. Το παρόν βιβλίο προσφέρει εναλλακτικές θεωρήσεις πεζογράφων και νέες αναγνώσεις κειμένων της νεοελληνικής πεζογραφίας από την ανεξαρτησία μέχρι τις μέρες μας, θέτοντας νέα ερωτήματα και επανατοποθετώντας τα λογοτεχνικά κείμενα στα συμφραζόμενα της εποχής τους και της δικής μας. Στέκεται σε κάποιες κρίσιμες στιγμές της ελληνικής πεζογραφικής παραγωγής, επιδιώκοντας, με άξονα την ανάγνωση είτε ως ερμηνεία είτε ως ηθική πρό(σ)κληση, να προσεγγίσει συγγραφείς, κείμενα και λογοτεχνικές τάσεις μέσα σε ένα ευρύτερο πολιτισμικό πλαίσιο. Ορισμένα κεφάλαια εστιάζουν σε γενικότερα φαινόμενα ή στις εξελίξεις μιας περιόδου ενώ άλλα ασχολούνται με μεμονωμένους συγγραφείς ή κείμενα. Συζητούνται οι κειμενικές μεταμορφώσεις της Πάπισσας Ιωάννας και της Ιστορίας ενός αιχμαλώτου και μείζονες συγγραφείς όπως ο Καζαντζάκης, ο Θεοτοκάς, ο Καραγάτσης, ο Βασιλικός, ο Χατζής και άλλοι, ενώ ξεκινώντας από τον ρομαντισμό της μυθιστορίας καταλήγουμε στην πεζογραφία της μεταπολίτευσης και από τον μοντερνισμό στο nouveau roman. Το γενικό με το ειδικό εναλλάσσονται και αλληλοσυμπληρώνονται, διερευνώντας μεταβάσεις, πολιτικές αφηγήσεις και πολιτισμικές αλληγορίες.

*****

104

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «Ανά-1» Της Ο.ς.Φωτίου εκδόσεις ΚΥΜΑ (δημ.07/08//2020)

-------------------------------------*Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνίας.

Διαβάζουμε στο βιβλίο αυτό της Ο.ς.Φωτίου που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΚΥΜΑ.

105

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για ποίηση που ξαφνιάζει τον αναγνώστη ευχάριστα ή όχι ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες του, τις επιμηκύνσεις των ονείρων του, τους λεκτικούς προσδιορισμούς των αιφνιδιασμών του και την οπτική λήθαργο των αναγνωστικών του βαδισμάτων.

Πάλη με το μέσα εύρος των πραγμάτων, καταθέσεις σκέψεων, αισθήσεων, νοηματικές μεταλλαγές και υποβόσκων λυρισμός πλέουν στους στίχους του βιβλίου της αυτού. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη γραφή όχι τόσο νοηματική ή θεματική ή λεκτική, αλλά ιδιάζουσα στον τρόπο που σπάει οπτικά τις λέξεις προσπαθώντας να τις χρησιμοποιήσει διττά και να εκμεταλλευτεί τα οπτικά νοήματα τους πέραν των κανονικών σημασιών τους μέσα στο κείμενο. Δεν πρόκειται για οπτικά ποιήματα, καθώς ο όρος αυτός αναφέρεται στα ποιήματα εκείνα που είναι έτσι δομημένα ώστε να γίνονται αντιληπτά ως σχήματα από τον αναγνώστη τους, ούτε για φουτουριστική λογοτεχνία, τουλάχιστον με τον ορισμό που της έδωσε ο Μαρινέττι στις αρχές του εικοστού αιώνα. Στα ποιήματα αυτά του βιβλίου τούτου, γίνεται έντονη χρήση της αγκύλης, τον σπασμένων λέξεων, των λεκτικών υπονοούμενων και κάποιων λέξεων σε αγγλικό-αμερικάνικο αλφάβητο.

106

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Αναμφίβολα δεν είναι η ποίηση που θα μιλήσει απευθείας στον αναγνώστη και θα ανακινήσει το αίσθημα της κινητοποίησης των αισθήσεων του. Είναι κείμενα που ο αναγνώστης πρέπει να παιδευτεί για να τα κάνει δικά του και να επικοινωνήσει μαζί τους, καθώς ο ρυθμός, τα νοήματα και ο λυρισμός τους σπάζεται εντός αγκυλών και ο αναγνώστης χτυπιέται στις Συμπληγάδες του στίχου απροετοίμαστος και δίχως κλειδιά για την κοινωνία με μια τέτοια ποίηση. Μια ποίηση που όπως και να το κάνουμε είναι διαφορετική, ιδιαίτερη και προσωπική. Και που ενώ βρίθει νοημάτων και ιδεών και αισθήσεων, απαιτεί προσήλωση και σταθερότητα αναγνωστική για να την ενστερνιστείς και να την κοινωνήσεις στην ολότητα της. Η Ο.ς.Φωτίου μας παραδίδει κάτι ιδιαίτερο με αυτό το βιβλίο της. Μένει να δούμε αν συνεχιστεί και στο μέλλον η προσπάθειά της αυτή και ποιες στροφές θα πάρει το ποιητικό της εργαλείο εντός ή εκτός ετούτου του δρόμου.

*****

107

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κυκλοφορεί το βιβλίο "Οι 40 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο μου" από τις εκδόσεις ΦΙΛΝΤΙΣΙ της Μαριέττα Αυγερινού Βαμβακά (δημ.06/08/2020) Η Μαριέττα Αυγερινού γεννήθηκε στην Αθήνα. Εργάσθηκε εφτά χρόνια στην εφημερίδα «Η Βραδυνή», στη γυναικεία στήλη γενικού ενδιαφέροντος της «Κας ΑΛΦΑ». Τον ίδιο καιρό, δημοσιεύονταν διηγήματά της στη Φιλολογική Βραδυνή. Από το 1986 και το 1989, στη Βραδυνή και στη Βραδυνή της Κυριακής, στα πλαίσια του Ελεύθερου Ρεπορτάζ, δημοσιεύονται άρθρα της κοινωνικού ενδιαφέροντος:Φεμινισμός-Κακοποιημένη γυναίκα-Οικολογία-Παιδί-εφηβεία. Την ίδια περίοδο κρατά τη στήλη «Ελλάδα είναι κι αυτά» απ’ την οποία προβάλλονται κυρίως προβλήματα της επαρχίας. Παράλληλα και μέχρι το 1980, συνεργάζεται στο ραδιόφωνο (Ε.Ι.Ρ.) και γράφει τις εκπομπές: «Η ώρα της Αγρότισσας» (1957-1960), «Νοσταλγίες-Αναμνήσεις» (1957-1960). Από το 1963 έως το 1980 γράφει τις

108

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ παιδικές εκπομπές: «Κοντά στη μανούλα», παραμύθια για παιδιά προσχολικής ηλικίας, «Κόκκινη Κλωστή δεμένη...», θεατροποιημένα δικά της παραμύθια, «Θεατρικά έργα για μεγάλα παιδιά». Στο χώρο του παιδικού βιβλίου, εμφανίζεται με την «Τιμωρία της σφήκας» (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ 1979). Ακολουθούν: «Η Κατερίνα η αντισταχτοπούτα» (εκδόσεις ΑΙΧΜΗ 1980), «Ο φυλακισμένος που... κλαίει» (εκδόσεις Α.Σ.Ε. 1982) και «Τα τούβλα ξυπνήσανε», το 2007, από τις εκδόσεις ΕΝ ΠΛΩ. Το 2007, επανεκδόθηκε «Ο φυλακισμένος που κλαίει», επίσης από τις εκδόσεις ΕΝ ΠΛΩ.

επιστήμονες, να νικήσουμε τον κορωνοϊό. Να μην κολλάμε ο ένας τον άλλον. -Ναι, καλά, βρε Νόνα, για να σου λέγανε εσένα, όταν ήσουνα δέκα χρονών, να κλειστείς μέσα, εσύ που όλο μας λες ότι δε ζεις χωρίς το «έξω», χωρίς τις βολτάντζες σου; -Στάσου Στάσου! Τώρα που το λες, κι εγώ στην ηλικία σου, είχα κλειστεί στο σπίτι, στο σπίτι της Νόνας μου, σαράντα μέρες, στον Εμφύλιο. -Α, Νόνα! Αλήθεια; Αχ, θέλει ο μπαμπάς το skype, έχει μάθημα με τους φοιτητές του. Θα μου την πεις όμως αυτή την ιστορία, ναι; Και της την έγραψα.

***** 1946. Νοέμβριος. Στο τριώροφο σπίτι της Νόνας, Κρίτωνος 11 και Αστυδάμαντος γωνία, θα φιλοξενηθούν επί 40 μέρες, κλεισμένοι, για να είναι Όλοι Μαζί, εκείνες τις μέρες του Εμφυλίου, πέντε οικογένειες, δηλαδή είκοσι άτομα, ενώ στον τρίτο όροφο έμεναν 14 στρατιώτες του Ε.Λ.Α.Σ.

*****

Όσο καιρό μείναμε κλεισμένοι στα σπίτια μας, λόγω κορωνοϊού επικοινωνούσα με την αγαπημένη μου εγγονή, τη Δάφνη, μέσω skype. -Γεια σου, Νόνα, τι κάνεις; -Καλά είμαι, ομορφιά μου, εσύ πώς τα πας; -Δεν τα… πάω, αφού από αύριο δεν πάμε πουθενά, μένουμε σπίτι. -Ελπίζω να μην είναι για πολύ. Έλεγα το Σάββατο, να σου μαγειρέψω πίτα και μαριδάκια.

-Μμμμ… ο μπαμπάς άλλα λέει για τον κορωνοϊό που είναι αρρώστια και κολλάνε οι άνθρωποι. Και στην τηλεόραση το λένε. Άκου τώρα! Θα κλειστούμε μέσα; Τι; Φυλακή θα είμαστε δηλαδή; Α’ στο καλό. -Όχι φυλακή, κοριτσάκι μου. Στα σπίτια μας θα κλειστούμε, αφού αυτός είναι ο τρόπος, λένε οι

109

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ* *****

"ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΦΤΕΡΑ"

Ὅσο καὶ νὰ πλυθοῦν οἱ ζωὲς τῶν πουλιῶν τὰ συναισθήματα τῆς πορφύρας δὲν ξεβάφουνꞏ διατηροῦν τὸ χρῶμα τῶν φτερῶν τους ἀνεξίτηλο, ἔντονο πορφυρὸ σὲ κάθε ἡλιοβασίλεμα, σὰν ἕνα μαχαίρι καρφωμένο στὰ πλευρὰ τοῦ ἥλιου ποὺ πέφτει αἱμόφυρτος στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Δύσης.

(δημ.27/07/2020)

*****

Ὁ Κωνσταντῖνος Γεωργίου γεννήθηκε τὸ 1976 καὶ ζεῖ στὸ Ἀγρίνιο. Ἀποφοίτησε ἀπὸ τὴν Φιλοσοφικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων. Εἶναι λειτουργὸς τῆς Μέσης ἐκπαίδευσης καὶ προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες του ὡς φιλόλογος στὸ Γενικὸ Λύκειο Γαβαλοῦς τοῦ δήμου Ἀγρινίoυ. Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 2020 ἐκδόθηκε ἡ ποιητική του συλλογὴ Σέ πρῶτο πληθυντικὸ ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Ἰωλκός.

110

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Τα πρωινά οι λέξεις έχουν το δικό τους δρομολόγιο. Το ίδιο και τα χρώματα. Ταξιδεύουν απλόχερα χωρίς περιορισμούς και αποστάσεις. * Οι λέξεις μέσα από τα χρώματα, για τα χρώματα, με τα χρώματα, φτιάχνουν σύνορα, όρια ,ορατά και αόρατα, μέχρι εκεί που φτάνει η ματιά και η υπενθύμιση των κυμάτων. Πάνω από δρόμους, πάνω από γειτονιές, ψιθύρους και φωνές, ισότιμα εκφέρουν δικαίωμα λόγου. * Οι λέξεις και ο λόγος, προέκταση, στις παρενθέσεις μέσα στο χειμώνα, εδώ στη πολιτεία του νότου. Ότι απλώνει ο αργαλειός του ουρανού, ότι κεντάνε αυτές οι κλωστές των χρωμάτων και των αποχρώσεων, στρώνει το χαλί, της ημέρας. Κάθε προορισμός, κάθε αφετηρία συμπληρωματικά συναντιούνται συμπορεύονται. Η θαλπωρή των χρωματισμών αποκτάει πρόσωπο. Εκπέμπει και εκπέμπεται ,καθώς κάθε δευτερόλεπτο έχει τους τόνους και τους ρυθμούς. Σημειώματα θαυμασμού, λες και κάνεις βουτιά από τα ρηχά μέχρι το πάτο. Έτσι είναι η χειμωνιά, διαφέρει από την ανάγνωση του καλοκαιριού στις χρωματιστές σταγόνες και στην ταχύτητα τους. Αυτά τα ελάχιστα εισαγωγικά, αφήνουν τα σημάδια τους στη αφετηρία του χειμώνα. Άλλου νυχτώνει άλλου ξημερώνει, οι χρωματισμοί και οι εντάσεις τους αποτελούν παράθυρο ,μέσα στο παράθυρο του κόσμου. * Έχουν μια άλλη σιγουριά οι πινελιές αυτές Ιούνιο μήνα, στο ξεδίπλωμα του φθινοπώρου, του χειμώνα. Το ελάχιστο, το λιγοστό της διάρκειας τους προσδιορίζει την εποχή. Βηματίζουν και αναπνέουν, οι ήχοι των χρωμάτων, χωρίς ημερομηνία λήξεως καθώς η παράσταση πάντοτε ξεκινάει με θεατές στο μεταίχμιο και στα σκαλοπάτια νύχτας και ημέρας. Όταν τα χρώματα ξημερώνονται, οι λέξεις στολίζονται . Τίποτε δεν μακραίνει, τίποτε δεν χάνεται, με αθωότητα πληρότητας και αυθεντικά στιγμιαία, εξακολουθούν να προετοιμάζουν τις εποχές, τις πόλεις, τις φυλλωσιές ,την επόμενη συνάντηση απουσίας παρουσίας. Ηλικία της μνήμης, της ανάγκης ,του ονείρου που σημαδεύει και σηματοδοτεί τις αισθήσεις της εγρήγορσης και του καθημερινού. Εναλλαγή καιρού, οι τέσσερις εποχές σε μια μέρα, το έχει αυτή η πολιτεία, αυτό όμως δεν αναιρεί αυτά τα ελάχιστα λεπτά που τα χρώματα χωρίς

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ*

Ένα Φθινόπωρο Χειραψίας (δημ. 26/07/2020)

111

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ βαλίτσα και διαβατήριο ταξιδεύουν και φτιάχνουν φεριπειν άλλες πολιτείες και γειτονιές, από το χτες, που υπήρξες και επισκέφτηκες μέχρι το σήμερα που ψιθυρίζεις. * Καθρεφτισμούς , από το πάτωμα μέχρι το ταβάνι, η χειραψία των χρωμάτων, χορεύει με χειρονομίες ευθύτητας και σινιάλα που ισορροπούν αλλιώς. Η ηχώ των αποχρώσεων σε σταγόνες βροχής θα σιωπήσει. Ένα μικρό διάλειμμά επαναπροσδιορισμού. Δεν σταματάει όμως ο βηματισμός του ταξιδιού, ούτε ο προορισμός, ούτε οι αγρυπνίες, ούτε οι άγραφες σελίδες, ούτε η διάθεση. Θα επανέλθει με την επιθυμία αλμύρας και με διάσταση γεύσης κυμάτων. Σε άλλη εποχή, σε άλλο τόπο, η σκέψη και η ζωγραφιά των χρωμάτων είναι διαφορετικά διαθέσιμη σε ποιο απλόχερα χώρο, σε άλλα σκαλοπάτια, σε άλλα πεζούλια. με άλλα σημάδια, με άλλο τόνο φωνηέντων. Αυτή τη στιγμή ,αυτές είναι ώρες ,αυτά είναι τα υλικά ,αυτές είναι λέξεις, αυτά και τα δεδομένα. Το παράθυρο των χρωμάτων αλλάζει με αυτή την επιμονή της αλληλογραφίας των χρωμάτων. Κάθε εποχή στις ομορφιές της, στη πορεία της, με τα ερωτηματικά και θαυμαστικά της. *****

112

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Leiden-sehn tut wohl, Leiden-machen noch wohler […] Ohne Grausamkeit kein Fest […] und auch in der Strafe ist so viel Festliches! Friedrich Nietzsche

Ποτέ μου δεν μπόρεσα να νοήσω την ανιδιοτελή και γιομάτη αυτοθυσία αγάπη ενός ζώου που βρίσκει για πάντα μια θέση στην καρδιά ιδιαίτερα εκείνων που έχουν νιώσει την ψευτοφιλία και την κάλπικη αξιοπιστία των ανθρώπων. Ίσως γιατί ποτέ δεν βίωσα την αγάπη τούτη. Έπειτα, μου ήταν δύσκολο να δεχτώ ότι υπάρχουν άνθρωποι που έφτασαν στο σημείο ν’ αγαπάνε τα ζώα περσότερο απ’ τους συνανθρώπους τους μόνο και μόνο επειδή προδόθηκαν επανειλημμένα απ’ αυτούς. Είμαι τύπος που αποφεύγει τα πολλά-πολλά με τον κόσμο. Από κάποια στιγμή κι έπειτα η απομόνωση μου ήταν σχεδόν απόλυτη κι είχε προληπτικό χαρακτήρα: Επειδή είχα απογοητευτεί πολλάκις απ’ τις διάφορες συναναστροφές μου, που συνήθιζα στο παρελθόν, αποφάσισα να κλειστώ στον εαυτό μου και να ζήσω μόνος προκειμένου να μην βιώσω ξανά τη ζηλοφθονία, την κακία κι ένα σωρό άλλα ψυχοφθόρα αισθήματα τρίτων απέναντι σ’ έναν άνθρωπο που διαφοροποιείται αισθητά, για συγκεκριμένους λόγους, απ’ τον όχλο. Όλ' αυτά με φέρνανε σε δύσκολη θέση κι αισθανόμουν άβολα όταν διέκρινα ακόμα και στο βλέμμα τους τέτοιες διαθέσεις. Είχα κουραστεί κι έτσι η φυγή ήταν μια καλή λύση. Μέσα στον αναχωρητισμό μου δεν σκέφτηκα ούτε μια στιγμή ν’ αποκτήσω ένα κατοικίδιο για συντροφιά, όπως συνηθίζουν κάποιοι στις μέρες μας. Δεν τό 'χα ανάγκη γιατί ο νους μου, απορροφημένος όπως ήταν σ’ επείγουσες εργασίες κι υποχρεώσεις, δεν είχε το περιθώριο να σκεφτεί τη θέση στην οποία είχα περιέλθει και να λυπάται. Απ’ την άλλη, τα ζώα απαιτούν μια ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή την οποία δεν ήμουν διατεθειμένος να προσφέρω ακόμα και στο πιο γλυκό πλάσμα του κόσμου. Ούτε κι η απογοήτευση μου απ’ τους ανθρώπους θα μ’ έκανε ν’ αλλάξω την πάγια στάση μου απέναντι στα ζώα· δεν τα μισώ αλλά ούτε και τ’ αγαπώ. Ένα πρωί, γυρίζοντας στο σπίτι από μια υπόθεση, που με βασάνιζε καιρό, βρέθηκα μπροστά σ’ ένα ασυνήθιστο θέαμα. Το σπίτι στο οποίο κατοικώ τα τελευταία είκοσι χρόνια βρίσκεται στο ισόγειο ενός δίπατου ξύλινου χτίσματος, η πόρτα του οποίου ανοίγει

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ*

Ο ΑΙΛΟΥΡΙΝΑΣ (δημ. 23/07/2020)

*Κορίνθιος την καταγωγή, αλλά γεννήθηκε στα Χανιά — σ΄ένα σπίτι της οδούΒύρωνος. Όλη του την ζωή την πέρασα στην Κρήτη. Στην νεανική του ηλικία έζησε υπέρ τα 3 έτη στο Manchester της Αγγλίας. Διέμεινε και στην Αθήνα. Η τελευταία του εργασία είναι καθηγητή σε σχολεία εξαρτώμενα από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας. Ξέρει Αγγλικά και Γερμανικά.

113

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ κατευθείαν στον κεντρικό χωματόδρομο τής πόλης. Εκεί στο κατώφλι, δίπλα ακριβώς στον δρόμο καθόταν στα πίσω της πόδια μια κατάμαυρη γάτα και, τεντώνοντας τον κορμό της, μ’ ατένιζε όπως ερχόμουν απ’ το βάθος της συνοικίας. Το περίεργο ήταν ότι όχι μόνον τα μάτια της ήταν προσηλωμένα πάνω μου και τ’ αυτιά της αποκλειστικά και μόνον στραμμένα προς το μέρος μου, αλλά τίποτα δεν μπορούσε ν’ αποσπάσει την προσοχή της από μένα, ούτε οι πολυάριθμοι διαβάτες ούτε οι διερχόμενες άμαξες και τα ογκώδη κάρα που κάλλιστα θα μπορούσαν να την τρομάξουν και να την κάνουν να φύγει. Αφηρημένος όπως ήμουν και γιομάτος σκοτούρες που η υπόθεση, για την οποία μίλησα πιο πάνω, δεν έλεγε να διεκπεραιωθεί, πλησίασα την είσοδο του διαμερίσματός μου χωρίς να δώσω σημασία στην απροσδόκητη παρουσία του μαύρου τετράποδου. Με βιαστικές κινήσεις έκανα ν’ ανοίξω την πόρτα, όταν ένιωσα κάτι να μου γρατζουνάει ελαφρώς τ’ αριστερό μου πόδι χαμηλά. Η γάτα είχε σταθεί στα δύο της πισινά πόδια και στηριζόμενη πάνω μου είχε μπήξει τα νύχια της στο ύφασμα του παντελονιού. Προσπάθησα να την απωθήσω μ’ ένα μικρό λάκτισμα, αλλά η γάτα είχε ήδη γαντζωθεί στον μηρό, αγκαλιάζοντάς τον με τα μπροστινά της πόδια, και δεν έλεγε να φύγει. Τότε έσκυψα και της χάιδεψα το κεφάλι για λίγη ώρα με την ελπίδα ότι θα έφευγε από πάνω μου κι έτσι θα την ξεφορτωνόμουν. Αυτή άρχισε να τρίβεται στο χέρι μου και να γουργουρίζει ρυθμικά κι έντονα. Ύστερα άφησε την καμπύλη τής απαλής ράχης της να γλιστρήσει με ηδονή κάτ’ απ’ το χάδι μου, το οποίο και κατέληξε με μια γρήγορη κίνηση στην ορθωμένη και χνουδάτη ουρά της. Δεν ξεκολλούσε από πάνω μου και τα χάδια είχαν τ’ αντίθετο απ’ το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Πόσο λίγο ήξερα τα αιλουροειδή! Εκτός απ’ την πηχτή μαυρίλα τού τριχώματός της η γάτα τούτη ήταν ασυνήθιστα μεγαλόσωμη με ιδιαιτέρως αναπτυγμένα μούσκουλα, τόσο στον τράχηλο όσο και στα πόδια, ιδιαίτερα στα πίσω, και με πολύ πλατιά πέλματα. Δεν θυμόμουν νάχα δει μέχρι εκείνη τη στιγμή μια τέτοια γάτα που εκτός απ’ τα σπάνια φυσικά της χαραχτηριστικά, επεδείκνυε μια συμπάθεια και μια οικειότητα προς έναν ξένο αδιανόητη. Δεν έδωσα σημασία σ’ όλα αυτά γιατί ήμουν, όπως πάντα, απασχολημένος με τις προσωπικές μου υποθέσεις και βυθισμένος σε σκέψεις, πράγμα που δεν μου επέτρεπε να σπουδαιολογώ την καθημερινότητα. Ανοίγοντας την πόρτα και πριν προλάβω ν’ αντιδράσω, η γάτα, με τη χαραχτηριστική σβελτάδα της, τρύπωσε στο διαμέρισμα και βιαστικά ανέβηκε μ’ ένα χαρίεν σάλτο πάνω στο γραφείο τού δωματίου, που έβλεπε στον δρόμο, εκεί όπου σχηματίζονταν δυό-τρείς

πύργοι βιβλίων. Αφού ανίχνευσε την επιφάνεια τού επίπλου για λίγο, απλώθηκε σ’ όλο το πλάτος του ανάμεσα στις δύο στοίβες βιβλίων, παίρνοντας τη στάση του αιγυπτιακού αγάλματος τής Σφίγγας. Ήταν μια στάση που θα την έπαιρνε κι άλλες φορές μέσα στο διαμέρισμα, σε σημείο που αναρωτιόμουν αν είχα φιλοξενήσει μια γάτα ή την αρχαία Σφίγγα. Αρχικά, σάστισα σ’ αυτήν την πρώτη είσοδό της στο σπίτι γιατί το ζωντανό δεν έδειξε κανένα σημάδι φόβου ή δισταγμού μέσα σ’ ένα άγνωστο περιβάλλον γιομάτο αντικείμενα που ίσως να έβλεπε για πρώτη φορά. Αντιθέτως, μπαίνοντας μέσα φανέρωσε αμέσως μια άνεση και μια οικειότητα με τον χώρο που έφτανε στα όρια του θράσους. Είναι πολύ δύσκολο να δώσω στον αναγνώστη να καταλάβει ότι το πλάσμα αυτό έγινε μέσα σε λίγες στιγμές αναπόσπαστο κομμάτι του σπιτιού. «Έβαλα μπελάδες στο κεφάλι μου», μουρμούρισα ενοχλημένος κι έκλεισα την πόρτα. Μετ’ από λίγο κατάλαβα ότι θα ήταν χάσιμο χρόνου αν επιχειρούσα να την διώξω, γιατί κάτι προσπάθειες που έκανα για να μ’ αδειάσει τη γωνιά έπεσαν στο κενό. Η γάτα το είχε βάλει πείσμα, ως φαίνεται, να κουρνιάσει για πάντα εδώ μέσα. Αφού περιποιήθηκα όπως-όπως τις αμυχές που μου κατάφερε στα χέρια, την έδιωξα απ’ το γραφείο και στρώθηκα στο γράψιμο. Η γάτα χωρίς να χάσει χρόνο, θρονιάστηκε στην πολυθρόνα που ήταν ακριβώς απέναντι μου και με χάζευε όση ώρα δούλευα. Κατά διαστήματα σήκωνα το κεφάλι και την έβλεπα νάχει επίμονα καρφωμένο το βλέμμα της πάνω μου. Μέχρι να τελειώσω το γράψιμο και τις σχετικές διορθώσεις σε κάτι δύσκολα κείμενα, παρέμεινε προσηλωμένη σε μένα όπως ακριβώς την πρώτη φορά που μ’ αντίκρισε περιμένοντας με στο κατώφλι. Μέσα στις επόμενες μέρες η στάση της γάτας δεν άλλαξε στο ελάχιστο κι η οικειότητά της ολοένα και μεγάλωνε. Έφτασα στο σημείο να πιστεύω πράγματα εξωφρενικά· ότι δηλαδή το πλάσμα που είχα μπροστά μου μπορεί να ήταν ενσάρκωση ανθρώπινης ψυχής, αναζητούσας εναγωνίως συντροφιά ή ότι ήταν μάγισσα αποφασισμένη να μου αναστατώσει τη ζωή. Δεν είμαι προληπτικός, ούτε πιστεύω στις μετενσαρκώσεις αλλά κάτι τέτοιες στιγμές ακόμα και το πιο αγύριστο κεφάλι μπορεί ν’ αλλάξει γνώμη επ’ αυτού. Επειδή το μεγαλύτερο μέρος της μέρας μου το πέρναγα στο σπίτι λόγω της φύσεως των ενασχολήσεών μου, έπρεπε αναγκαστικά ν’ ανέχομαι την υπερβολικά φιλική συμπεριφορά τού νέου μουσαφίρη, ο οποίος όπου κι αν πήγαινα μ’ ακολουθούσε από πίσω. Με μεγάλη δυσκολία ξέφευγα απ’ την προσοχή του: Όποτε καθόμουν ερχόταν στα πόδια μου και κυρτώνοντας το τόξο τής ράχης του τριβόταν πάνω τους ή ανέβαινε στα

114

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ γόνατά μου πεινασμένος για χάδια. Άλλες φορές απλωνόταν στο γραφείο πάνω στις σημειώσεις και τ’ ανοιχτά βιβλία και δεν μ’ άφηνε να δουλέψω. Όταν περπατούσα μπλεκόταν στα πόδια μου και γαντζωνόταν στο παντελόνι με τα αιχμηρά, σαν καρφίτσες, νύχια του σε μια προσπάθεια να σκαρφαλώσει πάνω μου. Εκείνο όμως που μου προξενούσε τη μεγαλύτερη έκπληξη ήταν οι επισκέψεις που μου έκανε κάθε πρωί στο υπνοδωμάτιο. Καθόταν στα πίσω πόδια δίπλα ακριβώς απ’ το κρεβάτι και κοιτώντας με επίμονα, περίμενε ν’ ανοίξω τα μάτια. Ύστερα, κι αφού με χόρταινε με το βλέμμα της, πήγαινε και μπαστακωνόταν στην είσοδο της τουαλέτας γιατί ήξερε ότι εκεί ήταν ο πρώτος σταθμός που έκανα αφότου σηκωνόμουν. Ενώ σ’ άλλους ανθρώπους μια τέτοια συμπεριφορά κατοικίδιου θα ήταν πηγή ευχαρίστησης και σε κάποιες περιπτώσεις παρηγοριάς, σε μένα αυτή η παρουσία του ήταν αρχικά αδιάφορη αλλά μέρα με τη μέρα γινόταν ενοχλητική, μετά δυσάρεστη και στο τέλος μού προξενούσε σιχασιά. Ιδιαίτερα όταν αναζητούσε τα χάδια μου κι έπρεπε να τ’ ακουμπήσω. Ένιωθα ότι αυτή του η οικειότητα και το άκρατο ενδιαφέρον του με καταπίεζε κι ότι η αγάπη που μου έδειχνε γινόταν σιγά-σιγά στραγγαλιστική. Άρχισα να αισθάνομαι τη βαθιά και ζεστή ανάσα τού ζωντανού στο πρόσωπό μου και το βάρος του μεγάλου σώματός του να πιέζει την καρδιά μου ακόμα κι όταν ήμουν εκτός σπιτιού. Τον καιρό εκείνο ένιωθα ελαφριές ενοχλήσεις στο στέρνο, σαν μικρές βελονιές αλλά δεν έδωσα σημασία. Σκέφτηκα ότι η δύσκολη εργασία μου που με γέμιζε υποχρεώσεις κι οι πιεστικές απαιτήσεις του εργοδότη μου, που έφταναν ενίοτε στον παραλογισμό, ίσως ευθύνονταν γι’ αυτές τις ενοχλήσεις. Τη δουλειά που έκανα για βιοποριστικούς και μόνον λόγους - γιατί πρέπει να πω εδώ ότι όχι μόνον δεν με ενθουσίαζε αλλά μου στερούσε και τη χαρά τής δημιουργίας - μου την βρήκε η μάνα μου χάριν στην γνωριμία της με τον εργοδότη. Όταν μετά το θάνατό της ανοίχτηκε η διαθήκη, υπήρχε όρος που έλεγε ότι για να κρατήσω στην κατοχή μου το σπίτι όπου έμενα, έπρεπε να παραμείνω σ’ αυτή τη δουλειά. Σ’ αντίθετη περίπτωση το έχανα. Η μάνα μου θεωρούσε ότι η δουλειά τούτη ήταν καλά αμειβόμενη κι ότι θα μου ενίσχυε το κύρος μέσα στην κοινωνία. Για να βεβαιωθεί, λοιπόν, ότι και μετά θάνατον θα συνέχιζα να εργάζομαι εκεί, έβαλε τον σχετικό όρο στη διαθήκη. Ήμουν κατά κάποιο τόπο δεσμώτης αυτής τής επιθυμίας της και μετά το θάνατό της. Επιπλέον, η εύρεση εργασίας είχε γίνει στις μέρες μου ένα δύσκολο έως αδύνατο κατόρθωμα κι άρα με βόλευε κι απ’ αυτή την

πλευρά να κάνω το κορόιδο και να συνεχίζω να δουλεύω γι’ αυτόν τον εργοδότη. Οι σχέσεις μου πάντως με δαύτον είχαν φτάσει τα τελευταία χρόνια στ’ απροχώρητο. Πέρ’ απ’ τις παράλογες απαιτήσεις του, ασκούσε συχνά πάνω μου λεκτική βία και μάλιστα μπροστά σ’ άλλους συναδέλφους. Υπήρχαν φορές που είχε τον απόλυτο έλεγχο του εαυτού μου, ενώ εγώ αντίστοιχα έ χ α ν α τ ο ν ε α υ τ ό μ ο υ, συνθλιμμένος κάτ’ απ’ το αδυσώπητο βάρος τής τυραννικής του συμπεριφοράς. Ένα απόγευμα επέστρεψα απ’ τη δουλειά σωστό ερείπιο γιατί είχε προηγηθεί ένας από εκείνους τους βασανιστικούς διαπληκτισμούς μου με τον εργοδότη. Μόνον που αυτή τη φορά η ένταση του ήταν κατεδαφιστική για μένα. Ένιωθα ντροπή κι ε ξ ε υ τ ε λ ι σ μ ό για μια ακόμα φορά, ένιωθα τον εαυτό μου απολύτως α δ ύ ν α μ ο. Καταρρακωμένος όπως ήμουν μπήκα στο σπίτι και σωριάστηκα στην πολυθρόνα αμέσως. Η γάτα έσπευσε να τριφτεί στα πόδια ως συνήθως κι ήταν έτοιμη ν’ ανέβει στα πόδια μου για το καθιερωμένο χουχούλιασμα. Ενώ κάθε άλλος στη δική μου άθλια θέση θ’ αποζητούσε την τρυφερότητα και τα καταπραϋντικά χάδια του κατοικίδιου, εμένα μου κυρίευσε την ψυχή αίφνης μια σατανική επιθυμία να του κ ά ν ω κ α κ ό. Μ’ όλη μου τη δύναμη την κλώτσησα στην κοιλιά κι η γάτα εκσφενδονίστηκε στο έπιπλο τού γραφείου, πάνω στις στοίβες βιβλίων πούχα παρατήσει το προηγούμενο βράδυ. Με την πρόσκρουση τα βιβλία σκορπίστηκαν στο πάτωμα ενώ η γάτα, έντρομη, εξαφανίστηκε κάτ’ απ’ το έπιπλο της βιβλιοθήκης που ήταν τοποθετημένο πίσ’ απ’ το γραφείο. Μια δαιμονική ορμή είχε κυριεύσει κάθε ίνα τής ύπαρξής μου κι ένιωσα ότι θα κόπαζε μόνον αν προξενούσα μεγαλύτερη βλάβη στο τετράποδο. Παρά τις προσπάθειές μου να την πιάσω, αυτό κατέστη αδύνατο γιατί η γάτα είχε κολλήσει στον τοίχο, στο βάθος του επίπλου, κι όσο κι αν τέντωνα το χέρι δεν μπορούσαν να την φτάσω. Αμέσως πήρα ένα ξύλινο κοντάρι που βρήκα δίπλα στο γραφείο κι όπως ήμουν ξαπλωμένος στο πάτωμα άρχισα πότε να την σπρώχνω και πότε να την βαράω προκειμένου να την αναγκάσω να φύγει απ’ την κρυψώνα της. Η γάτα πηγαινοερχόταν σαν τρελλή, προσπαθώντας ν’ αποφύγει το κοντάρι, και νιαούριζε με παράπονο κάθε φορά που την έβρισκε στο πρόσωπο ή στο σώμα. Άρχισα να βλέπω αυτό το κυνήγι με τη γάτα σαν ένα ευχάριστο παιχνίδι, α υ ξ η τ ι κ ό τ ή ς δ ύ ν α μ η ς μ ο υ και της κ υ ρ ι α ρ χ ί α ς μ ο υ π ά ν ω σ τ ο ν ε α υ τ ό μ ο υ που μου την είχε στερήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια ο εργοδότης μου με τη καταδυναστευτική στάση του. Κάποια στιγμή κουράστηκα μ’ όλο αυτό το μάταιο κυνηγητό και ξαναθρονιάστηκα στην

115

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πολυθρόνα λαχανιάζοντας· αυτή τη φορά όμως δεν ένιωθα καταρράκωση όπως πριν αλλά ι κ α ν ο π ο ί η σ η για τον τ ρ ό μ ο που είχα προκαλέσει στη γάτα. Οι επόμενες μέρες υπήρξαν για το δύσμοιρο ζώο εφιαλτικές γιατί η συμπεριφορά τού εργοδότη δεν άλλαξε στο ελάχιστο κι έτσι η δική μου στάση απέναντί της συνεχίστηκε απαράλλαχτη. Τόχα βάλει πλέον σκοπό να κουρελιάσω την ψυχή της, να την εκμηδενίσω με τον πιο φρικτό τρόπο που μπορεί να σκεφτεί ποτέ ανθρώπινο ον. Αποφάσισα να προφασιστώ ασθένεια και να μην εμφανιστώ ξανά στη δουλειά για κάμποσες μέρες μέχρι να φέρω εις πέρας την απαίσια αποστολή μου. Η απουσία μου απ’ τη δουλειά θα μου έδινε όλο τον χρόνο και την άνεση να επικεντρωθώ αποτελεσματικά σ’ αυτό που ξεκίνησα. Η ανάμνηση αυτού του πρωτόγνωρου για μένα αισθήματος που βίωσα προ λίγων ημερών, όταν βασάνιζα τη γάτα κάτ’ απ’ το έπιπλο της βιβλιοθήκης, επανερχόταν στον νου μου πεισματικά και μεγάλωνε την επιθυμία μου να το ξαναβιώσω. Η γάτα, όμως, ύστερα απ’ το σοκ που είχε υποστεί βρισκόταν καλά κρυμμένη κάπου στο διαμέρισμα, πράγμα που έκανε ιδιαιτέρως δύσκολη τη συνέχιση τού ζοφερού μου έργου. Σκέφτηκα να την τραβήξω απ’ τη σωτήρια κρυψώνα της με δόλο. Τοποθέτησα στο καθιστικό, σε σημεία που ήξερα ότι της άρεσε να ξαπλώνει, την αγαπημένη της τροφή: pâte κοτόπουλο. Επειδή είχα να την ταΐσω τουλάχιστον τρεις μέρες, η πείνα θα την έκανε να βγει σύντομα προς αναζήτηση τροφής. Κρύφτηκα πίσ’ απ’ την κουρτίνα του βορεινού παραθύρου που έβλεπε προς τον δρόμο και περίμενα. Οι ώρες πέρναγαν βασανιστικά αργά κι άρχισε να με πονάει η μέση απ’ την ορθοστασία. Η γάτα, όμως, δεν έλεγε να εμφανιστεί. Αλλά επειδή ο π ό θ ο ς γ ι α δ ύ ν α μ η κ ι ε ξ ο υ σ ί α απάνω στη γάτα μ’ είχε καταλάβει εξ’ ολοκλήρου, υπέμεινα αυτή την επίπονη δοκιμασία για την σπονδυλική μου στήλη αγόγγυστα. Κάποτε η γάτα έκανε την εμφάνισή της και μ’ αργά και προσεκτικά βήματα μπήκε στο καθιστικό κουνώντας εταστικά το κεφάλι της αριστερά και δεξιά. Είχε μυρίσει την τροφή και παρά τον φόβο που την είχε καταβάλει, προχώρησε διστακτικά προς το δεξί πόδι τής πολυθρόνας, όπου είχα τοποθετήσει μια μπουκιά κοτόπουλου κι άρχισε να την καταβροχθίζει. Τότε βρήκα την ευκαιρία να βγω απ’ την κουρτίνα κι αθόρυβα να την πλησιάσω. Με μια απότομη κίνηση την άρπαξα απ’ τον κορμό και πριν προλάβει να με τραυματίσει, την πέταξα με δύναμη σ’ ένα μπαούλο, πούχα ετοιμάσει για την περίσταση, και κλείνοντας τό καπάκι κάθισα πάνω του. Η γάτα νιαούριζε δυνατά και

γρατζουνούσε, με λύσσα, τα τοιχώματα τής ξύλινης φυλακής ασταμάτητα. Το σχέδιο απόλυτου ελέγχου πάνω στη γάτα είχε ήδη μπει σ’ εφαρμογή. Αφού σιγούρεψα το καπάκι, κατέβηκα στο υπόγειο και πήρα έναν γερό σπάγκο. Επιστρέφοντας στο καθιστικό άκουγα τη γάτα να ωρύεται και να χτυπιέται σαν μανιασμένη. Πλησίασα κι άνοιξα αργά το καπάκι μέχρι που το άτυχο πλάσμα τοποθέτησε τα δύο μπροστινά του πόδια στο χείλος τού μπαούλου κι ίσα που πρόλαβε και ξεπρόβαλε το κεφάλι. Τότε βρήκα την ευκαιρία με το δεξί μου χέρι να της πιάσω τα δύο της πόδια και να την τραβήξω απ’ το μπαούλο. Με μια ενστικτώδη κίνηση η γάτα έμπηξε με δύναμη τα δόντια της στο χέρι που την κρατούσε, ξεσκίζοντάς το, σε μια προσπάθεια να ελευθερωθεί. Μια δαιμονισμένη οργή με κατέλαβε αμέσως ενώ η επιθυμία μου να της κάνω κακό ήταν τόσο μεγάλη που κανένας πόνος και καμμία πληγή δεν θα μ’ εμπόδιζε να ολοκληρώσω το σχέδιό μου. Με γρήγορες κι επιδέξιες κινήσεις ακινητοποίησα τη γάτα, που προσπαθούσε να με κατακομματιάσει όπου κι όπως μπορούσε, δένοντας με τον σπάγκο και τα τέσσερα πόδια της κι ύστερα πιέζοντας με το γόνατο το κεφάλι της στο πάτωμα. «Τώρα δεν πρόκειται να με ξανά τραυματίσεις, βρωμόγατο», ψιθύρισα και με μια τανάλια, που έβγαλα απ’ την τσέπη τού παντελονιού μου, άρχισα να ξεριζώνω πρώτα τα νύχια της, τ’ ανυπόμονα να μπηχθούν στη σάρκα, κι ύστερα τους μεγάλους και κοφτερούς κυνόδοντές της απ’ τους οποίους έτρεχε ακόμα το αίμα μου απ’ την τελευταία επίθεσή της. Κάθε που έβγαζα ένα νύχι ή ένα δόντι, έβγαινε ταυτόχρονα απ’ το στόμα μου κι ένας απαίσιος γέλωτας, ενώ το πρόσωπό μου εσυσπάτο με μορφασμούς ειδεχθούς τέρατος. Τα τσιριχτά πόνου που έβγαζε η γάτα ακούστηκαν σίγουρα σ’ όλα τα γειτονικά σπίτια. Το ηλικιωμένο ζευγάρι που έμενε στο δεύτερο πάτωμα τού κτίσματος πρέπει να κυριεύτηκε απ’ τον τρόμο, που διαλύει το νευρικό σύστημα, γιατί κατέβηκε στο ισόγειο άρον-άρον και χτυπούσε την πόρτα μου επίμονα και δυνατά. Εξυπακούεται ότι δεν θα τους άνοιγα ποτέ. Μέσα στ’ αυτιά μου τα τσιριχτά τής γάτας ακουγόντουσαν σαν τις κραυγές των καταραμένων εκπεσόντων της κολάσεως συνοδευόμενες απ’ τ’ απαίσια ουρλιαχτά των δαιμόνων-βασανιστών τους. Είναι δύσκολο να περιγράψω τη βαθιά κι ευδαίμονα αίσθηση α ν α κ ο ύ φ ι σ η ς κ ι η δ ο ν ή ς που πλημμύριζε τα στήθια μου, ύστερα απ' αυτό που είχα κάνει στην γάτα. Όταν ολοκλήρωσα τ’ αποτρόπαιο έργο μου ορθώθηκα μπροστά της, σαν στρατηγός που μόλις κατέκτησε μιαν αυτοκρατορία. Η γάτα μέσα σ’

116

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ανεκδιήγητους πόνους απομακρύνθηκε όπως-όπως, σαν μαλλιαρή δυστυχία, απ’ το κτήνος που ήμουν αφήνοντας ξωπίσω της κόκκινες γραμμές αίματος να βάφουν το πάτωμα. Αισθανόμουνα ότι είχα τον πλήρη έλεγχο της κι αυτό μ' έκανε τον π ι ο ε υ τ υ χ ι σ μ έ ν ο άνθρωπο του κόσμου. Την ίδια νύχτα η ταπεινωμένη γάτα συνέχισε τ' οξύ και σπαραχτικό κλαψούρισμα πληγωμένου ζώου, αλλά για μένα κάθε της κραυγή εκείνο το βράδυ ήταν μια ιδανική αφορμή για νανούρισμα! Ωστόσο οι βελονιές που ένιωθα προ καιρού στο στήθος, και στις οποίες αναφέρθηκα στην αρχή, είχαν αυξηθεί τόσο σ’ ένταση όσο και σε συχνότητα που δεν μ’ άφηναν να κοιμηθώ. Λίγο πριν το ξημέρωμα πετάχτηκα απ’ το κρεβάτι με μια αφόρητη πίεση στο στέρνο και με μια αποπνιχτική αίσθηση απώλειας ανάσας.

τους γιατρούς ήταν οι βαθιές αυλακιές στο στήθος του που μοιάζαν να είχαν γίνει απ’ τα μεγάλα και γαμψά νύχια ενός άγριου αιλουρίνα!

*****

⁂ Για πολλές μέρες ο ιδιοκτήτης τού διαμερίσματος στο ισόγειο τού ξύλινου κτίσματος ήταν άφαντος. Στη δουλειά ο εργοδότης του αναφερόταν σ’ αυτόν με τις πιο ανήκουστες ύβρεις επειδή δεν είχε εμφανιστεί ούτε μια φορά από τότε που έληξε η άδεια του. Το ηλικιωμένο ζευγάρι του δεύτερου πατώματος αναγκάστηκε να καλέσει την αστυνομία για να γίνει έρευνα στο διαμέρισμά του. Όταν έσπασαν την πόρτα και μπήκαν μέσα βρέθηκαν μπροστά σ’ ένα περίεργο και συνάμα αποκρουστικό θέαμα. Ο ιδιοκτήτης τού διαμερίσματος ήταν νεκρός και ξαπλωμένος μπρούμυτα στη μέση του καθιστικού, ενώ η ταλαιπωρημένη γάτα ήταν απλωμένη πάνω του έχοντας πάρει την αγαπημένη της στάση τής αρχαίας Σφίγγας! Βλέποντας την πόρτα ν’ ανοίγει και ταυτόχρονα ν’ ανοίγει ο δρόμος προς την ελευθερία, που ως όνειρο διέλαυνε τους μεγάλους πλην τσιμπλιασμένους και σκοτεινούς οφθαλμούς του, το κακουχημένο τετράποδο, με το ψόφιο μαδημένο δέρμα, τη νεκρή ουρά και την τσακισμένη περηφάνια, μ’ ένα άλμα βρέθηκε απ’ τον Άδη ανάμεσα στα πόδια των αστυνόμων κι από κει πιλαλώντας χάθηκε για πάντα στους σκονισμένους δρόμους τής πόλης. Μέσα σε μια αναγουλιαστική αποφορά σήψης οι αστυνόμοι πλησίασαν το πτώμα τού ιδιοκτήτη. Ο θόρυβος για τον θάνατό του έκανε αμέσως τον γύρο της γειτονιάς. Οι γείτονες έσπευσαν να δουν τι συνέβη κι έκαναν τις δικές τους διαπιστώσεις, ενώ το ηλικιωμένο ζευγάρι του δεύτερου πατώματος εξέθετε σε κάθε περίεργο επισκέπτη τις δικές του απόψεις επί του θανάτου του. Σύμφωνα με την έκθεση τής νεκροψίας, που έγινε λίγες ώρες αργότερα, ο ιδιοκτήτης πέθανε από οξύ έμφραγμα τού μυοκαρδίου. Αυτό όμως που παραξένεψε

117

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κατηγορία: Λογοτεχνία του φανταστικού, λογοτεχνία τρόμου Σελίδες: 172 Διαστάσεις: 21x14 Δέσιμο: μαλακό εξώφυλλο ISBN: 978-960-607-197-3 Ο Βαγγέλης Παπαδιόχος γεννήθηκε το 1986 και κατάγεται από το Αλιβέρι Ευβοίας. Σπούδασε Οικονομικά, Δημόσια Διοίκηση και Σκηνοθεσία Κινηματογράφου. Εργάζεται ως δημόσιος υπάλληλος. Έχει εκδώσει μια συλλογή διηγημάτων («Λαθρεπιβάτες», εκδ. Οσελότος, 2018). Ιστορίες ψυχολογικού και σωματικού τρόμου για καθημερινούς χαρακτήρες που έρχονται ξαφνικά αντιμέτωποι με παλιές τραυματικές εμπειρίες και κάποιους από τους χειρότερους εφιάλτες τους που απειλούν να εισβάλλουν στην πραγματικότητα. Ο φόβος του εγκλεισμού, ερωτικά απωθημένα, ενοχικά συμπλέγματα και η διάθεση διαφυγής από μια ασφυκτική πραγματικότητα διατρέχουν τις παρακάτω ιστορίες μέσω μιας κυρίως εικονοποιητικής και συχνά κινηματογραφικής αφήγησης.

Κυκλοφόρησε το βιβλίο «Σκοτεινά δωμάτια»

«Ξαφνικά, ενώ ο αφόρητος πόνος εξακολουθούσε να ταλαιπωρεί το σώμα του, του φάνηκε σαν ένα έντονο φως να τον περιλούζει και αισθάνθηκε πως κάποιος ή κάτι τον τραβούσε προς τα πάνω. Δεν ήταν όμως σαν να τραβάει το ίδιο του το σώμα, αλλά κάτι βαθύτερο από μέσα του. Κάτι που δεν μπορούσε ακριβώς να καταλάβει τι ήταν, αλλά σίγουρα έβγαινε από πολύ βαθιά μέσα του -πιο βαθιά από εκεί όπου όλοι αυτοί έμπηγαν τα δάχτυλά τους και βουτούσαν τα σκληρά μαραφέτια τους. Και τότε, καθώς ένοιωσε σαν να ξεγλιστρά από μέσα του αυτό το απροσδιόριστης ουσίας πράγμα, που καταλάβαινε ότι εκείνη τη στιγμή εσώκλειε σιγά-σιγά αυτόν τον ίδιο, του φάνηκε σαν να εγκατέλειπε σταδιακά την οποιαδήποτε αίσθηση πόνου».

του Βαγγέλη Παπαδιόχου

(δημ.22/07 /2020

118

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

***** Η στερνή του Διός η κόρη έφυγε από εδώ καλύπτοντας το άσπρο πρόσωπο με πένθιμο μαντήλι.. παρέδωσε το γένος των ανθρώπων στην εποχή της Κάλι Γιούγκα..την εποχή της φαυλότητας..

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ*

Έμεινε έως τέλους να προσπαθεί να προσφέρει δικαιοσύνη, αγάπη και τρυφερότητα...η καλή μάγισσα Αστραία..η αγαθή βασιλοπούλα. Την λύτρωσε ο Δίας και την ζήτησε κοντά του. . Να μην λυπάσαι τους ανθρώπους κόρη μου και είναι το ριζικό τους γραμμένο από αρχαία χρόνια..

" ΑΣΤΡΑΙΑ"

Πηχτό σκοτάδι και μαύρη μαγεία έπνιξε από τότε μέχρι σήμερα τον κόσμο μας.. Κλάμα και θρυμματισμένα μάρμαρα απομεινάρια του ναού της.. εκεί που περπατούσε και έσπειρε το σιτάρι τώρα στρατώνες, μισθοφόροι και μαχαιροβγάλτες του Πλούτωνα και του Άρη...

(δημ.2107 /2020)

Καλή μου Παρθένε Δέσποινα.. ελπίδα μας στερνή των γυμνών ανθρώπων.. παιδιών ορφανών μέσα στο αχανές σύμπαν... Η απέραντος συμπαντική μοναξιά Στραγγάλισε την παιδική καρδιά.. Έκλαιγε ασταμάτητα για μέρες.. ήπιε νέκταρ και έφαγε αμβροσία και συνήλθε..

*Ο Δημήτρης Καραγκούνης εργάζεται στα τουριστικά και ζει στην Θεσσαλονίκη. Είναι 36 ετών με καταγωγή από την Σέρρες.

Σε αυτό το σημείο της ιστορίας μου δάκρυα κυλούσαν ήρεμα από τα Μάτια σου.. ίσως πονούσε το μέσα σου γιασεμί μου φρέσκο.. Ίσως αγαπούσες τότε δυνατά.. η εποχή της φαυλότητας μας έδιωξε σαν την μικρή βασιλοπούλα... αμίλητος κοιτάζω τον αστέρα της παρθένου.. ψάχνω την Αστραία μου.. *****

119

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

*****

Μαζεύω του χρόνου τα δευτερόλεπτα σε μια αποσκευή. Τακτοποιώντας , βάζοντας τα, σε σειρά καταλαβαίνω, οτι κάποια λείπουν,απουσιάζουν. Κάποια δευτερόλεπτα, η εστω γιατι να λέγονται ετσι και οχι πρώτολεπτα, τρίτολεπτα ειναι ενα ζητούμενο. Γιατι ναναι δεύτερα; Εστω οτι ειναι ετσι. Αποδοχή χρόνου και στιγμών. Ειναι μια βεβαιότητα, χωρίς επιστροφη. Το καθετι μια αποσκευή. Ενας θόρυβος,μια απόφαση, χειμώνες και καλοκαίρια,λάθος χρόνου, σωστού χρόνου,στιγμης που ειπώθηκε,στιγμης που ανανεώθηκε. Τακτοποιώντας, το χθεσινό χτύπο, απογευματινής ώρας, με το πρωινό όνειρο να αιωρείται, συνειδητοποιώ, εικάζω δηλαδή, οτι το καθε τι εχει το λόγο ύπαρξης του. Δεν μπορεί να γινεται διαφορετικά. Ετσι απλα, καθετι, θάχει την λειτουργία του, την ανάσα του, τα όρια του, το χωρο του, σε αυτή την αποσκευή. Ετσι ψυχρά, δωρικά, αυτά τα αποτυπώματα του χρόνου, στατικά, σταχυοθετουνται,και εχουν ενα λόγο μια αφορμή συνομιλίας και συνύπαρξης αντοχής και χειρονομιών. Ετσι ψυχρά,τα δέυτερα, προηγούνται των πρώτων, τα έκτα, των δεύτερων και παει λέγοντας. Εκεί θα τα βρούνε, χωρίς οδηγίες χρήσεως. Απουσιάζοντας μετα το κλείσιμο της αποσκευης,δεν ακούς ουτε φωνές, ουτε σιωπες, ουτε τίποτε. Ξεκλειδώνονται οι χρόνο στιγμές, και με την παρουσία τους, τα τρίτα, τα τέταρτα,κλπ κλπ φτιάχνουν αλλιώς το χρόνο του τωρα. Μεχρι την επόμενη αποσκευή, η διαδρομή της απόστασης και η δυναμική του ταξειδιου ειναι πολυ κοντινή. Εχει ομως αλλο αέρα, άλλες συντεταγμένες.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ*

ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΠΟΣΚΕΥΕΣ (δημ. 16/07/2020)

* Ο Χρηστος Νιαρος ασχολείται επαγγελματικά, με το χώρο των ταξιδιών και των εισιτήριων ενώ για πολλά χρόνια, ταξιδεύει στο χώρο της γραφής. Έχει ασχοληθεί παράλληλα, με την επαγγελματική του πορεία και με το τύπο και την ραδιοφωνία στη Μελβουρνη, μόνιμος κάτοικος, στην δεύτερη πατρίδα πια , εδώ και δεκαετίες. Κείμενα του βρίσκονται στο διαδίκτυο ,στη Ελλάδα , στη Γερμανία, στο Καναδά και σε περιοδικά εφημερίδες.

*****

120

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΦΟΙΒΟΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΑΔΗΣ*

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΑΛΟΓΟ

Απολλωνία Σαββατόβραδο του Ιούνη και η ώρα εννέα. Το βαπόρι από το ατσάλινο στόμα του καταπίνει αχόρταγα ανθρώπους και φορτηγά. Νταλίκες με μουγκρητά υπό τις οδηγίες του πληρώματος, λες και αρνούνται με πείσμα, μπαίνουν στο στομάχι του κήτους. Οι επιβάτες με τα μπαγκάζια στα χέρια σχηματίζουν ουρές στη σκάλα. Η ατμόσφαιρα σου προκαλεί δυσφορία. Υγρασία, μαυρίλα από τις εξατμίσεις, φωνές, ανακοινώσεις στη διαπασών. Οι γλάροι πετούν τριγύρω με κρωξίματα. Αερομαχίες για ένα κομμάτι μπαγιάτικο κουλούρι, πατατάκια, κανένα φιστικί. Οι γριές, οι περισσότερες στα μαύρα ντυμένες, έχουν πιάσει από νωρίς τους καναπέδες. Το ταξίδι διαρκεί πολλές ώρες, τα κουρασμένα τους κορμιά, σκαριά δαρμένα από τα βάσανα αναζητούν ανάπαυση. Παρέες νεαρών με μπύρες στα χέρια και τσιγάρο στο στόμα, παιδιά ανέμελα να τρέχουν στους διαδρόμους. Όσοι ταξιδεύουν μόνοι καρφωμένοι στην καρέκλα, βλέπουν ταινίες στον υπολογιστή ή μιλάνε εδώ και ώρα. Οι περισσότεροι μάλλον θα φλυαρούν σκοτώνοντας το χρόνο τους. Ύποπτοι και ανύποπτοι κυκλοφορούν εδώ και εκεί, μέσα έξω, κάτω πάνω. Ένα mix grill ανθρώπων που καπνίζονται από το ντουμάνι του φουγάρου. Το σαλόνι της τρίτης θέσης με τα αεροπορικά καθίσματα ήταν κλειδωμένο. Μια περίεργη νευρικότητα διάχυτη στο χώρο. Τέσσερις ένστολοι αστυνομικοί συνοδεύουν κρατούμενους με αλυσίδες στα χέρια. Η δραπέτευση είναι αδύνατη υπό τέτοιες συνθήκες, μια ομηρία όμως

(δημ. 14/07/2020)

*Ο Φοίβος Σταμπολιάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο και Μέσα Επικοινωνίας στο Πάντειο. Έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Lancaster. Ασχολείται τα τελευταία 20 χρόνια με τη φωτογραφία. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Έργα του έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό Φωτογράφος και στο ηλεκτρονικό περιοδικό φωτογραφίας ifocus.gr. Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί στα ηλεκτρονικά περιοδικά λογοτεχνίας Αγαπά τα μακρινά ταξίδια με τη μοτοσυκλέτα, μελετά Λογοτεχνία, Ψυχολογία και Βυζαντινή Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης. Ασχολείται με το σχέδιο και τη χαρακτική.

121

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πάνω στην απελπισία διόλου απίθανη. Το πρωτόκολλο ιδιαιτέρως αυστηρό δεν επιτρέπει για κανένα λόγο σε επιβάτες να πλησιάσουν στον χώρο. Δυο εκ των κρατουμένων με τατουάζ στα μπράτσα, σύμβολα χωρίς νόημα, κώδικες τιμής ενός κόσμου που ζει στη σκιά αλλά με τις πράξεις του χειραγωγεί την καθημερινή ζωή φιλήσυχων και ανυποψίαστων πολιτών.

Λύπη για την πλήρη απώλεια ελέγχου και την ταχύτητα που πλησιάζεις όλα όσα σε περιμένουν στον προορισμό. Χαρά για την εφευρετικότητα του ανθρώπου και την πλήρη απώλεια ελέγχου. Η ρευστότητα, το ενδεχόμενο της αλλαγής, κάτι να μην πάει σύμφωνα με το σχέδιο πτήσης. Ο φόβος του μοιραίου.

Ξύπνησε μοναχά όταν τα μεγάφωνα ανακοίνωναν την άφιξη στο λιμάνι. Τις δυο πρώτες μέρες τις πέρασε ρυθμίζοντας τα του σπιτιού, καθάρισμα, ψώνια, επιδιορθώσεις. Έβρισκε την ευκαιρία να ξεχωρίζει τίποτα άχρηστα μικροπράγματα, ό,τι είχε χάσει το ενδιαφέρον του. Ήθελε το σπίτι λιτό και απέριττο. Την τρίτη μέρα αποφάσισε να πάει στην νότια πλευρά για μπάνιο. Δεν ήθελε παρέα. Ανάσες, διάβασμα και θάλασσα ήταν οι επείγουσες ανάγκες του. Πήρε τον κεντρικό δρόμο και δεν σταμάτησε παρά μόνο όταν έφτασε στην παραλία που αγαπούσε. Τακτοποιήθηκε, ξάπλωσε και ξεφύσηξε με ανακούφιση. Η ζέστη ήταν αφόρητη και ο δρόμος του μακρύς. Αχόρταγα και σε κατάσταση μέθης έπεσε στα καταγάλανα νερά. Το μυαλό του άδειο, κολυμπούσε αδιαφορώντας για το ρεύμα που τον παρέσερνε στου κύματος την ατέρμονη δύνη. Φούσκωνε τα πνευμόνια αέρα και χανόταν όσο βαστούσε η ανάσα κάτω από την επιφάνεια. Έσπρωχνε τον εαυτό του όλο και πιο βαθιά στα απύθμενα νερά, στο κόσμο της σιωπής και της λησμονιάς. Ένιωθε ασφαλής. Έπαιρνε δυο βότσαλα και τα χτυπούσε ρυθμικά. Οι δονήσεις και ο ήχος τους, ξυπνούσαν την ασίγαστη ορμή. Κάποια στιγμή ένιωσε την πείνα να τον κυριεύει. Ό,τι φαγώσιμο είχε μαζί του είχε κάνει φτερά. Μια φρατζόλα ψωμί και τυρί. Η ξύλινη καντίνα τα απολύτως απαραίτητα. Πήρε μια μπύρα και ένα σάντουιτς ζαμπόν τυρί να γεμίσει το στομάχι του. Έφαγε το σάντουιτς λαίμαργα επί τόπου, τη μπύρα και ένα μπουκάλι νερό τα κράτησε να τα απολαύσει στη σκιά ξαπλωμένος κατάχαμα. Ο

Με καθυστέρηση μιάμισης ώρας, το πλοίο έλυσε κάβους, νωχελικά βγήκε από το λιμάνι και ξανοίχτηκε στο πέλαγος σε πορεία ευθεία νυχτερινή. Κάθισε στο σαλόνι με τα τραπεζοκαθίσματα να πιει μια πορτοκαλάδα και να διαβάσει το αγαπημένο του βιβλίο. Η ίδια ιεροτελεστία κάθε φορά. Την απολάμβανε όμως το ίδιο έντονα παρόλο που ταξίδευε σχεδόν κάθε μήνα. Του άρεσε που η μετάβαση σε μια άλλη πραγματικότητα γινόταν με ρυθμό αργό και δυνατότητα προσαρμογής. Όσο ξεμάκραινε το πλοίο, το μυαλό του άδειαζε από τις περιττές σκέψεις. Ο φυσικός χρόνος επιβραδυνόταν με μεγάλη ταχύτητα και είχε την ευχέρεια να μυρίσει την αλμύρα της θάλασσας , να απολαύσει το καθρέφτισμα του φεγγαριού στο βαθύ μπλε. Με τα φώτα της στεριάς να χάνονται στον ορίζοντα, βρήκε μια γωνία να ξαπλώσει. Ένα ελαφρύ γεύμα ήταν ό,τι κουβαλούσε. Το νερό το έπινε με μέτρο. Δεν ήθελε με τίποτα η φυσική ανάγκη να τον ξυπνήσει. Το μπάνιο ήταν στην άλλη άκρη του διαδρόμου και δεν είχε καμιά διάθεση να σηκώνεται. Εφιάλτες δεν έβλεπε, συνεπώς κάθε παρεμβολή στο ονειρικό του ταξίδι ήταν εντελώς δυσάρεστη. Σε λίγα λεπτά αποκοιμήθηκε. Το πλοίο λικνιζόταν στο βουβό κύμα. Με τόση ζεστασιά και ησυχία ο ύπνος ήταν βαθύς και ήρεμος. Σπάνια, όταν επέτρεπαν τα οικονομικά, έκλεινε θέση στο αεροπλάνο. Προσπαθούσε πάντως να το αποφεύγει. Η φάση της απογείωσης του δημιουργούσε έκσταση. Η μεγάλη ώθηση των κινητήρων ξεκολλάει τον μυαλό. Η απότομη αλλαγή της πίεσης σου διαταράσσει το κέντρο ελέγχου. Παραλύει κάθε προσπάθεια να σκεφτείς. Η πτήση μια χαρμολύπη.

122

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ παφλασμός των κυμάτων και το αλκοόλ, τα ναρκωτικά του καλοκαιριού του.

Θυμήθηκε το μύθο του Φαέθωντα. Τα άλογα του Ήλιου οδηγούν το άρμα του στον ουρανό προς το απέραντο χάος και πάλι πίσω στην γη κατακρημνίζοντάς τον στα νερά του Ηριδανού. Έξοδος διαφυγής δεν υπήρχε. Δεξιά και αριστερά πέτρες, χαμηλοί θάμνοι που ίσως έκρυβαν φίδια ή σαύρες. Τα ερπετά τα σιχαινόταν. Με παντόφλες και σορτσάκι, το ενδεχόμενο να πέσει θύμα μιας επίθεσης δεν απείχε από την πραγματικότητα. Πλησίασε με δισταγμό. Δεν ήξερε πόσο του το επέτρεπε. Το άλογο παρέμενε ακίνητο, να ξεχειλίζει ωμή δύναμη και σθένος. Το χάιδεψε ανάμεσα στα αυτιά, ύστερα στην χαίτη. Το άλογο έκανε ένα βήμα εμπρός και έγειρε λίγο το κεφάλι να τον μυρίσει. Τρόμαξε και τα νομίσματα κουδούνισαν στην τσέπη του. Μια βόλτα στην ακροθαλασσιά στη ράχη του, σκέφτηκε. Δεμένο με σκοινί, ανήκε σε άλλον. Κάποιον άλλον περίμενε. Ανήκε αλλού. Ίσως στο μέλλον να είχε μια ευκαιρία να ιππεύσει. Έβγαλε με το κινητό μια φωτογραφία αναμνηστική, το χαιρέτισε χαρούμενος και συνέχισε.

Ξαναπήρε το μονοπάτι. Μπροστά του ορθωνόταν μια μεγάλη χαρουπιά με πυκνό φύλλωμα και τα ώριμα ξυλοκέρατα να κρέμονται ηδονικά σε ομάδες. Πόσο τον συγκινούσε αυτό το δέντρο. Η αντοχή του στο ξερό αυτό τόπο απαράμιλλη. Για να ανταπεξέλθει αναζητούσε με τις ρίζες του σε μεγάλα βάθη την αναγκαία υγρασία για την επιβίωση του. Αυτό του έδινε και το πλεονέκτημα έναντι στους δυνατούς αέρηδες που σάρωναν το νησί το χειμώνα. Η αλμύρα της θάλασσας δεν είχε καμιά επίδραση στην ανάπτυξή του. Οι παραφυάδες που ξεπετάγονταν στα ριζά του ξεγελούσαν ακόμα και το θάνατο. Η νέα γενιά κλαδιών θα διαδεχόταν τον κεντρικό κορμό ακόμα και αν έπεφτε θύμα ενός κεραυνού, μιας καταστροφικής πυρκαγιάς. Το τιμούσαν ιδιαίτερα, όπως και την ελιά εδώ και χιλιάδες χρόνια. Κάποιος θεός τους έταξε, ποτέ δεν θα πεινάσουν. Να μη φοβηθούν. Λίγο λάδι, ψωμί από χαρούπι, ξύλα για το τζάκι. Με τη μπύρα ανά χείρας και τα κέρματα από τα ρέστα να κουδουνίζουν στην τσέπη του, συνέχισε για την παραλία. Είχε σηκώσει ένα ελαφρύ αεράκι, σύνηθες τέτοια ώρα. Τρεις το μεσημέρι, ο Ήλιος στο απόγειό του. Τον έπιασε ελαφρά ζαλάδα. Είχε ξεχάσει και τα σκούρα του γυαλιά, όπως πάντα. Ένα μικρό σύννεφο σκόνης σηκώθηκε. Έμεινε με σκυμμένο το κεφάλι να περάσει η αναταραχή. Τα μάτια του γέμισαν σκόνη. Ένιωσε να χάνει το φως του. Οι κόκκοι γεμάτοι από την αλμύρα της θάλασσας που χανόταν στην αγκάλη της, τον τύφλωσαν. Δάκρυσε. Τι ειρωνεία. Ήπιε δυο γουλιές νερό, έβρεξε τα μέτωπό του και συνήλθε. Το θέαμα που αντίκρισε τον εξέπληξε. Ένα μαύρο άλογο στεκόταν σε απόσταση δέκα μέτρων να τον κοιτά στα μάτια.

Η μπύρα ήταν ακόμα παγωμένη. 1/7/2019

123

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

124

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

125

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΔΥΟ ΜΥΘΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ» του ΚΩΣΤΑ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ Εκδ. ΕΚΑΤΗ

Το 2019 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΕΚΑΤΗ το βιβλίο του Κώστα Ανδρουλιδάκη «ΔΥΟ ΜΥΘΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ» σε μια πολύ προσεγμένη και εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση, με έναν πίνακα του Νίκου Σαντοριναίου, με τίτλο «ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΑΓΓΕΛΟΥ» να κοσμεί το εξώφυλλό του, τέμπερα σε μορφή ψηφιδωτού. Στο βιβλίο αυτό ο Κώστας Ανδρουλιδάκης αποδεικνύεται μάστορας της αφήγησης, θυμίζει σε πολλά στο λόγο του τους παλιούς τεχνίτες του λόγου του ελληνικού όπως τον Εφταλιώτη, τον Καρκαβίτσα και λοιπούς. Με γραφή απλή, που δεν θηρεύει την έκφραση και με προσληπτική λυρική επιφάνεια στα κείμενα του αυτά, πείσμωνα ευαίσθητος απέναντι στην ανθρώπινη μοίρα και τα πεπραγμένα της, αρπάζει θαρρείς τον αναγνώστη από τα μαλλιά από την πρώτη έκφραση και τον πηγαίνει ως το τέλος του βιβλίου απνευστί. Το ύφος του Κώστα Ανδρουλιδάκη, έχει λοιπόν ιοβόλο δύναμη και ντομπροσύνη αφηγηματική, την ώρα που ιστορεί γεγονότα πραγματικά φανταστικά ή φαντασιακά πραγματικά της ψυχής του και της ζήσης του που θα μπορούσε να είναι του καθενός η ψυχή και η ζήση, σε μια καθημερινότητα αυθεντικά ελληνική, με

(δημ.12/7//2020)

126

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ τις δοξασίες της, με τον τόπο της ριζωμένο στα κατάβαθα της καρδιά του ανθρώπου που ανατρέφεται για να γίνει σταράτα ειλικρινής και ευθύς και τίμιος, που ανατρέφεται δηλαδή για να μεγαλουργήσει στην ανθρωπιά του, από όλα τα πρόσωπα που συνθέτουν το βίο του και διαμορφώνουν την προσωπικότητά του. Τα «ΔΥΟ ΜΥΘΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ» είναι ένα παράξενο βιβλίο. Διαθέτει στοχαστικότητα εφηβική, ευρεία καλαισθησία ως αφηγηματικό προσόν του συγγραφέα, ρεαλιστική εικονοπλαστική ιδιότητα, συνθετική ικανότητα και ένα παράπονο που υποβόσκει. Αναμφίβολα άρτιο, σκιαγραφεί τον Κώστα Ανδρουλιδάκη ως έναν μαστορικό διηγηματογράφο και αφηγητή, που σκύβει πάνω στη γραφή του λόγου του με τρυφερότητα αρχοντική για να τον κάνει λαμπερά ατόφιο, δίχως δανεικά και χρωστουμενα μπιχλιμπίδια γραφής. Ένα άξιο βιβλίο από έναν ακόμη πιο άξιο δημιουργό. *****

127

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΦΟΙΒΟΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΑΔΗΣ*

ΖΩΗ ΣΕ ΛΟΓΟΥ ΜΑΣ (δημ.09/07 /2020)

Ο Φοίβος Σταμπολιάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο και Μέσα Επικοινωνίας στο Πάντειο. Έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Lancaster. Ασχολείται τα τελευταία 20 χρόνια με τη φωτογραφία. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Έργα του έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό Φωτογράφος και στο ηλεκτρονικό περιοδικό φωτογραφίας ifocus.gr. Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί στα ηλεκτρονικά περιοδικά λογοτεχνίας Αγαπά τα μακρινά ταξίδια με τη μοτοσυκλέτα, μελετά Λογοτεχνία, Ψυχολογία και Βυζαντινή Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης. Ασχολείται με το σχέδιο και τη χαρακτική.

128

Ο αδελφός του νεκρού, κρατώντας το μικρό του γιο από το χέρι, πέρασε με σκυμμένο το κεφάλι μπρος από τη μαύρη φρεσκοπλυμένη νεκροφόρα μάρκας μερσεντές και κατευθύνθηκε προς τον ναό. Την ώρα εκείνη δυο καρακάξες που κάθονταν σε ένα απογυμνωμένο από φύλλα δέντρο, που πιθανόν ήταν και αυτό απονεκρωμένο, έκρωζαν καλωσορίζοντας το νεκρό. Τα έθιμα πρόσταζαν η μεταφορά της σωρού να συνοδεύεται από μουσικά όργανα, μια τρομπέτα και ένα κρουστό σαν υπερμεγέθες ντέφι από δέρμα κατσικάς, χαρακτηριστικό της περιοχής. Οι σκοποί αργοί και βαρείς, σύμφωνοι με την περίσταση. Οι μουσικοί, μια κοπέλα και ένας νεαρός με μακριά άστατα μαλλιά και γένια μέχρι το πάτωμα, ήταν πολύ καλοί και πολλά υποσχόμενοι καθώς φαινόταν. Οι άντρες και όχι οι γυναίκες τους, χαρτζιλίκωναν τα παιδιά πλουσιοπάροχα, μάλιστα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους ποιος θα φάνει ο πιο χουβαρντάς, έστω και αν η κηδεία γινόταν προς το τέλος του μήνα και ήξεραν ότι δεν θα έχουν μετά φράγκο για να περάσουν τις υπόλοιπες μέρες μέχρι να μπει το μηνιάτικο. Η τιμή άξιζε περισσότερο στην κοινωνία αυτή από τις καταθέσεις στην τράπεζα. Οι γριές του χωριού, με κραυγές και οδυρμούς να παρεμβάλλονται, τραγουδούσαν νεκρικά μοιρολόγια. Ήταν να αναρωτιέται κανείς προς τι τόση υποκρισία για ένα νεκρό που δεν ήταν της φαμίλιας τους, έστω κάποιος γνωστός συγγενής ή φίλος. Είχαν μάθει από τις δικές τους γιαγιάδες την παράδοση και την ακολουθούσαν πιστά. Όταν το ψέμα είναι επαναλαμβανόμενο, γίνεται τελικά βίωμα. Σε κάθε περίπτωση ήταν ανυπόφορες. Το ομολογούσαν πολλοί, αλλά κανείς δεν διανοούνταν να σταματήσει αυτήν τη χυδαιότητα. Ποιόν συνέφερε τούτη η πρακτική ήταν απορίας άξιο. Σάμπως οι μανάδες των πεθαμένων, δεν είχαν αρκετό πόνο και δάκρυα να χύσουν για τους πρόωρα απολεσθέντες; Μόνο για τίποτα γέρους, που ο γονείς τους είχαν πεθάνει προ πολλού, θα το δικαιολογούσε κανείς. Αλλά και πάλι, ποιος ο λόγος να οδύρεται κανείς, ποια χαμένη ζωή να θρηνήσουν, όταν ο αποθανών έφυγε στα ογδόντα ή στα ενενήντα; Οι νεκρώσιμες ακολουθίες γίνονταν κατά παράδοση στο εκκλησάκι που απείχε μερικές δεκάδες μέτρα από το νεκροταφείο, αφιερωμένο που αλλού παρά στην Ανάσταση. Αποτελούσε προνόμιο να σε ψέλνουν σε ένα τόσο ιστορικό ναό, κτισμένο το δέκατο τρίτο αιώνα, βυζαντινό δηλαδή. Σταυροειδής εγγεγραμμένος τετρακίονος με τρούλο. Με τους

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ τέσσερις κίονες, υπολείμματα αρχαίων ναών της περιοχής που είχαν σκυλεύσει οι θεοσεβείς χριστιανοί. Κάθε κίονας έφερε ιωνικό κιονόκρανο σμιλευμένο με μεγάλη επιδεξιότητα. Και πιο πάνω, λοξότμητο επίθεμα με χαραγμένους, μεταγενέστερα προφανώς, παλαιοχριστιανικούς σταυρούς σε κάθε πλευρά. Το εσωτερικό στόλιζαν θαυμάσιες αγιογραφίες που απεικόνιζαν το χριστολογικό κύκλο. Τα ραδινά πρόσωπα με τα ροδαλά μάγουλα, τις γήινες αποχρώσεις στα ενδύματα και τα γεμάτα αρμονία σώματα, δημιουργούσαν ένα περιβάλλον ηρεμίας που ελάφρυνε κάπως την πίκρα της οικογένειας του μακαρίτη, σε αντίθεση με τη συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα του τελεσθέντος μυστηρίου.

του το σόι, τη μοίρα που σε έριξε σε μια δουλειά που παίζεις ξανά και ξανά την ήδη χιλιοπαιγμένη κασέτα. Μέχρι να ξεκινήσει το μυστήριο, να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να καταλαγιάσουν οι φωνές των γυναικών, ο παπά Γιώργης καθόταν στην γνώριμη θέση του μέσα στο ιερό. Βασικά δεν υπήρχε και άλλη θέση να βάλει την καρέκλα του. Ο χώρος ήταν αρκετά μικρός, δεν χωρούσε παρά την Αγία Τράπεζα, μια δυο καρέκλες, άντε και το νεωκόρο που τον εξυπηρετούσε, ανάβοντας το κερί και το θυμιατήρι. Ήταν πολύ συγκινητικό να τον κοιτάς από την Ωραία Πύλη, που καθόταν με την πλάτη στον τοίχο. Εξέπεμπε μια εσωτερική γαλήνη. Είχε μια απόκρυφη λάμψη. Έτσι όπως ήταν και παραταγμένες οι εικόνες δίπλα του πάνω στην τράπεζα, σου έβγαζε κάτι το μυστηριακό. Δεν ασχολιόταν με τα διαδικαστικά, πού θα μπει το φέρετρο, στο κέντρο του ναού, λίγο δεξιά, λίγο αριστερά, πού θα μπουν τα λουλούδια, πόσες καρέκλες θα βάλουν για τους συγγενείς δίπλα στον νεκρό. Όχι… αυτά τα κανόνιζαν οι παλιοί...ήξεραν αυτοί καλύτερα. Οι ψαλτάδες ήθελε μόνο να έχουν μικρόφωνο και να είναι στην ώρα τους. Άλλωστε με αυτούς «θα συνομιλούσε» κατά τη διάρκεια της ακολουθίας, όπως πρόσταζε το τυπικό. Ένα λειτουργικό κομμάτι αυτός, μια ψαλμωδία αυτοί, μακαρισμοί εναλλάξ και ούτω καθεξής μέχρι το δι’ ευχών. Τους ήθελε το λοιπόν ευχαριστημένους, χαλαρούς, με όρεξη για “κουβέντα”. Να ψέλνουν καθαρά κυρίως, διότι έχανε λίγο από το αριστερό αυτί. Οι μικροφωνισμοί και οι φωνητικές αστοχίες τον αποσυντόνιζαν και κυρίως τον εκνεύριζαν αφάνταστα. Όταν όλα ήταν όπως έπρεπε, ξερόβηχε, και ξεκινούσε με το «Ευλογημένη η Βασιλεία..,».

Ο μοναδικός παπάς της ενορίας, που θα τελούσε και τη νεκρώσιμη ακολουθία, κόντευε τα εβδομήντα και είχαν δει πολλά τα μάτια του. Ήταν έξυπνος άνθρωπος, σοβαρός και σεβαστός στο πλήρωμά του. Ένα ήταν σίγουρο πάντως. Ότι θα είχε βαρεθεί να θάβει κόσμο, να λέει συνεχώς τα ίδια και τα ίδια λόγια. Όσο και αν αγαπούσε τον Θεό και τους συγχωριανούς του, θα είχε ρουτινιάσει. Ακόμα και στην καλύτερη παράσταση να πρωταγωνιστεί ένας ηθοποιός, κάποια στιγμή θα βαρεθεί το ίδιο σενάριο. Θες ελληνική τραγωδία, θες Σαίξπηρ. Παίζε παίζε επί πενήντα σεζόν το ίδιο έργο, καταντά μονότονο. Στο τέλος θα σιχαθείς τον εαυτό σου, θα βρίζεις τον Αισχύλο και όλο

Για την κηδεία κατέφθασαν και κάποιες φίλες της χήρας, που κανένας δεν τις είχε ξαναδεί στα μέρη. Εκεί γύρω στα πενήντα, κάτι κωλοπετσωμένες με πολύ αέρα. Κάτι είχαν καταλάβει λάθος βέβαια. Η περιβολή τους ήταν κατά γενική ομολογία ασύμβατη με το γεγονός το οποίο τιμούσαν με την παρουσία τους. Μαύρα δικτυωτά καλσόν, μαύρα φορέματα με το

129

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ μπούστο να βγάζει μάτι, γυαλιστερές γόβες με αρκετούς πόντους στο τακούνι, που ανόρθωναν τα οπίσθια τους. Το σώμα τους τα σήκωνε όλα αυτά βέβαια και με το παραπάνω. Οι γάμπες τους κυρίως ήταν καταπληκτικές. Οι άντρες ήταν αδύνατον να πάρουν τα μάτια από πάνω τους. Ξαφνικά, οι παντρεμένες του χωριού, όταν πήραν είδηση τι γίνεται και μυρίστηκαν τη δουλειά, άφησαν τα μεταξύ τους πηγαδάκια και γραπώθηκαν από τα μπράτσα των ανδρών τους. Άρχισαν τις τρυφερότητες, όλως περιέργως, τάχα να σταθούν στο πλευρό τους. Η δύσκολη αυτή περίσταση του θανάτου, δεν ξυπνούσε μονάχα τον φόβο της προσωπικής απώλειας, αλλά πρωτίστως την συνειδητοποίηση της ματαιότητας της ύπαρξης και τα ερωτήματα που αυτή ανασύρει όπως για το τι κάνουν στη ζωή τους ή αν θα πρέπει να την κάνουν οι άντρες με μια από αυτές τις κυρίες για αλλού. Για καλή τύχη όλων οι κυρίες αυτές ήρθαν με καθυστέρηση, δεν βρήκαν χώρο μέσα στον ναό που ήταν ήδη ασφυκτικά γεμάτος, και κάθισαν στο προαύλιο κάτω από την υπεραιωνόβια συκιά. Φυσικά κανένας άντρας δεν τόλμησε να παραχωρήσει τη θέση του μέσα στην εκκλησία, όπως θα έκανε ένας τζέντλεμαν και έτσι αποφευχθήκαν τα χειρότερα και άλλες τραγωδίες. Μία ήταν αρκετή για την ημέρα εκείνη.

πήγαινε σύννεφο και οι κρυφές ματιές στα ξένα θηλυκά, επίσης.

Μέσα στην εκκλησία το κλίμα ήταν βαρύ και πένθιμο. Η μαύρη χήρα στεκόταν συνεχώς όρθια στο πλευρό του νεκρού άντρας της. Σκούπιζε τα καυτά δάκρυά της με το μεταξωτό μαντήλι που της είχε κάποτε χαρίσει. Την τσάντα της, την κρατούσε στο χέρι. Ήταν μάρκας και συνεπώς ακριβή και δεν ήθελε να την χάσει. Κάθε τόσο την άνοιγε για να πάρει το μπουκαλάκι αιθέρα, που είχε προμηθευτεί για παν ενδεχόμενο, αλλά έριχνε και κλεφτές ματιές στο κινητό της, που το είχε βέβαια στο αθόρυβο. Ο παπά Γιώργης πάντα ζητούσε, όπως κάνουν στο θέατρο, να κλείνουν όλοι τα κινητά τους. Ένα κουδούνισμα στην κορύφωση του δράματος θα αφαιρούσε από την στιγμή όλη την ένταση και την πνευματική της δύναμη. Οι φίλες της χήρας έκαναν φιλότιμες προσπάθειες να τη παρηγορήσουν για την ατυχία που της επεφύλαξε η μοίρα να χάσει τον άντρας της και να μείνει μόνη σε νεαρή ηλικία. Την φιλούσαν στοργικά, της χάιδευαν τα μαλλιά, της άπλωναν τα χέρια να τη σφίξουν στην αγκαλιά τους. Ανάλογα τη θέση και την πιστή της καθεμιάς, τα λόγια συμπόνιας ποικίλανε. Οι μεγαλύτερες, με σταθερό τόνο στη φωνή, της έλεγαν ότι ήταν θέλημα Θεού η δοκιμασία που περνούσε και έπρεπε να φανεί δυνατή και να δείξει την ακλόνητη

Στην αυλή κάθονταν, εκτός από τις εν λόγω φίλες, κυρίως οι γεροντότεροι και όσοι νεότεροι είχαν μείνει στο χωριό, για να καπνίσουν. Μανιώδεις καπνιστές όλοι τους, σύνηθες για επαρχία, δεν είχαν την υπομονή να κάτσουν άκαπνοι σε μια νεκρώσιμη ακολουθία διάρκειας μισής ώρας, σκάρτα μισής ώρας. Ο παπάς έτρεχε τις περισσότερες φορές, ιδίως αν είχε κάνει και λειτουργία το πρωί. Κάθονταν έξω γιατί δεν είχαν μάθει και ποτέ να κλαίνε. Το συναίσθημα το φυλάγανε από μικροί στις τσέπες των παντελονιών τους, στις σόλες των παπουτσιών, σε όσο πιο σκοτεινά σημεία μπορούσαν δηλαδή. Όποιος έκλαιγε, δεν ήταν άξιος άντρας στο χωριό. Για αυτό και το τσιγάρο

130

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πίστη της. Ο άντρας της ήταν άξιος και δουλευταράς, τιμούσε το σπίτι του και θα πήγαινε στον παράδεισο. Οι νεότερες, ανίκανες να συγκρατήσουν τη συναισθηματική τους φόρτιση και με περισσή θεατρικότητα, την παρηγορούσαν λέγοντας ότι ήταν σωστός σύζυγος και ότι η ίδια είχε κάνει το χρέος της σαν καλή σύζυγος τόσα χρόνια δίπλα του. Της θύμιζαν ότι ήταν ακόμα νέα και την ικέτευαν να δείξει κουράγιο τον πρώτο διάστημα μέχρι ο χρόνος να κάνει τη δουλειά του και καταλαγιάσει ο πόνος. Ύστερα θα ήταν όλα καλύτερα.

Μετά το δι’ευχών, όλοι με την σειρά τους, υποκλίνονταν και ασπάζονταν στο νεκρό, έδιναν το χέρι στη χήρα, ψιθυρίζοντας κάτι μισόλογα, και αποχωρούσαν ησύχως, άλλοι γεμάτοι συγκίνηση, άλλοι σκεπτικοί και μερικοί χαμογελώντας ανακουφισμένοι που δεν ήταν αυτοί στην θέση του και ελπίζοντας ότι ο καβαλάρης με το μαύρο άλογο θα αργούσε ακόμα να βρεθεί στο κατώφλι του σπιτιού τους ζητώντας επίμονα να μπει μέσα. Οι μοιρολογίστρες περίμεναν πώς και πώς τον παπά να παίξει την τελευταία πράξη του δράματος. Έπρεπε και αυτές να ολοκληρώσουν το θεάρεστο έργο τους γιατί αλλιώς, όπως με πονηριά εκβίαζαν για να μην χάσουν το μερτικό τους, η ψυχή του πεθαμένου δεν θα έβρισκε τόπο να σταθεί και ήταν κρίμα γιατί το τοπίο ήταν ειδυλλιακό. Χιλιάδες λιόδεντρα κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις γύρω από το χωριό. Τι πιο ωραίο να κείτεσαι στα ριζά μια γηραιάς ελιάς και να σε ραίνουν οι καρποί της.

Οι άντρες, φίλοι του εκλείποντας, στέκονταν αμίλητοι ο ένας δίπλα στον άλλο παλεύοντας να κρύψουν την βαθειά συντριβή τους για τον πρόωρο χαμό του φίλου τους. Μαζί είχαν πάει σχολείο, μαζί είχαν παίξει μπάλα, μαζί είχαν μοιραστεί την επιθυμία να μπουν όπου έβρισκαν, όταν οι εφηβικές τους ορμές έτρεχαν ασυγκράτητες, ακούραστες στα βουνά και τα λαγκάδια σαν τα άγρια άλογα του τόπου τους. Οι υπόλοιποι, όσοι δεν ζούσαν το δράμα από πρώτο χέρι, κάθονταν με σεβασμό, με τα χέρια σταυρωμένα μπροστά και σκυμμένο ελαφρώς το κεφάλι, κοιτώντας που και που το ρολόι τους ή ρίχνοντας κλεφτές ματιές στο εκκλησίασμα ψάχνοντας να δούν κάτι ευχάριστο, που θα ελαφρύνει την καρδιά τους. Κατανοούσαν πλήρως τη δύσκολη στιγμή αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν και πολλά. Τουλάχιστον η σκέψη και η προσευχή τους ήταν δίπλα στην οικογένεια. Οι γυναίκες του χωριού κρατούσαν η μία το χέρι της άλλης, έριχναν λίγα δάκρυα ως ένδειξη ότι συνέπασχαν και ένιωθαν το ίδιο πονεμένες σαν να ήταν δικός τους άνθρωπος.

131

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Για να μην γδάρει το πανάκριβο αμάξι στα κλαδιά, ο υπεύθυνος του γραφείου κοινωνικών εξυπηρετήσεων αρνήθηκε να κάνει τη χάρη να οδηγηθεί ο νεκρός με άνεση και πολυτέλεια στην τελευταία του κατοικία. Οι όροι της συμφωνίας που είχαν κάνει οι συγγενείς, δεν προέβλεπε κάτι τέτοιο γιατί, εκτός των άλλων, δεν είχαν καταβάλει το αντίστοιχο ποσό και την επισφάλεια για τυχών φθορές. Ο παπάς και το φέρετρο πήγαιναν μπροστά με τη χήρα και τις φίλες με τις ωραίες γάμπες να ακολουθούν. Μέσα απο το δαντελωτό φόρεμα διαγράφονταν το ζιπ κιλοτ και οι καλτσοδέτες. Φυσικά δεν έμεινε ασχολίαστο από τις κυρίες τού χωριού που ακολουθούσαν την πομπή. Σύσσωμοι οι χωριανοί λίγο πιο πίσω. Οι θεριακλήδες στο τέλος της ουράς ρουφάγανε τα βαριά τσιγάρα τους και συζητούσαν για τη φετινή σοδειά που τη χτύπησε ο δάκος. Πάνω από τον τάφο, ο παπά Γιώργης διάβασε κάτι ευχές και έριξε στα πόδια τού νεκρού λάδι και κρασί για να έχει να πορεύεται. Οι μοιρολογίστρες τραγούδησαν κάτι ξεθυμασμένα μοιρολόγια στα γρήγορα. Ήταν ήδη δύο το μεσημέρι και η πείνα είχε καταβάλει τους πάντες. Παράχωσαν το φέρετρο με προσοχή και έφυγαν για την κοντινή ταβέρνα όπου θα σερβίρανε ψαρόσουπα και άφθονο αλκοόλ.

*****

132

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΝΙΚΟΛΑΣ ΜΙΤΖΑΛΗΣ*

*****

Νυχτωδία Πόσο δύσκολο είναι να ισιώσεις το σώμα και να διασχίσεις την πλατεία να φέρεις τούμπα τα προγνωστικά και να βρεις την περπατησιά σου έξω απ’ τους ανθρώπους Ναι απέναντι απ’ την Ασφάλεια ο ουρανός πόσο δύσκολο να ‘ναι χαρωπός και συ να σούρνεις τα αίματά σου γελαστά χωρίς εισαγωγικά με κατεβασμένα χέρια γεμάτο το δεξί και στο αριστερό να κρέμεται η περόνη

"ΝΥΧΤΩΔΙΑ" "ΝΑ ΄ΡΘΕΙΣ" και "ΓΙΑ ΜΑΣ" (δημ.08/07 /2020)

* Να ‘ρθεις Να ‘ρθεις οπωσδήποτε να με δεις Με κείνο το κατάμαυρο φόρεμα Και με κείνο το βλέμμα το βαθύ Να σου φτιάσω καφέ αχνιστό Και συ να μου δώσεις το χέρι σου κοιτώντας μακριά Ραγισμένα Η θάλασσα θα ‘χει πάλι μαΐστρο Κι εγώ θα κοιτάζω την παρειά σου και τις καμπύλες των μαλλιών σου Να ‘ρθεις οπωσδήποτε με την άγρια, θλιβερή χαρά σου και με τις εξαρνήσεις σου Να σου φτιάσω το κέφι με το σκοτάδι Και συ κατάχρυση να φύγεις και πάλι

*Ο Νικόλας Μιτζάλης γεννήθηκε τις

αρχές της δεκαετίας του 1970 στην Πάτρα. Είναι διδάκτορας αρχιτεκτονικής και αδέκαρος συγγραφέας. Έχει υπάρξει άνεργος, ερευνητής, συμβασιούχος, ημιαπασχολούμενος, εκτιμητής, μεταφραστής, διδάσκοντας, επιμελητής ενθέτου. Δεν προσπαθεί να γίνει ποιητής αλλά απλά να απολαύσει τις αγωνίες του.

133

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Για μας Για μας Οι ξυραφιές, τις ξεσκέπαστες μέρες είναι απότομες όπως οι στάσεις στην παλαιά Κοκκινιά βαθιές όπως τα αναπάντεχα από το τηλέφωνο τραγικές όπως τα πρωινά των αναχωρήσεων και το τελευταίο Καρέλια στο άδειο δωμάτιο Για μας Όλα χαμένα Για μας Οι ανάσες, τις εποχές των σαπισμένων κερασιών είναι απελπισμένες όπως οι τεντωμένες χορδές στα καταγώγια μοχθηρές όπως τα μηνύματά σου μαγικές όπως το χαμόγελό σου το μισό και το τελευταίο δολοφονικό σου χάδι Για μας Όλα χαμένα Για μας Μόνο η θάλασσα η σκοτεινή

*****

134

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ*

Κάθε μέρα υφαίνει τις στιγμές, τις φιλτράρει, από το χτες στο σήμερα, στο τώρα, στη ανάγκη της ψηλάφησης και επαναπροσδιορισμού. Κύμα το κύμα δηλαδή ο αργαλειός αντέχει, υφαίνει, δημιουργεί κλωστή τη κλωστή. Ο χρόνος του παρόντος, στην ανάγκη του τώρα. Στους κυματισμούς του Διαδικτύου, να κολυμπάς με προσοχή. Έχει πολλά ναυάγια, πολλές μνήμες, πολλές σιωπές, πολλούς βράχους, πολλά καθαρά νερά, πολλά ρεύματα, πολλές ικεσίες, πολλές σκιές, πολλά μελτέμια. Βέβαια κανένα κύμα, δεν μοιάζει με το προηγούμενο, ούτε με το επόμενο. Έχουν όμως πολλές ρυτίδες οι κυματισμοί, και τα προσωπεία των ονομάτων τους, ούτε καν ταυτίζονται με σεντόνια μεσημεριού, ούτε καν πλησιάζουν τα παιδικά παιγνίδια της άμμου. Οι δε, διαχειριστές τους, εκτροχιάζονται, ρίχνοντας άγκυρες και δίχτυα, χωρίς αιδώ, χωρίς Ιθάκες, χωρίς την ανάγκη κουβέντας, πρόσωπο με πρόσωπο. Γίνονται άγονες γραμμές, χωρίς καν ούτε να νιώθουν την αλμύρα, ούτε τον ήλιο, ούτε την στεριά, ούτε τα χρώματα, ούτε τα μυρμηρισματα των τραγουδιών και των ψιθύρων. Στους κυματισμούς αυτούς, χωρίς την αίσθηση να πατώνεις, που ισορροπείς, απλά χάνεσαι , και η αίσθηση της σημαδούρας , γίνεται δώρο άδωρο κάποιες φορές. Έστω και ένα μικρό μπλε δωμάτιο των ματιών ,είναι μια απόχρωση κατάστασης και εσωτερικής μελένιας ομορφιάς, και που ο χρόνος δεν κατάφερε να αλλάξει. Όλοι θεατές και ηθοποιοί , παρόντες και απουσιάζοντες, καθρέφτες κοντινοί και μακρινοί, θαυμαστικά και ερωτηματικά, στο τέλος της παράστασης. Και κάθε σελίδα βιβλίο που συνεχώς γράφεται, νυχτοημερα. Και κάθε σελίδα διαδικτυακού πελάγους, γίνεται Άπειρος ωκεανός. Είναι μια άλλη κοινωνία, αυτή η θάλασσα του Διαδικτύου, γιατί απλά θέλει πολύ κουράγιο, και αναπνοές, να περπατάς η να κολυμπάς στη στεριά η έστω και ξεβράζεις στη ακτή. Η θάλασσα σου ,αυτή που περνάει δίπλα σου, που σε οδηγεί, που σε διαβάζει, σου δείχνει και την πόρτα

ΔΩΜΑΤΙΟ ΜΕ ΘΕΑ (δημ. 07/07/2020)

* Ο Χρήστος Νιάρος ασχολείται επαγγελματικά, με το χώρο των ταξιδιών και των εισιτήριων ενώ για πολλά χρόνια, ταξιδεύει στο χώρο της γραφής. Έχει ασχοληθεί παράλληλα, με την επαγγελματική του πορεία και με το τύπο και την ραδιοφωνία στη Μελβούρνη, μόνιμος κάτοικος, στην δεύτερη πατρίδα πια , εδώ και δεκαετίες. Κείμενα του βρίσκονται στο διαδίκτυο ,στη Ελλάδα , στη Γερμανία, στο Καναδά και σε περιοδικά εφημερίδες.

135

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ και το παράθυρο και την ομπρέλα και την αλμύρα και τη γεύση και την παρέα. Είναι και αντοχή και καταφύγιο και διαδρομή. Όπου έχει πέτρες και φύκια, τα αποφεύγεις. Όπου υπάρχουν δίχτυα το ίδιο. Κύμα το κύμα, οι στιγμές, αλιεύουν και μπαρκάρουν την αλφαβήτα.

*****

136

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

«Μπροστά στο φοβερό κίνδυνο που διατρέχουμε — για την υγεία, την καλή διαβίωση και τον πολιτισμό— πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε τη φοβερή επίθεση, να εξοντώσουμε το μίασμα και ν’ απαλλάξουμε τον τόπο από την απειλή! Στον αγώνα αυτόν θα μετρηθεί η συμβολή εκάστου και θα αποκαλυφθούν οι αδιάφοροι. Πρέπει να εξοντώσουμε τις μύγες! … «Ν’ αρχίσει η διανομή», πρόσταξε μ’ ένα νεύμα ο ελεγκτής. Ξεκίνησε ο πρώτος. Έπρεπε να περάσει μπροστά από αυτόν. «Τις μύγες σου», ζήτησε ο βοηθός. «Ποιες μύγες;» «Αυτές που έπρεπε να πιάσεις». «Δεν έχω». «Το ξέχασες, δεν μπόρεσες ή δεν θέλησες; Λέγε»… Ένας από τα καλόπαιδα, τους ζητωκραυγαστές, από τους φανερούς κράχτες, είχε μαζέψει δεκαοχτώ. «Εύγε! Εξετέλεσες το καθήκον σου!» (Α. Φραγκιάς, Λοιμός)

ΜΑΡΙΑ Α. ΜΙΤΤΛΕΤΟΝ*

«Κυρά Μαριγώ, κυρά Μαριγώ», τη φώναζε η Σάντρα, η γειτόνισσα. Ήταν νεαρότερη, κοντινή και μακρινή, κλειδαμπαρωμένη κι ετούτη στον τόπο της εξορίας και του εγκλεισμού, το κολλημένο πάνω της σπίτι της συνοικίας που είχε μπει σε καραντίνα με τον νέο λοιμό. Μόνο που η Σάντρα δεν ήταν μόνη. Μπροστά στον υπολογιστή της, έκανε τηλεδιασκέψεις με τους συνεργάτες της. Άκουγε κι η Μαριγώ τις φωνές τους. Ήξερε πια τη χροιά του καθενός. Αν βαρυκοιμήθηκε τη νύχτα κι αν έπληξε μέσα στο σπίτι όπου τιτίβιζαν πολλοί, καθείς με τις αξιώσεις του και τις παραξενιές του. Όλοι τούτοι οι ξένοι της Σάντρας, που τους χώριζαν χιλιόμετρα κι ένας τοίχος, της θύμιζαν την αλλοτινή ζωή της. Τότε που είχε πόδια κι έβγαινε από το σπίτι. Τότε που τιτίβιζε. Τότε που καθάριζε με το βρεγμένο σφουγγαρόπανο όλο τούτο το δίπατο μοναχή της. Βέβαια τότε είχε άλλη γειτόνισσα. Τη Φωτεινή. Η Φωτεινή χάθηκε μια μέρα, ένα καλοκαίρι, όταν χάθηκε ο άντρας της, και δεν την είδε ποτέ κανείς. Έφυγε μέσα σ’ ένα μυγολόι κακοσήμαδο κι αποπνικτικό. Κάθε που καλοκαίριαζε, τέτοιες μέρες, η Μαριγώ επέμενε να τη μνημονεύει. Φέτος έμεινε ανήμπορη. Πώς, με τι να τη μνημονέψει; Δεν είχε τίποτε, μόνο το ανελέητο μυγολόι του καλοκαιριού και της Σάντρας. Η Σάντρα ήταν θορυβώδης. Ιδιαίτερα σε τούτη την πανδημία που έκλεισε τον κόσμο μέσα. Πάλευε με τις επαφές της, όλο την άκουγε στο τηλέφωνο, στις συνεδρίες, ήξερε απ’ έξω την καθημερινότητά της. Μια καθημερινότητα που δεν ήξερε πριν, αλλά τώρα, έτσι κι αλλιώς δεν την περιελάμβανε ποτέ. Της θύμιζε τη ζωή της. Πριν και τώρα. Πριν στο Ποζιτάνο, τώρα εδώ, στο δίπατο που του τρίζουν τα πατώματα που άλλοτε

ΠΟΣΕΣ ΜΥΓΕΣ ΜΑΖΕΨΕΣ ΣΗΜΕΡΑ (δημ. 30/06//2020)

* Η Μαρία Α. Μίτλεττον γεννήθηκε στην Κύπρο και σπούδασε κλασική φιλολογία, φιλοσοφία και αρχαίο ελληνικό δράμα. Εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Γυναικών Λόγος» και τα θεατρικά «Ἡ τοῦ Σωκράτους δίκη ἐν θεάτρῳ» (σε συνεργασία με τη Χρίστια Μίτλεττον) και «Το πλοίο».

137

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ γυάλιζε με το σφουγγαρόπανο. Η Σάντρα ήταν, λοιπόν, ο βασανιστής της. Χωρίς να το επιδιώκει. Χωρίς να το αντιλαμβάνεται. «Κυρά Μαριγώ, κυρά Μαριγώ», άκουσε πάλι τη φωνή της. «Είναι δυνατόν να φωνάζει εμένα; Μπορεί να φωνάζει εμένα; Να με ξέρει; Να ξέρει τ’ όνομά μου; Μπορεί να με ακούσει; Κι αν μου συνέβαινε, ας πούμε, κάτι, τώρα που είμαι εδώ μέσα μοναχή μου; Αν πέθαινα; Αν ήτανε η Φωτεινή, θα ήσανε αλλιώς τα πράματα. Θα ’βγαινε ανεμπόδιστη η φωνή από το λαρύγγι μου. Θα της έλεγα «Φωτεινή, μωρέ Φωτεινή, τρέχα». Εκείνη θα ξεκίναγε σαν το χελιδόνι. Θα σήκωνε το χαλάκι της ξώπορτας, θα ’πιανε το δεύτερο κλειδί, θα το ’βαζε στην εσοχή, θ’ άνοιγε και θα ’τρεχε κοντά μου». Τώρα έκανε σκέψεις με τη Σάντρα. Τι θα έκανε, ας πούμε, η Σάντρα, αν πέθαινε; Θα πάσχιζε αυτή να βγάλει φωνή από το λαρύγγι της την ώρα που η άλλη θα μιλούσε στους συνεργάτες της που θα βούιζαν σαν ζωηρό σμάρι από μύγες. Κι εκεί, εκεί που η Μαριγώ θα πνιγόταν δίχως να βγαίνει η φωνή από το λαρύγγι της, η Σάντρα θα έδινε ίσως οδηγίες για μυγοσχέδια, μυγοδιασκέψεις ή μυγόσουπα. «Αχ», θα σκεφτόταν η Μαριγώ, «κανείς δε θα με προλάβει!» Θα έπεφτε στα πλακάκια της κουζίνας με τη μυγοσκοτώστρα του Γιώργη, μοναδική της συντροφιά τόσον καιρό. Ύστερα, έχοντας μόλις φύγει από το σώμα της, θα την έβλεπε να μπαίνει στο δίπατο σπίτι της μαζί μ’ εκείνους με τις άσπρες ρόμπες. Θα φορούσε κι εκείνη άσπρη ρόμπα. «Πόσες μύγες μάζεψες σήμερα;» θα ρώταγε η Σάντρα, σκύβοντας από πάνω της. «Εύγε! Εξετέλεσες το καθήκον σου!» Γιατί θα έβλεπε τα βαζάκια τα γεμάτα ίσαμε πάνω με μύγες. Μύγες που η Μαριγώ μάζευε εδώ και μήνες, για να ξορκίσει το κακό και τον χρόνο. Από τότε που χάθηκε κι η Φωτεινή, κι ύστερα κάποιοι είπαν ότι τη βρήκαν μ’ ένα μυγολόι πάνω στο άψυχο σώμα της, η Μαριγώ μάζευε μύγες. Η μυγοσκοτώστρα του Γιώργη κρεμόταν πάντα σ’ ένα καρφί πίσω απ' την ξώπορτα, για να διώχνει το μίασμα μακριά. Τις έβαζε σε βαζάκια και παρατηρούσε πώς άλλαζαν χρώμα με την πρόοδο του φυσικού φωτός και της μέρας. Ύστερα με την ανώφελη πάροδο των ημερών. Τις έβαζε σε βαζάκια που έκλεινε αεροστεγώς φυλακίζοντας έτσι και την πιθανότητα ενός θανάτου μες στην αλλοφροσύνη και τη μοναξιά. «Γνωρίζατε ότι υπήρχε δεύτερο κλειδί;» «Πού να το γνωρίζω, άνθρωπέ μου;» «Ακούσατε ή υποψιαστήκατε κάτι τις τελευταίες μέρες;» «Και τι είμαι εγώ για να ακούω τους γείτονες; Ήμουν απορροφημένη στη ζωή μου». «Τι γνωρίζατε επιτέλους για τη γειτόνισσα;»

Τι να γνώριζε για κείνην η Σάντρα; Ότι ίσως ήταν μιας κάποιας ηλικίας κι ότι ίσως κυκλοφορούσε με λουλουδένιες, πολυκαιρισμένες ρόμπες και πότιζε με κόπο τα λουλούδια του παραθύρου της… Πού να ξέρει για τη ζωή της στο Ποζιτάνο με την οικογένεια και τον άντρα της, για τη φιλία των υστερινών της με τη Φωτεινή, σαν απέμεινε μονάχη, για τα λιγοστά φαγώσιμα, για την ανημπόρια της, για τις μύγες από κείνο το καλοκαίρι που χάθηκε η Φωτεινή μέχρι και τούτο το καλοκαίρι της επίσημης εξορίας, για τους πεθαμένους της και τους βασανιστές της; Ιδιαίτερα για τις μύγες κανείς δεν ήξερε. «Πόσες μύγες μάζεψες σήμερα;» θα τη ρωτούσε ίσως κι ο δικαστής χωρίς πρόσωπο στο δικαστήριο τ’ ουρανού. «Πόσο φόβο και πόση μοναξιά μάζεψες σήμερα; Πόσες αναμνήσεις έκλεισες στο βαζάκι, για να μη βουΐζουν ανεξέλεγκτα και να μην εξαπλώσουν εγκληματικά τη νόσο;» «Κυρά Μαριγώ, κυρά Μαριγώ»… Είναι αυτή. Από το παράθυρο. Η Σάντρα. Ξέρει πως η φωνή της είναι κακαριστή και πως μοιάζει με ντάμα της τράπουλας. «Κυρά Μαριγώ, ελάτε, έχω κολοκυθόσπορους για ζυμωτό ψωμί και φασκόμηλο για τσάι. Θα ερχόμουν εγώ, όμως έχω σύσκεψη με τους συνεργάτες μου σε λίγα λεπτά. Μπορείτε να σας τα δώσω από το παράθυρο;» Η Μαριγώ συνειδητοποιεί ότι η ντάμα απευθύνεται σ’ εκείνη. Βάζει ένα παλιό, μεταξωτό μαντίλι στο πρόσωπο και σέρνει με κόπο το κορμί της στο παράθυρο. Στο ένα της χέρι πιάνει ξανά τη μυγοσκοτώστρα του Γιώργη. Δεν ξέρεις καμιά φορά… Η ντάμα έχει ήδη βγάλει τον μισό κορμό της από το παράθυρο κι έχει τεντώσει τους μακριούς της βραχίονες, που ’ναι σαν ποίημα γλυπτικής. «Να, πάρτε. Πρέπει σε τέτοιες συνθήκες να μοιραζόμαστε». Η Μαριγώ ευχαριστιέται για μια στιγμή, κάνει να τεντωθεί, να πιάσει τους κολοκυθόσπορους, θα τους βάλει, σκέφτεται, στο μνημόσυνο του Γιώργη, της Φωτεινής, των πεθαμένων της. Θα κάμει η ίδια μόνη της την τελετή στα λίγα τετραγωνικά του εγκλεισμού της. Θα τους πει με την αδύνατη φωνή της ποζιτάνικα τραγούδια. Στο τέλος θα συρθεί ως το παράθυρο και θα πετάξει τα «κόλλυβα» στον αέρα σταυρώνοντάς τα τρεις φορές. Κάνει να πιάσει τους κολοκυθόσπορους. Για το φασκόμηλο δεν την ενδιαφέρει. Τεντώνεται. Η χούφτα της θα ενωθεί σε λίγα δευτερόλεπτα κι εκατοστά με τη χούφτα της άλλης. Θα είναι η πρώτη τους επαφή. «Λίγο ακόμα, κυρά Μαριγώ». Είναι νέα, υγιής. Τεντώνεται. Κι η άλλη τεντώνεται. Ο κορμός της ακούγεται σαν σκουριασμένος μεντεσές. «Λίγο ακόμα...». Ύστερα ακούγεται εκείνος ο απαίσιος ήχος, η Σάντρα βγάζει μια κραυγή και κλείνει με την ανοιγμένη

138

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ χούφτα της το στόμα της. Ο αέρας γεμίζει κολοκυθόσπορους για τον Γιώργη, τη Φωτεινή, τους πεθαμένους. Κολοκυθόσπορους για τα μνημόσυνα της οδού Προμαχώνα της εποχής της εξορίας. Κολοκυθόσπορους και μύγες. Μύγες που δραπετεύουν από τα βαζάκια, για να δείξει η Μαριγώ στους βασανιστές της και τον δικαστή χωρίς πρόσωπο στο δικαστήριο τ’ ουρανού. Μύγες που ενοχλούν τις τηλεδιασκέψεις όσων ακόμα έχουν κάποιους να μιλήσουν. Μύγες που μεγαλώνουν τη βρομιά του αέρα και της γης τούτη την αβάσταχτη εποχή του άλλου λοιμού.

*****

139

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Από ποια πλευρά μιλάς, Από την μεριά της λήθης , από την μεριά του λάθους , από την μεριά της λογικής; Δεν το γνωρίζω. Εικάζω. Φαντάζομαι. Στο τέλος ο λογαριασμός τα περιέχει όλα. Με τις ανάλογες δοσολογίες. Μνήμης παρόντος μέλλοντος. Από οποία γωνία και πλευρά να δεις τα γεγονότα και την πορεία της φαντασίας, η αλήθεια, είναι σχετική. Διαπίστωση χωρίς αινίγματα και καιρού υπόσταση. Ακριβή μου υποκειμενικότητα. Παλεύεις την αντικειμενικότητα. Καθρέφτες, που μιλούν, σιωπούν, και ταξιδεύουν. Γι’ αυτό ,από ποια πλευρά μιλάς, από ποια πλευρά ακούς, συνομιλας, συν υπάρχεις;

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΑΡΟΣ*

ΓΡΑΦΕΣ, ΑΝΑΣΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ

Ο χρόνος του χωριού, αργόσυρτος. Στην πλατεία του τα απογεύματα, συναντιούνται , στην βόλτα , μικροί μεγάλοι, ξεχασμένοι, μακρινοί. Κάτω από τα πλατάνια, οι κουβέντες, βηματίζουν το χρόνο. Στο μπαλκονάκι, το ξεφύλλισμα του χρόνου, συναντά το βασιλικό ,το δυόσμο, το Θυμάρι. Η μυρουδιά τους εισιτήριο ταυτότητας γεύσης και αφής. Συνυπάρχουμε, μέσα από την ατμόσφαιρα των μυρωδικών και των αρωμάτων. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού και η μυρουδιά κουβαλάει μια μορφή σαγήνης, νηνεμίας και έξαψης. Είναι μια συνέχεια, σε περίοδο αντοχών. Βάλσαμο αποδημητικό, εποχιακό.

(δημ 24/06/2020)

Τα χρώματα και ο χρόνος. Τα δυο χι. Κάπου ενώνονται, συναντιούνται, με ευωδία χτύπων, αρκεί να μυρίζει το χώμα που περπάτησες , αρκεί να στράγγιζέ ο ουρανός σιωπές. Λεπτομέρειες με αίσθηση από το πρωί μέχρι το δειλινό. Κάπου εκεί υπάρχει το χτες, το σήμερα και η σταγόνα του αύριο. Μια καινούργια μυρουδιά. Ακόμη και ο χτύπος στο ρολόι του τοίχου, ακολουθεί τις ρίζες των λουλουδιών. Χρόνος αποδημητικός, εποχιακός, υποχρεωτικός, καταναλωτικός, άχρονος. Όπως και να βαφτιστεί, δεν ξεφεύγει. Αναρριχάται, σέρνεται, ακουμπάει την διπλανή και την παραπέρα ευωδία. Αχ αυτά τα σύνορα,

140

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ τα όρια, τα ελεύθερα, τα ατίθασα, τα γνωστά, τα άπιαστα, τα απόρθητα, τα άγνωστα χι. Όσο τα πλησιάζεις, ζώντας και απουσιάζοντας, αυθόρμητα και συνειρμικά, ξεφεύγουν. Λεπτομέρειες ευγένειας τοπίου και τόπου. Κάπου νυχτώνει κάπου ξημερώνει. Και ξανά πάλι. Τα χρώματα και ο χρόνος, δηλώνουν την ύπαρξη τους. Αβίαστα ,άδολα, αφηρημένα , συγκεκριμένα. Ο ψίθυρος του πρωινού, σερβίρεται με καφέ. Περιέχει την ταχεία της νύχτας, γεύση μελένιων ονείρων και ανάγκης ετοιμασίας ωραρίου. Από όλα. Φιλί στο λαιμό. Χωρίς όριο εποχής. Και χωρίς απόσταση.

*****

141

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Τίτλος: Vae Victis «Αλίμονο στους Ηττημένους» Συγγραφέας: Σταύρος Σιδεράς Εκδόσεις: ΓΕΡΜΑΝΟΣ Αρ. Σελ.: 320 ISBN: 978-618-5389-13-0 Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις ΓΕΡΜΑΝΟΣ το νέο μυθιστόρημα του Σταύρου Σιδερά με τίτλο «Vae Victis – Αλίμονο στους Ηττημένους». Πρόλογος Το 1974 δεν αφέντευε ο ορθός λόγος. Αφέντευε η παραφροσύνη. Τα γκέμια του κόσμου δεν τα κρατούσε ο Θεός, αλλά ο Τράγος του Μέντες. Ο Ασμοδαίος Άρχοντας του σκότους. Το τέρας αυτό εξουσίαζε το Σύμπαν... Ναι! Ο Διάολος έκοβε κι έραβε... Σήμερα μπορώ και κουμαντάρω τις πράξεις μου. Γέρασα! Έτσι και σακιάσω τα εβδομήντα χρόνια που κουβαλώ στους ώμους μου και τα βάλω στο ζύγι, το βάρος θα ξεπεράσει τις εκατό οκάδες. Δυσβάσταχτο το φορτίο. Με δυσκολία σέρνω τα πόδια μου. Το βλέμμα μου σκοτείνιασε κι αυτό. Απεγνωσμένα ψαχουλεύω να βρω το αρκοσόλιο που σκάλισε η Αίσαꞏ να ακουμπήσω την τέφρα της ψυχής μου στον μαρμάρινο αψιδωτό τάφο. Να λευτερωθώ από σάρκες και κόκαλα. Λεύτερος να φτεροκοπήσω πέρα από τον γαλαξία της Ανδρομέδας, μήπως και συναπαντήσω τον Θεό! Έχουμε τόσα να πούμε οι δυο μας...

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Vae Victis «Αλίμονο στους Ηττημένους»

«Ο Σταύρος Σιδεράς έχει τη θεία δωρεά. Είναι γεννημένος ποιητής. Η πεζογραφία του είναι κι αυτή μια ποιητική δημιουργία. Η ευμέλειά του, η αρμονία του λόγου του είναι χαρακτηριστική. Έχει ζωηρή φαντασία, δύναμη περιγραφής, αληθοφάνεια, θαυμαστή επίνοια. Κατέχει τον τρόπο να κρατεί ακοίμητο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Έχει αίσθηση της ιστορικής στιγμής. Εκφράζει την ψυχή του κυπριακού λαού ανεβασμένη στην περιωπή μιας θαυμαστής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Δείχνει πόσο ζωντανή είναι η εθνική ψυχή και πόσο αδιάσπαστη η ιστορική συνέχεια του ελληνισμού. Αυτά τα στοιχεία τα συναντούμε και στο ανά χείρας νέο έργο του “Vae Victis, Αλίμονο στους Ηττημένους”. Και, μάλιστα, εντονότερα. Γιατί εδώ δεν βρισκόμαστε μπροστά σε μια μυθιστορηματική αφήγηση, όσο κι αν κι εκείνη βασιζόταν εν πολλοίς σε πραγματικά γεγονότα. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για μια αναφορά του συγγραφέα στηριζόμενη

Εκδόσεις: ΓΕΡΜΑΝΟΣ (δημ. 22/06/2020)

142

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ σε έντονες βιωματικές καταστάσεις που τον σημάδεψαν για όλη του τη ζωή και για μια de profundis εξομολόγηση μύχιων σκέψεων – συχνά και μεταφυσικών - που απέρρευσαν από γεγονότα στα οποία είχε και ο ίδιος προσωπική εμπλοκή.» Ομότιμος Καθηγητής Ιάκωβος Φαρσεδάκης Αθήνα, Δεκέμβριος 2019 Βιογραφικό Ο Σταύρος Σιδεράς είναι βραβευμένος τραγουδιστής και συγγραφέας, ποιητής, σεναριογράφος, λιμπρετίστας, συνθέτης, θεατρικός σκηνοθέτης και παραγωγός. Στα τριάντα τόσα χρόνια που υπηρετεί το χώρο των γραμμάτων, της τέχνης και του θεάματος, ο διεθνώς καταξιωμένος Κύπριος καλλιτέχνης κατάφερε να κερδίσει την εκτίμηση του κόσμου με το πολυσύνθετο ταλέντο του και τις ευφάνταστες θεατρικές του παραγωγές. Δίκαια θεωρείται πως είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς, βαθυστόχαστους και ταλαντούχους καλλιτέχνες της Κύπρου. Παράλληλα με τις πολύμορφες και πολυδιάστατες καλλιτεχνικές του επιδιώξεις ο Σταύρος Σιδεράς δούλεψε ως δημοσιογράφος στο «Sigma TV». Το πρωτοποριακό του show «Persona & Persona non Grata» άφησε εποχή, με αποκορύφωμα τη συνέντευξη που πήρε από τον κατοχικό Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτας. Το πρώτο ιστορικό μυθιστόρημα που έγραψε ο Σταύρος Σιδεράς φέρει τον τίτλο «Poets Never Die». Το ίδιο βιβλίο κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις ΓΕΡΜΑΝΟΣ και φέρει τον τίτλο «Οι ποιητές δεν πεθαίνουν ποτέ». Η ελληνική έκδοση απέσπασε διεθνές βραβείο «καλύτερου βιβλίου του 2017». Το 2019, ως ένδειξη επιβράβευσης και αναγνώρισης της πολύτιμης και πολυετούς συμβολής του στον χώρο των γραμμάτων, των τεχνών και του θεάματος, το Alexander College αναγόρευσε τον Σταύρο Σιδερά σε Επίτιμο καθηγητή.

*****

143

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ κάνει μεταπτυχιακές σπουδές πανω στην δημιουργική γραφή (ΕΑΠ) που είναι σε εξέλιξη, έχει επαγγελματική ενασχόληση με την μουσική καθώς και γινεται μετάφραση του βιβλίου στα Αγγλικά, Ισπανικά και ο ίδιος συνεργάζεται με το πανεπιστήμιο του Μεξικό UAEmex

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΙΜΑΣ* "ΓΕΦΥΡΑ" και "ΓΑΜΟΣ"

***** ΓΕΦΥΡΑ Βοσκάω στις ιστορίες. Φωνή που επιμένει ακόμα ακένωτη πηγή λόγου μπολιάζει στα τωρινά τα περασμένα. Λόγος αργός, ζωντανός αγκαλιάζει την αλήθεια με το βαθύ αίσθημα του ονείρου. Και κάτω από τη σκέπη των φωτονίων η μεταλλαγή του ονείρου σε ύλη αληθινή.

που περιλαμβάνονται στην ποιητική του συλλογή του που μας έστειλε με τίτλο "ΡΙΖΑ" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Captainbook

***** (δημ.16/6 /2020)

ΓΑΜΟΣ Πόρτες ανοιγοκλείνουν σαν ανάσες παλλόμενων πνευμόνων. Όμορφα ρητορικά λουλούδια διαποτισμένα με παγερή αισθηματική δροσιά αλλάζουν χέρια. Βλέμματα παρωχημένα διεσταλμένα νόρμες, καθολικό λογικό αντανακλάσεις προσωπικών ενστίκτων. Άραγε έξω από το χρόνο τι θα ήμαστε…

* Ο Κωνσταντίνος Τζίμας γεννιέται στις 30 Ιουλίου 1985 στην

Λαμία Φθιώτιδος. Γιος ξυλουργού και φαρμακοποιού, ζει πάντα με το ένα πόδι στην εξοχή και με το άλλο στις πόλεις, από τις οποίες αντλεί την έμπνευσή του. Το 2011 αποφοιτά από το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΤΕΙ Πατρών. Παράλληλα σπουδάζει κλασική μουσική. Το 2013 αναχωρεί για το Ηνωμένο Βασίλειο. Ζει αρχικά στο Μπρίστολ και εν συνεχεία στο Μπέρμιγχαμ. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας μέχρι και την ενηλικίωσή του γράφει ποίηση. Αυτό που ξεκίνησε σαν ερωτοτροπία πήρε τη μορφή της πρώτης ποιητικής του συλλογής το 2017. Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής ποιημάτων «Ρίζα» γράφτηκε και ολοκληρώθηκε «στα ξένα», έχει βαθιές ελληνικές καταβολές. Επικεντρώνεται στις θεμελιώδεις αξίες της Ζωής που παραμελούμε, στην ουσιώδη εσωτερική έκφραση, στην αλήθεια, στο φιλότιμο, στα ένστικτα, στην ισορροπία, στην έκρηξη, στην ορμή για Ζωή...Επίσης

*****

144

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

***** Με όπλο στα χέρια ένα δρεπάνι περιφέρεται νύχτα και μέρα από πόλη σε πόλη, από πόρτα σε πόρτα με το έτσι θέλω κλέβει ανθρώπινες ζωές… Φρικιαστική η όψη του ένα δαιμονικό πανδημίας τέρας που φορά ένα κατάμαυρο πέπλο για να ταιριάζει στο σκοτεινό του βλέμμα. Στήνει ανθρώπινες παγίδες παντού όπου συναθροίζεται η ανθρώπινη χαρά αυτός με το δρεπάνι του σπέρνει τον θάνατο και σμιλεύει τον πανικό. Για λίγους μήνες οι πόλεις ερήμωσαν γυμνές κραυγές δίχως αντίλαλους σε νεκρά μέρη σε μαραμένα πάρκα , τοπίο θλιμμένου φεγγαριού στις ανθρώπινες πληγές. Όμως δεν υπάρχει μόνο ο τρόμος έρχονται λευκοντυμένοι γιατροί, νοσηλευτές με γεμάτη τη φαρέτρα της υγείας βέλη κομβικά που προσδοκούν να αφανίσουν τον κορωνοιό παντοτινά. Μονομαχούν σε χώρους νοσηλείας αποκρούουν του ματωμένου δρεπανιού το φαρμακερό θανατικού μίσος υπάρχουν τραυματίες ίσως και κάμποσοι νεκροί ένας πόλεμος με ύπουλο εχθρό του πόνου γητευτή. Οι ήρωες αγωνιστές ιππότες της υγείας στοχεύουν στου ιού την καρδία τον ζαλίζουν έστω και μια φορά, δεν καταθέτουνε τα όπλα ούτε και εμείς οι θνητοί στο τέλος η ανθρώπινη η φύση θα επικρατήσει και ο ιός στην ανυπαρξία διαλυμένος θα εξολοθρευθεί!.-

ΠΕΤΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΕΛΟΥΔΑΣ *

" Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΔΑΙΜΟΝΑΣ " (δημ.15/6 /2020)

* ΠΕΤΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΒΕΛΟΥΔΑΣ-Καθηγητής ιστορικός

του πολιτισμού, μέλος της Ένωσης Αιτωλοακαρνάνων λογοτεχνών, αντιπρόεδρος του συλλόγου οι φίλοι του λαογραφικού μουσείου Αγρινίου, συγγραφέας , βραβευμένος ποιητής, ερασιτέχνης ηθοποιός

*****

145

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡ Α-ΦΙΑ» του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΩΓΕΙΑΤΗ εκδόσεις ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ (δημ.11/6 /2020)

Ο Γιώργος Ανωγειάτης, ψευδώνυμο του Γιώργου Νικολόπουλου, γεννήθηκε στα Ανώγεια της Σπάρτης το 1957. Σπούδασε δημοσιογραφία. Από το 1997 ζει στη Σπάρτη και αρθρογραφεί στον τοπικό τύπο. Από τις εκδόσεις Αδούλωτη Μάνη έχουν εκδοθεί 10 βιβλία του, (2 μυθιστορήματα, 4 συλλογές διηγημάτων και 4 ποιητικές).\

--------------------------------------

Στις 52 σελίδες αυτού του βιβλίου του Γιώργου Ανωγειάτη, ξεδιπλώνονται ποιήματα που περιτριγυρίζουν αδυσώπητα την επιθυμία, τη διάθεση, την κλίση της ψυχής του δημιουργού τους. Ποιήματα που χτίζονται από συναισθήματα ορμητικά και άλλα που ρέουν σιγαλά, με ενδοκρινή λυρισμό.

*Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών (δημ.12/7//2020) Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνίας.

«Οι καιροί απαιτούν γυαλιά τυφλών και ωτοασπίδες. Οι ώμοι γείρανε από το βαρύ φορτίο τα χέρια κάηκαν στο φως. Καιρός τα δώρα να επιστρέψω.

146

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ω, άτακτο παιδί του Μορφέα μη χτίζεις ύβρεις στο μυαλό μου. Δεν δύναμαι γυμνός να περπατώ κι όταν απέναντι περάσω από τις πλάτες μου δεν θα ξεφορτωθούν!»

Φως εκ φωτός πλασθέντα Και στο μαρτυρικό του ταξίδι Αμήν!» (Γ.Ανωγειάτης, "ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΊΑ" σελ.12)

(από το ποίημα «ΟΝΕΙΡΟ», σελ.14) «Πιστεύω εις έναν Θεόν φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού» Η αλήθεια είναι πως τα ποιήματα αυτά είναι συντακτικά κεντρομόλα ποιήματα, με εμφανή ευαισθησία και λυρισμό που όμως πνέει δύσκαμπτα εντός τους από μια αγωνία να περιγραφεί στην εντέλεια το συναίσθημα που βιώνει ο δημιουργούς τους και να προσληφθεί δίχως αντιφάσεις από τον αναγνώστη του. Ποιήματα που διαπνέονται από έντονο προσωπικό άισθημα όπως εκείνο με τίτλο «ΕΡΩΤΙΚΟ»

(ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και Ιωαν α:9,η:12 – Α΄Ιωαν α:5 – Α΄Τιμ ς:16 ],) Και η αλήθεια είναι πως δεν έχει ανάγκη από τέτοια δάνεια ο ποιητής Γιώργος Ανωγειάτης, διότι φαίνεται να διαθέτει την υψιπετή φαντασία της αυθεντικής ποιητικής δημιουργίας.

«ΕΡΩΤΙΚΟ Άσε με να ρουφήξω τα μάτια σου να πυρποληθώ από την ανάσα σου να δροσιστώ από τον ιδρώτα του κορμιού σου να μεταγγίσω τον πόθο μου εντός σου να φυτέψω ένα λουλούδι στην καρδιά σου να τυφλωθώ από το μοναδικό σου φως κι ας καεί η ψυχή μου ως θυμίαμα ενώπιών σου!»

Ο ποιητικός τρόπος του Γιώργου Ανωγειάτη διαθέτει άμεση μεταδοτικότητα, λιτότητα, κατά τρόπο σταθερό στα ποιήματα του βιβλίου του αυτού. Τα θέματα του ποικίλουν από πολύ προσωπικά και ερωτικά έως πιο σφαιρικά που άπτονται θεμάτων πιο οικουμενικών. Το φάρδος της διάρκειάς τους θα το δείξει ο καιρός.

(Σελ.27) Η φράση βέβαια «ως θυμίαμα ενώπιών σου» που αποτελεί τον τελευταίο στίχο του ποιήματος, είναι παρμένη από τους Ψαλμούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας:

****

“ Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου. έπαρσις των χειρών μου, θυσία εσπερινή» (Ψαλμ. 140.2).”

Προσωπικά μου λείπει έστω μια μικρή αναφορά του δημιουργού ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΩΓΕΙΑΤΗ σε αυτό, διότι το δάνειο είναι φανερό και ο ψαλμός εξαιρετικά γνωστός ώστε να περάσει απαρατήρητος μέσα στο ποίημα ως έμπνευση αυθεντική του δημιουργού. Όπως και για παράδειγμα : «Πιστεύω στον άνθρωπο

147

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ*

Μόνο σώματα. Ίσως να είναι λάθος μου που δεν μπορώ να ζήσω πουθενά αλλού παρά μόνο στην Ελλάδα. Λες και οι άλλοι τόποι δεν είναι πατρίδες, δεν ανασαίνουν κι εκεί τον ίδιο αέρα της Φύσης και δεν φωτίζονται κι εκεί από τον ίδιο ήλιο. Κι όμως κάτι τους λείπει. Εγώ που παθιάζομαι να υποστηρίξω τον όπου γης συνάνθρωπο και που θεωρώ ως πιο ιερό καθήκον τη συμπάθεια προς τα απανταχού ανθρώπινα όντα, ωστόσο, τ’ ορκίζομαι πως όλοι οι τόποι δεν χαρίζουν πατρικές γεύσεις, ούτε ο αέρας τους ξανανιώνει μετά από κάθε δυστυχία, κι ούτε ο ήλιος κρατάει στους ανθρώπους πιστή συντροφική παρέα μέχρι τη θνητή τους δύση. Δεν αρκεί να έχουν δει όλοι τον ήλιο: χρειάζεται και να τον έχουν νιώσει. Να μη ζουν μόνο, αλλά να στήνουν αυτί για να κρυφακούνε τι μυστικά ανταλλάσσει η Πλάση με το Δημιουργό της. Όλοι οι ξένοι τόποι προσφέρουν μόνο γήινα σώματα, εγώ όμως ζητάω ουράνιες καρδιές. Και τα πρωινά, όταν η Αθηνά βλέπει το Σωκράτη, βαρυ-μένο από την πολλή σκέψη, ν’ ανηφορίζει με κόπο, απιθώνει το δόρυ, την ασπίδα και την περικεφαλαία της, και σαν αγαπημένη εγγονή τον υποβαστάζει από τον αγκώνα και τον υποδέχεται στον Ιερό Βράχο. Κι αυτό δεν είναι μύθος, όνειρο ή όραμα. Είναι αληθινό γεγονός που το περιγράφει η Ιστορία, για όποιον βέβαια ξέρει να τη διαβάζει. Αχ, Ελλάδα, πόσο αθάνατη είσαι!

12 ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ από το τελευταίο μέρος του βιβλίου με τίτλο «Σελίδες από ένα κρυφό σημειωματάριο. 2020 μ.Χ.» που θα εκδοθεί και θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΕΚΑΤΗ τον προσεχή χειμώνα

* (δημ 10/06/2020)

Το θαμμένο βιβλίο. Ήταν ένα παιδικό όνειρο που το έβλεπα συχνά. Κάθε τόσο, λέει, φύτευα στον κήπο και από ένα βιβλίο που δεν είχα αγοράσει ακόμη. Το άνοιγα στη μέση, και το ακουμπούσα ανάσκελα στο φρεσκοσκαμμένο έδαφος. Μετά το σκέπαζα με χώμα, όχι για να το θάψω – ψέματα λέει ο τίτλος – μα για να το φυτέψω. Δεν χρειαζόταν ούτε να το ποτίσω ούτε και να του ρίξω λίπασμα. Αυτές τις ουσίες τις είχε το βιβλίο από μόνο του, αν βέβαια ήταν άξιο να τις γεννήσει̇ ειδάλλως,

Ο Κώστας Ανδρουλιδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Πήρε το δίπλωμα Μηχανολόγου-Ηλεκτρολόγου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 1967. Εργάστηκε στον ΟΣΕ από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1999 με το βαθμό του Αρχιμηχανικού. Ασχολείται με την Ιστορία, τη Λογοτεχνία και το Δοκίμιο

148

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ άδικος ο κόπος, δεν θα μπορούσε να βοηθήσει κανένας. Μετά από λίγο, αν ήμουν τυχερός, έβλεπα το χώμα να ανασαλεύει και σιγά σιγά να φυτρώνουν βλαστάρια, φύλλα, λουλούδια και καρποί. Μα όλα αυτά δεν ήταν παιδιά φυτού, αλλά παιδιά από την καρδιά του βιβλίου, πνευματικά. Ήταν οι όμορφες σκέψεις που ξεπηδούσαν από τις σελίδες του και ανάδιναν ένα άρωμα όπως τα σκηνώματα των αγίων. Ωστόσο από τα βιβλία που φύτευα πολύ λίγα φύτρωναν: τα περισσότερα απόμεναν θαμμένα στον κήπο, στα ράφια ή στα υπόγεια των βιβλιοπωλείων, άγονα και λυπημένα μέχρι τα βάθη της καρδιάς τους. Τελικά, μόνο τα βιβλία που έδιναν καρπούς αποφάσιζα ν’ αγοράσω από τα βιβλιοπωλεία. Και μετά, κάθε βράδυ έλεγα στην προσευχή μου: «Αν γράψω ποτέ κάποιο βιβλίο, κάνε Θε μου να αξίζει ν’ ανθίσει μέσα στον κήπο Σου, να πω κι εγώ πως κάτι φύτεψα στη ζωή μου».

Ο μακαρίτης ο πατέρας μου, όσο περνούσαν τα χρόνια γινόταν όλο και πιο λιγομίλητος. Όταν σκεφτόταν το μέλλον, τότε που θα έχει χαθεί από τη ζωή, μου έλεγε λακωνικά πως κάθε φορά που θα τον θυμάμαι θα δακρύζω κάπως για λίγα λεπτά, και μετά θα ξεχνιέμαι παρασυρμένος από τις καθημερινές υποχρεώσεις. Και θα έρθει κάποτε ο καιρός που, μετά από αμείλικτη συνέχεια, δεν θα είμαι εγώ ο τελευταίος της θλιβερής διαδοχής, αλλά κάποιος άγνωστος απόγονος που θα θυμάται μόνο τον δικό του χαμένο γονιό, ενώ όλοι οι προηγούμενοι θα έχουμε απομείνει κρίκοι άδειας μνήμης. Τελικά, αυτό που δένει όλες τις γενιές με τους χα-μένους γονείς είναι μια αλυσίδα θλίψης που τον τελευταίο και πιο πονεμένο κρίκο της τον κρατάει ο έσχατος επιζών. Μόλις έχει χαράξει, και παρατηρώ το γιο μου που κοιμάται, φαινομενικά αμέριμνος, αλλά ξέρω ότι ακόμη και στα όνειρά του αναρωτιέται πώς θα κερδίσει το μέλλον του, σε πείσμα τού-της της σκληρής εποχής. Χτες διάβαζε την ιστορία του κόμη Μοντεχρίστου για να μάθει με ποιο τρόπο εκδικούνται οι θνητοί τη συνωμοσία μιας άδικης ζωής. Γιε μου, δεν ξέρω πώς πρέπει να πιέσω, κι αν χρειαστεί να εκβιάσω το Θεό, όταν Τον αντιμετωπίσω σαν πατέρας προς Πατέρα, για να σε βοηθήσει στο μέλλον. Έτσι ώστε η θλίψη σου, όταν κρατάς τον τελευταίο πιο πονεμένο κρίκο της αλυσίδας, να μην πάει χαμένη.

* Οι παρήγορες νύχτες. Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο οι νύχτες μεγαλώνουν κι έρχονται όλο και πιο γοργά, η μια στριμώχνεται δίπλα στην άλλη για να μη δώσουνε θάρρος στις χαρμόσυνες μέρες να χωρέσουν δειλά ανάμεσά τους. Ξαπλώνουμε νωρίς κάθε βράδυ, γιατί η καθημερινή κούραση μας βαραίνει ολοένα και περισσότερο. Ακούω τις ανάσες μας, τόσο αδελφωμένες σα να μην αποφάσισε ποτέ ο Θεός να χωρίσει τα κορμιά των πρωτοπλάστων. Και καθώς το στέρνο σου ανεβοκατεβαίνει, τόσο περισσότερο νοιώθω πως η επόμενη μέρα, αν και όπως πάντα ταλαιπωρημένη, θα ανατείλει χάρη σε σένα πιο ευωδιαστή. Κι όταν ξημερώνει, οι ευτυχισμένες καθημερινές μηδαμινότητες μεταμορφώνονται μαγικά σε συμβολικά νοήματα: η μυρωδιά του χυμένου καφέ που τσιτσιρίζει στο μάτι της κουζίνας ֗ το τσουλουφάκι στον αριστερό σου κρόταφο που έχει γκριζάρει τον τελευταίο καιρό ֗ κάτι νεανικά σου σκέρτσα που τα συνεχίζεις και τώρα ακόμη, επειδή πάντοτε μ’ αρέσαν, και τόσα άλλα. Για όλα αυτά σου χρωστάω πολλές ευχαριστίες, μα όταν ανοίγω το στόμα, μου κάνεις νόημα με το δάχτυλο να σωπάσω, γιατί ακόμη και τα πιο όμορφα λόγια μολύνουν το πολύτιμο χαμόγελο της σιωπής μας. Μάνα του γιου μου, δώσε μου κουράγιο. Μόνο σε σένα ελπίζω, για να μη θυμάμαι τα δυσάρεστα.

* Ατυχείς εμπνεύσεις. Είχα γράψει για τη ζωή του πριν καν τον γνωρίσω. Δεν ήταν φανταστική περιπέτεια γεμάτη δράση˙ ήταν απλώς ένα βιβλίο για κάποιο μάλλον συμπαθητικό άτομο που περνάει την καθημερινή του ρουτίνα απομονωμένο από τους άλλους, μέσα σε μίαν ηρεμία που προκαλεί λύπη σε όποιον τη σκέφτεται. Κι αν μερικές φορές περιέγραφα τα σφάλματά του, αμέσως μετά τα κάλυπτα, γεμάτος ανεξικακία, με κάποιες ψεύτικες δικαιολογίες. Μερικοί πάντως ήθελαν να τον πλησιάσουν και να διεκδικήσουν ίσως τη φιλία του˙ δεν τους ήταν απεχθής, αλλά κάτι τους εμπόδιζε. Έτσι, απόμενε πάντα μόνος, ξένος προς όλους, αλλά, πολύ φοβούμαι, και προς τον εαυτό του. Όταν κάποτε προσπάθησα κι εγώ να τον γνωρίσω καλύτερα, δεν μπορώ να πω ότι μου φέρθηκε εχθρικά. Με δέχτηκε όμως με μίαν ανεξήγητη παγερότητα, παρόλο που προσπάθησα, με κάθε όμορφο τρόπο, να με συμπαθήσει. Ξαφνικά όμως με πλησίασε απειλητικά, με σηκωμένο το χέρι. Αυτή του τη χειρονομία την είχα κάπου ξαναδεί. Οπισθοχώρησα

* Η αλυσίδα της θλίψης.

149

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ απότομα, για να αμυνθώ και να καταλάβω τι έφταιγε. Και τότε κατάλαβα: το βιβλίο που είχα γράψει γι’ αυτόν ήταν η αυτοβιογραφία μου. Και η χειρονομία του ήταν ίδια με τη δική μου, όταν προσπάθησα να χαστουκίσω τον Θεό που μ’ έπλασε, αφού μέσα στην απέραντη μεγαθυμία Του με θεωρεί πολύ καλύτερον από ό,τι είμαι στην πραγματικότητα.

τραυματίζοντας τον άλλο θανάσιμα. Ήμουν ο μόνος ένορκος, και όλοι οι άλλοι ήταν δικαστές. Κι ενώ εγώ τον λυπόμουν, οι δικαστές δεν έδιναν καμιά σημασία στην πληγή και ασχολούνταν με εντελώς μηδαμινές διαδικαστικές λεπτομέρειες, πράγμα που μου έκανε εντύπωση κι άρχισα να αμφιβάλλω για τη λογική τους και για το τι είδους απόφαση θα βγάλουν. Δικαστής λοιπόν σημαίνει σαδισμός και όχι δικαιοσύνη; Ο κατηγορούμενος τελικά κρίθηκε ένοχος με ομόφωνη απόφαση όλων τους, ενώ η δική μου αθωωτική ψήφος απόμεινε ολομόναχη και παραπονεμένη. Ωστόσο, έμεινα κατάπληκτος όταν αργότερα έμαθα από σίγουρη πηγή πως ο κατηγορούμενος είχε αυτοτραυματιστεί εντελώς ψύχραιμα, στην πονηρή προσπάθειά του να αθωωθεί. Και τότε κατάλαβα πως οι πληγές του καθενός μας, ποτέ δεν μας αθωώνουν, αλλά αποτελούν τα πιο ένοχα επιχειρήματα.

* Η αυλαία. Οι απαισιόδοξοι αναρωτιούνται: «Υπάρχουν άραγε γεγονότα στη ζωή μας που να μη μας είναι μισητά;». Κι εγώ, που αναγνωρίζω πέρα για πέρα το δίκιο τους και παραδέχομαι πως ο κόσμος μας αποτελεί – όπως μας θυμίζει σαρκαστικά και το γνωστό ανέκδοτο – τον πρώτο κύκλο της κόλασης, ωστόσο διατηρώ μέσα μου μίαν αισιόδοξη επιφύλαξη. Ξέρω πως κάποιες βαθιές νύχτες, ανοίγει η αυλαία των ορθών ενδόμυχων σκέψεων, αυτών που νομίζουμε πως δεν υπάρχουν καν, και μας πείθουν να βρούμε λόγια αντάξιά τους να τις διαλαλήσουμε. Και προσοχή, δεν είναι σκέψεις ονείρων. Είναι εκείνες που, ξεφεύγοντας από το ονειρικό μεταίχμιο, επισκέπτονται τα εγκόσμια. Αλλά πριν ακόμη διαφθαρούν από αυτά, παρεμβάλλεται ένα απροσδιόριστο χρονικό διάστημα όπου παραμένουν αυτούσιες, όπως από τη γέννησή τους. Τότε ακριβώς είναι που πρέπει να αποχτήσεις τη δύναμη να στερηθείς για λίγο την ευδαιμονία του ύπνου σου, να ξυπνήσεις και να τις σημειώσεις στο μπλοκάκι σου. Διότι όταν ξημερώσει, η αυλαία πέφτει, και σβήνουν σαν νυχτερινές οπτασίες και εξαφανίζονται στο άγνωστο. Και το-τε χρειάζεται καινούργια θαρρετή υπομονή, ώστε να παρηγορηθείς γι’ αυτές που έχασες, αλλά και για να περιμένεις τη νέα ευλογημένη στιγμή που θα ξανασηκωθεί η αυλαία, για να τις υποδεχτείς ξανά στο μπλοκάκι της καρδιάς σου.

* Το μαγικό σφουγγάρι. Οι μεγάλοι φιλόσοφοι, έκθαμβοι από την πολυμορφία της Φύσης, και έχοντας ερευνήσει τα μυστικά της, μας διδάσκουν πως όλα περιλαμβάνονται μέσα της: οτιδήποτε υλικό ή πνευματικό, από την χαραυγή των αιώνων μέχρι τα τέλη της προφητείας˙ οτιδήποτε μηδαμινό ή ασύλληπτο σε μέγεθος, από την πιο αόρατη υλική σκόνη μέχρι τους ναούς των μεγακόσμων˙ και οτιδήποτε υπαρκτό ή ανύπαρκτο, από τα πιο συνηθισμένα συμβάντα της καθημερινής ζωής μέχρι τα απόρθητα άδυτα των ονείρων. Μα δεν είναι μόνο να γνωρίζεις τα μυστικά της Ύπαρξης, αλλά σαν δεύτερο βήμα πρέπει να μπορείς και να τα νιώθεις. Να τα ζεις μέσα σου σαν μια άλλη, δική σου εσωτερική πραγματικότητα. Και σαν τρίτο βήμα, να τα παρακολουθείς, ανάσα προς ανάσα, από τα αίτια μέχρι τα αποτελέσματά τους. Πριν ακόμη από τις αόρατες ρίζες της ύπαρξής τους, και μέχρι πολύ μετά, μέχρι τις έσχατες, ακόμη πιο αόρατες συνέπειές τους. Όλες αυτές οι γνώσεις είναι τα θαυματουργά κληροδοτήματα του Δέντρου της Γνώσης προς τους θνητούς, σε αποζημίωση της θνητότητάς τους. Ωστόσο, από όλη τη Φύση λείπει ίσως το πιο σπουδαίο. Λείπει το μαγικό σφουγγάρι που θα έσβηνε όλα τα άσκημα γεγονότα της ζωής μας, πριν ακόμη γεννηθούν. Πού χάθηκε; Σε ποια σκοτεινή γωνιά μας κρύβεται ντροπιασμένο;

* Ένοχα επιχειρήματα. Το έφερε η τύχη και κάποτε κληρώθηκα ένορκος σε δικαστήριο. Είχαν φέρει τον κατηγορούμενο, τραυματισμένο με πληγή που δεν είχε κλείσει ακόμη. Ήταν χλωμός, ταλαιπωρημένος. Περιφερόταν άσκοπα με παράξενη διάθεση, ίσως για να επιδεικνύει το τραύμα του. Σύμφωνα με το ιστορικό του συμβάντος, είχε μπλέξει σε μια συμπλοκή σε ταβέρνα, και ο αντίπαλος τον είχε τραυματίσει κάπως πιο ελαφρά, ενώ εκείνος, φοβήθηκε πάνω στον καυγά και αμύνθηκε βίαια,

150

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ειρωνικά στο καλάθι των αχρήστων. Και τότε κατάλαβα τι συνέβαινε. Δεν είναι δικό μου φταίξιμο. Δεν είναι τα χρόνια μου που περνούν και ζητούν να μ’ εκδικηθούν για άγνωστο λόγο, αφαιρώντας μου τις αισιόδοξες λέξεις και εγκαταλείποντάς με σε γεροντική απαισιοδοξία. Είναι η παράλογη εποχή μας, που μας στερεί από κάθε χαρούμενη προοπτική για το μέλλον, πετώντας την ελπίδα μέσα στις σκόνες και στα άχρηστα σκουπίδια.

Το λευκό κερί. Με τη νύχτα δεν τολμάω να παίζω, γιατί μου χαρίζει αναμνήσεις πιο σκληρές από όσες μπορώ να βαστάξω. Πολλές φορές τινάζομαι ταραγμένος και μετά δεν με παίρνει ο ύπνος. Έτσι και χτες, μέσα στο σκοτάδι, όταν με επισκέφτηκαν πάλι, για να μ’ εκδικηθούν, εκείνες οι θλιβερές στιγμές, όταν ο πατέρας και η μητέρα μου έζησαν τις στερνές τους ανάσες, και την άλλη μέρα δεν ξύπνησαν, ενώ εγώ βρισκόμουν μακριά τους και δεν τους βαστούσα το χέρι, να τους αποχαιρετήσω την ώρα του μισεμού. Μα δεν είναι οι μόνοι. Ακολουθεί και η ατέλειωτη σειρά των αδικαίωτων αγνώστων, που ξεκινάει από το κρεβάτι μου και χάνεται στα βάθη των οριζόντων. Είναι τόσοι, ων ουκ έστιν αριθμός. Είναι, όπως ξέρετε, κι αυτοί οι αγαπημένοι μου νεκροί που έζησαν από καταβολής κόσμου ενώ σήμερα έχουν όλοι τους χαθεί, χωρίς να νιώσουν, οι περισσότεροι από αυτούς, την τραγική ζέστα από χέρι αποχαιρετισμού. Βαστάω, προς χάρη τους, ένα μεγάλο λευκό κερί στη λειτουργία της Ανάστασης, αναμμένο τη στιγμή του «Δεύτε λάβετε φως», για να τους θυμίζει τις λιγοστές χαρές της άγνωστης ζωής τους, που άναψε κι αυτή κάποτε και κατόπιν έσβησε αθόρυβα. Και το κρατάω όλη τη νύχτα άσβηστο στο εικονοστάσι, σ’ ένα ασημένιο κηροπήγιο – οικογενειακό κειμήλιο – για να συναντηθεί πρώτη η φλόγα του με το φως του Αναστάσιμου Ηλίου, την αυγή του Πάσχα.

* Εγώ και ο άγνωστος. Κοιτάζομαι στον καθρέφτη. Αυτός ο άγνωστος είμαι εγώ; Και δεν μιλάω για τα ίχνη της φθοράς που ταλανίζουν την όψη μου˙ μιλάω για την ίδια μου την όψη. Είναι ένα κατασκεύασμα ανθρώπινου ζώου που καυχιέται ότι αποτελεί εμένα τον ίδιο, ο οποίος – αν όχι τίποτα άλλο – τουλάχιστον συνίσταμαι από μια ψυχική υπόσταση που μπορεί διανοητικά να αγκαλιάσει ολόκληρο το Σύμπαν. Και αναρωτιέμαι πώς ένας σάρκινος μηχανισμός, χωρίς καμία πνευματική ή συναισθηματική σχέση μαζί μου, αλλά με μόνη του απασχόληση τις βιολογικές μου λειτουργίες, απόχτησε το θράσος να πιστεύει ότι του ανήκω; Πώς τολμάει να πιστεύει ότι είμαστε ίδιοι επειδή ανασαίνουμε τον ίδιο αέρα, ή τρώμε και οι δυο από το ίδιο πιάτο φαγητού, και δεν ντρέπεται για ολόκληρη ύπαρξή του, αυτόν τον σιχαμερό όγκο, από σάρκες, κόκαλα, αίμα και περιττώματα; Και ακόμη γιατί δεν ντρέπεται που χρησιμοποιεί εμένα για δικό του λογαριασμό, ως ηθικό αυτουργό του ζωώδους του ζευγαρώματος για τη γέννηση απογόνων που του μοιάζουν, ή των γενετήσιων διαστροφών του που δεν έχουν ούτε και την παραμικρή βιολογική σκοπιμότητα και που είναι τουλάχιστον παράλογες; Ποιος είναι αυτός ο άγνωστος που γεννήθηκε παρά τη θέλησή μου για να υποχρεώσει τη μοίρα να γεννήσει και μένα, και που θα πεθάνει πάλι από ξένη βούληση, για να μ’ εξαναγκάσει να πεθάνω κι εγώ, ανίσχυρος, μαζί του;

* Οι χαμένες λέξεις. Όσο περνούν τα χρόνια, όλο και κάποιες λέξεις ξεφεύγουν από τις σελίδες μου. Κι όταν προσπαθώ να τις συνετίσω, τόσο εκείνες επαναστατούν περισσότερο. Χτες λοιπόν, καθώς έγραφα τη φράση: «κυνήγι άλλοτε ελπιδοφόρων και άλλοτε ανέλπιδων ερώτων», η περιζήτητη λέξη «ελπιδοφόρων» ξεπήδησε βίαια από το χαρτί, κατρακύλησε στο γραφείο μου κι έπεσε, με έναν κούφιο ήχο, στο σκονισμένο πάτωμα. Την έχασα, κι όσο κι αν προσπάθησα, δεν μπόρεσα να την ξαναβρώ. Συνεχίζοντας το γράψιμο, καθώς ολοκλήρωνα μίαν άλλη φράση: «όνειρα ευχάριστα και αισιόδοξα κλείνονται στους χώρους της καρδιάς μας», το πρώτο μέρος της: «όνειρα ευχάριστα και αισιόδοξα» κατρακύλησε κι αυτό σφαδάζοντας στο πάτωμα και χάθηκε. Στην αρχή δεν κατάλαβα τούτη την παράξενη διαδικασία σε βάρος μου. Όταν όμως αργότερα σκούπισα το δωμάτιο, και πέταξα τις σκόνες του πατώματος, είδα τις χαμένες λέξεις να γυαλίζουν

* Η μετά θάνατον μετάνοια. Όσα γνωρίζουμε για τη μετά θάνατον κατάσταση προέρχονται από μύθους. Ωστόσο, για κάποιες μεταθανάτιες στιγμές υπάρχουν εμπειρικές μαρτυρίες. Πρόκειται για περιγραφές ατόμων που επέστρεψαν στη ζωή μετά από λίγων ωρών νεκροφάνεια. Η μαρτυρία ενός φίλου, την οποία άκουσα εγώ ο ίδιος, εί-ναι

151

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ χαρακτηριστική. Σε μια σοβαρή εγχείρηση που έκανε, ένιωσε να «βγαίνει» από το σώμα του και να ανεβαίνει στο ταβάνι του ιατρικού θαλάμου, ενώ κάτω, στο κρεβάτι του, παρατηρούσε μίαν ολόκληρη ομάδα γιατρών οι οποίοι αγωνίζονταν να τον συνεφέρουν. Μετά συνάντησε τρεις πνευματικές οντότητες, που του ζήτησαν, παρά τις επίμονες αντιρρήσεις του, να επιστρέψει πάλι στη ζωή, διότι η ώρα του «αποχωρισμού» δεν είχε έρθει ακόμη. Υπάρχουν εκατοντάδες άλλες περιγραφές στην παραψυχολογική βιβλιογραφία, όπου «νεκροί», όταν «επέστρεψαν» από νεκροφάνεια, διηγούνται τις περιπέτειές τους από το «επέκεινα», σε φανταστικά τοπία, συντροφιά με πολλές άυλες παρουσίες. Και ήταν όλοι τους δυσαρεστημένοι επειδή γύριζαν πάλι στον κόσμο μας, διότι «εκεί» ένιωθαν πολύ καλύτερα. Και το μεγάλο δίδαγμα αυτής της φοβερής εμπειρίας τους ήταν ότι είχαν μετανιώσει για τα σφάλματα της επίγειας ζωής τους, ενώ το μόνο που άξιζε στην εδώ «παραμονή» τους ήταν να ζούνε συντροφιά με τις αρετές, γιατί όλα τα άλλα είναι ανάξια λόγου.

*****

152

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΡΟΥΚΑΣ* *****

"Νύσιο Πεδίο" και "Τίποτα"

Νύσιο πεδίο Στην πιο μαύρη νύχτα ένα όπλο στον κρόταφο, ένας αργοπορημένος δισταγμός και μια παράφωνη σιωπή στο βωμό ενός παράταιρου έρωτα. Αυγής το πρώτο ναυάγιο η αλήθεια με τη μάσκα της λύπης αδειάζει όλα τα όνειρα στον πιο μεγάλο φόβο και στο θρήνο της μαραμένης γης. Κι ότι κρατάς για το τέλος ένα ξένο σώμα σε ξεχασμένες διαδρομές κι ότι χάνεται ξαναγυρίζει με το μύρο της θάλασσας κι ότι πεθαίνει ξαναγεννιέται σαν το λουλούδι που ανθίζει γιατί ακόμα πιστεύει στην άνοιξη.

(δημ.05/6 /2020)

* Ο Γιάννης Μπερούκας γεννήθηκε στο Αίγιο τον Νοέμβριο του

1952. Σπούδασε οικονομικά στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάσθηκε ως οικονομολόγος στον ιδιωτικό τομέα. Ασχολείται με τον πεζογραφικό και ποιητικό λόγο. Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει δυο μυθιστορήματα, τέσσερις ποιητικές συλλογές και έχει δυο συμμετοχές σε αντίστοιχα ανθολόγια ποίησης. Ποιήματα του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι παντρεμένος και πατέρας δυο παιδιών.

* Τίποτα

Έργα του ιδίου Μοίρα γραμμένη, Εκδόσεις Ιωλκός 2015, μυθιστόρημα Βένετο, Εκδόσεις Όστρια 2016, ποιήματα Ανθολόγιο ποίησης, Εκδόσεις Όστρια 2016, συμμετοχή Aksana, Εκδόσεις Όστρια 2017, μυθιστόρημα Νύχτας απόσπασμα, Εκδόσεις οδός Πανός 2017, ποιήματα Το μωβ των βράχων, Εκδόσεις οδός Πανός 2018, ποιήματα Τα ποιήματα του 2017,Εκδόσεις Κοινωνία των δεκάτων 2018, συμμετοχή Διάφανη παραίσθηση, Εκδόσεις οδός Πανός 2019, ποιήματα

Η βροχή όλη τη νύχτα έπεφτε ασταμάτητα κι ο δρόμος παγερός και μόνος. Μόνο οι αναμνήσεις σαν σκιές γλιστρούσαν αθόρυβα στο σκοτάδι καθώς η ομίχλη είχε αρχίσει να τις πολιορκεί. Η σειρήνα χτύπησε ξαφνικά διώχνοντας τα όνειρα που τρομαγμένα έτρεξαν να κρυφτούν δίνοντας τη θέση τους στην πραγματικότητα.

153

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Η πόλη άδεια χωρίς λιμάνι έμοιαζε νεκρή. Τα μάτια ορθάνοικτα στο σκοτάδι κι οι ελπίδες μέσα σε σφιγμένα χείλη. Μέσα του, μόνο κάτι λυπημένες νότες είχαν βρει καταφύγιο. Εκείνο το βράδυ, το ανηφορικό καλντερίμι λουσμένο στα φώτα, φεγγοβολούσε κόβοντας το σκοτάδι στη μέση και καθώς η άκρη του άγγιζε τον ουρανό πήρε την ψυχή του και την οδήγησε εκεί. Άφησε μόνο το σώμα του, που μέσα του δε βρέθηκε τίποτα, ούτε μια ελπίδα. *****

154

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὸν δικό του προσωπικὸ βοῦρκο μὲς στὸν ὁποῖο βουτάει κι ἐν τέλει βυθίζεται γιὰ πάντα. Τὴ διαφορὰ τὴν κάνουν οἱ ἐλάχιστοι ποὺ καταφέρνουν νὰ βγάλουν τὸ κεφαλάκι τους γιὰ λίγο ἔξ' ἀπ' αὐτὸν τὸν βοῦρκο καὶ ν' ἀναπνεύσουν πρὶν βυθιστοῦν ξανά. Εἶν' αὐτές οἱ μικρὲς στιγμὲς ἀνάσας ποὺ δικαιώνουν κάπως τ' ἀνθρώπινο εἶδος. William Birds - Μεσαιωνικός φιλόσοφος

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ*

Ο κύκλος ζωής των πολλών εξαντλείται στον κορεσμό και την αναπαραγωγή. Γι’ αυτό κι οι ανθρωπομάζες δεν διαφέρουν σε τίποτα απ’ το ζώο που το κατευθύνει μόνον το ένστικτο. Φέρτε στον νου τον μέσο άνθρωπο κι αμέσως θα διαπιστώσετε ότι η καθημερινή διαδρομή του είν’ απ’ το ψυγείο στο καθιστικό κι από κει στο κρεβάτι (με ένα μικρό κι ενοχλητικό ξεστράτισμα για να πάει στη δουλίτσα του). Μην σπεύδετε να γελάσετε· μπορεί αυτή η διαδρομή να ‘ναι και δική σας! Οι πιθανότητες να μην είναι μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, γιατί σ’ όλους εσάς βαραίνει μέσα σας περσότερο ἡ μακροημέρευση κι ο καλοζωία παρά το πλούτος της συνειδησιακής ζωής το οποίο χλευάζετε ή για το οποίο αδιαφορείτε επιδεικτικά και γι’ αυτό προκλητικά. Ωστόσο, τι σημαίνει αυτό το πλούτος για τον καθένα και πώς το εννοεί, αποτελεί θέμα μακράς και πολλές φορές ατελέσφορης συζήτησης που δεν προτίθεμαι εδώ να κάνω γιατί ξέρω ότι θα χάσω τα λόγια μου μπροστά σ' ανθρώπους που δεν έχουν καμμιά διάθεση κι ικανότητα (πάν' απ' όλα ικανότητα) για να εμβαθύνουν σε τέτοια τάχα βαριά και τάχα δύσκολα ζητήματα. Το μόνο που μου μένει είναι να περιγράψω τις σχετικές καταστάσεις, δηλαδή τις καταστάσεις εκείνες όπου απουσιάζει το ειρημένο πλούτος (θ' αποφύγω την ανάλυση όσο μπορώ για να μην οδηγηθώ σε μια αναπόφευκτη ηθικολογία που είναι έργο του όποιου ιερατείου κι όχι δικό μου· εξάλλου, μια τέτοια ανάλυση έχει ήδη γίνει απ' άλλους πιο ειδικούς και πιο σοφούς από μένα). Η παρακάτω ιστορία γράφτηκε μόνον για εκείνους που (η ιστορία τούτη) μπορεί να τους θυμίσει κάτι ή να τους θυμίσει και πολλά απ' τη δική τους ζωή ή απ' τη ζωή των όμοιων τους. Σ' αυτούς απευθύνομαι και μόνον απ' αυτούς περιμένω κατανόηση.

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ (δημ 04/06/2020)

Το πώς βρέθηκε κάποιος κύριος Βελίνας στο επίνειο της Αλχανίας και γιατί τελικώς παρέμεινε εκεί για το υπόλοιπο της ζωής του, αποτελούσε μέγα μυστήριο για τους κατοίκους αυτού του επίνειου. Και τούτο γιατί τόσο ο Βελίνας όσο κι οι κάτοικοι του

155

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ανήκαν σε όλως άλλους κόσμους, ασύμβατους και ξεχωριστούς κι εξ αυτού δεν θα μπορούσαν ποτέ να συναντηθούν, δεν θα έπρεπε να συναντηθούν γιατί τούτο θα εγκυμονούσε κινδύνους και θα σύγχυσε την νιρβάνα και τον ύπνο της κοινωνίας του επίνειου. Η ώσμωσή όμως είναι αναπόφευκτη εκεί όπου συνωστίζονται πολλοί. Λέν' ότι από πολύ παλιά ένας δαίμονας είχε απλωθεί σ' όλο το επίνειο κι είχε κυριεύσει τους κατοίκους του σαν εφιάλτης ή βραχνάς. Αν ρωτούσες τους γηραιότερους της Αλχανίας θα σου έλεγαν ότι από νέοι κιόλας θυμούνταν τον δαίμονα της dolce far niente να μην αφήνει τους κατοίκους να κάνουν τίποτα πέρ' απ' τη φαγοπιοτούρα και το αριδοξάπλωμα κι ότι με την πρώτη ευκαιρία στρώνανε τομάρια μπροστά σε μακρόστενες τάβλες γεμάτες ψοφίμια προβάτων ή κριαριών κι επιδιδόντουσαν μ' όλη τη δύναμη της ψυχής τους σε γαστριμαργικά κατορθώματα, μέχρι που έσκαγε ο ήλιος στις κορφές των απέναντι απ' την Αλχανία ψηλών ορέων. Περιττό να πω ότι μπροστά στις τάβλες γινόταν μάχη για το ποιος θα προλάβει να γραπώσει, σα λάμια, με τα δαχτύλια του τα πιο πολλά κομμάτια αχνιστού κρέατος. Κάθε περιστατική αφορμή για σύναξη και γλέντι δεν άφηναν να πάει χαμένη· και τέτοιες αφορμές πάντα υπήρχαν ή πάντα επινοούνταν! Έτσι μια ολόκληρη κοινωνία κολυμπούσε στο λίπος και στο κρασί ευτυχισμένη και πάν' απ' όλα περήφανη για τα κοιλιόδουλα της επιτεύγματα· και λέω περήφανη γιατί για τον κάτοικο της Αλχανίας όποιος παρέμενε στη σύναξη μέχρι πρωίας κι έδινε τον καλύτερό του εαυτό και τον γενικότερο τόνο περιδρομιάζοντας ή πίνοντας ακατάπαυτα χωρίς να χάσει τον κόσμο γύρω του, αποτελούσε για τους άλλους πρότυπο υπεροχής κι ανωτερότητας! Εξυπακούεται ότι οτιδήποτε δεν ξεκίναγε απ' τη χαρά του γλεντιού και της τρυφηλής ζωής και δεν κατέληγε στην ικανοποίηση τ' ουρανίσκου και του στομάχου, ήταν αντικείμενο βαθιάς περιφρόνησης για όλο το επίνειο. Έτσι, για παράδειγμα, εξηγείτο κι η απουσία απ' τα σπίτια όχι μόνον βιβλίων αλλά κι οποιουδήποτε απλού εντύπου που μετέφερε ακόμα και τις πιο επουσιώδεις κι επιφανειακές πληροφορίες. Τα σπίτια λοιπόν δεν διέθεταν βιβλιοθήκες ή έστω κάποια υποτυπώδη ράφια για τοποθέτηση έντυπου υλικού. Οι κάτοικοι της Αλχανίας όχι μόνο δεν διάβαζαν αλλά δεν είχαν γνωρίσει ποτέ το βιβλίο, δεν ήξεραν σε τι συνίσταται και ποια η χρησιμότητά του. Δεν χρειάζεται να αναφέρω ότι οι καλές τέχνες, τα γράμματα κι οι επιστήμες χλευαζόντουσαν μαζί κι όσοι ασχολούνταν με αυτά. Κοινώς, οι κάτοικοι της Αλχανίας θεωρούσαν σ π α τ ά λ η ζ ω ή ς και χ ά σ ι μ ο χ ρ ό ν ο υ την ενασχόληση με κ α θ ε τ ί π ν ε υ μ α τ ι κ ό!

Όχι όμως κι ο κύριος Βελίνας, ένας ευειδής άντρας κοντά στο μεσοστράτι της ζωής, προερχόμενος από καλή γενιά κι από μια οικογένεια ευκατάστατη κι επιφανή. Όταν ανακοίνωσε ότι θα εγκατασταθεί στο επίνειο της Αλχανίας εγκαταλείποντας τη χαώδη πολιτεία όπου εργαζόταν για χρόνια, προκλήθηκε έκπληξη και ταραχή μεγάλη, όμοια με σεισμό, στους δικούς του ανθρώπους. Γιατί στην πραγματικότητα ο Βελίνας εγκατέλειπε μια σταδιοδρομία λαμπρή με προοπτικές όχι μόνον κοινωνικές αλλά κι οικονομικές, καθώς επίσης και τη μεγάλη πιθανότητα ν' αποκατασταθεί. Κι όσο περσότερο φέρνανε αντιρρήσεις οι δικοί του όχι μόνον δεν καταλάγιαζε μέσα του η επιθυμία για μια τέτοια απόφαση αλλά φούντωνε όλο και περσότερο η φλόγα της. Επειδή οι προσδοκίες που έτρεφαν οι άλλοι γι΄αυτόν ήταν τόσο μεγάλες που είχαν μετατραπεί σε βάρος αβάσταχτο στους ώμους και την ψυχή του, η απόφαση του να εγκαταλείψει την πολιτεία όχι μόνο τον απάλλαξε απ' αυτό το βάρος αλλά τον γλίτωσε κι απ' τον θάνατο. Ο Βελίνας είχε φτάσει στα όρια της νευρικής κατάρρευσης γιατί οι προσδοκίες των δικών του για τον ίδιο δεν ήταν και δικές του! Που θα πει ότι όλο τον καιρό έκανε τα χατίρια και ικανοποιούσε τις επιθυμίες μόνο των άλλων. Η δική του επιθυμία ταυτιζόταν με την επίτευξη του σκοπού εκείνου που με κάποιο τρόπο τίθεται σε πλάσματα, όπως ο Βελίνας, από μια Θεία Πρόνοια ή απ' τη φύση την ίδια. Ο σκοπός αυτός ήταν το αέναο κυνήγι της ομορφιάς μέσ' από πνευματικές αναζητήσεις που δικαιώνουν ένα τέτοιο κυνήγι. Γύρευε να αιχμαλωτίσει την ομορφιά σε φόρμες ποιητικές κι επομένως ο αγωνιώδης αγώνας του ήταν η γλώσσα και κατ' επέκταση μια διατύπωση συντελεστική αυτής της αιχμαλωσίας στην πιο απόλυτη μορφή. Ότι ο Βελίνας ήταν άνθρωπος ασυνήθιστων πνευματικών προσόντων δεν δικαιούταν να τ' αμφισβητήσει κανείς. Είχε ψάξει εξονυχιστικά σε τέτοιο βαθμό ένα σωρό βιβλιοθήκες κι είχε ξεψαχνίσει τόσα πολλά βιβλία που κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί. Γνώριζε τόσο τη λογοτεχνία του καιρού του όσο κι αλλοτινών εποχών ενώ η γνώση ξένων γλωσσών, σύγχρονων κι αρχαίων, ήταν τόσο εμβριθής όσο και πλατιά. Να μην αναφέρω φυσικά τα διαβάσματα που είχε κάνει στη φιλοσοφία και κυρίως στη γνωσιολογία και την αισθητική. Η άνεση με την οποία μπορούσε να κινηθεί μέσα σ' όλους αυτούς τους χώρους και να συζητήσει προτείνοντας ερμηνείες ενδιαφέρουσες ήταν ανεκδιήγητη. Η έννοια της μελέτης και της πνευματικής δημιουργίας έπαιρνε μια άλλη διάσταση και σημασία στη δική του συνείδηση σε σχέση με τη συνείδηση των υπολοίπων και γι΄αυτό δύσκολα μπορούσε κάποιος να τον κατανοήσει σ' αυτά που έλεγε ή έγραφε.

156

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Η φυγή απ' τις συμβάσεις και τις ανούσιες προτροπές των δικών του ανθρώπων για σταδιοδρομία, κοινωνική άνοδο κι αναγνώριση και δημιουργία οικογένειας αποδείχτηκε για ένα τέτοιο πλάσμα η μόνη οδό σωτηρίας που τον έφερε τελικά στο επίνειο της Αλχανίας. Έναν τόπο που θα του προσέφερε την πολυπόθητη απομόνωση και την ηρεμία, δύο συνθήκες απαραίτητες για υψηλές επιδόσεις στην πνευματική ενατένιση, την ονειροπόληση και το γράψιμο. Ο ερχομός του στο επίνειο συνοδεύτηκε απ' την αναζήτηση της κατάλληλης, για τις υποθέσεις του, τοποθεσία και την αγορά σπιτιού. Και κατάλληλη τοποθεσία γι΄αυτόν σήμαινε ένα σημείο μ α κ ρ ι ά α π' τ η ν Α γ ο ρ ά της Αλχανίας. Ένα τέτοιο σημείο ήταν η θέση Ακαριά που βρισκόταν στην ανατολική ακτή του επίνειου, εκεί όπου είν' άφθονα τα υπόγεια υφάλμυρα νερά, κι αποτελούσε παραθαλάσσια προέκταση της ιστορικής συνοικίας Χ…... Στο τέλος μιας σειράς πετρόκτιστων και δίπατων σπιτιών υπήρχε μια παλιά έπαυλη χτισμένη ακριβώς πάνω στη θάλασσα, ψηλοτάβανη και με μεγάλα παράθυρα, φαγωμένη απ' τον χρόνο, εγκαταλελειμμένη (ίδιο στοιχειό) και τυλιγμένη μέσα στο πέπλο διαφόρων περίεργων δεισιδαιμονιών. Οι οικονομικές συνθήκες κάτ' απ' τις οποίες διαβιούσε τα τελευταία πολλά χρόνια του επέτρεψαν ν' αγοράσει το συγκεκριμένο ακίνητο και να το διαμορφώσει με τρόπο που ν' αρμόζει στη φύση των πνευματικών του ενασχολήσεων. Όλη η έπαυλη μετατράπηκε σ' ένα σπουδαστήριο με παλιά και βαριά έπιπλα γραφείου και με βιβλιοθήκες που κάλυπταν σχεδόν όλους τους τοίχους της. Αν κάθε λεπτομέρεια του τρόπου ζωής που έκανε μαθευόταν στο επίνειο θα τον περνούσαν σίγουρα για άνθρωπο όχι απλώς περίεργο αλλά ψυχοπαθή. Η απομόνωσή του ήταν σχεδόν πλήρης και σ' αυτό συντελούσαν δύο πράγματα: Η απροθυμία του να δέχεται επισκέπτες στο σπίτι κι η εντατική εργασία στην οποία επιδόθηκε απ' την αρχή και δεν του επέτρεπε να κυκλοφορεί στο επίνειο κατά τη διάρκεια της μέρας. Έκλεινε τα παράθυρα και τα παντζούρια του παλιού κτηρίου κι ανάβοντας σ' όλο τον χώρο κεριά διάβαζε κι έγραφε ασταμάτητα. Μια φορά την βδομάδα μόνο κατέβαινε στην Αγορά του επίνειου για ν' αγοράσει τ' απαραίτητα για την επιβίωση του κι αυτό αργά το απόγευμα, κατά το λυκόφως. Ύστερα επέστρεφε και μετά από λίγο ξαναέβγαινε και σεργιάνιζε εν μέσω των σκιών και του αμυδρού φωτός του πληκτικού επίνειου στους βρώμικους κι έρημους δρόμους, συνεχίζοντας μέσω της ονειροπόλησης την πνευματική αναζήτηση που έκανε κατά τη διάρκεια της μέρας στην έπαυλη. Η επαφή με τους ανθρώπους τού προκαλούσε ανία από τότε που άρχισε ν' αποκτά συνείδηση του

πραγματικού εαυτού του και των ιδιαίτερων κλίσεων του στα πνευματικά. Πλέον, δύσκολα εύρισκε παρέες για να επικοινωνήσει, για να έρθει δηλαδή σε μια βαθιά επαφή με συνανθρώπους του όπου θα επικρατούσε ταύτιση κριτηρίων, κοινές ευαισθησίες κι άρα σύμπνοια. Διαπίστωνε ότι όχι μόνον δεν αντιλαμβανόντουσαν τους συλλογισμούς του αλλά, ως συνέπεια αυτού, παρεξηγούσαν και τις ίδιες τις προθέσεις των λεγομένων του. Η προοπτική να συζητήσει τα προσφιλή θέματά τους που σχετίζονταν μόνο με τα βιοτικά προβλήματα και τις φροντίδες της μέριμνας είχε απομακρυνθεί προ πολλού απ' τον συνειδησιακό του ορίζοντα κι έτσι τα προσκόμματα στις διόδους επικοινωνίας ήταν πλέον ανυπέρβλητα. Επομένως, η κοινωνικοποίηση στους κόλπους της Αλχανίας ήταν γι΄αυτόν μια βαρετή κι ανώφελη διαδικασία καθώς οι κάτοικοι είτε καταπιανόντουσαν με κουτσομπολίστικα σχόλια για τις οικογενειακές υποθέσεις των άλλων, είτε περιορίζονταν σ' ελαφριές συζητήσεις για τα γλεντοκόπια τους, τις χαρές της κοιλιάς, τη διαιώνιση του είδους τους και τα ζωντανά τους ή τα ψάρια τους (η Αλχανία ήταν μεταξύ άλλων επίνειο κτηνοτρόφων και ψαράδων). Μαζί, όμως, με την πλήξη των τέτοιων συναναστροφών, μοιραία εκδηλώνονται απ' τους άλλους αρνητικά αισθήματα μ' επικρατέστερο την εμπάθεια, γιατί όπως και να το κάνουμε όταν παρεξηγούν τις κουβέντες σου λόγω άγνοιας και διαπιστώνουν ότι τους αποφεύγεις γιατί βαριέσαι αφόρητα και να τους βλέπεις, αρχίζει να γιγαντώνεται μέσα τους η διάψευση προσδοκιών και συνεπακόλουθα η επιθυμία να κάνουν κακό μ' όποιο τρόπο μπορούν και κυρίως με τ' αρνητικά σχόλια, τη διαβολή και το ψέμα. Ο Βελίνας γνώριζε καλά πώς λειτουργεί η αγέλη σε τέτοιες περιπτώσεις γιατί είχε βιώσει πάμπολλες φορές την κακία και τη ζηλοφθονία του όχλου, σε βαθμό που να στριφογυρίζει στον νου, βασανιστικά, το δίστιχο Σ' όποια μέρη κι αν βρεθείς, δικούς ή ξένους τόπους, άλλαζε δρόμο και στρατί όταν ακούς ανθρώπους Οι κάτοικοι του επίνειου πήραν είδηση αμέσως τον ερχομό του κύριου Βελίνα, αφενός γιατί ήταν σαν τη μύγα μες στο γάλα, αφετέρου γιατί η περιέργεια ήταν ίδιον της νοοτροπίας τους και γενικότερα ίδιον ανθρώπων που ανακατεύονται με κενόσπουδες ενασχολήσεις κι έπρεπε πάση θυσία να μάθουν ποιος ήταν ο ξένος. Αυτό όμως δεν ήταν και τόσο εύκολο γιατί ο Βελίνας ήξερε να προφυλάσσεται από τέτοιους ανθρώπους· εξάλλου ο τρόπος ζωής του καθιστούσε δύσκολο το έργο ωτακουστών, κουτσομπόληδων και γενικότερα των περίεργων αυτού του τόπου. Κι όσο μεγάλωνε η δυσκολία για εισχώρηση στη ζωή του,

157

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ανάλογα αυξανόταν κι η επιθυμία τους για να μάθουν πράγματα γι΄αυτόν. Έτσι, άλλοι των παρακολουθούσαν πίσ' απ' τις γρίλιες των σπιτιών απ' όπου πέρναγε αργά το απόγευμα (μια συνήθεια που τους είχε μείνει από τότε που ήσαν σκλάβοι σε ξένους κατακτητές), ενώ ορισμένοι έχοντας μάθει τα βραδινά δρομολόγια του τον ακολουθούσαν από πίσω τηρώντας μια απόσταση ασφαλείας. Η τακτική κάποιων να στέλνουν τις κόρες τους στο σπίτι του για να του προσφέρουν κάνα γλυκό ή λίγο φαΐ ως ένδειξη τάχα φιλοξενίας ή για να του κάνουν τα γλυκά μάτια μπας κι έτσι τις αποκαταστήσουν δεν έπιανε γιατί ούτε η προσωπική του αποκατάσταση τον ενδιέφερε, ούτε τα γλυκά και το φαΐ τον συγκινούσε, όντας λιτοδίαιτος ο ίδιος. Όσες φορές ο ιδιοκτήτης του παντοπωλείου, όπου πήγαινε για να αγοράσει τα απολύτως απαραίτητα, του ζητούσε να συντροφέψει τις παρέες που έκαναν κάθε λίγο και λιγάκι μπροστά στα πλούσια τραπέζια τους (για τα οποία μίλησα πιο πάνω), αυτός ευγενικά αρνιόταν βρίσκοντας διάφορες δικαιολογίες κι έχοντας ήδη μάθει για το είδος των συνάξεων που συνήθιζαν να κάνουν σ' αυτό τον τόπο. Έτσι ήταν δύσκολο ως αδύνατο να εκμαιεύσουν πληροφορίες απ' αυτόν. Ποιος πραγματικά ήταν; από πού ερχότανε; γιατί εγκαταστάθηκε στο επίνειό τους; πώς εξασφαλίζει τα προς το ζην; γιατί είναι κλεισμένος ολημερίς της μέρας στο σπίτι και τι κάνει; γιατί δεν παντρεύεται; αυτά ήσαν μερικά ερωτήματα που τριβέλιζαν στο μυαλό τους συνέχεια. Κανείς δεν μπορούσε να εισέλθει στο μυστήριο που θεωρούσαν ότι επισκίαζε την ύπαρξη του. Αυτό όμως που τους προξενούσε τη μεγαλύτερη απορία ήταν κάποια χάρτινα μικρά κουτιά που πηγαινοερχόντουσαν από και προς την έπαυλή του σε σχεδόν μηναία βάση. Όταν κάποτε μερικά απ' αυτά τα κουτιά έπεσαν απ' την ταχυδρομική άμαξα που τα πήγαινε σπίτι του κι αποκαλύφθηκε το περιεχόμενό τους, όλοι όσοι παρακολουθούσαν το συμβάν σάστισαν: Πολλά μικρά ή μεγάλα και διαφορετικών χρωμάτων στην πίσω και την μπροστά όψη τους αντικείμενα, στο σχήμα του ορθογώνιου παραλληλεπίπεδου, με μικρό ή μεγάλο πάχος χύθηκαν στον δρόμο κοντά στην έπαυλή του. Ο Βελίνας έτρεξε και τα μάζεψε γρήγορα κι όταν συγκεντρώθηκαν οι περίεργοι και τον ρώτησαν τι είν' αυτά, τους απάντησε με εκείνη την περίεργη γλώσσα που δύσκολα την καταλάβαιναν, «τούτα εισί φύλλα χάρτου συνερραμμένα κατά την μίαν αυτών πλευρά, κι εις πολλά αντίτυπα προς κοινήν χρήσιν εκδιδόμενα· καλούμενα και συγγράμματα». «Δηλαδή;» ρώτησαν σαστισμένοι μ' εκείνο το ηλίθιο βλέμμα που χαρακτηρίζει τους ακάτεχους. Δεν πρόλαβαν να πάρουν απάντηση γιατί στο μεταξύ ο Βελίνας είχε

απομακρυνθεί κατευθυνόμενος προς την έπαυλή του. Αυτή του η βιασύνη κι η απροθυμία του να δώσει παραπάνω εξηγήσεις αμέσως κίνησε στους μικροδιάστατους μάρτυρες του περιστατικού μεγάλες υποψίες· υποψίες που κυρίευσαν γρήγορα όλη την Αλχανία. Ο καχύποπτος νους των κατοίκων του επίνειου αμέσως δούλεψε όπως είχε συνηθίσει να δουλεύει σε τέτοιες περιπτώσεις: Πρώτα εκτόξευσε ειρωνείες και μειωτικά σχόλια (άρχισαν να τον αποκαλούν γυαλάκια αφού ήταν διοπτροφόρος και λίγο αργότερα ντιγκιντάγκα και κουναβογάμη αφού αρνιόταν να κάνει οικογένεια) κι έπειτα αφού διαπίστωνε ότι αυτά δεν του πλήγωναν την ψυχή, μαθημένος όπως ήταν σε τέτοιες επιθέσεις κι έχοντας αναπτύξει τις κατάλληλες άμυνες, όπως το χιούμορ ή η αδιαφορία, ρίχτηκε με λύσσα στη συκοφαντία. Είπαν τότε ότι ήταν ανακατεμένος στις πιο ειδεχθείς πρακτικές της μαγείας κι ότι οι νυχτερινές βόλτες του τον φέρνανε σε επαφή με αερικά, τελώνια κι άλλα κακά πνεύματα. Τελικά αυτή η φήμη μετατράπηκε σε βεβαιότητα μέσα στις συνειδήσεις των κατοίκων, κάτι για το ποιο ευθυνόταν όχι μόνον η παράξενη συμπεριφορά του αλλά κι οι παμπάλαιες προλήψεις που τύλιγαν τη έπαυλή του καθώς κι οι δεισιδαιμονίες που εύκολα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και κουρνιάζουν για πάντα στο μυαλό ψοφοδεών ανθρώπων. Σ' όλη αυτή τη στάση τους συνετέλεσε και το γεγονός ότι δεν καταδεχόταν ούτε τους ίδιους ούτε τα τραπέζια τους κάτι για το οποίο δεν ήσαν μαθημένοι όλοι αυτοί. Ήσαν μαθημένοι μόνο στην ικανοποίηση των χατιριών τους και μέσω αυτού στην αναγνώριση τους και στην ενίσχυση του εγωισμού τους! Δεν μπορούσαν να χωνέψουν ότι τα πλούσια τραπέζια τους, τα γλέντια τους και μαζί με αυτά οι γαστριμαργικές επιδόσεις τους θα υπάρξει άνθρωπος που θα τις αρνηθεί! Κι ενώ τον πρώτο καιρό στα μάτια του Βελίνα όλοι αυτοί έπαιρναν μια όψη καλοσυνάτη και μειλίχια, εσχάτως η όψη αυτών των ίδιων ανθρώπων του θύμιζε περσότερο τον σατανά. Ωστόσο τα χάρτινα κουτιά συνέχιζαν να πηγαινοέρχονται και μαζί μ' αυτά και το περίεργο φορτίο τους. Αφού είδαν κι από είδαν ότι ο ξένος δεν αλλάζει στάση και ακολουθεί το χαβά του, έλαβαν την απόφαση να του κάνουν κακό όχι πια με τα λόγια αλλά με τις πράξεις. Πλησίαζε ο κακός χειμώνας και ήταν μια νύχτα που δεν έλεγε να τελειώσει όσο κι αν την καταδίωκε η Ηώς· πίσσα σκοτάδι παντού. Μπροστά στην έπαυλη η θάλασσα φρικιούσε ήρεμα απ' την λεπτή αύρα που έπνεε ως λείψανο του πρωινού δυνατού αέρα. Τα δέντρα, εκεί γύρω, σαν να ήσαν προικισμένα με μια ανθρώπινη ζωτικότητα, κουνούσαν ελαφρά τα

158

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ σκελετωμένα κλαριά τους. Αίφνης, την απόλυτη ησυχία την διέκοψε ένας γδούπος, προερχόμενος μέσ' απ' την έπαυλη κι ακολουθούμενος από μια απότομη κραυγή πόνου που έσβησε πριν κορυφωθεί· και ξανά ησυχία. Μετ' από μέρες κι αφού δεν είχε φανεί πουθενά ο κύριος Βελίνας, ούτε στους δρόμους της Αλχανίας τις νύχτες που σεργιανούσε, ούτε στο παντοπωλείου απ' όπου προμηθευόταν τα απαραίτητα, οι αρχές του επίνειου θορυβημένες απ' την μακρά απουσία του και μην γνωρίζοντας κάποιον συγγενή του για να τον ειδοποιήσουν, παραβίασαν την έπαυλη για να ψάξουν εκεί. Η κεντρική πόρτα άνοιγε σ' ένα μεγάλο χώρο γιομάτο πολλές και βαριές βιβλιοθήκες καρφωμένες στους τοίχους, πλην μιας που βρέθηκε πεσμένη στο κέντρο της σάλας και γύρω και κάτω απ' αυτήν πεταμένα εκατοντάδες βιβλία. Αδιαφορώντας για αυτήν την ακαταστασία έκαναν β ι α σ τ ι κ ά τη σχετική έρευνα σε όλη την υπόλοιπη έπαυλη κι αφού δεν βρήκαν κάτι έφυγαν κλείνοντας την πόρτα και βυθίζοντας ξανά στο σκοτάδι όλη τη σάλα, εκτός από μια λεπτή και μακρόστενη λωρίδα φωτός που ξεκινούσε από μια εξίσου λεπτή χαραμάδα ενός εκ των παραθύρων, πέρναγε σύριζα απ' την πεσμένη βιβλιοθήκη και κατέληγε απέναντι στο γυμνό τοίχο εκεί όπου βρισκόταν καρφωμένη η εν λόγω βιβλιοθήκη. Περνώντας, όμως, σύριζα απ' τη βιβλιοθήκη, φανέρωνε κι ένα χέρι ανάμεσα στα πεταμένα βιβλία! *****

159

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «H MAXH ΜΕ ΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» του ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΑΛΑΝΗ εκδόσεις ΕΚΑΤΗ

Ο Δον Κιχώτης, ο Σάντσο, η Δουλτσινέα, είναι οι γνωστοί ήρωες του Θερβάντες. Ο ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ είναι ασφαλώς ένα από τα μεγάλα κλασικά έργα λογοτεχνίας του Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ ντε Θερβάντες που οι περισσότεροι γνωρίζουμε κ έχουμε διαβάσει. Πρωταγωνιστεί όμως μαζί με την παρέα του (το Σάντσο κ τη Δουλτσινέα κ τους λοιπούς) κ στο βιβλίο του Κωνσταντίνου Γαλάνη «Η ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΕΚΑΤΗ. Στο βιβλίο δεν συνάντησα ουδεμία αναφορά στο Θερβάντες που δημιούργησε τους χαρακτήρες του Δον Κιχώτη και των λοιπών που αναφέρονται στο βιβλίο. Ένας μακαρισμός, μια υποσημείωση, μια σημείωση στο τέλος έστω θα αρκούσε αλλά δεν βρήκα κάποια. Αυτό ομολογώ πως με ξένισε κάπως κ με προβλημάτισε ως προς το ορθό της πράξης αυτής. Και το καταθέτω. Προχώρησα όμως το διάβασμα. Η αλήθεια είναι πως πλέον αυτού τούτου του γεγονότος, ο Κωνσταντίνος Γαλάνης φανερώνει μια πένα μοναδική κ μια γραφή έξυπνη που δεν δείχνει να έχει ανάγκη χρείας δανεικών κ αμνημόνευτων για να το πράξει αυτό κ να

(δημ.02/6 /2020) (δημ.12/7//2020) -------------------------------------*Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνία

160

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πιστώσει τη γραφή του. Η γραφή του η ίδια στριφώνει τις εντυπώσεις από μόνη της. Ευπροσήγορη, γάργαρη, κρυστάλλινη, ορθώνεται στο σώμα των κειμένων του βιβλίου του κ εξακοντίζεται ολόσωμη στο πνεύμα του αναγνώστη του που καθηλώνεται στις σελίδες του βιβλίου που σαν τις πετούνιες του Δον Κιχώτη αποκτούν υπερφυσικές δυνάμεις και ενσταλάζουν ψυχή κ σώμα κ πνεύμα καθάριο κ νοήματα ξάστερα ευθεία στην ψυχή του καθένα που θα διαβάσει το βιβλίο αυτό του Κωνσταντίνου Γαλάνη

Αποτελούν μερικά σταχυολογήματα εντελώς λίγα, όσο μας επιτρέπει ο χώρος δηλαδή εδώ από το βιβλίο αυτό του Κωνσταντίνου Γαλάνη, ως δείγματα της γραφής του. Έχει τη δύναμη να μας δώσει φτεροκοπήματα πληθυντικά ο δημιουργός αυτός κ να παγιώσει τη σκέψη του επάνω στη γραφή του. Την έχει. *****

«Ο Δον Κιχώτης αφηγείται στον αγαθό του σύντροφο ένα νέο ανδραγάθημα… «Χθες, μόλις σουρούπωσε,Σάντσο, οι εκθαμβωτικές καλλονές του κήπου μου, οι βαθιά μοβ πετούνιες μου, απέκτησαν υπερφυσικές δυνάμεις»» (σελ. 31) «Στις όχθες του ποταμού Γουαδιάνα δέσποζε το πιο αχνό σκοτάδι της πολιτείας. Ο Δον Κιχώτης, καθισμένος στην ακροποταμιά, απολάμβανε την κελαρυστή ροή των νερών…» (σελ.13) «Ο Δον Κιχώτης αποκαμωμένος από το ταξίδι, εισήλθε στο δωμάτιο του. Πλάγιασε στο κρεβάτι και, σχεδόν αμέσως, αποκοιμήθηκε. Ένα όνειρο τον συντρόφευε.» (σελ. 18) «ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗ Τα τελευταία λόγια του ιππότη στη Δουλτσινέα. «Αγαπημένη, εσύ τουλάχιστον μην απομακρυνθείς από τη ζωή μου..» (σελ.74) «ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗ Ο Σάντσο όσο κι αν προσπάθησε έφτασε καθυστερημένα διχως να προλάβει ν΄ανταμώσει μαζί του για στερνή φορά» (σελ.76) «ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗ Οι αποχαιρετιστήριες σκέψεις της Δουλτσινέας στο σύντροφό της. Σούρουπο ανοίγεις τα φτερά.» (σελ.78)

161

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση στο βιβλίο «ΑΦΙΛΟΞΕΝΟΙ ΤΟΠΟΙ» του ΚΩΣΤΑ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ εκδόσεις ΕΚΑΤΗ

Το 2019 οι εκδόσεις ΕΚΑΤΗ παρέδωσαν στην κυκλοφορία το βιβλίο του Κώστα Ανδρουλιδάκη «ΑΦΙΛΟΞΕΝΟΙ ΤΟΠΟΙ». Ένα βιβλίο που πέραν από την εκδοτική του καλαισθησία που σε προϋποθέτει να το διαβάσεις, εκτείνεται σε περίπου 90 σελίδες κειμένων από την πένα του Κώστα Ανδρουλιδάκη. Τα κείμενα αυτού του βιβλίου, φυγοκεντρίζουν ευχάριστα προς τις προϋποθέσεις μιας γραφής στοχαστικής, εσωτερικής, με λυρισμό και ρέοντα ψυχικό λόγο, που σε παρασέρνει να καταδυθείς σε ιδέες και σκέψεις οικείες, που θα έλεγες πως είσαι εσύ, ο αναγνώστης, που τις γράφεις. Η οικειότητα ,λοιπόν, το προσεγγίζειν, είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά και συνάμα προτερήματα των κειμένων αυτών. Οικειότητα που γλιστρά αθέατα προς συνειρμούς έξωθεν του καθενός, που πηγαίνουν με αργά βήματα και αργότερα με δρασκελιές τη σκέψη παραπέρα από τα γνωστά και πεπατημένα. Με λίγα λόγια ο συγγραφέας καλλιεργώντας στον αναγνώστη του μια φιλότητα, τον προετοιμάζει ουσιαστικά να δεχθεί τη γραφή του σαν γόνιμο σπόρο που θα καρποφορήσει στον καθένα, ανάλογα, καταπώς είναι η ψυχή του.

(δημ.25/05 /2020)

-------------------------------------*Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη (δημ.12/7//2020) ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνία

162

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ευγένεια, την ουσιαστική ευγένεια, της συνείδησης του συγγραφέα, που γίνεται ευλυγισία αισθήσεων και προσέγγισης του αναγνώστη.

« Ποιο είναι το πιο στοργικό χαρτί? Καρπερός στίχος σε άγονο στήθος δεν φυτρώνει. Ζητιανεύω μια ποίηση αχαλίνωτη στη σκληρότητά της. Να τρεκλίζουν τα μάτια και να θολώνουν τα γόνατα. Και οι ελπίδες οι μυστικές να μη χάνονται στο αχώρητο. Δεν χρειάζεται να γνωρίζω καν ποια πορεία θα ακολουθήσω. Απλώς θα διαμορφώσω το σώμα μου ώστε να είναι τέλειο στη γιορτή του μοιροδράματος. Οι στίχοι πρέπει να ιχνογραφούνται προπαντώς καθώς εντοπίζεσαι στις προσωπικές σου κινήσεις, όχι στις φανταχτερές που θίγουν πρώτα εσένα, μα στις αδιόρατες εκείνες, σαν την ανάσα σου, όταν είναι αγνή, ή σαν το πάτημά σου πάνω στη γη, όταν είναι τόσο ελαφρύ, για να μη θίξεις την αφή των άγνωστων μνημάτων και μηνυμάτων της. Στίχοι ακόμη, νήματα του αέρα και της σιωπής, που, αν ήταν από μετάξι, θα μας έδεναν μέσα στο ίδιο κουκούλι. Κι αν ήταν ο αυτούσιος έρωτας, θ΄ αρμόζανε, στόμα με στόμα, δόντι με δόντι, τον άνθρωπο με το πιο τραχύ του χρέος. Στίχοι που δεν μπορώ να πλησιάσω. Ακόμη και στην Ποίηση, λοιπόν, είναι τόσο δύσκολο ν΄ανακαλύψω το μυστικό υπέροχο της ζωής μου?»

«Για να επαληθευτεί ο λόγος πως σε κάθε προσωπική, κρυφή σου προσπάθεια, ποτέ δεν είσαι μόνος. Κι ότι οι στίχοι σου δεν ζωντανεύουν από σένα αλλά από τις δικές τους πνευματικές ανάσες.» (από το κείμενο «ΣΚΙΕΣ», σελ. 37) *****

(«ΤΟ ΜΟΙΡΟΔΡΑΜΑ» σελ,18) γράφει ο Κώστας Ανδρουλιδάκης. Διαιρεμένο σε δύο μέρη, το βιβλίο αυτό, με τίτλους «Η ΛΥΚΗΘΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΛΗΡΟΥΣ» και «ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΕΣ» είναι γεμάτο τη θερμή γραφή του συγγραφέα, που ζωντανεύει με ποιητικότητα στα κείμενα του βιβλίου. Γραφή λιτή, κατασταλαγμένη, σαν λόγος προφορικός εκφερόμενος, που δεν κάνει φιλολογία, ούτε φωνασκεί, ούτε διδάσκει. Χαμηλόφωνα, εκμυστηρεύεται τις σκέψεις και τους στοχασμούς του, που τους περνάει με μιας ευστοχία διττή μέσα στο γράφοντα λόγο του, σαν να μιλεί στον διπλανό του την ώρα που μοιράζεται η ψυχή μεταξύ των ανθρώπων και καταθέτονται οι ζωές μεταξύ φίλων. Γιατί, για τον Κώστα Ανδρουλιδάκη ο αναγνώστης του, δεν του είναι απόμακρος και ξένος, αλλά, είναι εκείνος με τον οποίο μοιράζεται τα κομμάτια του πνεύματός του και της πένας του. Λυρισμός που εφοδιάζει με άφθονη ποιητικότητα τις γραφές των σελίδων αυτών, διατυμπάνισμα των γόρδιων δυνατοτήτων των λέξεων, που συντομογραφούν δίχως να μικροφωνίζουν, την

163

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΖΩΗ ΚΑΡΑΠΑΤΑΚΗ*

ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ **** (δημ.08/05 /2020)

Φτερούγισε πάλι η αυγή στο παραθυρόφυλλο πάνω και επιμένει να της ανοίξω αλλιώς δεν θα ξέρει μου είπε πώς να περάσει την ώρα της.

*****

164

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΛΕΤΑΣ*

*****

Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΥΜΝΗΤΗΣ ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΟ (δημ 05/05/2020)

165

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

*****

166

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Εἶναι φορὲς ποὺ συλλογιέμαι ὅτι τὸ μελανώτερο ἴσως σημεῖο στὴν ἱστορία τῆς Ἀλχανίας ἦταν ἡ ἐκμετάλλευση κι ἡ κακοποίηση ἀδύναμων πλασμάτων. Ὅσες δικαιολογίες καὶ νὰ ψάξῃ κάποιος νὰ βρῇ δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ δῇ μὲ συμπάθεια τὰ δίποδα ποὺ μάθανε νὰ σέρνουν στανικὰ ἀνυποψίαστες κι ἀθῶες ψυχὲς ἐκεῖ ὅπου ἔχει κράτος κι ἐξουσία ὁ πόνος, ἡ καταπίεση κι ἡ ἀδικία. Ἴσως νὰ μὴν βρεθῇ ποτὲ πένα γιὰ νὰ περιγράψῃ τὴν φρίκη καὶ τὸν φόβο ποὺ μὲ καταλαμβάνει ὅταν σκέπτομαι τὰ φοβερά ποὺ συνέβησαν τότε καὶ κυρίως τὴν ἐρημία κι ἐγκατάλειψη π’ ἀκολούθησε. Εὐτυχισμένοι ὅσοι δὲν ἔζησαν αὐτὴ τὴ φρικίαση κι ἄκομα πιὸ εὐλογημένοι ὅσοι δὲν γεννήθηκαν γιὰ νὰ τὴ ζήσουν ἢ πέθαναν πρὶν τὴ ζήσουν.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ*

Τὸ ἐπίνειο τῆς Ἀλχανίας φημίζεται ἐδῶ κι αἰῶνες γιὰ τὶς γάτες του. Ἴσως να μὴν ὑπάρχῃ ἄλλο μέρος στὸν κόσμο μὲ τόσες γάτες· μιλιούνια γάτες ποὺ ἔχουν κυριεύσει κάθε γωνιὰ αὐτῆς τῆς πόλης. Μὲς στὴν πλούσια καὶ στιλπνὴ γούνα τους συνυπάρχουν, περήφανες κι ἀνεξάρτητες, μὲ τὰ ὑπόλοιπα τετράποδα ἢ δίποδα (ἀνάλογα πῶς θὰ τὸ πάρῃ κανείς!). Ἄλλοτε λιάζουν ἀποχαυνωμένες τὰ τομάρια τους στὰ κατώφλια καὶ στὰ περβάζια τῶν σπιτιῶν κι ἄλλοτε κουλουριάζονται δαρμένες ἀπ’ τὸ μαστίγωμα τοῦ φονικοῦ κρύου. Αὐτὲς εἶν’ οἱ γάτες τῆς Ἀλχανίας: εὐτυχισμένες καὶ ῥάθυμες στὸν ἴλλιγο τῆς ἀκροβασίας καὶ στην αἰνιγματικὴ σιωπή τους. Γι’ αὐτὴ ὅμως τὴν ἐλευθερία τους καὶ τὴν ἀνεμελιά τους, ποὺ ἔφτανε στὰ ὅρια τῆς ἀσυδοσίας καὶ τῆς ἀπόλυτης ἀνυπακοῆς, ἔπρεπε νὰ τιμωρηθοῦν. Ποιός μποροῦσε νὰ χωνέψῃ ὅτι ὅλα τὰ οἰκόσιτα ἦταν ὑποταχτικά, σχεδὸν δουλικὰ στ’ ἀφεντικά τους, καὶ μόνον ἡ γάτα ξέφευγε ἀπ’ τὴν ἀνθρώπινη καταδυνάστευση καὶ ἀποθρασυνόταν; Γιατί δηλαδὴ νὰ ὑπάρχῃ σ’ ὁλόκληρη τὴν κοινωνία τῆς Ἀλχανίας ἕνα μόνον ζωντανὸ ποὺ νὰ διαθέτῃ τὸν ἑαυτό του ὅπως θέλει κι ὅλες οἱ ὑπόλοιπες ὑπάρξεις ν’ ἀκολουθοῦν τοὺς ἴδιους κανόνες καὶ τὴν ἴδια πορεία κάτ’ ἀπ’ τὸν οὐρανὸ δίχως νὰ μποροῦν ἢ δίχως νὰ θέλουν νάναι αὐτόβουλες; Ἡ τιμωρία δὲν ἄργησε νάρθῃ καὶ μάλιστα ἦταν εὔκολο να ἐπιβληθῇ χωρὶς νὰ χρειαστῇ ν’ ἁπλώσουν οἱ ἐρινύες τὰ φτερὰ τοῦ θανάτου πάν’ ἀπ’ τὴν πόλη καὶ ν’ ἀρχίσουν τὸ κυνηγητό. Οἱ κάτοικοι, ἔτσι μικροὶ στὰ γράμματα ὅπως ἦταν, γεννημένοι καὶ προσκολλημένοι σ’ ἕναν θρησκευτικὸ ψόφο ποὺ οἱ ἴδιοι δημιούργησαν, εὔκολα ἔπεφταν θῦμα δεισιδαιμονιῶν. Κι οἱ δεισιδαιμονίες, ὡς γνωστόν, διαδίδονται, ὅπως ἡ πανούκλα, τόσο εὔκολα καὶ τόσο γρήγορα ποὺ δεν ὑπάρχει κὰν φάρμακο γιὰ νὰ ἐμποδίσῃ τὸ ἐφιαλτικό τους ἔργο. Φτειάχτηκε λοιπὸν μία ἄκομα δεισιδαιμονία γιὰ νὰ πείσῃ τὴν ἀνόσιο ἀγέλη τοῦ ἐπίνειου ὅτι οἱ γάτες ἔπρεπε νὰ θανατωθούν.

Dì, O Sicilia . . . . i giudizi di Dio (δημ 04/05/2020)

* Κορίνθιος την καταγωγή, αλλά γεννήθηκε στα Χανιά — σ΄ένα σπίτι της οδούΒύρωνος. Όλη του την ζωή την πέρασα στην Κρήτη. Στην νεανική του ηλικία έζησε υπέρ τα 3 έτη στο Manchester της Αγγλίας. Διέμεινε και στην Αθήνα. Η τελευταία του εργασία είναι καθηγητή σε σχολεία εξαρτώμενα από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας. Ξέρει Αγγλικά και Γερμανικά.

167

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Εἶπαν τότε ὅτι οἱ γάτες εἶν’ εἴδωλα μαγισσῶν, πνεύματα τοῦ κακοῦ ποὺ βρῆκαν χῶρο ἐκδήλωσης κάτ’ ἀπ’ τὸ δέρμα τῶν ἀθῴων τετράποδων. Ἀμέσως οἱ τετραγωνομούσηδες τῆς περιοχῆς βρῆκαν εὐκαιρία, μέσα σ’ αὐτὸ τὸ κλίμα τοῦ φόβου, νὰ ἐνσπείρουν τὴν δική τους ἐκδοχή που παρουσιάστηκε ὡς θεόπνευστη, βέβαια, γιὰ νὰ αὐξηθῇ τὸ κῦρος της: Ὅπως ὁ διάβολος τσακώνει ψυχές, ὅμοια κι οἱ γάτες πιάνουν ποντίκια. Ἄρα, ἡ γάτα εἶν’ τ’ ἀγαπημένο ζῶο τοῦ διαβόλου! Μὲ τὸν καιρό, μὲς στὸν ἀδούλετο νοῦ τὰ συμπεράσματα τῆς πρόχειρης «λογικῆς» πήραν ἀξία καὶ βάρος «ἔγκυρης» διαπίστωσης. Ἦταν ἁπλῶς θέμα χρόνου ν’ ἀποφασιστῇ ἡ ἐξολόθρευση ὅλων τῶν γατὼν γιὰ νὰ ξεθυμάνῃ τὸ κακὸ καὶ νὰ ξεπεραστῇ αὐτὴ ἡ κρίση. Ἔτσι, οἱ ἀρχὲς τῆς πόλης μαζὶ μὲ τὸ ἱερατεῖο (καί, ἑπομένως, τὶς εὐλογίες τοῦ Θεοῦ) ἐπιστράτευσαν ὁμάδες ἀνθρώπων να πιάσουν τὶς γάτες καὶ νὰ τὶς κάψουν! Γιὰ μέρες τὸ κυνηγητὸ κι ἡ καταδιώξη τῶν δύσμοιρων τετράποδων στοὺς δρόμους τῆς Ἀλχανίας ἦταν τὸ μόνιμο θέαμα κι ἡ σταθερὴ ἀπασχόληση τῶν κατοίκων. Ὅταν, τελικά, τὶς μπουζιάζανε μέσα σὲ μεγάλους σάκους, μαζευόντουσαν στην Ἀγορὰ καὶ τὶς πετάγανε σὲ μεγάλες ἑστίες φωτιᾶς. Ὡσότου να φτάσουν οἱ φλόγες στὸν οὐρανό, τὰ τετράποδα εἶχαν τσουρουφλιστῆ μέσα σ’ ἀπαίσια τσιριχτὰ κι ἀνατριχιαστικὰ οὐρλιαχτά. Ἄλλες φορὲς πάλι κρεμάγανε τὰ σακιὰ σὲ ψηλοὺς ἱστούς, πάν’ ἀκριβῶς ἀπ’ τὴ φωτιὰ ὥστε νὰ καίγονται βασανιστικὰ ἀργά. Ὅταν δὲν βρίσκαν σακιά, χρησιμοποιοῦσαν βαρέλια ἢ εὐρύχωρα καλάθια. Μέχρι κι ὁ ἀνθύπατος τοῦ τόπου συμμετεῖχε σ’ αὐτὸ τὸ «τελετουργικό», βάζοντας ὁ ἴδιος τὴν πρώτη φωτιά, σημάδι ὅτι ξεκινοῦσε ἡ ἀποτέφρωση τῶν τετράποδων, για να ἀκολουθήσουν κι οἱ ὑπόλοιποι. Στὴν ἀρχὴ αὐτὸ τὸ μακάβριο θέαμα προκαλοῦσε ἀπέχθεια καὶ τρόμο, ἀλλὰ ἡ δύναμη τῆς συνήθειας εὔκολα καταργοῦσε αὐτὰ τὰ ἀρνητικὰ αἰσθήματα ἢ τὰ μετέτρεπε σ’ ἄγρια χάχανα, πρωτόγονες ἰαχὲς ἐκδίκησης κι ἀνακούφιση. Κι ἔβλεπε κανεὶς τὸν ὄχλο νὰ χορεύῃ γύρω ἀπ’ τὶς φωτιὲς βλαστημῶντας καὶ φτύνοντας κατὰ τὴ φωτιά. Ἔτσι, ἀρίφνητες γάτες ξολοθρεύτηκαν κι ὁ τόπος ἄδειασε ἀπὸ δαῦτες. Τέτοιο τέλος λάβανε τὰ δύστυχα κι ἀνυποψίαστα ζωντανά, οἱ ἀπείθαρχες κι ἄπιστες γάτες τῆς Ἀλχανίας. Ἀλλὰ ἡ μνήμη ὅλου αὐτοῦ τοῦ θανατικοῦ μοιραῖα θὰ συνδεόταν μὲ μαῦρες σκέψεις, μ’ ὀδυρμοὺς καὶ μὲ μεγάλο χαμό, γιατὶ ὅσα ἀκολούθησαν μετὰ ἀπὸ λίγους μῆνες πολὺ δύσκολα θὰ ἔβρισκε τὸ κουράγιο κάποιος νὰ τὰ διηγηθῇ. Ἦταν Ὀκτώβριος· τὸ φθινόπωρο εἶχε ἀκουμπήσει τὴν Ἀλχανία κι ἡ ἀγωνία τῆς φθορᾶς στὰ φύλλα τῶν δέντρων προκαλοῦσε τῇ νοσταλγία τῶν ζεστῶν ἡμερῶν

καὶ τῆς θαλπωρῆς τοῦ καλοκαιριοῦ, ποὺ δὲν θὰ ξανάβλεπαν οἱ κάτοικοι τοῦ ἐπίνειου ποτὲ πιά. Μυστηριωδῶς ἀρχίσανε οἱ ἄνθρωποι νὰ πεθαίνουν· πρὶν ὅμως, τὰ κορμιά τους πρήζονταν κι ὕστερα ἀπὸ λίγο γέμιζαν μαῦρες κηλίδες, μεγάλες καὶ πεισματικές. Βλέποντάς τους θαρροῦσες ὅτι δεν τοὺς βύζαξαν στῆθια γυναῖκας ἀλλὰ ὁ θάνατος· σταλιὰ αἷμα δεν ἔβαφε πλέον τὰ χείλια τους. Κι ὅπως ἡ φωτιὰ καταπίνει γρήγορα καὶ λαίμαργα ὅ,τι βρίσκει ξερὸ στὸ διάβα της, ὅμοια καὶ τὸ κακὸ τοῦτο πήγαινε μὲ τὴν ἴδια εὐκολία ἀπ’ τοὺς νεκροὺς στοὺς ζωντανούς· μ’ ἕνα ἄγγιγμα ἢ μία ἀνάσα. Κατάλαβαν τότε ὅτι ἔπρεπε ὁ πατέρας να ἐγκαταλείψῃ τὸ παιδί, ἡ γυναῖκα τὸν ἄντρα κι ὁ ἕνας ἀδερφὸς τὸν ἄλλο γιὰ νὰ σωθοῦν ἀπ’ τὰ βέλη τοῦ θανάτου. Ἔτσι, κάθε δεσμὸς ἀγάπης καὶ στοργῆς διαμερίστηκε. Σιγὰ σιγὰ ὅλοι παίρνανε κάτι ἀπ’ τὴν κρύα ἀπάθεια τοῦ Χάρου κι ἀφήνονταν στὴν ἄβυσσο, ξεκομμένοι ἀπ’ τὸν κόσμο. Κι ἀφοῦ εἶδαν κι ἀπόειδαν οἱ γιατροὶ κι οἱ φαρμακοτρίφτες, πιάσαν δουλειὰ οἱ σκυλόμορφοι παπάδες! Ὅσοι ἀπ’ αὐτοὺς δεν μολυνθήκαν, κήρυτταν νυχθήμερον ὅτι ὁ «φ ι λ ε ύ σ π λ α γ χ ν ο ς» Θεὸς δοκιμάζει τὴν πιστὴ τῶν κατοίκων, ὅτι πρέπει νὰ μετανοήσουν ὅλοι γιὰ τὶς ἀδικίες ποὺ διέπραξαν. Ἔτσι, ξαμολήθηκαν οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ στοὺς δρόμους ἀκολουθῶντας μ’ εὐλάβεια καὶ φόβο, κάτ’ ἀπ’ τὰ λάβαρα καὶ τοὺς σταυρούς, τὶς ἀνταύγειες τοῦ ἀσημιοῦ καὶ τοῦ χρυσαφιοῦ ποὺ ἀνέδιδαν τὰ στιχάρια κι οἱ μίτρες. Ὅσο κρατοῦσε τὸ θλιμμένο καμπανολόι, ζητοῦσαν οἶκτο, συγχώρεση κι ἄλλα τέτοια. Ἄλλοι πάλι, γιὰ νὰ κατευνάσουν τὰ θυμωμένα θεῖα, καθόντουσαν γοναστιστοί, ὁ ἕνας κοντὰ στὸν ἄλλο, γυμνοὶ ὣς τὴ μέση, καὶ μαστιγῶναν τὶς ματωμένες πλάτες τους μέσα σὲ στριγκὲς φωνὲς καὶ παρακάλια ἢ ὀργώνανε τὰ πρόσωπα μὲ τὰ νύχια. Ὡστόσο πολλοὶ ἱερωμένοι πλούτισαν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη γιατὶ οἱ ταφὲς ἦταν χιλιάδες καὶ κρυφὰ τρίβαν τὰ χέρια τους για τὶς χρυσὲς δουλειὲς ποὺ κάναν· αὐτοὶ κι ὅσοι ἄλλοι ἐμπορεύτηκαν ἐλπίδες: τσαρλατάνοι, περιφερόμενοι ἀγύρτες, μάγοι ἢ σαλτιμπάγκοι. Κι ὅταν τὰ κοιμητήρια γέμισαν ἀπὸ νεκροὺς κι ἡ γῆς τοὺς ξέρναγε, ἀνοῖξαν λάκκους ἔξω ἀπ’ τὰ τείχη τοῦ ἐπίνειου καὶ τοὺς πετοῦσαν χωρὶς νὰ τοὺς διαβάσῃ ὁ τουρλόπαπας. Σύντομα, ὅμως, ξεχείλισαν κι αὐτοὶ ἀπὸ κορμιά. Ὅσοι μέναν ἄθαφτοι καὶ τὰ σκυλιὰ δὲν προλαβαῖναν νὰ τοὺς φᾶνε, μόλευαν τὸν ἀέρα μὲ ἐντάφια βρώμα. Ὅσο πλησίαζε ὁ χειμῶνας πλήθαινε ἡ μᾶζα ψόφιου κρέατος στοὺς δρόμους καὶ τὰ σπίτια. Τὸ μόνο ποὺ ἀπόμεινε στοὺς κατοίκους ἦταν νὰ πεθαίνουνε κοπαδιαστὰ κι ὅσοι δεν εἶχαν πεθάνει ἀκόμα, νὰ σουρομαδιοῦνται καὶ τὸ πρόσωπο νὰ ῥαγίζῃ ἀπ’ τὸ

168

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ κλάμα. Τέτοια ἦταν ἡ φρικίαση ποὺ διακλαδιζόταν ἐντός τους· θρηνῶντας, φοβόντουσαν νὰ φύγουν ἀλλὰ δὲν τολμοῦσαν καὶ νὰ μείνουν. Κι ὅπως γίνεται σὲ παρόμοιες στιγμές, ὅταν ὁ θάνατος σιμώνῃ γοργός, πότε ἔλαμπε στὰ μάτια μία σταγόνα ἐλπίδας καὶ πότε φούσκωνε μία θάλασσα ἀπόγνωσης μέσα τους. Στὸ τέλος ξεπαστρεύτηκαν ὅλοι κι ἡ γῆς, ἀνακουφισμένη, ἀποτίναξε μαζὶ μὲ τὸ δηλητήριο καὶ ὅλο τοῦτο τ’ ἄθλιο ἄχθος ποὺ λέγεται κάτοικος τῆς Ἀλχανίας. Βδομάδες ἀφότου ἡ ἀρρώστια μάδησε τὸν τόπο ὅλο, ἕνας ξένος ἔφτασε στὸ ἐπίνειο καλπάζοντας γοργά. Στὸ ἔμπα τῆς Ἀλχανίας κοντοστάθηκε καὶ μὲ φρίκη ἀντίκρυσε ὅλα ὅσα ἔβλεπαν γιὰ καιρὸ οἱ κάτοικοι τῆς πόλης: ἄθαφτα κουφάρια, βορὰ στα κοράκια καὶ τὰ ὄρνια ποὺ εἶχαν κατακλύσει τὸν τόπο, τυλιγμένα σὲ κουρέλια κι ἀπλωμένα καταμεσὶς τοῦ φαρδὺ δρόμου ποὺ ὁδηγοῦσε στὴν Ἀγορά. Προχωρῶντας συναντοῦσε τὸ ἴδιο θέαμα. Μάζες, που δύσκολα θυμίζαν κορμιὰ ἀνθρώπων, πεταμένες ἐδῶ κι ἐκεῖ. Καὶ πιὸ κάτω ξανὰ οἱ ἴδιες κρεάτινες μάζες ἢ καύκαλα μαδημένα νὰ κολυμπᾶνε σ’ ἀναγουλιαστικὴ ἀποφορά. Αἴφνης τ’ ἀσπράδι τοῦ ματιοῦ τοῦ ἀλόγου ἄνοιξε τόσο διάπλατα ποὺ σχεδὸν ῥούφηξε τὶς κόρες του καὶ κόντεψε νὰ ξεχειλίσῃ τὶς κόγχες· στάθηκε στὰ πίσω πόδια του χλιμιντρίζοντας κι ἐριξε τὸν ἀναβάτῃ κάτω. Μ’ ἀπορία ὁ ξένος σηκώθηκε κι εἶδε τ’ ἄλογο ν’ ἀπομακρύνεται ἀφηνιασμένο, σφυροκοπῶντας μὲ τὶς ὀπλές του τὴν ῥαγισμένη γῆ. Τὰ μάτια του γύρισαν ἀνήμπορα σ’ ὅλο τὸ μῆκος καὶ τὸ πλάτος τῆς πλατείας κι εἶδαν μὲ τρόμο νὰ πετάγονται ἀπ’ τὰ ἔρμα σπίτια καὶ τὰ σοκάκια καὶ νὰ ξεχύνονται παντοῦ τσοῦρμο μαῦροι ἀρουραῖοι, μεγάλοι σὰν ποδάρι ἀνθρώπου. Σκόρπια κι ἀνάκατα τρέχαν σὰν τρελλοὶ καὶ λιμασμένοι ἀπ’ ὅλες τὶς μεριὲς καὶ πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις. Ὕστερα χάνονταν μέσα σὲ τρύπες κι ἐμφανίζονταν ξανά, περσότεροι ἀπὸ πρίν. Σύγκρυο τὸν κυρίευσε κι ὁ κόμπος τῆς φρίκης ἔσφιξε τὸ λαρρύγι καὶ τὴν καρδιά του. Τότε ὁ ξένος μάντεψε τί πρᾶγμα ἦταν αὐτὸ ποὺ δυστύχεψε τὴν Ἀλχανία . . . . *****

169

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ* *****

Ψυχή των σπιτιών μας

Ψυχή των σπιτιών μας που διαβάζεις τη θάλασσα την αυθαίρετη τούτη προστακτική ναυαγίου εξευμένισε τους δρόμους της παιδικότητας ωρίμασε συλλαβιστά κάτω απ’ τον ήλιο και καθησύχασε, θεία χάριτι, την έλευση της νύχτας.

(δημ.23/04 /2020)

Ψυχή των σπιτιών μας ως σηκώνεις τις μνήμες του αλλοτινού αλλά και του άγνωστου μέλλοντος κι εσείς όλοι, φίλοι του καθενός μας, ανοιχτοί στην πορεία του ορίζοντα τις σημαίες των εθνών κρατήστε σε έπαρση στις λέξεις των σκέψεων κρεμάστε μυρτιά και απήγανο. Της υπομονής το χώμα φυλάξτε με εγκαρτέρηση να παρασέρνει ηχηρό το γέλιο σας την πεποίθηση της απόγνωσης για ν’ αλαργεύουν κάθε αυγή οι εφιάλτες. Ψυχή των σπιτιών μας που διαβάζεις τη θάλασσα με το ρίγος σου αγιάζω τ’ ακύμαντο και αέναο πλάθω της ελπίδας το ένδυμα.

*****

170

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση Στην ποιητική συλλογή «Η ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΓΥΡΕΥΟΥΜΕ» του ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΛΑΦΡΟΥ εκδόσεις ΕΚΑΤΗ

Οι εκδόσεις ΕΚΑΤΗ κυκλοφόρησαν το 2019 την ποιητική συλλογή του Άγγελου Αλαφρού με τίτλο « Η ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΓΥΡΕΥΟΥΜΕ». Ένα βιβλίο περίπου 50 σελίδων, λιτό σε σχήμα και χρώμα, προσεκτικά καλοτυπωμένο και εξαιρετικά καλαίσθητο, όπως αρμόζει στα βιβλία τα ποιητικά. Ο ποιητής Άγγελος Αλαφρός καταθέτει στον αναγνώστη του τις έγνοιες του, τους προβληματισμούς του, την προσπάθεια του να αφουγκραστεί την εσώτερη φωνή του ανάμεσα στα κλυδωνίσματα του βίου και των αισθήσεων

(δημ.13/04 /2020)

«σφιχτά πυρωμένο μολύβι για κράτα»

(από το ποίημα «Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ», σελ. 31) Φωνάζει στον εαυτό του, αλλά και στον αναγνώστη του, τον οποίο καλεί να μπει στη θέση του αλλά και στη θέση των υπολοίπων μεταφορικά κυρίως, ώστε να τους συναισθανθεί και να συμπλεύσει μαζί τους

171

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ μεστώνονται και κατασταλάζουν σε κάτι ιδιαίτερο που γίνεται προσωπικό στην ποίηση του Άγγελου Αλαφρού. Μας καταθέτει ένα βιβλίο ποιητικό που δεν αφήνει μια μονάχα επίγευση στον αναγνώστη, αλλά που τον αναγκάζει αν θέλετε να ξαναδιαβάσει τα ποιήματα αυτά σε διαφορετικές στιγμές και τότε θα διαπιστώσει πως άλλοτε θαρρεύει, άλλοτε μπαίνεις ε σκεπτικισμό, άλλοτε σε σκέψεις και κάποτε στο μεγαλείο μιας αισιόδοξης πρόθεσης. Η εσωτερική συνομιλία του ποιητή με τον αναγνώστη του έχει επιτευχθεί. Ιδού το κέρδος!

«ω, φίλε, συνάνθρωπε, σύντροφε άκου -μη μ΄ αφήνεις μονάχο να γράφω του κάκου» (από το ποίημα «Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ», σελ. 31) Αναλαμβάνοντας δράση στο εδώ και στο τώρα και όχι αναμένοντας ή αναπολώντας, όπου εμφιλοχωρεί διαρκώς το ανικανοποίητο με ότι συνεπάγεται ετούτο «και σύρεσαι ανήμπορος-για δες ανοησία!σ’ ελπίδες κάποιου εαυτού που θα βγει απ’ τις σκιές.»

***** (από το ποίημα «ΕΥΧΟΛΟΓΙΟ», σελ.15) Ποίηση απέριττη, αναμεταξύ των στίχων, που πραγματεύεται το πρύμνειο έγκλημα της ύπαρξης στα σπαρτά των καιρών, φουντώνοντας τη νόηση. Μια διαρκής εσωτερική συζήτηση αποτυπωμένη στο χαρτί με λυρισμό και αισθαντικότητα, σε τόνους που ποικίλουν από πράους εως οξύτονους, σε κλίμακες αίσθησης. Ποίηση που δεν διαθέτει δυσπρόσιτα ύψη έκφρασης, εγκρεμούς, εκζήτηση στα εκφραστικά της μέσα αλλά που αφήνει το ίχνος της σαν λόγος καθημερινός. «Φαιδρό ίσως μοιάζει το θέμα, το ύφος Κι αν τώρα μειδιούμε, αναγνώστη, μαζί» (από το ποίημα «ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΗΣ ΚΟΠΕΛΑΣ», σελ.22) Γράφει ο Άγγελος Αλαφρός., ο οποίος μες τα ποιήματα του βιβλίου του αυτού πραγματεύεται τον έρωτα, την φιλονικία με τον ίδιο του τον εαυτό, τους άλλους ανθρώπους, τα πρέπει και τα δήθεν του κόσμου ετούτου, τη γειτνίαση με τις αισθήσεις και τη νόηση και, ευθύβολα. λιτά, πολιτεύεται τη θύελλα του έσω ανθρώπου. Τα ποιήματα του μοιάζουν με στιγμιότυπα της συνείδησης, μιας συνείδησης που δεν γνωρίζει καιρό αγρανάπαυσης, αλλά κατατίθεται απόρθητη και ολάκερη στο πάλεμα των στίχων και των καιρών, που μετουσιώνονται στα λυρικά απαυγάσματα του βιβλίου του αυτού του Άγγελου Αλαφρού. Μια θετική μικροφωνία στη σκυταλοδρομία των καταστάσεων του καιρού μας που θα μπορούσε να είναι ο κάθε καιρός, είναι τα ποιήματα αυτά. Με επιρροές ναι, σαφείς μάλιστα, από άλλους νεοέλληνες ποιητές, κάτι που φανερώνει ότι ο ποιητής έχει σκύψει επάνω στα σημαντικά αναγνώσματα των καιρών και αυτό είναι πολύτιμο προτέρημα του, επιρροές όμως που

172

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική προσέγγιση Στην ποιητική συλλογή «ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ» του Θοδωρή Μαραγκού εκδόσεις ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (δημ. 07/04 /2020)

Βαστώ στα χέρια μου την ποιητική συλλογή του Θοδωρή Μαραγκού που έχει τίτλο «ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ» που κυκλοφόρησε το 2018 από τα ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. Ένα βιβλίο βουτηγμένο στο μπλε και το λευκό από το εξώφυλλο του εως και τα ποιήματα του, σαν την αύρα του Αιγαίου και της Λέσβου, που αποτελεί και τον τόπο που έζησε ο ποιητής μεγάλο μέρος της ζωής του κ ίσως εκείνο το πιο καθοριστικό κομμάτι των χρόνων του, που διαμορφώνει έναν άνθρωπο και μια ποιητική συνείδηση, τα χρόνια δηλαδή τα γυμνασιακά του που γιόμισαν καταπώς φαίνεται αρμύρα και ελληνικότητα τον ποιητή και τον έκαναν να γιομίσει κι αυτός με τη σειρά του τα ποιήματα του βιβλίου του από θάλασσα, ήλιο, τοπίο, συνειρμούς και την αύρα του νησιού της Λέσβου. «Μια δρασκελιά από την Εφταλού ως την Άσσο ως τ΄ αργυρό ποτάμι του Αιγαίου ανάμεσά τους

173

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ποιητής να κάνει τον αναγνώστη του να τη διοράται ως θάλασσα του Αιγαίου και ως νησί, να την οσμίζεται σαν θαλασσινό νερό και να τη νιώθει να σκιρτά σαν αύρα

να αποκοιμά, να κανακεύει και να φέγγει ελπίδες, κόσμο και θρύλους» (σελ. 24)

«Μικρό Αιγαίο είπα τα μάτια σου και η καρδιά μου γέμισε ρανίδες θαλασσόνερου,. Κατέβηκε παλλόμενη η ουσία της από το βαθυγάλανο θόλο του ελληνικού στερεώματος στης θάλασσας την πιο κρυφή αγκάλη και σκίρτησε σαν είδε τη γοργόνα του Μεγαλέξανδρου και ράγισε σπρωγμένη από την τρίαινα του Ποσειδώνα και νανουρισμένη από τη λύρα του Αρίωνα. Μικρό Αιγαίο σε είπα σαν σε πρωτοείδα κι έγινε το ταξίδι μου πάνω στο πέλαγό σου Αργοναυτική εκστρατεία. Μικρό Αιγαίο είπα τα μάτια σου τις ώρες που διψώ για τη φωνή σου τις ώρες που ανακαλύπτω μόνος μου πόσο απέραντα μακριά μου είσαι τις ώρες που καρυδότσουφλο η ψυχούλα μου πηγαινοέρχεται μέσα στα δάχτυλα της αμφιβολίας με προσευχή και μετάνοια»

αναφωνά ο ποιητής και είναι σαν να νίβει ολοσχερώς μια θάλασσα για να τη δρασκελίσει ο αναγνώστης με τις αισθήσεις της φαντασίας του που γίνονται όμως εξοφλητικές μιας εγγύτητας πάνω από τα ανθρώπινα αισθητήρια, προς εκείνη την άυλη Λέσβο και το άυλο Αιγαίο της καρδιάς του καθενός που μπόρεσε να χωρέσει στο νοητό σαρκίο του πνεύματος την απεραντοσύνη ήχων, χρωμάτων, ευωδιών, παγκοσμιότητας, ενός πελάγου και ενός νησιού σαν τη Λέσβο που διαποτίζει το Θοδωρή Μαραγκό σε κάθε συνειρμό του. «Καθώς μου γράφεις για του Φαλήρου τους φοίνικες θυμάμαι ένα Μυτιληνιό τραγούδι Άγνωστο Ασύχναστο όπου ξένο χέρι φύτεψε ολάκερο ένα φοινικοδάσος που στέκει ακόμα από πουλιά ακατοίκητο μονάχο στ΄ ακροθαλάσσι κλαίοντας τη λαίδη που τ΄ ανάστησε και τις παλιές του δόξες. (σελ.20 –αναφέρεται στο Φοινικοδάσος Καλαμάρη στα Πάμφυλα Μυτιλήνης)

(σελ.40-41) του

Το εντυπωσιακό είναι πως ο Θοδωρής Μαραγκός κατορθώνει να μην ξεφύγει στις σχεδόν 60 σελίδες του βιβλίου του αυτού καθόλου από το θέμα του. «ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ» επιγράφει το βιβλίο του και μόνο αυτό προσφέρει απλόχερα και απλόχωρα στον αναγνώστη του. Καμμιά παρέκκλιση εκ του θέματος του, καμμιά παρασπονδία στη χαρά του εσώτερου ποιητικού του οίστρου που διαποτίζεται από το Αιγαίο και τη Λέσβο του, καμμιά διακλάδωση του στοχασμού του προς θέματα παράπλευρα, καμμιά παραχώρηση προς ετερόφρωνες στοχασμούς για να γεμίσει περισσότερες σελίδες. Και ας μην το λογίζουμε για λιγοστό πράγμα κάτι τέτοιο. Κι είναι άθλος υπέρογκος στην κυριολεξία του, που ο αμύητος αναγνώστης δεν μπορεί να τον συναισθανθεί, να μην μπει στον πειρασμό να συρράψει στίχους και ποιήματα από προγενέστερα ποιήματα ή να μας παραθέσει εμβόλιμα κάποιας μείζονας θεματολογίας στίχους του ή ν΄ ανακατέψει με το καλαμάκι των ιδεών

Το ουσιαστικό στιγμιότυπο δηλαδή της ποίησης του Θοδωρή Μαραγκού σε τούτο το βιβλίο του, είναι κλειδωμένο σε μια ελληνικότητα απέριττη, αγνή, λυρική που περιέχεται ολόκληρη στους στίχους των ποιημάτων του, όπως περιέχεται το νησί της Λέσβου στο πέλαγο. Απλά, ρυθμικά, λιτά ποιήματα, μεστά νοημάτων και ζυγισμένα στη ζωογόνο ολότητα της ζωής και της πραγματικότητας, εμφυσούν μια πτητική περίσπαση στον αναγνώστη που διακτινίζεται «απρόσβλητος από το τόσο φως» για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση του ποιητή, προς τα κρυστάλλινα κανάτια μιας αισιοδοξίας μεστής από εικόνες που του προσφέρει απλόχερα ο Θοδωρής Μαραγκός στο βιβλίο του. Ακόμη και την αγαπημένη του κατορθώνει ο

174

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ την αισιοδοξία του τίτλου του. Για τούτο, του προτείνουμε το χέρι και τον συγχαίρουμε εγκάρδια, με την αισιοδοξία πως δεν θα σταματήσει εδώ ετούτη η συνέπεια η ποιητική του. *****

175

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γράφει η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη)*

Κριτική Προσέγγιση Στην ποιητική συλλογή «Ο ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΣΚΥΛΟΣ» Της Αγγελίνας Ρωμανού εκδόσεις ΕΚΑΤΗ

Το σπίτι με περίμενε. Μια ντουλάπα βρήκα ανοιχτή η κούκλα μου ανάσκελα και το χαλί στην είσοδο σβησμένο με κρασί. Έτσι ακριβώς οι επιστροφές. Φτιασιδωμένες γκόμενες με ελαττώματα.

(δημ. 27/02/2020)

(από το ποίημα ΚΥΝΗΓΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΥΡΑ, σελ.7) (δημ.12/7//2020) --------------------------------------

Γράφει στο πρώτο ποίημα του βιβλίου της «Ο ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΣΚΥΛΟΣ», ποίηση που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΚΑΤΗ, η Αγγελίνα Ρωμανού. Ποίηση ευθεία, αιχμηρή, τίμια, που κρατάει μια ευθύτητα σαν να συνομιλεί απευθείας η ποιήτρια με τον αναγνώστη της σε ένα διάλογο φιλικό πέρα από τις τυπικές μορφές του στίχου ή της ποίησης. Και η συνομιλία αυτή είναι αμφίδρομη με μια ευφράδεια μείγμα πολλών συνειρμών.

*Η Χρυσοβαλάντου Τσιρώνη (Βάλη Τσιρώνη) είναι Υπεύθυνη ηλεκτρονικής ύλης περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Ουνέσκο), Διευθύντρια του διεθνούς λογοτεχνικού περιοδικού NOVELTY WAVE (που εκδιδόταν από την ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι) εως το 2012. Από το 1993 μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού) κ έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή κ ελληνικά βραβεία λογοτεχνία

176

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ νέους τρόπους ιδιωτικούς για κάθε ποιητή, τα του γύρω μας σύμπαντος νοητού ή απτού, λίγοι είναι εκείνοι που όπως η Αγγελίνα Ρωμανού τολμούν να «αυθαιρετήσουν» της πεπατημένης οδού των ημερών μας κ να εμπλακούν με εκφράσεις δυσπρόσιτες που στην καθημερινότητα μας είθισται να χρησιμοποιούνται σε περιστάσεις άλλες πλην της ποίησης για την οποία συνήθως θεωρούνται τραχιές, αφιλόξενες, προσβλητικές κάποτε για να τις μεταχειριστεί κανείς σε ένα κοινό ευρύ και σε στίχο λυρικό. Κι όμως εδώ έχουμε μια άρτια ευφράδεια χρησιμοποίησης τους. Νομίζω πως η πένα της Αγγελίνας Ρωμανού είναι προικισμένη με ένα τάλαντο ποιητικό ιδιαίτερο και που σωριάζει αγκωνιές στο παραδεγμένο και χλιαρό ρέμβασμα της έμπνευσης, για να το σπρώξει να δραπετεύσει γόνιμα προς το φαρδύ εξώφυλλο των πειραματισμών με την πραγματικότητα του μιλημένου λόγου σε όλες του τις εκφάνσεις. Είθε να μας ξαφνιάζει έτσι ευχάριστα η γραφή της και στο μέλλον εφευρίσκοντας νέους τρόπους.

Για να μας θυμόμαστε θα γράψω ποίημα χωρίς περιστροφές με μια δασεία σκουλαρίκι σ΄ όλα του τα ύψιλον. Θα μοιάζει με γυναίκα πάνθηρας για να μας καταπιεί και να χωρά και στο δικό μας στόμα. Για να μας θυμόμαστε δεν θα σου πω πως σ΄ απατώ ούτε και συ θα ΄μολογήσεις την αγάπη σου (είναι καλύτερη η σιωπή απ΄ τις επινοήσεις). Στο τέλος θα ΄χουμε γλυκό -μη φανταστείς πως θα ΄ναι χειροποίητοκαι θα το πιλατέψουμε μαζί κι έτσι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ (ποτέ) πως δεν συναντηθήκαμε. (σελ. 19)

*****

Αφοπλίζει η όραση της ποιήτριας για τα πράγματα, τους ανθρώπους και τις καταστάσεις. Μια όραση που διαχέεται σε διανυσματικούς στίχους που ρέουν προς μιας ευκρίνεια γλυφή στις εκφράσεις. Έχει μια μίσθαρνη ναυπήγηση του συμβατικού ο λόγος της Αγγελίνας Ρωμανού που ορίζει το πλεκτό των ποιημάτων της συλλογής αυτής, σαν τσιγάρο επάρκειας στα ξεκουμπωμένα ερείσματα της εποχής μας που γυμνάζει διαρκώς το αύριο στο μανικετόκουμπο της κάθε μέρας αδυσώπητα. Τα ποιήματα του βιβλίου αυτού, αφήνουν τον αναγνώστη να αντιληφθεί ευσύνοπτα την ανάγνωση των λογισμών της ποιήτριας, η οποία δεν εξαφανίζεται στο θυμικό εντοίχισμα των απόψεων της μέσα στα ποιήματα της αυτά, αλλά εδράζει αναμεταξύ των στίχων πλαταίνοντας τα νοήματα. «Σκάσε μου είπαν. Δεύτερη σελήνη ζει μονάχα Στα ποιήματα που ψάχνουν Τον μπελά τους» (Από το ποίημα της στη σελ.17) Είναι από τις σπάνιες ποιητικές συλλογές στις μέρες μας που σου αφήνουν μια επίγευση ξαφνιάσματος όταν τη διαβάζεις. Και θέλω να πω με τούτο πως ενώ δουλειά της ποίησης είναι να μας επικοινωνήσει με

177

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΕΧΝΗ Μ.Κ.Ε. ΚΙΛΚΙΣ, 25ης Μαρτίου 20, Κιλκίς, Τ.Κ. 611 00.

ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ «ΤΕΧΝΗΣ» ΚΙΛΚΙΣ

Πληροφορίες στο τηλέφωνο της Τέχνης 23410 24217 και 6946 595 220 κ. Σοφία Κεσίδου, Πρόεδρο και 6974143710 κ. Αλεξάνδρα Ανανιάδου, Γ. Γραμματέα της Τέχνης. Η μη τήρηση έστω και ενός από τους παραπάνω όρους του διαγωνισμού συνεπάγεται τον αποκλεισμό του/ης υποψηφίου. Η κρίση των έργων θα γίνει από 7μελή Κριτική Επιτροπή, την οποία αποτελούν: 1. Δημήτρης Κόκορης, Αναπληρωτής Καθηγητής νεοελληνικής γραμματείας του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ΘεσσαλονίκηςΠρόεδρος 2. Ευτυχία - Αλεξάνδρα Λουκίδου, ποιήτρια 3. Έλσα Κορνέτη, ποιήτρια 4. Αλεξάνδρα Μπακονίκα, ποιήτρια 5. Αλέξανδρος Βαναργιώτης, φιλόλογος-ποιητής 6. Έλλη Φρεγγίδου, ποιήτρια -ψυχολόγος 7. Ελένη Λιαρετίδου, φιλόλογος Τα χρηματικά βραβεία που θα απονεμηθούν (Α΄ 500 €, Β΄ 300 € και Γ΄ 200 €) θα συνοδεύονται από ένα αγαλματίδιο, ομοίωμα του «Κούρου του Ευρωπού». Η απονομή θα γίνει σε επίσημη τελετή κατά τη διάρκεια των «ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ» της πόλης του Κιλκίς το Σάββατο 30 Μαΐου 2020.

(δημ. 21/02/2020)

Α) ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ «ΤΕΧΝΗ» ΚΙΛΚΙΣ προκηρύσσει τον Εικοστό Πέμπτο Πανελλήνιο Ποιητικό Διαγωνισμό με τίτλο «Κούρος Ευρωπού», ο οποίος τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Οι ποιητικές συλλογές που θα σταλούν για το διαγωνισμό πρέπει: 1) Να μην έχουν εκδοθεί. 2) Να είναι δακτυλογραφημένες σε τέσσερα (4) αντίτυπα. 3) Να είναι 20 έως 30 σελίδες η κάθε μία. 4) Οι συλλογές να στέλνονται με ψευδώνυμο. Σε δεύτερο κλειστό φάκελο αλληλογραφίας ο/η υποψήφιος/α εξωτερικά θα αναγράφει πάλι το ψευδώνυμό του/της και μέσα τα πραγματικά του/της στοιχεία (όνομα, επώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο και email, αν έχει). Ο δεύτερος αυτός φάκελος θα ανοιχθεί από την επιτροπή του διαγωνισμού μόνο σε περίπτωση βράβευσης της συλλογής. Τα ποιητικά έργα δεν θα επιστραφούν και όσα δεν βραβευθούν θα καταστραφούν αμέσως μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων. Ποιήτριες και ποιητές που έλαβαν το Α΄ Βραβείο σε προηγούμενους διαγωνισμούς της Μ.Κ.Ε. «ΤΕΧΝΗ» ΚΙΛΚΙΣ δεν ξαναβραβεύονται. Οι υποψήφιοι/ες μπορούν να αποστείλουν τα έργα τους έως την 31η Μαρτίου 2020 στη διεύθυνση:

Β) ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ Η Μ. Κ. Ε. «ΤΕΧΝΗ» Κιλκίς, στο πλαίσιο του 25ου Πανελλήνιου Ποιητικού Διαγωνισμού «Κούρος Ευρωπού», θα διοργανώσει τιμητικό αφιέρωμα στον ποιητή Κώστα Βάρναλη. ΧΟΡΗΓΟΙ: 1. Π.Ε. Κιλκίς Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 2. Δήμος Κιλκίς *****

178

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

H Μαρίνα Πετρή, Μυκονιάτησα ζωγράφος – συγγραφέας και οργανωτής εκδηλώσεων πολιτισμού στην πατρίδα της, ζει και εργάζεται στην Μύκονο,Βερολίνο και Λονδίνο. Σπουδές : Οικονομικό λύκειο ( ΤΕΙ ) ,Ανώτατη Σχολή Καλλών Τεχνών Αθηνών- BA , στο Royal College of Art του Λονδίνου- MΑ , μεταπτυχιακά Marketing Επιχειρήσεων στην ΕΕΔΕ, σεμινάρια για εξαγωγές – πωλήσεις) .Ασχολείται από δεκαεπτά χρόνια με τα κοινά της Μυκόνου και της χώρας της, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εικαστικές εκθέσεις ατομικές 57 και ομαδικές 44 στην Ευρώπη, Αμερική ,Ασία. Έγραψε 20 βιβλία για παιδιά και ενήλικες. Δημιούργησε τις Εκδόσεις Μυκόνιο Φώς. Τιμητικές διακρίσεις , Υπουργείο Πολιτισμού, Unicef, Μουσείο Βαν Γκονγκ- Άμστερνταμ ,στην Ποίηση και για την προσφορά της στην διάσωση και διάδοση του Ελληνικού πολιτισμού .

Της ΜΑΡΙΝΑ ΠΕΤΡΗ Μαρία Κάλλας Mια ζωή σαν Παραμύθι

Το βιβλίο «Μαρία Κάλλας Μια ζωή σαν Παραμύθι» της Μαρίνας Πετρή ζωγράφο και συγγραφέα, από τις Εκδόσεις Μυκόνιο Φως,είναι το πρώτο στην ελληνική βιβλιογραφία παιδικού βιβλίου με ολοκληρωμένη βιογραφία αλλά και ψυχογράφημα της εποχής της των πρωταγωνιστών και κομπάρσων της ζωής της . Ο τίτλος του βιβλίου χαρακτηρίζεται από τη σοφή φράση του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «η ζωή κάθε ανθρώπου είναι ένα παραμύθι γραμμένο από το χέρι του θεού » και η συγγραφέας του Μαρίνα Πετρή προσθέτει « είναι τόσο αληθινό που καμιά φορά οι ιστορίες των ανθρώπων είναι πιο απίστευτες και από τα παραμύθια ….» Η καλλιτέχνης έχει συγγράψει παιδικά κυρίως βιβλία εμπνευσμένα από την Ελληνική Παράδοση.. Οι σελίδες του βιβλίου φωτίζουν άγνωστες πτυχές της ζωής της Μαρίας Κάλλας από τη στιγμή που οι γονείς της αποφασίζουν να μετοικίσουν στην Νέα Υόρκη τη δεκαετία του ’20 έως την τελική απομυθοποίηση όλων όσων στοιχειώνουν τη ζωή της εξαιτίας της υπάρχουσας κατεστημένης αντίληψης που την ακολουθεί παντού. Παράλληλα η δημιουργός σχεδιάζει τον τρόπο που θα περάσει εικαστικά στην συνείδηση των παιδιών τη μορφή της Μαρίας Κάλλας και καταλήγει σε μια αφοπλιστικά καινοτόμα ποπ αρτ εικονογράφηση μαζί με το στήσιμο και τη σελιδοποίηση του βιβλίου σε ογδόντα σελίδες συλλεκτικής έκδοσης που η ίδια επιμελείται.

(δημ. 19/02/2020)

από τις Εκδόσεις Μυκόνιο Φως 179

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ …Η Μαρία Κάλλας θα προσφέρει στον κόσμο το χαμόγελό και τις προσωπικές της κατακτήσεις στο χώρο της τέχνης. Μαθαίνει τα μυστικά της αναπνοής για να κρατά τις νότες σε διάρκεια από ένα καναρίνι. Οι ανατροπές της ζωής της, όπως στα παραμύθια θα φέρουν αξεπέραστες στιγμές ακόμα και για έναν δυνατό και χαρισματικό άνθρωπο. Τα δάκρυα της χαράς και στεναχώριας η Μαρία θα τα σκουπίζει σε ένα λευκό μαντιλάκι του μπαμπά της. Σαν Προμηθέας φέρει με σκληρό τίμημα την γνώση της όπερας στους ανθρώπους , θα στερηθεί την οικογένεια και τον αγαπημένο της. Θα δικαιωθεί στο τέλος με ένα τρόπο όχι στα ορατά σύνορα των ανθρώπων και θα βρεθεί για πάντα στον κόσμο των θεών ,των ημίθεων και των αθανάτων με ένα τρόπο που … Το βιβλίο της Μαρίνας Πετρή διατίθεται από τις Μυκόνιο Φώς σε σχολικούς φορείς και βιβλιοπωλεία χαρίζοντας σε μικρούς αλλά και μεγάλους . Χορηγοί της έκδοσης : Οικοδομική Μυκόνου –Νίκος Σαντοριναίος, Νίκος Γρυπάρης –Μύκονος, Tropicana –Mykonos,Νικόλαος Γ. Δρίβας – Πρότυπο Κέντρο Φυσιοθεραπείας – Μύκονος, Σωτήρης Γ.Παπάζογλου MSc –Οδοντίατρος – Ειδικός Προσθετολόγος-Εμφυτευματολόγος, Junior ΜΑΡΙΑ KAΛΛΑΣ μέλος Αγνή Ζωή .

*****

180

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

(δημ. 22/01/2020)

181

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Υπάρχουν επίσης συλλεκτικά δώρα για τον πρώτο νικητή αλλά και για τρεις ακόμη συγγραφείς, κεραμικές δημιουργίες, φτιαγμένες ειδικά για το διαγωνισμό του eyelands. Ο/η συγγραφέας του πρώτου βραβείου έχει τη δυνατότητα να υπογράψει συμβόλαιο για έκδοση βιβλίου!

EYELANDS 10ος ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ - 2020

Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ (Ελληνικό τμήμα) 1. Το θέμα του διαγωνισμού είναι: «Αριθμοί». Οι διαγωνιζόμενοι συγγραφείς μπορούν να στείλουν ένα διήγημα (ή διηγήματα) μέχρι 2500 λέξεις. Γίνονται δεκτά κείμενα στην ελληνική γλώσσα. 2. Δεν υπάρχουν περιορισμοί εθνικότητος ή τόπου διαμονής του συγγραφέα. 3. Για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό είναι απαραίτητη η αγορά ενός βιβλίου των εκδόσεων «Παράξενες μέρες» μέσα από την ιστοσελίδα τους: www.paraxenesmeres.gr (λεπτομέρειες πιο κάτω) 4. Τα διηγήματα δεν θα πρέπει να έχουν βραβευθεί σε άλλο λογοτεχνικό διαγωνισμό, να έχουν εκδοθεί ή να έχουν δημοσιευθεί σε βιβλίο ή έντυπο. Δεν υπάρχει πρόβλημα αν έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο. Γίνονται δεκτές περισσότερες συμμετοχές με την καταβολή της πληρωμής για κάθε μία. Ακόμη όμως και σε περίπτωση περισσότερων διακρίσεων στην συλλογή θα δημοσιευθεί μόνο ένα από τα διηγήματα του συγγραφέα, αυτό με την καλύτερη βαθμολογία. 5. Για να είναι έγκυρη η συμμετοχή σας είναι απαραίτητο να δηλώσετε ένα ονοματεπώνυμό ή ψευδώνυμο και ένα τίτλος στο διήγημα. Δεκτός οποιοσδήποτε τίτλος εκτός από τον τίτλο του διαγωνισμού. Θεωρούμε επίσης ως ηλεκτρονική σας διεύθυνση εκείνη μέσω της οποίας στέλνετε τη συμμετοχή σας. Εάν αυτό δεν ισχύει πρέπει οπωσδήποτε να το δηλώνετε, προσθέτοντας ένα e-mail επικοινωνίας. - Τα διηγήματα θα γίνονται δεκτά μόνο σε ηλεκτρονική μορφή που θα σταλεί στη διεύθυνση: eyelandsmag@gmail.com ή strangedaysbooks@gmai l.com -στο mail θα υπάρχει επισύναψη του κειμένου σε μορφή word.doc ή docx αλλά όχι σε pdf. **

(δημ. 20/01/2020)

H ιστοσελίδα Eyelands σε συνεργασία με τις εκδόσεις Παράξενες μέρες και το Φεστιβάλ της Άμμου, ανακοινώνει την έναρξη του δέκατου διαγωνισμού διηγήματος, σε δύο τμήματα: ελληνικό και αγγλόφωνο. Θέμα του διαγωνισμού: «Αριθμοί» Ο διαγωνισμός θα παραμείνει ανοιχτός από τις 20 Ιανουαρίου μέχρι και τις 20 Απριλίου 2020. Το πρώτο βραβείο για καθένα από τα δύο τμήματα είναι: δωρεάν διακοπές πέντε ημερών στη Σέριφο στη διάρκεια του Φεστιβάλ της Άμμου, (25-30 Αυγούστου του 2020). Τα διηγήματα της Μικρής Λίστας θα εκδοθούν σε δύο διαφορετικές συλλογές, ελληνική και αγγλική, από τις εκδόσεις Παράξενες Μέρες/Strange Days Books.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Για να είναι έγκυρη η συμμετοχή σας, θα πρέπει να επιλέξετε δύο βιβλία από τις εκδόσεις Παράξενες Μέρες μέσα από την ιστοσελίδα μας. Μπορείτε να αγοράσετε όποια βιβλία θέλετε ακολουθώντας τις πολύ απλές οδηγίες που υπάρχουν για τις αγορές στην

182

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ιστοσελίδα. Αρκεί ένα απλό e-mail στα: eyelandsmag@gmail.com ή strangedaysbooks@gmail.com στο οποίο θα σημειώνετε την επιλογή των βιβλίων υπάρχει αναλυτικός κατάλογος στην ιστοσελίδα: http://paraxenesmeres.gr/books/ και τον τρόπο πληρωμής. Εμείς θα σας ενημερώσουμε για τα υπόλοιπα.

τμήμα δημοσιεύεται και στην ενότητα Storyland/short stories) - Για όλους τους συγγραφείς της Μικρής Λίστας θα υπάρχει πιστοποιητικό διάκρισης. Ο/η συγγραφέας του πρώτου βραβείου έχει τη δυνατότητα να υπογράψει συμβόλαιο για έκδοση βιβλίου! Οι βραβευμένοι συγγραφείς έχουν επίσης τη δυνατότητα να υποβάλλουν έργα τους για έκδοση! - Εκτός από τα διηγήματα που θα συμπεριληφθούν στη Μικρή Λίστα θα ανακοινωθεί και ένας αριθμός διηγημάτων (μέχρι 20) τα οποία θα αποτελούν την επιλογή eyelands και θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα www.eyelands.gr

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ & ΒΡΑΒΕΙΑ & ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΗΓΗΜΑΤΩΝ Τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν την 10η Ιουνίου 2020.

***** - Από τα διηγήματα που θα συμμετέχουν στον διαγωνισμό ένας ορισμένος αριθμός, (ανάλογα με τις συμμετοχές με 25 ανώτατο όριο) θα μπει στην μικρή λίστα και θα κυκλοφορήσει στη συλλογή «Ιστορίες με αριθμούς». Ό ίδιος αριθμός των επιλαχόντων διηγημάτων θα αναρτηθεί στο eyelands.gr και δημοσιευθεί στην Επιλογή eyelands. - Το πρώτο βραβείο για το ελληνικό τμήμα είναι Το πρώτο βραβείο για καθένα από τα δύο τμήματα είναι: δωρεάν διακοπές πέντε ημερών στη Σέριφο στη διάρκεια του Φεστιβάλ της Άμμου, τον Αύγουστο του 2020. Ο νικητής θα είναι ο τιμώμενος συγγραφέας στο 6ο φεστιβάλ της Άμμου όπου θα διαβάσει το διήγημά του και θα μιλήσει για το έργο του. Θα υπάρχουν επίσης τρία ακόμη βραβεία. Ο πρώτος νικητής/τρια και τρεις ακόμη διαγωνιζόμενοι θα έχουν ως επιπλέον δώρο ένα χειροποίητο ελληνικό εικαστικό κεραμικό. Ο πρώτος νικητής/τρια βραβεύεται με χειροποίητο κεραμικό φτιαγμένο ειδικά για το διαγωνισμό. Τρία ακόμη ειδικά φτιαγμένα για το διαγωνισμό χειροποίητα κεραμικά θα δοθούν στους τρεις συγγραφείς που θα ακολουθήσουν στη βαθμολογία της επιτροπής. Τα δώρα θα παραδοθούν στη διάρκεια της εκδήλωσης βράβευσης και παρουσίασης της συλλογής, το Νοέμβριο του 2020. - Τα βραβεία, οι διακρίσεις αλλά και ένας αριθμός ακόμη διηγημάτων ανάλογα πάντα με τη βαθμολογία τους (μέχρι 25 διηγήματα συνολικά) θα συμπεριληφθούν στην έκδοση που θα κυκλοφορήσει από τις Παράξενες Μέρες μέχρι το τέλος της χρονιάς και θα βρίσκεται μέσα από τα συνεργαζόμενα πρακτορεία διανομής σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο της χώρας. Σε αυτά θα συμπεριληφθούν μεταφρασμένα τα τρία πρώτα διηγήματα από το αγγλόφωνο τμήμα. Όλα τα διηγήματα του αγγλόφωνου τμήματος που θα μπουν στη Μικρή Λίστα του αγγλόφωνου τμήματος θα κυκλοφορήσουν σε ειδική έκδοση από τις εκδόσεις Παράξενες Μέρες και το αγγλόφωνο τμήμα της: Strange Days Books (η προκήρυξη για το αγγλόφωνο

183

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΟΥΠΗΣ*

***** Η πόλη τούτη, μ' όποια διάθεση κι αν την ξανοίξεις κι απ' όποια σκοπιά κι αν την συλλογιστείς, την όψη ενός κήπου αναδίδει. Τις κατοικίες των ανθρώπων, φτειαγμένες από μάρμαρο και στοιχισμένες με τάξη αυστηρή, τις αγκαλιάζει καθεμιά μια πλούσια χλόη, κομμένη και σενιαρισμένη στην εντέλεια.

"Ο ΚΗΠΟΣ" (δημ. 14/01/2020)

Τη μέρα διακρίνεις δρόμους και δρομάκια ν' ανοίγονται ανάμεσ' απ' τις κατοικίες και γυμνόσπερμα δέντρα σε σχήμα οβελίσκου να τρυπάνε τον ουρανό και να ρίχνουν τη σκιά τους στων δρόμων τα ξύλινα παγκάκια. Πλήθη αντρών και γυναικών στους δρόμους περπατάνε, στοχαστικοί και σοβαροί, μάλλον στενάχωροι. Τη νύχτα ο κήπος τούτος λουλουδιάζει απ' άστρα και το φεγγάρι αποκοιμίζει σε μια θάλασσα από μάρμαρα το φως του που λαμποκοπά. Στον κήπο τούτο ακούγεται καμμιά φορά ένα σκεπάρνι να δουλεύει· μα είναι δύσκολο να πεις από τον ήχο αν το σκεπάρνι αυτό φυτεύει δέντρα και λουλούδια ή ανοίγει τάφους στου κήπου τη σενιαρισμένη χλοή!

*****

* Κορίνθιος την καταγωγή, αλλά γεννήθηκε στα Χανιά — σ΄ένα

σπίτι της οδού Βύρωνος. Όλη του την ζωή την πέρασα στην Κρήτη. Στην νεανική του ηλικία έζησε υπέρ τα 3 έτη στο Manchester της Αγγλίας. Διέμεινε και στην Αθήνα. Η τελευταία του εργασία είναι καθηγητή σε σχολεία εξαρτώμενα από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας. Ξέρει Αγγλικά και Γερμανικά.

184

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ 2019 είναι έτοιμο και κυκλοφορεί απο το λογοτεχνικό περιοδικό ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ με την επιμελεια και τη φροντίδα του μεγάλου Έλληνα Γραμματολόγου μας και διευθυντή του περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, του πολυβραβευμένου διεθνώς συγγγραφέα Κώστα Βαλέτα. Στις σελίδες του ανθολογείται η παρουσία της λογοτεχνίας μας το 2019 μέσα από τη φιλοξενία και την ανθολόγηση 33 αξιολογότατων δημιουργών του 2019 που με την παρουσία τους τιμούν τα γράμματα μας και φιλοξενούνται με κειμενά τους στις σελίδες του ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΥ 2019 του περιοδικού ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. Ποίηση Πεζογραφία, Δοκίμιο, στις 120 σελίδες του ΑΝθΟΛΟΓΙΟΥ 2019, σταχυολογούν ενα περασμα στην αξιολογη ελληνική λογοτεχνική παραγωγή του 2019 (δημ. 08/01/2020)

185

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

******

186

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

187

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

188

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΕΛΟς ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΟΜΟΥ

189

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

190

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

191